Sie sind auf Seite 1von 18
onpoid ap opour fap eatiinnlissisday'o ous '0 ouaiugHa;ds om 1c owor ope, -s9 [2 toperse fap eispxeut essoa1 eT ap sorendod souore, 89 Sep [pp seangpienzere9 owoo opeuoripe vy eis ek ‘ound 2389 u2 uaknpsu0D ou ee sic sump & sesronsp sno rerqeme 9p evens onb xjuoet | ap owsra sou up epinpsues aps aqap eisixrew osimosip é 1 “PPP open adhd cine aceence ee eneeeerre Stet dad ate ya onb of O19(G0 [op RUN Diououied wots opaon SIT O18 B ON wu u “3of wn ood ayustiay dans upp Yisd ott pi souopejar {"souopuny oprainsqs’ wey 3 Opewsa,; sp ordsswo5 -uanuvsfiosap tn ap serdoad sapesno) -20s sourese ow onb worduy artionsjer pepandiquie ze] anb ap orpoy [a gopersa jo -opejar ap S1uaIa]Ip vary ENO pub W? zopmso Jap roLON Je ua ypmynsuco omoo vperprsucy 19s epand anb vied Tepos ug seq & sopertiaayt arusu parte 7 epep 92s0 nins2,, 0110 Oper So} wos. S218? de> pepapos tun up OPER jap UOP aij F ip ;red07 Bf $9 [PROP soy] 9p oun y c mn upto ap way! wpuaT opuorssd ot zopaiwy of tH eet pouap vf rod eq>nT ey upiqare ‘spua sod ‘L ,erunoup ¥] 2p SED, epEHORUEM Br Squnsuy 96 osevord 9499 Ug “ope |p sod esed onb pep: ‘Gs vy ap ovuorureuapioax A ovuotuITUapIo‘p onuUED Tuy sosep se ap UPAINsuOD | ow Teeypumnyord wpe ese jsoia{ns SO] ap UOpEUTIO} eI ‘owwauTEstDosd “Oso ap even ON? “pepa}oos Bf Ua saUOISIASp sey WeuLULINTEP sur mb sorta hog “Tepes wapio Jp wnpord 9p ey SOUsTur som ‘Se2G NOK FOL sono sopexnyed,, SOUODE[AL INstxS OW ACh rr ,8e20Ud]90r souOP ghee sis A vpupisnxs 9p SouOPTpUSD SNS URMIEUD:DS 1EI9PISTOS FNopenoy uaa 95 “ary Te ‘soxqoy so] A ‘opemejosd 9 perl vi of opos Zouinyso 96 Operdterss & [eIUaUTEIS O[ OPO.L “HSS Sprpod soqey ap some seloue uooRy as sesanl SPL ‘SEO HPP ; Qnb ‘sojsis aimeznp seperauea X sepprmupe seapr oP 4 : 3p ofstio? ns o> “seppagourus A sepeoms9 s9[2}08 suet St] SepolL,, “xiepy tod eprqgosed wig wp Wao wasund Bl Ua NEDET o2ssULXy FoNpONUr Sou ane NaNO a; el estado como instrumento de la dominacién él estado como elemento de cohesién de una forma. . Intentaremos mostrar que estas determinaciones —que no son ciertamente las tinicas aunque sf, quiz: eatacteristicas—* cuando son pensadas en todas sus nes se contradicen mutuamente, * Segiin la primera concepcién, el estado es un mero epifend. meno que refleja un determinado tipo de corresponden fuerzas. produ i6n, que es caracteristica de toda sociedad antagénica— la transicién de 0 de sociedad a otra depende de una existente entre reldciones de produc cién y fuerzas productivas. Es decir que tanto la unidad’ sub- cente a una sociedad determinada como el impetu funda. del cambio histérico se sitéan al margen de la instancia EL papel de ésta puede ser presentado de iferentes maneras; o bien como-Ja_instaniia que asegura_las condiciones extraecondmicas de la reproduccién capi Jo que vendria a ser una. instancia externa pero dicha reproduccién—; 0 bien come momento expect cesario del concepto de capital “oon To que totais ido dentro del campo tedricd de la economfa politica; 0 implemente como forma .exptesiva y deformada de_las relaciones sociales a de una instancia per La segunda determi en Ia medida en que se supone que las ‘as —las clases— y sus antagonismos fun- I nivel econdmico y utilizan: al esta: logro de’ sus fines. Pero ntradictoria con la primera, ya instrumento eficaz para reglar. las Tela- fe Tas clases en Ia sociedad cay que si el estado es u ciones de fuersa © anda aeeexasTa DHL ESTADO 2 o bien la dindmica histérica ‘ ooo espiegue de las contradicciones trabajo asalariado/ it fas productivas/relaciones de produccién —con lo capital y fuerzas p ue ue’ ebestado se reduci amente, a un mero epifend- tho peto no podria entonces ser instrumento de transforma: Tones historicas relevantes—; 0 bien las, transformaciones his- toricas baj liso dependen de las relaciones de fuerza en el campo estatal 0 politico —con-lo cual el estado deja de ser un mero"epifenémeno y la historia no puede reducirse aly wranquilo despliegue de una Iégica econdmica uniform: “En general, la contradiccién entre estas dos concepciones no fe advertida por el mi cir sus-efectos, tanto tedricos como pol a te algunos ejemplos, En la época de la Segunda interiacional ashbas. concepciones estén presentes, tanto en las estrategias re: formistas como en aquellas revolucionarias, pero ambas tienden a descansar mas en la primera concepcién. ‘Para el reformismo clisico la defensa de una estrategia pa un_argumento economicista: micas en él cz smo maduro. Sobre esta base: podia conce: birse Ja ocupaciém progresiva de un estado qreciente iba pari pass con la atenua X simétrica a esta concepcién: no_puede haber neutralidad pro. gresiva del estado por cuanto fa atenuacién de las contradic iones econémicas es una mera ilusién reformista, Es as{ como se configuran los supuestos comunes a las varias respuestas a Bernstein de Kautsky y de Plejanoy a Rosa Luxemburg. Los fundamentos tedricos de estas dos perspectivas politica-estraté- gicas antagénicas estan dados por diagnésticos opucstos ace: de.las contradicciones econdmicas del capitalismo, pero en am- bas: posiciones. se da. por sentado que de dichos: diagndsticos habrin de derivarse consecuencias politicas necesatias. Ambas erspectivas se construyen en el interior de un mismo economi- cismo fundamental. El Te el estado su aspecto de don guienté de la destruccién. del daméntal. de Ia estrate estado pasa a segundo reformistas como revol nismo un yolunte tables de = 28requia optiss un Spe anise dui Sab p38 Syuaimessaas aoarede $9) ponds wud woepmUmNDe cee xiod 8 2p Us ‘dey [a anb wa epipour vt we odur visqpeuamnnsur 9 [euowouszids ssuopdauoa sy anu pepry Heduioour e] “opeuiadjua OMia ey 9s oDtipiodWAuOD steep p anb sey woo sopexnoyyp sej B UOpoApoNUT wpensspe owo> ‘sou GORY SURpawIA jo ua ope jap Pua|Gord [e aay noe solmtuio spur se] 2p seunSje ap 0709s oadiq wg ; “ougjd rurtad v gsed {epos uopeNEIOY vUN Wa ot) -ayea upysoyoo 0 peprun ap odn jap ewwajqoud [9 4 ‘soqqruaso woreysor ope fp vstfeusuNnsUY Upiodoou09 y| OW109 ‘ruomousyida wordsou0> e] onner dorsptnI0 sojquseD sop 80 optens ‘Souraiay owog. “eH03sty Yap sora{ns oDyuR soy seTID ua faa amb 89 Dp Upedsouco eun op ouopueqe p ‘ono tod ‘2usioymn ‘xo, eun tod opeuiaqo8, 4 oousSoti