See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/326735743

The effect of Neurofeedback training on sport performance enhancement and

conscious motor processing in skilled dart player

Article · August 2018

DOI: 10.22059/jmlm.2018.238453.1279

CITATIONS READS

0 137

3 authors:

Ebrahim Norouzi Fatemeh Hosseini

University of Basel 17 PUBLICATIONS   9 CITATIONS   
33 PUBLICATIONS   9 CITATIONS   
SEE PROFILE
SEE PROFILE

Mohammad Vaezmousavi

76 PUBLICATIONS   308 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

The Effect of Working Memory Training on Working Memory View project

Arousal and Activation View project

All content following this page was uploaded by Ebrahim Norouzi on 01 August 2018.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ – ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬
‫دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ص ‪139 -157 :‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ‪96 / 06 / 13 :‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش ‪96 / 10 / 11 :‬‬

‫اﺛﺮ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ارﺗﻘﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ورزﺷﻲ و ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ‬

‫ﻫﺸﻴﺎر در ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻣﺎﻫﺮ دارت‬

‫‪3‬‬
‫اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻧﻮروزي ﺳﻴﺪﺣﺴﻨﻲ *‪ -1‬ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺳﺎدات ﺣﺴﻴﻨﻲ‪ - 2‬ﻣﺤﻤﺪﻛﺎﻇﻢ واﻋﻆ ﻣﻮﺳﻮي‬
‫‪ 1‬داﻧﺸﺠﻮي دﻛﺘﺮي رﻓﺘﺎر ﺣﺮﻛﺘﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪة ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ و ﻋﻠﻮم ورزﺷﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه اروﻣﻴﻪ‪ ،‬اروﻣﻴﻪ‪ ،‬اﻳﺮان ‪.2‬داﻧﺸﻴﺎر‬
‫ﮔﺮوه رﻓﺘﺎر ﺣﺮﻛﺘﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪة ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ و ﻋﻠﻮم ورزﺷﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه اروﻣﻴﻪ‪ ،‬اروﻣﻴﻪ‪ ،‬اﻳﺮان‪ .3‬اﺳﺘﺎد ﮔﺮوه ﺗﺮﺑﻴﺖ‬
‫ﺑﺪﻧﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪة ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺟﺎﻣﻊ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ)ع(‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ در ارﺗﻘﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ورزﺷﻲ ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ رو ﺑﻪ رﺷﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ اﺛﺮ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬
‫ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻛﺘﻲ و ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻣﺎﻫﺮ دارت ﺑﻮد‪ .‬آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ‪ 20‬ﺑﺎزﻳﻜﻦ ﻣﺮد ﻣﺎﻫﺮ دارت ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺟﺮاي‬
‫اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن‪ ،‬ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ و ﭘﺲآزﻣﻮن اول‪ ،‬آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﭘﺲآزﻣﻮن دوم‬
‫ﺑﻮد‪ .‬دورة ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺑﺎزداري ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ آﻟﻔﺎ )‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﻫﺮﺗﺰ( در ﺟﺎﻳﮕﺎه اف ﭼﻬﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ دادهﻫﺎ از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و روش آﻣﺎري آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺮﻛﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ‬
‫ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭘﺲآزﻣﻮن اول )‪ (P=0/001‬و آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫)‪(P=0/001‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ )‪ .(P=0/83‬اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎي ﭘﺮﺗﺎب دارت ﺑﺮاي ﮔﺮوه‬
‫ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ و ﻛﻨﺘﺮل در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭘﺲآزﻣﻮن اول ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد )‪ ،(P=0/001‬اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺮوه‬
‫ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ )‪ (P=0/001‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ را در آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺑﻴﻦ‬
‫ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‪ ،‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر و ﻋﻤﻠﻜﺮد ورزﺷﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺣﺲ ﺧﻮدﻛﺎري را در ورزﺷﻜﺎر اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪..‬‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‬
‫ﭘﺮدازش ﻫﺸﻴﺎر‪ ،‬ﭘﺮﺗﺎب دارت‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ذﻫﻦ ﺳﺎﻛﻦ‪ ،‬ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‪.‬‬

‫‪Email: ebrahim.norouzi68@gmail.com‬‬ ‫* ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ‪ :‬ﺗﻠﻔﻦ ‪09129469087:‬‬

 ‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‪ ،‬دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬ ‫‪140‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﺎﻟﻲ ورزﺷﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ذﻫﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﺑﺪﻧﻲ ﺗﻤﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﻤﻲﺳﺎزي ﺷﺮاﻳﻂ ذﻫﻨﻲ در ﻃﻮل ﻣﺮﺑﻴﮕﺮي اﻏﻠﺐ ﻛﺎر ﻣﺸﻜﻠﻲ اﺳﺖ )‪ .(1‬ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻣﻲﺗﻮان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻐﺰ ورزﺷﻜﺎران را ﺛﺒﺖ ﻛﺮد و آن را اراﺋﻪ داد )‪.(1‬‬
‫ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي ﻳﺎدﮔﻴﺮي و اﺟﺮاي ﺣﺮﻛﺘﻲ از ﺗﻤﺮﻳﻦ اﻟﮕﻮي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬
‫ﻛﺮﺗﻜﺲ اﻓﺮاد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد )‪ .(2‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬رﺳﺘﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (3‬در ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ دو ﮔﺮوه‬
‫از ﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﻣﺎﻫﺮ ﻛﻪ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد و ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ ﺑﺪون ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻴﺮاﻧﺪازاﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ را اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨﺎداري در‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ‪ ،‬ورزﺷﻜﺎران ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻪ اﺟﺮاي ﻣﻬﺎرت ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫ﺑﺪون ﻓﻜﺮ‪ 1‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ و ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ از ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪون ﻓﻜﺮ را ﻣﻲﺗﻮان از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺧﺎﺻﻲ از اﻟﻜﺘﺮواﻧﺴﻔﺎﻟﻮﮔﺮاف‪ 2‬ﺗﺸﺨﻴﺺ داد و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﺎزﺧﻮرد ﺑﻪ ورزﺷﻜﺎر ﻫﻨﮕﺎم اﺟﺮاي‬
‫ﻣﻬﺎرت ورزﺷﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺿﺮﺑﺔ ﮔﻠﻒ )‪ (4‬اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻟﻔﺎي ﻧﻴﻤﻜﺮة ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪3‬در آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎي راﺳﺖدﺳﺖ و ﺑﺎزداري از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪12‬ﻫﺮﺗﺰ‬
‫در ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻲ ‪ 43‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﺼﻲ ﺑﺮاي اﺧﺘﻼل و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻼﻣﻲ ﺗﻜﻠﻴﻒ‪ 5‬ﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‬
‫)‪ .(5،6‬ورزﺷﻜﺎران ﻣﺎﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺧﺎص ﻛﺮﺗﻜﺴﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﺪي ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و‬
‫اﺟﺮاي ﺣﺮﻛﺖ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ )‪ (6‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ورزﺷﻜﺎران ﻣﺎﻫﺮ‪،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻼﻣﻲ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ (7)6‬ﺑﻪﺻﻮرت ﺑﺎرزي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ورزﺷﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲاﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫را ذﻫﻦ ﺳﺎﻛﻦ‪ 7‬ﺑﻨﺎﻣﻴﻢ )‪ .(8‬ذﻫﻦ ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻛﻼﻣﻲ‪-‬زﺑﺎﻧﻲ‪ 8‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻊ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻄﻠﻮب ورزﺷﻜﺎر ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ‪،‬‬

