YÜKSEKTE

GÜVENLİ
ÇALIŞMA
YÖNTEMLERİ

YATAY VE DİKEY YAŞAM

HATLARI
 YAŞAM HATTI NEDİR ?

Düşme ihtimalinin bulunduğu tüm alanlarda

öncelikle kişinin düşüşünü engelleyen,
düşüşün yaşanması durumunda ise
kişinin zarar görmesini engellemek
amacıyla kurulan emniyet sistemleri.

İNSANIN YAŞAMA BAĞI

YASAL MEVZUAT

İş verenin yükümlülükleri:

• İş için en güvenli uygulama yöntemini seçmek

• Güvenli çalışma ortamı sağlamalı
• İşe uygun KKD sağlamalı
• Güvenli çalışma için gerekli eğitimleri sağlamalı

Çalışanın yükümlülükleri:

• Verilen eğitimlere katılmak ve öğrendiklerini

uygulamak
• Güvenli çalışma ortamını tanımak ve kurallara
uymak
• KKD’ları doğru ve güvenli kullanmak
• Güvenli uygulama yöntemi yok ise işi
yapmamak
 YASAL MEVZUAT

• İş veren ve çalışanlar, kendilerinin ve başkalarının, sağlık ve güvenliği

konusunda, tüm hareket ve görevlerinde, elden gelen en doğru ve güvenli
uygulamayı sergilemekle yükümlüdürler.

• İtfaiye ve acil yardım ekiplerinin yüksekten kurtarma eğitimi alma zorunluluğu

bulunmadığından, 30 m (itfaiye araçlarındaki merdivenlerin erişebileceği en
fazla yükseklik) üzerindeki yüksekliklerde iş yapan her şirketin kendi kurtarma
planı bulunmalıdır.
 YASAL MEVZUAT

• Mümkün olduğu sürece YÜKSEKTE ÇALIŞMAKTAN KAÇININ

• Yüksekte çalışmanın kaçınılmaz olduğu durumlarda, DÜŞÜŞ ENGELLEYİCİ

iş malzemeleri ve KKD’lar kullanın

• Düşme riski olmaksızın çalışmak mümkün değil ise düşüş mesafesini ve

etkilerini en aza indirecek DÜŞÜŞ DURDURUCU iş ekipmanları ve KKD’lar
kullanın
DÜŞME İHTİMALİ?
DÜŞME İHTİMALİ?
DÜŞME İHTİMALİ?
DÜŞME İHTİMALİ?
YÜKSEKLİK NEDİR?

Yükseklik kavramı göreceli olup kişiden kişiye göre değişir.

Genel olarak ise yükseklik; adım atarak çıkamayacağımız
yerler olarak tanımlanabilir.
İnsandan insana farklılık gösteren yükseklik kavramını
tanımlarken baz alacağımız ölçü insan bedenidir.
İnsanların boyları birbirinden farklı olsa da bir insanın
denge noktası ikinci bel omurudur. Yani ikinci bel omurunu
geçen yerler yüksek olarak kabul edilir.

1.2 m omurga üzerinde insanın denge noktası, 1.8 insan boyu,

Bizden aşağısı ve yukarısı, düştüğümüzde zarar göreceğimiz
yer, destek alarak çıkmamız gereken her yer
DÜŞME NEDİR?

 Düşmeler, inşaat endüstrisinde en fazla ölümle

sonuçlanan kazalardır.

 3-4 metre üzerinde çalışırken düşen işçilerin %85’

inin hayatını kaybettiği görülmektedir.

% of Falls of All Lost Time Incidents

Falls
Non 35%
Falls
65%
 DÜŞME NEDİR?

Çalışanların çoğu düşme esnasında sağa sola

tutunmak için yeterli zamanlarının olacağına
inanır.

Bir insanın düşmeye tepki zamanı 0.1 sn

civarındadır. Reaksiyon için de 0.1 sn gecikme
olabileceğini düşünürsek, 20 cm düşmüşsünüz
demektir.
DÜŞME NE KADAR SÜRER?
 DÜŞME FAKTÖRÜ
Tanım Faktör 2
Faktör 0.5
• Düşme faktörü 2; düşülen mesafenin,
istasyon (bağlantı) noktası ile işçi
arasındaki mesafenin iki katı olmasıdır
• Pratikte 2 faktörlü düşüş; bağlantı
noktasının ayak hizasında olduğu
durumlarda gerçekleşir

