c]fkYnIti

(aRËxHith)

E-book Published By

http://hinduebooks.blogspot.com
ചാണക നീതി
അ ഥസഹിതം

E-book Published By
http://hinduebooks.blogspot.com
Sanskrit text from:
http://www.granthamandira.com
 ചാണക നീതി
ഉ ട ം

ഖ ര .............................................................................................. 4 
അ ായം 1 ...................................................................................... 7 
അ ായം 2 ...................................................................................12 
അ ായം 3 ...................................................................................19 
അ ായം 4 ...................................................................................26 
അ ായം 5 ...................................................................................33 
അ ായം 6 ...................................................................................41 
അ ായം 7 ...................................................................................48 
അ ായം 8 ...................................................................................55 
അ ായം 9 ...................................................................................62 
അ ായം 10 .................................................................................67 
അ ായം 11 .................................................................................74 
അ ായം 12 .................................................................................80 
അ ായം 13 .................................................................................90 
അ ായം 14 .................................................................................96 
അ ായം 15 .............................................................................. 102 
അ ായം 16 .............................................................................. 109 
അ ായം 17 .............................................................................. 116 

2 
ചാണക നീതി

3 
 ചാണക നീതി

ഖ ര
ച മൗര െന ഭാരത ിെ ച വ ി ാനം
േനടിെ ാ ശാ ിയായ ഒ ാ ണ
െന നില ാണ് ചാണക െന ( ി വിന് പ്
അ ാം ശതകം) ഇ ് പല ം അറി ത്. എ ാ
ചാണക അതി പരി ഒ മഹാപ ിത ം,
ധിഷണാശാലി ം നീതിനി ണ മായ രാ ത
നായി .

മനേവ വാച തേയ ായ പരാശരായ സ തായ

ചാണക ായ ച വി േഷ നേമാഽ നയശാ ക ഭ ഃ

എ പ ത ിെ ട ി വ ന
േ ാക ി ചാണക െന എ പറ ി തിനാ
പ ത ം എ തെ കാല തെ മ , വാച തി,
ാചാര എ ിവേരാെടാ ം രി െ േട ഒ
മഹാനായ നയശാ രചയിതാവായി ചാണക
വള ി െവ ന ായമാ ം ക താ താണ്.

കൗടില എ േപരി ം അറിയെ ി ചാണക

െ ഇ ് ലഭ മായി തിക അ ഥശാ ം,
ചാണക നീതിശാ ം എ ിവയാണ്. അതി
അ ഥശാ ം സഹ ാ കഴി ി ം െറ
െയാെ ന െ ടാ െത ം, മാ മി ാെത ം ന ്
ലഭി ി ്. അത് ഗണപതി ശാ ി ട ിയ
പ ിത ാ പരിേശാധി ് സാ െ ിയി ്.

4 
 ചാണക നീതി
എ ാ ചാണക െ നീതിശാ ിന് ഇ ് ലഭ മായ
പാഠേഭദ ് കണ ി . ഒ േവെറാ മായി
യാെതാ േച മി ാെത ം, േ ാകസംഖ വളെര
യധികം വ ത ാസെ ി മാണ് ഇവയിെല ാം
കാ ത്. ഡ്വിക് െ ബാ ് (Ludwik
Sternbach) എ പാ ാത പ ിത ചാണക നീതി
െട ലഭ മായ പാഠേഭദ െളെയ ാം പഠി ് അവയി
രാജനീതി മായി ബ െ ം, ചാണക സ യം
രചി തായിരി ാ സാ ത മായ േ ാക
മാ ം െതരെ ് സംേശാധനം െച ് അതിെന
അഡയാ ൈല റി ചാണക രാജനീതി എ േപരി
സി ീകരി ി ്.

ചാണക നീതി െട മ പതി കളിെല ാം തെ

രാജനീതിെയ റി േ ാക റെമ സാമാന
നീതിേ ാക ംഉ െ ാ ി ി െകാ ം, അത്
സാധാരണ ാ ് ത േയാജന െ െമ
േതാ ിയതിനാ ം ഈ ി ം അ രം
േ ാക െ ാ ി ി ്. ഗൗഡീയ മ ിരം
(http://www.granthamandira.com) എ െവ ൈസ ി
നി ം ലഭി സം തപാഠെ യാണ് ഇതി
സ ീകരി ി ത്. അതിെല നിരവധി േ ാക
ഒ േനാ ി തെ ി മാെണ (പി ീട്
ിേ വയാെണ ്) തിരി റിയാ വയാണ്.

ഉദാഹരണ ിന് അ ായം 9-8,11,13; അ ായം 10-

14,17,18; അ ായം 11-4; അ ായം 12-5;
അ ായം 15-8, 13,16; അ ായം 17-9,10 എ ിവ
ചാണക രചിതമ എ ് സാധാരണ ാ ് േപാ ം
5 
 ചാണക നീതി
മന ി ാ താണ്. ീകെള ം ാെര ം
െപാ െവ നി ി െകാ മായ േ ാക
നീതിനി ണ ം, ജിേത ിയ ം, സമ മായ ഒ
ജീവിതവീ ണ ായി വ മായ ചാണക െ
േമ െക ിെവ ത് അനീതിയാ െമ േതാ .
അ േപാെല രാമ , ട ിയ േദവ ാെര
തി െകാ േ ാക ം പി ീട് ിേ
തായിരി ാനാണ് തല് സാ ത.

എ ാ ം േമ പറ ഗൗഡീയ മ ിരം
പതി ിെല പാഠെ ത ാലം അ േപാെല ഇതി
ന കയാണ് െച ി ത്. ഇനിെയാരി സാധി
െമ ി സംേശാധനം െച ഒ പതി ് ഇറ വാന്
മി ാെമ വ ാേമാഹി .

വിവ ക

6 
 ചാണക നീതി

അ ായം 1
ണമ ശിരസാ വി ം ൈ േലാക ാധിപതിം ം
നാനാശാേ ാ തം വേ രാജനീതിസ യം 1

ിേലാക െട ം അധിപതി ം മായ ഭഗവാ

വി വിെന ശിരസാ ണമി െകാ ് വിവിധ
ശാ ളി നി ം സ യി ി രാജനീതിെയ
njാ പറയാം.

അധീേത ദം യഥാ ശാ ം നേരാ ജാനാതി സ മഃ

ധ േ ാപേദശവിഖ ാതം കാര ാകാര ം ഭാ ഭം 2

ഈ ശാ െ േവ വ ം മന ിലാ ിയ
ിമാനായ വ ി ധ ശാ ളി വ ി
െ ി ഭ ം അ ഭ മായ വിധിനിേഷധ െള
അറി .

തദഹം സ വ ാമി േലാകാനാം ഹിതകാമ യാ

േയന വി ാതമാേ ണ സ ത ം പദ േത 3

യാെതാ ിെന അറി ാ ഒരാ സ തം

ാപി േവാ ആ അറിവിെന എ ാവ െട ം
ഹിതെ ആ ഹി െകാ ് njാ പറയാം.

ഖശിേഷ ാപേദേശന ീ ഭരേണന ച

ഖിൈത: സം േയാേഗണ പ ിേതാപ വസീദതി 4

7 
 ചാണക നീതി
ിഹീനനായ ശിഷ െന ഉപേദശി ക, ഃസ ഭാവി
യായ ീെയ സംര ി ക, ഃഖിത ാ മാ അതി
യായ സൗ ദം െവ ക ഇവ ലം വിദ ാ ാ േപാ ം
ഖി വാനിടയാ ം.

ാ ഭാര ാ ശഠം മി ം ത േ ാ ര ദായക:

സസ േ ച േഹ വാേസാ ത േരവ ന സംശയ: 5

:സ ഭാവി മായ ഭാര , വ കനായ ്,

അ സരണയി ാ പരിചാരക , പാ ക
വസി വീട് എ ിവ ത തെ യാണ് എ തി
സംശയമി .

ആപദ േ ധനം രേ ത് ദാരാ രേ ത് ധൈനരപി

ആ ാനം സതതം രേ ത് ദാൈരരപി ധൈനരപി 6

ആപ ് വ േ ാ ഉപേയാഗി വാനായി ധനം

ി വ ക. അതി പരിയായി ഭാര െയ
സംര ി ക. എ ാ ഇതിെല ാ പരിയായി തെ
സ യം ര ി ക.

ആപദ േ ധനം രേ ത് ീമതാം ത ആപദഃ

കദാചി ലേത ല ീഃ സംചിേതാപി വിനശ തി 7

ആപ ്
വ േ ാ ഉപേയാഗി വാനായി ധനം
ി വ ക. ഐശ ര വാ ാ ് ആപ
വ െത െന? ചിലേ ാ ല ിേദവി
വി േപാ കയാെണ ി സ യി െവ ധനെമ ാം
നശി േപാ ം.
8 
 ചാണക നീതി
യ ി േദേശ ന സ ാേനാ ന ി ന ച ബാ വാ:
ന ച വിദ ാഗമ: ക ിത് തം േദശം പരിവ േയല് 8

ഏെതാ നാ ിലാേണാ തനി ് ആദരവ്, തനി

ചിതമായ െതാഴി , ബ , വിദ ാ ജന ി
സൗകര ം എ ിവയി ാ ത് അവിടം ഉേപ ി
േ താണ്.

ധനികഃ േ ാ ിേയാ രാജാ നദീ ൈവദ പ മഃ

പ യ ന വിദ േ ന ത ദിവസം വേസത് 9

ധനിക , േ ാ ിയ (േവദ ), രാജാവ്, നദി,

ൈവദ ഇവയ മി ാ േദശ ് ഒ ദിവസം
േപാ ം താമസി ത്.

േലാകയാ ാ ഭയം ല ാ ദാ ിണ ം ത ാഗശീലതാ

പ യ ന വിദ േ ന ര ാത് ത സം ിതിം 10

ഉപജീവന ിന് െതാഴി , ഭയം, ല ാ, ദയാ,

ത ാഗശീലം ഇവയ മി ാ േദശ ് താമസി ത്.

ജാനീയാത് േ ഷേണ ത ാ
ബാ വാ വ സനാഗേമ
മി ം ചാപ ികാേല
ഭാര ാം ച വിഭവ േയ 11

ക വ നി വഹണ ില് േസവകെന ം, ഃഖം

വ േ ാ ബ െള ം, ആപ വ േ ാ

9 
 ചാണക നീതി
ിെന ം, സ നശി േ ാ ഭാര െയ ം
തിരി റിേയ താണ്.

ആ േര വ സേന ാേ ഭിേ ശ സ േട
രാജദ ാേര ശാേന ച യ ി തി സ ബാ വ: 12

േരാഗം, ഃഖം എ ിവ വ േ ാ ം, ാമം

േനരി േ ാ ം, ശ െളതി േ ാ ം, രാജെകാ ാര
ിെ വാതി ം, ശാന ി ം െട ാ
വനാണ് യഥാ ബ .

േയാ വാണി പരിത ജ അ വം പരിേഷവേത

വാണി തസ നശ ി അ വം ന േമവ ഹി 13

യാെതാ വനാേണാ നി ിതമായി തിെന

പരിത ജി ി ് അനി ിതമായതിെന പി ട ാത്,
ആവ ി ് നി ിതമായവ ന െ . അനി ിത
മായവ എ ായാ ം ന െ തെ .

വരേയത് ലജാം ാേ ാ വി പാമപി കന കാം

പശീലാം ന നീചസ വിവാഹഃ സ േശ േല 14

വിേവകിയായ ഒ വ വി പയാെണ ി ം ന
ല ി പിറ കന കെയ വിവാഹം െച ണം.
രിയാെണ ി േപാ ം നീച ല ി പിറ വെള
വിവാഹം െച ത്. തനി ് ല മായ ല ി
നി വിവാഹമാണ് ഉചിതമായി ത്.

10 
 ചാണക നീതി
നഖീനാം ച നദീനാം ച ംഗിണാം ശാ പാണിനാം
വിശ ാേസാ ൈനവ ക വ : ീ രാജ േല ച 15

െകാ േതാ,നഖ േതാ ആയ ഗ െള ം,

നദികെള ം, ആ ധധാരികെള ം, ീകെള ം,
രാജ ല ി െ വേര ം ഒരി ം വിശ സി ത്.

വിഷാദപ തം ാഹ ം അേമധ ാദപി കാ നം

നീചാദപ മാ വിദ ാ ീര ം ലാദപി 16

അ തം വിഷ ി ില് നി േപാ ം എ ാം.

അേമ ില് കിട തായാ ം സ െ ം
സ ീകരി ാം. അ േപാെല, ഉ മമായ വിദ െയ
നീചനില് നി ം, ീര െ നീച ല ില് നി ം
സ ീകരിേ താണ്.

ആഹാേരാ ദ ി ണഃ ീണാം ി ാസാം ച ണാ

സാഹസം ഷ ണം ൈചവ കാമ ാ ണഃ തഃ 17

ഷ ാെര അേപ ി ് ീക െട ആഹാരം

ര ിര ി ം, ി നാലിര ി ം, സാഹസം
ആറിര ി ം, കാമം എ ിര ി മാെണ പറയെ .

11 
 ചാണക നീതി

അ ായം 2
അ തം സാഹസം മായാ
ഖത ം അതി ത
അെശൗചത ം നി യത ം
ീണാം േദാഷാഃ സ ഭാവജാഃ 1

സത സ തയി ാ , സാഹസം, വ ന,
ിേമാശം, അത ാ ി, ിയി ാ , ദയയി ാ
ഇവെയ ാം തെ ീ െട സ ാഭാവിക ളായ
േദാഷ ളാണ്.

േഭാജ ം േഭാജനശ ി രതിശ ി വരാംഗനാ

വിഭേവാ ദാനശ ി നാ സ തപസഃ ഫലം 2

േഭാഗവ ം അവെയ അ ഭവി വാ െക ം,

രിയായ ീ ം രതിശ ി ം, സ ം അ ദാനം
െച ാ മന ം ഒരാ ് ലഭി ത് അന മായ
(അതിമഹ ായ) തപ ിെ ഫലമാ യി മാ മാണ്.

യസ േ ാ വശീ േതാ ഭാര ാ ഛ ാ ഗാമിനി

വിഭേവ യ സ ഃ തസ സ ഇൈഹവ ഹി 3

ഒരാ ് അ സരണ ം, തെ ഇ
മ സരി ് വ ി ഭാര ം, തനി
സ ി അയാ സ മാെണ ി അയാ ്
സ ം ഈ േലാക ി തെ യാണ്.

12 
 ചാണക നീതി
േത ാ േയ പി ഭ ഃ
സ പിതാ യ േപാഷകഃ
ത ി ം യസ വിശ ാസഃ
സാ ഭാര ാ യ നി തിഃ 4

പിതാവിേനാട് ഭ ി വരാണ് ശരിയായ ാ ,

മ െള േവ വ ം വള വനാണ് യഥാ
പിതാവ്, യഥാ ് വിശ നായിരി ണം,
തെ ഭ ാവിന് സം ി ം ശാ ി േമ വളാണ്
യഥാ ഭാര .

പേരാേ കാര ഹ ാരം

തേ ിയവാദിനം
വ േയത് താ ശം മി ം
വിഷ ംഭം പേയാ ഖം 5

തെ പില് മ രമായി സംസാരി ക ം

അ ാ േ ാ തനിെ തിരായി വ ി ക ം
െച െള ഒഴിവാ ണം. അവ കളി
മാ ം പാ വിഷ ംഭം േപാെലയാണ്.

ന വിശ േസത് മിേ ച

മിേ ചാപി ന വിശ േസത്
കദാചിത് പിതം മി ം
സ ം ഹ ം കാശേയത് 6

നായ ിെന വിശ സി ത്. സാമാന നായ

മി െ ം വിശ സി ത്. എെ ാ ,

13 
 ചാണക നീതി
ചിലേ ാ അയാ േദഷ ി ടിമ െ ് എ ാ
രഹസ ം െവളിെ ിേയ ാം.

മനസാ ചി ിതം കാര ം

വാചാ ൈനവ കാശേയ
മേ ണ ര േയത് ഢം
കാേര ചാപി നിേയാജേയ 7

മന ി ചി ി ഭാവിപരിപാടിക വാ കളി െട
(എ ാവേരാ ം) െവളിെ ത്. വളെര വിശ ം,
ിമാ ാ മായ മായി രഹസ മായി
ച െച േശഷം അവ നട ി വ ണം.

ക ംചഖ ഖത ം ക ം ച ഖ െയൗ നം
ക ാത് ക തരം ൈചവ പരേഗഹനിവാസനം 8

വി ി ം ഃഖകരമാണ്. െയൗവന ം ഃഖകരമാണ്.

എ ാ അന െ വീ ി താമസി താണ് ഏ ം
സ ടകരമായി ത്.

ൈശേല ൈശേല ന മാണിക ം

െമൗ ികം ന ഗേജഗേജ
സാധേവാ ന ഹി സ
ച നം ന വേന വേന 9

എ പ ത ളി ം മാണിക ് കാണെ ി .
എ ാ ആനക െട ം മ ക ളി ക ം
കാണെ ി . എ ായിട ം സ ന ം

14 
 ചാണക നീതി
കാണെ ി . എ ാ വന ളി ം ച നം
കാണെ ി .

ാ വിവിൈധഃ ശീൈല
നിേയാജ ാഃ സതതം ൈധഃ
നീതി ാ ശീലസ ാ
ഭവ ി ല ജിതാഃ 10

ിമാ ാ സ ം മ െള വിവിധ ളായ ന

ശീല േളാെട വള ണം. ന ശീല വ ം
നീതിശാ മറി വ മായ മ പി ീട് ംബ
ി തെ സ േപ വ .

മാതാ ശ ഃ പിതാ ൈവരീ

യാഭ ാം ബാലാ ന പാഠിതാഃ
സഭാ മേധ ന േശാഭേ
ഹംസ മേധ ബേകാ യഥാ 11

ാെര െച ി പഠി ി ാ മാതാവ്

ശ ം, പിതാവ് ൈവരി മാ . എെ ാ , ആ
ാ വിദ ാ ാരിരി സദ ി
അരയ െട മധ ി െപ താറാവിെനേ ാെല
േശാഭി ി .

ലാളേന ബഹേവാ േദാഷാഃ

താഡേന ബഹേവാ ണഃ
ത ാത് ം ച ശിഷ ം ച
താഡേയത് ന ലാളേയത് 12

15 
 ചാണക നീതി
ികെള ലാളി തി വളെരയധികം േദാഷ ്.
(അടി െകാ ്) ശി ി െകാ ്
ധാരാളം ണ ്. അ െകാ ് െന ം
ശിഷ െന ം ശി ി ണം, ലാളി ത്.

േ ാേകന വാ തദ േ ന തദ ാ ാ േരണ വാ
അവ ം ദിവസം ര ാത് ദാനാധ യനക മഭിഃ 13

ഒ േ ാകേമാ, അതിെ പ തിേയാ, അതിെ ം

പ തിേയാ, ഒര രെമ ി േമാ പഠി ി ം, ദാനം,
അധ യനം അഥവാ മ സ ക മ ളി െട ം ഓേരാ
ദിവസെ ം സഫലമാ ി ീ ണം.

കാ ാവിേയാഗഃ സ ജനാപമാനം
ഋണസ േശഷം പസ േസവാ
ദാരി ഭാേവാ വി ഖം ച മി ം
വിനാ ിൈനേത ദഹ ി കായം 14

ഭാര മാ വിരഹം, സ ജന ളി നി ാ
അപമാനം, ബാ ി വ കടം, നായ രാജാവിെന
േസവിേ ി വ ക, ദാരി ം, േ ഹം കാണി ാ
് ഇവ െയ ാം തീയി ാെത തെ ശരീരെ
ദഹി ി .

നദീതീേര ച േയ ാഃ
പരേഗേഹ കാമിനീ
മ ിഹീനാം രാജാനഃ
ശീ ം നശ സംശയഃ 15

16 
 ചാണക നീതി
നദീതീര നി ം, അന ഹ ി
വസി ീ ം, മ ികളി ാ രാജാവ്
ഇവെയ ാം േവഗം തെ നശി െമ തി
സംശയമി .

ബലം വിദ ാ ച വി ാണാം

രാ ാം ൈസന ം ബലം തഥാ
ബലം വി ം ച ൈവശ ാനാം
ാണാം പാരിചര കം 16

ാ ണ െട ബലം അവ െട അറിവാണ്. രാജാ

ാ േടത് ൈസന ം, ൈവശ ാ േടത് ധന ം,
ാ േടത് പരിചരണ മാണ്.

നി നം ഷം േവശ ാ
ജാ ഭ ം പം ത േജ
ഖഗാ വീതഫലം ം
ാ ചാഭ ാഗതാ ഹം 17

ധനം ന െ ഷെന േവശ ം, പരാജിതനായ

രാജാവിെന ജന ം, കാ ളി ാ െ
പ ിക ം, ആഹാരം കഴി േശഷം ആതിേഥയെ
ഹെ അതിഥി ം ഉേപ ി .

