.

literaturang ligaonon

The project aims to collect various existing verbal lore and other types of literature from identified
informants and respondents of student-participants; record and document the repertoire of folklore
material as well as information on demographic profile of respondents; through pen and paper methods,
recording machines and digital cameras; use the outputs as instructional materials to encourage readers
appreciate their culture and tradition; and avail of local, contextualized and indigenized instructional
materials in literature.

The proponents of the Division-wide and first oral lore research and documentation project through
short story writing project in the Region V are Dr. Alicia O. Retona, Education Program Supervisor and Mr.
Alex Michael S. Boribor, Senior Language and Literature Teacher of DepED Ligao City.

Winners of the division level will be announced on March 22, 2017 at the Ligao City Pavilion to coincide
with the Ligao Cityhood celebration, where top three winners of the elementary and secondary
categories will be awarded excellence certificates and cash prizes.

List of Qualified Entries for the Division Level Contest

ELEMENTARY

ENGLISH

LIGAOENOS, RISE FOR AN EVEN GREATER GLORY – John Oslec V. Quililan (Ligao West Central Elem.
School (B))

LIGAO CITY: A GLIMPSE OF THE PAST AND PRESENT – Dana Eryl R. David (Ligao West Central Elem. School
(B))

BIKOL
ALAMAT NING LIGAO – Ashlee Joeff T. Malabanan (Ligao West Central Elem. School (B))

MAHABANG ALABA MIN MAHABANG ALIPOT UNONG KAYON IDI? – Winslet Sydney Jose (Mahaba
Elementary School)

ANG KAMATURAN NIKAN MISTERYO – Aaron V. Prianes (Ligao West Central Elem. School (P))

TSOKOLATE NING BUAY – Crishia Mae P. Cereza (Pandan Elementary School)

AN ISTORYA MANUNGOD SA GINIKANAN NIKAN MAONON PATI NIKAN SAIYANG MGA SITIO

ALAMAT NING AMTIC – Andrei Jan M. Lorico (Andrei Jan M. Lorico)

FILIPINO

TALA NG PAGLALAKBAY – Karyll Chella M. Prianes (Herrera Elem. School)

KUWENTO NG KAHAPON – Aira P. Atanante (Don Teotimo Elem. School)

HIWAGA SA BUROL NG KAWA-KAWA – Iya Valerie R, Relumen (Ligao East Central School)

ANG PAGLALAKBAY -Janine R. Natividad (Barayong Elem. School)

BAKAS NG KAHIRAPAN, SALAMIN NG KATATAGAN – John Lloyd V. Roque (Basag Elem. School)

NANG DAHIL SA PUNOG BAGTANG – Eloisa Megan Residilla (Batang Elem. School)

ANG LIHIM NG PUNONG AKASYA – Jhonna V. Batara (Palapas Elem. School)

KAKAIBANG PISTAHAN – Franky Bataller (Pandan Elem. School)

ANG PILI: KASAYSAYAN NG TULA-TULA (Tula-Tula (G) Elem. School)

SI JUAN AT ANG KANYANG MGA PINANINIWALAAN – Stephanie P. Cogasa (Ligao West Central Elem.
School (P))

TIBANG NANG MARAY – Freyja Erika C. Cabutaje (Ligao West Central Elem. School (B))

DEBATE NG KASAYSAYAN (Ligao West Central Elem. School (B))

SECONDARY

ENGLISH
THE FISHERFOLK LEGENDS OF COASTAL BARANGAYS OF LIGAO – Darel A. Bitanga (Cabarian National High
School)

THE GOOD HARVEST – Alyssa Roperez, Jera Eumera D. Clutario, Ana Mae C. Gado (Barayong National
High School)

FAIRIES OF LIGAO – Patricia R. Imperial (Bicol Regional Science High School)

THE YELLOW PETAL – John Michael O. Tanay (Bicol Regional Science High School)

BLOODY BEGINNING – Arvim R. Barbudo (Amtic National High School)

THIRD EYE – Welaiza P. Santua (Paulba National High School)

THE JILTED BRIDE – Arielle Marie P. Bitara (Deogracias P. Princesa Memorial High School)

GRAINS OF GOLD – Judy Anne M. Sardona (Ligao National High School)

THE LEGEND OF THE LOST DIAMOND (AN ODYSSEY TO LIGAO’S UNGTOLD HISTORY AND CULTURE) –
Cindy R. Sodsod (Ligao National High School)

THE BEGGAR WHO ASKS FOR ALMS – Nazianzen B. Galindez (Ligao National High School)

FATHER AND SON’S PAPER TOWN – Jessa Mae Vejerano (Ligao National High School)

ROOTS – Loremea Frondoso (Ligao National High School)

THE DREAM OF MANARANG – Krishelle Faith G. Bael (Ligao National High School)

THE BARKED HEART OF THE FALLEN NYMPH – Jaymer O. Andrada (Ligao National High School)

IN THE MIDDLE OF THE WOODS – Jashea Edilene de Loyola (Ligao National High School)

THE GIRL ON THE RIVER – Rochelle Ruelan (Ligao National High School)

A PARALLEL PARADOX – Jan Enlil P. Par (Ligao National High School)

WHERE IT ALL BEGAN – Verwen P. Cogasa (Ligao National High School)

BIKOL

AN ISTORYA MANUNGOD SA GINIKANAN NIKAN MAONON PATI NIKAN SAIYANG MGA SITIO – Mia Claire
Iglesia (Maonon National High School)

GIRABU – Mark Khyan Sorreda, Cindy Pantua (Barayong National High School)
MGA KAWNGAAN NI MERLITA – Clarissa B. Bobis (Amtic National High School)