me Gq opor ‘tn owoo Oyupaoss epucin et 9p nd 3p = apie sy eiqamb e[ ‘opey un tod ieisporeu yjzos) ey] U9 eBay werorAm i top uoponneuo? ve SNe DofeWowepany soquieD sop anb oust ee cians own — | -eyynanep SET “sBpOd PP FF er doepoout & sopidee _ ow anb ere “oud rouuid v opesed vy “eziudzHiog 0 Dstiey eye 9c “pepapos vfo4s v1 wyroston ah eonnsnen,! OT {Sp soneas soy Us “Baus ar spur Sporades wig Kua] aque ote 28 amb. ened banig, OPP YL 9 AE eT f sja8uq ap sorxan soundye e epenmal{ piso ooRyp omspLreUN [> i 3p, upDarop wap TATOSTE AIA ee : uo epuacoad wursrus ng “suoureaoid sepe7ypeue sop seno se cast P'S opHS P Ts “HSPAH 1 monde ap eun ofa oxant epeu peg epianared ou uppeurmssigp wieD%0) wise “Pep | -—-exapysuo 59 wrsHJEpES Zpod P aummnsur upisea wun op nb wise Seale so enuopsmyoxar vide rers9 t9Ss1fo> ap 1010"} Sera ap ovEn{OOD [P15 OFA FPO F oorug ommatour un WETOOHEP © wer | ap onmmfuoo un omto> PPPZIEOe so “Dye anb > OOF joPNYOAIL OLIETS & seanonpoid yf sod oyuarmecepuny ap PEpHT Teves vpurisuy viso onb "794 zy aoid © sequre ap puprun vl anb & seoyupuos9enxe { searwoN Soran OF, SeETes2004, “099 souormpuoo 2p apuadsp [epes ugponposdsr vr] anb asreut se 3p SeDpUTGODD 528 a opentiqeno OL upod Upiqure anb vA ‘sepressoatt “OBrequia WIS ‘Uos OW Sia ‘ose} BEDI foy By UO eo sotrorsiy>uoo sop Sewsy “uo!SayoD 9p IOI UN as 9p zp s2 Ope load peprjeriaumnsut v] anb asrouaysos epzpod onb ek (A Bf Hod ayqneduon spur e239 “od wpprndice wa Tepes ugpEULio} anb ua voiseq. ez BUR U9 atuauresizoid ueqepuny 9s ‘,9xpOU ap uyrprEN’,, ome we ‘oavass tua Yasreavat ¥p8O3. PEER EROESIU CALLA, 30 obligado a plantearse desde una nueva perspectiva el problema del estado. Mencionemos algunas de las nuevas cuestiones: si el sistema econémico capitalista ha dejaco de ser un sistema au- torregulado, y exige de modo creciente la intervencién estatal, zen qué medida podemos seguir hablando de la instancia econémi- ca como de un campo, homogéneo que sélo mantiene relaciones de exterioridad con lo politico? gE qué medida el estado ois. tifuye Gna instancia auténoma, con capacidad efectiva de inci dir en el proceso econdmico, o en qué medida, por el contrario, esta capacidad de intervencién esta limitada por Tas determina- ciones estructurales del modo de producciém capitalista? $i el desarrollo contradictorio. del capitalismo y la burocratizacién creciente de la sociedad civil, que es consecuenicia del estado intervencionista, han generado nuevas zonas de antagonismo so cial distintas del conflicto tradicional trabajo asalariado/cap gen qué medida podemos seguir hablando de las clases como de jos Unicos protagonistas del procéso politico? Finalmente, dado qiié la economia no puede set concebida como un’ terreno ho- mogéneo a partir del cual es posible explicar €l conjunto de Jas articulaciones sociales conctetas, y dado que tampoco las clases pueden ser consideradas sujetos simples cuyos antagonis- mos abarcan al conjunto de las Iuchas sociales, gen qué téri nos debe ser concebido el tipo de unidad existente en cada for- macién social? Estos son algunos de los problemas centrales que han ocupado a las distintas escuelas tedricas marxistas actuales que se han concentrado en el estudio del estado, Pasamos a con- | Unuacién a referitnos a la perspectiva tedrica de las mas im. portantes de ellas, 4. CAPITALISMO MONOFOLISTA DE ESTADO "EL primer gran intento de sistematizar el conjunto de nuevos fendmenos ligados a la restructuracién del sistema capi + a de buena parte de los partidos comu nistas ottodoxos. Esta teorin parte de una periodizacién del de: a autortegulacién a través del mercado y que, a través del progresivo proceso de concentracién. y centra- Tzacibn del capital, conducitia a la fase monopolistica y al pron MARXISTA DEL ESTADO Ps imperialismo. El capitalismo monopolista de estado constituiria tuna fase ulterior del desarrollo monopolista en la que se da- tia una geciente fusién entre los intereses monopdlicos y el aparato del estado. La transicién hacia el capitalismo monopo- ista de estado habria sido la resultante no sdlo del imperialismo y de los procesos de acumulaci6n interna, sino también de la Ferisis general del capitalismo”, consecuencia del sungimiento.) y expansién del campo socialista, Esta crisis general se habria desarrollado en dos etapas: 1a primera de ellas ini Revolucién de octubre y sus escuelas —lucha de liberacidn ional, crisis’ de mercedos, depresién, agudizacién de las ctisis econémicas, etc; Ia segunda se habria iniciado con la consoli- dacién del campo sociatista a partir de Ia segunda posguerra y el consiguiente estrechamiento del mercado mundial capitalista. En esta itima etapa la produccién tiende al estancatniento se agudiza Ia tendencia descendente de la tasa de ganancia: como consecuencia; los meros mecanismos de la regulacion mo nopdlica no bastan para mantener el dinamismo del sistema y se requiere una creciente intervencién del estado en la econo. mia, Esta intervencién opera a través de la expansin de la tecnologia, 1a nacionalizacién de industrias poco rentables, ef control de los mecanismos monetarios y de los salarios, ete, El sstado pasa asf a estar al exclusivo servicio de la fraccién mono- pélica del capital o, mds bien, a fusionarse crecientemente. con gsta tilkima, en perjuicio no sélo de la clase obrera y de los Sectores. populares, sino también de las fracciones no imonopo- listas del capital. Se crean asi las bases obj 4 popular antimonopélica, que es el eje de la concepeién estra Légica de los partidos comunistas ortodoxos de Europa occ dental, Como se ha sefialado recientemente? esta caracterizacién ge" neral encubre una gran variedad de matices. En realidad, la denominacién de “capitalsimo monopolista de estado” es rétulo general que abarci’ modelos explicatives aliamente dife- renciados. Estos pueden agruparse en dos grandes categorias: aquellos que acentian al elemento epocal especifico —imperia. lismo, crisis general det capitalismo, etc.