BİLARDO

ÖĞR E T İM İ
 Copyright
Alkım Yayınevi

Basım Yılı 1993

Çeviri
Canan Kocadölü

Redaksiyon
Savaş Aslan

Dizgi Fatih
Zincir
(231 4439)

Baskı Ünlü
Matbaacılık

Cilt Kalkan
Mücellithanesi

Film
Çağdaş Reprodüksiyon

Yayınlayan
Alkım Kitapçılık Yayıncılık
Zafer Çarşısı 49 ANKARA
Tel:433 97 16 - Fax: 435 86 17
Kadıköy Çarşısı 101-105 İSTANBUL
Tel:349 40 75 - 337 28 57
M.Fevzi Çakmak C.6 Beşevler/ANK.
Tel:221 28 13 - 222 60 75
BİLARDO
ÖĞR E T İM İ

Dr.HelmutHark

ALKIM KİTAPÇILIK YAYINCILIK

İÇİNDEKİLER Duruş 17
Giriş 6 Sol el (Ayaklık) 17
Dünya Bilardo Birliği Genel Sekreteri Sağ el 18
nin Önsözü 6 Vuruş 19
Yazarın Önsözü 6 B1'in Alınması 19
Bilardonun Tarihi 8 B2'ye isabet Ettirmek 20
Oyunun Materyalleri 12 B2 Nereye Gidiyor?-Hedefleme 20
Bilardo Masası 12 Falso 23
Ölçüm 12 Genel Falso Kuralları 24
Arduvaz Levha 13 Karambol ya da Bant Temasından
Masanın ısıtılması 13 Doğan Falso 25
Bilardo Çuhası, Bant ve Onun Bakımı Yakın Duran B2'de Falso Etkisi 25
13 Bandın Etkisiyle Oluşan Falso
Toplar 14 Vuruşu 26
Istaka 14 Falso ve Bant Vuruşu 27
Tebeşir 15 Temel Vuruşlar 28
Temel Bilgiler 16 Kleps Çektirme 28
 Yerleştirilmesi 87
Serbest Parti 8
Oyunu Götürmek ve Kavramak 88
Serbest Partide Oyunun Sistemli Ola
rak Götürülmesine ilişkin Örnekler 89
Uzun Sırt Falsolu Vuruşun Tekniği 30 Köşelerde 93
Kısa Sırt Falsolu Vuruşun Tekniği 30 Top Birleşiminden Bant Serisine
Hesaplama 30 Geçiş 94
Fren Vuruşu 31 Bant Serisi 95
ilke 31 itme Serisi 96
Teknik 32 Çizgi Serisi 96
Bir veya iki Topla Yapılan Giriş Bant Serisinin Döndürülmesi 98
Alıştırmaları 32 Bant Serisinin Geri Döndürülmesi 100
Kafa Vuruşları (Pike Vuruşları) 38 Düzeltme Vuruşları 101
ilke 38
Teknik 39
Massé ve Pigué 40
Brikol (Duble Etme) 42
ilke 42
Teknik 42
Yakalayıcı - Karşı Blokaj 43
ilke ve Teknik 43
Ayarlama 43
Gözlük - Dar, Kapalı Durum 44
Temel Vuruşlar ve Topun Birleşimine
ilişkin Alıştırma Bölümü 46
Fren Vuruşu ve Yakalayıcı 47
Sırt Falsolu Vuruş 56
Kafa Vuruşları (Pike Vuruşları) 64
Çeyrek Bilardo 69
Oyunu Götürmek ve Kavramak 69
Bantlar ve Köşeler-Çeyrek Bilardoda
Tehlikeli Bölgeler 71
Çeyrek Bilardoda Oynamak 72
Yakalayıcı 72
Ayarlama 78
Pasajlar 83
Açık Durumlar 86
Oyun Topunun Uygunsuz

GİRİŞ
Dünya Bilardo Birliği Genel
Sekreterinin Önsözü:
Bu kitap uzun zamandır var olan bir
boşluğu, yani oyun araçları, vuruşun
temel koşulları ve bilardo oyununun
başlangıcından serbest partiye kadar
olan tüm spektrumları kapsamaktadır.
Başlık karmaşık bir araştırmaya
sahip olmasından dolayı göze
batmıyor, bunun da ötesinde, diğer
yazarlar tarafından sadece değinilen ya
da yalnızca altı çizilen muhtelif
öğretileri de derinlemesine ele alıyor.
400'den fazla çizim karmaşık teorileri
desteklemekte ve mükemmel bir
biçimde konusunu anlatmaktadır. Sa-
dece yazarın kendisinin de iyi bir
oyuncu olduğu hissedilmiyor, aynı za-
manda bu spora duyduğu sevgi ve
mükemmel olma arzusunda olduğu da
hissediliyor.İşe yeni başlayan acemi,
özellikle ileri düzeyde olan oyuncu için
bile, bu kitap ona oyunu öğrenmek için
en iyi yardımı verebilecek kapasi-
tededir.
Dr. Heinz Stingl'e bu kitap için
teşekkürü borç biliyoruz.
Klaus Dieter Mayer
(Dünya Bilardo Birliği Genel Sekre-
teri)
Haziran 1992
Yazarın Önsözü:
Çok eski, fakat çok denenmiş öğreti
kitaplarının yazılması konusundaki
reçete şöyle der: "Beş tane al ve
altıncısını yaz." Aslında bilardo
üzerine Almanca yazılmış altıdan fazla
öğreti kitabı bulunmaktadır. Ancak
onlar yalnızca acemiler için geçerlidir.
Daha yüksek oyun gücüne sahip bir
oyuncu ister istemez içinde Cadre,
Tekbant ya da Üçbant üzerine sistemli bir
giriş yapan kitap arayacaktır. Modern
bilardo sporunun sistemini gösteren
bu kitabım, eksik olan bu boşluğun
doldurulmasına yardımcı olsun. Acemi
bir oyuncudan yola çıkarak öncelikle
temel vuruşlar gösterildi, daha sonra
ise amaçlanan hedef doğrultusunda
Çeyrek Bilardo ve Serbest Parti gibi
oyun konuları işlendi. Fazla bilgilerin
getirebileceği baskıdan azami ölçüde
kaçınıldı. Örneğin, oyunun kuralları
burada tekrar anlatılmıyor çünkü, Cadre
oynamak isleyen bir oyuncunun tek
tek çizgilerin ne anlama geldiğini
bildiğinden yola çıkıyorum. Bütün
çizimler sağ elini kullananlar için
geçerlidir. Solak olan bir insanın
çizimleri ters düşünmesi ve buna göre
hareket etmesi gerekiyor. Çizimlerin
yerine fotoğrafların kullanılması fikri
çabuk bırakıldı. Zira fotoğraflar topun
pozisyonunu fazlasıyla bozmakta. Bu
nedenle bütünlüğü ancak sezinleye-
biliyoruz. Okuyucunun görebilmesi için
topların bilardoya nazaran daha büyük
bir ölçekte çizilmesi gerekli oldu. Bu
durumlarda gösterilen top figürlerinin
anlamına uygun olarak ele alınması
gerekiyor. İyi bir teknik bilardo oyununun
temelini teşkil eder ve sürekli çalışarak
elde edilebilir. Bu nedenle çizimleri
yapılmış top figürlerinin çalışılması da
zorunluluktur. Alıştırma
pozisyonlarında, genel açıklamalar
bölümünde pek değinilemeyen,
önemli ipuçları mevcuttur. Oyunun
sistematik ilerleyişi benim tarafımdan
icad edilmedi. Belli bir stratejinin
babasının kim olduğu tespit edilirse,
tabii ki bu da açıklanacaktır. Kime ait
olduğunu tespit edemediğimiz strate-
jilere ilişkin, okuyucudan gelecek her
türlü bilgiye müteşekkirim. Bu kitabı
saygı duyulan Alfred Mortier'in
anısına adadım. Birinci Dünya
Savaşı'ndan önce Çeyrek Bilardo oyu-
nunun sistematiğini ilk defa ortaya
koyan bu adamdı. Bugün bile onun bu
fikirleri bir çok alanda geçerliliğini korudu.
Bu kitap içinde MORTİER vaftiz
babalığı yaptı. Yaklaşık olarak yüzyıl
sonra bile daha iyi bir kitap basılmadığı
için değil, birinci bölümün bu
önsözünde kullanılabilindiğinden,
geniş bölümler ona dayanılarak bir
araya getirildi. Bu kitabı yazma fikri
genç oyunculara oyunun sırlarını an-
latmaya çalışan bilardo hayranı bir ve-
terinerin denemelerinden ortaya çıktı.
Ondaki eşlik edecek uygun teorik ma-
taryelin eksikliği beni bu kitabı yazmaya
yöneltti. Kitap bittiğinde doktora
tezinden daha kolay yazılmadığını
anladım. Kısaltmalar az ve gerekli
görülen yerlerde kullanılmıştır. Buna
rağmen,
oyun topuna B1,
ilk oynanan topa B2, ve
son vurulan topa B3 demekten
kendimizi alamadık.
Bilardo en zor öğrenilen ve oynanan
spor türlerinden biridir. Rahat bir
şekilde vücudun harekete geçirilmesi ile
sürekli aktif olan ruhsal bir değişimin
kombinasyonu, bilardo oyuncusuna
yaşlılığa kadar sadık kalacak bir arka-
daş kazandırır. Vücudun kaldırabileceği
hareketin ruhsal bir provakasyon-la
çifleşmesi (şansın değerlendirilmesi,
topun gidişini hesaplamak) bilardo
oyununa bağımlılık derecesini veren o
hazzı doğurur. Kuvvetten çok beceriklilik
ve dayanıklılık isteyerek sakin bir ele ve
keskin bir göze ihtiyaç duyan bilardo,
aklın aşırı derecede hareket ha-
linde olmasını zorunlu tutar. Oyunda
bölgesel tahminler, hesaplamalar ve
açık bir biçimde oyunun sistemli gidişi
akılla harekete geçmeli, vücut ise akıl
tarafından işlenen problemi pratiğe
dönüştürmelidir. Istaka ile vuruş, top-
ların yuvarlanması, çarpma sırasında
oluşturduğunuz çat sesi; işte bütün
bunlar bilardo oyuncusunun üstünde
ömür boyu kurtulamayacağı gizemli bir
çekicilik yaratır. Hareket halindeki top-
ların etkileyici gücü, insanın yaşlılığa
kadar bilardo oynamasına neden olur.
1782 yılında Viyana'daki Z. Kurzböck
yayınevi tarafından yayınlanan ve eski
bir bakır masasının üstünde, 200 yıl
önce bile bilardoyu tam açıklayan veriler
bulunmaktadır.
"Her yaşın kendine göre bir
sıkıcılığı vardır. Nasıl bir çocuk her
zaman aynı eşyaya bakmaktan ya da
onunla ilgilenmekten sıkılıyorsa, aynı
şekilde büyükler de sürekli olarak aynı
konuyu düşünmekten ve ciddi işlerle
uğraşmaktan sıkılırlar. Muhtelif
eğlence ve oyunların arasında erkek-
lerin dinlenmesi ve zamanlarını
değerlendirebilmesi için düşünülen
oyunların arasında vücudu ve aklı
çalıştıran ve her iki parçanın bu oyun
sayesinde gelişebildiği bilardo oyunu,
önderliği taşımaktadır. Aynısı fildişi
toplarla masa üstünde de oynanıyor;
onun uzun dik açılı bir biçimi vardır,...
Topların hareket halindeyken
sürtünme ve buruşukluklardan dolayı
engellenmemesi için masanın kendisi
çok ince bir kumaşla düzgünce kap-
lanır. Masanın dört bir tarafı 4-5 par-
mak genişliğinde ve içi saç ya da
parçalarla doldurulmuş olup, topların
birbirine çarpıp geri dönmesini kolay-
laştırmak için kumaşla kaplanmıştır. Bi-
lardonun üstündeki her topun aynı
açıdan geri geldiğini ve matematik bili-
mine hakim olan bir insanın bu konuda
daha avantajlı olduğu unutulma-
malıdır. Bilardo masasının tamamen
düz olması lazım, çünkü bir yanı eğik
olan masada toplar o yöne doğru gider
ve bu durumdaki bir oyunda kullanılan
terim "Deliklerde akım var" şeklindedir.
Her türlü titiz çalışma ile çevirici
tarafından hazırlanmış olan fildişi top-
ları, özelliklerine göre farklı isimlerle
anılan uzun çubuklarla birbirinin
yanından itilir. Bu oyun iki veya daha
fazla kişi tarafından oynanabilir ve bilardo
odasında asılı olan bir tablodan
oyunun kurallarıyla birlikte, hangi
oyuna göre oynanacağı okunabilir.
Burada da ustayı usta yapan azimdir,
ister gece ister gündüz oynansın,
sonuçta sadece tavandaki mumlar
yakılmayı beklerler. İçinde bilardo oy-
nanan büyük şehirlerdeki evlerin
çevresi devlet daireleriyle donatılmış ve
işletmeci ile konukların uyması gereken
kurallar tespit edilmiştir. Zaten bilardo
en sevilen oyunlardan biridir ve sarayda
da çok oynanır..."
BİLARDONUN TARİHİ:
1550 yıllarında Londra'da Bill
KNEW adında bir emanetçi
yaşıyordu. İşi pek iyi gitmediğinden
kendisinin boş zamanı çoktu ve canı
sıkılıyordu. Birgün aklına ülkesinin
sembolü olan ve kapının üstünde
duran üç topla tezgahın üzerinde oy-
nama fikri geldi. Topları oynatmak için
"Yard" denilen bir çubuk kullandı
(yard=0,914 m. uzunluğundaki ölçüm
çubuğu). Kısa zaman sonra komşuları
da oyuna katıldılar ve toplara vurdukları
çubuğa "Bill'in yardı" adını verdiler.
Buradan daha sonra bilardo oyununun
ad ve fikrinin çıktığı kabul edilir.
Fakat Fransızlarda bilardonun
buluşunu kendilerine mal ederek terimi
"Billes" = Top ve "art" = Sanat keli-
melerinden türetirler. Böylelikle bilardo
"Top oynamanın sanatı" olarak
kolayca çevrilebilir. Belkide bilardo, o
adı taşıyan adamın adının verilmesiyle
oluşturulmuştur, ancak bu konuda
hiçbir bilgi yoktur. Şair Edmund
SPENSER (1553-1559) bilardoyu
anlatan ilk ingiliz yazardır. Ancak ken-
disinin bu oyunu tasvip ettiği
söylenemez: "Bilardo oyunu (Top
oyunu) insanı tembel yapar, erkek ru-
hunu ise çirkinleştirir."
"Nother Hubbards Tale" de may-
munları "Binlerce işi ona
öğretebiliyoruz, zor olan her türlü
oyunu biliyor, herşeyi taklit edebiliyor,
zar ve kart oyunlarını bile; sadece bi-
lardo da yetersizdi." sözleriyle tarif
ettiğini düşünürsek, oyunu denediğini
anlıyor ve bir saygı duyduğunu
hissedebiliyoruz.
Eski çağlarda bilardo oyunu bilin-
mediğinden, William SHAKES-
PEARE'in (ölüm 1616) "Antonius ve
Kleopatra" adlı dramında Kleopatra'yı
"Haydi bilardoya gidelim." şeklinde
konuşturduğu(nda) için bunun serbest
bir biçimde yazılmış şiirsel bir şaka
olduğunu anlıyoruz.
18. yüzyılın başlarında Brite
STRUTT "ingiliz Halkının Oyun ve
Eğlencesi" adlı kitabını yayınladı.
Kitabın içinde bilardo oyununun ma-
saya yerleştirilmiş çimenler üzerinde
oynanan "Pall-Mall-Oyunu"ndan farklı
olmadığını iddia ediyor. Gerçekten de
daha sonraki yüzyıl içinde bilardo bu
oyunla benzerlik gösterecekti.
Bell ya da Beilketafel oyunu bilar-
donun öncüsü olarak görülür. 1630
yılına ait bir oyun masasının üzerinde
yazılmış olan mısra şöyle der:
 "En lapis, in medio qui tendit exto-ria
appositum sumens poda meretur
ovans." yani "Kim kendi taşını sonuna
kadar iterse, o kesinlikle kendini kurta-
rabilir ve bu yol için ortaya koyulan
herşeyi de beraberinde götürür".
J.M.MARCİ'ye ait eserdeki "De Pro-
portione Motus" adlı resim, bize
1639'a ait eski bir bilardo şeklini
göstermektedir. Vurucular (istakalar)
yamuk, bantlar çıtalardan oluşmuş,
oldukça büyük toplar, bir kavis ve bir
çamı farkediyoruz.
ilk defa 1610 yılında Fransa'da
umumi bilardoların kurulmasına izin ve-
rildi. Kavis, çam ve vurucunun ortadan
kalkması için 100 yıl geçmesi gere-
kiyordu. Istaka denilen ve günümüzde
düz bir biçim olan çubuk sadece kalın
tarafı kullanılarak oynanabiliyordu.
"Vuruş için oyun çubuğunun ince
tarafını kim kullanırsa, oyunu o kaybe-
der."
1707 yılında Berlin'de ilk bilardo
oyunu gerçekleşti. Zamanla o kadar
çok oynandı ki, Kursachsen Prensi
"Kahvelerde ve çay ocaklarında
kadınların bulunması yasaklansın ve
bilardo dışındaki zar, kağıt ve diğer
şans oyunlarına müsade edilmesin...
Bu tür evlere gidenlere erkek hiz-
metkârlar hizmet etsin, hizmetçi ve
diğer gençler buralara sokulmasın...
Ayin zamanlarında kimse bu evde bu-
lunmasın." şeklindeki açıklamayı yaptı.
Görülüyor ki kadınlar bilardonun
dışında tutuluyor. 1737 yılında Ham-
burg'ta oniki puanlık 8 parti oyun için 2,5
Şilin ödenmeliydi, kırılan oyun çubuğu
yenilenmeliydi ve herhangi bir nedenle
örtüyü delen kişi o deliği altınla
doldurmalıydı. Bunun yanında
oyuncular "Beş şilin cezayı fakirler
adına ödemek istemiyorsan, tanrının
adını kötüye kullanma" gibi yasaklara da
maruz kalmıştır.
1795 yılında ilk defa karambol oyu-
nundan bahsedildi. Bu oyun biçiminin
Fransa'da ortaya çıktığı bilinmektedir.
İki beyaz ve bir kırmızı topla oynanan bu
oyunda topların birbirine değmesi söz
konusudur. Zamanla kare masaların
yerini dikdörtgen masalar aldı ve
bandların çevresinde bulunan cep ve
delikler de kaybolmaya başladı. Cep-
siz olarak oynanan ilk bilardo
"Fransız Bilardosu" olarak ad-
landırılıyor.
ingiltere'de bilardo oyununun
gelişimi daha farklı olmuştur. Gerçi çam
ve kavis kaybolmuştur ama cepler
kalmıştır ve iki topla oynanan oyun
Pool Bilardoya dönüşmüş, bu oyundan
da daha sonra Snooker oyunu
doğmuştur. Ama biz "Fransız Bilardo-
su"nda kalalım. 1788 yılında Berlin'de 8
tane bilardo kahvesi vardı ve ilk defa aynı
gazinoda iki bilardo masasının kurulması
ise küçük bir devrimdi. Almanya'da
karambol oyununun yayılma hızının
çok yavaş olmasına karşın Fransa'da,
özellikle özgürlük savaşından sonra
resmi engellerin kaldırılmasıyla,
patlama şeklinde bir yayılma meydana
geldi. 1822'de Leip-zig Üniversitesi'nin
"Gençlik Gazetele-
rinde" öğrencilerin ne kadar borç yapa-
bileceklerine ilişkin (paragraf 27) bir
kanun çıktı: "Cafelerde, şarap ve bira-
hanelerde bilardo oyunu için yapılacak
harcama miktarı 1 Taler. "dir. Bu tarih-
lerde Fransa'daki bazı oyuncular, ista-
kayı ters çevirerek başarılı bir biçimde
ince tarafıyla oynuyorlardı. Bunun da
ötesinde oyun çubuğunun ağaçlı
ucunu havalandırmaya başlıyorlardı.
Oyun çubuğunu alçılı duvarlara vurarak
havalandırıyor ve çubuğu
dönderiyorlardı. Eski resimlerde
görülen bilardo odasının duvar-
larındaki delikler böyle bir uygula-
manın ispatıdır. Oyun çubuğu alçılı
duvarlara vurulmasına rağmen yinede
elden kayıyor ve topların
ıskalanmasına neden oluyordu. Bu
durum 1818 yılında ingiliz bilardo
ustası John CARR'ın aklına, ista-
kanın ucunun oyun topundan kay-
masını engellemesi için, hap kutu-
1820 yıllarında bilardo oyunu
larının içini bildiğimiz yumuşak
tebeşirle doldurup satma fikirini getirdi.
CARR bu kutuları çok pahalıya
satıyordu.
1825 yılında Fransız MENGAUD
siyasi düşüncelerinden, sahtekarlık ve
kumar yüzünden hapiste yatıyordu.
Hapishanedeki bilardo masasında oy-
namasına izin verildi. Ancak MEN-
GUAD'un oynadığı istakada bir hata
vardı ve bu nedenle çizmesinden ko-
pardığı bir parça deri ile onu tamir et-
meye çalıştı. Bu işlemden sonra falsolu
vuruşların, hatta topun geri geri
gitmesine neden olan diğer vuruşların
yapılabildiğini farketti. Böylelikle bilardo
konusunda bir devrim gerçekleşmiş
oldu. Falsolu vuruşlar MENGAUD'a
"Bilardonun Profesörü" unvanını getirdi
ve kendisi "Le billard, appris sons
maitre" adlı kitabı yazdı. 1840 yılında
Fransız ROMAİN seri halde oynamaya
ilişkin (duruş oyunu)
bilinçli tahminlerde bulundu ve 1850 de gelerek "Alman Amatör-Bilardo-
MENGAUD bandları saç veya telle Birliği"ni kuruyorlar. (DABB). Bu birlik
doldurulmuş olan bilardoda bir seride "Alman Bilardo Birliği'nin (DBB)
100 puana ulaştı. Amerika'da icad edilen öncüsü, "Avrupa Bilardo Konfederas-
lastik bandlarla yeni bir devrim yonu" (CEB) ve Alman Spor Birliği'nin
yaşanacaktı. Karambol oyunu yeni ve de üyesidir.
eski dünyada hızla yayılıyordu. İlk defa 1921 yılında DABB'nin ihtisas
1873 yılında New York'ta büyük bilar- organı olan "Bilardo Gazetesi" ilk
doda oynanan "Serbest Parti Dünya baskısını yapıyor. Bu gazete "Bilardo
Şampiyonası" yapıldı. Bilardoyu meslek Spor Magazini"nin öncüsü olup,
haline getiren Fransız oyuncu bugünkü Alman Bilardo Birliği'nin
GARNİER toplam 9.32 puan alarak resmi yayın organıdır.
birinci oldu. Aynı tarihlerde Paris'te
20.000 (!) civarında bilardonun olduğu
söylenmektedir.
1870 yılında Amerikalı bir bilardo
fabrikatörü, fildişi toplarında görülen
hataların sebep olduğu şikayetlerle
uğraşmaktan bıkmıştı. Yeni bir malze-
meyle, daha ucuz ve daha iyi topların
yapılması için 10.000 Dolar'lık bir ödül
koymuştu. Selüloytu bulan John
HYATT bu ödülü kazandı. Sentetik
toplar o ana kadar kullanılan fildişi top-
larını ortadan kaldırıyor ve oyuncuların
başarı seviyesini de gün geçtikçe
artırıyordu. Bizim yüzyılımız bilardo-
nun teknik donanımına daha da
katkıda bulundu. Masalar ısıtılıyor,
kumaşlar daha da yumuşak, topun
birleşimi daha kurnazca ve oyuncunun
başarısı daha iyi. Ancak 20. yüzyıl sis-
temli oyunun ve stratejilerin arenası
olacaktı. Yeni yeni disiplinler ortaya
çıkarak oyun daha da zorlaşacaktı.
Büyük ve Küçük Cadre, tek ve çift topla
oynanan Cadre disiplinleri, Tek-bant,
Üçbant ve sanatsal vuruş gibi oyun
türleri eklendi. Gerçi 1891'de
Stuttgart'ta bir bilardo klubü kurul-
muştu ama, asıl 1901 yılında kurulan
Mainzer Bilardo Klubü ilk Alman Bilardo
Birliği olarak kabul edilir.
1911 yılında birçok klüp yan yana
 Oyunun Materyalleri

