Chuong IV - Dien Tu Ung Dung

Phaàn 1.
Nhöõng hieåu bieát chung veà thieát bò ñieän Chöông IV-Ñieän töû öùng duïng
180
Phaàn 1. Nhöõng hieåu bieát chung veà thieát bò ñieän Chöông IV-Ñieän töû öùng duïng
CHÖÔNG III.
ÑIEÄN TÖÛ ÖÙNG DUÏNG
§1 -Khaùi nieäm veà chaát baùn daãn
1. Chaát baùn daãn thuaàn khieát

Chaát baùn daãn thuaàn ñöôïc cheá taïo döïa treân tinh theå Gemani, tinh theå Gemani
(Ge) coù daïng laäp phöông kieåu nhö kim cöông, noùng chaûy ôû 930OC. Moät maïng sô caáp
o
Ge coù caïnh daøi 5,657 A vaø cô caáu nguyeân töû vôùi 32 ñieän töû ñöôïc phaân boå : 1s2, 2s2
2p6 3s2 3p6 4s2 3d'0 4p2, nghóa laø ôû lôùp voû ngoaøi cuøng coù 4 ñieän töû hoùa trò. Do vaäy boán
ñieän töû cuûa boán nguyeân Ge keá caän taïo thaønh boán noái hoùa trò beàn (hình 4.1).
Ge Ge Ge
3
Ge Ge Ge
2
Ge Ge Ge
Hình
Hình4.13.1 Chaá
t baù3.1
Hình n daãn thuaàn Ge
ÔÛ hình 3.1, neáu nhö ñieän töû 1 trôû thaønh töï do vaø di chuyeån, noù taïo ra moät loãâ, ñieän
töû 2 chaïy ñeán chieám choã troáng naøy vaø ñeå laïi loãã 2, loãâ 2 naøy seõ ñöôïc ñieän töû 3 chaïy ñeán
chieám choã... Hieän töôïng xaûy ra trong toaøn maïng tinh theå, gioáng nhö ñieän töû di chuyeån
töø... ñeán 3 sang 2 roài 1 vaø loãã di chuyeån töø 1 sang 2 ñeán 3...
Neáu taêng nhieät ñoä, coù nhieàu moái noái bò gaõy, taïo neân khaû naêng daãn ñieän ñaùng keå,
ta noùi Genlani (Ge) laø chaát baùn daãn thuaàn. Ñaëc ñieåm cuûa noù laø maät ñoä ñieän töû (n)
baèng maät ñoä loãã (p), n = p. Ngöôøi ta tính ñöôïc naêng löôïng caàn thieát phaûi cung caáp ñeå
taïo moät caëp ñieän töû - loãã laø 0,72 eV vaø trong tröôøng hôïp naøy n = p = 2,5 x 1013/ cm3.
Ngoaøi ra, chaát baùn daãn thuaàn thöôøng ñöôïc söû duïng khaùc laø Silic (Si) coù n = p = 1,5 x
1010/cm3 vaø naêng löôïng phaûi cung caáp ñeå taïo neân moät caëp loãã - ñieän töû laø 1,1 eV.
2. Chaát baùn daãn taïp
Chaát baùn daãn taïp ñöôïc taïo ra baèng caùch pha chaát baùn daãn thuaàn vôùi moät chaát
khaùc.
Chaát baùn daãn taïp ñöôïc chia thaønh hai loaïi:
a) Baùn daãn loaïi n
Ngöôøi ta pha vaøo maãu baùn daãn Gemani (Ge) nguyeân töû AÊngtimoan (Sb) theo tæ 1eä cöù
o
108 nguyeân töû Ge thì coù 1 nguyeân töû Sb. AÊngtimoan coù baùn kính nguyeân töû laø 2,8 A
gaàn baèng baùn kính nguyeân töû Ge, neân noù coù theå thay theá vò trí nguyeân töû Ge trong
maïng tinh theå (hình 4.2). Vì cô caáu nguyeân töû Sb coù 51 ñieän töû, neân taàng ngoaøi cuøng
cuûa nguyeân töû Sb coù 5 ñieän töû hoùa trò: Boán ñieän töû cuûa Sb keát hôïp vôùi boán ñieän töû cuûa
boán nguyeân töû Ge keá caän taïo thaønh boán noái hoùa trò beàn vaø coøn thöøa moät ñieän töû. Ñieän
töû naøy deã daøng trôû thaønh ñieän töû töï do. AÊngtimoan trôû thaønh ion döông vaø goïi laø chaát
pha cho.
181
Ta ñöôïc chaát baùn daãn Ge coù pha Sb coù maät ñoä ñieän töû (n) lôùn hôn maät ñoä loãã (p),
n > p. Ta noùi ñaây laø chaát baùn daãn loaïi n.
Ngoaøi AÊngtimoan, ngöôøi ta cuõng coù theå duøng caùc taïp chaát khaùc coù hoùa trò 5 nhö phoát
pho (P), asen (AS)...
b) Baùn daãn loaïi p
Töông töï nhö ñeå coù baùn daãn loaïi n, ñeå taïo neân baùn daãn loaïi p, ngöôøi ta "pha" vaøo
maãu baùn daãn Ge caùc taïp chaát khaùc coù hoùa trò ba nhö Inñi (In), gali (Ga), nhoâm (Al)...
Nguyeân töû taïp chaát pha seõ ñöa ba ñieän töû hoùa trò ñeå taïo moái lieân keát hoùa trò vôùi ba
nguyeân töû Ge keá caän. Moái lieân keát vôùi nguyeân töû Ge thöù tö bò thieáu vaø luùc ñoù ñieän töû
töø moái lieân keát hoùa trò khaùc deã daøng di chuyeån ñeán laøm phaùt sinh loãã (hình 4.3).
Ta noùi, ñaây laø chaát baùn daãn loaïi p, maät ñoä ñieän töû (n) nhoû hôn maät ñoä loãã (p) n < p.
Ñieän töû laø thieåu soá vaø loãã laø ña soá.
Ge Ge Ge Ge Ge Ge
Ge Sb Ge Ge In Ge
Ge Ge Ge Ge Ge Ge
Hình
Hình 4.33.2 Chaá
Hìnht baù
3.2n daãn loaïi n Hình
Hình4.3
3.3Hình
Chaát3-3
baùn daãn loaïi p
§2. Diod baùn daãn

1. Mieàn tieáp giaùp p – n
Khi hai maãu baùn daãn loaïi p vaø loaïi n ξ

r
ñaët tieáp giaùp nhau (hình 4.4), do cheânh j
leäch veà maät ñoä ñieän tích, ñieän töû töø baùn - +
P N
daãn loaïi n vaø loãã töø baùn daãn loaïi p seõ -+
-+
khueách taùn qua beà maët tieáp giaùp J.
Taïi mieàn tieáp giaùp, ñieän töû vaø loãã seõ a)
taùi hôïp nhau, laøm xuaát hieän moät mieàn chuû P N
yeáu coù caùc ion döông (nguyeân töû pha cho
ôû mieàn n) vaø caùc ion aâm (nguyeân töû pha b)
nhaän ôû mieàn p). Hình 4-4
Chính ñieän tích khaùc daáu cuûa caùc ion a) Mieàn tieáp giaùp P-N
r
naøy hình thaønh ñieän tröôøng tieáp giaùp ξ coù b) Kyù hieäu ñioát baùn daãn
chieàu töø n sang p vaø noù coù taùc duïng ngaên
caûn ñieän töû vaø loãã qua mieàn tieáp giaùp, ñieän trôû cuûa diod laø ñieän trôû cuûa mieàn tieáp giaùp.
2. Caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng
Thöïc chaát caáu taïo cuûa diod baùn daãn laø mieàn tieáp giaùp p – n. Diod baùn daãn coù kyù
hieäu nhö hình 4.4b, ñieän cöïc mieàn p coøn ñöôïc goïi laø anoát (kyù hieäu laø A) vaø mieàn n
coøn ñöôïc goïi laø catoát (kyù hieäu laø K).
182
Hình 3.5 moâ taû tính chaát veà ñieän cuûa tieáp giaùp p - n (hay cuûa diod baùn daãn khi phaân
cöïc thuaän (hình 3.5a), vaø phaân cöïc ngöôïc (hình 3.5b).
a) Phaân cöïc thuaän
Cöïc döông cuûa nguoàn noái vôùi cöïc p vaø cöïc aâm noái vôùi cöïc n. Taïi mieàn tieáp giaùp
p – n, ngoaøi ñieän tröôøng tieáp giaùp ξ coøn coù ñieän tröôøng ξ a do nguoàn söùc ñieän ñoäng
taïo neân (hình 4.5a). Neáu nguoàn Ea ñuû lôùn, ñieän tröôøng ξ a ñuû maïnh, ñieän töû töø mieàn n
vaø loã töø mieàn p deã daøng di chuyeån qua mieàn tieáp giaùp, xuaát hieän doøng ñieän qua diod,
mieàn tieáp giaùp thu heïp vaø ñieän trôû cuûa diod trôû neân khoâng ñaùng keå.
Nhö vaäy khi phaân cöïc thuaän, diod daãn ñieän vaø ñieän trôû cuûa noù raát beù; doøng ñieän
qua diod caøng taêng khi Ea caøng lôùn
εra εra
εr εr
P N P N
- -
- -
R R
+ - - +
Ea Ea
a) b)
I
R R
I + - - +
Ea Ea
Hình 4-5. Phaân cöïc noái P-N