ഹീത ാ ദ ിണാം വി ാ ജ ി യജമാനകം

ാ വിദ ാ ം ശിഷ ാ ദ ധാരണ ം ഗാ ഥാ 18

അ േപാെല ദ ിണലഭി േശഷം ാ ണ

യജമാനെന ം, വിദ അഭ സി കഴി േശഷം
17 
 ചാണക നീതി
ശിഷ ാ വിെന ം, തീയി നശി കാടിെന
ഗ ം ഉേപ ി .

രാചാരി രാ ി
രാവാസീ ച നഃ
യ ൈമ ീ ിയേത ംഭി
നരഃ ശീ ം വിനശ തി 19

രാചാര വ , ി വ , ഷി ല
വസി വ , ഃസ ഭാവ വ എ ിവേരാട്
സൗ ദം ല വ േവഗം തെ നശി ം.

സമാേന േശാഭേത ീതിഃ

രാ ി േസവാ ച േശാഭേത
വാണിജ ം വ വഹാേര
ദിവ ാ ീ േശാഭേത േഹ 20

സൗ ദം ല ത ി ം, േസവനം രാജാവി ം,
ക വടമന ിതി െപാ രംഗ ം, രി ം
ശീല മായ ീ സ ഹ ി ം േശാഭി .

18 
 ചാണക നീതി

അ ായം 3
കസ േദാഷഃ േല നാ ി
വ ാധിനാ േകാ ന പീഡിതഃ
വ സനം േകന ന ാ ം
കസ െസൗഖ ം നിര രം 1

ആ െട ംബ ിലാണ് കള മി ാ ത്? വ ാധി

യാ പീഡി െ ടാ ത് ആരാണ്? ആ ാണ്
ഃഖമി ാ ത് ? ആ ാണ് നിര രം ഖ ത് ?

ആചാരഃ ലമാഖ ാതി

േദശമാഖ ാതി ഭാഷണം
സം മഃ േ ഹമാഖ ാതി
വ രാഖ ാതി േഭാജനം 2

ഒരാ െട െപ മാ ി നി ം അയാ െട ല ം,
സംസാര ി നി ് അയാ െട നാ ം, ആതിഥ
ി നി ് േ ഹ ം, ശരീരവലി ി നി ്
അയാ കഴി ഭ ണ ിെ അള ം ന ്
മനസിലാ ാം.

േല േയാജേയാ കന ാം
ം വിദ ാ േയാജേയ
വ സേന േയാജേയ ം
മി ം ധ േ നിേയാചേയ 3

19 
 ചാണക നീതി
കന കയായ ിെയ ന ംബ ിേല ് വിവാഹം
കഴി ി യ ണം. െന ന ായി വിദ
യഭ സി ി ക ം േവണം. ശ വിെന ഃഖി
ി ക ം മി െ ധാ ികമായ മാ ി
നയി ക ം െച ണം.

ജനസ ച സ പസ വരം സ േപാ ന ജനഃ

സ േപാ ദംശതി കാേല ജന പേദ പേദ 4

നായ ഒരാെള ം പാ ിെന ം താരതമ ം

െച േ ാ പാ ് േന ാ ം ന താെണ
പറയാം. പാ ് അതിെന േകാപി ി േ ാ
മാ േമ കടി . എ ാ ഓേരാ
കാ െവ ി ം ഉപ വി .

ഏതദ േഥ ലീനാനാം പാഃ ി സം ഹം

ആദിമധ ാവസാേന ന േത ഗ ി വി ിയാം 5

ഇ െകാ ാണ് രാജാ ാ ലീന ാെര െട

നി ത്. ആദ ം അവ െട സ ഭാവ ി ം
െപ മാ ി ം വ ത ാസം വ ി .

ളേയ ഭി മര ാദ
ഭവ ി കില സാഗരാഃ
സാഗരാ േഭദമി ി
ളേയ/പി ന സാധവഃ 6

ളയകാല ് സ ത െട മര ാദ (അതിര്)
ലംഘി ് കരയി േവശിെ ിരി ാം. എ ാ
20 
 ചാണക നീതി
സ ന ഒരി ം ( ളയം വ ാ േപാ ം)
ത െട സ ഭാവെ ൈകെവടി ി .

ഖ പരിഹ വഃ
ത േ ാ ദ ിപദഃ പ ഃ
ഭിന ി വാ ശേല ന
അ ഃ ക േകാ യഥാ 7

അവിേവകിയായ ( ഢനായ) ഒരാെള ഒഴിവാ

േ താണ്. എെ ാ അയാ ര കാ
ഗമാണ്. അ ശ മായ േപാെല അയാ നെ
വാ ക െകാ ് റിേവ ി ം.

പെയൗ നസ ാഃ
വിശാല ലസംഭവാഃ
വിദ ാഹീനാ ന േശാഭേ
നി ാ ഇവ കിം കാഃ 8

സൗ ര ം, യൗവന വ ം, ഉ ത ല ി
ജനി വ ം വിദ ാഹീനരാെണ ി , യാെതാ
മണ മി ാ രി ി െളേ ാെല, േശാഭി
ി .

േകാകിലാനാം സ േരാ പം
ീണാം പം പതി തം
വിദ ാ പം പാണാം
മാ പം തപസ ിനാം 9

21 
 ചാണക നീതി
യി ക സ ര ം, ീകക പാ ി ത ം,
ാ ണ ് അറി ം, തപസ ിക ് മ മാണ്
സൗ ര ം.

ത േജേദകം ലസ ാ േ
ാമസ ാ േ ലം ത േജത്
ാമം ജനപദസ ാ േ
ആ ാ േ ഥിവിം ത േജത് 10

ല ി േവ ി ഒരാെള ം, ാമ ി േവ ി
ലെ ം, നാടി േവ ി ാമെ ം, ആ
ലാഭ ി േവ ി േലാകെ ം ത ജിേ താണ്.

ഉേദ ാേഗ നാ ി ദാരി ം

ജപേതാ നാ ി പാതകം
െമൗേന ച കലേഹാ നാ ി
നാ ി ജാഗരിേതാ ഭയം 11

അ ാനിയായ ഒര ് ദാരി ം ഉ ാവി , ജപം

അ ി വന് പാപ ാവി . മൗനമായിരി
വന് കലഹ ം, ജാ തേയാെടയിരി വന് ഭയ
ാവി .

അതി േപണ ൈവ സീത

അതിഗ േ ണ രാവണഃ
അതിദാനാത് ബലി ബേ ാ
അതി സ വ േയത് 12

22 
 ചാണക നീതി
അതിയായ െസൗ ര ം കാരണം സീത ം, അതിയായ
അഹ ാര ാ രാവണ ം ആപ േനരി .
അതിയായ ദാനശീല ാ മഹാബലി
ാന നായി. അതിനാ ആധിക ം സ
ഒഴിവാേ താണ്.

േകാ ഹി ഭാരഃ സമ ാനാം

കിം രം വ വസായിനാം
േകാ വിേദശഃ സവിദ ാനാം
കഃ പരഃ ിയവാദിനാം 13

സമ ഥ ാ ് എ ാണ് െച ാന് വ ാ ത്?

പരി മശാലിക ് എ ാണ് െരയായി ത്?
വിദ ാ ാ ് ഏതാണ് വിേദശമായി ത്? മ രമായി
സംസാരി വ ് ആരാണ് അന നാ യി ത്?

ഏേകനാപി േ ണ
ിേതന ഗ ിനാ
വാസിതം തദ നം സ ം
േ ണ ലം തഥാ 14

ഗ േളാ ടിയ ഒ ന
ിനാ വനം വ ം െസൗരഭ ം നിറ േപാെല
സ ഭാവിയായ ഒ നാ ലം ശ മാ .

ഏേകന േ ണ
ദഹ മാേനന വ ിനാ
ദഹ േത തദ നം സ ം
േ ണ ലം തഥാ 15
23 
 ചാണക നീതി
ഉണ ിയ ഒ ിെന ബാധി തീ കാടിെന
വ നശി ി േപാെല ഃസ ഭാവി യായ ഒ
ല ിെന നശി ി .

ഏേകനാപി േ ണ
വിദ ാ േതന സാ നാ
ആ ാദിതം ലം സ ം
യഥാ ചേ ണ ശ രീ 16

വിദ ാസ ം ണവാ മായ ഒേര ഒ മക , ച

രാ ി െ േപാെല, ല ിന് ആ ാദം ന .

കിം ജാൈത ബ ഭിഃ ൈ ഃ

േശാകസ ാപ കാരൈകഃ
വരേമകഃ ലാലംബി
യ വി ാമ േത ലം 17

ഃഖ ം അല ാ അേനകം ാ ാ
തിേന ാ ന ത്, ല ിന് ആ യ ം ഖ
േമ ഒ ാ താണ്.

ലാളേയത് പ വ ഷാണി
ദശവ ഷാണി താഡേയത്
ാേ േഷാഡേശ വ േഷ
ം മി വദ് ആചേരത് 18

െന അ ാം വയ വെര ലാളി ക ം, പി ീട്

പ വ ഷം ദാസെനേ ാെല വള ക ം, പതിനാ

24 
 ചാണക നീതി
വയ ായാ ിെനേ ാെല ക തി
െപ മാ ക ം േവണം.

ഉപസ േ ന ചേ ച ഭിേ ച ഭയാവേഹ

അസാ ജനസ േ യഃ പലാേയത് സ ജീവതി 19
ഭയാനകമായ തിേ ാഭം, ം, വര എ ിവ
വ േ ാ ം, ാ െട െക ി നി ം
ഓടിേ ാ വ ര ിതനായി ജീവി .

ധ ാ ഥകാമേമാ ാണാം
യൈസ േകാപി ന വിദ േത
ജ ജ നി മ േത
മരണം തസ േകവലം 20

ധ ം, അ ഥം, കാമം, േമാ ം ഇവയി ഒെ ി ം

േനടാ മ ഷ മരി വാ േവ ി മാ മാണ്
വീ ം വീ ം ജനി ത്.

ഖാ യ ന ജ േ
ധാന ം യ സ ിതം
ദാ േത കലേഹാ നാ ി
ത ീഃ സ യമാഗതാ 21

ഢ ാെര സ രി ാതിരി ക ം, ധാന

ആവശ ിന് േശഖരി ക ം, ഭാര ാഭ ാ ാ
കലഹി ക ം െച ാ വീ ി ല ീ േദവി
(ഐശ ര ം) സ യം വ ണ .

25 
 ചാണക നീതി

അ ായം 4
ആ ഃക ച വി ം ച
വിദ ാ നിധനേമവ ച
പൈ താനി ഹി ജ േ
ഗ ഭ ൈസ വ േദഹിനഃ 1

ആ ്, ക ം, സ ്, വിദ , ത എ ീ അ ം
ഒരാള് മാതാവിെ ഗ ഭ ിലിരി േ ാ തെ
നി യി െ വയാണ്.

സാ ഭ േ നിവ േ
മി ാണി ബാ വാഃ
േയ ച ൈതഃ സഹ ഗ ാര-
ാത് തം ലം 2

സ ന ളി നി ം ാ ം ം
ബ ം അക . എ ാ സ ന െള
അ ഗമി വ ത െട സ ക ളി െട
ല ിന് തം േനടിെ ാ .

ദ ശനധ ാനസം ൈശ മ ീ മീ ച പ ിണീ

ശി ം പാലയേത നിത ം തഥാ സ നസംഗതിഃ 3

മ ം, ആമ, പ ി എ ിവ യഥാ മം ി
െകാ ം, ചി െകാ ം, ശനം െകാ ം ത െട
െള സംര ി വള . അ േപാെല

26 
 ചാണക നീതി
സ ന ം ത െട െട വെര സംര ി
വള .

യാവ േ ാ ഹ യം േദേഹാ
യാവ ത രതഃ
താവദാ ഹിതം ര ാത്
ാണേ കിം കരിഷ തി 4

ശരീരം ആേരാഗ േ ാെടയിരി േ ാ തെ , മരണം

അ െ തി ായി, ഒരാ തനി ്
ഹിതമായത് ( ണകരമായത്) െചേ താണ്.
ാണ വി േപായാ പിെ െച വാ കഴി ം.

കാമേധ ണാ വിദ ാ
ഹ കാേല ഫലദായിനീ
വാേസ മാ സ ശീ
വിദ ാ ം ധനം തം 5

അറിവ് കാമേധ വിെനേ ാെലയാണ്. അത്

എ ാല ം ഫലം ന ം. വിേദശ ് അത്
അ െയേ ാെല ഒരാെള സംര ി ം. അ
െകാ ാണ് വിദ മറ കിട നിധിേപാെല
യാെണ ് പറ ത്.

ഏേകാപി ണവാ േ ാ
നി േണന ശേതന കിം
ഏക േമാ ഹ ി
ന ച താരാഃ സഹ ശഃ 6

27 
 ചാണക നീതി
ണവാനായ ഒ േപാ ം ണഹീനരായ
മാെര ാള് ന താണ്. രാ ി ച ഒ ാണ്
ഇ ിെനയക ത്, ആയിര ണ ി ന
ള .

ഖ ിരാ ജാേതാപി ത ാ ാത േതാ വരഃ

തഃ സ ചാ ഃഖായ യാവ ീവം ജേഡാ ദേഹത് 7

ഢ ം ദീ ഘാ വ മായ ഒ ജനി
തിേന ാ ന ത് നി ജീവനായ ജനി
താണ്. എെ ാ മരണമട ത ാല
േ ് മാ േമ ഃഖ ാ , എ ാ ഢ ം
ദീ ഘാ വ മായ ജീവിതകാലം വ
ഃഖ ിനിടയാ ം.

ാമവാസഃ ലഹീനേസവാ
േഭാജനം േ ാധ ഖീ ച ഭാര ാ
േഖാ വിധവാ ച കന ാ
വിനാ ിനാ ഷട് ദഹ ി കായം 8

ാമ ിെല താമസം, നീച ാെര േസവി ,

ചിയി ാ ആഹാരം, േദഷ സ ഭാവിയായ ഭാര ,
ഢനായ , വിധവയായ മക എ ിവ ആ ം
തീയി ാെത തെ ശരീരെ ദഹി ി വയാണ്
(നിര മായ േശാക ിന് കാരണമാെണ ഥം).

കിം തയാ ിയേത േധന ാ യാ ന േഭാ ീ ന ഗ ഭിണീ

േകാ ഃ േ ണ ജാേതന േയാ ന വിദ ാ ഭ ിമാ 9

28 
 ചാണക നീതി
പാ ന കാ ം ഗ ഭിണിയ ാ മാെയ
പ വിെനെ ാ ് എ െച ാനാണ്? അ േപാെല
അ സരണയി ാ വ ം അറിവി ാ വ മായ
ായ െകാെ ് േയാജനം?

സംസാരതാപദ ാനാം
േയാ വി ാ ി േഹതവഃ
അപത ം ച കള ം ച
സതാം സംഗതിേരവ ച 10

ഇഹേലാകജീവിത ിെല ഃഖ ളാ ക മ ഭവി

വ ് ആശ ാസം ന കാര ളാ
ത് - മ ം, ഭാര ം, സ നസംസ ഗ ം.

സ ി രാജാനഃ
സ ി പ ിതാഃ
സ ത് കന ാഃ ദീയേ
ീേണ താനി സ ത് സ ത് 11

രാജാവ് (ഒ കാര ം) ഒരി മാ ം ആ ാ

പി , പ ിത ാ (ഒ കാര ം) ഒരി മാ ം
ഉപേദശി , ികെള ഒരി മാ ം വിവാഹം
കഴി ി . ഈ ് കാര ഓേരാ ാവശ ം
മാ േമ നട .

ഏകാകിേനാ തേപാ ദ ാഭ ാം
പഠനം ഗായനം ിഭിഃ
ച ഭി ഗമനം േ ം
പ ഭി ബ ഭി രണഃ 12
29 
 ചാണക നീതി
തപ ് ഒ ം, പഠനം ര േപ േച ം,
പാ പാ ത് േപ േച ം, യാ നാ
േപെരാ മി ം, ഷി അ േപെരാ മി ം, ം
അേനകം േപ ം േച ് െചേ താണ്.

സാ ഭാര ാ യാ ചി ദ ാ
സാ ഭാര ാ യാ പതി താ
സാ ഭാര ാ യാ പതി ീതാ
സാ ഭാര ാ സത വാദിനി 13

യഥാ ഭാര ി വ ം, സാമ ഥ വ ം,

പതി ത ം, ഭ ാവിന് സേ ാഷം ന വ ം,
സത ം പറ വ ം ആയിരി ം.

അ സ ഹം ന ം
ദിശഃ ന ാ ബാ വാഃ
ഖസ ദയം ന ം
സ വ ന ാ ദരി താ 14

ാരി ാ വന് വീട് ന മാ . ബ

ളി ാ വന് എ ാ ദി ക ം ന മാ . ഢന്
ദയം ന ം, ദരി ന് എ ായിട ം ന മാ .

അനഭ ാേസ വിഷം ശാ ം

അജീ േണ േഭാജനം വിഷം
ദരി സ വിഷം േഗാ ി
സ ത ണീ വിഷം 15

30 
 ചാണക നീതി
അഭ ാസമി ാ വന് ശാ ാന ം, ദഹി ി
െ ി ഭ ണ ം, ദരി ന് െപാ സദ ം, ന്
വതി ം വിഷ ല മാണ്.

ത േജ ം ദയാഹീനം
വിദ ാഹീനം ം ത േജത്
ത േജത് േ ാധ ഖീം ഭാര ാം
നിേ ഹാ ബാ വാം േജത് 16

ദയവി ാ ധ െ ം, അറിവി ാ
വിെന ം, േദഷ ാരിയായ ഭാര െയ ം,
േ ഹമി ാ ബ െള ം ത ജിേ താണ്.

അ ാ ജരാ േദഹവതാം
വാജിനാം ബ നം ജരാ
അൈമ നം ജരാ ീണാം
വ ാണാമാതേപാ ജരാ 17

മ ഷ ് അതിയാ യാ െച െകാ ം,
തിരക ് അതിയായ ബ നം െകാ ം,
ീക ് ൈമ നമി ാ െകാ ം, വ ്
െവയിേല ാ െകാ ം ജര ബാധി .

കഃ കാലഃ കാനി മി ാണി

േകാ േദശഃ െകൗ വ യാഗെമൗ
ക ാഹം കാ ച േമ ശ ിഃ
ഇതി ചി ം ഃ 18

31 
 ചാണക നീതി
തായി ഏെത ി ം ിയിേല െ
തി ് അതി ചിതമായ കാലേദശ േളത്, തെ
മി ളാെരാെ , വര െചലെവ , താനാര്,
തനി െ ശ ി ് എ ി െന വീ ം വീ ം
ചി ിേ താണ്.

അ ി േദേവാ ദ ിജാതീനാം നീനാം ദി ൈദവതം

തിമാസ ിനാം സ സമദ ശിനഃ 19
ാ ണ ് ൈദവം അ ി ം, നിമാ ് ൈദവം
ദയ ി ം, അ ിക ് ൈദവം വി ഹ
ളി ം, സമദ ശിക ് ൈദവം എ ായിട
മാ .

32 
 ചാണക നീതി

അ ായം 5
ര ി ദ ിജാതീനാം വ ണാനാം ാ േണാ ഃ
പതിേരവ ീണാം സ സ ാഭ ാഗേതാ ഃ1

ാ ണ െട അ ി ം, മ വ ്
ാ ാണ ം, ീ സഭ ാ ം എ ാവ ം
അതിഥി മാ .

യഥാ ച ഭിഃ കനകം പരീ േത

നിഘ ഷണേഛദന താപതാഢൈനഃ
തഥാ ച ഭിഃ ഷ പരീ േത
ത ാേഗന ശീേലന േണന ക ണാ 2

ഉര ക, റി ക, ടാ ക, അടി ക എ ി െന
നാ തര ി സ ിെന പരിേശാധി
െ േപാെല ത ാഗം, സ ഭാവം, ണ ,
വ ിക എ ീ നാലിെനയടി ാനമാ ി
ഷ ം പരിേശാധി െ .

താവദ് ഭേയ േഭതവ ം യാവദ് ഭയമനാഗതം

ആഗതം ഭയം വീ ഹ വ ം അശ യാ 3

ഭയ ളവാ ഏതിെന ം അത് വെ ിേ

വെര മാ െമ ഭയ ാ . അ വ േച ാ
യാെതാ സംശയ ം ടാെത അതിെന േനരിടണം.

33 
 ചാണക നീതി
ഏേകാദരസ താ ഏക ന ജാതകാഃ
ന ഭവ ി സമാഃ ശീേല യഥാ ബദരക കാഃ 4

ഒേര ഉദര ി പിറ വ ം ഒേര ന ി

ജനി വ ം സ ഭാവ ി ഒ േപാെലയാകണ
െമ ി - ഇല ായ ം ഇല മര ിെല ം
സ ഭാവ ി വിഭി രായിരി േപാെലയാ
1
ണിത്.

