Sie sind auf Seite 1von 11

Historically, participant observation was first developed by anthropologists and Tema 1.

ethnographers, and was considered as a means to learn about distinctive culture.


Contemporary participant observation as it is practiced by most social sciences, can be Tvisebrivi meTodebi socialur kvlevaSi:
applied in modern as well as in non-modern societies; its major aim as well as its major Sesavali da saerTo mimoxilva
advantage is the possibility to study a distinctive (sub)culture and explain its meanings as
they are understood and interpreted by its members. Paradoxically, it is considered that
socialuri mecnierebebisaTvis damaxasiaTebelia mWidro kavSiri Teoriasa da
studying unfamiliar cultures is usually more effective than researchers’ own culture, because
empiriul kvlevebs Soris. sazogadoebrivi cxovrebis ama Tu im aspeqtis
in the latter case the researcher can not approach his/her own culture as a complete Seswavlis mizniT, mecnierebi regularulad atareben empiriul kvlevebs, raTa
stranger. Seamowmon esa Tu is Teoriuli mosazreba; am kvlevebis Sedegebi xSirad iwvevs
Participant observation is always a long-time commitment and usually takes years to arsebuli Teoriebis gadasinjvas da daxvewas, zogjer ki — Zveli Teoriis
collect the data. It starts with entering the field, establishing contact with the actors, finding uaryofas da axali Teoriis warmoSobas. magaliTad, socialuri mkvlevrebi jer
informants. Characteristics of good informants are also discussed during the lecture. kidev XIX-XX saukuneebis mijnaze Seiswavlidnen siRaribes da mis gamomwvev
During the fieldwork, the researcher defines the exact focus of observations, starting mizezebs; am kvlevebis Sedegad Seiqmna siRaribis klasikuri Teoriebi. magram XX
with descriptive stage of observation and eventually arriving to selective observation. saukunis 60-ian wlebSi aSS-Si siRaribis specifikuri formebis empiriuli
Fieldnotes are discussed in detail, as a way to document how the fieldwork proceeds. Seswavlis Sedegad moxda am Teoriebis gadasinjva da Seiqmna “qveklasis” Teoria.1
As an example of possible analytic strategy used by participant observers, W.F.White’s siRaribis es forma klasikuri Teoriebis yuradRebis miRma iyo darCenili.
classical analysis of group structure in the Street Corner Society will be presented, to be empiriuli socialuri kvlevebi mniSvnelovan rols TamaSobs ara mxolod
further discussed during next week’s class. Teoriuli codnis gamdidrebis TvalsazrisiT, aramed praqtikul donezec,
There is only one homework assignments for this week: sazogadoebrivi cxovrebis sxvadasxva sferos Sesaxeb arsebuli codnis
The students are required to go to a public library in pairs, take different seats and gaRrmavebasa da saxelmwifo marTvis optimizaciaSi. aseT SemTxvevebSi saubaria
observe what’s going on in the library for 3 hours. They are required to take notes during the e.w. gamoyenebiTi kvlevebis Sesaxeb, romlebic Seiswavlis sazogadoebrivi cxov-
observation, but not to share any observations with each other. Immediately after the rebis iseT aspeqtebs rogorebicaa, magaliTad, araformaluri urTierTobebi
observation, they have to write (again, separately) fieldnotes based on what they’ve formalur organizaciebSi; korufciis gavrcelebis xelisSemwyobi faqtorebi;
observed, and submit them. siRaribis mizezebi; da sxva. gamoyenebiTi socialuri kvlevebis Sedegebi SeiZ-
leba gaxdes gadawyvetilebebis miRebis safuZveli saxelmwifo marTvis an
Required readings for this week are: arasamTavrobo TviTmmarTvelobis doneze.
aranaklebi roli eniWeba empiriul kvlevebs samomxmareblo bazris Seswav-
James P. Spradley. 1997. Participant Observation. New York: Holt, Rhinehart and laSi — e.w. marketinguli (sabazro) kvlevebis meSveobiT mimdinareobs momxmare-
Winston. Pp. 53-62; 73-84; 100-111; 122-129. belTa motivaciis, ama Tu im produqtis SeZenis survilis, reklamis efeqturobis
detaluri Seswavla. swored sabazro kvlevebis damsaxurebaa, rom wamyvani kom-
William Foote White. 1993. Street Corner Society: The Social Structure of an Italian paniebis mier warmoebuli produqcia maqsimalurad iTvaliswinebs momxma-
Slum. Forth edition. Chicago: University of Chicago Press. Pp. 3-51; 94-110; 279-373. rebelTa moTxovnebs da survilebs, xolo reklama sul ufro efeqturi xdeba.
socialuri sinamdvilis sul ufro da ufro meti mxare Seiswavleba
Recommended readings: empiriuli kvlevebis meSveobiT, xolo Catarebuli kvlevebis Sedegebi xSirad
mniSvnelovan gavlenas axdens sazogadoebaze. amitom Zalze mniSvnelovania, rom
H. Russel Bernard. 2002. Research Methods in Anthropology. Qualitative and es kvlevebi kompetenturad iyos Catarebuli da miRebuli iqnes sando Sedegebi.
Quantitative Approaches. Third edition. AltaMira Press. Pp. 323-364 (“Participant socialuri kvlevis meTodika2 Seiswavlis empiriuli socialuri kvlevis
Observation”). ganxorcielebis konkretul gzebs, ganixilavs informaciis Segrovebis mecni-
eruli saSualebebis, anu meTodebis erTobliobas da im eTikur principebs,
romelTa dacviTac unda Catardes socialuri kvleva. empiriuli socialuri
kvlevis meTodika, rogorc sistematuri codnis dargi, socialur TeoriasTan
Week 5. SedarebiT gvian Camoyalibda da Tumca ufro praqtikul xasiaTs atarebs, xSirad
Participant Observation (continued) gamoiyeneba Teoriuli problemebis Semowmebis, hipoTezebis damtkicebis an
Lecture, 1 hour; discussion, 3 hours uaryofis mizniT.
socialuri kvlevis meTodebi or did jgufad iyofa: raodenobriv da Tvi-
During our fifth week, we continue to learn participant observation, in particular – how to sebriv meTodebad. Tumca am ori jgufis meTodebs Soris aris mniSvnelovani
write fieldnotes during the fieldwork, and how to transform them into the research report. gansxvavebebi, maT erTi uaRresad mniSvnelovani garemoeba aerTianebs: maTi
Relatively little new material will be delivered during this week; instead, we will focus of mTavari da, SeiZleba iTqvas, erTaderTi mizania Cveni codnis gamdidreba
detailed discussion of (a) fieldnotes submitted by the students as a result of observations socialuri samyaros Sesaxeb.
they made, and (b) readings from White’s Street Corner Society. kvlevis raodenobrivi meTodebi (rogorebicaa masobrivi gamokiTxva,
By next week, the students have to make final decisions regarding their course projects, kontent-analizi) iSveliebs raodenobriv maCveneblebs — qulebs, procentebs —
so these discussions will be particularly helpful at this stage.
1
ix. Michael B. Katz, ed. 1993. The “Underclass” Debate: Views from History. Princeton, NJ: Princeton
University Press; TinaTin zurabiSvili. 2002. “‘qveklasis’ Teoria da misi gamoyenebis
SesaZlebloba saqarTveloSi.” epoqa 2: 76-84.
2
sityvebi “meTodi”, “meTodika” warmoiSva berZnuli sityvisgan methodos, rac SeiZleba
iTargmnos rogorc “Seswavlis gzebi”.
108 5
da miznad isaxavs daadginos ama Tu im socialuri fenomenis gamovlenis sixSire. moderator.
meTodebis es jgufi uaRresad formalizebulia, ris gamoc isini “mkacri” Next section is devoted to the 10 most frequently used projective techniques that
meTodebis saxeliTaa cnobili. facilitate focus group discussions. These techniques are: verbal associations, finishing
raodenobrivi meTodebis mecnierulobas da am meTodebis meSveobiT sentences, personification, stereotypes, collages, brand mapping, etc.
miRebuli Sedegebis sandoobas statistikuri kanonzomierebebi uzrunvelyofs. Last section discusses the possibilities of analysis of the data obtained through focus
raodenobrivi kvlevis Sedegebis erT-erT umTavres Rirsebas am Sedegebis group discussions. Analysis of focus group results is quite similar to the analysis of in-depth
reprezentatuloba warmoadgens, rac gulisxmobs, rom kvlevis procesSi interview data, although there are several specific considerations, first of all – the level of
gamokiTxuli adamianebi (respondentebi) proporciulad warmoadgenen mTel analysis should be determined; although both individual and group level can be justified, our
mosaxleobas, an mosaxleobis im nawils, romlis Seswavlac dagegmilia kvlevis advise is to base analysis on the interplay of the two levels of analysis (Morgan 1997: 60).
procesSi (anu generalur erTobliobas, romelic ganisazRvreba yoveli kon- Two examples are offered in the end of this lecture, one of which is a possible
kretuli kvlevis amocanebidan gamomdinare). respondentebis reprezentatuli discussion guide, and the other – a descriptive report of a research project based exclusively
SerCeva mecnierulad amarTlebs gamokiTxvis Sedegebis gavrcobas generalur on focus groups. In addition, Appendix 1 offers a transcript of a focus group conducted with
erTobliobaze, ris Sedegadac saSualeba gveZleva, respondentTa mier gamoT- students of one of Georgian universities, where the causes of corruption in Georgian higher
qmuli azri generaluri erTobliobis warmomadgenlebis azrad CavTvaloT. education are discussed.
raodenobriv meTodebs Soris msoflio praqtikaSi yvelaze gavrcelebulia
masobrivi gamokiTxva — xalxis azris Seswavla ama Tu im problemasTan Homework assignments for this week are:
dakavSirebiT. am meTods safuZvlad udevs ori daSveba: (1) rom mosaxleobis mier 1. To find out which projective techniques are used in the Discussion Guide presented
socialuri movlenebis Sefasebebis gavrceleba garkveul statistikur kanonebs in the Example 2.
emorCileba, da (2) rom msgavsi socialuri mdgomareobis mqone pirovnebebi, 2. To write a Project Proposal on a given topic (“Causes of Corruption in the Georgian
rogorc wesi, analogiurad afaseben movlenebs. masobrivi gamokiTxvis dros Higher Educational Institutions”); the project should be conducted using focus groups.
yoveli respondenti ganixileba ara rogorc unikaluri pirovneba mdidari da 3. To prepare a discussion guide which could be used to conduct a series of focus-
ganumeorebeli Sida samyaroTi, aramed rogorc ama Tu im socialuri erTobis group discussions, where the students are required to use projective techniques they find
(jgufis) nawili, romelic warmoadgens misi msgavsi pirovnebebis azrs da gvawv- suitable for the topic they choose.
dis informacias CvenTvis saintereso socialuri fenomenis an misi Sefasebis
Sesaxeb. aseTi midgomidan gamomdinare iTvleba, rom analogiuri socialuri Our discussion classes will be based on the analysis of the students’ homework
mdgomareobis mqone individebi kvlevis procesSi “urTierTSemcvlelni” arian. 3 assignments; besides, we’ll watch a tape of a focus-group discussion and evaluate how it
Tumca raodenobrivi meTodebis farglebSi intensiurad Seiswavleba respon- was conducted. If possible, I’ll try to arrange a visit to a research center where the students
dentebis mier dafiqsirebuli mosazrebebi da/an Sefasebebi mniSnvelovan socia- will have an opportunity to see a room designed for focus group discussions, with all
lur problemebTan dakavSirebiT, es meTodebi, rogorc wesi, ver dagvexmareba necessary equipment.