a) Phaân cöïc thuaän
b) Phaân cöïc ngöôïc
b) Phaân cöïc ngöôïc

Ngöôïc laïi tröôøng hôïp treân, ôû ñaây cöïc döông cuûa nguoàn söùc ñieän ñoäng Ea maéc vôùi
cöïc n vaø cöïc aâm maéc vôùi cöïc p (hình 4.5b), ñieän tröôøng ξ a cuøng chieàu vôùi ñieän tröôøng
ξ vaø chuùng cuøng coù taùc duïng ngaên caûn ñieän töû vaø loãã di chuyeån qua mieàn tieáp giaùp
(ñoäng töû ña soá) vaø keùo caùc ñoäng töû naøy tieán veà hai ñaàu cuûa diod, mieàn tieáp giaùp raát
roäng, ñieän trôû raát lôùn.
Ta noùi, diod phaân cöïc ngöôïc khoâng daãn ñieän vaø coù ñieän trôû raát lôùn.
Tuy nhieân, döôùi taùc duïng cuûa ñieän tröôøng ξ a vaø ξ caùc ñoäng töû thieåu soá (ñieän töû ôû
mieàn p vaø loãã ôû mieàn n) seõ deã daøng di chuyeån qua mieàn tieáp giaùp, laøm phaùt sinh doøng
ñieän ngöôïc, vì caùc ñoäng töû thieåu soá neân cöôøng ñoä doøng ñieän ngöôïc khoâng ñaùng keå.
c) Ñaëc tuyeán Voân – ampe
Ñaëc tính V-A laø moái quan heä giöõa ñieän aùp vaø doøng ñieän thoâng qua diod. Ñaây laø
ñaëc tuyeán quan troïng nhaát cuûa diod, Hình 3.6 laø ñaëc tuyeán voân – ampe cuûa diod,
- Neáu noái p-n ñöôïc phaân cöïc thuaän, ñieän aùp thuaän caøng taêng, doøng ñieän qua
diod taêng.
183
- Neáu noái p-n ñöôïc phaân cöïc ngöôïc, ñieän aùp ngöôïc taêng, nhöng doøng ñieän
ngöôïc gaàn nhö khoâng ñaùng keå. Tieáp tuïc taêng ñieän aùp ngöôïc ñeán trò soá naøo ñoù,
doøng ngöôïc taêng ñoät bieán, diod ôû tình traïng bò ñaùnh thuûng.
Ia
2
Ua
Hình 4.5b Caáu taïo coâng nghieäp Diod

HìnhHình
4.63.6 Ñaëc tuyeán voân - ampe cuûa diod baùn daãn
1. Lôùp baùn daãn; 2- Cöïc Anot; 3-Tieáp xuùc PN; 4- Lôùp caùch ñieän ; 5- Cöïc Ka toát;
6- Voû taûn nhieät; 7- Lôùp ñeäm caùch ñieän
Hình[4.6b] Hình daïng thöïc teá cuûa Diod

a- Diod tieáp ñieåm duøng cho tín
hieäu nhoû
b- Diod tieáp maët coâng suaát nhoû
c- Diod tieáp maët coâng suaát lôùn vôùi
a b khoái taûn nhieät
d- Diod tieáp maët coâng suaát
Moät soá diod coâng nghieäp khaùc nhö
diod xelen giecmani coù hình daïng
hình laù chöõ nhaät vöøa chænh löu vöøa taûn
nhieät, hoaëc hình khay troøn ñeå deã gheùp
vôùi nhau do ñieän aùp ngöôïc treân 1 phaàn
töû nhoû deã bò xuyeân thuûng
c d
Chuù yù: Ñaëc tuyeán V-A cuûa diod laø ñaëc tính phi tuyeán, ngay caû caùc diod cuøng
chuûng loaïi ñaëc töyeán vaãn coù theå khaùc nhau, vì vaäy khi noái song song.
Khi nhieät ñoä moâi tröôøng laøm vieäc taêng leân ñaëc tuyeán cuûa diod seõ thay ñoåi treân hình
[4.6}, ñöôøng soá 1 – diod laøm vieäc ôû nhieät ñoä bình thöôøng , ñöôøng soá 2 khi nhieät ñoä
taêng leân thì diod laøm vieäc ôû ñaëc tính vôùi doøng ñieän thaáp hôn, neáu duy trì doøng ñieän
cao , nhieät ñoä diod seõ taêng leân vaø diod seõ bò xuyeân thuûng
184
3 Caùc thoâng soá cuûa diod

b) Ñieän aùp ngöôïc cöïc ñaïi: Ñieän aùp ngöôïc cöïc ñaïi laø trò soá ñieän aùp ngöôïc
ñaët treân diod maø khoâng laøm hoûng diod.
c) Doøng ñieän ñònh möùc: Moãi moät diod ñaõ ñöôïc cheá taïo vôùi maät ñoä ñieän
tích cuï theå vaø coâng ngheä cheá taïo nhaát ñònh, do vaäy noù chòu ñöôïc doøng
ñieän laøm vieäc nhaát ñònh. Khi diod laøm vieäc, neáu vöôït quaù cöôøng ñoä
doøng ñieän ñònh möùc, diod seõ bò hoûng.
d) Nhieät ñoä laøm vieäc: Nhieät ñoä laøm vieäc laø nhieät ñoä toái ña ñöôïc pheùp, maø
ôû nhieät ñoä ñoù diod coøn laøm vieäc oån ñònh.
Ngoaøi ra treân caùc diod coøn coù nhöõng kyù hieäu lieân quan tôùi söû duïng, quy caùch…baïn
ñoïc coù theå tìm trong caùc taøi lieäu ñieän töû cô baûn ñeå tham khaûo
4. Caùc loaïi diod:
- Diod tieáp ñieåm. Tieáp giaùp chæ laø moät ñieåm, do ñoù diod coù maät doä doøng ñieän raát
nhoû thöôøng söû duïng trong caùc maïch tín hieäu, taùch soùng, kyõ thuaät voâ tuyeán vaø
ñieän töû …
- Diod tieáp maët, tieáp xuùc lôùp baùn daãn P-N laø daïng tieáp xuùc maët, diod naøy cho
pheùp doøng ñieän lôùn chaïy qua, vì vaäy chuùng ñöôïc söû duïng nhieàu trong coâng
nghieäp laøm caùc thieát bò chænh löu nguoàn xoay chieàu sang moät chieàu
- Diod oån aùp, coøn goïi laø diod Zenel
Ñaëc ñieåm cuûa diod zenellaø coù hai nhaùnh
I 1 thuaän vaø ngöôïc khaùc nhau
Treân hình [4.7] laø ñaïc tính cuûa loaïi ñiod
zenel
1. Nhaùnh thuaän duøng laøm chænh löu
2. Nhaùnh ngöôïcoù ñaëc ñieåm laø ñieän
Ucm aùp ngöôïc ñaët tôùi moät giaù trò naøo ñoù
U thì diod seõ thoâng vaø ñieän aùp treân
diod khoâng thay ñoåi, ñaëc tính naøy
ñöôïc söû duïng roäng raõi trong caùc
2 maïch taïo chuaån, oån aùp…
Hình [3.7] Ñaëc tính V-A diod oån aùp
4 Kieåm tra chaát löôïng cuûa diod baùn daãn

a) Ta coù theå duøng oâmmeùt hoaëc V.OM. ñeå kieåm tra chaát löôïng cuûa diod baùn daãn
Böôùc 1 : Ño ñieän trôû qua diod, ñöôïc
Rl
Böôùc 2 : Traùo ñaàu que ño, ño ñieän
trôû qua diod ñöôïc R2 Ω
- Neáu keát quaû hai laàn ño ñeàu
coù Rl = R2 = 0, diod bò noái taét, hö.
Hoaëc Rl = R2 = ∞Ω, diod bò ñöùt, hö.
- Neáu Rl ≠ R2 ; diod toát. Neáu Rl
vaø R2 caøng coù trò soá caùch bieät lôùn thì
diod coù phaåm chaát caøng toát.
Hình 4.8a Duøng VOM kieåm tra chaát löôïng ñioát
185
b) Ta cuõng coù theå xaùc ñònh cöïc p vaø cöïc n cuûa diod
Qua caùch kieåm tra diod nhö treân, trong hai laàn ño, laàn ño naøo diod coù ñieän trôû beù
(phaân cöïc thuaän) thì que ño döông cuûa pin ôû cöïc naøo, cöïc ñoù laø cöïc p, cöïc coøn laïi laø
cöïc n.
§.3. Transitor löôõng cöïc
1. Caáu taïo
Transitor löôõng cöïc coøn ñöôïc goïi chung laø transitor, laø heä thoáng goàm coù ba lôùp
baùn daãn ñaët tieáp giaùp nhau, trong ñoù lôùp ôû giöõa laø loaïi baùn daãn coù tính daãn ñieän khaùc
loaïi vôùi hai lôùp beân caïnh. Ta coù transitor loaïi pnp vaø loaïi npn (hình 4.8)
J E JC JE JC
P N P N P N
E C E C
a) b)
B B
C C
E C E C
B B
B B
E E
Hình 4.8 Caáu taïo transitor: a) transitor pnp; b) transitor npn
Lôùp baùn daãn ngoaøi cuøng, noàng ñoä taïp chaát lôùn, chuû yeáu laø cung caáp ñoäng töû
neân ñöôïc goïi laø lôùp phaùt (Emitter), lôùp giöõa coù beà daøy raát moûng, noàng ñoä taïp chaát
thaáp, goïi laø lôùp goác (Base), lôùp coøn laïi coù nhieäm vuï thu thaäp caùc ñoäng töû, goïi laø lôùp
goùp (Collector). Caùc ñieän cöïc töông öùng goïi laø cöïc phaùt E, cöïc goác B vaø cöïc goùp C.
Hai lôùp tieáp giaùp trong transitor ñöôïc goïi laø tieáp giaùp phaùt JE (lôùp phaùt - lôùp goác) vaø
tieáp giaùp goùp Jc (lôùp goác - lôùp goùp)
ÔÛ kyù hieäu cuûa transito, cöïc coù daáu muõi teân laø cöïc phaùt E, chieàu cuûa muõi teân duøng
ñeå phaân bieät loaïi transitor laø pnp hay npn vaø noù cuõng laø chieàu doøng ñieän.
3.2. Nguyeân lí laøm vieäc

