The Information Technology Act, 2000 Zirchianna

Information Technology Act chu eng nge?

                        IT   Act   chu   electronic   hmanga   inbiakpawhna,   inhrilh   tawnna   leh   indawr   tawnna 
(E­Commerce), thil vawn thatna leh thil dang, tunhmaa lehkha hmanga dahthat leh vawnthat, theh 
darh thin te thlakna atana electronic thil chi hrang hrang, Sorkar leh mipui mimir te indawr tawnna 
hrang hrang te dan ang taka pawm a nih theihna leh venhim/vawnhim a nih theihna atana dan an siam 
a ni a. Tin, Indian Penal Code, the Indian Evidence Act 1872, the Bankers’ Books Evidence Act 1891 
leh   The   Reserve   Bank   of   India   Act   1934   te   bakah   hetiang   lam   kaihhnawih   thil   leh   thleng   thei 
(incidental) te siamthat (amend) leh thawm that na atana he dan hi siam a ni bawk. IT Act hi 9th June 
2000 khan Parliament in hnih ten an pawm (pass) hnuah President pawmpuina (assent) hmuin dan a lo 
ni ta a ni. Kum 2006 khan The Information Technology (Amendment) Act, 2006 hmangin IT Act hi 
siamthat (amend) a ni a. Tin, kum 2008 khan The Information Technology (Amendment) Act, 2008 
hmangin siamthat a ni leh bawk a ni.

            IT Act hi bung hrang hrangah then darh a ni a. Chipchiar zawkin i lo zirchiang dawn teh ang:

Bung I            : Preliminary (Thuhmahruai):

1.      Hming, huam chin, hman tanna leh hman dan tur (Short title, commencement and application)

(2) He dan hian India ram pum a huap ang a. Hei bakah hian India ram pawn pawh nise, tupawh he 
danin a khap kalh zawnga che emaw, bawhchhia emaw pawh a huam ang.

2.      Definition (Sawifiahna):

(1)   He danah hian, a chhan leh vang danglam bik leh tul bik a awm a nih loh chuan:

(a)       “access” chu computer emaw, computer system  emaw, computer network emaw, computer 

khawl chhunga hnathawhna hmanraw hrang hrang (logical,arithmetical, memory resources) hnathawh 
tir emaw, tlawhpawh/bepawp tihna a ni.

(b)   “addressee” chu computer hmang (access) tu in computer chhunga a thil vawn that (electronic 
record) lo dawng tura a tih leh an pahnih inkara thawk palai/kartla (intermediary) awm lo a ni.

(i)     “computer” chu electronic thil eng pawh, magnetic (hipna nei/hip thei), optical (hmuh theihna) 
leh data chinfel/sawngbawlna hmanrua engpawh bakah system   eng pawh, electronic, magnetic leh 
optical theihna hmanga heng hna­ chhut (logical), nambar indawt/inbelhbawm etc hmang (arithmetic) 
leh vawn thatna (memory function) thawk thei leh dah luh (input), pekchhuah/siamchhuah (output), 
sawngbawlna (processing), vawn thatna (storage), computer khawlin a lo chhiar thiam/hriathiam theih 
tura computer tawngkam (computer language) remkhawm, a tawi zawngin computer software leh 
inbiak pawh/indawr tawnna hmanrua (communication facilities) eng pawh, computer emaw, computer 
system leh computer network nena thlunzawm emaw, inkaihhnawihna nei zawng zawng a huam a ni.

(j)  “Computer network”  chu computer pakhat aia tam a hnuaia mite hmanga thlunzawm tihna a ni­

                     (i) satellite, electric zungzam (microwave), lei hrula thlunzawmna (terrestrial line) leh 
inbiaktawnna hmanrua (communication media) bakah

           (ii) Terminal emaw complex emaw, tha taka enkawl a ni emaw, ni lo emaw, computer pahnih 
emaw a aia tam inthlunzawm awmna a ni.

(k)   “Computer   resource”   chu   computer,   computer   system,   computer   network,   data   leh   data 
dahkhawlna (computer database)/software an ni.

Bung IV: Pawmna, Nemnghehna leh Electronic Records Thawn chhuah Chungchang (Attribution, 
Acknowledgement and Despatch of Electronic Records)

11. Electronic Records neitu chungchang (Attribution of electronic records):

            Electronic record reng reng, a intanna (origin) a bultumtu/siamchhuak tu (originator) nihna 
neitu/putu chu­

(a)    A bultumtu (originator) in, amahin a thawnchhuah a nih in

(b)   Originator thuneihna/remtihnaa originator electronic record lo thawnchhuak tu/thawnchhuak thei 
tu

(c)         Originator   emaw,   midang   emaw   in   khawl   ,amah   (automatic)   a   hnathawk   thei   tura   a   siam 
(programmed) information system hmanga thawnchhuak tu

12. A dawngtu nemnghehna (Acknowledgement of Receipt):

       (1) Originator­in addressee hnen atanga thil thawn dawnna lehkha (acknowledgement of receipt) 
a pawm loh chuan, pawmpuina/nemnghehna chu  a hnuai atang te hian hmuh/finfiah theih a ni ang­

      (a) Addresse­in indawr tawnna (communication) atan a hman apiang, khawl emaw mihring emaw 
pawh.

