Klasifikacija Otpada Beograd PDF

Univerzitet u Novom Sadu
Fakultet tehničkih nauka

Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine
Utvrđivanje sastava otpada i procene količine u cilju definisanja

strategije upravljanja sekundarnim sirovinama u sklopu održivog
razvoja Republike Srbije
Novi Sad, jun 2009.

„Utvrđivanje sastava otpada i procene količine u cilju definisanja strategije upravljanja sekundarnim
Izveštaj-jun 2009.
sirovinama u sklopu održivog razvoja Republike Srbije“
Projekat „Utvrđivanje sastava otpada i procene količine u cilju definisanja strategije upravljanja
sekundarnim sirovinama u sklopu održivog razvoja Republike Srbije“, realizovali su zaposleni
na Departmanu za inženjerstvo zaštite životne sredine Fakulteta tehničkih nauka u Novom
Sadu, kao i ostali eminentni stručnjaci iz ove oblasti.
Učesnici na projektu:
Doc. dr Goran Vujić – Rukovodilac projekta
mr Dejan Ubavin
dipl. ing Bojan Batinić
Prof. emeritus Mirjana-Vojinović Miloradov
mr Dragana Štrbac
mr Branka Gvozdenac
dipl. ing Nemanja Stanisavljević
dipl. ing Dušan Milovanović
dipl. ing Dragan Adamović
dipl. ing Slobodan Bačlić
dipl. ing Aleksandar Dvornić
Učestvovali u izradi metodologije:

Prof. dr Jelena Kijurski, mr Radovan Milosavljević, dipl. ing Danijela Miković, Vladica
Dragosavljević, Doc. dr Miodrag Stević, Doc. dr Branka Nakomčić, Prof. dr Slobodan Krnjetin, mr
Laslo Poljak i Ivan Nešković.
FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 2

Izveštaj-jun 2009.
SADRŽAJ
1.0 UVOD 4
2.0 OPIS METODOLOGIJE ZA PROCENU GENERISANIH KOLIČINA I UTVRĐIVANJA
MORFOLOŠKOG SASTAVA KOMUNALNOG OTPADA U REPUBLICI SRBIJI 6
2.1 MERENJE GENERISANIH KOLIČINA OTPADA U OPŠTINI U PERIODU OD 7 DANA 6
2.2 UTVRĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA KOMUNALNOG OTPADA 9
3.0. ANALIZA OPŠTINA U REPUBLICI SRBIJI 13
3.1RELEVANTNI PODACI IZABRANIH OPŠTINA 14
4.0 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE OTPADA ZA DESET OPŠTINA NA PODRUČJU REPUBLIKE
SRBIJE NASTALE U PERIODU OD 7 DANA 30
4.1 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU INĐIJA 31
4.2 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU SOMBOR 32
4.3 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU NOVI KNEŽEVAC 33
4.4 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU ŠABAC 33
4.5 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU TOPOLA 34
4.6 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU KRAGUJEVAC 34
4.7 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU BOR 36
4.8 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU NIŠ 36
4.9 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU NOVI SAD 37
4.10 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE GENERISANOG OTPADA ZA OPŠTINU BEOGRAD 38
5.0 UTVRĐIVANJE MOFROLOŠKOG SASTAVA OTPADA U OPŠTINAMA REPUBLIKE SRBIJE40
5.1 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU INĐIJA 41
5.2 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU SOMBOR 45
5.3 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU NOVI KNEŽEVAC 48
5.4 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU ŠABAC 50
5.5 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU TOPOLA 52
5.6 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU KRAGUJEVAC 54
5.7 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU BOR 56
5.8 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU NIŠ 58
5.9 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU NOVI SAD 60
5.10 ODREĐIVANJE MORFOLOŠKOG SASTAVA OTPADA ZA OPŠTINU BEOGRAD 62
6.0 REKAPITULACIJA REZULTATA DOBIJENIH U OKVIRU PROJEKTA 64
7.0 ZAKLJUČAK 71

Izveštaj-jun 2009.
1.0 UVOD
Postojeće stanje u opštinama Srbije karakterisali su do sada nepouzdani i nepotpuni podaci o

količini i sastavu komunalnog otpada. U većini lokalnih samouprava raspoloživi podaci su
zastareli, ali se i dalje koriste kao pouzdan indikator pri izradi lokalnih i regionalnih planova
upravljanja otpadom. . Iz tog razloga, opštine u našoj zemlji pokušavaju da nadoknade
izgubljeno vreme, a tema upravljanja otpadom postaje jedna od najvažnijih tema u oblasti
životne sredine. Osim toga, oseća se sve veća potreba za znanjem i podacima o komunalnom
otpadu, koji su neophodni pri izradi lokalnih i regionalnih planova upravljanja otpadom, kao i
za određivanje dugoročnih ciljeva i racionalnog i održivog upravljanja otpadom na nacionalnom
nivou.. Zbog toga je, utvrđivanje količine i sastava otpada, usvajanje tih rezulata i njihovo
proglašavanje zvaničnim od strane nacionalne institucije od krucijalne važnosti za strateške
odluke u oblasti upravljanja otpadom u Republici Srbiji.
Rastuće potrebe kako na lokalnom, tako i na nacionalnom tj. međunarodnom nivou za tačnim i
komparativnim podacima o količinama i sastavu otpada su praktično prouzrokovali
neophodnost izrade jednog ovakvog projekta kojim se prvi put u Srbiji konkretnim koracima
došlo do relevantnih podataka. Za potrebu izrade ovog elaborata izabrano je deset
reprezentativnih opština na teritoriji Republike Srbije na čijim lokacijama se vršila analiza
otpada. Na osnovu ekonomske razvijenosti i teritorijalnog rasporeda odlučeno je da se
posmatraju sledeće opštine: Inđija, Novi Sad, Sombor, Novi Kneževac, Kragujevac, Bor, Topola,
Šabac, Beograd i Niš.
Metodologija za procenu generisanih količina i sastava komunalnog otpada koja je korišćena,
rezultat je analiza iskustava zemalja članica EU i predložena je kao zvanična metoda pod
nazivom S.W.A.-Tool (Development of a Methodological Tool to enhance the Precision &
Comparability of Solid Waste Analysis Data). Cilj njenog razvoja je povećanje preciznosti i
uporedljivosti podataka o komunalnom otpadu na nivou Evrope.
Metodologija se sastoji iz dva segmenta. Prvi segment je da se izvršiti procena generisanih
količina komunalnog otpada u odabranim opštinama Srbije, tako što se u periodu od sedam
dana mere količine komunalnog otpada pre njegovog odlaganja na deponije. Drugi korak
predstavlja uzorkovanje i analizu morfološkog sastava otpada za referentne opštine u skladu sa
definisanim katalogom za razvrstavanje otpada. Na ovaj način opštine sa pripadajućim reonima
imaće jasan uvid u količine generisanog otpada na svojoj teritoriji, kao i strukturu tog otpada.
Takođe, opštine su reprezentativne u smislu da se korišćenjem adekvatnih statističkih
instrumenata dobijeni podaci mogu projektovati na nivo Republike.
Utvrđivanje količina i sastava otpada u skladu je sa izradom lokalnih, regionalnih i nacionalnih
planova koji proizilaze iz Zakona o upravljanju otpadom. Direktan uticaj i doprinos ovog
projekta ogleda se u sledećim stavovima ovog Zakona:
• očekivane vrste, količine i poreklo ukupnog otpada na teritoriji;
• očekivane vrste, količine i poreklo otpada koji će biti iskorišćen ili odložen u okviru
teritorije obuhvaćene planom;

Izveštaj-jun 2009.
• očekivane vrste, količine i poreklo otpada koji će se otpremiti u druge jedinice lokalne
samouprave;
• ciljeve koje treba ostvariti u pogledu ponovne upotrebe i reciklaže otpada u oblasti
koja je obuhvaćena planom;
• program sakupljanja otpada iz domaćinstva;
• predloge za ponovnu upotrebu i reciklažu komponenata komunalnog otpada;
• program smanjenja količina biorazgradivog i ambalažnog otpada u komunalnom
otpadu;
• program razvijanja javne svesti o upravljanju otpadom;
• mogućnosti saradnje između dve ili više jedinica lokalne samouprave;
• druge podatke, ciljeve i mere od značaja za efikasno upravljanje otpadom.
Slika 1.1 Lokacije referentnih opština

Izveštaj-jun 2009.
2.0 OPIS METODOLOGIJE ZA PROCENU GENERISANIH KOLIČINA I

UTVRĐIVANJA MORFOLOŠKOG SASTAVA KOMUNALNOG OTPADA U
REPUBLICI SRBIJI
Velika je raznolikost metodologija koje se koriste u cilju određivanja količina i sastava otpada, a
posebno kada se uzmu u obzir manje varijacije. Svaka od njih ima prednosti i nedostatke i
potrebno je odabrati onaj model koji je najprimenljiviji za date uslove. Metodologija koja se
koristila u okviru ovog projekta proistekla je na osnovu sagledavanja i analize metodologija i
iskustava u državama članicama EU, koju je Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine,
Fakulteta Tehničkih Nauka iz Novog Sada u saradnji sa domaćim stručnjacima iz ove oblasti
učinio primenljivom za uslove u Srbiji.
Sama metodologija se sastoji iz dva segmenta. Prvi segment jeste da se izvršiti procena
generisanih količina komunalnog (kućnog) otpada u odabranim opštinama Srbije. Drugi korak
predstavlja uzorkovanje i analizu morfološkog sastava otpada za referentne opštine.
Dobijeni podaci će pomoći lokalnoj samoupravi da efikasnije vrše tretman i upravljanje ovom
vrstom otpada. Rezultati analiza po opštinama sagledani zbirno i statistički uprosečeni daće
jasniju sliku o količini i tokovima otpada na nivou Republike.
2.1 Merenje generisanih količina otpada u opštini u periodu od 7 dana
Prvi korak dakle, u cilju ove studije, jeste da se u dogovoru sa komunalnim preduzećima u
okviru opština izvrši ukupno merenje mase komunalnog otpada generisanog u periodu od
jedne sedmice. Samo merenje vrši se tako, što se prvo izmeri tara težina svih kamiona koji vrše
sakupljanje otpada u okviru opštine, odnosno pre izlaska na teren i sakupljanja smeća. Ovo
merenje je dovoljno izvršiti jedanput.
Slika 2.1 Prikaz redovnog sakupljanja otpada u svim delovima opštine

Izveštaj-jun 2009.
Potom se vrši merenje istih kamiona kada obavljaju svoje redovne rute u sakupljanju otpada i
kada su punog kapaciteta (bruto težina). Sva merenja se vrše na kolskim vagama i treba
napomenuti da većina komunalnih preduzeća nema svoje kolske vage na ulazu u deponiju, te je
potrebno organizovati merenje mase kamiona na nekim drugim lokacijama, odnosno uz pomoć
drugih privrednih subjekata u okviru opštine koji imaju pomenute vage. Kao što je već rečeno,
merenja se vrše tokom jedne sedmice, iz prostog razloga jer komunalna preduzeća u našoj
zemlji u najvećem broju slučajeva za taj period obuhvate pružanje usluga odvoženja otpada za
svako domaćinstvo u opštini.
Dakle, ključne stavke pomenutog procesa utvrđivanja generisanih količina komunalnog otpada,
mogu da se predstave sledećim stavkama:
- Obezbediti sve potrebne uslove za merenje mase nastalog komunalnog otpada (kolska
vaga, nadzor pri merenju, zapisivanje rezultata itd.)
- Merenje punih kamiona vrši se na kolskim vagama
- Ukoliko JKP ne poseduje kolsku vagu, potrebno je obezbediti uslove za merenje
kamiona na kolskim vagama kod drugih privrednih subjekata u okviru opštine
- Prvo se određuje masa praznih kamiona (tara težina). Mernje praznih kamiona se vrši
jednokratno
- Kamioni sakupljanju otpad u skladu sa svojim redovnim rutama , po svom ustaljenom
programu
- Kada je kamion napunjen do svog punog kapaciteta, odvozi se na lokaciju gde se nalazi
kolska vaga
- Vrši se merenje bruto težine i zapisivanje podataka na posebnom obrascu
- Obrazac sadrži datum merenja kamiona, njegovu tara težinu i bruto težine dobijene
merenjem datog kamiona u tom danu
- Nakon izvršenog merenja i zapisivanja podataka, kamion se odvozi na deponiju vrši
odlaganje otpada
- Kamion zatim nastavlja sakupljanje otpada po predviđenom rasporedu, a ciklus
merenja se ponavlja po prethodnim koracima, sve dok kamion ne obavi sakupljanje
otpada sa svih lokacija koje su predviđene dnevnim rasporedom
- Na isti način i po istoj proceduri, vrši se merenje masa svih kamiona koji sakupljaju
otpad tog dana
- Merenje mase komunalnog otpada vrši se u periodu od 7 dana
Dobijeni podaci se zapisuju (primer, tabela 2.1.) a prostim oduzimanjem bruto od tara težine,
dobija se neto težina sakupljenog otpada, koja i jeste od interesa za dalju analizu. Sakupljen
otpad se potom odlaže na deponiju, a postupak se ponavlja sve dok svaki kamion ne završi
predviđeno sakupljanje, merenje i odlaganje otpada za taj dan po redovnom rasporedu
sakupljanja u okviru komunalnih usluga u datoj opštini.

Izveštaj-jun 2009.
Tabela 2.1 Primer merenja i zapisivanja količine sakupljenog otpada na teritoriji opštine Sombor
Tara težina (prazan kamion) u UKUPNO prikupljeno smeće
Datum Neto težina otpada u tonama
tonama. (neto) u tonama
11,560 13,940 7,120 2,900
11,560 13,940 5,200 8,420
07.07.08.
11,920 11,920 6,780 7,420 47,580
ponedeljak
10,920 2,940
10,940 6,800
10,340 11,620 7,460 0,520
9,660 10,640 4,600 6,140
08.07.08.
10,220 9,780 8,540 5,340 60,260
utorak
10,460 11,760 3,340 11,020
10,320 12,580 6,960 6,340
11,500 14,080 3,340 9,220
11,520 11,060 7,180 7,520
09.07.08. sreda 11,920 11,160 3,980 6,680 56,500
11,920 11,660 7,360 2,700
15,200 11,900 1,100 7,420
14,840 10,980 2,820 2,740
11,920 15,200 7,540 6,860
10.07.08.
11,640 14,140 7,140 1,940 44,780
četvrtak
11,480 8,400
11,020 7,340
10,980 11,480 6,720 7,500
16,060 11,480 7,820 7,500
11.07.08. petak 14,000 8,400 54,960
12,020 8,540
11,620 8,440
11,980 11,480 5,940 1,500
14,000 8,460
12.03.08.
11,780 6,240 38,080
subota
10,940 5,680
13,980 10,260
UKUPNO: 302,160 t
Slika 2.2 Merenje težine kamiona na kolskim vagama

Izveštaj-jun 2009.
2.2 Utvrđivanje morfološkog sastava komunalnog otpada
Kao što je rečeno, drugi segment ovog projekta jeste da se izvrši morfološka analiza
komunalnog otpada u datoj opštini. U tu svrhu potrebno je da se uzorci otpada približne težine
500kg dopreme na lokaciju za analizu iz sledećih sektora ili zona:
• Gradska zona – individualno stanovanje

• Gradska zona – kolektivno stanovanje i komercijalna zona
• Seoske zone u okviru opštine
Poželjno je da se analiza vrši jedan dan u toku sedmice u kojoj se određuje i ukupna količina
otpada, kako bi vremenski uslovi bili slični i podaci pouzdaniji. Sam uzorak iz svakog sektora
potrebno je odabrati na slučajan način, odnosno tako da se odaberu različite ulice iz određenog
sektora, a u okviru njih nasumično odaberu kante/kontejneri koji će se analizirati i koje će što
reprezentativnije predstavljati odabrani sektor. Do željene mase uzorka od 500kg se dolazi
sakupljanjem oko 50 kanti od 80l, 35 kanti od 120l, odnosno od 6-8 kontejnera zapremine
1,1m3. Posle uzetih uzoračkih kanti/kontejnera, kamion sa sakupljenim uzorkom otpada dolazi
do mesta koje je predviđeno za sortiranje i analizu i prazni svoj sadržaj.
Slika 2.3. Donošenje uzorka otpada na lokaciju gde se vrši njegovo sortiranje
Prethodno potrebno je obezbediti povoljne uslove na samoj lokaciji. Ukoliko postoje

mogućnosti, potrebno je da ona bude nadkrivena, odnosno zaštićena od spoljašnjih uticaja, kao
što su vetar, kiša i slično, koji bi mogli da prouzrokuju grešku u dobijenim rezultatima. Takođe
podloga na koju kamion smećar ostavlja uzorak mora da bude ravna, prekrivena najlonom, kao i
da ne bude u kontaktu sa eventualnim drugim otpadom ili određenim materijalima.
Pre nego što se pristupi samoj analizi mora se obezbediti radna snaga i obratiti posebna pažnja
na njihovu zaštitu tokom rada. Za potrebe sortiranja i analiziranja morfološkog sastava otpada
dovoljna su 3-5 radnika, tehničar i inženjer koji je zadužen za nadzor samog procesa.

