Entdecken Sie eBooks
Kategorien
Entdecken Sie Hörbücher
Kategorien
Entdecken Sie Zeitschriften
Kategorien
Entdecken Sie Dokumente
Kategorien
2014
1
maswavleblis wigni gamoicema germaniis
saerTaSoriso TanamSromlobis sazoga
doebis (GIZ) finansuri mxardaWeriT
+995 32 295 23 53
+995 32 293 61 01
ISBN 978-9941-9302-9-4
pedagogebisTvis
3
praqtikuli samarTlis swavlebisas erTnairi warmatebiT, Tumca gansxvavebuli
intensivobiT, SeiZleba gamoyenebul iqnes swavlebis Semdegi ZiriTadi meTode-
bi:
4
4. moswavlisTvis swori miTiTebis micema - arsebiTi mniSvneloba aqvs Ti
Toeuli savarjiSos win moswavleTaTvis swori instruqtaJis micemas.
aucilebelia, moswavlem icodes, misgan konkretul swor pasuxs elis mas
wavlebeli, Tu SesaZlebelia ramdenime gansxvavebuli pasuxis arseboba.
Tuki kazusuri tipis savarjiSosTan gvaqvs saqme, rogorc wesi, pasuxis sis
wore moswavlis msjelobasa da dasabuTebazea damokidebuli, amitomac aseT
dros gadamwyveti mniSvneloba aqvsmaswavleblis mierdasmuli SekiTxvebis
sizutes da sakiTxebis sworad aqcentirebas. yovelive es sabolood moswav
les argumentirebul pozicias uyalibebs da azrovnebas aCvevs
5. drois sworad gadanawileba - datvirTuli da mravalferovani gakveTilis
dagegmvisa da Catarebisas, maswavleblis erT-erTi mniSvnelovani gamowveva
drois menejmenti da misi sworad gadanawilebaa. gakveTili im SemTxvevaSi
iqneba efeqturi da Sedegiani Tu winaswar gansazRvrul drois monakveTSi
amoiwureba. amitomac dagegmvis etapze yuradReba miaqcieT da winaswar gan
sazRvreT ra moculobiT imsjelebT ama Tu im Teoriul sakiTxze da ra dro
dasWirdeba konkretul savarjiSoebs;
6. gakveTilis xalisiTa da enTuziazmiT warmarTva - samarTali rom sain
teresoa moswavleebisaTvis, amas gamocdileba aCvenebs, Tumca nebismieri
saintereso sakiTxis uintereso da uRimRamo damokidebulebiT gadmoce
mam, SesaZloa, sruliad sapirispiro Sedegi gamoiwvios. amitomac moswav
leebs daanaxeT, rom samarTali saintereso da gamosadegia.
5
daajgufeT uflebebi sakonstitucio samar avtonomiuri
kategoriebad- gv. 11. Tlis Tavi -§II.6, gv. 33;
adamianis uflebebis Tavi,
gv. 63.
Sekrebis da mani sakonstitucio samarT avtonomiuri
festaciis ufleba - gv. lis Tavi -§II.6, gv. 33.
12.
mmarTvelobis forme samarTlis arsis Tavi, § avtonomiuri
bi - gv. 12. 6, gv. 17; sakonstitucio
samarTlis Tavi, gv. 21.
mmarTvelobis forme samarTlis arsis Tavi, § avtonomiuri
bi - gv. 13. 6, gv. 17; sakonstitucio
samarTlis Tavi, gv. 21.
konstituciis sakonstitucio samarT avtonomiuri
debulebebi - gv. 14. lis Tavi, gv. 21.
xelisuflebis danaw sakonstitucio samarT avtonomiuri
ileba - gv. 15. lis Tavi, gv. 21.
diskriminacia da misi adamianis uflebebis Tavi avtonomiuri
formebi - gv. 16. - § 1,2, gv. 63, 65.
samarTlebrivi urT samarTlis arsis Tavi -§1, avtonomiuri
ierToba - gv. 16. gv. 11.
samarTlis dargebi - samarTlis arsis Tavi - § avtonomiuri
gv. 17. 2, gv. 15.
samarTlis dargebi - samarTlis arsis Tavi - § avtonomiuri
levanis erTi dRe - gv. 2, gv. 15.
18.
uflebebis Skala - gv. sakonstitucio samarT avtonomiuri
18. lis Tavi - §II.6, gv. 33; §II.7,
gv. 36; §II.8, gv. 42; §II.10, gv.
49; samoqalaqo samarT
lis Tavi - §1, gv. 128;§ 9,
gv. 160;§ 12; § 13; SromiTi
urTierTobebis Tavi;
sisxlis samarTlis Tavi -
§ 5, gv. 218.
informaciis Tavisu zogadi administraciuli avtonomiuri
fleba - gv. 20. samarTlis Tavi, § 14, gv.
124.
administraci zogadi administraciuli winapiroba - samarTlis
ul-samarTlebrivi samarTlis Tavi, § 7, gv. arsi, sakonstitucio
aqti - gv. 20. 107. samarTali
moswavlis uflebebi - ganaTlebis samarTlis avtonomiuri
gv. 21. Tavi, § 6, gv. 260.
ganaTlebis ufleba - ganaTlebis samarTlis avtonomiuri
gv. 21. Tavi, § 2, gv. 250.
Seqmeni demokratiuli sakonstitucio samarT avtonomiuri
saxelmwifo - gv. 22. lis Tavi - §II.4,5 gv. 29.
6
moqalaqeoba - gv. 23. sakonstitucio samarT avtonomiuri
lis Tavi - §II.6, gv. 33.
airCieT qveynis sakonstitucio samarT avtonomiuri
prezidenti - gv. 24. lis Tavi - §II.8, gv. 42.
saerTaSoriso organi saerTaSiriso organi avtonomiuri
zaciebi - gv. 24. zaciebis Tavi, gv. 293.
uflebebi - gv. 26. sakonstitucio samar avtonomiuri
Tlis Tavi - §II.6, gv. 33;
adamianis uflebebis Tavi,
gv.63.
moqalaqis uflebebi - sakonstitucio samar avtonomiuri
gv. 26. Tlis Tavi - §II.6, gv. 33;
adamianis uflebebis Tavi,
gv.63.
uflebaTa kolizia - adamianis uflebebis Tavi, avtonomiuri
gv. 27. gv.63.
kanonis miRebis pro sakonstitucio samarT avtonomiuri
cedura - gv. 28. lis Tavi - §II.7, gv. 36.
aqtiuri saarCevno xmis saarCevno samarTlis Tavi avtonomiuri
ufleba - gv. 29. - § 3, gv. 286.
me rom damkvirvebeli saarCevno samarTlis Tavi avtonomiuri
viyo - aRmoaCine dar gv. 281.
Rvevebi - gv. 30.
saarCevno ubani - sub saarCevno samarTlis Tav avtonomiuri
ieqtebi da funqciebi i,gv. 281.
- gv. 30.
brali sisxlis samar sisxlis samarTlis Tavi - avtonomiuri
TalSi - gv. 31. § 5, gv. 218.
krosvordi sakonsti sakonstitucio samarT winapiroba - samarTlis
tucio samarTalze lis Tavi, 21. arsi, sakonstitucio
- gv.31. samarTali.
marTlwinaaRmdegobis sisxlis samarTlis Tavi - avtonomiuri
gamomricxveli gare § 6, gv. 222.
moebebi - gv. 32.
marTlwinaaRmdego sisxlis samarTlis Tavi - avtonomiuri
bisa da bralis gamom § 6, 7, gv. 222, 223.
ricxveli garemoebebi
- gv. 33.
sasjelebi - gv. 34. sisxlis samarTlis Tavi - avtonomiuri
§ 10, gv. 228.
sasjelis daniSvna - gv. sisxlis samarTlis Tavi - avtonomiuri
35. § 10, gv. 228.
ekonomikuri danaSau sisxlis samarTlis Tavi - avtonomiuri
li - gv. 35. § 11, gv. 231.
danaSauli - gv. 36. sisxlis samarTlis Tavi - avtonomiuri
§ 1, 2, 3, 4, 5 gv. 213.
7
sisxlis samarTlis sisxlis samarTlis pro winapiroba - sisxlis
procesis ZiriTadi cesis Tavi - § 3, gv. 235. samarTali
principebi - gv. 37.
mowme sisxlis samarT sisxlis samarTlis pro winapiroba - sisxlis
lis procesSi - gv. 37 cesis Tavi - § 4, gv. 236. samarTali
krosvordi sisxlis sisxlis samarTlis Tavi - winapiroba - sisxlis
samarTalze - gv. 38. gv. 213; sisxlis samarTlis samarTali, sisxlis
procesis Tavi - gv. 233. samarTlis procesi
piri samoqalaqo samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
samarTalSi - gv. 38. Tavi - § 1, gv. 128; same
waremo da arasamewarmeo
iuridiuli pirebis Tavi,
gv.201.
iuridiuli piris sax samewaremo da arasame avtonomiuri
eebi - gv. 39. warmeo iuridiuli pirebis
Tavi, gv.201.
meurveoba da mzrunve samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
loba - gv. 39. Tavi - § 1, gv. 128.
memkvidreoba - gv. 40. samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
Tavi - § 13, gv. 178.
gardacvlilad ga samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
mocxadebuli an Tavi - § 12, gv. 171.
ugzo-ukvlod aRiare
buli meuRlis dab
runebisas qorwinebis
samarTlebrivi bedi
- gv. 41.
meuRleTa Tanasa samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
kuTreba - gv. 41. Tavi - § 12, gv. 171.
qonebis gayofa gan samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
qorwinebisas - gv.42. Tavi - § 12, gv. 171.
valdebuleba samoqa samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
laqo samarTalSi - gv. Tavi - § 2, 8, 9, gv. 132, 158,
43. 160.
xelSekruleba - gv. 43. samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
Tavi - § 2, 4, 5, 6 gv. 142,
145,149.
sxvisi sakuTrebiT samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
SezRuduli sargeblo Tavi - § 3, gv. 137.
ba - gv. 44.
samoqalaqo saproceso samoqalaqo samarTlis winapiroba - samoqalaqo
samarTlis principebi Tavi - § 14, gv. 184. samarTali
- gv. 45.
gansjadoba samoqa samoqalaqo samarTlis winapiroba - samoqalaqo
laqo samarTlis pro Tavi - § 14, gv. 184. samarTali
cesSi - gv. 46.
8
krosvordi samoqa samoqalaqo samarTlis winapiroba - samoqalaqo
laqo samarTalze - gv. Tavi,gv.127. samarTali, samoqalaqo
47. samarTlis procesi
uflebaunarianoba da samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
qmedunarianoba - gv. Tavi - § 1, gv. 127.
47.
garigebebi - gv. 49. samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
Tavi - § 2, gv. 132.
memkvidreTa rigebi - samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
gv. 50. Tavi - §13, gv. 178.
mewarme subieqtebi - samewaremo da arasame avtonomiuri
gv. 50. warmeo iuridiuli pirebis
Tavi - § 4, gv.203.
daaregistrire sawar samewaremo da arasame avtonomiuri
mo - gv. 52. warmeo iuridiuli pirebis
Tavi, gv.201.
gadasaxadebi - gv. 53. sagadasaxado samarTlis winapiroba - samarTlis
Tavi - § 6, gv.210. arsi, sakonstitucio
samarTali, adminis
traciuli samarTali.
samoqalaqo samarTlis samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
buneba - gv. 53. Tavi, gv.127;
SromiTi urTierTobe SromiTi urTierTobebis avtonomiuri
bi - gv. 54. Tavi, gv. 195.
arasrulwlovani SromiTi urTierTobebis avtonomiuri
Sromis samarTalSi - Tavi, gv. 195.
gv. 55.
krosvordi sagadasaxa sagadasaxado samarTlis winapiroba - miTiTebuli
do, Sromis, samewarmeo Tavi, gv. 207; SromiTi dargebi
da inteleqtualuri urTierTobebis Tavi, gv.
samarTlis Sesaxeb - gv. 195; samewaremo da arasame
56. warmeo iuridiuli pirebis
Tavi, gv.201; samoqalaqo
samarTlis Tavi - § 10,
gv.163.
samezoblo samarTlis samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
ZiriTadi principebi - Tavi - § 11, gv. 169.
gv. 56.
xelSekrulebebi - gv. samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
57. Tavi - § 4, 5, 6, gv. 142, 145,
149.
samoqalaqo samarTlis samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
buneba - gv. 58. Tavi, gv. 127.
garigebis baTiloba - samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
gv. 59. Tavi - § 2, gv. 132.
saojaxo samarTlis samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
ZiriTadi principebi - Tavi - § 12, gv. 171.
gv. 60.
9
inteleqtualuri samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
sakuTrebis samarTali Tavi - § 10, gv.163.
- gv. 60.
piradi araqonebrivi samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
uflebebi samoqalaqo Tavi, gv. 127.
samarTalSi - gv. 61.
kerZo samarTlis sub samarTlis arsis Tavi - § 2, avtonomiuri
ieqtebi da obieqtebi gv. 15; samoqalaqo samarT
- gv. 62. lis Tavi, gv. 127.
qorwineba - gv. 62. samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
Tavi - § 12, gv. 171.
sakuTreba, rogorc samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
moTxovnis uzrunve Tavi - § 3, gv. 137; § 7, gv.
lyofis saSualeba - gv. 152
63.
anabari da krediti - samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
gv. 64. Tavi - § 6, gv. 149.
uZravi qonebis dareg samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
istrireba kanoniT Tavi - §13, gv. 178.
memkvidreobisas - gv.
65.
kazusi - aurzauri sa samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
mezobloSi - gv. 66. Tavi - § 11, gv. 169.
keTilsindisieri samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
SemZeni - gv. 67. Tavi - §3, gv. 137.
saavtoro uflebebi - samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
gv. 68. Tavi - § 10, gv.163.
saavtoro uflebebi - samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
gv. 70. Tavi - § 10, gv.163.
sasaqonlo niSani - gv. samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
70. Tavi - § 10, gv.163.
patentis gacema - gv. samoqalaqo samarTlis avtonomiuri
71. Tavi - § 10, gv.163.
forma da Sinaarsi - gv. saxelmZRvanelos TiTqmis avtonomiuri
72. yvela Tavi
testebi da Ria SekiTx saxelmZRvanelos TiTqmis winapiroba - mTliani
vebi -gv. 74. yvela Tavi masala
gisurvebT warmatebebs!
10
sarCevi
mmarTvelobis formebi 16
mmarTvelobis formebi 17
konstituciis debulebebi 18
xelisuflebis danawileba 19
samarTlebrivi urTierToba 20
samarTlis dargebi 21
uflebebis Skala 22
informaciis Tavisufleba 24
administraciul-samarTlebrivi aqti 24
moswavlis uflebebi 25
ganaTlebis ufleba 25
moqalaqeoba 27
saerTaSoriso organizaciebi 28
uflebebi 30
moqalaqis uflebebi 30
uflebaTa kolizia 31
saarCevno ubani-subieqtebi-funqciebi 34
11
krosvordi sakonstitucio samarTalze 35
sasjelebi 38
sasjelis daniSvna 39
ekonomikuri danaSauli 39
danaSauli 40
meurveoba da mzrunveloba 43
memkvidreoba 44
meuRleTa TanasakuTreba 45
xelSekruleba 47
uflebaunarianoba da qmedunarianoba 51
garigebebi 53
memkvidreTa rigebi 54
mewarme subieqtebi 54
daaregistrire sawarmo 56
gadasaxadebi 57
12
SromiTi urTierTobebi 58
xelSekrulebebi 61
garigebis baTiloba 63
qorwineba 66
anabari da krediti 68
keTilsindisieri SemZeni 71
saavtoro uflebebi 72
saavtoro uflebebi 74
sasaqonlo niSani 74
patentis gacema 75
forma da Sinaarsi 76
danarTebi - krosvordebi 97
13
saqarTvelos konstituciiT gaTvaliswinebuli uflebebi da
Tavisuflebebi
savarjiSos mizani: saqarTvelos konstituciis me-2 Tavis zogadi aRqma.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomendebu
lia adamianis uflebebisa da Tavisuflebebis gakveTilis rogorc da
sawyisSi, ise bolos.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli teqsti da
gamotovebuli adgilebi SeavseT im sityvebiT, romlebic Tqveni azriT
teqsts yvelaze metad Seesabameba.
saqarTvelos konstituciis Tanaxmad, yvelas unda mieces Sromis SesaZlebloba,
radganac kanonis winaSe yvela . konstituciiT miniWebuli ufle
bebis dasacavad nebismier adamians ufleba aqvs mimarTos . dauSvebe
lia adamianis dasja. yvelas, vinc saqarTveloSi kanonierad imyo
feba, aqvs qveynis teritoriaze Tavisuflad gadaadgilebisa da
Tavisuflad arCevis ufleba. yvela adamianis cxovreba, piradi Canaweri, mimo
wera, satelefono da sxva saxis saubari, miRebuli Setyobinebebi xelSeuxebelia.
am uflebebis SezRudva daiSveba mxolod gadawyvetilebiT an
kanoniT gaTvaliswinebuli gadaudebeli aucileblobisas mis gareSec. inteleq
tualuri Semoqmedebis Tavisufleba uzrunvelyofilia, SemoqmedebiT procesSi
Careva da SemoqmedebiTi saqmianobis sferoSi dauSvebelia. yvelas,
garda samxedro Zalebisa da Sinagan saqmeTa saministros SemadgenlobaSi Semava
li pirebisa, ufleba aqvs nebarTvis gareSe Seikribos sajarod da ro
gorc , ise gareT. saxelmwifo valdebulia, xeli Seuwyos Tavisufali
mewarmeobisa da konkurenciis ganviTarebas. akrZalulia saqmia
noba. yvelas aqvs ganaTlebis miRebis ufleba, da ganaTle
ba savaldebuloa. saxelmwifo xels uwyobs keTildReobas. akrZalulia
adamianis rasis, kanis feris, enis, sqesis, religiis, politikuri da
sxva Sexedulebebis, erovnuli da eTnikuri kuTvnilebis niSniT.
14
meriisgan oficialuri monacemebi gamoiTxova. daviTis TqmiT, cxovelebis mdgo
mareoba savalaloa, ris Sesaxebac man ori kviris win sagazeTo statiac ki dabeW
da erT-erT periodul gamocemaSi. aqciaze moswavleebma cxovelTa gausaZlisi
mdgomareobis Tematikaze TavianTi Sesrulebuli naxatebic gamofines. aqciis
dasrulebis Semdeg, daviTi sajaro biblioTekisken gaemarTa, sadac is yoveldRe
(SabaT-kviris garda), gakveTilebis Semdeg saRamos 6 saaTamde, biblioTekaris
damxmared muSaobs. saxlSi misulma daviTma, saRamos 9 saaTze, erT-erT tele
arxze sainformacio gamoSvebas uyura. siuJeti sasjelaRsrulebis dawesebule
bebSi myofi pirebis mdgomareobas Seexeboda. Jurnalistis kvleva aCvenebda, rom
am tipis dawesebulebebSi myof adamianebze fizikuri da fsiqikuri zewola aRar
xdeba. daviTi kmayofilia sakuTari TaviT, miaCnia, rom dRem nayofierad Caiara.
dRis dasrulebamde man kidev erTi sasiamovno ambavi Seityo, mamam mas erTkviria
ni sagzuri aCuqa romis mimarTulebiT. ase rom, daviTi zafxulSi ojaxTan erTad
italiaSi imogzaurebs.
15
Sekrebisa da manifestaciis ufleba
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos Sekrebisa da manifestaciis, ro
gorc erT-erTi mTavari uflebis gaazreba, gaerkvas terminologiaSi da
identificireba moaxdinos, yovel konkretul SemTxvevaSi hqonda Tu
ara adgili am uflebis darRvevas.
instruqcia maswavleblisaTvis: sasurvelia, savarjiSo gakeTdes
Teoriuli masalis miwodebamde. savarjiSos dasrulebis mere, warmar
TeT mcire diskusia moswavleebs Soris da mxolod amis Semdeg gaacaniT
Teoriuli masala Sekrebisa da manifestaciis uflebis konstituciur-
samarTlebrivi da sxva normatiuli safuZvlebis ganxilviT. (saqarTve
los konstituciis 25-e muxli, saqarTvelos kanoni Sekrebebisa da mani
festaciebis Sesaxeb, 12.06.1997).
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi,
gaanalizeT isini da imsjeleT, ramdenad hqondaT moqalaqeebs Sekrebisa
da manifestaciis ufleba da aqvs Tu ara adgili kanondarRvevas.
1. moqalaqeebma gadawyvites policiis Senobis win Sekrebis Catareba;
2. moqalaqeTa jgufma, aprotestebda ra komunaluri gadasaxadebis gaZvire
bas, qveyanaSi moaxdina rkinigzis blokireba 24 saaTis ganmavlobaSi;
3. braldebul giorgaZisTvis solidarobis gamoxatvis mizniT, Tbilisis
saqalaqo sasamarTlosTan Seikriba moqalaqeTa jgufi. braldebulis
mxardamWerebi aqtiurad, Tumca zomierad gamoxatavdnen TavianT Sexed
ulebebs saqmis ganmxilveli sasamarTlos mimarT da saqmis samarTlianad
gadawyvetas moiTxovdnen. aRniSnuli Sekrebis gamo SenobaSi Sesvla-ga
mosvla Seferxda. aqedan gamomdinare, mandaturebma daSales Sekreba da mo
qalaqeebi sasamarTlos ezodan gayares;
4. politikurma partia `mZleTamZlem~ gadawyvita, Caetarebina manifestacia
rusTavelis gamzirze. partiis liderma icoda ra, rom konstituciis Ta
naxmad, yvelas aqvs ufleba, winaswari nebarTvis gareSe Seikribos sajarod
da uiaraRod rogorc WerqveS, ise gareT, saxelisuflebo organoebisTvis
Setyobinebis gareSe, moawyo mSvidobiani manifestacia da gadaketa rusTa
velis gamziri;
5. Tavisuflebis aRkveTis erT-erTi dawesebulebis SenobasTan, 50 metris ra
diusSi, arasamTavrobo organizacia `sazogadoeba patimarTa uflebebis
dasacavad~ mSvidobian mitings atarebda. zamTris susxian dRes gaTbobis
mizniT organizatorebma Sekrebis monawileebs ludi dauriges.