         (b) Addressee chethmang/thiltih eng pawh, originator­in a thil thawn a lo dawng ngei a ni tih 
finfiahna atan a pawm theih apiang.

 (2) Originator­in a thil thawn chu a receipt a hmu let leh ngei tur a ni tih intiamkamna neihpuia a 
thawn a nih chuan, addressee nen an intiam ang ngeia acknowledgement receipt a dawn hma chu 
electronic record engpawh lo thawnchhuak tawh mahse, originator chu engmah thawnchhuak lova 
ngaih a ni.

13.   Electronic   Record   thawnchhuah   hun   leh   hmun   leh   dawnna   chungchang   (Time   and   Place   of 
dispatch and receipt of electronic record):

(1) Originator leh addressee te inremsiam hnu in, electronic record in originator thuneihna/thunnunna 
pawnlam/piahlama awm computer resource a luh (enter) chiahah thawnchhuah a ni.

(2) Originator leh addressee te inremsiam hnuin, electronic record dawn hun chu a hnuai mi ang hian 
finfiah tur a ni:

(a) Addressee in electronic record lo dawnna atana computer resource a pek/hman chuan­

           (i) Dawnna (receipt) chu electronic record­in thawnna tura addressee in computer resource a 
pekna computer­a a luh hun chiah chu a ni.

      (ii) Addressee in thawnna tura computer resource a pek ni lo, computer danga electronic record 
thawn a nih chuan dawnna (receipt) chu addressee in chumi computer atanga record a lakchhuah 
(retrieve) hun chiah chu a ni.

          (iii)  Addressee­in record thawnna tur computer source emaw, thawn hun tur a pek/bituk loh 
chuan dawnna (receipt) chu electronic record in addressee computer a luh (enter) chiah ah a ni.

Bung IX: Hremna leh Dan anga Rorelna (Penalties and Adjudication):

43. Computer, computer system leh a dang te tihchhiat chungchanga hremna (Penalty for damage to 
computer, computer system etc):

            Mi tupawhin a neitu emaw, a neitu ni kher lo pawh, computer, computer system leh network 
chunga mawhphurhna latu remtihna tel lova­

(a)    computer, computer system leh computer network a lo hman/tlawh (access) chuan

(b)      Computer,   computer   system   emaw,   computer   network   chhung   atanga   information  leh   data, 
vawnthatna   laksawn   theih   (removable   storage   device)   pawh   huamin,     eng   thil   pawh­   data, 
information, database etc a lo download, lachhawng (copy), la chhuak (extract) a nih chuan

(c)    Computer tibuai thei (contaminant) emaw, computer virus emaw computer, computer system leh 
computer network a a thun emaw, thunna tura hma a lak/puih emaw chuan

(d)     Computer, computer system emaw computer network, data, computer database leh computer 
programs reng reng, computer, computer system emaw computer network chhunga mi a tihchhiat 
emaw, tihchhiat a tum chuan.

(e)    Computer, computer system emaw computer network hnathawh a tihbuai emaw tihbuai a tum 
chuan

(f)       Eng kawng zawng pawha computer, computer system emaw computer network tlawh/hman 
(access) phalna nei, lo dan/phal loh emaw, access theih lohna tura thil a lo tih chuan

(g)   He danin a sawi kalh zawnga computer, computer system emaw computer network hman/tlawh 
(access) tum tupawh lo tanpui apiang

(h)       Computer,   computer   system   emaw   computer   network   khawih   danglam/tichingpena,   miin 
manchawia service a hmanlai, midang account­a hman tura lo khawih danglam (tamper) emaw, mahni 
duhdana lo siam danglam (manipulate) chuan

Chutiang anga lo inhnamhnawih leh thiamloh chantir chuan a thil tihchhiatsak/pawi khawihna hnenah 
chuan zangnadawmna cheng vaibelchhe khat (one crore) thleng pe tura hrem theih a ni.

Sawifiahna (Explanation)­hemi section atan bik­
(ii)               “computer database” chu thiamna leh hriatzauna chungchang leh eng emaw kaihhnawih 
nei chi reng reng thuziak (text), lem (image), benga ri hriat chi (audio), a lem nena hmuh theih 
(video),   computer,   computer   system   emaw   computer   network   hmanga   dan   anga   mumal   taka 
siamchhuah apiang, computer, computer system emaw computer network a hman tura siam te a huam 
ang.

(iii)             “Damage” chu computer resource eng pawh, engti hawi zawng pawha tichhia, tidanglam 
(alter), paih (delete), belh, khawih danglam (modify) emaw siam tha/rem tha (rearrange) tihna a ni.

45. Hremna dang (Residuary penalty):

            Tupawh, he danin a sawi hrang hrang te a bawhchhia emaw, a kalh a nih a, chumi avanga 
hremna bik a hranpaa pek a nih loh chuan, chumi chuan dan a kalh/bawhchhiat in a nghawng hnenah 
chuan zangnadawmna cheng singhnih sangnga thleng chawitir a hrem theih a ni.

Bung XI: Dan bawhchhiatna te (Offences):

            Tupawhin, danin hun bithliah chhung atana dahthat/kawlthat atana a tih a ni tih hre reng chung 
emaw, tum lawk rana computer, computer programme, computer system emaw computer network­a 
hman tur computer source code a thup, tichhia emaw khawih danglam emaw, hre reng chunga midang 
a thuptir, tih chhiattir emaw khawih danglam a nih chuan kum thum thleng lung in tan emaw, cheng 
nuai hnih (two lakhs) thleng chawitir emaw, a pahnih hmang pawha hrem theih a ni.

