Indian History

CHAPTER - I : - ÉèÏ~°`«^Õâ◊ K«i„`«-ѨÓ~°fiÜ«ÚQÆO

ÉèÏ~°`^
« âÕ ◊ K«i`„ ‰« Ωõ QÆÅ P^•~°=ÚÅ∞, K«i`„ ‰« Ωõ QÆÅ P^è•~åÅ∞ ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ qÉèl
í OKå~°∞.
1. ed`« ѨÓ~°fi P^è•~åÅ∞, 2. ѨÙ~å=ã¨∞Î P^è•~åÅ∞
ed`« ѨÓ~°fi P^è•~åÅ∞ : Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`åxH˜ K≥Ok# =ÚYºî∞≥ #
ÿ P^è•~åÅ∞ 1. |∞∞ˆQfi^Œ=Ú : Pî^
Õ =
Œ Ú P~°∞ºÅ `˘e~å[H©Ü∞«
K«i`„ « QÆ∞iOz q=iOK«∞K«∞#flk.
2. ™ê=∞"Õ^Œ=Ú : ™ê=∞"Õ^= Œ Ú ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨Ow`åxH˜ =¸Å=Ú
3. Ü«∞A~ü "Õ^Œ=Ú : D "Õ^= Œ Ú Hõ~‡° MÏO_®Å QÆ∞iOz =∞iÜ«Ú =∞O„`« `«O`„ åÅ QÆ∞iOz `≥Å∞ѨÙ#∞.
4. J^Œ~°fi#"Õ^Œ=Ú : D "Õ^= Œ Ú ÉèÏ~°fÜ«∞ "≥^· ºŒ âß„™êÎxH˜ =¸ÅO
<åÅ∞QÆ∞ LѨ"^ Õ •Å∞, P~°∞ "ÕQQÆ ÍOQÍÅ∞, 108 LѨxâ◊`∞« ÅÎ ∞, 18 ѨÙ~å}ÏÅ∞ Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«O QÆ∞iOz
`≥Å∞Ѩ٠=ÚYº P^è•~åÅ∞. 18 ѨÙ~å}ÏÅ#∞ Jëêì^⌠◊ ѨÙ~å}ÏÅ∞ Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞.
Éè∫^ŒÌ=∞`« P^è•~åÅ∞ :
1. u„ Ñ‘@Hõ=Ú, 2. *Ï`«Hõ Hõ^ÅŒä ∞, 3. Jâ◊fiQÀâ◊Å∞ ~°zOz# |∞^ŒÌ K«i`„ ,« 4. <åQÆã ¿ #∞_»∞ ~°zOz# q∞eO^ŒÑ# ¨ ǨÏ
*ˇ·#=∞`« P^è•~åÅ∞ :
1. Éè^ „í ÉŒ Ïè Ǩï~°zOz# HõÅÊã∂ ¨ `„ = « Ú, 2. 12 JOQÍÅ∞, 14 kѨOQÍÅ∞ =∞iÜ«Ú Ç ¿ Ï=∞K«O^„ ∞Œ _»∞ ~°zOz#
Ѩi+≤+¨ìѨ~°fi=Ú.
Ö∫H˜Hõ P^è•~åÅ∞ :
1. ÉèÏ~°`«^Õâ◊ K«i„`«Ö’ "≥Ú^Œ\˜ Ö∫H˜Hõ „QÆO^èŒ=Ú H“\˜Å∞º_»∞ ~°zOz# J~°úâß„ã¨Î=Ú D „QÆO^èŒOÖ’ 6000
â’¡HÍÅ∞ HõÅ=Ù. D Q„ OÆ ^èOŒ Ö’ H“\˜Å∞º_»∞ ã¨áêÎOQÆ ã≤^•ÌO`åxfl J#QÍ U_»∞ eOQÍÅ ã≤^•ÌO`åxfl q=iOKå_»∞.
HõÅǨ#∞_»∞ ~°zOz# ~å[`«~O° y}˜ HÍj‡~ü ^Õâ◊ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ QÆ∞iOz `≥ÅÜ«∞*ËÜÚ « K«∞#flk. HõÅflÖ`ò å_£ ~°zOz#
~å[™ê÷<£ Hõ^•ä =o ~å[ѨÙ`„ « K«H„ = õ ~°∞ÅÎ K«i`„ # « ∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ѨÙ`«∞#flk. ÉèÏ~°q ~°zOz# H˜~å`å~°∞h ˚ Ü«∞O.
^ŒO_ç ~°zOz# ^Œâ‰◊ Ωõ =∂~° K«i`„ « Wq ѨÅ= ¡ =Oâ◊ K«i`„ # « ∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ѨÙK«∞<åfl~Ú. HÍe^•ã¨∞ ~°zOz#
Jaè*Ï˝# â߉õΩO`«Å=Ú, =¸ÅqHÍl˝ q∞„`= « Ú, ~°ÑÚ ¨¶ =Oâ◊=Ú, "Õ∞Ѷ∞¨ ^Œ∂`«=Ú, |∞∞`«∞ã¨OǨ~°=Ú Wq QÆ∞Ѩ= Î Oâ◊
K«i`„ ‰« Ωõ =ÚYº P^è•~åÅ∞.
q^Õt „QÆO^è•Å∞ : „w‰õΩ ~°K«~Ú`«Ö’¡ =ÚYº"≥∞ÿ#k "≥∞QÆã¨Îhãπ, W`«#∞ WO_çQÍ „QÆO^èŒOÖ’ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ U_»∞
‰õΩÖÏÅ∞ HõÅ=x =∞iÜ«Ú ÉèÏx㨠=º=ã¨÷ HõÅ^Œx q=iOKå_»∞. "≥∞QÆãh Ψ ãπ áê@bѨÙ`„ O« QÆ∞iOz =∞iÜ«Ú
=∞ø~°∞ºÅ ã à x
· Hõ =º=ã¨÷ QÆ∞iOz PO„^∞Œè Å ã à x
· Hõ ã¨OѨuÎ QÆ∞iOz q=iOKå_»∞. w„ ‰õΩ ѨO_ç`∞« Öˇ# · Ñà x
¡ , ™„ êìÉ∫è ,
UiÜ«∞<£ =∞ø~°∞ºÅ ѨiáêÅ<å QÆ∂iÛ q=iOKå_»∞. P*Ï˝ `«<åq‰õΩ_»∞ Ñ Ã iÑ≤Ü ¡ ∞« <£ PÑπ Ui„uÜ«∞h J<Õ Q„ OÆ ^èOŒ Ö’
âß`«"åǨÏ#∞Å HÍÅO<å\˜ PiúHõ =º=ã¨# ÷ ∞ q=iOKå_»∞. NÅOHõ‰Ωõ K≥Ok# nѨ=Oâ◊, =∞Ǩ=Oâ◊ J<Õ Q„ OÆ ^•Å∞,
ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’x Éè∫^ŒÌ =∞`« Ѩiã≤u ÷ x QÆ∞iOz q=iOK«∞K«∞#flk. \˜_\ ≥ ò ^ÕâßxH˜ K≥Ok# `å~å<å^è£ ''\˜É\ ˇ ò
K«i`„ —« — J<Õ Q„ OÆ ^èOŒ #∞ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’<Õ Éè∫^Œ= Ì ∞`« ã≤u
÷ QÆ`∞« Å#∞ QÆ∞iOz q=iOKå_»∞. K≥á· ê Ü«∂u „ ‰õΩ_»∞
J~Ú# áêǨº<£ QÆ∞ѨΠ™ê„=∂[º ã¨fi~°Ü ‚ Ú « QÆO QÆ∞iOz =∞iÜ«Ú ~Ô O_»= K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î q„H=õ ∂k`«∞ºx ѨiáêÅ<å
"≥É· = íè O QÆ∞iOz q=iOKå_»∞ ǨïÜ«∂<£™êOQ∑ ǨÏ~°¬=~°# Ì ∞_»∞ =∞iÜ«Ú ~Ô O_»= ѨÙňH+≤, #iûOǨÏ=~°‡ =∞iÜ«Ú
‰õΩÉè˚í q+¨µ= ‚ ~°# Ì ∞_ç Q˘Ñ¨Ê`# « O QÆ∞iOz q=iOKå_»∞. K≥< · å z=i Ü«∂u „ ‰õΩ_»∞ J~Ú# WKüãO≤ Q∑ ǨÏ~°¬=~°# Ì ∞_ç
J#O`«~Ü ° Ú « QÆO #∞O_ç ~å[ѨÙ`„ ∞« Å =~°‰Ωõ ã¨=∂Kå~åxfl JOkOKå_»∞. J~°É^ òè âÕ ßʼnõΩ K≥Ok# JÖòÉ~ˇè ∂ ° x
''H˜`åÉòLÖòÇÏ≤ O`ü—— J<Õ Q„ OÆ ^èOŒ Ö’ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’x Éè∂ í QÀà◊HQõ Àà◊ "≥^· ºŒ âß„ãA Ψ Å˝ âß„™êÎÅ QÆ∞iOz q=iOKå_»∞.
Ñ≤~^ ° Òã≤ ''+¨<å=∂—— J<Õ Q„ OÆ ^èOŒ Ö’ =∞Ǩχ^£ QÆ[h ^ŒO_»Ü∂ « `„ Å« QÆ∞iOz q=iOKå_»∞.
ѨÙ~å=ã¨∞Î P^è•~åÅ∞ : ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ âßã¨#~°∂ѨOÖ’ =∂\Ï¡_# ç "≥Ú^Œ\˜ K«H„ = õ iÎ Jâ’‰õΩ_»∞. Jâ’‰õΩx QÆ∞iOz
`≥eÜ«∞*Ëã ¿ H˘xfl âßã¨#=ÚÅ∞.
1. =∞ã≤¯ : Wk Hõ~å‚@HõÖ’ HõÅ^Œ∞. 2. Z„~Q° ∞Æ _ç =∞O^ŒÅyi PO„^Ñ „Œè ^
¨ âÕ Öò ’ HõÅ=Ù, 3. 13= +≤ÖÏâßã¨#=Ú -
|∞„|∞âßã¨#=Ú : Wq Xi™êûÖ’ HõÅ=Ù, 4. ~°∞q∞O^ŒÜ∞« âßã¨#=Ú : Wk <ÕáêÖòÖ’ HõÅ^Œ∞.
XHõ@= âß`«Hiõ ‚ Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å QÆ∞iOz `≥Å∞ѨÙâßã¨#=Ú <å<åѶ¸ ¨ \ò âßã¨#=Ú Q“`«=∞ѨÙ`„ « âß`«Hiõ ‚
QÆ∞iOz âßã¨#=Ú, <åã≤H± âßã¨#=Ú, HÍ~°"ÅÕ ∞_ç QÆ∞iOz `≥Å∞Ѩ٠âßã¨#=Ú Ç¨u QÆ∞Oáê âßã¨#=Ú. ~Ô O_»=
ѨÙňH+≤ Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å QÆ∞iOz `≥eÑ ¿ âßã¨#=Ú J~ÚǨÖò âßã¨#=Ú. ǨÏ~°¬=~°# ú ∞_ç Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å
QÆ∞iOz `≥eÑ ¿ âßã¨<åÅ∞ =∞^Œ∞|<£, |#ûHˆ ~° ™ÈѨÙ\ò âßã¨<åÅ∞. 1= ~å[~åA Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å QÆ∞iOz
`≥eÑ ¿ âßã¨<åÅ∞ `«O*Ï=Ó~ü âßã¨#=Ú. WHõ¯_» Éè$í ǨÏnâ◊fi~åÅÜ«∞O LOk. ~å*ËO^ „ Œ KÒÅ∞x Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å
QÆ∞iOz `≥eÑ ¿ âßã¨#=Ú Hõ<庉õΩ=∂i âßã¨#=Ú.
<å}Ë=ÚÅ∞ :
Ç≤ÏO^Œ∂ <åQÆsHõ`« HÍÅ=ÚÖ’ <å}Ë=ÚÅ =º=ã¨÷ J=∞Å∞Ö’ ÖË^∞Œ . P~°∞ºÅ∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ
<å}Ë=ÚÅ#∞ =Ú„kOKå~°∞. ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ Z‰õΩ¯= "≥Ú`«OÎ Ö’ "≥O_ç <å}Ë=ÚÅ#∞ =Ú„kOz#
=Oâ◊=Ú ‰õΩëêÅ∞_»∞. ÉèÏ~°`«^Õâ◊ K«i„`«Ö’ Z‰õΩ¯= "≥Ú`«ÎOÖ’ |OQÍ~°∞ <å}Ë=ÚÅ∞ =Ú„kOz# =Oâ◊=Ú
QÆ∞ѨÙÅÎ ∞. <å}Ë=ÚÅ#∞ |\˜ì ^Õâ◊ ~å[H©Ü∞« PiúHõ =∞`« Ѩiã≤`÷ ∞« Å#∞ JOK«<å"ÕÜ∞« =K«∞Û.
Hõ@ì_»=ÚÅ∞ : ǨÏ~°Ñʨ "Ú ≥ +¨O[^•~À #QÆ~åÅÖ’ ÅaèOz# ^•#ºQÍ~åÅ∞, ™êfl#Ѷ∞¨ @ì=Ú JÃãOa¡ Éè= í #=Ú ã≤O^Œ∂
<åQÆsHõ`« QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ«ÚK«∞#flk. áê@bѨل`«=Ú =∞iÜ«Ú N#QÆ~üÖ’x Hõ@ì_®Å#∞ PiúHõ „Ѩu+¨ì`«
Ãã·xHõ q^•#O QÆ∞iOz `≥ÅѨÙK«∞<åfl~Ú. ™êOz =∞^茺 „Ѩ^Õâò ™ê~åflÅÖ’ ÅaèOz# ã¨∂÷áêÅ∞ =∞ø~°∞ºÅ
=∞`«Ñi¨ ã≤`÷ ∞« Å QÆ∞iOz q=iOK«∞K«∞#flq. ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ xi‡Oz#"å~°∞
DH∆ͺ‰õΩÅ∞. DH∆͉õΩÅ∞ `«~åfi`« ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ JuÃÑ^ŒÌ ^Õ"åÅÜ«∂xfl xi‡Oz# =Oâ◊=Ú QÆ∞Ѩ= Î Oâ◊=Ú.
ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ H˘O_»Å#∞ `˘ÅÑ≤Oz QÆ∞ǨÏÅ#∞ xi‡Oz# =Oâ◊K= « Ú q+¨µ‰‚ Ωõ O_ç#∞Å∞.
q+¨µ‰‚ Ωõ O_ç#∞Å `«~åfi`« H˘O_»Å#∞ `˘ÅÑ≤Oz QÆ∞ǨÏÅ#∞ xi‡Oz# =Oâ◊=Ú Ñ¨Å= ¡ ÙÅ∞.
ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ É∫Q“eHõ Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ aè#fl`fi« OÖ’ UHõ`fi« =Ú.
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ Ѩ~°fi`« „áêO`åÅ∞ : Wk ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ ã¨ÇϨ ["≥∞# ÿ ~°H} ∆õ #∞ HõeÊã∞¨ OÎ k. á„ êp#HÍÅO #∞O_ç =∞^躌 Ü«ÚQÆO
=~°‰Ωõ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ
à · J<ÕHõ *Ï`«∞Å∞ ^ŒO_≥`‰Î« Ωõ O_® Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å∞ J_»O¤ ‰õΩQÍ xez#q.
QÆOQÍã≤O^Œ∂ "≥∞ÿ^•#„áêO`«=Ú : D "≥∞^ ÿ •# á„ êO`«O Ñ „ Ѩ O¨ K«OÖ’<Õ ™ê~°=O`«=∞~Ú# Éè∂ í ÉèÏQÆOÖ’ J„Q™Æ ê÷#OÖ’
HõÅ^Œ∞. D á„ êO`«O ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ QÆ∞O_≥ =O\˜k. D á„ êO`åxfl ™⁄O`«O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl =∞ø~°∞ºÅ∞, QÆ∞ѨÙÅÎ ∞, _ôb¡
ã¨∞ÖÏÎ#∞Å∞ UHõOQÍ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl HõeÑ≤ ѨiáêeOKå~°∞. D á„ êO`«OÖ’<Õ *ˇ# · , Éè∫^ŒÌ =∞`åÅ∞ Jq~°ƒq ù Oz#q.
 U_®i á„ êO`«O : D á„ êO`«OÖ’ [x‡Oz# ~å[ѨÙ`„ ∞« Å∞ `«=∞ QÔ iÖÏ¡ Ü«Ú^Œú q^•#O ^•fi~å 647 ã¨OII #∞O_ç
1206 ã¨OII =~°‰Ωõ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl =Úã≤O¡ Å ^ŒO_»Ü∂ « `„ « #∞O_ç HÍáê_Õ"å~°∞.
^ŒHõ¯<£ „áêO`«O : D á„ êO`«O u „ Éè∞í *Ï PHÍ~°OÖ’ HõÅ=Ù. D á„ êO`«OÖ’ [x‡Oz# =∞Ǩ~å+¨µÅì ∞ `«=∞ QÔ iÖÏ¡ÜÚ « ^ŒÌ
q^•#O ^•fi~å "≥ÚQÆ∞e*Ïux Ѩ`# « O KÕâß~°∞. ^ŒH¯õ <£#∞ F_çOKåÅx Ñ „ Ü
¨ ∞« uflOz# B~°OQÆ*É Ë ò ^ŒH¯õ <£Ö’<Õ
Éè∂í ™ê÷Ñ`≤ O« JÜ«∂º~°∞.
f~° „áêO`«O : ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ ã¨∞qâßÅ"≥∞# ÿ ~ˆ =Ù„áêO`«O HõÅ^Œ∞. HÍh ÉèÏ~°`« K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ <ågHÍ^ŒÅO Ѩ@¡ U<å_»∞
„â◊^ŒÌ =Ç≤ÏOK«HõáÈ=_»O`À ÉèÏ~°`«^Õâ◊O Ü«Úˆ~Ñ≤Ü«∞#¡‰õΩ ^•™ÈǨÏO J~ÚáÈ~ÚOk. <ågHÍ =º=ã¨÷Ѩ@¡ „â◊^ŒÌ
=Ç≤ÏOz# Ñ „ =¨ ÚY K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ HõiHÍÅ KÀà◊√Å∞, ~å[~å[ #ˆ~O„^∞Œ _»∞. ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ <Õ_∞» 6 =ÚYº *Ï`«∞Å∞
HõÅ=Ù. ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ <Õ_∞» 4"ÕÅ ‰õΩÖÏÅ∞ J<ÕHõ =∞`åÅ∞ J<ÕHõ ÉèÏ+¨Å∞ J<ÕHõ "≥+ · =¨ ∂ºÅ∞ HõÅ=Ù. Zxfl q"å^•Å∞
L<åfl ÉèÏ~°fÜ«ÚÅO`å Hõeã≤H@ õ ∞ìQÍ x=ã≤OK«_®xfl aè#fl`fi« OÖ’ UHõ`fi« O Jx JO\Ï~°∞.
+≤ÖÏÜ«ÚQÆ K«i„`« : Éè∂ í q∞ Pq~°ƒq ù Oz =O^ŒHÀ@¡ ã¨OII ^•\˜Ok. Éè∂ í |O_»ÅO g∞^Œ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\ [x‡Oz# rq
ãà <· ÀÉèϺH©iì Ü«∂. ã à <· ÀÉèϺH©iì Ü«∂ J#O`«~= ° Ú áê¡leHÍì, _≥< · À™ê~ü,û H©~∆ ^° •Å∞ [x‡Oz<å_»∞. H„ .˜ ѨÓ~°fi 35 ÅHõÅ∆
ã¨OII Ö’ =∂#=Ù_»∞ P„ÑH≤¶ Í YO_»OÖ’ [x‡Oz<å_»∞. H„ .˜ Ñ¨Ó 5ÅHõÅ∆ ∞ ã¨OII #∞O_ç ÉèÏ~°`« ^ÕâO◊ Ö’ =∂#=Ù_»∞
ã¨OK«iOz#@∞¡ P#"åÅ∞ Åaèã¨∞Î#flk. „H˜.ѨÓ. 40"ÕÅ ã¨OII <å\˜H˜ =∂#=Ù_»∞ x\Ï~°∞QÍ xÅ|_®¤_»∞. D
=∂#=Ùx eÜ«∂O_»~`ü Ö« ò =∂#=Ù_»∞ JO\Ï~°∞. 3 ÅHõÅ∆ ã¨OII #∞O_ç 4 "ÕÅ ã¨OII =~°‰Ωõ QÆÅ rq`« K«i`„ # « ∞
+≤ÖÏÜ«ÚQÆ K«i`„ « Jx JO\Ï~°∞. K«i`„ H« Í~°∞Å∞ +≤ÖÏÜ«ÚQÍxfl 3 ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèl í OKå~°∞.
á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO : 3 ÅHõÅ∆ ã¨OIIÅ #∞O_ç 10 "ÕÅ ã¨OII =~°‰Ωõ K«i`„ H« Í~°∞Å∞ ÉèÏ~°`« ^ÕâO◊ Ö’ x=ã≤OKÕ =∂#=Ùx
~å=∂Ñ≤uHõãπ JO\Ï~°∞. „áêp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’ =∂#=Ù_»∞ ~åuѨx=Ú@¡#∞ LѨÜ≥∂yOKå_»∞. D
+≤ÖÏÜ«ÚQÍxfl PǨ~°J<Õfi+¨} ^Œâ◊ JO\Ï~°∞. D +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’ =∂#=Ù_»∞ ^Œ∞ã¨∞ÅÎ ∞ ^ŒiOK«Ö^ Ë ∞Œ =∞iÜ«Ú
™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ x=ã≤OKÕ Ñ¨^`ÌŒ ∞« Å∞ D =∂#=ÙxH˜ `≥eÜ«∞=Ù. á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO Ѩx=Ú@¡#∞ =∞„^•ãπ
ã¨g∞ѨOÖ’x ѨÅ= ¡ ~°OÖ’ Hõ#∞‰õΩ#fl K«i`„ H« Í~°∞Å∞ ~å|~üì | „ ∂ãπ‰Äõ ~ü.ì á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO Ѩx=Ú@∞¡ ™È<£Ö’Ü«∞,
Ñà \Ϻ֒ܫ∞ Xi™êû á„ êO`åÅÖ’ ÅaèOz#q. PO„^^ Œè âÕ O◊ Ö’x á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO Ѩx=Ú@∞¡ ÅaèOz# H˘xfl
=ÚYº„Ñ^ ¨ âÕ ßÅ∞ <åQÍ~°∞# ˚ H˘O_», ^À~åÊÅ, ~å[O¿Ñ@, Éè`Ë O« K«~,¡° QÆ∞O`«HÅõ ∞¡ =ÚYº"≥∞# ÿ q. á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÍxfl
K«i`„ H« Í~°∞Å∞ 3 ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèl í OKå~°∞. ѨÓ~°fi á„ êp# +≤ÖÏ Ü«ÚQÆO, =∞^躌 á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO, Jg# ÖË^•
L`«~Î ° á„ êp# +≤ÖÏ Ü«ÚQÆO.
ѨÓ~°fi á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO HÍÅ=Ú 3 ÅHõÅ∆ #∞O_ç 1,50,000 ã¨OIIÅ =~°‰Ωõ .
=∞^躌 á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO HÍÅ=Ú 1,50,000 ã¨OIIÅ #∞O_ç 45,000 ã¨OIIÅ =~°‰Ωõ .
L`«~Î ° á„ êp# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO HÍÅ=Ú 45 "ÕÅ #∞O_ç 10 "ÕÅ ã¨OIIÅ =~°‰Ωõ .
=∞^躌 +≤ÖÏÜ«ÚQÆO 10"ÕÅ #∞Oz 8"ÕÅ ã¨OIIÅ∞. D +≤ÖÏÜ«ÚQÆO Ѩx=Ú@∞¡ Hõ#∞‰õΩ#fl âß„ã" Ψ `Õ Î« ã¨OHÍeÜ«∂,
D +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’ =∂#=Ù_»∞ ã¨∂Hõ‡∆ "≥∞# ÿ ~åuѨx=Ú@¡#∞ LѨÜ∂ ≥ yOz<å_»∞. ~åu Ѩx=Ú@¡`À áê@∞
H˘Ü«∞ºÅ#∞, Ü«∞=ÚHõÅ#∞ ‰õÄ_® =∂#=Ù_»∞ LѨÜ∂ ≥ yOz<å_»∞. D +≤ÖÏÜ«ÚQÍxfl PǨ~° xÅ∞= ^Œâ◊ JO\Ï~°∞.
D +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’ =∂#=Ù_»∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ rqOKå_»∞. D +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’ ã¨OQÆ=Ú, Hõ@∞ìÉÏè @∞¡, =¸_»
qâßfi™êÅ∞, =∞`« PKå~åÅ∞ P~°OÉèí"≥∞ÿ<å~Ú. D +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’ =∂#=Ù_»∞ xѨÙÊ#∞ Hõ#∞Q˘<åfl_»∞. „‰õÄ~°
 =∞$QÍÅ #∞O_ç ~°H} ∆õ á⁄O^•_»∞. =∞^躌 +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’x Ѩx=Ú@∞¡ ^˘iˆH PO„^Ñ „Œè ^ ¨ âÕ Öò ’x =ÚYº á„ êO`«=Ú
<åQÍ~°∞# ˚ H˘O_», QÆ∞O@∂~°∞ lÖÏ¡Ö’ HõÅ^Œ∞.
#g# +≤ÖÏÜ«ÚQÆO : 8 "ÕÅ #∞O_ç 4"ÕÅ ã¨OII =~°‰Ωõ . D +≤ÖÏÜ«ÚQÆO Ѩx=Ú@¡#∞ Hõ#∞Q˘#fl K«i`„ H« Í~°∞_»∞
"≥Úiã≤<.£ D +≤ÖÏÜ«ÚQÍxfl PǨ~°∞`«Êu^ Π⌠◊ Jx JO\Ï~°∞. D +≤ÖÏÜ«ÚQÆ Ñ¨x=Ú@∞¡ PO„^^ Œè âÕ O◊ Ö’ ÅaèOz#q.
JkÖÏÉèÏ^£ lÖÏ¡Ö’x L@∂fl~∞° "≥∞^ŒHÖ± ’ QÆÅ H˘O_®Ñ¨Ó~°∞, Çà Ϸ ^Œ~åÉÏ^£Ö’x ÉèQË OÆ Ñ ¿ @ =∞øou =∞iÜ«Ú #Å¡Q˘O_»
lÖÏ¡Ö’x Éè∞í =#yiÖ’ ÅaèOz<å~Ú. D +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’ =∂#=Ù_»∞ ã≤~÷ ° x"å™êxfl U~åÊ@∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» .
D +≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’ =∂#=Ù_»∞ =º=™êÜ«∂xfl á„ ê~°OaèOKå_»∞. áêi„âßq∞Hõ qѨ" ¡ åxH˜ =¸Å"≥∞# ÿ K«H„ Oõ #g#
+≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’<Õ Hõ#∞H˘¯#|_çOk. |OHõ=∞\˜ì ã¨Ç¨ Ü«∞O`À ‰õΩO_»Å#∞ `«Ü∂ « ~°∞ KÕÜ∞« _»O <Õ~∞° Û‰Ωõ <åfl_∞» . D
+≤ÖÏÜ«ÚQÆOÖ’<Õ =∂#=Ù_»∞ PǨ~°O =O_»∞H˘x u<Õ Ñ „ H„¨ Ü
˜ ∞« á„ ê~°OaèOKå_»∞.
HÍ<ÕÜ û Ú « QÆO : H„ .˜ ѨÓ. 4"ÕÅ ã¨OII #∞O_ç 2 "ÕÅ ã¨OII =~°‰Ωõ Ñ „ Ѩ O¨ K«OÖ’ "≥Ú^Œ\˜ <åQÆsHõ`« "≥∞ã¨Ñ\ ¨ ’xÜ«∞
<åQÆsHõ`.« q∞ã¨Ñ\ ¨ ’xÜ«∂ J#QÍ ~Ô O_»∞ #^Œ∞Å =∞^躌 QÆÅ <åQÆsHõ`« Jx J~°Oú . q∞ã¨Ñ\ ¨ ’xÜ«∞OÅ∞ Ñ „ Ѩ O¨ KåxH˜
~ˆ ÖÏ_Õ L^•º#=<åÅx JOkOKå~°∞. Ñ „ Ѩ O¨ K« q*Ë`« JÖˇQÍ˚O_»~ü H„ .˜ ѨÓ. 323 ã¨OIIÖ’ ÉèÏaèÖ’xÜ«∂ #QÆ~O° Ö’
=∞~°}O˜ Kå_»∞. HÍ<ÕÜ û Ú« QÆOÖ’ ~Ô O_»= <åQÆsHõ`« DlѨÙì <åQÆsHõ`« DlѨÙì Ñ „ [¨ Å∞ Ñ „ Ѩ O¨ KåxˆH ~ˆ MÏ QÆ}`˜ O«
=∞iÜ«Ú QÆ}`˜ « âß„ãΨ Ѩi*Ï˝xfl JOkOKå~°∞. D lѨÙ^ ì âÕ ßxfl ѨiáêeOz# ~å}˜ Ǩ\ò+" ¨ £ ã¨∂\ò. Ñ „ Ѩ O¨ K«OÖ’
"≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ ã „ Α áêʼnõΩ~åÅ∞ D"≥∞. DlѨÙì ^ÕâO◊ Ö’ JuÃÑ^ŒÌ Ñ≤~q ° ∞_»∞ y*Ï Ñ≤~q ° ∞_£ nxx xi‡Oz#"å_»∞
‰õΩÑ¨Ó K«H„ = õ iÎ HÍ#ûÜÚ « QÆOÖ’ =∞~˘Hõ =ÚYº"≥∞# ÿ <åQÆsHõ`« K≥< · å <åQÆsHõ`.« D <åQÆsHõ`« ǨÜ«∞OQ∑=∂ #k
X_»∞# ¤ á„ ê~°O|~Ú#k. K≥< · å J<Õ Ñ¨^= Œ Ú zOQ∑ J<Õ Ñ¨^OŒ #∞O_ç ѨÙ\˜# ì k. K≥< · å K«i`„ Ö« ’ Ju Q˘Ñ¨Ê K«H„ = õ iÎ,
+≤Ü∂ ≥ =OQ∑ \© W`«_∞» =∞OQÀÅ∞Å ^ŒO_»Ü∂ « `„ « #∞O_ç K≥< · å#∞ ~°HO∆˜ K«_®xH˜ JuÃÑ^ŒÌ QÀ_»#∞ xi‡Kå_»∞. ^•x
Ñ¿ ~ˆ K≥< · å"åÖò K≥h · Ü«ÚÅ∞ Ñ „ Ѩ O¨ KåxH˜ HÍy`«O, k‰õÄz û , J~Ú™ê¯O`« ^Œ~≈° =Ú, `«∞áêH˜ =∞O^Œ∞, Éè∂ í HõOѨ
âß„ã= Ψ Ú =∞iÜ«Ú h\˜ QÆ_Ü ç ∂ « ~°=Ú =∞iÜ«Ú ~å[H©Ü∞« Ѩ\ÏÅ `«Ü∂ « ix JOkOKå~°∞. giH˜ ã¨∞<åfl `≥eÜ«∞^Œ∞.
Ñ„ Ѩ O¨ K«OÖ’<Õ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ ã≤Ö¯ò Ѩ@∞ì Ѩiâ„ = ◊ ∞Å#∞ Jaè=$kÌ KÕã# ≤ ^Õâ= ◊ Ú K≥< · å. H„ .© ѨÓ. 6= â◊`å|úOÖ’
K≥< · åÖ’ Hõ#∞fi+≤Ü∞« <£, `å`åû J<Õ Ñ¨O_ç`∞« Å∞ [x‡OKå~°∞. Hõ#∂fi+≤Ü∞« <£ Hõ#∞Ê+ ù l ≤ xl"£∞ =∞`åxfl á„ ê~°OaèOKå_»∞.
`å`åû `å"À~Ú[O J<Õ =∞`åxfl á„ ê~°OaèOKå_»∞. K≥< · å#∞ ѨiáêeOz# z=i =Oâ◊O =∞OK«∞ =Oâ◊O. 1911
ã¨OIIÖ’ =∞OK«∞ =Oâ◊O Ѩ`# « "≥∞ÿ ã¨#º\òã ¿ <£ zÜ«∂OQÆy + ¿ H± P^èfiŒ ~°ºOÖ’ Ñ „ *¨ Ï„ÑÉ ¨ ∞íè `åfiÅ∞ U~åÊ@∞ J~Ú<å~Ú.
K≥< · åÖ’ U„~ã ð #· ºO`À ÖÏOQ∑=∂~üÛ x~°fiÇ≤ÏOz# =ºH˜Î =∂"À. 1949Ö’ =∂"À K≥< · åÖ’ Hõ=¸ºxã¨∞ì qѨ" ¡ åxfl
ã¨Ñ¶¨ÅO KÕã≤ Hõ=¸ºxã¨∞ì „Ñ¨Éèí∞`åfixfl ™ê÷Ñ≤OKå~°∞.
Ǩ~°Ñ¨Ê <åQÆsHõ`« ÖË^• ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« : ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« QÆ∂iÛ 1821Ö’ ã¨=∂Kå~°O JOkOz# =ºH˜Î =∂ã≤<.£
=∂ã≤<£ HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ ã¨=∂Kå~°O WzÛ# =ºH˜Î JÅQÍ˚O_»~ü HõxflOQ∑ Ǩϟ"£∞. ÖÏ~ü¤ ǨÏ~°< ˚ £ 1904Ö’ ÉèÏ~°`«
ѨÙ~å=ã¨∞Î K«\Ïìxfl `≥KåÛ_∞» . ѨÙ~å=ã¨∞Î âßY‰õΩ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ _ç.l. J~Ú#. ã¨∞~åfl<£ =∂~°¬<£. ^ŒÜ∞« ~å"£∞ ã¨Ç¨ x`À
Hõeã≤ 1921Ö’ Ǩ~°áêÊ #QÆ~åxfl Hõ#∞H˘¯<åfl_∞» . 192 #∞O_ç 1995 =~°‰Ωõ ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`‰« Ωõ ã¨O|OkèOz#
"≥~Úº Ѩ@} ì ÏÅ∞ Hõ#∞Q˘#|_»q ¤ . ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« 1.3 q∞eÜ«∞<£ K«^~Œ Ñ ° Ù¨ H˜Ö’g∞@~°∞¡ qã¨iÎ Oz L#flk.
ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`‰« Ωõ L`«~Î ° ã¨iǨÏ^Œ∞Ì [=¸‡ HÍj‡~ü. ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`‰« Ωõ `«∂~°∞Ê ã¨iǨÏ^Œ∞Ì L`«~Î Ñ „° ^
¨ âÕ ,ò ã≤O^Œ∂
<åQÆsHõ`«‰õΩ ^ŒH˜∆} ã¨iǨÏ^Œ∞Ì =∞Ǩ~å„+ì̈. ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`«‰õΩ Ѩ_»=∞~° ã¨iǨÏ^Œ∞Ì W~åH±.
ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`«Ö’x =ÚYº #QÆ~åÅ∞ :
Z) ǨÏ~°Ñʨ : Wk ~åq #k X_»∞# ¤ HõÅ^Œ∞. 1921Ö’ ^ŒÜ∂ « ~å"£∞ ã¨Ç¨ x "å\òû J<Õ =ºH˜Î D #QÆ~O° Ö’
`«=fiHÍÅ#∞ x~°fiiÎOKå_»∞. D #QÆ~°O ѨO*ÏÉò ~å„+ì̈OÖ’x "Õ∞\ò QÀ=∞s lÖÏ¡Ö’ HõÅ^Œ∞. ǨÏ~°Ñ¨Ê #QÆ~åxfl
|∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ ǨsaèÜ«∞O Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. ǨÏ~°áêÊ #QÆ~°OÖ’ 6 ^•#ºQÍ~åÅ∞ ÅaèOKå~Ú =∞iÜ«Ú D
#QÆ~O° Ö’ HÍi‡‰õΩÅ QÆ$Ç¨Ï ã¨=Ú^•Ü«∂Å∞ ÅaèOKå~Ú. ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`‰« Ωõ ã¨O|OkèOz# J<ÕHõ =Ú„^ÅŒ ∞
ǨÏ~°áêÊ #QÆ~O° Ö’ ÅaèOz#q.
"≥ÚǨO[^•~À : "≥ÚO_£ PѶπ _≥`ü =∞$`«∞Å k|ƒ : 1922Ö’ D #QÆ~åxfl P~ü._ç. ɡ#i˚ Hõ#∞H˘¯<åfl_∞» . "≥ÚǨÏO[^•~À
áêH˜™êÎ<Ö£ ’x ã≤O^Œ∂ ~å„+Oì¨ Ö’ QÆÅ ÖÏÅMÏ<£ lÖÏ¡Ö’ HõÅ^Œ∞. ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`Ö« ’ Ju Ñ Ã ^ŒÌ #QÆ~O° "≥ÚǨÏO[^•~À
D #QÆ~O° Ö’ Ѩâ√◊ Ѩu <å@ºHõ`ÎÕ q„QÇ Æ ¨ Å∞ ÅaèOz#q. D #QÆ~O° 8 ™ê~°∞¡ =~°^Œ =ÚѨÙÊ#‰õΩ QÆ∞iJ~Ú#k.
D #QÆ~O° Ö’ JuÃÑ^ŒÌ ^•<åºQÍ~°=Ú JuÃÑ^ŒÌ ™êfl#Ѷ∞¨ @ì=Ú ÅaèOz#k. D #QÆ~[° <åÉèÏ 35"ÕÅ #∞O_ç 41
"ÕÅ =~°‰Ωõ HõÅ^Œ∞. D #QÆ~O° ã≤O^Œ∂ #k X_»∞# ¤ HõÅ^Œ∞. "≥ÚǨÏO[^•~À #QÆ~O° Ö’ #∂Å∞ =„™êÎÅ =¸@
ÅaèOz#k. D #QÆ~O° Ö’ ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`‰« Ωõ ã¨O|OkOz# =ÚYº"≥∞# ÿ =Ú„^ÅŒ hfl ÅaèOz#q. D #QÆ~O° Ö’
XˆH ^ŒQ~æÆ ° 57 ã¨=∂^Œ∞Å∞ ÅaèOz#q.
Kå#∞›^•~ü : Kå#∞›^•~ü Ñ „ ^
¨ âÕ =◊ Ú <Õ\˜ áêH˜™ê÷<Ö£ ’x ã≤O^Œ∂#k X_»∞# ¤ HõÅ^Œ∞. WHõ¯_» ~Ô O_»= ~“O_£ >Ë|∞Öò
ã¨=∂"ÕâO◊ [iyOk. 1931Ö’ D #QÆ~åxfl =∞AO^•~ü Hõ#∞‰õΩ<åfl_∞» . H˘@QÀ_» ÖËx UÔHH· õ #QÆ~O° Kå#∞›^•~À.
D #QÆ~O° Ö’ ~åy`À `«Ü∂ « ~°∞KÕã#
≤ WHõ¯ J<Õ Z_»| ¡ O_ç ^˘iH˜#^Œ.
Ö’`åÖò : Ö’`åÖò #QÆ~O° QÆ∞[~å`ü ~å„+Oì¨ Ö’ HõÅ^Œ∞. D #QÆ~åxfl U.Ü«∞ãπ. ~å=Ù J<Õ K«i`„ H« Í~°∞_»∞ Hõ#∞Q˘<åfl_∞» .
D #QÆ~O° Ö’ =iá⁄@∞ì ÅaèOzOk. ÖÁ`åÖòÖ’ q∞ã¨Ñ> ¨ qË ∞Ü«∂ =∞iÜ«Ú DlѨÙì <åQÆsHõ`‰« Ωõ ã¨O|OkOz#
=Ú„^ÅŒ ∞ ÅaèOz#q Ö’`åÖò #QÆ~O° Ö’ HÍi‡‰õΩÅ QÆ$Ǩã¨=Ú^•Ü«∞=Ú ÅaèOz#k. WHõ¯_» JuÃÑ^ŒÌ Hõ$u „ =∞
F_» ~ˆ =Ù ÅaèOz#k.
HÍo|OQÆ<£ : Wk ~å[™ê÷<Ö£ ’ HõÅ^Œ∞. HÍo|OQÆ<£ J#QÍ #Å¡QÍAÅ∞ Jx J~°Oú . D U.ÔH. QÀ+π J<Õ K«i`„ H« Í~°∞_»∞
Hõ#∞Q˘<åfl_∞» . D #QÆ~O° Ö’ 5 Jyfl "ÕkHõÅ∞ ÅaèOz#q D #QÆ~O° Ö’ [O`«∞=ÙÅ#∞ |e WzÛ# P#"åÅ∞
ÅaèOz#q.
ã¨∞~°¯`À_® : ã¨∞~°¯`À_® #QÆ~°O QÆ∞[~å`ü ~å„+¨ìOÖ’x YKü „áêO`«OÖ’ HõÅ^Œ∞. D #QÆ~åxfl *’+≤,"å\òû J<Õ
K«i`„ H« Í~°∞_»∞ Hõ#∞Q˘<åfl_∞» . D #QÆ~O° Ö’ QÆ∞~„ O° P#"åÅ∞ ÅaèOz<å~Ú.
ã¨∞Hõ¯lO^•~°O : D #QÆ~O° áêH˜™ê÷<£ W~å<£ ã¨iǨÏ^Œ∞ÖÌ ’ HõÅ^Œ∞. D #QÆ~åxfl ã à ~ì Ú<£û _ÕÖûò Hõ#∞‰õΩ¯<åfl~∞° . D
#QÆ~O° ‰õÄ_® W~å<£, DlÑπì ^ÕâßÅ`À "åºáê~°O KÕã< ≤ å~°∞. D #QÆ~O° Ö’ ~åy`À `«Ü∂ « ~°∞KÕã#≤ ^Œ#ã¨∞Åû ∞
=∞iÜ«Ú ~åy Q˘_»à¤ √◊ § ÅaèOz<å~Ú.
~°OQÆѨÓ~ü : D #QÆ~O° QÆ∞[~å`ü ~å„+Oì¨ Ö’ HõÅ^Œ∞. D #QÆ~O° Ö’ =iá⁄@∞ì ÅaèOz#k.
~°∂ѨO : D #QÆ~O° ѨO*Ï| ~å„+Oì¨ Ö’ HõÅ^Œ∞. D #QÆ~åxfl "≥.· _ç. â◊~‡° Hõ#∞‰õΩ<åfl~∞° . D #QÆ~O° Ö’ Ǩ~°Ñʨ ѨÓ~°fi
<åQÆsHõ`« =∞iÜ«Ú `«~åfi`« <åQÆsHõ`« ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú.
|<åfie : ǨÏ~åº<å ~å„+Oì¨ Ö’ LOk. D #QÆ~åxfl aèãìπ Hõ#∞‰õΩ<åfl_∞» . D #QÆ~O° Ö’ ǨÏ~°áêÊ <åQÆsHõ`Ö« ’x ÅHõ} ∆ ÏÅxfl
HõxÑ≤ã¨∞Î#flq.
^Àeg~° : D #QÆ~O° QÆ∞[~å`ü ~å„+Oì¨ Ö’ LOk. D #QÆ~åxfl 1990 #∞O_ç 1991 *’+≤, aãπì J<Õ K«i`„ H« Í~°∞Å∞
Hõ#∞Q˘<åfl~∞° . D #QÆ~O° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ QÆÅ ã¨ÑO≤ ^Œ∂ #QÆ~åÅÖ’ HõÅ¡ JuÃÑ^ŒÌ #QÆ~O° .
HÀ~üì _ç.l. : D #QÆ~O° áêH˜™ê÷<Ö£ ’x ã≤O^Œ∂ ~å„+Oì¨ Ö’ HõÅ^Œ∞. D #QÆ~åxfl QÆ∞ÖË, Ѷl ¨ Öò JǨχ^£ Hõ#∞‰õΩ¯<åfl~∞° . D
#QÆ~O° Ö’ xi‡Oz# Hõ@_ ì ®Å∞ ѨÓiÎQÍ ~å~Ú`À xi‡OK«|_ç#q.
ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« ã¨iǨÏ^Œ∞ÌÅ∞ : ^≥·=∂ÉÏ^£ #QÆ~°OÖ’ ~åyÖ’ `«Ü«∂~°∞KÕã≤# Y_»æ=∞$QÆ ÉÁ=∞‡Å∞ ÅaèOz#q
ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« QÆÅ #QÆ~åÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ ÅaèOz# ~å„+Oì¨ QÆ∞[~å`ü.
ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« ~å[H©Ü∞« Ѩiã≤u ÷ : ã≤O^Œ∂<åQÆsHõ`# « ∞ =~°‰Î Ωõ Å∞ ѨiáêeOKå~°∞. g~°∞ "åºáê~°, "å}˜[ºO‰õΩ
WzÛ# á„ ê=ÚYº`« Ü«Ú^•ÌxH˜ W=fiÖË^∞Œ . g~°∞ ~åy, HõOK«∞`À `«Ü∂ « ~°∞KÕã# ≤ PÜ«Ú^•Å#∞ "å_ç<å~°∞. ã¨~*ü Ï<£
=∂~°¬Öò, ^ŒÜ∂ « ~åO ã¨Ç¨ x ã≤O^Œ∂<åQÆsHõ`Ö« ’ ÅaèOz# Ü«∞=ÚHõÅ#∞ ѨijeOz P~°∞ºÅ‰õΩ ã¨O|OkèOz#
P#"åà◊√§ ÖË=x ÖËeÛKÑ ≥ Ê≤ <å~°∞. ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`Ö« ’ ÅaèOz# Ü«∞=ÚHõÅÖ’ ^ „ •q_£Å Ü«∞=ÚHõÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ
ÅaèOz#q.
ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« PiúHõ Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ : Ñ „ Ѩ O¨ K«OÖ’<Õ "≥Ú^Œ\˜ Ѩ@} ì <åQÆsHõ`« ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`.« gi =ÚYº
=$uÎ =º=™êÜ«∞O, Ѩâ√◊ áÈ+¨}, ã¨Ñã Ψ O≤ ^Œ∂ á„ êO`«O j`À+¨O‚ =∞O_»ÅOÖ’ LO_»_O» =Å# Ñ „ [¨ Å∞ Hõ+Oì≤ z
YsÑπ, ~°c, J<Õ ~Ô O_»∞ HÍÖÏÅ∞ ѨO_çOKå~°∞. =$+¨ÉÏè Å∞ =∞iÜ«Ú Ñ Ã ^ŒÑ
ÃÌ ^ŒÌ K«H¯õ <åQÆÅ ã¨Ç¨ Ü«∞O`À ã≤O^Œ∂
Ñ
„ [¨ Å∞ Éè∂ í =ÚÅ#∞ ã ¿ ^ŒºO KÕã≤ ÉèÏi¡, QÀ^Œ∞=∞ QÆ∞O@Å∞ Ñ Ã ^ŒÌ "≥Ú`«OÎ Ö’ ѨO_çOKå~°∞. ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ HÍÅ∞=Å∞,
ÉèÏ=ÙÅ∞, K≥~∞° =ÙÅ∞ =∞iÜ«Ú ZuÎáÈ`«Å q^è•#O ^•fi~å Éè∂ í =ÚʼnõΩ h\˜ ã¨^∞Œ áêÜ«∞O HõeÊOK«∞‰õΩ<åfl~∞° .
ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ =ã¨∞Î =∂iÊ_ç Ѩ^u ÌŒ Ñ „ H¨ Í~°O "åºáê~°O KÕâß~°∞. ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ JO`«~`æ° « =º=Ǩ~åxH˜ ''WHͯ——
J<Õ Z_»| ¡ O_çx LѨÜ∂ ≥ yOKå~°∞.
ã≤O^Œ∂ „Ѩ[Å kQÆ∞=∞`«∞Å∞ : Hõ~å‚@HõÖ’x HÀÖÏ~ü QÆ#∞Å#∞O_ç |OQÍ~°O, qO^•º ™ê`«∞Ê~° Ѩ~fi° `åÅ#∞O_ç ã≤Ü ì ∞« >ˇ\
ÿ ò
J<Õ "≥∞`«x Î ~å~Ú, ~å[™ê÷<Ö£ ’x Hˆ `„∆ Q« # Æ ∞Å #∞O_ç ~å}˜, ~åy, JѶ…¨ x™êÎ<£ #∞O_ç `«Q# Æ =Ú, "≥∞ã¨Ñ\ ¨ ’xÜ«∂
#∞O_ç |OQÍ~°=Ú D lѨÙì #∞O_ç =„*ÏÅ∞, w„ ‰õΩ ^ÕâO◊ #∞O_ç ã¨∞QÆO^Œ ^ „ " Œ åºÅ∞, =∞OQÀeÜ«∂ #∞O_ç ã¨∞#flÑÙ¨
~åà◊√§ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ Ѩ^•~åúÅ#∞ ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ kQÆ∞=∞u KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~∞° .
ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å ZQÆ∞=∞`«∞Å∞ : ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ #∂Å∞ =„™êÎÅ#∞ Ñ „ Ñ ¨ O¨ K«OÖ’x J<ÕHõ ^ÕâßʼnõΩ ZQÆ∞=∞u KÕâß~°∞.
Ñ
„ Ѩ O¨ KåxH˜ "≥Ú^Œ@QÍ Ñ¨ux Î JOkOz# ^ÕâO◊ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ . ÉèÏi¡, QÀ^Œ∞=∞ L`«Ê`∞« ÅÎ #∞, ^ŒO`«ÑÙ¨ =ã¨∞= Î ÙÅ#∞
=∞iÜ«Ú K«~å‡Å#∞ Ç≤ÏO^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ W`«~° ^ÕâßʼnõΩ ZQÆ∞=∞u KÕã ¿ "å~°∞.
™êOѶ≤∞Hõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`Ö« ’ ‰õΩ@∞OÉèÏxH˜ Ñ Ã ^Œ`Ì e« ¡ ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ #∂Å∞, Lxfl =„™êÎÅ∞ ^ŒiOKå~°∞.
*Ï<£ =∂~°¬Öò Jaèá„ êÜ«∞O Ñ „ H¨ Í~°O ã≤O^Œ∂Ñ „ [¨ Å∞ ™œO^Œ~º° xH˜ á„ ê^è•#º`« WKåÛ~∞° . Ñ „ Ñ ¨ O¨ KåxH˜ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ
K«^~Œ O° QÆO P@#∞ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*Ëã# ≤ <åQÆiHõ`« ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`.« ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ QÆ$Ç¨Ï JÅOHõ~} ° ‰õΩ
=∞iÜ«Ú QÆ$Ǩ ™ê=∂„yH˜ JkèHõ á„ ê^è•#º`« WKåÛ~∞° . ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ LÉèÜ í ∞« Ǩ~°∞Å∞.
=∞`« Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : g~°∞ |Ǩï^Õ=`åP~åkèÑ`¨ ∞« Å∞, gi Ñ „ ^
¨ •# ^≥= · O J=∞‡ `«e¡ ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å Ñ „ ^
¨ •è # ѨÙ~°∞+¨^= Õ Ù_»∞
Ѩâ√◊ Ѩu. ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ "ÕÑK ¨ @ ≥ ∞ì, ~åy K≥@∞ì Ѩâ√◊ ѨHÍ∆ ^Œ∞Å∞#∞ ‰õÄ_® ѨÓlOKå~°∞. QÆ∞=∂¡ J<Õ á„ êO`«OÖ’
<åQÆ∞áê=Ú#∞ ѨÓlOz# J=ˆHá∆ êÅ∞ ÅaèOz<å~Ú.
eÑ≤ =∞iÜ«Ú ÉèÏ+¨ : 1953Ö’ ã≤O^Œ∂ eÑ≤H˜ ã¨O|OkèOz# XHõ ã¨=Ú„^Œ ÅaèOzOk. ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å eÑ≤x ã¨~Ê° ÖY Ë #O
ÖË^• ÉÁ=∞‡Å eÑ≤ ÖË^• z„`Å« eÑ≤ Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. D eÑ≤ Z_»=∞ #∞O_ç ‰õΩ_çH˜ LO@∞Ok. ã≤O^Œ∂
Ñ
„ [¨ Å eÑ≤H˜ ã¨O|OkOz# 4 =O^ŒÅ JHõ~∆ ° z„`åÅ∞ <Õ\H˜ ˜ ÅaèOz#q. á¶ê^Œ~ü Ç≤Ï~åH±û PKå~°º ~åOK«O^ „ <Œ Å£ #∞
ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å eÑ≤ ^ „ q
Œ _» eÑ≤x áÈeLO^Œx x~åúiOKå~°∞.
ã≤O^Œ∂ <åQÆiHõ`Ö« ’x =ÚYº ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ : ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ WOw¡+π ÉèÏO_£ y„ _£ J<Õ Ñ¨^`ÌŒ ∞« Å Ñ „ H¨ Í~°O `«=∞ ~À_»# ¡ ∞
=∞iÜ«Ú Éè= í <åÅ#∞ xi‡OK«∞‰õΩ<åfl~∞° . Ñ „ Ѩ O¨ K«OÖ’x "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ Ñ „ } ¨ ÏeHÍ Ñ „ H¨ Í~°O ~À_»# ¡ ∞ Éè= í <åÅ#∞
xi‡OK«∞‰õΩ#fl <åQÆsHõ`« ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`«. ã≤O^Œ∂ „Ѩ[Å∞ HÍeÛ# W@∞Hõ =∞iÜ«Ú Ñ¨zÛ W@∞Hõ`À `«=∞
Éèí=<åÅ∞#∞ xi‡OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. ã≤O^Œ∂„Ѩ[Å∞ =Ú~°∞QÆ∞ h~°∞ áê~°∞^ŒÅ‰õΩ J`«ºO`« „áê=ÚYº`« WzÛ<å~°∞.
™êfl#Ѷ∞¨ @ìO, ^•#º QÍ~°=ÚÅ∞, JÃãO_ç¡ #QÆ~= ° Ú ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« =ÚYº Hõ@_ ì ®Å∞. ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å x~å‡}
„ѨuÉèí™êfl#Ѩ٠Ѷ¨∞\ÏìOÖ’ x~å‡}OÖ’ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ™êflѶ¨∞@ìO J_»∞QÆ∞# lѨû"£∞#∞ J_»∞QÆ∞# „Ѩ[Å∞
LѨÜ∂ ≥ yOKå~°∞. ã≤O^Œ∂ Ñ „ [¨ Å∞ HõàÏ<≥Ñ · Ù¨ }ϺxH˜ JkèHõ á„ ê^è•#º`« WzÛ<å~°∞. gi z„`H« àõ ,◊ tÅÊHàõ ◊ 2"ÕÅ
=Ú„^ŒÅÃÑ· HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Ѩâ◊√Ѩu =∞Ǩ^Õ=Ùx q„QÆǨÏO =∞iÜ«Ú #~°ÎH˜ q„QÆǨÏO "≥ÚǨÏO[^•~À #QÆ~°OÖ’
HõxÑ≤OzOk.
ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« Ѩ`«#O : "≥ÚǨÏO[^•~À, Kå#∞›^•~À #QÆ~åÅ∞ =~°^Œ =ÚOѨÙ#‰õΩ QÆ∞iHÍ=_»O`À K«i`„ H« Í~°∞Å∞
ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`‰« Ωõ Ѩ`# « O =~°^ÅŒ x x~åúiOKå~°∞. P~°∞ºÅ Ñ „ ^¨ •è # ^Õ=Ù_»~Ú# WO„^∞Œ _»∞ ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`# « ∞
^ŒfiOã¨O KÕâß_»∞. â◊√Ü≥∞ãπ J<Õ ~°+º¨ <£ K«i`„ H« Í~°∞_»∞ ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« Ѩ`< « åxHõ =ÚYº HÍ~°}O Éè∂ í HõOáêÅ∞
Jx x~åúiOKå_»∞. [~°‡x ^ÕâßxH˜ K≥Ok# =∂H© J<Õ K«i`„ H« Í~°∞_»∞ ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`« Ѩ`< « åxH˜ =ÚYº
HÍ~°}O Éè∂ í ™ê~°O `«yáæ È=_»"∞Õ #x x~å÷iOKå_»∞. ã¨~*ü Ï<£ =∂~°¬Öò Jaèá„ êÜ«∞O Ñ „ H¨ Í~°O ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`«
3250 #∞O_ç 2750 =~°‰Ωõ =iúeO¡ k. Éè< í _ £ \Õ O˜ Q∑ =∞iÜ«Ú =$Hõ∆ =ÅÜ«∞ Ѩ^u ÌŒ Ñ „ H¨ Í~°O ã≤O^Œ∂ <åQÆsHõ`«
2350 #∞O_ç 1750 =~°‰Ωõ =iúeO¡ ^Œx `≥Å∞ã¨∞OÎ k.
P~°∞ºÅ∞ : P^•~åÅ∞ : P~°∞ºÅ‰õΩ ã¨O|OkèOz# P^è•~åÅ∞ 4 "Õ^•Å∞. "≥Ú^Œ\˜ "Õ^OŒ J~Ú# |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’
1028 â’¡HÍÅ∞ HõÅ=Ù. |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ 10 =∂O_»ÖÏÅ∞ =∞iÜ«Ú 9= =∞O_»ÅOÖ’ â’=Ú_»∞ J<Õ ^Õ=Ùx QÆ∂iÛ
`≥Å∞ѨÙ`«∞Ok. 10= =∞O_»ÅOÖ’ ѨÙ~°∞+¨ ã¨∂HõOÎ , ‰õΩÅ =º=ã¨÷ QÆ∂iÛ `≥Å∞ѨÙ`«∞Ok. ™ê=∞"Õ^OŒ ÉèÏ~°fÜ«∞
ã¨Ow`åxH˜ =¸ÅO. D "Õ^OŒ Ö’ 1603 â’¡HÍÅ∞ HõÅ=Ù Ü«∞A~ü "Õ^OŒ Hõ~‡° HÍO_»Å QÆ∂iÛ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ # Î flk. D
"Õ^OŒ Ö’ 1984 â’¡HÍÅ∞ HõÅ=Ù P^Œ~fi° # "Õ^OŒ ÉèÏ~°fÜ«∞ "≥^ · ºŒ âß„™êÎxH˜ =¸ÅO. D "Õ^OŒ Ö’ 711 â’¡HÍÅ∞
HõÅ=Ù. "Õ^•OQÍÅ∞ P~°∞ Jq : 1. tHõ∆, 2. HõÅÊ, 3. #~°∞HõÎ, 4. "åºHõ~°}O, 5. K«O^Œã¨∞û, 6. *’ºu+¨ºO.
^Œ~≈° <åÅ∞ P~°∞ Jq : 1. ã¨OMϺâß„ãOΨ , 2. "≥â· t ı HõO, 3. <åºÜ«∞O, 4. Ü≥∂QÍ, 5. L`«~Î g° ∞=∂Oã¨, 6. ѨÓ~°fig∞=∂Oã¨
W"ÕH͉õΩO_® É „ Ïè Ǩχ}ÏÅ∞ J~°#ºHÍÅ∞ LѨx+¨`∞« ÅÎ ∞, Hõ~‡° =∞iÜ«Ú P`«‡ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞KÕÜÚ « K«∞#flk.
18ѨÙ~å}ÏÅ∞, P~°∞ºÅ∞ =∞iÜ«Ú =ÚYº"≥∞# ÿ =OâßÅ QÆ∞iOz ã¨=∂Kå~°O JOk™êÎ~Ú.
P~°∞ºÅ [#‡ã¨Å÷ =Ú : P~°∞ºÅ∞ J#QÍ Ñ Ã ^Œ"
Ì å_»∞, L#fl"å_»∞ Jx J~°Oú , P~°∞ºÅ∞ P~°¯>ˇH± á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"å~°∞
Jx uÅH± `≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞. ^ŒÜ∂ « #O^Œ ã¨~ã ° fi¨ u Ñ„ H¨ Í~°O P~°∞ºÅ∞ \˜É\ Ëè ò á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"å~°∞. P~°∞ºÅ∞
ã¨~∞° ã
Î O≤ ^Œ∞ á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"åix U.ã≤. ^•ãπ J<Õ K«i`„ H« Í~°∞_»∞ `≥eáê_»∞. á„ ⁄ÃÑã ¶ ~¨ ü Ñà <å¯ Ñ „ H¨ Í~°O P~°∞ºÅ∞
[~°‡x ^ÕâßxH˜ K≥Ok#"å~°∞. [~°‡x ^ÕâßxH˜ K≥Ok# =∂H±û =ÚÅ¡~ü ã¨Oã¨$¯`« ÉèÏ+¨#∞ =∞iÜ«Ú Ü«Ú~ÀÑ≤Ü∞« <£
ÉèÏ+¨#∞ =∞^躌 P+≤Ü∂ « ÉèÏ+¨Å#∞ HõeÑ≤ J^ŒºÜ«∞#O KÕâß_»∞. P~°ºÅ ã¨fiã¨Å÷ O ~°ëêº kQÆ∞= ÉèÏQÆO Jx ã Ã Ñ ì Ê≤ ÖQò Í
x~åúiOz# =ºH˜Î =∂H±= û ÚÅ¡~.ü J<åQÆi‰õΩÅ∞, ^Õâ◊ k=Ú‡~°∞Å∞ J~Ú# P~°∞ºÅ∞ H„ .˜ ѨÓ. 2000ã¨OII <å\˜H˜ 5
`≥QÅÆ ∞QÍ q_çáÈ~Ú Ñ „ Ѩ O¨ K«OÖ’x J<ÕHõ ^ÕâßÅÖ’H˜ Ñ „ " ¨ t
Õ Oz<å~°∞. H„ .˜ ѨÓ. 2000 #∞O_ç 1750 =∞^躌 P~°∞ºÅ∞
ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOKå~°∞. P~°∞ºÅ∞ q^Õtã¨∞ÎÅx J<Õ =ÚYº âßã¨<åÅ∞. 1) HõÃã·\ò âßã¨#O, 2.
q∞`åxâßã¨#=Ú, 3. Éè’QÆãHÔπ · âßã¨#O.
Ѩi‡Ü«∂ Ѩq`„ = « ∞`« Q„ OÆ ^ŒO=∞~Ú# lO^•e"≥™êÎ P~°∞ºÅ∞ W`«~° ^Õâã ◊ ∞¨ ÅÎ x `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ # Î flk. P~°∞ºÅ∞ L`«~Î °
ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ 6 `≥QÅÆ ∞QÍ q_çáÈ~Ú<å~°∞. D P~°∞ `≥QÅÆ Ö’ Ju =ÚYº"≥∞# ÿ q *Ïu ÉèÏ~°`*« Ïu. Éè~í `° « *ÏuH˜
<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ã¨∞^•=Ú_»∞ qâßfiq∞„`∞« _»∞ =∞iÜ«Ú =t+¨µ_ ì ∞» =∞^躌 Ñ
„ K
¨ Û«#flÜÚ « ^ŒOú á„ ê~°OÉè= í ∞~ÚOk. =t+¨µ_ ì ∞»
Éè~í `° *« Ïu ѨHO∆õ L<åfl_∞» . qâßfiq∞„`∞« _»∞ 5 P~°º `≥QÅÆ #∞ =∞iÜ«Ú 5 J<å~°º `≥QÅÆ #∞ UHõO KÕã< ≤ å_»∞. nxx
^Œâ~◊ å[QÆ#Ü«Ú^ŒOÌ JO\Ï~°∞. ^Œâ~◊ å[QÆ#Ü«Ú^ŒOú Ö’ q*Ë`« ã¨∞^•=Ú_»∞.
|∞∞ˆQfi^Œ HÍÅO<å\˜ ~å[H©Ü«∞, PiúHõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : H„ .˜ ѨÓ. 1500 #∞O_ç 1000 =~°‰Ωõ |∞∞ˆQfi^Œ HÍÅO. |∞∞ˆQfi^Œ P~°∞ºÅ‰õΩ
L`«~Î ° ã¨iǨÏ^Œ∞ÅÌ ∞ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å∞, `«∂~°∞Ê ã¨iǨÏ^Œ∞Ì QÆOQÍ#k, ^ŒH} ∆˜ ã¨iǨÏ^Œ∞Ì qO^•º™ê`«∞Ê~° Ѩ~fi° `åÅ∞.
~å[H©Ü∞« Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ : |∞∞ˆQfi^Œ HÍÅO<å\˜ K«H„ = õ iÎ Jã¨=∞~°∞_ Î ∞» . K«H„ =
õ iÎH˜ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOK«_®xH˜ ã ¿ <åѨu
Ü«Ú=~åA ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«``« À ‰õÄ_ç# =∞O„u=∞O_»e HõÅ^Œ∞. ã¨É,íè ã¨q∞u, QÆ}, q^•`« J#∞ <åÅ∞QÆ∞ ã¨ÉÅíè ∞ HõÅ=Ù.
K«H„ = õ iÎ Ñ „ [¨ Å#∞O_ç |e, ÉèÏQÍ J<Õ Ñ¨#∞flÅ#∞ =ã¨∂Å∞ KÕã ¿ "å_»∞.
PiúHõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : |∞∞ˆQfi^Œ <åQÆsHõ`« Q„ Íg∞} <åQÆsHõ`.« gi =ÚYº =$uΠѨâ√◊ áêÅ#, =º=™êÜ«∞O, gi ѨO@Å∞
QÀ^Œ∞=∞, ÉèÏi¡ |∞∞ˆQfi^Œ P~°∞ºÅ∞ =ã¨∞Î =∂iÊ_ç Ѩ^u ÌŒ Ñ„ H¨ Í~°O "åºáê~°O KÕã ¿ "å~°∞. gi =ÚYº<å}Ë=ÚÅ∞ x+¨¯,
Hõ~嬺Ѩ#, â◊`= « ∂# "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. |∞∞ˆQfi^Œ P~°∞ºÅ∞ "åºáê~° =∂O^Œº=∞OQÍ QÀ=Ù#∞ LѨÜ∂ ≥ yOKÕ"å~°∞.
QÀ=ÙÅ#∞ "≥`H« _ õ ®<Õfl QÆqtì Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. |∞∞ˆQfi^Œ P~°∞ºÅ∞ QÍO^•~°, `«Ht ∆õ Å =∂~åæÅ QÆ∞O_® Ѩi¬Ü«∂
^ÕâO◊ Ö’ "åºáê~°O KÕã< ≤ å~°∞.
™êOѶ∞‘ Hõ Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ : gi ‰õΩ@∞O| =º=ã¨÷ Ñ≤`„ ∞« ™êfiq∞Hõ"∞≥ # ÿ k. g~°∞ ™È=∞, ã¨∞~å, J<Õ áêhÜ«∞=ÚÅ∞ ã ¿ qOKÕ"å~°∞.
#∂Å∞, Lhfl =„™êÎÅ∞ ^ŒiOKå~°∞. |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’x 10= =∞O_»ÅO ‰õΩÅO QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ«ÚK«∞#flk,
|∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ ã „ ÅΑ ∞ ã¨OѨÓ~°‚ ã¨fi`«O`„ åxfl J#∞Éèq í OKå~°∞. ã „ ÅΑ ∞ "Õ^•Å∞ K«^= Œ _®xH˜ J~°›`« ™êkèOKå~°∞. |∞∞ˆQfi^Œ
HÍÅOÖ’ =~°H@ õ flO, ÉèÏźq"åǨÅ∞, ã¨fã¨ÇϨ QÆ=∞#O, tâ◊√ǨÏ`«ºÅ∞ Hõ#∞Ñ≤OK«=Ù |∞∞ˆQfi^Œ HÍÅO<å\˜ ã „ Α ѨO_ç`∞« Å∞
JáêÅ, qâ◊fi~°, QÍiæ ֒ǨÏѨÙ"≥Ú^ŒÅQÆ∞"å~°∞, QÍiæ Ü«∞[˝ =ů~°∞_»∞ J<Õ Ñ¨O_ç`∞« x`À =∞`« q+¨Ü∂ « Å QÆ∞iOz
K«iÛOKå~°∞.
=∞`« Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : |∞∞ˆQfi^Œ HÍÅO<å\˜ „Ѩ^è•# ^Õ=Ù_»∞ WO„^Œ∞_»∞. |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ WO„^Œ∞x QÆ∞iOz 250™ê~°∞¡
LK«ÛiOKå~°∞. WO„^∞Œ xH˜ ѨÙ~°O^Œ~∞° _»∞ J<Õ aè~∞° ^Œ∞ HõÅ^Œ∞. ѨÙ~°O^Œ~∞° _»∞ J#QÍ `«\ÏHÍÅ∞ ÖË^• K≥~∞° =ÙÅ#∞
`≥Q˘æ\# ì˜ "å_»∞ Jx J~°Oú WO„^∞Œ x `«~∞° "å`« Ñ „ ^
¨ •è # ^Õ=Ùà◊√§ Jyfl, =~°∞}∞_»∞, "åÜ«Ú=Ù, ~°∞^ „ ,Œ q∞„`« "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ "å~°∞.
|∞∞ˆQfi^ŒHÍÅO<å\˜ ã „ Α ^Õ=`« ã¨~ã ° fi¨ u.
=∞e"Õ^Œ <åQÆsHõ`« :
H„ .© ѨÓ. 1000 ã¨OII<å\˜ #∞O_ç 600 ã¨OII =~°‰Ωõ QÆÅ HÍÖÏxfl =∞e"Õ^Œ <åQÆsHõ`« HÍÅO JO\Ï~°∞
=∞e"Õ^Œ HÍÅOÖ’ P~°∞ºÅ∞ aèÇ¨ ~üÖ’x =∞QÆ^Œ =~°‰Ωõ Ñ „ "
¨ tÕ OKå~°∞. =∞QÆ`« á„ êO`åOÖ’ Ñ „ "¨ tÕ Oz# W#∞=Ú
ã¨Ç¨ Ü«∞O`À =∞e"Õ^Œ P~°∞ºÅ∞ =º=™êÜ«∞ Ѩx=Ú@∞¡, PÜ«Ú^•Å#∞ `«Ü∂ « ~°∞ KÕã< ≤ å~°∞. =∞e"Õ^Œ P~°∞ºÅ∞
QÆOQÍ ã≤O^Œ∂ "≥∞^ ÿ •# á„ êO`«OÖ’x J@g á„ êO`åxfl `˘ÅyOz ÉèÏi¡, QÀ^Œ∞=∞, =i ѨO@Å#∞ Ñ Ã ^ŒÌ "≥Ú`«OÎ Ö’
ѨO_çOKå~°∞.
~å[H©Ü«∞ Ѩiã≤÷u : =∞e"Õ^Œ HÍÅO<å\˜ K«H„ = õ iÎ ã¨ÉÏè ã¨q∞u q^•`« QÆ}#OÅ#∞ ѨÓiÎQÍ xifi~°ºO KÕâß_»∞. K«H„ = õ iÎ
ZHõ~å\ò ã¨=~å\ò† ™ê„=∂\ò q~å\ò J<Õ aè~∞° ^Œ∞Å#∞ ^ŒiOz<å_»∞. K«H„ = õ iÎ `«# JkèHÍ~° ^Œ~åÊxfl Ñ „ ^ ¨ iŒ ≈OK«\ÏxH˜
Jâ◊fi"Õ∞^ŒO, ~å[ã¨∂Ü«∞O, "å[¿ÑÜ«∞O "≥Ú^ŒÖˇ·# Ü«∂QÍÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. K«„Hõ=iÎH˜ ѨiáêÅ#Ö’
ã¨ÇϨ HõiOK«_®xH˜ ÉèÏQÍ~°∞+¨µ J#QÍ Ñ¨#∞flÅ∞ KÕã ¿ "å_»∞, JHõ< ∆ åѨ J#QÍ ~åA Éè∂ í =ÚÅÃÑ· H„ _ © Å» ‰õΩ JkèÑu ¨ ,
ã¨OQ„ Ç Æ Ï≤ `« J#QÍ HÀâßkèHÍi, ã¨z= J#QÍ JO`«~O° yHõ =∞O„u ã¨Ok q„QÇ Æ Ï¨ J#QÍ q^Õt =º=Ǩ~åÅ =∞O„u.
"≥Ú^ŒÖ# ·ˇ "å~°∞ ã¨ÇϨ HõiOKÕ"å~°∞. =∞e"Õ^Œ P~°∞ºÅ‰õΩ =¸_»∞ ã¨=Ú„^•Å QÆ∞iOz `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞e"Õ^Œ <åQÆsHõ`«
PO„^^ Œè âÕ O◊ Ö’<Õ x[=∂ÉÏ^£ lÖÏ¡Ö’x J㨇Hõ J#QÍ Éè’^Œ<£ =~°‰Ωõ qã¨iÎ OzOk.
PiúHõ Ѩiã≤÷u : =∞e"Õ^Œ <åQÆsHõ`# « ∞ 2= Ѩ@} ì H© ~õ } ° ^Œâ◊ Jx JO\Ï~°∞. =∞e"Õ^Œ HÍÅOÖ’ Z‰õΩ¯= "≥Ú`«OÎ Ö’
ѨO@Å∞ ѨO_»@O =Å# JO`«~`æ° « =∞iÜ«Ú q^Õt "åºáê~°O Jaè=$kÌ K≥Ok#k. HÍt, HÀã¨Å, ‰õΩ~°∞, áêOKåÅ,
QÍO^è•~° `«Ht ∆õ Å á„ êO`åÅ∞ "åºáê~° Hˆ O„^•Å∞QÍ Jaè=$kÌ K≥Ok#q. =∞e"Õ^Œ P~°∞ºÅ∞ _ç+¯¨ , Hõ~å¬Ñ¨#, â◊`= « ∂}
J<Õ <å}=ÚÅ#∞ LѨÜ∂ ≥ yOKå~°∞. K«H„ = õ iÎ Ñ „ [¨ Å #∞O_ç |e, ÉÏQÍ, â◊√ů, F_ç J<Õ Ñ¨#∞flÅ∞ KÕã ¿ "å_»∞.
K«H„ = õ iÎ Ñ „ [¨ Å #∞O_ç |e, ÉÏQÍ, â◊√ů F_ç J<Õ Ñ¨#∞flÅ∞ KÕã ¿ "å_»∞. K«H„ = õ iÎ W#∞=Ú ™êÜ«∞O`À q^ŒfiOã¨H~õ °
PÜ«Ú^•Å#∞ `«Ü∂ « ~°∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . ѨiáêÅ<å ™œÅÉèºí O H˘~°‰Ωõ ™ê„=∂[ºO q+¨Ü∞« O =∞iÜ«Ú Q„ Í=∂Å∞QÍ
qÉèl í OK«|_çOk. q+¨Ü∂ « xH˜ JkèÑu ¨ q+¨Ñu ¨ , Q„ Í=∂xH˜ JkèÑu ¨ Q„ Í=∞}˜.
™êOѶ≤∞Hõ Ѩiã≤÷u : =∞e"Õ^Œ HÍÅOÖ’ ‰õΩÅO ÖË^• =~°O‚ ÖË^• QÀ„`O« =º=㨉÷ Ωõ JkèHõ á„ ê^è•#º`«. =∞e"Õ^Œ P~°∞ºÅ∞,
ã
„ ÅΑ ∞ "Õ^•Å∞ K«^= Œ _®xH˜ J#~°∞›Å∞QÍ Ñ Ã ~å¯#|_®¤~∞° . ÉèÏź q"åǨÅ∞, =~°H@ õ flO, tâ◊√ ǨÏ`«ºÅ∞, #~°|Å∞Å∞Å,
Hõ<åºâ◊√ůO =O\˜ ™êOѶ≤∞Hõ ^Œ∞~åKå~åÅ∞ =∞e"Õ^Œ HÍÅOÖ’ „áê~°OÉèí=∞~Ú<å~Ú. „|ǨχK«~°ºO, QÆ$Ǩ„ã¨ÎO
ã¨<庙ê„ãOΨ J<Õ P„â= ◊ ∞ ^Œ~å≈Å∞ =∞e"Õ^Œ HÍÅOÖ’<Õ á„ ê~°OÉèOí J~Ú<å~Ú É „ ÏǨχ}∞Å∞ 4 P„â= ◊ ∞ ^Œ~å‡Å#∞
áê\˜OKå~°∞. Hõu „∆ Ü«ÚÅ∞ =¸_»∞ P„â= ◊ ∞ ^Œ~å‡Å#∞ PK«iOKå~°∞. "≥â· √◊ ºÅ∞ ~Ô O_»∞ P„â= ◊ ∞^Œ~å‡Å#∞ áê\˜OKå~°∞.
ZÖÏO\˜ P„â= ◊ ∞ ^Œ~å‡Å#∞ áê\˜OK«x"å~°∞ ã¨∂^ „ ∞Œ Å∞. Ñ Ã · =~°O‚ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ H˜Ok =~°O‚ ã „ x Α q"åǨÏO KÕã∞¨ HÀ=_®xfl
J#∞Ö’=∞q"åǨÏO Jx JO\Ï~°∞. nxx É „ ÏǨχ}∞Å∞ JOwHõiOKå~°∞. H˜Ok =~°O‚ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ Ñ Ã · =~°O‚ ã „ x Α
q"åǨÏO KÕã∞¨ HÀ=_®xfl qÖ’=∞ q"åǨÏO JO\Ï~°∞. nxH˜ É „ ÏǨχ}∞Å∞ JOwHõiOK«Ö^ Ë ∞Œ . =∞e"Õ^Œ P~°∞ºÅ∞
™È=∞, ã¨∞~° áêxÜ«∂Å∞ ã ¿ qOK«_O» áêѨOQÍ ÉèÏqOKå~°∞, =∞e"Õ^Œ P~°∞ºÅ∞ #∂Å∞, Lxfl =„™êÎÅ#∞ ^ŒiOK«_O» `À
áê@∞ |OQÍ~åxH˜ "≥O_çH˜ JkèHõ á„ ê^è•#º`« WKåÛ~∞° .
=∞`«Ñ¨iã≤÷`«∞Å∞ : =∞e"Õ^Œ HÍÅOÖ’ ѨÓlOK«|_»¤ =ÚYº"≥∞# ÿ ^Õ=`«Å∞ | „ Ǩχ, q+¨µ,‚ Dâ◊fi~°∞_»∞ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ "å~°∞.
=∞e"Õ^ŒO HÍÅO<å\˜H˜ UÔH·Hõ J<å~°º^Õ=Ù_»∞ ‰õΩâß<£ =∞e"Õ^Œ HÍÅOÖ’ Hõ~°‡HÍO_», Ü«∞[˝Ü«∂^•^Œ∞Å∞,
[O`«∞|Å∞Å∞ á„ ê~°OÉèOí J~Ú<å~Ú. É „ ÏǨχ}∞Å∞ ^Õ=`«Å#∞ Ñ „ 㨠#¨ flO KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ QÀ=ÙÅ#∞ =kOKå~°∞.