6. manifestaciis organizatorma sityviT gamosvlisas SekrebilT saqarTve
los konstituciuri wyobilebis damxobisken mouwoda;
7. samxedro Zalebis warmomadgenlebma, iTxovdnen ra socialuri pirobebis
gaumjobesebas, gadawyvites Sekrebiliyvnen.
mmarTvelobis formebi
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos saxelmwifo mmarTvelobis forme
bis erTmaneTisgan gamijvna, TiToeuli formisTvis damaxasiaTebeli niS
nebis gaTvaliswinebiT, konkretuli qveynis marTvis sistemis identifi
cireba da misTvis upiratesi midgomis Camoyalibeba.
instruqcia maswavleblisaTvis: klasis SesaZleblobebis gaTvalis
winebiT, SegiZliaT savarjiSos Sesruleba Teoriuli masalis leqciuri
meTodiT miwodebamdec da mas Semdegac. dasasruls, SesaZlebelia, mcire
diskusiis gamarTva imasTan dakavSirebiT, Tu mmarTvelobis romeli
forma moswonT moswavleebs da ratom.
16
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli magaliTebi
da winadadebebis dasawyisSi CasviT grafaSi miTiTebuli mmarTvelobis
formebi.
mmarTvelobis formebi
savarjiSos mizani: moswavlem uzustobebis gareSe SeZlos ganasxvaos
mmarTvelobis formebi.
instruqcia maswavleblisaTvis: mmarTvelobis formebis leqciuri
meTodiT damuSavebis Semdeg, SegiZliaT aRniSnuli savarjiSos Sesrule
ba miwodebuli masalis moswavleebis mier sworad aRqmis Sesamowmeblad.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli Tezebi,
aRmoaCineT mcdari msjelobebi da gaasworeT isini.
1. konstituciur monarqiaSi - konstitucias iRebs da cvlis monarqi, xelisuf
lebis yvela Sto mis xelSia;
2. dualistur monarqiaSi -xelisufleba ganawilebulia premier-ministrsa da
parlaments Soris, monarqis roli simboluria;
3. saparlamento respublikaSi - prezidenti mxolod saxelmwifos meTauria,
aRmasrulebel xelisuflebas premier-ministri xelmZRvanelobs;
4. Teokratiul monarqiaSi - saxelmwifos meTauri religiuri lideria,
magaliTad, rogorc es vatikanis saxelmwifoSia;
17
5. saprezidento respublikaSi - aRmasrulebeli xelisufleba srulad
ekuTvnis prezidents, amasTanave, mas SeuZlia daiTxovos parlamenti;
6. Sereuli sistemis respublikisTvis - Tanabrad damaxasiaTebelia monar
qiuli da respublikuri formebis niSnebi;
7. absoluturi monarqiebi - Tanamedrove msoflioSic arseboben, magaliTis
Tvis, didi britaneTi, sadac samefo ojaxi dRemde moRvaweobs.
konstituciis debulebebi
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos konstituciis, rogorc qvey
nis uzenaesi kanonis, mniSvnelobisa da daniSnulebis gaazreba aseve,
gaaanalizos konstituciiT ganmtkicebuli sakiTxTa garkveuli jgufi.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia mxolod konstituciis Sesaxeb zogadi istoriuli mimoxilvis
Semdeg, misi struqturis damuSavebamde. xolo savarjiSos dasrulebi
sas, SesaZlebeli iqneba konstituciis sistemis analizi Tavebisa da mux
lebis mixedviT.
instruqcia moswavlisaTvis: warmoidgineT, rom ayalibebT saxelmwifos.
moifiqreT Tqveni qveynis saxelwodeba, mmarTvelobis forma da
CamoTvlili debulebebidan airCieT ramdenime, romelTac Tqveni qveynis
konstituciaSi CawerdiT, amasTanave, daasabuTeT, Tu ratom TqviT uari
im debulebebze, romlebic ar agirCeviaT. survilisamebr SegiZliaT
daamatoT sxva Tezebic.
1. qurdoba - es aris sxvisi nivTis faruli daufleba da isjeba Tavisuflebis
aRkveTiT vadiT 1-dan 10 wlamde;
2. saxelmwifo cnobs da icavs adamianis sayovelTaod aRiarebul uflebebsa
da Tavisuflebebs, rogorc waruval da uzenaes adamianur Rirebulebebs;
3. sazogadoebriv transportSi ubileTo mgzavroba isjeba kanoniT;
4. adamianis pativi da Rirseba xelSeuvalia;
5. nasyidobis xelSekrulebiT, gamyidveli movalea gadasces myidvels sa
kuTrebis ufleba qonebaze, masTan dakavSirebuli sabuTebi da miawodos
saqoneli;
6. parlamenti aris qveynis umaRlesi warmomadgenlobiTi organo, romelic
axorcielebs sakanonmdeblo xelisuflebas, gansazRvravs qveynis saSinao
da sagareo politikis ZiriTad mimarTulebebs;
7. pirveli instanciis sasamarTlos mier gamotanili gadawyvetileba mxareebs,
kanoniT dadgenil vadaSi, SeuZliaT gaasaCivron saapelacio sasamarTloSi;
8. qveynis prezidenti aris saxelmwifos meTauri, is warmarTavs da axor
cielebs saxelmwifos saSinao da sagareo politikas;
9. ganzrax danaSaulad iTvleba qmedeba, romelic Cadenilia pirdapiri an ara
pirdapiri ganzraxviT;
10. yvela adamiani dabadebiT Tavisufalia da kanonis winaSe Tanasworia
ganurCevlad rasisa, kanis ferisa, enisa, sqesisa, religiisa, politikuri da
sxva Sexedulebebisa, erovnuli, eTnikuri da socialuri kuTvnilebisa, war
moSobisa, qonebrivi da wodebrivi mdgomareobisa, sacxovrebeli adgilisa;
11. danaSaulis recidivi niSnavs winaT ganzraxi danaSaulisaTvis nasamarTlevi
piris mier ganzraxi danaSaulis Cadenas;
12. ;
13. .
18
xelisuflebis danawileba
savarjiSos mizani: savarjiSos mizania moswavlem erTmaneTisgan
gamijnos sakanonmdeblo, aRmasrulebeli da sasamarTlo xelisuflebis
daniSnuleba da funqciebi saqarTvelos konstituciis mixedviT.
instruqcia maswavleblisaTvis: xelisuflebis danawilebisa da daba
lansebis principis, TiToeuli Stos daniSnulebisa da funqciebis zog
adi mimoxilvis Semdeg rekomendebulia am savarjiSos Sesruleba sakiT
xebis ukeTesad aRsaqmelad.
instruqcia moswavlisaTvis: SeusabameT grafaSi mocemuli Tezebi
cxrilSi mocemul subieqtebs _ SeavseT cxrili.
· iRebs kanonebs;
· axdens msjavrdebulTa Sewyalebas;
· Sedgeba premier-ministrisa da ministrebisgan;
· acxadebs sagangebo da saomar mdgomareobas;
· niSnavs sakonstitucio sasamarTlos 3 mosamarTles;
· gansazRvravs qveynis saSinao da sagareo politikis ZiriTad mimar
Tulebebs;
· gamoscems dekrets;
· warudgens parlaments biujetis proeqts;
· niSnavs da aTavisuflebs erovnuli bankis prezidents;
· axorcielebs marTlmsajulebas;
· yovelwliurad iRebs saxelmwifo biujetis kanons;
· wyvets moqalaqeobis, TavSesafris micemis sakiTxebs;
· Sedgeba komitetebis, fraqciebis, biuroebisgan;
· rogorc wesi, ikribeba weliwadSi orjer;
· airCeva sayovelTao, Tanaswori da pirdapiri saarCevno uflebis sa
fuZvelze faruli kenWisyriT 5 wlis vadiT.
· axdens saerTaSoriso xelSekrulebebisa da SeTanxmebebis ratificire
bas, denonsirebasa da gauqmebas;
19
diskriminacia da misi formebi
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos diskriminaciuli SemTxvevebis
identificireba da maTi legitimuri SezRudvebisgan gamijvna.
instruqcia maswavleblisaTvis: aRniSnuli savarjiSos Sesruleba re
komendebulia diskriminaciis formebisa da farglebis axsnisas, raTa
moswavlem ukeTesad SeZlos mkveTri zRvris gavleba diskriminaciul da
aradiskriminaciul SemTxvevebs Soris.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli debulebe
bi da gansazRvreT, aris Tu ara saxeze diskriminaciis SemTxvevebi da ra
formis. pasuxi daasabuTeT.
1. 17 wlis elina ar SeuSves Ramis klubSi im motiviT, rom klubis Sinaganawesis
Tanaxmad 18 wlamde axalgazrdebi klubSi ar daiSvebian;
2. arCevnebSi monawileobis miRebis ufleba ar aqvT moqalaqeebs, romlebic
sasjelaRsrulebis dawesebulebaSi imyofebian;
3. gancxadeba samsaxuris maZiebelTaTvis: “oqroulobis maRazias esaWiroe
ba Ramis daraji. qalbatonebi da 45 wels gadaSorebuli mamakacebi nu ga
mogvexmaurebiT”;
4. umaRles saswavleblebSi swavlis ufleba mxolod SeZlebul adamianebs
aqvT;
5. erT-erTi sajaro skolis pedagogi samsaxuridan gaaTavisufles im motiv
iT, rom is romeliRac partiis mitingze SeamCnies;
6. sajaro Tanamdebobis dasakaveblad gamocxadebul konkursSi, eTnikuri
warmomavlobis gamo, uari uTxres eTnikurad somex sergis;
7. 26 wlis elenes uari uTxres kompaniis menejeris Tanamdebobaze im motiviT,
rom is qali iyo;
8. arCevnebSi monawileobis miRebis ufleba ar aqvT moqalaqeebs, romlebic sa
samarTlos mier qmeduunarod arian cnobilni;
9. giorgi gaaTavisufles samsaxuridan mas Semdeg, rac man sarwmunoeba Seicva
la;
10. samodelo studiam uari uTxra irens kontraqtis gaformebaze im motiviT,
rom ireni ar iyo saTanado simaRlis da soflidan iyo Camosuli;
11. erT-erTma skolam SemoiRo wesi, romlis mixedviTac skolaSi azerbaijane
li bavSvebi ar daiSvebodnen.
samarTlebrivi urTierToba
savarjiSos mizani: moswavlem unda gamijnos samarTlebrivi katego
riis qmedeba moralurad gasakicxi qmedebisgan da amis fonze Camoayal
ibos samarTlisa da moralisaTvis damaxasiaTebeli saerTo da ganmasxva
vebeli niSnebi.
instruqcia maswavleblisaTvis: am tipis savarjiSos Sesruleba re
komendebulia samarTlis arsis mokle mimoxilvis Semdgom, raTa moswav
lem ukeTesad dainaxos moralsa da samarTals Soris sxvaoba da naTlad
gamokveTos samarTlis, rogorc savaldebulo wesrigis maxasiaTeblebi.
savarjiSos dasrulebis Semdgom, sasurvelia, samarTlisa da moralis
niSnebis sqematuri damuSaveba.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT CamoTvlili SemTxvevebi
da gansazRvreT romelia samarTlebrivi urTierToba da romeli
urTierToba eqceva mxolod moralis regulirebis qveS.
20
1. sergim maRaziaSi puri da karaqi iyida;
2. qamranma da nodarma erTmaneTs avtomobilebi gaucvales;
3. melisam gias 3 dRiT leptopi aTxova;
4. elinam moxucebuls sazogadoebriv transportSi adgili ar dauTmo;
5. rezom avtobusiT mgzavrobisas bileTi ar SeiZina;
6. eriks megobarma mobiluri telefoni aCuqa;
7. megobris dabadebis dRis sufridan momavali daviTi quCaSi ucenzuro si
tyvebiT igineboda;
8. anam megobars maTematikis sakontrolo ar gadaawerina;
9. irenma dainaxa ra, rom quCaSi manqanebi ar moZraobdnen, wiTel SuqniSanze
gzis savali nawili gadakveTa;
10. usaqmuri levani xSirad arTmevs bebias pensias da totalizatorSi Ta
maSobs;
11. Tamari eklesiaSi SarvliT Sevida.
samarTlis dargebi
savarjiSos mizani: moswavlem erTmaneTisgan gamijnos samarTlis Ziri
Tadi dargebi (Tu qvedargebi) da maTi regulaciis sferoebi.
instruqcia maswavleblisaTvis: samarTlis dargebis leqciuri meTo
diT axsnis Semdeg, rekomendebulia miwodebuli masalis aRniSnuli sa
varjiSoTi gadamowmeba. klasis SesaZleblobebis mixedviT maswavle
beli Tavad gansazRvravs, Tu ramdenad detalurad axsnis samarTlis
qvedargebs. (SedarebiT susti klasis SemTxvevaSi, SesaZlebelia, qvemoT
CamoTvlil SemTxvevebTan erTad dargebis (qvedargebis) CamonaTvalis
darigebac).
instruqcia moswavlisaTvis: SeusabameT mocemuli SemTxvevebi samarT
lis dargebs – gansazRvreT romeli dargis (qvedargis) mosawesrigebe
lia isini da ufro zustad, romeli dargi Tu qvedargi Seesabameba konk
retul mocemulobas. aqve miuTiTeT, SemTxveva sajaro samarTlebrivia
Tu kerZo samarTlebrivi.
· parlamentma miiRo kanoni, romlis mixedviTac srulad gauqmda sikvdiliT
dasja;
· mariami sazogadoebriv transportSi ubileTo mgzavrobisTvis kontro
liorma daajarima;
· aslanma Tavisi kuTvnili avtomobili mersedesi sadazRveo kompania `maoSi~
daazRvia;
· saqarTvelom xeli moawera saerTaSoriso xelSekrulebas narkotikul
danaSaulTan brZolis Sesaxeb;
· iusticiis saministrom samuSao kabinetebis mosawyobad 20 cali qoTnis
yvavili iyida;
· sergim uari ganacxada alimenti gadauxados Tavis arasrulwlovan Svils,
amitom elenem sarCeliT mimarTa sasamarTlos da ganqorwinebasTan erTad
giorgisaTvis alimentis dakisreba moiTxova;
· Sps `donas~ direqtorma ar gadaixada mogebis gadasaxadi, ris gamoc Semo
savlebis samsaxurma kompania daajarima;
· naTiam moTxrobebis krebulSi Tavisi avtorobiT nawarmoebi gamoaqveyna.
ramdenime xanSi nodarma sasamarTloSi Seitana sarCeli da naTia Tavisi
nawarmoebis moparvasa da plagiatSi daadanaSaula;
21
· petrem umowyalod scema vanos;
· ereklem, giorgim da qamranma erToblivi biznesis warmoebis mizniT Sez
Ruduli pasuxismgeblobis sazogadoeba `damiane~ Camoayalibes;
· ekas uari uTxres samsaxurSi kuTvnili Svebulebis micemaze.
samsaxuridan wamosulma erikma, gamomdinare iqidan, rom meore dRes sxva gegmebi
hqonda, winaswar SeTvalierebuli manqanis im dResve yidva gadawyvita. 12 saaTi
saTvis is ukve manqanebis bazrobaze iyo. levanma manqanis safasuri gadaixada da
axalSeZenili manqaniT megobarTan wasvla gadawyvita.
eriks erTi suli hqonda manqanas rodis aCvenebda megobars; siCqareSi SuqniSnis
wiTel signalze gaiara, rac kuTxeSi SeCerebulma sapatrulo manqanam SeniSna da
sagzao moZraobis wesebis darRvevisTvis 50 lariani jarima gamouwera.
megobarTan misul eriks Tavzari daeca, binis kari Ria daxvda. eriki mixvda, rom sa
keti gatexili iyo. daureka ra megobars, erikma gadawyvita isev Tavisi saqmeebis
Tvis miexeda da megobarTan saRamos gaevlo.
uflebebis Skala
savarjiSos mizani: saqarTvelos moqalaqis samarTlebrivi da ufleb
rivi mdgomareobis asakobrivi Skalis gaanalizeba.
instruqcia maswavleblisaTvis: aRniSnuli savarjiSos Sesruleba
SesaZlebelia nebismier etapze, gamomdinare iqidan, rom masSi akumuli
rebulia adamianis (zog SemTxvevaSi moqalaqis) uflebrivi mdgomareoba,
zogadad, samarTalSi da ara - romelime konkretul dargSi.
22
instruqcia moswavlisaTvis: daukavSireT erTmaneTs asaki da Teza.
Canasaxi
dabadebidan
7 wlamde
7-dan 18 wlamde
10 wlidan
14 wlamde
14 wlidan
16 wlamde
16 wlidan
18 wlidan
21 wlidan
30 wlidan
35 wlidan
60 weli
65 weli
23
informaciis Tavisufleba
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos sajaro informaciis gacemaze
uflebamosili piris, agreTve, Ria da daxuruli sajaro informaciis ti
pebis identificireba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomendebu
lia mxolod sajaro informaciis cnebis, informaciis gacemaze ufle
bamosili subieqtebis, daxuruli informaciis ZiriTadi tipebis Teo
riuli damuSavebis Semdeg.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT TiToeuli SemTxveva da
upasuxeT mocemul SekiTxvebs.
a) giorgim, romelsac uyvars elina, nacnobebisgan gaigo, rom elinas janmrTe
lobis garkveuli problemebi aqvs. gogonam uari ganucxada giorgis am infor
maciis miwodebaze. giorgi darwmunebulia, rom mas, rogorc anis Seyvarebuls,
sruli ufleba aqvs gaigos misi janmrTelobis mdgomareoba. igi gancxadebiT
mimarTavs saavadmyofos, romelic kerZo samarTlis iuridiuli piria, sadac
elinas ramdenime kviris win iwva;
gvaqvs Tu ara saxeze sajaro informacia da mis gacemaze uflebamosili subieqti?
unda dakmayofildes Tu ara giorgis moTxovna? pasuxi daasabuTeT.
administraciul-samarTlebrivi aqti
savarjiSos mizani: administraciul-samarTlebrivi aqtis saxeebis Ses
wavla maTTvis damaxasiaTebeli niSnebis gamokveTis gziT.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomendebulia
administraciuli samarTlis gakveTilze, administraciul-samarTleb
rivi aqtis Teoriulad damuSavebis Semdeg. savarjiSos Sefasebis etapze,
sasurvelia, normatiuli da individualuri administraciuli aqtis niS
nebis konkretulad gamokveTa da kidev erTxel xazgasma.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da yovel konkretul SemTxvevaSi gansazRvreT gvaqvs Tu ara saxeze ad
ministraciul-samarTlebrivi aqti, dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi nor
matiulia is Tu individualuri.
1. ani, romelsac samsaxurSi agviandeboda, ar daemorCila amkrZalav niSans
“Sexveva akrZalulia” da avtomobiliT im quCaze Sevida, romelzec dasaSve
bi iyo mxolod calmxrivi moZraoba. anis aRniSnuli moZraoba iqve mdgomma
24
sapatrulo manqanam SeamCnia. patrulis TanamSromelma ani gaaCera da moZ
raobis wesebis darRvevisaTvis 50 lariani jarima gamouwera;
2. 270-e sajaro skolis direqtorma, SromiTi xelSekrulebis vadis gasvlam
de, samsaxuridan gaaTavisufla biologiis pedagogi, ris Sesaxebac gamosca
brZaneba;
3. sergis Tbilisis zRvaze kuTvnil nakveTSi mSeneblobis wamowyeba surs. mas
2 sarTuliani saxlis aSeneba aqvs ganzraxuli, amitomac mSeneblobis ne
barTvis misaRebad q. Tbilisis meriis sajaro samarTlis iuridiul pirs
`Tbilisis arqiteqturis samsaxurs~ mimarTa. wardgenili dokumentaciis
safuZvelze aRniSnulma samsaxurma sergis mSeneblobis nebarTva misca;
4. skola `pioneris~ direqtorma gamosca brZaneba, romlis mixedviTac maswav
leblebs gakveTilze dagvianebisaTvis kuTvnili xelfasis 0,05 % CamoeWre
bodaT;
5. saqarTvelos mTavrobam 2013 wlis 28 marts, `normatiuli aqtebis Sesaxeb~
kanonisa da `saxelmwifo dacvis specialuri samsaxuris Sesaxeb~ kanonis Se
sabamisad, gamosca dadgenileba saxelmwifo dacvis specialuri samsaxuris
mosamsaxuris ficis damtkicebis Sesaxeb.
moswavlis uflebebi
savarjiSos mizani: cxovrebiseuli magaliTebis safuZvelze gaaanali
zon is, Tu ra uflebebs aniWebs maT kanoni, rogorc skolis moswavleebs.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia moswavlis uflebebis Sesaxeb Teoriuli masalis miwodebamde.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da gansazRvreT hqonda Tu ara moswavlis uflebebis darRvevas adgili
da konkretulad, ra mimarTulebiT.