Izveštaj-jun 2009.
Radnici su dužni da nose zaštitno odelo, čizme i rukavice pri kontaktu sa otadom, a poželjno je i
da se nose zaštitne maske, pogotovo kada se dolazi u kontakt sa otpadom koje ima velike
količine prašine, pepela, sitne zemlje i drugih materija koje bi putem respiratornih organa
mogle dospeti u čovekov organizam i na taj način štetiti njegovom zdravlju.
Slika 2.4. Radnici sa zaštitnom opremom
U ostalu opremu koja je potrebna da bi se realizovao proces sortiranja otpada spadaju:
1. Elektronska vaga (opsega merenja 150kg, platforme širine 400x500mm, LED displejom i
mogućnošću rada na akumulatorsku bateriju, čime je omogućen njen nesmetan rad na
svakom terenu). Pre korišćenja vage, potrebno je izvršiti njenu kalibraciju i postavljanje u
horizontalan položaj. Vaga ima i mogućnost povezivanja sa računarom.
Slika 2.5. Primena elektronske vage

Izveštaj-jun 2009.
2.Kante za otpad (zapremine 85l , koje su označene i u koje se otpad razvrstava po

kategorijama tj. predviđenom katalogu).
3.Rešetka (služi za lakše i brže sortiranje i odvajanje krupnijeg otpada od ostalog, sadrži 3 sita
od 130mm, 75mm i 20 mm, čime se na kraju dobijaju posebno odvojeni tzv. „fini elementi“ u
smeću manji od 20mm i oni su najčešće u obliku zemlje, pepela i prašine).
Slika 2.6 Korišćenje kanti i rešetke pri sortiranju otpada
4. Pomoćno oruđe i alati (lopate, metle, grablje, najlon, makaze, noževi za rezanje kesa itd.).
Kada su svi uslovi i sva potrebna oprema obezbeđeni, može se pristupiti uzorkovanju, odnosno
sortiranju i određivanju morfološkog sastava otpada kao poslednjoj fazi u sklopu celokupnog
procesa. Dakle, kante za smeće je potrebno obeležiti prema sledećim kategorijama, prikazanim
u tabeli 2.2. Razvrstavanje otpada se vrši ručno, svaka kanta, odnosno vrsta otpada se meri
posebno, a rezultati zapisuju u tabelu.
Po tezama, ovaj deo metodologije se može opisati na sledeći način:

- Uzorci iz sve tri zone koji se analiziraju potrebno je da imaju masu oko 500kg
- Uzorci pomenute mase se prikupljaju iz tri zone-sektora u opštini, određenih na
osnovu načina stanovanja
- Vrši se odabir ulica koje najbolje reprezentuju dati sektor
- U okviru ulica, nasumično se biraju kante/kontejneri čiji se sadržaj prazni u kamion
- Nakon prikupljene mase uzorka otpada, kamioni iz sva tri sektora se dovoze do
lokacije za sortiranje i analizu u datoj opštini
- Analizira se ukupna količina otpada skupljena u jednom kamionu
- Uzorak iz sva tri sektora koji se ručno razvrstava, potrebno je izdvajati prema
katalogu sortiranja

Izveštaj-jun 2009.
Tabela 2.2 Katalog sortiranja otpada prema kategorijama u opštinama Srbije, uz primere
Vrsta otpada Primeri:
1.Baštenski otpad Pokošena trava, korov, cveće, grančice, grane, lišće, ostaci od žive ograde…
Otpad od hrane - svih vrsta( hleb, meso, povrće, voće...), uginuli pilići, životinjski
2.Ostali biorazgradivi otpad
organi...
Stare novine, oglasi i reklame na papiru, koverte, kompjuterska štampa, stara
3.Papir
pošta, dnevnici, posteri, knjige, sveske, karte za autobus, računi, pisma...
Flaše (vino, pivo, žestoka pića, mineralna voda, sokovi...), staklene tegle (turšija,
4.Staklo
džemovi...), ravno staklo, sijalice, ogledala....
Kartonske kutije svih vrsta, kutije od pakovanja električnih uređaja, kutije od
5.Karton
pakovanja hrane, pića, kartonske kutije za pivo, kutije keksa, igračaka, ravan
6.Karton sa voskom Tetrapak za jogurt, mleko, sokove, šlag....*u zavisnosti od proizvođača
7.Karton sa aluminijumom Tetrapak za jogurt, mleko, sokove, šlag....*u zavisnosti od proizvođača
Konzerve za hranu (sardine, paštete, mesni narezak), alat, metalni delovi od kola,
8.Metal- ambalažni i ostali
kućni žičani vodovi, kuhinjiski pribor (tiganj, šerpe, poklopci ), delovi bicikla...
9.Metal- aluminijumske konzerve Limenke za napitke (pivo, koka-kola, energetska pića)...
10.Plastični ambalažni otpad Plastične flaše za vodu, sokove, pivo, ulje, sirće…
Kese iz prodavnica, kese za smeće, plastične kese (crne, zelene, sive), kese od
11.Plastične kese
čipsa, kese za sendviče, kese za zamrznuto povrće, omoti od keksa...
Kutije od margarina, jogurta, sladoleda, telefonske kartice, plastične igračke,
12.Tvrda plastika lenjiri, olovke, toaletni poklopci, četkice za zube, plastične kutije, sredstva za
čišćenje, saksije za cveće, kante, lavori, naočari za sunce, plastični delovi kola,
diskete,
Prirodnavideo kasete,
i veštačka adapteri,
vlakna: odećaprodužni gajtani...
od prirodnih vlakana (pamuk, vuna, lan), i
13.Tekstil sintetičkih vlakana (pantalnone, čarape, torbe od tkanina, platna), kuhinjske krpe,
peškiri za ruke...
14.Koža Kožni delovi odeće, novčanici, kaiševi, kožne cipele, torbe, kožne lopte...
15.Pelene Pelene za bebe, sanitarne pelene...
Svi ostaci otpada, koji prođu poslednje sito od 20mm, zemlja, prašina, pepeo,
16.Fini elementi
pesak, fragmenti stakla...
Kao rezultat analize dobija se količina otpada po navedenim kategorijama u kg, kao i ukupna
količina uzorka, zatim zapremina istog u m3 ili u l. Zbog preglednosti i lakšeg uvida u dobijene
podatke, obično se zastupljenost svake vrste otpada daje u procentima, što se najčešće i grafički
prikazuje. Treba napomenuti da se svaki uzorak analizira zasebno u odnosu na sektor koji se
posmatra.
Na ovaj način proces utvrđivanja količine i morfološkog sastava otpada u određenoj opštini po
željenim sektorima je završen. Dobijeni podaci se analiziraju i vrši se njihova evaluacija.

Izveštaj-jun 2009.
3.0. ANALIZA OPŠTINA U REPUBLICI SRBIJI
Za potrebu izrade ovog projekta odlučeno je da se izabere deset reprezentativnih opština na

teritoriji Republike Srbije na čijim lokacijama će se vršiti utvrđivanje generisanih količina i
sastava otpada Na osnovu ekonomske razvijenosti i teritorijalnog rasporeda odlučeno je da se
analiziraju četiri opštine iz Vojvodine i šest opština centralne Srbije. Dobijeni podaci će poslužiti
da se proceni količina generisanog otpada po stanovniku, kao i struktura tog otpada. Navedena
procena je vrlo kompleksna čak i kada se radi na gradskom nivou. Planirano je da se nakon
dobijenih rezultata merenja količine i sastava otpada iz odabranih reprezantativnih opština
primenjujući iskustvo stručnjaka iz te oblasti kao i adekvatne statističke metode podaci
projektuju na nivo Republike.
Kada se posmatra Republika Srbija kao tri glavna centra se ističu grad Beograd, Novi Sad i Niš sa
svim svojim pripadajućim opštinama. Svaki od navedenih gradova ima lidersku poziciju u
privrednom, društvenom ali i političkom smislu u svojoj regiji i kao takvi su nam vrlo značajni
za potrebe naše analize.
Kragujevac je najveći grad regiona centralne Srbije kojeg karakteriše ponovni razvoj industrije.
Prosečni nivo bruto zarade zaposlenih u opštini Kragujevac je u nivou sa onim koji je najčešće
prisutan u centralnoj Srbiji te se nameće da se uzorkovanje vrši sa te lokacije. Grad Kragujevac
se pretežno odlikuje kolektivnim tipom stanovanja, te posmatrajući sa aspekta različite
strukture otpada koji se generiše u odnosu na tip stanovanja izabrana je i opština Topola. Ta
opština je odabrana sa razlogom što je uglavnom sačinjena od individualnih domaćinstava. Iz
istog šumadijskog upravnog okruga u kojem se nalazi opština Kragujevac nalazi se i opština
Topola.
Opština Bor predstavlja tipičnog predstavnika regije istočne Srbije i samog borskog upravnog
okruga u kojem preovlađuje teška industrija.
Opština Šabac je u mačvanskom upravnom okrugu i vodi se kao ekonomski i društveno
najrazvijena opština u regiji zapadne Srbije te se uklapa u traženi profil. Radi odgovarajućeg
odabira opština u vojvođanskoj pokrajini pored Novog Sada koji je glavni grad uzeće se u
razmatranje izbora po jedne opštine iz Srema, Banata i Bačke.
Sombor je klasičan predstavnik opštine srednje ekonomske razvijenosti sa pretežno gradskim
stanovništvom lociranom u bačkom delu Pokrajine.
Opština Novi Kneževac nam se nakon sprovedene analize banatskog područja pokazala kao
odgovarajući reprezent. Kako je već ranije naznačeno neophodno je bilo izabrati opštine i sa
manjom ekonomskom i privrednom razvijenošću. Ako posmatramo vojvođansku ekonomsku
situaciju pored Novog Sada veliku privrednu i društvenu ekspanziju je poslednjih godina
zabeležila i Inđija. Inđija je locirana u Sremskom delu Pokrajine. Prostorni raspored izabranih
lokacija za uzorkovanje je prikazan na slici 1.1. Odnosno, merenje količina i sastava otpada se
vršilo na terenu za gore prikazane opštine, nakon čega se izvršitla i procena ukupnih količina i
morfološkog sastava otpada na celoj teritoriji Republike Srbije.

Izveštaj-jun 2009.
3.1 Relevantni podaci izabranih opština
• Kragujevac-grad
Grad Kragujevac se nalazi u centralnom delu Srbije u šumadijskom upravnom okrugu. Površina
grada Kragujevca je 835 km2 od čega je 64.8 % poljoprivredno zemljište. Grad je organizovan u
57 naselja, odnosno 62 katastarske opštine. Registrovano je 78 mesnih zajednica. Procenjeno
stanje stanovništva na dan 30.06.2006. godine je 174,920, odnosno gustina naseljenosti iznosi
209 stanovnika na 1 km2. Prema podacima iz Popisa 2002. godine u ovoj opštini gradskog
stanovništva ima 146,373 a ostalog 29,429. Prosečna starost u ovoj opštini je 39.86 godina, dok
je indeks starenja 94.00 (indeks starenja je odnos starog (60 i više) i mladog (0-19)
stanovništva).
Ukupan broj domaćinstava je 59,524 dok je prosečan broj članova po domaćinstvu 2.93. Prema
podacima Popisa iz 2002. godine ukupan broj stanova za stanovanje u opštini je 62,932 od čega
se 56,328 vode kao nastanjeni. Prosečna površina ukupnog broja stanova je 60,47 m2. Prema
podacima za 2006. godinu ukupan broj zaposlenih je 49,015 stanovnika od toga je 40,253
zaposleno u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, a 8,762 su privatni
preduzetnici, lica koja samostalno obavljaju delatnost i njihovi zaposleni.
Ukupan broja zaposlenih na 1000 stanovnika je 280 što je više nego prosečni na nivou
šumadijskog okruga (252). Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika je 139, što je takođe više nego
na nivou okruga (126). Prosečna zarada bez poreza i doprinosa u Kragujevcu iznosi 18,960
dinara u periodu Januar - Decembar 2006. godina, a na nivou okruga zarada je 18,175 dinara.
Prema podacima za 2006.1 godinu budžetski prihodi su iznosili ukupno 3,263,707,000 dinara
što po stanovniku iznosi 18,658 dinara. Od ukupnih prihoda 427,025,000 dinara su primanja od
zaduživanja i prodaje finansijske imovine, a ostatak u iznosu od 2,836,679,000 dinara je iz
tekućih prihoda. Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 3,135,679,000
dinara, a po stanovniku je to 17,926 dinara. U 2006. godini je ostvaren suficit od 128,025,000
dinara. Iz navedenih sredstava 15,632 dinara po stanovniku su ostvarene investicije u nova
osnovna sredstava2, a sredstva osnovnog obrazovanja po učeniku iznose 60,750 dinara.
Opština Kragujevac se sastoji iz sledećih naselja: Adžine Livade, Baljkovac, Botunje, Bukorovac,
Velika Sugubina,Velike Pčelice, Veliki Šenj, Vinjište, Vlakča, Goločelo, Gornja Sabanta, Gornje
Grbice, Gornje Jarušice, Gornje Komarice, Grošnica, Desimirovac, Divostin, Dobrača, Donja
Sabanta, Donje Grbice, Donje Komarice, Dragobraća, Drača, Drenovac, Dulene, Đuriselo, Erdeč,
Jabučje, Jovanovac, Kamenica, Korman, Kotraža, Kragujevac, Kutlovo, Lužnice, Ljubičevac, Mala
Vrbica, Mali Šenj, Maršić, Masloševo, Mironić, Novi Milanovac, Opornica, Pajazitovo, Poskurice,
Prekopeča, Ramaća, Resnik, Rogojevac, Stragari, Trešnjevak, Trmbas, Ugljarevac, Cvetojevac,
Cerovac, Čumić, Šljivovac.
1
Izvor: Opštine u Srbiji 2007, Republički zavod za statistiku, Podaci iz Ministarstva finansija, Uprava za trezor
2
Odnosi se na sva pravna lica osim onih koja su u skladu sa čl.7 zakona o računovodstvu i reviziji svrstana u
mala
Izveštaj-jun 2009.
• Opština Bor
Opština Bor je administrativni centar borskog upravnog okruga. Površina opštine je 836 km2 od
čega je 58.1 % poljoprivredno zemljište. Opština je organizovana u 14 naselja, odnosno 19
katastarskih opština. Registrovano je 26 mesnih zajednica. Procenjeno stanje stanovništva za
sredinu 2006. godine je 52,751 stanovnika, gustina naseljenosti je 62 stanovnika na 1 km2.
Prosečna starost u ovoj opštini je 40.04 godina, dok je indeks starenja 93.60 (indeks starenja je
odnos starog (60 i više) i mladog (0-19) stanovništva).
Prema podacima iz Popisa 2002. godine u ovoj opštini gradskog stanovništva ima 39,387 a
ostalog 16,430. Ukupan broj domaćinstava je 19,120 dok je prosečan broj članova po
domaćinstvu iznosi 2.92. Prema podacima Popisa iz 2002. godine ukupan broj stanova za
stanovanje u opštini je 20,301 od čega se 17,787 vode kao nastanjeni. Prosečna površina
ukupnog broja stanova je 59,2 m2. Prema podacima za 2006. godinu ukupan broj zaposlenih je
15,267 stanovnika od toga je 13,954 zaposleno u preduzećima, ustanovama, zadrugama i
organizacijama, a 1,313 su privatni preduzetnici, lica koja samostalno obavljaju delatnost i
njihovi zaposleni. Ukupan broja zaposlenih na 1000 stanovnika je 289. Broj nezaposlenih na
1000 stanovnika je 131, ukupan broj nezaposlenih je 6,921. Prosečna zarada bez poreza i
doprinosa u opštini Bor iznosi 18,833 dinara u periodu Januar - Decembar 2006. godina, a na
nivou upravnog borskog okruga zarada je 18,250 dinara.
Prema podacima za 2006.3 godinu budžetski prihodi u opštini Bor su iznosili ukupno
511,561,000 dinara što po stanovniku iznosi 9,698 dinara. Od ukupnih prihoda iznos od
49,582,000 dinara je od primanja od zaduživanja i prodaje finansijske imovine, a ostatak u
iznosu od 461,979,000 dinara je iz tekućih prihoda. Podaci iz istog izvora navode da su
budžetski rashodi bili 509,905,000 dinara, a po stanovniku je to 9,666 dinara. U 2006. godini je
ostvaren suficit od 1,656,000 dinara. Iz navedenih sredstava 8,826 dinara po stanovniku su
ostvarene investicije u nova osnovna sredstava4, a sredstva osnovnog obrazovanja po učeniku
iznose 66,425 dinara.
Opština Bor se sastoji iz sledećih naselja: Bor, Brestovac, Bučje, Gornjane, Donja Bela Reka, Zlot,
Krivelj, Luka, Metovnica, Oštrelj, Slatina, Tanda, Topla, Šarbanovac.
• Opština Topola
Opština Topola se nalazi u šumadijskom upravnom okrugu. Površina opštine je 356 km2 od čega
je 76.0 % poljoprivredno zemljište. Opština je organizovana kroz 31 naselje, odnosno 29
katastarskih opština. Registrovane su 33 mesne zajednice. Procenjeno stanje stanovništva za
sredinu 2006. godine je iznosilo 24,199 odnosno 68 stanovnika na 1 km2. Ukupan broj
domaćinstava je 7,636 dok je prosečan broj članova po domaćinstvu 3.31. Prema podacima iz
Popisa 2002. godine u ovoj opštini gradskog stanovništva ima 5,422 a ostalog 19,870. Prosečna
starost je 42.27 godina, dok je indeks starenja 123.42 (indeks starenja je odnos starog (60 i
više) i mladog (0-19) stanovništva).
3
Izvor: Opštine u Srbiji 2007, Republički zavod za statistiku
4
mala
Izveštaj-jun 2009.
Prema podacima Popisa iz 2002. godine ukupan broj stanova u opštini Topola je 10,791 od čega
se 7,463 vode kao nastanjeni. Prosečna površina posmatrajući ukupan broj stanova je 65,17 m2.
Prema podacima za 2006. godinu ukupan broj zaposlenih je 3,468 stanovnika od toga je 2,305
Broj zaposlenih na 1000 stanovnika je 143 što je niže nego prosečni na nivou šumadijskog
okruga (252). Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika je 70, a ukupan broj nezaposlenih je 1,694.
Prosečna zarada bez poreza i doprinosa u opštini Topola iznosi 15,007 dinara u periodu Januar
- Decembar 2006. godina, a na nivou ovog upravnog okruga zarada je 18,175 dinara. Prema
podacima za 2006.5 godinu budžetski prihodi u opštini Topola su iznosili ukupno 204,563,000
dinara što po stanovniku iznosi 8,453 dinara. Od ukupnih prihoda 41,000 dinara su primanja od
zaduživanja i prodaje finansijske imovine, dok je 204,522,000 dinara ostvareno iz tekućih
prihoda. Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 203,660,000 dinara, a po
stanovniku je to 8,416 dinara. U 2006. godini je ostvaren suficit od 903,000 dinara. Iz navedenih
sredstava 9,922 dinara po stanovniku su ostvarene investicije u nova osnovna sredstava6, a
sredstva osnovnog obrazovanja po učeniku iznose 52,628 dinara.
Opština Topola se sastoji iz sledećih naselja: Belosavci, Blaznava, Božurnja, Vinča, Vojkovci,
Gornja Trnava, Gornja Šatornja, Gorovič, Guriševci, Donja Trešnjevica, Donja Trnava, Donja
Šatornja, Žabare, Zagorica, Jarmenovci, Jelenac, Junkovac, Kloka, Krćevac, Lipovac, Manojlovci,
Maskar, Natalinci, Ovsište, Pavlovac, Plaskovac, Rajkovac, Svetlić, Topola (varošica), Topola
(selo), Šume.
• Opština Šabac
Opština Šabac se nalazi u mačvanskom upravnom okrugu. Površina opštine je 795 km2 od čega
je 42.2 % poljoprivredno zemljište. Opština ima 12 naselja, odnosno 49 katastarskih opština.
Registrovana je 61 mesna zajednica u opštini. Procenjeno stanje stanovništva za sredinu 2006.
godine iznosi 120,626 stanovnika odnosno gustina naseljenosti je 152 stanovnika na 1 km2 . U
ovoj opštini gradskog stanovništva ima 55,163, a ostalog 67,730. Prosečna starost u ovoj opštini
je 39.75 godina, dok je indeks starenja 93.76 (indeks starenja je odnos starog (60 i više) i
mladog (0-19) stanovništva). Ukupan broj domaćinstava je 40,303 dok je prosečan broj članova
po domaćinstvu 3.05. Prema podacima Popisa iz 2002. godine ukupan broj stanova za
ukupnog broja stanova je 62,9 m2.
Prema podacima za 2006. godinu ukupan broj zaposlenih je 28,063 stanovnika od toga je
19,238 zaposleno u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, a 8,825 su privatni
preduzetnici, lica koja samostalno obavljaju delatnost i njihovi zaposleni. Ukupan broja
zaposlenih na 1000 stanovnika je 233. Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika je 158. Prosečna
zarada bez poreza i doprinosa u opštini Šabac iznosi 20,840 dinara u periodu Januar -
Decembar 2006. godina, a na nivou upravnog okruga zarada je 17,748 dinara.
5
Izveštaj-jun 2009.
Prema podacima za 2006.6godinu budžetski prihodi u opštini Šabac su iznosili ukupno