ÔÛø caùc maïch khueách ñaïi, transitor laøm vieäc vôùi tieáp giaùp JE ñöôïc phaân cöïc thuaän
vaø tieáp giaùp Jc ñöôïc phaân cöïc ngöôïc. Ta khaûo saùt vôùi transitor loaïi pnp trong sô ñoà
maïch ñieän hình 3.9.
Ñoäng töû ña soá ôû lôùp phaùt vaø loãã, deã daøng xuyeân qua JE ñi vaøo lôùp goác taïo neân
doøng IpE vaø ñoäng töû ña soá ôû lôùp goác laø ñieän töû cuõng deã daøng xuyeân qua JE ñi vaøo lôùp
186
phaùt taïo neân doøng InE. Ta coù IE = IpE + InE
ÔÛ lôùp goác, beà daøy raát moûng, noàng ñoä taïp chaát thaáp, moät soá raát ít ñieän töû vaø loãã
seõ taùi hôïp, phaàn lôùn ñeàu ñeán JC phaàn coøn laïi taïo neân doøng IB. Vì beà daøy lôùp goác raát
moûng, neân IpE >> InE vaø do ñoù töø (l) ta coù ñöôïc IE ≈ IpE.
JE JC
P IpE N IpC P
IE IC IE IC
InE ICO
RE RC RE IB RC
IB
Hình 4.9
Tieáp giaùp Jc ñöôïc phaân cöïc ngöôïc, loãã vaø ñieän töû deã daøng xuyeân qua Jc ñi vaøo lôùp goùp
taïo neân doøng IpC. Maët khaùc, ñoäng töû thieåu soá ôû lôùp goùp vaø ñieän töû cuõng vöôït qua Jc
taïo neân 1 doøng Ico
Ta coù Ic = IpC + Ico
IpC
Goïi α =
IpE
IpC IC - ICO
Thì α ≈ =
IE IE
Ñeå ñaùnh giaù taùc duïng cuûa doøng ñieän IB ñoái vôùi doøng ñieän Ic ngöôøi ta ñònh nghóa
IC
heä soá khueách ñaïi doøng ñieän β cuûa transito. vaø β =
IB
Do ñoù Ic = α IE + ICO vaø α ñöôïc goïi laø heä soá khueách ñaïi doøng ñieän.
Ta nhaän thaáy, doøng ñieän qua transitor chính laø söï di chuyeån phaân boá laïi cuûa
caùc ñoäng töû (loãã vaø ñieän töû) vaø söï di chuyeån naøy phuï thuoäc ñieän tröôøng ngoaøi. Tính
daãn ñieän qua transitor laø do loãã (+) vaø ñieän töû (-) ; neân transitor ñöôïc goïi laø transitor
ura
ura
ura
RB RC RE RC RB
RE
uV uV uV
a) b) c)
Hình 4-10. Sô ñoà maéc maïch transistor

a) Transistor maéc cöïc phaùt chung; b) Transistor maéc cöïc goác chung
c) Transistor maéc cöïc goùp chung
187
löôõng cöïc (transistor bipolar)

3.3 Caùc kieåu maéc maïch transito
Coù ba kieåu sô ñoà maéc maïch transito: maéc cöïc phaùt chung (hình 3.10a) maéc cöïc
goác chung (hình 4.10b) vaø maéc cöïc goùp chung (hình 4.10c)
Ñaëc ñieåm cuûa caùc kieåu maéc maïch nhö ôû baûng sau:
Kieåu maéc Transito Maéc cöïc E chung Maéc cöïc B Maéc cöïc C chung
Ñaëc ñieåm chung
Khuyeách ñaïi doøng ñieän Lôùn 1 Lôùn
Khuyeách ñaïi ñieän aùp Lôùn Lôùn 1
Khuyeách ñaïi coâng suaát Lôùn nhaát Trung bình Nhoû nhaát
Trôû khaùng ñaàu vaøo Nhoû Raát nhoû Lôùn
Trôû khaùng ñaàu ra Lôùn Raát lôùn Nhoû
3.4. Phaân cöïc transito

Ñeå Tranzitor laø vieäc chuùng ta caàn phaûi phaân cöïc, nghóa laø ñònh maïch ñieän löïa choïn
sao cho giaù trò ñieän aùp ñaët +EC +EC
treân töøng cöïc cuûa
IB+IC
tranzitor phuø hôïp vôùi cheá RC I RC
ñoä hoaït ñoäng cuûa noù RB IB B
ra
Transitor laøm vieäc ôû RB
vaøo
caùc taàng khueách ñaïi, tieáp
giaùp JB luoân luoân ñöôïc UBE UCE UBE UCE
phaân cöïc thuaän (nhôø
nguoàn söùc ñieän ñoäng EB) a) b)
vaø tieáp giaùp Jc ñöôïc phaân +EC +EC
cöïc ngöôïc (nhôø nguoàn söùc
ñieän ñoäng Ec, (hình 4.10). RC IC RC
R1 R1
Trong thöïc teá ôû sô ñoà IB ra
maïch ñieän, ngöôøi ta thöïc UCE vaøo
hieän caùch maéc maïch ñeå
taïo söï phaân cöïc nhö treân UBE R2 RE U R2 RE CE
IE E
töø moät nguoàn söùc ñieän
c) d)
ñoäng Ec duy nhaát.
a) Duøng ñieän trôû giaûm aùp
RB Hình 4-11. Phaân cöïc cho transistor
Hình 4.11 duøng ñieän trôû a) Duøng ñieän trôû giaûm aùp RB;
giaûm aùp RB ñeå taïo ñieän b) Duøng ñieän trôû hoài tieáp ñieän aùp R’B;
aùp UBE phaân cöïc thuaän c) Duøng ñieän trôû phaûn hoài doøng ñieän RE
cho tieáp giaùp JE
Ta coù : UBE = EC - RBIB
Thöôøng thì UBE = 0.1V – 0.3V neáu laø transitor gemani vaø coù trò soá 0.4V – 0.7V neáu laø
transitor silic. Nhaän thaáy caùch thöïc hieän naøy ñôn giaûn, deã thöïc hieän, tuy nhieân vì trò soá
ñieän aùp phaân cöïc UBE phuï thuoäc doøng ñieän qua transitor neân maïch laøm vieäc khoâng oån
ñònh.
188
b) Duøng ñieän trôû phaûn hoài ñieän aùp R’B

Ñieän trôû R’B ñöôïc maéc töø ngaû ra (cöïc goùp C) vôùi ngaû vaøo (cöïc goác B).
Ta coù: UBE = UCE – R’B IB
neân UBE = (Ec – RCIC) – R’B +EC
IB
Trong quaù trình laøm vieäc, vì lí do IC RC
’
naøo ñoù, neáu doøng IB taêng do ñoù doøng IC RB
taêng, ñieän aùp UCE giaûm daãn ñeán UBE
giaûm laøm cho IC khoâng taêng ñöôïc. Hoaëc
ngöôïc laïi, neáu doøng goùp Ic giaûm ñieän uBE
aùp UCB taêng daãn ñeán UBE taêng laøm cho uB u0
R2 RE
Ic khoâng giaûm ñöôïc. Nhö vaäy vôùi caùch CE
maéc maïch nhö hình 4.11b maïch laøm
vieäc oån ñònh toát, vaø ñieän trôû R’B phaûn
hoài, moät phaàn ñieän aùp ôû ngaû ra trôû veà Hình 4-12
ngaû vaøo, neân ñieän trôû R’B ñöôïc goïi laø
ñieän trôû phaûn hoài ñieän aùp.Nhöôïc ñieåm cuûa maïch duøng ñieän trôû phaûn hoài ñieän aùp R’B
laø heä soá khueách ñaïi keùm, do ñieän aùp phaûn hoài aâm ñaët ôû ngaû vaøo laøm suy giaûm ñieän.
aùp tín hieäu vaøo.
c) Duøng ñieän trôû phaûn hoài doøng ñieän RE
Vôùi caùch maéc maïch nhö hình 3.11c, hai ñieän trôû R1, R2 taïo thaønh caàu phaân aùp.
EC.R2
Ta coù UBE = UB-UE, trong ñoù UB = vaø UE = RE.IE
R1+R2
Nhaän thaáy, trong quaù trình transitor laøm vieäc, neáu vì lí do naøo ñoù doøng IE taêng,
ñieän aùp qua ñieän trôû RE taêng, laøm cho UBE giaûm, keùo theo doøng ñieän IE khoâng taêng
ñöôïc. Ñieän trôû RE coù taùc duïng phaûn hoài doøng ñieän, noù coù taùc duïng oån ñònh cheá ñoä laøm
vieäc cuûa transitor nhöng laïi laøm suy giaûm heä soá khueách ñaïi.
Ñeå khaéc phuïc söï suy giaûm heä soá khueách ñaïi, ngöôøi ta maéc song song vôùi ñieän trôû RE
tuï ñieän CE (hình 4.11d). Ñieän dung cuûa tuï ñieän CE coù trò soá sao cho trôû khaùng cuûa noù
ñoái vôùi taàn soá laøm vieäc raát nhoû so vôùi taàn soá cuûa ñieän trôû RE ; luùc ñoù, tuï ñieän CE coi
nhö bò ngaén maïch ñoái vôùi tín hieäu xoay chieàu, nghóa laø khoâng coøn phaûn hoài aâm doøng
ñieän ñoái vôùi tín hieäu xoay chieàu.
Ñeå naâng cao tính oån ñònh ôû caùc cheá ñoä laøm vieäc cuûa transito, ta coù theå duøng phoái
hôïp caùc caùch maéc maïch nhö hình 3.12.
Thöïc vaäy, vì lí do naøo ñoù IC taêng, ñieän aùp
pin +
qua RC taêng neân UC giaûm vaø UB giaûm ñoàng + Ω -
thôøi IE taêng neân UE taêng, ñieàu naøy caøng
giuùp cho UBE giaûm nhoû, laøm cho IC giaûm
nhieàu. Nhö vaäy doøng ñieän cöïc phaùt IE vaø
doøng ñieän cöïc goùp IC coù xu höôùng taêng, thì
chính noù laøm cho noù khoâng taêng ñöôïc.
Maïch laøm vieäc oån ñònh raát toát.
3.5. Kieåm tra chaát löôïng cuûa transitor Hình 4-13. Duøng V.O.M xaùc
ñònh caùc ñieän cöïc cuûa transistor
189
Kieåm tra chaát löôïng cuûa transito,