respondenTa mier gamoTqmuli azrebis motivaciis SeswavlaSi; respondentebs ar
eZlevaT saSualeba, axsnan, Tu ratom fiqroben ase, da ara sxvagvarad. Required readings for this week are:
socialuri kvlevis meTodebis meore jgufi, Tvisebrivi meTodebi siRr-
miseulad Seiswavlis socialur cxovrebas; xSir SemTxvevaSi es Seswavla xdeba David L. Morgan. 1997. Focus Groups as Qualitative Research. Second Edition.
ara mkvlevris ofisSi an sxva xelovnurad Seqmnil garemoSi, aramed “bunebriv” Thousand Oaks, Calif.: Sage Publications. Pp. 31-65.
pirobebSi, iq, sadac realurad viTardeba urTierToba adamianebs Soris — iqneba
es saklaso oTaxi, soflis maRazia, gazeTis redaqcia Tu sxva. Richard A. Krueger. 2000. Focus Groups: A Practical Guide for Applied Research. Third
Tvisebrivi meTodebi interdisciplinarulia da farTod gamoiyeneba TiTqmis edition. Thousand Oaks, Calif.: Sage Publications. Pp. 39-68; 97-124.
yvela socialur mecnierebaSi: sociologiaSi, eTnografiaSi, anTropologiaSi,
fsiqologiaSi, fsiqiatriaSi, biografiul mecnierebaSi, istoriaSi, da sxv. maia araviaSvili, Tamar zurabiSvili. 2001. “narkomania: problemis Sefaseba
zogadad, Tvisebrivi meTodebi SeiZleba davaxasiaToT rogorc meTodebi, axalgazrdebis mier.” // sociologia saqarTveloSi: Tanamedrove mdgomareoba da
romelTa meSveobiT mopovebuli monacemebic sxvadasxva mizezis gamo ver perspeqtivebi. Telavi: “samoqalaqo ganaTlebis proeqti”.
daeqvemdebareba raodenobriv analizs (es mizezebi SeiZleba iyos dakvirvebaTa
mcire ricxvi; iSviaTi an sulac unikaluri movlenebis Seswavla; arafor- Recommended readings:
malizebuli midgoma calkeuli SemTxvevebis Seswavlisadmi, da sxva). am meTodebs
aklia maTematikuri sizuste; maTi meSveobiT Cven ver miviRebT informacias imis
С. Белановский. 2001. Метод фокус-групп. М.: Никколо М.
Sesaxeb, Tu procentulad rogoraa gavrcelebuli sazogadoebaSi esa Tu is azri.
samagierod, Tvisebrivi meTodebis gamoyenebis Sedegad mkvlevrebs eZlevaT
saSualeba, SeniSnon, daafiqsiron da axsnan adamianebis qcevis iseTi niuansebi,
Week 4.
romlebic SeiZleba SeumCneveli darCes raodenobrivi meTodebis gamoyenebisas.4
Participant Observation
Tvisebrivi meTodebis meSveobiT Cven ufro Rrma codnas viRebT im xalxis
Lecture, 3 hours; discussion, 1 hour
Sesaxeb, vis cxovrebas an vis mosazrebebsac SeviswavliT; Cven ara mxolod
As we move towards non-verbal techniques of data collection, observation is obviously
3
Tumca es ar aris aucilebeli piroba am saleqcio kursis SemswavlelTaTvis, the first method to be introduced. In contrast with the interview techniques discussed during
sasurvelia, rom studentebs hqondeT Tudnac sawyisi warmodgena socialuri kvlevis the previous weeks, observation takes place in the natural environment, which presents
raodenobrivi meTodebis Sesaxeb. es meTodebi ganxilulia saleqcio kursSi: Tamar additional challenges to the researcher. Although a distinction will be made between non-
zurabiSvili, TinaTin zurabiSvili. 2004. socilogiuri kvlevis meTodika. participant and participant observation, we will focus on the latter, which is one of the most
raodenobrivi meTodebi. Tbilisi: “samoqalaqo ganaTlebis proeqti”.
4 popular qualitative research methods.
ix. Earl Babbie. 2002. The Basics of Social Research. Belmont, CA: Wadsworth Thomson Learning. P. 281.
6 107
interviews. An example of a discussion guide is presented in the appendix, which can help vafiqsirebT maT mier gamoTqmul azrebs azrebs, aramed, agreTve saSualebas
students to work on their own guide; vaZlevT, axsnan Tavisi pozicia, Tqvan, Tu ratom fiqroben ise, rogorc fiqroben;
2) to conduct 3 in-depth interviews based on this guide, and to discuss the process of ra faqtorebma iqonia gavlena maT cxovrebaze da rogor afaseben yoveli am
conducting these, specifically focusing on the difficulties they encounter; faqtoris rols Tavis cxovrebaSi. kvlevis mxolod es meTodebi gvaZlevs
3) the students are also required to transcribe one of these interviews – the one they saSualebas, SeviswavloT ama Tu im movlenis mizezebi; vupasuxoT ara kiTxvebs
think was the most successful. “ra?”, “ramdeni?” (am or kiTxvas raodenobrivi meTodebis meSveobiT vupasuxebT),
The most important and/or typical experiences reported by the students will be aramed kiTxvebs “ratom?”, “rogor?”
discussed during next meeting. Tvisebrivi meTodebis erT-erTi umTavresi Rirseba isaa, rom es meTodebi
saSualebas gvaZlevs, davinaxoT da aRvweroT samyaro kvlevis obieqtebis Tva-
Required readings for this week are: liT. vinaidan Tvisebrivi meTodebiT muSaobisas mkvlevris mizania individua-
luri saqcielis gageba, es meTodebi xSirad “interpretaciuli sociologiis”
Robert S. Weiss. 1994. Learning from Strangers. The Art and Method of Qualitative farglebSi ganixileba. magram Tvisebriv meTodebTan dakavSirebiT erTi serio-
Interview Studies. New York: Free Press. Pp. 121-150 (“Issues in Interviewing”). zuli sirTule arsebobs: gamokvlevis Sedegebis damuSavebisas problemuri xdeba
individualuri donidan saerTo kanonzomierebebze gadasvla, ris gamoc
H. Russel Bernard. 2002. Research Methods in Anthropology. Qualitative and socialur mecnierTa nawils eWvi Seaqvs am meTodebis mecnierulobaSi (am sityvis
Quantitative Approaches. Third edition. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. Pp. 206-220 pozitivisturi gagebiT) anu imaSi, rom maTi meSveobiT SesaZlebelia sando
(“Unstructured Interviewing”). monacemebis miReba socialuri samyaros Sesaxeb. Tvisebrivi meTodebis gamo-
yenebisas Cven, rogorc wesi, gagviWirdeba imis mecnierulad damtkiceba, rom
gabriele kapai. 2000. “biografiul-naratiuli interviu: Teoriuli srulad SeviswavleT esa Tu is fenomeni, da rom Cvens mier miRebuli Sedegebi
winamZRvrebi da gamoyenebis xerxebi.” (Targmani wignidan: Gabriele Cappai. 2000. Fra obieqturi da sandoa, miT umetes — rom Catarebuli kvleva pasuxobs repre-
realtà locale e processi globali. Emigrazione, associanismo ed identità nelle società zentatulobis moTxovnebs. Tvisebrivi Sedegebi arasodes ar aris reprezen-
multikulturali. Halle/Saale: Hallescher Verlag). tatuli, rac imas niSnavs, rom Tvisebrivi meTodebiT warmarTuli kvlevis Se-
degebi ar SeiZleba ganvazogadoT da movaxdinoT maTi eqstrapolacia generalur
Recommended readings: erTobliobaze. magram mniSvnelovania aRiniSnos, rom es arc aris Tvisebrivi
kvlevis mizani — Tvisebrivi meTodebi Seiswavlis imas, Tu rogor xsnis adamiani
Robert S. Weiss. 1994. Learning from Strangers. The Art and Method of Qualitative socialur samyaros da Tavis adgils masSi.
Tvisebrivi meTodebi intensiurad iyenebs informaciis Segrovebis iseT sa-
Interview Studies. New York: Free Press. Pp. 61-120 (“Interviewing”).
Sualebebs, rogorebicaa araformaluri interviu da dakvirveba, amitom pirveli
SexedviT Tvisebrivi mkvlevris muSaoba Zalian hgavs Cveulebrivi adamianis
H. Russel Bernard. 2002. Research Methods in Anthropology. Qualitative and
yoveldRiur saqmianobas. Tumca, am saleqcio kursis farglebSi Cven davrwmun-
Quantitative Approaches. Third edition. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. Pp. 449-488
(“Some Traditions of Text Analysis”). debiT, rom es msgavseba zedapiruli da moCvenebiTia.5
Tvisebrivi meTodebi mraval kvleviT teqnikas aerTianebs. esenia, magaliTad:
Gail Kligman. 1998. The Politics of Duplicity. Controlling Reproduction in Ceausescu’s • siRrmiseuli interviu;
Romania. Berkley: University of California Press. Pp. 148-205 (“Bitter Memories: The Politics
of Reproduction in Everyday Life”). • “cxovrebis istoria”;
• biografiuli interviu;
С. Белановский. 2000. Глубокое интервью. М.: Никколо М., 2000.
• zepiri istoria;

Week 3. • werilebis, piradi dRiurebis da sxva werilobiTi dokumentebis Tviseb-


Focus Groups rivi Seswavla;
Lecture, 2 hours; discussion, 2 hours • fokus-jgufi da jgufuri interviu;
We discuss focus group as a “group in-depth interview,” which, however, has several • dakvirveba;
specific features, which are determined, first of all, by the fact that up to a dozen of
• monografiuli gamokvleva (“SemTxvevis Seswavla”).
respondents participate in a single focus group discussion. The greatest advantage of focus
groups as a qualitative research method is that it gives the researchers the possibility to xSirad Tvisebriv meTodebze damyarebuli kvleva moiTxovs erTdroulad
observe the process of forming group judgments and/or decisions. ramdenime kvleviTi teqnikis gamoyenebas, rac mkvlevars saSualebas aZlevs,
A short review of the historical development of the focus groups in the social sxvadasxva kuTxiT Seiswavlos misTvis saintereso fenomeni. Tvisebrivi meTo-
sciences focuses on Robert K. Merton’s and his colleagues’ work in this field. Major areas of debis kompleqsuri gamoyeneba yvelaze xSirad monografiuli gamokvlevis
use of focus groups in contemporary research practice are reviewed, namely, marketing (“SemTxvevis Seswavlis”) farglebSi xdeba.
research, social and political research; these are the areas where focus groups proved to be
most effective, while there are some areas where it is not usually recommended to use focus
5
groups – e.g., personal relationships; income. Tumca es ar aris aucilebeli piroba am saleqcio kursis SemswavlelTaTvis, sasurve-
In the section devoted to the main features of this method, we discuss distinctiveness lia, rom studentebs hqondeT Tudnac sawyisi warmodgena socialuri kvlevis raode-
of focus groups, technical aspects of their preparation, selection of participants, and advises nobrivi meTodebis Sesaxeb. es meTodebi ganxilulia saleqcio kursSi: Tamar zurabi-
Svili, TinaTin zurabiSvili. 2004. socilogiuri kvlevis meTodika. raodenobrivi
regarding how to conduct them, specifically focusing on the role and functions of the
meTodebi. Tbilisi: “samoqalaqo ganaTlebis proeqti”.
