Untitled

Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI
Sprawozdanie Stenograficzne
z 68 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
w dniu 9 czerwca 2010 r.

(pierwszy dzień obrad)
Wa r s z a w a
2010
str. str.
TREŚĆ
68. posiedzenia Sejmu

(Obrady w dniu 9 czerwca 2010 r.)
str. str.
Otwarcie posiedzenia Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . . 22

Zmiana porządku dziennego Poseł Robert Kołakowski. . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Poseł Jerzy Wenderlich . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Komunikaty Poseł Tadeusz Sławecki. . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Sekretarz Poseł Jacek Pilch . . . . . . . . . . . . . . . 5 Poseł Andrzej Celiński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Monika Wielichowska . . . . . . . . . . . . . . 26
nie Komisji Finansów Publicznych Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
o rządowym projekcie ustawy o zmia- Poseł Wiesław Suchowiejko. . . . . . . . . . . . . . . 27
nie ustawy o podatku akcyzowym oraz Poseł Sylwester Pawłowski . . . . . . . . . . . . . . . 28
niektórych innych ustaw Poseł Ryszard Galla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Poseł Sprawozdawca Marek Zieliński. . . . . . . . 5 Poseł Piotr Tomański . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Poseł Andrzej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Poseł Maria Zuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Poseł Joanna Fabisiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Poseł Anita Błochowiak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Poseł Dariusz Lipiński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Poseł Jan Łopata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Poseł Lucjan Karasiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Przewodniczący Krajowej Rady
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 12 Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski . . . 31
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Poseł Urszula Augustyn . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Punkt 4. porządku dziennego: Informacja
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 rzecznika praw dziecka o działalno-
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów ści za rok 2009 oraz uwagi o stanie
Jacek Kapica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 przestrzegania praw dziecka wraz ze
Punkt 2. porządku dziennego: Sprawozda-
stanowiskiem Komisji Edukacji, Nauki
nie Komisji Finansów Publicznych
i Młodzieży oraz Komisji Polityki Spo-
o rządowym projekcie ustawy o zmia-
łecznej i Rodziny
nie ustawy o Bankowym Funduszu
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak. . . . 35
Gwarancyjnym
Poseł Teresa Piotrowska . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Poseł Sprawozdawca Witold Namyślak . . . . . 14
Poseł Domicela Kopaczewska . . . . . . . . . . . . . 40
Poseł Zbigniew Konwiński . . . . . . . . . . . . . . . 15
Poseł Teresa Wargocka . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Poseł Stanisław Ożóg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Poseł Artur Ostrowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Poseł Jan Łopata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Poseł Piotr Walkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Poseł Witold Namyślak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Poseł Marek Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Poseł Marek Rząsa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
(Przerwa w posiedzeniu) Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Wznowienie posiedzenia Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 48
Punkt 3. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Krystyna Grabicka. . . . . . . . . . . . . . . . . 48
nie Krajowej Rady Radiofonii Poseł Artur Górski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
i Telewizji z działalności w 2009 roku Poseł Anna Sobecka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
wraz z informacją o podstawowych Poseł Bożena Kotkowska. . . . . . . . . . . . . . . . . 49
problemach radiofonii i telewizji Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
w 2009 roku oraz komisyjnym projek- Poseł Jacek Kowalik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
tem uchwały Poseł Andrzej Gut-Mostowy . . . . . . . . . . . . . . 50
Przewodniczący Krajowej Rady Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . . 50
Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski . . . 17 Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 51
Poseł Urszula Augustyn . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Poseł Stanisław Rydzoń. . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . . 19 Poseł Tomasz Latos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Poseł Robert Kołakowski. . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Poseł Zdzisława Janowska . . . . . . . . . . . . . . . 51
str. str.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas . . . . 52 Poseł Jarosław Matwiejuk. . . . . . . . . . . . . . . . 69
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak. . . . 53 Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Punkt 5. porządku dziennego: Sprawoz- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
danie Komisji Edukacji, Nauki i Mło- Spraw Wewnętrznych i Administracji
dzieży o rządowym projekcie ustawy Piotr Stachańczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
o nadaniu Pomorskiej Akademii Me- Punkt 8. porządku dziennego: Sprawozda-
dycznej w Szczecinie nazwy „Pomorski nie Komisji Infrastruktury o rządowym
Uniwersytet Medyczny w Szczecinie” projekcie ustawy o zmianie ustawy Pra-
Poseł Sprawozdawca Cezary Urban . . . . . . . . 56 wo o ruchu drogowym oraz o zmianie
Poseł Jan Kuriata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 niektórych innych ustaw
Poseł Czesław Hoc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Poseł Sprawozdawca Leszek Cieślik . . . . . . . . 70
Poseł Bartosz Arłukowicz . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Poseł Bożenna Bukiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Poseł Tadeusz Sławecki. . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Poseł Adam Śnieżek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 59 Poseł Zbigniew Matuszczak . . . . . . . . . . . . . . 72
Punkt 6. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Janusz Piechociński. . . . . . . . . . . . . . . . 73
danie Komisji Zdrowia o poselskim Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 74
projekcie ustawy o zmianie ustawy Poseł Zbigniew Matuszczak . . . . . . . . . . . . . . 74
o przeciwdziałaniu narkomanii Poseł Jacek Brzezinka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Poseł Sprawozdawca Maciej Orzechowski . . . 60 Poseł Jarosław Matwiejuk. . . . . . . . . . . . . . . . 75
Poseł Grzegorz Sztolcman. . . . . . . . . . . . . . . . 60 Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Poseł Kazimierz Moskal . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Poseł Tomasz Kamiński . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Spraw Wewnętrznych i Administracji
Poseł Aleksander Sopliński . . . . . . . . . . . . . . . 61 Adam Rapacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Poseł Marek Balicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Poseł Leszek Cieślik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 62 Punkt 9. porządku dziennego: Sprawozda-
Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 nie Komisji Infrastruktury o poselskich
Poseł Zbigniew Chmielowiec . . . . . . . . . . . . . . 63 projektach ustaw o zmianie ustawy
Poseł Kazimierz Moskal . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Prawo o ruchu drogowym
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . . 63 Poseł Sprawozdawca Stanisław Żmijan . . . . . . . 76
Poseł Bolesław Grzegorz Piecha . . . . . . . . . . . 64 Poseł Leszek Cieślik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Poseł Stanisław Ożóg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Poseł Krzysztof Tchórzewski . . . . . . . . . . . . . 78
Poseł Tomasz Latos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Poseł Wiesław Andrzej Szczepański . . . . . . . . 79
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Poseł Józef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Poseł Jarosław Matwiejuk. . . . . . . . . . . . . . . . 65 Poseł Jan Widacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Marek Haber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Poseł Maciej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 82
Punkt 7. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
nie Komisji Administracji i Spraw We- Poseł Wiesław Andrzej Szczepański . . . . . . . . 82
wnętrznych oraz Komisji Spraw Zagra- Poseł Krzysztof Tchórzewski . . . . . . . . . . . . . 83
nicznych o rządowym projekcie ustawy Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury
o ratyfikacji Umowy między Rządem Tadeusz Jarmuziewicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Poseł Stanisław Żmijan . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Ministrów Ukrainy, sporządzonej Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz-
w Warszawie dnia 25 listopada 2009 r., danie Komisji Nadzwyczajnej o komi-
o zmianie Umowy między Rządem syjnym projekcie ustawy o zmianie
Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem ustawy Kodeks wykroczeń
Ministrów Ukrainy o współpracy przy Poseł Sprawozdawca Stanisław Pięta. . . . . . . 85
dokonywaniu kontroli osób, towarów Poseł Witold Pahl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
i środków transportu przekraczających Poseł Stanisław Rydzoń. . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
polsko-ukraińską granicę państwową, Poseł Józef Zych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
podpisanej w Kijowie dnia 25 czerwca Poseł Jan Widacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
2001 r. Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 87
Poseł Sprawozdawca Tomasz Lenz. . . . . . . . . 67 Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Poseł Adam Śnieżek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Poseł Jarosław Matwiejuk. . . . . . . . . . . . . . . . 68 Sprawiedliwości Zbigniew Wrona . . . . . . . . . . 88
Poseł Stanisław Witaszczyk . . . . . . . . . . . . . . 68 Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
str. str.
Oświadczenia Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło-

Poseł Szymon Stanisław Giżyński . . . . . . . . . 89 szonych
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Poseł Kazimierz Gwiazdowski . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Tadeusz Naguszewski . . . . . . . . . . . . . . 90 Poseł Witold Namyślak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 91 Poseł Stanisław Ożóg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
(Przerwa w posiedzeniu) Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
(Początek posiedzenia o godz. 11 min 03)
(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Proponuję, aby w przypadku sprawozdania za-
Bronisław Komorowski oraz wicemarszałkowie wartego w druku nr 3076 Sejm wyraził zgodę na
Stefan Niesiołowski i Ewa Kierzkowska) zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycje przyjął.
Marszałek: Sprzeciwu nie słyszę.
Właściwe komisje przedłożyły dodatkowe spra-
Otwieram posiedzenie Sejmu. (Oklaski) wozdania o projektach ustaw:
(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską) — o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Ko-
Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią deks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo
poseł Monikę Wielichowską oraz panów posłów Jacka upadłościowe i naprawcze,
Pilcha, Krzysztofa Matyjaszczyka i Michała Marcin- — o zmianie ustawy o materiałach wybuchowych
kiewicza. przeznaczonych do użytku cywilnego oraz ustawy
W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie
poseł Monika Wielichowska i pan poseł Jacek Pilch. wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi,
Protokół i listę mówców prowadzić będą pani po- bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o prze-
seł Monika Wielichowska i pan poseł Michał Marcin- znaczeniu wojskowym lub policyjnym.
kiewicz. Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom
Witam serdecznie panią sekretarz, jak również doręczone odpowiednio w drukach nr 3005-A i 3025-A.
pana posła sekretarza. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Protokół 67. posiedzenia Sejmu uważam za przy- Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie-
jęty wobec niewniesienia zastrzeżeń. niu porządku dziennego o punkty obejmujące prze-
Proszę państwa, właściwe komisje przedłożyły prowadzenie trzecich czytań tych projektów.
sprawozdania o projektach ustaw: Po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Senio-
— o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym rów podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dzien-
oraz o zmianie niektórych innych ustaw, nego o punkty w brzmieniu:
— o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz — Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Te-
niektórych innych ustaw. lewizji z działalności w 2009 roku wraz z informacją
Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom o podstawowych problemach radiofonii i telewizji
doręczone odpowiednio w drukach nr 3074 i 3084. w 2009 roku (druk nr 2947) oraz komisyjnym pro-
Na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu podją- jektem uchwały (druk nr 3099).
łem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punk- — Wybór do składu osobowego Komisji Etyki Po-
ty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań. selskiej (druk nr 3100).
Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał:
o projektach ustaw: — 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów
— o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dysku-
— o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwa- sjach: nad sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii
rancyjnym, i Telewizji z działalności w 2009 roku wraz z infor-
— o wznowieniu Krzyża Niepodległości oraz o usta- macją o podstawowych problemach radiofonii i tele-
nowieniu Krzyża Wolności i Solidarności. wizji w 2009 roku oraz nad informacją rzecznika
Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom do- praw dziecka o działalności za rok 2009 oraz uwaga-
ręczone odpowiednio w drukach nr 3055, 3065 i 3076. mi o stanie przestrzegania praw dziecka,
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii — 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów
Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- i kół w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o projek-
niu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpa- cie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rze-
trzenie tych sprawozdań. czypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukra-
68. posiedzenie Sejmu w dniu 9 czerwca 2010 r.
4 Porządek dzienny
Marszałek — o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy

w rodzinie oraz niektórych innych ustaw,
iny, sporządzonej w Warszawie dnia 25 listopada — o zmianie ustawy o świadczeniach odszkodo-
2009 r. wawczych przysługujących w razie wypadków i cho-
Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby rób pozostających w związku ze służbą wojskową
Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu oraz niektórych innych ustaw,
klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punkta- — o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym
mi porządku dziennego. oraz niektórych innych ustaw,
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm — o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym.
propozycje przyjął. Po rozpatrzeniu stanowisk Senatu, nie wcześniej
Sprzeciwu nie słyszę. niż o godz. 17, przeprowadzimy głosowania.
Za chwilę rozpatrzymy sprawozdanie komisji W bloku głosowań przeprowadzimy trzecie czyta-
o projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku ak- nia projektów ustaw:
cyzowym oraz niektórych innych ustaw. — o zmianie ustawy o materiałach wybuchowych
Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji przeznaczonych do użytku cywilnego oraz ustawy
o projekcie ustawy o zmianie ustawy o Bankowym o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie
Funduszu Gwarancyjnym. wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi,
W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdanie bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o prze-
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności znaczeniu wojskowym lub policyjnym,
w 2009 roku wraz z informacją o podstawowych pro- — o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Ko-
blemach radiofonii i telewizji w 2009 roku. deks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo
Kolejnym punktem będzie informacja rzecznika upadłościowe i naprawcze.
praw dziecka o działalności za rok 2009 oraz uwagi Ponadto dokonamy wyboru posłów – członków
o stanie przestrzegania praw dziecka. Krajowej Rady Prokuratury oraz wyboru do składu
Następnie rozpatrzymy sprawozdania komisji osobowego Komisji Etyki Poselskiej.
o projektach ustaw: W bloku głosowań planowane jest także powoła-
— o nadaniu Pomorskiej Akademii Medycznej nie rzecznika praw obywatelskich.
w Szczecinie nazwy „Pomorski Uniwersytet Medycz- Informuję jednocześnie, że zgłoszono sprzeciw
ny w Szczecinie”, wobec propozycji uzupełnienia porządku dziennego
— o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, o punkt obejmujący powołanie prezesa Narodowego
— o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypo- Banku Polskiego.
spolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy, spo- W związku z tym sprawę tę rozstrzygniemy jutro
rządzonej w Warszawie dnia 25 listopada 2009 r., w bloku głosowań o godz. 17.
— o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym W piątek rano również przeprowadzimy głoso-
oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wania.
— o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym, W bloku głosowań planowane jest przeprowadze-
— o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń. nie trzecich czytań projektów ustaw:
Jutro rano rozpatrzymy pytania w sprawach bie- — o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez
żących oraz informację bieżącą. masowych oraz ustawy Kodeks karny,
Informuję, że Konwent Seniorów przyjął propozy- — o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska
cję Prezydium Sejmu rozpatrzenia na bieżącym po- oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu prze-
siedzeniu informacji w sprawie aktualnej sytuacji strzennym.
powodziowej w Polsce, w związku z drugą falą powo- Planowane jest także dokonanie powołania i wy-
dziową oraz licznymi przypadkami osuwania się zie- boru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do
mi, o której przedstawienie wnosił Klub Parlamen- rozpatrzenia projektów ustaw i uchwał dotyczących
tarny Platforma Obywatelska. usuwania skutków i zapobiegania powodzi.
Po rozpatrzeniu informacji bieżącej rozpatrzymy Po głosowaniach planowane jest rozpatrzenie
sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o wznowie- sprawozdań komisji o projektach ustaw:
niu Krzyża Niepodległości oraz o ustanowieniu Krzy- — o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Se-
ża Wolności i Solidarności. natem w sprawach związanych z członkostwem Rze-
Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie czypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,
projektu ustawy o rzeczniku praw żołnierza. — o zmianie ustawy o działach administracji rzą-
W dalszej kolejności planowane jest rozpatrzenie dowej.
sprawozdania komisji o projekcie ustawy o ratyfikacji Następnie przeprowadzimy pierwsze czytania
Protokołu fakultatywnego do Konwencji o bezpie- projektów ustaw:
czeństwie personelu Organizacji Narodów Zjednoczo- — o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywil-
nych oraz personelu współdziałającego. nego,
Kolejnymi planowanymi punktami porządku — o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług.
dziennego będą sprawozdania komisji o stanowiskach Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy:
Senatu w sprawie następujących ustaw: — o zmianie ustawy Prawo budowlane,
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym 5
Marszałek Marszałek:
— o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rol- Bardzo dziękuję.
nego, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. po-
— o zmianie ustawy o Narodowym Banku Pol- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
skim, nansów Publicznych o rządowym projekcie usta-
— o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczy- wy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz
pospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi niektórych innych ustaw (druki nr 2966 i 3084).
o zasadach małego ruchu granicznego, podpisanej Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
w Warszawie dnia 12 lutego 2010 r. pana posła Marka Zielińskiego.
Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komu- Proszę państwa, bardzo proszę o podjęcie decyzji,
kto pozostaje na sali, kto idzie do innych zajęć. (Gwar
nikatów.
na sali)
Proszę państwa, jeszcze raz bardzo proszę o wy-
ciszenie rozmów albo przeniesienie ich w kuluary.
Sekretarz Poseł Jacek Pilch:
Głos ma pan poseł sprawozdawca komisji.
Bardzo proszę, pan poseł Marek Zieliński.
Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po-
siedzenia Komisji:
— Sprawiedliwości i Praw Człowieka – o godz. Poseł Sprawozdawca Marek Zieliński:
11.30,
— Obrony Narodowej wspólnie z Komisją Polityki Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
Społecznej i Rodziny – o godz. 12, sji Finansów Publicznych mam zaszczyt przedstawić
— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional- sprawozdanie komisji o rządowym projekcie ustawy
nej – o godz. 12, o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektó-
— Skarbu Państwa – o godz. 12, rych innych ustaw (druk nr 2966).
–– Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” – o godz. 12, Na 65. posiedzeniu w dniu 28 kwietnia 2010 r.
— Finansów Publicznych – o godz. 13, Sejm skierował do Komisji Finansów Publicznych
— Śledczej do zbadania prawidłowości działań projekt ustawy w celu rozpatrzenia. Komisja praco-
organów administracji rządowej w sprawie postępo- wała nad tym projektem na posiedzeniach w dniach
wań karnych związanych z uprowadzeniem i zabój- 5 i 20 maja i zaproponowała szereg zmian. Projekt
stwem Krzysztofa Olewnika – o godz. 13, ten z wniesionymi i przyjętymi poprawkami załączo-
ny został do druku nr 3084.
— Obrony Narodowej – o godz. 13.30,
Przypomnę, że projekt ustawy wprowadza zmia-
— Regulaminowej i Spraw Poselskich – o godz.
ny do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku
13.30, akcyzowym, ustawy z dnia 10 września 1999 r. Ko-
— Zdrowia – o godz. 13.30, deks karny skarbowy oraz ustawy z dnia 20 czerwca
— Ustawodawczej – o godz. 14, 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Został opracowany
— Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” – o godz. w związku z koniecznością implementacji postano-
14, wień dyrektywy Rady 2008/118/WE z dnia 16 grud-
— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki wspól- nia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących
nie z Komisją Administracji i Spraw Wewnętrznych podatku akcyzowego, jak również wprowadzenia
– o godz. 15, zmian uwzględniających potrzeby praktyki stosowa-
— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych nia prawa w zakresie akcyzy.
i Leśnictwa – o godz. 15, W trakcie prac komisji, w których uczestniczyli
— Rolnictwa i Rozwoju Wsi – o godz. 15, przedstawiciele zainteresowanych ustawą organizacji
— Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Sa- i podmiotów gospodarczych, przeprowadzono dysku-
morządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej – sję. W wyniku tej dyskusji oraz ze względu na opinię
o godz. 16, przedstawicieli rządu komisja wprowadziła do pro-
jektu zmiany.
— Administracji i Spraw Wewnętrznych – o godz.
Pierwsza zmiana dotyczy projektowanej treści
17.30,
art. 14 ust. 5b ustawy. Spełnia ona oczekiwania pod-
— Polityki Społecznej i Rodziny – o godz. 17.30, miotów gospodarczych i ma na celu ułatwienie im
— Infrastruktury – o godz. 18, saldowania zabezpieczenia generalnego. Zgodnie
— Spraw Zagranicznych – o godz. 18.30, z art. 21 ustawy o podatku akcyzowym zapłaty ak-
— do Spraw Unii Europejskiej – o godz. 19.15. cyzy dokonuje się na rachunek właściwej izby celnej,
Jeszcze jeden komunikat: posiedzenie Parlamen- która w związku z tym dysponuje danymi dotyczący-
tarnej Grupy do Spraw Autyzmu odbędzie się w dniu mi tej zapłaty. Jednak zwolnienia zabezpieczenia
dzisiejszym o godz. 16 w sali lustrzanej w nowym generalnego z obciążenia będzie mógł dokonać na-
Domu Poselskim. czelnik urzędu celnego, w którym podatnik dokonu-
6 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym
Poseł Sprawozdawca Marek Zieliński Kolejna zmiana, też w art. 89, ma na celu odstą-
pienie od składania wyżej wymienionych oświadczeń
je rozliczenia należnej akcyzy, po uzyskaniu potwier- przez publiczne szkoły, placówki i publiczne zakłady
dzenia zapłaty akcyzy, m.in. w oparciu o dane uzy- opieki zdrowotnej oraz publiczne jednostki organiza-
skane z informatycznego systemu finansowo-księgo- cyjne pomocy społecznej poprzez umożliwienie tym
wego stosowanego w izbie celnej i podległych jej jednostkom zastąpienia tego oświadczenia jednokrot-
urzędach celnych. nym oświadczeniem złożonym w okresowej umowie
Zmiana art. 21 ust. 4 dotyczy przekazywania ko- zawartej między sprzedawcą a nabywcą oleju opało-
pii deklaracji przez właściciela wyrobów akcyzowych, wego do celów opałowych.
który wyprowadził te wyroby z cudzego składu po- Zmiana w art. 101 ma na celu nieopodatkowanie
datkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcy- nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobo-
zy. Dotychczasowa regulacja sugeruje, iż podatnik wego, jeżeli został on dostarczony wewnątrzwspólno-
zobowiązany jest przesłać kopię złożonej deklaracji towo albo wyeksportowany w terminie 30, a nie, jak
dotyczącej całej jego działalności do naczelnika urzę- dotychczas proponowano, 14 dni od dnia nabycia we-
du celnego właściwego dla podmiotu prowadzącego
wnątrzwspólnotowego.
skład podatkowy, z którego wyroby akcyzowe zosta-
Zmiana art. 125 ma na celu określenie w przypad-
ły wyprowadzone poza procedurą zawieszenia pobo-
ku wyrobów tytoniowych ostatecznego terminu
ru akcyzy przez ich właściciela. Jeżeli więc wypro-
zmiany wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy
wadza on swoje wyroby akcyzowe z różnych składów
należących do różnych podmiotów, do każdego na- na dzień 30 września oraz limitu zmiany ilości zamó-
czelnika wpływają kopie deklaracji dotyczące skła- wienia zawartego w ostatniej zmianie wstępnego
dów podatkowych znajdujących się poza jego właści- zapotrzebowania na 5%. W projekcie rządowym pro-
wością miejscową. Biorąc pod uwagę obszerność tych ponowano ten termin na dzień 31 sierpnia, a limit na
deklaracji, jest to poważne utrudnienie dla podmio- 2%. Zmiana w przepisach przejściowych ma na celu
tów. W zmianie zatem precyzuje się, iż chodzi o tę umożliwienie stosowania na terytorium kraju do-
część deklaracji, która dotyczy wyrobów akcyzowych tychczasowych zasad w przeprowadzaniu procedury
wyprowadzonych z danego składu podatkowego. zawieszenia poboru akcyzy, a więc bez stosowania
Kolejna zmiana dotyczy delegacji dla ministra fi- elektronicznego systemu do końca roku 2011, a nie
nansów w art. 26 ust. 2 pkt 2. Ma ona na celu upo- do końca 2010 r., jak było w projekcie.
ważnienie ministra finansów do uregulowania w prze- Komisja odrzuciła dziewiętnastoma głosami za,
pisach wykonawczych możliwości składania przez szesnastoma przeciw nowelizację art. 30 ust. 9 doty-
podatników deklaracji za okresy rozliczeniowe dłuż- czącą produkcji na terytorium kraju napojów alko-
sze niż miesięczne, w zależności od rodzaju wyrobów holowych całkowicie skażonych tylko skażalnikami
akcyzowych. polskimi, której celem było ograniczenie stosowania
Zmiana art. 41 ust. 5 ma na celu wypełnienie po- w kraju skażalników określonych przez inne kraje
wstałej w projekcie luki dotyczącej zakończenia pro- Unii Europejskiej. Odrzucenie tej propozycji było wy-
cedury zawieszenia poboru akcyzy w przypadku nikiem krytycznego wobec tych zmian stanowiska
eksportu wyrobów akcyzowych za pośrednictwem krajowych producentów alkoholi i przekonaniu więk-
systemu elektronicznego. Zakończenie tej procedury szości posłów komisji o negatywnych skutkach eko-
w przypadku eksportu jest warunkiem wygaśnięcia nomicznych dla branży.
obowiązku podatkowego związanego z eksportowa- Oprócz powyżej wymienionych zmian wprowa-
nymi wyrobami akcyzowymi. dzono szereg poprawek legislacyjno-prawnych, po-
Poprawka w art. 83 i dodanie art. 83a umożliwia prawiających strukturę i spójność projektu ustawy.
każdemu podatnikowi, a nie, jak dotychczas, tylko
Przedłożony Sejmowi projekt ustawy o zmianie
prowadzącemu skład podatkowy, dokonanie obniże-
ustawy o podatku akcyzowym jest niezbędny ze
nia należnej od niego akcyzy o akcyzę zapłaconą od
względu na konieczność implementacji dyrektywy
zareklamowanych wyrobów akcyzowych w przypad-
ku uznania przez podatnika tej reklamacji i następ- Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w spra-
nie całkowitego zniszczenia reklamowanych wyro- wie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowe-
bów akcyzowych w składzie podatkowym albo, za go. Ponadto zawiera on korzystne dla podatników
zgodą właściwego naczelnika urzędu celnego, w in- rozwiązania prawne. Przyjęcie zaproponowanej no-
nym miejscu spełniającym odpowiednie warunki welizacji usprawni i ułatwi działalność podmiotów
niszczenia wyrobów w obecności przedstawiciela or- gospodarczych.
ganu podatkowego. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
Zmiana w art. 89 ma na celu odejście w sytuacjach sji Finansów Publicznych wnoszę o uchwalenie pro-
objętych obowiązkiem złożenia odpowiedniego jektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzo-
oświadczenia o przeznaczeniu oleju opałowego od wym oraz niektórych innych ustaw, zawartego
wymogu podawania w oświadczeniach lub zestawie- w druku nr 3084. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
niach oświadczeń jednocześnie kilku identyfikato-
rów: NIP, PESEL, REGON, co pozwoli na posługi- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
wanie się tylko jednym z nich. Sejmu Stefan Niesiołowski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: żach akcyzowych. Został on poddany gruntownej

