Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
I- PhÇn I
ThiÕt kÕ phÇn ®iÖn nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn c«ng suÊt :400 MW
gåm 4 tæ m¸y, c«ng suÊt mçi m¸y lµ 100MW. Nhµ m¸y nèi víi hÖ
thèng b»ng 2 lé ®êng d©y 220kV , chiÒu dµi mçi lé : 78 km .
C«ng suÊt hÖ thèng ( kh«ng kÓ nhµ m¸y ®ang thiÕt kÕ ) ;3200MVA:
Dù tr÷ c«ng suÊt hÖ thèng : 15%
C«ng suÊt ng¾n m¹ch ( tÝnh t¹i thanh c¸i hÖ thèng nèi víi ®êng d©y
) :4500MVA
Nhµ m¸y cã nhiÖm vô cung cÊp cho c¸c phô t¶i sau:
- TÝnh to¸n c©n b»ng c«ng suÊt , v¹ch ph¬ng ¸n nèi d©y cho
nhµ m¸y .
- Chän m¸y biÕn ¸p , tÝnh tæn thÊt c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng c¸c
ph¬ng ¸n .
- TÝnh to¸n ng¾n m¹ch , lùa chän c¸c thiÕt bÞ chÝnh cña nhµ
m¸y .
- TÝnh to¸n kinh tÕ , x¸c ®Þnh ph¬ng ¸n tèi u .
- Chän s¬ ®å tù dïng vµ c¸c thiÕt bÞ phô cña ph¬ng ¸n thiÕt
kÕ .
- C¸c b¶n vÏ : theo yªu cÇu thuyÕt minh .
B/P 20 25 30 35 40 45 50
B1 28,8 30,3 33,5 36,6 43,5 48,7 58,9
B2 20,1 21,5 24,6 31,4 35,3 42,3 46,6
B3 19,5 22,6 28,5 37,2 45,5 52,5 61,3
B4 21,6 23,8 27,6 35,8 40,7 49,5 57,7
1. X©y dùng ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ
cña toµn nhµ m¸y t¬ng ng víi chi phÝ nhiªn liÖu cùc
tiÓu .
2. ThiÕt lËp b¶ng ph©n bè tèi u c«ng su¸t gi÷a c¸c tæ
m¸y , theo bËc c«ng suÊt ph¸t tæng cña nhµ m¸y .
3. X¸c ®Þnh chÕ ®é vËn hµnh tèi u cña nhµ m¸y øng
víi biÓu ®å c«ng suÊt ®· cho ( biÓu ®å ph¸t c«ng
suÊt tæng trong ngµy ). X¸c ®Þnh chi phÝ nhiªn
liÖu tæng .
4. So s¸nh chi phÝ nhiªn liÖu x¸c ®Þnh ®îc theo chÕ
®é vËn hµnh tèi u vµ chÕ ®é ph©n bè ®Òu c«ng
suÊt cho nhµ m¸y .
GS.TS L· V¨n óT
NguyÔn Thµnh
Trung
PhÇn i:
phÇn ®iÖn nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn
Ch¬ng I: TÝnh to¸n phô t¶i vµ c©n b»ng c«ng suÊt
I- Chän m¸y ph¸t ®iÖn:
Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn cã tæng
c«ng suÊt ®Æt lµ 400(MW) gåm 4 tæ m¸y ph¸t ®iÖn cung cÊp
cho c¸c phô t¶i ë 3 cÊp ®iÖn ¸p: m¸y ph¸t, ®iÖn ¸p trung
110KV vµ hÖ thèng ®iÖn ë cÊp ®iÖn ¸p 220KV.Ta chän m¸y
ph¸t ®iÖn lo¹i TB -100-2 cã c¸c th«ng sè sau:
SF®m(MV PF®m(M cos UF®m IF®m Xd" Xd' Xd
A) W) ®m ( kV) ( kA)
117,5 100 0,85 10,5 6,475 0,183 0,263 1,79
II- TÝnh to¸n phô t¶i vµ c©n b»ng c«ng suÊt
1- TÝnh to¸n phô t¶I c¸p ®iÖn ¸p m¸y ph¸t
Phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t 10 kV cã Pmax = 10(MW) vµ
cos = 0,8
Tõ ®å thÞ phô t¶i ngµy biÕn thiªn theo thêi gian vµ c«ng
thøc:
Pt P %.Pmax
Smax = cos
víi Pt = ta lËp b¶ng biÕn thiªn c«ng suÊt
100
theo thêi gian nh sau:
B¶ng 1: Phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p m¸y
ph¸t t¹i c¸c thêi ®iÓm
06 6 10 10 14 14 18 18 24
P% 65 75 100 90 65
Pt(MW) 6,5 7,5 10 9 6,5
St(MVA) 8,125 9,375 12,5 11,25 8,125
H×nh 1: §å thÞ phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t:
12,5
11,25
12 9,375
8,125 8,125
0
6 10 14 18 24
2- TÝnh to¸n phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p trung: t ( h)
S (MVA)
H×nh 2: §å thÞ phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p trung:
15 150
0 142,5
127,5
12
0 112,5 112,5
80
40
00
6 10 14 18 24 t ( h)
Trong ®ã:
lµ phÇn tr¨m lîng ®iÖn tù dïng cña nhµ m¸y
S(t)td lµ c«ng suÊt phô t¶i tù dïng t¹i thêi ®iÓm t
St lµ c«ng suÊt nhµ m¸y ph¸t ra t¹i thêi ®iÓm t.
Snm c«ng suÊt ®Æt toµn nhµ m¸y , SNM = 470,6 (MVA)
Tõ ®å thÞ phô t¶i ngµy biÕn thiªn theo thêi gian cña toµn
nhµ m¸y ta cã kÕt qu¶ tÝnh to¸n phô t¶i tù dïng t¹i thêi ®iÓm
( t) ë b¶ng sau:
B¶ng 3: Phô t¶i tù dïng t¹i c¸c thêi ®iÓm
0 8 8 12 12 14 14 20 20 24
Pmax(%) 75 95 85 100 65
S( MVA) 42,35
40 36
30
24,14
21,6
20 16,52
10
00
8 12 20 24
14
Dùa vµo c¸c sè liÖu tÝnh to¸n ë c¸c cÊp ®iÖn ¸p , sè liÖu
phô t¶i toµn nhµ m¸y vµ dùa vµo ph¬ng tr×nh c©n b»ng c«ng
suÊt trªn ta tÝnh ®îc c«ng suÊt t¶i vÒ hÖ thèng . Díi ®©y lµ
b¶ng c©n b»ng c«ng suÊt toµn nhµ m¸y :
B¶ng 4: C«ng suÊt chuyÓn vÒ hÖ thèng t¹i c¸c thêi ®iÓm
S (MVA) 30
7
28
30 6
0 26
8 267
22
3
20 196,3
18 18
0 1 0 168,7
10
0
00
4 6 8 10 12 14 18 20
t (h)
24
NhËn xÐt:
- Phô t¶i nhµ m¸y ph©n bè kh«ng ®Òu trªn c¶ ba cÊp
®iÖn ¸p vµ gi¸ trÞ c«ng suÊt cùc ®¹i, cùc tiÓu cã trÞ sè lµ:
SUF max = 12,5( MVA); SUF min =
8,125( MVA)
ST max = 150( MVA); ST min = 112,5( MVA)
SVHT max = 307,625( MVA); SVHT min =
168,755( MVA)
- C«ng suÊt ®Þnh møc cña hÖ thèng : SHT®m = 3200 (MVA)
- C«ng suÊt dù phßng cña hÖ thèng : S DPHT = (15/100).
3200 = 480 (MVA)
- Nhµ m¸y ®ang thiÕt kÕ cã c«ng suÊt trung b×nh so víi
hÖ thèng chiÕm tû lÖ lµ: (400/3200) . 100 =12,5%
- C«ng suÊt cù ®¹i cña nhµ m¸y ph¸t vµo hÖ thèng nhá
h¬n c«ng suÊt dù phßng cña hÖ thèng.
- C«ng suÊt cùc ®¹i cña phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p trung chiÕm
(120/400). 100 = 30%
- VËy nhµ m¸y cã ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp ®iÖn cho c¸c phô t¶i ë
c¸c cÊp ®iÖn ¸p.
Tõ kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn, ta x©y dùng ®å thÞ phô t¶i tæng
hîp cña nhµ m¸y nh sau:
S (MVA)
50
0 470,6
447,06
40
40 0
0
352,94
305,9
30 SVHT SNM
0
0 179,14 176,6
156,625 162,97
139,145
STD +SUF
+SUT
10 ST
0
45,37 53,6 50,47
44,125 33,51 36,64
34,1 24,64
STD+SUF
42,35
36 STD
24,14 21, ST§
16,52
6
00 4 6 8 10 12 14 18
20 24
III - lùa chän s¬ ®å nèi ®iÖn chÝnh thøc cña nhµ m¸y
Lùa chän s¬ ®å nèi ®iÖn chÝnh cho nhµ m¸y lµ mét trong
nh÷ng nhiÖm vôhÕt søc quan träng trong thiÕt kÕ nhµ m¸y
®iÖn. S¬ ®å nèi ®iÖn hîp lý kh«ng nh÷ng ®em l¹i lîi Ých kinh
tÕ lín mµ cßn ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu vÒ kü thuËt C¬ së
®Ó x¸c ®Þnh c¸c ph¬ng ¸n cã thÓ lµ sè lîng vµ c«ng suÊt m¸y
ph¸t ®iÖn, c«ng suÊt hÖ thèng ®iÖn, s¬ ®å líi vµ phô t¶i t¬ng
øng, tr×nh tù x©y dùng nhµ m¸y ®iÖn vµ líi ®iÖn.
Khi x©y dùng ph¬ng ¸n nèi
d©y s¬ bé ta ph¶i tu©n theo mét sè nguyªn t¾c chung sau
®©y:
Cho phÐp trÝch ®iÖn tõ ®Çu cùc m¸y ph¸t ®iÖn ®Ó cÊp
®iÖn cho c¸c phô t¶i ®Þa ph¬ng nhng kh«ng ®îc vît qu¸
15%S®mF . NÕu vît th× ph¶i h×nh thµnh 1 thanh gãp riªng ®Ó
cÊp ®iÖn cho phô t¶i nµy.
Phô t¶i ®Þa ph¬ng ®îc lÊy ®iÖn tõ c¸c ph©n ®o¹n cña
thanh gãp UF hoÆc phÝa h¹ ¸p cña m¸y biÕn ¸p liªn l¹c.
Trong trêng hîp khi cã thanh gãp UF ph¶i ghÐp sè lîng m¸y
ph¸t lªn thanh gãp nµy ph¶i ®¶m b¶o sao cho khi mét m¸y ph¸t
lín nhÊt bÞ sù cè th× nh÷ng m¸y cßn l¹i víi kh¶ n¨ng qu¸ t¶i cña
m×nh ph¶i ®¶m b¶o ®ñ c«ng suÊt cßn l¹i cho phô t¶i ®Þa ph-
¬ng vµ tù dïng cña chóng.
Khi líi UC vµ UT lµ líi ®iÖn trung tÝnh nèi ®Êt trùc tiÕp, hÖ
sè cã lîi 0,5 th× khi ®ã nªn dïng 2 m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lµm
liªn l¹c.