PiúHõ =º=ã¨÷‰õΩ Ѩ@∞ìH˘=∞‡ J~Ú# QÀ=Ù#∞ ã¨OǨÏiOK«_»O`À L`«Î~° ÉèÏ~°`«OÖ’ =º=™êÜ«∞ ã¨=∂[O
ã¨O÷ aèOzáÈ~ÚOk. É „ ÏǨχ} =ºuˆ~Hõ`« #∞O_ç *ˇ# · =∞`«O, Éè∫^Œ= ú ∞`«O J#∞ ~Ô O_»∞ =∞`«OÅ∞ Pq~°ƒq ù OKå~Ú.
*ˇ#
· =∞`«O : H„ .˜ ѨÓ. 6= â◊`å|ÌOÖ’ J#QÍ 600 ã¨OII HÍÅOÖ’ Ñ „ Ѩ O¨ K« K«i`„ Ö« ’ J<ÕHõ =∞`åÅ∞ Pq~°ƒq ù OKå~Ú.
*ˇ#
· =∞`«O [#fl`fi« O J<Õ Ñ¨^OŒ #∞O_ç ѨÙ\˜Oì k. *ˇ# · =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ f~°Oú ‰õΩ~°∞Å∞ JO\Ï~°∞. f~°Oú Hõ~∞° Å∞
J#QÍ "å~°k =O\˜"å_»∞ Jx J~°úO. *ˇ·#=∞`«OÖ’ 24 =∞Ok f~°úOHõ~°∞Å∞ HõÅ~°∞. "≥Ú^Œ\˜ f~°úOHõ~°∞_»∞
=$+¨É< íè å^Œ∞_»∞. W`«x QÆ∞iOz |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ Ñ „ ™¨ êÎqOK«|_çOk. 23= f~°Oú Hõ~∞° _»∞ áê~°¬º<å^Œ∞_»∞. áê~°fiú <å^Œ∞_»∞
Jâ◊fiã
¿ # =∞iÜ«Ú "å=∞Å Ü≥ÚHõ¯ ‰õΩ=∂~°∞_»∞. áê~°¬fi<å^Œ∞_»∞ 4 ã≤^•úO`åÅ#∞ Ñ „ u
¨ áêkOKå_»∞. 1. Pã≤H÷ eõ y
LO_»~å^Œ∞, J¿ãÜ Î ∞« O JO\Ï~°∞. 2. J|^ŒOÌ P_»~å^Œ∞ ^˘OQÆ`# « O KÕÜ∞« ~å^Œ∞ J#QÍ JѨiQ„ Ç Æ Ï¨ O.
4. JÇ≤ÏO㨠:
24= f~°Oú Hõ~∞° _»∞ Ñ ¿ ~°∞ =~°= Ì ∂# =∞Ǩg~°∞_»∞. H„ .© ѨÓ. 540= ã¨OIIÖ’ =~°= Ì ∂# =∞Ǩg~°∞_»∞ "≥â· ße ã¨g∞ѨOÖ’x
‰õΩO^• J<Õ Q„ Í=∞OÖ’ [x‡OKå_»∞. =∞Ǩg~°∞x `«O_ „ ç ã≤^•Ì~∞° _ Ì ∞» , `«e¡ u „ jÅ. =∞Ǩg~°∞_»∞ Ü«∂u „ Hõ J<Õ
`≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å_»∞ =∞Ǩg~°∞x `«e¡ eK«Ûq `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å_»∞. =∞Ç‘Ïq~°∞x ‰õΩ=∂Ô~Î J<Àfllx JÅ∞¡_∞»
[=∂e. =∞Ǩg~°∞_»∞ `«# 30= U\Ï `«# J#flÜ∞« º #Ok=~°# Ì ∞x J#∞=∞u`À WO\˜#∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi<å_»∞.
=∞Ǩg~°∞_»∞ `«# 42= ã¨OIIÖ’ L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’x Ñ „ = ¨ ÚY ѨO_ç`∞« ÅO^Œix HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl_∞» . =∞Ǩg~°∞x
QÆ∞~°∞=Ù QÀ™êe=∞㨯i ѨÙ`„ .« QÀ™êe=∞㨯i ѨÙ`„ ∞« _»∞ Jr==∞`«O#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. Jr==∞`« =∞`«ã∞¨ Å÷ Ѩq`„ «
=$HõO∆ Jâ’Hõ =$HõO∆ . Ѩq`„ « [O`«∞=Ù lOHõ =∞Ǩg~°∞_»∞ `«# 42= U@ ~°∞^Œ∞HÍeHõ #n f~°=Ú# QÆÅ [$OaèHõ
Q„ Í=∞OÖ’x ™êÅ=$HõO∆ H˜O^Œ ѨiѨÓ~°∞_ ‚ ~» Ú<å_»∞. =~°= ú ∂# =∞Ǩg~°∞_»∞ ѨiѨÓ~°∞_ ‚ ∞» HÍ=_®xfl HÔ = · źO
JO\Ï~°∞.
=∞Ǩg~°∞x É’^è#Œ Å∞ : Hõ~‡° MÏO_»Å∞, Ü«∞[˝Ü∂ « ^•^Œ∞Å∞, "Õ^•Å∞ PkHõº`«, q„QÇ Æ Ï¨ P~å^è# Œ , ‰õΩÅ =º=ã¨,÷ ã¨Oã¨$¯`«ÉÏè +¨
PkѨ`åºxfl =∞Ǩg~°∞_»∞ =ºuˆ~H˜OKå_»∞. =~°= Ì ∂# =∞Ǩg~°∞_»∞ P`«‡Ñ¨Ù#~°# ˚ ‡ ã≤^•ÌO`åÅ#∞ #=∂‡_»∞. =~°= Ì ∂#
=∞Ǩg~°∞_»∞ „|ǨχK«~°ºO, ã¨ÖË¡Hõ#, „u~°`åflÅ#∞ É’kèOKå_»∞. *ˇ·#=∞`« ã≤^•ÌO`åÅ∞ ѨOK«„=`åÅ∞ JO\Ï~°∞.
*ˇ# · =∞`«OÖ’ 12 eOQÍÅ∞ HõÅ=Ù. =∞Ǩg~°∞_»∞ JÇ≤ÏO㨉Ωõ JkèHõ á„ ê^•#º`« WKåÛ_∞» . L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ =∞O`«@
*ˇ# · =∞`åxfl Ñ „ K¨ å~°O KÕã# ≤ =~°= Ì ∂#∞_»∞ H„ .© ѨÓ. 468 ã¨OIIÖ’ áê"åѨÙi J<Õ Q„ Í=∞OÖ’ ǨÏã≤áÎ êÅ∞_»∞ J<Õ =ºH˜Î
WO\’¡ =∞~°}O˜ Kå_»∞. =~°= Ì ∂# =∞Ǩg~°∞x =∞~°}O J#O`«~O° *ˇ# · =∞`«O ã¨∂Å÷ |„^∞Œ _»∞ áê@bѨÙ`„ « #QÆ~O° Ö’
*ˇ·#=∞`« ã¨=∂"Õâßxfl x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. D ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ *ˇ·#=∞`«O ¿ãfi`åO|~°, kQÆO|~° J<Õ âßYÅ∞QÍ
peáÈ~ÚOk. âıfi`åO|~°∞ʼnõΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ã¨∂Å÷ |„^∞Œ _»∞. gi ^Õ=Ù_»∞ áê~°¬fi<å^Œ∞_»∞. âıfi`åO|~°∞Å∞ L`«~Î °
ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ ã≤~÷ Ñ
° _ ¨ ®¤~∞° . kQÆO|~°∞ʼnõΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ÉÏ„^É Œ Ïè Ǩï kQÆO|~°∞ʼnõΩ ^Õ=Ù_»∞ =~°= ú ∂# =∞Ǩg~°∞_»∞.
kQÆO|~°∞Å Hõ~å‚@HõÖ’x â„ ß=} ɡÅ∞QÆ∞Å á„ êO`«OÖ’ ã≤~÷ Ñ ° _ ¨ ®¤~∞° . H„ .˜ ѨÓ. 161= ã¨OIIÖ’ HÍ~°"àÕ √◊ _»∞ ‰õΩ=∂~°yi
Ѩ~fi° `«O g∞^Œ *ˇ# · =∞`«O ã¨=∂"ÕâO◊ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. HÍ~°"L Õ _»∞ *ˇ# · =∞`«OÖ’ =ã¨∞# Î fl peHõÅ#∞ JiHõ\Ïì_∞» .
H„ .˜ â◊. 5= â◊`å|ÌOÖ’ =Å¡aè K«H„ = õ iÎ J~Ú# ã≤k~Ì å[‰õΩ=∂~°∞_»∞ *ˇ# · =∞`åxfl QÆ∞[~å`üÖ’ Ñ „ K
¨ å~°O KÕâß_»∞.
*ˇ# · =∞`åxfl ã‘fiHõiOz# Ñ „ = ¨ ÚY K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ ǨÏ~åºOHõ =Oâ◊ ™ê÷щ¨ Ωõ _≥# · aèOaè™ê~°∞_»∞ *ˇ# · =∞`åxfl ã‘fiHõiOKå~°∞.
=∞ø~°º=Oâ◊™ê÷щ¨ Ωõ _≥# · K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨=Î ∞ø~°∞º_»∞ |„^É Œ Ïè Ǩï J<Õ Ñ¨O_ç`∞« x =Å¡ *ˇ# · =∞`«O ã‘fiHõiOz Hõ~å‚@HõÖ’x
â„ ß=}ɡ֒QÆÅ ã¨g∞ѨOÖ’ K«O^ „ yŒ i Ѩ~fi° `«OÑ Ã · ã¨ÖH¡Ë #
õ = „ `«O áê\˜Oz =∞~°}O˜ Kå_»∞. Pâ’‰õΩx =∞#=_»∞
J~Ú# ã¨OÑ „ u¨ *ˇ# · =∞`åxfl ã‘fiHõiOz <åQÍ~°∞# ˚ H˘O_» =~°‰Ωõ qã¨iÎ OѨ*ã Ë <≤ å_»∞. ã¨OÑ „ u¨ H˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ *ˇ# ·
Jâ’Hõ. ~å„+¨ì‰õÄ@ =Oâ◊ã¨∞÷Å∞ JO^Œ~°∂ *ˇ·<å=∞`åxfl PK«iOKå~°∞. ~å„+¨ì‰õÄ@ =Oâ◊OÖ’ Q˘Ñ¨Ê"å_≥·#
J"≥∂Ѷ¨∞=~°∞¬_»∞ Hõq~å[=∂~°æO hu"åHõºO ~°`«fl=∂eHõ J<Õ „QÆO^è•Å#∞ ~°zOKå_»∞. J"≥∂Ѷ¨∞=~°∞¬_»∞
=∂#ºH©@HõO J#∞ #QÆ~åxfl xi‡OKå_»∞. *ˇ# · =∞`«O <Õ_∞» Hõ~å‚@Hõ, ~å[™ê÷<£ =∞iÜ«Ú QÆ∞[~å`ü ~å„+Åì¨ ‰õΩ
Ѩiq∞`«O J~ÚOk.
*ˇ·#=∞`« Hõ@ì_®Å∞ : PO„^Ñ „Œè ^¨ âÕ Öò ’ H˘Å#∞áêHõ, #ÖÁæO_» lÖÏ¡Ö’ áê}QÆÅ∞¡ á„ êO`åÅÖ’ *ˇ# · =∞`« ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
HõÅ=Ù. ~å[™ê÷<Ö£ ’x "≥ÚO\òe|∞ Ѩ~fi° `«O Ñ Ã · QÆÅ kÖÏfi~å ^Õ"åÅÜ«∂xfl =ã¨∞áÎ êÅ, `Õ[áêÅ J<Õ ™È^Œ~∞° Å∞
xi‡OKå~°∞.
Hõ~å‚@HõÖ’x â„ ß=} ɡÅ∞QÆÅ ã¨g∞ѨOÖ’ QÆÅ Ü≥∞Ǩï|e ÖË^• |Ǩï|e QÀ=∞>Ëâfi◊ ~° q„QÇÆ ¨ xfl Kå=ÚO_»~åÜ«Ú_»∞
xi‡OKå_»∞. Hõ~å‚@HõÖ’x 㨯O^Œyi, K«O^ „ yŒ i, WO„^yŒ i, Ѩ~fi° `åÅÖ’ *ˇ# · =∞`åxH˜ K≥Ok# QÆ∞ǨÏÅ∞ HõÅ=Ù.
Xi™êûÖ’x ‰õΩ=∂~°yi, L^ŒÜ∞« yi Ѩ~fi° `åÅÖ’ *ˇ# · =∞Ok~åxHõ K≥Ok# QÆ∞ǨÅ∞ ‰õÄ_® HõÅ=Ù. ÉèÏ^ „ |
Œ Ǩï
~°zOz# HõÅÊã∂ ¨ `„ O« , Ç ¿ Ï=∞ K≥O^ „ ∞Œ _»∞ ~°zOz# Ѩit+¨Ñ ì ~¨ fi° O *ˇ#
· =∞`«OÖ’ =ÚYº"≥∞#ÿ Q„ OÆ ^è•Å∞.
Éè∫^ŒÌ=∞`«O :
„H˜.ѨÓ. 563 ã¨OIIÖ’ Q“`«=Ú_»∞ <ÕáêÖòÖ’x Å∂Oaèx „áêO`«OÖ’ [x‡OKå_»∞. Q“`«=Úx `«O„_ç
â◊√^Òú~# ° ∞_»∞, `«e¡ =∞Ǩ=∂Ü«∞. â◊√^ÒÌ^# Œ ∞_»∞ âßHõº `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å_»∞. =∞Ǩ=∂Ü«∞ H˘eÜ«∞`≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#k.
Q“`«=∞|∞^Œ∞Ìx Éèíq+¨º`«∞Î =ÚO^Œ∞QÍ<Õ q=iOz# ѨO_ç`«∞_»∞ Jt`«. Q“`«=Ú_»∞ 29 ã¨OIIÖ’ <åÅ∞QÆ∞
ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ K«∂_»@O`À WO\˜#∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi<å_»∞. `«# ã¨OѶ∞¨ @##∞ =∞Ǩaèx+ „ ¯¨ =∞}O Jx JO\Ï~°∞.
Q“`«=∞|∞^Œ∞_ Ì ∞» 1.) uÖÏHõ~Ö° Ü ˇ ∞« , 2) L^•Ì~å=∞ѨÙ`„ « ѨO_ç`∞« Å =^ŒÌ ã¨OMϺâß„ãOΨ =∞iÜ«Ú Ü≥∞QÆq^Œº#∞
<Õ~∞° Û‰Ωõ <åfl_∞» . 35= U@ |∞^Œ_ Ì ∞» QÆÜ∂ « ã¨g∞ѨOÖ’x x~°O[# P\ÏHõO =^ŒÌ ã¨=∂=Ǩï_»∞ J<Õ =ºH˜Î á⁄ÅOÖ’
~åqK≥@∞ì J#QÍ Éè’k=$HõO∆ H˜O^Œ `«Ñã ¨ ∞¨ û KÕã<≤ å_»∞. ã¨=∂Ü«∞‰õΩx ‰õΩ=∂Ô~Î ã¨∞*Ï`« Q“`«=ÚxH˜ 48 ~ÀAÅ∞
PǨ~åxfl JO^Œ*ã Ë O≤ k. 49= ~ÀA# J#QÍ "≥â· ßHõ â◊√^ŒÌ áœ~°q ‚ ∞ ~ÀA# ѨiѨÓ~°∞_ ‚ ∞» J~Ú<å_»∞. D ã¨OѶ∞¨ @#‰õΩ
''ã¨OÉè’k—— Jx JO\Ï~°∞. Q“`«=Ú_»∞ ™ê~å‚kÖ’x lOHõ=#OÖ’ 5 =∞Ok É „ ÏǨÏ=∞}∞ʼnõΩ `«#∞ <Õ~∞° Û‰Ωõ #fl
q^Œº#∞ Éè’kOKå_»∞. D ã¨OѶ¨∞@##∞ ^Œ~°‡K«„Hõ Ѩi=~°Î#O Jx JO\Ï~°∞. Q“`«=∞|∞^Œ∞Ì_»∞ <åÅ∞QÆ∞ P~°º
ã¨`åºÅ#∞ JëêìOQÆ=∂~åæxfl Éè’kOKå_»∞. W`«x ã¨`åºxfl =∞^Œº=∂~°æ ã≤^•ÌO`«O =∞iÜ«Ú Ñ „ u ¨ `«ºã¨=Ú`åÊ^HŒ õ
ã≤^•ÌO`«O Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. Q“`«=∞|∞^Œ∞x Ì QÆÅ aè~∞° ^Œ∞Å∞ : 1) âßYº=Ú}˜, 2) âßYº*Ï˝x, 3) JOw~°ã∞¨ _»∞,
4) `«`åQÆ`∞« _»∞, 5) Pã≤Ü∂ « *’ºu =∞iÜ«Ú 6) Ñ „ Ñ
¨ O¨ K«*’ºu Q“`«=∞|∞^Œ∞x Ì É’^è# Œ Å =Å¡ Ñ „ ɨ Ïè q`«∞Å∞ J~Ú#
=º‰õΩÅÎ ∞ ÖË^• J`«x t+¨µºÅ∞ P#O^Œ∞_»∞, Láêe W`«#∞ =∞OQÆe"å_»∞, JO|áêe-W"£∞#~°HÎ ,˜ eOQÆ∞oáê_»∞-
QÆ[^˘OQÆ Q“`«=∞|∞^Œ∞x Ì Éè’^Œ# =Å¡ Éè∫^ŒÌ =∞`åxfl ã‘fiHõiOz# K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ aèOaè™ê~°∞_»∞, Ñ „ ã ¿¨ #l`«∞Î J*Ï`«
â◊`„ ∞« =Ù. Ñ „ Ѩ O¨ K«OÖ’<Õ "≥Ú^Œ\™˜ êi JuÃÑ^ŒÌ ã¨OѶ∂ ¨ xfl ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î Q“`«=∞|∞^Œ∞_ Ì ∞» . ã¨OѶ∞¨ OÖ’ "≥Ú^Œ\˜
ã¨<åºã≤x Q“`«q∞. Q“`«=∞|∞^Œ∞^ŒL ¤ L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ =
◊ ∞O`«@ Éè∫^Œ= Ì ∞`åxfl Ñ „ K
¨ å~°O KÕã∂ ¨ Î L`«~Î ° Ñ „ ^
¨ âÕ Öò ’x
|∞∞+≤ J#∞ #QÆ~O° Ö’ K«∞O_» J<Õ =ºH˜Î WO\’¡ H„ .˜ ѨÓ. 483 ã¨OIIÖ’ =∞~°}O˜ z<å_»∞.
Q“`«=∞|∞^Œ∞Ìx J#O`«~°=Ú É∫^Œú=∞`«O : "≥Ú^Œ\˜ Éè∫^ŒÌ =∞`« ã¨Owu : H„ .˜ ѨÓ. 483 ã¨OIIÖ’ J*Ï`« â◊`„ ∞« =Ù ~å[QÆ$ǨÏ#QÆ~O° Ö’
"≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ Éè∫^Œ= Ì ∞`« ã¨Owux x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. "≥Ú^Œ\˜ Éè∫^Œ= Ì ∞`« ã¨OwuH˜ J^躌 HõÅ∆ ∞ =∞ǨHõâº◊ Ѩ. "≥Ú^Œ\˜
Éè∫^Œ= Ì ∞`« ã¨OwuÖ’ Láêe q#Ü«∞Ñ ¿ \˜H# õ ∞, P#O^Œ∞_»∞ â◊√^ŒÑ ¿Ì \˜H#õ ∞ ã¨OHõÅ#O KÕã< ≤ å~°∞.
~Ô O_»= Éè∫^Œ= Ì ∞`« ã¨Owu ã¨ÉÏè HÍq∞ HÍÅ+‘‰Ωõ _»∞ ~åA, D ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ H„ .˜ ѨÓ. 383 ã¨OIIÖ’ x~°fiÇ≤ÏOK«|_çOk.
D ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ Éè∫^Œ= Ì ∞`«OÖ’ =∞Ǩ™êOw‰õΩÅ∞ `Õ~" ° å^Œ∞Å∞ J#∞ ~Ô O_»∞ peHõÅ∞ =zÛ#q.
=¸_»= Éè∫^Œú=∞`« ã¨Owu : H„ .˜ ѨÓ. 250= ã¨OIIÖ’ D ã¨=∂"ÕâO◊ Å x~°fiÇ≤ÏOK«|_çOk. D ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ Jâ’‰õΩ_»∞
Éè∫^Œ= Ì ∞`åxfl Ñ „ Ѩ O¨ K«=∞`«OQÍ =∂~åÛÅx f~å‡xOKå_»∞. Jâ’‰õΩ_»∞ `å~å `À<å#∞ Éè∫^Œ= ú ∞`« Ñ„ K
¨ å~° xq∞`«OÎ
|~å‡^ÕâßxH˜ ѨOÑ≤<å"å_»∞. Jâ’‰õΩ_»∞ ã¨O`å#"≥∞# ÿ =∞¿ÇÏO„^∞Œ _»∞, ã¨OѶ∞¨ q∞„`« Éè∫^Œ= Ì ∞`åxfl NÅOHõÖ’ Ñ „ K ¨ å~°O
KÕã< ≤ å~°∞. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "≥ÚyoѨÙ`«eÎ ™ê Jaè^= Œ ∞‡¿Ñ\˜H# õ ∞ ã¨OHõÅ#O KÕã# ≤ "å_»∞.
<åÅæ= Éè∫^Œú ã¨Ow`« : D ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ 500 =∞Ok Ñ „ u
¨ x^è∞Œ Å∞ áêÖÁæ<åfl~∞° . D ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ áêÖÁæ#fl PO„^Ñ Œè O¨ _ç`«
„Ѩuxkè PKå~°º <åQÍ~°∞˚#∞_»∞. Éè∫^ŒÌ=∞`«O D ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ Ç‘Ï#Ü«∂#, =∞OwÜ«∂# J<Õ âßYÅ∞QÍ
q_çáÈ~Ú#k. Éè∫^Œ= Ì ∞`«O q_çáÈ=_®xH˜ HÍ~°‰Ωõ Öˇ# · =º‰õΩÅÎ ∞ Hõx+¨µ¯_»∞, PKå~°º<åQÍ~°∞# ˚ ∞_»∞.
ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ =ÚYº"≥∞ÿ# âßYÅ∞ : 1. =∞ǨÜ«∂#O : gi<Õ =∞Ǩ™êOw‰õΩÅ∞ JO\Ï~°∞. =∞ǨÜ«∂# =∞`«ã∞¨ Å÷ ∞ J#QÍ
=∂~°∞Ê#∞ H˘ˆ~"å~°∞ Jx J~°Oú . =∞ǨÜ«∂# ã≤^•ÌO`åxfl ã‘fiHõiOz# "≥Ú^Œ\˜ K«H„ = õ iÎ Hõx+¨µ¯_»∞. =∞ǨÜ«∂#
Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ Q“`«=∞|∞^Œ∞x Ì H˜ ^Õ=Ùx =ÖË H˘ez<å~°∞. =∞ǨÜ«∂# =∞`«ã∞¨ Å÷ =ÚYºtÅÊO QÍO^•~° tÅÊO. D
=∞`«ã∞¨ Å÷ JkèHÍ~° ÉèÏ+¨ ã¨Oã¨$¯`«O, =∞ǨÜ«∂# =∞`åxfl K≥< · åÖ’ Ñ „ K
¨ å~°O KÕã# ≤ =ºH˜Î HÍ+¨ºÑ¨=∂`«OQÍ.
Ç‘Ï#Ü«∂#O : Ç‘Ï#Ü«∂#O J#QÍ =∂~°∞ÊHÀ~°x "å~°∞ Jx J~°Oú . D =∞`«ã∞¨ Å÷ ∞ |∞^Œ∞x Ì fl QÆ∞~°∞=ÙQÍ P~åkèOz<å~°∞.
=∞`«ã∞¨ Å÷ JkèHÍ~° ÉèÏ+¨ áêe ÉèÏ+¨.
=„*ÏÜ«∂#O : D âßY"å~°∞ Hõ~‡° MÏO_»Å‰õΩÜ«∞[˝Ü∂ « QÍ^Œ∞ʼnõΩ JkèHõ á„ ê^è•#º`« WzÛ<å~°∞. cèÇ¨ ~ü =∞iÜ«Ú
\˜É\ ˇ ò ^ÕâO◊ Ö’x Ñ „ [¨ Å∞ `åO„uHõÜ∂ « <åxfl P^ŒiOKå~°∞.
QÆ∞ѨΠK«„Hõ=iÎ : ‰õΩ=∂~°QÆ∞ѨΠ1. #ÅO^Œ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl ™ê÷Ñ≤OKå_»∞. #ÅO^Œqâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl „ѨѨOK«
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OQÍ =∂iÛ# =ºH˜Î ǨÏ~°¬=~°# ú ∞_»∞. #ÅO^Œ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ WO_çÜ∞« <£ PH±Ñ û ~¨¶ .¤ü
Éè∫^Œ= Ì ∞`« ™êÇ≤Ï`«º=Ú : Jâ◊fiѶ∞¨ ’â◊√_»∞ |∞^Œú K«i`„ ,« ™œO^Œ~º° #O^Œ#O, âßiѨÙ`„ « Ñ „ H¨ ~õ }° O J<Õ Q„ OÆ ^è•Å#∞
~°zOKå_»∞.
=ã¨∞q∞„`∞« _»∞ =∞ǨqÉèÏ+¨âß„ãOΨ J<Õ Q„ OÆ ^è•xfl ~°zOKå_»∞. PKå~°º <åQÍ~°∞# ˚ ∞_»∞ q^Œ~ƒ°ù á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞.
âß`«"åǨÏ# K«H„ = õ iÎ J~Ú# Ü«∞[˝N âß`«Hiõ ‚ PKå~°º <åQÍ~°= ˚ ∞x P^ŒiOKå_»∞. PKå~°º <åQÍ~°∞# ˚ ∞_»∞ ~°zOz#
„QÆO^•Å∞ „Ѩܫ∞˝áê~°q∞`«, ã¨∞„ǨïÖËY, P~ÀQƺ=∞O[i, P^Œºq∞Hõ"å^Œ, ~°ã¨~°`åflHõ~°}O ÖË^• ~°u~°`åflHõ~°O
ã¨∂`„ åÅOHÍ~° "≥Ú^ŒÅ~Ú#k PKå~°º <åQÍ~°∞# ˚ ∞_»∞ ~°zOz# Q„ OÆ ^•Å∞-PKå~°º <åQÍ~°∞x ˚ H˜ WO_çÜ∞« <£ S<£ã ¿ < ì £
J<Õ aè~°∞^Œ∞ HõÅ^Œ∞. W`«_»∞ â◊¥#º"å^ŒO J<Õ ã≤^•ÌO`åxfl „ѨuáêkOKå_»∞. „Ѩ=ÚY PÜ«Úˆ~fi^Œ "≥·^Œ∞º_≥·#
K«~‰° Ωõ _»∞ Éè∫^Œ= ú ∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. K«~‰° Ωõ _»∞ K«~H° ã õ O¨ Ç≤Ï`« J<Õ Q„ OÆ ^ŒO ~°zOKå_»∞. `«~¯° âß„ãOΨ Ñ≤`å=∞Ǩï_≥# ·
kQÍ˚Q∞Æ _»∞ Éè∫^Œ= Ì ∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞.
Éè∫^ŒÌ=∞`« tÅÊHõà◊ : Éè∫^ŒÌ =∞`« tÅÊHàõ # ◊ ∞ 3 ~°HÍÅ∞QÍ qÉèl í Oz<å~°∞.
Z) QÍO^•~° tÅÊHõà◊ : D tÅÊHõà◊#∞ ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ ѨiK«Ü«∞O KÕã≤# =ºH˜Î JÅQÍ˚O_»~ü D tÅÊHõà◊#∞
ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ Ñ „ K ¨ å~°O KÕã# ≤ =ºH˜Î Hõx+¨µ¯_»∞. QÍO^•~° tÅÊHàõ Ö◊ ’ áêÅ~å~Ú "å_ç<å~°∞.
a) =∞^Œ∞~å tÅÊHõà◊ : =∞^Œ∞~å tÅÊHàõ Ö◊ ’ Z~°∞Ѩ٠K«∞Hõ¯Å~å~Ú#∞ "å_ç<å~°∞. D tÅÊHàõ Ö◊ ’ Q“`«=∞ |∞^Œ∞x ú
`«Å"≥#∞Hõ *Ï˝# K«H„ Oõ LO@∞Ok. D tÅÊHàõ Ö◊ ’ Jxfl =∞`åʼnõΩ K≥Ok# q„QÇ Æ ¨ Å#∞ K≥H¯˜ <å~°∞.
ã≤) J=∞~å=u tÅÊHõà◊ : D tÅÊHàõ # ◊ ∞ Ja=$kÌ KÕã# ≤ =Oâ◊=Ú âß`«"åǨÏ#∞Å∞. J=∞~å=u =Oâ◊ tÅÊHàõ Ö◊ ’
`≥Å∞ѨÙ~å~Úx =∞iÜ«Ú #Å∞Ѩ٠K«∞Hõ¯Å ~å~Úx "å_ç<å~°∞. D tÅÊHàõ Ö◊ ’ |∞^Œ∞x Ì q„QÇ Æ Ï¨ O Ñ
à · fQÆÅ JÅOHõ~} ° ,
ѨÙëêÊÅ JÅOHõ~} ° HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
Éè∫^Œú=∞`« Hõ@ì_®Å∞ : Éè∫^Œ= Ì ∞`« Hõ@_ ì ®Å#∞ 3 ~°HÍÅ∞QÍ qÉèl í Oz<å~°∞.
Z) ã¨∂á÷ êÅ∞ : Wq |∞^Œ∞x Ì J=âıëêÅÃÑ· xi‡OK«|_ç#q. ™êOz =∞^躌 Ñ „ ^
¨ âÕ ,ò ™ê~°<å^£-L`«~Î ü Ñ „ ^
¨ âÕ ò ã¨∂á÷ êÅ#∞
Jâ’‰õΩ_»∞ ÉèÏ~°Ç¨ ^£ ã¨∂á÷ êÅx ѨÙ+¨ºq∞„`« â◊$OQÆ_∞» âß`«"åǨÏ# DH∆ͺ‰õΩà◊ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ xi‡OKå~°∞.
a) K≥·`«#º=ÚÅ∞ : K≥`· º« O J#QÍ Éè∫^Œ= Ì ∞`«ã∞¨ Å÷ á„ ê~°<ú å =∞Ok~°O.
ã≤) qǨ~°O : qǨ~°O J#QÍ Éè∫^Œ= Ì ∞`«ã∞¨ Å÷ q„âßOu QÆ$Ǩ=ÚÅ∞
Éè∫^Œú=∞`« Ѩ`«#O : Ǩï<å *ÏuH˜ K≥Ok# `å~°=∂#∞_»∞ 500 #∞O_ç 515 ã¨OII=~°‰Ωõ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ Ã · ^ŒO_≥uÎ
Éè∫^Œ=Ì ∞`«ã∞¨ Å÷ Ѩq`„ Hˆ« `„∆ åÅ#∞ JxflO\˜x ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . Ǩï<å *Ïu <åÜ«∞‰õΩ_≥# · q∞Ç≤Ï~°Å‰õΩ_»∞ 515 ã¨OIIÅ
#∞O_ç 535 ã¨OII =~°‰õΩ L`«Î~° ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x Éè∫^ŒÌˆH∆„`åÅxflO\˜x ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_»∞. Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«ã¨∞÷Å∞
Q“`«=∞|∞^Œ∞x Ì ^Œâ= ◊ `å~°OQÍ =∂iÛ<å~°∞. =∞Ǩχ^£ QÀi ã à < · åº^ŒºHõ_
∆ ∞» J~Ú# ÉèHí Ü Î˜ ∂ « ~ü dÖò˚ aǨ~ü, ɡOQÍÖò,
Xi™êû, „áêO`åOÖ’x Éè∫^ŒÌ=∞`« ˆH∆„`åÅx JxflO\˜x ^ŒfiOã¨O KÕâß_»∞. #ÅO^Œ, q„Hõ"£∞tÅ L^ŒÌO_», [QÆ`«Å
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂ŠѨ`< « åxH˜ HÍ~°‰Ωõ _»∞ ÉèHí Ü Î˜ ∂ « ~ü de˚. ÉèHí Ü Î˜ ∂ « ~ü de˚ H˘xfl "ÕÅ =∞Ok Éè∫^Œ= ú ∞`« ѨO_ç`∞« Å#∞
=kOKå_»∞. ÉèHí Ü Î˜ ∂« ~ü de˚ Ñ „ É
¨ Ïè =O =Å¡ |∞^Œ∞_ Ì ∞» ѨÙ\˜#
ì ^ÕâO◊ Ö’ Éè∫^Œ= Ì ∞`«O JO`«iOzáÈ~ÚOk.
Ѩ^ŒÇ¨~°∞ *Ï#Ѩ^•Å∞ : =∞e"Õ~° P~°∞ºÅ∞ `«=∞Ö’ `å=Ú Ü«Ú^•ÌÅ∞ KÕã¨∂Î 16 ~å*ϺÅ∞QÍ qaèlOK«|_®¤~°∞.
ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ "åÜ«∞=º„áêO`«OÖ’ QÆÅ =ÚYº"≥∞# ÿ *Ï#Ѩ^•Å∞ QÍO^•~°, HõOÉ’[. Ñ „ *¨ Ï™êfi=∞º ã¨∂`„ åÅ Ñ „ H¨ Í~°O
™ê„=∂*Ϻxfl ѨiáêeOz# *Ï#Ѩ^•Å∞ ‰õΩ~°∞, áêOKåÅ, =r˚, =∞Å¡ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ q. ^ŒH} ∆˜ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ QÆÅ UÔHH· õ
*Ï#Ѩ^ŒO J㨇Hõ. Wk x*Ï=∂ÉÏ^£ lÖÏ¡Ö’x Éè’^Œ<£ „áêO`åxH˜ K≥OkOk. Ѩ^ŒÇ¨~°∞ =∞Ǩ*Ï#Ѩ^•ÅÖ’
"≥Ú^Œ\QÍ Jaè=$kÌ K≥Ok# *Ï#Ѩ^ŒO =∞QÆ^Œ. =∞QÆ^ŒÖ’ ÅaèOKÕ W#∞Ѩ QÆ#∞Å∞ =∞QÆ^Œ ã¨g∞ѨOÖ’ QÆÅ
#^Œ∞Å∞ ã¨OѨ^Œ =Å# =∞QÆ^Œ H„ = õ ∞OQÍ Jaè=$kÌ K≥OkOk.
CHAPTER - 2 : - ǨÏ~åºOHõ =Oâ◊=Ú =∞iÜ«Ú W`«~° =OâßÅ∞
ǨÏ~åºOHõ =Oâ◊™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ aOa™ê~°∞_»∞. aèOaè™ê~°∞x P™ê÷# "≥^
· ∞Œ º_»∞ r=‰õΩ_»∞. aèOaè™ê~°∞_»∞ HÀã¨Å
K«H„ = õ iÎ J~Ú# Ñ „ 㿨 #l`«∞Î ™È^Œi J~Ú# HÀã¨ÖÏ^Õqx q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . aèOaè™ê~°∞_»∞ "≥^
· Ç
Õ Ï≤ á„ êO`åxH˜
K≥Ok# "åã¨qx, "≥â· ße á„ êO`åxH˜ K≥Ok# K≥ÖÏ¡#, =Ú„^~Œ å*ϺxH˜ K≥Ok# Hˆ =∞#∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» .
aèOaè™ê~°∞_»∞ JOQÆ~å[ºOÃÑ· ^ŒO_≥uÎ „|Ǩχ^Œ`«∞Îxfl F_çOz JOQÆ~å[ºO ~å[^•x J~Ú# K«Oáê#QÆ~åxfl
P„Hq õ ∞OKå_»∞. aèOaè™ê~°∞_»∞ *ˇ# · O, Éè∫^ŒÌ =∞`åÅ#∞ P^ŒiOKå_»∞. W`«#∞ `«# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ J~Ú# J*Ï`«
â◊`„ ∞« =Ù KÕuÖ’ K«OѨ|_®¤_∞» .
J*Ï`«â◊„`«∞=Ù : W`«_∞» ǨÏ~åºOHõ =Oâ◊OÖ’ Q˘Ñ¨Ê K«H„ =õ iÎ. J*Ï`« â◊`„ ∞« =Ù HÀã¨ÅÑà · ^ŒO_≥uÎ Ñ
„ ã
¨ #
¨ fllO`«∞xfl F_çOz
J`«x ‰õΩ=∂Ô~Î =r~°#∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . J*Ï`«â`„◊ ∞« =Ù 15 ~å*ϺŠ‰õÄ@q∞x 16 ã¨OIIÜ«Ú^ŒOÌ Ö’
ѨÓiæP F_çOz<å_»∞. 15 ~å*ϺŠ‰õÄ@q∞Ö’ qÉè^ Ë •Å∞ fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ Ñ „ Ü
¨ ∞« uflOz# J*Ï`« â◊`„ ∞« =Ù Ñ„ u
¨ xkè
=ã¨H.õ D Ü«Ú^ŒOú Ö’ J*Ïâ◊`„ ∞« =Ù =∞ǨtàÏHõO@Hõ J#QÍ JuÃÑ^ŒÌ ~åà◊§#∞ qã≤~ˆ Ü«∞O„`åÅ∞ ~°`= « Úã¨ÅO
J#QÍ JuÃÑ^ŒÌ W#∞Ѩ ^Œ∂ÖÏÅ#∞ qã≤~ˆ Ü«∞O„`O« #∞ LѨÜ∂ ≥ yOz â◊`„ ∞« =ÙÅ#∞ x~°∂‡eOKå_»∞. J*Ï`«â`„◊ ∞« =Ù
Ü≥ÚHõ¯ P™ê÷# #~°HÎ ˜ Ñ ¿ ~°∞ P„=∞áêo. J*Ï`«â`„◊ ∞« =Ù áê@bѨÙ`„ « #QÆ~åxfl xi‡OKå_»∞. W`«_∞» Éè∫^Œ=
Ì ∞`åxfl L`«~Î °
ÉèÏ~°`«^Õâ◊O JO`«\Ï „ѨKå~°O KÕâß_»∞. J*Ï`«â◊„`«∞=Ù =∞~°}Ï#O`«~°O L^ŒÜ«∞#∞_»∞ K«„Hõ=iÎ J~Ú<å_»∞.
LѨܫ∞#∞_»∞ `«# ~å[^•x ~å[QÆ$ǨÏO #∞O_ç áê@bѨل`«O‰õΩ =∂~åÛ_»∞. L^ŒÜ«∞#∞x =∞~°}Ï#O`«~°O
<åQÆ^•ã¨‰Ωõ _»∞ K«H„ =
õ iÎ J~Ú<å_»∞. <åQÆ^•ã¨‰Ωõ _çx tâ◊√<åQÆ_∞» =kOz tâ◊√<åQÆ=Oâßxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
tâ◊√<åQÆ=Oâ◊O : D =Oâ◊OÖ’ Q˘Ñ¨Ê K«H„ =
õ iÎ HÍÅJâ’‰õΩ_»∞. HÍÅâ’‰õΩ_»∞ ~Ô O_»= =∞`« ã¨Owux x~°fiÇ≤ÏOz
Éè∫^ŒÌ =∞`åxfl „ѨKå~°O KÕâß_»∞. HÍÅâ’‰õΩx =∞~°}Ï#O`«~°O Jã¨=∞~°∞úÖˇ·# J`«x "å~°ã¨∞Å#∞ =kOz
=∞ǨѨ^‡Œ #O^Œ∞_»∞ `«# Ѩ^‡Œ #O^Œ# =Oâ◊O xi‡OKå_»∞.
#O^Œ=Oâ◊O : #O^Œ=Oâ◊ã¨∞÷Å∞ â◊¥„^Œ∞Å∞, "≥Ú^Œ\˜ â◊¥„^Œ=Oâ◊O #O^Œ=Oâ◊O. D =Oâ◊™ê÷Ѩ‰õΩ_»∞
=∞ǨѨ^‡Œ #O^Œ∞_»∞. ÉèÏ~°`^
« âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’x "≥Ú^Œ\˜ Ju Q˘ÑÊ̈ K«H„ =õ iÎ =∞ǨѨ^‡Œ #O^Œ∞_»∞ W`«_∞» L`«~Î ° ÉèÏ~°`^
« âÕ ßxfl
P„Hqõ ∞OK«_O» `À áê@∞ HõoOQÆ, ™êOÉè~Ë ,ü QÀ^•=i Ѩi"åǨÏHõ á„ êO`åÅ#∞ ѨÓiÎQÍ ™⁄O`«OKÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . W`«_∞»
*ˇ·# =∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. =∞ǨѨ^Œ‡#O^Œ∞x ‰õΩ=∂~°∞_≥·# ^Œ#=O`«∞_»∞ „ÉÏǨχ}∞Å#∞ =kOz<å_»∞.
^Œ##O^Œ∞_»∞ Ñ „ [¨ Å#∞ ѨÅ∞ ~°HÍÅ∞QÍ ÉèÏkOKå_»∞. 80 HÀ@¡ |OQÍ~°∞ <å}ÏÅ#∞ ã¨OáêkOz#@∞¡ ^Œ##O^Œ∞x
QÆ∂iÛ J<ÕHõ Q„ Í^•Å∞ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ < Î åfl~Ú. ^Œ##O^Œ∞x Ñ „ ^¨ •#=∞O„u H“\˜Å∞º_»∞ XHõ É „ ÏǨχ}∞_»∞. ^Œ##O^Œ∞_»∞
*ˇ#
· =∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. H“\˜Å∞º_»∞x ã¨Ç¨ Ü«∞O`À K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞ºÅ∞ ^Œ##O^Œ∞xfl K«OÑ≤ =∞ø~°º ™ê„=∂*Ϻxfl
™ê÷Ñ≤OKå_»∞.
ÉèÏ~°`«^Õâ◊O ÃÑ· Ѩi‡Ü«∞<£, „w‰õΩ ^ŒO_»Ü«∂„`«Å∞ :
Ѩi‡Ü«∞<£ Ѩ~á° êeOz# "≥Ú^Œ\˜ =Oâ◊=Ú JHÍxq∞_£ =Oâ◊O. D =Oâ◊™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ ã à ~· ã° π ™œ~°ãπ ã≤O^Œ∂ #k
=ÚY ^•fi~°O #∞O_ç DlѨÙì =~°‰õΩ QÆÅ Éèí∂ÉèÏQÍÅ#∞ P„Hõq∞Oz<å_»∞ Ãã·~°ãπ =∞~°}Ï#O`«~°O K«„Hõ=iÎ
J~Ú#J`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ HÍOaèãO≤ Q∑ DlѨÙ# ì ∞ ѨÓiÎQÍ P„Hq õ ∞Oz<å_»∞. JHÍq∞#∞_»∞ =Oâ◊ K«i`„ Ö« ’ Q˘Ñ¨Ê
K«H„ = õ iÎ XHõ@=_»Ü∞« iãπ XHõ@= _»Ü∞« iãπ H„ .˜ ѨÓ. 518= ã¨OII "åÜ«∞=fi ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl P„Hq õ ∞Oz XHõ ã¨`„ Ñ « ≤
J#QÍ ~å„+Oì¨ QÍ =∂iÛ<å_»∞. XHõ@= _»Ü∞« ~°<£ Ñ „ Ñ
¨ O¨ K« K«i`„ Ö« ’<Õ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ âßã¨#=ÚÅ∞ "Õ~ÚOz#
K«H„ = õ iÎ. XHõ@= _»Ü∞« ~°ãπ QÆ∞iOz Ü«Ú^ŒÌ q+¨Ü∂ « Å QÆ∂iÛ `≥eÜ«∞*Ëã ¿ âßã¨#=Ú â◊√™êâßã¨#=Ú. XHõ@=
_»Ü∞« ~°ãπ Ñ Ã iûáÈbãπ J<Õ #QÆ~åxfl xi‡OKå_»∞. W`«_∞» Ñ „ Ñ
¨ O¨ K« K«i`„ Ö« ’<Õ `«áêÅ q^•<åxfl á„ ê~°OaèOKå_»∞.
XHõ@= _»Ü∞« iãπ =∞iÜ«Ú J`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ J~Ú# *ˇ~¯° ã‘ãπ P^Œfi~°ºOÖ’ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã à x· ‰õΩÅ∞ w„ ‰õΩ ^ÕâO◊ Ñà ·
Ü«Ú^ŒOú Ñ „ H¨ \
õ O˜ z w„ ‰õΩÅ KÕuÖ’ X_çOѨ|_®¤~∞° . JHÍq∞#∞_»∞ =Oâ◊OÖ’ z=i K«H„ = õ iÎ =¸_»= _»Ü∞« iãπ.
H„ .© ѨÓ. 330 ã¨OIIÖ’ [iy# JÔ~ƒÖÏÜ«Ú^Œ~Ì Q° OÆ Ö’ JÖˇQÍ˚O_»~ü =¸_»= _»Ü∞« iãπ#∞ F_çOz. Ñ Ã iûáÈeãπ #QÆ~åxfl
`«Q∞Æ Åɡ\< ì˜ å_»∞. H„ .© ѨÓ. 327 ã¨OIIÖ’ =¸_»= _»Ü∞« iãπ ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ ã¨iǨÏ^Œ∞Ì á„ êO`«OÖ’ ǨÏ`«º QÍqOK«|_®¤_∞» .
w„ ‰õΩÅ ^ŒO_»Ü∂« `„ Å« ∞ : w„ ‰õΩ ^ÕâO◊ Ö’ =ÚYº"≥∞#
ÿ #QÆ~~° å*ϺÅ∞ ™êÊ~åì, Z^è<
≥ ,û£ fÉòû #QÆ~~° å*ϺŠ=∞^躌 J<ÕHõ Ü«Ú^•ÌÅ∞
[iy „w‰õΩ #QÆ~° ~å*ϺÅ∞ ѨÓiÎQÍ Ñ¨`«#"≥∞ÿ#q. =∂ã≤_ÀxÜ«∂ K«„Hõ=iΠѶ≤eÑπû „w‰õΩ #QÆ~° ~å*ϺÅxfl\˜x
F_çOz<å_»∞. Ѷe≤ Ñπû =∞iÜ«Ú XeOÑ≤Ü∞« ãπ ~å}˜H˜ ‰õΩ=∂~°∞_≥ JÖˇQÍ˚O_»~.ü H„ Ñ ˜ Ó¨ . 336Ö’ JÖˇQÍ˚O_»~ü w„ ‰õΩ
^ÕâßxH˜ K«H„ = õ iÎ J~Úº Ñ „ Ñ
¨ O¨ K« *ˇ`„· Ü « ∂ « `„ « á„ ê~°OaèOKå_»∞. H„ .˜ ѨÓ. 330 ã¨OIIÖ’ JÖˇQÍ˚O_»~ü "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\
=¸_»= _»Ü∞« iãπ#∞ F_çOz W~åH˜, ã≤iÜ«∂, áêeã‘< Î å, DlѨÙì ^ÕâßÅ#∞ ™⁄`«O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . "Õ∞_»=
_»Ü∞« iãπ "≥`∞« ‰õΩ`«∂ ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ ã¨iǨÏ^Œ∞Ì =~°‰Ωõ JÖˇQÍ˚O_»~ü `«# ~å*Ϻxfl qã¨iÎ OѨ*™Ë ê_»∞. =¸_»= _»Ü∞« i<£
ǨÏ`«º`À áêsã¨HÍ ™ê„=∂[º=∞O`« JÖˇ[æ O~ü ™ê„=∂[ºOÖ’ Hõeã≤áÈ~ÚOk. 327 Ö’ eOW PǨfi#O "Õ∞~°‰Ωõ
JÖˇQÍ˚O_»~ü É’ÖÏ<£, HÔ | · ~ü ‰õ#∞=∞Å QÆ∞O_® ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’xH˜ Ñ „ "
¨ t
Õ OKå_»∞. JÖˇQÍ˚O_»~ü â◊tQÆ∞ѨÙ_ Î ∞» J<Õ
=ºH˜Î ã¨Ç¨ Ü«∞O`À ѨÙ+¨¯ÖÏ=u J#∞ ~å*Ϻxfl P„Hq õ ∞OKå_»∞. JÖˇQÍ˚O_»~ü ã à <
· åº^ŒºHõÅ∆ ∞ 1. Ñà ~ü_Hç Íãπ, 2. Ǩq+≤Ü ì ∞« <£
JÖˇQÍ˚O_»~ü =∂Å@, Hõu „∆ Hõ, W„aè *Ï`«∞Å "åix F_çOz "åi ~å*ϺÅ#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞ JÖˇQÍ˚O_»~ü JOaè
ã¨Ç¨ Ü«∞O`À 326 ã¨OIIÖ’ rÅO#k X_»∞# ¤ [iy# Ç Ã Ï_®ãπÑã ¨ π Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ H“~°= ™ê„=∂[º K«H„ = õ iÎ J~Ú#
ѨÙ~°∞ëÈ`«OÎ x F_çOKå_»∞. JÖˇQÍ˚O_»~ü ѨÙ~°∞ëÈ`«OÎ ^≥~· º° ™êǨϙêʼnõΩ "≥∞zÛ `å#∞ QÔ ez# H˘xfl Éè∂ í ÉèÏQÍʼnõΩ
ѨÙ~°∞ëÈ`«ÎO#∞ ™ê„`å‰õΩ_çQÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞. JÖˇQÍ˚O_»~ü JOaèx F_çOz uiy J`«xfl Hõ∆q∞Oz ~å„+¨ì
ѨiáêʼnõΩxQÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞. ^Œ##O^Œ∞x ‰„ Ωõ ~°`fi« O QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl JÖˇQÍ˚O_»~ü L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ Ã ·
^ŒO_≥`‰Î« Ωõ O_®<Õ w„ ‰õΩ ^ÕâßxH˜ Ñ „ Ü
¨ ∂ « #=∞Ü«∂º_»∞. ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñà · ^ŒO_»Ü∂ « `„ ‰« Ωõ zǨÏflOQÍ JÖˇQÍ˚O_»~ü 12
âßã¨#=ÚÅ#∞ "Õ~ÚOz<å_»∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ QÔ Å∞K«∞‰õΩ#fl Éè∂ í ÉèÏQÍÅ#∞ JÖˇQÍ˚O_»~ü 6 ~å„ëêìÅ∞QÍ qÉèl í OKå_»∞.
324 ã¨OIIÖ’ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ #∞O_ç Ñ „ Ü
¨ ∂ « }=∞~Ú# JÖˇQÍ˚O_»~ü 323 ã¨OIIÖ’ ÉèÏaèÖ’xÜ«∂ #QÆ~O° Ö’ ã¨fiÅÊ
Jã¨fiã¨`÷ ‰« Ωõ QÆ∞~Ô · =∞~°}O˜ Kå_»∞. JÖˇQÍ˚O_»~ü =Å# ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ <å}ˇOÅ#∞ =Ú„kOKÕ Ñ¨^u ÌŒ x =∞iÜ«Ú
QÍO^•~°tÅÊ Hõà◊ QÆ∞iOz <Õ~∞° Û‰Ωõ <åfl~∞° . JÖˇQÍ˚O_»~ü =∞~°}Ï#O`«~O° J`«x ™ê„=∂*Ϻxfl J`«x ã à < · åº^Œº‰õΩ∆ Å∞
J<ÕHõ =ÚHõ¯Å∞QÍ qÉèl í Oz ѨOK«∞‰õΩ<åfl~∞° . W~å<£, W~åH±, ã≤iÜ«∂, áêÅã≤< Î å, "åÜ«∞=º ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl ã à Å∞ºÅãπ
xHõ@~ü ÔQÅ∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞. „w‰õΩ K«i„`«HÍ~°∞Å∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊ ~°K«#Ö’ =ÚYºáê„`« áÈ+≤Oz<å~°∞. "≥∞QÆãÎ̈hãπ, „™êìÉ’,
ZiÜ«∞ãπ, HÍiìHã õ ,π =∞ø~°º™ê„=∂[ºO QÆ∞iOz =ÚYº"≥∞# ÿ ã¨=∂Kå~°O JOkOKå~°∞.
=∞ø~°º =Oâ◊ ™ê„=∂[º=Ú :
ÉèÏ~°`^« âÕ ßxfl HõeÑ≤ ѨiáêeOz# "≥Ú^Œ\˜ =Oâ◊O =∞ø~°º=Oâ◊O. ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ K«i`„ Ö« ’ J`«ºO`« Hˆ O„n‰õΩ`«"∞≥ #
ÿ ,
Ñ
„ *¨ Ï™êfi=∞ºÜ«Ú`«"∞≥ # ÿ L^ÀºQÆ™êfi=∞ºÜ«Ú`«"∞≥ #
ÿ ѨiáêÅ# JOkOz#"å~°∞ =∞ø~°∞ºÅ∞.
P^•~åÅ∞ : H“\˜Å∞º_»∞ ~°zOz# J~°âú ß„ãOΨ , q+¨µQ‚ ∞Æ Ñ¨Ù_Î ∞» D Q„ OÆ ^ŒOÖ’ 6"ÕÅ â’¡HÍÅ∞ HõÅ=Ù. D Q„ OÆ ^ŒOÖ’
1050 J^•ºÜ«∂Å∞ HõÅ=Ù. D Q„ OÆ ^•xfl 1909Ö’ _®Hõ~ì ü âß=∞âß„ãÎ≤ POQÆ¡ ÉÏ+¨Ö’H˜ J}∞=kOKå_»∞. D
Q„ OÆ ^ŒO =∞ø~°∞ºÅ ѨiáêÅ#‰õΩ =ÚYº P^•~°O. D Q„ OÆ ^ŒOÖ’H“\˜Å∞º_»∞ ã¨áêÎOQÆ ã≤^•ÌO`«O QÆ∞iOz q=iOKå_»∞.
H“\˜Å∞ºxH˜ QÆÅ WO_çÜ«∞<£ =∂Hͺ"Õe J#∞ aè~°∞^Œ∞ HõÅ^Œ∞. =∂ˆHº"åe J#QÍ ^Œ„ÃÑ·"£∞ J#∞ „QÆO^ŒO#∞
~°zOz#"å_»∞. qâßY^Œ`∞« _ Î ∞» =Ú„^~Œ åHõã
∆ O¨ J#∞ Q„ OÆ ^ŒOÖ’ K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞º_»∞, ã¨∂^ „ ∞Œ _»∞ Ç‘Ï#‰õΩÅã¨∞_ ÷ ∞»
Jx q=iOKå_»∞. "≥∞QÆãh Ψ ãπ ~°zOz# WO_çHÍ Q„ OÆ ^ŒOÖ’ #QÆ~á° êÅ# ã à x
· Hõ =º=ã¨,÷ QÆ∂_®Kåi =º=ã¨,÷
U_»∞ ‰õΩÖÏÅ∞, ÉÏx㨠=º=ã¨÷ =∞iÜ«Ú PO„^∞Œè Å QÆ∞iOz q=iOKå_»∞. K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞º_»∞ 323 ã¨OIIÖ’
K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞º_»∞ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ Ѩ~fi° `«ã¨ ã¨g∞ѨOÖ’x Ñ≤Ñb¨ =#O á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞. qâßHõ^`Œ ∞« _ Î ∞»
~°zOz# =Ú„^•~åHõã ∆ O¨ =∞iÜ«Ú Éè∫^Œ= Ì ∞`« Q„ OÆ ^•Å Ñ„ H¨ Í~°O K«O^„ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞º_»∞ ã¨∂^ „ ∞Œ _»∞. Z‰õΩ¯= =∞Ok
K«i`„ H« Í~°∞Å Jaèá„ êÜ«∞O Ñ „ H¨ Í~°O Hõu
„∆ Ü«∞ `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å_»∞. H“\˜Å∞ºx ã¨Ç¨ Ü«∞O`À K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞º_»∞
6 ÅHõÅ∆ ã à < · åºxfl U~åÊ@∞ KÕã∞¨ H˘x ^Œ##O^Œ∞x =kOz L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl ѨÓiÎQÍ P„Hq õ ∞OKå_»∞. [ã≤ã ì ,π
ѨÙ\ ¡ Ï~ü¯ J<Õ K«i`„ H« Í~°∞Å Jaèá„ êÜ«∞O Ñ „ H¨ Í~°O K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞º_»∞ L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ #∞O_ç ^ŒH} ∆õ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊
=~°‰Ωõ *ˇ`„· Ü « ∂ « `„ #
« ∞ x~°fiÇ≤ÏOz HÍj‡~ü, J™êûO, HõoOQÍ, Hõ<庉õΩ=∂i q∞#Ǩ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl ѨÓiÎQÍ P„Hq õ ∞OKå_»∞.
K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞ºxH˜ w„ ‰õΩÅ∞ WzÛ# aè~∞° ^Œ∞ ™êO„_H» ˘@ìã.π H„ .˜ ѨÓ. 305 [iy# Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨=
Î ∞ø~°∞º_»∞
ÃãÅ∞ºHõãπ xY~°ì~ü#∞ F_çOz J`«x ‰õΩ=∂Ô~Î ÃÇÏÖˇ<å=∞ q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎ_»∞ ÃãÅ∞ºHõãπ xHõ~°ì~ü
#∞O_ç HÍ|∞Öò, HÍO`«Ü∂ « ~ü, PHõO^ŒÇ¨ ~ü, Ç‘Ï~°\ò á„ êO`åÅ#∞ á⁄O^•_»∞. K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞º_»∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl
HõeÑ≤ ѨiáêeOz# "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ K«H„ =õ iÎ. K«O^„ QŒ ∞Æ Ñ¨Ù#Î ∞H˜ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOz# J`«x Ñ „ ^
¨ •#=∞O„u
H“\˜Å∞º_»∞. =∞ø~°º ™ê„=∂[ºOÖ’ 12 ã¨OIIÅ∞ Hõ~°∞=ÙHÍ@Hõ=ÚÅ∞ ã¨OÉèíqOz#q. K«O„^ŒQÆ∞ѨΠ=∞ø~°∞º_»∞
Hõ~∞° =HÍ@Hõ=ÚÅ #∞O_ç Ñ „ [¨ Å#∞ ~°HO∆˜ K«ÖHË õ |„^É Œ Ïè Ǩï J<Õ Ñ¨O_ç`∞« x ã¨ÇϨ K«~º° =Å¡ *ˇ# · =∞`«O ã‘fiHõiOKå_»∞.
„H©.ѨÓ. 298Ö’ K«O„^ŒQÆ∞ÑÎ̈ =∞ø~°∞º_»∞ ã¨ÖË¡Y# „=`«O áê\˜Oz K«O„^Œyi Ѩ~°fi`«O ÃÑ· =∞~°}˜OKå_»∞. K«O„^ŒQÆ∞ÑÎ̈
=∞ø~°∞º_»∞ ѨiáêÖÏ<å ™œÅÉèºí O H˘~°HÔ · `«# ™ê„=∂*Ϻxfl 4 ~å„ëêìÅ∞QÍ qÉèl í OKå_»∞. Jq 1. `«Ht ∆õ Å, 2. L[˚~Úx,
3. `˘ã¨e, 4 ã¨∞=~°y‚ i.
aO^Œ∞™ê~°∞ : H„ .˜ ѨÓ. 298 #∞O_ç 293 =~°‰Ωõ ѨiáêeOz#"å_»∞ aO^Œ∞™ê~°∞_»∞. W`«xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ Jq∞„`É « ∂
íè `«
J#QÍ â◊`„ ∞« q^ŒfiO㨉Ωõ _»∞ Jx J~°Oú . aO^Œ∞™ê~°∞_»∞ ~Ô O_»∞ ã¨=Ú„^•Å =∞^躌 QÆÅ 16 ~å*ϺÅ#∞ F_çOz#@∞¡
`å~å<å^£ PO\˜Ü∂ ≥ Hõ™È¯ ~åÜ«∞ÉÏ~°O #_çÑ< ≤ å_»∞. PO\˜Ü∂ ≥ Hõãπ ~åÜ«∞ÉèÏi _≥"· ∂
≥ Hõãπ aO^Œ∞™ê~°∞x P™ê÷#OÖ’
~åÜ«∞ÉèÏiQÍ QÆ_áç ê_»∞. aO^Œ∞™ê~°∞x Ñ Ã ^ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_≥# · ã¨∞ã‘=Ú_»∞ `«Ht ∆õ ʼnõΩ Ü«Ú=~åA aO^Œ∞™ê~°∞x
~Ô O_»= ‰õΩ=∂~°∞_≥# · Jâ’‰õΩ_»∞ L[˚~ÚxH˜ ~åA. `«Ht ∆õ Å á„ êO`«OÖ’ =~°‰Î Ωõ Å∞ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕÜ∞« QÍ P
u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞¡#∞ J}˜z"Õz# =ºH˜Î Jâ’‰õΩ_»∞.
aO^Œ∞™ê~°∞_»∞ Jr=Hõ =∞`åxfl PK«iOz L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ =∞O`«@ Ñ
„ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. aO^Œ∞™ê~°∞x
HÍÅO<å\˜ Ñ „ =
¨ ÚY ѨO_ç`∞« _»∞ Ñ≤OQÆo "åã¨=
Î . aO^Œ∞™ê~°∞_»∞ ã¨∞j=Ú_çx K«H„ = õ iÎQÍ KÕã≤ H„ .˜ ѨÓ. 273=
ã¨OIIÖ’ =∞~°}˜OKå_»∞. 273 #∞O_ç 269 ã¨OII =~°‰õΩ QÆÅ ã¨∞j=Ú_çH˜ Jâ’‰õΩ_çH˜ =∞^Œº "å~°ã¨`«fiáÈ~°∞
á„ ê~°OÉè=
í ∞~ÚºOk. Jâ’‰õΩ_»∞ ~å^•QÆ∞ѨÙx
Î ã¨Ç¨ Ü«∞O`À `«# â◊`„ ∞« =ÙÅO^Œix =kOz ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ K«H„ =õ iÎ
J~Ú<å_»∞.
Jâ’‰õΩ_»∞ : H„ .˜ ѨÓ. 269 #∞O_ç 232 =~°‰Ωõ ѨiáêÅ# HÍÅ=Ú Jâ’‰õΩx HÍÅ=Ú W`«x aè~∞° ^Œ∞Å∞ ^Õ"å<åO
Ñ
„ Ü
≤ ∞« ^Œi≈, Ñ
„ Ü
≤ ∞« ^Œi≈ Jâ’‰õΩ_»∞, Jâ’Hõ =^Œ~å "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ q. Éè∫^Œ=
Ì ∞`« Q„ OÆ ^•Å∞ Jâ’‰õΩ_»∞ 99 =∞Ok ™È^Œ~∞° Å#∞
=kOz ~å*ϺxH˜ =zÛ#@∞¡ `≥eÜ«∞*ËÜÚ « K«∞#flk. Éè∫^Œ=
Ì ∞`«. Q„ OÆ ^è•ÅÖ’ Jâ’‰õΩx QÆ∞iOz K≥O_® Jâ’Hõ,
HÍÜ«∞ Jâ’Hõ Jx Ñ „ ™¨ êÎqOK«|_çOk. ^Œ##O^Œ∞x =∞~°}Ï#O`«~O° ã¨fi`«O`«∞_»∞ J~Ú# HõoOQÆ"åã¨∞_»∞ =∞ø~°∞ºÅ
"åºáê~åxfl J_»∞QÆ∞J_»∞QÆ∞<å xÜ«∞O„uOz<å_»∞. Jâ’‰õΩ_»∞ <åQÆ*Ïu "åix J#QÍ HõoOQÆ "åix F_çOK«\ÏxH˜
261 ã¨OIIÖ’ HõoOQÆÑ Ã · Ü«Ú^ŒOÌ Ñ
„ H¨ \
õ O˜ z<å_»∞. ^ÒW J<Õ á„ êO`«OÖ’ [iy# Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ Jâ’‰õΩ_»∞ HõoOQÆ
*Ïu "åix ѨÓiÎQÍ F_çOz H˘xfl "ÕÅ =∞Ok =∞~°}ÏxH˜ HÍ~°‰Ωõ _»∞ J~Ú<å_»∞. HõoOQÆÜÚ « ^ŒOÌ J#O`«~O°
Jâ’‰õΩxÖ’ Ѩi=~°# Î O HõeyOz# ÉèÏÅã¨<åºã≤ Ñ ¿ ~°∞ x„QÀ^Œ. LѨQ∞Æ Ñ¨Ù_ Î ∞» J<Õ Ñ¨O_ç`∞« x ã¨ÇϨ K«~º° =Å#
Jâ’‰õΩ_»∞ É∫^Œ= ú ∞`åxfl ã‘fiHõiOKå_»∞. ã¨O^Œi≈Oz#@∞¡ q=iOz# Jâ’‰õΩ_»∞ L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’x Éè∫^ŒÌ
=∞`«ˆH∆„`åÅOxflO\˜x ã¨O^Œi≈Oz#@∞¡ q=iOz#k =ºHÎ̃ W`üã≤OQ∑, HõoOQÆÜ«Ú^ŒÌO, J#O`«~°O Ѩi=~°Î#O
K≥Ok# Jâ’‰õΩ_»∞ =¸_»= Éè∫^Œ= Ì ∞`« ã¨Owux x~°fiÇ≤ÏOz Éè∫^Œ= Ì ∞`åxfl Ñ
„ Ñ
¨ O¨ `«=∞`«OQÍ =∂iÛ<å_»∞. Jâ’‰õΩ_»∞
ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’<Õ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ JuÃÑ^ŒÌ ~À_»∞¤ =∂~°Oæ #∞ "Õ~ÚOz<å_»∞. =∞iÜ«Ú N#QÆ~° Ѩ@} ì Ïxfl
xi‡Oz<å_»∞. Jâ’‰õΩ_»∞ `«# ™ê„=∂[ºOÖ’ r=Ç≤ÏOã¨#∞ xeÑ≤"Ü Õ ∞« _»O`À áê@∞ |O^Œ∞=ÙÅ#∞, ÉÏxã¨Å#∞,
É
„ ÏǨχ}∞Å#∞ ^ŒÜ∞« `À K«∂_»=Åã≤OkQÍ Ñ „ [¨ Å#∞ HÀ~°∞‰õΩ<åfl_∞» . Jâ’‰õΩ_»∞ ^Œ=∞‡ J<Õ ã≤^•ÌO`åxfl É’kèOKå_»∞.
D ã≤^•ÌO`«OÖ’ Ñ „ [¨ Å∞ hu=O`«OQÍ rqOKåÅx HÀ~°∞‰õΩ<åfl_∞» . ^Œ=∞‡ ã≤^•ÌO`«O Ñ „ K
¨ å~°O KÕÜ∞« _®xH˜ ^Œ~‡° O
=∞Ǩ=∂„`∞« Å∞ J<Õ L^ÀºQÆ∞Å#∞ xÜ«∞q∞OKå_»∞.
Jâ’‰õΩx Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ~°ºÅ ¿Ñ~°∞¡ : ^Õq, eã¨Okq∞„`«, u+¨ºiHõ, HÍ~åfiH˜ =∞iÜ«Ú Ñ¨^•‡=u. ^Õq Éè∫^ŒÌ=∞`åxfl
ã‘fiHõiOzOk. ^Õq ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞¿ÇÏO„^∞Œ _»∞, ‰õΩ=∂Ô~Î ã¨OѶ∞¨ q∞„`.« Jâ’‰õΩx Ѩ@Ñ ì Ù¨ ~å}˜ Jã¨Ok q∞„`.« Jã¨Okq∞„`«
rqOz L#flO`« =~°‰Ωõ Ñ „ u
¨ HÍ~°ºH„ =
õ ∞OÖ’ Jâ’‰õΩ_»∞ LÖÏ¡=O`«OQÍ áêÖÁæ<åfl_∞» . Jã¨Okq∞„`« =∞~°}Ï#O`«~O°
uâ◊ºiHõ Ѩ@Ñ ì Ù¨ ~å}˜ J~ÚºOk. u+¨ºiHõ Éè∫^Œ= Ì ∞`åxfl =ºuˆ~H˜OzOk. É’k=$H∆ÍÅ#∞ #iH˜OzOk. Jâ’‰õΩx
ã¨O`å#O =∞¿ÇÏO„^Œ∞_»∞, u=~°, ‰õΩ<åÅ∞_»∞, *ÏʼnõΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞. Jâ’‰õΩx ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ ã¨OѶ¨∞q∞„`«,
Kå~°∞=∞u. Jâ◊Hõ∆‰õΩx =∞#∞=∞Å∞ ^Œâ◊~°^Œ∞Å∞, ã¨O„Ѩu. „H©.ѨÓ. 232 ã¨OIIÖ’ Jâ’‰õΩ_»∞ `«# "å~°ã¨∞Å#∞
xÜ«∞q∞OK«‰Ωõ O_®<Õ JHõ™ê‡`«∞QÎ Í =∞~°}O˜ Kå_»∞. Jâ’‰õΩ_ç =∞~°}Ï#O`«~O° *ÏʼnõΩ_»∞, ã¨OÑ „ u
¨ , ^Œâ~◊ ^ ° ∞Œ _»∞
ÉèÏ~°`«^Õâßxfl 4 =ÚHõ¯Å∞QÍ qÉèílOz áêeOKå~°∞. Jâ’‰õΩx =∞#∞=_≥·# ã¨O„Ѩu *ˇ·#=∞`åxfl P^ŒiOz
ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O`«@ „ѨKå~°O KÕâß_»∞. Jâ’‰õΩx =∞#∞=∞_≥·# ^Œâ◊~°^Œ∞_»∞ Jr=Hõ =∞`åxfl P^ŒiOz L`«Î~°
ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ Ñ „ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. =∞ø~°º=Oâ◊OÖ’ z=i K«H„ = õ iÎ |$Ǩ^„ ^
Œ ∞Œ _»∞. |$ǨÏ^„ =
Œ Ùx ã¨~fi° ã
à <
· åº^Œ‰Ω∆õ _»∞
‰õΩ+¨ºq∞„`« â◊√OQÆ∞_»∞. „H©.ѨÓ. 187 ã¨OIIÖ’ ‰õΩ+¨ºq∞„`« „â◊√OQÆ∞_»∞ |$Ǩτ^Œ=Ùxfl =kOz =∞ø~°º ™ê„=∂*Ϻxfl Ѩ`«#O
KÕâß_»∞. =∞ø~°º™ê„=∂[ºO Ѩ`«<å#O`«~°O ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Pq~°ƒùqOz# W`«~° =OâßÅ∞ â◊$OQÆ=Oâ◊=Ú,
KÕk=Oâ◊=Ú, =∞iÜ«Ú âß`«"åǨÏ# =Oâ◊=Ú.
=∞ø~°∞ºÅ ѨiáêÅ# : =∞ø~°º K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞ H“\˜Å∞ºx J~°úâß„ã¨ÎO „ѨHÍ~°O ѨiáêÅ# x~°fiÇ≤ÏOz „Ѩ[Å#∞ `«#
Hõ#fla_»¤Å =ÖË HÍáê_ç<å~°∞. ѨiáêÅ#‰õΩ JkèѨu K«„Hõ=iÎ K«„Hõ=iÎH˜ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨Ç¨ÏHõiOK«_®xH˜
=∞O„u=∞O_»e HõÅ^Œ∞. 1. ã ¿ <åѨu, 2. Ü«Ú=~åA 3. ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ D =ÚQÆ∞~æ ∞° 48 "ÕÅ J}ÏÅ#∞ r`«OQÍ
ã‘fiHõiOKå~°∞. 4. ã¨OǨ~°Î 5. ã¨xfl^•`«. ã¨OǨÏ~°Î J#QÍ Ñ¨#∞fl =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã JkèHÍi, ã¨#fl^•`« J<Õ"å_»∞
HÀâßkèHÍi. D W^Œ~Ì ∞° 24 =ÖË J}ÏÅ#∞ r`«OQÍ ã‘fiHõiOKÕ"å~°∞. ѨiáêÅ<å ™œÅÉèºí OH˘~°HÔ · =∞ø~°º K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞
`«=∞~å*Ϻxfl 5 ~å„ëêìÅ∞QÍ qÉèl í OKå~°∞. ~å„ëêìxH˜ JkèÑu ¨ ‰õΩ=∂~°=∂`«∞ºÅ∞ ‰õΩ=∂~°=∂`«∞ºxH˜ ѨiáêÅ#Ö’
ã¨ÇϨ H˜~O° Kå_®xH˜ Hˆ O„^OŒ Ö’ =ÖË ~å„ëêìOÖ’ ‰õÄ_® =∞O„u=∞O_»e HõÅ^Œ∞. ѨiáêÅ<å ™œÅ|ºO H˘~°HÔ · =∞ø~°º
K«H„ =
õ ~°∞ÅÎ ∞ ''PǨ~°O—— J#QÍ lÖÏ¡QÍ qÉèl í OKå~°∞. PǨ~°O‰õΩ JkèÑu ¨ ~°OAHõ. Jâ’‰õΩ_»∞ `«# tÖÏ™êã¨#OÖ’
~°AHõ‰Ωõ QÆÅ á„ ê=ÚYº`« QÆ∂iÛ q=iOKå_»∞. K«i`„ H« Í~°∞Å∞ ~°AHõ#∞ <Õ\˜ HõÖHˇ ~ìõ Åü `À áÈeÛ<å~°∞. ~°AHõ‰Ωõ
ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOKÕ JkèHÍi LHõ.Î Ü«ÚHõÎ PǨ~°OÖ’x ~Ô =#∂º =º=Ǩ~°O x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å_»∞. ѨiáêÅ<å
™œÅÉèºí O H˘~°HÔ · PǨ~åxfl Ñ
„ ^¨ âÕ O◊ QÍ qÉèl
í OKå~°∞. Ñ„ ^
¨ âÕ ßxH˜W JkèÑu¨ á„ ê^Õ+‰≤ Ωõ _»∞. 5 #∞O_ç 10 Q„ Í=∂ʼnõΩ
HõeÑ≤ W^Œ~Ì ∞° JkèHÍ~°∞Å∞ xÜ«∞q∞OK«|_®¤~∞° . 1. ™ê÷xHõ, 2. QÀѨ, ѨiáêÅ#Ö’ z=i ÉèÏQÆO Q„ Í=∞O, Q„ Í=∂xH˜
JkèÑu
¨ Q„ Í=∞x.
#QÆ~°áêÅ# : H“\˜Å∞º_»∞ J~°âú ß„ãOΨ Ö’ "≥∞QÆãhΨ H WO_çHÍ Q„ OÆ ^ŒOÖ’ #QÆ~á° êÅ# QÆ∂iÛ q=iOKå_»∞. #QÆ~åxH˜
JkèѨu <åQÆs‰õΩ_»∞. "≥∞QÆã¨Îhãπ <åQÆs‰õΩxfl e„QÆ=∞<ÀO Jx Ñ≤eKå_»∞. <åQÆs‰õΩxH˜ ѨiáêÅ#Ö’
ã¨ÇϨ HõiOK«_®xH˜ 30 =∞Ok ã¨É∞íè ºÅ`À ‰õÄ_ç# ‰õÄ@q∞ HõÅ^Œ∞. 30 =∞Ok ã¨É∞íè ºÅ∞ 6 Hõq∞\©Å∞QÍ qÉèl
í OK«|_ç
#QÆ~á° êÅ# x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∞.
Ãã·xHõ =º=ã¨÷ : K«O„^ŒQÆ∞ѨΠ=∞ø~°∞º_»∞, Jâ’‰õΩ_»∞ 6 ÅHõ∆Å Ãã·<åºxfl áÈ+≤OKå~°∞. K«O„^ŒQÆ∞ѨΠ=∞ø~°∞º_»∞ Ѩ^•ã≤
^ŒàÏxH˜, Jâ◊fiÜ«Ú`« ^ŒàÏxH˜ á„ ê=ÚYº`«xKåÛ_∞» . ã
à <
· åºxH˜ JkèÑu
¨ K«H„ =
õ iÎ. K«H„ =
õ iÎH˜ ã¨ÇϨ HõiOKÕ JkèHÍi
ã
¿ <åѨu, ã
¿ <åѨu Jâ’‰õΩx HÍÅOÖ’ ã à x
· Hõ =º=ã¨÷ ѨÓiÎQÍ x~°∞ѨÜ∂
≥ QÆO J~ÚºOk.
<åºÜ«∞=º=ã¨÷ : =∞ø~°∞ºÅ∞ H“\˜Å∞ºx J~°úâß„ã¨ÎO, =∞}∞^Œ~°‡âß„ã¨ÎO „ѨHÍ~°O <åºÜ«∞=º=ã¨÷#∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∞.
ã≤qÖò, „H˜q∞#Öò <åºÜ«∞=º=ã¨÷‰õΩ "Õ~°∞ KÕã≤# "≥Ú^Œ\˜ K«„Hõ=iÎ Jâ’‰õΩ_»∞. =∞ø~°∞º_»∞ „QÍ=∞ ™ê÷~Ú #∞O_ç
Hˆ O„^™Œ ê÷~Ú =~°‰Ωõ J<ÕHõ <åºÜ«∞™ê÷<åÅ#∞ U~åÊ@∞KÕ™ê~°∞. Hˆ O„^™Œ ê÷#OÖ’ K«H„ = õ iÎ, ™ê÷hÜ«∞OÖ’ 800 Q„ Í=∂Å∞
LO\Ï~Ú. ^ „ À}=ÚHõÖ’ 400 Q„ Í=∂ʼnõΩ, Hõ~"° å\˜HÖõ ’ 200 Q„ Í=∂Å∞, ã¨OQ„ ÇÆ Ï¨ Ö’ 10 Q„ Í=∂ʼnõΩ ã¨O|OkOz#
JkèHÍ~°∞Å∞ LO\Ï~°∞. =∞ø~°º K«H„ =õ ~°∞ÅÎ ∞ <庙ê÷#OÖ’ Ju Hõ+" ì¨ ∞≥ #
ÿ tHõÅ∆ #∞ qkèOKå~°∞, Jâ’‰õΩ_»∞ tHõÅ∆ Ö’
HÍ\˜<åºxfl `«yOæ Kå_»∞.
PiúHõ Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ : =∞ø~°∞ºÅ =ÚYº"≥∞#
ÿ <å}ˇO ''Ѩ}O—— K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î =∞ø~°∞º_»∞ Jâ’‰õΩ_»∞, L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’xHõ
H˘xfl "ÕÅ ZHõ~åÅ Éè∂ í q∞x ã¨ãº¨ âß=∞ÅOQÍ =∂~åÛ~∞° . ѨO_ç#ѨO@Ö’ 1/4= =O`«∞ tã¨∞‰Î Ωõ =ã¨∂Å∞ KÕâß~°∞.
