BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO DU LỊCH

NHẠC VIỆN TP. HỒ CHÍ MINH

TIỂU LUẬN

CẢM NHẬN VỀ BÀI HÁT NHẬT KÝ CỦA MẸ

Môn: Mỹ Học Âm Nhạc

Tên Học Viên: Nguyễn Cửu Thị Xy Ta

Khóa: K25

Chuyên ngành: Biểu diễn thanh nhạc

GVHD: PGS. TS. Trần Thế Bảo

TP.HCM, NĂM 2018

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 1

Trong âm nhạc của Việt Nam, chủ đề về gia đình thì hình ảnh của người mẹ là biểu
tượng mà các nhạc sĩ thường hay khai thác để sáng tác. Nếu nói về tác phẩm viết về mẹ
thì có thể nói là rất nhiều. Trên cõi đời này, “Mẹ” vẫn được xem là từ thiêng liêng nhất.
Mẹ là bến đỗ yêu thương, là hình ảnh của những tháng ngày hy sinh cho con cái. Mẹ còn
là biểu tượng của sự ấm áp, chở che. Với sự hỗ trợ công nghệ của thời này thì việc đó
hoàn toàn dễ dàng, với từ khóa “những bài hát về mẹ” thì có thể cho chúng ta cả một
danh sách dài các ca khúc. Tuy nhiên trong gia đoạn chuẩn bị làm mẹ của tôi thì ca khúc
ra đời vào năm 2011 “Nhật ký của mẹ” quả thật là ca khúc gây xúc động và ấn tượng
mạnh trong tôi. Nhật ký của mẹ là ca khúc được nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung viết vào
năm 2008, đến năm 2011 được phát hành online với MV trình bày bởi ca sĩ Hiền Thục.
MV mang nội dung câu chuyện về tình yêu của người mẹ dành cho con mình từ lúc mới
chào đời đến khi trưởng thành, khắc họa bởi những bức tranh cát chuyển động liên tục.
Đây là ca khúc đơn có thời lượng dài đến 8 phút đã được trình diễn nhiều lần qua sóng
truyền hình.

Bìa đĩa đơn Nhật ký của mẹ

Trích thông tin từ Wikipedia thì tác phẩm Nhật ký của mẹ được Xuất phát từ ý tưởng là
quà tặng sinh nhật mẹ của mình, vào năm 2008 Nguyễn Văn Chung đã mong muốn có
một sáng tác mang góc nhìn khác với những ca khúc về mẹ quen thuộc với khán giả bấy
lâu. Anh quyết định chọn lọc lời nhạc như những trang nhật ký của người mẹ dõi theo
con mình qua tháng năm. Nguyễn Văn Chung mất 3 ngày để suy ngẫm, sửa câu từ và
hoàn tất sáng tác vào 5h sáng ngày thứ 4. Bài hát với lời gồm 6 trang nhật ký xuyên suốt
những xúc cảm của người mẹ khi mang thai, sinh nở, con tập nói, tập đi, đến trường, có
tình cảm với người khác giới và trưởng thành rồi đi làm xa.

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 2

Và điều thú vị hơn là sau khi chọn ca sĩ Hiền Thục là người thể hiện ca khúc Nhật ký của
mẹ. Bản audio của Nhật ký của mẹ phát hành cuối năm này và nhanh chóng gây được
chú ý trên thị trường. Sau thành công ban đầu, với mong muốn ca khúc được phổ biến
rộng rãi hơn đến khán giả, Nguyễn Văn Chung đã phát hành single Nhật ký của mẹ với
MV minh họa bởi tranh cát do chính anh thể hiện. Nhạc sĩ cũng chia sẽ:"Cát là vật thể
gắn liền với biển, là hình ảnh tượng trưng cho tình yêu bao la của mẹ, không gì đo đếm
hết. Hình ảnh đó xuyên suốt trong những bài nhạc hay bài thơ của chúng ta từ trước đến
giờ. Những hình vẽ trên cát sẽ thể hiện được sự đổi thay của dòng thời gian, nhưng dù có
bao lâu đi nữa, thì cát và biển vẫn thế, như tình mẹ dành cho chúng ta không bao giờ vơi
đi"