BİLARDO MASASI

Şekil :1 Serbest Şekil :2 Şekil :3

parti için Cadre 71/2 ya da Cadre 47/2 ya da
kullanılan 52 ya da 57/2 için 35/2 ya da 38/2 için
oyun kullanılan oyun kullanılan oyun
masası. masası. masası.
ÖLÇÜLER

Küçük Bilardo Orta Bilardo= yarım Büyük Bilardo=

maç Bilardo maçı
2100x1050 mm 2300x1150 mm 2845x1425 mm
Oyun Alanı (her
zaman 1 :2)
Ağırlık = 650 kg = 850 kg = 1100 kg

Yükseklik 780-800 mm 780-800 mm 780-800 mm

Köşe açıları 262,5x525 mm 287,5x575 mm 355x710 mm

Demir çubuklar 135 mm 148 mm 182,5 mm

(Büyük Cadre
Oyununda)

Küçük Cadre 35/2 ve 35/1 38/2 ve 38/1 47/2 ve 47/1

(Genişlik iz)
Küçük Cadre 52/2 ve 52/1 57/2 ve 57/1 71/2 ve 71/1
(Genişlik iz)
Anker - - 178 x 178 mm

Yer ihtiyacı = 5,2 x 4,2 m = 5,5 x 4,5 m = 6 x 4,5 m

ARDUVAZ LEVHA: örtünün üzerindeki sürtünme

azaldığından ve falso etkisi
Büyük bilardonun levhası en az 50
düzeldiğinden toplar optimal gidiş
mm, yarım ve küçük bilardonun levhası
özelliğini kazanırlar. Topun üzerindeki
da 40 mm kalınlığındadır. Ardu-vazın
nemin ısıtma yoluyla kaldırılmasıyla
diğer materyallere tercih edilmesinin
toplar arasındaki sürtünme azalır.
nedeni kolay ve plan
doğrultusunda bileylenebilmesinden, Çuha Bantlar Ve Onun=
esnek ve ısıya dayanıklı olmasından Bakımı:
kaynaklanmaktadır.
Çuha ya çok ince dokunmuş tiftikten,
BİLARDO MASASININ ISITIL- ya da en iyi kalite yünden yapılmıştır.
MASI: Çuha ne kadar çok kullanılmışsa topun
Arduvaz levhanın altında termos- ilerleme gücü de o kadar zayıftır. Yeni
tatlı bir ısıtıcı bulunmaktadır. Nemin çuhayı uzun bant kenarı
örtü ve bandlar vasıtasıyla buharlaştığı göstermektedir. Eğer çuha es-kimişse,
levha, yaklaşık olarak 25°C'ye kadar bu kenar kısadır. Eskimiş bir çuhanın
ısıtılmaktadır. Nemin giderilmesiyle bir diğer olumsuz yanı da klepsin daha
zor oynanmasıdır.
 Yıpranmış çuhalarda oluşan ezik
yerler topun sabit kalmasına neden
olabilirler. Bu eziklikleri daha çok bant
kenarlarında ve köşelerde görebiliriz.
Bilardo çuhasının hergün elektrikli
süpürgeyle (veya yumuşak fırçayla) te-
mizlenmesi gerekir. Çuhayı sadece
fırçalamak ya da ıslak bir bezle silmek
yeterli değildir, zira bu tozları ortadan
kaldırmaz, daha da çok çuhaya
yapışmasına neden olur. Hatta böyle bir
uygulamayla çuhanın gerginliği de zarar
görebilir.
Bilardo masasının bandları plastik
bir karışımdan yapılır. Burada da band-
ların iyi durumda olması çok önemlidir.
Top yüksek sürtünmeden dolayı falso
kaybettiğinde, yıpranmış bandlar daha
çok enerjiye ihtiyaç duyarlar. Bandlar da
hergün süpürülmeli ve temizlenmelidir.
TOPLAR:
Bilardo topları plastikten yapılmış
olup ağırlığı yaklaşık 220 gram, çapı da
62,2 mm.'dir. Fildişi topları bugün
sadece ustalık isteyen vuruşlarda kul-
lanılmaktadır.
Fildişi toplarına karşılık plastik top-
larının ağırlığı ve yuvarlaklığı aynı olup
uzun ömürlü ve dayanıklıdırlar. Fildişi
toplarında topun merkez noktasının
aynı zamanda topun fiziksel ağırlık
noktası olmasına ender rastlanır. Bu
topun kendi ağırlık noktasına doğru
hareket etmesine neden olabilir, yani
sufle ve belki de spektaküler, fakat is-
tenmeyen enerjiler yapacaktır. Eğer bir
takım için merkez ve ağırlık noktası eşit,
resmi ölçülere sahip, aynı ağırlıkta toplar
bulunabilirse, "Profesör takımı"
ndan bahsedilir ve bu takım paha
biçilmez değerdedir. Toplar civa ban-
yosunda istenilen özelliklere göre
kontrol edilebilir. Pahalı fildişi top-
larının plastik toplara nazaran önemli bir
avantajı vardır bu da, toplar daha az
sürtünme özelliğine sahiptirler.
Böylelikle falsoyu uzun tutabilir ve
usta vuruşlarında kullanılan maximal
falso vuruşlarının vazgeçilmez topu ol-
maya devam ederler. Çünkü yakın bir
zamanda topların sürtünmelerini azalt-
mak ve fildişi topunun yüzeyindeki fal-
soları yapabilmek için, plastik topların
maddelerle kaplanması denendi. İster
plastik, ister fildişi olsun oyunlarda
resmi kanalların izin verdiği topları tercih
etmelisiniz.
Her yeni partiden önce topların
temiz, hafif ıslak bir bezle silinmesi ge-
rekiyor. Daha kirli topların biraz alkolle
silinmesi tavsiye edilir. Daha sonra top-
ların kuru ve temiz bir bezle par-
latılması lazım. Temiz toplar falsoyu
uzun tutar, daha kolay çekilir ve daha az
sabitleşirler.
İSTAKA:
Oyun çubuğunun uzun süre depoda
kalmış odundan yapılmış olması gerekir.
Böylelikle kısalmaz ve vuruş sırasında
dalgalanmalar meydana gelmez.
İstakanın tamamen düz olması gerekir,
(Bunu bilardo masanın üstünde
yuvarlama yoluyla kolayca de-
neyebilirsiniz.) aksi takdirde itme noktası
doğru belirlenemez. Eğer istakayı
ısıtılmış bilardo masasının üstünde
bırakırsanız, en pahalı ve en iyi ıstaka
bile eğilir ve kullanılmaz hale gelir.
istakanın üzerindeki deri başlığı
 Uzunluk Ağırlık Pommeranz
Kalınlığı

Serbest Parti, Cadre, 137-140 cm 450-750 gr (500) 10,5-11 mm

Tekbant
Üçbant 142 cm 500-520 gr 11-12 mm.

fildişi kafasını tamamen kaplamalı, yani
başlıktan taşmamalıdır. Başlığın
köşeleri bulunmamalı ve şekil olarak bir
kuruşun şeklini taşımalıdır.
düzeltebilirsiniz. Daha sonra demir bir
parayla (2 ya da 5 Mark) düzelterek ye-
niden kullanılabilir hale getirebilirsiniz.
Bu tür bir düzeltme deri tabakasını ya-
ralamaz, zedelemez.

Şekil 4: Istakanın ucu.

Deri kapakçık ince bir zımpara
kağıdıyla düzeltilmeli ya da yanlaması
bileylenmelidir. Hiçbir zaman sert bir
zımpara kağıdı, hatta istaka törpüsü
kullanılmamalıdır. İnce zımpara
kağıdıyla düzelt ilen deri
kapakçıklarının her yanı parmakla
ıslatılır ve kağıdın tersiyle bastırılır.
Aynı kağıdı istakanın gövdesi için de
kullanabiliriz. (Yumuşak çelik telde bu iş
için uygundur.)
TEBEŞİR:
Maviye boyanmış bilardo tebeşiri
zımpara zerrecikleri ve tutkaldan
yapılmıştır. Tebeşir istakanın ucundaki
deri kapakçığa (Pommeranze) ince ve
eşit şekilde sürülmelidir. Tebeşiri ge-
nelde hafif dokunarak sürün, tebeşirin
döndürülerek sürülmesi kalın bir
tebeşir tabakasına neden olacaktır.
Kalın sürülmüş bir tabaka ıskalamayı
önlemek yerine çoğaltır. İçi oyulmuş bir
tebeşiri bıçakla keserek
 TEMEL BİLGİLER

Vücudun Duruşu:

Şekil 5: Vücudun hatasız duruşu

Asıl vuruşa geçmeden önce oyun-

cunun örnekleri, topun şeklini dikkatlice
incelemesi, her olanağın avantaj ve
dezavantajlarını hesaplaması ve belli
bir çözüme karar vermesi gerekir.
Bunun için oyuncunun düz bir duruşla
örneklerin çevresini incelemesi lazım.
Ancak bundan sonra örneklere pratik
olarak yönelebilir. Aşağıda verilen
açıklamalar sağ elini kullananlar içindir.
Bu nedenle sol elini kullananlar bu
çizimlerin aynadaki görüntüsünü dikkate
almalılar.
Vuruş sırasında istakanın sağ göze
dikey olarak yerleştirilmesi lazım. Sağ el
ve sağ üstkol sağ ayağının üstünde
bulunuyor. Ön kol ile üst kol 90°'lik bir açı
oluşturur.
Bu şekilde aşağıdaki noktaları kap-
sayan hedef düzlem kurulur: Istaka,
sağ göz, ön kol ve üst koldan oluşan sağ
el, sağ ayak ve sol el birbirine dikey bir
düzlemde (hedef düzlem) bulunur.
Önemli olan sağ elin ve sağ ayağın Şekil 6: "Herşey hedefte." Sağ
her zaman dikey, adeta üst üste ayak, vuruşu yapan el, göz ve
ıstakayı tutan el,hepside aynı
hedef üzerinde duruyorlar.
durması ve mümkünse bütünlük üstüne düz bir biçimde yerleştirilir, baş
oluşturmasıdır. Vücudun üst bölümü parmak orta parmağa doğru götürülür,
öne doğru eğilir. Ayaklar doğal bir baş parmak ile orta parmağın uçları bir-
biçimde karenin diyagonali olan köşe birine bastırılır.
noktalarında durmalıdır. Böylelikle açık Bu iki parmak arasındaki boşluk İs-
duran ayaklar sayesinde güvenli bir takayı sarmalı, ancak onu frenleyecek
duruş elde edilir. Bacaklar gergin olma- şekilde olmamalı. Şekil 7 sol el
mak şartıyla biraz aşağıya doğru tarafından tutulan istakanın vuruş
bükülmelidir. Topun daha ileriye gitmesi yüksekliklerini göstermektedir. Banttan
gerekiyorsa, sağ ayak ve sağ el biraz yapılan vuruş sırasında istakanın iki
geri alınır (onların bir bütün parmak arasından güvenle kullanılması
oluşturması gerekir). Topun kısa bir mümkündür.
mesafe alması konusunda ise istaka
biraz daha önden tutulur ve sağ ayak Şekil 7: Oyun topunun yukarıdan
yakınlaştırılır (Istakayı ağırlık nok-
tasından da tutabilirsiniz).
SOL EL (Bockhand-Ayaklık):
Güvenli ve mükemmel bir istaka
kullanımı için sağlam bir ayaklığında
kurulması lazım. (Sağ elini kullananlar
için sol el bu işlevi görür). Böyle bir
ayaklığın ne kadar önemli olduğunu,
oyun topuna vuruş sırasında etki eden
gücün aynı şekilde istakaya da etki
ettiği gerçekliği açıklamaktadır (etki-
tepki). istaka güvenli bir biçimde sol el
tarafından tutulamazsa, vuruş
sırasında geri tepen enerji istakanın
toptan kaymasına neden olur, yani
ıskalar.
Özellikle karambol bilardosunda bu
enerjiyi yakalamak çok önemlidir.
istakanın sol el tarafından tutulmasıyla
bu enerjinin yakalanması
gerçekleşebilir. Istakayı işaret parmağı
ile baş parmak arasına yerleştirmekle
veya bu iki parmağın üstüne konul-
masıyla gerçekleşemez.
Bu tutuş biçimi şu şekilde (üst), ortadan (orta) ve aşağıdan
öğrenilebilir: Sol el bilardo masasının
(alt) alınması
 SAĞ-EL (STOSSHAND)
Sağ el vuruş için istakayı gevşek bir
biçimde tutar. Böylelikle istaka dört
parmağın arasında yer alır ve baş par-
mak da bu tutma işini yukarıdan ta-
mamlar. Istakanın çok sıkı ya da çok
gevşek tutulması, vuruş için gerekli
olan doğru hızı vermez. Vuruş ön kol ile
dirsekten gerçekleşmelidir. Ön kol (üst
kolla dik açı oluşturan) vuruş sırasında
Şekil 8: istakayı bu şekilde
doğru tutmuş olursunuz.
istakayı öne doğru iter, bilek ve el
çubuğun sonuna doğru yönelir, vuruş
tamamlandıktan sonra frenleme yoluyla
istakayı eski haline getirir. Hiçbir zaman
bilekten yola çıkarak vuruş
yapılmamalıdır. Böyle bir vuruş biçimi
kısa ve kırık olacaktır. Bunun yanında
uzun distanslı vuruşlar da hemen uy-
gulanabilmelidir. Ancak bu vuruş
ıskalama oranını ve temponun ayarlan-
masını zorlaştırır. Bazı vuruşlarda
bileğin sertleştirilmesi gerekir, bunu da
istakanın sıkıca tutulmasıyla elde
edebiliriz.
VURUŞ:
Bilardo oyununda belli bir vuruşun
örneklerle oynanması durumu yoktur.
Her örnek kendine has bir
çözümlemeyi ve buna bağlı olan bireysel
aktiviteyi gerektirir. Tıp biliminde
tedaviden önce hastalığın tespit edil-
mesi önem taşımaktadır. İşte oyuncu-
nun da böyle hareket etmesi ve örneğe
uygun olan çözümsel bağlamı kurması
lazım. Bu davranış herhangi bir vuruş
tekniğinin değil, tamamen aklın işidir.
Gerçi başarılı bir bilardo oyunu için
tekniğin büyük bir önemi vardır, ancak
sadece teknik yeterli değildir. Oyuncu
mantıklı bir şekilde çözümü bulmalı,
vuruş tekniği ise bunu gerçekleştiren
öge olmalıdır.
Zamanla prensip olarak dikkate
alınması gereken vuruş özellikleri or-
taya çıktı. Örneğe karar verildikten,
vücut doğru olarak şekillendikten ve
elin yerleştirilmesinden sonra istakanın
bir iki defa öne doğru sallanması gerekir.
Bu sallanma vuruş gücünü ayarlama
açısından çok faydalıdır. Sallanma
sırasında örnekteki vuruş zihinsel
olarak gerçekleşiyor. Oyun sırasında
istakanın ne kadar sallanacağı
oyuncudan oyuncuya değişir, üç-dört
sallamadan sonra doğru vuruş biçimini
yakaladığına inanan oyuncunun,
vuruşu hemen yapması lazım.
Abartılmış ve çok sık tekrarlanan sallama
işlemi sadece oyuncunun canını
sıkmaz. Ön kol ve bilek tarafından
yapılan sallama işleminin harmonik
olmasına, yani öne ve arkaya gidiş
sırasında kesintilerin olmamasına dikkat
etmek gerekir.
Şekil 11: Vuruş topu (beyaz) ile hedef top (yeşil) arasındaki ilişki.
B2'ye isabet ettirmek:
B2'nin isabet edilmesi öncelikle
oyuncudan B1'e yönelik mekansal
geçişli bir oyun talep etmektedir.
Örneğin, B2'ye 1/4 oranında isabet
etmek istiyorsanız (Bkz. 11) oyun to-
punun merkez noktasını şekilde
gösterildiği gibi B2'nin yanından oyna-
malısınız. Asıl sanatsal yan, oyun to-
punun merkezini B2'nin yanından
geçecek şekilde nişan almanızda ve
oyun topunun kenarının B2'ye isabet
etmesinde yatmaktadır. Dikkat: Ne
merkez noktası (B2'nin isabet alması
dışında), ne de oyun topunun kenarı
(B2'nin kısmen temas alması dışında)
B2'nin asıl temas noktaları değildir.
Aslında bu iki ipuçlarının arasında her
zaman önemli bir nokta vardır.
Bu mekansal geçişli düşünce pro-
fesyonel olmayı ve çok çalışmayı
öngürür. Ancak zamanda otomatik ola-
rak olağandışı bir çaba gerektirmeden
yerleşir.
Daha sonraki açıklamalarda B2 isa-
bet verileri ile oyun topunun kenarının
B2'yi ne kadar kestiği anlatılmaktadır.
B2 nereye gidiyor?- Hedefleme:
Oyun topu tarafından isabet alan
ikinci top (B2) karambole gelerek hare-
kete geçer. Onun nereye gideceği
önceden belirlenebilir mi, veya belli bir
alana doğru yönlendirilebilir mi? Bu ,
aşamada Fizik'teki bir kanunu
hatırlayalım: Herhangi bir bilyeye
yönelik enerji her zaman bilyenin merkez
noktasına etki etmektedir. Bu kanunun
bilardo için anlamı şudur: Saldırı
noktasının ve merkez noktasının
çizgisinin uzatılması oynanan topun
gidiş hattını belirlemekte, böylelikle
oynanan topun nereye gideceği
önceden görülebilir ve hesaplanabilir.
Bu tür bir tespit bilardo oyununu
(özellikle Pool Billardo) genişletmekte,
döndürmekte. Eğer B2'nin belli bir
yönde ilerlemesi gerekiyorsa,
öncelikle hedef alınan B2'nin merkez
noktasının gidiş yönüne geri gidiyoruz
ve B2'nin isabet alanını topun eşleği ile
istenilen yönde ilerlemesini sağlıyoruz.
Gidiş yönünün takip edilmesi ista-
kanın yardımıyla yapılabilir. Istakayı Oyun topunun kenarı merkez nok-
yeni gidiş yönünde B2'nin orta nok- tasını aynı mesafeyle takip ettiğinden,
tasının üstünde tutunuz ve kesişim bu kenarı nişan almak ve isabet etmek
noktasını topun istiva hattıyla belirleyi- için kullanmak oldukça kolaydır ve
niz. B2 bu noktada vurulursa istenilen
çabuk öğrenilir. Okuyucuya küre
yöne doğru yol alacaktır.
üzerine geometrik bilgiler vermek yerine,
Buraya kadar teori oldukça kolaydı.
onların kolayca kullanabilecekleri pratik
Şimdi yeni bir zorluk doğuyor. Peki,
bilgilere yöneleceğim. Bunun için
oyun topunun isabet noktasının B2'ye
hangi noktadan hücum edeceği nasıl sayfa 22'de gösterilen Şekil 13'ü
anlaşılır? Bunun için Şekil 12'de inceleyiniz. Farzedelim B2 için A'yı
gösterilen "yanlış isabet etme" örneğini nişan aldınız B1'in A'yı vurarak B2'yi
inceleyiniz. B2'yi oyun topunun merkez istenilen yönde ilerletmesini nasıl
noktasıyla A'nın isabet noktasına sağlayabilirsiniz? isabet noktası A'yı
hedefleyiniz. Oyun topunu A noktasına top istiva hattının yüksekliğinden top
isabet etmenize rağmen, B2'yi A kenarıyla birleştirirseniz, a mesafesini
noktasıyla ispat etmeyip B'yi elde etmiş olursunuz.
vuracaksınız. Bunun sebebi oyun to-
punun kürevinin (yuvarlaklığı) B2'yi
görünenden önce vurmasındandır.
B2 böylelikle isabet alıyor ve sizin
amaçladığınız yönün tam tersine gi-
diyor.
Bundan çıkan sonuç şudur: Bilardo
oyununda kullanılan oyun topunun
merkezi, nişan almak için hiç de uygun
bir yardımcı değildir. Fakat bu merkez
doğrultusunda nişan alamazsanız,
neye göre alacaksınız?
Bugüne kadar tüm kitap yazarlarının
kaçındığı bir problemle karşı karşıya
olduğumuzu görüyoruz. Topun
merkez noktasının yanında, top
kenarı da hedefleme için mükemmel
bir araçtır. Oyun topu bir nokta olmayıp
üç deminsiyonlu (boyutlu) bir yapı
olduğundan, nişan almak için mekansal
bir ön düşünce (mekansal olarak topun
nereye gideceğini düşünmek) gerektirir.
Oyuncu, oyun topunun istenilen yöne
doğru gitmesi için top kenarının B2'ye
ne kadar dokunacağını önceden
görebilmelidir.
 Oyun topunun kenarı ile B2'nin
toplam mesafesinin kesişim noktasının
eşleğini hedefleyiniz, böylece oyun topu
tam A noktasından karambole olacaktır.
Aşağıdaki çizelgede görülen çizimde,
isabet noktası A ile B1 ve B2'nin aynı
derecede etkilendiği, topun çapının
isabet noktasında bir çizgi oluşturduğu
ve bu uzamadan gidiş yönünün ortaya
çıktığı açıkça görülmektedir. Bu
görüntü aynı zamanda, oyun topunun
merkez noktasıyla B2'yi
ıskalayacağınızı ve oyun topunun
kenarının asıl doğru olan hedefi
vereceğini göstermektedir. Oyuncunun
tespit edilen isabet noktasını yeniden
bulmak için yer değiştirmek zorunda
kalması problem yaratabilir. Bunun için
-kullanılabilirse- şöyle bir uygulama
mümkündür: istakayı B2'nin üstünden
B2'nin gidiş yönüne doğru tutunuz ve
isabet noktasını belirleyi-niz. Görülüyor
ki böyle bir uygulama isabet noktasının
daha kolay bulunulmasını sağlıyor ve
zorlanacak vuruş yönüne doğru
çevirilmesi gerekmiyor. Diğer yardımcı
öğeler lamba ve ışık kaynaklarıdır.
Zira ışığın topun üzerinde bıraktığı
gölgeler ve parlamalar da ipucu olarak
kullanılabilir.
Pool oyuncuları bu konuda daha
şanslılar. Renkli çizgiler ve sayılar
sürekli hatırlanacağı için, isabet nok-
tasının tespitinde bunların değeri
yüksektir. Snooker oyunundaki
ilişkiler karambol bilardodaki ilişkiye
benzer. Sizde bu tür yardımcı öğeleri
bulmaya ve kullanmaya çalışınız, zira
bunlar resmi oyun kurallarına göre
yasak değildir.
Şekil 14:
 FALSO:
"Devir" ya da "Aldatma" da denilen
Falso, topun devir hareketini
açıklamaktadır. Topa merkez nok-
tasının yanından vurulursa, ileriye
doğru hareket etmenin yanında, birde
yanlamasına dönüş hareketi (devir
veya çeviri hareketi de denilir) kazanır.
Şekil 15'de gösterilen çizimi ele
alırsak B1'e uygulanacak sağ falsoyla
sola doğru gittiği tespit edilmiştir (Şekil
16).
Falso hedeflenen biçimde oyun to-
punun gidişini destekliyorsa, buna
"Gidiş Falsosu" denilmektedir.
Topun gidiş yönüne zıt bir yönde iler-
liyorsa buna da "Contra Falso"
denir. Şekil 17'de gösterilen örnekte
"sağ falso" ile "gidiş falsosu"
gösterilmektedir. Bu falsolar topun
doğal gidişini sağa doğru destekle-
mektedir. Sol falsonun kullanılması
burada "Cotra falso" niteliğini
taşıyacaktır ve B1'i sola doğru
döndürerek doğal gidiş yönünü
değiştirecektir.
Oyun topu kendisine yapılan fal-
soyu değiştiremez. Tabii ki sağ falsodan
birdenbire bir sol falso yaratmak
imkansızdır. Fakat oyun topunun sona
doğru falsosu kalmayabilir, buna
karşılık banta dokunma yoluyla (ol-
mayan) yeni bir falso kazanabilir
(Bakınız Sayfa 25.).
 Genel Falso Kuralları:
Oyuncu oyun topunun gidişine
yönelmeli ve örneğe göre topun nasıl
ilerleyeceğini görmelidir. Oyun topu-
nun bandın son temasından önce B3'ü
gösterdiği falso "Gidiş falso-su"dur.
Gidiş yönü oyun topunun gidiş fal-
sosunu belirlemektedir. Bu konuda
oldukça zor olan bir örneğe göz atınız.
Şekil 18'de oyun topu bir kleps
(Rövaşata, Çekme topu, Sektirme de
denir) yoluyla aşağıdaki kısa banta vur-
sun ve B3'e ulaşsın. Burada söz konusu
olan hangi falso, gidiş falsosudur?
Öncelikle kendinizi oyun topunun
gidişine adapte ediniz. Oyun topu -
B2'den banta doğru- sola doğru git-
melidir.
Bu arada oyun topu B3'in solunda
yer alır örneğimiz bu şekliyle sol fal-
soyu ifade etmektedir.
Son olarak Şekil 19'da görülen ve
"Ters dönen" adı verilen örneğe
bakalım. Hangi falso gidiş falsosudur?
Kendinizi yeniden oyun topunun
gidişine adapte ediniz. Oyun topu son
bantta B noktasına temas etmeden
önce, amacına yönelip sağa doğru git-
melidir. Görülüyor ki buradaki sağ falso
oyunun gidiş falsosunu oluşturuyor.
Aslında birinci bandın A noktasına
değmesi halinde Contro falso
oluşacaktı. Bizim burada verdiğimiz
falso kurallarında asıl önemli olan oyun
topunun B3'e değmesidir.
 Karambol ya da Bant
Temasından Doğan Falso:
Oyun topu vuruşla direkt bağlantısı
olmayan başka faktörlerle de falso ya-
pabilir mi? Bu aşamada B2'nin karam-
bole olması ve bant temasını iki faktör
olarak ele alabiliriz. Falso olmadan
oyun topu B2'nin yanından karambol
yaparsa oyun topu sürtünmeden
dolayı yanlamasına bir devir kazanır.
Şekil 20'de gösterilen örnekteki gibi,
B2 sol taraftan isabet edilirse, B1,
B2'deki sürtünmeden dolayı sola
yönelik bir devir alır ve sağ falsoyu
oluşturur. B2'de ise bunun tersi, yani
sola yönelik devir = sol falso meydana
gelir.
Yakın Duran B2'de Falso Et-
kisi:
Daha önce açıklanan örneklerle,
yakın duran B2'deki falso etkisi
açıklanabilir. Örneğin B2 sağ
tarafından isabet alırsa, B1'in
sürtünmeden dolayı sola yönelik bir
devir, yani sağ falso yapmasına neden
olur (Şekil 20 ile kıyasla). B2'nin sağ
tarafındaki bir karambol sol falso= gidiş
falsosunu oluşturur, tersi olan sol falso
da contra falsodur. Yakın duran B2'de
gidiş falsosu B2'den ayrılmakta, contra
falsoda ise B2' ye yönelmektedir
(Şekil 21).
Bu şekildeki bir oyun bize gidiş fal-
sosunun karambol ile güçlendiğini,
Contra falso ile de zayıfladığını
göstermektedir.
B2'nin basit bir biçiminde karambol
edilmesi, oyun topuna falso etkisi ver-
meyecektir. Azami falso etkisi yalnızca
karambol ile elde edilmez, topa vuruş
sırasında verilerek de elde edilir.
 Bandın Etkisiyle Oluşan
Falso:
Bant kenarı da oyun topunun falso
yapmasına neden olabilir. Şekil
22'de de görüldüğü gibi, eğer oyun
topu herhangi bir açıyla banda doğru
oynanırsa (Dikkat: dik açıyla oynanma-
malı, aksi takdirde top aynı düzlemde
çıkış noktasına geri gelir) bandın
yanında bir biçim alır. B1 tarafından
banda etki eden enerji oyun topuna
geçer. Oyun topu bandın son
temasından dolayı sola yönelik hafif bir
devinim gösterir. Bu örnekte sola
yönelik devinim sağ falso
anlamındadır. Sağ falso bu noktada
oyun topunun gidiş falsosudur ve oyun
topunun sağa yönelik ilerlemesine
yardımcı olur.
Bant vuruşlarında kullanılan her-
hangi bir eğri açı (dik açının dışında) ile
vuruş, oyun topuna falso kazandırır.
Unutma:
Falsosuz oynanan topa bant
vuruşu ve karambol oyunu gidiş falsosu
kazandırır.
Şekil 23'de görüldüğü gibi birçok
faktör aynı anda bir araya gelirse,
falsosuz vurulan oyun topu duruma
göre üçüncü banttan kaynaklanan bir
falso alabilir (B2 deki karambol ve
köşelerde 2 kısa mesafede meydana
gelen bant teması, oyun topuna falso
özelliğini kazandırır).
Falso (Rotasyon enerjisi) bantla
temas ettiği an dönme enerjisine
geçebilir. Her oyuncu oyun topunun
saniyelerce yerinde döndüğünü, fakat
bir milim bile ilerlemediğini biliyordur.
Böyle bir durumda top köşelerden biri ile
temas ederse yeniden hızlanır. Eski
Dünya Şampiyonu Alman Dieter
MÜ LLER Üç Bant Dünya Turnu-
vası'nda partiyi kazanmak için ihtiyacı
olan son puana ulaşacakken, bu acı
gerçeği farketti. Son vuruşunu maxi-mal
falsoyla yaptı, oyun topu üç bantı
geçerek B3'e doğru yöneldi ve hala
içinde falso taşımaktaydı. B3'e bir
milim kala top yerinde durdu, fakat
dönmesi hala devam ediyordu. Top Sağ falso = Vuruş açısı sağa
yaklaşık olarak bir dakika daha doğru genişletilir (sağ tireli çizgi).
dönmesine rağmen, B3'e bir milim bile Sol falso = (Burada Contra
yaklaşmamıştı. Bu olay oldukça ilginçti, Falso) vuruş açısı sola doğru kısaltılır
fakat karambol gerçekleşmemişti. (sol tireli çizgi).
MÜLLER oyunu kaybetti ve turnuvadan
Unutma:
diskalifiye oldu.
= Sağ falsoda top bant tarafından
Falso ve Bant Vuruşları: Şekil 24 sağa doğru vurulur.
falso etkisiyle yapılabilen bant vuruşlarını
= Sol falsoda da top bant
göstermektedir.
tarafından sola doğru vurulur.
a) Oyun topu düz bir şekilde banda
Falso etkisi (= gücü) vuruş gücüne ve
falsosuz olarak oynanır; top çıkış nok- vuruş hızına bağlıdır. En iyi falso etkisi
tasına geri döner. uzun ve dayanıklı bir vuruşla elde edilir.
b) Oyun topu banda düz bir
şekilde.
—Sol falsodan oynanır = Sola
gider.
—Sağ falsodan oynanır = Sağa
gider.
c) Oyun topu herhangi bir açıdan
banda vurulur:
Falsosuz = Düşüş açısı aynı za-
manda çıkış açısıdır (Sadece
gördüğümüz kadarıyla)
 TEMEL VURUŞLAR