ñoàng thôøi cuõng giuùp ta xaùc ñònh caùc
ñieän cöïc E, B, C vaø loaïi cuûa transitor C pin +
+ Ω -
laø pnp hay npn. Coâng vieäc naøy coù theå
ñöôïc tieán haønh vôùi duïng cuï ño V.O.M.
Böôùc 1: V.O.M ôû nhieäm vuï ño ñieän
trôû, laàn löôït ño thuaän vaø ngöôïc töøng B
ñoâi ñieän cöïc, ñoâi ñieän cöïc naøo coù ñieän
trôû thuaän lôùn nhaát, thì cöïc khoâng tham E
gia trong laàn ño ñoù, 1aø cöïc goác B.
Böôùc 2: Ñaët que ño döông cuûa pin vaøo Hình 4-14. Xaùc ñònh khaû naêng
cöïc goác B vöøa tìm ñöôïc, que ño coøn khueách ñaïi cuûa transistor
laïi ñaët vaøo moät trong hai cöïc coøn laïi.
Neáu ñieän trôû ño ñöôïc laø nhoû, tieáp giaùp aáy ñöôïc phaân cöïc thuaän, cöïc goác B loaïi p,
transitor loaïi npn. Ngöôïc laïi, neáu ñieän trôû ño ñöôïc laø lôùn, tieáp giaùp aáy bò phaân cöïc
ngöôïc, cöïc goác B loaïi n, transitor loaïi pnp.
Böôùc 3: Ñaët hai que ño vaøo hai ñieän cöïc E vaø C (ñang caàn xaùc ñònh) sao cho coù ñieän
trôû beù hôn ñaët hai que ño ngöôïc laïi. Neáu nhö böôùc 2 ñaõ xaùc ñònh transitor loaïi pnp thì
cöïc naøo ñaáu vôùi que ño aâm cuûa pin laø cöïc goùp C, cöïc coøn laïi laø cöïc phaùt E. Neáu nhö
böôùc 2 ñaõ xaùc ñinh transitor loaïi npn, thì cöïc naøo ñaáu vôùi que ño döông cuûa pin laø cöïc
goùp C, cöïc coøn laïi laø cöïc phaùt E.
Trong quaù trình tìm hai ñieän cöïc E vaø C cuûa transitor ôû böôùc 2, ta cuõng coù theå phaùn
ñoaùn khaû naêng khueách ñaïi cuûa transito. Duøng ñieän trôû RB ñaáu töø cöïc goác B ñeå chaïm
vaøo cöïc goùp C (coù theå duøng ngoùn tay troû ñeå thay theá ñieän trôû RB) (hình 4.14).
+ Neáu kim chæ thò voït leân nhieàu ñieän trôû goùp - phaùt nhoû, doøng ñieän goùp IC taêng
maïnh, transitor coù khaû naêng khueách ñaïi lôùn hôn.
+ Neáu kim chæ thò voït leân ít, ñieän trôû goùp - phaùt lôùn, doøng ñieän goùp taêng ít,
transitor coù khaû naêng khueách ñaïi nhoû hôn.
Tuy nhieân, caùch laøm naøy chæ cho keát quaû ñònh tính vôùi muïc ñích choïn löïa
nhanh caùc transitor cuøng loaïi. Neáu caàn thieát, ta vaãn phaûi duøng ñeán maùy ño transitor
chuyeân duøng.
§4. Transitor tröôøng
Transitor tröôøng thöôøng ñöôïc goïi laø transitor F.E.T (Field Effect transistor), moät
G coång
D D
P
S D G G
N
nguoàn maùng
P
Keânh N S Keânh P S
Hình 4-15
a) Moâ taû caáu taïo; b Kí hieäu.
190
trong nhöõng ñaëc ñieåm cuûa noù laø coù trôû khaùng ngoõ vaøo vaø ngoõ ra raát lôùn, ñoàng thôøi tính
daãn ñieän qua transitor raát nhaïy caûm vôùi bieán thieân ñieän aùp ñaët treân noù, neân transitor
F.E.T ngaøy caøng ñöôïc söû duïng phoå bieán.
Transitor F.E.T coù theå ñöôïc chia laøm hai loaïi: loaïi transitor noái hay JFET
(unction Field Effect Transistor) vaø loaïi transitor coång caùch ñieän hay IGFET
(Insulated gate FET) hoaëc MOSFET (Metal Oxide Semiconductor FET)
ID
C
S D
IDmax B
G UDS
UDS
O UDmax
a) b)
Hình 4.16
a) Phaân cöïc cho transistor tröôøng JFET;
b) Ñaëc tuyeán ngaõ ra cuûa transistor tröôøng JFET
1. Transitor tröôøng JFET
Treân moãi baùn daãn loaïi n (trong tröôøng hôïp transitor tröôøng öùng JFET loaïi n), hai
ñaàu theo chieàu daøi coù hai tieáp xuùc oâm (ohmic contact) goïi laø nguoàn S vaø maùng D vaø
hai ñaàu theo chieàu ngang coù hai tieáp giaùp p-n ñöôïc goïi laø coång G (hình 4.16). Doøng
ñieän trong transitor JFET do moät loaïi ñoäng töû taïo neân.
- Ñeå phaân cöïc transitor JFET ngöôøi ta duøng hai nguoàn ñieän aùp ngoaøi UDS > 0 vaø
UGS < 0 (hình 4.16a) (vôùi transitor JFET loaïi pn, chieàu ñieän aùp phaân cöïc ngöôïc laïi).
- Quan heä giöõa doøng ñieän cöïc maùng D vaø ñieän aùp phaân cöïc UDS nh hình 3.16b
+ Khi UDS nhoû cöôøng ñoä doøng ID taêng maïnh, tuyeán tính theo ñoä gia taêng cuûa
ñieän aùp UDS vaø ít phuï thuoäc vaøo UGS (ñoaïn OA)
+ Khi UDS ñuû lôùn, cöôøng ñoä doøng ID ít phuï thuoäc vaøo ñieän aùp UDS ta coù vuøng
baõo hoøa (ñoaïn AB) .
+ Neáu tieáp tuïc taêng ñieän aùp UDS ñeán trò soá naøo ñoù, doøng ñieän ID coù trò soá taêng
ñoät bieán (ñoaïn BC)
Thöôøng ôû maïch khueách ñaïi, transitor tröôøng öùng JFET ñöôïc maéc vaøo maïch vôùi
ñieän aùp UGS < 0 ñeà traùnh söï xuaát hieän cuûa doøng IG
2. Transitor tröôøng coù coång caùch ñieän MOSFET
Töông töï nhö transitor JFET, transitor coù coång caùch ñieän MOSFET coù coång G
ñöôïc thöïc hieän töø lôùp ñioâxitsilic vôùi baûn kim loaïi naèm ôû treân (do ñoù ta coù teân
MOSFET: Metal Oxide Semiconductor FET)
Ñieåm khaùc bieät vôùi JFET laø ôû transitor MOSFET khi laøm vieäc thì ñieän aùp ñaët vaøo
cöïc nguoàn goác UDS döông.
191
S G D
D D
G G
S S
a Cöïc b
) ñeá )
Hình 4-17. Transistor tröôøng öùng MOSFET a)
Moâ taû caáu taïo; b) Kí hieäu
§5. Thyristor
Thyristor coøn coù teân thoâng duïng laø S.C.R (Silicon Controlled Rectifier), noù hoaït
nhö moät thieát bò chænh löu chæ cho doøng ñieän chaïy theo moät chieàu gioáng diod, nhöng
doøng ñieän ño qua Thyrixto coù theå ñieàu khieån ñöôïc theo yeâu caàu, tính chaát ñieàu khieån
ñöôïc cuûa Thyrixtor laøm cho quaù trình aùp duïng chuùng trôû neân phoå bieán hôn trong kyõ
thuaät vaø ñôøi soáng.
a b c d
Hình [4.18b] Hình daïng thöïc teá cuûa moät vaøi Thyrixtor
a) Tieáp giaùp PN hình khay; b) ; Thyrixtor ñieàu khieån rô le doøng nhoû ; c) Thyrixtor doøng
ñieän nhoû hôn 10A; d) Thyrixtor doøng ñieän hôn 20A
Thyrixto coù nhieàu loaïi cho pheùp doøng ñieän khaùc nhau chaïy qua, thoâng thöôøng Caùc
thyristor coù doøng ñieän coâng taùc töø moät vaøi mili Ampe ñeán haøng ngaøn Ampe
192
P1 N1 P2 N2 A K
A K
b) G
K
G
G
a)
Hình 4-18. Thyristor (S.C.R) A

a) Caáu taïo
GA K K AG
b) Kyù hieäu
c) Vaøi hình daïng thöïc teá c)
2. Nguyeân lí laøm vieäc

