Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Latín I (Ventura)
FFyL-UBA
Departamento de Lenguas y Literaturas Clásicas
Lengua y Cultura Latina I Cátedra “B”: Prof. Mariana S. Ventura
Segundo cuatrimestre de 2016
TEXTOS Y EJERCITACIÓN
PARA LOS
TRABAJOS PRÁCTICOS
LA HISTORIA DE ROMA
Y SUS RELATOS
1/31
Trabajo práctico N° 1: Antiqua Troia
Troia diu magna et opulenta est. Incŏlae Asiae Troiam multum observant,
nam excelsam famam multasque divitias habet. Sed fortūna magnas aerumnas
Troiae praebet. Cum venusta Helēna e Sparta raptātur, infestae copiae e tota
Graecia ad Asiam conveniunt. Troia longe a copiis Graecis obsidētur. Postquam
sollertia Graeca superātur, ira advenārum in incŏlas Troiae saevit. Etiam
splendĭdae regiae statuaeque magna saevitia flammis delentur. Ruīna Troiāna a
poetis fertur. Reliquias Troiae vidēte!
Contenidos de gramática:
Pronunciación; primera declinación; presente de modos indicativo e imperativo de verbos
regulares (1°, 2° y 4° conjugación) e irregulares sum y fero; subordinadas adverbiales temporales.
2/31
Ejercitación:
1) Marcar con tilde las sílabas acentuadas de cada palabra del texto; marcar
también semivocales y diptongos.
3) Conjugar los verbos subrayados en presente del modo indicativo y del modo
imperativo, en voz activa y pasiva.
4) Cuando sea posible, pasar las oraciones a la voz pasiva o a la voz activa, según
corresponda.
Fuga Aenēae
Dum Troia a copiis Graecis spoliātur, Aenēas vitam servat. Ab oris Asiae ad
Hesperiam cum familia navĭgat. Fuga Aenēae ardua est, nam aurae nautas per
ignōtas terras ferunt. Primo Aenēas in Macedoniam venit, inde in Siciliam, donec
in Italiam pervĕnit. Ibi post multas aerumnas prospĕras nuptias conciliat. Sic
nova patria in Italia ab Aenēa invenītur.
(Cf. Tito Livio, Ab urbe condita, 1. 1.)
______________________________________________________________________
3/31
Post multos annos prognātus Ascanii, Proca, in Alba Longa regnābat.
Duos filios, Numitōrem et Amulium, habēbat. Primogenĭto regnum vetustum
legat, sed perfĭdus Amulius Numitōrem e regno pellit. Addit nefario nefarium:
filium Numitōris interĭmit; filiam Ream Silviam officio deae Vestae tradit.
Sed debebātur fatis principium maxĭmi
imperii secundum deos. Mire Rea Silvia
gemellos edit, Romŭlum Remumque. Nec dei
nec familia puellam a saevitia regia vindĭcant.
Praeterea Amulius iubet: “Servi, gemellos in
fluvium mittite!” Tum Romŭlus Remusque in
aquis apud ficum Rumĭnam alveo
exponuntur.
(Cf. Tito Livio, Ab urbe condita, 1. 3-4.)
Contenidos de gramática:
2° declinación (masculinos y femeninos en -us y neutros); presente de modos indicativo e
imperativo de verbos regulares (3° conjugación); pretérito imperfecto de modo indicativo de
verbos regulares (1°, 2°, 3° y 4°) e irregulares sum y fero; subordinadas adverbiales causales y
sustantivas de discurso directo.
Ejercitación:
1) Enunciar y declinar en forma conjunta los siguientes sintagmas nominales:
laetus iocus, regnum avītum, matūrus filius, ficus Rumĭna, beatus agricŏla.
4/31
Ascanius etiam Iulus a poētis appellabātur.
…………………………………………………………………………………………...
Ascanius novam coloniam Albam Longam haud procul condēbat.
…………………………………………………………………………………………....
Proca primogenĭto regnum vetustum legat, sed perfĭdus Amulius Numitōrem e
regno pellit.
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Amulius addit nefario nefarium.
……………………………………………………………………………………………
5/31
Trabajo Práctico N° 3: De ingenio Bruti
Contenidos de gramática:
2° declinación (masculinos en -r/-er); pronombres personales; pronombre interrogativo quis, quid;
presente de modos indicativo e imperativo de verbos regulares (3° conjugación mixta); futuro
imperfecto de modo indicativo de verbos regulares e irregulares sum y fero.