— en la explicacién del capitalismo monopolista de estado, y aquellos otros que. por el contrario, intentan derivarlo de las Jeves universales del desarro- Uo del capitalismo. La primera concepeién® tiende a subrayar £ Ct Bob Jessop, “State Monopoly Capital: a review, mimeo. * Algunos de los trabajos que siguen esta concepeién son les siguientes Pp sonaaur [2 ue -exouit $o[ ap O1Uin|Yos [oP UOPeDHRUN BI UD eIOUDISH yergdeo sapepopos sey op ovo ou ouopoey et A soxejndod 59101098 5018 ep 1 8 9P spupe” ovodo 95 anb ous ‘spur ws se ‘sosaio1uy Uos ou soarjgdououl soxoio7uy 8 b sin 3 So] [8 anblog “Ei “pup oF 3p itpsousp A amjadod “owes Yo OopH00 He futisd anb so anboua asa ap arueiiod hung! Guoporpenucs fe 9p. enuaho te ‘ppond. eamoe: ey ‘gpond eimpniteaisdns/aseq up}isodo y% ua opeseq exsyiduns (pue un & po00x¢ pene racic ane cae mi ae es oo “openiota op sauope[d tH 3p EP ropentartt wey anb s2 0179 ‘up weseq 98 anb sejonos Sesioarp se Tenyeso sourEHUDN eude> ‘ ap wipe ap some sourasyy wo ommend TP. YO ‘uy & opersa op 2 ouinsuoogns (e ‘epueuel op ese) eI 2 ‘ F Se Ef OP TeOMDA EpFED w suo. set Feyaa ered opers9 12} P agpwueriead k Ugo , p aired sod see oe eraner puree snl Iepacar exond punter 21 ap syndsop opyuuguoss OPP [ap UpPeimoysuEN eT UE UaTq O oavssa ‘a VASILE. YBORE uaypsamogouousm Smuunondey 9insva! yo) SeISTS anibeg fo Sout 1 cp) 0103 poo “usrinidoo munyondey s2P 2MUOUOYE *% oarampord ossoosd [> U2 , eee opeanid peaideo 19 sod wipaysties 295 pond ou wisp an gp ovund ye epwretop ns uvoysttaray seananpord $819359 2P 2 Fae paatagu un anb eaqdaat anb— woprnaposd op sme searronpord-seziany Se] 2P UPPEHTEPOS XT ana UgPOIPEN peng $9 2087 9p uopeAGxe WT “OPES [AP ixo aonb se] TISiTe? re] os anb ‘onen jouow wowsex un ua soperd 50] anb owsiy Speogrpou vey HORE Qeretpaz ® 9ptap ‘O}e vdnaioo 4 orreypsered OATMPOr Suewojnyoadr osavoud un exed Seoygreyd e ap SOVEKD 0] OO uewuosord sel Palnogip sawiapan Hay “plow ORNS oxo tr op epusrod [p por xexpoaorde “orduAts “od “exSo] ou '5e8 wneud seziong se 9p oTfouresep 10 ered wae Sn mapstto9 Z opesed vy vusnisis je amb ap oat Pr ua ‘svso9 seo 90a veotan ox wunniy eas “EOI fap PEPHTEUOD OL! Mh semuaoe 9p -ond ox ae yao orod “sonumgtuc>9 souSTEEDIT SOL VO onyjod wopusaioU aaa HH ‘ayqusodt sas PEP smo ap ouoy fp aod wjasor oF aos neers HLT r mera ef “ugperoydxo op omspere2aur ‘ojos ouside Php teuosad [p & soyodowous so] 2P HORT TT Inpuer orsg “onrgnd 30% meds e| suserpou e902" sreep opord coggdouous pends 9P 408°! Te opnains 3 reuopeu osolsar [> “eDAUGUOETT ‘agssjndasoo 1 @P & Seean pp somduy 01 9p wppmo|g> Ul 9P ATE vy (280 ID vr Pf ua endes 2p UOpIMPOr SQuopap spe [2 WO SILI? Touran soy uo opertdxo s9 o2yjodouous Te PP. vrous Byosouend 2 Ug “wsiTeDos odie BP sey suapan % B sway wisypodouoU Oe af us omsiTENNdeD jap oLsHHOPTE ‘fopungiiow mir BF % {> 10d upppdsouos wpuniios eT “et 4 younspz un woo wammpues anb ouures fp warqe wsITEpOS TO ‘anb aysenuo> [> o yer oust Tuchas democrdi abritia asi i imperialismo, a sa de la cadena imperialista provoca una cién de fuerzas que subyace a las contradicciones pop ies, as cual fas que ientto de lo que hemos denominado co} tado. por parte de srconexiones_personales existen- papel que los di Ia ovinién pr escrito sin embareo fuera de la tradicién tedrica que analizamos. La sesunda consecuencia de este enfoque es que no hay modo tente_ entre. forma_del estado. y el-estado es ua mero instru- var diversamente para sus pro- lase_del estado debe estar dado por oceoale gos HDB de. Bet 1 de sus propios terviene en la vida +R. Miliband, The State in Co 969 fen espanol HL estado en le sociedad eapit > Elian Deus ex machina que opera 35 ‘Sesndmiica; pero zhasta.qué punto puede intervenir eficazmente? Ghos limites desu intervencién no estin dados por las condi- Zones estructurales de Ia economia sobre la que. opera? La au- Sencia de, respuesta:a estas interrogantes ha conducido a dos pesiciones opucstas y extremas: o bien 2 suponer que el estado itadamente siempre que proceso de acumulacién capitalista se ve.en dificultades, 0 bien que. su carcter subordinado 2. los intereses monopdlicos Ie impide toda ldgica propia diferenciada del sector de intereses ‘al quesrepresenta, 1 LA'ESCUELA LOGICA DEL CAPITAL Las dificultades de las diversas escuelas del. “capitalismo mono. polista de estado” se concentran, segiin vimos, en un punto: su i ion-el. sentido y Jos limites Fesultado a Precisamente, de esta que constituys. punto de partida de la, “escuela légica del capital”, centrada en Rerlin. A diferencia de otras tendencias tedricas como, por ejemplo, la de Poulantzas~ que se proponen el mismo obj el conjunto del debate. Como sefialan J. Hi en su presentacién’ de esta discusién al pi de este-debate —que es parte del resurgi- interés, desde fines de los afios sesent: temiticamente al estado como forma pol de las relaciones as de produccién, lo que con: del estado burgués y su desarrollo".* J, Holloway y 8. Pleciotto (ed. Londres, 1978, State and Capi 4 Merxisi Debate, irereddy ans ou. ont “yo "do “ons & Aenolont Us 30 uD ‘0 eqns wis opeisa ‘owasord fap ovunfiro> eto oe i fi09 jap osdejoo pe donpu es Fou soil upunany op eae on td De pe oc serra ap eptued ap ound ja gedeo epro8e9 ey 2} mati8j Dub qEispquouo29 oaxeur an 9p onuyp eumqord fp somos! saqny {9 :[e1u9> oysot PR] Zan p> ool un & pepe vuopond seqtar sreise eonyjod ey ap fo] ofnouya Jo poe od fe op sosararty zxpnundeaqes u> titonseeuoo opout 9p reraze ap 969 oP PeDHEA Spos Bf ap soopoypenues se] —ouozAs0 onbo: yp onb Bk ‘sone sus eiyuonaus opels ees e] ugDmiosdrayy P0918) B89 > 510} By 24 unos wompton uppHexdxo wl =p oxi? Saree pxo 28 onb vk ‘Sse79 ap UopeUNOp yy ap orwouMN 9 on ond ‘eapardor & vapprsc ype mpord odure> Jap &: ed spun 9 unotn ese pou worse? #1 aknpxa anb ‘ouserendeo ja ofeq upon rl § feq upponpeid ap souormepos se 2p mop rt Teudo/opesne le op sbi ue ope i rOIUgEIYOD visas} wu “ouoUIeULT *« ‘Sine & [eco opts un ap wopr ey uo eielogar oe SOTUL & oavisa aa Viena. YHOTL aug sap Samypqay 2p WHOS HZ " csot “8d * n@ SPH HDEED 17 O,, wonouny pe w8i0g 30 sprpustey “HL 8 40 SOD|GOHL FOS ninoo aquorede wis ‘ossi8uy ap a1Uany etn op s2x0p298 ga pepanos B| 2p soLgUorUl Fo] SOPOD & yuo sqTevU gous anb ‘{Huvolou: pepapos ey ep oid ivy ao1opawd Jo Uo [evens Bhtoy EL ap wabyio fp Wosnd] EIUOVUE 6p ¥G9I69 epulies wun Dp spans) ¥ Uppperndex eps nd pepayvos ¥] ap vydoad woe ideo uppenumoe et exed ppuesooou wAN [p ‘open [ep sofequourepiny souopuny nop savearzy “s9[eApIagper