Riêng cá nhân tôi thì ngoại việc ca sĩ Hiền Thực thể hiện quá xuất sắc ca khúc thì việc
nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung chọn chất liệu tranh cát và do chính anh thể hiện qua MV
gây ấn tượng rất mạnh và xúc động. Nó càng làm tô vẽ rõ hình ảnh lời bài hát qua thước
phim thời gian trên MV thể hiện. Cũng phải thừa nhận thời nay ngoài việc thưởng thức
âm nhạc qua thính giác và cảm nhận thì việc MV giúp chúng ta cảm nhận rõ nét hơn tính
hình ảnh và vẻ đẹp của ca từ qua việc thể hiện trên MV. Đây thực sự là ca khúc với MV
dễ tạo cảm xúc trong người nghe, nhất là người chuẩn bị làm mẹ như tôi ở thời điểm đó.

Bắt đầu MV là hình ảnh một cuốn nhật ký của mẹ. Hình ảnh này ngay từ đầu đã gợi cho
chúng ta cảm giác đây sẽ là một chuyện kể của người mẹ từ lúc bắt đầu cho đến khi con
chào đời. Đương nhiên tâm lý chung của các bà mẹ thì trong câu chuyện của những
người mẹ luôn có hình ảnh của đứa con thân yêu và trong những dòng nhật ký của mẹ,

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 3

những đứa con cũng xuất hiện như nhân vật chính. Với tiết tấu âm nhạc du dương và nhẹ
nhàng và lời hát bắt đầu những những ca từ chậm rãi như một bài thơ

Bao ngày Mẹ ngóng... Bao ngày Mẹ trông... Bao ngày Mẹ mong con chào đời...
Ấp trong đáy lòng có chăng tiếng cười của một hài nhi đang lớn dần?
Mẹ chợt tỉnh giấc và Mẹ nhìn thấy hình hài nhỏ bé như thiên thần,
Tiếng con khóc oà, mắt Mẹ lệ nhoà, cảm ơn vì con đến bên Mẹ...
Là người mẹ đã trải qua sinh nở nên tôi có thể cảm nhận rõ cái cảm giác mà mỗi ngày
dõi theo hình hài trong bụng mình với cái mà người ta hay gọi là cảm giác “chín tháng
mười ngày”. Suốt thời gian đó không riêng gì tôi mà tôi tin các bà mẹ đều ngóng trông,
theo dõi theo từng nhịp tim, từng cái đạp chân của con. Để rồi đến khi con chào đời,
nghe tiếng khóc đầu tiên của đứa trẻ, tất cả người mẹ vỡ òa trong hạnh phúc. Nhật ký bắt
đầu từ “tiếng con khóc òa, mắt mẹ lệ nhòa”, con khóc bởi ai sinh ra trên đời này cũng
phải cất tiếng khóc, còn mẹ khóc vì niềm hạnh phúc, sung sướng không gì có thể diễn tả
được khi chứng kiến đứa con “mang nặng đẻ đau” xuất hiện trên đời.

Này con yêu ơi, con biết không? Mẹ yêu con, yêu con nhất đời!

Ngắm con ngoan nằm trong nôi, mắt xoe tròn, ôi bé cưng!

Nhìn Cha con, Cha đang rất vui, giọt nước mắt lăn trên khoé môi,

Con hãy nhìn kìa, Cha đang khóc vì con...