നിഃ േഹാ നാധികാരിസ ാ-

നാകാേമാ മ ന ിയഃ
നാവിദ ഃ ിയം യാത്
വ ാ ന വ കഃ 5

അത ാ ഹമി ാ വ ഉയ പദവിയിലി രി ി .
കാമനയി ാ വ അല ാര ിയനാ കയി .
േലാകപരിചയമി ാ വ ിയ രമായി
സംസാരി കയി . േന പറ വ വ ി
ക മി .

ഖാണാം പ ിതാ േദ ഷ ാഃ അധമാനാം മഹാധനാഃ

വാരാംഗനാ ല ീണാം ഭഗാനാം ച ഭഗാ: 6

ഖ ാ പ ിത ാെര ം, അധമ ാ ധനിക െര ം,

ല ീക േവശ െയ ം സൗ ര മി ാ ീക
സൗ ര വെര ം െവ .

                                                            
1
 ഇല ായ ഔഷധ ണ താണ്.
34 
 ചാണക നീതി
ആലേസ ാപഹതാ വിദ ാ
പരഹ ഗതാഃ ീയഃ
അ ബീജം ഹതം േ ം
ഹതം ൈസന ം അനായകം 7

വിദ ആലസ ം െകാ ം, ീക അന ാധീന

െ െകാ ം, പാടം വി റ െകാ ം,
ൈസന ം നായകനി ാ െകാ ം നശി .

അഭ ാസാ ാര േത വിദ ാ
ലം ശീേലന ധാര േത
േണന ായേത ത ാര ഃ
േകാേപാ േനേ ണ ഗമ േത 8

വിദ നിര രമായ അഭ ാസം െകാ ം, ലമഹിമ

സ ഭാവ ണം െകാ ം നിലനി . ആര
അയാ െട ണ ളി െട ം, േ ാധം ക
കളി െട ം തിരി റിയെ

വിേ ന ര േത ധ േ ാ
വിദ ാ േയാേഗന ര േത
നാ ര േത പഃ
സ ് ിയാ ര േത ഹം 9

ധ ം സ െകാ ം, അറിവ് നിര രാഭ ാസം

െകാ ം, രാജാവ് വായ വാ ക െകാ ം,
ംബം ന ീകളാ ം ര ി െ .

35 
 ചാണക നീതി
അന ഥാ േവദശാ ാണി
ാനപാ ിത മന ഥാ
അന ഥാ ത പദം ശാ ം
േലാകാഃ ിശ ി ചാന ഥാ 10

േവദശാ െള ം, അതി പറ ിരി ആചാര

െള ം ശാ ാെര ം നി ി വ േ ശമ
ഭവി .

ദാരി നാശനം ദാനം ശീലം ഗതിനാശനം

അ ാനനാശിനീ ാ ഭാവനാ ഭയനാശിനീ 11

ദാരി ം ദാനെ ം, ന സ ഭാവം ഗതിെയ ം,

അറിവ് അ ാനെ ം, ശരിയായ മേനാഭാവം
ഭയെ ം ഇ ാതാ .

നാ ി കാമസേമാ വ ാധി -
നാ ി േമാഹസേമാ രി ഃ
നാ ി േകാപസേമാ വ ി -
നാ ി ാനാ പരം ഖം 12

കാമനക ല മായ വ ാധിേയാ, അവിേവക ി

ല മായ ശ േവാ, േ ാധ ി സമമായ തീേയാ,
അറിവി സമമായ ഖേമാ േവെറയി .

ജ ത ഹി യാേത േകാ ന േത കഃ ഭാ ഭം
നരേക പതേത ക ഏേകാ യാതി പരാം ഗതിം 13

36 
 ചാണക നീതി
മ ഷ ഏകനായി ജനി ക ം മരി ക ം, സ യം
ന ം െക ം അ ഭവി ക ം, തനി ് നരക ി
വീ ക ം, ഒ ് പരമഗതി ാപി ക ം െച .

ണം വിദ: സ -
ണം രസ ജീവിതം
ജിതാശസ ണം നാരി
നിഃ ഹസ ണം ജഗത് 14

ാനി ് സ ം, ധീരന് ജീവിത ം,

ആശെയ ജയി വന് ീ ം, കാമനയി ാ വന് ഈ
േലാകം വ ം ണ ല മാണ്.

വിദ ാ മി ം വാേസ
ഭാര ാ മി ം േഹ ച
വ ാധിതെസ ൗഷധം മി ം
ധ േ ാ മി ം തസ ച 15

വിേദശയാ െച േ ാ അറി ം, വീ ി ഭാര ം,

േരാഗി ് മ , മരി വന് ണക ം ാ
യിരി ം.

ഥാ ിഃ സ േ
ഥാ സ േഭാജനം
ഥാ ദാനം ധനാേഢ
ഥാ ദീേപാ ദിവാപി ച 16

37 
 ചാണക നീതി
സ ി െപ മഴ ം, വിശ ി ാ വന്
െകാ ഭ ണ ം, ധനികന് െകാ ദാന ം,
പക ക ി െവ വിള ം വ മാണ്.

നാ ി േമഘസമം േതായം
നാ ി ചാ സമം ബലം
നാ ി ച ഃ സമം േതേജാ
നാ ി ധാന സമം ിയം 17

മഴെവ ി ല മായ ജല ം, സ ം ക ി
സമമായ ബല ം, ക ിേ തി ല മായ േതജ ം,
ധാന െളേ ാെല ിത വ ം േവെറയി .

അധനാ ധനമി ി വാചം ൈചവ ച ദാ:

മാനവാഃ സ മി ി േമാ മി ി േദവതാഃ 18

ദരി സ േനടാ ം, ഗ സംസാരി

വാ ം, മ ഷ സ ം േനടാ ം, േദവ മാ ി
േന വാ ം ആ ഹി .

സേത ന ധാര േത ഥ ീ
സേത ന തപേത രവിഃ
സേത ന വാതി വാ
സ ം സേത തി ിതം 19

മി ാധാരമായി നി ം, ര േട ം
സത മാണ്. സത ിെന ആ യി ് കാ ് വീ .
എ ാം സത െ ആധാരമാ ി നിലനി .

38 
 ചാണക നീതി
ചലാ ല ീ ലാഃ ാണ-
േല ജീവിതമ ിേര
ചലാചേല ച സംസാേര
ധ ഏേകാ ഹി നി ലഃ 20

സ ം, ാണ ം, ജീവിത ം, താമസ ല
െമ ാം മാറിെ ാ ിരി വയാണ്. ച ലമായ ഈ
േലാക ി ധ െമാ മാ മാണ് മാറാതി
രി ത്.

നരാണാം നാപിേതാ ഃ
പ ീണാം ൈചവ വായസഃ
ച ഷപദാം ഗാല
ീണാം ാ ച മാലിനീ 21

ആ ളി രക ം, പ ികളി കാ ം, നാ
കാ ഗ ളി ം, ീകളി േതാ
ാരി ം കാപട ം ( ടിലത) തലാണ്.

ജനിതാ േചാപേനതാ ച യ വിദ ാം യ തി

അ ദാതാ ഭയ ാതാ പൈ േത പിതരഃ താഃ 22

ജ ം ന ിയവ ം, ഉപനയി ി വ ം, വിദ

ന ിയവ ം, അ ദാതാ ം, ഭയ ി നി ം ി
ന ിയവ ം എ ീയ േപ ം പിതാ ാരാ .

രാജപ ീ േരാഃ പ ീ മി പ ീ തൈഥവ ച

പ ീമാതാ സ മാതാ ച പൈ താ മാതരഃ താഃ 23

39 
 ചാണക നീതി
രാജാവിെ പ ി ം, പ ി ം, ിെ
പ ി ം, ഭാര ാമാതാ ം, സ ം മാതാ ം എ ീയ
േപ ം മാതാ ളാ .

40 
 ചാണക നീതി

അ ായം 6
ത ാ ധ ം വിജാനാതി ത ാ ത ജതി മതിഃ
താ ാനമവാേ ാതി ത ാ േമാ മവാ യാത് 1

അറി വ െട വാ ക വി ി ് ധ െ
അറി . അന രം വിചാര െള ത ജി ക ം
ാനം േന ക ം അതിെ ഫലമായി േമാ ം
ാപി ക ം െച .

പ ീണാം കാക ാലഃ

പ നാം ൈചവ രഃ
നീനാം പാപ ാല:
സ േ ഷാം ൈചവ നി കഃ 2

പ ികളി കാ ം, ഗ ളി നായ ം, നിമാ

െടയിടയി പാപം െച വ ം നീചരാണ്.
മ വെര നി ി വ എ ാവരി ം നീചനാണ്.

ഭ നാ േത കാംസ ം താ മേ ന തി
രജസാ േത നാരീ നദീ േവേഗന തി 3

പി ളപാ ം ചാരം െകാ ം, െച പാ ം ളി

െകാ ം, ീക ആ വ ാ ം, നദിക
ഒ െകാ ം രായി ീ .

മ സം ജ േത രാജാ മ സം ജ േത ദ ിജഃ
മ സം ജ േത േയാഗീ ീ മ ീ വിനശ തി 4

41 
 ചാണക നീതി
ി ിരി രാജാ ം, ാ ണ ം, േയാഗി ം
ആദരി െ (ഈ േപ ം എ ം ഒേര
ല ് താമസി ത്). എ ാ അല നട
ീ നശി .

യസ ാ ഥാ സ മി ാണി
യസ ാ ഥാ സ ബാ വാഃ
യസ ാ ഥാഃ സ മാംേ ാേക
യസ ാ ഥാഃ സ ച പ ിതഃ 5

സ വന് ം, ബ ം ധാരാള
ാ ം. സ വനാണ് ഈ േലാക ി യഥാ ഥ
ഷ . അവ തെ യാണ് യഥാ ഥ പ ിത ം.

താ ശീ ജായേത ി വ വസാേയാപി താ ശഃ
സഹായാ ാ ശാ ഏവ യാ ശി ഭവിതവ താ 6

വിധി െട സ ഭാവമ സരി ് ഒരാ െട ി ം,

യ ി ം, അയാ ലഭി സഹായ ി ം
മാ ം സംഭവി ം.

കാലഃ പചതി താനി കാലഃ സംഹരേത ജാ

കാലഃ േ ജാഗ തി കേലാ ഹി രതി മഃ 7

കാലം എ ാവെര ം പാകെ ക ം സംഹരി

ക ം െച . അത് ഉറ ി ിട വരി ഉണ ി
രി . കാലം അജ മാണ്.

42 
 ചാണക നീതി
ന പശ തി ച ജ ാ ഃ കാമാ ാഃ ൈനവ പശ ി
മേദാ ാഃ ന പശ ിഹ ീ േദാഷം ന പശ തി 8

അ കാ ി , കാമം െകാ ് അ നായവ ം

കാ ി . അഹ ാര ാ ഉ നായ വ ം
കാ ി . ഒ വ ആ ഹി വ ം അതിെ
േദാഷം കാ ി .

സ യം ക കേരാത ാ ാ സ യം ത ഫലമ േത
സ യം മതി സംസാേര സ യം ത ാദ് വി ച േത 9

ജീവാ ാവ് (ഓേരാ ാണികളി ം ിതി െച

ആ ാവ്) സ യം ക െളയ ി .ആക
െട ഫല മ ഭവി . അതിനായി സംസാര
ി (ജനനമരണച ി ) മി ക ം െച .
അവസാനം അതി നി ് ി േന ക ം െച .

രാജാ രാ ് തം ം േത രാ ഃ പാപം േരാഹിതഃ

ഭ ാ ച ീ തം പാപം ശിഷ പാപം ഥാ 10

ജക െട പാപ ിെ ഫലം രാജാ ം, രാജാവിെ

പാപ െട ഫലം േരാഹിത ം, ഭാര െട
പാപ െട ഫലം ഭ ാ ം, ശിഷ െ പാപ െട
ഫലം ം അ ഭവി .

ഋണക ാ പിതാ ശ ഃ മാതാ ച വ ഭിചാരിണീ

ഭാര ാ പവതീ ശ ഃ ഃ ശ രപ ിതഃ 11

43 
 ചാണക നീതി
കടം വ ി ീ പിതാ ം, വ ഭിചാരിണിയായ
അ ം, രിയായ ഭാര ം, അറിവി ാ ം
ശ ളാണ്.

ംഅ േ ന ണീയാത്
ം അ ലിക ണാ
ഖം ഛേ ാ ത ാച
യഥാ േത ന പ ിതം 12

അത ാ ി വെന ധനം െകാ ം, പിടിവാശി

ാരെന ൈക ി ം, ഢെന തി ം, പ ിതെന
സത വച ക െകാ ം വശ ാേ താണ്.

വരം ന രാജ ം ന രാജരാജ ം

വരം ന മി ം ന മി മി ം
വരം ന ശിേഷ ാ ന ശിഷ ശിേഷ ാ
വരം ന ദാരാ ന ദാരദാരാ 13

നീചനായ രാജാവ് ഭരി രാജ ് താമസി

തിേന ാ ന ത് രാജാവി ാ ിട ് താമസി
താണ്, നീചനായ ിെന ാ ന ത് ി
ാതിരി താണ്, നീചയായ ശിഷ െന ാ ന ത്
ശിഷ നി ാതിരി താണ്, നീചയായ ഭാര െയ ാ
ന ത് ഭാര യി ാതിരി താണ്.

രാജരാേജ ന തഃ ജാ ഖം
മി മിേ ണ േതാഭിനി തിഃ
ദാരദാൈര േതാ േഹ രതിഃ
ശിഷ മധ ാപയതഃ േതാ യശഃ 14
44 
 ചാണക നീതി
നായ രാജാവിെ ജക ് ഖ ാ
െത െന? നീചനായ ി നി ് ശാ ി
ലഭി െത െന? നീചയായ ഭാര വീ ി
സേ ാഷ ാ െത െന? നീചനായ ശിഷ െന
പഠി ി ാ യശ ാ െത െന?

സിംഹാേദകം ബകാേദകം
ശിേ ത ാരി ടാത്
വായസാ പ ശിേ
ഷട് ന ീണി ഗ ഭാത് 15

സിംഹ ി നി ം െകാ ി നി ം ഓേരാ

ണ ം, േകാഴിയി നി ം നാ ം, കാ യി
നി ം അ ം, പ ിയി നി ം ആ ം, ക തയി
നി ം ണ വീത ം പഠിേ താണ്.

തം കാര മ ം വാ
യ രഃ ക മി തി
സ ാരംേഭണ ത കാര ം
സിംഹാേദകം ച േത 16

ഒ ി, അ വ തായാ ം െച തായാ ം,
ഒരി ല ട ി ഴി ാ സ യ േ ാ ം
ടി അ െച വാ സിംഹ ി നി ം പഠിേ
താണ്.

ഇ ിയാണി ച സംയമ ബകവത് പ ിേതാ നരഃ

േദശകാലബലം ാത ാ സ കാര ാണി സാധേയത് 17

45 
 ചാണക നീതി
എ ാ ഇ ിയ െള ം നിയ ി ് േദശകാലബല
െ യറി ് എ ാ കാര ം സാധി ക എ
ണം െകാ ി നി ം പഠിേ താണ്.

ത ാനം ച ം ച സംവിഭാഗം ച ബ
സ യമാ മ ി ശിേ ത ാരി ടാത് 18

കാല ണ ക, ന ായി ം െച ക,
ബ മായി പ ി കഴി ക, സ യ ം െകാ ്
ആഹാരം േന ക എ ീ നാ ണ േകാഴിയി
നി ം പഠിേ താണ്.

ഢൈമ നധീരത ം കാേല കാേല ച സം ഹം

അ മ മവിശ ാസം പ ശിേ വായസാത് 19

രഹസ മായി ൈമ ന ിേല െ ക, ൈധര ം,

പി ീട് വ േചരാ ആവശ ായി
സം ഹി െവ ക, ജാ തേയാെടയിരി ക, ആെര ം
വിശ സി ാതിരി ക എ ീ അ ണ
കാ യി നി ം പഠിേ താണ്.

ബഹ ാശീ സ സ ഃ നിേ ാ ല േചതനഃ

സ ാമിഭ ര ഷേഡേത ശ ാനേതാ േണാഃ 20

ലഭി േ ാ അധികം ആഹാരം കഴി ക,

ഇ ാ േ ാ ഉ െകാ ് നാ ക, ഗാഡമായി
ഉറ ക, െപെ െ േ ക, യജമാനേനാ റ്,
ശൗര ം എ ീ ആ ണ പ ിയി നി ം
പഠിേ താണ്.
46 
 ചാണക നീതി
ാേ ാപി വേഹത് ഭാരം ശീേതാ ം ന ച പശ തി
സ രേത നിത ം ീണി ശിേ ഗ ദഭാത് 21

എ തള ാ ം പിെ ം ഭാരം മ ക, ശീേതാ

െള കണ ാ ാതിരി ക, എേ ാ ം സ
നായിരി ക എ ീ ണ ക തയി നി ം
പഠിേ താണ്.

യ ഏതാ വിംശതി ണാ ആചരിഷ തി മാനവഃ

കാര ാവ ാ സ ാ അേജയഃ സ ഭവിഷ തി 22

ഈ ഇ പത് ണ െള ശീലി മ ഷ എ ാ
ികളി ം എ ാ പരിത ിതികളി ം വിജയം
േന ം.

47 
 ചാണക നീതി

അ ായം 7
അ നാശം മന ാപം
േഹ രിതാനി ച
വ നം ചാപമാനം ച
മതിമാ ന കാശേയത് 1

ധനന ം, മന ിെല വിഷമം, വീ ി സംഭവി

അന ഥ ള്, വ ന, അപമാനം എ ിവ ിമാ
ഒരി ം െവളിെ ത്.

ധനധാന േയാേഗ
വിദ ാസം ഹേണ ച
ആഹാേര വ വഹാേര ച
ത ല : ഖി ഭേവത് 2

ധനം, ധാന ം, വിദ എ ിവ സ ാദി േ ാ ം,

ആഹാര ി ം വ വഹാര ി ം ല ഉേപ ി
ഖമ ഭവി .

സേ ാഷാ ത ാനാം
യ ഖം ശാ ിേരവ ച
ന ച തദ് ധന ാനാം
ഇതേ ത ധാവതാം 3

സേ ാഷമാ അ െകാ ് ിയട വ

അ ഭവി ഖ ം ശാ ി ം ധന ിേനാ
ആ ി െകാ ് നേ ാ േമാ വ ് ലഭി കയി .

48 
 ചാണക നീതി
സേ ാഷഃ ി ക വഃ
സ ദാേര േഭാജേന ധേന
ി ൈചവ ന ക േവ ാ
അ യേന ജപദാനേയാഃ 4

ഭാര , ഭ ണം, സ ് എ ീ
കാര ളി ഉ ത് െകാ ് ിയട ക. എ ാ
ാനസ ാദനം, തപ ്, ദാനം എ ീ കാര
ളി ഒരി ം ിയടയ ത്.

വി േയാ വി വേ ാ
ദ േത ാഃ സ ാമി ത േയാഃ
അ േരണ ന ഗ വ ം
ഹലസ ഷഭസ ച 5

ര ാ ണ െടയിടയി ം, ാ ണെ ം
തീ െട ം ഇടയി ം, ഭാര ാഭ ാ ാ െട
ഇടയി ം, യജമാനെ ം േവല ാരെ ം ഇടയി ം,
കാള െട ം കല െട മിടയി ം െപ േപാക ത്.

പാദാഭ ാം ന േശദ ിം ം ാ ണേമവ ച

ൈനവ ഗാം ന മാരീം ച ന ം ന ശി ം തഥാ 6

അ ി, , ാ ണ , പ , മാരി, , ശി
എ ിവെര ഒരി ം കാ െകാ ് ശി ത്.

ശകടം പ ഹേ ന ദശഹേ ന വാജിനം

ഹ ിം ഹ സഹേ ണ േദശത ാേഗന നം 7

49 
 ചാണക നീതി
വാഹനെ അ േകാ അകെല നി ം, തിരെയ
പ േകാ െര നി ം, ആനെയ ആയിരം േകാ
െര നി ം, ജനെ നാ വി ം ഒഴിവാ
േ താണ്.

ഹ ീ അ ശമാേ ണ
വാജീ ഹേ ന താഡ േത
ംഗീ ല ഡഹേ ന
ഖ ഗഹേ ന ന: 8

ആന േതാ ിെകാ ം, തിര െവ ം ൈക െകാ ം,

െകാ ഗം വടി െകാ ം, വാ െകാ ം
നിയ ി െ .