sapertde> so] sod sep juny sejjonbe 2p 08129 ssopuy fponpoadai ¥[ atmos’ Op P| npiarpur sopede> onua 1u2) pap PHIL couoa 4s Shunse 49s uapond ou onb S2U0} “oy ‘ouin{uoo ns w9 Tend | ‘sexo eputaredaod | 2p Ope BBhuoingjur 2 aejndod spar ¥] wyrqure! Op§s Fourtad ey -opese op o1ds2u09 [op wOPEALOP Bh UO SIN vioy gonorrea som opzawosozd ey qende> yop vox8or woman WT. “ysanang pEpIOS eI WO epuanaoeuen outo> ‘an 4 asep> rukroy OU!S peP2!208 EPO? 9P 008 aoaredvsop v sepeunsep Ups 3p wopeuraop e ap senspis}eI Fr 2e eo seaixo} wos O% Opes & oypai9p and wh “sm fopmse un £ orparp tn zaqey apand ou ‘amb oanisos “ fmt aveqop Jp wa ‘gg6T Wo vamb ‘syuwynsed >P ‘epuanyyt ey opodsor asa © ovuap!s9 Sa “ase oP WoDeETTIeP ap oped pout un operss TULL} ef uo TEN.TDP 9p ows 'eIEII SF vod’ sep ap 28ep ap opruajo> [> seujatP oP “Opel 2B iqxoay se] UD OWG ‘sanid “een 3 7 aye eum jse sas & weed OPEIND eo de ua eisiqeurde> uornposdas Bl 9p oxuap wed ‘eBay [> FeiTULIOTP aD dso YP ta ‘ou vee opeise yo anb obyaodt> yesnionsisd Sass ugponpord ap souopefar Sef 2p ousuguayida @ cae oun opeisd To U9 Toa 9p BIEN 98 Ot L02pHI9UGD? OUIVOF Bipot ajguts un ovodord ow wsouyioq zyonoso we anb asnPN J * ' % ya Ja derivacién del estado de las contradicciones de la sociedad capitalista.” El problema es que la derivacién de la moneda @ partir de las contradicciones de la mercancia tiene lugar, efec- Uivamente, en el interior de la forma mercancia. Pero afirmar que se proceder4, del mismo modo, a la derivacién del estado 2 partir de las contradicciones de ta sociedad capitalista presi pone que Ia sociedad consiste también en una forma nica —de fo contrario el proceso de construccién del estado no podria Foonsiderarse una derivaci6n. Pero la demostracién de que a sociedad consiste en una forma tinica requiere suponer, pre- eisamente, que la derivacién ha sido Hevada a cabo, el conjunto del razonamiento resulta circular 0 tautolégico. Por lo demas, este Tazonamiento revela en. sus autores una concepcién racio- nnalista, tanto de la sociedad como del texto de BI capital. De la sociedad, por cuanto se_presupone que sus distintas compo- fentes —de la forma mercancia a la forma estado— constituyen n tejido continuo, que permite transitar Iégicamente de la una a la otra, Del texto de El capital, por cuanto se supone que Gesde el andlisis de Ia mercancia en el vol. 1 al andlisis de la no tenemos sino un progresivo proceso. de gicas, que debe ser completado por una dedue otras categorias sociales —como cl estado— que \dicionalmente formando parte del campo de la procedié a una por qué las relaciones sociales burguesas asumen as formas ex presadas en las catogorias de valor, precio, moneda, ete; 2) que jguiente, no se redujo a un andlisis meramente ‘as formas sino que, partiendo de la forma valor y de las relaciones sociales que ella expresa, intenta derivar a Jas otras formas sociales; $] que para Marx analizar una forma conexién ci del contenido de las mismas, sino que también debe su forma, ya que una concentraci6n exclusiva en la considera- ién de los contenidos leva a eternizar las formas como catego- rias inmutables de toda sociedad. Pero esto no significa que 1a rd de las formas de una sociedad deban necesariamente remitirse a una forma como forma elemental. Y esto ¢s, preck samente, lo que el andlisis de Ins formas en términos derivacio- ‘TEOMA MARISTA DEL. sTADO 39 nistas supone. La nocién de genesis inn is ° fovma determinada:posee en tas ge sirtealidadee Qu fk riten, sobre la base de un mero andlisis de la misma, recent. truir las otras formas de una sociedad, El problema del primado” de una de las formas —o el problema cartesiano del punto de partida— se plantea necesariamente a toda légica derivacionista ¥ este problema no puede resolverse mas que sobre la base de tuna postulacién metatisiea y dogmatica. Pero, en segundo lugar, sede a una derivacién. en set némeng 4 require, come condicién de exten, er fens no es derioar te el segun i se tratarfa, en todo caso, de una deriv ein ost ae mis, de una deduecién funcionalista que supone un_conoci miento empirico de los Telerentes denotados por los dos cor ceptos en cuestién. Altvater, por ejemplo, presenta un conj de funciones del estado con rel: f no consti sino también por medio det dente que no hay nada en conczpo de ,implgue logic ediaciones que sea—el concepto de policia a menos que este- ott fe oem fn = pm, tipo de planteo encontramos es un deslizamiento continuo en. tre concepto y referente por el cual las categorias légicas pasan a Ia esencia de los referentes histdrieos concretos ¥, contrabando; concluyen por absorber las. determinaciones cas de estos wltimos Del punto anterior se deduce una tercera esta escuela, La “derivacion una hipéstasis perfectament a que podria estado no po- ‘a -hayan sido correctament ‘das —aunque, segtin vimos, no Ij das. abe , 08, no légicamente derivadas. cién capitalista resultaria histéricamente imposible si, de algu- na forma, no se asegutaran las relaciones legales generates. [nt con monetaria legal X concluye mucho més que estasia el conjunto de condiciones abstractas de exis pa ‘uy soaoag opie mas ayt fo 34 on ‘S9[21208 $03 fare sop sz; ln uouDp opens [ap soises soy ‘open aiqop cleo 9p seunioy se130 &) onuopanxa aiso ap 0 i { esmouove ef ap vandny 1 “2 BLP apne 1 pod opdond ny ep aioe} a ost wh UPDEIRUINDE ap oss201d Je IUpnaL ap pepoou 3 ious oub op ouog ‘okode & peipeay ns ap eave bs pIUIN9[ ns opioid sox senO 9p sesuadas v pended gjnuinde 2 ase(> un v ze nye ps USTSeiHIST Ey -kenorsepeinuc q SaubIuny sop adams aqap va tread Sof tos opensa [op ioe odsoto> ef op safeiaua’ $0} IOUUOTES ap yare [9a sean 2 A svorupuors sou z e 3p pte Te oem ua ser291 FuoUor? ef ap odure> jo wa IBpPL opuspey aye av fp somatertomog oly ou “ope 2B uopnaind>s woven amb ond f opySane seisnaaem sanboyua sop v LPP Spor sHouapuRy wes op tesioq © oper Tap onsale. © 2bton wamonasaradas/asig appunse tomb sp cud re ula epoan ay ome! 9p yoadso mon ope ono = ‘ad teqtende> pepopos yw remman = “ Liason 2207 3P pon tea opp ope a od oat EE AuRI ono ey ohn gos sey eens ; aus : mL Ua pepspos wf 9p jeu onviss “aa vasnewa yon ypen ugpdsouos vun ¥ spus eurrxordy 96 [BND oj Wor souss Mua soussiuesoud e s9pago onb ooupBouoy [aartt O osun{uos ruiguooo,, of ap odtaro Te aqmucd ‘ope] ono sod fe ugpoapoad 2p Opow [> Ud ope, PULOS BL apusied anb wo epipem deo jap woyBo] ees eT owenodurt “orad oil 2] Wo Upeonsyos syur oy Tumnsisoegut t[ 8p upPeapIsuED ke] wa aU un woonpontut “OPEL ‘opiaS un opursojord wen: “uow owsrenrde, [9p Se]1001 se] “Opes. Crew ugpdaou0 | gpun 2 anb so] UD s union a1eqop [9 9 “monoid exed syRsuOD 9p UPIqrY juis[a sojjanbe ap yenSisop offouswsep ON wn sous “root wioye visey opezyyeue sourey anb sejanos9 sop se] UH coangoonoH AIK NA ,COUNNODS,, OF $a? THE ‘oopsyeiau orttsyuresuiad ap vuniog eno ots 59 Oli” fazed ap orund un musunanpudop 1e(fiiKed ‘owaye Ua “ou so ousyperavear jo anb equate forag “eisijeuovet 428 gO ,ePI,, UL ap ABON] UD PUPS Ida1 vf ap ayuapsord ejzosare> eu sod sod anb oan paid sion op IER Ta “viuond ue arvowiaru9y Maeqnog-— svauysoduioyue) seo UP:gUIe OUTS OPES [ap SHI Jp sewpcrem sejzoa: se] o[gs Ou gab oredse un $9 2H ‘PEP segs wun ap solouija ap upperedss Bl upIqUIED OUNS peprun Gt epearidxo aos anb auan o7gs 0% an op oWpoy 19 SINOS LD Sage 2p rearey] opnymasad vy seuixo} $e] ap sis(yTe Tp U9 Sey opsoonbuna < sosoyjea opis wey ‘oyduiola iod reves OwLsIUO! op sous yuo sns— v[pnosd eso 9p sISTPUE ‘reSou souoptoiaid ou 019 UCD Seoidot soseq axqos 19pUI!P P 214 -gsodusy 2 sorrenyqie wor sored soqure ‘s1soureaqO “so1sPuc? % ayy omsni mentan Ia tasa de ganancia) y consumo social (proyectos y sr vvicios que disminuyen los costos de reproduccién de la fuerza de bajo y, de tal modo, incrementan también la tasa de ganan- ‘Los gastos sociales son aquellos.en que el estado incurre en ncidn de legitimacién y no son indizectamente productivos (por ejemplo, jjunto de practicas ligadas al Welfare State). Como consecuencia de la naturaleza dual y contrad del estado capitalista, cada rama del gobierno se ve cnvuelta en ambas funciones y todo gasto del gobierno se relaciona de un modo u otxo 2 ambos aspectos. Sobre la base de estas premi generales, La pri Ge la economia y el gasto estatal ayudan al crecimient sector monopolista dentro del conjunto del sistema econémi Pero, a su vez, que la expansién del estado: y del gasto estatal to del sector monopolista. Gon- su son la consecuencia del cred luye asi que el, crecimiento del estado es a Ia vez. causa, secuent Jin monopélica. La razin de esto reside en que el fa socializacién de la produccion’ hace poco. rentables diversas ramas productivas que pasan a estar @ fargo del estado y que, también, el cardcter irracional de 18 produccién monopolista genera desempleo, pobreza, estanca- miento econémico, ete, provocando asi crecientes demandas so- ales que deben ser atendidas por el estado en su func legitimadora. Esta visién acerca de Ja relacién entre monopolios y estado contrasta, segiin O'Connor, con concepciones arraiga das en las interpretaciones econémicas corrientes: “{...] Esta vision contrasta. fuertementecon.¢l_pensamiento conservador modemno, que afirma que el sector estatal crece @ expensas de la industria privada. Nuestro ‘argumento es que sector estatal es indispensable para Ia indus- js monopélicas. Nuestra hecho es que el crecimiento del cap creciente expansion dé yor es el crecimiento del ca to del sector monopélico. ¥ cuanto. mayor el creci sector monopélico, mayor los gastos del estado en gastos sociales de produccin [...}"? * Tid pp. £9. a a segunda tesis 2 sequna souiene que la acumulacién de capital social? un proceso contradictorio sur tendencias hacia ls crisis tanto econdmicas come sonny Pee sociales y po- Iiticas. Y esto por dos moti ivos. El primero, tos de Ia produccién capi an sido cilia ver tus zados, los beneficios cont la endo sree privado. Esto crea un structura estado tienden a crecer_m: siendo apropiados por el sector zap por el que los gastos del répidamente que sus fuentes de ‘nae crisis fiscal del estado. El segundo motivo gue mu las corporaci 8 sno ya os teres eionale end int soe ee de sus demandas sectoriales espe- oF gad, Baett 2 Blnguns. de estas demandas son_coordinadas gl ametaado, Ta snayoria son procesadas por ef sistema. “ xito 0 su fracaso es el resultado de una lucha st 0 ft litica, Pre- Ceumenie Porque Te acumulacion del capital socal Fae ios a ro de {08 sacales cu mareo politico, hay considerable dept, dupliacin y yuxtaposein de proyectos y sein . Algunas demandas son con Jan mutuamente. Otras son mutuamente contradicona, so variedad de sentidos. La acu: estos sociales es um proceso to de vista de la cia admit fo de coherencia. admi Lay Las proposiciones de la lla s de la Hamad: surgieron de una considera strat “‘neorricardiana’s® 08 Proble- célebre ién de los val es sabido, Marx intent6 en el vol. att de El capital ded Erecios de produccién de los valores, pero fracasé en so intenno Sebido a una incompleta transformacién de los valores 'm precios de-produccién, Este es el punto de part Ts ph C Hod The Thea ‘A. Glyn y B. Su the Proje Suet Lantvel, ‘olor ssis8ey nnojsnye s024) 36 Wo 027¢ ‘us 23908 e] ap orun{uoo : B09 80 jod seziony 9p uoHeyor vf 9 ‘uppayncinay 9p ostoxd 2 ua vapun anb seongnd searvui ~opeis> 9p od Jap zaa ns & apu. 1 Sbstoarp 01 9P oped [s onb 12 ty Temonuieodns ioppie® as ‘ate tonyjod souomempaur ap "SO1TE|eS $0] weyE® ou colds oud [pp ype set wo ered anb uo P ¥1 ap oonyyjod zapod Bp wePR2ovomd wun 9p oprynsat zesto| sod ozsonps (9 o1ounad euvisouday ssuordaoucs sey PY ‘09d ousjd jo res8oy a a msajede> oper oP wopdaoucs vue oLep eiqnsar ors oo OSA v] anboqq ud serdsoe e ung WOHUTpLIODD ee¥p eoperds e “punisns to oped opesiroqord um 2p axtensox 99 ouarsaedo> ote ep 78 S81 ‘opow outa: 7 fa] eunfiure tod asrear guoureayp 5 inn #9 ong onxp yop & erazqo ons qo epouenprar ory & sotouadne aos rewnee o & oy HES. Sf % no, sit ait Pras ey fo ta ps fe le) pobueapy aime ae aca "ausss0d “119 -go “ayyr9 iegowes sq SIH, eB 9p Worrdoou0d By wun ua topuon es Be su7pue 19 ation opel ‘o1ue “souron. owog : : curustp ered 09d ae) 2 ts ; te 2p ope 1 Uergo somago A sends) ant qe iP SeyDn] sey anb e ous soded ap ede osnu9 sopsuon aouepeq |e sepepnoura nod i © souazoyuy souop ‘weny OpunSa¢ up “A seiozqo P AIUE[NSaT v] OUYS [EUOHNEU spt P_ep128 ou oajduis ouaid (2 Bp ered onb uo arssuoo sesonsing ino enue rpuanyp wip jauraitiayssuo9 