™ê„=∂[ºOÖ’x Éè∂ í =ÚÅxflO\˜H˜ JkèÑu ¨ K«H„ =õ iÎ =∞ø~°∞ºÅ∞ QÆ∞[~å`üÖ’x ÉèÏ~°HK õ Û«O, "≥ãÉìπ Oˇ QÍÖòÖ’x `å„=∞euÎ
~ˆ =٠Ѩ@} ì ÏÅQÆ∞O_® W`«~° ^ÕâßÅ`À "åºáê~°O KÕâß~°∞. =~°‰Î Ωõ Å∞ Hõeã≤H@ õ ∞ìQÍ â„ }ı ∞Å#∞ U~åÊ@∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~∞° .
=~°HÎ õ ã¨OѶ∞¨ O ™⁄O`« <å}Ë=ÚÅ#∞ =∞iÜ«Ú ™⁄O`« ã à <· åºxfl U~åÊ@∞KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~∞° . L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ "åºáê~°O
Jaè=$kÌ K≥O^Œ_®xH˜ HÍ~°}O J~Ú# K«H„ = õ iÎ Jâ’‰õΩ_»∞. Jâ’‰õΩ_»∞ áê@b ѨÙ`„ O« #∞O_ç `«Ht ∆õ Å =~°‰Ωõ
JuÃÑ^ŒÌ ~À_»∞¤ =∞~°Oæ xi‡OKå_»∞. L[˚~Úx =∞^ŒºÑ „ ^¨ âÕ Öò ’ #QÆ~O° JuÃÑ^ŒÌ =~°HÎ õ Hˆ O„^OŒ QÍ Jaè=$kÌ K≥OkOk.
QÆ∞[~å`üÖ’x ÉèÏ~°∞HõKÛ«O, ɡOQÍÖòÖ’x `å„q∞eÑ≤Î =ÚYº"≥∞# ÿ ~ˆ =ÙѨ@} ì ÏÅ∞QÍ qÅã≤e< ¡ å~Ú.
"åã¨∞t Î ÅÊO : Jâ’‰õΩ_»∞ tÖÏâßã¨<åÅÖ’, Hõ@_ ì ®ÅÖ’ #Å∞Ѩ٠K«∞Hõ¯~å~Ú, QÀ^Œ∞=∞ ~°OQÆ∞ K«∂<å~ü, L`«~Î °
Ñ
„ ^
¨ âÕ Öò ’x =∞^Œ∞~å á„ êO`«O #∞Oz `≥ÑÊ≤ Oz<å~°∞. Jâ’‰õΩ_»∞ `«# tÖÏâßã¨<åÅÖ’ x~å‡}OÖ’ w„ ‰õΩ Ѩ^`ÌŒ ∞« Å#∞
LѨÜ∂ ≥ yOKå_»∞. Jâ’‰õΩx âßã¨<åÅÖ’ "å_ç# ÉÏ+¨Å∞ 1. | „ Ç≤χ, 2. Hõ~Àã≤Ê, 3. w„ ‰õΩ, |
„ Ç≤χeÑ≤x 1837Ö’
K«kq# K«i`„ H« Í~°∞_»∞ *Ë"∞£ û Ñ „ <≤ ãû≥ .π |
„ Ç≤χeÑ≤ Z_»=∞ #∞O_ç ‰õΩ_çH˜ ~åÜ«∞|_»∞`«∞Ok. Hõ~Àã≤e÷ Ñ≤ ‰õΩ_ç #∞O_ç
Z_»=∞‰õΩ ~åÜ«∞|_»∞`«∞Ok. ÉèÏ~°`«^Õâ◊O "åÜ«∞=º „áêO`«OÖ’ ÅaèOz# HÍO^ŒÇ¨~ü âßã¨#O „w‰õΩÉèÏ+¨Ö’
~åÜ«∞|_çOk. Jâ’‰õΩ_»∞ =∞^躌 Ñ „ ^¨ âÕ Öò ’x ÉèÏ~üÉÏè ~ü QÆ∞é˜ÅÖ’ "Õ~ÚOz# âßã¨#=Ú Jâ’‰õΩx ã¨~fi° `« ã¨Ç¨ #=Ú
QÆ∂iÛ q=iOK«∞K«∞#flk. Jâ’‰õΩ_ç âßã¨#O Ñ „ H¨ Í~°O Jr=Hõ=∞`«ã∞¨ ^äÅŒ ‰õΩ J<ÕHõ QÆ∞ǨÅ#∞ xi‡OKå_»∞. Jâ’‰õΩ_»∞
`«#‰õΩ`å#∞ ^Œ~≈° ~°H‰∆õ Ωõ _»∞QÍ Ñ
¿ ~˘¯O@∞ "Õ~ÚOz# âßã¨#=Ú ™ê~ü<å^£ âßã¨#=Ú. Jâ’‰õΩ_»∞ Q“`«=∞|∞^Œ∞x Ì
^Õ=Ù_çQÍ H©iOÎ z# âßã¨#O |„|∞âßã¨#=Ú. HõoOQÆÜÚ « ^ŒOÌ QÆ∞iOz `≥eÑ ¿ âßã¨#O 13= ~åu âßã¨#=Ú.
â◊√OQÆ=Oâ◊O : D =Oâ◊O QÆ∂iÛ `≥eÜ«∞*Ë¿ã P^•~åÅ∞ 1. Ѩ`«∞[e ~°zOz# =∞ǨÉèÏ+¨º=Ú, 2.
HÍo^•ã¨∞~°zOz# =∂à◊qHÍl˝ q∞„`«∞_»∞, 3. ÉèÏ#∞_»∞ ~°zOz# ǨÏ~°¬K«i„`«, 4. HÍ~°"Õà◊√_ç ǨuQÆ∞Oáê
âßã¨#=Ú, 5. ÉèÏQÆÉÏè ^
„ ∞Œ _ç *Ïãπ #QÆ~âü ßã¨#O.
ѨÙ+¨ºq∞„`«â◊$OQÆ∞_»∞ : W`«_»∞ „|Ǩχ}∞_»∞, Éèí~°^•fi[ QÀ„u‰õΩ_»∞. W`«_»∞ |$ǨÏ^Œ$_ç Ãã·<åº^ŒHõ∆_»∞. W`«_»∞ „Ѩ[Å
ã¨ÇϨ HÍ~°O`À K«H„ = õ iÎ J~Ú<å_»∞. ѨÙ+¨ºq∞„`â« $◊ OQÆ∞x ‰õΩ=∂~°∞_≥# · e„y"≥∞`„ O« _»∞ q^Œ~ƒ°Ñ à · ^ŒO_≥uÎ Ü«∞[˝ â„ +ı µ¨ _
ì ∞» x
F_çOz J`«x ‰õΩ=∂Ô~Î =∂à◊qHõ#∞ q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. WO_À„w‰õΩ K«„Hõ=iÎ J~Ú# _≥q∞„\˜Ü«∞<£
ѨÙ+¨ºq∞„`â« $◊ OQÆ∞x Ñà · Ü«Ú^ŒOÌ Ñ„ H¨ \õ O˜ Kå_»∞. ѨÙ+¨ºq∞„`â« $◊ OQÆ∞_»∞ Jyflq∞„`∞« _» _≥q∞„\Ü
˜ ∞« ãπ#∞ ѨÓiÎQÍ F_çOz<å~°∞.
HõoOQÆ K«„Hõ=iÎ HÍ~°"Õà◊√_»∞ L`«Î~°ÉèÏ~°`«^Õâ◊O ÃÑ· ^ŒO_≥uÎ =∞QÆ^Œ =~°‰õΩ QÆÅ â◊$OQÆ ™ê„=∂*Ϻxfl ÔQÅ∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞.
HÍ~°"àÕ √◊ _»∞ =∞QÆ`« á„ êO`«O #∞O_ç *ˇ# · q„QÇ Æ ¨ Å#∞ fã¨∞H˘x "≥o§<å_»∞. HÍ~°"àÕ √◊ _»∞ L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ Ã ·
~Ô O_»∞™ê~°∞¡ ^ŒO_≥`QΫ Í ^ŒO_»Ü∂ « `„ #« ∞ xÜ«∞O„uOK«ÖHË áõ È~Ú# K«H„ = õ iΠѨÙ+¨ºq∞„`â« $◊ OQÆ∞_»∞ ѨÙ+¨ºq∞„`« â◊$OQÆ∞_»∞
Ç≤ÏO^Œ∂`«ã∞¨ _ ÷ #
·≥ Éè∫^Œ=
Ì ∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. ÖÏ~°Ç¨ `ü, 㨙„ êÜü∞ á„ êO`«OÖ’x Éè∫^Œ= Ì ∞`«ã∂ ¨ á÷ êÅx ѨÙ+¨ºq∞„`â« $◊ OQÆ∞x
ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ xi‡OK«|_ç#q. â◊$OQÆ=∞`«ã¨∞÷Å ~å[^•x qk+¨. â◊$OQÆ=∞`«ã¨∞÷ŠѨiáêÅ<å "≥·|=O
QÆ∞iOK≥ `≥ÅÜ«∞*Ëã ¿ âßã¨#=Ú ÉÏQÆ| „ ^Œ∞x ÉËã# π QÆ~O° âßã¨#=Ú.
Hõ#∞=∞ =Oâ◊O : #Å∞QÆ∞~°∞ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ 45 ã¨OIIÅ∞ áê@bѨÙ`„ « #QÆ~åxfl Ñ „ ã
¨ ∞¨ `Î O« aǨ~üÖ’x áê\Ïfl #QÆ~åxfl
~å[^è•xQÍ KÕã∞¨ H˘x KÕã∞¨ H˘x L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl ѨiáêeOz<å~°∞. Hõ#∞=∞ =Oâ◊™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞.
"åã¨∞^Õ=Ùx J#O`«~O° Éè∂ í q∞ѨÙ`„ ∞« _»∞ K«H„ =
õ iÎ J~Ú<å_»∞. Éè∂ í q∞ѨÙ`„ ∞« x J#O`«~O° <å~åÜ«∞}, <å~åÜ«∞}
J#O`«~O° ã¨∞+¨~‡° K«H„ =
õ ~°∞ÅÎ ∞ J~Ú<å~°∞. ã¨∞+¨~‡° áêiѨÅ# HÍÅOÖ’ ‰õΩO`«# âß`«Hiõ ‚ L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ
à ·
^ŒO_≥uÎ ã¨∞+¨~‡° #∞ =kOz Hõ#∞=∞=Oâßxfl Ѩ`# « O KÕâß_»∞.
âß`«"åǨÏ# =Oâ◊O : âß`«"åǨÏ#∞Ö’¡ =∞ø~°∞ºÖË ™ê=∞O`«∞Å∞. gi ã¨fiã¨Å÷ O âß`«"åǨÏ#∞¡ |ÖÏ¡i á„ êO`åxH˜
K≥Ok# "åix x~åÌiOz# K«i`„ H« Í~°∞Å∞ ã¨∞H„ ÍOHõ~.ü âß`«"åǨÏ#∞Åk q^Œ~ƒ° Jx q∞~åÑ≤,=∞ǨÏ~å„+ì¨ Jx
ã¨∞H„ Hõ Í~ü =∞iÜ«Ú aѨàÏKåi. âß`«"åǨÏ#∞Å∞ PO„^∞Œ Åx =∞Ǩl<£ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ K«i`„ H« Í~°∞Å∞ `≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞.
âß`«"åǨÏ#∞Å QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*Ëã ¿ ed`« ѨÓ~°fiHõ ѨÙ~å=ã¨∞Î P^è•~åÅ∞ 1. PO„^•è J<Õ á„ êO`«O S`«~ˆ Ü«∞
É„ ÏǨχ}OÖ’ HõÅ^Œ∞. S`«~ˆ Ü«∞ É
„ ÏǨχ}ËÜ∞« H„ .˜ ѨÓ. 1000= ã¨OIIÖ’ ~°zOK«|_ç#k. H“\˜Å∞º_»∞ `«# J~°âú ß„ãΨ
Q„ OÆ ^ŒOÖ’ PO„^∞Œ Å QÆ∂iÛ q=iOKå_»∞. "≥∞QÆãh Ψ ãπ, ZiÜ«∞<£ `«=∞ Q„ OÆ ^•ÅÖ’ PO„^∞Œ Å ã à x
· Hõ =º=ã¨÷ QÆ∞iOz
q=iOKå~°∞. "å`åºÜ«∞# ~°zOz# Q˘à◊+Ñ ¨ ã Ψ u
¨ , QÆ∞}ÏÅ∞_»∞ ~°zOz# |$ǨÏ`ü Hõ^•è =∞O[i, "å`åºÜ«∞#
~°zOz# HÍ=∞ã¨∂`„ åÅ∞ âß`«"åǨÏ#∞Å HÍÅO<å\˜ ™ê=∂lHõ PiúHõ Ѩiã≤`÷ ∞« Å QÆ∂iÛ q=iã¨∞OÎ k. â◊~‡° =~°‡
ã¨Oã¨$¯`«OÖ’ ~°zOz# HÍO„`O« `„ « "åºHõ~} ° =Ú ã¨Oã¨$¯`« "åºHõ~} ° O QÆ∂iÛ q=iã¨∞OÎ k. PKå~°º <åQÍ~°∞# ˚ ∞_»∞
~°zOz# „Ѩ*Ï˝áê~°q∞`«, 㨄ǨïÖËHõ, =∂^Œºq∞Hõ"å^Œ, ~°ã¨~°`åflHõ~°=Ú, P~ÀQƺ=∞O[i âß`å"åǨÏ#∞Å <å\˜
q*Ï˝#âß„ãΨ Jaè=$kÌ =∞iÜ«Ú Éè∫^Œ= Ì ∞`« Ѩiã≤u ÷ QÆ∂iÛ q=iã¨∞# Î flk. <åã≤H,± <å}ÏQÍ\ò, ǨÏuQÆ∞OѶʨ ,ù QÆ∞O@∞Ѩe¡
âßã¨#=ÚÅ∞ âß`«"åǨÏ#∞Å K«H„ = õ ~°∞ÅÎ QÆ∂iÛ q=iã¨∞# Î flk. w„ ‰õΩ ~À=∞<£ ^ÕâßÅÖ’ ÅaèOz# âß`«"åǨÏ#∞Å
K«H„ =õ ~°∞ÅÎ <å}ˇ=ÚÅ∞ âß`«"åǨÏ#∞Å PiúHõ =º=ã¨÷ QÆ∂iÛ q=iã¨∞# Î flk. 30 =∞Ok ~åAÅ∞ ™ê„=∂*Ϻxfl 450
ã¨OIIÅ∞ ѨiáêeOKå~°x `≥Å∞ã¨∞OÎ k. H„ .˜ ѨÓ. 230 #∞O_ç H„ .© â◊. 225= ã¨OIIÅ =~°‰Ωõ âß`«"åǨÏ#∞Å∞ ^ŒH} ∆˜
ÉèÏ~°`^
« âÕ ßxfl HõeÑ≤ ѨiáêeOKå~°∞. Jâ’‰õΩx =∞~°}Ï#O`«~O° =∞ø~°∞ºÅ JkѨ`åºxfl =ºuˆ~H˜Oz âß`«"åǨÏ#
™ê„=∂*Ϻxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. âß`«"åǨÏ# =OâßxH˜ =¸Å ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ N=ÚY∞_»∞, W`«xx ã≤q∞‰õΩ_»∞ ‰õÄ_®
Jx JO\Ï~°∞. W`«x <å}ˇ=ÚÅ∞ HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’x HÀ\˜eOQÍÅ =∞iÜ«Ú =∂#∞ÅQÆ∞@ì J<Õ á„ êO`«OÖ’
ÅaèOz#q. W`«x ~å[^•x ^Œ~} ° H˜ À@ ÖË^• ^•#ºHõ@HõO ÖË^• J=∞~å=u. N=ÚY∞_»∞ HõsO#QÆ~,ü #ÖÁæO_»,
NH͉õΩà◊O, J=∞~å=u, QÆ∞O@∂~°∞ lÖÏ¡Å =~°‰Ωõ `«# ™ê„=∂*Ϻxfl qã¨iÎ OѨ*âË ß_»∞. =∞Ǩ~å„+# ì¨ ∞ ѨiáêeOKÕ
=∞Ǩ~°k‰è Ωõ _»∞ ‰õΩ=∂Ô~#
Î ∞ <åQÆiHõ#∞ N=ÚY∞x ‰õΩ=∂~°∞_≥# · XHõ@= âß`«Hiõ H‚ ˜ q"åǨÏO KÕâß~°∞.
XHõ@= Hõ$+¨µ‚_»∞ : NHõ$+¨‚ =∞~°}Ï#O`«~O° J`«x `«=Ú‡_≥#· XHõ@= Hõ$+¨µ_‚ ∞» XHõ@= âß`«Hiõ ‚ `«~Ñ° Ù¨ # ѨiáêÅ#
x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. XHõ@= Hõ$+¨µ_
‚ ∞» `«# ™ê„=∂*Ϻxfl =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’x <åã≤H± =~°‰Ωõ qã¨iÎ OѨ*âË ß_»∞. XHõ@= Hõ$+¨‚
=∞~°}Ï#O`«~O° N =ÚY∞x ‰õΩ=∂~°∞_≥# · XHõ@= âß`«Hiõ ‚ K«H„ =õ iÎ J~Ú<å_»∞.
XHõ@= âß`«Hõi‚ : âß`«"åǨÏ#∞Å K«„Hõ=~°∞ÎÅÖ’ "≥Ú^Œ\˜ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ XHõ@= âß`«Hõi‚ W`«xH˜ ã¨=∞HÍe‰õΩÅ∞
HÍ~°"àÕ √◊ _»∞, ѨÙ+¨ºq∞„`â« $◊ OQÆ∞_»∞. Ju Q˘ÑÊ̈ ã
à #
· ºOÖ’ XHõ@= âß`«Hiõ ‚ #~°‡^• #k kQÆ∞= ÉèÏQÆO #∞O_ç Hõ<庉õΩ=∂i
=~°‰Ωõ QÆÅ Éè∂ í ÉèÏQÍÅ#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞. XHõ@= âß`«Hiõ ‚ HÍ~°"àÕ √◊ x KÕ`∞« Ö’¡ F_çOK«|_ç f~°~ˆ =٠Ѩ@}
ì ÏÅ#∞
HÀÖ’ÊÜ∂ « _»∞. XHõ@= âß`«Hiõ ‚ `«# Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å zǨÏflOQÍ Jâ◊fi"Õ∞Ѷ∞¨ Ü«∂QÍxfl x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. XHõ@=
âß`«Hiõ ‚ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ Ñ ¿ ~°∞ ^ŒH} ∆˜ ÏkѨu.
Ô~O_»= âß`«Hõi‚ : W`«_∞» âß`«"åǨÏ# ™ê„=∂*Ϻxfl 56 ã¨OIIÅ∞ ѨiáêeOKå_»∞. ѨiáêÅ#HÍÅOÖ’ QÆ∞[~å`ü
=∞iÜ«Ú =∞Ǩ~å„ëêìÅÖ’ J<ÕHõ z#fl ~å*ϺÅ∞ Pq~°ƒq ù OKå~Ú. HÍ~°"àÕ √◊ x =∞~°}Ï#O`«~O° ~Ô O_»= âß`«H~õ ‚°
QÆ∞O@∞Ѩe,¡ =¸+≤H,õ Ñ≤`∞« O_» #QÆ~åÅ#∞ P„Hq
õ ∞OK«_O» `À áê@∞ f~°~ˆ =Ù á„ êO`åxfl `«# ™⁄O`«O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» .
‰õΩO`«Å âß`«Hõi‚ : ‰õΩO`«Å âß`«Hiõ ‚ L`«~Î ° ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ñà · ^ŒO_≥uÎ Hõ~‡° =Oâ◊OÖ’ z=i K«H„ =õ iÎ J~Ú# ã¨∞+¨~‡° #∞
=kOz L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ `«# ™ê„=∂*Ϻxfl qã¨iÎ OѨ*âË ß_»∞. ‰õΩO`«Å âß`«Hiõ ‚ â◊~fi° =~°‡ J#∞ É „ ÏǨχ}∞_çx
L`«~Î ° ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ #∞O_ç ^ŒH} ∆˜ Éè$í Ï~°`^
« âÕ O◊ ‰õΩ fã¨∞Hõ=zÛ J`«xKÕ ã¨Oã¨$¯`« "åºHõ~}
° O Q„ OÆ ^•xfl "
„ å~ÚOKå_»∞.
‰õΩO`«Å âß`«Hiõ ‚ ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ ã¨Oã¨$¯`« ÉèÏ+¨‰Ωõ á„ êg}ºO Ñ Ã iyOk.
Ǩà◊√_»∞ : W`«#∞ â◊`"« åǨÏ#∞Å K«H„ =õ ~°∞ÅÎ Ö’ 17= K«H„ =õ iÎ. Ǩà◊√_»∞ ~À=∞<£ K«H„ =õ iÎ JQÆããΨ ‰π Ωõ ã¨=∞HÍe‰õΩ_»∞,
Ǩà◊√_»∞ á„ êHõ$`« ÉèÏ+¨Ö’ 700 â◊$OQÍ~° QÍ^ŒÅ`À ‰õÄ_ç# QÍ^Œ+Ñ ¨ âΨ √◊ u J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. Ǩà◊√_»∞
NÅOHõ ^ÕâßxH˜ K≥Ok# Ü«Ú=~å}˜ bÖÏ=ux q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . Ǩà◊√x q"åǨÏO QÆ∞iOz ‰õΩ`«∞ǨÏà◊√_»∞,
~°zOz# Q„ OÆ ^ŒO ''bÖÏ=u Ѩi}Ü«∞O—— Ǩà◊√x HÍÅOÖ’ QÆ∞}Ï#∞º_»∞ J#∞ ѨO_ç`∞« _»∞ QÆ$ǨÏ`üH^ õ •=∞O[i
J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. Ǩà◊√xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞Å∞ Hõq=`«Åû ∞_»∞.
Q“`«q∞ ѨÙ`„ « âß`«Hiõ ‚ : âß`«"åǨÏ#∞Å K«H„ =
õ ~°∞ÖÎ ’¡ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞, Q“`«q∞ѨÙ`„ « âß`«Hiõ ‚ Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å∞ ѨiáêÅ<å
"≥É
· =
íè O QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*Ëã ¿ âßã¨#O <å}Ë=ÚÅ∞ *’QÆÖò `«Oaè á„ êO`«OÖ’ ÅaèOz#q. Q“`«q∞ѨÙ`„ « âß`«Hiõ ‚
23= âß`«"åǨÏ# ~åA. JuÃÑ^ŒÌ =Oâ◊OÖ’ +¨Ç¨ ~å@Hõ =Oâ◊ã∞¨ _ ÷ #·≥ =∞Ǩáê#∞#fl J`«x "å~°ã∞¨ Å#∞ =kOz
Q“`«q∞ ѨÙ`„ ∞« _»∞ QÆ∞[~å`ü =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’x KåÖÏ Éè∂ í ÉèÏQÍÅ#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞. D Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂ʼnõΩ zǨÏflOQÍ
Q“`«q∞ѨÙ`„ « âß`«Hiõ ‚ Jâ◊fi"Õ∞Ѷ∞¨ Ü«∂QÍxfl x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. Q“`«q∞ѨÙ`„ « âß`«Hiõ ‚ aè~∞° ^Œ∞Å∞ 'ZHõÉ
„ ÏǨχ}— Hõu
„∆ Ü«∞
^Œ~°Ê=∂}, PQÆ#∞# xÅÜ«∞, „uã¨=Ú„^ŒÖ’Ü«∞, Ñ≤`«"åǨÏ# J<Õ aè~°∞^Œ∞Å∞ HõÅ=Ù. Q“`«g∞Ѩل`« âß`«Hõi‚
=∞~°}Ï#O`«~O° Jux ‰õΩ=∂~°∞_≥# · "å+≤+Ñ ì¨ Ù¨ `„ « ~Ô O_»= ‰õΩÅ=∂q K«H„ =
õ iÎ JÜ«∂º_»∞. =t+¨ì ѨÙ`„ « ~Ô O_»=
‰õΩÅ=∂q HÍ~°= Î ∞Hõ =Oâ◊ã∞¨ _
÷ #
·≥ â◊ã#
Ψ ∞O_ç KÕuÖ’ F_çOK«|_®¤_∞» ... ‰õΩÅ=∂x Ü«Ú^Œg Ì ~°∞_»∞ HÍHõáÈ~Ú#
"åºáê~°, "å}˜[º âß`«"åǨÏ# =Oâßxfl, ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl =ÚO^Œ∞ =~°∞ã¨Ö’ xeÑ≤#"å_»∞, W`«x <å}Ë=ÚÅÃÑ· Ѩ_= » ,
`≥~°KåѨ QÆ∞~°∞ÎÅ∞ HõÅ=Ù.
t=„ãΑ âß`«Hiõ ‚ : W`«_∞» ~°∞^
„ ^
Π#
Œ ∞_»∞ J#∞ K«H„ =
õ iÎK∞« F_çOK«|_ç J`«x ‰õΩ=∂i âß`«Hiõ ‚ K«H„ =
õ iÎ J~Ú<å_»∞.
Ü«∞[˝N âß`«Hiõ ‚ : W`«#∞ âß`«"åǨÏ# K«H„ = õ ~°∞ÖÎ Ï¡ z=i Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. Ü«∞[˝N âß`«Hiõ ‚ âß`«"åǨÏ# ™ê„=∂[º
ѨÓ~°fi "≥É · "
íè åxfl HÍáê_ç ^ŒH}∆˜ ã¨=Ú„^•nâ◊fi~° J#∞ aè~∞° ^Œ∞#∞ á⁄O^•_»∞. Ü«∞[˝N âß`«Hiõ ‚ <å}ˇ=ÚÅÃÑ· `≥~K ° åѨ
QÆ∞~°∞ÅÎ ∞ HõÅ=Ù. Ü«∞[˝N âß`«Hiõ ‚ w„ ‰õΩ, ~À=∞<£ ^ÕâßÅ`À "åºáê~°O =Jaè=$kÌ KÕâß_»∞. Ü«∞[˝N âß`«H~õ ‚° NѨ~fi° `«O
ÖË^• <åQÍ~°∞# ˚ H˘O_» =^ŒÌ JuÃÑ^ŒÌ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. ^•x Ñ ¿ ~ˆ <åQÍ~°∞# ˚ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O. D
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xH˜ JkèÑu ¨ PKå~°º <åQÍ~°∞# ˚ ∞_»∞. D qâ◊fikºÅÜ«∞OÖ’ K≥< · å, |~å‡, \˜É\ ˇ ò =∞iÜ«Ú PÔQflÜ∞«
Pã≤Ü∂ « ^ÕâßʼnõΩ K≥Ok# q^•º~°∞ÅÌ ∞ K«^∞Œ =ÙH˘<åfl~∞° . âß`«"åǨÏ#∞Å K«H„ = õ iÎÖ’ z=i"å_»∞ =¸_»= ‰õΩÅ=∂q.
=¸_»= ‰õΩÅ=∂q Ãã·<åº^Œº‰õ∆Ω_»∞ HõO_»<å^Œ∞_»∞. =¸_»= ‰õΩÅ=∂q Jã¨=∞~°∞Ì_»∞ HÍ=_»O`À DH∆͉õΩÅ∞
ã¨fi`«O`„ ~« å[ºO ™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. âß`«"åǨÏ#∞ŠѨ`# « O `«~åfi`« ^ŒH}
∆˜ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ ™ê÷ÑO≤ K«|_»¤ ™ê„=∂*ϺÅ∞
DH∆͉õΩÅ∞, âßÖOHÍÜ«∞#∞Å∞, q+¨µ‰‚ Ωõ O_ô#∞Å∞ P#O^ŒQÀ„`ÀAÅ∞, á„ êp# ѨÅ= ¡ ÙÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞"å~°∞.
âß`«"åǨÏ#∞ŠѨiáêÅ# : âß`«"åǨÏ#∞ŠѨiáêÅ<å =∞ø~°º ѨiáêÅ<å áÈe LO@∞Ok. ѨiáêÅ#‰õΩ JkèÑu¨
K«„Hõ=iÎ. K«„Hõ=iÎH˜ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨Ç¨ÏHõiOK«_®xH˜ ¿ã<åѨu Ü«Ú=~åA, ѨO_ç`«~å=ÙÅ`À ‰õÄ_ç# =∞O„u
=∞O_»e HõÅ^Œ∞. ѨiáêÅ<å ™œÅ|ºO H˘~°‰õΩ âß`«"åǨÏ#∞Å K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞ `«=∞ ™ê„=∂*Ϻx [#Ѩ^•Å∞QÍ
qÉèlí OKå~°∞. [#Ѩ^•xH˜ JkèÑu ¨ ‰õΩ=∂~°=∂`«∞º_»∞. [#Ѩ^•Å#∞ PǨ~°OQÍ qÉèl í OKå~°∞. J#QÍ lÖÏ¡Å∞QÍ
qÉèlí OKå~°∞. PǨ~åxH˜ JkèÑu ¨ J=∂`«∞º_»∞. ѨiáêÅ#Ö’ z=i ÉèÏQÆO Q„ Í=∞O, Q„ Í=∞xH˜ JkèÑu ¨ Q„ Í=∞x.
âß`«"åǨÏ#∞Å JkèHÍ~°ÉÏè +¨ á„ êHõ$`«O. âß`«"åǨÏ#∞Å∞ K«`∞« ~°OQÆ ^ŒâßÅ#∞ U~åÊ@∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~∞° . âß`«"åǨÏ#∞Å∞
QÆ∂_»Kå~° =º=㨉÷ Ωõ JkèHõ á„ ê^è•#º`« WKåÛ~∞° .
âß`«"åǨÏ#∞Å ™êOѶ≤∞Hõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : âß`«"åǨÏ#∞Å K«H„ =õ ~°∞ÅÎ ∞ ã„ ÅΑ ‰õΩ JkèHõ á„ ê^è•#ºO WzÛ<å~°∞. ѨÙ~°∞+¨µÅ`À
ã¨=∂#OQÍ ã „ ÅΑ ∞ ѨiáêÅ<å ã¨O|Ok`« q+¨Ü∂ « Å`À áê@∞ =∞`«ãO¨ |O^Œ =º=Ǩ~åÖ’¡ ‰õÄ_® áêÖÁæ<" Õ å~°∞.
âß`«"åǨÏ# HÍÅOÖ’ xi‡OK«|_»¤ Éè∫^Œã Ì ∂
¨ á÷ êÅxfl âß`«"åǨÏ#∞Å∞ xi‡Oz#q. gi HÍÅOÖ’ É „ ÏǨχ}∞Å JkèÑ`¨ º« O
H˘#™êyOk J~Ú<å ‰õΩÅѨ~O° QÍ Ñ „ [¨ Å∞ ZÖÏO\˜ W|ƒO^Œ∞Å∞ Z^Œ∞~˘¯ÖË^∞Œ .
=∞`« Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : âß`«"åǨÏ# K«H„ =õ ~°∞ÅÎ ∞ Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`åxfl P^ŒiOKå~°∞ =∞iÜ«Ú Jâ◊fi"Õ∞^Œ, ~å[ã¨∂Ü«∞,
"å[¿ÑÜ«∞ Ü«∂QÍÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. âß`«"åǨÏ# ~å}∞Å∞ Éè∫^Œ=
Ì ∞`åxH˜ P^Œ~}
° HõeÊOz J<ÕHõ Hõ@_
ì ®Å∞
xi‡OKå~°∞.
PiúHõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : âß`«"åǨÏ# K«H„ =õ ~°∞ÅÎ ∞ w„ ‰õΩ, ~À=∞<£ ^ÕâßÅ`À "åºáê~°O KÕâß~°∞ "åºáê~åxfl â„ }ı ∞Å`À ‰õÄ_ç#
‰õÄ@q∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∞. „âı}˜H˜ J^茺‰õ∆Ω_»∞ „âı+≤ª.
âß`«"åǨÏ#∞Å HÍÅO<å\˜ =ÚYºˆ~=٠Ѩ@} ì ÏÅ∞ : Hõ~å‚@HõÖ’x HõàϺ}˜, =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’x ã¨∞áê~å, QÆ∞[~å`üÖ’x
ÉèÏ~°∞Hõ[O˚ , "≥∞ã
ÿ ∂
¨ ~ü, HÀ_»∂~°∞, Ѷ∞¨ O@™êÅ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ q J*Ï˝`« <åq‰õΩ_»∞ `«# Q„ OÆ ^ŒOÖ’ w„ ‰õΩ, ~À"£∞ ^ÕâßÅ
#∞O_ç |OQÍ~°O ÖÏ==ÖË ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ =ã¨∞OÎ ^Œx "åáÈÜ«∂~°∞.
âß`«"åǨÏ#∞Å∞ - ™êÇ≤Ï`«ºO : â◊~fi° =~°‡ ã¨Oã¨$¯`«OÖ’ HÍO`«O`„ "« åºHõ~}° O, ‰õΩ`«∂ǨÅ∞_»∞ bÖÏ=u Q„ OÆ ^ŒO#∞
~°zOKå_»∞. "å`åºÜ«Ú#∞_»∞ HÍ=∞ã¨∂`„ åxfl âß`«"åǨÏ#∞Å K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ J=∞~å=u, <åQÍ~°∞#
˚ H˘O_», [QÆÜ
æ ∞« º¿Ñ@,
âßeǨïO_»O, ~å=∞f~°Oú á„ êO`åÅÖ’ =∞iÜ«Ú |@ìá„ ÈÅ∞ á„ êO`åÅÖ’ J<ÕHõ ã¨∂á÷ êÅ#∞, K≥`· åºÅ#∞ qǨ~°Å#∞
xi‡OKå~°∞. âß`«"åǨÏ#∞Å K«H„ =
õ ~°∞ÅÎ ∞ <åã≤H,˜ HÍÔ~¡ Hõ<fiÕ i á„ êO`åÅÖ’ J<ÕHõ QÆ∞ǨÏÅ#∞ xi‡OKå~°∞. JÉèOí `åÖ’x
9= =∞iÜ«Ú 10= QÆ∞ǨÏÅ∞ âß`«"åǨÏ#∞Å K«H„ = õ ~°∞ÅÎ HÍÅO<å\˜".Õ
‰õΩëê#∞Å∞ : ‰õΩëê#∞Å ã¨fiã¨Å÷ O K≥<· å, ‰õΩëê#∞Å∞ K≥<· åQÀ_» ã¨g∞ѨOÖ’ x=ã≤OKÕ J<åQÆiHõ *Ï`«∞ʼnõΩ K≥Ok#
"å~°∞. Ǩï#∞Å∞ `«iq∞"ÕÜ∞« QÍ ‰õΩëê#∞Å∞ JѶ…¨ x™êÎ<£ á„ êO`åxHõ =zÛ ã≤~÷ Ñ ° _
¨ ®¤~∞° . ‰õΩëê#∞Å∞ Ü«¸z *ÏuH˜
K≥Ok#"å~°∞. ‰õΩëê<£ =Oâ◊ ™ê÷Ѩ‰õΩ_»∞ ‰õΩ„*’ÃÑ·_çHÍ<£. ‰õΩ„*’ÃÑ·_çHÍ<£ áê~°úº=Oâ◊ã¨∞÷Å#∞ F_çOz<å_»∞.
áê~°ºú =Oâ◊OÖ’ Q˘Ñ¨Ê K«H„ =
õ iÎ Q˘O_ÀѨ~h
ü ãπ. Q˘O_ÀѨ~h ° ãπ ã à ~ÚO\ò `å=∞<£ J<Õ =ºH˜Î ã¨Ç¨ K«~º° O. =Å¡ HÔ„ ã · =
Ψ
=∞`åxfl ã‘fiHõiOKå_»∞. ã
à ~ÚO\ò `å=∞ãπ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’H˜ Ñ
„ "¨ t
Õ Oz HÔ„ ã
· =
Ψ =∞`åxfl Ñ
„ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’
HÔ„ ã
· =
Ψ =∞`åxfl Ñ„ K
¨ å~°O KÕã# ≤ "≥Ú^Œ\˜ =ºH˜Î ã
à ~ÚO\ò `å=∞ãπ.
g=∂ÃÑ·_çHÍãπ : W`«#∞ QÆ∞[~å`üÖ’x ã≤O^Œ∂ á„ êO`«O =~°‰Ωõ `«# ~å*Ϻxfl qã¨iÎ OѨ*™Ë ê_»∞ g=∂ÃÑ_· Hç Íãπ K≥<· å
Ñ
à · ^ŒO_≥uÎ áêxÜ«∂OQ∑ J<Õ ã à <
· åº^Œº‰õΩ∆ x KÕuÖ’ F_çOK«|_®¤_∞» . W`«_∞» â‹= · =∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. g=∂ÃÑ_ · Hç Íãπ
<å}Ë=ÚÅÃÑ· XHõ"Ñ ·≥ Ù¨ # ~åA =Ú„^# Œ ∞ =∞~˘Hõ "≥Ñ · Ù¨ t=Ùx #Ü«∞<åÅ∞ ÅaèOz#q. Hõx+¨µ¯_»∞ H„ .˜ â◊. 78 #∞O_ç
102 =~°‰Ωõ ѨiáêeOKå_»∞. W`«_∞» ‰õΩëê#∞ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ HÔ Å¡ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. Hõx+¨µ¯xH˜ QÆÅ a~°∞^Œ∞Å∞ ^Õ=ѨÙ`„ ,«
ã‘[~ü, =∞Ǩ~å*Ïk~å*Ï, ~Ô O_»= Jâ’Hõ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ q. Hõx+¨µ¯x Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å∞ QÆ∂iÛ `≥eÜ«∞*Ëã ¿ âßã¨<åÅ∞
1. QÀ~°MÑò Ó¨ ~ü, 2. QÆ[ѨÓ~ü, 3. ™ê~åâßã¨<åÅ∞. Hõx+¨µ¯_»∞ `«# "≥Ú^Œ\˜ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ HÍj‡~ü #QÆ~åxfl QÔ Å∞K«∞‰õΩ<åfl_∞»
HÍj‡~ü q[Ü«∂xH˜ Hõx+¨¯Ñ¨Ù~°O J<Õ #QÆ~åxfl xi‡OKå_»∞. Hõx+¨µ¯_»∞ L`«Î~° ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Éè∫^ŒÌ=∞`åxfl
qã¨ÎiOKå_»∞. PKå~°∞ºx <åQÍ~°∞˚x „ѨÉèÏ=O =Å¡ <åÅæ= Éè∫^ŒÌ ã¨Ow`« x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. Éè∫^ŒÌ=∞`«O Ô~O_»∞
=ÚHõ¯Å∞QÍ q_çáÈ=_®xH˜ HÍ~°‰Ωõ _»Ü∂ « º_»∞. Hõx+¨µ¯_»∞ Hõâº◊ Ѩ=∂`«OQÆKÕ K≥< · åÖ’ Ñ
„ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. Hõx+¨µ¯_»∞
QÍO^•~°tÅÊHõà◊#O ÉèÏ~°`ü =∞iÜ«Ú K≥·<åÖ’ qãÎ̈iOѨ*Ëâß_»∞. Hõx+¨µ¯x J#O`«~°O Ǩïqâ◊√¯_»∞ K«„Hõ=iÎ
J~Ú<å_»∞. Ǩïqâ◊√¯_»∞ ÃÇ·ÏO^Œ= =∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. ‰õΩëê#∞ =Oâ◊OÖ’ z=i K«„Hõ=iÎ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞.
"åã¨∞^Õ=Ù_»∞ Ç≤ÏO^Œ∂=∞`åxfl ã‘fiHõiOKå_»∞. "åã¨∞^Õ=Ùx J#O`«~O° ‰õΩëê#∞x QÆ∞~°∞ΠѨ@Öì # Ë O`«QÆ ÉèÏ~°fÜ«∞
ã¨Oã¨$¯uÖ’ Hõeã≤áÈÜ«∂~°∞.
‰õΩëê#∞ŠѨiáêÅ# : gi`À ѨiáêÅ#Ö’ K«„Hõ=~°∞ÎʼnõΩ ã¨Ç¨ÏHõiOK«_®xH˜ J=∂`«∞ºÅ∞, =∞Ǩ¿ã<åkèѨu,
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å#∞ =∞O„u=∞O_»e HõÅ^Œ∞. ѨiáêÅ<å ™œÅÉèºí O H˘~°HÔ · ‰õΩëê#∞Å∞ `«=∞ ™ê„=∂*Ϻxfl ~å„+Oì¨ , PǨ~°O
*Ï#Ѩ^OŒ , q+¨Ü∞« O, Q„ Í=∞OQÍ qÉèl í OKå~°∞. Q„ Í=∂xH˜ JkèÑu ¨ Q„ Í=∞x, Q„ Í=∂xH˜ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOKÕ
JkèHÍi Éè^ „í ጠêÅ∞_»∞. ‰õΩëê#∞Å∞ K≥<
· å, w„ ‰õΩ, ~À"£∞ ^ÕâßÅ`À "åºáê~°O KÕâß~°∞. ‰õΩëê#∞Å HÍÅOx\˜ =ÚYº"≥∞#ÿ
 <å}ˇ=ÚÅ∞ n<å~°O, Hõ~å¬Ñ¨# "≥Ú^ŒÖˇ·#q. ‰õΩëê#∞Å HÍÅOÖ’ „âı}∞Å∞ "åºáê~° ÖÏ"å^ÕgÖ’ =ÚYº áê„`«
áÈ+≤OKå~Ú. N}˜H˜ JkèÑu ¨ â„ +
ı .ª≤ ‰õΩëê#∞Å HÍÅOÖ’ ã¨=∂[OÖ’ ã „ ÅΑ ‰õΩ JkèHõ á„ ê^è•#º`« HõÅ^Œ∞. ‰õΩÅ =ºã¨‰÷ Ωõ
á„ ê=ÚYº`« ÖË^∞Œ . ‰õΩëê#∞Å JkèHÍ~° ÉèÏ+¨ ã¨Oã¨$¯`«O. Hõh+¨µ¯_»∞ Éè∫^Œ=Ì ∞`åxfl ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ =∞iÜ«Ú K≥< · åÖ’
qã¨iÎ OѨ*âË ß_»∞. W`«x HÍÅOÖ’ QÍO^•~° tÅÊHàõ ◊ Jaè=$kÌ K≥Ok ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ JO`å qã¨iÎ OzOk.
CHAPTER - III : - ã¨OQÆ=∞Ü«ÚQÆO
ã¨OQÆ=∞Ü«ÚQÆO J#QÍ `«q∞à◊<å_»∞Ö’x =∞^è∞Œ ~Ô · #QÆ~O° Ö’ ѨO_ç`∞« Å∞ ã¨=∂"ÕâO◊ HÍ=_»O. Hõ=ÙÅ∞
ѨO_ç`∞« Å∞ =∞^è∞Œ ~Ô · #QÆ~O° Ö’ =¸_»∞™ê~°∞¡ ã¨=∂"Õâ" ◊ ∞≥ ÿ H„ .˜ ѨÓ. 3= â◊`å|ÌO #∞O_ç H„ .˜ â◊.3= â◊`å|ÌO =~°‰Ωõ
`«q∞à◊<å_»∞, Hˆ ~°àÖ◊ ’x ~å[H©Ü∞« , PiúHõ =∞`« Ѩiã≤`÷ ∞« Å QÆ∂iÛ q=iOKå~°∞. ã¨OQÆ=∞Ü«ÚQÆOÖ’ ~°zOK«|_»¤
H˘xfl =ÚYº"≥∞ÿ# „QÆO^•Å∞ : 1. `˘ÅHõq∞Ü«∞O :- D „QÆO^•xfl `˘ÅHõq∞Ü«∂~ü J<Õ"å_»∞ ~°zOKå_»∞ a)
JѶ∞¨ \˜Ü∞« ºO : D Q„ OÆ ^•xfl JѶ∞¨ \˜Ü
ì ∞« ~ü ~°zOKå_»∞.
8 Q„ OÆ ^•Å HõÅ~ÚHõ#∞ W`«∞`Î ÀÔQ· JO\Ï~°∞. D Q„ OÆ ^•xfl ~°zOz# =ºH˜Î =∞~°∞^Œ<.£ 10 Q„ OÆ ^•Å HõÅ~ÚHõ#∞
Ѩ`∞« Ñ
Î @¨ ∞ì Jx JO\Ï~°∞. nxx =∞^Œ∞~Ô · ~°zOKå_»∞. 18 z#fl HÍ"åºÅ Hõ^eŒ Hõ#∞ Ѩ^∞Œ <≥H¯˜ Hõ} Jx JO\Ï~°∞.
D HÍ"åºÅ#∞ u~°∞‰õį~ü ~°zOKå_»∞. tÅáêÊHÍ~ü J<Õ Q„ OÆ ^•xfl Wà◊OQÆQÀ_çQÖÆ ò ~°zOKå_»∞. D Q„ OÆ ^ŒOÖ’
<åÜ«∞‰õΩ_»∞ HÀqàÏ<£ <åÜ«∞H˜ Hõ#fly. HÀqàÏ<£ Ñ ¿„ Ü«∞ã≤ =∂^Œq. =∂^Œq áêO_»º K«H„ = õ iÎ #_çO[ÅÜ«∞<£ P™ê÷#OÖ’
#~°HÎ .˜ #_çO[Å<£ HÀqàÏ<£#∞ =kOKå_»∞.
=∞}˜"Õ∞HõÅ : D Q„ OÆ ^•xfl ã≤`~Ô« ã· `¨ <Ϋ å~ü ~°zOKå_»∞. =∞}˜ "Õ∞QÆÅ J#QÍ XHõ Ѩu=„ `« HÍe JO^≥ Jx J~°Oú .
D„QÆO^ŒOÖ’ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ L^ŒÜ«∞‰õΩ=∂~°<£. L^ŒÜ«∞‰õΩ=∂~°<£ #_çOK«ÅÜ«∞<£ ‰õΩ=∂~°∞_»∞. D „QÆO^ŒOÖ’
<åÜ«∞H˜ =∞}˜"∞Õ QÆÅ. =∞}˜"∞Õ QÆÅ =∂^Œq ‰õΩ=∂Ô~.Î =∞}˜"∞Õ QÆÅ Éè∫^Œ=
Ì ∞`« ã¨<åºã≤QÍ =∂iáÈ~ÚOk.
t=QÆã≤O^•=∞}˜ : D Q„ OÆ ^•xfl u~°∞Hõ¯^Õ=~å ~°zOKå_»∞. u~°∞Hõ¯^Õ=~° â‹=· =∞`«OÖ’x Ö’@∞áê@¡#∞ QÆ∞iOz
D Q„ OÆ ^ŒOÖ’ q=iOKå_»∞.
KÀà◊=Oâ◊O : ã¨OQÆ=∞Ü«ÚQÆOÖ’ Ju Q˘Ñ¨Ê =Oâ◊O KÀà◊=Oâ◊O. KÀà◊=Oâ◊ ™ê÷Ѩ‰õΩ_»∞ HõiHÍà◊KÀà◊√_»∞.
HõiHÍà◊KÀà◊√_»∞ ã≤OǨÅ ~å„[ºOÃÑ· ^ŒO_≥uΠѨÓiÎQÍ P„Hõq∞OKå_»∞. HõiHÍà◊KÀà◊√_»∞ "Õxfl J<Õ Ü«Ú^ŒÌOÖ’
áêO_»~å*ϺÅ#∞ F_çOKå_»∞. KÕ~åáêO_»º~å*ϺŠ#∞O_ç fã¨∞Hõ=zÛ# ÉÏxã¨Å`À HõiHÍà◊KÀà◊√_»∞ HÍ"Õi #kH˜
J_»∞¤ Hõ@ì "Õ~ÚOKå_»∞. HõiHÍà◊KÀà◊√_»∞ KÀà◊~å[ºOÖ’ `«# q[Ü«∂ʼnõΩ zǨÏflOQÍ J<ÕHõ t"åÅÜ«∂Å#∞
xi‡OKå_»∞ HõiHÍà◊KÀà◊√x "≥Ú^Œ\˜ ~å[^•x |~°Ü¸ « º~ü, ~Ô O_»= ~å[^•x HÍ"Õi Ѩ@}
ì =Ú HõiHÍà◊KÀà◊√x
~ˆ =٠Ѩ@}
ì =Ú J~°Hgõ _»∞. Wk K≥<fl·≥H˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ HõÅ^Œ∞. HÍ"Õi Ѩ@} ì =Ú KÀà◊~åAÅ ~å[QÆ∞~°∞ΠѨÙe. HõiHÍà◊KÀà◊√x
=∞~°}Ï#O`«~O° á„ êp# KÀà◊™ê„=∂[ºO Ѩ`# « O J~ÚºOk.
KÕ~°=Oâ◊O : D =Oâ◊ã∞¨ Å÷ ∞ Hˆ ~°à◊ á„ êO`«OʼnõΩ K≥Ok#"å~°∞. KÕ~=° Oâ◊ã∞¨ Å÷ ∞ =∞~°ÉÏÅ f~°OÖ’ `«=∞ ~å*Ϻxfl
™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. K≥~° =Oâ◊OÖ’ Ju Q˘Ñ¨Ê K«H„ = õ iÎ ã≤OQÆ∞@"å<£. `≥OQÆ∞@"å<£ áêO_»º, KÀà◊~å*ϺÅ#∞ F_çOz
`«=∞ ~å*Ϻxfl qã¨iÎ OѨ*ã Ë <
≤ å_»∞. ã
à OQÆ∞@"å<£ ~å[^•x =Or#QÆ~= ° Ú. =Or#QÆ~= ° Ú<Õ Hõ~∂° ~ü Jx ‰õÄ_®
JO\Ï~°∞. KÕ~= ° Oâ◊ã∞¨ Å÷ ~å[QÆ∞~°∞Î ÉèÏ#=Ú. ãà QÆ∞@"å<£ =∞~°}Ï#O`«~=° Ú KÀà◊=Oâ◊O Ѩ`# « O J~ÚOk
áêO_»º=Oâ◊O : áêO_»º =Oâ◊ã∞¨ Å÷ ~å[^•x =∞^Œ∞~Ô · #QÆ~O° . =∞^è∞Œ ~Ô · #QÆ~O° Ö’ =¸_»∞ ã¨OQÆ=∞ ã¨=∂"ÕâßÅ∞
x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. áêO_»º K«„Hõ=~°∞ÎÖ’¡ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ <≥_»∞O[eÜ«∞<£ áêO_»º K«„Hõ=~°∞ÎÅ ~å[QÆ∞~°∞Î KÕѨ, ZO„_çHÍÜ«∞.
<≥_∞» O[eÜ«∞<£ =∞~°}Ï#O`«~O° áêO_»º =Oâ◊O Ѩ`# « O J~Úºk. ã¨OQÆ=∞Ü«ÚQÆOÖ’ ѨÙlOK«|_»¤ ^Õ=`«Å∞
=Ú~°∞QÆ<£ ã¨∞|
„ =∞}º ™êfiq∞, ã¨OQÆ=∞Ü«ÚQÆO <å\˜ ã¨"∂ ≥ ^Œ∞Å#∞ ~åHõã
∆ Q¨ ∂
Æ à◊¡ Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞.
QÆ∞ѨΙê„=∂[º=Ú : QÆ∞ѨÙÎÅ∞ : =∞ø~°∞ºÅ∞ `«~∞° "å`« ÉèÏ~°`^« âÕ ßxfl HõeÑ≤ ѨiáêeOz# =Oâ◊=Ú QÆ∞ѨΠ=Oâ◊=Ú.
QÆ∞ѨÙÅÎ QÆ∞iOz `≥eÑ ¿ P^è•~åÅ∞ : 1. qâßHõ^`Œ ∞« _ Î ∞» ~°zOz# ^Õq K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨=
Î Ú, HÍo^•ã¨∞ ~°zOz#
„QÆO^•Å∞, ã¨∂„^Œ‰õΩ_»∞ ~°zOz# =∞$`«ºHõ\˜Hõ=Ú HÍ=∞O^Œ‰õΩ_»∞ ~°zOz# huâß„ã¨Î=Ú, ÉèÏ㨠~°zOz#
ã¨fiѨfl"åã¨=^Œ`«Î, q*Ï˝<Õâ◊fi~°∞_»∞ ~°zOz# q∞„`åHõ∆i, ã¨=Ú„^ŒQÆ∞ѨÙÎx JÅǨÉÏ^£ ãÎ̈OÉèí„Ѩâ◊ã≤Î, Ô~O_»= K«O„^ŒQÆ∞ÑÎ̈
q„Hõ=∂k`«∞ºx "≥ÚǨ~°e K«O„^Œâßã¨#=Ú, ÉèÏ#∞QÆ∞ѨÙÎ_»∞ "Õ~ÚOz# Z~å<£ âßã¨#=Ú D âßã¨#=Ú
ã¨fã¨ÇϨ QÆ=∞#O QÆ∂iÛ `≥eÜ«∞*ËÜÚ « K«∞#flk. ã¨fã¨ÇϨ QÆ=∞#O QÆ∂iÛ `≥Å∞Ѩ٠"≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ âßã¨#O Z~å<£
âßã¨#O. QÆ∞ѨΠ™ê„=∂[º ™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ NQÆ∞ѨÙ_
Î ∞» . K«i`„ H« Í~°∞Å Jaèá„ êÜ«∞O Ñ
„ H¨ Í~°O ‰õΩâß#∞Å Éè∂ í ™êfiq∞QÍ rq`åxfl
á„ ê~°OaèOz QÆ∞ѨΠ™ê„=∂*Ϻxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. N QÆ∞ѨÙx Î =∞~°}Ï#O`«~O° Ѷ∞¨ \’K«¯`«∞_»∞ K«H„ = õ iÎ J~Ú<å_»∞.
XHõ@= K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎ_»∞ : W`«x HÍÅ=Ú 320 #∞O_ç 335 ã¨OII =~°‰Ωõ D Ü«∞# QÆ∞ѨâÎ H◊ Íxfl á„ ê~°OaèOKå_»∞. QÆ∞ѨÎ
=Oâ◊OÖ’ `˘eK«H„ = õ iÎ XHõ@= K«O^„ QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_
Î ∞» . DÜ«∞# JKÀÛq~å[ ‰õΩ=∂Ô~Î ‰õΩ=∂~°^q Õ x q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» .
JK«Ûq `≥Q" Æ å~°∞ JOkOz# ã¨Ç¨ Ü«∞O`À K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_
Î ∞» ã≤\Ü ˜ ∞« <£ J#∞ *Ïu "åix F_çOz `«=∞ ™ê„=∂*Ϻxfl
L`«~Î Ñ
„° ^
¨ âÕ ò JO`«\Ï qã¨iÎ OѨ*ãË <
≤ å_»∞. W`«x <å}Ë=ÚÅ Ñ Ã · ‰õΩ=∂~°^q Õ ÉÁ=∞‡Å∞ HõÅ=Ù.
ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_Î ∞» : 335 ã¨OII #∞O_ç H„ .˜ â◊ 380 =~°‰Ωõ QÆ∞ѨΠK«H„ =õ ~°∞ÅÎ Ö’ HÔ Å¡ ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_Î ∞» Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. q.Ü«∞ãπ.q∞`ü
ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ùx
Î fl WO_çÜ∞« <£ <≥áÈeÜ«∞<£ Jx H©iOÎ Kå_»∞. ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ùx
Î H˜ Hõq~åA J<Õ a~°∞^Œ∞ ‰õÄ_® HõÅ^Œ∞.
ǨÏi¿ã#∞_»∞ ~°∞^Œº QÆ^fiŒ ~°∂ѨOÖ’ JÅǨÉÏ^£ ã¨O÷ Éèí Ñ
„ "
¨ âÕ ã
◊ x
Î≤ "Õ~ÚOKå_»∞.
ã¨=Ú„^ŒQÆ∞ѨÙÎx Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å∞ : ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_Î ∞» `«# "≥Ú^Œ\˜ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ <åQÆ=OâßxH˜ K≥Ok# #=<åQÆ∞Å#∞
F_çOKå_»∞. ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_ Î ∞» #=<åQÆ∞Å#∞ F_çOz#@∞¡ `≥eÜ«∞*Ëã ¿ ѨÙ~å}=Ú q+¨µ‚ ѨÙ~å}=Ú. ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_ Î ∞»
JK«∞º`«<åQÆ, QÆ}Ѩu<åQÆ, <åQÆã ¿ #, K«O^„ =
Œ ~°‡, ÉÏÅ=~°‡, <åQÆ^`Œ Ϋ J<Õ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ #∞ F_çOz =∞^Œ∞~å Ѩiã¨~°
„áêO`åÅxflO\˜x P„Hõq∞OKå_»∞. QÆ}Ѩu <åQÆ∞x ‰õΩ=∂Ô~Î J~Ú# ‰õΩÉèË~°<åQÆ=∞#∞ Ô~O_»= K«O„^ŒQÆ∞ѨÎ
q„H=õ ∂k`«∞º_»∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨ÙxÎ ^ŒH}∆õ ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ ^ŒO_»Ü∂ « `„ « : JÅǨÉÏ^£ ã¨OÎ ÉèÑ„í ⨠ã◊ Î≤
„ѨHÍ~°O ã¨=Ú„^ŒQÆ∞ѨÙÎ_»∞ ^ŒH˜∆} ÉèÏ~°`«^Õâ◊O ÃÑ· ^ŒO_≥uÎ HÀã¨Å ~å*ϺxH˜ K≥Ok# =∞¿ÇÏO„^Œ∞xfl H˘`«∂Î~°∞‰õΩ
K≥Ok# ™êfiq∞^Œ`∞« x Î fl, ^Õ=~å„ëêìxH˜ K≥Ok# ‰õΩÉè~Ë ∞° _»∞, Ñ≤~åî ѨÙ~åxH˜ K≥Ok# =∞¿ÇÏO„^∞Œ _»∞, HõOzH˜ K≥Ok#
L„QÆ q+¨µQ‚ À‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ "å~°O^Œix F_çOKå_»∞. P@qHõ ~å*ϺÅÃÑ· ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ùx Î ^ŒO_»Ü∂« `„ « : L`«~Î °
ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’x 9 P@qHõ ~å*ϺÅ#∞ ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_ Î ∞» F_çOKå_»∞ "åiÖ’ =ÚYº"≥∞# ÿ "å~°∞ J~°∞<
˚ åÜ«∞#∞_»∞,
=Ú„^‰Œ Ωõ Å∞, Jaè~∞° Å∞, Ü«∞ønÜ«∞‰õΩÅ∞, =∂Å∞=ÙÅ∞ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ "å~°∞.
ã¨iǨÏ^Œ∞Ì ~å*ϺÅÃÑ· ã¨=Ú„^ŒQÆ∞ѨÙÎx ^ŒO_»Ü«∂„`«Å∞ : ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_Î ∞» ã¨=∞`«@O J#QÍ ÉˇOQÍÖò ^•=Hõ J#QÍ `«∂~°∞Ê
J™êûO, HÍÜ«∞~°∂Ѩ J#QÍ J™êûO á„ êO`åÅ#∞ P„Hq
õ ∞OKå_»∞. NÅOHõ‰Ωõ K≥Ok# "Õ∞Ѷ∞¨ =~°∞_
‚ ∞» ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ùx
Î H˜
HÍ#∞HõÅ∞ K≥eO¡ z ™ê=∞O`«∞xQÍ =∂i<å_»∞. *Ï"å, =∞à◊Ü∂ « , ã¨∞=∞„`å K«H„ =õ ~°∞ÅÎ ∞ ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ùx
Î H˜ HÍ#∞HõÅ∞
ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ<åfl~∞° . QÆ∞[~å`ü#∞ ѨiáêeOKÕ â◊HK õ H„« =
õ ~°∞ÅÎ PѶ…¨ x™êÎ<# £ ∞ ѨiáêeOKÕ ‰õΩâß<£ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ #∞
F_çOKå_»∞. ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_Î ∞» ~åÜ«∞QÆ∞ѨÙx
Î x `«# "å~°ã∞¨ xQÍ Ñ „ H¨ \
õ O˜ Kå_»∞.
~å=∞QÆ∞ѨÙÎ_»∞ : W`«#∞ ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨ÙxÎ Ñà ^ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞. W`«x ÉèÏ~°º ^Œ$"å^Õq. W`«x ѨiáêÅ<å QÆ∂iÛ =∞iÜ«Ú
^Œ$"å^Õq QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*Ëã ¿ Q„ OÆ ^Œ=Ú qâßHõ^`Œ ∞« _
Î ∞» ~°zOz# =Ú„^•~åHõã ∆ =
¨ Ú. â◊Hõ K«H„ =
õ ~°∞ÅÎ ∞ ~å=∞QÆ∞ѨÙx
Î fl
F_çOz ^Œ$"å^Õqx fã¨∞H˘x"≥àϧ~∞° . ~Ô O_»= K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_Î ∞» â◊‰Ωõ Å F_çOKå ~å=∞QÆ∞ѨÙxÎ =kOz ^Œ$"å^Õqx
q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . ~å=∞QÆ∞ѨÙxÎ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*Ëã ¿ <å}Ë=ÚÅ∞ =∂ÖÏfi á„ êO`«OÖ’ ÅaèOz#q.
Ô~O_»= K«O„^ŒQÆ∞ѨΠq„Hõ=∂k`«∞º_»∞ : W`«xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞Å∞ q„H=õ ∂k`«º, â◊HÍi J#QÍ â◊‰Ωõ Å#∞ =kèOz#"å_»∞.
~Ô O_»= K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î ã¨fi~°Ü
‚ Ú « QÆO QÆ∞iOz áêǨº<£ Q„ OÆ ^ŒOÖ’ q=iOKå_»∞. W`«x Ü«Ú^Œq Ì [Ü«∂Å QÆ∞iOz
`≥eÜ«∞*Ëã¿ âßã¨#=Ú 1. =∞^Œ∞~å âßã¨#=Ú 2. ™êOz âßã¨#=Ú, ‰õΩÉË~< ° åQÆ "Õ~ÚOz# âßã¨<åÅ∞ ~åyˆ~‰õΩ
âßã¨<åÅ∞. ~Ô O_»= K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨ÙxÎ q[Ü«∂ʼnõΩ P^è•~åÅ∞. ~Ô O_»= K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Ùx
Î <åQÆ=OâßxH˜ K≥Ok# ‰õΩÉË~°
<åQÆ#∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . Hõ^OŒ | =OâßxH˜ K≥Ok# ‰õΩY∞`«= û ~°‡ ‰õΩ=∂Ô~# Î ∞ `«# ‰õΩ=∂~°∞_≥# · XHõ@=
‰õΩ=∂~°Q∞Æ Ñ¨ÙxÎ `À q"åǨÏO KÕã< ≤ å_»∞. ~Ô O_»= K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Ùx
Î ‰õΩ=∂Ô~Î "åHÍ\˜Hõ =Oâ◊ã∞¨ _ ÷ #·≥ ~°∞^
„ ã
¿Œ #∞_çH˜ WzÛ
q"åǨÏO KÕâß_»∞. ~Ô O_»= K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_
Î ∞» â◊HK
õ H„« =
õ iÎ =¸_»= ~°∞^ „ ㌠O≤ Ǩx F_çOz â◊HÍi J<Õ aè~∞° ^Œ∞#∞
á⁄O^•_»∞. J=∞~°H^ õ =
Õ Ù_»∞ Éè∫^Œ= Ì ∞`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞. W`«_∞» ~Ô O=_» K«O^ „ QŒ ∞Æ Ñ¨Î q„H=
õ ∂k`«∞º_ç ã à #
· ºOÖ’
=ÚYºáê„`« áÈ+≤OKå_»∞. Ô~O_»= K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎx HÍÅOÖ’ ™ê„=∂[ºO ÉèÏ~°`«^Õâ◊O JO`«\Ï qã¨ÎiOzOk.
J=∞~°^Õ=Ù_»∞ #=~°`åflÅ∞ J<Õ Ñ¨O_ç`«∞Å#∞ áÈ+≤OK«_»O`Àáê@∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O QÆifiOK«`«QÆæ P~°ºÉèí@∞ì
g~°Ç¨ q∞„Çï¨ _»∞, | „ ǨχQÆ∞ѨÙ_ Î ∞» , #=h`«‰Ωõ _»∞ ÖÏO\˜ =ÚYº =º‰õΩÅÎ #∞ áÈ+≤OKå_»∞.
XHõ@= ‰õΩ=∂~°QÆ∞ѨÙÎ_»∞ : H„ .˜ â◊ 414 #∞O_ç 455 =~°‰Ωõ . W`«x Ü«Ú^ŒOÌ q[Ü«∂Å QÆ∞iOz `≥Å∞Ѩ٠âßã¨#=Ú
aèÖÏû~ü âßã¨#=Ú. W`«x ѨiáêÅ<å HÍÅO QÆ∞Ѩ= Î Oâ◊ K«i`„ Ö« ’ âßOuÜ«Ú`«"∞≥ # ÿ HÍÅ=Ú. W`«xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞Å∞
=∞¿ÇÏO„^•k`«º, Pâ◊fi"Õ∞^Œ=∞¿ÇÏO„^.Œ W`«#∞ #ÅO^Œ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl xi‡OKå_»∞. W`«x HÍÅOÖ’ t,ã¨∂~°º,
HÍiÎHˆ Ü«∞ P~å^è#Œ Z‰õΩ¯=QÍ [iy#k. W`«x ™ê„=∂[ºO Ñ Ã · ѨÙ+¨ºq∞„`∞« _»∞ ^•_ç KÕã<
≤ å_»∞. Ü«Ú=~åA J~Ú#
㨯O^ŒQÆ∞ѨÙÎ_»∞ ѨÙ+¨ºq∞„`«∞_çx F_çOz ™ê„=∂*Ϻxfl HÍáê_ç<å_»∞. W`«x <å}Ë=ÚÅÃÑ· "Õ@QÍ_»∞. ã≤OǨxfl
=∞iÑ≤OKÕ"å_»∞ =O\˜ ~°∂áêÅ∞ HõxÑ≤ã∞¨ # Î flq.
㨯O^ŒQÆ∞ѨÙÎ_»∞ : 455 #∞O_ç 467 ã¨OII =~°‰Ωõ W`«x Ü«Ú^ŒÌ q[Ü«∂Å QÆ∞iOz `≥ÅÜ«∞*Ëã¿ âßã¨#=ÚÅ∞
l`å~ü âßã¨#=Ú, A<åQÆ_£ âßã¨#=Ú. W`«#∞ "≥+ · =
‚¨ =∞`«ã∞¨ _
÷ ∞» . W`«#∞ ѨÙ+¨ºq∞„`∞« x`À J<ÕHõ Ü«Ú^•ÌÅ∞ KÕã≤
q[Ü«∂Å∞ ™êkèOKå_»∞. HÍx `«# PiúHõ =º=ã¨# ÷ ∞ ѨÓiÎQÍ Ñ¨`# « O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . 㨯O^ŒQ∞Æ Ñ¨ÙÅÎ ∞ <å\˜ |OQÍ~°∞
<å}ˇ=ÚÅ∞ Jxfl z#fl ã à A· Ö’ HõÅ=Ù. 㨯O^ŒQ∞Æ Ñ¨ÙxÎ =∞~°}Ï#O`«~O° ѨÙ~°∞QÆ∞Ѩ,Î |∞^ŒQ∞Æ Ñ¨,Î #iûOQÆQ∞Æ Ñ¨,Î ÉèÏÖÏk`«º
K«H„ =õ ~°∞ÅÎ ∞ JÜ«∂º~°∞. ÉèÏÖÏk`«∞º_»∞ q∞„Ç¨ ‰õΩx KÕuÖ’ ѨÓiÎQÍ F_çOK«|_®¤_∞» . QÆ∞ѨÙÅÎ PiúHõ =º=ã¨÷ ѨÓiÎQÍ
Ѩ`# « O J~ÚºOk. K«H„ = õ iÎ Jã¨=∞~°∞_
ú ∞» HÍ=_»O`À "≥ÚHõi =Oâ◊ã∞¨ _ ÷ #
·≥ Dëê#º=~°‡ ã¨fi`«O`„ ~« å*Ϻxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
=Å¡aèÖ’ ÃÇ·Ï„`«‰õΩÅ∞, ɡOQÍÖòÖ’ LѨ=~°æ =Oâ◊ã¨∞÷Å∞ ã¨fi`«O„`«~å*ϺÅ∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. #ˆ~O„^Œ¿ã#∞x P^èŒfi~°ºOÖ’
"åHõ@Hõ =Oâ◊ã¨∞÷Å∞ ã¨fi`«O„`«~å*Ϻxfl ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. áêǨº<£ ~°K«#Å „ѨHÍ~°O QÆ∞ѨÙÎÅ ã¨fi~°‚Ü«ÚQÆO : áêǨº<£
Ô~O_»= K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎx HÍÅOÖ’ „Ѩ[Å∞ ã¨∞Yã¨O`ÀëêÅ`À rqOKå~°x q=iOKå_»∞. QÆ∞ѨÙΊѨiáêÅ##∞
ˆHO„nHõ$`« ѨiáêÅ<å JO\Ï~°∞. QÆ∞ÑÎ̈ K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞ =∞ø~°∞ºÅ =ÖË „Ѩ*Ï ã¨OˆH∆=∞O H˘~°ÔH· ¿ã= KÕ¿ã"å~°∞. K«„Hõ=iÎH˜
ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOK«_®xH˜ 8 #∞O_ç 9 =∞Ok ã¨É∞íè ºÅ =∞O„u =∞O_»e HõÅ^Œ∞. K«H„ = õ iÎH˜ ѨiáêÅ#Ö’
ã¨ÇϨ HõiOKÕ =∞O„u=∞_»e 1. P=∂`«º W`«#∞ PiúHõ =∞O„u =∞Ǩ^ŒO_»<åÜ«∞Hõ : <åºÜ«∂kèÑu ¨ , ã¨Okq„QÇ Æ Ï¨ :
q^Õâ◊=º=Ǩ~åÅ∞ K«∂¿ã =∞O„u, =∞Ǩ‰õΩ=∂~°=∂`«º : K«„Hõ=iÎ ÃÑ^ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ÖË^• Ü«Ú=~åA. QÆ∞ѨÙÎÅ
HÍÅOÖ’ <åºÜ«∞=º=ã¨Ö÷ ’ tHõÅ∆ ∞ Ju Hõi# î OQÍ HõÅ=Ù. ~å[„^ÀǨÏO KÕã# ≤ "åiH˜ Z#∞QÆ∞Å`À `˘H˜¯Oz K«OѨ_O»
=∞iÜ«Ú Hõ#∞QÆ∞_»∞¡ Ñ‘HO˜ K«_O» =O\˜ tHõÅ∆ ∞ qkèOKÕ"å~°∞. ѨiáêÅ<å ™œÅÉèºí O H˘~°HÔ · ™ê„=∂*Ϻxfl Éè∞í H˜,Î
q+¨Ü∞« O, Q„ Í=∞OQÍ qÉèl í OKå~°∞. Éè∞í H˜HÎ ˜ JkèÑu ¨ LѨiHõ ÖË^• Éè’QÆÑu
¨ , q+¨Ü∂
« xo JkèÑu ¨ q+¨Ü∞« Ѩu,
q+¨Ü∞« ѨuH˜ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOKå_®xH˜ 5 =∞Ok JkèHÍ~°}Å`À ‰õÄ_ç# L^Àºy =~°Oæ HõÅ^Œ∞. Q„ Í=∞}˜H˜
JkèÑu ¨ Q„ Í=∞}˜. #QÆ~åxH˜ JkèÑu
¨ #QÆ~â„° + ı .ª≤
QÆ∞ѨÙÅÎ PiúHõ =º=ã¨÷ : QÆ∞ѨÙÅÎ =ÚYº =$uÎ =º=™êÜ«∞O QÆ∞ѨÙÅÎ ∞ P~°|
æ @ì J#QÍ HÍÅ∞=Å ^•fi~å `«_Q» Í J#QÍ
K≥~∞° =ÙÅ ^•fi~å, Ü«∞ã≤J#QÍ ZuÎáÈ`«Å ^•fi~å =º=™êÜ«∂xfl KÕâß~°∞. ^Õ"å=∂`«$Hõ J#QÍ ™ê~°=O`« Éè∂ í ÉèÏQÆO
Jx J~°Oú . ѨO_ç# ѨO@Ö’ 6= =O`«∞ Ѩ#∞flÅ∞QÍ =ã¨∂Å∞ KÕ™ê~°∞. tã¨∞,Î QÆ∞ѨÙÅÎ ∞ =ÚYºˆ~=٠Ѩ@} ì ÏÅ∞. 1.
`å„=∞eÑ≤,Î Wk ѨtÛ=∞ɡOQÍÖòÖ’ HõÅ^Œ∞, 2. ÉèÏ~°∞‰õ[=˚ Ú, QÆ∞[~å`üÖ’ HõÅ^Œ∞.
QÆ∞ѨΠK«H„ =
õ ~°∞ÅÎ ∞ K≥<
· å, *Ï"å, ã¨∞=∞„`å, NÅOHõ =∞iÜ«Ú Jˆ~aèÜ∂
« ^ÕâßÅ`À ‰õÄ_® "åºáê~°O KÕâß~°∞.
QÆ∞ѨÙÎÅ ZQÆ∞=∞`«∞Å∞ : =Ú`åºÅ∞, ã¨∞QÆO^Œ ^„ "Œ åºÅ∞, ^ŒO`«ÑÙ¨ =ã¨∞ÅÎ ∞ ZQÆ∞=∞u KÕã¿ "å~°∞.
kQÆ∞=∞`«∞Å∞ : |OQÍ~°O, "≥O_ç, ~åy, ã‘ãO¨ =∞iÜ«Ú QÆ∞~„ åÅ∞ kQÆ∞=∞u KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ"å~°∞. QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅOÖ’
„âı}∞Å∞ =ÚYºáê„`«áÈ+≤Oz#q : QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅO <å\˜ =ÚYº =~°HÎ õ Hˆ O„^•Å∞ L[˚~Úx, HÍt, Ñ„ Ü
¨ ∂
« QÆ, =∞^è∞Œ ~°,
"≥Ú^ŒÖˇ·#q.
QÆ∞ѨÙÎÅ ™êOwHõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅOÖ’ ‰õΩÅ=º=㨉÷ Ωõ á„ ê=ÚYº`« Z‰õΩ¯=QÍ HõÅ^Œ∞. É„ ÏǨχ}∞Å∞ ZÖÏO\˜
Ѩ#∞flÅ∞ K≥eO¡ K«#J=ã¨~O° ÖË^∞Œ , giH˜ ZÖÏO\˜ tHõÅ∆ ∞ ÖË=Ù QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅOÖ’ ÉèÏx㨠=º=ã¨,÷ |ǨïÉÏ~°º`«fi=Ú,
Ѩ~^
° •Ñ¨^uÌŒ , J„Q= Æ ~å‚ÅÖ’ J=∞Å∞Å HõÅ=Ù-áêǨº<£ ~°K#
« ÅÑ
„ H¨ Í~°O QÆ∞ѨÙÅÎ ∞ HÍÅO<å\˜ Ñ
„ [¨ Å∞ âßOu Ü«Ú`«"∞≥ #
ÿ ,
<åºÜ«∞|^Œ" Ì ∞≥ #
ÿ rq`åxfl QÆ_áç ê~°∞.
QÆ∞ѨÙÎÅ =∞`« Ѩiã≤÷u : Z‰õΩ¯= =∞Ok QÆ∞ѨΠK«H„ =õ ~°∞ÅÎ ∞ "≥+· =‚¨ =∞`åxfl P^ŒiOKå~°∞. QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅOÖ’ Ç≤ÏO^Œ∂
=∞`«=Ú ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ JO`å Jaè=$kÌ K≥OkOk. Ç≤ÏO^Œ∂ ã¨Oã¨$¯u Ñ„ Ñ
¨ O¨ K«OÖ’<Õ J<ÕHõ ^ÕâßʼnõΩ qã¨iÎ OzOk.
Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«=Ú ~å*Ï=∞`«"∞≥ # ÿ ѨÊ\H˜ ˜ *ˇ#
· =∞`åÅ#∞ ‰õÄ_® QÆ∞ѨK
Î H„« =
õ ~°∞ÅÎ ∞ P^ŒiOz q~åàÏÅ∞ WKåÛ~∞° .
QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅOÖ’ Ü«∞[˝ Ü«∂QÍ^Œ∞Å#∞, |Å∞Å#∞, =∞iÜ«Ú ã¨Oã¨$¯u ÉèÏ+¨ PkѨ`º« =Ú uiy á„ ê~°OÉè= í ∞~Ú#k.
™êÇ≤Ï`«º=Ú : q^ŒºÑ¨~O° QÍ, ™êÇ≤Ï`«ºÑ¨~O° QÍ D Ü«ÚQÍxfl ã¨fi~°Ü
‚ Ú
« QÆOQÍ K«i`„ H« Í~°∞Å∞ Jaè=i‚OKå~°∞. q+¨µ=
‚ ~°‡
~åã≤# ѨOK«`O« `„ =
« Ú, J=∞~°ãO≤ Ǩï_»∞ ~åã≤# J=∞~°HÀ+¨=Ú *ˇ#
· Ü≥∂y ~åã≤# *ˇ#
· ~å=∂Ü«∞}=Ú, K«O^ „ "Œ ∂
≥ y<£
~åã≤# K«O^„ "
Œ åºHõ~}° =Ú gi HÍÅOÖ’<Õ " „ åÜ«∞|_»k
¤ . ~å=∂Ü«∞}=Ú, =∞OˆQÉèÏ~°`=« Ú QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅOÖ’<Õ
ã¨OHõÅ#O KÕÜ«∞|_ç#q. <å~°^•ã¨$u, Ѩ~°∞â◊~å=∞ã¨$u, HÍ~°K«ÛÜ«∞# ã¨$u, =∞#∞ã¨$u gi HÍÅOÖ’<Õ
~°zOK«|_ç#q. `«~¯° âß„ãΨ Ñ≤`å=∞Ǩï_≥#
· kQÍflQ∞Æ _»∞ D HÍÅO <å\˜"å_Õ. Ñ
¿ ~°∞ `≥eÜ«∞x ÉèÏ~°fÜ«Ú_»∞ D
HÍÅO<å_Õ ã¨∞<åfl#∞ Hõ#∞‰õΩ¯<åfl_»∞.
P~°ºÉèí@ì : W`«_»∞ P~°º|\©ìÜ«∞=Ú, ã¨∂~°ºã≤^•ÌO`«O J#∞ „QÆO^•Å#∞ ~°zOKå_»∞. P~°ºÉèí@ì Éèí∂ "庙ê~åúxfl
Hõ#∞‰õΩ¯<åfl_∞» . Éè∂
í q∞ ã¨∂~°∞ºx K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∞O^Œx =ÚO^Õ Hõ#∞‰õΩ¯#fl âß„ã"
Ψ `Õ Î« P~°ºÉè@
í .ì W`«#∞ =$uÎ
Ѩik =∞iÜ«Ú "åºã¨O QÆ∂iÛ Hõ#∞Q˘<åfl_∞» .