Ejercitación:
1) Enunciar y declinar en forma conjunta los siguientes sintagmas nominales:
taeter colŭber, sinistra cura, pigri libĕri, vir ingeniōsus, puer fatuus, integrum
ingenium, dexter legātus, liber anĭmus, miser scurra, pulcher filius, acutus culter,
sacer liber.
6/31
…………………………, desĭnas ineptīre, Desdichado Catulo, deja de hacer tonterías,
et quod vides perisse perdĭtum ducas. Y da por perdido lo que ves que se perdió.
Fulsēre quondam candĭdi tibi soles, En otro tiempo brillaron para ti radiantes soles,
cum ventitābas quo puella ducēbat Cuando ibas y venías adonte te llevaba la muchacha
amāta nobis quantum amabĭtur nulla. Que amamos como ninguna será amada.
Ibi illa multa tum iocōsa fiēbant, Entonces sucedían aquellas muchas cosas placenteras,
quae tu volēbas nec puella nolēbat. Que tú querías y que tu muchacha no dejaba de querer.
Fulsēre vere candĭdi tibi soles. En verdad brillaron para ti radiantes soles.
Nunc iam illa non volt; tu neque, inpŏtens, <noli>, Ahora aquella ya no quiere; no quieras tu tampoco, insensato,
nec quae fugit sectāre, nec miser vive, Ni persigas a la que huye ni vivas como un miserable,
sed obstināta mente perfer, obdūra. Resiste en cambio con decisión, endurécete.
Scelesta, vae te, quae tibi manet vita? ¡Ay de ti, malvada! ¿Qué vida te espera?
…………. nunc te adībit? ………. videbĕris bella? ¿Quién te buscará ahora? ¿A quién parecerás linda?
…………. nunc amābis? ………... esse dicēris? ¿A quién amarás ahora? ¿De quién dirás ser?
…….……. basiābis? ………… labella mordēbis? ¿A quién besarás? ¿A quién le morderás los labios?
Casta Lucretia
In bello Ardeatīno, cum forte apud Sex. Tarquinium regii viri potābant,
incĭdit de femĭnis colloquium. Tarquinius Collatīnus, Egerii filius, suam
Lucretiam ad caelum extollēbat, quia cetĕris femĭnis forma prudentiaque
praestābat. Anĭmi vino incalescunt. Tum profert Collatīnus: “Conscendēmus
equos invisemusque nostrārum ingenia!” Cum primis tenĕbris Romam
7/31
perveniunt, pergunt Collatiam. Noctu pulchra Lucretia inter sedŭlas ancillas
lanam faciēbat, dum cetĕrae femĭnae cum amīcis in conviviis horas terēbant.
Tum Sex. Tarquinium infandum desiderium capit: non solum forma sed
etiam verecundia Lucretiae virum incĭtant. Paulo post Collatiam cum socio uno
venit. Postquam benigne ab ignāra Lucretia excipĭtur, cum post cenam in
cubicŭlum deducĭtur, gladio ad femĭnae lectum venit. Dum labra Lucretiae
opprĭmit, murmŭrat: “Tace, Lucretia! Sex. Tarquinius sum. Ferrum in sinistra
est.” Nefandis minis pudicitiam obstinātae matrōnae expugnābit.
Misĕra Lucretia tanto malo nuntium ad patrem et ad virum mittit. Sp.
Lucretius cum P. Valerio Volĕsi filio, Collatīnus cum L. Iunio Bruto venit.
Femĭnam in cubicŭlo maestam inveniunt. Inter lacrĭmas clamat: “Vestigia viri
aliēni, Collatīne, in lecto sunt tuo. Cetĕrum anĭmus meus intĕger est. Vos date
dextĕras, viri: Sex. Tarquinium punīte! Ego me a peccāto absolvo, supplicio non
liberābo. Nec ulla deinde impudīca Lucretiae exemplo vivet.” Cultrum in
medūllis defīgit moribundaque cadit. Conclāmat vir paterque. Brutus autem
cultrum extrahit et, dum prae se tenet, iusiurandum facit: “Per castissimam ante
regiam iniuriam Lucretiam iuro: dehinc nemo Romae regnābit!”