Sö dông sè lîng bé m¸y ph¸t - m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y
hai phÝa cao vµ trung sao cho t¬ng øng víi c«ng suÊt cùc ®¹i
cÊp ®ã.
Cã thÓ ghÐp chung mét sè m¸y ph¸t víi mét m¸y biÕn ¸p
nhng ph¶i ®¶m b¶o: Sbé Sdù phßng HT
Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ nhµ m¸y cã 4 tæ m¸y ph¸t, c«ng
suÊt ®Þnh møc cña mçi tæ m¸y lµ 100MW cã nhiÖm vô cung cÊp
®iÖn cho phô t¶i ë 3 cÊp ®iÖn ¸p sau:
Phô t¶i ®Þa ph¬ng ë cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t cã:
SUF max = 12,5( MVA) ; SUF min = 8,125( MVA)
Phô t¶i trung ¸p ë cÊp ®iÖn ¸p 110KV cã:
ST max = 150( MVA) ; ST min = 112,5( MVA)
Phô t¶i vÒ hÖ thèng ë cÊp ®iÖn ¸p 220KV cã:
SVHT max = 307,625( MVA) ; SVHT min = 168,755( MVA)
Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ th× phô t¶i ®Þa ph¬ng phÝa
®iÖn ¸p m¸y ph¸t ®îc cÊp b»ng c¸c ®êng d©y kÐp vµ d©y
®¬n, c«ng suÊt ®îc lÊy tõ ®Çu cùc cña hai m¸y ph¸t nèi víi tù
ngÉu vµ mçi m¸y cung cÊp cho mét nöa phô t¶i ®Þa ph¬ng.
Trong trêng hîp mét m¸y bÞ sù cè th× m¸y cßn l¹i víi kh¶ n¨ng
qu¸ t¶i sÏ cung cÊp ®iÖn cho toµn bé phô t¶i ®Þa ph¬ng.
Nhµ m¸y cã 3 cÊp ®iÖn ¸p lµ 10,5kV; 110kV; 220kV trong
®ã líi 220kV vµ 110kV ®Òu lµ líi cã trung tÝnh trùc tiÕp nèi
®Êt v× vËy ®Ó liªn l¹c gi÷a 3 cÊp ®iÖn ¸p ta dïng m¸y biÕn ¸p
tù ngÉu.
Tõ nh÷ng nhËn xÐt trªn ®©y ta cã thÓ ®Ò xuÊt mét sè
ph¬ng ¸n nh sau:
1. Ph¬ng ¸n 1:
HT
220kV
110kV
TN1 TN2
T3
T4
SUF S UF
2 2
F1 F2 F3
F4
Ph¬ng ¸n nµy ta dïng hai m¸y biÕn ¸p tù ngÉu t¨ng ¸p ®Ó
lµm liªn l¹c gi÷a ®iÖn ¸p cao vµ ®iÖn ¸p trung. C«ng suÊt ®îc
truyÒn t¶i tõ phÝa h¹ ¸p lªn phÝa cao ¸p vµ trung ¸p, ®ång thêi
cã thÓ truyÒn tõ phÝa trung sang phÝa cao vµ ngîc l¹i. ¦u diÓm
cña ph¬ng ¸n nµy lµ chØ dïng hai lo¹i m¸y biÕn ¸p nªn gi¶m bít
®îc vËt t dù tr÷ trong kho ®Ò phßng sù cè m¸y. Sè m¹ch nèi
vµo thiÕt bÞ ph©n phèi ®iÖn ¸p cao nhá.
2. Ph¬ng ¸n 2:
HT
T1 TN1
TN2
T2
SUF S UF
2 2
F1 F2 F3
F4
Trong s¬ ®å nµy ta dïng hai m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lµm liªn
l¹c, phÝa cao ¸p gåm bé m¸y biÕn ¸p - m¸y ph¸t T1 vµ c¸c MBA
tù ngÉu. M¸y biÕn ¸p liªn l¹c nµy sÏ ®ång thêi cïng bé t¶i c«ng
suÊt vÒ hÖ thèng.
Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ¸n nµy lµ ph¶i dïng ba lo¹i m¸y biÕn
¸p g©y khã kh¨n cho viÖc vËn hµnh vµ b¶o vÖ. Ngoµi ra, do cã
thªm m¹ch nèi lªn thiÕt bÞ ph©n phèi ®iÖn ¸p cao nªn vèn ®Çu
t t¨ng lªn.
3. Ph¬ng ¸n 3:
HT
Sinh viªn: NguyÔn Thµnh Trung - H§-1 12
§å ¸n tèt nghiÖp Nhµ m¸y ®iÖn
220kV
110kV
TN1 TN2
T1 T2 T3
T4
F1 F1
F3 F4
4. Ph¬ng ¸n 4
HT
220kV
110kV
TN1 TN2
S®p S®p
F1 F2 F3 F4
Ch¬ng Ii
Chän m¸y biÕn ¸p vµ tÝnh tæn thÊt ®iÖn n¨ng vµ
c«ng suÊt cho c¸c ph¬ng ¸n
M¸y biÕn ¸p lµ mét thiÕt bÞ hÕt søc quan träng trong
hÖ thèng ®iÖn ,nã chiÕm mét tû lÖ kh¸ cao vÒ vèn ®Çu t,
trong tæng sè vèn ®Çu t mua s¾p thiÕt bÞ. Do ®ã viÖc lùa
chän c«ng suÊt cña m¸y biÕn ¸p phï hîp víi c«ng suÊt phô t¶i.
Võa ®¶m b¶o vÒ mÆt kü thuËt, n©ng cao tuæi thä cña m¸y
biÕn ¸p,võa cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh vÒ mÆt kinh tÕ .
Trong c¸c ph¬ng ¸n ®a ra ®Òu cã sö dông m¸y biÕn ¸p tù
ngÉu ®Ó liªn l¹c vµ c¸c m¸y biÕn ¸p 2 d©y quÊn nèi bé víi m¸y
ph¸t ®iÖn , c¸c m¸y biÕn ¸p nµy lµm viÖc ®éc lËp víi nhau do
®ã c«ng suÊt cña nã ®îc lùa chän sao cho phï hîp víi c«ng suÊt
cña m¸y ph¸t ®iÖn .
Gi¶ thiÕt c¸c m¸y biÕn ¸p chÕ t¹o phï hîp víi ®iÒu kiÖn
nhiÖt ®é m«i trêng n¬i l¾p ®Æt nhµ m¸y ®iÖn. Do vËy, kh«ng
cÇn hiÖu chØnh c«ng suÊt ®Þnh møc cña chóng.
A- Ph¬ng ¸n I
I- Chän m¸y biÕn ¸p
1/ Chän m¸y biÕn ¸p TN 1 vµ TN2
M¸y biÕn ¸p tù ngÉu TN1, TN2 ®îc chän theo ®iÒu kiÖn:
S Fdm
STN 1,TN 2 dm
U U T 220 110
C 0,5
UC 220
: HÖ sè cã lîi cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu.
1
Do ®ã: STN 1,TN 2 dm 117 ,5 235( MVA )
0,5
§Ó tÝnh to¸n cho sù ph¸t triÓn trong t¬ng lai cña nhµ m¸y ta
nªn chän dung lîng m¸y biÕn ¸p lín h¬n kÕt qu¶ tÝnh to¸n.
Tõ kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn, ta chän ®îc TN1, TN2 nh sau:
Tõ kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn ta chän m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lo¹i
AT lITH-250 cã c¸c th«ng sè kü thuËt nh ë b¶ng sau:
B¶ng 3-1
§iÖn ¸p cuén Po
S®m(MVA UN% (kW) PN% Io
d©y kV
) %
UC UT UH C-T C-H T-H C-H C-T C- T-H
H
250 23 12 11 11 32 20 120 52 - - 0,
0 1 0 5
B¶ng 3-2
S®m(MVA) UC®m(kV UH®m(kV Po Po UN% Io%
) ) (kW) (kW)
125 121 10,5 100 400 10,5 0,5
4 - KiÓm tra kh¶ n¨ng mang t¶i cña c¸c m¸y biÕn ¸p
khi sù cè
Gi· sö sù cè x¶y ra vµo lóc phô t¶i trung ¸p lµ cùc ®¹i :
STmax =150 (MVA) trong kho¶ng thêi gian tõ (14-18) giê.
§èi víi bé MF§- MBA hai cuén d©y kh«ng cÇn ph¶i kiÓm tra
qu¸ t¶i v× c«ng suÊt ®Þnh møc cña nã ®îc chän theo c«ng
suÊt ®Þnh møc cña m¸y ph¸t. V× vËy, viÖc kiÓm tra qu¸ t¶i
chØ cÇn thiÕt víi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu TN1 vµ TN2.
a/. Gi¶ thiÕt sù cè h háng MBA T3 khi phô t¶i phÝa trung ¸p
lµ max:
HT
TN1 TN2
T3
T4
SUF S UF
2 2
F1 F2 F3
F4
C«ng suÊt truyÒn t¶i qua c¸c phÝa cña MBA TN1, TN2 :
+ c«ng suÊt do bé T4 ph¸t lªn trung ¸p lµ:
1 42,35
ST4 = SFdm- STdmax = 117,5 - =106,91 (MVA)
4 4
+ C«ng suÊt truyÒn t¶i qua cuén trung cña MBA TN1, TN2:
1 1
STTN1 = STTN2 = (STmax- ST4) = (150 – 106,91) = 21,55
2 2
(MVA)
+ C«ng suÊt truyÒn t¶i qua cuén h¹ cña MBA TN1, TN2:
1 S td max 1 42,35
SHTN1= SHTN2 = SF®m- SUFmax- = 117,5 - .12,5 - 4
2 4 2
=100,66 MVA
+ C«ng suÊt ph¸t lªn phÝa cao cña MBA TN1, TN2:
SCTN1 = SCTN2 = SHTN1(TN2) - STTN1(TN2) = 100,66 – 21,55 = 79,11
(MVA)
+ C«ng suÊt ph¸t lªn hÖ thèng bÞ thiÕu so víi lóc b×nh th-
êng:
SThiÕu = SHTmax- ( SCTN1 + SCTN2 ) = 307,625 - ( 2x79,11) =
149,405 (MVA)
Lîng c«ng suÊt nµy nhá h¬n lîng dù phßng cña hÖ thèng
(SDP= 480MVA).
VËy trong trêng hîp nµy, hÖ thèng vÉn bï ®ñ lîng c«ng suÊt
bÞ thiÕu hôt.