=~åǨÏq∞„Ǩï_»∞ : W`«#∞ѨOK« ã≤^•ÌOuH˜, |$ǨÏã¨OÇ≤Ï`«, |$ǨÏ`ü*Ï`«Hõ^äŒ, ÅѶ¨Ú*Ï`«‰õΩÅ J#∞ „QÆO^è•Å#∞
~°zOKå_»∞. D Q„ OÆ ^•ÅÖ’ =~°Ç¨ q∞„Çï¨ _»∞ YQÀà◊âß„ã=
Ψ Ú =∞iÜ«Ú *’ºu+¨ºâß„ãOΨ QÆ∞iOz q=iOKå_»∞.
„|ǨχQÆ∞ѨÙÎ_»∞ : W`«_∞» |„ Ǩχ„Ñ㨠∞¨ Ê@ ã≤^•ÌO`«=Ú, HÍO_»HÍ=ºHõ ã≤^•ÌO`«O J#∞ Q„ OÆ ^•Å#∞ ~°zOKå_»∞. ~Ô O_»∞
Q„ OÆ ^•ÅÖ’ |
„ ǨχQÆ∞ѨÙ_
Î ∞» Éè∂
í q∞H˜ QÆ∞~°∞`åfiHõ â◊HΘ HõÅ^Œx #∂º@<£ HõO>Ë =∞O^Õ q=iOKå_»∞.
â◊√â„ √◊ `«∞_»∞ : â◊√â„ √◊ ã¨OÇ≤Ï`« J<Õ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. D Q„ OÆ ^ŒOÖ’ "≥^· ºŒ q^•#O QÆ∂iÛ q=iOKå_»∞. ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’
"≥Ú^Œ\˜ PѨˆ~+¨<£ KÕã≤# =ºHÎ̃ â◊„â◊√`«∞_»∞.
áêÅHÍ=Ùº_»∞ : W`«#∞ ǨÏã¨Î PÜ«Ú~ˆ fi^ŒO J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. D Q„ OÆ ^ŒOÖ’ Ѩâ√◊ ѨHÍ∆ ^Œ∞ÅÖ’ "≥^· ºŒ q^•#O
QÆ∂iÛ ~å™ê_»∞.
#=h`«‰õΩ_»∞ : W`«#∞ #=h`«HOõ J#∞ "≥^· ºŒ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞.
"åã¨∞Î-tÅÊO : ÉèÏ~°fÜ«∞ tÅÊHàõ Ï "≥É· =íè O QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅOÖ’ L#fl`« ™ê÷<åxH˜ KÕ~∞° ‰õΩO^Œx q.Ü«∞ãπ. q∞`ü J<Õ
=∞Ǩâ◊Ü«Ú_»∞ `≥eáê_»∞. *Ïxû #QÆ~°O ã¨g∞ѨOÖ’x ^Õ=QÆ_£ J<Õ „áêO`«OÖ’ QÆ∞ѨÙÎÅ∞ ^Œâß=`å~°O J<Õ
^Õ"åÅÜ«∂xfl xi‡OKå~°∞. D ^Õ"åÅÜ«∞O tY~°O Z`«∞Î 40 J_»∞QÆ∞Å∞ HõÅ^Œ∞. aè`å~üQÍ"£ J<Õ #QÆ~O° Ö’
J<ÕHõ "≥+
· =
‚¨ , â‹=· =∞`« q„QÇ
Æ ¨ Å∞ ÅaèOz#q uQÍ"À á„ êO`«OÖ’ q+¨µ‚ ^Õ"åÅÜ«∞O xi‡OKå~°∞. U~å<£ á„ êO`«OÖ’
#iûOǨ^Õ"åÅÜ«∞O xi‡OK«|_»k ¤ . Éè∂
í =„ ∂„áêO`«OÖ’ t"åÅÜ«∞O xi‡OK«|_ç#k. <åK«# J#∞ á„ êO`«OÖ’
áê~°fiu ^Õ"åÅÜ«∞O xi‡OK«|_ç#k. ™êOp, ™ê~°<å^è£ á„ êO`«OÖ’ Éè∫^Œ= Ì ∞`« ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ xi‡OK«|_ç#k.
Jr‡~ü #QÆ~O° Ö’ ã¨∂~°º^Õ"åÅÜ«∞O xi‡OK«|_ç#k. =∞^Œ∞~å #QÆ~O° Ö’ q+¨µ^ ‚ "
Õ åÅÜ«∞O, ™ê~°<å^ä£ #QÆ~O° Ö’
Ѩ^•‡j#∞_»∞ J~ÚL#fl, |∞^Œ∞x Ì q„QÇ Æ Ï¨ O xi‡OK«|_çOk. qǨ~üÖ’x ã¨∞ÖÏÎ<£ QÆOl J#∞ #QÆ~O° Ö’ |∞^Œ∞x Ì
HÍO㨺 q„QÇ Æ Ï¨ O ÅaèOzOk. QÆ∞ѨΠK«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ `«=∞ Hõ@_
ì ®ÅÖ’ Z‰õΩ¯=QÍ Z~°∞=Ù ~å~Úx LѨÜ∂ ≥ yOKå~°∞.
z„`«Hõà◊ :- QÆ∞ѨΠK«H„ =õ ~°∞ÅÎ ∞ z„`H« àõ ‰◊ Ωõ J`«ºkèHõ á„ ê=ÚYº`«#∞ WKåÛ~∞° . gi z„`H« àõ ◊ J[O`å Ö’x 16=, 17=,
19= QÆ∞ǨÏÅÖ’ HõxÑ≤™ÈÎOk. QÍfieÜ«∞~ü ã¨g∞ѨOÖ’x ÉèÏQ∑ QÆ∞ǨÏÅÖ’ ‰õÄ_® QÆ∞ѨÙÅÎ ∞ J<ÕHõ z„`åÅ∞ "Õ~ÚOKå~°∞.
NÅOHõÖ’x ã≤yiÜ«∂ J#∞ QÆ∞ǨÏÅÖ’ ‰õÄ_® QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅO<å\˜ z„`åÅ∞ ÅaOz#q.
֒ǨÏѨi„â◊=∞ : ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ "≥Ú^Œ\™˜ êi W#∞=Ú, L‰õΩ¯, ~åy, HõOK«∞, áÈ`«áÈ¿ã Ѩiâ„ =◊ ∞Å#∞ QÆ∞ѨÙÅÎ ∞
á„ ê~°OaèOKå~°∞. #ÅO^Œ #QÆ~O° Ö’ Zxq∞k J_»∞QÆ∞Å XHõ JOQÆ∞à◊O QÆÅ |∞^Œ∞x Ì HÍO㨺 q„QÇÆ ¨ xfl ÅaèOzOk.
ã¨∞ÖÏÎ<£ QÆO*òÖ’ U_»∞ J_»∞QÆ∞@ P~°∞ JOQÆ∞à◊O QÆÅ |∞^Œ∞x
Ì HÍO㨺 q„QÇÆ Ï¨ O ÅaèOzOk. _çeÖ¡ ’x "≥ÚǨÏ~°o
á„ êO`«OÖ’ 23 J_»∞QÆ∞Å 8JOQÆ∞àÏÅ∞ QÆÅ W#∞Ѩ ã¨O÷ ÉèOí ÅaèOzOk. QÆ∞ѨÙÅÎ ∞ J<ÕHõ |OQÍ~°∞ "≥O_ç <å}Ë=ÚÅ#∞
=Ú„kOKå~°∞. D <å}Ë=ÚÅÃÑ· ã¨=Ú„^QŒ ∞Æ Ñ¨Ù_ Î ∞» g} "å~Úã¨∞#Î fl@∞¡ =∞iÜ«Ú ‰õΩ=∂~°Q∞Æ Ñ¨Ù_
Î ∞» qÅ¡OQÆ∞Å`À
Ü«Ú^•ÌÅ∞ KÕã∞¨ #
Î fl@∞¡ HõÅ^Œ∞. QÆ∞ѨÙÅÎ HÍÅOÖ’ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨Oã¨$¯u J<ÕHõ ^ÕâßʼnõΩ qã¨iÎ OzOk.
ǨÏ#∞Å∞ : g~°∞ =∞OQÀo *ÏuH˜ K≥Ok#"å~°∞. g~°∞ K≥<· åQÀ_» ã¨g∞ѨOÖ’ x=ã≤OKÕ"å~°∞ g~°∞ JѶ…¨ x™êÎ<£
„áêO`«OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_ç ÉèÏ~°`«^Õâßxfl `«#∞ ÅHõ∆ºOQÍ =∂~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞.
`À~°=∂#∞Å∞ : W`«x HÍÅO H„ .˜ â◊ 500 #∞O_ç 512 =~°‰Ωõ . `À~°=∂#∞_»∞ "åÜ«Ú=º ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ñà · ^ŒO_≥uÎ
QÍO^è•~°, `«Hõ∆tÅ „áêO`åÅ#∞ ѨÓiÎQÍ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_»∞. W`«_»∞ QÆ∞[~å`üÖ’x =∂ÖϺ =~°‰õΩ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
`À~°=∂#∞_»∞ *ˇ# · =∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. W`«xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ =∞Ǩ~åA. `À~°=∂#∞_ç =∞~°}Ï#O`«~O° J`«x
‰õΩ=∂~°∞_≥#
· q∞Ç≤Ï~°Å‰õΩ "åÜ«∞=º á„ êO`åxH˜ K«H„ =
õ iÎ JÜ«∂º_»∞.
q∞ǨÏ~°Å‰õΩ_»∞ : 515-535 =~°‰Ωõ . W`«#∞ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ñà · ^ŒO_≥uÎ QÆ∞ѨΠK«H„ =õ iÎ J~Ú# ÉèÏÖÏk`«∞ºx KÕuÖ’
=∞iÜ«Ú =∂O_»™È~ü „áêO`åxH˜ JkèѨu J~Ú<å Ü«∞â’^Œ=∞‡x KÕuÖ’ F_çOѨ|_ç |OkOK«|_®¤_»∞.
|On#∞O_ç =ke"ÕÜ∞« |_»¤ `«~∞° "å`« áêOp™ê~°<å^ä`£ À áê@∞ L`«~Î É ° Ïè ~°`^
« âÕ O◊ Ö’x =ÚYº"≥∞#
ÿ Éè∫^ŒHˆÌ `„∆ åÅ∞
Jxfl ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`åxfl ã‘fiHõiOKå_»∞. W`«x ~å[^•x ã≤Ü∂ « ÖòHÀ@. W`«x Ü«Ú^•ÌÅ Ñ„ É ¨ Ïè =O
=Å¡ Éè∫^Œ=
Ì ∞`«=Ú, QÆ∞ѨΠ™ê„=∂[º=Ú Ñ¨`# « ™ê÷~ÚH˜ KÕ~‰° Ωõ #flk.
ѨÙ+¨ºÉèí∂u =Oâ◊O : ѨÙ+¨ºÉè∂í u =Oâßxfl =~°#Ì =Oâ◊O Jx‰õÄ_® JO\Ï~°∞. D =Oâ◊O QÆ∂iÛ `≥ÅÜ«∞*Ëã¿ P^•~åÅ∞
ÉèÏ#∞_»∞ ~°zOz# ǨÏ~°¬K«i`„ ,« HÍ^•O|i. ǨÏ~°∞¬_»∞ ~°zOz# <åQÆ#O^Œ#=Ú, ~°`åfl=e, Ñ „ Ü
≤ ∞« ^Œi≈ ǨÏ~°¬=~°#Ì ∞x
Ü«Ú^ŒÌq[Ü«∂Å QÆ∂iÛ `≥eÜ«∞*Ë¿ã =∞^Œ∞|<£, |xûˆH~°, ™ÈѶ¨\ò âßã¨<åÅ∞. ѨÙ+¨ºÉèí∂u =Oâ◊™ê÷Ѩ‰õΩ_»∞
„ѨÉèÏHõ~°=~°ú#∞_»∞. „ѨÉèÏHõ~° =~°ú#∞x ã¨O`å#=Ú ~°[º=~°ú#, ǨÏ~°¬ =~°ú#, ~å[ºN ~å[ºN Éèí~°Î QÆ$ǨÏ=~°‡ QÆ$ǨÏ=~°‡
"≥ÚHõi =OâßxH˜ K≥Ok#"å_»∞ 604 ã¨OIIÖ’ Ñ „ É
¨ Ïè Hõ~=
° ~°#
Ì ∞x =∞~°}O`À ~å[=~°# Ì ∞_»∞ K«H„ =õ iÎ JÜ«∂º_»∞.
~å[=~°ú#∞x ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ Q“_» ™ê„=∂[º K«„Hõ=iÎ J~Ú# â◊âßO‰õΩ_»∞ =∞iÜ«Ú =∂ÖϺ K«„Hõ=iÎ
J~Ú# ^Õ=QÆ∞ѨÙ_ Î ∞» "≥ÚHõi ~å[ºOÃÑ· ^ŒO_≥uÎ QÆ$ǨÏ=~°‡#∞ =kOKå~°∞. â◊âßO‰õΩ_»∞ =∞iÜ«Ú ^Õ=QÆ∞ѨÙ_ Î ∞»
~å[=~°# ú ∞x ‰õÄ_® 606 ã¨OIIÖ’ =kOKå~°∞.
ǨÏ~°¬=~°#ú ∞_»∞ : H„ .˜ â◊. 606 #∞O_ç 647 =~°‰Ωõ . W`«xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ +¨ÖÏk`«º. ǨÏ~°¬=~°#ú ∞_»∞ J™êûO ѨiáêÅ#∞‰õΩ_»∞
J~Ú# ÉèÏ㨯~ü =~°‡ ã¨Ç¨Ü«∞O`À =∂ÖÏfiÃÑ· ^ŒO_≥uÎ ^Õ=QÆ∞ѨÙÎxfl =kèOz ^Õ=QÆ∞ѨÙÎx ™È^Œ~°∞_»∞ J~Ú#
Ü«∂^Œ=QÆ∞ѨÙxÎ fl `«# ™ê=∞O`«∞_çQÍ =∂~°∞Û‰Ωõ <åfl_∞» . ǨÏ~°¬=~°#
ú ∞_»∞ <ÕáêÖò =∞iÜ«Ú [=¸‡ HÍj‡~ü =~°‰Ωõ `«#
~å*Ϻxfl qã¨ÎiOѨ*Ë™ê_»∞. #~°‡^• #k X_»∞¤# [iy# Ü«Ú^ŒÌOÖ’ ǨÏ~°¬=~°ú#∞_»∞ Ô~O_»= ѨÙňH+≤ KÕuÖ’
F_çOK«|_®¤_∞» . ǨÏ~°¬=~°#ú ∞_»∞ 637 ã¨OII =~°‰Ωõ Q“_» ~å*Ϻxfl P„Hq õ ∞OK«ÖHË áõ ÈÜ«∂_»∞. 637 ã¨OIIÖ’ â◊âßO‰õΩ_»∞
=∞~°}˜OK«_»O`À ǨÏ~°¬=~°ú#∞_»∞ ɡOQÍÖò#∞ P„Hõq∞OKå_»∞. ǨÏ~°¬=~°ú#∞x P™ê÷#O ã¨O^Œi≈Oz #ÅO^Œ
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O Jaè=$kÌÖ’ áêÅ∞ѨOK«∞Hõ#fl K≥< · å Ü«∂u „ ‰õΩ_»∞ ‰õΩÜ«∂<£™êOQ∑. ǨÏ~°¬=~°#ú ∞_»∞ `«# ѨiáêÅ<å
ѨÓiÎQÍ ~å[ºN Ñ ¿ ~°∞`À x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. ѨiáêÅ<å JkèÑu ¨ K«H„ =õ iÎ, K«H„ =
õ iΠѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOK«_®xH˜
=∞O„u =∞O_»e HõÅ^Œ∞. ѨiáêÅ<å ™œÅÉèíºO H˘~°‰õΩ ǨÏ~°¬=~°Ì#∞_»∞ `«#∞ ™ê„=∂*Ϻxfl Éèí∞H˜Î, q+¨Ü«∞OQÍ
qÉèl
í OKå_»∞. Éè∞í H˜HÎ ˜ JkèÑu
¨ LѨiH˜, q+¨Ü∞« O‰õΩ JkèÑu ¨ q+¨Ü∞« Ѩu. ѨiáêÅ#Ö’ z=iÉèÏQÆ=Ú Q„ Í=∞O,
Q„ Í=∂xH˜ JkèÑu ¨ Q„ Í=∞}˜. ǨÏ~°¬=~°# ú ∞_ç ã à <· åºxH˜ JkèHõ á„ ê^è•#º`« WKåÛ_∞» . `«# ã à #
· ºOÖ’ XHõ ÅHõ∆ Jâ◊fi^Œà= ◊ Ú,
50"ÕÅ HÍÖò |Å=Ú HõÅ^Œ∞. ǨÏ~°¬=~°# ú ∞x HÍÅOÖ’ tHõÅ∆ ∞ Ju Hõi# î OQÍ HõÅ=Ù. <åºÜ«∞=º=ã¨Ö÷ ’ k=ºÑ¨iHõ∆
J=∞Å∞Ö’ L#flk. ǨÏ~°¬=~°# ú ∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ Hõq ѨO_ç`∞« _»∞. W`«#∞ ã¨Oã¨$¯`«OÖ’ <åQÆ#O^Œ#O, ~°`åfl=e,
Ñ„ Ü
≤ ∞« ^Œi≈ Q„ OÆ ^•Å∞ ~°zOKå_»∞. W`«x P™ê÷#OÖ’ Ñ „ =¨ ÚY ѨO_ç`∞« _»∞ ÉèÏ#∞_»∞, =∞Ü«Ú~°∞_»∞ =∂`«O‰õΩ_»∞
=∞iÜ«Ú k"åHõ~∞° _»∞ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ "å~°∞ LO_Õ"å~°∞. Ñ „ u¨ J~Ú^Œ∞ ã¨OIIʼnõΩ XHõ™êi ǨÏ~°¬=~°# ú ∞_»∞ Ñ „ Ü
¨ ∂ « QÆ
#QÆ~°OÖ’ =∞Ǩ"≥∂Hõ∆ Ѩi+¨`ü#∞ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. 6# =∞Ǩ"≥∂Hõ∆Ѩi+¨`ü‰õΩ Ç≤ÏÜ«∂<£™êOQ∑, ^Œ$=¿ã#∞_»∞,
ÉèÏ㨯~åKå~°∞ºÅ∞ J<Õ Ñ¨O_ç`«∞_»∞ Ǩ[~°∞ J~Ú<å~°∞. 6# "≥∂Hõ∆Ѩi+¨`ü Hõ<Àãπ #QÆ~°OÖ’ 75 ~ÀAÅ∞
x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. ǨÏ~°¬=~°# ú ∞x HÍÅOÖ’ ‰õΩÅ=º=㨉÷ Ωõ á„ ê=ÚYº`« ÖË^∞Œ . ã¨fã¨ÇϨ QÆ=∞#O J=∞Å∞Ö’ L#fl@∞¡
H˘xfl P^•~åÅ∞ ÅaèOKå~Ú. Jq Ñ „ É
¨ $íè ÏHõ~= ° ~°#ú ∞x =∞~°}Ï#O`«~O° PÜ«∞# ÉèÏ~°º Ü«∞â’=∞u ã¨fã¨ÇϨ QÆ=∞#O
KÕã∞¨ ‰õΩOk. ǨÏ~°¬=~°# ú ∞x HÍÅOÖ’ QÆ∞[~å`ü W`«_ Î ç Ѩiâ„ =◊ ∞‰õΩ Ñ„ ã
¨ k
≤ Ì K≥OkOk. ɡOQÍÖò `«^# Œ O Ѩiâ„ = ◊ ∞‰õΩ
Ñ„ ã
¨ k
≤ .Ì Ñ¨Ù+¨ºÉè∂í u =Oâ◊ã∞¨ Å÷ O^Œ~∞° Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«ã∞¨ Ö÷ .Ë Ç¨ïÜ«∂<£™êOQ∑ Ñ „ É
¨ Ïè =O =Å¡ ǨÏ~°¬=~°# ú ∞_»∞ Éè∫^ŒOÌ
=∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. #ÅO^Œ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ áÈ+¨} H˘~°ÔH· ǨÏ~°¬=~°ú#∞x 100 „QÍ=∂Å P^•Ü«∂xfl
Hˆ \Ï~ÚOKå_»∞. ǨÏ~°¬=~°# ú ∞_»∞ #ÅO^Œ #QÆ~O° Ö’ ^Œ~‡° QÆO*ò J<Õ Q„ OÆ ^•ÅÜ«∂xfl xi‡OKå_»∞. ^Œ~‡° ™êÅ∞_»∞,
+‘Å|^Œ∞_ Ì ∞» =O\˜ =ÚYº"≥∞# ÿ =º‰õΩÅÎ ∞ #ÅO^Œ q^•ºÅÜ«∞OÖ’<Õ q^Œº#∞ JÉèºí ã≤OKå~°∞. ǨÏÜ«∂<£™êOQ∑ 643
ã¨OII =~°‰Ωõ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’<Õ QÆ_Ñ ç ≤ 657 ã¨OIIÖ’ Éè∫^Œ= Ì ∞`« Q„ OÆ ^•Å`À 150 |∞^Œ∞x Ì ^•`«∞=ÙÅ`À K≥< · å "≥àϧ_∞» .
ǨÏÜ«∂<£™êOQ∑ K≥< · å K«H„ =õ iÎ`À ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ ~åÜ«∞ÉèÏ~°O ѨOáê_»∞. 657 ã¨OIIÖÁ ǨÏ~°¬=~°# ú ∞x =∞~°}O`À
ѨÙ+¨ºÉè∂í u =Oâ◊O ѨÓiÎQÍ Ñ¨`# « O J~ÚºOk. ѨÙ+¨ºÉè∂ í u =Oâ◊O Ѩ`# « O `«~åfi`« L`«~Î É
° Ïè ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ J<ÕHõ
~å[ѨÙ`„ « ~å*ϺÅ∞ "≥eã≤#q.
Ѩš= ™ê„=∂[ºO : ѨÅ=¡ ÙÅ Ü≥ÚHõ¯ ã¨fiã¨Å÷ O ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ XHõ x‰õΩÅ ~°ÇϨ 㨺O =O\˜^xŒ q.Ü«∞ãπ. q∞`ü
J<Õ =∞Ǩâ◊ÜÚ« _»∞ `≥eáê_»∞. D H∆͉õΩÅ∞ Ѩ`# « O J~Ú# `«~∞° "å`« "åi ™ê÷#OÖ’ á„ êp# ѨÅ= ¡ ™ê„=∂[ºO
qã¨iÎ OK«|_çOk. á„ êp# ѨÅ= ¡ ™ê„=∂[ºO ™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ g~°‰Ä õ ~°Û=~°‡. á„ êp# ѨÅ=
¡ ™ê„=∂[ºOÖ’ Q˘Ñ¨Ê K«H„ = õ iÎ
t=㨯O^Œ=~°‡. ã¨=Ú„^Œ QÆ∞ѨÙxÎ KÕ F_çOK«|_»¤ á„ êp# ѨÅ= ¡ K«H„ =õ iÎ q+¨µQ‚ À‰õΩ_»∞. á„ êp# ѨÅ=¡ ÙÖ’¡ z=i
K«H„ =
õ iÎ #Ok=~°‡. á„ êp# ѨÅ= ¡ ÙÅ QÆ∂iÛ `≥eÜ«∞*Ëã ¿ âßã¨<åÅ∞ =∞OzHõÅ∞¡ âßã¨#O, "≥∞^ ÿ "
Œ ÀÅ∞ âßã¨#O,
=∂Hõ^Àx âßã¨#O, Ç≤Ï~°_Q» eÆ ¡ âßã¨#O "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ q. `«q∞à◊ ÉèÏ+¨Ö’ ѨÅ= ¡ J#QÍ ^˘OQÆ Jx J~°Oú . H„ .˜ â◊ 2=
â◊`å|ÌO #∞O_ç ѨÅ= ¡ ÙÅ∞ QÆ∞O@∂~°∞Ö’x ѨÖÏfl_∞» , ѨÅ= ¡ ÉÁQÆæ J#∞ á„ êO`åÅÖ’ x=ã≤OKå~°∞.
#g# Ѩš=ÙÅ∞ : #g# ѨÅ=¡ ÙÅ =Oâ◊ ™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ ã≤OǨÏq+¨µ=‚ Ù. ã≤OǨÏq+¨µ=‚ ٠ѨiáêÅ<å HÍÅO 575 #∞O_ç
600 ã¨OIIÅ =~°‰Ωõ W`«#∞ `«# ™ê„=∂*Ϻxfl PO„^^
Œ âÕ O◊ #∞O_ç `«q∞à◊<å_»∞ =~°‰Ωõ qã¨iÎ OѨ*™Ë ê_»∞.
=∞¿ÇÏO„^=Œ ~°‡ : 630 #∞O_ç =~°‰Ωõ , #iûOǨ =~°‡ ѨÅ=¡ K«H„ =õ ~°∞ÖÎ ’¡ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ W`«xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞Å∞ "å`åÑ≤H˘O_»,
J=xã≤OǨÏ, #iûOǨÏ=~°‡ NÅOHõ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ J~Ú# =∂~°==~°‡ ã¨Ç¨ Ü«∞O`À ÉèÏ^•q∞ Kåà◊√Hõº ™ê„=∂[ºOÃÑ·
Ü«Ú^ŒÌ „ѨHõ\˜Oz 642 ã¨OIIÖ’ [iy# =∞}˜=∞OQÆà◊ Ü«Ú^ŒÌOÖ’ Ô~O_»= ѨÙňH+≤x F_çOz =kOKå_»∞.
#iûOǨÏ=~°‡ ÉèÏ^•q∞ #QÆ~åxfl ^ŒQOÌÆ KÕ™ê_»∞. NÅOHõÖ’ =¸_»= =~°‡ â◊`„ ∞« =ÙÅ∞ NÅOHõ#∞ P„Hq õ ∞OKå~°∞.
#iûOǨÏ=~°‡ NÅOHõ Ñ Ã · ^ŒO_≥uÎ =∂~°= =~°‡ ѨOK«áêO_»=ÙʼnõΩ =∞Ǩ|eѨÙ~°OÖ’ = „ `åÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞
=∞iÜ«Ú U_»∞ѨQÀ_®Å#∞ xi‡OKå_»∞. <Õ\˜ =∞Ǩ|eѨÙ~°O #QÆ~åxfl #iûOǨÏ=~°‡ xi‡OKå_»∞. 642 ã¨OIIÖ’
ǨïÜ«∂<£™êOQ∑ ã≤OǨÏ=~°‡ P™ê÷<åxfl ã¨O^Œi≈OKå_»∞. #iûOǨÏ=~°‡ P™ê÷# ѨO_ç`∞« _»∞ ÉèÏ~°q. H˜~å`å~°∞h
˚ Ü«∞O
J<Õ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. #iûOǨÏ=~°‡ HÍÅOÖ’ HõOz Q˘Ñ¨Ê q^•ºˆHO„^OŒ QÍ xezOk. HõOzH˜ QÆÅ a~°∞^Œ∞
^ŒH}
∆˜ ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ HÍt HõOzÖ’ q^Œº#∞ JÉèºí ã≤Oz# Ñ
„ =
¨ ÚY ѨO_ç`∞« _»∞ ^Œ~‡° áêÅ∞_»∞.
Ô~O_»= =∞¿ÇÏO„^Œ=~°‡ : W`«x ѨiáêÅ<å HÍÅO 668 #∞O_ç 670 =~°‰Ωõ
XHõ@= Ѩ~°"Õ∞â◊fi~° =~°‡ : W`«x ѨiáêÅ<å HÍÅO 670 #∞O_ç 685 =~°‰Ωõ XHõ@= Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~° =~°‡ Ñà · Ü«Ú^ŒÌ
Ñ
„ H¨ \
õ O˜ z# ÉèÏ^•q∞ Kåà◊√Hõº K«H„ =
õ iÎ XHõ@= q„H=
õ ∂k`«∞º_»∞.
Ô~O_»= #iûOǨÏ=~°‡ : W`«x ѨiáêÅ<å HÍÅ=Ú 685 #∞O_ç 730 =~°‰Ωõ W`«xH˜ QÆÅ a~°∞^Œ∞Å∞ ~å[ã≤OǨÏ,
W`«#∞ â‹= · =∞`åxfl P^ŒiOKå_»∞. ~Ô O_»= #iûOǨÏ=~°‡ =∞Ǩ|eѨÙ~°OÖ’ f~° ^Õ"åÅÜ«∂xfl, HõOzÖ’ H“ÖÏã¨
^Õ"åÅÜ«∂xfl xi‡OKå_»∞ ~Ô O_»= #iûOǨÏ=~°‡ #∞O_ç J<Õ Ñ¨O_ç`∞« xfl áÈ+≤OKå_»∞. ^ŒO_ç J=Ou ã¨∞O^Œ~°
Hõ^,Œè ^Œâ‰◊ Ωõ =∂~° K«i`„ « Q„ OÆ ^•Å#∞ ~°zOKå_»∞.
Ô~O_»= Ѩ~°"Õ∞â◊fi~° =~°‡ : W`«x ѨiáêÅ<å HÍÅ=Ú 730 #∞O_ç 733 =~°‰Ωõ W`«x ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’
~Ô O_»= q„H= õ ∂k`«∞º_»∞ ѨÅ=
¡ ™ê„=∂[ºOÃÑ· ^ŒO_≥`åÎ_∞» . 733 ã¨OIIÖ’ [iy# q∞eO^≥· Ü«Ú^Œ~Ì O° QÆOÖ’ ~Ô O_»=
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~° =~°‡ Ô~O_»= q„Hõ=∂k`«∞ºx KÕuÖ’ =∞~°}˜OKå_»∞. q∞eO^Œ Ü«Ú^•ÌxH˜ zǨÏflOQÍ Ô~O_»=
q„H=
õ ∂k`«∞º_»∞ `«# Ñ ¿ ~°∞#∞ HÔ Ö· Ïã¨ã<
¨ å^Œ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ zH˜¯OKå_»∞.
#Ok=~°‡ : 733 #∞O_ç 794 =~°‰Ωõ . W`«#∞ Kåà◊√Hõº K«H„ =õ iÎ J~Ú# ~Ô O_»= q„H=õ ∂k`«º =∞iÜ«Ú ~Ô O_»=
H©iÎ =~°‡ KÕuÖ’ F_çOK«|_®¤_∞» . áêO_»∞ºÅ∞ =∞iÜ«Ú QÆOQÆ=Oâ◊ã∞¨ Å÷ ∞ ‰õÄ_® #Ok=~°‡#∞ F_çOKå_»∞. #Ok=~°‡
^ŒOk^Œ∞~°∞x æ KÕuÖ’ F_çOK«|_®¤_∞» . ^ŒOu^Œ∞~°∞_
æ ∞» `«# ‰õΩ=∂Ô~Î ~ˆ "å#∞ #Ok=~°‡‰õΩ WzÛ q"åǨÏO KÕ™ê_»∞.
^ŒOu=~°‡ : 794 #∞O_ç 845 =~°‰Ωõ W`«_∞» =¸_»= QÀqO^Œ∞x KÕuÖ’ F_çOK«|_®¤_∞» . ѨÅ=¡ ÙÖ’¡ z=i
K«„Hõ=iÎ JѨ~ål`«=~°‡. ѨiáêÅ<å ™œÅÉèíºO H˘~°ÔH· Ѩš= K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞ `«=∞ ™ê„=∂*Ϻxfl ~å„+ì̈O, Éèí∞HÎ̃, „QÍ=∞OQÍ
qÉèl í OKå~°∞. ~å„+Oì¨ H˜ JkèÑu ¨ Ü«Ú=~åA. Éè∞í H˜HÎ ˜ JkèÑu¨ LѨiHõ ÖË^• =∞_»qHõ, Q„ Í=∂xH˜ JkèÑu ¨ Q„ Í=∞}˜.
ѨÅ= ¡ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ∞ =∞Ǩ|eѨÙ~°O =∞iÜ«Ú <åQÆÑ@ ¨ }
ì O QÆ∞O_® K≥< · å =∞iÜ«Ú PˆQflÜ∂ « ã≤Ü∂ « ^ÕâßÅ`À
"åºáê~°O KÕâß~°∞. ѨÅ= ¡ ÙÅ HÍÅOÖ’ Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«OÖ’ =zÛ# peHõÅ∞ â‹= · O =∞iÜ«Ú "≥+ · =
‚¨ O. â‹=
· =∞`«ã∞¨ Å÷ #∞
#~Ú<å~°∞Å∞, "≥+ · =
‚¨ =∞`«ã∞¨ Å÷ #∞ JÅ∞"å~°∞¡ Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞ â‹= · =∞`«OÖ’ =ÚYº"≥∞# ÿ ѨO_ç`∞« _»∞ ã¨∞^Œ~= ° ¸iÎ,
*Ï˝#ã¨∞|OQÍ~ü =∞iÜ«Ú Jáêû~.ü "≥+ · = ‚¨ =∞`«OÖ’ =ÚYº"≥∞# ÿ ѨO_ç`∞« Å∞ u~°∞=∞OÔQ· =∞iÜ«Ú q„Ñ< ¨ å~åÜ«∞}.
ѨÅ= ¡ ÙÅ HÍÅOÖ’ HõOz Ñ „ =
¨ ÚY q^•ºÑ‘~O°î QÍ Jaè=$kÌ K≥OkOk. q^•º Hˆ O„^•Å#∞ Ѷ∞¨ \˜HÅõ ∞ Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞.
`«~¯° âß„ãΨ Ñ≤`å=∞Ǩï_≥# · kQÍ˝Q∞Æ _»∞ =∞iÜ«Ú ^Œ~‡° áêÅ∞_»∞ J<Õ K«H„ = õ iÎ HõOzÖ’ q^Œº#∞ JÉèºí ã≤OKå~°∞. u~°∞=àı§~ü
J<Õ Ñ¨O_ç`∞« _»∞ ''Hõ~à° —ò — J<Õ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. ÉèÏ~°q H˜~`° å~°∞h
˚ Ü«∞, ^ŒO_ç J=Ou Ñ „ =
¨ Ǩã¨O. J<Õ Q„ OÆ ^•Å#∞
~°zOKå~°∞.
"åã¨∞Î - tÅÊO : ѨÅ=¡ ÙÅ "åã¨∞Î tÖÏÊxfl <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ∞QÍ qÉèlí OKå~°∞. 1. =∞¿ÇÏO„^⌠e·‹ D â‹e· Ö’ u~°∞K«∞<åѨe,¡
K«OQÆÖò Ѩ@∞ì, P~À¯#O, =∞¿ÇÏO„^"
Œ å}˜, ^ŒH}
∆˜ P~°¯_£ ^Œ=à◊=#∂~ü á„ êO`«OÖ’ =∞¿ÇÏO„^=
Œ ~°‡ H˘O_»Ö’¡ `˘ÅÑ≤Oz
QÆ∞ǨÏÅ#∞ xi‡OKå_»∞.
#iûOÇ¨Ï â‹·e : D â‹e· Ñ„ H¨ Í~°O =∞Ǩ|eѨÙ~°OÖ’ ѨOK«áêO_»=ÙʼnõΩ S^Œ∞ ~°HÍÅ∞ xi‡OK«|_ç#q. =∞Ǩ|e
ѨÙ~°OÖ’ 7 ѨQÀ_®Å∞ xi‡K«|_ç#q.
~å[ã≤OÇ¨Ï â‹·e : D â‹e· Ñ„ H¨ Í~°O =∞Ǩ|eѨÙ~°OÖ’x `Õ~° ^Õ"åÅÜ«∞=Ú, HõOzÖ’ HÔ Ö· Ïã¨<å^Œ ^Õ"åÅÜ«∞O. D
^Õ"åÅÜ«∞O xi‡Oz# K«H„ =
õ iÎ ~Ô O_»= #~°ãO≤ Ǩï_»∞.
#Ok=~°‡ â‹·e : D â‹e· Ñ„ H¨ Í~°O xi‡OK«|_ç# Hõ@_ì ®Å∞ HõOzÖ’ N "≥‰· Ωõ O~î° Ñà i=∂àò =ÚˆHâÎ fi◊ ~° ^Õ"åÅÜ«∂Å∞.
Ѩš=ÙÅ HÍÅOÖ’ HõxÑ≤OKÕ UÔH·Hõ =ÚYº"≥∞ÿ# tÅÊ=Ú QÆOQÍ=`«~°}=Ú =∞iÜ«Ú J~°˚#∞_ç `«Ñ¨ã¨∞û J#∞
tÅÊ=Ú. J#∞ tÅÊ=Ú. ѨÅ= ¡ ÙÅ HÍÅOÖ’ =ÚYº"≥∞# ÿ ‰õΩ_»ºz„`åxfl zO`«#fl"åã¨Öò J#∞ á„ êO`«OÖ’ Hõ#∞Q˘<åfl~∞° .
D z„`«O J[O`å z„`åÅ#∞ áÈe LOk. J~°ÉòÅ ^ŒO_»Ü«∂„`« ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÃÑ· U=∂„`«O „ѨÉèÏ=O
K«∂ѨÖHË áõ È~ÚO^Œx ÖË<Ñ
£ Ó¨ Öò =∞ǨâıÜÚ
« _»∞ `≥eáê_»∞.
CHAPTER - 4 : - W™ê¡O ™ê„=∂[º=Ú
W™ê¡O J#QÍ P`«‡ã¨=∞~°Ê#=Ú Jx J~°úO. `«Å=OK«∞‰õΩáÈ=_»O, ÖÁOyáÈ=_»O Jx J~°úO-J<ÕHõ
=∞`åʼnõΩ ѨÙ\˜x ì Å∞¡ =O\˜ Ñ „ ^¨ +
Õ :¨ ™œn Jˆ~aÜ«∂ U_®i á„ êO`«O. 570Ö’ =∞Ǩχ^£ Ñ „ =¨ HõÎ ‰õΩ~ˆ ã≤Ü∂ « J#∞
`≥QÖÆ ’ [x‡OKå_»∞. "åºáê~° Ѩ~O° QÍ Ü«¸^Œ∞ =∞`«ã∞¨ Å÷ #∞ Hõeã≤# =∞ǨÏ=∞^£ Ñ „ =
¨ HõÎ Ü«∂^Œ∞ =∞`«OÖ’x Ö’@∞
áê@¡#∞ QÆ=∞}˜OKå_»∞. 620 Ö’ Z„~° ã¨=Ú„^ŒO ã¨g∞ѨOÖ’x Ç‘Ï~å J<Õ Ñ¨~°fi`åÅÖ’ =∞ǨÏ=∞^£ „Ѩ=HÍÎ
ѨiѨÓ~°∞‚_»~Ú<å_»∞. D ã¨OѶ¨∞@##∞ k=º Pq+¨¯~°} Jx JO\Ï~°∞. =∞ǨÏ=∞^£ „Ѩ=HÍÎ `å#∞ <Õ~°∞Û‰õΩ#fl
JOâßÅ#∞ "≥Ú^Œ@QÍ `«# ÉèÏ~åº Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ `«# "Õ∞#=∂=∞‰õΩ Éè’kOKå_»∞. W™ê¡O =∞`«OÖ’x Ñ „ ^ ¨ •è # ã¨∂`„ O«
Ñ
„ Ñ
¨ O¨ KåxH˜ ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_»∞ XHõ¯_Õ, J`«_Õ JÖÏ¡ H„ .˜ â◊. 622Ö’ =∞ǨÏ=∞^£ Ñ „ =
¨ HÍÎ =∞Hͯ #QÆ~O° #∞O_ç =∞n<å
#QÆ~åxH˜ áêiáÈÜ«∂_»∞. D ã¨OѶ∞¨ @##∞ Ç≤Ïl „ . 622 ã¨OIIÅ6 W™ê¡O HÍºÖˇO_»~ü á„ ê~°OÉè= í ∞~Ú#k =∞n<å
#QÆ~åxH˜ QÆÅ =∞~À Ñ ¿ ~°∞ =∞`«Ñ „ =¨ HõÅÎ #QÆ~=
° Ú. 633 ã¨OIIÖ’ E<£ 8 <å\˜H˜ Ñ „ =
¨ Hˆ Î ™œk Jˆ~aÜ«∂#∞
ѨÓiÎQÍ P„Hqõ ∞OKå_»∞. =∞Ǩχ^£ Ñ „ =¨ HÍÎ =∞~°}Ï#O`«~O° J`«x Ñ „ u
¨ xkèx Hõbá¶ê JO\Ï~°∞. "≥Ú^Œ\˜ Hõbá¶ê J|∂
ÉèÏHõ~.ü J|∂ÉèÏHõ~ü WKÕÛ *ˇ^ · £ ã¨Ç¨ Ü«∞O`À Y∞~å<£#∞ ã¨OHõÅ#O KÕâß_»∞ Y∞~å<£Ö’ 114 ã¨∂~åÅ∞ HõÅ=Ù. 90
ã¨∂~åÅ∞ =∞ǨÏ=∞^£ Ü≥ÚHõ¯ =∞Hͯ rW`«O QÆ∞iOz 20 ã¨∂~åÅ∞ =∞n<å rq`«O QÆ∞iOz q=iã¨∞# Î flk.
J^Õq^ŒOQÍ =∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ XHõ ÅHõ∆ â’¡HÍÅ∞ HõÅ=Ù. =∞ǨÉèÏ~°`åxfl [Ü«∞ã¨OÇ≤Ï`« Jx‰õÄ_® JO\Ï~°∞.
=∞ǨÉèÏ~°`O« Ö’ ÉèQí = Æ næ`« QÆ∂iÛ Ñ „ ™¨ êÎqOK«|_çOk. ÉèQí =
Æ næ`Ö« ’ 701 â’¡HÍÅ∞ HõÅ=Ù. ~å=∂Ü«∞}OÖ’ 24"ÕÅ
â’¡HÍÅ∞ HõÅ=Ù.
=∞Ǩχ^£ cè<£ MÏã≤"£∞ : J~°ÉÅò ∞ NÅOHõ, WO_À<Õ+Ü
≤ ∂
« ^ÕâßÅ`À "åºáê~°O KÕâß~°∞. ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨=Ú„^Ñ
Œ Ù¨ ^˘OQÆÅ∞
D "åºáê~åxH˜ J_»O¤ H˜QÍ xeKå~°∞. [=¸‡ HÍj‡~ü á„ êO`åxH˜ K«H„ =
õ iÎ ^•Ç≤Ï^£. W`«#∞ Éè∫^ŒÌ *ˇ#
· =∞`«ã∞¨ Å÷ #∞
Jxfl q^•Å∞QÍ Ç≤ÏOã≤OKå_»∞. W™ê¡O =∞`«OÖ’ =ÚY∞ºÖˇ#
· JÅǨ*Ï*ò ÉèÏ~°`#ü ∞ F_çOKåÅx x~°~‚ ÚOK«∞‰õΩ<åfl_∞» .
JÖò Ǩ*Ï*ò "Õ∞#Å∞¡_»∞ J~Ú# =∞Ǩχ^£ cè<£ MÏã≤"£∞ 712 ã¨OIIÖ’ ÉèÏ~°`«O ÃÑ· rǨÏ^£ „ѨHõ\˜Oz
~À~üÜÚ « ^Œ~Ì O° QÆOÖ’ [=¸‡HÍj‡~ü K«H„ = õ iÎ ^•Ç≤Ï^£#∞ F_çOz =kOKå_»∞. =∞Ǩχ^£ cè<£ MÏã≤"∞£ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’x
=ÚÖÏÎ<£ Ç≤ÏO^Œ∂ HõKü HõuÜ«∞"å_£, |„ Ǩχ}ÉèÏQ∑ =∞iÜ«Ú QÆ∞~°∞l~å á„ êO`åÅ#∞ P„Hqõ ∞OKå_»∞. MÏã≤"∞£ Hõ=∞ÖÏ^Õq
^Õ=~å ^ÕqÖÏ =º=Ǩ~°OÖ’ JÖÏǨ*Ïãπ KÕuÖ’ ǨÏ`«ºQÍqOK«|_®¤_∞» . J~°ÉÅò ^ŒO_»Ü∂ « `„ « ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ
à ·
U=∂„`O« Ñ „ É ¨ Ïè =O K«∂ѨÖHË áõ È~ÚO^Œx ÖË<Ñ £ Ó¨ Öò ã¨∞ǨâıÜÚ
« _»∞ `≥eáê_»∞. J~°ÉÅò ∞ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ #∞O_ç YQÀà◊,
Éè∂
í QÀà◊, QÆ}`˜ â« ß„ãOΨ Ѩi*Ï˝<åxfl <Õ~∞° Û‰Ωõ <åfl~∞° . J~°ÉÅò #∞O_ç ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ Ü«Ú<åx J#∞ "≥^ · ºŒ q^•<åxfl
<Õ~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞.
=∞Ǩχ^£ QÆlx : QÆlx J<Õ á„ êO`«O <Õ\˜ JѶ…¨ x™êÎ<Ö£ ’ HõÅ^Œ∞. QÆlx J<Õ á„ êO`åxH˜ "≥Ú^Œ\˜ K«H„ =õ iÎ JÖÏ~°∞lÎ <£.
JÖÏ~°∞l Î <£ =∞~°}Ï#O`«~O° J`«x JÅ∞¡_# ·≥ ã¨ÉHíè l Îõ <£ K«H„ =õ iÎ J~Ú<å_»∞. ã¨ÉHíè l Îõ <£ =∞~°}Ï#O`«~O° QÆl<£
Ü«∂q∞^Œ∞< Ì ÒÖÏ `«q∞Öò LÖò =∞xfl\ò J#∞ aè~∞° ^Œ∞Å`À ™ê„=∂*ϺxH˜ K«H„ = õ iÎ J~Ú<å~°∞. ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ ã¨OѨ^Œ
^ÀÑ≤_ç W™ê¡O =∞`« qã¨Î~°} ÅHõ∆}ÏÅ∞`À QÆlx ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÃÑ· ^ŒO_≥`åÎ_»∞. QÆlx [=¸‡HÍj‡~ü ÃÑ· ^ŒO_≥uÎ
Ç≤ÏO^Œ∂"åt =Oâ◊$ÏxH˜ K≥Ok# P#O^ŒáêÅ∞_çx, [Ü«∞áêÅ∞_çx, ã¨∞YáêÅ∞_çx, u „ Ö’K«# áêÅ∞_çx <åÅ∞QÆ∞
Ü«Ú^•ÌÅÖ’ F_çOz =kOKå_»∞. 1018 ã¨OIIÖ’ =∞Ǩχ^£ QÆlx =∞^Œ∞~å #QÆ~O° Ö’x ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ Jxfl
^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . 1025 #∞O_ç 1027 ã¨OIIÖ’ ~Ô O_»∞ Ü«Ú^•ÌÅ ^•fi~å QÆlx ™È=∞<å^ä£ ^Õ"åÅÜ«∂xfl ѨÓiÎQÍ
^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . ™È=∞<å^ä£ ^Õ"åÅÜ«∞ ^ÀÑ≤_ç ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ JuÃÑ^ŒÌ ^ÀÑ≤_ç QÆlx KÕuÖ’ F_çOK«|_»¤
QÆ∞*~å`ü K«H„ = õ iÎ XHõ@= cè=Ú_»∞. Çà τx Ç≤ÏeÜ«∞\ò J<Õ Ñ¨O_ç`∞« x Jaèá„ êÜ«∞O Ñ „ H¨ Í~°O QÆlx ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ
à ·
17 ™ê~°∞¡ ^ŒO_≥`åÎ_∞» . QÆlx `«# z=i ^ŒO_»Ü∂ « `„ Ö« ’ áÈ\ò J#∞ *Ïux F_çOKå_»∞. =∞Ǩχ^£ QÆlx`À áê@∞
ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ =zÛ# ѨO_ç`∞« Å∞ JÖòÉ~ˇ ∂° x, Ѷ~≤ ^° Òã≤, JÖòÉ~ˇ ∂ ° x H˜`åÉò LÖò Ç≤ÏO^£ J<Õ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞.
Ѷ~≤ ^
° Òã≤ âß#=∂ J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. JÖò ɡ~∂ ° x `«# Q„ OÆ ^ŒOÖ’ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’x Éè∂ í QÀà◊, YQÀà◊ âß„ãΨ
Ѩi*Ï˝#O QÆ∂iÛ q=iOKå_»∞. QÆlxx F_çOz# UÔHH· õ ÉèÏ~°fÜ«∞_»∞ q^•º^Œ~∞° _»∞, q^•º^Œ~∞° _»∞ K«O^Àà◊
=OâßxH˜ K≥Ok#"å_»∞. 1035 ã¨OIIÖ’ ylx =∞~°}O˜ Kå_»∞.
=∞Ǩχ^£ QÀi : QÀi ѨiáêÅ# HÍÅ=Ú 1175 #∞O_ç 1205 ã¨OIIÅ =~°‰Ωõ QÀi J#∞ á„ êO`«=Ú Ñ¨i‡Ü«∂ ÖË^•
W~å<£Ö’ HõÅ^Œ∞. 1175 ã¨OIIÖ’ QÀi `«# "≥Ú^Œ\˜ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ =ÚHÍÎ J#∞ á„ êO`åxfl QÔ Å∞K«∞‰õΩ<åfl_∞» . 1178Ö’
QÆ∞[~å`üÑ Ã · ^ŒO_≥uÎ =¸Å~åA J<Õ K«H„ = õ iÎ KÕuÖ’ F_çOK«|_®¤_∞» . =¸Å~åA KÕuÖ’ F_çOK«|_»¤ QÀi
^•^•Ñ¨Ù 25 ã¨OIIÅ =~°‰Ωõ QÆ∞[~å`ü Ñ Ã · ^ŒO_≥`ÖΫ ^
Ë ∞Œ . 1179Ö’ QÀi Yâß=~ü#∞ F_çOKå_»∞. 1181Ö’ ÖÏǨϟ~ü#∞
P„Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. 1185Ö’ QÀi +≤Ü«∂ÖòHÀ@#∞ P„Hõq∞OKå_»∞. 1191Ö’ [iy# "≥Ú^Œ\˜ `«~åÜ«∞x
Ü«Ú^ŒÌOÖ’ Ѩ$kfi~å*ò KÒǨÏ<£ QÀix, [Ü«∞K«O„^Œ∞xfl ѨiѨÓ~°‚OQÍ F_çOKå_»∞. 1192Ö’ [iy# Ô~O_»=
Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ Ѩ$kfi~å*ò KÒǨÏ<£ QÀi KÕuÖ’ F_çOK«|_ç ǨÏ`«º QÍqOK«|_®¤_∞» . 1193Ö’ ‰õΩ`«∞|∞kÌ<£ JÜ«∞|H±
_çb¡ Jr‡~ü J#QÍ <Õ\˜ ~å[™ê÷<£ á„ êO`åʼnõΩ QÆ=~°fl~Qü Í xÜ«∞q∞OK«|_®¤_∞» . 1194Ö’ [iy# KåO^£"å~ü
Ü«Ú^Œ~Ì O° QÆOÖ’ QÀi [Ü«∞K«O^ „ ∞Œ xfl F_çOz =kOz Y<Àãπ á„ êO`åxfl P„Hq õ ∞OK«∞‰õΩ<åfl_∞» . 1195Ö’ QÀi
QÍfieÜ«∞~ü á„ êO`åxfl P„Hq
õ ∞OK«∞‰õΩ<åfl_∞» . 1197Ö’ QÆ∞[~å`ü#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞. =∞~˘Hõ ãà <· åº^Œº‰õΩ∆ _»∞ J~Ú#
ÉèHí Ü
Θ ∂
« ~ü de˚ aǨ~ü ɡOQÍàò, Fi™êû á„ êO`åÅ#∞ ѨÓiÎQÍ P„Hq õ ∞Oz<å_»∞. ÉèHí Ü
Θ ∂
« ~ü de˚ ^•_»∞Å =Å#
Éè∫^Œ=
Ì ∞`«ã∞¨ Å÷ #∞ ÉèÏ~°`^
« âÕ ßxfl =ke K≥<
· å, <ÕáêÖò =O\˜ ^ÕâßʼnõΩ áêiáÈÜ«∂~°∞. 1205Ö’ QÀi JHõ™ê‡`«∞QÎ Í
=∞~°}O˜ z Y∞`ü|∞kÌ<£ JÜ«∞|H± ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ W™ê¡O ™ê„=∂*Ϻxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
_çe¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞Å∞ : 1206 #∞O_ç 1526 =~°‰Ωõ ÉèÏx㨠=Oâ◊O 1206 #∞O_ç 1290 =~°‰Ωõ ÉÏx㨠=Oâ◊™ê÷щ¨ Ωõ _»∞
Y∞`ü|∞nÌ<£ JÜ«∞|H±. W`«#∞ 1206 #∞O_ç 1210 =~°‰Ωõ áêeOKå_»∞. W`«#∞ @i¯™êÎ<£ á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞.
JÜ«∞|H± xëêѨÓ~ü J<Õ á„ êO`«OÖ’ ÉÏxã¨QÍ Jq∞‡"ÕÜ∞« |_®¤_∞» . JÜ«∞|H±#∞ ÉÏxã¨QÍ H˘#∞HÀÅ∞ KÕã# ≤ =ºH˜Î
QÀi. ÉÏxã¨QÍ, Ãã·x‰õΩ_çQÍ, Ãã·<åº^Œº‰õ∆Ω_çQÍ 1193Ö’ _çe¡ QÆ=~°fl~üQÍ JÜ«∞|H± L#fl`« ™ê÷<åxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
JÜ«∞|H± Ѩ$kfi~å*ò KÒǨ<£ ™È^Œ~°∞_≥·# ǨÏi~åA#∞ F_çOKå_»∞. JÜ«∞|H± QÍfieÜ«∞~ü K«„Hõ=iÎ J~Ú#
ã¨ÅHõ# ∆ áêÅ∞_çx F_çOKå_»∞. W`«_∞» QÀi`À Hõeã≤ QÆ∞[~å`ü K«H„ = õ iÎ J~Ú# ~Ô O_»= cè=Ú_çx F_çOKå_»∞.
K«H„ =
õ iÎ JÜ«∂ºHõ JÜ«∞|H±‰Ωõ KåÖÏ ã¨=∞㨺Å∞ =KåÛ~Ú. QÆlx á„ êO`åxfl Ü«∂Ťãπ Jx, ã≤O^Œ∂ á„ êO`åxfl
#ã≤~∞° nÌ<£ ‰õΩÉËÉ
„ Ï QÀi á„ êO`åxfl yÜ«∂ã¨∞nÌ<,£ ɡOQÍÖò á„ êO`åxfl Je=iÌMÏ<£Å#∞ QÔ Å∞K«∞‰õΩ<åfl~∞° . Ü«∂Ťãπ
‰õΩ=∂Ô~# Î ∞ JÜ«∞|H± Ñ Ã o§ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . JÜ«∞|H± #ã‘~∞° nÌ<£ ‰õΩÉËÉÏè ‰õΩ `«# K≥ÖÅ¡ˇ ∞#∞ WzÛ q"åǨÏO KÕ™ê_»∞.
WÅ∞ì_£q∞âò‰õΩ `«# ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ WzÛ q"åǨÏO KÕ™ê_»∞. Y∞`ü|∞nÌ<£‰õΩ QÆÅ aè~°∞^Œ∞Å∞ 1. JÜ«∞|H± J#QÍ
=∞Oz"å_»∞ Jx J~°OÌ , 2. ÖÏÖò|Hõ∆ J#QÍ ÅHõÅ∆ #∞ ^•#O KÕã ¿ "å_»∞ Jx J~°Oú .
W`«x HÍÅOÖ’ Hõ@ì_®Å∞ : JÜ«∞|H± _çbÖ¡ ’ ‰õΩ=fi`ü LÖò W™ê¡O J#QÍ W™ê¡O â◊HΘ J<Õ =∞ã‘^∞Œ #∞ Hõ\Oì˜ Kå_»∞. D
=∞ã‘^∞Œ QÀ_»ÅÑ
à · Y∞~å<£ ã¨∂`„ åÅ∞ "„ å™ê_»∞. Jr‡~üÖ’ J~°=n<£ *’O„áê =∞ã‘^∞Œ #∞ ‰õΩ`«∞Éòq∞<å~ü x~å‡}Ïxfl
á„ ê~°OaèOKå_»∞. JÜ«∞|H± Ü«∂Ťã# π ∞ F_çOz JѶ…¨ x™êÎ<# £ ∞ J„Hq
õ ∞OKå_»∞. PѶ…¨ x™êÎ<£ Ñ
„ [¨ Å∞ u~°∞ÉÏ@∞
KÕÜ∞« QÍ "åi KÕuÖ’ F_çOK«|_ç ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ uiy =ã¨∂Î ÖÏǨϟ~ü ã¨g∞ѨOÖ’ áÈÖ’ P_»∞`«∂ QÆ∞~„ O° Ñ Ã ·
#∞Oz Ѩ_ç =∞~°}O˜ Kå_»∞. ÉèÏ~°`Öü ’ W™ê¡O q[Ü«∂xH˜ ã¨∂K«#QÍ ‰õΩ`«∞Éèq ò ∞<å~ü á„ ê~°OaèOKå_»∞.
P~å"£∞ëê : W`«x ѨiáêÅ<å HÍÅO 1210 #∞O_ç 1211 =~°‰Ωõ . P~å"£∞ëê ‰õΩ`«∞|∞nÌ<£ JÜ«∞|H± ‰õΩ=∂~°∞_»∞.
W`«_∞» Jã¨=∞~°∞_
ú ∞» HÍ=_»O`À ã¨~åÌ~∞° Å∞ JÜ«∞|H± JÅ∞¡_#
·≥ Ç≤ÏÅ∞ì_£ q∞âò#∞ _ôe¡ ã≤OǨã¨<åxH˜ K«H„ =
õ iÎx
KÕâß~°∞.
Ç≤ÏÅ∞ì_£ q∞+π : 1211 #∞O_ç 1236 =~°‰Ωõ q∞+π WÖÏfii J#∞ `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å_»∞. Ç≤ÏÅ∞ì_£ q∞+π#∞ ÉÏxã¨QÍ
H˘#∞QÀÅ∞ KÕã≤# =ºHÎ̃ Y∞`ü|∞nÌ<£ JÜ«∞|H±. q∞+π |^À<£ J#∞ ~å„+ì̈ѨiáêʼnõΩ_çQÍ xÜ«∞q∞OK«|_®¤_»∞.
JÜ«∞|H± =∞~°}Ï#O`«~°O K«„Hõ=iÎ JÜ«∂º_»∞ q∞+π ɡOQÍÖò ÃÑ· ^ŒO_≥uÎ Je=iúMÏ<£ "å~°ã¨∞Å#∞ =kOz
ɡOQÍÖò P„Hqõ ∞OKå_»∞. =∞OQÀà◊§ <åÜ«∞‰õΩ_≥# · K«Owãπ MÏ<£ ÉèÏ~°`^
« âÕ ◊ ã¨iǨÏ^Œ∞Ì K«H„ =
õ iÎ =∞OQÆÉÏè iflx F_çOKå_»∞.
=∞OQÆÉÏè ifl WÅ∞ì_£ q∞+π ~°H}∆õ #∞ HÀ~å_»∞. q∞+π =∞OQÆÉÏè iflx ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ ã¨iǨÏ^Œ∞Ì =~°‰Ωõ `«iq∞ K≥Owãπ MÏ<£
^•_»∞Å #∞O_ç ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl ~°HO∆˜ Kå_»∞.
=∞OQÆÉÏè ifl ã≤O^Œ∂ á„ êO`« K«H„ =
õ iÎ J~Ú# #„ã^ ‘ ∞Œ <
Ì £ ‰õΩ*Ë*Ï#∞ ^ÀK«∞‰õΩx Ѩi‡Ü«∂‰õΩ áêiáÈÜ«∂_»∞. q∞+π
#„ã^
‘ ∞Œ <
Ì £ ‰õΩ*Ë*Ï#∞ F_çOz ã¨O^Œ∂ á„ êO`åxfl, Ü«∂Ťã# π ∞ F_çOz JѶ…¨ x™êÎ<#£ ∞ QÔ Å∞K«‰Ωõ <åfl_∞» . WÅ∞ì_£ q∞+π
`«# z=i Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ ~å[ѨÙ`„ ∞« Å KÕuÖ’ F_çáÈÜ«∂_»∞. WÅ∞¤H q∞+π ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ K«H„ =
õ iÎQÍ Ybá¶ê JOwHÍ~°O
á⁄O^•_»∞. W`«_»∞ ѨiáêÅ<å ™œÅÉèíºO H˘~°ÔH· `«# ™ê„=∂*Ϻxfl WHÍÎ J<Õ Ãã·xHõ ~å„ëêìÅ∞QÍ qÉèílOKå_»∞.
WHÍΉΩõ JkѨu =ÚH˜Î WÅ∞ì_£ q∞+π ''"≥O_ç @OHÍ, ~åy l\Ï~ü J<Õ <å}Ë=ÚÅ#∞ Ñ
„ "
¨ +
Õ Ñ
è \Ïì_∞» . W`«xH˜ QÆÅ
aè~∞° ^Œ∞ Jg∞~ü LÖò =Ú=∞x<£ W`«#∞ Y∞`«∞Éòq∞<å~ü#∞ ѨÓiÎ KÕâß_»∞ ~å[^•xx ÖÏǨϟ~ü #∞O_ç _çbH¡ ˜
=∂iÛ# ÉÏxã¨=Oâ◊ K«H„ =õ iÎ WÅ∞ì_£ q∞+π.
Ѷ~≤ À*ò ëê : W`«_∞» WÅ∞ì_£ q∞+π ‰õΩ=∂~°∞_»∞. WÅ∞ì_£ q∞+π =∞~°}Ï#O`«~O° W`«#∞ K«H„ = õ iÎ JÜ«∂º_»∞. W`«_∞»
Jã¨=∞~°∞_ ú ∞» HÍ=_»O`À WÅ∞ì_£ q∞âò ‰õΩ=∂Ô~Î ~°lÜ«∂ ã¨∞ÖÏÎ<å ÉèÏ~°`^
« âÕ ◊ Ѩiáê~°‰Ωõ ~åÅ∞ J~ÚºOk.
~°lÜ«∂ ã¨∞ÖÏÎ<å : 1236 #∞O_ç 1260 =~°‰Ωõ . ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ "≥Ú@ì"Ú
≥ ^Œ\˜ ã
„ Α Ѩiáê~°‰Ωõ ~åÅ∞ D"≥∞.
~°lÜ«∂ =∞O„u=~°æ ã¨É∞íè º_»∞ A<≥k· ~°lÜ«∂ Ñ Ã · u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕâß_»∞. D"≥∞ ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ 40 =∞Ok
ã¨É∞íè ºÅ`À ‰õÄ_ç# zǨÅæx J<Õ ‰õÄ@q∞ U~åÊ@∞ J~Ú#k. ~°lÜ«∂‰õΩ =ºuˆ~Hõ=ÚQÍ ~°lÜ«∂ Ñ „ Ü
≤ Ú« _»∞
Ü«∂‰õΩ^£MÏ<£ W`«_∞» Jaèãx ‘ Ü«∂ ^ÕâßxH˜ K≥Ok#"å_»∞. WÅ∞ì_£ q∞+π ~Ô O_»= ‰õΩ=∂~°∞_≥# · ÉèÇ í Ϩ ~å"£∞ ëê,
Hõg∞~ü MÏ<£, J`åÎxÜ«∂, Jkèl<£`À Hõeã≤ ‰õÄ@q∞QÍ U~°Ê_ç ~°lÜ«∂#∞ F_çOKå_»∞. ~°lÜ«∂ F\˜O_® ~å„+Oì¨ Ö’
J`åÎxÜ«∂ KÕuÖ’ |OkOK«|_çOk. |ǨÏ~å"£∞ëê Jul<£‰Ωõ Z‰õΩ¯= á„ ê=ÚYº`« W=fi_»O`À J`«_∞» JÅ∂ÎxÜ«∂
~°lÜ«∂#∞ *ˇÅ· ∞ #∞Oz =ke Ñ Ã \Ïì_∞» . ~°lÜ«∂ JÅ∂ÎxÜ«∂#∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ#flk. ~°lÜ«∂, JÅ∞ÎxÜ«∂
Hõeã≤ |Ǩ~å"£∞ëê Ñà · Ü«Ú^ŒOÌ Ñ„ H¨ \
õ O˜ z |ǨÏ~å"£∞ëê KÕuÖ’ F_çáÈÜ«∂~°∞. ~°lÜ«∂, JÅ∂ÎxÜ«∂ HÔ `· åÖò
J<Õ J@g„áêO`«OÖ’ 1240 JHÀì_~» ü 13= Ç≤ÏO^Œ∂ ^˘OQÆÅKÕ Ç¨Ï`«º QÍqOK«|_®¤~∞° . =ºH˜QÎ `Æ O« QÍ ~°lÜ«∂
ã¨∞ÖÏÎ<å ÖÏǨ~ü u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞#∞ Jxz"ÕãO≤ k.
|ǨÏ~å"£∞ëê : 1240 #∞O_ç 1242 =~°‰Ωõ . W`«x HÍÅOÖ’ zǨÖòQxÆ Ö’ =ÚYºáê„`« áÈ+≤Oz# =ºH˜Î ÉÏŃ~.ü
W`«#∞ ÉÏŃ<£ =Å# Ѩ^q
Œ x HÀÖ’ÊÜ∂
« _»∞.
=∞ã¨∂^£ ëê : ÉÏŃ<£ W`«xx Ѩ^q
Œ #∞O_ç 1245Ö’ `˘ÅyOKå_»∞.
=ã‘~°∞nÌ<£ =∞Ǩχ^£ : W`«xH˜ ™ê„=∂[º =KÕÛ <å\˜H˜ KåÖÏ =$^Œ∞_Ì ∞» . J`«x =Ü«∞ã¨∞û 65 ã¨OIIÅ∞ ÉÏŃ<£ `«#
‰õΩ=∂Ô~#
Î ∞ #ã‘~∞° nÌ<£ H˜zÛ q"åǨÏO KÕã≤ Ñ
„ ^
¨ •#=∞O„u Ѩ^q
Œ x á⁄O^•_»∞.
ÉÏŃ<£ : 1245 #∞O_ç 1285 =~°‰Ωõ , ÉÏŃ<£ WÖÏfii `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å_»∞. ÉÏŃ<£ z#fl`#« OÖ’ W~åH±Ö’x |„™ê
J<Õ á„ êO`«OÖ’ ÉÏxã¨QÍ Jq∞‡"ÕÜ∞« |_®¤_∞» W`«xx WÅ∞ì_£ q∞+π H˘#∞QÀÅ∞ KÕâß_»∞. WÅ∞ì_£ q∞+π ‰õΩ=∂Ô~# Î ∞
q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ#fl ÉÏŃ<£ ~°lÜ«∂, ÉˇÇ „ ¨ <£ ëê =∞ã¨∂^£ëê ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ H„ Ü ˜ ∂
« jÅ áê„`á« È+≤Oz `«#
aÅ∞_≥# · #ã‘~∞° nÌ<ë£ ê =∞~°}Ï#O`«~O° K«H„ = õ iÎ JÜ«∂º_»∞. ÉÏŃ<£ 40 =∞Ok zǨÏÅæx ã¨É∞íè ºÅ#∞ "≥Ú^Œ@
=kèOKå_»∞. zǨÏÅæxÖ’ =ÚYº=º‰õΩÅÎ ∞ + ¿ ~üMÏ<£, `«∞y„ Öò MÏ<£#∞ 1276Ö’ =kOKå_»∞. k"åx Jh*ò J#∞
ã
à x· Hõ âßY#∞ ÉÏÅÌ<£ k"åh D |s^£ J#∞ QÆ∂_»Kå~° âßY#∞ U~åÊ@∞ KÕã≤ QÆ∂_®Kå~° âßY ã¨ÇϨ Ü«∞O`À
`«# â◊`„ ∞« =ÙÅ#∞ JO^Œix =kOKå_»∞. ÉÏŃ<£ q∞Ü≥∂Å∞ J<Õ ^•i ^ÀÑ≤_ç ^˘OQÆÅ#∞ J}˜z"Õ™ê_»∞. ÉÏŃ<£
~åK«iHõO ^Õ=^Œ`åÎkHÍ~°O J<Õ Ñ¨^•xfl lb¡ WÖˇO¡ y JO\Ï~°∞. `«=∞ ™ê„=∂[ºOÖ’ Ѩi‡Ü«∞<£ Ѩ^`ÌŒ ∞« Å#∞ ‰õÄ_®
Ñ
„ "
¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì_∞» . Jq ã≤™ê÷ J#QÍ ëêëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O KÕÜ∞« _»O 2. Ñ Ã |
· ãπ J#QÍ K«H„ =
õ iÎ áê^•Å#∞ =Ú^•Ì__ » O»
3. AO|ãπ J#QÍ K«H„ = õ iÎ KÕuxQÍx ã≤OǨã¨#O QÍx =Ú^•Ì__ » O» . ÉÏŃ<£ HÍÅOÖ’ =∞OQÀà◊√Å∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñà ·
 ^ŒO_≥`åÎ_∞» . "≥Ú^Œ\˜ ^ŒO_»Ü∂ « `„ Ö« ’ =∞OQÀà◊√Å#∞ ÉÏŃ<£ Ñ Ã ^Œ‰Ì Ωõ =∂~°∞_≥#
· |∞QÆ∞~æ ∞° MÏ<£ =∞Ǩχ^£ F_çOKå_»∞.
1285 ã¨OIIÖ’ =∞OQÀà◊√Å∞ Ô~O_À™êi ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÃÑ· ^ŒO_≥`åÎ_»∞. D Ü«Ú^ŒÌOÖ’ =∞Ǩχ^£ =∞~°}˜OKå_»∞.
=∞Ǩχ^£ =∞~°}O˜ z# H˘kÌ ~ÀAňH ÉÏŃ<£ ‰õÄ_® =∞~°}O˜ Kå_»∞. ÉÏŃ<£ HÍÅO<å\˜ =ÚYº"≥∞# ÿ ѨO_ç`∞« _»∞
Jq∞`üÇϨ ã„ ∂
¨ . W`«_∞» `å~°H© JÖˇ· J<Õ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. Jg∞~ü Y∞„ã∂ ¨ ‰õΩ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ áêº~°\ò PѶπ WO_çÜ∂ « .
ÉÏŃ<£ =∞~°}Ï#O`«~°O J`«x Ô~O_À ‰õΩ=∂~°∞_≥·# |∞„QÆ∂MÏ<£ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ÔH·‰õÄÉÏÖò K«„Hõ=iÎ JÜ«∂º_»∞.
HÔ ‰· Ä
õ ÉÏÖò Jq\˜"å_»∞. W™ê¡O ã¨∂`„ åʼnõΩ q~°∞^ŒOÌ QÍ K«H„ = õ iÎ J~Ú# "≥Ú^Œ\˜ K«H„ = õ iÎ W`«_∞» .
dÖòr =Oâ◊O : 1290 #∞O_ç 1320 =~°‰Ωõ . [ÖÏÅ∞nÌ<£ dÖòr, W`«#∞ 1296 =~°‰Ωõ ÉèÏ~°`^« âÕ ßxfl áêeOKå_»∞.
[ÅÅ∞nÌ<£ dÖòr =∞Oz K«H„ = õ iÎ, âßOuѨ~∞° _»∞, W`«_∞» HÍ~å ~å„+ì¨ Ñ¨iáêʼnõΩ_»∞ J~Ú# =∂eH± K«E# ˝ ∞
F_çOz J`«x ~å„ëêìxfl P„Hq
õ ∞Oz K«OѨ‰Ωõ O_® =kÖËâß_»∞. W`«x HÍÅOÖ’ =∞OQÀà◊√Å∞ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ñ
à · ^ŒO_≥`åÎ~∞° .
[ÖÏÅ∞nÌ<£ =∞OQÀà◊√Å#∞ F_çOz "åiH˜ W™ê¡O =∞`«O WKåÛ_∞» . =∞OQÀà◊√ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ J~Ú# LÅ∞fi‰õΩ `«#
z#fl ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ WzÛ q"åǨÏO KÕ™ê_»∞. LÅ∂fi J#∞K«~°∞Å#∞ #Ü«∂ =Úã≤¡OÅ∞ JO\Ï~°∞. [Å∂Å∞nÌ<£
ã≤k=
Ì ∞øÖÏ<å J<Õ Ñ¨O_ç`∞« _çx K«Oáê_»∞.
JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr : 1296 #∞O_ç 1316 =~°‰Ωõ . W`«xH˜ QÆÅ a~°∞^Œ∞ ã≤HO˜ ^Œ~ü D ã¨ÇÏ≤ ~Ú. J#QÍ ~Ô O_»=
JňQO˚ _»~ü Jx J~°Oú `«# "≥Ú^Œ\˜ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ JÖÏLnÌ<£ ǨÖòr QÆ∞[~å`ü#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞. 1299Ö’ QÆ∞[~å`ü
K«H„ =õ iÎ Hõ~∞° }^Õ=Ù_»∞. `«# ÉèÏ~°º Hõ=∂^Õq ^Õ=àÏ^Õq`À Hõeã≤ Ü«∂^Œ= ™ê„=∂*ϺxH˜ áêiáÈÜ«∂~°∞. QÆ∞[~å`üÖ’
JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòrH˜ ^˘~°H# ˜ =ºH˜Î =∂eH± HõÑÓ¨ ~ü. JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr 30 "ÕÅ =∞Ok #Ü«∂ =Úã≤O¡ Å#∞ =kOKå_»∞.
1301Ö’ JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr ~°}`«O Éè∂ í ~ü HÀ@ Ñ Ã · ^ŒO_≥uΠǨOg~°^= Õ Ùxfl F_çOKå_»∞. 1303Ö’ ~å}˜ Ѩ^‡Œ }˜
H˘~°ÔH· JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr KÕuÖ’ F_çOK«|_ç =∞~°}˜OKå_»∞. ~å}˜ Ѩk‡x BǨÏ~ü `«#‰õΩ `å#∞ HÍÅ∞Û‰õΩx
=∞~°}O˜ zOk. aèÖr ò Ü«∂^Œ= ~å[ºÃÑ· ^ŒO_≥uÎ ~å=∞K«O^ „ Œ ^Õ=Ùxfl, â◊OHõ~^ ° =
Õ Ùxfl F_çOz ~å=∞K«O^ „ Œ ^Õ=Ùxfl
`«# ™ê=∞O`«∞=ÙQÍ =∂~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. Hõ=∞ÖÏ^Õ=Ùxfl JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr ^Õ=~°^Õ=Ùxfl dÅ¡Öò MÏ<£ q"åǨÏO
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~∞° . =∂eH± HõÑÓ¨ ~ü 1308Ö’ HÍHõfÜ«∞ ~å[ºOÃÑ· ^ŒO_≥uÎ ~Ô O_»= Ñ „ `¨ åѨ~∞° ^
„ ∞Œ xfl F_çOz áêO_»º
™ê„=∂[º K«H„ = õ iÎ JÜ«∂º_»∞. JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr ÉèÜ í ∞« É
„ ÏO`«∞Å∞ HõeQˆ tHõÅ∆ ∞ qkOz, =∂Ô~¯\òÅÖ’ [iˆQ
"≥∂™êÅ#∞ JiHõ\ì˜ =∂Ô~¯\˜OQ∑ ã¨O㨯~°} Ѷ֨ ÏÅ∞ ™ê=∂#º =∂#=ÙʼnõΩ JO^Õ q^ŒOQÍ KÕâß_»∞. JÖÏ¡LnÌ<£
dÖòr ™ê„=∂[ºOÖ’ Éè∂ í q∞x JO`«\x ˜ H˘ÅÑ≤Oz JO^Œ∞Ö’ ã¨QOÆ =O`«∞ tã¨∞Î =ã¨∂Å∞ KÕâß_»∞. dÖòr _çbÖ¡ ’
JÖˇ^ · ~Œ åfi*Ï#∞ xi‡OKå_»∞ =∞iÜ«Ú ã≤i J#∞ #QÆ~åxfl xi‡OKå_»∞. dÖòr =∞~°}Ï#O`«~O° =ÚÉèÏ~°H± ëê,
‰õΩã¨∞~Î ∞° ëê K«H„ =
õ ~°∞ÅÎ ∞ JÜ«∂º~°∞. 1320 ã¨OIIÖ’ yÜ«∂ã¨∞nÌ<£ `«∞QÆH¡ ± Hõã∞¨ ~Î ∞° ëê#∞ =kOz `«∞QÆH¡ ± =Oâßxfl
™ê÷Ñ≤OKå_»∞.
`«∞QÆH¡ ± =Oâ◊O : (1320 #∞O_ç 1414 =~°‰Ωõ ) yÜ«∂ã¨∞nÌ<£ `«∞QÆH¡ ± : 1320 #∞O_ç 1325 =~°‰Ωõ W`«#∞
H“~å#∞ J#∞ `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å_»∞. W`«_∞» JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr ã¨Ç¨ Ü«∞O`À H„ = õ ∞OQÍ Zky ѨO*ÏÉò á„ êO`åxH˜
QÆ=~°fl~Qü Í xÜ«∞q∞OK«|_®¤_∞» . JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr "å~°ã∞¨ _≥#
· Hõã∞¨ ~Î ∞° ëê#∞ =kOz K«H„ =
õ iÎ JÜ«∂º_»∞. `«∞QÆH¡ É ± Ï^£
#QÆ~åxfl xi‡Oz `«# ~å*Ï^•xQÍ =∂~°∞Û‰Ωõ <åfl_∞» . QÆ∞~„ åÅ ^•fi~å `«Ou `«áêÅ =º=ã¨# ÷ ∞Ñ
„ "
¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì_∞» . W`«_∞»
`«Ou `«áêÅ =º=ã¨# ÷ ∞ á„ ê~°OaèOKå_»∞. W`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ *Ï<ÀMÏ<£ ÖË^• =∞Ǩχ^£ *Ï<£ `«∞QÆH¡ ± ɡOQÍÖò,
Fi™êû =∞iÜ«Ú HÍHõfÜ«∞ ~å*Ϻxfl P„Hq õ ∞OKå_»∞. F~°∞QÆÅ∞¡‰Ωõ A<åMÏ<£ Ñ Ã \˜#
ì Ñ
¿ ~°∞ ã¨∞ÖÏÎ<£ ѨÓ~ü. A<åMÏ<£
Ô~O_»= „Ѩ`åѨ~°∞„^Œ∞xfl =∞iÜ«Ú Ç¨ÏiǨÏ~° ÉÁHõ¯~åÜ«ÚÅ#∞ |OkOKå_»∞. Ô~O_»= „Ѩ`åѨ~°∞„^Œ∞_»∞ #~°‡^•
#kÖ’ ^Œ∂H˜ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . yÜ«∂ã≤^∞Œ <
Ì £ `«∞QÆH¡ ± =∞~°}ÏxH˜ HÍ~°}O =∞Ǩχ^£ cè<£ `«∞QÆHˆ¡ .
