Sie sind auf Seite 1von 21

Menu

ARYAWANGSA

Search

Navigation

Home » LONTAR » SALINAN LONTAR SIWA SASANA & TERJEMAHAN

SALINAN LONTAR SIWA SASANA & TERJEMAHAN

Wayan SukemanDecember 10, 2018 No comments

SALINAN LONTAR SIWA SASANA & TERJEMAHAN BAHASA INDONESIA

Lontar Druwe: Ida Pedanda Gde Putra Tambahu, Griya Ahan-Klungkung-Bali

Oleh: I Wayan Sudarma ( Shri Danu Dharma P )

Nihan sanghyang Siwa Sasana kayatnakna, de sang watek sadhaka makabehan, sahananira para
dhangacaryya saiwa paksa, Iwir nira, saiwa siddhanta, wesnawa, pasupata, lepaka, canaka, ratnahara,
sambu, nahan Iwir nira sang sadhaka saiwa paksa, pramuka sira dhangacaryya wirddha pandita, sri guru
pata, dhangupadhyaya pita maha, prapita maha, bhagawantha, nahan Iwir nira kabeh, yatika kapwa
kumayatnakna mrihakmitana sanghyang agama siwa sasana, maka don karaksaning kabhujangganira,
mwang kawinayanira, pagehaning karmmanira, sela nira, mwang kasudharmanira, nguniweh teguhaning
tapa brata nira, ritan hananing wimarga hamanasara sakeng sanghyang kabhujanggan, nahan hetu
sanghyang agama siwa sasana winakta de sang purwwacaryya wrddha pinandita, ndan Iwir nira sang
sadhaka dhang acaryya sang yogya pinaka pagurwan, mwang tan yukti pinaka guru, ya ta cinaritan
kramanira rumuhun, nihan lwir nira: sajjanah, wrddha wehaso, sastrajnah, wedaparagah, dharmajjah,
sila sampanah, jitendriyah, drdha bratah.

Nihan lwira sang sadhakanung yogya dhangguru upadhyaya dening loka, acaryya wrddha pandita,
wrddharing wayah tuwi, acaryya prajja sabdikawruh mangaji wala widya mwang tarkka wyakaranadi,
acaryya weda paraga, wruh ringangga pangupangganyaning Sang hyang catur weda, wruh ring
kaswadayan sanghyang sruti smrti, acaryya stiti gumawe dharma sadhana, sakti ring kagawayaning yasa
dana kirtti, acaryya, suddha sila, apageh manutta sadhu winayan, pawitra sulaksana kuneng, acaryya
jitendriya, tyaga kasakta ring bhoga wisaya, acaryya sudhira dharaka teguh ring tapa brata, nahan Iwir
nira sang sadhu wenang gawayen dhang upadhaya, nga, dhangacaryya krtta diksita, pinaka guru guru,
panadhahan sangskara mwang bhasma, wenang sadhakanung wenang dumiksanangaskara sakala janma
sadhaka wangsa parampara, kinaryya nimitta wiku, tumut sadhaka saiwa paksa, sang sadhaka mangkana
kramanya, sirata wiku maha pawitra wenang sira dhangupadhyaya ngaranira, kuneng sang sadhaka
sinangguh pangupadhyaya, pilihana jatinira de sang pudghala, ring sedeng nira hyunira sangskara,
hyunira sangskara, ikangacaryya sapatuduh inghulun juga pilihana. Deledelen salah siki gawayen guru,
sangksepanya, madumpi-dumpilana juga de yaning sisya mangungsi guru, aywanaku guru tahun sing
maha pawitra laksana nira paten guru. Aparan kaphalaning manembah ring kadi sira sadhaka, wiku
maha pawitra, nyapan tahan kwa linganta. Nihan kottamanya kapawitraning maguru sulaksana.

Laksmi duhka sahasrani sangsara papanasanam paratre naraka, nasti siwa lokam apnuyat.

Nihan kadiwyaning telas diniksa de dhangacaryya wiku mahapawitra huwus wrddha pandita, byakta
ilang mala kaluusanikangwang, athawa tan kataplan dening wighna sabhaya, duhka wedhana, luput
saking sangsara pataka, pira takuneng kwehaning papa ningwang, mwang gongngaya, yadyan sewu
kwehaning papa, sabhumi sasumeru gonganya lawan ngyetnya, niyata katerilanganya matmahana
mukta wisarjjana, mon diksana de dhangaryya maha pandita, gatinyan lalu kapawitran sang sadhaka
pandita maha wisesa, wenang umilangaken papaning sisya, dumehnya mangkana, ya ta matangnyan
dhangupadhyaya wenang pagurwaning sisya, away bhangbhang guru, nyapan tahan kadurus ngwang
dening kadurlaksananing guru, bhangbhang guru, umungsir guru maminta diniksa dening sadhaka, nga,
alpa sastra, dusprajja, kurang wiweka, nirwicaksana, pisaningun wruha prakr taning aji kdhikkdhik, ngaya
durmmeda wippaaryya, lumud jugul jadha linglung lelengo, mungeng, bingung, kumwa prakrtinya, yeka
sadhaka mudha, nga. Acaryya duryyasa, nga, adharma, crol nicca prakrtinya, ambeknya mada moha
karana durtta murkka madulur katungka, irsya matsara kimbhuru, marta wada mitya sing wuwusnya,
sinahajaring kadusilan, durniti durwinaya, nawimukha ringayu, melik ring kagawayaning yasa, manasir
sakeng agama rasa, ninda ring hyang lawan ring brahmana, drohiri mitranya, talpaka ring gurunya,
masampaying yayah mwang bibinya, yaapwan hana sira sadhaka kumwa kramanya, yeka sadhaka
duryyasa, banda tan yukti gawayen guru desang pudghala, aparan kari dosaning wiku mudha duryyasa
tan yukti gurwaning rat, dumiksana ring sakala jana mahyun wikwa, nyapan tahan kwa linganta, nihan
olanya mpih, katatwanika wwang mudha tan wruh ring nayopadeya mwang parartha mwang tan
wenang rumaksa dharmma, wetning wiparyyayayynya, matmahan pati purug, mwanganunggawehayu,
niyatatmah dosa, nimittaning manemu dewa dhenda, rapuh ning dewa dhendha, mangdadyaken klesa,
nirartha kahenengan ya wekasan, nahan halaning mudha, kunang halaning duryyasa, ikang wwang jenek
ring adharmma, duma patapa tuwasnya, mamrddhyaken kwehning klesanya, mwang gongning papanya,
amngaken babahaningnaraka loka agyagyan, mapalaywan arep mukti pancagati sangsara, pisaningu
mahlya muliha ring kasugatin, yata matangnyan sahana nira padha ngacaryya mon mudha duryyasa
laksana, nda tan yukti paten guru de sang pudghala. Sangksepanya duryyasa, basama kelutibeng yama
laya, tahun tikang sadhaka kadi lingku nguni juga swikaran peten guru, ikang wiku nahan pawitra suddha
pandita juga sembahenta, mwang dumiksaha kita.
Tlas kojaran sang sadhakanung yogya pagurwana, kuneng getyakna tingkahning krama sang sadhakan
sampun dhangupadhyaya caritan kramanya, yan hana sira dhangacaryya, sinambgawa gawayen
pagurwana, nda haywa ta sira gya lumkas krtta diksita mon turung nipuna ring kriya mwang turung tasak
ri tatwa sanghyang kabhujangan, athawa yan turunganiscaya ri rasa sanghyang siwagama, away siragya
lumkas, apayapan tan dadi ring dhangupadhyaya, yanagwala mwang amana manaha amuranya
kasiwatwan, kuneng deya nira, prakrtining swa sarira nira waswasen rumuhun, rapwan tan katona
ngamung, ndya deyaning dumela prawrtti. Sugyan kwa linganta. Nihan kramnya mpih delenta hananing
guna dosa ring awak, swikaran gonging sarwa guna wehen parisuddha, aryyaken sahaning dosa,
jnengakna sanghyang kabhujanggan, inget-ingetan mula madhy wasananya, kriya sang sadhaka wehen
samapta, pahenak byaktaning padarthanya, saha prayoganya, pahayun kapagehaning karmma mwang
sila nira, nguniweh kasadhuning winaya nira mwang kasudharmma nira, Kuneng sadananing
mamagehana riya, hana sanghyang trikaya paramartha, nga. Gegen sang sadhaka, Iwirnya nihan :

Kayika wacikascewa,

Manasikas tratiyaka,

Subha karmma niyowyantu,

Trikayamiti kawyate.