1. Tbilisis erT-erTma sajaro skolam saskolo forma SemoiRo. ninim uari
Tqva formis tarebaze im motiviT, rom erTferovneba ar uyvars da yovel
dRiurad gansxvavebuli samosis tareba urCevnia;
2. amels skolis direqtorma grZeli kabiTa da TavsaburaviT skolaSi siaruli
aukrZala, miuxedavad imisa, rom icoda amelis mrwamsis Sesaxeb. gogona mus
limi iyo da sxvagvar Cacmulobas religia ukrZalavda;
3. maswavlebelma 15 wlis elenes gakveTilze mobiluri telefoni CamoarTva
da klasis TandaswrebiT waikiTxa elenes piradi mimowera mis Tanaklasel
giosTan;
4. 11 wlis aslani saSualo moswrebis moswavlea, Tumca maswavlebeli mas
gamudmebiT gonebaCamorCenils eZaxis;
5. erT-erTi sajaro skolis me-10 klasis moswavleebma Camoayalibes gazeTi
`paranormaluri movlenebi~. gazeTma moswavleebze damTrgunveli zegav
lena iqonia, ramac mSoblebis SeSfoTeba gamoiwvia. skolis administraciam
moswavleebisgan Semdgar saredaqcio kolegias garkveuli SezRudvebi dau
wesa;
6. disciplinis sistematuri darRvevis gamo, maswavlebelma daTos semes
trul Sefasebas 2 qula Camoaklo.
ganaTlebis ufleba
savarjiSos mizani: moswavlem srulad gaiziaros ganaTlebis uflebis
Sinaarsi da misi mniSvneloba qveynisTvis.
25
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomendebu
lia ganaTlebis samarTalze zogadi Teoriuli msjelobis Semdeg. savar
jiSos dasrulebis Semdeg mizanSewonili iqneba ganaTlebis uflebis de
taluri ganxilva (fizikuri da finansuri xelmisawvdomoba da a.S.).
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi
da gansazRvreT, dairRva Tu ara ganaTlebis ufleba da ra formiT.
1. 15 wlis giorgi SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavlea. is
damoukideblad skolis SenobaSi Sesvlas ver axerxebs. miuxedavad amisa,
direqtorma mas uari uTxra Senobis SesasvlelTan pandusis dayenebaze;
2. cixeSi myof arasrulwlovan daTos cixis administraciam uari ganucxada
saganmanaTleblo programiT uzrunvelyofaze;
3. amelma ver moaxerxa TviTmmarTvelobis arCevnebSi gamarjveba;
4. ucxoeTidan dabrunebul me-12 klasis moswavles uari uTxres eqsternatis
wesiT gamocdis Cabarebis moTxovnaze;
5. zestafonis erT-erTma sajaro skolam uari ganacxada eTnikurad somexi
moswavlis miRebaze;
6. 5 wlis giorgi asakis gamo ar miiRes Tbilisis erT-erT sajaro skolaSi;
7. elinam ver daZlia ra me-5 klasis saswavlo programa, me-2 wels igive klasSi
datoves;
8. finansuri saxsrebis akumulirebis mizniT saxelmwifom qedis erT-erTi sa
jaro skola gaauqma, ris gamoc bavSvebs 50 kilometris moSorebiT, raio
nul centrSi uwevdaT skolaSi siaruli;
9. mestiis erT-erT sajaro skolaSi, skolis direqtori moswavleebisgan
yovelTviuri gadasaxadis mokrebas iTxovda, aRniSnul Tanxebs ki skolis
remontsa da pedagogebisTvis gamiznul saCuqrebs axmarda.
26
· xelisufleba dayofilia 3 Stod: sakanonmdeblo, aRmasrulebeli da
sasamarTlo xelisufleba. TiToeuli maTgani damoukidebelia Tavis
saqmianobaSi;
· sasamarTlo eqvemdebareba monarqs;
· saxelmwifo xelisuflebis organoebi airCeva xalxis mier garkveuli vadiT;
· arCevnebi unda iyos sayovelTao, Tanaswori da pirdapiri;
· sakanonmdeblo da sasamarTlo xelisuflebas axorcielebs prezidenti,
xolo aRmasrulebel xelisuflebas – mTavroba;
· qveyanaSi funqcionirebs erTi mmarTveli partia;
· xelisuflebis wyaroa xalxi;
· akrZalulia sxva religia, garda saxelmwifo religiisa;
· arCevnebSi monawileobis ufleba aqvT 18-dan 80 wlamde moqalaqeebs.
moqalaqeoba
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos moqalaqeobis miRebisa da da
kargvis SemTxvevebis identificireba da maTi samarTlebrivi Sefaseba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomendebu
lia moqalaqeobis Sesaxeb saqarTvelos organuli kanonisa da konsti
tuciis Sesabamisi muxlebis zogadi mimoxilvis Semdeg.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da upasuxeT SekiTxvebs.
1. saqarTvelos moqalaqe elenem italiis moqalaqeoba miiRo, ris gamoc
saqarTvelos moqalaqeoba dakarga. elenem miakiTxa advokats, romelmac
mas uTxra, rom saqarTvelos kanonmdeblobiT ormagi moqalaqeobaa daSve
buli. rogor unda moiqces elene, SeuZlia Tu ara mas erTdroulad iyos
saqarTvelosa da sxva qveynis moqalaqe?
2. jeks, romelic bolo 10 welia saqarTveloSi cxovrobs, uari uTxres
saqarTve los moqalaqeobaze im motiviT, rom ar icoda qarTuli ena da
saqarTvelos geografia. jeki Tvlis, rom mas ukanonod uTxres uari moqa
laqeobaze. ras fiqrobT Tqven?
3. devidma, romelic saqarTvelos moqalaqe anizea daqorwinebuli da ukanask
neli 2 wlis ganmavlobaSi masTan erTad cxovrobs, saqarTvelos moqalaqeo
ba moiTxova. devidis moTxovna dakmayofilda. sworad mieniWa Tu ara dev
ids saqarTvelos moqalaqeoba? imsjeleT am gziT moqalaqeobis miniWebis
sakiTxze;
4. 13 wlis ninis orive mSobelma moqalaqeoba Seicvala. ra bedi eweva ninis, ro
melsac surs, rom saqarTvelos moqalaqe darCes?
5. makasa da sergis, romlebic saqarTvelos moqalaqeebi arian, inglisSi SeeZi
naT Svili. bavSvi saqarTvelos moqalaqed iTvleba. sworia Tu ara aRniSnu
li Teza?
6. katrini safrangeTSi daibada, misi dabadebis momentisaTvis katrinis deda
saqarTvelos moqalaqe iyo, xolo mama – espaneTis. Svilis moqalaqeobis
sakiTxi mSoblebma urTierTSeTanxmebiT gadawyvites. hqondaT Tu ara amis
ufleba mSoblebs?
7. laSas, romlis mimarTac arsebobs kanonier ZalaSi Sesuli sasamarTlo ga
naCeni, uari uTxres saqarTvelos moqalaqeobidan gasvlaze. aqvs Tu ara la
Sas aRniSnulis ufleba?
27
8. demetre 1 wlis ganmavlobaSi arasapatio mizeziT ar dadga sakonsulo aR
ricxvaze, ris gamoc saqarTvelos moqalaqeoba dakarga. marTebulia Tu ara
aRniSnuli Teza?
9. nodarma 5 wlis ganmavlobaSi zedized Caidina 2 ganzraxi mkvleloba dama
mZimebel garemoebebSi, ris gamoc mas saqarTvelos moqalaqeoba CamoerTva.
nodari Tvlis, rom misi uflebebi dairRva, Tqven ras fiqrobT?
saerTaSoriso organizaciebi
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos ZiriTadi saerTaSoriso organi
zaciebis statusisa da miznebis (funqciebis) erTmaneTisgan gamijvna.
instruqcia maswavleblisaTvis: saerTaSoriso organizaciebis leq
ciuri meTodiT damuSavebis Semdeg, miwodebuli Teoriuli masalis
aTvisebis Sesamowmeblad, rekomendebulia aRniSnuli savarjiSos Ses
ruleba.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli debulebe
bi da SeusabameT isini cxrilSi mocemul saerTaSoriso organizaciebs,
amasTanave, daukavSireT TiToeuli organizacia organizaciis tipis
mwkrivSi mocemul erT-erT tips, bolo mwkrivSi CawereT ki an ara.
· humanitaruli organizacia, uzrunvelyofs samxedro konfliqtebisa da
areulobebis dros dazaralebuli adamianebisTvis daxmarebis aRmoCenas;
28
· samxedro-politikuri aliansi, romelic mimarTulia SeiaraRebuli
konfliq tebis prevenciisaken, Tumca, garkveul SemTxvevebSi, samxedro
gziT konfliqtis mogvarebasac uzrunvelyofs. aseve, axorcielebs human
itarul miznebsac;
· erTiani evropuli sivrcis ideis garSemo gaerTianebuli saxelmwifoebis
kavSiri. misi mizania saxelmwifoTa ekonomikuri ganviTareba da SeiaraRebu
li konfliqtebis Tavidan acileba;
· organizaciis ZiriTadi mizania adamianis uflebebis dacva, kanonis uze
naesobisa da demokratiuli Rirebulebebis uzrunvelyofa; Sedgeba Semde
gi organoebisgan: adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlo, ministrTa
komiteti, evropis regionuli da adgilobrivi xelisuflebis kongresi, sa
parlamento asamblea;
· uzrunvelyofs konfliqtebis Tavidan acilebas SeiaraRebuli Zalebis ga
reSe, krizisuli situaciebis marTvas, sazRvrebis dacvasa da marTvas;
· axorcielebs saerTaSoriso vaWrobis xelSewyobas, uzrunvelyofs savaWro
davebis mogvarebas;
· finansurad exmareba ganviTarebad qveynebs, uzrunvelyofs finansuri sta
bilurobis dacvasa da siRaribis Semcirebas;
· uzrunvelyofs ganviTarebadi da saSualo Semosavlebis mqone qveynebisaT
vis daxmarebis aRmoCenas, gascems uprocento an dabalprocentian sesxebs;
· ZiriTadi mizania terorizmTan brZola, mSvidobis SenarCuneba, humanita
ruli proeqtebi. Sedgeba Semdegi erTeulebisgan: generaluri asamblea,
uSiSroebis sabWo, sameurveo sabWo, ekonomikuri da socialuri sabWo, sam
divno, marTlmsajulebis saerTaSoriso sasamarTlo.
aris Tu ara
organizaciis tipi, organizaciis organizaciis
saqarTvelo
statusi dasaxeleba miznebi, funqciebi
wevri
wiTeli jvris saerTaSo
riso komiteti
msoflio banki
samTavrobo (saxel saerTaSoriso savalu
mwifoTaSorisi) to fondi
saerTaSoriso
organizacia evrokavSiri
Crdiloatlantiku
ri organizaciis xe
lSekruleba (nato)
evropaSi usafrTxoe
bis da TanamSromlobis
organizacia _ euTo
arasamTavrobo
saerTaSoriso or evrosabWo
ganizacia
msoflio savaWro orga
nizacia
gaerTianebuli erebis
organizacia (gaero)
29
uflebebi
savarjiSos mizani: uflebebisa da Tavisuflebebis kategoriebad da sa
xeebad pirobiTi dayofis aRqma.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomende
bulia adamianis uflebebisa da Tavisuflebebis zogadi Teoriuli da
aseve, maTi saxeebad da kategoriebad dayofis mimoxilvis Semdeg.
instruqcia moswavlisaTvis: qvemoT mocemul winadadebebSi CasviT
grafaSi miTiTebuli cnebebi. erTi da igive cnebis gamoyeneba dasaSvebia
ramdenjerme.
moqalaqis uflebebi
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos saqarTvelos moqalaqis uflebe
bis gaanalizeba da imis aRqma, Tu ratom ar aqvs saqarTvelos terito
riaze myof yvela adamians uklebliv yvela ufleba.
instruqcia maswavleblisaTvis: adamianis uflebebze zogadi Teori
uli msjelobis Semdeg, sasurvelia, am savarjiSos klasSi Setana, raTa
moswavleebma moqalaqisa da ucxoelis samarTlebrivi statusis gamijvna
da am kuTxiT uflebebisa da movaleobebis gradacia SeZlon.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT cxrilSi mocemuli uflebebi
30
da movaleobebi da gansazRvreT mxolod saqarTvelos moqalaqes ekuTv
nis isini Tu zogadad adamians. dasviT plusebi da minusebi.
saqarTvelos
uflebebi da movaleobebi ucxoeli
moqalaqe
sakuTrebis ufleba
qorwinebis ufleba
uflebaTa kolizia
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos uflebaTa kanonieri SezRud
vis arakanonieri SezRudvebisgan gansxvaveba.
ucxo qveynidan dabrunebulma giorgim aRmoaCina, rom misi saxlis kedeli amels
`Seulamazebia~ da gabrazebulma naxati TeTrad gadaReba. amasTanave, giorgim
sarCeliT mimarTa sasamarTlos da amelisgan gaweuli xarjebis anazRaureba
31
moiTxova. ameli, Tavis mxriv, miiCnevs, rom gaanadgura ra naxati, giorgim misi
pirovnebis Tavisufali ganviTarebisa da SemoqmedebiTi Tavisuflebis ufleba
daarRvia.
32
aqtiuri saarCevno xmis ufleba
savarjiSos mizani: sxvadasxva subieqtebis magaliTze saarCevno ufle
bis ganxorcielebis specifikis gaazreba da am kuTxiT iseTi praqtikuli
codnis miReba, romelic nebismier adamians realur cxovrebaSi SeiZleba
gamoadges.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomende
bulia konstituciur samarTalze, kerZod, saarCevno uflebaze ms
jelobisas. saarCevno uflebis zogadi mimoxilvis Semdeg, miawodeT
moswavleebs aRniSnuli savarjiSo da daavaleT daasabuTon TavianTi po
zicia saarCevno uflebasTan dakavSirebiT, qvemoT mocemul specialur
SemTxvevebTan mimarTebiT. savarjiSos Sefasebis etapze ki saarCevno ko
deqsis Sesabamisi muxlebis gamoyenebiT gaacaniT moswavles konkretuli
SemTxvevebis momwesrigebeli danawesebi.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da upasuxeT iqve dasmul SekiTxvebs. pasuxi daasabuTeT.
1. levani prezidentis arCevnebis kenWisyris dRemde 2 kviriT adre avtosag
zao SemTxvevaSi moyva. mas fexi da xeli aqvs motexili da gadaadgileba ar
SeuZlia. levans ar unda, misi xma daikargos da surs, rom Tavisi moqalaqeob
rivi movaleoba Seasrulos da arCevnebSi monawileoba miiRos. rogor unda
moiqces levani?
2. maritas 23 Tebervals dabadebis dRe aqvs, is 18 wlis xdeba. swored am dRes
qveyanaSi parlamentis arCevnebia. marita saarCevno siebSi ar aRmoCnda,
Tumca arCevnebSi monawileobis miReba mas Zalian unda. aqvs Tu ara maritas
arCevnebSi monawileobis miRebis ufleba da rogor unda moiqces is?
3. elina, romelmac danaSauli Caidina, me-2 welia sasjelaRsrulebis dawese
bulebaSi ixdis sasjels. erT TveSi qveyanaSi morigi arCevnebia, elinas am
arCevnebSi monawileobis miReba surs, Tumca sasjelaRsrulebis dawese
bulebis administraciis warmomadgenlebi mas eubnebian, rom Tavisufleba
aRkveTil pirebs saarCevno ufleba SezRuduli aqvT da mas xmis micemis uf
leba ar aqvs. aqvs Tu ara elinas arCevnebSi monawileobis miRebis ufleba da
rogor unda moiqces is?
4. zaza arCevnebis dRes piradobis mowmobiT saarCevno ubanze xmis misacemad
mivida. is ubanze ar SeuSves, radganac zazas marjvena xelze 3 TiTi ar aqvs,
maT Soris, cerac da markirebis proceduris ganxorcieleba SeuZlebelia.
aqvs Tu ara zazas arCevnebSi monawileobis miRebis ufleba da rogor unda
moiqces is?
5. gvanca daibada da cxovrobs qalaq quTaisSi. man icis, rom 2 dReSi TbilisSi
sakrebulos arCevnebi imarTeba. amitomac winaswar sTxovs ufross gamosas
vleli dRis aRebas da kenWisyris dRes TbilisSi Camodis. erT-erT saarCev
no ubanze misul gvancas uars eubnebian arCevnebSi monawileobis miRebaze
ise, rom uaris Tqmis mizezs ar acnoben. aqvs Tu ara gvancas arCevnebSi mona
wileobis miRebis ufleba da rogor unda moiqces is?
6. maiko saubno saarCevno komisiis wevria morigi saparlamento arCevnebis
dros, Tumca is saqarTvelos moqalaqea da arCevnebSi monawileobis miRe
ba da sakuTari poziciis dafiqsireba masac surs. is aanalizebs, rom ken
Wisyris dRes dakavebuli iqneba. aqvs Tu ara maikos arCevnebSi monawileobis
miRebis ufleba da rogor unda moiqces is?
7. sergi, romelic Tavdacvis saministros samxedro SenaerTis mosamsaxurea
da, romelic formiTa da iaraRiT mivida ubanze xmis misacemad, kenWisyris
oTaxSi ar SeuSves. aqvs Tu ara Tornikes arCevnebSi monawileobis miRebis
ufleba da ra formiT?
33
me rom damkvirvebeli viyo - aRmoaCine darRvevebi
savarjiSos mizani: im ZiriTadi wesebis Seswavla, rac xmis micemis pro
cesis gamarTulad CatarebisTvisaa kanoniT gaTvaliswinebuli.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomende
bulia saarCevno uflebaze da konkretulad xmis micemis proceduraze
msjelobisas. savarjiSos Sefasebis etapze, sasurvelia, Tqven mier xmis
micemis gamarTuli proceduris amsaxveli suraTis Teoriuli Camoyali
beba.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxveva
da gansazRvreT, sad moxda saarCevno kanonmdeblobis darRveva.
warmoidgineT, rom Tqven xarT damkvirvebeli, rogor moiqceodiT?
morigi saprezidento arCevnebis (kenWisyris) dRes, saarCevno ubani dilis 9 saa
Tze gaixsna. 18 wlis ani kenWisyris SenobaSi 10 saaTze mivida. gamomdinare iqidan,
rom ani orsulad iyo da markirebis proceduris gavlis eSinoda, saubno saarCevno
komisiis Tavmjdomarem, moqalaqis dasabuTebuli Txovnis safuZvelze, aRniSnu
li gamonaklis SemTxvevad miiCnia da ani xmis misacemad markirebis proceduris
gavlis gareSe dauSva. saregistracio magidasTan misul anis, registra torma
piradobis damadasturebeli raime dokumenti mosTxova. anim marTvis mowmo
ba warudgina registrators da sakuTari gvaris gaswvriv xeli moawera. regis
tratorma anis ori sxvadasxva biuleteni gadasca - erTi proporciuli arCev
nebisTvis da meore maJoritaruli arCevnebisTvis gankuTvnili. is specialurad
mowyobil kabinaSi Sevida, romelic srulad daxuruli iyo da gamWvirvalobis
uzrunvelsayofad kabinis marcxena zeda kuTxeSi videoTvali iyo damontaJebu
li. kabinaSi Sesulma anim karebi miixura da orive biuletenSi misTvis sasurveli
kandidatebi im kalmiT Semoxaza, romelic adgilze daxvda. kabinidan gamosul
ma iqve mdgari gamWvirvale yuTi dainaxa. yuTTan, amomrCevelTa organizebuli,
mowesrigebuli xuTkaciani rigi SeimCneoda, romelsac magididan akontrolebda
registratori. anim rigi daikava da rodesac misi jeri movida, orive biuleteni
gaSlil mdgomareobaSi yuTSi Caagdo. aRsaniSnavia, rom yuTis Wrilze specialu
ri xufi iyo ganTavsebuli, romelic anim gadaswia da biuletenis moTavsebis Sem
deg kvlav sawyis mdgomareobaSi daabruna... kenWisyris Senoba saRamos 19 saaTze
daixura.
saarCevno ubani-subieqtebi-funqciebi
savarjiSos mizani: im subieqtTa funqciebis gaazreba, romlebic ken
Wisyris dRes ubanze imyofebian da am gziT xmis micemis gamarTuli pro
ceduris warmodgena.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomende
bulia saarCevno uflebaze da konkretulad xmis micemis proceduraze
msjelobisas, moswavleebis mxridan am sakiTxTan dakavSirebiT gansakuT
rebuli interesis gamomJRavnebis SemTxvevaSi. savarjiSos Sefasebis
etapze, sasurvelia, Tqven mier CamoTvlili subieqtebis funqciebis ga
mijvnis fonze xmis micemis gamarTuli proceduris amsaxveli suraTis
Teoriuli Camoyalibeba.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi
da TiToeul funqcias cxrilSi mocemuli romelime subieqti Seusaba
meT.