=∞Ǩχ^£ c<£ `«∞QÆH¡ ± : 1325 #∞O_ç 1351 =~°‰Ωõ =∞Ǩχ^£ cè<£ `«∞QÆH¡ ± Ç≤ÏO^Œ∞. ѨHá∆õ êu `«∞QÆH¡ ± Ç≤ÏO^Œ∂
ѨO_»QÅÆ ~Ú# ^Œã~¨ å, náê=e =∞iÜ«Ú Ç¨ÏŸo ѨO_»∞QÆÅÖ’ ã¨fiÜ«∞OQÍ áêÖÁæ<åfl_∞» W`«#∞ |ǨïÉèÏ+¨HÀq^Œ∞_»∞.
JÖˇQÍ˚O_»~ü =ÖË Ñ „ Ѩ O¨ Kåxfl [~ÚOKåÅx HõàÅ◊ ∞ Hõ<flÕ =∞Ǩχ^£ c<£ `«∞QÆH¡ ± "≥Ú^Œ@ QÆOQÍã≤O^Œ∂ "≥∞^ ÿ •#
á„ êO`«OÖ’ 50 #∞O_ç 60% tã¨∞Î =ã¨∂Å∞KÕâß_»∞. QÆOQÍ ã≤O^Œ∂ "≥∞^ ÿ •# á„ êO`«OÖ’ f„="≥∞# ÿ Hõ~∞° =Ù HÍ@HÍÅ∞
ã¨OÉèíqOK«_»O`À „Ѩ[Å∞ tã¨∞Î K≥e¡OK«ÖËHõ ^Õâ◊O q_çz áêiáÈÜ«∂_»∞. `«∞QÆ¡H± n"åhÇ≤Ï J<Õ HÀÇ‘Ï J<Õ
=º=™êÜ«∞ âßY#∞ U~åÊ@∞KÕâß_»∞. ~Ô `· ∞« Å ã¨OHˆ = ∆ ∞O H˘~°HÔ · `«∞QÆQ¡ ∑ 70 ÅHõÅ∆ @OHÍÅ#∞ U~åÊ@∞KÕâß_»∞.
Ñ„ É
¨ ∞íè `«fi L^ÀºQÆ Jqhu =Å# 70 ÅHõÅ∆ @OHÍÅ∞ x~°∞ѨÜ∂ ≥ QÆO JÜ«∂º~Ú. ѨiáêÅ<å ѨiáêÅ<å ™œÅÉèºí O
H˘~°HÔ · `«∞QÆH¡ ± ~å[^•xx _çe¡ #∞O_ç ^Õ=yi ÖË^• ^ÕÅ`åÉÏ^£‰Ωõ =∂~åÛ_∞» . "≥Ú~°HÀ ѨO_ç`∞« _»∞ J~Ú# W|<£
|@∞\Ï Ja„áêÜ«∞O Ñ „ H¨ Í~°O ~å[^•x =∂~°∞ÊÅ =º=Ǩ~°OÖ’ H˘xfl "ÕÅ K≥< · å K«H„ = õ iÎ ‰õΩ|∞ÖË MÏ<£ K≥< · åÖ’
HÍy`« Hõ~Ô xûx Ñ „ "
¨ +Õ Ñè \Ïì_∞» . J`«xx P^Œ~≈° OQÍ fã¨∞‰õΩx `«∞QÆQ¡ ∑ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ ~åy, HõOK«∞ <å}Ë=ÚÅ#∞
Ñ„ "
¨ âÕ ÑÃ◊ \Ïì_∞» . D <å}ËOÅ =Ú„^} Œ Ñ
à · xÜ«∞O„`}
« ÖËHáõ È=_»O`À 55 L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ Ñ„ u¨ Ç≤ÏO^Œ∂ Q„ Ç Æ Ï¨ =Ú
@OHõâßOQÍ =∂iáÈ~ÚOk. 1336 =ã¨IIÖ’ ǨÏiǨÏ~°|∞Hõ¯~åÜ«ÚÅ∞ =∞Ǩχ^£ c<£ `«∞QÆ¡H±#∞ ZkiOz
q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂*Ϻxfl ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. 1347Ö’ JÖÏ¡LnÌ<£ ǨÏã¨<£QÆOQÆ∞`«∞QÆ¡H±#∞ ZkiOz q[Ü«∞#QÆ~°
™ê„=∂*Ϻxfl ™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. `«∞QÆH¡ ± W~å<£Ö’x H˘~°™ê<£ á„ êO`« K«H„ = õ iÎ JÉè∂ í ã≤`ü Ñ Ã · ^ŒO_≥`åÎÅx Ѩ`H« Oõ ~°zOz
3ÅHõ∆Å 50"ÕÅ =∞Ok Ãã·x‰õΩÅ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°O r`«O =ÚO^Œ∞QÍ WzÛ qѨs`« ^Œ~åÊÅ =Å# ~Ú^ŒÌ~°∞
Ñ„ Ü
¨ ∞« `åflxfl =∂#∞‰õΩ<åfl_∞» . `«∞QÆH¡ ± Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ á„ êO`« ã¨q∞ѨOÖ’x HÍ~°*ÏfiÖò J#∞ *Ïu"åi Ñ Ã · ^ŒO_≥uÎ "åix
F_çOz ~Ô \˜Oì Ѩ٠J~Ú# L`åûÇϨ O`À Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ Ѩ~fi° `åÅ#∞ ^•\˜ `«# ã à <· åºxfl ѨÓiÎQÍ HÀÖ’ÊÜ∂ « _»∞. `«#
ÉèÏ"åÅ =Å# `«∞QÆH¡ ± q~°∞^ŒÌ ÉÏ"åÅ xÅÜ«Ú_»∞QÍ Ñ≤zÛ `«∞QÆQ¡ Q∑ Í Ñ≤Å∞=|_ç<å_»∞. qÉè< í £ Éè\
í ’\Ï, `å~°H~© Ç ° ¨ àÏ
J<Õ Q„ OÆ ^ŒOÖ’ =∞Ǩχ^£ cè<£ `«∞QÆH¡ ± Ü≥ÚHõ¯ qq^èŒ ÉÏ"åÅ QÆ∞iOz q=iOKå~°∞. 1351Ö’ `«∞QÆH¡ ± ã≤O^Œ∂
á„ êO`«OÑ Ã · ^ŒO_≥uÎ ^Œ@ì J#∞ J@g„áêO`«OÖ’ =∞~°}O˜ Kå_»∞.
Ѷ≤~À*ò ëê `«∞QÆ¡H± : (1351 #∞O_ç 1388 =~°‰Ωõ ) : W`«x `«e¡ ac<≥Ö· Ï W"≥∞ Ç≤ÏO^Œ∞=٠Ѷ~≤ À*ò ëê `«∞QÆH¡ ± 1353Ö’
ɡOQÍÖò Ñ Ã · ^ŒO_≥`åÎ_∞» . ɡOQÍÖòÖ’ ã
„ ÅΑ ѨãÑ
≤ Å≤ ¡ P~°<
Î å^•Å∞ qx Ǩl, eÜ«∂*ò`À XѨÊO^ŒO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» .
1361Ö’ Ѷ~≤ À*ò ëê ã≤O^Œ∂ á„ êO`«OÑ Ã · ^ŒO_≥uÎ J@g á„ êO`«OÖ’ ^•i `«ÑÊ≤ P~°∞ <≥ÅÅ∞ J@g á„ êO`«O JO`å
ã¨OK«iOKå_»∞. _çb¡ #∞O_ç =∂eH± Ü«∂H±|∞Öò ã à <
· åºxfl ѨOÑ≤OKå_»∞ P ã
à #
· ºO ã¨Ç¨ Ü«∞O`À ã≤O^Œ∂ á„ êO`åxH˜
KÕ~∞° ‰õΩx "åi`À ‰õÄ_® XѨÊO^ŒO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . 1359Ö’ Ѷ~≤ À*ò ëê Xi™êû Ñ Ã · ^ŒO_≥uÎ 3= ÉèÏ#∞^Õ=Ùxfl
F_çOz [QÆ<åfl^™Œä êfiq∞ ^Õ"åÅÜ«∂xfl ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . Ѷ~≤ Àëê 1366Ö’ <åQÆ~Hü À@ Ñ Ã · ^ŒO_≥uÎ *ÏfiÖÏ=ÚY
^Õ"åÅÜ«∂xfl ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . D *ÏfiÖÏ=ÚH˜ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’x 400 Q„ OÆ ^•Å#∞ Ѷ~≤ À*òëê `«∞QÆH¡ ± Z`«∞HÔÎ àϧ_∞» .
Ѷ≤~À*ò ëê `«∞QÆ¡H± ѨiáêÅ<å ã¨O㨯~°}Å∞ : Ѷ≤~À*ò ëê `«∞QÆ¡H± W™ê¡O ã¨∂„`åʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ L#fl 24 ~°HÍÅ
Ѩ#∞flÅ#∞ ~°^∞Œ Ì KÕâß_»∞. Hõ~*° -ò =Úã≤O¡ ~Ô `· ∞« Å∞ `«=∞ ѨO@Ö’ 10= =O`«∞ =#∞fl#∞ K≥eOKÕ Ñ¨#∞fl#∞ Hõ~*° ò
JO\Ï~°∞. [Hõ`-ü Ñ „ u
¨ =Úã≤O¡ `«# P^•Ü«∞OÖ’ 2âß`«O Ñ ¿ ^ŒÅ‰õΩ ^•<å^Œ~å‡Å∞ KÕÜ∞« _»O, llÜ«∂-=Úã≤O¡ Å∞
=Úã≤" ¡ ∞Õ `«~∞° ÅÃÑ· qkOKÕ Ñ¨#∞fl#∞ llÜ«∂ Ѩ#∞fl JO\Ï~°∞. HÍ"£∞û J#QÍ Ü«Ú^Œ^ Ì ÀÑ≤_ç Ѩ#∞fl, =+¨ J#QÍ
Ç≤ÏO^Œ∂ ~Ô `· ∞« Å K≥eO¡ KÕ Éè∂ í q∞ tã¨∞,Î â◊~É
° ò J#QÍ h\˜ áê~°∞^ŒÅ =ã¨`∞« Å∞ HõÅQÆKã Õ #
≤ O^Œ∞‰õΩ K«H„ = õ iÎH˜
K≥e¡OKÕ Ñ¨#∞fl. Ѷ≤~À*ò ëê `«∞QÆ¡H± L`«Î~° ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x =ÚYº"≥∞ÿ# #^Œ∞Å#∞ HõÅ∞ѨÙ`«∂ 5 HÍÅ∞=Å#∞
`«qfiOKå_»∞. Ѷ~≤ À*ò ëê `«∞QÆH¡ ± ~Ô `· ∞« ÉèÏO^Œ=ÙxQÍ Ñ≤Å∞=|_ç<å_»∞. `«∞QÆH¡ ± Ñ≤~À*òëêÉÏ^£, Ѷ`¨ É Õ Ï^£, Ѷ~≤ À*òÑÓ¨ ~ü,
*Ï<£Ñ¨Ó~ü, W™êû~ü J<Õ #QÆ~åÅ#∞ xi‡OKå_»∞. _çe¡ #QÆ~°OÖ’ 18"ÕÅ L^•º#=<åÅ#∞ xi‡OKå_»∞.
tkÅ"≥∞áÿ È`«∞#fl Jâ’‰õΩx q∞~°\ò =∞iÜ«Ú `À„HÍ âßã¨<åÅ#∞ ‰õΩ`«∞Éòq∞<å~ü ã¨g∞ѨOÖ’ `«∞QÆH¡ ± Éè^ „í ÑŒ i¨ Kå_»∞.
`«∞QÆH¡ ± ÉèÏx㨠=º=ã¨# ÷ ∞ ~°^∞Œ Ì KÕã≤ k"åh |O^ŒQÍ<£ J#∞ ÉèÏxã¨âßY#∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. Ѷ~≤ À*òëê ÉÏxã¨Å#∞
ã
à #· ºOÖ’ KÕ~∞° Û‰Ωõ <åfl_∞» . ã à #
· ºOÖ’ "å~°ã`¨ fi« q^•<åxfl Ñ„ "¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì_∞» . ã
à x
· ‰õΩʼnõΩ r`åʼnõΩ |^Œ∞Å∞ Éè∂ í =ÚÅ#∞
WKÕÛ Ñ¨^u ÌŒ x Ѷ~≤ À*òëê `«∞QÆH¡ ± á„ ê~°OaèOKå_»∞. Ѷ~≤ À*ò ëê P^• J<Õ "≥O_ç <å}Ïxfl, aèHÍ J<Õ ~åy <å}Ïxfl
Ñ
„ "
¨ âÕ ÑÃ◊ \Ïì_∞» . x~°∞^ÀºQÆ∞Å H˘~°‰Ωõ W`«#∞ ZOáê¡~Ú"≥∞O\ò Éè∂ í º~À#∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. =Úã≤O¡ Å ã¨OHˆ = ∆ ∞O
H˘~°HÔ · J<ÕHõ Pã¨∞Ѩ`„ ∞« Å#∞ xi‡Kå_»∞. W`«x ã‘fiÜ«∞K«i`„ « ''Ѩ`∞« ǨuÇ≤Ï Ñ¶~≤ À*ò ëêÇ≤Ï—— Ѷ~≤ À*ò ëê <åQÆ~H° À@
#∞O_ç fã¨∞‰õΩ=zÛ# ã¨Oã¨$¯u Q„ OÆ ^•Å#∞ áêi≈Hõ ÉèÏ+¨Ö’H˜ `«~∞° = ˚ ∂ KÕ~ÚOKå_»∞. `«∞QÆH¡ ± =Oâ◊OÖ’ z=i
K«„Hõ=iÎ #ã≤~°∞nÌ<£ =∞Ǩχ^£ `«∞QÆ¡H±.
#ã‘~°∞nÌ<£ =∞Ǩχ^£ `«∞QÆ¡H± : ѨiáêÅ<å HÍÅO 1398Ö’ ã¨=∞~üÇ¨ O_£ K«H„ =õ iÎ J~Ú# `≥"· ∂≥ i ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ñà ·
^ŒO_≥`åÎ_∞» . `≥"
· ∂≥ ~ü `«e¡ =∞OQÀà◊√ *ÏuH˜ K≥OkOk. `≥" · ∂≥ ~ü |~å¡ãπ J<Õ `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok#"å_»∞. `≥" · ∂≥ ~ü 1369Ö’
ã¨=∞~üYO_£‰Ωõ K«H„ = õ iÎ JÜ«∂º_»∞. 1398Ö’ `≥" · ∂
≥ ~ü =∞#=_»∞ J~Ú# =∞Ǩχ^£ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ
à · ^ŒO_≥`åÎ_∞» .
`≥"
· ∂
≥ ~ü #ã‘~∞° nÌ<£ =∞Ǩχ^£#∞ F_çOz 15 ~ÀAÅ∞ _çbx ¡ ѨÓiÎQÍ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . #ã‘~∞° nÌ<£ =∞Ǩχ^£ QÆ∞[~å`ü‰Ωõ
áêiáÈÜ«∂_»∞. q._ç. ã¨~å¯~ü J<Õ Ñ¨O_ç`∞« x Jaèá„ êÜ«∞O Ñ „ H¨ Í~°O `≥"
· ∂
≥ ~ü QÆlx HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl
^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . `≥"· ∂
≥ ~ü H˜lÖò MÏ<£#∞ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’ `«# Ñ„ u¨ xkèQÍ xÜ«∞q∞Oz ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ #∞O_ç "≥o§áÈÜ«∂_»∞
H˜lÖò MÏ<£ 1414 ã¨OIIÖ’ <å\˜H˜ #ã‘~∞° nÌ<# £ ∞ =kOz `«∞QÆH¡ ± =Oâßxfl Ѩ`# « O KÕâß_»∞.
ã¨Ü«∞º^£ =Oâ◊O : D =Oâ◊™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ dlÖò MÏ<£. ã¨Ü∞« º^£ =Oâ◊OÖ’ Q˘Ñ¨Ê K«H„ =õ iÎ =ÚÉèÏ~°H± ëê. z=i K«H„ =õ iÎ
JÖÏ¡LnÌ<£ PÖÏ"£∞ëê. PÖÏ"£∞ëê J#QÍ Ñ„ Ѩ O¨ K« q*Ë`« Jx J~°Oú . JÖÏ"£∞ ëê ™ê„=∂[ºO _çb¡ Ѩ~ã
° ~¨ ° á„ êO`åňH
Ѩiq∞`«O J~ÚºOk. ã¨Ü∞« º^£ =Oâ◊ã∞¨ Å÷ ∞ `≥"· ∂
≥ ~ü *ÏuH˜ K≥Ok#"å~°∞. ã¨Ü∞« º^£ =Oâ◊ã∞¨ Å÷ ã¨fiã¨Å÷ O =∞^Œº
Pã≤Ü∂« . PÖÏ¡LnÌ<£ PÖÏ"£∞ëê#∞ 1451 ã¨OIIÖ’ |ǨïÖòÖ’_ç =kOKå_»∞.
Ö’_ç =Oâ◊O : 1451 #∞O_ç 1526 =~°‰Ωõ . Ö’_ç =Oâ◊ã∞¨ Å÷ ∞ JѶ…¨ <£ *ÏuH˜ K≥Ok#"å~°∞. Ö’_ç ™ê„=∂[º ™ê÷щ¨ Ωõ _»∞
|ǨÖò Ö’_ç. ÉèÇí Ϩ ŸÖòÖ’_ç ÉèÇ
í ˙
¨ Öò J<Õ "≥O_ç <å}Ïxfl =Ú„kOKå_»∞. Ö’_ç =Oâ◊OÖ’ Q˘Ñ¨Ê K«H„ =õ iÎ ã≤HO˜ ^Œ~ü
Ö’_ç. ã≤HO˜ ^Œ~ü Ö’_ç `«e¡ Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`åxH˜ K≥Ok#k. 1506 ã¨OII <å\˜H˜ ã≤HO˜ ^Œ~ü Ö’_ç P„QÍ #QÆ~åxfl
xi‡OKå_»∞. ã≤HO˜ ^Œ~ü Ö’_ç ÉèHí Θ L^Œº=∞HÍ~°∞_≥#
· Hõc~è #
ü ∞ f„=OQÍ tH˜O∆ Kå_»∞. Ö’_ç =Oâ◊OÖ’ z=i K«H„ = õ iÎ
W„|Ç‘Ï"£∞Ö’_ç. W„|Ç≤Ï"£∞Ö’_ç |O^Œ∞=ÙÖˇ·# ^ÒÅ`üMÏ<£ Ö’_ç, PÅ"£∞MÏ<£ Ö’_ç. ÉÏ|~ü #∞ ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜
PǨfixOKå~°∞. 1526Ö’ [iy# "≥Ú^Œ\˜ áêxѨ\ò Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ ÉÏ|~ü W„|Ç‘ÏOÖ’_çx F_çOz =kOz "≥ÚQÆÖò
™ê„=∂*Ϻxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. "≥Ú^Œ\˜ áêxѨ\ò Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ W„|Ç‘ÏO Ö’_çH˜ ã¨ÇϨ HõiOz# =ÚYº =º‰õΩÅÎ ∞ ^ÒÅ`üMÏ<£
Ö’_ç, q„H"
õ ∞£ l`ü QÍfieÜ«∞~ü K«H„ =
õ iÎ.
~å[H©Ü«∞ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ : _çe¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞¡ +¨iÜ«∞`ü ã¨∂`„ åÅ„ÑH¨ Í~°O Hõbëê tã¨∞ÅÎ `À ÉèÏ~°`^« âÕ ßxfl ѨiáêeOKå~°∞.
Yeëê Ptã¨∞Åû ∞ á⁄Ok# "≥Ú^Œ\˜ ÉèÏ~°fÜ«∞ K«H„ = õ iÎ WÅ∞ì_£ q∞+π. Yeëê =º=ã¨# ÷ ∞ kHõ¯iOz# ÉèÏ~°fÜ«∞
K«„Hõ=iÎ JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòl. ѨiáêÅ#Ö’ K«„Hõ=iÎH˜ ã¨Ç¨ÏHõiOK«_®xH˜ =∞O„u=∞O_»e HõÅ^Œ∞. =r~ü J#QÍ
Ñ
„ ^
¨ •# =∞O„u, W`«_∞» PiúHõ =º=Ǩ~åÅ#∞ ‰õÄ_® xÜ«∞O„uOKÕ"å_»∞. n"å<£ D Js*ò J#QÍ ~°H} ∆õ âßY
=∞O„u k"å<£ D i™êÅ`ü J#QÍ q^Õj=º=Ǩ~åÅ =∞O„u. ã¨^~Œ ü J#QÍ W™ê¡O =º=Ǩ~åÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ
=∞O„u, k"åh D W"åfi J#QÍ L`«~Î ° Ñ „ `¨ ∞« º`«~Î Å° =∞O„u. k"åx MÏp J#QÍ <åºÜ«∞âßY =∞O„u. <åÜ«∞ =r~ü
J#QÍ LÑ¨Ñ „ ^¨ •# =∞O„u. k"åh |s^£ J#QÍ QÆ∂_®Kå~° =º=Ǩ~åÅ =∞O„u. ѨiáêÅ<å ™œÅÉèºí O H˘~°HÔ · _çb¡
ã¨∞ÖÏÎ#∞Å∞ `«=∞ ™ê„=∂*Ϻxfl WHÍÎ, J#∞ ã à x · Hõ ~å*ϺÅQÆ∞ =º=ǨÏiOKå~°∞. WHÍΉΩõ JkѨu =ÚH˜.Î JÖÏ¡LnÌ<£
dÖòr WHÍÎ =º=ã¨# ÷ ∞ ~°^∞Œ Ì KÕã≤ `«# ™ê„=∂*Ϻxfl 11 ~å„ëêìÅ∞QÍ qÉèl í OKå_»∞. `«∞QÆH¡ ± HÍÅOÖ’ D ~å„ëêìÅ
ã¨OYº 23‰õΩ Ñ Ã iyOk. ~å„ëêìxH˜ PkѨ`º« O =Ç≤ÏOKÕ =ºH˜Î Ü«Ú=~åA, Ü«Ú=~åA‰õΩ Hˆ O„^OŒ Ö’ =ÖË =∞O„u
=∞O_»e HõÅ^Œ∞. ~å„ëêìÅ#∞ +≤H±Å∞QÍ qÉèílOKå~°∞. +≤H±‰õΩ JkèѨuQÍ +≤HÍÎ. +≤H±Å#∞ Ѩ~°QÆ}Å∞ J#QÍ
=∞O_»ÖÏÅ∞QÍ qÉèl í OKå~°∞. Ѩ~Q° } Æ ‰õΩ JkѨu ѨÅ#QÆÖÏ^•~ü. Ѩ~# ° QÆÖÏ^•~ü‰Ωõ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOK«_®xH˜
Hõã¨<å^•~ü, J"≥∂~å, MÏr J<Õ =∞O„`«∞Å∞ ã¨Ç¨ÏHõiOKÕ "å~°∞. Jg∞~ü Ô~"≥<Õº =º=Ǩ~åÅ =∞O„u. MÏr
<åºÜ«∞=º=Ǩ~åÅ =∞O„u. ѨiáêÅ#Ö’ z=i qÉèÏQÆO Q„ Í=∞O. Q„ Í=∂xH˜ JkѨu KåH©^•~ü. KÒH©^•~ü‰Ωõ
ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOKÕ =ºH˜Î Ѩ\Ïfii. JÖÏ¡LnÌ<£ MÏÖò,˚ =∞Ǩχ^£ c<£ `«∞QÆH¡ ± ã≤^ÌŒ ã à < · åºxfl áÈ+≤Oz ã à x· ‰õΩʼnõΩ
<Õ~∞° QÍ r`åÅ∞ WKåÛ~∞° . Ѷ~≤ À*ò ëê `«∞QÆH¡ ± ã à #· ºOÖ’ "å~°ã`¨ fi« q^•<åxfl Ñ„ "
¨ âÕ Ñ
Ã◊ \˜,ì ãà x· ‰õΩʼnõΩ Éè∂
í =ÚÅ∞ WKÕÛ
Ѩ^u ÌŒ x Ñ
„ "
¨ âÕ ÑÃ◊ \Ïì_∞» . _çb¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞Å HÍÅOÖ’ tHõÅ∆ ∞ Hõi# î OQÍ HõÅ=Ù. _çb¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞Å HÍÅO =ÚYº =$uÎ
=º=™êÜ«∞O. ѨO@Å∞ QÀ^Œ∞=∞, *’#fl, _çb¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞Å∞ Ѩi‡Ü«∂, K≥< · å, ã≤iÜ«∂ =∞iÜ«Ú \˜É\ ˇ ò ^ÕâßÅ`À
"åºáê~°O KÕâß~°∞. gi =ÚYº kQÆ∞=∞`«∞Å∞ QÆ∞~„ åÅ∞. ZQÆ∞=∞`«∞Å∞ #Å¡=∞O^Œ∞, he=∞O^Œ∞, #∂Å∞=„™êÎÅ∞
=∞iÜ«Ú ^ŒO`«ÑÙ¨ =ã¨∞= Î ÙÅ∞ _çb¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞Å HÍÅOÖ’ QÆ∞[~å`ü ɡOQÍÖò ~å„ëêìÅ∞ #∂Å∞ =„ãΨ Ѩiâ„ = ◊ ∞‰õΩ Ñ „ ã
¨ k
≤ Ì
K≥Ok#k. _çb¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞Å∞ Ñ „ [¨ Å #∞Oz J<ÕHõ ~°HÍŠѨ#∞flÅ#∞ =ã¨∂Å∞ KÕâß~°∞. ~å[H©i@OÖ’x Ñ „ u¨ ~°`fl«O
Ñ
¿ ^Œ"å_ç ~°HOÎõ aO^Œ∞=Ù ~°∂Ѩ"∞Õ . =Úã≤O¡ Å∞ Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ#∞ HÍѨ~∞° ,¡ lg∞‡Å∞ Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. =Úã≤O¡ ã¨=∂[OÖ’
|ǨïÉÏ~°º`«fiO, Ѩ~°^• Ѩ^ŒÌu =∞iÜ«Ú ÉÏx㨠Ѩ^ŒÌu J=∞Å∞Ö’ HõÅ=Ù. Ç≤ÏO^Œ∞=ÙʼnõΩ ã¨fã¨Ç¨ÏQÆ=∞#O,
ÉÏźq"åǨÅ∞, =~°H@ õ flO, tâ◊√ǨÏ`«ºÅ∞ J#∞ ™êOѶ∞≤ Hõ ^Œ∞~åKå~åÅ∞ HõÅ=Ù.
™êÇ≤Ï`«ºO : _çb¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞Å HÍÅO <å\˜ ~å[ÉÏ+¨ áêi‡Ü«∂, _çb¡ *Ï#ѨÓ~ü, ÖÏǨϟ~ü #QÆ~åÅ∞ áê~°ãH≤ õ ÉÏ+¨
Hˆ O„^•Å∞QÍ Jaè=$kÌ K≥Ok#q. _çb¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞Å HÍÅO <å\˜H˜ Ñ „ =
¨ ÚY ѨO_ç`∞« _»∞ Jg∞~ü Y∞„ã∂ ¨ . ÉÏŃ<£ Ñ
à ^ŒÌ
‰õΩ=∂~°∞_≥# · =∞Ǩχ^£ =^ŒÌ ѨO_ç`∞« xQÍ `«# rq`åxfl á„ ê~°OaèOKå_»∞. W`«_∞» 4 ÅHõÅ∆ kfiѨ^∞Œ Å#∞ ~°zOKå_»∞.
`å~°HJ © Öˇ,· `«∞QÆH¡ ± <å=∞ JÖÏ¡LnÌ<£ de˚ rq`« K«i`„ « J#∞ Q„ OÆ ^•Å∞ ~°zOKå_»∞. J=∞~ü Y∞„ã∂ ¨ ‰õΩ QÆÅ a~°∞^Œ∞
Ö’`ÕÇÏ≤ O^£. lÜ«∂nÌ<£ |~åx J#∞ ѨO_ç`∞« _»∞ `åid Ѷ~≤ À*ò ëêÇ≤Ï J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. Ѷ~≤ À*ò ëê
`«∞QÆ¡H± *ÏfiÖÏ=ÚH˜ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ^˘OQÆeOz# ã¨Oã¨$¯`« „QÆO^•Å#∞ [ÖÏÅ∞nÌ<£ ~°∂g J#∞ ѨO_ç`«∞_»∞
^ŒÖÖË ò D Ѷ~≤ À^£ëêÇ≤Ï J#∞ Q„ OÆ ^ŒOQÍ =∂~åÛ_∞» . <åQÆKO« ^
„ ∞Œ _»∞ ѨOѨ~å=∂Ü«∞}O J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞.
™ê~°OQÆ^~Œ ∞° _»∞ ǨÏq∞‡~å™È #∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞.
"åã¨∞Î - tÅÊO : ‰õΩ`«∞Éèq
ò ∞<å~ü 1199 ã¨OIIÖ’ x~å‡}O á„ ê~°OaèOK«|_ç 1233 ã¨OIIÖ’ x~å‡}O =Úyã≤Ok.
‰õΩ`«∞Éèq
ò ∞<å~ü 234 J_»∞QÆ∞Å Z`«∞Î HõÅ^Œ∞. J~°Ç¨ k<£*’Oáê J#QÍ =∞ã‘^∞Œ x~å‡}O 1200Ö’ ѨÓiÎ J~ÚºOk.
JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr _çbÖ¡ ’x HÀ@¡ Ѷ~≤ À*òëê J#∞ á„ êO`«OÖ’ [=∂ =∞ã‘^∞Œ #∞ xi‡OKå_»∞. Ѷ~≤ À*ò ëê `«∞QÆH¡ ±
_çbÖ¡ ’ ÖÏÖò QÆ∂O|r#∞ xi‡OKå_»∞. ã≤OH˜O^Œ~ü Ö’_ç #QÆ~O° Ö’ "≥∂`«=∞ã‘^∞Œ #∞ xi‡OKå_»∞.
CHAPTER - V : - =∞ǨÏ~å¢+ì̈Å∞
=∞+¨~å¢+ì¨ *Ïu Jxfl ~°OQÍÅÖ’ ѨÓiÎQÍ "≥#∞Hõ|_çáÈ~ÚOk. D *Ïu "å~°∞ ã¨ÇÏ≤ Ü«∂k „ Ѩ~fi° `åÅ ã¨q∞ѨOÖ’
x=ã≤OKÕ"å~°∞. =∂eH± JO|~ü =∞ǨÏ~å¢+" ì¨ åà◊§#∞ ãà #
· ºOÖ’ KÕ~∞° ÛHÀx QÔ iàϧÜÚ
« ^ŒÌ q^•#OÖ’ tHõ} ∆ WÑ≤ÊOKå_»∞.
=∞¢+µ¨ Åì ∞ cè*ÏѨÓ~ü =∞iÜ«Ú cǨÏ~ü P™ê÷#OÖ’ ‰õÄ_® ã à x
· ‰õΩÅ∞QÍ KÕ~å~°∞. =∂eH± JO|~ü ‰õΩ=∂~°∞_»∞
Ѷ`¨ M
Õ Ï<£ PǨÏfi#O "Õ∞~°‰Ωõ ëê[ǨÏ<£ JǨχ^£#QÆ~# ü ∞ F_çOKå_»∞. =∞ǨÏ~å¢+µ¨ Åì Ö’ U~°Ê_Oç k. D ÉèÏ"åxfl Ñ„ K
¨ å~°O
KÕã# ≤ "å~°∞ ã¨=∞~°~Î å=∞^•ãπ.
t"år - :1627ã¨OIIÖ’ t"år ëêr"£ Éè’O¿ã¡ llÜ«∂ Éè$í Ï~Ú ^ŒOѨ`∞« ʼnõΩ t=<Õ~∞° ^Œ∞~°Oæ Ö’ [x‡OKå_»∞.
ëêr"£ Éè’O¿ã¡ JǨχ^£#QÆ~ü K«H„ = õ ~°∞ÅÎ #∞O_ç ѨÙ}Ï á„ êO`åxfl HÍ#∞HõQÍ á⁄O^•_»∞. t"år ã¨O~°H‰∆õ Ωõ _»∞ ^•^•r
H˘O_»^" Õ .£ 1646Ö’ t"år `«# "≥Ú^Œ\˜ ^ŒO_»Ü „ ∂
« `«Ö’ `å~°}^Œ∞~åæx P„Hq õ ∞OKå_»∞. 1647 ^•^•r H˘O_»^" Õ £
=∞~°}O˜ Kå_»∞. t"år ~åÜ«∞QÆ_,£ ã≤OǨÏQÆ_,£ ÉèÏ~å=∞u á„ êO`åÅ#∞ =~°∞ã¨QÍ P„Hq õ ∞OKå_»∞. t"år Hõ~å‚@Hõ
~å[ºOÃÑ· ^ŒO_≥`_ Ϋ O» `À cè*ÏѨÓ~ü K«H„ = õ iÎ ëêrÉè’O¿ã# ¡ ∞ |OkOKå_»∞. 1649 #∞O_ç 1655 =~°‰Ωõ t"år
Ü«Ú^ŒÌ „Ѩܫ∞`åflÅx xeÑ≤"Õâß_»∞. `«# `«O„_ç q_»∞^ŒÅ J#O`«~°O t"år K«O„^Œ~å"£∞ "≥∂_Õ#∞ F_çOz
*Ï=e^Œ∞~åæx QÔ Å∞K«∞‰õΩ<åfl_∞» . áÈ~°∞Ûwã¨∞ "åix F_çOz _»=∞<£ á„ êO`åxfl P„Hq õ ∞OK«∞‰õΩ<åfl_∞» . 1655Ö’
cè*ÏѨÓ~ü ã à <
· åº^Œº‰õΩ∆ _»∞ J~Ú# JѶÖ˚¨ ò MÏ<£ t"årÃÑ· Ü«Ú^ŒÌ Ñ „ H¨ \õ O˜ z ‰õΩ\˜Å xk ^•fi~å t"årx K«OѨ_®xH˜
Ñ
„ Ü
¨ ∞« uflOz t"år KÕuÖ’ =∞~°}O˜ Kå_»∞. t"årH˜ JѶÖ˚¨ M ò Ï<£‰Ωõ =∞^Œº ~åÜ«∞ÉÏ~°O #_çÑ# ≤ =ºH˜Î Y$ëê‚r
ÉèÏ㨯~ü. JѶÖ˚¨ M ò Ï<£ ǨÏ`«º J#O`«~O° t"år ~Ô \˜Oì Ѩ٠J~Ú# L`åûÇϨ O`À "≥ÚQÆàò ™ê„=∂[ºO Ñ Ã · ^ŒO_≥`åÎ_∞» .
1663Ö’ t"år B~°OQÆ*| Ë ∞ "Õ∞#=∂=∞ J~Ú# +¨ÇÏ≤ ™êÎMÏ<£#∞ F_çOKå_»∞. 1664Ö’ t"år W<åÜ«∞`üMÏ<£#∞
F_çOz ã¨∂~°`ü #QÆ~O° Ö’ XHõ HÀ\˜ ~°∂áêÜ«∞Åx ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . 1665Ö’ B~°OQÆ*| Ë ∞ã
à <· åº^Œº‰õΩ∆ _»∞ ~å*Ï*ˇ<
· £
ã≤OQ∑ ~å*Ï t"årx F_çOz ѨÙ~°O^Œ~ã ° O¨ kH˜ XÑ≤ÊOKå_»∞. 1666 "Õ∞ 9# P„QÍ HÀ@#∞ ã¨O`«i≈Oz# t"år
â◊OÉÏr B~°OQÆ*É Ë ò KÕuÖ’ |OkOK«|_®¤_∞» . 1666Ö’ *ˇÅ· ∞ #∞Oz `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩ#fl t"år `å#∞ áÈQ˘@∞ì‰Ωõ #fl
HÀ@Åxfl uiy á⁄O^•_»∞. 1670Ö’ ã¨∂~°`ü #QÆ~åxfl ~Ô O_»=™êi ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_∞» . 1674 E<£ 16# t"år
~åÜ«∞QÆ_£Ö’ K«„`«Ñ¨u `«∞ÖÏ˚ Éèí"åx ^Õq P^èŒfi~°ºOÖ’ Ѩ\Ïìaè¿+HõO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. t"år K«„`«Ñ¨u, ~å[Hõ~°Î,
â◊`H« ~õ ΰ J#∞ aè~∞° ^Œ∞Å∞ HõÅ=Ù. D Ѩ\Ïìa+ ¿è HÍxH˜ Ǩ[Ô~#· POˆQÜ ¡ Ú
« _»∞ PH˜Oû _»ãπ K«H„ =õ iÎ J~Ú# `«~∞° "å`«
t"år QÀÖÁ¯O_» K«H„ = õ iÎ J~Ú# J|∞Öò Ǩã¨<£ `åxëê`À ã à x· Hõ XѨÊO^ŒO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . J|∞ÌÖò Ǩã¨<£
`åxëê =∞O„`∞« Å∞ J~Ú# J¯#fl, =∂^Œ#fl JOkOz# ã¨Ç¨ Ü«∞O`À t"år Hõ~å‚@Hõ Ñ Ã · ^ŒO_≥uÎ ^ŒQ~æÆ ° |O^Œ∞"≥# ·
"≥OHÀrx F_çOKå_»∞. "≥OHÀrx F_çOz# t"år N~°OQÆÑ@ ¨ flO `«O*Ï=Ó~ü, PO„^Ñ
„Œè ^
¨ âÕ O◊ Ö’x z`«∂~Î ∞° =~°‰Ωõ
`«# ~å*Ϻxfl qã¨iÎ OѨ*âË ß_»∞. t"år 1680Ö’ =∞~°}O˜ Kå_»∞. t"årx =∞Ǩ~å„+ì¨ *ÏuÑ≤`« Jx JO\Ï~°∞.
t"år ѨiáêÅ# : t"år ™ê„=∂*Ϻxfl ã¨fi~å[ºO JO\Ï~°∞. t"år 8 ã¨∂`„ åÅ Ñ„ H¨ Í~°O `«# ~å*Ϻxfl ѨiáêeOKå_»∞.
t"årH˜ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOKå_®xH˜ 8 =∞Ok ã¨É∞íè ºÅ`À ‰õÄ_ç# Ñ „ ^
¨ •#∞Å∞ HõÅ~°∞. "å~°∞ 1. Ñ‘âfi◊ Ñ „ ^
¨ •è x,
2. J=∂`«º PiúHõ =∞O„u, 3. ã¨z= JO`«~O° yHõ =º=Ǩ~åÅ∞ K«∂ã ¿ =∞O„u, 4. =∞O„u ã¨fi^Õt =º=Ǩ~åÅ∞
K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ =∞O„u, 5. ã¨∞=∞O`« q^Õj =º=Ǩ~åÅ∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ =∞O„u, 6. ã
¿ <åѨu ã
à <
· åº^躌 ‰õΩ∆ _»∞, 7. ѨO_ç`~ü å"£
=∞`« Ѩ~"° ∞≥ #
ÿ =º=Ǩ~åÅ∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ =∞O„u, 8. <åºÜ«∞nHõ∆ <åºÜ«∞=º=Ǩ~åÅ∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ =∞O„u.
ѨiáêÅ# ™œÅÉèºí O H˘~°‰Ωõ t"år `«# ™ê„=∂*Ϻxfl 4 LѨ~å*ϺÅ∞QÍ qÉèl í OKå_»∞. LѨ~å*ϺxH˜ JkèÑu ¨
"≥ã
· ~π åÜü∞. LѨ~å*ϺÅ#∞ á„ êO`åÅ∞QÍ qÉèl í OKå_»∞. á„ êO`åxH˜ JkèÑu ¨ =ÚHÜ«∞^Œ∞âßkèHÍi, ѨiáêÅ#Ö’
z=i qÉèÏQÆO Q„ Í=∞O. Q„ Í=∂xH˜ JkèÑu ¨ Ѩ>ÖË ò Ѩ>ÖË ‰ò Ωõ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOKÕ =ºH˜Î ‰õΩÅHõi.‚ t"år Hõf
J<Õ Ñ¨iHõ~O° `À ™ê„=∂[ºOÖ’x Éè∂ í ÉèÏQÆO JO`å H˘eÑ≤OKå_»∞. ѨO_Õ Ñ¨O@#∞ |\˜ì t"år =¸_»= =O`«∞
tã¨∞Î =ã¨∂Å∞ KÕâß_»∞. t"år W`«~° á„ êO`åÅÃÑ· ^ŒO_≥u# ΠѨÙÊ_∞» "åi #∞O_ç =ã¨∂Å∞ KÕã ¿ Ѩ#∞fl#∞ KÒ`«∞ Jx
JO\Ï~°∞. KÒ`«∞ J<Õ Ñ¨#∞fl#∞ t"år "åi P^•Ü«∞O #∞O_ç 4= =O`«∞ =ã¨∂Å∞ KÕã ¿ "å_»∞. t"år Q“~°"å~°Oú
ã¨fiO`« Ñ
„ [¨ Å∞ K≥eO¡ KÕ Ñ¨#∞fl#∞ ã¨~ˆ +
ú π =Úd Jx JO\Ï~°∞. ã¨~ˆ + ú π =Úd Ѩ#∞fl 1/10 = =O`«∞ =ã¨∂Å∞
KÕã ¿ "å_»∞. t"år JÖÏ¡LnÌ<£ dÖòr. =ÖË + ¿ ~ü ëê =ÖË ã≤^ã ÃÌŒ <
· åºxfl U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. 25=∞Ok ã à <
· åºxH˜ JkèÑu¨ H˜
<åÜ«∞‰õΩ_»∞ Jx Ñ≤eKÕ"å_»∞. 5=∞Ok <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ JkèѨux ǨÏ=O^•~ü Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. 5 =∞Ok
ǨÏ=O^•~üʼnõΩ JkèÑu ¨ x z=Öò^•~ü. 10=∞Ok z=Öò^•~üʼnõΩ JkèÑu ¨ x Ǩ[i Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. 5 =∞Ok
Ǩ[iʼnõΩ JkèÑu ¨ áêOKüÇ¨ [i Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. áêOKüÇ¨ [iH˜ JkèÑu ¨ ã¨~ÀflÑ`¨ ü Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. ã¨~ÀflÑ`¨ ü
Ñ
à · JkèÑu¨ ã ¿ <åѨu. t"år `«# rq`«HÍÅOÖ’ 280 HÀ@Å#∞ xi‡OKå_»∞. t"år Y∞~å<£‰Ωõ JkèHõ á„ ê^è•#º`«
WKÕÛ"å_»∞. t"år HÀÖÏÉèÏ#QÆ~O° Ö’ JuÃÑ^ŒÌ <ÒHÍ Hˆ O„^•xfl xi‡OKå_»∞.
+¨OÉèÏ*ò : 1680 #∞O_ç 1689 =~°‰Ωõ , +¨OÉèÏr Hõq‰õΩÖË+π É„ ÏǨχ}∞x ã¨=∂K«~º° O =Å# =ºã¨<åʼnõΩ JÅ"å@∞
Ѩ_®¤_∞» . +¨OÉèÏr B~°OQÆ*ÉË òÑ
à ^ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_≥#· JHõƒ~‰ü Ωõ P„âÜ
◊ ∞« O HõeÊOz B~°OQÆ*É
Ë ò KÕuÖ’ ǨÏ`«º‰õΩ QÆ∞~Ô <· å_»∞.
B~°OQÆ*É Ë ò ‰õΩ=∂~°∞_≥#
· ™êǨïx P„QÍ HÀ@Ö’ |OkOKå_»∞. +¨OÉèÏr kÖÏfi~üMÏ<£ "≥ÚQÆÖò ã à <· åº^Œº‰õΩ∆ _»∞`À
Hõeã≤ t"årx K«OѨ@<åH˜ Ñ „ Ü
¨ ∞« uflOKå_»∞.
~°*Ï~åO : W`«_»∞ 1689 #∞O_ç 1700 =~°‰õΩ áêeOKå_»∞. ~å*Ï~°O t"år =¸_»= ÉèÏ~°º ‰õΩ=∂~°∞_»∞.
~å*Ï~åO‰õΩ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOz# =ÚYº =º‰õΩÅÎ ∞ ~åOK«O^„ Ñ
Πu
¨ , ^Œ<ÀlÜ«∂^Œ",£ Y<Àr PO„yÜ«∂.
~åOK«O^
„ Ñ
Œ `¨ ü J^Œ#Ѩ٠áê„`« J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞.
`å~åÉÏ~Ú : D"Õ∞ ~å*Ï~åO ÉèÏ~°º `«# ‰õΩ=∂~°∞_≥#
· ~Ô O_»= t"år `«~∞° ѨÙ# `å~åÉÏ~Ú Ñ¨iáêÅ# =º=Ǩ~åÅ∞
x~°fiÇ≤ÏOzOk. `å~åÉÏ~ÚH©, ѨiáêÅ#‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOz# <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ^•<ÀrÜ«∂^Œ"£, Y<Àr PO„yÜ«∂
XHõ@= |Ǩï#∂~üáêKÕ =^Œe"ÕÜ∞« |_»¤ âßǨï=Ù ^•<ÀrÜ«∂^Œ",£ Y<ÀrPO„wÜ«∂ |ÖÏrqâ◊fi<å^ä£ ã¨ÇϨ Ü«∞O`À
Hˆ _£ J<Õ á„ êO`«OÖ’ [iy# Ü«Ú^Œ=
Ì ÚÖ’ `å~åÉÏ~Úx F_çOKå_»∞. âßǨï=Ù q[Ü«∞OÖ’ =ÚYºáê„`« áÈ+≤Oz#
|ÖÏrqâ◊fi<å^ä£ =∞ǨÏ~å¢+ì̈‰õΩ 'Ñ≤âßfi'QÍ xÜ«∞q∞OK«|_®¤_»∞. ™êǨï=Ù‰õΩ L~°∞Ì, J~°aH± ÉèÏ+¨Å∞ ÉÏQÍ=K«∞Û.
Ѩ^x
Ì≥ q∞k ã¨O=`«~û åÅ∞ B~°OQÆ*| Ë ∞ P™ê÷#OÖ’ QÆ_Ñ
» _
¨ O» =Å# W`«xH˜ D ÉÏ+¨Å∞ =zÛ<å~Ú.
Ñ≤âßfiÅ Ü«ÚQÆO : |ÖÏr qâßfi<å^䆣 W`«_∞» 'z`«Ê fi<£— J#∞ =OâßxH˜ K≥Ok# É„ ÏǨχ}‰õΩÖÏxH˜ K≥O^Œk#"å_»∞
W`«_»∞ ^•<ÀrÜ«∂^Œ"£ =^ŒÌ Ãã·x‰õΩ_çQÍ rq`åxfl „áê~°OaèOz JOK≥ÅOK≥Å∞QÍ Zky ™êǨïq[Ü«∞OÖ’
=ÚYºáê„`« áÈ+≤Oz Ñ≤âßfiQÍ xÜ«∞q∞OK«|_®¤_∞» . 1719ã¨OIIÖ’ Ǩïã ¿ <û P£ b, |ÖÏrqâßfi<å^ä`£ À ã à x
· Hõ XѨÊO^ŒO
KÕã∞¨ H˘x D XѨÊO^ŒO Ñ „ H¨ Í~°O Ѷ~¨ ∞° H±HÜ
∆˜ ∞« ~ü#∞ =kèOKå~°∞. Ǩïã ¿ <û P£ b ^ŒH}∆˜ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’x P~°∞ =ÚYº
~å„ëêìÖ’¡ ''KÒ`«∞—— =ã¨∂Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ =∞Ǩ~å„+µ¨ Åì ‰õΩ WzÛ<å_»∞. `å~åÉÏ~Ú™êǨï KÕuÖ’ F_çOK«Ñ| ¨ _»¤
`«~∞° "å`« =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’x HÀÅǨÏѨÓ~ü á„ êO`«OÖ’ ã≤~÷ Ñ ° _
¨ Oç k. `å~åÉÏ~Ú ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ~Ô O_»= t"år PHõ™ê‡`«∞QÎ Í
=∞~°}˜OK«_»O`À `å~åÉÏ~Ú ã¨qu ‰õΩ=∂~°∞_≥·# Ô~O_»= â◊OÉèÏr `å~åÉÏ~Úx F_çOz HÀÅǨÏѨÓ~ü‰õΩ
JkèѨuÜ«∂º_»∞. Ô~O_»=â◊OÉèÏr 1719 ã¨OIIÖ’ ™êǨï ÃÑ· Ü«Ú^ŒúO „ѨHõ\˜Oz |ÖÏr qâ◊fi<å^ä£ KÕuÖ’
F_çOK«|_®¤_∞» . W`«_∞» ~Ô O_»= =∞Ǩ~å„+ì¨ ™ê„=∂[º ™ê÷щ¨ Ωõ _çQÍ Ñ≤Å∞=|_ç<å_»∞.
XHõ@= |r~å"£ : W`«x HÍÅO 1720 #∞O_ç 1740 =~°‰Ωõ W`«xH˜ ѨiáêÅ#Ö’ ã¨ÇϨ HõiOz# W`«x ™È^Œ~∞° _»∞
z<åflr JáêÊ. "≥ÚQÆÅ∞ ™ê„=∂[ºO ZO_çáÈ~Ú# K≥@∞ì =O\˜k. nxx "≥Ú^ŒÅ∞ˆH #iH˜"ã ¿Õ Î ã¨iáÈ`«∞O^Œ<Õ
Jaè„áêÜ«∞O =ºH˜Î XWHõ@=|r~å"£. XHõ@= |r~å"£ Ç≤ÏO^Œ∞ ™ê„=∂*Ϻxfl ™ê÷Ñ≤OK«_»O ÅHõ∆ºOQÍ Ñ¨~°Ñ≤Å#
á„ ê~°OaèOKå_»∞. XHõ@= |r~å"£‰Ωõ QÆÅ a~°∞^Œ∞ ''áÈ~å_Õ Ñ≤}fi—— 1724 #∞O_ç 1728 =~°‰Ωõ [iy# Ü«Ú^Œ= Ì ÚÖ’
|r~å"£ ''=∂ÖÏfi#∞—— P„Hõq∞OKå_»∞. 1729 #∞O_ç 1731 =~°‰õΩ [iy# Ü«Ú^ŒÌ=ÚÖ’ XHõ@= |r~å"£
`„ Ü
·≥ ∂« O|HÍÅ#∞ F_çOz ''QÆ∞[~å`ü——#∞ QÔ Å∞K«∞‰õΩ<åfl_∞» . 1719 ã¨OIIÖ’ [iy# ã¨Okèx LÅ¡OѶ∞≤ Oz x*ÏO
LŇÅH± =∞Ǩ~å„+ì¨ ™ê„=∂[ºOÖ’x J<ÕHõ Éè∂ í ÉèÏQÍÅ#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞. ã¨OѶ∞¨ @#`À |r~å"£. x*ÏOLŇÅH±
F_çOz N~°OQÆÑ@ ¨ flO, z„`^
« ∞Œ ~°æ á„ êO`åÅ#∞ P„Hqõ ∞OKå_»∞. 1727 ã¨OIIÖ’ á¶êÖˇ¯_£ Ü«Ú^Œ~Ì O° QÍÖ’ |r~å"£,
x*ÏOLÖ‡ÅH±#∞ J`«x q∞„`∞« Å#∞ F_çOKå_»∞. 1731 ã¨OIIÖ’ ~Ô O_»=-â◊OÉèÏr-™êǨï`À XѨÊO^ŒO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» .
`„ Ü
·≥ ∞« O|Hõ~å"£ =∞~°}O˜ Kå_»∞. 1728 ã¨OIIÖ’ XHõ@= |*Ï~å"£ =ÚO^ÕÖY ò O_£ "åã¨∞Å#∞, "≥ÚQÆÅ∞Å ^•_»∞Å
#∞O_ç ~°HO∆˜ Kå_»∞. 1737 ã¨OIIÖ’ |r~å"£ =∞ǨÏ=∞‡^£ëê#∞ F_çOz _çbx ¡ P„Hqõ ∞OKå_»∞. =∞ǨÏ=∞‡^£ëê‰õΩ
ã¨Ç¨ Ü«∞OQÍ =zÛ# x*ÏO LŇÅH±#∞ 1737 ã¨OIIÖ’ XHõ@= |r~å"£ ''Éè’áêÖò—— =^ŒÌ F_çOKå_»∞. 1736
ã¨OIIÖ’ XHõ@= |r~å"£ lOlÖÏã≤kÌÅ#∞, F_çOKå_»∞. 1739 ã¨OIIÖ’ XHõ@= |r~å"£ áÈ~°∞Ûwã¨∞"åix
F_çOKå_»∞.
|ÖÏr - |*Ï~å"£ 1740 #∞O_ç 1761 =~°‰Ωõ :
W`«xH˜ QÆÅ Ü«∞~ÀHõÑ ¿ ~°∞ <å<å™êÃÇÏÉò ÖË^• |r~å"£ - 2 1748 ã¨OIIÖ’ ™êǨï =∞~°}O˜ K«_O» `À ~å=∞~åA
J#QÍ ~å*Ï~åO K«H„ = õ iÎ JÜ«∂º_»∞. ~å=∞~åA Ñ≤}fi`À ''ã¨OQÀÅ—— J#∞ XѨÊO^ŒO KÕã∞¨ H˘x `«# JkèHÍ~åÅxfl
Ñ≤}fi‰õΩ WKÕÛ™ê_»∞. 1741Ö’ ''=∂ÖÏfi#∞—— P„Hqõ ∞OKå_»∞. 1742 ã¨OIIÖ’ ''É’O^ÀÖòYO_£#∞—— P„Hq õ ∞OKå_»∞.
ÉÏÖÏr |*Ï~å"£ PbXkÌ<M £ Ï<£#∞ F_çOz ɡOQÍÖò, cǨ~ü, Xi™êûÖ’ KÒ`«∞ =ã¨∂Å∞ KÕ™ê_»∞. ''JO|~ü——
™ê„=∂*ϺxH˜ JkèÑu ¨ *ˇã · O≤ Q∑. *ˇã · O≤ Q∑ =∞~°}Ï#O`«~O° J`«x ‰õΩ=∂~°∞_≥# · Dâ◊fi~üãO≤ Q∑, =∞^Œ<ã £ O≤ Q∑ =∞^躌
"å~°ã`¨ fi« áÈ~°∞ á„ ê~°OÉè= í ~ÚOk. "å~°ã`¨ fi« áÈ~å\Ïxfl Pã¨~åQÍ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl =∞ǨÏ~å„+µ¨ Åì ∞ ''JO|~ü—— ™ê„=∂*Ϻxfl
^ÀK«∞‰õΩ<åfl~°∞. "Õ∞"å_£Ö’ ~å"£∞ã≤OQ∑, ÉèíH±Îã≤OQ∑Å =∞^茺 áÈ~å@O „áê~°OÉèí=∞~ÚOk. =∞ǨÏ~å„+¨µìÅ∞ "Õ∞"å_£#∞
‰õΩ_® ѨÓiÎQÍ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl~∞° . 1761 =¸_»= áêxѨ@∞ì Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ ~å[ѨÙ`„ ∞« Å∞ =∞Ǩ~å„+µ¨ Åì ‰õΩ ã¨ÇϨ HõiOK«Ö^ Ë ∞Œ .
1748 ã¨OIIÖ’ ''LnÌ~ü—— J#∞ „áêO`«O =^ŒÌ [iy# Ü«Ú^ŒÌOÖ’ =∞ǨÏ~å„+¨µìÅ∞ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£, x*ÏO
™êÖÏ|^£[=Ú‡<£#∞ F_çOKå~°∞. 1752 ã¨OIIÖ’ "≥ÚQÆÅ∞ =r~ü ã¨Ñ~Ψ¶ [ü OQ∑ |ÖÏr |r~å"£`À ã à x· Hõ XѨÊO^ŒO
KÕã∞¨ H˘x JǨχ^£ëê Já¶êÎ Jb ^•_»∞Å #∞O_ç "≥ÚQÆÅ∞ ™ê„=∂*Ϻxfl HÍáê_»=∞x HÀi<å~°∞. =∞ã¨∂^£ LÅ∞‡Å∞H±#∞,
=r~ü ‰õΩ_® =∞ǨÏ~å„+µ¨ Åì `À ã ¿ flÇϨ OQÍ QÆ_Ñ ç <
≤ å_»∞. ''#c*ò L^£^ÒÖÏ—— J#∞ ѨO*ÏÉò ѨiáêʼnõΩ_»∞ JǨχ^£ëê
Já¶êÎ Pbx ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ Ã · ^ŒO_≥`= Ϋ ∞x PǨfixOKå_»∞. JǨχ^£ëê Pá¶êÎ Jb J`«x ‰õΩ=∂~°∞_≥# · `≥Ü · ¸
« ~üëê
ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ñ
à · ^ŒO_≥u< Î å_»∞. 1761= =¸_»= áêxѨ@∞ì Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ ~Ô O_»=ëê PÅ"£∞ =∞iÜ«Ú =∞Ǩ~å„+Åì¨ ∞
ѨÓiÎQÍ F_çOK«|_®¤~∞° . =¸_»=áêxѨ@∞ì Ü«Ú^•ÌxH˜ <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOz# Ñ≤}fi ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ã¨^•t=~å"£.
=¸_»= áêxѨ@∞ì Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ =∞Ǩ~å„+µ¨ Åì ‰õΩ [@¡‰Ωõ , |∞O^≥ʼn¡ Ωõ ~å[ѨÙ`„ ∞« Å∞ ã¨=∞HõiOK«Ö^ Ë ∞Œ . =∞Ǩ~å„+µ¨ Åì ∞
''y~å¡—— Ü«Ú^Œq Ì ^è•<åxfl =keÃÑ@ì_O» =Å# Já¶êPÎ ÖË KÕuÖ’ F_çáÈÜ«∂~°∞. =∞ǨÏ~å„+ì¨ <åÜ«∞‰õΩÖˇ# · QÔ H· ÍfiÅ∞,
ã≤OkèÜ«∂Å∞ Ü«Ú^•úxfl =∞^茺֒<Õ =ke "ÕÜ«∞_»O =Å# =∞Ǩ~å„+¨µìÅ∞ F_çáÈÜ«∂~°∞. =∞ǨÏ~å„+¨µìÅ∞
F_çáÈ=_»OÖ’ |ÖÏr|r~å"£ =∞~°}O˜ Kå_»∞.
CHAPTER - 6 : - ÉèíHÎ̃ L^Œº=∞ =∞iÜ«Ú =∞Ǩ~å„+‘ìÜ«ÚÅ∞
Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ =Úã≤¡OÅ∞ H˘xfl =O^ŒÅ ã¨OIIÅ∞ Hõeã≤ x=ã≤OK«_»O =Å¡ ã¨Oã¨$¯`«∞Å#∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O =∂iÊ_ç
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~∞° . ÉèHí Θ L^Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«ã∞¨ Å÷ ∞ =Úã≤O¡ =∞`«ã∞¨ Å÷ ∞ `«=∞ =∞`«OÖ’ J<ÕHõ ã¨O㨯~°}Å∞
fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ Ñ „ Ü
¨ ∞« uflOKå~°∞.
â◊OY~åKå~°∞º_»∞ : W`«_»∞ ˆH~°àÏÖ’x HÍà◊_ç J<Õ „áêO`«OÖ’ [x‡OKå_»∞. W`«x QÆ∞~°∞=Ù QÀqO^Œ Ü≥∂y
â◊OY~åKå~°∞º_»∞ J^≥·fi`«=∞#ã≤^•ÌO`åxfl É’kOKå_»∞. W`«xH˜ QÆÅ aè~°∞^Œ∞ „ѨK«Û# |∞^Œ∞Ì_»∞. W`«_»∞ ѨÓi,
â◊$OˆQi, ^•fi~°HÍ =∞iÜ«Ú |„k<å^£ J#∞ á„ êO`åÅÖ’ <åÅ∞QÆ∞ J^≥fi· uHõ Ñ‘~åî Å#∞ xi‡OKå_»∞. â◊OY~åKå~°∞ºÅ∞
LѨx+¨`∞« ÅÎ ‰õΩ =∞iÜ«Ú |„ Ǩχã¨∂`„ åʼnõΩ =∞iÜ«Ú ÉèQí =
Æ næ`‰« Ωõ ÉèÏ+¨ºO ~°zOKå_»∞.
~å=∂#∞[Kå~°∞º_»∞ : W`«_∞» `«q∞à◊<å_»∞Ö’x NÃÑ~°O|^Œ∂~°O á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞. W`«_∞» qt+¨ì J^≥fi· `«O
J#∞ ã≤^•ÌO`åxfl Éè’kOKå_»∞. W`«x QÆ∞~°∞=Ù Ü«∂^Œ= Ñ „ H¨ Íâ◊√_»∞ KÀà◊KH„« =
õ iÎ J~Ú# ‰õΩÖ’`«∞OQÆ KÀà◊√_»∞
~å=∂#∞[Kå~°∞º_çx Ç≤ÏOã≤OKå_»∞. ~å=∂#∞[Kå~°∞º_»∞ `«q∞à◊<å_»∞ =ke ^•fi~åã¨=Ú„^•xH˜ áêiáÈÜ«∂_»∞.
^•fi~åã¨=Ú„^OŒ H˘Ü«∞™êà◊KH„« =
õ ~°∞ÅÎ ~å[^•x. Hõ~å‚@Hõ, `«q∞à◊<å_»∞Ö’ ~å=∂#∞[Kå~°∞º_»∞ qt+¨ì J^Œfi`«x
J<Õ ã≤^•ÌO`åxfl Ñ
„ K
¨ å~°O KÕâß_»∞.
=∞^•fiKå~°∞º_»∞ : W`«_∞» ^≥fi· `«O J#∞ ã≤^•ÌO`åxfl Éè’kOKå_»∞. W`«~° ÉèÏ~°`Ñ« i¨ â◊¥#ºO J<Õ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞.
W`«_∞» |
„ Ǩχã¨∂`„ åʼnõΩ ÉèÏëêºxfl ~°zOKå_»∞.
xOÉèÏ~°∞¯_»∞ : W`«_∞» ^èfi·≥ `«J^èfi·≥ `« ã≤^•ÌO`åxfl áê\˜OKå_»∞.
=Å¡ÉèÏKå~°∞º_»∞ : 1479Ö’ W`«_∞» "å~°}Ïã≤Ö’ [x‡OKå_»∞. W`«_∞» â◊√^Œ^Ì fi·≥ `«O J#∞ ã≤^•ÌO`åxfl áê\˜OKå_»∞.
W`«_ç `«O„_ç ÅHõ∆‡}Éèí\ò. =Å¡ÉèÏKå~°∞º_»∞ Hõ$+¨‚ÉèíHÎ̃x L`«Î~° ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O`« „ѨKå~°O KÕâß_»∞.
K≥·`«#∞º_»∞ : 1485Ö’ ɡOQÍÖòÖ’x <å_çÜ∂« J<Õ á„ êO`«OÖ’ [x‡OKå_»∞. W`«x Jã¨Å∞ Ñ¿ ~°∞ qâ◊fiO|~°q∞„âß[
K≥·`«#∞ºx QÆ∞~°∞=Ù ˆHâ◊=ÉèÏ~°u. K≥·`«#∞º_»∞ Hõ$+¨‚ÉèíHÎ̃x „ѨKå~°O KÕâß_»∞. PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ K≥·`«#∞ºxH˜ P„â◊Ü«∞O
HõeÊOz# K«H„ =õ iÎ Ñ
„ `¨ åѨ~∞° ^
„ QŒ [Æ Ñ¨u. <Õ_∞» K≥`· #
« ∞ºxfl ɡOQÍÖò Ñ
„ [¨ Å∞ Hõ$+¨µx
‚ J=`å~°OQÍ Ñ¨Ólã¨∂Î L<åfl~∞° .
=∞Ǩ~å„+¨ìÖ’ ÉèíH˜Î L^Œº=∞O : W`«_∞» =∞Ǩ~å„+ì¨ ÉèHí Θ L^Œº=∞OÖ’ "≥Ú^Œ\"˜ å_»∞. W`«_∞» ÉèÏ"å~°nÎ Ñ≤Hõ J<Õ Q„ OÆ ^•xfl
~°zOKå_»∞. ÉèÏ"å~°Î nÑ≤Hõ#∞ =∞Ǩ~å„+ì̈ ɡ·aÖò JO\Ï~°∞. W`«_»∞ =∞Ǩ~å„+ì̈Ö’ ÉèíHÎ̃ L^Œº=∂xfl „ѨKå~°OKÕâß_»∞.
<å=∞^Õ=Ù_»∞ : W`«#∞ W™ê¡O=∞`«O =Å¡ Ñ„ ɨ Ïè q`«∞_≥· UˆHâ◊fi~Àáêã¨xH˜ á„ ê=ÚYº`« WKåÛ_∞» . W`«_∞» ~å=∞ ÉèHí xΘ
=∞Ǩ~å„+ì̈Ö’ „ѨKå~°O KÕâß_»∞. W`«x QÆ∞~°∞=Ù =$+¨ÉèψHâ◊fi~ü.
UHõ<å^Œ∞_»∞ : W`«#∞ =∞ǨÏ~å„+ì¨ *Ïu B#fl`fi« O QÆ∂iÛ Ñ„ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. W`«x QÆ∞~°∞=Ù *Ï<å~°fl™êfiq∞.
`«∞HÍ~åO : W`«#∞ =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’ ÉèHí Θ L^Œº=∞HÍ~°∞Ö’ Q˘Ñ¨ÊÑO¨ _ç`∞« _»∞. W`«x 1598Ö’ [x‡OKå_»∞. W`«#∞
1650Ö’ =∞~°}O˜ Kå_»∞. `«∞HÍ~åO JÉèOí QÍ~°∞ ~°∂ѨOÖ’ ÉèHí Θ L^Œº=∂xfl =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’ Ñ
„ K
¨ å~°O KÕâß_»∞.
ã¨=∞~°ú~å=∞^•ãπ : ã¨=∞~°ú~å=∞^•ãπ t"år QÆ∞~°∞=Ù. t"år `å#∞ ÔQÅ∞K«∞‰õΩ#fl Éèí∂ÉèÏQÍÅxflO\˜x
ã¨=∞~°~ú å=∞^•ã¨∞‰õΩ ^•~å^Œ`OΫ KÕâß_»∞. ã¨=∞~°~ú å=∞^•ã¨∞ ^ŒâÉ ◊ ’è ^Œ J#∞ Q„ OÆ ^ŒO ^•fi~å =∞Ǩ~å„+ì¨ *ÏuÖ’
*ÏfÜ«∞ ÉèÏ"åxfl ~Ô K«ÛQ˘\Ïì_∞» . ~å=∂#O^Œ∞_»∞ L`«~Î ° Ñ
„ ^¨ âÕ Öò ’x Ñ „ ܨ ∂« QÆ á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞. W`«_∞» 12
ã≤^•ÌO`åÅ#∞ Éè’kOKå_»∞. W`«#∞ ~å=∞, ã ¿ `« ÉèHí x
Θ ÉèÏ~°`^ « âÕ =
◊ ∞O`å Ñ „ K¨ å~°O KÕâß_»∞. W`«x Ñ
„ Ü
≤ ∞« t+¨µº_»∞
Hõc~è ü ~°q^•ãπ. W`«#∞ HõO™êo ‰õΩÖÏxH˜ K≥Ok#"å_»∞. ã ¿ = =∞OQÆo ‰õΩÖÏxH˜ K≥Ok#"å_»∞. ^Œ#E\ò ‰õΩÖÏxH˜
K≥Ok#"å_»∞.
Hõc~è ü : W`«#∞ É„ ÏǨχ}Ü«Ú^ŒuH˜ [x‡Oz =Úã≤O¡ KÕ<`Õ « HÍi‡‰õΩx WO\’¡ Ñà iQÍ_»∞ W`«x QÆ∞~°∞=Ù ~å=∂#O^Œ∞_»∞.
W`«#∞ q„QÇ Æ ¨ ~å^Œ##∞ ѨÓiÎQÍ =ºuˆ~H˜OKå_»∞. ~å~ÚÖ’ ^Õ=Ù_»∞ LO>Ë <Õ#∞ H˘O_»<Õ Ñ¨Ól™êÎ#∞ J<åfl_∞» .
Hõc~è ü J#∞K«~∞° Å#∞ Hõc~è ü ѨOfÅ∞ Jx JO\Ï~°∞. W`«x ~°K#
« Å#∞ aè[\òÅ∞ JO\Ï~°∞. ã≤HO˜ ^Œ~ü Ö’_ç Hõc~è #
ü ∞
f„=OQÍ tH˜O∆ Kå_»∞. W`«#∞ Ç≤ÏO^Œ∂=Úã≤O¡ SHõº`«‰Ωõ áê@∞Ѩ_®¤_∞» . Hõc~è ü ã¨=∂k QÀ~°MÑ
ò Ó¨ ~ü ã¨g∞ѨOÖ’x
=∞Ǩ~ü J#∞ á„ êO`«OÖ’ HõÅ^Œ∞.
`«∞Åã‘^•ãπ : W`«_∞» JHõƒ~‰ü Ωõ =∞^Œ∞~å ^Õ=ÅÜ«∂Ö’¡ Z‰õΩ¯= HÍÅO QÆ_Ñç <≤ å_»∞. W`«#∞ ÉèÏ~°^âÕ K
◊ i« `„ Ö« ’ "≥Ú^Œ\˜
JO^èHŒ q õ . ã¨∂~°^•ãπ ã¨∂~°™êQÆ~,ü ~°`åfl=o, huK«Ok „ Hõ J#∞ Q„ OÆ ^•Å#∞ ~°zOKå_»∞. PO„^Ñ „Œè ^
¨ âÕ ò K«i`„ Ö« ’
Ñ
„ =
¨ ÚY JO^ŒHq õ zÅHõ=∞iÎ ÅH©;#~°ãO¨ Ǩï_»∞, zÅHõ=∞iÎ ÅH©;#~°ãO≤ ǨÏO aÑ≤<£ K«O^ „ ጠêÖò PO„^^ Œè âÕ O◊ Ö’
Ѩ~º° \˜Oz#ѨÙ_»∞ J`«x POQÆ¡ Ñ „ ã
¨ O¨ QÍxfl `≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ `«~=
˚° ∂ KÕã< ≤ å_»∞. ã¨∂~°^•ãπ JHõƒ~‰ü Ωõ ã¨=∞HÍo‰õΩ_»∞.
g∞~åÉÏÜü∞ : W"≥∞ ~å^èÀ_£ J<Õ ~å[ѨÙ`„ « =OâßxH˜ K≥Ok#k. g∞~åÉÏ~Ú `«O_„ ç ~°`<« £ ã≤OQ∑. W"≥∞ Éè~í ΰ Éè’*~åA.
g∞~åÉèÏ~Ú Hõ$+¨É ‚ Híè x
Θ Ñ
„ K
¨ å~°O KÕãO≤ k. D"≥∞ Ñ Ã · ~å=∂#O^Œ∞_»∞ =Å¡ÉÏè Kå~°∞ºx Ñ
„ É
¨ Ïè =O HõÅ^Œ∞. ÉèÏ~°`^
« âÕ ◊
K«i`„ Ö« ’<Õ "≥Ú^Œ\™˜ êiQÍ ^Õ=Ùxfl Ñ „ ã
¨ #
¨ flO KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ Éè[í #Å∞ á„ ê~°OaèOz# =ºH˜Î g∞~åÉèÏ~Ú. g∞~åÉèÏq∞
Hõ$+¨‚ÉèíHÎ̃x ~å[™ê÷<£, =∞^茺„Ѩ^Õâò ~å„ëêìÅÖ’ „ѨKå~°O KÕã≤Ok.
ã¨∂Ѷ≤ L^Œº=∞O : D L^Œº=∞O W™ê¡O =∞`«O #∞Oz [x‡Oz q∞QÆ`å =∞`åÅÃÑ· Ñ„ ɨ Ïè =O K«∂Ñ≤OzOk. ã¨∂Ѷ≤
J#∞ Ѩ^= Œ Ú ã¨áê¶ J<Õ Ñ¨^OŒ #∞O_ç ѨÙ\˜Oì k. ã¨áê¶ J#QÍ Ñ¨q`„ " « ∞≥ #
ÿ k HõŇâ◊O ÖËxk Jx J~°Oú . ã¨∂Ѷ≤
=∞`«ã∞¨ Å÷ ∞ ^Õ=Ù_»∞ XHõ¯_Õ J`«_Õ JÖÏ¡ Jx #=∂‡~°∞. HÍx giH˜ #=∂*ò, Ǩ*ò =O\˜ =º=ã¨Å÷ Ñ Ã · #=∞‡HõO ÖË^∞Œ .
ã¨∂Ѷ≤ =∞`«ã¨∞÷Å∞ Hõbá¶ê LÖË=∂ =º=ã¨÷Å#∞ ‰õÄ_® =ºuˆ~H˜OKå~°∞. ã¨∂Ѷ≤ L^Œº=∞O "≥Ú^Œ@QÍ W~åH±Ö’
á„ ê~°OÉè" í ∞≥ ÿ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’ qã¨iÎ OzOk. ã¨∂Ѷ=
≤ ∞`«OÖ’ 5 ã≤~ã
ü Ö≤ ÏÅ∞ J#QÍ âßYÅ∞ HõÅ=Ù.
H˜ããÎ≤ ~≤ ãü ~≤ å : D âßY#∞ ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î +¿ H± J|∞ÌÖÏ¡ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ H˜ããÎ≤ ~≤ ãü Ö≤ Ï#∞ ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î "≥Ú~ÚÅ∞nÌ<£
dã≤.Î "≥Ú~ÚÅ∞nÌ<£ dã≤Î ^Œ~åæ Jr‡~üÖ’ HõÅ^Œ∞. W`«x t+¨µºÅ∞ ‰õΩ`ü|∞nÌ<£ ÉèHí Ü
Θ ∂
« ~ü.
ã¨∞Ç„ Ϩ =iÌãÅ≤ ã≤ÖÏ : D âßY#∞ ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î +≤ÇϨ |∞nÌ<£ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ D âßY#∞ ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î ÉèÏǨÏ=ÙnÌ<.£
D âßY‰õΩ ã¨O|OkOz# "å~°∞ Sâ◊fi~°º=O`«∞Öˇ# · =Úã≤O¡ Å ã¨ÇϨ "åã¨O`À qÖÏ™êÅ∞ JÅ"å@∞ Ѩ_®¤~∞° . =Úã≤O¡ Å
`«~∞° "åu HÍÅOÖ’ ã¨∞Ç
„ Ϩ =kÌâßY‰õΩ á„ ê=ÚYº`« W=fiÖË^∞Œ .
Ѷ≤~°^Òã≤ âßY : D âßY#∞ ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î +¨~åѶ٨ nÌ<.£ D âßY aèÇ¨ ~üÖ’ ™ê÷ÑO≤ K«|_»k¤ +¨~Ñ° Ù¨¶ nÌ<£ =ÚHÍÎÉÏè ^£
J#∞ ™êÇ≤Ï`åºxfl ~°zOKå_»∞.
MÏ„kâßY : D âßY#∞ ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î +¿ H± J|∞ÌÖò MÏ„k. D âßY#∞ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ ã‘fiHõiOz# Q˘Ñ¨Ê =ºH˜Î
^•~åã¨∞M’. ^•~åã¨∞M’ ëê[Ǩ<£ Ñ
à ^Œ‰Ì Ωõ =∂~°∞_»∞.
#H∆Í|On âßY : D âßY#∞ ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î ÉèÏH©^∞Œ ÖÏ¡. D âßY#∞ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’ cè~™ü êÇ‘ÏÉèò ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
D âßY#∞ ã‘fiHõiOz# K«H„ =
õ iÎ B~°OQÆ*É
Ë .ò
ã¨OѶ¨∞ ã¨O㨯~°} L^Œº=∞=Ú
ѨÙ#~°^r ÌŒ =#O J#∞ Ѩ^•xfl i<≥ã
· <¨ û£ J#∞ Ñ
Ä O¶ z Ѩ^OŒ #∞O_ç ѨÙ\˜Oì k. i<≥ã
· <
¨ û£ J#QÍ =∞m§ [x‡OK«_O» Jx
J~°Oú . 1453Ö’ `«∞~°∞+¨¯Å∞ HÍ#ûO\ò<ÀѨÙÖò #QÆ~åxfl P„Hq õ ∞OK«_O» D #QÆ~O° Ö’x w„ ‰õΩ, ~À=∞<£ ѨO_ç`∞« Å∞
S~Àáê‰õΩ áêiáÈÜ«∂~°∞. ѨÙ#~°r= ˚ #O "≥Ú^Œ@QÍ W@bÖ’ á„ ê~°O|O J~ÚºOk. ѨÙ#~°r= ˚ #O Ñ
„ É
¨ Ïè =O =Å#
S~Àáê Jx YO_®ÅHõO>Ë =ÚO^ŒO[Ö’ LOk. ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ ѨÙ#~°r=
˚ #O "≥Ú^Œ@QÍ ÉˇOQÍÖò ~å„+Oì¨ Ö’
á„ ê~°O|O J~ÚºOk.
|„ Ǩχã=¨ ∂[O - ~å*Ï ~å"≥∂‡ÇϨ <£~åÜü∞ : 1772Ö’ ~å*Ï~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞ #ohHÍO`ü `åi}© ^Õq J#∞ ^ŒOѨ`∞« ʼnõΩ
[x‡OKå_»∞. ~å*Ï~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞ aQ∑ cè J#∞ POˆQ¡Ü«Úx =^ŒÌ 9 ã¨OIIÅ áê@∞ L^ÀºQÆO KÕâß_»∞.