(Cf. Tito Livio, Ab urbe condita, 1. 57-58.)
______________________________________________________________________
8/31
Trabajo práctico N° 4: De secundo bello Punĭco
Moneda hispanopúnica (237-227 a.C.): Moneda púnica empleada en Sicilia (213-211 a.C.):
Amílcar Barca y jinete de elefante Aníbal Barca y elefante
9/31
Contenidos de gramática:
3° declinación (temas en -i y mixtos), pretérito perfecto del modo indicativo de verbos regulares
e irregulares sum y fero, participio perfecto pasivo (morfología y construcciones de participio
concertado), subordinadas adverbiales comparativas modales.
Ejercitación:
1) Enunciar y declinar en forma conjunta los siguientes sintagmas nominales:
cruentus hostis, bellĭca ars, infanda clades, latum mare, extĕra gens, lignea linter,
magnum vectīgal, aestīvus ignis, molesta sitis, noster ensis, rubra navis, vis
publĭca.
2) Formar la primera persona del singular del pretérito perfecto del indicativo de
la voz activa de los siguientes verbos:
a) firmo, deleo, quaero, sepelio, cupio;
b) veto, misceo, molo, aperio, rapio;
c) maneo, claudo, haurio, incutio;
d) sto, spondeo, posco, pario;
e) lavo, sedeo, lego, pervenio, fugio;
f) obsideo, ago, incipio;
g) vincio, vinco, vivo;
h) caedo, cado;
i) sum, fero.
10/31
A Romānis multa caede Poeni victi sunt.
…………………………………………………………………………………………...
*Vocabulario:
-Hamilcar, -ăris, m. (tercera declinación, tema en consonante): Amílcar; Hamilcăris: genitivo
masculino singular
-Hannĭbal, -ălis, m. (tercera declinación, tema en consonante): Aníbal; Hannibălis: genitivo
masculino singular; Hannibăle: ablativo masculino singular
-imperātor, -ōris, m. (tercera declinación, tema en consonante): general
-pater, patris, m. (tercera declinación, tema en consonante): padre; patri: dativo masculino
singular
-persimĭlis, -e (adjetivo de segunda clase): muy similar
_____________________________________________________________________________
10
11/31
Trabajo práctico N° 5: Culmĭna Alpium
Contenidos de gramática:
3° declinación (temas en consonante), infinitivo presente y perfecto de voz activa y pasiva
(morfología; infinitivo objetivo y subjetivo), subordinadas adverbiales condicionales.
Ejercitación:
1) Analizar morfológicamente los siguientes sustantivos y pasarlos del singular
al plural o viceversa, según corresponda; si hay más de una posibilidad,
consignarlas todas y hacer el cambio de número correspondiente a cada una:
imperātor - adhortationĭbus - equĭtes - flumen - fortitūdo - virtus - discriminĭbus
- fagitatiōni - nomen - labōrum - nepōtes - artificĭbus - aestas - ducem - consŭli -
indĭcem - dolōris - corpŏra - iudĭce - genĕrum - pedes - iura - sacerdōtum -
11
12/31
mulierĭbus - voci - odōre - custōdis - operĭbus - mores - tempŏris - pecus - viatōres
- potestatĭbus - sole - pectŏre - flori - homĭnum - foedĕre - munitio - decŏra -
capitĭbus - arbŏres - rura - legiōnem - hiĕmes - leōnis - nex - laudem - legĭbus -
carcĕre - lepōris - lepŏris - mortem - uxorĭbus - onus - felicĭtas - remĭgis -
mercēdem - auctōrum - morte - scelĕra - libertăti - opĕrum - agmĭni - munitiōnes
- virgĭnum
12
13/31
pervenērunt defessisque militĭbus datum est
castra ponĕre paulumque requiescĕre.
Postridie, cum prima luce Hannĭbal castra
movēre atque per altam nivem procedĕre iussit,
agmen invīte segniterque paruit. Tum, quoniam
in ocŭlis milĭtum suorum, tot laborĭbus
devictōrum, pigritia et desperatio eminēbant,
Hannĭbal in promunturio consistĕre decrēvit et
inde hominĭbus ostendit Italiam subiectosque
Alpīnis montibus circumpadānos campos. Sic
dixit: “Milĭtes, audīte me! Si tantos labōres
perferēmus, mox moenia non modo Italiae sed
etiam Urbis Romānae transcendēmus. Cetĕra
plana, proclivia sunt; uno aut summum altĕro
proelio arcem et caput Italiae in potestāte
Posibles rutas del cruce de los Alpes habebĭmus”.