ഷ ി േഭാജേന വി ാഃ
മ രാ ഘനഗ ജിേത
സാധവഃ പരസ ൗ
ഖലാഃ പരവിപ ി 9

ാ ണ ഭ ണ ി ം, മയി ക േമഘഗ ന
ി ം, സ ന അന െ ഐശ ര ി ം
ജന അന ് ആപ വ േ ാ മാണ്
സേ ാഷി ത്.

അ േലാേമന ബലിനം
തിേലാേമന നം
ആ ല ബലം ശ ം
വിനേയന ബേലന വാ 10

50 
 ചാണക നീതി
ക നായ ശ വിെന വഴ ിെ ാ ം, െന
എതി ം, തനി ് ലം ക ശ വിെന
വഴ കേയാ ബലം േയാഗി കേയാ െച ം
വശ ാ ണം.

ബാ വീര ം ബലം രാ ാം
ാ േണാ വിദ് ബലി
പെയൗവനമാ ര ം
ീണാം ബലമ മം 11

രാജാ ാ െട ബലം ക ി ം, ാ ണെ ബലം

ാന ി ം, ീ െട ബലം െസൗ ര ി ം,
യൗ ന ി ം, മ രഭാഷണ ി മാണ്.

നാത ം സരൈല ഭാവ ം ഗത ാ പശ വന ലീം

ഛിദ േ സരലാ ാ ി ി പാദപാഃ 12

നാം വളെരയധികം സരളസ ഭാവ വ ( ഗതി

ാ ) ആക ത്. കാ ി െച ് േനാ ിയാ കാണാം
േനെര നി മര െള ാം റി െ .എ ാ
വള മര റി െ മി .

യേ ാദകം ത വസ ി ഹംസാഃ
തൈഥവ ം പരിവ ജയ ി
ന ഹംസ േല ന നേരണ ഭവ ം
ന ജേ നരാ യേ 13

എവിെട ജല േ ാ അവിെട അരയ വസി .

അവിടെ ജലം വ േ ാ അവ അതിെന ഉേപ ി
51 
 ചാണക നീതി
ക ം െച . മ ഷ ഹംസ െളേ ാെല
ഏതിെന ം േയാജന േ ാ ആ യി ക ം
പി ീട് ത ജി ക ം െച ത്.

ഉപാ ജിതാനാം വി ാനാം ത ാഗ ഏവ ഹി ര ണം

തടാേഗാദര സം ാനാം പരിവാഹ ഇവാംഭസാം 14

തടാക ി െക ി ിട െവ ം റേ െ ാ
േ ാ അതിെല ജലം മാ േപാെല
സ പി െ ധനെ െചലവഴി തി െടയാണ്
അത് സംര ി െ ത്.

യസ ാ ഥ സ മി ാണി
യസ ാ ഥ സ ബാ വാഃ
യസ ാ ഥഃ സ മാംേ ാേക
യസ ാ ഥഃ സ ച ജീവതി 15

സ വന് ം, ബ ം ധാരാള
ാ ം. സ വനാണ് ഈ േലാക ി
യഥാ ഥ ഷ . അവ തെ യാണ് യഥാ ഥ ി
ജീവി ം.

സ ിതാനാം ഇഹ ജീവേലാേക
ചത ാരി ചി ാനി വസ ി േദേഹ
ദാന സംേഗാ മ രാ ച വാണി
േദവാ നം ാ ണത ണം ച 16

ദാനം െച ക, മ രമായി സംസാരി ക, ഈശ ര ജ

െച ക, ാ ണെര (വിദ ാ ാരായ സ ന െള)
52 
 ചാണക നീതി
സേ ാഷി ി ക എ ീ നാല് ശീല വ ഈ
േലാക ി േ ാ തെ സ ിലാണ് വസി
ത്.

അത േകാപഃ ക കാ ച വാണീ
ദരി താ ച സ ജേന ൈവരം
നീച സംഗഃ ലഹീനേസവാ
ചി ാനി േദേഹ നരക ിതാനാം 17

അത ം േകാപേ ാെട ം ക മാ ം സംസാരി

ക ം, ദാരി ാരായിരി ക ം, സ ാ മായി
ശ തയിലാ ക ം, നീച ാ മായി ക ം,
ലഹീന ാെര േസവി ക ം െച വ ഈ േലാക
ി േ ാ തെ നരക ിലാണ് വസി ത്.

ഗമ േത യദി േഗ മ ിരം
ലഭ േത കരികപാലെമൗ ികം
ജം കാലയഗേത ച ാപ േത
വ -ഖരച ഖ നം 18

സിംഹ ിെ ഹയി െച ാ അവിെടനി ം

ചിലേ ാ ആന െട മ ക ിെല ക
ലഭിേ ാം. എ ാ െ ഹയി െച ാ
അവിെട നി ് പ ിടാവിെ വാേലാ, ക ത െട
െതാലി െട ക േളാ മാ േമ ലഭി ക .

നഃ മിവ വ ഥം ജീവിതം വിദ യാ വിനാ

ന ഹ േഗാപേന ശ ം ന ച ദംശനിവാരേണ 19

53 
 ചാണക നീതി
വിദ യി ാെത ജീവിതം നായ െട വാ േപാെല
വ മാണ്. നായ ് തെ വാ െകാ ് ഹ
ഭാഗെ മറ വാേനാ ഈ , െകാ ക് എ ിവെയ
ഓടി വാേനാ കഴി ി .

വാചാം െശൗചം ച മനസഃ

െശൗചമി ിയനി ഹം
സ തദയാ െശൗച-
േമതത് െശൗചഃ പരാ ിനാം 20

വാ ിെ ം മന ിെ ം ി ഇ ിയനി ഹ ം,
അന െട ന യാ ഹി വ െട ി സ താ
ക മാണ്.

േപ ഗ ിേല ൈതലം
കാേ ിം പയസി തം
ഇെ ൗ ഡം തഥാ േദേഹ
പശ ാ ാനം വിേവകതഃ 21

വി മണം, എ ി എ , തടിയി അ ി,
കരി ി ശ ര എ ിവ േപാെല ശരീര ി
ിതി െച ആ ാവിെന വിേവക പേയാഗി ്
അറി ക.

54 
 ചാണക നീതി

അ ായം 8
അധമാ ധനമി ി ധനം മാനം ച മ മാഃ
ഉ മാ മാനമി ി മാേനാ ഹി മഹതാം ധനം 1

നീച ാ ധനം മാ ം ആ ഹി . മധ മ ാ
മാന ം ധന ം ആ ഹി . ഉ മ ാ
മാനമാ ഹി . എെ ാ മഹ ് മാനം
തെ യാണ് ധനം.

ഇ രാപഃ പേയാ ലം താം ലം ഫലെമൗഷധം

ഭ യിത ാപി ക വ ാഃ ാനദാനാദികാഃ ിയഃ 2

കരി ്, ജലം, പാ , കിഴ ്, ാ , പഴ ,

ഔഷധം എ ിവ കഴി ി ാെണ ി ം ാനം, ദാനം
ട ിയ ത െചേ താണ്.

ദീേപാ ഭ യേത ധ ാ ം ക ലം ച യേത

യദ ം ഭ േത നിത ം ജായേത താ ശീ ജാ 3

വിള ് ഇ ിെന ഭ ി ക ം കരിെയ

സവി ക ം െച . (മ ഷ ം) നിത ം
ഭ ി ആഹാര ിന് സ ശമായി മ ാ .

വി ം േദഹി ണാന ിേത മതിമാ ാന േദഹി ക ചിത്

ാ ം വാരിനിേധ ജലം ഘന േഖ മാ ര ം സദാ
ജീവാ ാവര ജംഗമാം സകലാ സ ീവ മ ലം
യഃ പശ തേദവ േകാടി ണിതം ഗ മംേഭാനിധിം 4

55 
 ചാണക നീതി
ിമാ എേ ാ ം േയാഗ ത വ മാ ം ധനം
ന ണം, മ വ ് ഒരി ം ന ത്. സ ം
ന ജല ിെന കാ േമഘ ള് മാ ര താ ി
മാ ക ം അ െപ ി ് മിയിെല എ ാ
ചരാചര ം ജീവേന ക ം അതി ം റേമ
സ ി നിെ ജലെ എ േയാ മട
ണ താ ി തിരി ന ക ം െച .

ചാ ാലാനാം സഹൈ രിഭി ദ ശിഭിഃ

ഏേകാ ഹി യവനഃ േ ാ േതാ ന നീേചാ യവനാത് പരഃ 5

തത ദ ശികളായ ാനിക ആയിരം ച ാല

ാ ല മാണ് ഒ യവനെന പറ ി ്.
അ െകാ ് യവനനി ം നീചനായി ആ മി .

ൈതലാഭ ംേഗ, ചിതാ േമ ൈമ േന െ ൗര ക ണി

താവദ് ഭവതി ച ാേളാ യാവത്സാനം ന ചാചേരത് 6

എ േത തി േശഷ ം, ശവസം ാര ി
പെ തി േശഷ ം, ൈമ ന ി േശഷ ം,
െ ൗരം െച തി േശഷ ം ാനം കഴി വെര
ഒരാ ച ാലനാണ്.

അജീ േ േഭഷജം വാരി ജീ േ വാരി ബല ദം

േഭാജേന ചാ തം വാരി േഭാജനാേ വിഷാപഹം 72

                                                            
2
  അവസാനെ ര വരിക ് "േഭാജനാദൗ വിഷം വാരി,
േഭാജനാേ േതാപമം" എ ം പാഠേഭദ ്
56 
 ചാണക നീതി
അജീ ിന് ജലം ഔഷധമാണ്. ആഹാരം
ദഹി കഴി ാ ം െവ ം ടി ത് ബല ദമാണ്.
ഭ ണ ിനിടയി െവ ം ടി ത് അ തി
ല മാണ്. ഭ ണം കഴി ് െവ ം ടി തി െട
ശരീര ിെല വിഷാംശ ളി ാതാ ം.

ഹതം ാനം ിയാഹീനം

ഹത ാ ാനേതാ നരഃ
ഹതം നി നായകം ൈസന ം
ീേയാ ന ാ ഹ ഭ ത കഃ 8

േയാഗി െ ടാ വിദ ം, അ ാനിയായ

മ ഷ ം, നായകനി ാ ൈസന ം, ഭ ാ
ാരി ാ ീക ം നശി .

കാേല താ ഭാര ാ ബ ഹ ഗതം ധനം

േഭാജനം ച പരാധീനം തി ഃ ംസാം വിഡംബനാഃ 9

വാ ക ില് മരി േപായ ഭാര , ബ െട

ക ി സ ്, അന െ വീ ിെല ആഹാരം എ ീ
ം ഷ ാ ് ദൗ ഭാഗ കരമാണ്.

നാ ിേഹാ ം വിനാ േവദം ന ച ദാനം വിനാ ിയാ

ന ഭാേവന വിനാ സി ി സ്മാദ് ഭാേവാ ഹി കാരണം 10

അ ിേഹാ ം ടാെത േവദപഠനം, ദാനം ടാ

യാഗ ം വ മാണ്. ശരിയായ മേനാഭാവം ടാെത
ഒ ി ം സഫലമാകി . അതിനാ ഭാവം
തെ യാണ് ധാനം.
57 
 ചാണക നീതി
ന േദേവാ വിദ േത കാേ ന പാഷാേണ ന േയ
ഭാേവ ഹി വിദ േത േദവ സ്മാ ഭാേവാഹി കാരണം 11

ൈദവം മര ിേലാ, ക ിേലാ, മ ിേലാ നി ി

വി ഹ ില ിതി െച ത്. ഭ െ
ഭാവ ിലാണ് ഈശ ര ിതി െച ത് (ഭ ി
െകാ മാ േമ ഈശ ര െവളിെ ). അ
െകാ ് ഭാവം തെ യാണ് ധാനം.

കാ പാഷാണധാ നാം ത ാ ഭാേവന േസവനം

യാ ച തയാ സി സ വി ഃ സീദതി 12

ഒരാ മരേമാ, ശിലേയാ, േലാഹേമാ ഉപേയാഗി ്

വി ഹ ാ ി ഭ ിേയാെട ആരാധി ാ , ഭഗവാ
അയാ െട ഭ ി ം വിശ ാസ ം െകാ ് നായി
അയാളി സാദി ം.

ശാ ി ല ം തേപാനാ ി ന സേ ാഷാത് പരം ഖം

ന യാഃ പേരാ വ ാധി ന ച ധ േ ാ ദയാപരഃ 13

ശാ ി ല മായ തപ േവെറയി . സം ി
േയ ാ വലിയ സേ ാഷ മി . രാ ഹ ി
േന ാ വലിയ വ ാധി ം, ദയേയ ാ വലിയ
ധ മി .

േണാ ഷയേത പം ശീലം ഷയേത ലം

സി ി ഷയേത വിദ ാം േഭാേഗാ ഷയേത ധനം 14

58 
 ചാണക നീതി
ണം സൗ ര ിെന ം, ശീലം (സ ഭാവം)
ലെ ം, വിജയം വിദ െയ ം, േഭാഗം സ ി
െന ം അല രി .

നി ണസ ഹതം പം ഃശീലസ ഹതം ലം

അസി സ ഹതാ വിദ ാ അേഭാേഗന ഹതം ധനം 15

ണമി ാ െ സൗ ര ം, ശീലം (സ ഭാവം)

ഇ ാ വെ ല ം, വിജയം േനടാ വെ വിദ ം,
േഭാഗമി ാ വെ ധന ം വ ഥഭമാണ്.

ം മിഗതം േതായം ാ നാരീ പതി താ

ചിഃ േ മകേരാ രാജാ സ േ ാ ാ ണഃ ചിഃ 16

ഗ ഭ ിെല ജല ം, പതി തയായ ീ ം, ജാ

േ മം െച രാജാ ം, സ നായ ാ ണ ം
രാണ്.

അസ ാ ദ ിജാ ന ാ: സ ാ മഹീ തഃ
സല ാ ഗണികാ ന ാ നി ല ാ ലാംഗനാ: 17

സേ ാഷമി ാ ാ ണ ം, സ നായ രാജാ

ാ ം, ല ാവതിയായ േവശ ക ം, നി ല കളായ
ല ീക ം നശി .

കിം േലന വിശാേലന വിദ ാഹീേനന േദഹിനാം

ലം ചാപി വി േഷാ േദൈവരപി സ ജ േത 18

59 
 ചാണക നീതി
വിദ യി ാ വ ഉ ത ല ി ജനി ിെ
കാര ം? വിദ ാ താ ല ി ജനി വനാെണ ി ം
അയാ േദവ ാരാ േപാ ം ആദരി െ .

വിദ ാ ശസ േത േലാേക വിദ ാ സ ജ േത

വിദ യാ ലഭേത സ ം വിദ ാ സ ജ േത 19

അറി വ എ ായിട ം ജന ളാ
ആദരി െ . അറിവ് എ ാം േനടി . അറിവ്
എ ായിട ം ആദരണിയമാണ്.

പയൗവനസ ാ വിശാല ലസംഭവാഃ

വിദ ാഹീനാ ന േശാഭേ നി ഗ ാഃ ഇവ കിം കാ 20

സൗ ര ം, യൗവന വ ം, ഉ ത ല ി
ജനി വ ം വിദ ാഹീനരാെണ ി , യാെതാ
ഗ മി ാ രി ി െളേ ാെല,
േശാഭി ി .

മാംസഭൈ ഃ രാപാൈന ൈഖ ാ ര വ ജിൈതഃ

പ ഭിഃ ഷാകാൈര ഭാരാ ാ ാ ഹി േമദിനീ 21

മാംസം ഭ ി വ ം, മദ പാനിക ം, ഢ ാ ം,
നിര ര മായ മ ഷ ാകാര ി ഗ ളാ ഈ
മി ് ഭാരേമറിയിരി കയാണ്.

അ ഹീേനാ ദേഹദ് രാ ം മ ഹീന ഋത ിജഃ

യജമാനം ദാനഹീേനാ നാ ി യ സേമാ രി ഃ 22

60 
 ചാണക നീതി
അ ദാനം ടാെത യ ം രാ െ ം, മ ം
ടാെത യ ം േരാഹിതെന ം, ദാനം
ടാെത യ ം യജമാനെന ം നശി ി .
അതിനാ േവ വിധം നട ിയിെ ി യ
ി സമമായ ശ േവെറയി .

61 
 ചാണക നീതി

അ ായം 9
ിമി സി േച ാത വിഷയാ വിഷവ ജ
മാ വദയാേതാഷസത ം പീ ഷവദ് ഭജ 1

ി ഇ ി െവ ി ഖേഭാഗവ െള വിഷ
െ െയ േപാെല ത ജി ് മ, നി പടത, ദയാ,
സേ ാഷം, സത സ ത എ ിവെയ അ തിെന
െയ േപാെല േസവി ക.

പര രസ മ ാണി േയ ഭാഷേ നരാധമഃ

ത ഏവം വിലയം യാ ി വാല്മീേകാദര സ വത് 2

അന െട രഹസ പറ നട വ ചിത
ിനക െപ േപായ പാ ിെനേ ാെല സ യം
നശി േപാ .

ഗ ഃ വ േ , ഫലമി ദേ ,
നാകാരി ം ഖ ച നസ ,
വിദ ാ ധനാഢ , പ ിരാ ഃ
ധാ ഃ രാ േകാപി ന ിേദാഽ ത് 3

സ ിന് ഗ ം, കരി ി പഴ ം,
ച നമര ി ം, പാ ിത ധനിക ം,
ദീ ഘാ രാജാ ം കാണെ ി . പ ്
ാവിെന ഉപേദശി ാ ആ മി ായി
െകാ ാകാം ഇ െന സംഭവി ത്.

62 
 ചാണക നീതി
സ െ ൗഷധീനാമ താ ധാനാ
സ േ െസൗേഖ ഷ ശനം ധാനം
സ േ ിയാണാം നയനം ധാനം
സ േ ഗാേ ശിരഃ ധാനം 4

ഔഷധ ളി അ ം 3, ഖാ ഭവ ളി
േഭാജന ം, ഇ ിയ ളി ക ക ം, അവയവ ളി
ശിര മാണ് ഏ ം ധാനെ ത്.

േതാ ന സ രതി േഖ ച ചേല വാ ാ

ം ന ജ ിതമിദം ന ച സംഗേമാ ി
േവ ാ ി ിതം രവിശശി ഹണം ശ ം
ജാനാതി േയാ ദ ിജവരഃ സ കഥം ന വിദ ാ 5

ബാഹ ാകാശ ി ത സ രി . അവിെട

നി ം എെ ി ം സേ ശം മിയിേല വ മി .
രച ാ െട ഹണെ റി ് ആ ം േനരെ
പറ േക ി മി . ആകാശചാരിക മായി ക
മി . എ ി ം രച ാ െട ഹണം ത
മായി വചി ാ ണ എ െന പ ിതനാ
കാതിരി ം?

വിദ ാ ീ േസവകഃ പാ ഃ
ധാ േതാ ഭയകാതരഃ
ഭാ ീ ച തിഹാരീ ച
സ ാ േബാധേയത് 6

                                                            
3
 ചി താകാനാ സാ ത. സ ീയമായ അ ത് പാനീയമാണേ ാ. 
63 
 ചാണക നീതി
വിദ ാ ഥി, േസവക , യാ ാര , വിശ വ ,
ഭയ വ , ഭാരം മ വ , കാവ ാര എ ീ
ഏ േപ ഉറ ക ാ അവെര
ഉണ േ താണ്.

അഹിം പം ച ശാ ലം ം ച ബാലകം തഥാ

പരശ ാനം ച ഖം ച സ ാ ന േബാധേയത് 7

പാ ്, രാജാവ്, ലി, ശി , , അന െ നായ,

ഢ എ ീ ഏ േപ ഉറ ക ാ അവെര
ഉണ ത്.

അ ാധീതാ ൈയ േവദാ ഥാ ാ േഭാജിനഃ

േത ദ ിജാഃ കിം കരിഷ ി നി വിഷാ ഇവ പ ഗാഃ 8

സാ ികലാഭ ി േവ ി േവദം പഠി വ ം,

ാെര േസവി ് ജീവി വ മായ ാ ണ
വിഷമി ാ പാ ിെനേ ാെല നി വീര രാണ്.

യ ി േ ഭയം നാ ി േ ൈനവ ധനാഗമഃ

നി േഹാ േഹാ നാ ി സ േ : കിം കരിഷ തി 9

ഒരാ േകാപി േ ാ അന ് ഭയമി ാതിരി

ക ം, സേ ാഷി േ ാ ലാഭ ാകാതിരി
ക ം, അയാ ് ആെര ം അ ഹി വാേനാ
ശി ി വാേനാ കഴി ക മിെ ി പിെ അയാ
േകാപി ിെ ഫലമാ ത്?