Trikaya, nga, kaya wwang manah kaya, sarira wak, nga, sabda, mana, nga, ambek, ika ta katiga
pinasangaken manutang dharmma karyya de sang pandita, kapwadine maka bhummnya subha,
karmma, wyaktinya dharma nika yaya sinangguh kayika dharmaning wak ya sinangguh wacika,
dharmaning wak ya sinangguh wacika, Dharmaning manah ya sinangguh manasika, ika ta kapwa tlas
siniddhikara maprawrttya rahayu, maka bumi dharma sadana, ya kayika wacika manasika, nga. Ri pageh
nika katiga, yeka sinangguhan trikaya paramartha, nga. Iing sang pandita, ndayanung ta karih de sang
sadhaka rumegepa sanghyang trikaya, aparan sadananing manuta ring dharmanya. Nyapan tahan ta
linga sang sadhaka, Om nihan mpih kagegyenira, unyangulaha sang sadhaka mon sampun dang
upadhyaya, sarwa kriyodyuta, protsaha ta sira mangatya sakagawayaningkriya, nityaha siranggonga
pakaryya yajna puja, japa mangarccaneng bhatara satata, lota mangabyasa sastra mwang amarahana
mangaji, magawaya yasa mwang kirtti, byetswagata ring sadhaka tamuy, nitya saweha dhana sadyana
yoga samadhi samahita, lota magawe siwa smarana nitya kala, nahan ulahanira sang sadhaka dhang
upadhyaya, nyang posikaning sabda pajarakna denira, mujarakna kasthawaning dewa mwang
brahmana, nguniweh kasthawan sang maharddhika wrddha pandita, umucaranakna prakrttaning sastra
wakya amarahana mangaji, mamicara awala widya mwang amiweka atatwa parijnana mwang agamokta,
masari-sartta swabhaya anguccaranakna weda mantra, mwang satya adenirojar, satya ring utpanna,
away angujaraken karnna sula ring para, away angujaraken wak parusya mwang pisuna mrsawada ring
para, ndan away ninda para codya ring kapwa nira sadhaka, mwang kapwanira dhang upadhyaya, away
ninda ring kriya mwang gunawan brataning kapwa nira sadhaka, kewalya sira angujarakna satya wakya,
mwang katha komala rum manohararjjawa, nahan Iwiraning sabda wuwusakna de dhang upadhyaya,
nyang Iwiraning buddhi sang sadhaka dan upadhyaya, ambek suddha satya sadhu santa, dhrti, ksama
pagehakna sang sadhaka, maka pagwana buddhi dhira ibarata nityasa, maka bhummyang metri, karuna,
mudita, upeksa, sama ta anumana ring rat, away sira maka buddhi crol, dhurtta murkka mada mana
lobha moha, ndan away sira gong krodha sanghet, magalak ring kapwa nira sadhaka, away bhangga irsya
katungka matsara kimburu ring kapwa nira sadhaka, away drohaka sampay awamana ring kapwa nira
sadhaka, mwang ring kapwa nira dhang upadhyaya, kewalya gong srddha gong prasada dara duga duga
ta juga paka budhi sang sadhaka ring parampara mwang kapwa nira sadhaka, nahan Iwiraning buddhi
dhang upadhyaya, anghing samangkana ta juga gegon de dhang upadhyaya sadhananing krta diksita,
sugyan kwa linganta nihan mpih. Anywa gya juga sira lumkas, nanghera juga sakareng yadyastun huwusa
menaka pageh sila mwang winaya sang sadhaka, nguwineh samaptaha ring kriya nira tuwi, ndan away
juga agya lumkas, ayusya nira herakna, delen wang ning wayah sang sadhaka mwang wrddhaning wayah
nira, sangksepanya, ajwa sang sadhaka lumkas krtta diksita, duga mwang tuwuh nira, mwang manwam
tuwuhning anakbi nira, basama nanmu wighnaninga lumkas krtta diksita, mon, sira tapwan panitiha ring
samangka, kuneng deya niran pangantya, ya sampun wrddha nggawayawa nira sira lumkas, kuneng
ingananing dawaning yusa nira, mon sadhaka wet bet ning krta diksita, putra potraka pinangkanggeh
nira, yapwan gnep limang puluh tahun, hinganing wayahning tuwuh nira, yogya lumkasa krtta diksita,
kuneng yan tan wasaning krtta diksita, ahingan nmang puluh tahun tuwuh nira yogya sira lumkasa krtta
diksita, away sang ksepanya, away sang sadhaka lumkas krtta diksita, mon lagi yowana, mwang lagi
yowana ng anakbi nira, away lumkas krtta diksita mon srti nira turung maren raja swala, yan sampun tlas
matuha lakih, lumkas ira dumiksa, nahan hingananing wala niran lumaksana krtta diksita. Ring
huwusning prapta wayah sang sadhaka, an genep tuhuning tuwuh nira, irika ta sira lumkas krtta diksita,
away sangsaya, parekakna tang pudghala tang sinambhal diksan, manganakna ta sira diksopacara,
magawaya dewa grha, kundha, sthandhila, mamarekakna siwopakarana, Iwirnya : bhasma, ganitri,
guduha, kundhala, wulang hulu, brahma sutra, ambulungun, pawwahan, camara, argha, tripada sangka,
ghanta, jayaghanti, ika ta kabih siwopakarana, nga, anung drwya sang sandhaka. Tlas masna pweha
kabeh, parekakna tang sisya kamna sangskaran, ndan humera ta mpu sakareng, ikang wwang masna
gawayen pudghala, pilihana rumuhun away bhangbhang sisya, away wawang winikwan, kunengde sang
sandhaka dumele Iwiraning yogyaning yogya sisya nihan. Punya janma, maha prajna, satya wak, sadhu
silawan, sthira dhairrya, swami bhaktya, dharma wista, tapo nodhah. Nihan Iwiraning wwang pilihen
gawayana sisya, wwang suddha janma, maha pawitra kawanganya, wwang satya wacana tan mrasodita,
wwang sujana tuhu-tuhu maharddhika, wwang prajna wruh mangaji, wwang satwika sadhu
maharddhika, wwang susilapageh ring winaya, wwang athira sthiti ring abhigpraya, wwang dheryya
dharaka angelaken suka duhka, wwang satya bhakti matuhan, nguniweh ring wwang atuha, wwang
mahyun ring kagawayaning dharma karyya, wwang magapeh magawe tapa, nahan Iwir ning wwang
gawayen sisya, yogya diksan. Lwirning tan yogya diksa nihan, yadyan bramangsa bhasmangkara jati
nikang wwang away sinangskara mon tan yogya diksan de sang guru, ndya Iwirnya, wwang cutaka,
wwang patita wacaka, wwang kuci angga, wwang walaka, wwang maha duhka. Cutaka janma, nga,
wwang taluwah, Iwirnya, wwang pinaka niwedya, wwang pinaka saji, wwang dana kalaning sawa,
pamaha wwang rahupning sawa, wwang tadhah rah tadhah wuk, wwang wliyan, winli huripnya kalaning
padosan, wwang binandhana, pinanjara, rinantay, ginantung, pinasar, wwang wurung bela, wurung
tinewek, huwus winaweng pamanggahan smasana, catuspata, wwang malabuh pasir, malabuh parang,
malabuh wwai, malabuh bahni, tapwan mati, wwang kalebu ring sumur, kalebu ring patahyan, wwang
dinyus hulunya ring mutra mwang purisa, wwang sinyukan wwai ring padhamwaning stri, wwang
inmukan kupina mwangken dening adhamajanma, wwang tembha, inisingan ineyehan kuneng
dinulangan purisa eyeh, wwang tembha, inisingan ineyehan kuneng dinulangan purisa eyeh, mwang
tinpak tinampyal dinedel sirahnya mwang mukanya dening pujut, bondan, kake sangraha kuneng, ika ta
kabeh cutaka janma, nga, wwang manembah ring adhama janma, mamangan tadhahnya, ginunting
romanya sinuyuran kuneng, wwang manembah ring cutaka janma, manembah ring tapodhara, wwang
mangasraya ring adharma janma, wwang mamikul dhampa wimana sedheng hana manunggang, wwang
mamikul phalana, padaraksa, padamwan, kalasa, tilam pramadhani, yeka patita, nga, mwah sahananing
wwang sadigawe, sadigawe, nga, samudaya, mwang dhang acarya wrddha pandita, pinangen sang para
dhang upadhyaya, pitamaha, prapita maha, bhagawanta, deyaning mahon kapwa malinggieng sabha,
amacaha sanghyang siwa dharma mwang sanghyang siwa sasana, wehen karengwa de sang sadhaka
samirha, anung donya ri tan hanani agamana managa warga karma mangkana, tibana tapidana gurunya
mwang sisyanya, deyaning mamigraha gurunya pasasan de sang sandhaka kabeh, adapana nama de
anyandung sangskara wayakna namanya walaka alapana kriyanya mwang Siwopakaranya, huwus pwa
pinucca, nyan ta de sang prabhu, bwangen tundhungen umarang nusantara, aywa wineh mangan tya
ring bhumi jawa, kumwa deyaning mamucca gurunya, kunang sisyanya bandanen ring hwi walatung,
bwangen de sang prabhu mareng sagara, mawana plawa, prapta pwayeng lod pokanata griwanya
pasahaken mwang lawayanya, angganya mwang sirsanya, tibaken telenging payonidhi, ndah mangkana
ta dosaning dwanitinamana diksita, tan rinakwa pamangguhnya papa duhka, hinganyan lalu tuwasning
sadhaka paksa nipuna, teher sara ngukir, ati tan pweka, kuneng Iwira sang tuhu nipuna sadhu pajarakna
ri tlasnira madumpi-dumpilan, wwang yogya sinambha sisya, nda aywa tampu sangsaya ri kalekasa
nigawayaning diksa widhi, parekaknang pudgala, lumarisa diksana sakweh kdhiknya, bahu sisya kuneng
kita, nda aywa ta mpu wismrti ring dharmaning sadhaka pinaka guru tutanangkwa nyapan tahan kwa
linganta, nihan mpih deya sang sadhaka guru, majarana dharmaning sisya mwang pudghala, maweha
kriya, mohuta ring sisya nguccaratanacara, mawaraha ring dasa sila mwang panca siksa, guru talpaka
lawan tri karya paramartha, mangajarana kalingacara mwang karmma sila winaya ring sisya, mahutang
apakrama ring agamanyu, swikane pageh deyanya gumego sanghyang siwa brata, patehen, karmanya,
aywa wimarga sake kabhujanggannya, kumwa deya nira amarah-maraha ring sisya, mwang buddhya
sang guru ring sisya, aywa krodha, aywa lobha, aywa parusya, aywa irsya, aywa drohi ri sisya, krodha,
nga, abhimana mwang galak, masenghi ta tumon sisya, lobha, nga, mahyun mamunpuna wastu
drwyaning sisya, parusya, nga capala tangan, nga,mamalu, mamrep, manampyal ring sisya, capala
wuwus, nga, mangajaraken karnna sula sapata pisuna ri sisya, irsya, denggya, matsarya, kimbhuru, bwat
iryan ring sisya, drohi, nga, mangupaya halaning sisya, maka nimitta ingsa karma, mwaang raga dwesa,
murkka, nga, crol, kuhaka mada mana katungka pinaka srayanya, ngalaha lama ring sisyanya, ingsa
karma, nga, makira-kira ma matyana, mamatyani kuneng, mahyun manimbatamranganu duka raga, nga,
makira-kira maka nimitta raga wisaya, kahyun kahala lumakwa macidra ring tanaya dharaning sisya, saha
cihna kuneng makuren makridha cumbana mwang anakbining sisya, dwesa, nga, manupaya halaning
sisya, maka nimittang iliknya moghaten mamucca, haten namidhana, aten dumosana, aten sahasika
sakeng duleknya ring sisyanya, ika ta kabeh sisya drohaka, nga, aywa sang wiku makam bekika duryyasa,
nga, mwang deyan ta muwah, aywa sang guru nistura tumon sisya dina kalaran manmu duhka, aywalwir
tan uninga tumon sisya salah silanya mwang swabhawanya, aywan durusaken sisya tan wruh ring krama,
aywa gigumohut ri sisya magawe papa karmangde patitanya, aywanangguh patita ring sisya mon tan
byakta cihnanyan patita aywagya kumeniscaya parccaya ring sila mwang hartaning sisya, aywa tan
parccaya yan kateher byaktaning silanya. Aywa ninda pracodya ring sisyanta, aywa mucca sisya tan
sayanga krama dendha dosa, away mucca sisya sulaksana, maka nimitta krodha mwangilikta, away
nganumana sisya, pasita durlaksana maka mimitta sraddhanta sih ta, sang ksepanya, mon kita mucca
sisya, away tan sayangakrama dhendha dosa, mon kita nganumana, away tan sayanga kraman anuta
pajaring agama, kuneng yan hana sisyanta hinapawada dening kapwanya sabha, aywagya kita
mamituhu, basa malebok gatining para codya, kuneng deyanta pariksan sudhi-sudhin, dele-delen
tuhuning dosanya tanyanen prihen sarjawanya, yapwan tan ulih kita kita mariksa sisyanta, teher
tamaren pabodyaning para, swikaranta sisya, ajnana denta, kon magawaya sapata, pangadesana yan tan
tuhu patita, kuneng pagawayana sapata, ring siwa, grha ring agni ring jro kundha, ring lingga, ring
parhyangan, ring Siwa pada, ring pada sang guru, irika pagawayana sapata kasaksyana dening guru,
mwang dhangen sanak, kalanyan masapata, tlasnya masapata, nda tan kaparccaya dening gurunya
pwaya wih, wetning gongning para pawada, mur angdoha taya muwah, swikaran madewasraya,
manghyanga ring silagraha, ripungann tirtha, ring samudra tira, ring guha, ring tapowana, nahan parana
dening sisya, lawasnya lungha, sewu pitung puluh dina, kuneng mon tan pamangguh wighna ring sapata
kala, mwang sahinganing dewa sarana kala, mwang tan tuhun ika patita, away pinucsa dening guru yan
pamanggih wighna pwa ri sahinganing sapata, mwang dewasraya kala, puccan de sang gurunya, aywa
inanumana, kuneng hangghyaning sadhaka hinapa wada dening kapwa sadhaka, nirupadrawa
sehinganing lawasnyan padewa saksi, tan tuhu ika patita, ikang sadhaka mangapawada ring gatinya
walesanya juga, puccan dening gurunya, mwang dhngen sanaknya, apayapan walatkara ridiksita
padhanya sadhaka ikang mangapawada purwwa puccan away hinanumana dening gurunya, kumwa
sasananya ling sanghyang agama.

