Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne
z 17 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 13 czerwca 2008 r.

(trzeci dzień obrad)

Wa r s z a w a
2008
 str.
TREŚĆ
17. posiedzenia Sejmu
(Obrady w dniu 13 czerwca 2008 r.)
str.
Wznowienie posiedzenia
Komunikaty
Sekretarz Poseł Michał Marcinkiewicz . . . . 283
Sprawy formalne
Poseł Andrzej Mikołaj Dera. . . . . . . . . . . . . . 283
Zmiana porządku dziennego
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
Punkt 28. porządku dziennego: Przedsta-
wiony przez Prezydium Sejmu projekt
uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Pol-
skiej w sprawie akceptacji transplanta-
cji jako metody leczenia
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
Punkt 3. porządku dziennego: Sprawozda-
nie Komisji Skarbu Państwa o:
1) poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy o komercjalizacji i prywatyza-
cji,
2) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji
oraz niektórych innych ustaw,
3) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji
oraz ustawy o zasadach nabywania od
Skarbu Państwa akcji w procesie kon-
solidacji spółek sektora elektroenerge-
tycznego (cd.)
Poseł Sprawozdawca Tadeusz Aziewicz . . . . 285
Poseł Joachim Brudziński . . . . . . . . . . . . . . . 286
Poseł Ryszard Zbrzyzny. . . . . . . . . . . . . . . . . 286
Poseł Tadeusz Cymański . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Jan Bury . . . . . . . . . . . . . . 287
Poseł Joachim Brudziński . . . . . . . . . . . . . . . 287
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Jan Bury . . . . . . . . . . . . . . 288
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
Poseł Zbigniew Girzyński . . . . . . . . . . . . . . . 288
(Przerwa w posiedzeniu)
Wznowienie posiedzenia
Punkt 3. porządku dziennego (cd.)
Poseł Marek Suski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Poseł Stefan Niesiołowski . . . . . . . . . . . . . . 290
Poseł Ryszard Zbrzyzny. . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Poseł Zbigniew Girzyński . . . . . . . . . . . . . . . 292
Poseł Marek Suski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
str.
str.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Jan Bury . . . . . . . . . . . . . . 292
Poseł Jarosław Kaczyński . . . . . . . . . . . . . . . 293
Poseł Marek Suski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
Punkt 2. porządku dziennego: Sprawozda-
nie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzie-
ży o:
1) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o systemie oświaty oraz o zmia-
nie niektórych innych ustaw,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy o systemie oświaty oraz o zmia-
nie niektórych innych ustaw,
3) poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy o systemie oświaty,
4) poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy o systemie oświaty (cd.)
Poseł Sprawozdawca
Domicela Kopaczewska . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski. . . . . . . 295
Poseł Zbigniew Chlebowski . . . . . . . . . . . . . . 296
Poseł Ryszard Kalisz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
(Przerwa w posiedzeniu)
Wznowienie posiedzenia
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Punkt 2. porządku dziennego (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
Poseł Tadeusz Sławecki. . . . . . . . . . . . . . . . . 298
Poseł Artur Ostrowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
Poseł Domicela Kopaczewska . . . . . . . . . . . . 299
Poseł Artur Ostrowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
Poseł Bożena Kotkowska. . . . . . . . . . . . . . . . 301
Poseł Tadeusz Sławecki. . . . . . . . . . . . . . . . . 302
Minister Edukacji Narodowej
Katarzyna Hall . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
Poseł Artur Ostrowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
Poseł Bożena Kotkowska. . . . . . . . . . . . . . . . 305
Punkt 1. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Gospodarki o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy
o swobodzie działalności gospodar-
czej oraz o zmianie niektórych innych
ustaw (cd.)
Poseł Sprawozdawca Alicja Olechowska. . . . 305
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
 str. str.

Poseł Henryk Milcarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 ustawy o zmianie ustawy o opłatach

Poseł Alicja Olechowska . . . . . . . . . . . . . . . . 306 abonamentowych (cd.)
Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz- Głosowanie
danie Komisji Administracji i Spraw Wicemarszałek Stefan Niesiołowski . . . . . . . 310
Wewnętrznych o poselskim projekcie Punkt 26. porządku dziennego: Sprawoz-
ustawy o zmianie ustawy o informaty- danie Komisji Nadzwyczajnej o stano-
zacji działalności podmiotów realizują- wisku Senatu w sprawie ustawy
cych zadania publiczne (cd.) o zmianie ustawy Kodeks spółek han-
Poseł Sprawozdawca Sławomir Neumann . . . 307 dlowych (cd.)
Głosowanie Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 Wicemarszałek Stefan Niesiołowski . . . . . . . 311
Punkt 18. porządku dziennego: Pierwsze Punkt 27. porządku dziennego: Spra-
czytanie poselskiego projektu ustawy wozdanie Komisji Kultury i Środków
o zmianie ustawy o podatku dochodo- Przekazu o komisyjnym projekcie
wym od osób fizycznych (cd.) uchwały w sprawie uczczenia pamięci
Poseł Krzysztof Matyjaszczyk . . . . . . . . . . . . 308 Aleksandra Świętochowskiego w 70.
Głosowanie rocznicę śmierci (cd.)
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308 Głosowanie
Punkt 19. porządku dziennego: Pierwsze Wicemarszałek Stefan Niesiołowski . . . . . . . 311
czytanie poselskiego projektu ustawy Punkt 29. porządku dziennego: Wybór
o zmianie ustawy o podatku dochodo- sędziego Trybunału Konstytucyjnego
wym od osób fizycznych (cd.) Poseł Sebastian Karpiniuk . . . . . . . . . . . . . . 311
Głosowanie Poseł Jerzy Kozdroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski . . . . . . . 309
Głosowanie
Punkt 22. porządku dziennego: Sprawoz-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski . . . . . . . 312
danie Komisji Mniejszości Narodowych
i Etnicznych oraz Komisji Spraw ((Przerwa w posiedzeniu)
Zagranicznych o rządowym projekcie
Wznowienie posiedzenia
ustawy o ratyfikacji Europejskiej karty
Punkt 30. porządku dziennego: Wniosek
języków regionalnych lub mniejszościo-
o wyrażenie wotum nieufności wobec
wych, sporządzonej w Strasburgu dnia
ministra finansów Jana Vincenta-Ro-
5 listopada 1992 r. (cd.)
stowskiego
Głosowanie
Poseł Aleksandra Natalli-Świat . . . . . . . . . . 313
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski . . . . . . . 309
Poseł Bożena Szydłowska . . . . . . . . . . . . . . . 318
Punkt 23. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Ochrony Środowiska, Poseł Jakub Szulc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Poseł Jarosław Kaczyński . . . . . . . . . . . . . . . 321
Komisji Spraw Zagranicznych o rzą- Prezes Rady Ministrów Donald Tusk. . . . . . 323
dowym projekcie ustawy o ratyfikacji Poseł Jarosław Kaczyński . . . . . . . . . . . . . . . 324
Konwencji o Europejskim Instytucie Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski . .325
Leśnictwa, sporządzonej w Joenssu Poseł Grzegorz Napieralski . . . . . . . . . . . . . 325
dnia 28 sierpnia 2003 r. (cd.) Poseł Anita Błochowiak . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Głosowanie Poseł Waldemar Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . 328
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski . . . . . . . 309 Poseł Marek Borowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
Punkt 24. porządku dziennego: Sprawoz- Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski . .332
danie Komisji Ochrony Środowiska, Poseł Aleksandra Natalli-Świat . . . . . . . . . . 336
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Prezes Rady Ministrów Donald Tusk. . . . . . 337
Komisji Spraw Zagranicznych o rzą- Poseł Aleksandra Natalli-Świat . . . . . . . . . . 339
dowym projekcie ustawy o ratyfikacji Głosowanie
Konwencji Sztokholmskiej w sprawie Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
trwałych zanieczyszczeń organicznych, Komunikaty
sporządzonej w Sztokholmie dnia Sekretarz Poseł Michał Marcinkiewicz . . . . 339
22 maja 2001 r. (cd.) Punkt 21. porządku dziennego: Sprawoz-
Głosowanie danie Komisji Sprawiedliwości
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski . . . . . . . 309 i Praw Człowieka o pilnym rządowym
Punkt 25. porządku dziennego: Sprawoz- projekcie ustawy o zmianie ustawy
danie Komisji Kultury i Środków Prze- o zmianie ustawy Prawo o ustroju
kazu o stanowisku Senatu w sprawie sądów powszechnych oraz niektórych
 str.
innych ustaw oraz o zmianie innych
ustaw (cd.)
Poseł Sprawozdawca Damian Raczkowski . . .340
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Poseł Beata Kempa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Zbigniew Wrona . . . . . . . . 340
(Przerwa w posiedzeniu)
Wznowienie posiedzenia
Punkt 31. porządku dziennego: Infor-
macja o działalności rzecznika praw
obywatelskich w 2007 r., z uwagami
o stanie przestrzegania wolności i praw
człowieka i obywatela wraz ze stanowi-
skiem Komisji Sprawiedliwości i Praw
Człowieka
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
Poseł Lidia Staroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
Poseł Józef Zych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
Poseł Andrzej Czuma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
Poseł Łukasz Zbonikowski . . . . . . . . . . . . . . 353
Poseł Stanisław Rydzoń. . . . . . . . . . . . . . . . . 355
Poseł Jan Widacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
Poseł Jadwiga Wiśniewska . . . . . . . . . . . . . . 358
Poseł Gabriela Masłowska. . . . . . . . . . . . . . . 359
Poseł Artur Górski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
Poseł Maria Nowak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
Poseł Bożena Kotkowska. . . . . . . . . . . . . . . . 360
Poseł Anna Zalewska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
Poseł Krzysztof Lipiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
str.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
Poseł Lidia Staroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
(Przerwa w posiedzeniu)
Wznowienie posiedzenia
Punkt 32. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy Kodeks postępowa-
nia cywilnego, ustawy o państwowej
kompensacie przysługującej ofiarom
niektórych przestępstw umyślnych
oraz niektórych innych ustaw
Poseł Łukasz Zbonikowski . . . . . . . . . . . . . . 367
Poseł Krzysztof Brejza. . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Zbigniew Wrona . . . . . . . . . 370
Poseł Łukasz Zbonikowski . . . . . . . . . . . . . . 371
Oświadczenia
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
Poseł Artur Górski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
Poseł Witold Kochan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
Poseł Bożena Kotkowska. . . . . . . . . . . . . . . . 374
Poseł Łukasz Zbonikowski . . . . . . . . . . . . . . 374
Poseł Krzysztof Lipiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
Poseł Krzysztof Brejza. . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
Zamknięcie posiedzenia
Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło-
szonych
Poseł Stanisław Rydzoń. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Józef Zych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Porządek dzienny
 (Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)
(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu
Bronisław Komorowski oraz wicemarszałkowie
Stefan Niesiołowski, Jerzy Szmajdziński i Krzysztof
Putra)
Marszałek:
Wznawiam posiedzenie.
Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów
posłów Michała Marcinkiewicza oraz Krzysztofa
Brejzę.
Protokół i listę mówców będzie prowadzić pan
poseł Michał Marcinkiewicz.
Panowie już siedzą za stołem prezydialnym. Wi-
tam panów jeszcze raz.
Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komu-
nikatów.
Sekretarz Poseł
Michał Marcinkiewicz:
Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po-
siedzenia komisji:
— do Spraw Unii Europejskiej – o godz. 11;
— Spraw Zagranicznych – o godz. 11;
— Rolnictwa i Rozwoju Wsi – o godz. 11;
— Ustawodawczej – o godz. 11;
— Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal-
nego wywierania wpływu przez członków Rady Mi-
nistrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa Cen-
tralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefa Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy
Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokurato-
rów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru
sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia
uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związ-
ku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami
operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem
lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom,
w okresie od 31 października 2005 roku do 16 listo-
pada 2007 roku – o godz. 11. Dziękuję.
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Proszę państwa, witam bardzo serdecznie przed-
stawicieli środowiska transplantologów polskich,
a więc także i pośrednio pacjentów, z panem prof.
Wojciechem Rowińskim na czele. Witam serdecznie.
(Oklaski)
Bardzo proszę, pan poseł Dera z wnioskiem regu-
laminowym, formalnym, tak?
Proszę bardzo.
Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na podstawie art.
184 ust. 3 pkt 1 wnoszę o ogłoszenie 10-minutowej
przerwy, aby zwołać Konwent Seniorów w celu doko-
nania wykładni art. 182. Zacytuję: Marszałek Sejmu
może dopuścić w trakcie rozpatrywania punktu po-
rządku dziennego do zadawania pytań.
Otóż w dniu wczorajszym podczas dyskusji nad
ustawą o zmianie ustawy o ustroju sądów powszech-
nych prowadzący obrady pan wicemarszałek Stefan
Niesiołowski nie dopuścił do zadawania pytań przez
posłów. (Wesołość na sali, oklaski)
(Głos z sali: Trybunał Stanu.)
Złamał w ten sposób odwieczny zwyczaj panujący
w tym Sejmie, aby posłowie mieli prawo zadawać py-
tania. Do tej pory w ten sposób interpretowało się
art. 182. Mam obawy, że przy dalszym rozwoju takich
działań wicemarszałka Stefana Niesiołowskiego...
(Głos z sali: Dobrze się pan rozwija.)
...już wkrótce ogłosi on z tamtego miejsca dogmat
o nieomylności jaśnie panującej nam Platformy Oby-
watelskiej. (Poruszenie na sali, oklaski)
(Głos z sali: Chodzi o władzę i to wszyscy wiedzą.)
Tak. Ogłosi dekret o zakazie posiadania jakich-
kolwiek wątpliwości i zakazie zadawania pytań.
Szanowny panie marszałku, moje wystąpienie
jest podyktowane troską dotyczącą tego, abyśmy do
historii nie przeszli jako sejm niemy. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
284 Projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie akceptacji transplantacji jako metody leczenia
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Panie pośle, zbyt daleko posunął się pan w tej
interpretacji.
Chciałbym natomiast zwrócić uwagę, że w moim
przekonaniu podejmowanie próby wykładni rzeczy
oczywistych nie jest dobrym pomysłem. Art. 182,
który pan zresztą sam cytował, mówi wyraźnie, że
marszałek Sejmu może dopuścić do zadawania pytań
w trakcie rozpatrywania punktu porządku dzienne-
go. Tak więc jeżeli może, to znaczy, że nie musi, tylko
może.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie było zwyczaju,
panie marszałku.)
Rozumiem, że w związku z tym nie jest to pro-
blem wykładni regulaminu, tylko ewentualnie roz-
ważenia tego, co bardziej służy Wysokiej Izbie.
Oczywiście pański wniosek, który jest wnioskiem
formalnym o ogłoszenie przerwy, poddam pod głoso-
wanie.
Natomiast obiecuję panu, że możemy się nad tym
razem zastanowić na posiedzeniu Konwentu Senio-
rów, który zresztą przed momentem się zakończył,
dosłownie chwilę temu. Możemy się zastanowić, jak
w przyszłości te kwestie rozpatrywać pod względem
praktycznym, a nie regulaminowym.
Proszę państwa, poddam teraz pod głosowanie
wniosek formalny o ogłoszenie przerwy zgłoszony
przez pana posła Derę.
Kto z państwa jest za wnioskiem pana posła Dery,
proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za odda-
no 136 głosów, przeciw było 268 posłów, nikt się nie
wstrzymał.
Wniosek pana posła Dery został odrzucony.
Proszę państwa, Komisja Sprawiedliwości i Praw
Człowieka oraz Komisja Ustawodawcza przedstawiły
opinię dotyczącą wniosku w sprawie wyboru kandy-
data na stanowisko sędziego Trybunału Konstytu-
cyjnego.
Opinia ta została paniom i panom posłom dorę-
czona w druku nr 590.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie-
niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa-
trzenie tej sprawy.
Punkt ten rozpatrzymy w bloku głosowań.
Komisja Finansów Publicznych przedstawiła opi-
nię dotyczącą wniosku w sprawie wniosku o wyraże-
nie wotum nieufności wobec ministra finansów pana
Jana Vincenta-Rostowskiego.
Opinia ta została paniom i panom posłom dorę-
czona w druku nr 619.
W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu
porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrze-
nie tej sprawy.
Punkt ten rozpatrzymy po zakończeniu bloku
głosowań.
Informuję, że prezes Rady Ministrów zawiadomił
Sejm o zamiarze przedłożenia prezydentowi Rzeczy-
pospolitej Polskiej do ratyfikacji, bez zgody wyrażo-
nej w ustawie, Umowy między Rzecząpospolitą Pol-
ską a Republiką Federalną Niemiec o budowie i utrzy-
maniu granicznych obiektów mostowych w ciągu
linii kolejowych o znaczeniu państwowym w Rzeczy-
pospolitej Polskiej i w ciągu federalnych linii kolejo-
wych w Republice Federalnej Niemiec, sporządzonej
we Frankfurcie nad Odrą dnia 26 lutego 2008 r.
Posłowie w określonym terminie nie zgłosili za-
strzeżeń do zasadności wybranego przez Radę Mini-
strów trybu ratyfikacji tego dokumentu.
Komisja Spraw Zagranicznych przedłożyła spra-
wozdanie, w którym wnosi o przyjęcie zawiadomienia
premiera bez zastrzeżeń.
Sprawozdanie komisji zostało paniom i panom
posłom doręczone w druku nr 624.
W związku z tym, na podstawie art. 120 ust. 4
regulaminu Sejmu, informuję o braku zastrzeżeń co
do zasadności wybranego przez Radę Ministrów try-
bu ratyfikacji tego dokumentu.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28.
porządku dziennego: Przedstawiony przez Pre-
zydium Sejmu projekt uchwały Sejmu Rzeczypo-
spolitej Polskiej w sprawie akceptacji transplan-
tacji jako metody leczenia (druk nr 593).
Proszę państwa, odczytam projekt uchwały Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie akceptacji trans-
plantacji jako metody leczenia. (Zebrani wstają)
„Biorąc pod uwagę, że przeszczepianie narządów
wykonywane jest w Polsce od ponad 40 lat, a polscy
transplantolodzy należą do światowej czołówki w tej
dziedzinie, i że jest to potrzebna, skuteczna i bez-
pieczna metoda leczenia stanowiąca dla wielu pacjen-
tów jedyną szansę przedłużenia życia, Sejm zwraca
się do społeczeństwa o powszechną akceptację tej
metody leczenia. Jednocześnie apelujemy do władz
rządowych i samorządowych wszystkich szczebli
o wsparcie moralne i pomoc materialną we wszelkich
akcjach o charakterze edukacyjnym w zakresie prze-
szczepiania narządów, komórek, tkanek i szpiku.”
Proponuję, aby Sejm podjął uchwałę w sprawie
akceptacji transplantacji jako metody leczenia przez
aklamację. (Burzliwe oklaski)
Dziękuję uprzejmie.
Chciałbym jednocześnie bardzo podziękować ini-
cjatorom uchwały, właśnie naszym gościom, i wszyst-
kim klubom, które zgodziły się na wspólną inicjaty-
wę, która – mam nadzieję – będzie kontynuowana.
Chciałbym bardzo, żeby Sejm w tej dziedzinie wspól-
nie, jednym głosem wspierał także w przyszłości
sprawy związane z nowoczesnym myśleniem o meto-
dach leczenia, w tym także transplantologii. Chciał-
bym również podziękować panu marszałkowi Niesio-
łowskiemu, który włożył wiele wysiłku w to, aby ten
tekst został uzgodniony pomiędzy klubami.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 3. porządku dziennego
Marszałek
Stwierdzam, proszę państwa, że Sejm podjął
uchwałę w sprawie akceptacji transplantacji jako me-
tody leczenia.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skar-
bu Państwa o:
1) poselskim projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o komercjalizacji i prywatyzacji,
2) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz nie-
których innych ustaw,
3) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz
ustawy o zasadach nabywania od Skarbu Pań-
stwa akcji w procesie konsolidacji spółek sekto-
ra elektroenergetycznego.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Tadeusza Aziewicza oraz
przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono
poprawki.
W związku z tym Sejm ponownie skierował pro-
jekty ustaw do komisji w celu ich rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom
i panom posłom doręczone w druku nr 587-A.
Przystępujemy do trzeciego czytania.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Tadeusza Aziewicza.
Poseł Sprawozdawca
Tadeusz Aziewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze!
W imieniu Komisji Skarbu Państwa mam zaszczyt
przedstawić dodatkowe sprawozdanie komisji o po-
selskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o komer-
cjalizacji i prywatyzacji, rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji
oraz niektórych innych ustaw, rządowym projekcie
ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywa-
tyzacji oraz ustawy o zasadach nabywania od Skarbu
Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora
elektroenergetycznego. Dodatkowe sprawozdanie za-
warte jest w druku nr 587-A.
Na posiedzeniu w dniu 11 czerwca Sejm skierował
projekt ustawy zawarty w druku nr 587 do Komisji
Skarbu Państwa w celu rozpatrzenia poprawek zgło-
szonych w drugim czytaniu. W trakcie drugiego czy-
tania zgłoszono 8 poprawek. Komisja rozpatrzyła je
na posiedzeniu, które odbyło się w tym samym dniu.
Przyjęcie 1. poprawki, zgłoszonej przez Klub Par-
lamentarny Platformy Obywatelskiej spowoduje
uchylenie zapisu wyłączającego możliwość komercja-
lizacji przedsiębiorstw, które w dniu 1 stycznia 2006 r.
wykonywały działalność gospodarczą w zakresie
międzynarodowego transportu morskiego. Umożliwi
to komercjalizację polskiej żeglugi morskiej, podmio-
tu, który działa w oparciu o nieefektywną formę or-
ganizacyjno-prawną przedsiębiorstwa państwowego
285
i potrzebuje głębokiej restrukturyzacji. Komisja re-
komenduje Wysokiej Izbie przyjęcie tej poprawki.
Przyjęcie 2. poprawki, zgłoszonej przez Klub Par-
lamentarny Prawo i Sprawiedliwość spowoduje skre-
ślenie z rozpatrywanego projektu części mającej na
celu umożliwienie komunalizacji spółek Skarbu Pań-
stwa, których przedmiot działalności związany jest
z realizacją zadań własnych samorządów, a w których
udział Skarbu Państwa przekracza 50%. Komisja re-
komenduje Wysokiej Izbie odrzucenie tej poprawki.
Przyjęcie 3. poprawki, zgłoszonej przez Klub Po-
selski Lewica prowadzi do poszerzenia spektrum
podmiotów, które mogą być skomunalizowane, rów-
nież o akcje spółek, w których udział Skarbu Pań-
stwa nie przekracza 50%. Komisja rekomenduje Wy-
sokiej Izbie odrzucenie tej poprawki.
4. poprawka, zgłoszona przez Klub Parlamentar-
ny Prawo i Sprawiedliwość ma na celu powiązanie
wzrostu wynagrodzeń menedżerów ze wzrostem wy-
nagrodzeń w przedsiębiorstwach. Prowadzić ma do
tego zmiana ustawy o negocjacyjnym systemie
kształtowania wzrostu przeciętnych wynagrodzeń.
Poprawka została negatywnie zaopiniowana przez
Biuro Legislacyjne. Komisja rekomenduje odrzucenie
tej poprawki.
Przyjęcie poprawki 5., zgłoszonej przez koło Nowa
Lewica spowoduje wprowadzenie zapisu, zgodnie
z którym wybory członków rady nadzorczej reprezen-
tujących pracowników będą wiążące dla walnego
zgromadzenia wówczas, gdy weźmie w nich udział co
najmniej 15% ogółu pracowników spółki. Komisja
rekomenduje odrzucenie tej poprawki.
Przyjęcie poprawki 6. zgłoszonej przez koło Nowa
Lewica spowoduje wprowadzenie zapisu, zgodnie
z którym wybory członka zarządu reprezentującego
pracowników będą wiążące dla walnego zgromadze-
nia, gdy weźmie w nich udział co najmniej 15% ogółu
pracowników spółki. Komisja rekomenduje odrzuce-
nie tej poprawki.
Przyjęcie poprawki 7., zgłoszonej przez Klub Par-
lamentarny Prawo i Sprawiedliwość spowoduje skre-
ślenie z omawianego projektu przepisów, które mają
na celu urynkowienie zarobków kadry kierowniczej
w spółkach Skarbu Państwa. Komisja rekomenduje
odrzucenie tej poprawki.
Poprawka 8., zgłoszona przez Klub Parlamentar-
ny Prawo i Sprawiedliwość ma na celu przesunięcie
w czasie wejścia w życie ustawy. Komisja rekomen-
duje odrzucenie tej poprawki.
Według oświadczenia przedstawiciela Komitetu
Integracji Europejskiej wszystkie poprawki są zgod-
ne z prawem Unii Europejskiej. Dziękuję za uwagę.
(Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję panu posłowi.
Komisja wnosi o przyjęcie projektu ustawy zawar-
tego w sprawozdaniu w druku nr 587.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
286 Punkt 3. porządku dziennego
Marszałek
Komisja przedstawia wniosek mniejszości oraz
poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierw-
szej kolejności.
Poprawki od 1. do 6. zgłoszone zostały do art. 1
projektu ustawy zawierającego zmiany w ustawie
o komercjalizacji i prywatyzacji.
W 1. poprawce do art. 3 ust. 3 ustawy nowelizowa-
nej polegającej na skreśleniu pkt 11 wnioskodawcy
proponują, aby komercjalizacji mogły podlegać także
przedsiębiorstwa państwowe wykonujące w dniu
1 stycznia 2006 r. działalność gospodarczą w zakresie
międzynarodowego transportu morskiego.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Panie pośle, przepraszam… Państwo zgłosili wnio-
sek mniejszości, tak?
(Poseł Joachim Brudziński: Panie marszałku,
mam pytanie.)
Przepraszam, momencik, panie pośle. To jest
uprawnienie marszałka, żeby wyrazić zgodę albo jej
nie wyrazić. (Poruszenie na sali)
Bardzo proszę, ale liczę, panie pośle, że pytanie
będzie natury mniej politycznej, a bardziej meryto-
rycznej, bo tak powinno być.
Poseł Joachim Brudziński:
Absolutnie, panie marszałku, nie będzie to py-
tanie polityczne. Morze nie ma barw partyjnych
ani tym bardziej politycznych. Dlatego chciałbym
zapytać pana ministra Grada, czy rząd popiera po-
prawkę, która de facto oznacza likwidację ostatnie-
go liczącego się na międzynarodowych rynkach
żeglugowych, największego na świecie przewoźni-
ka ładunków siarki płynnej, największego w Euro-
pie przewoźnika ładunków masowych, jakim jest
Polska Żegluga Morska. Przed chwilą usłyszeliśmy
z ust posła sprawozdawcy, że to przedsiębiorstwo
jest nieefektywne.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska Żegluga
Morska w tej chwili złożyła zamówienie na budowę
statków na ponad 1 mld zł, w tym roku zysk netto
wynosi 42 mln zł, w roku ubiegłym 19 mln zł. Na
początku lat 90. liberałowie zlikwidowali Polskie
Linie Oceaniczne, Transocean, wszystkie przedsię-
biorstwa rybołówstwa dalekomorskiego. Jeśli cho-
dzi o jedyne efektywne przedsiębiorstwo państwo-
we, komercjalizacja została w ubiegłej kadencji
wykluczona ustawą przeprowadzoną z inicjatywy
rządu Jarosława Kaczyńskiego. Właśnie to przed-
siębiorstwo...
Marszałek:
Panie pośle, umawialiśmy się, że będzie pytanie.
Poseł Joachim Brudziński:
Pytanie do rządu: Czy jest to poprawka wprowadzo-
na tylnymi drzwiami, mająca na celu likwidację ostat-
niego krajowego armatora liczącego się na rynkach
międzynarodowych? Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Proszę państwa, zgłasza się jeszcze pan poseł
Zbrzyzny. Większej liczby zgłoszeń nie widzę, zamy-
kam więc listę.
Chciałbym państwa bardzo serdecznie prosić, aby
państwo mieli…
(Głos z sali: Panie marszałku, zgłasza się Tadeusz
Cymański.)
Momencik, panie pośle, chwilę.
Bardzo państwa proszę, aby państwo ułatwili
marszałkowi Sejmu podejmowanie pozytywnej decy-
zji dopuszczającej do pytań w trakcie trzeciego czy-
tania. Pomoc marszałkowi polega na tym, że to są
rzeczywiste pytania, a nie toczenie ponownej debaty.
Jeżeli będę spotykał się z taką praktyką, niestety,
będę korzystał z uprawnienia marszałka i nie będę
dopuszczał pytań w trzecich czytaniach. W interesie
nas wszystkich leży więc to, aby były to rzeczywiście
pytania.
Bardzo proszę, panie pośle.
Po panu Cymańskim zamykam listę. (Poruszenie
na sali)
Poseł Ryszard Zbrzyzny:
Rozumiem, panie marszałku, że to pouczenie było
do całej Izby, nie tylko do mnie.
Marszałek:
Oczywiście, że tak.
Poseł Ryszard Zbrzyzny:
Chciałbym zapytać pana ministra, czy Polska Że-
gluga Morska jest dzisiaj przygotowana na to, żeby
stać się jednoosobową spółką Skarbu Państwa, żeby
być skomercjalizowana. Czy nie lepiej zachować sta-
tus przedsiębiorstwa państwowego? Chciałbym zapy-
tać, czy ma ona uregulowane kwestie majątkowe –
mam tu na myśli statki, które są w posiadaniu tegoż
dzisiejszego przedsiębiorstwa – i kwestie zobowiązań
w stosunku do różnych kontrahentów. Czy nie lepsza
jest dzisiejsza organizacja w postaci przedsiębiorstwa
państwowego, kontrolowanego w całości przez pań-
stwo, niż jednoosobowej spółki Skarbu Państwa oraz
wejście pod rządy Kodeksu spółek handlowych ze
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 3. porządku dziennego
Poseł Ryszard Zbrzyzny
wszystkimi wynikającymi z tego tytułu negatywny-
mi konsekwencjami, do upadłości włącznie? Dzięku-
ję bardzo. (Poruszenie na sali, oklaski)
Marszałek:
Dziękuję.
Pan poseł Cymański.
Też mam nadzieję, że to pytanie.
Poseł Tadeusz Cymański:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam następu-
jące pytanie: Z jakich przyczyn, dlaczego niektóre
przedsiębiorstwa były traktowane pod względem
prawnym w sposób wyjątkowy, również transport
morski międzynarodowy?
Jeśli chodzi o pytanie, które przed chwilą zadał
pan poseł, to było tu bardzo niepokojące stwierdze-
nie, że należy sprywatyzować żeglugę, ponieważ for-
ma tego przedsiębiorstwa transportowego jest gorsza,
nieefektywna. Czy to oznacza, że obecny rząd nie jest
w stanie dokonać restrukturyzacji i pozytywnych
zmian, jeśli chodzi o formę przedsiębiorstwa pań-
stwowego? To jest pytanie podstawowe i chciałbym
na to otrzymać odpowiedź. Dlaczego jedna z najcen-
niejszych, już prawie ostatnich, firm związanych
z polską tradycją żeglugi morskiej ma być rzucona
w pacht prywatnego kapitału i sprzedana? (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Minister-
stwie Skarbu Państwa pan Jan Bury.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Jan Bury:
Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo!
Odpowiadam na pytania panów posłów: Brudziń-
skiego, Cymańskiego i Zbrzyznego.
Panie pośle Brudziński, komercjalizacja i propozy-
cja posłów zgłoszona w czasie prac nad ustawą nie ozna-
cza likwidacji. Komercjalizacja to jest zmiana formy
własnościowej przedsiębiorstwa państwowego (Poru-
szenie na sali), a nie likwidacja. To po pierwsze.
Po drugie, to oznacza przekształcenie w jednooso-
bową spółkę Skarbu Państwa. Obecnie, w związku
z formą, jaką ma PŻM, nie jesteśmy w stanie wi-
dzieć całej tej firmy, nie jesteśmy w stanie i nie mo-
żemy zgodnie z prawem – audytor także to potwier-
dził – przeprowadzić skonsolidowanego badania fi-
287
nansowego całej firmy, robimy to tylko w PŻM, a nie
w spółkach zależnych. Mamy świadomość jako
Skarb Państwa, że PŻM jest największym polskim
przewoźnikiem.
(Poseł Tadeusz Cymański: W kampanii wyborczej
to obiecywaliście.)
Mamy świadomość, że przewozi siarkę, zboża, wę-
giel i wiele surowców kopalnianych, nie tylko na ryn-
kach międzynarodowych, ale i na polskim także. Ta
forma ma ułatwić kontrolę Skarbu Państwa nad tą
firmą w całości, ułatwić zarządzanie, umożliwić lepszą
efektywność zarządzania tym przedsiębiorstwem.
Jeśli chodzi o pytania pana posła Zbrzyznego
i pana posła Cymańskiego, jeszcze raz potwierdzam,
że to nie oznacza prywatyzacji. Poza tym termin wej-
ścia w życie ustawy także nie oznacza, że następnego
dnia po jej wejściu w życie będzie przeprowadzona
komercjalizacja. To minister skarbu wybierze czas
i moment, w którym będzie mógł dokonać komercja-
lizacji przedsiębiorstwa państwowego PŻM, panie
pośle. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do głosowania. (Poruszenie na sali)
(Głos z sali: Panie marszałku, sprostowanie.)
Panowie, panowie… Proszę panów, przepraszam.
(Poseł Krzysztof Putra: Sprostowanie musi być
przedstawione.)
Panie pośle, chwileczkę.
Panie pośle! Przepraszam, panie pośle.
Ja zwróciłem się z apelem o ułatwienie mi dopusz-
czania do pytań w trzecim czytaniu.
(Poseł Krzysztof Putra: Ma prawo sprostować.)
Jak państwo doskonale wiedzą, mogę dopuścić
albo nie dopuścić do tych pytań. (Poruszenie na sali)
W interesie wspólnym, a wydaje mi się, że szczególnie
w interesie opozycji, leży to, żeby nie nadużywać tej
formy pytań, sprostowań do pytań itd., ponieważ
wtedy nie będzie pytań w trzecim czytaniu. (Poru-
szenie na sali)
(Poseł Krzysztof Putra: Pan marszałek musi do-
puścić do sprostowania.)
Apeluję o umiar, bo inaczej to będzie…
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Joachim Brudziński:
Dziękuję, panie marszałku.
Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan przed chwilą
stwierdził – prostuję moje pytanie, być może pan mi-
nister źle je zrozumiał – że w tym momencie nie ist-
nieje możliwość nadzoru ze strony Skarbu Państwa
nad przedsiębiorstwem państwowym, jakim jest Pol-
ska Żegluga Morska.
Panie ministrze, pan wie o tym najlepiej. W cza-
sach schyłku rządu Marka Belki, kiedy polską żeglu-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
288 Punkt 3. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Joachim Brudziński
gę próbował sprywatyzować minister Socha, to wła-
śnie pan minister Bury był tym przedstawicielem
Polskiego Stronnictwa Ludowego, który wspierał
związkowców, dyrekcję i pracowników Polskiej Że-
glugi Morskiej, przyjmując argumenty tych wszyst-
kich, którzy twierdzili, że komercjalizacja Polskiej
Żeglugi Morskiej de facto oznacza likwidację tego
przedsiębiorstwa. (Oklaski) To pan minister Bury był
tym politykiem, który obiecał polskim marynarzom,
że Polskie Stronnictwo Ludowe nie dopuści do ko-
mercjalizacji, pamiętając bardzo dobrze o tym, jaki
był los skomercjalizowanych na początku lat 90.
przedsiębiorstw gospodarki morskiej, takich jak
Transocean czy wszystkie dalekomorskie przedsię-
biorstwa rybołówstwa.
Panie ministrze, pan wie o tym bardzo dobrze,
wie o tym minister Grad i powinien wiedzieć pan
premier Donald Tusk, że stuprocentowym właścicie-
lem wszystkich spółek, które funkcjonują w ramach
grupy Polska Żegluga Morska, jest spółka Żegluga
Polska i że kontrola nad Żeglugą Polską poprzez za-
równo radę pracowniczą, jak i odpowiedni departa-
ment w Ministerstwie Skarbu Państwa, jest stupro-
centowa. Tak że, panie ministrze, proszę nie wpro-
wadzać w błąd Wysokiej Izby i proszę uczciwie powie-
dzieć marynarzom, że parę lat temu pan tak napraw-
dę ich oszukał, jeżeli dzisiaj podniesie pan rękę za
komercjalizacją Polskiej Żeglugi Morskiej. Dziękuję
uprzejmie. (Oklaski)
(Poseł Zbigniew Chlebowski: Co to jest? Oświad-
czenie klubowe?)
(Poseł Stefan Niesiołowski: Głosowanie.)
Marszałek:
Panie pośle, nie wiem, czy pan minister Bury ze-
chce odpowiedzieć panu po pańskiej wypowiedzi, ale
ja stwierdzam, że nastąpiło nadużycie... (Poruszenie
na sali) dlatego że formuła pytań została nadużyta
i zamieniona w debatę, i to jeszcze zdecydowanie ad
personam. W związku z tym, panie pośle, z przykro-
ścią stwierdzam, że pan nadużył także mojego zaufa-
nia. Prosiłem o umiar. (Gwar na sali)
Proszę bardzo, panie ministrze.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Jan Bury:
Panie Marszałku! Panie Pośle Brudziński! Ja ro-
zumiem, że pan ma protokół ze spotkania, bo ja go
nie mam, tego spotkania z PŻM. I rozumiem, że pan
ma lepszą pamięć niż ja.
Panie pośle Brudziński, raz jeszcze – spółka, o któ-
rej pan mówi, Żegluga Polska, owszem, jest spółką
zależną od PŻM, to prawda. Jeszcze raz panu powta-
rzam: przedsiębiorstwo państwowe nie ma obowiąz-
ku budowania bilansu skonsolidowanego wszystkich
spółek zależnych i Skarb Państwa nie jest dzisiaj
w stanie wiedzieć, jak funkcjonują wszystkie spółki
zależne od PŻM, przedsiębiorstwa państwowego. To
po pierwsze. Po drugie, to jest poprawka poselska
zgłoszona w czasie prac komisji skarbu, nie wniosek
rządowy. Natomiast rząd popiera poprawkę zgłoszo-
ną przez posłów w czasie prac nad tą ustawą. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 419 posłów. Za odda-
no 240 głosów, przeciw – 178, 1 osoba wstrzymała się
od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
W 2. poprawce wnioskodawcy proponują skreślić
dodawane art. 4b i 4c dotyczące zbycia, na rzecz jed-
nostki samorządu terytorialnego lub związku tych
jednostek, części lub wszystkich posiadanych przez
Skarb Państwa akcji spółki, w której udział Skarbu
Państwa przekracza 50% akcji.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmioto-
wość poprawki nr 3.
Przystępujemy do głosowania.
Nie przewiduję pytań w trzecim czytaniu. (Oklaski)
Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przy-
jęciem…
(Poseł Anna Paluch: Skandal!) (Poruszenie na sali)
Proszę państwa, jeszcze raz: wszystkie osoby, któ-
re mają wątpliwości, odsyłam do regulaminu Sejmu,
za którym państwo głosowali.
(Głos z sali: Dzieci z góry patrzą.)
(Poseł Stefan Niesiołowski: Głosujmy.)
(Głos z sali: Ja pana też odsyłam do...)
Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo.
(Poseł Zbigniew Girzyński: Wniosek formalny.)
Pan poseł składa wniosek formalny, tak? Proszę
bardzo.
Poseł Zbigniew Girzyński:
Panie marszałku, wniosek formalny. W imieniu
klubu Prawo i Sprawiedliwość proszę o przerwę, zwo-
łanie Konwentu Seniorów i wyjaśnienie co do postę-
powania pana marszałka. (Oklaski) Proszę sobie
przypomnieć – w poprzedniej kadencji Sejmu pań-
stwo wyliście, nie krzyczeliście, ale wyliście (Poru-
szenie na sali, oklaski), protestując przeciwko sposo-
bowi prowadzenia obrad przez marszałków z Prawa
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 3. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Zbigniew Girzyński
i Sprawiedliwości. Pytam: Ile razy w poprzedniej ka-
dencji parlamentu została w trzecim czytaniu złama-
na odwieczna zasada i nie dopuszczono do zadawania
pytań? Ile razy? Ani razu. (Oklaski, poruszenie na
sali) Ile razy doszło do sytuacji, że wniosku klubu
opozycyjnego, w tym klubu Platformy Obywatelskiej,
gdy była prośba o zwołanie Konwentu i przerwę, któ-
rykolwiek z marszałków nie uwzględnił? Nigdy nie
głosował, zawsze uwzględniał. I w tej sytuacji, przy
tak skandalicznym zachowaniu w dniu dzisiejszym
pana marszałka…
(Poseł Krystyna Skowrońska: Pan się również
skandalicznie zachowuje.)
(Poseł Ryszard Kalisz: Panie pośle, patrzą na pana
w tej chwili.)
Pani poseł…
Marszałek:
Panie pośle, już pan skończył?
Poseł Zbigniew Girzyński:
Panie Marszałku! Tego typu postępowanie jest
niedopuszczalne. Proszę o przerwę, zwołanie Kon-
wentu Seniorów i przywrócenie zasady poszanowa-
nia praw posłów opozycji w tej Izbie, bo sytuacja, do
której pan marszałek doprowadził, prędzej czy póź-
niej odwróci się także przeciwko państwu, bo pań-
stwo być może dzisiaj tego nie wiecie, ale prędzej czy
później będziecie w opozycji. (Burzliwe oklaski, poru-
szenie na sali)
(Głos z sali: Przerwa!)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Panie pośle, posłowie, a szczególnie przewodni-
czący klubów, powinni znać regulamin.
(Poseł Anna Paluch: Wstyd! Wstyd!)
Odsyłam pana do regulaminu, a konkretnie do art.
182, gdzie jest o tym mowa. Na wszelki wypadek go
państwu zacytuję: „Marszałek Sejmu może dopuścić
w trakcie rozpatrywania punktu porządku dziennego
do zadawania pytań; przepis ten nie ma zastosowania
do innych pytań przewidzianych przepisami Regula-
minu Sejmu”. „Może” to znaczy nie musi. „Może” to
znaczy, że ja podejmuję decyzję, trochę, panie pośle,
w zależności od zachowywania się osób, które pytania
zadają, i nie będę o tym dyskutował.
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Pan marszałek chce
wprowadzić cenzurę.)
W związku z tym …
(Poseł Anna Paluch: Cenzury nie ma u nas od 18
lat, a pan cenzuruje wypowiedzi posłów.)
289
Jeżeli pani poseł przestanie krzyczeć, to skończę
odpowiadać.
W związku z tym, że sprawa została podniesiona
przez opozycyjny klub parlamentarny, ogłaszam 10-
-minutową przerwę.
Proszę Konwent Seniorów do ciemnego gabinetu
w celu zapoznania się z regulaminem.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 37
do godz. 9 min 50)
Marszałek:
Bardzo proszę o zajmowanie miejsc.
Wysoka Izbo! Informuję, że przed chwilą zakoń-
czyło się posiedzenie Konwentu Seniorów, na którym
była omawiana kwestia wykonywania przez marszał-
ka regulaminu Sejmu.
Informuję, iż odnoszę wrażenie, że pozostaliśmy
przy swoich stanowiskach. Ja uważam, że regulamin
Sejmu jest w tej kwestii absolutnie jednoznaczny
w świetle art. 182, który zresztą nie jest wygodny dla
marszałka, bo to marszałek podejmuje decyzję, czy
jest dopuszczane pytanie, czy nie. Jeśli jakikolwiek
klub chce ten stan rzeczy zmienić, informuję Wysoką
Izbę, że propozycja nowelizacji regulaminu Sejmu
trafiła właśnie do komisji regulaminowej, złożona
przeze mnie z prośbą o dalsze procedowanie. Jest
możliwość zmian w regulaminie Sejmu, dla każdego
dostępna. Jednocześnie chcę przypomnieć, że wła-
śnie dzisiaj podjąłem także próbę, aby wyjść naprze-
ciw naturalnym oczekiwaniom, szczególnie opozycji,
że formuła pytania w trzecim czytaniu jest możliwa,
jest dopuszczalna i jest stosowana. Otóż ta próba
w moim przekonaniu nie powiodła się – nie wiem, czy
ze względu na kwestie charakterologiczne, czy emo-
cje – i kolejny raz formuła pytań przerodziła się
w debatę i to bardzo brutalną, na dodatek jeszcze
debatę ad personam, adresowaną do osób, a nie do
problemów.
W związku z tym informuję jeszcze raz, że w moim
przekonaniu art. 182 jest jednoznaczny, co oznacza,
że w przyszłości podejmę także próbę dopuszczania
do pytań w trzecim czytaniu, ale w zależności od at-
mosfery i od temperamentu poszczególnych środo-
wisk i poszczególnych osób.
Pan poseł Suski z wnioskiem formalnym, tak?
Proszę bardzo, panie pośle. Formalnie, proszę.
Poseł Marek Suski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłoszę wniosek
formalny o przerwę dla klubu i to z takiego względu,
że pan marszałek po raz pierwszy w tej Izbie odma-
wia możliwości zadania pytań w sprawie ustawy,
a uzasadnienie, jakie usłyszeliśmy, było takie: no,
biorę pod uwagę to, jak się zachowują posłowie, któ-
rzy zadają pytania. Ja nie zauważyłem, żeby tu któ-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
290 Punkt 3. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Marek Suski
ryś z posłów zadających pytania w jakikolwiek sposób
uchybił normom zachowania. Były to pytania mery-
toryczne, a osoby, które je zadawały, zadawały je kul-
turalnie.
(Poseł Kazimierz Kutz: Do rzeczy.)
Otóż, panie marszałku, ja rozumiem, dlaczego nie
chcecie pozwolić zadawać pytań w sprawie tej ustawy
– ponieważ, po pierwsze, ta ustawa to jest chyba to,
po co szliście po władzę, bo tak naprawdę ona umoż-
liwi uwłaszczenie na majątku Skarbu Państwa (Okla-
ski), a po drugie, w tej ustawie znosi się kominówkę,
czyli ograniczenie zarobków dla managementu
(Oklaski), i wy najpierw obsadziliście swoimi zarządy
spółek, a teraz dacie im po prostu dużo pieniędzy.
Tak jak to minister Grad powiedział: będzie napy-
chanie pieniędzmi kieszeni. Otóż ta ustawa jest po
prostu skandaliczna; nie dano możliwości zadania
pytania i jeszcze sam sposób procedowania był taki,
że w poniedziałek kończyliśmy pierwsze czytanie,
były poprawki, wszystko odbywało się w przyspieszo-
nym tempie, mimo że ta ustawa nie jest ustawą pilną,
i dziś już są głosowania. My postulowaliśmy, żeby
można było ocenić, czy to, co menedżerowie zapropo-
nują, przyniesie wzrost wydajności spółki, i żeby usta-
wa weszła w życie od 1 stycznia 2009 r., ale nie, ta
ustawa ma wejść w ciągu 14 dni od jej uchwalenia. To
wszystko pokazuje – i tempo, i sposób procedowania,
i nawet zamykanie ust opozycji, która ma wątpliwości
i chce zadać pytania – że ta ustawa jest ustawą klu-
czową i to jest skandal, że nie dopuszcza się pytań.
Dlatego wnoszę o pół godziny przerwy dla klubu
Prawa i Sprawiedliwości, bo chcemy się zastanowić,
co w tej sytuacji zrobić, jak ochronić Polskę i Pola-
ków przed tym uwłaszczeniem, które tu planujecie.
(Oklaski)
(Poseł Stefan Niesiołowski: Wniosek przeciwny.)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Panie pośle, pragnę zwrócić pana uwagę na fakt,
że od godziny próbujemy zacząć głosowania.
Bardzo proszę, pan marszałek Niesiołowski.
(Poseł Stefan Niesiołowski: Kontrwniosek.)
Poseł Stefan Niesiołowski:
Panie Marszałku! Składam kontrwniosek, wnio-
sek przeciwny. Wystąpienie pana posła Suskiego tyl-
ko mnie przekonało o tym, że niczemu to nie służy,
jest to wyłącznie przedłużanie i wykorzystywanie
głosowania do spektaklu medialnego, do atakowania,
do przedłużania debaty, do wysuwania absurdalnych
zarzutów co do zagrożenia praw opozycji, które nie
są zagrożone.
(Poseł Małgorzata Sadurska: Ludzie mają prawo
wiedzieć.)
W związku z tym proszę pana marszałka, żeby
przejść do głosowania i zakończyć ten dość smutny
i żenujący spektakl, który prezentuje Prawo i Spra-
wiedliwość na tej sali.
(Poseł Paweł Graś: Brawo.)
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Proszę państwa, został zgłoszony wniosek formal-
ny ze strony klubu Prawo i Sprawiedliwość o prze-
rwę, został zgłoszony wniosek przeciwny ze strony
klubu Platformy Obywatelskiej.
Poddaję wniosek pod głosowanie.
(Głosy z sali: Głosujemy.)
(Poseł Marek Suski: Skandal.)
Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku pana
posła Suskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przy-
cisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 417 posłów. Za było
178, przeciw – 238, 1 osoba wstrzymała się od głosu.
Sejm odrzucił wniosek pana posła Suskiego.
Informuję, że sprawa ta będzie przedmiotem roz-
mowy na posiedzeniu Konwentu Seniorów, gdyż za-
leżałoby mi na tym, aby istniało pełne zrozumienie
wokół zapisów regulaminowych.
Proszę państwa, poprawka nr 2.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 424 posłów. Za odda-
ło głosy 138 posłów, przeciw – 286, nikt się nie
wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W 3. poprawce do art. 4b ust. 1 ustawy nowelizo-
wanej wnioskodawcy proponują, aby przepis dotyczył
wszystkich spółek, w których Skarb Państwa posiada
udziały, a nie tylko tych, w których udział Skarbu
Państwa przekracza 50% akcji.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 424 posłów. Za odda-
ło 42 głosy, przeciw – 382, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W jedynym wniosku mniejszości wnioskodawcy
proponują skreślić zmianę 5 w art. 1 oraz art. 2, 3
i 4 projektu ustawy dotyczące zasad wynagradzania
członków zarządu w spółkach, o których mowa w tych
przepisach.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 3. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmio-
towość poprawek 4. i 7.
Przystępujemy…
(Poseł Ryszard Zbrzyzny: Panie marszałku, mam
pytanie.)
Panie pośle, bardzo proszę, już informowałem, że
nie przewiduję pytań w tej chwili.
(Poseł Ryszard Zbrzyzny: To jest kluczowy wniosek.)
Panie pośle, wszystko było wyjaśnione na posie-
dzeniu komisji. (Poruszenie na sali)
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Panie marszałku,
on nie jest z PiS-u.)
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 424 posłów. Za odda-
no 43 głosy, przeciw – 380, 1 osoba wstrzymała się od
głosu.
Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.
W 4. poprawce wnioskodawcy proponują dodać
artykuły od 12a do 12c dotyczące zasad wynagradza-
nia przedsiębiorców, którzy spełniają warunki okre-
ślone w tej propozycji.
Z tą poprawką łączy się poprawka 7., polegająca
na skreśleniu artykułów od 2 do 4.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisji wnosi o ich odrzucenie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawek 4. i 7., zechce podnieść rękę i nacisnąć przy-
cisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 421 posłów. Za odda-
no 132 głosy, przeciw – 288, 1 osoba wstrzymała się
od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.
W 5. poprawce do art. 14 ust. 2 ustawy nowelizo-
wanej wnioskodawcy proponują, aby wynik wyborów,
o których mowa w tym przepisie, był wiążący dla
walnego zgromadzenia, gdy udział w nich wzięło co
najmniej 15% ogółu pracowników spółki.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 424 posłów. Za odda-
no 42 głosy, przeciw – 244, wstrzymało się od głosu
138 osób.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W 6. poprawce do art. 16 ust. 2 ustawy nowelizo-
wanej wnioskodawcy proponują, aby wynik wyborów,
o których mowa w tym przepisie, był wiążący dla
291
organu powołującego zarząd, gdy wzięło w nich udział
co najmniej 15% ogółu pracowników spółki.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 6.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 425 posłów. Za odda-
no 42 głosy, przeciw – 247, 136 osób wstrzymało się
od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Poprawkę 7. już rozpatrzyliśmy.
W 8. poprawce do art. 11 projektu ustawy wnio-
skodawcy proponują, aby ustawa weszła w życie
z dniem 1 stycznia 2009 r., a nie – jak proponuje ko-
misja – po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Pan poseł Cymański z wnioskiem formalnym?
(Poseł Tadeusz Cymański: Pytanie.)
Nie przewiduję pytań. Wszystkie pytania były
rozpatrywane w czasie posiedzenia komisji.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 425 posłów. Za odda-
no 179 głosów, przeciw – 245, 1 osoba wstrzymała się
od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem... (Po-
ruszenie na sali)
Słucham pana posła?
(Poseł Ryszard Zbrzyzny: Panie marszałku, pyta-
nie do całości.)
W jakiej sprawie?
(Poseł Ryszard Zbrzyzny: W związku z odrzuce-
niem poprawek.)
(Poseł Ryszard Kalisz: Ale, panie marszałku...)
Proszę państwa, zrobimy jeszcze jedną próbę.
(Poseł Tadeusz Cymański: To skandal. Czyli jak
będziemy grzeczni, to nam pozwolą.) (Poruszenie na
sali)
Zgłosił się pan poseł Zbrzyzny.
Proszę bardzo, lista osób do zadania pytań jest
zamknięta.
Proszę uprzejmie.
Mam nadzieję, że będzie to pytanie, panie pośle.
Była próba z prawicą, niech będzie próba z lewicą.
Poseł Ryszard Zbrzyzny:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam pytanie
do przedstawicieli rządu, czy w świetle przyjętych
bądź odrzuconych poprawek i wniosków mniejszości
będziemy mieli, oczywiście przyjmując tę ustawę,
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
292 Punkt 3. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Ryszard Zbrzyzny
taką oto sytuację, że spod regulacji ustawy komino-
wej będzie wyłączonych ok. 500 przedsiębiorstw pań-
stwowych i komunalnych. Mam tu na myśli oczywi-
ście zarządy i rady nadzorcze, razem ok. 5 tys. osób,
które będą mogły osiągać niczym nieskrępowane
wynagrodzenie. Tak więc właściwie jedynym decy-
dentem, jeśli chodzi o poziom wynagrodzenia w tych
spółkach, będzie minister skarbu państwa pan Alek-
sander Grad. Czy jest normalne, że ci zarządzający
będą zarabiać wielokrotnie więcej niż minister Grad,
wielokrotnie więcej niż premier rządu, wielokrotnie
więcej niż prezydent Rzeczypospolitej Polskiej? Nie
będę mówił o posłach, bo my pełnimy tutaj misję
i możemy mało zarabiać.
(Głos z sali: Tak jest.)
Nie będę się więc odnosił do wysokości apanaży
poselskich. (Poruszenie na sali) Panie ministrze, czy
Skarb Państwa chce być superpracodawcą? Czy
Skarb Państwa chce być kolejnym organem spółek
prawa handlowego? Jak wiem, w Kodeksie spółek
handlowych nie przewiduje się organu pod nazwą:
minister skarbu państwa. A więc moim zdaniem –
i czy to jest prawda, panie ministrze – ta ustawa jest
niekonstytucyjna choćby z tego względu. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Czy pan minister chce udzielić odpowiedzi na py-
tanie posła opozycji zadane w trosce o wysokość za-
robków rządu?
(Poseł Zbigniew Girzyński: Ale, panie marszałku,
jeszcze były pytania.)
Przed chwilą powiedziałem, że lista posłów, któ-
rzy zgłosili się do zadania pytań, jest zamknięta.
(Poruszenie na sali) Radzę słuchać, panie pośle. (Po-
ruszenie na sali)
Poseł Zbigniew Girzyński:
Panie Marszałku! Regulamin stanowi, że marsza-
łek może dopuścić do zadawania pytań, ale nie mówi,
że może niektórych posłów dopuścić, a innych nie.
Marszałek:
Panie pośle, ja tylko proponuję słuchać. (Porusze-
nie na sali)
Poseł Zbigniew Girzyński:
A pan marszałek dopuścił do takiej sytuacji, że
posłów z jednego ugrupowania dopuszcza, a z innych
nie, mimo że się wcześniej zgłaszaliśmy.
Marszałek:
Nie, panie pośle. (Poruszenie na sali)
(Głos z sali: Panie marszałku, po prostu opuścimy
salę. To jest skandal.)
Panie pośle, przepraszam, nie dopuściłem do gło-
su. (Poruszenie na sali)
Poseł Marek Suski:
Panie marszałku, to jest skandal. Marszałek ła-
mie wszelkie prawa. (Poruszenie na sali)
Marszałek:
Panie pośle, panowie posłowie, bardzo proszę
o słuchanie. (Poruszenie na sali)
(Poseł Anna Paluch: Panie marszałku...)
Ale pani pozwoli, dobrze? (Poruszenie na sali)
(Głos z sali: Panie marszałku...)
Proszę państwa... (Poruszenie na sali)
Jeszcze raz państwa proszę...
(Poseł Anna Paluch: To jest skandal.)
(Głos z sali: Panie marszałku...)
Przepraszam, panie pośle, moment, dobrze? (Po-
ruszenie na sali)
(Poseł Anna Paluch: To jest wstyd.)
Proszę państwa, dopuściłem do zadania pytania
i po stwierdzeniu, że nie ma dalszych zgłoszeń, ogło-
siłem, że lista jest zamknięta.
(Poseł Zbigniew Girzyński: Były inne zgłoszenia.)
Jeżeli państwo głośno krzyczą, to państwo nie
słyszą. Po prostu nie słyszą państwo tego, co mówi
marszałek. Tak że dziękuję uprzejmie.
Proszę bardzo, czy pan minister chce udzielić od-
powiedzi, czy nie?
Proszę bardzo.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Jan Bury:
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! (Porusze-
nie na sali)
(Głos z sali: Panie marszałku…)
(Głos z sali: Co jest?)
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Proszę słuchać, mi-
nister mówi.) (Poruszenie na sali)
(Poseł Tadeusz Cymański: Panie marszałku…)
Marszałek:
Panie pośle, pozwoli pan odpowiedzieć panu mi-
nistrowi i poproszę pana na mównicę.
(Poseł Tadeusz Cymański: Ale pan mnie dopuści
do głosu?)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 3. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Nie słyszę?
(Poseł Tadeusz Cymański: Pan mnie dopuści do
głosu?)
Pan jest przedstawicielem klubu.
(Poseł Tadeusz Cymański: Trzymam się.) (Weso-
łość na sali)
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Jan Bury:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 12 lipca 2006 r.
rząd pana premiera Marcinkiewicza także wniósł pro-
jekt ustawy o zmianie ustawy o wynagrodzeniach
osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi.
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Chcieliście tego sa-
mego.)
Inaczej mówiąc, poprzednie rządy także proponowa-
ły zmianę zasad wynagradzania, tylko nie były na tyle
odważne, żeby to w konsekwencji uchwalić. Wniosły tyl-
ko taki projekt pod obrady Wysokiej Izby. (Oklaski)
Panie pośle Zbrzyzny, ten projekt ustawy jest
na razie częściowy. W najbliższych miesiącach rząd
przygotuje pełny projekt ustawy o komercjalizacji
i prywatyzacji. Ten projekt ustawy zakłada tylko
i wyłącznie zmianę zasad wynagradzania w spół-
kach Skarbu Państwa i w spółkach, gdzie więk-
szość ma Skarb Państwa.
Szanowni Państwo! Ta ustawa... (Poruszenie na sali)
(Poseł Anna Paluch: To jest skok na kasę, panie
ministrze.)
Szanowni Państwo! Ta ustawa przewiduje, że wy-
nagrodzenia w Polsce staną się wreszcie jawne, będą
dostępne publicznie dla członków zarządów i rad nad-
zorczych spółek Skarbu Państwa.
(Poseł Anna Paluch: Żarty sobie pan robi.)
Dotychczas tego nie było. Wynagrodzenie ustalać
będzie rada nadzorcza, ale regulamin zatwierdzał
będzie minister skarbu lub organ właścicielski.
(Poseł Janusz Palikot: Brawo!)
(Poseł Marek Suski: To ile swoi ludzie będą teraz
zarabiać?)
Szanowni Państwo! Dlaczego nie pozwolicie, żeby
menedżerowie w spółkach Skarbu Państwa byli tak-
że wynagradzani tak dobrze, jak w innych firmach
i nie odchodzili do spółek prywatnych? (Poruszenie
na sali) Dlaczego jesteście przeciwko temu? (Porusze-
nie na sali) Dlaczego chcecie, żeby w spółkach Skar-
bu Państwa pracowali gorsi menedżerowie? (Poru-
szenie na sali)
Szanowni Państwo! (Poruszenie na sali, posłowie
PiS wstają)
Marszałek:
Panie ministrze, proponuję króciutko.
293
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Jan Bury:
Szanowni państwo, ta ustawa przewiduje… (Gwar
na sali)
…iż rada nadzorcza według wyników, wskaźni-
ków ekonomicznych budowania wartości firmy bę-
dzie określać zasady wynagrodzeń. To nie my, Wyso-
ka Izba, tylko społeczeństwo, to wyborcy, także wasi,
będą oceniać rady nadzorcze, zarządy i firmy, i wła-
ściciela za wysokość wynagrodzeń.
(Poseł Ryszard Zbrzyzny: Ustawa nie jest konsty-
tucyjna. To nie tak.)
Panie pośle Zbrzyzny…
Marszałek:
Panie ministrze, dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Głosy z sali: Brawo!)
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Jan Bury:
Panie pośle Zbrzyzny, ta ustawa była badana
przez Biuro Legislacyjne Sejmu, ta ustawa była ba-
dana przez Centrum Legislacyjne Rządu, ustawa jest
konstytucyjna. Nie przewiduje ona zmian wynagro-
dzeń w przedsiębiorstwach państwowych, jednost-
kach badawczo-rozwojowych, samorządach czy też
ZOZ-ach. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Janusz Palikot: Brawo!)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Pan przewodniczący Kaczyński, proszę bardzo.
Z wnioskiem formalnym, jak rozumiem.
Poseł Jarosław Kaczyński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tutaj doszło do
wydarzeń zupełnie szczególnych i niespotykanych do-
tąd w Sejmie. Przypomnę, że obowiązuje regulamin,
a regulamin jest prawem. Jeżeli jakiś przepis prawny
jest przez wiele lat stosowany w określony sposób, to
istnieje instytucja desuetudo, odwyknienia, czyli, krót-
ko mówiąc, ta inna możliwość w istocie przestaje obo-
wiązywać. To jest stara zasada, jeszcze prawa rzym-
skiego. Pan ją w tej chwili złamał. (Oklaski)
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: A co robiliście za
waszej kadencji?)
Pan złamał także dobre obyczaje i konsekwentnie
pan tutaj stosuje tę nową zasadę, zasadę ostatniej
kadencji, że opozycja ma siedzieć cicho (Oklaski),
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
294 Punkt 3. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Jarosław Kaczyński
a jak krytykuje, to wtedy jest skandal. Pan jednocze-
śnie doprowadził takim postępowaniem do kryzysu
w trakcie tych obrad. Na podstawie art. 184 ust. 3
pkt 1 wnoszę o przerwanie obrad. (Oklaski) Jedno-
cześnie zapowiadam, że jeżeli ten sposób prowadze-
nia obrad będzie kontynuowany, to opuścimy obrady.
(Długotrwałe oklaski)
(Poseł Stefan Niesiołowski: To wyjdźcie od razu.)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Proszę państwa,
rzeczywiście mamy do czynienia z kłopotem w pro-
wadzeniu obrad Wysokiej Izby. Pragnę zwrócić uwa-
gę, że mniej więcej od półtorej godziny próbujemy
głosować. Skutecznie jest to uniemożliwiane przez
niektóre środowiska polityczne poprzez zgłaszanie
w sposób nieumiarkowany wniosków o przerwy albo
próbę prowadzenia debaty wbrew regulaminowi.
Oczywiście wniosek o przerwanie obrad Sejmu, jako
zgłoszony formalnie, poddam pod głosowanie, zgod-
nie z regulaminem Sejmu.
(Poseł Marek Suski: Od kiedy jedna przerwa to
nieumiarkowanie?)
Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku pana
posła Kaczyńskiego, proszę podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 420 posłów. Za odda-
ło głosy 175, przeciw – 244, 1 osoba wstrzymała się
od głosu.
Wniosek pana posła Kaczyńskiego został odda-
lony.
W związku z tym przystępujemy do głosowania
nad całością projektu ustawy.
(Poseł Marek Suski: Pytanie do całości ustawy.)
Przed chwilą rozstrzygnęliśmy tę kwestię, panie
pośle. (Poruszenie na sali)
Jeszcze raz proszę o większy refleks. Jeżeli mar-
szałek dopuszcza pytania w trzecim czytaniu, czego
nie musi robić, przypominam, to jednocześnie prosi
o podanie wcześniej liczby osób. Ogłosiłem, że lista
osób jest zamknięta.
(Głos z sali: Zgłaszali się wcześniej.)
(Poseł Marek Suski: Zgłaszano się do pytań.)
Dziękuję bardzo.
Poseł Marek Suski:
Panie marszałku, niech pan zmieni okulary, bo
zgłaszaliśmy się, trzy osoby, staliśmy przed Zbrzy-
znym, a pan oczywiście tego nie widział. (Oklaski)
(Poseł Ludwik Dorn: Wniosek formalny.)
Marszałek:
Proszę na czas się zgłaszać.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
(Poseł Marek Suski: Wychodzimy.)
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem (Po-
ruszenie na sali) w całości projektu ustawy o zmianie
ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji… (Posłowie
PiS opuszczają salę)
(Poseł Marek Suski: Hańba!)
…oraz niektórych innych ustaw, w brzmieniu pro-
ponowanym przez Komisję Skarbu Państwa, wraz
z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 252 posłów. Za odda-
no 237 głosów, przeciw – 7, 8 osób się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz niektó-
rych innych ustaw. (Oklaski)
Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edu-
kacji, Nauki i Młodzieży o:
1) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie nie-
których innych ustaw,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych
innych ustaw,
3) poselskim projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o systemie oświaty,
4) poselskim projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o systemie oświaty.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Domicelę Kopaczewską
oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgło-
szono poprawki.
W związku z tym Sejm skierował ponownie pro-
jekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom
i panom posłom doręczone w druku nr 393-A.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Domicelę Kopaczewską. (Gwar na sali)
Poseł Sprawozdawca
Domicela Kopaczewska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będziemy deba-
tować o zmianie ustawy o systemie oświaty. Mam
nadzieję, że to złagodzi nasze emocje, szczególnie że
mówimy o…
(Poseł Krystyna Łybacka: Nasze nie.)
Sejm na posiedzeniu 11 czerwca skierował ponow-
nie projekty czterech ustaw do Komisji Edukacji,
Nauki i Młodzieży w celu rozpatrzenia 21 poprawek
zgłoszonych w drugim czytaniu. Mam przyjemność
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 2. porządku dziennego
Poseł Sprawozdawca Domicela Kopaczewska
przedstawić dodatkowe sprawozdanie, zawarte w dru-
ku nr 393-A.
Część tych poprawek to poprawki zgłoszone przez
grupę posłów Prawa i Sprawiedliwości, które nie zo-
stały uwzględnione w sprawozdaniu przygotowanym
przez Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży.
Poprawki: 1a i b, 2c oraz poprawki 8. i 11., przed-
stawione przez grupę posłów Prawa i Sprawiedliwo-
ści, wprowadzają do systemu edukacji zasady matury
międzynarodowej IBO.
Poprawki: 1c, 4b, 12., 14., 17., 18. i 19., przedsta-
wione przez posłów Prawa i Sprawiedliwości, dotyczą
powołania ośrodków wsparcia wychowawczego dla
uczniów gimnazjów.
Poprawki 1. i 2. komisja proponuje odrzucić.
Następna poprawka zawiera propozycję innego niż
w sprawozdaniu zdefiniowania pojęć: szkoły rolnicze,
leśne i morskie. Komisja proponuje ją odrzucić.
Poprawka 3., przedstawiona przez posłów PSL,
dotyczy utworzenia oddziałów integracyjnych w szko-
łach rolniczych. Komisja proponuje ją odrzucić. Po-
prawka nie zawiera wynikających z niej konsekwen-
cji dla projektu ustawy.
Poprawkę 4. – utworzenie szkół dla pracowników
Unii Europejskiej – komisja proponuje odrzucić.
Poprawki 5., 6., 9. i 15. to poprawki porządkujące
klubu Platformy Obywatelskiej. Komisja proponuje
je przyjąć.
Poprawkę 7. – egzaminy potwierdzające kwalifi-
kacje zawodowe w trakcie nauki – komisja proponuje
odrzucić.
Poprawkę 10. – zdefiniowanie obowiązku szkolne-
go – komisja proponuje przyjąć.
Komisja wnosi, aby przyjąć również poprawkę 13.
Poprawkę 16., zgłoszoną przez posłów Prawa i Spra-
wiedliwości, komisja proponuje odrzucić.
Poprawka 20. – do odrzucenia.
Poprawka 21. – do przyjęcia. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
(Poseł Tomasz Kulesza: Brawo.)
Marszałek:
Dziękuję, pani poseł.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 393.
Pan poseł Ujazdowski?
(Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: W sprawie
formalnej.)
W sprawie formalnej?
Proszę bardzo.
Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się – nie
tyle wykorzystując odpowiednie przepisy regulami-
295
nu, ile do pana marszałka jako strażnika dobra całej
Izby – o zwołanie Konwentu Seniorów, po to by przy-
wrócić normalny tok pracy Izby i prawa opozycji. Nie
mam powodu, by osobiście solidaryzować się z poli-
tyką prezesa Jarosława Kaczyńskiego, ale niezależ-
nie od nastawień osobistych są pewne zasady. Nie ma
parlamentu bez praw opozycji politycznej. (Oklaski)
Dotyczy to nie tylko Prawa i Sprawiedliwości, ale
także i innych ugrupowań, które są krytyczne wobec
rządu. Sytuacja, w której parlament obraduje bez
opozycji...
(Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Jest opozycja?)
...jest sytuacją nieodpowiadającą normie demo-
kratycznej, więc… (Poruszenie na sali)
Ale wydaje mi się, że opozycja lewicowa sama za-
bierze głos. Nie musicie być jej adwokatami.
(Poseł Ryszard Kalisz: Słusznie.)
(Głos z sali: Musimy.) (Oklaski)
Mam więc wielką prośbę do pana marszałka
o zwołanie Konwentu Seniorów i przywrócenie nor-
malnych zasad pracy Wysokiej Izby, bo to jest sy-
tuacja nietypowa, za którą pan marszałek także
ponosi część odpowiedzialności. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
(Poseł Elżbieta Radziszewska: Proszę zaapelować,
by posłowie PiS-u wrócili na salę.)
Marszałek:
Panie pośle, informuję, że o tym, jak funkcjonuje
parlament, jak działa marszałek, decyduje regula-
min, za którym również pan, zdaje się, głosował...
(Poruszenie na sali)
(Poseł Joanna Senyszyn: Który pan łamie, panie
marszałku.)
...jak i większość obecnych. Regulamin tę kwestię
reguluje według mnie w sposób wystarczający. Pro-
blem pojawia się, kiedy dobre obyczaje, także służące
opozycji, są nadużywane.
(Poseł Joanna Senyszyn: Ale trzeba umieć stoso-
wać regulamin.)
Powiem, proszę państwa, a jestem historykiem
z wykształcenia, że kiedyś obowiązywała w polskim
Sejmie zasada jednomyślności przy podejmowaniu
decyzji, a potem zamieniło się to w liberum veto.
I tak to jest dokładnie z dobrymi obyczajami. Dobry
obyczaj polegający na tym, żeby w sytuacjach szcze-
gólnie uzasadnionych móc zadać dodatkowe pytanie,
na które się nie dostało odpowiedzi w trakcie posie-
dzenia komisji albo w czasie debaty sejmowej, staje
się regularnie – szczególnie w tej kadencji, ale i wcze-
śniej też były takie próby – mechanizmem odtwarza-
nia debaty, która już była; najczęściej tylko i wyłącz-
nie ze względów medialnych.
W związku z tym oczywiście, tak jak zapowiedzia-
łem – pan poseł również, mam nadzieję, to słyszał – ta
sprawa będzie omawiana na posiedzeniu Konwentu
Seniorów. Także każdy z klubów, każdy z posłów
może wnioskować o zmianę regulaminu. Ale póki
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
296 Punkt 2. porządku dziennego
Marszałek
zmiana regulaminu nie nastąpiła, ja jestem przede
wszystkim od strzeżenia, że tak powiem, przestrze-
gania zasad regulaminu.
Pan poseł Chlebowski też w trybie formalnym?
Proszę bardzo.
Poseł Zbigniew Chlebowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu
zwracam się z prośbą o półgodzinną przerwę i zwo-
łanie Konwentu Seniorów. (Oklaski) Uważam, że...
(Poseł Ryszard Kalisz: Bardzo dobrze.)
...sytuacja wymaga pewnej refleksji, pewnego dy-
stansu do tych emocji, z którymi mamy do czynienia
dzisiaj na sali.
(Głos z sali: Trzeba to poddać pod głosowanie.)
(Poseł Ryszard Kalisz: Panie marszałku, jeszcze
w sprawie formalnej.)
Marszałek:
Pan poseł Kalisz.
Proszę bardzo.
Poseł Ryszard Kalisz:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zga-
dzam się, po pierwsze, z wnioskiem pana posła Chle-
bowskiego, żeby zarządzić półgodzinną przerwę.
Po drugie, chcę powiedzieć bardzo wyraźnie, że
mamy dzisiaj do uchwalenia jeszcze wiele ustaw, bę-
dziemy m.in. również wybierali członka Trybunału
Konstytucyjnego. Uchwalenie tych wszystkich ustaw
i ten wybór będą oczywiście prawomocne, bo jest
większość na tej sali, ponad 230 posłów, ale jednocze-
śnie w kategoriach politycznych będą ułomne, bo na
sali będzie tylko 250 osób.
Dlatego, panie marszałku, apeluję do pana – nie-
zależnie od przekonania o pańskiej racji – żeby pan
się wzniósł ponad dzisiejsze emocje i przeprowadził
rozmowy z kierownictwem klubu Prawa i Sprawie-
dliwości. Ten klub w sensie ideowym i praktyki poli-
tycznej jest mi jak najdalszy, ale tu chodzi o to, żeby
dzisiaj parlament, uchwalając ustawy i wybierając
członka Trybunału Konstytucyjnego, miał możliwość
wykorzystania swojej pełnej mocy, również ustrojo-
wej, która tak naprawdę wynika z powagi państwa,
a nie tylko z formalnej większości powyżej 230 osób
na sali. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Proszę państwa, w związku z tym, że trzy kluby
proszą o ogłoszenie przerwy i zwołanie Konwentu
Seniorów i nie odnoszę wrażenia, że jest to podykto-
wane chęcią opóźnienia prac, a raczej rozwiązaniem
problemu, ogłaszam półgodzinną przerwę i zapra-
szam Konwent Seniorów do siebie.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 25
do godz. 11 min 31)
Marszałek:
Wznawiam obrady.
Wysoka Izbo! Chciałbym poinformować, że zwo-
łałem posiedzenie Konwentu Seniorów z udziałem
wszystkich klubów. Nie padł w czasie tego posiedze-
nia żaden zarzut o nieprzestrzeganie regulaminu
Sejmu, co jest dla mnie ważne, dlatego że marszałek
przede wszystkim musi stać na straży regulaminu
Sejmu. Natomiast wydaje mi się, że mogę przekazać
wspólną konkluzję z posiedzenia Konwentu, że domi-
nowało przeświadczenie, iż art. 182 regulaminu Sej-
mu de facto oddaje marszałkowi możliwość podejmo-
wania decyzji o tym, czy są, czy nie ma pytań w trze-
cim czytaniu.
Przypomnę, że trzecie czytanie, jak panie i pano-
wie posłowie orientują się doskonale, ma być momen-
tem decyzji, a nie dyskusji, nie debaty, bo debata jest
wcześniej, na posiedzeniu Sejmu, na posiedzeniach
komisji. Oddawanie jednak tej decyzji marszałkowi
Sejmu może budzić wątpliwości, bo marszałek może
podjąć raz taką, raz inną decyzję. Sam zaproponowa-
łem, aby kluby, które uważają, że regulamin jest tu
niedoskonały, wnioskowały o zmianę przepisów re-
gulaminu, tym bardziej że – jak już powiedziałem –
przekazałem propozycję zmian w regulaminie do
komisji regulaminowej i jestem otwarty na propozy-
cje wszystkich klubów, co oznaczałoby, że albo zamie-
niamy czas podejmowania decyzji na czas prowadze-
nia debaty, czyli wprowadzamy pełną swobodę zada-
wania pytań, albo też odwrotnie, likwidujemy tę in-
stytucję. Sam zaproponowałem również pewne roz-
wiązanie kompromisowe, które polegałoby na tym,
że kluby miałyby możliwość zadawania pytań – w okre-
ślonym czasie, wedle proporcji, w zależności od wiel-
kości klubów – w trakcie trzeciego czytania: przed,
w trakcie albo przed samym ostatecznym głosowa-
niem, biorąc odpowiedzialność także za jakość tego
pytania, za sposób jego zadania, czy też za ewentu-
alne ataki polityczne, które czasami z pytaniami nie
mają nic wspólnego. Odnoszę wrażenie, że wszystkie
kluby wykazały zainteresowanie tą propozycją. Kan-
celaria Sejmu przedstawi klubom odpowiedni zapis.
Jestem zdecydowany pilnować przestrzegania
przepisów regulaminu Sejmu do końca, nawet w sy-
tuacji, kiedy nie są one doskonałe. Pragnę zwrócić
uwagę Wysokiej Izbie, że ze względu na permanentne
spory, raczej natury regulaminowej czy formalnej,
straciliśmy prawie 2 godziny. Parlament jest od tego,
żeby także podejmować decyzje, a nie tylko i wyłącz-
nie toczyć spory o przerwę czy o prawo do zadawania
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
kolejnej setki pytań, najczęściej takich, na które od-
powiedzi padły już w trakcie prac w komisjach albo
podczas debaty sejmowej. Jest czas debaty, jest czas
decyzji, dzisiaj mamy czas decyzji odsunięty o co naj-
mniej dwie godziny. Tyle wyjaśnień. Odpowiednią
propozycję przedstawię także w ramach szerokiego
pakietu zmian regulaminowych.
Proszę państwa, kontynuujemy rozpatrywanie
punktu 2. porządku dziennego.
Wszystkie wnioski mniejszości oraz poprawki od
1. do 15. zgłoszono do art. 1 projektu ustawy noweli-
zującej, zawierającego zmiany do ustawy o systemie
oświaty.
W poprawkach: 1. lit. a i b do art. 2 pkt 1 i 2
lit. a–c; 2. lit. c do art. 3 polegającej na dodaniu pkt 11e
i 11f; 8. polegającej na dodaniu art. 7a; 11. do art. 33
polegającej na dodaniu ust. 3a wnioskodawcy propo-
nują, aby przedszkola publiczne i niepubliczne oraz
szkoły podstawowe, gimnazja i licea ogólnokształcą-
ce publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół
publicznych mogły przystępować do realizacji –
w niektórych oddziałach – programu IBO.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o odrzucenie poprawek.
Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość
pierwszego wniosku mniejszości.
Przystępujemy do głosowania.
(Poseł Artur Ostrowski: Panie marszałku, pytania.)
Panie pośle, bardzo przepraszam, ale została pod-
jęta decyzja, że dzisiaj nie będzie pytań w ramach
trzeciego czytania. Jeżeli kluby zgłoszą – ale kluby
– potrzebę zadania pytania przed głosowaniem nad
całością, dopuszczę taką możliwość.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawek: 1. lit. a i b, 2. lit. c, 8. i 11., zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 272 posłów. Za odda-
no 8 głosów, przeciw – 263, 1 osoba wstrzymała się
od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.
W 1. wniosku mniejszości lit. a do art. 2 pkt 1 i 2
lit. a–c; lit. b polegającym na dodaniu art. 7a wnio-
skodawcy proponują, aby przedszkola publiczne i nie-
publiczne oraz szkoły podstawowe, gimnazja i licea
ogólnokształcące publiczne i niepubliczne o uprawnie-
niach szkół publicznych mogły przystępować do reali-
zacji – w niektórych oddziałach – programu IBO.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1.
wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 276 posłów. Za odda-
no 8 głosów, przeciw – 268, nikt się nie wstrzymał.
297
Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.
W poprawkach: 1. lit. c do art. 2 polegającej na
dodaniu pkt 4a; 4. lit. b do art. 5 ust. 6; 12. polegają-
cej na dodaniu art. 70c–70g; 14. do art. 84, polegają-
cej na dodaniu ust. 2a; 17. do art. 2 projektu ustawy
nowelizującej, zawierającego zmiany w ustawie Kar-
ta Nauczyciela; 18. do art. 3 projektu ustawy nowe-
lizującej, zawierającego zmiany w ustawie o postępo-
waniu w sprawach nieletnich oraz 19. polegającej na
dodaniu nowego przepisu przejściowego w projekcie
ustawy nowelizującej wnioskodawcy proponują, aby
uczniowie gimnazjów podlegający obowiązkowi
szkolnemu, którzy sprawiają szczególne trudności
wychowawcze oraz wymagają pomocy psychologicz-
no-pedagogicznej i wzmożonych oddziaływań wycho-
wawczych, mogli być skierowani do ośrodka wsparcia
wychowawczego.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich odrzucenie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawek: 1. lit. c, 4. lit. b, 12., 14., 17., 18. i 19., zechce
podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 277 posłów. Za odda-
no 8 głosów, przeciw – 269, nikt się nie wstrzymał od
głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.
W 2. poprawce lit. a i b do art. 3 wnioskodawcy –
w dodawanych pkt od 2e do 2g oraz 3a – proponują
skreślić z definicji szkół: rolniczej, leśnej i morskiej
oraz z definicji placówki rolniczej odniesienie się do
klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, o któ-
rej mowa w art. 24 ust. 1.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
2. poprawki lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 280 posłów. Za nie był
nikt, przeciw – 280 posłów, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W poprawkach: 2. lit. d do art. 3 polegającej na
skreśleniu pkt 12 oraz 20. polegającej na dodaniu
artykułu w projekcie ustawy nowelizującej wniosko-
dawcy proponują likwidację liceów profilowanych.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich odrzucenie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawek: 2. lit. d i 20., zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
(Poseł Tadeusz Sławecki: Panie marszałku…)
Panie pośle, jeśli można, uprzejmie proszę o uwzględ-
nienie faktu, że pytania będzie można w imieniu...
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
298 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
(Poseł Tadeusz Sławecki: W kwestii formalnej,
o wycofanie poprawki.)
W sprawie wniosku formalnego? Bardzo proszę.
Ale, jeśli można, dokończę.
W głosowaniu wzięło udział 280 posłów. 1 osoba była
za, 271 – przeciw, 8 osób wstrzymało się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Tadeusz Sławecki:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z za-
pewnieniem rządu o kompleksowym uregulowaniu
problemu kształcenia młodzieży niepełnosprawnej
w szkołach resortowych, w tym w szkołach prowa-
dzonych przez ministra rolnictwa, w imieniu Klubu
Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego
wycofuję poprawkę 3. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję uprzejmie.
W 4. poprawce lit. a do art. 5 ust. 3b pkt 2 wnio-
skodawcy – w dodawanej lit. c – proponują, aby mi-
nister właściwy do spraw oświaty i wychowania mógł
zakładać i prowadzić publiczne szkoły dla dzieci pra-
cowników instytucji Unii Europejskiej mających sie-
dzibę na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
4. poprawki lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 279 posłów. Za odda-
no 6 głosów, przeciw – 273, nikt nie wstrzymał się od
głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W poprawkach: 5. do art. 5c pkt 2 i 3; 6. polegają-
cej na dodaniu art. 5e; 9. do art. 17 ust. 3a pkt 3 oraz
15. do art. 90m wnioskodawcy proponują zmiany
o charakterze redakcyjnym.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich przyjęcie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawek: 5., 6., 9. i 15., zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 279 posłów. Za odda-
no 279 głosów, nikt nie był przeciw, nikt się nie
wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.
W 7. poprawce do art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. d i f wnio-
skodawcy proponują m.in., aby egzamin potwierdza-
jący kwalifikacje zawodowe był przeprowadzany:
w czteroletnich technikach – po trzecim roku nauki;
w trzyletnich technikach uzupełniających – po dru-
gim roku nauki.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 279 posłów. Nikt nie był
za, przeciw – 273, 6 osób wstrzymało się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Poprawki 8. i 9. już zostały rozpatrzone.
W 10. poprawce do art. 20 ust. 2 wnioskodawcy
proponują, aby przez niespełnienie obowiązku, o któ-
rym mowa w art. 14 ust. 3, obowiązku szkolnego lub
obowiązku nauki należy rozumieć nieusprawiedli-
wioną nieobecność w okresie 1 miesiąca na co naj-
mniej 50% zajęć określonych w tej propozycji.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 10.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 280 posłów. Za było
273 posłów, przeciw – 7, nikt nie wstrzymał się od
głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
W 2. wniosku mniejszości do art. 22a wniosko-
dawcy proponują utrzymać w mocy przepisy ust. 2c
i 2d oraz 2f i 2g dotyczące szkolnego zestawu progra-
mów nauczania i szkolnego zestawu podręczników.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
2. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i naci-
snąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 279 posłów. Za odda-
no 6 głosów, przeciw – 273, nikt się nie wstrzymał od
głosu.
Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.
W 3. wniosku mniejszości wnioskodawcy propo-
nują skreślić proponowane przez komisję nowe
brzmienie art. 64a stanowiącego o możliwości wpro-
wadzenia obowiązku noszenia przez uczniów jedno-
litego stroju na terenie szkoły podstawowej, gimna-
zjum, szkoły ponadgimnazjalnej oraz szkoły arty-
stycznej.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
3. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i naci-
snąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
W głosowaniu wzięło udział 281 posłów. Za odda-
no 8 głosów, przeciw – 273, nikt się nie wstrzymał od
głosu.
Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.
Poprawki: 11. i 12. już rozpatrzyliśmy.
W 13. poprawce do art. 83a ust. 1 wnioskodawcy
proponują, aby również prowadzenie innej formy wy-
chowania przedszkolnego, o której mowa w art. 14a
ust. 1a, nie było działalnością gospodarczą.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 13.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk...
(Poseł Artur Ostrowski: Formalna uwaga.)
Dotycząca tej poprawki, tak?
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Artur Ostrowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta poprawka,
którą proponuje Platforma Obywatelska, nie znala-
zła się w tych projektach ustaw, które były zawarte
w druku, nad którymi pracowały komisja i podko-
misja edukacji, nauki i młodzieży. Mam tutaj za-
strzeżenia, czy jest to zgodne z regulaminem Sejmu,
abyśmy dzisiaj głosowali nad poprawką, która nie
była zawarta w druku sejmowym. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Marszałek:
Panie pośle, to był średnio wniosek formalny,
gdyż nie zakończył się żadną konkluzją.
Rozumiem, proszę państwa, że to jest przedłoże-
nie komisji, nad którym musimy głosować. Każdy
może mieć jakieś… Stwierdzenie pana posła…
Chwileczkę.
(Poseł Joanna Senyszyn: Głosowania na posiedze-
niu komisji nie było.)
No jak to, ja mam sprawozdanie komisji. Jak może
nie być na posiedzeniu komisji czegoś, co ja mam
w sprawozdaniu? Pani poseł, na litość Boga...
(Poseł Zbigniew Chlebowski: Na posiedzeniu ko-
misji było głosowanie.)
To po prostu jest fizyczna niemożliwość, proszę
państwa.
Czy pan poseł twierdzi, że sprawozdanie komisji
jest inne niż to, które poddajemy pod głosowanie?
Poseł Artur Ostrowski:
Panie marszałku, ja zgłaszałem te zastrzeżenia
i pytałem przewodniczącego komisji posła Smirnowa.
On jest w stanie potwierdzić to, że propozycja po-
prawki, którą wniosła Platforma Obywatelska, nie
299
dotyczy żadnego z artykułów zawartych w drukach,
nad którymi pracowaliśmy.
Marszałek:
No, ale, panie pośle – dziękuję serdecznie – wyda-
je mi się, że jest jakieś nieporozumienie. Panią poseł
sprawozdawcę poproszę, ale wydaje mi się, że – o ile
mnie pamięć nie myli – taka propozycja padła w ra-
mach drugiego czytania i była przedmiotem pracy
komisji. Tak, pani poseł?
Poseł Domicela Kopaczewska:
Poprawka, o której…
Marszałek:
I w sprawozdaniu mam to odnotowane.
Proszę bardzo.
Poseł Domicela Kopaczewska:
Poprawka, o której mówi pan poseł Ostrowski,
była przedmiotem pracy komisji i została przegłoso-
wana przez komisję. (Oklaski)
(Poseł Artur Ostrowski: Nie o to chodzi.)
Marszałek:
Proszę państwa, ja już teraz wiem mniej więcej,
o co chodzi. Chodzi o to, że pan poseł sugeruje, iż
zgodnie z opiniami trybunału jest to przejaw niedo-
skonałości mechanizmów tworzenia prawa. Tyle że
my tutaj, w Izbie, nie będziemy tego rozstrzygali. Ro-
zumiem, że pan przekazał też tę opinię komisji. Ja
zawsze proponuję zapoznanie się z werdyktami try-
bunału, bo one mogą służyć doskonaleniu pracy par-
lamentu jako całości.
(Poseł Wacław Martyniuk: Tak jest.)
Ale musimy nad tym głosować, to jest w sprawoz-
daniu komisji.
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 13.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 282 posłów. Za odda-
no 240 głosów, przeciw – 2 głosy, 40 osób wstrzyma-
ło się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
Poprawki 14. i 15. już rozpatrzyliśmy.
W 16. poprawce do art. 2 projektu ustawy nowe-
lizującej zawierającego zmiany w ustawie Karta Na-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
300 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
uczyciela wnioskodawcy proponują, aby w celu po-
twierdzenia spełniania przez nauczyciela warunku,
o którym mowa w art. 10 ust. 5 pkt 4, dyrektor szko-
ły, przed nawiązaniem stosunku pracy z nauczycie-
lem, był obowiązany uzyskać informację z Krajowego
Rejestru Karnego o tym nauczycielu.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 16.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 278 posłów. Za odda-
no 6 głosów, przeciw – 272, nikt się nie wstrzymał od
głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Poprawki od 17. do 20. już rozpatrzyliśmy.
W 21. poprawce do art. 7 projektu ustawy noweli-
zującej wnioskodawcy w dodawanym pkt 2a proponu-
ją, aby przepisy art. 1 pkt 1, pkt 2, pkt 3 lit. a i pkt 23
lit. b weszły w życie z dniem 1 września 2009 r.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 21.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 280 posłów. Za odda-
no 277 głosów, przeciw były 3 osoby, nikt się nie
wstrzymał od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
Przystępujemy zatem do głosowania nad całością
projektu ustawy.
Proszę bardzo, pan poseł, rozumiem, w imieniu
klubu, tak jak się umówiliśmy na posiedzeniu Kon-
wentu.
Proszę, pytanie w imieniu klubu.
Poseł Artur Ostrowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z przykrością
stwierdzam, że tryb procedowania nad tą ustawą nie
jest najszczęśliwszy, panie marszałku, ponieważ py-
tania powinny dotyczyć poszczególnych poprawek.
Natomiast teraz chciałbym zwrócić się do pani mini-
ster Hall. Prosiłbym panią minister o odpowiedź.
Tak się złożyło, że pani minister, od kiedy objęła
urząd ministra edukacji, nie zabrała głosu z trybuny
sejmowej. Z przykrością również stwierdzam, że pani
minister Hall pojawiła się na obradach, kiedy mamy
trzecie czytanie. Nie było pani minister Hall przy
pierwszym czytaniu. Ubolewam nad tym, ponieważ
wtedy byłyby kierowane pytania do pani minister.
Nie było również pani minister Hall w trakcie prac
podkomisji i nie było jej, kiedy odbywało się drugie
czytanie.
Jest pani minister dzisiaj i dlatego dziś prosiłbym
o odpowiedź panią minister Hall. To jest inauguracja
pani minister w sali sejmowej. Myślę, że warto zabrać
głos, pani minister.
Co do kwestii związanych z poprawkami, to
pierwsza dotyczy ośrodków wsparcia wychowawcze-
go. Przypominam, że jest to pomysł Romana Gierty-
cha i jeszcze rządu Jarosława Kaczyńskiego. Moje
pytanie do pani minister: Jakie koszty byłyby zwią-
zane z utworzeniem ośrodków wsparcia wychowaw-
czego i kto te koszty miałby ponosić? Pomysł Roma-
na Giertycha uważam za absurdalny. Przypominam
również, że pan minister Giertych chciał, aby w tych
szkołach pracowali kombatanci z Afganistanu. To
jest poprawka Prawa i Sprawiedliwości.
Pytanie następne: W ilu polskich szkołach, pani
minister (Dzwonek), brakuje psychologów, pedago-
gów i ilu ich można by było zatrudnić, gdyby nie
były otwierane ośrodki wsparcia wychowawczego
Romana Giertycha? Ile wyprawek szkolnych i ile
posiłków dla uczniów można by było sfinansować
z tych środków.
Marszałek:
Dziękuję, panie pośle.
Poseł Artur Ostrowski:
Kwestia następna dotyczy międzynarodowej ma-
tury. Również jakie koszty byłyby poniesione w związ-
ku z wprowadzeniem tej…
Marszałek:
Dziękuję.
Poseł Artur Ostrowski:
…matury do systemu oświaty i kto te koszty miał-
by ponosić?
Marszałek:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Artur Ostrowski:
I kończąc, panie marszałku, pytam…
Marszałek:
Niech pan już kończy.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 301