Nh vËy khi sù cè mét bé phÝa trung ¸p th× TN2 lµ :
SHTN1 = SHTN2 = 100,66 (MVA) < 0,5 .SdmB =125 (MVA)
SCTN1 = SCTN2 = 79,11 (MVA) < 0,5 .SdmB = 125 (MVA)
STTN1 = STTN2 = 21,55 (MVA) < 0,5 .SdmB = 125 (MVA)
SThiÕu = 149,405 MVA < SDP = 480 MVA
*KÕt luËn :
Khi cã sù cè MBA T3 c¸c phô t¶i vÉn lµm viÖc b×nh th-
êng.
b - Gi¶ thiÕt h háng bé m¸y biÕn ¸p TN1 khi phô t¶i trung ¸p
cùc ®¹i:
HT
TN1 TN2
T3
T4
SUF S UF
2 2
F1 F2 F3
F4
II- TÝnh to¸n tæn thÊt ®iÖn n¨ng cho c¸c MBA
1- Tæn thÊt ®iÖn n¨ng hµng n¨m cña m¸y biÕn ¸p T3,T4:
Si2
A = P0T + PN. 2 .T
S dmB
Trong ®ã: T = 8760h lµ thêi gian lµm viÖc cua MBA trong
n¨m
Si = 106,91 MVA (V× ph¸t b»ng ph¼ng)
M¸y biÕn ¸p T3, T4 cã: P0 = 100 (KW) = 0,1 (MW)
PN = 400 (KW) = 0,4 (MW)
Tõ ®ã, ta tÝnh tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña T3, T4 :
106,912
AT3 = AT4 = 0,1.8760 + 0,4. .8760 = 3439,19
125 2
(MWh)
= 3439,19. 103(
KWh)
2- Tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña m¸y biÕn ¸p TN1, TN2 :
0,26 0,26
PNT = 0,5. (0,52
0,5 2
) 0,26( MW )
0,26 0,26
PNH = 0,5. (
0,5 2
0,52) 0,78( MW )
Tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong MBA tù ngÉu ®îc tÝnh theo c«ng
thøc:
365 24
A = P0T+ S 2
dmB
ti 1
ti (PNC .SiC PNT .SiT PNH .SiH )
2 2 2
Trong ®ã: SiC, SiT, SiH lµ phô t¶i phÝa cao, trung, h¹ cña MBA
t¹i thêi ®iÓm ti ®îc ghi trong b¶ng 3- 3.; T = 8760 (h)
VËy ta cã :
365
ATN1,2 = 0,12.8760 + 250 2 .[4.(0,26.98,1582+
0,26.50,672+ 0,78.47,4882)
+ 2. (0,26. 90,6582 + 0,26. 43,172 + 0,78.
47,4882)
+ 2. (0,26. 90,0322 + 0,26. 43,122 + 0,78.
46,8622 )
+ 2. (0,26. 143,022 + 0,26. 43,172 +
0,78. 99,8522 )
+ 2.(0,26. 133,962 + 0,26. 35,672 + 0,78.
98,292 )
+ 2.(0,26. 111,72 + 0,26. 35,672 + 0,78.
76,032 )
+ 4.(0,26.133,52 +0,26.31,922
+0,78.101,582)
+ 2.(0,26.153,8122 +0.26.50,672+
0,78.103,1422)
+ 4.(0,26.84,3782+ 0,26 .50,672+
0,78.33,7082)]
= 2225,782 (MWh) = 2225,782.103
(KWh)
A = 2. (2226,782 + 3439,19) = 11331,944 (MWh) =
11331,944. 103 (KWh)
B- Ph¬ng ¸n II
I- Chän m¸y biÕn ¸p
1/ Chän m¸y biÕn ¸p TN1 vµ TN2
M¸y biÕn ¸p TN1 vµ TN2 chän theo ®iÒu kiÖn:
1 1
S®mTN1,TN2 .SF®m = 0,5 .117,5 = 235 (MVA)
§Ó tÝnh to¸n cho sù ph¸t triÓn trong t¬ng lai cña nhµ m¸y ta
nªn chän dung lîng m¸y lín h¬n kÕt qu¶ tÝnh to¸n.
Nh vËy, ta chän m¸y biÕn ¸p tù ngÉu TN1 vµ TN2 nh ph¬ng
¸n I.
Lo¹i m¸y biÕn ¸p AT lITH-250 víi th«ng sè ë b¶ng 3- 1.
SC (t ) ST 4
SCTN1 = SCTN2 =
2
+ C«ng suÊt ph¸t lªn phÝa trung cña m¸y biÕn ¸p TN 1,
TN2 :
ST (t ) ST 3
STTN1 = STTN2 =
2
+ C«ng suÊt truyÒn qua cuén h¹ cña m¸y biÕn ¸p B1, B2 :
SHTN1 = SHtN2 = SCTN1 + STTN1 = SCTN2 + STTN2
KÕt qu¶ tÝnh to¸n theo c«ng thøc trªn cho tõng thêi ®iÓm
®îc ghi trong b¶ng sau:
B¶ng 3- 5
4- KiÓm tra kh¶ n¨ng mang t¶i cña c¸c m¸y biÕn ¸p
Víi m¸y biÕn ¸p T3,, T4 kh«ng cÇn kiÓm tra qu¸ t¶i. V× khi
chän, ta ®· chän theo c«ng suÊt ®Þnh møc cña m¸y ph¸t. V×
vËy, sù cè nguy hiÓm nhÊt ®èi víi c¸c m¸y biÕn ¸p TN 1,TN2 lµ
lóc phô t¶i trung ¸p lín nhÊt STmax = 150 (MVA).
HT
T3 TN1
TN2
T4
SUF S UF
2 2
F3 F1 F2
F4
Mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu cÇn ph¶i t¶i mét lîng c«ng suÊt nh
sau:
- Lîng c«ng suÊt ph¶i t¶i qua cuén trung lªn cÊp 110kV lµ:
ST max 150
STTN1 = STTN2 = = 75 (MVA)
2 2
- Lîng c«ng suÊt ph¶i t¶i qua cuén h¹:
1 1 1 1
S HTN1 S HTN 2 S Fdm SUF STD max 117 ,5 12,5 42,35 100,66( MVA)
2 4 2 4
- Lîng c«ng suÊt ph¸t lªn phÝa cao cña m¸y biÕn ¸p TN 1,
TN2 :
SCTN1 = SCTN2 = SHTN1 – STTN1 = SHTN2- STTN2 = 100,66 - 75 =
25,66 (MVA)
- Lîng c«ng suÊt cßn thiÕu khi ph¸t lªn hÖ thèng so víi lóc
b×nh thêng:
SThiÕu = SCmax- 2.SCTN1 - ST4 = 307,625 - 2. 25,66- 106,91 =
149,395 (MVA)
Lîng c«ng suÊt thiÕu nµy vÉn nhá h¬n dù phßng cña hÖ
thèng (STPHT = 480 MVA)
HT
T3 TN1
TN2
T4
SUF S UF
2 2
F3 F2 F3
F4
Khi sù cè TN1 th× cuén trung ¸p cña MBA TN2 ph¶i t¶i mét
lîng c«ng suÊt lµ:
STTN2 = STmax- ST3 = 150 – 106,91 = 43,09 (MVA)
Thùc tÕ, cuén trung cña MBA tù ngÉu t¶i ®îc mét lîng c«ng
suÊt lµ:
ST = . ST®mB = 0,5. 250 = 125 MVA > 43,09 (MVA)
Do vËy, m¸y biÕn ¸p kh«ng bÞ qu¸ t¶i.
+ Lîng c«ng suÊt t¶i qua cuén h¹ cña TN2 lµ:
1 1
SHTN2 = SF®m- SUFmax - Stdmax = 117,5 – 12,5 - .42,35 =
4 4
94,41 (MVA)
+ Lîng c«ng suÊt t¶i qua cuén cao cña m¸y biÕn ¸p TN 2 lªn
phÝa hÖ thèng lµ:
SCTN2 = SHTN2 - STTN2 = 94,41 – 43,09 = 51,32 (MVA)
- Lîng c«ng suÊt cßn thiÕu khi ph¸t lªn hÖ thèng so víi lóc
b×nh thêng:
SThiÕu = SCmax- ST4 - SCTN2 = 307,625 – 106,91 – 51,32 =
149,395 (MVA).
Lîng c«ng suÊt thiÕu nµy vÉn nhá h¬n dù phßng cña hÖ
thèng (STDHT = 480 MVA)
II- TÝnh to¸n tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong c¸c m¸y biÕn ¸p
1 - Tæn thÊt cña m¸y biÕn ¸p T4 (110kV):
Si2
A = P0T + PN. 2 .T
S dmB
106,912
AT4 = 0,1.8760 + 0,4. .8760 = 3439,19 (MWh)
125 2
= 3439,19. 103
(KWh)
M¸y biÕn ¸p TN1, TN2 cã: P0 = 120 (KW) = 0,12 (MW)
PNC-T = 520 (KW) = 0,52 (MW)
PNC-H = PNT- H = 0,5. PNC-T = 0,5. 0,52=
0,26 (MW).
Tõ ®ã ta tÝnh tæn thÊt ng¾n m¹ch: PNC, PNT, PNH
0,26 0,26
PNC = 0,5. (0,52
0,5 2
) 0,26( MW )
0,26 0,26
PNT = 0,5. (0,52
0,5 2
) 0,26( MW )
0,26 0,26
PNH = 0,5. (
0,52
0,52) 0,78( MW )
VËy ta cã :
365
ATN1,2 = 0,12.8760 + .[4.(0,26.44,72+ 0,26.2,792+
250 2
0,78.47,792)
+ 2. (0,26. 37,22 + 0,26. 10,292 + 0,78.
47,792)
+ 2. (0,26. 36,572 + 0,26. 10,292 + 0,78.
46,862 )
+ 2. (0,26. 89,562 + 0,26. 10,292 + 0,78.
99,852 )
+ 2.(0,26. 80,52 + 0,26. 17,792 + 0,78.
98,292 )
+ 2.(0,26. 58,242 + 0,26. 17,792 + 0,78. 76,032
)
+ 4.(0,26.80,042 +0,26.21,542
+0,78.101,582)
+ 2.(0,26.100,352 +0.26.2,792+
0,78.103,142)
+ 4.(0,26.30,922+ 0,26 .2,792+
0,78.33,712)]
= 1826,625 (MWh) = 1826,625.103 (KWh)
1- Ph¬ng ¸n I
a- PhÝa cao ¸p 220kV
*§êng d©y kÐp nèi víi hÖ thèng:
- Dßng cìng bøc ®îc xÐt khi hÖ thèng phô t¶i cùc ®¹i:
SHTmax = 307,625 (MVA)
S HT max 307,625
Ilvcb = = 0,807 (kA)
3.U dm 3.220
2- Ph¬ng ¸n II
a- Dßng cìng bøc phÝa 220kV:
§êng d©y kÐp nèi víi hÖ thèng:
S HT max 307,625
Ilvcb = = 0,807 (kA)
3.U dm 3.220
Bé MF§- MBA 2 cuén d©y (F3- T3):
S dmF 117 ,5
Ilvcb = .1,05 .1,05 = 0,323 (kA)
3.U dm 3.220
Dßng cìng bøc cña m¹ch m¸y biÕn ¸p tù ngÉu:
Khi b×nh thêng : SCaoTN1(TN2)max = 100,35 (MVA)
Khi sù cè T4 : SCTN1(TN2) = 25,66 (MVA)
Khi sù cè TN1 : SCTN2 = 51,32 (MVA)
SCTN 2 max 100,35
Ilvcb = = 0,263 (kA)
3.U dm 3.220
VËy dßng ®iÖn cìng bøc lín nhÊt ë cÊp ®iÖn ¸p 220KV lµ:
Ilvcbmax = 0,807 (kA)
b- Dßng ®iÖn cìng bøc phÝa 110KV
M¹ch ®êng d©y kÐp :
ST max 150
Ilvcb = = 0,78 (kA)
3.U dm 3.110
M¹ch bé m¸y ph¸t ®iÖn- m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y (F4-
B4):
S dmF 117 ,5
Ilvcb = 1,05. 1,05. = 0,65 (kA)
3.U dm 3.110
VËy dßng ®iÖn cìng bøc lín nhÊt ë cÊp ®iÖn ¸p 110KV lµ:
Ilvcbmax= 0,78 (kA).
c- Dßng cìng bøc cÊp ®iÖn ¸p 10,5kV:
M¹ch m¸y ph¸t ®iÖn:
S dmF 117 ,5
Ilvcb = 1,05. 1,05. = 0,65 (kA)
3.U dm 3.10,5
VËy dßng cìng bøc lín nhÊt cña c¶ 2 ph¬ng ¸n:
B¶ng 3- 6
U (kV)
I (kA) 220 110 10,5
Ph¬ng ¸n I 0,807 0,78 0,65
Ph¬ng ¸n II 0,807 0,78 0,65
ch¬ng iii
tÝnh dßng ®iÖn ng¾n m¹ch
I – Môc ®Ých tÝnh to¸n
Môc ®Ých tÝnh dßng ®iÖn ng¾n m¹ch lµ ®Ó phôc vô cho
viÖc lùa chän c¸c khÝ cô ®iÖn( MC, DCL) vµ c¸c phÇn tö cã
dßng ®iÖn ch¹y qua( c¸p, d©y dÉn, thanh gãp) theo c¸c ®iÒu
kiÖn vÒ ®¶m b¶o æn ®Þnh ®éng vµ æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n
m¹ch.
Dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tÝnh to¸n ®Ó chän khÝ cô ®iÖn
vµ d©y dÉn lµ dßng ®iÖn ng¾n m¹ch 3 pha.
Khi tÝnh to¸n ng¾n m¹ch ®Ó ®¬n gi¶n vµ tiÖn lîi trong
tÝnh to¸n ta tÝnh to¸n trong hÖ ®¬n vÞ t¬ng ®èi. V× vËy ta
chän c¸c ®¹i lîng c¬ b¶n nh sau:
Scb = 100 MVA
Ucb = ®iÖn ¸p trung b×nh c¸c cÊp 220 kV; 110 kV; 10,5 kV
II – TÝnh to¸n ng¾n m¹ch cho ph¬ng ¸n 1
1- Chän ®iÓm ng¾n m¹ch:
Khi lËp s¬ ®å tÝnh to¸n dßng ®iÖn ng¾n m¹ch ®èi víi mçi
khÝ cô ®iÖn, cÇn chän mét chÕ ®é lµm viÖc nÆng nÒ nhÊt nh-
ng ph¶i phï hîp víi chÕ ®é thùc tÕ. §iÓm ng¾n m¹ch lµ ®iÓm
mµ khi x¶y ra ng¾n m¹ch t¹i ®ã th× dßng ®iÖn ng¾n m¹ch ®i
qua khÝ cô ®iÖn lµ lín nhÊt.
HT
N1 N
220kV
110kV 2
TN1 TN2
N’ ‘3 T3
T4
N4 N3
F1 F2 F3
F4
- Do ta chØ chän mét lo¹i MC, DCL cho cÊp ®iÖn ¸p 220
kV nªn chØ cÇn tÝnh dßng ng¾n m¹ch t¹i N lµ dßng ng¾n m¹ch
cã gi¸ trÞ cùc ®¹i. Nguån cung cÊp gåm mäi m¸y ph¸t ®iÖn vµ
hÖ thèng.
- PhÝa trung ¸p 110kV ®iÓm ng¾n m¹ch tÝnh to¸n lµ N 2
cã nguån cung cÊp lµ hÖ thèng vµ mäi m¸y ph¸t.
- PhÝa h¹ ¸p m¸y biÕn ¸p liªn l¹c, ®iÓm ng¾n m¹ch tÝnh
to¸n lµ N'3 cã nguån cung cÊp lµ lµ m¸y ph¸t F1.
-§Çu cùc m¸y ph¸t, ta tÝnh dßng ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N 3
cã nguån cung cÊp mäi m¸y ph¸t céng hÖ thèng trõ m¸y ph¸t
F1.
- Tù dïng: §iÓm ng¾n m¹ch tÝnh to¸n lµ N4 cã ngån cung
cÊp lµ hÖ thèng vµ mäi m¸y ph¸t.
Ta cã s¬ ®å c¸c ®iÓm ng¾n m¹ch tÝnh to¸n cho ph¬ng ¸n 1
ë h×nh sau:
2- S¬ ®å thay thÕ:
xh
tx
220 110
kV d kV
Xc Xc X xB XB
X T
XH T
XH xF XF
3
4
XF1 XF2 F F
3 4
F F
Sinh viªn: NguyÔn
1 2
Thµnh Trung - H§-1 30
§å ¸n tèt nghiÖp Nhµ m¸y ®iÖn
x1
0,022
x2
220k 0,0 110k
V N1
3 V
Sinh viªn: NguyÔn Thµnh Trung - H§-1 31
§å ¸n tèt nghiÖp Nhµ m¸y ®iÖn
x9 x10 x3 x4
0,04 0,08 0,08
6 4 4
x11 x1 x8
x7
0,08 0,08
2 0,155 0,157
2 2 7 5
x5 x6
F3 F4
0,155 0,155
7 7
F1 F2
Tõ kÕt qu¶ tÝnh to¸n ®iÖn kh¸ng cña c¸c phÇn tö vµ qua
s¬ ®å thay thÕ dïng c¸c phÐp biÕn ®æi t¬ng ®¬ng ta thÊy:
x13 = x3 + x7 = 0,084 + 0,1557 = 0,2397
x14 = x4 + x8 = 0,084 + 0,1557 = 0,2397
x15 = x1 + x2 = 0,022 + 0,03 = 0,052
S¬ ®å thay thÕ sau khi ®· gËp theo trôc ®èi xøng trong
®ã c¸c ®iÖn kh¸ng ®îc tÝnh nh sau:
x16 = x5+ x11 = 0,1557 + 0,082 = 0,2377
x17 = x6+ x12 = 0,1557 + 0,082 = 0,2377
0,2377
x18 = x16 // x17 = = 0,11885
2
0,2397
x19 = x13 // x14 = = 0,11985
2
0,046
x20 = x9 // x10 = 2 = 0,023
x18
0,11885
x15 x 20
F1,2
0,052 0,023 x19
Eht
N 0,11985
F3,4
BiÕn ®æi tiÕp 1s¬ ®å ta cã:
x18 .x19 0,11885 .0,11985
x21 = x18// x19 = x x = 0,11885 0,11985 = 0,0596
18 19
x15 x22
Eh F1234
Sinh viªn: NguyÔn Thµnh Trung
0,052 N1 -0,082
H§-1 32
t
6
§å ¸n tèt nghiÖp Nhµ m¸y ®iÖn
3200
IckHT =0,6. 3.230
= 4,82 (kA)
470
IckMF = 2,6 . = 3,06 (kA)
3.230
3200
IckHT ( ) = 0,64. 3.230
= 5,14 (kA)
470
IckMF ( ) = 2,05 . = 2,418 (kA)
3.230
Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm ng¾n
m¹ch N1 lµ:
- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é: I N 1 = 4,82 + 3,06 = 7,88
'
(kA)
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×: IN1( ) = 5,14 + 2,418 = 7,558
(kA)
- Dßng ®iÖn xung kÝch: ixkN1 = . kxk . I N 1
'
2
3200
IckHT = 0,42 . 3.115
= 6,75 (kA)
470
I 'ckMF = 3,4 . = 8,02 (kA)
3.115
3200
IckHT = 0,44 . 3.115
= 7,07 (kA)
470
IckMF( ) = 2,28 . = 5,38 (kA)
3.115
Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm ng¾n
m¹ch N2 lµ:
- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é :I N 2 = 6,75 + 8,02 = 14,77
'
(kA)
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×: IN2( ) = 7,07 + 5,38 = 12,45
(kA)
- Dßng ®iÖn xung kÝch: ixkN2 = . kxk . I N 2
'
2
Trong ®ã: I xkN 2 lµ dßng ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm ng¾n m¹ch
N2
kxk lµ hÖ sè xung kÝch. Víi ng¾n m¹ch sau
kh¸ng ®iÖn, m¸y biÕn ¸p , ®êng d©y th× kxk = 1,8
ixkN2 = 2 . 1,8 . 14,77 = 37,6 (kA)
c. §iÓm ng¾n m¹ch N’3
Eht
x1
0,022
x2
220kV 0,03 110kV
x9 x10 x3 x4
0,046 0,046 0,084 0,084
x11 x12 x7 x8
0,082 0,082 0,1557 0,1557
x6
N’ 3 F3 F4
0,1557
F2
Eht
x15
0,052
220kV
x9 x10
0,046 0,046
x11
0,082 x16 x17
0,11985 0,2377
’
N3
F3,4 F2
x16.x17 0,11985
.0,2377
x18 = x16 // x17 = x x = 0,11985 0,2377
= 0,08
16 17
0,046
x19 = x9 // x10 = = 0,023
2
Eh
t
X20 x18
0,075 0,0
` 8 F2,3,4
x11
0,0
Sinh viªn: NguyÔn 82
Thµnh Trung - H§-1 36
N’
§å ¸n tèt nghiÖp Nhµ m¸y ®iÖn
x18.x11 0,08.0,082
x22 = x18 + x11 + x = 0,08 + 0,082 + 0,075
= 0,249
20
X21 x22
Eh F2,3,4
0,234 N‘3 0,249
t
Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm ng¾n
'
m¹ch N 3 lµ:
- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é: I N '3 = 23,49 + 21,32 =
*
44,81 (kA)
m¹ch N N '3
kxk lµ hÖ sè xung kÝch.
Víi ng¾n m¹ch t¹i ®Çu cùc m¸y ph¸t th× kxk = 1,8
ixkN'3 = 2 . 1,8 . 44,81 = 114,06 (kA)
xF
F1
N3
Tra ®êng cong tÝnh to¸n cña m¸y ph¸t tua bin h¬i ta ®îc:
I ck = 5,3 vµ I *ck ( ) = 2,55
*'
m¹ch N3
kxk lµ hÖ sè xung kÝch.
Víi ng¾n m¹ch t¹i ®Çu cùc m¸y ph¸t th× kxk = 1,9
ixkN3 = 2 . 1,9 . 34,24 = 92 (kA)
e. §iÓm ng¾n m¹ch N4:
Ta thÊy
IN4 = IN3 + IN'3 tõ ®ã ta cã:
- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é:
I"N4 = I"N3 + I"N3' = 34,24 + 44,81 = 79,05 (kA)
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×:
IN4( ) = IN3( ) + IN'3( ) = 16,475 + 47,715 = 64,19
(kA)
- Dßng ®iÖn xung kÝch:
ixkN4 = ixkN3 + ixkN3’ = 114,06 + 92 = 206,06 (kA)
HT
220 N N
110
kV 1 kV 2
TN TN
T3 1 2 T4
‘
N N
4 3
N3
2-S¬
F3®å thay F
thÕ: F2 F4
1
Eht
xht
220k xd 110k
V V
xC xB xC xB
xH ’ xF3 xH xF4
xF1 F3 xF2 F4
F1 F2
TÝnh ®iÖn kh¸ng c¸c phÇn tö:
100
- HÖ thèng: x1 = xht = 4500
= 0,022
1 S cb 1 100
- §êng d©y: x2 = xd = . xo . l . 2 = . 0,4 . 78. =
2 U cb 2 230 2
0,03
U N % S cb 10,5
- M¸y biÕn ¸p 2 d©y quÊn: x3 = x4 = xB = . = .