Faktör 2 düşüş örneği

2x ara bağlantı boyu
1x emici maksimum açılma boyu (1.75
m/1.9 yds.)
1x güvenlik payı (1 m/1.1 yds.)
= 6.75 m/7.4 yds.
 ŞOK EMİCİ SİSTEMLER

25
İç hasarlardan bazıları:

20
• Akciğerler
• Karaciğer

Şok kuvveti kN
• Kalp

15
• Dalak
• Böbrekler 10

Şok emici olmadan oluşan

5

şok kuveti
0

Şok emici ile oluşan şok 0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0
kuvveti Düşüş (m)
ŞOK EMİCİ SİSTEMLER
 DÜŞÜŞ MESAFESİ

Düşme faktörü ve düşüş payı Düşme faktörü

(düşüş etkeni); düşüş yüksekliği ile düşüşün
enerjisini emen ip ya da lanyardın uzunluğu
arasında ilişkidir. Hesaplamak için aşağıdaki
formül kullanılır (düşülen mesafe, ip ya da ara
bağlantının uzunluğuna bölünür):
Düşme faktörü = Düşülen mesafe / ip veya
perlon boyu Düşüş payı

Düşme sırasında yere çarpmayı engellemek için

gerekli olan en az mesafedir. Şok emiciler
kullanıcıya etkiyen düşme kuvvetini emer. Şok
emici kullanılmıyorsa düşüşlerde ciddi
yaralanma riski vardır. Şok emicilerde sistem
uzayarak düşüşün enerjisini emer. Bu uzama
miktarı hesaba katılarak düşüş payına
eklenmelidir.
 PANDÜL / Düşüşte Salınım

• Düşüş durdurucu lanyard ve geri sarmalı

geçici yaşam hattlarını kullanırken, dikey iz
düşümünde olmaya dikkat edin.

• Uygun bağlantı noktası bulamıyorsanız

konumlanma lanyardı kullanın.
ASKIDA KALMA TRAVMASI

• Başdönmesi ve terleme (5-20 dakika)

• Şok belirtileri

• Bilinç kaybı (5-30 dakika)

 NEDEN DÜŞÜYORUZ, YARALANIYORUZ?
• Bilgi Eksikliği: Kişinin yaptığı işle ve kullandığı ekipmanlarla ilgili olarak gerekli
ve yeterli bilgiye sahip olmaması.
• Eleman Atama: Doğru işe doğru personelin tayin edilmemesi. Yapılan işin
çalışanın fiziksel yapısıyla uyuşmaması (az görme, işitme, herhangi bir
organını kullanamama vb.)
• İş Güvenliği Kurallarının Uygulanmaması: Yöneticilerin iş güvenliği kurallarının
gerekliliğine inanmaması ve bu kurulların uygulanması için personelini
eğitmemeleri.
• Mühendislik: Tasarlanmış sistem güvenli çalışmayı zorlaştırması; işin asgari
gereksinimlerine cevap vermemesi.
• Yetersiz Kişisel Koruyucu Donanım KKD: Kişisel Koruyucu Donanım KKD
kullanılmaması veya yetersiz olması. Baret takmama, eldiven veya gözlük
kullanmama, temizlik kurallarına uymama vb.
DÜŞÜŞ NASIL ENGELLENEBİLİR?

• Yüksekte çalışmaktan kaçınmak

• Doğru KKD kullanımı ve bakımı

• Personel eğitimi ve kontrolü

• Düşüş engelleyici sistemler

• Düşüş durdurucu sistemler

• Yaşam hatları

• Düşme olasılığına göre tasarım

YÜKSEKTE ÇALIŞMAKTAN KAÇINMAK
YÜKSEKTE ÇALIŞMAKTAN KAÇINMAK
 KKD

• Paraşüt tipi emniyet kemeri

• Düşüş durdurucu lanyard

• Koruyucu kask

Standartlar:

EN-361, EN-358, EN-397

KKD DOĞRU KULLANIM

Bağlantı Noktaları
Düşüş durdurucu ara bağlantılar
KONSTRÜKSİYON YAPIDA ÇALIŞMA
 KKD KULLANIM VE BAKIM

• Her kullanımdan önce ve sonra gözle muayene etmeniz gerekir.