1,379,852,000 dinara što po stanovniku iznosi 11,439 dinara. Od ukupnih prihoda 61,083,000
dinara su primanja od zaduživanja i prodaje finansijske imovine, a ostatak u iznosu od
1,318,769,000 dinara je iz tekućih prihoda. Podaci iz istog izvora navode da su budžetski
rashodi bili 1,354,183,000 dinara, a po stanovniku je to 11,226 dinara. U 2006. godini je
ostvaren suficit od 25,669,000 dinara. Iz navedenih sredstava 28,364 dinara po stanovniku su
ostvarene investicije u nova osnovna sredstava7, a sredstva osnovnog obrazovanja po učeniku
iznose 57,524 dinara.
Opština Šabac se sastoji iz sledećih naselja: Bela Reka, Bogosavac, Bojić, Bukor, Varna, Volujac,
Gornja Vranjska, Grušić, Dvorište, Desić, Dobrić, Drenovac, Duvanište, Žabar, Zablaće, Zminjak,
Jevremovac, Jelenča, Korman, Krivaja, Lipolist, Majur, Mala Vranjska, Maovi, Mačvanski
Pričinović, Metlić, Miloševac, Miokus, Mišar, Mrđenovac, Nakučani, Orašac, Orid, Petkovica,
Petlovača, Pocerski Metković, Pocerski Pričinović, Predvorica, Prnjavor, Radovašnica, Ribari,
Rumska, Sinošević, Skrađani, Slatina, Slepčević, Tabanović, Cerovac, Culjković, Šabac, Ševarice,
Štitar.
• Beograd - grad
Beograd- grad broji sledeće opštine: Barajevo, Voždovac, Vračar, Grocka, Zvezdara, Zemun,
Lazarevac, Mladenovac, Novi Beograd, Obrenovac, Palilula, Rakovica, Savski Venac, Sopot, Stari
Grad, Surčin i Čukarica. Površina grada Beograda je 3,227 km2 od čega je 69.1 % poljoprivredno
zemljište. Ima 166 naselja, organizovanih u 174 katastarsku opštinu. Registrovano je 306
mesnih zajednica i ima 84 mesnih kancelarija. Procenjeno stanje stanovništva za sredinu 2006.
godine iznosilo je 1,602,861 stanovnika, odnosno 497 stanovnika na 1 km2 . Prosečna starost u
ovoj opštini je 40.94 godina, dok je indeks starenja 107 (indeks starenja je odnos starog (60 i
više) i mladog (0-19) stanovništva).
Ukupan broj domaćinstava je 567,325 dok je prosečan broj članova po domaćinstvu 2.77.
Prema podacima iz Popisa 2002. godine gradskog stanovništva ima 128,801 a ostalog 294,323.
Prema podacima Popisa iz 2002. godine ukupan broj stanova za stanovanje u opštini je 622,191
od čega se 533,551 vode kao nastanjeni. Prosečna površina ukupnog broja stanova je 60.9 m2.
Prema podacima za 2006. godinu ukupan broj zaposlenih 623,770 stanovnika od toga je
465,044 zaposleno u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, 158,726 su
privatni preduzetnici, lica koja samostalno obavljaju delatnost i njihovi zaposleni. Ukupan broja
zaposlenih na 1000 stanovnika je 389. Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika je 87, ukupan broj
nezaposlenih je 139,984. Prosečna zarada bez poreza i doprinosa u gradu Beogradu iznosi
27,476 dinara u periodu Januar - Decembar 2006. godina. Prema podacima za 2006.8 godinu
budžetski prihodi ugrada Beograda su iznosili ukupno 50,216,103,000 dinara što po stanovniku
iznosi 31,329 dinara. Od ukupnih prihoda 1,418,388,000 dinara su primanja od zaduživanja i
prodaje finansijske imovine, a ostatak u iznosu od 48,797,715,000 je iz tekućih prihoda.
6
7
mala
8
Izveštaj-jun 2009.
Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 46,385,645,000 dinara, a po

stanovniku je to 28,939 dinara. U 2006. godini je ostvaren suficit od 3,630,458,000 dinara. Iz
navedenih sredstava 77,069 dinara po stanovniku su ostvarene investicije u nova osnovna
sredstava12, a sredstva osnovnog obrazovanja po učeniku iznose 67,040 dinara.
Beograd grad se sastoji iz sledećih opština i njihovih naselja:

a. Barajevo: Arnajevo, Barajevo, Baćevac, Beljina, Boždarevac, Veliki Borak, Vranić, Guncati,
Lisović, Manić, Meljak, Rožanci, Šiljakovac,
b. Voždovac: Beli Potok, Beograd-Deo, Zuce, Pinosava, Ripanj
c. Vračar: Beograd-Deo
d. Grocka: Begaljica, Boleč, Brestovik, Vinča, Vrčin, Grocka, Dražanj, Živkovac, Zaklopača,
Kaluđerica, Kamendol, Leštane, Pudarci, Ritopek,
e. Umčari
f. Zvezdara: Beograd-Deo
g. Zemun: Beograd-Deo, Bečmen, Boljevci, Dobanovci, Jakovo, Petrovčić, Progar, Surčin,
Ugrinovci
h. Lazarevac: Arapovac, Barzilovica, Baroševac, Bistrica, Brajkovac, Burovo, Veliki Crljeni,
Vrbovno, Vreoci, Dren, Dudovica, Županjac, Zeoke, Junkovac, Kruševica, Lazarevac, Leskovac,
Lukavica, Mali Crljeni, Medoševac, Mirosaljci, Petka, Prkosava, Rudovci, Sakulja, Sokolovo,
Stepojevac, Strmovo, Stubica, Trbušnica, Cvetovac, Čibutkovica, Šopić, Šušnjar
i. Mladenovac: Amerić, Beluće, Beljevac, Velika Ivanča, Velika Krsna, Vlaška, Granice, Dubona,
Jagnjilo, Kovačevac, Koraćica, Mala Vrbica,
j. Markovac, Međulužje, Mladenovac (varoš), Mladenovac (selo), Pružatovac, Rabrovac,
Rajkovac, Senaja, Crkvine, Šepšin
k. Novi Beograd: Beograd-Deo
l. Obrenovac: Baljevac, Barič, Belo Polje, Brgulice, Brović, Veliko Polje, Vukićevica, Grabovac,
Draževac, Dren, Zabrežje, Zvečka, Jasenak, Konatice, Krtinska, Ljubinić, Mala Moštanica,
Mislođin, Obrenovac, Orašac, Piroman, Poljane, Ratari, Rvati, Skela, Stubline, Trstenica, Urovci,
Ušće
m. Palilula: Beograd-Deo, Borča, Veliko Selo, Dunavac, Kovilovo, Ovča, Padinska Skela, Slanci
n. Rakovica: Beograd-Deo
o. Savski Venac: Beograd-Deo
p. Sopot: Babe, Guberevac, Drlupa, Dučina, Đurinci, Mala Ivanča, Mali Požarevac, Nemenikuće,
Parcani, Popović, Ralja, Rogača, Ropočevo, Sibnica, Slatina, Sopot, Stojnik
q. Stari Grad: Beograd-deo
r. Čukarica:Beograd-deo,Velika Moštanica, Ostružnica, Pećani, Rucka, Rušanj, Sremčica, Umka
Za merenje količine generisanog otpada na teritoriji grada Beograda sarađivali smo sa JKP
„Gradska čistoća“ koje na svoju deponiju odlaže otpad prikupljen iz sledećih opština: Stari Grad,
Vračar, Savski Venac, Palilula, Zvezdara, Rakovica, Voždovac, Čukarica, Zemun, Surčin, Grocka i
Barajevo.
• Niš - grad
Niš – grad se nalazi u nišavskom upravnom okrugu. Reon Niš - grad prema podacima preuzetim
iz godišnjaka „Opštine u Srbiji 2007“ smatra se da obuhvata sledeće delove: Mediana, Niška
Banja, Palilula, Pantelej i Crveni Krst. Površina Niš-grad je 596 km2 , 61.7 % je poljoprivredno
zemljište. Na nivou Niš grad imamo 74 naselja organizovanih u 71 katastarsku opštinu.

Izveštaj-jun 2009.
Procenjeno je stanje stanovništva za sredinu 2006. godine 254,164 stanovnika odnosno 426
stanovnika na 1 km2 . Prema podacima iz Popisa 2002. godine ima 178,161 gradskog
stanovništva, a ostalog 72,357. Prosečna starost je 40.59 godina, dok je indeks starenja 101.91
(indeks starenja je odnos starog (60 i više) i mladog (0-19) stanovništva). Ukupan broj
domaćinstava je 85,269 dok je prosečan broj članova po domaćinstvu 2.92. Prema podacima
Popisa iz 2002. godine ukupan broj stanova za stanovanje u gradu Nišu je 100,931 od čega se
83,546 vode kao nastanjeni. Prosečna površina ukupnog broja stanova je 58.9 m2.
Prema podacima za 2006. godinu ukupan broj zaposlenih je 78,354 stanovnika od toga je
62,053 zaposleno u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, a 16,301 su
privatni preduzetnici, lica koja samostalno obavljaju delatnost i njihovi zaposleni. Ukupan broj
zaposlenih na 1000 stanovnika je 260. Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika je 146, a ukupan
broj nezaposlenih je 37,177. Prosečna zarada bez poreza i doprinosa u opštini grad Niš iznosi
18,408 dinara u periodu Januar - Decembar 2006. godina, a na nivou upravnog okruga zarada je
17,408 dinara. Prema podacima za 2006.9 godinu budžetski prihodi u gradu Nišu su iznosili
ukupno 4,521,124,000 dinara što po stanovniku iznosi 17,788 dinara. Skoro ceo iznos prihoda
je iz tekućih prihoda odnosno 4,452,530,000 dinara. Prihod od primanja od prodaje
nefinansijske imovine je 5,409,000 dinara, a 63,185,000 su primanja od zaduživanja i prodaje
finansijske imovine.
Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 4,900,514,000 dinara, što po
stanovniku iznosi 19,261 dinara. U 2006. godini je ostvaren deficit od 379,390,000 dinara. Iz
Grad Niš se sastoji iz sledećih naselja koja su ovde grupisana u dva dela:
Niš: Berbatovo, Berčinac, Brenica, Brzi Brod, Bubanj, Vele Polje, Vrelo, Vrtište, Vukmanovo,
Gabrovac, Gornja Vrežina, Gornja Toponica, Gornja Trnava, Gornje Međurovo, Gornji Komren,
Gornji Matejevac, Deveti maj, Donja Vrežina, Donja Toponica, Donja Trnava, Donje Vlase, Donje
Međurovo, Donji Komren, Donji Matejevac, Jasenovik, Kamenica, Knez Selo, Kravlje, Krušce,
Lalinac, Leskovik, Malča, Medoševac, Mezgraja, Miljkovac, Mramor, Mramorski Potok, Niš,
Oreovac, Paligrace, Paljina, Pasi Poljana, Pasjača, Popovac, Rujnik, Sečanica, Suvi Do, Supovac,
Trupale, Hum, Cerje, Čamurlija, Čokot.
Niška Banja: Bancarevo, Gornja Studena, Donja Studena, Jelašnica, Koritnjak, Kunovica,
Lazarevo Selo, Manastir, Nikola Tesla, Niška Banja, Ostrovica, Prva Kutina, Prosek, Ravni Do,
Radikina Bara, Rautovo, Sićevo, Čukljenik.
Za merenje količine generisanog otpada na teritoriji grada Niša saradnja je ostvarena sa JKP
„Mediana“ koje na svoju deponiju odlaže otpad prikupljen iz sledećih opština: Pantelej zajedno
sa svim selima, Crveni Krst, Palilula, Medijana, Niška Banja.
9
10
mala
Izveštaj-jun 2009.
Tabela 3.2: Pregled relevantnih podataka po upravnim okruzima i opštinama u Srbiji
1. Površina km2- Podaci su preuzeti od Republičkog geodetskog zavoda

2. Poljoprivredna površina %, Izvor: Repulički zavod za statistiku
3. Broj naselja, Izvor: Repulički zavod za statistiku
4. Prosečna veličina naselja km2 , Izvor: Repulički zavod za statistiku
5. Stanovništvo stanje 30.06.06 procena statističkog zavoda Republike Srbije
6. Broj domaćinstava prema popisu od 2002. godine, Izvor: Repulički zavod za statistiku
7. Prosečan broj članova domaćinstava, Izvor: Repulički zavod za statistiku
8. Zarade bez poreza i doprinosa – januar-decembar 2006. godina, Definicija zarade je na osnovu Zakona o radu (Sl. Glasnik RS, broj 24/2005,61/2005), Izvor: Repulički zavod za statistiku
9. Broj zaposlenih na 1000 stanovnika, prosek izračunat na bazi dva stanja: 31.03.06. i 30.09.06., Izvor: Repulički zavod za statistiku
10. Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika stanje 31.12.2006, Nacionalna služba za zapošljavanje, Izvor: Repulički zavod za statistiku
11. Gradsko stanovništvo, Popis 2002. godina, Izvor: Repulički zavod za statistiku
12. Ostalo stanovništvo, Popis 2002. godina, Izvor: Repulički zavod za statistiku
13. Broj stanova 2002.godina., Izvor: Repulički zavod za statistiku
14. Ukupan broj zaposlenih, Godišnji prosek izračunat na bazi dva stanja: 31.03.06. i 30.09.06., Izvor: Repulički zavod za statistiku
UPRAVNI OKRUG
Rb Opština
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
GRAD BEOGRAD 3227 69.1 16 19.4 1602861 567325 2.77 27476 389 87 1281801 294323 586889 623770
I
Beograd-Barajevo 213 71.2 6
13 16.4 25053 8254 2.98 19775 176 108 - 24641 9273 4402
Beograd-Voždovac 148 63.4 5 29.6 153861 56936 2.66 25519 267 85 139003 12765 58761 41110
Beograd-Vračar 3 - 1 3.0 56053 25241 2.31 34464 724 76 58386 - 28214 40590
Beograd-Grocka 289 72.6 15 19.3 79153 24313 3.10 21899 157 83 8338 67128 29453 12397
Beograd-Zvezdara 32 56.0 1 32.0 138727 49907 2.65 24575 292 88 132261 - 52195 40445
Beograd-Zemun 150 65.3 2 75.0 155881 53088 2.88 26251 339 102 168171 23474 63348 52770
Beograd-Surčin 288 69.4 7 41.1 39306 11471 3.37 35442 127 62 4991
Beograd-Lazarevac 384 60.5 34 11.3 58764 18802 3.11 30779 375 66 29918 28593 19878 22043
Beograd-Mladenovac 339 80.6 22 15.4 52041 16399 3.18 15893 226 141 22114 30376 17291 11744
Beograd-Novi Beograd 41 35.6 1 41.0 219012 79649 2.73 32529 387 75 217773 - 78324 84729
Beograd-Obrenovac 411 74.6 29 14.2 71388 22836 3.09 25571 202 113 23620 47335 24612 14419
Beograd-Palilula 451 71.4 8 56.4 161753 57634 2.70 26359 390 93 140978 14924 57233 63142
Beograd-Rakovica 31 40.7 1 31.0 101684 35139 2.82 18614 197 79 99000 - 33880 20059
Beograd-Savski Venac 14 - 1 14.0 41061 17220 2.44 25796 206 81 42505 - 18235 84879
7

Izveštaj-jun 2009.
Beograd-Sopot 271 72.8 17 15.9 20258 6664 3.06 18880 370 112 1752 18638 7389 7492
Beograd-Stari Grad 5 - 1 5.0 53790 24040 2.31 29516 146 83 55543 - 26900 78674
Beograd-Čukarica 156 53.1 8 19.5 175076 59732 2.81 22141 3
228 80 142079 26429 61903 39884
II MAČVANSKI OKRUG 3264 67.6 22 14.3 320029 105027 3.13 17748 187 154 91014 238611 11526 59955
Bogatić 384 79.7 8
14 27.4 31941 9794 3.37 15648 106 110 - 32990 10796 3385
Vladimirci 337 80.6 29 11.6 19445 6687 3.05 15080 124 82 - 20373 8544 2419
Koceljeva 257 72.0 17 15.1 14866 4900 3.19 17926 143 112 - 15636 6632 2133
Krupanj 342 58.4 23 14.9 19032 6070 3.32 14840 106 146 4912 15280 6599 2022
Loznica 608 59.3 54 11.3 84725 27272 3.15 12900 193 185 26203 60210 29328 16310
Ljubovija 356 56.6 27 13.2 15873 5413 3.14 20407 184 164 - 17052 5655 2921
Mali Zvornik 184 42.2 12 15.3 13521 4588 3.07 18250 200 178 4736 9340 4754 2701
Šabac 795 76.1 52 15.3 120626 40303 3.05 20840 233 158 55163 67730 43408 28063
III KOLUBARSKI 2474 68.9 21 11.3 186007 63286 3.04 18369 236 89 75699 116505 69769 43887
Valjevo 905 64.3 8
78 11.6 94752 33081 2.92 17366 331 104 61270 35491 35039 31388
Lajkovac 186 74.1 19 9.8 16380 5605 3.04 27039 186 70 3442 13619 6013 3049
Ljig 279 65.7 27 10.3 13783 4757 3.08 18092 175 54 3245 11384 5857 2408
Mionica 329 66.2 36 9.1 15870 5091 3.24 15440 118 62 1723 14790 5526 1869
Osečina 319 66.1 20 16.0 14208 4696 3.22 16397 106 83 - 15135 5499 1510
Ub 456 81.9 38 12.0 31014 10056 3.19 18046 118 87 6018 26086 11835 3664
IV PODUNAVSKI 1250 83.0 58 21.6 207217 65515 3.21 23471 246 130 104315 105975 74443 47781
Velika Plana 345 79.9 13 26.5 43471 13404 3.32 16861 251 128 16210 28260 15667 7698
Smederevo 484 80.2 28 17.3 109379 34657 3.17 26346 268 140 62805 47004 38019 29357
Smederevska Palanka 421 88.8 18 23.4 54367 17454 3.21 19168 197 112 25300 30711 20757 10726
V BRANIČEVSKI 3865 62.5 18 20.4 195570 63229 3.16 21529 202 52 69064 131439 79089 39455
Veliko Gradište 344 77.5 9
26 13.2 20081 5721 3.61 14467 129 55 5658 15001 8061 2598
Golubac 368 40.5 24 15.3 9392 2981 3.32 18908 117 57 - 9913 3985 1101
Žabari 265 82.1 15 17.7 12427 4476 2.91 16548 93 35 - 12034 5928 1154
Žagubica 760 49.0 18 42.2 14205 4716 3.14 19967 125 21 - 14823 6090 1776
Kučevo 721 45.5 26 27.7 17825 6276 2.99 16808 184 32 4506 14302 8343 3271
Malo Crniće 270 87.6 19 14.2 13257 4071 3.40 16990 76 24 - 13853 5429 1002
Petrovac 655 74.9 34 19.3 33265 10576 3.19 15822 192 25 7851 26660 13666 6398
Požarevac 482 73.4 27 17.9 75118 24412 3.07 24159 295 92 51049 23853 27587 22154

Izveštaj-jun 2009.
VI ŠUMADIJSKI 2387 69.7 17 13.7 293869 98526 3.02 18175 252 126 186270 112508 108456 73917
Aranđelovac 376 68.8 4
19 19.8 47522 15763 3.05 16951 295 103 24309 23820 17295 14036
Batočina 136 76.8 11 12.4 11841 3777 3.23 14793 175 171 - 12220 4323 2069
Knić 413 65.8 36 11.5 15282 5276 3.06 18765 123 100 - 16148 6527 1882
Kragujevac-grad 835 64.8 57 14.6 174920 59524 2.93 18960 280 139 146373 29429 62932 49015
Lapovo 55 82.5 2 27.5 7905 2567 3.21 15230 222 160 7422 806 3119 1755
Rača 216 79.6 18 12.0 12200 3983 3.25 15469 139 112 2744 10215 5004 1693
Topola 356 76.0 31 11.5 24199 7636 3.31 15007 143 70 5422 19870 9256 3468
VII POMORAVSKI 2614 61.9 19 13.7 221704 74363 3.06 18112 278 126 97589 129846 89252 61653
Despotovac 623 46.9 1
33 18.9 24321 8320 3.07 21519 191 63 6728 18883 10479 4653
Jagodina 470 70.7 53 8.9 70204 24345 2.91 16262 442 149 35589 35305 27982 31017
Paraćin 542 58.7 35 15.5 57306 17733 3.28 20990 210 155 25292 33009 20110 12021
Rekovac 366 62.8 32 11.4 12388 4950 2.74 14058 104 111 - 13551 5885 1290
Svilajnac 326 75.6 22 14.8 24908 8123 3.14 20434 174 52 9395 16116 12080 4342
Ćuprija 287 69.4 16 17.8 32577 10892 3.07 16967 256 136 20585 12982 12716 8330
VIII BORSKI 3510 48.2 90 39.0 138462 51160 2.86 18250 242 119 80566 65985 61652 33569
Bor 856 58.1 14 61.1 52751 19120 2.92 18833 289 131 39387 16430 20301 15267
Kladovo 629 45.8 23 27.3 22640 8297 2.85 21355 178 125 10218 13395 11458 4027
Majdanpek 932 21.6 14 66.6 21691 8542 2.77 17247 317 127 13203 10500 9703 6885
Negotin 1093 64.5 39 28.0 41380 15201 2.85 15849 179 95 17758 25660 20190 7391
IX ZAJEČARSKI 3623 56.9 17 20.9 129937 47167 2.91 15858 224 112 72381 65180 56274 29088
Boljevac 827 46.5 3
20 41.4 14610 5227 3.03 17987 141 66 5132 10717 6836 2065
Zaječar 1068 63.7 42 25.4 63398 22707 2.90 16961 243 128 39491 26478 26513 15419
Knjaževac 1202 57.6 86 14.0 34345 13382 2.76 10915 213 112 19351 17821 16190 7319
Sokobanja 525 58.3 25 21.0 17584 5851 3.17 20937 244 91 8407 10164 6735 4285
X ZLATIBORSKI 6142 55.5 43 14.0 305072 98526 3.16 18323 232 143 156206 157190 104515 70806
Arilje 349 57.6 8
22 15.9 19443 6343 3.12 17038 334 107 6744 13040 6999 6487
Bajina Bašta 673 44.5 36 18.7 28315 9541 3.05 17679 143 111 9543 19608 10151 4063
Kosjerić 358 56.6 27 13.3 13183 4584 3.05 27841 196 107 4116 9885 5047 2584
Nova Varoš 581 57.1 32 18.2 18983 6305 3.17 15374 221 189 10335 9647 6588 4199
Požega 426 61.6 42 10.1 31117 10159 3.18 17916 211 108 13206 19087 10861 6560
Priboj 553 33.3 33 16.8 29070 9884 3.07 15828 236 231 19564 10813 10187 6853