oxsandoid qe Fo P61 psp Tend ve] upSos gy Ride ap anb ‘ojduofe 10d ‘uausnsos PUaaiNUy jp worse euLIsoUL? woe to inde vpn ees ous 1b ua ssopnsesuy ey 98 “azuaus jen, "poem e ap auping & mp 20d 82 Big “SOHTE|US soe ap OP sopyauaq soy op vpyu> wun dxa sas ua ee eaqep seajuiguos> ss i mmgooe sosaoord soy 2 aluaueurtr 1H ou anb wnyjod ajquizea eum rouope expn| ey ap eiatia® 2p [eiatia Up}ouny ue septea ¥ apusH anb u9 eprpour vy] u> [PP ompxput 'PXPUL NS ap ofeqop sod Faso axdurais wisy -epueUed 2p cavisa “a vasa veo eset #j Uo osvancap un wisn ow ani ‘OBrequD Mis ‘nis a5 ou wee Der toqeasnya ap B5e2 ef ap ovustunour jap Yue HEAT oa mmburvind sisigdry un e2enponur 26 an sousus p> FOP 2 ap epureced ap wavy wT anb symfsuc> ayqssoduy s “SUSAN qerde> [op eruysro upPwsoduien eh ant opuattodns une ‘ourur pein ug volaqen pp pepsaronpaad smop02 HL 2P “Rook soqea a 9p wpjea wan 204 opssDUTEEG an SPaE TS apand sie eb qerdea rap ozs) woungon uo ovwozune 9 an vA Oy au opaso USpHOdOD Bf ap IaH BPuapuar run HL 2 Sonpop as ou “oxdaouo> Jp opuendaoe une ‘anbiod ovr! rcriae ust aofeh YP sitlAue [9 uo way 26 on we SPH SS Sia gy exdapuoo un s9 [euceo jap eaxuyo wo|sodcie> Se ouseras ovdanuoo yo oneno od ‘ouytmuyy Jounud a er Feed orm A THEE [ap Bxuyaie wppsoduion nyeoe wrisp opcessoou opeymnsar owes aaea'® wpuruel sp i Ot Te eee jaan Pp ap easaoe 7o7edm? 2a Sa OPEIAELOH [? OUO> OI coer oxunqumpe apand ou sab s9-epusteaskue> epunes PT roleqen 9p w2IN} EL 3p 0102 sqqende> yo F3ed anb-of Uoo “opeosaus to ted ert ynod “eyise0ou. ou asp anb orauge jp ered id owyp ase aub vk ‘eee op SEUNE SPL op ofvqen |p osmypus 2 s9y2E1s9 2P huh so] owen sae sbucjoas © eysOmn TE 9B ORTOP AD melee o1sd soqeasnyd zpnpoid © apeursep Olean Pe» we layer a8 anb eC gyoananpord ofeqen wo? opelspestee 1D Sqep anb oj ap oduse> Top uossmarxo exep un fea SA sd tcf “satygue 2169 9p wounds 98 SUDUNIASIO? STE " uppeoldxo vj ap wBojopos,, Pun O09 epeadave ‘spar orrens’“o ope] 2p epelap s woes [POT pf oavupmop 5 soperd 2p omer Toianpoid jap wood Be ey 2p eouaptidapar or epiqauco #9 (sopaid op Sah see) epueted ap we ef an eh uoperapIsue Yo AS on Teede) pp erapSro wpasodamoo wf onb owond SopET spar Taoyes aurmiad anb ofeqen FP Pepieponpoxd HL We ‘onTaU191> see A sone seat soureTes 9p tppuais® vI tod HNO? eepnt aE ssoxoise} sop 9p apuodep woPRAHP | HI peudeo vyuiort Fees onb $9 upisnppuoo ET ‘epueteS ap esta Hf SOUT Sp ever x woo ueuopy[ar a6 eopaud sot on} fom seoupaniuis 2B gpenae op eurarss um aknansuon & worsompaud 3p See sou soe se opusiapisuoo ezuoraze2 amb “usruesPre7is02% PP yp sonpor as Saio9 ‘epauaNDDs ay OLS 46 nwesTo LACLAU dad. Se desdibuja asi la oposicién base superestructura. Ya ontrario, comienza a delinearse un problema nuevo: gi la 16 produccion de la, sociedad mo es asegurada por él. mecanismo Tutorregaiado de Ja economia —al que se agrega. la. instancit Sstatal para asegurar, cigrtas condiciones extraecondmicas mini: see qqve es lo que, asegura la cohesién.de una formaig eal? Vemos ast surgir el tercer aspecto en Ta concepcion det Sstado al que aludiamos al comienzo de este artéculo y que s6le podia hacerse presente en toda su fuerza en la medida en que chubiera disminuido Ta fe en la capacidad autorreproductiva de las fuerzas econdmicas. ‘La eritica que se ha hecho a las concepciones que analizames ha sido variada, pero si la evaluamos en su conjunto tendria- mos que sefialar el siguiente pattern, Desde el punto de vista Fe arta critica a su logica interna, pocos resultados de interés pueden sefialase. En general, los fundamentalistas*> 9p PyPRT 2p UNDE cl 2 dp eypet | 2p m0 eIpseoqUOoUr So] uD reNIKOD fod anb et anb un sya suusmarqevonsonouy ory i cones dee 18 HL 2p eioodn wun seuaand edad sub ye souk asad -onb : se SOI ‘ap opour 19 iat Tap: awa8zom9 voBoy ey sod. ayqeyrusen 2 peu pyseuy i “Dtepuy aruowivsnioyery $9 anb oyfanbe se ct pa Sg hee oper ou mio 3p °F] Temppaooren orang ume saat Sa eae mnaise | ap anued ¥ ams gunk saga tae Smee 3] sp anued¥ steaaiees sites apd ot ob aa s tatg 6— enn noes Brat tenet ee oem ae fer tag. 8 anbeod semnpnNs se] dp oj2afo tin or nerd 7 speynoyyp vem woo soureyuarua rb sou ynbe joss maa vastcavye YPROR wen “dd “661 avoqraponey, “SEA “= cog ‘owns oop mie OT “Te 19 SeANTINCR Ss eopapid & sermons anti UPPERS, csgp van © muoreTss 3 1? 20 y . oxdaouon 2ysa ovand ups 3 oreo un sesyrpue ns wo Anu WALES re upmanpord ap opomt [pp suidoxd Tolsjduios spur ound B Crow uppar cpaid wor 2UTP ypu ap 19 s01danuo> opm Janpjnog of “Heed spoueysay 2p BQPE|NINAE EL Hod apased svanenod ‘Te Jop wider wpansse eT “OPES? AP BB ened amb 49 vpEpaut el uo “SSH “3P eipan zsnponus out & eHeputans TT wejar BIOS ED “Beppe ‘osxeqae ws ‘jnbe SHEET vesqrenede> ugrsonpoxd 9p ‘pou te eauorere anb 0218710 1 & onnyfod 0} “09799 OL oper pate ap wopeynonte sejronted $l oT. ik ayurwugutop yor 5 sae eee euain oo uppeurmuaiep, anus Woe ey ap anaed Popes [ep wAne(at BreouONE FI. OP ‘oxdaowoo [2 syemsucd RBar coved onb Uy oP SHELISN ATE “panes e| ap vEuIN cee oon corumsip opom un ap snl hod opeawyd $9 Simeon uss “exoyqoud aw HET? ‘peparos eI U2 Opes? bp Taman wgpmor e HENGE EP eoisoy Banas BL OP Te Uns eoraygosd wn osreo0erId Soaged anbojus ws ‘opel GM 10d cpuggy sawd ns apsop arTasoud FS ab sezuepaod sp oworws oa so tevusurepany Peponssde Fm ‘oareque ws ‘SEH 2 sgvziany 9p OPEL EPIP ap uopestapuos tum “ou sofom 9 Se ey ania sezieny 3D BP oeyor wun s9 ope TO “OPH, “sepeurmop sep Se © weep & wzqundzorop “ono TP 20d sonmeugtmop s9sep se] op 205 wei pe “oper wx sod ‘ezus opr ‘oupeal wssyrenrdeo Opes je ueoims somsrwoBere £0159 “crgntaos ns tig seauoferue aud Ts os sosey> se 92209 souo}eT>s FEL veasetensdea pepazos eI 9 wee wprpote 2 v2 asep 2p Zapod Hn © ‘uudaurensowtt xcs Sereqtsd ts zeSny UH, wuouoIe IA ‘ugponpord ap Tuoriad anb souops1puoo Set 2P ‘ ve wun opese 2 EP OF TBaqerede> tigponpoad 3p peu [9P fexdoid s9 aonb oonyiod of 3B Teatbpdso ugpemdas wf op nned APT ‘pmourne e229 are oxpinon vasyqoud owe ® SeauTnOd 2P ‘aowonyos 2 1 soj B avnsns 06 aH ‘ayusmnssu0> 10d 31X9 UPPEATOD sq,fs 1 ase ap souoppoypestacn & son sSebyqeas wun ouroD soresede ene dave sod PER oD 28 ‘opens [9P O52? 