106 7
mniSvnelovania aRvniSnoT, rom ara marto saqarTveloSi, aramed ingli-
surenovan qveynebSic, sadac warmoiSva socialuri kvlevis Tvisebrivi meTodebi, John Lofland and Lyn Lofland. 1995. Analyzing Social Settings: A Guide to Qualitative
dRemde ar aris Camoyalibebuli Tvisebriv meTodebTan dakavSirebuli uni- Observation and Analysis. Belmont, Calif.: Wadsworth. Pp. 101-122 (“Thinking Topics”).
ficirebuli terminologia. Zalze xSirad terminebs “Tvisebrivi meTodebi”,
“eTnografia”, “CarTuli dakvirveba”, “SemTxvevis Seswavla” xmaroben rogorc iago kaWkaWiSvili. 1998. “konkretuli sociologiuri kvlevis meTodologia.”
sinonimebs, Tumca zog naSromSi isini ganixileba, rogorc gansxvavebuli me- // sociologiuri kvlevis meTodebi. Tbilisi: Tbilisis universitetis
Todebi. yvelaze ufro xSirad, Tvisebrivi meTodebi gaigivebulia eTnogra- gamomcemloba, 1998. gv. 22-44.
fiasTan,6 Tumca, Cveni azriT, eTnografia ufro farTo cnebaa, vidre nebismieri
Tvisebrivi meTodi; rogorc j.spradli aRniSnavs, eTnografia niSnavs Recommended readings:
[gansxvavebuli] kulturis aRweras, da misi ZiriTadi mizania cxovrebis gan-
sxvavebuli wesebis gageba ise, rogorc es wesebi Tavad am kulturis Earl Babbie. 2004. The Practice of Social Research. 10th Edition. Belmont, Calif.:
warmomadgenlebs esmiT7; amgvari eTnografiuli Seswavla ki SeiZleba ramdenime Thomson/Wadsworth. Pp. 282-268 (“Qualitative Filed Research”).
Tvisebrivi meTodis gamoyenebiT moxdes.8
Howard S. Becker. 2001. “The Epistemology of Qualitative Research.” Pp. 317-330 in:
Tvisebrivi meTodebi naklebadaa formalizebuli, amitom maT “rbil”, “moq- Robert M. Emerson, ed. Contemporary Field Research. Perspectives and Formulations.
nil” meTodebsac uwodeben. iSviaTia SemTxvevebi, rodesac arsebobs konkretuli Prospect Heights, Ill.: Waveland Press.
instruqciebi imasTan dakavSirebiT, Tu rogor unda moiqces mkvlevari ama Tu im
situaciaSi — rogorc wesi, mas uwevs gadawyvetilebis miReba Seqmnili viTa- W. Lawrence Newman. 2003. Social Research Methods: Qualitative and Quantitative
rebidan gamomdinare, is TiTqmis yovelTvis iTvaliswinebs kvlevis obieqtebis Approaches. Fifth edition. Boston: Allyn and Bacon. Pp. 363-381 (“Field Research”).
individualur Tvisebebs. “gadawyvetilebis miRebisas Tqven unda ixel-
mZRvaneloT meTodologiuri da eTikuri mosazrebebiT. vinaidan isini xSirad В. Ядов. 1995. Социологическое исследование: методология, программа, методы.
upirispirdeba erTmaneTs, gadawyvetilebis miReba Zalze rTuli iqneba”, — Изд-во «Самарский университет». С. 42-80 («Методология»).
afrTxilebs momaval mkvlevrebs e. babi9.
ramdenadac Tvisebrivi meTodebis gamoyenebis SemTxvevaSi Zalze mcirea im After the first lecture, students are required to prepare two assignments to be submitted
aucilebel moTxovnaTa sia, romelTac kvleva unda akmayofilebdes, aseTi two days prior the next class:
kvlevis warmateba didadaa damokidebuli iseT subieqtur faqtorze, rogoricaa a) Think of and bring a list of 5 issues which are suitable for qualitative research; and
mkvlevris gamocdileba da ostatoba. Tvisebrivi meTodebis gamoyeneba indi- b) Come up with a research design of their own, where both theoretical and practical
vidualuria, isini did Tavisuflebas aniWeben mkvlevars, romelic, rogorc wesi, aspects of the proposed research will be considered; research proposals submitted by the
gamodis ara mxolod gamokvlevis ideis avtoris, misi Teoriuli nawilisa da students will be discussed during the next seminar.
problematikis SemmuSaveblis, aramed aseve empiriuli informaciis Semgroveb-
lis, interviueris da/an damkvirveblis rolSic.
is garemoeba, rom Tvisebrivi mkvlevari ar unda emorCilebodes mkacr Week 2.
instruqciebs, ar niSnavs, rom Tvisebrivi kvlevis Catareba iolia — piriqiT, es In-Depth Interview
Zalian rTuli da Sromatevadi saqmea, romelic araCveulebriv koncentrirebas Lecture, 2 hours; discussion, 2 hours
da Sromisunarianobas moiTxovs, iseve rogorc mTel rig specialur unar-
Cvevebs, romelTa umravlesobac mxolod kvlevis Catarebis procesSi SeiZleba
The first method that is covered in detail in terms of this course is in-depth interview.
iqnes Camoyalibebuli. xSir SemTxvevaSi, Tvisebrivi mkvlevris individualuri
While introducing this method, we first distinguish between structured, semi-structured and
pasuxismgebloba kvlevis msvlelobazec da miRebul Sedegebzec ufro didia,
non-structured interviews. In-depth interview is an example of semi-structured interviews
vidre raodenobrivi mkvlevrisa.
which are conducted based on a discussion guide as a major research instrument, which,
Tvisebrivi mkvlevris profesionalizmi unda gamoixatebodes, agreTve im
however, is not directive, and allows both researcher/interviewer and respondent to develop
garemoebis gacnobierebaSi, rom gamokvlevis procesSi mkvlevari Zalauneburad
new issues not mentioned in the guide, provided that they are of interest to the study.
axdens gavlenas Sesaswavl socialur jgufebze da urTierTobebze; Tumca
After Robert S. Weiss, we consider in-depth interviewing as a process of collaboration
garkveulwilad SesaZleblia am gavlenis minimizacia, misi srulad gamoricxva
between researcher and respondent. Use of open-ended questions stimulates
SeuZlebelia.
development of the respondent’s narrative, which can be directed by the questions of the
Tvisebrivi kvlevis procesSi mkvlevari, rogorc wesi, axlo da xangrZliv
interviewer. We also discuss several probing techniques (silence, echo, baiting) that can
urTierTobebs amyarebs im xalxTan, vis cxovrebasac Seiswavlis, sargeblobs maTi
help us get more information, often – without interviewer’s injection in respondent’s narrative.
ndobiT. Tvisebrivi meTodebis umravlesobis warmatebiT gamoyeneba SeuZlebelia
respondentebis aqtiuri daxmarebis gareSe, romlebic savele muSaobis dros We also discuss technical aspects of conducting in-depth interviews, such as selection
and preparation of the setting; recording equipment; selection of respondents.
In addition to general discussion about in-depth interview as qualitative research method
6
ix., magaliTad: James P. Spradley. 1979. Ethnographic Interview. New York: Holt, Rinehart and Winston; in the social sciences, we consider two variations of in-depth interviewing, namely, life
Robert M. Emerson, Rachel I. Fretz, and Linda L. Shaw. 1995. Writing Ethnographic Fieldnotes. Chicago: histories and biographic narrative interviews (Gail Kligman’s and Gabriele Cappai’s works
University of Chicago Press; Michael Burawoy et al. 1991. Ethnography Unbound: Power and Resistance in are used to get better understanding of these types of in-depth interview).
the Modern Metropolis. Berkeley: University of California Press. The lection finishes with the discussion of possibilities of analyzing in-depth interviews.
7
Spradley, James P. 1979. The Ethnographic Interview. New York: Holt, Rinehart and Winston. P. 3. In the end, we offer an example of how a Discussion Guide of an in-depth interview can
8
am saleqcio kursis farglebSi yoveli meTodis ganxilvisas moyvanili iqneba look like, with a short review which emphasizes its major features.
qarTulenovan literaturaSi gamoyenebuli yvela Sesabamisi termini da moSveliebuli Homework assignments for this week are:
iqneba misi inglisurenovani Sesatyvis(eb)i. 1) to prepare a discussion guide which could be used to conduct a series of in-depth
9
Earl Babbie. Op. cit. P. 285.
8 105
Tinatin Zurabishvili mkvlevris “informantebis” rols kisruloben da exmarebian mas “SeaRwios”
Sesaswavl jgufSi. Sesabamisad, raodenobriv meTodebTan SedarebiT, Tvisebrivi
meTodebis gamoyenebisas ufro mwvaved dgeba kvlevasTan dakavSirebuli eTikuri
normebis dacvis sakiTxi, kerZod: gvaqvs Tu ra moraluri ufleba, Cveni kvleviTi
QUALITATIVE METHODS IN SOCIAL RESEARCH miznebis misaRwevad gamoviyenoT adamianis Cvendami ndoba da gulaxdiloba,
saaSkaraoze gamovitanoT misi piradi cxovreba? Tvisebriv mkvlevars gansa-
Course outline kuTrebuli eTikuri pasuxismgebloba akisria; mniSvnelovania, rom masa da
kvlevis obieqtebs Soris arsebuli ndoba kvlevis damTavrebis da Sedegebis
gamoqveynebis Semdegac iqnes SenarCunebuli.
As stated in the course syllabus, the main objectives of this 8-week course are two-fold: rogorc wesi, Tvisebriv meTodebze damyarebuli gamokvlevis savele etapi,
as a result of attending this course, the students will: (a) get familiar with the theory and iseve rogorc monacemTa damuSaveba, ufro met dros moiTxovs, vidre
history of qualitative research methods in social sciences; and (b) learn how to conduct raodenobrivi kvlevis SemTxvevaSi, vinaidan Tvisebrivi mkvlevrebi sruliad
various types of qualitative research which are most frequently used in the contemporary gansxvavebul kvleviT instrumentebze dayrdnobiT muSaoben. Tumca arsebobs
social research practice. kompiuteruli programebi, romlebic specialurad Tvisebrivi meTodebiT
miRebuli Sedegebis damuSavebisTvisaa Seqmnili, Tvisebrivi Sedegebis analizis
Main topics covered in the course are outlined below. sakvanZo etapebi dRemde kompiuteris gareSe xorcieldeba. rogorc wesi,
Tvisebrivi kvlevis Sedegad yvelaze xSirad viRebT sakvlevi obieqtis Sida
Week 1. struqturis analizs da/an kvlevis sakiTxis adekvatur tipologias.
Qualitative Methods in Social Research: Introduction and Historical Overview.