100 S dmB 100
100
125
= 0,084
S cb
- M¸y ph¸t ®iÖn: x5 = x6 = x7 = x8 = xF = X d'' . S =
dmF
100
0,183 . 117 ,5
=0,1557
- M¸y biÕn ¸p tù ngÉu:
§iÖn kh¸ng t¬ng ®èi cña cuén cao ¸p lµ:
1 S cb
xc = x9 = x10 = 200
( UNC-T% + UNC-H% - UNT-H%). S
dmTN
1 100
= 200
( 11 + 32 - 20). 250
= 0,046
T¬ng tù ta tÝnh to¸n cho cuén trung vµ h¹ ¸p:
1 S cb
xt = x2 = 200
( UNT-H% + UNC-T% - UNC-H%). S
dmTN
1 100
= 200
( 20 + 11 - 32). 250
<0
3-TÝnh to¸n dßng ng¾n m¹ch: Ta lÇn lît tÝnh cho tõng
®iÓm ng¾n m¹ch
a. §iÓm ng¾n m¹ch N1:
S¬ ®å tÝnh to¸n ®iÓm ng¾n m¹ch N1 nh sau:
Eht
x1
0,22
x2
0,03 N1
x9 x3 x10 x4
0,084 0,084
0,046 0,046
x11 x7 x12 x8
0,082 0,1557 0,082 0,1557
x5 x6
F3 F4
0,1557 0,1557
F1 F2
F1 F4 F2
S¬ ®å thay thÕ khi ®· gËp theo trôc ®èi xøng trong ®ã
c¸c ®iÖn kh¸ng ®îc tÝnh nh sau:
x16.x17 0,2377
x18 = x16 // x17 = x x = = 0,11885
16 17 2
x9 .x10 0,046
x19 = x9 // x10 = x x = = 0,023
9 10 2
Eh
t
x15 x13
0,052 0,23
97 F3
N’1
x19 x18
0,0 0,1188
23 5 F1,2
x14
0,239
7
F4
x15 x22
Eh F1,2,3,4
0,052 N1 0,071
t
7
3200
IckHT = 0,6 . 3.230
= 4,82 (kA)
470
I 'ckMF = 2,95 . 3.230
= 3,48 (kA)
3200
IckHT( ) = 0,64 . 3.230
= 5,14 (kA)
470
IckMF( ) = 2,18 . 3.230
= 2,57(kA)
Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm ng¾n
m¹ch N1 lµ:
"
- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é: I = 4,82 + 3,48 = 8,3
(kA) N1
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×: IN1 ( ) = 5,14 + 2,57 = 7,71
(kA)
Eh
t
x15 x13
0,052 0,23
97 F3
x19 x18
0,0 0,118
23 85
N2 F1,2
x14
0,239
7
F4
x21 x23
Eh F1,2,3,4
0,079 N2 0,065
t
S dmht 3200
xtt ht = x21 . S = 0,079. 100
=1,8
cb
Tra ®êng cong tÝnh to¸n cña m¸y ph¸t tua bin h¬i ta ®îc:
3200
I 'ckHT = 0,395 . 3.115
= 6,36 (kA)
470
I 'ckMF = 3,25 . 3.115
= 7,67 (kA)
3200
I 'ckMF = 0,44 . 3.115
= 7,06 (kA)
470
IckMF( ) = 2,25 . 3.115
= 5,31 (kA)
Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm ng¾n
m¹ch N2 lµ:
"
- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é: I = 6,36 + 7,67 =
14,03 (kA) N 2
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×: I N2 ( ) = 7,06 + 5,31 = 12,37
(kA)
"
- Dßng ®iÖn xung kÝch: ixkN2 = 2 . kxk . I
N2
Eht
x15
0,052
x13
x9 0,2397 x10
0,046 0,046
F3
E 0,046
x19 = x9 //x10 =h = 0,023
2
t
x15 ®å ®¬nxgi¶n
Khi ®ã ta cã s¬ 13 nh sau:
0,052 0,23
97 F3
x19 x18
0,0 0,118
23 85 F2,4
x11
Sinh viªn: NguyÔn
0,082Thµnh Trung - H§-1 46
N‘
§å ¸n tèt nghiÖp Nhµ m¸y ®iÖn
Eh
t
x20 x22
0,08 0,09
F2,3,4
x11
0,082
N‘
3
x23 x24
Eh F 2,3,4
0,235 ‘
N3 0,264
t
Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm ng¾n
m¹ch N'3 lµ:
"
- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é: I = 23,4 + 15,12 =
38,52 (kA) N2
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×: I' N3 ( ) = 23,4 + 17,05 =
40,45 (kA)
"
- Dßng ®iÖn xung kÝch: ixkN'3 = 2 . kxk . I
" N '3
Trong ®ã: I lµ dßng ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm ng¾n m¹ch
N'3 N '3
kxk lµ hÖ sè xung kÝch. ( kxk = 1,8)
ixkN'3 = 2 . 1,8 . 38,52 = 98,06 (kA)
SFdm
§iÖn kh¸ng tÝnh to¸n xtt = xF . S = x”d = 0,183
cb
Tra ®êng cong tÝnh to¸n cña m¸y ph¸t tua bin h¬i ta ®îc:
I ck = 5,3 vµ I *ck ( ) = 2,55
*'
N3 34,24 16,475 92
10,5
N3' 38,52 40,45 98,06
N4 72,76 56,925 190,06
Ph¬ng ¸n 2:
C¸c th«ng sè tÝnh to¸n vµ ®Þnh møc cña rm¸y c¾t vµ dao
c¸ch li ®îc cho trong b¶ng sau:
M¹ch Th«ng sè tÝnh to¸n Th«ng sè m¸y c¾t, dao c¸ch li
U®m Icb I+ ixk Lo¹i Ký hiÖu U®m I®m Ic¾t I®®m
®m
(kV) (kA) (kA) (kA) (kV) (kA) (kA)
(kA)
MC 3AQ1 245 4 40 10
Cao 22 0,80 8,3 21,1 0
¸p 0 7 3 DC SGC 245 0,8 - 80
L 245/800
Trung 11 0,78 14,0 35,7 MC 3AQ1 145 4 40 10
¸p 0 3 1 0
DC SGCP 123 0,8 - 80
L 123/800
H¹ ¸p 10, 0,65 38,5 98,0 MC 8BK41 12 12, 80 22
5 2 6 5 5
DC SGCP 36 12, - 12
L 36/1250 5 5
Ch¬ng IV
so s¸nh kinh tÕ kü thuËt c¸c ph¬ng ¸n
i- Ph¬ng ¸n 1:
ViÖc lùa chän s¬ ®å thiÕt bÞ ph©n phèi cho cÊp ®iÖn
cao vµ trung lµ tuú thuéc vµo sè m¹ch nèi vµo thanh gãp sao
cho võa ®¶m b¶o ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn võa kÓ ®Õn tÝnh
kinh tÕ. Ta thÊy vÒ phÝa ®iÖn ¸p cao, sè m¹ch nèi vµo thanh
gãp Ýt do ®ã ta cã thÓ chän hÖ hai thanh gãp.
PhÝa ®iÖn ¸p trung chän s¬ ®å hai thanh gãp cã m¸y c¾t
liªn l¹c.
220 110
kV kV
MC MC
LL LL
TN TN T T
1 2 3 4
F1 F2 F3 F4
ii- Ph¬ng ¸n 2:
T¬ng tù nh ph¬ng ¸n 1 ta chän s¬ ®å 2 thanh gãp phÝa
220kV vµ hÖ thèng 2 thanh gãp cã m¸y c¾t liªn l¹c phÝa 110kV
cho ph¬ng ¸n 2.
1) TÝnh hµm chi phÝ tÝnh to¸n:
a) Vèn ®Çu t cho m¸y biÕn ¸p:
Ph¬ng ¸n 2 dïng 3 lo¹i m¸y biÕn ¸p lµ:
* Hai m¸y biÕn ¸p tù ngÉu kiÓu: AT TH-250,mçi m¸y gi¸:
16,8.109(VN§) vµ cã hÖ sè chuyªn chë k = 1,3
* Mét m¸y biÕn ¸p ba pha hai cuén d©y lo¹i T - 125 -
121/10,5 mçi m¸y gi¸ : 6.109 (VN§) vµ k = 1,5
* Mét m¸y biÕn ¸p ba pha hai cuén d©y lo¹i T - 125 -
242/10,5 mçi m¸y gi¸ 9,72.109 (VN§) vµ k = 1,3
Nh vËy tæng vèn ®Çu t cho m¸y biÕn ¸p cña ph¬ng ¸n 2
lµ: 220 110
kV kV
VB2 = 2 . 1,3 . 16,8 . 10 9 + 1,5 . 6 . 10 9 + 1,3 . 9,72 . 10 9 =
MC
65,316 . 109 ( VN§) LL
MC
LL
F TN TN T
1 2 4
Sinh viªn:
12 NguyÔn Thµnh Trung - H§-1 54
34
F F1 F2 F4
§å ¸n tèt nghiÖp Nhµ m¸y ®iÖn
ch¬ng V
chän c¸c thiÕt bÞ ®iÖn chÝnh cho nhµ m¸y
1- Chän tiÕt diÖn thanh dÉn cho thanh dÉn cøng m¹ch
m¸y ph¸t ®iÖn
Thanh dÉn cøng dïng ®Ó nèi tõ m¸y ph¸t tíi cuén h¹ cña
m¸y biÕn ¸p tù ngÉu vµ m¸y biÕn ¸p 3 pha 2 cuén d©y. TiÕt
diÖn cña thanh dÉn ®îc chän theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi
Gi¶ thiÕt nhiÖt ®é l©u dµi cho phÐp cña thanh dÉn lµ cp
= 70 C, nhiÖt ®é m«i trêng xung quanh lµ o = 35oC vµ nhiÖt
o
cp 0 70 35
Khc = cp 0dm
= = 0,78
70 25
Khi ®ã ta ph¶i cã I'cp = Icp . Khc Icb
I cb 0,065
V× Icb = 0,65(kA) nªn Icp K = 0,78 = 0,83 (kA)
hc
x x
y
b yo y
Lùc ®iÖn ®éng do dßng ng¾n m¹ch trong cïng mét pha
g©y ra trªn 1 ®¬n vÞ dµi cña thanh dÉn h×nh m¸ng
1
f2 = 1,684 . I(3)2m. . ( h ).10-8 (KG/cm)
1
1
= 1,684 . ( 2 . 50,26. 103)2 . ( 2 ).10-8 = 42,54
( KG/cm)
Kho¶ng c¸ch gi÷a 2 miÕng ®Öm:
12Wy .( CP t )
l1 =
f2
Ta cã x¸c suÊt cho phÐp cña Al cp = 700 (kG/cm2) nªn :
12.3,17.(700 170,7)
l1 = 42,54
= 21,76
Ta thÊy: l1 < l nªn cÇn ®Æt miÕng ®Öm gi÷a 2 sø ®ì vµ sè
miÕng ®Öm cÇn ®Æt lµ :
l 120
n= l1
= 21,76
= 6 ( miÕng)
H'
F'tt = Ftt .