Vôùi caùch maéc maïch ñieän nhö hình 3.19 döôùi taùc duïng cuûa ñieän tröôøng ξ a (taïo bôûi
nguoàn söùc ñieän ñoäng Ea). Ñoäng töû ña soá cuûa lôùp p1 laø loãã vaø cuûa lôùp n1 laø ñieän töû deã
daøng xuyeân qua tieáp giaùp J1. Ñieän trôû mieàn tieáp giaùp J1 trôû neân khoâng ñaùng keå;
Ñoäng töû ña soá cuûa lôùp p2 laø loã vaø cuûa lôùp n2 laø ñieän töû cuõng deã daøng di chuyeån
xuyeân qua tieáp giaùp. Ñieän trôû mieàn tieáp giaùp J3 cuõng trôû neân khoâng ñaùng keå; Do tieáp
giaùp J2 bò phaân cöïc ngöôïc, neân caùc ñoäng töû ña soá: cuûa lôùp n1 laø ñieän töû vaø cuûa lôùp p2
laø loãâ khoâng di chuyeån qua ñöôïc. Ñieän trôû toaøn boä cuûa S.C.R 1aø ñieän trôû cuûa mieàn tieáp
giaùp J2.
a) Neáu cöïc ñieàu khieån G chöa ñöôïc cung caáp ñieän theá döông, mieàn tieáp giaùp J2
chöa ñöôïc phaân cöïc thuaän, caùc ñoäng töû ña soá khoâng di chuyeån qua J2. Ta noùi S.C.R ôû
traïng thaùi khoùa, khoâng daãn ñieän.
b) Neáu cöïc ñieàu khieån G ñöôïc cung caáp ñieän theá döông (thöôøng do xung
döông ñieàu khieån), tieáp giaùp J2 ñöôïc phaân
cöïc thuaän vaø caùc ñoäng töû ôû lôùp n1 vaø p2 deã
daøng xuyeân qua tieáp giaùp J2. S.C.R trôû
+ Ω - pin +
neân daãn ñieän. Ta noùi S.C.R ôû traïng thaùi
môû.Ñaëc ñieåm cuûa SCR laø khi noù ñaõ daãn A
ñieän, ñieän theá cung caáp cho cöïc ñieàu
khieån G maát ñi, noù vaãn tieáp tuïc daãn. Luùc
baáy giôø ñeå SCR ngöng daãn (traïng thaùi G
khoùa) thì ngöôøi ta phaûi ñaët vaøo SCR ñieän
aùp ngöôïc ñuû lôùn. K
3. Tham soá cuûa Thyristor Hình 4.20
Khi söû duïng Thyristor, ta caàn löu yù
ñeán tham soá cuûa noù, caùc tham soá naøy ñöôïc quy ñònh bôûi nhaø saûn xuaát.
a. Ñieän aùp ngöôïc toái ña (Ungmax): Moãi S.C.R ñöôïc nhaø cheá taïo chæ ñònh ñieän aùp
ngöôïc cöïc ñaïi ñöôïc pheùp. Khi söû duïng, neáu vöôït quaù trò soá naøy, S.C.R bò ñaùnh
193
thuûng, hö. Tuøy thuoäc vaøo loaïi thyristor maø ñieän aùp ngöôïc thöôøng töø vaøi chuïc
voân (50V) ñeán vaøi traêm voân (600V, 800V).
b) Cöôøng ñoä doøng ñieän ñònh möùc (Iñm): Doøng ñieän ñònh möùc cuûa SCR, laø doøng
ñieän coù cöôøng ñoä lôùn nhaát ñöôïc pheùp qua cöïc AK maø khoâng laøm hoûng S.C.R.
Vôùi kó thuaät hieän nay, ngöôøi ta coù caùc S.C.R coù doøng ñieän ñònh möùc töø vaøi
ampe ñeán côõ ngaøn ampe.
c) Doøng ñieàu khieån (IG): Doøng ñieän toái thieåu kích cöïc ñieàu khieån G ñeå giuùp SCR
chuyeån traïng thaùi, töø traïng thaùi khoùa (ngöng daãn) sang traïng thaùi môû (daãn
ñieän). Thöôøng thì doøng ñieän IG coù trò soá töû vaøi mA ñeán vaøi traêm mA.
d) Nhieät ñoä laøm vieäc cuûa Thyrixtor
e) Daûi taàn soá laøm vieäc cuûa thyrixtor
4. Kieåm tra chaát löôïng Thyristor

Moät caùch ñôn giaûn, ta coù theå duøng duïng cuï ño V.O.M ñeå kieåm tra chaát löôïng
cuûa S.C.R. Ñaàu que ño ñaët vaøo caùc ñieän cöïc cuûa S.C.R nhö hình 4.20. Chaïm cöïc G
vôùi A, kim duïng cuï ño voït leân (ñieän trôû nhoû), SCR ôû traïng thaùi daãn ñieän. Khi ñaõ daãn
ñieän, khoâng chaïm cöïc G vôùi A kim vaãn tieáp tuïc voït leân (ñieän trôû nhoû - daãn ñieän)6.
Diac, triac
T2 T2 T2
N P N
P
P
N N N
P
P N P
N
T1 a) T1 b) T1 c)
Hình 4.21. Diac

a) Moâ taû caáu taïo;
b) Kyù hieäu;
c) Maïch töông ñöông
5. Diac
(Diode ac semiconductor switch) coù caáu taïo gioáng nhö hai SCR khoâng cöïc ñieàu
khieån (G) maéc song song vaø ngöôïc chieàu nhau.
Hình 4.21a moâ taû caùch maéc maïch ñieän ñeå khaûo saùt quan heä giöõa ñieän aùp vaø
doøng ñieän qua diac. Thay ñoåi taêng daàn ñieän aùp UT ñoïc ñieän aùp UD vaø doøng ID qua
diac.
Ban ñaàu, ñieän aùp UD taêng nhieàu nhöng doøng qua diac ID taêng chaäm. Ñeán luùc naøo ñoù,
doøng ID taêng maïnh töông öùng vôùi UD = UBO (break over voltage).
Ñaûo ngöôïc cöïc tính nguoàn cung caáp UD, ta cuõng coù hieän töôïng töông töï. Thöôøng
thì UBO coù trò soá trong khoaûng 20V ñeán 40V vaø töông öùng IBO khoaûng vaøi traêm µA.
194
ID
µA
IBO
-uBO
+ T2
-IBO uBO
-
V
T1
a) b)
Hình 4.22
a) Maïch caên baûn;
b) Ñaëc tuyeán V.A cuûa diac
Löu yù, neáu duøng ñoàng hoà ño V.O.M ôû thang ño oâm ñeå kieåm tra diac, ta seõ thaáy
noù coù ñieän trôû voâ cuøng lôùn (caû hai chieàu ño), vì V.O.M chæ söû duïng pin l,5V hay 3V
quaù nhoû so vôùi ñieän aùp UBO
6. Triac
Triac (Triode ac semiconductor switer) coù caáu taïo vaø kyù hieäu ñöôïc dieãn taû nhö
hình 3.23, noù laøm vieäc nhö moät thyristor hai chieàu, coù theå daãn ñieän theo hai chieàu.
Ñeå triac chuyeån traïng thaùi töø ngöng daãn ñieän (traïng thaùi khoùa) sang daãn ñieän
(traïng thaùi môû) ta ñaët vaøo cöïc ñieàu khieån G moät xung thích öùng.
A A
Phuï taûi
N N
P
uvaøo
N
P ⊕,−
G
N N
G K K
Hình 4-23. Triac Hình 4.24

