Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
ดร.ณัฏฐินี อนันตโชค
ผศ.ดร.วีณา น ุก ูลการ
ภาควิชาเภสัชวินิจฉัย คณะเภสัชศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล
2
ผมสวยด้วยสมุนไพร
สมุนไพรใช้สระผม
สมุนไพรบำรุงผม และหนังศีรษะ
สมุนไพรทำให้ผมนุ่ มสลวยมีน้ ำหนัก
สมุนไพรทำให้ผมดกดำ
สมุนไพรชะลอผมหงอกก่อนวัย
สมุนไพรรักษำรังแค คัน ผมร่วงเป็ นหย่อมๆ จำกเชื้อรำ
สมุนไพรใช้ยอ้ มผม
3
สมุนไพรใช้สระผม
มะคำดีควำย
ส้มป่ อย
หนำมแท่ง
มะตูม
4
มะคาดีควาย
(Soap berry, Sapindus rarak)
ชื่ออื่นๆ: ประคำดำควำย ส้มป่ อยเทศ (เชียงใหม่) ชะแซ
(กะเหรี่ยง- แม่ฮ่องสอน) คำดีควำย (ใต้) มะซัก (เหนื อ)
ผลมะคำดีควำย เต็มไปด้วยสำรซำโปนิน (saponins) ซึ่ง
ุ สมบัติชะล้ำง และทำให้เกิดฟอง คล้ำย
เป็ นสำรที่มีคณ
สบู่ จึงใช้ในกำรทำควำมสะอำด
5
มะคาดีควาย
(Soap berry, Sapindus rarak)
ั ษำ โรคชันนะตุซึ่งเกิดจำกเชื้อรำบนหนัง
สรรพคุณ ผลใช้รก
ศีรษะ
มีรำยงำนว่ำสำรสกัดจำกผลมะคำดีควำยมีฤทธ์ ิ ต้ำนเชื้อรำ
ที่ก่อโรคผิวหนังได้
วิธีทำ: นำลูกประคำดีควำย 1-2 ลูก ทุบให้แตก
แล้วนำไปต้มกับน้ำ นำน้ำไปใช้สระผม
6
สมุนไพรบาร ุงผม
ว่ำนหำงจระเข้ สมอไทย
หมี่หรือหมีเหม็น ขิง
อัญชัญ กะเม็ง
มะขำมป้ อม ตะไคร้
มะกรูด บอระเพ็ด
น้ำมันมะพร้ำว น้ำมันมะกอก น้ำมันงำ บัวบก
11
น้ามันมะกอก
(Olive oil; Olea europaea)
น้ามันมะกอก ประกอบด้วยกรดไขมันไม่อิมตัวเชิงเดี่ยว
เป็ นส่วนใหญ นอกจากนี้ ยงั มีสารต้านอนุมลู อิสระอื่นๆ
ได้แก่ วิตามินอี คาโรทีน และสารโพลีฟินอล
น้ามันมะกอก ช่วยบารุงเส้นผมและหนังศีรษะ ให้ผมนุ่มลื่น
เงางาม และมีสารที่จะช่วยป้ องกันการทาลาย
เส้นผมจากแสงแดดและอนุมลู อิสระ
26
น้ามันงา
(Sesame; Sesamum indicum )
น้ามันงา มีกรดไขมันไม่อิมตัวเชิงซ้อน และเชิงเดี่ยวเป็ น
ส่วนใหญ่ ยังมีวิตามินอี ซึ่งมีฤทธ์ ิ ต้านอนุมลู อิสระ
น้ามันงา ช่วยให้ผมเงางาม นุ่มสลวยมีน้าหนัก และยัง
กระตุ้นการงอกของเส้นผม ให้ผมดกดา โดยไปเพิ่มการ
ไหลเวียนของโลหิตรอบๆ รูขมุ ขนบนหนังศีรษะ
และบารุงรากผมให้แข็งแรงไม่หลุดร่วงง่าย
27
น้ามันมะกอก และน้ามันงา
การหมักผมด้วยน้ามันมะกอกหรือน้ามันงา
นาขวดน้ามันไปแช่ในน้าอุ่นก่อน
ทาผมให้เปี ยก
นาน้ามันที่อ่น
ุ ๆ มานวดหนังศีรษะ
พอกด้วยผ้าขนหนูที่อ่น
ุ ๆ หมักไว้ ประมาณ 30 นาที
ล้างออกด้วยน้า
สระผมด้วยยาสระผมอ่อนๆ
28
มะขามป้อม
(Phyllanthus emblica)
ชื่ออื่น :
กาทวด (ราชบุรี) กันโตด (เขมร-จันทบุรี) สัน
่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)
ยาส่า มังลู
ผลมะขามป้ อม มีสรรพคุณทาให้ผมดกดา หงอกช้าลง
สารสกัดมะขามป้ อมมีฤทธ์ ิ ต้านอนุมล
ู อิสระ ต้านการ