H
h
H' = H + 2
= 20,6 + 10 = 30,6 (cm)
30,6
F'tt = 428,168 . 20,6
= 636 (KG)
Thanh dÉn
sø
TiÕt diÖn d©y dÉn vµ thanh gãp mÒm ®îc chän theo c¸c
®iÒu kiÖn sau:
* Theo dßng ®iÖn cho phÐp lóc lµm viÖc cìng bøc I'cp =
Icp ; Khc Icb
* KiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n m¹ch N NCP hay S
BN
C
* KiÓm tra ®iÒu kiÖn vÇng quang Uvq U®m.mg
Tõ ®ã d©y dÉn vµ thanh gãp mÒm phÝa 110kV ®îc chän
nh sau:
a. Theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng cho phÐp I'cp = Icp . Khc Icb
cp 0 70 42
Khc = cp 0dm
= = 0,79
70 25
Dßng ®iÖn cìng bøc phÝa 110kV lµ Icb = 0,748(kA) nªn:
I cb 0,78
Icp K = 0,79 = 0,987 (kA)
hc
BNCK =
i 1
I2tbÞ . ti
tÝnh ®îc gi¸ trÞ dßng ®iÖn ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é t¹i N1 vµ N2
theo c¸c gi¸ trÞ thêi gian nh sau:
BN . N 2 79,17.10 6
Smin = = = 112,63( mm2)
C 79
VËy c¸c d©y dÉn vµ thanh gãp mÒm ®· chän ®¶m b¶o
æn ®Þnh nhiÖt.
c. KiÓm tra ®iÒu kiÖn vÇng quang
KiÓm tra ®iÒu kiÖn vÇng quang theo c«ng thøc:
a
Uvq U®m mg víi Uvq = 84. m . r . lg( r
) (kV)
Trong ®ã: Uvq lµ ®iÖn ¸p tíi h¹n ®Ó ph¸t sinh vÇng quang.
m lµ hÖ sè cã xÐt ®Õn ®é xï x× cña bÒ mÆt
d©y dÉn, lÊy m = 0,93
a lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c pha cña d©y dÉn, lÊy a
= 500cm ( víi cÊp ®iÖn ¸p 220kV) vµ a = 300 cm ( víi cÊp
®iÖn ¸p 110kV).
r lµ b¸n kÝnh ngoµi cña d©y dÉn
a
Tõ ®ã suy ra: Uvq = 84. m . r .lg ( r
) = 84. 0,93 . 1,33. lg(
300
1.33
) = 244,5 (kV)
U®m mg = 110% x 110 = 121 ( kV)
Nªn d©y dÉn ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn vÇng quang.
TiÕt diÖn d©y dÉn vµ thanh gãp mÒm ®îc chän theo c¸c
®iÒu kiÖn sau:
* Theo dßng ®iÖn cho phÐp lóc lµm viÖc cìng bøc I'cp = Icp
= . khc Icb
* KiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n m¹ch N NCP hay S
BN
C
* KiÓm tra ®iÒu kiÖn vÇng quang Uvq U®m m g
Tõ ®ã d©y dÉn vµ thanh gãp mÒm phÝa 220kV ®îc chän
nh sau:
a. Theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng cho phÐp I'cp = Icp . Khc Icb
cp 0 70 42
Khc = cp 0dm
= = 0,79
70 25
Dßng ®iÖn cìng bøc phÝa 220 kV lµ Icb lµ: 0,807 (kA) nªn :
I cb 0,807
Icp I = 0,79 = 1,02 ( kA)
hc
TiÕt diÖn TiÕt diÖn ( mm2) §êng kÝnh ( mm) Dßng cho phÐp
chuÈn ( A)
Nh«m ThÐp D©y Lâi
dÉn thÐp
600/72 580 72,2 33,2 11 1050
- §iÖn ¸p: §iÖn ¸p cña c¸c biÕn ®iÖn ¸p U ®m ph¶i phï hîp víi
®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t UF = 10,5kV nªn ta chän m¸y biÕn ®iÖn ¸p
lo¹i HOM-10 cã U®mSC = 10kV.
- CÊp chÝnh x¸c: Ta chän cÊp chÝnh x¸c lµ 0,5 v× phô t¶i
lµ c«ng t¬.
- C«ng suÊt ®Þnh møc:
Tæng phô t¶i nèi vµo biÕn ®iÖn ¸p S2 ph¶i nhá h¬n hay
b»ng c«ng suÊt ®Þnh møc cña biÕn ®iÖn ¸p víi cÊp chÝnh x¸c
t¬ng øng b»ng 0,5.
Phô t¶i cña m¸y biÕn ¸p bao gåm:
1 V«n kÕ - 378 2 - - -
2 O¸t kÕ t¸c dông - 305 2 - 2 -
3 O¸t kÕ ph¶n - 335 - 1,5 - 1,5
kh¸ng
4 O¸t kÕ tù ghi H- 348 10 - 10 -
5 TÇn sè kÕ - 371 - - 3 -
6 C«ng t¬ l l -670 0,66 1,62 0,66 1,62
7 C«ng t¬ ph¶n WT -672 0,66 1,62 0,66 1,62
kh¸ng
Tæng céng 15,3 4,74 16,32 4,74
2
M¸y biÕn ®iÖn ¸p ®îc chän ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn sau:
S bc 17
Ic = U = 100 = 0,17 (A)
bc
§Ó tho¶ m·n cÊp chÝnh x¸c 0,5 cña m¸y biÕn dßng ®iÖn
ta cÇn chän d©y dÉn ®Õn c¸c dông cô ®o lêng cã ®é lín võa
®ñ. Kho¶ng c¸ch tõ m¸y biÕn dßng ®iÖn ®Õn c¸c dông cô ®o
lêng lµ l = 60 (m).
Trong trêng hîp cã biÕn dßng c¶ 3 pha m¾c theo h×nh sao
Y th× ®« dµi tÝnh to¸n ltt = l = 60 (m)
Chän d©y dÉn b»ng ®ång cã tiÕt diÖn tho¶ m·n:
l tt . cu 60.0,0175
Fdd Z Z = 1,2 0,66 = 1,94(mm2)
dm dc
A A A W VAr W Wh VArh
A B C
a
A
2 HOM
V f
MF
Tmax = 365
P .t
0
i i
=365.
8,125.6 9,375.4 12,5.4 11,25.4 8,125.6
12,5
Pmax
= 6716(h)
Ta tra b¶ng cã Tma x = 6716(h) ta chän c¸p c¸ch ®iÖn b»ng
giÊy lâi ®ång cã Jkt = 2 (A/mm2).
VËy tiÕt diÖn kinh tÕ cña c¸p trong trêng hîp nµy:
I lvbt 68
Sc¸p= = = 34(mm2)
2 2
Tra b¶ng chän lo¹i c¸p ba lâi b»ng ®ång c¸ch ®iÖn b»ng
giÊy tÈm dÇu nhùa th«ng vµ chÊt dÎo kh«ng ch¸y, vá b»ng ch×
cã tiÕt diÖn tiªu chuÈn.
S = 50 (mm2); Icp = 180(A)
* KiÓm tra c¸p theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi
I'cp = k1. k2.Icp Ilvbt
70 35
k1 lµ hÖ sè hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é k 1 = =
70 25
0,88
Icb
- Dßng ®iÖn: I®mK N
4
K1 F K
1 2
x 95mm2
x 95mm2
2 ®êng d©y kÐp 4 km
35mm2
3 km x
35mm2
3 km x
BM-10
IC§M = 20
50mm2
kA
Cu
N6
100
I cb
XHT = ' = 3.10,5 = 0,069
IN4 79,05
3.I cb 3.1
§iÖn kh¸ng cña c¸p 1 lµ: Xc1 = xo . l. = 0,08 x3 x 10,5
U cb
= 0,04
Chän m¸y c¾t ®Çu ®êng d©y MC1: c¸c m¸y c¾t ®Çu ®-
êng d©y ®îc chän cïng lo¹i. Dßng cìng bøc qua m¸y c¾t ®îc
tÝnh to¸n cho ®êng d©y kÐp khi 1 ®êng d©y bÞ sù cè.
* TÝnh theo ®iÓm ng¾n m¹ch N5
S cb 100
Icb = = 3.10,5
= 5,5(kA)
3.U dm
I cb 5,5
§iÖn kh¸ng tæng: x = I = 7,94 = 0,692
nhC 1
Mµ x = xHT + xK
xK = x - xHT = 0,692 - 0,069 = 0,623
I dmK 0,75
Nªn xK% = xK . I . 100 = 0,623 . 5,5 . 100 = 8,49%
cb
- TÝnh to¸n kiÓm tra l¹i víi kh¸ng võa chän t¹i N 6:
§iÖn kh¸ng t¬ng ®èi cña kh¸ng ®iÖn võa chän:
I dmK 5,5
xK% = xK% . I = 0,1 . 0,75
= 0,73
cb
I cb 5,5
IN-6 = x x K x c1
= 0,069 0,73 0,04
= 6,56 (kA)
HT
Ch¬ng VI
chän s¬ ®å vµ thiÕt bÞ tù dïng
C¸c nhµ m¸y ®iÖn tiªu thô mét phÇn ®iÖn n¨ng s¶n xuÊt
ra cho c¸c c¬ cÊu tù dïng ®Ó phôc vô cho c¸c nhu cÇu cña nhµ
m¸y. Trong nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, ®iÖn n¨ng tù dïng ®îc dïng
®Ó chuÈn bÞ nhiªn liÖu vµo lß ®èt, vËn chuyÓn nhiªn liÖu vµo
lß, ®a níc vµo nåi h¬i, b¬m tuÇn hoµn, b¬m ngng tô, qu¹t giã,
qu¹t khãi, th¾p s¸ng, ®iÒu khiÓn, tÝn hiÖu vµ liªn l¹c...
220kV 110kV
6kV
0,4kV
M¸y biÕn ¸p cÊp 1 ®îc chän theo c«ng suÊt tù dïng cùc
®¹i:
S tdmax
S®mB . SF®m =
n
Tõ ®ã c¸c m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp I cã: S ®mB 5% x 117,5 =
5,875(MVA)
Ta chän m¸y biÕn ¸p lo¹i TM 6300 - 10,5/6,3 cã c¸c th«ng sè
sau:
M¸y biÕn ¸p tù dïng dù tr÷ cÊp 1 ®îc chän theo ®iÒu kiÖn:
SBdt1 = 1,5 . . SF®m = 1,5 . 5,875 = 8,8125(MVA)
Ta chän lo¹i m¸y biÕn ¸p THC 10.000-10,5/6,3 cã c¸c th«ng
sè sau:
M¸y biÕn ¸p cÊp 2 ®îc chän theo c«ng suÊt tù dïng cùc ®¹i:
S®mB ( 10 15)%. . SF®m
Tõ ®ã c¸c m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 2 cã: S ®mB 15% x 5% x
117,5 0,9(MVA)
Ta chän m¸y biÕn ¸p lo¹i TC 1000/10 cã c¸c th«ng sè sau:
Lo¹i S®m(kV UC®m UH®m Po PN UN% Io%
A) kV kV kW kW
TC
1000 6 0,4 3 11,2 5,5 1,
5
1000/10
V. Chän m¸y c¾t ®iÖn phÝa ®Çu vµo cña m¸y biÕn ¸p tù dïng
cÊp 1:
VI. Chän m¸y c¾t ®iÖn phÝa ®Çu ra cña m¸y biÕn ¸p tù dïng
cÊp 1:
I cb 100
xHT = = 3.10,5 = 0,069
"
IN4 79,05
Lo¹i m¸y c¾t U®m (kV) I®m (A) IC®m (A) Il®® (A)
8BJ50 7,2 3150 40 100
PhÇn II:
x¸c ®Þnh chÕ ®é vËn hµnh tèi u cña nhµ m¸y theo ph-
¬ng ph¸p quy ho¹ch ®éng
Cho ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu cña c¸c tæ m¸y nh b¶ng
sau:
B/p 40 50 60 70 80 90 10
0
B1 28. 30. 33. 36. 43. 48. 58.