~å*Ï~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞ aQ∑aè Ñ
„ É
¨ Ïè =O`À POˆQÜ
¡ ∞« q^Œº#∞ JÉèºí ã≤OKå_»∞. W`«_∞» áê~°+H≤ ,õ w„ ‰õΩ, ÖÏ\˜<,£ ã¨Oã¨$¯`«
ÉèÏ+¨Ö’¡ áêO_ç`º« O ã¨OáêkOKå_»∞. 1815Ö’ W`«_∞» Pf‡Ü«Ú ã¨É# íè ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. W`«#∞ 5 LѨx+¨`∞« ÅÎ #∞
 ɡOQÍb ÉèÏ+¨Ö’H˜ `«~°∞˚=∂ KÕâß_»∞. ~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞ „ÔH·ã¨Î= =∞`åxfl =ºuˆ~H˜ã¨∂Î „H˜ã¨ì<£ PѶπ rã¨ãπ J#∞
Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. 1819Ö’ W`«_∞» ã¨O"å^ŒHÀqk J#∞ Ѩu „ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1822Ö’ ~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞
g∞~°\ò LÖò JHõƒ~ü J#∞ Ѩu „ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1825Ö’ | „ Ǩχã¨=∂[O#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. W`«#∞ ‰õΩÅ=º=ã¨# ÷ ∞,
q„QÇ Æ ¨ ~å^Œ##∞ ѨÓiÎQÍ =ºuˆ~H˜OKå_»∞. ~å*Ï~å"≥∂‡Ç¨Ï<£ ~åÜü∞ UˆHâ◊fi~Àáêã¨#‰õΩ JkèHõ á„ ê=ÚYº`«#∞ WKåÛ_∞»
~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞ Hõ$+≤ =Å¡ qÅÜ«∞"£∞ ɡO_çOH± 1829Ö’ ã¨uã¨Ç¨ÏQÆ=∞<åxfl ~°^Œ∞Ì KÕâß_»∞. ã¨OѶ¨∞
ã¨O㨯~°}À^Œº=∞OÖ’ ~å*Ï~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞‰õΩ ã¨ÇϨ HõiOz# =ÚYº =º‰õΩÅÎ ∞ qÅÜ«∞"£∞ MËs, JÖˇQÍ˚O_»~ü _»Ñ,π¶
~Ô O_»= JHõƒ~ü Ñ „ u
¨ xkèQÍ WOQÍ¡O_£ ^ÕâßxH˜ "≥o§# ~å*Ï~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞ 1833 ã à Ñ
à Oì |~ü 23# a
„ ã¨Öì ò J#∞
#QÆ~O° Ö’ =∞~°}O˜ Kå_»∞. | „ Ǩχã¨=∂[O#‰õΩ "≥Ú^Œ\˜ HÍ~°º^Œi≈ `å~åK«O^£ K«H„ = õ iÎ.
^Õ"ÕO„^Œ<å^£ \ÏQÆ∂~ü : 1839Ö’ ~îåQÆ∂~ü `«`fi« Éè’kx ã¨É#íè ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1840Ö’ `«`fi« É’kx áê~îâ° ßÅ#∞
™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1843Ö’ W`«_∞» `«`fi« É’kx Ѩu „ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1850Ö’ ~îåQÆ∂~ü | „ Ǩχ^Œ~‡° O J#∞ Q„ OÆ ^•xfl
~°zOKå_»∞. ^Õ"OÕ ^ „ <
Œ å^£ Ñ
„ Ü
≤ ∞« t+¨µº_»∞ Hˆ â◊=K«O^„ ã
¿Œ <£. 1866Ö’ Hˆ â◊= K«O^
„ ã
¿Œ <£ ^Õ"OÕ ^
„ <
Œ å^£ q"å^ŒO U~°Ê_ç
^Õ"OÕ ^„ <
Œ å^£ ™ê^•~°} |„ Ǩχã¨=∂*Ïxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
Hˆ â◊=K«O^„ ã¿Œ <£ : W`«_∞» 1857Ö’ |„ Ǩχã¨=∂[OÖ’ KÕ~å_»∞. 1860Ö’ Hˆ â◊=K«O^„ ã¿Œ <£ ã¨OѶ∞¨ `ü ã¨É#íè ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
Hˆ â◊=K«O^
„ ã
¿Œ <£ Ñ
à ·Ñ
„ É
¨ Ïè =O =Å# WO@~ü Hͺãπì =∂ºˆ~*ò ‰õΩÖÏO`«~° q"åǨÏO K«@Oì #∞ KÕâß~°∞. Hˆ â◊= K«O^ „ ã
¿Œ <£
1870Ö’ WOQÍ¡O_£ ~å}˜ HõÅ∞ã¨∞‰õΩx ÉÏźq"åǨÅ QÆ∂iÛ q=iOKå_»∞. 1872Ö’ ˆHâ◊= K«O„^Œ¿ã<£ =Å¡
q"åǨ QÆi+¨ª =Ü«∞ã¨∞û K«\Ïìxfl KÕâß~°∞. D K«\Ïìxfl LÅ¡OѶ∞≤ Oz K«O^ „ ã
¿Œ <£ `«# "≥∞#
ÿ ~ü ‰õΩ=∂Ô~Î J~Ú#
aǨ~üÖ’x HÀKü á„ êO`åxH˜ K≥Ok# =∞Ǩ~åA‰õΩ WzÛ q"åǨÏO KÕâß_»∞. Hˆ â◊=K«O^ „ ã¿Œ <£#∞ =ºuˆ~H˜Oz#
J`«x J#∞K«~∞° Å∞ 1778Ö’ ã¨^~Œ ≈° | „ Ǩχã¨=∂[O ™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. ã¨^~Œ ‡° |
„ Ǩχã¨=∂[OÖ’ =ÚYº <åÜ«∞‰õΩÅ∞
t=<å^Œâß„ã‘Î, P#O^Œ"≥∂ǨÏ<£É’ãπ, „|Ǩχã¨=∂*Ïxfl ã‘fiHõiOz# PO„^Œ∞Å∞ =∞#fl |∞K«ÛÜ«∞º, HõO^Œ∞‰õÄi
gˆ~â◊eOQÆO, ~°Ñ¶¨ÚѨu "≥OHõ@~°`«flO <åÜ«Ú_»∞. HõO^Œ∞‰õÄ~°∞ gˆ~â◊eOQÆO‰õΩ QÆÅ a~°∞^Œ∞ ^ŒH˜∆} ÉèÏ~°`«^Õâ◊
Dâ◊fi~°K«O„^Œq^•º™êQÆ~ü.
P~°ºã¨=∂[O : P~°ºã¨=∂*Ïxfl ™ê÷ÑO≤ z# =ºH˜Î ^ŒÜ∂« #O^Œ ã¨~ã° fi¨ u. W`«_∞» QÀÉèϺH± @∞ ^Œ "Õ^•ãπ Jx x#kOKå_»∞.
D Ü«∞# Jã¨Å∞ Ñ ¿ ~°∞ =¸Åâ◊OHõ~∞° _»∞. ^ŒÜ∂ « #O^Œ ã¨~ã° fi¨ u 1924Ö’ QÆ∞[~å`üÖ’x @OHÍ~å J#∞ á„ êO`«OÖ’
[x‡OKå_»∞. ^ŒÜ∂ « #O^Œ ã¨~ã
° fi¨ u QÆ∞~°∞=Ù q~°*Ï#O^Œ ã¨~ã ° fi¨ u. ^ŒÜ∂
« #O^Œ ã¨~ã ° fi¨ u Ç≤ÏOnÖ’ "Õ^ÉŒ Ïè +¨º
Éè∂
í q∞Hõ J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. ã¨Oã¨$¯`«OÖ’ "Õ^Œ ÉèÏ+¨º J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. W`«_∞» â◊√kÌ L^Œº=∂xfl
á„ ê~°OaèOKå_»∞. W`«_∞» "Õ^•Å‰õΩ uiy "≥à§◊O_ç J#∞ x<å^ŒO WKåÛ_∞» . ã¨`º« ~åúÑ „ H¨ Í+π J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞.
^ŒÜ«∂#O^ŒO ÉèÏ~°`«^Õâ◊O ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ H˘~°ˆH J#∞ x<å^ŒO WKåÛ_»∞. ã¨fi~å[ºO J#∞ Ѩ^•xfl "≥Ú^Œ\˜QÍ
LѨÜ≥∂yOz# "å_»∞ ^ŒÜ«∂#O^ŒO ã¨~°ã¨fiu ^ŒÜ«∂#O^Œ∞_ç J#O`«~°O P~°ºã¨=∂[O Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ
q_çáÈ~ÚOk. 1. QÆ∞~°∞‰õΩÅ P~°º ã¨=∂[O, 2. ã¨OQÀ`«~Î } ° P~°ºã¨=∂[O. QÆ∞~°∞‰õΩÅ P~°ºã¨=∂*Ïxfl á„ ê~°OaèOz#
=ºH˜Î ™êfiq∞ â„ ^
◊ •Ì#O^Œ ã¨OQÀ`«~Î } ° P~°ºã¨=∂[O‰õΩ =ÚYº <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ÖÏÖÏ Å[Ѩu~åÜü∞. P~°ºã¨=∂[O <å
`«e¡ =O\˜k. "≥k · Hõ =∞`«O <å `«O_ „ ç =O\˜k Jx x<å^•xfl ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ WKåÛ_∞» .
~å=∞Hõ$+¨‚ q∞+¨<£ : ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~=° ∞ǨÏO㨠<Õ\˜ ɡOQÍàòÖ’x HÍ=∞~°Ê‰Äõ ~°∞ J#∞ á„ êO`«OÖ’ [x‡OKå_»∞. J`«x
Jã¨Å∞ Ñ ¿ ~°∞ QÆOQÍ^Œ~° K«\’áêºÜ«∞. ~å=∞Hõ$+¨‚ ÉèÏ~°º âß~°^•^Õq. W`«#∞ HÍm =∂`« Éè‰í Ωõ _
Î ∞» . ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~=
° ∞ǨÏOã¨
Ñ
„ Ü
≤ ∞« t+¨µº_»∞ ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞.
™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ : q"ÕHÍ#O^Œ∞x [##O 1863 ã¨OII =∞~°}O 1902 ã¨OII q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ "≥Ú^Œ@QÍ ™ê^•~°}
|
„ Ǩχã¨=∂[OÖ’ ã¨É∞íè º_»∞ J~Ú<å_»∞. 1882 Ö’ ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~= ° ∞ǨÏOã¨ Ñ „ ã
¨ O¨ QÍÅ =Å¡ PHõi¬`«∞_≥· J`«xH˜
t+¨µº_»~Ú<å_»∞. 1892Ö’ Jl`üãO≤ Q∑ ã¨ÅǨ "Õ∞~°‰Ωõ #ˆ~O„^< Œ å^£^`Œ åÎ q"ÕHÍ#O^Œ∞xQÍ Ñ ¿ ~°∞=∂~°∞Û‰Ωõ <åfl_∞» .
q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ 1893Ö’ zHÍQÀ #QÆ~O° Ö’ [iy# ã¨~fi° `«=∞ ã¨"∞Õ ‡à◊<åxH˜ Ǩ[<≥· Ç≤ÏO^Œ∞ =∞`« Q˘Ñ¨Ê`# « O
QÆ∂iÛ, ÉèÏ~°`*« Ïu B#fl`fi« O QÆ∞iOz q=iOKå_»∞. 1893-1897 =~°‰Ωõ q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ J"≥∞iHÍÖ’ QÆ_áç ê_»∞.
q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ HÍeá¶Èi‡Ü«∂ #QÆ~O° Ö’ âßOu P„â= ◊ ∂xfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. âß<£á„ ê¶ <£û ã≤OHÀ #QÆ~O° Ö’ "Õ^•O`«Hˆ O„^•xfl
™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1897Ö’ "Õॠ◊ ~°∞Ö’ ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~= ° ∞ǨÏO㨠=∞~îåxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ Hõ~‡° , qâ◊fi=∂#
™œ„ÉÏè `«fiO QÆ∞iOz Ñ „ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. K≥`· #« º k‰õÄz û =∞iÜ«Ú Ç≤ÏO^Œ∂ W™ê¡O =∞`åÅ∞ D ^ÕâßxH˜ PâßH˜~} ° O
Jx Ñ „ H¨ \
õ O˜ Kå_»∞. 1900Ö’ áêiãπ #QÆ~O° Ö’ [iy# ã¨~fi° =∞`« ã¨"∞Õ ‡à◊<åxH˜ Ǩ[Ô~· Ç≤ÏO^Œ∞=∞`« Q˘Ñ¨Ê`# « O
QÆ∂iÛ Ñ „ ã ¨ O≤ yOKå_»∞. q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ Ñ „ ɨ ∞íè `«fi ÉèÏ~°u J#∞ Ѩu „ HõÅ#∞ POQÆO¡ Ö’ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. L^Àƒ^ ù Œ J#∞
Ѩu
„ Hõ#∞ ɡOQÍbÖ’ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. q"ÕHÍ#O^Œ∞x Ñ „ Ü ≤ ∞« t+¨µº~åÅ∞ ã≤ã~ì¨ ü x"Õk`«. Hõ<庉õΩ=∂iÖ’x XHõ tÅg∞^Œ
‰õÄ~°∞Û#fl q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ KåÖÏ HÍÅO `«Ñã ¨ ∞¨ û KÕâß_»∞. P tÅÃÑ· q"ÕHÍ#O^Œ∞x ™ê‡~°Hõ Éè= í #O xi‡OK«|_çOk.
q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ ™êOQ∑ PѶπ ^Œ ã¨<åºã≤<£ J#∞ Qˆ Ü«∂xfl ~°zOKå_»∞.
ã≤ã~ì¨ ü x"Õk`« : D"≥∞ [##O 1862 =∞~°}O 1911. ã≤ã~ì¨ ü x"Õk`« Jã¨Å∞ Ñ ¿ ~°∞ =∂~°~ˆæ \ò <À|∞Öò Ze[ɡ`.ü
D"≥∞ ^Õâ◊O S~å¡O_£. D"≥∞ 1898Ö’ ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ =zÛ HõÅHõ`åÎÖ’ POQÆ¡=∂^Œº=∞OÖ’ áê~î°âßÅ#∞
á„ ê~°OaèOzOk. 1899Ö’ 1905Ö’ HõÅHõ`åÎ á„ êO`«OÖ’ Ñ ¿ Q¡ ∞Æ "åºk ã¨OÉèq
í Oz#ѨÙ_»∞ ÉÏk`«∞ʼnõΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O
JOkOzOk. D"≥∞ ^Œ"É ≥ òè PѶπ WO_çÜ∞« <£ ÖˇÑ
· π¶ J#∞ Q„ OÆ ^ŒO ~°zOzOk.
Dâ◊fi~° K«O„^Œq^•º™êQÆ~ü : W`«x [##O 1820 W`«#∞ ɡOQÍÖò ~å„ëêìxH˜ K≥Ok#"å_»∞. Jã¨Å∞ ¿Ñ~°∞
Dâ◊fi~üKO« ^
„ ∞Œ _». W`«xH˜ QÆÅ a~°∞^Œ∞ q^•º™êQÆ~.ü |
„ Ǩχ}Ë`~« ° q^•º~°∞Åú H˘~°‰Ωõ HõÅHõ`åÎÖ’ ã¨Oã¨$¯`« áê~îâ° ßÅ#∞
Dâ◊fi~°KO« ^
„ ∞Œ _»∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. Dâ◊fi~°KO« ^
„ q
Œ ^•º™êQÆ~ü q`«O`«∞=Ù q"ÕHOõ J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. W`«x
Hõ$+≤ =Å¡ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ 1856Ö’ q`«O`«∞=٠ѨÙ#ifi"åÇ¨Ï K«\Ïìxfl KÕâß~°∞. 1856_çã à O|~ü 7# Dâ◊fi~üKO« ^ „ Œ
q^•º™êQÆ~ü J#∞ ‰õΩ=∂~°∞xH˜ q`«O`«∞=Ù`À q"åǨÏOKÕâß_»∞. D q"åǨÏO ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ "≥Ú^Œ\˜ q`«O`«∞=Ù
q"åǨÏO.
k=ºq*Ï˝# ã¨=∂[O : k=º q*Ï˝#O J#QÍ Ñ„ Ѩ O¨ K« âßOu Jx J~°Oú . 1875 ã¨OIIÖ’ #∂ºÜ«∂~ü¯ #QÆ~O° Ö’
"≥∞_»"∞£ |¡"\
≥ Hûò © JÖϯ\ò D ã¨=∂*Ïxfl ™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. D ã¨=∂[O =ÚYº ÅHõº∆ O JO`«iOzáÈ`«∞#fl *’~å+¨x ì [O
=∞`åxfl Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`åxfl ~°HO∆˜ K«_O» . Éè=
¡í \òHû © ^ÕâO◊ ~°ëêº Pů\ò ^ÕâO◊ J"≥∞iHÍ. 1886Ö’ k=ºq*Ï˝# ã¨=∂[O
âßY =∞„^•ãπ á„ êO`«OÖ’ J_»Ü∂ « ~ü #QÆ~O° Ö’ ™ê÷ÑO≤ K«|_çOk. 1893Ö’ Jx cÃãO\ò ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ =zÛ
k=ºq*Ï˝# ã¨=∂*ÏxH˜ J^Œº‰õ∆Ω~åÅ∞ J~ÚºOk. Jx aÃãO\ò k=ºq*Ï˝# ã¨=∂[ ã≤^•ÌO`åÅ#∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊
=∞O`å Ñ
„ K
¨ å~°O KÕãO≤ k. z`«∂~Î ∞° lÖÏ¡ =∞^Œ#ѨÖÖ¡ˇ ’, L`«~Î ° Ñ
„ ^
¨ âÕ Öò ’x ɡ<å~°ãπ HõàÏâßÅ, ɡ<å~°ãπ ã¨Oã¨$¯`«
q^•ºÅÜ«∞OQÍ Jaè=$kÌ K≥OkOk. JxaÃãO\ò Ñ „ ~¨ Út+¨µº_»∞ l_»∞¤ Hõ$+¨= ‚ ¸iÎ.
=Úã≤¡OÅÖ’ ã¨OѶ¨∞ ã¨O㨯~°} L^Œº=∞O : =Úã≤O¡ Ö’ ã¨OѶ∞¨ ã¨O㨯~°} L^Œº=∞OÖ’ PAº_»∞ ã¨~ü ã¨Ü∞« º^£ JǨχ^£
MÏ<£. W`«_∞» |ǨïÉèÏ~°º`«fi<åH˜ =ºuˆ~Y∞_»∞QÍ =∞iÜ«Ú Ñ¨~^ ° • Ѩ^u
ÌŒ H˜ =ºuˆ~HõOQÍ ã¨O㨯~°}Å∞ KÕâß_»∞.
JǨχ^£ MÏ<£ =Úã≤O¡ ã
„ ÅΑ ã¨=∂#`«fiO H˘~°HÔ · áÈ~å_®_»∞. JǨχ^ŒMÏ<£ 1863Ö’ =Úã≤O¡ ™êÇ≤Ï`«º ã¨=∂*Ïxfl
™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1875Ö’ W`«_∞» JbQÆ_£ #QÆ~O° Ö’ POQÀ¡ FiÜ«∞O@_£ HõàÏâßÅ#∞ á„ ê~°OaèOKå_»∞. D HõàÏâßÅ
1890<å\˜H˜ JbQÆ_£ =Úã≤O¡ Ü«¸x=iû\Q© Í Pq~°ƒq ù OzOk.
áê~°j‰õΩÅÖ’ ã¨O㨯~°}À^Œº=∞O : áê~î°âßʼnõΩÅÖ’ ã¨OѶ¨∞ã¨O㨯~°}À^Œº=∂xH˜ P^Œ∞º_»∞ ^•^•ÉèÏ~Ú ã¨Éèí
™ê÷ÑO≤ K«|_çOk. ^•^•ÉÏ~Ú #=~Àl áê~îâ° ßʼnõΩÅ JÉè∞í º#flu H˘~°‰Ωõ ã
„ Α q^Œº H˘~°HÔ · Hõ$+≤ KÕâß_»∞. áê~îâ° ßʼnõΩÅ
ã¨OѶ∞¨ ã¨O㨯~°}À^Œº=∞OÖ’ HõxÑ≤OKÕ UÔHH· õ ã
„ Α "Õ∞_»"∞£ HÍ=∂.
kÜ≥∂|Ok L^Œº=∞O : D L^Œº=∞O =Úã≤O¡ =∞`«ã∞¨ Å÷ Ö’ á„ ê~°OÉèOí J~ÚºOk. 1866Ö’ H˘O`«=∞Ok =Úã≤O¡
Ñ
à ^ŒÅÌ ∞ L`«~Î Ñ„° ^
¨ âÕ Öò ’x kÜ≥∂|Ok J<Õ Q„ Í=∞OÖ’ ã¨=∂"Õâ"◊ ∞≥ ÿ W™ê¡O =∞`åxfl ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ ѨÙ#∞~°∞iÌ OK«_®xH˜
Ñ
„ Ü
¨ ∞« `åflÅ∞ á„ ê~°OaèOKå~°∞. g~°∞ Y∞~å<£‰Ωõ , lǨÏ^£‰Ωõ J`«ºkèHõ á„ ê=ÚYº`« WKåÛ~∞° . kÜ≥∂|Ok L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞
lǨÏ^£#∞ =ke ÉèÏ~°`ü *ÏfÜ«∞ HÍ„Qˆ ãπ ^•fi~å =∂„`" « ∞Õ ÉèÏ~°`^« âÕ ßxH˜ ã¨fi`«O`„ O« ã≤kã Ì ∞¨ OÎ ^Œx #=∂‡~°∞.
JǨχnÜ«∞ L^Œº=∞O : 1899Ö’ ѨO*ÏÉò ~å„+Oì¨ Ö’ g∞~å˚ QÆ∞ÖÏ"£∞ JǨχ^£ JǨχnÜ«∞ L^Œº=∂xfl á„ ê~°OaèOKå_»∞.
W`«#∞ W™ê¡O =∞`åxfl ã¨O㨯iOK«_®xH˜ Ñ „ Ü
¨ ∞« uflOKå_»∞ W`«_∞» W™ê¡O =∞`«OÖ’ â◊√kÌ L^Œº=∞O á„ ê~°OaèOKå_»∞.
q∞~å˚ QÆ∞ÖÏ"£∞ JǨχ^£ ÉèÏ~°`^« âÕ ßxfl W™ê¡O Éè∂í q∞QÍ =∂~°∞™êÎ#x Ñ „ u
¨ [˝ KÕã≤ qѶŨ O JÜ«∂º_»∞. W`«#∞ `«#‰õΩ
`å#∞ Hõ$+¨µx
‚ J=`å~°OQÍ Ñ „ H¨ \
õ O˜ K«∞‰õΩ<åfl_∞» .
=∞Ǩaè L^Œº=∞O : =∞Ǩaè L^Œº=∞O Ö’Ç≤ÏÖòYO_£ á„ êO`«OÖ’ á„ ê~°OÉèOí J~ÚºOk. D L^Œº=∂xH˜ <åÜ«∞‰õΩ_»∞
ã¨Ü∞« º^£ JǨχ^£. POˆQÜ
¡ Ú
« Å#∞ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ #∞O_ç ѨOÑ≤OK«_O» ^•fi~å W™ê¡O =∞`åxH˜ q=ÚH˜Î Åaèã∞¨ OÎ ^Œx
ã¨Ü«∞º^£ JǨχ^£ ÉèÏqOKå_»∞. ɡOQÍÖò, cèǨ~ü, ѨO*ÏÉò ~å„+¨ìOÖÖ’x =Úã≤¡O Ü«Ú=‰õΩÅ∞ POˆQ¡Ü«ÚʼnõΩ
=ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å@O á„ ê~°OaèOKå_»∞. 1863 ã¨OIIÖ’ POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ D u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞#∞ ѨÓiÎQÍ J}˜z"Õâß~°∞.
ѨO_ç`« ~°=∂ÉÏ~Ú : D"≥∞ É„ ÏǨχ} ‰õΩÅã¨∞~÷ åÅ∞. D"≥∞ XHõ â◊¥^„ ∞Œ xfl q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩx ã¨OK«Å#O ã¨$+≤Oì zOk.
~å=∂ÉèÏ~ÚH˜ QÆÅ aè~°∞^Œ∞ ѨO_ç`«. D"≥∞ ÉÁOÉÏ~Ú #QÆ~°OÖ’ =∞Ç≤ÏàÏ ã¨OˆH∆=∞O H˘~°‰õΩ âß~°^•ã¨^Œ<£,
=ÚH˜ã
Î ^
¨ <
Œ £ J#∞ ã¨Oã¨Å÷ #∞ ™ê÷ÑO≤ zOk. ~å=∂ÉÏ~Ú ÉÁOÉÏ~Ú #QÆ~O° Ö’ =∞Ç≤ÏàÏ P~°ºã¨=∂*Ïxfl ™ê÷ÑO≤ zOk.
JÖˇQÍ˚O_»~ü _»Ñπ¶ : W`«_∞» ™ê¯\òÖϺO_£ ^ÕâßxH˜ K≥Ok#"å_»∞. ã¨OѶ∞¨ ã¨O㨯~°}À^Œº=∞OÖ’ ~å*Ï ~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~å~ÚH˜
ã¨Ç¨Ü«∞ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞ ™ê÷Ñ≤OK«|_ç#q. ã¨uã¨Ç¨ÏQÆ=∞#O, ~°^Œ∞Ì =∞iÜ«Ú ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ POˆQ¡Ü«∞ q^Œº
„Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì_»OÖ’ JÖˇQÍ˚O_»~ü _»Ñ¶π KåÖÏ Hõ$+≤ KÕâß~°∞.
*’ºu~å=Ù ÉÏѨÙÖË : W`«_∞» =∞Ǩ~å„+‰ì¨ Ωõ K≥Ok#"å_»∞. W`«_∞» =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’ É„ ÏǨχ} PkѨ`åºxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ
áÈ~å_®_»∞. 1873Ö’ "≥#∞Hõ|_ç# ^Œo`« =~åæÅ JÉè∞í º#flu H˘~°HÔ · ã¨`º« â’^ŒHõ ã¨=∂*Ïxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. W`«#∞
QÆ∞=∂"£∞yi J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. _çHÔ . H͈~fi q_Àãπ Ǩϟ"£∞#∞ á„ ê~°OaèOz q`«O`«∞=ÙʼnõΩ J#∞‰õÄÅOQÍ
áÈ~å_®_»∞. _ç.HÔ . H͈~fi q`«O`«∞=Ù#∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩx P^Œ~≈° OQÍ xeKå_»∞. J|∞ÌÖò ÅfѶπ HõÅHõ`åÎ #QÆ~O° Ö’
=∞ǨÏ=∞^Œ<£ e@s ™⁄Ãã\ · x© ™ê÷ÑO≤ z =Úã≤O¡ ã¨=∂[ ÉèÏQÆ∞HÀã¨O Hõ$+≤ KÕâß_»∞. =∞„^•ãπÖ’ É „ ÏǨχ}∞ʼnõΩ
=ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å@O KÕã# ≤ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ~å=∞™êfiq∞ <åÜ«∞QÆ<.£ ~å=∞™êfiq∞ <åÜ«∞QÆ<£ P`«‡Q“~°= L^Œº=∂xfl
„áê~°OaèOKå_»∞. W`«_»∞ ‰õΩ_ç J~°ã¨∞û J#∞ Ѩ„uHõ ^•fi~å `«# Jaè„áêÜ«∂Å#∞ „ѨKå~°O KÕâß_»∞.
~å*Ï~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞ rq`« K«i`„ # « ∞ ~°zOz# =ºH˜Î "Õ∞s HÍÔ~ÊO@~ü. WO_çÜ∞« <£ =Úã¨Öχ<£ J#∞ Q„ OÆ ^•xfl
ǨÏO@~ü ~°zOKå_»∞. Ü«∞OQ∑ ɡOQÍb L^Œº=∂xfl á„ ê~°OaèOz# =ºH˜Î _≥~ÀlÜ«∂. _≥~ÀlÜ«∂ Ñ Ã„ O¶ Kü qѨ" ¡ åxfl
ã¨∂ÊiQÎ Í KÕã∞¨ ‰õΩx ÉèÏ~°fÜ«∞ã ¿ fiKåÛ, ™ê=∂#`«fiO, ã¨É$íè `«∞`«fiO H˘~°HÔ · áÈ~å@O KÕâß_»∞. W`«_∞» Dãπì WO_çÜ∂ «
J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞. W`«xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ Ѷ㠨 <
ìπ +
Õ #
¨ Öò áÈÜ«∞\ò W<£ WO_çÜ∂ « . Y∞~å<£ Ñ Ã · HÍ"≥∞O\òû
~°zOz# =ºH˜Î ã¨~ã ü Ü ¨ ∞« º^£ JǨχ^£ MÏ#. ã¨~ã ü Ü
¨ ∞« º^£ JǨχ^£ MÏ<£ `åuLÖò JH©ÅH± J#∞ Ѩu „ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
=Úã≤O¡ ÅH˘~°‰Ωõ Ñ „ `¨ ºÕ Hõ =∞^Œ~ã ° #¨ ∞ á„ ê~°OaèOz# QÆ=~°fl~ü [#~°Öò "å~°<£ Ǩã≤Oì Q∑.û `«#‰õΩ `å#∞ Hõ$+¨µx ‚ J=`å~°OQÍ
Ñ
„ H¨ \
õ O˜ K«∞‰õΩ#fl =Úã≤O¡ g∞~å˚ QÆ∞ÖÏO JǨχ^£.
CHAPTER - 7 : - 1857 ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞
1857 ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞#∞ Ñ „ ^
¨ =
Œä ∞ ™êfi`«O`„ ã
« O¨ Q„ Í=∞OQÍ Ja=i‚Oz# =ºH˜Î g~°^•"≥∂^Œ~ü ™ê^Œ~å¯H±.
1857 HõO>Ë =ÚO^Õ 1806 ã¨OII `«q∞à◊<å_»∞Ö’x "≥Å∂¡~Öü ’ ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕâß~°∞. D u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞#∞
POˆQÜ
¡ Ú
« Å∞ J}z"Õâß~°∞. 1824Ö’ |~°HÑ ± Ó¨ ~üÖ’ ã≤áê~ÚÅ∞ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕâß~°∞. 1844Ö’ L`«~Î ° Ñ
„ ^
¨ âÕ Öò ’x
7= |\ÏeÜ«∞<£‰Ωõ K≥Ok# ã≤áê~ÚÅ∞ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕâß~°∞. D u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞¡ Jxfl\x ˜ POˆQÜ
¡ Ú« Å∞ `˘O^Œ~Q° Í
J}z"Õâß~°∞.
ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ QÆÅ HÍ~°}ÏÅ∞ : 1. ~å[H©Ü∞« HÍ~°}ÏÅ∞ : "å~°<£ Ǩã≤Oì Q∑û #∞O_ç _»ÖÇò Ϩ ∫ã≤ =~°‰Ωõ ^Õâßxfl
ѨiáêeOz# QÆ=~°fl~ü [#~°Öò J<ÕHõ Ü«Ú^•ÌÅ ^•fi~å ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl P„Hq õ ∞OKå~°∞. Hõ~å‚@Hõ Ü«Ú^•ÌÅ ^•fi~å
POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ Hõ~å‚@Hõ#∞, Ç Ã Ï· ^Œ~åÉÏ^£#∞ P„Hq õ ∞OKå~°∞. áê¡ãπ Ü«Ú^Œ= Ì Ú, ÉèHí ~ûõ ü Ü«Ú^ŒOÌ ^•fi~å L`«~Î ° ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl
POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ `«=∞ Pn#OÖ’H˜ `≥K∞« Û‰Ωõ <åfl~∞° . <åÅ¡= "≥∞ã ÿ ∂¨ ~ü Ü«Ú^•ÌÅ ^•fi~å "≥∞ã ÿ ∂¨ ~ü POQÆ¡ ™ê„=∂[ºOÖ’
Hõeã≤ áÈ~ÚOk. =¸_»∞ =∞Ǩ~å„+ì¨ Ü«Ú^•ÌÅ ^•fi~å Ü«∂=`ü =∞Ǩ~å„+# ì¨ ∞¡ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ ™⁄O`«O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~∞° .
qÅã≤¡ ã à # · ºã¨ÇϨ HÍ~° Ѩ^u ÌŒ x Ñ „ "¨ âÕ Ñ
Ã◊ \˜ì Çà Ϸ ^Œ~åÉÏ^£, `«O*Ï=Ó~ü, =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’x J<ÕHõ Éè∂ í ÉèÏQÍÅ#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞.
_»Ö’fil ~å[ºã¨OH„ = õ ∞# ã≤^•ÌO`åxfl Ñ „ " ¨ âÕ Ñ Ã◊ \˜ì 1848Ö’ ã¨`å~° á„ êO`åxfl, 1849Ö’ *ˇ`· Ñ ü Ó¨ ~ü á„ êO`åxfl, 1850Ö’
ã¨OÉèÖí Ñ ò Ó¨ ~ü á„ êO`åxfl, 1852Ö’ ÉèQí `Æ Ñ ü Ó¨ ~ü, L^ŒÜ∞ü ѨÓ~ü á„ êO`åÅ#∞, 1853Ö’ *Ïxû á„ êO`åxfl P„Hq õ ∞OKå_»∞.
JO`ÕH͉õΩO_® ~Ô O_»= ÉèÏr~å=Ù ‰õΩ=∂~°∞_≥# · <å<å™êÃÇÏÉò ^Œ``Ϋ « K≥Å< ¡ ~Õ ^ ° xŒ Ñ „ H¨ \
õ O˜ z J`«xH˜ WKÕÛ Éè~í } ° Ïxfl
~°^∞Œ Ì KÕâß_»∞. 1856Ö’ LÖòfil JÜ≥∂^Œº á„ êO`åxfl P„Hq õ ∞OKÕ ÉèÏ^Œº`«#∞ ã‘" ¡ ∞≥ <£ J<Õ JkèHÍiH˜ JѨÊyOKå_»∞.
ã‘"
¡ ∞≥ <£ JÜ≥∂^Œ^Ü £è ∞« Ñ
à · ^ŒO_≥`‰Î« Ωõ O_®<Õ =KÕÛâß_»∞. 1856Ö’ _»Ö’fir J<åºÜ«∞OQÍ JÜ≥∂^Œº#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞.
POˆQÜ ¡ Ú « Å =Å¡ `«=∞ L^ÀºQÍÅ∞ HÀÖ’Ê~Ú#"å~°∞ POˆQÜ ¡ Ú « ÅÃÑ· áÈ~å\ÏxH˜ ã≤^= ÌŒ ∞Ü«∂º~°∞.
PiúHõ HÍ~°}ÏÅ∞ : POˆQÜ
¡ Ú
« Å∞ =∞~°¯O@e[O J#∞ Ѩ^u
ÌŒ Ö’ ÉèÏ~°`^
« âÕ ◊ PiúHõ =º=ã¨#
÷ ∞ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl~∞° . HÍѶ,≤
 `ÕÜ∂ « ‰õΩ, he=∞O^Œ∞ =O\˜ ѨO@Å# ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ |Å=O`«OQÍ Ñ „ " ¨ âÕ ÑÃ◊ \Ïì~∞° . ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ #∞O_ç WOQÍ¡O_£‰Ωõ
ZQÆ∞=∞u JÜ≥∞º ã¨~∞° ‰õΩÅÃÑ· <å=∞=∂„`Ñ « Ù¨ Ѩ#∞fl#∞ =ã¨∂Å∞ KÕâß~°∞. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ q^Õj "åºáê~åÅ∞ KÕÜ∂ « ÅO>Ë
YzÛ`O« QÍ POˆQÜ ¡ ∞« <ÒHõÅ<Õ LѨÜ∂ ≥ yOKåÅ<Õ K«@Oì KÕâß~°∞. WOQÍ¡O_£Ö’ áêi„âßq∞Hõ qѨ= ¡ O q[Ü«∞=O`«O
HÍ=_»O`À WOQÍ¡O_£ #∞O_ç =„™êÎÅ∞ kQÆ∞=∞u JÜ«∂º~Ú. POˆQÜ ¡ Ú « Å =„ãΨ Ѩiâ„ = ◊ ∞#∞ ^•\˜H˜ `«@∞ìHÀÖËx
ÉèÏ~°`«^Õâ◊ KÕ<Õ`« HÍi‡‰õΩÅ∞, ǨÏã¨ÎHõàÏHÍ~°∞Å∞ ÉèÏ~°`«^Õâßxfl =ke NÅOHõ, WO_À<Õ+≤Ü«∂, ^ŒH˜∆}τѶ≤H͉õΩ
=Åã¨áÈÜ«∂~°∞. HÍ~üfl"åeãπ Ñ „ "¨ âÕ Ñ
Ã◊ \˜#ì âßâ◊fi`« Éè∂ í q∞ tã¨∞Î q^•#O =Å# ɡOQÍÖò, cǨ~ü, Xi™êûÖ’x
~Ô `· ∞« Å∞ `«=∞ Éè∂ í =ÚÅ#∞ =ke ~Ô `· ∞« ‰õÄbÅ∞QÍ =∂iáÈÜ«∂~°∞. ѨO*ÏÉò, P„QÍ á„ êO`«OÖ’ Ñ „ "¨ âÕ Ñ Ã◊ \˜#
ì =∞ǨÏàÏfii
Ѩ^ŒÌu =Å¡ z#flHÍ~°∞ Ô~·`«∞Å∞ `«=∞ Éèí∂=ÚÅ#∞ J„QÆ=~å‚Å "åi KÕuÖ’ HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. áêi„âßq∞Hõ qѨ¡=
Ñ
„ É ¨ Ïè =O POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ J<ÕHõ Ѩiâ„ = ◊ ∞Å#∞ ™ê÷ÑO≤ z W#∞=Ú ÉÁQÆ∞,æ QÆ#∞Å#∞ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl~∞° .
Ѩiâ„ = ◊ ∞Ö’¡ ѨxKÕã ¿ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ ZÖÏO\˜ q^Œº, "≥^ · ºŒ , QÆ$ǨÏã¨^∞Œ áêÜ«∂Å#∞ HõeÊOK«Ö^ Ë ∞Œ .
™êOѶ≤∞Hõ =∞`« HÍ~°}ÏÅ∞ : 1813= K«@Oì Ñ„ H¨ Í~°O POˆQÜ
¡ Ú
« Å∞ ÉèÏ~°`Öü ’ ZÖÏO\˜ JÉèºí O`«~åÅ∞ ÖˉΩõ O_® HÔ„ ã
· =
Ψ
=∞`åxfl Ñ„ K
¨ å~°O KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ J#∞=∞u á⁄O^•~°∞. 1829Ö’ ã¨fã¨ÇϨ QÆ=∞#O ~°^∞Œ Ì KÕÜ∞« _»O 1835F POQÆÉ ¡ Ïè +¨#∞
~å*ÉèÏ+¨QÍ Ñ „ H¨ \
õ O˜ K«_O» , 1844Ö’ POQÆ¡ q^Œº#∞ JÉèºí ã≤Oz# "åiˆH Ñ „ É
¨ ∞íè `«fi L^ÀºQÍÅ∞ W=fi_»O. Ç
à Ϸ O^Œ=
=∞`«O #∞O_ç HÔ„ ã · =Ψ =∞`åxH˜ =∂i# "åiH˜ "å~°ã`¨ fi« ǨωõΩ¯Ö’ `Õ_® ÖˉΩõ O_® K«@Oì KÕÜ∞« _»O. q`«O`«∞=Ù
ѨÙ#ifiq"åǨÏO J#∞=∞u W=fi@O =O\˜ HÍ~°}ÏÅ =Å# Ç≤ÏO^Œ∞=ÅÖ’ =Úã≤O¡ ÅÖ’ `«=∞ ã¨Oã¨$¯u =∞O@
Hõeã≤ áÈ`«∞O^Œ<Õ ÉèÏ=O U~°Ê_Oç k. 1856Ö’ Q˘O_»∞ *ÏuÖ’ QÆÅ #~°ÇϨ `«º#∞ x¿+kã¨∂Î K«@Oì KÕâß~°∞. D
ã¨OѶ∞¨ @#`À QÀO_»∞"å~°∞ POˆQÜ ¡ Ú
« ÅÃÑ· áÈ~å\ÏxH˜ ã≤^Ñ ÌŒ _
¨ ®¤~∞° .
Ãã·xHõ HÍ~°}ÏÅ∞ : ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ 1857 <å\˜H˜ ãà x· ‰õΩÅ ã¨OYº 2 ÅHõÅ∆ =~°‰Ωõ LOk. 2 ÅHõÅ∆ Ö’ ÉèÏ~°fÜ«∞
ã
à x
· ‰õΩÅ ã¨OYº 1 ÅHõ∆ 60 "ÕÅ =~°‰Ωõ HõÅ^Œ∞. POQÆ¡ ã à x· ‰õΩxfl ™ÈÅ˚~ü Jx ÉèÏ~°fÜ«∞ ã à x· ‰õΩxfl ã≤áê~Ú Jx
Ñ≤eKÕ"å~°∞. ã≤áê~ÚQÍ rq`åxfl á„ ê~°OaèOz# ÉèÏ~°fÜ«Ú_»∞ ã≤áê~ÚQÍ<Õ Ñ¨^gŒ q~°=∞} KÕã ¿ "å_»∞. POˆQÜ¡ Ú
« Å∞
ÉèÏ~°`« ã
à x
· ‰õΩʼnõΩ xQÆ~æ ü Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ J^Œ#Ѩ٠ÉèÏ^Œº`« q+¨Ü∞« OÖ’ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã à x· ‰õΩŠѨ@¡
q=Hõ`∆ « K«∂Ñ≤OKå~°∞. 1856 ã¨OÜ«ÚHõÎ ã à <
· åºK«\Oì Ñ„ H¨ Í~°O Ç≤ÏO^Œ∞ ã
à x· ‰õΩÅ∞ =Úã≤O¡ ãà x· ‰õΩÅ∞ W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ
QÆ∞Ô~·<å~°∞. Ç≤ÏO^Œ∂ Ãã·x‰õΩʼnõΩ ã¨=Ú„^ŒO ^•@_»O =Úã≤¡O Ãã·x‰õΩʼnõΩ ¿+qOQ∑ KÕã¨∞HÀ=@O W|ƒOkHõ~°
ã¨OѶ¨∞@#Å∞. „ÔH·ãÎ̈= =∞`« ÃÑ^ŒÌÅ∞ Ãã·xHõ taè~åÅÖ’ „Ѩ"ÕtOz =∞`« „ѨKå~åxfl KÕâß~°∞.
`«Hõ∆} HÍ~°}ÏÅ∞ : POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ Ѩ<£Ñ¶‘Öò¤ Ô~·Ñ¶≤Öò¤#∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. D Ô~·Ñ¶≤ÖòÖ’ "å_»|_»∞ Ѩ^•~åúÅ∞
Ç≤ÏO^Œ∂ q∞ã≤O¡ ãà x
· ‰õΩʼnõΩ JÉèºí O`«~H° ~õ "
° ∞≥ #
ÿ q. D ~Ô Ñ
· Ö≤¶ #
ò ∞ "å_»_®xH˜ Éè~í `° Ñ
ü Ó¨ ~üÖ’x ã
à x
· ‰õΩÅ∞ "≥Ú^Œ@QÍ
=ºuˆ~H˜OKå~°∞. 1857 =∂iÛ 29# =∞OQÆà◊áêO_Õ „a\˜+π JkèHÍ~°∞Å#∞ HÍeÛ K«OÑ≤ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞#∞
„áê~°OaèOKå_»∞. 1857 U„Ñ≤Öò 8# =∞OQÆàòáêO_Õ#∞ Lif™ê~°∞. =∞OQÆàòáêO_Õ =∞~°}O`À ã≤áê~ÚÅ∞
u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ á„ ê~°OÉèOí J~ÚºOk.
u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ QÆ=∞#O : 1857 "Õ∞ 10# g∞~°\Öò ’x ã≤áê~ÚÅ∞ POˆQÜ
¡ ∞« JkèHÍ~°∞Å#∞ HÍeÛ K«OÑ≤ `«=∞ Pn#OÖ’H˜
`≥K∞« Û‰Ωõ <åfl~∞° . ã≤áê~ÚÅ∞ 1857 "Õ∞ 11# _çbÖ¡ ’H˜ Ñ
„ "
¨ t
Õ Oz _çbh
¡ `«=∞ Pn#OÖ’H˜ `≥K∞« Û‰Ωõ <åfl~∞° .
_çb¡Ö’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ : u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ JO^ŒiH˜ <åÜ«∞‰õΩ_çQÍ ~Ô O_»= |ǨÏ^Œ~ëü ê ZOÑ≤Hõ KÕÜ∞« |_®¤_∞» . ~Ô O_»=
|ǨÏ^Œ∂~ü ëê ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ K«H„ =
õ iÎ JÜ«∂º_»∞. ~Ô O_»= |ǨÏ^Œ∂~üëê ÉèHí M
α Ï<£ J#∞ ãà <
· åº^Œº‰õΩ∆ _»∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O`À
_çb¡ Ѩiã¨~° á„ êO`åÅ#∞ `«=∞ Pn#OÖ’H˜ `≥K∞« Û‰Ωõ <åfl~∞° . ~Ô O_»= |ǨÏ^Œ∂~üëê ÉèÏ~°º r#`ü ã¨ãÇ ¨ ¨ Ü«∞‰õΩ_»∞
Ǩã¨<£LÖÏ¡ POˆQ¡Ü«ÚʼnõΩ U*ˇO@∞¡QÍ =∂iáÈÜ«∂~°∞. Ô~O_»= |ǨÏ^Œ∂~üëê ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ x*ÏO#∞ ‰õÄ_®
Ñ
„ É
¨ Ïè q`«O KÕÜ∞« ÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞. r#`ü=ÚÖò JOkOz# ã¨=∂Kå~°O`À POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ [#~°Öò hÖò <åÜ«∞Hõ`fi« OÖ’
_çbÖ¡ ’H˜ Ñ
„ "
¨ t
Õ Oz 25 "ÕÅ =∞Ok _çb¡ Ñ „ [¨ Å#∞ =kOz ~Ô O_»= |ǨÏ^Œ∂~üëê J`«x ‰õΩ=∂~°∞Å#∞ |OkOKå~°∞.
Ǩ@û<£ J#∞ POˆQÜ ¡ ∞« JkèHÍi |ǨÏ^Œ∂~ü ëê W^Œ~Ì ∞° ‰õΩ=∂~°∞Å#∞ HÍeÛKO« áê~°∞ |ǨÏ^Œ∂~üëê#∞ |~å‡Ö’x
~°OQÆ∂Öò *ˇÅ· ∞‰õΩ ѨOáê_»∞. 1862Ö’ ~Ô O_»= |ǨÏ^Œ∂~üëê ~°OQÆ∂Öò *ˇÅ· ∞Ö’ =∞~°}O˜ Kå_»∞.
HÍ#∂Ê~ü - =∞Ǩ~å„+¨µìÖ’¡ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ : HÍ#∂Ê~üÖ’ u~°∞QÆÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞Hõ`«fiO <å<å™ê¿ÇÏÉò =Ç≤ÏOKå_»∞.
<å<å™êǨÏÉò ~Ô O_»= ÉèÏr~å=Ù ‰õΩ=∂~°∞_»∞. <å<å™êǨÏÉò Jã¨Å∞ Ñ ¿ ~°∞ ^ŒO_ÀѨu. <å<å™êǨÏÉò `«# Éè~í } ° O
HÀÖ’Ê~Ú#ѨÊ\˜ #∞O_ç POˆQÜ ¡ Ú « ʼnõΩ q∞„`∞« _çQÍ #\˜ã∂¨ Î ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ HÍQÍx H˘xfl =O^ŒÅ H˘kÌ
POˆQÜ ¡ Ú« Å#∞ =kOKå_»∞. <å<å™êÃÇÏÉò‰Ωõ D áÈ~å@OÖ’ ã¨ÇϨ HõiOz# <åÜ«∞‰õΩÅ∞ `åOuÜ«∂ `À¿Ñ =∞iÜ«Ú
Ǩr"£∞ LÖÏ¡. <å<å™êǨÏÉò Ñ Ã„ O¶ Kü K«H„ = õ iÎ =¸_»= <≥áÈeÜ«∞<£#∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl ~°HO∆˜ K«=∞x HÀ~°∞‰õΩ<åfl_∞» .
<å<å™êǨÏÉò HÍj‡~ü K«H„ = õ iÎ QÆ∞ÖÏOã≤OQ∑ ^•fi~å =¸_»= <≥áÈeÜ«∞<£‰Ωõ ~åÜ«∞ÉÏ~°O ѨOáê_»∞. POˆQÜ ¡ Ú« Å∞
HÍ#∂Ê~ü Ñ Ã · JuÃÑ^ŒÌ ã
à #
· ºO`À ^ŒO_≥`_ Ϋ O» `À <å<å™êÃÇÏÉò <ÕáêÖò‰Ωõ áêiáÈÜ«∂_»∞. `åOuÜ«∂ `À¿Ñ#∞ 1859
U„ÑÖ≤ ò 15# Lif™ê~°∞. HÍ#∂Ê~ü L^Œº=∞OÖ’ =ÚYº áê„`« áÈ+≤Oz# POˆQÜ ¡ ∞« JkèHÍ~°∞Å∞ ǨÏ∫ÖÏH± =∞iÜ«Ú
HͺOÑπ ɡÖ.ò
ÅHÀfl ÖË^• JÜ≥∂^ŒºÖ’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ : JÜ≥∂^躌 Ö’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ ÉËQOÆ Ç¨[~°`ü <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOKå_»∞. Ǩ[~°`ü
=∞Öò ‰õΩ=∂~°∞_»∞ aèiã
˚ π MÏ<£ MÏ„k. Ǩ[~°`= ü ∞Öò‰Ωõ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞Ö’ ã¨ÇϨ HõiOz# <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ÉÏÅ™êǨÏÉò
=∞iÜ«Ú JǨχ^Œ∞ÖÏ¡. HͺOÑπÉÖˇ ò P^èfiŒ ~°ºOÖ’ POˆQÜ¡ ∞« ã
à x
· ‰õΩÅ∞ JÜ≥∂^躌 á„ êO`åxfl P„Hq
õ ∞OKå~°∞.
Ñ
à *·¶ ÏÉèÏ^£ u~°∞QÆ∞ÉÏÅ∞ : Ñ
à *·¶ ÏÉÏ^£Ö’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOz# =ºH˜Î =∞øefi JǨχ^Œ∞ÖÏ¡. W`«xH˜
<å<å™êǨÏÉò, `åOuÜ«∂`À¿Ñ ã¨Ç¨Ü«∞O JOkOKå~°∞. JǨχ^Œ∞ÖÏ¡ =∞~°}O`À POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ ÃѶ·*ÏÉÏ^£#∞
P„Hõq∞OKå~°∞.
*Ïxû u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ - L`«Î~°„Ѩ^Õâò : *Ïxû á„ êO`åxH˜ JkèÑu¨ QÆOQÍ^Œ~~° å=Ù. QÆOQÍ^Œ~° ~å=Ù ÉèÏ~°º *ÏxûÅH©;ÉÏè ~Ú.
D"≥∞‰õΩ QÆÅ =∞~˘Hõ Ñ ¿ ~°∞ =∂#∞ÉèÏ~Ú. QÆOQÍ^Œ~~° å=Ù *ÏxûÅH©;ÉÏ~ÚÅ ^Œ`Ñ Î« Ù¨ `„ _
« ∞» ^•"≥∂^Œ~~° å=Ù. ^Œ``Ϋ «
K≥Å^¡ x
Œ *Ïxû á„ êO`åxfl P„Hq
õ ∞OKå_»∞. ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆÉÏ@∞ á„ ê~°OÉèOí HÍQÍ<Õ *Ïhû ÅH©;ÉÏ~Ú POˆQÜ ¡ Ú
« ʼnõΩ
q^Õ~Ú~åÅ∞QÍ =∂iáÈ~ÚOk. *Ïxû ÅH©;ÉÏè ~Ú ã¨xflÇÏ≤ `«∞Å∞ P"≥∞Ö’ ^ÕâÉ ◊ Híè x
Θ ~Ô K«ÛQ˘\Ïì~∞° . ÅHõ‡∆ }ü~å=Ù, [=ǨÏ~ü
ã≤OQ∑ =∞iÜ«Ú ~å=Ù™êǨÏÉò, `åOuÜ«∂`À<Õ JOkOz# ã¨Ç¨Ü«∞O`À *Ïxû ÅH©;ÉÏ~Ú *Ïxû, QÍfieÜ«∞~ü
á„ êO`åÅ#∞ P„Hq õ ∞Oz. ã¨~ü Ǩº„QÀãπ J#∞ POˆQÜ
¡ ∞« JkèHÍi *Ïhû ÅH©;ÉÏ~Ú Ñ Ã · Ü«Ú^ŒOÌ Ñ „ H¨ \
õ O˜ z ѨÓiÎQÍ
F_çOKå_»∞.
Éèíˆ~o : á„ êO`«OÖ’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOzOk MÏ<£ |Ǩ^Œ∂~ü MÏ<£. aèÇ¨ ~üÖ’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ
 <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOz# =ºH˜Î ‰õΩ#fi~ü ã≤OQ∑#∞ Lif™ê~°∞. J™êûOÖ’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ =∞}˜~åO^Œ`åÎ.
Xi™êûÖ’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ã¨∞~ˆ O^Œ~ëü êÇ≤Ï, L[Öò ëêÇ≤Ï, HÀ@ ~å[™ê÷<Ö£ ’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ *ˇ^ · Ü
Œ ∂ « Öò,
Ǩ~°^Ü Œ ∂ « Öò <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOKå~°∞. PO„^Ñ „Œè ^
¨ âÕ ò ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOz# =º‰õΩÅÎ ∞
`«∞~ˆ„ ÉèÏ*ò MÏ<£, ~°OQÍ~å=Ù, ã¨∞<år|O`ü. `«∞~ˆ„ ÉÏ*ò MÏ<£ x*ÏO ã à x
· ‰õΩÅ KÕuÖ’ =∞~°}O˜ Kå_»∞. ~°OQÍ~å=Ù
POˆQÜ ¡ Ú « Å KÕuÖ’ |OkOK«|_ç JO_»=∂<£ *ˇÅ· ∞‰õΩ ѨO@∞ì|_®¤_∞» . ɡOQÍÖò ~å„+Oì¨ Ö’ ã¨<åºã¨∞Å ~°∂ѨOÖ’
u~°∞QÆ∞`«∂ ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞#∞ Ñ „ K
¨ å~°O KÕã# ≤ "å~°∞. x~°Oû Q∑^•ãπ, ^•"≥∂^Œ~^ ü •ãπ, x~°∞}
æ ^•ãπ, Q˘ÖÁ¯O_»
á„ êO`«OÖ’ Hõ~Ñ ° `„¨ åÅ∞ ѨOÑ≤}˜ KÕã# ≤ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ zO`å Éè∂ í Ѩu, ã¨<åºã≤ Éè∂ í Ѩu, `«O*Ï=Ó~üÖ’ ã≤áê~ÚÅ
u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ¿+H± W„|Ç‘ÏO. QÀ"åÖ’ ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ kѨÓl ~å}Ï.
PO„^Ñ „Œè ^¨ âÕ Öò ’x HÀÜ«∞Å∞, ã¨=~°∞Å∞ =∞^躌 Ñ „ ^¨ âÕ Öò ’x Q˘O_»∞Å∞ ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞Ö’ áêÖÁæ<åfl~∞° . 1857
ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞Ö’ POˆQÜ ¡ Ú« ʼnõΩ ã¨ÇϨ HõiOz# ÉèÏ~°fÜ«∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ : =_ô¤ "åºáê~°ã∞¨ Å÷ ∞, [q∞O^•~°∞Å∞
POˆQÜ ¡ Ú « ʼnõΩ ѨÓiÎQÍ ã¨ÇϨ HõiOz<å~°∞. Ç Ã Ï· ^Œ~åÉÏ^£ x*ÏO, J`«x Ñ „ ^
¨ •è # =∞O„u ™êÖÏ~°O˚ Q∑ POˆQÜ ¡ Ú « ʼnõΩ
ã¨ÇϨ HõiOKå~°∞. HÍj‡~ü K«H„ = õ iÎ, QÆ∞ÖÏOã≤OQ∑ POˆQÜ ¡ Ú « ʼnõΩ ã¨ÇϨ HõiOKå~°∞. ã≤OkÜ«∂Å∞, "ÀÖ˯~°∞¡ POˆQÜ ¡ Ú « ʼnõΩ
ѨÓiÎQÍ ã¨ÇϨ HõiOz<å~°∞. ~å*ÏѨÙ`„ « K«H„ = õ iÎ J~Ú# [â◊fiO`ü ã≤OQ∑ ã¨ÇϨ HõiOKå_»∞. <ÕáêÖò K«H„ = õ iÎ [OQ∑
|ǨÏ^Œ∂~ü POˆQÜ ¡ Ú « ʼnõΩ ã
à x· Hõ ã¨Ç¨ Ü«∞O JOkOKå_»∞. ã¨~Ô # · <åÜ«∞Hõ`fi« O ÖËHáõ È=_»O =Å#, ã¨~Ô # · PÜ«Ú^Œ
ã¨OѨuÎ ÖËHáõ È=_»O =Å¡ H˘O^Œ~∞° ÉÏ~°fÜ«∞ K«H„ = õ ~°∞ÅÎ ã¨ÇϨ HõiOK«Háõ È=_»O =Å¡ ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞
qѶŨ O K≥OkOk.
ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ Ѷ¨e`åÅ∞ : 1858 ÉèÏ~°`« Ñ„ ɨ ∞íè `«fiO K«@Oì Ñ„ H¨ Í~°O POˆQÜ
¡ Ú
« Å∞ Dãπì WO_çÜ∂
« =º=ã¨#
÷ ∞
~°^Œ∞Ì KÕâß~°∞. ÉèÏ~°`«^Õâ◊O WOQÍ¡O_£ ~å}˜ „Ѩ`«ºHõ∆ ѨiáêÅ# H˜O^Œ‰õΩ "≥o§Ok. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ QÆ=~°fl~ü [#~°Öò
=º=ã¨÷ ~°^∞Œ Ì KÕÜ∞« |_ç "≥™„· êÜü∞ =º=ã¨÷ Ñ
„ "
¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì~∞° . JÜ≥∂^Œº ~å*Ϻxfl POˆQÜ
¡ Ú « Å∞ uiy "≥àϧHˆ WKÕÛâß~°∞.
L^ŒÜü∞ѨÓ~ü, ÉèíQÆ`üѨÓ~ü ~å*ϺÅ#∞ uiy P ѨiáêʼnõΩňH WKÕÛ™ê~°∞. POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ =_ô¤ "åºáê~°ã¨∞÷ʼnõΩ,
[q∞O^•~°∞ʼnõΩ J#∞‰õÄÅOQÍ J<ÕHõ K«\ÏìÅ#∞ KÕâß~°∞. u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ `«~∞° "å`« ã à #
· ºOÖ’ ã≤‰Ωõ ¯Å‰õΩ, QÆ∂~å¯Å‰õΩ,
<ÕáêbʼnõΩ JkèHõ á„ ê^è•#º`« WKåÛ~∞° . ÉèÏ~°fÜ«∞ ã à x· ‰õΩÅ =^ŒÌ Z‰õΩ¯=QÍ PÜ«Ú^•Å∞ LO_»‰Ωõ O_® *Ï„Q`Æ Î«
Ѩ_®¤~∞° . WO_çÜ∞« <£ =¸º\˜x J#∞ Q„ OÆ ^•xfl =ÚlO^•~ü ~°zOKå~°∞. ^Œ WO_çÜ∞« <£ "å~ü PѶπ WO_çÑ Ã O_≥<û£
J#∞ Q„ OÆ ^•xfl q._ç. ã¨=~°¯~ü ~°zOKå_»∞. [Ѷ~¨ < ü å=∂ J#∞ Q„ OÆ ^•xfl ~Ô O_»= |ǨÏ^Œ∂~üëê ~°zOKå_»∞.
‰õΩÅ L^Œº=∂Å∞ :
=∞Ǩ~å„+ì¨ ‰õΩÅ L^Œº=∂Å∞ : =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’ ‰õΩÅ L^Œº=∂Å <åÜ«∞‰õΩ_»∞ JOÉË^¯Œ ~ü 1920Ö’ JOÉË^¯Œ ~ü =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’
‰õΩÅ =ºuˆ~Hõ L^Œº=∂xfl á„ ê~°OaèOKå_»∞. 1924 JOÉË^¯Œ ~ü |Ç≤Ï+¨$¯`« Ç≤Ï`«HÍiy ã¨É# íè ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1927Ö’
|Ç≤Ï+¨$¯u ÉèÏ~°`ü J#∞ Ѩu „ Hõ#∞ =∞~åiîÖ’ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1927Ö’ JOÉË^¯Œ ~ü ã¨=∂*ò ã¨=∞`åã¨OQ∑#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
1935Ö’ JOÉË^Œ¯~ü [#`å "å~°Ñ¨„uHõ#∞ ™ê÷Ñ≤OKå_»∞. =¸_»∞ ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ áêÖÁæ#fl
Q˘Ñ¨Ê<åÜ«∞‰õΩ_»∞ JOÉË^¯Œ ~ü. 1942Ö’ PÖò WO_çÜ∂ « Ü«∞ãπ.ã≤. Ñ
à _
¶ ~ˆ» +¨<#
£ ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1945Ö’ JOÉË^¯Œ ~ü
Ñ‘ÑÙ¨ Öòû Z_»∞ºˆH+¨<£ ™⁄Ãã\
· x˜ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. ÉèÏ~°`« ~å*ϺOQÆOÖ’ JOÉË^¯Œ ~ü H„ ܘ ∂« jÅHõ áê„`« áÈ+≤Oz# JOÉË^¯Œ ~ü
ã¨fi`«O`„ O« J#O`«~O° `˘e <åºÜ«∞âßY =∞O„u JÜ«∂º_»∞. W`«#∞ `«# z=i ^ŒâÖ◊ ’ Éè∫^Œ= Ì ∞`åxfl ã‘fiHõiOKå_»∞.
[ã≤ìãπ L^Œº=∞O : D L^Œº=∞O `«q∞à◊<å_»∞Ö’ á„ ê~°OÉèOí J~ÚºOk. =ÚYº L^ÕâÌ O◊ É„ ÏǨχ}∞Å#∞ =ºuˆ~H˜OK«_O» .
*Ï<åÉèÏÖ’ 3.2% QÆÅ É
„ Ïè Ǩχ}∞Å∞ L^ÀºQÍÅÖ’ 70âß`«O P„Hq õ ∞OKå~°∞. É
„ ÏǨχ}∞ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ ™êy# D
u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOz# =ºH˜Î `åºQÆ~å[â‹\.ì˜
ˆH~°à◊Ö’ U*Ïfi L^Œº=∞O : Hˆ ~°àÏ, ~å„+Oì¨ Ö’x É„ ÏǨχ}∞Å∞ JO\Ï~åx "å~°#∞, K«∂ã¿ <Î Õ JѨq`„ "« ∞≥ áÿ È`«∞<åfl=∞x
ÉèÏ^ŒÑ¨_Õ"å~°∞. ˆH~°à◊Ö’x U*Ïfi ‰õΩÅã¨∞÷Å =ÚYº =$uÎ HõÅ∞¡wÜ«∞_»O. g~°∞ PiúHõOQÍ Jaè=$kÌ K≥Ok<å
ã¨=∂lHõOQÍ Jaè=$kÌ K≥O^ŒÖHË áõ ÈÜ«∂~°∞. <å~åÜ«∞} QÆ∞~°∞=Ù P^èfiŒ ~°ºOÖ’ U*ÏfiÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ á„ ê~°OaèOKå~°∞.
U*ÏfiÅ∞ =∞#ã¨∞¯ux `«Q∞Æ Åɡ\Ïì~∞° .
ÉèÏ~°`« *ÏfÜ≥∂^Œº=∞O
1885Ö’ U.F. ǨϺ"£∞ P^èfiŒ ~°ºOÖ’ _»|∂¡º.ã≤. ɡ#i˚ J^躌 Hõ`∆ #
« ÉèÏ~°fÜ«∞ HÍO„Qˆ ãπ U~åÊ>Oÿˇ k. ÉèÏ~°`*« ÏfÜ«∞
HÍO„Qˆ ãπ U~åÊ@∞HõO>Ë =ÚO^Õ =∞„^•ãπ, ÉÁOÉÏ~Ú, ɡOQÍÖò ~å„ëêìÅÖ’ POˆQÜ ¡ Ú
« ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ J<ÕHõ ã¨Oã¨Å÷ ∞
™ê÷ÑO≤ K«|_ç#q. D ã¨Oã¨Å÷ ∞ `«=∞ ÅH∆ͺÅ#∞ ™êkèOK«ÖHË áõ È~Ú#q. POˆQÜ ¡ Ú « ÅÃÑ· ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ áÈ~å@O
KÕÜ∂ « Åx xâ◊Û~ÚOK«∞HÀ=_»OÖ’ Ñ „ =
¨ ÚY áê„`« áÈ+≤Oz# JOâßÅ∞.
1. ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ ~å[H©Ü∞« OQÍ UH©H~õ } ° HÍ=_»O 2. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ JK«º`„ « q^Œº#∞ JÉèºí ã≤OK«_O» , 3. Ѩu„ HõÅ
áê„`« =∞iÜ«Ú QÆ`« K«i`„ ,« 4. ã¨OѶ∞¨ ã¨O㨯~°ÅÎ Ñ
„ É
¨ Ï==Ú, 5. Ñ
Ä O¶ Kü =∞iÜ«Ú J"≥∞iHÍ qѨ"
¡ åÅ á„ ê~°O|O, 6.
e@ì<£ J#∞ã¨iOz# *Ïu =ºuˆ~Hõ q^•<åÅ∞. WO@∞=O\˜ HÍ~°}ÏÅ =Å# ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ POˆQ¡Ü«ÚÅÃÑ·
áÈ~å\ÏxH˜ ã¨#fl^= ÌŒ ∞~Ú<å~°.
ÉèÏ~°`« *ÏfÜ«∞ HÍO„ˆQãπ ÅH∆ͺÅ∞ : 1. qq^èŒ á„ êO`åÅ =∞^躌 , =º‰õΩÅÎ =∞^躌 ã¿ flÇϨ ã¨O|O^•Å∞ Ñà Oá⁄OkOK«_O» .,
2. ‰õΩÖÏʼnõΩ =∞`åʼnõΩ ã¨"≥∞ÿHõº`« ÉèÏ=O ÃÑOá⁄OkOK«_»O. 3. „Ѩ[Å∞ HÀiHõÅ∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx „ѨÉèí∞`«fiO
=ÚO^Œ∞OK«_O» , 4. Ñ „ *¨ Ïa„áêÜ«∂xfl ã¨OѶ∞¨ \˜`« Ѩ~K ° _
« O» , 5. âßOuÜ«Ú`« ~å*ϺOQÆ=∂~°Oæ ^•fi~å ã¨fi`«O`„ åxfl
ã¨OáêkOKåÅx U.F. ǨϺ"£∞ Jaèá„ êÜ«∞O 6. "≥Ú^Œ\˜ ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ 72 =∞Ok Ñ „ u
¨ x^è∞Œ Å∞ áêÖÁæ#QÍ ~Ô O_»=
*ÏfÜ«∞ HÍO„Qˆ ãπ ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ 436 =∞Ok áêÖÁæ<åfl~∞° . 7. ~Ô O_»= ã¨=∂"ÕâO◊ QÍ HÍO„Qˆ ãπ áêiì Ñ „ [¨ Å áêsì
Ñ„ [¨ Å áêiì ã¨Oã¨Q÷ Í =∂iáÈ~ÚOk. ~Ô O_»= ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ ™ê=∂#∞ºÅ∞, ~Ô `· ∞« Å∞ Éè∂ í ™êfi=ÚÅ∞ áêÖÁæ<åfl~∞° . 9.
~Ô O_»= ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ áêÖÁæ#fl <åÜ«∞‰õΩÅO^ŒiH© QÆ=~°fl~.ü [#~°Öò _»Ñ à ֶ ò qO^Œ∞ WKåÛ~∞° . 1885 #∞O_ç 1905
=~°‰Ωõ q∞`«"å^Œ∞Å JÉèºí ~°# Ì x~°ã#
¨ , q*Ï˝Ñ# ¨ , Hõ~Ñ
° `„¨ åÅ ^•fi~å `«=∞ áÈ~å\Ïxfl H˘#™êyOKå~°∞. q∞`«"å^Œ∞Ö’¡
=ÚYº <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ^•^•ÉÏ~Ú #=~Àl. QÀáêÅHõ$+¨‚ QÀ‰õΩÖË, ã¨∞~ˆ O„^< Œ å^£ ɡ#i˚ "≥Ú^ŒÖ# ·ˇ "å~°∞. 1888Ö’
qeÜ«∞=∞ _çyƒ WOQÍ¡O_£Ö’ ÉèÏ~°`« *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ âßY#∞ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. ^•^•ÉÏ~Ú #=~Àl WOQÍ¡O_£Ö’
HÍO„QÔ ãπ âßY#∞ Jaè=$kÌ KÕâß_»∞. WOQÍ¡O_£Ö’x HÍO„QÔ ãπ "å~°∞ ™ê÷ÑO≤ z# Ѩu „ Hõ WO_çÜ∂ « . 1893Ö’ J~°qO^£
Ѷ∞¨ ’+π #∂ºÖÏOÑπ Ѷ~¨ ü FÖò¤ J#∞ "åºã¨OÖ’ HÍO„QÔ ãπ "å~°∞ POÔQÜ ¡ Ú« Å`À q^ÕÜÚ « Å∞QÍ LO_»_®xfl =ºuˆ~H˜OKå_»∞.
HÍO„ÔQãπ ÅH∆ͺÅ∞ : <åÜ«∞‰õΩx KÕuÖ’ `«ÑÙ¨ Ê^À=Ѩ_∞» `«∞<åfl~Ú Jx J~°qO^£ Ѷ∞¨ ’+π J<åfl~∞° . 1895Ö’ a„ \˜+π
Ñ
„ É
¨ ∞íè `«fiO *ÏfÜ«∞ "å^•xfl Ñ
„ É
¨ ’è kOK«_O» <Õ~O° QÍ Ñ
„ H¨ \
õ O˜ zOk. 1900Ö’ Ñ
„ É
¨ ∞íè `«fi L^ÀºQÆ∞Å∞ *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ
ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ áêÖÁæ#~å^Œx POÔQÜ ¡ Ú
« Å∞ K«@Oì KÕâß~°∞. q∞`«"å^Œ∞Å∞ q^•<åÅ#∞ J=HÍâ◊"å^Œ q^•<åÅ∞QÍ
 =i‚Oz# =ºH˜Î ÖÏÖÏÅ[Ѩ`~« åÜü∞. ^•^•ÉÏ~Ú #=~Àl 1901Ö’ Ѩ=iì a „ \˜+π ~°∂Öò W<£ WO_çÜ∂ « J#∞
Q„ OÆ ^ŒOÖ’ ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ ã¨OѨ^Œ ^ÀÑ≤_ç QÆ∂iÛ q=iOKå~°∞. 1903Ö’ Éè$í Ï~°`^ « âÕ O◊ Ö’x KåÖÏ á„ êO`åÅÖ’ Hõ~∞° =Ù
HÍ@HÍÅ∞ ã¨OÉèq í OKå~Ú. g\˜ #∞O_ç Ñ „ [¨ Å#∞ ~°HO∆˜ K«_®xH˜ U=∂„`O« POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ Hõ$+≤ KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . 1903Ö’
POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ _çb¡ #QÆ~O° Ö’ ^Œ~åƒ~ü x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. ÖÏ~ü¤ Ǩ~°<
˚ #
£ ∞ B~°OQÆ*ÉË `ò À =∞iÜ«Ú ~°ëêº#∞ ѨiáêeOKÕ
*Ï\ò K«H„ = õ iÎ`À áÈeÛ# =ºH˜Î Éè’HõÖ.Ë ÉèÏ~°`« *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ "≥∞H„ÿ À™È¯Ñ≤H± "≥∞< ÿ åiì ã¨Oã¨Q÷ Í =i‚Oz# =ºH˜Î
_»Ñ „ Ö≤¶ .ò <Õ#∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ LO_»^•<Õ HÍO„QÔ ãπ áêsì Hõ#∞=¸Ãã@@∞ì Ñ „ Ü
¨ ∞« ufl™êÎ#∞ Jx ÖÏ~ü¤ Y~°< ˚ £ K≥áêÊ~∞° .
q∞`«"å^Œ∞Å∞ ã¨OáêkOz# q[Ü«∂Å∞ : ѨiáêÅ#Ö’ „Ѩ[ʼnõΩ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊOKåÅx =∞iÜ«Ú âßã¨#
=∞O_»à§◊Ö’ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ á„ êux^ŒºO HõeÊOKåÅx áÈ~å_ç q[Ü«∞O ™êkOKå~°∞. 1892 âßã¨#ã¨ÉÅíè K«@Oì
Ñ
„ H¨ Í~°O Hˆ O„^OŒ Ö’, ~å„+Oì¨ Ö’ QÆÅ âßã¨# =∞O_»eÖ’ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ á„ êux^ŒºO Ñ Ã iyOk. ^•^•ÉÏ~Ú #=~Àr
POˆQÜ ¡ Ú« Å PiúHõ ^ÀÑ≤_x ô q=iOz ZQÆ∞=∞`«∞Å#∞ Ñ Ã OK«=∞x kQÆ∞=∞`«∞Å#∞ `«yOæ K«=∞x POˆQÜ ¡ Ú
« Å#∞
JÉèíºiúOKå_»∞. q∞`«"å^Œ∞Å∞ <åºÜ«∞âßYÖ’ L#fl`« Ѩ^Œ=ÙÖ’¡ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ „áêu#^ŒºO HõeÊOK«=∞x
POˆQÜ ¡ Ú« Å#∞ "Õ_∞» ‰õΩ<åfl~∞° . á„ ê^äq
Œ ∞Hõ q^Œº, ™êOˆHuHõ q^Œº, "≥^
· ºŒ q^ŒºÖ’ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ á„ êux^ŒºO HõeÊOK«=∞x
q∞`«"å^Œ∞Å∞ POˆQ¡Ü«ÚÅ#∞ JÉèíºiúOKå~°∞. „QÍ=∂ÅÖ’x Ô~·`«∞Å#∞, =_ô¤ "åºáê~°ã¨∞÷Å #∞O_ç ~°H˜∆OK«=∞x
q∞`«"å^Œ∞Å∞ POˆQÜ ¡ Ú« Å#∞ HÀ~°∞‰õΩx H˘xfl q[Ü«∂Å#∞ ™êkOKå~°∞.
=∞# *ÏfÜ«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ U.F. Ǩ˙º"£∞ : U.F. Ǩ˙º"£∞ 1892Ö’ [x‡OKå_»∞. 1912Ö’ =∞~°}O˜ Kå_»∞. 1849Ö’
ã≤qÖò ã¨sfiÃããπ L^ÀºyQÍ Ç¨˙º"£∞û ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ =KåÛ_»∞. U.F. Ǩ˙º"£∞ *Ïu JǨÏOHÍ~°O ÖËx =ºH˜Î.
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅÖ’ K≥`· # « ºO HõeyOz ã¨fi`«O`„ « ã¨OQ„ Í=∞O "≥Ñ
· Ù¨ #_çÑO≤ KåÅx HÀ~°∞‰õΩ<åfl_∞» . i@ì<£ Ü≥ÚHõ¯ Ñ
„ K
¨ å~°
=ºuˆ~Hõ q^•<åÅ#∞ U.F. Ǩ˙º"£∞ =ºuˆ~H˜Oz á„ ê^è•#º`« ÖËx Ѩ^q Œ H˜ |kb KÕÜ∞« |_®¤_∞» . 1882Ö’ Ѩ^g Œ
q~°=∞} KÕã≤# U.F. Ǩ˙º"£∞ „ѨÉèí∞`åfixH˜ „Ѩ[ʼnõΩ =∞^茺 XHõ "å~°k ÖÏO\˜ ã¨Oã¨÷ XHõ\˜ J=ã¨~°O Jx
#=∂‡_»∞. 1885Ö’ ÉèÏ~°fÜ«∞ *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ#∞ ™ê÷ÑO≤ z# U.F. Ǩ˙º"£∞ 1907 =~°‰Ωõ *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ
Ñ
„ ^
¨ •è # HÍ~°º^Œi≈QÍ Ñ¨xKÕâß_»∞.
_»|∂¡.ã≤. ɡ#i˚ : 1885Ö’ LÉèÜ
í ∞« K«O^
„ Œ ɡ#i˚ ÉèÏ~°`« *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ‰Ωõ J^躌 Hõ`∆ « =Ç≤ÏOKå_»∞. `«# Ü«∂=^•ã≤x
÷
ɡ#i˚ *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ áêsì H˘~°HÔ · "≥zÛOKå_»∞. ɡ#i˚ `«# K«~=
° ∂OHõ ^ŒâÖ◊ ’ Éè$í Ï~°`^
« âÕ ßxfl =ke WOQÍ¡O_£Ö’
ã≤÷~°Ñ¨_®¤_»∞.
^•^•ÉÏ~Ú <Ò~Àl : <Ò~Àl r=#O 1825 ã¨OII W`«_∞» áê~°tHõ =∞`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞ 1885Ö’ ÅO_»<‰£ Ωõ
"≥o§ Dãπì WO_çÜ∂ « J™Èã≤Ü∞Õ +¨<# £ ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1892Ö’ WOQÍ¡O_£Ö’ HÍ=∞<£ ã¨É‰íè Ωõ ZxflHÔ · ÉèÏ~°fÜ«∞
ã¨=∞㨺Å#∞ POˆQÜ ¡ Ú« Å ^Œ$+≤Hì ˜ fã¨∞HÔ àϧ_∞» . HÍ=∞<£ ã¨É‰íè Ωõ ZxflHÔ #
· "≥Ú^Œ\˜ ÉèÏ~°fÜ«Ú_»∞ <Ò~Àl. POˆQÜ
¡ Ú
« Å
áêÅ# ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ ^Õ=Ù_»∞ WzÛ# =~°O Jx <Ò~Àl `≥eáê_»∞. 1906Ö’ HõÅHõ`åÎ ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ <Ò~Àl
ã¨fi~å[ºO J#∞ Ѩ^•xfl "å_®_»∞. ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ a
„ \˜+π "å~°∞ ã¨fi`«O`„ O« QÍ âßâ◊fi`«OQÍ áê`«∞‰õΩáÈ~Ú x`«ºO
Ñ
à ~°∞QÆ∞`«∂áÈÜÕ∞ q^Õj ^Œ∞~å„H= õ ∞}^•~°∞Å#∞ q=iOKå_»∞.
QÀáêÅHõ$+¨‚ QÀ‰õΩÖË : 1866 [##O 1915Ö’ =∞~°}O. W`«_∞» =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’x ~°`fl«yi á„ êO`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞.
QÀ‰õΩÖË Ñ
à ~°∞QÆ∂ã¨<£ J<Õ HõàÏâßÅÖ’ PiúHõ âß„ãΨ PKå~°∞ºxQÍ `«# rq`åxfl á„ ê~°OaèOz 1902Ö’ J^Õ HõàÏâßʼnõΩ
Ñ
„ x
≤ áû êÖò JÜ«∂º_»∞. =∞Ǩ QÀqO^Œ~# ° _Õ Ñ„ É
¨ Ïè =O =Å# QÀ‰õΩÖË ÉèÏ~°`~« å[H©Ü∂ « ÅÖ’H˜ Ñ
„ "
¨ t
Õ OKå_»∞. 1899Ö’
W`«_∞» ÉÁOÉÏ~Ú âßã¨#ã¨É‰íè Ωõ ZxflHÜ õ ∂« º_»∞. 1905Ö’ ɡ<å~°ãπ #QÆ~O° Ö’ [iy# ÉèÏ~°fÜ«∞ *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ
ã¨=∂"ÕâßxH˜ J^躌 Hõ`∆ « =Ç≤ÏOKå_»∞. 1912Ö’ ^ŒH} ∆˜ Ï„ÑH≤¶ ÍÖ’ Ѩ~º° \˜Oz ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl HõëêìÅ#∞
HõÖÏ¡~° K«∂™ê_»∞. 1905Ö’ W`«_∞» ã¨~Ô fiO\òû PѶπ WO_çÜ∂ « ™⁄Ãã\
· ˜ J#∞ ã¨Oã¨#÷ ∞ ѨÓ} #QÆ~O° Ö’ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
ÉÏÅ QÆOQÍ^Œ~ü uÅH± Jaèá„ êÜ«∞O Ñ „ H¨ Í~°O QÀ‰õΩÖË ^Œ_= ·≥ ∞O_£ PѶπ WO_çÜ∂ « , ^Œ Aº=e¡i PѶπ =∞Ǩ~å„+ì¨ Jx
H©iÎOK«|_®¤_»∞.