Izveštaj-jun 2009.
Prijepolje 827 46.3 80 10.3 40178 12073 3.41 12996 191 196 15031 26157 13072 7666
Sjenica 1059 76.5 10 10.5 28048 7353 3.80 16215 110 177 13161 14809 8215 3088
Užice 667 54.7 1
41 16.3 81323 27167 3.05 21013 313 118 62162 20860 27853 25462
Čajetina 647 57.5 24 27.0 15412 5117 3.05 17237 249 65 2344 13284 5542 3844
XI MORAVIČKI 3016 59.3 20 14.6 220094 74387 3.02 16649 243 128 115880 108892 73254 53434
Gornji Milanovac 836 65.5 6
63 13.3 46092 15776 3.02 18751 249 102 23982 23659 17005 11471
Ivanjica 1090 47.1 49 22.2 34279 10930 3.24 9893 260 145 12350 23095 12131 8903
Lučani 454 63.1 36 12.6 23189 8277 2.97 16782 186 94 6331 18283 9146 4319
Čačak 636 69.3 58 11.0 116534 39404 2.97 17390 247 141 73217 43855 40972 28741
XII RAŠKI 3922 48.8 35 10.9 296761 85072 3.42 17005 239 148 145923 145307 93728 70854
Vrnjačka Banja 239 43.0 9
14 17.1 26481 8983 2.95 17483 318 156 9877 16615 10683 8411
Kraljevo 1530 46.9 92 16.6 120304 40036 3.03 18791 282 125 62922 58785 43544 33906
Novi Pazar 742 48.8 99 7.5 92471 20956 4.10 13513 212 162 54604 31392 22432 19597
Raška 670 49.7 61 11.0 26077 8952 3.01 17018 241 165 9409 17572 10081 6292
Tutin 742 53.5 93 8.0 31428 6145 4.87 18025 84 175 9111 20943 6988 2649
XIII RASINSKI 2664 58.7 29 9.0 251352 79747 3.25 17092 212 115 90750 168691 88326 53190
Aleksandrovac 387 56.0 6
55 7.0 28218 8789 3.34 14257 172 87 6476 22913 10103 4842
Brus 606 52.7 58 10.4 17692 5840 3.21 11819 146 116 4635 14111 6728 2588
Varvarin 249 70.0 21 11.9 19157 5998 3.35 19331 123 83 - 20122 7255 2348
Kruševac 850 58.0 10 8.4 129370 40188 3.26 18914 238 135 57347 74021 44341 30725
Trstenik 448 63.1 1
51 8.8 46758 15600 3.14 15043 222 91 17180 31863 16173 10383
Ćićevac 124 63.5 10 12.4 10157 3332 3.23 12411 227 109 5094 5661 3726 2304
XIV NIŠAVSKI 2727 63.8 28 9.6 378059 127920 2.97 17828 259 138 204504 177253 145641 97947
Grad Niš 596 61.7 5
74 8.1 254164 85269 2.92 18408 308 146 178161 72357 95130 78354
Grad Niš–Mediana 49 44.1 2 24.5 88439 31875 2.73 18696 548 131 48504
Grad Niš–Palilula 91 71.0 16 5.7 73288 23612 3.06 11921 168 152 12330
Grad Niš–Pantelej 137 61.4 14 9.8 43069 13964 3.01 8821 110 157 4736
Grad Niš–Crveni Krst 174 69.9 24 7.3 340166 10503 3.10 26160 303 160 10318
Grad Niš–Niška Banja 145 47.0 18 8.1 15352 5315 2.89 20194 161 148 4437 10922 6129 2466
Aleksinac 705 64.0 72 9.8 55094 18616 3.05 17548 160 111 18638 39111 21985 8795
Gadžin Han 325 54.9 34 9.6 9445 4359 2.40 11911 342 136 - 10464 5295 3233
Doljevac 121 76.1 16 7.6 18645 5367 3.64 16062 84 147 - 19561 5527 1560

Izveštaj-jun 2009.
Merošina 193 76.3 27 7.1 14244 4237 3.50 14982 104 121 - 14812 4923 1481
Ražanj 289 59.6 23 12.6 10227 3544 3.20 13651 91 76 - 11369 4576 929
Svrljig 497 65.1 39 12.7 16240 6528 2.65 8389 221 135 7705 9579 8205 3596
XV TOPLIČKI 2229 53.4 26 8.3 98230 33937 3.00 13656 183 145 46928 55147 42264 18008
Blace 306 58.7 7
40 7.7 12995 4873 2.82 9744 156 141 5465 8264 5777 2024
Žitorađa 214 83.1 30 7.1 17647 5167 3.52 19353 94 129 - 18207 6071 1656
Kuršumlija 950 40.7 90 10.6 20381 7693 2.81 11122 187 144 13790 7818 10646 3816
Prokuplje 759 58.8 10 7.1 47227 16204 2.99 14826 223 153 27673 20828 19770 10512
2761 55.8 7
21 12.9 100133 38581 2.73 15845 263 157 60847 44807 45183 26383
XVI PIROTSKI
Babušnica 529 56.8 4
53 10.0 14222 6011 2.61 12631 173 138 4575 11159 7757 2458
Bela Palanka 517 48.3 46 11.2 13369 5684 2.53 7349 197 193 8626 5755 7376 2637
Dimitrovgrad 483 60.0 43 11.2 10964 4461 2.61 14769 179 195 6968 4780 5586 1965
Pirot 1232 56.8 72 17.1 61578 22426 2.84 17518 314 146 40678 23113 24464 19323
XVII JABLANIČKI 2770 55.7 33 8.2 234018 73328 3.29 13581 201 165 98420 142503 80421 47106
Bojnik 264 72.6 6
36 7.3 12322 4489 2.92 10683 157 218 - 13118 5617 1929
Vlasotince 308 54.0 48 6.4 32163 10139 3.29 10415 198 143 16212 17100 10754 6353
Lebane 337 63.2 39 8.6 24006 7473 3.33 8601 125 245 10004 14914 8677 3009
Leskovac 1025 57.5 14 7.1 153084 46583 3.35 14731 215 152 68826 87426 48951 32969
Medveđa 524 42.9 4
44 11.9 10402 3500 3.07 11638 128 165 3378 7382 5190 1327
Crna Trava 312 50.8 25 12.5 2041 1144 2.24 18344 744 170 - 2563 1262 1518
XVIII PČINJSKI 3520 54.9 36 9.7 229596 64136 3.55 15959 204 158 95444 132246 73189 46728
Bosilegrad 571 61.7 3
37 15.4 8973 3546 2.80 14091 173 148 2702 7229 4608 1550
Bujanovac 461 58.0 59 7.8 45107 9033 4.79 17580 153 162 12011 31291 10634 6887
Vladičin Han 366 44.5 51 7.2 22872 7672 3.09 10573 207 200 8338 15365 9552 4743
Vranje 860 52.0 10 8.2 87174 26799 3.25 16739 260 131 60934 26354 29057 22640
Preševo 264 60.5 5
35 7.5 38385 7986 4.37 15186 96 149 - 34904 7947 3698
Surdulica 624 53.5 41 15.3 21248 6967 3.18 17486 283 216 11459 10731 8362 6020
Trgovište 370 55.9 35 10.6 5837 2133 2.99 12515 204 219 - 6372 3029 1190
XIX SEVERNO BAČKI 1784 89.7 45 39.6 200140 74359 2.67 21054 283 134 123895 76243 79560 55450
Bačka Topola 596 91.7 23 25.9 38245 14262 2.65 17844 221 160 16171 22074 15362 8067
Mali Iđoš 181 93.4 3 60.3 13494 4803 2.81 15810 155 164 - 13494 5346 2002
Subotica 1007 87.9 19 53.0 148401 55294 2.66 22097 310 125 107726 40675 58852 45381

Izveštaj-jun 2009.
XX SREDNJE BANATSKI 3256 87.9 55 59.2 208456 73917 2.81 20616 215 147 100449 108007 79493 43079
Žitište 525 90.7 12 43.8 20399 7415 2.75 15272 169 156 3242 17157 8271 3210
Zrenjanin 1326 84.7 22 60.3 132051 46375 2.84 21737 247 128 79773 52278 49160 31725
Nova Crnja 273 90.8 6 45.5 12705 4650 2.73 19669 124 220 - 12705 5295 1438
Novi Bečej 609 87.9 4 152. 26924 9414 2.81 18464 169 184 14452 12472 10302 4333
Sečanj 523 90.8 11 3
47.5 16377 6063 2.70 18577 156 179 2982 13395 6465 2373
XXI SEVERNO BANATSKI 2328 89.5 50 46.6 165881 61396 2.69 20224 229 113 102058 63823 66442 36448
Ada 227 88.5 5 45.4 18994 7392 2.54 17366 239 125 17333 1661 8114 4389
Kanjiža 401 87.9 13 30.7 27510 10721 2.56 23334 204 85 10200 17310 11812 5446
Kikinda 782 90.3 10 78.2 67002 23239 2.88 19895 259 126 41935 25067 24401 16577
Novi Kneževac 305 87.9 9 33.9 12975 4785 2.70 18819 198 111 7581 5394 5274 2411
Senta 293 90.7 5 58.6 25568 9966 2.57 21679 244 102 20302 5266 11006 6022
Čoka 321 90.3 8 40.1 13832 5293 2.61 18005 124 111 4707 9125 5835 1604
XXII JUŽNO BANATSKI 4245 80.4 94 45.2 313937 108588 2.92 22529 234 135 174582 139355 115360 72109
Alibunar 602 85.4 10 60.2 22954 7649 3.00 11097 149 143 9251 13703 8874 3278
Bela Crkva 353 78.4 14 25.2 20367 7063 2.87 15505 166 214 10675 9692 7949 3208
Vršac 800 77.5 24 33.3 54369 18614 2.89 25847 286 157 36623 17746 9307 15344
Kovačica 419 90.2 8 52.4 27890 9899 2.82 16156 125 147 676 21126 10762 3387
Kovin 730 65.5 10 73.0 36802 11808 3.06 16832 166 135 14250 22552 13045 6138
Opovo 203 82.9 4 50.8 11016 3502 3.15 17319 66 117 4693 6323 3989 719
Pančevo 755 83.9 10 75.5 127162 43403 2.92 25373 298 109 92326 34836 44952 37700
Plandište 383 89.9 14 27.4 13377 4650 2.75 12246 188 150 - 13377 5205 2335
XXIII ZAPADNO BAČKI 2419 84.0 37 65.4 214011 74627 2.86 20305 235 148 110195 103816 77631 47971
Apatin 350 70.0 5 70.0 32813 11613 2.81 28078 209 180 19320 13493 11919 6553
Kula 481 913 7 68.7 48353 16431 2.93 17197 219 145 29464 18889 17150 10195
Odžaci 411 853 9 45.7 35582 12443 2.86 15175 225 199 9940 25642 12941 7464
Sombor 1177 85.5 16 73.6 97263 34140 2.84 20765 256 120 51471 45792 35621 23760
XXIV JUŽNO BAČKI 4015 81.1 77 52.1 593666 207848 2.84 24192 353 139 399854 193812 219182 211815
Bač 365 72.4 6 60.8 16268 5818 2.80 16194 222 173 6087 10181 6196 3445
Bačka Palanka 579 81.5 14 41.4 60966 21244 2.86 21999 230 148 20449 31517 20918 13522
Bački Petrovac 596 88.9 4 39.5 14681 5518 2.66 16729 205 127 6727 7954 5931 2909
Beočin 186 47.1 8 23.3 16086 5575 2.88 32043 227 184 8058 8028 5796 3587

Izveštaj-jun 2009.
Bečej 486 88.2 5 97.2 40987 15433 2.64 18764 251 119 25774 15213 16470 9958
Vrbas 376 89.5 7 53.7 45852 14818 3.08 22338 344 200 25907 19945 15185 15332
Žabalj 400 87.1 4 100. 27513 8835 3.09 18128 158 202 9598 17915 20584 4253
Novi Sad- grad 699 73.2 16 0
43.7 299294 106312 2.80 26035 467 118 235165 64129 114030 146712
Srbobran 284 92.8 3 94.7 17855 6433 2.77 13062 165 210 13091 4764 6877 2839
Sremski Karlovci 51 50.0 1 51.0 8839 2966 2.98 22612 91 135 8839 - 3201 798
Temerin 170 90.3 3 56.7 28275 9477 2.98 20362 228 143 25265 3010 9380 6447
Titel 262 84.9 6 43.7 17050 5419 3.15 17312 122 153 5894 11156 5891 2012
XXV SREMSKI 3485 73.6 10 32.0 335901 111222 3.02 20237 183 140 141260 194641 112257 61224
Inđija 385 85.5 9
11 35.0 49609 15889 3.12 21437 169 171 26247 23362 16086 8319
Irig 230 74.9 12 19.2 12329 4418 2.78 15815 123 164 4848 7481 4817 1452
Pećinci 489 70.8 15 32.6 21506 6796 3.18 18502 182 135 - 21506 7054 4034
Ruma 582 75.1 17 34.2 60006 19990 3.00 20396 193 123 32229 27777 19965 11296
Sremska Mitrovica 762 74.2 26 29.3 85902 29391 2.92 19628 203 152 42980 42922 29391 17009
Stara Pazova 351 85.4 9 39.0 67576 21413 3.16 22618 168 114 18645 48931 21175 12172
Šid 687 60.6 19 36.2 38973 13325 2.92 20189 188 144 16311 22662 13769 6943