9p waTeANIEN TL ur yoy? OLS 4} wooanne, Hise » cin del estado, y no slo Ia modificacién de 1a base econdmica, constituya el momento decisivo en Ia transicién hacia el so Tismo. THemos sefialado que en Ia tiltima version de la teorla pour Jantziana-el campo de Ia determinacién estructural se ha redw ido en la medida en que la lucha de clases ocupa una centra- Jidad creciente. A esto se agrega el. hecho de que, segiim Pou maopélica del capitalismo hay una transi- cign_ de lo econémico. a. politico como nivel dominante. Estos dos factores se combinan para producir en su obra dos efectos paradéjicos. El primero, que a nivel estructural una formacion social carece de toda unidad, Se insiste, en tal sen- tido, en que el estado no se presenta como un conjunto ‘ado de aparatos sino con un conjunto de feudos, clanes y fac ones que son los loci de una myltitud de micropoliticas, Estas facciones, por lo demés, presentan diversas contradice antagonismos entre si. Es sabido que la obra de Mich ‘qult ejercié una profunda influencia sobre el pensamiento d¢ $ealantzas en su ultima fase, dnde buscar. entonces Ja unidad del estado? Poulantzas la encuentra. en. los, intereses de In frac én monopélica dominante. Y, como ha sefialado Vacca, con i ue-se vuelve ala concepeidn in esto se, cierza ef circulo_ ya ‘trumental pel estadi ide en el caracter de los intereses que, a través de sus aparatos J de las pricticas que los surcan (centralizacign’, ‘electividad Xytructural’, ete), se afirman en la sociedad en su conjunto t mec Ge abandona el estructuralismo: el de las clases tiende a ocupar 1a tot situacidn de indeterminacién es co” en Poulantzas, que he sciialado del concepto de lo “econémic edad del concepto de lo en otro trabajo" y la paral ica Hdeologie * G. Vacca, of # Bmnesto Laclau, Siglo XX!, 1978 ‘en Ia teoria marsista, Madrid, ‘Teonla MAREISTA DEL EstaDo En ‘Pol itico”. Resumiendo a1 Ja situacién en un uae efectos, Bob Jessop describe ast 5 iedad_sistematic: ts! hee o conepto regional reerido + Ie rel la matriz particular del modo de ies de mercado dent roduecion caipraita lantzas sostener i er que la articulaci oan sraecin insutuciona) de ts ‘ance nomic *condmico es a la ve : terminante [...] Hay una ambighedars cin de ‘politica’ ya -.] Esta ambigiied: que con el desarrollo de la capa el papel dominante se despla- ico [...] Porque, mientras esta mm. parece haberse bas: de reconccet surgi a correlaci tad icialmente en Ia necesi necesidad 2 ado int " con el pasaje de un ‘estado parlamentar este desplaza- ién del capita- 0 en la deter. de dase va * B, Jewwop, * send Josep, “The Ca ‘fio 9, muim. 1, 1980, pp. 2 ‘outryopor yo 21 2 suonpes 2} 2 ‘nons ‘popes ney ws wo v2 a -pue un 9p s9iqnidapens 503) Uo ‘opout per ack “ODay ns UD Y Soyfouresap vk hey wIayS Tso jam sow veumonstaiadns sm ign seuetong Fess x] onb wo a | anb ey ua wiays9 vun owoD voi sd Souapams & soysuieop sol sopo) auawenpwonne pe wziang wsoHaNsTU eI Ot D epnopye oun wou Drea winceee e a 1 -nareu un oat pepstesea wun opromos & obtpSowoy oxpous un omo> anna sepa He aaa etee eceee ne ee terse » spor onb uo eprpaur wp 9 Tonio k OPW ap Toe ereuopype ol © ON ode uu ou 4 we 4 Pezovos ‘vpeo ap ooyyadse odje ua epersng $2. [ep0s p pepitin ej nb wo ae 109 S9fVI08 1 7 Se eat . smo ein a oma Syne Geta ott -od 9 “saeurop tponpord sp euopya 2p od pp ous i 9]9 [9 Ou A sajqisod squODEINIe sep _ a 2 soled Pru ‘0Ws9 B auDIY 3 owoo ejsenopae 3s unos axe af seumonasoiod Tf] une opr rege pias fry “ore creat osvisa “aa Yami YORE "eq, sonuind so ap S0% Seiuorurexioy SUE E1989 f gunaray aTuauTEIO? 99 0 ‘yo1ane OUR! Sepp aiuausraupsowoy, ad SOUT TE na oy, #9 eurpsuread TOPIPE areqap TH $1208 60% yparo 2 AeuTAIZe AP PPP! foe ap osdejoo 19 tod op ap 2 2 ey seanonnsessdns/aseq uorsod anb 02) ‘o} ap uopemTemdauo) eat eecee, Bf ap peprouasouroy et 2P HOA ee nal B seaisyq sepzode set A OpetsD Tappdaouoo vy opesTua wy anb ef U2 sie ePieonn suUE|NO ap wOwAKEN VT ‘yy reperayyUua 9 2 (p (eTOPIEpEN EISTIEM Ap ¥] redwafa pour 2p ‘yinovesoant & OAVSa “A -eqrorseg 2] 9p sora{ns S010 SOL {case ap eupny vl ¥ sousruos vam wo apqnvedwoour $9 O38 rajjod e| ap-vaeio} tH U9 souisquodiaue SO} °P roan eaues e ‘SOP oe souruosee so uo TE vaeyy eis 50 3B BPEPP FL rer -Sppewopyen Se}s0UN fas sosant SO[ 3p OF02 ‘punsoti, BUIIOY eI $2 OATIEITS ered senuenod °P ‘omos sosep sel B Bxapysaae an ap souy ops sers180[099 p ug sn8 : ‘opout an 9p Fex1800! 95 Uyuodoad oqo PispcrEtt foustfepos [EY dee ap & oonpnousp oper TP OP Le HI) Mop ear onzaagso win is ‘oandinep [OY PR sesed Taepyue ns ‘,soroins sosone, SopemeTL SOL ‘cone eee opaisa [ap Fe omoo vedoxt ue wsHel ‘dozens Pl 2P eee ody spus seumaygoxd sof 2D sounds FATT z soos jo & doped 12 ‘opeise 17 U9 OPUET? anb jue oc a aitoy 0 ayiws OsssN ot lisis cientifico que no puede ignorar los momentos de Ta super- estructura, En forma similar, la politica y las ideas de la sur perestructura no forman un solo bloque, sino que se, difererr Gian en Tazbn de diferentes grados de autonomia, del mismo modo que los diversos momentos de Ia superestructura son di- ferenciados {...]"* F Estd claro que este enfoque implica un rechazo a la separa cién radical base/superestractura. Ya que si la economia noes ‘ana fuerza oculta.y homogénea sino la resultante de una articu- Tacin de elementos diferenciados, tampoco, puede ser un ni ica ast que el campo del estado y.de la politica re- a sulten considerablemente ampliados. Del estado én primer tér- mino, por cuanto si él es el {actor de, cohesign de una forma: ‘didn social y la unidad o separacidn de los elementos de una for- nacién social es el resultado de pricticas hegeménicas concretas i ic una infraestructura om- define las articu- fe una superestructura integral, Pero también el campo de la ya que si los elementos de una form: Guanto a su articulacién de practicas histéricas concret pricticas diversas pueden proponer y Tuchar por articulaciones Biflerentes. Dos consecuencias importantes s¢ derivan de esto. La abarcar. la len en. tas, otras car el sentido comtin de las masas y lograr una rearticu- general de la sociedad. Pero, en segundo lugar, esto sig- que el poder no se conquista en un solo acto sino que ra de posicién a través de la ad. No hay, pues, sino una serie de rupturas que séfialan los diversos virajes en el cambio de dicha relacién de