Sic agmen periculōsis itinerĭbus de iugo
descendĕre coepit, nam inde via alta rupes, angusta lubricaque erat, hominesque
neque se sustinēre potĕrant*, si lapsābant, nec haerēre adfixi vestigio suo, si
paulum titubābant. Tum Hannĭbal militĭbus
imperāvit saxa caedĕre, quia opus erat viam
per montes patefacĕre. Igĭtur milĭtes arbŏres
circa detruncavērunt, magnam struem
lignōrum succendērunt ignemque saxis
intulērunt. Tum magna acēti copia in torrĭda
saxa fusa est ităque calōre et acēto saxa
putrefacta sunt. Statim calefactam incendio
rupem ferro milĭtes pandērunt
molliveruntque clivos. Quadriduum circa
rupem consumptum est, sed tandem Poeni
non solum iumenta sed etiam elephantos
deducĕre potuērunt*. Cum in aprīcas valles,
liquĭdis rivis irrigātas, grata hominĭbus loca,
pervenērunt, iumenta, prope fame El cruce de los Alpes por Aníbal,
absumpta, in pabŭlum misērunt et postquam grabado de Heinrich Leutemann (1866)
castra posuērunt, milĭtes quievērunt.
(Cf. Tito Livio, Ab Urbe condita, 21.34.5-21.37.6.)
*Vocabulario:
-possum, potes, posse, potui (verbo irregular): poder; potĕrunt: 3° persona del plural del futuro
imperfecto: podrán; potĕrant: 3° persona del plural del pretérito imperfecto del modo indicativo:
podían.
_____________________________________________________________________________________
13
14/31
Práctico N° 6: Mores Caesaris
Suetonio, Vida de los doce Césares, Libro 1: El divino Julio, 45-46 (adaptación):
Contenidos de gramática:
Adjetivos de segunda clase, pronombre demostrativo anafórico is, ea, id, pretérito
pluscuamperfecto del modo indicativo de verbos regulares e irregulares (sum y fero),
subordinadas adverbiales concesivas.
14
15/31
Ejercitación:
1) Enunciar y declinar en forma conjunta los siguientes sintagmas nominales:
perenne obprobium, debilis capillus, is color, omnis honos, teres membrum,
illustris femina, ea deformitas, provincialis mulier, tenuis vir, id carmen.
a) Vita privata Caesaris (Suetonio, Vida de los Doce Césares, Libro 1: El divino Julio,
49-52, adaptación):
15
16/31
urbana altera et altera Formiana,
impressae resident nec eluentur:
morbosi pariter, gemelli utrique,
uno in lecticulo erudituli ambo,
utrique pariter voraces adulteri,
rivales socii puellularum.
Pulchre convenit improbis cinaedis.
*Vocabulario:
-Curius, -ii, m.: Curión; se refiere a Gayo Escribonio Curión, cónsul en 76 a.C. y famoso orador.
En Brutus, 210-220, Cicerón menciona una obra de este orador llena de invectivas contra César.
-istic, istaec, istuc (pronombre demostrativo que señala objetos cercanos a la segunda persona, a
menudo con valor peyorativo): ese, esa; istaec: acusativo neutro plural: esas cosas, esas palabras.
-morbus comitialis: epilepsia (de morbus, i, m.: enfermedad, y comitialis, -e, adjetivo de segunda
clase: de los comicios; llamada así porque cuando un asistente sufría una crisis epiléptica, se
suspendían los comicios).
-senatus, -us, m. (cuarta declinación): senado; senatu: ablativo masculino singular
-uterque, utraque, utrumque (pronombre indefinido): cada uno de los dos, uno y otro; declina
igual que el pronombre uter, utra, utrum (como un adjetivo de primera clase), con el agregado
de la partícula -que invariable.
______________________________________________________________________
16
17/31
omnibus, sed labantem ordinem confirmavit M. Catonis oratio. Ac ne sic quidem
impedire rem destitit, quoad a manu equitum Romanorum, strictos gladios eo
intentantium, circumdatus est.