Lecture, 3 hours; discussion, 1 hour
Teoriuli winamZRvrebi
The first lecture offers introduction to qualitative research methods in social sciences. Tu raodenobrivi meTodebis ganviTareba socialuri kvlevis praqtikaSi
We start with discussion of the nature and distinctive features of qualitative research sabunebismetyvelo mecnierebebis miRwevebs ukavSirdeba, Tvisebrivi meTodebi
methods, which are compared with quantitative methods, such as surveys. We stress that, humanitarul sferosa da xelovnebasTanaa kavSirSi; maT damkvidrebaSi
unlike quantitative research method results, qualitative data are not representative, which, garkveuli roli iTamaSa, agreTve samedicino praqtikam, romelic yvela
however, does not mean that they are less scientific; they provide deeper understanding of pacientisadmi individualur midgomas da calkeuli samedicino SemTxvevebis,
the social world than the quantitative methods do, although they can not be generalized and daavadebebis Rrma da safuZvlian Seswavlas moiTxovs. Tvisebrivi meTodebi
claimed that their results are representative for the population under study. calkeuli pirovnebis an pirovnebaTa patara jgufis gamocdilebis, grZnobebis,
Qualitative research methods offer more flexibility to the researcher while doing field Sefasebebis irgvlivaa koncentrirebuli, amitom am midgomas xSirad “subieqturi
work. On the other hand, this leads to higher responsibility of the researcher, and poses sociologiis”, an mikrosociologiis farglebSi ganixilaven. Tu raodenobrivi
specific ethnical issues, which will be covered more in detail later on. meTodebis farglebSi respondenti ganixileba, rogorc ama Tu im socialuri
Major issues in the discussion of the nature of qualitative and quantitative research jgufis warmomadgeneli, Tvisebriv kvlevaSi yoveli respondenti sainteresoa
methods are connected with the idea that qualitative and quantitative methods of social rogorc pirovneba. adamianebisadmi gamovlenili Rrma interesis gamo mkvlevrebi
research are of different, but not of opposite nature; they should be used appropriately in Tvisebrivi meTodebis rolis gazrdas XX saukunis meore naxevarSi sociologiis
order to achieve reliable results. The model of “qualitative – quantitative interactive da, ufro farTod, socialuri mecnierebebis humanizaciis periods ukavSireben.
continuum” developed by Isadore Newman and Carolyn R. Benz (1998) is introduced, which Tvisebriv da raodenobriv meTodebs sxvadaxva “filosofia” udevs safuZ-
stresses the idea that the two groups of methods can mutually enrich the research. vlad. Tu raodenobrivi meTodebi pozitivistur ideebs emyareba da gulisxmobs,
First lecture also offers a historical analysis of development of qualitative research rom xalxi srulad acnobierebs Tavis grZnobebs, saqciels da Sexedulebebs,
methods, and a discussion of theoretical paradigms that lay behind qualitative and Tvisebrivi meTodologia simboluri interaqcionizmis principebs iziarebs.
quantitative research methods simboluri interaqcionizmis mizania SevecadoT gavigoT adamianis saqcieli ise,
At the end of the lecture, we discuss research design and the ways to develop it. rogorc es Tavad moqmed pirs, anu aqtors esmis. am Teoriis fuZemdeblis,
Detailed analyses of components of research design are presented, in order to make the herbert blumeris Tanaxmad, simboluri interaqcionizmis oTxi ZiriTadi
students familiar with the ways of thinking about new research projects and getting prepared principi SemdegSi mdgomareobs:10
to start one. 1) adamianebis qceva ganpirobebulia im mniSvnelobiT, romelsac adamianebi
At the end of the class, we will have discussion and/or Q&A session. ukavSireben sagnebs, romelic maTi samyaros nawilia; e.i. adamianebi moqmedeben
ara sagnebis, aramed im mniSvnelobis mimarT, romelsac isini am sagnebSi xedaven;
Required readings for this week are: 2) sagnebis mniSvneloba yalibdeba socialuri interaqciis procesSi, Sesa-
bamisad, kultura adamianebs Soris sagnebis damkvidrebuli mniSvnelobebis
Earl Babbie. 2004. The Practice of Social Research. 10th Edition. Belmont, Calif.: urTierTgaziarebaa;
Thomson/Wadsworth. Pp. 288-298 (“Some Qualitative Filed Research Paradigms”). 3) rogorc individualuri, aseve koleqtiuri socialuri moqmedeba damoki-
debulia aqtorebis mier socialuri situaciis interpretaciis form(eb)ze;
Michael Burawoy. 1991 “The Extended Case Method.” Pp. 271-287 in: Michael Burawoy et al. 4) sagnebis mniSvneloba icvleba aqtorebis mier samyaros interpretaciis
1991. Ethnography Unbound. Power and Resistance in the Modern Metropolis. Berkley: University of procesSi.
California Press. es sami principi Tvisebrivi kvlevis principebadac SegviZlia miviCnioT. ro-
gorc ukve aRvniSneT, Tvisebrivi meTodebis mizania, gamovlenili da aRwerili
Isadore Newman and Carolyn R. Benz. 1998. Qualitative-Quantitative Research
Methodology. Exploring the Interactive Continuum. Carbondale: Southern Illinois University 10
Herbert Blumer. 1998 [1969]. Symbolic Interactionism: Perspective and Method. Englewood Cliffs, N.J.:
Press. Pp. 1-12 (“Qualitative-Quantitative Research: A False Dichotomy”). Prentice-Hall. P. 50.
104 9
iqnes is mniSvneloba, romelsac moqmedi pirebi Tavad ukavSireben ama Tu im fonis meSveobiT tardeba. satelefono interviuebi, rogorc wesi, 10-15 wuTze
moqmedebas, da ara — daadginon ama Tu im azris gavrcelebis sixSire. met xans ar grZeldeba. satelefono gamokiTxvis Catarebisas gansakuTrebiT
Znelia reprezentatulobis dacva.
siRrmiseuli interviu — intervius saxeoba, romelic farTod gamoiyeneba
istoriuli mimoxilva
Tvisebriv meTodebSi. esaa nawilobriv struqturirebuli interviu, romelic
Tvisebrivi meTodebis ganviTarebaSi gansakuTrebuli wvlili Seitanes
sadiskusio gegmis safuZvelze warimarTeba da miznad isaxavs, Seityos
evropelma anTropologebma, romlebmac ganaviTares “CarTuli dakvirvebis”
respondentis ara mxolod damokidebuleba da pozicia, aramed motivaciebi.
meTodi afrikisa da aziis primitiuli sazogadoebebis Seswavlis mizniT. Cikagos
sociologiuri skolis pirveli yvelaze cnobili gamokvleva, uiliam Tomasisa da transkripti — intervius an fokus-jgufis audio-Canaweris qaRaldze
florian znaneckis “poloneli glexi evropasa da amerikaSi” (1918 w.) srulad gadatanis (“gaSifvris”) Sedegad miRebuli teqsti. Tvisebriv kvlevaSi xSirad
emyareba Tvisebriv meTodebs, kerZod, amerikaSi gadasaxlebuli poloneli swored transkriptis saxiT viRebT pirvelad (“nedl”) monacemebs, romelTa
glexebis mier gamogzavnili werilebis, maTi Canawerebis (piradi dRiurebi da damuSavebac xdeba kvlevis Sedegebis analizis mizniT.
sxv.) da e.w. “cxovrebis istoriebis” Seswavlas. raodenobrivi meTodebi da,
fokus-jgufi — Tvisebrivi kvlevis erT-erTi yvelaze popularuli meTodi,
upirveles yovlisa, masobrivi gamokiTxvis meTodi mxolod XX saukunis 30-ani romelic aseve cnobilia “jgufuri diskusiis” saxeliT. rogorc wesi, fokus-
wlebis dasawyisidan damkvidrda aSS-Si adgilobrivi gazeTebisa da politikuri
jgufSi 6-dan 12-mde respondenti iRebs monawileobas; is warimarTeba
partiebis iniciativiT da materialuri mxardaWeriT. sadiskusio gegmis safuZvelze specialuri kvalifikaciis mqone wamyvanis,
XX saukunis dasawyisSi aSS-s socialur mecnierebebSi da, kerZod, sociolo-
moderatoris mier.
giaSi ganviTarda “meTodebis konfliqti”, romelic raodenobrivi da Tvisebrivi
meTodebis momxre mecnierTa dapirispirebaSi gamoixata. am dapirispirebaSi “Ria” kiTxva — kiTxvis saxeoba, romelic ar sTavazobs respondentebs pasuxis
sufTa meToduri kamaTis garda igrZnoboda, agreTve im droisaTvis wamyvani SesaZlo variantebs. am tipis kiTxvebi Zalian mizanSewonilia imdenad,
amerikuli universitetebis ori meToduri skolis, kolumbiis da Cikagos ramdenadac isini minimalur gavlenas axdens respondnetTa pasuxebze, magram
skolebis dapirispireba. Tu Cikagos skolis waromadgenlebi did yuradRebas maTi statistikuri damuSaveba Zalian Sromatevadia, amitom Ria kiTxvebi ufro
uTmobdnen Tvisebriv meTodebs da mniSvnelovani roli iTamaSes maT ganviTa- farTodaa gavrcelebuli, da ufro damaxasiaTebelia Tvisebrivi kvlevisTvis.
rebaSi, kolumbiis universitetis mecnierebi raodenobrivi meTodebis momxreni SerCeva — wesebi, romelTa Tanaxmadac unda moxdes respondentTa SerCeva
iyvnen da miiCnevdnen, rom sociologia ar unda acxadebdes Tavs namdvil generaluri erTobliobis wevrebisagan. am process gansakuTrebuli mniSvneloba
mecnierebad, Tu mas ar SeuZlia miRebuli empiriuli monacemebis utyuarobis aqvs masobrivi gamokiTxvis Catarebis dros, sadac SerCeva reprezentatuli unda
dasabuTeba sabunebismetyvelo mecnierebebis analogiurad. swored sabunebis- iyos; Tvisebriv kvlevaSi SerCevis SedgenasTan dakavSirebiT naklebi moTxovna
metyvelo mecnierebebi iyo, kolumbiis skolis warmomadgenelTa azriT, arsebobs.
“WeSmariti” mecnierebebi; isini miiCnevdnen, rom sociologiaSi da, zogadad,
socialur mecnierebebSi empiriuli monacemebis utyuarobis dasabuTeba mxolod SerCeviTi erToblioba — respondentTa jgufi, romelsac Cven viRebT
maSinaa SesaZlebeli, rodesac kvleva raodenobrivi meTodebiT, upirveles SerCevis Sedegad da romlebsac uSualod gamovkiTxavT. Tu SerCeva sworad
yovlisa — respondentTa reprezentatuli SerCevis safuZvelze tardeba. ganxorcielda, SerCeviTi erToblioba generaluri erTobliobis
Tvisebriv meTodebs kolumbiis skolis warmomadgenlebi aramecnierulad reprezentatuli iqneba.
miiCnevdnen da maTi damkvidrebis winaaRmdeg gamodiodnen. “cxovrebis istoria” — siRrmiseuli intervius nairsaxeoba, romelic miznad
amis sapirispirod, Tvisebrivi meTodebis momxreebi xazs usvamdnen im isaxavs ama Tu im problemis Seswavlas respondentis cxovrebaSi am problemis
garemoebas, rom am meTodebiT SesaZlebelia rTuli da naklebad gavrcelebuli adgilis, misi gavlenis dadgenis meSveobiT. ix. agreTve: biografiuli interviu.
fenomenebis siRrmiseuli Seswavla, rom es meTodebi dagvexmareba iq, sadac yvela
raodenobrivi meTodi uZluria; Tvisebrivi meTodebi aseve sasargebloa hipoTeza — mecnierulad dasabuTebuli varaudi imis Sesaxeb, Tu rogori
adamianTa Sinagani samyaros, Sidajgufuri urTierTobebis Seswavlis dros. maTi pasuxia mosalodneli mkvlevris mier dasaxul kvleviT kiTxvebze. hipoTeza
meSveobiT, rogorc wesi, xdeba problemuri situaciis sruli da yovelmxrivi gamokvlevis programis aucilebeli nawilia.