            Sawifiahna (Explanation)­ Hemi section atan bik hian “computer source code” chu computer 
programmes hrang hrang, computer hna thawhtirna hrang hrang (computer commands), design leh 
layout leh computer resource chinfelna leh hnathawhna hrang hrang te a huam ang.

66. Computer hacking chungchang (Hacking with computer system):

(1)   Tupawhin   tum   lawk   ran   emaw,   vantlang   emaw,   mimal   tana   dik   lo   taka   hlohna   leh   chhiatna 
thlentu/tihchhiat a ni dawn tih hre chunga computer chhunga hriattirna/hrilhhriatna (information) etc a 
tihchhiat,   paih   (delete)   emaw   a   khawih   danglam   emaw,   a   hlutna   emaw   a   tangkaina   a   tihbo/tih 
hmelhem then emaw, nasa taka a tih khawloh/tihbuai chuan computer a hack tihna a ni.

(2) Tupawh computer hacking­a inhnamhnawih chu kum thum thleng lung in tan emaw, cheng nuai 
hnih thleng chawitir emaw, a pahnih hmanga hrem theih a ni.

67. Thil bawlhhlawh/zahmawh rawngkai etc electronic hmanga thehdarh chungchang (Publishing of 
information which is obscene in electronic form):

            Tupawhin zahmawh rawngkai (lascivious) emaw, châkna chawktho thei (appeals to prurient 
interests) emaw, thil engpawh, a chhunga thu/thil awm miin a lo hmuh, chhiar leh hriat avanga a 
khawloh phahna/chhiat phah theihna tur electronic thil hmanga a puangzar/chhuah (publish) emaw, a 
thawn chhawng (transmit) emaw, chhuah/tlangzarh tura a lo pui emaw, a lo ti emaw a nih chuan 
chutianga ti chu vawi khat thiam loh chantir a nihnaah kum nga thleng lung in tan tir emaw, chumi 
bakah cheng nuai khat (one lakh) thleng chawitir a hrem theih a ni a. Vawi hnih emaw, a aia tam 
emaw thiam loh chantir a nih chuan kum 10 thleng lung in tan tir bakah cheng nuai hnih thlenga 
chawitir a hrem theih a ni.

72. Thuruk leh mimal zahawmna bawhchhiat/tihchhiatsak chungchanga hremna (Penalty for breach of 
confidentiality and privacy):
            He dan emaw, dan dang dinglaiin emaw a remtihna leh phalsakna hnuaia tupawhin electronic 
record, lehkhabu, register, lehkhathawn, chanchin, lehkha pawimawh emaw thil pawimawh dang, a 
neitu   leh   chung   thil   te   vawngtu   remtihna   leh   pawmpuina   la   hmasa   lova   midang   hnena   a   lo 
puangzar/lailang a nih chuan kum hnih thleng lung in tan emaw, cheng nuaikhat thleng chawitir 
emaw, a pahnih hmanga hrem theih a ni.

74. Dan phal loh thil tihna atana Digital Signature Certificate hman (Publication of Digital Signature 
Certificate for Fraudulent purpose):

(**Digital Signature Certificate chu physical certificate, entinan; driving license, passport, Identity 
card   etc,  tlukpui,  computer­a   i  nihna   nemnghettu  atana   i  chanchin  tlangpui (bio­data) dah   luh te 
hmanga nagmah an finfiah theihna tur che, entirnan, UID, Aadhar card etc ang chi hi a ni. DSC hi IT 
Act 2000, Section 24 na in pechhuak thei tura phalna a pek bik ten an siam/pechhuak thin).

                       Tupawh, hre reng chunga dan phal loh leh dan kalh thil tihna atana Digital Signature 
Certificate siam tir, tlangzarh emaw, hman theih tura lo dah emaw chu kum hnih thleng lung in tan tir 
emaw, cheng nuai hnih thleng chawitir a hrem emaw, a pahnih hmang pawha hrem theih a ni.

Bung XII: Tul dang te (Miscellaneous):   

80. Police officer leh officer dang te mi dap, zawng etc thei tura an thuneihna (Power of Police officer 
and other officers to enter, search etc):

(1)     Code of Criminal Procedure, 1973 ah inziak mahse, Police officer, Deputy Superintendant of 
Police chin emaw, officer tupawh, hemi chungchanga Central sawrkarin emaw, State sawrkarin emaw 
thuneihna a pek te chuan vantlang hmun khawiah pawh lutin, phalna la hmasa lo pawhin tupawh, he 
dan bawhchhia emaw, bawhchhiaa an rinhlelh emaw apiang chu an dapin an man thei ang.

Sawifiahna (Explanation): Hemi sub­section atan bik hian “vantlang hmun” chuan vantlang kal velna 
(Public conveyance), hotel eng pawh, dawr eng pawh leh vantlang tana hman theih emaw, tlawhpawh 
theih hmun khawia mi pawh a huam a ni.