Yapwan walaka wrti pwa mangapawada ri dhang acaryya, manangguh patita, nda tan hana wyaktinyan
patita, swikaran ta dening gurunya ika sadhaka katkan parapawada, kon madewa saksya purwwa wat,
kuneng yapwan katon byaktanya, aywa pinucca de sang guru, ikang walaka mangapawada purwwaka
pidhanan de sang prabhu, pokkana denira, sirsanya, pasahaken lawan kamandhanya, aywa ta wineh tiba
ring rat, angganya, rahnya, sirahnya, bwangen, mareng lod tibaken telenging payonidhi, kumwa
dhendhaning walaka ngapawada ring sadhaka, mangamuk sangskaraning sadhaka, nga, Hana wwang
mangapawada ring sadhaka winalingnya tan wet nget brahma kula mwang bhasmangkara, tuwi sudhinta
jatining sadhaka dening gurunya, paranuswa desani yayah renanya, mon sadhaka yayah renanya mwang
kakinyandhunya kuneng, ikang mangapawada, walesen purwwa wat dhandhanya agalah tuna, nga, yan
srti mangapawada ring sadhaka, manangguh patita, manangguh tan brahma kula bhasmangkara,
kramanya desang guru, kon madewa saksya tang sisya purwat, kuneng yan tan polih pangapawadaning
srti, ikang srti pidhanan de sang narendra, tewere lidahnya, mwang nasikaning bhaganya, wehen
malyangan, tundukana pasa wesi sedheng abang, dening apuy, tuntun weh katona dening wwang akweh
puger tpining awan, aywa limputan makahingan patinya, kumwa pidhananya padha mwang
angarwwana ring sadhaka, nahan tmahaning mangapawada ring sadhaka, tan wurung manemu
pamaksaning panyodyanya, sangksepanya, yawat sing sadhaka hinapawada, tawat madewa saksi, yawat
wwang mangapawada ri dhang acaryya, sing sawakanya, mon sadhaka, mon tapo dhara. Mon walaka,
mon laki-laki mon srti, mon sahasika ngupawada yan tan sayata cihna yangawyakti, tawat winales
dening apwadhanya, tan wurung manemu duhka dening panindanya ring para , ya ta matangnyan aywa
sadigawe jati ni kang wwang, nyapan tan kawalesan yeka. Kuneng tata kramaning sadhaka kabeh
caritan, ndya ta Iwirning karmaning para sadhaka, aparan rupaning silanya, nyapan tahan linganta, o
nihan pih deya sang sadhaka, siwapaksa kabeh, aywa pamada ring kabhujangganya, yatna amriha ri
karaksaning kasadhakanya, tuhun karaksaning sarwa sarira waya wanta raksan rumuhun, tumuta
karaksaning karma.O.