Izveštaj-jun 2009.
• Opština Sombor
Opština Sombor spada u Zapadno-bački upravni okrug. Po podacima iz 2004. opština zauzima
površinu od 1.177 km² (od čega na poljoprivrednu površinu otpada 101,070 ha, a na šumsku
7,076 ha). Administrativni centar opštine je grad Sombor. Opština je organizovana u 16 naselja,
odnosno 17 katastarskih opština. Registrovane su 22 mesne zajednice. Procenjeno stanje
stanovništva za sredinu 2006. godine je 92,887, odnosno 79 stanovnika na 1 km2. Prema
podacima iz Popisa 2002. godine u ovoj opštini gradskog stanovništva ima 51,471 a ostalog
45,792. Prosečna starost u ovoj opštini je 41.38 godina, dok je indeks starenja 114.14 (indeks
starenja je odnos starog (60 i više) i mladog (0-19) stanovništva). Ukupan broj domaćinstava je
34,140 dok je prosečan broj članova po domaćinstvu 2.84. Prema podacima Popisa iz 2002.
godine ukupan broj stanova za stanovanje u opštini je 35,621 od čega se 32,629 vode kao
nastanjeni. Prosečna površina ukupnog broja stanova je 74.85 m2. Prema podacima za 2006.
godinu ukupan broj zaposlenih je 23,760 stanovnika od toga je 17,132 zaposleno u
preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, a 6,628 su privatni preduzetnici, lica
koja samostalno obavljaju delatnost i njihovi zaposleni. Ukupan broj zaposlenih na 1000
stanovnika je 256. Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika je 120. Prosečna zarada bez poreza i
doprinosa u opštini Sombor iznosi 20,765 dinara u periodu Januar - Decembar 2006. godina, a
na nivou okruga zarada je 20,305 dinara.
Prema podacima za 2006.11 godinu budžetski prihodi su iznosili ukupno 1,079,354 ,000 dinara
što po stanovniku iznosi 11,620 dinara. Od ukupnih prihoda 5,652,000 dinara su primanja od
zaduživanja i prodaje finansijske imovine, a ostatak u iznosu od 1,073,702,000 dinara je iz
tekućih prihoda. Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 1,308,970,000
dinara, a po stanovniku je to 14,092 dinara.
Opština Sombor se sastoji od sledećih 16 naselja: Sombor, Aleksa Šantić, Bački Breg, Bački
Monoštor, Bezdan, Čonoplja, Doroslovo, Gakovo, Kljajićevo, Kolut, Rastina, Riđica, Stanišić,
Svetozar Miletić, Stapar i Telečka.
• Opština Inđija
Opština Inđija se nalazi u sremskom upravnom okrugu. Površina opštine je 385 km2 od čega je
85.5 % poljoprivredno zemljište. Opština je organizovana u 11 naselja, odnosno 9 katastarskih
opština. Registrovano je 13 mesnih zajednica. Procenjeno je stanje stanovništva za sredinu
2006. godine od 49,258 stanovnika, gustina naseljenosti je 128 stanovnika na 1 km2. Prosečna
starost u ovoj opštini je 39.33 godina, dok je indeks starenja 88.54 (indeks starenja je odnos
starog (60 i više) i mladog (0-19) stanovništva). Prema podacima iz Popisa 2002. godine u ovoj
opštini gradskog stanovništva ima 26,247 a ostalog 23,362.Ukupan broj domaćinstava je 15,889
dok je prosečan broj članova po domaćinstvu iznosi 3.12. Prema podacima Popisa iz 2002.
godine ukupan broj stanova za stanovanje u opštini je 16,086 od čega se 14,912 vode kao
nastanjeni. Prosečna površina ukupnog broja stanova je 72.32 m2.
11
Izveštaj-jun 2009.
Ukupan broja zaposlenih na 1000 stanovnika je 169. Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika je
171, ukupan broj nezaposlenih je 8,406. Prosečna zarada bez poreza i doprinosa u opštini Inđija
iznosi 21,437 dinara u periodu Januar - Decembar 2006. godina, a na nivou upravnog sremskog
okruga zarada je 20,237 dinara. Prema podacima za 2006.12 godinu budžetski prihodi u opštini
Inđija su iznosili ukupno 751,689,000 dinara što po stanovniku iznosi 15,260 dinara. Od
ukupnih prihoda iznos od 8,327,000 dinara je od primanja od zaduživanja i prodaje finansijske
imovine, a ostatak u iznosu od 743,362,000 dinara je iz tekućih prihoda.
Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 746,251,000 dinara, a po stanovniku
je to 15,150 dinara. U 2006. godini je ostvaren suficit od 5,438,000 dinara. Iz navedenih
sredstava 29,230 dinara po stanovniku su ostvarene investicije u nova osnovna sredstava13, a
sredstva osnovnog obrazovanja po učeniku iznose 61,048 dinara.
Opština Inđija se sastoji od sledećih naselja: Beška, Inđija, Jarkovci, Krčedin, Ljukovo, Maradik,
Novi Karlovci, Novi Slankamen, Slankamenovački Vinogradi, Stari Slankamen, Čortanovci.
• Opština Novi Kneževac
Opština Novi Kneževac spada u severno banatski upravni okrug. Površina opštine je 305 km2 od
čega je 88 % poljoprivredno zemljište. Opština je organizovana u 9 naselja, odnosno 5
katastarskih opština. Registrovano je 5 mesnih zajednica. Procenjeno stanje stanovništva za
sredinu 2006. godine je 12,170 stanovnika, gustina naseljenosti je 40 stanovnika na 1 km2.
Prosečna starost u ovoj opštini je 40.32 godina, dok je indeks starenja 99.63 (indeks starenja je
odnos starog (60 i više) i mladog (0-19) stanovništva). Prema podacima iz Popisa 2002. godine
u ovoj opštini gradskog stanovništva ima 7,581, a ostalog stanovništva je 5,394. Ukupan broj
domaćinstava je 4,785 dok je prosečan broj članova po domaćinstvu iznosi 2.70. Prema
podacima Popisa iz 2002. godine ukupan broj stanova za stanovanje u opštini je 5,274 od čega
se 4,683 vode kao nastanjeni. Prosečna površina ukupnog broja stanova je 75.42 m2.
zaposleno u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, a 412 su privatni
preduzetnici, lica koja samostalno obavljaju delatnost i njihovi zaposleni. Ukupan broja
zaposlenih na 1000 stanovnika je 198. Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika je 111, ukupan
broj nezaposlenih je 1,350. Prosečna zarada bez poreza i doprinosa u opštini Novi Kneževac
iznosi 18,819 dinara u periodu Januar - Decembar 2006. godina, a na nivou upravnog severno
banatskog okruga zarada je 20,224 dinara. Prema podacima za 2006.14 godinu budžetski prihodi
u opštini Novi Kneževac su iznosili ukupno 134,760,000 dinara što po stanovniku iznosi 11,073
dinara. Od ukupnih prihoda iznos od 387,000 dinara je od primanja od zaduživanja i prodaje
finansijske imovine, iznos od 134,373,000 dinara je iz tekućih prihoda.
12
13
mala
14
Izveštaj-jun 2009.
Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 134,400,000 dinara, a po stanovniku
je to 11,044 dinara. U 2006. godini je ostvaren suficit od 360,000 dinara.
Iz navedenih sredstava 8,847 dinara po stanovniku su ostvarene investicije u nova osnovna
sredstava15, a sredstva osnovnog obrazovanja po učeniku iznose 78,929 dinara. Opština Novi
Kneževac se sastoji od 9 naselja : Banatsko Aranđelovo, Đala, Majdan, Novi Kneževac, Podlokanj,
Rabe, Siget, Srpski Krstur, Filić.
• D. Novi Sad- grad
Opština Novi Sad - grad se nalazi u južno bačkom upravnom okrugu.Od ukupne površine
opštine koja iznosi 699 km² , 73.2 % je poljoprivredno zemljište. Opština je organizovana u 16
naselja, odnosno 18 katastarskih opština. Registrovano je 47 mesnih zajednica. Procenjeno
stanje stanovništva za sredinu 2006. godine je 314,192 stanovnika, gustina naseljenosti je 449
stanovnika na 1 km2. Prosečna starost u ovoj opštini je 38.90 godina, dok je indeks starenja
88.50 (indeks starenja je odnos starog (60 i više) i mladog (0-19) stanovništva). Prema
podacima iz Popisa 2002. godine u ovoj opštini gradskog stanovništva ima 235,165, a ostalog
stanovništva je 64,129. Ukupan broj domaćinstava je 106,312 dok je prosečan broj članova po
domaćinstvu iznosi 2.80. Prema podacima Popisa iz 2002. godine ukupan broj stanova za
ukupnog broja stanova je 66.10 m2. Prema podacima za 2006. godinu ukupan broj zaposlenih je
146,712 stanovnika od toga je 97,269 zaposleno u preduzećima, ustanovama, zadrugama i
organizacijama, a 49,443 su privatni preduzetnici, lica koja samostalno obavljaju delatnost i
njihovi zaposleni. Ukupan broj zaposlenih na 1000 stanovnika je 467. Broj nezaposlenih na
1000 stanovnika je 118, ukupan broj nezaposlenih je 37,041. Prosečna zarada bez poreza i
doprinosa u opštini Novi Sad iznosi 26,035 dinara u periodu Januar - Decembar 2006. godina, a
na nivou upravnog južno-bačkog upravnog okruga zarada je 24,192 dinara.
Prema podacima za 2006.16 godinu budžetski prihodi u opštini Novi Sad su iznosili ukupno
11,358,089,000 dinara što po stanovniku iznosi 36,150 dinara. Od ukupnih prihoda iznos od
88,979,000 dinara je od primanja od zaduživanja i prodaje finansijske imovine, iznos od
11,262,308,000 dinara je iz tekućih prihoda, a 6,802,000 su primanja od prodaje nefinansijske
imovine. Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 10,558,609,000 dinara, a po
stanovniku je to 33,606 dinara. U 2006. godini je ostvaren suficit od 799,480,000 dinara. Iz
U opštini se nalaze sledeća naseljena mesta: Begeč, Budisava, Bukovac, Veternik, Kać, Kisač,
Kovilj, Ledinci, Novi Sad, Petrovaradin, Rumenka, Sremska Kamenica, Stari Ledinci,
Stepanovićevo, Futog , Čenej.
15
mala
16
17
mala
Izveštaj-jun 2009.
4.0 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE OTPADA ZA DESET OPŠTINA NA

PODRUČJU REPUBLIKE SRBIJE NASTALE U PERIODU OD 7 DANA
Da bi se dobili što pouzdaniji podaci o količini komunalnog otpada na teritoriji Republike Srbije,
u sklopu samog projekta odlučeno je da se vrše merenja nastalih količina otpada za predložene
opštine u periodu od 7 dana. Od svih opština u našoj zemlji, redovno utvrđivanje i praćenje
nastalih količine otpada tokom cele godine imaju samo Beograd i Novi Sad. Zahvaljujući ovom
projektu i grad Kragujevac je počeo sa stalnim merenjem komunalnog otpada pre njegovog
odlaganja na deponiju. Naime, na gradskoj deponiji postoji kolska vaga namenjena za merenje
otpada. Ona je pre par godina dobijena uz pomoć sredstava iz inostranih fondova, ali je nažalost
sve vreme bila van funkcije.
Slika 4.1. Početak rada vage na deponiji u Kragujevcu iniciran projektom
Potrebe ovog projekta i razumevanje ljudi iz lokalnog komunalnog preduzeća o važnosti

merenja mase nastalog otpada u opštini, doprineli su da se vaga stavi u funkciju i merenje
postane redovna praksa. Ostale opštine nemaju kolske vage na svojim deponijama, tako da je
merenje izvršeno uz pomoć drugih privrednih subjekata u datoj opštini.

Izveštaj-jun 2009.
4.1 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Inđija
Za opštinu Inđija, merenje ukupno generisanih količina otpada u periodu jedne sedmice
obavljeno je u pet navrata. U martu 2008. godine (03.03.-09.03.), zatim u julu 2008. godine
(14.07.-20.07.), septembru 2008. godine (08.09.-14.09.), kao i februaru 2009 godine. (23.02. -
01.03.) odnosno maju 2009. godine (11.05-17.05).
Slika 4.2 Merenje kamiona na elektronskoj kolskoj vagi u Inđiji
U tabeli 4.1. prikazani su uporedni rezultati dobijeni merenjem na terenu i uočljivo je da su

generisane količine otpada veće u letnjem i prolećnom periodu u odnosu na one koje nastaju
tokom zimskih meseci. Dobijeni rezultati su i očekivani pre svega zbog činjenice da su količine
baštenskog i biorazgradivog otpada dominantne u letnjoj sezoni. Osim toga, aktivnost ljudi na
svim poljima ljudske delatnosti, pa samim tim i stvaranje otpada je daleko izraženije u ovom
periodu.
Tabela 4.1 Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Inđija

Opština Mart 2008. Jul 2008. Septembar 2008. Februar 2009. Maj 2009.
INĐIJA (03.03.-09.03.) (14.07.- 20.07.) (08.09.-14.09.) (23.02. - 01.03.) (11.05. – 17.05.)
Ponedeljak 80.63 78.82 75.91 70.42 71.67

Utorak 77.01 82.13 79.91 71.06 73.50
Sreda 57.42 71.18 67.87 48.23 64.86
Četvrtak 65.07 81.60 80.85 53.56 70.34
Petak 63.25 79.98 79.44 61.48 71.40
Subota / / 1.5 / 6.25
Nedelja 20.85 23.22 21.73 7.73 23.39
UKUPNO: 363.66 tona 416.92 tona 407.21 tona 312.48 tona 381.41 tona

Izveštaj-jun 2009.
4.2 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Sombor
Merenje sedmičnih količina otpada koju generiše opština Sombor, izvršeno je u periodu od
07.07.2008 do 12.07.2008. kao i u periodima od 08.09.2008 do 14.09.2008. godine, odnosno od
23.02.2009. do 28.02.2009. godine. JKP „Čistoća“ iz Sombora ima svoju kolsku vagu, ali se ona
ne nalazi na ulazu deponije, već u okviru voznog parka ovog preduzeća, tako da je proces
merenja kamiona obavljan samo za potrebe ovog projekta.
Slika 4.3 Merenje težine kamiona i praćenje podataka
U prvom navratu, u mesecu julu 2008. godine, u toku jedne sedmice sakupljeno je nešto više od
300 t otpada. Sedmična količina generisanog otpada za opštinu Sombor u mesecu septembru za
period od 08.09.2008 do 14.09.2008. godine, iznosila je 231.42 tona. Izmerena količina
generisanog otpada u februaru 2009. godine iznosila je 255.36 tona, odnosno 283.56 tona u
maju mesecu, s tim da se mora naglasiti da je u ovom periodu JKP „Čistoća“ iz Sombora počela
sa dodatnim sakupljanjem otpada iz sela Riđica. Prikaz dnevnih količina nastalog otpada vide se
u tabeli 4.2.
Tabela 4.2. Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Sombor

Opština Jul 2008. Septembar 2008. Februar 2009. Maj 2009.
SOMBOR (07.07.-12.07.) (08.09.-14.09.) (23.02. - 28.02.) (11.05. - 17.05.)
Ponedeljak 47.58 41.84 43.16 31.44

Utorak 60.26 49.54 52.14 55.98
Sreda 56.50 49.40 50.16 45.40
Četvrtak 44.78 43.44 38.60 45.10
Petak 54.96 47.20 42.96 46.74
Subota 38.08 / 28.34 62.92
Nedelja / / / /
UKUPNO: 302.16 tona 231.42 tona 255.36 tona 283.56 tona

Izveštaj-jun 2009.
4.3 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Novi Kneževac
Za opštinu Novi Kneževac određivanje ukupne sedmične količine generisanog otpada, u mesecu
julu nije bilo moguće izvršiti iz tehničkih razloga, tako da postoje podaci iz meseca septembra
2008. godine, odnosno marta i maja 2009. godine. Količine otpada nastale u pomenutim
periodima prikazane su tabelom 4.3 iz koje se vidi da je sakupljeno oko 40t komunalnog otpada
pri svakoj analizi. Komunalno preduzeće iz Novog Kneževca ne vrši sakupljanje otpada subotom
i nedeljom, a treba naglasiti i da su od seoskih naselja u okviru opštine pod sistemom
prikupljanja otpada obuhvaćena samo sela Đala i Srpski Krstur. Žitelji ostalih sela svoj otpad
odlažu na smetlištima, odnosno divljim deponijama.
Tabela 4.3. Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Novi Kneževac
Opština Septembar 2008. Mart 2009. Maj 2009.
NOVI KNEŽEVAC (08.09.-14.09.) (23.02. - 27.02.) (11.05. - 17.05.)
Ponedeljak 8.38 10.70 9.87

Utorak 0.9 2.94 2.32
Sreda 11.58 8.29 10.42
Četvrtak 10.66 10.34 10.54
Petak 7.44 7.70 7.27
Subota / / /
Nedelja / / /
UKUPNO: 38.96 tona 39.97 tona 40.12 tona
4.4 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Šabac
Prva analiza, odnosno određivanje mase generisanog otpada za opštinu Šabac u periodu od 7
dana izvršeno je od 08.09.2008 do 14.09.2008. godine.
Tabela 4.4 Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Šabac

ŠABAC (08.09.-14.09.) (23.02. - 27.02.) (11.05. - 17.05.)
Ponedeljak 101.66 96.42 87.72

Utorak 99.42 108.15 81.97
Sreda 95.24 77.63 88.11
Četvrtak 103.76 81.63 63.39
Petak 85.54 99.10 75.79
Subota 26.62 100.04 /
Nedelja 15.94 / /

Izveštaj-jun 2009.
Za razliku od drugih opština, masa otpada izmerena u zimskom periodu imala je veći iznos od
pomenute iz meseca septembra 2008. godine i iznosila je 562.97 tona. Prikaz dnevnih količina
nastalog otpada tokom svih analiza, prikazan je tabelom 4.4.
4.5 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Topola
Opština Topola, slično Novom Kneževcu spada u grupu manjih opština u Republici Srbiji, te je
samim tim i masa otpada koja nastaje na teritotiji ove opštine relativno mala. Prvom analizom,
koja je vršena u septembru 2008. godine, za period od 15.09.2008 do 21.09.2008. godine,
ustanovljena produkcija komunalnog otpada bila je manja od 50 tona. Tokom marta meseca, u
intervalu od sedam dana izmereno je 52.3 tona.
Tabela 4.5. Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Topola

TOPOLA (15.09.-21.09.) (09.03-15.03) (18.05. - 24.05.)
Ponedeljak 7.40 7.48 7.49

Utorak 9.94 11.72 10.88
Sreda 5.02 7.56 7.80
Četvrtak 8.98 6.84 7.66
Petak 7.96 7.28 9.59
Subota 4.84 8.32 3.79
Nedelja 4.76 3.10 5.88
4.6 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Kragujevac
Kao što je već napomenuto, potrebe za merenjem sedmičnih količina otpada u okviru ovog
projekta, inicirale su korišćenje kolske vage na kragujevačkoj deponiji koja do sada nije bila u
funkciji. Samo merenje počelo je 15.09.2008. i od tada postalo redovna praksa u okviru ovog
komunalnog preduzeća. Na ovaj način opština Kragujevac je postala jedna od retkih opština u
Srbiji koja ima redovan sistem merenja i monitoringa nastalih količina otpada.
U tabeli 4.6 dati su podaci koji su dobijeni merenjem kamiona u periodu od 15.09.2008 do
21.09.2008. godine na ulasku u deponiju u Kragujevcu. Za sedam dana iz domaćinstava u okviru
opštine koja pripadaju sistemu sakupljanja JKP- a “Čistoća” prikupljeno je preko 1000 tona
otpada. Pored toga u tabeli su dati i podaci o masi komunalnog otpada koji je izmeren u
zimskim mesecima, odnosno od novembra 2008. godine do februara 2009. godine. Radi lakše
komparacije dobijenih rezultata sa rezultatima dobijenim iz prve analize, prikazana je prosečna
sedmična masa generisanog otpada za svaki od navedenih meseci.

Izveštaj-jun 2009.
Slika 4.4. Početak rada kolske vage na deponiji u Kragujevcu, iniciran projektom
Tabela 4.6. Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Kragujevac

Opština Sep 2008. Nov 2008. Dec 2008. Jan 2009. Feb 2009. Mar 2009. Apr 2009. Maj 2009.
KRAGUJEVAC (08.09.-14.09.) (t/ned) (t/ned) (t/ned) (t/ned) (t/ned) (t/ned) (t/ned)
UKUPNO: 1018.18 t 743.44 t 637.84 t 605.94 t 510.61 t 900.64 t 1176.47 t 1065.82 t
Grafik 4.1 Masa nastalog komunalnog otpada po mesecima-Kragujevac(t/mesečno)

Izveštaj-jun 2009.
4.7 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Bor
Sedmična količina otpada nastala u periodu od 15.09.2008 – 21.09.2008. godine, na teritoriji

opštine Bor iznosi skoro 120t, što se i vidi iz predložene tabele 4.7. Nažalost masa generisanog
otpada za ovu opštinu u zimskom periodu nije bila utvrđena zbog nepovoljnih vremenskih
uslova i velikih snežnih padavina. Kamioni su radili u izmenjenom režimu rada, odnosno otpad
je sakupljan redovno samo sa lokacija koje su bile pristupačne. Iz ovih razloga merenje je
uspešno izvršeno samo za dva dana u sedmici i ti podaci su dati u tabeli. Merenje generisanog
otpada u prolećnom periodu je uspešno izvršeno.
Tabela 4.7. Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Bor

BOR (15.09.-21.09.) (09.03. - 15.03.) (11.05. - 17.05.)
Ponedeljak 37.68 / 35.66

Utorak 22.02 24.52 24.18
Sreda 19.64 16.16 25.40
Četvrtak 21.82 / 21.62
Petak 18.36 / 23.92
Subota / / /
Nedelja / / /
UKUPNO: 119.52 tona / 130.78 tona
4.8 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Niš
Nedeljna količina generisanog otpada za opštinu Niš u mesecu septembru za period od

08.09.2008 do 14.09.2008. godine, iznosila je preko 1300 t. U zimskom periodu za 7 dana
izmerena je masa od 1216.8 tona komunalnog otpada., dok je u maju izmereno 1151.52 tona.
Slika 4.5. Merenje kamiona na kolskoj vagi u Nišu

Izveštaj-jun 2009.
Tabela 4.8 Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Niš

NIŠ (08.09.-14.09.) (09.03. - 15.03.) (18.05. - 24.05.)
Ponedeljak 237.07 210.08 206.45

Utorak 252.40 214.26 209.00
Sreda 221.44 199.87 191.72
Četvrtak 208.96 211.36 188.73
Petak 193.76 201.90 204.26
Subota 206.68 179.36 151.36
Nedelja / / /
UKUPNO: 1320.32 tona 1216.83 tona 1151.52
4.9 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Novi Sad
Novi Sad je jedna od retkih opština koje vrše redovan monitoring i merenje dospelih količina
otpada na gradsku deponiju. Pored toga, redovno se vrši i izdvajanje sekundarnih sirovina.
Upravo iz ovog razloga, sam proces merenja količine generisanog otpada u periodu od 7 dana za
novosadsku opštinu nema toliki značaj, kao kod opština i gradova gde se ono uopšte ne meri i
gde ne postoje apsolutno nikakvi podaci, jer se merenjem tokom cele godine dolazi do znatno
validnijih i preciznijih podataka. Naravno, ovo bi trebalo da postane praksa za sve opštine u
Srbiji. Umesto tabele o sedmičnim količinama otpada, u tabeli 4.9 prikazane su sve vrste i
količine otpada koji se odlagao na deponiji u 2007 godini.. U tabeli 4.10 prikazana je masa
otpada generisana u zimskom periodu na mesečnom nivou, odnosno od novembra do marta
2009. godine, kao i u prolećnom, od aprila do juna 2009. godine.
Tabela 4.9 Masa otpada koji dospevaju na novosadsku deponiju-2007. godina

Izveštaj-jun 2009.
Tabela 4.10 Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Novi Sad
Opština Nov 2008. Dec 2008. Jan 2009. Feb 2009. Mar 2009. Apr 2009. Maj 2009. Jun 2009.
NOVI SAD (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes)
UKUPNO: 10836 t 11456 t 8236 t 8304 t 10593 t 11602 t 9296 t 13723 t
Grafik 4.2 Masa nastalog komunalnog otpada po mesecima(t/mesečno)-Novi Sad
4.10 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Beograd
Slično kao i na primeru Novog Sada, Beograd na svojoj deponiji u Vinči ima izgrađen sistem za
kontrolu, merenje i monitoring dospelog otpada na samu deponiju. Kako je beogradska opština
veoma kompleksna, tako je i sistem sakupljanja i upravljanja otpadom veoma složen, zbog čega
je i celokupan posao podeljen na više preduzeća. JKP „Gradska čistoća“ u okviru svojih
delatnosti opslužuje sledeće delove grada: Stari grad, Vračar, Savski Venac, Palilula, Zvezdara,
Rakovica, Voždovac, Čukarica, Zemun, Novi Beograd, Surčin, Grocka i Barajevo.
Konkretno, podaci koji su korišćeni u sklopu ovog projekta su oni koji su dostavljeni od strane
JKP „Gradska čistoća“ i to u periodu od 01.08.2008 do 31.08.2008., odnosno 01.11.2008. do
30.06.2009. Postoji i izdvajanje gume, plastike, pet ambalaže i ostalih sekundarnih sirovina
(tabela 4.11).