QÀáêÅHõ$+¨‚ QÀ‰õΩÖË, =∞Ǩ`å‡QÍOkè ~å[H©Ü∞« QÆ∞~°∞=Ù ã¨∞~ˆ O„^< Œ å^£ ɡ#i˚ : 1845 #∞O_ç 1925 =~°‰Ωõ
[##=∞~°}ÏÅ∞. 1871Ö’ ã¨∞ˆ~O„^Œ<å^£ ɡ#i˚ ã≤qÖò ã¨ifiÃããπ#∞ =keÃÑ\˜ì ÉèÏ~°fÜ«∞ ~å[H©Ü«∂Ö’H˜
Ñ
„ "
¨ tÕ OKå_»∞. 1876Ö’ ã¨∞~ˆ O„^< Œ å^£ ɡ#i˚ ÉÁOÉÏ~Ú #QÆ~O° Ö’ WO_çÜ∞« <£ J™Èã≤Ü∞Õ +¨<£ J#∞ ã¨Oã¨# ÷ ∞
™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1895-1902Ö’ ã¨∞~ˆ O„^< Œ å^£ ɡ#i˚ ÉèÏ~°`« *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ‰Ωõ J^躌 ‰õΩ∆ _»Ü∂« º_»∞. W`«xH˜ QÆÅ
aè~∞° ^Œ∞ WO_çÜ∞« <£ ã≤ã~≤ À. ã¨∞~ˆ O„^< Œ å^£ ɡ#i˚ Ñ Ã · W@b UH©H~õ }° Ö’ =ÚYº áê„`« áÈ+≤Oz# =∂zx Ñ „ ɨ Ïè =O
HõÅ^Œ∞. 1919Ö’ W`«#∞ POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ Ñ „ "¨ âÕ Ñ
Ã◊ \˜#
ì =∂O>ËH± KÕ"∞£ Ñ
û ~¨¶ ¤ü ã¨O㨯~°}Å∞ ã¨=∞iÌOKå_»∞. D ã¨OѶ∞¨ @#`À
HÍO„QÔ ãπ áêsì ã¨É∞íè ºÅ∞ ã¨∞~ˆ O„^<Œ å^£ ɡ#i˚x ѨÓiÎQÍ =ºuˆ~H˜OKå~°∞. HÍO„QÔ ãπ áêsìH˜ ~år<å=∂ KÕã≤ <Õ+# ¨ Öò
eÉèí̂~+¨<£ ÃѶ_»ˆ~+¨<£ J#∞ áêsìx ™ê÷Ñ≤OKå_»∞. POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ<å^£ ɡ#i˚H© ''ã¨~ü—— J<Õ a~°∞^Œ∞#∞ WKåÛ~°∞.
W`«#∞ ''U <Õ+< ¨ £ "Õ∞H˜OQ∑—— J<Õ Q„ OÆ ^•xfl ~°zOKå_»∞.
=O^Õ=∂`«~° L^Œº=∞O : (1905 #∞O_ç 1911 =~°‰Ωõ ) ɡOQÍÖò ~å„+Oì¨ Ö’ <Õ\˜ ÉÏOQÍ¡^âÕ ò Xi™êû, J™êûO ~å„ëêìÅ∞
HõÅ=Ù. ɡOQÍÖò ~å„+ì¨ [<åÉèÏ 8HÀ@¡ 84ÅHõÅ∆ ∞. ɡOQÍÖò#∞ qÉèl í OKåÅx x"ÕkHõ WzÛ# Hõq∞+¨<£ ~Ô âı¡ Hõq∞+¨<.£
ɡOQÍÖòÖ’x Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ =Úã≤O¡ Å∞ Hõeã≤ Hõ@∞ìQÍ LO_»_O» `«@∞ìHÀÖËx Y~°< ˚ £ Ç≤ÏO^Œ∂ =Úã≤O¡ Å#∞ qÉèl í Oz
"åi =∞^躌 `«QÍ^•Å#∞ Ñ Ã _»∞`«∂ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl x~°O`«~åÜ«∞OQÍ Ñ¨iáêeOKåÅx x~°~‚ ÚOK«∞‰õΩ<åfl_∞» . Y~°< ˚ £
1805 EÖˇ· 20# ɡOQÍÖò#∞ Éèq í +¨º`«∞ÖÎ ’ qÉèl í ã¨∞#
Î fl@∞¡ Ñ„ H¨ @
õ # KÕâß_»∞. ɡOQÍÖò qÉè[í # QÆ∂iÛ =ÚO^Õ
`≥eÑ≤# Ѩu„ Hõ ã¨Or=x Ѩu „ Hõ. ã¨Or=x Ѩu „ Hõ ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞ Hõ$+¨‚ ‰õΩ=∂~°q∞„`.« 1905 JHÀì|~ü 6# Y~°< ˚ £
ɡOQÍÖò#∞ `«∂~°∞Ê, ѨtÛ=∞ ɡOQÍÖòQÍ qÉèl í OKå_»∞. `«∂~°∞Ê ÉˇOQÍÖò [<åÉèÏ 5 HÀ@¡ 44ÅHõÅ∆ ∞. ѨtÛ=∞ ɡOQÍÖò
[<åÉèí 3 HÀ@¡ 40 ÅHõÅ∆ ∞. ã¨<åºã≤ L^Œº=∞HÍÅOÖ’ |OH˜OK«O^ „ Œ K«@i˚ P#O^£ =∞\ò J#∞ #=Å#∞, =O^Õ=∂`«~°
Qˆ Ü«∂xfl ~°zOKå_»∞. L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ =O^Õ=∂`«~O° `À ɡOQÍÖò qÉè[í #‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ L^Œºq∞OKå~°∞. ѨO*ÏÉòÖ’
=O^Õ=∂`« L^Œº=∂xfl Ñ „ K ¨ å~°O KÕã# ≤ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ÉÏÅQÆOQÍ^Œ~ü uÅH± ^ŒH} ∆˜ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’ =O^Õ=∂`«~°
L^Œº=∂xfl Ñ „ K
¨ å~°O KÕã# ≤ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ÉÏÅQÆOQÍ^Œ~ü uÅH± ^ŒH} ∆˜ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ =O^Õ=∂`«~° L^Œº=∂xfl
Ñ
„ K
¨ å~°O KÕã# ≤ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ aÑ≤<£ K«O^ „ ጠêÖò. W`«#∞ qâßYѨ@flO, HÍH˜<å_», =~°OQÆÖÅò Ö’ Ñ „ ã
¨ O¨ yKå_»∞.
aÑ≤<£ K«O^ „ ጠêÖò POQÆ¡ Ñ
„ ã ¨ O¨ QÍÅ#∞ `≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ `«~∞° = ˚ ∂ KÕã# ≤ =ºH˜Î zÅHõ=∞iÎ ÅH©;#iûOǨÏO ѨO`«∞Å∞.
aÑ≤<£ K«O„^ŒáêÖò „Ѩã¨OQÍÅ#∞ qx L`ÕÎl`«∞_»∞ J~Ú# ~å[=∞O„_ç „>ˇÿxOQ∑ HõàÏâßÅ q^•ºiú QÍ_çK«~°¡
ǨÏiã¨~Àfi`«=
Î ∞ ~å=Ù. ~å[=∞O„_ç HõàÏâßÅ Ñ „ x≤ Ñ
û Ö¨ ò =∂~ü¯ ǨÏO@~ü QÍ_çK~« # ¡° ∞ J`«x J#∞K«~∞° Å#∞ HõàÏâßÅ
 #∞O_ç `˘ÅyOKå~°∞. D ã¨OѶ∞¨ @##∞ ~å[=∞O„_ç HõàÏâßÅ ã¨OѶ∞¨ @# JO\Ï~°∞. =O^Õ=∂`«~O° L^Œº=∞HÍÅOÖ’
HÍH˜<å_»Ö’ _®Hõ~ì ü HÔ OÑπ J<Õ "≥^ · •ºkHÍix Hõ$ëê‚~å=Ù J<Õ ÉÏÅ∞_»∞ =O^Õ=∂`«~O° J<Õ x<å^ŒO`À "≥O|_çOKå_»∞.
HÔ OÑπ P ÉÏÅ∞xfl ã¨$ÊÇϨ `«Ñ ¿ Ê =~°‰Ωõ H˘\Ïì_∞» . HÔ OÑπ Ñà · HÍH˜<å_» Ñ „ [¨ Å∞ u~°∞QÆ∞QÆÉÏ@∞ KÕÜ∞« QÍ HÔ OÑπ HÍH˜<å_»
=ke áêiáÈÜ«∂_»∞. =O^Õ=∂`«~° L^Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆOÖ’ 1905Ö’ ã¨fi^Õj L^Œº=∞O á„ ê~°OÉèOí J~ÚºOk.
ã¨fi^Õj L^Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ q^Õj =„™êÎÅ#∞ `«QÆ∞Åɡ@ì_»O`À áê@∞ q^Õj =„™êÎÅ#∞
ÉèÇ
í Ï≤ +¨¯iOKå~°∞. ã≤ã~ˆ≤ J<Õ áêi„âßq∞Hõ"`Õ Î« ɡOQÍÖòÖ’ HÔ q∞HõÖò Y~°‡QÍ~°O ™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. J~°qO^ŒÑ∞¨¶ ’+π 1906Ö’
HõÅHõ`åÎÖ’ *ÏfÜ«∞ áê~î°âßÅ#∞ „áê~°OaèOKå_»∞. 1909Ö’ =∞zbѨ@flOÖ’ *ÏfÜ«∞ HõàÏâßÅ U~åÊ@∞
KÕÜ∞« |_çOk. *ÏfÜ«∞ HõàÏâßÅ "≥Ú^Œ\˜ Ñ „ x
≤ áû êÖò ǨÏ#∞=∞O`«~å=Ù. =O^Õ=∂`«~° L^Œº=∂xfl ÉèÏ~°`^ « âÕ =◊ ∞O`å
Ñ„ K¨ å~°O KÕã# ≤ Ѩu
„ HõÅ∞ =O^Õ=∂`«~O° , Ü«ÚQÆO^Œ~.ü =O^Õ=∂`«~O° L^Œº=∂xfl Ѩ`# « O KÕÜ∞« _®xH˜ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞
J<ÕHõ ‰õΩ@ „ Å∞ Ѩxfl<å~°∞. 1906Ö’ POˆQÜ ¡ Ú « Å á„ È`åûÇϨ O`À PQÍMÏ<£ ã¨f"£∞ LÖÏ¡ P^èfiŒ ~°ºOÖ’ =Úã≤O¡ bQ∑
™ê÷Ñ≤OK«|_çOk. 1907Ö’ ã¨∂~°`ü ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ q∞`«"å^Œ∞Å∞ Ju"å^Œ∞Å∞ peáÈÜ«∂~°∞. 1908Ö’
ÉèÏÅQÆOQÍ^Œ~ü uÅH± `«# Hˆ ã¨s Ѩu „ HõÖ’ HõÅHõ`åÎ ‰õΩ@ „ tHõÑ ∆ _
¨ ¤» Ѩ$kfi~å"£∞ É’ã¨∞#∞ Ñ
„ ⨠O◊ ã≤ã∂¨ Î "åºã¨O~åâß_»∞.
D "庙êxfl " „ åã≤#O^Œ∞‰õΩQÍ#∞ POˆQÜ ¡ Ú
« Å∞ uÅH±#∞ ~å[„^ÀǨÏO <Õ~O° H˜O^Œ JÔ~ã¨∞ì KÕã≤ P~°∞ ã¨OIIÅ *ˇÅ· ∞
tHõ# ∆ ∞ qkOKå~°∞. uÅH± =∂O_≥ÖÏ *ˇÅ· ∞Ö’ w`å~°ÇϨ 㨺O, Pi¯\˜H± Ǩϟ"£∞ PѶπ ^Œ"^ Õ •ãπ J#∞ Q„ OÆ ^•Å#∞
~°zOKå_»∞. =O^Õ=∂`«~°O L^Œº=∂xfl J}˜z "ÕÜ«∞_®xH˜ POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ 1909 ã¨OIIÖ’ q∞O\ò=∂ˆ~¡
ã¨O㨯~°}Å#∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì =Úã≤¡OʼnõΩ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# xÜ≥∂[Hõ=~åæÅ#∞ U~åÊ@∞KÕâß~°∞. 1911Ö’ WOQÍ¡O_£
~åA 5= *Ï~ü˚ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ _çbÖ¡ ’ ^Œ~åƒ~ü x~°fiÇ≤ÏOz 1911 _çã à O|~ü 11# ɡOQÍÖò qÉè[í ##∞ ~°^∞Œ Ì
KÕâß~°∞. 1911Ö’ ɡOQÍÖò #∞O_ç J™êûO#∞ q_»nã≤ XHõ ~å„+Oì¨ QÍ =∂~åÛ~∞° . ɡOQÍÖò #∞O_ç aǨ~ü, Fi™êû,
KÀ\Ï <åQÆÑÓ¨ ~üÅ#∞ qÉèl í Oz =∞~˘Hõ ~å„+Oì¨ QÍ KÕâß~°∞. 1912 =∂iÛ 22# ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ ~å[^•xx HõÅHõ`åÎ
#∞O_ç _çb¡H˜ JkèHÍiHõOQÍ =∂~åÛ~°∞. 5= *Ï~ü˚ ÉèÏ~°`«^Õâßxfl ã¨O^Œi≈Oz#O^Œ∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÎQÍ POˆQ¡Ü«ÚÅ∞
ÉÁOÉÏ~ÚÖ’ Qˆ \ò "Õ PѶπ WO_çÜ∂ « #∞ xi‡OKå~°∞. 5= *Ï~ü˚ ÉèÏ~°`« ^Õâßxfl ã¨O^Œi≈OK«_®xfl ѨÙ~°ã¯¨ iOK«∞‰õΩx
~°gO„^< Œ å^£ \ÏQÆ∂~ü [#QÆ}=∞# w`åxfl ~°zOKå_»∞.
=∞# *ÏfÜ«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞
ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ : W`«x [##O 1865 =∞~°}O 1928. ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ ѨO*ÏÉò ~å„+Oì¨ Ö’x Ѷ~≤ À*òÑÓ¨ ~ü
lÖÏ¡Ö’ [x‡OKå~°∞. ÖÏÅÅ[Ѩu~åÜü∞ `«O„_ç ~å^•H˜+¨<£ `«e¡ QÆ∞ÖÏa^Õq. L#fl`« q^Œº#∞ JÉèíºã≤Oz#
ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ 1882Ö’ P~°ºã¨=∂[OÖ’ KÕ~å~°∞. W`«#∞ ѨO*ÏÉò ÃÇ·ÏHÀ~°∞ìÖ’ <åºÜ«∞"åkQÍ KÕ~å~°∞.
1888 JÅǨÉÏ^£ HÍO„QÔ ãπ ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ HÍO„QÔ ãπ ã¨Éºíè `«fiO ã‘fiHõiOKå~°∞. Ü«∞OQ∑ W\b
™ê÷Ѩ‰õΩ_≥·# *’ÃãѶπ =∂[h ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞H˜ P^Œ~°≈ „áêÜ«Ú_»∞. ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ q*Ï˝Ñ¨#Å∞, JÉèíº~°ú#Å∞,
Hõ~Ñ
° `„¨ åÅ#∞ ^•fi~å ™êfi`«O`„ O« ~å^Œx z`«Î â◊√kÌ`À ѨxKÕã#
≤ ѨÙÊ_∞» =∂„`"« ∞Õ ÉèÏ~°`^« âÕ ßxH˜ ™êfi`«O`„ O« =ã¨∞OÎ ^Œx
ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ #=∂‡_»∞. ÖÏǨϟ~üÖ’ ^ŒÜ«∂#O^£ POQÀ¡"ÕkHõ HõàÏâßÅ#∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»OÖ’
ÖÏÅÅ[Ѩu~åÜü∞ =ÚYºáê„`« áÈ+≤OKå_»∞. ÖÏÖÏÅ[Ѩu ~åÜü∞ Ñ „ Ü
≤ ∞« q∞„`∞« _»∞ ã¨~ü ã¨Ü∞« º^£ JǨχ^£ MÏ<£.
Å[Ѩu~åÜü∞ 1907Ö’ JÔ~ã¨∞ì KÕÜ∞« |_ç uÅH± Hõ$+≤ =Å¡ q_»∞^ŒÅ JÜ«∂º_»∞. ÉèÏ~°`« ™êfi`«O`„ « ã¨OQ„ Í=∞OÖ’
J"≥∞iHÍ áêÅ∞ѨOK«∞HÀ"åÅx ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ J"≥∞iHÍ ^ÕâO◊ JO`å uiy Ñ „ K ¨ å~°O KÕâß_»∞. 1917Ö’
W`«_∞» #∂ºÜ«∂~ü¯Ö’ WO_çÜ∞« <£ Ǩϟ"£∞ ~°∂Öò bQ∑ âßY#∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. 1919Ö’ #∂ºÜ«∂~ü¯Ö’ WO_çÜ∞« <£
W#Ѷ~ˆ¨ ‡+¨<£ |∂º~À#∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. =∞^Œ<£ "≥∂ǨÏ<£ =∂Å=º`À Hõeã≤ Å[Ѩu~åÜü∞ Ç≤ÏO^Œ∂=∞`« L^Œº=∂ÅÖ’
‰õÄ_® áêÖÁæ<åfl_»∞. 1922Ö’ =∞Ǩ`«‡QÍOk ã¨Ç¨Ü«∞ x~åHõ~°} L^Œº=∂xfl xÅ∞ѨÙ^ŒÅ KÕÜ«∞_®xfl
ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ ѨÓiÎQÍ =ºuˆ~H˜OKå_»∞. 1923Ö’ Å[Ѩu~åÜü∞ ã¨fi~å[º áêiìÖ’ ã¨Éèí∞º_»∞ JÜ«∂º_»∞.
1925Ö’ Å[Ѩu~åÜü∞ Ç≤ÏO^Œ∞ =∞ǨÏã¨É‰íè Ωõ J^躌 ‰õΩ∆ _»∞ J~Ú<å_»∞. HÍ~°Öò =∂H±û Ñ „ ɨ Ïè =O`À W`«_∞» ™È+¨eã¨∞Qì Í
=∂i<å_»∞. 1926Ö’ *Ëx"åÖ’ [iy# JO`«~å˚fÜ«∞ HÍi‡Hõ ã¨=∂"ÕâßxH˜ Å[Ѩu~åÜü∞ Ǩ[~°Ü«∂º_»∞.
1927Ö’ [iy# ã Ã =
· ∞<£ QÀÉèϺH± ~åºeÖ’ áêÖÁæ#fl ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ ™êO_»~ûü J<Õ POˆQÜ ¡ ∞« ã
à x
· ‰õΩx KÕuÖ’
QÍÜ«∞Ѩ_ç 1928 #=O|~ü 17Ѩ =∞~°}O˜ Kå_»∞. W`«xH˜ QÆÅ a~°∞^Œ∞ ѨO*ÏÉò Hˆ ã¨i. ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ L~°∂Ì
ÉèÏ+¨Ö’ =O^Õ=∂`«~O° J#∞ Ѩu „ Hõ#∞ #_çÑO≤ Kå_»∞. POQÆ¡ ÉèÏ+¨Ö’ Ñ‘ÑÙ¨ Öòû J#∞ Ѩu
„ Hõ#∞ #_çÑO≤ Kå_»∞. 1921
Ö’ ёѨÙÖòû ™⁄Ãã·\˜x ™ê÷Ñ≤OKå_»∞.
ÉÏÅ QÆOQÍ^è~Œ ü uÅH± : W`«x [##O 1856, =∞~°}O 1920 uÅH± z`üÑ=¨ <£ J#∞ É„ ÏǨχ} ‰õΩÖÏxH˜ K≥Ok#"å_»∞.
uÅH± Ñ Ã ~¶ Qü ∂
Æ ã¨<£ J<Õ HõàÏâßÅÖ’ PKå~°∞ºxQÍ `«# rq`åxfl á„ ê~°OaèOKå_»∞. 1893Ö’ QÆ}Ѩu L`«" û åÅ#∞,
1895Ö’ t"år L`«" û åÅ#∞ á„ ê~°OaèOKå_»∞. W`«_∞» QÀǨÏ`«º x¿+^ŒâßÅ, JHÍ~°ãπ "åºÜ«∂=∞âßÅ, ÖÏ\˜HÉ ¡õ #
ò ∞
™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. POQÆ¡ ÉèÏ+¨Ö’ =∞~åiî Ѩu „ Hõ#∞, =∞~åiî ÉèÏ+¨Ö’ Hˆ ã¨s Ѩu „ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ z *ÏfÜ«∞ ÉÏ"åÅ#∞
Ñ
„ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ ã¨fi`«O`„ « ã¨=∞áê~°Å˚ Ö’ W`«~° ^Õâã ◊ ∞¨ Å÷ ã¨Ç¨ Ü«∞O J=ã¨~O° Jx #q∞‡ uÅH±
J"≥∞iHÍ, WOQÍ¡O_£ ^ÕâßÅÖ’ Ѩ~º° \˜Oz "åi ã¨Ç¨ Ü«∞O HÀ~å_»∞. ÉÏÖ QÆOQÍ^è~Œ ü uÅH±#∞ Ö’Hõ=∂#∞º_çQÍ,
q#û@<£ K«iÛÖò Ñ ¿ ~À¯<åfl_∞» . Hˆ ã¨i Ѩu„ HõÖ’ ã¨fi~å[ºO <å [#‡Ç¨Ï‰õΩ¯ <Õ#∞ ^•xx ™êkOz f~°∞`å#x ZÅ∞ÔQuÎ
Kå\Ï_»∞. uÅH±‰Ωõ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞Å∞ H˜s@O ÖËx~åA, JâßOu [#‰õΩ_»∞, J~åK«H"õ å^ŒÑ`≤ å, ^ÕâÉ ◊ ‰íè Ωõ ÅÎ Ö’ Ü«Ú=~åA.
uÅH± Ǩϟ"£∞ ~°∂Öò bQ∑ L^Œº=∂xfl ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ JO`å Ñ
„ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. 1920 PQÆã∞¨ ì 1# uÅH± =∞~°}O˜ Kå_»∞.
aÑ≤<£ K«O„^ŒáêÖò : [##O 1858 =∞~°}O 1932. aÑ≤<£ K«O^„ ጠêÖò <Õ\˜ |OQÍ¡^âÕ Öò ’x ã≤ÖÇò Ϩ O*ò J<Õ Q„ Í=∞OÖ’
[x‡OKå_»∞. L#fl`« q^Œº#∞ JÉèºí ã≤Oz# aÑ≤<£ K«O^ „ ጠêÖò HÍO„QÔ ãπ áêsìÖ’ ã¨Éºíè `«fiO á⁄Ok Ju"åkQÍ Ñ Ã ~˘O^•_»∞.
W`«_∞» ã¨∞~ˆ O„^< Œ å^£ ɡ#i˚ ^•fi~å Ñ ¿„ ~°} á⁄Ok 1901Ö’ aÑ≤<£ K«O^ „ ጠêÖò #∂º WO_çÜ∂ « J#∞ Ѩu „ Hõ#∞
POQÆO¡ Ö’ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1907Ö’ ^ŒH} ∆˜ ÉèÏ~°`^
« âÕ ßxfl ã¨O^Œi≈Oz# K«O^ „ ጠêÖò =O^Õ=∂`«~° L^Œº=∂xfl Ñ „ K ¨ å~°O
KÕâß_»∞. aÑ≤<£ K«O„^ŒáêÖò áê~°^Œ~°≈Hõ J#∞ ɡOQÍÖò Ѩ„uHõ#∞ ‰õÄ_® ~°zOKå_»∞. W`«_»∞ =∞Ǩ`«‡QÍOnè
á„ ê~°OaèOz# ã¨Ç¨ Ü«∞ x~åHõ~} ° L^Œº=∂xfl =ºuˆ~H˜OKå_»∞. âߺ"£∞ r Hõ$+¨= ‚ ~°‡ PǨfi#O "Õ∞~°‰Ωõ WOQÍ¡O_£
^ÕâßxH˜ "≥o§# K«O^ „ ጠêÖò J`«x`À Jaèá„ êÜ«∞Éè^ Ë •Å∞ U~°Ê_O» `À ÉèÏ~°`‰ü Ωõ uiy =KåÛ_∞» . aÑ≤<£ K«O^ „ ጠêÖò
"≥Ú"≥Úiãπ PѶπ "≥∞ÿ ÖˇÑ · π¶ >ˇ"ÿ ∞£ J#∞ rq`« K«i`„ # « ∞ ~°zOKå_»∞. K«O^ „ ጠêÖò#∞ ɡOQÍÖò _®<£ Jx q.ÔH. K«@i˚
Ñ¿ ~˘¯<åfl_∞» . ɡOQÍÖò qѨ" ¡ å#H˜ Ñ≤`Q« Í q#Üü∞‰õΩ=∂~ü Ñ ¿ ~˘¯<åfl_∞» . *ÏfÜ«∞ Ñ „ = ¨ HõÖÎ ’¡ XHõ_∞» QÍ J~°qO^Œ Ѷ∞¨ ’+π
¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
J~°qO^Œ Ѷ¨∞’+π : W`«x [##O 1872 =∞~°}O 1950 W`«_»∞ ˆHO„a_£˚ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OÖ’ L#fl`« q^Œº#∞
JÉèºí ã≤OKå_»∞. Hõ~‡° Ü≥∂y<£, ^Œ~å‡ J#∞ Ѩu„ HõÅ ^•fi~å J~°qO^Œ Ѷ∞¨ ’+π `«# ã≤^•ÌO`åÅ#∞ Ñ „ K¨ å~°O KÕâß_»∞.
1894Ö’ #∂ºÖÏOÑπ Ѷ¨~ü FÖò¤ J#∞ ji¬Hõ#∞ Ç≤ÏO^Œ∂ „ѨHÍâ◊ Ѩ„uHõÖ’ ~°zOz q∞`«"å^Œ∞Å ÉÏ"åÅ#∞
=ºuˆ~H˜OKå_»∞. W`«_∞» =O^Õ=∂~°`O« , Ü«ÚQÆO^Œ~ü J#∞ Ѩu „ HõÅ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. JeÜ«∞ѨÓ~ü ‰õΩ@ „ Hˆ ã¨∞Ö’
Ñ
„ ^
¨ •è # xOk`«∞_»∞ JÜ«∂º_»∞. ~å[H©Ü∂ « Å #∞O_ç H„ = õ ∞OQÍ "≥^ · ˘ey# Ѷ∞¨ ’+π áêO_çKÛÕiÖ’ ÖˇÑ · π¶ _ç"<·≥ £ J#∞
`«`åfixfl „ѨKå~°O KÕâß_»∞. J~°qO^Œ Ѷ¨∞’+π ^Œ Öˇ·Ñ¶π _ç"≥·<£, ã≤O`«ã≤<£ PѶπ Ü≥∂QÍ, ^Œ ã‘„H˜\òûPѶπ^Œ "Õ^•ãπ, Z¿ãûãπ
P<£ ^Œw`«, ™êq„u J#∞ Q„ OÆ ^•Å#∞ ~°zOKå_»∞.
Ǩϟ"£∞ ~°∂Öò L^Œº=∞O 1916 : 1914Ö’ S~Àáê YO_»OÖ’ "≥Ú^Œ\˜ Ñ„ Ѩ O¨ K«ÜÚ« ^ŒOÌ á„ ê~°OÉèOí J~ÚºOk. "≥Ú^Œ\˜
„ ¨Ñ¨OK«Ü«Ú^ŒÌOÖ’ [~°‡h, P„ã≤ìÜ«∂, @i¯, ǨOQÆs XHõ"≥·Ñ¨Ù# =∞~˘Hõ "≥·Ñ¨Ù WOQÍ¡O_£, „á¶ê<£û, ~°ëêº áêÖÁæ#flk.
Ñ
"≥Ú^Œ\˜ Ñ „ Ñ
¨ O¨ K«ÜÚ
« ^ŒOÌ á„ ê~°OÉèí ^ŒâÖ◊ ’ POˆQÜ
¡ Ú
« Å∞ [~°‡#¡ KÕuÖ’ J<ÕHõ JѨ[Ü«∂Å∞ K«qK«∂âß~°∞. 1914Ö’
=∂O_»b *ˇÅ· ∞ #∞O_ç q_»∞^ŒÅ J~Ú# uÅH± D ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ POˆQÜ ¡ Ú
« ÅÃÑ· XuÎ_ç fã¨∞‰õΩ=¿ã<
Î Õ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ
ã¨fi`«O`„ O« =ã¨∞OÎ ^Œx #=∂‡_»∞.
uÅH± ǨϟO~°∂Öò L^Œº=∞O 1916 : uÅH± ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ ѨiáêÅ#Ö’ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HÍ"åÅx ÉèÏ^Œº`åÜ«Ú`«"∞≥ #ÿ
ѨiáêÅ# JOkOKåÅ<Õ ÅHõº∆ O`À ǨϟO~°∂Öò bQ∑ L^Œº=∂xfl á„ ê~°OaèOKå_»∞. ǨϟO~°∂Öò bQ∑ L^Œº=∂xH˜
"≥Ú^Œ\˜ J^躌 ‰õΩ∆ _»∞ *’ÃãѶπ ÉèÏ"£ \˜™êì, "≥Ú^Œ\˜ HÍ~°º^Œi≈ Hˆ ÖòY~ü. ǨϟO~°∂Öò bQ∑ L^Œº=∞OÖ’ uÅH±‰Ωõ ã¨ÇϨ HõiOz#
<åÜ«∞‰õΩÅ∞ <≥Ç „ ˙
¨ , `Õ*ò |ǨÏ^Œ∂~ü, ã¨Q„ ∂ Æ ã¨∞| „ =∞}ºO. PO„^ÖŒè ’ QÍ_çK~« ¡° ǨÏiã¨~Àfi`«=
Î ∞~å=Ù ã¨ÇϨ HõiOKå_»∞.
PO„^^ Œ âÕ O◊ Ö’ QÍ_çK~« ¡° uÅH± Hˆ ã¨s, =∞~åiî Ѩu „ HõÅ ^•fi~å ǨϟO~°∂Öò bQ∑ L^Œº=∂xfl Ñ „ K
¨ å~°O KÕâß_»∞. uÅH±
Hõ$+≤ =Å¡ ǨϟO~°∂Öò bQ∑ L^Œº=∞OÖ’xH˜ 32"ÕÅ =∞Ok ã¨É∞íè ºÅ∞ J~Ú<å~°∞. uÅH± Hõ$+≤ =Å¡ ǨϟO~°∂Öò âßYÖ’
J„ã
¿ eì Ü«∂, HÔ #_®, #∂ºÜ«∂~ü¯ÅÖ’ ™ê÷ÑO≤ K«|_ç#k. #∂ºÜ«∂~ü¯Ö’ ǨϟO~°∂Öò âßY#∞ Ñ „ K
¨ å~°O KÕã#
≤ =ºH˜Î
PiÌH~õ .ü 1917 <å\˜H˜ "≥Ú^Œ\˜ Ñ „ Ѩ O¨ K«ÜÚ « ^Œ~Ì O° QÆO <å\˜H˜ [~°‡x KÕuÖ’ ~°ëêº =∞iÜ«Ú á„ ê¶ <£û F_çOK«|_ç#k.
1917Ö’ ~°ëêº"å~°∞ [~°‡#∞¡`À É „ ãˇ ìπ e\Ï"≥ãìπ ã¨Ok KÕã∞¨ ‰õΩx Ü«Ú^Œ~Ì O° QÆO #∞O_ç q~°q∞OK«∞‰õΩ<åfl~∞° . D
ã¨OѶ∞¨ @#`À XO@iQÍ =∂i# POˆQÜ ¡ Ú
« Å∞ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ ã¨Ç¨ Ü«∂xfl PiúOKå~°∞. 1917 PQÆã∞¨ ì 20# =∂O>ˇ<£
„ѨHõ@# KÕâß_»∞. D „ѨHõ@# „ѨHÍ~°O ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ JOK≥ÅOK≥Å∞QÍ ã¨fiѨiáêÅ# W=fi|_»∞`«∞O^Œx
Ñ
„ H¨ \
õ O˜ Kå_»∞. D ã¨OѶ∞¨ @#`À ã¨O`À+≤Oz# uÅH± ǨϟO~°∂Öò L^Œº=∂xfl H„ = õ ∞OQÍ xeÑ≤"âÕ ß_»∞.
JxaÃãO\ò ǨϟO~°∂Öò L^Œº=∞O : JxaÃãO\ò 1916 ÃãÃÑìO|~ü 15# =∞„^•ã¨∞Ö’ ǨϟO~°∂Öò L^Œº=∂xfl
„áê~°OaèOzOk. JxaÃãO\ò‰õΩ D L^Œº=∞OÖ’ ã¨Ç¨ÏHõiOz# „Ѩ=ÚY∞Å∞ *Ï~ü˚ P~°O_»Öò =∞iÜ«Ú a.Ñ≤.
"å_çÜ∂ « . JxaÃãO\ò #∂º WO_çÜ∂ « , HÍ=∞<£ gÖò J#∞ Ѩu
„ HõÅ ^•fi~å L^Œº=∂xfl Ñ
„ K
¨ å~°O KÕãO≤ k. z`«∂~Î ∞°
lÖÏ¡Ö’x =∞^Œ#ѨeÖ¡ ’ =∞iÜ«Ú "å~°}Ïã≤Ö’ JxaÃãO\ò *ÏfÜ«∞ HõàÏâßÅÅ#∞ ™ê÷ÑO≤ zOk. "å~°}Ïã≤Ö’x
*ÏfÜ«∞ HõàÏâßÅ#∞ =∞^Œ<£ "≥∂ǨÏ<£ =∂Å=º ɡ<å~°ãπ Ç≤ÏO^Œ∂ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OQÍ =∂~åÛ_∞» . JxaÃãO\ò
Hõ$+≤ =Å# 27"ÕÅ =∞Ok ǨϟO~°∂Öò bQ∑Ö’ ã¨Éºíè `«fiO á⁄O^•~°∞. D"≥∞#∞ S~å¡O_£ S~°<£ ÖË_ô JO\Ï~°∞. D"≥∞
ÉèQí =
Æ næ`#« ∞ POQÆO¡ Ö’H˜ J#∞=kOzOk. 1916 ÅHÀfl ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ Ju"å^Œ∞Å∞ q∞`«"å^Œ∞Å∞ UHõOHÍ=_®xH˜
JxaÃãO\ò â◊`«q^•Å∞QÍ „Ѩܫ∞uflOzOk. 1917 =∂O>Ë<£ „ѨHõ@#`À JxaÃãO\ò ǨϟO~°∂Öò L^Œº=∂xfl
H„ =
õ ∞OQÍ xeÑ≤"ã Õ O≤ k. 1917Ö’ ÉèÏ~°`« *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ‰Ωõ J^躌 ‰õΩ∆ ~åÅ∞ J~Ú#k. ǨϟO~°∂Öò bQ∑ L^Œº=∞O
Ñ„ É ¨ Ïè =O =Å# Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ =Úã≤O¡ Å∞ UHõOJÜ«∂º~°∞. POˆQÜ ¡ Ú
« Å∞ 1919Ö’ =∂O>ˇH± K«=∞ûÑ~¨¶ ¤ü ã¨O㨯~°}#∞
Ñ„ " ¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì~∞° . "≥Ú^Œ\˜ Ñ „ Ñ
¨ O¨ K«ÜÚ
« ^ŒOÌ J#O`«~O° POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ L„Q" Æ å^Œ HÍ~°ºH„ = õ ∂Å∞ K≥Å~ˆ Qˆ
J=HÍâ◊O LO^Œx ÉèÏqOKå~°∞. =∞iÜ«Ú ~°ëêº qѨ= ¡ OÑ „ ɨ Ïè =O =Å# ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕã ¿ J=HÍâ◊O
LO^Œx ÉèÏqOKå~°∞. 1918Ö’ ~“Å`ü =∞iÜ«Ú #Å∞QÆ∞~°∞ ã¨É∞íè ºÅ∞ Hõeã≤ a „ \˜+π áê~°" ¡ ∞≥ O\òÖ’ ~“Å`ü K«\Ïìxfl
Ñ„ " ¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì~∞° . 1919Ö’ ~“Å`ü K«@Oì K«@~ì ∂ ° ѨOÖ’ |_»@H˜ =zÛOk. D K«@Oì Ñ „ H¨ Í~°O Lˆ~yOѨÙÅ∞, ^Œ~åflÅ∞
ã¨ÉÅíè ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«~å^Œ∞. J#∞=∂#O =zÛ# "åix JÔ~ãπì KÕã ¿ JkèHÍ~°O POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ á⁄O^•~°∞. ~“Å`ü
K«\Ïìxfl =ºuˆ~H˜ã∂ ¨ Î 1919 U„ÑÖ≤ ò 6# x~°ã# ¨ Ñ „ ^
¨ ~Œ ≈° # x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. 1919 U„ÑÖ≤ ò 10= ã¨`º« áêÖò, ã à Ñ
· Ù¨¶ nÌ<£
H©ÉÖò ’ P^Œfi~°ºOÖ’ L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ ѨO*ÏÉòÖ’ x~°ã# ¨ Ñ „ ^¨ iŒ ≈OKå~°∞. POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ ã¨`º« áêÖò#∞ H©KÖü ’#∞ JÔ~ãπì
KÕâß~°∞. 1919 U„ÑÖ≤ ò 13# [eÜ«∞<£ "åÖÏ ÉÏQ∑ á„ êO`«OÖ’ ^•^•Ñ¨Ù 20 "ÕÅ =∞Ok Ñ „ [¨ Å∞ Hõ#flÜ∞« ºÖÏÖò
P^èfiŒ ~°ºOÖ’ ã¨=∂"ÕâO◊ J~Ú<å~°∞. =ÚO^Œã∞¨ Î Ç Ã ÏK«ÛiHõÅ∞ ÖˉΩõ O_® [#~°Öò _»Ü∞« º~ü qK«H} ∆õ Ï~°ÇÏ≤ `«OQÍ HÍÅ∞ÊÅ∞
[iÑ≤ 4=O^ŒÅ =∞Ok L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ =∞~°}ÏxH˜ HÍ~°‰Ωõ _»Ü∂ « º_»∞. =∞Ǩ`«‡QÍOnè, ã≤.P~ü.^•ãπ, "≥∂uÖÏÖò
<≥Ç„ ï¨ JOK«<å Ñ „ H¨ Í~°O _»Ü∞« º~ü KÕuÖ’ 1200 =∞Ok =∞~°}O˜ Kå_»∞. POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ [eÜ«∞<£"åÖÏ ÉÏQ∑ ^Œ~O° `«~O°
ÃÑ· x"ÕkHõ W=fi_®xH˜ ǨÏO@~ü Hõq∞+¨<£#∞ xÜ«∞q∞OKå~°∞. ǨÏO@~ü Hõq∞+¨<£ "å~°∞ D ã¨OѶ¨∞@##∞
J#∞HÀ‰õΩO_® [iy# á⁄~°áê@∞QÍ q=iOKå~°∞. POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ _»Ü∞« º‰õΩ 10"ÕÅ |Ǩï=∂#O WzÛ ã¨<å‡xOKå~°∞.
1940Ö’ L^ŒOÌ ã≤OQ∑ [#~°Öò _»Ü∞« º~ü#∞ HÍeÛ K«Oáê_»∞.
ÉèíÜ«∞OHõ~°"å^ŒO - ã¨=∞~°#¡ *Ï`«Ü«∞ "å^ŒO
q∞`«"å^Œ Ju"å^Œ∞Å q^•#O ^•fi~å qã≤yáÈ~Ú# Ü«Ú=‰õΩÅ∞ `«∞áêH© ^•fi~å<Õ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ ™êfi`«O`„ O«
ã≤kÌã¨∞ÎO^Œx #=∂‡~°∞. ÉèíÜ«∞OHõ~°"å^ŒO "≥Ú^Œ@QÍ =∞Ǩ~å„+¨ìOÖ’ „áê~°OÉèíO J~ÚºOk. ÉèíÜ«∞OHõ~°"å^ŒO
L^Œº=∞OÑ≤`« "åã¨∞^Õ= |ÅfiO`ü.
=∞Ǩ~å„+¨ìÖ’ ÉèíÜ«∞OHõ~°"å^ŒO : 1897Ö’ =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’ Ñ¿ Q¡ ∞Æ "åºk ã¨OÉèqí OzOk. Ñ¿ Q¡ ∞Æ "åºk ÉÏi# Ѩ_#ç
"åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« _®xH˜ ~åO_£ S~üÅ P^èfiŒ ~°ºOÖ’ Hõq∞+¨<£ xÜ«∞q∞OK«|_çOk. D Hõq∞+¨<£ ã¨É∞íè º_»∞
„Ѩ[Å#∞ U=∂„`«O Ѩ\˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞. 1897 E<£ 22# ÉÁOÉÏ~ÚÖ’ qHÀìiÜ«∂ =∞Ǩ~å}˜ "Õ_»∞HõÅ#∞
J@ìÇ¨ ã¨OQÍ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. ^•"≥∞^Œ~ü Kå"Õ∞Hõ~,ü ™êOl Hõ$+¨‚ =~°‡ ~åO_£ S~üÅ#∞ HÍeÛKO« áê~°∞. ^•"≥∂^Œ~ü
Kå¿ÑHõ~ü LifÜ«∞|_®¤_∞» . ™êOrHõ$+¨= ‚ ~°‡ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ =ke ÅO_»<‰£ Ωõ áêiáÈÜ«∂_»∞. ÅO_»<Ö£ ’x ™êOrHõ$+¨‚
=~°‡ WO_çÜ∞« <£ ™È+≤Ü∂« Ålãπì J#∞ Ѩu „ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. W`«x =Å¡ ^•"≥∂^Œ~ü ™ê=~°¯~ü Ñ
„ É
¨ Ïè q`«∞_»~Ú<å_»∞.
g~°^•"≥∂^Œ~ü ™ê=~°¯~ü : W`«_∞» =∞Ǩ~å„+Öì¨ ’x <åã≤H± á„ êO`«OÖ’ 1886Ö’ lx‡Kå_»∞. W`«x ™È^Œ~∞° Å∞ QÆ}+Ë π
™ê=~°¯~ü, <å~åÜ«∞} ™ê=~°¯~ü. W`«_∞» ÉÏÅQÆOQÍ^Œ~ü uÅH± =Å¡ Ñ „ É
¨ Ïq`«∞_»∞ J~Ú<å_»∞. 1899Ö’ ™ê=~°¯~ü
q∞„`"
« ∞Õ à◊ J#∞ ~°ÇϨ 㨺 ã¨Oã¨#
÷ ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. q∞„`"« ∞Õ à◊ 1907 <å\˜H˜ Jaè#= ÉèÏ~°`Qü Í =∂iOk. ™ê=~°¯~ü‰Ωõ
ã¨∂ÊixÎ zÛ# =ºH˜Î *’ÃãѶπ =∂lx. ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ "≥Ú^Œ\˜ ~°ÇϨ 㨺 ã¨OѶ∞¨ =Ú q∞„`"
« ∞Õ à◊.
1911 <åã≤H± ‰õΩ„@ˆHã¨∞ : 1899Ö’ QÆ}+Ë π ™ê=~°¯~ü <åã≤H± lÖÏ¡ "≥∞l„ã¿ \ì #ò ∞ HÍeÛKO« áê_»∞. D ã¨OѶ∞¨ @#`À
QÆ}Ë+π ™ê=~°¯~ü JÔ~ã¨∞ì KÕÜ«∞|_®¤_»∞. Jaè#= ÉèÏ~°`ü ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ 20 <≥·Ñ¶≤Öòû ã¨~°Ñ¶¨~å KÕã¨∂Î q._ç. ™ê=~°¯~ü
JÔ~ã¨∞ì KÕÜ«∞|_®¤_»∞. q._ç. ™ê=~°¯~ü <åã≤H± ‰õΩ„@ˆHã¨∞Ö’ Jˆ~ã¨∞ì KÕÜ«∞|_ç JO_»=∂<£‰õΩ ѨOѨ|_»∞`«∞#fl
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨=Ú„^OŒ Ö’H˜ ^Œ∂H˜ áêiãπ‰Ωõ áêiáÈÜ«∂_»∞ áêiãπ #QÆ~O° Ö’ q._ç. ™ê=~°¯~ü JÔ~ã¨∞ì KÕÜ∞« |_ç
JO_»=∂<£ nqÖ’H˜ ѨOѨ|_ç HÍÖÏáêh J#∞ *ˇÅ· ∞Ö’ |OkOK«|_®¤_∞» . 1948 [#=i 30# Ç≤ÏO^Œ∞=∞Ǩã¨É‰íè Ωõ
J^躌 ‰õΩ∆ _çQÍ W`«#∞ xÜ«∞q∞OK« |_®¤_∞» . q._ç. ™ê=~°¯~ü WO_çÜ∞« <£ PѶπ WO_çÑ
à O_≥<,û£ |Ü≥∂Q„ Ñ
Æ ≤¶ PѶπ *’¿ãѶ,π
=∂ã≤x J#∞ Q„ OÆ ^•Å#∞ ~°zOKå_»∞.
ɡOQÍÖòÖ’ ÉèíÜ«∞OHõ~°"å^ŒO : ɡOQÍÖò ÉèÜ
í ∞« OHõ~"
° å^•xH˜ P^Œ∞º_»∞ a¿ÑO„^<
Œ å^£ ^Œ`.ü gˆ~O„^Œ ‰õΩ=∂~ü Ѷ∞¨ ’+π.
aèÑ
¿ O„^<
Œ å^£ ^Œ`ü q"ÕHÍ#O^Œ∞x ™È^Œ~∞° _»∞. gˆ~O„^< Œ å^£ Ѷ∞¨ ’+π J~°qO^Œ Ѷ∞¨ ’+π ™È^Œ~∞° _»∞. 1902Ö’ gi~°∞=Ù~°∞
Hõeã≤ J#∞+‘Å# ã¨q∞u J#∞ ~°ÇϨ 㨺 ã¨Oã¨# ÷ ∞ ™êÎÑO≤ Kå~°∞. g~°∞ ^•^•Ñ¨Ù 500 J#∞jÅ# ã¨Oã¨Å÷ #∞ U~åÊ@∞
KÕâß~°∞. J#∞jÅHõ ã¨q∞u Ñ „ É
¨ Ïè =O ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’x qq^Œ á„ êO`åÅ L„Q" Æ å^Œ HÍ~°ºH„ =
õ ∂Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«|_ç#q.
JeѨÓ~°∞ ‰õΩ„@ˆHã¨∞ 1908 : JeѨÓ~ü ‰õΩ@„ Hˆ ã¨∞Ö’ Ñ„ ^¨ •# xOk`«∞_»∞ J~°qO^Œ Ѷ∞¨ ’+π, gˆ~O^Œ„ ‰õΩ=∂~ü Ѷ∞¨ ’+π.
gi^Œ~Ì ∞° ÉÏO|∞Å∞ `«Ü∂ « ~°∞ KÕã∂
¨ Î POˆQÜ ¡ Ú« ʼnõΩ Ѩ@∞ì|_®¤~∞° . gˆ~O„^‰Œ Ωõ =∂~ü Ѷ∞¨ ’+π JÔ~ã¨∞‰ì Ωõ KÕÜ∞« |_ç
HÍÖÏáêã≤ *ˇÅ· ∞‰õΩ "≥àϧ_∞» . J~°qO^Œ Ѷ∞¨ ’+π `«~Ñ° Ù¨ # z`«~Î O° [<£ ^•ãπ "åkOz *ˇÅ· ∞ #∞Oz q_çÑO≤ Kå_»∞.
HõÅHõ`åÎ ‰õΩ@„ Hˆ ã¨∞ 1908 : HõÅHõ`åÎ ‰õΩ@„ Hˆ ã¨∞Ö’ Ñ„ ^¨ •# xOk`«∞Å∞ Ѩ$kfi~å<£ É’ãπ, Ñ„ Ѩ Ù¨ à◊§Kåi, qi^Œ~Ì ∞° aèÇϨ ~üÖ’x
=ÚrѶ~¨ ü lÖÏ¡ [_ç˚ H˜OQ∑áȶ ~ü#
ì ∞ =kOKåÅx Ѩ^HŒ Oõ ~°zOKå~°∞. H˜OQ∑ á¶È~üì ÉèÏ~°`« xOk`«∞ʼnõΩ "≥Ú^Œ\˜
#∞O_ç Z‰õΩ¯= tHõÅ∆ ∞ qkã¨∞OÎ _Õ"å_»∞. Ѩ$kfi~å<£ É’ãπ Ñ
„ Ù¨ àϧKåi H˜OQ∑ á¶È~üÑ
Ãì H· ˜ ÉÏO|∞Å∞ qã≤~å~°∞. H˜OQ∑áȶ ~üì
ÉÏ~°º J`«x ‰õΩ=∂~°∞Å∞ =∞~°}O˜ Kå~°∞. Ѩ$kfi~å<£É’ãπ LifÜ«∞|_®¤_∞» . Ñ „ Ñ ¨ Ù¨ à◊§Kåi P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» .
ÉÏÅ QÆOQÍ^Œ~ü uÅH± Ѩ$kfi~å*ò É’ãπ#∞ á⁄QÆ_∞» `«∂ `«# Hˆ ã¨i Ѩu „ HõÖ’ "åºã¨O ~°zOKå_»∞. POˆQÜ ¡ Ú« Å∞
ÉÏÅQÆOQÍ^Œ~ü uÅH±‰Ωõ 6 ã¨OIIÅ∞ *ˇÅ· ∞ tHõ∆ qkèOKå~°∞.
_çb¡ ‰õΩ„@ ˆHã¨∞ 1911 : _çb¡ ‰õΩ@„ Hˆ ã¨∞Ö’ Ñ„ ^¨ •è # xOk`«∞_»∞ ~å*òaǨi É’ãπ, =ã¨O`ü ‰õΩ=∂~ü Jn~ü K«O^£. g~°∞
_≥Ç
„ ˙
¨ _»∂<£ á„ êO`«OÖ’ ÖÏ~ü¤ ǨÏ~ü™ì êOQ∑ J#∞ QÆ=~°fl~ü [#~°Öò Ñ
à · ÉÏO|∞ qã≤~å~°∞. ~å*ò aǨi É’ãπ D
ã¨OѶ∞¨ @# J#O`«~O° ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ #∞O_ç áêiáÈ~Ú áê<£‰Ωõ KÕ~∞° ‰õΩx WO_çÜ∞« <£ <Õ+#¨ Öò Pi‡x ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
Ü«∂=`ü ÉèÏ~°`«^Õâ◊ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ : Hõ~åÎ~ü ã≤OQ∑ =∞iÜ«Ú ÖÏÖò Ǩ~ü^ŒÜ«∂Öò ã¨z„`« ã¨<åºÖò P^èŒfi~°ºOÖ’
ÉèÏ~°`^
« âÕ =
◊ ∞O`å XˆH™êi u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕÜ∂
« Åx Ñ
„ Ü
¨ ∞« uflOz 1915 Ѷ|
„≤ =i 25# ѨÓiÎQÍ qѶŨ O K≥O^•~°∞.
Hõ„HÀ~Ú ‰õΩ„@ˆHã¨∞ : 1926 PQÆã∞¨ ì 9 Ñ„ ^¨ •è # xOk`«∞Å∞ ~åO„Ñ™¨ ê^£ a„㇨ `ü, ~å[<£ãO≤ Q∑. g~°∞ `«=∞ J#∞ K«~∞° Å`À
Hõeã≤ +¨Ç¨ ~å<£ ѨÓ~ü #∞O_ç ÅHÀfl‰Ωõ "≥à√◊ `«∂ ~Ô Å· ∞ ZH˜¯ HõH„ À~Ú J#∞ á„ êO`«OÖ’ K≥<
· £ ÖÏy ~Ô Å· ∞Ö’x XHõ ÅHõ∆
~°∂áêÜ«∞Å∞ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl~∞° . D Hˆ ã¨∞Ö’ Ñ
„ ^¨ •è # xOk`«∞_»∞ J~Ú# ~åO„Ñ™¨ ê^£ a㨇`ü 1926Ö’ LifÜ«∞|_®¤_∞» .
ѨO*ÏÉòÖ’ ÉèíÜ«∞OHõ~°"å^ŒO : ѨO*ÏÉòÖ’ =ÚYº<åÜ«∞‰õΩ_»∞ P*Ï^£ K«O^„ ⌠Y
ı ~ü, ÉèQí `Æ ü ã≤OQ∑, ~å*òQ∞Æ ~°∞ ã¨∞Y^Õ".£
ÉèíQÆ`üã≤OQ∑ : W`«_∞» 1907Ö’ ѨO*ÏÉòÖ’x ÅÜ«∂<£ÑÓ¨ ~ü lÖÏ¡Ö’ [x‡OKå_»∞. ÉèQí `Æ ãü O≤ Q∑ ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞
=Å# Ñ „ ɨ Ïè q`«∞_»~Ú<å_»∞. W`«#∞ P~°∞# ˚ ,Ñ„ `¨ åÑπ J#∞ Ѩu „ HõÅÖ’ ѨxKÕâß_»∞ 1924Ö’ Ç≤ÏO^Œ∞™êÎ<£ iѨaH¡ ±
™⁄Ãã\· x ˜ W`«#∞ U~åÊ@∞KÕâß_»∞. 1925Ö’ Wk Ç≤ÏO^Œ∞™êÎ<£ ™È+¨eã¨∞ì iѨaH¡ ± ™⁄Ãã\ · Q˜ Í =∂~åÛ~∞° . 1926Ö’
ѨO*ÏÉòÖ’ ÉèÏ~°`ü ["å<£ ã¨É‰íè Ωõ |QÆ`ã ü O≤ Q∑ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. 1928Ö’ ~å*òQ∞Æ ~°∞, ã¨∞Y^Õ",£ ÉèQí `Æ ã ü O≤ Q∑, P*Ï^£
K«O^„ ⌠Yı ~ü Hõeã≤ ™êO_»~# ûü ∞ HÍeÛ K«Oáê~°∞. ÉèQí `Æ ã ü O≤ Q∑ ÉèHí >
õ âË fi◊ ~ü^`Œ `ü À Hõeã≤ 1929 U„ÑÖ≤ ò 9# WOH˜fiÖÏÉèò
lO^•ÉÏ^£ J<Õ x<å^ŒO`À Hˆ O„^Œ âßã¨#ã¨Éíè Ñ Ã · ÉÏO|∞Å∞ qã≤~å~°∞. WOH˜fiÖÏÉò lO^•ÉÏ^£ J#QÍ qѨ= ¡ O
=iÌÖÏ¡e Jx J~°Oú . âßã¨#ã¨ÉÖíè ’H˜ Z~°∞Ѩ٠Hõ~Ñ ° `„¨ åÅx qã≤i<å~°∞. ÉÏO|∞Å∞ Hõ~Ñ ° `„¨ åÅ∞ qã≤i# `«~∞° "å`«
áêiáÈÜÕ∞ J=HÍâ◊O L#flÑʨ \H˜ ˜ gi POˆQÜ ¡ Ú« ʼnõΩ ^˘iH˜áÈÜ«∂~°∞ 1929 JHÀì|~ü 27# ÉèQí `Æ ã ü O≤ Q∑, ~å*òQ∞Æ ~°∞,
ã¨∞Y^Õ"Å£ ‰õΩ LitHõ∆ qkã¨∞# Î fl@∞¡ Ñ
„ H¨ \
õ O˜ Kå~°∞. |~°∞Hˆ â◊fi~ü ^Œ`‰ü Ωõ náêO`«~° tHõ∆ qkOKå~°∞. ÉèQí `Æ ã ü O≤ Q∑#∞
q_»∞^ŒÅ KÕÜ∂ « Åx ÖÏǨϟ~ü *ˇÅ· ∞Ö’ 63 ~ÀAÅ∞ x~åǨ~°nHõ∆ KÕã≤ =∞~°}O˜ z# <åÜ«∞‰õΩ_»∞ [u<£^•ãπ.
1931Ö’ [iy# QÍOnè Zifi<£ [_»O|_çHÖõ ’ QÍOnè |QÆ`ã ü O≤ Q∑ J`«x q∞„`∞« Å QÆ∞iOz K«iÛOK«Ö^ Ë ∞Œ . 1931
=∂iÛ 23# =ÚQÆ∞~æ ∞° <åÜ«∞‰õΩÅ∞ LifÜ«∞|_®¤~∞° . gix ѨO*ÏÉò ~å„+Oì¨ Ö’x Ѷ~≤ À*òÑÓ¨ ~ü #QÆ~O° Ö’ Y##O
KÕâß~°∞.
P*Ï^£ K«O„^ŒâıY~ü : W`«x [#‡ã¨Å÷ O "å~°}Ïã≤, Ju z#fl =Ü«∞ã¨∞Öû ’ WO\˜ #∞O_ç áêiáÈ~Ú QÍOnè P„â=◊ ∂xH˜
"≥àϧ_∞» . P*Ï^£ ã¨`庄QÇÆ Ï¨ O ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ JÔ~ã¨∞ì KÕÜ∞« |_ç <åºÜ«∞™ê÷<åxH˜ "≥àϧ_∞» . <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ [_ç˚ J_çy#
Ñ
„ u
¨ Ñ„ ⨠fl◊‰Ωõ P*Ï^£ á⁄O`«#ÖËx ã¨=∂^•#O K≥áêÊ_∞» . [_ç˚ 15 H˘~°_® ^≥|ƒÅ#∞ tHõQ∆ Í qkOKå_»∞. Ñ „ u
¨ H˘~°_®
^≥|ƒ‰Ωõ =∞Ǩ`«‡ QÍOnèrH˜ *ˇ· Jx K≥áêÊ_∞» . D ã¨OѶ∞¨ @# ^•fi~å<Õ W`«xH˜ P*Ï^£ Jx a~°∞^Œ∞ =zÛOk. P*Ï^£
J#QÍ ^≥~· º° âße Jx J~°Oú .
1924 Ç≤ÏO^Œ∞™êÎ<£ iѨa¡H± J™Èã≤ÜÕ∞+¨<£ : 1925 ™È+¨eãπì iѨaH¡ ± J™Èã≤Ü∞Õ +¨<£ ™ê÷Ñ#¨ Ö’ K«OâÌ Y
ı ~ü =ÚHõºáê„`«
áÈ+≤OKå_»∞. ÉèQí `Æ ãü O≤ Q∑x q_çÑO≤ K«_®xH˜ P*Ï^£ K«O^ „ ⌠Y
ı ~ü Wifi<£ #∞ Hõeã≤ "Õ_∞» H˘x qѶŨ OK≥O^•_»∞
P*Ï^£ K«O^ „ ⌠Y
ı ~ü Wifi<£ Ñ „ Ü
¨ ∂
« }˜ã∞¨ #
Î fl ~Ô Å· ∞ Ñ
à · ÉÏO|∞ ^•_ç KÕâß_»∞. P*Ï^£ K«O^ „ ⌠Y
ı ~ü JÅǨÉÏ^Œ∞Ö’x
PÖòÑ
„ _
≤ £ áê~°∞¯Ö’ `«#‰õΩ`å#∞ HÍÅ∞ÛH˘x =∞~°}O˜ Kå_»∞. P*Ï^£ `«~∞° "å`« Ç≤ÏO^Œ∞™ê÷<£ ™È+¨eã≤Hì ± J™Èã≤Ü∞Õ +¨<Ö£ ’
=ÚYº<åÜ«∞‰õΩ_»∞ QÀÑ≤<å^£ ™êǨ˙.
QÀÑ≤<å^£ ™êǨ˙ : W`«#∞ a„ \˜+π W<£ãà ÊH~ìõ ü [#~°Öò KåÔ~ã¡ π H˜QÍ_£ Ñà · ^•_çH˜ Ñ„ Ü
¨ ∞« uflOKå_»∞. uQÍ_£ ÉèÏ~°`«
qѨ=
¡ HÍ~°∞Å#∞ =kOK«_®xH˜ Ñ „ `¨ ºÕ HõOQÍ xÜ«∞q∞OK«|_»¤ JkèHÍi. QÀÑ≤<å^£™êǨ˙ KåÔ~ã
ì π uQÍ_£ Ñà · HÍÅ∞ÊÅ∞
[~°ÑQ¨ Í Ñ¨H¯õ <Õ L#fl POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ =∞~°}O˜ Kå~°∞. D ã¨OѶ∞¨ @#Ö’ Jiìã∞¨ ì J~Ú# ™êǨï#∞ Lifâß~°∞. <å
â◊s~°OÖ’x Ñ „ u¨ ~°HÑ
Îõ Ù¨ ÉÁ@∞ì ^Õâ◊ ™êfi`«O`„ åxH˜ cè[O J~Ú xÅ"åÅx x<å^ŒO WKåÛ_∞» . ^è~·≥ º° , =∂@Å∞ ã¨∞ÉèÏ+π
K«O^„ É
Œ ’ãπ‰Ωõ ã¨∂Êix Î WKåÛ~Ú.
z@ìQÍOQ∑ JÜ«Ú^Œ HÍ~åQÍ~° ã¨OѶ¨∞@# : 1930 U„ÑÖ≤ ò <≥ÅÖ’ ã¨∂~°ºã¿ <£ `«# J#∞K«~∞° Å`À Hõeã≤ z@ìQÍOQ∑
PÜ«Ú^Œ Hõ~å‡QÍ~°O Ñ
à · ^•_ç KÕ™ê_»∞. D ^•_çÖ’ 11 =∞Ok ã¨∂~°ºã¿ <£ J#∞K«~∞° Å∞ =∞~°}O˜ Kå~°∞. 64 =∞Ok
POˆQÜ
¡ ∞« JkèHÍ~°∞Å∞ =∞~°}O˜ Kå~°∞. ã¨∂~°ºã
¿ <£ z@ìQÍOQ∑ PÜ«Ú^Œ Hõ~å‡QÍ~åxfl `«Q∞Æ Åɡ\Ïì_∞» =∞iÜ«Ú J<ÕHõ
=∞Ok POˆQÜ ¡ ∞« JkèHÍ~°∞Å#∞ HÍeÛKO« Ñ ¿ _»∞. 1934Ö’ [#=i 12# ã¨∂~°ºã¨∂<£#∞ Lif™ê~°∞. ã¨∂~°ºã ¿ <£
Ñ
¿„ Ü«∞ã≤ Ñ„ u
‘ Å`«. Ñ
„ u
‘ Å`« POˆQÜ
¡ Ú
« Å HõÉ
¡ Åò Ñ
à · ^•_çKã
Õ ≤ã
„ ÅΑ #∞, Ñ≤ÅÅ¡ #∞, ѨÙ~°∞+¨µÅ#∞ =kOzOk. Ñ
„ u
‘ Å`«
ãà <
· _
Õ £ q∞Oy =∞~°}O˜ zOk.
`«q∞à◊<å_»∞Ö’ ÉèíÜ«∞OHõ~° "å^ŒO : ɡOQÍÖò á„ êO`«O #∞O_ç `«q∞à◊<å_»∞ =zÛ# `å~°#O^Œ |„ ǨχKåi `«q∞à◊<å_»∞Ö’
ÉèÜ
í ∞« OHõ~"
° å^•xfl á„ ê~°OaèOKå_»∞. `«q∞à◊<å_»∞Ö’ ÉèÜ
í ∞« OHõ~"
° å^ŒOÖ’ =ÚYº =º‰õΩÅÎ ∞ z^ŒO|~°O Ñ≤৷‹, =OÉè∞í
JÜ«∞º~ü. 1911Ö’ =OÉè∞í JÜ«∞º~ü u~°#Öò"oÕ á„ êO`åxH˜ K≥Ok# HõÖHˇ ~ìõ ü P+π#∞ HÍeÛ K«Oáê_»∞. D ã¨OѶ∞¨ @##∞
u~°∞<åÖò"oÕ ‰õΩ@ „ Hˆ ã¨∞ JO\Ï~°∞. D Hˆ ã¨∞Ö’ =OÉè∞í JÜ«∞º~ü `«#‰õΩ tHõ∆ Ѩ_∞» `«∞O^Œx ÉèÏqOz P`«‡Ç¨Ï`«º
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» . =OÉè∞í JÜ«∞º~ü‰Ωõ ã¨ÇϨ HõiOz# hÅHõO~î° |
„ ǨχKåiH˜ U_»∞ ã¨O=`«~û =° ÚÅ *ˇÅ· ∞ tHõÑ
∆ _
¨ Oç k.
PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ ÉèíÜ«∞OHõ~°"å^ŒO : PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ „Ѩu"å^ŒÉèíÜ«∞OHõ~°Kåi. W`«#∞ ѨtÛ=∞ QÀ^•=i
lÖÏ¡‰Ωõ K≥Ok#"å_»∞. W`«#∞ 1931Ö’ ÉèÏ~°`« Lr˚= ã¨"∞Õ ‡à◊#O J#∞ ã¨Oã¨# ÷ ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. D ã¨Oã¨÷ ã¨É∞íè ºÅ∞
=Úã¨áÎ ê¶ Jb J#∞ áÈbã¨∞ JkèHÍix K«OѨ_®xH˜ Ѩ^HŒ Oõ ~°zOKå~°∞. 1935 U„ÑÖ≤ ò 15# <å@∞ÉÏO|∞Å`À
Ѩ_=» QÆ∞O_® ÉèÜ í ∞« OHõ~K
° åi |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. <å@∞ÉÏO|∞Å∞ Ñ ¿ e Ѩ_= » Ö’x ‰õÄbÅ∞ =∞~°}O˜ Kå~°∞. D
Hˆ ã¨∞Ö’ tHõ∆ qkOK«|_ç# "≥∞# ÿ ~ü ÉèÏÅ∞_»∞ F~°∞QÆO\˜ ~å=∞K«O^
„ ÜŒ ∞« º *ˇÅ· ∞ #∞Oz q_»∞^ŒÅÜ«∂ºHõ W`«#∞
PO„^Œè qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O á„ ⁄ÃÑ㶠~¨ Qü Í Ñ¨xKÕâß_»∞.
q^ÕâßÅÖ’ ÉèíÜ«∞OHõ~°"å^ŒO : ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ ™êfi`«O`„ º« O H˘~°‰Ωõ q^ÕâßÖÖ’ L„Q"Æ å^Œ∞Å∞ J<ÕHõ ã¨Oã¨Å÷ #∞ ™ê÷ÑO≤ z
áÈ~å@O á„ ê~°OaèOKå~°∞. D q^ŒOQÍ á„ ê~°OaèOz# "≥Ú^Œ\˜ áêiì QÆ^~Œ ü áêsì.
QÆ^Œ~ü áêsì : D áêsì ™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ ÖÏÖòÇ¨ ~ü ^ŒÜ∂« Öò. QÆ^~Œ ü áêsìx ã¨~á„ü ê¶ xûãHπ ÀÖ’ ™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. D áêsì "≥Ú^Œ\˜
J^躌 ‰õΩ∆ _»∞ ™ÈǨ<£ ã≤OQÆ ÉèHí Ífl, "≥Ú^Œ\˜ Ñ
„ ^
¨ •è # HÍ~°º^Œi≈ ÖÏÖò Ǩ~ü^ÜŒ ∂
« Öò. D áêsì 1913 #=O|~ü 1#
™ê÷Ñ≤OK«|_çOk. D áêsì "≥Ú^Œ\˜ HÀâßkHÍi ѨO_ç\ò HÍj~åO. ÖÏÖòǨ~ü^ŒÜ«∂Öò ''QÆ^Œ~ü—— J#∞ Ѩ„uHõ#∞
™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. Ç≤ÏOk, L~°∂,Ì Ñ¨O*Ïaè ÉèÏ+¨Ö’¡, WOw¡+µ¨ ÉèÏ+¨Ö’ Ñ „ K
¨ ∞« iOK«|_çOk. QÆ^~Œ ü áêsì Ñ
„ ^
¨ •# L^ÕâÌ O◊
¿ãfiKåÛ-ã¨=∂#`«fiO. QÆ^Œ~ü áêsì ã¨Éèí∞ºÅ∞ [~°‡h P^Œ~°≈OQÍ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
ÖÏÖòǨÏ~ü^ŒÜ«∂Öò : W`«_∞» ѨO*ÏÉòÖ’ 1884Ö’ [x‡Kå_»∞. 1905Ö’ W`«_∞» L#fl`« q^Œº H˘~°‰Ωõ WOQÍ¡O_£Ö’x
PH±ûѶ¨~ü¤ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xH˜ "≥àϧ_»∞. âßOrHõ$+¨‚=~°‡ JOkOz# LѨHÍ~°"Õ`«#O`À q^Œº#∞ JÉèíºã≤ã¨∂Î<Õ
f„="å^ŒHÍ~åºÅ Ѩ@¡ "≥ÚQÆ∞æK«∂áê_»∞. 1908Ö’ ÖÏÖòǨÏ~ü^ŒÜ«∂Öò „á¶ê<£û‰õΩ "≥o§ QÆ^Œ~ü áêsìx ™ê÷Ñ≤OKå_»∞.
ǨÏ~ü^Ü Œ ∂ « Öò ã≤fi@˚~Öü ÏO_£Ö’ ‰õÄ_® QÆ^~Œ ü áêsìx U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. *ˇx"å #QÆ~O° Ö’ ǨÏ~°^Ü Œ ∂« Öò =O^Õ=∂`«~O°
J#∞ Ѩu „ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ z "å\˜x ~°ÇϨ 㨺OQÍ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ ѨOáê_»∞. QÆ^~Œ ü áêsì ã¨É∞íè ºÅ∞ [~°‡h ã¨Ç¨ Ü«∞O`À
=¸‰õΩ=∞‡_ç ^•_ç KÕÜ«∂Åx „Ѩܫ∞uflOz qѶ¨ÅOK≥O^•~°∞. 1914 PQÆã¨∞ì 9# 60=∞Ok qѨ¡=HÍ~°∞Å∞
ÉèÏ~°`^« âÕ ßxH˜ =zÛ qѶŨ OK≥O^•~°∞. "≥Ú^Œ\˜ Ñ „ Ñ
¨ O¨ K«ÜÚ « ^ŒOÌ Ö’ [~°‡#∞¡ F_çOK«|_»_O» `À QÆ^~Œ ü áêsì ѨÓiÎQÍ
qѶŨ O J~ںOk.
^Œi‡ K«OK«Ü«∞º : W`«_∞» L#fl`« q^Œº H˘~°HÔ · J"≥∞iHÍ "≥o§ ǨÏ~ü^Ü
Œ ∂
« Öò ^
„ ã
Œ ∞¨ QÍʼnõΩ Ñ
„ É
¨ Ïè q`«∞_≥· QÆ^~Œ ü áêsìÖ’
ã¨Éèí∞º_≥·<å_»∞. [~°‡h ã¨Ç¨Ü«∞O`À u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕã≤ POˆQ¡Ü«ÚÅ#∞ ÉèÏ~°`ü #∞O_ç ѨOáêÅ<Õ ÅHõ∆ºO`À
^Œi‡K«OK«Ü∞« º áÈ~å@O á„ ê~°OaèOKå_»∞. u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕÜ∞« _®xH˜ W`«#∞ ÉèÏ~°`^
« âÕ ßxH˜ =zÛ qѶŨ O JÜ«∂º_»∞.
LÉèíÜ«∞^Œ∞ÖÏ¡ : W`«_∞» ã≤‰Ωõ ¯ =∞`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞ `«~∞° "åu HÍÅOÖ’ W™ê¡O=∞`åxfl ѨÙK«∞Û‰Ωõ <åfl_∞» . ÉèÏ~°`^« âÕ O◊
LO_ç POˆQ¡Ü«ÚÅ#∞ ѨOÑ≤Oz ™êfi`«O„`«O H˘~°‰õΩ ~å=Å<Õ ÅHõ∆ºO`À áÈ~å@O „áê~°OaèOKå_»∞. W`«_»∞
JѶ¨…x™êÎ<£Ö’ WO_çÜ«∞<£ <Õ+¨#Öò HÍO„ÔQãπ#∞ U~åÊ@∞KÕâß_»∞. W`«_»∞ ~°zOz# ÖËYÅ∞ qѨ¡=HÍ~°∞ʼnõΩ
ã¨∂ÊiÎxKåÛ~Ú.
gˆ~O„^Œ<å^£ K«\’áê^•ºÜ«∞ : W`«_»∞ L#fl`« q^Œº H˘~°‰õΩ ÅO_»O<£ "≥o§ qѨ¡=HÍ~°∞Å „ѨÉèÏ=O`À áêiãπ "≥o§
POˆQÜ
¡ ∞« =ºuˆ~Hõ L^Œº=∞OÖ’ áêÖÁæ<åfl_∞» . W`«_∞» ɡi<
¡ £ #QÆ~O° Ö’ `«ÖÏfi~ü J#∞ Ѩu
„ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
Éèí~°¯`«∞ÖÏ¡ : 1895Ö’ L#fl`« q^Œº‰õΩ WOQÍ¡O_£ "≥o§ L„Q"Æ åkQÍ =∂i ÉèÏ~°`^« âÕ ßxH˜ =zÛ P `«~∞° "å`« [áê<£‰Ωõ
"≥o§ W™ê¡O Ñ
à @ifl\˜ J#∞ Ѩu„ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. [áê<£ Ñ „ É
¨ ∞íè `«fiO D Ѩu „ Hõ#∞ x¿+kOK«_O» `À #Ü«∂ W™ê¡O
J#∞ =∞~À Ѩu „ Hõ#∞™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. PѶ…¨ x™êÎ<£ "≥o§ `å`å¯eHõ ÉèÏ~°`Ñ „« É
¨ ∞íè `åfixH˜ Ñ
„ ^
¨ •è # =∞O„uQÍ Ñ¨xKÕâß_»∞.
K≥OѨ`«~å=∞<£ Ñ≤à‹·§ : `«q∞à◊<å_»∞‰õΩ K≥Ok# q^•ºiú W`«_∞» . 1880Ö’ ÉèÏ~°`« ã¨fiK«ÛO^Œ^àŒ Ïxfl U~åÊ@∞ KÕâß_»∞.
ɡi<
¡ Ö£ ’ Ñ‘_`ç « *Ï`«∞Å ã¨OѶ∂
¨ xfl U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. ɡOѨH~õ å=∞<£ Ñ≤৷‹ L„Q"
Æ å^Œ L^Œº=∞OÖ’ qѶŨ O K≥O^•_»∞.
"Õ∞_»"£∞ HÍ=∂ : 1861Ö’ D"≥∞ ÉÁOÉÏ~ÚÖ’ áê~°tHõ ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡OzOk. "Õ∞_»"∞£ HÍ=∂ Éè~í ΰ ~°∞ã¨∞"Î ∞£ r.
W`«_∞» POˆQÜ¡ ∞« J#∞K«~∞° _»∞ HÍ=_»O`À HÍ=∂ J`«xH˜ q_®‰õΩÅ∞ WzÛOk. ѨÓ}ÏÖ’ Ñ ¿ Q¡ ∞Æ "åºk ã¨OÉèq
í Oz#ѨÙ_»
"åiH˜ ã¨ã
¿ = KÕã≤ `å#∞ Ñ ¿ Q¡ ∞Æ "åºk ÉÏi# Ѩ_Oç k Ñ
¿ Q¡ ∞Æ "åºk #Ü«∞O KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ WOQÍ¡O_£‰Ωõ "≥o§#
HÍ=∂ qѨ= ¡ HÍ~°∞Å`À ã¨O|O^ŒOÑ Ã @∞ì‰Ωõ Ok.
CHAPTER - : - QÍOnèÜ«ÚQÆO (1920 #∞O_ç 1947 =~°‰õΩ)
1919 [eÜ«∞<£"åÖÏÉÏQ∑ L^ŒO`«O`À =∞#™êÎáêxH˜ QÆ∞~Ô # · =∞Ǩ`«‡QÍOnè POˆQÜ
¡ Ú« ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ JuÃÑ^ŒÌ
L^Œº=∞O „áê~°OaèOKåÅx x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ_»∞. W^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ @i¯Ö’x Hõbá¶ê Ѩ^Œqx
~°∞^ŒKÌ Ü
Õ ∞« _»O`À Ñ
„ Ñ
¨ O¨ K«OÖ’x =Úã≤O¡ Å∞ POˆQÜ
¡ Ú
« Å q"å^•xfl =ºuˆ~H˜OKå~°∞. ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’x =Úã≤O¡ Å∞
1919Ö’ Hõbá¶ê Ѩ^q Œ x uiy ѨÙ#~°∞^ŒiÌ OKåÅx áÈ~å@O á„ ê~°OaèOKå~°∞. 1919Ö’ ÉÁOÉÏ~ÚÖ’, ÅHÀflÖ’
H˜ÖÏѶ`¨ ü Hõq∞\©Å∞ U~åÊ@∞ J~Ú#q. 1919 #=O|~ü 23,24,# ÉÁOÉÏ~Ú #QÆ~O° Ö’ Hˆ O„^Œ H˜ÖÏѶ`¨ ü Hõq∞\˜
U~åÊ>Oÿˇ k. D Hõq∞\©Ö’ "≥ÚÖÏ<å J|∞ÌÖò HõÖÏ"£∞ J*Ï^£ Jb ™È^Œ~∞° Å∞ Ǩ[~°`ü "≥∞Ǩbh, Jl‡`ü MÏ<£ =ÚYº
ã¨Éèí∞ºÅ∞.