8 3 5 6 5 7 9
B2 20. 21. 24. 31. 35. 42. 46.
1 5 6 4 3 3 6
B3 19. 22. 28. 37. 45. 52. 61.
5 6 5 2 5 5 3
B4 21. 23. 27. 35. 40. 49. 57.
6 8 6 8 7 5 7
1. X©y dùng ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ cña
toµn nhµ m¸y t¬ng øng víi chi phÝ nhiªn liÖu cùc tiÓu.
2. ThiÕt lËp b¶ng ph©n bè tèi u c«ng suÊt gi÷a c¸c tæ m¸y,
theo bËc c«ng suÊt ph¸t tæng cña nhµ m¸y.
3. X¸c ®Þnh chÕ ®é vËn hµnh tèi u cña nhµ m¸y øng víi biÓu
®å c«ng suÊt ®· cho (biÓu ®å ph¸t c«ng suÊt tæng trong
ngµy). X¸c ®Þnh chi phÝ nhiªn liÖu tæng.
4. So s¸nh chi phÝ nhiªn liÖu x¸c ®Þnh ®îc theo chÕ ®é hiÖn
hµnh tèi u vµchÕ ®é ph©n bè ®Òu c«ng suÊt cho c¸c tæ m¸y.
ch¬ng I
kh¸i niÖm chung
§Ó n¨ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ khi vËn hµnh nhµ m¸y nhiÖt
®iÖn, ngêi ta thêng ph¶i t×m c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m gi¸ thµnh
®iÖn n¨ng vµ n©ng cao tuæi thä cña c¸c trang thiÕt bÞ. BiÖn
ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt lµ tiÕt kiÖm nhiªn liÖu (n¨ng lîng s¬ cÊp)
cung cÊp cho nhµ m¸y ®iÖn, gi¶m tæn thÊt tù dïng vµ n¨ng cao
hiÖu suÊt lµm viÖc cña c¸c tæ m¸y.
ViÖc vËn hµnh kinh tÕ mét nhµ m¸y lµ mét yªu cÇu hÕt søc
quan träng. Gi¶m ®Õn nhá nhÊt chi phÝ s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng lµ
môc tiªu s¶n xuÊt cña nhµ m¸y ®iÖn. §Ó thùc hiÖn viÖc ®ã ta
ph¶i quy ho¹ch, thiÕt kÕ hÖ thèng ®iÖn víi c¸c chÕ ®é kinh tÕ
nhÊt vµ cã ®ñ c¸c trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt ®Ó ®iÒu khiÓn c¸c
chÕ ®é hiÖn hµnh.
ChØ cÇn n¨ng cao hiÖu suÊt lµm viÖc cña toµn nhµ m¸y lªn
mét vµi phÇn tr¨m th× hiÖu qu¶ kinh tÕ cã thÓ rÊt lín v× nhµ
m¸y ®iÖn thêng lµm viÖc liªn tôc vµ l©u dµi. §Ó cã hiÖu qu¶
nµy ngêi ta thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p x©y dùng ph¬ng thøc vËn
hµnh tèi u xÐt trong bé m¸y nhµ níc. Trong phÇn nµy cña ®å ¸n
theo yªu cÇu cña ®Çu bµi sÏ x©y dùng biÓu ®å v¹n hµnh tèi u
cña c¸c tæ m¸y t¬ng øng víi biÓu ®å c«ng suÊt vËn hµnh ®·
cho cña toµn nhµ m¸y. Ph¬ng ph¸p thùc hiÖn dùa trªn thuËt
to¸n quy ho¹ch ®éng. Quy ho¹ch ®éng lµ mét ph¬ng ph¸p quy
ho¹ch to¸n häc nh»m t×m lêi gi¶i tèi u cña mét qóa tr×nh nhiÒu
bíc (hoÆc nhiÒu giai ®o¹n), tu©n theo nguyªn lý ph¸t biÓu nh
sau:
“ Ph©n cuèi cña qu¸ tr×nh tèi u còng lµ mét qu¸ tr×nh tèi u”.
TÝnh tõ “®éng” ë ®©y nh»m nhÊn m¹nh vai trß thêi gian vµ
sù xuÊt hiÖn d·y c¸c quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh gi¶i bµi to¸n
còng nh thø tù c¸c phÐp to¸n cã ý nghÜa quan trong.
Ph¬ng ph¸p quy ho¹ch ®éng dïng ®Ó lËp dÆc tÝnh ®¼ng
trÞ cña toµn nhµ m¸y tõ ®Æc tÝnh chi phÝ nhiªn liÖu cña c¸c
tæ m¸y cho rêi r¹c, råi tõ ®ã ®a ra ph¬ng ¸n vËn hµnh tèi u
cho c¶ nhµ m¸y.
* Ph¬ng ph¸p tÝnh
Trong vËn hµnh cã t×nh h×nh lµ: ë thêi ®iÓm phô t¶i cùc ®¹i
ngµy - ®ªm tÊt c¶ c¸c tæ m¸y ph¸t ®iÖn ®Òu ph¶i vËn hµnh,
nhng trong c¸c thêi gian cßn l¹i nhÊt lµ trong thêi gian phô t¶i
thÊp c¸c tæ m¸y rÊt non t¶i. V× vËy, ta ph¶i x¸c ®Þnh sè tæ
m¸y tèi u tham gia vËn hµnh ë tõng thêi ®iÓm ®ång thêi x¸c
®Þnh lîng c«ng suÊt tèi u ph©n phèi gi÷a chóng. Sì dÜ cã vÊn
®Ò nh vËy lµ v× suÊt chi phÝ (chi phi s¶n xuÊt cho mét kWh).
Bao gåm chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ vËn hµnh vµ b¶o qu¶n phô
thuéc phøc t¹p vµo c«ng suÊt ph¸t cña tæ m¸y.
Bµi to¸n ®Æt ra lµ cã n tæ m¸y nhiÖt ®iÖn, trong thêi gian t
cÇn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ c«ng suÊt cña c¸c tæ m¸y theo ®Æc tÝnh
tiªu hao nhiªn liÖu sao cho lîng tiªu hao nhiªn liÖu lµ nhá nhÊt.
Trong ®å ¸n tèt nghiÖp nµy ta chØ xÐt trêng hîp c¸c tæ m¸y
®Òu lµm viÖc suèt 24 giê.
Bµi to¸n cã thÓ ®îc m« t¶ nh sau:
Hµm môc tiªu:
B = Bi(pi) min
Víi c¸c rµng buéc:
Pi = Ppt
Trong ®ã:
- Bi(pi) lµ chi phÝ nhiªn liÖu cña m¸y thø i khi ph¸t c«ng suÊt
Pi.
- Ppt lµ nguån c«ng suÊt cÇn ph©n bæ cho n ®èi tîng.
- Pi min, Pi max lµ c«ng suÊt giíi h¹n cùc ®¹i vµ cùc tiÓu cña tæ
m¸y thø i.
Lêi gi¶i {Pi}; i = 1,2 …, n tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn trªn sÏ cho
ta biÕt vÒ c¬ cÊu tèi u cña tæ m¸y.
Gi¶ sö tæ m¸y thø n nhËn lîng c«ng suÊt lµ Pn, theo nguyªn lý
tèi u cña quy ho¹ch ®éng dï Pn lµ bao nhiªu th× lîng c«ng suÊt
cßn l¹i lµ (Ppt – Pn) ta còng ph¶i ph©n bæ tèi u cho (n – 1) tæ
m¸y cßn l¹i. Khi ®ã chi phÝ nhiªn liÖu trong toµn hÖ thèng lµ:
B (P1, P2, P3,…. Pn) = Bn(Pn) + fn-1(Ppt – Pn)
Trong ®ã:
- Bn(pn) lµ chi phÝ nhiªn liÖu cho tæ m¸y n khi c«ng suÊt ph¸t
ra Pn
- fn-1(Ppt – Pn) lµ chi phÝ nhiªn liÖu nhá nhÊt khi ph©n bè lîng
c«ng suÊt (Ppt – Pn) cho (n – 1) tæ m¸y cßn l¹i.
gi¸ trÞ nhá nhÊt. Nh vËy, øng víi gi¶tÞ phô t¶i Ppt trong trêng hîp
2 tæ m¸y ta ®îc gi¸ trÞ tèi u P1, P2 lµ c«ng suÊt cÇn ph¸t cho 2
tæ m¸y. Ngoµi ra, ta còng cã thÓ tÝnh ®îc chi phÝ nhiªn liÖu
cùc tiÓu khi dùa trªn Ppt cho 2 tæ m¸y f2 (Ppt).
- Bíc 2:
Ta cho gi¸ trÞ Ppt t¨ng dÇn tõ Ppt = Pptmin ®Õn Ppt = Pptmax
øng víi mçi gi¸ trÞ Ppt ta l¹i thay ®æi gi¸ trÞ P2 nh tr×nh bµy ë
bíc 1 vµ x¸c ®Þnh ®îc chi phÝ nhiªn liÖu cho 2 tæ m¸y. TÝnh
to¸n vµ so s¸nh ta sÏ t×m ®îc chi phÝ nhiªn liÖu cùc tiÓu víi
nh÷ng nÊc Ppt kh¸c nhau.
Tãm l¹i, ®èi víi 2 tæ m¸y ta x¸c ®Þnh ®îc mét d·y kÕt qu¶ vÒ
ph©n bè tèi u c¸c phô t¶i cho 2 tæ m¸y.
Ta chän tæ m¸y st¨ng lªn lµ 3, qu¸ tr×nh tÝnh to¸n còng lËp
l¹i t¬ng tù nh ®èi víi 2 tæ m¸y. DiÒu kiÖn tÝnh to¸n nh sau:
f3(Ppt) = min{ B3(P3) + f2(Ppt – P3)}
P3 min ≤ P3 ≤ P3max
T¬ng tù ta xÐt tiÕp cho ®Õn n tæ m¸y:
fn(Ppt) = min{ Bn(Pn) + fn-1(Ppt – Pn)}
Pn min ≤ Pn ≤ Pnmax
§Õn ®©y ta kÕt thóc qu¸ tr×nh ngîc, nghÜa lµ ®· cã mét bé
sè liÖu sau:
Bi(Pi); i = 1,2 ….,n
f2(Ppt) ; P2(Ppt)
f3(Ppt) ; P3(Ppt)
………………..
fn(Ppt) ; Pn(Ppt)
2. Qu¸ tr×nh thuËn:
+ Ph©n bè c«ng suÊt phô t¶i cho tõng tæ m¸y.
Gi¶ sö phô t¶i tæng lµ Ppt
- Pnpt lµ c«ng suÊt cÇn ph©n bæ cho n tæ m¸y. Tõ qu¸ tr×nh
ngîc øng víi Pnptta x¸c ®Þnh ®îc fn(Ppt).
Víi fn(Ppt) lµ chi phÝ nhiªn liÖu tèi u cho n tæ m¸y. VËy tõ ®ã
ta x¸c ®Þnh ®îc Pn lµ c«ng suÊt tèi u cña tæ m¸y thø n.