34
1. uzrunvelyofs saarCevno yuTTan mxolod erT amomrCevels;
2. CanawerTa wignSi aregistrirebs Semosul saCivrebs;
3. aTavsebs biuletens konvertSi;
4. pasuxismgebelia saarCevno ubanze wesrigis Taobaze;
5. darRvevis aRmoCenis SemTxvevaSi gancxadebiT mimarTavs komisiis Tavmjdo
mares;
6. amomrCevlis gvaris gagebis Semdgom agzavnis mas registratorTan, Tu es
ukanaskneli Tavisufalia;
7. xelmoweriTa da beWdiT amowmebs saarCevno biuletens;
8. saarCevno ubanSi Sesvlamde amowmebs aqvs Tu ara gakeTebuli markire
ba amomrCevels, risTvisac is specialuri sanaTiT amowmebs amomrCevlis
marjvena xelis cera da saCvenebel TiTebs;
9. zedamxedvelobas uwevs saarCevno procedurebis dacvas;
10. axdens amomrCevlis markirebas;
11. aregulirebs nakads ise, rom TiToeul registratorTan orze meti amomrCe
veli ar moxvdes;
12. ufleba ar aqvs Caerios da xeli SeuSalos saarCevno procedurebs;
13. poulobs amomrCevels saarCevno siaSi da sTxovs mas xeli moaweros siaSi;
14. amomrCevels sTxovs piradobis mowmobas an pasports, saqarTvelos okupi
rebuli teritoriidan iZulebiT gadaadgilebul pirebs ki - devnilis mow
mobas;
15. amomrCevlis misvlis SemTxvevaSi xsnis saarCevno yuTis Wrils da isev xu
ravs mas;
16. reagirebas axdens darRvevebze da SesaZleblobis SemTxvevaSi maT
aRmofxvras uzrunvelyofs;
17. aTavsebs konverts saarCevno yuTSi.
krosvordi; mTavari sityva konstitucia (ix. danarTi 1, gv. 94 -95; pasuxebi gv. 104)
35
2. ireni, romelic avtomobiliT gadaWarbebuli siCqariT moZraobs trasaze,
fiqrobs, rom saWes akontrolebs da nebismier wams SeZlebs damuxruWebas.
moulodnelad manqanas win 10 wlis gogona gadmouxteba, mZRoli ganviTare
buli siCqaris gamo veRar aswrebs damuxruWebas da bavSvs ejaxeba. samwu
xarod, bavSvi adgilzeve gardaicvleba;
3. irakli, romelic samsaxuridan gamoSvebis gamo Tavis ufrosze Zalian
gabrazebulia, gadawyvets moklas igi. am mizniT is pistolets yidulobs,
usafrdeba da erTi gasroliT klavs ufross. saxlisaken mimavali irakli
xvdeba rac Caidina da bralis aRiarebiT policiis ganyofilebaSi midis;
4. maRaziis gaqurdvis mizniT misul Tornikes ezoSi 70 wlis daraji daxvde
ba. Tornike mas TavSi iaraRs Caartyams, Semdeg Tavze tomaras Camoacvams da
iqve daagdebs. daraji daixrCoba;
5. gabrazebulma amelma aivnidan televizori gadmoagdo, romelic fexiT mo
siarules daeca. samwuxarod, gamvleli adgilze gardaicvala;
6. Tavis mowonebis mizniT giorgim sazogadoebrivi TavSeyris adgilas iara
Ri amoiRo da umisamarTod ramdenjerme gaisrola. gasrolili tyviidan
erT-erTi iqve mdgom 15 wlis biWs moxvda, romelic saavadmyofoSi miyvanis
Tanave gardaicvala;
7. sanadirod wasul aslans tyeSi xmauri Semoesma. man CaTvala, rom nadiri
uaxlovdeboda da am mimarTulebiT ramdenjerme gaisrola. aRmoCnda, rom
aslanma metyeves esrola, romelic adgilze gardaicvala.
36
3. givim dainaxa, rom quCaSi mimaval axalgazrda gogonas ucxo mamakaci danis
muqariT safulis warTmevas upirebda. gogona winaaRmdegobis gawevas veRar
axerxebda. givi miepara mamakacs da xelis kvriT waaqcia. am ukanasknelma sa
xis midamoSi dazianeba miiRo. givis miaCnia, rom is ukiduresi aucileblo
bis farglebSi moqmedebda, gadaarCina erTi sikeTe (gogonas qoneba) meores
(mamakacis janmrTelobis) xarjze, Sesabamisad, mis qmedebaSi marTlwinaaRm
degoba ar aris.
37
akakuna, kari aravin gaaRo. erikma icoda ra rom binaSi mesakuTris moxuce
buli da loginad Cavardnili deda imyofeboda, kari Zalayinis gamoyenebiT
Seamtvria. binaSi cecxli iyo gaCenili, moxucebuli ki loginidan ver dge
boda. erikma Tavisi binidan SlangiT wyali gadmoiyvana da cecxli Caaqro.
wyalma aveji da oTaxSi arsebuli nivTebi, maT Soris; ZviradRirebuli te
qnika sruliad gaanadgura;
.
7. metroTi mgzavrobisas daviTs, romelic sportis ostatia, 15 wlis giorgi
miepara, uknidan mobiluri telefoni iaraRis msgavsad miado da safule
mosTxova. daviTma giorgis safule gadasca, magram motrialebisas SeamCnia,
rom biWs iaraRis nacvlad telefoni eWira. gabrazebulma daviTma, safulis
ukan dabrunebis mizniT, giorgis saxeSi ramdenjerme muSti daartya, vago
nis kars mianarcxa, waqceuls gverdebSi ramdenjerme wixli Caartya. giorgi
mZime dazianebebiT saavadmyofos reanimaciul ganyofilebaSi aRmoCnda. mas
3 nekni aqvs gatexili, miRebuli aqvs tvinis Seryeva, aReniSna mravlobiTi
daJeJilobebi.
.
sasjelebi
savarjiSos mizani: sasjelis arsis, misi daniSvnis zogadi sawyisebis,
sasjelis miznebisa da saxeebis gaazreba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia sisxlis samarTlis gakveTilze, sasjelis zogadi mimoxilvis
Semdeg. Sefasebis etapze, sasurvelia, maswavleblis mxridan moswav
leebTan kiTxva-pasuxis reJimSi TiToeuli Tezis mciredi Teoriuli
ganxilva.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebe
bi sasjelis Sesaxeb da gansazRvreT, romelia swori da romelia mcdari.
mcdari winadadebebi gaasworeT.
1. Tavisuflebis aRkveTa da girao sasjelis saxeebs warmoadgens;
2. sasjelis mizania Cadenili qmedebis gamo damnaSavis dasja da axali dana
Saulis Tavidan acileba;
3. sasjelis Sefardeba SeuZlia saerTo sasamarTloebis sistemis sasa
marTloebs da kanoniT gaTvaliswinebul sagamonakliso SemTxvevebSi saar
bitraJo sasamarTloebs;
4. sasjeli warmoadgens saxelmwifo iZulebis gansakuTrebul RonisZiebas;
5. patimroba da jarima sasjelis saxeebia;
6. sasjeli iwvevs damnaSavis uflebebis CamorTmevas an SezRudvas;
7. sasjelis daniSvnis dros sasamarTlo mxedvelobaSi iRebs damnaSavis qoneb
riv mdgomareobasa da mis asaks;
8. mezoblis binis gaqurdvisTvis sasamarTlom damnaSaves ZiriTad sasjelad
1 wlis vadiT Tavisuflebis aRkveTa Seufarda, xolo damatebiTi sasjelis
saxiT imave saxlSi cxovreba aukrZala;
9. sisxlis samarTlis kodeqsi iTvaliswinebs ZiriTad da meorad sasjelebs;
10. braldebulis mier danaSaulis Cadenisas politikuri Sexedulebebis
Seuwynareblobis motivi sasamarTlom Semamsubuqebel garemoebad miiCnia;
11. gafrTxileba da jarima sasjelis saxeebs warmoadgens;
12. damnaSavis warsul cxovrebasa da mis ekonomikur mdgomareobas sasjelis
daniSvnis dros aranairi mniSvneloba ar eniWeba;
38
13. sasamarTlos mier daniSnuli sasjelis Semcirebis ufleba mxolod sa
samarTlos aqvs;
14. jarima yvela SemTxvevaSi sisxlis samarTlebrivi pasuxismgeblobis zomaa.
sasjelis daniSvna
savarjiSos mizani: sasjelis daniSvnis specifikisa da am etapze arsebi
Ti mniSvnelobis mqone faqtorebis gaazreba, sasjelis miznebisa da efeq
turobis gaanalizeba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos moswavleebisTvis miwode
ba rekomendebulia sasjelis arsis, miznebisa da saxeebis mimoxilvis Sem
deg.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxveva da
pasuxi gaeciT bolos mocemul SekiTxvebs.
23 wlis daTo, romelsac orsuli meuRle da mcirewlovani Svili hyavs, mZime eko
nomikur gaWirvebas ganicdis. miuxedavad imisa, rom is Sromismoyvare pirovnebaa
da aranairi samuSaos Sesrulebas ar Takilobs, ar umarTlebs da mainc umuSevaria.
orsuli colisa da mcirewlovani Svilis garda pensioneri mSoblebic mis kmayo
faze arian. daTo aanalizebs ra, rom bavSvis dabadebasTan dakavSirebul xarjebs
ver gaumklavdeba, danaSaulebrivi gziT fulis mopovebas gadawyvets. marTlac,
erT mSvenier dRes, is quCaSi mimaval kargad Cacmul qalbatons SeamCnevs, romel
sac CanTas gamostacebs im imediT, rom SigniT fuls da faseul nivTebs ipovnis.
miuxedavad mcdelobisa daTo mimalvas ver axerxebs, mas gamvlelebis mier gamo
Zaxebuli patruli akavebs.
sasamarTlom daTo damnaSaved cno sisxlis samarTlis kodeqsis 178-e muxlis
pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli danaSaulis, Zarcvis CadenaSi da sasjelis
zomad, am qmedebisTvis gaTvaliswinebuli, sasjelis umaRlesi zoma 5 wlamde Ta
visuflebis aRkveTa miusaja. mniSvnelovania, rom daTo nasamarTlevi ar aris da
Tavis saqciels inaniebs.
Tqveni azriT, ramdenad sworad moiqca sasamarTlo?
imsjeleT daniSnuli sasjelis efeqturobaze... gaxazeT teqstSi is faqtore-
bi, romlebic mosamarTles sasjelis daniSvnis dros unda gaeTvaliswinebina...
im SemTxvevaSi, Tu migaCniaT, rom dakisrebuli sasjeli Cadenili danaSaulis
araadekvaturia, gadaakeTeT SemTxveva ise, rom danaSauli da sasjeli Sesabami-
sobaSi movides.
ekonomikuri danaSauli
savarjiSos mizani: qurdobis, yaCaRobisa da Zarcvis erTmaneTisgan
gamijvna.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia iseTi konkretuli danaSaulebis Sesaxeb msjelobis Semdeg, ro
goricaa: qurdoba, yaCaRoba da Zarcva.
instruqcia moswavlisaTvis: gansazRvreT, romeli danaSaulia saxeze _
qurdoba, yaCaRoba, Zarcva Tu arc erTi CamoTvlilTagan. pasuxi daasa
buTeT.
1. Tornike avtobusSi Cumad aclis safules naTias, Tumca gverdiT mdgomi
lika aRniSnuls xedavs;
2. levani cdilobs natos CanTidan malulad amoacalos telefoni, magram
nato SeamCnevs yovelives da levans yvirils dauwyebs. levani mainc ar iRebs
xels ganzraxvaze, ZaliT gamostacebs natos telefons da miimaleba;
39
3. giorgi cecxlsasroli iaraRiT SeiaraRebuli alkoholuri sasmelebis
maRaziaSi Sevarda da molares daemuqra, rom Tu salaroSi arsebul Tanxas
ar miscemda, moklavda. aRmoCnda, rom maRazias dacvis policia icavda da
giorgi SeWridan 2 wuTSi daakaves. sabolood, aRmoCnda, rom iaraRi saTama
So iyo da dakavebuls mxolod molaris SeSineba hqonda ganzraxuli;
4. wignebis maRaziaSi Sesulma iuliam SeamCnia, ra rom salaros siaxloves
mcirewlovani gogonas garda aravin iyo, bavSvis Tvalwin salaro gaxsna, 200
lari amoiRo da maRaziidan Cumad gavida;
5. Ramis saaTebSi saxlisken mimaval gzaze naTias ucnobi mamakaci gadaeRoba.
ucnobma naTias Zvirfasi sayureebis moxsna mosTxova, winaaRmdeg SemTxveva
Si samkaulis yuridan CamoglejiT daemuqra. SeSinebulma naTiam sayureebi
umalve moixsna da ucnobs gadasca. ucnobi miimala;
6. qamrani, romelsac fulis Sovna hqonda ganzraxuli, givisTan mivida, rome
lic misi informaciiT narkotikebis gamsaRebeli iyo da uTxra, rom Tu 1000
lars ar miscemda, saxalxod ganacxadebda misi saqmianobis Sesaxeb. miuxe
davad imisa, rom givi narkotikebis gamsaRebeli ar iyo, mas saxelis gamtexi
informaciis gavrcelebis SeeSinda da qamranis moTxovna daakmayofila.
danaSauli
savarjiSos mizani: TviTmkvlelobamde miyvanis, evTanaziis da sxva
konkretuli magaliTebis gamoyenebiT danaSaulis Sesaxeb msjeloba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia sisxlis samarTlis gakveTilze, zogad nawilze msjelobisas.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da gadawyviteT gvaqvs Tu ara saxeze danaSauli, pasuxi daasabuTeT.
1. levani anis gamudmebiT eubneboda, rom is uSno iyo, rom mis adgilas Tavs
ar icocxlebda, rom is bunebis Secdoma iyo. levani msgavs dacinvebs sxve
bis TandaswrebiTac ar erideboda. anim ver gauZlo pativisa da Rirsebis
sistematur damcirebas da TviTmkvleloba scada. sabednierod, droulad
misulma saswrafo daxmarebis eqimebma ani gadaarCines;
2. naTias ganukurnebeli seni aRmoaCnda, is mZime tkivilebiT itanjeba. amito
mac Tavis megobars ratis sTxovs, rom sasikvdilo ineqcia gaukeTos da am
tanjvisgan gaaTavisuflos. rati asrulebs naTias Txovnas da morfinis ga
dametebuli doziT sicocxles asalmebs megobars;
3. ireni, romelic gamosasyidis moTxovnis mizniT gatacebuli hyavda ucnob
mamakacs, am SemTxvevidan erTi wlis Semdeg sazogadoebriv transportSi
xmiT amoicnobs mas. irens goneba ebindeba, ramdenime wamiT iTiSeba, gonsmo
suli ki xedavs, rom mamakaci sisxlis gubeSi wevs, mas xalxi exveva garSemo,
TviTon ki xelSi Sampanuris boTlis namsxvrevi uWiravs;
4. 14 wlis ninim sakancelario maRaziaSi 2 kalmistari da 3 fanqari malulad
aiRo da safasuris gadaxdis gareSe gavida maRaziidan. Tumca irkveva, rom
aRniSnuli molarem dainaxa da dacvas mouxmo. am ukanasknelma maRaziidan
gasuli nini daiWira;
5. demetrem sabas sigareti sTxova, am ukanasknelis uariT gabrazebulma deme
trem sabas cema dauwyo;
6. anim sazogadoebriv transportSi ubileTod imgzavra;
7. elina sistematurad ar ixdis patrulis mier gamoweril jarimas.
40
sisxlis samarTlis procesis ZiriTadi principebi
savarjiSos mizani: sisxlis samarTlis procesis principebis gaazreba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos gakeTeba rekomendebulia
sisxlis samarTlis procesis principebze msjelobisas.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi
da gansazRvreT saxeze gvaqvs Tu ara raime darRveva da ra darRvevasTan
gvaqvs saqme?
1. amonaridi erT-erTi samauwyeblo kompaniis 8 saaTiani sainformacio ga
moSvebidan: dRes 21 oqtombers dilis 9 saaTze policiam daakava gaxmaure
buli Zarcvis saqmis 2 monawile, bondo jRarkava da samson ZoweniZe. damnaSa
veebi gadayvanilni arian winaswari moTavsebis izolatorSi;
2. sasamarTlos sxdomaze arasaTanado moqcevisTvis mosamarTlem braldebu
lis advokati 500 lariT daajarima;
3. sasamarTlom ar daakmayofila dacvis mxaris Suamdgomloba eqspertizis
daniSvnis Sesaxeb im motiviT, rom eqspertizis daniSvnis moTxovnis ufleba
mxolod braldebis mxares aqvs;
4. arasrulwlovanis gaupatiurebis saqmeze prokurorma SuamdgomlobiT
mimarTa sasamarTlos da procesis daxurva moiTxova. sasamarTlom daakma
yofila braldebis mxaris Suamdgomloba da sazogadoebis wevrebs pro
cesze daswreba aukrZala;
5. nafic msajulTa monawileobiT ganxilul ganzrax mkvlelobis saqmeze
prokurorma Sesavali sityvis warmoTqmisas braldebulis Sesaxeb ganacxa
da, rom sazogadoebis winaSe pirsisxliani mkvlelia;
6. Zarcvis saqmeze dakavebuli da winasasamarTlo sxdomaze wardgenili 10
braldebulidan uklebliv yvela eTnikurad araqarTveli iyo. dacvis mxa
ris mier dayenebul Suamdgomlobas, rom procesi maTTvis gasageb araqar
Tul enaze warmarTuliyo, prokuroric daeTanxma. mosamarTlem proce
sis xarjebis Semcirebis motiviT, Tarjimani aRar daniSna da procesi sxva
(araqarTul) enaze warmarTa.
41
2. prokurorma yaCaRobis saqmesTan dakavSirebiT braldebulis meuRlis
mowmis statusiT dakiTxva gadawyvita. qalma uari ganacxada meuRlis sawi
naaRmdegod Cvenebis micemaze. prokurorma mas saproceso kanonmdebloba
ze miuTiTa da Seaxsena, rom mowme valdebulia gamocxaddes sasamarTlos
gamoZaxebiT, upasuxos dasmul SekiTxvebs da rom SesaZlebelia mowmis iZu
lebiTi wesiT sasamarTloSi miyvanac;
3. prokurorma sasamarTloSi braldebis mowmed mwvave fsiqikuri daavadebis
mqone piri gamoiZaxa. braldebis mxare miuTiTebda, rom mowmis Cveneba
erT-erTi umniSvnelovanesi mtkicebuleba iyo saqmeze da rom misi dakiTxva
dasaSvebi iyo, radganac is sasamarTlos mier qmeduunarod ar iyo cnobili.
42
iuridiuli piris saxeebi
savarjiSos mizani: iuridiuli piris tipebis Seswavla.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Setana rekomendebulia
samoqalaqo samarTlis zogad nawilze, kerZod, pirebze msjelobisas.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli CamonaTvali
da gansazRvreT romelia iuridiuli piri da ra tipis.
1. ind. mewarme levan petrosiani;
2. Sps `niRabi~;
3. iuridiuli firmis `mamadaSvili da partniorebi~ advokati;
4. mravalbiniani sacxovrebeli saxlis binaTmesakuTreTa amxanagoba `sabur
Talo 1984~;
5. prokurori;
6. kooperativi `manavi~;
7. ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti;
8. q. Tbilisis me-60 saSualo skola;
9. iusticiis saministros iuridiuli ganyofilebis ufrosi;
10. fondi `usafrTxo momavali bavSvebs~;
11. arasamTavrobo organizacia `iuristebi samoqalaqo sazogadoebisTvis~;
12. pirveli instanciis sasamarTlos mosamarTle.
meurveoba da mzrunveloba
savarjiSos mizani: moswavlem SeZlos meurveobisa da mzrunvelobis
institutis srulyofilad gaazreba da realur cxovrebaSi im urTier
Tobebis identificireba, rodesac meurvis an mzrunvelis daniSvnis kan
onismieri safuZvelia saxeze, aseve, maTi daniSvnis samarTlebrivi pro
cedurebis gaanalizeba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia samoqalaqo samarTlis zogadi nawilis, kerZod, pirebze Teori
uli momoxilvisa da msjelobis Semdgom.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da imsjeleT iqve dasmuli SekiTxvebis Sesaxeb.
1. 36 wlis levani usafrTxoebis wesebis darRveviT, kerZod ki Cafxutis ga
reSe, sakuTari motocikliT didi siCqariT avtobanze moZraobda. mosax
vevSi mZRolma ver moaxerxa saWis kontroli, ramac avtosagzao SemTxveva
gamoiwvia. eqimebis didi Zalisxmevis Sedegad, sabednierod, levanisTvis si
cocxlis SenarCuneba moxerxda, Tumca, dartymis Sedegad, mas ise dauzian
da Tavis qala, rom Tavis tvinis funqcia daerRva. samwuxarod, levans
aRar SeuZlia damoukideblad cxovreba da sakuTar Tavze zrunva... rogor
fiqrobT, gvaqvs Tu ara saxeze meurveobis an/da mzrunvelobis daniSvnis
kanoniT gaTvaliswinebuli winapirobebi? imsjeleT maT Sesaxeb, dadebiTi
pasuxis SemTxvevaSi vis aqvs ufleba moiTxovos es da vin unda miiRos aR
niSnulTan dakavSirebiT gadawyvetileba;
2. 30 wlis sergi, romelic warmatebuli bankiria, Seyvarebulma miatova, ris
gamoc is depresiaSi Cavarda. TiTqmis yoveldRe giorgi midis barSi, svams
alkoholur sasmels da saxlSi nasvam mdgomareobaSi sakmaod gvian brun
deba. misi amgvari saqcielis gamo samsaxurSi SeSfoTebulni arian. man ad
ministraciisgan araerTi gafrTxileba, Tu sayveduri daimsaxura. Cveuleb
43
riv yuradRebiani sergi, romelic xelfasis garkveul nawils saojaxo
xarjebisTvis yovelTvis dedas, qalbaton dalis aZlevda, saerTod aRar
interesdeba aRniSnuliT da mTel Tanxas Tavadve moixmars. yvelaferTan
erTad karis mezobelma anim is erTxel kazinos win SeamCnia, imavdroulad,
ojaxidan qreba sagvareulo beWedi. qalbatoni dali sagonebelSia Cavard
nili. rogor fiqrobT, gvaqvs Tu ara saxeze meurveobis an/da mzrunvelo
bis daniSvnis kanoniT gaTvaliswinebuli winapirobebi, imsjeleT maT Sesax
eb, dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi vis aqvs ufleba moiTxovos es da vin unda
miiRos aRniSnulTan dakavSirebiT gadawyvetileba.
memkvidreoba
savarjiSos mizani: moswavlem cxovrebiseuli magaliTis gamoyenebiT
SeZlos kanoniTa da anderZiT memkvidreobis SemTxvevebis gaazreba,
memkvid
reTa simravlis dros samkvidros gadanawilebis specifikis,
memkvidreobis uflebis CamorTmevis winapirobebisa da ganxorcielebis
identificireba, anderZis formebis, samkvidro qonebis, kanoniT memkvid
reTa rigebis gaanalizeba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Setana klasis SesaZ
leblobebis mixedviT dasaSvebia memkvidreobiTi samarTlis nebismier
gakveTilze.
instruqcia moswavleebisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxveva
da gadawyviteT vis ekuTvnis samkvidro qoneba da ra odenobiT.