‫‪1. non - thinking‬‬

‫‪2. Electroencephalogram‬‬
‫‪3. left-hemi-sphere alpha activity‬‬
‫‪4. Inhibit 12 HZ activity recorded at T3‬‬
‫‪5. disruptive Theological analysis task‬‬
‫‪6. verbal-analytic left temporal regions‬‬
‫‪7. Quiet mind‬‬
‫‪8. verbal-linguistic activity‬‬
 ‫‪141‬‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫ورزﺷﻜﺎران ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻪ اﺟﺮاي ﻣﻬﺎرت ﺑﭙﺮدازﻧﺪ و ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر‪ 1‬را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ )‪-9‬‬
‫‪ .(8‬ﻳﻜﻲ از راهﻫﺎي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ذﻫﻦ ﺳﺎﻛﻦ‪ ،‬ﺳﺮﻛﻮب ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻮج آﻟﻔﺎ در ﺟﺎﻳﮕﺎه اف ﭼﻬﺎر ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف رﺳﻴﺪ )‪ .(10‬اﻣﺎ در ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫‪2‬‬
‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪاﺧﻠﺔ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ در ارﺗﻘﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻛﺘﻲ از ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت رﻳﺘﻢ ﺣﺴﻲ‪-‬ﺣﺮﻛﺘﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ )‪ .(6‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬از ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻧﺪﻫﺎي ﻣﺤﺪود ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻏﻔﻠﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻧﻮرﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﻪﻃﻮر ﻗﻮي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎﻧﺪ‪-‬ﻣﺤﺪود‪ 3‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎرﺑﺮدي و داراي‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎﻧﺪ‪-‬ﮔﺴﺘﺮده‪ 4‬اﻟﻜﺘﺮواﻧﺴﻔﺎﻟﻮﮔﺮاف در ﻧﺸﺎن دادن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺮﺗﻜﺲ در‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد )‪(11-12‬؛ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻣﻮاج ﺑﻪﺻﻮرت ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎزداري از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺧﺎص آﻟﻔﺎ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻧﺪﻫﺎي ﻣﺤﺪود ﻧﻮرﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ آﻟﻔﺎ در ﺟﺎﻳﮕﺎه اف ‪ 4‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن آﻟﻔﺎ در دو ﻧﻴﻤﻜﺮه ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد و اﻳﻦ ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ از ﺧﺒﺮه و ﻣﺎﻫﺮ ﺑﻮدن ورزﺷﻜﺎران‬
‫اﺳﺖ )‪ .(13-14‬ﻛﺎﻫﺶ آﻟﻔﺎ در ﺟﺎﻳﮕﺎه اف ‪ 4‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ اﺳﺖ )‪ .(15‬از ﻃﺮف‬
‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ادﻋﺎ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻫﻮﺷﻴﺎر از داﻧﺶ اﺧﺒﺎري را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ آﻟﻔﺎ )‪8‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 12‬ﻫﺮﺗﺰ( اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﺮد )‪ .(16‬ژوو‪ 5‬و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (17‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫ﻫﺸﻴﺎر ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪة ﺻﻔﺤﺔ ﻧﻤﺎﻳﺶ و ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺮﻛﺎﺗﺸﺎن ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮج آﻟﻔﺎ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻬﺎرت را ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻟﻔﺎ ﺑﺎ ﻗﺪرت‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮي را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬آﻟﻔﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﻚ ﻣﺰﻳﺖ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺧﻮدﻛﺎر ﺣﺮﻛﺘﻲ اﺳﺖ )‪ .(10‬اﻳﻦ‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد از ﻣﺮور ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺳﺮﻛﻮب‬
‫‪7‬‬
‫آﻟﻔﺎ‪ ،‬ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﭘﻨﻬﺎن‪ 6‬را ارﺗﻘﺎ داد و ﺣﻔﻆ ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺮﻓﺸﺎر را ﺑﺎ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﺑﺎز ﭘﺮدازش ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻛﺮد )‪ .(9-10‬ﺟﺎﻧﻞ‪ 8‬و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (18‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻣﻮاج آﻟﻔﺎي ﻧﻴﻤﻜﺮة ﭼﭗ ﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﻣﺎﻫﺮ‬

‫‪1. conscious Motor processing‬‬

‫‪2. sensory motor rhythm‬‬
‫‪3. Narrow-band EEG analysis‬‬
‫‪4. Broad-band EEG analysis‬‬
‫‪5. Zhu‬‬
‫‪6. implicit learning‬‬
‫‪7. Reinvestment‬‬
‫‪8. Janelle‬‬
 ‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‪ ،‬دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬ ‫‪142‬‬

‫ﻗﺒﻞ از ﻛﺸﻴﺪن ﻣﺎﺷﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎﻋﺪي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ )ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ادﻋﺎي ﻟﻨﺪرز‪ 1‬و ﻫﻤﻜﺎران( )‪.(14‬‬
‫ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻗﺪرت ﺑﺎﻻي آﻟﻔﺎ در ﻧﻴﻤﻜﺮة راﺳﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺸﻜﻞ و دﺷﻮاري در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي‬
‫ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ‪-‬ﻓﻀﺎﻳﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد )‪ .(18‬وﻳﻠﺴﻮن‪ 2‬و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (5‬ﺗﻌﺪادي از‬
‫ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎل اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻴﻚ اﺗﺎق ذﻫﻦ‪ 3‬و ﺑﺎ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ و‬
‫ﺑﻴﻮﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ از ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻼﻣﻲ‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮد‪ .‬در ﭘﮋوﻫﺸﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬وﻳﻠﺴﻮن و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (19‬ﭘﺎﻧﺰده ﺗﻨﻴﺲﺑﺎز ﭘﻴﺸﻜﺴﻮت را ﻛﻪ در‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻠﻲ ﺗﻨﻴﺲ ﺑﺎزي ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و در ﻛﻨﺘﺮل اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ روﺑﻪرو ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔه ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت‬
‫ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ رﻳﺘﻢ ﺣﺴﻲ‪-‬ﺣﺮﻛﺘﻲ و ﺑﺎزداري ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻮج ﺗﺘﺎ در ﺳﻲ ز‪ 4‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺮﻛﺰ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺗﺎ وﻗﺘﻲﻛﻪ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 12‬ﻫﺮﺗﺰ در ﺗﻲ ‪) 3‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻼﻣﻲ( را ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻤﻲدادﻧﺪ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﻧﺸﺎن داد ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨﺎداري در ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي رواﻧﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺿﻌﻒ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺘﻔﺎده از ورزﺷﻜﺎران ﻧﺨﺒﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻣﺴﺎﺑﻘﻪﻫﺎي ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ آﻧﻬﺎ زﻣﺎن‬
‫زﻳﺎدي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮاﻫﺪ زﻳﺎدي از ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻣﻘﻄﻌﻲ و ﻃﻮﻟﻲ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ را در‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ورزﺷﻜﺎران ﻣﺆﺛﺮ ﻣﻲداﻧﻨﺪ و ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﮔﺎﻫﻲ در ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي‬
‫ورزﺷﻲ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ )‪ .(19‬اﻫﻤﻴﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺗﻜﻠﻴﻒ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و‬
‫ﻧﺒﻮدن ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر را ﺑﺴﻨﺠﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد )‪ ،(3‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﺮ آن ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﭙﺮدازد و ﻫﺮ دو ﺟﻨﺒﺔ ﻣﺆﺛﺮ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮ ﺑﺮ ﭘﺮدازش ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﺗﻜﻠﻴﻒ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻛﺘﻲ را ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﺪ و ﺗﺄﺛﻴﺮات آﻧﻬﺎ را ﺑﻪﻃﻮر دﻗﻴﻖ روي ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻣﺎﻫﺮ‬
‫دارت ﺑﺴﻨﺠﺪ‪.‬‬
‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ در ورزش ﺑﻪﻃﻮر وﺳﻴﻊ ﺑﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺟﺮاي ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ )‪ .(20‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ دروﻧﻲ ﻣﻬﺎرت ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ از ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺟﺮا و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت‬
‫ﺣﺮﻛﺘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬اﺷﺎرهاي ﻧﺸﺪه ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ‬