“Này con yêu ơi, con biết không? Mẹ yêu con, yêu con rất nhiều” là điệp khúc của bài
hát đồng thời cũng là câu nói có ý nghĩa tổng quát nhất hành trình yêu thương của tình
mẫu tử. Không gì có thể đóng đếm được tình yêu mà mỗi người mẹ dành cho con cái của
mình. Chẳng thế mà người ta vẫn ví trái tim của người mẹ như biển cả bao la, như bầu
trời rộng lớn và dù người con có đi đến chân trời góc bể thì mẹ vẫn đi cùng, vẫn dõi theo
mỗi bước chân, mỗi quyết định. Khi thất bại, khi thành công, người con đều nghĩ đến mẹ
của mình. Đó là một hành trình yêu thương khó mà viết được bằng chữ, khó mà nói được
bằng lời. Nguyễn Văn Chung quả thực đã làm được điều mà không phải nghệ sĩ nào
cũng làm được. Không cần ca từ hoa mỹ, cầu kỳ chỉ cần xuất phát từ trái tim cũng đủ
chạm vào và làm thổn thức biết bao trái tim yêu nhạc.

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 4

Tất nhiên với mỗi người mẹ, đứa con mình sinh ra luôn là thiên thần bé nhỏ và xinh đẹp
nhất và sẽ được cưng yêu nhất. Và không riêng gì người mẹ, tác giả cũng đã khắc họa sự
hạnh phúc của người cha qua ánh nhìn quan sát của người mẹ bằng lời nói muốn giành
cho con. Qua đó ta thấy được sự hạnh phúc và tình yêu thương mà người mẹ giành cho
đứa con của mình.

Một ngày tỉnh giấc, rồi Mẹ chợt nghe, vụng về con nói câu:"Mẹ ơi!"
Chiếc môi bé nhỏ thốt lên bất ngờ, khiến tim Mẹ vui như vỡ oà...
Đây là mặt đất, đây là trời cao, đây là nơi đã sinh ra con,
Bước chân bé nhỏ bước đi theo Cha, dấu chân đầu tiên trên đường đời...

Với đoạn 2, nhật ký của mẹ đã kể một gia đoạn mới trong hành trình của con. Với tiếng
kêu vụng về “mẹ ơi” thốt lên từ đôi môi bé nhỏ của đứa con mình sinh ra thì chắc chắn
cảm giác hạnh phúc và vui sướng trong tim đều có trong tất cả các người mẹ. Tôi chợt
nhớ cái cảm giác sung sướng khi đứa con trai của tôi bắt đầu bập bẹ gọi “mama”, tôi đã
sung sướng biết chừng nào và khoe hết cả nhà. Đã làm mẹ nên tôi hiểu rõ niềm vui và
hạnh phúc này. Ngôn từ đơn giản mộc mạ của tác giả nhưng thật sự khi nghe tạo cảm
xúc rất mạnh trong người nghe và nhất là những người đã và đang làm mẹ.

Này con yêu ơi, con biết không? Mẹ yêu con, yêu con biết bao!

Hãy cứ đi, Mẹ bên con, dõi theo con từng bước chân...

Ngày mai sau khi con lớn con, đường đời không như con ước mơ,

Hãy đứng lên và vững bước trên đường xa...

Với đoạn điệp khúc vẫn với ca từ yêu thương và vẽ ra những ngày tháng sau đó sẽ là
hành trình sóng đôi: Mẹ ở bên từ lúc con tập nói, tập đi. Khi con vào tuổi đến trường, mẹ
dõi theo quá trình con làm quen với thầy, với bạn. Mỗi thay đổi nhỏ bé của con trong
cuộc sống đều là niềm vui của mẹ. Dường như hạnh phúc lớn nhất của người mẹ là có
con bên cạnh, được đồng hành và sát cánh cùng con.

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 5

Ngày đầu đến lớp, Mẹ cùng con đi, ngập ngừng con bước sau lưng Mẹ,

Tiếng ve cuối hè, hát vang đón chào, ánh mặt trời soi con đến trường...

Ngày ngày đến lớp, dần dần con quen, bạn bè, Thầy Cô yêu thương con,

Bé con của Mẹ vẫn luôn chăm ngoan, khiến cho Mẹ vui mãi trong lòng...