Poseł Artur Ostrowski: Poseł Artur Ostrowski:

Jaki pomysł ma pani minister na licea profilowa- …niech pan odblokuje nasze projekty ustaw, któ-
ne, bo jest to problem? I jaki pomysł ma pani minister re dotyczą podwyżek dla nauczycieli. Dziękuję bar-
na egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe dzo. (Oklaski)
i maturę? Mówiliśmy o tym. Czy rząd pracuje…
Marszałek:
Marszałek:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Dziękuję. Proszę państwa, co prawda, nie ustalaliśmy tego
na posiedzeniu Konwentu, ale mam nadzieję, że
wszystkie kluby to zaakceptują. Nie rozmawialiśmy
Poseł Artur Ostrowski: o kołach, ale myślę, że trzeba je uwzględnić.
(Poseł Bożena Kotkowska: Zgłaszam się.)
…nad projektem, który… Panią poseł Kotkowską reprezentującą koła
SDPL–Nowa Lewica bardzo proszę też o zadanie py-
tania.
Marszałek: Dwie minuty, pani poseł.

Panie pośle…
Poseł Bożena Kotkowska:

Poseł Artur Ostrowski: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani

Minister! Przed chwilą była straszna awantura o wy-
…rozgraniczałby… nagrodzenia dla prezesów spółek Skarbu Państwa,
o to, czy 10 tys. mają zarabiać, czy 50 tys., ale nikt
w tej Izbie nie powiedział, że dzisiaj można by było
Marszałek: zmienić ustawę o systemie oświaty i stworzyć taki
zapis, żeby stołówki były w każdej szkole obowiązko-
…już znacznie pan przekroczył limit czasu. we i żeby nie funkcjonowały tam cateringi, tylko żeby
były tanie obiady, które by kosztowały 2 czy 3 zł, żeby
każdy rodzic mógł kupić obiad. (Poruszenie na sali)
Poseł Artur Ostrowski: Proszę Państwa! I myślę sobie…(Gwar na sali)
Prosiłabym o…
…terminy tych egzaminów?

Marszałek:
Marszałek:
Proszę państwa…
Dziękuję bardzo.

Poseł Bożena Kotkowska:

Poseł Artur Ostrowski:
Poczekam.
I na koniec apel do pana marszałka.

Marszałek:
Marszałek:
…proszę umożliwić pani poseł zadanie pytania.
Dziękuję, panie pośle. Prosiłbym też o trzymanie się formuły pytania.

Poseł Artur Ostrowski: Poseł Bożena Kotkowska:

Panie marszałku… Art. 67 można zmienić. Zgłaszam się z tym do

rządu. Wiem, proszę państwa, że wy zapewniacie
swoim dzieciom ciepły posiłek. Dzieci posłów nie są
Marszałek: głodne.
(Poseł Elżbieta Radziszewska: Panie marszałku…)
Już może poza czasem, dobrze? (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Pytanie prosimy)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
302 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek:
Panie poseł, o pytanie proszę.
Poseł Bożena Kotkowska:
Natomiast w całej Polsce jest taka sytuacja, że
obiad kosztuje 6,50. Może państwo nie znacie takich
sytuacji. Ja takie sytuacje znam i zwracam się z tym,
bo Lewica jest wrażliwa na te sprawy, i bardzo bym
prosiła, żeby się tym zajęto. (Poruszenie na sali)
Druga sprawa to sprawa…
Marszałek:
Pani poseł, pytanie. Drugie pytanie, nie sprawa.
Poseł Bożena Kotkowska:
Drugie pytanie, przepraszam bardzo. Kiedy w szko-
łach znowu, pani minister, pojawią się gabinety hi-
gieny? Kiedy będzie wyspecjalizowana opieka lekar-
ska znowu w szkołach? Tego też dzisiaj brakuje.
Proponujemy, żeby się to znalazło w szkołach.
Następna sprawa to podwyżki dla nauczycieli,
symulowane przez rząd. Obserwuje się, że pani mi-
nister chce obniżyć wypłaty dla nauczycieli dyplomo-
wanych – o 60 zł, więc nie wiem, na jakiej podstawie
zamierza podwyższyć innym, jeśli najlepszym specja-
listom z długim stażem zamierza zabrać według sy-
mulacji rządu 60 zł. Nie wiem, na jakiej zasadzie
i kiedy to będzie. (Dzwonek)
I ostatnia już sprawa – przepraszam panie mar-
szałku...
(Głosy z sali: Nie, nie.)
Marszałek:
Pani poseł...
Poseł Bożena Kotkowska:
...to sprawa gimnazjalistów. Proszę państwa,
w wyniku realizacji działań gimnazjów…
Marszałek:
Pani poseł, pytanie, błagam...
Poseł Bożena Kotkowska:
...6 tys. gimnazjalistów zostało wczoraj pozbawio-
nych możliwości uzyskania punktów w pytaniu w 32.
Pani minister zwróciła się z apelem do samorządów
i ja mam pytanie: Jak pani minister zamierza pomóc
tym gimnazjalistom – nie apelem, tak jak poprzednia
rzecznik pani Sowińska, tylko skutecznie pomóc tym
gimnazjalistom, którzy się nie dostaną do renomo-
wanych liceów? Dziękuję bardzo.
Marszałek:
I to było pytanie.
Poseł Bożena Kotkowska:
I jeszcze kwestia wcześniejszej emerytury dla na-
uczycieli. Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Proszę o pilnowanie formuły pytań.
Pani minister, dostałem tutaj informację…
Jeszcze w imieniu klubu pytanie pan poseł Tade-
usz Sławecki.
Bardzo proszę.
Poseł Tadeusz Sławecki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam trzy kon-
kretne pytania:
Czy w obecnym systemie prawnym istnieje moż-
liwość – oczywiście to pytanie do przedstawicieli
rządu – kształcenia młodzieży niepełnosprawnej
w szkołach rolniczych prowadzonych przez ministra
rolnictwa?
Drugie pytanie: Jak będzie możliwe wykorzysta-
nie zapowiadanej przez pana premiera dość znaczącej
pomocy w zakresie dożywiania uczniów w szkołach,
w których nie ma stołówek szkolnych – bo my w tej
ustawie daliśmy alternatywę, że może być stołówka,
ale nie musi?
Pytanie trzecie i ostatnie do posła sprawozdawcy,
jednocześnie przedstawiciela klubu koalicyjnego
Platformy Obywatelskiej: Jaki jest właściwie cel po-
prawki 22., która zakłada, że to, co dotyczy, mówiąc
umownie, szkół rolniczych, będzie wprowadzone
z dniem 1 września 2009 r.? Dziękuję.
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Bardzo proszę, pani minister Krystyna Szumi-
las – taką informację dostałem – i poseł sprawoz-
dawca.
(Poseł Artur Ostrowski: A pani minister?)
(Poseł Krystyna Łybacka: Przecież jest pani mi-
nister.)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Pani minister Hall, bardzo proszę, miałem inną
informację na piśmie. (Oklaski)
Minister Edukacji Narodowej
Katarzyna Hall:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście
pierwszy raz mam okazję z tego miejsca…(Oklaski)
(Poseł Tomasz Kulesza: Brawo!)
Tak się złożyło, że ostatnio był to dzień posiedze-
nia rządu, mam więc nadzieję, że to mnie usprawie-
dliwia, że nie byłam tutaj. Z komisją edukacji miałam
okazję się spotykać.
(Poseł Artur Ostrowski: Pół roku.)
Chciałabym odnieść się do pytań. Jeśli chodzi
o ośrodki wsparcia wychowawczego, rząd jest prze-
ciw tym ośrodkom i dlatego nie bronimy ich, nie
chcemy tych ośrodków, uważamy, że w obecnym
systemie edukacji trzeba wykorzystać to, co mamy,
czyli mamy ośrodki socjoterapii i w tym systemie
można taką młodzieżą się zająć i trzeba te ośrodki
dofinansowywać i wspierać.
(Poseł Krystyna Łybacka: No właśnie.)
Jeżeli chodzi o psychologów, pedagogów, żeby ich
więcej pracowało w szkołach – mamy dziś dużo psy-
chologów i pedagogów w poradniach psychologiczno-
-pedagogicznych, którzy niestety są przeciążeni
pracą biurokratyczną. Mamy niepotrzebne często
wymogi biurokratyczne dotyczące rozmaitego ro-
dzaju prac, wydawania opinii, co można rozwiązać
inaczej. Pracujemy nad zmianami w prawie, które
spowodują, że ci specjaliści, których mamy, w więk-
szym stopniu będą mogli być obecni w szkołach,
będą wspierać uczniów, udzielać konsultacji rodzi-
com, nauczycielom, żeby tę energię, że tak powiem,
uwolnić i żeby to wsparcie psychologiczno-pedago-
giczne było lepsze – zamiast pracy biurokratycznej,
która dzisiaj niestety przytłacza tych psychologów,
pedagogów, żeby mogli oddawać się tej bezpośredniej
pracy. Pracujemy nad tym, aby w większym stopniu
byli oni obecni w szkołach.
Jeśli chodzi o maturę IB i o szkoły z systemu IB,
to jest tylko jeden z przykładów szkół obecnych w Pol-
sce pracujących według innych systemów edukacyj-
nych. Chcemy, żeby była procedura, która umożliwi
wpisywanie ministrowi do rejestru szkół z różnych
systemów edukacyjnych obecnych w Polsce, aby
uczniowie polscy mogli tam realizować obowiązek
szkolny, obowiązek nauki, aby nie trzeba było za każ-
dym razem wpisywać tego do ustawy, bo taka tenden-
cja jest i coraz więcej takich przykładów się pojawia.
Szkoły, które funkcjonują według tego systemu, mogą
i będą oczywiście funkcjonować nadal, bo nic nie za-
brania im tego funkcjonowania, natomiast chcemy to
uregulować szerzej i będziemy o to wnosić.
Jeśli chodzi o licea profilowane, jak również
o terminy egzaminów w technikach, szkołach zawo-
303
dowych, to generalnie uważamy, że sprawa wymaga
uregulowania, ale uregulowania szerszego, chodzi
o cały system kształcenia ponadgimnazjalnego, na
który trzeba spojrzeć całościowo, łącznie z myśleniem
o sprawach programowych. Poprawkom zaś, które
były w tej chwili zaproponowane, nie towarzyszyło
niestety takie spojrzenie całościowe. Jeżeli na przy-
kład o rok wcześniej miałby odbyć się egzamin zawo-
dowy niż egzamin maturalny, to nie szły za tym i nie
były przygotowane konkretne propozycje zmian
w programach kształcenia i systemie organizacyj-
nym szkół. I opinie ze środowisk konkretnych szkół
wskazywały, że bez takiego kompleksowego, progra-
mowego podejścia te rozwiązania mogą niekiedy być
utrudnieniem w konkretnych przypadkach. Chcemy
całościowo przygotować zmiany programowe na eta-
pie ponadgimnazjalnym i wówczas stopniowo, w spo-
sób kroczący będzie się to uporządkowywać.
Kolejna sprawa. Oczywiście w obecnym systemie
prawnym jest możliwe kształcenie młodzieży nie-
pełnosprawnej również w szkołach rolniczych i jest
możliwe dożywianie. W tej chwili został podjęty rzą-
dowy program poszerzenia wręcz zakresu dożywia-
nia w szkołach. Są różne lokalne sytuacje i rozwią-
zania, na przykład takie, że samorząd lokalny pro-
wadzi dwie sąsiednie szkoły, w jednej z nich utrzy-
muje stołówkę, dowozi posiłki do szkoły sąsiedniej,
a więc nie ma powodu, żeby budować pełnowymia-
rową stołówkę, skoro z niewielkiej odległości mamy
możliwość dowiezienia posiłku. W przypadku tego
typu problemów lokalnych gmina lepiej wie, jak to
rozwiązać. Chodzi o to, żeby dzieci były dożywiane
we wszystkich szkołach i żebyśmy to wspierali. Na-
tomiast niech to będzie decyzja samorządu lokalne-
go o tym, jak to lokalnie rozwiązać.
Jeśli chodzi o kwestie gabinetów lekarskich
w szkołach, to jest temat związany z dofinansowa-
niem z Narodowego Funduszu Zdrowia, w tym przy-
padku potrzebne są rozwiązania wypracowane
wspólnie z ministrem zdrowia.
Jeśli chodzi o kwestie podwyżek dla nauczycieli,
absolutnie nie ma propozycji zabierania czegokol-
wiek nauczycielom, chcę tu wszystkich uspokoić.
Jedynie pojawiły się propozycje w rozmowach ze
związkami zawodowymi, zaproponowaliśmy bo-
wiem, że nauczyciel stażysta zamiast 82% kwoty
bazowej powinien mieć zagwarantowane 100% kwo-
ty bazowej; następnie stwierdziliśmy, że powinny
być inne proporcje, chodzi nam o to, żeby dowarto-
ściować i docenić młodego nauczyciela, żeby był on
zachęcony do podejmowania pracy. Mamy taką sy-
tuację, że młodzi nauczyciele odchodzą z zawodu
albo nie chcą podejmować pracy w szkołach i jest to
bardzo duży problem. Chcemy, żeby te proporcje
były inne, co nie znaczy, że nie mają rosnąć zarobki.
Chcemy, żeby wszystkim nauczycielom rosły zarob-
ki. Co do tego, jaka miałaby być wysokość tej kwoty
bazowej, dopiero w pracach nad ustawą budżetową
będą konkretne propozycje.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
304 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie
Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall
Na dziś są jedynie propozycje zmiany proporcji po-
między wynagrodzeniami młodego nauczyciela a na-
uczyciela dyplomowanego. O tym, jakie mają być te
proporcje w procentach, rozmawiamy ze związkami
zawodowymi. Tak więc tak wygląda sytuacja, jeżeli
chodzi o propozycje dotyczące wynagrodzeń dla na-
uczycieli. Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski)
A, przepraszam, panie marszałku, były jeszcze
pytania – nie wiem, czy mogę, bo to trochę odchodzi
od tematu – w sprawie gimnazjalistów.
Marszałek:
Pani minister nie ma ograniczeń...
Minister Edukacji Narodowej
Katarzyna Hall:
Nie mam ograniczeń.
Marszałek:
...proponowałbym jednak zawsze odpowiadać na
pytania.
Minister Edukacji Narodowej
Katarzyna Hall:
Czyli o gimnazjalistach też, tak?
(Poseł Bożena Kotkowska: Tak, tak.)
(Głosy z sali: Nie, nie.)
Wysoka Izbo! Pozwólcie, że wobec tego dwa słowa
na ten temat. Wczoraj na konferencji w Centralnej
Komisji Egzaminacyjnej pojawiła się również repre-
zentacja państwa parlamentarzystów zainteresowa-
nych tą tematyką, za co dziękuję.
Chcę powiedzieć, że bardzo interesujemy się jako-
ścią edukacji, co mnie bardzo cieszy. Chcemy lepiej
formułować wymagania w przyszłości. Chcemy pytać
na egzaminach o wszystko, co jest w podstawie pro-
gramowej. Myślimy, że takie zmiany systemowe są
potrzebne, żebyśmy analizowali postępy uczniów,
oceniali szkoły za postęp i żebyśmy w przyszłości ro-
bili lepszy użytek z egzaminów zewnętrznych, żeby
nadzór pedagogiczny lepiej pracował. To są wnioski,
które wyprowadzamy z egzaminów zewnętrznych,
żeby poprawiać jakość edukacji w szkołach.
W przypadku gimnazjalistów rozmawiamy z sa-
morządami lokalnymi i liczymy na to, że dobra współ-
praca z samorządami pozwoli nam indywidualnie
pomóc tym uczniom. Prowadzone są takie rozmowy
i przygotowywane są takie rozwiązania, aby indywi-
dualnie monitorować każdy przypadek. Tyle jeszcze
na temat gimnazjalistów. (Oklaski)
(Poseł Janusz Palikot: Bardzo dobra odpowiedź.)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Proszę państwa, proponuję, panie pośle, żeby...
(Poseł Artur Ostrowski: Chciałbym zabrać głos.
Sprostowanie.)
Proszę państwa, jest naprawdę tyle czasu na dys-
kusję.
(Poseł Artur Ostrowski: Zostałem źle zrozumiany
przez panią minister.)
Został pan źle zrozumiany, tak? (Poruszenie na
sali)
Proszę w takim razie krótko, treściwie i w sposób
zrozumiały, panie pośle.
Poseł Artur Ostrowski:
Dziękuję, panie marszałku.
Będzie krótko. To była prapremiera dzisiaj pani
minister Hall w Sejmie.
(Poseł Stefan Niesiołowski: Wystarczy już.)
Pytanie, które postawiłem, dotyczyło ośrodków
wsparcia wychowawczego. (Gwar na sali)
Panie marszałku, krótko, ale chciałbym, żeby był
spokój.
Marszałek:
Proszę bardzo, niech pan nie pyta, tylko spro-
stuje.
Poseł Artur Ostrowski:
Żeby była jasność, pani minister. Lewica, SLD jest
przeciwny pomysłom Romana Giertycha i ośrodkom
wsparcia wychowawczego. My tylko chcieliśmy, żeby
pani minister powiedziała nam, ilu psychologów, pe-
dagogów brakuje w polskich szkołach, ile szkół tych
psychologów, pedagogów nie ma.
Na koniec chcę powiedzieć, że żałuję, iż pani mi-
nister, jak również pan marszałek nie zawarli w tych
projektach, w tych nowelizacjach naszego projektu,
który dotyczył podwyżek dla nauczycieli. Była w nim
propozycja 100-procentowej kwoty bazowej, pani mi-
nister. To jest nasz projekt, nasza propozycja. Propo-
nuję, aby pan marszałek Komorowski odblokował
nasze projekty ustaw. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkty 2. i 1. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Bardzo proszę, pani poseł sprawozdawca, bo do
niej też było pytanie, tak?
Nie, tak? To dziękuję bardzo.
Proszę państwa, przystępujemy zatem do głoso-
wania nad całością projektu ustawy.
(Poseł Bożena Kotkowska: Ja też chciałabym spro-
stować.)
Pani poseł, przecież... Co pani chce sprostować?
(Poseł Bożena Kotkowska: Sprostować wypowiedź
pani minister.)
Pani poseł, co pani chce sprostować?
(Poseł Bożena Kotkowska: Sprawę stołówek szkol-
nych.)
Nie, ale co pani chce prostować?
(Poseł Bożena Kotkowska: Bardzo proszę, panie
marszałku.)
(Głos z sali: Niech już mówi.)
Poseł Bożena Kotkowska:
Ja bardzo przepraszam państwa, ale pół minu-
teczki. (Wesołość na sali)
Marszałek:
Nie pół minuteczki, tylko szybkie sprostowanie.
Poseł Bożena Kotkowska:
Pani Minister! Chciałabym sprostować. W art. 67
jest zapisane, że w szkole ma być świetlica, ma być bi-
blioteka. Dlaczego nie może być stołówki szkolnej
z zapleczem kuchennym, żeby wszystkie dzieci mogły...
Marszałek:
Pani poseł, ale pani może sprostować...
Poseł Bożena Kotkowska:
A druga sprawa: działanie gimnazjalistów... To,
co pani minister proponuje, jest wbrew prawu, ponie-
waż jest nabór elektroniczny i nie ma innej możliwo-
ści. (Oklaski)
(Poseł Ryszard Kalisz: Brawo!)
305
Marszałek:
Pani poseł, bardzo przepraszam. Proszę pani, może
być wszystko: stołówka, szatnia, wszystko może być,
ale jedno na pewno musi być – przestrzeganie regula-
minu. Dopuściłem panią do głosu po to, aby pani spro-
stowała źle zrozumianą własną wypowiedź. I bardzo
proszę o przestrzeganie tego. (Poruszenie na sali)
Przystępujemy zatem do głosowania nad całością
projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o syste-
mie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
w brzmieniu proponowanym przez Komisję Edukacji,
Nauki i Młodzieży, wraz z przyjętymi poprawkami,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 276 posłów. Za odda-
no 270 głosów, przeciw – 6, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o systemie oświaty, ustawy Karta Nauczy-
ciela oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nie-
letnich.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Go-
spodarki o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o swobodzie działalności gospodar-
czej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Alicję Olechowską oraz
przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono
poprawkę.
W związku z tym Sejm ponownie skierował ten
projekt ustawy do komisji w celu rozpatrzenia po-
prawki.
Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom
i panom posłom doręczone w druku nr 490-A.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Proszę panią poseł Alicję Olechowską o zabranie
głosu w celu przedstawienia dodatkowego sprawoz-
dania komisji.
Poseł Sprawozdawca Alicja Olechowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Komisja Gospodarki po rozpatrzeniu poprawki wnie-
sionej w dniu 11 czerwca wnosi o jej odrzucenie. Po-
prawka zmierza do tego, aby wniosek o wydanie in-
terpretacji przez urzędy publiczne podlegał opłacie
w wysokości 15 zł. Okazało się, że na razie jest to
kwota niemająca uzasadnienia. Czekamy na eksper-
tyzy dotyczące wysokości ewentualnej obniżonej
kwoty. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Przechodzimy do głosowania.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
306 Punkt 1. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 490.
Komisja, w dodatkowym sprawozdaniu, przedsta-
wia poprawkę, nad którą głosować będziemy w pierw-
szej kolejności.
W poprawce do ust. 5, dodawanego w art. 10 usta-
wy o swobodzie działalności gospodarczej, wniosko-
dawcy proponują, aby wniosek o wydanie interpreta-
cji podlegał opłacie w wysokości 15 zł, a nie, jak pro-
ponuje komisja, 75 zł.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki…
(Poseł Henryk Milcarz: Panie marszałku, chciał-
bym zabrać głos przed głosowaniem nad całością…)
Panie kochany, no… (Poruszenie na sali)
(Poseł Ryszard Kalisz: Przed głosowaniem nad
całością jeszcze poseł chce zabrać głos.)
Przed głosowaniem nad całością, panie pośle,
no… (Wesołość na sali)
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest...
(Poseł Henryk Milcarz: Ale, panie marszałku…)
Panie pośle, przecież uzgodniono na posiedzeniu
Konwentu Seniorów, gdzie był reprezentant pańskie-
go klubu, że będzie dopuszczone jedno pytanie
w imieniu klubu…
(Poseł Henryk Milcarz: Ja w imieniu klubu.)
…przed głosowaniem nad całością ustawy.
(Poseł Henryk Milcarz: Były dwa czytania, na
Boga, przecież chcę zabrać głos w imieniu klubu.)
(Poruszenie na sali)
Panie pośle, pan wie, co zaproponowałem. I wie
pan, że innej propozycji nie było, panie pośle.
(Poseł Henryk Milcarz: Panie marszałku, chcia-
łem zabrać głos w imieniu klubu.)
Proszę państwa, rozumiem, że będzie pytanie ze
strony klubu Lewicy. Dopuszczę to pytanie, tak jak
się umówiliśmy.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 272 posłów. Za odda-
no 43 głosy, przeciw – 229, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Rozumiem, że jest pytanie ze strony klubu Lewicy.
Bardzo proszę – 2 minuty.
Poseł Henryk Milcarz:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do
pani poseł sprawozdawcy. Pani poseł, pani formacja
wielokrotnie publicznie deklarowała, że będzie wspie-
rać rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Miało
to polegać m.in. na ograniczaniu barier, na uchwala-
niu dobrego prawa, przychylnego polskim przedsię-
biorcom, a także na likwidacji bądź ograniczaniu
nadmiernych obciążeń dla małych przedsiębiorstw.
Klub Poselski Lewica zgłosił poprawkę, aby wniosek
o wydanie interpretacji podlegał opłacie w wysokości
15 zł, a nie 75 zł, jak proponuje rząd. Pani tłumacze-
nie, że trzeba zrobić analizę, jest nieuprawnione,
dlatego że, przypominam, przez 2,5 roku obowiązy-
wała opłata w wysokości 5 zł i nic się złego w Polsce
nie zdarzyło. Wręcz odwrotnie, jeśli pani porówna
liczbę wniosków, liczbę przedsiębiorców oczekujących
na wydanie interpretacji, to zdecydowanie to zmala-
ło. Dlatego chciałbym zapytać panią: dlaczego Komi-
sja Gospodarki, która powinna sprzyjać polskim
przedsiębiorcom, tak naprawdę jest przeciwko nim?
Dlaczego pani formacja, mimo składanych deklaracji,
nie lubi i nie popiera polskich przedsiębiorców? Dzię-
kuję za uwagę. (Oklaski)
Marszałek:
Panie pośle, przypominam tylko, że pytania
mogą być kierowane do posła sprawozdawcy, a nie
do klubów.
Bardzo proszę, pani poseł Olechowska.
Poseł Alicja Olechowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wspomniana
kwota 75 zł to nie jest kwota różna od tej, która do-
tychczas obowiązywała we wszystkich urzędach
w przypadku zapytania o interpretację przepisów.
(Głos z sali: Trzeba było ją w tamtym roku wpro-
wadzić.)
(Poseł Stanisław Stec: Ale od lipca ubiegłego roku.)
Do tej pory żadne kluby opozycyjne nie zgłaszały
zastrzeżeń, nie było kontrowersji dotyczących wyso-
kości tej opłaty. Środowiska przedsiębiorców uważa-
ły, że nie jest barierą to, że jest za drogo, bo zapłace-
nie kwoty 75 zł nie stanowi dla przedsiębiorców pro-
blemu. W tym przypadku klub, który zgłaszał po-
prawkę dotyczącą opłaty w wysokości 15 zł, nie jest
przekonany, czy ta kwota powinna wynosić 20 zł, 15,
a może 7,50. W związku z tym poddanie analizie tych
kosztów jest możliwe w trakcie prac nad następną
częścią pakietów dotyczących gospodarki. Dotych-
czas żadne środowiska tego nie zgłaszały. Sejm
w pierwszym czytaniu, w drugim czytaniu, podko-
misja oraz komisja, która rozpatrywała wniosek klu-
bu, stwierdziły, że należy odrzucić tę poprawkę.
W związku z tym kwota 75 zł została przegłosowana
trzy razy w komisji i podkomisji. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkty 1. i 10. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Proszę państwa, przystępujemy do głosowania
nad całością projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o swo-
bodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie nie-
których innych ustaw, w brzmieniu proponowanym
przez Komisję Gospodarki, zechce podnieść rękę
i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 272 posłów. Za odda-
ło głos 271, nikt nie był przeciw, 1 osoba wstrzymała
się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz
o zmianie niektórych innych ustaw.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim
projekcie ustawy o zmianie ustawy o informaty-
zacji działalności podmiotów realizujących za-
dania publiczne.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Sławomira Neumanna
oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgło-
szono poprawkę.
W związku z tym Sejm ponownie skierował pro-
jekt ustawy do komisji w celu jej rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom
i panom posłom doręczone w druku nr 580-A.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Sławomira Neumanna. (Oklaski)
Poseł Sprawozdawca
Sławomir Neumann:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrz-
nych przedstawić dodatkowe sprawozdanie o posel-
skim projekcie ustawy o zmianie ustawy o informa-
tyzacji działalności podmiotów realizujących zadania
publiczne (druki nr 561, 580 oraz 580-A).
Sejm w dniu 11 czerwca 2008 r. skierował ponow-
nie projekt ustawy zawarty w druku nr 561 do Komi-
sji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu rozpa-
trzenia poprawki zgłoszonej w drugim czytaniu.
Poprawka dotyczyła uwag i zastrzeżeń, które do
projektu poselskiego zgłosiła Polska Izba Informaty-
ki i Telekomunikacji, oraz opinii Urzędu Komitetu
Integracji Europejskiej; zgłoszono uwagę, że zapro-
ponowana nowelizacja jest niezgodna z dyrektywą
nr 1999/93 Wspólnoty Europejskiej w sprawie
wspólnotowych ram w zakresie podpisów elektro-
nicznych.
307
Zaproponowana poprawka w pełni wyczerpuje za-
strzeżenia i jest zgodna z prawodawstwem unijnym.
Komisja po rozpatrzeniu tej poprawki na posie-
dzeniu 12 czerwca oraz po wysłuchaniu oświadczenia
przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej, że
przedmiot projektowanej regulacji jest zgodny z pra-
wem Unii Europejskiej, wnosi, aby Wysoki Sejm przy-
jął wymienioną poprawkę. Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 580.
Komisja, w dodatkowym sprawozdaniu, przedsta-
wia również poprawkę, nad którą głosować będziemy
w pierwszej kolejności.
W jedynej poprawce do art. 1 projektu ustawy no-
welizującej wnioskodawcy proponują, aby określone
dokumenty mogły być przekazywane Zakładowi
Ubezpieczeń Społecznych w sposób określony w tym
przepisie, bez konieczności opatrywania ich bezpiecz-
nym podpisem elektronicznym, przy wykorzystaniu
danych otrzymanych za pośrednictwem Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych przed dniem 21 lipca 2008 r.,
weryfikowanych przy pomocy wydawanych płatni-
kom składek certyfikatów klucza publicznego, do
czasu utraty ważności tych certyfikatów, oraz aby
termin ważności tych certyfikatów nie mógł być
dłuższy niż jeden rok.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 275 posłów. Za od-
dano 275 głosów, nikt nie był przeciw, nikt się nie
wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o infor-
matyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publiczne, w brzmieniu proponowanym przez
Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, wraz
z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i naci-
snąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 273 posłów. Za od-
dano 273 głosy, nikt nie był przeciw, nikt się nie
wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o informatyzacji działalności podmiotów re-
alizujących zadania publiczne.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
308 Punkty 18. i 19. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych.
Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy
przedstawionego przez pana posła Stanisława Steca
oraz przeprowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Poddam ten wniosek pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku…
(Poseł Krzysztof Matyjaszczyk: Panie marszałku,
pytanie w imieniu klubu.)
Proszę bardzo.
Proszę uprzejmie, panie pośle. Ma pan półtorej
minutki.
(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale debata już była.)
Poseł Krzysztof Matyjaszczyk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu
Lewicy chciałbym zapytać wnioskodawców...
(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie ma takiej for-
muły.)
(Poseł Zbigniew Chlebowski: Nie zadaje się pytań
wnioskodawcom.)
...którzy wnoszą o odrzucenie w pierwszym czy-
taniu projektu ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych, czy pamiętają swoje przedwyborcze
deklaracje o tym, że pierwsza z wniesionych ustaw
będzie dotyczyła zniesienia podatku Belki, a odno-
śnie do ustawy, którą dzisiaj właśnie chcemy przeka-
zać do kolejnych czytań, do prac w komisjach, zgła-
szacie wniosek o odrzucenie jej w pierwszym czyta-
niu. Mam pytanie: Co się takiego wydarzyło, że
zmieniliście zdanie na temat swoich przedwybor-
czych obietnic? Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
(Głos z sali: Do kogo było pytanie?)
Nie wiemy dokładnie, komu zostało to pytanie
zadane.
(Głos z sali: Trudno powiedzieć.)
Czy wnioskodawca zamierza odpowiedzieć?
Nie zamierza.
(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie ma takiej for-
muły.)
(Poseł Jerzy Szmajdziński: Jak to nie? Pierwsze
pytanie.)
Proszę państwa, obrad nie prowadzi się w taki
sposób, że krzyczycie państwo z sali, komu to pytanie
zadano. Ten, kto zgłasza pytanie, powinien powie-
dzieć, do kogo je kieruje. Pytanie było mało precyzyj-
nie sformułowane, jeśli chodzi o adresata.
(Poseł Krzysztof Matyjaszczyk: Do wnioskodaw-
ców, którzy zgłosili wniosek o odrzucenie w pierw-
szym czytaniu.)
Dziękuję bardzo.
Czy jest potrzeba udzielenia odpowiedzi?
Poseł wnioskodawca uważa, że nie ma takiej po-
trzeby.
Proszę państwa…
(Poseł Jerzy Szmajdziński: Nazwisko. Kto się
wstydzi wystąpić?)
Sejm przeprowadził pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, zawartego w dru-
ku nr 405.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu .
Poddam ten wniosek pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu, skierował projekt ustawy zawarty
w druku nr 405 do Komisji Finansów Publicznych
w celu rozpatrzenia.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych, zawartego w druku nr 405,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 273 posłów. Za odda-
no 229 głosów, przeciw – 43, jedna osoba wstrzymała
się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.
Powrócimy teraz do rozpatrzenia punktu 19. po-
rządku dziennego.
Dalszy ciąg głosowań będzie prowadził pan mar-
szałek Niesiołowski.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Stefan Niesiołowski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę państwa, kontynuujemy obrady. (Burzliwe
oklaski)
Powracamy do rozpatrzenia punktu 19. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych.
Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy
przedstawionego przez panią poseł Aleksandrę Na-
talli-Świat oraz przeprowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie
w pierwszym czytaniu projektu ustawy.
Poddam ten wniosek pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkty 19., 22., 23., 24. i 25. porządku dziennego – głosowanie
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski
zydium Sejmu skierował projekt zawarty w druku
nr 435 do Komisji Finansów Publicznych w celu roz-
patrzenia.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych, zawartego w druku nr 435,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 270 posłów. Za głoso-
wało 226, przeciw – 44 posłów, nikt się nie wstrzy-
mał.
Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 22. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Mniej-
szości Narodowych i Etnicznych oraz Komisji
Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie
ustawy o ratyfikacji Europejskiej karty języków
regionalnych lub mniejszościowych, sporządzo-
nej w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Macieja Orzechowskiego
oraz przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy
w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 427.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o ratyfikacji Europejskiej
karty języków regionalnych lub mniejszościowych,
sporządzonej w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.,
w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 427,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 274 posłów. Za było
272, przeciw – 2 posłów, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji
Europejskiej karty języków regionalnych lub mniej-
szościowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 5 listo-
pada 1992 r.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 23. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro-
ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic-
twa oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządo-
wym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji
o Europejskim Instytucie Leśnictwa, sporządzo-
nej w Joensuu dnia 28 sierpnia 2003 r.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Piotra Cybulskiego oraz
przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy
w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 431.
309
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji
o Europejskim Instytucie Leśnictwa, sporządzonej
w Joensuu dnia 28 sierpnia 2003 r., w brzmieniu
przedłożenia zawartego w druku nr 431, zechce pod-
nieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 268 posłów. Za było 268,
nikt nie głosował przeciw, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfika-
cji Konwencji o Europejskim Instytucie Leśnictwa,
sporządzonej w Joensuu dnia 28 sierpnia 2003 r.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 24. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro-
ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic-
twa oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządo-
wym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji
Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczysz-
czeń organicznych, sporządzonej w Sztokholmie
dnia 22 maja 2001 r.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Macieja Orzechowskiego
oraz przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy
w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 428.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji
Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń
organicznych, sporządzonej w Sztokholmie dnia
22 maja 2001 r., w brzmieniu przedłożenia zawarte-
go w druku nr 428, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 271 posłów. Za było 271 posłów, nikt
nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfika-
cji Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych
zanieczyszczeń organicznych, sporządzonej w Sztok-
holmie dnia 22 maja 2001 r.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 25. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul-
tury i Środków Przekazu o stanowisku Senatu
w sprawie ustawy o zmianie ustawy o opłatach
abonamentowych.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Małgorzatę Kidawę-Błoń-
ską oraz przeprowadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu
bezwzględną większością głosów w obecności co naj-
mniej połowy ustawowej liczby posłów.
Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględ-
ną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
310 Punkty 25. i 26. porządku dziennego – głosowanie
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski
Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie
poprawek Senatu.
Poprawki od 1. do 3. Senat zgłosił do art. 1 ustawy
nowelizującej zawierającego zmiany w ustawie o opła-
tach abonamentowych.
W 1. poprawce do art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy nowe-
lizowanej Senat proponuje rozszerzyć katalog osób
zwolnionych od opłat abonamentowych o osoby, któ-
re ukończyły 60 lat oraz mają ustalone prawo do eme-
rytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie
kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodze-
nia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym,
ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Staty-
stycznego.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 272 posłów. Większość
bezwzględna wynosi 137. Za – 24, przeciw – 247,
1 poseł wstrzymał się.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W 2. poprawce do art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy nowe-
lizowanej Senat proponuje rozszerzyć katalog osób
zwolnionych od opłat abonamentowych o osoby, wo-
bec których stwierdzono nieważność orzeczenia na
podstawie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń
wydanych wobec osób represjonowanych za działal-
ność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego
oraz wobec których wydano decyzje o internowaniu
w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia
w Polsce stanu wojennego.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 269 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 135. Za – 14 posłów, przeciw – 254, 1 poseł się
wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ-
nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.
W 3. poprawce Senat proponuje utrzymać w obo-
wiązującym brzmieniu ust. 2 w art. 4 ustawy nowe-
lizowanej stanowiący, że zwolnienia określone w ust. 1
nie przysługują osobom, które pozostają we wspól-
nym gospodarstwie domowym z co najmniej dwiema
osobami, które ukończyły 26. rok życia, niespełnia-
jącymi warunków do uzyskania tych zwolnień.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 273 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 137. Za – 204, przeciw – 67, 2 posłów się
wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu
bezwzględną większością głosów.
W 4. poprawce polegającej na dodaniu art. 1a do
ustawy nowelizującej Senat proponuje między inny-
mi, aby opłaty abonamentowe uiszczone z góry za
okres dłuższy niż 1 miesiąc przez osoby, które naby-
ły prawo do zwolnienia z opłat abonamentowych na
podstawie niniejszej ustawy, podlegały zwrotowi za
miesiące, za które opłaty są nienależne.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 276 posłów. Większość bezwzględna wy-
nosi 139. Nikt nie głosował za, przeciw – 275, wstrzy-
mał się 1 poseł.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ-
nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.
W 5. poprawce Senat proponuje dodać art. 1b do
ustawy nowelizującej stanowiący, że Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji ustali na rok 2008 i 2009 nowy
sposób podziału wpływów, o których mowa w art. 8
ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, między jednostki
publicznej radiofonii i telewizji, uwzględniający zwol-
nienia z opłat abonamentowych określone w niniej-
szej ustawie.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 276 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 139. Za głosował 1 poseł, przeciw – 274,
1 poseł wstrzymał się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ-
nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 26. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad-
zwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie
ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek han-
dlowych.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Jerzego Kozdronia oraz
przeprowadził dyskusję.
Przystępujemy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 27. porządku dziennego – głosowanie.
Wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski
W jedynej poprawce do zmiany 4. w art. 1 ustawy
nowelizującej Senat proponuje, aby art. 345 § 8 Ko-
deksu spółek handlowych stanowił, że do świadczeń,
o których mowa w tym przepisie, nie stosuje się rów-
nież § 7 tego artykułu.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 277 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 139, nikt nie głosował za, przeciw głosowało
275 posłów, 2 posłów wstrzymało się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ-
nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 27. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultu-
ry i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie
uchwały w sprawie uczczenia pamięci Aleksan-
dra Świętochowskiego w 70. rocznicę śmierci.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Jana Dziedziczaka oraz
przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o przyjęcie projektu uchwały
w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 513.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca-
łości projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci
Aleksandra Świętochowskiego w 70. rocznicę śmierci,
w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 513,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 273 posłów. Za głosowało 270 posłów,
przeciw – 3 posłów, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie
uczczenia pamięci Aleksandra Świętochowskiego
w 70. rocznicę śmierci.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29.
porządku dziennego: Wybór sędziego Trybunału
Konstytucyjnego (druki nr 554 i 590).
Wysoka Izbo! Przypominam, że 25 czerwca br.
upływa kadencja prezesa Trybunału Konstytucyjne-
go pana Jerzego Stępnia.
Sędziego Trybunału Konstytucyjnego, na podsta-
wie art. 194 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej, wybiera Sejm.
Na stanowisko sędziego Trybunału Konstytucyj-
nego zgłoszona została kandydatura pana Stanisła-
wa Biernata.
Opinia Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka
o zgłoszonej kandydaturze została paniom i panom
posłom doręczona w druku nr 590.
311
Proszę o zabranie głosu pana posła Sebastiana
Karpiniuka w celu przedstawienia kandydatury pana
Stanisława Biernata zgłoszonej przez posłów Klubu
Parlamentarnego Platforma Obywatelska.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Sebastian Karpiniuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam ogromny
zaszczyt zarekomendować Wysokiej Izbie kandyda-
turę pana prof. Stanisława Biernata na członka Try-
bunału Konstytucyjnego.
Pan profesor Stanisław Biernat urodził się w 1949 r.
w Tarnowie. W 1971 r. z wyróżnieniem ukończył stu-
dia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskie-
go. W 1995 r. otrzymał tytuł profesorski, a od 2000 r.
jest profesorem zwyczajnym na Wydziale Prawa
i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zain-
teresowania naukowe pana profesora Stanisława
Biernata są zróżnicowane. Głównymi dziedzinami
jego badań są: prawo publiczne, w tym prawo admi-
nistracyjne, publiczne prawo gospodarcze, prawo
konstytucyjne, a także prawo europejskie. Jest auto-
rem stu kilkudziesięciu prac naukowych, w tym kil-
ku książek. Ponad trzydzieści jego prac zostało opu-
blikowanych za granicą w językach: angielskim,
niemieckim i rosyjskim. Jego rozprawa habilitacyjna
uzyskała I nagrodę w konkursie „Państwa i Prawa”
za najlepszą pracę habilitacyjną w dziedzinie nauk
prawnych w Polsce. Za osiągnięcia naukowe otrzy-
mał nagrody ministerialne rektora Uniwersytetu
Jagiellońskiego oraz wiele innych wyróżnień. Prof.
Stanisław Biernat jest od 2004 r. członkiem Komite-
tu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.
Prof. Biernat otrzymywał stypendia na badania
naukowe za granicą, m.in. stypendium Fundacji im.
Alexandra von Humboldta na badania na Uniwersy-
tecie w Heidelbergu. Brał udział w licznych między-
narodowych konferencjach i wygłaszał wykłady
w wielu krajach europejskich oraz na kontynencie
amerykańskim. Uczestniczył w różnych międzyna-
rodowych projektach naukowych. Jest członkiem
międzynarodowych organizacji naukowych z dziedzi-
ny prawa konstytucyjnego, administracyjnego i eu-
ropejskiego. W kraju jest m.in. prezesem Polskiego
Stowarzyszenia Prawa Europejskiego i członkiem
Polskiego Stowarzyszenia Studiów Europejskich.
Prof. Stanisław Biernat jest twórcą i kierowni-
kiem Katedry Prawa Europejskiego Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Jest to czołowy w naszym kraju
ośrodek badań nad problematyką prawną integracji
europejskiej i wpływu prawa europejskiego na prawo
polskie. Pod kierunkiem prof. Biernata dziesięć osób
uzyskało stopień doktora nauk prawnych. Na Uni-
wersytecie Jagiellońskim prof. Biernat wykładał lub
obecnie wykłada prawo administracyjne, publiczne
prawo gospodarcze i prawo europejskie. Przy kate-
drze utworzył studium podyplomowe prawa europej-
skiego, które ukończyło dotąd ponad 250 osób.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
312 Wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego
Poseł Sebastian Karpiniuk
W latach 1991–2004 prowadził zajęcia w Krajowej
Szkole Administracji Publicznej w Warszawie, po-
święcone pozycji prawnej obywatela wobec admini-
stracji publicznej. Zajęcia te cieszyły się bardzo dobrą
opinią wśród słuchaczy.
Oprócz pracy akademickiej prof. Stanisław Bier-
nat czynnie uczestniczy w praktyce stosowania,
a także praktyce tworzenia prawa. Od 2001 r. jest
sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego, począt-
kowo w ośrodku zamiejscowym NSA w Krakowie,
a od 2005 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego
w Warszawie. Ponadto Stanisław Biernat jest naczel-
nikiem Wydziału Prawa Europejskiego w Biurze
Orzecznictwa NSA. Przed objęciem funkcji sędziow-
skich prof. Biernat był dwukrotnie członkiem Rady
Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów w latach
1989–1992 oraz 1998–2001. Był powoływany jako
ekspert komisji sejmowych oraz sporządzał opinie
m.in. dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej, dla mini-
sterstw, dla rzecznika praw obywatelskich oraz in-
nych organów państwowych, a ponadto wchodził
w skład różnych ciał opiniodawczych i doradczych.
Problematyka ustrojowa i prawna, będąca przed-
miotem jurysdykcji Trybunału Konstytucyjnego, jest
bliska działalności naukowej prof. Biernata. Wielo-
krotnie w jego książkach, artykułach i glosach ana-
lizowane były orzeczenia Trybunału Konstytucyjne-
go. Występował przed trybunałem jako biegły, a jego
poglądy naukowe wpłynęły na stanowisko Trybuna-
łu Konstytucyjnego m.in. co do sposobu rozumienia
konstytucyjnych zasad sprawiedliwości i równości.
Trybunał Konstytucyjny powoływał się kilkanaście
razy w różnych uzasadnieniach swoich publikacji na
stanowisko prof. Biernata.
Prof. Biernat został odznaczony Krzyżem Kawa-
lerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Nigdy nie był ani nie jest aktualnie członkiem
żadnej partii politycznej.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uprzejmie proszę
Wysoką Izbę o poparcie tej kandydatury. Dziękuję
serdecznie. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Bardzo dziękuję panu posłowi.
Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego
Kozdronia w celu przedstawienia opinii komisji.
(Oklaski)
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Jerzy Kozdroń:
Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo!
Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Ko-
misja Ustawodawcza na swoim posiedzeniu w dniu
10 czerwca 2008 r. zajęły się zaopiniowaniem, wyra-
żeniem stanowiska w sprawie kandydatury prof. Sta-
nisława Biernata. Z przyjemnością mogę powiedzieć,
że po wysłuchaniu prof. Stanisława Biernata obie
komisje jednogłośnie wyraziły pozytywną opinię co
do kandydatury sędziego Naczelnego Sądu Admini-
stracyjnego prof. Stanisława Biernata na stanowisko
sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Bardzo dziękuję panu posłowi.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos
w sprawie przedstawionej kandydatury?
Nie.
W takim razie bardzo dziękuję; nikt się nie
zgłaszał.
Przechodzimy do głosowania.
Sejm wybiera sędziego Trybunału Konstytucyj-
nego bezwzględną większością głosów w obecności co
najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pana
Stanisława Biernata na stanowisko sędziego Trybunału
Konstytucyjnego, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Ogłaszam wyniki.
Głosowało 276 posłów. (Oklaski) Sekundeczkę,
tylko ogłoszę wynik. Większość bezwzględna – 139.
Za – 270, przeciw – 5, 1 poseł się wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością
głosów wybrał pana Stanisława Biernata na stano-
wisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
Serdecznie gratuluję, panie profesorze. (Oklaski)
2 minuty przerwy technicznej. Chodzi o poprosze-
nie pana posła, który wystąpi jako sprawozdawca
w następnym punkcie.
Proszę się nie rozchodzić, przerwa potrwa tylko
2 minuty. Dziękuję bardzo.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 57
do godz. 13 min 02)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę państwa, kontynuujemy nasze obrady.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. po-
rządku dziennego: Wniosek o wyrażenie wotum nie-
ufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Ro-
stowskiego (druki nr 583 i 619).
Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko-
dawców panią poseł Aleksandrę Natalli-Świat.
Proszę bardzo, pani poseł.
Proszę?
(Głos z sali: Chciałbym poprosić jeszcze o 5 minut
przerwy, żeby mogli przybyć posłowie…)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski
Proszę bardzo. Jest prośba, i się przychyliłem do
tej prośby, żeby mogli wrócić na salę posłowie Prawa
i Sprawiedliwości. Jest to prośba o 5 minut przerwy.
Przychyliłem się do prośby o przerwę. Jeszcze 5 mi-
nut. Dziękuję.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 03
do godz. 13 min 08)
Marszałek:
Proszę państwa, wznawiam obrady.
Proszę o zajęcie miejsc.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30.
porządku dziennego: Wniosek o wyrażenie wo-
tum nieufności wobec ministra finansów Jana
Vincenta-Rostowskiego (druki nr 583 i 619).
Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko-
dawców panią poseł Aleksandrę Natalli-Świat.
Poseł Aleksandra Natalli-Świat:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Pa-
nie Ministrze! Chociaż pana ministra chyba na sali
nie ma...
(Poseł Krzysztof Putra: Odszedł.)
(Głos z sali: Owszem, jest.)
(Głos z sali: W zasadzie nie ma.)
Jest pan minister.
(Głos z sali: Jest, jest.)
Przez cały okres funkcjonowania rządu premiera
Donalda Tuska, rządu Platformy Obywatelskiej i Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego, minister finansów nie
podjął żadnych zasadniczych działań, które mogłyby
mieć pozytywny wpływ na polską gospodarkę, na
stan finansów publicznych. Z drugiej strony można
wymienić cały szereg zaniechań, których negatywne
skutki odczuwamy już dziś, a które w przyszłości
mogą być przyczyną wyhamowania wysokiego tempa
wzrostu gospodarczego, utrzymującego się od 2006 r.
Jeżeli tak się stanie, stracimy szansę, która może się
nie powtórzyć przez wiele następnych lat, a którą
stwarza rozpędzona gospodarka i napływ środków
z Unii Europejskiej – szansę na poprawę życia milio-
nów Polaków, szansę na to, by w kraju żyło się na
poziomie odpowiadającym naszym aspiracjom, by
Polacy nie musieli szukać możliwości godnego życia
poprzez opuszczenie ojczyzny i rodziny. Dlatego tak
zdecydowana jest nasza reakcja.
Panie Ministrze! Reprezentuje pan obóz politycz-
ny wybrany między innymi ze względu na wykreowa-
ne wrażenie sprawności i kompetencji w sprawach
gospodarczych. Wielu wyborców Platformy Obywa-
telskiej w 2007 r. było przekonanych, że PiS mocno
postawił na zwalczanie przestępczości i korupcji, ale
teraz czas na fachowców od gospodarki. Niestety dziś
313
nie ma ani walki z przestępczością i korupcją, ani
efektywnych działań gospodarczych. (Oklaski)
Ostatnie miesiące dowodzą, jak bardzo kreowany
w kampanii wyborczej obraz był nieprawdziwy. Po
pierwsze, nieprawdziwe było twierdzenie o małej ak-
tywności rządów Prawa i Sprawiedliwości w sferze
gospodarki. Przede wszystkim właśnie w tych latach
zostały wzmocnione instytucje chroniące zasady
uczciwego rynku. Już na początku 2006 r. powstał
Urząd Komunikacji Elektronicznej, którego energicz-
ne działania doprowadziły do obniżenia cen usług
telekomunikacyjnych w ciągu dwóch lat o 30–40%.
Skonsolidowano nadzór finansowy, przeprowadzono
konsolidację energetyki, która stanowi podstawę do
stworzenia silnych podmiotów posiadających zdol-
ność kredytową. To właśnie w czasie rządów Prawa
i Sprawiedliwości faktycznie, a nie tylko w deklara-
cjach, obniżono podatki. (Oklaski) Zmieniono progi
podatkowe, kwotę wolną, koszty uzyskania przycho-
dów, ulga prorodzinna pozwala odliczyć 1145 zł na
każde dziecko, składka rentowa jest niższa o 7%,
praktycznie zniesiono podatek od spadków i daro-
wizn, a od 2009 r. obowiązywać będą dwie stawki
podatkowe. Wprowadzono szereg rozwiązań wspiera-
jących inwestowanie w nowe technologie, rozwiąza-
nia korzystne dla małych podatników i uproszczenia
w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych i podatku od osób prawnych. Przygotowana też
została oczekiwana przez przedsiębiorców noweliza-
cja ustawy o VAT. Jednocześnie wprowadzono corocz-
ną waloryzację rent i emerytur, likwidację starego
portfela i szereg innych zmian.
Rząd PiS uważał, że strategia zarządzania finan-
sami powinna być kompletna i odpowiedzialna, dla-
tego wprowadzano w kolejnych etapach reformę fi-
nansów publicznych. Po małej nowelizacji dopełnie-
niem zmian była przygotowana i złożona w Sejmie
nowa ustawa o finansach publicznych, która miała
wejść w życie już od początku tego roku. Naszym
zamiarem było przygotowanie pola do obniżki podat-
ków właśnie przez wspomnianą reformę finansów
publicznych, poprzez konsolidację i większą transpa-
rentność sektora finansów publicznych, zapewniają-
cą efektywność wydatkowanych środków i wprowa-
dzenie budżetu zadaniowego. Przygotowana została
także przez rząd PiS kompleksowa reforma funkcjo-
nowania służb skarbowych i celnych, opisująca nową
strukturę tej administracji, a także ścieżki awansu
zawodowego i wynagrodzeń pracowników.
Te i inne propozycje przygotowane w poprzedniej
kadencji są gotowe i możliwe do wykorzystania. Nie-
stety, obecny rząd, rząd Platformy Obywatelskiej
i Polskiego Stronnictwa Ludowego, nie potrafi przy-
gotować własnych rozwiązań i nie chce wykorzystać
gotowych projektów. Zamiast decyzji odbieramy tyl-
ko sprzeczne komunikaty i mgliste deklaracje: za
rok, za dwa, może później rząd dołoży starań, rząd
przygotuje.
Niestety, szanowny panie ministrze, jest pan naj-
lepszym przykładem bezruchu obecnej ekipy rządzą-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
314 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Aleksandra Natalli-Świat
cej, choć występuje pan w doborowym gronie szefów
resortów gospodarczych, takich jak pan minister
Grabarczyk, który nie ogłosił w tym roku żadnego
przetargu na roboty budowlane dotyczące nowych
autostrad czy dróg ekspresowych, ale 22 maja obie-
cał, że w końcówce kadencji będziemy budować kil-
kadziesiąt kilometrów autostrad dziennie, czy też
pan minister Grad, który od listopada do dziś, czyli
prawie przez 8 miesięcy, nie miał czasu na spotkanie
z Komisją Europejską w sprawie stoczni, ale znalazł
czas na atakowanie Polskiego Radia i Telewizji Pol-
skiej i ustawiczne nękanie tych instytucji.
Obecna koalicja nie przedstawiła żadnego dopra-
cowanego rozwiązania dotyczącego jakiejkolwiek
sfery gospodarczej czy społecznej, jednocześnie blo-
kuje wcześniej przygotowane rozwiązania, jak choć-
by tzw. specustawę budowlaną ministra Barszcza.
Ministerstwo Finansów nie odbiega od obrazu
tego rządu, ale to w nim ogniskują się zaniedbania,
jego bezruch może mieć najbardziej niekorzystne
konsekwencje. Stan finansów publicznych, zmniej-
szenie tempa wzrostu gospodarczego może w prak-
tyce zablokować możliwości innych działań. Zanie-
chania Ministerstwa Finansów mogą więc w prakty-
ce doprowadzić do tego, że realizacja koniecznych
projektów dotyczących budowy infrastruktury, refor-
my ochrony zdrowia, oświaty, zwiększenia nakładów
na naukę, na badania i rozwój i cały szereg innych
koniecznych przedsięwzięć modernizacyjnych nie
będzie możliwa. Nawet jeżeli jakimś cudem – bo to
cud przecież jest motywem przewodnim tej kadencji
– uda się odpowiednie projekty przygotować innym
resortom.
W kampanii wyborczej Platforma Obywatelska
obiecywała między innymi obniżenie obciążeń podat-
kowych, likwidację 200 danin publicznych, zniesienie
podatku Belki, obniżenie kosztów pracy, wprowadze-
nie podatku liniowego o jednolitej stawce PIT i CIT
15%, pełne odliczenia wydatków inwestycyjnych, li-
kwidację podatku od dywidend i spadków itd. Twier-
dziła, że ma przygotowane projekty, np. że ma przy-
gotowaną nową ustawę o podatku od towarów i usług.
Reforma finansów publicznych miała być jedną
z pierwszych ustaw przyjętych przez Sejm. A dziś?
Dziś zamiast zapowiadanych obniżek podatków, za-
miast zdecydowanych podwyżek wynagrodzeń, za-
miast reform, mamy brak projektów i kolejne obiet-
nice, a także uniwersalne wytłumaczenie wszystkich
problemów i trudności. Winien jest PiS. Oczywiście,
winien jest PiS tym, co zrobił, tym, czego nie zrobił,
albo tym, co ewentualnie mógłby zrobić, gdyby ewen-
tualnie zrobił.
Szanowni Państwo! Od wyborów parlamentar-
nych minęło już wiele miesięcy, a rządzenie to nie
tylko uśmiechy, to także odpowiedzialność i koniecz-
ność podejmowania decyzji. Na posiedzeniu Komisji
Finansów Publicznych minister finansów pytany,
dlaczego zaniechano reformy finansów publicznych,
twierdził, że projekt gotowy będzie do końca czerw-
ca. Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów
do dziś nie ma żadnego projektu, a raczej jest projekt
przygotowany w poprzedniej kadencji. Natomiast
w czasie przedstawienia założeń do budżetu na 2008 r.
pan minister Rostowski stwierdził, że obniżenie pla-
nowanego deficytu to dowód na daleko posuniętą
reformę finansów publicznych. Jeżeli reformę finan-
sów publicznych mierzy się wielkością deficytu, to
w 2007 r., kiedy deficyt wyniósł 16 mld zł, ta reforma
była chyba jeszcze dalej posunięta. (Oklaski) Nieste-
ty sprowadzanie kwestii reformy finansów publicz-
nych do wielkości deficytu jest zdecydowanie zbyt
daleko idącym uproszczeniem, zwłaszcza że nie
wiemy, czy to obniżenie deficytu nie będzie po pro-
stu wynikiem sięgania do kieszeni obywateli lub
wstrzymaniem niezbędnych wydatków inwestycyj-
nych – a takie niepokojące sygnały pojawiły się
w ostatnim czasie.
Niekwestionowanym osiągnięciem poprzedniej
kadencji było wprowadzenie podatkowej ulgi proro-
dzinnej. Wokół tego rozwiązania zaistniał konsen-
sus w Wysokiej Izbie. Prawo i Sprawiedliwość uwa-
ża, że wsparcie dla rodzin należy zwiększać. Należy
wprowadzić rozwiązania rozszerzające ulgę chociaż-
by na rodziny zastępcze. Należy wprowadzić rozwią-
zania i zwiększyć wsparcie dla rodzin, które nie
mogą skorzystać z ulgi w podatku dochodowym.
Niestety 6 czerwca serwisy prasowe podały, że re-
sort finansów, obecny resort finansów, zamierza
ograniczyć ulgę prorodzinną, aby w roku urodzenia
dziecka nie przysługiwała za cały rok, lecz jedynie
od miesiąca, w którym urodzi się dziecko. A więc
zamiast wzmocnienia i podwyższenia ulgi w miarę
możliwości budżetu byłoby to jej ograniczenie już
po jednym roku jej obowiązywania i dalsze kompli-
kacje prawa podatkowego.
W latach 2006–2007 nastąpił wzrost liczby uro-
dzeń w Polsce. Nie mówię, że jest to wynik ulgi pro-
rodzinnej i wyłączny wynik, proszę tego tak nie in-
terpretować, ale wzrost nastąpił. Tendencja ta jest
jeszcze słaba i należy ją wspierać. Niestety, panie mi-
nistrze, pański resort wysyła dokładnie przeciwne
sygnały. Dlaczego?
Innym przykładem metody, która ma prowadzić
do ograniczenia deficytu, jest projekt nowelizacji
ustawy o drogach publicznych, który omawialiśmy
na bieżącym posiedzeniu Sejmu, a który zmienia sys-
tem opłat za poruszanie się po drogach publicznych,
drastycznie podwyższając koszty funkcjonowania dla
przedsiębiorstw transportowych.
Kolejny przykład to projekt ustawy o podatku ak-
cyzowym i podniesienie stawek akcyzy na przykład na
gaz LPG z 695 zł za 1000 kg do 1100 zł. Jeżeli to jest
droga do ograniczania deficytu i jeżeli to jest głęboko
posunięta reforma finansów publicznych, to bardzo
różnimy się w rozumieniu tego tematu. (Oklaski)
9 czerwca prasa podała, że rząd premiera Tuska
planuje od 2010 r. podnieść o jeden punkt składkę
procentową na ubezpieczenia zdrowotne bez możli-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Aleksandra Natalli-Świat
wości odliczenia jej od podatku dochodowego od osób
fizycznych. Czyli to, co w poprzedniej kadencji obni-
żyliśmy, wprowadzając niższe stawki podatkowe,
pozostawiając w kieszeniach obywateli 7–8 mld zł,
pan chce odebrać. W efekcie przeciętny obywatel stra-
ci około 310 zł rocznie. Czy w taki sposób realizuje
pan obietnice podwyżek w sferze budżetowej?
Niezwykle ważnym zaniechaniem ministra finan-
sów jest zatrzymanie prac nad kompleksową reformą
służb skarbowych i celnych. Na wspomnianym już
posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych minister
Rostowski jako sukces podawał przeprowadzoną no-
welizację ustawy o Służbie Celnej. Zapomniał jednak
dodać, że działania te podjęto dopiero po wielodnio-
wym proteście celników, którego koszty ponieśli prze-
woźnicy, mieszkańcy przygranicznych miast i Skarb
Państwa.
Zresztą przedstawiona przez pana ministra lista
dokonań jedynie utwierdziła nas w przekonaniu, że
ministerstwo pod pana kierownictwem nie ma wła-
ściwie żadnych dokonań. Z 11 projektów, którymi
zajmowała się komisja, 5 – niemal wszystkie obszer-
ne i istotne projekty – to projekty przygotowane
w poprzedniej kadencji. Określanie mianem dokona-
nia faktu, że parlament przyjął ustawę budżetową,
pan wybaczy, panie ministrze, ale brzmi raczej
śmiesznie. (Oklaski) A zmiany w ustawie budżetowej,
którymi się pan chwalił też na posiedzeniu tej komi-
sji, to chaotycznie przygotowane przez klub Platfor-
my Obywatelskiej poprawki, z których części już
w czasie prac parlamentarnych koalicja rządząca się
wycofywała. Oszczędności dokonane też raczej nie
przynoszą chwały, bo poszukiwano ich na przykład
poprzez zmniejszenie środków przeznaczonych na
realizację świadczeń rodzinnych, zaliczki alimenta-
cyjnej i świadczeń z funduszu alimentacyjnego, na
inwestycje dla szpitali klinicznych, na inwestycje
w placówkach kultury lub poprzez ograniczenie
wsparcia dla budownictwa mieszkaniowego.
Niemal cała reszta wypowiedzi pana ministra
na temat dokonań to znowu: planujemy, przygotu-
jemy...
(Poseł Krzysztof Putra: Odejdziemy.)
....zamiast działań i konkretów – plany i obietnice.
Oczekujemy informacji, co ministerstwo zrobiło,
a nie jedynie, co planuje. Rozumiem, że decyzje doty-
czące finansów publicznych muszą być przemyślane.
Ale sam namysł bez decyzji to też nie jest rozwiąza-
nie. Dziś Polska potrzebuje konkretnych działań.
W ostatnich miesiącach drastycznie wzrosły ceny,
przede wszystkim ceny żywności, energii elektrycz-
nej, gazu i paliw. Niemal codziennie czołówki gazet
donosiły o kolejnych podwyżkach. Jest to niezwykle
dotkliwe dla polskich rodzin. Przypomnę, że wydatki
na żywność to blisko 26%, a wydatki na utrzymanie
mieszkania to 19% całości wydatków przeciętnej ro-
dziny, w przypadku zaś rodzin uboższych jest to
znacznie więcej.
315
Według danych GUS w 2007 r. w czasie pracy rzą-
du premiera Kaczyńskiego sytuacja ponad 450 tys.
najbiedniejszych Polaków poprawiła się. Wydobyli się
ze skrajnej biedy. Dziś drastyczne podwyżki pogar-
szające sytuację materialną polskich rodzin, szcze-
gólnie rodzin biedniejszych, bo dla nich podwyżki
żywności, dla nich podwyżki cen utrzymania miesz-
kania są najbardziej dotkliwe, mogą zatrzymać pro-
ces ograniczania sfery ubóstwa, a nawet ponownie
zepchnąć do niej tych, którzy z ogromnym wysiłkiem
się z niej wydobyli. A przecież według zapowiedzi
pana premiera Tuska wszystkim miało się żyć lepiej.
(Oklaski)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W październiku
2005 r. obecny premier pan Donald Tusk i obecny
marszałek pan Bronisław Komorowski straszyli, że
rządy PiS doprowadzą do tego, że w ciągu kilku mie-
sięcy cena paliw wzrośnie do 6 zł. Dziś, gdy rządzi
Platforma Obywatelska, kiedy ceny paliw naprawdę
wzrosły, unikają zajęcia się tym problemem, a pod-
wyżki cen nośników paliw i energii mają rzeczywiście
zasadnicze znaczenie, ponieważ pośrednio wpływają
na ceny wszystkich innych towarów i usług. Podwyż-
ki cen energii elektrycznej, gazu i paliw mają też
negatywny wpływ na koszty funkcjonowania przed-
siębiorstw, ich rynkową konkurencyjność, a co za
tym idzie – obniżenie skłonności do inwestowania,
pogorszenie się i tak już trudnej dziś sytuacji ekspor-
terów. To także zdecydowane pogorszenie warunków
produkcji rolnej.
Zresztą zarzutów co do działań ministra finan-
sów w przypadku rolnictwa jest więcej. Brak jest np.
środków na uruchomienie kredytów preferencyj-
nych na inwestycje, na zakup ziemi, likwidację klęsk
żywiołowych. Brak kredytów np. na zakup ziemi nie
jest ochroną budżetu, ponieważ Agencja Nierucho-
mości Rolnych nie wykonuje planu sprzedaży ziemi,
chyba że jest to część planu polegającego na tym, by
dziś polscy rolnicy nie mogli kupić ziemi do czasu
wygaśnięcia zakazu sprzedaży ziemi cudzoziemcom.
(Oklaski)
Panowie posłowie PSL, zawsze deklarowaliście
szczególne zainteresowanie sprawami rolnictwa. (Po-
ruszenie na sali) Powinniście dziś poważnie zastano-
wić się nad tym, czy bardziej zależy wam na obronie
politycznego koalicjanta, czy na obronie interesów
i przyszłości polskich rolników.
Panie Ministrze! Wzrost cen spowodowany jest
wieloma czynnikami, w tym czynnikami zewnętrz-
nymi o znaczeniu gospodarczym. O tym wiemy wszy-
scy. To jednak nie zwalnia rządu z obowiązku stara-
nia się o poprawę sytuacji w kraju, tu w Polsce. Od
wielu dni apelujemy o podjęcie zdecydowanych dzia-
łań, które przyczynią się do ograniczenia wzrostu
cen, ograniczenia wszechogarniającej drożyzny.
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Ale pani kłamie.)
Te działania są możliwe i realne. Rząd dysponuje
odpowiednimi instrumentami. Brak tych działań ze
strony ministra finansów jest bezpośrednim, choć nie
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
316 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Aleksandra Natalli-Świat
jedynym, powodem złożenia przez nas wniosku o wo-
tum nieufności.
Jednym z takich działań, które rząd mógłby pod-
jąć, jest obniżenie stawek akcyzy na paliwa. Akcyza
to 1 zł 56 gr w cenie każdego litra benzyny i 1 zł 4 gr,
w zaokrągleniu 1 zł 5 gr, w cenie litra oleju napędo-
wego. Nie będę teraz szczegółowo omawiać wszyst-
kich stawek akcyzy, podatku akcyzowego i przepisów
je regulujących, chociaż oczywiście, jeżeli państwo
mieliby takie życzenie, mogę to zrobić.
Jedno jest pewne: stawki akcyzy na paliwa są
w Polsce wyższe niż minimum wymagane przepisami
Unii Europejskiej – zdecydowanie wyższe w przypad-
ku benzyny i nieco wyższe w przypadku oleju napę-
dowego. Można je obniżyć. Co więcej, stawki te dziś
są wyższe i prawdopodobnie będą wyższe od stawek,
które będą nas obowiązywać w roku 2009.
Dodatkowym efektem obniżenia stawek akcyzy
będzie zmniejszenie wielkości podatku VAT, który
naliczany jest także od akcyzy. Maksymalny możliwy
efekt uwzględniający obniżenie akcyzy i VAT to
zmniejszenie ceny litra benzyny o 59 gr za litr. Nale-
ży jednak też jak najszybciej rozważyć obniżenie
stawki akcyzy na energię elektryczną i gaz LPG.
Także w ich przypadku, szczególnie w przypadku
energii elektrycznej, stawki obowiązujące obecnie
w Polsce są zdecydowanie wyższe niż minima obo-
wiązujące w Unii Europejskiej.
Dlaczego pan minister nie podejmuje takich de-
cyzji? 30 maja wiceminister w resorcie finansów pan
Jacek Kapica twierdził, że ceny ropy spadły z ponad
130 dolarów do 120 dolarów za baryłkę, co oznacza,
że cena może się stabilizować, a nawet spadać, dla-
tego w tym momencie nie należy podejmować żad-
nych decyzji. 10 czerwca media doniosły, że nie było
dotąd na świecie tak gwałtownego wzrostu cen ropy.
Przez zaledwie 2 dni cena baryłki wzrosła o 17 do-
larów. W piątek, 6 czerwca, padł kolejny rekord:
ponad 139 dolarów. Eksperci mówią, że latem cena
może sięgnąć 150 dolarów. Jeżeli pan minister bę-
dzie korzystał z rad i podpowiedzi takich fachowców
jak pan wiceminister Kapica, to daleko nie zajedzie-
my. (Oklaski)
Jednym z argumentów dotyczących niepodejmo-
wania działań związanych z obniżeniem akcyzy jest
ochrona budżetu państwa. Prof. Gomułka, do nie-
dawna członek gabinetu pana premiera Tuska, wyli-
czył, że obniżenie akcyzy na benzynę o 15 gr będzie
całkowicie zrównoważone przez większe wpływy
z podatku VAT wynikające ze wzrostów cen powodo-
wanych wzrostem cen ropy naftowej, czyli łącznie
wpływy z akcyzy i VAT byłyby takie, jak zakłada
ustawa budżetowa. (Oklaski)
A więc czy pan minister chce chronić budżet przed
zapaścią, czy też planuje po prostu uzyskanie więk-
szych przychodów z tytułu podatku VAT, aby wyka-
zać na koniec roku lepsze wyniki w realizacji budże-
tu? Czy jednak budżet nie straci więcej, gdy wskutek
pogarszających się warunków funkcjonowania przed-
siębiorstw zmniejszone zostanie tempo wzrostu go-
spodarczego? Zmniejszą się wówczas wpływy nie
tylko z akcyzy, ale także z innych podatków. Zmniej-
szą się wpływy chociażby wtedy, gdy upadać zaczną
przedsiębiorstwa przewozowe. A może wzrosną wy-
datki na zasiłki dla bezrobotnych?
(Głos z sali: Pensje wzrosną.)
Bez względu na intencje, skutki braku reakcji ze
strony ministra finansów są już dziś fatalne, bo po-
garsza się sytuacja materialna Polaków, a w przyszło-
ści mogą się okazać jeszcze gorsze. Minister finansów
chce bronić budżet przed utratą wpływów z akcyzy.
Szacuje się, że obniżka akcyzy na benzynę o 15 gr, to
utrata wpływów do budżetu rzędu 2 mld zł. Jedno-
cześnie dowiadujemy się, że rząd postanowił zreali-
zować zawartą w czasie kampanii wyborczej przez
Platformę Obywatelską umowę ze związkowcami
z PGNiG, że w zamian za apel o poparcie Platformy
Obywatelskiej w wyborach po objęciu władzy prze-
każe pracownikom akcje firmy. To całkowicie nowy
fenomen w polskiej polityce: płacenie za swoje obiet-
nice wyborcze akcjami Skarbu Państwa. (Oklaski)
(Głos z sali: Hańba!)
Będzie to kosztować Skarb Państwa ok. 3 mld zł.
To oczywiście nie ma bezpośredniego wpływu na bu-
dżet, ale nasuwa się pytanie, dlaczego rząd, który jest
tak oszczędny w działaniach korzystnych dla wszyst-
kich obywateli, jest tak hojny, gdy chodzi o finanso-
wanie wyborczych zobowiązań Platformy Obywatel-
skiej? Lekką ręką rozdaje akcje warte ok. 3 mld zł.
Jeszcze raz pozwolę sobie zwrócić się do posłów Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego: Czy tak bardzo iden-
tyfikujecie się ze swoim koalicjantem, że nie dostrze-
gacie sprzeczności tych decyzji? Rząd pana Donalda
Tuska jest hojny, koalicja Platformy Obywatelskiej
i PSL, która jest tak oszczędna wówczas, gdy trzeba
obniżyć podatki, aby ulżyć wszystkim obywatelom,
jest niezwykle hojna, czego mieliśmy dzisiaj dowód
na tej sali sejmowej, gdy trzeba podwyższyć wyna-
grodzenia zarządom spółek Skarbu Państwa (Okla-
ski), gdy chce się przekazać pieniądze kolegom mia-
nowanym do tych zarządów. (Oklaski)
Innym argumentem na to, że nie trzeba obniżać
akcyzy, jest fakt, że obniżenie akcyzy może nie prze-
łożyć się na faktyczną obniżkę cen na stacjach ben-
zynowych, że skorzystają na tym wyłącznie produ-
cenci i dystrybutorzy. Już dawno przedstawiciele
największych koncernów paliwowych publicznie de-
klarowali, że natychmiast uwzględnią obniżkę akcy-
zy w cenach swoich produktów. (Poruszenie na sali)
Tak, ilość stacji paliw też można podać, ale z całą
pewnością jest ona wystarczająca do tego, aby spo-
wodować działania po stronie innych dystrybutorów.
To nie przekonuje obecnie rządzących, a przecież to
właśnie przedstawiciele Platformy Obywatelskiej
często zarzucali nam, Prawu i Sprawiedliwości, bu-
dowanie atmosfery nieufności wobec przedsiębior-
ców. Chyba to dziś właśnie Platforma Obywatelska
i PSL nie mają zaufania do przedsiębiorców. Skoro
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Aleksandra Natalli-Świat
tak, to przypomnę, że rząd dysponuje innymi in-
strumentami, innymi możliwościami. Należy cho-
ciażby uruchomić Urząd Ochrony Konkurencji i Kon-
sumentów, który może badać, czy przedsiębiorstwa
nie stosują zmowy cenowej, czy nie osiągają nieuza-
sadnionych zysków. Należy podjąć rozmowy z przed-
stawicielami koncernów paliwowych. Takie działa-
nia podjęła np. francuska minister gospodarki i fi-
nansów. A co na to polski minister finansów? Zasta-
nawia się. (Oklaski) Polski premier miał się spotkać
z przedstawicielami koncernu, ale się nie spotkał.
Dodam jeszcze, że w Polsce największe koncerny
paliwowe to firmy, w których decydujący udział ma
Skarb Państwa.
Nie ma spotkania z przedstawicielami koncernów,
nie ma obniżki akcyzy, są za to działania, które chy-
ba mają zniechęcić te koncerny do obniżania cen
i marż. Przez 2 lata opozycji Platforma Obywatelska
powtarzała tezę o rzekomym drenażu dywidendo-
wym spółek Skarbu Państwa, dokonywanym przez
mojego klubowego kolegę Wojciecha Jasińskiego.
Tymczasem 6 czerwca, w wyniku decyzji ministra
skarbu państwa pana Grada, przegłosowano wypła-
tę dywidendy z Orlenu w wysokości 690 mln zł. Za-
rząd poinformował, że aby ją wypłacić, spółka będzie
musiała zaciągnąć kredyt, a koszty jego obsługi to
nie mniej niż 40 mln. Czy obecny rząd chce finanso-
wo osłabić Orlen, a tym samym obniżyć jego chęć do
obniżania marż, do obniżenia ceny paliwa? Proponu-
ję zatem, aby minister finansów podjął decyzję o ob-
niżeniu akcyzy na paliwa, a dywidendę przeznaczył
na pokrycie skutków, na częściowe sfinansowanie
ubytków w budżecie, wynikających z tego tytułu.
(Oklaski) Wówczas decyzja ministra skarbu państwa
znalazłaby jakieś uzasadnienie.
Jeżeli jednak te wszystkie argumenty pana mini-
stra nie przekonują, to jest jeszcze jedna propozycja.
1 sierpnia 2002 r. w rozporządzeniu zmieniającym
stawki akcyzy na spirytus warunkowano możliwość
stosowania przez podatnika obniżonej stawki odpo-
wiednim obniżeniem cen i utrzymywaniem ich przez
jakiś czas. Może powinien pan podjąć próbę przeana-
lizowania tego typu rozwiązania.
(Głos z sali: Palikot się nie zgodzi.)
Na spotkaniu z Komisją Finansów pan minister
stwierdził, że ceny paliw nie mają zasadniczego zna-
czenia dla wielkości inflacji, a poza tym walka z in-
flacją to zadanie Narodowego Banku Polskiego i Rady
Polityki Pieniężnej.
(Głos z sali: To jest niezgodne z ustawą.)
Oczywiście, jest to w ustawie o Narodowym Ban-
ku Polskim, jest to zgodne z ustawą o Narodowym
Banku Polskim. Niestety, według Rady Polityki Pie-
niężnej główne czynniki inflacyjne w Polsce to
w kolejności: ceny żywności, ceny regulowane, czyli
ceny energii elektrycznej i gazu, oraz ceny paliw.
Energia elektryczna i paliwa to obecnie 1% w 4-pro-
centowym wskaźniku wzrostu cen towarów i usług
317
konsumpcyjnych. Razem z cenami żywności to 2,7%.
Bez próby zmiany tych cen inflacja wynosi 1,3%.
Rada Polityki Pieniężnej może w celu ograniczenia
inflacji podnosić stopy procentowe. Jak ma to wpły-
nąć na zmianę cen żywności, energii elektrycznej,
paliw czy też wzrost wynagrodzeń, który jest jednym
z czynników zwiększających presję inflacyjną? Chyba
tylko w jeden sposób – zmniejszając popyt na pracę,
zmniejszając popyt na energię, zmniejszając popyt na
paliwa, a to oznacza wyhamowanie tempa wzrostu
gospodarczego, zmniejszenie inwestycji, ograniczenie
produkcji. A co oznacza zmniejszenie popytu na żyw-
ność? Nie chciałabym, żeby kiedykolwiek trzeba by-
łoby odpowiadać na to pytanie. (Oklaski) Podniesie-
nie stóp procentowych to także wzrost kosztów kre-
dytu, a więc kolejny czynnik pogarszający sytuację
przedsiębiorstw, a także sytuację osób, które zacią-
gnęły kredyty, chociażby na zakup mieszkania.
Panie ministrze, czy pan wie, ile polskich rodzin
już dziś ma kłopoty w związku z postępującą droży-
zną, ze spłacaniem rat? Ile rodzin nie będzie mogło
podołać tym obciążeniom, gdy wielkość rat jeszcze
wzrośnie? Podniesienie stóp procentowych może też
prowadzić do wzrostu rentowności obligacji skarbo-
wych, czyli wzrostu kosztów obsługi zadłużenia,
a więc są to straty dla budżetu państwa, o który pan
tak się troszczy. Ale to także zyski dla inwestorów
finansowych, zyski dla inwestorów korzystających
z różnic stóp procentowych obowiązujących w Polsce
i za granicą. Tak więc walka z inflacją poprzez pod-
noszenie stóp procentowych może się okazać korzyst-
na dla inwestorów finansowych, ale na pewno nie dla
polskich podatników. (Oklaski)
Propozycji obniżenia akcyzy, przedstawionej przez
Prawo i Sprawiedliwość, zarzuca się populizm. Po raz
pierwszy widzimy, że partia prorynkowa, za którą
chce się uważać Platforma Obywatelska, stwierdza,
że obniżka podatków to populizm. Wyborcy Platfor-
my Obywatelskiej zapewne z zadowoleniem przywi-
tają ten argument. (Oklaski) Ale argument populi-
zmu ma też drugą twarz. Rozumiem, że według pana
obniżka akcyzy, na której skorzysta ogół podatników,
jest populizmem, natomiast obniżka, która jest skie-
rowana jedynie do części z nich, czyli np. proponowa-
ne wprowadzenie podatku liniowego, jest przemyśla-
nym, rozsądnym działaniem. (Oklaski)
Zgodnie z zasadą wyznawaną przez Platformę
Obywatelską, przez rządzącą dzisiaj koalicję, że jak
coś jest źle, to wina PiS, zarzuca się nam, że nie zmie-
niliśmy akcyzy, nie antycypowaliśmy stanów przy-
szłych, nie wiedzieliśmy, rządząc w roku ubiegłym,
jaka będzie sytuacja w bieżącym roku. Rzeczywiście,
nie obniżyliśmy akcyzy, od 1 stycznia 2007 r. przy-
wróciliśmy stawkę częściowo obniżoną we wrześniu
2005 r. Przypomnę, że stawka ta miała być obniżona
do końca 2005 r. Rząd Prawa i Sprawiedliwości utrzy-
mał to obniżenie do końca 2006 r. W końcu 2006 r.
i na początku roku 2007 wszystkie wskaźniki, które
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
318 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Aleksandra Natalli-Świat
decydowały o tym, jakie decyzje podejmowano,
kształtowały się inaczej niż dziś. Można tu podać
przykład ceny ropy. Średniomiesięczna cena ropy
naftowej typu brent w styczniu 2007 r. wynosiła 54,6
dolara za baryłkę. Obecnie cena ta wynosi ponad
130 dolarów, a nawet czasem przekracza tę kwotę.
Średnia cena benzyny w Polsce w styczniu 2007 r.,
już po zmianie stawki akcyzy, to ok. 3,6 zł. Inna jest
też relacja do stawek wymaganych przez minima
Unii Europejskiej od 2009 r., inny był poziom inflacji,
nie było lawinowego wzrostu innych cen. Chyba nie
można nie zauważać, że mechanizmów podatkowych
należy używać elastycznie, odpowiednio do zmienia-
jącej się sytuacji gospodarczej. (Oklaski)
Prawo i Sprawiedliwość zostawiło gospodarkę
w dobrym stanie. W 2005 r., gdy obejmowaliśmy rzą-
dy, wzrost gospodarczy to jedynie 3,2%, a bezrobocie
uparcie trwało na poziomie 18%. Za rok 2007 wskaź-
niki te wynosiły odpowiednio 6,5% i 11%. Ale dobra
koniunktura nie jest dana raz na zawsze. Gospodar-
ka wymaga kontynuowania działań reformatorskich,
aby wzmocnić ścieżkę stabilnego wzrostu. Niestety,
czas pokazał, że Platforma Obywatelska, główne
ugrupowanie rządzącej dziś koalicji, jest amorficz-
nym ciałem bez ustalonego rdzenia programowego
i zasad, za które skłonna jest walczyć. Operuje reto-
ryką modernizacji, inicjatywy i swobód gospodar-
czych, ale nie robi nic, żeby je urzeczywistnić. Inicja-
tywa, praca, przedsiębiorczość to dla Platformy Oby-
watelskiej puste slogany, pomocne jedynie w kreowa-
niu medialnego wizerunku. (Oklaski)
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: A jaką reformę pod-
jął rząd Jarosława Kaczyńskiego?)
Ministerstwo Finansów to miejsce, w którym
brak działań przynosi negatywne skutki już dziś,
powtórzę to raz jeszcze, a konsekwencje, które może
przynieść w przyszłości, są szczególnie niebezpiecz-
ne. Nie można pozwolić na to, by przez brak działań
zaprzepaścić dotychczasowy wysiłek milionów Pola-
ków, by zaprzepaścić szansę, którą obecnie jeszcze
mamy. Polacy zasłużyli na to, by rzeczywiście wszyst-
kim żyło się lepiej – dziś i jutro – a nie tylko na kolej-
ne obietnice. Dlatego konieczne są sformułowanie
i konsekwentna realizacja polityki finansowej, kon-
sekwentne reformowanie finansów publicznych. Dla-
tego konieczna jest zmiana na stanowisku ministra
finansów. (Oklaski)
I jeszcze jedna sprawa. Panie premierze, dziś po-
wiedział pan, że równie dobrze moglibyśmy złożyć
wniosek o wotum nieufności wobec szejków arab-
skich albo prezesa Lokoilu lub prezydenta Wenezueli.
Panie premierze, szkoda, że nie znalazł pan czasu,
żeby zapoznać się z uzasadnieniem wniosku. Wtedy
wiedziałby pan, że nie dotyczy on cen ropy naftowej.
(Oklaski) Dotyczy on działań, które powinien podjąć
rząd, aby zmniejszyć skutki negatywnego wpływu
właśnie zmian cen ropy naftowej.
Pan nie zapoznał się z tym wnioskiem, pan woli
z nas kpić, chociaż nie to jest najważniejsze. Niestety
kpi pan sobie także z polskich przedsiębiorców. (Okla-
ski) Kpi pan sobie w ten sposób z milionów Polaków,
którzy każdego dnia odczuwają skutki wzrostu cen.
(Oklaski) Niektórzy z nich naprawdę z obawą myślą
o kolejnej podwyżce, bo wówczas może im już nie
starczyć do pierwszego.
Panie premierze, stwierdził pan w tej swojej wy-
powiedzi, że minister Vincent-Rostowski robi to, co
w jego mocy, by podwyżki nie były dotkliwe. Minister
Vincent-Rostowski już nam zaprezentował, co robi.
Zaprezentował to na posiedzeniach Komisji Finan-
sów Publicznych, widzimy to też na co dzień. Jeżeli
wszystko, co może zrobić ten minister finansów, to
nic, bo faktycznie nie robi nic, to tym bardziej uza-
sadniony jest nasz wniosek o wotum nieufności. (Po-
słowie PiS wstają, długotrwałe oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję bardzo.
Proszę panią poseł Bożenę Szydłowską o zabranie
głosu w celu przedstawienia opinii komisji.
Poseł Bożena Szydłowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze!
Panie, Panowie Ministrowie! Jako poseł sprawoz-
dawca chciałabym w imieniu Komisji Finansów Pu-
blicznych przedstawić opinię w sprawie wniosku
zgłoszonego przez grupę 75 posłów Prawa i Sprawie-
dliwości o wyrażenie wotum nieufności wobec mini-
stra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego, zawar-
tego w druku nr 583.
Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu zgodnie z art. 116
ust. 2 regulaminu Sejmu skierował w dniu 6 czerwca
2008 r. powyższy wniosek do Komisji Finansów Pu-
blicznych w celu zaopiniowania. Komisja Finansów
Publicznych po rozpatrzeniu wniosku na posiedzeniu
w dniu 11 czerwca 2008 r., po przeprowadzeniu dys-
kusji postanowiła wobec przedłożonego wniosku wy-
dać opinię negatywną. W dyskusji wzięło udział
30 mówców. W imieniu wnioskodawców uzasadnie-
nie, zgodne z jego brzmieniem w druku nr 583, przed-
stawiła pani poseł Aleksandra Natalli-Świat.
Do stawianych zarzutów wyczerpująco odniósł się
pan minister finansów Jan Vincent-Rostowski. Za-
prezentował założenia budżetowe na 2008 r., jakie
zastał, obejmując resort finansów. Określił jako wy-
magający pilnej naprawy stan zastany w Służbie
Celnej. Opisał aktywność legislacyjną i listę prac zre-
alizowanych przez resort finansów pod jego kierow-
nictwem w ciągu minionych 6 miesięcy. Przybliżył
plan działań na kolejne miesiące, m.in. w zakresie
naprawy i modernizacji służb skarbowych oraz wy-
pracowania dobrych rozwiązań prawnych, organiza-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Bożena Szydłowska
cyjnych, finansowych w zakresie administracji po-
datkowej. Wyjaśnił rzeczywiste i obiektywne przy-
czyny wzrostu cen i problem akcyzy. Określił stopień
zaawansowania prac nad kolejnymi projektami ustaw.
Zapowiedział uporządkowanie finansów publicznych
przy częściowym wykorzystaniu projektów przygoto-
wanych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Zapo-
wiedział reorganizację wydatków, wzmocnienie dys-
cypliny finansów publicznych, zmniejszenie deficytu,
wprowadzenie od 2013 r., zgodnie z założeniami, bu-
dżetu zadaniowego jako narzędzia aktywnego zarzą-
dzania finansami publicznymi.
Po wysłuchaniu wszystkich opinii za i przeciw
oraz wyjaśnień ministra finansów, przewodniczący
Komisji Finansów Publicznych pan poseł Zbigniew
Chlebowski zarządził głosowanie.
Za przyjęciem wniosku głosowało 19 posłów. Prze-
ciw – 26, żaden poseł nie wstrzymał się od głosu. Wnio-
sek grupy posłów nie zyskał poparcia i został nega-
tywnie zaopiniowany przez Komisję Finansów Pu-
blicznych. Brzmienie tego uzasadnienia zostało za-
warte w druku nr 619. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Proszę państwa, Sejm ustalił, że w dyskusji nad
tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-mi-
nutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minuto-
wych oświadczeń w imieniu kół.
Proszę państwa, z naszych wstępnych wyliczeń
wynika, że kluby powinny liczyć się z tym, że zakoń-
czymy debatę i przejdziemy do głosowania na pewno
po godz. 15, mniej więcej o 15, 15.30. Trochę będzie to
zależało od tego, co dalej będzie działo się na sali.
Proponuję, aby kluby przyjęły godz. 15 i były go-
towe na ten moment.
Proszę państwa, otwieram dyskusję.
Przypominam, że zgodnie z art. 115 ust. 6 w związ-
ku z art. 116 ust. 2 regulaminu Sejmu po wyczerpa-
niu listy mówców głos może zabrać tylko prezes Rady
Ministrów lub minister finansów. Nie są dopuszczal-
ne pytania jako odrębny element debaty.
Proszę państwa, w imieniu klubu Platformy Oby-
watelskiej głos zabierze pan poseł Jakub Szulc.
Poseł Jakub Szulc:
Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu klubu Platformy Obywatel-
skiej przedstawić opinię klubu do wniosku posłów
Prawa i Sprawiedliwości o wyrażenie wotum nieuf-
ności wobec ministra finansów Jana Rostowskiego.
Przede wszystkim wydaje mi się, że należy po-
krótce odnieść się do tego, co powiedziała w uzasad-
nieniu do wniosku pani posłanka Aleksandra Natal-
319
li-Świat, dlatego że to, o czym mówiła, było dość
istotnym rozszerzeniem treści wniosku zawartego
w druku sejmowym i faktycznie okazuje się, że we-
dług tego, co powiedziała pani posłanka, pan mini-
ster Rostowski jest winny dokładnie wszystkiemu,
nie dość, że Platforma Obywatelska nic nie robi, to
niemalże prowadzi nasz kraj na skraj zapaści finan-
sowej. (Oklaski)
(Poseł Krzysztof Putra: To prawda.)
Bardzo serdecznie państwu dziękuję.
Postaram się uzasadnić na podstawie właśnie
tego wniosku, że brak mu zarówno uzasadnienia me-
rytorycznego, jak i to, że – ze względu na politykę,
która była prowadzona przez ostatnie dwa lata przez
rząd pana Jarosława Kaczyńskiego i ministra finan-
sów w osobie pani Zyty Gilowskiej – ten wniosek nie
ma też żadnego politycznego uzasadnienia.
(Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Oczywiście.)
Natomiast jeszcze zanim zacznę, chciałbym tylko
powiedzieć, że jednak powstrzymywałbym się w tej
Izbie od przypisywania innym osobom zasiadającym
na tej sali złej wiary i działania na szkodę, ponieważ
tak jak wszyscy tutaj siedzimy, wszyscy jesteśmy Po-
lakami i dobro Polski leży nam wszystkim na sercu.
(Oklaski)
Motyw przewodni wniosku, o którym już mówi-
łem, czyli brak działań mających pozytywny wpływ
na sektor finansów publicznych i na gospodarkę, zo-
stał we wniosku posłów Prawa i Sprawiedliwości
uszczegółowiony w trzech podstawowych częściach.
Pierwsza dotyczyła zaniechań jeśli chodzi o obniże-