77 wlis qvrivi demetre marto cxovrobs. miuxedavad imisa, rom mas ori Svili
hyavs, mainc uWirs Tavis gatana, Svilebi mamis mimarT didi yuradRebiT ar ga
moirCevian. am mxriv gansakuTrebiT umcrosi Svili, 35 wlis levani, pasiurobs. is
demetres arabiologiuri, ayvanili Svilia. levani mamas TiTqmis aranair yurad
Rebas ar aqcevs, rom araferi vTqvaT materialur daxmarebaze. ufrosi Svili, 40
wlis nodari ki weliwadSi orjer Sobisa da aRdgomis dResaswaulebze garkveuli
odenobis Tanxas ugzavnis mamas. amasTanave, yovelTviurad uxdis janmrTelobis
dazRvevis safasurs. demetres, ZiriTadad, misi mezobeli 60 wlis manana exmareba,
romelic ukve wlebia sadils umzadebs da saxlsac ulagebs moxucebuls. miuxe
davad Svilebis uyuradRebobisa demetres mainc uyvars isini, gansakuTrebiT uy
vars SviliSvili, misi mogvare da mosaxele 17 wlis deme, romelic levanis Svilia.
demesac uyvars babua da cdilobs yuradReba ar moaklos mas. demetres, aseve,
hyavs 68 wlis da mzia, romelic SeWirvebulad cxovrobs da, SeZlebisdagvarad,
Tumca mwirad exmareba ufros Zmas.
erT mSvenier dRes, demetrem saxlTan axlos latariis bileTi SeiZina. imave sa
Ramos irkveva, rom demtres nayidma bileTma 2 milioni lari moigo. meore dRes
es ambavi mTel qalaqs moedo. demetres sazeimo viTarebaSi gadasces aRniSnuli
Tanxis sabanko angariSi. Sin misul moxucs, saubedurod, insulti daemarTa da
imave saRamos gardaicvala.
demetres gardacvalebis Semdeg, misive binaSi, faratina furcelze moxucis
xeliT daweril anderZs aRmoaCenen, romelic gardacvalebamde 3 wliT adrea
Sedgenili da romelsac mxolod mamkvidrebeli awers xels. anderZis Tanaxmad,
moanderZe 4 oTaxian binas, romelSic Tavad cxovrobda, SviliSvil demes utovebs.
anderZidan calsaxad ikveTeba demetres dadebiTi damokidebuleba SviliSvilis
mimarT, xolo Svilebze, iseve rogorc mogebul 2 milionze araferia naxsenebi, im
ubralo mizezidan gamomdinare, rom anderZi fulis mogebamdea Sedgenili.
demetres qonebaze - binasa da fulze pretenzias acxadeben: levani, nodari, deme,
manana da mzia.
44
gardacvlilad gamocxadebuli an ugzo-ukvlod aRiarebuli
meuRlis dabrunebisas qorwinebis samarTlebrivi bedi
savarjiSos mizani: saxaliso istoriis safuZvelze moswavlem SeZlos
gaanalizos gardacvlilad gamocxadebisa da ugzo-ukvlod aRiarebis
specifika, gardacvlilad gamocxadebuli an ugzo-ukvlod aRiarebuli
meuRlis dabrunebisas, qorwinebis samarTlebrivi bedi, niSnobis insti
tutis statusi qarTul kanonmdeblobaSi.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia qorwinebisa da ganqorwinebis sakiTxebis zogadi Teoriuli
mimoxilvis Semdgom. amasTanave, moswavleebis poziciis dasrulebis
Semdeg, SegiZliaT dasvaT SekiTxvebi: Tqveni azriT, vin axdens gar
dacvlilad gamocxadebasa da ugzo-ukvlod aRiarebas? iqneboda Tu ara
raime gansxvaveba jeniferi rom daqorwinebuli yofiliyo? eqneboda Tu
ara aseT dros mxareTa neba-survils raime mniSvneloba? hqonda Tu ara
jenifers niSnobisa da qorwinebis ufleba?
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxveva,
gaaanalizeT is da upasuxeT SekiTxvas, dasabuTebuli pasuxi waradgineT
klasis winaSe.
robinzon kruzo jeniferzea daqorwinebuli. erT mSvenier dRes robinzonma de
dasTan wasvla gadawyvita, romelic evropis erT-erT qveyanaSi cxovrobda. robin
zoni cols daemSvidoba da dedisaken mimaval TviTmfrinavSi Cajda. TviTmfri
navi, saubedurod, gaumarTavi aRmoCnda. okeanis Tavze Zrava gaCerda. robinzoni
gons rom moego aRmoaCina, rom ukacriel kunZulze iyo. samwuxarod, samaSvelo
ekipaJma robinzonis kvals ver miagno da is daRupulad miiCnia. robinzoni 4 wlis
ganmavlobaSi ukacriel kunZulze cxovrobda, sanam erT-erTi samecniero kvle
vebis gemi, Stormis Sedegad, mis samyofel adgils ar miadga.
robinzoni gemis meSveobiT saxlSi dabrunda. aRmoCnda, rom misi meuRle jeniferi
maiklzea daniSnuli da swored 2 dRis win gadaixades niSnobis ceremonia. robin
zons jeniferi kvlavac uyvars da masTan cxovreba surs. maikls miaCnia, rom niS
noba ukve Catarebulia, riTic jeniferis qorwineba avtomaturad anulirebulia.
jeniferi gaorebulia da gadawyvetilebis miReba uWirs.
meuRleTa TanasakuTreba
savarjiSos mizani: meuRleTa TanasakuTrebis saqarTvelos iusticiis
saministros sajaro reestrSi daregistrirebis mniSvnelobisa da gan
qorwinebisas, am kuTxiT ganviTarebuli sasamarTlo praqtikis gamokve
Ta.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Sesruleba rekomendebu
lia Zlier klasSi saojaxo da valdebulebiTi samarTlis gavlis Semdeg.
SemTxvevis wakiTxvis Semdeg maswavlebelma, SemTxveviTi SerCevis prin
cipiT, klasSi unda Seqmnas 3 jgufi da gadaanawilos levanis, anisa da
mariamis advokatTa rolebi. garkveuli drois Semdeg, jgufebma unda
warmoadginon TavianTi klientebisaTvis sasargeblo argumentacia. sa
varjiSos Sefasebis etapze, maswavlebelma yuradReba unda gaamaxvilos
meuRleTa TanasakuTrebis problematur sakiTxebze.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxveva da
imis mixedviT, Tu visi advokati xarT (levanis, anis Tu mariamis), Camoaya
libeT Tqveni klientisaTvis sasargeblo argumentacia. rolebs gaana
wilebs maswavlebeli.
45
levanis da amels bavSvobidan uyvardaT erTmaneTi. swavlis dasrulebis Semdeg,
maT maleve Seqmnes ojaxi. marTalia, ojaxs Tavidan finansurad Zalian uWirda,
magram levanis mier gamoCenilma biznesalRom da amelis erTgulma damokide
bulebam saojaxo saqmeebisa da Svilebis mimarT male gamoiRo Sedegi. wyvilma er
Tad cxovrebis periodSi samsarTuliani kerZo saxli SeiZina, sadac ojaxi cxov
robda. aseve, aaSenes saxli kojorSi da maRal doneze keTilmoawyves. aTwliani
Tanacxovrebis ganmavlobaSi amels ar umuSavia, is saojaxo saqmes uZRveboda da
Svilebs zrdida... col-qmars Soris male urTierToba daiZaba. aRmoCnda, rom le
vanma Tanacxovrebis periodSi SeZenili kojorSi mdebare saxli gayida ise, rom
amelisTvis araferi uTqvams. saxli mariamma iyida, romelmac sagazeTo ganacxadSi
amoikiTxa gasayidi saxlis Sesaxeb. man ganacxadSi miTiTebul telefonis nomerze
dareka, mariams saxli levanma daaTvalierebina da sajaro reestridan amonaweri
warudgina, sadac saxlis erTaderT mesakuTred Tavad (levani) fiqsirdeboda. am
denad, mariamma levanTan nasyidobis xelSekruleba gaaforma da dadgenili wesi
samebr sakuTreba sajaro reestrSi daaregistrira. amelma maleve Seityo saxlis
gayidvis Sesaxeb. mas miaCnia, rom levanTan erTad saxlis mesakuTre Tavadac iyo,
radganac is Tanacxovrebis periodSi SeiZines da qonebis dagrovebaSi levanTan
erTad masac Tanabrad miuZRvis wvlili. amels saxlis dabruneba surs da leva
nisa da mariamis winaaRmdeg sasamarTloSi apirebs sarCelis Setanas. levans miaC
nia, rom mas saxlis gayidvis ufleba hqonda. mariamic Tvlis, rom araferi ar unda
Seicvalos, radgan saxli kanonieri mesakuTrisgan SeiZina.
46
saCuqrad miiRo gauTxovari deidisgan;
· bor-manqana, romelic qamranma da elenem qor
winebis ganmavlobaSi iyides;
· mziTevi, romelic elenes qorwinebis dRes aCuqes;
· pianino, romelic qamranma da elenem qorwinebis
ganmavlobaSi iyides;
· bina, romelic qamranma qorwinebis Semdgom SeiZina
da romelSic cxovrobda wyvili.
xelSekruleba
savarjiSos mizani: xelSekrulebis ZiriTadi tipebis identificireba
da misi gamijvna arasaxelSekrulebo urTierTobisgan.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos Setana rekomendebu
lia valdebulebiTi samarTlis zogadi nawilis axsnis Semdeg, xel
Sekrulebis ZiriTadi tipebis Sesaxeb msjelobamde.
47
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi,
imsjeleT ra urTierToba gvaqvs saxeze, saxelSekrulebo urTierTobis
identificirebis SemTxvevaSi, romel xelSekrulebasTan gvaqvs saqme?
1. 15 wlis iulia bebiasTvis maRaziaSi puri SeiZina;
2. skolidan gamosuli levani saxlisaken mimaval gzaze Tavis megobars Sexvda,
romelsac maTematikis saxelmZRvanelo aTxova 1 kviriT;
3. raulis mama, romelic erT-erTi kompaniis direqtoria, rauls janmrTelo
bis dazRvevas ukeTebs;
4. 10 wlis ninim saxlisaken mimaval gzaze avtobusiT imgzavra;
5. iraklim demes kompiuteruli TamaSebis diskis gacvla Sehpirda, Tumca
mogvianebiT gadaifiqra;
6. lelam da mariamma TavianTi kuTvnili vercxlis beWdebi gacvales;
7. mariamma sergis garkveuli Tanxis sanacvlod droebiT sargeblobaSi gadas
ca kuTvnili bina;
8. TaTia da zaza ojaxis Seqmnamde garkveul pirobebze SeTanxmdnen, razec
daqorwinebamde xelic moaweres;
9. megobrebma, amelma da Tornikem, erT-erTi safexburTo matCis win TavianTi
favoriti gundebis mogebis Sesaxeb sanaZleo dades;
10. miSa, romlis ocnebac barselonaSi moxvedra iyo, erT-erT turistul kom
paniaSi mivida da turistuli sagzuri SeiZina espaneTis mimarTulebiT;
11. babuam levans anderZiT dautova kerZo saxli kikeTSi da avtomanqana;
12. irenis aivnidan Camovardnilma yvavilis qoTanma misive mezoblis lukas man
qana daaziana. mezoblebi SeTanxmdnen, rom ireni levans 300 lars gadauxdi
da;
13. mamukam giorgis garkveuli Tanxis sanacvlod 1 wlis vadiT kuTvnili miwis
nakveTi gadasca;
14. qeTis, romelsac saswrafod dasWirda fuli, megobarma naTiam 500 lari mis
ca. megobrebi SeTanxmdnen, rom qeTi 1 weliwadSi 600 lars daubrunebda na
Tias;
15. daTo xis xelosans SeuTanxmda, rom es ukanaskneli garkveul droSi da
garkveuli Tanxis sanacvlod sakuTari masaliT daumzadebda samzareulos
karadas;
16. qamranma 1 tona kartofili maRaziebSi sarealizaciod gamotanamde irak
lis kuTvnil sawyobSi Seinaxa.
48
varjiSos gakeTebisas moswavleebisTvis swori mimarTulebis micema.
savarjiSoSi dasmul mTavar SekiTxvaze pasuxis gacemis Semdeg aucileb
lad dasviT qvemoT mocemuli kiTxvebi. moswavleebis mxridan pasuxebis
warmodgenis Semdgom moaxdineT savarjiSoSi aqcentirebuli sakiTxebis
Teoriuli Sejameba.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxveva da
gadawyviteT dilema.
anis da maris mamam, giorgim, gadawyvita, rom Tavis qaliSvilebs nakveTi uyidos.
moZebna ra veb gverdze sasurveli nakveTis gancxadeba, giorgi mis mesakuTres
- sergis daukavSirda da nakveTis yidvis survili ganucxada. aRmoCnda, rom le
vanis sakuTrebaSi aqvs 5000 kv.m. miwis nakveTi. giorgi da levani SeTanxmdnen, rom
giorgi 1200 kv.m. miwis nakveTs iyidda levanisgan, ris sanacvlodac 10 000 larsa
da 1992 wlis gamoSvebis mersedesis firmis manqanas gadascemda mas. amasTanave,
levanisTvis arsebiTi mniSvneloba ar aqvs am 5000 kv.m.-dan konkretulad romel
nawils gayidis. ase rom, giorgim Tavad gaakeTa arCevani da gamoyo misTvis sasur
veli nawili. mniSvnelovania is, rom giorgis mier moniSnul 1200 kv.m-is nakveTTan
savali gza ar midis. Tqveni azriT, ra sanivTo samarTlebrivi meqanizmis gamoye
nebaa SesaZlebeli imisaTvis, rom giorgis mier SerCeul nakveTamde gza mivides,
Tanac ise, rom levanis sakuTrebidan ar gamovides darCenili 3800 kv.m. miwis nak
veTi, giorgim ki nakveTamde misasvleli gzis moZieba da misiT sargebloba SeZ
los. gaiTvaliswineT, rom xelSekruleba aucileblad unda daidos, Tumca leva
ni savali gzis gareSe xelSekrulebisadmi interess kargavs.
maswavleblis SekiTxvebi:
ras warmoadgens samoqalaqo samarTlisaTvis veb-gverdze an gazeTSi gancxadebis
gamoqveyneba da giorgis mier levanisTvis darekva da nakveTis yidvis survilis
gacxadeba? SesaZlebelia Tu ara nakveTis yidvisTvis angariSsworebis saSuale
bad erTdroulad fuli da manqana iyos gamoyenebuli? rogor unda moxdes nakve
Tze sakuTrebis uflebisa da servitutis daregistrireba?
49
1. giorgis Tavis mezobel levanTan dava aqvs. man sarCeliT mimarTa sasa
marTlos da samoqalaqo kodeqsis erT-erT muxlze miTiTebiT aRniSnuli
davis mis sasargeblod gadawyveta moiTxova. sasamarTlom uari ganucxada
giorgis saqmis ganxilvaze, radganac is muxli, romlis safuZvelzec gior
gi moTxovnis dakmayofilebas iTxovda, arsebul davas ar Seesabameboda.
amasTanave, sasamarTlom mosarCeles ganumarta, rom samoqalaqo samarTlis
kodeqsi saerTod ar Seicavda am konkretuli urTierTobis momwesrigeb
el konkretul muxls (arc raime calke sakanonmdeblo aqti arsebobda) da
Sesabamisad, sasamarTlo aRniSnul davaze gadawyvetilebas ver miiRebda;
2. erT-erTi saqmis ganxilvisas saqalaqo sasamarTlos mosamarTlem miiCnia,
rom kanoni, romlis safuZvelzec mosarCele sarCelis dakmayofilebas
iTxovda, ar Seesabameboda saqarTvelos konstituciis erT-erT danawess.
miuxedavad aRniSnulisa, mosamarTlem ganagrZo saqme da am kanonis gamoy
enebiT gadawyvetileba miiRo;
3. rauli saqalaqo sasamarTlos samoqalaqo saqmeTa kolegiis mosamarTlea.
erT-erTi saqmis ganxilvisas samoqalaqo saqmeTa kolegiis Tavmjdomarem,
rauls davis konkretuli gziT gadawyveta urCia da miuTiTa, rom sasur
veli iqneboda Tu sarCels ar daakmayofilebda. gamomdinare iqidan, rom
kolegiis Tavmjdomare Tanamdebobrivad masze zemdgomi piri iyo, rauli
daemorCila miTiTebas da sarCeli ar daakmayofila;
4. saqmis ganmxilvel mosamarTles mopasuxe mxaris advokatma SuamdgomlobiT
mimarTa da sazogadoebis wevrebisTvis procesze daswrebis akrZalva moiT
xova. advokati moTxovnis safuZvlad uTiTebda, rom procesze SesaZlebeli
iyo Svilad ayvanis faqti gaxmaurebuliyo, rac saboloo jamSi mxares miaye
nebda zians. mosamarTlem Suamdgomloba ar daakmayofila, argumentad ki
is miuTiTa, rom sasamarTloSi uklebliv yvela samoqalaqo samarTlebrivi
saqme sajarod ganixileba;
5. anim saqalaqo sasamarTloSi irenis winaaRmdeg sarCeli Seitana. mosarCele
mopasuxisgan 5000 lars iTxovda, miuTiTebda ra, rom maT Soris sesxis xel
Sekruleba arsebobda. sasamarTlom dadgenilad cno mxareebs Soris sasesxo
urTierTobis arseboba, Tumca, gadawyvetilebis gamotanamde, mxareebma
ganacxades, rom isini Zveli megobrebi arian da erTmaneTs aRar edavebian.
sasamarTlom maT ganumarta, rom saqmis Semotanis Semdeg sasamarTlo val
debulia gadawyvetileba miiRos da dava arsobrivad gadawyvitos. amdenad,
mxareebis nebas Serigdnen aranairi mniSvneloba aRar eniWeba.
50
5. mariams, romelsac nakveTi aqvs urekSi, surs sarCeli Seitanos Tavisi mezoblis
winaaRmdeg, romelsac nakveTis mijnasTan dakavSirebiT edaveba; 6. aslans surs
erTi da imave safuZvliT sarCeli Seitanos levanis, giorgisa da naTias winaaRm
deg; 7. givis surs sarCeli Seitanos Sps `andamatis~ winaaRmdeg; 8. marikas surs
sarCeli Seitanos saaqcio sazogadoeba `martinis~ TbilisSi funqcionirebadi
filialis winaaRmdeg.
krosvordi; mTavari sityva sakuTreba (ix. danarTi 3, gv. 98-99; pasuxebi gv. 106)
instruqcia maswavleblisaTvis: krosvordis moswavleebisTvis miwodeba re
komendebulia samoqalaqo samarTlis zogadi nawilis, sanivTo, valdebulebiTi,
saojaxo, memkvidreobiTi, deliqturi da saproceso samarTlis gavlis Semdgom.
uflebaunarianoba da qmedunarianoba
savarjiSos mizani: samoqalaqo samarTlebriv urTierTobebSi piris
uflebaunarianobisa da qmedunarianobis warmoSobis, arsebobisa da
Sewyvetis specifikis Seswavla.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSo warmoadgens erTgvar Sema
jamebel tests samoqalaqo samarTlis Sesavali nawilis dasasruleblad.
misi klasSi Setana rekomendebulia samoqalaqo samarTlis zogadi nawi
lis amowurvis Semdeg, mas Semdeg, rac moswavle garkveuli iqneba pire
bis klasifikaciaSi, uflebaunarianobisa da qmedunarianobis ZiriTad
wesebsa da sagamonakliso danawesebSi.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi,
imsjeleT im pirebis uflebaunarianobisa da qmedunarianobis Sesaxeb,
romelTa saxelebic gamuqebulia teqstSi. yovel konkretul SemTxveva
Si gadawyviteT, aqvs Tu ara subieqts uflebaunarianoba da qmedunari
anoba, ratom migaCniaT ase; aRniSnulis mixedviT SeavseT cxrilebi (Tu
raime pirobazea damokidebuli uflebaunarianobisa da qmedunarianobis
warmoSobisa Tu Sewyvetis sakiTxi, aucileblad miuTiTeT cxrilSi).
1. 50 wlis arturi, romelic avariaSi moxvda, umZimesi dazianebebiT saavadmyofo
Si miiyvanes. miuxedavad eqimebis Tavdauzogavi mcdelobisa gamomdinare iqidan,
rom tvinma funqcionireba Sewyvita, arturi aparatze SeaerTes.
uflebaunarianoba qmedunarianoba
uflebaunarianoba qmedunarianoba
3. lela 3 Tvis orsulia. eqimebis TqmiT, is biWs elodeba, romelsac daviTs ar
qmevs.
uflebaunarianoba qmedunarianoba
51
4. daviTma mcire biznesis sawarmoeblad Camoayaliba da kanonis yvela moTxovnis
dacviT daaregistrira ind. mewarme `daviT gegeSiZe~.
uflebaunarianoba qmedunarianoba
uflebaunarianoba qmedunarianoba
uflebaunarianoba qmedunarianoba
uflebaunarianoba qmedunarianoba
uflebaunarianoba qmedunarianoba
uflebaunarianoba qmedunarianoba
10. 31 wlis demetres, romelic bolo periodSi alkohols mieCvia, sasmelis fu
lis saSovnelad saxlidan Zvirfasi nivTebi gahqonda da yidda. sasamarTlom deme
tres mzrunvelad Zma dauniSna.
uflebaunarianoba qmedunarianoba
52
uflebaunarianoba qmedunarianoba
uflebaunarianoba qmedunarianoba
13. 87 wlis nato, romelic mZime avadmyofia, bolo 10 welia loginad aris Cavard
nili da Svilebi uvlian.
uflebaunarianoba qmedunarianoba
uflebaunarianoba qmedunarianoba
15. 17 wlis vanom, romelic 2 welia muSaobs, mezoblis manqanas fari Caumtvria.
vanom kanoniT dadgenili wesiT aunazRaura mezobels ziani.
uflebaunarianoba qmedunarianoba
garigebebi
savarjiSos mizani: garigebebis Sesaxeb fundamenturi sakiTxebis cod
nis gadamowmeba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSo warmoadgens erTgvar Sema
jamebel tests garigebebis Sesaxeb msjelobis Semdgom.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi,
gadawyviteT, romelia swori da romeli araswori. pasuxi daasabuTeT,
araswori winadadebebi gaasworeT.