‫‪1. Landres‬‬
‫‪2. Wilson‬‬
‫‪3. the mind room‬‬
‫‪4. CZ‬‬
 ‫‪143‬‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﻪﻃﻮر اﺧﺺ ﺑﺮ ﻣﻮج آﻟﻔﺎ ﻛﻪ ﻣﻌﻴﺎري از ﻛﻨﺘﺮل ﻫﻮﺷﻴﺎر ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ ﺑﭙﺮدازد‪ ،‬وﺟﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﻮروﺳﺎﻳﻨﺲ ﺑﺮ روي ورزﺷﻜﺎران ﻧﺨﺒﻪ‪ ،1‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻧﺨﺒﻪ‪ 2‬ﻳﺎ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﺪي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ و از ﺑﺮرﺳﻲ ورزﺷﻜﺎران ﻣﺎﻫﺮ‪ 3‬ﻏﻔﻠﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ )‪ .(21-22‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻄﺮحﺷﺪه ﺣﺎل اﻳﻦ‬
‫ﺳﺆاﻻت ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻼﻣﻲ ﻣﻬﺎرت ﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر‬
‫را در ﭘﺮﺗﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺎﻫﺮ دارت از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮد؟ و در ﺻﻮرت ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﻮدن ﺑﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر آﻳﺎ در‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻣﺎﻫﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ؟ در ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرتﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞ‬
‫ﻛﻼﻣﻲ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻳﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ )‪ ،(10،19‬اﻣﺎ ﻫﻴﭻﻛﺪام از ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎري ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﭙﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ اﺛﺮ‬
‫ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺤﻠﻴﻞ دروﻧﻲ ﺑﻪﺧﺼﻮص در ورزﺷﻜﺎران ﻣﺎﻫﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺛﺮ‬
‫اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس اﻳﻦ ﺳﺆال ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر را در ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻣﺎﻫﺮ دارت ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ و ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻛﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬

‫روش ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫روش ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﻤﻪﺗﺠﺮﺑﻲ و ‪ RCT4‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﺮح ﭘﻴﺶآزﻣﻮن‪،‬‬
‫ﭘﺲآزﻣﻮن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎي اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻣﻴﺎن ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻣﺮد ﺗﻴﻢ ﺳﺎزﻣﺎن آب اروﻣﻴﻪ ﻛﻪ در‬
‫ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1396‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺑﺎزي ﺑﻮدﻧﺪ‪ 20 ،‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺻﻮرت داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﺔ ﻣﺎﻫﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ در ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻲ ﻳﺎ ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ )‪ .(23‬داﻣﻨﺔ‬
‫ﺳﻨﻲ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ‪ 24/8 ±2/4‬ﺳﺎل ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪1. elite‬‬
‫‪2. near elite‬‬
‫‪3. skilled‬‬
‫‪4. Randomized control trial‬‬
 ‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‪ ،‬دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬ ‫‪144‬‬

‫اﺑﺰار ﭘﮋوﻫﺶ‬

‫ﻧﺴﺨﺔ ﻓﺎرﺳﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﺳﻨﺠﺶ اﺿﻄﺮاب رﻗﺎﺑﺘﻲ اﻳﻠﻲﻧﻮﻳﺰ )‪ :(SCAT‬ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان اﺿﻄﺮاب‬ ‫‪.1‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ‪ 15‬ﮔﻮﻳﻪ دارد‪ .‬ﮔﻮﻳﻪﻫﺎي‬
‫‪ 13،10،7،4،1‬ﻧﻤﺮهﮔﺬاري ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻘﻴﺔ ﮔﻮﻳﻪﻫﺎ در ﻣﻘﻴﺎس ﺳﻪارزﺷﻲ )از ﺑﻪﻧﺪرت= ‪ 1‬ﺗﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫اوﻗﺎت= ‪ (3‬اﻣﺘﻴﺎز داده ﺷﺪﻧﺪ )ﮔﻮﻳﻪﻫﺎي ‪ 6‬و ‪ 11‬داراي اﻣﺘﻴﺎز ﻣﻌﻜﻮساﻧﺪ(‪ .‬داﻣﻨﺔ ﻧﻤﺮهﻫﺎي ‪ SCAT‬از‬
‫‪) 10‬اﺿﻄﺮاب ﭘﺎﻳﻴﻦ( ﺗﺎ ‪) 30‬اﺿﻄﺮاب ﺑﺎﻻ( ﺑﻮد‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ اﺻﻠﻲ ﺑﻪ روش آﻟﻔﺎي‬
‫ﻛﺮوﻧﺒﺎخ ‪ 0/77‬ﺑﻮده و ﺿﺮﻳﺐ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﻧﺴﺨﺔ ﻓﺎرﺳﻲ آن ‪ 0/78‬و رواﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ آن ﺗﺄﻳﻴﺪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ )‪.(24‬‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر‪ (MSRS)1‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺣﺮﻛﺘﻲ‬ ‫‪.2‬‬
‫)‪ (9‬ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ در اﺟﺮاي ﭘﺮﺗﺎب دارت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ و ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ ﻫﻴﺄت دارت و ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻن اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻴﻦ‬
‫‪ 30‬ﺗﻦ از ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن دارت در ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻮزﻳﻊ و ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر )‪ (MSRS‬ﺑﺎ آزﻣﻮن آﻟﻔﺎي ﻛﺮوﻧﺒﺎخ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ α=0/87‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ‪ .‬رواﻳﻲ‬
‫ﺻﻮري اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻈﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺗﺄﻳﻴﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ رواﻳﻲ‬
‫ﺳﺎزة ﻋﺎﻣﻠﻲ آن را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺗﺄﻳﻴﺪي و ﺑﺮاﺳﺎس وارﻳﺎﻧﺲ ﺗﺒﻴﻴﻦﺷﺪه ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪0/76‬‬
‫ﮔﺰارش ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ .3‬ﺗﺨﺘﺔ دارت‪ :2‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺮﻳﻦ و آزﻣﻮن از ﺗﺨﺘﺔ دارت ﺑﺎ اﻧﺪازة اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﭘﻴﻜﺎن دارت‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺟﺮا و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ از ﺻﻔﺤﺔ دارت ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺻﻔﺤﺎت رﺷﺘﺔ ﺗﻴﺮ و ﻛﻤﺎن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﺻﻔﺤﺔ دارت ﺑﻪﺻﻮرت ﭼﻨﺪ داﻳﺮة ﻣﺘﺤﺪاﻟﻤﺮﻛﺰ و ﺑﺮونﮔﺮا از ﺳﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻪ ﺧﺎرج‬
‫ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﺎﻫﺸﻲ اﻣﺘﻴﺎزﺑﻨﺪي ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ داﺧﻠﻲﺗﺮﻳﻦ داﻳﺮه‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز )اﻣﺘﻴﺎز‪ (10‬و‬
‫ﺧﺎرﺟﻲﺗﺮﻳﻦ داﻳﺮه‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز )اﻣﺘﻴﺎز ‪ (1‬را داﺷﺖ و ﺑﻪ ﭘﺮﺗﺎبﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﺔ دارت اﻣﺘﻴﺎزي‬
‫ﺗﻌﻠﻖ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺑﺎزي دارت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺧﻂ ﭘﺮﺗﺎب از ﺗﺨﺘﺔ دارت )‪ 237‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ(‪،‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻣﺮﻛﺰ ﺻﻔﺤﺔ دارت )‪ 173‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ(‪ ،‬ﻧﺤﻮة اﻳﺴﺘﺎدن و ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻴﻜﺎن دارت‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ آزﻣﻮدﻧﻲ ﭘﻨﺞ ﭘﻴﻜﺎن دارت ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﭘﺮﺗﺎبﻫﺎ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺲ‪،‬‬
‫ﻃﺮح و وزن ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻮد‪.‬‬

‫)‪1. Conscious processing(Movement specific reinvestment scale‬‬

‫‪2. Dart Board‬‬
 ‫‪145‬‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫‪.4‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ از دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺎ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﭘﺮوﻛﺎﻣﭗ‪ -‬اﻳﻨﻔﻴﻨﺘﻲ‪ 1‬و ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫ﺑﻴﻮﮔﺮاف‪ 2‬ﻫﺮ دو ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺎﻧﺎدا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﻮاج ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﺔ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺗﺮﺳﻴﻢ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻣﻮاج ﻣﻐﺰي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آﻧﻬﺎ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫و اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت وارد ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي رﻳﺎﺿﻲ اﻳﻦ اﻣﻮاج ﺑﻪ ﻋﺪد و رﻗﻢ و‬
‫اﻋﺪاد ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ﻳﺎ ﺗﺼﺎوﻳﺮ )ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺳﺮﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺒﺰ‪ ،‬آﺑﻲ‪ ،‬ﻗﺮﻣﺰ و ﺳﺒﺰ( ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺎﺿﻲ اﺳﺘﻔﺎدهﺷﺪه ﺗﻜﻨﻴﻚ اﻟﮕﻮرﻳﺘﻤﻲ ﺑﻪﻧﺎم »ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺮﻳﻊ ﻓﻮرﻳﻪ« اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻗﺎدر‬
‫اﺳﺖ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻮﺟﻲ ﻣﻤﺘﺪ را ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از اﻣﻮاج ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ داﻣﻨﻪﻫﺎ و ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﺪاد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺮﻳﻊ ﻓﻮرﻳﻪ ﻧﻤﻮداري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ آن ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ و ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮدي‬
‫آن داﻣﻨﺔ اﻣﻮاج اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪.5‬ﻓﺮم ﺛﺒﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮنﻫﺎ‪ :‬از اﻳﻦ ﻓﺮم ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﭘﺮﺗﺎب دارت )ﭘﻴﺶآزﻣﻮن و ﭘﺲآزﻣﻮنﻫﺎ(‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﺮم اﻣﺘﻴﺎز ‪ 10‬ﻛﻮﺷﺶ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ و اﻣﺘﻴﺎز ﻛﻠﻲ ﻓﺮد ﻣﺠﻤﻮع اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺴﺐﺷﺪه‬
‫در ‪ 10‬ﻛﻮﺷﺶ ﺑﻮد‪.‬‬
‫روش اﺟﺮا‬