64 
 ചാണക നീതി
നി വിേഷണാപി സ േ ണ ക വ ാ മഹതീ ഫണാ
വിഷമ ന ചാപ ഫടാേടാേപാ ഭയ രഃ 10

വിഷമി ാ പാ ം പ ിവിട േ താണ്.

പാ ിന് വിഷ െ ി ം ഇെ ി ം അതിെ
വിട പ ി അന ് ഭയ ളവാ താണ്.

ാത ദ ത സംേഗന മധ ാേ ീ സംഗതഃ
രാ ൗ ചൗര സംേഗന കാേലാ ഗ ി ധീമതാം 11

ിമാ ാ കാല ് കളിെയ റി (മഹാഭാരത

െ റി ്) ച െച ം, ഉ ് ീെയ റി
(രാമായണെ റി ്) ച െച ം, രാ ിയി
േമാഷണെ റി ് (ഭാഗവതെ റി ്) ച
െച ം കാലം കഴി .

സഹ ഥിതാ മാലാ സ ഹ ച നം
സ ഹ ലിഖിതം േ ാ ം ശ സ ാപി ിയം ഹേരത് 12

ഈശ ര ജ ായി സ ം ൈക െകാ ാ ിയ മാല,

താ തെ അര ച നം, സ മായി എ തിയ
േ ാ ം എ ിവ െട ഫലമായി ഇ ല മായ
ഐശ ര ാ .

ഇ ദ ാ ിലാഃ ാഃ കാ ാ േഹമ ച േമദിനീ

ച നം ദധി താം ലം മ നാദ് ണവ ധനം 13

കരി ്, എ ്, (സം ാരമി ാ വെന

അ ി ) യായ ീ, സ ം, മ ്, ച നം,
65 
 ചാണക നീതി
ൈതര്, താം ലം എ ിവെയ മ ി ം േതാ ം
ണേമ ം.

ദരി താ ധീരതയാ വിരാജേത

വ താ ഭതയാ വിരാജേത
കദ താ േചാ തയാ വിരാജേത
പതാ ശീലതയാ വിരാജേത 14

ദാരി ം ധീരത െകാ ം, പഴയ വ ം ി െകാ ം,

ചി റ ആഹാരം െകാ ം, സൗ ര മി ാ
സ ഭാവ ണം െകാ ം വിരാജി .

66 
 ചാണക നീതി

അ ായം 10

ധനഹീേനാ ന ഹീന ധനികഃ സ നി യഃ

വിദ ാരത്േനന േയാ ഹീന: സ ഹീന: സ വ :1

സ ിെ അഭാവം െകാ ് മാ ം ഒരാ

ദരി നാ ി , അയാ ധനിക തെ യാണ്.
എ ാ അറിവി ാ വ എ ാം െകാ ം ദരി
നാണ്.

ി തം ന േസത് പാദം വ തം പിേബ ലം

ശാ തം വേദദ് വാക ം മനഃ തം സമാചേരത് 2

ക ക െകാ ീകരി ല
കാ െവ ക ം, വ ം െകാ ് മാ ിയ ജലം
ടി ക ം, ശാ ാനം െകാ ് മായ വാ
ക സംസാരി ക ം, മന െകാ ് ീകരി
വ ികള് അ ി ക ം െചേ താണ്.

ഖാ ി േചത് ത േജത് വിദ ാം

വിദ ാ ി േചത് ത േജത് ഖം
ഖാ ിനഃ േതാ വിദ ാ
േതാ വിദ ാ ിനഃ ഖം 3

ഖമാ ഹി വ വിദ ഉേപ ി െ .

വിദ യാ ഹി വ ഖെ ം (വിഷയേഭാഗം)
ഉേപ ി െ . എെ ാ ഖം കാം ി വന്

67 
 ചാണക നീതി
വിദ െയ െന ലഭി ാനാണ്? വിദ കാം ി വന്
ഖെമ െന ലഭി ാനാണ്?

കവയഃ കിം ന പശ ി കിം ന വ ി േയാഷിത

മദ പാഃ കിം ന ജ ി കിം ന ഭ ി വായസാഃ 4

കവിക എ ാണ് കാണാ ത്? ീക എ ാണ്

െച ാ ത്? മദ പാനിക എ ാണ് പറയാ ത്?
കാ ഭ ി ാ തായി എ ാ ത്?

ര ം കേരാതി രാജാനം രാജാനം ര േമവ ച

ധനിനം നി ധനം ൈചവ നി ധനം ധനിനം വിധിഃ 5

വിധി ഭി ാരെന രാജാവാ ക ം, രാജാവിെന

ഭി ാരനാ ക ം, ധനികെന ദരി നാ ക ം,
ദരി െന ധനികനാ ക ം െച .

ാനാം യാചകഃ ശ ഃ ഖാനാം േബാധേകാ രി ഃ

ജാര ീണാം പതിഃ ശ ഃ േചാരാണാം ച മാ രി ഃ 6

അത ാ ഹി ് ഭി ാര ം, ഢന് ഉപേദശി
വ ം, ജാര ീ ് ഭ ാ ം, ക ാ ് ച ം
ശ വാണ്.

േയഷാം ന വിദ ന തേപാ ന ദാനം

ാനം ന ശീലം ന േണാ ന ധ ഃ
േത മ േലാേക വി ഭാര താ
മ ഷ േപണ ഗാ ര ി 7

68 
 ചാണക നീതി
ആ ാേണാ വിദ ം, തപ ം, ദാനശീല ം,
ാന ം, സ ം, സ ഭാവ ം, ധ നി ം
ഇ ാ ത് അവ ഈ േലാക ി മി ് ഭാരമായി
മ ഷ പം ് ജീവി ഗ ളാണ്.

അ ഃസാര വിഹീനാനാം ഉപേദേശാ ന ജായേത

മലയാചലസംസ ഗാത് ന േവ നായേത 8

അക ് കാ ി ാ വ ് ഉപേദശം െകാ ്
േയാജന ാ ി . മലയപ തത മാ
സംസ ഗം െകാ േപാ ം ള ച നമായി മാ ി .

യസ നാ ി സ യം ാ ശാ ം തസ കേരാതി കിം
േലാചനാഭ ാം വിഹീനസ ദ പണഃ കിം കരിഷ തി 9

സ യം വിേവക ാനമി ാ വ ് ശാ ാനം

െകാ ് എ േയാജന ാകാനാണ്? ക ി ാ
വന് ക ാടി െകാ ് എ േയാജന ാ
കാനാണ്?

നം സ നം ക പാേയാ നഹി തേല

അപാനം ശതധാ ധൗതം ന േ ം ഇ ിയം ഭേവത് 10

ഃസ ഭാവികെള ന വരാ ി മാ വാ
യാെതാ പായ ം ഈ മിയിലി .
വിസ ജേന ിയെ എ വ ം ക കിയാ ം
അത് ഇ ിയ ളി േ മാ കയി .

69 
 ചാണക നീതി
ആ േദ ഷാത് ഭേവ ത ഃ പരേദ ഷാത് ധന യഃ
രാജേദ ഷാത് ഭേവ ാേശാ േദ ഷാത് ല യഃ 11

മഹാ ാ േളാ വിേരാധം െകാ ് മരണ ം,

മെ ാരാേളാ വിേരാധം െകാ ് ധനനാശ ം,

രാജാവിേനാ വിേരാധം െകാ ്സ നാശ ം,

ാ ണേനാ വിേരാധം െകാ ് ലനാശ ം

സംഭവി .

വരം വനം വ ാ ഗേജ േസവിതം

മാലയം പ ഫലാം േഭാജനം
േണ ശ ാ ശതജീ ണവ ലം
ന ബ മേ ധനഹീന ജീവനം 12

ലി ം ആന ം വസി കാ ി ഇല ം, പഴ ം,
െവ ം കഴി ം, ി കിട ം, പഴകിയ മര രി
ധരി ം കഴി താണ് ബ െടയിടയി
ദരി നായി ജീവി തിേന ാ ന ത്.

വിേ ാ സ ലം ച സ ാ
േവദഃ ശാഖാ ധ ക ാണി പ ം
ത ാ ലം യ േതാ ര ണീയം
ഛിേ േല ൈനവ ശാഖാ ന പ ം 13

ാ ണെന ഒ മായി ക തിയാ അതിെ

േവ സ ാവ ന ം, ശാഖക േവദ ം, ഇലക
70 
 ചാണക നീതി
ധാ ികക മാണ്. അ െകാ ് േവരിെന
യാസെ ് ര ിേ താണ്. േവ കളിെ ി
പിെ െകാ ം, ഇലക െമവിെട ാകാനാണ്?

മാതാ ച കമലാ േദവീ പിതാ േദേവാ ജനാ നഃ

ബാ വാ വി ഭ ാ സ േദേശാ വന യം 14

എെ അ ല ീ േദവി ം, പിതാവ് വി ഭഗവാ ം,

ബ വി ഭ െര ാവ ം തെ ം, സ േദശം
േലാക മാ .

ഏക സമാ ഢാ നാനാവ ണാ വിഹംഗമാഃ

ാത ദശ ദിേശാ യാ ി കാ ത പരിേദവനാ 15

ഒേര ി വസി പലവ ി

പ ിക േനരം െവ േ ാ പ ദിശകളിേല
േപാ . ഇതിെല ാണ് വിഷമി വാ ത്?
(ൈവവിധ ം േലാകസ ഭാവമാണ് എ ാണി ന
ചന).

ി യസ ബലം തസ നി േ േതാ ബലം

വേന സിംേഹാ മേദാ ഃ ശശേകന നിപാതിതഃ 16

ി താ ാണ് അവന് ശ ി ്. ിയി

ാ വന് എവിെടയാണ് ശ ി ത്? വന ി
യ അഹ ാരിയായ സിംഹെ േതാ ി വേ ാ.

71 
 ചാണക നീതി
കാ ചി ാ മമ ജീവേന യദി ഹരി വിശ ംഭേരാ ഗീയേത
േനാ േചദ ഭകജീവനായ ജനനീ ന ം കഥം നി മേമ
ഇത ാേലാച ര് യ പേത ല ീപേത േകവലം
ത പാദാം ജ േസവേനന സതതം കാേലാ മയാ നീയേത

എ ാ ജീവജാല െള ം പാലി വി േ ാ
njാ എെ ജീവിതെ റിേ ാ ് എ ിനാണ്
വിഷമിേ ത്? അെ ി ജനി വീണ ിന്
േവ ി ല ാ ി െ െത െന? ഇത് വീ ം
വീ ം ആേലാചി ്, േഹ ല ീപതിയായ ാ, njാ
അവി െ പാദേസവനം െച ് കാലം കഴി .

ഗീ വാണവാണീ വിശി ി-
ഥാപി ഭാഷാ ര േലാ േപാഹം
യഥാ ധായാമമേര സത ാം
സ ംഗനാനാമധരാസേവ ചിഃ 18

എനി ് സം തഭാഷേയാട് അതിയായ ആദര

െ ി ം അന ഭാഷകേളാ ം തിപ ി ്. സ
ി േദവ ാ ് ടി വാനായി അ െ ി ം
അവ അ ര ീക െട അധരരസം ടി വാനി
െ േപാെലയാണിത്.

അ ാ ശ ണം പി ം പി ാ ശ ണം പയഃ
പയേസാ ണം മാംസം മാംസാ ശ ണം തം 98

സാധാരണ ആഹാരേ ാ പ ിര ി ണം ധാന ം

72 
 ചാണക നീതി
െപാടി ാ ആഹാര ി ്. അതി ം
പ ിര ി ണം പാലി ്. പാലിെ എ ിര ി ണം
മാംസ ി ്. മാംസ ിെ പ ിര ി ണം
െന ി ്.

േശാേകന േരാഗാ വ ധേ പയസാ വ ധേത ത ഃ

േതന വ ധേത വീര ം മാംസാ ാംസം വ ധേത 20

ഃഖം ലം േരാഗ വ ി . പാ
ടി െകാ ് ശരീരം ന ാ . െന ്
കഴി െകാ ് ശ ി വ ി . മാംസഭ ണം
െകാ ് മാംസം വ ി ക ം െച .

73 
 ചാണക നീതി

അ ായം 11
ദാ ത ം ിയവ ത ം ധീരത ചിത താ
അഭ ാേസന ന ലഭ േ ചത ാരഃ സഹജാ ണാഃ 1

ദാനശീലം, ിയമായി സംസാരി സ ഭാവം,

ൈധര ം, ഔചിത ം എ ിവ സഹജമായി ഉ ാ
ണ ളാണ്. അവ പരിശീലിന ി െട ലഭി
വയ .

ആ വ ം പരിത ജ പരവ ം സമാ േയത്

സ യേമവ ലയം യാതി തഥാ രാജാന ധ തഃ 2

തെ സ ദായെ ഉേപ ി ് അന സ ദായ ിെന

ആ യി വ ം പരധ ം അ ി രാജാ ം
നശി ം.

ഹ ിഃ ലത : സ ചാ ശവശ:
കിം ഹ ിമാേ ാ േശാ
ദീേപ ജ ലിേത ണശ തി തമഃ
കിം ദിപമാ ം തമഃ
വേ ണാപി ഹതാഃ പത ി ഗിരയഃ
കിം ജമാ ാ നഗാഃ
േതേജാ യസ വിരാജേത സ ബലവാ
േല കഃ ത യഃ 3

വലിയ ശരീര ആന േതാ ി െകാ ് നിയ ി

െ . േതാ ി ആനെയേ ാെല വ താേണാ?

74 
 ചാണക നീതി
അ കാരം അക ാ ഒ ഒ െചറിയ വിള ിന്
കഴി ം. വിള ് അ കാരേ ാളം വ താേണാ?
വ ാഘാതേമ ് പ ത ള് വീ ക ായി ( രാണ
കഥയി നി ്). പ ത േളാളം വ താേണാ
വ ാ ധം? േതജ വ ബലവാനായി േശാഭി
െവ ാെത വലി ം െകാെ കാര ം?

കെലൗ ദശാസഹേ ഹരി ജതി േമദിനിം

തദ ം ജാ വി േതായം തദ ം ാമേദവതാ 4

കലി ഗം പതിനായിരാം ആ ാ േ ാ വി ം,
അ ായിരാമാ ാ േ ാ ഗംഗാജല ം, ര ായിര ി
അ റാമാ ാ േ ാ ാമേദവതക ം മിെയ
ഉേപ ി ം.

ഹാസ സ േനാ വിദ ാ േനാ ദയാ മാംസേഭാജിനഃ

വ സ േനാ സത ം ൈ ണസ ന പവി താ 5

ഹജീവിത ിേനാടാസ ി വന് വിദ ം, മാംസാ

ഹാരിയായവന് ദയ ം, ധനേലാഭ വന് സത സ
ത ം, ീല ടന് പവി ത ാകി .

ന നഃ സാ ദശാ ൈപതി
ബ കാൈരരപി ശിഷ മാണഃ
ആ ലസി ഃ പയസാ േതന
ന നിംബ േ ാ മ രത േമതി 6

ഃസ ഭാവിയായ ഒരാെള എ െനെയാെ പരിശീലി

ി ാ ം അയാ സ ഭാവിയായി മാറി . േവ മര
75 
 ചാണക നീതി
ിെന അടി ടി പാ ം െന ം െകാ ് നന ാ ം അത്
മ ര തായി ീരി .

അ ഗതമേലാ ഃ തീ ാനശൈതരപി
ന തി യഥാ ഭാ ം രായാ ദാഹിതം ച സത് 7

െ അ ഃകരണം തെ മലിനമാണ്. കണ
ിന് ണ നദികളി ളി ാ ം അയാ
നാകി . മദ ം വിള പാ ം തീയി ദഹി ി
ാ ം അതിെ മണം ന മാകാ േപാെല
യാണിത്.

ന േവ ി േയാ യസ ണ ക ഷം
സ തം സദാ നി തി നാ ചി ം
യഥാ കിരാതീ കരി ംഭജാതാം
ാം പരിത ജ ബിഭ ി ാം 8

ഒ വ വിെ ണമഹിമ അറിയാ യാ അതിെന

അവേഹളി െവ ി അതിെല ാണ് അതിശയി
വാ ത്? േവട ീ ആന െട മ ക ി ായ
ിെന ഉേപ ി ് ി സ ീകരി
േപാെലയാണിത്.

േയ സംവ രം ം നിത ം െമൗേനന േത

ഗേകാടിസഹ ം സ േലാേക മഹീയേത 9

ആരാേണാ ഒ വ ഷേ ് മായ െമൗനം

അവലംബി ത് അയാ ആയിരം േകാടി ഗം
സ ി ജീവി .
76 
 ചാണക നീതി
കാമേ ാധൗ തഥാ േലാഭം സ ാ ംഗാരെകൗ േക
അതിനി ാതിേസേവ ച വിദ ാ ീഹ വ ജേയത് 10

കാമം, േ ാധം, േലാഭം, ചി ആഹാരം, ംഗാരം,

േനരേ ാ ്, അതിയായി നി ി ക, അതിയായി
വ ായാമം െച ക എ ീ എ ശീല വിദ ാ ി
ഉേപ ി ണം.

അ ഫല ലാനി വനവാസരതിഃ സദാ

േതഹരഹഃ ാ ം ഋഷി വി ഃ സ ഉച േത 11

ഷിെച ാെത വള പഴ ം, കിഴ ക ം മാ ം

ഭ ി വ ം, വനവാസം ഇ െ വ ം നിത ം
ത ണം െച വ മായ ാ ണെന ഋഷിെയ
പറ .

ഏകാഹാേരണ സ ഃ ഷ ക നിരതഃ സദാ

ഋ കാലാഭിഗാമീ ച സ വിേ ാ ദ ിജ ഉച േത 12

ഒ േനരം മാ ം ഭ ി തി നായിരി ക ം,
4
ഷ ക എ ം അ ി വ ം ഋ
കാല മാ ം ഭാര മായി സഹശയനം െച
ാ ണെന ദ ിജെന പറ .

െലൗകിേക ക മണി രതഃ പ നാം പരിപാലകഃ

വാണിജ ഷിക ാ യഃ സ വിേ ാ ൈവശ ഉച േത 13

                                                            
4
  ാ ണ തി അ ശാസി ആ ക -മ തി 10.75 
77 
 ചാണക നീതി
ലൗകികക ളി ത ര ം, ക കാലികെള
വള വ ം, ക വട ം ഷി ം െച വ മായ
ാ ണെന ൈവശ െന വിളി .

ലാ ാദി ൈതലനീലാനാം ംഭമ സ ിഷാം

വിേ താ മദ മാംസാനാം സ വി ഃ ഉച േത 14

അര ്, എ , നീലം, മം, േത , െന ്, മാംസം,

മദ ം എ ീ വ വി ാ ണെന
െന വിളി .

പരകാര വിഹ ാ ച ദാംഭികഃ സ ാ സാധകഃ

ഛലി േദ ഷീ ഃ േരാ വി മാ ാര ഉച േത 15

അന െ കാര ളി തട ാ വ ം,
അഹ ാരി ം, സ ാ ം, വ ക ം, റേമ ദയ
വനാ ം വാ വ ി ര മായ ാ ണെന
എ വിളി .

വാപീ പതടാഗാനാം ആരാമ രേവ നാം

ഉേ ദേന നിരാശ സ വിേ ാ േ ഉച േത 16

ളം, കിണ , തടാക , ഉദ ാനം, േ ം,

എ ിവെയ യാെതാ മടി മി ാെത നിശി ി
ാ ണെന േ െന വിളി .

േദവ വ ം വ ം പരദാരാഭിമ ശനം

നി ാഹഃ സ േത വി ഃ ച ാള ഉ േത 17

78 
 ചാണക നീതി
േദവെ സ ്, വിെ സ ്, അന െ ഭാര
എ ിവ അപഹരി ാ ണെന ച ാലെന
വിളി .

േദയം േഭാജ ധനം ധനം തിഭി

േനാ സ യ സ ൈവ
ീ ക ണസ ബേല വി മപേത
രദ ാപി കീ ിഃ ിതാ
അ ാകം മ ദാനേഭാഗരഹിതം ന ം ചിരാ ിതം
നി ാണാദിതി ൈനജപാദ ഗലം
ധ ഷ േഹാ മ ികാഃ 18

ണ ശാലികളായവ ത െട സ ് സ യി
െവ ാെത ദാനം െചേ താണ്. ദാനം െകാ ാണ്
ക ണന്, ബലി, വി മാദിത എ ിവ െട കീ ി
ഇ ം നിലനി ത്. "nj വളെര ാലമായി
അ ഭവി ാെത ം ദാനം െച ാെത ം സ പി
െവ ി േത ഇതാ ന മായേ ാ" എ
പറ െകാ ് േതനീ ക നില കാ കളി ടി
െകാ ് വിലപി .