Contenidos de gramática:
4° y 5° declinación, futuro perfecto de verbos regulares e irregulares (sum y fero), participios
presente y futuro (morfología y construcciones de participio concertado).
Ejercitación:
1) Enunciar y declinar en forma conjunta los siguientes sintagmas nominales: dies
nitidus, manus audax, effigies eburnea, exercitus Romanus, celebris domus, forte
cornu.
17
18/31
Caesar longam orationem in senatu habebit, pro sociis conuirationis
……………………………….. (dico, -is, -ere, dixi, dictum).
(Duco, -is, -ere, duxi, ductum) ……………………………… exercitum, a Caesare
ducum praestantissimorum gloria superabatur.
Cicero, oratores Romanos …………………………….. (effero, -fers, -ferre, extuli,
elatum), librum Brutum scribet.
Opinio Decimi Silani, (curo, -as, -are, -avi, -atum) …………………………….
plebis invidiam, mutabit.
Cato suasit senatores, coniurationibus de poena ……………………………
(dubito, -as, -are, -avi, -atum).
“D. Silanus, vir fortis atque strenuus, studio rei publicae dixit, non inimicitias
exercens. Verum sententia eius mihi non crudelis sed aliena a re publica nostra
est. Nam profecto aut metus aut iniuria te subegit, Silane, genus poenae novum
decernere. [...] In luctu atque miseriis mors aerumnarum requies, non cruciatus
est. [...] At enim id in parricidas rei publicae decretum erit: quis reprehendet?
Tempus dies fortuna, gentibus moderans. Vos,
patres conscripti, in alios statuturi, id
considerate: omnia mala exempla ex rebus
bonis surgunt; sed ubi imperium ad ignaros aut
minus bonos pervenit, novum illud exemplum
ab dignis et idoneis ad indignos et non idoneos
transfertur. [...] Alio tempore, ubi hoc exemplo
per senatus decretum alter consul exercitum
eduxerit, quis ei finem statuet? [...] Igitur ita
censeo: publicate eorum pecunias, eos in
vinculis habete per municipia; et de iis postea
Copa de cerámica
ad senatum referre vetate; si aliquis* aliter
con propaganda política de Catilina
(ca. 66 a.C., Roma, Museo Nazionale fecerit, senatus existimabit eum, contra rem
Romano, Terme di Diocleziano)
publicam et salutem omnium facturum,
proditorem patriae.”
*Vocabulario:
-aliquis, aliqua, aliquid (pronombre indefinido): alguien, alguno, alguna; aliquis: nominativo
masculino singular.
______________________________________________________________________
18
19/31
Trabajo Práctico N° 8: Prodigia Divum Augustum nuntiant
Contenidos de gramática:
Infinitivos futuros de voz activa y pasiva, subordinadas sustantivas de acusativo e infinitivo.
Ejercitación:
1) Hacer una lista de los infinitivos que aparecen en el texto anterior; a
continuación, incluirlos en el cuadro siguiente, completando los tiempos y voces
restantes de cada uno.
19
20/31
Voz
Tiempo Voz Activa Voz Pasiva
Presente
Prefecto
Futuro
a)
Latín Español
Dicit Suetonius Augustum
commisione ludorum theatrum
Marcelli cadere supinus.
Dicit Suetonius Augustum
commisione ludorum theatrum
Marcelli cecidisse supinus.
Dicit Suetonius Augustum
commisione ludorum theatrum
Marcelli casurum esse supinus.
Dixit Suetonius Augustum
commisione ludorum theatrum
Marcelli cadere supinus.
20
21/31
Dixit Suetonius Augustum
commisione ludorum theatrum
Marcelli cecidisse supinus.
Dixit Suetonius Augustum
commisione ludorum theatrum
Marcelli casurum esse supinus.
b)
Latín Español
Cogitabis graves viros non lascivia
abstinere.
Considerarás que los varones serios no
se privaron/privaban/habían privado
de la diversión.
Considerarás que los varones serios no
se privarán de la diversión.
Cogitavisti graves viros non lascivia
abstinere.
Cogistavisti graves viros non lascivia
abstinuisse.
Consideraste que los varones serios no
se privarían de la diversión.
c)
Latín Español
Suetonius dicit Augustum fecisse
ludos suo nomine
Suetonio decía que Augusto realizaba
juegos en su nombre.