1. yvela garigeba xelSekrulebaa, maSin roca yvela xelSekruleba garigeba
araa; 2. moZrav da uZrav nivTebze sakuTrebis uflebis warmosaSobad samoqala
qo kodeqsi raime savaldebulo formas ar iTvaliswinebs; 3.moZravi nivTi SesaZ
loa uZravi nivTi gaxdes; 4. baTili garigeba misi dadebis momentidanve baTilia
da aranairi samarTlebrivi Sedegis dadgomasTan ar aris dakavSirebuli; 5. im
SemTxvevaSi, rodesac kanoni konkretuli garigebisTvis savaldebulo werilo
biT formas iTvaliswinebs, aucilebelia, rom garigebis mxareTa xelmowera nota
riusis mier iqnes damowmebuli; 6. Tu piri garigebis dadebis mizniT moatyues, mas
ufleba aqvs am garigebis Sewyveta moiTxovos; 7. samoqalaqo samarTlis kodeqsis
Tanaxmad warmomadgenlis meSveobiT nebismieri garigebis dadebaa dasaSvebi; 8.
garigeba es aris calmxrivi, ormxrivi an mravalmxrivi nebis gamovlena, romelic
mimarTulia samarTlebrivi urTierTobis warmoSobis, Secvlis an Sewyvetisaken;
53
9. motyuebiT dadebuli garigeba Tavidanve baTilia da aranair samarTlebriv
Sedegebs ar warmoSobs;10. erTi garigebis dasafarad dadebul meore garigebas
samoqalaqo kodeqsi baTil garigebad acxadebs.
memkvidreTa rigebi
savarjiSos mizani: memkvidreTa rigebis Seswavla kanoniT memkvidreo
bisas.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia samemkvidreo samarTlis Sesaxeb msjelobisas, kerZod, kanoniT
memkvidreobisa da memkvidreTa rigebis ganxilvis dros.
instruqcia moswavlisaTvis: bebia aniko, romelic sul raRac 60 wlis
iyo, moulodnelad gardaicvala. aRmoCnda, rom mis saxelze sakmaod
didi qoneba iricxeba, maT Soris, 2 bina TbilisSi, kerZo saxli kikeTSi da
wili Sps `memkvidreobaSi~. aniko bebias anderZi ar dautovebia. qvemoT
mocemulia anikos ojaxuri mdgomareobis amsaxveli sqema. gadawyviteT
ra tipis memkvidreobasTan gvaqvs saqme da vis ekuTvnis aRniSnuli qoneba.
anikos deda (nino)
mewarme subieqtebi
savarjiSos mizani: mewarme subieqtebisaTvis damaxasiaTebeli niSnebis
gaanalizeba da maTi erTmaneTisgan gamijvna.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia samewarmeo samarTalze msjelobisas, mxolod mas Semdeg, rac
Teoriulad ganixilavT TiToeul mewarme subieqts. klasSi bavSvebis
raodenobis mixedviT savarjiSo SeiZleba gakeTdes ornairad:
1. daWeriT qvemoT warmodgenili 6 mocemuloba (romelic 6 mewarme subieqts
Seesabameba) da daurigeT 6 moswavles. danarCeni moswavleebi gadaanawileT
jgufebad da TiToeul jgufs daavaleT, moifiqron iseTi SekiTxvebi, ro
melTac am 6 moswavles dausvamen mewarme subieqtis amosacnobad. amasTa
nave, jgufma SekiTxvebi unda Camoayalibos werilobiT, rac saTiTaod ga
daecemaT mewarme subieqtebs, romlebic uxmod waikiTxaven kiTxvebs da ki
an ara formatSi sajarod gascemen pasuxs. SekiTxvaze pasuxis mosmenis Sem
deg, rodesac jgufi subieqts amoicnobs, furcelze wers: --- (raodenoba)
SekiTxvis Semdeg, vfiqrobT, rom 1-eli moswavle aris ------- (romeliRac
mewarme subieqti) da gadmogcemT Tqven. bolos, Tqven daiTvliT kiTxvebis
raodenobas da SeamowmebT pasuxebis siswores. gamarjvebulia is jgufi, ro
54
melic SekiTxvebis yvelaze naklebi odenobis dasmiT moaxdens subieqtebis
identificirebas. savarjiSos dasrulebis Semdeg xmamaRla waikiTxeT
jgufebis mier dawerili kiTxvebi da SeafaseT ramdenad sworad da mizan
mimarTulad iyo isini Camoyalibebuli;
2. daurigeT qvemoT warmodgenili mocemulobebi moswavleebs da daavaleT
gamoicnon, yovel konkretul SemTxvevaSi, romeli mewarme subieqtia saxe
ze.
pirveli variantis arCevis SemTxvevaSi, moswavleebisaTvis instruqtaJs akeTebT
zepirad.
55
subieqti ar aris iuridiuli piri, Tumca registrirdeba mewarmeTa da arasame
warmeo iuridiul pirTa reestrSi; saqmian urTierTobebSi is Tavis uflebebs
axorcielebs, rogorc fizikuri piri, Sesabamisad, samewarmeo saqmianobidan war
moSobili valdebulebebisTvis is Tavad agebs pasuxs kreditorebis winaSe Tavisi
qonebiT.
daaregistrire sawarmo
savarjiSos mizani: Sps-s magaliTze sawarmos dasaregistrireblad
saWiro proceduris gaazreba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia samewarmeo samarTlis gakveTilze rogorc uSualod mewarme
subieqtis registraciis sakiTxis axsnis Semdgom, ise am dargis Seswavlis
dasasruls.
instruqcia moswavlisaTvis: 18 wlis levanis mamam - iraklim, axali bi
znesis wamowyeba gadawyvita. amisaTvis man Sps-is organizaciul-samarT
lebrivi forma SearCia. irakli Tavisi saqmianobidan gamomdinare Zalian
dakavebulia, amitomac levans sTxova am sakiTxis mogvareba da Sps-is
daregistrireba. biWs am saqmis araferi gaegeba. waikiTxeT qvemoT moce
muli Tezebi, airCieT is moqmedebebi, rac levans Sps-is dasaregistrireb
lad dasWirdeba - daexmareT mas daaregistriros Sps.
1. registraciisTvis unda mimarToT iusticiis saxls;
2. unda waradginoT saregistracio mosakreblis gadaxdis damadasturebeli
qviTari;
3. aucileblad Tan iqonieT dabadebis mowmoba, raTa dadgindes, rom Tqven im
piris Svili xarT, visac sazogadoebis daregistrireba surs;
4. registraciisTvis unda mimarToT samoqalaqo reestrs;
5. unda waradginoT sawarmos wesdeba, romelic aucileblad notariusis mier
unda iyos damowmebuli;
6. aucileblad Tan iqonieT piradobis mowmoba;
7. unda waradginoT nasamarTlobis Sesaxeb cnoba;
8. Sps-s registracia ufasoa, Sesabamisad, raime mosakreblis gadaxda ar geva
lebaT;
9. unda waradginoT Sesabamisi wesiT damowmebuli warmomadgenlobis dama
dasturebeli dokumenti;
10. unda waradginoT yvela partnioris mier xelmowerili da saTanado wesiT
damowmebuli wesdeba, romelSic miTiTebuli unda iyos sawarmos dasaxele
ba, adgilsamyofeli, xelmZRvanelobaze uflebamosili pirebi, sawesdebo
kapitalis odenoba da a.S.;
11. registraciisaTvis unda mimarToT iusticiis saministros;
12. unda waradginoT cnoba Sesabamisi organodan, rom Tqvens mier SerCeuli
safirmo saxelwodeba ar aris aqamde gamoyenebuli sxva mewarme subieqtis
mier;
13. unda waradginoT 2 foto formatiT 3X4;
14. unda waradginoT sawarmos sawesdebo kapitalis damadasturebeli sabanko
qviTari Sesabamisi sabanko dawesebulebidan;
15. unda waradginoT sawarmos beWdis nimuSi.
56
gadasaxadebi
savarjiSos mizani: saSemosavlo da mogebis gadasaxadebis daniSnulebi
sa da arsis Seswavla konkretuli SemTxvevebis magaliTze.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia sagadasaxado samarTlis gakveTilze, gadasaxadebis saxeebis
axsnis Semdgom. sasurvelia, savarjiSo debatebis formatSi waiyvanoT
da moswavleebs saSualeba misceT aRniSnul SemTxvevebTan dakavSirebiT
sakuTari azri daafiqsiron, xolo savarjiSos Sefasebis etapze aqcenti
gaakeTeT gadasaxadebze, rogorc saxelmwifo biujetis Sevsebis erT-
erT umniSvnelovanes saSualebaze.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli 2 SemTxveva
da upasuxeT SekiTxvebs.
1. 37 wlis iulia 5 welia erT-erT kerZo firmaSi marketingis menejerad
muSaobs. man icis, rom saqarTveloSi moqmedi sagadasaxado kanonmdeblo
bis Sesabamisad misi xelfasidan 20 procenti iWreba da yovelTviurad
saxelmwifo biujetSi midis. iulias miaCnia, rom 20 procenti zedmetad
didi odenobaa saxelfaso Tanxis im odenobisTvis, rasac igi iRebs, magram
gaazrebuli aqvs, rom aRniSnuli gadasaxadi qveynis sakeTildReod da
ekonomikuri sistemis gamarTulad muSaobisTvisaa saWiro. iulia muSaobis
dawyebis dRidan fuls agrovebda. garkveul Tanxas rom mouyara Tavi, qa
laqis gareubanSi erToTaxiani bina iyida da erTi kviris win fizikur pirze
2 wlis vadiT 500 larad (yovelTviurad) gaaqirava. ori dRis win iulia Ta
visi megobrisgan igebs, rom saxelmwifo biujetis sasargeblod aRniSnuli
Tanxidanac unda dakavdes 20 procenti. iulia gaognebulia, ver xvdeba swo
ria Tu ara mezoblis mier miwodebuli informacia da ra safuZvliT iTxovs
sagadasaxado kanonmdebloba am gadasaxads;
rogor fiqrobT, akisria Tu ara iulias am gadasaxadis gadaxdis valdebuleba?
dadebiTi pasuxis SemTxvevaSi ra saxis gadasaxadTan gvaqvs saqme?
57
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli 3 SemTxveva,
gansazRvreT aqvs Tu ara raime danawesis, principis darRvevas adgili.
pasuxi daasabuTeT.
1. sergi da nini mezoblebi arian. sergi me-5 sarTulze cxovrobs, xolo nini me-4
sarTulze. erT mSvenier dRes sergis saabazanoSi onkani darCa moSvebuli,
wyali ninis binaSi Cavida da axalgaremontebul binas da iq arsebul avejs
seriozuli ziani miayena. ninis sergi didi xania malulad uyvars. amitom
gadawyvets, rom apatios aRniSnuli daudevroba da zianis anazRaureba
ar mosTxovos, magram sergisa da ninis zedmetad aqtiurma mezobelma,
deida vasasim, patruls gamouZaxa. patrulma ki samarTaldarRvevis oqmi
gamouwera sergis, 200 lariT daajarima da miyenebuli zianis anazRaureba
daavala;
2. sabas, romelic axalgazrda gamomgonebelia, Tavisi gamogonebisaTvis ura
ni esaWiroeba. man gaigo, rom demetres aRniSnuli nivTiereba saxlSi aqvs.
demetre da saba uranis fasze SeTanxmdnen da nasyidobis xelSekruleba
werilobiTi formiT dades;
3. qveyanaSi gazmomaragebis erTaderTma kompaniam elinas uari uTxra gazis
miwodebis xelSekrulebis dadebaze. kompaniis warmomadgenlebma ganacxa
des, rom samoqalaqo samarTlebrivi urTierTobebisa da saxelSekrulebo
samarTlisTvis xelSekrulebis dadebis Tavisuflebis principi moqmedebs
da kompanias aranairi kanoni ar avaldebulebs uklebliv yvela pirTan da
dos xelSekruleba.
SromiTi urTierTobebi
savarjiSos mizani: SromiT urTierTobebSi diskriminaciis SemTxveve
bisa da formebis, meore mxriv, samuSaos arsisa da specifikis gaTvalis
winebiT pirTa dasaSvebi gansxvavebis gaazreba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia Sromis samarTlis gakveTilze, am sferoSi diskriminaciis Sesa
xeb zogadi Teoriuli msjelobis Semdeg. savarjiSos dasrulebisa da
Sedegebis warmodgenis Semdeg Sefasebis etapze, mniSvnelovania, aqcenti
gakeTdes diskriminaciasa da samuSaos specifikidan gamomdinare pirTa
dasaSveb gansxvavebas Soris mijnaze.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi da
gansazRvreT gvaqvs Tu ara saxeze diskriminacia SromiT urTierTobebSi
da ra saxis.
1. samodelo saagento “a&T”-m gamoaqveyna gancxadeba modelis vakansiasTan
dakavSirebiT, samuSaos mTlian ganakveTze, sakvalifikacio moTxovnebSi ki
miuTiTa: `saagentos esaWiroeba 18-25 wlis gogona, parametrebiT 90/60/90
eTnikurad qarTveli~;
2. sawarmo `buldozerma~, romelsac vakansia aqvs gamocxadebuli sadReRami
so darajis poziciaze, uari uTxra 67 wlis zazas samsaxurSi miRebaze im mo
tiviT, rom is ver SeZlebda masze dakisrebuli movaleobebis Sesrulebas;
3. saaqcio sazogadoeba `lampari~-s administraciam, aRdgomis dResaswaulTan
dakavSirebiT, dasaqmebulebs Tvis bolos xelfasTan erTad premia misca.
premia ar miuRia 2 TanamSromels, aRmoCnda, rom isini ar arian qristianebi
da administraciam maTTvis religiur dResaswaulTan dakavSirebuli dana
matis micema aramizanSewonilad miiCnia;
4. samodelo saagento `ratatuim~, romelsac saerTaSoriso proeqtSi fo
tosesiisTvis miwveva miuvida, uari uTxra Tavis models jijis am proeqtSi
58
monawileobis miRebaze, radganac jiji Savkaniania, aRniSnuli ki fotosesi
is koncefcias ewinaaRmdegeba;
5. Sps `mandolinas~ qali dasaqmebulebisaTvis, samuSao dRis manZilze,
erTsaaTiani Sesveneba aqvs dawesebuli, mamakaci dasaqmebulebisaTvis ki -
30 wuTiani;
6. mariami, romelic ganaTlebis saministroSi specialistad muSaobda, erT
mSvenier dRes ufrosma daibara da samsaxuridan wasvlis Sesaxeb gancxa
debis dawera mosTxova. mizezi ki is gaxldaT, rom mariami politikuri par
tia `monarqiuli saqarTvelos~ manifestaciaze iqna SemCneuli;
7. 15 wlis qamranma, romelsac samsaxuri Zalian sWirdeboda, damala Tavisi
asaki da kazinoSi daiwyo muSaoba. administraciam erT TveSi gaigo qamranis
sicruis Sesaxeb da asakis gamo samsaxuridan gaaTavisufla;
8. amaTis uari uTxres kaxeTis erT-erT skolaSi saqarTvelos istoriis mas
wavleblis vakansiis dakavebaze, radganac is warmoSobiT azerbaijaneli
iyo da qarTul enas zedmiwevniT kargad ver flobda.
59
saSiS nivTierebas gamoyofs, naTias uflebas aZleven dRis ganmavlobaSi 1
saaTis nacvlad saaTnaxevari Seisvenos;
7. 14 wlis sergim gaigo, rom skola, romelSic Tavad swavlobs, biblioTekaris
TanaSemwis vakansias acxadebs. samuSao grafiki yoveldRiur muSaobas
gulisxmobs 9 saaTidan 18 saaTamde;
8. 16 wlis givis mezobeli Ramis klub `RamuraSi~ SesTavazebs samuSaos daw
yebas barmenis Tanamdebobaze. samuSaos specifika kviraSi 3 dRe-Ramis 12
saaTidan dilis 6 saaTamde muSaobas gulisxmobs;
9. 13 wlis lelas surs muSaoba daiwyos erT-erT sastumroSi damlageblad,
amasTanave, samuSao grafiki mas xels ar SeuSlis ganaTlebis miRebaSi.
60
5. sabam, romelmac 2 Tvis win iyida nakveTi erikisgan, nakveTamde mimavali
erTaderTi gza gaauqma da betonis Robe amoaSena. am gzis gauqmebas saba imiT
amarTlebs, rom uamindobis dros gzaze talaxi Camodis, romlis wmendiTac
daiRala. ugzod darCenilma sabam Tavis mezobel anis mosTxova misi nakve
Tis gavliT gzis micema da miuTiTa, rom es misTvis aucilebeli gza iyo da
kanonmdebloba anis Tmenis valdebulebas akisrebda.
xelSekrulebebi
savarjiSos mizani: xelSekrulebis ZiriTadi tipebis Seswavla da maTi
gamijvna erTmaneTisagan.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia saxelSekrulebo samarTlis gakveTilze, mas Semdeg rac moswav
leebs auxsniT xelSekrulebis ZiriTad tipebs.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi
da xelSekrulebis tipebi. TiToeul SemTxvevas SeusabameT TiTo
xelSekrulebis saxe. amis Semdeg xelSekrulebebs (SemTxvevebs) Tqveni
azri miawereT, Tu rogori formiT unda iyos isini dadebuli.
1. nodari midis teqnikis saxlSi “paradise” da 1500 larad iZens misTvis sanat
rel mobilur telefons GALAXY S4-s;
2. gvanca da mariami didi xnis megobrebi arian. gvanca paolo koelios Semoq
medebis Tayvanismcemelia, mariami ki gabriel garsia markess aniWebs upi
ratesobas. gvancas dabadebis dReze markesis wigni `patriarqis Semodgoma~
aCuqes. mariamma ki koelios `veronikam sikvdili gadawyvita~ iyida. megob
rebma gadawyvites, rom pirvel rigSi im avtoris nawarmoebebi waikiTxon,
romelic gansakuTrebulad uyvarT, amitom wignebi droebiT gacvales;
3. Tornikem megobrisgan gaigo, rom mimdinare wlis zafxulSi xorblis mo
savlisTvis idealuri amindebia nawinaswarmetyvelebi. igi miwis damuSave
basa da xorblis daTesvas gadawyvets, raTa Semodgomaze mosavlis re
alizacia moaxdinos. gamomdinare iqidan, rom Tornikes msgavsi tipis
nakveTi sakuTrebaSi ar aqvs, igi anisTan aformebs erTwlian sasyidlian
xelSekrulebas da misTvis sargeblobaSi gadacemul anis kuTvnil miwaze
xorbals Tesavs;
4. aslani, romelsac mamam dabadebis dReze centridan gamoyvanili avtomanqa
na porSe panamera usaxsovra, kompaniasTan `iZine mSvidad~ xelSekrulebas
debs. am ukanasknelis Tanaxmad, manqanis dazianebis SemTxvevaSi (mniSvne
loba ar aqvs visi braliT moxdeba aRniSnuli) zians kompania anazRaurebs.
sanacvlod aslani yovelTviurad uxdis kompanias 330 lars;
5. Takos, romelsac samsaxuridan erTi TviT mivlinebaSi uSveben zugdidSi,
avtomobili ar hyavs. amitomac, megobris rCeviT, midis kompaniaSi `Cveni
niva yvelgan miva~ da Sesabamisi Tanxis gadaxdis Semdgom erTi Tvis vadiT
piradi sargeblobisTvis manqana gamohyavs;
6. maiko da reziko megobrebi arian. maikos `nisanis~ firmis avtomobili hyavs,
xolo rezikos _ `mersedesis.~ gamomdinare iqidan, rom rezikos jipis ti
pis manqana esaWiroeba, xolo maikos _ msubuqi, gadawyveten, rom erTmane
Tis manqanebiT iaron. megobrebi Sinagan saqmeTa saministros momsaxurebis
saagentoSi mivlen da manqanebs gadaaformeben. amdenad, maiko `mersedesis~
mesakuTre xdeba, reziko ki _ `nisanis~;
7. elina, romelsac didi xania leptopis yidva surs, gaigebs, rom misi mezo
beli paata erTi Tvis win SeZenil leptops naxevar fasSi 1500 larSi yidis.
elinas aRniSnuli Tanxa ar aqvs, magram is im dResve midis Tavis nacnob ge
lasTan, romelic garkveuli yovelTviuri procentis sanacvlod sakuTre
baSi gadascems 1500 lars, 6 Tvis Semdeg procentis TanxasTan erTad ukan
dabrunebis pirobiT;
61
8. qeTis, romelic axlaxan Camovida inglisidan, sadac 2 wlis ganmavlobaSi
samagistro programaze swavlobda, mezobelma mis kompaniaSi muSaoba Ses
Tavaza. qeTi SemoTavazebas daTanaxmda, xeli moawera kontraqts da muSaoba
daiwyo;
9. amerikis SeerTebul StatebSi, qalaq dalasSi mcxovrebi mariami kompan
ia `eqspress~ SefuTul yuTs gadascems. SeTanxmebis Sesabamisad, kompania
50 laris sanacvlod, aRniSnul yuTs mariamis TbilisSi mcxovreb dedas -
elenes gadascems;
10. irens erT kviraSi universitetis banketi aqvs. mas surs, rom wveulebaze
gansakuTrebulad gamoiyurebodes, amitomac gadawyvets, rom kaba Seiker
os da gansxvavebul formaSi mivides Sekrebaze. ireni megobris rCeviT midis
samkervalo atelieSi `stili~ da miaqvs abreSumis naWeri, uTanxmebs mkeravs
kabis dizains, uxdis momsaxurebis Tanxas 80 laris odenobiT da im pirobiT
rom 5 dReSi kaba mzad iqneba, Sin bednieri brundeba;
11. eriks sasazRvro mijnasTan dakavSirebiT mezobeli uCivis. Tbilisis saqa
laqo sasamarTlodan mas sarCeli miuvida TandarTul dokumentebTan
erTad. gamomdinare iqidan, rom eriks am saqmis araferi gaegeba, is midis
saadvokato biuroSi `Tamar dvali partniorebTan erTad~ da erT-erT ad
vokatTan aformebs xelSekrulebas, romlis mixedviTac es ukanaskneli
erikis saxeliT yvela instanciis sasamarTloSi awarmoebs sasazRvro mij
nasTan dakavSirebul saqmes.
a. davalebis xelSekruleba;
b. gacvlis xelSekruleba;
g. Cuqebis xelSekruleba;
d. Txovebis xelSekruleba;
e. gadazidvis xelSekruleba;
v. dazRvevis xelSekruleba;
z. nardobis xelSekruleba;
T. sasoflo-sameurneo miwis ijara;
i. Sromis xelSekruleba;
k. sesxis xelSekruleba;
l. qiravnobis xelSekruleba;
m. nasyidobis xelSekruleba.