84. Dan kengkawhtute humhimna chungchang (Protection of action taken in good faith):

Central   sawrkar,   State   sawrkar,   Controller   emaw   a   aiawha   hma   latu   tupawh,   Presiding   Officer, 
adjudicating officers leh Cyber Appellate Tribunal staff te chu dan vawnghim leh kengkawh tur leh, 
mipui leh ram tana tha tur a nih avanga he dan hnuaia dan anga an thiltih leh tih an tum te avangin 
engtikawng mahin an chungah dan anga hmalak emaw, hrem leh hêk theih an ni lovang.

Information Technology (Amendment) Act, 2008:

                       Information Technology Act, 2000 chu siamthat (amend) niin, Information Technology 
(Amendment)   Bill   tiin   kum   2006   ah   Parliament­ah   put   luh   a   ni   a.   Kum   2008   khan   Information 
Technology   (Amendment)   Bill,   2008   tiin   siamthat   leh   a   ni   a,   hemi   hnu   atang   hian   Information 
Technology (Amendment) Act, 2008 tih a ni ta a ni.

Siamthat leh belh langsar zual te:

2. Sawifiahna (Definition):

(j) “computer network” sawifiahna atan computer pakhat emaw a aia tam emaw, computer system 
emaw inbiakpawhna hmanrua (communication device) emaw a hnuaia mi hmanga thlunzawm tiin 
siamthat a ni a. Heta “communication device” tih hi Section 2 (h) (ha) ah “communication device” 
chuan cell phones, personal digital assistance (eg; ipad, tablet etc) emaw a pahnih belhbawm emaw, 
hmanrua engpawh, thu (text), video, audio emaw, thlalak   emaw inthawnna, inbiaktawnna emaw 
thawnchhawnna tia hrilhfiah a ni. Tin, section 2 (n) (na) ah “cyber café”chu mi tupawhin vantlang 
tana remchang leh awlsam zawka internet an tlawh/khawih theihna atana sumdawnna chi khat a siam 
tih belh a ni.

12 (1) (b) Addressee chethmang/thiltih engpawh, originator hmaa electronic record a dawng ngei a ni 
tih finfiahna lantirna atana tling tawk apiang.

43   (9)   (a)   computer,   computer   system   leh   computer   network   a   lo   hman/tlawh   (access)   emaw 
tlawhpawh (access) dan a lo hmuhchhuah (secure) chuan.

43 (i) computer resource chhunga thil pawimawh tichhia, paih (delete) emaw khawih danglam (alter) 
emaw,   engti   zawng   pawha   a   hlutna   emaw,   a   tangkaina   emaw   tichhe   khawpa   tihchhiat/khawih 
chingpen

43 (i) Computer resource tihchhiat tum rana computer source code ruk, thup, tihchhiat emaw khawih 
danglam emaw, midang chutiang ti tura pui/siam.

            Chutianga ti chu a pawi khawihna hnenah zangnadawmna cheng vaibelchhe khat thleng  pe 
tura hrem theih a ni. (IT Amendment Act, 2008 in a belh a ni)

43 A Data vawnhim loh avanga zangnadawmna chungchang;

            Corporate body, anmahni computer resource, an thunun leh enkawl chhunga mimal chanchin 
leh thu pawimawh an kawl emaw, buaipui leh chingfel ten an fimkhur loh leh inthlahdah avanga, 
vawnhimna   leh   venhimna   kalphung   leh   kaihhruaina   an   zawm   that   loh   avanga   chung   mimal   thil 
pawimawh a bo emaw, a neitu ni lo tur zawkin a lo hlawkpui phah a nih chuan, chutiang avanga 
tuartu chu zangnadawmna cheng vaibelchhe nga (five crores) thleng pe turin a mawhphurtu corporate 
body chu hrem theih a ni.

            Sawifiahna (Explanation): Hemi section atan bik

(i)         “Body  corporate” chu company  leh firm eng pawh huamin, sumdawnna (commercial) leh 

eizawnna (profession), mi pakhatin neitu chan a channa emaw, pawl ang emaw a mi hrang hrang 
intelkhawm tihna a ni.

(ii)   “Venhimna   leh   vawnthatna   kalphung   leh   kaihhruaina   tha   (Reasonable   security   practices   and 
procedures)” chu thil pawimawh te phal loh leh dan lova an tlawh/hman (access) lohna tur te, a 
chhiat, hman (use), khawih danglam (modification), thehdarh emaw a hlutna tih nep lak ata vawnhim 
leh venhim a nih theihna atana dan leh kaihhruaina zawm tur, a vawngtu leh an vawnthat sak te 
inremna anga hun bituk chhung dan anga hman tura ziahchhuah emaw, chutiang a awm lo a nih 
pawhin Central Sawrkarin tul a tih anga chutiang pawl inzawmkhawm te berawn chunga venhim leh 
ven that kawnga kalphung leh inkaihhruaina a duan a ni.