Ca từ đẹp và MV cũng khắc họa rõ hình ảnh đó. Chúng ta điều trưởng thành nhưng chắc
ai cũng đã từng hiểu cái cảm giác lần đầu đến lớp và ngại ngùng đến thế nào khi rời xa
sự che chở của mẹ. Và qua hình ảnh và ca từ trên người mẹ luôn là người giúp con vượt
qua những biến cố đầu đời bằng sự dịu dàng và yêu thương. Và chúng ta thấy đó những
thay đổi dần dần trưởng thành của người con luôn là niềm vui của người mẹ với dự dõi
theo của mình.

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 6

Này con yêu ơi, con biết không? Mẹ yêu con, yêu con rất nhiều!

Những khuya ôn bài, con thức, xót xa tim Mẹ biết bao!

Từng kỳ thi nối tiếp nhau, tuổi thơ con trôi qua rất mau,

Ước chi con Mẹ mai sau sẽ thành công...

Vẫn là điệp khúc xuyên suốt bài hát “Này con yêu ơi, con biết không? Mẹ yêu con, yêu
con rất nhiều!” và khi con ở giai đoạn này thì mẹ cũng âm thầm dõi theo con đường đời
của con. Mẹ là thấu hiểu và thương yêu và luôn cầu mong điều tốt đẹp cho con của mình.
Một lần nữa Nguyễn Văn Chung đã dùng ngôn từ giản dị miêu tả những hình ảnh rất
bình dị và đẹp như cảnh con ôn bài và việc thi cữ của con để nói lên tình mẫu tử.

Một ngày Mẹ thấy con cười vu vơ, nụ hồng con giấu trong ngăn bàn,

Lá thư viết vội, có tên rất lạ, chắc là người con thương rất nhiều!

Một ngày Mẹ thấy con buồn vu vơ, cánh hồng vẫn ở trong ngăn bàn,

Lá đâu đã vàng, hoa đâu đã tàn, cớ sao nhìn con úa thu sang?

Này con yêu ơi, con biết không? Mẹ yêu con, yêu con rất nhiều!

Những kỷ niệm lần đầu yêu, suốt một đời đâu dễ quên...

Vầng trăng kia sẽ sưởi ấm con, và sau cơn mưa, nắng sẽ trong,

Sẽ có một người yêu con hơn Mẹ yêu...

Lúc con nhỏ, mẹ lo từng bữa ăn giấc ngủ. Khi con đến tuổi bắt đầu có những xúc cảm
đầu đời, mẹ ở bên con như một người bạn. Mẹ là chỗ dựa tinh thần, giúp con vượt qua
những biến cố đầu đời. Và mẹ luôn là người đưa những lời lạc quan đến với con của
mình với những lời nói yêu thương.

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 7

Một ngày con lớn, một ngày con khôn, một ngày con phải đi xa Mẹ,

Bước chân vững vàng, khó khăn chẳng màng, biển rộng trời cao con vẫy vùng,

Một ngày chợt nắng, một ngày chợt mưa, lòng Mẹ chợt nhớ con vô bờ,

Nhớ sao dáng hình, nhớ sao nụ cười, nhớ con từng giây phút cuộc đời...

Này con yêu ơi, con biết không? Mẹ yêu con, yêu con nhất đời!

Ở nơi phương trời xa xôi, hãy yên tâm, Mẹ vẫn vui!

Từng dòng thư ôm bao nhớ thương, Mẹ nhờ mây mang trao đến con,

Chúc con yêu được hạnh phúc, mãi bình an...