79 
 ചാണക നീതി

അ ായം 12
സാന ം സദനം താ ധിയഃ
കാ ാ ിയാലാപിനീ
ഇ ാ ിധനം സ േയാഷിതി രതിഃ
സാ ാപരാഃ േസവകാഃ
ആതിഥ ം ശിവ ജനം തിദിനം
മി ാ പാനം േഹ
സാേധാഃ സംഗ പാസേത ച സതതം
ധേന ാ ഹ ാ മഃ 1

വീ ി സ മായ അ രീ ം, ിമാ ാരായ

മ ം, ിയമായി സംസാരി ഭാര ം, ആവശ
ി സ ം, സ പ ിയി േ മ ം, അ സരണ
േസവക ം, അതിഥിസ ാര ം, എ ം
ശിവ ജന ം, ചികരമായ ഭ ണ ം, സ ന
മാ സഹവാസ െ ി ഹ ജീവിതം
ധന മാണ്.

ആ േ വിേ ദയാന ിത
യ യാ സ ൈപതി ദാനം
അന പാരം സ ൈപതി രാജ
യ ീയേത ത ലേഭദ് ദ ിേജഭ ഃ 2

ഃഖിതനായ ാ ണേനാട് ദയ േതാ ി ഭ ി ം

റെ െ ി ം ദാനം െച ാ അതിെ ഫലം
എ േയാ മട ് അധികമായിരി ം. ാ ണ

80 
 ചാണക നീതി
ദാനമായി ന ിയ വ അ േപാെലയ തിരി
കി ത്.

ദാ ിണ ം സ ജേന, ദയാ പരജേന,

ശാഠ ം സദാ േന
ീതിഃസാ ജേന, യഃ ഖലജേന,
വിദ േന ചാ വം,
െശൗര ം ശ ജേന, മാ ജേന,
നാരീജേന താ
ഇ ം േയ ഷാഃ കലാ ശലാ-
േ േഷവ േലാക ിതിഃ 3

ബ േളാട് ഔദാര ം, അന േരാട് ദയ ം, ന

േളാട് എ ം ശാഠ ം, സ ന േളാട് േ ഹ ം,
ാേരാട് അഹ ാര ം, വിദ ാ ാേരാട് സത സ ത
ം, ശ േളാട് െശൗര ം, തി വേരാട് മ ം,
ീകേളാട് പൗ ഷ ം കടി ി വ ം കലകളി
ാവീണ വ മായ ഷ ാരിലാണ് േലാകെ
നയി ത്.

ഹ ൗ ദാനവിവ ജിതൗ തി ടൗ
സാരസ തേ ാഹിണൗ
േനേ സാ വിേലാകേനന രഹിേത
പാദൗ ന തീ ഥംഗതൗ
അന ായാ ജിതവി ണ ദരം
ഗ േ ണ ംഗം ശിേരാ
േര േര ജം ക സഹസാ
നീചം നി ം വ ഃ 4

81 
 ചാണക നീതി
േഹ ാ, ദാനം െച ാ ൈകക ം, ശാ ം
വി ി ി ാ കാ ക ം, സ ന െള ക ി ി
ാ ക ക ം, ണ തീ ഥ സ ശി ാ
കാ ക ം, അന ായമായി േനടിയ സ ് െകാ ്
നിറ െ വയ ം, അഹ ാര ാ ഉയ
നി ി ശിര ഈ ശരീരം നീ ഉേപ ി .

േയഷാം ീമദ് യേശാദാ തപദകമേല

നാ ി ഭ ി നരാണാം
േയഷാമാഭീരകന ാ ിയ ണകഥേന
നാ ര ാ രസ ാ
േയഷാം ീ ലീലാലലിതരസകഥാ
സാദരൗ ൈനവ ക ണൗ
ധിക് താ ധിക് താ ധിൈഗതാ കഥയതി സതതം
കീ നേ ാ ദംഗഃ 5

ആ ാേണാ യേശാദാ തനായ െ പദകമല

ളി ഭ ി ം, േഗാപികാനാഥെ ണ െള
വ ണി വാ ഇ െ നാ ം, ീ ലീലകെള
ആദരേവാെട േക കാ ം ഇ ാ ത് അവ
എ മാ ം നി രാെണ ാണ് കീ നസമയ ്
ദംഗം "ധിക് താ "എ ശ ി െട പറ ത്.

പ ം ൈനവ കരീരവിടേപ
േദാേഷാ വസ സ കിം
േനാ േകാപ വേലാകേത യദി ദിവാ
ര സ കിം ഷണം
വ ൈഷൈനവ പത ി ചാതക േഖ
േമഘസ കിം ഷണം
82 
 ചാണക നീതി
യ ം വിധിനാ ലലാടലിഖിതം
ത ാ ി ം കഃ മഃ 6

വസ കാല ് ള ാ തി വസ ിെ
േദാഷെമ ാണ്? പക ് ക കാണാ തി
രെ േദാഷെമ ാണ്? േവഴാ ലിെ വായി
മഴ ി വീഴാ തി േമഘ ിെ െമ ാണ്?
വിധിെയ മാ വാ ആ കഴി ം?

സ ംഗാദ് ഭവതി ഹി സാ താ ഖലാനാം

സാ നാം നഹി ഖലസംഗതഃ ഖലത ം
ആേമാദം മഭവം േദവ ധേ
ഗ ം നഹി മാനി ധാരയ ി 7

സ ന െട സഹവാസം െകാ ് ഃസ ഭാവിക

ന ായി ീ .എ ാ ജന െട സഹവാസം
െകാ ് സ ന െട ന സ ഭാവം ന മാ ി .
െട സാമീപ ം െകാ ് മ ിന് ഗ ം വരാം.
എ ാ മ ിെ മണം ൈകെ ാ ി .

സാ നാം ദ ശനം ണ ം തീ ഥ താ ഹി സാധവഃ

കാേലന ഫലേത തീ ഥഃ സദ ഃ സാ സമാഗമഃ 8

സ ന െള കാ തെ ണ ദായകമാണ്.
അവ ണ നദികെളേ ാെലയാണ്. ണ തീ
കാല േമണ മാ േമ ഒരാെള പവി ീകരി
. എ ാ സ ന മാ സഹവാസ
ിെ ഫലം ഉട തെ ലഭി .

83 
 ചാണക നീതി
വി ാ ി ഗേര മഹാ കഥയ കഃ
താല മാണം ഗണഃ
േകാ ദാതാ? രജേകാ ദദാതി വസനം
ാത ഹിത ാ നിശി
േകാ ദ ഃ പരദാരവി ഹരേണ
സ േ പി ദേ ാ ജനഃ
ക ാ ീവസി േഹ സേഖ വിഷ മി-
ന ാേയന ജീവാമ ഹം 9

േഹ ാ ണാ, ഈ നഗര ി ഏ ം മഹാനാ

യി ത് ആരാണ്?
പനമര ളാണ് ഇവിെട ഏ ം ഉയ നി ത്.
ഏ മധികം ദാനം െച താരാണ്?
അല കാര , അയാ രാവിെല െകാ േപാ
ഉ ് രാ ി തിരി ന .
അതിസമ ആരാണ്?
അന െ സ ം ഭാര േയ ം അപഹരി വാ
എ ാവ ം സമ രാണ്.
താ എ െന ഇവിെട ജീവി ?
വിഷ ി ജനി വള മി അതി ജീവി
േപാെല.

ന വി പാേദാദകക ദമാണി
ന േവദശാ ധ നിഗ ിതാനി
സ ാഹാസ ധാകാരവിവ ജിതാനി
ശാന ല ാനി ഹാണി താനി 10

84 
 ചാണക നീതി
ാ ണ െട പാദ ക കിയി ി ാ ം,
േവദമ ധ നി േക ാ ം, േഹാമേമാ യാഗേമാ
നട ി ി ാ മായ വീ ക ശാന ല മാണ്.

സത ം മാതാ പിതാ ാനം

ധ േ ാ ാതാ ദയാ സ സാ
ശാ ി പ ി മാ ഃ
ഷേഡേത മമ ബാ വാഃ 11

സത ം എെ അ ം, ാനം പിതാ ം, ധ ം
സേഹാദര ം, ദയ സേഹാദരി ം, ശാ ി ഭാര ം,
മ മാണ്. ഈ ആ േപരാണ് എെ
ബ .

അനിത ാനി ശരീരാണി വിഭേവാ ൈനവ ശാശ തഃ

നിത ം സ ിഹിേതാ ത ഃ ക േവ ാ ധ സം ഹഃ 12

ശരീരം ശാശ തമ , സ ് ിര മ . മരണം

എ ം െട െ ്. അ െകാ ് ണക
െച ക.

നിമേ ാേണാ വാ വി ാ ഗാേവാ നവ േണാ വാഃ

പത ാഹ താ നാര ഃ അഹം രേണാ വഃ 13

ാ ണ സദ ണം ലഭി േ ാ ആ ാദി
. പ തായി വള ു ക ്
ആ ാദി . ീക ഭ ാ മാ സമാഗമ
ി ആ ാദി . njാ ീ ലീലകളി
ആ ാദി .
85 
 ചാണക നീതി
മാ വ പരദാരേര പര േവ േലാ വത്
ആ വത് സ േത യഃ പശ തി സ പ ിതഃ 14

അന െ പ ിെയ മാതാവിെനേ ാെല ം, അന െട

സ ിെന മ ക േപാെല ം, എ ാ ജീവജാല
െള ം തെ േ ാെല ം കാ വ ിയാണ്
യഥാ ഥ ാനി.

ധ േ ത പരതാ േഖ മ രതാ
ദാേന സ ാഹതാ
മിേ ഽവ കതാ രൗ വിനയതാ
ചിേ ഽതിഗ ഭീരതാ
ആചാേര ചിതാ േണ രസികതാ
ശാേ വി ാനതാ
േപ രതാ ശിേവ ഭജനതാ
ത ി േഭാ രാഘവ 15

ധ ി താ പര ം, വാ കളി മാ ര ം,
ദാനം െച ാ ഉ ാഹ ം, െള വ ി ാ
തിരി ം, തി വേരാട് വിനയ ം, മന ി
ഗാംഭീര ം, െപ മാ ി ചിത ം, ണ ളി
ചി ം, ശാ ളി അറി ം, സൗ ര പ ം,
ശിവേനാട് ഭ ി ം േഹ രാഘവാ ( ീരാമാ)
അവി േ ്.

കാ ം ക ത ഃ േമ രചല-
ി ാമണിഃ രഃ
ര ീ കരഃ ശശീ ച വികലഃ
ാേരാ ഹി വാരാ ിധിഃ
86 
 ചാണക നീതി
കാേമാ ന ത ബലി ദിതി േതാ
ന ീ പ ഃ കാമേഗാ
ൈനതാംേ ലയാമി േഭാ ര പേത
കേസ ാപമാ ദീയേത 16

ക ം െവ ം മരമാണ്. േമ പ തം
അചല മാണ്. ചി ാമണി െവ ം ക ം, ര വളെര
തീ ണ മാണ്. ച വികല ം, സ ം ഉ ം,
കാമേദവ ശരീരമി ാ വ ം, മഹാബലി ദിതി ത
ം, ന ിനി പ മാണ്. ഇവ െ ാം ഓേരാേരാ
റ ക ്. േഹ ീരാമാ, njാ അവി െ
ആേരാടാണ് ഉപമിേ ത്?

വിദ ാ മി ം വാേസ ച ഭാര ാ മി ം േഹ ച

വ ാധിതസ ൗഷധം മി ം ധ േ ാ മി ം തസ ച 17

വിേദശ ് വസി േ ാ ് വിദ ം, വീ ി

ഭാര ം, േരാഗി ് ് മ ം, മരി വന്
്ധ ം( ണ ക ഫലം) ആ .

വിനയം രാജ േ ഭ ഃ പ ിേതഭ ഃ ഭാഷിതം

അ തം ദ തകാേരഭ ഃ ീഭ ഃ ശിേ ൈകതവം 18

രാജ ാരി നി ് വിനയ ം, പ ിത ാരി

നി ് ഭാഷിത ം, കളി ാരി നി ് ക ം
പറ വാ ം, ീകളി നി ് വ ന ം പഠി ിരി
േ താണ്.

87 
 ചാണക നീതി
അനാേലാക വ യം ക താ ഹ നാഥഃ കലഹ ിയഃ
ആ രഃ സ േ േ നരഃശീ ം വിനശ തി 19

ആേലാചി ാെത ധനം െചലവഴി വ , അനാഥ ,

വഴ ാളി, േരാഗി എ ിവ വളെര േവഗം തെ
നാശമട .

നാഹാരം ചി േയത് ാേ ാ
ധ ഏകം ഹി ചി േയത്
ആഹാേരാ ഹി മ ഷ ാണാം
ജ നാ സഹ ജായേത 20

ി വ ആഹാരെ റി ് ചി ി ത്.
ധ െ റി ് മാ േമ ചി ി ാ . ആഹാരം
മ ഷ െട ജനനസമയ തെ നി യി
െ ി ്.

ധനധാന േയാേഗ വിദ ാസം ഹേണ തഥാ

ആഹാേര വ വഹാേര ച ത ല ഃ ഖീ ഭേവത് 21

ധനം, ധാന ം, വിദ എ ിവ സ ാദി േ ാ ം,

ആഹാര ി ം വ വഹാര ി ം ല ഉേപ ി
ഖമ ഭവി .

ജലബി നിപാേതന മശഃ ര േത ഘടഃ

തഥാ ഹി സ വിദ ാനാം ധ സ ച ധനസ ച 22

െവ ിക നിര രം വീ െകാ ി ാ ടം

88 
 ചാണക നീതി
നിറ േപാെല എ ാവിധ വിദ ക ം, ണ ം,
സ ം നിര ര യ ി െട വ ി .

വയസഃ പരിണാേമപി യഃ ഖല: ഖല: ഏവ സഃ

പക മപി മാ ര ം േനാപയാതീ വാ ണം 23

നായാ ം സ ഭാവിയായി മാ ി .
പാവ എ പ ാ ം മ രി കയി േ ാ.

89 
 ചാണക നീതി

അ ായം 13
മപിജീേവ നരഃ േ ന ക ണാ
ന ക മപി കേ ന േലാകദ യവിേരാധിനാ 1

മ ഷ ഈ േലാക ം പരേലാക ം ഖം
ന ാ ക െച ് ക കാലം ജീവി കയ
േവ ത്. റ േനരം മാ മാെണ ി ം സ ക
െച ് ജീവി കയാണ് േവ ത്.5

ഗേത േശാേകാ ന ക േവ ാ ഭവിഷ ം ൈനവ ചി േയത്

വ മാേനന കാേലന വ യ ി വിച ണഃ 2

കഴി േപായതിെന റി ് ഓ ് വ ാ ലെ ട ത്,

ഭാവിെയ റി ം ചി ി ത്. ിമാ ാ വ
മാന സമയ ി മാ ം ജീവി .

സ ഭാേവന ഹി ഷ ി േദവാ സത് ഷാഃ പിതാ

ാതയാ ാനപാനാഭ ാം വാക ദാേനന പ ിതാഃ 3

േദവ മാ ം സ ന ം മാതാപിതാ ം ന
സ ഭാവം െകാ ം, ബ ന സ ാര
േഭാജന െകാ ം, പ ിത ാ ന വാ ക
െകാ ം സേ ാഷി .

                                                            
5
 ഒ ംര നാഴിക അഥവാ 48 മിനി ് ആണ്. ക ം ാവിെ
ഒ ദിവസമാണ്. ഇത് 4,32,00,00,000 വ ഷ ല മാണ്.
90 
 ചാണക നീതി
അേഹാ ബത വിചി ാണി ചരിതാനി മഹാ നാം
ല ിം ണായമന േ തദ ാേരണ നമ ി ച 4

മഹ െട െപ മാ ം വളെര വിചി മാണ്. അവ

സ ിെന ണ ല മായി കാ . എ ാ
സ ് വ േച ാ ം അവ അതിെ ഭാര ാ
നമി (അതി െത ം അഹ രി ാെത വിനയം
ൈകെ ാ എ ഭാവം).

യസ േ േഹാ ഭയം തസ േ േഹാ ഃഖ സ ഭാജനം

േ ഹ ലാനി ഃഖാനി താനി ത ാ വേസ ഖം 5

േ ഹ വ െ ാം ഭയ ്. േ ഹം ഭയ ിെ
വാസ ാനം തെ യാണ്. ഃഖ െടെയ ാം
ലകാരണ ം േ ഹം തെ യാണ്. അതിെന ത ജി ്
ഖമായി ജീവി . (വിേവകജന മായ ാനം
ടാെത േ ഹെ റി ാണ് ഇവിെട പരാമ ശി
ിരി ത്).

അനാഗതവിധാതാ ച ത മതി ഥാ
ദ ാേവെതൗ ഖേമേധേത യ ഭവിേഷ ാ വിനശ തി 6

അപകടെ ി അറി ് അതിെന േനരിടാ

ത ാെറ വ ം, ഏത് അപകടെ ം ി
ശ ിെകാ ് തരണം െച വ ം ജീവിത ി
ഖമ ഭവി . എ ാ വിധിെയ (ഭാഗ െ )
മാ ം ആ യി ജീവി വ നശി ക ം
െച .

91 
 ചാണക നീതി
രാ ിധ ിണി ധ ി ാഃ പാേപ പാപാഃ സേമ സമാഃ
രാജാനമ വ േ യഥാരാജാ തഥാ ജാ 7

രാജാവ് ധ ി നാെണ ി ജക ം ധ ി
രായിരി ം. രാജാവ് നാെണ ി ജക ം
ാ ം, രാജാവ് ഇട ര ാരനാെണ ി ജക ം
ഇട ര ാ മായിരി ം. ജന എേ ാ ം രാജാവി
െന അ കരി . രാജാെവ െനേയാ ജക ം അ
േപാെലയാ ം.

ജീവ ം തവ േന േദഹിനം ധ വ ിതം

േതാ ധ േ ണ സം േതാ ദീ ഘജീവീ ന സംശയഃ 8

ധ മ ി ാ വന് ജീവി ി േ ാ ം മരി തി

ല നാണ്. എ ാ ണക ള് െച ി
ഒരാ മരി കഴി ാ ം അയാ െട കീ ി ദീ ഘ
കാലം നിലനി .

ധ ാ കാമേമാ ാണാം യൈസ േകാപി ന വിദ േത

അജാഗളാ നേസ വ തസ ജ നിര കം 9

ധ ം, അ ഥം, േമാ ം എ ിവയിെലാ േപാ ം

േനടാ ഒരാ െട മ ഷ ജ ം െപ ാടിെ ക ി
െല െതാ (ഇതിന് ല െട ആ തിയാ ത്)
േപാെല നിര കമാണ്.

ദഹ മാനാഃ തീേ ണ നീചാഃ പരയേശാ ിനാ

അശ ാ ദം ഗ ം തേതാ നി ാം േത 10

92 
 ചാണക നീതി
അന െട യശ ാ തീ മായ അ ിയി
െവ വ ം സ യം കീ ി േനടാ കഴിയാ
വ മായ നീച ാ അന െര നി ി .

ബ ായ വിഷയാസംേഗാ ൈത നി ിഷയം മനഃ

മന ഏവ മ ഷ ാണാം കാരണം ബ േമാ േയാഃ 11

േഭാഗ വ േളാ ആസ ി ലം ബ ന ം,
മന ് വിഷയവ െള റി ് ചി ി ാതി ാ
േമാ മാണ് ഫലം. അതിനാ മന തെ യാണ്
മ ഷ െട ബ ന ി ം േമാ ി ം കാരണം.

േദഹാഭിമാേന ഗലിേത ാേത ച പരമാ നി

യ യ മേനാ യാതി ത ത സമാധയഃ 12

താ ശരീരമാെണ ധാരണയി നി ് നായി

പരമാ ാവിെന അറി കഴി ാ മന ് എവിെട
െയാെ േപായാ ം സമാധി (പരമശാ ി) അ ഭവി
.

ഈ ിതം മനസഃ സ ം കസ സ ദ േത ഖം
േദവായ ം യതഃ സ ംത ാ േ ാഷമാ േയത് 13

ആ ാണ് മന ിെ എ ാ ആ ഹ ം
സഫലമാ ാ കഴി ക? എ ാം ഈശ േര ധീന
മാണ് എ റി ് നായിരി കയാണ് േവ ത്.

യഥാ േധ സഹേ വേ ാ വി തി മാതരം

തഥാ രാ തം ക ക ാരമ ഗ തി 14
93 
 ചാണക നീതി
ആയിര ണ ിന് പ െട ഇടയി നി ് പ
ി സ ം അ െയ കെ േപാെല പ്
െച ി ക െട ഫല ം ക ം െച വെന
പി ട ം.

അനവ ിതകാര സ ന ജേന ന വേന ഖം

ജേനാ ദഹതി സംസ ഗാദ് വനം സംഗവിവ ജനാത് 15

കാര ഒ വവ മി ാെത ജീവി വന്

ജനമ ി ം വന ി ം ഖ ാവി . നാ ി
േ ാ അന മാ സംസ ഗം അയാെള േ ശ
െ ം. വന ിലാെണ ി അയാ ഏകാ ത
െകാ ് വല ക ം െച ം.