Seswavla, da ara misi calkeuli gamovlinebebis dafiqsireba.
ra Tqma unda, SeuZlebeli iyo imis uaryofa, rom arc erTi Tvisebrivi meTodi
ar pasuxobda statistikuri reprezentatulobis moTxovnebs, arc Tvisebrivi
kvlevis Sedegebis generalizacia iyo SesaZlebeli. garkveul sirTuleebs war-
moadgenda Tvisebrivi kvlevis Sedegebis analizis strategiac, romelic, agreTve
minimalurad iyo formalizebuli da Zalze mwvaved svamda mkvlevaris obieq-
turobis sakiTxs. aRiarebdnen ra am sirTuleebs, Tvisebrivi meTodebis
mxardamWerni xazs usvamdnen im garemoebas, rom aseT kvlevebs ZaluZT mniS-
vnelovnad gaamdidron Cveni codna socialuri samyaros Sesaxeb. amisaTvis ki
saWiroa, rom es meTodebi maTTvis Sesaferis adgilas iyos gamoyenebuli da ar
iqnes Sefasebuli raodenobrivi kriteriumebiT.
1930-iani wlebis dasawyisisaTvis “meTodebis konfliqtSi” droebiTi gamar-
jveba moipoves kolumbiis universitetis warmomadgenlebma. 1935 wels maT mier
daarsebuli iqna axali mecnieruli Jurnali American Sociological Review.11 Review-s

11
manamde, jer kidev 1895 wels, pirveli sociologiuri Jurnali, American Journal of
Sociology, Cikagos universitetis sociologiis fakultetze iqna daarsebuli albion
smolis mier.
10 103
damuSavebis da gamoyenebis meTodebis erToblioba. furclebze ver gamoinaxa adgili verc Tvisebrivi meTodebisaTvis da verc
Cikagos sociologiuri skolis warmomadgenlebisaTvis. magram es gamarjveba ar
socialuri kvlevis meTodologia — samecniero kvlevis logika, romelic
iyo xangrZlivi — meore msoflio omis Semdeg ganaxlda da Semdgom TandaTan
erTian sistemaSi aerTianebs mis principebs, wesebsa da meTodebs. socialur
gaizarda mkvlevrebis interesi Tvisebrivi meTodebis mimarT, romlebic dRes
kvlevaSi meTodologia ganixileba rogorc kvlevis Teoriuli safuZveli,
sul ufro da ufro myar adgils ikaveben socialur gamokvlevebSi.
ukavSirdeba mis problemur monaxazs da Tavis gamoxatulebas poulobs
gamokvlevis programaSi.
moderatori — fokus-jgufis wamyvani, romelic SeiZleba iyos rogorc Tavad “meTodebis konfliqti” dRes
mkvlevari, aseve mowveuli piri. Tumca raodenobrivi da Tvisebrivi meTodebi mniSvnelovnad gansxvavdeba
monografiuli gamokvleva — kvleviTi midgoma socialur mecnierebebSi, erTmaneTisagan, ar arsebobs erTazrovani pasuxi kiTxvaze, Tu romelia am
meTodebidan “ukeTesi” da romeli — “uaresi”, an romels unda mivaniWoT
romelic ramdenime meTods aerTianebs; cnobilia, agreTve “SemTxvevis Seswavlis”
saxeliT. es midgoma upirveles yovlisa gamoirCeva imiT, rom mis farglebSi upiratesoba. yvela meTods aqvs Tavisi Zlieri da susti mxareebi, yvela SeiZleba
kargi da saWiro iyos Tavis adgilas, gamomdinare iqidan, Tu ra sakiTxis
mravali meTodi gamoiyeneba (upirveles yovlisa — CarTuli dakvirveba), savele
samuSaoebi ki Zalian didi xnis manZilze grZeldeba. Tumca yvelaze xSirad Seswavlas vapirebT da ra kvleviT kiTxvebze veZebT pasuxs. kvlevis meTodis
SerCeva konkretuli kvleviTi amocanidan gamomdinare unda moxdes — aris
monografiuli gamokvleva Tvisebriv meTodebTan asocideba, mis farglebSi
raodenobrivi meTodebic gamoiyeneba. amocanebi da kiTxvebi, romelTa gadaWrasac ukeT SeZlebs raodenobrivi
meTodebi, iseve rogorc aris amocanebi, romelTa gadawyvetac Tvisebrivi
naxevrad daxuruli kiTxvebi — kiTxvebis saxeoba sociologiur kiTxvarSi, meTodebis meSveobiTaa yvelaze mizanSewonili.12 rogorc ukve aRvniSneT,
romlebsac Tan erTvis pasuxis SesaZlo variantebis sia, magram, agreTve Tvisebrivi meTodebi gamoiyeneba ama Tu im problemis, socialuri situaciis
mocemulia damatebiTi varianti “sxva”, sadac respondentebs saSualeba eZlevaT, siRrmiseulad Seswavlis mizniT. am meTodebis meSveobiT Seswavlili problemebi
daafiqsiron gansxvavebuli azri, romelic ar iqna (an ver iqna) gaTvaliswinebuli moicavs, magaliTad, migracias da emigrantebis cxovrebas axal garemoSi;
gamokiTxvis organizatorebis mier. damnaSaveTa samyaros Sida struqturas da/an damnaSaveTa pirovnul Tvisebebs;
pirispir interviu — intervius yvelaze gavrcelebuli saxeoba, romlis Zalauflebis ganawilebas mcire socialur jgufebSi; gansxvavebuli yofis mqone
drosac interviueri pirispir esaubreba respondents da kiTxvarSi iniSnavs mis adamianTa (mag., musikosebis, mocekvaveebis) cxovrebis aRweras da sxv. sxva mxriv,
mier gacemul pasuxebs. pirispir interviu, rogorc wesi, respondentis binaze raodenobrivi meTodebis gamoyeneba iqneba gamarTlebuli, Tu SeviswavliT
tardeba; misi xanrgZlivoba SeiZleba meryeobdes 20 wuTidan 60 wuTamde. sazogadoebaSi arsebul stratifikaciul sistemas; ama Tu im politikuri
intervius sxva saxeobebia satelefono da safosto interviu. partiis mxardaWeris perspeqtivebs; romelime masobrivi informaciis saSualebis
auditoris demografiul Tvisebebs, da sxv.
raodenobrivi meTodebi — socialuri kvlevis formalizebuli meTodebi, amasTan, socialuri sinamdvile imdenad rTulia, rom warmoudgenelia misi
romelTa gamoyenebac statistikur kanonzomierebebs emyareba da romlebic miz- Seswavla mxolod erTi meTodis saSualebiT. Cven yovelTvis gvaqvs arCevani
nad isaxavs gamoavlinos ama Tu im socialuri fenomenis gavrceleba, misi gamov- mraval midgomas Soris, xolo saukeTeso Sedegs, rogorc wesi, Tvisebrivi da
lenis sixSire. es iseTi meTodebia, rogorc masobrivi gamokiTxva, kontent-ana- raodenobrivi meTodebis gaerTianebisas, maTi paraleluri gamoyenebisas
lizi. miviRebT.
reaqtiuloba — mkvlevris an kvleviTi situaciis gavlena aqtorebis sociologiis istoriaSi cnobilia ramdenime kvleva, romlebic am ori jgufis
saqcielsa da naTqvamze, kvlevis obieqtebis reaqcia im garemoebaze, rom meTodebis Serwymis TvalsazrisiTaa gansakuTrebiT saintereso. maT Soris erT-
mkvlevari Seiswavlis maT; gansakuTrebiT vlindeba CarTuli dakvirvebis erTi yvelaze adrindelia 1930-ian wlebSi avstriis sofel marientalSi maria
warmoebis procesSi. ician ra, rom maT moqmedebas akvirdebian, adamianebi iahodas, pol lazarsfeldis da hans caizelis mier Catarebuli gamokvleva,
gansakuTrebul yuradRebas aqceven imas, Tu rogor iqcevian, rogor epyrobian romlis Temac umuSevroba da masTan dakavSirebuli problemebi iyo.13 ukanasknel
sxva adamianebs, ras da rogor amboben, da saboloo jamSi maTi saqcieli bunebrivi wlebSi Catarebuli kvlevebidan aRsaniSnavia ielis universitetis mier 2000-2001
aRar aris, mkvlevris arseboba rom ara, isini ase ar moiqceodnen. reaqtiuloba wlebSi Catarebuli gamokvleva aRmosavleT evropis 7 qveyanaSi, romelic
adamianebis bunebrivi reaqciaa, magram dakvirvebis warmoebisas es Zalze Seiswavlida e.w. “eTnikuri siRaribis” problemas.14 aseTi kvlevebi adasturebs,
seriozuli problemaa, vinaidan amaxinjebs miRebul Sedegebs. rom “meTodebis konfliqtis” gadaWris yvelaze mizanSewonili gza iqneba
raodenobrivi da Tvisebrivi meTodebis erToblivi gamoyeneba, rac saSualebas
reprezentatuloba — mTavari moTxovna respondentTa SerCevisadmi mogvcems, ufro srulad davinaxoT is problema an sakiTxi, romelsac
masobrivi gamokiTxvis Catarebis dros. reprezentatuloba gulisxmobs, rom SeviswavliT.
SerCeva proporciulad asaxavs generaluri erTobliobis ZiriTad maCveneblebs, amerikeli mkvlevrebi isador niumani da kerolain benci, romlebmac Tavisi
warmoadgens ra mis “mikromodels”. wigni Tvisebrivi da raodenobrivi meTodebis Tanaarsebobisa da TanamSromlobis
respondenti — adamiani, romelic kvlevis Catarebis dros informaciis gzebs miuZRvnes, xazs usvamen am meTodebis dapirispirebis xelovnurobas da, amis
uSualo wyaroa, romlisganac mkvlevrebi iReben maTTvis saWiro informacias;
gamokiTxuli. 12
raTa miviRoT gadawyvetileba imasTan dakavSirebiT, Tu romeli meTodis gamoyeneba
sadiskusio gegma — kvlevis instrumenti, romelic gamoiyeneba siRrmiseuli mogvcems ukeTes Sedegs ama Tu im problemis Seswavlisas, aucileblad unda
intervius da fokus-jgufebis struqturirebis mizniT. esaa intervius sava- gaviTvaliswinoT is garemoebac, Tu ramdeni dro gvaqvs gamokvlevis Casatareblad da
raudo kiTxvebis sia. sadiskusio gegma ZiriTadad “Ria” kiTxvebisgan Sedgeba. ramdeni Tanxaa gamoyofili amisaTvis.
13
Marie Jahoda, Paul F. Lazarsfeld and Hans Zeisel. [1971.] Marienthal: The Sociography of an Unemployed
savele samuSaoebi — termini, romliTac moixsenieba kvlevis Catrebisas Community. Chicago: Aldine-Atherton.
pirveladi informaciis Segrovebis procesi. 14
am kvlevis Sedegebi jer ar gamoqveynebula. aseTi kompleqsuri gamokvlevebi SedarebiT
iSviaTad tardeba, im ubralo mizezis gamo, rom maTi Catareba Zalze rTulia, da
satelefono gamokiTxva — masobrivi gamokiTxvis saxeoba, romelic tele-
amasTan — Zalian ZviradRirebuli.
102 11
sapirispirod, laparakoben maT Soris arsebuli “interaqtiuli kontiniumis” srulad iziarebs dakvirvebis obieqtTa yofas, monawileobas iRebs maT
Sesaxeb, romelsac, maTi rwmeniT, ara aqvs gamokveTili sawyisi da bolo wertili — saqmianobaSi, esaubreba maT, raTa ukeT Seiswavlos maTi cxovreba.
kvleviTi amocanidan gamomdinare, mkvlevarma SeiZleba daiwyos muSaoba am
daxuruli kiTxvebi — kiTxvebis saxeoba sociologiur kiTxvarSi, romlebsac
“kontiniumis” nebismier wertilSi, rac kvlevis sworad warmarTvis pirobebSi ar
Tan axlavs pasuxis SesaZlo variantebis sia.
Seamcirebs am kvlevis xarisxsa da mecnierul faseulobas15.