1919 J=∞$`üã~¨ ü HÍO„QÔ ãπ ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ Hõeá¶ê Ѩ^q
Œ x ѨÙ#~°∞^ŒiÌ OKÕ =~°‰Ωõ áÈ~å_»`å=∞x HÍO„QÔ ãπ ã¨É∞íè ºÅ∞
Ñ
„ u
¨ [˝ KÕâß~°∞. 1920 =∂iÛ 1# JdÅ ÉèÏ~°`« H˜ÖÏѶ`¨ ü k<À`«" û åxfl [iÑ≤<å~°∞. 1920 E<£ 2# QÍOnèr `«#
H˜ÖÏѶ`¨ ü L^Œº=∞O ÉèÏ~°`^
« âÕ =
◊ ∞O`å qã¨iÎ OzOk. 1920Ö’ uÅH± =∞~°}O˜ K«_O» `À ÉèÏ~°`« ~å[H©Ü∂ « Ö’¡H˜
ZÖÏO\˜ W|ƒO^Œ∞Å∞ ÖˉΩõ O_® Ñ „ "
¨ t
Õ OKå_»∞. 1920Ö’ <åQÆÑÓ¨ ~ü #QÆÑÓ¨ ~ü #QÆ~O° Ö’ ÉèÏ~°`« *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ
<åÜ«∞‰õΩÅ∞ ã¨=∂"ÕâO◊ J~Ú<å~°∞. D ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ ã¨Ç¨ Ü«∞x~åHõ~} ° L^Œº=∞O QÆ∂iÛ f~å‡xOKå~°∞. D
ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ q^Õj =„™êÎÅ#∞ |Ç≤Ï+¨¯iOKåÅx, =ã¨∞= Î ÙÅ#∞ |Ç≤Ï+¨¯iOKåÅx, ~å`«flO ^•fi~å #∂Å∞ =ÅHõ_®xfl
 ÉèÏ~°`^« âÕ =
◊ ∞O`å Ñ
„ K
¨ å~°O KÕÜ∂ « Åx POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ WzÛ# aè~∞° ^Œ∞Å#∞ Ñ „ ⨠O◊ ™ê Ѩ`„ åÅ#∞ uiy WKÕÛÜ∂ « Åx
f~å‡xOKå~°∞. ã¨fi^Õj áê~îâ° ßÅÅ∞, ã¨fi^Õj HõàÏâßÅÅ∞, ã¨fi^Õj <åºÜ«∞™ê÷<åÅ∞, ã¨fi^Õj Ѩiâ„ = ◊ ∞Å∞ ™ê÷ÑO≤ KåÅx
x~°~‚ ÚOKå~°∞. <åQÆÑÓ¨ ~ü ã¨=∂"ÕâO◊ x~°Ü ‚ ∞« O Ñ „ H¨ Í~°O Ü«∂=`ü ÉèÏ~°`^ « âÕ =◊ ∞O`å ã¨Ç¨ Ü«∞ x~åHõ~} ° L^Œº=∞O
á„ ê~°OÉè= í ∞~ÚOk. =∞Ǩ`«‡QÍOnè Ñ≤Å∞Ѩ٠JO^Œ∞‰õΩx <åºÜ«∞"å^Œ∞Å∞ <åºÜ«∞™ê÷<åÅ#∞, q^•º~°∞Åú ∞ áê~îâ° ßÅÅ#∞
HõàÏâßÅÅ#∞ |Ç≤Ï+¨¯iOKå~°∞. =∞Ǩ`«‡QÍOnè U~åÊ@∞ KÕã# ≤ ã¨fi~å[ºxkH˜ PO„^∞Œè Å∞ HÀ\˜~∂ ° áêÜ«∞Å∞ q~åà◊OQÍ
WKåÛ~∞° . =∞Ǩ`«‡QÍOnè q[Ü«∞"å_»#∞ Ѩ~º° \˜Oz#ѨÙ_»∞ Ñ≤Oyo "≥OHõÜ∞« º *ÏfÜ«∞ Ѩ`åHÍxfl ~°∂á⁄OkOKå_»∞.
1921 ã¨OI7Ö’ =∞Ǩ`«‡QÍOnè Ñ „ É
¨ Ïè =O`À ^Œ∞yæ~åÅ QÀáêÅHõ$+¨Ü ‚ ∞« º p~åÅ Ñ ¿ ~åÅ á„ êO`«OÖ’ L^Œº=∂xfl
á„ ê~°OaèOKå_»∞. QÍOnè ã¨∂Êi`Î À Ѩ~fi° `«<x Õ g~°Ü∞« º KÒ^Œi Ñ Ã ^Œ#
Ì Okáê_»∞Ö’ Ѩ#∞flÅ ZQÆ"`Õ « L^Œº=∂xH˜
<åÜ«∞Hõ`fi« O =Ç≤ÏOKå_»∞. QÍOnè ã¨∂Êi`Î À Hõ<fl≥QOÆ \˜ ǨÏ#‡O`«∞ ѨÖÏfl_∞» á„ êO`«OÖ’ ѨÙÅ¡i ã¨`庄QÇÆ ¨ xH˜ <åÜ«∞Hõ`fi« O
=Ç≤ÏOKå_»∞. Ü«∂=`ü ÉèÏ~°`^ « âÕ =◊ ∞O`å POˆQÜ ¡ ∞« ѨiáêÅ# =º=ã¨÷ ã¨O÷ aèOzáÈ~ÚOk. W`« ^ÕâßÅ #∞O_ç
ÉèÏ~°`« ^ÕâßxH˜ =KÕÛ kQÆ∞=∞`«∞Å∞ ‰õÄ_® ѨÓiÎQÍ `«yáæ ÈÜ«∂~Ú. PO„^ÖŒè ’ ã¨Ç¨ Ü«∞x~åHõ~} ° L^Œº=∂xH˜
<åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOz# =ºH˜Î H˘O_® "≥OHõ@ѨÊÜ«∞º. 1922Ö’ JÅ∂¡i ã‘`å~å=∞~åA =∞#ºO „áêO`«OÖ’
POˆQÜ ¡ Ú « ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ á„ ê~°OaèOKå~°∞.
1922 Ѷ≤„|=i 5# L`«Î~°„Ѩ^ÕâòÖ’x KÒiKÒ~å „áêO`«OÖ’ L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ áÈbãπ ¿ãì+¨<£‰õΩ xѨÙÊ ÃÑ\˜ì
POˆQÜ ¡ ∞« áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å#∞ ã¨r=^ŒÇϨ #O KÕâß~°∞. D ã¨OѶ∞¨ @#`À =∞Ǩ`«‡QÍOnè L^Œº=∞O Ç≤ÏO™êÜ«Ú`«O
J=Ù`«∞O^Œx ÉèÏqOz ã¨Ç¨Ü«∞x~åHõ~°} L^Œº=∂xfl J~åúO`«~°OQÍ xeÑ≤"Õâß_»∞. QÍOnè L^Œº=∂xfl
xeÑ≤"Ü Õ ∞« _®xfl PHõã‡≤ Hõ Ñ „ ਠÜ
◊ ∞« OQÍ ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ =i‚OKå_»∞. "≥∂uÖÏÖò <≥Ç „ ˙¨ , z`«~Î O° [<£ ^•ãπ =O\˜
<åÜ«∞‰õΩÅ∞ =∞Ǩ`«‡ QÍOnè`À qÉèk Ë Oz ã¨fi~å[º áêsìx ™ê÷ÑO≤ Kå~°∞. 1923Ö’ ã¨Ç¨ Ü«∞ x~åHõ~} ° L^Œº=∞O
ѶŨ e`«OQÍ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ JO>Ë =ºuˆ~HõO á„ ê~°OÉèOí J~ÚºOk. =∞iÜ«Ú ã¨Ç¨ Ü«∞x~åHõ~} ° L^Œº=∂xfl ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊
K«i`„ Ö« ’ `˘e Ñ „ *¨ Ï L^Œº=∞OQÍ =i‚OKå~°∞. Ü«∞OQ∑WO_çÜ∂ « Ѩu
„ HõÖ’ POˆQÜ ¡ Ú « Å#∞ =ºuˆ~H˜ã∂ ¨ Î "åºã¨O
~åã≤#O^Œ∞‰õΩ =∞Ǩ`«‡QÍOnèx JÔ~ã¨∞ì KÕã≤ P~°∞ ã¨O=`«~û åÅ *ˇÅ· ∞ tHõ∆ qkOKå~°∞. z`«~Î O° [<£^•ãπ, "≥∂uÖÏÖò
<≥Ç „ ˙
¨ P^èfiŒ ~°ºOÖ’ U~°Ê_¤» ã¨fi~å*ò áêsì Ñ „ `¨ º« Hõ∆ ZxflHÅõ Ö’ áêÖÁæx ѨiáêÅ#Ö’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ J~Ú<å~°∞.
ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ ã¨fiÜ«∞O Ñ „ u¨ ѨuÎ HõeÊOK«_®xH˜ ѨiáêÅ#Ö’ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊOK«_®xH˜ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ *Ï<£ãà =
· ∞<£
J^ŒºHõ∆`«# Ãã·=∞<£ Hõq∞+¨<£#∞ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. Ãã·=∞<£ Hõq∞+¨<£Ö’ ã¨Éèí∞ºÅ ã¨OYº 7. 1927Ö’ Ãã·=∞<£ Hõq∞+¨<£
ã¨É∞íè ºÅ∞ ÉèÏ~°`^« âÕ ßxH˜ =KåÛ~∞° . ÉÁOÉÏ~Ú, =∞„^•ã¨∞Ö’ ã à =
· ∞<£ Hõq∞+¨<#
£ ∞ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ ѨÓiæP =ºuˆ~H˜OKå~°∞.
@OQÆ∞@∂i Ñ „ H¨ Íâ◊O ѨO`«∞Å∞ ã à =
· ∞<£ Hõq∞+¨<# £ ∞ =ºuˆ~H˜Oz PO„^•è Ö’ u~°∞QÆ∞ÖËx <åÜ«∞‰õΩ_»∞ J~Ú<å_»∞.
ÖÏÖÏÅ[Ѩu~åÜü∞ ã à =
· ∞<£ Hõq∞+¨<# £ ∞ =ºuˆ~H˜OKåÅx ™êO_»~ûü J#∞ ™ÈÅ˚~ü KÕuÖ’ QÍÜ«∞Ѩ_< ç å_»∞.
ã
à =
· ∞<£ Hõq∞+¨<‰£ Ωõ =ºuˆ~HõOQÍ <≥Ç
„ ˙
¨ XHõ x"ÕkHõ#∞ `«Ü∂ « ~°∞ KÕâß_»∞. <≥Ç
„ ˙
¨ x"ÕkHõ#∞ =ºuˆ~HõOQÍ =∞Ǩχ^£
Jbl<åfl 14 ã¨∂„`åÅ#∞ „ѨuáêkOKå_»∞. Ãã·=∞<£ Hõq∞+¨<£ "å~°∞ x"ÕkHõ#∞ WOQÍ¡O_£ „ѨÉèí∞`«fiO "åiH˜
ã¨=∞iÊOKå~°∞. [=ǨÏ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙ P^èŒfi~°ºOÖ’ ã¨OѨÓ~°‚ ã¨fi~å[º f~å‡<åxfl HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ KÕâß~°∞.
a
„ \˜+π ѨiáêÅ##∞ =∞#O ã¨ÇÏ≤ ã à · `À\˜ =∂#=Ùxfl ÉèQí =
Æ O`«∞xfl J<åºÜ«∞O KÕã# ≤ >Ë¡ J<Õ ÉèÏ=# <åÜ«∞‰õΩÖ’¡
U~°Ê_çOk.
 LѨÙÊ ã¨`庄QÇ
Æ Ï¨ O - âßã¨# LÅ¡OѶ∞¨ # L^Œº=∞O
ÅH∆ͺÅ∞ : LѨÙÊ K«\Ïìxfl LÅ¡OѶ∞≤ OK«@O, =∞^Œºáê<åxfl x¿+kOK«@O, q^Õj =„™êÎÅ#∞ |Ç≤Ï+¨¯iOK«@O, Ѩ#∞flÅ∞
ZQ˘æ@_»O, Ñ „ É
¨ ∞íè `«fi áê~îâ° ßÅÅ∞, HÀ~°∞Åì #∞ |Ç≤Ï+¨¯iOK«@O 1930 =∂iÛ 12# 78 L^Œº=∞HÍ~°∞Å`À Hõeã≤
|Ü«∞Å∞^Õi# QÍOnè U„ÑÖ≤ ò 6# ã¨=Ú„^f Œ ~åxH˜ KÕi âßã¨<åxfl LÅ¡OѶ∞≤ Oz LѨÙÊ#∞ `«Ü∂ « ~°∞KÕâß_»∞. ã¨É~íè = ü ∞u
#∞O_ç 385 H˜Ö’g∞@~°∞¡ #_çz ã¨=Ú„^f Œ ~°O KÕ~å_»∞. =∞Ǩ`«‡QÍOnèx #=Ú‡‰õΩx ÉèÏ~°`^ « âÕ = ◊ ∞O`å LѨÙÊ
ã¨`庄QÆǨÏO KÕÜ«∞|_ç „Ñ¨[Å∞ âßã¨<åxfl LÅ¡OѶ≤∞Oz LѨÙÊ `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞. ã¨iǨÏ^Œ∞Ì „áêO`«OÖ’ LѨÙÊ
ã¨`庄QÇÆ ¨ xH˜ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ MÏ<£ J|∞ÌÖò QÆÑ~¨¶ M ü Ï<£. MÏ<£ J|∞ÌÖò QÆÑ~¨¶ ü MÏ<£ J#∞K«~∞° Å#∞ Z„~K ° ˘Hõ¯^Œà= ◊ Ú
~Ô _£ã~¨ ìü \©"∞£ Jx JO\Ï~°∞. W`«xH˜ QÆÅ aè~∞° ^Œ∞ ÉÏ^Œ∞ëê MÏ<£. ã¨~Àlx <åÜ«Ú_»∞ =∞Ǩ`«‡QÍOnèx #=Ú‡‰õΩx
^Œ~â° ß=∂ LѨÙÊ_áç ⁄x H˘Å¡Q˘\˜Oì k. PO„^á„Œè êO`«OÖ’ LѨÙÊ ã¨`庄QÇ Æ ¨ xH˜ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ H˘O_® "≥OHõ@ѨÊÜ∞« º.
1930Ö’ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ ÅO_»<£ #QÆ~O° Ö’ "≥Ú^Œ\˜ ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"Õâßxfl x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. D ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’
89 =∞Ok ÉèÏ~°`« Ñ „ u¨ x^è∞Œ Å∞ áêÖÁæ<åfl~∞° . "≥Ú^Œ\˜ ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"Õâßxfl HÍO„QÔ ãπ áêsì |Ç≤Ï+¨¯iOzOk.
"≥Ú^Œ\˜ ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"ÕâO◊ Ñ Ã o§‰Ωõ =∂~°∞_»∞ ÖËx Ñ Ã o§ =O\˜^x Œ ~å*ËO^ „ Ñ„Œ ™¨ ê^£ "åºMϺxOKå~°∞. LѨÙÊ
ã¨`庄QÆǨÏO „ѨÉèÏ=O`À ÉÁOÉÏ~Ú #QÆ~°OÖ’<Õ 16 #∂Å∞ q∞Å∞¡Å∞ =¸`«|_çáÈÜ«∂~Ú. POˆQ¡Ü«ÚÅ∞
ã¨`庄QÇÆ ¨ Å#∞, L^Œº=∞ HÍ~°∞Å#∞ JÔ~ã¨∞ì KÕã≤ "åi Pã¨∞ÅÎ #∞‰õÄ_® P„Hq õ ∞OK«∞‰õΩ<åfl~∞° . POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ UHõOQÍ
HÍO„Qˆ ãπ áêsì PѶ㠑 ∞¨ ÅÃÑ· ^•_»∞Å∞ KÕã≤ L^Œº=∞HÍ~°∞Å#∞ JÔ~ã¨∞K ì âÕ ß~°∞. L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ 5áÈbãπ ã ¿ + ì # ¨ # ¡ ∞
`«Q∞Æ Åɡ\Ïì~∞° . LѨÙÊ ã¨`庄QÇ Æ Ï¨ O HÍÅOÖ’ 60"ÕÅ =∞Ok L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ JÔ~ã¨∞ì KÕÜ∞« |_®¤~∞° . ã¨∂~°ºã ¿ <£ `«#
J#∞K«~∞° Å`À Hõeã≤ z@ìQÍOQ∑Ö’ PÜ«Ú^Œ Hõ~å‡QÍ~åxH˜ xѨÙÊ Ñ Ã \Ïì~∞° . LѨÙÊ ã¨`庄QÇ Æ Ï¨ HÍÅOÖ’ K«O^ „ ⌠Y ı ~ü
P*Ï^£ `«# J#∞K«~∞° Å`À Hõeã≤ POˆQÜ ¡ Ú « Å#∞ HÍeÛ K«Oáê_»∞. 1931Ö’ QÍOnèr =∞iÜ«Ú Wifi<£ =∞^躌
F_»O|_çHõ [iyOk. D F_»O|_çHõ Ñ „ H¨ Í~°O Wifi<£ LѨÙÊÑ Ã · tã¨∞Î ~°^∞Œ Ì KÕâß_»∞. =∞iÜ«Ú JÔ~ã¨∞ì KÕÜ∞« |_ç#
HÍ~°ºHõ~Åΰ #∞ =keÃÑ\˜ì "åi Pã¨∞ÅÎ #∞ "åiH˜ uiy WKÕÛâß_»∞. 1931Ö’ =∞Ǩ`«‡QÍOnè ~Ô O_»= ~“O_£ >Ë|∞Öò
ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ áêÖÁæ<åfl_∞» . QÍOnè ÉèQí `Æ ã ü O≤ Q∑#∞ HÍáê_»_®xH˜ U=∂„`O« Ñ „ ܨ ∞« uflOK«Ö^ Ë ∞Œ . ~Ô O_»= ~“O_£ >Ë|∞Öò
ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ QÍOnè, =∞Ǩχ^£ Jbl<åfl, ã¨~Àlx <åÜ«Ú_»∞ áêÖÁæ<åfl~∞° . ~Ô O_»= ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’
QÍOnè JOÉË^¯Œ ~üÅ =∞^躌 Jaèá„ êÜ«∞ÉË^•Å∞ =KåÛ~Ú. ~Ô O_»= ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"ÕâO◊ J#O`«~O° ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ ‰õΩ
=zÛ# QÍOnèrx `«# J#∞K«~°∞Å#∞ POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞. ɡOQÍÖò ~å„+¨ìOÖ’ POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ Ãã·xHõ
ѨiáêÅ# x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. 1932Ö’ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ 4 Pi¤<< ≥ Åû£ ∞ *Ïs KÕã≤ XHõ ÅHõ∆ W~°"·≥ "ÕÅ =∞Ok ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ#∞
JÔ~ã¨∞ì KÕã≤ ^•~°∞}OQÍ Ç≤ÏOã≤OKå~°∞. W^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ c<£^•ãπ J#∞ q^•ºiú QÆ=~°fl~ü [#~°Öò *ÏHõ< û £Ñ à ·
ÉÏO|∞^•_ç KÕâß_»∞. =∞iÜ«Ú HÍH˜<å_» #QÆ~O° Ö’ ‰õÄ_® POˆQÜ ¡ Ú « ÅÃÑ· ÉÏO|∞ ^•_»∞Å∞ [iy#q. 1932Ö’
[iy# =¸_»= ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ HÍO„ÔQãπ ã¨Éèí∞ºÅ∞ |Ç≤Ï+¨¯iOKå~°∞. 1932Ö’ POˆQ¡Ü«ÚÅ∞
Hõ=¸º#Öò J"å~°∞# ¤ ∞Ñ „ H¨ \õ O˜ Kå~°∞. 1932Ö’ JOÉè^ Ë ¯Œ ~ü QÍOnè =∞^Œº ѨÙ}Ï F_»O|_çHõ [iyOk. 1933 EÖˇ·
14# QÍOnè LѨÙÊã`¨ 庄QÇ Æ ¨ xfl xeÑ≤"âÕ ß_»∞. QÍOnè LѨÙÊ ã¨`庄QÇ Æ Ï¨ O Ѷe¨ `«OQÍ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ 1935 ã¨OIIÖ’
ÉèÏ~°`« Ñ „ ɨ ∞íè `«fi K«\Ïìxfl Ñ „ "¨ âÕ Ñ Ã◊ \Ïì~∞° . D K«@Oì Ñ „ H¨ Í~°O ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’x a „ \˜+π áêe`« ~å„ëêìÖÖ’ ZxflHÅõ ∞
x~°fiÇ≤ÏOK«|_ç#q. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x J<ÕHõ ~å„ëêìÅÖ’ HÍO„ÔQãπ áêsì"å~°∞ q[Ü«∞O ™êkOz ѨiáêÅ#
á„ ê~°OaOKå~°∞. HÍO„QÔ ãπ áêe`« =ÚYº=∞O„`∞« Å∞ `«=∞ ~å„ëêìÅÖ’ ÉËãH≤ ± q^•º q^•<åxfl Ñ „ "¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì~∞° . =∞iÜ«Ú
HõÅÅ∞ QÆ#fl Q„ Í=∞ ѨOKå~Úf =º=ã¨÷ =∞iÜ«Ú Q„ Í=∞ ã¨fi~å*Ϻxfl q[Ü«∞=O`«O KÕÜ∞« _®xH˜ Ñ „ Ü
¨ ∞« uflOKå~°∞.
1939Ö’ ~Ô O_»= Ñ „ Ñ ¨ O¨ K«ÜÚ « ^ŒOÌ Ö’ [~°‡h, W@b, [áê<£ XHõ"Ñ ·≥ Ù¨ WOQÍ¡O_£, á„ ê¶ <£û =∞~˘Hõ "≥Ñ · Ù¨ # xez
Ü«Ú^•Ìxfl P~°OaèOKå~°∞. 1939Ö’ ÉèÏ~°`« ~å[H©Ü∂ « ÅÖ’ ѨÅ∞‰õΩ|_ç Ñ Ã iyáÈ~Ú# <åÜ«∞‰õΩ_»∞ <Õ`år ã¨∞ÉèÏ+π
K«O^ „ É
Œ ’ãπ. W`«#∞ QÍOnèr J#∞K«~∞° _»∞ J~Ú# Éè’QÆ~åA Ѩ\Ïìaã è `‘ å~å=∞Ü«∞º#∞ F_çOz HÍO„QÔ ãπ áêsìÖ’
u~°∞QÆ∞ÖËx <åÜ«∞‰õΩ_»∞ J~Ú<å_»∞. 1939Ö’ POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl [~°‡h, W@b, [áê<£ ^ÕâßʼnõΩ â◊`„ ∞« =ÙQÍ
Ñ
„ H¨ \õ O˜ zOk. D ã¨OѶ∞¨ @#`À HÍO„QÔ ãπ áêe`« =ÚYº=∞O„`∞« Å`À `«=∞ Ѩ^= Œ ÙʼnõΩ ~år<å=∂ KÕâß~°∞. 1940Ö’
QÍOnè =ºH˜QÎ `Æ « ã¨`庄QÇ Æ ¨ xfl á„ ê~°OaèOKå~°∞. QÍOnè `«~∞° ѨÙ# =ºH˜Q`Æ « ã¨`庄QÇ Æ Ï¨ OÖ’ áêÖÁæ#fl <åÜ«∞‰õΩ_»∞ PKå~°º
q<ÀÉèÉ í Ïè "Õ. 1940 <å\˜H˜ ~Ô O_»= Ñ „ Ñ
¨ O¨ K«ÜÚ « ^ŒOÌ Ö’ [~°‡#¡ KÕuÖ’ ѨÓiÎQÍ F_çOK«|_»¤ ^ÕâO◊ á„ ê<£.û WOQÍ¡O_£
Ñ
„ ^ ¨ •è # =∞O„u q#û\< ˜ £ K«iÛÖò ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ#∞ Ñ „ 㨠# ¨ flO KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ Ñ „ ܨ ∞« uflOz qѶŨ OK≥O^•_»∞. ëê~°fi~ü¤
ÉÏ¡H± áêsìx ™ê÷ÑO≤ z# <Õ`år ã¨∞ÉèÏ+π K«O^ „ ÉŒ ’ãπ 1941Ö’ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ #∞O_ç `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩx [~°‡h ^ÕâßxH˜
áêiáÈÜ«∂_»∞. Ç≤Ï@¡~ü =Ú™Èeq <Õ`årH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« _®xH˜ x~åHõiOK«_O» `À ~°ë꺉õΩ "≥o§# <Õ`år
™êìe<£ ã¨Ç¨Ü«∞O ^ŒHõ¯HõáÈ=_»O`À [áê<£‰õΩ =KåÛ_»∞. 1942 ã¨OII <å\˜H˜ POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ Ô~O_»= „ѨѨOK«
Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ PiúHOõ QÍ Ñ¨`# « O J~Ú<å~°∞. 1942 =∂iÛ 22# H„ É õ ûò ~åÜ«∞ÉèÏ~°O ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ ~åHõ H„ É
õ ûò ~Ô O_»=
Ñ
„ Ñ ¨ O¨ K«ÜÚ « ^ŒOÌ =Úy™êHõ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ ã¨fiÜ«∞O Ñ „ u
¨ ѨuÎ HõeÊ™êÎ#x Ñ „ H¨ \ õ O˜ Kå_»∞. D ã¨OѶ∞¨ @#`À `«$Ñ≤Î
K≥O^Œx QÍOnè H„ É õ ûò ~åÜ«∞ÉÏ~åxfl K≥Åx ¡ ÉϺO‰õΩ‰õΩ ~åÑ≤zÛ# K≥‰Ωõ ¯ =O\˜^x Œ Jaè=i‚OKå_»∞.
H˜fi\ò WO_çÜ∂« L^Œº=∞O 1942 PQÆã∞¨ ì 8 : 1942 PQÆã∞¨ ì 8# HÍO„QÔ ãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ÉÁOÉÏ~Ú #QÆ~O° Ö’ ã¨=∂"Õâ"◊ ∞≥ ÿ
=∞Ǩ`«‡QÍOnè P^èfiŒ ~°ºOÖ’ H˜fi\ò WO_çÜ∂ « L^Œº=∂xfl f~å‡xOKå~°∞. QÍOnè WHõ¯_Õ ''_»∂ P~ü _≥—· — J<Õ x<å^•xfl
WKåÛ_∞» . POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ HÍO„QÔ ãπÖ’x =ÚYº <åÜ«∞‰õΩÅO^Œix JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞. 1857 ã≤áêÜ«∞Å∞ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞
<åÜ«∞‰õΩÅ∞ ÖˉΩõ O_® Ñ „ [¨ Å∞ Uq^ŒOQÍ L^Œº=∞OÖ’ áêÖÁæ<åfl~À J^Õq^ŒOQÍ L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ÖˉΩõ O_®
POˆQÜ ¡ Ú « ÅÃÑ· u~°Q| Æ _®æ~∞° . <Õ`år ã¨∞ÉèÏ+π K«O^ „ ÉŒ ’ãπ ~å*ò aǨi É’ãπ ã¨Ç¨ Ü«∞O`À P*Ï^£ Ç≤ÏO^Œ∞, *Ï*ò#∞
U~åÊ@∞ KÕã∞¨ ‰õΩx [áê<£ "å~°OkOz# ã¨Ç¨ Ü«∞O`À JO_»=∂<£ xM’ÉÏ~ü n=ÙÅ#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞. <Õ`år
ã¨∞ÉèÏ+π K«O„^ŒÉ’ãπ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O "≥Ú^Œ\˜ „Ѩ^•xQÍ JO_»=∂<£ xM’ÉÏ~ü n=ÙÖ’¡ Ѩ^Œq „Ѩ=∂} ã‘fiHÍ~°O
KÕâß~°∞. =ÚYº <åÜ«∞‰õΩÅO`å *ˇÅ· ∞Ö’ LO_»_O» `À J~°∞} Jã¨Ñπ¶ Jb, ã¨∞KÕ`« Hõ$ѨÖÏh =O\˜ <åÜ«∞‰õΩ~åÅ∞
P^èfiŒ ~°ºOÖ’ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ POˆQÜ ¡ Ú
« ÅÃÑ· u~°Q|Æ _®¤~∞° . L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ ~Ô Ö· fiË =º=ã¨#
÷ ∞, `«Ou `«áêÅ =º=ã¨# ÷ ∞,
>ˇeQ„ ÍѶπ =º=ã¨# ÷ ∞ z<åfla# è flO KÕâß~°∞. POˆQÜ ¡ Ú « Å∞ ~Ô O_»∞ <≥ÅÅÖ’¿Ñ H˜fi\ò WO_çÜ∂ « L^Œº=∂xfl ѨÓiÎQÍ
J}˜z"Õâß~°∞. H˜fi\ò WO_çÜ∂ « L^Œº=∞O `˘O^Œ~Q° Í Ñ¨`# « =∞=fi_®xH˜ QÆÅ =ÚYº"≥∞# ÿ HÍ~°}ÏÅ∞. 1. L^Œº=∞HÍ~°∞Å
=∞^躌 ã¨~Ô # · Ñ„ } ¨ ÏoHõ ÖËHáõ È=_»O, 2. =ÚYº"≥∞# ÿ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ JÔ~ã¨∞ì HÍ|_»_O» , 3. ZQÆ∞= `«~Q° u Æ "å~°∞ H˜fi\ò
WO_çÜ∂ « L^Œº=∂xfl ã¨=∞iÌOK«Háõ È=_»O. 4. =Úã≤O¡ Å∞ L^Œº=∂xH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_»_O» . D L^Œº=∞O =Å#
H˘xfl "ÕÅ =∞Ok ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ POˆQÜ ¡ Ú « Å KÕuÖ’ ǨÏ`«º QÍqOK«|_®¤~∞° . 1942 S~Àáê K«i`„ Ö« ’ Pã≤Ü∂ «
YO_»OÖ’ Ѩ`«#=∞=Ù`«∞#fl ^Õâ◊O [áê<£. J"≥∞iHÍ "å~°∞ POˆQ¡Ü«ÚʼnõΩ ã¨Ç¨ÏHõiOK«_»O`À Ô~O_»=
Ñ
„ Ñ
¨ O¨ K«ÜÚ « ^ŒOÌ Ö’ [~°‡h, W\b [áê<£ ѨÓiÎQÍ F_çáÈÜ«∂~Ú. 1945 PQÆã∞¨ ì 18# q=∂# Ñ „ =
¨ ∂^ŒOÖ’
<Õ`år ã¨∞ÉèÏ+π K«O^ „ É Œ ’ãπ =∞~°}O˜ Kå_»∞. ~Ô O_»= Ñ „ Ñ
¨ O¨ K« Ü«Ú^ŒOÌ J#O`«~O° POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ J„Q~Æ å[º Ǩϟ^•#∞
HÀÖ’Ê~Ú =¸_»= ™ê÷<åxH˜ kQÆ*ÏiáÈÜ«∂~°∞. =∞Ǩχ^£ Jb l<åfl ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ "Õ~åÊ@∞Ǩϟ^•#∞ á„ È`«Ç
û Ï≤ Oz
Ñ
„ `¨ º« Hõ∆ K«~º° ʼnõΩ ѨÓ#∞‰õΩ<åfl_∞» . 1945Ö’ SHõº~å[º ã¨q∞u Pq~°ƒq ù OzOk. 1945Ö’ WOQÍ¡O_£Ö’ ÖË|~ü áêsì
<åÜ«∞‰õΩ_≥# · Ǩ\òb Ñ
„ ^
¨ •# =∞O„u JÜ«∂º_»∞. Ǩ\òb ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ ã¨fi`«O`„ O« W=fi_®xH˜ ã¨∞=ÚY`« K«∂áê_»∞.
1946Ö’ HÍa<≥\ò q∞+¨<£ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ =zÛOk. ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ ~å*ϺOQÆ ~°K# « Å∞ á„ ê~°OÉè=
í ∞~Ú<å~Ú.
=Úã≤¡O bQ∑ K«~°ºÅ =Å# ÉèÏ~°`«^Õâßxfl qÉèílOKåÅ<Õ x~°‚Ü«∂xH˜ POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ =KåÛ~°∞. =∞øO\ò ÉèÏ@<£
=∞`«O á„ êuѨkHõ# ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxfl ~Ô O_»∞ =ÚHõ¯Å∞QÍ qÉèl í OKå_»∞.
=∞Ǩ`«‡QÍOnè : [##O 1869 =∞~°}O 1948. =∞Ǩ`«‡QÍOnè rq`«O Ñ Ã · ÉÏQÍ Ñ „ É ¨ Ïè =O K«∂Ñ≤# <å@HÍÅ∞
ã¨`º« ǨÏiâ◊ÛO^ „ ,Œ ÉèHí Îõ Ñ
„ Ǩ Ϩ àϧ^,Œ â„ = ◊ }∞x Hõ^.Œä QÍOnèr P^Œ~≈° á„ êÜ«∞^Õ=Ù_»∞ N~å=Ú_»∞. WOQÍ¡O_£‰Ωõ "≥o§ L#fl`q« ^Œº#∞
JÉèíºã≤OK«=∞x ã¨∂zOz# =ºH˜Î =∂Or^Œ"Õ. WOQÍ¡O_£ "≥à‹§=ÚO^Œ∞ =¸_»∞ "åQÍÌ#∞Å∞ fã¨∞HÀ=∞h
=∞Ǩ`«‡QÍOnè `«eH¡ ˜ K≥ÑÊ≤ # =ºH˜Î ɡ#i˚ ™êfiq∞. ÉÏi+¨~ì ü q^Œº#∞ JÉèºí ã≤OK«_O» Ö’ QÍOnèrH˜ PiúHõ ã¨Ç¨ Ü«∞O
KÕã# ≤ =ºH˜Î =$+¨ÉÏè #O^Œ∞_»∞. 1890Ö’ ÉèÏi+¨~ì ü q^Œº#∞ ѨÓiÎ KÕã# ≤ =∞Ǩ`«∞‡_»∞ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’H˜ Ñ
„ "¨ +
Õ O≤ z
"≥Ú^Œ@ ~å*òHÀ\òÖ’ `«~∞° "å`« ÉÁOÉÏ~ÚÖ’ á„ êH©ã ì ∞¨ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. ÉÁOÉÏ~Ú #QÆ~O° Ö’ QÍOnè ~å*ÏK«O^ „ Œ
J#∞ =ºH˜Î Ñ „ É ¨ Ïè =O =Å# ã¨`º« =Ú, JÇ≤ÏO㨠QÆ∂iÛ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl~∞° . ^•^• J|∞ÌÖÏ¡ HõOÑ Ã h "å~°∞ `«=∞ Hˆ ã¨∞#∞
"åkOK«_®xH˜ QÍOnèx ^ŒH} ∆˜ Ï„ÑH≤¶ ͉õΩ PǨfixOKå~°∞. 1893 U„ÑÖ≤¶ Öò ’ QÍOnè ^ŒH} ∆˜ Ï„ÑH≤¶ ÍÖ’ J_»∞QÆ∞Ñ Ã \Ïì_∞» .
Ñ
„ Ѩ O¨ K«OÖ’ÔHÖÏ¡ #Å¡ *Ïu"å~°∞ *Ïu q=Hõ# ∆ ∞ Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl "å~°∞ ^ŒH∆˜ P„ÑH≤¶ Í. ^ŒH} ∆˜ P„ÑH≤¶ ÍÖ’x ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞
âıfi`« *ÏfÜ«ÚÅ =Å# J<ÕHõ W|ƒO^Œ∞Å#∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl~∞° . 1894 "Õ∞ 22# QÍOnè WO_çÜ∞« <£ ã à @ÖòHÍO„QÔ ãπ
J#∞ ã¨Oã¨# ÷ ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. QÍOnè \ÏÖò™êìÜ∞ü ~°zOz# ''^Œ H˜OQ∑_" » ∞£ PѶπ ^Œ QÍ_£ q`üW<£—— J#∞ Q„ OÆ ^•xfl
K«kq „ѨÉèÏq`«∞_»~Ú<å_»∞ =∞iÜ«Ú *Ï<£ _»ã≤¯<£ ~°zOz# P<£@∞^ŒÖÏãπì J#∞ „QÆO^•xfl ‰õÄ_® K«kq
Ñ
„ É
¨ Ïè q`«∞_»Ü∂ « º_»∞. `«# ÉèÏ"åÅ#∞ Ñ „ K ¨ å~°O KÕÜ∞« _®xH˜ QÍOnè ^ŒH} ∆˜ P„ÑH≤¶ ÍÖ’ Ѷx ≤ H±û J#∞ P„â= ◊ ∂xfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
=∞Ǩ`«‡QÍOnè WO_çÜ∞« <£ FÑ‘xÜ«∞<£ J#∞ Ѩu „ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ z `«# ÉèÏ"åÅ#∞ ^ŒH} ∆˜ P„ÑH≤¶ ÍÖ’ Ñ „ K¨ å~°O KÕâß_»∞.
^ŒH} ∆˜ P„ÑH≤¶ ÍÖ’ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ F@∞ "ÕÜ∂ « ÅO>Ë =¸_»∞ áœO_»∞¡ K≥eO¡ K«=Åã≤ =zÛOk. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ ^ŒH} ∆˜
P„ÑH≤¶ ÍÖ’ ã¨OK«iOKåÅ<åfl QÆ∞iÎOѨ٠HÍ~°∞¤ fã¨∞HÀ"åeû# Ѩiã≤u ÷ U~°Ê_Oç k. QÍOnè L^Œº=∞ Ѷe¨ `«OQÍ POˆQÜ ¡ Ú« Å∞
ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ L#fl J<ÕHõ K«\ÏìÅ#∞ ~°^∞Œ Ì KÕâß~°∞. =∞Ǩ`«∞‡xH˜ ã¨`庄QÇÆ Ï¨ O J#∞ Ѩ^•xfl ã¨∂zOz#
=ºH˜Î =∞^Œ<Ö£ ÏÖò QÍOnè, QÍOnè ^ŒH} ∆˜ P„ÑH≤¶ ÍÖ’ âßOu¿ã# ÖË^• âßOu ã à <· åºxfl U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. QÍOnè ^ŒH} ∆õ
P„ÑH≤¶ ÍÖ’ É’Ü«∞~°‰¡ Ωõ âıfi`« *ÏfÜ«ÚʼnõΩ =∞^躌 [iy# Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ QÍÜ«∞Ѩ_# ç "åiH˜ ã ¿ =Å∞ JOkOKå_»∞. D
ã
¿ =ʼnõΩ QÍ#∞ QÍOnèH˜ POˆQÜ ¡ Ú« Å∞ HÔ [· ~ü-Ç≤Ï-Ç≤ÏO^£ aè~∞° ^Œ∞ WKåÛ~∞° . HÔ [· ~üÇÏ‘ Ç≤ÏO^£ J#QÍ Ç≤ÏO^Œ∂ ^ÕâÑ ◊ Ù¨
ã≤OǨÏO Jx J~°Oú . =∞Ǩ`«‡QÍOnè ã¨`庄QÇ Æ ¨ xfl J#∞Hõ} ∆ O á„ È`«Ç
û Ï≤ Oz# <åÜ«∞‰õΩ_»∞ QÀáêÅHõ$+¨‚ QÀHõÖ.Ë 1912Ö’
QÀHõÖË ^ŒH} ∆˜ P„ÑH≤¶ ÍÖ’ Ѩ~º° \˜Oz ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ Ѩ_∞» `«∞#fl HõëêìÅ QÆ∂iÛ HõÖÏ¡~° K«∂áê_»∞. 1915 [#=i 9#
QÍOnè ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ =KåÛ_∞» . 1915Ö’ QÆ∞[~å`üÖ’ â◊É~íè = ü ∞u P„â= ◊ ∞O ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1916Ö’ cǨ~ü‰Ωõ
K≥Ok# ~år"£ â◊√HÍ¡ =∞Ǩ`«‡ QÍOnèx K«Oáê~°<‰£ Ωõ PǨfixOKå_»∞.
K«Oáê~°<£ L^Œº=∞O : 1916 cǨ~üÖ’x K«Oáê~°<£ á„ êO`«OÖ’ POˆQÜ
¡ Ú
« Å∞ f<£Hu
õ Ü«∂ J#∞ H˘`«Î q^•<åxfl
Ñ
„ "
¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì~∞° . f<£ HõuÜ«∂ J#QÍ cǨ~üÖ’x Ñ
„ f
¨ ~Ô `· ∞« `«=∞ Éè∂
í q∞Ö’ =¸_»= =O`«∞ he =∞O^Œ∞ ѨO@
 "ÕÜ∂ « e. he =∞O^Œ∞ ѨO@ =Å# ~Ô `· ∞« Å∞ J<ÕHõ W|ƒO^Œ∞Å#∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl~∞° . QÍOnè, *ˇ.q. Hõ$ѨÖÏx, ~å*ËO^ „ Ñ„Œ ™¨ ê^£,
=∞Ǩ^Õ"£ ^ÕâßÜü∞ =O\˜ <åÜ«∞‰õΩÅ`À Hõeã≤ K«Oáê~°<£ Ѩ~º° \˜Oz ã¨`庄QÇ Æ Ï¨ O á„ ê~°OaèOKå~°∞. POˆQÜ ¡ Ú « Å∞
á„ ê¶ <£û ™ê¡"∞£ Hõq∞+¨<£ xÜ«∞q∞Oz Hõq∞+¨<£ ã≤áê¶ ~°∞û "Õ∞~°‰Ωõ f<£ HõfÜ«∂ q^•<åxfl ~°^∞Œ K Ì âÕ ß~°∞. D ã¨OѶ∞¨ @#
QÍOnè ™êkOz# `˘eq[Ü«∞O. 1917Ö’ QÍOnè PǨχ^•ÉÏ^£Ö’x #∂Å∞ q∞Å∞¡ =~°¯~°¡ "Õ`# « OÑ Ã OKåÅx
ã¨`庄QÇ Æ Ï¨ O á„ ê~°OaèOz q[Ü«∞O ™êkOKå_»∞. 1918Ö’ QÍOn QÆ∞[~å`üÖ’x Hˆ _® J<Õ á„ êO`«OÖ’ ~Ô `· ∞« Å
~°∞}ÏÅ∞ tã¨∞Î =∂Ѷ‘ KÕ~ÚOK«_®xH˜ ã¨`庄QÇ Æ Ï¨ O KÕã≤ q[Ü«∞O ™êkOKå_»∞. QÍOnx J~°# ú QÆflÑÙ¨ ã¨<åºã≤ Jx
Ñ¿ ~˘¯#fl"å_»∞ Nx"åã¨Kåi. QÍOnèx =∞Ǩ`«∞‡xQÍ Ñ ¿ ~˘¯#fl"å_»∞ ~°gO„^< Œ å^£ \ÏQÆ∂~ü. QÍOnèx *ÏuÑ≤`Q« Í
Ñ¿ ~˘¯#flk ã¨∞ÉèÏ+π K«O^ „ É
Œ ’ãπ. QÍOnè #=r=<£, Ǩi[<£ Ü«∞OQ∑ WO_çÜ∂ « J#∞ Ѩu „ HõÅ∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. QÍOnè
1927, 1929 =∞^躌 ''^Œ ™Èìi PѶπ "≥∞ÿ ZH±Ñ û ~Ô¨ ‡O\ò q`ü @„ ∂`ü—— J#∞ ã‘fiÜ«∞ K«i`„ # « ∞ ~°zOKå_»∞. QÆ∞[~åf
ÉèÏ+¨Ö’ ~åã≤# W Q„ OÆ ^•xfl POQÆÉ ¡ Ïè +¨Ö’H˜ `«~∞° = ˚ ∂ KÕã#≤ QÍOnè HÍ~°º^Œi≈ =∞Ǩ^Õ"£ ^ÕâßÜü∞. QÍOnè rq`«
K«i`„ # « ∞ J#∞"å^ŒO KÕã# ≤ =ºH˜Î N~å=ÚÅ∞. 1940Ö’ QÍOkè Ç≤ÏO^Œ∂ã¨fi~å*ò =∞iÜ«Ú ã¨`庄QÇ Æ Ï¨ W<£ ã¨O`åÑ≤`«
J#∞ Q„ OÆ ^•Å#∞ ~°zOKå_»∞. ÉèÏ~°`^ « âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ Q“`«=∞|∞^Œ∞_ Ì ∞» `«~åfi`« Q˘Ñ¨Ê =ºH˜Î QÍOnè.
"≥∂fÖÏÖò <≥„Ǩ˙ : 1861 [##O. 1931 =∞~°}O. 1916Ö’ "≥∂fÖÏÖò HÍO„QÔ ãπ áêsìÖ’ KÕ~å_»∞. 1919Ö’
WO_çÑà O_≥O\ò J#∞ Ѩu
„ Hõ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1928Ö’ ÉèÏ~°`« *ÏfÜ«∞ HÍO„QÔ ãπ J^躌 ‰õΩ∆ _»∞ J~Ú<å_»∞. "≥∂fÖÏÖò
<≥Ç
„ ˙
¨ 1930Ö’ ™⁄O`« WÅ∞¡ J~Ú# Ñ „ ™¨ ê^Œ Éè=
í <åxfl HÍO„QÔ ãπ áêsìH˜ WKåÛ_∞» .
=∞Ǩχ^£ Jb l<åfl : 1876 [##O 1948 =∞~°}O. W`«_∞» QÀáêÅHõ$+¨‚ QÀ‰õΩÖË =Å¡ Ñ„ ɨ Ïè q`«∞_≥· J~Ú ÉèÏ~°`«
~å[H©Ü∂ « ÅÖ’H˜ Ñ
„ "
¨ t
Õ OKå_»∞. 1916Ö’ W`«#∞ =Úã≤O¡ bQ∑‰Ωõ J^躌 ‰õΩ∆ _»∞ J~Ú<å_»∞. W`«_∞» ǨϟO ~°∂Öò bQ∑
L^Œº=∞OÖ’ =ÚYºáê„`« áÈ+≤OKå_»∞. 1929Ö’ [=ǨÏ~üÖÏÖò <≥Ç „ ï¨ x"ÕkHõ‰Ωõ =ºuˆ~HõOQÍ 14 _ç=∂O_»# ¡ ∞
Ñ
„ É
¨ ∞íè `«fiO =ÚO^Œ∞ LOKå_»∞. 1940 =∂iÛ 20# W`«_∞» Ñ „ `¨ ºÕ Hõ áêH˜™ê÷<£ Ñ≤Å∞Ѩ٠WKåÛ_∞» . =∞Ǩχ^£ Jb l<åfl
Ñ
„ É
¨ Ïè =O =Å# ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ =∞`«O á„ êuѨkH˜# ~Ô O_»∞ =ÚHõ¯Å∞QÍ qÉèl í OK«|_çOk.
CHAPTER - : - QÆ=~°fl~ü [#~°Öò - "≥·„âßÜü∞Å K«i„`«
1773 <å\˜H˜ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ Ö’ ɡOQÍÖò QÆ=~°fl~ü [#~°Öò =º=ã¨÷ J=∞Å∞Ö’ HõÅ^Œ∞. ɡOQÍÖò‰Ωõ z=i QÆ=~°fl~ü "å~üfl
¿ÇÏã≤ìOQ∑û. 1773 Ô~QÆ∞ºÖË\˜OQ∑ K«@ìO „ѨHÍ~°O ɡOQÍÖò QÆ=~°fl~ü =º=ã¨÷ ~°^Œ∞Ì J~Ú ÉˇOQÍÖò QÆ=~°fl~ü [#~°Öò =º=ã¨÷
„áê~°OÉèíO J~ÚºOk. Ô~QÆ∞ºÖË\˜OQ∑ K«@ìO „ѨHÍ~°O ɡOQÍÖò "≥Ú^Œ\˜ QÆ=~°fl~ü [#~°Öò "å~üfl ¿ÇÏã≤ìOQ∑û. ɡOQÍÖò‰õΩ
"≥Ú^Œ\˜ QÆ=~°fl~ü ~å|~üì ÔH¡"£.
"å~üfl Ç¿ Ïã≤Oì Q∑ : 1773 #∞O_ç 1775 =~°‰Ωõ . "å~üÇ ¿û Ïã≤Oì Q∑û ɡOQÍÖòÖ’ ^ŒfiO^Œfi ѨiáêÅ# ~°^∞Œ Ì KÕâß_»∞. 1781
K«@Oì Ñ „ H¨ Í~°O W`«_∞» JkèHÍ~° ÉèÏ+¨QÍ Ñ „ "
¨ âÕ ÑÃ◊ \Ïì_∞» . Ç ¿ Ïã≤Oì Q∑ ã≤qÖò H„ q
˜ ∞#Öò <åºÜ«∞=º==ã¨# ÷ ∞ "Õ~∞° KÕã≤
f~°∞Ê KÕÑ ¿ Ê Ñ¨^uÌŒ á„ ê~°OaèOKå_»∞. "å~üfl Ç
¿ Ïã≤Oì Q∑û Ñ„ u¨ ã¨O=`«~û O° Éè∂ í q∞ tã¨∞Î "ÕÅO "Õã ¿ Ѩ^uÌŒ x á„ ê~°OaèOKå_»∞.
1775 #∞O_ç 1782 =~°‰Ωõ [iy# "≥Ú^Œ\˜ =∞Ǩ~å„+ì¨ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ "å~üfl Ç ¿ Ïã≤Oì Q∑û =ÚYº áê„`« áÈ+≤Oz
=∞Ǩ~å„+µ¨ Åì #∞ ™êÖòÉÏè Üü∞ ã¨OkèH˜ XÑ≤ÊOKå_»∞. 1780 #∞O_ç 1784 =~°‰Ωõ [iy# ~Ô O_»= "≥∞ã ÿ ∂ ¨ ~ü Ü«Ú^ŒOÌ Ö’
"å~üfl Ç
¿ Ïã≤Oì Q∑û =ÚYº áê„`« áÈ+≤Oz \˜ÑÙ¨ Ê ã¨∞ÖÏÎ<# £ ∞ =∞OQÆॠ◊ ~ü ã¨OkèH˜ XÑ≤ÊOKå_»∞. 1784Ö’ ã¨~ü qÅÜ«∞"£∞
*’<£û U+≤Ü«∂\˜H± ™⁄Ãã·\˜ ™ê÷Ѩ#Ö’ "å~üfl ¿ÇÏã≤ìOQ∑û „áÈ`«ûǨÏO ZO`À LOk. "å~üfl ¿ÇÏã≤ìOQ∑‰õΩ QÆÅ aè~°∞^Œ∞ „ѨÉèí∞=Ù.
HÍ~üfl "åºeãπ : 1786 #∞O_ç 1793 =~°‰Ωõ , ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ#∞ #=∞‡x UÔHH· õ QÆ=~°fl~ü [#~°Öò HÍ~üfl "åºeãπ. W`«#∞
ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’ ã≤qÖò ã¨sfiãπ =º=ã¨#
÷ ∞Ñ „ "¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì_∞» . 1793Ö’ âßâ◊fi`« Éè∂í q∞ tã¨∞Î q^•<åxfl Ñ „ "
¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì_∞» .
1790 #∞O_ç 1792 =~°‰Ωõ [iy# =¸_»= "≥∞ã ÿ ∂ ¨ ~ü Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ HÍ~üfl "åºeãπ \˜ÑÙ¨ Ê ã¨∞ÖÏÎ<£ #∞ F_çOz
N~°OQÆÑ@ ¨ } ì O ã¨Ok ^•fi~å ã¨QOÆ "≥∞ã
ÿ ∂¨ ~ü ~å*Ϻxfl P„Hq õ ∞OKå_»∞.
ã¨~ü *Ï<£ â’~ü : (1793 #∞O_ç 1798) =~°‰Ωõ , ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ K«i`„ Ö« ’ UÔHH· õ `«@ã¨÷ QÆ=~°fl~ü [#~°Öò *Ï<£â’~ü. W`«x
ѨiáêÅ# HÍÅOÖ’ JǨχ^£ëê J^•Ìb =∞#=_»∞ [g∞~üëê ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ñ
à · ^ŒO_≥uÎ F_çOѨ|_®¤_∞» .
"≥à◊ã≤¡ (1798 #∞O_ç 1805 ~°=‰õΩ) : 1799Ö’ [iy# <åÅæ= "≥∞ÿã¨∂~°∞ Ü«Ú^ŒÌOÖ’ "≥à◊ã≤¡ \˜Ñ¨ÙÊ ã¨∞ÖÏÎ<£#∞
=kOz "≥∞ã ÿ ∂
¨ ~°∞#∞ P„Hqõ ∞OKå_»∞. 1803, 1805 =~°‰Ωõ [iy# ~Ô O_»= =∞Ǩ~å„+ì¨ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ "≥àã
◊ ¡≤ =∞Ǩ~å„+ì¨
ã¨~åÌ~üÅ#∞ F_çOz ã¨QÆO =∞Ǩ~å„+¨ì#∞ P„Hõq∞OKå_»∞. Ãã·#ºã¨Ç¨ÏHÍ~° Ѩ^ŒÌuÖ’ KÕi# "≥Ú^Œ\˜ K«„Hõ=iÎ
x*ÏOJbMÏ<£ 1798. x*ÏOJbMÏ<£ POˆQ¡Ü«ÚʼnõΩ Hõ_»Ñ¨, Hõ~°∂flÅ∞, J#O`«~°Ñ¨Ù~°O, |àϧi lÖÏ¡Å#∞
ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. g\˜<Õ ^Œ`«Î =∞O_»ÖÏÅ∞ JO\Ï~°∞. Ãã·#º ã¨Ç¨ÏHÍ~° Ѩ^ŒÌuÖ’ =∞Ǩ~å„+¨µìÅ∞ `«O*Ï=Ó~ü
K«H„ =
õ iÎ =∞iÜ«Ú |~°HÑ ± Ó¨ ~ü K«H„ =
õ iÎ a~å~ü K«H„ =
õ ~°∞ÅÎ ∞ KÕ~å~°∞.
*Ï~ü˚ ÉÏ~À¡ (1805 #∞O_ç 1807) : W`«x ѨiáêÅ# HÍÅOÖ’ `«q∞à◊<å_»∞Ö’x "≥Å∂¡~∞° Ö’ ã≤áê~ÚÅ∞ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞
KÕâß~°∞.
ÖÏ~ü¤ XHõ@= q∞O\’ (1807 - 1813 =~°‰Ωõ ) : ÖÏ~ü¤ XHõ@= q∞O\’ ~°OlO`ü ã≤OQ∑`À J=∞$`üã~¨ ü ã¨Okè KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_∞» .
ÉèÏ~°fÜ«∞ q^•º Jaè=$kÌH˘~°HÔ · 1813Ö’ q∞O\’ XHõ ÅHõ∆ ~°∂áêÜ«∞Å#∞ Hˆ \Ï~ÚOKå_»∞.
ÖÏ~ü¤¿ÇÏã≤ìOQ∑û (1813 #∞O_ç 1823 =~°‰õΩ) : W`«_∞» J#∞ã¨iOz# q^•<åxfl ã¨ÉÏè i¤<\Õ ò S™ÈÖË+<¨ £ q^•#O
JO\Ï~°∞ J#QÍ QÀ_»g∞k Ñ≤e¡ q^•#O. Ç ¿ Ïã≤Oì Q∑ 1817 #∞O_ç 1818 [iy# =¸_»= =∞Ǩ~å„+ì¨ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’
=∞Ǩ~å„+¨ìÅ#∞ F_çOz ѨÓiÎQÍ =∞Ǩ~å„+¨ì#∞ P„Hõq∞OKå_»∞. W`«_»∞ ã≤=∂¡ #QÆ~åxfl `«# "Õã¨q q_çQÍ
=∂~°∞Û‰Ωõ <åfl_∞» . Ç
¿ Ïã≤Oì Q∑û |O_®iÅ∞ J<Õ ^•i^ÀÑ≤_ô ^˘OQÆÅ#∞ J}˜z"Õâß_»∞. W`«x ѨiáêÅ# HÍÅOÖ’<Õ
`å=∞ãπ =∞„<À ~åÜ«∞Åã‘=∞ lÖÏ¡Ö’ ~Ô `· åfii Ѩ^u ÌŒ x Ñ
„ "
¨ âÕ Ñ
Ã◊ \Ïì_∞» .
ÖÏ~ü¤ J=∞~ü ¿ÇÏãπì : W`«x HÍÅOÖ’ ã≤áê~ÚÅ∞ 1824Ö’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕâß~°∞. J=∞~üÇ¿ Ïãπì 1824 #∞O_ç 1826
=~°‰Ωõ [iy# "≥Ú^Œ\˜ |~å‡ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ |~å‡Ö’x f~° á„ êO`åÅhfl P„Hq
õ ∞OKå_»∞.
qeÜ«∞"£∞ ɡO\˜OQ∑ (1828 #∞O_ç 1833) : ɡOQÍÖò z=i QÆ=~°fl~ü [#~°ÖQò Í W`«#∞ ѨxKÕâß_»∞. 1833 #∞O_ç
1835 =~°‰Ωõ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ "≥Ú^Œ\˜ QÆ=~°fl~ü [#~°ÖQò Í Ñ¨xKÕâß_»∞. qeÜ«∞"£∞ ɡO\˜OQ∑ ÉèÏ~°fÜ«∞ q∞„`∞« _»∞.
W`«#∞ 1829Ö’ ~å*Ï~å"≥∂‡Ç¨Ï<£~åÜü∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O`À ã¨fã¨ÇϨ QÆ=∞<åxfl ~°^∞Œ Ì KÕâß_»∞. W`«_∞» ^ŒQ∞Æ Öæ ’#∞ ^•i
^ÀÑ≤_ô ^˘OQÆÅ#∞ ã‘¡"≥∞<£ J#∞ JkèHÍi ã¨Ç¨Ü«∞O`À J}˜z"Õâß_»∞. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ Jaè=$kÌ K≥O^•ÅO>Ë
POˆQÜ
¡ ∞« q^Œº J=ã¨~=° ∞x #q∞‡ "Õ∞HÍÖË Hõq∞+¨<‰£ Ωõ xÜ«∞q∞OKå_»∞. "≥∞HÍÖË Hõq∞+¨<£ ã≤áê¶ ~°∞û "Õ∞~°‰Ωõ W`«_∞»
POˆQÜ
¡ ∞« ÉèÏ+¨#∞ 1835Ö’ ~å[ÉÏ+¨QÍ Ñ „ H¨ \õ O˜ Kå_»∞.
ÖÏ~ü¤ JHÍ¡O_£ 1836 #∞O_ç 1842 : ÖÏ~ü¤ JHÍ¡O_£ 1836 #∞O_ç 1842 =~°‰Ωõ [iy# "≥Ú^Œ\˜ JѶ…¨ x™êÎ<£
Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ [iy# JѶ…¨ x™êÎ<Ö£ ’x J<ÕHõ Éè∂
í ÉèÏQÍÅ#∞ P„Hq
õ ∞OK«∞‰õΩ<åfl_∞» . W`«x ѨiáêÅ#HÍÅOÖ’ 1839Ö’
~°Ol`üãO≤ Q∑ =∞~°}O˜ Kå_»∞.
ÖÏ~ü¤ Ǩi¤OQ∑û (1844 #∞O_ç 1848) : Ǩi¤OQ∑û QÀO_»∞ *ÏuÖ’x #~°ÇϨ `«ºÅ#∞ x¿+kOKå_»∞. W`«#∞ 1845-
1846 =~°‰Ωõ [iy# "≥Ú^Œ\˜ ã≤‰Ωõ ¯Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ ã≤‰Ωõ ¯Å#∞ F_çOz ÖÏǨϟ~ü ã¨OkèH˜ XÑ≤ÊOKå_»∞.
ÖÏ~ü¤ _»Ö’›l 1848 #∞O_ç 1856 : 1848-1849 =~°‰Ωõ [iy# ~Ô O_»= ã≤‰Ωõ ¯Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ ã≤‰Ωõ ¯Å#∞ F_çOz
ѨO*ÏÉò ѨÓiÎQÍ P„Hq õ ∞OKå_»∞. ~å[ºã¨OH„ =
õ ∞} ã≤^•ÌO`«O ^•fi~å J<ÕHõ ™ê„=∂*ϺÅ#∞ P„Hq õ ∞OKå_»∞. 1853Ö’
Ô~·ÖËfi =º=ã¨÷#∞, >ˇe„QÍѶπ =º=ã¨÷#∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\ì̃# "å_»∞ _»Ö’›l. _»Ö’fil „ѨÉèí∞`«fi L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ tHõ∆} W=fi_®xH˜
ѨaH¡ ± =~ü¯û _çáê~ü"
ì ∞≥ O\ò#∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. W`«_∞» L`«~Î ° ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’ JuÃÑ^ŒÌ ~À_»∞¤ =∂~åæÅ#∞ xi‡OKå_»∞.
ÖÏ~ü¤ MÏxOQ∑ 1856-1857 : W`« _ » ∞ 1857Ö’ ÉÁOÉÏ~Ú, =∞„ ^ •ãπ , Hõ Å Hõ ` åÎ #QÆ ~ åÅÖ’ =¸_» ∞
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Å#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. W`«x ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ á„ ê~°O|O J~Ú W`«x
HÍÅOÖ’<Õ J}˜z"ÕÜ∞« |_çOk.
"≥·„âßÜü∞Å áêÅ#
ÖÏ~ü¤ MÏxOQ∑ (1858 #∞O_ç 1862) : 1861 WO_çÜ∞« <£ H“xûÖò K«@Oì Ñ„ H¨ Í~°O ÉèÏ~°fÜ«∞ʼnõΩ âßã¨#=∞O_»eÖ’
„Ѩ"Õâ◊O HõeÊOKå~°∞.
ÖÏ~ü¤ ÃãHõO_£ Ze˚<£ 1862 : Ze˚<£ JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# H˘kÌ ~ÀAÖ’¡ÑÓ¨ =∞~°}O˜ Kå_»∞.
ÖÏ~ü¤ _≥xflã¨<£ : W`«#∞ 1862 #∞O_ç 1864 =~°‰Ωõ "≥â„· ßÜü∞QÍ Ñ¨xKÕâß_»∞.
*Ï<£ ÖÏÔ~fi<£û 1864 #∞O_ç 1869 : W`«x P^èŒfi~°ºOÖ’ =∞„^•ãπ, ÉÁOÉÏ~Ú, HõÅHõ`åÎ #QÆ~°OÖ’ =¸_»∞ ÃÇ·Ï
HÀ~°∞Åì ∞ ™ê÷ÑO≤ K«|_ç#q.
ÖÏ~ü¤ =∞Ü≥∂º 1869 #∞O_ç 1872 : 1870Ö’ ~å„ëêìÅ∞, Hˆ O„^•Å É_≥\˚ #ò ∞ "Õ~∞° KÕâß~°∞. 1872Ö’ ÖÏ~ü¤ "≥∞Ü≥∂º
JO_»=∂<£ xM’ÉÏ~ü n=ÙÅÖ’ ǨÏ`«ºQÍqOK«|_®¤_∞» . ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ KÕuÖ’ [<åÉèÏ ÖˇH¯õ Å ã
¿ Hõ~}
° KÕã#
≤ "å_»∞
ÖÏ~ü¤ =∞Ü≥∂º.
ÖÏ~ü¤ <å~ü¤„É’ : W`«#∞ 1872 #∞O_ç 1875 =~°‰Ωõ "≥â„· ßÜü∞QÍ Ñ¨xKÕâß_»∞. W`«x ѨiáêÅ# HÍÅOÖ’ WOQÍ¡O_£
~åA U_»= Z_»fi~ü¤ ÉèÏ~°`^
« âÕ ßxfl ã¨O^Œi≈OKå_»∞.
ÖÏ~ü¤ e@ì<£ 1876 #∞O_ç 1880 =~°‰õΩ : e@ì<£ ÉèÏ~°fÜ«∞ Ѩu„ HõÅ#∞ x¿+kã¨∂Î K«@Oì KÕâß_»∞. 1877Ö’ WOQÍ¡O_£
~å}˜ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ Ö’ ^Œ~åƒ~ü x~°fiÇ≤ÏOzOk. D ^Œ~åƒ~Öü ’ WOQÍ¡O_£ ~å}˜ ÉèÏ~°`^
« âÕ Ñ
◊ Ù¨ =∞Ǩ~å}˜ Jx a~°∞^Œ∞
á⁄OkOk.
ÖÏ~ü¤ i|ƒ<£ 1880 - 1884 =~°‰õΩ : 1881Ö’ i|ƒ<£ "≥Ú^Œ@ á¶êºHõìs K«\Ïìxfl „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\Ïì_»∞ D K«\Ïìxfl
ÉÏÅHÍi‡‰õΩʼnõΩ, ã „ ÅΑ ‰õΩ J<ÕHõ J=HÍâßÅ∞ HõeÊOKå_»∞. 1881F W`«x P^èfiŒ ~°ºOÖ’ [<åÉèÏ ÖˇH¯õ Å ã¿ Hõ~} °
âß„ãÜ Î‘ ∞« OQÍ x~°fiÇ≤ÏOK«|_çOk. 1881Ö’ a „ \©+π áêe`« [<åÉèÏ 254 q∞eÜ«∞#∞¡. 1882Ö’ i|ƒ<£ ™ê÷xHõ
ã¨fiѨiáêÅ# K«@Oì KÕâß_»∞. i|ƒ<‰£ Ωõ QÆÅ a~°∞^Œ∞ ™ê÷xHõ ã¨fiѨiáêÅ# Ñ≤`å=∞Ǩï_»∞. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ q^•ºaè=$kÌ
H˘~°HÔ · 1882 ã¨OIIÖÁ ǨÏO@~ü Hõq∞+¨<# £ ∞ xÜ«∞q∞Oz#"å_»∞ ÖÏ~ü¤ i|ƒ<.£ 1883Ö’ WŃ~ìü aÅ∞¡#∞ Ñ „ "
¨ âÕ Ñ
Ã◊ \˜ì
POˆQÜ ¡ Ú « Å #∞O_ç =ºuˆ~Hõ`« Z^Œ∞~˘¯x `«# Ѩ^q Œ H˜ ~år<å=∂ KÕã≤ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ #∞O_ç "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
ÖÏ~ü¤ _»Ñ¶≤Öò 1884 - 1888 : 1885Ö’ U.*Ë. Ǩ˙º"£∞ P^èfiŒ ~°ºOÖ’ _»|∂¡º.ã≤. ɡ#i˚ J^躌 Hõ`∆ #« ÉèÏ~°fÜ«∞ *ÏfÜ«∞
HÍO„QÔ ãπ U~åÊ@~ÚºOk. _»ÑÖ≤¶ ò ~Ô O_»= ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ áêÖÁæ#fl HÍO„QÔ ãπ <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ qO^Œ∞ WKåÛ_∞» .
ÖÏ~ü¤ÖÏ<£û _Ò<£û, (1888 #∞O_ç 1894 =~°‰õΩ) : W`«_∞» 1891Ö’ á¶êºHõsì K«\Ïìxfl KÕâß_»∞ 1892 WO_çÜ∞« <£
H“xûÅ PH±ì Ñ„ H¨ Í~°O ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ âßã¨# =∞O_»eÖ’ Z‰õΩ¯= =∞OkH˜ ã¨Éºíè `«fiO JOkOK«|_ç#k. 1893
ã¨OIIÖ’ ÉèÏ~°`ü PѶ…¨ x™êÎ<£ =∞^躌 xÜ«∞O„`}
« ~ˆ Y#∞ QÆ∞iÎOK«_®xH˜ _»∞º~åO_£ Hõg∞+¨<‰£ Ωõ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞.
ÖÏ~ü¤ Ze˚<£ : W`«x HÍÅOÖ’ 1897Ö’ W^Œ~Ì ∞° a„ \˜+π JkèHÍ~°∞Å∞ ѨÙ}Ï #QÆ~O° Ö’ HÍeÛ K«OѨ|_®¤~∞° .
ÖÏ~ü¤ Hõ~°̊<£ (1899 #∞O_ç 1905 =~°‰õΩ) : 1902 ã¨OII Hõ~<˚° £ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞Å J^躌 Ü«∞#O H˘~°HÔ · `å=∞ãπ ~ˆ ÖòQˆ
P^èfiŒ ~°ºOÖ’ Hõq∞\©x xÜ«∞q∞OKå_»∞. Hõ~< ˚° £ 1904 ã¨OII qâ◊fi q^•ºÅÜ«∞ K«@Oì =∞iÜ«Ú Ñ¨Ù~å=ã¨∞Î K«\Ïìxfl
KÕâß_»∞. Hõ~< ˚° £ aǨ~üÖ’x Ѩәê á„ êO`«OÖ’ =º=™êÜ«∞ Ѩiâ’^Œ#âßÅ#∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. 1905Ö’ ɡOQÍÖò#∞
qÉèílOKå_»∞.
ÖÏ~ü¤q∞O\’ (1905 #∞O_ç 1910) : 1905Ö’ =O^Õ=∂`«~O° L^Œº=∞O =∞iÜ«Ú ã¨fi^Õj L^Œº=∞O "≥Ú^ŒÖO·ˇ k.
1906Ö’ PQÆMÏ<£, ã¨b=ÚÖÏ¡ P^èfiŒ ~°ºOÖ’ =Úã≤O¡ bQ∑ ™ê÷ÑO≤ K«|_çOk. 1907Ö’ [iy# ã¨∂~°`ü ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’
HÍO„QÔ ãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ q∞`«"å^Œ∞Å∞, Ju"å^Œ∞Å∞QÍ peáÈÜ«∂~°∞. 1908Ö’ ~å[„^ÀǨÏO <Õ~O° Ñà · uÅH± JÔ~ã¨∞ì
KÕÜ∞« |_®¤_∞» . 1909Ö’ q∞O\’=∂ˆ~¡ ã¨O㨯~°}Å∞ Ñ „ "¨ âÕ Ñ
Ã◊ @ì|_®¤~Ú.
ÖÏ~ü¤ Ǩi¤OKü 1910 - 1916 : 1911Ö’ WOQÍ¡O_£ K«H„ =õ iÎ S^Œ= *Ï~ü˚ J`«x ÉèÏ~°º "≥∞ÖË ÉèÏ~°`^« âÕ ßxH˜ =zÛ
^Œ~åƒ~ü x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. 1911Ö’ 5= *Ï~ü˚ ɡOQÍÖò qÉè[í ##∞ ~°^∞Œ Ì KÕã≤ ÉèÏ~°`^
« âÕ ◊ ~å[^•xx HõÅHõ`åÎ #∞O_ç
_çbH¡ ˜ =∂~åÛ~∞° . 1915Ö’ QÍOnè ^ŒH}
∆˜ P„ÑH≤¶ Í #∞O_ç ÉèÏ~°`^
« âÕ ßxH˜ =KåÛ_∞» . 1915Ö’ QÀáêÅHõ$+¨‚ QÀHõÖË
=∞~°}˜OKå_»∞.
ÖÏ~ü¤ KÕ"£∞ûѶ¨~ü¤ 1916 - 1921 : W`«x ѨiáêÅ# HÍÅOÖ’ 1916 U„ÑÖ≤ Öò ’ ÉèÏÅQÆOQÍ^Œ~ü uÅH± =∞Ǩ~å„+ì¨
ǨϟO~°∂Öò bQ∑ L^Œº=∂xfl „áê~°OaèOzOk. W`«x ѨiáêÅ# HÍÅOÖ’<Õ =∞Ǩ`«‡QÍOnè K«Oáê~°<£ KÕ_®
JǨχ^£#QÆ~Öü ’ [iy# ~Ô `· ∞« áÈ~å@OÖ’ áêÖÁæx q[Ü«∞O ™êkOKå_»∞. 1917Ö’ =∂O\˜OQ∑ Ñ „ H¨ @
õ # "≥Å∞=_çOk.
1919Ö’ ~“Å`ü K«@Oì , 1919 U„ÑÖ≤ ò 13# [eÜ«∞<£"åÖÏ ÉÏQ∑ ^Œ∞~°O`«O, 1920Ö’ uÅH± =∞~°}O, 1920
<åQÆÑÓ¨ ~ü ã¨=∂"ÕâO◊ x~°Ü ‚ ∞« O Ñ
„ H¨ Í~°O ã¨Ç¨ Ü«∞x~åHõ~}
° L^Œº=∞O á„ ê~°OÉè=
í ∞~ÚºOk.
ÖÏ~ü¤ s_çOQ∑ 1921 - 1926 : 1922 Ѷ|„≤ =i 5# KÒsKÒ~å ã¨OѶ∞¨ @# ã¨Ç¨ Ü«∞x~åHõ~}° L^Œº=∞O. 1922
ã¨OI7Ö’ z`«~Î O° [<£, "≥∞fÖÏÖò <≥Ç„ ˙
¨ QÍOnèx =ºuˆ~H˜Oz ã¨fi~å[º áêsìx ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. 1925Ö’ P~ü.Ü«∞ãπ.Ü«∞ãπ.
~å„+Ü
ì‘ ∞« ã¨fiÜ«∞O ã
¿ "å ã¨Oã¨÷ U~åÊ>Oÿˇ k. 1925Ö’ Hõ=¸ºx+¨µì áêsì ™ê÷ÑO≤ K«|_çOk.
ÖÏ~ü¤ Wifi<£ (1926 - 1931 =~°‰õΩ) : W`«xH˜ QÆÅ aè~°∞^Œ∞ „H˜+≤ìÜ«∞<£ "≥·„âßÜü∞. 1927Ö’ ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ Ãã·=∞<£
Hõq∞+¨<£ =zÛOk. 1927Ö’ PÖò WO_çÜ«∂ ¿ãì\ò ёѨÙÖò HÍ#ÊùÔ~<£û U~åÊ>ÿ̌Ok. D ã¨=∂"ÕâßxH˜ J^茺‰õ∆Ω_»∞
[=ǨÏ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙. 1928Ö’ <≥„Ǩ˙ iáÈ~üì ã¨=∞iÊOK«|_çOk. 1928Ö’ =∞Ǩχ^£ Jb l<åfl iáÈ~°∞ì
ã¨=∞iÊOK«|_çOk. 1929Ö’ ѨÓ~°‚ã¨fi~å*ò f~å‡#O KÕÜ«∞|_çOk. 1930 =∂iÛ 12# QÍOnè ^ŒO_»Ü«∂„`«
á„ ê~°OaèOKå_»∞. 1930 U„ÑÖ≤ ò 6# QÍOnè âßã¨<åxfl LÅ¡Ñ∞≤¶ Oz LѨÙÊ `«Ü∂ « s KÕâß_»∞. 1930 "≥Ú^Œ\˜ ~“O_£
>Ë|∞Öò ã¨=∂"ÕâO◊ U~åÊ@∂Ok. 1931 ÅO_»<Ö£ ’ [iy# ~Ô O_»= ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"ÕâßxH˜ QÍOnè Ǩ[~°∞
JÜ«∂º_»∞. 1931 QÍOnè Zifi<£ F_»O|_çHõ [iyOk. 1932 =¸_»= ~“O_£ >Ë|∞Öò ã¨=∂"ÕâO◊ ÖÏ~ü¤ "≥eO¤ Q∑
@<£ J^躌 Hõ`∆ #« U~åÊ>Oÿˇ k. 1932 QÍOnè JOÉË^¯Œ ~ü =∞^躌 ѨÓ}Ï F_»O|_çHõ [iyOk. 1932 Hõ=¸º#Öò
J"å~°∞¤ Ñ
„ H¨ \õ O˜ K«|_çOk. 1933 LѨÙÊ ã¨`庄QÇ
Æ Ï¨ O xeÑ≤"Ü
Õ ∞« |_çOk. 1935 ÉèÏ~°`« Ñ
„ É
¨ ∞íè `«fi K«@Oì KÕÜ∞« |_»k
¤ .
eOQ∑e`üQÀ (1936 - 1943 =~°‰õΩ) : 1937Ö’ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’x J<ÕHõ ~å„ëêì\’ HÍO„QÔ ãπ Ñ„ ɨ ∞íè `åfiÅ∞ U~åÊ>#ÿˇ q.
HÍO„QÔ ãπ =ÚYº=∞O„`∞« Å∞ QÍOnè HõÅÅ∞ Hõ#fl Éèã Ë H≤ ± q^•ºq^•<åxfl Q„ Í=∞ ã¨fi~å*Ϻxfl `«=∞ ~å„ëêìÅÖ’ Ñ „ K ¨ å~°O
KÕâß~°∞. 1939Ö’ Ô~O_»= „ѨѨOK«Ü«Ú^ŒÌO „áê~°OÉèí=∞~ÚOk. POˆQ¡Ü«ÚÅ∞ ÉèÏ~°`«^Õâßxfl [~°‡hH©, W@bH©
â◊„`«∞~å[ºOQÍ „ѨHõ\˜OKå~°∞. D ã¨OѶ¨∞@#`À HÍO„ÔQãπ áêsì =ÚYº=∞O„`«∞Å∞ `«=∞ Ѩ^Œ=ÙʼnõΩ ~år<å=∂
KÕâß~°∞.1940Ö’ Ñ „ `¨ ºÕ Hõ áêH˜™ê÷<£ q"å^ŒO á„ ê~°OÉè= í ∞~ÚOk. 1941Ö’ ÉèÏ~°`^ « âÕ O◊ #∞O_ç ã¨∞ÉèÏ+π K«O^ „ ÉŒ ’ãπ
Ѩ~åi JÜ«∂º_»∞. 1942Ö’ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ H„ ɘ ûò ~åÜ«∞ÉèÏ~°O =zÛOk. 1942Ö’ H˜fi\ò WO_çÜ∂ « L^Œº=∞O
á„ ê~°OÉè=í ∞~ÚOk. 1942 <Õ`år ã¨∞ÉèÏ+π K«O^ „ É Œ ’ãπ P^èfiŒ ~°ºOÖ’ P*Ï^£ Ç≤ÏO^Œ∂ ᶜ*ò ã
à x
· ‰õΩÅ∞ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ñ
à ·
^•_ç KÕâß~°∞.
ÖÏ~ü¤ "Õ"ÕÖò 1943 - 1947 : ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ qÉè[í # QÆ∂iÛ ~å[QÀáêÅKås XHõ á¶ê~°∞‡ÖÏ `«Ü∂« ~°∞ KÕâß~°∞. 1945
ã¨OIIÖ’ "Õ"ÖÕ ò Ñ
„ }
¨ ÏeHõ Ñ„ H¨ \
õ O˜ K«|_çOk. 1946Ö’ ÉÁOÉÏ~Ú #QÆ~O° Ö’ ÉèÏ~°`« <ÒHõ^àŒ O◊ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕãO≤ k.
1946Ö’ ÉèÏ~°`^ « âÕ ßxH˜ Hͺa<≥\ò ~åÜ«∞ÉÏ~°O =zÛOk. 1946 PQÆã∞¨ ì 17# =Úã≤O¡ Ñ „ `¨ º« Hõ∆ K«~åºk#O Ñ≤Å∞ѨÙ
xzÛOk.
"≥∂O\ò ÉèÏ@<£ : 1947 =∂iÛ #∞O_ç PQÆã¨∞ì =~°‰õΩ : "≥∂O\ò ÉÏ@<£ PQÆã¨∞ì 14# áêH˜™ê÷<£‰õΩ =∞~°∞ã¨\˜~ÀA
ÉèÏ~°`^
« âÕ ß#H˜ ã¨fi`«O`„ º« O WzÛ ÉèÏ~°`^
« âÕ O◊ #∞Oz "≥o§áÈÜ«∂~°∞.
--- The End ---