62
qamranma da mariamma qiravnobis xelSekruleba gaaformes martivi werilobiTi
formiT. qamranma, rogorc gamqiravebelma, mariams, rogorc damqiravebels 3
wlis vadiT sargeblobaSi gadasca kuTvnili bina. xelSekrulebis gaformebidan
2 wlis Tavze aRniSnul binaSi iataki dazianda da centraluri gaTbobis sistema
gamovida mwyobridan. mariamma mimdinare remontis Catareba da Sesabamisi xarjis
gaweva qamrans mosTxova. qamrans Tavisi nacnobebisgan gagonili aqvs, rom qirav
nobis xelSekrulebis dros mimdinare remontis Catareba damqiravebels evale
ba, xolo kapitaluri remontis Catareba - gamqiravebels. aqedan gamomdinare, is
uars eubneba mariams am moTxovnis dakmayofilebaze. Tavis mxriv, mariams sarCeli
Seaqvs Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi da gamqiraveblisgan am xarjebis anaz
Raurebas iTxovs, moTxovnis safuZvlad ki maT Soris gaformebuli qiravnobis
xelSekrulebis me-9 punqti mohyavs: `binis mimdinare da kapitaluri remontis,
aseve, arsebiTi mniSvnelobis dazianebebis (garda wvrilmani saxis dazianebebisa)
aRmofxvris xarjebi ekisreba gamqiravebels.~ mariamis sarCelis pasuxad qamrani
acxadebs, rom mas xelSekruleba guldasmiT ar waukiTxavs, winaaRmdeg SemTxveva
Si msgavsi tipis danawess is xels ar moawerda, amitomac Tvlis, rom is moatyues
da xelSekrulebis, rogorc motyuebiT dadebuli garigebis gauqmebas iTxovs.
garigebis baTiloba
savarjiSos mizani: garigebis baTilobis safuZvlebis praqtikuli
magaliTebis gamoyenebiT gaanalizeba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia samoqalaqo samarTlis gakveTilze, zogadi nawilis, kerZod,
garigebebis Sesaxeb msjelobisas. savarjiSos dasrulebisa da Sefasebis
etapze Zlier klasSi sasurvelia sacilod da ucilod baTil garigebeb
zec garkveuli aqcentebis gakeTeba.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da gansazRvreT gvaqvs Tu ara saxeze garigebis baTilobis winapirobebi,
pasuxi daasabuTeT.
1. 21 wlis lela suliT avadmyofia. mas kanonieri warmomadgenlebi fuls ar
aZleven. lela Tvlis, rom Tuki Tavis telefons, romlis sabazro Rire
bulebac 300 laria, 50 larad gayidis, 50 lariani kupiuras qseroqsis apara
tis gamoyenebiT gadaamravlebs da am fuliT italiaSi wava samogzaurod. am
mizniT lela zepiri formiT debs nasyidobis xelSekrulebas giorgisTan
da 50 lariani kupiuriT qseroqsis aparatisken miemarTeba. mniSvnelova
nia, rom lela sasamarTlos mier SezRudul qmedunarianad an qmeduunarod
cnobili ar aris;
2. sergim ninisgan Seityo, rom levani parketis dagebis saqmeSi Tbilisis
masStabiT saukeTeso specialistia. misi dagebuli parketi wlebis ganmav
lobaSi Zlebs da ar ziandeba. aqedan gamomdinare levanze, rogorc saukeTe
so xelosanze, qalaqSi didi moTxovnaa da misi momsaxureba msurvelebs
sakmaod Zviric ujdebaT. sergi ninis micemul misamarTze, eliavas bazroba
ze, erT-erT maRaziaSi midis da parketis xelosan levans kiTxulobs. le
vani, romelic, sabednierod, im momentisTvis maRaziaSi aRmoCnda pirobebze
uTanxmdeba sergis. isini zepiri formiT deben garigebas, sergi gasamrje
los pirvel nawils 600 laris odenobiT levans im dResve utovebs. mogvi
anebiT irkveva, rom aRniSnul maRaziaSi ori levani muSaobs, is xelosani ki,
romelsac sergi SeuTanxmda, sulac ar aris ninis naqebi levani;
3. 13 wlis eriks yoveldRiurad mSoblebi 2 lars aZleven. biWs Zalian unda
velosipedis yidva, amitomac is mSoblebis mier micemul Tanxas agrovebs.
garkveuli periodis Semdeg eriki 150 lars uyris Tavs da internet saitze
winaswar SeTvalierebul velosipeds yidulobs;
63
4. 8 wlis giorgis mezobeli eka 100 lars Cuqnis, giorgis deda qeTi ki ekaze
gabrazebulia da ar surs, rom mis Svils ekam fuli aCuqos, amitomac igi biWs
saCuqris miRebas ukrZalavs.
64
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli CamonaTvali
da gansazRvreT, romelze vrceldeba saavtoro ufleba.
1. fulis niSnebi; 2. grafikuli nawarmoebi; 3. kompiuteruli programa; 4. kon
stitucia; 5. meTodi; 6. sagazeTo statia; 7. musikaluri nawarmoebi uteqstod; 8.
saqarTvelos gerbi; 9. anekdoti; 10. aveji da noxi; 11.sasamarTlos gadawyvetile
ba; 12. pantomimis nawarmoebi; 13. fonograma da videograma; 14. saavtoro da momi
jnave uflebebis Sesaxeb kanoni; 15. wignis Targmani; 16. maTematikuri formula;
17. leqsikoni; 18. enciklopedia; 19. wignis Targmani; 20. arqiteqturuli proeqti.
65
rogor fiqrobT, hqonda Tu ara telekompanias msgavsi tipis siuJetis eTerSi
gaSvebis ufleba? Seelaxa Tu ara raime ufleba saadvokati biuros? dadebiTi pa
suxis SemTxvevaSi gansazRvreT dacvis ra saSualebebi aqvs aseT dros pirs.
rogor fiqrobT, hqonda Tu ara gazeTis redaqcias msgavsi tipis statiis dabeWd
vis ufleba? aqvs Tu ara raime ufleba pirs gardacvalebis Semdeg da ra formiT
SeiZleba moiTxovon misi dacvis uzrunvelyofa Sesabamisma pirebma?
qorwineba
savarjiSos mizani: qorwinebis pirobebis, damabrkolebeli gare
moebebis, baTilobis safuZvlebis Seswavla.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia saojaxo samarTalze msjelobis dawyebamde. savarjiSos Sefase
bis etapze aqcenti unda gakeTdes qorwinebis pirobebze, damabrkolebel
garemoebebze, qorwinebis baTilobis SemTxvevaSi im Sedegebze, rasac aR
niSnuli iwvevs.
66
instruqcia moswavlisaTvis: Tqven qorwinebis registraciaze ufle
bamosili piri xarT. ramdenime wyvilma mogmarTaT daqorwinebis moT
xovniT. waikiTxeT wyvilebis faqtobrivi mdgomareoba da gansazRvreT
dasaSvebia Tu ara maT Soris qorwineba samoqalaqo kodeqsis Sesabamisad.
1. maia da giorgi - giorgi amerikis SeerTebuli Statebis moqalaqea. maias, mar
Talia, ar uyvars is, magram imdenad unda Tavadac Statebis moqalaqe gaxdes,
rom Tanaxmaa TiTqmis ucnob mamakacTan ojaxi Seqmnas;
2. levani da iulia - levani SizofreniiTaa daavadebuli, Tumca is mkurnalobs
da mudmivad wamlebis zemoqmedebis qveSaa Cveulebriv, adamianebi aseT dros
verafers amCneven levans. iuliam icis levanis avadmyofobis Sesaxeb da Ta
naxmaa masTan ojaxi Seqmnas;
3. nino da sergi - sergi 5 wlis win qorwinebaSi imyofeboda lelasTan. am momen
tisTvis is kvlav jvardawerilia lelaze;
4. sofio da mixeili - qorwinebis registraciisTvis mxolod sofioa misuli.
mixeils, romelmac fexi moitexa, megobari daviTi warmoadgens. daviTi
mixeilis ndobiT aRWurvili piria, mas werilobiTi formiT Sesrulebuli
mindobilobac aqvs warmodgenili;
5. gvanca da demetre - gvanca suliT avadmyofia, Tumca demetrem es icis da
mainc surs masTan ojaxis Seqmna;
6. gurami da macaco - gurami anizea daniSnuli, Tumca ani ar uyvars da ma
cacoze surs daqorwineba;
7. elina da Tornike - Tornike SidsiTaa daavadebuli, ris Sesaxebac elinam
araferi icis;
8. paata da nini - paata sasjels ixdis gansakuTrebiT mZime danaSaulis Cadeni
saTvis da sasjelaRsrulebis dawesebulebaSi imyofeba;
9. elene da beqa - elene dRemde daTosTan imyofeba qorwinebaSi, Tumca es
ukanaskneli 3 welia ar gamoCenila, is ugzo-ukvlod aris dakarguli;
10. maka da eriki - rezos mama makas dis naTliaa;
11. irakli da ekaterine - iraklis pirveli meuRle gardacvlilia, magram mas
Tan irakli ganqorwinebuli ar aris.
67
2. anabeli da Tamuna mezoblebi arian. anabeli igebs, rom misTvis sanatrel ci
frul aparatze eleqtroteqnikis maRaziam fasdakleba daadgina. aparatis
SesaZenad man Tamunasgan isesxa 1000 lari. amasTanave, TamunasTan aris ana
belis kuTvnili boSis firmis samzareulos kombaini. mezoblebi zepirsi
tyvierad SeTanxmdnen, rom im SemTxvevaSi, Tu erTi Tvis Semdeg anabeli aR
niSnul Tanxas ar daabrunebda, kombaini Tamunas sakuTrebaSi gadavidoda.
3. elenem da giorgim sesxis xelSekruleba gaaformes 10 000 larze. isini
SeTanxmdnen, rom Tu giorgi am Tanxas dadgenil vadaSi ar daabrunebda,
elene misi kuTvnili mersedesis firmis avtomobilis realizaciiT dai
kmayofilebda moTxovnas. aRniSnulis Sesaxeb isini werilobiTi formiT
SeTanxmdnen da xelic moaweres. elenem dokumenti saguldagulod Seinaxa
seifSi.
4. rauli biznesis wamowyebas gegmavs. mas kargad mofiqrebuli biznesgegma
aqvs Tavisi xarjTaRricxviT. amitomac rauli Tamamad midis erT-erT bankSi
da sesxs iRebs 40 000 laris odenobiT. gamomdinare iqidan, rom did Tanxaze
iyo saubari, bankma rauls kuTvnili binis Cadeba mosTxova. amdenad, raulma
xeli moawera bankTan sesxis xelSekrulebas, romelSic sesxis dabrunebis
garantad swored misi kuTvnili bina Cado.
5. Tornikem Tavisi kuTvnili `folcvagenis~ markis avtomanqana Tavis mego
bars iraklis aTxova. am ukanasknelma sanacvlod Tavisi `opelis~ markis
avtomanqana droebiT sargeblobaSi megobars gadasca.
6. gvanca Tavdebad daudga lalas, rom es ukanaskneli droulad daubrunebda
makas nasesxeb 300 lars.
anabari da krediti
savarjiSos mizani: anabrisa da kreditis, maTi saxeebis gamijvna da
gaanalizeba im cxovrebiseuli magaliTebis gamoyenebiT, romlebic mos
wavleebs yoveldRiurad esmiT.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia samoqalaqo samarTlis gakveTilze, Tu mizanSewonilad miiC
nevT, rom moswavleebma sabanko samarTlis iseTi elementaruli sakiTx
ebi icodnen, rogoricaa anabari da krediti. SesaZloa, savarjiSo
gakeTdes sesxis xelSekrulebaze msjelobisas. amasTanave, savarjiSos
Sefasebis etapze zogadad mimoixileT vadiani anabari, moTxovnamde ana
bari, sasyidliani da usasyidlo krediti.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da gansazRvreT ra sabanko samarTlebrivi urTierToba gvaqvs saxeze
yovel konkretul SemTxvevaSi.
1. amelma biZisgan 1000 lari miiRo saCuqrad. man megobrisgan Seityo, rom
Tuki fuls `ji-em-ji~ bankSi Seitanda, aRniSnul Tanxas yovelTviurad
2 % daericxeboda. ameli mainc ar gegmavs am Tanxis daxarjvas, amitomac
gadawyvets megobris rCevas daujeros da `fuls fuli moataninos~. ameli
aRniSnul bankSi midis da xelSekrulebas awers xels, romlis mixedviTac
kuTvnil 1000 lars 24 Tvis vadiT da yovelTviurad am Tanxis 4%-is
daricxvis pirobiT sakuTrebaSi gadascems sabanko dawesebulebas;
2. demetrem kuTvnili 3 oTaxiani bina 50 000 larad gayida. mas amxela Tanxis
saxlSi Senaxva ar surs, amitomac fulis bankSi Setana gadawyvita. amasTa
nave, is axal binas eZebs da ar icis rodis ipovnis misTvis sasurvel variants.
amitomac mas Tanxa `ei-bi-si~ bankSi im pirobiT Seaqvs, rom roca mas dasWir
deba am fuls ukan gamoitans da saWiroebisamebr moixmars. bankTan gaforme
buli xelSekrulebiT 50 000 lars yovelTviurad am Tanxis 2 % daericxeba;
68
3. arturs cifruli fotoaparatis nikon D3200-s SeZena surs. aparati
eleqtroteqnikis maRazia `kosmosSi~ 1200 lari Rirs. arturs aRniSnuli
Tanxa srulad ar moepoveba, ris gamoc maRaziis konsultanti maRaziis Se
nobaSive myof bankis operatorTan gauSvebs. `ji-em-di~ bankis operatorTan
gasaubrebis Semdeg arturi xelSekrulebas awers xels, romlis mixedviTac
aRniSnuli 1200 lari 6 Tveze gadaunawildeba da yoveli Tvis 3 ricxvSi
saxelfaso baraTidan (xelfass arturi swored am bankis angariSidan iRebs)
avtomaturad CamoeWreba. arturma fotoaparati gaxarebulma waiRo Sin,
mas 1200 larze metis gadaxda ar uwevs da rac mTavaria, am Tanxasac 6 Tvis
ganmavlobaSi periodulad gadaixdis;
4. giorgi, romelmac tixruli minanqris damuSavebis teqnologia ucxoeTSi
Seiswavla, am kuTxiT biznesis wamowyebas gegmavs. mis mier Sedgenili biz
nesgegmis mixedviT saqmis dasawyebad 15 000 lari esaWiroeba. amxela Tanxa
giorgis ar moepoveba, amitomac erT-erT sabanko dawesebulebaSi midis da
xelSekrulebas aformebs. xelSekrulebis mixedviT, aRniSnuli Tanxa da am
Tanxis 12 % giorgim erT weliwadSi unda daubrunos ukan banks.
69
e) samkvidro mowmobis misaRebad dagWirdebaT Tqveni Svilebis
(mamkvidreblis SviliSvilebis), rogorc potenciuri memkvidree
bis werilobiTi uari samkvidros miRebaze;
f) samkvidro mowmoba da sxva Segrovebuli dokumentacia uZravi
nivTebis saregistraciod sabolood unda miitanoT maregistri
rebel organoSi - iusticiis saministroSi;
g) uZravi qonebis dasaregistrireblad samkvidro mowmobasTan er
Tad dagWirdebaT Tqveni piradobis damadasturebeli dokumentis
asli, sakadastro azomviTi naxazi da misi eleqtronuli versia, Tu
qoneba teqnikuri aRricxvis arqivSia aRricxuli, aseve, dagWirde
baT am arqividan gacemuli cnoba-daxasiaTeba;
h) samkvidro mowmobis misaRebad unda mimarToT notariuss. amasTa
nave, mniSvneloba ar aqvs teritoriulad romel sanotaro biuroSi
mibrZandebiT;
i) samkvidro mowmobis misaRebad dagWirdebaT Tqveni dabadebis mow
moba, saidanac unda dgindebodes, rom Tqven fridonis Svili xarT.
mowmobis asaRebad unda mimarToT iusticiis saxls, romelic me-5
samuSao dRes mogcemT ganmeorebiT dabadebis mowmobas;
j) samkvidro mowmobis misaRebad dagWirdebaT mamkvidreblis gar
dacvalebis mowmoba;
k) samkvidro mowmoba da sxva Segrovebuli dokumentacia uZravi
nivTebis dasaregistrireblad sabolood unda miitanoT maregis
trirebel organoSi - iusticiis saxlSi.
70
vis akisria saxlis saxuravis SekeTebis saxsrebi? ra reJimi vrceldeba im
farTebTan mimarTebiT, romlebic macxovrebelTa individualur sakuTrebas
(binebs) cdeba?
keTilsindisieri SemZeni
savarjiSos mizani: konkretuli cxovrebiseuli istoriis magaliTze
samoqalaqo samarTalSi keTilsindisieri SemZenis institutis gaazreba.
SesaZlebelia savarjiSos Sejamebis Semdgom etapze samoqalaqo samar
TalSi keTilsindisierebis zogadi principis arssa da mniSvnelobazec
gakeTdes aqcenti.
71
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia samoqalaqo samarTlis zogad nawilze msjelobisas, Tumca, sa
survelia, keTilsindisier SemZenTan dakavSirebuli regulaciis axsnas
Tan erTad kidev erTxel aqcenti gakeTdes nivTebis saxeebzec da maTze
sakuTrebis warmoSobis specifikaze.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli istoria da
gadawyviteT roialis bedi.
elina dedis gardacvalebis Semdeg sacxovreblad mamasTan gadavida, xolo kuT
vnili bina axalgazrda col - qmarze 2 wlis vadiT gaaqirava. elinam binaSi antik
varuli roiali - blutneri, me-19 saukunis aveji da uamravi wvrilmani nivTi da
tova. gamqiraveblisa da damqiraveblis SeTanxmebiT, aRniSnuli nivTebi erT-erT
oTaxSi unda ganTavsebuliyo da SefuTuliyo. weliwadnaxevris Semdeg, zafxulis
erT dRes binaze misul elinas aravin xvdeba. mogvianebiT irkveva, rom damqiraveb
lebma mTeli moZravi nivTebi binidan gaitanes da gayides, Tavad ki miimalnen. Se
sabamisi uwyebis Carevisa da gamoZiebis Semdeg miagnes antikvarul roials, rome
lic operis momRerals baton gabriels didi mowiwebiT udgas sakuTari binis did
oTaxSi. gairkva, rom gabriels nivTi e.w. sakomisio maRaziaSi unaxavs gasayidad
gamotanili da swored rom blutneris firmis germanuli roiali iyo misi ocneba.
momReralma aRniSnuli roialis SesaZenad avtomanqana mersedesi gayida. sakomi
sio maRaziis menejeris TqmiT, roiali axalgazrda mamakacma da qalma moitana,
rogorc kuTvnili nivTi, maRaziis administraciam antikvarul nivTSi 7000 amer
ikuli dolari gadauxada mesakuTreebs da nivTi SeiZina, Semdeg ki 8000 amerikul
dolarad baton gabriels mihyida.
saavtoro uflebebi
savarjiSos mizani: saavtoro uflebebis Seswavla konkretuli
magaliTebis gamoyenebiT.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia inteleqtualuri sakuTrebis samarTalze msjelobisas, ker
Zod, saavtoro uflebebis ganxilvisas. savarjiSos Sejamebis etapze
mniSvnelovania kidev erTxel gaanalizebul iqnes avtoris qonebrivi da
araqonebrivi uflebebi.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli SemTxvevebi
da imsjeleT iqve dasmul SekiTxvebze.
1. demetre pantomimis TeatrSi samxatvro xelmZRvanelis TanaSemwea. xelmZR
vanelis mivlinebaSi yofnis dros, man axali warmodgena dadga, romlis premier
ac 5 agvistos daniSna. daTqmul TariRze ori dRiT adre pantomimisa da dramis
sxva Teatrma axali dadgma warmoadgina, romelic TiTqmis identurad imeorebda
demetres scenebs. mogvianebiT gairkva, rom samuSao repeticiebs ucnobi pirovne
ba eswreboda. rogor fiqrobT, daerRva Tu ara demetres raime ufleba, dadebiTi
pasuxis SemTxvevaSi rogor unda daicvas Tavi?