Suetonio decía que Augusto había
realizado juegos en su nombre.
Suetonio decía que Augusto realizaría
juegos en su nombre.
4) Formar todos los infinitivos de los siguientes verbos: fero, recipio, coopto, ago,
cogito, persevero, expono, extruo, habeo, duco, dimitto, accipio, abduco, probo,
nego, obicio, scribo, muto, exprobro.
21
22/31
5) Analizar morfosintácticamente y traducir los siguientes textos:
a) Divus Augustus et res publica (Suetonio, Vida de los Doce Césares, Libro 2: El
divino Augusto, 27.10-29.6, adaptación):
b) Mulieres Divi Augusti (Suetonio, Vida de los Doce Césares, Libro 2: El divino
Augusto, 62 y 69, adaptación):
22
23/31
Augustus sponsam habuerat adulescens P. Servili Isaurici filiam. […]
Deinde privignam Antonii Claudiam duxit uxorem vixdum nubilem ac dimisit
intactam adhuc et virginem. Mox Scriboniam in
matrimonium accepit, nuptam ante duobus
consularibus. Cum ea quoque divortium fecit. Ac
statim Liviam Drusillam matrimonio Tiberi
Neronis et quidem praegnantem abduxit dilexitque
et probavit unice ac perseveranter.
[…]
Adulteria exercuisse ne amici quidem
negant. M. Antonius, super festinatas Liviae
nuptias, obiecit et feminam consularem e triclinio
viri coram in cubiculum abductam esse, et
dimissam esse Scriboniam. Scribit etiam ad
Augustum familiariter adhuc necdum plane
inimicus aut hostis: "Quid te mutavit? Exprobras
me quod reginam ineo*? Uxor mea est. Nunc coepi Retrato de Livia Drusila
(ca. 14-37 d.C., Roma, Musei
an abhinc annos novem? Tu deinde solam Capitolini)
Drusillam inis*? "
*Vocabulario:
-nascor, -eris, -i, natus sum (verbo deponente, con forma pasiva pero significado activo): intr. nacer; natus
est: 3° persona del singular del pretérito perfecto del modo indicativo: nació
-ineo, inis, inire, inii, initum (verbo irregular): intr. y tr. entrar en, penetrar (en este pasaje se usa
en sentido sexual).
______________________________________________________________________
23
24/31
Trabajo Práctico Nº 9: Eloquentia Divi Augusti
Suetonio, Vida de los doce Césares, Libro 2: El divino Augusto, 84-85 (adaptación):
Contenidos de gramática:
Pronombre relativo qui, quae, quod, subordinadas relativas.
Ejercitación:
1) Analizar morfosintácticamente y traducir las siguientes oraciones relacionadas
con la formación de Augusto:
a) Mutinensi bello in tanta mole rerum et legisse et scripsisse et declamavisse
cotidie traditur.
b) Orthographiam, quae est formula bonae scripturae a grammaticis instituta,
non adeo custodit.
c) Non litteras modo sed syllabas permutare communis hominum error est.
d) Sermones quos habebat cum singulis atque etiam cum Livia sua, cum graves
erant, scribebat.
e) Apollodorus Pergamenus, quem ex urbe Apolloniam secum Augustus iuvenis
eduxerat, magister elocuentiae sibi fuit.
f) Delectabatur etiam comoedia veteri, quam saepe exhibuit spectaculis publicis.
g) Etiam libros totos senatui recitavit et saepe decrevit per edictum eos notos esse
populo.
24
25/31
2) Analizar morfosintácticamente y traducir los siguientes textos:
a) Stilus Divi Augusti (Suetonio, Vida de los doce Césares, Libro 2: El divino Augusto,
85 y 87, adaptación):
25
26/31
Fragmento del códice Vaticanus Latinus 3256 (Vergilius Augusteus, siglo IV d.C.):
Virgilio, Geórgicas, 1. 141-146
b) Somnia Divi Augusti (Suetonio, Vida de los doce Césares, Libro 2: El divino
Augusto, 91, adaptación):
26
27/31
4) Analizar sintácticamente y traducir al latín:
Augusto, nacido en Velitrae, ordenó que sus cartas autógrafas fueran destruidas.
…………………………………………………………………………………………….