KLEPS ÇEKTİRME: açısından top geriye doğru gitmektedir.

"Klepisto", "Çekici", "Çekme Topu" Teknik:
ve "Ara Sıra Geri Çeken" de denilen Oyun topu geriye doğru dönme
"Kelps Çektirme" bilardo oyununun en özelliğini ancak etkili ve devamlılığı
önemli vuruşlarından biri olup, her uzun olan bir vuruş sayesinde
durumda ve yönde onu iyi kullanmak, sürdürebilir. Eğer topa bu tür bir vuruş
ona hakim olmak gerekir. Topun yapılmamışsa topun dönme hızıyla
birleşimi ve seri halde devamı bu çok az bir mesafe alınır. Oyun topu
vuruşun doğru olarak yapılmasına dönme yönünü değiştirir, yani top ile-
bağlıdır. riye doğru dönerek ilerler. Bu
İlke: aşamadan sonra kleps çektirme falsosu
Oyun topunun orta noktasının bir daha sağlanamaz.
altından vurulduğu zaman, top ileriye
doğru gittiği halde geriye doğru gidiş
özelliği göstermektedir, yani ters
yönde hareket edip ileriye doğru git-
mektedir. B2 ile karşılaştığı an (Şekil
25) kısa bir müddet durur. Bu andan
itibaren dönme yönü onun gidiş
yönünü belirler. Oyuncunun bakış

Hesaplama:
B1-B2 ve B2-B3'ün merkez
birleşim noktaları B2'de bir açı
oluşturur. Bu açıyı ikiye bölünüz.
Bölünen bu açının kesit noktası ile
B2'nin istiva hattı B1'in isabet noktasını
oluşturur.
Sırt Falsolu Vuruş :
B3-B2 tarafından kapatılmışsa ve
oyun topu onu basit bir vuruşla bile ya-
kalayamıyorsa, o zaman sırt falsolu
vuruş kullanılır. Bu vuruşta B2 B3'ün
çok yakınından geçirilerek, oyun to-
punun B3'û düz bir çizgide yakalan-
masını sağlar. Sırt falsolu vuruş B2'nin
isabet alması açısından kleps
vuruşundan daha zordur. Oyuncunun
bakış açısından B2'nin arkasında olan
ve B2'nin belli bir noktada isabet edil-
mesini kapsayan bu adımı, keskin bir
vuruşu gerekli görmektedir. Eğer B2
B1'den uzaktaysa sırt falsolu vuruşun
gerçekleşmesi zordur. Sırt falso
vuruşu B2'nin tam isabet almasını ve
düz bir vuruşu gerekli görmektedir.
İlke:
Eğer oyun topu yüksekten ya da
çok daha yüksekten harekete
geçirilirse, hareket yönüne doğru
sürekli olan bir devinim haline girer.
(Şekil 27) B2'yi yakaladığı an eski
dönme yönünde ilerlemek ve sonunda
B3'ü yakalamak için kısa bir süre durur
(Bazen oyun topu istenilenin de
dışında yükseğe fırlamaktadır).
* Uzun sırt falsolu vuruşun
tekniği:
— Sağ ayak ve sağ eli biraz geri
alınız (oyun topu uzun bir yol almalı).
— B1'i yüksek ya da çok yüksekten
isabet alınız.
— B2'nin tam isabet alması gerekir,
aksi takdirde sırt falsolu vuruş elde edi-
lemez. B2 sadece vurulur.
— Hızlı, sürekli ve güçlü bir biçimde
vurunuz.
* Kısa sırt falsolu vuruşun
tekniği:
—Sağ ayak ve sol el bilardonun
yakınında tutulur.
— Istaka bu aşamada ağırlık dere-
cesinin üstünden biraz kaldırılarak tu-
tulur.
—B1 her zaman yüksekten tutulur.
—B2'yi her zaman tam oyna-
malısınız.
Kısa bir vuruş yapınız ve istakayı
vuruştan sonra biraz geri çekiniz.
işaret parmağının hedef çizgisini
bölmesini engellemek için sol elin
üstüne istakanın yerleştirilmesi uygun-
dur. Iskalama tehlikesinden dolayı
tutma yoluyla daha iyi oynanan bu
vuruş, kesişim topları ve kafa
vuruşlarından dolayı anlatılan diğer
vuruş teknikleri için bir istisna nite- birleşiminde oyun topu B3'ü öyle bir
karambol etmeli ki, top B2 yönünde
liğindedir.
hareket etsin. Şekil 28'de de
Hesaplamalar: görüldüğü gibi hedef noktanızı biraz
B2 ile B3'ün merkez noktalarını sağa doğru kaydırmalısınız. B2'nin
birleştiriniz. Oyun topunun hedef nok- B3'den olan uzaklığına bakarak uzun
ya da kısa sırt falsolardan bahsedilir
tası bu birleşim çizgisinin B2'deki top
(Kısa = mesafe aralığı yaklaşık olarak
istiva noktasıdır (Oyuncunun bakış 10 cm). Sırt falsolu vuruşun her biri
açısından). Bu noktayı oyun topuyla kendi vuruş tekniğini gerekli
nişanlayınız (Bu noktanın isabet edil- görmektedir.
mesi gerekir), top düz bir çizgi halinde
B3'e doğru giderken, B2 B3'ün
yanından geçecek. Daha sonraki top
 FREN VURUŞU:
"Amorti," "Amorti vuruşu," "Frenle-
mek" ya da "Oyun Topunun
Zayıflatılması" da denilen fren vuruşu,
başarılı bir seri oyununun şartı olan
yakın, ya da yakınlaşan top birleşimini
elde etmek için kullanılan önemli bir
yardımcıdır. Topunu zayıflatmayı
(yavaşlatmayı) öğrenememiş bir oyuncu
büyük serileri asla oynayamaz.
İlke:
Oyun topu merkez noktadan ele
alınırsa (Frenleme vuruş sınırı Şekil Şekil:30
30) ve B2 tamamen nişanlanırsa,
oyun topu kendine has bir rotasyonu gider, çünkü kendisinin bir rotasyonu
olmadan daima B2'ye doğru vardır. Ancak B2'nin tam isabet alması,
yönelecektir (Kayma mesafesi Şekil vazgeçilmez bir ön şart olarak kalmak-
29). tadır.
Görülüyor ki, oyun topunun kendine Şekil 29'un da gösterdiği gibi, fal-
has bir devinimi yoktur. Oyun topu soda çok dikkatli olmak lazım. Frenle-
B2'ye yöneliyor, ya da ona doğru nen oyun topu B3 yavaşça
kayıyor. B2 tamamen isabet aldığında gittiğinden, B3'ün durumunu ya hiç, ya
B1 de enerjisini almaktadır. Oyun topu da az değiştirmektedir. Bu aşamada B2,
B2'nin yerinde durmaktadır, bu arada B1 ve B3'ün yanına doğru
B2 B1'den elde ettiği enerji ile gidişini yönlendirilebilir. Böylelikle yakın, ya da
devam ettirmektedir. Eğer oyun topuna yakınlaşan bir top birleşimi elde edile-
merkez noktasından başka "üst orta, alt bilir. Oyun topunun B3'e yakın olması
orta", ya da yanlamasına vurulursa, da seri durumu olmadığı şartlarda iyi bir
frenleme tam gerçekleşmez. Top biraz avantajdır. Daha sonra yapılacak ka-
ileriye, ya da geriye doğru rambol daha kolaylaşır.
 Teknik: d u r u şa , sol elin d o ğru
— El ve istakanın tamamen düz yerleştirilmesine, istakanın tutul-
durması lazım, masına ve öne doğru sallamanın ye-
—Sağ el kapalı tutulur (ıstakayı rinde olmasına dikkat ediniz.
sıkıca tutmak), Alıştırmalardan birini seçiniz (B1'in
farklı biçimlerde alınması, B2'nin isabet
—B1 her zaman topun merkezinden
edilmesi, Falso)
alınır (Fren vuruş sınırı Şekil 30),
Tip: Eğer topların duruş yerlerini
—B2'yi her zaman tam isabet tebeşirle işaretlerseniz her pozisyonu
etmek gerekir,
yeniden kurabilir ve alıştırmayı yeni-
—Sürekli ve güçlü bir biçimde vurmak leyebilirsiniz.
şarttır, Bandın odun ve örtü
— Istakayı vuruştan sonra bölümünde yapılan sallama ha-
çekmeyip masanın üstünde reketleri:
bırakınız, Bu alıştırma ile doğru yeri, elin
—B1 B3'ü öylesine yakala- doğru yerleştirilmesini ve istakanın tu-
malıdır, tulmasını öğrenebilirsiniz.
—B1'in tüm enerjisi B2'ye geçmeli. Istaka yanlamasına ya da yukarıya
Bir veya iki topla yapılan giriş sallanmadan öne doğru
alıştırmaları: götürülmelidir. Sallama hareketleri
Biraz sonra sunulacak olan bölünmeden, hormonik bir şekilde
alıştırmalar amatörler için düşünülmüş gerçekleşmelidir. Bu konuda sayfa 16-
olup, şu ana kadar verilen teorik bilgileri 18 arasındaki "Temel Bilgiler"
pratiğe aktaracaktır. Lütfen doğru bir bölümündeki vücut duruşunu ince-
leyiniz.
 Temponun varyasyonları ve
B1'in alınması (Şekil 31):
Oyun topunun hareket edeceği
orta çizgiyi cadre çekicisi ile
işaretleyiniz. Farklı tempolarda falsosuz
olarak B1'in alınmasını çalışınız.
Falsonun etkisi (Şekil 32):
Kısa ve uzun banda paralel olarak
oynayınız, farklı falsolar veriniz, tem-
poyu farklılaştırınız ve farklı
yüksekliklerde vurunuz.
 Falso etkisi ve Açı (Şekil 33):
Oyun topuyla farklı varyasyonlarda
oynayınız, farklı falsolar veriniz, vuruş
yüksekliklerini ve tempoyu değiştiriniz,
Contra falsoda oynayınız.
B2 ile oynama (Şekil 34 a-d):
B2 işaretlenen daire içinde ilerle-
melidir. B1 deki vuruş yüksekliklerini
ve falsoları değiştiriniz.
 İki topla oynanan kleps
çektirme: (Şekil 35):
Kleps çektirmeyi bilardo masasının
tüm uzunluğunda ve genişliğinde
çalışınız. B2 ile B1 arasındaki mesafeyi
her seferinde büyültünüz ve oyun topunu
sola ve sağa çekiniz. Falsoları
değiştiriniz ve oyun topuna "alt orta" ile
"derin"den vurunuz.
İki topla oynanan sırt falso
(Şekil 36):
B1 ile B2 arasındaki mesafeyi
daima yükseltiniz. Oyun topuna "üst
orta" ile "yüksek"ten vurunuz. B2'yi
önce tam vurmalısınız, daha sonra
zayıf bir vuruşla B1'in geriye gitmeyip
kesişim topuna doğru gittiği noktayı
belirleyiniz. Falsoyu da değiştiriniz.
 Şekil:37
İki topla yapılan fren vuruşu
(Şekil 37):
Cadre çekicisiyle orta çizgiyi
çekiniz. B2'ye tam isabet ederken,
B1'i tamamen frenleyiniz. B2 bant
temasından sonra tekrar B1'i vur-
malıdır.
Şekil:38
Hafif bir geriden gelme ve takip
etmede fren vuruşu (Şekil 38):
Yarım daireler çiziniz. Oyun topu bu
çalışmada yarım dairenin dışına
çıkmamalıdır. Oyun topunu yanla-
masına geri ve takip edecek şekilde
frenleyiniz.
 KAFA VURUŞLARI:
Kafa vuruşları, oyun topunun
yukarıdan, yani kafadan isabet edildiği
vuruşlardır.
İlke:
Bu vuruş biçiminde iki güç oyun to-
puna etki etmektedir, biri onu ileri
götüren güç, diğeri de ona yanla-
masına ya da tersine bir rotasyon
sağlayan güç.
Öne doğru ilerlemeyi sağlayan güç
asıl güçtür, buna karşılık yanlamasına,
ya da tersine devir şeklindeki güç
bunun tam tersidir ve oyun topunun
gidişini belirler. Oyuncu için şu etkileme
olanakları vardır:
İstakanın dik tutulması:
Istaka B1'e ne kadar eğri tutulursa
ileri gidiş gücü de o kadar güçlü ve yan-
lamasına ters devir birleşimleri de o
kadar zayıftır. Tersi, yani ne kadar dik
tutulursa, ileri gidiş gücü zayıflar, yanla-
masına olan ters devirde
güçlenmektedir (Şekil 39 ve 40).
Unutma:
= Oyun topu hemen eğri çizgi ya-
pacaksa istaka dik biçimde vuruşu
gerçekleştirir.
= Eğri çizgi daha sonra oluşacaksa
istaka eğri biçimde vuruşu
gerçekleştirir.
Falso miktarları:
Falso bu durumda yanlamasına
ters yönelen gücün birleşimidir. Oyun
topunun merkezine ne kadar yakın
vurulursa o kadar az falso (yanla-
masına devir) kazanır. Oyun topunun
kenarına vurulursa yanlamasına ve ter-
sine devir gücü daha yüksek olacaktır.
 Vuruş gücü: Teknik: Kafa vuruşları en kolay
Oyun topuna etki eden vuruşun oyun topu B2'ye ulaşıncaya kadar düz
uzunluğu ve gücü falsonun etkisi gittiğinde ve B2'ye ulaştıktan sonra
açısından çok önemlidir. Üç bileşimin eğriler çizmeye başladığında öğrenilir.
akıl almaz sayıda varyasyonları, oyun Önemli olan diğer nokta da oyun topu-
topunun farklı şekillerde eğriler yap- nun istenilen yönde vurulmasıdır.
masını belirlemektedir. Oyuncu istenilen yönü ıstakayı hedef
gözün önüne, ya da altına
Kafa vuruşları gerçekten çok yerleştirerek görebilir. Bu da ıstakanın
önemli yardımcılardır. B2 ve B3'ün bir- çene altına ve boğaza dayanması, ya
birine çok yakın ilerlemesinden dolayı da oyuncunun sağ gözün önüne
uygulanamayan kleps çektirme ve sırt götürülmesi anlamına gelir. Istaka iste-
falsolu vuruş durumunda, zor olan nilen yönü göstermeli, hedeflemede
kaçış manevralarında (ön bant, geçerli olan tutuş biçimi burada da
karşılaşma vuruşları gibi) kafa vuruşu geçerlidir.
oynanmaktadır. Kafa vuruşları oyun
topunun basit bir şekilde dıştaki duru-
munu yakalamada ve B2'nin kleps
çektirme yoluyla temposunun tutula-
madığı zamanlarda da kullanılır. Belli
alıcılarda (Sayfa 43) oyun topunun eğri
gidişiyle, bilinen düz vuruşla bile elde
edilemeyen, B2'deki sabet noktası
seçilerek, B2 top birleşimi için kul-
lanılabilir.
Kafa vuruşlarında eğri gidişi veya
düz gidişi sağlamak için çok çalışmak
gerekir. Amatörler genelde istakanın
ucunu oyun topuna çok yakın tutmakla
büyük bir hata yaparlar. Sol elin
yerleştirilmesi de büyük problem yarat-
maktadır (istaka baş parmak ile işaret
parmağının arasına yerleştirilir).
Şekil:42