analizie w Komisji Finansów Publicznych, która do-
Dziękuję panu posłowi. precyzowała wiele proponowanych rozwiązań oraz
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- dodała nowe niezbędne regulacje. Wiele zmian zapro-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- ponowanych przez Komisję Finansów Publicznych
czeń w imieniu klubów i kół. uwzględnia postulaty podatników, jednocześnie za-
Otwieram dyskusję. chowując interesy finansowe państwa.
Głos zabierze pan poseł Andrzej Orzechowski, Wśród wielu zgłoszonych i przyjętych w trakcie
Platforma Obywatelska. obrad Komisji Finansów Publicznych poprawek
chciałbym podkreślić te najważniejsze. Otóż umożli-
wiono stosowanie na terytorium kraju dotychczaso-
Poseł Andrzej Orzechowski: wych, opartych na papierowej dokumentacji zasad
przeprowadzania procedury zawieszania poboru ak-
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- cyzy bez stosowania elektronicznego systemu do koń-
strze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu ca roku 2011. Daje to dosyć dużo czasu na dostoso-
Platformy Obywatelskiej w sprawie sprawozdania wanie się podatników działających wyłącznie w ob-
Komisji Finansów Publicznych o projekcie ustawy rocie na terytorium kraju do nowej regulacji. W przy-
o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, druk spra- padku wyrobów tytoniowych określono ostateczny
wozdania nr 3084. termin zmiany wstępnego zapotrzebowania na znaki
W omawianym projekcie nowelizacji ustawy o po- akcyzy na dzień 30 września oraz limit zmiany ilości
datku akcyzowym dokonuje się nowej implementacji zamówienia zawartego w ostatniej zmianie wstępne-
dyrektywy Rady regulującej ogólne zasady opodat- go zapotrzebowania na poziomie 5%. Jest to wyjście
kowania podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzo- naprzeciw postulatom branży.
wych. Kluczową kwestią jest całkowicie nowe rozwią- Kolejną odpowiedzią na postulaty podatników jest
zanie na gruncie akcyzy, mianowicie zastąpienie ograniczenie obowiązku przekazywania kopii dekla-
dotychczasowych reguł stosowania papierowej pro- racji przez właściciela wyrobów akcyzowych, który
cedury zawieszania poboru akcyzy elektronicznym wyprowadził te wyroby z cudzego składu podatkowe-
systemem obsługującym przemieszczanie wyrobów go poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, tylko
akcyzowych. do tej części deklaracji, która dotyczy wyrobów akcy-
W projekcie wprowadza się również zmiany zowych wyprowadzonych z danego składu podatko-
uwzględniające potrzeby wynikające z praktyki sto- wego. Dotychczasowa regulacja sugeruje, iż do na-
sowania prawa w zakresie akcyzy. Należy tu wymie- czelnika urzędu celnego właściwego dla podmiotu
nić po pierwsze, odstąpienie od instytucji wpłat mie- prowadzącego skład podatkowy, z którego wyroby
sięcznych, poprzez które regulowana jest akcyza od akcyzowe zostały wyprowadzone poza procedurą za-
energii elektrycznej w sytuacji, gdy okres rozliczenio- wieszenia poboru akcyzy przez ich właściciela, wła-
wy podatnika z kontrahentem nabywającym od nie- ściciel ten ma złożyć kopię swojej deklaracji dotyczą-
go energię elektryczną jest dłuższy niż 2 miesiące. cej całej jego działalności.
Po drugie, wprowadzenie regulacji, na podstawie Istotnym ułatwieniem dla podatników jest umoż-
której w przypadku nielegalnego poboru energii elek- liwienie każdemu podatnikowi, a nie, jak dotychczas,
trycznej podstawą opodatkowania energii elektrycz- tylko prowadzącemu skład podatkowy, dokonania ob-
nej będzie jej szacunkowa ilość wyrażona w MWh. Po niżenia należnej od niego akcyzy o akcyzę zapłaconą
trzecie, rozszerzenie regulacji umożliwiającej pro- od zareklamowanych wyrobów akcyzowych w przy-
dukcję wyrobów akcyzowych poza składem podatko- padku uznania przez podatnika tej reklamacji.
wym o produkcję wyrobów akcyzowych z wyrobów Poważne praktyczne znaczenie dla podatników
akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na będą miały zmiany zaproponowane przez komisję
przeznaczenie pod warunkiem, że wyprodukowany w zakresie oświadczeń składanych przez podmioty
wyrób akcyzowy będzie również wyrobem zwolnio- nabywające olej opałowy przeznaczony do celów opa-
nym od akcyzy ze względu na przeznaczenie. Umoż- łowych. W tej kwestii: zliberalizowano wymogi doty-
liwi to na przykład mieszanie paliw żeglugowych na czące danych NIP, PESEL, REGON podawanych
bunkierkach w celu uzyskania wyrobu o lepkości w oświadczeniu w taki sposób, iż wystarczy podanie
wymaganej przez zamawiającego ten wyrób. Po jednej z tych danych (Dzwonek), umożliwiono pu-
czwarte, odstąpienie od warunku barwienia paliw blicznym szkołom i placówkom, publicznym zakła-
żeglugowych wykorzystywanych przez jednostki pły- dom opieki zdrowotnej oraz innym publicznym jed-
wające należące do Ministerstwa Obrony Narodowej, nostkom organizacyjnym pomocy społecznej zastą-
od czego uzależnione jest zwolnienie od akcyzy paliw pienie przedmiotowego oświadczenia jednokrotnym
żeglugowych. oświadczeniem złożonym w okresowej umowie za-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt w obec- wartej między sprzedawcą a nabywcą oleju opałowe-
nym kształcie wychodzi naprzeciw sygnalizowanym go do celów opałowych, jak również określono jedno-
przez podatników potrzebom, wprowadzając regula- znacznie zakres odpowiedzialności sprzedawcy oleju
cje ułatwiające prowadzenie działalności w tzw. bran- opałowego za wadliwe oświadczenie nabywcy.
Poseł Andrzej Orzechowski łaby obniżeniem wielkości krajowej produkcji w go-

rzelniach i upraw w rolnictwie, zwiększyłaby skalę
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany pro- oszustw w podatku akcyzowym oraz zmniejszyła
jekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym możliwość ochrony legalnych producentów alkoholu
zawiera korzystne i oczekiwane przez podatników i wyrobów zawierających alkohol przed konkurencją
zmiany, dokonuje prawidłowej implementacji dyrek- ze strony szarej strefy. Ten przepis nie zmniejszyłby
tywy Unii Europejskiej w sprawie ogólnych zasad zagrożenia występowaniem oszustw, a jedynie wpro-
dotyczących podatku akcyzowego i posiada pozytyw- wadziłby utrudnienia dla alkoholu produkowanego
ną ocenę Ministerstwa Spraw Zagranicznych w tym w krajach Unii Europejskiej, traktując w sposób
zakresie. Jednakże w opinii o zgodności z prawem uprzywilejowany alkohol importowany.
Unii Europejskiej odnoszącej się do kwestii uznania Nasuwa się pytanie, czy Ministerstwo Finansów
francuskich departamentów zamorskich za teryto- posiada wiedzę o skali występujących od lat nadużyć
rium państwa członkowskiego zastosowano błędne związanych z wykorzystaniem alkoholu importowa-
odniesienie. W związku z tym w imieniu klubu Plat- nego i zwolnionego z akcyzy. Od kilku lat rośnie im-
formy Obywatelskiej chciałbym zgłosić poprawkę – port alkoholu skażonego i zwolnionego z akcyzy,
aby zweryfikować to błędne odniesienie. natomiast spada krajowa produkcja. Straty z tytułu
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Platformy nieprawidłowości w zwolnieniu alkoholu w imporcie
Obywatelskiej popiera przyjęte rozwiązania. W imie- tylko za lata 2004–2007 szacowane są na ponad
niu klubu wnoszę o uchwalenie przedmiotowego pro- 2,5 mld zł. Aby kupić w Polsce kilka litrów oleju opa-
jektu ustawy razem ze zgłoszoną poprawką. Dzięku- łowego do pieca centralnego ogrzewania, należy wy-
ję za uwagę. (Oklaski) legitymować się sprzedawcy, napisać obszerne oświad-
czenie, a następnie można spodziewać się w domu
wizyty celników, którzy sprawdzą, czy olej został wy-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: korzystany do celów opałowych. Kontrolujący mogą
ustalić, kto, od kogo i ile oleju opałowego kupił. Aby
Dziękuję.
handlować legalnym spirytusem spożywczym i prze-
Pani posłanka Maria Zuba, Klub Parlamentarny
wozić go trzeba złożyć zabezpieczenie na poczet ak-
Prawo i Sprawiedliwość.
cyzy albo ją zapłacić i wypełnić szereg formalności.
Na każdym etapie spirytus taki jest nadzorowany
i kontrolowany. Natomiast aby kupić cysternę spiry-
Poseł Maria Zuba:
tusu skażonego, który w nieskomplikowany sposób
można oczyścić, nie potrzeba żadnych formalności
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- – wystarczy paragon – można go legalnie przewozić
dliwość mam przyjemność przedstawić stanowisko i sprzedawać jak wodę mineralną. Ustalenie, kto ku-
w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcy- puje skażony spirytus, kto i do jakich celów go zuży-
zowym oraz niektórych innych ustaw. wa, jest w zasadzie niemożliwe. Stawka akcyzy od
Procedowany projekt oprócz pozytywnych zmian litra alkoholu etylowego skażonego i nieskażonego
dla obrotu wyrobami akcyzowymi, z których na pod- jest taka sama i wynosi 49,60 zł.
kreślenie zasługuje wprowadzenie elektronicznego Dlaczego skażony spirytus zwolniony z akcyzy ma
systemu dokumentacji przemieszczania wyrobów być pozostawiony poza nadzorem, skoro wiemy, że
akcyzowych, zawarta w art. 109 ustawy możliwość zwolnienie jest nadużywane na masową skalę i po-
wydawania zbiorczych dokumentów potwierdzają- woduje ogromne straty dla przedsiębiorstw i budżetu
cych zapłatę akcyzy na terytorium kraju od większej państwa oraz wzmacnia zorganizowaną przestęp-
partii samochodów osobowych – co zdecydowanie czość? Dlaczego w sposób najbardziej uprzywilejowa-
ułatwi prowadzenie działalności gospodarczej przez ny ma być traktowany skażony alkohol importowany,
dużych dystrybutorów samochodów osobowych – czy skoro import powoduje straty unijnych rolników i pro-
też uregulowanie problemu podwójnego opodatkowa- ducentów alkoholu? Dlaczego, wprowadzając bezwa-
nia energii elektrycznej, nadal jednak zawiera kilka runkowe zwolnienie z akcyzy alkoholu w wyrobach,
rozwiązań budzących zastrzeżenia. Poważne wątpli- dajemy możliwość np. obejścia obowiązku pozwoleń
wości budziła rządowa propozycja zmiany art. 30 ust. na import alkoholu wymaganych przez Unię Euro-
9, który wprowadzał regulacje w zakresie zwolnienia pejską?
alkoholu całkowicie skażonego. Należy zauważyć, że Tradycyjnie prace nad ustawą akcyzową mające
z art. 27 dyrektywy Rady Europejskiej 92/83/EWG na celu implementację do polskiego porządku praw-
nie wynika obligatoryjny obowiązek zwalniania od nego przepisów wynikających z dyrektywy unijnej
podatku akcyzowego alkoholu całkowicie skażonego. prowadzone są w tzw. terminie na wczoraj. Dlatego,
Przyjęcie przepisu w brzmieniu zaproponowanym tak jak w dotychczas obowiązującej ustawie, w nowe-
przez rząd byłoby decyzją brzemienną w skutki. Mia- lizowanej ustawie rząd tego nie przedstawił, a posłom
łaby ona kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o wysokość nie dano czasu, aby wprowadzić przepisy skutecznie
wpływów z podatku akcyzowego. Ponadto skutkowa- zabezpieczające przed nadużyciami i tworzące uczci-
Poseł Maria Zuba projekt został w znacznym stopniu zmieniony. Nie

będę powtarzała tych cennych spostrzeżeń, które
we zasady zwolnienia z akcyzy oraz nadzoru nad tutaj przedstawiono.
obrotem alkoholem. (Dzwonek) Cenne jest też to, iż wprowadzany obieg elektro-
Dlatego też klub Prawo i Sprawiedliwość składa niczny dokumentów, który funkcjonuje już w prawie
propozycje poprawek, które przekazuję na ręce pana wspólnotowym, będzie obligatoryjny w Polsce, nie
marszałka. Przyjęcie tych poprawek warunkuje usto- wtedy, kiedy zakładał wcześniejszy projekt rządowy,
sunkowanie się klubu Prawo i Sprawiedliwość do tej ale dopiero od 2011 r., co pozwoli mniejszym polskim
ustawy. Dziękuję bardzo. firmom przystosować się do tego systemu i ponieść
niezbędne nakłady na informatyzację w dłuższym
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek okresie.
Sejmu Ewa Kierzkowska) Chcę jednak nadmienić, iż główna poprawka, któ-
rej wprowadzenie sugerowane było przez branżę,
a która nie została uwzględniona w projekcie rządo-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: wym, mianowicie dotycząca tego art. 30 ust. 9 pkt 1a
i 1b – pani poseł, moja przedmówczyni szczegółowo
Dziękuję uprzejmie, pani poseł. już tę argumentację przedstawiła – została zgłoszo-
Stanowisko Klubu Poselskiego Lewica przedstawi na, trzeba przyznać, przez klub Polskiego Stronnic-
pani posłanka Anita Błochowiak. twa Ludowego i zyskała niewielką różnicą głosów, ale
Bardzo proszę, pani poseł. jednak, poparcie komisji finansów. Miejmy nadzieję,
że ani w Senacie, ani tutaj w Sejmie nie zostanie
przywrócona zmiana z przedłożenia rządowego, gdyż
Poseł Anita Błochowiak: rzeczywiście – według licznych informacji, które po-
siadamy, a także jeśli chodzi o toczące się śledztwo
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego czy też kon-
Pragnę przedstawić opinię klubu Lewica co do usta- trolę Najwyższej Izby Kontroli – wydaje się, że ta
wy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz poprawka jest niezwykle ważna. Po pierwsze, będzie
niektórych innych ustaw, zawartej w druku rządo- mogła uszczelnić system i przynieść większe wpływy
wym nr 2966, oraz sprawozdania komisji. do budżetu, a po drugie – wspierać rodzime, polskie
Komisja szczegółowo zajęła się projektem ustawy, firmy, bo na tym przede wszystkim powinno nam
zależeć.
wszystkie zapisy przeanalizowała dokładnie także
Zatem Klub Poselski Lewica nie będzie zgłaszał
działająca podkomisja. Wbrew zapewnieniom przed-
poprawek do tego projektu ustawy. Pan minister Ka-
stawicieli Ministerstwa Finansów projekt ten przed
pica zapewniał nas w czasie prac nad projektem, iż
pracą komisji nie zawierał licznych, niezbędnych, jak
dysponuje wszelkimi narzędziami, żeby skutecznie
się później okazało, uwag zgłaszanych przez branżę
nadzorować, kontrolować i monitorować rynek, a tak-
oraz związki zawodowe celników i nie niwelował luk że ma wszelkiego rodzaju argumenty, aby właściwie
prawnych występujących w tym projekcie, które tak nadzorować pobór akcyzy. Będziemy więc i my, jako
naprawdę dają ministrowi tytuł do większego nadzo- parlamentarzyści, kontrolować, monitorować i spraw-
ru i do większej kontroli nad tym rynkiem oraz nad dzać wykonanie zapisów tej ustawy, na ile rzeczywi-
poborem akcyzy na poszczególne wyroby. Szczegóło- ście te argumenty, którymi dysponuje pan minister,
wa analiza Komisji Finansów Publicznych sprawiła, są wykorzystywane, tak aby było jak najmniej nad-
iż przyjęte sprawozdanie zawiera kilkanaście bardzo użyć i nieprawidłowości i aby budżet państwa osiągał
ważnych poprawek, które poseł sprawozdawca już należyte wpływy z poboru podatku akcyzowego,
dokładnie omówił, zatem nie będę powielać tych wy- przede wszystkim jednak, aby firmy i przedsiębiorcy
powiedzi. Pragnę jednak zwrócić uwagę na to, co mogli na podstawie przepisów prawnych mieć wła-
zresztą podkreślił pan minister w czasie debaty na ściwie pobierany ten podatek akcyzowy, a nie korzy-
posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, że za stali z luk prawnych i omijali prawo (Dzwonek), co
kilka tygodni parlament po raz kolejny będzie zmu- jest przyczyną uszczerbku dla budżetu, a także – co
szony zająć się nowelizacją tej ustawy ze względu na przede wszystkim jest najgorsze, a ma niestety dzisiaj
kolejne przepisy, które winny być zmienione z uwagi miejsce – prowadzi na szeroką skalę do nielegalnych
na wejście w życie kolejnych dyrektyw unijnych, co działań, przemytu czy też nielegalnego przekracza-
powoduje, że ustawa jest na bieżąco, ciągle nowelizo- nia granic. Mam tutaj głównie na myśli, ale i nie
wana i zmieniana. Nie jest to dobre i wygodne dla tylko, spirytus.
przedsiębiorców działających w branży, którzy mu- Kończąc, pani marszałek, chcę podkreślić jedno.
szą stale, z dnia na dzień śledzić te zmiany. Wydawa- Pan minister zapewniał, iż ta kontrola jest właściwa.
łoby się więc, że można byłoby przyjąć komplemen- Faktem jest jednak to, iż od 2004 r., czyli od momen-
tarne zmiany do ustawy, tak aby parlament zajął się tu, kiedy weszliśmy do Unii Europejskiej, importo-
nią raz, kompleksowo. wano do Polski ponad 67 mln kg płynu antyzamarza-
Tak jak już podkreśliłam, w sprawozdaniu zawar- jącego. Wydaje się to dziwne. To, że jesteśmy najwięk-
to wiele uwag przedstawicieli branży i ten rządowy szym importerem…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: cyzowego, uchylającej dotychczasową tzw. dyrektywę

horyzontalną. Poprzemy takie propozycje, gdyż, po
Dziękuję. pierwsze, są logiczne i dobrze przyjmowane przez ry-
nek, a po wtóre – wymusza to na nas członkostwo
w Unii Europejskiej. Przygotowany projekt ustawy za-
Poseł Anita Błochowiak: wiera ponadto szereg zmian uwzględniających potrzeby
praktyki stosowania prawa w zakresie akcyzy.
…akurat tego płynu, zostaje pod znakiem zapy- Prawo Unii Europejskiej nakłada na nas obowią-
tania. Pamiętam wypowiedź pana ministra, iż to jest zek unormowania krajowego systemu teleinforma-
kontrolowane i pokazuje to sezonowość, że ma to tycznego służącego do obsługi przemieszczania wy-
miejsce głównie w okresach zimowych. robów akcyzowych z zastosowaniem procedury za-
wieszenia poboru akcyzy. Chodzi o wypracowanie
sprawnego systemu, w którym uregulujemy także
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: kwestie elektronicznej obsługi zabezpieczeń akcyzo-
wych.
Dziękuję, pani poseł. Projekt wprowadza także szereg nowych definicji,
co ma na celu ujednolicenie terminologii polskiej
z unijną oraz wyeliminowanie ewentualnych rozbież-
Poseł Anita Błochowiak: ności interpretacyjnych.
Projekt przedstawia także szereg zmian w zakre-
Niemniej jednak na pewno powinno to być przez sie polityki akcyzowej, dla których argumentem są
ministerstwo kontrolowane, nadzorowane i bacz- potrzeby praktyki w zakresie stosowania przepisów
nie obserwowane, bo istnieje niebezpieczeństwo, że akcyzowych. Nad tymi propozycjami pracowaliśmy
po prostu przez nasz kraj przechodzi bardzo duży intensywnie w Komisji Finansów Publicznych. Nie
przemyt. są to bowiem małe zmiany, one są znaczące, zmienia-
Nie zgłaszamy zatem poprawek, uważamy, iż to, ją wiele zasad, m.in. chociażby opodatkowania rynku
co wypracowała komisja, te poprawki, które zostały energii.
przyjęte, idą we właściwym kierunku. Z całą pewno- Szereg tych zmian wydaje się być słusznych, jak
ścią będziemy jednak obserwować i kontrolować wy- rozszerzenie definicji ubytków wyrobów akcyzowych
konanie tej ustawy ze strony ministerstwa. Dziękuję o ubytki wyrobów energetycznych objętych zwolnie-
bardzo. (Oklaski) niem od akcyzy ze względu na przeznaczenie, po-
wstające podczas ich przemieszczania, a w przypad-
ku podmiotu pośredniczącego – również magazyno-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: wania.
Pozytywne zmiany przedstawione w projekcie
Dziękuję, pani poseł. służą doprecyzowaniu dotychczasowych przepisów
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe- oraz eliminacji błędów interpretacyjnych, znacznie
go głos zabierze pan poseł Jan Łopata. upraszczają też zasady ewidencji.
Bardzo proszę. W toku prac w Komisji Finansów Publicznych
wprowadziliśmy cały szereg poprawek do wersji rzą-
dowej projektu ustawy, o czym mówił bardzo obszer-
Poseł Jan Łopata: nie poseł sprawozdawca. Klub Poselski Polskiego
Stronnictwa Ludowego – co przed chwilą również
Dziękuję bardzo. zauważono – przygotował poprawkę, która została
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie przyjęta przez komisję większością głosów. Powiem
Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego kilka słów o tej zgłoszonej poprawce.
Stronnictwa Ludowego pragnę przedstawić nasze Otóż zaproponowane przez rząd nowe przepisy
stanowisko wobec sprawozdania komisji o rządowym zawarte w art. 1 pkt 16 lit. d uniemożliwiają polskim
projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcy- zakładom produkcję całkowicie skażonego spirytusu
zowym oraz niektórych innych ustaw, zaproponowana równych zasadach z przedsiębiorstwami miesz-
nego w druku nr 3084. czącymi się w innych krajach Unii Europejskiej, dla-
Projekt przedstawiony przez stronę rządową tego aby utrzymać równość konkurencji, ww. zapisy
wprowadza zmiany do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. należy skreślić. Taką poprawkę złożyliśmy.
o podatku akcyzowym, ustawy z 10 września 1999 r. W Polsce w 2009 r. na potrzeby przemysłu wypro-
Kodeks karny skarbowy oraz ustawy z 20 czerwca dukowano 53 mln litrów skażonego spirytusu. Wy-
1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Wiele nowych roz- korzystywany on był do produkcji perfum, kosmety-
wiązań jest podyktowanych obowiązkiem implemen- ków, chemii gospodarczej, w przemyśle poligraficz-
tacji do dnia 1 stycznia 2010 r. postanowień dyrekty- nych i farbiarskim. Zgodnie z obecnym stanem praw-
wy Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. nym polskie firmy do skażania mogą stosować ska-
w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku ak- żalniki zarówno zgłoszone przez Polskę, jak również
Poseł Jan Łopata tworzona w duchu, powiedzielibyśmy, zasady: Unia

