Mandarijn (taal)

Mandarijn is de verzamelnaam van alle Mandarijnse taalvariëteiten. In China Mandarijn (taal)

wordt het Guanhua, taal der ambtenaren/mandarijnen, genoemd. Kijkend naar
het aantal moedertaalsprekers (850 miljoen mensen) is het de meest gesproken
taal van de wereld. Het meest gesproken Mandarijnse dialect is het
Standaardmandarijn, dat ook op scholen onderwezen wordt.

Vaak wordt het Mandarijn ook gewoonChinees genoemd. Toch bestaat er geen
taal als 'het Chinees', daar dit een verzamelnaam is voor 14 talen. Deze talen,
vaak (eigenlijk foutief) "dialecten" genoemd, kunnen net zoveel van elkaar
verschillen als het Nederlands van het Deens.

Het Mandarijn wordt in de noordelijke helft van China gesproken, met als
centrum Peking. In het zuiden zijn andere talen als Kantonees van groter
belang. Op Taiwan wordt traditioneel geen Mandarijn gesproken, maar het
Standaardmandarijn is er nu toch de officiële taal en wordt er met name Verspreiding van Mandarijn in China
gebruikt door immigranten vanaf het vasteland. Naam (taalvarianten)
Vereenvoudigd 官话
Mandarijn wordt geschreven met Chinese karakters (Hanzi), maar kan ook met Traditioneel 官話
het Latijnse alfabet worden geschreven. Hiervoor bestaan verschillende Pinyin Guānhuà
transcriptie-systemen. Tegenwoordig wordt meestal Hanyu pinyin gebruikt, de
Jyutping gun1 waa2
standaard-transcriptie van de Chinese overheid op het vasteland. Op Taiwan (Standaardkantonees)
wordt vaak nog van andere transcriptie-systemen gebruikgemaakt. Standaardkantonees IPA: [guːn
waː]
Sino-Tibetaanse talen Yale (Standaardkantonees) gun1 wa2
Chinese talen Dapenghua IPA: [guːn
waː]
Mandarijn

Mandarijn (官话 of Guānhuà)

Gesproken in Volksrepubliek China ,
Inhoud Taiwan, Singapore en
andere landen
Grammatica Sprekers ongeveer 885 miljoen
Verschillen tussen Mandarijn en Standaardchinees Rang 1
Verschillen tussen Mandarijn en Kantonees Taalfamilie
Sino-Tibetaans
Tonen
Klanken Chinese talen
Lettergrepen Mandarijn
Verschillen tussen Mandarijn-dialecten Alfabet Hanzi
Subgroepen Officiële status
Externe links Officieel in China
Taiwan
Singapore
Verenigde Naties
Grammatica Taalcodes
ISO 639 -1 zh
De Chinese talen kenmerken zich allemaal door een zuiver isolerende ISO 639-2 chi/zho
grammatica. Dat betekent dat ook het Mandarijn geen verbuigingen kent, geen ISO 639-3 cmn/zho
Portaal Taal
vervoegingen, geen werkwoordstijden, geen grammaticaal geslacht, enzovoort.
Wel belangrijk zijn de vastewoordvolgorde, partikelgrammatica en het gebruik
van maatwoorden.

Verschillen tussen Mandarijn en Standaardchinees

De Mandarijn-dialecten verschillen vaak sterk van de standaardtaal. De dialecten die daar het dichtst bij liggen zijn die van Peking,
het Pekinees.

Verschillen tussen Mandarijn en Kantonees

Tonen
Het Mandarijn heeft 4 verschillende (contour)tonen en 1 neutrale toon. De toon waarop het woord uitgesproken wordt bepaalt mede
de betekenis. In de dialecten kunnen woorden soms een andere toon hebben dan in het Standaardmandarijn. Verder kan de precieze
realisatie van een toon van streek tot streek verschillen.

Het Mandarijn heeft minder tonen dan het Kantonees en de meeste andere Chinese talen. Het Kantonees heeft negen tonen. Het Wu-
dialect van Suzhou heeft er zeven. Het klassieke Mandarijn heeft waarschijnlijk meer tonen gehad: minstens 5, en de neutrale toon.
De vijfde toon, de "sliktoon" die in sommige dialecten nog voorkomt, is in het moderne Mandarijn verdwenen.

Klanken
Behalve minder tonen kent het Mandarijn ook beduidend minder klank-mogelijkheden dan de zuidelijke dialecten. Woorden kunnen
in het Mandarijn alleen eindigen op -n, -ng of een klinker. Zuidelijke dialecten hebben ook nog de mogelijkheid woorden te laten
eindigen op -m, -k of een andere klank.

Lettergrepen
Een en ander leidt ertoe dat het Mandarijn relatief weinig lettergrepen heeft, zelfs als men de mogelijkheden van onderscheid in toon
meeweegt. Het gevolg is dat de Mandarijn-dialecten veel homoniemen hebben. Meer dan in andere dialecten wordt in het Mandarijn
dan ook van samenstellingen gebruikgemaakt om iets uit te drukken. Daarmee komt men in feite dichter bij een systeem van
meerlettergrepige woorden, wat eigenlijk onnatuurlijk is voor een Chinese taal. Mandarijn-chinezen zijn meer dan Kantonezen
aangewezen op de context waarin ze woorden horen. In het schrift zijn deze problemen er niet. Elke woordbetekenis wordt daarin
uitgedrukt met een eigen karakter.