Las cartas autógrafas de Augusto muestran que a menudo usaba algunas
expresiones singulares.
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
Augusto dijo que destruiría su tragedia Ayax, que había comenzado
recientemente.
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
Augusto escribió una obra que habla de filosofía.
…………………………………………………………………………………………….
Augusto escribió un poema en versos hexámetros que no destruyó.
…………………………………………………………………………………………….
*Vocabulario:
-quidam, quaedam, quoddam (pronombre indefinido): cierto, cierta; quasdam: acusativo
femenino plural: ciertas.
-solvo, -is, -ere, solui, solutum: tr. liberar, dejar libre; usado aquí en el sentido de pagar, en forma
intransitiva.
______________________________________________________________________
27
28/31
Inde Caesar bellis civilibus toto orbe conpositis Romam venit. Agere
insolenter coepit et contra consuetudinem Romanae libertatis.
Coniuraverunt igitur in eum sexaginta
vel amplius senatores equitesque
Romani. Praecipue fuerunt inter
coniuratos duo Bruti ex eo genere Bruti,
qui primus Romae consul fuerat et reges
expulerat, et C. Cassius et Servilius
Casca. Ergo Caesar, die inter ceteros
Denario acuñado por Marco Junio Bruto
veniens ad curiam, tribus et viginti en conmemoración de los Idus de marzo
vulneribus confossus est. (43-42 a.C.): Bruto y pilleus entre puñales
Vincenzo Camuccini,
La muerte de César
(1798, Nápoles,
Museo Nazionale
di Capodimonte)
Contenidos de gramática:
Pronombres demostrativos; adjetivos pronominales; ablativo absoluto.
Ejercitación:
1) Declinar en forma conjunta los siguientes sintagmas nominales: hoc bellum
civile, alter consulatus, istud scelus, solus dictator, hic exercitus, haec vacua urbs,
illa Romana libertas, iste mons, ille dies, unum proelium, totus orbis, nullum
tempus, illud oppidum, ista consuetudo, alius rex.
2) Formar los participios de los siguientes verbos: reverto, vinco, ago, venio, facio,
interficio, faveo, occupo.
28
29/31
Quamquam Caesar primo proelio victus est et fugatus, evasit tamen.
…………………………………………………………………………………………...
Quia Caesar contra consuetudinem Romanae libertatis egit, coniuraverunt igitur
in eum senatores equitesque Romani.
…………………………………………………………………………………………...
Ubi Caesar inter ceteros ad curiam venit, tribus et viginti vulneribus confossus
est.
…………………………………………………………………………………………...
Dum Caesar dictatorem se faciebat, Pompeio duce senatus contra Caesarem
bellum paravit.
……………………………………………………………………………………...........
…………………………………………………………………………………………...
Postquam Caesar interfectus est, civilia bella reparata sunt.
…………………………………………………………………………………………...
Quoniam percussoribus enim Caesaris senatus favebat, Antonius, consul
partium Caesaris, civilibus bellis opprimere eos statuit.
……………………………………………………………………………………...........
…………………………………………………………………………………………...
Brutus et Cassius, interfectores Caesaris, ingens bellum moverunt, quia
occupaverant per Macedoniam et Orientem multos exercitus.
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
29
30/31
patris sui mortem, a quo per testamentum erat adoptatus, Romam cum exercitu
revertens vicesimo anno consulatum petivit. Senatum proscripsit, cum Antonio
ac Lepido rem publicam armis tenere coepit. Per hos etiam Cicero orator occisus
est multique alii nobiles.
Interea Brutus et Cassius, interfectores Caesaris, ingens bellum
moverunt. Erant enim per Macedoniam et Orientem multi exercitus, quos
occupaverant. Incurrerunt igitur contra eos Caesar Octavianus Augustus et M.
Antonius; remanserat enim in Italia Lepidus. Apud Philippos, Macedoniae
urbem, contra eos pugnaverunt. Primo proelio victi sunt Antonius et Caesar,
occidit tamen dux nobilitatis Cassius, secundo Brutum et infinitam nobilitatem,
quae cum illis bellum gesserat, victam interfecerunt. Ac sic inter eos divisa est res
publica: Augustus Hispanias, Gallias et Italiam tenuit, Antonius Asiam, Pontum,
Orientem.
______________________________________________________________________
30
31/31