Tvisebrivi da raodenobrivi meTodebis “kontimuumze” laparaki socialuri demografia — mosaxleobis struqturis mecnieruli Seswavla, romelic
kvlevis mimarT axlebur midgomas warmoadgens. Tanamedrove etapze mkvlevari ar awarmoebs mosaxleobis raodenobis zrdisa da Semcirebis, Sobadobis, sikvdi-
unda Semoifarglos meTodebis mxolod erTi jgufiT, miT umetes — romelime lianobis, sicocxlis xangrZlivobis, migraciis analizs; agreTve, ganixilavs mis
erTi meTodiT. piriqiT, Tvisebrivi da raodenobrivi meTodebi unda ganixile- asakobriv, sqesobriv Tanafardobas da am maCveneblebis cvlilebebs. demogra-
bodes rogorc urTierTSemavsebeli da urTierTgamamdidrebeli. rac ufro fiuli informaciis Segrovebis umTavresi wyaroa regularuli aRwera, romelic
mravali kuTxidan SevecdebiT Cvens winaSe mdgari amocanis Seswavlas, miT ufro yvela saxelmwifoSi saSualod 10 weliwadSi erTxel tardeba.
mniSvnelovan da faseul Sedegebs miviRebT. eTnografia — gansxvavebuli kulturis Seswavla da aRwera, romelic
ZiriTadad Tvisebrivi meTodebis gamoyenebiT xdeba. eTnografiis ZiriTadi mi-
zania cxovrebis gansxvavebuli wesebis gageba ise, rogorc es wesebi am kulturis
gamokvlevis programa
warmomadgenlebs esmiT.
empiriuli socialuri gamokvlevis Catareba arasodes ar aris TviTmizani — is
miznad isaxavs axali codnis miRebas socialuri sinamdvilis ama Tu im aspeqtis eTika — profesiuli saqmianobis ganmsazRvreli principebis da normebis
Sesaxeb, emsaxureba akademiuri samyaros, mTavrobis, kerZo biznesis, Tu farTo erToblioba, romelic ama Tu im profesiis zneobriv Rirebulebebs gamoxatavs.
sazogadoebis interesebs. kvlevis daniSnuleba da is interesebi, romlebsac is eTikuri normebi Tavmoyrilia eTikis kodeqsebSi.
emsaxureba, gamoxatulia gamokvlevis programaSi. Tvisebrivi meTodebi — socialuri kvlevis meTodebis jgufi, romelic
miuxedavad imisa, rom Tvisebrivi kvleva naklebad formalizebulia, misi aerTianebs iseT meTodebs, rogorebicaa siRrmiseuli interviu, “cxovrebis is-
Catarebisas, iseve rogorc raodenobrivi kvlevis Catarebis SemTxvevaSi, toria”, fokus-jgufi, dakvirveba, monografiuli gamokvleva, da sxv. es meTodebi
aucilebelia, rom Sedgenili iqnes gamokvlevis programa. programis Sedgena cnobilia rogorc “moqnili” meTodebi da raodenobrivi meTodebisagan gan-
aucilebelia gamokvlevis miznebis, amocanebisa da problemebis Camoyalibebis sxvavebiT miznad isaxavs ara Sesaswavli fenomenis raodenobrivi gavrcelebis
mizniT. amasTan, am dokumentSi Camoyalibebuli iqneba SerCeuli meTodis suraTis dadgenas, aramed mis siRrmiseul Seswavlas.
gamoyenebis marTebuloba.
gamokvlevis programebi gansxvavdeba kvlevis tipidan gamomdinare. socia- interviu — respondentis gamokiTxvis, misgan informaciis miRebis procesi.
luri gamokvlevis sami ZiriTadi tipi arsebobs: dazverviTi, aRweriTi da interviu verbaluri informaciis miRebis yvelaze ufro gavrcelebuli
analitikuri. gamokvlevis tipis SerCeva damokidebulia imazec, Tu ramdenad iqna saSualebaa socialur kvlevebSi. misi ramdenime ZiriTadi tipi gamoirCeva,
Seswavlili esa Tu is problema adrindeli gamokvlevebis Sedegad. gamomdinare iqidan, ramdenad struqturirebulia interviu: struqturirebuli,
dazverviTi gamokvleva kvlevis yvelaze martivi tipia — misi mizania, nawilobriv struqturirebuli da arastruqturirebuli.
Seagrovos pirveladi monacemebi ama Tu im problemis irgvliv, “dazveros” misi interviueri — kvleviTi jgufis wevri, romelic uSualod esaubreba
mdgomareoba. aseT gamokvlevas, rogorc wesi, Zalian martiv programaze respondents, mimarTavs mas kiTxvaris kiTxvebiT da iniSnavs miRebul pasuxebs.
dayrdnobiT da mxolod erTi meTodis gamoyenebiT atareben. yvelze xSirad interviueri ZiriTadad masobrivi gamokiTxvis procesSi gamoiyeneba.
dazverviTi gamokvleva ama Tu im problemis Seswavlis pirveli etapia.
aRweriTi gamokvleva ufro rTulia, misi mizania garkveuli problemis an informanti — CarTuli dakvirvebis dros mkvlevaris informaciis erT-erTi
adamianTa jgufis Sesaxeb vrceli informaciis miReba, romelic SemdegSi ZiriTadi wyaro; Sesaswavli kulturis warmomadgeneli, romelic exmareba
saSualebas miscems mkvlvrebs daadginon, arsebobs Tu ara raime kavSiri am mkvlevars am kulturis SeswavlaSi.
problemis sxvadasxva elements Soris. aRweriTi gamokvleva sruli kvleviTi kiTxvari — specialuri wesebis Tanaxmad Sedgenili kiTxvebis erToblioba,
programis SemuSavebas moiTxovs. romelTac respondentebi pasuxoben masobrivi gamokiTxvis dros. gamokiTxvis
analitikuri gamokvleva yvelaze ufro rTulia. socialuri problemis tipidan gamomdinare, kiTxvari SeiZleba miZRvnili iyos mxolod erTi Temisadmi,
aRwerasTan erTad is miznad isaxavs misi mamoZravebeli Zalebis, mizezebis an sxvadasxva Tematuri blokisagan Sedgebodes.
gamoaSkaravebas. sworad Catarebuli analitikuri gamokvleva movlenebis ganvi-
Tarebis prognozirebis saSualebasac iZleva. analitikur gamokvlevaSi, rogorc kontent-analizi — sociologiuri kvlevis meTodi, romlis meSveobiTac
wesi, paralelurad gamoiyeneba informaciis Segrovebis ramdenime gansxvavebuli Seiswavleba sxvadasxva tipis dokumentebi maTSi ama Tu im maCveneblebis gamov-
meTodi. lenis sixSiris dafiqsirebis mizniT. termini iTargmneba qarTul enaze rogorc
yvela tipis kvleva ramdenime etapisagan Sedgeba, romlebic, rogorc wesi, “Sinaarsis analizi”; is SeiZleba iyos rogorc raodenobrivi, aseve Tvisebrivi.
Tanamimdevrulad xorcieldeba. esenia: masobrivi gamokiTxva — sociologiuri kvlevis yvelaze farTod gavrce-
‰ gamokvlevis programis SemuSaveba; lebuli raodenobrivi meTodi, mosaxleobis azris Seswavla ama Tu im prob-
‰ savele etapi, romlis drosac xdeba informaciis Segroveba; lemasTan dakavSirebiT misi reprezentatuli nawilis (SerCevis) gamokiTxvis
safuZvelze. gamokiTxva xdeba formalizebuli kiTxvaris safuZvelze,
‰ informaciis damuSaveba; specialuri wesebis Tanaxmad SerCeul respondentebTan.
‰ miRebuli Sedegebis analizi;
meTodi — ama Tu im saqmianobis praqtikuli ganxorcielebis konkretuli
‰ kvlevis angariSis momzadeba da publikacia. xerxi. socialur kvlevaSi — pirveladi informaciis Segrovebis saSualeba. ix.
agreTve: Tvisebrivi meTodebi da raodenobrivi meTodebi.
15
ix. Isadore Newman, and Carolyn R. Benz. 1998. Qualitative-Quantitative Research Methodology. socialuri kvlevis meTodika — pirveladi informaciis Segrovebis,
Exploring the Interactive Continuum. Carbondale: Southern Illinois University Press.
12 101
danarTi #2. nebismieri kvleva programis SedgeniT iwyeba. Tu am dokumentis Sedgenas
saTanado yuradRebis gareSe movepyrobiT, SeiZleba mTeli gamokvleva CaiSalos.
maSinac ki, rodesac yvelaze martivi, dazverviTi gamokvlevis programis Sesaxeb
Tvisebrivi kvlevis meTodikis terminologiis vsaubrobT, aucilebelia misi Sedgenis dros maqsimalurad davasabuToT Cveni
ganmartebiTi leqsikoni miznebi da amocanebi.
gamokvlevis programis mTavari mizania gamokvlevis problemis gansazRvra,
analitikuri gamokvleva — socialuri gamokvlevis yvelaze rTuli saxeoba, misi aqtualobis dasabuTeba da am problemis SeswavlisaTvis SerCeuli gzebis
romelic miznad isaxavs ara marto socialuri problemis aRweras, aramed, marTebulobis damtkiceba. programa unda pasuxobdes kvleviTi kiTxvebis
agreTve misi mamoZravebeli Zalebis, mizezebis gamoaSkaravebas. ix. agreTve: logikur Tanamimdevrobas:
dazverviTi gamokvleva da aRweriTi gamokvleva.
o ra unda SeviswavloT?
anketireba — masobrivi gamokiTxvis saxeoba, romelic kiTxvaris gamoyenebiT o ra miznebis misaRwevad unda SeviswavloT?
warimarTeba. anketirebis dros respondenti TviTon kiTxulobs kiTxvaris
kiTxvebs da Tavadve aRniSnavs pasuxebs, romlebic mis azrs Seesabameba. ix. o sad da ra pirobebSi unda SeviswavloT?
agreTve: interviu. o kvlevis ra saSualebebis gamoyenebiT unda SeviswavloT?
aqtori (Tvisebriv kvlevaSi) — pirovneba, romlis moqmedebac mkvlevris
am kiTxvebze pasuxebis Camoyalibeba gamokvlevis ukeT momzadebasa da
dakvirvebis da Seswavlis sagania. termini gamoiyeneba ZiriTadad CarTuli
CatarebaSi gvexmareba.
dakvirvebis Sesaxeb saubrisas.
gamokvlevis programa, romelic, agreTve “gamokvlevis koncefciis”
biografiuli interviu — siRmiseuli intervius nairsaxeoba, romelic saxeliTaa cnobili, rogorc wesi, ori nawilisagan Sedgeba: meTodologiuri da
miznad isaxavs respondentis cxovrebis (biografiis) qronologiur rekonstruq- proceduruli.
cias, raTa Seswavlil iqnes ama Tu im socialuri problemis gavlena individis programis meTodologiur nawilSi, romelic Teoriuli xasiaTisaa, xdeba (1)
cxovrebaze, mis mier ama Tu im movlenebis gaazreba da Sefaseba, da sxv. socialuri problemis Camoyalibeba da misi aqtualobis dasabuTeba; (2) gamo-
biografiul interviusa da “cxovrebis istorias” Soris bevria saerTo, Tumca kvlevis obieqtisa da Temis gansazRvra; (3) dasmuli problemidan gamomdinare,
pirveli gansakuTrebiT farTod gamoiyeneba evropaSi, kerZod — germaniaSi, xolo gamokvlevis miznis (an miznebis) da amocanebis dasaxva da (4) gamokvlevis
meore — aSS-Si. ix. agreTve: cxovrebis istoria. hipoTezis Camoyalibeba.