Europejska plus zero, czyli implementowania do na-
te, które zgłosiły inne kraje Unii Europejskiej. Do- szego ustawodawstwa tylko tego, co jest wymagane
puszczone skażalniki określono w rozporządzeniu dyrektywą, bez rozpisywania tego i bez tworzenia
Komisji WE 3199/93 z dnia 22 listopada 1993 r. żadnych dodatkowych przepisów. Ustawa ta, oprócz
Zgłoszone przez Polskę dwa skażalniki, z uwagi implementacji dyrektywy unijnej i zastosowania
na intensywny zapach, uniemożliwiają ich zastoso- prawa europejskiego, ma również szereg rozpisa-
wanie przy produkcji spirytusu skażonego na cele nych i dodanych do dyrektywy i do prawa europej-
chociażby perfumeryjne, kosmetyczne i chemii go- skiego definicji.
spodarczej. Dlatego 80%, jak się ocenia, produkcji Chciałbym odnieść się do dwóch kwestii. Pierwsza
spirytusu całkowicie skażonego w Polsce odbywa się z nich – była omawiana przez moich poprzedników
przy użyciu skażalnika zgłoszonego przez Łotwę, – to sprawa skażonego alkoholu, którą podnosili za-
który jest skuteczny, a jednocześnie nie ma przykre- równo pan poseł Łopata, jak i pani poseł Zuba, więc
go zapachu. nie będę odnosił się tutaj po raz kolejny do niej. Je-
Ministerstwo Finansów w proponowanej zmianie dynie ad vocem wypowiedzi pana posła Łopaty po-
ustawy chce ograniczyć polskim przedsiębiorstwom wiem, że jeżeli chodzi o metodę łotewską, jest ona
możliwość wykorzystywania skażalników z innych o tyle nieszczęśliwa, moglibyśmy powiedzieć, że bar-
krajów przy produkcji spirytusu skażonego. Tym sa- dzo łatwo wtedy wypłukuje się to, czyli bardzo łatwo
mym z kilkudziesięciu skażalników dopuszczonych można pozbyć się skażalników, bo mamy britex, izo-
przez Unię Europejską w Polsce będzie można, czy propanol jest skażany, więc tak naprawdę część tego
raczej byłoby można stosować tylko dwa. Mamy na- skażonego alkoholu trafia nielegalnie do spożycia
dzieję, że tak się nie stanie. i jest tą drogą dystrybuowana, nie tylko w przemyśle.
Jak wspominaliśmy, w większości w polskiej pro- Jest to więc metoda, która wywołuje bardzo wiele
dukcji spirytusu skażonego wykorzystuje się ska- kontrowersji.
żalniki z innych krajów Unii Europejskiej, w związ- (Głos z sali: Ale skażalnik jest uznany przez Unię
ku z tym proponowany zapis spowodowałby zmniej- Europejską.)
szenie produkcji o ok. 40 mln litrów spirytusu Tak, jest to uznane przez Unię Europejską. Rów-
(Dzwonek), wraz ze wszelkimi skutkami ekonomicz- nież na forum Komisji Europejskiej toczy się dysku-
nymi dla krajowych przedsiębiorstw i – co istotne sja, aby tej metody nie można było stosować ze wzglę-
– rolnictwa. du na łatwość pozbycia się skażalników. To tylko tyle
Wszystkie poprawki zostały uwzględnione w pro- ad vocem.
jekcie ustawy przedstawionym w sprawozdaniu ko- Chciałbym odnieść się do pewnej kwestii, która
misji zawartym w druku nr 3084, jak mówiłem. niestety w tej ustawie nie została poruszona, tzn. do
W związku z tym Klub Poselski Polskiego Stronnic- rynku tytoniowego, zwłaszcza w segmencie ręcznego
twa Ludowego popiera te poprawki i propozycje i w gło- sporządzania papierosów. Jak wiemy, w 2009 r. we-
sowaniu opowie się za wprowadzeniem zmian. Dzię- szła w życie nowa ustawa, czyli nowelizacja podatku
kuję za uwagę. (Oklaski) akcyzowego, dzięki której drastycznie wzrosła akcy-
za na tytoń do ręcznego sporządzania papierosów.
Jak wiemy, gdy rosną podatki, mnożą się różnego
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: rodzaju formy omijania ich i niepłacenia akcyzy. Jed-
ną z form, która omija je w sposób bardzo skuteczny,
Dziękuję panu posłowi. jest sprzedaż tzw. pseudocygar. Jak wygląda cygaro,
W imieniu Koła Parlamentarnego Polska Plus myślę, że większość z państwa siedzących w Wysokiej
głos zabierze pan poseł Lucjan Karasiewicz. Izbie może sobie wyobrazić bądź widziało je. Nieste-
Bardzo proszę. ty od momentu wprowadzenia wysokiej akcyzy na
tytoń do ręcznego sporządzania papierosów nasz kraj
zalewają pseudocygara, które często mają wymiary
Poseł Lucjan Karasiewicz: nawet 20 cm, średnicę 5 cm, i tak naprawdę tytoń
znajdujący się w środku, z którego robi się cygara,
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Koła nie jest poszarpany, tylko zwykle pocięty, więc po
Parlamentarnego Polska Plus mam zaszczyt przed- rozpakowaniu takiego cygara możemy spokojnie go
stawić stanowisko wobec ustawy o zmianie ustawy stosować. Z tym problemem zetknęły się nawet izby
o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw celne, m.in. w Legnicy i we Wrocławiu, gdzie zare-
(druki nr 2966 i 3084). kwirowano towar i teraz toczą się postępowania są-
Wysoka Izbo! Niestety nie jest to ustawa tworzona dowe. Wszystko zmierzało do tego, że zarówno w obec-
w duchu wolności i swobód gospodarczych oraz ogra- nej ustawie akcyzowej, jak i w tej nowelizowanej
niczania wszelkiego rodzaju podatków, akcyz, a tak- przyjęliśmy tłumaczenie z dyrektywy słowa: sprepa-
że formułowania definicji, co byłoby istotnym ele- rowany. Nie napisano wprost, że cygaro, jeżeli chodzi
mentem ułatwiającym prowadzenie działalności go- o definicję, zawiera tytoń poszarpany, bo wtedy by-
spodarczej w tym sektorze. Nie jest to też ustawa łoby to jednoznaczne, tylko zapisano: spreparowany.
Poseł Lucjan Karasiewicz Nie widzę.

Zamykam listę.
Notabene jest to o tyle pojęcie nieszczęśliwe, że Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.
w technologii i terminologii w branży tytoniowej nie Pytanie zadaje pan poseł Wojciech Kossakowski,
ma takiego słowa, jak spreparowany – mówi się albo Prawo i Sprawiedliwość.
pocięty, albo poszarpany – nie ma takiej terminologii Bardzo proszę.
w produkcji. W związku z tym złożę stosowną po-
prawkę, aby przy okazji prac nad ustawą przyjąć ją
i w definicji cygara wprost wpisać, że zawiera ono Poseł Wojciech Kossakowski:
tytoń poszarpany.
Chciałbym tylko nadmienić, że cygara są objęte Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
7-krotnie niższą akcyzą niż tytoń do produkcji ręcz- Chciałbym zapytać o sytuację, w której podatnicy
nej, czyli na każdym kilogramie nielegalnego tyto- będą podlegać działaniu podatku akcyzowego po za-
niu, sprzedawanego jako cygaro, budżet państwa istnieniu przesłanek, o których mowa jest w art. 1
traci ok. 150 zł. W Polsce sprzedaje się ok. 30 t cygar ust. 2–4. O tym fakcie podatnicy mają być informo-
miesięcznie, co w skali roku daje nam prawie 360 t. wani w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędo-
Jak to przeliczymy, podzielimy na kilogramy i po- wym Ministra Finansów. I tu jest, w moim przeko-
mnożymy przez 150 zł, to da nam to kilkadziesiąt naniu, pewna niejasność. Czy objęcie przepisami
milionów złotych, które nie wpływają do budżetu ustawy o podatku akcyzowym nastąpi w dniu złoże-
państwa. nia oświadczenia, o którym jest mowa w ust. 2–4, czy
Zamienienie terminologii w przypadku cygar – w dniu obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Mi-
spreparowany na poszarpany – jest zgodne również nistra Finansów? To musi być jednoznaczne i nikt
z (Dzwonek) intencją Komisji Europejskiej, która do nie powinien czuć się zaskoczony.
rządu czeskiego 3 października 2006 r. wprost skie- Czy oświadczenie, o którym wcześniej wspomnia-
rowała pismo, w którym tłumaczy, że jeśli chodzi łem, będzie w ogóle gdzieś ogłaszane? Przepisy nie
o interpretację terminu: trashed brand filter, słowa powinny budzić u odbiorcy wątpliwości interpreta-
te odnoszą się do tytoniu używanego w wypełnieniu, cyjnych.
tytoń używany w cygarach z zewnętrznym zawija- Jeszcze jedno pytanie: Jakie koszty finansowe
czem z folii tytoniowej powinien być tytoniem, który poniosą firmy, które będą przemieszczać wyroby ak-
jest poszarpany, połamany na kawałki. Papierosy cyzowe w ramach procedury zawieszenia poboru ak-
w przeciwieństwie do tego są wypełnione pociętym cyzy, a tym samym zostaną zobligowane do używania
tytoniem, który ma bardziej regularną formę. systemu e-cło? Czy te koszty nie będą zbyt wysokie?
Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Poseł Lucjan Karasiewicz: Bardzo proszę.
Już kończę, pani marszałek, ostatnie zdanie.

Tak Komisja Europejska sformułowała to dla rzą- Poseł Mirosław Pawlak:
du czeskiego.
W związku z tym w imieniu Koła Parlamentar- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
nego Polska Plus składam poprawkę, która ma słu- Mam trzy pytania w sprawie procedowanej materii.
żyć dookreśleniu definicji i zabezpieczeniu dodatko- W jakich konkretnych przypadkach pobierana
wych środków, które powinny wpływać do budżetu będzie kwota zabezpieczenia akcyzowego podmiotu
państwa, a nie pozostawać w szarej strefie. Dzięku- odbierającego?
ję bardzo. Pytanie kolejne: W jakich sytuacjach nie powsta-
je i wygasa obowiązek podatkowy wobec podmiotu
prowadzącego skład podatkowy – chodzi o interpre-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: tację art. 42 ust. 1 pkt 1?
I ostatnie pytanie: W przypadku jakich sytuacji
Dziękuję. organami podatkowymi będą dyrektor izby celnej
Do zadania pytań zapisało się czterech panów i naczelnik urzędu celnego w odniesieniu do przypad-
posłów. ku importu lub wysyłania z zastosowaniem procedu-
Czy ktoś z panów posłów obecnych na sali chciał- ry zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych
by zapisać się do zadania pytania? z miejsca importu? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: do pozytywnych ocen zmian i sprawozdania. Niewąt-

pliwie cieszą nas pozytywne oceny wprowadzonych
Dziękuję panu posłowi. zmian, również ze strony opozycji. Odpowiadając na
Pytanie zadaje pan poseł Jan Kulas, Platforma pytanie pana posła Kulasa, chcę wskazać, że te po-
Obywatelska. zytywne oceny są dokonywane również przez przed-
Bardzo proszę. siębiorców, i to od czasu, kiedy ta ustawa weszła
w życie w nowej formie w 2008 r.
Z roku na rok, w ramach każdej nowelizacji, wpro-
Poseł Jan Kulas: wadzane były z jednej strony rozwiązania wymagane
przez Unię Europejską, bo w części dotyczące podat-
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! ku zharmonizowanego, a z drugiej strony takie roz-
Panie ministrze, jeden z posłów wyraził krytyczną wiązania, które są odpowiedzią na oczekiwania
opinię o tej ustawie. W komisji finansów bardzo dłu- przedsiębiorców. Dzięki wielu poprawkom państwa
go nad nią pracowaliśmy i włożyliśmy w nią dużo posłów udało się wprowadzić rozwiązania spełniają-
pracy, więc ta ocena jest niewątpliwie krzywdząca. ce oczekiwania przedsiębiorców, o czym może świad-
Aby to wyjaśnić, zadaję pytanie o ogólny wynik kon- czyć również fakt, że w komisji nie formułowano
sultacji tejże ustawy, szczególnie w kontekście na- negatywnych opinii, nie musieliśmy nikogo specjal-
szych przedsiębiorców. nie do tego przekonywać ani przeprowadzać takich
Pytanie: Kiedy i w jakim ogólnym wymiarze moż- głosowań, które byłyby wątpliwe. Na wiele wniosków
na spodziewać się realnych wpływów do budżetu udało się odpowiedzieć, jak również dzięki popraw-
państwa z tytułu wejścia w życie tej ustawy? Dzięku- kom państwa posłów udało się wprowadzić pozytyw-
ję za uwagę. (Oklaski) ne zmiany, zwłaszcza w aspekcie gospodarczym.
Ze strony Ministerstwa Finansów staramy się
wprowadzać zmiany, które wynikają przede wszyst-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: kim z dyrektyw. Stąd oczywiście – o czym mówiła
pani poseł Błochowiak – częste zmiany tej ustawy,
Dziękuję panu posłowi. ale jesteśmy uzależnieni od zmian dyrektyw unij-
Głos ma pan poseł Stanisław Stec, Lewica. nych, które następują w zasadzie rok po roku. W pierw-
Bardzo proszę, panie pośle. szej kolejności dotyczy to zmiany dyrektywy związa-
nej z elektronizacją monitorowania obiegu wyrobów
akcyzowych, kolejna nowelizacja będzie dotyczyła
Poseł Stanisław Stec: zmiany dyrektywy tytoniowej i konieczności wpro-
wadzenia pewnych zmian do naszej ustawy o podat-
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! ku akcyzowym. Warto wspomnieć, że każda zmiana
W naszym kraju mamy jedną z najwyższych cen stawek podatku akcyzowego związana ze zmianą
energii, szczególnie dla przedsiębiorców. Oczywiście kursu euro czy też z koniecznością podwyższenia
wpływ na ceny energii ma poziom akcyzy. Chciałbym stawek w wyniku zakończenia kolejnego okresu de-
uzyskać informację, czy nasz poziom akcyzy na ener- rogacji jest uwzględniona w ustawie. Do tej pory te
gię elektryczną też jest najwyższy w Unii Europej- kwestie były regulowane na poziomie rozporządze-
skiej. Dziękuję. (Oklaski) nia, obecnie są regulowane na poziomie ustawy,
i również państwo jesteście w to zaangażowani. Stąd
ciągłe zmiany, ale na pewno przyjmowane w bardzo
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: dobrym tempie.
Jeżeli chodzi o państwa wątpliwości dotyczące
Dziękuję panu posłowi. kwestii skażania alkoholu, to pozwolę sobie przedsta-
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- wić oficjalną informację Komisji Finansów Publicz-
pana. nych dotyczącą tych zagadnień, tak aby państwo
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie wiedzieli, po pierwsze, o skali zjawiska, po drugie,
Finansów pan Jacek Kapica. o przedsięwziętych przez administrację działaniach.
Bardzo proszę, panie ministrze. Mogę zwrócić uwagę na dwa fakty. Sprzedaż alkoho-
lu etylowego w Polsce obejmuje 121 mln l tego alko-
holu z własnej produkcji, skażonego, nieskażonego,
Podsekretarz Stanu do różnych celów. Ujawnienia dokonane przez Służbę
w Ministerstwie Finansów Celną, Policję i różne inne agencje dotyczą 120 tys. l,
Jacek Kapica: czyli jest 1% ujawnień w stosunku do produkcji. A za-
tem nie można mówić o tym, że to jest skala masowa,
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Pań- aczkolwiek zajmujemy się każdą skalą i w tym przy-
stwo! Na początku pragnę bardzo serdecznie podzię- padku działania Służby Celnej, wywiadu skarbowe-
kować za wytężoną pracę nad tym projektem ustawy. go, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Policji
Udało nam się w rozsądnym czasie dojść w komisji zmierzają w kierunku ograniczenia szarej strefy.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed-
Jacek Kapica stawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że
Przy okazji tej ustawy chcieliśmy również ogra- Sejm propozycję przyjął.
niczyć możliwość produkcji w Polsce alkoholu skażo- Sprzeciwu nie słyszę.
nego według procedury określonej dla Łotwy, która Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. po-
nie jest doskonała i łatwo można dokonać odkażenia. rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
Przyjmuję do wiadomości i szanuję decyzję państwa nansów Publicznych o rządowym projekcie usta-
posłów dotyczącą podwyższenia wartości ekonomicz- wy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu
nych tej zmiany i przyznania racji argumentom go- Gwarancyjnym (druki nr 2896 i 3065).
spodarczym. Będziemy starali się wyeliminować Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
procedurę łotewską na poziomie unijnym albo na Ło- pana posła Witolda Namyślaka.
twie dla całej Unii, albo na poziomie komisji i wtedy Bardzo proszę.
warunki konkurencji w Polsce bądź w innych krajach
będą takie same. Mam nadzieję, że nie będziemy
wówczas mówili o pogorszeniu warunków produkcji Poseł Sprawozdawca Witold Namyślak:
w Polsce w stosunku do produkcji w innych krajach
Unii Europejskiej i niewątpliwie będziemy starali się Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
W imieniu Komisji Finansów Publicznych mam za-
wprowadzić te zmiany.
szczyt przedstawić sprawozdanie komisji o rządowym
Co do kwestii ceny energii i akcyzy na energię
projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 14 grudnia
elektryczną warto w tym momencie porównywać
1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (druk
w celu oceny konkurencyjności nie akcyzę zawartą sejmowy nr 2896). Sprawozdanie komisji zawarte jest
w cenie, ale cenę energii elektrycznej, bo cena energii w druku sejmowym nr 3065.
elektrycznej w innych krajach jest porównywalna do Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40
polskiej ceny energii elektrycznej dla przedsiębior- ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 19 marca
ców. Tam akcyza jest obniżona, ale są wyższe koszty 2010 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Finan-
produkcji energii elektrycznej, są inne podatki, jest sów Publicznych do pierwszego czytania. Pierwsze
inny ZUS, są inne koszty stałe przedsiębiorstw. Nie czytanie projektu ustawy odbyło się 8 kwietnia 2010 r.
można mówić, że obniżymy akcyzę tylko dlatego, aby na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Pro-
poprawić konkurencyjność. W ten sposób mogliby- jekt ma na celu zastąpienie obowiązującego w usta-
śmy mówić o obniżeniu każdego opodatkowania. wie sposobu wynagradzania osób wchodzących w skład
Badamy tę kwestię również pod względem tego, rady funduszu, to jest za udział w posiedzeniu, wy-
w którym momencie należy zareagować na poziomie nagrodzeniem miesięcznym, składającym się z dwóch
podatku akcyzowego, aby polska cena energii była części: stałej i zmiennej. Po pierwszym czytaniu pro-
konkurencyjna dla przedsiębiorców w stosunku do jekt trafił do podkomisji stałej ds. instytucji finanso-
ceny energii elektrycznej. Będziemy proponowali wych. W toku prac w podkomisji nie zgłoszono uwag
w tym zakresie pewne rozwiązania dla przedsię- do rządowego projektu. Komisja Finansów Publicz-
biorstw energochłonnych jesienią tego roku, bo ta- nych w dniu 19 maja 2010 r. rozpatrzyła sprawozda-
kich ustaleń dokonano na poziomie Rady Ministrów nie podkomisji z dnia 5 maja 2010 r. Komisja nie
w trakcie dyskusji nad zmianą ustawy o podatku ak- wniosła poprawek do przedstawionego rządowego
cyzowym. Jeżeli pan poseł pozwoli, to również odpo- projektu ustawy.
wiem na ten temat na piśmie, podając konkretne Dotychczas obowiązujący, zgodnie z ustawą, spo-
informacje dotyczące ceny energii, udziału procento- sób wynagradzania członków Rady Bankowego Fun-
duszu Gwarancyjnego wyłącznie za udział w posie-
wego w produkcji energii, produkcji każdego innego
dzeniu nie wydaje się rozwiązaniem najwłaściwszym
towaru wynikającego z energii elektrycznej czy też
w odniesieniu do kolegialnego organu nadzorczego
udziału akcyzy w cenie energii elektrycznej. Pozosta-
prowadzącego swoje prace w sposób ciągły. Taki sys-
łym państwu posłom pozwolę sobie odpowiedzieć na tem może stanowić przyczynę nadmiernego wyna-
piśmie na pytania szczegółowe, zwłaszcza panu po- gradzania członków rady w przypadku zwołania wię-
słowi Kossakowskiemu i panu posłowi Pawlakowi. cej niż jednego posiedzenia rady w miesiącu. W pro-
Dziękuję bardzo. (Oklaski) jektowanym rozwiązaniu proponuje się podział wy-
nagrodzenia na stałe i zmienne w zależności od
udziału w posiedzeniach, biorąc pod uwagę aspekt
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ekonomiczny, co może przyczynić się do zmniejszenia
wydatków Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. Projekt ustawy przygotowany przez Ministerstwo
Zamykam dyskusję. Finansów został przekazany do konsultacji do Ban-
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania kowego Funduszu Gwarancyjnego, Związku Banków
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Polskich, Krajowego Związku Banków Spółdziel-
ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- czych. Żaden z wyżej wymienionych podmiotów nie
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym 15
Poseł Sprawozdawca Witold Namyślak Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