MGA LINALANG – Reymond Paul V. Pula (Paulba National High School)

HABANG BWAY MAY PAG-ASA – Jevie David (Deogracias P. Princesa Memorial High School)

SI BULIWANG – Melboy F. Mirinda (Ligao National High School)

RAWITDAWIT SA ITOM NA NOTEBOOK – Niño R. Mape (Ligao National High School)

AN PARABULUNG – Jomari B. Basilisa (Bacong National High School)

PAGPAPARUMDOM SA SARONG LIGAOEÑO – Verna Joy Africa (Ligao National High School)

AN BABAY SA BANWANG CAVASI – Sheena Marie Muñoz (Ligao National High School)

FILIPINO

KWENTO NG SITIO TAMBAC – Angelyn C. Pelayo (Maonon National High School)

ANG MISTERYOSONG BUKAL – Reymond Ascutia (Barayong National High School )

TINAGONG NAKARAAN – Giorgina Sharrae P. Zaragoza (Bicol Regional Science High School)

PAGKABALI NG AKING PAGMAMAHAL – Michael Francis R. Morales (Bicol Regional Science High School)

ANG MAKAMANDAG NA SUNDALO – Jerson Jay Celso (Amtic National High School )

NASISI… ANG LIHIM AT KASAYSAYAN – Justine B. Triñanes (Ligao City National Technical and Vocational
High School)

NAGMAHAL, NASAWI, NAG-SWIMMING – Khyla Alcadeza (Paulba National High School)

MISTERYO – Rey Sheen M. Bellen (Deogracias P. Princesa Memorial High School )

PILAT NG KAHAPON – Diana Rose A. Olaso (Deogracias P. Princesa Memorial High School )

TAKDANG KAPALARAN – Kary Alexandrine R. Robles (Bacong National High School)

BATO NG PAG-IBIG – Tristan Anthony Mostrado (Ligao National High School)

ANG MGA AGIMAT NI JULIO – Maria Kyla P. Teodoro (Ligao National High School)

YUNGIB – Kyla Eunice R. Rivera (Ligao National High School)

IPINAGKASUNDONG KASAYSAYAN – Janna Alyssa A. Jacob (Ligao National High School)

LIGAO: KAIBIGAN NG BUWAN -Maria Guia L. Peñafiel (Ligao National High School)
DAPITHAPON – Kelly P. Garcia (Ligao National High School)

LIPATBAHAY – Razel P. Ruelar (Ligao National High School)

KAPAYAPAAN DULOT NG TICAO – Vergel O. Gregorio (Ligao National High School)

LIGAO: MGA LIMOT NA GINTO – John Nehemiah S. Lopez (Ligao National High School)
Ang Alamat ng Kawa kawa

By: Rey Benipayo

Noong unang panahon sa bayan ng Kaligawan (na hindi pa naman lungsod kundi isang malawak na
kagubatan pa)na ang tawag na ngayon ay Ligao ay may nakatirang magkasintahan na nagtanan na sina
Dante at Isa. Sila ay nakatira sa isang maliit na bahay kubo nag ginawa ni Dante bago pa man sila
magtanan. Masipag, mabait, guwapo at pamagmahal si Dante samantalang morena, maalaga, at
malambing. Dahil sa sobrang mahal ni Isa ang kabiyak nitong si Dante ay walang araw na hindi ito
nagluluto ng kung anu- anong masasarap na ulam para dito.

Isang araw ay pumunta sa bayan si Dante para mamalengke at para din ibili ito ng magandang
lutuan.Isang malaking kawali ang nakita at nagustuhan nitong ipasalubong sa kabiyak.

Sa paguwi nito ay wala ang kabiyak nito. Hinanap niya ito sa buong bahay pero wala. Natagpuaan niya ito
sa kanilang hardin. Sa hardin na ginawa niya para rito. Sa hardin na puno ng mga gulay at panrekados.
Nakahiga sa lupa. Wala itong buhay. Natuklaw ito ng isang naligaw na ahas habang kumukuha ito ng
gulay para sana ipagluto ang kabiyak ng isa na namang masarap ng putahe para sa pagbalik nito.

Mula nang mamatay ang kabiyak nitong babae ay walang araw na hindi ito nagluluto ng masarap na
putahe sa pasalubong sana nitong malaking kawali sa kabiyak. Kahit pa man sumakabilang buhay na na
ito. Naniniwala siya na kahit sa kabilang buhay ay natitikman nitong ang masarap niyang niluto. Hangang
sa tumanda at mamatay siya, si Isa pa rin ang minahal niya at pilit niya itong inaalala sa pagluluto nito.

Sa araw ng kanyang kamatayan, sa lugar na kung saan nakatayo ang bahay kubo nila ay tumubo ang isang
bundok. Isang bundok na kapag inakyat mo sa tuktok ay tila ba isang malaking kawali.

Sa una ay tinawag itong Kawa. At noong panahon daw mga hapon ay napaglaruaan daw ang tawag dito
ng isang sundalong hapon.

" A- anu?",tanong ng sundalong hapon.

"Yang burol na walang tutok...Kawa ang pangalan ng lugar na yan.",sagot ng binatang lalaki na Ligaoeno.

"Kawa?... Kawa kawa?"ulit ulit ng sundalong hapon

Sa kalaunan ay nakasanayan na lang na Kawa kawa.

Letra asin Musikang Ligaonon

'Sad sa pamanang Ligaonon na kantang pang-aküs :

"Ako baga ikos"(to the tune of Leron'sinta)

Ako baga ikos,

Luko ako gilid

'Diman naki-uno

Banög ako sigid

Dulag 'ko pritos

Bukod ako amid

Panik ako kahoy

Gaköd ako lubid