nie… mówię o niechęci rządu do obniżenia stawek
podatku akcyzowego na nośniki energii, olej napędo-
wy i benzynę. Druga część dotyczyła reformy finan-
sów publicznych, zaś trzecia – braku działań organi-
zacyjno-prawnych w sferze modernizacji służb skar-
bowych i Służby Celnej.
Mówiąc o akcyzie, przede wszystkim trzeba za-
cząć od tego, jak wyglądały prace nad budżetem na
rok 2008. Otóż przejęliśmy tę ustawę w spadku po
rządzie pana Jarosława Kaczyńskiego i jak Wysoka
Izba doskonale pamięta, wprowadziliśmy tam dość
znaczące oszczędności na kwotę ponad 3 mld zł. Na-
tomiast część dochodowa pozostała niezmieniona, to
znaczy dochody zaplanowane przez panią Zytę Gi-
lowską zostały utrzymane na tym samym poziomie.
(Poseł Marek Suski: To macie wszystko.)
I cóż tu widzimy? Otóż dochody akcyzowe, panie
pośle, z paliw, oleju napędowego i benzyny miały,
według budżetu zaproponowanego przez Zytę Gi-
lowską, wzrosnąć o 22,5%. To jest ponad 3 razy
więcej niż dynamika produktu krajowego brutto.
Dochody z VAT z pozostałych podatków bezpośred-
nich miały, w myśl tegoż projektu, wzrosnąć o nie-
malże 21%. I w tym momencie państwo domagacie
się od ministra Rostowskiego, żeby kwestionował
pilnowanie dyscypliny finansów publicznych, pilno-
wanie dochodów, które zostały przez was zaprojek-
towane. To wy się podpisywaliście pod tym projek-
tem, wy go tworzyliście.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
320 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Jakub Szulc
(Poseł Jerzy Materna: Panie pośle, a dochody z
VAT?)
Dochody z VAT – 21%. Efekt tego jest taki, że
zbliżamy się do połowy roku i mimo tego, że wzrost
dochodów nominalnych jest widoczny, niestety, wy-
konanie jest poniżej zaplanowanego, ponieważ zakła-
daliście wzrost fiskalizmu polegającego na tym, że
ściągacie z podatników zdecydowanie więcej, niż by-
łoby to uzasadnione.
Dodam tylko, że pan minister Rostowski ponosi
odpowiedzialność konstytucyjną również za realiza-
cję dochodów budżetowych. Wy chcecie, żeby on zre-
zygnował z tejże odpowiedzialności i lekką ręką
uszczuplił dochody budżetu państwa.
Ale zostawmy stronę dochodową, bo ona w tym
momencie nie jest najważniejsza. Mówicie państwo o
dramatycznym wzroście cen, o tym, że to, co się dzie-
je na rynkach paliw, jest dużym problemem. Mówicie
państwo, że koncerny paliwowe – wspominała o tym
pani poseł Natalii-Świat – zgodziły się, iż będą chcia-
ły doprowadzić do obniżenia marż detalicznych na
paliwa po obniżce akcyzy przez rząd. Pytam, pani
poseł, w jaki sposób, skoro to nie koncerny paliwowe
są właścicielami stacji benzynowych.
(Głos z sali: Orlen jest.)
Ponad 80% stacji benzynowych funkcjonuje na
zasadzie franczyzy, to znaczy, że firma paliwowa daje
logo i markę, natomiast nie ma wpływu na politykę
marżową prowadzoną na poszczególnych stacjach.
Pani poseł mówi, że Platforma Obywatelska ma
instrumenty, bo jest Urząd Ochrony Konkurencji i
Konsumentów, i powinniśmy go wykorzystywać.
Pięknie, tylko nie bardzo sobie wyobrażam badania
kilku tysięcy firm na okoliczność zmowy cenowej.
Zdaję sobie sprawę z tego, że państwo może byście z
tego skorzystali i w ten sposób byście działali, ale to
jest w moim przekonaniu po pierwsze, zadanie nie-
wyobrażalnie trudne, po drugie, tak naprawdę nie do
zrealizowania.
(Poseł Marek Suski: Spokojnie, rynek to ureguluje.)
(Poseł Krzysztof Tchórzewski: To co w ogóle mo-
żecie?)
Dodatkowo Prawo i Sprawiedliwość domaga się w
tymże wniosku działań ministra finansów na rzecz
obniżenia stawek harmonizacyjnych akcyzy, czyli
tego, co nas obowiązuje w wyniku ustaleń na pozio-
mie Unii Europejskiej. No, pięknie. Znowu jednak
mam pytanie. Co, drodzy państwo, zrobiła pani mi-
nister Gilowska…
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: I były pan pre-
mier.)
…żeby obniżyć stawki harmonizacyjne? Przypo-
mnę. W 2006 r. wpłynął do Sejmu kuriozalny projekt
ustawy o zwrocie niektórych wydatków związanych
z poniesieniem kosztów na opał, w wyniku którego
wprowadzaliście państwo akcyzę na olej opałowy i
podwyższaliście akcyzę na autogaz o ponad 50%. Do-
dam tylko, że jeśli chodzi o akcyzę na olej opałowy,
to Polska była w tym czasie – i jeszcze jest – zwolnio-
na. Mamy w tym momencie derogację, żeby stawka
akcyzy na olej opałowy wynosiła zero. Państwo chcie-
liście ją wprowadzić, doprowadzając tym samym na
skraj bankructwa całe rzesze polskich przedsiębior-
ców. (Oklaski)
We wniosku zawartym w druku nr 583 wniosko-
dawcy pokazują bardzo dokładne wyliczenie, o ile mo-
żemy zejść z akcyzą na nośniki energii, jakie są staw-
ki minimalne Unii Europejskiej, jaka jest w tym mo-
mencie akcyza w Polsce. Podnoszony jest oczywiście
argument o drożyźnie paliwowej, mowa jest o tym, że
wzrost cen ropy o ponad 100% w ciągu roku doprowa-
dza do drastycznego podwyższenia kosztów transpor-
tu, które z kolei przekłada się na wzrost kosztów po-
noszonych przez gospodarstwa domowe ze względu na
wzrost cen innych produktów. Nie wiem tylko, czy za-
daliście sobie państwo trud, żeby sprawdzić, jaki pro-
cent transportu drogowego oparty jest na benzynie.
Tak naprawdę silników benzynowych do ciężarówek,
autobusów nie produkuje się bowiem już od wielu,
wielu lat. Można w tym momencie stwierdzić, że co
najmniej 80% pojazdów w transporcie towarowym
napędzanych jest olejem napędowym.
Szanowni państwo, czy wiecie, o ile można obni-
żyć akcyzę na olej napędowy – zgodnie z wyliczeniem
zawartym w tym druku – żeby była ona zgodna ze
stawkami Unii Europejskiej? O 1,6 gr na litrze. To
jest 0,3% przy cenie 4,50 za litr oleju napędowego. To
jest 0,3% wartości oleju. Świetny pomysł, tylko chyba
nie tędy droga. Zdaję sobie sprawę, że pani poseł Na-
talli-Świat uważa, że trzymanie dyscypliny finansów
publicznych – bo przecież do tego namawia w tym
momencie pana Rostowskiego – nie jest rzeczą sen-
sowną i że wyrazem sensownie prowadzonej polityki
gospodarczej nie jest obniżanie deficytu budżetowe-
go. Jednak walka z inflacją i drożyzną – tak jak pani
słusznie zauważyła – z jednej strony, może się odby-
wać przez politykę monetarną, czyli właśnie przez
stopy procentowe, albo też przez politykę fiskalną.
Oznacza ona ni mniej, ni więcej tylko ograniczanie
wydatków, redukcję deficytu i dbanie o to, żeby fi-
nanse publiczne były jak najbardziej przejrzyste. I to
jest to, co ten rząd czyni.
Proszę też zwrócić uwagę na fakt, że w każdym
budżecie, który był proponowany przez Prawo i Spra-
wiedliwość, wzrosty wydatków w administracji były
dwucyfrowe. Oznacza to, że z roku na rok wydatki
były przynajmniej na poziomie 12%, 13% w stosunku
do roku poprzedniego. Tak się dziwnie składa, że w
projekcie budżetu na rok 2009 zaprezentowanym w
tym tygodniu pan minister Rostowski zaproponował
wzrost wydatków ponaddwukrotnie mniejszy niż
ten, który proponowaliście państwo w swoim corocz-
nym budżecie. (Dzwonek)
(Poseł Janusz Palikot: Brawo.)
Panie marszałku, jeżeli pan pozwoli, jeszcze chwilę.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Stefan Niesiołowski)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę bardzo.
Poseł Jakub Szulc:
Pozwolę sobie odnieść się jeszcze do dwóch pozo-
stałych kwestii, które zostały poruszone we wniosku,
a więc rzekomego zaniechania prac nad reformą fi-
nansów publicznych i działań w zakresie służb skar-
bowych i celnych. Przede wszystkim chciałbym po-
wiedzieć: Wysoka Izbo, nie mylmy dwóch pojęć. Nie
mylmy reformy finansów publicznych z kosmetyczną,
aczkolwiek potrzebną, konsolidacją i czyszczeniem
sektora finansów publicznych. To są absolutnie dwie
różne sprawy. Wiem, że pani prof. Gilowska mówiła
o tym, że poprzez wprowadzenie jej ustaw, jej nowej
ustawy o finansach publicznych znajdziemy oszczęd-
ności wynoszące 10 mld zł. Czy ktoś widział dokład-
ne wyliczenie tych oszczędności? (Oklaski) Skąd te
oszczędności mają się wziąć? Jeżeli państwo widzie-
liście....
(Poseł Krystyna Skowrońska: Nic nie widzą.)
Gratuluję, wzięło się coś z niczego, ponieważ na
9700 podmiotów, których ta reforma miała dotyczyć,
9,5 tys. to zakłady pomocnicze i gospodarstwa budże-
towe działające przy jednostkach samorządu teryto-
rialnego, a jedynie ok. 1–2% to agencje rządowe,
agencje centralne. I faktycznie, tam było przeniesie-
nie na kwotę 10 mld zł, tyle że, proszę Wysokiej Izby,
nie było to zgromadzenie oszczędności, tylko prze-
niesienie wydatków, które miały wcześniej poszcze-
gólne agencje, bezpośrednio do budżetu. A zadania,
które miały być przy tym realizowane, pozostawały
takie same, czyli należy przypuszczać, że koszt reali-
zacji tych zadań również byłby taki sam.
No i właśnie zadania, budżet zadaniowy. Budżet
zadaniowy był opracowywany za rządów pana pre-
miera Kaczyńskiego w Kancelarii Prezesa Rady Mi-
nistrów, a nie – jak to jest w większości krajów...
(Głos z sali: Czas minął.)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie pośle, proszę już kończyć. Proszę kończyć.
Poseł Jakub Szulc:
Już kończę, panie marszałku, dwa zdania.
...OECD – w Ministerstwie Finansów.
Jedna kwestia, o której trzeba powiedzieć. To bar-
dzo dobrze, że został przygotowany jako załącznik do
budżetu, tylko że z niego nic nie wynika. Przygoto-
wanie budżetu zadaniowego bez mierników i bez
dbania o to, jak poszczególne zadania są realizowane,
niczego nie wniesie.
321
Jeszcze tylko dwa słowa odnośnie do służb skar-
bowych i służby cywilnej – faktycznie one wymagają,
proszę Wysokiej Izby, głębokiej naprawy.
(Głosy z sali: Czas. Czas.)
Już kończę.
Za rządów PiS-u wymieniono 14 z 16 dyrektorów
izb skarbowych, wymieniono 239 z 400 naczelników
urzędów skarbowych, wymieniono ponad 1600 osób
zajmujących kierownicze stanowiska w służbach
skarbowych. Czyli dziennie rząd Jarosława Kaczyń-
skiego zmieniał 5 osób zajmujących kierownicze sta-
nowiska w służbach skarbowych, powołując następne
nie na zasadzie konkursów, a na zasadzie pełnienia
obowiązków na okres kolejny. Jeżeli tak ma wyglądać
reforma Służby Celnej, reforma służby skarbowej,
według PiS-u, gratuluję. Nic dodać, nic ująć. (Poru-
szenie na sali)
Proszę Wysokiej Izby! Platforma Obywatelska jest
przeciwna wnioskowi o wyrażenie wotum nieufności
wobec ministra Rostowskiego. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Bardzo dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Jarosław Kaczyński, Prawo
i Sprawiedliwość. (Oklaski)
Poseł Jarosław Kaczyński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja przede wszyst-
kim na początku chciałbym wyrazić radość – kieruję
to także do pana premiera – radość z tego, że ta po-
lemika, formułowana tutaj przez pana posła Szulca,
była jednak w ogromnej większości polemiką mery-
toryczną, co dotąd nieczęsto się zdarzało, i jest to
pewien postęp. Cieszę się z tego postępu. (Oklaski)
(Poseł Grzegorz Dolniak: Liczymy na rewanż, pa-
nie prezesie.)
Możecie państwo liczyć i nie zawiedziecie się. Cho-
ciaż nie wiem, jaka będzie państwa ocena.
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Nie każdy zna się
na finansach, to prawda.)
Szanowni państwo, nasz wniosek w stosunku do
pana ministra Rostowskiego został złożony z pewne-
go powodu bezpośredniego. To jest powód związany
z brakiem walki ze wzrostem cen paliw. Można to
potraktować także szerzej – brak walki, czynnej wal-
ki z drożyzną. (Oklaski) Tutaj padały liczne argu-
menty – właśnie pan poseł Szulc je wysuwał – z któ-
rych by wynikało, że z drożyzną w gruncie rzeczy
walczyć nie można, a jeżeli można, to nie jest to za-
danie ministra finansów. A jeżeli jest to zadanie mi-
nistra finansów, to chodzi tu wyłącznie o to, żeby
zmniejszać deficyt budżetowy.
Otóż ekonomia to jest zespół zachowań ludzi i jest
coś takiego jak element psychologiczny. Ekonomia
może się posługiwać nawet najbardziej subtelnymi
narzędziami matematycznymi, ale w ostatecznym
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
322 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Jarosław Kaczyński
rachunku opisuje po prostu zachowania ludzi. I jest
też tak, że różnego rodzaju sygnały dawane przez
władze wpływają także na funkcjonowanie mechani-
zmów ekonomicznych.
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: To psychologia, nie
ekonomia.)
Obniżka akcyzy, poza jej skutkami bezpośredni-
mi, byłaby właśnie takim sygnałem – sygnałem, że
rząd tę walkę podejmuje, sygnałem, że być może się-
gnie także po inne środki, te, które są zapisane w
prawie, ale i te, które są dopuszczalne, choć bezpo-
średnio w prawie niezapisane – choćby cała sfera
własności państwowej, która, jeśli chodzi o paliwa,
jest sferą potężną. Można o tych sprawach rozma-
wiać, sam rozmawiałem o tym rok temu i dawało to
dobre rezultaty. Czyli, krótko mówiąc, można.
A sprawa jest rzeczywiście niesłychanie ważna. Jest
niesłychanie ważna z punktu widzenia interesów zwy-
kłych obywateli, w szczególności tych mniej zasobnych,
ale tych bardziej zasobnych także, bo drożyzna jest
czymś, co zabija wrażenie, dziś w Polsce jednak ciągle
mocne i bardzo ważne dla naszego rozwoju i dla samo-
poczucia społeczeństwa, że mianowicie się poprawia.
Ostatnie lata przyniosły poprawę, od 2006 r. mamy czas
szybkiego wzrostu gospodarczego. I jeżeli to przekona-
nie, że się poprawia, będzie się jakoś zawalało czy choć-
by słabło, to z całą pewnością nie będzie to dla polskie-
go wzrostu gospodarczego czynnik dobry.
Jest sprawa druga odnosząca się do pewnej grupy
społecznej, którą można różnie ujmować, ale ze
względu na koalicjanta Platformy Obywatelskiej ja
zwrócę się tutaj przede wszystkim do Polskiego
Stronnictwa Ludowego. Otóż drożyzna to dzisiaj jest
także problem polskiej wsi, to jest problem rozwiera-
jących się nożyc między tym, co trzeba wydać, żeby
móc gospodarować, czyli ceną środków produkcji, a
tym, co uzyskuje się za żywność, mimo że ceny żyw-
ności są w tej chwili cenami wysokimi, choć ostatnio
nieco spadły. Krótko mówiąc, to jest bardzo poważny
problem dla polskiej wsi i choćby z tego względu, na-
wet gdyby tych innych względów nie było, choć są,
trzeba by tę sprawę podejmować.
Jest wreszcie, szanowni państwo, także problem
inny, który powinien wszystkie siły polityczne w Pol-
sce łączyć. To jest problem tego wielkiego zamysłu
cywilizacyjnego, który związany jest ze środkami eu-
ropejskimi, ale który przecież finansowany jest w
niemałej mierze także z polskich środków i można go
traktować szerzej jako taki, który odnosi się także do
inwestycji czysto polskich, choćby inwestycji komu-
nalnych. Otóż ten niezwykle gwałtowny wzrost cen,
który następuje, choćby ostatnio w Warszawie przy
okazji metra można to było sprawdzić, ale także przy
okazji autostrad, jest czynnikiem, który może cały ten
wielki program, całą tę nadzieję związaną z tym, że
Polska pod pewnymi względami szybko upodobni się
do krajów znacznie wyżej rozwiniętych, podważyć,
doprowadzić do nieprzeprowadzenia tego programu.
(Oklaski) Bo jeżeli ceny inwestycji będą rosły w krót-
kim czasie dwukrotnie, jeżeli cena kilometra auto-
strady w Polsce będzie obliczana tak, jakby to była
autostrada przez Wysokie Alpy, chociaż mamy kraj
równinny, to my po prostu nie będziemy w stanie tego
wszystkiego przeprowadzić (Oklaski) za te pieniądze,
które mamy i które możemy mieć z różnych źródeł,
nie tylko ze środków europejskich. I, powtarzam, to
jest bardzo, bardzo poważna przesłanka, którą każdy
dobry polski rząd powinien się kierować.
I wreszcie jest problem tutaj podnoszony, tzn. pro-
blem inflacji.
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: A kto za to odpo-
wiada?)
Inflacja może oczywiście towarzyszyć szybkiemu
rozwojowi, nawet dosyć często mu towarzyszy, ale
jest taki moment, w którym zaczyna ten rozwój pod-
ważać. Zaczyna podważać i dochodzi wtedy do sytu-
acji kryzysowej, przynajmniej w tym sensie, że rozwój
słabnie. Myśmy przeżywali już takie momenty w hi-
storii po roku 1989 i chociaż być może dzisiaj to nie
jest niebezpieczeństwo najbardziej bezpośrednie, to
jednak trzeba je brać pod uwagę.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ale sprawa cen to
nie jest jedyna przyczyna naszego wniosku, są także
inne sprawy. Jest inna kwestia niezmiernie istotna,
kwestia, która tutaj została przez pana posła Szulca
podniesiona, chociaż, o ile sobie przypominam, to te
liczby były niezupełnie precyzyjne. Myśmy tych szefów
wymienili jeszcze więcej. (Oklaski)
To dało bardzo dobre efekty w postaci lepszego
zbierania podatków, bo zmiana tych szefów to było
bardzo często coś, co likwidowało szczególny charak-
ter stosunków w poszczególnych powiatach, immu-
nitety powiatowe pewnych środowisk. I jeżeli dzisiaj
jest kłopot ze zbieraniem podatków, to ja wcale nie
jestem pewien, czy nie dlatego że ta stara doświad-
czona kadra wraca wraz ze wszystkimi skutkami.
(Oklaski)
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Tylko wasi są do-
brzy, a inni nie.)
Dlatego trzeba o tej sprawie mówić, trzeba ją ana-
lizować, bo to, czy oni byli z konkursów, czy nie byli z
konkursów, to nie jest w tym momencie najważniejsze
– najważniejsze jest to, że oni ściągali podatki zgodnie
z prawem, tak jak je trzeba ściągać. (Oklaski)
Jest kwestia, którą jednak też podniosę, chociaż
była już tutaj przedmiotem polemiki – zaniechanie
reformy finansów publicznych. My, Wysoka Izbo,
mamy system, którego twórcą jest Bronisław Minc.
Sądzę, że przynajmniej część z państwa dobrze zna
to nazwisko.
(Poseł Julia Pitera: Hilary, Hilary.)
Hilary, tak. Tak, rzeczywiście, on miał brata Bro-
nisława, to jest prawda, i to stryjecznego brata – rze-
czywiście, Hilary Minc, zgoda (Oklaski) – znanego
ekonomistę, i stąd mi się to pomyliło. Był to rzeczy-
wiście Hilary Minc działający razem z innymi w ro-
dzaju Wanga. Krótko mówiąc, to jest system stwo-
rzony w zupełnie innych okolicznościach dla zupełnie
innych potrzeb. Ten system zmienić trzeba szybko.
Można oczywiście uznać, że projekty pani premier
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Jarosław Kaczyński
Gilowskiej nie były właściwe, można to tak trakto-
wać. Były one przedmiotem dyskusji także w naszym
klubie parlamentarnym, nie wszystkim się podobały.
Tylko że minęło siedem miesięcy i jeżeli nawet to jest
za mało na to, żeby przygotować projekt tak skom-
plikowany – bo to jest bardzo skomplikowana sprawa,
i nie ma co tutaj twierdzić, że jest inaczej – to jednak
przynajmniej coś, co by było dowodem na to, że prace
się toczą, że są jakieś koncepcje, że są jakieś dyskusje,
być już powinno, a nie ma. Nie ma i to jest niestety
dowód na to, że zarzut zaniechania jest tutaj zarzu-
tem całkowicie uzasadnionym. (Oklaski)
A zapowiedzi budżetu zadaniowego na 2013 r. to
– już pomijając (Dzwonek), szanowni państwo, to, że
to jednak pięć lat jeszcze, a pięć lat w ekonomii to
niemało – są zapowiedzi o niewysokim stopniu wia-
rygodności. (Dzwonek)
Ja bym prosił o takie same prawa, jakie miał pan
poseł.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dokładnie takie same prawa pan otrzyma, panie
pośle, ale nie większe. (Wesołość na sali)
Poseł Jarosław Kaczyński:
Otóż chciałbym mieć te same prawa, chciałbym
móc jednak dokończyć.
Krótko mówiąc, ta sprawa, która jest związana z
reformą finansów publicznych, jest sprawą, która stoi
przed nami, i nie da się jej w żadnym wypadku spro-
wadzić do czegoś, co jak dotąd nie udało się w żadnym
kraju świata. Bo tak naprawdę budżetu zadaniowego
nie ma jeszcze w tej chwili nigdzie.
(Poseł Tomasz Kulesza: Będziemy pierwsi.)
Jeżeli będziemy pierwsi, panie pośle, to ja się będę
bardzo z tego cieszył, ale, powiedzmy sobie, to jest
droga w najwyższym stopniu ryzykowna i trudna.
Elementy takiego budżetu na pewno trzeba wprowa-
dzać, trzeba z tym eksperymentować, ale odpowie-
dzią na pytanie, co ma się stać teraz z finansami
publicznymi, to z całą pewnością nie jest.
I wreszcie ostatnia sprawa, bo już muszę się bar-
dzo spieszyć.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę kontynuować, panie prezesie, przedłużam
czas.
Poseł Jarosław Kaczyński:
Jest, panie marszałku, Wysoka Izbo, pewne zada-
nie, którego pan minister nie podejmuje w ogóle.
Otóż, szanowni państwo, w Polsce nie uda się utrzy-
323
mać aparatu państwowego i szeroko rozumianego
aparatu społecznego utrzymywanego z danin pu-
blicznych przy obecnych pensjach. To jest niemożli-
we. Nauczyciele dalej za 1600 zł miesięcznie na rękę
nie będą pracować. (Oklaski) To samo jest w służbie
zdrowia. To jest łącznie 2 mln ludzi. Trzeba przygo-
tować taki plan, który będzie oznaczał radykalne
podwyżki w ciągu najbliższych kilku lat. (Oklaski)
Pan minister w tej sprawie nic nie robi.
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Ale dlaczego jak
pan prezes mógł, to nie podwyższył?)
A to już jest, szanowni państwo, godzenie w przy-
szłość polskiej gospodarki, ale także polskiego pań-
stwa, bez którego zresztą także nie może działać
polska gospodarka.
(Poseł Grzegorz Dolniak: Dlaczego przez 2 lata
pan tego nie zrobił?)
Szanowni Państwo! Myśmy byli w trudnej sytu-
acji. W rządzie pana Donalda Tuska kandydatów do
wotum nieufności naprawdę nie brakuje. Pod tym
względem jest to bardzo zasobny rząd. (Oklaski)
Choćby pani minister Kopacz czy pan minister Ćwią-
kalski, żeby nie wymienić innych. No, tutaj pan mi-
nister Sikorski pewnie by się czuł obrażony, gdybym
o nim nie wspomniał. (Wesołość na sali, oklaski)
(Poseł Krystyna Skowrońska: To nie jest śmieszne.)
Powtarzam: można tu i wśród pań, i wśród panów
mieć duży wybór. Ale to, co robi pan minister Ro-
stowski, w moim przekonaniu i w przekonaniu mojej
partii – i to jest najważniejsze i wielce charaktery-
styczne, proszę zwrócić uwagę – to jest z jednej stro-
ny realizacja interesów tych małych, niskich, tych
właśnie w powiatach, tych przy zmianach na stano-
wiskach, a z drugiej strony to jest niestety polityka,
która niekiedy uchodzi za wyraz jedynie słusznej
doktryny, a tak naprawdę jest wyrazem po prostu
pewnego zespołu międzynarodowych interesów, któ-
rych realizacja w Polsce już nas dużo kosztowała, a
która nie powinna nas kosztować dalej. Dziękuję bar-
dzo. (Burzliwe oklaski, posłowie Prawa i Sprawiedli-
wości wstają)
(Poseł Grzegorz Dolniak: A miało być merytorycz-
nie, panie prezesie.)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O głos poprosił pan premier Rzeczypospolitej Do-
nald Tusk. (Oklaski)
Proszę bardzo, panie premierze.
Prezes Rady Ministrów
Donald Tusk:
Dziękuję, panie marszałku.
Będę miał okazję oczywiście wystąpić pod koniec
debaty, po wysłuchaniu wszystkich klubów, i skorzy-
stam z tej możliwości. Natomiast w tej chwili chciał-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
324 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Prezes Rady Ministrów Donald Tusk
bym tylko jedną rzecz sprostować, ponieważ ze stro-
ny pana posła Kaczyńskiego padły słowa, które wy-
magają chyba możliwie szybkiego sprostowania, póki
zostają w pamięci ludzi, którzy nas dzisiaj słuchają.
Mówię o nauczycielach i o trosce pana Jarosława
Kaczyńskiego o wynagrodzenia dla nauczycieli w
związku z dzisiejszą debatą, która jest debatą o wa-
szym postulacie obniżenia akcyzy. Po pierwsze, chcę
przypomnieć panu posłowi, że w pierwszych tygo-
dniach po objęciu przez nas rządów pan minister
Jacek Rostowski na mój wniosek tak zmienił zapisy
budżetu przygotowane przez pana rząd, aby uzyskać
z ówczesnego budżetu maksymalną kwotę na pod-
wyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli. (Oklaski)
Jak ktoś, kto zaproponował w swoim budżecie mniej-
sze wynagrodzenia dla nauczycieli niż rząd, który po
nim nastąpił, może dzisiaj z tego czynić swój postulat
w tym wystąpieniu?
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Hipokryci.)
Mimo wszystko hipokryzja musi mieć swoje gra-
nice, panie pośle. (Oklaski) Mówię też o tym jako
nauczyciel z zawodu i brat nauczycielki, zięć nauczy-
cielki. Ja naprawdę zdaję sobie sprawę, że mimo rze-
czywiście maksymalnego wysiłku, aby z tego złego
budżetu wyciągnąć dla nauczycieli, co się da, to i tak
jest o wiele za mało. I zgadzam się z postulatem dal-
szego podwyższania wynagrodzeń dla nauczycieli.
Powiem więcej: nie wyobrażam sobie, żeby ktoś w
Polsce mógł rządzić, nie mając tego postulatu od
rana do wieczora w głowie. Jaka jest droga do tego?
(Oklaski) W jaki sposób możemy znaleźć w budżecie
na rok 2008, na 2009, na 2010 pieniądze na wyna-
grodzenia dla tzw. budżetówki, sfery publicznej, tak-
że dla nauczycieli? Otóż na pewno nie obniżając
dzisiaj akcyzę. (Oklaski)
(Głos z sali: Nie...)
Chcę panu powiedzieć, że to jest dokładnie taka
alternatywa, i pan to wie. Albo utrzymamy przycho-
dy do budżetu państwa – a wiecie dobrze, jak istotną
częścią budżetu od strony przychodów są akcyzy...
Więc jeśli chcemy wywiązać się z tych zobowiązań
wobec nauczycieli czy pielęgniarek, czy generalnie
ludzi, których wynagrodzenie, nędzne wynagrodze-
nie, jest zależne od państwa, i jeśli chcemy im je pod-
wyższać, a chcemy, to musimy utrzymać poziom do-
chodów.
Pada pytanie ze strony pana posła Brudzińskiego,
czy to mówi liberał. A ja się pytam: czy wasze postu-
laty to są postulaty solidarnej Polski? To jest postulat
solidarnej Polski?
(Poseł Joachim Brudziński: Oczywiście.)
(Głosy z sali: Tak!)
Dlatego uważam, że tutaj nie ma miejsca na poli-
tyczną grę czy taki spór między partiami polityczny-
mi i trzeba mieć taką gotowość i wewnętrzną uczci-
wość, żeby powiedzieć Polakom: albo utrzymujemy
ten poziom przychodów do budżetu po to, żeby móc
wywiązać się z zobowiązań na przykład wobec na-
uczycieli, o których pan się tak zatroszczył, albo re-
zygnujemy…
(Poseł Beata Mazurek: Prezesi spółek Skarbu
Państwa mogą dostać mniej pieniędzy.)
…co oczywiście jest liberalnym postulatem – ja gra-
tuluję nawrócenia na tę ekonomiczną, sensowną wiarę
(Oklaski) – jest liberalnym postulatem obniżenie akcy-
zy, obniżenie podatków, ale wtedy miejcie odwagę po-
wiedzieć, że nie szukacie pieniędzy dla ludzi, którzy
naprawdę ich potrzebują. Ja dla każdego premiera pol-
skiego rządu, w pana przypadku też pewnie tak było i
w moim przypadku jest dokładnie tak samo...
(Poseł Krzysztof Putra: Ale miał być cud, a jest
drożyzna.)
Jeśli mamy wszyscy świadomość, że rosnące ceny
mogą dogonić podwyżkę płac...
(Poseł Mirosława Masłowska: Już dogoniły.)
...to szukamy sposobu, żeby ratować tych, którzy
najmniej zarabiają, przed rujnującymi dla ich wyna-
grodzeń skutkami inflacji. I co w związku z tym trze-
ba dzisiaj robić, jeśli ma się naprawdę na uwadze
ludzi, którzy w Polsce mało zarabiają? Trzeba szukać
możliwości podwyższania najniższych płac i wyna-
grodzeń, bo to jest jedyny sposób, aby ludzie uciekli
od inflacji, która goni ich wynagrodzenia. Przecież
naprawdę o tym nie możemy mówić fałszywym języ-
kiem polityki...
(Poseł Elżbieta Kruk: Właśnie.)
...bo to dotyczy rzeczywiście tych nędznych pensji
naprawdę najmniej zarabiających. A więc pomóżcie
nam, nie przeszkadzajcie, bo macie pomysł politycz-
ny, tylko pomóżcie nam konstruować tak budżet,
żeby dla ludzi najmniej zarabiających te pieniądze się
znalazły, bo to jest wasz moralny obowiązek, nie tyl-
ko polityczny. (Burzliwe oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo, panie premierze.
Proszę bardzo, w jakim trybie, panie pośle?
(Poseł Jarosław Kaczyński: Sprostowania, zosta-
łem źle zrozumiany.)
Słucham, panie pośle, sprostowania, tak?
(Poseł Jarosław Kaczyński: Tak jest.)
Proszę.
Poseł Jarosław Kaczyński:
Otóż to jest tak, że można patrzyć na życie społecz-
ne tak jak ten bohater Tuwima, który widział drzewa,
ale nie widział lasu, i można widzieć jednak las, róż-
nego rodzaju związki. I jeżeli te związki się widzi…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Ale, panie pośle, proszę o sprostowanie, a nie
o cytaty Tuwima, proszę o sprostowanie.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Jarosław Kaczyński:
To właśnie prostuję, pan premier czy właściwie
poseł… (Oklaski), bo posłem też jest – ja się nie czu-
ję tym absolutnie urażony, proszę bardzo, mogę być
panem posłem, bardzo jestem zaszczycony tym. Otóż,
szanowni państwo, pan premier uznał najwyraźniej,
że my przyjmujemy właśnie taki niezwykle uprosz-
czony sposób myślenia. Jeśli chodzi o kierowanie
gospodarką, to jest to przez cały czas, tak jak przy
jeździe samochodem, podejmowanie różnych decyzji
i nie zawsze jest tak…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie pośle, z najwyższym trudem mi przychodzi
uznać to, co pan mówi za sprostowanie, więc albo pan
zacznie prostować, albo panu odbiorę głos. Proszę
bardzo. (Oklaski)
Poseł Jarosław Kaczyński:
Panie marszałku, ja bym pana jednak prosił, żeby
pan się troszkę hamował. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Słucham?
Poseł Jarosław Kaczyński:
Jeszcze jedną informację poza tą ogólną, dotyczą-
cą sposobu rozpatrywania kwestii społecznych i eko-
nomicznych pozwolę sobie sformułować wobec pana
premiera. Otóż, panie premierze, niech pan zajrzy do
różnych materiałów – wiemy, że bardzo je badacie –
po naszym rządzie. Zobaczy pan tam, że prace nad
bardzo dużymi podwyżkami zaczęto już w latach
2008–2011. Tego rodzaju plan był, choć oczywiście
musiał być rozłożony na różne etapy.
Natomiast chcę powiedzieć jeszcze jedno: pańską
prospołeczną postawą jestem naprawdę wzruszony,
znam pana od lat i uważam, że odnieśliśmy wielki
moralny sukces. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
O głos poprosił pan minister finansów Jan Vin-
cent-Rostowski.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Minister Finansów
Jan Vincent-Rostowski:
Panie Pośle! Panie Premierze!
(Głosy z sali: Ooo!)
325
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: W ogóle go nie in-
teresuje, bo wyszedł.)
Panie Marszałku!
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę bardzo, proszę bardzo.
Minister Finansów
Jan Vincent-Rostowski:
Panie Przewodniczący! Pan jako premier prze-
słał, jeśli dobrze pamiętam, do Sejmu projekt budże-
tu na rok 2008. Gdyby raczył pan pamiętać, to wie-
działby pan, że w tym budżecie dla nauczycieli była
podwyżka 3,3%.
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Plus składka rento-
wa.)
(Poseł Anna Paluch: Plus składka rentowa, o
czym doskonale wiecie.)
Dzięki zmianom, które wprowadził rząd Donalda
Tuska, rząd koalicji Platformy Obywatelskiej i Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego, ta podwyżka została
zwiększona do poziomu 10,6%. (Oklaski) Wiem, że
ma pan zacięcie literackie, że może liczby pana nudzą
(Wesołość na sali, oklaski), ale czasami warto o nich
pamiętać. Dziękuję. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
(Poseł Grzegorz Napieralski: Panie marszałku...)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę bardzo, w jakim trybie?
(Poseł Grzegorz Napieralski: Mamy czas klubowy.
Mogę zdanie?)
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Ale pan nie zabierał
głosu.)
Chwilę, pana w ogóle nikt nie wymieniał, nie, nie
ma takiego trybu, przepraszam, ale nie. (Wesołość na
sali) Panie pośle, nie udzieliłem panu głosu. Nie
udzieliłem panu głosu.
(Poseł Grzegorz Napieralski: …klubowych…)
Ale jak pan będzie miał czas dla klubu... Ach, to
czas klubowy, ale jest pani Błochowiak.
(Poseł Grzegorz Napieralski: Ale minutę mi odda-
ła, może mi pan pozwolić?)
A proszę bardzo, to jeżeli w czasie… Proszę bardzo.
Poseł Grzegorz Napieralski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym, żeby
pan marszałek prowadził normalną debatę…
(Głos z sali: A jaka ona jest?)
...prawdziwą debatę. Doprowadził pan tymi wy-
stąpieniami do tego, że kłócą się dwie partie – PiS i
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
326 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Grzegorz Napieralski
Platforma Obywatelska – przerzucają się literackimi
określeniami...
(Poseł Grzegorz Dolniak: I nikt nie zauważył, że
jeszcze jest Lewica.)
...jakąś tutaj piękną puentą, natomiast ludzie chcą
mówić o sprawach ich dotyczących, o konkretach, a
wy puszczacie sobie nawzajem różnego rodzaju epi-
tety, kłócicie się i nic więcej na tej mównicy się nie
dzieje.
Apeluję do pana marszałka o to, aby można było
prowadzić normalną debatę, aby kluby mogły się wy-
powiedzieć, pani poseł, mogły przedstawić swoje sta-
nowisko. Rozmawiajmy o sprawach konkretnych, a
nie kłóćmy się…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie pośle, bardzo pana przepraszam, ale klub
się właśnie pana ustami wypowiada. Nie bardzo ro-
zumiem, o co pan ma pretensję. Pana klub jest trze-
ci na razie i w swojej kolejności dostał czas. Nie bar-
dzo wiem, o co panu chodzi. Udzieliłem głosu po-
przednim klubom, bo są większe od pana, jak pan
zauważył. (Wesołość na sali, oklaski)
Głos zabierze pani poseł Anita Błochowiak, Klub
Poselski Lewica, proszę bardzo.
Poseł Anita Błochowiak:
Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Pa-
nowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Dziś rozpatrujemy
pierwszy wniosek o wotum nieufności dla jednego z
ministrów w rządzie Donalda Tuska. Dziś, panie pre-
mierze, nadszedł w końcu czas – po 6 miesiącach
rządów Platformy i Polskiego Stronnictwa Ludowego
– do debaty o faktach. O tym, co udało albo raczej nie
udało się państwu przez ostatnie 6 miesięcy zreali-
zować, jak pokrywają się fakty z waszymi wyborczy-
mi obietnicami.
Mam dla pana w imieniu mojego klubu Lewicy
dwie wiadomości: pierwszą dobrą, a drugą niestety
złą. Dobra jest taka, panie premierze, że rzeczywi-
ście, tak jak mówią sondaże i opinia publiczna, a pan
bardzo zwraca na to uwagę, pan minister finansów
nie jest najgorszym ministrem w pana rządzie. To
prawda. Ale mam też złą wiadomość. Lista argumen-
tów i powodów, dla których mój klub zagłosuje za
wotum nieufności, jest tak długa, jak długa jest lista
obietnic w waszym programie wyborczym niezreali-
zowanych nawet w 1%. (Oklaski)
Zanim przejdę do konkretów, do faktów, tylko do
faktów zapisanych i podpisanych pana nazwiskiem
w programie popartym przez miliony Polaków, któ-
rzy zaufali, że choćby w jakimś niewielkim procencie
pan te obietnice zrealizuje, odniosę się do słów wy-
powiedzianych przez pana przed chwilą. Z przykro-
ścią, ale muszę to lekko skorygować. Podwyżka dla
nauczycieli, którą pan się tak chwali, niestety nie
została wypłacona wszystkim nauczycielom – powi-
nien pan o tym wiedzieć – dlatego że pana rząd prze-
kazał samorządom dotacje na ten cel jedynie w 70%,
a są niestety samorządy w kraju, które nie mogą z
własnych dochodów, bo ich na to nie stać, dołożyć do
podwyżek dla nauczycieli, i niestety nauczyciele nie
otrzymali tych podwyżek, tak jak pan im obiecywał.
Też nad tym boleję.
Druga kwestia: w tej Izbie debatowaliśmy, rozma-
wialiśmy o obniżonej przez rząd PiS składce choro-
bowej i rentowej. To ubytek w tym budżecie 18 mld i
pan wyraził na to zgodę, więc niech pan dziś nie
mówi, że nie można obniżyć akcyzy, bo brakuje w
budżecie środków. Pan mógł jedną decyzją zmienić
stan budżetu na ten rok, nie mówiąc już o tym, że
tak jak sygnalizowaliśmy przy projekcie budżetu,
wpływy z tytułu PIT, CIT i VAT są wyższe i dziś
możemy pozwolić sobie na to, żeby obniżyć choćby na
pewien okres akcyzę na benzynę i przede wszystkim
olej napędowy.
Przejdę do konkretów z tego programu, do faktów
i do działań Ministerstwa Finansów. Str. 23: przygo-
tujemy jako Platforma pakiet działań prowzrosto-
wych. Nie ma zapowiedzi tego pakietu. Dwukrotnie
na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych pyta-
łam ministra, jakie są plany, bo to, że nic nie zostało
zrobione już wiemy, ale jakie są plany choćby w naj-
bliższych miesiącach czy może latach. Szybki wzrost
zarobków zagwarantuje młodym ludziom odpowied-
ni poziom bezpieczeństwa ekonomicznego.
Panie Premierze! Panie Ministrze! Przez ostatni
rok mamy jedynie szybki wzrost cen. O 20% wzrosły
ceny żywności, o 19% ceny utrzymania gospodarstwa
domowego. Jak to się ma do 6,5% waloryzacji? Jak to
się ma do tych 10%, nawet wraz ze składką, podwy-
żek dla nauczycieli? Pan wymieniał w debacie w cza-
sie kampanii prezydenckiej ceny kilograma cukru,
mąki i chleba. Niech pan dziś wymieni. (Oklaski)
Niech pan dziś powie Polakom, o ile wzrosła cena
chleba pod pana rządami.
Kolejna zapowiedź: finanse publiczne są chore, na-
leży je uzdrowić i potrzebują gruntownej reformy. Fi-
nanse publiczne potrzebują gruntownej reformy – wszy-
scy się z tym zgadzaliśmy. Nie ma projektu ustawy. Pan
minister dwa dni temu na posiedzeniu komisji powie-
dział, że pracuje nad projektem Prawa i Sprawiedliwo-
ści. Nie wiadomo, kiedy prace się zakończą.
Zmniejszenie obciążeń podatkowych i spadek ryn-
kowych stóp procentowych. Jakie zmniejszenie ob-
ciążeń podatkowych? Mamy w kolejnych miesiącach
dowód na to, że niestety obciążenia podatkowe rosną:
i dla osób fizycznych, i dla przedsiębiorstw, a stopy
procentowe z miesiąca na miesiąc ze względu na wyż-
szą inflację i wyższy wzrost cen niestety rosną.
Kolejna obietnica: budżet zadaniowy. Ministrowie
powinni dostawać fundusze na funkcjonowanie ich
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Anita Błochowiak
urzędów, na realizację zadań służących do osiągania
jedynie konkretnych celów i na koniec roku powinni
być z tego rozliczani. Wspaniała zapowiedź, panie pre-
mierze. Panie premierze, obiecał pan budżet zadanio-
wy. Czy pan wie, kiedy minister w pana rządzie wpro-
wadzi budżet zadaniowy? Rok temu słyszeliśmy, że w
przyszłym roku, w 2009 r. Czy pan wie, w którym
roku? W 2013 r. Dwa lata po waszych rządach. Dwa
lata po waszych rządach pan minister wprowadzi bu-
dżet zadaniowy. Powiedział o tym dwa dni temu na
posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. A to za-
powiedź z podpisanego przez pana programu wybor-
czego na tę kadencję. Budżety wieloletnie. Zlikwiduje-
my zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze,
agencje i fundusze celowe. To przyniesie korzyści i
oszczędności. I nie ma żadnej zapowiedzi, żadnych
planów, żadnego projektu ustawy.
Może jednak zrobiono coś dla gospodarki? Plat-
forma Obywatelska, partia przyjazna przedsiębior-
com, obiecała wspierać polską gospodarkę, obiecała
wprowadzić dla podatników działalności gospodar-
czej stawkę 15%.
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: Kto wprowadził?)
Nie, rząd Platformy Obywatelskiej przyjął propo-
zycje i stawki podatkowe przyjęte przez Prawo i Spra-
wiedliwość. Tak Platforma przyjazna przedsiębior-
com realizuje swój projekt gospodarczy.
Likwidacja opodatkowania dywidend. Brak pro-
jektu.
Kolejna zapowiedź, str. 28, sztandarowa zapo-
wiedź. Dziesiątki razy powtarzał pan – pan, pan
Chlebowski i inni przedstawiciele komisji finansów:
zlikwidujemy w pierwszych miesiącach podatek Bel-
ki. Obiecał pan to, prawda? Obiecał pan. (Wesołość
na sali) A czy pan wie, jak pana klub zagłosował dzi-
siaj w sprawie likwidacji podatku Belki? W 100%
przeciw. 100% członków klubu głosowało przeciw li-
kwidacji tego podatku. (Oklaski, poruszenie na sali)
Panie premierze, w czasie kiedy po rządach AWS
mieliśmy miliardową dziurę budżetową, kiedy nie
było finansów na emerytury, na budżetówkę…
(Poseł Elżbieta Łukacijewska: A teraz są?)
…obiecaliśmy, że w pierwszym momencie, kiedy
tylko będzie można zlikwidować ten podatek, wpro-
wadzimy do Sejmu stosowną ustawę. Zrobiliśmy to
kilka miesięcy temu. Dziś chcieliśmy tego dokonać
wraz z Platformą Obywatelską, która to obiecywała
w kampanii wyborczej. Nie wstyd panu, że te dzie-
siątki obietnic zapisanych w waszym programie wy-
borczym kolejny miesiąc nie są realizowane? A kiedy
opozycja, w postaci klubu Lewicy, wyręcza was, bo w
niektórych zapisach programu gospodarczego zga-
dzamy się, że należy to wprowadzać, akurat Platfor-
ma Obywatelska, a także Polskie Stronnictwo Ludo-
we, niestety, są przeciw.
Kolejna kwestia. Platforma Obywatelska napisa-
ła nową ustawę o VAT – chwalą się przedstawiciele
tej partii na str. 29. Gdzie jest ta ustawa, która była
327
napisana już kilkanaście miesięcy temu? Nie pozwo-
liliście państwo nam pracować nad ustawą o VAT w
komisji finansów, wypracowaną, przyjętą przez śro-
dowiska gospodarcze w tamtej kadencji. Nie chcecie
nad nią pracować, a ministerstwo do dzisiaj nie prze-
kazało do Sejmu nowej ustawy.
Następna deklaracja: opowiadamy się za likwida-
cją wielu pozapłacowych parapodatków. Do tej pory
żadnego parapodatku nie zlikwidowaliście.
I kolejna kwestia. Wejście do strefy euro powinno
nastąpić jak najszybciej i powinny temu towarzyszyć
działania zabezpieczające nieuzasadnione podwyżki
cen. W pełni się z tym zgadzamy. Dwukrotnie pyta-
łam ministra finansów, jakie działania podjęło mini-
sterstwo, jakie są plany, abyśmy w momencie przyję-
cia euro nie wpadli w pułapkę, tak jak inne kraje,
które już przyjęły euro. Nie otrzymałam żadnej od-
powiedzi na to pytanie, tak jakby ministerstwo w
ogóle nie określiło, nie przyjęło jakiejkolwiek daty.
Inny zapis: będziemy likwidować obciążenia i nie-
potrzebne, zbędne koszty dla przedsiębiorców. W
pełni się z tym zgadzamy. Wnieśliśmy do laski mar-
szałkowskiej projekt ustawy, a dzisiaj przy ustawie o
swobodzie działalności gospodarczej chcieliśmy wpro-
wadzić to w formie poprawki.
Zmniejszenie kwoty uiszczanej przez przedsię-
biorców, podatników na interpretację wiążącą z 75 zł
do 15 zł. Kiedy wprowadziliśmy, jako lewica, wiążąca
interpretację, kosztowała ona 5 zł. PiS w tamtej ka-
dencji wprowadził cenę 75 zł. Z informacji uzyskanej
z Ministerstwa Finansów wynika, że o 100% zmniej-
szyła się liczba wniosków o wiążącą interpretację. Po
co komisja pana Palikota? Po co państwa zapowiedzi
o pomocy drobnym przedsiębiorcom, skoro państwo
dzisiaj – drugi wynik głosowania – głosujecie prze-
ciw? Przeciw. To nie są znaczące koszty dla budżetu,
ale dla szewca, małego podatnika, małej firmy to są
ogromne koszty. (Oklaski) Są to ogromne koszty.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze!
Nie wystarczy mówić o miłości i o cudach, które kie-
dyś nastąpią. (Poruszenie na sali) Większość obywa-
teli poza tą salą chce normalnie żyć. Chce mieć szan-
se, zarabiać godziwe pieniądze i móc za to zakupić
żywność na odpowiednim poziomie.
Państwo kompletnie nie reagujecie, nie wprowa-
dzacie żadnych mechanizmów, które mogłyby nas
ustrzec przed kryzysem, przed spowolnieniem wzro-
stu gospodarczego, przed tragedią wielu rodzin, gdyż
rosną stopy procentowe, rośnie inflacja i rosną ceny
żywności. Polscy obywatele liczyli, że wyjadą z dzieć-
mi na wakacje. Przy cenie paliwa wynoszącej 5 czy 6
zł wielu rodzin po prostu nie będzie na to stać. A pan
mówi od dwóch tygodni: analizuję, zastanawiam się,
monitoruję i myślę o obniżce akcyzy. Już nie wystar-
czy, panie premierze, mówić, że coś, kiedyś, w przy-
szłości się stanie. Decyzje trzeba podejmować natych-
miast, i o to pana prosimy...
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
328 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Pani poseł, proszę kończyć. Pani poseł…
Poseł Anita Błochowiak:
…jako klub Lewica, o podejmowanie szybkich,
natychmiastowych decyzji dla polskiej gospodarki i
dla polskich obywateli. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Głos zabierze pan premier Waldemar Pawlak, Pol-
skie Stronnictwo Ludowe.
Proszę bardzo, panie premierze.
Poseł Waldemar Pawlak:
Panie Marszałku! Panie Premierze! Szanowni
Państwo! Rozpatrujemy dziś wniosek polityczny, w
zasadzie ultimatum postawione w takiej oto formie,
że minister finansów do środy ma obniżyć akcyzę,
jeżeli nie, to będzie miał wniosek o odwołanie. I ma.
Jednak uzasadnienie tego wniosku jest bardzo prze-
wrotnie sformułowane, bo jeżeli podstawowym za-
rzutem wobec pana ministra Rostowskiego jest to, że
nie kontynuuje złych praktyk i złej polityki poprzed-
niego rządu, a w szczególności pani minister finan-
sów Zyty Gilowskiej, to dla nas jest to akurat zaleta.
(Oklaski)
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Mało śmieszne.)
Jeżeli pan premier Kaczyński jest taki dumny z
wymiany kadr w urzędach i instytucjach skarbo-
wych, izbach celnych, to chcę pana premiera poinfor-
mować, że jeśli chodzi o strajk celników i problemy
ze służbami celnymi, to problemy mieliśmy właśnie
z tą nową kadrą, w niektórych przypadkach ta nowa
kadra stanęła na barykadach, na czele protestu.
(Oklaski)
(Poseł Aleksandra Natalli-Świat: A jaka była
przyczyna?)
Jeżeli możemy mieć pretensje do pana ministra
Rostowskiego…
(Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę nie prze-
szkadzać.)
...to o to, że zbyt wolno wymienia kadrę, która nie
ma zahamowań, aby prowadzić destrukcyjne działa-
nia polityczne; zbyt wolno. (Oklaski) Jeśli odwołujemy
się do tych relacji, do drożyzny i do cen w tej chwili, to
warto zwrócić uwagę, że w styczniu 2007 r. to pan, to
minister Gilowska, minister finansów w poprzednim
rządzie, podniosła akcyzę na biopaliwa...
(Poseł Marek Matuszewski: Nie podniosła tylko
wróciła do naszej.)
...i akcyzę na benzynę o 25 gr. To doprowadziło
do tego, że praktycznie biopaliwa zostały zlikwido-
wane, jeżeli chodzi o realną alternatywę do produk-
cji w naszym kraju.
(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Dołóż pan, panie
premierze.)
Tak, panie ministrze, pan wtedy, niestety, nie re-
agował.
(Poseł Krystyna Skowrońska: Ciszej.)
(Poseł Zbigniew Girzyński: Pani też krzyczała.)
Także sprawa dotycząca…
(Głos z sali: Wojtek, zmień partię.)
…polityki akcyzowej. Spróbujmy spojrzeć na fak-
ty, bo niepotrzebne są takie emocje. Otóż jeżeli spoj-
rzymy na okres ostatnich 8 lat, to dwukrotnie obni-
żano akcyzę na paliwa, wyłącznie na benzynę, w
2004 r. – o 5 gr i w III kwartale 2005 r. – o 25 gr.
Jeżeli chodzi o poprzedni rząd, to przypadł mu dość
szczęśliwy czas, bo ceny ropy od I kwartału 2006 r.
do III kwartału 2007 r. wzrosły zaledwie o 3%...
(Poseł Wojciech Mojzesowicz: I chłopom dołożono
85 gr. Co robisz, Walduś?)
…ale cena benzyny, panie ministrze i pośle Moj-
zesowicz, wzrosła o 17%...
(Głosy z sali: Ooo...)
...dlatego że na przełomie lat 2006 i 2007 wzrosła
akcyza. Obecny rząd nie zmieniał tej akcyzy i nie
zamierza jej podwyższać, natomiast sprawą otwartą
pozostaje dyskusja o tym, jaki jest poziom akcyzy,
kiedy praktycznie od końca ubiegłego roku, od IV
kwartału, mamy do dzisiaj wzrost cen ropy naftowej
o ponad 30%.
Zwrócę jeszcze państwa uwagę na jeden aspekt.
Egzaltacja cenami ropy w dolarach może prowadzić
niejako do obłędu, ponieważ od roku 2000 ceny ropy
wyrażone w dolarach wzrosły prawie 5 razy, a wyra-
żone w złotych wzrosły 2,5 raza. Wynika to też z rela-
cji kursowych. Relacje kursowe w tym wypadku, bo
jest też problem z eksportem, są – użyję przywoływa-
nej przed chwilą poetyki – orężem walki z drożyzną.
I w tym wypadku akurat wysoki kurs dolara, mocny
złoty sprzyja nieco ograniczeniu wzrostu cen.
Drugim aspektem, o którym warto powiedzieć z
całą mocą, jest zmiana podejścia, jeśli chodzi o rolę
różnych nośników energii w naszym kraju. My nie
jesteśmy tak zafascynowani gazem, jak poprzednicy.
Uważamy, że trzeba rozwijać krajowe źródła surow-
ców. Dzięki temu, że energia w Polsce opiera się na
węglu, mamy bardzo umiarkowany wzrost cen,
znacznie niższy niż w krajach, które są naszymi są-
siadami i mają energię elektryczną produkowaną z
gazu. Jak słusznie wspomniała pani poseł Natalli-
-Świat, po odjęciu cen paliw i żywności jesteśmy dużo
poniżej celu inflacyjnego. Natomiast na ceny paliw i
ceny zboża, na ceny ropy nie ma wpływu ani Naro-
dowy Bank Polski, ani polski rząd. Możemy reagować
na procesy globalne, natomiast z perspektywy pol-
skiej, nawet europejskiej czy amerykańskiej, jak wi-
dać, nie ma takich prostych mechanizmów, które by
pozwoliły skończyć z drożyzną na rynku ropy nafto-
wej, bo z rynków finansowych, z rynków papierów
wartościowych sporo kapitałów przeniosło się na ryn-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Waldemar Pawlak
ki towarowe, i to dotyczy nie tylko ropy, ale także
metali czy zboża.
Jeśli chodzi o ceny zboża, warto również zwrócić
uwagę, że przyczyna nie jest związana z biopaliwami,
chodzi raczej o zmiany klimatyczne, susze i katastro-
fy. Na odbywającym się niedawno w Warszawie Świa-
towym Kongresie Rolników przedstawiciel Światowej
Organizacji Meteorologicznej wspominał o tym, że
liczba katastrof hydrometeorologicznych w ostatnich
latach jest znacznie większa niż w poprzedniej deka-
dzie. Dlatego bardzo ważne jest to, żebyśmy wyraźnie
stawiali na rozwój krajowych surowców – czyste tech-
nologie węglowe, mniej ropy, mniej gazu, znacznie
więcej odnawialnych i naturalnych źródeł energii.
Taka jest propozycja naszego rządu. Chodzi o to, aby-
śmy na tym opierali rozwiązania gospodarcze, rozwią-
zania systemowe, które sprawią, że będziemy mieli
więcej energii, że będzie ona tańsza i dostępna.
Szanowni Państwo! Bardzo ważne jest również
to, żebyśmy potrafili o tych sprawach dyskutować w
bardzo otwarty sposób ze wszystkimi klubami par-
lamentarnymi. Te zjawiska na rynkach międzynaro-
dowych nie są przedmiotem, powodem do takiego
zagryzania się politycznego w naszym kraju. Po-
trzebne są rozwiązania, które będą sprzyjały obniża-
niu cen, także poprzez rozważenie spraw związanych
z akcyzą na paliwa, jeżeli utrzymamy dochody na
dotychczasowym poziomie. Jeżeli wzrasta cena ben-
zyny, oleju napędowego o 50 groszy, to można obniżyć
akcyzę o 9 groszy, bez uszczerbku dla dochodów bu-
dżetowych. Ważne jest spojrzenie nie tylko na przy-
chody akcyzowe w ujęciu czasowym, ale także sezo-
nowym, tak byśmy mogli budować przychody budże-
tu na odpowiednim poziomie, gwarantującym wy-
wiązanie się państwa ze zobowiązań, które dotyczą
wynagrodzeń, ze zobowiązań, które dotyczą możli-
wości sfinansowania ważnych celów społecznych, ale
także abyśmy nie przyczyniali się przez wzrost akcy-
zy czy też przez uczestnictwo w takim procesie
kształtowania cen do tego, aby te ceny jeszcze bar-
dziej dokuczały gospodarce czy ludziom. Bardzo waż-
ne i istotne jest zwrócenie uwagi również na bardzo
prostą sprawę. Tutaj nie można, nie da się znaleźć
sposobu na oddzielne rekompensowanie wzrostu cen
żywności, oddzielne – wzrostu cen paliw, oddzielne
– wzrostu kosztów utrzymania.
Bardzo ważne jest to, żebyśmy budowali lepszą
perspektywę dla naszego kraju, jeżeli chodzi o wyna-
grodzenia. W tym zakresie rząd planuje nie tylko to,
co państwa tak bardzo irytuje: ustawę o wynagro-
dzeniach dla kadry zarządzającej firmami państwo-
wymi. W naszym przekonaniu, żeby dobrze zarzą-
dzać firmami państwowymi, publicznymi z udziałem
Skarbu Państwa, menedżerowie, kierownictwo też
powinni dostawać premie za sukces. Istota tego roz-
wiązania polega na tym, że kadra zarządzająca bę-
dzie otrzymywała wyższe wynagrodzenia wtedy,
329
kiedy będzie prowadziła procesy restrukturyzacyjne
i kiedy te firmy będą dobrze funkcjonowały.
Planujemy równocześnie odejść także od wskaź-
nikowego systemu kształtowania wynagrodzeń
(Dzwonek) w gospodarce z uwagi na to, że jest to
system już dzisiaj przestarzały, i powiązać to z real-
ną sytuacją firmy, z realnymi możliwościami gospo-
darczymi.
Chciałbym jeszcze wygłosić jedną uwagę dotyczą-
cą tych przeobrażeń, o których tu mówiono. Proszę
państwa, jedną z przyczyn wzrostu cen gazu jest taki
iście kaskaderski sposób budowania rozdziału wła-
snościowego w systemie przesyłowym. Operator sys-
temu przesyłowego Gazsystem został wyposażony w
majątek, za który ma zapłacić w drodze leasingu.
Wraz z ministrem skarbu pracujemy nad tym, żeby
sfinansować to z dywidendy, żeby było to neutralne
w stosunku do konsumentów, ponieważ ta kaskader-
ska technologia prowadziła do tego, że koszty utwo-
rzenia operatora systemowego, który mógł być wy-
raźnie wydzielony z poprzedniego systemu PGNiG,
miał sfinansować konsument. To jest też jeden z do-
datkowych elementów wpływających na wzrost cen
paliw. Jeżeli chodzi o skonsolidowane spółki, z któ-
rych tutaj pani poseł była taka dumna, to chciałbym
pani powiedzieć, że niestety te spółki pracują dużo
mniej efektywnie od przedsiębiorstw, które zajmują
się tylko wytwarzaniem i dystrybucją energii i do-
starczają energię o 30% taniej. To też trzeba uczciwie
i otwarcie powiedzieć, że procesy konsolidacyjne dużo
kosztują całe społeczeństwo. Tak się nieszczęśliwie
złożyło, że zbiegły się w czasie ze wzrostem cen su-
rowców, i to dodatkowo nasila tę drożyznę, o której
tu państwo wspominacie.
Trzeba wziąć pod uwagę te wszystkie uwarunko-
wania. Chciałbym także jeszcze raz podkreślić to, że
państwo wytykają, że pan minister Vincent-Rostow-
ski nie kontynuuje tych szkodliwych i złych praktyk
poprzedniej minister finansów, co akurat dla nas jest
argumentem przemawiający za tym, by głosować
przeciwko wnioskowi przedstawionemu przez klub
PiS. Dziękuję. (Burzliwe oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, panie premierze.
Głos zabierze pan poseł Marek Borowski w imie-
niu połączonych koła SDPL – Nowa Lewica i Demo-
kratycznego Koła Poselskiego.
Proszę bardzo, panie marszałku.
Poseł Marek Borowski:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko koła Socjal-
demokracji Polskiej i Demokratycznego Koła Posel-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
330 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Marek Borowski
skiego w sprawie wniosku o wotum nieufności wobec
ministra finansów.
Muszę powiedzieć na wstępie, że ten wniosek
sprawił nam pewien kłopot. Oczywiście damy sobie
z nim radę, ale muszę podzielić się tym problemem
także z państwem.
Otóż z jednej strony mamy szereg poważnych za-
strzeżeń co do polityki finansowej, polityki budżeto-
wej rządu pana Donalda Tuska, jeszcze do tego wró-
cę. Z drugiej strony Prawo i Sprawiedliwość jest
ugrupowaniem najmniej upoważnionym do składa-
nia takiego wniosku o wotum nieufności. (Oklaski)
Ponadto sam wniosek stał się pretekstem do przed-
stawienia ogólnej teorii wszystkiego, co działo się na
tej sali. Natomiast te argumenty, które zostały w nim
zawarte, mówiąc językiem popularnym, nie trzyma-
ją się kupy.
Wspominano już o tym tutaj, więc tylko bardzo
krótko powiem o tym raz jeszcze. Otóż twierdzi się,
iż trzeba obniżyć akcyzę na paliwa, ponieważ powo-
duje to wzrost cen, a wzrost cen, wiadomo, jest do-
tkliwy i trzeba z nim walczyć. Mówił już o tym pan
poseł Szulc. Jeśli jakiekolwiek paliwa płynne powo-
dują wzrost cen, to przede wszystkim olej napędowy,
tymczasem klub Prawa i Sprawiedliwości przechodzi
zupełnie do porządku dziennego nad tym, że akcyza
na olej napędowy nie może już być obniżona, jeśli
weźmiemy pod uwagę normy i przepisy europejskie.
Zatem można powiedzieć, że jeśli patrzymy z tego
punktu widzenia, to ten wniosek jest całkowicie chy-
biony, mogłoby go w ogóle nie być. Ale oczywiście
chyba wszyscy tutaj, zwłaszcza z opozycji, jesteśmy
pośrednio wdzięczni klubowi, że taki wniosek złożył,
bo mamy okazję do kawałka prawdziwej debaty poli-
tycznej, o co w tym Sejmie do tej pory było naprawdę
trudno. I można powiedzieć parę rzeczy szczerze.
Otóż my także, mówię tutaj o naszych dwóch ko-
łach, bodajże chyba nawet jako pierwsi przedstawili-
śmy publicznie nasze stanowisko w tej sprawie, pisząc
list otwarty do pana premiera, w którym zwracamy
uwagę na to, iż trzeba się tym tematem zająć, w szcze-
gólności zwracamy także uwagę na kwestię oleju na-
pędowego. Do tej pory odpowiedzi nie otrzymaliśmy.
Oczywiście jesteśmy ludźmi rozsądnymi i zdajemy
sobie sprawę, że w tej kwestii nie można stawiać ulti-
matów, do środy, do godz. 12, że muszą być przepro-
wadzone konsultacje, analizy, określone badania.
(Głos z sali: Właśnie.)
Zgoda. Tyle tylko, że one trwają i trwają, i nie
bardzo właściwie wiadomo, czy rząd prowadzi kon-
sultacje rzeczywiście w tym celu, żeby podjąć jakąś
decyzję, czy też jest to rodzaj gry na czas.
(Poseł Tadeusz Cymański: Do Belwederu.)
Odnoszę jednak, panie premierze, wrażenie, że
troszkę jest to gra. Pan premier słucha, tak? Słucha,
dobrze.
Powtórzę wobec tego, że odnoszę jednak wrażenie,
panie premierze, że to jest gra na czas, a myślę, że
obywatele, którzy płacą i płaczą, powinni być w tej
kwestii poważnie traktowani. Do tego typu postępo-
wania, do takich zaniechań mamy oczywiście stosu-
nek krytyczny, niemniej jednak gdyby tylko z tego
powodu miał być odwoływany minister finansów w
Rzeczypospolitej Polskiej, to musielibyśmy to określić
jako strzelanie z armaty do wróbli. Na dodatek, o czym
tu już była mowa, PiS wtedy, kiedy rządziło, akcyzę
podwyższało, a więc problem nie polega na tym.
Jeśli oceniamy dzisiaj działalność rządu, działal-
ność ministra finansów, to musimy powiedzieć, że – w
przypadku gdy pada wniosek o wotum nieufności –
nie można skupiać się na jakiejś jednej sprawie, kwe-
stii, która została ujęta we wniosku, na dodatek zo-
stała ujęta fałszywie. Wniosek o wotum nieufności
zobowiązuje każde ugrupowanie do szerszego spoj-
rzenia na politykę danego resortu.
Otóż z naszego punktu widzenia, z punktu widze-
nia naszego programu, głównym, niedopuszczalnym,
nieakceptowanym przez nas grzechem polityki finan-
sowej państwa jest obniżanie możliwych do uzyska-
nia dochodów budżetowych, nieprzeciwdziałanie
powstawaniu różnic, rozpiętości dochodowych w spo-
łeczeństwie, na dłuższą metę bardzo groźnych, po-
mijanie, lekceważenie takich sektorów i działów, jak
edukacja zarówno szkolna, jak i akademicka, wyższa,
jak zdrowie, nauka, kultura, jak polityka zabezpie-
czania ludziom dachu nad głową i bezpieczeństwo
obywateli czy nienadawanie im priorytetu.
Wszystkie elementy, które przed chwilą wymieni-
łem, decydują o jakości życia. Często jesteśmy zafa-
scynowani wskaźnikami wzrostu gospodarczego.
Jestem ekonomistą i kocham wzrost gospodarczy,
bardzo się cieszę, kiedy on wynosi 6%, 7%. Tylko trze-
ba pamiętać, że istnieje jeszcze coś takiego jak jakość
życia, a te właśnie sektory na tę jakość życia się skła-
dają. Sam wzrost nie wystarcza, jego owoce muszą
być jeszcze sprawiedliwie dzielone. Tymczasem, panie
ministrze – o tym już była dzisiaj mowa przez chwilę,
przy okazji – to pan obstawał przy tym, żeby utrzy-
mać drugi etap wdrażania obniżki składki rentowej.
Ta decyzja obciążyła w tym roku budżet państwa
kwotą około 12 mld zł. Gwoli sprawiedliwości trzeba
powiedzieć, że została ona wcześniej podjęta przez
rząd PiS, przez rząd Jarosława Kaczyńskiego, który
mówił wiele o płacach nauczycieli i o tym, że trzeba
wygospodarować na to środki. Ta decyzja w sumie
obciążyła budżet kwotą 22 mld zł. To jest niewyobra-
żalna suma. Sami państwo pomyślcie, co można by-
łoby za te pieniądze w Polsce załatwić, uregulować,
jakie potrzeby zaspokoić. Jednak taką decyzję podję-
to w zeszłej kadencji, także przy poparciu Platformy
Obywatelskiej, ale inicjatywa wyszła ze strony Prawa
i Sprawiedliwości. Pan minister mógł jeszcze odzy-
skać 12 mld zł i mimo że liczni doradcy ekonomiczni
– nie mówię o sobie, tylko o doradcach ekonomicznych
z waszego obozu politycznego – doradzali wycofanie
się z tej obniżki, z drugiego etapu. Jednak pan takiej
decyzji nie podjął.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Marek Borowski
Argument, który jest wysuwany w tym przypadku
i który był wysuwany wtedy, kiedy uchwalano tę usta-
wę, był następujący: nie decydujmy za ludzi, na co
chcą wydawać pieniądze. Dajmy im je. Ludzie najlepiej
wiedzą, na co je wydać. Proszę państwa, popatrzmy
przez chwilę, przyjrzyjmy się temu, do czego prowadzi
tego typu rozumowanie. Polska szkoła potrzebuje
znaczącego dofinansowania i na płace nauczycieli, i
na komputeryzację. Tak na marginesie, panie premie-
rze, program „Laptop dla każdego gimnazjalisty”
proponuję zastąpić programem „Komputer na każdej
ławce szkolnej”. To będzie znacznie bardziej efektyw-
ne. Tak czy owak wymaga to pieniędzy.
Wymaga pieniędzy zmniejszenie liczebności
uczniów w klasach, budowa sal gimnastycznych. Wię-
cej środków potrzeba na zajęcia dodatkowe. Nie mu-
szę wymieniać tego wszystkiego. Także na program
sześciolatków do pierwszej klasy, który jest komplet-
nie nieprzygotowany, a forsowany. Tymczasem co
mówi rząd? Rząd mówi do obywatela: Otrzymałeś z
tytułu obniżki składki rentowej 30–40 zł miesięcznie
– bo takie to były kwoty – wobec tego załatw za te
pieniądze swojemu dziecku dobrą szkołę, jeżeli ta ci
nie odpowiada.
Uczelnie publiczne potrzebują dofinansowania na
rozszerzenie bazy dydaktycznej, na pomoce naukowe
po to, żeby kształcić bezpłatnie – podkreślam: bez-
płatnie – i coraz lepiej polską młodzież. Oczywiście
na to również nie ma środków, ale dla obywatela jest
wyjście, otrzymał 30–40 zł. Podkreślam, to jest to
samo 30–40 zł, nie nowe. I proszę bardzo, niech za te
pieniądze zapewni dobre wykształcenie swoim dzie-
ciom, jeśli dana uczelnia nie może tego zrobić.
Byliśmy nie tak dawno świadkami dramatycz-
nych scen w Wałbrzychu, gdzie zdesperowane kobie-
ty protestowały przeciwko usuwaniu ich z pustosta-
nów, które zajmowały, ponieważ mieszkały w fatal-
nych warunkach. Tymczasem samorządy, które
oczekują na wsparcie ze strony budżetu centralnego,
na subwencje po to, żeby rozwinąć budownictwo ko-
munalne i socjalne, nie mogą tego uczynić. (Dzwonek)
Oczywiście za 30–40 zł nie wynajmie się żadnego
mieszkania. Podobnie jeśli chodzi o Policję, która, jak
się ostatnio dowiedzieliśmy, ściga przestępców przy
pomocy bolidów marki Polonez.
Takich przypadków możemy wymienić więcej.
One są celowo wyostrzone, ale odsłaniają istotę pew-
nej polityki, pokazują, co to jest służba, co to są usłu-
gi publiczne. One są publiczne dlatego, że są skiero-
wane do ludzi nisko zarabiających, nisko i przeciętnie
uposażonych. One dają im równe szanse. Kto tego nie
rozumie, kto o tym zapomina, ten wprowadza nie-
równość i zmniejsza możliwości rozwojowe kraju.
Taki pomysł, żeby ludziom dać pieniądze, żeby sami
zadbali o swoje szanse w tych dziedzinach, podkre-
ślam, w tych dziedzinach, jest zabawny, jeśli kursuje
w sferze idei, jednak jest szkodliwy, jeżeli jest wdra-
331
żany w praktyce. Niestety, taka polityka jest prowa-
dzona.
Jeszcze jedno. Rząd jest zwolennikiem obniżania
podatków. My też…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie pośle, proszę kończyć.
Poseł Marek Borowski:
Jeszcze chwilę, panie marszałku.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Ale chwilę…
Poseł Marek Borowski:
Rząd jest zwolennikiem obniżania podatków. My
też, pod warunkiem że nie cierpią na tym wspomnia-
ne usługi publiczne. Jednak tak się jakoś składa, że
te podatki są obniżane najbogatszym. Dotyczy to
tego, co się stanie w przyszłym roku, a także owego
mitycznego podatku liniowego, który ciągle jest za-
powiadany. Jeżeli już, bo czasami trzeba obniżyć po-
datki najbogatszym, to trzeba zadbać o tych najbied-
niejszych. A przecież pan minister sprzeciwia się
uchwaleniu ustawy, która została wniesiona jeszcze
przez klub Lewicy i Demokratów, a która wyrówny-
wałaby dyskryminujące rozwiązania, jeżeli chodzi o
wsparcie rodzin wielodzietnych. Rodziny ubogie nie
otrzymały nic, rodziny zamożne otrzymały ulgę po-
datkową na dzieci.
Ta polityka, panie ministrze, ma swoją nazwę,
również w literaturze ekonomicznej. Ona nazywa się
po prostu polityką neoliberalną. To nie jest epitet,
żeby sprawa była jasna. To jest po prostu fakt. Taką
politykę prowadzi pan i rząd, bo to przecież nie jest
tylko kwestia pana. Otóż my takiej polityki nie mu-
simy akceptować i zwyczajnie nie akceptujemy.
Paradoks, który występuje w związku z tym wnio-
skiem o wotum nieufności – to już ostatnie zdania,
panie marszałku – polega na tym, że dokładnie taką
samą politykę prowadziło Prawo i Sprawiedliwość,
kiedy rządziło. Kto obniżył bowiem te podatki najbo-
gatszym? Prawo i Sprawiedliwość, wprowadzając
prawie podatek liniowy, między nami mówiąc. Kto
obniżył składkę rentową, o czym mówiłem przed
chwilą? Prawo i Sprawiedliwość. Kto wprowadził
ulgę podatkową na dzieci, z której mogą skorzystać
tylko rodziny względnie zamożne, a nie mogą skorzy-
stać rodziny biedne, rodziny rolników? Prawo i Spra-
wiedliwość.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
332 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Poseł Marek Borowski
Otóż, proszę państwa, rzecz polega na tym, że
Platforma Obywatelska prowadzi tę samą politykę.
(Poruszenie na sali, oklaski)
(Głosy z sali: Nie!)
Proszę państwa, różnica między waszymi dwoma
ugrupowaniami, z całym szacunkiem, polega na tym,
że Platforma prowadzi tę politykę w miarę jawnie,
natomiast wy prowadziliście ją obłudnie (Poruszenie
na sali), przykrywając to hasłami o solidarnym spo-
łeczeństwie. Ani w jednym, ani w drugim przypadku
nie mamy do czynienia z solidarnym społeczeństwem.
Dlatego nasz głos, panie marszałku, będzie głosem
przeciwko tej polityce, ale nie przeciwko osobie pana
ministra. Gdyby nie było pana ministra, to przy-
szedłby następny, który prowadziłby w tym rządzie
taką samą politykę.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie pośle, naprawdę, proszę kończyć. Nie chcę
panu odbierać głosu, ale będę zmuszony. Pan mówi
najdłużej.
(Głos z sali: Będziemy za, a nawet przeciw.)
Poseł Marek Borowski:
Ostatnie zdanie, panie marszałku.
To będzie głos przeciwko polityce rządu Donalda
Tuska i to będzie głos przeciwko wnioskodawcom
wniosku o wotum nieufności. (Oklaski, wesołość na
sali)
(Głos z sali: Brawo.)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Proszę o zabranie głosu ministra…
(Poseł Aleksandra Natalli-Świat: Sprostowanie,
tylko sprostowanie.)
Nie przypominam sobie, żeby pani nazwisko
było…
(Poseł Aleksandra Natalli-Świat: Czy mogłabym
prosić o głos?)
Przepraszam bardzo, nie przypominam sobie,
żeby pani nazwisko było wymieniane, więc nie przy-
sługuje pani prawo sprostowania. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Proszę o zabranie głosu ministra finansów pana
Jana Vincenta-Rostowskiego.
Proszę bardzo, panie ministrze. (Gwar na sali)
(Poseł Aleksandra Natalli-Świat: Niech pan mar-
szałek działa zgodnie z regulaminem, o którym pan
mówił.)
Minister Finansów
Jan Vincent-Rostowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! (Gwar na sali)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę kontynuować, panie ministrze.
Minister Finansów
Jan Vincent-Rostowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! O ile dobrze
zrozumiałem uzasadnienie wniosku o wotum nieuf-
ności, zarzuca mi się, że działania Ministerstwa Fi-
nansów pod moim kierownictwem zanadto przypo-
minają posłom opozycji działania ich własnych rzą-
dów w poprzednich kadencjach. (Wesołość na sali,
oklaski)
Po pierwsze, zarzuca mi się, że nie zlikwidowałem
podwyżki akcyzy na paliwa wprowadzonej przez PiS.
(Oklaski) Po drugie, że podobnie jak rządy PiS i SLD
nie doprowadziłem do uchwalenia przez Sejm ustawy
gruntownie reformującej finanse publiczne. (Oklaski)
Chciałbym uspokoić Wysoki Sejm, że zarzuty te
są zwykłym nieporozumieniem, gdyż polityka obec-
nego rządu różni się – i to diametralnie – od polityki
poprzedników, a wszelkie podobieństwa mają tylko
charakter pozorny. Po pierwsze, SLD rządził cztery
lata, PiS – dwa lata, ja natomiast kieruję resortem
finansów dopiero od niespełna siedmiu miesięcy. Dla-
tego obawa, że nasze prace zakończą się jedynie na
etapie projektów jak prace tamtych rządów, jeśli cho-
dzi o reformę finansów publicznych, jest, delikatnie
mówiąc, nieco przedwczesna. (Oklaski)
Zapewniam też Wysoką Izbę, że nie powtórzy się
sytuacja z czasów poprzedniego rządu, gdy PiS zdecy-
dował się na przedterminowe wybory, wiedząc, że jego
szumnie zapowiadany projekt reform finansów pu-
blicznych jest tylko atrapą reform (Oklaski) niedającą
żadnych szans na utrzymanie stabilnych finansów
publicznych po wejściu w życie obniżek podatku PIT
w roku 2009. Rząd PiS o reformach tylko mówił, a
robił coś wręcz przeciwnego. W dwóch budżetach, za
które był odpowiedzialny, czyli za lata 2006 i 2008...
(Poseł Krzysztof Putra: Rok 2008 – to pan.)
...wydatki wzrosły łącznie o prawie jedną czwartą,
czyli o 24%, lub licząc kwotowo – o 52 700 mln zł.
(Poseł Tadeusz Cymański: A dochody?)
Tak szybki wzrost wydatków naraził Skarb Pań-
stwa na ryzyko ogromnego marnotrawstwa publicz-
nych pieniędzy. Bo jak jest taki szybki wzrost, to
trudno te pieniądze sensownie i szczegółowo adreso-
wać. Optymistyczne szacunki możliwych do osią-
gnięcia oszczędności dzięki zmianom organizacyj-
nym proponowanym przez poprzedni rząd pod ha-
słem tzw. reformy finansów publicznych, to tylko
kilkaset milionów złotych rocznie. Natomiast skutki
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski
przegłosowanych, także przez PiS, obniżek podat-
ków, to w roku 2009 aż 26 mld zł.
(Głos z sali: To chyba dobrze.)
My nie przygotowujemy, tak jak zrobił to PiS,
bomby z opóźnionym zapłonem dla naszych następ-
ców. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
Musimy jednak rozbroić bombę budżetową pod-
rzuconą nam przez rząd Jarosława Kaczyńskiego.
(Wesołość na sali, oklaski)
Kilka słów o tym, jak zamierzamy to zrobić. Ogól-
ne ramy realizacji naszych projektów wyznacza przy-
gotowany przez Ministerstwo Finansów nowy pro-
gram konwergencji. Zgodnie z tym programem w
roku 2009 deficyt budżetu państwa zostanie zmniej-
szony o 9 mld zł i to pomimo wspomnianych wcze-
śniej skutków obniżek podatków. Komisja Europej-
ska, akceptując ten program i znosząc wszczętą jesz-
cze za rządów SLD procedurę nadmiernego deficytu,
potwierdziła swoje zaufanie do polityki gospodarczej
rządu Donalda Tuska. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
W kilka miesięcy udało nam się rozwiązać pro-
blem, który powstał za rządów SLD, a z którym ko-
lejny rząd – rząd PiS nie był w stanie się uporać przez
dwa lata. Takie efekty jesteśmy w stanie osiągnąć
dzięki temu, że nasza koncepcja reform różni się za-
sadniczo od błędnych wyobrażeń, jakie na ten temat
miały rządy dzisiejszej opozycji.
(Głos z sali: Ale paliwo nie jest polityczne.)
Do tego dojdę. (Wesołość na sali)
Koncepcja ta opiera się na czterech podstawowych
filarach. Po pierwsze, finanse publiczne nie są wyspą
odizolowaną od reszty państwa, są one spoiwem łą-
czącym wszystkie sfery aktywności państwowej. Re-
forma finansów publicznych jest więc reformą sposo-
bu funkcjonowania państwa i cały rząd musi w niej
uczestniczyć, nie tylko minister finansów. Po drugie,
reforma finansów publicznych musi godzić potrzeby
stabilności makroekonomicznej gospodarki polskiej
z umacnianiem zachęt do efektywnego działania pod-
miotów gospodarczych i zapewnieniem koncentracji
wydatków publicznych na celach kluczowych dla roz-
woju społecznego. Po trzecie, reforma finansów pu-
blicznych musi opierać się na zasadach wynikających
ze współczesnej wiedzy ekonomicznej i nowoczesnej
organizacji, zapewniających maksymalną efektyw-
ność wykorzystania środków publicznych. Po czwar-
te, żadna reforma finansów publicznych nie może być
skuteczna, jeśli rząd nie będzie w stanie przeciwsta-
wić się presji na podejmowanie różnych nerwowych
i ekonomicznie nieracjonalnych działań, nastawio-
nych wyłącznie na doraźne korzyści polityczne uzy-
skiwane kosztem pogorszenia długookresowych per-
spektyw rozwoju Polski.
(Poseł Tadeusz Cymański: Abonament.)
Koncepcja ta nie polega więc na odpowiedzeniu na
pytanie, komu zabrać. Musi ona prowadzić do stwo-
rzenia warunków, w których ocenia się zadania rządu
333
i związane z tym wydatki z punktu widzenia ich spo-
łecznej i ekonomicznej efektywności. Eliminuje się
zadania i wydatki zbędne lub przynoszące nikłe efek-
ty na rzecz zadań w najwyższym stopniu wspierają-
cych rozwój gospodarczy i społeczny. PiS, tworząc je-
dynie atrapy reform, sugerował, iż reforma finansów
publicznych może być całkiem bezbolesna dla wszyst-
kich i od zaraz. Prawdziwe reformy, eliminując to, co
szkodzi gospodarce polskiej i jej rozwojowi, czasem
wymagają także niepopularnych decyzji. I ten rząd
przed takimi decyzjami się nie cofnie. (Oklaski)
(Poseł Tadeusz Cymański: Bo ich nie podejmuje.)
Jednak nie podzielamy bardzo powszechnej w
Polsce opinii, że realizacja każdego wielkiego zadania
wymaga wielkich ofiar. Taka romantyczna wizja re-
form jest nam obca, bo jesteśmy nade wszystko prak-
tyczni, powiedziałbym nawet – do bólu praktyczni.
(Poseł Tadeusz Cymański: To prawda.)
W obecnej sytuacji gospodarczej mądre rządzenie
oparte nie na mrzonkach ekonomicznych dyletantów
(Poruszenie na sali), lecz na fachowej wiedzy ekono-
micznej (Oklaski) i wobec tego gwarantujące stabilny
wzrost gospodarczy, pozwoli działać zgodnie z czte-
rema zasadami reform finansów publicznych, które
wymieniłem.
Na program reform finansów publicznych rządu
Donalda Tuska składają się:
1) aktywizacja zawodowa osób po pięćdziesiątce,
która przyniesie kilkadziesiąt miliardów złotych
oszczędności (Wesołość na sali) do roku 2020 i zapewni
emerytury pomostowe dla naprawdę potrzebujących;
2) sanacja finansów służby zdrowia, która zapew-
ni bieżącą dyscyplinę finansową naszych szpitali, tak
aby rosnące z roku na rok środki dostępne dla służby
zdrowia nie były marnotrawione, lecz wydawane
efektywnie;
3) przegląd wszystkich wydatków budżetowych
co roku, zapewniający rosnące oszczędności z roku
na rok;
4) dokładne liczbowe i merytoryczne uzasadnienie
wszystkich nowych propozycji wydatkowych jako nowa
reguła polityki gospodarczej, socjalnej i bezpieczeństwa
– rząd Donalda Tuska będzie stosował tak zwaną me-
rytorycznie uzasadnioną politykę wydatków publicz-
nych; nigdy więcej nie będzie tak, że jakiś resort wy-
walczy sobie nadmierny wzrost wydatków jedynie
dlatego, że jego szef ma dobre notowania w sondażach
lub znaczące osobiste wpływy polityczne…(Oklaski)
(Poseł Tadeusz Cymański: Dość prywaty!)
…nie chciałem wspominać o peronach (Wesołość
na sali, oklaski);
5) nowy system finansowania dróg ekspresowych
i autostrad – jesteśmy w trakcie jego opracowywania
i jest to jedno z najbardziej priorytetowych zadań
naszego rządu;
6) pełna likwidacja zbędnych jednostek biurokra-
cji, między innymi agencji takich, jak: Agencja Mie-
nia Wojskowego i gospodarstw pomocniczych admi-
nistracji centralnej. (Oklaski)
Po stronie podatkowej najważniejsze kroki to:
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
334 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski
1) wprowadzenie od 2009 r. tylko dwóch stawek
podatku od dochodów osób fizycznych: 18 i 32%;
2) jak najszybsze wprowadzenie po roku 2009 po-
datku liniowego – tempo i ostateczna forma tego po-
datku będą zależne od kondycji budżetu i od uzgod-
nień politycznych.
Wymienione oszczędności w wydatkach pozwolą
na takie obniżki stawek podatkowych, które wzmoc-
nią wzrost gospodarczy i wobec tego po krótkim cza-
sie zwiększą, a nie zmniejszą, dochody budżetowe,
pozwalając na wyższe wydatki na dziedziny priory-
tetowe takie, jak: autostrady i drogi, edukacja, nauka
i szkolnictwo wyższe, zdrowie, kultura, aktywizacja
zawodowa osób po 50. roku życia i osób młodych.
(Poseł Marek Suski: Pensje prezesów.)
(Głos z sali: Słyszałem, że połowa posłów PO idzie
na prezesów.)
Jednak nawet w tych dziedzinach wszystkie wydat-
ki będą musiały być merytorycznie uzasadnione.
Tak pomyślany program reform finansów publicz-
nych oznacza, że z roku na rok będą rosły nakłady
na te rozwojowe dziedziny i że te rosnące wydatki nie
będą marnotrawione. Zmiany, które jesteśmy zdeter-
minowani przeprowadzić, będą stanowić zasadniczy
przełom w finansach publicznych Polski. Umożliwią
wielki skok cywilizacyjny naszego kraju, przy konse-
kwentnie obniżanych podatkach bowiem prioryteto-
we wydatki państwa będą rosły, a ich wydatkowanie
będzie coraz efektywniejsze.
Efektów tych nie osiągniemy w jednym roku. (Po-
ruszenie na sali)
(Głos z sali: Oooo!)
Niemniej jednak przełom, o którym mówię i który
jest Polsce tak potrzebny, dokona się do końca obec-
nej kadencji. Osiągnięcie tych celów będzie jednak
możliwe tylko wtedy, gdy bezwzględnie będziemy
przestrzegać starej zasady – przede wszystkim nie
szkodzić.
(Poseł Jolanta Szczypińska: No, właśnie.)
Dlatego nie ugniemy się pod presją różnych grup
nacisku starających się zyskać dla siebie uprzywile-
jowaną pozycję. Nie będziemy też uciekać się do po-
pulistycznych posunięć, które mogłyby zapewnić
nam popularność kosztem wolniejszego wzrostu go-
spodarczego, a więc kosztem polskich rodzin. Do
podjęcia… do pojęcia… Coś tu źle napisali. (Oklaski)
Do podjęcia takiego właśnie kroku chcą nas zmusić
autorzy wniosku o wotum nieufności domagający się
obniżenia akcyzy na paliwa, co jakoby ma zapobiec
wolniejszemu wzrostowi gospodarczemu grożącemu
nam ze względu na wzrost światowych cen paliw. To
jest czysta demagogia. Po pierwsze, za inflację, a więc
za obecny poziom cen, odpowiada zgodnie z konsty-
tucją Narodowy Bank Polski, kierowany przez pre-
zesa Sławomira Skrzypka, którego kandydaturę
zgłosił pan prezydent Lech Kaczyński, a którego wy-
brali na to stanowisko posłowie Prawa i Sprawiedli-
wości (Poruszenie na sali) (Oklaski)
(Poseł Tadeusz Cymański: Którego wybrał parla-
ment.)
w 2007 r. Decyzją kierowanego przez prezesa
Skrzypka banku centralnego opóźniono podwyżkę
stóp procentowych, co pozwoliło inflacji wymknąć się
spod kontroli ze wszystkimi tego skutkami dla rodzin
polskich. Później NBP podniósł stopy, ale do wyższe-
go poziomu, niż byłoby to konieczne, gdyby zareago-
wał był wcześniej, w 2007 r. Być może w trosce o
popularność ówczesnego rządu PiS prezes Skrzypek
9 razy na 10 głosował przeciwko podwyżce stóp pro-
centowych…
(Głosy z sali: Brawo!)
…z czego 4 razy jego głos był decydujący. Swoim
głosem opóźnił więc taką podwyżkę o 4 miesiące. To
opóźnienie miało fatalny skutek dla poziomu cen w
Polsce. Jednak winę za wysoką inflację PiS próbuje
zrzucić na obecny rząd i to kolejny dowód na cynizm
polityczny tej partii. (Burzliwe oklaski)
Całe szczęście, że NBP, w tym pan prezes, zmienił
swoją politykę – lepiej później niż wcale (Oklaski) –
ale koszty tych opóźnień to właśnie wysoka inflacja
i wobec tego wyższy, niż mógł być, poziom stóp pro-
centowych i za to jesteście odpowiedzialni także wy.
(Oklaski) (Poruszenie na sali)
(Poseł Tadeusz Cymański: Także wy oprócz nas.)
Zgadzam się, że wzrost cen światowych odbije się
negatywnie na polskiej gospodarce, bo nie mamy
wielkich złóż ropy naftowej, ale skala tego negatyw-
nego wpływu zależy od tego, jak zareagujemy na ten
szok zewnętrzny. Nasi przeciwnicy mówią: udawaj-
cie, że nic złego się nie stało, obniżcie akcyzę i nikt
nie zauważy, że ceny ropy wzrosły. Takie myślenie
świadczy albo o kompletnej ignorancji ekonomicznej,
albo o skrajnym cynizmie politycznym. (Poruszenie
na sali) (Oklaski)
Dziś cyniczni politycy mówią: zaoszczędźmy lu-
dziom przykrości reagowania na wyższe ceny ropy.
A właśnie negatywne skutki drogich paliw będą tym
mniejsze, im silniej na nie zareagują i przedsiębior-
stwa, i konsumenci, i rząd, bo jedyna racjonalna re-
akcja na wysokie ceny ropy to wprowadzenie oszczęd-
ności przy użyciu paliw, a jedyny skuteczny sposób
na osiągnięcie oszczędności to odpowiednia polityka
cenowa.
(Głos z sali: Prohibicja paliwowa!)
W czasach gospodarki centralnie planowanej, do
której widocznie tęsknicie, ceny paliw były sztucznie
zaniżane, a oszczędności usiłowano osiągnąć w dro-
dze różnych rządowych programów racjonalizacji
użycia energii. W efekcie zużycie energii na jednost-
kę dochodu narodowego było w krajach komunistycz-
nych kilkakrotnie większe niż w krajach o gospodar-
ce rynkowej. Reformy rynkowe w Polsce, polegające
na urealnieniu cen energii, a także na dodatkowym
opodatkowaniu jej zużycia akcyzą, pozwoliły w krót-
kim czasie radykalnie zmniejszyć energochłonność
gospodarki, choć nadal jest ona wyższa niż w bogat-
szych krajach Unii Europejskiej. Akcyza na paliwa
jest w Polsce niższa niż średnia w Unii Europejskiej,
a energochłonność wyższa. Światowe ceny energii
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski
rosną, a tu proponuje się wprowadzenie zachęt do
wyższego zużycia paliw. (Poruszenie na sali)
(Poseł Krzysztof Putra: 2 zł w Ameryce litr paliwa
kosztuje, panie ministrze, a u nas 5 zł.)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek
Sejmu Bronisław Komorowski)
Panie Marszałku!
Marszałek:
Proszę państwa, bardzo proszę o spokój.
Minister Finansów
Jan Vincent-Rostowski:
Pragnę zacytować fragment uzasadnienia wnio-
sku o wotum nieufności: Prawo i Sprawiedliwość
domaga się podjęcia przez ministra finansów starań
mających na celu obniżenie minimalnych stawek ak-
cyzy obowiązujących w krajach Unii Europejskiej.
(Wesołość na sali)
Jest to niestety najgorszy z możliwych pomysłów.
Choć popyt na paliwa w samej Polsce nie może wpły-
nąć na światowe ceny ropy, to jednak popyt w całej
Unii Europejskiej jak najbardziej może. I to właśnie
dlatego premierzy i prezydenci krajów Unii Europej-
skiej zobowiązali się na Radzie Europejskiej w Man-
chesterze 9 i 10 września 2005 r., że nie będą obni-
żali podatków nakładanych na nośniki energii jako
odpowiedź na wzrost cen paliw. Wiedzieli bowiem, iż
obniżenie akcyzy albo wcale, a jeśli, to tylko na krót-
ko doprowadziłoby do obniżenia cen paliw dla kon-
sumentów detalicznych. Jest tak dlatego, że o cenie
dla tych konsumentów decyduje relacja popytu i po-
daży. Wobec tego, jeśli znacząca część krajów konsu-
mujących obniżyłaby akcyzę, jak to proponuje Prawo
i Sprawiedliwość – bo chyba państwo nie przypusz-
czacie, że kraje europejskie zgodziłyby się na obniże-
nie minimalnego poziomu akcyzy w Unii po to, by
jedynie Polska z takiego przywileju korzystała...
(Poseł Marek Suski: A spróbujcie.)
...tacy naiwni chyba jednak nie jesteście (Oklaski)
– to wtedy cena otrzymana przez producentów ener-
gii wzrosłaby dokładnie o równowartość spadku ak-
cyzy. W takich warunkach cena płacona przez kie-
rowców na stacjach benzynowych prawie nie drgnie.
Ceny oleju opałowego, gazu ziemnego i elektryczno-
ści, które bezpośrednio lub pośrednio zależą od ceny
ropy, także się nie zmienią.
Kto na tym skorzysta? Odpowiem: główne korzy-
ści odnieśliby zagraniczni dostawcy paliw, a zaro-
bione przez nich pieniądze zmniejszyłyby możliwo-
ści finansowania przez państwo polskie innych ce-
lów. Naprawdę nie widzę powodu, aby polski obywa-
335
tel miał zrezygnować z części tak ważnych usług,
jak edukacja swoich dzieci, dostarczanie im darmo-
wego mleka w szkole, budowa dróg czy dostęp naszej
młodzieży do bezpłatnych studiów na wyższych
uczelniach...
(Poseł Marek Suski: To jest demagogia.)
...na rzecz takich koncernów, jak Gazprom, Rosneft
czy Łukoil. (Poruszenie na sali, burzliwe oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
(Głos z sali: Wyszło szydło z worka.)
Zakładam, że uszczuplenie usług budżetowych
dostępnych dla Polaków i Polek, także najuboższych,
na rzecz profitów rosyjskich oligarchów...
(Głos z sali: Ooo!)
...nie jest, zakładam, zamierzonym celem wnio-
skodawców z Prawa i Sprawiedliwości. (Oklaski)
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: A gdzie jest Abra-
mowicz? W Anglii.)
Byłby on jednak nieuniknionym skutkiem propo-
nowanej przez was polityki.
Wobec tego proszę wnioskodawców o to... (Gwar
na sali)
Marszałek:
Bardzo proszę o uciszenie rozmów.
Minister Finansów
Jan Vincent-Rostowski:
...aby nawet teraz rozważyli możliwość wycofania
się choćby z tej części swojego wniosku. (Wesołość na
sali, oklaski)
(Poseł Grzegorz Dolniak: Przynajmniej rakiem.)
Przedstawione wyżej mechanizmy kształtowania
cen to abecadło ekonomii. Doraźne korzyści politycz-
ne uzyskane w drodze populistycznych posunięć pro-
ponowanych przez opozycję muszą skończyć się pła-
ceniem haraczu producentom energii pierwotnej, a
więc głównie krajom arabskim i Rosji.
Na zakończenie... (Poruszenie na sali)
(Głos z sali: Jeszcze!)
(Głos z sali: Nie kończ!)
...chciałabym zaapelować do opozycji, by umiała
wnieść się nad partykularne interesy polityczne wła-
snych partii i nie utrudniała realizacji programu
potrzebnych Polsce reform tylko dlatego, że sama
takich reform wprowadzić nie potrafiła. (Oklaski)
(Głosy z sali: Brawo!)
Tu chodzi o dobro Polski...
(Głosy z sali: Ooo!) (Oklaski)
...o byt ekonomiczny każdego Polaka i każdej Polki.
(Poseł Krzysztof Putra: 1,5 l paliwa dla obywatela.)
Apeluję, by powstrzymano się od akcji propagan-
dowych (Wesołość na sali, oklaski) przekonujących
Polaków, że ich pieniądze to tylko te, które mają w
swoich portfelach i na kontach bankowych, a pienią-
dze budżetu to są pieniądze rządu...
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
336 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego

Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski Marszałek:

(Głos z sali: Podatników, a nie rządu.) Tak, proszę państwa, oczywiście te osoby, które
...dobrze byłoby zabrać mu jak największą ich występowały, mają prawo do ponownego zabrania
część i rozdać tym, którzy najgłośniej się tego doma- głosu w trybie sprostowania.
gają. Pieniądze budżetu to są pieniądze nas wszyst- Proszę bardzo panią poseł.
(Głos z sali: Ale ile czasu?)
kich. Wszyscy mamy obowiązek dbać o ich właściwe (Głos z sali: 3 godziny.)
wykorzystanie i nikomu nie wolno, jak usiłują uczy-
nić to autorzy wniosku o wotum nieufności, trwonić
ich w imię własnych interesów politycznych. Dzięku- Poseł Aleksandra Natalli-Świat:
ję. (Posłowie Platformy Obywatelskiej wstają, burzli-
we oklaski) Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Pozwolę sobie powiedzieć kilka zdań jako przed-
(Głos z sali: Brawo!) stawiciel wnioskodawców.
(Posłowie Prawa i Sprawiedliwości skandują: Mam wrażenie, że pan minister źle zrozumiał
Wiesław! Wiesław! Wiesław!) niektóre fragmenty naszego wniosku, dlatego wła-
śnie chciałabym to wyjaśnić.

Marszałek:
Marszałek:
Dziękuję bardzo, dziękuję.
Przyznam się, proszę państwa, że nie wiem jak Nie, nie, pani poseł.
państwo, ale ja dawno nie słyszałem tak emocjonują-
cego wystąpienia ministra finansów. (Oklaski)
Poseł Aleksandra Natalli-Świat:
(Poseł Aleksandra Natalli-Świat: Panie marszał-
ku, chciałabym skorzystać z możliwości sprostowa- Po pierwsze... (Poruszenie na sali)
nia.)
Nie słyszę pani poseł. Pani poseł w jakiej sprawie,
w jakim trybie? Niestety jest bardzo głośno na sali. Marszałek:
Pani poseł...
Poseł Aleksandra Natalli-Świat:

To nie moja wina, panie marszałku, że część osób Poseł Aleksandra Natalli-Świat:
na sali...
Panie marszałku...

Marszałek: Marszałek:
Proszę, słucham panią. Nie, nie, pani poseł. (Poruszenie na sali) Pani po-
seł może w tej chwili wypowiadać się tylko w trybie
sprostowania, a nie w imieniu wnioskodawców. Bar-
Poseł Aleksandra Natalli-Świat: dzo proszę to uwzględnić. Chodzi o źle zrozumianą
pani wypowiedź. (Poruszenie na sali)
...jeszcze nie zakończyła kibicowania. Proszę bardzo.

Marszałek: Poseł Aleksandra Natalli-Świat:

Czy mogę mówić panie marszałku?
Słucham panią, tak.