zgłosił uwag do powyższego projektu ustawy. Zapisy Dziękuję panu posłowi.
ustawy nie są objęte prawem Unii Europejskiej. Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przed-
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Komisja Finan- stawi pan poseł Stanisław Ożóg.
sów Publicznych wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalił Bardzo proszę.
ustawę w brzmieniu przedstawionym w druku sej-
mowym nr 3065. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Poseł Stanisław Ożóg:
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nawiązując do
słów mojego przedmówcy, to ja nie mam nadziei, że
Dziękuję uprzejmie panu posłowi. tak nie jest, panie pośle. Pracujemy bowiem nie tylko
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- na tej sali, pracujemy w komisjach i w terenie – je-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- stem pewien, że wszyscy.
czeń w imieniu klubów i kół. (Poseł Zbigniew Konwiński: Ja o sobie akurat mó-
Otwieram dyskusję. wiłem. Nie mam pewności co do reszty.)
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za- Jestem pewien natomiast, że wszyscy tak pracu-
bierze pan poseł Zbigniew Konwiński. jemy.
Bardzo proszę, panie pośle. Pani Marszałek! Mam zaszczyt w imieniu klubu
Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko klu-
bu wobec projektu zmiany ustawy o Bankowym Fun-
Poseł Zbigniew Konwiński: duszu Gwarancyjnym wraz z projektem aktu wyko-
nawczego (druk nr 3065). Projekt ustawy o zmianie
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym ma
przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Plat- na celu zastąpienie obecnie obowiązującego w usta-
forma Obywatelska stanowisko klubu w sprawie pro- wie sposobu wynagradzania osób wchodzących w skład
jektu ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Fundu- rady funduszu, tj. za udział w posiedzeniu, wynagro-
szu Gwarancyjnym (druk nr 3065 – po pracach dzeniem miesięcznym składającym się z dwóch czę-
w komisji). ści: stałej i zmiennej. Określa również sposób usta-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy ma lania wysokości tego miesięcznego wynagrodzenia
na celu zastąpienie obowiązującego obecnie w usta- dla osób wchodzących w skład rady funduszu. Moi
wie sposobu wynagradzania osób wchodzących przedmówcy szczegółowo uzasadnili celowość propo-
w skład rady funduszu. Zmiana ma polegać na tym, nowanych zmian. Wydaje się, że zmiany są zasadne,
że za udział w posiedzeniu wynagrodzenie miesięcz- gdyż mogą przyczynić się do zmniejszenia wydatków
ne składałoby się z dwóch części: części stałej i części Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Mając to
zmiennej. Projekt określa również wytyczną do usta- wszystko na uwadze, oświadczam, że klub Prawo
lenia wysokości wynagrodzenia w części zmiennej, i Sprawiedliwość poprze proponowane zmiany. Dzię-
tj. obecność osób wchodzących w skład rady funduszu kuję za uwagę. (Oklaski)
na posiedzeniach rady funduszu oraz częstotliwość
zwoływania posiedzeń rady funduszu w danym mie-
siącu. A więc mielibyśmy tę część zmienną uzależ- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
nioną od udziału w posiedzeniach osób wchodzących
w skład rady funduszu, i część stałą, która byłaby Dziękuję panu posłowi.
niezależna od liczby zwoływanych posiedzeń. W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł
Dotychczas obowiązujące w ustawie wynagrodze- Stanisław Stec.
nie członków Rady Bankowego Funduszu Gwaran- Bardzo proszę.
cyjnego wyłącznie za udział w posiedzeniu nie wyda-
je się rozwiązaniem najwłaściwszym, dlatego że z jednej
strony – o czym mówił sprawozdawca komisji – mo- Poseł Stanisław Stec:
głoby dochodzić do nadmiernie częstego zwoływania
posiedzeń, a z drugiej strony trudno uznać, że człon- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym
kowie funduszu nie pracują poza posiedzeniami; tak przedstawić stanowisko klubu Lewica odnośnie do
jak byśmy przyjęli, że posłowie pracują tylko na po- sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o rzą-
siedzeniach Sejmu i tylko za posiedzenia Sejmu dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Banko-
otrzymują wynagrodzenie, a przecież – mam nadzie- wym Funduszu Gwarancyjnym. Nie jestem jednak
ję – tak nie jest. takim optymistą jak pan poseł Stanisław Ożóg, któ-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentar- ry uważa, że ta zmiana spowoduje zmniejszenie kosz-
ny Platformy Obywatelskiej popiera projekt ustawy tów Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, z uwagi
w przedłożeniu komisyjnym. Dziękuję. (Oklaski) na to, że w ust. 5a czytamy, iż wysokość miesięczne-
16 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
Poseł Stanisław Stec iż nawet całkowity brak uczestnictwa w posiedze-

niach rady nie zwalnia członka rady z odpowiedzial-
go wynagrodzenia osób wchodzących w skład rady ności za działania kolegialnego organu nadzorczego,
funduszu ustala się jako wielokrotność przeciętnego prowadzącego swoje prace w sposób ciągły. Ponadto
miesięcznego wynagrodzenia. Jedyna zatem nadzie- system wynagrodzenia za posiedzenie może również
ja jest w tym, że minister finansów będzie w tym stanowić zagrożenie nadmiernego wynagradzania
przypadku konsekwentny i będzie to czynił bardzo członków rady funduszu w przypadku zwołania wię-
ostrożnie, choć zdaję sobie sprawę z tego, że to nie cej niż jednego posiedzenia w miesiącu. Myślę, że
jego pieniądze, tylko pieniądze banków, więc może warto zauważyć, iż do projektu ustawy został załą-
nie być taki skąpy. Natomiast porównanie przez czony projekt rozporządzenia, który w sposób jedno-
przedstawiciela PO pracy rady funduszu z pracą po- znaczny i szczegółowy opisuje zasadę ustalania wy-
selską jest absolutnie nieadekwatne, bo posłowie sokości miesięcznego wynagrodzenia osób wchodzą-
oprócz pracy w tej Izbie mają obowiązek spotykać się cych w skład rady funduszu. Ustalona została mak-
z wyborcami. Jeżeli nie ma ich tu, na Wiejskiej, to nie symalna wysokość miesięcznego wynagrodzenia osób
znaczy, że są w domu i odpoczywają, tylko znaczy to, wchodzących w skład rady funduszu, obejmująca wy-
że pracują w terenie, spotykają się z wyborcami. Ta- sokość wynagrodzenia w części stałej i sposób usta-
kich obowiązków członek Rady Bankowego Fundu- lania wynagrodzenia w części zmiennej, z uwzględ-
szu Gwarancyjnego nie ma. nieniem zakresu wykonywanych zadań członka rady
Najważniejsze, Wysoki Sejmie, jest to, żeby rada funduszu, pełnionej funkcji oraz udziału w posiedze-
funduszu i zarząd funduszu dbały o polski system niach rady funduszu. Warto również podkreślić, że
bankowy, żeby w polskim systemie bankowym nie zaproponowana baza stanowiąca podstawę do usta-
dochodziło do upadłości i żeby klienci banków nie tra- lania wysokości miesięcznego wynagrodzenia osób
cili swoich depozytów, gdyż te depozyty są w tej chwi- wchodzących w skład rady funduszu jest analogiczna
li gwarantowane w stosunkowo wysokim stopniu do tej, którą mamy w rozwiązaniach uregulowanych
m.in. przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Tak więc w ustawie z 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób
liczę na rozsądek i liczę na to, że Bankowy Fundusz kierujących niektórymi podmiotami prawnymi.
Gwarancyjny będzie nadal sprawował właściwie funk- Wysoki Sejmie! Jak mówiłem na wstępie, nie jest
cję, bo od czasu jego powołania praktycznie, można to ustawa budząca dyskusje czy kontrowersje. Zapro-
powiedzieć, żaden polski bank w naszym kraju nie ponowane rozwiązania rzeczywiście porządkują tę
ogłosił upadłości. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) sferę i z takim przekonaniem będziemy głosowali za
jej przyjęciem Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo- Dziękuję panu posłowi.
wego przedstawi pan poseł Jan Łopata. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
Bardzo proszę. pana.
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
Witold Namyślak.
Poseł Jan Łopata: Bardzo proszę.
Bardzo dziękuję, pani marszałek.

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Poseł Witold Namyślak:
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego pragnę przedstawić nasze stanowisko wo- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
bec sprawozdania Komisji Finansów Publicznych Jak widać, krótka nowelizacja ustawy o Bankowym
o projekcie ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym nie budzi wątpliwości.
Funduszu Gwarancyjnym. Projekt ten nie wywołał Chciałbym natomiast podziękować wszystkim po-
emocji ani nie budzi kontrowersji, o czym mogliśmy słom zarówno z podkomisji stałej do spraw instytucji
się przekonać przed chwilą tu, na sali. Dotyczy on finansowych, jak też z Komisji Finansów Publicz-
zmiany sposobu naliczania wynagrodzenia członkom nych za pracę nad projektem ustawy. Dziękuję
Rady Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Zapro- wszystkim klubom za wsparcie tego projektu. Dzię-
ponowano podział wynagrodzenia członków Rady kuję bardzo.
Bankowego Funduszu Gwarancyjnego na stałe i zmien-
ne, zależne od udziału w posiedzeniach rady fundu-
szu. Jako argumentację podano aspekt ekonomiczny, Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
bo istnieje – i tak trzeba w tej formule mówić –moż-
liwość zmniejszenia wydatków Bankowego Funduszu Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Gwarancyjnego na ten cel, oraz słusznie zauważono, Zamykam dyskusję.
Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2009 r.
wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2009 r. oraz komisyjnym projektem uchwały 17
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska sków na łączną kwotę, jeśli chodzi o umorzenia, pra-
wie 6 mln zł.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- W ubiegłym roku przewodniczący wydał 3 decyzje
my w bloku głosowań. o nałożeniu kar na nadawców w łącznej kwocie
Wysoka Izbo! W związku z tym, że nie ma jesz- 90 tys. zł, w tym za naruszenie przepisów w zakresie
cze pana przewodniczącego Krajowej Rady Radio- działalności reklamowej i sponsorskiej były nałożone
fonii i Telewizji, ogłaszam 15-minutową przerwę 2 kary. Opublikowaliśmy 29 ogłoszeń o możliwości
w obradach. uzyskania lub rozszerzenia koncesji na rozpowszech-
nianie naziemnych programów radiowych. Udzielili-
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 20 śmy 6 nowych koncesji na programy radiowe na fa-
do godz. 12 min 35) lach ultrakrótkich i 10 na falach średnich. Rozsze-
rzyliśmy dodatkową stację nadawczą – chodzi o 14 kon-
cesji – i wydaliśmy 4 pierwsze decyzje o umieszczeniu
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: analogowych programów telewizyjnych w multiplek-
sie naziemnej telewizji cyfrowej. 17 nowych koncesji
Wznawiam obrady. dostały programy satelitarne. Wydaliśmy 22 decyzje
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. w sprawie tzw. rekoncesji programów radiowych
porządku dziennego: Sprawozdanie Krajowej i telewizyjnych. Dokonaliśmy też 27 zmian w konce-
Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2009 sjach. Były to zmiany o charakterze technicznym,
roku wraz z informacją o podstawowych pro- wiele z nich dotyczyło podniesienia mocy nadawane-
blemach radiofonii i telewizji w 2009 roku (druk go sygnału, dzięki czemu został zwiększony zasięg
nr 2947) oraz komisyjnym projektem uchwały nadawania programów radiowych. W 69 koncesjach
(druk nr 3099). nastąpiły zmiany programowe.
Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Krajo- Do rejestru programów rozprowadzanych w sie-
wej Rady Radiofonii i Telewizji pana Witolda Koło- ciach telewizji kablowej wpłynęły 344 zgłoszenia, na
dziejskiego. podstawie których wydano 324 postanowienia. Pro-
szę państwa, jest to o tyle istotne, że cały czas obser-
wujemy tutaj wzrost liczby propozycji telewizyjnych,
Przewodniczący Krajowej Rady jeśli chodzi o platformy satelitarne i operatorów ka-
Radiofonii i Telewizji blowych. Szacujemy, że mamy dzisiaj ponad 150 pro-
Witold Kołodziejski: gramów w języku polskim, a więc przeznaczonych
bezpośrednio dla polskiego odbiorcy, które są dostęp-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 12 ne na różnych platformach satelitarnych i kablowych.
ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji Krajowa Rada Oczywiście nie wszystkie mają koncesje wydawane
przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Część
Radiofonii i Telewizji przedstawia coroczne sprawoz-
z nich nadaje na podstawie koncesji zagranicznych,
danie ze swej działalności oraz informację o podsta-
udzielonych chociażby przez francuskiego regulatora
wowych problemach radiofonii i telewizji w roku
CSA czy brytyjskiego Ofcom.
ubiegłym, czyli w roku 2009. Sprawozdanie było sze-
Do ustawowych zadań Krajowej Rady Radiofonii
roko omawiane zarówno podczas prac senackiej Ko-
i Telewizji należy również działalność kontrolna, je-
misji Kultury i Środków Przekazu, jak i podczas prac śli chodzi o nadawców. Na podstawie nagrań skon-
komisji sejmowej. W związku z tym swoje wystąpie- trolowaliśmy realizację 37 programów radiowych
nie ograniczę do przytoczenia zakresu prac Krajowej i telewizyjnych, łącznie prawie 7 tys. godzin emisji.
Rady Radiofonii i Telewizji w 2009 r. Było to szcze- Sprawdzaliśmy także przestrzeganie przez nadaw-
gółowo omawiane podczas posiedzenia komisji, ale ców przepisów dotyczących ochrony małoletnich
nie wszyscy z państwa, jak rozumiem, uczestniczyli w 3 całodobowych programach adresowanych wła-
w tym posiedzeniu. Jeszcze raz powtórzę tylko naj- śnie do tej grupy odbiorców. Było to 660 cykli i audy-
ważniejsze dane i myślę, że cała dyskusja skoncen- cji, łącznie 660 godzin emisji. Kontrolowaliśmy także
truje się na odpowiedziach na pytania, które będą udział polskiej piosenki w 362 programach, to jest
padały z sali. w 284 programach radiowych i 78 programach tele-
Jeśli chodzi o pracę Krajowej Rady Radiofonii wizyjnych. Kontrolowaliśmy także udział kwot ekra-
i Telewizji, to w 2009 r. odbyło się 56 posiedzeń, przy- nowych w 83 programach telewizyjnych. Na podsta-
jęto 553 uchwały, odebrano 33 tys. listów, a wysłano wie sprawozdań nadawców skontrolowaliśmy także
31 tys. W sprawach skarg i wniosków wpłynęło do realizację innych zadań ustawowych w 110 progra-
nas ponad 1,5 tys. wystąpień w sumie podpisanych mach, to jest w 75 programach telewizyjnych i 35
przez prawie 8,5 tys. osób. Miniony rok był również radiowych. Jeśli chodzi o kontrolę udziału polskiej
dla rady intensywny w zakresie umarzania i rozkła- piosenki w 362 programach, to jest ona dokonywana
dania na raty zaległości z tytułu opłat abonamento- w cyklach dobowych, a nie w porze dziennej. Tutaj
wych. Było to ponad 10 tys. nowych wniosków, a w tym nie ma takiego ustawowego obowiązku, który pojawi
czasie rozpatrzyliśmy w sumie ponad 15 tys. wnio- się dopiero później. W nowych koncesjach jest już
18 wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2009 r. oraz komisyjnym projektem uchwały
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii mienie pierwszego multipleksu przez telewizję pu-
i Telewizji Witold Kołodziejski bliczną, która po rozstrzygnięciu przetargu, który
ten nadawca publiczny jest zobowiązany przeprowa-
wpisany obowiązek, aby w porze dziennej emitować dzić w procedurze zamówień publicznych, po roz-
odpowiednią liczbę utworów słowno-muzycznych, strzygnięciu tego przetargu – liczymy na to, że będzie
czyli – krótko mówiąc – piosenek, po polsku. to mogło nastąpić we wrześniu – będzie mogła uru-
Jeśli chodzi o wpływy abonamentowe, to przekaza- chomić pierwszy multipleks cyfrowy, czyli ogólnopol-
liśmy nadawcom publicznym 628 mln zł: Telewizji Pol- ski zasięg dla tych trzech podstawowych programów,
skiej SA – 301 mln zł, Polskiemu Radiu SA – 172 mln, a więc Jedynki, Dwójki i programów regionalnych,
rozgłośniom regionalnym – w sumie 155 mln zł. łącznie z pasmem wspólnym.
Wydatki Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wy- Tam, gdzie na danym terenie będzie uruchomiony
niosły 14,7 mln zł, zaś zrealizowane dochody do bu- trzeci multipleks, będzie można np. rozdzielić pasmo
dżetu państwa – ok. 25,5 mln zł, to jest blisko o 42% wspólne i dać ośrodkom regionalnym czas wyłącznie
więcej niż zakładano w ustawie budżetowej po zmiana programy regionalne, o ile będą ośrodki na sfinan-
nach. Dosyć ważącym elementem były koncesje na sowanie takiego przedsięwzięcia, a pasmo wspólne
cyfrowe programy telewizyjne. będzie mogło być niezależnym programem informa-
Proszę państwa, Krajowa Rada Radiofonii i Te- cyjnym.
lewizji uczestniczyła również w procesie konsulta- W tym miejscu istotna informacja: ten trzeci mul-
cyjnym, jeśli chodzi o prace legislacyjne. Najważ- tipleks jest multipleksem zregionalizowanym, tzn.
niejszym aktem, który jest w dalszym ciągu przy- w tym przypadku udało nam się pokonać bariery,
gotowywany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzic- które były przy emisji analogowej, a były związane
twa Narodowego, jest implementacja dyrektywy z tym, że zasięgi poszczególnych stacji nie pokrywa-
o usługach audiowizualnych, która powinna wejść ły się z podziałem administracyjnym Polski. Trzeci
w życie 19 grudnia ub.r., a do tej pory nie weszła. Ze multipleks jest tak zrealizowany, rezerwacje często-
strony rady zostały przeprowadzone wszelkie prace tliwości czy częstotliwości są w ten sposób poprzy-
konsultacyjne, natomiast do tej pory nie mamy jesz- dzielane, że w tym przypadku już nie ma tego pro-
cze założeń, wobec których moglibyśmy wyrazić blemu, tzn. podział administracyjny w 100% jest
swoją opinię. zgodny z zasięgami, które Telewizja Polska ma na
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w ubiegłym trzecim multipleksie, a więc będzie możliwa pełna
roku, tak jak w latach poprzednich, podejmowała regionalizacja i będzie możliwe na terenie danego
bardzo wiele starań w dziedzinie cyfryzacji telewizji. regionu 100-procentowe dotarcie do wszystkich miesz-
Mimo braku rozwiązań ustawowych, co niejedno- kańców.
krotnie sygnalizowałem również tutaj, na tym forum, Proszę państwa, jeśli chodzi o stan związany
staramy się podejmować określone działania. We z abonamentem, to powiem tylko tyle, że pogłębia się
wrześniu ub.r. doprowadziły one do podpisania decy- niekorzystna tendencja. Z roku na rok pieniędzy jest
zji rezerwacyjnej na pierwszy multipleks, tzw. odtwo- coraz mniej, aczkolwiek mamy nadzieję, że na drugą
rzeniowy. W wyniku zaistniałych obiektywnych prze- połowę tego roku uda się przeznaczyć trochę więcej
szkód, które rzeczywiście uniemożliwiły uruchomie- pieniędzy na Polskie Radio i Telewizję Polską.
nie drugiego etapu cyfryzacji, podjęliśmy decyzję Jeśli chodzi o spółki regionalne, to przy tym sys-
o zmianie koncepcji. Dzisiaj jesteśmy na etapie pod- temie podziału one nie straciły źródeł finansowania,
pisywania decyzji o zmianie koncesyjnej, która skut- tak jak Polskie Radio czy Telewizja Polska. W związ-
kuje tym, że nadawcy komercyjni będą zagospodaro- ku z tym, jeżeli tendencja, jaką obserwowaliśmy, za-
wywali drugi multipleks cyfrowy, co pozwoli zacho- chowa się przez pierwsze pół roku, Telewizja Polska
wać niewielkie opóźnienie w harmonogramie wpro- będzie mogła liczyć na lekką korektę. To nie będą
wadzania usług cyfrowych i emisji cyfrowej. Krótko pieniądze, które uzdrowią sytuację w spółkach, ale
mówiąc, liczymy na to, że we wrześniu pierwszy i dru- lekka korekta pozwoli zbilansować rok budżetowy.
gi etap uruchamiania przynajmniej drugiego multi- To są najważniejsze informacje o pracach Krajo-
pleksu będzie już gotowy, a to oznacza, że we wrze- wej Rady Radiofonii i Telewizji w ubiegłym roku.
śniu mniej więcej 80% ludności kraju będzie miało Sprawozdanie i informacje są do państwa dyspozycji.
dostęp do transmisji telewizji cyfrowej. Ja też jestem do państwa dyspozycji, jeśli chodzi
Równolegle telewizja publiczna rozstrzygnęła o pytania.
przetarg na trzeci multipleks, który w pełni będzie Oczywiście zwracam się z uprzejmą prośbą o przy-
realizowała dopiero po 2013 r. Już teraz w dużych jęcie sprawozdania. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
miastach ten proces można przyspieszyć, niemniej
jednak jest to uwarunkowane wyłączeniem na wielu
obszarach albo emisji analogowej programów regio- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
nalnych i TVP Info, albo Programu 2, ale to już są
decyzje, które mogą być podejmowane przez zarząd Dziękuję panu przewodniczącemu.
telewizji, jeżeli będą racjonalne przesłanki. Dzisiej- Proszę o zabranie głosu panią poseł Urszulę Au-
sza decyzja dotycząca zmiany planu pierwotnego za- gustyn w celu uzasadnienia projektu uchwały.
gospodarowania multipleksów umożliwia urucho- Bardzo proszę.
Poseł Urszula Augustyn: przebrała, a to ucho w przysłowiowym dzbanie na-

prawdę już się urwało, bo nic z takiej próby uspra-
Dziękuję bardzo. wiedliwiania działalności Krajowej Rady Radiofonii
Pani Marszałek! Panie Posłanki i Panowie Posło- i Telewizji w tym składzie personalnym nie popra-
wie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Kultury i Środ- wiało sytuacji.
ków Przekazu złożyć państwu sprawozdanie z posie- Dziś w imieniu mojego klubu, Klubu Parlamen-
dzenia, które zostało przez panią przewodniczącą tarnego Platforma Obywatelska, chcę jednak powie-
zwołane na dzień 2 czerwca. Na tym posiedzeniu za- dzieć, co ta krajowa rada zrobiła z mediami publicz-
jęliśmy się sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii nymi, bo jest jedyną instytucją, powtarzam: jedyną,
i Telewizji, w którym krajowa rada przedstawiła stan która w jakimś sensie w ogóle ponosi odpowiedzial-
swojego działania za 2009 r. ność za sytuację mediów publicznych.
Pan przewodniczący Witold Kołodziejski, tak jak I to nie jest tak, panie przewodniczący, jak próbo-
przed chwilą zrobił to na sali sejmowej, tak i podczas wał pan sugerować podczas posiedzenia komisji, że
obrad naszej komisji zrelacjonował posłom bardzo przecież nadawca samodzielnie kształtuje program,
obszerny materiał, który wcześniej został zawarty że krajowa rada nie ma w tym zakresie żadnej mocy
w sprawozdaniu, po czym komisja przeprowadziła sprawczej, że przecież – nie mówił pan tego, ale sądzę,
nad tym materiałem dyskusję. że gdzieś w domyśle chciał pan nam to zasugerować
Dyskusja była krótka, ale bardzo dynamiczna, – nikt nikogo nie będzie cenzurował. To nie jest tak,
bardzo burzliwa. W jej trakcie posłowie w lwiej części bo państwo poprzez wybór rad nadzorczych, które
głosów stwierdzili, że krajowa rada, na której spoczy- potem wybierają zarządy, bierzecie odpowiedzialność
wa odpowiedzialność za utrzymanie ładu medialnego za to, co dzieje się w mediach publicznych. W ciągu
gwarantującego przestrzeganie zasad zawartych 4 lat dwukrotnie dokonywaliście wyboru rad nadzor-
w konstytucji, zrobiła niewiele, aby te zasady, który- czych i co jeden wybór, to gorszy.
mi media publiczne powinny się kierować, były wdro- Naprawdę wreszcie pora sobie powiedzieć, że nie
żone w życie i przestrzegane. tylko nie próbujecie naprawiać sytuacji, ale z jakąś
Zwracano uwagę na brak pluralizmu, na brak dziką premedytacją ją pogarszacie. Poprzedni wybór,
bezstronności, niezależności, na ogromne upolitycz- ten pierwszy, był wyborem od Sasa do lasa. W radach
nienie mediów. Zresztą posłowie pytali o wiele sytu- nadzorczych mieliśmy wszystkich: cukierników, wła-
acji, które w tej chwili mają miejsce w mediach. ścicieli jakichś kasyn, nie wiadomo czego. Oczywiście
W efekcie w trakcie głosowania komisja postano- liczył się tylko klucz polityczny. Teraz to już jednak
wiła zarekomendować Wysokiej Izbie, aby sprawoz- przeszliście samych siebie. Zero jakiegokolwiek cho-
danie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zostało ciażby udawania, że chodzi o wybór merytoryczny.
odrzucone. Dziękuję. (Oklaski) Z góry było wiadomo, że tak wybieramy, żeby to było
dla Prawa i Sprawiedliwości, to było dla chwilowego
– mam nadzieję, że chwilowego – koalicjanta, czyli
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Sojuszu Lewicy Demokratycznej, ten program dla
nas, tamten program dla was, a w tym trzecim to się
Dziękuję, pani poseł. będziemy wymieniać: w dni parzyste PiS, w dni nie-
Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad parzyste SLD albo odwrotnie. Nie wiem, jak miałoby
tym punktem porządku dziennego 10-minutowych to być rozwiązane.
oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych Trzeba wreszcie przerwać ten chocholi taniec wo-
oświadczeń w imieniu kół. kół mediów publicznych. Jest na to tylko jedna jedyna
Otwieram dyskusję. rada. Jeśli mamy organ konstytucyjny, to trzeba wy-
Proszę o zabranie głosu panią posłankę Iwonę brać do jego składu ludzi z autorytetem, nazwiskiem
Śledzińską-Katarasińską, która przedstawi stanowi- i niezwiązanych z jakąkolwiek opcją polityczną.
sko klubu Platforma Obywatelska. (Głos z sali: Katarasińska.)
Ja jestem bardzo silnie związana z opcją politycz-
ną, więc mnie nikt nie będzie wybierał.
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Tacy ludzie w Polsce są. Nie można tak bezkarnie
obrażać środowiska, znawców tematu, po prostu nie
Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie można.
Przewodniczący! Przez lata starałam się bronić tezy, Wiem, że ilekroć zaczynamy mówić o mediach
że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji to nie jest publicznych, to zwolennicy tego, co tam teraz się wy-
przecież tylko i wyłącznie jakieś superministerstwo prawia – tak, wyprawia, bo to się nie dzieje, tylko się
od mediów publicznych, ale jest organem konstytu- wyprawia – mówią, że winą Platformy jest to, że nie
cyjnym, stoi na straży całego ładu medialnego i na- ma pieniędzy, że spada ściągalność abonamentu.
wet jeśli coś nie do końca podoba się nam w tym, co Więc powtórzę pytanie, które zadałam panu prze-
dzieje się w mediach publicznych, to szukajmy pozy- wodniczącemu podczas posiedzenia komisji: Czy pro-
tywów w tej działalności poza mediami publicznymi. gram informacyjny, w którym się kłamie, jest tańszy
Chyba jednak, prawdę powiedziawszy, miarka się niż program informacyjny, w którym mówi się praw-
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska dziła mnie w tym przekonaniu moja przedmówczyni,