Istakanın sağ el tarafından nasıl tu-
tulduğu ise daha az önemlidir.
Görülüyor ki burada bireysel farklılıklar
söz konusudur. Küçük eğrilerde istaka
baş parmak ile işaret parmağının
arasında tutulabilir, daha büyük eğriler
de ise elin tamamıyla tutulması
doğrudur. Önemli olan sağ el
tarafından yapılan vuruşun gücü ve
hızıdır. Sağ elin bu vuruşu yaparken
hangi durumda olduğu önemsizdir.
Fakat unutmamak gerekir ki, bütün
kafa vuruşlarında bileğin gevşek
olması lazım.
Vuruş:
Vuruşu yapmadan önce, istaka
gevşek bir biçimde öne doğru sallanır.
"Örtüye delik açarım." korkusunu
taşımayın. Vuruş gücü ve hızı yapılan
örneğe göre kendini biçimlendirir,
özellikle B2'nin uzaklığı burada çok
etki eder. Topa gelene kadar B1'in düz
gitmesi ve ondan sonra eğriler yapması
gerekir (Bu otomatik olarak gerçekleşir:
Oyun topunun falsodan dolayı,
etrafında döndüğü B2, Fisatif Noktası
olarak etki etmektedir).
B2 yakındaysa:
Istakayı dik tutunuz kısaca öne ge-
tiriniz, kısa ve hızlı bir biçimde vuru-
nuz.
B2 uzaktaysa:
Istakayı eğri tutunuz, yavaş, fakat
uzun olmak üzere öne getiriniz.
Yavaşça ve aşağıdan vurunuz.
En sık rastlanan hataların
kaynağı:
= Hedef düzlemin hatalı kurulması,
= istaka ucunun oyun topunun tam
üstüne gelmemesi, topun ıskalanması,
ya da sadece topa dokunulması
(eğriler yapmadan).
Massé ve Piqué:
Kafa vuruşları senelerden beri iki
büyük gruba bölünür. Massé
dediğimiz olayda oyun topu eğriler
yapar, buna karşılık Pique'de top düz
bir biçimde ya öne, ya da arkaya doğru
gider, yani eğriler yapmaz. Aslında
Pique yukarıdan vurulan bir kleps
çektirmedir.
MASSE:
Fransız yazar ve oyunculuğu mes-
lek edinmiş R. CONTİ birgün:
"Masse Bilardo oyununun Penicilini-
dir. Onunla herşeyi tedavi etmeye
çalışıyoruz."
Masse esnasında oyun topunun
yaptığı eğriler şu faktörlere bağlıdır:
= Istakanın dik tutulması; ıstaka çok dik
tutulursa oyun topu hemen eğriler
yapmaya başlar, buna karşılık
ıstakanın eğri tutulması oyun topunun
önce ilerlemesine daha sonra
eğriler çizmesine neden olur. = Falso
miktarı ve vuruş gücü;
öne doğru sallamanın uzunluğu ve oyun
topuna yapılan etki. Kısa ve hızlı bir
biçimde yapılan sollama hareketi oyun
topunun eğriler yapmasına neden
olurken, uzun ve yavaş yapılan
sallama hareketleri oyun topunun
gecikmiş ve düz eğriler yapmasına
neden olur. Bu faktörlerin
kombinasyonu farklı eğriler yapılmasını
sağlar. Hesaplama:
Kendinizi B2'yi kesişim topuyla kısa
bir dokunuş için ayarlayınız (Şekil
44). Istakanızı kesişim topunun
yönünde yükseğe yerleştiriniz ve
istakayı çenenin altına, boğaza yakın
tutarak, sağ gözün altına getiriniz.
Önemli olan bu hedef düzlemi doğru
kurmanızdır. Hedef çizginizi oyun to-
punun üstünden ikiye bölünüz. Vuruş
yeri A olarak belirtilen topun çeyrek
bölümüdür (taranmış bölüm). PİGUE:
(Pike)
Pique öne ve arka arkaya doğru
giden kafa vuruşudur. Kleps
çektirmede geçerli olan hesaplama te-
melleri burada da söz konusudur.
(Açı bölümü Şekil 26). Teknik
açıdan Masse ile benzerlik
göstermektedir (Hedef düzlem, sol ve
sağ elin duruşu vs.). Ancak Pique çok
az bir falsoyla ya da tamamen falsosuz Şekil: 45
oynanır (Şekil 45 Pique'nin vuruş

bölgesini göstermektedir, bunu Şekil 41

ile karşılaştırınız). Pique'de eğriler söz
konusu değildir.
BRİKOL (Duble etme) ÇİFT
BANT KULLANIMI: İlke:
Brikol oyununda, oyun topu B2/
B3'ü isabet etmeden önce bir veya iki
banda vurur. Oyuncu kafa vuruşlarına
hakimse brikola ihtiyaç kalmaz. Buna
rağmen bazı oyunlarda brikol çözüm
olarak gösterilmektedir (Örneğin B2/
B3'e olan uzaklık, oyun topunun uy-
gunsuz durumu, topun birleşimi gibi
durumlarda brikol oynanması tavsiye
edilir).
Teknik:
Fizik konusundaki birçok ders ki-
taplarında bilardoda görülen düşüş
açısı ile çıkış açısının eşit olması durumu
örnek olarak gösterilmiştir. Gerçekten
bilardoda böyle bir durum var mıdır? Bu
konuda Şekil 46'yı daha yakından
inceleyiniz.
A noktasına falsosuz olarak
oynayınız. Oyun topu düşünüldüğü
gibi A noktasına değil, B'ye isabet
edecek ve bu noktadan yansıma du-
rumuna girecektir. A ile B noktaları
yarım top uzunluğunda birbirinden
uzaktalar. Eğer oyun topunun tam A
noktasında isabet almasını istiyor-
sanız, A'yı sağa doğru yarım top
farkından banda nişanlayınız. Oyun
topunu bu şekilde ayarlarsanız A nok-
tasına isabet edebilirsiniz. Falso
bölümünde de gördüğümüz gibi, asıl
problem oyun topunun banda
temasından sonra falso etkisi kazan-
masıdır. Bu tür bir falso örneğimizdeki
çıkış açısını büyütecek ve hesaplamayı
zorlaştıracaktır.
Açının bölünmesi brikolun hesap-
lanması için ufak bir yardım teşkil eder.
Açı yoluyla hesaplamaya gidecek olur-
sak, sürekli olarak yarım top genişliğini
toplamak ve oyun topunun falso etkisini
çıkarmak zorundayız.
Oyuncu olarak brikolü büyük bir fal-
soyla oynarsanız, böyle bir problemle
karşılaşmazsınız. Böyle bir uygulama
ile oyun topunun düşüş açısını opti-mal
hale getiriyor ve isabet şansınızı
yükseltiyorsunuz.
Tabii ki yukarıda sözü edilen durumu
oluşturabilmek için falsoya hakim olmalı
ve şu noktalara dikkat etmelisiniz.
Oyun topunu derin bir falsoyla ele
almak
= Çıkış açısı küçülür.
Oyun topunu yüksekten gelen bir
falsoyla ele almak =
Çıkış açısı büyür.
Bu nedenle her zaman oyun topu-
nun merkezinden gelen falsoyla sabit
bir vuruş kullanmaya çalışırsanız bri-
kolü daha çabuk öğrenebilirsiniz.
YAKALAYICI — KARŞI BLOKAT
(KARŞI BARYER):
İlke ve Teknik:
Yakalayıcı, belli pozisyonlarda
görülen kısa kleps çektirme olup, bu
yolla B2'yi çizgi üzerinde yakalandığı
için Cadre oyuncuları tarafından bu adı
almıştır. Öncelikle kapalı bir açıda
yakalayıcının açıklamasına geçiyoruz.
Daha sonra sizlere yakalayıcının tüm
ayrıntıları (B2 ve B3'ü yakalayan du-
rumlar) verilecektir.
Aslına bakılırsa kapalı bir açıda yer
alan yakalayıcı tam bir temel vuruş
değildir. Fakat top birleşimlerinde
önemli bir vuruş olduğundan burada da Şekil: 47
ona geniş yer verilmiştir. Bu konuda
Şekil 47'yi inceleyiniz. her durumda B2 ve B3 yakınlaşırlar.
a) Çıkış noktası. Beyaz üzerinde AYARLAMA-
kısa, sert bir biçimde frenlenmiş bir (YERLEŞTİRME):
kleps çektirme oynayınız. B3'ü soldan Ayarlama konusuna daha sonra de-
karambol ediyorsunuz ve B3'ün çok taylı olarak değineceğiz. Burada ele
yakınında kalıyorsunuz (kırmızı). alınmasının tek nedeni yakalayıcı için
B3'ün durumu pratikte pek bir hazırlık vuruşu olmasıdır. Yaka-
değişmiyor. layıcı ne kadar mükemmel ve iyi
b) B1 ve B2 hiç kımıldamadan yan hazırlanırsa, oynamak da o kadar ko-
yana dururlar ve bir duvar - bar-yer ku- laylaşmaktadır. Şekil 47'de de
rarlar. B2 banttan geri gelir. görüldüğü gibi, hazırlık safhasında B1
ve B2'nin bant çizgisinin üstünde, arka
c) Geri gelen B2 B!'in karşı bar-
arkaya olmasına dikkat ediniz.
yerine çarpar, onu biraz geri götürür ve
kendisi de oyun topunun yerini alır Ayarlama işini bütün temel
(Değiş-tokuş). Burada B1 ve B2'i birbi- vuruşlarda yapabiliriz. Doğru yapılmış
rine yakınlaştırmak mümkündür. bir ayarlama kendisinden sonra gelen
B2'nin temposu bu adım için önemli yakalayıcıdan daha zor oynanır.
değildir. Eğer B2 çok sert bir biçimde
gelirse B1 biraz daha ileri itilir. Fakat
 Gözlük-dar, kapalı durum:
Gözlük çok dar olan top birleşiminin
bir sonucudur. Gözlük durumu oyun-
cunun ıskalaması açısından (topun or-
tadan vurması) pek sevilmez. Gözlük
durumunu şu şekilde oynarız: ayaklar
yan yana olmak üzere bilardoya çok
yakın bir yerde yerleştirilir. (Vuruş
böylelikle uzun olmaz)
— Istaka ağırlık noktasının çok
önünden tutulur.
— Istaka ağzını kısaltıllır,
— Istaka arkadan kavranır,
— Bilek sertleştirilir,
— B1'e contra falso uygulanır (B2'yi
gösterir),
B2 tam isabet alır, yoksa B3'ün
arasından vurmak gibi bir problem
doğabilir.
— Kısa olmamak şartıyla ıstaka sert bir
bilekle yavaşça öne götürülür.
Karşılama (Karşılaşma)
Vuruşları:
B1 B2'yi karambole ediyor, bu
vuruş B3'ü B1'in gidiş yönüne
götürür; böylelikle B1 ve B3
karşılaşırlar. Karşılaşma karambolleri
çok sık ortaya çıkmazlar. Bu vuruş
biçimi başka alternatifler olmadığı
zaman uygulanmalıdır. Karşılaşma
vuruşları büyük bir cesaret işidir ve
tehlike içerirler.
Bu nedenle 4 örnekle bu konuyu
sınırlamak istiyoruz [Şekil 49 a) -d].
Üç top düz bir biçimde banda
dik durur (Şekil 49a.)
B1'i yüksek açıdan, falsolu bir
biçimde ele alınız ve B2'ye isabet edi
niz. Şekil sol falsoyu göstermektedir.
Oyun topundaki sol faslo B2'de bir sağ
falso oluştururken, B2'de B3 üzerinde
bir sol falso oluşturur. Oyun topu sola
giderken, B3 de banttan sola kaymakta
ve karambol soldan
gerçekleşmektedir. Eğer örneği sol fal
soyla oynasaydınız, karambol soldan
gerçekleşirdi.
B1 ve B3 boşda dik durur, B3
biraz solda yer alır (Şekil 49 b):
Oyun topuyla B3'ü hedefleyiniz ve
B3'ün yönünü gösterecek olan falsoyu
veriniz. (Bu durumda sol falso).
 bir C'nin varyasyonları (Şekil
Oyuncu için kabus olan 49 d):
oyun biçimi (Şekil 49 c): B1'i ortadan maximal sağ falsoyla
B1'i derin bir sol falsoyla alarak fren- alınız. B2'yi sağdan kesecek biçimde
leyiniz. B2'ye tam isabet ediniz. Oyun vurunuz, aynı zamanda yavaş,
topundaki sol falsodan dolayı B3 sol yumuşak ve uzağa gidecek şekilde
falso kazanacak ve banda göre solda öne doğru vurunuz.
yer alacaktır. Karambol genelde prob- Bu örnek B3'ün yavaş ilerlemesiyle
lemsiz olarak gerçekleşir. yapılabilir. Aynı zamanda B2'nin az vu-
rulmasıyla da ilintilidir. Eğer B2'ye çok
sert vurulursa B3 çok fazla enerji taşır.
Bu durumda B3, B1 gelmeden önce
karşılaşma dairesini terk etmiştir.
 Temel Vuruşlar ve Topun Birleşimine İlişkin Alıştırma Bölümü

Güçlü bir oyuncunun oynadığı parti tebeşirle işaretleyiniz.

kendini oyunun her aşamasında belli Genelde her partide, tek bir
eder. Amatör oyuncular sonraki vuruşta top birleşimini elde etmek
pozisyona bakmadan, onu gözönüne mümkün değildir. Bazı örnekler tek
almadan noktaları birleştirme yoluna vuruşla top birleşimini engelledikleri
giderken, usta oyuncunun topları bili- için çözülmek zorundadırlar.
nen temeller doğrultusunda Çözülmeyi vuruş yapmak için hiçbir
yönlendirmek için bir araya toplamaya engel olmadığı zamanki boşlukta uy-
çalıştığını görüyoruz. Yani sistematik gulayabilirsiniz. Böyle bir boslu kendini
oynamaktadır. Sistemli oynama konu- B2'nin uygun bir vuruş için
suna kitabın diğer bölümünde ayrıntılı yerleştirilmesiyle ve oyun topunun
olarak değineceğiz. Öncelikle B3'e yakın bir yerde durmasıyla (10-15
aşağıdaki alıştırmalarla temel vuruşları cm)gösterir. Böylelikle yakın oynama
kullanmayı ve seri oluşturmak için top- topunu elde etmenin avantajımda
ların birleşimini öğrenmelisiniz. Önemli görürüz. Unutmamak gerekir ki, verilen
olan alıştırmayı başarıyla tamamla- her pozisyonun tekrar tekrar
manız değildir. Top birleşiminde kulla- çalışılması zorunludur. Zira doğru ve iyi
nacağınız B2'nin gidişi daha bir vuruş tekniği başarılı bir bilardo
önemlidir. Bu nedenle alıştırmaların oyunun ön şartıdır.
içinde B2'nin gidişi de verilmiştir. Bu-
nunla amatöre el ve teknik becerilerinin
yanında, B2'nin gidişi konusunda his ve
göz de verilmektedir.
Daha sonraki bölümlerde bilardo
masasında yer alan köşelerin top
birleşiminde ne kadar önemli
olduğunu göreceksiniz. Bu nedenle
örneğimizde B3 bilerek köşeye doğru
itilmiştir. Top bileşiminde bulunmak
için B2'nin öncelikle köşeye
gönderilmesi gerekmektedir.
Unutmayınız ki oyun topu B1, ilk
oynanan top B2 ve son oynanan top
B3 olarak adlandırılmıştır.
Örnekleri doğru bir biçimde yeniden
oynamak ve oyunu yeniden kurmak
için topların bulunduğu yerleri
 FREN VURUŞU VE YAKA-
LAYICI: Sert Bir Biçimde Fren-
lenmiş Sırt Falsolu Vuruş (Şekil
50 a):
B1 ve B3 hiçbir süratle işaretlenmiş
alanın dışına çıkamazlar. B1'i ortadan
falsosuz alınız (Amorti sınırı ile
kıyaslayınız).
B2'yi biraz sağdan isabet ediniz.
Basınç etkisiyle vurunuz, oyun to-
punu frenleyiniz, bu örneği
değiştiriniz, farklı tempo ve değişik bir
falsoyla oynayınız.
Sert bir biçimde frenlenmiş
kleps çektirme (Şekil 50 b):
B1 ve B3 hiçbir süratle işaretlenmiş
alanın dışına çıkmazlar.
—Düz durunuz. Istakanın ağzını
kısa tutunuz,
—B1'i ortadan falsosuz olarak alınız,
—B2'i biraz soldan isabetleyiniz
—Basınçlı ve delici bir biçimde vuru-
nuz,
—Bu örneği değiştiriniz, tempoyu
farklılaştırınız,
—B1/B2'nin mesafesini değiştiriniz,
falsoyu varyantlayınız.
Kapalı açıdan yer alan yaka-
layıcı, hazırlık amcıyla ayarlama
[Şekil 51 a) -d]:
a'dan d'ye kadar olan örnekler birbi-
rinden oldukça uzak çizilmiştir. Aslında
bir kahve fincanının altı kadar geniş bir
mekanda oynanır. Bu alıştırmanın
amacı temiz bir ayarlamanın yapılması
ve yakalayıcının öğrenilmesidir.
 a) Çıkış biçimi: Kesişim topunu
falsolu ve B3'ü gösterecek biçimde
oynayınız. B3'e ulaştığınızda oyun to-
puyla yakınlaşıyorsunuz.
b) Ayarlama: Bu basit örnek
topun takibi konusunda en zor
bölümdür. Kısaca şekil c'ye bir
bakınız. Bu ayarlamada oyun topu ile
kırmızı topun banda paralel olmasına
dikkat ediniz.
c) Blokaj ve değiştirme ile
yapılan yakalayıcı: Kırmızıya uy-
gulanan küçük, frenli bir kleps
çekmeyle beyazın kenarı kapatılır.
Kırmızı top banttan geri dönerek oyun
topunu değiştirir.
d) c'de söz konusu olan sonuç bu-
rada da vardır, yani çıkış noktasına
tekrar ulaşılır.
Bir bant üzerinden yapılan
yakalayıcı:
Blokaj ve değiştirme ile yapılan
küçük yakalayıcı, "Codre" bölümünde
"Tek bantta döndürme" başlığında
daha detaylı anlatılacaktır.
B1 direkt olarak B3'ü karambole et-
meden bandın üstünden giderse karşı
blokajın kurulması mümkündür. Şekil
52 böyle bir pozisyonu
göstermektedir: Şekil:53
—Sert frenlenmiş bir kleps
çekmeyle B2'yi 1/2 oranında soldan Bilardonun genişliğinde
vurursunuz; yapılan kısa kleps çekme (Şekil
—B1'i derinlemesine olan bir sağ 53):
falsoyla alınız; —Sağ ayağı yakına alınız;
—B1 bandın üzerinden giderken —Istaka ağzını kısa, ıstakayı da ar-
B3'de karambol eder, kendisi B3'e kadan hafifçe tutunuz;
çok yakında durur ve B2'de bir karşı —B1'i ortadan falsoyla alınız;
blokaj meydana getirir;
—B2'yi 3/4 oranında soldan vuru-
—B2 köşeyi çok dar bir biçimde nuz;
geçer, oyun topunun sağ falsosu
B2'ye bir sol falso kazandırır, böylece —Sakin, delici ve yavaşça öne
doğru vurunuz;
B2 ikinci banttan kolayca karşı blokaja
gelir, B1'i vurur ve oyun topunu —B1 sadece B3'e ulaşsın, yani
değiştirir. frenlensin;
—B2'yi top birleşimi için köşeye
getiriniz, B2 ortada kalmamalıdır.
 Şekil:54
Falsosuz yapılan kısa kleps
çekme (Şekil 54):
—Istakanın ağzını kısa, ıstakayı da
arkadan tutunuz.
—Oldukça düz kalınız;
—B1'i derinlemesine, falsosuz
alınız;
—B2'yi 4/5 oranında soldan vuru-
nuz;
—Delici, sürekli, yavaş ve uzun bir
biçimde vurunuz;
—B3' öyle bir karambol edilir ki,
oyun topu dışta kalır, yani B3'ü bilar-
donun ortasına doğru oynayınız;
—B3'te B1'le bir karşı blokaj kuru-
nuz;
—B2 B1'de yer alan karşı blokaj ya-
kalamalı (değiş-tokuş):
Şekil:55
Bilardonun uzunlamasında
oynanan az falsolu kısa kleps
çekme (Şekil 55):
—Istakanın hem ağzı, hem de
arkası kısa tutulur;
—B1'i derinlemesine az bir sağ fal-
soyla alınız;
—B2'yi 4/5 oranında soldan vuru-
nuz;
—Ortadan vurma ihtimalinin yüksek
olmasından dolayı kısa, fakat etkileyici
bir şekilde vurunuz;
—Oyun topu B3'ü sadece yaka-
lasın, yani frenlesin;
—B2'yi top birleşimi için aşağıdaki
sol köşeye alınız, top hareket halin-
deyken katiyen durmamalı (yüksek bir
tempoyla da oynanabilir, köşedeki bir
karşılamadan vazgeçilebilir).
 Şekil:56