‫ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ درﺑﺎرة اﺛﺮ ﻣﺪاﺧﻠﻪ داده ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﻛﻮر‪ 3‬اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر آزﻣﻮدﻧﻲ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ را ﻣﻲﺗﻮان از‬
‫ﺑﻴﻦ ﺑﺮد )‪ .(13‬آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ‪ 20‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ‪ .1‬ﮔﺮوه ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ و ‪.2‬‬
‫ﻛﻨﺘﺮل )ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻛﺎذب‪ (4‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬روش اﺟﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺣﻠﺔ اﺻﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن‪ ،‬ﺗﻤﺮﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺲآزﻣﻮن‪ ،1‬آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﭘﺲآزﻣﻮن‪ 2‬ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ .1‬ﭘﻴﺶآزﻣﻮن‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﺑﻪ اﺟﺮاي ‪ 10‬ﻛﻮﺷﺶ ﭘﺮﺗﺎب دارت ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ‬
‫اﻟﻜﺘﺮواﻧﺴﻔﺎﻟﻮﮔﺮام )ﻗﺪرت آﻟﻔﺎ( ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺟﺮا ‪ 10‬ﻛﻮﺷﺶ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﻴﺶآزﻣﻮن‪ ،‬از آﻧﻬﺎ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﻫﻮﺷﻴﺎري در ﺣﺮﻛﺖ )‪ (MSRS‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﮔﺰارش وﺿﻌﻴﺖ‬
‫اﺿﻄﺮاب )‪ (SCAT‬را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1. Procomp infiniti‬‬

‫‪2. biograaph‬‬
‫‪3. blind approach‬‬
‫‪4 .Sham or mock feedback‬‬
 ‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‪ ،‬دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬ ‫‪146‬‬

‫‪ .2‬ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺗﻤﺮﻳﻦ‪ :‬در اداﻣﻪ و ﺑﻌﺪ از روز اول ﻛﻪ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﺑﻪﺻﻮرت ‪ 5‬روز ﻣﺪاوم‬
‫ﺑﻪ ﺗﻤﺮﻳﻦ در ﺷﺮاﻳﻂ و ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬در روز اول ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫اﺟﺮاي ‪ 2‬ﺑﻠﻮك ‪ 20‬ﻛﻮﺷﺸﻲ ﭘﺮﺗﺎب دارت ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬در روزﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺗﻤﺮﻳﻦ ‪2‬‬
‫ﺑﻠﻮك ‪ 20‬ﻛﻮﺷﺸﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ 5 .‬روز ﺗﻤﺮﻳﻦ در ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎ ‪200‬‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭘﺲآزﻣﻮن اول‪ 48 :‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از اﺟﺮاي ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺗﻤﺮﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺲآزﻣﻮن اول از آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ آزﻣﻮن ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﺑﻠﻮك ﻣﻨﻔﺮد ‪ 10‬ﻛﻮﺷﺸﻲ از ﭘﺮﺗﺎب دارت ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺪون ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﻫﻮﺷﻴﺎري در ﺣﺮﻛﺖ )‪(MSRS‬‬
‫ﻧﻴﺰ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻣﺮﺣﻠﺔ آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪ 48 :‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﭘﺲآزﻣﻮن اول آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﺑﻪ اﺟﺮاي ‪ 10‬ﻛﻮﺷﺶ در‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎ ﻫﺪف دﺳﺘﻜﺎري ﺳﻄﺢ اﺿﻄﺮاب ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ )ﺑﺨﺶ دﺳﺘﻜﺎري اﺿﻄﺮاب ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ را‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻨﻴﺪ( ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻴﺰ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﻫﻮﺷﻴﺎري در ﺣﺮﻛﺖ )‪ (MSRS‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﺔ ﮔﺰارش وﺿﻌﻴﺖ اﺿﻄﺮاب )‪ (SCAT‬ﺗﻮﺳﻂ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪.5‬ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭘﺲآزﻣﻮن دوم‪ :‬در آﺧﺮ و ﺑﻌﺪ از ﮔﺬر ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ از آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﭘﺲآزﻣﻮن دوم اﺟﺮا ﺷﺪ‪.‬‬
‫دو ﻣﺮﺣﻠﺔ اﻧﺠﺎم ﭘﺲآزﻣﻮن ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از روش ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪) A-B-A‬ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻳﺎدداري‪-‬ﻓﺸﺎر‪-‬ﻳﺎدداري( اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ در ﺗﺤﻘﻴﻖ وﻳﻦ و وﻳﻠﺴﻮن‪ (25) 1‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻻم‪ 2‬و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (26‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬

‫ﻛﺎﻫﺶ آﻟﻔﺎ ﻛﺎرﻛﺮدي از ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ اﺳﺖ )‪ .(10‬در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي راﻳﺎﻧﻪاي وﻳﮋه اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬دورة‬
‫ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ‪ 5‬ﺟﻠﺴﻪ و ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺮﻛﻮب آﻟﻔﺎ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ‪ 12-8‬ﻫﺮﺗﺰ )ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫دﻣﻮس )‪ ،(27‬ﺟﻨﻞ و ﻫﻤﻜﺎران )‪(18‬؛ ﮔﺎﻟﭽﻴﻮ و ﻫﻤﻜﺎران)‪ ((10‬و در ﺟﺎﻳﮕﺎه اف ‪ 4‬ﺑﺮاي ﻫﺮ آزﻣﻮدﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬
‫در اﺟﺮاي اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﻘﻄﺔ ‪ F4‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ 20-10‬ﺑﺮ روي ﺟﻤﺠﻤﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ )‪ .(28‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا‬
‫‪F4‬‬ ‫ﻛﺮدن ﻧﻘﻄﺔ ‪ F4‬ﺑﺎ ﻣﺘﺮ ﻧﻮاري ﻣﺨﺼﻮص از ﻧﻘﻄﺔ ‪ 10 Fz‬درﺻﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﮔﻮش راﺳﺖ ﻣﻲروﻳﻢ و ﻧﻘﻄﺔ‬