pani przewodnicząca Iwona Śledzińska-Katarasiń-
dę? Chyba nie. Czy ocena reportażu bądź dokumentu ska. W swoim wystąpieniu pani poseł nie przedsta-
zależy od rzetelności, obiektywizmu i poziomu warsz- wiła ani jednego merytorycznego zarzutu wobec
tatowego? Przecież nawet na dobrym poziomie warsz- krajowej rady, za to było tam dużo propagandy wpi-
tatowym, tu nie chcę nikomu nic zarzucać, zdarzają sującej się w stary schemat ataków na krajową radę
się produkcje, w których rzeczywistość jest całkowicie i media publiczne.
wypaczona i przedstawiona w krzywym zwierciadle. (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: To jest
Przestańmy mówić o pieniądzach. Oczywiście, że mało?)
są one potrzebne, ale chciałabym wreszcie usłyszeć Usłyszeliśmy zarzuty sprowadzające się głównie
na co. Ano, potrzebne są na rzetelność, na obiekty- do tego, że krajowa rada nie stoi na straży wolności
wizm, na znakomity warsztat, na piękny język pol- słowa i że jest upolityczniona. Te zarzuty już dobrze
ski, na to wszystko, czego w tej chwili w telewizji nie znamy, bo pojawiają się one co roku podczas rozpa-
ma, a jeśli już jest, to w śladowych ilościach. Jeśli
trywania sprawozdania z działalności krajowej rady
takie programy się pojawiają, to w godzinach noc-
czy też przy okazji prób przejęcia telewizji przez Plat-
nych, a trzeba mieć naprawdę dużo szczęścia, żeby
formę Obywatelską. Żeby nie być gołosłownym, przy-
trafić na takie programy w radiu.
toczę tutaj słowa pani przewodniczącej z czasu, kiedy
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przez lata
podtrzymywała i jakby umacniała całkowicie fałszy- omawiane było sprawozdanie za rok 2007, cytuję:
wą tezę, że media publiczne są po to, by stanowić Upiory przeszłości uzurpują sobie prawo do decydo-
przeciwwagę ideologiczną czy ideową – jak tam sobie wania o polskim rynku audiowizualnym. Debata ta
chcecie – dla mediów komercyjnych. A to nie jest tak. powinna doprowadzić do stworzenia konstytucyjnego
Czy można równocześnie oglądać telewizję publicz- ciała, które rzeczywiście będzie dbało o wolność sło-
ną, Polsat, TVN i jeszcze jakiś kanał tematyczny? wa, o dostęp do informacji, o interes publiczny w me-
Czy można jednocześnie słuchać Polskiego Radia, diach.
Radia Zet, czy RMF FM, czy jakiegoś innego? Czy Sprawozdanie za 2008 r.: Sprawozdanie Krajowej
można to robić w tej samej chwili? Nie, nie jest tak, Rady Radiofonii i Telewizji należy odrzucić. Zagro-
że widz czy słuchacz robi to w tym samym czasie. żona jest wolność słowa i prawo do informacji, interes
Media publiczne same z siebie w swojej ofercie i w stan- publiczny.
dardach, jakie promują, mają być wszechstronne, W uzasadnieniu do poselskiego projektu ustawy
pluralistyczne i uczciwe, a tego im od paru lat bra- o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji możemy też
kuje. Notabene, tu oddam sprawiedliwość, w poprzed- przeczytać, że przedkładany jest projekt, który ma
nich latach też im tego brakowało. za zadanie przede wszystkim odpartyjnić Krajową
Naprawdę, panie przewodniczący, niech pan po- Radę Radiofonii i Telewizji.
patrzy na tę pustą salę, niech pan wsłucha się w tę Posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu
ciszę. Was nikt już słuchać nie chce, nikt nie ma siły również było kalką poprzednich lat. Zamiast dysku-
nawet się z wami sprzeczać, więc myślę, że pora sji o sprawozdaniu było narzekanie na brak plurali-
odejść. Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska zmu w mediach publicznych i wniosek ze strony PO
poprze wniosek komisji o odrzucenie sprawozdania. o zamknięcie debaty i przejście do głosowania, czyli
Dziękuję za uwagę. (Oklaski) zamiast siły argumentów był argument siły głosów
obecnie rządzącej koalicji. Mówiono, że krajowa rada
nie zapewnia właściwego poziomu pluralizmu w me-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: diach publicznych. Cóż to za argument?
Brak pluralizmu w TVP to zarzut, który można
Dziękuję, pani poseł.
odrzucić w chwili, kiedy weźmie się do ręki program
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
telewizyjny. Mam tutaj program i czytam: Poniedzia-
bierze pan poseł Robert Kołakowski.
Bardzo proszę, panie pośle. łek, TVP2, godz. 21.45 „Tomasz Lis na żywo”, czwar-
tek, Program 1, godz. 23.45 „Warto rozmawiać”,
program Jana Pospieszalskiego, niedziela, TVP Info,
Poseł Robert Kołakowski: godz. 20 „Tydzień Jacka Żakowskiego”. Gdzie tutaj
widać brak pluralizmu? Naprawdę trzeba nisko cenić
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu inteligencję polskiego społeczeństwa, by wmawiać
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za- ludziom, że Tomasz Lis czy Jacek Żakowski są pisow-
szczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania skimi dziennikarzami. Jeśli to dla państwa za mało,
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok 2009. to zobaczmy najnowsze dane z raportu dotyczącego
Ze sprawozdania jednoznacznie wynika, że krajo- obecności w TVP przedstawicieli poszczególnych
wa rada dobrze realizuje swoje zadania. Nie jest to ugrupowań. Oto dane z kwietnia bieżącego roku.
tylko ocena mojego klubu, wbrew pozorom ten pogląd Program 1: Platforma – 2 godz. 53 min., PiS – 2 godz.
podziela także klub Platformy Obywatelskiej. Utwier- 30 min., SLD – 1 godz. 14 min., PSL – 23 minuty.
Poseł Robert Kołakowski Przez moment wydawało się, że ta straszna naro-

dowa tragedia coś zmieni w naszym życiu politycz-
Program 2 TVP: Platforma – 2 godz. 22 min., PiS nym, ale wytrzymaliście tylko przez chwilę. Niestety,
– 4 godz. 39 min., SLD – 2 godz. 23 min., PSL – 13 min. postępowanie i wypowiedzi działaczy Platformy
TVP Info: PO – 10 godz. 46 min., PiS – 5 godz. 52 wskazują na politykę pospiesznego monopolizowania
min., SLD – 6 godz. 46 min., PSL – 1 godz. 54 min. wszystkich instytucji państwa. Niedawno pani prze-
Dane z innych miesięcy możecie państwo znaleźć wodnicząca Śledzińska-Katarasińska powiedziała na
na stronie internetowej krajowej rady. konferencji prasowej, że w normalnym trybie trzeba
Szanowni Państwo! Rekomendowanie Wysokiej będzie wybrać członków nowej rady, zrobią to obie
Izbie decyzji o odrzuceniu sprawozdania Krajowej Izby parlamentu i pełniący obowiązki prezydenta
Rady Radiofonii i Telewizji nie ma nic wspólnego marszałek Komorowski, bo z tą decyzją, cytuję: nie
z treścią tego sprawozdania. Wobec tego sprawozda- można czekać do zaprzysiężenia nowego prezydenta.
nia nie przedstawiono żadnych zarzutów merytorycz- A dlaczego, pani poseł? Dlaczego nie można zaczekać,
nych. Mam wrażenie, że albo państwo go nie prze- by o losie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zade-
czytaliście, albo nie pamiętacie, jakie zadania na cydowali Polacy, a nie jedna partia?
krajową radę nakłada ustawodawca. Może zatem Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Ze
trzeba zadać pytanie, jakie konkretnie ustawowe zo- sprawozdania krajowej rady wynika, że najważniej-
bowiązania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nie sze problemy, które stoją przed mediami, to spadek
zostały zrealizowane. Jakie jest w tej sprawie stano- dochodów z abonamentu, opóźnienia w procesie cy-
wisko rządu? Teraz ławy są puste, podobnie było na fryzacji oraz dostosowaniu prawa do dyrektywy unij-
posiedzeniu komisji, nie wiemy, czy rząd ma jakieś nej o audiowizualnych usługach medialnych. Wpływy
zastrzeżenia do pracy krajowej rady, z którą przecież z abonamentu w ubiegłym roku wyniosły o 1/5 mniej
powinien współpracować. Brak jest merytorycznych niż rok wcześniej. Jakie są tego powody, myślę, że nie
zarzutów, ale – jak widać – koalicja rządząca robi
muszę przypominać. W każdym razie nieodpowie-
wszystko, aby odrzucić sprawozdanie krajowej rady
dzialne działania polityków, szczególnie Platformy
na czas, czyli tak, aby mógł je jeszcze odrzucić mar-
Obywatelskiej, spowodowały spadek finansowania
szałek pełniący obowiązki prezydenta. Zwłoka mo-
mediów do najniższego poziomu w Europie, co zagra-
głaby bowiem doprowadzić do sytuacji, że o sprawie
ża naszej suwerenności audiowizualnej.
zadecydowałby prezydent wybrany przez naród, któ-
Pozostałe wymienione przeze mnie problemy po-
ry może się pomylić w wyborach. Spieszycie się pań-
wstały też w związku z nierealizowaniem na czas
stwo, żeby zdążyć wybrać wszystkich członków naj-
swoich zadań przez rząd Donalda Tuska. Mam tutaj
wyższej władzy medialnej i aby nie trafił tam nikt
na myśli zarówno proces cyfryzacji, jak też dostoso-
niepowołany. W ten sposób krajowa rada zostanie
odpolityczniona poprzez mianowanie wyłącznie przy- wania prawa do dyrektyw unijnych. Opóźnienia są
jaciół Platformy Obywatelskiej. Później przyjdzie już ponaddwuletnie. Mieliśmy dwa lata na implemen-
czas na telewizję publiczną. Zapowiedź takich dzia- tację dyrektywy. Niestety, minęło już pół roku od
łań mogliśmy usłyszeć podczas obfitującej w skanda- tego terminu. Polsce grożą wysokie kary, a rząd Do-
liczne wypowiedzi i wpadki prezentacji komitetu nalda Tuska jeszcze nie przygotował projektu no-
poparcia dla kandydatury Bronisława Komorowskie- wych przepisów.
go na prezydenta, która odbyła się w warszawskich Pan przewodniczący Witold Kołodziejski mówił
Łazienkach. Przypomnę, że podczas tej prezentacji już – podał liczby (Dzwonek) – czym zajmowała się
Andrzej Wajda powiedział: To jest wojna domowa. To krajowa rada. Może warto przypomnieć, że koalicja
jest walka o wszystko. Żołnierze PO nie są jednak rządząca chce odrzucić sprawozdanie, z którego wy-
w walce samotni. Mamy przyjaciół w TVN, wspiera nika, że krajowa rada w ubiegłym roku pozyskała do
nas też druga prywatna telewizja. budżetu państwa dochody niemal dwukrotnie więk-
Jak zatem jest z tym pluralizmem u waszych sze niż poniesione wydatki.
przyjaciół? Trudno oprzeć się wrażeniu, że działania Już kończę, pani marszałek.
Platformy wobec krajowej rady wpisują się w podob- Dzisiaj, szanowni państwo, decydujemy nie tylko
ny tok myślenia, jak zaprezentowany przez wspo- o losach Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, ale też
mnianego przeze mnie honorowego członka komite- o wolności mediów w Polsce. Jak będzie wyglądała ta
tu. Tu mamy przyjaciół, tam nas wspierają, a tam, wolność, to zależy od postawy nas wszystkich. Dla-
gdzie nie mamy wystarczająco dużo przyjaciół, to tego apeluję, szczególnie do państwa, o merytoryczną
zrobimy odpolitycznienie i też nas będą wspierać. ocenę tego dokumentu. Klub Parlamentarny Prawo
Tak, proszę państwa, krajową radę oraz telewizję i Sprawiedliwość zagłosuje za przyjęciem tego spra-
chcecie odpolitycznić, tak jak odpolityczniono już wozdania. Na zakończenie pragnę podziękować panu
IPN, CBA i co tylko się da. Takie działania nasiliły przewodniczącemu i wszystkim członkom Krajowej
się po tragedii smoleńskiej. Przypomnę, że na obec- Rady Radiofonii i Telewizji za dobrą, sumienną pra-
nym posiedzeniu Sejmu podejmowane są też zabiegi cę w tej jakże nieprzychylnej atmosferze budowanej
o odpolitycznienie Narodowego Banku Polskiego. wokół krajowej rady. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Poseł Robert Kołakowski:
Dziękuję panu posłowi. Polska Agencja Prasowa.

W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł
Jerzy Wenderlich.
(Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: W trybie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
sprostowania.)
Pani poseł, a co by pani chciała sprostować? W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł
Proszę uprzejmie. Jerzy Wenderlich.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Poseł Jerzy Wenderlich:

Pani Marszałek! Panie Pośle! Nie wiem, o jakiej Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z wystąpienia
konferencji prasowej pan mówił, bo żadnej konferen- pani przewodniczącej Śledzińskiej-Katarasińskiej zro-
cji prasowej na temat krajowej rady nie organizowa- zumiałem przede wszystkim to, że bardzo tęskni za
łam, więc to chyba jakieś przekłamanie. Jeśli chodzi publicznością, kiedy przemawia. Kiedy nie ma publicz-
o ten nadzwyczajny pośpiech, to chcę powiedzieć, że ności, to chciałaby pani zrzucić winę na pana przewod-
sprawdziłam, kiedy debatowaliśmy nad sprawozda- niczącego Kołodziejskiego. Mówi pani, że nikt go już
niami. Ponieważ już swego czasu pojawiła się infor- nie chce słuchać i dlatego sala jest pusta. Fakt – kiedy
macja, że to jest coś na hurra itd., to chciałabym przed laty omawialiśmy sprawozdanie Krajowej Rady
powiedzieć, że do tej pory sprawozdania krajowej Radiofonii i Telewizji, sala pękała w szwach. Galerie
rady Sejm rozpatrywał w kolejnych latach w lipcu, były pełne. Gdyby więc pani chciała być sprawiedliwa,
w czerwcu, w czerwcu, w zeszłym roku rzeczywiście to proszę w tej sprawie mówić tak: Fakt, sala jest nie-
wyjątkowo we wrześniu, a w tym roku też w czerwcu, mal pusta. Nie chcą już w sprawie mediów słuchać
a Senat – w maju, w lipcu, w czerwcu, w lipcu i w tym pana przewodniczącego Kołodziejskiego, ale i na panią
roku też w maju. Bardzo proszę więc przeczytać re- przewodniczącą Śledzińską-Katarasińską bilety nie
gulamin i nie czynić zarzutu z tego, że komisja sprzedają się, na pana posła Kołakowskiego – też nie,
dotrzymuje postanowień regulaminu i rozpatruje to na posła Sławeckiego – też nie…
w terminie, jaki jest zapisany w regulaminie. 3 mie- (Głos z sali: I na Wenderlicha też nie.)
siące od przedstawienia sprawozdania posłom – to …i – mówię to ze smutkiem – na posła Jerzego
jest maksymalny okres, w którym można rozpatry- Wenderlicha – też nie. Słowem: w sprawie mediów zro-
wać sprawozdania. To tylko tyle. Wydaje mi się, że biliśmy dużo złych rzeczy i przed nami długa droga do
momentu, kiedy przygotujemy taki ślad naszej obec-
możemy się nie zgadzać, ale przynajmniej mówmy
ności, wypracujemy sposób rozmawiania o mediach,
prawdę. Dziękuję.
kiedy znowu te debaty odzyskają swoją rangę.
Wracając do sprawozdania, szanowni państwo,
pamiętam takie czasy, że sprawozdanie krajowej rady
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: to było kilkanaście kartek. Wtedy wszyscy posłowie
mieli czas, żeby te kilkanaście kartek przeczytać.
Dziękuję, pani poseł. Każdy miał uwagi do przecinka, do kropki, do rów-
Pan poseł też w trybie sprostowania swojej źle noważnika zdania, do każdego detalu, do każdego
zrozumianej wypowiedzi, tak? wręcz słowa. I to, co powiem za chwilę, to nie jest
Bardzo proszę. bynajmniej żart. Usłyszałem to od byłych członków
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w jakiejś kulu-
arowej rozmowie. Powiedzieli oni, że żeby było mniej
Poseł Robert Kołakowski: uwag do sprawozdania krajowej rady, nie należy
przygotowywać dla posłów kilkunastu stronic spra-
Chciałbym tylko powiedzieć pani przewodniczą- wozdania, tylko grube sprawozdania. Wtedy nie będą
mieli czasu, żeby to przeczytać. Metoda dość sprytna
cej, o jaką konferencję chodzi. Podałem tę informację
i może rzeczywiście ona działała przez parę lat.
za Polską Agencją Prasową. Chodzi o konferencję
Dziś to sprawozdanie jest bodaj najgrubsze, jakie
z 1 czerwca tego roku, która odbyła się w Łodzi,
spotkałem na przestrzeni tych kilkunastu lat, ale
w pani mieście. myślę – bo wczytałem się w nie – że intencją przygo-
towania tak grubego sprawozdania już nie jest ten
dawny spryt. Może nawet jest odwrotnie. Otóż Kra-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: jowa Rada Radiofonii i Telewizji działająca pod prze-
wodnictwem pana ministra Kołodziejskiego rzeczy-
Dziękuję panu posłowi. wiście chce wskazać czy zwrócić nam uwagę na to,
Poseł Jerzy Wenderlich wad działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewi-

zji, też ich nie znajdziemy. Jest jednak pewne „ale”.
jak dużo zrobiła, tak żebyśmy porażeni ogromem tej Jeżeli chodzi o ten ogrom prac, których przebieg
pracy nie dostrzegali tego, o czym mówi cała Polska, został zapisany na bez mała 400 stronach tego spra-
a mianowicie tego, że wciąż istnieje wpływ polity- wozdania, to być może nie z powodu jakiejś chytrości
ków na media. Opcje polityczne aż hulają. W jednym czy sprytu, ale być może z chęci zasłużenia na dobrą
programie – opcje pierwszych, w innym programie opinię krajowa rada w tak detaliczny sposób wylicza
– drugich. wszystko to, co zrobiła. Nie wspomina jednak o tym,
W tym sprawozdaniu są zawarte rzeczywiście czego zaniechała. Gdybyśmy mieli sprowadzić opis
liczne kwestie i jeśli się to sprawozdanie przeczyta, działania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do
to można powiedzieć, że członkowie Krajowej Rady jednego zdania, to moglibyśmy powiedzieć, że zosta-
Radiofonii i Telewizji nie siedzieli z założonymi rę- ła ona powołana do tego, aby dbać o demokratyczny
kami, że pracowali. Zapisano tutaj, że krajowa rada ład w eterze. Amen. Kropka. Tak to powinniśmy czy-
podczas jednego roku przyjęła 553 uchwały. Tu nie tać, rozumieć i takich rezultatów powinniśmy ocze-
chodzi tylko o rzucanie kartek, bowiem z całą pew- kiwać. Jednak tego ładu demokratycznego, tej nieza-
nością żadna podjęta uchwała nie dotyczyła jakiejś leżności było w mediach tak niewiele. W mediach
– jak myślę – błahej lub banalnej sprawy. Kiedy czy- rzeczywiście hulała polityka – i pod względem perso-
tam opis benedyktyńskiej pracy członków krajowej nalnym, i jeśli chodzi o treści rozmaitych audycji,
rady wykonywanej w instytucjach międzynarodo- a także jeśli chodzi o polityczne przeciąganie liny
wych na rzecz realizacji polityki audiowizualnej w odniesieniu do zmian personalnych: z tych na ta-
w ramach Unii Europejskiej, to też jestem pod wra- kich czy z innych na jeszcze innych. Tutaj Krajowa
żeniem. Przecież tam trzeba się przygotowywać, trze- Rada Radiofonii i Telewizji dryfowała, udawała, że
ba prezentować jakieś spójne myśli. Tam na temat tych problemów nie dostrzega, że ich po prostu nie
mediów nie przejdzie nic, co można nazwać lipą. ma. Tutaj nie podejmowano żadnych interwencji. Je-
Trzeba się w tej kwestii orientować. Kiedy czyta się żeli zapytalibyśmy, dlaczego, moglibyśmy usłyszeć,
tutaj o niezwykłej aktywności, jeśli chodzi o rozpa- że dlatego, iż krajowa rada rozpatrywała setki roz-
trywanie skarg dotyczących audycji, to też można maitych skarg w sprawie programów, podczas któ-
rych, jak wyczytałem – krajowa rada tak wyliczyła
powiedzieć, że ta praca była i wnikliwa, i ciężka.
– co 53 sekundy w jednym przypadku, co 49 sekund
Oczywiście co do tego, czy oceny programów zaskar-
w drugim padały wulgarne słowa, w związku z czym
żanych do krajowej rady były słuszne czy nie, mam
takie audycje nie powinny być emitowane. Ergo kra-
pewne uwagi. Można nawet powiedzieć, że kiedy
jowa rada nie miała czasu interweniować w tych
członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w ta-
sprawach, które powinny jednak zaprzątać jej uwagę,
kich potocznych rozmowach uważa się za zwolenni-
czyli w sytuacjach, kiedy polityka wkradała się do
ków mediów publicznych, to akurat baty chłoszczące
mediów, a nie powinna tego robić.
skórę częściej sprawiano właśnie mediom publicz- Przypomnijmy kampanię do europarlamentu,
nym, ponieważ więcej skarg, których wyniki rozpa- która miała miejsce w ubiegłym roku. Przecież poli-
trywania stanowiły konkluzje, że program rzeczywi- tyka rzeczywiście wychodziła tam przez każdy nawet
ście nie powinien się pojawić, dotyczyły mediów pu- milimetr nieuszczelnionego okna. Pamiętamy różne
blicznych. hucpy wokół Libertasu, który z mediów publicznych
Jestem pod wrażeniem niezwykłej aktywności, uczynił tubę propagandową. Miały miejsce jakieś
jeżeli chodzi o przedstawianie struktury mediów. Za- próby grania jednych przeciwko drugim. Reguły
raz to odszukam. Oczywiście kiedy widzi się te pro- obecności kampanii wyborczej w mediach, zwłaszcza
centy, zera po przecinkach, to wyliczanie co do set- w mediach publicznych, są jasno opisane. Wszystko
nych procenta, ile było programów informacyjnych, powinno dziać się według tego opisu.
ile publicystycznych, ile poradniczych, to można po- Pamiętam też wiele przypadków przeciągania
wiedzieć, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji dys- liny, nie tylko za sprawą PiS, choć PiS, jeśli chodzi
ponuje pełną wiedzą na temat tego, gdzie i jaka mysz, o media, oczywiście ma swoje za uszami. Chodzi mi
pod jakim stołem, w jakiej rozgłośni przebiegała. o sytuację, kiedy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
To wszystko jest chwalebne. Powiem nawet, że targała się po szczękach z Platformą Obywatelską,
jeśli chodzi o finanse, co do których zawsze mieliśmy kiedy Platforma Obywatelska broniła członków LPR
sporo zastrzeżeń, którymi to gospodarowała Krajowa w zarządzie, a krajowa rada chciała ich odwołać.
Rada Radiofonii i Telewizji, to dziś widać, że również Czas już mija, a nie chciałbym nadużywać grzecz-
one podczas ostatniego roku były przez krajową radę ności i uprzejmości pani marszałek. To właśnie, że
traktowane inaczej. Widać tutaj większą dbałość Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie reagowała
o grosz publiczny, grosz budżetowy. Widać tutaj także w najważniejszych sprawach, nie wypędzała polityki
zaciskanie pasa, jak również wprowadzanie oszczęd- z mediów, powoduje, że jakkolwiek byśmy doceniali
ności. Nie jest nawet ważne to, że ten rok był kryzy- opisaną na tych 400 stronach pracę, której nie można
sowy i że wszyscy musieli tego pasa zaciskać. W każ- lekceważyć, to owo główne zaniechanie dotyczące
dym razie i tutaj, gdybyśmy chcieli szukać jakichś niewypędzania polityki z mediów publicznych nie
Poseł Jerzy Wenderlich dalność, największy wpływ spośród wszystkich in-