Bilardonun uzunluğu
Bilardonun uzunluğu
üzerinde oynanan az falsolu bir
üzerinde oynanan falsosuz
kleps çekme (Şekil 56):
kleps çekme (Şekil 57):
—Istakanın ağzı normal olmalı ve
—B1 uzun bir mesafe alacağından
olabildiğince düz tutulmalıdır;
sağ ayak geri, ıstaka ağzı uzun ve
—B1'i falsosuz olarak derinden ağırlık noktasının arkasından tutulur;
alınız;
—B1 derinlemesine falsosuz
—B2'yi 4/5 oranında soldan vuru- alınır;
nuz;
—B2'yi 4/5 oranında soldan vurulur;
—Sürekli olan, uzun bir şekilde ile-
— Düz kalınız;
riye giden ve etkileyici bir vuruş kul-
lanınız; —Hızlı, etkileyici ve uzun vurunuz.
—Bilardonun ortasına doğru —Oyun topu B3'ü sadece yakala-
B3'den karambol ediniz; malı, B2 top birleşimi için köşeye git-
meli, yolda durmamalıdır:
—B2'i top birleşimi için ele alınız,
arzu edildiği takdirde yüksek tempoyla
oynayabilirsiniz.
 Bilardonun uzunluğu Bilardonun genişliği
üzerinde oynanan falsosuz kleps üzerinde oynanan falsosuz
çekme (Şekil 58): kleps çekme (Şekil 59):
— B1''i derinlemesine falsosuz —Düz kalınız, kısa bir istaka ağzı ile
alınız; oynayınız;
—B2'yi 3/4 oranında sağdan vuru- —B1'i derinlemesine falsosuz
nuz; alınız;
—Olabildiğince düz kalınız; —B2'yi 3/4 oranında vurunuz.
—Yavaşça, fakat oldukça uzağa —Uzun giden, delici, basınçlı bir
giden delici bir vuruş yapınız; vuruş yapınız;
—Oyun topu B3'i frenleyerek yaka- —B1 B3'ü sadece yakalasın, B2
lamalı, B2 ise top birleşimi için ele top birleşimi için ele alınsın.
alınmalıdır.
 Şekil.60
Bant üzerinde oynanan sol
falsolu kleps çekme (Şekil 60):
—B1 uzun gideceğinden sağ ayak
geri alınır;
—Düz kalınır, istaka ağzı normal, is-
taka arkadan tutulur;
—B1 biraz aşağıdan ya da derin-
den alınır;
—B2 2/3 oranında soldan vurulur;
—Sakin, uzun sürecek, yavaş bir
vuruş kullanınız;
—B2 top birleşimi için köşeye git-
meli, ortalarda durmamalıdır; oyun
topu B3'ü yakalar.
Şekil:61
Bant üzerinde oynanan sol
falsolu kleps çekme (Şekil 61):
— Bu örneği şe k il 60'la
kıyaslayınız.
—Düz kalınız, istaka ağzını ve ista-
kayı normal tutunuz,
—B1'i derin bir sol falsoyla çekiniz;
—B2'yi 1/2 oranında soldan vuru-
nuz;
—Hızlı, basınçlı bir şekilde uzağa
vurunuz;
—B2 yukarıdaki kısa bandın
ortasına doğru gitsin ve aşağıdaki
köşeye top birleşimi için geri gelsin.
 Şekil:62
Bant üzerinde oynanan sol
falsolu kleps çekme (Şekil 62):
—Düz durunuz, istaka ağzını nor-
mal boyutta tutarken, istakayı ağırlık
noktasının arkasından tutunuz;
—B1'i derin, az bir sol falsoyla (ya
da falsosuz) alınız;
—B2'yi öyle vurmalısınız ki,
yukarıdaki sol köşeyi dolaşsın
—Basınçlı, sakin, yavaş fakat ileri
gidecek şekilde vurunuz;
—B2'yi tempoda tutarak top
birleşimine getiriniz.
Şekil:63
Sol falsolu çapraz kleps
çekme (Şekil 63):
—Düz kalınız, istakanın ağzını kısa
tutunuz;
—B1'i derinlemesine sağ falsoyla
çekiniz;
—B2'yi 1/2 oranında tam sağdan
vurunuz (B2'nin isabet noktasını, gidiş
yönünü istaka ile belirleyin);
—B2 yukarıdaki sol köşeyi dar bir
biçimde dolaşsın;
—Basınçlı, delici ve sürekli olan bir
vuruş yapınız;
—B3'ü alabildiğine dışarıdan vuru-
nuz;
—B2'yi top birleşimi için alınız,
yüksek bir tempoyla çalışarak ortalarda
durmasını engelleyiniz.
 Şekil:64
Bilardo masasının uzun-
luğunda sol falsolu kleps çekme
(Şekil 64):
Burada sol falsonun niçin gerekli
olduğunu kavrayın.
—Düz kalın, istaka ağzını kısa, ista-
kayı ise normal tutunuz;
—B1'i çok derinden güçlü bir sol
falsoyla alınız;
—B2'nin sağ köşeyi dar bir biçimde
dolaşması için vurunuz,
—B2'nin isabet noktasını üzerinde
duran istaka ile belirleyebilirsiniz (B1'in
vuruş noktasına geri gelmesi için
B2'nin tam isabet alması gerekir. Oyun
topunun maximal falsosu B3'ün
köşeye gidişini kolaylaştırır);
—Kısa ve etkili bir biçim de çekiniz;
Köşede top birleşiminin oluşmasına
gayret edin;
—B2'nin temposuna dikkat edin.
Şekil:65
Bant üzerinde sol falsolu bir
kısa kleps çekme (Şekil 65):
Sol falsonun niçin gerekli
olduğunu kavrayınız.
—Düz kalınız, istakanın ağzı kısa
—B1'i derinden sol bir falsoyla
çekiniz;
—B2'ye biraz sağdan isabet ediniz;
—B3'ü önden, yani bilardonun
ortasına doğru karambol ediniz,
böylelikle B3 köşeye sıkışmayacak ve
oyun topu B3'le bant arasında kal-
mayacak;
—B2'yi yukarıdaki sol köşeye fazla
yaklaştırmayın, tam tersine aşağıdaki
sağ köşeye yönelmesi gerekir. B2'nin
yolda kalmaması için yüksek bir tem-
poyla oynamanız tavsiye edilir.
 Şekil:66
Bilardo masasının uzun-
luğunda sol falsolu kleps çekme
(Şekil 66):
—Düz kalınız, istaka ağzını kısa, is-
takayı da arkadan kısa tutunuz;
—B1'in derinden sol falsoyla
çekiniz (Sol falso B2'ye sağ falso taşır;
böylece B2 yukarıdaki kısa banttan
kolayca soldaki köşeye gider);
—B2 3/4 oranında soldan vurulur;
—Basınçlı, sürekli, delici ve kısa
çekiniz;
—B2'nin temposuna dikkat ederek
top birleşimi için sol alt köşeye getiriniz.
Şekil:67
Bir ve ya iki banttan gerçekleşen
sol falsolu kleps çekme (Şekil 67):
—Düz kalınız, istaka ağzını ve ista-
kayı normal tutunuz
—B1'i orta kısmın altından sol fal-
soyla alınız;
—B2'nin isabet noktasını ve gidiş
yönünü ıstakayla belirledikten sonra
sağ alt köşeyi dar geçecek şekilde vu-
runuz;
—Kısa, delici fakat hızlı çekiniz;
—Karşı tehlikeden dolayı B2 her
zaman oyun topunun önünde
olmalıdır;
—Top birleşimine gidecek ve yolda
durmayacak biçimde B2 sol üst
köşeye gitmelidir.
 Şekil:68
SIRT FALSOLU VURUŞ: Top
birleşimi ile sırt falsolu vuruş
(Şekil 68):
—Düz kalınız, istakanın ağzı ve tu-
tulması normal;
—B1'i yüksekten sağ falsoyla
alınız;
—B2'nin isabet noktasını belir-
leyin; B3'ü biraz yandan karambol et-
meniz için bu noktadan biraz sağa
kayın (B2 yönünde);
—Yavaş, yumuşak fakat sürekli bir
vuruş yapınız;
—Top birleşimini sağlayınız.
Şekil:69
Top birleşimi ile frenlenmiş sırt
falso (Şekil 69):
—Düz kalınız, istakanın ağzı kısa
—B1'i ortanın biraz üstünden sağ
falsoyla alınız;
—B3 sağdan (dıştan) karambole
edebilmek için B2'nin isabet noktasını
belirleyin.
—Kısa, fakat delici bir biçimde vu-
runuz
—Top birleşimine ulaşınız;
 Şekil:70
Topun birleşimi ile falsosuz
sırt falso (Şekil 70):
—Düz kalınız, istaka ağzı ve ista-
kanın tutulması normal;
—B1 yüksekten falsosuz alınız;
—B2'yi biraz soldan vurunuz;
—Geniş gidişli, yavaş vurunuz;
—Top birleşimini yakalayınız.
Bant üzerinden yüksek
solu sırt falso (Şekil 71):
—Düz durunuz;
—B1'i ortanın üstünden yüksek bir
sol falsoyla alınız;;;
—B2'ye 4/5 oranında sağdan vuru-
nuz; hızlı, sürekli bir vuruş yapınız;
—Top birleşimine ulaşmaya
çalışınız.
 Şekil :72
Top birleşimi ile falsosuz sırt
falso (Şekil 72):
—Düz kalınız, istaka ağzı kısa;
—B1'i yukarıdan falsosuz alınız;
—B2'nin isabet noktasını hesap-
layınız;
—Yavaş ve sürekli olan bir vuruş.
Şekil: 73
Bant üzerinde yarım sırt
falso (Şekil 73):
—Düz kalınız, istaka ağzı kısa;
—B1'i yukarıdan biraz sol falso ile
alınız;
—B2 1/2 oranında sağdan vurunuz;
—Sakin, yumuşak fakat uzun vuru-
nuz;
—Yakın bir top birleşimi elde ediniz.
 Şekil :74
Yakınlaşan top birleşiminde
yarım sırt falso (Şekil 74):
—Düz kalınız, istaka ağzı normal;
—B1'i ortadan sol falso ile alınız;
—B2'nin isabet noktasını istaka ile
belirleyiniz;
—Yumuşak ve yavaşça uzağa gide-
cek şekilde vurunuz;
—Köşede top birleşiminin
oluşmasına çalışınız.
Şekil :75
Top birleşimiyle frenlenmiş
bant sırt falsosu (Şekil 75):
— Düz kalınız, istaka ağzı normal;
—B1'i ortanın üstünden yüksek bir
sağ falsoyla alınız;
—B2'ye tam vurunuz;
—Hızlı ve basınçlı vurunuz;
—Oyun topunu frenleyiniz. Oyun
topu B3'e sadece yakınlaşmalı;
—B2 yolda kalmamalı, sağ üst
köşeye top birleşimi için gitmelidir.
 Şekil:76 Şekil:77

Top birleşimi ile frenlenmiş Top birleşimi ile frenlenmiş

sırt falso (Şekli 76): sırt falso (Şekil 77):
—Düz kalını, istakanın ağzı normal; Bu örnek Şekil 76'da gösterilenin
bir varyasyonu olup, işleyişi aynıdır.
—B1 ortanın biraz üstünden sol
falsoyla alınız;
—B2'yi 4/5 oranında sağdan vuru-
nuz;
—Hızlı ve güçlü bir biçimde vurunuz;
—Oyun topunu B3'e ulaşacak
biçimde frenleyiniz;
—B2'nin çift gidişiyle (B2 iki kere
banda değiyor) top birleşimi
sağlanıyor.
 Şekil :78 Şekil: 79
Tek bant üzerinden frenlenmiş Tek bant üzerinde top
birleşimi ile frenlenmiş yarım sırt
sırt falso (Şekil 78):
falso (Şekil 79):
—Düz kalınız, istakanın ağzı normal;
—Düz kalınız, istakanın ağzı uzun;
—B1'i ortanın üstünden sağ fal-
—B1'i yukarıdan sağ falsoyla
soyla alınız;
alınız;
—B2'yi 3/4 oranında soldan vuru-
—isabet noktasını istaka ile belirle-
nuz;
diğiniz, B2 1/2 oranında soldan vurulur;
—Hızlı, güçlü ve sürekli olan bir
—Uzun fakat yavaşça devam eden
vuruş yapınız;
bir vuruş kullanınız;
—B2 sol üst köşede top birleşimi
yapacağından ortada kalmaması gerekir. —B2 beraber gitmiyorsa fazla sert
olmamak üzere uzun bir vuruş kul-
lanınız;
—B2'nin B1 ve B3 üzerinde ya-
rattığı karşı tehlikeden dolayı, oyun
topunun her zaman B2'nin önünde
kalması gerekir;
—Top birleşimini sağlayınız.
 Şekil:80 Şekil:81

iki bant üzerinden top Üç bant üzerinden yarım sırt

birleşimi ile yarım sırt falso (Şekil falso: "Çift turnike" (Şekil 81):
80): Bu alıştırmanın Şekil 80'deki
—Düz kalınız, istakanın ağzı farkına bakınız;
uzun;—B1'i yukarıdan sol falsoyla —Düz kalınız, istakanın ağzı uzun;
alınız;
—B1'i yukarıdan sol falsoyla alınız;
—B2'yi1/3 oranında soldan vuru-
—B2'yi 1/2 oranında sağdan vuru-
nuz;
nuz;
— Hızlı, ileriye giden, uzun bir vuruş
—Uzun güçlü ve ileriye giden bir
yapınız;
vuruş kullanınız;
—B2 fazla ileriye gitmiyorsa sert ol-
—Oyun topu, karşı tehlikeden
mamak üzere daha güçlü vurunuz;
dolayı, ilk olarak sol uzun banda vur-
—B2'nin B1 üzerindeki karşı tehli- malı;
kesinden dolayı, oyun topunun ilk
—Köşede top birleşimi sağlanmalı.
önce sol banda vurması gerekir;
—Köşede top birleşimi sağlanmalı.
 Tek bant üzerinde top Üç bant üzerinden top
birleşimi ile yarım sırt falso (Şekil birleşimi ile yarım sırt falso (Şekil
82): 83):
—Düz kalınız, istakanın ağzı normal; —Düz kalınız, ıstakanın ağzı uzun;
—B1'i ortanın üstünden sol falsoyla —B1'i ortanın biraz üstünden sol
alınız; falsoyla alınız;
—B2'nin isabet noktasını ıstaka ile —B2'yi 1/2 oranında soldan vuru-
belirleyiniz; nuz;
—Yavaş ve yumuşak, uzun bir —Uzun, hızlı güçlü ve sürekli olan bir
vuruş yapınız; vuruş yapınız;
—Top birleşimine ulaşınız. —B2 fazla ileri gitmiyorsa sert olma-
mak üzere daha güçlü bir vuruş kul-
lanınız;
—Top birleşiminin gerçekleşmesini
sağlayınız.

İki veya üç bant üzerinden top
birleşimi ile yarım sırt falso (Şekil
84 ):
- Düz kalınız, ıstakanın ağzı normal;
- B1 ortadan yüksek bir sol falsoyla
alınız;
- B2 1/2 oranında sağdan vurunuz
(B2'nin isabet noktasını ıstaka ile belir-
leyiniz);
- Sürekli uzun, fakat yumuşak bir
vuruş kullanınız;
- B2 hızlı gitmiyorsa daha güçlü bir
vuruş uygulayınız;
- Top birleşimine ulaşınız.
KAFA VURUŞLARI :
Kafa buruşlarına ilişkin alıştırmalara
geçmeden önce Sayfa 41-48
arasında işlenen " Kafa vuruşları" ko-
nusunu bir kez daha gözden geçiriniz.
Bildiğiniz gibi sol elin doğru bir
biçimde yerleştirilmesi çok önemlidir.
Sol elin doğru yerleştirilmesi bilardo ve
toplar olmadan da, sadece ıstaka ile de
çalışabilirisiniz. Sizlere vuruş ve he-
defleme yönünü, bunun yanında
hedef düzlemini tam verebilmek için
ıstakanın dik veya eğri duruşuna ilişkin
sembolik şekiller ve kısaltmalar kul-
landık. Bunun için aşağıdaki şekle
bakınız.
Şekil 85
Oyun topu sol alt kareden
alınacaktır. Örneğin içinde vuruş nok-
tası ve vuruş yönü belirtilmiştir. Ista-
kanın dik veya eğri duruşunu
göstermek için saatin 12.00-12.10
arasındaki dakikalarını kullandık.
Buna göre:
ıstakanın durumu O
= 12.0/0= tam dik = 90°
ıstakanın durumu 5
= 12.5 = hala dik= 60°
ıstakanın durumu 8
= 12.0/8 = eğri =42°
45° bir eğrilikte ıstakanın duruşu
tahminen 7,5 olacaktır.
 Top birleşimi Pique (Şekil 86):
—B2'yi tam isabet ediniz;
—Öne doğru sallamadan sakin,
fakat güçlü bir biçimde aşağıdan vuru-
nuz;
—Top birleşimine ulaşınız.

Top birleşimi Pique (Şekil 87):

Küçük bir kleps çekme ile B2 tem-
poda tutulmaz. Oyun topunun B3'ü
dıştan karambole etmesi için B2'yi
sağdan vurunuz. Bileğiniz biraz gergin
tutarak, güçlü bir biçimde vurunuz.
Top birleşimine ulaşınız, yani B2'yi
tempoda tutunuz.

Oyun topunu dışta bırakan

Pique (Şekil 88):
Küçük bir klepsle B2 güçlü bir
biçimde içeri gireceğinden temposu
sabit kalacaktır, B2'yi 1/2 oranında
sağdan vurunuz, oyun merkez nok-
tasına doğru B3'ü sağdan karambole
ediniz, yavaş sakin ve aşağıdan vuru-
nuz.
 B2'nin getirilmesi ve B1'in
dışta bırakılmasına ilişkin
Pique (Şekil 89):
—B2 çok güçlü bir biçimde
köşeden geleceğinden, burada kul-
lanılacak kleps duruşu tamamen
parçalayacaktır.
—B2'i tam isabet ediniz, B3'e
sürtecek şekilde karambol yapınız,
böylelikle oyun topu bilardonun
ortasına doğru dışa yönelecek ve
B2'yi köşeden top birleşimine
götürecektir.
—Yavaş, aşağıdan vurunuz.

Pique (Şekil 90):

Oyun topu banda birleşik
durduğundan kleps kullanımı
mümkün değildir.
—B2'yi 3/4 oranında sağdan vuru-
nuz.
—Uzun ve güçlü vurunuz
—B2'yi top birleşimine götürünüz.

B2'nin dıştan vurulmasına

ilişkin Pique (Şekil 91):
—Dıştan vurularak top birleşimini
sağlaması için B2'yi soldan
nişanlayınız (tireli çizgi).
—Sakin ve uzun olan bir sallama
yapınız.
—Oldukça hızlı ve aşağıdan vuru-
nuz.
—Topları yakınlaşırınız.
 Masse; yarım Masse (Şekil 92):
—Oyun topu eğrileri hemen yapmak
zorunda olduğundan istakayı kısaca
öne doğru sallayınız ve dik tutunuz.
—B2'yi tıpkı bir kesişim topu gibi
sağdan vurunuz.
—Kısa, fakat güçlü bir biçimde vu-
runuz.

Masse (Şekil 93):

—istakayı sağ gözün önünde ve dik
tutunuz. B2'ye tıpkı kesişim topuna
vurmak ister gibi vurunuz.
—Kısa ve hızlı bir sallamadan sonra
aşağıya doğru güçlü bir biçimde vuru-
nuz.

Top birleşimli Masse (Şekil 94):

—B2'yi biraz daha dolu oynayarak
köşedeki top birleşimini sağlayınız.
—Oyun topu oldukça ileri gitmek
zorunda olduğundan, uzun ve ileriye
doğru sallamanın yapılması zorunlu-
dur.
—Sallamadan sonra hızlı ve uzun bir
vuruş yapınız.
—Top birleşimini sağlayınız.
 Masse (Şekil 95):
—Istakayı ince bir kesişim topuna
yapılan vuruş şeklinde yükseltiniz
—Oyun topu hızlı eğriler yapmak
zorunda olduğundan kısa ve dik bir
şekilde vurunuz.
—Kısa bir sallamadan sonra güçlü
vurunuz.