‫‪1. Vine, & Wilson‬‬

‫‪2. Lam‬‬
 ‫‪147‬‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫را ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻲزﻧﻴﻢ‪ .‬آزﻣﻮدﻧﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﺑﺎزي وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ‪ /‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ دو ﻧﻤﻮدار ﺳﺘﻮﻧﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻮج ﻣﻐﺰي ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ و دﻳﮕﺮي ﻣﻌﺮف ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻮج ﻣﻐﺰي ﻛﺎراﻣﺪ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ آزﻣﻮدﻧﻲ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺻﻔﺤﺔ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺗﻐﻴﻴﺮات در اﻣﻮاج ﻣﻐﺰي ﮔﺬرا ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻜﺮار‬
‫ﺟﻠﺴﺎت و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﺪرﻳﺠﻲ آﺳﺘﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦﺷﺪه ﺑﺮاي ﺑﺎزداري ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ آﻟﻔﺎ از ﺳﻮي آزﻣﻮﻧﮕﺮ‪،‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﺎﻳﺪار و ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﺷﺮﻃﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺛﺒﺖ ‪ EEG‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ اﻟﻜﺘﺮود اﻛﺘﻴﻮ روي ‪ F4‬و اﻟﻜﺘﺮود‬
‫ﮔﺮاﻧﺪ روي ﮔﻮش راﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ‪ 40‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ‪20‬‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺳﺮﻛﻮب آﻟﻔﺎ در ‪ F4‬آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ‪ 20‬ﻛﻮﺷﺶ ﭘﺮﺗﺎب دارت ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ‪20‬‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪي ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺳﺮﻛﻮب آﻟﻔﺎ‪ ،‬ﺑﻠﻮك ﺑﻌﺪي ﭘﺮﺗﺎب ‪ 20‬ﻛﻮﺷﺸﻲ اﺟﺮا ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﺎﺣﻴﺔ ‪ F4‬ﻓﻴﺪﺑﻚ‬
‫اراﺋﻪﺷﺪه ﺑﻪ ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺶ از ﻧﻮع ﻓﻴﺪﺑﻚ ﺻﻮﺗﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺑﻮد‪ .‬در ﻃﻮل ﻣﺪت آزﻣﻮن ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ورزﺷﻜﺎران‬
‫اﺣﺴﺎس ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬زﻣﺎن اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻓﻴﺪﺑﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮي در ﻗﺎﻟﺐ‬
‫ﻃﺮحﻫﺎ و ﺑﺎزيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اراﺋﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ورزﺷﻜﺎر آﻟﻔﺎ را در ‪ %80‬ﻣﻮاﻗﻊ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از آﺳﺘﺎﻧﻪ‬
‫ﻧﮕﻪ دارد‪ ،‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬روش ﻛﺎر ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻛﺎذب )ﻛﻨﺘﺮل( ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮوه ﺗﻤﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ واﻗﻌﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ در ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻛﺎذب‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﻣﺘﺠﺎﻧﺲ ﺑﻮد و ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و‬
‫ﻣﻨﻔﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎ روي ﺳﺮ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎي اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻗﺮار داده‬
‫ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻛﺎذب ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻴﺪﺑﻚﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺮﺗﺒﻂ و اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ آﻣﺎده در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﻫﻴﭻﻛﺪام از ﺑﺎﻧﺪﻫﺎي ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺘﻜﺎري اﺿﻄﺮاب‬

‫ﭼﻨﺪﻳﻦ روش ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺮﻓﺸﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﺔ آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺿﻄﺮاب ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ )‪ .(29‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻢﺗﻴﻤﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺑﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ اﻃﻼع داده ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺧﻮب آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻗﺮارداد ﺑﺎﺷﮕﺎﻫﻲ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺿﻌﻴﻒ در اﻳﻦ آزﻣﻮن‬
‫ﺑﻪ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ از ﺗﻴﻢ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ در اﻳﻦ آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺧﻮب ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺿﻌﻴﻒ آﻧﻬﺎ در ﭘﺲآزﻣﻮن اول‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد )‪ .(31‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬از‬
 ‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‪ ،‬دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬ ‫‪148‬‬

‫روش ﭘﺎداش ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﻔﺮ اول در آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪ 150‬ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ )‪.(9،29‬‬

‫روش ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت‬

‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد و رﺳﻢ‬
‫ﻧﻤﻮدار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬از آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺮﻛﺐ ﺑﺎ دو ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦﮔﺮوﻫﻲ)‪ (2‬و درونﮔﺮوﻫﻲ)‪ (4‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺮﻛﺐ ﺑﺎ دو ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ)‪ (2‬و‬
‫درونﮔﺮوﻫﻲ)‪ (3‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﻣﻴﺰان ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر ﮔﺮوهﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ﺑﻨﻔﺮوﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪوﺗﺤﻠﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺮماﻓﺰار اس‬
‫ﭘﻲ اس اس ﻧﺴﺨﺔ ‪ 124‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﻠﻴﺔ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت آﻣﺎري ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪوﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ در‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﺎداري ‪ 0/50‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺖ ﺑﻪدﻟﻴﻞ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮد ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ و‬
‫اﻣﻮاج ﻣﻐﺰي اﻧﺤﺼﺎري ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻓﺮد ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﻣﻮرد ﻫﺮ آزﻣﻮدﻧﻲ ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫ﺗﻚﺗﻚ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬
‫ارزش ‪ P‬در آزﻣﻮن ﺷﺎﭘﻴﺮو‪-‬وﻳﻠﻚ در ﻫﻤﺔ ﮔﺮوهﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 0/05‬ﺑﻮد‪ ،‬ازاﻳﻦرو ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﻮزﻳﻊ دادهﻫﺎ‬
‫در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ دادهﻫﺎ از آزﻣﻮنﻫﺎي آﻣﺎري ﭘﺎراﻣﺘﺮﻳﻚ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﺟﺪول ‪ 1‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺮﻛﺐ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﺛﺮ‬
‫اﺻﻠﻲ ﮔﺮوه ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ )‪ .(P=0/001‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻮع ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺮ اﺟﺮاي ﭘﺮﺗﺎب دارت اﺛﺮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﮔﺬاﺷﺖ و‬
‫ﮔﺮوهﻫﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ داﺷﺘﻨﺪ )ﻧﻤﻮدار ‪ .(1‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬اﺛﺮ اﺻﻠﻲ ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻮد‬
‫)‪ .(P=0/001‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﺛﺮ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻣﻬﺎرت ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎ در دو ﮔﺮوه ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬اﺛﺮ ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﺑﻴﻦ ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن و ﮔﺮوه ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻮد )‪ .(P=0/001‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺟﻠﺴﺎت و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻮع ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺛﺮﮔﺬار ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻘﻄﺔ ﺗﻌﺎﻣﻞ از دو آزﻣﻮن‬
‫آﻣﺎري ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻳﻜﺮاﻫﻪ ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺗﻜﺮاري ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻧﻮع ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ﺑﺮاي ﻫﺮ‬
‫ﮔﺮوه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1. SPSS 24‬‬

 ‫‪149‬‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫ﺟﺪول ‪ .1‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺮﻛﺐ در ﻣﻮرد ﮔﺮوهﻫﺎ و ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﻣﺠﺬور‬ ‫درﺟﺔ‬ ‫ﺟﻤﻊ‬
‫‪P‬‬ ‫‪F‬‬ ‫ﻣﺠﺬورا‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﻴﻴﺮات‬
‫اﺗﺎ‬ ‫آزادي‬ ‫ﻣﺠﺬورات‬
‫ت‬
‫‪  0/963‬‬ ‫‪  0/001‬‬ ‫‪  049/235‬‬ ‫‪  12/030‬‬ ‫‪ 1‬‬ ‫‪  12/030‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪ ‬‬
‫‪  0/69‬‬ ‫‪  0/001‬‬ ‫‪  20/173‬‬ ‫‪  1/504‬‬ ‫‪ 3‬‬ ‫‪  4/511‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ‪ ‬‬
‫‪  0/843‬‬ ‫‪  0/001‬‬ ‫‪  48/415‬‬ ‫‪  1/592‬‬ ‫‪ 3‬‬ ‫‪  4/776‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن*ﮔﺮوه ‪ ‬‬

‫ﮔﺮوه ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬ ‫ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل‬

‫‪10‬‬
‫‪9‬‬
‫‪8‬‬
‫‪7‬‬
‫اﻣﺘﻴﺎز ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫‪6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫ﭘﻴﺶ آزﻣﻮن‬ ‫ﭘﺲ آزﻣﻮن دوم آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﭘﺲ آزﻣﻮن اول‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ .1‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻣﺘﻴﺎز ﭘﺮﺗﺎب دارت در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻮﺳﻂ دو ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ و ﻛﻨﺘﺮل‬

‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ در ﺟﺪول ‪ 2‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﻮنﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد دارد )‪ .(P=0/001‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﻮنﻫﺎي ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻴﺰ ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد دارد )‪ .(P=0/01‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ﺑﻨﻔﺮوﻧﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻣﺘﻴﺎز ﭘﺮﺗﺎب دارت‬
‫ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ را در ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ آزﻣﻮنﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل‬
‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ )‪ (F(df:3)=18.61, P=0/001‬و در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﺲآزﻣﻮنﻫﺎ داراي اﻣﺘﻴﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮي اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‪ ،‬دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬ ‫‪150‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﮔﺮوه ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮرﻓﻴﺪﺑﻚ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻬﺘﺮي را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ‬
‫ﺑﻨﻔﺮوﻧﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ آزﻣﻮنﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﮔﺮوه از ﭘﻴﺶآزﻣﻮن ﺗﺎ ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫آزﻣﻮنﻫﺎي ﻳﺎدداري ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ داﺷﺘﻪاﻧﺪ )‪ .(P=0/001‬ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻧﻮرﻓﻴﺪﺑﻚ ﺣﻔﻆ ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫ﭘﺲآزﻣﻮنﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ )ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻌﻨﺎداري ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 5‬درﺻﺪ ﺑﻮد(‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻦ‬
‫ﭘﻴﺶآزﻣﻮن و ﭘﺲآزﻣﻮن اول )‪ (P=0/06‬و ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن و ﭘﺲآزﻣﻮن دوم )‪ (P=0/12‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن و آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻴﺶآزﻣﻮن ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺣﻔﻆ‬
‫ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻓﺖ داﺷﺖ )‪.(P=0/002‬‬

‫ﺟﺪول ‪ .2‬آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻳﻚراﻫﻪ ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻜﺮر ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎي ﭘﺮﺗﺎب دارت در‬
‫ﭘﻴﺶآزﻣﻮن‪ ،‬ﭘﺲآزﻣﻮن اول‪ ،‬آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﭘﺲآزﻣﻮن دوم‬
‫درﺟﺔ‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﺎداري ‪  ‬ﻣﺠﺬور اﺗﺎ‬ ‫‪F‬‬ ‫ﮔﺮوه و ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫آزادي ‪ ‬‬ ‫ﻣﺠﺬورات‬
‫‪0/57‬‬ ‫‪0/01‬‬ ‫‪18/61‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0/377‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل‬
‫‪0/83‬‬ ‫‪0/001‬‬ ‫‪45/82‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1/84‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﻣﻴﺰان ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ در‬
‫ﺟﺪول ‪ 3‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺮﻛﺐ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﺛﺮ اﺻﻠﻲ ﮔﺮوه ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ‬
‫)‪ .(P=0/001‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻮع ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺖ )ﻧﻤﻮدار ‪ .(2‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬اﺛﺮ اﺻﻠﻲ‬
‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻮد )‪ .(P=0/001‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬اﺛﺮ ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﺑﻴﻦ ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن و ﮔﺮوه ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻨﺎدار‬
‫ﺑﻮد )‪ .(P=0/001‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺟﻠﺴﺎت و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻮع ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﻛﻨﺘﺮل‬
‫ﻫﺸﻴﺎر ﺗﻜﻠﻴﻒ اﺛﺮﮔﺬار ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻘﻄﺔ ﺗﻌﺎﻣﻞ از دو آزﻣﻮن آﻣﺎري ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻳﻜﺮاﻫﻪ ﺑﺎ‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺗﻜﺮاري ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻧﻮع ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﺮوه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪151‬‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫ﺟﺪول‪ .3‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺮﻛﺐ در ﻣﻮرد ﮔﺮوهﻫﺎ و ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن‬

‫ﻣﺠﺬور‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫درﺟﺔ‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫‪P‬‬ ‫‪F‬‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﻴﻴﺮات ‪ ‬‬
‫اﺗﺎ ‪ ‬‬ ‫آزادي ‪  ‬ﻣﺠﺬورات ‪ ‬‬ ‫ﻣﺠﺬورات ‪ ‬‬
‫‪  0/97‬‬ ‫‪  0/001‬‬ ‫‪  67/412‬‬ ‫‪  14/92‬‬ ‫‪ 1‬‬ ‫‪  14/92‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪ ‬‬
‫‪  0/803   0/001‬‬ ‫‪  36/60‬‬ ‫‪  2/23‬‬ ‫‪ 2‬‬ ‫‪  4/46‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ‪ ‬‬
‫‪  0/93‬‬ ‫‪  0/001‬‬ ‫‪  135/87‬‬ ‫‪  4/130‬‬ ‫‪ 2‬‬ ‫‪  8/26‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن*ﮔﺮوه ‪ ‬‬

‫ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬

‫‪۵‬‬
‫‪۴‬‬
‫ﻣﻴﺰان ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺗﻜﻠﻴﻒ‬

‫‪۴‬‬
‫‪٣‬‬
‫‪٣‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪١‬‬
‫‪١‬‬
‫‪٠‬‬
‫ﭘﻴﺶ آزﻣﻮن‬ ‫ﭘﺲ آزﻣﻮن اول‬ ‫آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫مراحل مختلف تحقيق‬
‫ﻧﻤﻮدار ‪ .2‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﻴﺎس ﭘﻨﺞارزﺷﻲ ﻟﻴﻜﺮت در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ دو ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ و ﻛﻨﺘﺮل‬

‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ در ﺟﺪول ‪ 4‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﻮنﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد دارد )‪ .(P=0/001‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﻮنﻫﺎي ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻴﺰ ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد دارد )‪ .(P=0/02‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ﺑﻨﻔﺮوﻧﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻴﺰان ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر‬
‫ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺗﻜﻠﻴﻒ را در ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ آزﻣﻮنﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل داﺷﺘﻪ اﺳﺖ )‪ .(P=0/001‬آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ﺑﻨﻔﺮوﻧﻲ در زﻣﻴﻨﺔ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ آزﻣﻮنﻫﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﮔﺮوه ﻧﻮرﻓﻴﺪﺑﻚ ﻣﻴﺰان ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺧﻮد را ﻛﺎﻫﺶ داده و اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ را در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ‬
 ‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‪ ،‬دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬ ‫‪152‬‬

‫ﭘﺲآزﻣﻮنﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﺮده اﺳﺖ )ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻌﻨﺎداري ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1‬درﺻﺪ ﺑﻮد(‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل‬
‫ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن و ﭘﺲآزﻣﻮن اول )‪ (P=0/83‬و ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن و آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر )‪ (P=0/58‬ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در ﮔﺮو ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻴﺰان ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻴﺎﻓﺖ و‬
‫ﺣﺘﻲ اﻓﺰاﻳﺶ داﺷﺖ )‪) (157/06‬اﺧﺘﻼف ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن و آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر=‪-0/321‬؛ اﺧﺘﻼف‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن و ﭘﺲآزﻣﻮن= ‪ .(-0/135‬اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر در آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﺧﻮد رﺳﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ .4‬آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﻳﻜﺮاﻫﻪ ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻜﺮر ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﻣﻴﺰان ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر در‬
‫ﭘﻴﺶآزﻣﻮن‪ ،‬ﭘﺲآزﻣﻮن اول و آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺠﺬور‬ ‫درﺟﺔ‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﺎداري ‪ ‬‬ ‫‪F‬‬ ‫ﮔﺮوه و ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫اﺗﺎ‬ ‫آزادي ‪ ‬‬ ‫ﻣﺠﺬورات‬
‫‪0/34‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪4/94‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/260‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل‬
‫‪0/94‬‬ ‫‪0/001‬‬ ‫‪157/06‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6/105‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﻮن ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‬

‫ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬
‫ﻫﺪف از ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ورزﺷﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺣﺮﻛﺘﻲ‬
‫ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻣﺎﻫﺮ دارت ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎي ﭘﺮﺗﺎب دارت ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻧﻮرﻓﻴﺪﺑﻚ )‪ (P=0/001‬در‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﺲآزﻣﻮن اول‪ ،‬آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺲآزﻣﻮن دوم ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﭘﻴﺶآزﻣﻮن اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻋﺒﺎرﺗﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﺎزداري ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ آﻟﻔﺎ در اف ‪ ،4‬ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻛﺘﻲ در ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻣﺎﻫﺮ دارت ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي وﻳﻠﺴﻮن و‬
‫‪2‬‬
‫ﻫﻤﻜﺎران )‪ ،(19‬رﺳﺘﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران )‪ ،(3‬وﻳﻠﺴﻮن و ﻫﻤﻜﺎران )‪ ،(5‬ﺑﻼﻣﻨﺴﺘﻴﻦ‪ 1‬و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (30‬و ﻛﻴﺴﻲ‬
‫و ﻫﻤﻜﺎران )‪ ،(1‬ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺮﻳﺔ ارﺗﺒﺎط ذﻫﻦ و ﺑﺪن ﺷﺮح داد‪.‬‬
‫ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻓﺮﺿﻴﺔ ارﺗﺒﺎط ذﻫﻦ و ﺑﺪن ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ آﻣﻮزش ﻣﻐﺰ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪيﻫﺎ و ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺷﻴﻮهاي ﺑﻬﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي رﻓﺘﺎري‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ‬
‫)‪ .(30-31‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ اﺑﺰار ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﻮﻳﺎي ذﻫﻦ در ﻃﻮل ﻋﻤﻠﻜﺮد‬