Izveštaj-jun 2009.
Tabela 4.11 Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Beograd

Opština Sep 2008. Nov 2008. Dec 2008. Jan 2009. Feb 2009. Mar 2009. Apr 2009. Maj 2009. Jun 2009.
BEOGRAD (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes) (t/mes)
UKUPNO: 62445 t 38931 t 31437 t 31904 t 25091 t 38941 t 39764 t 40105 t 40323 t
Grafik 4.3 Masa nastalog komunalnog otpada po mesecima(t/mesečno)-Beograd

Izveštaj-jun 2009.
5.0 UTVRĐIVANJE MOFROLOŠKOG SASTAVA OTPADA U OPŠTINAMA

REPUBLIKE SRBIJE
Utvrđivanje morfolškog sastava otpada koje je izvršeno za deset opština u Srbiji, predstavlja
drugi ključni zadatak u okviru projekta koji sprovodi Departman za inženjerstvo zaštite životne
sredine Fakulteta Tehničkih Nauka iz Novog Sada. Uzorkovanje i analiza otpada izvršeno je za
pomenute opštine, koje su odabrane na osnovu relevantnih kriterijuma. Katalog sortiranja
otpada predstavlja ključni segment pri svakom uzorkovanju i analizi otpada.
Slika 5.1 Primer razvrstanog otpada prema katalogu sortiranja
Za potrebe ovog projekta izvršene su konstultacije sa stručnjacima iz Agencije za zaštitu životne

sredine. Na ovaj način omogućeno je da određivanje morfološkog sastava otpada, sa jedne
strane bude prihvatljivo i primenjivo u našim uslovima, odnosno da ono bude kompatibilno sa
direktivama i metodologijama koje se primenjuju u zemljama EU. Predloženi katalog sortiranja
već je prikazan u tabeli 2.2

Izveštaj-jun 2009.
5.1 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Inđija
Za ovu opštinu, analiza i sortiranje otpada izvršeno je u više navrata. Lokacija na kojoj je ono
obavljeno se nalazi u Maradiku, odnosno na lokaciji gde se nalazi vozni park JKP-a “Komunalac”
iz Inđije. Za razliku od ostalih opština, određivanje morfološkog sastava otpada po sektorima je
već jednom bilo urađeno i u martu 2008. godine. Ono što se još razlikuje kod primera Inđije,
jeste da se uzorak uzimao iz unapred određenih ulica, a kante i kontejneri koji su poslužili za
uzorak bili su locirani i obeleženi uz pomoć GPS uređaja. Na taj način, svaka sledeća analiza,
može da se izvrši nad tačno istom uzorku (ista kanta/kontejner) što će omogućiti znatno
preciznije sagledavanje promena u sastavu otpada za svaki sektor.
Razlog što je baš opština Inđija uzeta za proveru uspešnosti i efikasnosti GPS sistema pri
uzorkovanju otpada, leži u činjenici da Departman za inženjerstvo zaštite živovotne sredine,
Fakulteta tehničkih nauka, koji vodi projekat ima veoma uspešnu dugogodišnju saradnju sa
komunalnim preduzećem iz Inđije. Takođe lokalne vlasti, pružaju svu potrebnu pomoć i
logistiku u celokuponom projektu, odnosno obezbeđeni su svi neophodni uslovi za praćenje
efikasnosti novih tehnologija, koje mogu da posluže u cilju što boljeg modela upravljanja
otpadom.
Pored toga što GPS uređaj ima mogućnost pamćenja ulica, odnosno kuća ispred kojih je uzeta
kanta/kontejner kao deo uzorka, uz njegovu pomoć moguće je beleženje i vremenskih uslova
kada je uzorak uziman (temperatura, pritisak, vlažnost vazduha), što će opet otvoriti mogućnost
analize kako vremenski uslovi utiču na sastav i količinu otpada.
Slika 5.2 Korišćenje GPS uređaja u okviru individualnog i kolektivnog stanovanja- Inđija
Posebnu pogodnost ovakvog načina memorisanja mesta sa kojih je uzet uzorak, predstavlja
činjenica da se sve lokacije uzoraka mogu videti na elektronskim mapama gradova. Na ovim
mapama, jasno se vidi raspored i spisak ulica, a takođe, vidljivim tačkama su predstavljene sve
lokacije gde se uzimao uzorak i koje su zabeležene uz pomoć GPS uređaja.

Izveštaj-jun 2009.
Pored elektronskih mapa gradova, na sličan način, raspored uzimanja kanti i kontejnera
moguće je sagledati uz pomoć „google earth“ softvera, kao što je i prikazano na slici 5.3.
Slika 5.3 Korišćenje GPS uređaja- prikaz sakupljanih kanti iz Inđije i Jarkovaca na „google earth-u“
U narednoj tabeli prikazani su rezultati utvrđivanja morfološkog sastava otpada po sektorima

stanovanja opštine Inđija.
Tabela 5.1 Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Inđija

SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA INĐIJA
Individualno Kolektivno Seosko
15.07. 09.09. 05.03. 14.05. 15.07. 09.09. 05.03. 14.05. 15.07. 09.09. 05.03. 14.05.
Kategorija otpada 2008. 2008. 2009. 2009. 2008. 2008. 2009. 2009. 2008. 2008. 2009. 2009.
1.Baštenski otpad 37.14 22.17 24.3 22.87 12.72 17.9 5.66 16.11 32.90 40.12 17.76 25.03
2.Ostali biorazgradivi otpad 31.78 40.58 31.8 36.42 54.80 25.3 40.9 30.62 34.32 20.53 40.07 26.26
3.Papir 1.86 3.77 2.46 4.26 3.46 6.87 6.83 7.08 3.37 3.01 8.14 3.41
4.Staklo 3.37 2.58 1.06 2.29 2.73 6.19 4.94 4.00 2.97 6.58 2.19 1.53
5.Karton 1.88 2.29 4.49 2.17 4.05 5.80 11.7 7.22 2.59 2.74 2.57 2.40
6.Karton-vosak 0.70 0.99 0.77 1.67 0.47 0.54 1.05 0.83 0.29 0.52 1.05 0.78
7.Karton-aluminijum 0.35 0.46 0.66 0.52 0.40 0.80 1.23 0.75 0.27 0.55 0.52 1.01
8.Metal-ambalažni i ostali 1.20 0.69 1.63 1.07 1.36 1.11 0.87 2.34 1.41 2.12 0.2 0.83
9.Metal- Al konzerve 0.05 0.15 0.14 0.12 0.09 0.17 0.15 0.05 0.16 0.28 0.09 0.04
10.Plastični ambalažni otpad 0.96 1.07 2.86 2.59 2.97 3.31 1.98 1.94 1.06 1.77 1.72 1.79
11.Plastične kese 4.62 4.71 4.49 3.98 4.70 5.99 4.61 7.92 4.91 4.34 2.68 5.56
12.Tvrda plastika 2.37 1.73 1.72 3.42 1.92 3.30 2.78 2.52 2.10 3.09 4.75 3.75
13.Tekstil 7.93 1.64 2.94 6.74 6.11 3.73 8.41 3.36 6.27 3.86 6.85 4.40
14.Koža 0.95 0.55 1.74 0.28 0.59 0 0.84 0.64 0.72 0.39 0 0.43
15.Pelene / 5.20 3.81 2.96 / 3.14 1.71 5.77 / 5.62 2.19 7.71
16.Fini elementi 4.85 11.42 15.13 8.65 3.62 15.7 6.32 8.85 6.53 4.48 9.22 15.07

Izveštaj-jun 2009.
Ako se posmatra tabela 5.1, uočljivo je da se analiza rađena u julu, razlikuje se od ostalih po
tome što se pelene nisu odvajale kao posebna kategorija otpada. Ovo je bio slučaj u svim
opštinama.
Opravdanost uvrštavanja pelena kao posebne kategorije u kasnijim analizama može se jasno
uočiti ako se uporede rezultati iz individualnog sektora opštine Inđije dobijeni u julu odnosu na
one iz meseca septembra. Iz tabele se vidi da je procenat tekstila u oba slučaja ima vrednost oko
7%, ali se iz rezultata analize rađene 09.09.2008. vidi da pelene zauzimaju čak 5,2% dok ostali
tekstil svega 1,64%.
Slika 5.4 Izdvajanje pelena, kao posebne kategorije tekstila

Rezultati letnje, zimske i prolećne analize, projektovani na celu opštinu predstavljeni su
sledećim graficima:
Letnja analiza Zimska analiza

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.1 Sastav otpada izražen u procentima –letnja, zimska i prolećna analiza-opština Inđija
Grafik 5.2 Uporedni prikaz letnje zimske i prolećne analize-opština Inđija
Kao što je rečeno, JKP „Komunalac“ iz Inđije ima sistem odvojenog sakupljanja PET ambalaže,
papira, plastičnih kesa i folija. Iz tog razloga, da bi podaci koji su prethodno prikazani bili tačniji,
potrebno je da se uračunaju i sve količine otpada koje se odvojeno sakupljaju. Poređenjem
rezultata može se analizirati uspešnost sistema odvojenog sakupljanja.

Izveštaj-jun 2009.
Slika 5.5 Odvojeno sakupljanje sekundarnih sirovina, Maradik-Inđija
Na sledećoj tabeli je prikazana masa pomenutih vrsta otpada koji se sakuplja, zatim isporučuje
na dalji tretman. Vrednosti su vezane za isporuke po mesecima, u periodu od februara do jula
2008. godine. Ovaj period je uzet u razmatranje jer su tada rađene i prve analize morfološkog
sastava otpada kao i njegovih ukupno generisanih količina.
Tabela 5.2. Količina isporučenih sekundarnih sirovina po mesecima za opštinu Inđija
Vrsta otpada
PET ambalaža (kg) Papir (kg) Kese (kg)
Mesec
Februar 6300 8080 Nije bilo isporuke
Mart 5260 11450 5260
April 5350 25520 12040
Maj 5480 29410 Nije bilo isporuke
Jun 18630 26600 6270
Jul 11320 17500 Nije bilo isporuke
Prosečna količina otpada
2180 4940 982
za 7 dana
Podatke navedene u gornjoj tabeli, potrebno je uzeti u obzir ako se želi videti koliki je stvarni
udeo ovih vrsta otpada za opštinu Inđija. Izračunata prosečna količina ove vrste otpada koji
nastaje u periodu od nedelju dana se dodaje na ukupnu količinu otpada koja se dobila merenjem
kamiona smećara.
5.2 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Sombor
U Somboru je određivanje morfološkog sastava otpada urađeno 12.07.2008. godine, zatim

28.02.2009. godine, dok analizu otpada u mesecu septembru nije bilo moguće izvršiti zbog loših
vremenskih uslova.

Izveštaj-jun 2009.
Kako prostor na kome se vrši sortiranje nije nadkriven i obezbeđen od spoljašnjih uticaja,
dobijeni podaci bili bi u tom slučaju nepouzdani. Prolećna analiza je rađena 09.05.2009. godine.
Slika 5.6. Uzorak otpada iz individualnog stanovanja; sortiranje uz pomoć troslojne rešetke
Uzorak otpada za sortiranje iz individualnog tipa stanovanja uzet je iz Jošićkog naselja, dok je iz
kolektivnog stanovanja uzorak uzet iz naselja Selenča. Kada je u pitanju seoska zona, treba
napomenuti da se u opštini Sombor, organizovano sakupljanje smeća u seoskim delovima
opštine obavlja samo u Bezdanu, dok druga sela svoj otpad odlažu na divljim deponijama. Zato
je i uzorak za seosku zonu uzet baš iz ovog sela. U tabeli 5.3 detaljno su prikazani rezultati
morfološkog sastava otpada po sektorima stanovanja.
Tabela 5.3 Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Sombor
SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA SOMBOR
12.07. 28.02. 09.05. 12.07. 28.02. 09.05. 12.07. 28.02. 09.05.
Kategorija otpada 2008 2009. 2009. 2008. 2009. 2009. 2008. 2009. 2009.
1.Baštenski otpad 23.67 20.38 16.75 1.98 1.79 11.82 22.12 19.31 26.17
2.Ostali biorazgradivi otpad 36.75 33.51 26.80 63.39 44.2 21.93 34.38 31.77 28.94
3.Papir 0.60 2.52 4.76 5.02 7.87 5.70 3.77 4.4 2.42
4.Staklo 1.60 2.95 12.11 2.18 3.9 7.90 3.00 1.64 3.41
5.Karton 2.11 2.45 2.97 0.88 3.24 8.80 4.49 2.48 4.73
6.Karton-vosak 0.19 0.2 0.45 0.34 0.69 1.54 0.07 0.15 0.36
7.Karton-aluminijum 0.54 0.53 0.79 0.62 1.97 1.78 0.13 1.37 0.42
8.Metal-ambalažni i ostali 0.65 0.8 2.07 0.54 0.87 2.30 0.57 0.23 0.50
9.Metal- Al konzerve 0.16 0.11 0.06 0.15 0.36 0.30 0.03 0.04 0.15
10.Plastični ambalažni otpad 4.49 2.7 2.71 2.84 4.48 3.69 4.90 2.38 5.93
11.Plastične kese 5.35 5.33 4.32 9.56 10.48 7.44 3.09 2.27 3.16
12.Tvrda plastika 1.80 1.94 6.39 2.08 3.06 4.60 3.13 1.26 4.38
13.Tekstil 12.88 2.45 1.95 4.52 2.52 1.67 10.18 2.24 9.23
14.Koža 0.11 0 0.08 0.94 0.18 1.04 5.12 0 1.52
15.Pelene / 3.02 6.48 / 7.96 13.77 / 2 1.68
16.Fini elementi 9.10 21.11 11.32 4.96 6.43 5.72 5.02 28.46 7.01
Rezultati letnje, zimske i prolećne analize, projektovani na celu opštinu predstavljeni su

sledećim graficima:
Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.3 Sastav otpada izražen u procentima –letnja, zimska i prolećna analiza-opština Sombor
Grafik 5.4 Uporedni prikaz letnje, zimske i prolećne analize-opština Sombor

Izveštaj-jun 2009.
5.3 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Novi Kneževac
Analiza morfološkog sastava komunalnog otpada sa područja opštine Novi Kneževac izvršena je
08.07.2008. i 09.09.2008 godine u okviru letnje analize, dok je u zimskom periodu ona izvršena
06.03.2009. godine. Utvrđivanje sastava otpada izvršeno je i 08.05.2009. u skolpu prolećne
analize.
Slika 5.7 Lokacija na kojoj je izvršena morfološka analiza komunalnog otpada - opština Novi Kneževac
Treba napomenuti da uslovi za sortiranje otpada nisu bili najidealniji, iz prostog razloga što se
ono vršilo na samoj deponiji, bez nadkrivenog dela i bez ravne betonske podloge. Ipak zbog
povoljnih vremenskih uslova (bez padavina i bez jakog vetra) sam proces određivanja sastava
otpada se nesmetano odvijao. U tabeli 5.4 detaljno su prikazani rezultati morfološkog sastava
otpada po sektorima stanovanja.
Tabela 5.4. Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Novi
Kneževac
OPŠTINA SEKTOR STANOVANJA
NOVI KNEŽEVAC Individualno Kolektivno Seosko
08.07. 09.09. 06.03. 08.05. 08.07. 09.09. 06.03. 08.05. 08.07. 09.09. 06.03. 08.05.
Kategorija otpada 2008. 2008. 2009. 2009. 2008. 2008. 2009. 2009. 2008. 2008. 2009. 2009.
1.Baštenski otpad 46,44 27.12 8.16 24.47 0,78 11.15 5.25 3.76 25.81 30.44 27.03 24.00
3.Papir 5,43 6.36 4.35 4.24 9,25 14.92 6.15 8.25 5.46 4.38 0.59 6.55
4.Staklo 1,75 10.88 6.42 1.21 2,1 3.84 1.52 5.03 7.08 2.56 1.74 11.52
5.Karton 2,98 12.47 10.43 6.52 7,60 1.46 3.77 7.80 2.80 0.88 0.99 3.24
6.Karton-vosak 0,52 0.71 1.31 0.09 2,93 1.49 2.9 0.76 1.19 0.49 0.45 0.17
7.Karton-aluminijum 0,49 0.84 0.79 0.34 0,44 0.71 1 0.67 0.24 0.23 0.73 0.22
8.Metal-ambalažni i ostali 2,42 0.20 0.76 1.18 0,16 0.84 1.87 1.99 5.14 4.33 2.16 3.83
9.Metal- Al konzerve 0,30 0.24 0.62 0.23 0,24 0.20 0.31 0.25 0.18 0.14 0.04 0.37
10.Plastični ambalažni otpad 4,14 5.08 4.68 2.97 5,65 7.04 7.16 5.84 4.51 5.14 2.12 3.34
11.Plastične kese 3,77 5.36 8.89 4.59 15,16 2.43 7.54 9.94 8.17 6.69 1.97 5.65
12.Tvrda plastika 1,30 0.98 5.64 6.78 1,27 2.43 4.29 5.14 2.82 2.52 3.73 4.25
13.Tekstil 4,40 0 1.54 3.74 11,35 2.58 1.83 3.37 5.74 13.02 5.24 2.11
14.Koža 0,70 0 0.42 0.41 0 0 0 2.16 0 1.21 0.79 0.54
15.Pelene / 0.24 8.47 1.04 / 6.54 6.36 7.61 2.8 / 2.91 0.43
16.Fini elementi 5.39 10.36 7.01 9.19 4.62 17.7 4.98 7.89 9.88 6.26 13.52 12.28

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.5 Sastav otpada izražen u procentima –letnja, zimska i prolećna analiza-opština Novi Kneževac
Grafik 5.6 Uporedni prikaz letnje zimske i prolećne analize-opština Novi Kneževac
Izveštaj-jun 2009.
5.4 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Šabac
Određivanje morfološkog sastava otpada za tri sektora opštine Šabac, obavljeno je na gradskoj
deponiji 11.09.2008., 04.03.2009. i 11.05.2009.godine.
Slika 5.8 Lokacija na šabačkoj deponiji gde se vršila analiza sastava otpada
Nije bilo uslova da se obezbedi najpovoljnija lokacija za vršenje sortiranja, ali su vremenske
prilike bile takve da se proces utvrđivanja i analize otpada mogao ipak nesmetano odvijati.
U tabeli 5.5 detaljno su prikazani rezultati morfološkog sastava otpada po sektorima

stanovanja.
Tabela 5.5. Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Šabac

SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA ŠABAC
11.09. 04.03. 11.05. 11.09. 04.03. 11.05. 11.09. 04.03. 11.05.
Kategorija otpada 2008. 2009. 2009. 2008. 2009. 2009. 2008. 2009. 2009.
1.Baštenski otpad 26.52 9.26 9.92 5.47 3.25 2.57 22.44 13.01 17.92
3.Papir 6.42 5.44 6.49 6.93 8.65 10.50 2.37 1.74 3.52
4.Staklo 5.11 4.04 6.21 3.74 4.74 3.85 1.78 4.35 10.73
5.Karton 2.09 9.74 6.75 3.94 11.13 6.07 7.24 4.89 4.44
6.Karton-vosak 0.26 1.4 0.84 0.44 1.61 1.02 0.12 1.07 0.09
11.Plastične kese 3.31 9.34 7.95 3.38 8.65 5.67 2.91 7.32 8.86
12.Tvrda plastika 6.05 4.23 5.55 3.00 6.29 5.80 4.33 3.64 6.63
13.Tekstil 6.90 1.14 8.26 3.34 2.21 13.46 14.84 4.06 10.19
14.Koža 0 0 1.56 0.22 0.45 2.24 0 1.92 2.44
15.Pelene 1.35 9.67 6.40 2.81 3.76 5.16 3.26 3.93 4.37
16.Fini elementi 8.70 6.43 6.40 11.81 5.79 5.67 6.82 17.25 7.10

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.7 Sastav otpada izražen u procentima –letnja, zimska i prolećna analiza-opština Šabac
Grafik 5.8 Uporedni prikaz letnje, zimske i prolećne analize-opština Šabac

Izveštaj-jun 2009.
5.5 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Topola
Utvrđivanje sastava otpada za opštinu Topola razlikuje se od ostalih opština određenih

projektom gde se vršila analiza. Ta razlika ogleda se u činjenici da za ovu opštinu nisu uzeti
uzorci iz tri sektora, kao što se inače čini, već je postojao samo jedan uzorak.
Slika 5.9 Prikaz uzorka i lokacije na kojoj se vršilo sortiranje otpada iz opštine Topola
Osnovni razlog zbog kojeg je odlučeno da se vrši analiza samo jednog uzorka jeste taj što je
opština Topola relativno mala, odnosno ne postoji vidljiva razlika po tipu stanovanja. Ubedljivo
najveći deo stanovnika u samom gradu živi u okviru individualnog stanovanja, a sa druge strane
seoska zona koja spada pod ovu opštinu ne razlikuje se bitnije od seoske zone opštine
Kragujevac. Iz tog razloga rezultati utvrđivanja sastava otpada iz seoskog sektora opštine
Kragujevac se koriste i za slučaj Topole. Analiza otpada i proces sortiranja je izvršen na platou u
okviru lokalnog JKP „Vodovod” 17.09.2008., 09.03.2009 i 11.05.2009.godine.
Tabela 5.6 Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Topola

SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA TOPOLA
17.09. 09.03. 11.05. 17.09. 09.03. 11.05. 17.09. 09.03. 11.05.
1.Baštenski otpad 6.37 20.08 14.46 / / / 33.33 13.2 30.98
2.Ostali biorazgradivi otpad 52.28 35.39 24.61 / / / 29.06 32.64 23.12
3.Papir 6.05 2.57 7.24 / / / 1.89 5.53 2.11
4.Staklo 2.15 2.25 7.39 / / / 1.30 3.78 2.11
5.Karton 3.90 3.3 6.66 / / / 5.84 6.28 2.28
6.Karton-vosak 0.31 0.53 1.39 / / / 0 0.21 0.64
7.Karton-aluminijum 0.59 0.57 0.29 / / / 0.63 0.5 0.58
8.Metal-ambalažni i ostali 0.92 0.23 0.73 / / / 1.45 1.59 0.80
9.Metal- Al konzerve 0.23 0.42 0.63 / / / 0 0.18 0.51
10.Plastični ambalažni otpad 1.89 2.59 5.55 / / / 3.48 4.5 2.99
11.Plastične kese 6.84 9.25 6.29 / / / 3.98 5.63 5.23
12.Tvrda plastika 2.33 2.29 5.16 / / / 5.22 2.37 3.62
13.Tekstil 6.01 1.81 5.82 / / / 2.62 5.72 1.53
14.Koža 0 0.19 0.54 / / / 1.25 0.82 0.90
15.Pelene 1.58 3.18 3.11 / / / 2.6 2.21 9.91
16.Fini elementi 8.55 15.35 10.15 / / / 7.35 14.84 12.68

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.9 Sastav otpada izražen u procentima -letnja, zimska i prolećna analiza-opština Topola
Grafik 5.10 Uporedni prikaz letnje, zimske i prolećne analize -opština Topola

Izveštaj-jun 2009.
5.6 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Kragujevac
U opštini Kragujevac, analiza sastava otpada izvršena je na platou ispred deponije u tri navrata
18.09.2008. godine i 10.03. odnosno 12.05.2009 godine. Podloga je bila betonska i ravna, što
ima pozitivan uticaj na sakupljanje i preciznije određivanje finih elemenata u otpadu.
Slika 5.10 Lokacija na platou deponije i uzorak spreman za sortiranje
Detaljan prikaz dobijenih rezultata morfološkog sastava otpada po sektorima stanovanja za

opštinu Kragujevac prikazan je tabelom 5.7
Tabela 5.7 Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Kragujevac

SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA KRAGUJEVAC
18.09. 10.03. 12.05. 17.09. 09.03. 12.05. 17.09. 09.03. 12.05.
Kategorija otpada 2008 2009. 2009. 2008. 2009. 2009. 2008. 2009. 2009.
1.Baštenski otpad 1.61 6.43 24.19 13.71 2.77 4.22 33.33 13.2 30.98
3.Papir 7.48 6.81 3.72 7.31 6.15 18.83 1.89 5.53 2.11
4.Staklo 2.26 1.31 5.46 12.42 5.8 2.72 1.30 3.78 2.11
5.Karton 9.72 11.41 6.73 15.50 8.73 18.23 5.84 6.28 2.28
6.Karton-vosak 0.17 0.3 0.97 0.10 0.87 2.41 0 0.21 0.64
9.Metal- Al konzerve 0.12 0.05 0.36 0.26 0.66 2.35 0 0.18 0.51
11.Plastične kese 7.56 11.61 5.74 5.54 13.42 10.02 3.98 5.63 5.23
12.Tvrda plastika 4.22 3.9 4.03 4.33 3.48 2.53 5.22 2.37 3.62
13.Tekstil 8.39 5.11 8.27 1.07 3.95 0.60 2.62 5.73 1.53
14.Koža 0 1.18 1.30 0 0 0.00 1.25 0.82 0.90
15.Pelene 8.42 3.99 1.35 1.97 5.38 1.27 2.6 2.21 9.91
16.Fini elementi 15.83 14.6 10.07 4.31 5.67 5.07 7.35 14.83 12.68
Grafički prikaz dobijenih rezultata je sledeći:

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.11 Sastav otpada izražen u procentima –letnja, zimska i prolećna analiza-opština Kragujevac
Grafik 5.12 Uporedni prikaz letnje, zimske i prolećne analize -opština Kragujevac
Izveštaj-jun 2009.
5.7 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Bor
Za ovu opštinu, analiza i sortiranje otpada izvršeno je 19.09.2008.godine, kao i 12.03. odnosno
14.05.2009. godine. Lokacija na kojoj je ono obavljeno se nalazi u okviru JKP „3.Oktobar” iz
Bora, odnosno na lokaciji gde se nalazi vozni park pomenutog preduzeća. Sama lokacija
ispunjava sve uslove koji su potrebni da bi proces utvrđivanja mofrološkog sastava otpada bio
što efikasniji, a dobijeni rezultati tačniji.
Slika 5.11 Izgled lokacije i istovar uzorka koji je spreman za sortiranje
U tabeli 5.8 detaljno su prikazani rezultati morfološkog sastava otpada po sektorima

stanovanja.
Tabela 5.8 Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Bor

SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA BOR
19.09. 12.03. 14.05. 19.09. 12.03. 14.05. 19.09. 12.03. 14.05.
1.Baštenski otpad 8.38 15.2 19.22 0.64 1.26 3.60 10.99 13.37 28.49
3.Papir 3.43 7.67 5.90 5.20 3.2 9.48 2.18 2.5 3.67
4.Staklo 1.06 3.44 11.98 4.25 1.94 8.17 2.21 4.78 3.55
5.Karton 10.2 6.87 6.97 5.39 14.84 8.06 2.86 6.94 7.58
6.Karton-vosak 0.73 1.21 1.33 1.43 2.39 2.11 0.65 0.69 0.51
9.Metal- Al konzerve 0.05 0 0.43 0.12 0.07 0.59 0.11 0.07 0.34
11.Plastične kese 5.43 6.6 5.80 9.39 11.1 8.15 3.32 6.64 5.56
12.Tvrda plastika 2.66 5.85 8.00 2.89 3.08 6.11 2.69 2.62 7.86
13.Tekstil 2.95 3.78 7.92 2.24 12.72 10.43 4.99 7.62 6.50
14.Koža 1.1 0.48 1.65 0.48 0 0.00 0.76 0.48 1.94
15.Pelene 4.72 4.53 2.53 7.11 5.94 4.07 4.73 10.26 2.15
16.Fini elementi 7.03 7.03 10.26 9.76 4.93 9.14 8.61 8.9 9.04

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.13 Sastav otpada izražen u procentima –letnja, zimska i prolećna analiza-opština Bor
Grafik 5.14 Uporedni prikaz letnje, zimske i prolećne analize -opština Bor
Izveštaj-jun 2009.
5.8 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Niš
U Nišu je određivanje morfološkog sastava otpada urađeno 17.09.2008. godine, odnosno

11.03.2009. godine za potrebe zimske analize. U okviru utvrđivanja sastava otpada za prolećni
period, analiza je izvršena 13.05.2009.
Slika 5.12 Izgled lokacije, postavljanje opreme i početak sortiranja uzorka
Sama lokacija nalazi se u okviru JKP „Mediana“ i ispunjava sve uslove, pa je uz one iz Novog
Sada, Inđije i Bora najpogodnija je za uspešno određivanje sastava otpada koji se odabere kao
uzorak. Detaljan prikaz dobijenih rezultata utvrđivanja morfološkog sastava otpada po
sektorima stanovanja prikazan je tabelom 5.9
Tabela 5.9 Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Niš

SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA NIŠ
17.09. 11.03. 13.05. 17.09. 11.03. 13.05. 17.09 11.03. 13.05.
Kategorija otpada 2008. 2009. 2009. 2008. 2009. 2009. . 2009. 2009.
1.Baštenski otpad 16.45 7.57 28.29 5.32 1.95 3.05 4.40 11.78 33.11
3.Papir 2.80 8.2 3.57 2.47 17.44 13.45 0.94 6.03 2.47
4.Staklo 0.64 2.92 8.65 6.41 5.57 5.96 1.19 1.66 1.93
5.Karton 4.18 3.89 3.41 3.21 12.3 8.73 1.88 7.37 3.90
6.Karton-vosak 0.46 0.57 0.50 0.61 0.5 1.68 0.31 0.26 0.52
11.Plastične kese 6.27 12.23 3.07 11.56 12.04 8.93 10.64 9.3 3.46
12.Tvrda plastika 2.69 3.98 5.04 6.57 7.12 9.19 2.73 3.73 3.52
13.Tekstil 3.73 7.19 2.35 15.02 0.59 2.44 6.80 7.74 8.36
14.Koža 0 0.33 0.58 0 0.15 0.89 0.74 0.07 0.84
15.Pelene 1.61 5 3.69 3.67 2.04 6.55 12.49 3.8 1.15
16.Fini elementi 17.54 6.91 8.63 5.80 5.53 9.31 14.28 19.01 10.27

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.15 Sastav otpada izražen u procentima -letnja zimska i prolećna analiza-opština Niš
Grafik 5.16 Uporedni prikaz letnje, zimske i prolećne analize -opština Niš

Izveštaj-jun 2009.
5.9 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Novi Sad
U Novom Sadu, sortiranje je izvršeno 07.07.2008. i 10.09.2008. godine u sklopu letnje analize,
dok je za zimski period ono urađeno 26.02.2009. godine. Četvrta analiza u skolpu projekta
urađena je 13.05.2009. godine.
Slika 5.13 Lokacija u okviru hale novosadske deponije i primer odvajanja otpada prema katalogu
Lokacija za potrebe sortiranja je bila hala u okviru novosadske deponije i JKP-a „Čistoća“, koja
inače služi za izdvajanje sekundarnih sirovina. Za potrebe utvrđivanja mofrološkog sastava
otpada pomenuta lokacija ispunjava sve uslove. Rezultati morfološkog sastava otpada po
sektorima stanovanja prikazani su u sledećoj tabeli.
Tabela 5.10 Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Novi Sad
SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA NOVI SAD
07.07. 10.09. 26.02. 13.05 07.07. 10.09. 26.02. 13.05 07.07. 10.09. 26.02. 13.05
Kategorija otpada 2008 2008 2009 2009. 2008 2008 2009 2009. 2008 2008 2009 2009.
1.Baštenski otpad 37.14 22.17 24.3 10.79 12.72 17.99 5.66 4.81 32.90 40.12 17.76 12.46
3.Papir 1.86 3.77 2.46 8.43 3.46 6.87 6.83 9.63 3.37 3.01 8.14 8.49
4.Staklo 3.37 2.58 1.06 6.40 2.73 6.19 4.94 3.83 2.97 6.58 2.19 10.01
5.Karton 1.88 2.29 4.49 5.91 4.05 5.80 11.72 11.27 2.59 2.74 2.57 11.67
6.Karton-vosak 0.70 0.99 0.77 1.02 0.47 0.54 1.05 0.61 0.29 0.52 1.05 0.45
7.Karton-aluminijum 0.35 0.46 0.66 0.92 0.40 0.80 1.23 1.22 0.27 0.55 0.52 1.00
8.Metal-ambalažni i ostali 1.20 0.69 1.63 1.38 1.36 1.11 0.87 2.11 1.41 2.12 0.2 1.30
9.Metal- Al konzerve 0.05 0.15 0.14 0.13 0.09 0.17 0.15 0.12 0.16 0.28 0.09 0.09
10.Plastični ambalažni otpad 0.96 1.07 2.86 4.76 2.97 3.31 1.98 3.75 1.06 1.77 1.72 4.24
11.Plastične kese 4.62 4.71 4.49 8.39 4.70 5.99 4.61 6.03 4.91 4.34 2.68 8.99
12.Tvrda plastika 2.37 1.73 1.72 5.70 1.92 3.30 2.78 6.27 2.10 3.09 4.75 3.68
13.Tekstil 7.93 1.64 2.94 3.75 6.11 3.73 8.41 4.34 6.27 3.86 6.85 3.90
14.Koža 0.95 0.55 1.74 1.84 0.59 0 0.84 0.89 0.72 0.39 0 0.88
15.Pelene / 5.20 3.81 5.62 / 3.14 1.71 2.41 / 5.62 2.19 1.48
16.Fini elementi 4.85 11.42 15.13 8.73 3.62 15.73 6.32 11.05 6.53 4.48 9.22 9.42

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.17 Sastav otpada izražen u procentima –letnja, zimska i prolećna analiza-opština Novi Sad
Grafik 5.18 Uporedni prikaz letnje, zimske i prolećne analize -opština Novi Sad
Izveštaj-jun 2009.
5.10 Određivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Beograd
Utvrđivanje morfološkog sastava otpada za opštinu Beograd u okviru letnje analize rađeno je
17.09.2008. godine na deponiji u Vinči - JKP “Gradska čistoća“.
Slika 5.14 Nepovoljni uslovi za vršenje analize-deponija „Vinča“-Beograd
Međutim, treba naglasiti da su uz sve napore uslovi za vršenje letnje i zimske analize bili veoma
nepovoljni. Kako se sortiranje obavljalo na samoj deponiji, uzorci otpada bili su izloženi kiši i
vetru, što je znatno otežavalo sam rad na terenu, a imalo je i uticaj na rezultate merenja.
Nepovoljni usloviposebno su se odrazili na količinu finih elemenata koji gotovo i da nisu mogli
biti izmereni zbog vlažnog i blatnog tla. Uslovi za sortiranje otpada za potrebe prolećne analize
bili su nešto povoljniji. Rezultati morfološkog sastava otpada po sektorima stanovanja prikazani
su u sledećoj tabeli.
Tabela 5.11 Procentualna zastupljenost različitih kategorija otpada po sektorima stanovanja-Beograd

SEKTOR STANOVANJA
OPŠTINA BEOGRAD
17.09. 03.03. 12.05. 17.09. 03.03. 12.05. 17.09. 03.03. 12.05.
1.Baštenski otpad 4.08 12.3 11.42 3.58 2.37 1.96 19.36 17.76 16.28
3.Papir 5.53 13.75 8.00 5.52 16.23 16.27 8.34 8.98 4.06
4.Staklo 11.63 2.36 6.84 4.73 11.55 6.31 0.54 6.45 5.20
5.Karton 5.22 11.71 7.29 6.82 9.93 14.49 6.16 7.08 2.97
6.Karton-vosak 1.92 0.43 1.23 4.28 1.2 1.02 0.92 0.59 0.76
11.Plastične kese 6.07 3.44 5.10 4.81 7.16 7.29 5.13 2.89 3.96
12.Tvrda plastika 1.51 8.83 7.43 3.45 3.09 6.32 2.69 4.97 5.77
13.Tekstil 2.64 7.78 5.28 5.82 4.31 3.42 1.93 12.05 8.94
14.Koža 0 0.69 3.23 0.48 0 0.37 0 1.12 0.63
15.Pelene 4.14 2.94 4.10 4.75 1.43 3.86 4.12 2.17 7.49
16.Fini elementi 7.23 5.39 4.97 5.24 3.91 6.92 6.85 11.97 6.29

Izveštaj-jun 2009.
Prolećna analiza
Grafik 5.19 Sastav otpada izražen u procentima -letnja, zimska i prolećna analiza-opština Beograd
Grafik 5.20 Uporedni prikaz letnje, zimske i prolećne analize -opština Beograd

Izveštaj-jun 2009.
6.0 REKAPITULACIJA REZULTATA DOBIJENIH U OKVIRU PROJEKTA
Na kraju, moguće je izvršiti rekapitulaciju dobijenih rezultata u sklopu projekta, koji daju
sveobuhvatniju sliku o količinama i sastavu generisanog otpada u Republici Srbiji. Drugim
rečima, na ovaj način može jasnije da se utvrde sve sličnosti i razlike dobijenih rezultata među
opštinama koje su odabrane kao relevantne u okviru ovog projekta, kao i da se lakše utvrde
zapažanja i zaključci vezani kako za količinu generisanog otpada, tako i za morfološki sastav
otpada na nivou Republike Srbije.
U tabeli 6.1 prikazane su vrednosti izmerenog generisanog otpada u periodu jedne sedmice po
svim opštinama koje su odabrane za potrebe projekta. Ako se zna koliki je broj stanovnika koji
su obuhvaćeni sistemom sakupljanja, a čije se generisanje otpada utvrđivalo, veoma lako se
može doći do podataka koliko jedan stanovnik prosečno stvara otpada dnevno, odnosno
godišnje. Isto tako, moguće je dobiti i podatak koliko otpada se stvara na teritoriji jedne opštine
u periodu od godinu dana. Rezultati dobijeni ovim projektom mogu biti dobar orijentacioni
pokazatelji o količinama otpada, kako na nivou opština, tako i na nivou Republike. Ipak, treba
napomenuti da se oni ne mogu uzeti kao definitivan pokazatelj nastalih količina otpada jer
postoje znatna i stalna sezonska variranja u generisanju otpada. Ovo samo još više potvrđuje
činjenicu da su merenja generisanih količina otpada veoma bitna za celokupan sistem
upravljanja otpadom i da se trebaju vršiti konstantno tokom cele godine. Masa generisanog
otpada sedmično, za opštine Novi Sad, Beograd i Kragujevac uzete su kao srednja vrednost, jer u
ovim gradovima postoji redovno merenje nastalih količina otpada.
Tabela 6.1 Generisane količine otpada za opštine obuhvaćene projektom
Br. Masa generisanog otpada

Masa generisanog otpada Masa otpada po stanovniku Masa otpada po stanovniku
stanovnika (t/ned)
(t/god) dnevno (kg/st/dn) godišnje (kg/st/god)
OPŠTINA obuhvaćenih *izmereno projektom
sistemom
sakupljanja Letnja Zimska Prolećna Letnja Zimska Prolećna Letnja Zimska Prolećna Letnja Zimska Prolećna
analiza analiza analiza analiza analiza analiza analiza analiza analiza analiza analiza analiza
Inđija 49258 395.9 312.5 381.4 20588 16248 19833 1.15 0.90 1.10 417.9 328.5 402.6
Sombor 56734 266.8 255.4 283.6 13873 13279 14745 0.67 0.64 0.71 244.5 233.6 259.8
Novi
9648 38.9 39.9 40.1 2026 2078 2086 0.58 0.59 0.59 209.9 215.4 216.2
Kneževac
Šabac 123155 528.2 562.9 296.9 27465 29274 20643 0.62 0.65 0.50 223.0 237.3 167.6
Topola 25292 48.9 52.3 53.09 2543 2720 3021 0.28 0.29 0.30 100.5 105.8 109.2
Kragujevac 185000 1018.2 624.5 1047.6 52945 32472 55879 0.79 0.48 0.83 286.2 175.2 294.5
Bor 55817 119.5 / 130.8 6215 / 6800 0.31 / 0.33 111.4 / 121.8
Niš 239596 1320.3 1216.8 1151.5 68656 63275 59879 0.79 0.72 0.68 286. 5 262.8 249.9
Novi Sad 314192 2322.6 2471.4 2885.1 120773 128513 150025 1.05 1.12 1.31 384.4 408.8 477.5
Beograd 1392691 12846 8315 9984 667992 458380 519168 1.31 0.91 1.02 478.2 332.2 372.3

Izveštaj-jun 2009.
Ako se uproseče rezultati dobijeni merenjem iz letnje, zimske i prolećne analize, dobijamo
vrednosti mase generisanog otpada za date opštine, prikazane sledećim graficima:
Grafik 6.1 Generisane količine otpada po opštinama (tona/nedeljno)
Grafik 6.2 Generisane količine otpada po opštinama (tona/godišnje)

Izveštaj-jun 2009.
Grafik 6.3 Generisane količine otpada po stanovniku godišnje(kg/st/god)
Grafik 6.4 Generisane količine otpada po stanovniku dnevno(kg/st/dn)
Na sličan način, zbog bolje preglednosti i lakšeg uvida u dobijene rezultate podaci vezani za
morfološki sastav otpada se osrednjuju za celokupnu opštinu. Tabela 6.2 upravo pokazuje
dobijene rezultate morfološkog sastava otpada na nivou celih opština.