Şüphelendiğiniz herhangi bir malzemeyi kesinlikle kullanmayın ve yetkili
(usta başı, iş veren, iş güvenliği uzmanı, malzeme sorumlusu, vs) kişiye
teslim edin ve rapor tutturun.
• Üreticinin tavsiye ettiği zaman aralıklarında ve talimatları
doğrultusunda gözle muayene etmeniz ve şüphelendiğiniz malzeme için
bir uzmana muayene ettirmeniz gerekir.
• Zarar görme ihtimali olan bir olay yaşandığında gözle
muayene etmeniz ve şüphelendiğiniz malzeme için bir uzmana muayene
ettirmeniz gerekir. Bu olay KKD'ın görevini yapması ve düşen birinin hayatını
kurtarması, yüksekten sert zemine düşmesi, üzerine boya, yapıştırıcı, yağ,
çimento gibi kimyasal bir madde bulaşması, kaynak, spiral kesici gibi ateşli
bir iş yaparken kullanılması olabilir.
 DÜŞÜŞ – HASAR – ÖMÜR Belirteci

• Kaskların üzerinde darbe ile kopan, kaskın ana malzemesi gibi esnek olamayan bir
parça bulunabilir. Materyalin ömür dolduğunda ve/veya aşırı güneşe maruz
kalındığında UV ile renk değiştiren yada orijinal renk değişirken sabit kalan özel
boyalı bir bölge yada bir çıkartma olabilir.

• Emniyet kemerlerinin ve lanyard ara bağlantılarının üzerinde düşme yaşandığında

sökülen özel bir dikiş ve içinden çıkan farklı renkli bir bölge veya etiket olabilir.

• Metal ekipmanlarda, düşmeye maruz kaldığında yada yanlış, aşırı ve/veya kötü
kullanıldıklarında, hareketli parçalarında normalde görünmeyen boyalı bir bölüm
ortaya çıkmışsa formu bozulmuş demektir. Normalde görünen boyasında oluşan
bozulmalar da form bozukluğu, yıpranma ve hasar belirteçleridir. Bu yüzden de
ekipmanlar üretici firmanın direktifleri/tavsiyeleri haricinde herhangi bir
boya/kaplama yapılmamalı.
 DÜŞÜŞ ENGELLEYİCİ SİSTEMLER

1.1 m
Korkuluklar yüksekliği
nde

• Kat ve zemin üzerinde bulunan

ve yüksekliği 1.30 m ve daha
fazla olan tüm boşluklar
standartlara uygun şekilde
korkulukla ve tekmelikle 10 cm

çevrilmeli.
• Korkuluk, üst korkuluk, orta
korkuluk ve tekmelikten oluşur.
• Korkulukların dış tarafında
çalışırken emniyet kemeri
giyilmelidir ve sağlam bir yere
bağlanılmalıdır.
DÜŞÜŞ ENGELLEYİCİ SİSTEMLER
DÜŞÜŞ DURDURUCU SİSTEMLER
DÜŞÜŞ DURDURUCU SİSTEMLER

GÜVENLİK AĞLARI
DÜŞÜŞ DURDURUCU SİSTEMLER
YAŞAM HATLARI

• Geçici Yaşam Hatları

• Dikey Yaşam Hatları

• Yatay Yaşam Hatları

GEÇİCİ YAŞAM HATLARI
GEÇİCİ YAŞAM HATLARI
DİKEY YAŞAM HATLARI
DİKEY YAŞAM HATLARI
DİKEY YAŞAM HATLARI
 DİKEY YAŞAM HATLARI
• EN 353-1:2014
(EN 353-1:2002 standardının yerini alır)

Bu standard, bir rijit ankraj hattı içeren

kılavuzlanmış tipteki düşme önleyicinin,
taşınan herhangi bir donanım dâhil olmak
üzere bir kişinin kütlesi ile bir yüksekten
düşmede oluşan azami dinamik yükü
taşımak için sınıflandırılmış olduğu
felsefesine dayanır. Bu Avrupa standard,
EN 363’e uygun düşmeye karşı kişisel
koruyucu sistemlerde kullanılan bir rijit
ankraj hattı içeren kılavuzlanmış tipteki
düşme önleyiciler için kuralları ve deney
yöntemlerini sağlar.