a) Moâ taû caáu taïo
b) Kyù hieäu
Ví duï, vôùi caùch maéc maïch nhö hình 4.24, caùc ñaëc ñieåm cuûa triac nhö sau:
- Khi khoâng coù xung kích ôû cöïc ñieàu khieån, triac khoâng daãn ñieän.
- Khi ñieän theá taïi A döông hoaëc aâm so vôùi ñieän theá taïi K (qua hai ñaàu
triac coù ñieän aùp), triac coù theå chuyeån traïng thaùi töû ngöng daãn ñieän trôû thaønh daãn
ñieän neáu taïi cöïc ñieàu khieån coù xung aùp.
195
+ + - -
+ - - +
- - + +
Hình 4.25. Caùc phöông thöùc laøm chuyeån traïng thaùi cuûa triac
S1
Phuï taûi
H
L
uvaøo
Hình 4.26
- Khi ñaõ daãn ñieän, triac töï duy trì traïng thaùi daãn ñieän (môû) neáu qua triac coøn
duy trì ñieän aùp vaø cöïc ñieàu khieån maát taùc duïng.
- Ñeå chuyeån töø traïng thaùi daãn ñieän trôû laïi ngöng daãn ñieän thì ñieän aùp ñaët treân
triac coù trò soá zero (noù seõ khoâng daãn ñieän ôû
+Ec
cuoái moãi nöûa chukyø, vaø tieáp tuïc khoâng daãn
nöõa khi thieáu xung kích ôû cöïc khieån).
- Ta coù caùc phöông thöùc chuyeån traïng
RC
thaùi cuûa triac baèng caùch phoái hôïp giöõa caùc R1 C2 ra
ñieän aùp döông hoaëc aâm treân cöïc ñieàu khieån
vaø cöïc tính ñieän aùp ñaët leân A vaø K cuûa triac C1
vaøo
nhö hình 4.25.
Triac coù caùc tham soá gioáng nhö Rn Rt
thyristor.
Hình 4.26 giôùi thieäu moät ví duï öùng duïng R2 RE CE
en
triac. Khi S1 ôû vò trí O, cöïc ñieàu khieàn
khoâng ñöôïc caáp ñieän. triac ôû traïng thaùi
khoùa (khoâng daãn ñieän) do ñoù phuï taûi khoâng Hình 4.27. Maïch khueách ñaïi duøng
hoaït ñoäng, Neáu S1 ôû vò trí L, cöïc ñieàu khieån transistor maéc cöïc phaùt chung
ñöôïc caáp ñieän qua diod trong caùc nöûa chu
kyø döông, do ñoù phuï taûi laøm vieäc vôùi nöûa coâng suaát. Taïi vò trí H, cöïc ñieàu khieån ñöôïc
caáp ñieän trong caû hai nöûa chu kyø, do vaäy triac daãn ñieän lieân tuïc ôû moãi nöûa chu kyø,
phuï taûi laøm vieäc ñuû coâng suaát.
196
§6. Caùc maïch cô baûn

1. Maïch khuyeách ñaïi
a. Maïch khuyeách ñaïi cöïc phaùt chung (E.C)
Ta coù maïch khuyeách ñaïi maéc cöïc phaùt chung nhö hình 4.27. Tuï ñieän C1 ngaên
caùch aûnh höôûng laãn nhau giöõa nguoàn tín hieäu en vaø maïch vaøo cuûa maïch khuyeách ñaïi
(veà phöông dieän moät chieàu), tuï ñieän C2 ngaên thaønh phaàn moät chieàu ra phuï taûi. Caàu
phaân aùp R1 vaø R2 cuøng vôùi ñieän trôû RE maéc ôû cöïc phaùt taïo phaân cöïc thuaän cho tieáp
giaùp JE cuûa transitor.
Ñieän aùp cuûa nguoàn tín hieäu xoay chieàu en ñaët ôû ngaû vaøo cuûa transitor, doøng xoay
chieàu iB xuaát hieän ôû cöïc goác do ñoù laøm xuaát hieän doøng xoay chieàu iC ôû cöïc goùp. Suït
aùp qua ñieän trôû RC trôû thaønh xoay chieàu taïo neân ñieän aùp xoay chieàu treân cöïc goùp C,
ñieän aùp naøy coù cuøng daïng bieán thieân nhö ñieän aùp ñaët ôû ñaàu vaøo nhöng ngöôïc pha.
Thoâng qua tuï ñieän C2, ñieän aùp xoay chieàu ôû ngaû ra cung caáp cho phuï taûi Rt.
Vieäc tính cheá ñoä laøm vieäc cuûa maïch laø vieäc giaûi quyeát hôïp lyù trò soá caùc phaàn töû
keát caáu maïch; ôû ñaây ta caàn löu yù caùc keát quaû sau:
Khi choïn transitor caàn chuù yù ñeán caùc tham soá cuûa noù nhö: daûi taàn coâng taùc, doøng
ñieän cöïc ñaïi cho pheùp ICmax phaûi lôùn hôn trò soá töùc thôøi lôùn nhaát cuûa cöôøng ñoä doøng
cöïc goùp khi laøm vieäc, ñieän aùp cöïc goùp UCmax cuõng phaûi lôùn hôn ñieän aùp nguoàn cung
caáp EC, coâng suaát tieâu taùn treân cöïc goùp phaûi nhoû hôn coâng suaát cöïc ñaïi ñöôïc pheùp cuûa
transitor.
Khi tính choïn trò soá caàu phaân aùp R1, R2 ôû ngaû vaøo, doøng In qua caàu phaân aùp phaûi
raát lôùn so vôùi cöôøng ñoä doøng ñieän IB qua R1 vaø phaûi thoaû maõn ñieàu kieän:
RB = R1 // R2 = (2 ÷ 5) rv
Vaø In = (2 ÷ 5) IB
∆UBE
Trong ñoù rv laø ñieän trôû ngaû vaøo cuûa transitor, rv =
∆IB
Ta coøn coù: R2 =
UB UE + UBE +Ec
=
In In
R1 =
EC - UB R1
In - IB
Khi xaùc ñònh trò soá UE caàn löu yù raèng C1
vaøo
taêng ñieän aùp UE seõ laøm taêng ñoä oån ñònh
C2 ra
nhieät cho maïch (hoài tieáp aâm doøng ñieän),
Rn
thöôøng ngöôøi ta choïn UE = (0,1 ÷ 0,3) EC.
Ñeå coù heä soá khuyeách ñaïi lôùn, trò soá R2 RE Rt
ñieän trôû RC phaûi lôùn hôn ñieän trôû phuï taûi en
töø 3 ñeán 5 laàn RC = (3 ÷ 5) Rt.

b. Maïch khuyeách ñaïi maéc cöïc goùp Hình 4.28. Maïch khueách ñaïi duøng
chung (C.C) transistor maéc cöïc goùp chung (C.C)
Hình 4.28 laø sô ñoà maïch khuyeách ñaïi
maéc cöïc goùp chung. Ñieän aùp tín hieäu ôû
ngaû ra ñöôïc laáy töø cöïc phaùt E thoâng qua tuï ñieän C2, ta ñöôïc ura = uvaøo + UBE ≈ uvaøo,
neân maïch khuyeách ñaïi maéc cöïc goùp chung coøn ñöôïc goïi laø maïch laëp laïi.
197
Ñieän trôû RE trong sô ñoà maïch coù vai troø nhö ñieän trôû RC trong maïch hình 4.28, noù taïo
suït aùp tín hieäu xoay chieàu qua RE vaø ñöôïc cung caáp cho phuï taûi thoâng qua tuï ñieän C2.
Ñaëc ñieåm cuûa maïch laø:
- Ñieän trôû ngoõ vaøo cuûa maïch raát lôùn (khoaûng 50kΩ ÷ 100kΩ) vaø ñieän trôû ngoõ ra
nhoû (khoaûng vaøi chuïc Ω), neân ñöôïc söû duïng ñeå phoái hôïp trôû khaùng ôû ngaû ra
cho caùc maïch khuyeách ñaïi maø phuï taûi coù ñieän trôû nhoû (söû duïng nhö moät taàng
khuyeách ñaïi coâng suaát ñôn, ôû cheá ñoä laøm vieäc loaïi A, khoâng coù bieán aùp ra).
- Maïch coù ñaëc tính khuyeách ñaïi doøng ñieän, vaø ngöôøi ta tính ñöôïc raèng:
RE // Rt
Ki = (1 + β)
Rt
Trong khi noù khoâng coù khaû naêng khuyeách ñaïi ñieän aùp, Ku ≈ 1.
- Ñeå taêng ñieän trôû ñaàu vaøo, ngöôøi ta thöôøng
+Ec
khoâng duøng ñeán ñieän trôû R2 ôû ngaû vaøo.
c. Maïch khuyeách ñaïi maéc cöïc goác chung (B.C)
Hình 3.29 laø sô ñoà maïch khuyeách ñaïi maéc
cöïc goác chung. RC
Neáu goïi ∆UE laø löôïng bieán thieân cuûa ñieän aùp cöïc C2
C1 ra
phaùt E, vaø ∆IE laø löôïng bieán thieân töông öùng ôû vaøo
∆UE
doøng ñieän cöïc phaùt. Ta coù ∆IE = (rñ: ñieän trôû
rñ
Rn
tieáp giaùp goác – phaùt JE) Rt
RE
Vì IC = α . IE + ICO neân ∆IC = α.∆IE
vaø vì UC = RC . IC _ EC neân ∆UC = RC . ∆IC en
∆ UE
do ñoù ∆UC = RC . α . ∆IE = RC . α .
rñ Hình 4.29. Maïch khueách ñaïi duøng
Neáu coù rñ = 40Ω, RC = 3kΩ, α ≈ 1 thì ∆UC = transistor maéc cöïc goác chung (B.C)
∆UC
75.∆UE hay Ku = = 75
∆U E
Nghóa laø ôû ñaàu vaøo ñieän aùp uE bieán thieân moät löôïng 1mV thì ôû ñaàu ra ñieän aùp
uC bieán thieân moät löôïng töông öùng 75mV. Maïch maéc cöïc goác chung coù khaû naêng
khuyeách ñaïi ñieän aùp. Ñieän aùp ôû ngaû vaøo cuûa maïch, chuû yeáu xaùc ñònh bôûi ñieän trôû RE
(vaøo khoaûng 10 ÷ 50Ω) thöôøng raát beù. Ñaây laø nhöôïc ñieåm cuûa maïch B.C vì maïch seõ
trôû thaønh phuï taûi lôùn ñoái vôùi nguoàn tín hieäu vaøo.
Öu ñieåm cuûa taàng khueách ñaïi naøy laø noù coù khaû naêng laøm vieäc vôùi ñieän aùp ôû cöïc
goùp raát lôùn, cho neân noù ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû caùc maïch khi caàn coù ñieän aùp ñaàu ra
lôùn.
2.Vi maïch khuyeách ñaïi thuaät toaùn
Trong kyõ thuaät ñieän töû, caùc maïch toå hôïp thöïc hieän caùc uv1
chöùc naêng nhaát ñònh tröôùc ñaây ñöôïc xaây döïng treân cô sôû ur
caùc linh kieän rôøi raïc, hieän nay ngöôøi ta duøng kyõ thuaät cao
vaø kyõ thuaät maøng moûng, cheá taïo caùc vi maïch chuyeân uv2
duïng töø caùc KÑTT caùc thieát bò soá, caùc maïch ADC,DAC,
oån aùp, Mp…trong cuøng moät thieát bò sieâu
goïn, nhoû, caùc thieát bò ñoù goïi chung laø caùc maïch vò ñieän töû.
Hình 4.30 Kí hieäu OP.AMP
198
Khueách ñaïi thuaät toaùn laø moät maïch vi ñieän töû toå hôïp goïi teân laø maïch khuyeách ñaïi
thuaät toaùn (OP.AMP:
Operational Amplifier) thöôøng coù hai ñaàu vaøo vi sai vaø moät ñaàu ra chung. Noù laø maïch
vi ñieän töû, ñöôïc söû duïng phoå bieán trong kyõ thuaät khuyeách ñaïi, maïch dao ñoäng, maïch
oån aùp, maïch loïc… Kyù hieäu maïch khuyeách ñaïi thuaät toaùn nhö hình 4.30, vôùi ñaàu vaøo
uv+ goïi laø ñaàu vaøo khoâng ñaûo vaø ñaàu vaøo uv- ñöôïc goïi laø ñaàu vaøo ñaûo. Neáu ñieän aùp tín
hieäu vaøo ñaàu vaøo khoâng ñaûo, thì ñieän aùp tín hieäu ra cuøng pha vôùi ñieän aùp tín hieäu
vaøo; ngöôïc laïi, neáu ñieän aùp tín hieäu vaøo ñaàu vaøo ñaûo thì ñieän aùp tín hieäu ra ngöôïc pha
vôùi ñieän aùp tín hieäu vaøo. Ñaàu vaøo ñaûo thöôøng ñöôïc duøng ñeå thöïc hieän maïch phaûn hoài
aâm.
+Ec1
T5 T7
T1 T2 T6
uv+ T9
uv- ura
T
T4 T8
-Ec2
Hình 4.31 Caáu truùc vi maïch thuaät toaùn ba taàng

