ARANGO, Aeron Miguela C. Exercise 2.5.

1
Ged103 – A83 Sept. 27, 2019

Chapter 26: My Bloodiest Fight

“Nang kinahating-gabihan, dumating na ang tropa na galling sa Imus, dahil sa nabigo ang pagsalakay dito,
sa dahilang sa liwasang bayan pa lamang, bago pumasok ng kabayanan ay nakasagupa na nila ang patrulya
ng mga Guardia Civil, at doon na sila naglaban sa plasa ng munisipyo at simbahan ng Imus. Ang mga
kalaban ay napatayan nila ng dalawa, at dalawang baril ang kanilang naagaw. Samantalang ang kanilang
hukbo ay nakaiwan naman ng isang sugatan sa munisipyo ng Imus, at ito’y si Teniente Marcelino Cajulis.”

It was one of Aguinaldo’s most dangerous fights in where he obtained a few wounds from the enemy.
During the fight, he was so scared that he might lose his life and the thing he believe in. He saw that a lot
of his fellow Filipino fighters were wounded and a lot of his soldiers were already killed. He was just lucky
enough to escape and save his life.

Chapter 30: Magdiwang Council Recognized

The two rival factions of the Katipunan, started out as mere sangguniang balangay (councils). Andres
Bonifacio presided over the founding of both. The Magdiwang was formed in Noveleta, Cavite on April 2,
1896; the Magdalo, in Kawit, Cavite, on April 3, 1896. Due to their rapid growth in membership, the two
branches were elevated by the Kataastaasang Sanggunian (Katipunan Supreme Council) to the status of
sangguniang bayan (provincial councils), after which the two groups were authorized to form balangays
under them and to expand their influence. The rift between the two groups grew when Spanish forces
assailed Cavite in the latter part of 1896; the rift grew further after the liberation of Cavite. The two
factions began their own regional government with separate leaderships, military units, and “mutually
agreed territories.” The rivalry was limited to the province of Cavite and some parts of Batangas because
these areas were already liberated and thus revolutionists could freely move and convene. The rift never
culminated into violence. At times, the two groups were cordial and fought side by side against their
common foe, the Spaniards.

Chapter 38: My Election to the Presidency

 Nabagabag si Aguinaldo noong eleksyon. Dalawang kandidato ang napaharp at ito ay si Bonifacio
at Aguinaldo. Matapos ng botohan ay agad na iprinoklama na si Aguinaldo ang piangkaisahang
iboto ng taong bayan. Nagkaroon ng kaguluhan dahil umapela si Bonifacio sa naging resulta.
 Si Bonifacio ay muli ikinandidato bilang bise president ngunit natalo naman ito muli ni Mariano
Trias.
 Sa secretario de Guerra naman ay muling kumindidato si Bonifacio laban kay Heneral Mariano
Riego de Dios. Natalo ulit si Bonifacio at pangatlong pagkatalo na niya iyon sa naganap na halalan.
 Nanalo si Bonifacio sa ika-apat ng laban sa halalan at ito ay sa posisyong Secretario de Interior
kung saan nakalaban niya si Severino delas Alas at Diego Mojica. Ipinasiya na ang pagkapanalo ni
Bonifacio sa halalan subalit sumalungat si Daniel Tirona at sinabing hindi nababagay si Bonifacio
sa nasabing posisyon dahil hindi naman daw ito abogado.
 Dahil sa pag-apela ni Tirona, ditto nagsimula ang kaguluhan sa eleksyon, ngunit walang pumanig
kay TIrona kaya’t wala ring nangyari sa pagtutol niya.
 Sa sama ng loob ni Bonifacio ay kinuha niya ang kaniyang rebolber at ipinutok kay Tirona. Agad
naming napigilan si Bonifacio sa mga sandaling iyon.
ARANGO, Aeron Miguela C. Exercise 2.5.1
Ged103 – A83 Sept. 27, 2019

Chapter 42: Military Court

 Nasa panahon sila ng digmaan at di naarrapat ang pagtatatag ng Sangguniang Digmaan,

sapagakat maraming labanan ang nagaganap sa iba’t ibang dako ang pagtatatag ng nasabing
konseho ay hindi napapanahon.
 Pagtataksil ang turing nila sa ginawa ng magkapatid na Bonifaacio dahil sa kadahilanang
pagkakadaya at pagkalinlang ng kawal sa pamamagitan ng isang “carta anonima” at
pinagkaisahang maitatag ang bagong pamahalaan.
 Payo ng heneral na hatulan ng kamatayan at ipabaril ang magkapatid dahil sa pagtataksil.
 Natapos ang kabanatang ito sa pagsisimula ng paglilitis sa magkapatid sa Naic bago ito mailipat sa
Maragondon, pagka’t hindi natapos. Hinirang na tagapagtanggol ng magkapatid naBonifacio si
Koronel Placido Martinez, piscal bilang si Koronel Jose Elises, at huez instructor si Pedro Lipana.

CHapter 44: Death of the Bonifacio brothers

 Nagkaroon ng paglilitis ng Consejo de Guerra sa pamumuno ni Heneral Mariano Norie

 Napatunayang nagkasala ang magkakapatid na Bonifacio na hindi pagkakamatapatin at
pagtataksil sa pamahalaang himagsikan.
 Pagatapos ng paglilitis ay hinatulan sila ng parusang kamatayan.
 Di maitatanggi na nakaramdam ng habag si Aguinaldo sa dalawang Bonifacio na parurusahan
 Naalala ni Aguinaldo ang kanyang kabataan at nakaraan na hindi niya mawari na aabot sa ganito
ang pakikipaglaban sa inang bayan. Hindi niya lang lubos maisip na bukod sa mga Espanyol, ay
magkakaroon din siya ng kalabang Pilipino.
 Inutusan niya ang isang Huez Instructor na “pagaanin lamang ang hatol na kamatayan” dahil lubos
siyang nahahabag. Suhestyon niya na ipatapon na lamang ito sa bundok ng Pico de Loro.
 Ayon kay Noriel ang tanging paraan para mapanatili ang kapanatagan sa sa Pamahalaan ng
Pilipinas ay nararapat na ipatupad ang parusa sa dalawang magkapatid. Aniya, hindi maaring
magkaroon ng dibisyon sa pagitan ng pwersa ng mga Pilipino labansa Espanyol kaya’t nakakabuti
lamang na alisin ang isa sa mga sanhi ng dibisyon na ito.
 Ika-10 ng Mayo 1897 ay dinala na sa bundok ng tala ang magkapatid na Bonifacio doon na sila
binaril.
 Hindi nabatid ni Aguinaldo ang nangyare sa magkapatid dahil kasabay non ang paglusob ng
kalaban sa Maragondon.