Marszałek:
Poseł Aleksandra Natalli-Świat:
Proszę bardzo. (Poruszenie na sali)
Chciałabym skorzystać z możliwości sprostowa-
nia, ponieważ jestem przedstawicielem wnioskodaw-
ców, a pan minister nie zrozumiał wniosku. Poseł Aleksandra Natalli-Świat:
(Głos z sali: Nie ma trybu sprostowania. Nie wy-
mienił ani razu.) A czy państwo mogliby przestać?
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Marszałek:
Proszę państwa, w takim samym stopniu pani
może liczyć na ciszę, jak pan minister mógł liczyć.
(Wesołość na sali, oklaski) Tak że bardzo proszę
wszystkich o to, żeby reagować troszkę ciszej.
Poseł Aleksandra Natalli-Świat:
Po pierwsze, zostało to wyjaśnione. Prawo i Spra-
wiedliwość nie podwyższyło akcyzy, ale wróciło do
stawki obniżonej w sytuacji zupełnie innej niż obec-
na. (Poruszenie na sali)
(Głos z sali: Spadła akcyza, jak wy byliście.)
Po drugie, ustawa o finansach publicznych nie
pozostała w formie projektu dlatego, że tak chciał
rząd Prawa i Sprawiedliwości, tylko dlatego, że tak
zadecydowali posłowie Platformy Obywatelskiej na
sali sejmowej. (Oklaski, poruszenie na sali)
Po trzecie, nie zarzucaliśmy panu ministrowi, że
nie planuje, nie potrafi wygłosić wykładu akademic-
kiego. Zarzucaliśmy to, że nic nie robi. (Oklaski)
A po czwarte, uważamy, że dla dobra polskiej go-
spodarki nie należy doprowadzić do tego z tego po-
wodu – bo program oszczędnościowy czy racjonaliza-
cje są słuszne – żeby Gazprom, Łukoil czy jakiś inny
dostawca ropy nie zarobił w ten sposób, że w Polsce
nie będzie się zużywać ropy już dziś, bo po prostu
Polaków nie będzie stać na paliwo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Proszę państwa, głos zabierze prezes Rady Mini-
strów pan Donald Tusk. (Oklaski)
Prezes Rady Ministrów
Donald Tusk:
Szanowni Państwo! Wotum nieufności wobec mi-
nistra jest ważną sprawą dla każdego rządu i dla
każdej opozycji szczególnie wtedy, kiedy jest to mini-
ster finansów. To jest pierwsze wotum nieufności w
tej kadencji.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: I nie ostatnie.)
W związku z tym ustalamy także na najbliższy
czas standardy debaty w sprawach takich jak wota
nieufności.
Po pierwsze, chciałbym zaproponować, aby pod-
czas rozmowy o wotum nieufności wobec jakiegoś
ministra uzasadniać decyzje lub brak decyzji danego
ministra. Jeśli natomiast istnieje potrzeba wyrażenia
wotum nieufności wobec tej Rady Ministrów, to oczy-
wiście, jak państwo wiecie, taki tryb konstytucja i
regulamin Sejmu przewidują. Mówię o tym dlatego,
że nie tylko w mojej ocenie, ale myślę, że także w
opinii publicznej, szczególnie po tak wyczerpującym
337
i płomiennym wystąpieniu ministra finansów (Weso-
łość na sali), nikt nie ma wątpliwości, że na czele tego
resortu stoi człowiek bardzo kompetentny (Wesołość,
poruszenie na sali, oklaski) i niezwykle zdetermino-
wany, żeby nie popełniać błędów, których źródłem
jest jak najlepsza intencja, ale równocześnie brak
wyobraźni co do skutków danej decyzji.
Państwo posłowie z PiS bardzo żywiołowo zare-
agowali na ten fragment wystąpienia ministra fi-
nansów, który miał unaocznić tym, którzy są auto-
rami tego wniosku, że ubocznym i mimowolnym
skutkiem – co podkreślił, nie zakładając złej inten-
cji – waszej propozycji byłyby zdecydowanie wyższe
dochody producentów, a nie wyraźna ulga dla szcze-
gólnie uboższej części naszego społeczeństwa. (Po-
ruszenie na sali)
(Poseł Tadeusz Cymański: Będzie spadek ceny.)
(Głos z sali: Bzdura.)
(Głos z sali: Tak, Orlenu.)
Możecie państwo z tym się nie zgadzać, ale radził-
bym, żebyście przemyśleli, mimo że to w ogniu takiej
debaty może nie zawsze jest łatwe, bo wtedy o reflek-
sje trudniej, a łatwiej o okrzyk czy o skandowanie.
Dobrze byłoby przemyśleć argumentację kompetent-
nego ministra finansów, żeby w przyszłości takich
błędów unikać.
Przedstawię pewną ilustrację. Na pewno państwo
z PiS ją dobrze zrozumieją, bo dotyczy w jakimś sen-
sie także materii decyzji, które podejmowaliście i
których skutki w jakimś sensie także dzisiaj opisuje-
cie w tym wniosku o wotum nieufności. Zrobię to
zupełnie bez emocji, bo zdaję sobie sprawę, że właśnie
nie zawsze wyobraźnia jest tak duża jak intencje i
pomysły. U każdego z nas. Po pierwsze, chciałbym,
żebyśmy jeszcze raz wszyscy sobie uświadomili, że
rok temu benzyna 95 kosztowała na stacji benzyno-
wej średnio 4,45, to są dane...
(Poseł Aleksandra Natalli-Świat: Nie średnio, to
była najwyższa.)
Celowo poprosiłem o dane Polskiej Izby Paliw
Płynnych, a więc instytucji, która byłaby prawdopo-
dobnie bardzo zainteresowana wsparciem waszego
wniosku. Prosiłem bardzo o neutralne dane.
(Poseł Jolanta Szczypińska: Oszukali pana.)
Państwo na pewno dysponujecie tymi samymi
danymi. Mam dzienne ceny paliw od 31 stycznia 2007 r.
do 11 czerwca 2008 r.
(Poseł Tadeusz Cymański: To w Klagenfurcie.)
W związku z tym...
Nie, w Polsce, panie pośle. Naprawdę nie rozu-
miem, dlaczego państwo tak się irytujecie tymi fak-
tami, tymi danymi.
(Głos z sali: To jest nieprawda.)
(Głos z sali: A olej?)
Dzisiaj benzyna kosztuje średnio – nie dzisiaj, to
są dane z 6 i 11 czerwca – 4,63. Nie wykluczam, że
dzisiaj będzie 5–7 gr droższa, ale mniej więcej w cią-
gu roku cena wzrosła z 4,40 zł do 4,60 zł, z jakimiś
groszami.
(Głos z sali: A olej napędowy?)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
338 Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego
Prezes Rady Ministrów Donald Tusk
To znaczy, że benzyna zdrożała, a olej napędowy
zdrożał boleśniej i że z punktu widzenia detalicznego
odbiorcy jest to bolesne. Co do tego przecież nie ma
sporu. Nie znam na tej sali nikogo – z lewicy, z cen-
trum, z prawicy – kto miałby jakąś chorobliwą satys-
fakcję z tego, że Polacy drożej płacą za benzynę. Nie
znam takiego rządu – ani rząd PiS-u, ani SLD, ani
Platformy nie zakładałby sobie pętli na szyję, żeby
złośliwie komuś podwyższyć cenę benzyny.
(Głos z sali: Jeszcze jest PSL.)
Natomiast chcę państwu uświadomić, że nie za-
wsze wasze intencje czy decyzje przynosiły pożądane
skutki. Zauważmy, że rok temu, to są dane, które
przytaczała pani poseł wnioskodawca, cena baryłki
ropy to było ok. 60 dolarów, rok temu w czerwcu.
Według pani poseł to było poniżej 60 dolarów, ja mam
dane np. z września 2007 r., to było 71 dolarów. Te
zmiany są dynamiczne, ale to było mniej więcej 60
dolarów.
(Poseł Tadeusz Cymański: Przy kursie.)
Wiem, ale zwróćcie na to uwagę.
(Głos z sali: A inflacja?)
Zaraz, myślę, że uzyskam pożądany efekt dydak-
tyczny czy pedagogiczny. (Wesołość na sali, oklaski)
4,45 – rok temu, dzisiaj – 4,63, cena baryłki – 60
dolarów na rynkach światowych, dzisiaj – 126–130;
była i 139.
(Głos z sali: To jest NBP. Dba o złotówkę.)
Co w związku z tym spowodowało, że u nas pod-
wyżki cen na stacjach benzynowych są mniej dotkli-
we, niż wynikałoby to z ruchu cen w dolarach? Co
spowodowało? (Poruszenie na sali) Stabilna, silna
złotówka. (Oklaski) Nie mówię, że to jest zasługa mi-
nistra Rostowskiego. Pragnę państwu wytłumaczyć,
że każdy odpowiedzialny, mądry rząd powinien dbać
o to, na co ma realny wpływ. Polski rząd nie ma re-
alnego wpływu...
(Głos z sali: Ma!)
...na ceny ropy na świecie i na ceny żywności na
świecie.
(Głos z sali: Ale w Polsce ma.)
Na to nie mamy wpływu. (Poruszenie na sali) Sta-
rania poprzedników i naszego rządu doprowadziły do
tego – wysłuchajcie państwo, bo to się rzadko zdarza,
komplementu pod swoim adresem z moich ust – że
chociaż mamy bardzo ograniczone instrumentarium,
to jednak Polacy w złotówkach zarabiają trochę wię-
cej, za benzynę też płacą więcej, ale nie tyle, ile jej
cena wzrosła na świecie. Z tym nie polemizujmy, bo
to jest oczywiste.
(Poseł Tadeusz Cymański: Czyja to zasługa?)
Nie chcę tutaj rozdzielać zasług. Chcę tylko pań-
stwu uświadomić, że kluczowa z punktu wiedzenia
relacja: nasza płaca – cena za benzynę w polskiej sta-
cji benzynowej, ma związek przede wszystkim z ma-
kroekonomią, z tym, w jaki sposób prowadzimy ca-
łość finansów publicznych.
W tym sensie minister Rostowski jest ministrem
bardzo kompetentnym. Bardzo wysoko cenię jego
umiejętności makroekonomiczne, podobnie wielu Po-
laków, także ministrowie, premierzy innych rządów,
bo dzięki jego stanowczości i konsekwencji w Polsce
nie ma krachu cenowego; są podwyżki bolesne dla
ludzi, ale nie ma krachu cenowego.
(Głos z sali: Proszę nie kłamać, proszę nie prze-
kręcać.)
Po drugie, chciałbym, żeby w takiej debacie, któ-
ra dotyczy pieniędzy ludzi, którzy codziennie tanku-
ją benzynę, którzy codziennie kupują produkty żyw-
nościowe w naszych sklepach… Taka debata powin-
na być, tak jak dzisiaj, ognista. Może być różnica
poglądów; ale nie może być nieprawdy. Byłbym bar-
dzo wdzięczny, gdyby… Chociaż nie wyobrażam so-
bie, żeby dało się to w jakimś elementarzu wytłuma-
czyć, czym różni się podwyżka akcyzy, którą wpro-
wadziliście w 2007 r., od tego, jak pani poseł powie-
działa: wprowadzenie takiej akcyzy, która jest
wyższa niż poprzednia, ale jest doprowadzeniem do
takiej, która była przed. Pani poseł, usiłowałem to
zrozumieć, ale prawda jest naga. Uznaliście pań-
stwo w roku 2007…
(Głos z sali: Nieprawda.)
…na przełomie lat 2006/2007, że musicie podwyż-
szyć akcyzę na paliwa.
(Głos z sali: Prawda.)
(Głos z sali: Nieprawda.)
(Głos z sali: Przywrócić…) (Poruszenie na sali)
Wasza decyzja. Chcę powiedzieć, że mój rząd na
te paliwa akcyzy nie podniósł i nie zamierza podno-
sić. (Oklaski) A wasz rząd podniósł tę akcyzę, chcę
podkreślić to jeszcze raz, w sytuacji, kiedy baryłka
ropy naftowej na świecie kosztowała dwa razy mniej.
Znaczy to, że zrobiliście tak w sytuacji, w której nie
było ewidentnej potrzeby.
(Głos z sali: Była.) (Poruszenie na sali)
Jeśli państwo zrozumieli, a mam nadzieję, że tak,
bo wszyscy dzisiaj debatujemy także z naszą opinią
publiczną… Chciałbym, żeby polska opinia publiczna
też wiedziała, po pierwsze, kto podwyższa akcyzę, po
drugie, co jest prawdziwym źródłem zwyżki cen na
stacjach benzynowych…
(Głos z sali: Narodowy Bank Polski.)
…i trzecia sprawa: co naprawdę polski rząd po-
winien zrobić, żeby ochronić, szczególnie najuboż-
szych, przed tymi fatalnymi globalnymi zjawiskami,
jakimi są wzrost cen paliw i wzrost cen żywności.
Otóż, proszę państwa, skoro nie możemy wpłynąć
na ceny ropy i żywności na świecie, musimy zrobić
wszystko, żeby szczególnie najubożsi nie odczuli
tego zbyt dotkliwie.
(Głos z sali: Obniżmy akcyzę.)
Mówicie: Obniżcie akcyzę. Chcę więc wam wytłu-
maczyć sprawę chyba dla was zrozumiałą, zresztą dla
lewicy też powinna być ona zrozumiała. Na miłość
Boga, musicie to zrozumieć: Jeśli obniżymy akcyzę,
to obniżymy obciążenia dla wszystkich po równo.
Skorzystają na tym ci, którzy najwięcej wydają na
paliwa, tzn. jest to ulga pożądana przez najlepiej za-
rabiających, najwięcej wydających. (Oklaski, porusze-
nie na sali)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-Rostowskiego – głosowanie
Prezes Rady Ministrów Donald Tusk
(Głos z sali: Rolnicy.)
(Głos z sali: Żniwa.)
(Głos z sali: To podwyższcie akcyzę.)
A ja mówię jedno: Jeśli z tej akcyzy weźmiemy
pieniądze, to możemy później skierować te pieniądze
na podwyższenie wynagrodzeń dla najbardziej po-
szkodowanych. Chcę i doprowadzę wspólnie z mini-
strem Rostowskim, panie pośle, do tego, że te pienią-
dze z akcyzy trafią do budżetu i wrócą do tych, którzy
ich najbardziej potrzebują, a nie do tych, którzy dzi-
siaj najwięcej zużywają benzyny. (Oklaski)
(Głos z sali: Ustawa kominowa.)
I czy wam się to podoba, czy nie, mój rząd i mini-
stra Rostowskiego będzie prowadził naprawdę soli-
darną politykę z tymi, którzy są bez własnej winy
w trudnej sytuacji. (Oklaski) (Poruszenie na sali)
Mam też nadzieję… To, że sprawa budzi emocje
wśród posłanek i posłów, powiem szczerze, niespe-
cjalnie mnie dziwi, ale też niespecjalnie wzrusza.
(Głos z sali: Bo pan ma pieniądze.)
Sprawa wynagrodzeń i cen emocjonuje i porusza
Polaków. Mamy obowiązek mówić im prawdę i mamy
obowiązek zadbać o tych, którzy sami o siebie nie
mogą zadbać. Nie przeszkodzicie w tym. Nie rozu-
miem was, dlaczego chcecie przyjąć takie techniki,
które sprzyjają wyłącznie najbogatszym. Nie rozu-
miem, nie wiem, co się z wami stało. Dziękuję bardzo.
(Poruszenie na sali, długotrwałe oklaski, posłowie
Platformy Obywatelskiej wstają)
(Głos z sali: Nawrócony liberał.)
Marszałek:
Proszę państwa…
Pani poseł, pani chce jeszcze raz sprostować, tak?
Pani słowa nie były już cytowane, nikt się przecież
nie odnosił do pani wypowiedzi, więc jak pani chce
prostować?
(Głos z sali: Głosujmy!)
(Głos z sali: Nie!)
Pani czuje atmosferę sali, więc bardzo panią pro-
szę naprawdę o umiar w tej kwestii. Jeszcze raz pani
chce sprostować, rozumiem. Proszę o krótkie spro-
stowanie. Ale pani może prostować własną wypo-
wiedź źle zrozumianą.
(Głos z sali: Ale co prostować, wypowiedź pre-
miera?)
Poseł Aleksandra Natalli-Świat:
Tak, chcę sprostować własną wypowiedź, ponie-
waż uzasadniałam ten wniosek i mówiłam w uzasad-
nieniu tego wniosku, iż dlatego prosimy o natychmia-
stowe działania, że podwyżki cen żywności i podwyż-
ki cen paliw przekładają się na koszty utrzymania
gospodarstw domowych i że są to podwyżki najistot-
niejsze właśnie dla najbiedniejszych gospodarstw
339
(Oklaski), ponieważ tam udział cen żywności i udział
kosztów utrzymania mieszkania jest największy, pa-
nie premierze, właśnie tam. I oni te ceny teraz płacą,
nie tylko ci, którzy jeżdżą samochodem, bo to jest
dokładnie to przeniesienie. Natomiast państwo dzi-
siaj pokazaliście, jakim najbiedniejszym chcecie dać
– wtedy kiedy mówiliście o tym, że dla zarządów spół-
ek Skarbu Państwa mają pójść pieniądze, a nie dla
pracowników. (Poruszenie na sali, oklaski, posłowie
Prawa i Sprawiedliwości wstają)
Marszałek:
Proszę państwa, zamykam dyskusję.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra
finansów pana Jana Vincenta-Rostowskiego, proszę
podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Większość
ustawowa wynosi 231. Za oddano 150 głosów, przeciw
– 235, nikt się nie wstrzymał. (Długotrwałe oklaski)
(Posłanki Platformy Obywatelskiej wręczają mini-
strowi finansów Janowi Vincentowi-Rostowskiemu
bukiet kwiatów)
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania wyma-
ganej większości głosów odrzucił wniosek o wyraże-
nie wotum nieufności ministrowi finansów panu
Janowi Vincentowi-Rostowskiemu.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 21. porządku
dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka...
To będzie, proszę państwa, ostatnie głosowanie
w dniu dzisiejszym.
Jeszcze komunikat?
Najpierw komunikat.
Proszę uprzejmie.
Sekretarz Poseł Michał Marcinkiewicz:
Szanowni państwo, ostatni komunikat. Bezpo-
średnio po głosowaniu odbędzie się dalszy ciąg posie-
dzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sali nr 12.
Dziękuję.
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 21. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka o pilnym rządo-
wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zmia-
nie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych
oraz niektórych innych ustaw oraz o zmianie
innych ustaw.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
340 Punkt 21. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Damiana Raczkowskiego
oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgło-
szono poprawkę.
W związku z tym Sejm ponownie skierował pro-
jekt ustawy do komisji w celu jej rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom
i panom posłom doręczone w druku nr 612-A.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Damiana Raczkowskiego.
Poseł Sprawozdawca
Damian Raczkowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji
Sprawiedliwości i Praw Człowieka mam przyjemność
przedstawić dodatkowe sprawozdanie o pilnym rządo-
wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zmianie
ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz nie-
których innych ustaw oraz o zmianie innych ustaw.
Na posiedzeniu komisji sprawiedliwości w trakcie
drugiego czytania złożono jedną poprawkę. Była to
poprawka techniczna. Na dzisiejszym posiedzeniu
komisji sprawiedliwości, które odbyło się w godzi-
nach porannych, tę poprawkę przyjęto bez dyskusji,
głosami: 14 – za, 0 – przeciw, 2 osoby wstrzymały się
od głosu.
W imieniu komisji wnoszę o przyjęcie tej popraw-
ki. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 612.
Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta-
wia również poprawkę, nad którą głosować będziemy
w pierwszej kolejności.
W jedynej poprawce do art. 62 ust. 1da ustawy
o prokuraturze wnioskodawcy proponują zmianę
o charakterze legislacyjnym.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 279 posłów, za odda-
no 219 głosów, nikt nie był przeciw, 60 osób wstrzy-
mało się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu.
Kto z pań i panów posłów…
Proszę państwa, pytanie w imieniu klubu zosta-
nie zadane w trybie uzgodnionym przez kluby.
Czy są dalsze zgłoszenia?
Nie widzę.
Bardzo proszę, pani poseł. Ma pani 2 min.
Poseł Beata Kempa:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Widzę, że nie ma
pana premiera. Czy pan wicepremier może spraw-
dzić? Może jeszcze jest. Mam do pana premiera pyta-
nie. Mam nadzieję, że uzyskamy bardzo merytorycz-
ną, krótką i jednoznaczną odpowiedź, ponieważ wią-
że się ona – pośrednio, ale się wiąże – z tą ustawą,
nad którą procedujemy.
Panie marszałku, wczoraj nie mieliśmy okazji za-
dać pytania. Sprawa dotyczy polskich sędziów i pol-
skich prokuratorów wszystkich szczebli. Chciałabym
zadać pytanie panu premierowi Donaldowi Tuskowi.
Ta ustawa, nad którą w trybie pilnym państwo pro-
cedujecie, jest narażona na zarzut niekonstytucyjno-
ści. Tak naprawdę nie gwarantuje ona polskim sę-
dziom i prokuratorom podwyżek, w tym przypadku
chodzi tylko o zmianę w pewnej strukturze. Tak na-
prawdę nie daje to możliwości awansu polskim sę-
dziom i prokuratorom w takim stopniu, w jakim na
to zasługują.
Panie premierze, chciałabym zapytać o leżący
u pana na biurku projekt rozporządzenia napisany
i podpisany przez pana prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej; rozporządzenia, które gwarantuje od 1 lipca
2008 r. podwyżki polskim sędziom i prokuratorom.
Chciałabym zapytać, kiedy pan to rozporządzenie
podpisze i czy pan w ogóle to rozporządzenie podpi-
sze. To będzie dzisiaj jedyny konkret, jeżeli chodzi
o całą debatę dotyczącą finansów. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
W imieniu rządu odpowiedzi udzieli podsekretarz
stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan minister
Zbigniew Wrona.
Bardzo proszę.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Zbigniew Wrona:
Dziękuję, panie marszałku.
Wysoka Izbo! Ten projekt, nad którym Wysoka
Izba się pochyla, oczywiście w żadnym wypadku nie
miał na celu uzdrowienia całej sytuacji wynagrodzeń
sędziów, miał natomiast na celu uniknięcie szkodli-
wych rozwiązań, które miały wejść w życie 1 lipca.
Chodzi o tzw. awans poziomy sędziów, który wiązał-
by się z tym, że w sądach rejonowych mogą zasiadać
sędziowie mający tytuł sędziów sądów okręgowych,
a w okręgowych – apelacyjnych.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Punkt 21. porządku dziennego – głosowanie
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Zbigniew Wrona
Poza tym tytułem nic by to im właściwie nie dawa-
ło, ponieważ wcale nie mogliby orzekać, jak wynika to
z nazwy ich stanowiska, ci z rejonowych – w okręgo-
wych, a ci z okręgowych – w apelacyjnych. Dlatego też
rząd przygotował pilny projekt ustawy, który ma zapo-
biec wejściu w życie tych szkodliwych rozwiązań i wpro-
wadza dodatkowe stawki awansowe we wszystkich
trzech rodzajach sądów powszechnych: rejonowych
okręgowych i apelacyjnych. Projekt rozporządzenia
prezydenta, o które pytano, nie może być podpisany,
ponieważ rząd związany jest ustawą budżetową i może
poruszać się tylko w takim zakresie, w jakim Wy-
soka Izba przydzieli środki na podwyżki. To, co można
było zrobić, zostało przez rząd zaakceptowane w trakcie
komisyjnych prac nad ustawą, to znaczy wprowadzenie
trzeciej, dodatkowej stawki awansowej w sądach apela-
cyjnych. A więc odpowiadam krótko: rozporządzenie
prezydenta, ten projekt, nie ma zabezpieczenia w usta-
wie budżetowej, natomiast sądy apelacyjne dostają do-
datkową, trzecią stawkę awansową, której pierwotnie
w przedłożeniu rządowym nie było. Dziękuję bardzo za
uwagę. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca-
łości projektu ustawy o zmianie ustawy o zmianie
ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz
niektórych innych ustaw oraz o zmianie innych ustaw,
w brzmieniu proponowanym przez Komisję
Sprawiedliwości i Praw Człowieka, wraz z przyjętą
poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 223 posłów. Za odda-
no 219 głosów, przeciw nie był nikt, 4 osoby wstrzy-
mały się od głosu.
Proszę państwa, 5-minutowa przerwa.
Proszę kluby o przygotowanie się do ponownego
głosowania. (Oklaski)
Stwierdzam, proszę państwa, że nie ma kworum.
O kworum należy zadbać, tak.
Bardzo proszę też przedstawicieli klubów na spo-
tkanie tutaj w ciemnym gabinecie.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 11
do godz. 16 min 18)
Marszałek:
Proszę państwa, proszę o zajęcie miejsc.
Informuję, że w tym głosowaniu, w którym za-
brakło kworum, wzięło udział 223 posłów. Za odda-
341
no 219 głosów, nikt nie był przeciw, wstrzymały się
4 osoby.
W związku z brakiem kworum powtórzymy gło-
sowanie.
Jeszcze raz przystępujemy do głosowania nad ca-
łością projektu.
Proszę państwa o włożenie kart do czytników.
W ten sposób się zorientuję, czy jest kworum.
(Głos z sali: Coś mi się wydaje, że pojechali.)
Bardzo proszę o włożenie wszystkich kart do czyt-
ników. Dziękuję bardzo.
Proszę państwa, przystępujemy do głosowania
nad całością projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca-
łości projektu ustawy o zmianie ustawy o zmianie
ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz
niektórych innych ustaw oraz o zmianie innych ustaw,
w brzmieniu proponowanym przez Komisję
Sprawiedliwości i Praw Człowieka, wraz z przyjętą
poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
(Głos z sali: Oj, wysiadło.)
Panie pośle, żeby pan nie wykrakał. (Wesołość na
sali)
W głosowaniu wzięło udział 227 posłów. Za odda-
ło głosy 227, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał
się od głosu.
Proszę państwa, na tym kończymy głosowanie.
Ogłaszam dwie minuty przerwy.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 21
do godz. 16 min 23)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Panie i Panowie Posłowie! Wznawiam obrady.
Proszę o zajęcie miejsc.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 31.
porządku dziennego: Informacja o działalności
rzecznika praw obywatelskich w 2007 r., z uwa-
gami o stanie przestrzegania wolności i praw
człowieka i obywatela (druk nr 445) wraz ze sta-
nowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Czło-
wieka (druk nr 558).
Jak państwo zajmą miejsca, to poproszę o zabranie
głosu rzecznika praw obywatelskich pana Janusza
Kochanowskiego w celu przedstawienia informacji.
Proszę bardzo, panie rzeczniku.
Panie i panowie w części centralnej – prośba o pod-
jęcie decyzji, okej?
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski:
Wielce Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt przedstawić Wysokiemu Sejmowi in-
formację o działalności rzecznika praw obywatelskich
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
342 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw i wol-
ności obywatelskich za rok 2007.
Proszę mi wybaczyć, że jak zwykle na początku
mojego wystąpienia zacznę od przedstawienia szcze-
gółowych danych liczbowych.
W 2007 r. do rzecznika wpłynęło 57 507 spraw, no-
tabene od 1988 r., w całym okresie funkcjonowania
urzędu – 916 tys. Niektóre liczby będę podawał, dla
porównania, za okres całego 20-lecia z uwagi na przy-
padającą w tym roku 20. rocznicę powstania urzędu
rzecznika praw obywatelskich w Polsce.
W okresie objętym informacją, tj. w roku 2007,
rozpatrzono 34 199 nowych spraw, w tym 13 194 pod-
jęto do prowadzenia, a w 19 506 sprawach wskazano
wnioskodawcy przysługujące mu środki działania,
w 559 sprawach zwrócono się o uzupełnienie wnio-
sków, 361 spraw przekazano właściwej instytucji do
zbadania. We wszystkich tych działach odnotowano
zasadniczy wzrost liczby spraw wpływających do
rzecznika. Aby nie referować tego już zbyt szczegó-
łowo, powiem jedynie, że ogółem w roku ubiegłym
wpłynęło o 14% spraw więcej niż w roku poprzednim,
2006. W całym 20-leciu, jak wspomniałem, wpłynęło
już ponad 900 tys. spraw – należy się spodziewać, że
w ciągu roku przekroczony zostanie milion – w tym
530 tys. nowych spraw; 222 tys. spraw podjęto do
prowadzenia. Równocześnie w biurze rzecznika w roku
ubiegłym przyjęto 5823 interesantów oraz przepro-
wadzono 21 629 rozmów telefonicznych, udzielając
wyjaśnień i porad. W ponad 19% spraw uzyskano
rozwiązanie pozytywne dla obywatela, w ponad 13%
spraw rzecznik odstąpił od ich dalszego prowadzenia,
a w ok. 55% spraw nie potwierdziły się zarzuty wnio-
skodawcy.
Oczywiście rzecznik nie pełni wyłącznie roli
książki skarg i zażaleń. Niezależnie od kierowanych
do niego skarg wiele zagadnień podejmuje z własnej
inicjatywy, wykorzystując szeroką gamę przysługu-
jących mu środków prawnych. Rzecznik obecnej,
tj. piątej kadencji wyjątkowo często podejmował, za-
równo w roku 2007, jak i 2006, sprawy z urzędu,
czyli z własnej inicjatywy. I tak w sprawach zarówno
indywidualnych, jak i generalnych w roku pierwszym
urzędowania było ich od 50 do 100% więcej niż
w poszczególnych latach poprzedniej kadencji, z kolei
w roku 2007 liczba takich spraw, tj. podejmowanych
z własnej inicjatywy, wzrosła o dalsze 100% w sto-
sunku do 2006 r. Oczywiście głównie są to wystąpie-
nia będące reakcją na doniesienia medialne, które
w biurze rzecznika są uważnie śledzone i analizowa-
ne. Chciałbym zauważyć, że jest to jedna z cech cha-
rakteryzujących działania obecnego rzecznika.
W 2007 r. rzecznik skierował 405 wystąpień pro-
blemowych, w tym 176 o podjęcie inicjatywy prawo-
dawczej, 26 wniosków do Trybunału Konstytucyjne-
go o stwierdzenie niezgodności przepisów z aktami
wyższego rzędu – notabene rzecznik jest najczęst-
szym klientem trybunału – 15 zawiadomień o przy-
stąpieniu do postępowań ze skargi konstytucyjnej,
7 pytań prawnych do Sądu Najwyższego, 7 skarg ka-
sacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego,
46 kasacji do Sądu Najwyższego w sprawach kar-
nych, 17 skarg do wojewódzkich sądów administra-
cyjnych. O przeszło 45% w porównaniu z 2006 r.
wzrosła liczba wystąpień o podjęcie inicjatywy usta-
wodawczej. W sumie wszystkich wystąpień o charak-
terze generalnym było 536 wobec 485 w 2006 r. i 244
w roku 2005, czyli w poprzedniej kadencji. Ten blisko
2,5-krotny wzrost liczby wystąpień o charakterze
generalnym oraz 2- i 3-krotny spraw podejmowanych
z własnej inicjatywy jest tak duży, że oczywiście nie
może być w tym tempie kontynuowany.
Podobnie 14-procentowy wzrost liczby spraw
wpływających w ostatnim roku do mojego urzędu
każe się zastanowić nad jego wydolnością. Ten
ostatni wzrost, podobnie jak 10-procentowy wzrost
przeprowadzanych rozmów telefonicznych i udzie-
lanych na tej drodze porad, rodzi także pytania
o ich przyczyny. Nie potrafię rozstrzygnąć, czy przy-
rost ten jest wynikiem złego funkcjonowania odpo-
wiednich instytucji, czy też jest wynikiem oczeki-
wanego i pożądanego wzrostu świadomości prawnej
wnioskodawców, czy wreszcie rosnącej świadomości
istnienia urzędu rzecznika praw obywatelskich. Być
może każdy z tych czynników ma w tym wzroście
swój udział.
Wspominałem o 20-leciu istnienia urzędu rzecz-
nika praw obywatelskich w Polsce. Przypomnę, że
urząd rzecznika, powołany ustawą o rzeczniku praw
obywatelskich z dnia 15 lipca 1987 r., rozpoczął swo-
ją działalność 1 stycznia 1988 r. W związku z tą rocz-
nicą 15 maja br. na Zamku Królewskim w Warszawie,
w obecności przedstawicieli najwyższych władz pań-
stwowych, reprezentantów Unii Europejskiej, me-
diów, instytucji naukowych, organizacji obywatel-
skich oraz ombudsmanów z kilkudziesięciu krajów,
odbyła się uroczysta sesja naukowa. Chciałbym, ko-
rzystając z tej okazji, podziękować za wystąpienia
w części inauguracyjnej panom marszałkowi Sejmu
Bronisławowi Komorowskiemu oraz wicemarszałko-
wi Senatu Zbigniewowi Romaszewskiemu, które sta-
nowiły nie tylko wyraz uznania dla osiągnięć urzędu
rzecznika praw obywatelskich, ale dowód bardzo
dobrych – mam nadzieję – relacji między urzędem
rzecznika a parlamentem. Chciałbym także podzię-
kować za obecność w części inauguracyjnej marszał-
kowi Senatu panu Bogdanowi Borusewiczowi.
Proszę mi pozwolić, że z uwagi nie tylko na sym-
boliczne, ale i merytoryczne znaczenie obchodów 20.
rocznicy urzędu poświecę im nieco więcej czasu.
W trakcie tych obchodów miały miejsce dwie sesje
naukowe. Pierwsza zatytułowana „Wolność, prawda
i sprawiedliwość” z udziałem prof. Alaina Besançona
i dr. Joachima Gaucka. W czasach, w których mamy
nadmiar prawnych regulacji, w tym inflację mnożą-
cych się wszelkiego rodzaju praw człowieka, istnieje
potrzeba określenia praw podstawowych, do których
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
wszystkie inne da się sprowadzić. Tego rodzaju pra-
wami podstawowymi są moim zdaniem właśnie pra-
wo do wolności, prawdy i sprawiedliwości. Stąd wybór
tematów tej konferencji.
Drugą część konferencji poświęcono modelowi
i funkcjom ombucmena z wystąpieniami między in-
nymi ombudsmanów Szwecji, Danii i Ukrainy, prze-
wodniczącego Europejskiego Instytutu Ombudsma-
na. Gośćmi specjalnymi obchodów była rodzina pań-
stwa Olewników, a gościem honorowym pani Kesang
Takla, przedstawiciel jego świątobliwości Dalajlamy.
Na zakończenie obrad wystosowano apel do władz
chińskich o przestrzeganie praw człowieka w Chi-
nach i w Tybecie.
Obchody cieszyły się niespotykanym zaintereso-
waniem, o czym może świadczyć bardzo duża liczba
uczestników, która przekroczyła 350 osób.
Przy okazji tych obchodów chcieliśmy osiągnąć
coś znacznie więcej niż zwykle w takich przypadkach
się praktykuje, łącząc je z publikacjami opracowań
i rezultatów ważnych badań dotyczących przestrze-
gania praw człowieka i obywatela, ważnych badań
zarówno dla naszych obywateli, jak i gości zagra-
nicznych.
Pierwszym tego rodzaju opracowaniem było przy-
gotowywane w roku ubiegłym przez zespół pracow-
ników biura pod kierunkiem dyrektora Janusza Za-
górskiego opracowanie „Wykonanie środków probacji
i readaptacji skazanych w Polsce”, oparte na wielo-
miesięcznych badaniach, których rezultaty zostały
przekazane do wykorzystania ministrowi sprawiedli-
wości. Badania te miały spełnić trzy podstawowe
cele: wykazać, jak przestrzegane są prawa osób pod-
danych tym środkom, przedstawić warunki i możli-
wości wykonywania zadań przez służbę kuratorów
dla dorosłych, propagować ideę szerokiego stosowa-
nia środków probacji w Polsce jako możliwej w pew-
nym zakresie alternatywy dla kary pozbawienia
wolności. Stanowiły one kontynuację i uzupełnienie
obszernego opracowania dotyczącego stosowania tym-
czasowego aresztowania, które jeszcze w lutym 2007 r.
skierowałem do ministra sprawiedliwości, a także
przewodniczących sejmowej Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka oraz senackiej Komisji Praw Czło-
wieka i Praworządności, a nadto do generalnego dy-
rektora Służby Więziennej.
We wnioskach tego opracowania stwierdzono mię-
dzy innymi, że należy podjąć zdecydowane działania
mające na celu ograniczenie przeludnienia jednostek
penitencjarnych, które stanowi szczególną uciążli-
wość dla osób tymczasowo aresztowanych; należy
uznać, że tymczasowe aresztowanie jest ciągle jed-
nym z częściej, może zbyt często, stosowanych środ-
ków zapobiegawczych; istnieje potrzeba wprowadze-
nia do polskiej procedury karnej górnej granicy cza-
su stosowania tymczasowego aresztowania; należy
podjąć wszelkie możliwe działania mające na celu
343
zapewnienia maksymalnej sprawności postępowań
karnych, w których zastosowano tymczasowe aresz-
towanie; istnieje potrzeba ustalenia katalogu prze-
słanek odmowy wydania zgody na widzenie z tym-
czasowo aresztowanym oraz określenie środków za-
skarżenia przysługujących na wydane w tym przed-
miocie zarządzenie; istnieje potrzeba ograniczenia
możliwości stosowania tymczasowego aresztowania
w stosunku do kobiet ciężarnych.
Jednym z ostatnio niepokojących problemów jest
bezprawne przedłużanie pobytu w więzieniu osób
zwolnionych z tymczasowego aresztu. Tak było nie-
dawno w przypadku trzech żołnierzy podejrzanych
o zbrodnię wojenną w Afganistanie. Osoby te opuści-
ły areszt dopiero trzeciego dnia od daty postanowie-
nia sądu o uchyleniu tego środka zapobiegawczego,
co oznacza, że w tym czasie były bezprawnie pozba-
wione wolności. Zwróciłem się w tej sprawie do mini-
stra sprawiedliwości o pilne podjęcie działań mają-
cych na celu usprawnienie odpowiednich procedur.
Niezależnie od krytyki istniejącego stanu rzeczy
oraz wysuwanych postulatów jego poprawy warto
podkreślić pozytywne zmiany w postaci zarówno
spadku liczby osób tymczasowo aresztowanych, jak
również zmniejszania się liczby osób tymczasowo
aresztowanych w stosunku do ogółu populacji wię-
ziennych. I tak w latach 2001–2007 stosunek ten
zmieniał się odpowiednio w kolejnych latach: 28,5%,
26%, 23%, 18,7%, 17,4%, 16,7% do 13% osób tymcza-
sowo aresztowanych w stosunku do ogółu populacji
więziennej w roku ubiegłym. Spadek jest bardzo zna-
czący: 28,5 do 13. Średnia europejska wynosiła
w tym czasie około 27%. W liczbach bezwzględnych
tymczasowe aresztowanie wykonywano odpowiednio
w tych latach: 22 730 – 2001, następnie 20 896,
18 240, 15 055, 13 416, 14 415 i 11 441 w roku 2007.
Specjalnie dla zobrazowania przytaczam te liczby tak
dokładnie. I wreszcie, w dniu 30 kwietnia 2008
w jednostkach penitencjarnych przebywało 10 277
tymczasowo aresztowanych. Jest to więcej niż dwu-
krotnie mniej niż w roku 2001.
Ciągle budzi niepokój długotrwałość niektórych
aresztów: 756 – powyżej 6 miesięcy do jednego roku,
206 – powyżej 12 miesięcy do dwóch lat oraz 8 – na-
wet powyżej lat dwóch. Warto zwrócić uwagę, że
w roku ubiegłym Europejski Trybunał Praw Czło-
wieka w 7 przypadkach stwierdził naruszenie art. 5
§ 3 i art. 6 § 1 europejskiej konwencji o ochronie praw
człowieka i praw podstawowych.
Jeśli chodzi o przeciętny czas trwania tymczaso-
wego aresztu, to średnio wynosi on w Polsce około
5,5 miesiąca. Jest nieco dłuższy niż we Francji – oko-
ło 4 miesiące, ale niższy niż na przykład w Portuga-
lii – 8 miesięcy czy Słowacji – 14 miesięcy.
Generalnie sytuacja nie jest tak niepokojąca, jak
można by wnioskować na podstawie informacji czer-
panych z mediów, ale wymaga stałego monitoringu
i działań na rzecz poprawy sytuacji.
Drugim, nie mniej ważnym dziełem, które rów-
nież prezentowane było podczas obchodów dwudzie-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
344 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
stolecia, był raport grupy badaczy z kilku krajów –
pod kierunkiem prof. Jo Carby-Hall z Wielkiej Bry-
tanii – The Treatment of Poles and other A8 Economic
Migrants in the European Union Member States,
przygotowany w języku angielskim, który został za-
prezentowany zarówno ombudsmanom krajów, z któ-
rych pochodzi imigracja zarobkowa, tj. tych, które
1 maja 2004 r. przystąpiły do Unii Europejskiej, jak
i krajów docelowych. Niektóre, takie jak na przykład
Polska, należą zarówno do krajów przyjmujących, jak
i krajów wysyłających migrantów.
Przedstawicielstwo polskie przy Unii Europejskiej
przygotowuje obecnie prezentację tego raportu
w Brukseli, którą planuje na 15 września; bezpośred-
nio przed lub zaraz po prezentacji w Brukseli zamie-
rzamy przeprowadzić prezentację polskiej wersji ra-
portu w Warszawie.
Trzecim – śmiem twierdzić – unikalnym w skali
światowej opracowaniem jest rezultat półtorarocznej
pracy grupy najwybitniejszych polskich ekspertów
– pod przewodnictwem prof. Dariusza Kijowskiego
– którzy przygotowali projekt rozwiązań przepisów
ogólnych prawa administracyjnego. Jest on rezulta-
tem dorobku polskiej doktryny prawa administracyj-
nego i osiągnięć sądownictwa zajmującego się wy-
kładnią tej gałęzi prawa. Przygotowany został za-
równo w wersji polskiej, jak i angielskiej, aby mógł
zainteresować moich zagranicznych kolegów. W naj-
bliższym czasie chciałbym zainteresować nim pod-
mioty posiadające inicjatywę ustawodawczą, licząc,
że wprowadzenie tego rodzaju rozwiązań służących
realizacji prawa do dobrej administracji może stano-
wić jeden z przykładów możliwej współpracy ponad
politycznymi podziałami.
Wszystkie wymienione publikacje dotyczyły trak-
towanych jako priorytetowe w ubiegłym roku zadań,
jakimi były: emigracja zarobkowa i prawa pracowni-
ków podejmujących pracę za granicą, problematyka
związana z zatrzymaniami, tymczasowym areszto-
waniem i odbywaniem kary pozbawienia wolności
oraz realizacją prawa do dobrej administracji.
I wreszcie czwartą publikacją prezentowaną pod-
czas obchodów była księga jubileuszowa, która ma
upamiętnić te obchody. Jeśli w dorocznej informacji
dla Wysokiej Izby pozwalam sobie wspomnieć o tym
wydawnictwie, to dlatego że nie jest to standardowa
księga jubileuszowa, którą się zwykło przy tego ro-
dzaju okazjach wydawać. Jest to czterotomowe, po-
mnikowe wydawnictwo. Składa się ono z najważniej-
szych aktów prawnych człowieka i obywatela w hi-
storii, poczynając od edyktu cesarza Karakalli do
Karty Narodów Zjednoczonych, to jest tom pierwszy,
wyboru liczącego ponad 800 stron aktualnie obowią-
zujących dokumentów prawa międzynarodowego
dotyczących praw człowieka, to tom drugi, antologii
najważniejszych w historii tekstów dotyczących praw
człowieka i prawa w ogóle – od Mojżesza do Benedyk-
ta XVI przez Arystotelesa, Cycerona, Grocjusa, Joh-
na Stuarta Milla, Rawlsa – które tworzą dorobek
cywilizacyjny w tej dziedzinie kultury, składa się to
na tom trzeci, i wreszcie tom czwarty, który dopiero
dotyczy samej pracy urzędu. Wydawnictwo to będzie
– mam nadzieję – przez lata, a może dziesięciolecia
nie tylko przypominało o 20. rocznicy i pracy, i urzę-
du rzecznika praw obywatelskich, ale przede wszyst-
kim będzie służyło pomocą wszystkim, którzy pra-
wami człowieka i obywatela się zajmują. Będzie mia-
ło znaczenie dla upowszechnienia i rozwoju tej dzie-
dziny wiedzy w naszym kraju.
Trzy pierwsze tomy – tj. już bez tomu dotyczącego
20-lecia urzędu – zamierzamy wydać również po ro-
syjsku i angielsku przy pomocy partnerów zagranicz-
nych.
Mówiąc o urzędzie rzecznika praw obywatelskich,
warto, jak sądzę, w tym miejscu powiedzieć o kwe-
stiach związanych z poszerzonym zakresem działa-
nia i kompetencjami urzędu. Na podstawie uchwały
Rady Ministrów z 25 maja 2005 r. minister sprawie-
dliwości z początkiem bieżącego roku powierzył
rzecznikowi praw obywatelskich pełnienie funkcji
Krajowego Mechanizmu Prewencji w rozumieniu
art. 3 protokołu fakultatywnego do Konwencji w spra-
wie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego,
nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo ka-
rania.
Od dnia wyznaczenia rzecznika praw obywatel-
skich na Krajowy Mechanizm Prewencji w dniu 18
stycznia 2008 r. do dnia dzisiejszego trzy zespoły me-
rytoryczne zajmujące się ochroną osób pozbawionych
wolności przeprowadziły wizytacje zapobiegawcze
w zakładach karnych, aresztach śledczych, w po-
mieszczeniu dla osób zatrzymanych jednostek orga-
nizacyjnych Policji, policyjnej izbie dziecka, izbie
wytrzeźwień, schronisku dla nieletnich, zakładzie
poprawczym, placówkach Straży Granicznej, areszcie
w celu wydalenia, ośrodkach dla cudzoziemców ubie-
gających się o nadanie statusu uchodźcy lub azylu,
zakładach opieki zdrowotnej, szpitalach psychia-
trycznych oraz jednostkach wojskowych.
Zgodnie z art. 19 pkt a protokołu wizytacje zapo-
biegawcze mają być przeprowadzane w sposób regu-
larny we wszystkich miejscach izolacji, których łącz-
nie jest w Polsce około tysiąca. Zbyt mała liczba wi-
zytacji zapobiegawczych w pierwszej połowie 2008 r.
i brak możliwości ich zwiększenia spowodowane zo-
stały brakiem odpowiednich środków i niezmiennej
liczby etatów zespołów wizytujących.
Polska oczywiście nie może narazić się na zarzut
nieimplementowania w odpowiedni sposób protokołu
fakultatywnego, zarzut niedostosowania się do zale-
ceń Stowarzyszenia Zapobiegania Torturom. Przy-
padek śmierci w wyniku strajku głodowego obywate-
la rumuńskiego Claudiu Crulica powinien stanowić
dla nas tragiczne memento.
Przypomnę, że protokół zobowiązuje każde pań-
stwo do udostępnienia środków niezbędnych Krajo-
wemu Mechanizmowi Prewencji dla efektywnej dzia-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
łalności. Oznacza to, że źródła finansowe i osobowe
mechanizmu muszą umożliwiać wizytację we wszyst-
kich miejscach detencji z zachowaniem zasad wyni-
kających z protokołu.
Jak dotychczas władze rządowe, wyznaczając
rzecznika na Krajowy Mechanizm Prewencji, nota-
bene 7 miesięcy później, niż było to wymagane przez
protokół, nie przyznały mu żadnych dodatkowych
środków finansowych umożliwiających zrealizowa-
nie wymaganych zadań. Pozyskanie ich z rezerwy
budżetowej jeszcze w bieżącym roku jest niezbędne,
abyśmy mogli zrealizować stawiane przed nami za-
dania. Przed kilkunastoma dniami miałem w tym
celu spotkanie z panem ministrem finansów, które
pozwala mi żywić nadzieje, że problem ten zostanie
właściwie rozwiązany.
Innego rodzaju problematyką dotyczącą zakresu
kompetencji rzecznika praw obywatelskich są działa-
nia dotyczące ochrony praw dzieci. Niezależnie od
istniejącego od roku 2000 odrębnego urzędu rzecznika
praw dziecka sprawy dzieci stanowiły w ciągu minio-
nych 20 lat istotną część działalności kolejnych rzecz-
ników i jest charakterystyczne, że powołanie tego
urzędu nie wpłynęło na zmniejszenie zaangażowania
w sprawy dzieci rzecznika praw obywatelskich.
Wynika to, jak sądzę, z dwóch faktów: po pierw-
sze, braku instrumentów prawnych, które umożli-
wiałyby rzecznikowi praw dziecka skuteczne działa-
nie, oraz po drugie, tradycji, która sprawia, że rzecz-
nik praw obywatelskich pozostaje dla dzieci, ich ro-
dziców, osób i organizacji sprawujących opiekę lub
pracujących z dziećmi głównym adresatem skarg,
wniosków i interwencji.
W roku 2007 w porównaniu do roku 2006 odno-
towano wzrost liczby wystąpień rzecznika praw oby-
watelskich w sprawach dzieci o 26%, przy czym licz-
ba wystąpień w sprawach dotyczących ochrony zdro-
wia niemal się podwoiła. Rzecznik praw obywatel-
skich przygotował w 2007 r. ogółem 111 wystąpień
związanych z ochroną praw dzieci. W tym samym
czasie rzecznik praw dziecka przygotował 58 wystą-
pień generalnych.
Przedmiotem podejmowanych przeze mnie dzia-
łań były następujące kwestie: stan przestrzegania
praw dzieci do życia i ochrony zdrowia, prawa do
nauki, prawa do opieki socjalnej i wychowania
w rodzinie, prawa do bezpiecznego rozwoju, ochrony
przed przemocą i demoralizacją. Spośród ogółu wy-
stąpień rzecznika praw obywatelskich w sprawach
dzieci w 14 przypadkach adresatami były takie in-
stytucje jak Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyż-
szy, Naczelny Sąd Administracyjny, wojewódzkie
sądy administracyjne. Brak aktywności w tym za-
kresie rzecznika praw dziecka spowodowany był, jak
powiedziałem, głównie brakiem odpowiednich
uprawnień. Właśnie brak kompetencji rzecznika
praw dziecka, ale także brak dobrych tradycji tego
345
urzędu powodują, że rzecznik ten powinien być albo
włączony w struktury Biura Rzecznika Praw Oby-
watelskich, jako jeden z jego zastępców, albo też
powinien być wyposażony w odpowiednie kompeten-
cje i instrumenty prawne. Okazję do zainicjowania
współpracy między naszymi urzędami mogłoby sta-
nowić w szczególności przygotowanie do 20. roczni-
cy uchwalenia Konwencji o prawach dziecka oraz
europejskiej konferencji poświęconej ochronie praw
dziecka, którą planuję zorganizować 1 czerwca roku
przyszłego. W tym roku wydaliśmy z tej okazji pu-
blikacje przedstawiające wyniki badań dotyczące
zdrowia dzieci i młodzieży, które były prezentowane
2 czerwca na specjalnej konferencji pt. „Uwaga! Na-
sze dzieci w niebezpieczeństwie”. Z uwagi na rosną-
cą liczbę i wagę tych spraw informacja o działalności
rzecznika za rok 2007 zawiera wyodrębniony roz-
dział poświęcony dzieciom.
Mówiąc o kompetencjach i uprawnieniach rzecz-
nika praw obywatelskich, nie można pominąć sytu-
acji, w których dochodzi do ich zakwestionowania.
Pierwszy tego rodzaju przypadek w ciągu 20-letniej
historii urzędu miał miejsce 11 stycznia 2007 r., kie-
dy moi przedstawiciele udali się do Zakładu Karnego
nr 1 w Grudziądzu w celu zbadania sytuacji tymcza-
sowo aresztowanej oraz jej dziecka. Przypomnę, że
był to głośny wówczas przypadek aresztowania ko-
biety będącej w 8. miesiącu ciąży. Ustalono przy tej
okazji, że stosowanie tymczasowego aresztu wobec
kobiet powyżej 28 tygodnia ciąży nie ma charakteru
wyjątkowego. Na przykład w 2006 r. przyjęto do za-
kładów karnych 69 kobiet ciężarnych, w tym 24 w 28
tygodniu ciąży lub nawet w bardziej zaawansowanej
ciąży. Zażądano wówczas od przedstawiciela rzeczni-
ka złożenia wniosku o widzenie z tymczasowo aresz-
towaną, co stanowiło pogwałcenie ustawowych
uprawnień rzecznika do zbadania każdej sprawy na
miejscu bez uprzedzenia. Doszło wówczas do sporu
między mną a ówczesnym ministrem sprawiedliwo-
ści i prokuratorem generalnym, który ostatecznie
doprowadził do przezwyciężenia tej próby obstrukcji
ze strony organów ścigania i do powrotu do zgodnej
z prawem praktyki.
Obecnie doszło po raz drugi do tego rodzaju eks-
cesu. Mianowicie na moje pismo z dnia 2 stycznia br.,
skierowane do sekretarza stanu w Kancelarii Preze-
sa Rady Ministrów, w którym zwróciłem się o udo-
stępnienie raportu dotyczącego funkcjonowania Cen-
tralnego Biura Antykorupcyjnego, dotychczas nie
otrzymałem zadowalającej odpowiedzi. Wymiana
pism, które od tego czasu krążą między kancelarią
premiera a moim urzędem, stanowi przykład nie tyl-
ko daleko posuniętej arogancji władzy, ale także cał-
kowitego niezrozumienia obowiązujących w tym
zakresie zasad prawa. Niezrozumienia tego, że sekre-
tarzem stanu czy też ministrem się bywa, natomiast
obywatelem, który ma prawo do informacji publicz-
nej, jest się stale. Prawo do informacji jest jednym
z fundamentów demokracji. Notabene niewykonywa-
nie przez funkcjonariusza publicznego obowiązku
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
346 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
wynikającego z art. 13 i 17 ustawy o rzeczniku sta-
nowi przestępstwo nadużycia władzy z art. 231 Ko-
deksu karnego. Z tego miejsca apeluję o respektowa-
nie prerogatyw rzecznika praw obywatelskich.
Obok zintensyfikowania działań podejmowanych
przez rzecznika V kadencji z własnej inicjatywy in-
nym charakterystycznym sposobem działania było,
zgodnie ze złożoną jeszcze w dniu ślubowania zapo-
wiedzią, podejmowanie prób rozwiązań systemo-
wych, które usuwałyby nie tylko nieprawidłowości
w konkretnych sprawach, ale także ich źródło. Wi-
doczne jest to, jak zaznaczyłem, w radykalnie zwięk-
szonej liczbie wystąpień generalnych, przede wszyst-
kim jednak w podejmowaniu przy pomocy ekspertów
prób diagnozy, analizy i rozwiązywania węzłowych
problemów. Wzorem niektórych innych państw przy
rzeczniku działają wspomagające go zespoły eksper-
tów, np.: do spraw opracowania projektu reformy pro-
cesu legislacyjnego, do spraw reformy ochrony służby
zdrowia, do spraw praw osób starszych, do spraw prze-
wlekłości postępowania, do spraw odpowiedzialności
dyscyplinarnej zawodów prawniczych itd.
Obecnie, poza wymienionymi wcześniej opraco-
waniami, zostały zakończone prace nad projektem
dotyczącym naprawy procesu stanowienia prawa,
co uważam za jeden z najbardziej węzłowych proble-
mów niezbędnej reformy państwa. Nadmiar złego
prawa, kryzys prawa, o którym miałem już okazję
mówić z tej trybuny, wymaga podjęcia zdecydowa-
nych środków zaradczych. Jednym z nich, jak wia-
domo, jest inicjatywa sejmowej komisji „Przyjazne
Państwo”, której zadeklarowałem swoją pomoc
i współdziałanie. Należy sobie jednak zdawać spra-
wę, że podejmowane przez nią działania, nawet jeśli
zostaną uwieńczone powodzeniem, mają charakter
doraźny, to znaczy nie usuwają źródeł i przyczyn
wadliwego procesu legislacyjnego. Niezbędne jest,
moim zdaniem, stworzenie zabezpieczeń w postaci
specjalnego organu, który zajmowałby się profilak-
tycznie przeciwdziałaniem uchwalaniu złego prawa,
utworzenie swojego rodzaju sita uniemożliwiającego
wprowadzenie do systemu prawnego przepisów wa-
dliwych, które później z wielkim trudem muszą być
z niego usuwane.
Występujące w polskim systemie prawnym nad-
mierne przesunięcie z dbałości o rzetelność prawa na
dokonywaną ex post kontrolę Trybunału Konstytu-
cyjnego powinno zostać zrównoważone przez nieza-
leżny organ, który dokonywałby prewencyjnie kon-
troli na początku procesu legislacyjnego. Z tych
względów od pewnego czasu występuję z propozycją
powołania niezależnego organu, który, idąc śladem
polskiej i europejskiej tradycji, nazwałoby się radą
stanu lub, odwołując się do polskiej tradycji między-
wojennej, radą prawniczą. Organu opiniującego pro-
jekty aktów ustawowych i innych aktów normatyw-
nych, przygotowywanych przez wszystkie podmioty,
którym przysługuje inicjatywa ustawodawcza, oraz
sprawującego pieczę nad poprawnością i techniczną
legislacyjną prawidłowością procesu stanowienia
prawa, obligatoryjnego uczestnika procesu legislacyj-
nego. Rada w swoich opiniach oceniałaby zgodność
projektu z konstytucją i z ratyfikowanymi umowami
międzynarodowymi, jego spójność z systemem pra-
wa, zgodność z zasadami techniki prawodawczej oraz
oceną skutków regulacji. Dawałaby tego rodzaju oce-
ny przed przekazaniem projektu do Sejmu. Byłaby
odpowiednikiem Trybunału Konstytucyjnego, tyle że
nie na końcu, lecz na początku procesu legislacyjne-
go. Obowiązkiem rady powinno być również przed-
stawianie opinii o programach prac legislacyjnych
Rady Ministrów dotyczących projektów ustaw oraz
dokonywanie okresowych ocen stanu prawa, w tym
formułowanie programów deregulacyjnych, to jest
propozycji i wniosków dotyczących eliminowania
zbędnych i szkodliwych przepisów. Rada powinna
także posiadać uprawnienia do badania niektórych
obowiązujących ustaw w celu oceny skuteczności
przyjętych rozwiązań, tzw. badanie postlegislacyjne,
a także formułowania propozycji i wniosków dotyczą-
cych sposobu wdrażania prawa Unii Europejskiej.
Z pewnością realizacja wskazanych zadań przez nie-
zależny, kolegialny, wyspecjalizowany organ istotnie
przyczyniłaby się do znacznego zmniejszenia wystę-
pujących dziś problemów, oczekiwanym skutkiem
powinien być bowiem wzrost standardów stanowio-
nego prawa. Być może dzięki temu prawo obywateli
do dobrej legislacji byłoby wówczas skuteczniej za-
pewniane. Potrzeba działań w tym zakresie jest obec-
nie szczególnie nagląca w obliczu wydłużania się
czasu oczekiwania na rozpatrzenie spraw w Trybu-
nale Konstytucyjnym, do którego wpływa ich coraz
więcej i coraz więcej oczekuje na rozpoznanie. W roku
ubiegłym było ich ok. 220.
Przedstawiona tutaj w ogólnym zarysie koncepcja
rady stanu jako organu, którego celem byłaby popra-
wa procesu stanowienia prawa, była przygotowywa-
na na przestrzeni kilku lat. Obecnie ma już postać
gotowego projektu ustawy, który będę chciał przed-
stawić jednemu z podmiotów mających inicjatywę
ustawodawczą.
Jeśli rzeczywiście chcemy dokonać istotnej refor-
my państwa, reformy niezbędnej dla dalszej moder-
nizacji kraju, warunkiem jest reforma wymiaru spra-
wiedliwości. Ta zaś z kolei jest niemożliwa bez refor-
my procesu stanowienia prawa, aby wymiar sprawie-
dliwości nie musiał zajmować się wieloma niepotrzeb-
nymi sprawami, które wynikają z patologii samego
prawa. Byłbym wdzięczny, gdyby Wysoka Izba ze-
chciała rozważyć możliwość podjęcia i poparcia
przedstawionej propozycji ustawowej.
Rezultatem prac o charakterze systemowym są
także, co chciałbym podkreślić, niektóre wnioski do
Trybunału Konstytucyjnego. Przykładem takim jest
złożony w roku ubiegłym do trybunału wniosek
w sprawie KRUS. Przypomnijmy, że prawo do jedna-
kowych świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
przysługuje, zgodnie z zasadą solidaryzmu społecz-
nego, bez względu na wkład wnoszony do systemu
opieki zdrowotnej, który jest uzależniony od osiąga-
nego dochodu. Nie dotyczy to osób, które nie posia-
dają zdolności płatniczej, takich jak np. studenci,
bezrobotni czy niepełnosprawni. Nie jest słuszne, aby
do tej kategorii były zaliczane określone grupy osób,
bez względu na wysokość osiąganych przychodów,
tak jak jest to obecnie w przypadku rolników, co po-
ciąga za sobą znaczące dla budżetu wydatki skarbu
państwa. Oczekuję, że złożony w tej sprawie wniosek
do Trybunału Konstytucyjnego przyspieszy prace
rządu nad reformą KRUS i doprowadzi do ich pozy-
tywnego zakończenia.
Podobnie systemowy charakter ma wniosek do
Trybunału Konstytucyjnego w kwestii równego wie-
ku emerytalnego kobiet i mężczyzn. Nie ma bowiem
racjonalnych argumentów usprawiedliwiających
utrzymanie regulacji określającej wiek emerytalny
na zróżnicowanym według kryterium płci poziomie.
Mimo często nadużywania we współczesnym dyskur-
sie retoryki antydyskryminacyjnej okazuje się, że
w polskim prawie wciąż można znaleźć przykład tak
oczywistej i nieuzasadnionej dyskryminacji kobiet
w sferze szczególnie ważnej i bliskiej pracującej więk-
szości kobiet. Wiele krajów zrealizowało już ideę wy-
równywania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn
oraz wydłużenia aktywności zawodowej obu płci.
Czas, abyśmy również i my podjęli te zadania. Oby-
dwa wnioski, tj. w sprawie KRUS oraz równego wie-
ku emerytalnego kobiet i mężczyzn, uważam za naj-
ważniejsze ze wszystkich 26 wniosków złożonych do
Trybunału Konstytucyjnego w roku 2007, dotyczą
one bowiem niezmiernie istotnych problemów ustro-
jowo-systemowych.
Przedstawiając główne wątki obszernej, liczącej
ok. 600 stron informacji rocznej, siłą rzeczy trzeba
dokonać ich wyboru i ograniczyć się do najbardziej
ważkich. W roku 2007 jednym z najważniejszych – po
blisko 20 latach od upadku komunizmu – były ciągle
jeszcze zagadnienia związane z rozliczeniem komu-
nistycznej przeszłości w naszym kraju.
Żaden kraj nie może być wolny tak długo – mówił
Joachim Gauck na wspomnianych już uroczysto-
ściach 20-lecia urzędu rzecznika – jak długo nie jest
w stanie udźwignąć swoich praw. Gruba kreska od-
dzielająca przeszłość oraz ograniczenie dostępu do
prawdy nigdy nie służą prześladowanym, ale przed-
stawicielom byłego reżimu.
Przypomnijmy, że dotychczas nie ukarano spraw-
ców masakry robotników w Gdańsku w 1970 r. ani
zabójców górników w kopalni Wujek, w której to
sprawie wyrok nie jest jeszcze prawomocny. Nie uka-
rano sprawców wprowadzenia stanu wojennego – ani
mocodawców, ani wykonawców tego ustawowego bez-
prawia. Nie rozwiązano wreszcie problemu lustracji
kolaborantów i współpracowników zbrodniczego sys-
temu.
347
Jeśli zastanowić się, patrząc wstecz, nad powoda-
mi, dla których rozliczenie z przeszłością w Polsce
napotykało tak wielkie przeszkody i w gruncie rzeczy
poniosło klęskę, to generalnie rzecz biorąc, złożyła
się na to siła i determinacja przeciwników rozliczenia
oraz słabość i nieudolność jego zwolenników. Przy-
kładem zarówno siły pierwszych, jak i słabości dru-
gich jest uchwalona w dniu 18 października 2006 r.
ustawa o ujawnieniu informacji o dokumentach or-
ganów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz
treści tych dokumentów, tzw. ustawa lustracyjna,
oraz związane z nią orzecznictwo.
Warto w związku z tym zauważyć, że lustracja ma-
jąca na celu przede wszystkim ochronę jawności życia
publicznego, nie może nie uwzględniać również innych
praw człowieka, tak aby prawo do informacji i jawno-
ści życia publicznego pozostawało w zgodzie z prawem
do ochrony czci i dobrego imienia, zasadą równego
dostępu do służby publicznej, wreszcie prawem do
sądu możliwym do zrealizowania w rozsądnym termi-
nie a także prawem do prowadzenia badań naukowych
i wolności słowa.
Wprowadzone ustawowo rozwiązania tegoż pro-
blemu, jak również orzecznictwo Trybunału Konsty-
tucyjnego w tym zakresie spowodowały moje wielo-
krotne interwencje. Domagałem się przestrzegania
tych praw w ich właściwej relacji. I tak wskazać na-
leży, że już w dniu 15 stycznia 2007 r. złożyłem do
Trybunału Konstytucyjnego wniosek w sprawie
stwierdzenia niezgodności z Konstytucją Rzeczypo-
spolitej Polskiej wprowadzonego do Kodeksu karnego
na mocy ustawy lustracyjnej art. 132a, w którym
sankcjonuje się publiczne pomawiane narodu polskie-
go o udział, organizowanie lub odpowiedzialność za
zbrodnie komunistyczne lub nazistowskie. W mojej
ocenie inkryminowany przepis statuuje nieproporcjo-
nalną ingerencję w konstytucyjną zasadę wolności
słowa. Z zadowoleniem należy przyjąć fakt, że na
dzień 7 lipca br. Trybunał Konstytucyjny wyznaczył
rozprawę w tej sprawie, aczkolwiek należy zauważyć,
iż stało się to dopiero po upływie półtora roku od
złożenia przeze mnie wniosku.
Następnie w dniu 20 kwietnia 2007 r. złożyłem do
trybunału kolejny wniosek o stwierdzenie niezgod-
ności z konstytucją niektórych przepisów ustawy
lustracyjnej, jak i ustawy o Instytucie Pamięci Naro-
dowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodo-
wi Polskiemu. Nie negując założeń ustawy, zakwe-
stionowałem m.in. konstytucyjność objęcia obowiąz-
kiem lustracyjnym osób zdefiniowanych jako osoby
pełniące funkcje publiczne, które nie wykonują jed-
nak żadnej władzy publicznej. Podkreśliłem również,
że ustawodawca, tworząc tak szeroki katalog osób
zobowiązanych do złożenia oświadczenia lustracyj-
nego, liczonych w setkach tysięcy, sprawił, że proces
lustracyjny mógłby trwać wiele lat, przez co osoby
lustrowane pozbawione zostałyby realnej gwarancji
prawa do sądu w rozsądnym terminie. Zwracałem też
uwagę na niezgodność z konstytucją tych przepisów,
które nakazują poddanie się obowiązkowi lustracyj-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
348 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
nemu dziennikarzom przy daleko idącej nieokreślo-
ności definicji pojęcia „dziennikarz”, ustanowionego
przez ustawę Prawo prasowe. Kwestionowałem kon-
stytucyjność przewidzianej w ustawie lustracyjnej
sankcji przewidującej w sytuacji kłamstwa lustracyj-
nego, a także niezłożenia oświadczenia lustracyjnego
w terminie zakaz pełnienia funkcji publicznej, który
w przypadku dziennikarza lub naukowca oznaczałby
odpowiednio pozbawienie możliwości korzystania
z konstytucyjnie chronionej wolności słowa lub wol-
ności publikowania wyników badań naukowych.
Kwestionowałem również konstytucyjność szeregu
innych postanowień.
Niestety Trybunał Konstytucyjny na rozprawie
9 maja ub.r. podjął decyzję o wyłączeniu mojego wnio-
sku do odrębnego rozpoznania. Ostatnio trybunał