nych mediów. Nieprzypadkowo tam ulokowano po-
upoważnia nas do tego, byśmy jako Sojusz Lewicy szczególne audycje, które mają zdobyć, mówiąc deli-
Demokratycznej, jako klub Lewicy oznajmili tutaj katnie, przychylność, jeśli chodzi o określoną opcję
z tej trybuny, że będziemy głosować za odrzuceniem polityczną, ale do tego już się przyzwyczailiśmy. Na-
tego sprawozdania. tomiast wszystko byłoby w porządku, gdyby te audy-
cje nie dzieliły Polaków...
(Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Właśnie.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ...na lepszych bądź gorszych patriotów, na tych,
którzy stali po jednej stronie, i tych, którzy stali tam,
Dziękuję panu posłowi. gdzie stało ZOMO. Część programów jest robiona
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe- dokładnie w tym stylu, głównie programów informa-
go głos zabierze pan poseł Tadeusz Sławecki. cyjnych i publicystycznych. Chyba nie posądzi mnie
pan przewodniczący o jakąkolwiek złośliwość, nie
będę rozwijał tego wątku, nie będę cytował słów
Poseł Tadeusz Sławecki: z instrukcji, z odpraw, które mają szczególnie dzien-
nikarze TVP1, jednak to spowodowało, że ja, i wielu
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Posłanki! mi podobnych zwolenników mediów publicznych, po
Panowie Posłowie! Mój przedmówca powiedział, że prostu przestałem oglądać. Jeśli mam się denerwo-
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma obowiązek wać, to przestałem oglądać, szkoda zdrowia, zdrowie
dbać o demokratyczny ład w eterze. Jest to prawda. ma się tylko jedno. Panie przewodniczący, coś w tym
Stanowi to jej konstytucyjny obowiązek. Czy tak się jest. Jeśli wszyscy o tym mówią, to należałoby wcią-
działo? Myślę, że nie. gnąć jakieś wnioski.
Dzisiaj nie ma tutaj emocji. Ta dyskusja jest pro- Kolejny przykład. Ten podział na lepszych i gor-
wadzona beznamiętnie. Słusznie, kolega miał rację,
szych dotarł do mediów regionalnych, których tak na
że w poprzednich latach takie debaty wzbudzały
tej sali broniliśmy, bo zdawało się, że media regional-
ogromne podekscytowanie. Nawet wystąpienie pana
ne są tak potrzebne, są blisko ludzi, są w wojewódz-
przewodniczącego było takie bezbarwne, bez emocji.
twach, pokazują osiągnięcia w województwie, są
Tak więc chyba wszyscy mamy świadomość, że wokół
blisko kultury ludowej, pokazują najprzeróżniejsze
mediów i wokół tych, którzy mają obowiązek je nad-
wydarzenia. Absolutnie myliłem się. Chociażby zno-
zorować, dzieje się coś niewłaściwego. Pracowałem
wu telewizja Lublin, przykład z ostatniego czasu:
nad konstytucją, która aktualnie obowiązuje, i mogę
przyjeżdża wicepremier Waldemar Pawlak, odsłania
powiedzieć, że wszyscy trochę naiwnie liczyliśmy, że
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, ten nowy kon- pomnik Wincentego Witosa, wielka uroczystość i ani
stytucyjny twór, zapewni chociaż minimum demo- słowa w wieczornym wydaniu Panoramy. Przedwczo-
kratycznego ładu. Jak jest, każdy widzi. Nie trzeba raj przyjeżdża pan poseł Ziobro, w Panoramie po in-
być wielkim politykiem czy angażować się politycz- formacji o powodzi, na drugim miejscu: Pan poseł
nie, żeby widzieć tendencje, które od wielu lat są Zbigniew Ziobro przyjechał prowadzić agitację dla
w mediach, a teraz nasiliły się w sposób szczególny. Jarosława Kaczyńskiego itd., dosłownie, nawet się
Przed kampanią wyborczą telewizja często odgrywa nie zająknięto. Pokazuje się spotkania pana posła
służalczą rolę, mówię o telewizji publicznej, wobec Ziobro na Lubelszczyźnie. To jest wydarzenie? Jest
niektórych ugrupowań, które mają większy czy wydarzenie, ale daję panu przykłady, żeby pan mnie
mniejszy wpływ w krajowej radzie, w zarządach, co nie posądził, że mówię, bo tak koalicjant mówi czy po
się oczywiście przekłada... Dano tutaj przykład egzo- prostu tak wypada. Nie. Daję panu przykłady, że rów-
tycznej partii Libertas, dzisiaj już działacze tej partii nież media regionalne pozwoliliście uwikłać w wielką
są w innym ugrupowaniu, w innej partii, ale to po- politykę.
wodowało, że był ogromny bałagan przy obsadzie Teraz proszę zobaczyć, kto poniesie odpowiedzial-
kierownictwa w mediach, chociażby w Radiu Lublin, ność za te ogromne odprawy, za te ogromne środki,
w telewizji Lublin, daję przykłady ze swego terenu, które trzeba było, przy tej ogromnej rotacji dzienni-
bo ciągle dominowała polityka. karzy, może dziennikarzy mniej, bo oni wiele nie
Żeby nie być gołosłownym, myślę, że pan prze- zarabiają, ale kierownictwa. Teraz kolejne pytanie.
wodniczący krajowej rady na swoim biurku ma takie Wiemy oczywiście, że media żyją z reklam, że wła-
pismo jak „Polityka” i pewne czytał taki fajny arty- ściwie telewizja to jest połowa rynku medialnego,
kuł „Twierdza za szkłem”, w którym dokładnie cytu- szacowanego na ok. 8 mld, z czego ok. 4 mld to łącz-
je się, jakie instrukcje się wydaje dziennikarzom nie telewizja, ale telewizja publiczna ma bardzo duży
w telewizji, głównie w TVP1, bo nieprzypadkowo kawał tego tortu w swoim zasięgu. Teraz widzimy,
TVP1 wybrano jako ten bastion za szkłem. Widownia do czego dochodzimy, jaki jest udział reklam w pro-
TVP1 pokrywa się ze strukturą elektoratu jednej gramie największych nadawców telewizyjnych: TVP1
z partii politycznych i ona jest dokładnie, precyzyjnie – 11,77, a TVN – 13,83. Dochodzimy do sytuacji, że
kierowana i w tej chwili ma również największą oglą- praktycznie telewizja komercyjna w ilości nadawa-
Poseł Tadeusz Sławecki zeroty, dawałem negatywne przykłady z Lublina, ale

daję też pozytywne, Radio Lublin realizuje wspania-
nych reklam i wpływów z tych reklam nie różni się łe reportaże radiowe, wspaniałe słuchowiska i tam
od telewizji publicznej. właściwie ta forma nie została zaprzepaszczona.
Powiem panu posłowi, że tę cegłę dokładnie prze- Dziennikarze mówią: Proszę pana, często jedziemy
czytałem, bo to jest naprawdę źródło cennych infor- na przykład na festiwal kultury ludowej do Kazimie-
macji i bardzo dziękuję temu, kto przygotowywał to rza za własne pieniądze po to, żeby archiwizować,
sprawozdanie, bo to można analizować pod różnym żeby wypełniać określoną misję.
kątem. Pan w sprawozdaniu pisze, że nadawcom pu- Biorąc pod uwagę te argumenty i wiele innych,
blicznym przekazano 628 mln zł z wpływów abona- Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego po-
mentowych, w tym 301 mln – Telewizji Polskiej SA. piera wniosek komisji o odrzucenie sprawozdania.
Skoro Telewizja Polska SA ma praktycznie takie same Dziękuję bardzo. (Oklaski)
wpływy z reklam, jak telewizja komercyjna, mało
tego: korzysta z ogromnych zasobów archiwalnych,
oczywiście te zasoby trzeba konserwować, ale jeśli Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
chodzi o te wszystkie powtórki w telewizji publicznej,
te Janosiki itd., to nieodpłatnie biorą to z tych wielkich Dziękuję panu posłowi.
archiwów, gdy media komercyjne muszą za to zapłacić, Głos zabierze pan poseł Andrzej Celiński, poseł
to teraz te 301 mln zł, te pieniądze podatników, po- niezrzeszony.
winna przeznaczyć na misję publiczną. Nie znalazłem Bardzo proszę, panie pośle.
w tym sprawozdaniu jasnych, wyraźnych przesłanek,
co robiono za te pieniądze, jaką misję publiczną reali-
zowano. Oczywiście prawdą jest, że w obecnej ustawie Poseł Andrzej Celiński:
nie ma precyzyjnego określenia misji publicznej,
w ustawie, która poszła do kosza, próbowaliśmy to Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organem
zdefiniować, ale chyba krajowa rada ma ten filtr i wie, państwa, który stoi na straży wolności słowa, prawa
że odmóżdżający teleturniej, w którym pada pytanie, do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii
czy pisanki daje się na Boże Narodzenie, czy na Wiel- i telewizji – to jest konstytucja polska. Programy ra-
kanoc, nie jest misją publiczną. dia i telewizji publicznych cechować mają pluralizm,
(Głos z sali: Jak to?) bezstronność, wyważenie i niezależność – to jest
Dlatego trzeba popatrzeć, co zrobiono z misji pu- ustawa o radiofonii i telewizji. Krajowa rada sprzyjać
blicznej. Co zrobiono? Sięgnąłem do tego wspaniałe- ma swobodnemu kształtowaniu się poglądów obywa-
go sprawozdania. Jeśli chodzi o muzykę źródeł, mó- teli oraz formułowaniu się opinii publicznej – to jest
wiłem o tym na posiedzeniu komisji. Okazuje się, że także ustawa o radiofonii i telewizji – czuwać nad
w radiu, mam informację dotyczącą radia, w ogóle tym, aby demokratyczny ład w eterze był przestrze-
w mediach to 0,8% programów, natomiast w mediach gany. To jest bardzo ważna funkcja organu państwa,
regionalnych jest mniej, aniżeli w mediach central- jakim jest krajowa rada, ale powiedzieć, że jest to
nych. Znowu coś jest nie tak. Audycje dla dzieci funkcja najważniejsza, to dokonać ogromnej redukcji
i młodzieży to niewielki odsetek. A więc chcemy rzeczywistej roli telewizji i radia publicznych. Jest to
w dalszym ciągu mieć ten rezerwat kalekich ptaków? przede wszystkim największa, jeżeli idzie o możli-
Chcemy, żeby odbiorca pragnął programu bardziej wość wpływu na przyszłe losy Polski, na świadomość
ambitnego, żeby oglądał Teatr Telewizji, słuchał słu- Polaków, na mózgi Polaków na 10, 20 lat od tego mo-
chowiska itd.? Czy będzie oglądał, skoro dajemy mu mentu do przodu, instytucja kultury. Polityka jest
najbardziej prymitywny przekaz i mówimy, że to jest częścią kultury narodu, bardzo istotną, niekiedy,
dobre? Jeden z twórców powiedział kiedyś: Telewizja w sytuacjach przełomowych, najważniejszą, ale da-
publiczna bardzo często hołduje zasadzie: łączcie się lece nie jedyną. Telewizja i radio publiczne po to zo-
w głupocie, bawcie się wesoło. To jest przesłanie wie- stały stworzone, a organ państwa, jakim jest Krajowa
lu programów rozrywkowych, niepobudzających do Rada Radiofonii i Telewizji, dlatego dostała funkcję
jakiejś refleksji, niepobudzających chociażby do zdro- czuwania nad przestrzeganiem prawa w Polsce, tak-
wej satyry, zdrowego uśmiechu. O, niedawno ufun- że konstytucji, aby Polacy nie skarleli, aby Polacy
dowano pomnik Kabaretowi Starszych Panów. mieli na co dzień taką strawę, jeżeli chodzi o infor-
(Dzwonek) mację, publicystykę, a także kulturę, która będzie ich
Kończę już, pani marszałek, ale chciałbym jeszcze pozycjonowała wyżej, lepiej, aniżeli dzisiaj jesteśmy
powiedzieć kilka dobrych słów. pozycjonowani. Tymczasem okazuje się, że znakomi-
Przede wszystkim chciałbym podziękować pra- ta większość ludzi, którzy są za to odpowiedzialni
cownikom Polskiego Radia. Polskie Radio, pomimo w taki albo inny sposób, parlamentarnie albo w tym
zmniejszonych wpływów z reklam, stara się ten plu- organie państwa, jakim jest krajowa rada, traktuje
ralizm zachować. To widać w audycjach, to widać telewizję i radio, komercyjne i publiczne, jako dome-
w Sygnałach Dnia, to widać w wielu innych audy- nę walki politycznej, domenę do opanowania przez
cjach publicystycznych. Polskie Radio mimo tej mi- własny sposób myślenia, do zawłaszczenia przez par-
Poseł Andrzej Celiński Obecni członkowie krajowej rady, macie naprawdę

miedziane czoła, z waszymi kwalifikacjami, z wa-
tie sobie najbliższe. Otóż trzeba dosadnie powiedzieć szym doświadczeniem, z waszymi wyróżniającymi
wreszcie i respektować ten fakt, że publiczne radiofo- się osobowościami. Dziękuję bardzo.
nia i telewizja mają misję inną aniżeli telewizje i radia
komercyjne, daleko bogatszą. Stąd się bierze abona-
ment. I ta telewizja publiczna ma się różnić jakością Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
programów in plus od telewizji komercyjnych. Tym-
czasem od lat narasta dysproporcja. Kiedyś bezkon- Dziękuję panu posłowi.
kurencyjna telewizja publiczna, dzisiaj ciągnie się Do zadania pytań zapisało się 11 pań i panów
daleko w ogonie za stacjami komercyjnymi, pod każ- posłów.
dym względem, może poza oglądalnością, co, nawia- Czy ktoś z państwa chce się zapisać do zadania
sem mówiąc, dla wszystkich ludzi, którzy funkcjonują pytania?
w systemie demokratycznym, jest jednym z najwięk- Nie widzę.
szych wyzwań, które trzeba zrozumieć, które trzeba Zamykam listę.
rozpoznać, by znaleźć narzędzia, aby tej rozbieżności Wyznaczam czas na zadanie pytania na 2 mi-
nie było albo aby ona była mniejsza. nuty.
Otóż dzisiaj to, co się dzieje, zwłaszcza w Jedynce Jako pierwsza głos zabierze pani posłanka Moni-
telewizyjnej, nie ma nic wspólnego z misją, jaką twór- ka Wielichowska, Platforma Obywatelska.
cy ustawy o radiofonii i telewizji z 1992 r. i w następ- Bardzo proszę, pani poseł.
nych latach przy nowelizacjach obmyślili. Proszę
państwa, nie ma co się oszukiwać, to, co my mamy
dzisiaj, jeżeli chodzi o telewizję publiczną, zwłaszcza Poseł Monika Wielichowska:
o Jedynkę, napawa nas głębokim wstydem. Jak kogoś
nie napawa, to niech z tym problemem stanie kiedyś Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj podczas
przed Panem Bogiem i niech się rozliczy. posiedzenia sejmowej komisji kultury pan przewod-
niczący krajowej rady zaczął od pokazania Krajowej
(Głos z sali: Nie.)
Rady Radiofonii i Telewizji w liczbach. I temu po-
Otóż Sejm, jaki jest, ułomny, ale reprezentuje na-
święcił większą część swojego wystąpienia wkomisji.
ród. Jest to jedyne dzisiaj narzędzie, Sejm, Senat
Ale nie liczby są ważne w pracy Krajowej Rady Ra-
i prezydent, ażeby przywrócić elementarne normy
diofonii i Telewizji. Nie jest istotna informacja, że do
prawne, także konstytucyjną normę z § 213 konsty-
krajowej rady przyszło 33 tys. listów, a 31 tys. listów
tucji, jeżeli chodzi o ład medialny. Sejm nie może się
zostało wysłanych. Myślę, że ważne jest, by pilnować
od tego uchylić, bo żadna inna instytucja, żaden inny
priorytetów mediów publicznych, czyli rzetelnej in-
organ w państwie, w Polsce, dzisiaj w rękach tego formacji, a to znaczy informacji, której celem jest
instrumentu nie ma, podobnie jak nie mógł się uchy- maksymalne zbliżanie odbiorców do prawdy. Tyle
lić Senat i podobnie jak nie będzie mógł się uchylić tylko, że ten priorytet został już dawno zawłaszczony
wypełniający obowiązki prezydenta Rzeczypospolitej przez polityków, głównie Prawa i Sprawiedliwości.
Bronisław Komorowski, dlatego że uchylenie się od Programy zostały podzielone pomiędzy poszczególne
tego obowiązku spowoduje, że pogrążymy się w jesz- partie polityczne, a dziennikarze zaszufladkowani.
cze większym wstydzie. Ci, którzy zgodzili się na zaszufladkowanie, pracują,
Panie pośle Wenderlich, pan z taką łatwością ci, którzy nie – do tej pory to trwa – są zwalniani.
mówi: naprawimy. Psuliście równo albo zaniechali- Mówiono z tej mównicy o tym, że mało jest meryto-
ście równo, i jak Platforma, i jak PiS. To nie jest takie ryki w dyskusji. My już wielokrotnie, tu, z tej mów-
proste powiedzieć sobie: naprawimy, zepsuliśmy – na- nicy, i na posiedzeniu komisji sejmowej mówiliśmy
prawimy. (Dzwonek) o merytoryce, o szczegółach protestu w radiowej
I ostatnia rzecz. Mam nadzieję, że po nieskwito- Trójce, o stanowisku Stowarzyszenia Dziennikarzy
waniu, po nieprzyjęciu tego sprawozdania siły, które Polskich Oddział w Warszawie z 24 maja, które od-
przeważają w Sejmie, wreszcie uchwalą nową ustawę nosi się do procedowanej instytucji, o karuzeli stano-
medialną. Ale pamiętajcie, żeby nie zrobić błędu wisk w mediach publicznych, ale także tych regional-
w tej ustawie. Na szczęście mamy Trybunał Konsty- nych. To widzimy codziennie, o tym możemy prze-
tucyjny. Trzeba zasadniczo zmienić zakres obowiąz- czytać w Internecie, w gazetach i usłyszeć w innych
ków, zadań krajowej rady, żeby wreszcie można było mediach. Mówiliśmy wielokrotnie o odprawach na-
nie tylko reagować na zło, pleniąc je, ale i budować leżnych, nienależnych, o karuzeli stanowisk, również
coś z sensem w ładzie medialnym w Polsce. Ażeby prezesowskich, bo był moment, kiedy nie wiedzieli-
tak się stało, pamiętajcie jeszcze o jednym przepisie śmy, który prezes jest odwołanym prezesem, który
prawa. On mówi, jeżeli chodzi o członków krajowej prezes jest funkcjonującym prezesem. W końcu
rady, że są oni powoływani spośród osób wyróżniają- o „Tańcu na lodzie” też mówiliśmy tutaj wielokrot-
cych się wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków nie, który miał być popularyzacją łyżwiarstwa, jak
społecznego przekazu. niektórzy mówili, ale niestety nie trafił w gusta od-
Poseł Monika Wielichowska cenia. Na tej podstawie możemy wnioskować, że jest

to problem niezwykle istotny, o niebagatelnym zna-
biorców – to jedno – a był tylko rozrywkowym, bardzo czeniu zwłaszcza dla młodego pokolenia Polaków.
drogim show, za który płacili odbiorcy. Mając to na uwadze, pragnę zapytać: Na jakim etapie
Dlatego pozwolę sobie zadać kilka pytań (Dzwo- są obecnie prace związane z wprowadzeniem naro-
nek) ogólnych: Dlaczego krajowa rada nie stoi na dowego programu edukacji medialnej? Dziękuję bar-
straży wolności słowa w publicznym radiu i w pu- dzo. (Oklaski)
blicznej telewizji? Dlaczego nie zapewnia otwartego
i pluralistycznego charakteru radiofonii i telewizji?
Dlaczego akceptuje polityczną karuzelę stanowisk? Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dlaczego pozwala na stałą redukcję zespołów dzien-
nikarskich? Dlaczego dopuszcza do tego, aby w pu- Dziękuję panu posłowi.
blicznej telewizji i radiu stronnictwa polityczne mia- Głos ma pan poseł Wiesław Suchowiejko, Platfor-
ły swoją propagandową tubę? Dlaczego pozwala na ma Obywatelska.
to, aby opłaty abonamentowe finansowały program Bardzo proszę, panie pośle.
„Misja Specjalna”, a nie misję publiczną? Dlaczego
pozwala na to, że telewizja publiczna i radio publicz-
ne zniekształcają prawdę i pokazują obraz… Poseł Wiesław Suchowiejko:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle Koła-