อักเสบ ต้านการทาลายคอลลาเจนที่เป็ นองค์ประกอบ
ของผิวหนัง และกระตุ้นการงอกของเส้นผม
29
สมอไทย
(Terminalia chebula)
ชื่ออื่น : สมอ มาแน่ สมออัพยา หมากแน่ ะ
ตารายาไทย สมอไทยจัดอยู่ใน “ตารับยาตรีผลา”
ประกอบด้วยกรดต่างๆ มากมาย เช่น กรดแกลลิก
กรดชิบลู ิ ก ดังนัน้ จึงมีสรรพคุณช่วยทาความสะอาด
มีฤทธ์ ิ ต้านแบคทีเรียบางจาพวกด้วย
32
กะเม็ง
(Eclipta prostrata)
ชื่ออื่น :กะเม็งตัวเมีย คัดเม็ง บังกีเช้า หญ้าสับ ฮ่อมเกี่ยว
สรรพคุณ แก้ผมหงอกก่อนวัย ใช้น้าคัน
้ จากต้นเคี่ยวกับ
น้ามันงา หรือน้ามันมะพร้าวทาศีรษะจะทาให้ผมดกดา
และแก้ผมหงอกก่อนวัย
มีรายงานว่าช่วยกระตุ้นการงอกของผมได้
บอระเพ็ด
(Tinospora crispa)
บอระเพ็ด
(Tinospora crispa)
สรรพคุณ ป้ องกันผมหงอก ผมร่วง
วิธีทา: นาบอระเพ็ดสดมาตาให้ละเอียด ผสมน้าซาวข้าว
พอประมาณ หรืออาจเอาไปต้มกับน้า ตัง้ ทิ้งไว้สกั ครู่ จากนัน้
กรองคัน้ เอาแต่น้า นามาหมักผมทิ้งไว้ประมาณ 10 – 15 นาที
จึงล้างออกด้วยน้าสะอาด แล้วสระผมตามปกติ ทาสัปดาห์
ละ 1 ครัง้
35
บอระเพ็ด
(Tinospora crispa)
ทองพันชัง่
(Rhinacanthus nasutus)
ทองพันชัง่
(Rhinacanthus nasutus)
กระเทียม
(Allium sativum)
กระเทียม
(Allium sativum)
องค์ประกอบสาคัญ:
น้ามันระเหยง่าย โปรตีน แป้ ง สารอื่นๆ
ในน้ามันกระเทียมจะมีสารที่มีกามะถันเป็ นองค์ประกอบ ที่
สาคัญ ได้แก่ อัลลิซิน ไดอัลลิลไดซัลไฟต์ เป็ นต้น
42
กระเทียม
(Allium sativum)
นาไปใช้ต้านเชื้อราบนหนังศีรษะ
นากระเทียมมาบดหรือหัน่
นาไปเคี่ยว ในน้ามันร้อนๆ (ใช้น้ามันละหุ่ง น้ามันมะพร้าว
หรือน้ามันมะกอก)
43
ตะไคร้
(Cymbopogon citratus)
ตะไคร้
(Cymbopogon citratus)
ตะไคร้
(Cymbopogon citratus)
ใช้ตะไคร้ 2-3 ต้น นามาตาให้ละเอียด
กรองเอาแต่น้า
หลังจากสระผมสะอาดดีแล้วนาน้าตะไคร้มาชโลม
ั ่ รษะทิ้งไว้สกั 10 นาที
นวดให้ทวศี
ล้างออก
ทาเป็ นประจาสัก 2 เดือน
46
ขี้เหล็ก
(Senna siamea)
ชื่ออื่น : ขีเ้ หล็กแก่น ขีเ้ หล็กบ้าน ขีเ้ หล็กหลวง ขีเ้ หล็กใหญ่
ผักจีล้ ี้ แมะขีเ้ หละพะโดะ ยะหา
มีฤทธ์ ิ ต้านแบคทีเรีย และต้านเชื้อรา
47
ขี้เหล็ก
(Senna siamea)
ส่วนดอก มีสรรพคุณรักษารังแค
ดอกขีเ้ หล็ก 2 ช้อนโต๊ะ พิมเสน 1 ช้อนชาปัน
่ ผสมกับลูกมะกรูด
ย่างไฟ 2 ลูก
เติมน้าปูนใส 100 ซีซี ปัน
่ ผสมให้เข้ากัน
กรองคัน ้ เอาแต่น้า
จากนัน้ นาน้ามันมะกอกเติมผสม 60 – 100 ซีซี ผสมให้เข้ากัน
หมักผมไว้ 20 นาที ก่อนสระผมทุกครัง้ บรรเทาอาการรังแคได้ดี
48
สมุนไพรใช้ยอ้ มผม
เทียนกิ่ง (Lawsonia alba)
ชื่ออื่น :เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนแดง เทียนไม้
เทียนย้อม เฮนน่ า
องค์ประกอบทางเคมีที่สาคัญ คือ ลอร์โซน (lawsone) ซึ่งเป็ น
สารสีแดงอมส้ม
49