Iti sanghyang Siwa Sasana, tlasinurating siku srama, isaka 1559. Tithinawami kresna paksa, ring cetra
masa. Pa, pa, Su, wara dungulan, irika diwasanya sampurnnaning pustaka odyakna kasiddhyan sang
anulis, mwang dirggha yusya nira sang amaca, siddhi rastu, tathastu, astu, Om Om Sri pasupataye
namah.

Ri sampuning alawas “Ida Padanda Tambahu”, asrama ring Ahan, malih tinurun sanghyang Siwa Sasana,
reh sampun awuk, puput anurun ring dina, wu, u, wr, wara Dungulan, tithi krsna paksa ring sasti,
phalguna masa, isaka 1867.

TERJEMAHAN BAHASA INDONESIA

Hendaknyalah Siwa Sasana ini diperhatikan oleh para sadhaka semua, semua dang acarya mazab Saiwa
yang terdiri dari Saiwa siddhanta, Wesnawa, Pasupata, Lepaka, Canaka, Ratnahara dan Sambhu.

Demikian rincian sang sadhaka mazab Saiwa, terutama dang acarya pandita yang agung, sri gurupata,
dang upadhayaya, pitamaka, parapitamaha, bhagawanta. Demikian adanya semua.

Mereka semua hendaknya dengan seksama mengusahakan mempertahankan hukum-hukum Siwa


Sasana dengan tujuan menegakan kependetaannya, tertib hidupnya, kelangsungan usaha-usahanya,
perilakunya yang baik, dan dharmanya yang mulia, lebih-lebih pula tetap berlangsungnya tapa bratanya
agar jangan menyimpang dan menyasar dari hukum kependetaan. Itulah sebabnya hukum Siwasasana
diajarkan oleh sang pendeta guru agung pada jaman dahulu. Adapun sang sadhaka, dang acarya yang
patut dijadikan guru, dan yang tidak baik dijadikan guru, itulah yang akan dijelaskan terlebih dahulu
yaitu :

Sajjanah – orang sejati

Wredaha wehasa – ?

Sastrajnah – pandai tentang sastra

Wedaparagah – ahli weda

Dharmajnah – pandai tentang dharma

Sila sampanah – berbudi baik

Jitendriyah – menguasai hawa nafsu

Drda bratah – taat melaksanakan brata


Inilah sang sadhaka yang patut dijadikan guru pengajar oleh masyarakat, yaitu pandita guru yang senior,
senior dalam umur, acarya yang menguasai ilmu bahasa, menguasai bermacam-macam pengetahuan,
ilmu logika, tata bahasa dan lain-lainnya.

Acarya yang ahli Weda, yang menguasai bagian-bagian Sanghyang catur Weda, dapat menghapalkan
Sanghyang Sruti dan Smreti. Acarya yang teguh menerapkan dharma, mampu melaksanakan yasa, dana,
dan kirti. Acarya yang suci hatinya, berketetapan hati untuk menuruti tuntunan hidup yang saleh, lagi
pula suci, bertingkah laku yang baik. Acarya yang dapat menaklukan hawa nafsunya, dapat melepaskan
diri dari ikatan kenikmatan duniawi. Acarya yang tabah, teguh, tetap hati dalam tapa brata. Orang mulia
seperti itulah yang patut dijadikan dang upadhyaya.

Yang disebut acarya krta diksita (pandita guru yang sudah didiksa) ialah gurunya guru, tempat
mendapatkan sangaskara (penyucian) dan bhasma (abu suci), sadhaka yang berwenang memberikan
diksa sangaskara kepada sesama manusia ialah keturunan sadhaka terus menerus, yang memang
disiapkan untuk menjadi wiku, mematuhi dharma sadhaka mazab Saiwa.

Sadhaka yang demikian itu, adalah wiku yang maha suci dapat disebut dang upadhyaaya (guru besar).
Adapun diteliti keturunannya oleh sang penganut mazab Saiwa ketika ingin mendapatkan sangaskara.
Hendaknya acarya yang aku tunjukan (kepadamu) juga dipilih. Perhatikan dengan sungguh-sungguh bila
memilih salah seorang untuk menjadi guru.

Kesimpulannya, hendaknya sisya ikut berperan dalam usaha mencari guru. Janganlah
anakku………………………..

Apakah pahalanya menyembah sang sadhaka, wiku yang maha suci.

Mungkin demikianlah pertanyaanmu.

Inilah keutamaan kesucian berguru kepada guru yang berbudi luhur.

Laksmi duhkha sahasrani

Samsara papa nasanam

Paratre naraka nasti

Siva lokam avapnuyat.

Inilah kemuliaannya dia yang telah didiksa oleh dang acarya. Yaitu wiku yang maha suci, pandita yang
sudah senior, ialah hilangnya noda kecemaran orang itu. Atau ia tidak akan tersentuh oleh segala
marabahaya, duka nestapa, bebas dari sengsara malapetaka. Berapapun banyaknya papa orang,
berapapun besarnya, meskipun seribu banyaknya, sebesar bumi dan gunung Semeru besarnya dan
beratnya, tentu akan lenyap menjadi hilang sama sekali.
Bila didiksa oleh pendeta guru maha pandita. Besar benar kesucian sang pendeta guru maha agung,
mampu menghilangkan papa muridnya. Sebab itu maka hendaknya dipilih pendeta guru yang dapat
dijadikan tempat berguru oleh sisyanya. Janganlah berguru kepada guru yang berbudi rendah.