      (iii) “Mimal chanchin leh thil pawimawh (Sensitive personal data or information)” chu Central 
Sawrkarin   mimal chungchanga a hriat duh hrang hrang te a hriat theihna atana anmahni ruaitu pawl 
(professional association/body) te a tul a tih anga berawn chunga mimal chanchin a lakkhawm a ni. 
(IT Amendment Act, 2008 in a belh a ni)
61 : Civil Court­in thu a neih lohna chungchang (Civil Court not to have jurisdiction)

            He danin a ruat adjudicating officer emaw, Cyber Appellate Tribunal emaw, he dan vekin 
thuneihna leh thutlukna siam thei tura thuneihna a pek hmanga an thiltih leh hmalakna kawngah eng 
court rorelna mahin anmahni hekna emaw, hrem turin emaw thuneihna a nei lovang a, he dan hnuaia 
an thiltih leh hmalakna avangin court emaw, thuneitu ten emaw thupek an pe tur a ni lo.

            Chutih rual chuan court chuan a thuneihna hmangin zangnadawmna, he dan hnuaia pek theih 
chin bithliah aia sang phut an awm chuan ngaihtuah turin a inrawlh thei ang. (IT Amendment Act, 
2008 in a belh a ni)

64: Hremna leh zangnadawmna hmuhlet dan chungchang:

            He dan hnuaia hremna emaw zangnadawmna pek tura tih ten, an pek tura danin a phut an pek 
theih loh chuan an in hmun lo ram lehkha te leh an Electronic Signature Certificate  te, a tul dan anga 
an   hremna/chawi   an   pek   tlak   hma   chu   hrensak/tihtawp   lailawk   (suspend)   sak   theih   an   ni.   {IT 
Amendment Act, 2006 hmanga siamrem (amend)}

66: Computer kaihhnawih dan bawhchhiatna te (Computer Related Offences):

(IT Act, 2000 a Section 66 chu he section 66 hmang hian IT Act, 2008 hmangin thlak a ni)

             Mi tupawhin, section 43 in a sawi anga dik lo taka thil a tih emaw, mi a tihder/bum emaw 
chuan, kum hnih atanga kum thum thleng lung ina tan tir emaw, cheng nuai nga (five lakhs) thleng 
chawitir emaw, a pahnih hmang emaw pawha hrem theih a ni.

        Sawifiahna (Explanation): Hemi section atan bik hian­

a)      “Dik lo taka ti (dishonest action)” chu IPC Section 24 a inziak in a sawi ang a ni ang.

b)      “Tihder/inbumna (fraudulent action)” chu IPC Section 25 a inziakin a sawi ang a ni ang.

66A: Inbiaktawnna leh a dang te kaltlanga thu huatthlala/midang pawi sawi thei thu thawn avanga 
hremna chungchang (Punishment for sending offensive messages  through communication service, 
etc):

(IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

Tupawh, computer resource emaw inbiaktawnna hmanrua (communication device) hmanga heng a 
hnuaia mi ­

a)             Thu   (information)   eng   pawh,   huatthlala   tak   emaw   vauna/tihthaihna/rikrapna   rawngkai 

(menacing character) emaw

b)             Thu   (information)   eng   pawh   thu   dik   lo   a   ni   tih   hre   reng   chunga,   mi   tih   thinur   tumna 
(annoyance), mi tana harsatna siam (inconvenience), hlauhawm (danger), tibahlah/dang (obstruction), 
diriam/hmusit   (insult),   hliam   (injury),   dan   kalha   mi   rikrap   (criminal   intimidation), 
inhmelmakna/inhalna   (enmity),   huatna   (hatred)   emaw,   tumna   tha   lo   tak   (ill   will)   nei   chung   te   a 
computer resource leh communication device hmang apiang. (IT Amendment Act, 2008 hmanga belh 
a ni)

c)      Electronic thu thawn (Electronic mail) emaw electronic hmanga lehkha thawn (Electronic mail 
message) eng pawh, mi tih thinur tum vang emaw, midang tana harsatna siam tum vang emaw, thu 
thawn lo dawngtu (addressee/recipient) in thu an rawn thawnchhuahna dik tak (origin) a hriat lohna 
tura bum/mislead (deceive/mislead)

Chutianga ti te chu kum hnih atanga kum thum lung in tan leh pawisa chawitira hrem theih an ni.

Sawifiahna (Explanation): He section atan bik hian “Electronic mail” leh “Electronic message” chu 
computer,   computer   system,   computer   resource   emaw   inbiaktawnna   hmanrua   (communication 
device) a thuthawn (message) emaw, thil chungchang (information) siam (create) emaw, thawndarh 
(transmit) emaw, dawn (received) emaw. Hei hian thuthawna bet tel thu (text), milem (image), audio, 
video leh electronic record chi dang hrim hrim, thuthawn ruala thehdarh theih chi zawng zawng a 
huam a ni.

66B: Dik lo tak leh dan kalha computer resource emaw inbiaktawnna hmanrua rukchhuah lo dawngtu 
te hremna (Punishment for dishonestly receiving stolen computer resource or communication device):

(IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

                       Tupawh, computer resource emaw communication device, rukchhuah a ni tih hre chung 
emaw, rukchhuah a nih rinna chhan tha tak nei reng chunga chutiang lo dawng emaw, lo kawl emaw 
chu kum thum thleng lung in tan emaw, cheng nuai khat thleng chawitir emaw, a pahnih hmang 
pawha hrem theih a ni.

 66C: Mimal nihna inruksak avanga hremna (Punishment for identity theft):

(IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

            Tupawh, dik lo, felhlel leh dan kalha amah ni lo, midang electronic signature, password leh 
amah ni lo, mimal nihna finfiahna atana hman eng pawh, ama tana lo hmang tangkaitu chu kum thum 
thleng lung ina tan tir theih a ni a. Tin, cheng nuai khat thleng chawi tura hrem theih a ni bawk.