Tõ ®ã, ta x¸c ®Þnh ®îc c«ng suÊt vµ chi phÝ nhiªn liÖu tèi u
cña (n – 1) tæ m¸y cßn l¹i lµ:
Pptn-1 = Ppt – Pn
Víi Pptn-1 lµ phô t¶i cña (n – 1) tæ m¸y ta cã fn-1(Pptn-1).
fn-1(Pptn-1) lµ chi phÝ nhiªn liÖu tèi u cho n -1 tæ m¸y.
Tõ fn-1(Pptn-1) ta x¸c ®Þnh ®îc Pn-1 vµ (Pptn-2) vµ fn-2(Pptn-2).
TiÕp tôc lµm cho ®Õn khi cßn mét tæ m¸y.
X¸c ®Þnh ®îc Pn, Pn-1, Pn-2…., P2, P1 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn:
Bn(Pn) + Bn(Pn-1) + …. + Bn(P2) + B1(P1) min.
Pi = PptNM = p1 + p2 + …. + pn
ch¬ng II
Ph©n bè tèi u c«ng suÊt gi÷a c¸c m¸y ph¸t ®iÖn
Trong nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ®· thiÕt kÕ
Ph©n bè c«ng suÊt tèi u trong nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn gåm 4 tæ
m¸y cã ®Æc tÝnh chi phÝ nhiªn liÖu B (tÊn/giê) nh b¶ng 2.1.
B¶ng 2-1
P(MW) 40 50 60 70 80 90 100
B(t/h)
I. X©y dùng ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ cña toµn
nhµ m¸y, t¬ng øng víi chi phÝ nhiªn liÖu cùc tiÓu
1. X©y dùng ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ
cña tæ m¸y P1 vµ P2.
Ta thÊy c«ng suÊt ph¸t cña mçi tæ m¸y giíi h¹n trong kho¶ng
(40 100) MW. Víi mçi gi¸ trÞ phô t¶i tõ (80 200) MW ta ®Òu
cã thÓ lùa chän tæ hîp ph¸t, mµ chi phÝ tiªu hao nhiªn liÖu lµ
nhá nhÊt.
B¶ng 2.2 thÓ hiÖn c¸c gi¸ trÞ tÝnh to¸n, c¸c « sè in ®Ëm lµ
nh÷ng « cho biÕt gi¸ trÞ f2(Ppt).
B¶ng 2-2
P (1,2)
Ph©n bè tèi u c«ng suÊt
p1 40
80 p2 40
p1,2 48,9
p1 40 50
90 p2 50 40
p1,2 50,3 50,4
p1 40 50 60
100 p2 60 50 40
p1,2 53,4 51,8 53,6
p1 40 50 60 70
110 p2 70 60 50 40
p1,2 60,2 54,9 55 56,7
p1 40 50 60 70 80
120 p2 80 70 60 50 40
p1,2 64,1 61,7 58,1 58,1 63,6
p1 40 50 60 70 80 90
130 p2 90 80 70 60 50 40
p1,2 71,1 65,6 64,9 61,2 65 68,8
p1 40 50 60 70 80 90 100
140 p2 100 90 80 70 60 50 40
p1,2 75,4 72,6 68,8 68 68,1 70,2 79
p1 50 60 70 80 90 100
150 p2 100 90 80 70 60 50
p1,2 76,9 75,8 71,9 74,9 73,3 80,4
p1 60 70 80 90 100
160 p2 100 90 80 70 60
p1,2 80,1 78,9 78,8 80,1 83,5
p1 70 80 90 100
170 p2 100 90 80 70
p1,2 83,2 85,8 84 90,3
p1 80 90 100
180 p2 100 90 80
p1,2 90,1 91 94,2
p1 90 100
190 p2 100 90
p1,2 95,3 101,2
p1 100
200 p2 100
p1,2 105,
5
Tõ b¶ng 2.2 tæng kÕt ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ
tèi u cña tæ m¸y p1, p2, ta cã b¶ng 2.3.
B¶ng 2-3
p1, 80 90 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 200
2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
B1, 48, 50, 51, 54, 58, 61, 68 71, 78, 83, 90, 95, 105
2 9 3 8 9 1 2 9 8 2 1 3 ,5
2. X©y dùng ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ
cña tæ m¸y P1,P2 vµ P3.
Dùa vµo kÕt qu¶ cña phÇn x©y dùng ®Æc tÝnh ®¼ng trÞ
cho tæ m¸y P1 vµ P2 ta lËp ®îc b¶ng 2.4 thÓ hiÖn ®Æc tÝnh
tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ cña tæ m¸yP1,P2 vµ P3.
B¶ng 2-4
P
Ph©n bè tèi u c«ng suÊt
(1,2,3)
p1,2 80
120 p3 40
B1,2,3 68,4
p1,2 80 90
130 p3 50 40
B1,2,3 71,5 69,8
p1,2 80 90 100
140 p3 60 50 40
B1,2,3 77,4 72,9 71,3
p1,2 80 90 100 110
150 p3 70 60 50 40
B1,2,3 86,1 78,8 74,4 74,4
p1,2 80 90 100 110 120
160 p3 80 70 60 50 40
B1,2,3 94,4 87,5 80,3 77,5 77,6
p1,2 80 90 100 110 120 130
170 p3 90 80 70 60 50 40
B1,2,3 101,4 95,8 89 83,4 80,7 80,7
p1,2 80 90 100 110 120 130 140
180 p3 100 90 80 70 60 50 40
B¶ng 2 -5 tæng kÕt ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ
cña 3 tæ m¸y 1,2,3
B¶ng 2-5
p1,2 120 130 140 150 160 170 180 190 200
,3
B1,2 68,4 69,8 71, 74, 77,5 80,7 83,8 89,7 94,5
,3 3 4
TiÕp b¶ng 2-5
p1,2 210 220 230 240 250 260 270 280 290 300
,3
B1,2 100 105 111, 117, 123 132 140 147, 156, 166,
,3 ,4 ,8 7 9 ,8 ,5 ,8 8 6 8
P
Ph©n bè tèi u c«ng suÊt
(1,2,3,4)
p1,2,3 120
160 p4 40
B1,2,3,4 90
p1,2,3 120 130
170 p4 50 40
B1,2,3,4 92,2 91,4
p1,2,3 120 130 140
180 p4 60 50 40
B1,2,3,4 96 93,6 92,9
p1,2,3 120 130 140 150
190 p4 70 60 50 40
B1,2,3,4 104, 97,4 95,1 96
2
p1,2,3 120 130 140 150 160
200 p4 80 70 60 50 40
B1,2,3,4 109, 105, 98,9 98,2 99,1
1 6
p1,2,3 120 130 140 150 160 170
210 p4 90 80 70 60 50 40
B1,2,3,4 117, 110, 107, 102 101, 102,
9 5 1 3 3
p1,2,3 120 130 140 150 160 170 180
220 p4 100 90 80 70 60 80 40
B1,2,3,4 126, 119, 112 110,2 105, 104, 105,
1 3 1 5 4
p1,2,3 130 140 150 160 170 180 190
230 p4 100 90 80 70 60 50 40
B1,2,3,4 127, 120, 115, 113,8 108, 107, 111,
5 8 6 3 6 3
p1,2,3 140 100 160 170 180 190 200
240 p4 100 90 80 70 60 50 40
B1,2,3,4 129 124, 118, 116,5 111, 113, 116,
2 2 4 5 1
p1,2,3 150 160 170 180 190 200 210
250 p4 100 90 80 70 60 50 40
B1,2,3,4 132, 127 121, 119,6 117, 118, 122
4 4 3 3
p1,2,3 160 170 180 190 200 210 220
260 p4 100 90 80 70 60 50 40
B1,2,3,4 135, 130, 124, 125,5 122, 124, 127,
2 2 5 1 2 4
B¶ng 2-7 tæng kÕt ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ
tèi u cña c¸c tæ m¸y.
B¶ng 2-7
p 160 170 180 190 200 210 220 230 240
B 90 91,4 92,9 95,1 98,2 101, 104, 107, 111,
3 5 6 4
TiÕp b¶ng 2-7
p 250 260 270 280 290 300 310 320
B 117, 122, 128 133, 139,3 145, 151,4 158,6
3 1 4 5
4. VÏ ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu ®¼ng trÞ toµn nhµ
m¸y
B (T/h )
22
0
18
0
14
0
`
10
0
P(MW
0 160 220 280 340 400
)
H×nh 2.2 : §êng ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªnSliÖu
toµn nhµ m¸y (MVA
)
II. thiÕt lËp b¶ng ph©n bè tèi u c«ng suÊt gi÷a c¸c tæ
m¸y theo bËc c«ng suÊt ph¸t tæng cña nhµ m¸y
210 60 60 50 40 101,3
220 60 60 50 50 104,5
230 60 60 50 60 107,6
240 60 60 70 50 111,4
250 60 60 60 70 117,3
260 60 60 70 70 122,2
270 60 60 80 80 128
280 60 60 80 80 133,4
290 60 70 80 80 139,3
300 70 70 80 80 145,5
310 70 70 90 80 151,4
320 80 70 90 80 158,6
330 90 70 90 80 164,5
340 90 70 90 90 173,2
350 90 90 90 80 181,5
360 90 90 90 90 188,5
370 100 90 90 90 197,3
380 100 90 100 90 205,5
390 100 90 100 100 214,3
400 100 100 100 100 224,5
B¶ng 2-8: B¶ng ph©n bè tèi u c«ng suÊt gi÷a c¸c tæ
m¸y
III. X¸c ®Þnh chÕ ®é vËn hµnh tèi u cña nhµ m¸y øng víi
biÓu ®å c«ng suÊt ®· cho vµ x¸c ®Þnh chi phÝ nhiªn liÖu
tæng.
Ta cã ®å thÞ phô t¶i nhµ m¸y nh h×nh 2-3
P (MW)
40 380 400
0
34
0
300
30
0 260
20
0
10
0
00 8 12 14 20
t (h)
24
B = 4167,8 ( tÊn)
IV. so s¸nh chi phÝ nhiªn liÖu x¸c ®Þnh ®îc theo chÕ ®é vËn
hµnh tèi u vµ chÕ ®é ph©n bè ®Òu c«ng suÊt cho c¸c tæ m¸y.
Nhiªn liÖu tiªu hao cho toµn bé nhµ m¸y trong mét ngµy ®ªm
lµ:
Lîng nhiªn liÖu tiÕt kiÖm ®îc trong mét ngµy ®ªm cña ph-
¬ng ph¸p ph©n bæ c«ng suÊt tèi u theo ph¬ng ph¸p quy ho¹ch
®éng so víi viÖc ph©n bæ ®Òu c«ng suÊt cho c¸c tæ m¸y lµ:
B = 4186,8 – 4167,8 = 19 (tÊn/ngµy)
Trong mçi ngµy ®ªm lîng nhiªn liÖu tiÕt kiÖm ®îc tÝnh theo
% lµ:
19
B % = 4167,8 . 100 = 0,46 %
* NhËn xÐt: Khi ph©n bè tèi u c«ng suÊt cho c¸c tæ m¸y
th× trong mét ngµy ®ªm ta tiÕt kiÖm ®îc 19 tÊn nhiªn liÖu so
víi ph©n bæ ®Òu, ®iÒu nµy cã ý nghÜa kinh tÕ rÊt lín v× nhµ
m¸y ®iÖn thêng lµm viÖc liªn tôc vµ l©u dµi.