postanowił go rozpatrzyć odnośnie do zarzutu nie-
zgodności z art. 30 ust. 2 pkt 1. W pozostałym zakre-
sie Trybunał Konstytucyjny postanowił umorzyć
postępowanie ze względu na obecną zbędność wyda-
nia wyroku. Tym samym rzecznik praw obywatel-
skich – konstytucyjny organ powołany do stania na
straży praw i wolności obywatelskich – pozbawiony
został możliwości występowania w tej niewątpliwie
historycznej sprawie. Pozbawiony został możliwości
prezentowania licznych problemów wynikających
m.in. z kierowanych do rzecznika skarg i wniosków
obywateli oraz ich organizacji. Uważam to za wyraz
niezrozumienia przez trybunał roli, jaką pełni rzecz-
nik praw obywatelskich, który w sprawach dotyczą-
cych prawa i wolności jest głównym partnerem Try-
bunału Konstytucyjnego i jako taki nie tylko chciał-
by, ale powinien być traktowany.
W tej sytuacji 11 czerwca 2008 r. postanowiłem
wycofać mój wniosek, aby nie uczestniczyć w usank-
cjonowaniu stanu prawnego ukształtowanego zeszło-
rocznym wyrokiem trybunału. Uważam, że udział
rzecznika praw obywatelskich w tej trudnej i zasad-
niczej sprawie byłby niezbędny, gdyż pozwoliłby
uniknąć szeregu błędów tego orzeczenia, z których
niektóre musiały być następnie na drodze ustawowej
usuwane.
Niestety nie ulega żadnej wątpliwości, że orzecze-
nie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2007 r.,
które zapadło przy 9 zdaniach odrębnych, jest jed-
nym z najbardziej niespójnych i wewnętrznie sprzecz-
nych orzeczeń w historii polskiego Trybunału Kon-
stytucyjnego.
Mówiłem wcześniej, że w trakcie obchodów 20-
-lecia urzędu rzecznika praw obywatelskich mowa
była o trzech podstawowych prawach, z których
wszystkie inne się wywodzą, tj. do wolności, prawdy
i sprawiedliwości, z których najważniejsza jest spra-
wiedliwość. Sprawiedliwość, która jest ostatecznym
celem i wartością prawa. Ofiara przestępstwa doma-
ga się sprawiedliwości, która jest potępieniem zła
i przywróceniem prawomocności naruszonych przez
przestępstwo reguł. Jest ona także wyrazem naszej
solidarności z niewinną ofiarą przestępstwa, której
w ten sposób mówimy: nie jesteś sam czy sama, je-
steśmy z tobą przeciwko złu, które ci wyrządzono.
Sprawiedliwość jest wreszcie próbą wyrównania
krzywdy ofierze przestępstwa. Jeśli się jej tego odma-
wia, jest ona ofiarą podwójnie, po pierwsze, przestęp-
stwa, po drugie, braku sprawiedliwości, której bez-
skutecznie oczekuje.
Pragnienie sprawiedliwości, która jest warun-
kiem ludzkiej godności, dochodzi do głosu w szcze-
gólności w okresach przechodzenia od ustroju totali-
tarnego do demokracji, od państwa opartego na bez-
prawiu do państwa rządzonego prawem. Powstają
wówczas zawsze te same pytania: Czy minione zbrod-
nie wymagają rozliczenia i pociągnięcia do odpowie-
dzialności sprawców, czy też lepiej o nich zapomnieć?
Czy warunkiem budowy państwa prawa jest odpo-
wiedzialność i wymierzenie sprawiedliwości, czy też
przebaczenie?
Martwi nie mogą wołać o sprawiedliwość, obo-
wiązkiem żywych jest czynić to za nich, jak powie-
dział jeden z autorów. Gdy tego nie czynią, okazuje
się zawsze, że brak odpowiedzialności jest niezmier-
nie kosztowny, prowadzi do prawnej i moralnej ane-
mii widocznej tak w życiu publicznym, jak i prywat-
nym. Kiedy, mając wybór między sprawiedliwością
a prawem, rezygnujemy z tej pierwszej, tj. sprawie-
dliwości, rychło okazuje się, że oddalamy się również
od ideału prawa.
Właśnie przykładem tego rodzaju odejścia nie tyl-
ko od sprawiedliwości, ale od rudymentów prawa jest
uchwała Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2007 r.,
w której stwierdzono, że sądy orzekające w sprawach
karnych o przestępstwa z dekretu o stanie wojennym
nie były – podkreślam – zwolnione z obowiązku sto-
sowania retroaktywnych przepisów karnych. Uchwa-
ła ta, uniemożliwiając obecnie odpowiedzialność
karną i dyscyplinarną sędziów wykonawców ustawo-
wego bezprawia, wpisała się w ciąg analogicznych
orzeczeń Sądu Najwyższego z okresu stanu wojenne-
go, cofając w ten sposób orzecznictwo o więcej niż
ćwierć wieku. Mogłoby to stanowić rodzaj klamry
zamykającej nieudaną próbę rozliczenia z przeszło-
ścią. Niedawny wyrok w sprawie Grzegorza Przemy-
ka czy wyrok w sprawie zomowców z kopalni Wujek,
jakkolwiek nieprawomocne, stwarzają jednak nadzie-
ję, że proces rozliczenia z przeszłością nie jest by-
najmniej zakończony. 6 maja bieżącego roku złożyłem
wniosek do Trybunału Konstytucyjnego kwestionu-
jący wspomnianą uchwałę z 20 grudnia, a precyzyj-
niej – jej podstawę prawną w postaci art. 80 § 2b
zdanie pierwsze Prawa o ustroju sądów powszech-
nych. Moim zamiarem jest uczynienie wszystkiego,
co jest możliwe, aby uchwałę tę zakwestionować
i wyprowadzić z porządku prawnego.
Kiedy nie karzemy, nie potępiamy sprawców zła,
powiedział kiedyś w podobnym kontekście Sołżeni-
cyn, nie tyle chronimy ich trywialny wiek starczy, ile
usuwamy fundamenty sprawiedliwości przyszłych
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
pokoleń. Sprawiedliwości, która, jak już powiedzia-
łem, jest ostatecznym celem i wartością prawa.
Sprawiedliwość w demokratycznym państwie
należy się wszystkim. Wobec sprawiedliwości nie
powinno być równych i równiejszych. Tymczasem
jednym z najpoważniejszych problemów społecznych
w Polsce jest ubóstwo i wykluczenie społeczne. Każ-
dego dnia w Polsce około 5 mln ludzi musi stawać
do osobistej walki z ubóstwem, a kolejne kilka mi-
lionów stara się zapewnić sobie i swoim rodzinom
choćby minimum socjalne. Ubóstwo to nie tylko
brak środków do życia, wiąże się również z innymi
problemami: niedożywieniem, uzależnieniami, bra-
kiem możliwości uczestniczenia w życiu społecznym.
Wykluczenie społeczne, jakie dotyka te osoby, często
warunkuje przyszłość ich dzieci, które najczęściej
nie mają szans na wyrwanie się z zaklętego kręgu
ubóstwa.
17 października ubiegłego roku po raz pierwszy
dzięki inicjatywie wielu organizacji pozarządowych,
w większości obywatelskich, ale też instytucji pu-
blicznych reprezentujących np. władze samorządowe,
które utworzyły przy rzeczniku praw obywatelskich
komitet organizacyjny, zorganizowano obchody Mię-
dzynarodowego Dnia Walki z Ubóstwem. Jednym
z ważniejszych wydarzeń była 7. Konwencja Ruchu
przeciwko Bezradności Społecznej pod tytułem „Edu-
kacja przedszkolna dla dzieci ze środowisk wymaga-
jących szczególnego wsparcia”. Problem ten można
uznać za jeden z niesłusznie ignorowanych, nie tylko
zresztą w naszym kraju.
Obejmując patronat nad jubileuszowymi obcho-
dami Międzynarodowego Dnia Walki z Ubóstwem,
podjąłem wraz z organizacjami pozarządowymi wy-
zwanie, aby przeciwdziałać ubóstwu. Wyznaczone
zostały również długofalowe kierunki tych działań.
Ich cele obejmują: po pierwsze, realizację praw w za-
kresie równych szans dla wszystkich w uzyskaniu
możliwie najwyższego wykształcenia; po drugie, in-
tegrację społeczną i zawodową osób długotrwale bez-
robotnych oraz niepełnosprawnych; i wreszcie wspie-
ranie wszelkich inicjatyw społeczeństwa obywatel-
skiego na rzecz walki z ubóstwem. Dlatego moim
partnerom reprezentującym organizacje i ruchy oby-
watelskie, jak również krajowym organizacjom sa-
morządu terytorialnego zaproponowałem, aby wspól-
nie rozpocząć prace programowe na rzecz stworzenia
narodowej strategii przeciwdziałania ubóstwu.
Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Po-
słowie! Kończąc składanie dorocznej informacji, pra-
gnę wyrazić podziękowanie za nieustanny wysiłek
we wznoszeniu gmachu państwa prawa, za przyczy-
nianie się do rozwoju Polski jako dobra wszystkich
obywateli. Życzę paniom i panom posłom wielu suk-
cesów w pracy dla Rzeczypospolitej, w rozpoznawa-
niu nowych, stojących przed nami wyzwań, a także
sukcesów w tworzeniu spójnego i przejrzystego pra-
349
wa, przyjaznego ludziom i użytecznego w działaniach
władz publicznych, przedsiębiorców, organizacji po-
zarządowych i wszelkich innych podmiotów oraz
osobistej satysfakcji z dokonań osiąganych w służbie
parlamentarnej.
Niech mi wolno będzie podkreślić, że możliwość
wystąpienia przed Wysokim Sejmem ma dla mnie
i mojego urzędu szczególne znaczenie. Jest to nie tyl-
ko wypełnienie konstytucyjnej powinności, ale oka-
zja do przedstawienia podejmowanych i projektowa-
nych inicjatyw. Szczegółowa informacja za 2007 r.
zawiera rozliczne przykłady ewidentnych przykładów
naruszenia praw człowieka i obywatela, a także li-
czonych w dziesiątkach tysięcy spraw, z którymi oby-
watele mierzą się codziennie, a nie znajdując zrozu-
mienia u władz i urzędów, kierują je do rzecznika.
W wystąpieniu tym nie poruszam wielu kwestii,
w których rozwiązywaniu brałem udział w minionym
roku i które będę podejmował. Będę wdzięczny za
pytania, które pozwolą mi uzupełnić ten brak.
Chciałbym też, aby moje wystąpienie było sposob-
nością do podjęcia debaty o stanie przestrzegania
praw i wolności człowieka i obywatela oraz o stanie
państwa, które zabezpiecza te prawa i wolności. Dla-
tego proszę nie tylko o pytania, ale również o komen-
tarze. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję panu rzecznikowi. Dziękuję za wystąpie-
nie, dziękuję za życzenia.
Ubolewam tylko, że nie możemy tej debaty odbyć
w czasie, który był przewidywany. Byłoby z pewno-
ścią większe zainteresowanie, bo problematyka jest
niezwykle istotna dla państwa i dla obywateli.
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
panią poseł Lidię Staroń w celu przedstawienia sta-
nowiska komisji.
Poseł Lidia Staroń:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka
przedstawić sprawozdanie w sprawie informacji
o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.,
z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw
człowieka i obywatela (druk nr 445).
Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy-
dium Sejmu, w dniu 22 kwietnia 2008 r. skierował
powyższą informację do Komisji Sprawiedliwości i Praw
Człowieka w celu rozpatrzenia. Komisja Sprawiedli-
wości i Praw Człowieka na posiedzeniu w dniu 29
maja 2008 r. zapoznała się z informacją o działalności
rzecznika praw obywatelskich w 2007 r., z uwagami
o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka
i obywatela.
Działalność rzecznika praw obywatelskich była
w ubiegłym roku niezwykle szeroka. Rzecznik przed-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
350 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Lidia Staroń
stawił tutaj statystyki. Nie będę tego powielała, żeby
nie zajmować czasu. Chciałabym natomiast zazna-
czyć, że bieżący rok to dwudziesta rocznica powsta-
nia urzędu rzecznika. O tym, jak bardzo jest on po-
trzebny, świadczy ilość spraw, które do niego wpły-
nęły, tj. ponad 900 tys.
Biuro rzecznika przygotowało trzy publikacje bę-
dące próbą poszukiwania rozwiązań systemowych.
Dotyczyły one probacji, migracji zarobkowej i eksplo-
atacji polskich pracowników, a także przepisów ad-
ministracyjnych. Były to priorytety zadań realizowa-
ne w ubiegłym roku. Do takich zadań należały: emi-
gracja zarobkowa i prawa pracowników podejmują-
cych pracę za granicą, problematyka związana z za-
trzymaniami i tymczasowymi aresztowaniami oraz
odbywaniem kary pozbawienia wolności, a także re-
alizacją prawa do dobrej administracji. Czwarta pu-
blikacja, o której mówił rzecznik, to czterotomowe
wydanie zawierające najważniejsze akty dotyczące
praw człowieka i obywatela, wraz z wyborem aktu-
alnie obowiązujących dokumentów prawa międzyna-
rodowego w zakresie praw człowieka i antologią naj-
ważniejszych w historii tekstów dotyczących praw
człowieka.
Rzecznik z pomocą trzech zespołów merytorycz-
nych przeprowadził również liczne wizytacje zapo-
biegawcze w wielu zakładach karnych, aresztach,
policyjnych izbach dziecka, schroniskach, zakładach
poprawczych, zakładach opieki zdrowotnej, szpita-
lach psychiatrycznych czy jednostkach wojskowych.
Niezwykle ważnym obszarem, którym zajmuje się
rzecznik, są zagadnienia dotyczące ochrony praw
dzieci. Istnieje odrębny urząd rzecznika praw dziec-
ka, jednak rzecznik praw obywatelskich wskazywał
na brak instrumentów prawnych, co uniemożliwia
skuteczne działania tamtej instytucji. Ilość skarg
w sprawach dotyczących dzieci wzrosła aż o 26%.
Lawinowo, jak wskazywał rzecznik, prawie po-
dwójnie, rosła także ilość wystąpień w sprawach do-
tyczących ochrony zdrowia.
W 2007 r. rzecznik praw obywatelskich przygoto-
wał ogółem 111 wystąpień generalnych związanych
właśnie z ochroną praw dzieci. Sprawy, którymi zaj-
mował się w tym zakresie, dotyczyły stanu przestrze-
gania praw dzieci do życia i ochrony zdrowia, prawa
do nauki, prawa do opieki socjalnej i wychowania
w rodzinie, prawa do bezpiecznego rozwoju i ochrony
przed przemocą i demoralizacją.
W swoim wystąpieniu rzecznik praw obywatel-
skich zwracał także szczególną uwagę na opracowa-
nia dotyczące naprawy procesu stanowienia prawa.
Nadmiar złego prawa i kryzys prawa wymagają pod-
jęcia środków zaradczych. Wskazywał na pomysł
utworzenia rady stanu lub rady prawniczej.
W roku 2007 rzecznik praw obywatelskich skie-
rował 405 wystąpień problemowych. 178 z nich doty-
czyło podjęcia inicjatywy prawodawczej. Było 26
wniosków skierowanych do Trybunału Konstytucyj-
nego, kierowano pytania do Sądu Najwyższego czy
skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W trakcie dyskusji, która miała miejsce na po-
siedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowie-
ka, posłowie zwracali uwagę na lawinowy wzrost
spraw, z którymi obywatele zwracają się do Biura
Rzecznika Praw Obywatelskich. Często te same oso-
by zwracają się również do posłów, a także do innych
czynników społecznych. Zauważono, iż w znacznej
mierze dzieje się tak dlatego, iż organy zobowiązane
do podejmowania określonych działań pracują być
może nie do końca rzetelnie i zgodnie z prawem i nie
zawsze podchodzą do tych spraw w sposób czytelny
dla obywatela.
W dyskusji podjęto także temat funkcjonowania
w naszym kraju sądów i prokuratury i ewentualnych
zmian w systemie prawnym, które spowodują, że oby-
watel będzie mógł się czuć bezpiecznie, i będzie miał
świadomość, że na rozpatrzenie jego sprawy nie będą
miały wpływu żadne zachowania korporacyjne.
Poruszono także kwestie związane z tym, że sę-
dziowie sprawują funkcje w administracji rządowej
oraz wykonują funkcje orzecznicze.
Dyskusja dotyczyła także pracy Trybunału Kon-
stytucyjnego, rozszerzenia zakresu pomocy prawnej
czy bardzo długiej egzekucji wierzytelności, trwającej
obecnie około tysiąca dni.
Działalność rzecznika praw obywatelskich. Po
zapoznaniu się ze sprawozdaniem i w wyniku dysku-
sji w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka po-
słowie tej komisji jednogłośnie rekomendują Wyso-
kiemu Sejmowi, aby Wysoka Izba przyjęła informację
rzecznika praw obywatelskich o działalności w 2007 r.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń
w imieniu kół.
Otwieram dyskusję.
Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Józef Zych
w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Proszę uprzejmie.
Poseł Józef Zych:
Na wstępie chciałbym podziękować panu posłowi
za zgodę na to wystąpienie.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Informacja
o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw
człowieka i obywatela zasługuje na szczególną uwagę
z wielu względów. Zanim jednak przejdę do szczegó-
łów, pozwolę sobie przypomnieć, że ustanowienie
w Polsce instytucji rzecznika praw obywatelskich
zawdzięczamy głównie środowiskom prawniczym,
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Józef Zych
które w latach 80. podjęły na tym odcinku zdecydo-
wane działania, widząc w instytucji rzecznika praw
obywatelskich gwarancję ochrony praw obywatel-
skich. To dzięki takim rzecznikom praw obywatel-
skich jak Ewa Łętowska, Tadeusz Zieliński, Adam
Zieliński czy Andrzej Zoll instytucja rzecznika praw
obywatelskich stała się trwałą instytucją polskiego
życia społecznego, spełniając ważną rolę w zakresie
ochrony praw obywatelskich. Oczywiście ogromną
zasługę w tym względzie ma również obecny rzecznik
pan dr Kochanowski.
Jeżeli porównamy trzy pierwsze – trudne, ale jak-
że owocne – kadencje rzecznika praw obywatelskich
z obecną kadencją pana dr. Kochanowskiego, to za-
uważymy pewną ewolucję w zakresie podejmowanych
spraw, co zasługuje także na uwzględnienie, chociaż
co do niektórych działań Klub Parlamentarny Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego ma pewne uwagi.
Panie i Panowie! Dla Sejmu, który jest pierwszym
i najważniejszym źródłem tworzenia prawa, ważne
są uwagi zawarte w informacji rzecznika dotyczące
procesu legislacyjnego – zresztą tak szeroko omówio-
ne również w wystąpieniu pana rzecznika – błędów
popełnianych przy tworzeniu prawa, niewykonywa-
nia orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego czy inicja-
tyw rzecznika idących w kierunku uchylania przepi-
sów prawnych niższego rzędu niż ustawa, bez potrze-
by kierowania w tej sprawie wniosków do Trybunału
Konstytucyjnego.
Przeprowadzając analizę, jak pisze się w informa-
cji, tzw. złego prawa, na które wpływ ma zdaniem
rzecznika traktowanie „parlamentu jako rodzaju fa-
bryki przepisów”, rzecznik przygotował propozycję
reformy procesu legislacyjnego m.in. przez propono-
wanie Rady Stanu, i, jak dzisiaj nam mówił, będzie
przekonywać do tego także Sejm.
Rzecznik informuje także, iż przy swoim urzędzie
powołał 13 zespołów eksperckich do opracowania re-
formy procesu legislacyjnego, opracowania przepisów
ogólnych prawa administracyjnego, reformy ochrony
zdrowia, odpowiedzialności dyscyplinarnej zawodów
prawniczych i szeregu innych.
Wysoki Sejmie! O ile podejmowanie przez rzecz-
nika praw obywatelskich interwencji i działań na
rzecz ochrony praw obywatelskich, a także kierowa-
nie wniosków zmierzających do usunięcia nieprawi-
dłowości jest słuszne, potrzebne i zasługuje na pełne
uznanie, w tym także w zakresie tworzenia prawa,
to już można się zastanawiać, czy przygotowywanie
projektów ustaw nie wykracza niejako poza obowiąz-
ki rzecznika. Ja rozumiem, że prawo rzecznik ma.
Przypomnę tylko, że w poprzedniej kadencji, jeżeli
chodzi o tworzenie prawa, mieliśmy projekt ustawy
o zasadach tworzenia prawa. Na skutek skrócenia
kadencji nie został on uchwalony, obecnie zapowiada
się, że te prace zostaną podjęte. Czyli może mieć to
korzystny wpływ, jeżeli chodzi o wykorzystanie tego
materiału. Zresztą pan rzecznik tutaj podkreślił, że
351
zamierza wystąpić do jednego z podmiotów, który ma
inicjatywę ustawodawczą. W Polsce rozwiązanie pro-
blemu tworzenia prawa nie polega na tworzeniu no-
wych instytucji, lecz na poważnym podejściu do za-
gadnienia legislacji przez wszystkie do tego powołane
instytucje oraz wyzbyciu się przez każdą aktualnie
sprawującą władzę koalicję woli dostosowywania
prawa do doraźnych potrzeb i przekuwania pomysłów
politycznych w akty prawne. Potrzebna jest głęboka
rozwaga i współpraca z ośrodkami naukowymi w za-
kresie tworzenia prawa. Taką zasadę prac nad naj-
ważniejszymi aktami prawnymi, jakimi są kodeksy,
przyjęła Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian
w kodyfikacjach.
Za cenne należy uznać działania rzecznika praw
obywatelskich w zakresie zwracania uwagi rządowi,
ministrom i innym instytucjom na niekonstytucyjne
rozwiązania zawarte w przepisach, bez angażowania
w ten proces Trybunału Konstytucyjnego.
Wysoki Sejmie! Rzecznik praw obywatelskich na
str. 31 i następnych przedstawia swoje uwagi co do
immunitetu parlamentarnego, sędziowskiego i pro-
kuratorskiego i przedstawia w tym względzie propo-
zycje. Godzi się przypomnieć, że sprawa parlamen-
tarnego immunitetu formalnego jest przedmiotem
prac komisji do spraw zmian konstytucji. Nie podzie-
lamy poglądu pana rzecznika, iż immunitet formalny
powinien być zastąpiony immunitetem o charakterze
podmiotowym. W szczególności nie przekonuje nas
propozycja rzecznika dotycząca warunków stosowa-
nia takiego immunitetu.
Za cenne należy uznać uwagi i działania pana
rzecznika praw obywatelskich na rzecz tworzenia
warunków sprzyjających rozwojowi młodego pokole-
nia w rodzinie i środowisku pozarodzinnym oraz
w zakresie ochrony praw rodziny.
Proszę pozwolić także, iż odniosę się do jeszcze
jednej kwestii, a mianowicie wycofania złożonego do
trybunału przez rzecznika wniosku. O tym mówił
również dziś pan rzecznik. W czwartek pan prezes
Trybunału Konstytucyjnego z ubolewaniem, a tym
samym krytycznie odniósł się do wycofania przez
rzecznika wniosku w sprawie, umownie mówiąc,
IPN. Dziś pan rzecznik uzasadnił nam to i powie-
dział, jakie były przesłanki tej decyzji. Wydaje się,
i tu podzielam zaprezentowany pogląd, że współpra-
ca rzecznika i trybunału powinna być zgodna. Jak
zrozumieliśmy, prezes Trybunału Konstytucyjnego,
wyrażając ubolewanie z powodu wycofania tego
wniosku, podkreślił, iż trybunał był przygotowany
do wypowiedzenia się w bardzo ważnej, kluczowej
sprawie.
Wysoki Sejmie! Uwagi Klubu Parlamentarnego
Polskiego Stronnictwa Ludowego odnoszące się do
informacji rzecznika praw obywatelskich wynikają z
przekonania, że debata nad informacją powinna być
rzeczowa, poważna i powinna umożliwiać wyciągnię-
cie z niej właściwych wniosków. Pan rzecznik wspo-
mniał również o swoim wystąpieniu dotyczącym
KRUS. Chciałbym podkreślić, że od dłuższego już
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
352 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Józef Zych
czasu toczy się w ramach koalicji i rządu dyskusja,
w jakim kierunku powinna być zmieniona ustawa
i zasady działania KRUS-u.
Natomiast jeżeli dziś ktokolwiek mówi, że ubez-
pieczenie w KRUS, ubezpieczenie rolników to jest
zasada niesłuszna, krzywdząca, to można by powołać
się na działalność polskich rolników w okresie wcze-
śniejszym i ich wkład nie tylko w system ubezpiecze-
nia, ale przede wszystkim w utrzymanie i pomoc
w najtrudniejszym czasie, jeżeli chodzi o społeczeń-
stwo. Przypomnę chociażby problem obowiązkowych
dostaw. Jesteśmy za tym, żeby doprowadzić do zmian
KRUS, ale to muszą być zmiany w pełni uzasadnione
i rozsądne.
Panie i Panowie! Podzielając pogląd, iż wszystkie
władze państwowe i instytucje powinny pomagać
rzecznikowi, bo jest to instytucja ważna, powołana
do ochrony praw obywatelskich, chciałbym także
podkreślić, iż klub parlamentarny Polskiego Stron-
nictwa Ludowego docenia rolę rzecznika i będzie
działać na rzecz poważnego jej traktowania.
Dziękuję panu dr. Kochanowskiemu za wszystkie
działania, które podejmował i podejmuje nadal na
rzecz ochrony i przestrzegania praw obywatelskich.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu Prawa i Sprawiedliwości głos zabierze
pan poseł Łukasz Zbonikowski.
(Głos z sali: Poseł Czuma jeszcze.)
Myślałem, że jest zamiana.
Proszę bardzo, w imieniu Platformy Obywatel-
skiej – pan poseł Andrzej Czuma.
Proszę uprzejmie.
Poseł Andrzej Czuma:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Doktorze
Rzeczniku Praw Obywatelskich! Mam zaszczyt
przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego
Platformy Obywatelskiej wobec sprawozdania z dzia-
łalności rzecznika praw obywatelskich pana dr. Ja-
nusza Bogumiła Kochanowskiego oraz informacji
o stanie przestrzegania wolności i praw obywatel-
skich w roku 2007.
Przedstawione Wysokiej Izbie sprawozdanie do-
wodzi, że obecny rzecznik praw obywatelskich podej-
muje cenne inicjatywy w bardzo wielu istotnych dla
społeczeństwa sprawach, wolno powiedzieć, w stop-
niu i w natężeniu nierównie większym niż jego po-
przednicy. Na uznanie zasługuje wszechstronność
działań rzecznika, który troszczy się nie tylko o pra-
wa związane ściśle z problematyką ochrony prawnej
jednostki, ale zabiera głos także w istotnych dla oby-
wateli kwestiach ekonomicznych. O tym będę mówił
jeszcze pod koniec mojego wystąpienia. W sprawoz-
daniu poruszono praktycznie wszystkie aspekty po-
lityki państwa, można by rzec, wszystkie aspekty
życia społecznego. Streszczanie obszernego doku-
mentu nie jest moim zamiarem i nie będę katował
Wysokiej Izby realizacją takich pomysłów. Pragnę
odnieść się do najważniejszych poruszonych w nim
kwestii.
Rzecznik praw obywatelskich trafnie moim zda-
niem wskazał najistotniejsze problemy, które wiążą
się z jego działalnością. Pierwsza grupa łączy się
z realizacją konstytucyjnego prawa do sądu. Jak
wskazał Trybunał Konstytucyjny, prawo to obejmu-
je prawo dostępu do sądu, prawo do odpowiedniego
ukształtowania procedury i prawo do uzyskania me-
rytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Istotne znacze-
nie ma również akcentowane przez orzecznictwo
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Stras-
burgu prawo do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym
terminie. Sądzę, że można przyjąć, iż prawo dostępu
do sądu jest przez naszego ustawodawcę co do zasady
respektowane. Więcej uwag nasuwa się w związku
z ukształtowaniem procedury sądowej. Na uznanie
zasługuje udział rzecznika praw obywatelskich
w uznaniu przez Trybunał Konstytucyjny niezgod-
ności z konstytucją przepisów Kodeksu postępowania
cywilnego w postępowaniu kasacyjnym, które zwal-
niały Sąd Najwyższy z obowiązku uzasadnienia od-
mowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Podobnych przykładów można by wskazać znacznie
więcej. Mimo poprawy sprawności postępowań sądo-
wych w ostatnim czasie ich szybkość pozostawia
oczywiście nadal wiele do życzenia. Nierozwiązany
pozostaje mimo wysiłku kilku rządów problem dostę-
pu do pomocy prawnej dla osób najuboższych. Z wła-
snej praktyki poselskiej wiem, że są w tym zakresie
bardzo duże potrzeby. Można wyrazić nadzieję, że
projekt stosownej ustawy, który brnie w tej chwili
przez rząd starający się sfinalizować prace nad nim,
zostanie wkrótce wniesiony do Sejmu przez tenże
rząd, a następnie uchwalony przez Wysoką Izbę.
Sprawozdanie rzecznika pokazuje także koniecz-
ność zmian legislacyjnych w zakresie orzekania
i wykonywania tymczasowego aresztowania oraz wy-
konywania kary pozbawienia wolności. Z przedsta-
wionego nam sprawozdania wynika, że najsurowszy
ze środków zapobiegawczych jest stosowany zbyt czę-
sto i na zbyt długo. Wynika to nie tylko z wadliwej
praktyki, ale także z niewystarczająco precyzyjnych
przesłanek stosowania tego środka w Kodeksie po-
stępowania karnego. Dlatego konieczne wydaje się
podjęcie odpowiednich prac ustawodawczych, które
uszczegółowią te przesłanki i ograniczą jego czas
trwania.
Truizmem jest stwierdzenie, że przeludnienie jed-
nostek penitencjarnych stanowi zagrożenie dla po-
rządku prawnego, gdyż dotkliwie narusza prawa
osadzonych i utrudnia Służbie Więziennej właściwe
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Andrzej Czuma
wykonywanie powierzonych zadań. Działalność Ze-
społu Prawa Karnego Wykonawczego biura rzeczni-
ka pokazuje, że w wielu przypadkach skargi więź-
niów okazują się zasadne. W tym miejscu mogę
z satysfakcją odnotować fakt uchwalenia przez Wy-
soką Izbę ustawy o odbywaniu kary w systemie do-
zoru elektronicznego.
Nie można pominąć roli rzecznika w walce o pra-
wa ekonomiczne i socjalne obywateli, w szczególności
o prawo do zabezpieczenia społecznego i ochrony
zdrowia. Koresponduje to z pracą rządu Donalda Tu-
ska nad reformą służby zdrowia, pracą podjętą od
pierwszych chwil funkcjonowania koalicji Platfor-
ma–PSL.
Pragnę zwrócić uwagę jeszcze na jeden aspekt
działania rzecznika, mianowicie na ochronę intere-
sów Polaków mieszkających poza granicami kraju.
Obecny rzecznik jest pierwszym, jak sądzę, bo może
się pomyliłem, spośród sprawujących ten urząd, któ-
ry problemom Polonii poświęca tyle uwagi. Nie ulega
wątpliwości, że jego osobiste zaangażowanie przyczy-
niło się do zmiany kilku niekorzystnych dla obywa-
teli polskich umów o unikaniu podwójnego opodat-
kowania. Bardzo ciekawa też jest opracowana
w biurze rzecznika koncepcja stworzenia przy pomo-
cy organizacji pozarządowych i Kościoła sieci punk-
tów pomocy prawnej dla emigrantów.
Należy dopracować się – podzielam bardzo ser-
decznie opinię rzecznika dzisiaj usłyszaną – ogólnego
uznania dla pakietu podstawowych praw człowieka,
mając na uwadze, że można w ostatnich latach zano-
tować próby zaszeregowania do praw człowieka
i obywatela rozmaitych ludzkich preferencji i upodo-
bań. Z wieloma takimi uroszczeniami – powiem to
grzecznie – nie sposób się zgodzić. Zauważyłem to na
konferencji poświęconej prawom człowieka zorgani-
zowanej przez komisje sprawiedliwości i praw czło-
wieka parlamentów Unii Europejskiej w Berlinie,
było to w zeszłym roku w czerwcu. Tam też jednak
podniesiono konieczność zdefiniowania, jak to na-
zwano, tradycyjnego pakietu praw człowieka. Z wie-
loma, jak powiedziałem, rozmaitymi uroszczeniami
nie sposób się zgodzić. Jest to jednak temat poza za-
kresem obecnej debaty, mogłoby to być zapewne
przedmiotem przyszłej debaty.
Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej
wyraża ogromne zadowolenie z dzisiejszej deklaracji
rzecznika praw obywatelskich pana dr. Janusza Ko-
chanowskiego, że pragnie on współpracować z komi-
sją sejmową „Przyjazne Państwo”. Naszym wspól-
nym przecież celem jest usuwanie barier, w tym
wieloznaczności przepisów, sprzecznych ze sobą re-
gulacji prawnych czy wręcz przepisów naruszających
podstawowe prawa człowieka i obywatela w sposób,
jakby ktoś chciał powiedzieć, pośredni. Bardzo się
cieszę, że pan dr Kochanowski przenikliwie patrzy
na tę dziedzinę razem z nami. Wiemy, że trzeba tę
sprawę uporządkować.
353
Wdzięczny jestem osobiście panu dr. Kochanow-
skiemu, że zacytował słowa Joachima Gaucka o tym,
że ukrywanie prawdy o przeszłości – nie jest to cytat
dosłowny i proszę się nie gniewać na mnie, jeżeli bę-
dzie on troszkę inaczej brzmiał, ale sądzę, że dobrze
go odtworzyłem – nie służy prześladowanym, tylko
prześladowcom, nawet jeżeli są oni czasu przeszłego.
Joachim Gauck powiedział ten mądry tekst, a pan dr
Kochanowski egzemplifikował oczywiste zaległości
w dziedzinie karania morderców i prześladowców
wolności w czasach komunizmu w Polsce. Nie będę
rozwijał tego tematu, chcę tylko wyrazić ogromną
wdzięczność, że pamiętał pan o tym. Mamy jednak
pewien pokrzepiający fakt, który – jak sądzę – oby-
dwaj przyjmujemy z radością. Oto Instytut Pamięci
Narodowej pracuje systematycznie nie tyle nad wy-
mierzeniem sprawiedliwości złoczyńcom, ile nad tym,
aby zapisać dla przyszłych pokoleń naszą tragiczną,
ale też wspaniałą historię najnowszą Polski. Bardzo
się cieszę, że tak się dzieje.
Na koniec, podsumowując, należy stwierdzić, że
działalność rzecznika praw obywatelskich zasługuje
na pozytywna ocenę. Dziękując rzecznikowi za jego
zaangażowanie na rzecz ochrony praw obywateli,
życzę jednocześnie wytrwałości w skutecznej obronie
tych praw w kolejnych latach sprawowania urzędu.
Jednocześnie zapewniam, że klub parlamentarny
podejmie niezbędne działania, by poprawić sytuację
w tych sferach społecznych, w których prawa obywa-
telskie nie są przestrzegane w sposób zadowalający.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
bierze pan poseł Łukasz Zbonikowski.
Poseł Łukasz Zbonikowski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku
Praw Obywatelskich! Mam zaszczyt w imieniu Klu-
bu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przed-
stawić stanowisko w sprawie informacji o działalno-
ści rzecznika praw obywatelskich w 2007 r., z uwa-
gami o stanie przestrzegania wolności i praw czło-
wieka i obywatela.
Rok 2007, którego dotyczy dzisiejsza informacja,
wykazuje ogromny wzrost zarówno zgłaszanych
spraw do rzecznika, jak i wzrost podejmowanych
przez niego działań. Do Biura Rzecznika Praw Oby-
watelskich wpłynęło 57 507 spraw, o ponad 8 tys.
więcej niż rok wcześniej. W okresie, którego dotyczy
informacja, rozpatrzono 34 199 nowych spraw, w tym
13 194 spraw podjęto do prowadzenia. W 19 506 spra-
wach wskazano wnioskodawcom przysługujące im
środki działania. Równocześnie w Biurze Rzecznika
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
354 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Łukasz Zbonikowski
Praw Obywatelskich przyjęto w ubiegłym roku
58 823 interesantów. Przeprowadzono 21 629 roz-
mów telefonicznych, udzielając wyjaśnień i porad.
W ponad 19% spraw uzyskano rozwiązanie pozytyw-
ne dla obywatela, w ponad 13% spraw rzecznik od-
stąpił od dalszego prowadzenia sprawy, w około 55%
spraw nie potwierdziły się zarzuty wnioskodawców.
Powyższe dane wskazują na pozytywną aktywność
rzecznika i potrzebę wspierania i rozwoju tej instytu-
cji. Rzecznik w minionym roku często sam był stroną
inspirującą, wykorzystując szeroką gamę przysługu-
jących mu środków prawnych. Obecny rzecznik wy-
jątkowo często podejmował zarówno w 2007 r., jak też
w 2006 r. sprawy z urzędu, czyli z własnej inicjatywy.
W sprawach indywidualnych oraz generalnych w 2007 r.
liczba spraw podejmowanych z własnej inicjatywy
wzrosła o 100%. Były to głównie wystąpienia będące
reakcją na doniesienia medialne, które są uważnie
śledzone i analizowane przez Biuro Rzecznika Praw
Obywatelskich.
W 2007 r. rzecznik skierował 405 wystąpień pro-
blemowych. W ubiegłym roku było 178 wystąpień
o podjęcie inicjatywy prawodawczej. Było także
26 wniosków do Trybunału Konstytucyjnego o stwier-
dzenie niezgodności przepisów z aktami wyższego
rzędu.
Te liczby generalnie cieszą, choć przynajmniej
w kilku sprawach można by się zastanowić, czy dzia-
łania te nie były zbyt pochopne, jak na przykład
w przypadku złożenia ostatnio słusznie wycofanego
wniosku o zbadanie zgodności z konstytucją możli-
wości lustrowania niektórych grup zawodowych lub
złożenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego
w sprawie zbadania zgodności ustawy o spółdziel-
niach mieszkaniowych. Ustawy, która po prawie
dwudziestoletniej walce z lobby spółdzielczym rodem
z PRL-u po raz pierwszy realnie oddaje władzę wła-
ścicielom spółdzielni, czyli członkom spółdzielni
mieszkaniowych. Tu rzecznik jeszcze nie zweryfiko-
wał swojej decyzji.
Rzecznik skierował liczne wystąpienia o cha-
rakterze generalnym. W 2007 r. było 536 takich
wystąpień. Pokazuje to, że od początku urzędowa-
nia nastąpił dwuipółkrotny wzrost liczby takich
wystąpień.
W ostatnim roku odnotowano wzrost liczby spraw
wpływających do rzecznika o 14%, a także wzrost
liczby przeprowadzonych rozmów telefonicznych
i udzielanych tą drogą porad o 10%.
Pozytywnie należy ocenić działalność rzecznika
w dziedzinie naukowej, dydaktycznej i popularyza-
torskiej w odniesieniu do jego urzędu. Tym celom
służą konferencje i spotkania organizowane przez
rzecznika z udziałem swych odpowiedników z innych
krajów oraz osób zajmujących się prawami człowieka
w różnych instytucjach krajowych, jak i zagranicz-
nych. Te uroczystości mają na celu zarówno propa-
gowanie instytucji w kraju, w którym odbywają się
obchody, jak również dalszą integrację międzynaro-
dowej społeczności ombudsmanów.
Również wysoką wartość niosą ze sobą ważne
publikacje inicjowane w urzędzie rzecznika. Pierw-
szym istotnym opracowaniem poprzedzonym wielo-
miesięcznymi badaniami było opracowanie dotyczą-
ce wykonywania środków probacji i readaptacji ska-
zanych w Polsce, którego rezultaty zostały przekaza-
ne do wykorzystania ministrowi sprawiedliwości.
Stanowiły one kontynuację i uzupełnienie obszerne-
go opracowania dotyczącego stosowania tymczaso-
wego aresztowania.
Drugim, nie mniej ważnym dziełem był raport
grupy korespondentów z wielu krajów dotyczący mi-
gracji zarobkowej, szczególnie ważny dla naszego
kraju, gdyż jesteśmy krajem, skąd pochodzą imigran-
ci, a także przyjmującym imigrantów.
Trzeci, rzeczywiście unikalny w skali światowej,
gdyż jeszcze nikomu nie udało się skodyfikować prawa
administracyjnego, jest projekt rozwiązań dotyczą-
cych przepisów ogólnych prawa administracyjnego. To
opracowanie jest rezultatem dorobku polskiej doktry-
ny prawa administracyjnego i osiągnięć sądownictwa
zajmującego się wykładnią tej gałęzi prawa, a także
realizacją prawa do dobrej administracji.
Czwarta publikacja to księga jubileuszowa upa-
miętniająca obchody dwudziestolecia utworzenia
w Polsce urzędu rzecznika. W skład księgi wchodzą
najważniejsze akty dotyczące prawa człowieka i oby-
watela wydane w historii, poczynając od czasów
rzymskich, a kończąc na współczesnych.
Mimo że rozpatrujemy sprawozdanie za ubiegły
rok, warto wspomnieć o nowym, ważnym zadaniu rzecz-
nika związanym z poszerzonym zakresem działania
i kompetencjami tego urzędu. Minister sprawiedli-
wości jeszcze w 2005 r. w drodze rozporządzenia po-
wierzył rzecznikowi praw obywatelskich od początku
bieżącego roku pełnienie funkcji Krajowego Mecha-
nizmu Prewencji. Od 18 stycznia br. do dnia dzisiej-
szego trzy zespoły merytoryczne zajmujące się ochro-
ną osób pozbawionych wolności przeprowadziły wi-
zytacje zapobiegawcze w wielu zakładach karnych,
aresztach śledczych, pomieszczeniach dla osób za-
trzymanych i tym podobnych instytucjach.
Można tylko wykazać zbyt małą liczbę wizytacji
zapobiegawczych, która wynika z braku dostatecz-
nych środków. O potrzebie kontroli tych instytucji
świadczy choćby przypadek śmierci głodowej obywa-
tela Rumunii Claudiu Crulica w polskim areszcie.
Innego rodzaju problematyką dotyczącą zakresu
kompetencji rzecznika praw obywatelskich są dzia-
łania dotyczące ochrony praw dzieci. Rzecznik praw
obywatelskich pozostaje dla dzieci i ich rodziców,
a także osób i organizacji sprawujących opiekę lub
pracujących z dziećmi głównym adresatem skarg,
wniosków i interwencji.
Rzecznik wykazywał również aktywność w dzie-
dzinie inicjatyw ustawodawczych i w zakresie przy-
gotowania projektów ustaw. Pewne opracowania
dotyczyły przygotowania zasad ewentualnej reformy
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Łukasz Zbonikowski
służby zdrowia oraz naprawy procesu stanowienia
prawa.
Są wskazane również i problemy w funkcjonowa-
niu tego urzędu. Poza wcześniej wspomnianymi pro-
blemami finansowymi, jeśli chodzi o niektóre z zadań
rzecznika, występuje czasem niebezpieczna tenden-
cja do kwestionowania pewnych uprawnień rzeczni-
ka, jak miało to miejsce w przypadku odmowy wizy-
ty dla przedstawiciela rzecznika w Zakładzie Karnym
nr 1 w Grudziądzu w celu zbadania sytuacji tymcza-
sowo aresztowanej kobiety oraz jej dziecka. Chodzi
o przypadek aresztowania kobiety będącej w 8. mie-
siącu ciąży.
Inny przykład, który trwa do dziś, to swoisty
ping-pong na pisma między rzecznikiem a sekreta-
rzem stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
w których rzecznik zwrócił się o udostępnienie ra-
portu dotyczącego funkcjonowania Centralnego Biu-
ra Antykorupcyjnego. Jest to nie tylko przykład da-
leko posuniętej arogancji władzy, ale także całkowi-
tego niezrozumienia obowiązujących w tym zakresie
zasad prawa.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przytoczone
wcześniej dane i przykłady wskazują na ogromną
rolę, jaką urząd rzecznika odgrywa w polskiej rze-
czywistości. Wskazują również, że pomimo pewnych
trudności aktualnie urzędujący rzecznik wykonuje
swą funkcję profesjonalnie, odpowiedzialnie i z peł-
nym zaangażowaniem. Również sprawozdanie rzecz-
nika za działalność w roku ubiegłym jest przygoto-
wane rzeczowo i wyczerpująco.
Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Pra-
wo i Sprawiedliwość wnoszę o przyjęcie sprawozda-
nia. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł
Stanisław Rydzoń.
Poseł Stanisław Rydzoń:
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku Praw Obywa-
telskich! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskie-
go Lewica przedstawiam stanowisko wobec sprawoz-
dania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka
w sprawie informacji o działalności rzecznika praw
obywatelskich w 2007 r., z uwagami o stanie prze-
strzegania wolności i praw człowieka i obywatela,
druki nr 445 i 558.
Coroczna informacja o działalności rzecznika
praw obywatelskich, tym razem za rok 2007, oraz
o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka
i obywatela stanowi wykonanie dyspozycji art. 212
konstytucji oraz art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 15 lipca
355
1987 r. o rzeczniku praw obywatelskich, które prze-
widują taki obowiązek względem Sejmu i Senatu.
Usytuowanie instytucji rzecznika praw obywatel-
skich w konstytucji w rozdziale: Organy kontroli
państwowej i ochrony prawa powoduje, że pozycja
rzecznika w Polsce jest mocna i licząca się. W bieżą-
cym roku minęło 20 lat od powołania tego urzędu.
Art. 208 ust. 1 konstytucji stwierdza, że rzecznik stoi
na straży wolności i praw człowieka i obywatela okre-
ślonych w ustawie zasadniczej i w innych aktach
normatywnych. Rzecznik jest urzędem niezależnym
od innych władz, usytuowanym poza władzami usta-
wodawczą, sądowniczą i wykonawczą. Rzecznik może
występować z urzędu lub na prośbę skierowaną do
niego przez obywatela. Usytuowanie rzecznika w de-
mokratycznym państwie prawnym, jakim jest Rzecz-
pospolita Polska, sprawia, że rzecznik jest nieskrę-
powany w swojej działalności.
Informacja rzecznika o działalności w 2007 r.
jest równie obszerna jak informacja o działalności
w 2006 r. i liczy 579 stron. Rzecznik ustosunkował
się w niej do 28 dziedzin funkcjonowania państwa
i społeczeństwa, w tym m.in. do spraw: nieprawidło-
wości w stanowieniu prawa, prawa do sądowej ochro-
ny wolności i praw jednostki, bezpieczeństwa oby-
wateli, pracy Polaków za granicą, ochrony praw
dziecka i rodziny, prawa do nauki, ochrony konsu-
mentów czy ochrony cudzoziemców oraz mniejszości
narodowych i etnicznych.
W 2007 r. wpłynęło do Biura Rzecznika Praw
Obywatelskich 57 507 spraw. W biurze rzecznika
przyjęto 5823 interesantów, udzielając wyjaśnień
i porad. Rzecznik skierował w 2007 r. 405 wystąpień
problemowych, 26 wniosków do Trybunału Konsty-
tucyjnego, 15 zawiadomień o zgłoszeniu udziału
w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym
i 46 kasacji w sprawach karnych do Sądu Najwyższe-
go. Podejmował także inne działania, jak skargi ka-
sacyjne do NSA czy skargi do WSA.
Kończąc omawianie danych statystycznych i or-
ganizacyjnych, należy wspomnieć o działalności 3 ze-
społów terenowych: we Wrocławiu, w Gdańsku oraz
w Katowicach (ostatnio powołany zespół).
Bardzo interesujący jest załącznik nr 13, obrazu-
jący wizyty rzecznika w terenie. Przebywał m.in.
Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie, gdzie prowadził
rozmowy na temat zadłużenia rolników. Wizytował
szpitale, badając i oceniając przestrzeganie praw pa-
cjentów i personelu medycznego. W trakcie pobytu
w aresztach śledczych, policyjnych izbach zatrzymań
i zakładach karnych badał i oceniał poszanowanie
praw osób pozbawionych wolności. Nadto w terenie
interesował się przestrzeganiem praw i wolności żoł-
nierzy i funkcjonariuszy, przestrzeganiem praw cu-
dzoziemców w ośrodkach dla uchodźców. Dzięki wi-
zytom w terenie rzecznik uzyskiwał bezpośrednio
informacje niezbędne do prawidłowego wykonywania
swoich obowiązków. Ten kierunek działalności rzecz-
nik winien kontynuować.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
356 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Stanisław Rydzoń
Bardzo istotne są wystąpienia rzecznika do róż-
nych organów władzy publicznej.
W dniu 19 września 2007 r. rzecznik zwrócił się
do prezydenta RP o informację o powodach niepowo-
ływania na stanowiska sędziowskie osób, których
kandydatury zostały przedstawione prezydentowi
przez Krajową Radę Sądownictwa. Od 1989 r. prezy-
dent w każdym przypadku uwzględniał wniosek Kra-
jowej Rady, wskutek czego można powiedzieć o utrwa-
leniu się pewnego konstytucyjnego zwyczaju. 8 listo-
pada 2007 r. prezydent odpisał rzecznikowi, że nie
uznaje tego zwyczaju, gdyż ma zamiar aktywnie
uczestniczyć w powoływaniu sędziów.
6 czerwca 2007 r. rzecznik zwrócił się do ministra
sprawiedliwości o przedstawienie oceny funkcjono-
wania sądów 24-godzinnych. Równocześnie zapro-
ponował wprowadzenie instytucji ugody z prokura-
torem, rezygnacji z wyznaczania obrońcy z urzędu,
zmianę procedury uzyskiwania danych z KRK.
W sprawie tej rzecznik uzyskał zapewnienie o podję-
ciu działań organizacyjnych.
7 grudnia 2007 r. rzecznik wystąpił do ministra
sprawiedliwości w sprawie braku lekarzy uprawnio-
nych do wystawiania zaświadczeń potwierdzających
niemożność stawienia się przed organem z powodu
choroby. Sprawa jest w toku.
19 lipca 2007 r. rzecznik zwrócił się do szefa Cen-
tralnego Biura Antykorupcyjnego o informację doty-
czącą sprawy prowokacji przy zmianie charakteru
gruntów rolnych, w szczególności posługiwania się
przez funkcjonariuszy CBA replikami dokumentów.
Ostatnia sprawa, o której chciałbym w tej części
wspomnieć, związana jest z wypadkiem zbiorowym
w KWK Halemba w Rudzie Śląskiej. Rzecznik zwró-
cił się 16 stycznia 2007 r. do głównego inspektora
pracy o informację na temat stanu bezpieczeństwa
pracy w polskich kopalniach. Z podobnym wystąpie-
niem rzecznik zwrócił się także do prezesa Wyższego
Urzędu Górniczego. Po uzyskaniu odpowiedzi od obu
jednostek rzecznik zwrócił się do ministra gospodar-
ki o przedstawienie działań podjętych w przedmiocie
sprawy. Oby te wystąpienia zaowocowały zwiększe-
niem bezpieczeństwa pracy w kopalniach.
Oprócz wymienionych form działalności rzecz-
nika praw obywatelskich, które obejmowały kontro-
lę ważnych dziedzin życia publicznego, wpływały na
poprawienie jakości ich funkcjonowania, rzecznik
podejmował inicjatywy kontrowersyjne dla wielu
obserwatorów jego działalności. Tak było na przy-
kład z wystąpieniem z dnia 25 września 2007 r.
skierowanym do ministra edukacji narodowej
w sprawie programów nauczania religii, z uwzględ-
nieniem poszanowania wierzących różnych wyznań
lub niewierzących. Na str. 302 informacji rzecznik,
omawiając odpowiedź ministra w przedmiotowej
sprawie, stwierdza: „Z uzyskanych informacji wyni-
ka, że żadne kuratorium oświaty nie otrzymało skarg
ani sygnałów o uchylaniu się przez szkołę lub organ
prowadzący od zorganizowania zajęć z etyki”.
Panie Rzeczniku! Panie Doktorze! Czy pan wierzy
w to, co napisali ministrowi kuratorzy? Osoba, która
przygotowała panu ten fragment informacji, dała
dowód jaskrawej ignorancji.
A oto kilka innych przykładów spraw, które wy-
wołują niepotrzebne spory wokół urzędu rzecznika
praw obywatelskich. Pierwsza sprawa dotyczy podję-
cia przez pana prac zmierzających do zaskarżenia do
Trybunału Konstytucyjnego przepisu zezwalającego
na aborcję w przypadku zagrożenia zdrowia kobiety,
a także w przypadku uzasadnionego przypuszczenia,
że płód jest ciężko i nieodwracalnie uszkodzony lub
chory. W jednej z gazet czytamy: Czy rzecznik praw
obywatelskich rozważa zaskarżenie przepisów do-
puszczających aborcję do Trybunału – pyta gazeta.
Nie tylko rozważa. Intensywne prace na ten temat
trwają od roku – odpowiada rzecznik rzecznika praw
obywatelskich Stanisław Wileński. Dla stron przed-
miotowego sporu zawarty przed laty kompromis
w sprawie aborcji jest wielką wartością. Po co zrywać
tak ciężko uzyskany kompromis?
Kolejną sprawą wywołującą kontrowersje jest za-
powiedź rzecznika praw obywatelskich zaskarżenia
uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2007 r.
dotyczącej stosowania przez sędziów dekretu o stanie
wojennym. Z uchwały tej wynika, że sędziowie z lat
80. musieli stosować dekret o stanie wojennym, m.in.
dlatego że nie było wtedy mechanizmu oceny konsty-
tucyjności ustaw. Oceniając ewentualne zaskarżenie
przez rzecznika uchwały Sądu Najwyższego do Try-
bunału, pierwszy prezes Sądu Najwyższego Lech
Gardocki stwierdził, że będzie ono bezzasadne, gdyż
sędziowie w tamtym czasie nie mogli stosować stan-
dardów, które wówczas nie istniały. Nie było Trybu-
nału Konstytucyjnego, nie było możliwości badania
konstytucyjności ustaw, wobec czego sędziowie nie
mieli możliwości zakwestionowania dekretu o stanie
wojennym. Zaskarżenie uchwały Sądu Najwyższego
będzie świadczyć o bliskiej współpracy rzecznika
z Instytutem Pamięci Narodowej na rzecz pokona-
nia oporu niezawisłych sędziów Sądu Najwyższego
w sprawach dotyczących odpowiedzialności dyscypli-
narnej sędziów.
Na koniec jeszcze dwie sprawy dotyczące działal-
ności rzecznika praw obywatelskich, wywołujące
ostre spory. Pierwsza z nich dotyczy stanowiska
rzecznika dopuszczającego możliwość stosowania kar
fizycznych wobec dzieci. Na stronie internetowej jed-
nej z gazet czytamy: Rzecznik praw obywatelskich
– bijemy dzieci z miłością. Rzecznik praw obywatel-
skich dr Jan Kochanowski pół roku temu był przeciw
karom fizycznym stosowanym wobec dzieci. Dziś jest
przeciw zapowiedziom premiera, że zostanie wpro-
wadzony zakaz takich kar. Oczywiście, wolno mu
mieć taki pogląd, chociaż można się zastanowić, czy
jako rzecznikowi praw obywatelskich wypada go
w tej formie wypowiadać, zwłaszcza że postulat bicia
z miłością brzmi co najmniej dziwacznie, a od rzecz-
nika praw obywatelskich można by oczekiwać raczej
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Stanisław Rydzoń
ochrony zdrowia i godności dzieci, niż dbałości o ich
wychowanie w posłuszeństwie.
Oto pół roku temu w oficjalnym piśmie w tej spra-
wie do ministra sprawiedliwości prokuratora gene-
ralnego pan dr Kochanowski pisał: „Kary cielesne
są nieodpowiednie. Stosowanie kary cielesnej godzi
w przyrodzoną, niezbywalną i nienaruszalną god-
ność człowieka, statuowaną w art. 30 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej. Poszanowanie godności
człowieka i jej ochrona jest obowiązkiem władz pu-
blicznych”. Przyznać trzeba, panie doktorze, że roz-
piętość tych dwóch stanowisk jest znacząca. Pół
roku temu uważał pan, że państwo powinno chronić
godność i nietykalność dzieci, tak samo jak doro-
słych. Teraz, kiedy państwo zapowiada, że się z tego
wywiąże, w szczególności pan premier Donald Tusk,
pan zmienia zdanie.
Ostatnia sprawa dotyczy wycofania we wtorek,
dzień przed rozprawą, przez rzecznika praw oby-
watelskich swojego wniosku w sprawie konstytu-
cyjności zakazu dostępu oficerom i agentom służb
specjalnych PRL do kopii dokumentów znajdują-
cych się w IPN, które sami wytworzyli. We wnio-
sku w 2007 r. … (Dzwonek)
Już kończę, panie marszałku, jeszcze dwa zda-
nia.
We wniosku w 2007 r. rzecznik napisał: „Zakaz
stanowi ograniczenie w dostępie obywateli do archi-
wum IPN, a interes państwa nie może przeszkodzić
w realizacji konstytucyjnego prawa do żądania spro-
stowania i usunięcia informacji nieprawdziwych,
niepełnych lub zebranych niezgodnie z prawem”.
Oceniając to działanie, prezes Trybunału Konstytu-
cyjnego Jerzy Stępień stwierdził: Tego rodzaju zacho-
wanie powinno podlegać krytyce. Mecenas Mikołaj
Pietrzak z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka po-
wiedział: „Wycofanie wniosku oznacza, że rzecznik
nie ma zastrzeżeń do obowiązującego przepisu,
a przecież konstytucja zapewnia każdemu dostęp do
dokumentów na jego temat, przechowywanych przez
państwo. To nie jest obrona ubecji, ale obrona spra-
wiedliwych reguł gry”.
Przedstawione przykłady wskazują, że rzecznik
praw obywatelskich, wykonujący na co dzień ciężką
i solidną pracę w ramach konstytucyjnych obowiąz-
ków na rzecz ochrony praw i wolności obywatelskich,
jednakże od pewnego czasu zajmuje się także upra-
wianiem polityki. Zdaniem Klubu Poselskiego Lewi-
ca jest to odejście od standardów współtworzonych
przez poprzedników. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu Demokratycznego Koła Poselskiego
oraz Koła Poselskiego SDPL – Nowa Lewica głos za-
bierze pan poseł Jan Widacki.
357
Poseł Jan Widacki:
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku Praw Obywa-
telskich! Wysoka Izbo! W ciągu 5 minut oczywiście
nie sposób odnieść się do liczącej ponad 600 stron
informacji pana rzecznika praw obywatelskich. Tym
bardziej trudno odnieść się do całej jego działalności.
Z natury rzeczy muszę więc ograniczyć się do spraw
najważniejszych.
Panie Rzeczniku Praw Obywatelskich! Posłowie
Demokratycznego Koła Poselskiego i koła SDPL
– Nowa Lewica z uznaniem przyjmują wiele pań-
skich działań, w tym w szczególności działań na
rzecz poprawy prawa obywateli do sądowej ochrony
ich praw. Mimo wszelkich dzielących nas z panem
różnic podzielamy pana pogląd dotyczący przewle-
kłości postępowań karnych i w ogóle sądowych. Po-
dzielamy pogląd, że tymczasowe aresztowania są
w Polsce nadużywane, a ustawowe ograniczenie
maksymalnego czasu trwania tymczasowego aresz-
towania jest niezbędne. Podzielamy pański pogląd,
że ograniczony dostęp do akt postępowania przygo-
towawczego istotnie ogranicza prawo do obrony.
Podobnie jak pana rzecznika, nas także niepokoi
przeludnienie zakładów karnych i aresztów śled-
czych. Nas jednak, panie rzeczniku, zawsze niepo-
koiło, a pana zaniepokoiło dopiero ostatnio. Pamię-
tamy, że bezpośrednio po objęciu urzędu wycofał
pan z trybunału skargę swego poprzednika dotyczą-
cą właśnie tej kwestii. Pan rzecznik zmienił pogląd,
tak wynika z informacji, dopiero jesienią 2007 r. Na
marginesie, panie rzeczniku, trudno nie zauważyć,
że przeludnienie więzień jest spowodowane głównie
zbyt represyjną polityką kryminalną, którą pan ra-
czył wspierać swymi wystąpieniami publicznymi,
naukowymi i medialnymi.
Aprobujemy, panie rzeczniku, kierunek wielu pań-
skich wystąpień w sprawach pracowniczych, socjal-
nych, w obronie takich praw, jak prawo zabezpiecze-
nia społecznego, prawo do ochrony życia, praw rodzi-
ny, praw lokatorów, praw konsumentów i wielu in-
nych. Jednocześnie niepokoi nas relatywnie mała
aktywność pańskiego urzędu w obronie praw mniej-
szości, w tym mniejszości narodowych i etnicznych.
Problem biedy społeczności romskiej to naprawdę nie
jedyny problem mniejszości narodowych i etnicznych
w Polsce. Nie mówię już o zdarzających się w Polsce
dyskryminujących pociągnięciach dotyczących mniej-
szości seksualnych. Czyż nie zdarzają się sytuacje,
kiedy ogranicza się im możliwość korzystania z pra-
wa do zgromadzeń? To także powinno być przedmio-
tem zainteresowania i interwencji rzecznika.
Panie Rzeczniku! Mówimy dzisiaj o pańskiej ak-
tywności w roku ubiegłym, bo tego okresu dotyczy
sprawozdanie. Ale nie sposób nie zapytać o zdarzenie
aktualne. Jak pan wie, od kilkunastu dni cały kraj
żyje dramatem 14-latki, której ciąża jest wynikiem
czynu zabronionego, a której elementarne prawa oby-
watelskie i ludzkie są gwałcone. Dramat tej 14-latki
i jej rodziny ukazuje naszą słabość jako państwa
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
358 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Jan Widacki
prawnego i słabość ochrony praw obywatelskich
w naszym państwie. Panie rzeczniku, chciałbym za-
pytać, co w tej sprawie pan zrobił i jakie wnioski na
przyszłość wyciągnie pan z tego przypadku.
Wyrażamy także zdecydowaną dezaprobatę dla
politycznych działań rzecznika, które w sposób oczy-
wisty wykraczają poza jego kompetencje, a za takie
uznajemy chociażby przeprosiny narodu afgańskiego
czy zaangażowanie w sprawy Tybetu. Polityka za-
graniczna nie należy do rzecznika praw obywatel-
skich. Z przykrością muszę powiedzieć, że za niedo-
puszczalne uważamy także takie wypowiedzi rzecz-
nika, jak te, które znalazły się w wywiadzie udzielo-
nym dziennikowi „Fakt”; wypowiedzi obrażające
sędziów Trybunału Konstytucyjnego oraz sędziów
sądów powszechnych. Takie wypowiedzi nie tylko nie
służą umacnianiu autorytetu wymiaru sprawiedli-
wości i szkodzą państwu, ale utrudniają także panu
współpracę z Trybunałem Konstytucyjnym, o którą
pan podobno zabiega.
Ubolewamy, że skarżąc do Trybunału Konstytu-
cyjnego przepisy ustawy lustracyjnej, pan rzecznik
dostrzegł w niej o wiele mniej zagrożeń dla praw
i wolności obywatelskich niż ostatecznie dostrzegł
Trybunał. Sam zaś termin złożenia skargi rodzić
może podejrzenie, że chodziło raczej o odwleczenie
wydania przez Trybunał orzeczenia niż o faktyczną
obronę zagrożonych praw obywatelskich. Uważamy
też cały szereg pańskich publicznych wypowiedzi za
bardzo niefortunne i niepasujące do powagi urzędu.
Chcielibyśmy, aby rzecznik praw obywatelskich
sprawował w Polsce swój urząd w sposób apolityczny,
by starał się wznieść ponad swe przywiązanie do bar-
dzo konserwatywnych poglądów na państwo i prawo,
by starał się wznieść ponad polityczne czy ideowe
sympatie. Te uwagi posłowie reprezentowanych prze-
ze mnie kół poselskich kierują panu rzecznikowi pod
rozwagę. Wierzymy, że funkcję rzecznika praw oby-
watelskich można w Polsce pełnić w sposób apolitycz-
ny, uznając pluralizm polskiego społeczeństwa, tak
jak czynili to pańscy poprzednicy, i takiego sprawo-
wania tej funkcji przez pana rzecznika nasze koła
oczekują. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę państwa, do zadania pytań zapisało się
9 osób.
Czy jeszcze ktoś pragnie to uczynić?
Zatem zamykam listę.
Czas zadawania pytania – 1,5 min, w związku z dzi-
siejszym kryzysem, no bo mieliśmy dzisiaj kryzys.
(Poseł Anna Zalewska: Pan marszałek Komorow-
ski przeżywał kryzys.)
Pierwszy głos zabierze pan poseł Zbigniew Ma-
tuszczak z klubu Lewica.
(Głos z sali: Nie ma.)
(Głos z sali: To po 2 minuty.)
Pani poseł Jadwiga Wiśniewska, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Proszę bardzo.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie
Rzeczniku! Wysoka Izbo! Chciałabym poruszyć spra-
wę ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Chcia-
łabym powiedzieć Wysokiej Izbie, że wskaźnik prze-
kształcania mieszkań na bazie tej ustawy w woj.
śląskim wynosi 63%. W skali kraju zostało prze-
kształconych ponad 700 tys. mieszkań. Natomiast
w mieście, o którym będę mówić, w Myszkowie ten
wskaźnik wynosi 0. Ani jedno mieszkanie na bazie
tej ustawy nie zostało przekształcone. Zwróciłam się
do pana, panie rzeczniku, z prośbą o interwencję.
Zrobiłam to nie tylko ja, ale pod tym wnioskiem pod-
pisał się również poseł Tobiszowski oraz wielu na-
jemców i spółdzielców. Otrzymałam odpowiedź, któ-
ra praktycznie nic nie wniosła, choć zasięgnął pan,
to muszę przyznać, informacji w Ministerstwie In-
frastruktury co do wykładni pojęcia „lokal mieszkal-
ny”. W tym przypadku chodzi o art. 48. Przedstawi-
ciel ministerstwa stwierdził, że ustawa nie nakłada
bezpośredniego następstwa czasowego co do miesz-
kań zakładowych. Wszyscy bardzo liczyliśmy na to,
że pan nam pomoże. Chodzi o zero przekształconych
mieszkań w Myszkowie. Dostałam odpowiedź, że wy-
czerpał pan już swoje możliwości prawne, ale pisze
pan jednocześnie, że rozważy ewentualnie monitoro-
wanie postępowań sądowych prowadzonych w tej
sprawie. Dlatego też pytam tu w Wysokiej Izbie, czy
podejmie pan te działania. Pytam o to w imieniu
wszystkich ludzi, którzy już raz zostali pokrzywdze-
ni przez dziką prywatyzację, a teraz również są tak
traktowani przez zarząd tej spółdzielni. Ufam, że to,
co dzisiaj pan powiedział w Wysokiej Izbie, że spra-
wiedliwość należy się wszystkim, będzie znaczyło to,
co znaczy.
I druga sprawa. Czy rzeczywisty…
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Nie, nie ma drugiej sprawy, droga pani. Są reguły,
bardzo mi przykro.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
Dziękuję bardzo.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r. 359