Boleh jadi orang akan terlanjur dipengaruhi oleh sifat-sifat aib sang guru bila mendatangi seorang guru,
memohon agar didiksa oleh seorang sadhaka yang buruk tingkah lakunya, sadhaka yang bodoh, yang
tidak banyak mengetahui sastra, yang kurang berpengetahuan, yang kurang pertimbangan, yang tidak
bijaksana.

Lebih-lebih lagi seorang sadhaka yang tahu sedikit-sedikit saja pengertian yang terkandung dalam
pengetahuan, sehingga ia bodoh, sering salah, ditambah lagi bebal, acuh tak acuh, linglung, melongo,
kaku, bingung. Bila demikian perilakunya maka itu adalah sadhaka bodoh namanya.

Acarya duryasa ialah acarya yang tidak melaksanakan dharma, curang, berbudi hina, congkak, mabuk
yang menyebabkan ia bersifat lirih, angkara murka serta jahat, iri hati, tampak cemburu, mrsawada yaitu
segala kata-katanya tidak apat dipercaya. Serta pula dengan berbudi buruk, tidak memperhatikan
tuntunan berbuat sesuatu, memalingkan muka dari yang baik benci pada pekerjaanyang berbentuk yasa,
menyimpang dari ajaran agama, menghina Tuhan dan Brahmana, bersikap bermusuhan terhadap
teman, menentang guru, menghina ibu dan bapaknya.

Bila ada sadhaka yang demikian perilakunya, itulah sadhaka duryasa, Tawan. Tidak benar untuk
dijadikan guru oleh seorang pengikut Saiwapaksa. Apakah lagi dosanya wiku yang dungu, duryasa yang
tidak benar dijadikan guru oleh orang banyak, melaksanakan diksa pada setiap orang yang ingin menjadi
wiku ? Mungkin demikian pertanyaanmu.

Inilah buruknya. Dasarnya orang dungu, tidak tahu petunjuk-petunjuk tuntunan hidup dan kasih sayang
kepada orang lain dan tidak sanggup melaksanakan dharma karena bingungnya sehingga menjadi
terantuk kesana kemari ………

(mwang anung gawe ayu?) selalu mendapat dosa sehingga mendapat hukuman dewa.

Bila hukuman dewa telah mengusut, akan menanggung aib, menjadi orang tak berguna dan akhirnya
membisu tanpa kata-kata. Demikian bahaya kebodohan itu.

Adapun bahayanya duryasa, tetap terlena dalam perilaku yang melawan dharma, tertutup hatinya (?),
mengembangkan aibnya, dan besar papanya, membuka lebar-lebar pintu narakaloka dengan tergesa-
gesa, berlari-lari ingin mengecap pancagati sangsara, mustahil akan berubah menjadi tingkah laku yang
baik.

Itulah sebabnya acarya bila dungu, duryasa perilakunya, tidak patut diusahakan oleh seorang penganut
Saiwapaksa untuk menjadi guru.

Kesimpulannya orang yang sadar, janganlah berguru pada seorang sadhaka yang hina dan duryasa,
boleh jadi akan terseret ikut jatuh ke Yamaloka. Hendaknya hanya sadhaka yang aku sampaikan dahulu
saja usahakan dengan sungguh-sungguh dicari untuk menjadi guru. Wiku yang maha suci, pandita bersih
saja hendaknya kamu sembah dan mendiksa kamu.

Telah kusampaikan sang sadhaka yang wajar dijadikan guru. Mari kita paparkan apa yang ingin
diwujudkan dalam perilaku sang sadhaka yang sudah menjadi dang upadhyaya.

Bila ada dang acarya yang pantas dijadikan tempat berguru, janganlah hendaknya ia tergesa-gesa
melaksanakan diksa bila ia belum sempurna dalam pekerjaan dan belum matang tentang hakekat ajaran
kependetaan, atau belum yakin benar akan isi ajaran Siwagama. Janganlah ia tergesa-gesa berbuat,
sebab dang upadhyaya tidak boleh hanya menjadikan tanda dan bermaksud membawa kesana kemari
ajaran Siwaan itu? Adapun usahanya ialah amat-amatilah pekerti diri sendiri terlebih dahulu agar tidak
tampak ngawur. Bagaimana caranya mengamati perilaku itu? Boleh jadi demikian pertanyaanmu.

Perhatikan akan adanya “guna” (sifat-sifat baik) dan dosa pada dirimu, usahakan dengan sungguh-
sungguh perkembangan semua sifat-sifat baik dan biarkan supaya menjadi suci.Tinggalkanlah segala
macam dosa, tegakkan kependetaan itu, ingat-ingat awal, tengah dan akhir dari padanya. Tugas sang
sadhaka selesaikanlah. Buatlah mudah isinya dan penggunaanya. Buatlah lebih baik kelangsungan akan
tugas-tugas dan budi pekertinya, terlebih-lebih tentang keluhuran budi, kecerdasan akal dan
kesudarmannya.

Adapun sarana untuk mempertahankan itu ialah apa yang disebut trikaya paramartha, pegangan sang
sadhaka. Rinciannya ialah :

Kayika vacikasceva,

Manasikas tratiyaka,

Subhakarmaniyovyantu,

Trikayam iti kavyate.

Tirkaya ialah kaya, wak dan manah. Kaya adalah badan wak adalah kata-kata, manah ialah pikiran.
Ketiga-tiganya itu hendaknya ditempatkan sesuai dengan usaha-usaha yang berdasarkan dharma oleh
sang pandita. Semuanya supaya berdasarkan subhakarma (perbuatan yan baik). Sebenarnya dharma
kaya disebut kayika, dharmanya wak disebut wacika dan dharmanya manah disebut manacika.
Semuanya itu supaya diusahakan sampai berhasil berbuat yang baik berdasrkan atas pelaksanaan ajaran
dharma. Itulah kayika, wacika, manacika.

Bila ketiga-tiganya sudah kokoh, maka disebut tri kayaparamartha. Demikian kata sang pandita. Apakah
lagi yang patut sang sadhaka renungkan tentang trikaya itu? Apakah syarat untuk menuruti dharmanya?
Mungkin demikianlah pertanyaan sang sadhaka.

Om inilah pegangannya. Hendaknya ia mengetahui perilaku sang sadhaka bila sudah menjadi dan
upadhyaya. Ia harus mantap bekerja, ia harus terdorong memperhatikan segala jenis kerja, Ia selalu
meningkatkan membuat yadnya, puja dan japa. Ia selalu memuja Bhatara, selalu mendalami sastra
agama dan mengajar, membuat yasa dan kirti, sopan menerima tamu sadhaka, selalu memberikan
sedekah yang diperlukan untuk beryoga dan bersemadi memusatkan pikiran, selalu melaksanakan
Siwasmarana (pemusatan pikiran pada Bhatara Siwa). Demikianlah perilaku sang sadhaka yang telah
menjadi dang upadhyaya.

Inilah sifat kata-kata yang patut disampaikan olehnya. Yaitu membicarakan tentang pemujaan para
dewa dan pujian kepada Brahmana, lebih-lebih lagi pujian kepada pandita senior yang maha bijaksana,
menghafalkan perihal ucap-ucap sastra agama, memberikan pelajaran, memperbincangkan segala
macam ilmu pengetahuan dan mengkaji pengetahuan filsafat dan ajaran agama, selalu (?) mempelajari
dan merapalkan mantra-mantra Weda. Dan ia berkata jujur, setia pada janji dan ia jangan mengeluarkan
kata-kata yang menyakitkan telinga orang, jangan berkata-kata kasar, dan memfitnah, dan jangan
berbohong kepada orang. Dan janganlah menghina orang, jangan mencerca kerja dan sifat brata sesama
sadhaka. Hanya kata-kata yang benarlah dan kata-kata yang manis, lemah lembut, menarik hati dan
bersahaja yang harus ia ucapkan. Demikianlah kata-kata yang sebarusnya disampaikan oleh dang
upadhyaya.