യഥാ ഖന ഖനിേ ണ തേല വാരി വി തി

തഥാ ഗതാം വിദ ാം രധിഗ തി 16

മിയി മ െവ ി െകാ ് ഴി േ ാ െവ ം
ലഭി േപാെല ഷെകാ ് വി
വിദ ശിഷ ലഭി .

ക ായ ം ഫലം ംസാം ിഃ ക ാ സാരിണീ

തഥാപി ധിയ ാര ാഃ വിചാൈര വ േത 17

മ ഷെ ി ക ഫല ിന് അ േയാജ
മായിരി ം. ക ി ത ം. എ ാ ം
ിമാ ാരായ ആര ാ ആേലാചി തെ യാണ്
ക മ ി ത്.

94 
 ചാണക നീതി
സേ ാഷ ി ക വ ഃ സ ദാേര േഭാജേന ധേന
ി ൈചവ ന ക േവ ാഽധ യേന ജപ ദാനേയാഃ 18

സ ഭാര , ആഹാരം, സ ്എ ീ കാര ളി

ി കെ േ താണ്. അധ യനം, ജപം, ദാനം
എ ിവയി ഒരി ം നാ വാ ം പാടി .

ഏകാ ര ദാതാരം േയാ ം നാഭിവ േത

ശ ാനേയാനിശതം ഗത ാ ചാ ാേലഷ ഭിജായേത 19

ഒ അ രെമ ി ം പറ ത ി വിെന
ആരാേണാ ആദരി ാ ത് അയാ തവണ നായ്
ആയി ജനി ് പി ീട് ച ാലനായി ജനി .

ഗാേ ചേലേ ഃ ക ാേ സ സാഗരാഃ

സാധവഃ തിപ ാ ഥാ ചല ി കദാചന 20

ഗാവസാന ി േമ പ ത ം, ക ാ ി ഏ
സ ം വ തിചലിെ ിരി ാം. എ ാല സ ന
ത ഏെ കാര ി നി ് ഒരി ം
വ തിചലി ി .

95 
 ചാണക നീതി

അ ായം 14
ഥിവ ാം ീണി ര ാനി ജലമ ം ഭാഷിതം
ൈഢഃ പാഷാണഖേ ര സം ാ വിധീയേത 1

മിയി ര ് - ജലം, ആഹാരം,

ഭാഷിതം എ ിവയാണവ. എ ാ ഢ ാ പാറ
െള ര ളായി ക .

ആ ാപരാധ സ ഫലാേന താനി േദഹീനാം

ദാരി ഃഖേരാഗാണി ബ നവ സനാനി ച 2

മ ഷ െച അപരാധ െള ഒ മായി
ക ി ാ ദാരി ം, ഃഖം, േരാഗം, ബ നം, വ സനം
എ ിവ ആ ിെ ഫല ളാണ്.

ന വി ം ന മി ം ന ഭാര ന മഹീ
ഏത ം ന ലഭ ം ന ശരീരം നഃ നഃ 3

സ ്, ്, ഭാര , മി എ ിവ ന മായാ
വീ ം ലഭി ാം. എ ാ ശരീരം ന മായാ വീ ം
ലഭി ത .

ബ നാം ൈചവ സത ാനാം സമവാേയാ രി യഃ

വ ഷധാരാധേരാ േമഘഃ ൈണരപി നിവാര േത 4

െറേ ഒ മി േച ാ അവ ് ശ വിെന
ജയി ാ കഴി . നി ാരമായ ി േപാ ം

96 
 ചാണക നീതി
ഒ മി േച േ ാ ശ മാ മഴെയ െച ാ
കഴി .

ജേല ൈതലം ഖേല ഹ ം പാേ ദാനം മനാഗപി

ാേ ശാ ം സ യം യാതി വി ാരം വ ശ ിതഃ 5

െവ ി വീ കഴി എ , ഖല അറി
കഴി രഹസ ം, േയാഗ നായ ആ ന ിയ ദാനം,
ിമാനായ ആ ് ന ിയ അറിവ് എ ിവ
വളെര റ ായാ േപാ ം സ ാഭാവികമാ ം സ യം
പര (വ ി ).

രാണാേ ശാനാേ ൈമ നാേ ച യാ മതിഃ

സാ സ ൈദവ തിേ േ ത് േകാ ന േച ത ബ നാത്

രാണ േക കഴി േ ാ ം, ശാന ി െവ ം,

ൈമ നം കഴി േ ാ ം ഉ മേനാഭാവം (വിര ി)
എ ം നിലനി കയാെണ ആരാണ് സംസാര
ബ ന ി നി ് നാകാ ത്?

ഉ പ പ ാ ാപസ ി ഭവതി യാ ശീ
താ ശീ യദി ം സ ാത് കസ ന സ ാ േഹാദയഃ 7

പ ാ ാപം വ േ ാ മേനാഭാവം എ ം നില

നി കയാെണ ി ആ ാണ് ജീവിത ി
ഉയ ഉ ാകാ ത്?

ദാേന തപസി ശൗേര വാ വി ാേന വിനേയ നേയ

വി േയാ നഹി ക േവ ാ ബ ര ാ വ രാ 8
97 
 ചാണക നീതി
അവനവെ ദാനം, തപ ്, ശൗര ം, അറിവ്, വിനയം,
നയം എ ിവയി ഒരി ം അഹ രി ത്.
എെ ാ ഈ മിയി ര വളെരയധിക ്
(ഓേരാ ണ ി ം നെ കവ െവ വ അേനകം
േപ ാ ംഎ ഥം).

രേ ാഽപി ന രേ ാ േയാ യസ മനസി ിതഃ

േയാ യസ ദേയ നാ ി സമീപേ ാപി രതഃ 9

മന ി ാന വ എ െരയാെണ ി ം
അ തെ യാണ്. ദയ ിലിടമി ാ യാ എ
അ ാെണ ി ം െരയാണ്.

യസ ചാ ിയമിേ ത തസ യാ സദാ ിയം

വ ാേധാ ഗവധം ക ം ഗീതം ഗായതി സ രം 10

ആ െടെയ ി ം നാശം ആ ഹി െവ ി
അയാേളാട് എ ം അയാ ് ഇ മാ ം
സംസാരി ാ മതിയാ ം. േവട മാനിെന
പിടി വാ േവ ി ന ഗാനമാലപി കയാണേ ാ
െച ത്.

അത ാസ ാ വിനാശായ ര ാ ന ഫല ദാ
േസവ താം മ ഭാേവന രാജാവ ി ഃ ീയം 11

രാജാവ്, അ ി, , ീക എ ിവ മായി വളെര

അ ാ അത് നാശ ിന് കാരണമാണ്. അക
നി ാ അവെയെ ാ ഫല ാകി .

98 
 ചാണക നീതി
അതിനാ അവെയ മ മഭാവ ി േസവിേ
താണ്.

അ ിരാപഃ ീേയാ ഖഃ സ േ ാ രാജ ലാനി ച

നിത ം യേ ന േസവ ാനി സദ ഃ ാണഹരാണി ഷട് 12

അ ി, ജലം, ീക , , പാ ്, രാജ
ംബാംഗ എ ിവ ത ണം മരണം
വ വരാണ്. അതിനാ അവെര എ ം വളെര
ാ ം േസവിേ താണ്.

സ ജീവതി ണാ യസ യസ ധ ഃ സ ജീവതി
ണധ വിഹീനസ ജീവിതം നി േയാജനം 13

ണ വ ം, ധ വ ം ഖമായി ജീവി .
ഇവ ര മി ാ വെ ജീവിതം നിര കമാണ്.

യദീ സി വശീക ം ജഗേദേകന ക ണാ

രാ പ ദശാേസ േഭ ാ ഗാം ചര ീം നിവാരയ 14

ഒേര ഒ ക ം െകാ ് ഈ േലാകെ വ

വശീകരി ണെമ ി പതിന വഴികളി െട
തി േമ (അ ാേന ിയ അ
ക േ ിയ അ വിഷയ എ ിവ
പേയാഗി ് ഖം േത ) മന ാ പ വിെന
നിയ ി .

ാവസ ശം വാക ം ഭാവസ ശം ിയം

ആ ശ ിസമം േകാപം േയാ ജാനാതി സപ ിതഃ 15
99 
 ചാണക നീതി
തനി ് പറ വാ േയാഗ മായ വാ ക മാ ം
പറ വാ ം, തെ േയാഗ തയ സരി മാ ം േ ഹം
കാണി വാ ം, തെ ശ ി തമായി മാ ം
േദഷ െ വാ ം അറി വ പ ിതനാണ്.

ഏക ഏവ പദാ ഥ ിധാ ഭവതി വീ ിതഃ

ണപം കാമിനീ മാംസം േയാഗിഭിഃ കാമിഭിഃ ശ ഭിഃ 16

േയാഗി, കാമ വ , നായ് എ ിവ കാ േ ാ

ഒേര വ ( ീശരീരം) ശവമായി ം, കാമിനിയായി ം,
മാംസമായി ം ായി ീ .

സി മൗഷധം ധ ം ഹ ി ം ച ൈമ നം
ം തം ൈചവ മതിമാ കാശേയത് 17

സി ൗഷധം, താ െച ന ക ം, ംബവഴ ്,
ൈമ നം, താ കഴി േമാശമായ ആഹാരം, താ േക
പര ഷണം എ ിവ ിമാ ആേരാ ം പറ കയി .

താവ ൗേനന നീയേ േകാകിൈലൈ വ വാസരാഃ

യാവത് സ ജനാന ദായിനീ വാക് വ േത 18

എ ാവ ം ആന ം ന വിധം സ രം ന ാ
തിനായി യി എ വ ഷം േവണെമ ി ം
കാ ിരി . അ വെര അ മൗനം പാലി ക
യാണ് െച ത്.

ധ ം ധനം ച ധാന ം ച േരാ വചനമൗഷധം

ഹീതം ച ക വ മന ഥാ ന ജീവതി 19
100 
 ചാണക നീതി
ധ ം, ധനം, ധാന ം, വാക ം, ഔഷധം എ ിവ
െയ ന ായി സം ഹി ് േയാഗി ിെ ി അന ഥ
കരമാണ്.

തജ ജനസംസ ഗം ഭജ സാ സമാഗമം
ണ മേഹാരാ ം ര നിത മനിത താം 20

ജന െട സഹവാസ േപ ി ്, സ ന െട
െട സഹവസിേ താണ്. രാപക ണക
ള ി ് സദാ ഈ േലാക ിെ നശ രതെയ
റി ് ഓ േ താണ്.

101 
 ചാണക നീതി

അ ായം 15
യസ ചി ം വീ തം പയാ സ ജ
തസ ാേനന േമാേ ണ കിം ജടാ ഭ േലപൈനഃ 1

ആ ാേണാ എ ാ ജീവികളി ം ദയ േതാ ി

മന ലി ത് അയാ ് പിെ ാനം, േമാ ം,
ജടാ, ഭ േലപനം എ ിവെയ ിനാണ്?

ഏകമപ രം യ ഃ ശിഷ ം േബാധേയത്

ഥിവ ാം നാ ി ത വ ം യ ാ േസാഽ ണീ ഭേവത് 2

ഒ അ രെമ ി ം പഠി ി വിേനാ കടം

െകാ തീ ാന് ഉത ഒ വ ം ഈ
േലാക ിലി .

ഖലാനാം ക കാനാം ച ദ ിവിൈധവ തി ിയാ

ഉപാന ഖഭംേഗാ വാ രേതാ വാ വിസ നം 3

, ് എ ീ ര േപേരാ ം ര തര ി
മാ േമ തികരി വാ സാധി . ഒ കി െച ്
6
െകാ ് ഖ ടി ക, അെ ി െര നി
കാ േ ാ തെ ഒഴിവാ ക.

ൈചലീനം ദ മേലാപധാരിണം
ബഹ ാശിനം നി രഭാഷിണം ച
േര ാദേയ ചാ മിേത ശയാനം
                                                            
6
  ിെ കാര ി അതിെ ന െചരി ് െകാ ് ഒടി കള ക 
102 
 ചാണക നീതി
വി തി ീ യദി ച പാണിഃ 4

ഷി വ ധരി വ ം, പ ക ശരിയായി
ിയാ ാ വ ം, അധികം ഭ ി വ ം,
രമായി സംസാരി വ ം, േര ാദയാ മയ
സമയ ളി കിട റ വ മായവ വി വാെണ
ി േപാ ം ല ീേദവി (ഐശ ര ം) അവെന
ഉേപ ി േപാ ം.

ത ജ ി മി ാണി ധൈന വിഹീനം

ദാരാ താ നാ
തം ചാ വ ം നരാ യേ
അ ാഹി േലാേക ഷസ ബ ഃ 5

ധനം ന െ ാവെന ം, ഭാര ം, ത ം

മ ം ത ജി . അയാ പി ീട് ധനികനായാ
ഇവെര ാം വീ ം അയാെള േതടിെയ . വാ വ
ി സ ാണ് ഈ േലാക ി മ ഷെ
ബ .

അന ാേയാപാ ിതം വ ം ദശ വ ഷാണി തി തി

ാേ ൈചകാദേശ വ ഷം സ ലം തദ് വിനശ തി 6

അന ായമായി സ ാദി വ പ ് വ ഷേ ്
നിലനി ം. പതിെനാ ാമെ വ ഷം അവെയ ാം
േവേരാെട നശി േപാ ം.

അ ം സ ാമിേനാ ം ം നീചസ ഷണം

അ തം രാഹേവ ത വിഷം ശ ര ഷണം 7
103 
 ചാണക നീതി
ശ നായവെ ക ി അ ചിതമായ വ ം
ഉചിതമായി ീ ം. എ ാ നീചെ ക ി േ
മായ വ കി ിയാ ം അത് നി മായി ീ . രാ
വിന് അ ത് കി ിയി ് അതിെ ഫലം മരണമായി .
എ ാ ശിവ വിഷം ടി ി ം അത് ആഭരണ
മായി ീ കയാ ായത്.

ത േഭാജനം യദ് ദ ിജ േശഷം

തെ ൗ ദം യത് ിയേത പര ി
സാ ാ താ യാ ന കേരാതി പാപം
ദംഭം വിനാ യഃ ിയേത സ ധ ഃ 8

ാ ണെ (േ ം ാനി മായവെ )
ഉ ി മാണ് ഉ മമായ ഭ ണം. അന േനാട്
കാണി േ ഹമാണ് സൗ ദം. പാപം െച ാതിരി
താണ് ശരിയായ വിേവകം. അഹ ാരം ടാെത
െച ക മാണ് ശരിയായ ധ ം.

മണി തി പാദാേ കാചഃ ശിരസി ധാര േത

യവി യ േവലായാം കാചഃ കാേചാ മണി മണിഃ 9

ചിലേ ാ ര ം കാലി ം, കാ െ ാ ് ശിര ി ം

ധരിെ ിരി ാം. എ ാ വി കേയാ വാ ി
കേയാ െച േ ാഴാകെ ര ം ര ം കാ െ ാ ്
കാ െപാ മാണ്. അതായത് ര ം അ ല ം,
കാ െ ാ ് നി ാരവില മാണ്.

അന ശാ ം ബ ലാ വിദ ാഃ
സ കാേലാ ബ വി താ ച
104 
 ചാണക നീതി
യത് സാര തം ത പാസനീയം
ഹംേസാ യഥാ ീരമിവാ മധ ാത് 10

ശാ എ മ താണ്, വിദ ക ം അനവധിയാണ്.

സമയം സ ം വി അേനക മാണ്. അ
െകാ ് െവ ിെന ള ് പാ മാ ം ടി
അരയ െ േ ാെല എ ാ ശാ ളി നി ം
വിദ കളി നി ം സാരമായവെയ മാ ം അറി ക
യാണ് േവ ത്.

രാഗതം പഥി ാ ം ഥാ ച ഹമാഗതം

അന യിത േയാ േത സ ൈവ ച ാള ഉച േത 11

െര നി ം യാ െച ് ീണി ് വീ ി വ േച
അതിഥിെയ േവ വിധം സ രി ാെത സ യം
ഭ ണം കഴി വ ച ാളനാെണ പറയ
െ .

പഠ ി ച േരാ േവദാ ധ ശാ ാണ േനകശ:

ആ ാനം ൈനവ ജാന ി ദ ീ പാകരസം യഥാ 12

നാ േവദ ം, ധ ശാ ം പഠി കഴി ി ം

താനാരാെണ ് (ആ സ പെ ) അറിയാ വ
ആഹാര ിെ ചി അറിയാ കഴിയാ തവിെയ
േ ാെലയാണ്.

ധന ാ ദ ിജമയീ നൗകാ വിപരീതാ ഭവാ ണേവ

തര േധാഗതാഃ സ േ ഉപരി ാഃ പത ധഃ 13
105 
 ചാണക നീതി
ഈ സംസാരസാഗര ി ാ ണ വിചി ം
ധന മായ ഒ േതാണിെയേ ാെലയാണ്. എ ാ
സാധാരണേതാണിയി നി ് ഇത് വ ത മാണ്.
ഈ േതാണി താെഴ നി വര് മ കരയിെല
ക ം, കളിലിരി വ താെഴവീ ക ം െച
(അതായത് ാ ണെന ആദരി നമി വ
സംസാരസാഗര ിന െര കക ം, അഹ രി
വ കടലിലാ േപാ ക ം െച ).

അയമ തനിധാനം നായേകാേപ ാഷധീനാം

അ തമയശരീരഃ കാ ി േതാപി ച ഃ
ഭവതി വിഗതര ി മ ലം ാപ ഭാേനാഃ
പരസദനനിവി ഃ േകാ ല ത ം ന യാതി 14

ച അ ത ിെ ഇരി ിട ം, ഔഷധിക െട
െയ ാം േദവത ം, അ തമയമായ ശരീര വ ം,
േതജ വ മാെണ ി ം രെ പരിധിയി
വ േ ാ (പക സമയ ്) നി ഭനായി ീ .
അെ ി തെ ആരാണ് അന െ വീ ി താമസി
േ ാ െച തായി ീരാ ത്?

അലിരയം നളിനീദളമ കഃ
കമലിനീമകര മദാലസഃ
വിധിവശാത് പരേദശ പാഗതഃ
ടജ രസം ബ മന േത 15

താമരയിത ക ിടയി തെ എേ ാ മി ്
അതിെല േത ് മ നായ ഈ വ ് വിധിവശാത്

106 
 ചാണക നീതി
വിേദശേ ് വ ി ് (അവിെട താമരകളി ാ
തിനാല്) പാല വിെല േതനിെന ആദരി .

പീതഃ േ ന താത രണതലഹേതാ

വ േഭാ േയന േരാഷാദ്
ആബാല ാദ് വി വൈര ഃ സ വദനവിവേര
ധാര േത ൈവരിണീ േമ
േഗഹം േമ േഛദയ ി തിദിവസ മാ-
കാ ജാനിമി ം
ത ാത് ഖി ാ സദാഹം ദ ിജ ലനിലയം
നാഥ ം ത ജാമി 16

(ഭഗവാ വി വിെ േചാദ ി രമായി ല ീ

േദവി പറ താണീ േ ാകം) പ ് ഒ ാ ണ
നായി (അഗസ നി) എെ പിതാവിെന
(സ ിെന) ടി വ ി . പിെ ാരി ഒ
ാ ണ ( ) എെ ഭ ാവിെന കാ െകാ ്
അടി . ാ ണ ബാല ം ത എെ ശ വിെന
യാണ് (സരസ തീ േദവിെയ) അവ െട നാവി
ാനം ന ത്. അ മ ദിവസ ം ശിവ ജെച ാ
നായി അവ എെ വീട് തക (ല ീേദവി
യിരി താമര െട ഇത ക പറി ). അ
െകാ ് അവേരാട് േഖദം േതാ ി njാ ണ
ഹ െള ഉേപ ി കയാണ്.

ബ നാനി ഖ സ ി ബ നി
േ മര തബ നമന ത്
ദാ േഭദനി േണാഽപി ഷഡ ിഃ
നി ിേയാ ഭവതി പ ജേകാേശ 17
107 
 ചാണക നീതി
ബ ന പലവിധ ി ്. േ ഹം ല ാ
ബ ന മതിെലാ ാണ്. മര ിെന േപാ ം
ള കയ ഷ പദം താമരയിത ക ിടയി
നി ഹായനായി ീ ത് ഇ രം ബ നം
കാരണമാണ്.

