Sie sind auf Seite 1von 5

___________

Biakbuk thawmging zia


(Acoustics of Church)
~ David Neihguk

Make a joyful noise unto the Lord, all the


earth: make a loud noise, and rejoice, and
sing praise (Ps 98:4)

Thumapi
Biakbuk sunga thawmging (sound) i
gen chiangin a sound system hi pah lou
in, a inn leh a sung a omte chihna hi
masa hi. Mipi kikhawm ten thugen-thupuan leh lasak ahi ding
bang tak a a zak theih uh a poimoh pen na hi zaw hi. Biakin
sungah thawmging chi tuamtuam, awging, tumging, ceiling fan
ging, AC ging, mipi houlimna ging leh adangdang ten mipite zakna
subuai thei hi. Biakbuk thawmging zia hoih (good church
acoustics) in mipite zakna a panpih ban ah biakpiakna leh mipi
lasak hun ah thapetu in pang hi.
Pathian biakbuk thawmging zia (acoustics of Church) bang
chihna ahia?
Pathian biakbuk thawmging zia in a gennop pentak ahihleh biakin
sung a thu leh la kigen-kisate mipi kikhawm atek-akhang, aneu-
alian, anung-ama leh asawng (balcony) tanpha a tute’n
tawldamtak a a zak chiat theih ding uh leh thilging (awging-
tumgingte) ahiding bangtak a luangsak thei mun hoih genna ahi.
I theih ding ua poimoh ahihleh biakin lamdan, adung-avai, ceiling,
tuang, pulpit, tutna leh a sung a vanzat tuamtuamte ah biakin
thawmgin zia kinga hi.
Mihingte leh zaktheihna
Pathian’ thilbawl a lamdang mahmah tampite lak a khat ahih leh

42
___________

zaktheihna ahi. Bangziak a Pathian in bil nih nei a hon bawl ahia?
Bil nih i neih ziak un thawmging a hong kipatna lam kitheithei hi.
Bil langkhat kia-in thilging a hong kipatna lam gen chiang thei
lou hi. Huai ziakin, thilging a hong kipantna lam theihtheihna
dingin bil nih kipoimoh hi. Huchi mah bangin, thugen hoihtak a i
zak theihna dingin i zakte thugenpa omna mun a kipanin hong
kipan ahi chih i lungsim in a theih ngai hi. Hiai a kipanin biakin
sunga loudspeaker koihna mun leh loud speaker lep dan poimoh
mahmah ahi chih theihtheih hi.
Mihing ten thilging i zak theihna dingun thil thum kisam hi:
Thilging kipatna (source), thilging pawtu (medium) leh thilging
zakna (reception). Mun khat a kipanin mundang khat a thilging
pawtu ahih leh huih ahi. A baihsam thei pen a gen in, nakna
(breathe) dingin huih a poimoh mah bangin zakna (hearing) dingin
leng huih mah poimoh hi. A lamdang mahmah khat ahihleh huih
om kei leh thilging kiza thei lou ding a, huih a hat luat leh leng a
nun louhna lam a omte adingin a zak haksa leuleu zel ding hi.
Huai ziakin, thu leh la hoih tak a kikup theihna dingin huih hoih
(huih chingkam) a poimoh hi. Thawmging (acoustics) lam a et
ding hi leh, inn (biakin, community hall, auditorium, etc) i chihte
pen huih tunna chikhat ahi chih theih hi.
A theih nop zaw deuh di’n ah, khuang (drum) kichi tuh
singhawm sunga savun a huih tuun, huih tuunna chikhat ahi a
chih theih hi. Khuang lian leh khuang neu a gin a kibang het kei
a, khuangneute a gin a sang (eu zaw) a, khuang liante a gin a
niam (uun) hi. Khuang ging zia a sunga huih om zah (a let leh a
neu) a kinga chihna ahi. Khuang bawltupa adingin ahih leh
khuang hoih tak a bawlna dingin a let leh a neu kia hi lou-in, a
savun kigakdan leh a savun mahmah in leng thu pua hi.
Thawmging toh kisai ah ahih leh a letdan (size), a kibawl dan leh
a vanzatte ah kinga mahmah chih muh theih hi.

43
___________

Pathian biakbuk leh innhawmpi (hall)


Innhawmpi (hall) dangte toh biakin a kibat louhna ahih leh
programme zat danin a kilang hi. Biakinn hunzatna ah thugenna,
lasakna leh mipi lasak khawmna om a, innhawmpi a hunzatna
ah ahih leh atangpi in mipi lasak khawmna om lou hi. A zatna a
tuam dungzui-in thawmging kipatna leng tuam hi. Innhawmpite
(community halls) ah taudohsang (stage) tungah thugenna leh
lasakna bangkim om a, mipite a ngaikhetu kia-in pang uh a,
thawmgingsaktu in pang lou uhi (passive source). Biakin ah ahih
leh mipite a ngaikhetu kia hi lou-in mipi lasak khawm chiangin
thawmging kipatna bul (active source) in leng pang uh hi.
Hun zat dan ah biakin kikhop chiangin thugenna leh mipi
lasak khawmna om tangpi hi. La lam ahih leh mimal lasakna (solo)
leh lapawl in khen theih a, hiaite tautung (stage) a kipan in kisa
hi. Tutna kilep dan ah pulpit leh mipite tutna in kikhen hi.
Innhawmpi dangte ah ahih leh thugenna leh mimal lasakna hi
tangpi hi.
Biakin kikhopna ah pawlam a kipanin a thawmging in leng
kikhopna subuai thei hi. A baihsam pen a gen in, biakin sung a
generator ging a kizak chiangin kikhopna sunawngkai thei hi.
Inn lam ah biakin leh Sunday School-te kinai om tangpi ahih manin
pichingte kikhopna ah Sunday school-te thawm kihah zak
mahmah hi. Huchi mah bangin, Sunday school ah pichingte
thawm kiza chih bang om hi. Biakin sung a vanzat khenkhat,
ceiling fan leh cooler-te thawmging in leng kikhopna subuai thei
hi.
Thugenna leh mipi lasakna
Thawmging a pai hatdan second khat sung in 340 meters tungzou
hi. Indigo-te lenna zat Airbus A320-te sang in hatzaw hi. Huai
ziakin, biakin sunga thawm a gin chiangin, second khat sung lel
in leng tam veipi kituan (reflect) man hi. Mipi ten i bil ua i zak
44
___________