66D: Computer resource hmanga mi lem chang/mi hming hawha thil ti te hremna (Punishment for 
cheating by personation by using computer resource): (IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

            Tupawh, computer resource emaw, communication device hmanga mi lem chang emaw, mi 
hming hawha midang bum ching chu kum thum thleng lung ina tan tir theih a ni a. Tin, cheng nuai 
khat thleng chawitir a hrem theih a ni.

66E:   Mimal   thil   inbawhchhiatsak/tihnawmnahsak/tihbawrhbansak   te   hremna   (Punishment   for 

violation of privacy):(IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

            Tupawh, tumlawk ran (intentionally) emaw, hre reng chunga midang zahmawh, a phalna leh 
remtihna la hmasa lova a thla lo laksak, a thla laksaka chuan a mimal thil tihbawrhbansak a ni tih  a 
hriat lohvin, thehdarh leh tlangzarhtu chu kum thum thleng lung in tan tir emaw, cheng nuai hnih 
thleng chawitir emaw, a pahnih hmang pawha hrem theih a ni.

            Sawifiahna (Explanation): Hemi section atan bik hian­

a)      “Thehdarh (transmit)” chu mi pakhat emaw a aia tam emaw hmuhtir tuma electronic hmanga 
milem/lem (image) thawn hi a ni.

b)      “Thla la/la (capture)” chu milem/lem (image), videotape­a siam tuma lak, thlalak (photograph), 
film emaw, eng thil hmang pawh a lak (record) a ni.
c)      “Mimal thil (private area)” chu saruak (naked) emaw kekawrte/kawrhnuai chauh nen pawh, kap 
bawr (pubic area), mawng bawr leh hmeichhe hnute a ni.

d)     “Tlangzarh (publish)” chu lehkhaa print chhuah emaw, electronic chi hrang hrang hmanga mipui 
vantlang tana chhawpchhuah a ni.

e)      “mimal thil tihbawrhbansak a ni tih  a hriat loh (under circumstances violating privacy)” chu  
chhan engemaw avanga miin rinhlelh nachang/rinhlelh ngaihna a hriat loh­

(i) A mimal thil (private area) an la (capture) a ni tih hre miah lova mi hmuh loh va a inphelh ruah 
emaw

(ii) Fianrial a ni emaw, vantlang hmun (public place) a ni emaw, a mimal thil/taksa khawilai pawh 
mipui vantlangin an hmuh theih lohna tur hmunah.

66F: Cyber terrorism chungchanga hremna (Punishment for cyber terrorism):

(1)   Tupawh

(A)   Heng a hnuaia mi hmanga India rama cheng te inunauna, inpumkhatna, himna leh thuneihna 
tihchhiat tum emaw, mipui te emaw, mi thenkhat te tihthlabar tum­

(i) Tupawh, computer resource tlawh/hawng/hmang (access) tura thuneihna pek, chutianga an tihna 
tur lo hnial emaw, lo hnialtir emaw

(ii) Phalna nei lo emaw, phal chin baka computer resource lo khawih/tlawh/luh (penetrate or access) 
tum

(iii) Computer hnathawh tibuai thei (computer contaminant) engpawh lo thun emaw, chutiang thun tir 
lo tum

           bakah thiltih engpawh, midang te chunga thihna emaw, inhliamna thlen thei emaw thlen thei 
awma lang emaw, mi thil (property) tichhe thei emaw tichhe thei awma lang emaw, mipuite mamawh 
thil pek (supplies) na kawng leh vantlang rawngbawlna (services) kawng hrang hrang, mipui mimir 
damkhawchhuah nana pawimawh te tibahlah leh tichhe thei tur niawma lang emaw, section 70 in a 
sawi thu pawimawh vawnthatna leh venhimna emaw, chutiang kawnga tangkai apiang nghawng thei 
thil emaw

(B)   Hre sa chung emaw, tum lawksa reng (intentionally) a phalna nei lo emaw, phalna chin bak pel 
emaw a computer resource lo khawih/tlawh/luhchhuak a, chutiang a tih atanga  thu pawimawh,data 
emaw computer database, ramchhung leh ram dang laka himna (security)venthawn thila khuahkhirh 
tlat lo neih (possess) emaw, thu pawimawh khuahkhirh (restrict) reng reng, data emaw computer 
database, chhan engemaw avanga chung thil lo neih (obtain) a awm chuan, India ram leh State te 
thuneihna, hmakhua leh hamthatna, ram dang te nena inlaichinna tichhe thei, zahawmna leh dikna 
tichhe   thei,   court   zahlohna   rawngkai   (in   relation   to   contempt   of   court),   intih   hmingchhiatna 
(defamation) emaw, dan bawhchhe tura fuihpawrh (incitement of an offence) ni thei emaw, ram dang 
emaw, mi thenkhat emaw tana chhawr tangkai theih tur a rin a nih chuan, chu dan bawhchhia chu 
cyber terrorism­ah a inhnamhnawih a ni.