Masse (Şekil 96):

—B2'ye tıpkı kesişim topu gibi vu-
runuz.
—Sakin ve orta uzunlukta sal-
layınız.
—Yavaş, biraz güçlü bir biçimde alttan
vurunuz.

Masse'den kaynaklanan bir

pasaj (Şekil 97):
Bu kafa vuruşuyla oyun topunun B2
ve B3'ün arasından dıştaki yerini
alması, B3'ünde uzun sağ cadre
çizgisine itilmesi ve beyazın çapraz
alınması sağlanmalıdır.
—Oyun topu hemen dik eğriler
yapmalı;
—Bu nedenle sallamalar kısa
olmalı.
—B2'yi kesişim topu gibi sağdan
hedefleyiniz.
—Kısa, güçlü ve aşağıdan vurunuz.
 VİERTELBİLLARD
ÇEYREK BİLARDO
"OYUNU GÖTÜRMEK VE KAVRAMAK"
Oyuncu top birleşimini öğrendiyse,
bundan sonra oyununu kolay-
laştıracak ve serinin devamını
güvence altına alacak mantıklı ve
sonuçları belli olan metotlar üzerinde
çalışmalıdır. Yüzyıllardan beri herhangi
bir serinin akıllıca nasıl kurulabileceğine
ilişkin bir yığın düşünce ortaya atılmıştır.
Bu düşünceler "Çeyrek Bilardo"
denilen oyunun giriş bölümünü
oluşturmuştur. Çeyrek Bilardo'nun
kimin tarafından meydana getirildiği
elimdeki verilerden yeterince
anlaşılmıyormu. 1900-1910 yılları
arasında yazılan Aflred
MORTİER'in kitabında ("Comment
on devient fort au billard") ilk defa bu
konu hakkında bilgi verilmektedir.
MORTlER kitabının önsözünde yeni
olan bu konuyu kendisinin meydana
getirmediğini belirtmiştir. Peki bunu
MORTlER yapmamışsa, kim
yapmıştır? MORTER'in yazmış olduğu
bu kitabın bazı bölümlerinde, 19
y y . ' da yaşadığı bilinen
CASSİGNOL'un bu oyun biçimini
meydana getirdiği anlaşılmaktadır.
Ancak bu kesin bir bilgi değildir.
CASSlGNOL'un yanında 19. yy'ın
80'li yıllarında ya şa m ış olan
VİGNAUX'da bu konunun yaratıcısı
olabilir. Belkide tek bir oyuncu
değilde, birkaç oyuncu tarafından
oluşturuldu. MORTlER'in en önemli
yardımı bu oyun biçimini bilimsel olarak
açıklamış olmasıdır.
Oyunu götürmek veya kavramak
herhangi bir vuruş tekniğinin değil,
aklın işidir. Usta bir oyuncu oynadığı
her partinin bölümlerinde oyunu
götürdüğünü, yani kabul edilen
mantıklı ilkeler doğrultusunda hareket
ettiğini belli eder. Oyunu hiçbir zaman
tesadüflere bırakmaz, tam tersine oyu-
nun kolay ve efektli gitmesi için
oynadığı oyunu bir şemaya
dönüştürür.
Çeyrek bilardonun oyunu nasıl
kavradığını anlamak için aşağıdaki
örneğe bir göz atalım:
Bilardoyu büyük bir deniz olarak
düşünün. Bu denizde yüzmek hem
tehlikeli, hem de birçok sırlarla dolu-
dur, fakat öyle yerleri vardır ki, kurtarıcı
rolündeki kıyı ve koylar çok yakındır.
Bu karşılaştırma bizi teoriye götürerek
denizi aklımızda küçülttü ve bilardoyu
meydana getirdi. Düşüncelere
sınırlamalar getirerek oyunun belli
bölümlerine konsantre olmamıza
neden oldu. Böylece oyunu effektif
ama çekici kılabildik.
Yukarıdaki örneğe benzer bir
şekilde çeyrek bilardonun oyunu nasıl
kavradığı ortaya çıkıyor. Bu arada kısa
bantın iki koyu ve üç kurtarıcı kıyısı ile
karşı karşıya olduğumuzu anlıyoruz.
Şekil 98 tek bir bilardo masasının
üzerindeki iki çeyrek bilardoyu
göstermektedir.
Oyun esnasında önemli olan bu iki
çeyreği yakalamak ve bir daha kaybet-
memektir. Çeyrek bilardonun bir bandı
her zaman eksiktir. Tek bir çeyrek
üzerinde oynamak istediğimizde eksik
olan bandı usta vuruşlarla destekle-
meliyiz. Hayali dördüncü bandın mey-
dana gelişi, oyun topunun kendisine,
yerine, duruşuna ve B3'ü karambole
etmesine bağlıdır.

Şekil: 98
Size daha sonra öğretilecek olan
usta vuruşlar da diğer iki topun (B2 ve
B3) çeyrek bilardoyu terk etmemesinde,
köşelere doğru gitmesinde ve oyun
topunun önünde durmasında
yardımcı olacaktır. Görülüyor ki,
çeyrek bilardoda kalmamızı oyun to-
punun diğer toplarla olan ilişkisi belirle-
mektedir.
Oyun topu diğer toplara baskın bir
durumda ise, yani B2 ve B3 kısa
banda doğru duruyorsa "oyun topu-
nun baskınlığından" bahsedilebilir
("Oyun topunun baskın durumu"
DOMİNANT). Baskın olan o halde B2/
B3'ün durumudur, yani bizim topları
kısa banda doğru götürmemizi
sağlayan, ya da köşelerin önümüzde
oluşmasına izin verendir. Diğer iki topa
Şekil: 99
nazaran oyun topunun bu durumu
eksik olan dördüncü bandı telafi ede-
cektir. B2 ve B3'ün çeyrek bilardoyu
terk etmesini engelleyebilir, ona hakim
olabiliriz. Böylelikle tesadüfleri azalta-
bilir ve seriyi akıllıca, tehlikeden
arındırılmış olarak devam ettirebiliriz.
Çeyrek bilardonun diğer bir avantajı
da mesafenin burada kısa oluşu ve
B2'nin temposundaki ağırlaştıran be-
lirsizliklerin bırakılamayacağıdır. Domi-
nant kavramı "dışta bırakma" kav-
ramıyla yakından ilintilidir (Dışa doğru
götürme= B3'ün iyi tarafından karam-
bole edilmesi). Oyun topunu dışa
doğru götürmek ona dominant bir yer
kazandırmak demektir, yani onu B2'ye
dışında öyle bir köşeye yerleştiriyoruz ki,
bu topu bilardonun uzunluğunda çapraz
bir vuruşla yakalayabilelim ve "uzun
yakalayıcıya" ihtiyaç kalmasın. Bu
durumda oyun topu üç topun dışında,
bilardonun orta noktasının dışında
duruyorsa (bu nedenle "dışa doğru
götürme" terimi kullanılmıştır), oyuncu
diğer vuruşuyla bilardonun en uygun
bölümlerine yakınlaşabilir. "Dışa doğru
götürme" terimini bilardonun her
bölümünde kullanırken, "baskın"
(Dominant) terimini sadece çeyrek
bilardoda kullanacağımızı ka-
rarlaştıralım. "Dışa doğru götürme"nin
bir diğer avantajı da bilardonun
ortasından çokçabuk çeyrek bilardoya
geçebilmektir.
Şekil: 100
Şekil 100'deki üç bant ve iki
köşeyle toplam yedi noktayla B2'yi top
birleşimine getirebiliriz. Çünkü B2 her
bandı tek tek (l-lll) veya her köşeyi iki
yönde gidebilir (IV-VIII).
BANTLAR VE KÖŞELER -
ÇEYREK BİLARDODA
TEHLİKELİ BÖLGELER:
Çeyrek bilardoda için serinin
devamını sağlamak açısından uygun
olmayan alanlarda vardır. Bu alanlar
bandın kenarları ve köşeleridir. Şekil
101 a-d de oyunun gidişi açısından
zorluk çıkaran durumlar gösterilmiştir.
a) B2 ve B3 banda bitişik duruyorlar.
Oyuncu oyun topunu derinden alarak
bu topları hemen kurtarmalıdır; oyun
topunun yüksekten alınması B2 B3'ü
banttan kurtarmayacaktır.
b) a bölümünde sözü edilen
çözüm burada da geçerlidir.
c) Toplar kontrolden çıkacakmış
gibi duruyorlar. Oyuncu becerikli bir
ayarlama ile seriyi köşede kurmaya
çalışmalıdır.
d) Bu aslında çözülmesi imkansız bir
problemdir. Oyuncu Duble Vuruşu,
Masse'yi, ya da Karşılama Vuruşlarını
kullanabilir.
e) B1 hüküm süren bir durum
gösterirken, B2 ve B3 banda çok
Şekil: 101 a-d
yakın dururlar. Burada B2 (Beyaz) nin
tam oynanması durumunda kurtulması
mümkündür. Band serisinin kurulması
olanaklıdır.
Şekil a-e'de de gösterildiği gibi
banda bitişik olmak ve köşelere yakın
bulunmak serinin kurulmasını
zorlaştırmaktadır. Her pozisyon B2'nin
alınması için köşelerin destek noktaları
olarak kullanılmadığını
göstermektedir. Bu nedenle topları
ayarlarken onları bandın yanına ya da
köşelere gidecek şekilde değilde,
biraz ara mesafe kalacak biçimde itiniz
(en az 3 top genişliğinde). Eğer bu üç
top genişliğini top birleşimi açısından
dikkate alırsanız, bantlar ve köşeler
her zaman oyun için uygun ve yararlıdır.
Top birleşimi için kısa banttan ziyade
köşelere öncelik veriniz. Banttan üç top
genişliğinde uzak kalınız. Buna rağmen
B2 ve B3 kısa banda yakın duruyorsa
oradan kurtarmaya çalışın.

ÇEYREK BİLARDODA OY-
NAMAK:
Daha öncede söylendiği gibi,
çeyrek bilardoda eksik olan dördüncü
bandı telafi etmeli ve B2 ile B3'ün bu
alanın dışına taşmasını engellemelisi-
niz. Seriyi tek bir köşede kurmaya gayret
edin. Bu konuda aşağıda verilen ustaca
yakalama biçimleri uygundur:
—Yakalayıcı (bütün varyasyon-
larında),
—Ayarlama (yakalayıcı hazırlar)
—Pasajlar ve dışa doğru götürme
durumları
Bazı okuyucular pasajları ayarla-
mayı ihmal ederler. Onlar da haklılar.
Ancak öğretim teknikleri açısından
bunların birbirinden ayrılması gerekir,
çünkü pasajlar kendi başına bir
önemlilik derecesi taşırlar.Sonraları bu
iki terimin birleştiğini göreceğiz. Pasaj
aradan oynama yoluyla yapılan bir
ayarlamadır.
YAKALAYICI:
Yakalayıcı top birleşiminin en etkin
ve en önemli faktörüdür. Bu kitabın bi-
rinci bölümünde metotik sebeplerden
dolayı yakalayıcı sadece kapalı açıda
blok ve değiştirme açısından ele
alındı, şimdi bu terimin devamını
açıklayalım:
B2'yi B3'e yakınlaştıran yakalayıcı
aslında bir seri vuruşudur; vuruşun
başarılı olması B2'nin gidişine, daha
sonra da oyun topuna bağlıdır. Bu ifa-
dede önemli bir tehlike yaratmaktadır,
zira oyun topu vuruş esnasında öyle bir
değiştirilmeli ki, onun yardımıyla B2
getirilebilinsin. Vuruştaki varyasyon ve
buna bağlı olan vuruş zorluğu örneğin
başarıyla sonuçlanması şansını azal-
tabilir.
Buna rağmen, kendinizi öncelikle
B2'nin alınmasına konsantre ediniz.
Yakalamak için tam ve yakın bir top
birleşimini hep ön planda tutunuz.
(Gözönünde tutmak=Gözlük durumu).
Toplar istenilen biçimde bir araya gel-
memişse kendinizi oyunun akışına
bırakınız. Tahmini ya da yakınlaşmaya
çalışan top birleşimi başarıya
götürmez, sürekli yapılması gereken bir
düzeltmeye neden olur. Bu konuda
önemli olan bir diğer noktada sadece
B2'nin gitmesi gerektiğidir. Oyun topu
B3'ü frenlenmiş haliyle yakalamalıdır
(Öldürücü, Amorti), aksi takdirde yakın
bir top birleşimi ile B2'yi almak mümkün
değildir. Unutulmaması gereken en
önemli nokta karşı blokaj ve B3'ün
karambole edilmesidir.
Karşı blokajla kapalı açı içinde
yakalayıcı (Şekil 102):
Bu yakalama biçimi daha öncede
işlenmişti (Bkz. Şekil 51 ve 52).
Kendisi top birleşimi açısından en
önemli vuruş biçimi olduğundan her
Zaman çalışılmalıdır.
 Açık bir açıda yakalayıcı
(Şekil 103):
Şekil 103'de açık bir açıda kul-
lanılan yakalayıcı görüyorsunuz. B2
küçük bir klepsle bandın üzerinden
B3'e getirilemiyor. Bu nedenle
vuruşun ara çözüme ihtiyacı vardır.
—Sağ falsolu frenlenmiş bir kleps
çekme ile B2'yi çift gidişle top
birleşimine alabilirsiniz.
gösterilmiştir; B1 burada dominanttır.
B3'ün karambole edilmesiyle oyun
topunuz dominant bir durum almıştır.
Çok önemli olan B3'ün isabet olmasını
nasıl sağlayabiliriz? Oyun topu sürekli
olarak B2'den çıkıp, daha sonra sizin
isteğiniz doğrultuda B3'e
vurdu ğundan, B3'den B2'ye
geçmeye çalışınız. Bu örneğimizde ya
bilardonun etrafında döneceksiniz, ya
da B3'den B2'ye (ya da tersi)
geçeceksiniz. Ancak bu şekilde B3'ün
isabet noktası belirlenebilir. Genelde bu
tespit edilen nokta, vuruş yönünde
tespit edilenden çok farklıdır, buna
rağmen birkaç alıştırmadan sonra ona
da hakim olabilirsiniz. Zamanla B3 isabet
noktasını vuruş yönünden anlayabilecek
ve bu zaman alıcı hesaplardan
kurtulacaksınızdır.

Şekil: 105
B2'nin B3'e getirilemediği ya da
çok yakına aldığı yaka-layacılar
(Şekil 105 a-b):
Şekil 105 a'da B2'nin B3'e çok
yakınlaştığı ya da yakınlaşamadığı ve
oyunun bozulması gibi bir durum
sözkonusudur. Böyle durumlarda ara
çözüm yolunu kullanmaktayız. B2'yi
sonraki bir vuruş için de uygun olan bir
yere yerleştiriniz: B3'e işaret eden fal-
soyla kısa frenlenmiş bir kleps çekme
oynayınız, Amorti'yi abartmayınız,
vuruştan sonra 10-15 cm B3'den uzak
kalınız (oyun topu B3'e çok yakın olursa,
hareket alanını daraltmış olursunuz).
B3'ün alt köşeye gitmesi için B3'ü
dıştan karambole ediniz (oyun topu
böylelikle dominant kalır).
B2'i sadece top birleşimine yakın
durum için alınız, yakın bir top
birleşiminden kaçınınız (Şekil 105 b),
B2'yi daha sonraki bölüm için uygun
olan bir yere yerleştiriniz.
Şekil: 106
B1 ve B3'ün blokaj yaptığı
yakalayıcı (Şekil 106):
B2 birden fazla bant üzerinden
alınırsa, ne zaman hangi blokajla
karşılaşacağı önceden görülemez.
Böyle bir durumda B1 ve B3'ü kullanarak
kendimiz bir blokaj yaratabiliriz,
ancak pozisyonun nasıl
sonuçlanacağı hesaplanamıyor. Bu
nedenle aşağıdaki önlemleri alınız.
B2'nin gidiş yönünü istenilen biçimde
destekleyen falsoyla B3'e yakın bir
yerde kalınız, B3'ü Z noktasında ka-
rambole ediyorsunuz (Z noktası = B3'ü
karşı köşeye iten nokta); bu vuruş
sayesinde oyun topu dominant olarak
kalır. B2'yi iyi bir tempoyla yakına
alınız, B1 ve B3'ü blokajlar-sanız yakın
bir top birleşimi elde edebilirsiniz.
Yukarıdaki durum gerçek-
leşemezse Şekil 106'da gösterilen ara
çözüm yolu uygulanabilir. B3'ün Z
noktasında karambole ediyorsunuz,
blokajın kuruluş düzeninde abartma
yapmıyorsunuz ve B2'yi blokajın
önünde bırakıyorsunuz; oyun topu
dominantlığını korur.
 Tek bant üzerinden karşı
blokaj -Tek bant dönüşümü (Şekil
107 a-c):
Karşı blokajın kurulması için B3 ile
bant arasındaki mesafe yakalayıcı
açısından çok faydalıdır. Bunun
yanında ayarlama yaparken eğik bir
ıstakanın kullanımından kaçınınız ve
yakalayıcıyı uygun bir ıstaka ile
oynayınız.
a—Çıkış durumu: Küçük, sakin ve
güçlü bir sağ falsoyla frenlenmiş kleps
çekme oynayınız. B2 sol falso
kazanarak köşeden gelerek karşı blo-
kaja daha iyi vuracaktır. Şekil :108
b—Karşı blokaj: Oyun topuyla
B3'e yakın bir yerde durunuz. B1 ve
İki kısa yakalayıcı olanaklıdır
B3 yolda sabitleşirken, B2 köşeden
(Şekil 108):
gelerek karşı blokaja doğru yol alır.
Bu örneğimizde kısa ve uzun yaka-
c — D e ğ i ş - t o k u ş : B2 karşı
layıcıyı oynamak mümkündür. Bu du-
bölgedeki B1'e vurur ve bunları
rumda çapraz alıcıyı oynamak gerekir
değiştirir. B2 böylece top birleşimi için
(B2 uzun banttan geri gelir), çapraz alıcı
alınmış oldu.
beyazdır. Burada B3 kısa banda
yakınlaştırılır.
 Oyun topunun tek bant
üzerine geldiği yakalayıcı (Şekil
109):
Bazı durumlarda B2 daha kolay
alınacaksa oyun topunu bant
üzerinden oynayarak B3'ü karambole
edebilirsiniz.
B3'ün önden ve dıştan daha kolay
vurulabilmesi için bu tür örneklerde
maximal bir falso kullanınız (sağ falso
Şekil 109). Bu tür bir kleps çekmenin
kullanılması oyun topunun
frenlenmesini zorlaştırmaktadır.
Durum oyun topunun B3 ile bant
arasında sıkıştırılmasıyla daha da
zorlaşabilir. B3'ün önden vurul-
masının başarı ile sonuçlanması için
dıştaki falsoyu kullanın ve oyun topunu
olabildiğince banda yakınlaştırınız;
maximal falso sayesinde B3'ün dıştan
vurulması kolaylaşacaktır. Tabii ki B2'yi
belli bir tempoyla alıyorsunuz. Oyun
topu istenilen dış durumu kazanmazsa,
hatta B3 ile bant arasında sıkışıp kalırsa
bu örnek kötü oynanmış sayılır.
B1'in kısa bant üzerine
geldiği yakalayıcı (Şekil 110):
B2'nin alınması asıl amaçtır, farze-
delim B2 kısa bir klepsle kısa bantın
üzerinden yukarıdaki üst köşeye
ulaştı. Bu aşamada o top birleşimine
getirilemezdi. B2'yi bant üzerinden
köşeye göndermek istediğinizde kısa
bandı kullanarak bir kleps oynayınız.
Klepsi sol falsoyla oynayın. Gerçi bu
şekilde oyun topunu frenleyemezsi-niz
ama, B3'ü bilardonun ortasına doğru
daha kolay karambole edebilirsiniz. Oyun
topu dominantlığını kazanmaktadır.
B2'yi güzel bir tempo ile oynamayı
unutmayın.
 B1'in iki bant üzerine geldiği
yakalayıcı (Şekil 111):
Bu örnekte de, B2'ye kleps uygu-
lanırsa orta noktaya doğru gidecek ve
açık alan tehlikesi doğacaktır. Bu ne-
denle geçici bir süre için oyun topunun
dominantlığını bırakarak B'yi top
birleşimi için ele almalısınız. Frenlenmiş
bir klepsle oyun topunu köşeye
çekebilirsiniz. Falsonun uygun ölçüde
verilmesi B'nin karşı köşeye gitmesine,
onu aşmasına ve oyun topunun
yakınında durmasına neden olacaktır.
Daha sonraki vuruşlarda oyun topunu
dıştaki bölgeye getirmeniz gerekiyor
(Pasaj ve ayarlama).
Oyun topunun köşeyi
dolaştığı yakalayıcı (Şekil 112):
B2'nin top birleşimine götürülmesi
için öncelikle oyun topunun köşeyi
dolaşması gerekir. Frenlenme
mümkün olmadığı gibi oyun topunun
dıştaki yerini almasını da her oyuncu
başaramaz. Öyleyse kısa bir süre için
hem oyun topunun dominantlığından
vazgeçin, ve B2'nin tam alınmasına
konsantre olun. Kısa veya uzun bant
üzerinden oynanan kleps top
birleşimini sağlarken, oyun topu ara
sıra dıştaki yerini kaybetmektedir.
Çeyrek bilardoyu terk etmemeniz için
oyun topunun dıştaki yerini tekrar
sağlamaya çalışmalısınız.
 Uzun yakalayıcı - tehlikeli bir
oyun:
Şu ana kadar çeyrek bilardoda kul-
lanılan kısa yakalayıcılardan bahsettik.
Kısa banda veya köşelere
yakınlaşmak için genelde uzun bandı
kullandık. Yani söz konusu olan
çaprazlama bir yakalama biçimiydi.
Ancak öyle durumlar var ki, bilardo-
nun uzunluğunda oynamayı zorunlu
kılmaktadır (Çeyrek bilardonun dışına
çıkarak). Size bu tür bir yakalayıcı kul-
lanmanızı tavsiye etmiyoruz. Başka al-
ternatifler olmadığı takdirde buna
başvurmanızda fayda vardır. Uzun ya-
kalayıcılar B2'nin temposundaki belir-
sizliklerden dolayı tehlike yaratabilirler.
Zira ortalarda kalırsa açık bir durum or-
taya çıkmakta, fazla tempoyla
geldiğinde ise top birleşimine zarar ve-
rebilmektedir.
Eğer birgün uzun bir yakalayıcıyı
oynamak zorunda kalırsanız aşağıdaki
noktalara dikkat edin:
B2'yi sadece yakınlaştırınız ve onu
daha sonraki vuruşlar için uygun bir
yere yerleştiriniz. B3'ü köşelerden birine
itilecek biçimde karambole ediniz (B1
dominant bir durum alır). Top
birleşimine ulaştığınızı hissettiğiniz an
tempoyu yükseltiniz. B2'nin B1 veya
B2'e yarattığı karşı blokaj da güzel
sonuçlar verebilir. B2'nin ortalarda kal-
masıdansa yüksek bir tempoyla oyna-
mak daha doğrudur. Unutmayın ki, her
zaman açık bir duruşla
karşılaşacaksınız.
İpucu:
Daha sonraki aşamalarda "Tek-
bant" oynadığınız zaman uzun yaka-
layıcının serinin devamına ait
olduğunu ve diogonal yakalayıcı
biçiminde ortaya çık tığın ı
göreceksiniz. Bu istisnayı burada be-
lirtmek istiyoruz = Serbest parti ve
Cadre için uzun yakalayıcıdan
sakınınız.
AYARLAMA:
Birinci bölümde "Temel Bilgiler"
ayarlamanın yakalayıcıyı hazırlama
olduğunu belirtmiştik. Bu nedenle
hazırlayıcıyı ayarlamadan da bahsedil-
mektedir. Aslında bu konu oldukça
ihmal edilmiştir. Bu konunun
üstesinden gelebilen kaç oyuncu
vardır? Birçok oyuncu hazırlama saf-
hasının önemsiz olduğunu
düşündüğünden böyle bir durumla
karşılaştığında zorlanmaktadır.
Unutma: Ayarlama ne kadar iyi
yapılırsa, yakalayıcı da o kadar kolay
yapılır.
Daha ilk vuruşta yakalayıcının mey-
dana gelmediği durumlarda, yakalayıcı
için uygun bir durum oluşturmak ayar-
lamanın işidir. Ayarlama daha iyi yaka-
layıcılar elde etmek için de kul-
lanılabilir. Ayarlama klepsi,
yakalayıcının bütün varyantlarını,
arasıra da sırt falsoyu oluşturmalıdır.
= yakalayıcı B2'yi B3'e getiren bir
seri vuruş biçimidir.
 Görülüyor ki bütün vuruşlarda ayar-
lamanın kullanım alanı vardır. Ayarlama
bazen de sırt falso ve bant vuruşlu ya-
kalayıcılarla da hizmet etmektedir.
Ayarlama serinin uzatılması, yakalayıcı
ortamını çoğaltmak ya da oluşturmak
için önemli bir araçtır. Ayarlama genelde
yakalayıcıdan daha zor oynanır.
Sürekli çalışmayı gerektirir. Genelde
basit bir karambolün kullanıldığı
örneklerde bu oyun biçimiyle
karşılaşılmaktadır. Önemli olan B2'nin
ve B3'ün belli biçimde vurulması
olduğundan ağırlık derecesi de bu
duruma göre artmaktadır. Ayarlamada
asıl marifet oyun topunu B2'ye vur-
duktan sonra B3 doğru yönlendirmek ve
B3'ü belli yer ve tempoda vurmaktır.
Böylelikle kolay oynanan topun
vurması şansıda azalmaktadır. Birçok
usta oyuncu sadece B3'ü belli yer ve
tempoda vurmak istediklerinden
ayarlamayı yeterince
sağlayamıyorlar. Bunun yanında top-
ların birbirinden çok uzak olması da
ayarlamayı zorlaştırmaktadır. B2'nin
ayarlama yoluyla öne çıkarıldığı du-
rumlarda bir sonraki vuruşla top
birleşiminin elde edileceğini unut
Şekil: 114
mayınız. Başka bir deyişle B3'e adapte
olursanız top birleşimi B2'de meydana Sırt falso yoluyla çapraz ya-
gelecektir .(B2ıB3'e dönüşecek). Bu kalayıcının ayarlanması (Şekil
küçük kural sizin uygun bölümlere ya da 113 ve 114):
çizgilere yakınlaşmanızı kolay- Çeyrek bilardo henüz elde edile-
laştıracaktır. mediğinden ona ulaşmaya çalışın. Sol
falsolu bir sırt falsoyla B2'yi (kırmızı)
köşeye götürünüz. B2'nin orada ser-
best durmasına, içine
gömülmemesine dikkat ediniz.
 Köşelere fazla yakınlaşmadan
bantlara mesafeli kalınız. Bunu en
kolay B2'yi direkt olarak köşeye
göndermek yerine, birinci çizgiye
göndererek elde edebilirsiniz. B3'ü
sağ üst köşeye gidecek biçimde ka-
rambole ediniz. Daha sonra oyun to-
puyla B3'e yakın bir yerde durunuz
(10-15 cm, Şekil 113).
Sonuçta B1'in dışta yer aldığı Şekil
114'de gösterilen figür ortaya
çıkmaktadır. Meydana gelen çapraz
yakalayıcı fazla problem yaratmamak-
tadır. Toplar iki vuruşla köşede
birleşmiştir. B3'ün belli açı ve tempoda
uygun tarafından karambole edilmesi
ayarlamanın da doğru yapıldığının ga-
rantisidir. Unutmayınız ki, B3'den
B2'yi hedeflerseniz ayarlamayı kolay-
laştırabilirsiniz. Böylelikle B3'ün isabet
noktası daha kolay anlaşılır. Top
birleşimi B2'yi yerleştirdiğiniz yerde
 Tek bant yoluyla çapraz ya-
kalayıcının ayarlanması (Şekil 115
ve 116):
Toplar orta alanda bulunduğundan
çeyrek bilardo elde edilmiş değil.
Küçük bir Tekbant oyunuyla B2'yi
köşeye serbest bir biçimde
yerleştiriyorsunuz (köşelere ve bantlara
mesafe bırakmayı unutmayın). B3'ü
soldan ve önden karambole ederek Şekil:117
onun yakınında kalınız (10-15 cm)
sonuçta kırmızının çapraz yakalayıcı
vuruşu ortaya çıkar (B1'in dışta yer Kapalı açıda yakalayıcının
aldığını gösteren Şekil 116 bu top ayarlanması (Şekil 117 a-c):
figürünü göstermektedir). a) Çıkış durumu= Şekil 117
Oyuncu iki vuruş yaparak köşeyi b'nin de gösterdiği gibi küçük bir
yakaladı ve orta alandan çeyrek bilar- kesişim topuyla kapalı açıda bir yaka-
doya ulaştı. Top birleşimi B2'yi layıcı yerleştiriniz. B1/B2'in banda düz
yerleştirdiğiniz alan içinde ikinci bir çizgi üzerinde yer almasına dikkat
vuruştan sonra gerçekleşir. ediniz.
b) Karşı blokajlı yakalayıcı
c) Yakalayıcımızın karşı blokajlı so-
nucu.