Inilah sifat-sifat sang sadhaka yang telah menjadi dang upadhyaya yang harus ditegakkannya. Yaitu
pikiran yang bersih, setya, budiman, tenang, tangguh, dan pengampun yang harus dipegangnya teguh
dan kuat, beralaskan keteguhan hati, selalu lapang hati, mendasarkan mentri, karuna, mudita dan
upeksa dan sayang kepada orang.

Janganlah ia curang, licik, sombong, mabuk, congkak, loba, binggung. Dan janganlah ia cepat naik darah,
galak terhadap teman sadhakanya, janganlah ia keras kepala, iri, busuk hati, cemburu kepada temannya
sesama sadhaka. Janganlah durhaka, menghina dan tekebur terhadap temannya sesama sadhaka dan
sesama dang upadhyaya. Hanya keikhlasan yang mendalam, budi baik, hormat, jujur saja yang menjadi
budi sang sadhaka merasa pada seorang dan berlanjut pada yang lain-lain kepada temannya sesama
sadhaka.

Demikianlah budi dang upadhyaya. Hanya yang demikian itu sajalah hendaknya dipegang teguh oleh
sang sadhaka sebagai sarana diksa ? Barangkali demikian pertanyaanmu. Begini ! Jangan juga terburu-
buru berbuat, tunggu pula sebentar walaupun perilaku dan disiplin sang sadhaka sudah meyakinkan dan
kuat, lebih-lebih pula sudah menyelesaikan tugas-tugasnya, namun walaupun demikian jangan juga
terburu-buru berbuat.

Hendaknya usianya ditunggu, teliti muda umurnya sang sadhaka dan kematangan umurnya. Singkatnya,
janganlah sang sadhaka buru-buru didiksa. Perkirakan muda umurnya dan muda umur isterinya.
Berbahaya akan mendapatkan bahaya bila melaksanakan pemberian diksa, bila ia belum mengatasi hal-
hal yang demikian itu.

Adapun tujuan menunggu itu ialah sempurnanya perkembangan jasmaninya untuk mulai bertindak.
Adapun batas umurnya, bila ia sadhaka keturunan dari yang sudah didiksa. Bila ia tidak kekerasan dari
yang sudah didiksa, maka batas umurnya ialah enam puluh tahun baru ia dapat melaksanakan diksa.
Kesimpulannya janganlah sang sadhaka, menjalankan diksa, bila masih muda dan isterinya juga masih
muda. Janganlah melaksanakan diksa bila isterinya belum berhenti datang bulan. Bila kedua-duanya
sudah cukup tua umurnya, maka ia dapat melaksanakan diksa.

Demikianlah wala (=jaminan?)nya untuk melaksanakan diksa. Apabila telah tiba usia sang sadhaka dan
cukup tua usianya maka pada waktu itulah ia melakukan diksa dan jangan ragu-ragu.

Hadapilah yang berpudgala dan alat-alat diksa itu, mengenakan pakaian upacara diksa, membuat
Dewagrha, kundha, sthandila, menghadapi alat-alat Siwapakarana, seperti bhasma, ganitri, guduha,
kundala, wulang hulu, brahma sutra, ambulungan, pawawahan, camara, argha, tripada, sangka, ghanta,
dan jayaghanti.

Setelah lengkap semuanya itu, hadapkan sisia itu sebelum upacara. Kemudian tunggulah sebentar.
Orang yang datang hendak mendiksa supaya dipilih terlebih dahulu. Jangan asal sisia, jangan tergesa-
gesa menjadikannya wiku. Adapun sang sadhakadalam meneliti macam-macam sisia yang boleh didiksa
adalah sebagai berikut, bersifat sosial, orang bijaksana, setia pada ucapannya, yang memiliki kesusilaan,
teguh pendirian, setia bhakti terhadap suami, teguh pada dharma tanpa noda. Demikian macam orang
yang dipilih menjadi sisia. Keturunan orang suci, sangat suci keturunannya, orang yang setia terhadap
ucapannya, tidak berbohong, pandai dalam ilmu, orang yang benar-benar berjiwa besar, orang mulia,
suci, berjiwa besar, orang yang susila, tegas dalam hal siasat, orang yang kuat menahan suka dan duka,
orang yang setia terhadap atasan, apalagi terhadap orang tua, orang yang gemar melaksanakan ajaran
dharma, orang yang teguh melaksanakan tapa, demikianlah macam orang yang dijadikan sisia yang
patut didiksa.

Adapun macam orang yang tidak boleh didiksa adalah sebagai berikut. Meskipun brahmana keturunan
bhasmangkara, orang itu jangan didiksa. Ingat tak boleh didiksa oleh nabe, seperti dibawah ini, yaitu :
orang yang kapatita, orang yang jatuh sebagai walaka, orang cacat tubuh, orang yang sangat menderita.

Cuntaka janma berarti orang hina, seperti orang yang dijadikan kurban, orang yang dijadikan sesaji,
orang yang diserahkan pada waktu melakukan upacara sawa widhana, asti widana, tukang pemikul
mayat, pembawa pencuci muka mayat, penadah darah, penadah barang naziz, orang belian, dibeli
hidupnya pada waktu dihukum, orang yang dihukum penjarakan, dirantai, digantung, dipasarkan, orang
yang gagal dibela, batal ditusuk, telah dibawa kelapangan kuburan, catuspata, orang yang
ditenggelamkan bersama pasir, dihukum pancung, ditenggelamkan ke dalam air, dibakar, orang yang
belum mati, seperti : tenggelam jatuh ke sumur, jatuh kekakus, orang yang disiram kepalanya dengan
mutra dan kotoran manusia, orang yang disiram air jemuran perempuan, orang yang dibungkus cawat
oleh orang hina, orang tembha diising disiram air kencing, juga yang dimelangan kotoran kencing, orang
yang ditapak, ditempeleng kepala dan mukanya dengan cemeti, diikat dan dijambak rambutnya.
Semuanya itu cuntaka janma namanya.

Orang yang menyembah terhadap orang yang hina, memakan makanannya, digunting rambutnya, (dan)
juga yang diguyur (rambutnya) orang yang menyembah kepada oang cuntaka, menyembah kepada
tapadhara, orang yang berlindung kepada orang yang nista, orang yang memikul bangku tempat duduk
yang sedang ada yang menduduki, tukang pikul palana, padaraksa, jemuran, tikar, tikar permadani.
Semua itu patita namanya dan segala orang sadigawe.
Sadigawe berarti turut dengan adhah kriya. Adhah kriya berarti segala yang sudra, candala dan mleca.
Sudra berarti orang banija krama dan wulu-wulu. Banija krama berarti berdagang, alampuran, atasana,
apalya, buncangaji.

Segala yang menjual belikan dagangannya, bajija namanya. Andhyun, angendhi, pan nya, banija
namanya.

Andhyun, angendhi, pande segala macam pande, undagi, amaranggi, jalagraha, mengukir, melukis,
mengapus, menjahit, membuat wayang, menmon, ijo-ijo, ang godha, amidhu, apacangah, araktan,
semua itu wulu-wulu namanya.

Candhala berarti memahat, menjagal, melempar, memutar, mencungkil, mendulit, memukul,


membudak, semua itu candhala namanya.

Mleca berarti paandai emas, dukun suratman, warung kedhi, juru rurih, semua itu mleca namanya.
Demikian pula kalau ada keturunan brahmana ikut dengan pekerjaan orang sudra, candhala dan
sebagainya, orang seperti itu, manusia sandigawe namanya, sebab salah hurara namanya.

Manusia kuci angga berarti orang cacat tubuhnya, seperti orang wwal, oarng bungkuk, kayang, kerdil,
drmidari, lampang, bule, belang, lampir, wiwang, semua itu kuci angga namanya.Maha duhka berarti
orang yang menderita tubuhnya oleh karena sengsara, seperti orang kusta, gila, ayan, menju, lajwa, wlu,
dhusul, bwalen, busung, tahi panden, kesakitan, apalagi yang buta, tuli, bisu, cungik, umbung, tlihen,
timpang, kejang, pingker, keteng. Demikianlah namanya cacat menderita. Itulah manusia maha duhka
keadaannya. Segala orang seperti itu, manusia durlaksana namanya.Tidak patut dijadikan sisia dan
dipodgala.