dik açı ile dik açı + 15°arasındaki bir açıda yanlara

ve/veya ileri doğru eğimli bir açı birleşimine sahip
ve/veya düşey olarak tesis edilmesi amaçlanan
rijit ankraj hatlarına uygulanır.
 DİKEY YAŞAM HATLARI
EN 353-1:2014 (Değişiklikler)
• U-cıvatalı kelepçelerin kullanıldığı bir üst
sonlandırma artık kabul edilemez.
• Kalıcı olarak tesis edilmesi amaçlanan metalik
olmayan malzemelerin artık 22 kN’luk statik
mukavemete sahip olması gereklidir.
• Enerji dağıtım elemanı için 2 kN ön yükleme kuralı
ilave edilmiştir.
• 2 kN’luk bir yükü tutması amacıyla A tipi durdurma
için yeni kural ilave edilmiştir.
• 12 kN’luk bir yükü tutması amacıyla B tipi durdurma
için yeni kural ilave edilmiştir.
• İşlev deneyleri orijinal kilitleme deneylerinin yerini
almıştır. İşlev deneyleri; düşük sıcaklık, asgari
mesafe, arkaya düşme, bir kılavuz mesnet üzerinde,
yana düşme ve yana eğimli ankraj hattı deneylerini
içerir. Deneyler; a) asgari ve azami beyan yükleri
veya b) azami beyan yükü kullanılarak
gerçekleştirilir. Düşük sıcaklık deneylerinin olması
durumunda, bu deney 100 kg’lık rijit çelik deney
kütlesi kullanılarak gerçekleştirilir.
YATAY YAŞAM HATLARI
YATAY YAŞAM HATLARI

EN 795: 2012 // CEN TS 16415

DIN EN 795: 1996-08
DIN EN 795/A1: 2001-01

• Tek kişi için kriter ve deney içerir

• Halat sonlandırmalarda klemens kullanımı
kaldırılmıştır.
• Statik kuvvet gereklilikleri artırılmıştır.
-Metalik emniyet noktası 10 kN----12kN
-Metal olmayan emniyet noktası 10 kN---18kN
• Emniyet noktaları montaj yeri ve bağlantı elemanıyla
teste tabi tutulmalıdır
• Bağlantı elemanları hareketli olmalıdır.
YATAY YAŞAM HATLARI

Tekli ankraj noktaları

YATAY YAŞAM HATLARI

Taşınabilir ankraj noktaları

YATAY YAŞAM HATLARI

Yatay Hareketli Bağlantılar

YATAY YAŞAM HATLARI

Yatay Raylı Sistemler

YATAY YAŞAM HATLARI

Ağırlıklı Emniyet Noktaları

YAŞAM HATTI STANDARTLARI

EN-795:1996

• Dinamik güç: 100 kg yük 2.5 m yükseklikten atılıyor

• Statik güç: 1000, 1140, 1240 ve 1340 kg yükler 30 ar dakika yükleniyor

EN-795:2012

• Dinamik güç: 100 kg yük sistemde 9 kN yük yaratacak mesafeden bırakılıyor

sonra 100 kg ya 200 kg eklenip 3 dakika tutuluyor
• Statik güç: 12 kN da 3 dakika yüklü kalıyor.
70 kg yük her yönde ankraj noktasına bağlanıp 1 dakika bekliyor. 10 mm den az
deforme olması gerekiyor

CEN TS 16415

• Birden fazla kişinin bağlanması için gerekli kriterleri ve deneyleri içeriyor

 YAŞAM HATTI TASARIMI

Tehlikeler
 Kat zeminlerinde, çatılarda ve iskelelerdeki korumasız kenarlar
 Rampalar ve yürüyüş yolları da dahil olmak üzere yürüme ve çalışma
yüzeyleri
 Kalıpların yüzeyleri veya donatı demiri
 Tepe pencereleri de dahil olmak üzere açıklıkların üzerindeki yüzeyler
 Kazı kenarları
 Eğimli çatılar
 Prekast beton elemanlarının monte edildiği yerler
 Yüksekteki tuğla işçiliği ve benzer işlerin yapılmakta olduğu
alanlar
 Duvar açıklıkları
 İş makineleri, elektrik ekipmanları gibi ekipmanların üzerindeki
alanlar
YAŞAM HATTI TASARIMI

Düşmeye karşı önlem alınmadan çalışılabilir.

Düşmeye karşı önlem alınmadan çalışılamaz.

>2 m

>2 m >2 m

>2 m
YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI TASARIMI

KIRMIZI BÖLGE: 85,04 m2

YAŞAM HATTI TASARIMI

KIRMIZI BÖLGE: 5,36 m2

YAŞAM HATTI TASARIMI

KIRMIZI BÖLGE: 6,84 m2

YAŞAM HATTI TASARIMI

KIRMIZI BÖLGE: 20,60 m2

YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI DENEYLERİ
YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI TASARIMI
YAŞAM HATTI TASARIMI
FİLMLER
FİLMLER
FİLMLER
FİLMLER
FİLMLER
TEŞEKKÜRLER,

GÜVENLİ ÇALIŞMALAR.