Với mỗi người mẹ, việc con cái lớn nhanh vừa chứa đựng niềm vui lẫn nỗi buồn. Con
trưởng thành - mẹ hạnh phúc. Nhưng con lớn, đồng nghĩa con ngày một rời xa vòng tay
của mẹ. Khi đó, những ký ức về lần đầu con cất tiếng khóc chào đời, lần đầu con gọi
"Mẹ", lần đầu con chập chững bước đi... chỉ có thể nằm trong kho ký ức mà lâu lâu
người mẹ lại mang ra ngắm nghía như xem lại một thước phim quý giá. Việc MV với
hình ảnh người mẹ đứng tiễn con và từng khúc phim gợi nhớ về các giai đoạn của con
mình tạo hình ảnh xúc động mạnh kèm với lời bài hát Chúc con yêu được hạnh phúc,
mãi bình an… Người mẹ luôn yêu thương chăm lo xót thương cho con mình, luôn che
chở cho con thơ để rồi đến lúc trưởng thành đành nuốt lệ và với ký ức của mình đứng
nhìn con rời xa mình để cho cuộc sống tốt đẹp hơn cho con cái của mình. Hình ảnh đậm
chất nhân văn và tình mẫu tử.

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 8

Bao ngày Mẹ ngóng, bao ngày Mẹ trông, bao ngày Mẹ mong con quay về,

Ấp trong giấc mộng nhớ bao tháng ngày bé con hồn nhiên bên dáng Mẹ,

Mẹ chợt tỉnh giấc, và Mẹ nhìn thấy, con Mẹ vẫn bé như thiên thần,

Thấy con khóc oà, mắt Mẹ lệ nhoà, cảm ơn vì con đến bên Mẹ...

Và rồi hình ảnh người mẹ đơn côi thui thủi một mình làm chúng ta vô cùng xúc động.
Tôi tin chắc rằng không ít trong những người nghe khi lắng nghe đến đoạn này đã không
cầm được nước mắt và nghĩ ngay đến người mẹ của mình. Song kết thúc bài hát với hình
ảnh người con về thăm mẹ và vẫn là thiên thần bé nhỏ trong vòng tay mẹ. Và cuộc hội
ngộ trong nước mắt và hạnh phúc.

MV Nhật ký của mẹ dài tám phút, kể một câu chuyện từ âm thanh, ca từ hình ảnh rất đẹp
và nhân văn. Không gì có thể đóng đếm được tình yêu mà mỗi người mẹ dành cho con
cái của mình. Chẳng thế mà người ta vẫn ví trái tim của người mẹ như biển cả bao la,
như bầu trời rộng lớn và dù người con có đi đến chân trời góc bể thì mẹ vẫn đi cùng, vẫn
dõi theo mỗi bước chân, mỗi quyết định. Khi thất bại, khi thành công, người con đều
nghĩ đến mẹ của mình. Đó là một hành trình yêu thương khó mà viết được bằng chữ, khó
mà nói được bằng lời. Nguyễn Văn Chung quả thực đã làm được điều mà không phải
nghệ sĩ nào cũng làm được. Không cần ca từ hoa mỹ, cầu kỳ chỉ cần xuất phát từ trái tim
cũng đủ chạm vào và làm thổn thức biết bao trái tim yêu nhạc.

Giai điệu “Nhật ký của mẹ” được đánh giá là nhẹ nhàng, da diết, sâu sắc và đầy lắng
đọng. Nốt nhạc của Nguyễn Văn Chung không hề có cao trào hay điểm nhấn nhưng vẫn

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 9

cuốn hút người nghe vì nam nhạc sĩ đã viết như thể viết về một hành trình yêu thương.
Và vẻ đẹp trong sáng tác của Nguyễn Văn Chung là sự tổng hòa của giai điệu, cách thể
hiện và đặc biệt là ca từ. Ca từ trong “Nhật ký của mẹ” được giới yêu nhạc nhận xét là
đẹp đến mức “mê hồn”. Cách viết nhạc như kể chuyện, như thủ thỉ tâm tình khiến cho
tác phẩm dễ đi vào trái tim người nghe.

Nguyễn Cửu Thị Xy Ta Trang 10