Sie sind auf Seite 1von 21

TEMA 2, A VISIÓN

INTERCULTURAL DA INFANCIA, A
FAMILIA E A ESCOLA

2,1, “nos” e “outrxs”: o concepto de


etnocentrismo e relativismo metodolóxico
2,2, Diversidade cultural e modelos de
xestión na escola
2,3, O enfoque intercultural
2,1, , “nos” e “outrxs”: o concepto
de etnocentrismo e relativismo
Etnocentrismo
metodolóxico
"la actitud de un grupo que consiste en atribuirse un
lugar central en relación con los otros grupos, en valorizar
positivamente sus realizaciones y particularismos y que
tiende hacia un comportamiento proyectivo con respecto
a los grupos de afuera, que son interpretados a través del
modo de pensamiento del endogrupo" (Perrot y
Preiswerk, 1979: 54)
“el etnocentrismo es la tendencia a considerar superior la
propia cultura y a aplicar los propios valores culturales
para juzgar el comportamiento y las creencias de
personas criadas en otras culturas” (Kottak, 29)
“El etnocentrismo es la creencia de que nuestras propias
pautas de conducta son siempre naturales, buenas,
hermosas o importantes, y que los extraños, por el hecho
de actuar de manera diferente, viven según patrones
salvajes, inhumanos, repugnantes o irracionales. Las
personas intolerantes hacia las diferencias culturales,
normalmente, ignoran el siguiente hecho. Si hubieran
sido enculturados en el seno de otro grupo, todos estos
estilos de vida supuestamente salvajes, inhumanos,
repugnantes e irracionales serían ahora los suyos. El
desenmascaramiento de la falacia del etnocentrismo lleva
a la tolerancia y curiosidad por las diferencias culturales.
Una vez comprendido el enorme poder que la
enculturación ejerce sobre toda cultura humana, ya no se
puede despreciar racionalmente a aquellos que han sido
enculturados según pautas y prácticas diferentes de las
nuestras”
Racismo
“racismo es la valoración generalizada y definitiva
de la diferencias biológicas, reales o imaginarias, en
beneficio del acusador y en detrimento de su
víctima, con el fin de justificar una agresión” y/o
mantener los privilegios adquiridos
É unha ideoloxía de superioridade concluinte, non
se pode modificar a causa da súa opresión
(difícilmente)
https://youtu.be/ZGZ-4K9F0uc Antigitanismo

Xenofobia: odio, repugnancia, rexeitamento ou


hostilidade cara ás persoas extranxeiras
Relativismos
• Relativismo Moral – no orde dos principios.
Diversidade de principios morais, calqueira
visión do mundo é igualmente aceptable.

• Relativismo cultural – non ten por obxecto os


xuizos morais. Máis relativista cultural canto
máis coñeces a diversidade. A diversidade
enténdese como unha riqueza.
• Relativismo metodolóxico – renuncia
profesional a exercer os nosos xuizos morais
para chegar a comprender dende dentro,
dende o seu punto de vista.

Ej. tx. Paul Bohannan


É Bohannan etnocéntrico? E o señor Tiv?
É Bohannan un relativista moral? E o señor Tiv?
Que tipo de relativismo está empregando?
2,2, Diversidade cultural e modelos
de xestión na escola
Nosotrxs/otrxs
• Que é o propio? Que é o alleo?
• Quen é un outro?
• Quen é o migrante, o estranxeiro o diferente?
Diversidade/desigualdade
Xestión negativa da diversidade na escola

1, Desenvolvemento por separado – Diferenza


entendida como perigo. Ex. segregación, apartheid,
illamento…

2, Suplementar – Diferenza entendida como unha


“falta de”. Asimilación á cultura dominante

A diversidade non é un obstáculo, problema ou


dificultade senon enriquecimiento
“ver la diferencia cultural, no como un obstáculo a
salvar si no como un enriquecimiento a lograr”
(Juliano, 1993: 14)
Modelos históricos de Xestión da
Diversidade
1, Modelo USA:
- Anglo-Conformity
- Melting Pot
- Cultural Pluralism
2, Modelo Francés: o poder da escola como
ferramenta do estado-nación.
“Poco importa que al paso de los decenios, el exotismo de los
emigrantes aumente. Francia revela un extraordinario poder de
asimilación, donde no solo interviene la escuela. Esta capacidad
es tanto más notable dado que los que llegan traen el país natal
en el corazón, y el calor de la nostalgia perdura largo tiempo,
revigorizado por los familiares que han guiado el viaje,
estableciendo comunidades y barrios de inmigrantes por lo
general densamente poblados. Es necesario esperar a la segunda
generación para que se sientan franceses, precisamente en el
momento en que llegan nuevas olas de emigrantes” (Lequin,
1992: 311-312)
Ten éxito este modelo?
Falta recoñecemento da
diversidade afecta a:
• Auto-confianza
• Auto-estima
• Auto-respecto (Honneth,
1996)
Reforzo identitario “defensivo”
Pluralismo cultural
Xorde fronte a modelos de xestión negativa da
diversidade racistas – paradigma de xestión
positiva da diversidade
Entendemento da diversidade como algo
positivo – respectar, aproveitar e celebrar a
diferencia
“celebrar a diferenza”
1, Multiculturalidade

- Principio de igualdade.
Igualdade axiomática: todas as expresións
culturais, étnicas, relixiosas, lingüísticas…
desenvolvense sen represión, libremente.
- Principio de diferenza.
Desenvolver escala de valores aberta e
apreciación da diferenza como algo positivo.
2, Interculturalidade

Principio igualdade + diferenza +


principio de interacción positiva
(regras de convivencia en igualdade)
Multiculturalidade Interculturalidade

Subliñase cada cultura (historia propia, Relación respectuosa entre culturas


musica, relixión…)

Énfase nas diferenzas existentes – Énfase na interacción, participación –


recoñecemento do propio recoñecemento das similitudes e
converxencias

Coexistencia de culturas por separado Aprendizaxe mutua, intercambio e


interdependencia

Espera que da coexistencia xurda a Convivencia é o principal obxectivo


convivencia

Conflitividade, xerarquías Horizontalidade - pautas, normas,


límites
Tolerar, “aguantar” a diversidade Educación para a diversidade e o
conflito
Balcanización, marxinación e exclusión Convivencia positiva
• Ex. Proxecto multiculturalidade?

• Ex. Proxecto interculturalidade?


https://www.humanae.org/
https://vimeo.com/280221713
https://www.youtube.com/watch?v=kE5h_FaYAjg

Hijab

Como actuaría unha escola segregacionista?


Como actuaría unha escola asimilacionista?
Como actuaría unha escola baixo o modelo
“melting-pot”?
Como actuaría unha escola do modelo francés?
Como se actuaría desde o multiculturalismo?
Como se actuaría desde o interculturalismo?
Como actuaríades vos?

Das könnte Ihnen auch gefallen