Izveštaj-jun 2009.
Udeo stanovnika iz svakog sektora se množio sa procentualnim vrednostima svake od

kategorija otpada u tom sektoru, a sabiranjem rezultata sva tri sektora dolazi se do
procentualne zastupljenosti svih kategorija otpada za celokupnu opštinu.
Tabela 6.2 Morfološki sastav otpada po opštinama, izraženo u %

OPŠTINA Novi
Inđija Sombor Šabac Topola
Kategorija otpada Kneževac
Baštenski otpad 24.85 20.14 20.20 13.37 16.16
Ostali biorazgradivi 32.69 32.90 27.57 30.17 36.32
Papir 4.26 3.33 5.42 5.25 4.72
Staklo 2.78 4.13 5.99 5.07 2.95
Karton 2.99 3.31 5.83 6.13 4.25
Karton-vosak 0.96 0.29 0.82 0.71 0.46
Karton-aluminijum 0.63 0.70 0.57 0.65 0.54
Metal-ambalažni i ostali 1.10 0.83 2.10 1.64 1.00
Metal- Al konzerve 0.14 0.11 0.28 0.15 0.33
Plastični ambalažni 1.99 3.85 4.25 3.71 3.17
Plastične kese 4.37 4.31 5.91 6.40 6.24
Tvrda plastika 3.05 3.15 4.03 5.04 2.88
Tekstil 4.41 4.70 2.98 7.49 4.45
Koža 0.57 1.13 0.42 1.04 0.50
Pelene 4.53 4.09 3.32 4.48 4.15
Fini elementi 10.69 13.03 10.33 8.70 11.88
OPŠTINA
Beograd Niš Kragujevac Bor Novi Sad
Kategorija otpada
Baštenski otpad 6.68 10.00 11.29 9.70 13.37
Ostali biorazgradivi 30.93 30.56 27.34 32.40 30.17
Papir 10.78 7.90 8.07 5.00 5.25
Staklo 6.84 4.74 5.04 4.64 5.07
Karton 8.97 6.12 11.13 8.02 6.13
Karton-vosak 1.74 0.71 0.80 1.38 0.71
Karton-aluminijum 1.20 0.62 1.24 0.95 0.65
Metal-ambalažni i ostali 1.98 1.38 1.09 1.61 1.64
Metal- Al konzerve 0.40 0.57 0.68 0.22 0.15
Plastični ambalažni 4.58 3.01 4.78 3.26 3.71
Plastične kese 5.61 9.18 8.45 7.30 6.40
Tvrda plastika 4.73 5.77 3.68 4.56 5.04
Tekstil 5.31 5.67 3.68 6.87 7.49
Koža 0.61 0.36 0.41 0.67 1.04
Pelene 3.67 4.08 3.72 5.19 4.48
Fini elementi 5.98 9.32 8.61 8.24 8.70
Poslednji i verovatno najvažniji korak u cilju ove studije jeste da se podaci dobijeni za
relevantne opštine aproksimiraju na celu Republiku Srbiju. Naime, svaka od izabranih opština
prema statističkim podacima predstavlja reprezent za određeni broj ostalih opština u Srbiji.
Bilo je potrebno da se izvrši analiza jednog broja pokazatelja za ostale opštine u Republici i da
se uzmu u obzir socio-ekonomski parametri vezani za njih. Na taj način, omogućeno je da se
svaka od opština sa sličnim karakteristikama „pridruži“ nekoj od reprezentativnih opština.
Drugim rečima, oni parametri koji su od značaja za generisanje i morfološki sastav otpada
upoređeni su sa istim parametrima reprezentativnih opština.

Izveštaj-jun 2009.
Pre svega, to se odnosilo na blizinu referentnoj opštini, ekonomsku razvijenost opštine

(prosečna zarada, broj zaposlenih), na urbanističke karakteristike opštine (broj naselja,
poljoprivredna površina, broj i tip domaćinstava), starosnu i obrazovnu strukturu stanovnika,
itd. Na osnovu detaljnog razmatranja, reprezentativnim opštinama pridružene su sledeće
opštine u Srbiji sličnih karakteristika:
1. Inđija: Apatin, Bačka Palanka, Sremski Karlovci, Stara Pazova, Beočin, Kula. (Ukupno:
284242 stanovnika ili 3.83% od ukupnog broja stanovnika Republike Srbije)
2. Sombor: Bačka Topola, Novi Bečej, Kikinda, Bečej, Odžaci, Vrbas, Temerin, Ruma, Sremska
Mitrovica, Šid. (Ukupno: 565011 stanovnika ili 7.59% od ukupnog broja stanovnika Republike
Srbije)
3. Novi Kneževac: Mali Iđoš, Žitište, Nova Crnja, Sečanj, Ada, Kanjiža, Senta, Čoka, Alibunar,
Bela Crkva, Kovačica, Kovin, Opovo, Plandište, Bač, Bački Petrovac, Žabalj, Srbobran, Titel, Irig,
Pećinci. (Ukupno: 421462 stanovnika ili 5.66% od ukupnog broja stanovnika Republike Srbije)
4. Novi Sad: Subotica, Zrenjanin, Vršac, Pančevo. (Ukupno: 761277 stanovnika ili 10.23% od
ukupnog broja stanovnika Republike Srbije)
5. Beograd: Grad Beograd i okolina. (Ukupno: 1602861 stanovnika ili 21.53% od ukupnog
broja stanovnika Republike Srbije)
6. Niš: Smederevo, Požarevac, Užice, Čačak, Kraljevo. (Ukupno: 742254 stanovnika ili 9.97% od
ukupnog broja stanovnika Republike Srbije)
7. Šabac: Loznica, Valjevo, Lajkovac, Koceljeva, Ljubovija, Mali Zvornik, Ljig, Ub, Ćuprija,
Sokobanja, Arilje, Bajina Bašta, Požega, Čajetina, Vrnjačka Banja, Žitorađa, Prokuplje, Vlasotince,
Bujanovac, Preševo. (Ukupno: 759527 stanovnika ili 10.20% od ukupnog broja stanovnika
Republike Srbije)
8. Topola: Bogatić, Vladimirci, Krupanj, Mionica, Osečina, Veliko Gradište, Žabari, Kučevo, Malo
Crniće, Petrovac, Batočina, Lapovo, Rača, Rekovac, Knjaževac, Nova Varoš, Priboj,
Aleksandrovac, Brus, Ćićevac, Gadžin Han, Doljevac, Merošina, Ražanj, Svrljig, Blace, Babušnica,
Bela Palanka, Bojnik, Lebane, Medveđa, Crna Trava, Bosilegrad, Trgovište. (Ukupno: 578470
stanovnika ili 7.77% od ukupnog broja stanovnika Republike Srbije)
9. Bor: Zaječar, Boljevac, Velika Plana, Golubac, Žagubica, Kladovo, Majdanpek, Negotin, Sjenica,
Ivanjica, Lučani, Novi Pazar, Raška, Tutin, Trstenik, Kuršumlija, Dimitrovgrad, Vladičin Han,
Surdulica. (Ukupno: 644319 stanovnika ili 8.66% od ukupnog broja stanovnika Republike
Srbije)
10. Kragujevac: Smederevska Palanka, Kruševac, Aranđelovac, Knić, Jagodina, Paraćin,
Despotovac, Svilajnac, Kosijerić, Prijepolje, Gornji Milanovac, Varvarin, Aleksinac, Pirot,
Leskovac, Vranje. (Ukupno: 1083820 stanovnika ili 14.56% od ukupnog broja stanovnika
Republike Srbije)
Do proračuna generisanih količina komunalnog otpada za period od godinu dana u Republici
Srbiji došlo se tako što su posmatrani podaci iz tabele 6.1, odnosno kolika je količina
generisanog otpada po stanovniku godišnje (kg/st/god) za referentne opštine.

Izveštaj-jun 2009.
Referentnim opštinama pridružene su opštine sličnih karakteristika, a zatim se posmatrao tačan

broj stanovnika za svaku opštinu, na osnovu čega se došlo do podatka koliko svaka opština u
Srbiji generiše otpada na godišnjem nivou. Konačno, sabiranjem dobijenih podataka po
opštinama, kao izlazni rezultat dobijeno je da 7.443.183 stanovnika Republike Srbije generiše
2.226.427 tona otpada godišnje u okviru letnje, odnosno 1.857.598 t i 2.086.212 t u okviru
zimske i prolećne analize. Na osnovu toga, vrlo lako se dolazi do podatka da prosečan stanovnik
Republike Srbije generiše 0.76 kg/st/dn otpada.
Tabela 6.3 Masa generisanog otpada na godišnjem nivou(t/god)
Letnja Zimska Prolećna Masa otpada po
Republika Uprosečeno
analiza analiza analiza stanovniku(kg/st/dn)
Srbija 2.226.427 1.857.598 2.086.212
t/god t/god t/god
2.056.746 t/god 0.76
Na sličan način, može da se odredi i napravi projekcija morfološkog sastava otpada na nivou
cele Republike. Udeo ukupnog broj stanovnika određene referentne i njoj pridruženih opština se
množio sa procentualnim vrednostima svake od kategorija otpada. Sabiranjem rezultata svih
deset reprezentativnih i njenih pratećih opština, dolazi se do procentualne zastupljenosti svih
kategorija otpada za celu Republiku Srbiju, što je predstavljeno na sledećim graficima:
Grafik 6.1 Uporedni prikaz mofrološkog sastava otpada-letnja, zimska i prolećna analiza-Republika Srbija

Izveštaj-jun 2009.
Grafik 6.2 Morfološki sastav komunalnog otpada u Republici Srbiji

Izveštaj-jun 2009.
7.0 ZAKLJUČAK
Podaci o sastavu i količini komunalnog otpada kod nas su do sada bili na bazi proračuna i
iskustvenih podataka, što nikako ne mogu biti precizni podaci. Procenjene vrednosti morfološke
analize ne mogu biti osnova ni baza u analizi na osnovu koje će se izabrati podesan model
upravljanja otpada.
Metodologija za procenu generisanih količina i utvrđivanja morfološkog sastava komunalnog
otpada opisana ovim projektom, predstavlja osnovu u cilju stvaranja standardne metodologije
koja će obezbediti pouzdan profil za utvrđivanje količina i sastava komunalnog otpada na
nacionalnom nivouSamom primenom standardne procedure će se vremenom uočiti kretanja i
promene u karakterizaciji i sastavu otpada.
Metodologija izložena projektom i dobijeni rezultati, prvi su konkretan korak u Republici Srbiji
u ovom segmentu upravljanja otpadom. Podaci i rezultati merenja količina i sastava otpada
dobijeni su direktno sa terena i predstavljaju prve pouzdanije informacije o karakteru
komunalnog otpada. Prikazani podaci predstavljaju osnovne podatke potrebne za donošenje
Planova upravljanja otpadom koje su opštine dužne da donesu prema odredbama Zakona o
upravljanju otpadom (Sl. glasnik br. 36/09).
Koliko je jedna nacionalna metodologija za određivanje sastava i količina otpada realna, zavisi
koliko je kompatibilna sa planovima, odnosno strategijom upravljanja otpadom. Osim toga,
predstavljena metodologija je kompatibilna i sa drugim metodologijama koje se koriste u
zemljama EU, čime se može izvršiti komparacija raspoloživih podataka i izveštavanje prema
Evropskoj Agenciji za životnu sredinu.I pored toga što ovaj projekat predstavlja pozitivan
primer kako se određene norme i direktive u oblasti upravljanja otpadom iz razvijenih zemalja
mogu uspešno implementirati u našim uslovima, potrebno je dalje usavršavanje i uklanjanje
nedostataka same metodologije.
Pod ovim se podrazumeva uključivanje što većeg broja opština u kojima će se izvršiti
utvrđivanje generisanih količina i morfološkog sastava otpada, sve dok se ne postigne da svaka
opština u Srbiji ima konkretne podatke o tokovima i karakteru svog komunalnog otpada.
Takođe, broj merenja, odnosno analiza treba da bude veći kako bi dobijeni podaci bili što
pouzdaniji i kako bi se izbegle greške u sastavu i količini generisanog otpada prouzrokovane
sezonskim variranjima.
Uslovi za implementaciju same metodologije potrebno je da budu znatno bolji. Treba se što više
oslanjati na precizniju i sofisticiraniju opremu i mašine koje mogu da pomognu u što bržoj i
kvalitetnijoj analizi otpada.
Potrebno je redovnije i preciznije praćenje podataka o broju stanovnika koji generišu otpad na
određenom lokalitetu, kao i više podataka o sektorima, broju i tipu domaćinstava gde nastaje
otpad.

Izveštaj-jun 2009.
Iz svega navedenog, može se zaključiti da projekat pod nazivom "Utvrđivanje sastava otpada i
procena količina u cilju definisa-nja strategije upravljanja sekundarnim sirovinama u sklopu
održivog razvoja Republike Srbije" ima značajan doprinos u istraživanjima preciznih količina
komunalnog otpada, kao i njegovog sastava, jer daje:
• polazište za dalji rad na uspostavljanju sistema prikupljanja podataka o komunalnom
otpadu u Republici Srbiji.
• Podatke dobijene međunarodno priznatom metodologijom uporedljive sa odgova-
rajućim podacima iz drugih zemalja.
• Preliminarne količine pojedinih frakcija komunalnih otpada, kao jedne od mogućnosti za
praćenje realizacije strateških dokumenata iz oblasti upravljanja otpadom i zakonski
utvrđenih načina upravljanja otpadom.
• Promene količina i sastava komunalnog otpada tokom godine u zavisnosti od godišnjeg
doba.
• Količine generisanog komunalnog otpada, koje se mogu aproksimirati na područje cele
Srbije i koristiti u pripremi indikatora za izveštavanje o komunalnom otpadu prema
Evropskoj Agenciji za životnu sredinu i EIONET mreži.

Klasifikacija Otpada Beograd PDF

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Klasifikacija Otpada Beograd PDF

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

Univerzitet u Novom Sadu

Fakultet tehničkih nauka

Utvrđivanje sastava otpada i procene količine u cilju definisanja

Novi Sad, jun 2009.

Učestvovali u izradi metodologije:

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 2

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 3

Postojeće stanje u opštinama Srbije karakterisali su do sada nepouzdani i nepotpuni podaci o

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 4

Slika 1.1 Lokacije referentnih opština

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 5

2.0 OPIS METODOLOGIJE ZA PROCENU GENERISANIH KOLIČINA I

2.1 Merenje generisanih količina otpada u opštini u periodu od 7 dana

Slika 2.1 Prikaz redovnog sakupljanja otpada u svim delovima opštine

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 6

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 7

Slika 2.2 Merenje težine kamiona na kolskim vagama

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 8

2.2 Utvrđivanje morfološkog sastava komunalnog otpada

• Gradska zona – individualno stanovanje

Prethodno potrebno je obezbediti povoljne uslove na samoj lokaciji. Ukoliko postoje

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 9

Slika 2.4. Radnici sa zaštitnom opremom

U ostalu opremu koja je potrebna da bi se realizovao proces sortiranja otpada spadaju:

Slika 2.5. Primena elektronske vage

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 10

2.Kante za otpad (zapremine 85l , koje su označene i u koje se otpad razvrstava po

Slika 2.6 Korišćenje kanti i rešetke pri sortiranju otpada

Po tezama, ovaj deo metodologije se može opisati na sledeći način:

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 11

Vrsta otpada Primeri:

6.Karton sa voskom Tetrapak za jogurt, mleko, sokove, šlag....*u zavisnosti od proizvođača

7.Karton sa aluminijumom Tetrapak za jogurt, mleko, sokove, šlag....*u zavisnosti od proizvođača

9.Metal- aluminijumske konzerve Limenke za napitke (pivo, koka-kola, energetska pića)...

15.Pelene Pelene za bebe, sanitarne pelene...

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 12

3.0. ANALIZA OPŠTINA U REPUBLICI SRBIJI

Za potrebu izrade ovog projekta odlučeno je da se izabere deset reprezentativnih opština na

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 13

3.1 Relevantni podaci izabranih opština

Prema podacima za 2006.6godinu budžetski prihodi u opštini Šabac su iznosili ukupno

Podaci iz istog izvora navode da su budžetski rashodi bili 46,385,645,000 dinara, a po

Beograd grad se sastoji iz sledećih opština i njihovih naselja:

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 18

Tabela 3.2: Pregled relevantnih podataka po upravnim okruzima i opštinama u Srbiji

1. Površina km2- Podaci su preuzeti od Republičkog geodetskog zavoda

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 20

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 21

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 22

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 23

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 24

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 25

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 26

• Opština Novi Kneževac

• D. Novi Sad- grad

4.0 ODREĐIVANJE UKUPNE MASE OTPADA ZA DESET OPŠTINA NA

Slika 4.1. Početak rada vage na deponiji u Kragujevcu iniciran projektom

Potrebe ovog projekta i razumevanje ljudi iz lokalnog komunalnog preduzeća o važnosti

FTN-Departman za inženjerstvo zaštite životne sredine-Novi Sad | 30

4.1 Određivanje ukupne mase generisanog otpada za opštinu Inđija

Slika 4.2 Merenje kamiona na elektronskoj kolskoj vagi u Inđiji

U tabeli 4.1. prikazani su uporedni rezultati dobijeni merenjem na terenu i uočljivo je da su

Tabela 4.1 Izmerena masa sakupljenog otpada na teritoriji opštine Inđija