Kesimpulannya, jangan didiksa oarang-orang itu oleh dhang guru sebab jangankan mendapat pahala,
bahkan mendapat dosa dan sengsaralah kita kalau disembah olehnya. Itulah sebabnya jangan sang
sadhaka memberi diksa orang durlaksana.

Sebagai tambahan, janganlah sang sadhaka mendiksa orang yang telah didiksa oleh dhang guru yang
lain, didiksa oleh sadhaka yang belum krrta diksita. Jangan mendiksa orang yang telah melakukan
upacara suci, memohon restu kepada tapodhara. Tidak benar tingkah seperti itu, menumpuki upacara
namanya. Lagipula janganlah dhang guru mendiksa orang keturunan biasa, bukan brahma wangsa dan
bukan bhasmangkara.

Brahma wangsa berarti keturunan brahmana, putra putra pandita sejati, itulah brahma wangsa
namanya. Bhasmangkara berarti memang keturunan sadhaka, berasal dari pandita Siwa Budha, apakah
itu anak, cucu dan juga keponakan, itulah yang disebut bhasmangkara. Orang yang lain dari itu, orang
biasa namanya, tidak boleh diupacarakan seperti yang berlaku bagi sadhaka. Namun jika keras
keinginannya berguru, didiksa juga oleh sang guru namun jangan dipudgala. Upacara sederhana saja.
Hanya mendapat restu saja. Kapunta caraka gelarnya. Tidak ikut disebut sadhaka, tidak memakai
cikadhara dan tidak mengenakan upacara pandita Siwa. Apakah bahayanya mendiksa orang
kebanyakan ?
Betapa dosanya kalau menjadikannya sadhaka, agar engkau ketahui bahayanya. Kalau ada dhang
upadhyaya melakukan diksa kepada orang kebanyakan, dunia menuju maha qiamat dan negara menjadi
hura-hura. Sebenarnya ia disidangkan oleh para dhang Acarya seluruhnya dan bersama dengan dhang
Acarya Pandita senior. Mintalah kepada sidang pertemuan, berkumpul dalam sidang umum,
memecahkan tentang hukum pandita Siwa dan mengenal tata laksana Pandita Siwa agar
diperdengarkan kepada sadhaka, semua. Adapun tujuannya adalah adanya ketidak tentraman
melakukan perbuatan seperti itu. Jatuhkan hukuman pada guru maupun sisianya, karena merusak
gurunya. Dikucilkan oleh para sadhaka semua, dicabut gelarnya karena melanggar pensucian.
Kembalikan namanya menjadi walaka. Cabut kewajibannya beserta alat upacara siwanya. Setelah
dihapuskan semuanya, kemudian inilah yang dilakukan oleh raja. Supaya dibuang, disuruh pergi keluar
wilayah jangan diperkenankan bertempat tinggal dipulau jawa. Demikianlah cara menghukum gurunya.

Adapun muridnya, ikat dalam dengan duri kaktus, supaya dibuang oleh raja kelaut memakai sampan.
Setelah sampai ketengah laut pancung kepalanya, pisahkan dari tubuhnya. Badan dan kepalanya, buang
ketengah samudra. Nah demikian dosanya memberi nama diksa dua kali. Tak dapat tiada akan
mendapat papa sengsara. Kesimpulannya, ikhlas hati sang sengsara. Kesimpulannya, ikhlas hati sang
sadhaka yang berjiwa bijaksana tetap tegak seperti gunung. Demikianlah hendaknya.

Setelah selesai hal itu, marilah kita bicarakan sekarang tentang orang-orang yang benar-benar suci dan
bijaksana, setelah ia memikirkan masak-masak terhadap orang yang patut dijadikan sisya.

Hendaknya engkau jangan ragu-ragu melaksanakan diksa suci secepatnya. Hadapi pudgala itu. Teruskan
melakukan diksa. Banyak atau sedikit. Mungkin engkau mempunyai banyak sisia, namun janganlah
sampai engkau lupa pada kewajiban sebagai sadhaka yang dijadikaan guru. Tingkah lakumu perlihatkan
kepada dunia bagaimana dharma sang sadhaka yang menjadi guru yang patut diikuti.

Agar engkau ketahui, saya memperingatkan. Nah inilah kewajiban sang sadhaka guru. Membicarakan
kewajiban sisia dan pudgala. Memberikan pekerjaan, memperingatkan kepada para sisia yang benar dan
yang salah. Mengajarkan tentang dosa, tingkah laku dan pancasiksa, melawan guru dan perbuatan sila
kepada sisia. Mengingatkan tentang tata cara dari agamanya. Diusahakan agar memegang teguh
kepercayaan kepada ketentuan-ketentuan agama Siwa agar sama perbuatannya. Janganlah
menyimpaang dari ketentuan itu. Demikianlah caranya mengajar kepada sisia dan budhi sang guru
kepada sisianya.

Jangan marah, jangan loba, jangan mencaci maki, jangan iri hati, jangan khianat kepada sisia. Lobha
berarti ingin memiliki benda kepunyaan sisia. Parusya berarti lancang tangan berarti memukul,
menerkam, menempeleng kepada sisia. Lancang mulut berarti mengajarkan yang menyakiti telinga,
menyebar fitnah kepada sisia, irihati, dengki, sakit hati terhadap orang lain, cemburu, menanamkan
irihati kepada sisia. Derohi berarti berusaha mencelakakan sisia yang menyebabkan suka membunuh
dan membenci. Murka berarti, dusta, jahat, mabuk, tinggi hati, pikiran kotorlah yang menjadi
sahabatnya. Selalu membayangkan kepada sisianya. Ingsa karma berarti merencanakan untuk
membunuh, termasuk pembunuhan, ingin menikmati tanpa menghadapi kesulitan. Raga berarti
merencanakan untuk menjadikan kepuasan hawa nafsu, keinginan jahat dengan jalan curang,
menghendaki anak gadis sisia dengan alasan mengawini, melakukan senggama, bercumbu rayu dengan
anak istri sisia. Dwesa berarti berusaha mencelakakan sisia, karena dengkinya ingin menghapus,
menghukum melakukan dosa, berlaku sadis terhadap sisianya. Janganlah sang wiku melakukan pekerti
seperti itu. Hina namanya.

Yang patut engkau lakukan, adalah, janganlah sang guru berhati kejam, melihat sisia papa sengsara
mengidap derita. Jangan bersikap seolah-olah tidak tahu terhadap sisia yang salah tingkah laku dan
pekertinya. Jangan dibiarkan sisia itu tidak tahu terhadap kewajibannya. Jangan ragu-ragu memberi
teguran kepada sisia. Adalah perbuatan dosa membiarkan ia jatuh. Jangan menganggap seorang sisia
patita jika tidak jelas faktanya, Jangan cepat-cepat yakin percaya terhadap tingkah laku dan warta sisia.
Jangan tidak percaya kalau benar-benar terjadi bukti dari tingkah lakunya. Jangan menghukum cambuk
sisiamu. Jangan menghukum sisia tanpa nengetahui tata cara denda dan dosa. Jangan mencegah sisia
yang bertingkah laku baik karena marah dan dengki. Jangan belas kasihan kepada siswa tercela dan
buruk laku yang disebabkan oleh kepercayaan dan kasih sayangmu. Kesimpulannya, kalau engkau
menghukum sisia jangan hendaknya tidak tahu tentang denda dan dosa. Jangan sampai tidak tahu tata
cara yang ditetapkan menurut ajaran agama. Namun kalau ada sisiamu yang dimarahi oleh sesamanya
ditempat umum, jangan cepat-cepat engkau percaya, terpengaruh oleh sesamanya ditempat umum,
jangan cepat-cepat engkau percaya, terpengaruh oleh bunyi dan tingkah laku para pencela. Yang patut
engkau lakukan periksalah sebaik baiknya. Perhatikan betul betul dosa yang sebenarnya.

