ARALING PANLPUNAN -dahil sa pagmimina o quarrying

KONTEMPORARYONG ISYU Geohazard Map

- pangyayari na nagpapabago sa kalagayan ng - gawa ng DENR upang matukoy ang mga
mga tao sa kasalukuyang panahon lugar na madaling tamaan ng kalamidad
- lipunan, karapatang pantao, relihiyon, Yolanda
ekonomiya, politika, kapaligiran, edukasyon, - storm surge
at pagkamamamayan - maraming naging prostitute sa Tacloban
Pagsusuri: - tumanggap ng tulong mula Europe
 Kahalagahan  Personal na Ondoy
 Pinagmulan damdamin - flashflood
 Pananaw  Epekto PUBLIC STORM WARNING
 Pagkakaugnay  Maaring gawin 36 hrs.
Primaryang Sanggunian
- orihinal na tala
- ginawa ng taong nakaranas nito
1 30-60 kph
Pre-school
No damage to Very light damage
- sulat, journal, legal na dokumento, guhit, 24 hrs.
ulat ng gobyerno, talambuhay, talumpati, etc.
Sekundaryong Sanggunian
- interpretasyon batay sa primarying
2 61-120 kph
Pre-school to High School
Light to moderate damage
sanggunian 18 hrs.
- sinulat ng taong walang kinalaman
- aklat, biography, articles, komentaryo,
encyclopedia, kwento ng hindi saksi, etc.
3 121-170 kph
Pre-school to college
Moderate to heavy damage
Katotohanan 12 hrs.
- pinatutunayan sa mga tulong ng aktwal na
datos
- may ebidensiya
4 171-220 kph
Pre-school to employees
Heavy to very heavy damage
12 hrs.

5
Opinyon
- nagpapahiwatig ng saloobin 220 + kph
- hindi kailangang patunayan Very heave to widespread damage
Bias RAINFALL WARNING
-kinikilingan 2 gal/m²/hr.
Pahayagan
-sanggunian tungkol sa kontemoraryong isyu
Yellow 7.5-15mm
Posibilidad na bumaha
- hindi pa lubos na nagagamit 4 gal/m²/hr.
KALAMIDAD
- pangyayaring nagdudulot ng malaking Orange 15-30mm
Siguradong mabilis babaha
pinsala 8 gal/ m²/hr.
- bagyo, baha, lindol, flashflood, etc.
Natural Calamity Red 30+mm
Kailangan nang lumikas
-gawa ng kalikasan (earthquake, storm, etc.)
CAMANAVA Region
Manmade Calamity
- mababang lugar kaya madaling bahain
- gawa ng mga tao (baha, sunog, etc.)
- Calooca, Malabon, Navotas, Valenzuela
El Niño
19-30
- panahong bunga ng pag-iinit ng katubigang
-bilang ng bagyo kada taon
karagatang Pasipiko
CLIMATE CHANGE
- matinding tagtuyot sanhi ng problemang
- malawakang pagbabago ng klima/panahon
pangkabuhayan
- matinding pag-init o paglamig
La Niña
- dulot ng global warming
- matagal na tag-ulan
Signs:
- sanhi ng pagbabaha
 Global warming
Flashflood
 Sea-level rise
- biglaang pagbaba ng tubig mula sa bundok
~ coral bleaching
Landslide
- pagguho ng lupa
 ~ Evaporation (extreme weather hydroxide, potassium
events) hydroxide, lithium
~ Kawalan ng tubig hydroxide) sa lupa
 Pagkatunaw ng glaciers c. Siltation
Sanhi: - deposito ng putik sa mga
o GHGs/CO2 waterways
-ibinubuga ng mga makinarya at d. Desertification
pagawaan, pagsusunog ng basura - pagtuyo ng lupa na
o Paglaki ng Populasyon nakakawala ng
- lumalaking populasyon at pakinabang nito
nababawasan ang suplay ng e. Overgrazing
pangaganilangan - kulang ang suplay ng
o Natural na pagbabago ng klima pagkain ng mga hayop
Epekto: dahil mas marami ang
 Kalusugan hayop kay sa damuhan
 Kabuhayan o agrikultura f. Deforestation
 Lipunan - pagputol ng puno
 Ekonomiya g. Kaingin System
 Buhay ng tao, hayop, at halaman - pagsunog sa kagubatan
Tips:  Hangin
 Save energy a. Global warming
 Switch to CFLs – 13w = 60w - pagtaas ng global
 Buy what you need first temperature
 Commute as often as possible b. Ozone Layer Depletion
 Make a difference - pagkabutas ng ozone
 Reduce garbage layer dahil sa
GLOBAL WARMING Chlorofluorocarbon (CFCs)
- malaking problemang dapat tuunan ng c. Climate Change
pansin - pagbabago ng klima
Epekto: d. Green House Effect
 Matinding pag-tuyo ng lupa - pagkakaroon ng CO2
 Pagtunaw ng yelo e. Acid Rain
 Pagtaas ng karagatan - nahahaluan ng kemikal
 Matinding bagyo ang ulan
 Pagkalat ng sakit f. Noise Pollution
 Pagkabutas ng ozone layer - pag-ingay ng paligid
Solusyon:  Tubig
 Reduce  Recycle a. Oil Spill
 Reuse  Respect - pagtagas ng langis sa
TRIVIA! dagat
Fidel Ramos – unang nagpasa ng Death b. Fish Kill
Penalty dahil sa rape case ni Leo Echagaray - maramihang
SULIRANING PANGKAPALIGIRAN pagkamatay ng mga isda
 Biodiversity c. Coral Bleaching
- pagkakaiba ng lahat ng anyo ng - pagkamatay ng mga
buhay coral reefs
 Paglaki ng Populasyon d. Industrial Waste
 Traffic - pagtatapon ng dumi ng
 Polusyon mga industriya/pabrika
 Lupa e. Radioactive Waste
a. Salinization - mula sa nuclear plants
- paglitaw ng asin sa lupa
b. Alkalization
- pagkakaroon ng
hydorxides (sodium