fuerzas. =P, Togliatti, On Gramsci and Other Writings, Londres, 1979, p. 170. -reowih MARXISTA DEE ESTADO 58 3] Finalmente, es nec clase obrera se constitu: ara hee : ituye como fuerza hege. en Ia medida en gue cesa de se un mero agente ae mit s especificos y pasa a ser un stjeto popular gompleo, ién de un conjunto difereneiado de contradicciones y luchas democritias. Y eats claro Jos de sex un efecto de la estructura, eta centalidad ae resultado de una lucha politica. Fue su papel como fo ; . Bue 5 como 2 SU UR pele se obrers del novte de Italia adquitr su General @ Ta creacién de un vasto sistema : itaciones después de Ia guerra lo que le pec ack Bepuectia raiaa y togliattiana acerca del problema -nsar un conjunto i auewos y formula tneas estatégins quae evan aie tales como “ ; " que habian fijad del marxismo clés iso clasista y despejara base/superestructura, der “Ta activa los se delinea la busqueda ee eas ismo y Ia socialdemoctacia. leat rer han sintetizado ast los principales desa. Ae Ja tendencia ‘n su concepcidn del bloque histérico, ve en la presente fase politica u politica una ‘entrada de las masas en el estado’, que aca apo de Giovanni ‘Capitale”, Bari, 1976 [en esg ede “Erle, Ba 1 (Late pce de oe ear eens 2 2 ‘un suoinbai upioumes 1903 U9PeEE} BUN ap UoK ‘epuanss9F & Jopod 9 m0 9p #1 Ouo> ipod ue Upsa anb' « sen anb of 9p 5 ata es Soe eee eaaleLoprD ape ee ton lead ypeuluop 3p Sai RDySUOD AS UD A i Sone) 2s ab PeUFUIDRED anb i u> squotrepery Sait nee pecans [9p F200) wun ‘se809 + i pepeuyaiop es pero onli “OUIXg “euEth oL 9b seedy aggestiod saat Sab ap ES de ap eat onan oe ee ee eda ee ap ovuaiay 234 Mt Eun dotxo sor>4qyUED sows sezsUoUTO3e4 " weago 3Fep ef a euopepen sorejadod “apse pkbyens 2p wave eet ta a 5 sania 9" Om piiciivasioronet opr ard areas ieee anb of 2p -euo}301 $0124]}409 50 1209 88 1 9D Aan St} ‘oBrequia OULsZay 2] coe ‘bing sp ems zed oy he soge soy 9p UY 1 0p sopeuoP eu SeaN, sop A yeasationd woe pe fear wvasaitiond epep aseq B39 + aie pa ; et io ie nPop nL wel 3p Of Bp oop 30 spend en ay yg an socytod sot <8 2 upg were pod eis _ o siy 1 Bp rae 96 wp rep Hon Ht me seep ecsinas ch sHo0mH &] op ORNS OTH zesig &sgtod ott ab one opm to sesegon E anb sa “éi2prws5-00 Pon en bm iiiine mpl srr woes 9p aed sajeniourepmny sem] Teac \qoxd sop jepsads9 tis oavise aa vasnauvae yuo ee sseura{gord yp s0r1ig90 SOHTESS Srund [> 9psep EPeIOq"| woprpen HL oP UPPLAAI “ooK99199 Koanidyosop wynsos ‘swuarasns 18 & asad ‘oonued ns ap ovum I of woD “apassoureul PUNHOP UN CH Cougs snuTsU0 ® ao dan ower anucyd o¢ ou OPH Th eazy sean SU fovvedsax woo 22440 PEPHEAUD? fey anb aout sungupasazon, $0 Soorjaonae se] ap Hoe wR PE Tuosmve vj oBTequID WI "SO er, e perwaupany jaded un nae sod opini> caine somegovan omy ws WO ae EIBIAS OT 3p pepsTenuao Preaysegovumnd owo> opuELLETS & oustaiod en Bop ostunp opeusroa, “Mnssiaiet “onsadsou a1s2 ¥ ‘99 T Suey 2p vorakess CT “Ot seme pp guodiooat anb seanod CHEN 3 sei eouoy eno 1 EUR 9D INENDS Nod opmnu errr uppapen #1 9P ET 2p. LORE “ouesTet 8320 pp onuap ‘onb soe! 21 oP cpyanbe anb xejeuas ovTessiwuy Sl moreyasee eG oWOD BSE? PIN copad sey A sese ou sora S01 UES jgnb se[ ap SovODD!PER SH gel TeuurTatap_wUsHUL AnD O99 renboyua un “epyoures Me op ap vuepsuses® uppdazuo> wl 9B ‘py azgos ‘sepuny 2P BU TL FF eed oe oon. wpOHT wt ABO10201 Been soumed OAT vigoad yor aeqgous wopexidsus ean jopuap9poqo oid? 1LUOP 3 ayeqap Top Ay o1#9 euUNY Siow ogep “OURITEAL OF 4] uopedinased ap { area 9p WOEDOWED 2, sem Sp rjuuouore Bf uaiquse) OUI ‘SOB ‘ey ozgs ou azambar aab oF (quuary ‘ond ep pepwsa2ad eI Uo “oreo? 1 30d ed gaya osuasuoo [2 Ud ses0? SEO anu enor royfod wap wpeurd vl wo 5 arse yon wns svcoureusayUr CPUDSIEE ‘ofreq onposdar ey ap esays9 ¥ & qqndea BoP soarrentaso1dox ag, Bun OWCD 18 venerereape:-e| 02 eAELTEAE carer v2 onsfod & Yonon ap uepretd fre gepor odsano [9 OPO °P Srrod wpPEUTqIO.DH, PUT POM avs oss ps como el psicoandlisis,y 1a lin s un esfuerzo teo- LLHleo que sélo esti ent sus comienzos, pero que insoslayable para el desarrotlo de la teoria marxista del estado. ‘CONCLUSION ¥ Recapitulemos brevemente las etapas de nuestro andlisis. Al co- ecco del mismo advertimos la presencia de dos aproximacio- mes distintas al problema del estado, Una de ellas lo considera Fimplemente como. una superestructura. El nivel econémico '° ne rodas las virtualidades necesarias para reproducir a la sce dad capitalista y el estado se Jimita 2 asegurar ciertas condicie” ine caeacconémicas de dicha reproduccién. Esta es la base de Te gistincién entre base y.superestructura y, en general, de las concepciones.cpifenomenslistas de. ico. Claro que a veces Sfas concepeiones se han mezclado con Ta visién instrament Tisea, pero esta incoherencia no afecta la tendencia genes La otra aproximacién ve en el estado el factor de cohesién de_una formacion.social: es decir que los clementos de una iedad hho aparecen ensamblados por una logica metamente ¢¢ te sino por una I6gica politica...Esta segunda concepcién, Yen, Se Miciver al menos tendencialmente— la distincién base/ ‘a ver en toda contradiccién una contradiecion fer enfoque predomind en la Segunda inter Fronal, pero’ s6lo hizo sentir sus efectos mucho més tarde. z Segundo tipo de enfoque se inicia con el leninismo que, sip era Taito. desterolla solo. sus aspectos negatives —es decir, qu, el vis se concentra en los momentos de ruptura de la cohe- wn social que puede ser utilizado por las fuerzas revolucio- ‘. distintas escuelas que hemos anali medida 1a presencia de ambas aproximaciones. La contin\ Tiecta del primer enfoque se encuentra s6lo en Ta escuela 16 fica del capital, que agrege al mismo una Togica, dedoeivit® fue estaba ausente en los clésicos del marxismo, in todos los dis enfoques lo politico penetra en la infraestructura y a 7 produccién del icamente una reproduccién estatal Ppolitica. En el caso del capitalismo monopolist de estado, rie reproduccidn politica se liga a una concepeién instrumen: (ARXISTA DRL ESTADO indicando que la teoria ‘a afirmacién ha pasado . De lo que antecede se isis: en she hoy ns 2$_ mas a rene bee ae eins reformul: den una nueva’ cent lista y y, profandidad Solo asi serd po- @ de tina hieva y

Das könnte Ihnen auch gefallen