programis procedurul (meTodur) nawilSi saWiroa (1) Sesaswavli erTeulis
aRweriTi gamokvleva — socialuri gamokvleva, romelic tardeba ama Tu im
(jgufis) gamoyofa da (2) informaciis Segrovebis meTodebis aRwera da daxa-
socialuri problemis SeZlebisdagvarad sruli aRweris mizniT, xSirad — raTa
siaTeba.
gamovlenili iqnes, arsebobs Tu ara kavSiri am problemis Semadgenel elementebs
ganvixiloT moTxovnebi gamokvlevis programis orive nawilisadmi.16
Soris. ix. agreTve: dazverviTi gamokvleva da analitikuri gamokvleva.
gamokvlevis programa — sabuTi, romelic aucilebelia empiriuli programis meTodologiuri nawili
socialuri gamokvlevis Casatareblad. gamokvlevis programa kvlevis dawyebamde 1. problemis Camoyalibeba. SeuZlebelia socialuri gamokvlevis Catareba
unda SemuSavdes. aq Camoyalibebulia gamokvlevis strategia, dasabuTebulia “saerTod” — mas aucileblad unda hqondes fokusi, unda gamoiyos konkretuli
gamokvlevis problemis mniSvneloba da aqtualuroba da mis Sesaswavlad sakiTxebis jgufi, romelic mkvlevris ZiriTadi interesia. yvela kvleva tardeba
SerCeuli gzebis (meTodebis) gamoyenebis marTebuloba. gamokvlevis programis ama Tu im socialuri problemis Seswavlis mizniT. sazogadoebaSi arsebuli so-
safuZvliani damuSaveba xels uwyobs xarisxiani gamokvlevis Catarebas da sando cialuri problemebi SeiZleba exebodes cxovrebis sxvadasxva sferos, magram isi-
Sedegebis miRebas, Tumca wminda gamoyenebiTi gamokvlevebis SemTxvevaSi misi ni yovelTvis xalxis erToblivi cxovrebiT, urTierTqmedebiT da/an maTi socia-
SemuSaveba SeiZleba ar moxdes. lur institutebTan urTierTobiTaa gamowveuli, asaxaven interesebis sxvada-
generaluri erToblioba — yvela im adamianTa erToblioba, visac axasiaTebs sxvaobas da mosaxleobis farTo fenebisTvisaa mniSvnelovani. ra Tqma unda,
is socialur-demografiuli Tvisebebi, romelTa Seswavlac mkvlevris mizans gamokvleva am problemebs ver gadaWris, magram mas SeuZlia, gaamdidros Cveni
warmoadgens. gamokvlevis obieqtidan gamomdinare, generaluri erToblioba codna maT Sesaxeb da daexmaros sazogadoebas arsebuli problemebis gadaWraSi.
SeiZleba sxvadasxva iyos. magaliTad, Tu Cveni mizania saqarTvelos mosaxleobis ar aris mizanSewonili erTi gamokvlevis farglebSi ramdenime socialuri
azris Seswavla, generalur erTobliobas warmoadgens saqarTvelos yvela problemis Seswavla — aseTi kvlevis praqtikuli ganxorcieleba Zalian Znelia,
srulwlovani moqalaqe; Tu SeviswavliT qarTveli qalebis damokidebulebas ama xSirad ki SeuZlebelic.
Tu im problemisadmi, generaluri erTobliobaa saqarTveloSi mcxovrebi qalebi; gamokvlevis problemis ukeT Camoyalibebisa da misi aqtualobis dasabuTebis
Tu Telavis saxelmwifo universitetis studentebis azris Seswavlas visaxavT mizniT aucilebelia Seswavlili iqnes arsebuli literatura am problemasTan
miznad, Cveni generaluri erToblioba am universitetis studentebi iqnebian. dakavSirebiT. agreTve mniSvnelovania am problemisadmi miZRvnili wina kvlevebis
generaluri erTobliobis gansazRvra SerCevis Sedgenis safuZvelia. Sedegebis moZieba. literaturis mimoxilvaSi xdeba moZiebuli literaturis
ganxilva da dagegmili kvlevis adgilis gansazRvra arsebul samecniero wyaroebs
dazverviTi gamokvleva — socialuri gamokvlevis yvelaze ubralo tipi, Soris.
romlis mizanicaa ama Tu im problemis winaswari Seswavla, misi mdgomareobis gamokvlevis programis es nawili mizanSewonilia davasruloT Cveni uSualo
“dazverva”. ix. agreTve: aRweriTi gamokvleva da analitikuri gamokvleva. kvleviTi kiTxvis CamoyalibebiT.
dakvirveba — informaciis Segrovebis meTodi (ZiriTadad gamoiyeneba 2. gamokvlevis Temisa da obieqtis gansazRvra. gamokvlevis TemaSi gamo-
eTnografiaSi, antropologiaSi da sociologiaSi), romlis drosac mkvlevari
16
akvirdeba aqtor(eb)is moqmedebas. erTmaneTisagan ganasxvaveben e.w. “ubralo” da qvemoT moyvanili moTxovnebi ar aris SemuSavebuli specifikurad Tvisebrivi kvlevi-
“CarTul” (“monawile”) dakvirvebas. pirvel SemTxvevaSi, mkvlevari aranairad ar saTvis. ramdenadac, rogorc aRvniSneT, gamokvlevis programa yvela tipis
ereva im movlenebSi, romlebsac akvirdeba, xolo meore SemTxvevaSi is xSirad gamokvlevisTvis unda iqnes SemuSavebuli, es moTxovnebi SeiZleba wavuyenoT rogorc
Tvisebriv, aseve raodenobriv kvlevas.
100 13
kveTilia socialuri problemis is aspeqtebi, romelTa uSualo Seswavlacaa konkretulad ra SeiZleba gavakeToT Cven?
dagegmili. rogorc wesi, socialuri problemebi Zalian rTulia; gamokvlevis - me, magaliTad, Zalian cud mdgomareobaSi var, imitom rom me bevrad
Temis gamoyofa aucilebelia imisTvis, rom kvleva mimarTuli iyos problemis mirCevia, rom mivce fuli leqtors da raRac CavTvalo, imitom rom namdvilad
swored im mxareebze, romelTa Seswavlac kvlevis mizans warmoadgens. gamokvle- problemebiT var savse, magram dRes-dReobiT me amas ar gavakeTeb, miT umetes,
vis Temis gamoyofa problemis gansazRvris Semdeg xdeba da mis yvelaze mniS- maqvs saSualeba. me sami gamocda gadavitane da vapireb swavlas. me vfiqrob, es iyo
vnelovan maxasiaTeblebs ukavSirdeba. magaliTad, gvalvis gavlenis Seswavlisas Cemi erT-erTi Setanili wvlili am sakiTxTan dakavSirebiT.
gamokvlevis uSualo Tema SeiZleba iyos (a) zaralis odenoba, romelic gvalvam - marTali xar.
mosaxleobas miayena; (b) resursebi, romelic aqvs mosaxleobas, raTa gaumklavdes - albaT marTla, rom aRar gadavixadoT gamocdebSi da CaTvlebSi fuli.
zarals; (g) sxvadasxva saxis saxelmwifo an saerTaSoriso daxmarebis efeqtu- - Cveni cxovreba xom marto gamocdebi da CaTvlebi ar aris?
robis Sefaseba da sxv. - ara.
gamokvlevis obieqtis gansazRvra advilia gamomdinare im Temidan, romlis - arc arsad.
Seswavlacaa dagegmili. gamokvlevis obieqti Seswavlis uSualo sagania. - me vfiqrob, zogadad interesi unda gaviRviZoT imisa, rom ar CavdgaT fexi
socialur gamokvlevebSi, rogorc wesi, esaa mosaxleoba (an misi romelime nawili) iq, sadac...
an sabuTebi. magaliTad, Tu SeviswavliT kaxeTSi gvalvis gamo warmoqmnil - Cvens uflebebs unda gavecnoT, unda gavacnoT sxva adamianebic am uflebebs.
problemebs, ara aqvs azri, gamovkiTxoT Tbilisis mosaxleoba, romelsac - erTi, pirveli — Seni piradi magaliTiT misce magaliTi sxvas, meores; es aris
araviTari kavSiri ara aqvs soflis meurneobasTan an glexebi, romlebic imereTSi erTi momenti, da meore momenti — is, rac Sen ici da iman ar icis (Tundac
an aWaraSi cxovroben. gamokvlevis obieqtis gansazRvris Sedegad Cven vayalibebT uflebebi, Tundac Sen ufro mebrZoli xar, vidre is) — Sen daexmaro im adamians im
generalur erTobliobas, anu yvela im adamianis erTobliobas, romlebic im resursiT, rac Sen gaqvs. bunebrivia, Tu raime organizaciis wevri xar, meti
specifikuri socialur-demografiuli Tvisebebis matareblebi arian, romelTa saSualeba SeiZleba gqondes, TavisTavad, magram Tu xar rigiTi pirovneba, es ar
Seswavlac kvlevis mizans warmoadgens. niSnavs, rom ar SegiZlia — Tundac kerZo saubarSi Sens megobars uTxra,
sxva magaliTebi: Tu Cveni mizania saqarTvelos mosaxleobis azris Seswavla elementarulad is informacia, romelic SeiZleba ver moipova, SeiZleba ar
umaRlesi ganaTlebis reformasTan dakavSirebiT, generalur erToblioba iqneba undoda, ar gaigo; anda qmediTi daxmareba aRmouCino, gahyve imas, igive
saqarTvelos yvela srulwlovani moqalaqe; Tu SeviswavliT qarTveli qalebis informaciis gamoTxovebis momentSi, yvelam xom ar icis? egec Setanili wvlilia.
damokidebulebas ama Tu im problemisadmi, generalur erToblioba bevri rame SeiZleba!
saqarTveloSi mcxovrebi yvela qalia; Tu Telavis saxelmwifo universitetis - Tundac, ukanono gadasaxads — magaliTad, pasportis aReba mindoda,
studentebis azris Seswavlas visaxavT miznad, generalur erToblioba iqneba am Sevitane gancxadeba. 6 lari Tu 12 lari momTxoves. me vuTxari: “damiwere qviTari
universitetis yvela studentebi. da vixdi”. ar dagiwero. ratom ar damiwer, veubnebi — sxvaTaSoris, maSin vicrue da
3. gamokvlevis miznisa da amocanebis dasaxva. gamokvleva SeiZleba atarebdes Tavisuflebis institutis saxeli gamoviyene...
sufTa mecnierul xasiaTs. am SemTxvevaSi mas mxolod SemecnebiTi mizani eqneba — - ar aris eg korufcia?
garkveuli problemis an sazogadoebrivi jgufis Sesaxeb monacemebis Segroveba, - pasporti, Tu piradobis mowmoba?
codnis gaRrmaveba an Teoriuli mosazrebebis Semowmeba. arsebobs, agreTve e.w. - pasporti.
gamoyenebiTi kvlevebi, romlebic raime praqtikuli miznis misaRwevad tardeba. - 6 lari Zalian iafia pasportisTvis.
es SeiZleba iyos romelime azris gavrcelebis an sareklamo kampaniis - ara, ubralod gancxadebis Setana.
efeqturobis Sefaseba; xalxis cxovrebis donis Sefaseba; ama Tu im sferoSi - veubnebi, damiwere [qviTari] da 24 lari unda mogce. analogiurad, diplomis
arsebuli problemebis gadaWris gzebis dasaxva da a.S. fuli minda, rom bankSi Sevitano — ar aris aranairi gza!