thawmgingte tangtak a hong pai (direct sound) leh a kituankhinsa


a hong pai thawmgingte (reflected sound) kigawmkhawm ahi hi.
Thugen chiang tak a zak theihna dingin a kituan thawmgingte
sangin tang tak a thawmging i zakte deihhuai zaw hi. Himahleh,
mipi lasak a nopna dingin tang tak a thawmging i zakte sangin a
kituan thawmgingte deihhuai zaw hi.
Biakinn sunga thil poimoh pen ahih leh thugenna ahi. Thu
kigente mipite’n chiang tak leh tawldamtak a zaktheih ding uh
kisam hi. Huchi mah bangin thugentu ten leng kikou hial ngai lou
a tawldamtak leh nuamtak a agen theih ding uh ahi. Hiai dan
biakinn a deihhuaipen (ideal church) ahi.
Mihingte lungsim ngaihtuahna in thawmging second 0.1 sung
a kizate khentuam thei lou ahih manin a kibangin kiza hi.
Thawmging second khat zoh a i zakte thawmging tuam in kiza a,
awthawn (echo) suak hi. Biakin liante ah thawmging in lam sau
(longer path) a pai ngai ahih manin awthawn (echo) om baih
mahmah hi. Thawm a gin chiangin a kiang a huih omte kihawtsak
a, tuikihawt (wave) bang in akipatnamun akipan kithehzak hi.
Huaiziakin, inn sung ah thawmging a ngaihdan (loudness) kibang
kimlou a, biakinn sunga tutna mun khenkhatte ah thugen chiang
takin kiza thei lou hi. Lamka a biakinn kilam thak khenkhat ah
hiai toh kisai genbaang om chih kithei kha hi.
Biakpiakna a thil poimoh mahmah dang khat ahih leh biakna
leh phatna ahi. Mipi lasak hun chiangin mimal chih in hangsantak
a i aw neih zahzah uh tawh la i sak chiangun khat leh khat
kihanthawn tuah ihih manun lasak nuam mahmah hi. Biakinn in
mipi lasakna lam ah a hanthawm (encourage) ding ahi. Huai ahih
theihna dingin a tunga kigensa mah bangin a kituansawn
thawmging (reflected sound) a tam ngai hi. A ziak ahih leh a
kituansawn thawmging ten mipite a um kimvel chiangin mimal
aw kiza tungtuan omlou a, kuapeuh in hangsan takin la kisa ngam

45
___________

chiat hi. Huchi lou hi leh, mahni aw a kilat luat khak ding kilau
chiat ding ahih manin deih bang takin la kisa ngam lou hi.
Thukhitna
Hiai laigelh sau lou in a tuppi pen ahih leh biakin sungah thugenna
(speech) di’a poimoh leh mipi lasakna (music) di’a poimohte kikalh
(contradicting) ahi chih taklat ahi. Huai banah, biakinn leh
innhawmpi (hall) dangte a zatna a kibat louh mah bangin a lamna
lam ah leng a kibang a ngaihsut louh ding ahi. Huai ziakin, a
kisaipih heutu leh makai ten biakin thak lam a chiangun a pawlam
kilat dan leh a design nalh ding kia buaipih lou in, a sunglam a
ging zia (acoustics) leng poimoh ngaih in, a siamte mah saisak/
dong (consult) thei leng hoih mahmah ding hi. Biakin a kilamkhiat
khit nunga bawldik thakna dingin sum leh pai leh tha tampi lut
hi.
Kipah thupuan

Hiai laigelh hon etdiksaktu Mr. Samuel T. Thawngkhanlian, Mr. Valte


Ginkhenpau leh Mr. Thang Khan Lian te tungah kipahthu kagen hi.
About the author

David Neihguk is currently working in Bombardier Transportation as


Acoustics and Vibration Engineer in Hyderabad. He completed high school
from JNV Tuinom (1999-2006) and subsequently earned his Bachelor of
Technology from the Indian Institute of Technology, Madras (2006 – 2010).
After working for three years at Mahindra and Mahindra (M&M), he earned
his Master of Technology from Vellore Institute of Technology and
Automotive Research Association of India (ARAI), Pune (2013-2015) through
higher education scholarship sponsored by M&M. He has published over
12 articles in international and national forums.
Email: davidneihguk@gmail.com

46

Das könnte Ihnen auch gefallen