ഛിേ ാപി ച നത ന ജഹാതി ഗ ം

േ ാപി വാരണപതി ന ജഹാതി ലീലാം
യ ാ ിേതാ മ രതാം ന ജഹാതി േച ഃ
ീേണാപി ന ത ജതി ശീല ണാ ലീനഃ 18

ച നമര ിെന റി േ ാ ം അതിെ ഗ ം

ഇ ാതാ ി . നായാ ം െകാ നാന കളി
സ ഭാവം ഉേപ ി . യ ിലി ചത ാ ം
കരി ിെ മാ ര മി ാതാ ി . അ േപാെല
ദരി നായാ ം ന ംബ ി പിറ വ ത െട
സ ണ െവടി കയി .

108 
 ചാണക നീതി

അ ായം 16
ന ധ ാതം പദമീശ രസ വിധിവ ംസാരവി ി േയ
സ ദ ാരകപാടപാടനപ ര് ധ േ ാപി േനാപാ ജിതഃ
നാരീപീനപേയാധേരാ ഗലം സ േ പി നാലിംഗിതം
മാ ഃ േകവലേമവ യൗവനവനേ േദ ഠാരാ വയം 1

സംസാരബ ന ി നി ് നാ തിനായി
ഈശ രെ ാദ െള ധ ാനി കേയാ, സ
വാതി റ തരാ െക ണെ സ ാദി
കേയാ, സ ി േപാ ം ീകെള ണ കേയാ
െച ി ി ാ nj അ െട യൗ നമാ
വനെ റി േകാടാലിക മാ മാണ്.

ജ ി സാ മേന ന പശ ന ം സവി മാഃ

ദേയ ചി യ ന ം ന ീണാേമകേതാ രതിഃ 2

ീക ഒരാേളാട് സംസാരി േ ാ േവെറാ െന

ഇ ാ ം േനാ ക ം, മെ ാ െന റി ് ചി ി
ക ം െച . ീക ് ഒരാളി ി വരിക
യി .

േയാ േമാഹാ ന േത േഢാ ര േതയം മയി കാമിനീ

സ തസ ാ വശേഗാ ത ാ േത ത് ീഡാ ശ വത് 3

ഈ ീ എ ി അ ര യാെണ ് എ ് ഒരാ
േമാഹി െ ി അയാ അവ ് വശെ ്
ിലട െ പ ിെയേ ാെല ം െച ം.

109 
 ചാണക നീതി
േകാഽ ഥാ ാപ ന ഗ ിേതാ വിഷയിണഃ
കസ ാപേദാഽ ം ഗതാഃ
ീഭിഃ കസ ന ഖ ിതം വി മനഃ
േകാ നാമ രാജ ിയഃ
കഃ കാലസ ന േഗാചരത മഗമത്
േകാഽ ഥീ ഗേതാ ഗൗരവം
േകാ വാ ജന ഗേമ പതിതഃ
േ േമണ യാതഃ പഥി 4

സ ലഭി ി ് അഹ രി ാ വ ം, വിഷയ ഖ
ി കിയി ് ആപ ി െപടാ വ ം,
ീകളാ മന ് േവദനി ാ വ ം, രാജാ ാ ്
ിയെ വ ം, കാലയവനികയി മറയാ വ ം,
യാചി ി ് മാനം ന െ ടാ വ ം, ജന മായി
ടിയ േശഷ ം ഖമ ഭവി വ മായി
ആരാ ത്?

ന ത േ ാ ന ച േകന േ ാ
േഹ ഃ രംേഗാ ന കദാപി വാ ാ
തഥാപി ാ ര ന നസ
വിനാശകാേല വിപരീത ിഃ 5

ആ ം തെ േക ി ി ാ ം, ക ി ി ാ ം,
ഇ വെര ഉ ായി ി ാ മായ സ മാനിെന
പിടി വാ ീരാമെ മന ി ആ ഹ ായി.
വിനാശം വേര സമയമാ േ ാ ി വിപരീത
മായി വ ി .

110 
 ചാണക നീതി
ൈണ മതാം യാതി േനാൈ രാസനസം ിതാഃ
ാസാദശിഖരേ ാപി കാകഃ കിം ഗ ഡായേത 6

തെ ണ െകാ ാണ് ഒരാ

ഉ മനായി ീ ത്. ഉയ ഇരി ിട ിലിരി
െകാ . െകാ ാര ിെ േമ ണിലി
ാ ം കാ ഗ ഡനാകി േ ാ.

ണാഃ സ ജ േ ന മഹേത ാഽപി സ ദഃ

േ കിം തഥാ വേ ാ നി ളേ ാ യഥാ ശഃ 7

വളെര സ വെന ാ ം ണ വനാണ്

എവിെട ം ആരാധി െ ത്. ദ ിതീയാച െന
ജി േപാെല ച െന ആ ം ജി
ി േ ാ.

പൈര േണാ യ നി േണാപി ണീ ഭേവത്

ഇേ ാപി ല താം യാതി സ യം ഖ ാപിൈത ൈണഃ 8

മ വ ക േ ാ ണ െളാ മി ാ വ
േപാ ം ന ണ വനായി അറിയെ ം.
എ ാ സ യം ശംസി ാ ഇ േപാ ം
അപഹാസ നാ ം.

വിേവകിനമ ാ ാ ണാ യാ ി മേനാ താം

തരാം ര മാഭാതി ചാമീകരനിേയാജിതം 9

അറി വെന ാപി ാ ണ െട മഹിമ

വ ി . ക ിലണി സ ഹാര ി
111 
 ചാണക നീതി
പതി ി ര ിന് മാ ടിയതായി േതാ
േപാെലയാണിത്.

ൈണഃ സ േല ാഽപി സീദേത േകാ നിരാ യഃ

അന ഘ മപി മാണിക ം േഹമാ യമേപ േത 10

മാണിക ം അ ല മാെണ ി ം അതിന് േശാഭി ണ

െമ ി സ ം േവ ിവ േപാെല ണ െള ാ
വ ം, സ ല മാെണ ി ം സഹായ ി
നാ മി ാ വ നശി .

അതിേ േശന യ വ മതിേലാേഭന യ ഖം

പരപീഡാ ച യാ ി ൈനവ സാ വിദ േത 11

അതിേ ശം െകാ ് ലഭി വ ം,

അതിേലാഭ ാ ലഭി ഖ ം, അന െന
പീഢി ിേ ിവ ജീവിത ി ം സ ന
ളി കാണെ ി .

കിം തയാ ിയേത ല ാ യാ വ രിവ േകവലാ

യാ േവേശ വ സാമാന ാ പഥിൈകരപി ജ േത 12

എേ ാ ം വീ ീലിരി വ വിെനേ ാെല ഒരിട ്

മാ മിരി സ െകാ ് എ ാണ് ണം?
വഴിയാ ാ േപാ ം ാപ യായ േവശ െയ
േ ാെല സ ം (ല ീേദവി ം) എവിെട ം
സ രി ാ മാ േമ എ ാവ ം േയാജന
ാ ക .

112 
 ചാണക നീതി
ധേന ജീവിതേവ ീ ചാഹാരക
അ ാഃ ാണിനഃ സ േ യാതാ യാസ ി യാ ി ച 13

ഈ േലാക ി നി േപായി വ ം (മരി

േപായവ ം), ഇേ ാ േപാ വ ം, ഇനി ം
േപാ വാനിരി വ െമ ാം തെ ധനം, ീ,
ആഹാരം എ ിവെയ ാം അ ഭവി ് ിയടയാ
വരാണ്.

ീയേ സ ദാനാനി യ േഹാമബലി ിയാഃ

ന ീയേത പാ ദാനം അഭയം സ േദഹിനാം 14

യ ം, േഹാമം, ബലി എ ിവയി െട ലഭി

ണ ം േമണ യി താണ്. എ ാ േയാഗ ത
വ ദാനം െച ക ം, അഭയം ന ക ം െച
തിെ ണ ം ഒരി ം യി ി .

ണം ല ണാത് ലം ലാദപി ച യാചകഃ

വാ നാ കിം ന നീേതാഽസൗ മാമയം യാചയിഷ തി 15

് തീെര ഭാരം റ താണ്. അതി ം ഭാരം

റ താണ് പ ി. യാചക അവേയ ാെള ാം
7
ഭാരം റ വനാണ്. തേ ാ ം ഇവ യാചി േമാ
എ സംശയി ി ്ടാണ് കാ ് യാചകെന
പറ ിെ ാ േപാകാ ത്.

                                                            
7
 ല എ പദ ിന് മഹത ം റ വ എ ംഅ ് 
113 
 ചാണക നീതി
വരം ാണപരിത ാേഗാ മാനഭംേഗന ജീവനാത്
ാണത ാേഗ ണം ഃഖം മാനഭംേഗ ദിേന ദിേന 16

മാനം ന െ ജീവി തിേന ാ േഭദം ാണ

ത ജി താണ്. ാണത ാഗ ിന് ണേനരെ
ഃഖം മാ മ ഭവി ാ മതി. എ ാ മാനം
ന െ ാ എ ം ഃഖിേ ിവ ം.

സംസാരവിഷ സ േദ ഫേല അ േതാപേമ

ഭാഷിതം ച സ ാ സംഗതിഃ സ േന ജേന 17

ഈ േലാകജീവിതമാ വിഷ ിെ
അ ത ല ം ചികര മായ ര ഫല ളാണ്
ഭാഷിത ം സ നസംസ ഗ ം.

ജ ജ യദഭ ം ദാനമധ യനം തപഃ

േതൈനവാഭ ാസേയാേഗന േദഹീ ചാഭ സ േത നഃ 18

കഴി േപായ ജ ളി ഒരാ െച ശീലി ദാനം,

അധ യനം, തപ ് എ ിവെയ അഭ ാസഫലമായി ഈ
ജ ി അയാ വീ ം െച ട .

ിയവാക ദാേനന സ േ ഷ ി ജ വഃ
ത ാദ് തേദവ വ വ ം വചേന കാ ദരി താ 19

ഇ െ വാ ക പറ േ ാ അത് എ ാവെര ം
സേ ാഷി ി . അ െകാ ് എേ ാ ം ിയമായ
വാ ക തെ പറയണം. വാ ക ് എ
പ മാ ത്?
114 
 ചാണക നീതി
േക ച യാ വിദ പരഹേ യ ധനം
ഉ േ ച കാേര ന സാ വിദ ാ ന ത നം 20

ക ളിലിരി അറി ം, അന െട
ക ിലിരി ധന ം ആവശ ം വ േ ാ
ഉപകരി ത .

115 
 ചാണക നീതി

അ ായം 17
ക ത യാധീതം നാധീതം സ ിധൗ
സഭാമേധ ന േശാേഭത ജാരഗ ഭാ ഇവ ിയഃ 1

വിെ പ നി േനടാ ം, കപഠന

ി െട േനടിയ മായ അറിവ് വിദ ാ ാരിരി
സദ ി , ജാരനി നി ് ഗ ഭം ധരി ീെയ
േ ാെല, േശാഭി കയി .

േത തി തിം ര ാ ിംസേന തിഹിംസനം

ത േദാേഷാ ന പതതി േ ം സമാചേരത് 2

ഉപകാരം െച വ ് ഉപകാരം െച ക ം, ഹിംസി

വെര ഹിംസി ക ം െചേ താണ്. േനാട് രത
കാണിേ താണ്. അതി േദാഷെമാ മി .

യ രം യദ് രാരാധ ം യ േര വ വ ിതം

തത് സ ം തപസാ സാധ ം തേപാ ഹി രതി മം 3

എ െര ം, േനടാ സാധി ാ മായ എ ാം

തെ തപ െകാ ് സാധി ാ താണ്. തപ ി
െന െവ തായി ഒ ം തെ യി .

േലാഭേ ദ് അ േണന കിം പി നതാ

യദ ി കിം പാതൈകഃ
സത ം േചത് തപസാ ച കിം ചി മേനാ
യദ ് അ ി തീ േഥന കിം

116 
 ചാണക നീതി
സൗജന ം യദി കിം ൈണഃ മഹിമാ
യദ ി കിം മ ൈനഃ
സദ് വിദ ാ യദി കിം ധൈനരപയേശാ
യദ ി കിം ത നാ 4

േലാഭ െ ി മ ണ െള ിന്? അന െര
ഷി ശീല െ ി മ പാപ െള ിന്?
സത ം പറ ശീല െ ി േവെറ തപെ ിന്?
മന ് മാെണ ി തീ ഥ ല ളി േപാ
െത ിന്? എ ാവേരാ ം ന ായി െപ മാ വന് മ
ണ െള ിന്? മഹത വന് മ ് അല ാര
െള ിന്? ന അറി വന് ധനെമ ിന്? േപ
െ ി പിെ മരണെമ ിന്?

പിതാ ര ാകേരാ യസ ല ീ യസ സേഹാദരീ

ശംേഖാ ഭി ാടനം ര ാദ് നാദ പതി േത 5

ശംഖിെ പിതാവ് ര െട ഇരി ിടമായ സ ം,

സേഹാദരി ല ീേദവി മാെണ ി ം അതിന് യാചി
േ ി വ . താ പ് െകാ ാ ത് തനി ്
തിരി കി കയി േ ാ.

അശ ഭേവത് സാ ചാരീ ച നി നഃ
വ ാധിേതാ േദവഭ ാ നാരീ പതി താ 6

ലന് ന സ ഭാവ ാരനാ ം, ദരി

ചാരിയാ ം, േരാഗി ഈശ രഭ നാ ം,
യായ ീ പതി തയാ ം സ ാഭാവികം മാ
മാണ്.
117 
 ചാണക നീതി
നാേ ാദകസമം ദാനം ന തിഥി ദ ാദശീ സമാ
ന ഗായ ാഃ പേരാ മേ ാ ന മാ ൈദവതം പരം 7

ആഹാര ം െവ ം ദാനം െച തിേന ാ

വ തായ ദാന ം, ദ ാദശിേയേന ാ ാധാന
തിഥി ം, ഗായ ീമ ിേന ാ മഹ ായ
മ ം, അ െയ ാ വ തായി േവെറ േദവത മി .

ത കസ വിഷം ദേ മ ികായാ മ േക
ികസ വിഷം േ സ ാംേഗ ജസ ച 8

ത കന് വിഷം പ ിേ ം, ഈ ് ശിര ി ം,

േതളിന് വാലി ം, ജന ് വിഷം സ ാംഗ
ളി മാണ്.

പത രാ ാം വിനാ നാരീ ഹ േപാഷ തചാരിണീ

ആ ഷ ം ഹരേത ഭ ഃ സാ നാരീ നരകം േജത് 9

ഭ ാവിെ അ വാദമി ാെത ഉപവാസ തമ

ി ീ ഭ ാവിെ ആ ിെന റ ക ം
സ യം നരക ിേല ് േപാ ക ം െച .

ന ദാൈനഃ ധ േത നാരീ േനാപവാസശൈതരപി

ന തീ േസവയാ തദ ദ് ഭ ഃ പേദാദൈകര ഥാ 10

ീ ഭ ഷ െകാ ് പരി ി േന േപാെല

ദാനം െകാേ ാ, കണ ി ഉപവാസ
െകാേ ാ, തീ ാടനം െകാേ ാ പരി ി േന
ി .
118 
 ചാണക നീതി
പാദേശഷം പീതേശഷം സ ാേശഷം തൈഥവ ച
ശ ാന സമം േതായം പീത ാ ചാ ായണം ചേരത് 11

കാ ക കിയ േശഷ േതാ, ടി തി േശഷ

േതാ, സ ാവ നം കഴി ് ബാ ി വ േതാ
െവ ം നാ െട ം േപാെലയാണ്. അത് ടി ക
യാെണ ി ചാ ായണ തം അ ി ണം.

ദാേനന പാണി ന ക േണന

ാേനന ി ന ച േനന
മാേനന ി ന േഭാജേനന
ാേനന ി ന േനന 12

ൈക അല രി െ ത് ദാനം െകാ ാണ്

വളയണി ത് െകാ . ശരീരം മാ ത്
ളി േ ാഴാണ്, ച നം ര ിയ െകാ . ി
ലഭി ത് ഭ ണം കഴി േ ാഴ , മ വരാ
ബ മാനിതനാ േ ാഴാണ്. അ േപാെല ി ലഭി
ത് ാനം െകാ ാണ്, ശിര ് നം െച ത്
െകാ .

നാപിതസ േഹ ൗരം പാഷാേണ ഗ േലപനം

ആ പം ജേല പശ ത് ശ സ ാപി ിയം ഹേരത് 13

രകെ വീ ി െച ് ൗരം െച ക ം,
കരി ി ച നമര ക ം, സ ം നിഴ െവ
ി േനാ ക ം െച ാ ഇ േപാ ം
ഐശ ര ം ന മാ ം.

119 
 ചാണക നീതി
സദ ഃ ാഹരാ ീ സദ ഃ ാകരീ വചാ
സദ ഃ ശ ിഹരാ നാരീ സദ ഃ ശ ികരം പയഃ 14

ി എ വിഷ ായ ത ണം േബാധം
െക . വചാ എ േവ ത ണം േബാധം
വ ക ം െച . ീ ത ണം മ ഷ െന
ലനാ . പാ ത ണം ശ ി ന ക ം
െച .

പേരാപകരണം േയഷാം ജാഗ ി ദേയ സതാം

നശ ി വിപദേ ഷാം സ ദഃ സ ഃ പേദ പേദ 15

അന െര സഹായി വാ മന വ ് വേര
ആപ െളാെ ഒഴി േപാ ക ം ഓേരാ
വ െവ ി ം അവ ് സ വ േച ക ം
െച ം.

യദി രാമാ യദി ച രമാ യദി തനേയാ വിനയ േണാേപതഃ

തനേയ തനേയാ പ ിഃ രവരനഗേര കിമാധിക ം 16

േ ഹ ഭാര ം, സ ം, അ സരണ
സ ം, േപര ിക വ ി പിെ
ഇ േലാക ി േപായി അതിലധികം എ
ഖമ ഭവി ാനാ ത്?

ആഹാരനി ാഭയൈമ നാനി

സാമാന േമതത് പ ഭി നരാണാം
ാനം നരാണാമധിേകാ വിേശേഷാ
ാേനന ഹീനാഃ പ ഭിഃ സമാനാഃ 17
120 
 ചാണക നീതി
ആഹാരം, നി , ഭയം, ൈമ നം എ ിവ മ ഷ ം
ഗ ം സമാനമാ വയാണ്. അറിവാണ്
മ ഷ ന് വിേശഷി ത്. അറിവ് േനടിെയെ ി
പിെ മ ഷ ഗ ല നാണ്.

ദാനാ ഥിേനാ മ കരാ യദി ക ണതാൈലര്

രീ താഃ കരിവേരണ മദാ ാ
തൈസ വ ഗ ഗമ നഹാനിേരഷാ
ംഗാഃ ന വികചപ മവേന വസ ി 18

മദജല ിെ മണേമ ് അ ചി വാനായി വ

േതനീ കെള മദം െകാ ് അ നായ ആന തെ
െചവി വീശിെ ാ ് ഓടി ാ ആന െട കവി ക
തെ യാണ് ിയാകാതിരി ത്. േതനീ ക
താമര വിട നി കാ ി വസി
വരാണേ ാ.

രാജാ േവശ ാ യമ ാ ി േരാ ബാലയാചകൗ

പര ഃഖം ന ജാന ി അ േമാ ാമക കഃ 19

രാജാവ്, േവശ , യമ , അ ി, ക , യാചി

ബാലക എ ീ ഏ േപ മ വ െട ഃഖമറി
ി . ഇവെരേ ാെല എ ാമ ത് കരം പിരി
ഉേദ ാഗ നാണ്.

അധഃ പശ സി കിം ബാേല പതിതം തവ കിം വി

േര േര ഖ ന ജാനാസി ഗതം താ ണ മൗ ികം 20

121 
 ചാണക നീതി
േഹ വതീ, നീെയ ിനാണ് താെഴ േനാ ത്? േഹ
ഢാ, നിന റിയിേ , എെ യൗ നമാ ്
വീ േപായിരി കയാണ്.

വ ാലാ യാപി വികലാപി സക കാപി

വ ാപി പ ിലഭവാപി രാസദാപി
ഗേ ന ബ രസി േകതക വ ീ
ഏേകാ ണഃ ഖ നിഹ ി സമ േദാഷാ 21

പാ ക ഉ പരിസര ിലാെണ ി ം, കാ െളാ

മിെ ി ം, ക െ ി ം, വള താെണ
ി ം, െചളിയി വള താെണ ി ം, ഗ ം
എ ഒ ണ ാ മാ ം ൈകത വ ി േമ
പറ എ ാ േദാഷ െള ം െവ .

യൗ നം ധന സ ിഃ ത മവിേവകിതാ
ഏൈകകമപ ന ഥായ കി യ ച യം 22

യൗ നം, സ ്, ത ം (അധികാരം), അവിേവകം

എ ിവയിേലാേരാ ം അപകടകാരികളാണ്. ഇവ
നാ ം ഒ മി ് ഒരാ െ ി എ ാണ്
സംഭവി ാ ത്?

ചാണക നീതി സമാ ം

122