‫‪1. Blumenstein‬‬
‫‪2. Casey‬‬
 ‫‪153‬‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫ﻣﺎﻫﺮاﻧﺔ ﺣﺮﻛﺘﻲ در ورزﺷﻜﺎران ﻣﺎﻫﺮ اﺳﺖ )‪ .(6‬از ﻃﺮﻓﻲ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﺧﺼﻮص ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ وﺟﻮد دارد و اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺣﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﻟﻜﺘﺮواﻧﺴﻔﺎﻟﻮﮔﺮاف آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮج رﻳﺘﻢ آﻟﻔﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎ اﻟﮕﻮي اﻣﻮاج ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫را ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺤﺚ ﻛﺎﻣﻼً ﺳﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد )‪ .(32-33‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ آﻣﻮزش ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ رﻳﺘﻢﻫﺎ و ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﻧﺎﺑﻬﻨﺠﺎر ﻣﻐﺰي را ﺑﻪ رﻳﺘﻢﻫﺎ و ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﺑﻬﻨﺠﺎر )ﻳﺎ‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﻬﻨﺠﺎر( و ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن روانﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻧﺎﺑﻬﻨﺠﺎر را ﺑﻬﻨﺠﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد )‪ .(30‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن‬
‫داد ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ )‪ (P=0/001‬در ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﺲآزﻣﻮن اول و آزﻣﻮن‬
‫ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎداري ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﺑﺎزداري ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر در ﮔﺮوه ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻌﻨﺎداري ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﻤﺴﻮ‬
‫ﺑﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﮋوﻫﺶ وﻳﻠﺴﻮن و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (19‬و وﻳﻠﺴﻮن و ﻫﻤﻜﺎران )‪ ،(5‬ﮔﺎﻟﻴﭽﻴﻮ‪ 1‬و ﻫﻤﻜﺎران)‪،(10‬‬
‫ﻛﻠﻴﺸﻤﻦ‪ ،(16)2‬ژوو و ﻫﻤﻜﺎران)‪ (17‬و ﻫﻤﺮاﺳﺘﺎ ﺑﺎ ادﻋﺎﻫﺎي ﮔﺎردﻧﺮ و ﻣﻮور‪ (8)3‬اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺴﻴﺎري از ورزشﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮان از آن ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻬﺎرت اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد )‪ .(5‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪاي از‬
‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﻛﻪ در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺰ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮد از اﻣﻮاج ﻣﻐﺰي اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ در ﺻﻔﺤﺔ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر روي ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﻮاج ﻣﻐﺰي‪،‬‬
‫ﺑﺎزيﻫﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻳﺎ ﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻐﺰ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻫﺪﻳﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬
‫و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﭘﺎداش ﻣﺜﺒﺖ ﻣﺪام اﻣﻮاج ﻣﻄﻠﻮب و ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻐﻴﻴﺮات در‬
‫ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻐﺰ ﺛﺎﺑﺖ و داﺋﻤﻲ ﺷﻮد )‪ .(34‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻦ روش ﺑﺎزداري از ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺑﺎ روش ﺟﺪﻳﺪ‬
‫ﻣﺮﺑﻴﮕﺮي ﻛﻪ از ورزﺷﻜﺎران ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮدارزﻳﺎﺑﻲ را ﺑﺎزداري ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﺒﺐ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ورزﺷﻜﺎران در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﻪ اﺟﺮاي ﻣﻬﺎرت ﺑﭙﺮدازﻧﺪ )‪ .(19‬ﻟﻨﺪﻳﻦ‪ 4‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﻼﻣﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺟﺴﺖوﺟﻮي ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﻣﺒﺘﺪي ﺑﺮاي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺻﺤﻴﺢ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮده‬
‫و ﺑﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﺰﻳﻨﺶﻫﺎي ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻤﻜﻦ در دﺳﺘﺮس ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ و‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﻼﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ‬

‫‪1. Gallicchio‬‬
‫‪2. Klimesch‬‬
‫‪3. Gardner & Moore‬‬
‫‪4. Landin‬‬
 ‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‪ ،‬دورة ‪ ،10‬ﺷﻤﺎرة ‪ ،1‬ﺑﻬﺎر ‪1397‬‬ ‫‪154‬‬

‫ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮ روي ﻛﺎرﻛﺮد ﭘﺮدازش ﻣﺠﺮي اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻣﺎﻫﺮ اﺛﺮ ﻣﻌﻜﻮﺳﻲ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫داﺷﺖ )‪ .(35‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻓﺮد ﻣﺎﻫﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻼﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﺎﻣﻞ دروﻧﻲ اﻧﺤﺮاف ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺑﻪﺣﺴﺎب آﻳﺪ )‪ .(36‬ﻋﻼوهﺑﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻟﻨﺪﻳﻦ )‪ (35‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺪل ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓﻴﺘﺰ و ﭘﻮﺳﻨﺮ‪ (1967)1‬ﺑﺴﻴﺎري‬
‫از ﺷﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اوج ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎ ﺣﺲ ﺧﻮدﻛﺎري ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺮﺗﻜﺲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد )‪ .(20‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓﻴﺘﺰ و ﭘﻮﺳﻨﺮ )‪(1967‬‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ ،‬ﻳﺎدﮔﻴﺮي داراي ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺪا از ﻫﻢ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺗﺪاﻋﻲ و ﻣﺮﺣﻠﺔ آﺧﺮ ﺧﻮدﻛﺎري اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻧﺘﻘﺎل از اﺟﺮاي ﻫﻮﺷﻴﺎر ﺑﻪ‬
‫اﺟﺮاي ﺧﻮدﻛﺎر و ﺑﺪون ﻓﻜﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺒﻴﻦ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺧﺒﺮﮔﻲ ﻓﺮد ﻣﻘﺪار ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﭘﺮدازش ﻫﺸﻴﺎر‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺗﻜﻠﻴﻒ و ﺧﻮدارزﻳﺎﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و ﻫﺮﭼﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺨﺒﮕﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻮدارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻳﺎﻓﺘﺔ ﺟﺎﻟﺐ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﺮوه ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ در آزﻣﻮن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان آن را ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺟﻨﻞ و ﻫﻤﻜﺎران )‪ (18‬ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺟﻨﻞ و ﻫﻤﻜﺎران )‪(18‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻗﺪرت آﻟﻔﺎ در ﺟﺎﻳﮕﺎه اف ‪ 4‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ – ﻓﻀﺎﻳﻲ‪ 2‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه و ﺑﻪ‬
‫ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺮﻛﻮب آﻟﻔﺎ ﺧﻮدﻛﺎري در ﺣﺮﻛﺖ و ﻛﺎﻫﺶ ﻫﻮﺷﻴﺎري‬
‫در ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺮﻛﺘﻲ را ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﺪﺑﻨﺪي ﭘﻨﻬﺎن‪ 3‬در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲ اﻓﺮاد ﻣﺎﻫﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﺮد )‪ .(9‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬
‫ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺪف ﻣﺪاﺧﻼت ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺣﻔﻆ ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺮﻓﺸﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد )‪.(9‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد در ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﺸﻴﺎر‬
‫ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋهاي داﺷﺖ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮﻛﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺮﻓﺸﺎر ﻛﻪ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ورزشﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻫﺪف ﻣﺪاﺧﻠﻪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬روانﺷﻨﺎﺳﺎن و ﻣﺮﺑﻴﺎن ورزﺷﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﭘﮋوﻫﺸﻲ در ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻬﺎرتﻫﺎ در اﻓﺮاد ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻧﻮروﻓﻴﺪﺑﻚ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺸﻴﺎر ﺗﻜﻠﻴﻒ )ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻬﺎرت( و ﻋﻤﻠﻜﺮد ورزﺷﻲ‪ ،‬راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ را‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﺔ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﭘﻴﺶ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮﮔﺬاري را روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻬﺘﺮ ورزﺷﻜﺎران داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ روانﺷﻨﺎﺳﺎن ورزﺷﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻴﻢﻫﺎي ورزﺷﻲاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي‬