72
erTi Tvis Semdeg dabrunebuli eriki igebs, rom misma mezobelma sakuTari avto
robiT gamoaqveyna leqsebis krebuli `20 leqsi siyvarulze~. aRmoCnda, rom me
zobels rveuli saweri magididan amouRia da gamouqveynebia. aRSfoTebuli eri
ki advokat zviadTan mivida. zviadma eriks ganumarta, rom azri ar hqonda davas,
radganac saavtoro uflebiT, mxolod im SemTxvevaSi isargeblebda is, Tu raime
formiT moaxdenda leqsebis sazogadoebisTvis gacnobas. imsjeleT, ramdenad
swori konsultacia misca advokatma eriks.
73
saavtoro uflebebi
savarjiSos mizani: nawarmoebis avtorisTvis kanoniT miniWebuli ufle
bebis Seswavla.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia inteleqtualuri sakuTrebis samarTalze msjelobisas, ker
Zod, saavtoro uflebebis ganxilvisas. savarjiSos dasrulebis Semdeg
sasurvelia aqcenti gakeTdes avtoris pirad araqonebriv da qonebriv
uflebebze da momijnave uflebebisgan mis gamijvnaze.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi
da gansazRvreT, romeli debulebaa swori da romeli - mcdari.
1. nebismier pirs, romelic Seqmnis mecnierebis, literaturisa Tu xelovnebis
nawarmoebs, aqvs ufleba moiTxovos sakuTari saxelis miTiTeba nawarmoebis
yvela egzemplarze;
2. avtors ufleba aqvs sajarod moiTxovos Tavisi nawarmoebis gamoyenebis
Sewyveta;
3. saavtoro uflebebi SeiZleba gadaeces mxolod fizikur pirs;
4. avtors ufleba aqvs neba darTos an ar darTos sxvebs Seitanon cvlilebebi
nawarmoebSi an mis saTaurSi;
5. avtors SeuZlia nebismier pirze gaasxvisos avtoris qonebrivi da araqoneb
rivi uflebebi;
6. avtors ufleba aqvs daicvas Tavisi nawarmoebi yovelgvari damaxinjebis
gan, ramac SesaZloa Selaxos misi, rogorc avtoris pativi, Rirseba, saqmiani
reputacia;
7. saavtoro uflebebis dacvis obieqtia saeTero mauwyeblobis gadacemebic;
8. avtors ufleba aqvs sakuTar nawarmoebze mxolod fsevdonimis miTiTebiT
Semoifarglos;
9. avtors ufleba aqvs akrZalos nawarmoebis reproducireba nebismieri
miznebisTvis;
10. saavtoro uflebebis memkvidreobiT gadacema dauSvebelia;
11. saavtoro uflebis nebismier mflobels ufleba aqvs akrZalos nawarmoebis
sajaro Cveneba nebismieri formiT;
12. avtori SeiZleba iyos mxolod erTi fizikuri piri;
13. saavtoro uflebebi nawarmoebze warmoiSoba misi saqpatentSi registraciis
momentidan;
sasaqonlo niSani
savarjiSos mizani: sasaqonlo niSnis gamoyenebasTan dakavSirebuli
samarTlebrivi regulaciis gaanalizeba.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia inteleqtualuri sakuTrebis samarTlis gakveTilze, sa
saqonlo niSanze msjelobisas. gamomdinare iqidan, rom msgavsi tipis
sakiTxebis gaazreba bevrad ufro Sedegiania sawyis etapzeve problemis
gamokveTiT, sasurvelia, rom jer savarjiSo mivawodoT moswavleebs da
misi damuSavebis Semdeg warmoadginoT masTan dakavSirebuli Teoriuli
masala.
instruqcia moswavlisaTvis: waikiTxeT qvemoT mocemuli istoria da
imsjeleT iqve dasmul SekiTxvebze.
74
levani profesionali mefutkrea. is wlebia, rac am saqmiTaa dakavebuli da sakmaod
did meurneobas uZRveba. erTxelac levanma gaigo, rom msoflioSi futkris iseTi
daavadeba vrceldeba, romelic Taflze moTxovnas gazrdis. aqedan gamomdinare,
is sakuTari warmoebis gafarToebasa da Taflis eqsportze gatanasac ki
gadawyvets. levani dizainerebTan erTad produqciis sasaqonlo niSans qmnis da
warmoebaSi uSvebs. saqmianoba amarTlebs da ori wlis Semdeg levanis kompania
sakmaod cnobil da popularul Taflis mwarmoeblad yalibdeba da Tavis adgils
imkvidrebs qarTul (da ara mxolod) bazarze.
patentis gacema
savarjiSos mizani: cxovrebiseuli magaliTebis gamoyenebiT ga
mogonebisa da sasargeblo modelisTvis wayenebuli patentunarianobis
kriteriumebis Seswavla.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia inteleqtualuri sakuTrebis samarTlis gakveTilze, ga
mogonebasa da sasargeblo modelze, patentunarianobis kriteriumebze
msjelobisas. sasurvelia, jer mokle Teoriuli mimoxilva gaakeToT
patentunarianobis kriteriumebze, Semdeg SesTavazoT moswavleebs
savarjiSo da ukve misi dasrulebis Semdeg detalurad ganixiloT is
SemTxvevebi, rodesac kanoni patentis gacemas gamoricxavs.
instruqcia moswavlisaTvis: warmoidgineT, rom Tqven xarT patentis
gacemaze uflebamosili organo. waikiTxeT qvemoT mocemuli garemoebebi
da gansazRvreT gascemdiT Tu ara patents TiToeuli mocemulobis
gaTvaliswinebiT. ganmcxadeblis moTxovnis dakmayofilebisa da masze
uaris Tqmis SemTxvevaSic pasuxi daasabuTeT.
1. iulia ekonomikis fakultetis studentia. mas miaCnia, rom axali maTemati
kuri meTodi gamoigona. man ganacxadiT mogmarTaT da aRniSnul meTodze
patentis gacema moiTxova;
2. demetre gamocdili kinologia da ZaRlis axali jiSis gamoyvanis xerxi ga
moigona. man ganacxadiT mogmarTaT da aRniSnul xerxze patentis gacema
moiTxova;
75
3. arturi profesiiT arqiteqtoria. man Tbilisis erT-erTi ubnis ganaSe
nianebis proeqti Seqmna. mas miaCnia, rom aRniSnuli proeqti sasargeblo
models warmoadgens qalaqisTvis, amitomac masze patentis gacemis moTx
ovniT mogmarTaT;
4. petre fermeria. mas bavSvobidan uyvars manqana-mowyobilobebis daSla da
awyoba. erT-erTi aseTi saqmianobis dros man axali danadgari Seqmna, ro
melic eleqtroenergiis gamoyenebis gareSe didi teritoriebis morwyvas
uzrunvelyofs. dadgenilia, rom msgavsi tipis mowyobiloba aqamde ara
vis gamougonia da fermerebisTvis aucilebeli nivTia. petrem ganacxadiT
mogmarTaT da mowyobilobaze patentis gacema mogTxovaT;
5. nino muclis Rrus gamocdili qirurgia. man erT-erTi operaciis dros muc
lis Rrus organoebze nakeris dadebis iseT xerxs miagno, romelic aqamde
medicinisTvis ucnobi iyo da arc erT samedicino literaturaSi masze
araferi iyo naTqvami. amasTanave, axali xerxi pacientis gamojanmrTelebis
gasaocrad karg Sedegs iwvevs. ninos miaCnia, rom naxsenebi qirurgiuli xer
xi misi gamogonilia da amitomac masze patentis gacemis moTxovniT ganacxa
diT mogmarTaT;
6. sergim da gigam saTamaSo kartis gamoyenebiT axali TamaSi Seqmnes. TamaSi
maT samegobroSi Zalian popularulia. megobrebi maT urCeven, rom Tama
Sis wesebi daapatenton. biWebma ganacxadiT mogmarTes da TamaSze patentis
gacema moiTxoves;
7. levanma saavtomobilo Zravis gaumjobesebuli modeli Seqmna, msgavsi kon
figuraciis Zrava aqamde aravisTvis yofila cnobili. mas miaCnia, rom ga
mogonebis avtoria - nivTis gamomgonebeli da patentis gacemis moTxovniT
ganacxadiT mogmarTavT;
8. gela sainJinro kompaniaSi wlebia inJiner-gamomgoneblad muSaobs. erT-er
Ti samsaxurebrivi davalebis Sesrulebisas, man axali mowyobiloba gamoi
gona. kompaniis direqtors miaCnia, rom gamogoneba misma TanamSromelma
samsaxurebrivi movaleobis Sesrulebis dros Seqmna, amitomac is kompaniis
saxeliT mogmarTavT da gamogonebasTan dakavSirebiT swored kompaniisT
vis patentis micemas gTxovT.
forma da Sinaarsi
savarjiSos mizani: sxvadasxva aqtebisa Tu samarTlebrivi dokumen
tebis erTmaneTisgan gamijvna maTi Sinaarsis Sesabamisad.
instruqcia maswavleblisaTvis: savarjiSos klasSi Setana rekomen
debulia samarTlis gakveTilebis bolo nawilSi, gamomdinare iqidan,
rom savarjiSo zogadi xasiaTisaa da sxvadasxva dargis codnas moiTxovs.
instruqcia moswavlisaTvis: qvemoT mocemuli winadadebebi warmoad
gens amonaridebs sxvadasxva dokumentebidan. dakvirvebiT waikiTxeT
isini da TiToeul maTgans grafaSi CamoTvlili konkretuli dasaxele
bebi miusadageT. aucilebeli ar aris CarCoSi mocemuli yvela dasax
alebis gamoyeneba.
sanotaro aqti / ganCineba / individualuri administraciul-samarTlebrivi
aqti / sasamarTlos gadawyvetilebis sarezolucio nawili samoqalaqo samarT
lis saqmeze / verdiqti / ganaCeni sisxlis samarTlis saqmeze / normatiuli ad
ministraciul-samarTlebrivi aqti/ saqorwino xelSekruleba / sasamarTlos
gadawyvetilebis samotivacio nawili / administraciuli samarTaldarRvevis
76
aqti / saojaxo xelSekruleba / patrulis samsaxurebrivi angariSi / sasamarTlos
gadawyvetilebis aRwerilobiTi nawili / mosamarTlis brZaneba saqmis gadadebis
Taobaze;
77
testebi da Ria SekiTxvebi
instruqcia maswavleblebisaTvis: saxelmZRvanelos am finalur nawil
Si mocemulia mTeli masalis Semajamebeli 103 testi da Ria SekiTxva.
sakiTxebi dalagebulia Semdegi TanmimdevrobiT:
1.
samarTlis zogadi sakiTxebi;
2.
sisxlis samarTali da sisxlis samarTlis procesi;
3.
konstituciuri samarTali;
4.
ganaTlebis samarTali;
5.
administraciuli samarTali;
6.
samoqalaqo samarTali _ zogadi nawili; sanivTo samarTali; samezoblo
samarTali; garigebebi; saxelSekrulebo samarTali; usafuZvlo gamdidre
ba da deliqturi samarTali; inteleqtualuri sakuTrebis samarTali; sao
jaxo samarTali; samemkvidreo samarTali; samoqalaqo saproceso samarTa
li; Sromis samarTali; mewarme da arasamewarmeo iuridiuli pirebi.
7. sagadasaxado samarTali.
mocemuli testebi da SekiTxvebi SegiZliaT gamoiyenoT nawil-nawil,
periodulad, am Tu im Tavisa Tu dargis Seswavlis Semdeg sakontrolo, sagamocdo
(amitom SekiTxvebi Tematuradaa dalagebuli) an mTliani masalis Semdeg erTiani
gamocdis mosawyobad.
78
e) sajaro samarTlebrivi urTierToba mxareTa ufleba-movaleo
bebis mxriv vertikaluri xasiaTisaa, maSin roca kerZo samarTleb
rivi urTierToba _ horizontaluri;
f) damsaqmeblisa da dasaqmebulis araTanabari uflebrivi mdgoma
reobis gamo Sromis samarTali sajaro samarTlis dargs miekuT
vneba;
6. SemTxvevas, rodesac kanonis ori an meti norma sxvadasxvanairad
aregulirebs urTierTobas, ewodeba:
a. normaTa analogia; b. normis ukuZala; g. normaTa kolizia; d. kazusuri
normebi; e. normaTa konkurencia.
7. ganmarteT ras niSnavs kanonisa da samarTlis analogia, samarTlis
romeli dargebisTvisaa SesaZlebeli misi gamoyeneba? iseTi dargis
arsebobis SemTxvevaSi, sadac am institutis gamoyeneba akrZalulia,
CamoayalibeT aRniSnulis mizezi.
ganmasxvavebeli:
79
12. CamoayalibeT sisxlis samarTlis kodeqsiT dadgenili danaSaulis
kategoriebi:
80
a. erTpalatiani organo da Sedgeba proporciuli sistemiT arCeuli
77 da maJoritaruli sistemiT arCeuli 73 wevrisgan;
b. orpalatiani, kerZod, aRmasrulebeli sabWosa da senatisgan Semdga
ri organo. orive palataSi moqmedebis wevrebis arCevis proporciuli
sistema;
g. erTpalatiani organo da Sedgeba proporciuli sistemiT arCeuli
130 da maJoritaruli sistemiT arCeuli 75 wevrisgan;
d. orpalatiani organo (respublikis sabWo da senati) da Sedgeba pro
porciuli sistemiT arCeuli 77 da maJoritaruli sistemiT arCeuli
73 wevrisgan.
21. mokled CamoayalibeT ras niSnavs parlamentis wevrebis arCeva
proporciuli da maJoritaruli wesiT.
81
25. konstituciis Secvla:
a. dasaSvebia mxolod weliwadSi samjer; b. nebismier dros Sesabamisi kanoniT;
g. mxolod organuli kanonis meSveobiT; d. dauSvebelia, garda gardamavali
debulebebisa; e. arc erTi pasuxi ar aris swori.
82
34. ras niSnavs administraciuli organos mier diskreciuli ufleba-
mosilebis ganxorcieleba?
83
dadebisas am konkretul urTierTobaSi arasrulwlovani ufleb
rivad gaTanabrebulia srulwlovanTan;
d) nebismieri safuZvliT emansipirebulma pirma xelSekrulebis dade
bamde an mis Semdeg aRniSnulis Sesaxeb werilobiT unda Seatyobi
nos meurveobisa da mzrunvelobis organos.
41. CamoayalibeT, ras gulisxmobs materialuri da aramaterialuri
qonebrivi sikeTeebi, moiyvaneT magaliTebi:
84
46. ras niSnavs absoluturi da SezRuduli uflebebi samoqalaqo
samarTalSi? moiyvaneT TiToeulis magaliTi:
85
52. qvemoT mocemuli debulebebidan moniSneT swori debuleba (ebi):
a. im SemTxvevaSi, Tu kanoni xelSekrulebis dadebisTvis werilobiT formas iT
valiswinebs an mxareebi SeTanxmdebian masze, aucilebelia, rom mxareebma piradad
moaweron xeli. kanoni am mxriv aranair gamonakliss ar iTvaliswinebs;
b. im SemTxvevaSi, Tu kanoni xelSekrulebis dadebisaTvis werilobiT formas iT
valiswinebs an mxareebi SeTanxmdebian masze, aucilebelia, rom mxareebma piradad
moaweron xeli; Tumca piris fizikuri naklis gamo SesaZlebelia (kanoniT daSve
bulia) xelmoweris mindoba sxva pirisaTvis;
g. im SemTxvevaSi, Tu kanoni xelSekrulebis dadebisaTvis werilobiT formas iT
valiswinebs an mxareebi SeTanxmdebian masze, aucilebelia, rom mxareebma pira
dad moaweron xeli; Tumca wera-kiTxvis ucodinrobis gamo pirs SeuZlia (kanoniT
daSvebulia) xelmoweris mindoba sxva pirisaTvis;
d. im SemTxvevaSi, Tu kanoni xelSekrulebis dadebisaTvis werilobiT formas iT
valiswinebs an mxareebi SeTanxmdebian masze, aucilebelia, rom mxareebma piradad
moaweron xeli; Tumca pirs avadmyofobis gamo SeuZlia (kanoniT daSvebulia) xel
moweris mindoba sxva pirisaTvis;
86
g. samoqalaqo samarTlebrivi xelSekruleba, romlis drosac gamqiravebeli
damqiravebels droebiT sakuTrebaSi gadascems nivTs gansazRvruli drois
periodiT, daTqmuli qiris sanacvlod an usasyidlod;
58. irakli da ani zepirad SeTanxmdnen, rom irakli anis xis dekoratiul
urems daumzadebda. romeli xelSekrulebis wesebi gamoiyeneba
aseT SemTxvevaSi?
a. momsaxurebis gawevis xelSekruleba; b. nasyidobis xelSekruleba; g. nardobis
xelSekruleba; d. davalebis xelSekruleba; e. arc erTi pasuxi ar aris swori.
87
60. daviTsa da mixeils Soris gaformda qiravnobis xelSekruleba, ro-
melSic xelSekrulebis Seusruleblobisa da xelSekrulebidan
gasvlis Sesaxeb araferia naTqvami. daviTma, romelic am urTier-
TobaSi damqiravebelia, 5 dRe gadaacila qiris gadaxdis vadas.
mixeils aseT pirobebSi xelSekrulebis mimarT interesi uqre-
ba. CamoayalibeT, rogor unda moiqces mixeili am situaciaSi, ra
qmedebebi da rogori TanmimdevrobiT unda ganaxorcielos, rom
misi interesebi ar dazaraldes.
88
65. anabelma uyuradRebobiTa da daudevrobiT sakuTar binaSi xanZari
gaaCina. cecxlis Caqrobisas mexanZreebma wylis didi odenoba ga-
moiyenes, ris Sedegadac dazianda qveda sarTulis mezoblis bina
da aveji. vis ekisreba mezoblisaTvis zianis anazRaurebis mova-
leoba?
a. mexanZreebs, radganac cecxlis Caqroba wylis naklebi odenobiTac iyo SesaZle
beli; b. aseT SemTxvevaSi mezobels ziani ar aunazRaurdeba, radganac aRniSnuli
ubeduri SemTxveva iyo da misi qonebis dazianebis mizani aravis hqonia; g. anabels,
radganac xanZris gaCenaSi mas miuZRvis brali; d. arc erTi pasuxi ar aris swori.
89
mokled CamoayalibeT ra gansxvavebaa qorwinebis baTilobasa da Sewyvetas Soris:
73. maia da vaJa 5 wlis win daqorwindnen. cota xnis win vaJas sakmaod
SeZlebuli moxucebuli biZa gardaecvala, romelic bolo 2 wlis
ganmavlobaSi loginad iyo Cavardnili da maia uvlida. biZam vaJas
anderZiT 5 oTaxiani bina dautova. ra tipis sakuTrebasTan gvaqvs
saqme?
a. bina meuRleTa TanasakuTrebas warmoadgens, radganac vaJas is daqorwinebis
Semdeg uanderZes;
b. bina vaJas pirad qonebas warmoadgens, radganac erT-erTi meuRlisaTvis qonebis
memkvidreobiT gadacema, Tundac qorwinebis ganmavlobaSi, ar warmoSobs meuR
leTa TanasakuTrebas da is misi individualuri sakuTrebaa;
g. bina meuRleTa TanasakuTrebas warmoadgens, radganac moanderZe vaJas saer
Tod ar axsenebda anderZSi, maias rom ar moevlo da epatrona moxucisTvis si
cocxlis bolos;
d. arc erTi pasuxi ar aris swori.
90
75. gansazRvreT romelia swori da yvelaze zusti definicia _ qor-
wineba saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis mixedviT es aris:
a. fizikur pirTa kavSiri erTad cxovrebisa da ojaxis Seqmnis mizniT, romelic
registrirebulia saqarTvelos iusticiis saministros mmarTvelobaSi Semavali
sajaro samarTlis iuridiuli piris moqalaqeTa mdgomareobis maregistrirebel
biuroSi;
91
minimaluri urTierTobis arsebobas mainc; g. gadaecema saxelmwifos; d. gaiyideba
auqcionze da gadaecema romelime moqmed eklesias.
92
d. mxareebs sasamarTlos mier gamotanil gadawyvetilebaze mxolod kanoniT gaT
valiswinebul SemTxvevebSi.
93
91. moqmedi Sromis samarTlebrivi kanonmdeblobis Tanaxmad dasaqme-
buls Svebuleba eZleva:
a. muSaobis dawyebidan 12 Tvis gasvlis Semdeg, am vadaze adre Svebulebis micema
dauSvebelia;
b. muSaobis dawyebidan 11 Tvis gasvlis Semdeg, am vadaze adre Svebulebis micema
dasaSvebia mxareTa SeTanxmebiT;
g. muSaobis dawyebidan 11 Tvis gasvlis Semdeg, am vadaze adre Svebulebis micema
dauSvebelia;
d. muSaobis dawyebidan 12 Tvis gasvlis Semdeg, am vadaze adre Svebulebis micema
dauSvebelia.
92. Sromis samarTlebrivi kanonmdeblobis Tanaxmad:
a. Sromis xelSekruleba es aris sanivTo samarTlebrivi xelSekrulebis erT-er
Ti saxe, romlis dasadebadac aucilebelia martivi werilobiTi forma;
b. Sromis xelSekruleba, es aris valdebulebiT samarTlebrivi xelSekrulebis
erT-erTi saxe, romlisTvisac arsebiTi maxasiaTebelia dasaqmebulis mier
samuSaos piradad Sesrulebis valdebuleba. am tipis xelSekrulebis dadebisaT
vis kanoni savaldebulo werilobiT formas ar iTvaliswinebs;
g. Sromis xelSekruleba damsaqmeblisa da dasaqmebulis urTierTdaqvemdebare
buli xasiaTis mdgomareobidan gamomdinare, sajaro samarTlebrivi xelSekrule
baa;
d. Sromis xelSekruleba calmxriv garigebas warmoadgens, sadac damsaqmebels
mizezis miTiTebis gareSe, nebismier dros SeuZlia dasaqmebulis ganTavisufle
ba;
e. arc erTi debuleba ar aris swori.
94
pasuxismgeblobis SezRudva