Tanyakanlah, usahakan mengenal kejujuran kalau tak dapat engkau memeriksa sisiamu, perintahkan
kepadanya agar membuat kutukan diri sendiri itu, dilakukan diastanasiwa, ditempat agni, didalam kunda
ditempat lingga, diparyangan, dikaki Siwa, didepan sang guru dan keluarga pada waktu bertobat. Setelah
bertobat tidak juga percaya oleh gurunya, karena besarnya celaan yang ditimpakan oleh umum, maka
pergilah menjauhkan diri lagi, melakukan dewasraya, memuja dipuncak batu yang tertinggi, ditempat
tirta utama, ditepi samudra, didalam gua, dihutan dan digunung. Itulah tempat yang didatangi oleh sisia.

Bila seorang sadhaka dicemarkan oleh sesama sadhaka, namun tak terhalang sesama sadhaka, namun
tak terhalang selama melakukan dewa sakti, tidak patut ia dihina. Sadhaka yang mencemarkan tadi
hendaknya dibalas juga.

Dihukum oleh keluarganya sebab sama dengan merusak diksa. Sadhaka yang mencemarkan tadi harus
dihukum oleh gurunya, tak dapat diampuni. Demikian peraturannya, yang tercantum dalam Agama.

Bila walaka yang melakukan penghinaan kepada dhang acarya, menuduh patita, sedangkan tidak benar
tuduhan itu, hendaknya gurunya mendesak agar sadhaka yang dituduh itu melakukan dewa saksi
menghadap ketimur. Bila tidak nyata kebenarannya, janganlah dihukum oleh sang guru. Walaka yang
menghina itu dihukum oleh raja, dipancung kepalanya, dipisahkan dari tubuhnya. Darahnya maupun
kepalanya dibuang kelaut, dilemparkan ditengah samudra. Demikianlah hukuman walaka yang
menghina terhadap sadhaka , merusak diksa sadhaka namanya.

Ada orang menghina sadhaka dengan menuduhnya bukan keturunan brahmana dan tidak memakai
bhasma dengan abu, namun benar didhiksa keturunan sadhaka itu oleh gurunya, selidikilah tempat
tinggal orang tuanya. Jika benar orang tuanya adalah sadhaka dan (juga) nenek moyangnya, orang yang
menghina itu harus dibalas dengan melaksanakan dhiksa menghadap ke timur. Dendanya adalah tuna
namanya.

Jika wanita menghina terhadap sadhaka, menuduh rendah derajatnya, menuduh bukan keturunan
brahmana dan tidak melakukan bhasmangkara, menurut peraturan, sang guru menyuruh melakukan
Dewa saksi menghadap ke timur. Jika tidak benar tuduhan wanita itu, wanita tersebut dihukum raja.
Dipotong lidahnya dan bagian ujung hidungnya diberi logam, ditekan dengan tali besi yang sedang
membara. Giring agar dilihat orang banyak. Diikat dipinggir jalan. Jangan terbatas penyebab
kematiannya.

Om Santih Santih Santih Om

Share:

Email This

BlogThis!

Share to Twitter

Share to Facebook

Share to Pinterest

Related Posts:

SALINAN LONTAR SIWA SASANA & TERJEMAHAN

SALINAN LONTAR YADNYA PRAKERTI

SALINAN LONTAR CEMPAKA GADANG

SALINAN LONTAR SERI JAYA KASUNU

← Newer PostOlder Post →Home

No comments:
Post a Comment

SOCIAL PROFILES

TwitterFacebookGoogle PlusInstagramRSS FeedEmail

SEKHA SANTHI DANG DING DONG

SEKHA SANTHI DANG DING DONG

Silahkan klik gambar

OM SWASTYASTU - SELAMAT DATANG DI ARYAWANGSABLOG - SEMOGA BERMANFAAT

DAFTAR ISI

GEGURITAN (43)

KAKAWIN (30)

KAMUS (23)

KIDUNG (18)

SARASAMUSCAYA (18)

NASKAH (16)

SATUA (10)

SEJARAH (10)

ARTIKEL (4)

LONTAR (4)

MAHABHARATA (4)

BHAGAWAD GITA (3)

FOTO (3)

Popular

Tags

Blog Archives
► 2019 (46)

▼ 2018 (117)

▼ December (34)

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( Y )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( W )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( U )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( T )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( S )

KATEMU RING TAMPAKSIRING

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( R )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( P )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( O )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( N )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( M )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( L )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( K )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( J )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( I )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( H )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( G )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( É )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( E )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( DH )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( D )

KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( C )


KAMUS SANSEKERTA - INDONESIA ( B )

KAMUS SANSEKERTA - INDONESIA ( A )

KITAB ADIPARWA

SALINAN LONTAR SERI JAYA KASUNU

GEGURITAN UPACARA

GEGURITAN PITEKET

SALINAN LONTAR SIWA SASANA & TERJEMAHAN

SESANANING PEMANGKU/PINANDITA

Geguritan Kembang Rampe Macepat

KALA PURANA

SALINAN LONTAR CEMPAKA GADANG

GANAPATI TATTWA

► November (6)

► October (20)

► September (30)

► August (27)

► 2017 (3)

► 2015 (20)

TOTAL TAYANGAN

200915

Powered By Blogger

POPULER

KIDUNG DEWA YADNYA - WARGASARI

KAKAWIN RAMAYANA - SARGAH I


KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA ( S )

GEGURITAN PITEKET

KIDUNG BUTHA YADNYA ( PANGUNDANG BHUTA )

KIDUNG TANTRI ( NANDHAKA HARANA )

KIDUNG DEWA YADNYA - BRAMARA NGISEP SARI

Geguritan Panca Datu

GEGURITAN SUCITA I ( VIII. PUPUH GINANTI )

TERJEMAHAN TANTU PANGGELARAN

Flag Counter

Live Traffic Feed

A visitor from Jakarta, Jakarta raya viewed 'lebih jauh tentang kidung ~ ARYAWANGSA' 3 mins ago

A visitor from Denpasar, Bali viewed 'KAKAWIN RAMAYANA - SARGAH I ~ ARYAWANGSA' 5 mins ago

A visitor from Denpasar, Bali viewed 'GEGURITAN PITEKET ~ ARYAWANGSA' 18 mins ago

A visitor from Sukoharjo, Jawa tengah viewed 'Geguritan Dalem Sidakarya ~ ARYAWANGSA' 22 mins ago

A visitor from Jakarta, Jakarta raya viewed 'KIDUNG DEWA YADNYA - WARGASARI ~ ARYAWANGSA' 34
mins ago

A visitor from Denpasar, Bali viewed 'Geguritan Panca Datu ~ ARYAWANGSA' 39 mins ago

A visitor from Manado, North celebes viewed 'KIDUNG TANTRI ( NANDHAKA HARANA ) ~ ARYAWANGSA'
56 mins ago

A visitor from Jakarta, Jakarta raya viewed 'KIDUNG MANUSA YADNYA - RIKALA MEPANDES ~
ARYAWANGS' 1 hr 24 mins ago

A visitor from Ngawi regency, East java viewed 'KAKAWIN RAMAYANA - SARGAH I ~ ARYAWANGSA' 1 hr
36 mins ago

A visitor from Malang, Jawa timur viewed 'KAKAWIN RAMAYANA - SARGAH I ~ ARYAWANGSA' 1 hr 47
mins ago

Real-time | Get Script | More Info

TITYANG
My photo

Wayan Sukeman

View my complete profile

Copyright © 2020 ARYAWANGSA

Blogger Theme by Premium Blogger Templates | Distributed by Free Blogger Templates

Das könnte Ihnen auch gefallen