Tu gamokvlevis mizani mkvlevris farTo interess gamoxatavs, amocanebi am - angariSis nomeri ici, rom Seitano?
miznis dakonkretebis Sedegia. magaliTad, Tu gamokvlevis mizani kaxeTSi gvalvis - Tundac, bavSvi myavs, da ramdenime dRis win aRricxvaze aviyvane bavSvTa
Sedegebis Sefasebaa, misi amocanebi SeiZleba iyos gvalvis gamo yvelaze metad poliklinikaSi. maqvs polisi, dedisac da bavSvisac. TbilisSi samSobiaroSi 100
dazaralebuli glexebisaTvis daxmarebis SesaZlo gzebis SemuSaveba. dolari moaWra polisma. aq mivitane — rveuli xom mivitane, kargi, istoriebi ara
4. gamokvlevis hipoTezis Camoyalibeba. hipoTeza mecnierulad dasabuTebuli aqvT; 10 lari xom gadavixade, risTvis — eg RmerTma icis. da 5 lari kidev wamlebi
varaudia imis Sesaxeb, Tu rogori pasuxia mosalodneli mkvlevaris mier dasmul mogvces raRac da imaSi gadagvaxdevines.
kiTxvebze, rogor SeiZleba aixsnas Sesaswavli procesebi. nebismieri socialuri - da is sadazRvevo polisi raRa iyo?
gamokvlevis Catarebas win uswrebs met-naklebad Camoyalibebuli mosazreba imis - hoda, polisis funqcia ver gavige. Zlivs vikavebdi Tavs, magram aqeT sidedri
Sesaxeb, Tu ra bunebis problemasTan gvaqvs saqme, raa misi warmoSobis mizezebi da medga, iqiT dedaCemi — “kargi, gaCumdi! eqimebia, dagvWirdeba”. gavCumdi. mere
rogori SeiZleba iyos misi gadaWris gzebi. gamokvlevis Catarebis Sedegad gamovdivar da yvirian, intriganiao. intrigani var?
hipoTeza an dadasturdeba, an uaryofili iqneba. - eg aris kidev — mSoblebis faqtori Zalian is aris. Cems das Sehqonda
pasportze 10 lari rom mosTxoves, me vuTxari, ar gadavixdiT-meTqi, da
kargi hipoTeza iseT hipoTezas ar niSnavs, romelic aucileblad deidaCemma: “sircxvilia, gadavixadoT, ra moxdao”.
dadasturdeba. uaryofili hopiTezac SeiZleba kargi kvleviTi - jer skolidanve, Ramis skolaSi vswavlobdi, 9 Tve xom vswavlob, TveSi 10
kiTxvebis dasmaSi dagvexmaros da swori mimarTuleba misces lari unda gadamexada, ese igi 90 lari, ara? fasianze vswavlobdi. kaco, 120
gamokvlevas. lariani gadasaxadi momitanes. me vuTxari, damiwereT-meTqi qviTari — damiweres,
Senaxuli maqvs dRemde. rom moviTxove es qviTari — ratom moiTxoveo, direqtori
programis proceduruli nawili iZaxis, eg giJiao, rom dadis, TavisTvis laparakobso. anu igive, ra!
1. Sesaswavli jgufis gamoyofa eyrdnoba gamokvlevis obieqtis gansazRvras,
romlis Sedegadac gamoiyofa im mosaxleobis Tu sabuTebis raodenoba da didi madloba!
konkretuli maxasiaTeblebi, romlebic uSualod unda iqnes Seswavlili.
socialur gamokvlevebSi aucilebelia Sesaswavli erTeulebis SerCeva, radgan
praqtikulad SeuZlebelia gamokvlevis obieqtSi gansazRvruli yvela erTeulis

14 99
maS axla aravin ar unda ifiqros imaze, rom rame seriozuli brZola anu generaluri erTobliobis yvela warmomadgenlis Seswavla.
daiwyos korufciis winaaRmdeg? magaliTad, Tu Cveni gamokvlevis generalur erTobliobas kaxeTis glexebi
- ara, rogor ara. warmoadgenen, kaxeTSi mcxovreb yvela glexs, anu ramdenime aTeul aTas adamians,
- seriozuli brZola da seriozuli cvlilebebi moitana am revoluciam. mkvlevarTa jgufi ver gaesaubreba SezRuduli droisa da finansuri resursebis
- aba ra aris seriozuli cvlileba? gamo. es arc aris saWiro. aucilebelia mxolod glexebis nawilis Seswavla, rome-
- Zalian bevri! lic sworad unda iyos SerCeuli. generaluri erTobliobis am nawils SerCeviTi
- me davinaxe cvlileba, dRes-dReobiT myavs axalgazrda axloblebi TbilisSi, erToblioba hqvia, da misi amorCeva gansakuTrebul kanonzomierebebs eyrdnoba.
romlebic samsaxurs eZebdnen da sakmaod kargi codna aqvT, erTma gogom sami ena Sesaswavli jgufis gamoyofas sxvadasxva mniSvneloba aqvs raodenobrivi da
icis, yvela Tavis profesiaSi, ase vTqvaT, karg donezea. aqamde Zalian wva- Tvisebrivi meTodebis gamoyenebisas. rogorc ukve aRvniSneT, raodenobrivi
lobdnen, da sxvaTaSoris oTxidan samma ukve samsaxuri naxa. me vfiqrob, ukve meTodebiT muSaoba moiTxovs SerCevis reprezentatulobis uzrunvelyofas,
iciT, rogori done Semovida da rogori azrovneba? rom Tu ar geyoleba maSin rodesac Tvisebrivi meTodebiT muSaobisas aseTi moTxovna ar arsebobs.
samsaxurSi profesionali, ukve rom midixar, TbilisSi elementarulad: “ingli- 2. informaciis Segrovebis meTodebi aRwerili unda iyos programis daskvniT
suri ici? kompiuteri ici?” atestacias gadixar da giReben samsaxurSi. nawilSi. aq aRiniSneba, kvlevis romel meTodebs aniWeben upiratesobas
- eg kerZo struqturebSi. gamokvlevis organizatorebi, da ratom. garda amisa, mizanSewonilia specialur
- ki, kerZoSia, magram am SemTxvevaSi TviTon Cveni codniT, Cemi azriT, raRac danarTSi moyvanili iqnes yvela is kvleviTi instrumenti (kiTxvebi,
patara wvlils SevitanT korufciis winaaRmdeg. instruqciebi da sxva), romlebic gamoyenebuli iqneba gamokvlevis Catarebisas.
- ki!
- imitom, rom sul rom gvqondes magis imedi, weRan rogorc vTqvi, Tu qvevidan
ar wamovida, is zemodan namdvilad ar iqneba. davalebebi:
- Cemi azriT, kidev, unda Seiqmnas (da mgoni ukve Seqmnilic aris) anti-
korufciuli komisiasaviT raRaca, sadac iqnebian arasamTavrobo organizaciebis 1. moifiqreT 5 socialuri problema, romelTa Seswavlac mizanSewonilad
wevrebi, ucxoeTidan moyvanili eqspertebi... unda gaakontrolon. migaCniaT Tvisebrivi meTodebis meSveobiT.
- oRond, es ar unda iyos... [formalurad.]
- da unda Sedges es antikorufciuli sabWo da unda gaakontrolon igive Cveni 2. SeadgineT gamokvlevis programa TqvenTvis saintereso socialuri
universiteti da ase mivaRwevT Sedegs. fenomenis empiriulad Seswavlis mizniT; dagegmeT am fenomenis Seswavla
romelime Tvisebrivi meTodis gamoyenebiT.
kidev ra SeiZleba gakeTdes?
- Zalian kargia, precedentebi iqmneba, rom korumpirebulebs iWeren, vinc
rekomendebuli literatura:
ixlarTeba raRaceebSi, iWeren, magram Cumad mainc xdeba, ra.
- Cumad ki ar xdeba, yvelaze didi Secdoma ra aris — iWeren, magram ar iWeren
1. iago kaWkaWiSvili. 1998. “konkretuli sociologiuri kvlevis meTodologia.”
Tavisebs. axla saCvenebel daWerebze nu damiwyebT laparaks, ra!
// sociologiuri kvlevis meTodebi. Tbilisi: Tbilisis universitetis
- wavidnen, daiWiron anzor burjanaZe da davijereb rom asea, ra!
gamomcemloba. gv. 22-44.
vin unda ibrZodes, Tqveni azriT, axla saqarTveloSi korufciis wina- 2. В. Ядов. Социологическое исследование: методология, программа, методы. Изд-во
aRmdeg? «Самарский университет», 1995. С. 42-80.
- yvela.
3. Earl Babbie. 2004. The Practice of Social Research. 10th Edition. Belmont, CA:
- xalxi.
Thomson/Wadsworth. Pp. 281-311 (Chapter 10. “Qualitative Filed Research”).
- yvela absoluturad.
- yvelam, magram mTavrobisgan unda modiodes keTili neba. me rac ginda viy- 4. Howard S. Becker. 2001. “The Epistemology of Qualitative Research.” Pp. 317-330 in: Robert M.
viro... Emerson, ed. Contemporary Field Research. Perspectives and Formulations. Second Edition.
- ra Tqma unda! Prospect Heights, Ill.: Waveland Press.
5. Herbert Blumer. 1998 [1969]. Symbolic Interactionism: Perspective and Method. Englewood
ra SemTvevaSi iqneba brZola korufciis winaaRmdeg dRevandel
saqarTveloSi warmatebuli? Cliffs, N.J.: Prentice-Hall. Pp. 1-60.
- Tu kanoni ikanonebs. 6. Michael Burawoy. 1991. “The Extended Case Method.” Pp. 271-287 in: Michael Burawoy et al.
- Tu ara marto sityviT, aramed Cveni saqmiTac... sinamdvileSi ai gamodian 1991. Ethnography Unbound. Power and Resistance in the Modern Metropolis. Berkley:
revoluciis dros, da sinamdvileSi saqme saqmeze rom midges, saqmiT verafers ver University of California Press.
gaakeTeben.
- kanoni ikanonebs da xelfasebi gaizrdeba. magram erTi SemTxveva moxda — 7. W. Lawrence Neuman. 2003. Social Research Methods: Qualitative and Quantitative
sagadasaxados TanamSromlebs hqondaT 400 lari xelfasi. axla daaWres da 30 Approaches. Fifth edition. Boston: Allyn and Bacon. Pp. 363-401 (Chapter 13. “Field Research”).
lari dautoves. 8. Isadore Newman and Carolyn R. Benz. 1998. Qualitative-Quantitative Research Methodology.
- ara, 40 lari — nuli mouWres. Exploring the Interactive Continuum. Carbondale: Southern Illinois University Press. Pp. 1-26.
- ara, vici rom 30 — Zmakacis deda 400 lars iRebda, atestacia gavlilebi,
samjer gamocdebi Caabarebines, axla meoTxed Caabarebines da 30 larze dasves. 9. James P. Spradley. 1979. Ethnographic Interview. New York: Holt, Rinehart and Winston. Pp. 3-
adre iRebda 400 lars. axla wadi da nu moaparineb imas! 16 (Chapter 1. “Ethnography and Culture”).
- jerjerobiT mainc Zalian Znelad moxdeba es, magram imedi ar unda 10. Anselm Strauss and Juliet Corbin. 1998. Basics of Qualitative Research. Techniques and
daikargos. Procedures for Developing Grounded Theory. Second Edition. Thousand Oaks: Sage
Publications. Pp. 3-14 (Chapter 1. “Introduction”).
98 15

Das könnte Ihnen auch gefallen