Şekil:118
İki vuruşlu ayarlama- Dıştaki
yeri zorlama (Şekil 118 a-d):
Şekil 118a'da toplar çeyrek bilar-
doda yer alıyorlar, ancak oyun topu
dominant değildir. Kırmızı top kontrol-
den çıkıp orta alana kayacakmış gibi
duruyor. Kırmızı topu biraz öne iterek
B3'ü gösteren falsoyla B3 yakın duru-
nuz. Bir sonraki vuruşta küçük bir
kesişim topuyla kapalı bir yakalayıcı
yerleştiriniz (Şekil 118). Ayarlamayı
yaparken B1 ve B2'nin banda düz bir
çizgi üzerinde yer almasına dikkat edi-
niz. Oyun topu böylelikle dominant
olan dıştaki yerini almıştır. Daha sonra
karşı blokajdaki yakalayıcıyı oynamak
mümkündür. Oldukça önemli bir ilke:
—Bir topu öne getiriniz.
—B3'e çok yakın durunuz.
—Yakalayıcı hazırlamak ve oyun to-
punun dıştaki yerine ulaşmak.
Bu tür bir uygulama oyun topunun
dıştaki yerini almasını zorunlu
kılmaktadır. Bazı kitaplarda yukarıda
sözü edilen ilke "Pasaj" olarak
işlenmektedir. Ben bunu farklı
algılıyorum. Pasaj B2 ve B3'ün
arasından oynanarak elde edilir.
Yukarıda sözü edilen ilkede böyle bir
uygulama söz konusu değildir. Daha
ziyade iki ayarlamanın yapıldığı bir
durum mevcuttur.
Tek bir vuruşla oyun topunun
dışa bırakılması (Şekil 119 a-b):
Şekil 119 a'da topların çeyrek bi-
lardoda yer aldığını fakat oyun topunun
dıştaki yerinde olmadığını görüyoruz.
B3 orta alana kayacak ve kontrolden
çıkacakmış gibi bir tehlike gösteriyor.
Bu durumda tek bir vuruşla oyun
topunun dışa bırakılması
mümkündür. Sırt falso, kleps ve kafa
vuruşlarından burada faydalanılır. Kafa
vuruşlarıyla oyun topunun dışta
bırakılması gerçekten hayret vericidir.
Örneğimizde sol falsolu bir sırt
falso oynuyor ve B3'ü sağ dıştan ka-
rambole ediyorsunuz. Sonuç şekil
119b'de gösterildiği gibi olabilir.
Çeyrek bilardoda kalıp, oyun topunun
dıştaki dominant yapısını tekrar elde
edebilirsiniz.
 Pasajlar:
Bütün pasajların ortak amacı B2 ve
B3'ün arasında oynayarak oyun topu-
nun dominant yapısını elde etmek ve
ayarlamayı yapmaktır.
Pasajlar bilardo oyununun en zor
bölümleridir. Aslında onlar bir nevi
oyuncunun ustalık sınavıdır. Pasajlar
oyuncunun üç, dört vuruştan sonra
topların nerede olması gerektiğini
bildiğini farzeder. Uygulama için
öncelikle ayarlamanın mükemmel bir
biçimde yapılması gerekir. Oyun topu
B2 ve B3'ü aşmıyorsa ya da pasajdan
sonra çok ileri gitmiyorsa ve bu yönde
hedeflenen ayarlama sağlanamıyorsa
pasajlar iyi oynanmış demektir.
Direkt pasajlar:
Bu pasaj biçimi oyun topunun B2 ve
B3'ün arasından geçmesine engel
olmadığı durumlarda uygulanmalıdır.
Aksi takdirde açık bir durumla
karşılaşabilirsiniz. Topların arasındaki
mesafe en az 1-1/2 top genişliği
olmalıdır. Oyun topu B2 ve B3'ün
arasından geçerken onları hiçbir
süratle oynatmamalıdır. Sadece mesa-
feyi biraz aralamalı ve amaçlanan ayar-
lamayı sağlamalıdır.
Bu örnekte iki tehlikeli durum söz
konusudur: Hafif oynarsanız B1 sabit-
leşebilir, sert oynarsanız aradaki mesafe
çok açılır ve amaçlanan ayarlama
yapılamaz; bu nedenle uygun bir tem-
poyla çalışmalısınız. Bu konuda birkaç
örneğe göz atalım:

Şekil: 120
Direkt Pasaj (Şekil 120 a-c):
a) B2'ye sağdan çok ince dokunarak
sağ falso veriyorsunuz (B3'e
gönderme yapan falso) ve B3'ü sol iç
taraftan karambole ediyorsunuz.
Uygun bir tempoyla B3 yakın durunuz
(istakayı tutan eli kapalı, istakayı da
öne doğru tutunuz). Böylelikle
beyazın ayarlanması gerçekleşebilir.
Oyun topu dıştaki yerini alacaktır.
b) Burada da Masse den çıkan bir
direkt pasajı görüyorsunuz. Kafa
vuruşlarının bu biçimi topu çok kolay
dışa yerleştirmekte ve ayarlamayı yap-
maktadır. Yalnız oldukça zor bir
oyundur ve çok alıştırma ister.
c) Bu örnek sırt falsodan çıkan bir
direkt pasajı göstermektedir. Daha çok
Cadre oyuncularının kullandığı bu pa-
sajlar, B2 ve B3'ü aynı alana getirmek
istediğimizde veya bir Cadre çizgisiyle
karşılaştığımızda kullanılır. B3'e çok
ince bir biçimde dokunulmalıdır.
Geri gidiş pasajları:
Bu pasajlarda B2 ve B3'ün
arasından ancak ikinci veya üçüncü bir
vuruşla geçilebilir. Oyun topunun do-
minant yapısını elde etmek, birleşimi
sağlamak ya da Cadre çizgisinden geri
dönmek için çok avantajlıdır. B2 ve B3
arasından oynamak için falsoya ve
güce ihtiyacı olduğundan "Basınç
pasajları"da denilmiştir. Günümüzde
ise "Geri dönüş pasajı" olarak ad-
landırılır.
Unutma: Geri dönüş pasajlarında
B1 ve B2'nin banda eğri bir çizgi
üzerinde durması gerekir, böylelikle
B2 birleşime, B1'de dıştaki durumuna
getirilmiş olur. Ayarlama- da bu eğri
çizgiye dikkat edeniz.
 Şekil: 121
bir tempoyla alınmasıdır (Yalnız ayarla-
madan dolayı B1 ve B2'nin bulunacağı
İki vuruştu geri dönüş pasajları
çizgi yeterince eğri olmayabilir. Bazen
(Şekil 121 a-c):
geri dönüş pasajlarının sol falsoyla
a) Küçük bir kesişim topuyla B1 ve oynanması daha doğrudur. Böylelikle
B2'yi mecburi eğri çizgi üzerinde B2 çok daha yakına getirile-bilir. Oyun
banda yerleştiriniz. topunun d ışta yerleştirilmesi ise bu
b) B2'nin 1/2-3/4 oranında vurul- aşamada çok zordur).
ması gereken asıl geri dönüş pasajı ile
B3 gönderme yapan falsoyla B3'e
içten ince bir biçimde dokununuz ve iyi
bir Amorti ile B3 yakın bir yerde du-
runuz.
c) B2'yi iyi bir tempoyla top
birleşimine alıyorsunuz. Eğer karşı
blokajın kurulması sağlandıysa B1 ve
B3'le kapatınız. En iyisi B2'nin uygun
 Çok vuruşlu geri dönüş pa-
sajları (Şekil 122 a-d):
a) B2'yi biraz öne götürecek B3'e
gönderme yapan falsoyla B3'e yakın
bir yerde duruyorsunuz.
b) B1 ve B2'nin bulunduğu eğri
çizginin banda ayarlanması
c) Asıl geri dönüş pasajı B2'yi 1/2 -
3/4 oranında sağdan vurunuz. B3'e
gönderme yapan falsoyu veriniz (Sağ
falso). Oyun topunun dıştaki yerini
alması için B3'ü soldan karambole ediniz,
B2'yi uygun bir tempoyla bandın
üzerinden getiriniz.
d) Pasaj kapatıldı, oyun topu
dıştaki yerinde, B2 ve B3 birleştirildi.
AÇIK DURUMLAR:
Öyle yerler vardır ki, bunlar ne ya-
kalayıcının hazırlanmasına, ne yaka-
layıcıya, ne de pasajın oluşmasına
müsade ederler. Bilardonun en kötü
durumları olan bu biçimler rakibe göre
daha da artan bir oranda karşımıza
çıkabilirler.
Oyuncu serinin durumunu yeniden
elde etmek zorundadır. Bunun için
öncelikle B3 yakın bir konumda yer
almalısınız (yakın oynama topunu
kazanabilirsiniz). Oyuncu herhangi bir
yakalayıcı ya da ayarlama elde edene
kadar karambole etmelidir. Yani durumu
düzeltmek için sürekli çaba sarfet-
melidir. "B3'ün iyi tarafından karambole
edilmesi" burada kullanılabilecek en iyi
yoldur ve oyun topunun dıştaki yerini
kazanmasına yardımcı olur. Uygun
olmayan bir durumu düzeltmek usta
olmanın göstergesidir.
Şimdi açık bir durumu düzelterek
top birleşimine nasıl ulaşabileceğimizi
toparlayalım:
1) "Tutarak Ayarlama", yani
B1'in B3'e giderken frenlenmesi.
2) B3'ün iyi tarafından karambole
edilmesi durumu düzeltsin ve bir yaka-
layıcı oluştursun.
3) "Tamamlanmam ış Yaka-
layıcı" B2'yi en azından kesişim yerine
getirmeyi hedefler. Karambol burada
meydana gelir. Amaç bir sonraki
vuruşla daha kapalı bir durum ve kolay
bir karambolaj yaratmaktır.
4) "B2'nin sıkı tutulması" ince bir
vuruşla elde edilir. B2 çok az hareket
eder ve bir sonraki karambolaj daha
kolay olur.
5) Bir sonraki karambolajı kolay-
laştırmak için topun köşeye itilmesi ge-
reklidir. B3 eğer köşede yer alıyorsa iki
bant tarafından kapatılmış demektir, bu
da vurulmasını zorlaştırır. Topun
köşede yer alması onun daha büyük
olduğunu ve çabuk karambole edileceği Şekil: 123
imajını yaratır.
OYUN TOPUNUN UYGUNSUZ
Oyuncu sol elini kullanamıyorsa
YERLEŞTİRİLMESİ:
"Köprü" konumunu yardımcı olarak
Sol elini kullanamayan bir sağ el ele alabilir. Sağ elini kullananlar saatin
oyuncusu için maç bilardosu gidiş yönüne ters olan bir düzen ayar-
esnasında vuruşların yapılacağı lama biçiminden uzak kalmalılardır.
yönleri gösteren Şekil 123'ü uygu- Tabii ki bu alanların mesafeleri oyun-
lamak çok zordur. Bu nedenle ayarlama
cunun boyuna göre var-yantlar
yapılırken B1 ve B2'nin bu yönlerin
göstermektedir, iki metre uzun-
üzerinde yer almasına özen gösteriniz.
luğundaki bir adam için bu alanın çizimi
Aksi takdirde oyuncu hiç istemediği
daha küçüktür.
biçimlerde oynamak zorunda kalır.
Burada size sunulacak en iyi öneri
soldan da oynamayı öğrenmenizdir.
 SERBEST PARTİ

OYUNU GÖTÜRMEK VE
KAVRAMAK
Serbest parti, bilardo oyununun
anası, bilardo oyuncusunun gittiği bir
ilkokul, daha az bilardonun disiplinidir.
Bant serisinin bulunmasından sonra
seri oyun biçimi olarak da
görülmektedir. "Amerika serisi"de
denilen serbest partinin amacı, bant
serisinin sistemli bir biçimde kurularak
sürekli oynanması ve partinin bitirilme-
sidir. Bunu, açıklaması yapılan bütün
usta vuruşlarını kullanarak elde edebi-
liriz.
Şimdi serbest partinin oyunu nasıl
götürdüğünü inceleyelim:
1) Topları kontrol altına almak.
2) Bilardonun orta alanından sa-
kınmak ve çeyrek bilardoyu
oluşturmak.
3) Çeyrek bilardoda uygun olan
bölümlere, yani köşelere yakınlaşmak.
4) Topları köşelerde
yakınlaştırmak.5) Yakınlaşan top Şekil: 124
birleşiminden ya-kın birleşime geçmek. noktası meydana getirebilir. Oyuncu bu
6) Yakın top birleşiminden bant serisini alanlarda top birleşimini aramalı ya da
oluşturmak. köşelere yaklaşmayı denemelidir.
Yukarıdaki özetle tekrar top Oyun topunun serbestlik derecesini
birleşiminin önemine değinilmektedir kısmamak için banttan üç top
(Gözlük durumu). B2 ve B3 genişliğindeki mesafeyi koruyunuz.
birleştirildiği takdirde onları çeyrek bi- Bantlardaki ve köşelerdeki oynama
lardonun içinde ve köşelerde tutmak açıları böylelikle korunabilir.
mümkündür. Çapraz yakalayıcının Bölüm ll'de verilen usta vuruşları bu
kesin olması durumunda serinin kurul- aşamada kullanım alanına
ması sağlanabilir. Serbest partide serinin çıkmaktadırlar. Şimdi bant serisini kur-
kurulması için çeyrek bilardo ve köşe maya çalışalım. Bu seri tesadüfen
alanları çok uygundur. Her köşe kendi değil, sistemli olarak meydana getirilir.
açısından dört ayrı dayanak
 Serbest Partide oyunun sis-
temli olarak götürülmesine
ilişkin örnekler:

Şekil 125-ac:
a) Çeyrek bilardo henüz tamam-
lanmış değil. Bunu elde etmek için B2'yi
hızlı bir biçimde öne iterek B3'ün
çapraz yakalayıcısı üzerine
yerleştiriniz. B2'yi köşe ya da bandın
direkt olarak yanına yerleştirmekten
kaçınınız. B2'ye vurduktan sonra, onu
götürdüğünüz yerde ikinci bir vuruşla
top birleşimini sağladığınızı unut-
mayın.
b) Kırmızının çapraz yakalayıcısı,
B2 iki bandın yanından geçiyor. Oyun
topu B3'ü frenlemiş haliyle yakalıyor.
c) Yakın top birleşimi sağlandı,
oyun topu dominant yapıda yer alıyor.
Şimdi bant serisini kurunuz.
 Şekil 126 a-c:
a) Oyun topunun dominant
olmadığı çeyrek bilardoda yer
alıyoruz. Beyaz üzerinde Masse
oynayınız ve onu biraz ileri götürünüz.
Bununla geri dönüş pasajının ayarlan-
ması sağlansın. (Şekil 126) Eğer bu
gerçekleşmezse, B2'nin alınmasıyla
beyazın uzun yakalayıcı biçimi ayar-
lanır. Ancak bundan vazgeçmeniz
önerilir.
b) Geri dönüş pasajları B1/B2
arasındaki eğri çizgiyi ve bandı
hatırlayınız. Ayarlama yapmak için
bunlara dikkat etmek gerekir.
Kırmızının sert frenlenmiş klepsini
oynayınız, bu topu 1/2-3/4 oranında
vurunuz, B3'ü içten karambole ediniz,
oyun topuyla B3'e yakın durunuz,
B2'yi tempoyla top birleşimine alınız.
c) Geri dönüş pasajının sonucu,
oyun topu dıştaki yerinde, B2 B3'de
birleştirildi. Şimdi bant serisini kurmaya
çalışalım.
 Şekil 127 a-e:
a) Çeyrek bilardoyu yakaladınız,
ama oyun topu dominant değil.
Kesişim topuyla sol falso oynayınız ve
pozisyon b'ye geçiniz.
b) B2'yi biraz öne iterek sağ falsoyla
B3'ün yanında durunuz.
c) B2'nin bu yakın durumundan
dolayı oyun topunun dıştaki yerine
getirilmesi ve kırmızının çapraz yaka-
layıcı olarak ayarlanması mümkündür.
d) Karşı blokajla kırmızının çapraz
yakalayıcısı.
e) Çapraz yakalayıcının sonucu.
B2 ve B3 yakınlaştı, oyun topu dıştaki
yerini aldı (Dominant).
Kendinizi tamamen bant serisinin
kurulmasına veriniz.
Dikkat: Bant serisine direkt
geçerseniz hemen kurulabilir.
 Şekil 128 a-e:
Bu örnek size yalnız yürütülen bir
oyunu göstermektedir.
a) Çeyrek bilardo elde edildi, B1
dominant durumdadır, B2 ve B3
birleştirildi. Oyuncu bant serisini
bandın hemen yanında kurmaya karar
veriyor. B2'yi bandın önüne kadar ge-
tirip beyazın çapraz yakalayıcısı
üzerine yerleştiriyor.
b) Beyazın çapraz yakalayıcısı:
Şekil 128 c ve d iki farklı sonucu
göstermektedir. B2 ve B3 arka arkaya
ilerlediler, bantlar ve köşeler oyun için
uygun değil, bu nedenle zor bir Masse
oynamak gerekiyor. Oyuncu ilk vuruşta
kırmızıyı banda kadar götürmeyip
mesafe bıraksaydı Şekil 128'de
gösterilen pozisyon oluşacak ve
Masse daha kolay oynanacaktı.
Açıklama: Direkt banttan ya da
köşelerden oluşan bant serisinden
vazgeçiniz. Eğer böyle bir durumla
karşılaşırsanız topları bantlardan ya da
köşelerden nasıl kurtarabileceğinizi
hatırlayınız. Sizi bu tür bir problemden
kurtaracak ayarlamaları yapıp, tedbirleri
alınız.
 Köşelerde:
Topları herhangi bir köşede top-
ladıysanız, aşağıdaki ilkelere dikkat
ediniz:
1) Oyun topunu katiyen bantla B2
veya B3 arasına yerleştirmeyiniz, aksi
takdirde oyun topunun serbestlik de-
recesini engellemiş olursunuz, bu da
radikal çözümleri gerekli kılan durum-
ların ortaya çıkmasına neden olur.
2) Ayarlama yaparken topu direkt
olarak köşeye yerleştirmeyiniz. Daha
ziyade topların serbest olarak
yerleşmesine dikkat ediniz. Bu durum
oyunu kolaylaştıracaktır. Topların
bantlardan 2-3 top genişliğindeki bir
mesafede olması gerektiği kuralımızı
unutmayınız.
3) Herhangi bir top serbest bir
biçimde köşede yer alıyorsa bu topa
üçüncü bir top getiriniz.
4) Köşelere sıkışmamak için ayarla-
mayı dikkatlice yapınız.
5) Asıl amaç topların köşelerde
birleştirilmesidir. Toplar birbirine yakın Şekil: 129 e)
b ir l e şt irili rs e daha kolay punu frenleyerek yakın bir top
yönlendirilebilir ve bant serisi kurulabilir. birleşimi ya da bant serisine ulaşınız.
6) Yakın ya da yakınlaşan top c) Kırmızının çapraz yakalayıcısına
birleşimi oyunu düzeltebilir ve yeni ya- ayarlama yapmayınız. Aksi takdirde
kalayıcıların oluşmasına neden olur. köşeye çok yakın durursunuz. Sol bant
Şekil 129 a-e: üzerinde sert bir biçimde frenlemiş bir
a) Beyazın yakalayıcı olarak Tekbant oynayınız ve top birleşimine
görevlendirilmesi; B2 iki bandı ulaşınız, daha doğrusu top serisini
geçerek gider. B3'ün solunda ya da meydana getiriniz.
önünde oluşturulacak karşı blokajın d) Küçük bir klepsle B2'nin tempoda
meydana gelmesi çok önemlidir. B3'ü tutulması mümkün değildir. Pique
B2 ve bant arasından geçiriniz, şimdi oynayarak top birleşimini, bant serisini
bant serisine ulaşınız. oluşturunuz.
e) Kırmızıyı çapraz yakalayıcıya
ayarlamayınız, aksi takdirde köşeye
çok yakınlaşırsınız. Sol falsolu bir bri-
kol oynayınız, B2'yi beraber
götürünüz. Top birleşimi, daha
doğrusu bant serisini oluşturmak
mümkündür.
 Bant birleşiminden bant seri-
sine geçiş:
Top birleşiminizin amacı Şekil 130
a'da da görülen çok yakın biçim
olmalıdır (Gözlük biçimi). B2 ve B3'ün
boşta ve köşelere olan mesafesi çok
uygun, oyun topuda dominant olarak
dıştaki yerini almıştır.
a) B2'yi biraz öne itiniz, daha sonra
B3'e gönderme yapan falsoyla B3'ün
yakınında durunuz.
b) Kesişim topuyla kapalı açıda bir
alıcı ayarlayınız. Ayarlama yaparken
B1 ve B2'nin çizgisine ve banta dikkat
ediniz.
c) Kapalı açıda yakalayıcı, karşı blo-
kaj.
d) Bant serisi.
 BANT SERİSİ: İTME SERİSİ:
KARKAU KARDEŞLERİ'nin Vuruştan sonra aynı yere gerigele-
yazdığı "Bilardo Sanatının El bilmek için dominantlığın korunması:
Kitabı" adlı kitaptan (1890), Amerikalı Bu vuruş otomatik olarak büyük serileri
SEXTON'un 1876 yılında ilk defa resmi
kısa zamanda oluşturduğundan çok
bir turnuvada "Bant Serisi"ni
(Ingilizcesi: Straight rail) kullandığını avantajlıdır.
öğreniyoruz. Bu olağanüstü seri daha KÜÇÜK ÇİZGİ SERİSİ:
önce DİON KARDEŞLER (USA) Bantta oluşan üçgen durum tek bir
tarafından bulunmuştur. vuruşla değil, 3 temel vuruşla elde edilir
Bant serisi (Amerika Serisi, Amerikan (Ayarlama, Yakalama ve diğer
Serisi ya da Bant Devam Serisi de vuruşlardan herhangi biri). B2'nin
denilir) kısa zamanda oyuncunun bantta kalabilmesi onun en büyük
başarı seviyesini yükseltirken, oyun- avantajıdır. Pres topları çok azdır,
cunun değişik biçimlerde çünkü oyun topu karşı blokajla çok
düşünmesini de sağlamaktadır. 7156 rahat dışa getirilebiliyor. Oyuncu
sayılık bir seriyi takip etmek seyirciyi sürekli vuruş değiştirmek zorunda
sıktığından, önce köşeler azaltıldı, olduğundan çabuk yorulur.
daha sonra yeni kurallarla oyunu itme serisinde yorulma oranı bol
zorlaştıran ve bant serisinin eski antremanla giderilebildiğinden, ulusla-
biçimiyle oynanmasını engelleyen rarası düzeyde oynayan ustalar bu seriyi
Cadre disiplinleri yaratıldı (45/2). Bu tercih ederler.
konuda da birçok usta, Cadre oyunun
Sağ elini kullanan oyuncular seriyi
sistemli ve kolay bir biçimde oynanması
sağdan (saat gidişine göre; Şekil
için yeni stratejiler bulacaktı. Bugün
131), solaklar ise soldan oynarlar.
serbest partide yapılan uluslararası
Eğer sağ elini kullanan bir oyuncu sol-
maçlarda bile herhangi bir düzeltmeye
dan oynarsa, bir müddet sonra uzun
gidilmemiştir, çünkü seyircinin bu
bant üzerinden toplara çok zor ya da hiç
disipline olan ilgisi çoktan kaybolmuştur.
ulaşamayacaktır.
Eğer oyuncu birkaç vuruşla bant
serisini kurmuşsa ve oynamaya
başlamışsa seyircinin dikkatinin birden
bire azaldığı görülmektedir. Aslında bu
çok üzücü bir olaydır, çünkü her
oyuncu temiz bir seri oluşturamaz.
Bant serisinin temeli topları üçgen bir
biçimde bantların, yani bilardonun
etrafında dolaştırmaktır. Bant serisi iki
biçimde oynanır, ara sıra bu iki biçimin
birbirine karıştığı da görülmektedir.

Şekil: 131
İTME SERİSİ:
ideal Duruş (Şekil 131):
—B2 2 veya 3 cm banttan uzak-
tadır.
—B2 ve B3 banda 45° bir açıda
durur
—Oyun topu B2 ve B3'e bir top
mesafededir ve B2 B3'le 90° derecelik
bir açı meydana getirir.
itme serisi sağ falsoyla oynanmış
yarım klepsin bir sonucudur. B2 ken-
disine uygulanan vuruşla her zaman
çıkış pozisyonuna geri gelir. Toplar
her zaman itilir. Önemli olan topların
birbirine ve banda olan açılarıdır. Her
vuruştan sonra aynı top figürü oluşur.
itme serisi banda çok dar mekanda
uygulanabilir (iki top genişliği). Eğer bu
mesafeye uyulmazsa itme serisinin
yerini küçük çizgi serisi alır.
(Dönüşümlerde de bu tür bir değişim
görülür).
itme serisinin en önemli zorluğu
vuruşun antremanlarla otomatik halde
yapılması, yorulma durumlarının
oluşmaması gerektiği ve vuruşlar
arasındaki ritmin sabit kalmasıdır
Vuruşlar arasında çok az bir mola
olmalı ve hızlı oynanmalıdır. Bu ne-
denle öne doğru sallama işleminden
vazgeçerek hemen itme serisi öne
çıkarılır.
Vuruş tekniği:
Istaka ağzı kısa, istaka ağırlık nok-
tasının önünden tutulur, istaka arkadan
kaldırılarak eğri vurulur; böyle bir
uygulama güçlü bir vuruşu engeller.
—Oyun topunu ortadan sağ falsoyla
alınız.
—B2'yi (banttaki top) 1/2-3/4
oranından sağdan vurunuz.
—B3'ü tam isabetleyiniz.
—Yukarıdan kısa vurunuz.
KÜÇÜK ÇİZGİ SERİSİ: İdeal
Duruş (Şekil 132 a-c):
a) Çıkış yeri = Bir top genişliği
banttan uzaklasınız. Bu pozisyonu
küçük kesişim toplarıyla ve yarım
klepslerle değerlendiriniz. B2 itme se-
risine nazaran tam oynanmıyor, sadece
dokunuluyor.
b) Ayarlama. Gelen yakalayıcıyı
hazırlamak. B1 ve B2'nin aynı çizgide
banda yakın durmasını sağlayınız. Bu
kolay gibi görünen vuruş en bariz ha-
talara neden olabilir, zira bu çizgi serisinin
en zor vuruşudur.
c) Karşı blokajlı küçük yakalayıcıyı.
Şekil: 132 b) Vuruş
tekniği:
a) Dıştaki durum ve Ayarlama:
ince bir vuruşu gerekli gören kesişim
topları ve yarım sırt falsolardan oluşan
bu dizi için istakayı baş parmak ile
işaret parmağının arası na
yerleştirebiliriz.
b) Karşı blokajlı yakalayıcı
Istaka ağzı kısa, istakayı da ağırlık nok-
tasının önünden tutunuz ve eğri bir
biçimde vurmaya çalışınız, itme sen-
sinde olduğu gibi bu seri de yumuşak
değil, sert oynanmalıdır. Istakanın kısa
tutulması bu vuruşun güçlü olmasını
zorlaştırmaktadır. Eğri vuruş frenle-
meyi sağlayabilir. Sert bir vuruşla serinin
dar olması veya topların sabitleşmesi
engellenebilir. El ve bilek vuruş
esnasında gergin olmalıdır. Istaka ise
olabildiğine hafif olmalıdır.
Klas oyuncular itme serisini tercih
ederler. Buna rağmen köşe mekanlarda
ya da bantlardan dönüşlerde itme serisi
küçük çizgi serisine dönüşebilir. Serinin
öğrenilmesi her durumda zorunludur.
 Bant serisinin döndürülmesi:
Bant serisi köşeye sıkışırsa onu o
köşeden çıkarıp en yakın banda
götürmeye çalışmalısınız. Şimdi itme
serisi yavaş yavaş küçük çizgi serisine
dönüşür. Dönüşümler hesaplara
uygun olmalıdır, yani uzun battan kısa
banda yapılan dönüşümde blokaj alanı
büyür, kısa banttan uzun banda yapılan
dönüşümde ise küçülür. Özellikle
uzun banttan kısa banda yapılan
dönüşümde içeri giriş biçiminden
kaçınılmalıdır. Kısa banttan uzun
banda yapılan dönüşümde ise dışarı
oynama kolaylaşmaktadır.
Lütfen dikkat ediniz:
—içeri giriş biçiminden kaçınınız,
—Oyun topunu B2 ile B3'ün
arasına yerleştiriniz.
—Yakında duran topu içten vurarak
tutunuz
—Sol falsoyla bu vuruşu destek-
leyebilirsiniz
—Öne giderek B2 ve B3'ü köşeye ŞEKİL:133 e)
yerleştiriniz. Uzun Banttan Kısa Banda
Doğru Dönüşüm (Şekil 133 a-e):
Blokaj alanı ile içeri giriş biçiminin bu
seriyi bitirdiğini unutmayınız.
a) Seri köşeye ulaştı. Kırmızıyı içten
vuruşla ve sol falsoyla çizgi
üzerinde ilerletiniz, aynı zamanda
küçük bir yakalayıcı ayarlayınız.
b) Sol falsolu bir yakalayıcı
c) Asıl dönüşümü ayarlamak,
kırmızı sabit.
d) Asıl dönüşüm, beyazı iyi bir tem-
poyla köşeden alınız, sağ falso
veriniz.
e) Dönüşüm kapandı, B2'nin ve
B3'ün oynamasıyla yakınlasınız.
 Kısa banttan uzun banda doğru
dönüşüm (Şekil 134 a-e):
Blokaj alanı dönüşüm esnasında
küçülmektedir. İçe yerleştirme durumu
öne itilmeyle apışık duruma
dönüşebilir.
a) Diamontlar arasındaki dönüşüm
hazırlığının başlaması. itme
vuruşlarını birkaç kez sol falsoyla
oynayınız, bu arada dışta duran top
daha da geriye itilecektir.
b) Seri banttan kurtulmuş, siz de
köşe çizgisine daha yakınlaşmış
oluyorsunuz.
c) Şekil 134-d'nin gösterdiği
biçimde kleps hazırlıyorsunuz.
d) B2'yi uygun bir tempoyla
alıyorsunuz, küçük bir kleps, asıl
dönüşüm.
e) Seri tamamlandı, oynayarak
yakınlaşıyorsunuz.
Açıklama:
Gösterilen dönüşler en uygun var-
yantlardır. Tabii ki kısa banttan uzun
banda yapılan dönüşlerle de B2
köşeye getirilebilir. Dönüşleri oyna-
manın birkaç yolu birden vardır.
 Bant serisini geri
döndürmek:
Seri sağ elini kullananlar tarafından
soldan oynanmışsa oyunun ters
döndürülmesi gibi bir zorunluluk or-
taya çıkmaktadır. Ters döndürmeyi
(sağdan oynamak, seriyi sağdan kur-
mak) B2 ve B3'ün arasından oynanan
bir pasaj ya da köşede oynanan bir
geri gidiş pasajı
geçekleştirebilirsiniz (Bölüm II "Pa-
sajlar").
Bantta geri dönüş (Şekil 135 a-
e):
a) Çıkış durumu. Topu birkaç sağ
falso vuruşları ile banttan ilerletiniz.
Dıştaki topun yerinden
kıpırdamamasına dikkat edin.
b) Direkt pasajın ayarlanması.
Bu ayarlama sonucu B2 ve B3'ün
arasında 1-1/2 top genişliğinde bir
ile mesafe oluşmalıdır.
c) Direk pasaj ya da asıl dönüş.
Çok dikkatli vurunuz, daha doğrusu
sadece itiniz. Bu tür bir pasajın iki
tehlikeli anından size bahsedilmişti. Çok
hafif oynayarak topları
sabitleştirebilirsiniz; çok sert oyanar-
sanız pozisyon çok genişler ve bant
serisi bozulur.
d) Pasajın sonucu. Topu uygun bir
biçimde B3 yakınlaştırınız.
e) Bant serisi dönmüştür, ancak
banda çok uzaktır. B2 ve B3'ü güçlü
oynayarak banda yakınlasınız.
Unutma:
Bu dönüş biçimini zorunlu
olduğunuz takdirde oynayınız. Çok
ince bir ayarlamaya ve oynamaya ih-
tiyaç duyan serinin dönüşümünü
köşede yapmak ya da başlangıçta seriyi
sağdan kurmak en kolay yoldur.

Şekil: 136 a) Şekil: 136 b)
Köşede geri dönüş (Şekil 136
a-b):
Bu biçimi banttan yapılan
dönüşlere tercih etmek daha iyidir.
Önemli olan bant serisini banda
yakınlaştırmaktır. Bant kenarında
duran topu köşeye bir
genişliğinde itiniz ve sağ falso kullanarak
pozisyonu iki top genişliğinde açınız.
Geri gidiş pasajı ile oyun topunu dışa
getiriniz ve bantta duran topu köşeye
alınız. Bant serisi sağdan kurulmuş oldu.
Unutmayın ki, geri gidiş pasajında
B1 ve B2 banda eğri bir çizgi üzerinde
durmalı ve B2 1/2-2/3 oranında isabet
almalıdır.
DÜZELTME VURU ŞLARI:
Bant serisinin düzeltilmesine ilişkin
durumları bant serisine geçişte kul-
lanılan "Anahtar durumlar" olarak
da el alabiliriz. Anahtar durumların bu-
rada açıklamasına geçmeyeceğim, zira
giriş için birçok pozisyonlar vardır.
Önemli olan oyuncunun bu tür pozi-
syonları hemen farketmesi ve
değerlendirmesidir.
Düzeltme vuruşları her bant serisi
için gereklidir, eğer...
—B2 banttan yeteri kadar
ayrılamamışsa;
—Oyun topu B2 ile B3 arasında
duruyorsa, vuruş esnasında bunların
top birbirlerinden kopmaları söz konusuysa
;
—B3 banttan çok uzaklaşmışsa;
—B2/B3 öne çok gitmişse ya da
yanlış yerleştirilmişse.
Düzeltme vuruşları sırasında oyun
topunun falsosu ile B2'nin isabet
alması, çok büyük önem taşır. B3'ün
doğru bir biçimde karambole edilmesi de
çok önemlidir. Düzeltme vuruşları seri
halde bant serisinin içine yerleştirilir.
Bunun için size birkaç örnek:
 Banttan çok uzaklaşan seri
(Şekil 137 a-b):
B2 kaçma tehlikesi göster-
mektedir, oysa onun top birleşimi için
alınması gerekir. B2 ve B3'ün oynan-
masıyla da seriyi tekrar banda
yakınlaştırabiliriz.
Sol falsolu bir yakalayıcı oynayınız
(karşı blokajlı). Oyun topunun sol fal-
sosu B2'ye sağ falso kazandırırken,
B2'nin de kolayca B1 ve B3'e gelmesini
sağlıyor. Değiş-tokuş esnasında B2
tekrar sağa itilir ve B3'e yakın durur.
Oyun topu değiş-dokuş esnasında
dışa atılırken, B2 ve B3 yakınlaşırlar.
Eğer çıkışı sağ falsoyla oynasaydınız
B2'ye sol falso geçer, blokaj ve değiş-
tokuş başarısız olur ve Şekil 137 b'de
görülen top figürü ortaya çıkardı.
 Yüzey ayarlamada sıkça
karşılaşılan sonuçlar (Şekil Beyaz bantta kaldı (B2) Şekil
138): 139:
Beyaz çok öne itilmiştir. Tekrar Serinin tekrar kapatılması için
kırmızıyı ayarlamak seriyi bozabilir ve B2'nin çözülmesi ve B3'e götürülmesi
banttan uzaklaşmasına neden olabilir. gerekir. Oyun topunu sol falsoyla
B2'nin gidişini düzeltmek için sağ falsolu alınız. Oyun topunun derinden
bir kleps oynayınız. Bu arada B2'yi çok alınması B2'yi banttan kurtarmayacak,
ince karambole ederek B3'ü sağ dıştan onu orada bırakacaktır. Oyun topunun
vurunuz. B2'yi çok ince karambole sol falsosuyla B2 sağ falso kazanarak
ettiğinizden, öncelikle B2 ve B3'ün banttan B3 yönelecektir. B2'yi 3/4
getirilmesine ve oyun topunun dıştaki oranında sağdan, yumuşak ve yavaş
yerini almasına konsantre olunuz. Bir bir biçimde vurunuz.
sonraki vuruşla B2 ve B3'ün yakın
oynanmasıyla seriyi tekrar banda
yakınlaştırıyorsunuz.
Klepsi sol falsoyla oynamış ol-
saydınız B2'ye sağ falso taşımış olur-
dunuz. B3'ün önüne kırmızı geçmiş
olurdu ve bant serisi kaybolurdu.
Oyun topunun falsosu ve B3'ün doğru
karambole edilmesi düzeltmeyi başarılı
kılar.
Şekil: 140
Beyaz (B2) çok
Kırmızı top (B3) beyazın (B2) götürüldü (Şekil 141):
arkasında kaldı. (Şekil 140): Kırmızı topu sağ falsoyla öne iterek
Beyaza öyle bir isabet ediniz ki, gi- B3'ün yakınında durmaya çalışınız.
derken kırmızıya da dokununuz. ikinci vuruşta beyazı alınız ve ideal seri
Oyun topunu bandın yanında durumunu oluşturunuz.
bırakmadan dışa getiriniz. B1'i ortadan
sol falsoyla alınız, yavaş ve yumuşak
vurunuz.