Caáu truùc maïch khuyeách ñaïi thuaät toaùn thöôøng duøng maïch khuyeách ñaïi vi sai laøm
taàng vaøo, taàng ra thöôøng laø maïch khuyeách ñaïi maéc cöïc goùp chung (C.C) ñeå ñaûm baûo
khaû naêng keát noái vôùi phuï taûi, ngoaøi ra coøn coù caùc taàng khuyeách ñaïi trung gian maéc
giöõa maïch khuyeách ñaïi vi sai vaø maïch C.C. Maët khaùc, tuyø nhu caàu söû duïng trong vi
maïch khuyeách ñaïi thuaät toaùn coøn coù caùc taàng dòch möùc ñieän aùp, maïch phaûn hoài… Hình
3.32 minh hoaï moät vi maïch thuaät toaùn goàm ba taàng: transitor T1, T2 vaø T5, T6 maéc hai
maïch khuyeách ñaïi vi sai, taàng
thöù ba duøng transitor T7, T8, ura
ñaàu ra cuûa noù gheùp vôùi ñaàu
vaøo taàng khuyeách ñaïi C.C +Ec
(T9).
Transitor T3 ñoùng vai troø ura max
nguoàn oån doøng vaø transitor T4 uvaøo
maéc thaønh diod ñeå oån ñònh
0 ura max
nhieät.
Hình 4.32 laø ñaëc tuyeán truyeàn
ñaït cuûa vi maïch thuaät toaùn, noù -Ec
bieåu thò quan heä ñieän aùp tín
Hình 4.32 Ñaëc tuyeán truyeàn ñaït cuûa OP.AMP
199
hieäu ra vaø ñieän aùp tín hieäu vaøo.

Treân ñaëc tuyeán truyeàn ñaït, ñoaïn naèm ngang töông öùng vôùi cheá ñoä baõo hoaø, ôû
ñoù khi bieân ñoä ñieän aùp tín hieäu vaøo thay ñoåi, ñieän aùp ra vaãn oån ñònh, ñoaïn doác bieåu
thò cheá ñoä laøm vieäc cuûa maïch thoâng qua quan heä giöõa ñieän aùp ra vôùi ñieän aùp tín hieäu
ôû ñaàu vaøo.
∆U r
Ngöôøi ta goïi heä soá khuyeách ñaïi cuûa vi maïch thuaät toaùn K = , vaø tuyø thuoäc
∆Uv
caáu truùc cuûa töøng vi maïch thuaät toaùn ñaõ ñöôïc cheá taïo, heä soá khuyeách ñaïi coù theå ñaït
ñeán trò soá vaøi chuïc ngaøn.
Khueách ñaïi nhaïy pha
Laø boä khueách ñaïi maø tín hieäu ra phuï thuoäc vaøo pha cuûa ñieàu khieån, loaïi naøy ñöôïc
aùp duïng raát roäng raûi trong caùc truyeàn ñoäng ñaûo chieàu, thay ñoåi toác ñoä nhö laùi, tôøi,
ñieàu khieån böôùc chaân vòt…
R1 + ~
T1 T1
A
Z Z
e1 e1
BA2 BA2 u2
u1~ u1~
e2 u2 e2
Z u2 Z
0V
B
BA1 BA1
T2 T2
R2 +
~
Hình 3.33 Maïch khueách ñaïi nhaïy pha söû duïng transitor BJT.
R1
T1 +
T1 ~
A
Z Z
e1 e1
BA2 u2
u1~ u1~
e2 u2 Z e2
Z
B
BA1 BA1
T2 + T2 ~
R2
Hình 4.34 Maïch khueách ñaïi nhaïy pha söû duïng transitor tröôøng.
3. Maïch chænh löu