(2)   Tupawh, cyber terrorism a lo inhnamhnawih (commit) emaw, inhnamhnawih lo tum (conspires 
to commit) chu damchhunga lung in a tan tir theih a ni.
67: Electronic hmanga thil bawlhhlawh/zahmawh rawngkai etc thehdarh emaw tlangzarh te hremna: 
(Punishment for publishing or transmitting obscene material   in electronic form): (IT Amendment 
Act, 2008 hmanga siamthat)

            Tupawhin electronic hmanga zahmawh rawngkai (lascivious) emaw, châkna chawktho thei 
(appeals to prurient interests) emaw thil engpawh, a chhunga thu/thil awm miin a lo hmuh, chhiar leh 
hriat avanga a khawloh phahna/chhiat phah theihna tur electronic thil hmanga a puangzar/chhuah 
(publish) emaw, a thawn chhawng (transmit) emaw, chhuah/tlangzarh tura a lo pui emaw, a lo ti 
emaw a nih chuan chutianga lo ti chu vawi khat thiam loh chantir a nihnaah kum hnih atanga kum 
thum thleng lung in tan tir leh cheng nuai nga(five lakh) thleng chawitira hrem theih a ni a. Vawi hnih 
emaw, a aia tam emaw thiam loh chantir a nih chuan kum nga thleng lung in tan tir leh cheng nuai 
sawm (ten lakhs) thleng chawitir a hrem theih a ni.

67A: Electronic hmanga hmeichhiat­mipatna emaw, a rawngkai etc awmna emaw, thiltih eng pawh 
tlangzarh emaw, thehdarh hremna (Punishment for publishing or transmitting of material containing 
sexually explicit act, etc. in electronic form): (IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

                       Tupawh, electronic hmanga hmeichhiat­mipatna emaw, a rawngkai awmna emaw, thiltih 
emaw engpawh tlangzarh (publish) emaw, thawnchhawng/thehdarh (transmit) emaw, chutianga tih tir 
emaw chu thiam loh chantir an nih vawikhatnaah chuan kum nga thleng lung in tan tir leh cheng nuai 
sawm thleng chawitira hrem theih a ni a. Tin, a vawihnihna atan emaw, a hnu leh zela thiam loh 
chantir nawn an nih chuan kum sarih thleng lung in tan tir leh cheng nuai sawm thleng chawitira hrem 
theih an ni.

           Huam loh (Exception): He section leh section 67 hian electronic lehkhabu, thu thehdarhna 
lehkhabu   tê   (pamphlet),   lehkha,   thuziak,   lemziah   (drawing/painting),   lemchanna   (representation) 
emaw, milim/milem tehkhinna (figure) a hnuaia mite hi chu a huam lovang­

            (i) Chutiang lehkhabu, pamphlet, lehkha, thuziah, lemziah, lemchanna emaw figure tlangzarh 
chu vantlang leh mipui mimir tana science, literature leh art emaw, thiamna leh zirna kawng dang 
atana thil tha leh tangkai a ni ngei a ni tih finfiah a nihin, emaw

           (ii) Sakhaw thil avanga a tha lam zawnga hman/dah a nihin

67B:   Electronic  hmanga  naupang  kumtling lo hmeichhiat­mipatna   emaw,   a  rawngkai   emaw  a   an 

awmna emaw, thiltih etc tlangzarh leh thehdarh hremna (Punishment for publishing or transmitting of 
material depicting children in sexually explicit act, etc. in electronic form) :

Tupawh,

(a)    Electronic thil eng pawh hmanga naupang kumtling lo, hmeichhiat­mipatna emaw, a rawngkai 
emaw a an awmna emaw, thiltih tlangzarh emaw, thawn chhawng/theh darh emaw, chutiang anga tih 
tir emaw

(b)     Electronic thil eng pawh hmanga naupang kumtling lo zahmawh rawngkai (obscene) emaw, 
mawihnai lo (indecent) emaw, hmeichhiat­mipatna hmanpui/rawngkaia an awm lai tihlanna thla (text 
or   digital   image)   lo   siam   emaw,   lakhawm   (collect),   zawng   (seek/browse),   download,   fakmawi 
(advertise), tilar (promote), inthlengpui (exchange) emaw, sem (distribute) emaw
(c)    Naupang kumtling lo online relationship hmanga naupang dang pakhat emaw, a aia tam emaw 
nena hmeichhiat­mipatna rawngkai thil ti tura an rilrua tuh/zirtir (cultivate), thlem/hruai sual (entice) 
emaw tihtir/hmin (induce) a, computer resource a puitling, chhia leh tha hriatna hmang theiin a lo en 
a, a thin ti ur thei reng reng emaw

(d)   A khawlo zawnga naupang chhawr theihna tur online­a lo siam emaw

(e)       Electronic thil eng pawh hmanga mahni ngeiin emaw, midangin emaw mipat­hmeichhiatna 
emaw, a rawngkai emaw a naupang, a khawlo zawnga khawsakpui lai lo chhinchhiah/la (record)

chu vawikhat thiam loh chantir an nihnaah chuan kum nga thleng lung in tan tir leh cheng nuai sawm 
thleng chawitira hrem theih a ni a. Tin, a vawihnihna emaw, a hnu leh zela thiamloh chantir nawn an 
nih chuan kum sarih thleng lung in tan tir leh cheng nuai sawm thleng chawitira hrem theih a ni.

