Wacana Diskripsi

Tembung deskripsi asale saka basa Latin yaiku descripcere kang tegese nulis utawa
njlentrehake sakwijining bab/perkara.

Wacana deskripsi yaiku wacana kang nggambarake objek  kanthi tujuan supaya wong
kang maca ngrasa kaya nyawang dhewek objek kang digambarake.

Dadi, tegese teks deskripsi yaiku wacan kang nggambarake sawijining bab kang
adhedhasar kasunyatan, nggunakake tetembungan cetha lan kaprinci. Ancase saka teks
deskripsi yaiku menehi penerangan utawa peprincen sawijining obyek saengga pamaca kaya-
kaya melu weruh, ngrungokake, ngrasakake, utawa ngalami apa kang dijlentrehake ing teks
kasebut. Tuladhane, arep nggawe teks deskripsi babagan panganan tradisonal, mesti kang
digambarake yaiku, wujude panganan, gedhene panganan, kagawe saka apa panganane lan bab
liyane kang bisa nggambarake panganan kasebut. kanthi cara mangkono, pamaca bisa
mangerteni panganan tradisional lumantar teks kang ana.
Deskripsi uga duwe teges perincian utawa gambaran. Mrinci tegese gambarake perkara
tartamtu. Carane nulis deskripsi, siswa ngamati (ngemati kanthi premati) objek kang
didadekake sumber tulisan. Objek sing dirinci/digambarake bisa samubarang; prastawa,
pawongan, kawanan, tanduran, lingkungan, alam, lsp.

Miturut wujud carane njlentrehake, deskripsi kaperang dadi telung jenis, yaiku:
1.   Deskripsi wong utawa barang utawa kewan, yaiku deskripsi kang nerangake babagan ciri
fisik utawa melok mata utawa tingkah lakune.
2.  Deskripsi panggonan utawa papan, yaiku deskripsi kang nerangake babagan panggonan
utawa papan.
3.    Deskripsi kadadeyan, yaiku deskripsi kang nerangake babagan kadadeyan.
Deskripsi kang adhedhasar pengamatan kalebu rincian/gambaran kasunyatan. Gambaran
kasunyatan iki mratelakake yen pawongan, panggonan, kewan, prastawa, barang, lsp Bisa
digambarake/dirinci kanthi trep kaya kahanan sing saknyatane.

Tuladha  deskripsi:
a.    Deskripsi barang umpamane bisa njlentrhake warna, model, wujude lsp
b.    Deskripsi pawongan umpamane bisa njlentrehake praupane, dedege, wateke lsp.
c. Wacan deskripsi tumrap barang bisa ditulis kanthi landhesan ngamati utawa ngrungokake.
Tuladhane saka ngrungokake siaran langsung pertandhingan bal-balan lewat radhio siswa
bisa nulis wacan deskripsi kang nggambarake kahanane pertandhingan.

Ciri-ciri wacana deskripsi:

1.    Nggambarke samubarang
2.  Nggunakake panca indra  (pandeleng, pangrasa, pangrungu, pangganda, lan pangecap).
3.   Bisa ngajak pamaca kaya-kaya pamaca bisa ndeleng dhewe, ngrasa dhewe,krungu
dhewe,ngambu/ngganda dhewe,lan ngecap dhewe.

Kaya dene jenis teks liyane, teks deskripsi nduweni struktur. Teks deskripsi iku nduweni rong
struktur, yaiku deskripsi umum lan deskripsi bagean, titikane deskripsi umum yaiku awujud
pranyatan umum obyek kang digambarake. Dene deskripsi bagean yaiku bagean-bagean
obyek kang digambarake.
Kajaba nduweni struktur, teks deskripsi bisa dititeni saka perangan-perangan ing ngisor iki:
1.    Nggabarake sawijining bab.
2.    Anggone nggambarake sawijining bab dilakoni kanthi cara ngrangsang kabeh indera
manungsa.
3.    Bisa nggawe pamaca utawa wong sing krungu bisa ngrasakake lan weruh dhewe bab kang
digambarake.
4.   Menehi panjlentrehan ngenani obyek kang dideskripsikake, bisa awujud warna, ukuran,
sipat lan liya-liyane.
5.    Pola pengembangane awujud spesial lan obyektif.
a.   Pola pengembangan spesial yaiku pola pengembangan teks deskripsi kang adhedhasar
urutane wektu.
b.    Pola pengembangan sudhut pandang utawa objektif yaiku pola pengembangan teks
deskripsi kang adhedhasar papan lan posisi penulis sajroning nyawang sawijining bab.

Urut-urutane nulis wacana deskripsi:

1.    Nemtokake underaning perkara (tema)
2.    Ngumpulake katrangan kanthi njingglengi bab kanga rep ditulis.
3.    Nyathet perangan-perangan bab kanthi tlesih.
4.   Nulis kasile njingglengi mau kanthi urut, cetha, urip,lan nggunakake tembung-tembung
kang trep.
5.    Naliti lan mbenerake ukara supaya dadi karangan kang becik.

Nemtokake Pokok-pokok Isi Teks Deskripsi

Miturut  papan ukara baku,  paragrap kaperang dadi lima jinis :
1.    Paragrap deduktif
Paragrap deduktif yaiku paragrap kang ukara bakune mapan ana wiwitane paragrap.
Dijlentrehake saka bab kang umum ( kagambarake ing ukara baku ) tumuju bab kang
luwih kusus ( kagambarake ing ukara panerang )
2.    Paragrap induktif
Paragrap induktif titikane mapaning pungkasaning/wasananipun / buri paragrap.
Diandarake kanthi cara ngudal bab kang kusus  tumuju bab kang sipate umum.
3.    Paragrap deduktif-induktif
Paragrap deduktif-induktif yaiku paragraf kang ukara bakune mapan ana ngarep lan
pungkasaning paragrap. Ukara baku iki mapan ing wiwitan paragrap, sabanjure
diterangake lumantar ukara-ukara panerang, nuli disimpulake maneh ing pungkasaning
paragrap.
4.    Paragrap ineratif
Paragrap ineratif yaiku paragrap kang ukara bakune mapan ana tengah-tengahing
paragrap.
5.    Paragrap tanpa ukara baku
Ora saben paragrap nduweni ukara baku. Nanging ora ateges paragrap kuwi ora nduwe
gagasan baku, awit gagagasan baku dipapanake ana kabeh ukara. ukara iki kerep
digunakake  ing carita (wacana Narasi)