Hình 4.33 laø sô ñoà khoái boä chænh löu AC/DC.
+
U vaøo BA CL LOÏC U ra
~ _
Hình 4.35 Sô ñoà khoái boä chænh löu
200
Chænh löu (CL), duøng ñeå bieán ñoåi doøng ñieän xoay chieàu thaønh doøng ñieän moät
chieàu.
Vôùi caùc thieát bò duøng ñieän moät chieàu coù coâng suaát nhoû, ngöôøi ta duøng maïch chænh löu
laøm vieäc ôû löôùi ñieän moät pha, vaø neáu thieát bò coù coâng suaát trung bình vaø lôùn thì maïch
chænh löu laøm vieäc ôû löôùi ñieän ba pha.
3.1. Maïch chænh löu nöûa chu kì
a) Nguyeân lyù laøm vieäc
Hình 3.36 1aø sô ñoà maïch chænh löu nöûa chu kyø vaø caùc giaûn ñoà ñieän aùp. Khi ñaët
ñieän aùp xoay chieàu vaøo cuoän sô caáp bieán aùp ôû cuoän thöù caáp bieán aùp ta coù u2 =
U2max.sinωt. ÔÛ nöûa chu kì döông cuûa u2, cöïc tính ñieän aùp cuûa u2 nhö hình veõ; Ñ ñöôïc
phaân cöïc thuaän daãn ñieän, doøng ñieän iÑ qua diod cuõng laø doøng i0 qua taûi Rt.
Ta coù u0 = Rt . i0. Vì Ñ phaân cöïc thuaän, ñieän trôû raát beù, suït aùp qua D khoâng ñaùng
keå neân u0 = U2. ÔÛ nöûa chu kì aâm cuûa u2 cöïc tính ñieän aùp cuûa u2 ngöôïc laïi; D phaân cöïc
ngöôïc, khoâng daãn ñieän iÑ = i0 = 0 neân u0 = 0
b) Ñaëc ñieåm
(hình 3.36b) ta thaáy ñieän aùp u0 vaø doøng ñieän i0 coù taàn soá f0 baèng taàn soá cuûa ñieän
1 1
aùp löôùi ñieän xoay chieàu. Maët khaùc, töø pheùp tính Furie, ta ñöôïc: u0 = U0max (π +
2
2 2
sinωt - cos2ωt - cos4ωt …)
3π 15π
1
Nghóa laø ñieän aùp u0 ngoaøi thaønh phaàn moät chieàu π .U0max, coøn coù caùc thaønh phaàn
1
soùng haøi baäc cao vaø . U0max sinωt laø thaønh phaàn cô baûn.
2
+ Ñeå ñaëc tröng cho möùc ñoä gôïn soùng cuûa daïng ñieän aùp moät chieàu u0, ngöôøi ta duøng
heä soá ñaäp maïch Kñm, vôùi:
bieân ñoä soùng haøi cô baûn
Kñm =
trò soá ñieän aùp cuûa thaønh phaàn moät chieàu
Vaø trong tröôøng hôïp naøy: iD
1 +
U
2 0max π
Kñm = = = 1,57 uvaøo u2 D
1 2 i0
U
π 0max
+ Doøng ñieän vaø ñieän aùp u0 coù trò soá a)
-
trung bình ñöôïc tính nhö sau: u2
T 2π
1 1
U 0 = ∫ u 0 .dt = U 2 max . sin ωt.dωt
2π ∫0
t
T0
Neân
1 2 b)
U0 = U 2 max = U 2 = 0,45U 2 u0 u0
π π i0
t
U 2 U2 U
Vaø I0 = 0 = 0,45 2 T
Rr π Rt Rt
Hình 4.36
a) Sô ñoà maïch chænh löu nöûa chu kyø;
b) Giaûn ñoà ñieän aùp
201
+ Ñieän aùp ngöôïc qua diod: khi Doøng ñieän bò phaân cöïc ngöôïc vaø khoâng daãn
ñieän, luùc naøy diod chòu ñieän aùp ngöôïc laø:
Ungöôïc = U2max = 2 .U2
Do vaäy, ta neân choïn diod coù ñieän aùp ngöôïc cöïc ñaïi ñöôïc pheùp lôùn hôn trò soá cöïc
ñaïi cuûa ñieän aùp xoay chieàu u2 ñeå ñaûm baûo an toaøn cho diod.
3.2. Maïch chænh löu caû chu kì
Ñeå chænh löu caû chu kyø, ta coù kieåu maïch chænh löu duøng hai diod vaø kieåu maïch
chænh löu duøng boán diod.
a) Maïch chænh löu caû chu kyø duøng hai diod
Bieán aùp ñöôïc söû duïng coù thöù caáp goàm hai cuoän daây ñoái xöùng nhau (hình 4.37).
Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa maïch nhö sau:
+ Thöù caáp bieán aùp goàm hai cuoän daây ñoái xöùng nhau neân ta luoân luoân coù u’2 = -
u’’2 (cuøng bieân ñoä vaø pha ngöôïc nhau) (hình 3.37b).
+ ÔÛ nöûa chu kyø ñaàu, cöïc tính ñieän aùp nhö hình veõ (hình 4.37a), D1 phaân cöïc
thuaän daãn ñieän, doøng ñieän i0 qua Rt. Ta coù u0 = Rt . i0 = u’2. Trong luùc ñoù D2 bò phaân
cöïc ngöôïc khoâng daãn ñieän.
+ ÔÛ nöûa chu kyø sau, cöïc tính ñieän aùp ôû phaàn thöù caáp cuûa bieán aùp ngöôïc laïi ta
coù D2 phaân cöïc thuaän, daãn ñieän, vaø u0 = Rt . i0 = u’2 vaø D1 bò phaân cöïc ngöôïc khoâng
daãn ñieän.
Nhö vaäy ôû moãi nöûa chu kì hai diod D1 vaø D2 luaân phieân nhau daãn ñieän. Ñieän aùp moät
chieàu u0, qua phuï taûi Rt coù daïng nhö hình 4.37b.
D1 +
+ D1
u'2 D4
uvaøo - uvaøo u2
+ Rt
u"2 D2 D2
D3 Rt
-
a) -
u'2 u2 a)
u'2
t
t
u"2
u0 u0 b)
b) u0 u0
i0
t i0
t
Hình 4-37. Sô ñoà maïch chænh löu Hình 4.38 Maïch chænh löu caû
caû chu kyø duøng hai ñioát chu kyø duøng boán ñioát
a) Sô ñoà maïch; a) Sô ñoà maïch;
b) Giaûn ñoà ñieän aùp b) Giaûn ñoà ñieän aùp
202
- Lyù luaän töông töï nhö tröôøng hôïp maïch chænh löu nöûa chu kì, maïch chænh löu
caû chu kì duøng hai diod coù ñaëc ñieåm nhö sau :
+ Taàn soá ñieän aùp moät chieàu gaáp ñoâi taàn soá ñieän aùp xoay chieàu cung caáp.
+ Heä soá ñaäp maïch Kñm = 0,67.
+ Ñieän aùp ngöôïc qua moãi diod baèng 2 2 . U2
b) Maïch chænh löu caû chu kì duøng boán diod
Hình 4.36 laø sô ñoà maïch chænh löu caû chu kì duøng boán diod (caàu chænh löu). Nguyeân lyù
laøm vieäc cuûa maïch nhö sau:
ÔÛ nöûa chu kì ñaàu, cöïc tính ñieän aùp u2 nhö hình ñaõ veõ (hình 3.36a). Ta coù D1 vaø
D3 phaân cöïc thuaän, daãn ñieän, doøng ñieän i0 qua phuï taûi Rt neân u0 = Rt . i0 = u2. Trong
luùc naøy hai diod D2 vaø D4 bò phaân cöïc ngöôïc. Sang nöûa chu kì sau, cöïc tính ñieän aùp
cuûa u2 ñoåi ngöôïc laïi. Ta coù D2 vaø D4 trôû neân phaân cöïc thuaän vaø daãn ñieän doøng ñieän i0
qua phuï taûi Rt , neân u0 = Rt . i0 = u2. Luùc naøy D1 vaø D3 bò phaân cöïc ngöôïc.
Nhö vaäy trong caû chu kì cuûa ñieän aùp xoay chieàu u2 ta luoân luoân coù töøng caëp hai
diod luaân phieân nhau daãn ñieän. Ñieän aùp moät chieàu u0 vaø ñoøng ñieän moät chieàu i0 coù
daïng nhö hình 4.36b.
Ñaëc ñieåm cuûa maïch chænh löu toaøn chu kì duøng boán diod nhö sau :
+ Taàn soá ñieän aùp moät chieàu gaáp ñoâi taàn soá cuûa ñieän aùp xoay chieàu cung caáp.
+ Heä soá ñaäp maïch Kñm = 0,67
+ Ñieän aùp ngöôïc qua diod baèng 2 . U2
4. Maïch oån aùp
uvaøo ura
Ñieàu chænh
Nguoàn ñieän aùp Maãu

chuaån
Hình 4.39. Caáu truùc maïch oån aùp
Trong haàu heát caùc öùng duïng kyõ thuaät ñieän töû, ñieàu quan troïng nhaát laø nguoàn
cung caáp ñieän moät chieàu phaûi coù trò soá ñieän aùp thöïc söï oån ñònh. Chöùc naêng cuûa maïch
oån aùp laø bieán ñoåi ñieän aùp moät chieàu ôû ngoõ vaøo thaønh ñieän aùp moät chieàu ôû ngoõ ra coù
trò soá oån ñònh, ñoàng thôøi duy trì ñieän aùp moät chieàu ñoù coù trò soá khoâng ñoåi duø ñieän aùp
vaøo vaø doøng ñieän qua phuï taûi bieán ñoåi.
Maïch oån aùp goàm caùc maïch cô baûn sau:
- Maïch taïo nguoàn ñieän aùp chuaån: cung caáp moät möùc ñieän aùp oån ñònh bieát tröôùc.
- Maïch taïo maãu: khi coù söï thay ñoåi ñieän aùp ra, ñieän aùp maãu thay ñoåi; hieäu soá
giöõa ñieän aùp chuaån vaø ñieän aùp maãu seõ ñieàu khieån phaàn töû ñieàu chænh
203
- Maïch khuyeách ñaïi: so saùnh maãu ñieän aùp vôùi trò soá ñieän aùp chuaån vaø taïo ra möùc
ñieän aùp sai bieät ñeå ñieàu khieån phaàn töû ñieàu chænh. Maïch ñieàu chænh: bieán ñoåi
trò soá ñieän aùp ra moät chieàu coù trò soá ñieän aùp nhö mong muoán vaø thöïc söï oån
ñònh
. T1
Ví duï: hình 4.38 laø boä oån aùp
RC
ñieån hình, transitor T1 thöïc hieän R1
chöùc naêng ñieàu chænh, transitor
uvaøo ura
T2 thöïc hieän chöùc naêng khuyeách
ñaïi, so saùnh trò soá ñieän aùp laáy töø T2
maãu (nhôø caàu phaân aùp R1, R2) vaø
ñieän aùp chuaån. Dz laø maïch taïo R2
DZ
ñieän aùp chuaån cho maïch oån aùp.
Hình 4.40. Boä oån aùp duøng phoái hôïp transistor vaø oån aùp
204

Chuong IV - Dien Tu Ung Dung

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Chuong IV - Dien Tu Ung Dung

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

Phaàn 1.

1. Chaát baùn daãn thuaàn khieát

§2. Diod baùn daãn

Khi hai maãu baùn daãn loaïi p vaø loaïi n ξ

Hình 4-5. Phaân cöïc noái P-N

b) Phaân cöïc ngöôïc

Hình 4.5b Caáu taïo coâng nghieäp Diod

Hình[4.6b] Hình daïng thöïc teá cuûa Diod

3 Caùc thoâng soá cuûa diod

4 Kieåm tra chaát löôïng cuûa diod baùn daãn

Hình 4.8a Duøng VOM kieåm tra chaát löôïng ñioát

3.2. Nguyeân lí laøm vieäc

phaùt taïo neân doøng InE. Ta coù IE = IpE + InE

Hình 4-10. Sô ñoà maéc maïch transistor

löôõng cöïc (transistor bipolar)

3.4. Phaân cöïc transito

b) Duøng ñieän trôû phaûn hoài ñieän aùp R’B

Kieåm tra chaát löôïng cuûa transito,

Hình 4-18. Thyristor (S.C.R) A

2. Nguyeân lí laøm vieäc

4. Kieåm tra chaát löôïng Thyristor

Hình 4.21. Diac

Hình 4-23. Triac Hình 4.24

§6. Caùc maïch cô baûn

töø 3 ñeán 5 laàn RC = (3 ÷ 5) Rt.

Hình 4.31 Caáu truùc vi maïch thuaät toaùn ba taàng

Hình 4.32 Ñaëc tuyeán truyeàn ñaït cuûa OP.AMP

hieäu ra vaø ñieän aùp tín hieäu vaøo.

3. Maïch chænh löu

Hình 4.35 Sô ñoà khoái boä chænh löu

Nguoàn ñieän aùp Maãu

Hình 4.39. Caáu truùc maïch oån aùp

Das könnte Ihnen auch gefallen