Section   67,   section   67A   leh   he   section   hian   electronic   lehkhabu,   thu   thehdarhna   lehkhabu   tê 
(pamphlet),   lehkha,   thuziak,   lemziah   (drawing/painting),   lemchanna   (representation)   emaw, 
milim/milem tehkhinna (figure) te chu a huam lovang­

            (i) Chutiang lehkhabu, pamphlet, lehkha, thuziah, lemziah, lemchanna emaw figure tlangzarh 
chu vantlang leh mipui mimir tana science, literature leh art emaw, thiamna leh zirna kawng dang 
atana thil tha leh tangkai a ni ngei a ni tih finfiah a nihin, emaw

           (ii) Sakhaw thil avanga a tha lam zawnga hman/dah a nihin

Sawifiahna (Explanation): He section atan bik hian “naupang” chuan mi tupawh, kum 18 la tling lo a 
huam a ni.

 72A: Dan anga inremna hnuaia inremna thuthlung kalha thil/thu pawimawh lo puanchhuah/lailang 
hremna (Punishment for Disclosure of information in breach of lawful contract):

(IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

                 He dan hnuaiah emaw, dan dang hman lai mek hnuaiah emaw, tupawh, midang lo kartla 
(intermediary) pawh telin, dan anga inremna hnuaia hnathawkin, amah ni lo, midang chungchanga 
mimal chanchin leh hriat tur pawimawh (information) chuanna thil eng pawh tlawhpawh/lakchhuah 
theihna a lo neih a, chu a thil neih tak chu hre sa chung emaw, tum lawk sa emaw a dik lo taka hlohna 
emaw, hlepna emaw a thlen dawn tih hre chunga lo tlangzarh/puanchhuah/lailang (disclose) a, a neitu 
dik tak phalna la hmasa lo emaw, dan anga inremna thuthlung kalh zawnga chutiang thil chu midang 
hnena a lo pek chuan, kum thum thleng lung in tan tir emaw, cheng nuai nga thleng chawitir emaw, a 
pahnih hmang pawha hrem theih a ni.

78: Dan bawhchhiatna chhui tura thuneihna (Power to investigate offences) :

(IT Amendment Act, 2008 hmanga siamthat a ni)

            CrPC, 1973 hnuaia inziak chu eng pawh nise, police officer, Inspector chin aia hniam lovin he 
dan hnuaia dan bawhchhiatna engpawh an chhui thei ang.

80. Police officer leh officer dang te mi dap, zawng etc thei tura an thuneihna (Power of Police officer 
and other officers to enter, search etc): (IT Amendment Act, 2008 hmanga siamthat a ni)
(1)   Code of Criminal Procedure, 1973 ah inziak mahse, Police officer, Inspector chin emaw, officer 
tupawh, hemi chungchanga Central sawrkarin emaw, State sawrkarin emaw thuneihna a pek te chuan 
vantlang hmun khawiah pawh lutin, phalna la hmasa lo pawhin tupawh, he dan bawhchhia emaw, 
bawhchhiaa an rinhlelh emaw apiang chu an dapin an man thei ang.

Sawifiahna (Explanation): Hemi sub­section atan bik hian “vantlang hmun” chuan vantlang kalvelna 
(Public conveyance), hotel eng pawh, dawr eng pawh leh vantlang tana hman theih emaw, tlawhpawh 
theih hmun khawia mi pawh a huam a ni.

84B: Dan bawhchhiatna kawnga lo fuihru tu hremna (Punishment for abetment of offences):

(IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

            Tupawhin dan bawhchhe tura a ruka a lo fuih a, dan bawhchhiatna chu chu fuihna avanga lo 
awm a nih a, he dan in chutianga lo fuih ruk na chungchanga   hremna engmah a siam loh chuan, 
chutianga lo fuihru tu chu dan bawhchhetu hremna tur he dan hnuaia inziak anga hrem ve tur a ni.

                 Sawifiahna (Explanation): Dan bawhchhiatna emaw thiltih emaw chu a ruka lo fuihtu, lo 
fuihpawrh (instigate) tu emaw, phiarrukna thil bawhzuina emaw, chutianga a ruka fuihtu awm avanga 
tanpuina a hmuh emaw in dan bawhchhe tura a ruka fuih tihna a ni.

84C: Dan bawhchhiat tum avanga hremna (Punishment for attempt to commit offence):

(IT Amendment Act, 2008 hmanga belh a ni)

            Tupawh, he dan hmanga hrem theih thil, dan kalha tih tum emaw, chutiang dan bawhchhiatna 
tih tir tum emaw, chutiang anga tih tir a tumna kawnga thil eng pawh dan bawhchhiatna lam hawia tih 
a tum chuan,  chutiang anga tih tum tu hremna engmah he dan hnuaia siam a nih loh chuan, chu dan 
bawhchhiatna  eng  pawh  chuan  lung  in a   tan   tir hmanga  hremna  emaw,   pawisa   chawitir   hmanga 
hremna a keng tel a nih chuan, lung in a tan tir rei theih ber hmanga hremna hun chhung zawng 
zawng hmun khat leh a chanve (one­half) tan tir emaw, dan bawhchhiatna in pawisa chawitir hmanga 
hremna a ken tel zat hmanga hrem emaw, a pahnih hmang pawha hrem theih a ni.