Verschillen tussen Mandarijn-dialecten

Regionale verschillen in de uitspraak van het Mandarijn beperken zich niet tot de tonen. Men kan de accenten in het Mandarijn van
Han-Chinezen opdelen in twee grote groepen: het Noordelijk-Han-Chineesaccent 北方音 en het Zuidelijk-Han-Chinees accent 南方
音. Zo zijn er binnen het Mandarijn dialecten die meer slotklanken kunnen hebben dan de genoemde -n, -ng of klinkers.

Bekend voorbeeld van zo'n extra slotklinker is de retroflex -r (IPA: [ɻ]), die ook in het Standaardmandarijn gebruikt wordt. De -r
klinkt als de (mid-westelijke) Amerikaanse -r en is een typisch kenmerk van het dialect van Peking. Hoewel de juiste uitspraak zeer
wordt gewaardeerd kunnen de meesteputonghua-sprekers die niet afkomstig zijn uit Peking de -r niet uitspreken.
Met name zuiderlingen hebben moeite met de retroflexen
[ʈʂ] (pinyin: "zh"), [ʈʂʰ] (pinyin: "ch") en [ʂ] (pinyin: "sh")
van het Standaardmandarijn. Zij spreken die klanken uit als
dentalen, de "zh" wordt gerealiseerd als "z" (IPA: [ts]), de
"ch" als "c" (IPA: [tsʰ]) en de "sh" als "s" (IPA: [s]). Dit
leidt tot verwarring als een zuiderling Standaardmandarijn
spreekt. "Zhǎo" ( 找 , "zoeken") wordt uitgesproken als
"zǎo" (早, "vroeg"), "shì" (事, "zaak", "kwestie") als "sì"
(四, "vier") en "chūn" (萅, "bron") als "cūn" (村, "dorp").

Grammaticale verschillen tussen verschillende dialecten

zijn er eigenlijk niet. Wel kan er variatie bestaan in vaste
uitdrukkingswijzen, maar dergelijke verschillen worden
niet als grammaticaal beschouwd.

De grote dialectverschillen van het Mandarijn worden Subgroepen in het Mandarijn :

kleiner door de opkomst van de standaardtaal, maar zijn 东北 = Noordoost-Mandarijn (lichtblauw)
ook vandaag de dag nog belangrijk. De dialecten worden in 北京 = Peking-Mandarijn (blauwgroen)
verschillende groepen onderverdeeld: 冀鲁 = Jilu-Mandarijn (roze)
胶辽 = Jiaoliao-Mandarijn (lichtgroen)
中原 = Zhongyuan-Mandarijn (mosterdgeel)
Subgroepen 兰银 = Lanyin-Mandarijn (geel)
江准 = Jianghuai-Mandarijn (felblauw)
Noordoost-Mandarijn 东北官话 西南 = Zuidwest-Mandarijn (donkerblauw)
Peking-Mandarijn 北京官话

Peking

Standaardmandarijn
Jilu-Mandarijn 冀鲁官话
Jiaoliao-Mandarijn 胶辽官话
Zhongyuan-Mandarijn中原官话
Lanyin-Mandarijn 兰银官话
Zuidwest-Mandarijn 西南官话

Sichuan
Jianghuai-Mandarijn 江淮官话

Externe links
'Nǐ hǎo - Chinese Taal en Cultuur' - cursus Chinees voor beginners van T
eleac (1986)

Chinese cultuur
Leven: geboorte · huwelijk · begrafenis · Chinese namen
Chinese Feestdagen: Chinees Nieuwjaar · Lantaarnfeest · Qingmingfestival · Drakenbootfeest ·
Qixifeest · Geestenfeest · Midherfstfestival · Chongyangfestival · Winterfeest
Chinese talen: Mandarijn · Wu · Hakka · Min · Kantonees · Xiang · Gan
Religie en Chinese filosofie: confucianisme · taoïsme · legalisme . mohisme . Chinees boeddhisme ·
voorouderverering · Chinees volksgeloof ·
Vrije tijd en gezondheid: Chinese keuken · Chinese schilderkunst · Chinese kalligrafie · Chinese opera ·
Chinees schaken · Chinees dammen · Weiqi · Mahjong · Paijiu · Grote Twee ·
Jianzi · Gongfu · Wushu · Taiji · traditionele Chinese geneeskunde ·
acupunctuur

Zie de Mandarijnse uitgave van Wikipedia.

 Bronnen betreffende dit onderwerp zijn te vinden op pagina Wikisource:首页 van de
Mandarijnse Wikisource

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mandarijn_(taal)&oldid=52069113

"

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 9 aug 2018 om 08:20.

De tekst is beschikbaar onder de licentieCreative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende

voorwaarden van toepassing zijn. Zie degebruiksvoorwaarden voor meer informatie.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van deWikimedia Foundation, Inc., een organisatie zonder winstoogmerk.