‫‪1. Fitts & posner‬‬

‫‪2. visuospatial resources‬‬
‫‪3. implicit encoding‬‬
 155 ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

‫ در ﭘﺎﻳﺎن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد در ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي‬.‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎي ارﺗﻘﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ورزﺷﻲ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‬
‫ ﻧﻴﻤﻪﻣﺒﺘﺪي و ﻣﺒﺘﺪي ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﻧﺘﺎﻳﺞ‬،‫ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ اﺛﺮ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﺮ ورزﺷﻜﺎران ﻣﺎﻫﺮ‬،‫آﻳﻨﺪه‬
.‫ ﺑﻪدﺳﺖ آورد‬،‫ﻣﺴﺘﺪل و ﻣﺠﻤﻞﺗﺮي را ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺮاﺣﻞ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻛﻪ ﻓﺮد در آن ﻗﺮار دارد‬

‫ﺧﺬ‬Ĥ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣ‬
1. Casey M, Yau A, Barfoot K, Callaway A. Data mining of portable EEG brain wave
signals for sports performance analysis: An Archery case study.
2. Cooke A. Readying the head and steadying the heart: a review of cortical and cardiac
studies of preparation for action in sport. International Review of Sport and Exercise
Psychology. 2013 Sep 1;6(1):122-38.
3. Rostami R, Sadeghi H, Karami KA, Abadi MN, Salamati P. The effects of neurofeedback
on the improvement of rifle shooters' performance. Journal of Neurotherapy. 2012 Dec
1;16(4):264-9.
4. Hatfield BD, Haufler AJ, Spalding TW. A cognitive neuroscience perspective on sport
performance. Psychobiology of physical activity. 2006:221-40.
5. Wilson VE, Peper E, Moss D. " The Mind Room" in Italian Soccer Training: The Use of
Biofeedback and Neurofeedback for Optimum Performance. Biofeedback. 2006 Sep
1;34(3).
6. Chuang LY, Huang CJ, Hung TM. The differences in frontal midline theta power between
successful and unsuccessful basketball free throws of elite basketball players.
International Journal of Psychophysiology. 2013 Dec 31;90(3):321-8.
7. Hatfield BD, Haufler AJ, Hung TM, Spalding TW. Electroencephalographic studies of
skilled psychomotor performance. Journal of Clinical Neurophysiology. 2004 May
1;21(3):144-56.
8. Gardner F, Moore Z. Clinical sport psychology. Human kinetics; 2006.
9. Vine SJ, Moore LJ, Cooke A, Ring C, Wilson MR. Quiet eye training: A means to
implicit motor learning. International Journal of Sport Psychology. 2013 Jul 1;44(4):367-
86.
10. Gallicchio G, Cooke A, Ring C. Lower left temporal-frontal connectivity characterizes
expert and accurate performance: High-alpha T7-Fz connectivity as a marker of conscious
processing during movement. Sport, Exercise, and Performance Psychology. 2016
Feb;5(1):14.
11. Doppelmayr M, Klimesch W, Pachinger T, Ripper B. Individual differences in brain
dynamics: important implications for the calculation of event-related band power.
Biological cybernetics. 1998 Aug 7;79(1):49-57.
12. Zaidel E, Barnea A. Symposium IV: Quantitative EEG and neurofeedback. Brain and
Cognition. 2006 Apr 30;60(3):329-30.
 1397 ‫ ﺑﻬﺎر‬،1 ‫ ﺷﻤﺎرة‬،10 ‫ دورة‬،‫رﺷﺪ و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺣﺮﻛﺘﻲ _ ورزﺷﻲ‬ 156

13. Hatfield BD, Landers DM, Ray WJ. Cognitive processes during self-paced motor
performance: An electroencephalographic profile of skilled marksmen. Journal of Sport
Psychology. 1984 Mar;6(1):42-59.
14. Landers DM, Han M, Salazar W, Petruzzello SJ. Effects of learning on
electroencephalographic and electrocardiographic patterns in novice archers. International
Journal of Sport Psychology. 1994 Jul.
15. Domingues CA, Machado S, Cavaleiro EG, Furtado V, Cagy M, Ribeiro P, Piedade R.
Alpha absolute power: motor learning of practical pistol shooting. Arquivos de neuro-
psiquiatria. 2008 Jun;66(2B):336-40.
16. Klimesch W. Alpha-band oscillations, attention, and controlled access to stored
information. Trends in cognitive sciences. 2012 Dec 31;16(12):606-17.
17. Zhu FF, Poolton JM, Wilson MR, Maxwell JP, Masters RS. Neural co-activation as a
yardstick of implicit motor learning and the propensity for conscious control of
movement. Biological Psychology. 2011 Apr 30;87(1):66-73.
18. Janelle CM, Hillman CH, Apparies RJ, Murray NP, Meili L, Fallon EA, Hatfield BD.
Expertise differences in cortical activation and gaze behavior during rifle shooting.
Journal of Sport and Exercise psychology. 2000 Jun;22(2):167-82.
19. Wilson VE, Thompson M, Thompson L, Peper E. Using EEG for enhancing performance:
Arousal, attention, self talk, and imagery. Biofeedback & neurofeedback applications in
sport psychology. 2011:199-233.
20. Park JL, Fairweather MM, Donaldson DI. Making the case for mobile cognition: EEG and
sports performance. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2015 May 31;52:117-30.
21. Hosseini F, Norouzi E. The effect of neurofeedback training on self-talk and performance
in elite and non-elite volleyball player. MED SPORT. 2017; 70:4.
22. Vickers JN. Perception, cognition, and decision training: The quiet eye in action. Human
Kinetics; 2007.
23. Rienhoff R, Baker J, Fischer L, Strauss B, Schorer J. Field of vision influences sensory-
motor control of skilled and less-skilled dart players. Journal of sports science &
medicine. 2012 Sep;11(3):542.
24. pashasharifi, H. Principles of Psychometrics and Psychosis. Page 58-63. 1994. in Persian
25. Vine SJ, Wilson MR. The influence of quiet eye training and pressure on attention and
visuo-motor control. Acta psychologica. 2011 Mar 31;136(3):340-6.
26. Lam WK, Maxwell JP, Masters RS. Analogy versus explicit learning of a modified
basketball shooting task: Performance and kinematic outcomes. Journal of sports sciences.
2009 Jan 1;27(2):179-91.
27. Demos JN. Getting started with neurofeedback. WW Norton & Company; 2005 Jan 17.
28. Chatrian GE, Lettich E, Nelson PL. Ten percent electrode system for topographic studies
of spontaneous and evoked EEG activities. American Journal of EEG technology. 1985
Jun 1;25(2):83-92.
 157 ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻢﺧﻄﺎ و ﭘﺮﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرت ﭘﺮﺗﺎب دارت‬

29. Baumeister RF, Showers CJ. A review of paradoxical performance effects: Choking under
pressure in sports and mental tests. European Journal of Social Psychology. 1986 Oct
1;16(4):361-83.
30. Blumenstein B, Bar-Eli M, Tenenbaum G, editors. Brain and body in sport and exercise:
Biofeedback applications in performance enhancement. John Wiley & Sons; 2002 May
30.
31. Acevedo EO, Ekkekakis P. Psychobiology of physical activity. Human Kinetics; 2006.
32. Hammond DC. What is neurofeedback?. Journal of neurotherapy. 2007 Mar 29;10(4):25-
36.
33. Wing K. Effect of neurofeedback on motor recovery of a patient with brain injury: A case
study and its implications for stroke rehabilitation. Topics in stroke rehabilitation. 2001
Oct 1;8(3):45-53.
34. Kristi B. Neurofeedback efficacy in the treatment of a 45-years old female stroke victim:
A Case Study. Neurotherapy. 2010;14(2):107-21.
35. Landin D. The role of verbal cues in skill learning. Quest. 1994 Aug 1;46(3):299-313.
36. Vaez Mousavi S, Mosayebi F. Sport psychology. Tehran: SAMT publications; 2011.

View publication stats