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Mnie jest przykro, że pierwsza część... Można było
mówić krócej, naprawdę, i by się pani zmieściła. Pro-
szę na przyszłość wziąć to pod uwagę.
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Nie sądzę. Sprawę
trzeba naświetlić.)
Głos ma pani poseł Gabriela Masłowska, Prawo
i Sprawiedliwość.
dzielniach uczą się wreszcie demokracji przez dopusz-
czenie walnych zebrań, wgląd do dokumentów. Trzy-
miesięczny okres uważa pan za krótki.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Droga pani, dwie i pół minuty minęły.

Poseł Gabriela Masłowska: Poseł Gabriela Masłowska:

Dziękuję, panie marszałku. Panie marszałku, jedna kwestia, już kończę.
Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Ja również
Trzymiesięczny okres realizacji wniosków uważa
w kwestiach dotyczących spółdzielczości mieszkanio-
pan za krótki, a przecież spółdzielnie miały czas na
wej. No cóż, w spółdzielniach mieszkaniowych w Pol-
sce mieszka jedna trzecia obywateli. Jest to ogromny to, żeby dokonać wszelkich prac, pomiarów geode-
majątek liczący 500 mld. Ta forma zaspakajania po- zyjnych…
trzeb mieszkaniowych wtłoczona w system gospodar-
ki socjalistycznej przez wiele lat ulegała w Polsce,
niestety, znacznym wypaczeniom i wynaturzeniom Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
– brakowało demokratycznych form zarządzania,
kontroli. Kontrola, która ma miejsce, zewnętrzna Droga pani, bo wyłączę mikrofon.
– związków rewizyjnych czy krajowej rady jest kon-
trolą kolegów, wewnętrzna też praktycznie jest fikcją.
Wiąże się z tym wiele innych problemów. Poseł Gabriela Masłowska:
Szansę na zmianę sytuacji chyba po raz pierwszy
daje właśnie ustawa o spółdzielniach mieszkanio- …od roku 2000, itd.
wych, bardzo długo oczekiwana przez wiele milionów No i sprawa kredytów balcerowiczowskich, prze-
obywateli. Oczywiście realizacja tej ustawy napotyka cież wiele tysięcy Polaków…
wiele problemów: bojkot, obciążanie różnymi kwota-
mi niewynikającymi z ustaw, również wpisywanie do
aktów notarialnych pewnych obciążeń, pozbawianie Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
niektórych składników majątku, np. piwnic, nie-
uchwalanie aktualnych statutów, o czym pan dosko- To już jest inna sprawa.
nale wie. Zresztą złożona przez pana skarga do try-
bunału przyczyniła się do tego. Zarządy spółdzielni
zrywały zebrania, na których miały być uchwalane Poseł Gabriela Masłowska:
statuty, które miały być zarejestrowane do końca po-
przedniego roku. Teraz mają po prostu pretekst, żeby Tak, wiele tysięcy Polaków jest niesłusznie obcią-
nie wprowadzać walnych zebrań. Mogłabym podać
żanych kredytami, jeszcze budżet do tego dopłaca.
jeszcze wiele innych przykładów. (Dzwonek)
I tutaj, panie rzeczniku, z ogromnym zdumie-
niem, z niedowierzaniem przyjęłam wiadomość, że
nie stanął pan w obronie członków spółdzielni miesz-
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
kaniowych, tylko stanął pan – taki jest odbiór spo-
łeczny, odbiór zainteresowanych – po stronie zarzą- Pani poseł, dziękuję bardzo.
dów. Owszem, pisze pan, że otrzymał pan 3 tys. pod-
pisów, ale czy pan wie, że zbieranie podpisów w spół-
dzielniach mieszkaniowych od nieświadomych człon- Poseł Gabriela Masłowska:
ków jest sterowane przez zarządy temu nieprzychyl-
ne? Dlaczego zaskarżył pan punkt dotyczący walnych Czy pan zareaguje na te problemy? Dziękuję.
zebrań? Czy uważa pan, że kierowanie przez 70 osób
spółdzielnią, która liczy 10 czy 15 tys. ludzi, podej-
mowanie w ich imieniu decyzji przez tak małą grupę Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
ludzi, tzw. przedstawicieli, jest uzasadnione? Dlacze-
go pan jest przeciwny bezpośredniej formie demokra- Pan poseł Artur Górski ma głos.
cji w postaci walnych zebrań? Niech one w pierwszym (Poseł Artur Górski: Już ja, tak?)
roku nie zdadzą egzaminu, ale niech Polacy w spół- Tak, proszę.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
360 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Artur Górski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzeczni-
ku! Debatując o działalności rzecznika praw obywa-
telskich w 2007 r., nie sposób nie spytać o pana skar-
gę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie przepi-
sów znowelizowanej ustawy o spółdzielniach miesz-
kaniowych. Przypomnę, że nie podobał się panu
szybszy tryb przekształcania mieszkań lokatorskich
w prawo odrębnej własności i przewidywane kary dla
zarządów spółdzielni za zablokowanie tego procesu
oraz za odmowę udostępniania kopii dokumentów
spółdzielczych. Zakwestionował pan obowiązek po-
siadania przez spółdzielnię strony internetowej,
a jako argument – moim zdaniem absurdalny – podał
pan zbyt duże koszty prowadzenia takiej strony. Nie
podobał się panu zakaz wybierania do rady nadzor-
czej spółdzielni jej pracowników, ograniczenie kaden-
cji rady do 3 lat i wprowadzenie zasady, że członkiem
rady można być tylko przez 2 kadencje. Wreszcie ne-
gatywnie ocenił pan likwidację zebrań przedstawi-
cieli na rzecz walnych zgromadzeń.
Mam zatem pytania. Czy zdaje pan sobie sprawę
z tego, że te przepisy zostały wprowadzone wobec
licznych patologii, które miały miejsce i wciąż jeszcze
zdarzają się w spółdzielniach mieszkaniowych? Czy
ma pan świadomość, że swoją skargą wziął pan
w obronę prezesów spółdzielni, istniejące w wielu
spółdzielniach układy i układziki kosztem zwykłych
obywateli, którzy mogą stracić z takim trudem wy-
walczone prawa? Czy nie otrzymywał pan skarg od
spółdzielców na działania władz spółdzielni, które
często manipulują członkami spółdzielni i wręcz ich
okradają? Czy zna pan rzeczywistą sytuację w spół-
dzielczości? Będę wdzięczny za odpowiedź na te py-
tania. Dziękuję. Do widzenia.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo. Czemu do widzenia? Jeszcze
niech pan zostanie.
(Głos z sali: Bo pan się streszcza…)
(Poseł Artur Górski: Ale musiałem, bo jeszcze
miałem minutę.)
Głos ma pani poseł Maria Nowak, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Proszę bardzo.
Poseł Maria Nowak:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Rzeczniku! Nie będę bardzo oryginalna, bo
także będę pytała o nową ustawę o spółdzielczości.
Otóż spółdzielczość mieszkaniowa w Polsce ma długą
tradycję, ale niestety, idea spółdzielczości była chlub-
na i wartościowa, a przez lata została zagłuszona
i obrosła w wiele patologii. Mam tu na myśli brak
realnego wpływu członków spółdzielni na gospoda-
rowanie ich majątkiem czy brak możliwości kontroli
zewnętrznej. Kontrola wewnętrzna sprawowana
przez rady nadzorcze jest fikcją między innymi z tego
powodu, że rady nadzorcze w większości spółdzielni
składają się z pracowników spółdzielni. Czyli mamy
tu do czynienia z sytuacją, że kontrolowani są zara-
zem kontrolującymi.
Dlatego pytam, dlaczego zaskarżył pan do Trybu-
nału Konstytucyjnego przepisy nowej ustawy o spół-
dzielniach mieszkaniowych, które wprowadzają za-
kaz łączenia tych dwóch funkcji. Czy wie pan, że
członkowie spółdzielni bardzo liczyli na te pierwsze
skromne próby demokratyzacji spółdzielni? Czy wie
pan, jakie są realia w zdecydowanej większości spół-
dzielni? Otóż członkowie rad nadzorczych zasiadają
w nich przez kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat.
Czasem bywa, że tworzą się tam wręcz dynastie
i przeciętny członek spółdzielni nie ma na to żadnego
wpływu. Cenię bardzo pana pracę i dlatego nie mogę
uwierzyć, nie wierzę, że zrobił pan to w interesie wą-
skiej grupy nomenklatury spółdzielczej. (Dzwonek)
I drugie, bardzo krótkie. Powiedział pan o tym,
że wiele spraw dotyczących praw dziecka trafia także
do pana kancelarii, do pana. Chciałabym zapytać, jak
układała się współpraca z rzecznikiem praw dziecka.
Czy ta współpraca była? Jak ją pan ocenia? Dziękuję
bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pani poseł Bożena Kotkowska, SDPL
NL.
Proszę bardzo.
Poseł Bożena Kotkowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku
Praw Obywatelskich! Prosił pan o komentarz, więc
chciałabym skomentować to, że pan uważa, iż dobrze
by było, gdyby urząd rzecznika został przekazany
w pana ręce. Pragnę przeczytać myśl Polskiego Sto-
warzyszenia im. Janusza Korczaka:
Na straży praw i interesów dziecka powinien stać
silny urząd rzecznika praw dziecka. Autonomiczny,
samodzielny, posiadający możliwość skutecznego
działania, skutecznych interwencji. Spychanie spraw
dzieci do instytucji ludzi dorosłych, nawet tak sza-
cownych, jak Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich,
jest sprzeniewierzeniem się myśli Korczakowskiej,
jest krokiem wstecz w procesie budowania właści-
wych relacji dorośli–dzieci. Korczak doskonale zdia-
gnozował te relacje już kilkadziesiąt lat temu i uka-
zywał swoistą częstą niespójność interesów dorosłych
i dzieci. Chciał, by dzieci nie tylko słuchały, ale były
też wysłuchiwane.
Druga sprawa, króciutko. Chciałabym się ująć za
mieszkańcami Marią i Pawłem J. z Bielska Białej,
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Bożena Kotkowska
którzy skierowali do pana rzecznika trzy wnioski
i sprawa toczy się już od wielu lat. Chodzi o niepodej-
mowanie działań przez urząd miasta w Bielsku Bia-
łej na rzecz ochrony środowiska i mieszkańców
z uwagi na uciążliwe sąsiedztwo zakładu, jakim jest
odlewnia aluminium i cynku, a zwłaszcza na emisję
hałasu. W 2003 r. wykonana została mapa akustycz-
na dla Bielska Białej. Wykazała, że wnioskodawcy
(Dzwonek) zamieszkują…
Jeszcze chwileczkę, panie marszałku, jedno
zdanie.
Zamieszkują w dzielnicy, na obszarze której są
przekroczone wartości progowe hałasu. Badania i po-
miary wykonane przez Państwowy Powiatowy In-
spektorat Sanitarny w Bielsku Białej jednoznacznie
wskazują duże przekroczenia norm poziomu hałasu,
który przenika do budynków i mieszkań wniosko-
dawców i stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
Ta sprawa się długo toczy. Bardzo bym prosiła o za-
jęcie się nią. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pani poseł Anna Zalewska, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Anna Zalewska:
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Szanowny
Panie Rzeczniku! Mam trzy krótkie pytania. Czy nie
sądzi pan, że dyskusja i być może wprowadzenie kar
za danie klapsa w żaden sposób nie rozwiążą sytuacji
maltretowanych dzieci? Trudno sobie wyobrazić, że
ludzie pod wpływem alkoholu, narkotyków czy zwy-
czajnie chorzy wystraszą się zakazu dawania klapsa.
Czy nie uważa pan, że polskie prawo już dzisiaj chro-
ni dzieci przed maltretowaniem? Wystarczy je egze-
kwować.
Drugie pytanie dotyczy międzynarodowej matu-
ry. Wiem, że zajmował się pan tą kwestią, dostrzega-
jąc, iż rzeczywiście polska młodzież jest nierówno
traktowana w tym zakresie. Dzisiaj Wysoki Sejm od-
rzucił poprawkę wprowadzającą międzynarodową
maturę do systemu. Jaką pan widzi możliwość wspar-
cia młodzieży i ich rodziców, którzy nie funkcjonują
w polskim systemie, a także szkół, które prowadzą
międzynarodową maturę i mają problemy organiza-
cyjne dotyczące np. świadectw?
Trzecie pytanie. Czy nie sądzi pan, że należałoby
poważnie, zdecydowanie zająć się dziećmi, które zda-
wały test gimnazjalny i z przyczyn obiektywnych,
niezależnych od nich nie mogły rozwiązać zadania za
16 punktów, w związku z tym w tej chwili pewnie
stracą szansę dostania się do swoich wymarzonych
361
szkół? Czy nie sądzi pan, że rodzice powinni domagać
się swoich praw przed sądem?
Ostatnią uwagę kieruję do posła Widackiego. Sądy
nie są zbyt represyjne. Na przykład w Świdnicy chro-
nią one samorządowców. Zapraszam do takiego sądu,
gdzie dwukrotnie skazany prawomocnymi wyrokami
od 10 lat nie może doczekać się kolejnego wyroku.
Kolejna sprawa zaczyna się po raz piąty. Te sądy nie
są represyjne w stosunku do tych, do których chcą.
Dziękuję bardzo. (Dzwonek)
Panie marszałku, na koniec mam uwagę. Praco-
wałoby się nam sprawniej w trakcie zadawania pytań
– powtarzam to po raz kolejny – gdyby tablice poka-
zujące czas były przed oczyma. Tutaj źle się patrzy
na zegar, niewygodnie, zresztą patrzy się w dół pul-
pitu, co może wyglądać na brak szacunku do mówią-
cych. To naprawdę rozwiązałoby problem i, podejrze-
wam, zdyscyplinowało posłów. Mnie na pewno.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Sprawdzimy. Dziękuję bardzo.
Poseł Anna Zalewska:
Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Gdyby nie ten komentarz, byłoby profesjonalnie
– można zmieścić się w półtorej minuty. Natomiast
jeśli chodzi o tę uwagę, bo ona pada już drugi raz,
obawiam się, że problem dotyczy konserwatora za-
bytków, który może na to nie pozwolić, bo pewnie
jeszcze jedna z tablic tego typu byłaby w innym miej-
scu. Sprawdzimy to jednak jeszcze raz.
Pan poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Krzysztof Lipiec:
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku Praw Obywa-
telskich! Wysoka Izbo! Z wielką uwagą wysłuchałem
pańskiego wystąpienia, tak jak każdego innego.
Szczególnie dla mnie ważne były te słowa, które mo-
głem usłyszeć od pana, mając przyjemność przeby-
wania kilkakrotnie u pana w gabinecie.
Natomiast, odnosząc się do dzisiejszych pańskich
rozważań wygłoszonych przed Sejmem, chciałbym
wyrazić radość z tego powodu, że dyskutując o wol-
nościach i prawach obywatelskich w Polsce, wyraził
pan solidarność z tymi ludźmi, którzy najbardziej
potrzebują pomocy. Szkoda tylko, jeśli chodzi o te
wystąpienie, że poświęcił pan profesor temu tak mało
czasu. My jako posłowie i senatorowie jesteśmy też
w pewnym sensie rzecznikami praw obywatelskich,
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
362 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Poseł Krzysztof Lipiec
bowiem do nas chyba najbardziej docierają te ludzkie
potrzeby. Jestem przekonany, że nie docierają one
w takiej formie nawet do pana rzecznika. Na co dzień
widzimy ludzką krzywdę. Te obszerne statystyki,
które pan dzisiaj przytoczył, wcale nie są pocieszają-
ce, tym bardziej, że akurat urząd rzecznika praw
obywatelskich nie jest w stanie pogodzić tych wszyst-
kich przeróżnych interesów, z którymi styka się
rzecznik praw obywatelskich.
Dlatego chciałbym postulować i zapytać pana pro-
fesora, czy przypadkiem pan profesor nie będzie podej-
mował działań zmierzających do rozszerzenia zespołów
terenowych, tak to się chyba dzisiaj nazywa w myśl
ustawy o rzeczniku. Tak naprawdę chodzi o pańskie
delegatury (Dzwonek), aby były one w każdym woje-
wództwie, bowiem 57 tys. spraw, które do pana wpły-
nęło, to, z jednej strony, więcej niż w latach poprzed-
nich, ale jestem przekonany, że takich wniosków po-
winno do pana wpłynąć znacznie więcej.
Czas nie pozwala na dalszą dyskusję. Bardzo chęt-
nie popolemizowałbym dzisiaj w tej debacie z panem
profesorem posłem Janem Widackim, ponieważ bardzo
ciekawe było tutaj zestawienie tych dwóch istotnych
wypowiedzi. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pan poseł Jan Kulas, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Szanowny Panie Rzeczniku!
Wysoki Sejmie! Pierwsze trzy pytania kieruję do pani
poseł Lidii Staroń, sprawozdawcy Komisji Sprawie-
dliwości i Praw Człowieka.
Pierwsze pytanie, pani poseł: W jakim stopniu ta
komisja jest zadowolona z działalności rzecznika
praw obywatelskich? Myślę, że to warto wyjaśnić,
powiedzieć to jednoznacznie.
Drugie pytanie: Czy i w jakim kierunku była
prowadzona dyskusja w komisji w kontekście spół-
dzielni mieszkaniowych? Ten wątek pojawił się tu
kilkakrotnie.
Trzecie pytanie: Czego dotyczyła dyskusja w Ko-
misji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w zakresie
wadliwego działania wymiaru sprawiedliwości i praw
człowieka? W tym kontekście, bo prawo działa też
dobrze, by widzieć proporcje – w kontekście wadliwe-
go działania praw człowieka.
Do pana rzecznika trzy krótkie pytania.
Pierwsze pytanie. Panie rzeczniku, bardzo dzię-
kuję za te informacje, dotyczące także przeszłości.
Rozliczenie z przeszłością jest potrzebne, w sposób
mądry i cywilizowany. Pytam jako poseł ziemi po-
morskiej, ziemi gdańskiej, o rzecz najbardziej woła-
jącą o pomstę do nieba i o sprawiedliwość – o spraw-
ców tragedii grudnia 1970 r. Ta kwestia musi być
kiedyś wyjaśniona, a sprawcy choćby moralnie, ale
jednak osądzeni.
Druga sprawa. Panie rzeczniku, czy budżet rzecz-
nika w kwocie 31 mln zł jest wystarczająco dobry?
Czy tu są jakieś potrzeby w kontekście przyszłości?
Jako posłowie być może możemy pomóc.
Ostatnie krótkie pytanie. Tu nawet może być od-
powiedź: tak lub nie, panie rzeczniku, gdyż to jest
rzecz dość delikatna. Jak układała się współpraca
z rzecznikiem praw dziecka? Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
O zabranie głosu proszę rzecznika praw obywa-
telskich pana Janusza Kochanowskiego.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski:
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Bardzo
dziękuję za pytania, uwagi, komentarze, szczególnie
za te krytyczne, gdyż one zawsze – za pochwały rów-
nież – dają dużo do myślenia i skłaniają do przemy-
ślenia tego, co się robiło, dlaczego tak, a nie inaczej,
i czasami są impulsem do zmiany, a czasami też do
potwierdzenia tego, co się uważało przedtem.
Zajmę się najpierw pytaniami, a później przejdę
do komentarzy, i zacznę w kolejności chronologicznej,
tak jak były one stawiane, z tym jednak, że jeśli na
któreś nie odpowiem, to proszę mi wybaczyć, że z po-
śpiechu ich nie wychwyciłem. Na wszystkie pytania
później będzie udzielona pisemna odpowiedź, nieza-
leżnie od mojej ustnej.
Najwięcej zastrzeżeń, sądząc z tych stawianych
pytań, wywołał mój wniosek do trybunału w kwestii
spółdzielni mieszkaniowej, zaczynając od pani poseł
Wiśniewskiej. Otóż, po pierwsze, nie kwestionuję do-
brych intencji, które legły u podstaw tej ustawy, ale
wydaje mi się, że nie zawsze intencje te właściwie
zostały zrealizowane, ukształtowane. Notabene
otrzymałem około 5 tys. skarg z tą ustawą związa-
nych. Jest w moim biurze praktyka, że z osobami,
które zgłaszają zastrzeżenia w stosunku do jakiegoś
newralgicznego wniosku – tak było w przypadku
amnestii maturalnej, tak było w przypadku funduszy
strukturalnych, tak teraz jest w przypadku spółdziel-
czości – kwestionującymi to, niezależnie od zawisłego
wniosku, spotykam się w biurze – pan poseł Poncyl-
jusz w szczególności zgłosił taki zamiar – i omawiamy
raz jeszcze, na ile racje, które przedstawiliśmy, doty-
czące wniosku do trybunału, są do obrony, a w jakim
stopniu być może ja zmienię swój pogląd. Jesteśmy
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
przed zebraniem, które przygotujemy z drugą stroną
reprezentowaną przez posła Poncyljusza i inne osoby,
aby raz jeszcze temu wnioskowi się przyjrzeć. Oczy-
wiście on był przygotowywany bardzo rzetelnie, ja
sądzę, że jest słuszny, ale nigdy za dużo wracania do
tej kwestii. W poprzednich sytuacjach, o których
wspomniałem, nie doszło do wycofania przeze mnie
wniosku. Utwierdziłem się w poglądzie, który zresz-
tą później został w trybunale zaakceptowany.
Jeśli chodzi o to, co pani Wiśniewska mówiła od-
nośnie do Myszkowa, w którym nie ma żadnych prze-
kształceń, występowałem w tej sprawie do ministra
infrastruktury. Natomiast spółdzielnie są podmiota-
mi prywatnymi i ja tutaj nie mam żadnych kompe-
tencji. Mówiliśmy też o monitorowaniu postępowań
sądowych – to jest oczywiste, że to będzie przez nas
robione. Jeśli chodzi o walne zebrania, tam też po-
wstał problem głosowania partiami. Ja nie będę
wchodził w szczegóły; mój wniosek w tej sprawie już
został poparty przez prokuratora generalnego.
Pan poseł Artur Górski również kwestionował
moje stanowisko odnośnie do przepisów o spółdziel-
niach mieszkaniowych. Pani Maria Nowak również.
Te wszystkie uwagi odnoszą się do stawianych przez
nich pytań i zarzutów. Jak powiedziałem, będziemy
robili specjalne zebranie, seminarium, będziemy pro-
wadzili dyskusję nad tym raz jeszcze.
Pytanie pani poseł Marii Nowak, a także pana
posła Kulasa dotyczyło też współpracy z rzecznikiem
praw dziecka. Myśmy założyli, z mojej inicjatywy, że
raz na miesiąc będą spotkania przedstawicieli dwóch
zespołów, mojego biura i rzecznika praw dziecka, i bę-
dziemy omawiali, jak to się mówi językiem dyploma-
tycznym, sprawy interesujące obie strony. To nie
wyszło. Były te spotkania, a potem jakoś to zamarło,
terminy były przesuwane. Wynikało to z winy oby-
dwu stron. Po pierwsze, moja partnerka... partner
słabszy nie szuka sąsiedztwa i płaszczyzny współpra-
cy z partnerem mocniejszym. Tak to psychologicznie
sobie tłumaczę. Do tanga, zdaje się, trzeba dwojga.
A więc ta współpraca nie wychodziła. Wiele inicjatyw,
które podejmowałem w zakresie praw dziecka, wysy-
łałem do konsultacji, troszeczkę formalnych, ale wy-
syłałem. A potem, i tu wchodzi moja wina w grę, jak
by to powiedzieć, zapomniałem o tym. Miałem tyle
roboty, że zajmowałem się sprawami dziecka, zapo-
minając o tym, że powinienem szanować uczucia mo-
jego partnera, mojej partnerki. Naprawdę wina jest
po obydwu stronach, to znaczy, w tej chwili mówię
o swojej. W pewnym momencie nawet zwróciłem się
z przeproszeniami do rzecznik praw dziecka, której
posłałem bukiet kwiatów i poprosiłem ją o wybacze-
nie i o rozpoczęcie na nowo, o wejście na nową drogę
życia, ale już na to nie było czasu. Nie wyszła ta
współpraca, ja się w tej chwili spowiadam ze swojej
winy. Mam nadzieję, że z chwilą powołania nowego
363
rzecznika będzie tak, że ta współpraca od początku
ułoży się lepiej. To zależy zresztą nie tylko ode mnie,
zależy też od przyszłego rzecznika czy rzeczniczki.
Tutaj była mowa o tym, że stowarzyszenie im.
Korczaka wypowiada się za autonomicznym rzeczni-
kiem praw dziecka. Moim zdaniem to ma się nijak do
rzeczywistej ochrony. My jesteśmy przygotowani do
tego, żeby to robić. Mamy środki prawne, dobrą tra-
dycję i dobry zespół. To wszystko przy autonomicz-
nym zespole trzeba będzie tworzyć. Ale ja nie mam
żadnych złudzeń co do tego, że ta druga koncepcja
będzie realizowana. Czy się wtedy sprawdzi ten
urząd, to zobaczymy. Ja nie tylko deklaruję, ale będę
dążył do tego – tak jak za pierwszym razem, teraz
znowu będę dążył – abyśmy współpracowali. Ale
mogę tylko powiedzieć, że będę chciał, będę się sta-
rał, a czy to wyjdzie? To tak jak w małżeństwach
– najpierw się składa przysięgę, a potem różnie wy-
chodzi.
(Poseł Jan Kulas: Trzeba się starać.)
Trzeba się starać. Starałem się do pewnego mo-
mentu, potem przestałem. Wstyd mi, przykro mi, ale
będę się starał jeszcze raz, prawda? Pani Zalewska
mówiła o międzynarodowej maturze. Będziemy temu
się przyglądać. W tej chwili nie pamiętam, co i jak
robiłem w tym zakresie. Jeśli chodzi...
(Poseł Anna Zalewska: Ustawa o szkolnictwie
wyższym Chodzi o to, żeby były uznawane na stu-
diach.)
Tak. Nie, to ja na pewno się tym zajmę, bo to jest
znakomita sprawa ta międzynarodowa matura. To
jest rzecz...
(Poseł Anna Zalewska: Fantastyczna.)
...fantastyczna. Tam są najlepsze dzieci, one są
naszą wartością w konkurencji międzynarodowej. Do
tego proszę mnie nie przekonywać, jestem całkowicie
za tym. Byłem od początku za tym.
Jeśli chodzi o to, o czym pan poseł Kulas mówił,
o sprawę grudnia 1970 r., to zwróciłem się do mini-
stra sprawiedliwości z prośbą o wyjaśnienie, dlaczego
proces ten trwa, o ile wiem, 17 lat. Otóż to jest nie-
prawda. To jest obraza boska i obraza zdrowego ro-
zumu, żeby jakikolwiek proces trwał tyle lat. Jest to
przeciwne potrzebie sprawiedliwości, do której mają
prawo ofiary, i przeciwne prawu do uczciwego proce-
su, które mają obwinieni. To jest wyraz choroby wy-
miaru sprawiedliwości, do której wszyscy, jak tutaj
stoimy, włączając w to mnie, niejako żeśmy się przy-
zwyczaili, ale nie możemy się na to godzić. Otrzyma-
łem, wydawałoby się, bardzo rzetelne, bo długie,
wyjaśnienie ze strony ministra sprawiedliwości, któ-
re mnie absolutnie nie zadowala, dlatego że te wszyst-
kie rzeczy: nadzorowanie, pokazywanie – tak, wiele
tam robiono – są świadectwem fałszywego sposobu
myślenia o wymiarze sprawiedliwości. Tysiąc dwustu
kilkudziesięciu świadków. Przecież to jest absurd.
Tysiąc dwustu kilkudziesięciu świadków? Po jakie
licho? Jeżeli się założy taki proces, to on nie ma szans
być zakończonym. Gdybym jako prawnik chciał ja-
kiegoś procesu nie doprowadzić do końca, tobym tak
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
364 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
właśnie robił. Nie mówię, że to jest celowo i świado-
mie robione, mówię, że w nasz wymiar sprawiedliwo-
ści jest wkomponowany pewien sposób myślenia,
który musi być zmieniony, gdyż inaczej nic z tego nie
będzie – nie tylko z tą sprawą, nie będzie ze sprawa-
mi rozlicznymi. Niedawno otrzymałem wykaz spraw
z Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczą-
cych zaległości. Tam 10 lat trwa proces, sprawa roz-
wodowa trwała lat 19 lat. Niezależnie od tego, kto
zawinił, to przecież, choć Mrożek wyjechał do Nicei,
niestety, jest to tego typu sprawa. 19 lat – proces
rozwodowy. My się na to nie możemy zgodzić. Jed-
nym z moich priorytetów w najbliższym okresie,
w drugiej części kadencji, będzie przewlekłość postę-
powania sądowego.
Budżet, o którym pan wspomniał, wynoszący
30 mln jest oczywiście – każda instytucja tak powie,
jeśli ją zapytać, czy jest za mały – jest za mały, ale
jest za mały z uwagi na nowe zadania. Jeśli wzrasta
mi o 14% ilość spraw, jeśli jestem teraz krajowym
mechanizmem prewencji, czyli mam wizytować per-
manentnie tysiąc zakładów, to oczywiste, że ja nie
mam za co tego zrobić. Ale jest rzecz znacznie gorsza,
mianowicie w urzędzie rzecznika zatrudnieni są bar-
dzo wysoko wykwalifikowani prawnicy, z których
pomocy i współpracy czerpię wielką satysfakcję
i przyjemność. Otóż ten urząd przestaje być konku-
rencyjny. Już dawno przestał był konkurencyjny.
Odchodzą mi pracownicy, osoby zakwalifikowane do
pracy w drodze konkursu, zanim dojdą do mnie, mó-
wią: przepraszam bardzo, ale otrzymałem dwa razy
lepsze uposażenie. Niedawno, zdaje się, w zeszłym
roku – nie zamierzam tu się skarżyć, tylko podaję to
jako przykład – Trybunał Konstytucyjny otrzymał
25-procentowy wzrost. W tym roku będę występował
o wzrost budżetu na poprawienie uposażeń pracow-
ników, dlatego że w budżetówce nastąpił 10-procen-
towy wzrost uposażeń, a u mnie tego nie było. Jeśli
ja nie będę miał środków na zapewnienie godziwego
i konkurencyjnego wynagrodzenia, to urząd będzie
pod względem jakości swojej pracy zagrożony od we-
wnątrz.
O współpracy z rzecznikiem mówiłem.
Pan Krzysztof Lipiec mówił o solidarności z ubo-
gimi, z biednymi – że za krótko mówiłem. Ja nie chcę
państwa przerażać, ale tekst mojego wystąpienia był
dwa razy dłuższy, tylko go skracałem w trakcie wy-
stąpienia, ale zawsze służę odpowiedziami i, jak po-
wiedziałem, na wszystkie te pytania również na pi-
śmie państwo otrzymają odpowiedź.
Czy należałoby działać na rzecz rozszerzenia biur
terenowych? Tak, wystąpiłem z tym zamiarem na
początku, w związku z tym powołaliśmy za zgodą
Wysokiego Sejmu zespół w Katowicach. Niemniej
jednak istnieje pewna granica terenowości, dlatego
że wszystkie te urzędy muszą być przez nas kierowa-
ne, nadzorowane i nasza wydolność w tym zakresie
już osiąga pewną granicę. Poza tym ilość spraw kie-
rowanych do centrali się nie zmniejsza, tzn. urzędy
terenowe mają określoną ilość spraw, ale do nas nie
wpływa mniej, zwłaszcza tam gdzie środki, nie tylko
prawne, ma urząd rzecznika w Warszawie.
To tyle, jeśli chodzi o pytania. Chciałbym powie-
dzieć, że na każde z tych pytań otrzymają państwo
odpowiedź na piśmie w ciągu jakiegoś tygodnia, do
dwóch, w zależności od tego, ile trzeba będzie czasu,
żebyśmy ją przygotowali, ale w miarę szybko.
Teraz chciałbym przejść do komentarzy, podzię-
kować za pozytywne uwagi, a jeszcze bardziej, jak
powiedziałem, za krytyczne.
Pan poseł Zych mówił bardzo oględnie o wycofa-
niu wniosku z 11 czerwca, o KRUS-ie, wypowiadał
się krytycznie. Mogę tylko powiedzieć, że wszystkie
te sprawy podejmowałem po bardzo długim zastano-
wieniu. Są takie sprawy bardzo kontrowersyjne
z założenia. To nie było tak, że tak to sobie zrobiłem,
nad KRUS-em pracowaliśmy około roku. Jesteśmy
przygotowani, żeby w dalszym ciągu z grupą eksper-
tów przyglądać się, jakie tu będą pozytywne rozwią-
zania, bo obawiamy się, że mogą być niezadowalające.
Jeśli chodzi o wycofanie wniosku 11 czerwca, zrobi-
łem to z pełną świadomością i nawet jeżeli czasami
zastanawiam się, czy dobrze zrobiłem, to gdy sobie
pomyślę, że tego bym nie zrobił, to dochodzę do wnio-
sku, że nie było wyjścia, tylko należało tak zrobić.
Dziękuję panu posłowi Czumie za tak uprzejme
uwagi.
Ustawa o spółdzielniach – mówił o tym pan Łu-
kasz Zbonikowski. Ja powtórzę raz jeszcze, że inten-
cje tej ustawy doceniam i podzielam, do wykonania
zaś mam zastrzeżenia.
Pan poseł Rydzoń mówił – pozytywne rzeczy po-
minę – o negatywnych kwestiach dotyczących zorga-
nizowania zajęć z etyki, że ja wierzę w to, że zajęcia
z etyki rzeczywiście są zajęciami alternatywnymi.
Nie wiem, czy ja wierzę we wszystko, co mi się mówi,
ja wiem, że każdy ma prawo do nauki religii, a gdy
ktoś tego nie chce, ma prawo do nauki etyki. To jest
założenie, którego ja bronię, a kwestia jego wykona-
nia czy możliwości praktycznych wykonania jest
kwestią dalszą, tego nie można załatwić ot tak, jed-
nym pociągnięciem pióra i będę się tego domagał,
sprawdzał. Na tym polega moja rola. Zakładam, że
z upływem czasu na pewno będzie coraz lepiej.
Kwestie aborcyjne, kwestie mojego wniosku w spra-
wie aborcji – otóż ten wniosek, jak jeszcze szereg in-
nych, u mnie w biurze jest przygotowany, leży w szu-
fladzie, ale go nie złożyłem. Zostałem oskarżony o to,
że wywoływałem jakieś zamieszanie, ale to był prze-
ciek z mojego biura, nie znalazłem sprawców czy
sprawcy, bo zresztą nie sądziłem, że to będzie możli-
we. Natomiast to, że prowadzę analizę i badania pro-
blemu kontrowersyjnego na szelki wypadek, a potem
nie składam wniosku, bo uważam, że konsekwencje
byłyby bardziej negatywne niż pozytywne, to tak jak
pistolet – trzeba mieć w biurku, być może naładowa-
ny, pistolet leży.
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
Teraz przepadła ustawa o prawach pacjenta, gdzie
miała być rozwiązana sprawa Alicji Tysiąc. Więc pi-
stolet leży. Zwrócę się do pani minister zdrowia
z prośbą, żeby zechciała to jakoś rozwiązać.
Jeśli chodzi o przepisy dotyczące możliwości prze-
rwania ciąży ze względu na rozstrój zdrowia kobiety,
to jest to całkowicie źle rozwiązane. Nie wiadomo jaki
rozstrój i nie wiadomo, do kiedy można to zrobić. Na-
wet do dziewiątego miesiąca. To jest tak jak w Hisz-
panii. Jeśliby praktyka poszła w tym kierunku, to
jest przerażające. Ten wniosek niczym pistolet nała-
dowany, lecz zabezpieczony, leży.
Jeszcze do kilku innych – nie będę zdradzał se-
kretu, do jakich, żeby zaciekawić państwa – mam
prawo napisać wniosek, mam nawet prawo go złożyć,
gdybym był wyjątkowo nierozsądny, ale mam prawo
napisać i czekać, a nóż będzie taka sytuacja, w której
należałoby to zrobić. Kiedy rok temu była tu wielka
burza w Sejmie na temat aborcji, byłem przygotowa-
ny do złożenia tego wniosku, bo była już taka burza,
że nic by nie zaszkodziło, tylko spóźniliśmy się z przy-
gotowaniem wniosku, to znaczy wniosek był o ty-
dzień później, a tu już burza ucichła, to wtedy scho-
wałem wniosek do szuflady.
Jeśli chodzi o uchwałę z 20 grudnia 2007 r., to pan
poseł Rydzoń był uprzejmy bardzo mnie krytykować.
Nie będzie zgody w tym zakresie. Reprezentujemy
całkowicie odmienne zdania i w przypadku tej uchwa-
ły zrobię wszystko, żeby ją wyprowadzić ze stanu
prawnego w Polsce. Mogę mówić na ten temat godzi-
nami, jeśli państwo by chcieli, dlaczego ona jest nie-
dopuszczalna. Słowo „niedopuszczalna” jest słowem
łagodnym, parlamentarnym. Słowa nieparlamentar-
ne są właściwe, adekwatne do określenia tej uchwały.
Ona jest... jako prawnik nie mogę się na to zgodzić.
Wycofanie wniosku i moje złe stosunki z trybuna-
łem. Czasami jest może lepiej, gdy różne strony nie
mają zbyt dobrych stosunków. Stojąc po stronie oby-
wateli, a nie po stronie moich kolegów w różnych
korporacjach czy konklawach prawniczych, oczywi-
ście boleję nad tym, chciałbym, żeby były dobre,
chciałbym być – szczerze powiedziawszy, mogę zdra-
dzić swoje pragnienie – lubiany, ale skoro jest to nie-
możliwe, to trudno. To, że mówiłem bardzo wyraźnie,
iż mnie nie dopuszczono albo najpierw dopuszczono,
a potem – twierdzę – bez dania słusznych racji wyco-
fano ze sprawy dotyczącej lustracji, sprawy historycz-
nej, było złe, było błędne pod względem prawnym i nie-
dopuszczalne pod względem konstytucyjnym. Mówi-
łem już na ten temat i nie będę tego powtarzał.
Pan poseł Rydzoń pozwolił sobie powiedzieć, że ja
uprawiam politykę, a pan poseł Widacki to powtó-
rzył. Nie, nie ma zgody. Nie zamierzam się zgadzać
z zarzutami, że jestem czarnym brunetem. Co do
tego nie będzie zgody i nie będę przyjmował tego ro-
dzaju zarzutów. Różnimy się w polityce, w rozumie-
niu polityki karnej, panie profesorze, nie od dziś
365
i będziemy się różnili do końca życia. I to pan nie ma
racji. Pan mówi, że ja nie mam racji. Każdy z nas ma
do tego prawo. Ja prowadzę działalność w tym zakre-
sie teoretyczną i możemy bronić swoich poglądów, ale
jeśli pan mi da czas, gotów jestem pana pokonać
w argumentacji.
(Poseł Jan Widacki: Na seminarium, nie w urzę-
dzie.)
Nie na seminarium, nie w urzędzie.
Jeśli chodzi o wycofanie skargi dotyczącej trzech
metrów. Przepraszam bardzo, ale pan nie dołożył
należytego starania, żeby prześledzić to, co ja zrobi-
łem. I tutaj muszę niestety, narażając cierpliwość
państwa, na to odpowiedzieć.
Po pierwsze – jako prawnik powinien pan to do-
cenić – wycofałem skargę mojego znakomitego po-
przednika, bo było tam powiedziane: skazany może
być umieszczony na powierzchniach poniżej 3 m2,
które są przeznaczane na więzienia.
Wtedy ja poprosiłem pana ministra Ziobrę do sie-
bie i powiedziałem, że musi być, tak jak w Kodeksie
karnym wykonawczym, na czas określony, bo tu od-
staje pan od tego. Mieliśmy przez kilka godzin walkę
i pan minister Ziobro powiedział: to ja zmienię to
zgodnie z pana życzeniem. Przysłał mi faksem po-
prawkę, ja powiedziałem: ale faks to jest tylko jeden
przepis, muszę mieć całą ustawę. Przysłał mi całą
ustawę, ja powiedziałem: nie, to musi być podpisane.
Przysłał mi podpisane, ja mówię: nie, to musi być
wydrukowane. Jeszcze nie pamiętam w historii
Dziennika Ustaw, żeby został on wydrukowany od
godz. 3 do 20.
A więc co osiągnąłem? Osiągnąłem to, że zostało
wprowadzone na czas określony, czyli był postęp,
i osiągnąłem to, że Ministerstwo Sprawiedliwości
relacjonowało mi na bieżąco, jak jest poprawiany stan
penitencjarystyki w Polsce.
Przepraszam pana marszałka, że poświęcę jesz-
cze dwa słowa.
Pani wiceminister, która teraz jest posłem, przy-
chodziła co jakiś czas i mówiła: mamy 4 tys. miejsc
więcej, mamy to, ale nieokreślony to nic nie znaczy,
bo praktycznie nie zmieniło się, był to tylko pewien
nacisk.
Teraz więc następny krok, ale przepraszam bar-
dzo, władza wykonawcza dzięki mojej uprzejmości
zyskała dwa lata czy półtora roku i podniosła liczbę
miejsc w zakładach penitencjarnych. Teraz ja mówię,
przyłączając się do czyjejś tam skargi: określony to
nic nie znaczy. Ja muszę mieć powiedziane na jaki
czas określony.
Dlaczego wtedy wycofałem? Dlatego że zastano-
wiłem się – przepraszam bardzo – co orzeknie mi
Trybunał Konstytucyjny. Orzeknie mi amnestię?
Wtedy 17 tys. więźniów musiałoby być zwolnionych
– tak mi powiedział szef centralnego zarządu wię-
ziennictwa. A więc ja zrobiłem krok po kroku: naj-
pierw doprowadziliśmy do czasu określonego, a teraz
zakwestionowaliśmy to, że czas określony nie jest
dostatecznie określony. Zrobiłem tak, jak uważałem,
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
366 Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
że powinienem zrobić, a nie strzelić od razu z grubej
rury i mieć 17 tys. więźniów. Nie ja, wszyscy państwo
by ich mieli i w sumie nie wiadomo byłoby, co zrobić.
Sytuacja w polskim więziennictwie ulega popra-
wie. Mówiłem o liczbach dotyczących tymczasowego
aresztowania, o bardzo znacznej poprawie w tym za-
kresie, ale mój nacisk był stopniowy i markowany.
Robiłem to z pełną premedytacją. Zrobiliśmy dwa
kroki do przodu.
Żadna władza: poprzednia, obecna, nie jest w sta-
nie zrobić niczego, jeśli chodzi o wytrząśnięcie z ka-
pelusza kilkunastu tysięcy miejsc czy o poprawę ich
jakości. To, że obecnie jestem – przepraszam, że tak
personifikuję, ale to dla skrótu – Krajowym Mecha-
nizmem Prewencji, daje mi dalsze środki. Mam
świetny zespół prawa wykonawczego i będziemy w
tym zakresie pracować bardzo efektywnie, jeśli tylko
uzyskam środki finansowe, bo nie można zrobić rze-
czy niemożliwych.
Mówił pan także o mniejszościach narodowych i
etnicznych. Jest to problem. Zgadzam się, że robię w
tym zakresie za mało. Nie wynika to z nieuwagi. Nie
bardzo wiem, jak poradzić sobie z pewnymi rzeczami.
Niedawno Romowie. W ogóle nie wiem, co z tym pro-
blemem zrobić, naprawdę nie wiem. Niedawno mia-
łem zebranie mniejszości etnicznych w moim urzę-
dzie. Przedstawiciele Wietnamczyków, bardzo po-
ważna grupa, chyba 50 tys. – żadnych problemów.
Romowie – same problemy, dyskryminacja z na-
tury rzeczy. W tej grupie znaleźli się również przed-
stawiciele mniejszości żydowskiej. W ramach następ-
nych spotkań chcę te kwestie poszerzyć o sprawy
dotyczące Ukraińców. Tak, jest tutaj mankament.
Nie zrobiłem tyle, ile powinienem, i nie wypracowa-
łem jakiegoś modelu pracy.
Jeśli chodzi o sprawy mniejszości seksualnych, to
pomijając moje konserwatywne zacofanie, które pan
był uprzejmy mi wytknąć, chcę powiedzieć, że spoty-
kam się raz na pół roku z mniejszościami seksualny-
mi. Wydawało mi się, że obie strony są z siebie bardzo
zadowolone, jeśli oczywiście nie zachodzi jakieś nie-
porozumienie. Każda ze stron spodziewa się, że dru-
ga strona stopniowo, po pewnym czasie w większym
stopniu, przejdzie na jej stronę, ale, nie żartując, po-
stulaty, które są zgłaszane, są przeze mnie rzeczywi-
ście podejmowane i próbujemy to wykonać. Proszę
zapytać mojego ulubionego przedstawiciela mniejszo-
ści seksualnej, pana Biedronia, czy jest ze mnie za-
dowolony, czy nie. (Wesołość na sali) Chodzi oczywi-
ście o współpracę w zakresie praw człowieka.
Problem 14-letniej dziewczynki rzeczywiście jest
poważny. Uważam, że stało się wielkie nieszczęście, że
przeciwstawne ugrupowania, w źle pojętym interesie
tego dziecka, rzuciły się na tę sprawę. Wydałem komu-
nikat apelujący. Wydaję różne komunikaty, proszę mi
wybaczyć, jeśli w nadmiarze, ale chodzi o zajęcie sta-
nowiska. Po drugie, mój przedstawiciel jest w stałym
kontakcie z lekarzami. Nie z tą małą dziewczynką ani
z jej matką, bo tego by jeszcze brakowało, tam jest już
za duży tłok, ale z lekarzami. Jest zgoda, jeśli chodzi o
ewentualność przerwania ciąży, ze strony rodziców.
Ciąża pochodzi z przestępstwa. Co do gwałtu można
mieć wątpliwości, ale jest to przestępstwo ze względu
na wiek dziewczynki. Nie ma pewności co do jej zgody,
to się zmienia. Mogę tylko powiedzieć, że mój pełno-
mocnik, znakomity pediatra, jest w stałym kontakcie
z prowadzącymi tę dziewczynkę lekarzami. Co mogę
zrobić więcej? Nie wiem. Mogę tylko być w kontakcie
na wypadek, gdyby ktoś chciał ode mnie jakiejś pomo-
cy. Jeśli pan profesor mi powie, co powinienem jeszcze
zrobić, to proszę. Nie mogę zrobić za dużo, dlatego że
za dużo już zostało przez wielu zrobione. Wydaje mi się,
że to dziecko powinno być pozostawione z matką. Po-
winny podjąć decyzję, a potem powinno być chronione
to, jaka to będzie decyzja.
Kwestia mojego politycznego działania w sprawie
Tybetu i Afganistanu. Zdaję sobie sprawę z kontro-
wersyjności działań dotyczących obydwu krajów, a
zwłaszcza tego drugiego. Są takie problemy, kiedy
człowiek zdaje sobie sprawę z kontrowersyjności i
podejmuje ryzyko, natomiast nie sądzę, aby to były
polityczne działania. Może inaczej rozumiemy dzia-
łania o charakterze politycznym. Ja apeluję, razem z
moimi kolegami, innymi ombudsmanami, o prze-
strzeganie praw człowieka i obywatela gdziekolwiek
na świecie. Zresztą, żeby pewne zasady były prze-
strzegane, zawsze w takich przypadkach wysyłam
uprzednio treść apelu, która jest zamieszczana na
stronach internetowych, apelu bardzo wyważonego,
podkreślającego różne elementy. Treść apelu była
uprzednio przesłana do wiadomości ministra spraw
zagranicznych i pana prezydenta. Oczywiście nie
wchodziłbym w paradę komukolwiek, gdyby na przy-
kład był jakikolwiek sprzeciw w tym zakresie.
Pan profesor nie był zadowolony z wywiadu, ja-
kiego udzieliłem, który ukazał się w „Fakcie”. Przyj-
muję to z niedostateczną pokorą. W tej sprawie pozo-
staniemy przy swoim.
(Poseł Jan Widacki: Czy tylko pan profesor był
niezadowolony?)
Nie tylko pan profesor był niezadowolony. Trybu-
nał był niezadowolony, także pierwszy prezes Sądu
Najwyższego i jeszcze można byłoby wskazać bardzo
wiele osób niezadowolonych, tak. Nie mówiłem tego,
aby kogokolwiek zadowolić. Jestem rzecznikiem praw
obywatelskich, bardziej obywateli niż moich kolegów
prawników. To, że oni tak to traktują, uważają inaczej,
to jest dla mnie wielka strata. Boleję nad tym, ale jak
długo mogę boleć. Oczywiście wszyscy wiemy, że uro-
czystości dwudziestolecia urzędu, do których przywią-
zywałem wielką wagę, zostały zbojkotowane przez
cztery bardzo znakomite osobistości. Boleję nad tym,
mówię to z wysokiej trybuny do Wysokiego Sejmu.
Niezależnie od tego uroczystości były wielkim sukce-
sem. Były wielkim sukcesem pod każdym względem,
cieszę się z tego ze względu na historię urzędu i ze
względu na moich współpracowników, którzy włożyli
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Janusz Kochanowski
w to ogromną pracę i dobrze, że to się udało, lepiej niż
się spodziewaliśmy, a frekwencja była dwukrotnie
większa niż planowano.
Jeśli chodzi o lustrację, nie zgadzamy się. Złoży-
łem dwa wnioski, chyba nawet więcej wniosków.
Pierwszy wniosek został złożony 15 stycznia, będzie
rozpatrzony, jak powiedziałem, 7 lipca, a drugi wnio-
sek złożyłem na około 20 dni przed terminem rozpra-
wy, szczerze powiedziawszy, dlatego że tak długo nad
nim pracowaliśmy. To był bardzo dobry dokument.
Bardzo wielką stratą dla orzeczenia Trybunału Kon-
stytucyjnego jest, mówię to bez udawanej skromno-
ści, że nie wziął on za podstawę tego wniosku, dlate-
go że ustrzegłby się od wielu błędów. Obciąłby tę
ustawę z różnych stron i zostałby trzon. W tej chwili
jest tam galimatias.
Poza tym deklaruję całkowitą apolityczność swo-
jego urzędu, całkowitą bezstronność, zarówno w sto-
sunku do tej, jak i drugiej strony, i wielokrotnie da-
wałem temu wyraz. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Czy pani sprawozdawca komisji?
Wiem, że pan specjalnie zadał jedno pytanie, więc
pani poseł Lidia Staroń ma głos.
Poseł Lidia Staroń:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To są trzy pytania.
Bardzo króciutko. Pierwsze, chodziło o to, jak komisja
przyjęła sprawozdanie o pracy rzecznika za 2007 r.
Już mówiłam, że tę informację przyjęła ona jednogło-
śnie, wszyscy członkowie komisji za tym głosowali,
praca rzecznika została oceniona pozytywnie.
Jeżeli chodzi o drugie pytanie, chodziło o dyskusję
dotyczącą nieprawidłowości w zakresie problemów
związanych z wymiarem sprawiedliwości. Pan poseł
pytał, czego dotyczyła ta dyskusja i jakiego typu były
pytania. Posłowie podnosili, że mają bardzo dużo
skarg na działanie sądów i prokuratury. Pokazywali
różnego rodzaju przykłady, m.in. przykład państwa
Olewników, i wskazywali na wiele błędów, a także
interwencji w tym zakresie. Tutaj też była dyskusja.
Jeżeli chodzi o pana rzecznika praw obywatelskich,
to wskazywał on, że jedną z dróg naprawy, usunięcia
tych problemów czy defektów jest uefektywnienie
postępowań dyscyplinarnych. Mówił także o wymia-
rze sprawiedliwości, który według niego wymaga
reformy, a także o przewlekłości postępowań.
Trzecie pytanie dotyczyło ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych, czy na ten temat była dyskusja. W
Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka na ten
temat nie było dyskusji i rzecznik też ten temat po-
367
minął. Temat ten znalazł się oczywiście w informacji
w wersji papierowej. Natomiast do członków komisji
sprawiedliwości dociera bardzo dużo skarg dotyczą-
cych tego obszaru. Są one również, podobnie jak py-
tania, które tu padły, wyrazem niejako zdziwienia
wystąpieniem rzecznika w tym zakresie, bo rzeczy-
wiście spółdzielcy, którzy się zgłaszają, mówią o pro-
blemach, jakie mają z realizacją samej ustawy. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Zamykam dyskusję.
Stwierdzam, że Sejm wysłuchał informacji przed-
stawionej przez rzecznika praw obywatelskich.
Dziękuję bardzo panu rzecznikowi.
Jeszcze raz dziękuję za życzenia i życzę powodze-
nia w dalszej misji.
Ogłaszam 2-minutową techniczną przerwę.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 10
do godz. 19 min 12)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Wznawiam obrady.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 32.
porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel-
skiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks
postępowania cywilnego, ustawy o państwowej
kompensacie przysługującej ofiarom niektórych
przestępstw umyślnych oraz niektórych innych
ustaw (druk nr 402).
O zabranie głosu proszę pana posła Łukasza Zbo-
nikowskiego w celu przedstawienia uzasadnienia
projektu ustawy.
Poseł Łukasz Zbonikowski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako przedstawi-
ciel wnioskodawców mam zaszczyt przedstawić po-
selski projekt klubu Prawa i Sprawiedliwości ustawy
o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego,
ustawy o państwowej kompensacie przysługującej
ofiarom niektórych przestępstw umyślnych oraz nie-
których innych ustaw, zawarty w druku nr 402.
Projekt ustawy przewiduje dokonanie zmian w
ustawach: Kodeks postępowania cywilnego, Prawo
energetyczne, o transporcie kolejowym, Prawo prze-
wozowe, o świadczeniach rodzinnych, Prawo teleko-
munikacyjne oraz w ustawie o państwowej kompen-
sacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw
umyślnych. Projektowana ustawa dotyczy trzech za-
gadnień: właściwości sądów powszechnych w spra-
wach z zakresu ubezpieczeń społecznych, modelu
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o państwowej kompensacie
368 przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Poseł Łukasz Zbonikowski
sądowej kontroli rozstrzygnięć podejmowanych przez
organy administracji państwowej regulujące sektory
gospodarki, w których konkurencja jest ograniczona,
oraz trybu przyznawania kompensat dla ofiar niektó-
rych przestępstw umyślnych.
W zakresie dotyczącym właściwości sądów w spra-
wach z zakresu ubezpieczeń społecznych projekt usta-
wy rozszerza kognicję sądów rejonowych, wyłączając
z właściwości sądów okręgowych trzy kategorie
spraw: o rentę socjalną, o roszczenie ze stosunków
prawnych wynikających z członkostwa w otwartych
funduszach emerytalnych oraz o ustalenie podlegania
ubezpieczeniom społecznym i składek na te ubezpie-
czenia. Zmiana właściwości podyktowana jest rozkła-
dem wpływu do sądów rejonowych i sądów okręgo-
wych spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych.
Projekt ustawy w sprawach regulacyjnych, a więc
w sprawach z zakresu regulacji rynku energetyczne-
go, telekomunikacyjnego i poczty oraz transportu
kolejowego, wprowadza zmiany w zakresie modelu
sądowej kontroli działalności regulatorów. Polegają
one na ograniczeniu kognicji sądów powszechnych w
tzw. sprawach regulacyjnych przez zawężenie jej do
spraw, które ze względu na swój charakter są zbliżone
do klasycznych spraw antymonopolowych. W założe-
niu sądy powszechne powinny rozpoznawać sprawy z
odwołania od tych rozstrzygnięć regulatorów, których
przedmiotem jest określenie praw i obowiązków
przedsiębiorców wynikających z potrzeby zapewnie-
nia konkurencji na rynku. Jest to uzasadnione spe-
cyfiką spraw regulacyjnych łączących sprawy o cha-
rakterze czysto administracyjnym oraz mieszanym.
Z treści projektu wynika, iż w kognicji sądów po-
wszechnych pozostawiono wyłącznie odwołania od
decyzji prezesa URE dotyczące szeroko rozumianego
dostępu do sieci. Decyzje w tych sprawach są najbar-
dziej zbliżone do klasycznych spraw antymonopolo-
wych, ponieważ dotyczą zachowań, które można
kwalifikować jako ograniczenie dostępu do rynku.
Projektodawcy przyjęli założenie, iż wszystkie spra-
wy z zakresu regulacji poczty powinny należeć do
właściwości sądów administracyjnych. Wyłączenie
kognicji sądów powszechnych w tych sprawach wy-
nika z faktu, że sprawy, w których aktualnie przy-
sługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów, nie mają charakteru zbliżonego do
spraw antymonopolowych.
W zakresie dotyczącym kompensaty dla ofiar nie-
których przestępstw umyślnych projekt ustawy zmie-
nia tryb postępowania w przedmiocie przyznania
kompensaty w celu uproszczenia i usprawnienia jego
przebiegu poprzez przekierowanie go z drogi sądowe-
go postępowania cywilnego na drogę postępowania
administracyjnego, nawet jeżeli w roli organu admi-
nistracji ma występować prezes właściwego sądu
okręgowego. Ma to zdecydowanie uprościć i przyspie-
szyć drogę dojścia do kompensaty przez ofiary prze-
stępstw. Myślę, że nam wszystkim powinno zależeć
na tym, żeby nie narażać ewentualnych ofiar na do-
datkowe dolegliwości.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z
przedstawionymi założeniami proszę o przyjęcie pro-
jektu ustaw i skierowanie go do właściwych komisji.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za-
bierze pan poseł Krzysztof Brejza.
Poseł Krzysztof Brejza:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Platforma Obywatelska przypadł
mi zaszczyt przedstawienia stanowiska w sprawie
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ko-
deks postępowania cywilnego, ustawy o państwowej
kompensacie przysługującej ofiarom niektórych prze-
stępstw umyślnych oraz niektórych innych ustaw.
Przedmiotowy projekt ustawy zawiera propozycje
zmian w trzech sferach: właściwości sądów powszech-
nych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych;
modelu sądowej kontroli rozstrzygnięć podejmowa-
nych przez organy administracji rządowej w sferze
energetyki, telekomunikacji, transportu kolejowego
i usług pocztowych; trybu przyznawania kompensat
dla ofiar niektórych przestępstw umyślnych. Po kolei
odniosę się do poszczególnych propozycji.
Projekt ustawy zakłada zmiany w zakresie wła-
ściwości rzeczowej sądów powszechnych w sprawach
dotyczących ubezpieczeń społecznych. Zmierzają one
do przekazania określonych spraw z właściwości są-
dów okręgowych do kognicji sądów rejonowych. W
naszym przekonaniu propozycja ta jest warta rozwa-
żenia, ale jej uchwalenie należy uzależnić od możli-
wości finansowych budżetu państwa oraz możliwości
organizacyjnych wymiaru sprawiedliwości, bowiem
wprowadzenie w życie proponowanych zmian pocią-
gnie za sobą konieczność zapewnienia w sądach re-
jonowych kilkudziesięciu nowych etatów sędziow-
skich oraz kilkudziesięciu etatów urzędniczych, co
wiąże się z istotnymi wydatkami.
Przedmiotowy projekt ustawy postuluje bardzo
daleko idące zawężenie kognicji sądów powszechnych
w procedurze kontroli rozstrzygnięć podejmowanych
przez organy administracji rządowej w sferze ener-
getyki, telekomunikacji, transportu kolejowego i
usług pocztowych. Przeniesienie spraw o charakterze
typowo administracyjnym do procedury administra-
cyjnej jest oczywiście uzasadnione, niemniej autorzy
projektów nie są konsekwentni w rozróżnianiu spraw
typowo administracyjnych od tych, które mają cha-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o państwowej kompensacie
przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Poseł Krzysztof Brejza
rakter antymonopolowy. W związku z tym w projek-
cie należy dokonać poprawek, tak by sprawy antymo-
nopolowe pozostały we właściwości Sądu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów.
Omawiany projekt ustawy zmierza również w kie-
runku przekazania spraw dotyczących państwowych
kompensat przysługujących ofiarom niektórych prze-
stępstw umyślnych z kognicji sądów powszechnych,
orzekających na podstawie Kodeksu postępowania
cywilnego, do właściwości organów administracyj-
nych wydających decyzje w trybie Kodeksu postępo-
wania administracyjnego. Przypomnę, że kompensa-
ta jest to świadczenie wypłacane – w ściśle określo-
nych przypadkach – z funduszu Skarbu Państwa
ofiarom przestępstw albo ich najbliższym, w sytuacji
gdy nie można uzyskać zadośćuczynienia od sprawcy
przestępstwa.
Rozumiejąc argumenty autorów projektu, trzeba
dostrzec wady przedmiotowej propozycji. Należy pod-
kreślić, że sprawy o kompensatę są w świetle orzecz-
nictwa Sądu Najwyższego – uchwała z 26 lipca 2006 r.
– sprawami cywilnymi w sensie materialnym, a zatem
z natury rzeczy właściwą drogą ich rozstrzygania jest
postępowanie cywilne. Poza tym autorzy projektu
postulują, by zamiast sądu sprawy o kompensaty roz-
strzygał w pierwszej instancji prezes sądu okręgowe-
go, działając jako organ administracji publicznej.
Trudno zatem mówić o rzeczywistym odciążeniu są-
downictwa powszechnego.
Ponadto proponowane rozwiązanie może budzić
wątpliwości w świetle konstytucyjnej zasady rozdzia-
łu władz. Na marginesie należy też zauważyć, że spra-
wy o kompensaty są stosunkowo nieliczne, w ubiegłym
roku było ich w całym kraju 251, a zatem nie stanowią
one istotnego obciążenia dla sądów powszechnych.
Podsumowując, pragnę podkreślić, że wiele spo-
śród zaproponowanych zmian bez wątpienia zmierza
w kierunku usprawnienia wymiaru sprawiedliwości,
jednak w państwie prawa odchodzenie od procedury
sądowej na rzecz administracyjnej musi zawsze na-
stępować z głęboką rozwagą i z zachowaniem szcze-
gólnej ostrożności. Ponadto wprowadzenie propono-
wanych zmian w krótkim czasie, jak proponują auto-
rzy projektu, może doprowadzić do poważnych pro-
blemów organizacyjnych w sądach powszechnych i
spowodować istotne koszty dla budżetu państwa.
W związku z powyższym Klub Parlamentarny
Platformy Obywatelskiej, dostrzegając potrzebę re-
form w wymiarze sprawiedliwości, wnosi o skierowa-
nie przedmiotowego projektu do dalszych prac w
komisji kodyfikacyjnej. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
bierze pan poseł Stanisław Pięta.
369
Poseł Stanisław Pięta:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawo i Sprawie-
dliwość popierało, popiera i będzie popierać projekt
ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cy-
wilnego, ustawy o państwowej kompensacie przysłu-
gującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
oraz niektórych innych ustaw.
Uważamy, że potrzebne jest wyłączenie spod ko-
gnicji sądów powszechnych spraw kompensacyjnych,
a więc spraw w przedmiocie przyznania oraz zwrotu
niezasadnie wypłaconej kompensaty, rozpoznawanych
na podstawie ustawy o państwowej kompensacie przy-
sługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych.
Za potrzebne uważamy także ograniczenie kognicji
sądów powszechnych w sprawach regulacyjnych, a
więc w sprawach z zakresu regulacji rynku energe-
tycznego, telekomunikacyjnego i poczty oraz trans-
portu kolejowego. W tych sprawach zależy nam na
odciążeniu sądów powszechnych. Zwracamy także
uwagę na specyfikę spraw kompensacyjnych i regula-
cyjnych, których podstawą prawną nie są stosunki
przynależne wprost do zakresu prawa cywilnego.
Jeśli chodzi o kwestię postępowania w sprawach
kompensacyjnych, jak Wysoka Izba wie, kompensata
przyznawana jest na podstawie ustawy o państwowej
kompensacie przysługującej ofiarom niektórych prze-
stępstw umyślnych. Kompensata nie jest świadcze-
niem stricte odszkodowawczym w rozumieniu prawa
cywilnego, nie zastępuje restytucji odszkodowania ze
strony sprawcy przestępstwa, wypłacana jest jedynie
wówczas, gdy osoba pokrzywdzona wskutek prze-
stępstwa nie może otrzymać jakichkolwiek środków
od sprawcy ani z żadnego innego źródła. Kompensa-
ta państwowa jest więc świadczeniem subsydiarnym
i wyrównuje jedynie te straty materialne, które w
żaden inny sposób nie mogą zostać pokryte.
Tak więc w trosce o dobro osób poszkodowanych
wskutek przestępstwa chcemy postępowanie w przed-
miocie przyznania kompensaty usprawnić i przyspie-
szyć. Uważamy, że przeniesienie tego postępowania
na drogę administracyjnoprawną przyniesie oczeki-
wany pozytywny skutek. Postępowanie w tym zakre-
sie zostanie znacznie uproszczone i skrócone. Organ
orzekający przymuszony będzie do podejmowania
działań w poszczególnych sprawach, tak aby decyzje
w przedmiocie przyznania kompensaty zapadały w
krótkich terminach.
Projektowana zmiana doprowadzi także do
uproszczenia trybu dochodzenia zwrotu wypłaconej
kompensaty. Jeżeli świadczenie nie zostanie dobro-
wolnie zwrócone, jego przymusowe ściągnięcie na-
stąpi w drodze egzekucji administracyjnej. Natomiast
w sprawach regulacyjnych uważamy za wskazane
wyłączenie kognicji sądów powszechnych i powierze-
nie kontroli sądom administracyjnym. Przedmiotem
rozpoznania w sprawach regulacyjnych są odwołania
od decyzji administracyjnych wydawanych przez cen-
tralne organy administracji rządowej, prezesa Urzę-
du Regulacji Energetyki, prezesa Urzędu Komunika-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o państwowej kompensacie
370 przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Poseł Stanisław Pięta
cji Elektronicznej, prezesa Urzędu Transportu Kole-
jowego, a także zażalenia na postanowienia wydane
przez te organy.
Postępowania w tych sprawach mają w istocie
charakter hybrydalny. Pierwszy etap każdego z nich
toczy się przed prezesem właściwego urzędu regula-
cyjnego w trybie przepisów Kodeksu postępowania
administracyjnego i kończy się wydaniem decyzji ad-
ministracyjnej. Drugi etap, inicjowany na skutek
wniesienia szczególnego środka odwoławczego od
wydanej poprzednio w postępowaniu administracyj-
nym decyzji, toczy się przed sądem ochrony konku-
rencji i konsumentów w trybie przepisów Kodeksu
postępowania cywilnego. W efekcie w toku tych po-
stępowań dochodzi do istotnego nakładania się pro-
cedury cywilnej i administracyjnej. Uważamy ten
stan za nieprawidłowy i postulujemy jego zmianę.
Podsumowując, wyrażam przekonanie, że propono-
wane zmiany poprawią sytuację osób poszkodowanych
na skutek przestępstwa ubiegających się o kompensatę
państwową oraz pozwolą na usprawnienie i uporządko-
wanie postępowań w sprawach regulacyjnych.
Apeluję do Wysokiej Izby o poparcie projektu za-
wartego w druku nr 402. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Do zadania pytania zapisała się jedna osoba. Czy
jeszcze ktoś chciałby się zgłosić? Nie.
Tej jednej osoby nie ma.
W związku z tym lista posłów zapisanych do gło-
su została wyczerpana.
O zabranie głosu proszę podsekretarza stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Zbigniewa
Wronę.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Zbigniew Wrona:
Dziękuję, panie marszałku.
Wysoka Izbo! Mamy tu trzy zagadnienia, które
zostały już dokładnie omówione, więc ja tylko krótko
przedstawię stanowisko rządu. Projekt tego stanowi-
ska trafi we wtorek na posiedzenie Rady Ministrów,
więc już po zebraniu komitetu. W dwóch punktach
jest on negatywny, w jednym pozytywny.
Zacznę od wyłączenia z właściwości sądów okrę-
gowych pokaźnej liczby spraw obejmujących proble-
matykę zabezpieczenia społecznego. Rzeczywiście
docelowo trzeba będzie zmierzać w tym kierunku,
niemniej jednak rząd przeprowadził szczegółowe sza-
cunki dotyczące możliwości etatowych i finansowych.
Wynika z nich, że absolutnie minimalną liczbą eta-
tów orzeczniczych jest 30. W zasadzie 84, ale uwzględ-
niając możliwość delegowania sędziów czy odwoły-
wania z delegowania z powrotem do sądu rejonowego
tych, którzy są w okręgowych, jest to minimum 30
etatów. Ale to, niestety, nie koniec, ponieważ do tego
dochodzi 70 etatów urzędniczych i 6 etatów asystenc-
kich. Łączne koszty wyniosłyby 1824 tys. w ciągu
roku. Więc owszem, zmiana jest przewidywana, ale
w ramach zamierzeń legislacyjnych ministerstwa na
rok 2010. W chwili obecnej minister sprawiedliwości
nie popiera zmiany polegającej na przesunięciu tej
ilości spraw do sądów rejonowych.
Kwestia druga, zmiany w zakresie postępowania
w sprawie kompensaty dla ofiar niektórych prze-
stępstw. Zasadnicze względy prawne, wynikające z
orzecznictwa Sądu Najwyższego, również przema-
wiają przeciwko przychyleniu się do tej propozycji.
Jest to sprawa cywilna w sensie materialnym, a więc
taka, która zgodnie z konstytucją powinna być roz-
poznawana przez sąd cywilny. Przesunięcie tej spra-
wy do orzekania w trybie administracyjnym spowo-
dowałoby niekonstytucyjny stan prawny i możliwość
zaskarżenia go do Trybunału Konstytucyjnego, na
co się oczywiście minister sprawiedliwości zgodzić
nie może. Ponadto pociągnęłoby to dodatkowe obcią-
żenia dla prezesa sądu, który i tak ma swoje obowiąz-
ki administracyjne, a dodawanie mu specjalnej dzie-
dziny, dodatkowych obowiązków orzeczniczych, i to
jeszcze jako organowi administracji, mimo że zgodnie
z ustawą jest on organem sądu powszechnego, a więc
zupełnie innego rodzaju władzy, powodowałoby spo-
re zamieszanie również jeżeli chodzi o zasadę trójpo-
działu władzy w państwie.
Ponadto jest jeszcze argument praktyczny. Jak to
już zostało chyba powiedziane w debacie, w 2007 r.
do wszystkich sądów w Polsce wpłynęło zaledwie 251
spraw dotyczących roszczeń z ustawy o państwowej
kompensacie przysługującej ofiarom niektórych prze-
stępstw. Ze względu na tę liczbę nie jest wskazane
dokonywanie tak kontrowersyjnej z prawnego punk-
tu widzenia zmiany, ponieważ nie stanowi to żadne-
go problemu i nie ulżymy w ten sposób sądom po-
wszechnym. W skali kraju nie jest to liczba, która
powodowałaby rzeczywiście jakąkolwiek istotną ulgę
dla sądów powszechnych.
Trzecia kwestia odnosi się do zmian dotyczących
postępowań regulacyjnych. Zgadzamy się tutaj z pro-
jektodawcami. Właściwie nie ma jeszcze stanowiska
rządu, niemniej jeśli chodzi o ministra sprawiedliwo-
ści, projekt tego stanowiska jest taki, iż zmiany te
zasługują na poparcie. Sprawy regulacyjne dotyczące
poczty, transportu kolejowego, energetyki i teleko-
munikacji nie są bowiem sprawami cywilnymi i istot-
nie systemowo jest to propozycja jak najbardziej
słuszna, żeby odciążyć sądy powszechne, sądy cywil-
ne, jeżeli chodzi o rozstrzyganie tego typu spraw, i
przekazać je do procedury administracyjnej. Ze
względów prawnych, systemowych, jak również prak-
tycznych, bo to rzeczywiście stanowiłoby istotne od-
ciążenie sądów powszechnych, minister sprawiedli-
wości popiera ten projekt. Dziękuję bardzo za uwagę.
(Oklaski)
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Oświadczenia poselskie
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Czy pan poseł sprawozdawca chce zabrać głos?
Proszę bardzo, pan poseł Łukasz Zbonikowski.
Poseł Łukasz Zbonikowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytań co prawda
nie było, ale postaram się bardzo krótko, w dwóch
zdaniach, odnieść do pewnych wątpliwości, jakie po-
jawiły się zarówno ze strony rządowej, jak i przedsta-
wiciela klubu Platformy Obywatelskiej.
Uwagi dotyczyły szczególnie zmiany sposobu są-
dowego cywilnego postępowania w sprawie przyzna-
nia kompensaty na rzecz drogi administracyjnej.
Były również przez te osoby podawane dane.
Z jednej strony, ustawodawca musi oczywiście
dbać o wygodę i komfort pracy wymiaru sprawiedli-
wości, ale jednak pierwszym i priorytetowym ele-
mentem jest dbanie o komfort obywatela, któremu
ten wymiar sprawiedliwości ma służyć. Dane, które
podano, mówiące o 250 sprawach dotyczących kom-
pensaty, mających miejsce w zeszłym roku, pokazują,
że nie będzie to obciążenie dla prezesa sądu okręgo-
wego, natomiast w indywidualnej sprawie przejście
całego procesu sądowego dla obywatela, który jest
pokrzywdzony, który jest ofiarą przestępstwa, a jesz-
cze nie ma możliwości odzyskania pewnych należno-
ści, jest znacznie większą dolegliwością niż uzyskanie
tego w postępowaniu administracyjnym. Z tych
względów sprawiedliwościowych, społecznych pod-
trzymujemy ten wniosek. Dlatego prosimy o jego
przekazanie i uchwalenie. Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.*)
Marszałek Sejmu, na podstawie art. 87 ust. 2 w
związku z art. 90 regulaminu Sejmu, kieruje poselski
projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowa-
nia cywilnego, ustawy o państwowej kompensacie
przysługującej ofiarom niektórych przestępstw
umyślnych oraz niektórych innych ustaw, zawarty w
druku nr 402, do Komisji Nadzwyczajnej do spraw
zmian w kodyfikacjach, w celu rozpatrzenia.
Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 17. po-
siedzenia Sejmu RP.
Dziękuję bardzo, panie ministrze.
Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło-
szenia oświadczeń poselskich.
Czy ktoś jeszcze oprócz zapisanych siedmiu po-
słów? Zapisani są posłowie: Kulas, Górski, Kochan,
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.
371
Kotkowska, Zbonikowski, Lipiec, Brejza. Czy ktoś
jeszcze pragnie przemówić?
Lista została zamknięta. Nikt się nie zgłasza.
Proszę bardzo, pan poseł Jan Kulas, Platforma
Obywatelska.
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Składam oświad-
czenie poselskie poświęcone dziedzictwu Jana Pawła II
w 9. rocznicę jego pobytu w polskim Sejmie.
9 lat temu Jan Paweł II złożył historyczną wizytę
w polskim parlamencie. Dla wielu z nas był to wielki
zaszczyt i głębokie osobiste przeżycie. Jako ówczesny
poseł doskonale pamiętam ten wielki dzień. Ówcze-
sna koalicja rządząca, Akcja Wyborcza Solidarność
– Unia Wolności, stworzyła dla tej wizyty optymalne
warunki. Premier Jerzy Buzek z właściwą sobie god-
nością i skromnością przedstawił Janowi Pawłowi II
cały ówczesny rząd Polski. Dokładnie 11 czerwca
1999 r. Jan Paweł II pierwszy raz w historii spotkał
się z parlamentem narodowym. Przy okazji pragnę
zauważyć, że pięć dni wcześniej papież nawiedził
moją ziemię tczewską, a dokładnie wiernych na Bi-
skupiej Górze w Pelplinie.
Szanowni Państwo! Podczas uroczystego zgroma-
dzenia parlamentarzystów w Sejmie Jan Paweł II
wygłosił wiekopomne przesłanie. W orędziu Jana
Pawła II znalazły się niezwykle istotne i wciąż aktu-
alne treści dla osób, elit, pełniących ważne funkcje
publiczne w państwie. Nasz papież rodak wskazał
wyraźnie na wzorce służenia narodowi, dbanie o
wspólne dobro całego społeczeństwa, podkreślenie
roli podmiotowej człowieka, dla którego najlepszym
oparciem jest rodzina we wspólnocie narodu.
Jan Paweł II podzielił się też radością z pozytyw-
nych przemian, jakie dokonywały się w Polsce. Rów-
nocześnie w duchu miłości do całego narodu polskie-
go i do wszystkich swoich rodaków zatroszczył się „o
należne i bezpieczne miejsce Polski w jednoczącej się
Europie i świecie”. Papież Polak stwierdził jedno-
znacznie, że „Polska ma pełne prawo, aby uczestni-
czyć w ogólnym procesie postępu i rozwoju świata,
zwłaszcza Europy”. Przy okazji nasz wielki rodak
podkreślił, że „Integracja Polski z Unią Europejską
jest od samego początku wspierana przez Stolicę
Apostolską”. Nasz papież wskazywał również Euro-
pie drogę rozwoju wedle chrześcijańskich wartości i
uznanych zasad etycznych. Mówił także o potrzebie
umacniania pokoju i bezpieczeństwa w Europie.
Jan Paweł II w polskim Sejmie zaapelował o re-
fleksję „nad darem wolności”, która jest „dana” i
równocześnie „zadana”.
Spośród wielu bogatych treści przesłania papie-
skiego zacytuję krótko, z oczywistej konieczności, jego
mądre i szlachetne życzenia: „Pragnąłbym życzyć pol-
skim politykom i wszystkim osobom zaangażowanym
w życiu publicznym, by nie szczędzili sił w budowaniu
takiego państwa, które otacza szczególną troską ro-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
372 Oświadczenia poselskie
Poseł Jan Kulas
dzinę, życie ludzkie, wychowanie młodego pokolenia,
respektuje prawo do pracy, widzi istotne sprawy całe-
go narodu i jest wrażliwe na potrzeby konkretnego
człowieka, szczególnie ubogiego i słabego”.
Wysoki Sejmie! W 9. rocznicę pobytu Jana Paw-
ła II w polskim parlamencie zachęcam do indywidu-
alnej, własnej refleksji. Osobiście postanowiłem
podjąć próbę spisania wspomnień i refleksji z tam-
tych wydarzeń. Mam nadzieję, że przy pomocy mo-
ich współpracowników i przyjaciół, przede wszyst-
kim z rodzinnego Tczewa i diecezji pelplińskiej,
powstanie książka o randze wspólnego świadectwa
pt. „Moje spotkania z papieżem Janem Pawłem II”.
Pomocą ku temu jest napisana przeze mnie specjal-
na ankieta, gdzie stawiam między innymi pytania
o wpływ nauczania duszpasterskiego Jana Pawła II
na życie każdego z nas oraz o to, co z nauczania
papieża Polaka należałoby przekazać naszej mło-
dzieży. Cała ta ankieta jest do pobrania na mojej
stronie internetowej wedle adresu www.jankulas.pl.
Być może dzięki odpowiedziom na tę ankietę po-
wstanie książka lepsza i ciekawsza. Serdecznie za-
praszam do współpracy.
Wysoki Sejmie! W moim przekonaniu naszym
obowiązkiem, to znaczy obecnych elit politycznych,
samorządowych i pozarządowych jest promowanie
dziedzictwa papieża Jana Pawła II. Niewątpliwie bo-
wiem pontyfikat papieża Polaka wiąże się z histo-
rycznymi zmianami zarówno w Polsce, w świecie i w
Kościole powszechnym. Jest to szczególnie ważne w
tym roku, kiedy przypada 30. rocznica wyboru papie-
ża Polaka, a stało się to dokładnie 16 października
1978 r., kiedy kardynał Karol Wojtyła został naszym
papieżem. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pan poseł Artur Górski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Artur Górski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szczęśliwe są
małe państwa z krańców świata, o których milczą
światowe media. Jeśli milczą, to znaczy, że dzieje się
tam dobrze. Od czasu, gdy po upadku czerwonych
Kmerów na tron Kambodży wrócił król Norodom
Sihanouk – obecnie na emeryturze – o Kambodży
media milczą. Ostatnio nie milczą o Nepalu, w któ-
rym Czerwoni Khmerzy z Himalajów, jak nazywają
tamtejszych maoistów, zlikwidowali ostatnią hindu-
ską monarchię – po 239 latach jej trwania. Na oczach
i za przyzwoleniem demokratycznego świata usunię-
to z tronu króla Gyanendrę, którego władza przeszła
w ręce zwycięskiej maoistycznej Komunistycznej
Partii Nepalu i ich sojuszników – partii Zjednoczo-
nych Marksistów Leninistów. To dopiero początek
tragedii, jaka czeka mieszkańców Nepalu. Gdyby żył
Ryszard Kapuściński, miałby o czym pisać.
Nepal od dawna był trapiony chorobą pełzającej
rewolucji. Od 1996 r. zbrojne oddziały komunistyczne
starały się obalić monarchię. Działania wojenne to-
czyły się ze zmiennym szczęściem, ale armia lojalna
wobec rodziny królewskiej niezmiennie panowała w
stołecznym Katmandu i innych miastach górzystego
państewka. Gdy rebelianci opanowali połowę kraju i
sytuacja stała się groźna, 1 lutego 2005 r. król Gy-
anendra, który miał ambicję nie tylko panować, ale
także realnie rządzić, wprowadził w Nepalu stan wy-
jątkowy i objął władzę absolutną. Miał nadzieję, że
dzięki temu upora się z rebeliantami i ustabilizuje
sytuację w kraju. Jednak rządy Indii, USA i Wielkiej
Brytanii wymusiły na nim powrót do demokracji i
przeprowadzenie wolnych wyborów.
W dniu 15 stycznia 2007 r. wyłoniony został par-
lament, w którym zwyciężyli przeciwnicy monarchii.
Jednym z pierwszych swoich aktów wprowadzili
tymczasową konstytucję, w której pozbawili władcę
jego boskości – król Nepalu nie jest już wcieleniem
boga Wisznu – a także odebrali mu niemal wszystkie
prerogatywy. Król przestał być nie tylko naczelnym
dowódcą wojska, ale także przywódcą państwa. Kró-
lewski podpis nie był już wymagany, by ustawa mo-
gła stać się prawem, zaś premier zaczął osobiście
przyjmować ambasadorów obcych państw i wysyłać
w świat nepalskich dyplomatów. Ponadto odebrano
królowi prawo wyboru następcy tronu. Decyzją par-
lamentu kompetencja ta przeszła na parlament. Pa-
łace królewskie znacjonalizowano, a sam monarcha
znalazł się w swoistym „areszcie domowym” i mógł
tylko bezradnie przyglądać się dalszemu demonta-
żowi dawnego państwa. Najpierw zdjęto z ulic kró-
lewskie portrety, potem usunięto przymiotnik „kró-
lewski” z oficjalnych nazw państwa, armii, poczty
czy nepalskich linii lotniczych. Podobizna króla
zniknęła z nowo emitowanych banknotów i znacz-
ków pocztowych. Każdego tygodnia zacierano kolej-
ne ślady monarchii, gdy ona wciąż jeszcze formalnie
istniała. Powoli, ale systematycznie na miejsce mo-
narchii wprowadzano komunizm, choć międzynaro-
dową opinię publiczną zapewniano o demokratycz-
nych intencjach. Umarzano długi i rozdzielano ma-
jątki ziemskie między bezrolnych chłopów. Ma-
oistowskie związki zawodowe wymuszały na prywat-
nych gazetach i rozgłośniach radiowych, by zanie-
chały krytyki maoistowskich przywódców. Zmusza-
no właścicieli hoteli, restauracji, drobnych fabryk i
prywatnych szkół, by zatrudniali u siebie maoistów
i płacili haracz. Kradzież stała się powszechnym i
akceptowanym zjawiskiem.
W dniu 28 grudnia 2007 r. nepalski parlament
zatwierdził wniosek o zniesienie monarchii i prokla-
mowanie republiki. Teraz zaczęto oficjalnie i całko-
wicie bezkarnie zwalczać już nie tylko symbole, ale
też ludzi, zwolenników dawnego porządku. Zaczęto
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Artur Górski
ich usuwać z armii, administracji i mediów. Tych,
którzy stawiali opór, straszono, a gdy to nie pomaga-
ło, prześladowano. Na prowincji już wcześniej zda-
rzały się porwania, a nawet zabójstwa. Teraz zostały
zalegalizowane. Kilka miesięcy temu jeden z nepal-
skich maoistowskich przywódców Czandra Thapa
tak zapowiedział rozliczenie zwolenników dawnych
rządów: „Jak tylko przejmiemy władzę, powywiesza-
my wszystkich zdrajców i wyzyskiwaczy”. A jeśli na-
wet wrogowie klasowi nie zostaną wymordowani,
będą musieli przejść przez obozy reedukacyjne, za-
pewne podobne do tych, jakie utworzyli rządzący
Kambodżą Czerwoni Khmerowie.
Minęło kilka kolejnych miesięcy, zanim tzw. de-
mokraci i komuniści różnych odcieni porozumieli się
co do przyszłości Nepalu i podziału łupów. 10 kwiet-
nia 2008 r. odbyły się kolejne wybory do parlamen-
tu, które jednak sromotnie przegrali najsilniejsi
dotąd demokraci z Kongresu Nepalskiego. Pełnię
władzy przejęli komuniści. Ostatecznie 28 maja
2008 r. zdominowany przez nich i wręcz sterroryzo-
wany nepalski parlament oficjalnie zniósł monar-
chię i proklamował federalną republikę demokra-
tyczną. Tylko czterech nepalskich posłów odważyło
się sprzeciwić w głosowaniu likwidacji monarchii.
Jeszcze tego samego dnia królowi i jego rodzinie
nakazano opuszczenie pałacu królewskiego w ciągu
dwóch tygodni i zasugerowano emigrację. Jak po-
wiedział w nepalskiej telewizji lider zwycięskich
maoistów Prachanda, lepiej, żeby król opuścił tron
i pałac po dobroci, jeśli nie chce, by spotkało go coś
przykrego. „W historii monarchowie byli ścinani.
Oby to się nie powtórzyło u nas” – stwierdził były
przywódca komunistycznych partyzantów. Czy je-
steśmy świadkami końca wolności w Nepalu i naro-
dzin nowej komunistycznej dyktatury, tym razem
nepalskich Czerwonych Khmerów? A wydawało się,
że ten rozdział historii świata mamy już za sobą.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Głos ma pan poseł Witold Kochan, Platforma
Obywatelska.
Poseł Witold Kochan:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żyjący w pierw-
szej połowie XX w. wybitny specjalista od propagan-
dy powiedział, że wielokrotnie powtarzane kłamstwo
zmienia się w prawdę. We wtorek 3 czerwca w popu-
larnym programie „Kropka nad i” wystąpiła pani
poseł Beata Kempa. Rozmowa, w której uczestniczy-
ła również pani minister Julia Pitera, dotyczyła nie-
prawidłowości występujących w obszarze służby
zdrowia. W trakcie programu nieoczekiwanie poseł
373
Kempa wymieniła szpital w Gorlicach jako miejsce,
w którym odbywają się podejrzanie szybkie przetar-
gi i inwestycje, a wszystko to w rzekomym związku
z rychłą prywatyzacją. Kilka dni później, w sobotę 7
czerwca, podczas zapewne pierwszego w życiu poby-
tu w Gorlicach pani poseł Kempa swoje zarzuty, a
raczej insynuacje dotyczące szybkich inwestycji po-
wtórzyła, tym razem w programie dla widzów tele-
wizji regionalnej.
Celem mojego oświadczenia jest sprawienie, by
przedstawiany na wstępie mechanizm przekuwania
kłamstwa w prawdę tym razem nie zadziałał. Chęt-
nie dowiedziałbym się od poseł Kempy, jakie konkret-
nie bardzo szybkie inwestycje miała na myśli. Mam
jednak świadomość, że odpowiedź na tak postawione
pytanie nie może paść, bo całkiem zwyczajnie takich
bardzo szybkich inwestycji nie ma i nie było. Sam
fakt stawiania podobnych zarzutów w odniesieniu do
inwestycji, którym zawsze towarzyszą określone pro-
cedury, w tym przetargowe, i które z reguły są
skrzętnie kontrolowane, świadczy o daleko posunię-
tej ignorancji.
Dla potwierdzenia moich słów posłużę się przy-
kładami dwóch najpoważniejszych inwestycji w gor-
lickim szpitalu. Pierwsza z nich to modernizacja
obiektów wraz z modernizacją systemu grzewczego
za łączną kwotę ponad 12 mln zł. Pieniądze na ten
cel pochodziły z narodowego i wojewódzkiego fun-
duszu ochrony środowiska, EkoFunduszu, budżetu
powiatu i środków własnych szpitala. Inwestycję
podjęto z prostej przyczyny – stan budynków, ko-
tłowni czy poszczególnych instalacji zagrażał dal-
szemu funkcjonowaniu szpitala. Harmonogram
inwestycji wyglądał następująco: W lipcu 2005 r.
zarząd powiatu wyraził zgodę na ogłoszenie prze-
targu na realizację poszczególnych zadań termomo-
dernizacyjnych. We wrześniu i listopadzie 2005 r.
rada powiatu poręczyła zobowiązania szpitala z ty-
tułu pożyczek zaciągniętych w narodowym i woje-
wódzkim funduszu ochrony środowiska. Rozstrzy-
gnięcie przetargu nastąpiło w październiku 2005 r.,
umowę podpisano miesiąc później, prace rozpoczęto
w marcu 2006 r., a całość zadania inwestycyjnego
zamknięto we wrześniu 2007 r. Druga spośród in-
westycji mieści się w ramach programu „Poprawa
stanu ochrony zdrowia w pow. gorlickim”. Finanso-
wana jest w większości ze środków Mechanizmu
Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarcze-
go w kwocie prawie 7 mln zł. Do tego dochodzą środ-
ki powiatu i szpitala. Zakres programu obejmuje
m.in. modernizację 4 oddziałów znajdujących się w
głównym budynku szpitala oraz zakup urządzeń i
aparatury medycznej. W sierpniu 2006 r. dyrektor
szpitala wystąpił z wnioskiem do rady powiatu o
zapewnienie dodatkowych środków na realizację
tego zadania. Rada powiatu podjęła stosowne
uchwały w sierpniu 2006 r. i październiku 2007 r.
Odbyły się trzy przetargi na zakup sprzętu medycz-
nego i jeden na przeprowadzenie robót remonto-
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
374 Oświadczenia poselskie
Poseł Witold Kochan
wych. Planowany termin zakończenia prac to czer-
wiec 2009 r.
Pani poseł Kempa wysyła w programie „Kropka
nad i” minister Piterę do pilnej kontroli inwestycji
prowadzonych w gorlickim szpitalu. Kontroli czego,
nie wiemy. Pani poseł Kempa zapewne też nie wie.
Należy więc w tym miejscu podkreślić, że zadania
inwestycyjne realizowane przez szpital podlegały
kontroli instytucji zewnętrznych. Urząd kontroli
skarbowej przeprowadził kontrole w sierpniu i wrze-
śniu 2007 r. Ich zakres dotyczył celowości i zgodności
z prawem gospodarowania środkami publicznymi w
2006 r. Nie wskazano żadnych nieprawidłowości. Na-
rodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w styczniu 2007 r. kontrolował realizację za-
dania „Termomodernizacja obiektów oraz moderni-
zacja systemu grzewczego z wykorzystaniem bioma-
sy”. Również i tu nie wskazano żadnych nieprawidło-
wości. Także EkoFundusz przeprowadził w 2007 r.
kontrolę realizacji tego zadania. Nie wniesiono żad-
nych uwag. Biuro do Spraw Zagranicznych Progra-
mów Pomocy w Ochronie Zdrowia w ramach moni-
torowania realizacji projektu inwestycyjnego „Popra-
wa stanu ochrony zdrowia w pow. gorlickim” doko-
nało w maju 2008 r. analizy dokumentacji przetargo-
wej, z której także wynika, że przetargi przeprowa-
dzono prawidłowo.
Na koniec warto dodać, że próby zbijania przez
panią poseł Kempę politycznego kapitału i żerowa-
nia na gorlickim szpitalu spotkały się ze zdecydo-
wanym potępieniem i protestem przedstawicieli
wszystkich środowisk pracowniczych, w tym związ-
ków zawodowych gorlickiego szpitala. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Głos ma pani poseł Bożena Kotkowska.
Poseł Bożena Kotkowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje oświadcze-
nie dotyczy apelu Delegatury Rejonowej Polskiego
Związku Działkowców w Bielsku-Białej do wszyst-
kich klubów parlamentarnych o zaprzestanie cią-
głego ataku na ustawę o rodzinnych ogrodach dział-
kowych:
Działkowcy Podbeskidzia zwracają się z apelem
do wszystkich klubów parlamentarnych o zaprzesta-
nie ciągłego ataku na ustawę o rodzinnych ogrodach
działkowych. Kiedy 8 lipca 2005 r. ustawa została
przyjęta, społeczeństwo działkowców odetchnęło z
ogromną ulgą. Jednakże nie na długo. Posłowie Pra-
wa i Sprawiedliwości i Platformy Obywatelskiej za-
powiedzieli, że rozpoczną kampanię przeciwko nowej
ustawie. I tak też się stało. Kiedy do władzy doszli
posłowie PiS-u, cały czas byliśmy zasypywani różny-
mi pomysłami poselskimi. Działkowcy całej Polski
odetchnęli z ulgą, kiedy do władzy doszło ugrupowa-
nie Platformy Obywatelskiej. Jednakże znów rozpo-
częto kampanię przeciwko działkowcom. Na począt-
ku marca 2008 r. w lokalnym wydaniu gazety „Pol-
ska Dziennik Zachodni” ukazał się artykuł pt.
„Działki będą likwidowane”. Działkowcy Podbeski-
dzia są zbulwersowani niektórymi przykładami nie-
znającymi historii ogrodów. Zdziwieni jesteśmy, że
ten artykuł ukazał się w gazecie bez jakichkolwiek
poprawek, obrażając uczciwych działkowców, pisze
się tam bowiem bzdury, że ogrody powstały za cza-
sów stalinowskich. Otóż szanowni redaktorzy nie
zadali sobie nawet trudu, żeby się dowiedzieć, że
ogrody istnieją już od ponad stu lat.
W delegaturze w Bielsku-Białej jest 59 ogrodów
działkowych, w tym w Bielsku-Białej 29, w Cieszynie
10, w Czechowicach-Dziedzicach 10, w Skoczowie 3,
w Ustroniu 4, w Żywcu 3.
Działkowcy rozumieją, że nie można upierać się
przeciwko likwidacji ogrodu tam, gdzie jest to ekono-
micznie uzasadnione. Przykładem może być likwida-
cja całego ogrodu „Wrzos” w Żywcu, gdzie w tym
miejscu powstała droga ekspresowa prowadząca
przez Zwardoń do Słowacji. To właśnie rozumiemy,
nie możemy utrudniać rozwoju miast, ale nie można
likwidować działek tam, gdzie nie jest to ekonomicz-
nie uzasadnione. Liczymy, że podstawą do rozpoczę-
cia rzeczowej, nacechowanej wzajemną życzliwością
dyskusji będzie dyskusja działkowców z posłami ze
wszystkich klubów parlamentarnych. Natomiast nie
może być tak, że wstępem do sformułowania stano-
wisk jest bezkompromisowy, oszczerczy i obraźliwy
atak prasowy, którego autorzy nie cofają się nawet
przed wplątaniem posłów i Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej w tryby brudnej kampanii. Jesteśmy prze-
konani, że jeżeli wystąpią okoliczności uzasadniające
podjęcie w Sejmie działań dotyczących naszego śro-
dowiska, zostaniemy o tym nie tylko poinformowani,
ale nasze uwagi będą wysłuchane i rozważone. Z wy-
razami szacunku, prezesi delegatury Bielska-Białej.
Dziękuję bardzo i prosiłabym, żeby wziąć pod
uwagę te uwagi działkowców, ludzi, którzy zajmują
się od wielu lat ogrodami działkowymi. Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pan poseł Łukasz Zbonikowski.
Poseł Łukasz Zbonikowski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o
metropoliach został skierowany przez rząd do prac
sejmowych. Różnie oceniany jest pomysł na rozwój
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Łukasz Zbonikowski
kraju oparty na 12 szybko rozwijających się ośrod-
kach, kosztem pozostałych. Przypomina to troszkę
stachanowską rywalizację, gdy cały zakład cierpiał i
ponosił straty, byle tylko przodownik wykonał 300%
normy. Jednak w obliczu zaawansowanych przygoto-
wań ustawodawczych i prawdopodobnego przegłoso-
wania przez większość koalicyjną chciałbym zwrócić
uwagę na szczególny przypadek: W woj. kujawsko-
-pomorskim ma powstać obszar metropolitalny opar-
ty o dwa miasta: Toruń i Bydgoszcz. Należy podjąć
wszelkie możliwe działania, by do tego obszaru włą-
czone zostało także trzecie co do wielkości miasto
województwa, Włocławek. To właśnie miasto bardzo
odczuło negatywne skutki reformy administracyjnej
z 1999 r. Przesunięcie większości kompetencji do To-
runia i Bydgoszczy sprawiło, że ranga Włocławka
zaczęła się bardzo obniżać. Niegdyś ośrodek woje-
wódzki stał się nieco zapomnianym miejscem na
krańcach województwa.
Dlatego właśnie we włączeniu blisko 120-tysięcz-
nego miasta w skład obszaru metropolitalnego upa-
trywać można szanse na jego rozwój. Jednocześnie
Włocławek może stać się trzecią siłą w tworzonej
strukturze, co zapewni także osiągnięcie ustawowe-
go wymogu miliona mieszkańców. Tym samym stwo-
rzona zostałaby struktura konkurencyjna, sprawna,
a przede wszystkim integrująca region. Działania
długofalowe i przemyślane, do jakich należy włącze-
nie Włocławka do obszaru metropolitalnego, mogą
zapewnić równomierny rozwój woj. kujawsko-pomor-
skiego. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pan poseł Krzysztof Lipiec.
Poseł Krzysztof Lipiec:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozdrówcie Góry
Świętokrzyskie – takimi słowami, odchodząc na
wieczną wartę, zwrócił się do swoich podkomendnych
na ziemi nowogródzkiej i pod Jewłaszami porucznik
Jan Piwnik „Ponury”, legendarny dowódca Armii
Krajowej w Górach Świętokrzyskich. Zrzucony jako
jeden z pierwszych cichociemnych do Polski przez
angielskie samoloty w październiku 1941 r. od razu
przystąpił do organizowania ruchu oporu wobec na-
jeźdźcy niemieckiego.
Dzisiaj, w tych dniach, mija 20 lat od bardzo waż-
nego wydarzenia, które miało miejsce w Górach
Świętokrzyskich. W 1988 r. po 44 latach niemożno-
ści prochy „Ponurego” zostały sprowadzone z tere-
nów ówczesnego Związku Radzieckiego na Kielec-
czyznę i w czerwcu 20 lat temu odbył się ponowny
pogrzeb „Ponurego”. To wielkie wydarzenie, wielkie
375
wydarzenie, które przyciągnęło w Góry Świętokrzy-
skie wszystkich patriotów z ziemi polskiej. To wy-
darzenie, które skonsolidowało ludzi w kilku miej-
scowościach Gór Świętokrzyskich, począwszy od
Janowic, gdzie urodził się „Ponury”, przez Nagorzy-
ce, jego macierzystą parafię, następnie Michniów,
który w 1943 r. przez Niemców został spacyfikowa-
ny za to, że z żołnierzami Armii Krajowej utrzymy-
wał kontakty, aż poprzez Wąchock, gdzie po dzień
dzisiejszy „Ponury” w murach klasztoru Cystersów
spoczywa.
W dniu jutrzejszym na Wykusie, w tym miejscu,
gdzie właśnie „Ponury” wraz ze swoimi żołnierzami
wspierał okoliczną ludność i organizował akcje bo-
jowe przeciwko Niemcom, odbędzie się spotkanie,
spotkanie w miejscu, w którym przez kilkadziesiąt
już lat, bo od 1957 r., kiedy została postawiona wła-
śnie na tym uroczysku leśnym w Lasach Siekierzyń-
skich kapliczka Matki Bożej Bolesnej z Wykusu,
spotykają się żołnierze „Ponurego”, których już co-
raz mniej przybywa w Góry Świętokrzyskie, ale są
ich następcy – harcerze, młodzi ludzie i ci, którzy w
przyszłość chcą ponieść pamięć bohaterskiego do-
wódcy Armii Krajowej.
Jutro na Wykusie, a w najbliższą niedzielę w Wą-
chocku – polowa msza święta w klasztorze Ojców
Cystersów, gdzie na pamięć będziemy przywoływać
Jana Piwnika „Ponurego”, wielkiego bohatera, do-
wódcy Armii Krajowej, człowieka wielce zasłużonego
dla Polski, a szczególnie dla Kielecczyzny, dla Gór
Świętokrzyskich.
Z tego miejsca chciałbym złożyć w sercu i w duchu
głęboki pokłon tym, którzy odeszli na wieczną wartę.
Wielka o nich pamięć, ale tym, którzy żyją i dają jesz-
cze świadectwo młodym, gorąco dziękuję i proszę o
jeszcze, aby to świadectwo polskiego patriotyzmu
nadal młodemu pokoleniu mogli przekazywać. To
oświadczenie jest ważne, głoszone jest bowiem z pol-
skiego Sejmu, z Sejmu Polski niepodległej, z Sejmu,
w którym kultywowana jest pamięć o polskich boha-
terach, szczególnie w tym ważnym roku, w Roku
Niepodległości, który przez Sejm został ogłoszony w
naszej ojczyźnie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pan poseł Krzysztof Brejza.
Poseł Krzysztof Brejza:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym
oświadczyć, iż w dniu dzisiejszym pełniłem od godz.
9 funkcję sekretarza Sejmu i uczestniczyłem we
wszystkich głosowaniach. Niestety podczas najważ-
niejszego z punktu widzenia porządku obrad głoso-
wania zawiesiło się moje urządzenie do przeprowa-
dzania głosowania, czytnik. Wpierw zaświeciła się
 17. posiedzenie Sejmu w dniu 13 czerwca 2008 r.
376 Oświadczenia poselskie

Poseł Krzysztof Brejza Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:

czerwona lampka, która sygnalizowała przyjęcie gło-
su ważnego, jednak w połowie procedury głosowania
czytnik się zawiesił, wyświetlił się komunikat o tym,
że urządzenie jest uszkodzone. Świadkami tej sytu-
acji byli pan marszałek Komorowski oraz siedzący z
lewej strony pan poseł Michał Marcinkiewicz, drugi
sekretarz.
Chcę podkreślić, iż już trzykrotnie miałem podob-
ne kłopoty z czytnikiem, jednak pierwszy raz zakoń-
czyło się to w ten sposób, że głos okazał się nieważny
i zapewne na stronach sejmowych będzie informacja
o tym, że nie brałem udziału w głosowaniu.
Uważam, że Kancelaria Sejmu powinna dokonać
przeglądu urządzeń, być może zastanowić się nad ich
wymianą. Wiem, że dzisiaj jest 13 czerwca, piątek.
Nie jestem osobą przesądną i uważam, że polski par-
lament stać na sprawny, solidny i niezawodny system
do przeprowadzania głosowań. Dziękuję serdecznie.
Dziękuję bardzo.
Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.
Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz
odpowiedzi na nie została paniom i panom posłom
doręczona w druku nr 592.*)
Na tym kończymy 17. posiedzenie Sejmu Rzeczy-
pospolitej Polskiej.
Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przej-
rzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.
Porządek dzienny 18. posiedzenia Sejmu, zwoła-
nego na dni 25, 26 i 27 czerwca 2008 r., został paniom
i panom posłom doręczony.
Zamykam posiedzenie.
(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszał-
kowską)
*) Teksty interpelacji i zapytań poselskich oraz odpowiedzi
na interpelacje i zapytania – w załącznikach nr 1 i 2 w Aneksie
do Sprawozdania Stenograficznego z 17. posiedzenia Sejmu.

(Koniec posiedzenia o godz. 20 min 02)


Teksty wystąpień niewygłoszonych
Pierwsze czytanie poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowa-
nia cywilnego, ustawy o państwowej kompen-
sacie przysługującej ofiarom niektórych prze-
stępstw umyślnych oraz niektórych innych
ustaw
- punkt 32. porządku dziennego
Poseł Stanisław Rydzoń (Klub Poselski Lewica)
W imieniu Klubu Poselskiego Lewica przedsta-
wiam stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego,
ustawy o państwowej kompensacie przysługującej
ofiarom niektórych przestępstw umyślnych oraz nie-
których innych ustaw (druk nr 402). Uzasadnienie
załączone do projektu ustawy za zasadnicze cele usta-
wy uznaje:
— wyłączenie spod kognicji sądów powszechnych
spraw w przedmiocie przyznania lub zwrotu nieza-
sadnie wypłaconej kompensaty, rozpoznawanych na
podstawie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej
kompensacie przysługującej ofiarom niektórych prze-
stępstw umyślnych,
— ograniczenie kognicji sądów powszechnych
w sprawach z zakresu regulacji rynku energetyczne-
go, telekomunikacyjnego i poczty oraz transportu
kolejowego.
Zdaniem autorów noweli uzyska się nadto odcią-
żenie sądów cywilnych od spraw, które bliższe są
prawu administracyjnemu niż cywilnemu. Według
projektodawców państwowa kompensata nie jest
świadczeniem odszkodowawczym w rozumieniu pra-
wa cywilnego i ma charakter subsydiarny w stosun-
ku do odpowiedzialności sprawcy przestępstwa, gdyż
wyrównuje jedynie te straty materialne ofiary, któ-
rych w inny sposób nie pokryto ani z ubezpieczenia,
ani z pomocy socjalnej. Przyznanie z budżetu pań-
stwa kompensaty nie zwalnia sprawcy przestępstwa
z obowiązku naprawienia szkody ani nie ogranicza
prawa uprawnionego do dochodzenia odszkodowania
od sprawcy przestępstwa na drodze sądowej.
W przedstawionej sytuacji autorzy projektu usta-
wy wnoszą o wyłączenie spraw kompensacyjnych
z postępowania cywilnego i włączenie ich do postę-
Załącznik nr 1
powania administracyjnego. W ramach tego postę-
powania organem orzekającym byłby nie sąd cywilny,
lecz prezes sądu okręgowego działający jako organ
administracji publicznej wydający decyzje admini-
stracyjne. Według autorów przeniesienie postępowa-
nia kompensacyjnego na drogę administracyjną
przyniesie także inny pozytywny skutek w postaci
uproszczenia i skrócenia postępowania. Na przykład
decyzja w przedmiocie przyznania kompensaty zapa-
dać ma w czasie do 1 miesiąca, maksymalnie w spra-
wach trudnych – w terminie do 2 miesięcy. Zdaniem
projektodawców bardziej uproszczona byłaby także
egzekucja dochodzenia zwrotu wypłaconej kompen-
saty, gdyż tytuł wykonawczy wystawiać będzie oraz
sprawę kierować do egzekucji administracyjnej pre-
zes sądu jako organ orzekający. Dotychczasowe prze-
pisy przewidujące postępowanie sądowe oraz egzeku-
cję prowadzoną przez komornika sądowego przedłu-
żały bowiem proces odzyskania kompensaty.
Takie są intencje autorów projektu ustawy. A jaki
jest stosunek naszego klubu do proponowanych
zmian?
Podstawowe wątpliwości wywołuje propozycja do-
tycząca wyłączenia spod kognicji sądów spraw kom-
pensacyjnych. Zasadą w polskim prawie jest orzeka-
nie o przyznawaniu odszkodowań w formie orzecze-
nia sądowego. Projekt odchodzi od tej zasady, nadając
prezesowi sądu okręgowego uprawnienie z pograni-
cza prawa cywilnego i administracyjnego. Wydaje się,
że należy pozostawić dotychczasowy zapis art. 8 ust.
1–3, zgodnie z którym organem właściwym w spra-
wach kompensacyjnych jest sąd rejonowy, w którego
okręgu popełniono przestępstwo.
Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompen-
sacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw
umyślnych obowiązuje dopiero 2,5 roku, stąd decyzje
co do zmiany organu orzekającego trzeba podejmować
rozważnie, w oparciu o ewentualne negatywne do-
świadczenia dotychczasowego uregulowania.
Wydaje się, że Komisja Nadzwyczajna ds. zmian
w kodyfikacjach będzie dobrym miejscem do poważ-
nej analizy proponowanej noweli.
Drugim zagadnieniem poruszonym w projekcie
nowelizacji są propozycje nowego uregulowania po-
stępowania odwoławczego od decyzji administracyj-
nych wydawanych przez centralne organy admini-
2
stracji rządowej – prezesa Urzędu Regulacji Energe-
tyki, prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej
i prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Według
obowiązujących przepisów postępowania te mają
charakter hybrydalny, gdyż pierwszy ich etap toczy
się w trybie przepisów K.p.a. i kończy wydaniem de-
cyzji administracyjnej. Natomiast etap drugi toczy
się przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów
w trybie przepisów K.p.c., co powoduje, że nakładają
się w tym postępowaniu dwie odmienne procedury.
Nowela proponuje, by całe postępowanie, w tym od-
woławcze, toczyło się według przepisów K.p.a. W szcze-
gólności od decyzji wydanej przez prezesa danego
urzędu regulacyjnego przysługiwać będzie odwołanie
w postaci żądania ponownego rozpatrzenia sprawy,
zaś od decyzji wydanej w tym trybie skarga do sądu
administracyjnego. Poza zakresem tej regulacji, czy-
li dalej w reżimie cywilnym, pozostałyby m.in. spra-
wy dotyczące ochrony konkurencji i konsumentów
czy prawa telekomunikacyjnego.
Ostatnią istotną zmianą, jaką proponuje noweli-
zacja, jest przeniesienie kategorii spraw z zakresu
ubezpieczeń społecznych z właściwości sądów okrę-
gowych do właściwości sądów rejonowych.
Poruszone sprawy regulacyjne i z zakresu ubez-
pieczeń społecznych nie są kontrowersyjne.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Poselski
Lewica wnosi o przekazanie projektu ustawy do Ko-
misji Nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach.
Poseł Józef Zych (Klub Poselski Polskiego
Stronnictwa Ludowego)
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt zmiany
ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy
o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom
niektórych przestępstw oraz niektórych innych
ustaw zasługuje na uwagę oraz głęboką, rzeczową
analizę. Chociaż projekt ten, proponując nowelizację
w kilku ustawach, posiada niejako wspólny mianow-
nik, którym jest kognicja sądu, to jednak ze względu
na różną rangę ustaw (Kodeks postępowania cywil-
nego i pozostałe proponowane do nowelizacji ustawy),
powoduje pewne komplikacje natury proceduralnej.
Wiadomo, że do zmian w kodyfikacjach powołana
została Komisja Nadzwyczajna, natomiast projekta-
mi innych ustaw zajmują się komisje branżowe. Rzecz
jasna, wyjście z obecnej sytuacji istnieje, ale tak czy
owak, sprawę komplikuje. Prawidłowym wyjściem
byłoby takie, gdyby zmianom legislacyjnym podda-
wano jedną ustawę, a wyjątkowo tylko zmiany
w innych, o ile są one ściśle związane z nowelizacją
tej ustawy i niezbędne.
Wysoki Sejmie! Czas przeznaczony na dyskusję
nad tak obszerną nowelizacją, i to kilku ustaw, po-
zwala jedynie na odniesienie się do jednej kwestii.
Ponieważ zdaniem klubu parlamentarnego PSL
istotną sprawą jest państwowa kompensata przysłu-
gująca ofiarom niektórych przestępstw, skoncentru-
ję się na tej sprawie.
Projekt przewiduje nadanie postępowaniu w przed-
miocie kompensaty przysługującej ofiarom niektórych
przestępstw charakteru postępowania administracyj-
nego prowadzonego przez organ orzekający, którym
ma być prezes sądu okręgowego, w którego okręgu
wszczęto postępowanie przygotowawcze w odniesieniu
do danego przestępstwa lub odmówiono jego wszczę-
cia, jako zasady, od której istnieją wyjątki. Taka pro-
pozycja zasługuje na poważne potraktowanie.
Podzielamy pogląd wnioskodawców, iż przeniesie-
nie postępowania w przedmiocie przyznania kom-
pensaty na drogę administracyjnoprawną przynieść
powinno pozytywny skutek również dla osób ubiega-
jących się o przyznanie kompensaty. Postępowanie
w tym zakresie zostanie znacznie uproszczone i skró-
cone. Organ orzekający przymuszony będzie do po-
dejmowania działań w poszczególnych sprawach tak,
aby decyzje w przedmiocie przyznania kompensaty
zapadały w terminie nie dłuższym niż miesiąc od
daty wszczęcia postępowania, zaś w sprawach szcze-
gólnie skomplikowanych – nie później niż w terminie
dwóch miesięcy (art. 35 § 3 K.p.a.).
Szybkie udzielenie pomocy finansowej ofiarom
przestępstwa, które znalazły się w trudnej sytuacji,
musi być sprawą priorytetową.
 Porządek dzienny

17. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniach 11, 12 i 13 czerwca 2008 r.

1. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy

o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki
nr 241, 490 i 490-A).
2. Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o:
1) rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie
niektórych innych ustaw,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie
niektórych innych ustaw,
3) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty,
4) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty
(druki nr 248, 246, 128, 247, 393 i 393-A).
3. Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa o:
1) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji,
2) rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz
niektórych innych ustaw,
3) rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz
ustawy o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek
sektora elektroenergetycznego
(druki nr 481, 482, 483, 587 i 587-A).
4. Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskich projektach ustaw o:
1) zmianie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, ustawy o związ-
kach zawodowych rolników indywidualnych oraz ustawy o izbach rolniczych,
2) zmianie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, ustawy o związ-
kach zawodowych rolników indywidualnych, ustawy o izbach rolniczych oraz o zmianie
niektórych innych ustaw
(druki nr 439, 441 i 534).
5. Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy
o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (druki nr 582 i 588).
6. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
o rządowym projekcie ustawy o odpadach wydobywczych (druki nr 217 i 539).
7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim pro-
jekcie ustawy o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym (druki nr 508 i 560).
8. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach (druki nr 466 i 563).
9. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
o rządowym projekcie ustawy uchylającej ustawę o klasyfikacji drewna surowego nieobro-
bionego (druki nr 521 i 541).
10. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projek-
cie ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zada-
nia publiczne (druki nr 561, 580 i 580-A).
11. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały
w sprawie uczczenia 100. rocznicy powstania Światowego Związku Esperantystów (druki
nr 486 i 536).
12. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach pu-
blicznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 562).
 13. Pytania w sprawach bieżących.
14. Informacja bieżąca.
15. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych (druk nr 548).
16. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja po-
datkowa (druk nr 549).
17. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla
podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
(druk nr 550).
18. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych (druk nr 405).
19. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych (druk nr 435).
20. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zmianie usta-
wy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 471 i 589).
21. Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o pilnym rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych
oraz niektórych innych ustaw oraz o zmianie innych ustaw (druki nr 586, 612i 612-A).
22. Sprawozdanie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz Komisji Spraw
Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Europejskiej karty języków
regionalnych lub mniejszościowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.
(druki nr 427 i 545).
23. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji
o Europejskim Instytucie Leśnictwa, sporządzonej w Joensuu dnia 28 sierpnia 2003 r.
(druki nr 431 i 547).
24. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji
Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych, sporządzonej w Sztok-
holmie dnia 22 maja 2001 r. (druki nr 428 i 546).
25. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o stanowisku Senatu w spra-
wie ustawy o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych (druki nr 584 i 621).
26. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych (druki nr 585 i 594).
27. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie
uchwały w sprawie uczczenia pamięci Aleksandra Świętochowskiego w 70. rocznicę śmierci
(druki nr 513 i 537).
28. Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej w sprawie akceptacji transplantacji jako metody leczenia (druk nr 593).
29. Wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego (druki nr 554 i 590).
30. Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra finansów Jana Vincenta-
-Rostowskiego (druki nr 583 i 619).
31. Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich w 2007 r., z uwagami
o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela (druk nr 445) wraz ze stano-
wiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 558).
32. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postę-
powania cywilnego, ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych
przestępstw umyślnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 402).

Obecni posłowie według załączonej do protokołu listy obecności