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: kowski! – bo to pan zarzucał nam, że nie przeczyta-
liśmy sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Te-
Dziękuję. lewizji. Przeczytaliśmy, mówię przynajmniej za sie-
bie, i jeden wniosek na pewno nasuwa mi się po tej
lekturze – że matematyka powinna wrócić na sale
Poseł Monika Wielichowska: egzaminacyjne o wiele wcześniej, niż się to stało wraz
z maturą w tym roku. A mówię to dlatego, że przy-
…jak w krzywym zwierciadle? Dlaczego demokra- darza się tu choćby taki elementarny błąd, panie
tyczny ład w eterze został zakłócony? Wtóruję tutaj ministrze, jak pomylenie punktów procentowych
jednemu z moich przedmówców. Dziękuję. (Oklaski) z procentami – str. 94 – i nie wiem, czy to jest tylko
błąd, czy nieuctwo, czy aż manipulacja. Ale to już do
wyjaśnienia kiedy indziej, bo mam kilka pytań.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Sprawozdanie z działalności krajowej rady powin-
no zawierać, i być może zawiera, także szereg reko-
Dziękuję pani poseł. mendacji dla Sejmu, ministerstwa kultury czy też
Pytanie zadaje pan poseł Piotr Stanke, Prawo nadawców i twórców kultury. Jedną z nich znalazłem
i Sprawiedliwość. na str. 65, gdzie autor domaga się nowelizacji art. 21
Bardzo proszę. ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji poprzez dopre-
cyzowanie definicji misji mediów publicznych, a kon-
kretnie kategorii „kultura”. Powodem jest fakt, iż
Poseł Piotr Stanke: trzy rozgłośnie uznały emitowanie muzycznych au-
dycji rozrywkowych również za realizację misji. Cze-
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Przewod- mu zatem tylko tę, jak powiada autor, kategorię, jaką
niczący! Ważnym problemem poruszanym w spra- jest kultura, chce doprecyzować? Czy nie powinno się
wozdaniu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jest doprecyzować także, pozostając w poetyce sprawoz-
brak w Polsce narodowego programu edukacji me- dania, kategorii „rozrywka”? I wreszcie w jaki spo-
dialnej. W 2008 r. powstał zespół roboczy mający sób autor sprawozdania jest w stanie ocenić, czy me-
zająć się tą problematyką. Stworzenie takiego pro- dia misję realizują, czy nie, skoro sam nie wie, które
gramu wynika z zaleceń unijnych i jego brak w pro- muzyczne audycje rozrywkowe są misyjne, a które
gramach szkolnych jest szczególnie dotkliwy. W spra- nie, które programy należą do obszaru kultury,
wozdaniu czytamy także, że nie prowadzi się sku- a które z nią nic wspólnego nie mają? Pytam zatem:
tecznych kampanii społecznych w tej dziedzinie Jakimi kryteriami kierował się autor sprawozdania,
i tylko nieliczne media dostrzegają potrzebę inwesto- uznając, że radio i publiczna telewizja realizują pro-
wania w swojego odbiorcę. Należy podkreślić, iż Pol- gramy misyjne? Jakim pojmowaniem słów kultura
ski Komitet Programu Informacja dla Wszystkich, i rozrywka się tu posłużono, zapewniając nas, że np.
podzielając opinię, że umiejętność korzystania z me- na telewizyjne programy misyjne poświęca się 90,6%
diów ma podstawowe znaczenie dla pełnej aktywno- czasu antenowego, i jak to w ogóle możliwe (Dzwo-
ści obywatelskiej, przyjął stanowisko, w którym ape- nek), skoro 11,7% tego czasu stanowią reklamy? Może
luje, aby edukacja medialna funkcjonowała jako niektóre z nich są misyjne, bo zsumowanie obu cza-
przedmiot szkolny na wszystkich poziomach kształ- sów emisji, programów i reklam, daje ponad 102%.
Poseł Wiesław Suchowiejko trendem obserwowanym właśnie od kilku lat i w związ-

ku z tym pierwsze pytanie. Co zrobiono, by tej mate-
Już kończę. rii było więcej, i jakie były inicjatywy Krajowej Rady
Nie rozumiem przy tym zastrzeżeń pani poseł Radiofonii i Telewizji, których celem było zwiększe-
Kruk artykułowanych na posiedzeniu komisji 2 czerw- nie wpływów z abonamentu? Skoro tych pieniędzy
ca, która twierdzi, że w stanie mizerii finansowej, było coraz mniej, to pytanie: Jakie kryteria brano
w jakim są media publiczne, nie da się realizować pod uwagę, dokonując podziału środków uzyskanych
misji. Pani poseł chyba nie czytała sprawozdania, z opłat abonamentowych i przeznaczając je na Tele-
bo z niego wynika, że nie tylko da się realizować wizję Polską, publiczną, i na spółki Polskiego Radia?
plany w pełni, ale nawet, jak to dawniej bywało, je W jaki sposób zagospodarowano środki abonamento-
przekraczać. we przekazane i Telewizji Polskiej, i spółkom radio-
wym? I wreszcie to, co zostało podkreślone przez
moich przedmówców: Na jakie zadania związane
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: z misją publicznego radia i publicznej telewizji prze-
znaczano środki pochodzące z abonamentu, a więc
Panie pośle, dziękuję uprzejmie. będące środkami publicznymi? Dziękuję pani mar-
szałek.
Poseł Wiesław Suchowiejko:

W kwestii realizacji tzw. misji sprawozdanie – str. 67
– posługuje się sformułowaniami: zadeklarowano, Dziękuję panu posłowi.
nadawca stwierdził itp. Pytam zatem, to jest ostatnie Pytanie zadaje pan poseł Ryszard Galla, poseł
pytanie, co w tej kwestii sądzi krajowa rada – po- niezrzeszony.
twierdza owe deklaracje i stwierdzenia, czy nie? Czy Bardzo proszę.
rację ma pani poseł Kruk, twierdząc, że Telewizja
Polska nie realizowała misji…
Poseł Ryszard Galla:
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie

Prezesie! Jako wiceprzewodniczący Komisji Mniej-
Dziękuję panu uprzejmie. szości Narodowych i Etnicznych, a zarazem poseł
z ramienia mniejszości niemieckiej w parlamencie
polskim, chciałbym zapytać o problem realizacji do-
Poseł Wiesław Suchowiejko: stępu mniejszości narodowych i etnicznych do me-
diów publicznych. Jak wiemy, te gwarancje daje usta-
…czy krajowa rada, twierdząc, że ją realizowała, wa o radiofonii i telewizji, a także ustawa, która
jak się to dawniej mówiło, na 102? Dziękuję bardzo. obowiązuje od 5 lat, ustawa o mniejszościach naro-
(Oklaski) dowych i etnicznych. Ten problem, jak pan wie, był
wielokrotnie tematem obrad komisji mniejszości na-
rodowych, komisji wspólnej rządu i mniejszości na-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: rodowych w Polsce. Wie pan także o tym, że pojawia-
ło się zawsze wiele słów krytyki co do dostępu mniej-
Głos ma pan poseł Stanisław Stec, Lewica. szości narodowych do mediów publicznych. Częste
Nie ma pana posła. były praktyki ograniczania czasu antenowego – wie-
To zapraszam pana posła Sylwestra Pawłowskie- my, że procentowo nie stanowi on wiele – przesuwa-
go, Lewica. nia tego czasu na godziny mało dogodne, wczesno-
Bardzo proszę. ranne albo późnowieczorne, czy też praktyki polega-
jące na tym, że programy były zawieszane. Chciał-
bym tutaj przytoczyć przykład „Telenowyn” wyda-
Poseł Sylwester Pawłowski: wanych w języku ukraińskim na antenie ogólnokra-
jowej Dwójki, z którymi była awantura na początku
Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Po- roku, czy też do dzisiaj zawieszonego programu „Et-
słowie! Panie Przewodniczący Krajowej Rady Radio- niczne Klimaty” w oddziale Telewizja Kraków. Wie-
fonii i Telewizji! Można byłoby skwitować to porze- my o tym, że brakuje w ogóle w mediach centralnych
kadłem: tak krawiec kraje, jak materii staje, i w związ- informacji o mniejszościach narodowych, a myślę, że
ku z tym powiedzieć – cóż wymagać od Krajowej byłby to taki element, który spowodowałby przybli-
Rady Radiofonii i Telewizji, skoro od 2004 r. dyspo- żenie większości spraw mniejszości. W związku
nuje coraz mniejszymi środkami pochodzącymi z abo- z powyższym chciałbym pana zapytać, co zrobiono
namentu telewizyjnego. Ale ten brak pieniędzy jest w tym okresie sprawozdawczym (Dzwonek) w tym
Poseł Ryszard Galla nie pytanie: Czy jest to pierwszy krok, czy takie jest
zamierzenie, aby w ogóle zlikwidować pasmo regio-
obszarze, jakie podjęto działania, żeby rzeczywiście nalne na antenie TVP2? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
dostęp do mediów publicznych dla mniejszości naro-
dowych był większy czy też – to też nam gwarantuje
ustawa – obecność przedstawicieli mniejszości cho- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
ciażby w radach programowych oddziałów regional-
nych była mocniej zaznaczona. Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Jan Kulas, Platforma Obywa-
telska.
Dziękuję panu posłowi. Poseł Jan Kulas:

Pytanie zadaje pan poseł Piotr Tomański, Plat-
forma Obywatelska. Pani Marszałek! Panie Przewodniczący! Wysoki
Bardzo proszę. Sejmie! Ta debata chyba po raz pierwszy w tak jed-
noznaczny i wyrazisty, zdecydowany sposób pokazu-
je upadek telewizji publicznej. Prawie wszyscy o tym
Poseł Piotr Tomański: mówili. Ma rację jeden z posłów, który mówi, że au-
torzy zmowy politycznej z roku 2009, panie przewod-
Pani Marszałek! Panie Przewodniczący! Wysoka niczący, powinni naprawdę się wstydzić. Gdyby mie-
Izbo! Wszyscy sobie zdajemy sprawę, że Telewizja li odrobinę poczucia przyzwoitości, byli rzetelni, to
Polska powinna się restrukturyzować, ale trudno takie upolitycznienie, szczególnie jak w programie
zrozumieć, dlaczego dotychczasowe działania zarzą- pierwszym telewizji publicznej, byłoby nie do przyję-
du cały ciężar szukania oszczędności, moim zdaniem cia. Tego nigdy nie było. Dlatego trzeba umieć ude-
oczywiście, przeniosły na barki oddziałów tereno- rzyć się we własne piersi. Stąd pytanie retoryczne
wych, w tym rzeszowskiego oddziału Telewizji Pol- i merytoryczne: Gdzie jest misja telewizji publicznej?
skiej. Doprowadziło to już w ubiegłym roku do znacz- Panie przewodniczący, gdzie jest misja telewizji pu-
nego ograniczenia produkcji oraz do likwidacji redak- blicznej?
cji terenowych w Stalowej Woli, Krośnie, Przemyślu Panie i Panowie! Centrala w tej chwili bardzo
i Sanoku. niszcząco oddziałuje na ośrodki regionalne. Naszą
Jeszcze trudniej zrozumieć działania zmierzające powinnością i obowiązkiem jest, i to czynimy, upo-
do marginalizacji pracy ośrodków terenowych. mnienie się o telewizję regionalną, którą za pomocą
20 kwietnia br. zarząd spółki wydał decyzję – bez mechanizmu finansowego, a wiemy, że nie tylko, tak
jakiejkolwiek, to bardzo ważne, wcześniejszej zapo- de facto ubezwłasnowolnia się. Ostatnio byłem w Gdań-
wiedzi w oddziałach terenowych TVP, a przede sku na posiedzeniu rady programowej. Jak tam mó-
wszystkim bez poinformowania widzów – o zmianie wiono, nic nie możemy. Przykręcenie kurka finanso-
godzin nadawania lokalnego programu informacyj- wego i inne metody powodują, że telewizja regional-
nego na antenie TVP2. Do tej pory oba pasma pokry- na staje się fikcją. Ale przypomnijmy, że zaczęło się
wały się czasowo, stąd lokalne informacje były nada- od TVP Info, to był pierwszy krok w kierunku upad-
wane jednocześnie o 17.30, a to oznaczało, że prak- ku telewizji regionalnej. Widziałem w Gdańsku wie-
tycznie widzowie całego Podkarpacia mogli być in- lu ludzi, którym zależy na obronie telewizji regional-
formowani o wydarzeniach w regionie. Od dnia nej, także w samorządzie wojewódzkim, wśród par-
20 kwietnia czas dla tych widzów w paśmie TVP2 lamentarzystów PO, PSL-u. My wiemy, czym jest
został przesunięty – bez poinformowania ich, co jest telewizja regionalna, jaka jest ważna i potrzebna.
istotne – na godz. 16 od poniedziałku do piątku, a w so- Jakie realne, skuteczne działania podejmowała Kra-
boty i w niedziele takich informacji nie ma. Sądzę, że jowa Rada Radiofonii i Telewizji? Chyba żadnych.
o tym też przydałoby się pomyśleć. I na zakończenie pytanie do pani przewodniczą-
Moje pytanie – to jest bardzo szerokie pytanie cej, bo ważne są wyniki głosowania, gdyż w Sejmie
– dotyczy tego, czemu mają służyć takie działania decydujemy poprzez głosowanie – racje, argumenty
zarządu, bo nowa pora nadawania w znaczący sposób i decyzja. W Komisji Kultury i Środków Przekazu
zmniejsza oglądalność, więc jest, moim zdaniem, bez jaki był wynik głosowania nad odrzuceniem sprawoz-
sensu. Natomiast w weekendy i święta pokaźna część dania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji? (Dzwo-
mieszkańców straci całkowicie możliwość dostępu do nek) Osobiście jako poseł z Pomorza i poseł Rzeczy-
informacji regionalnych, ponieważ sygnał nadawczy pospolitej dziękuję wam za wynik tej pracy, bo wszy-
TVP Info pokrywa jedynie (Dzwonek) 1/3 powierzch- scy tego oczekiwali, że trzeba to pasmo przerwać, jest
ni województwa. Tutaj mówiono o tym, że pewnie potrzebna nowa ustawa, nowy system, profesjonalna,
dotrą tam stacje komercyjne, które niejednokrotnie rzetelna, obiektywna telewizja z silnymi ośrodkami
wygrywają konkurencję. I jeszcze tylko jedno, ostat- telewizji regionalnej. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Poseł Joanna Fabisiak:
Dziękuję panu posłowi. ...i nawet niewspomnienie o tych ważnych spra-

Głos ma pani posłanka Joanna Fabisiak, Platfor- wach, naprawdę stawia to pod wielkim znakiem za-
ma Obywatelska. pytania dobre funkcjonowanie krajowej rady. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Poseł Joanna Fabisiak: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje pytanie do- Głos ma pan poseł Dariusz Lipiński, Platforma
tyczy jednej tylko kwestii, wydaje się, że bardzo istot- Obywatelska.
nej, a mianowicie Telewizji Polonia. Otóż przed chwi- Bardzo proszę.
lą pan poseł Kołakowski mówił o dobrej realizacji
zadań przez krajową radę. Mam zasadnicze wątpli-
wości, ale gdyby to były tylko moje wątpliwości, moż- Poseł Dariusz Lipiński:
na by powiedzieć, że są to wątpliwości opozycji w sto-
sunku do krajowej rady, natomiast były to i są wąt- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Przewodni-
pliwości całej światowej Poloni, więc chyba nie su- czący! Jednym z uprawnień krajowej rady, bardzo
biektywne, a obiektywne. Otóż we wrześniu ubiegłe- ochoczo zresztą realizowanym, jest możliwość obsa-
go roku zlikwidowano samodzielny, autonomiczny dzania stanowisk w radach nadzorczych regionalnych
spółek radiofonii publicznej. Przez cały czas pojawiały
kanał Polonia, na rzecz wcielenia go do centrum pro-
się i pojawiają poważne wątpliwości dotyczące osób
gramów wyspecjalizowanych i dla zagranicy. Te pro-
i kompetencji tych osób, które z nadania krajowej rady
gramy wyspecjalizowane to były: sport, historia, sprawują funkcje w tych radach. Podam przykład ku-
kultura i właśnie Polonia. Na jej dyrektora powołano riozalnej sytuacji z ostatnich dni. W wielkopolskim
pana Roberta Korzeniowskiego, który na pewno zna Radiu Merkury rada nadzorcza ostatnio tak się spie-
się na sporcie, na krótko przyjął ten urząd, wycofał szyła, żeby powołać nowy zarząd, że zapomniała od-
się z jego piastowania, i słusznie, to bardzo dobrze wołać stary zarząd. To nie do wiary, ale to się zdarzy-
o nim świadczy, natomiast równie dobrze nie świad- ło naprawdę. Szkoda, panie przewodniczący, że przed
czy o krajowej radzie. I pewnie trudno byłoby coś nominacją członków tej rady nadzorczej nie przeszko-
osiągnąć, gdyby nie masowe protesty Polaków z ca- liliście ich w zakresie znajomości Kodeksu spółek han-
łego świata, którzy domagają się, by poważnie ich dlowych. W rezultacie mamy bałagan będący niewąt-
traktować, bo czuli się zlekceważeni w związku z pod- pliwą zasługą owych nominatów.
jęciem tej decyzji. To sprawa bardzo trudna, która Na marginesie warto dodać, że ten drugi zarząd
nadal ma swoje reperkusje w postaci podważenia za- został wyłoniony w tzw. konkursie, w którym starto-
ufanie do telewizji misyjnej, a taką niewątpliwie po- wały osoby z kilkunastoletnim doświadczeniem radio-
wym, dziennikarskim i menedżerskim, natomiast
winna być Telewizja Polonia.
nowym prezesem, nie-prezesem, została osoba, której
Sprawa druga. Ta sama telewizja w tej chwili ma
dokonania medialne są raczej znikome. Mam pytanie
finansowanie na poziomie ¼ tego, co przed dwoma do pana przewodniczącego krajowej rady: Jakie kry-
czy przed trzema laty (Dzwonek) i gdyby nie pienią- teria były stosowane przy obsadzaniu rad nadzorczych
dze rządowe, 11 mln z budżetu Ministerstwa Spraw spółek regionalnych publicznej radiofonii, skoro ich
Zagranicznych, to Telewizja Polonia przestałaby skutkiem jest powołanie na ważne stanowiska osób
funkcjonować. Czy rada mogła na to zezwolić, na ta- odznaczających się naprawdę wyjątkowo ograniczony-
kie ograniczenia? mi kompetencjami? Dziękuję. (Oklaski)
I wreszcie ostatnie pytanie, ostatnia sprawa – ha-
niebnej umowy z panem Spańskim, nierozwiązana
i nieposunięta do przodu. Z tego powodu cała Ame- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
ryka Łacińska, cała Ameryka Południowa, a w dużej
mierze i Ameryka Północna w ogóle nie mogą odbie- Dziękuję panu posłowi.
rać sygnału Telewizji Polonia. A przecież tam, tak Głos ma pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
jak w Brazylii, jest dwumilionowa Polonia. Wydaje
Bardzo proszę.
się zatem, że jeżeli chodzi o jej rozwiązanie...
Poseł Mirosław Pawlak:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Prezesie!
Dziękuję, pani poseł. Oceniając działalność tego konstytucyjnego organu,
Poseł Mirosław Pawlak żeli już o tym mówimy. Wtedy mogliśmy głosować we
wrześniu, dzisiaj okazuje się, że jest regulamin Sej-
nie sposób nie zauważyć, że tak naprawdę doszło do mu. Zresztą tego nadzwyczajnego przyspieszenia nie
zdjęcia z anteny pewnych programów. Pytam: Kto da się wytłumaczyć również terminem trzech mie-
i dlaczego zdjął z anteny Polskiego Radia cieszący się sięcy, to jest tylko kwestia oceny i politycznej przy-
ogromną popularnością 55-minutowy cotygodniowy zwoitości. Jednak liczyłem na coś innego, liczyłem na
program wojskowy? Pytają o to wojskowi. Jak na jakąś konkretną, rzeczową, merytoryczną dyskusję,
przestrzeni roku 2009 przedstawiało się uzupełnia- może właśnie dlatego, że rezultat naszego dzisiejsze-
nie oferty programów z wykorzystaniem wolnych go spotkania jest dobrze znany. Wszyscy wiemy, jaki
częstotliwości? Pytanie trzecie: Jak w roku sprawoz- będzie wynik.
dawczym kształtowała się realizacja radiowych pro- Może chcielibyście państwo dowiedzieć się czegoś
gramów lokalnych o charakterze uniwersalnym? więcej na temat tych wszystkich słupków i przecin-
I ostatnie pytanie: Jak w ofercie programowej o cha- ków zamieszczonych w sprawozdaniu? Będzie do tego
rakterze uniwersalnym została wykorzystana tele- okazja, będzie okazja do rozmów, ponieważ o nic już
wizja koncesjonowana, jaki procent? Chodzi mi np. nie walczymy. Nie trzeba się specjalnie starać, żeby
o Polsat, TVN, TVN4 i Puls. Dziękuję. (Oklaski) jakoś uzasadnić decyzję, która już wcześniej została
obwieszczona światu.
Natomiast pewnych stwierdzeń, krótko mówiąc,
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: nie spodziewałem się, mocno mnie one uraziły. Zresz-
tą myślę, że uraziły wiele osób. Po prostu z mojego
Dziękuję panu posłowi. punktu widzenia uważam je za rzecz bardzo nieprzy-
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- zwoitą. Nie mówię już o tym, że pan poseł, który mó-
pana. wił o pomyleniu procentów z punktami...
Głos zabierze przewodniczący Krajowej Rady Ra- (Poseł Wiesław Suchowiejko: Tak, to byłem ja,
diofonii i Telewizji pan Witold Kołodziejski. poseł Suchowiejko.)
Bardzo proszę. ...mógł sobie oszczędzić sformułowania o nie-
ukach, którzy przygotowywali te dokumenty. To ob-
raża pracowników. Można przestudiować te dane,
Przewodniczący Krajowej Rady wystarczy średni poziom inteligencji, aby zrozumieć
Radiofonii i Telewizji sens danych i porównań.
Witold Kołodziejski: (Poseł Wiesław Suchowiejko: Brak słów, jak jest
źle.)
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Padło wiele pytań. Natomiast cieszy mnie, że to jest jedyna słuszna
Myślę, że nie na wszystkie odpowiem, ponieważ nie uwaga co do tych 400 stron. Oczywiście ma pan rację,
na wszystkie pytania państwo oczekujecie odpowie- chodzi tu o wzrost, czyli powinno być napisane: punkt
dzi. Tu raczej chodziło o ich postawienie, a nie o od- procentowy, a nie procent.
powiedź, tym bardziej że pytania często nie dotyczy- Nie ma pana posła Celińskiego, który mówił
ły tematu sprawozdania. Gdybym miał ująć w synte- o kompetencjach krajowej rady, czyli to, co najbar-
tycznym podsumowaniu naszą próbę dyskusji – bo dziej mnie uraziło. Możemy nie zgadzać się co do
nie ma tu dyskusji, ale jest próba dyskusji czy też tego, jak obecnie oceniamy poziom pluralizmu w me-
stawianie jakichś tez – to powiedziałbym, że rzeczy- diach publicznych, pozwolę sobie z tymi ocenami po-
wiście nie ma tutaj emocji. Emocji być nie może, dla- lemizować, ale jeśli chodzi o kwestię doświadczeń
tego że wynik rozgrywki jest znany. Żaden kibic nie i kompetencji w dziedzinie mediów publicznych, o sam
będzie się emocjonował, jeśli zna wynik meczu. My styl, język, o sformułowania – przypomnę tu słowa
rezultat poznaliśmy w chwili podjęcia przez marszał- użyte przez pana posła, czyli miedziane czoła – to
ka Sejmu decyzji o skierowaniu sprawozdania pod traktuję je jako wysoce niestosowne, obraźliwe. Całe
obrady w momencie, kiedy wybrany w demokratycz- swoje życie zawodowe spędziłem w mediach publicz-
nych wyborach prezydent nie żyje, kiedy nie wybrano nych i śmiem twierdzić, że w tej dziedzinie zdecydo-
jeszcze nowego prezydenta. Tak naprawdę zadecydu- wanie mógłbym konkurować chociażby z kandydata-
je o tym jedna osoba – pan marszałek Sejmu. To nie mi, których cztery lata temu wystawiała Platforma
wynika z regulaminu Sejmu, bo te trzy miesiące to Obywatelska czy inne ugrupowania. Ale to nawet nie
jest okres od momentu wpłynięcia projektu do prze- o to chodzi. Liczyłem na jakiś inny poziom dyskusji.
kazania go posłom. W zeszłym roku głosowanie od- To rzeczywiście, jak myślę, nie powinno mieć miej-
było się we wrześniu ze względu na to, że trwał wiel- sca, no ale to jest sprawa odpowiedzialności za słowa
ki spór między krajową radą a ministrem skarbu pana posła Celińskiego. Nie będę tej myśli dalej roz-
o stanowisko prezesa telewizji, czyli pana prezesa wijał. Jeżeli będzie okazja, żeby szerzej mówić o in-
Farfała. My robiliśmy wszystko, żeby tę sytuację nych pracach krajowej rady, to pani minister Bubula
unormować, a pan minister Grad robił wszystko, czy pan minister Boroń mogą opowiedzieć o tym, jak
żeby pana prezesa Farfała zatrzymać. Oczywiście, że dużo zrobili i jak wiele udało im się zmienić przez
to było polityczne hulanie po telewizji publicznej, je- cztery lata na tym rynku. Ale przynajmniej życzył-
Przewodniczący Krajowej Rady wiem, pan prezes Farfał podpisał ugodę z panem
Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski Spańskim.
(Poseł Joanna Fabisiak: Co z tego wynika?)
bym sobie tego, żeby nie było tego typu określeń, Wynika z tego to, że mamy taki stan rzeczy, jaki
żeby takie określenia nie padały z tej trybuny. utrzymywał się przez ostatnie lata. Kiedy z kolei pre-
Pan poseł Kulas mówił o tym, że powinniśmy się zes Urbański próbował rozwiązać tę sprawę przez
wstydzić, że wszyscy wiemy. No, to jest znany argu- kancelarię, adwokaturę, sądy nowojorskie, pojawiły
ment retoryczny: przecież wszyscy wiedzą, wszyscy się zastrzeżenia ministra Grada co do kosztowności
mówią, wszystkie gazety piszą... tego procesu. Moim zdaniem byłoby to korzystne dla
(Poseł Jan Kulas: Prasa pisała.) Polaków mieszkających za granicą, ale widocznie
No tak, „Gazeta Wyborcza” i „Polityka”. telewizja, zgodnie z decyzją pana prezesa Farfała,
(Poseł Jan Kulas: Nie tylko.) wycofała się z tego. Więcej nic na ten temat nie wiem.
I dodatki regionalne „Gazety Wyborczej”, które To sprawa, która dotyczy telewizji publicznej i zarzą-
bardzo konkretnie angażują się w kampanię przeciw- du telewizji publicznej. Mogę tylko powiedzieć, że
ko telewizji publicznej i przeciwko publicznemu ra- w zeszłym roku na 550 uchwał tylko jedna dotyczyła
diu. Natomiast w innej prasie znajdujemy coś innego, telewizji publicznej, była to uchwała o wyborze rad
więc argument powszechności jest, że tak powiem, nadzorczych. Dla krajowej rady jest to uchwała istot-
argumentem, który łatwo zbić. Trzeba się opierać na na, ale nie pierwszorzędna. Krajowa rada zajmowała
konkretach. Już nawet nie chcę przekonywać pań- się w minionym roku czymś innym.
stwa do tych czy innych racji, natomiast uważam te Jeśli chodzi o to, jakimi kryteriami się kierowała,
słowa za przekroczenie granicy hipokryzji, bo zaraz to pan poseł Lipiński mówił, jakie kryteria obowią-
potem mówił pan o ograniczeniu pozycji ośrodków zywały przy wyborze rad nadzorczych – raczej nie
regionalnych, właśnie przy dyskusjach o abonamen- znajomość K.s.h. ze względu na to, jak rozumiem, że
cie, o zmianie ustawy abonamentowej i wprowadze- chodzi o sytuację w Poznaniu. Rada nie odwołała,
niu ulg. No i efekt tych wszystkich zmian jest taki, tylko powołała. Znajomość K.s.h. wymagana jest na
że dzisiaj telewizja dostała 100 mln zł – zamiast 500, przeprowadzanym zgodnie z zarządzeniem ministra
którymi dysponowała 3 lata temu – i te 100 mln prze- skarbu państwa egzaminie dla kandydatów na człon-
znaczyliśmy tylko i wyłącznie na ośrodki regionalne. ków rad nadzorczych. Ten egzamin wszyscy mieli, na
Nieraz o tym mówiliśmy. pewno więc wszyscy znają Kodeks spółek handlo-
(Poseł Jan Kulas: Zmalały.) wych. Tyle mogę powiedzieć, jeśli chodzi o kryteria.
Zmalały, bo zmalały pieniądze, bo jest katastro- Są to kryteria konkursowe.
falna sytuacja z abonamentem. Więcej, panie pośle, Trudno mi oceniać decyzję rady nadzorczej w Po-
znaniu. Poprzedniego prezesa bardzo ceniłem, dobrze
nie możemy nic zrobić. Wszystkie pieniądze poszły
mi się z nim przez te 4 lata pracowało. Gazety piszą,
na ośrodki regionalne. W tym roku żaden program
że jest rotacja na stanowiskach w zarządach i radach
ogólnopolski nie dostanie z abonamentu ani złotówki.
nadzorczych, wszyscy o tym mówią. Nawiasem mó-
Państwo macie w tym swój udział i obarczanie za to
wiąc, pani przewodnicząca Śledzińska-Katarasińska
odpowiedzialnością krajowej rady uważam za prze-
mówiła o cukiernikach i o właścicielach kasyn. Wła-
kroczenie przez państwa granicy hipokryzji.
ściciele kasyn pojawili się przy okazji innej sprawy,
Jeśli chodzi o Telewizję Polonia, pani poseł, to nie miało to związku z krajową radą, nie przypomi-
niejednokrotnie o tym mówiliśmy. Miał ją finansować nam sobie tego. Natomiast jeśli chodzi o te rotacje
MSZ, tak powstał ten program. Dzisiaj załamało się – kwestię tę poruszał raport NIK – to akurat w tym
publiczne finansowanie telewizji publicznej. Przypo- przypadku było to korzystne, bo stacje radiowe od-
minam, że wszystkie pieniądze są przeznaczone na notowały wzrost słuchalności. Było to kilka ośrod-
ośrodki regionalne i 100 mln to jest ¼ kosztów tych ków, pisały o tym gazety. Zresztą jeśli chodzi o słu-
ośrodków, resztę musi dokładać telewizja publiczna, chalność, sytuacja Polskiego Radia jest dobra. Wzrost
która obcięła budżety wszystkich anten, w tym odnotowały Jedynka i Trójka, na dobrym poziomie
ośrodków regionalnych, w tym programów dla mniej- są także wskaźniki dotyczące Dwójki.
szości narodowych, tak samo jak w każdej innej jed- Jak zmienia się program, kto i jak rozlicza się
nostce telewizji publicznej. Jeśli chodzi o Telewizję z misji, na jakiej podstawie? Powtórzę – krajowa rada
Polonia, powinna być ona finansowana z pieniędzy rozlicza z misji nadawcę publicznego na podstawie
MSZ, ale ministerstwo od lat nie wywiązuje się z tego art. 21 ustawy o radiofonii i telewizji. Nie ma żadnej
obowiązku i to nie dlatego, że telewizja publiczna innej podstawy. Nawiasem mówiąc, państwo w po-
dostała specjalny przydział środków abonamento- selskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o radio-
wych na finansowanie emisji i części produkcji. Pie- fonii i telewizji planujecie ten artykuł usunąć. Nie
niądze, które MSZ przeznacza na Telewizję Polonia, będzie wtedy żadnych kryteriów oceny działalności
są na poziomie kilkunastu procent jej kosztów. misyjnej i na pewno nie będzie tam – nie widzę posła
(Poseł Joanna Fabisiak: 50%.) z mniejszości – zapisu mówiącego o jednej z form
Jeśli chodzi o umowę ze Spańskim, bardzo mnie działalności misyjnej, czyli o wspieraniu działalności
to niepokoiło. Starałem się to wyjaśnić. Z tego co mniejszości narodowych. Takie są tego konsekwen-
Przewodniczący Krajowej Rady (Poseł Jan Kulas: Codziennie oglądamy telewizję.)

Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski Mam wrażenie, panie pośle, że nie ogląda pan
publikowanych w telewizji publicznej premier, teatru
cje. Będziemy pewnie jeszcze rozmawiać na ten te- telewizji, programu TVP Kultura, filmów dokumen-
mat, będzie okazja w związku z debatą nad projektem talnych czy programów edukacyjnych.
ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. (Poseł Jan Kulas: Oglądamy.)
Proszę państwa, przejdę do kwestii tego, czy było A jeżeli nie ogląda pan tego w telewizji publicznej,
to szczegółowe, czy nie. Ktoś zwrócił uwagę – pan to nie obejrzy już w żadnej innej telewizji, bo takie
poseł Wenderlich – że wulgaryzmy, które padły stacje jak TVN czy Polsat nie emitują tego typu au-
w jednym z programów radiowych, zostały szczegó- dycji, ponieważ nie jest to komercyjne, nie jest to
łowo opisane. Sprawozdania są szczegółowe, gdyż są opłacalne.
bardzo ważne dla rynku. Jeśli chodzi o rynek mediów Można sobie zajrzeć na str. 108 i 109, zobaczyć, ile
elektronicznych, zarówno sprawozdanie, jak i infor- jest programów poradnikowych, ile publicystyki,
macja są bardzo ważnymi dokumentami. Informacja edukacji, filmów dokumentalnych. Tego nie ma
taka jest oceniana, analizowana, na jej podstawie w ofercie nadawcy komercyjnego i nie będzie, bo
pisane są raporty, powstają różnego rodzaju prace. nadawca komercyjny takich rzeczy nie robi, nie opła-
Staraliśmy się więc wypełnić to jak najdokładniej, ca mu się to.
zdając sobie sprawę z tego, że nie wszyscy państwo Jeżeli popatrzymy na strukturę filmu fabular-
będziecie mieli okazję i ochotę się z tym zapoznać, ale
nego, który jest emitowany w telewizji publicznej
korzyść z tego sprawozdania ma być taka, że dzięki
i w telewizji komercyjnej, to zobaczymy, że jest gigan-
niemu osoby działające na tym rynku uzyskają po-
tyczna przepaść, jeśli chodzi o udział filmu polskiego.
żyteczne informacje.
Zresztą film polski produkowany jest głównie przy
Jeśli chodzi o te wulgaryzmy, to nawet bym o tym
udziale telewizji publicznej. W tym roku na festiwalu
nie mówił, bo to jedna z kilku tysięcy spraw, którymi
w Gdyni dało się zauważyć, że w wyniku wycofywa-
zajmowaliśmy się, ale odnosząc się do tego, mogę po-
nia się telewizji publicznej ze wspierania produkcji
kazać różnicę w realizacji zadań misyjnych przez
filmowej, dużych produkcji fabularnych, rynek ten
media komercyjne i publiczne. Chodzi mi o słuchowi-
zaczyna szwankować. Producenci są tym bardzo za-
sko teatru radiowego, zrealizowane w formule teatru
radiowego, ale zubożonej. Mam na myśli słuchowisko niepokojeni. Nie ma produkcji filmu animowanego,
według scenariusza pani Doroty Masłowskiej. W ra- odkąd telewizja wycofała się z produkcji jednego pro-
diu TOK FM nadawca komercyjny powiedział, że gramu, jednego z cyklów audycji. W tym roku nie ma
realizuje misję, bo będzie produkował teatr radiowy. produkcji filmu animowanego.
Wyprodukował 3 czy 4 takie słuchowiska i na tym się Tak więc jeżeli używamy takich ogólnych kwan-
skończyło, bo okazało się to całkowicie nieopłacalne, tyfikatorów, to może lepiej to doprecyzujmy. Powiedz-
choć było to przedsięwzięcie dość kontrowersyjne, my, że mówimy o dwóch programach publicystycz-
a więc mające przyciągnąć odbiorców – był to spek- nych w telewizji publicznej i o wiadomościach. Czy to
takl radiowy przesycony wulgaryzmami. W tym cza- jest pluralizm, czy nie? Oczywiście bardzo mocno
sie Polskie Radio zdążyło wyprodukować dziesiątki, bym się tutaj spierał, bo uważam, że pluralizm pole-
a nawet setki godzin słuchowisk radiowych, progra- ga na tym, że prezentujemy, ten nadawca publiczny
mów dokumentalnych, reportaży. Udział audycji prezentuje poglądy wszystkich, nie jeden uśredniony
słownych na antenie Polskiego Radia jest nieporów- pogląd, tylko poglądy wszystkich. Jeżeli one nie są
nywalny z ich udziałem na antenach radia komercyj- przekonaniami, których wypowiadanie jest sprzecz-
nego. Jest przepaść, jeśli chodzi o stopień realizacji ne z zapisami ustawy o radiofonii i telewizji gwaran-
tego typu zadań w mediach publicznych i komercyj- tującymi poszanowanie wartości, uczuć, ochronę
nych. Powstają one właśnie po to – tu po raz drugi małoletnich itd., to powinno się prezentować jak naj-
zacytuję pana posła Celińskiego – żeby społeczeń- szersze spektrum takich programów.
stwo nie karlało. Jeśli chodzi natomiast o to, żeby wyrzucić z tele-
Spójrzmy na telewizję publiczną. Dla porządku wizji dwóch dziennikarzy, którzy mają swoje progra-
przytoczę tę erystyczną metodę powtarzania: naj- my, pana Wildsteina czy Pospieszalskiego, to po-
pierw jest argumentacja odnosząca się do ogółu wiedzmy wprost, że telewizja publiczna nie jest forum
– przecież wszyscy mówią, później powtarzanie tych do prezentowania takich opinii, z czym się dogłębnie
samych argumentów, żebyśmy wiedzieli już, na jakiej nie będę zgadzał. Uważam, że to są równie pożytecz-
podstawie prowadzimy dalszy tok rozumowania. Tak ne programy, jak inne, a swoje poglądy można sobie
więc: w mediach publicznych źle się dzieje, bo są po- uśrednić i wyrobić tylko na podstawie oglądania
lityczne, ale przede wszystkim trzeba się wstydzić, wszystkich z nich. Uważam, że zaczyna się tworzyć
że nie ma tam żadnej misji, nie pełnią jej od lat itp. głęboki brak równowagi na tym rynku. Zresztą za-
Przygotowaliśmy szczegółowe sprawozdania, żeby pisy konstytucyjne dotyczące pluralizmu mówią nie
pokazać... Proszę, str. 108, informacja o stanie rynku, o telewizji publicznej, tylko o pluralizmie na rynku
proszę państwa, kolorowe wykresy, takie wałeczki, medialnym, o tym, żeby realizować to również w od-
które wprost... niesieniu do polityki koncesyjnej. Tutaj ta równowa-
Przewodniczący Krajowej Rady poseł Śledzińskiej-Katarasińskiej, frazy, gdzie stwier-

Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski dza pan, że wypowiadają się niemerytorycznie, jest
w pewnym sensie, moim zdaniem, bardzo poważnym
ga jest dalece zachwiana. Niestety proces ten odbył naruszeniem, jeśli chodzi o ich merytoryczne kwali-
się wiele lat temu i dzisiaj trudno jest to naprawiać. fikacje i to, co robili przez wiele lat swojego życia.
Podsumowując całą tę dziwną dysputę, chciałbym Sądzę bowiem, że te postacie akurat na mediach pu-
jeszcze powiedzieć jedną rzecz. Mimo wszystko pra- blicznych się znają.
gnę zaapelować o to, żeby naprawdę rozsądnie i z du- To, co było bardzo często poruszane podczas po-
żym spokojem, po wyciszeniu emocji, bez takich in- siedzenia komisji, ale dzisiaj też kilkakrotnie z tej
wektyw, jakie tu padają, które naprawdę niczemu nie mównicy sejmowej zostało wypunktowane, to jest ten
służą i źle świadczą o poziomie dyskusji, zastanowić pluralizm w mediach. Jeżeli więc państwo, szczegól-
się, docenić też – na to jedno miałem nadzieję – pracę nie pan poseł Kołakowski, uważacie, że dwoma na-
krajowej rady. Aczkolwiek zdaję sobie sprawę z tego, zwiskami: pana Jacka Żakowskiego i Tomasza Lisa,
że można nie zgadzać się z pewnymi efektami. Byłem da się przykryć brak pluralizmu w telewizji publicz-
też tutaj zaskoczony pewnymi stwierdzeniami ze nej czy w mediach publicznych, to ja zdecydowanie
strony pana posła Wenderlicha. wobec takiego stanowiska protestuję z prostej przy-
Natomiast to, co jest najważniejsze, to przyszłość czyny. Pan wymienił dwie audycje, które są realizo-
mediów publicznych, głównie telewizji publicznej. wane w ciągu tygodnia przez panów redaktorów.
Dzisiaj ona staje się telewizją coraz bardziej komer- Chciałabym pana odesłać np. do publicznego radia,
cyjną, bo nie ma żadnych środków na działalność do Programu 3, gdzie codziennie cała gwardia o godz.
misyjną z abonamentu. Dwie główne anteny, prawie 15 stara się wpłynąć na umysły odbiorców. Jest to,
połowa rynku medialnego to działalność utrzymywa- powiem zupełnie szczerze, pluralizm, którego kom-
na tylko i wyłącznie ze środków komercyjnych. Nie- pletnie nie rozumiem. Chyba mamy jednak zupełnie
zależnie od tego, kto jest dzisiaj i kto będzie jutro różne pojęcia i zupełnie inne spojrzenie na to.
prezesem telewizji publicznej, warto podjąć napraw- Nie wiem też, dlaczego panu posłowi Kołakow-
dę rozważną refleksję, żeby za 10 lat telewizja pu- skiemu przeszkadza odpartyjnienie mediów. W pro-
bliczna rzeczywiście funkcjonowała jako silny, pań- ponowanych przez nas dwóch projektach ustaw, któ-
stwowy, publiczny nadawca, nawet jeżeli tam będą re nie znalazły tutaj zrozumienia – zgadzam się
różne programy publicystyczne czy serwis informa- z tym, trudno – proponowaliśmy, żeby przekazać two-
cyjny, który będzie robiony przez nie taką osobę, jak rzenie mediów publicznych i wpływ na te media śro-
trzeba. Naprawdę warto bowiem docenić cały reper- dowiskom twórczym, dziennikarskim itd. Nie wiem
tuar telewizji publicznej, warto docenić to, co robią więc, dlaczego to odpartyjnienie tak bardzo prze-
przede wszystkim ci ludzie, którzy tam pracują. Je- szkadza. To jest problem i to znaczący.
żeli zabraknie takiego nadawcy albo jeżeli zrobimy Wpływami z abonamentu nie da się też, proszę
z niego nadawcę komercyjnego, to groźba skarlenia państwa, przykryć problemu finansowego. Państwo
społeczeństwa rysuje się całkiem wyraźnie. Dziękuję tak bardzo narzekacie na to, że te wpływy z abona-
bardzo. (Oklaski) mentu są coraz niższe. A ja się nie dziwię. Nie jestem
osamotniona w tym poglądzie, pan poseł Celiński
mówił dzisiaj dokładnie to samo. Abonament jest po
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: to, żeby realizować misję, której jednak nie ma, nie
ma jak jej realizować, nie ma jak finansować. Abo-
Dziękuję panu przewodniczącemu. nament nie jest po to, żeby pokrywać koszty karuzel
Głos zabierze przedstawiciel komisji pani poseł personalnych. Nie chodzi tu o dziennikarzy, bo są-
Urszula Augustyn. dzę, że oni są tutaj najmniej winni, oni pracują
Bardzo proszę, pani poseł. w mediach publicznych rzetelnie i solidnie. Nato-
miast to, co dzieje się w przypadku tej karuzeli sta-
nowisk politycznych w mediach, jest zaskakujące
Poseł Urszula Augustyn: i skandaliczne. Nie na to są pieniądze z abonamen-
tu, żeby finansować te wielosettysięczne, żeby nie
Dziękuję bardzo. powiedzieć nawet milionowe odprawy. Tak więc to
Pani Marszałek! Panie Posłanki! Panowie Posło- jest sprawa, co do której też absolutnie nie jesteśmy
wie! Naprawdę staram się zrozumieć stan emocjonal- w stanie się zgodzić.
ny pana przewodniczącego Kołodziejskiego, który tak Proszę nie mierzyć wszystkich swoją miarką. Je-
ładnie do nas dzisiaj apeluje, żebyśmy się tutaj przy- żeli ktoś chciał konkretów, to je dzisiaj na tej sali
zwoicie zachowywali i merytorycznie wypowiadali. usłyszał. Jeżeli nie chciał ich usłyszeć, to ich nie usły-
Niemniej jednak sugerowanie, że pan minister Grad szy. I żebyśmy nie wiem jak próbowali tutaj te kon-
utrzymywał pana prezesa Farfała na stanowisku, krety sprowadzić czy wyartykułować, to nie jesteśmy
jest pewną nieprzyzwoitością. Tak samo jak, myślę, w stanie się porozumieć.
że użycie w odniesieniu do moich kolegów posłów, W ciągu jednej nocy Prawo i Sprawiedliwość, we-
panów Celińskiego, Wenderlicha, Sławeckiego, pani spół z LPR i Samoobroną, przeprowadziło swoisty
Informacja rzecznika praw dziecka o działalności za rok 2009 oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka 35
Poseł Urszula Augustyn dziecka informację o działalności rzecznika w roku

2009 wraz z uwagami na temat stanu przestrzegania
zamach medialny i skutki tego zamachu odczuwamy praw dziecka.
do dzisiaj. Naprawdę nie możemy zgodzić się z tym, Na przestrzeni tych dwóch lat wiele w funkcjono-
że państwo uważacie, że jest to stan, którego za waniu sprawowanego przeze mnie urzędu się zmie-
wszelką cenę należy bronić. niło. Odnotowujemy stały wzrost ilości zgłaszanych
Ostatnie zdanie kieruję do pana posła Kołakow- do biura rzecznika przypadków możliwego narusze-
skiego, który także tutaj bardzo pięknie mówił o tym, nia praw dziecka, zarysowują się też pewne stałe
że dzisiaj mamy decydować o wolności mediów. Tak, trendy, gdy idzie o liczbę zgłaszanych w poszczegól-
właśnie o wolność mediów nam chodzi. To jest naj- nych kategoriach spraw. Najlepiej jest to widoczne
ważniejsza sprawa. Tylko sądzę, że rozumiemy ją w przedstawionych zbiorczych statystykach dotyczą-
zupełnie inaczej. cych prowadzonych spraw. Będę o tym za chwilę mó-
Raz jeszcze chciałabym powtórzyć, jakie jest sta- wił, przedstawiając kolejne części informacji.
nowisko komisji. Na swoim posiedzeniu 2 czerwca Ważną zmianą w porównaniu do poprzednio przed-
komisja – i tu też padło pytanie na ten temat – przy stawianych Sejmowi i Senatowi informacji rzecznika
15 głosach za i 8 przeciw zdecydowała, że sprawoz- praw dziecka, jaka zaszła w ostatnim czasie, jest po-
danie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok jawienie się części, która w tym dokumencie ma
2009 powinno zostać odrzucone. Dziękuję bardzo. nr 3, a która w całości poświęcona jest nowym kom-
(Oklaski) petencjom przyznanym rzecznikowi przez parlament
w nowelizacji ustawy o rzeczniku paw dziecka, która
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek weszła w życie z końcem roku 2008. Wówczas to
Sejmu Stefan Niesiołowski) rzecznik uzyskał prawo do występowania w interesie
dzieci przed sądami, przyłączania się na prawach
uczestnika do toczących się postępowań sądowych.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Z prawa tego zdecydowałem się w ubiegłym roku sko-
rzystać 66 razy. W większości były to sprawy o cha-
Dziękuję bardzo, pani poseł. rakterze opiekuńczo-wychowawczym, z zakresu wła-
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- dzy rodzicielskiej, kontaktów, zastępczych form opie-
pana. ki oraz przysposobienia. Do części z postępowań
Zamykam dyskusję. przystąpiłem w efekcie zgłoszenia mi sprawy przez
Proponuję, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do zainteresowane osoby, do innych, jak w znanym
drugiego czytania projektu uchwały. wszystkim państwu przypadku małej Róży spod Po-
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm znania – z urzędu.
propozycję przyjął. Generalnie jednak rzecz biorąc, struktura prezen-
Sprzeciwu nie słyszę. towanego państwu dokumentu podobnie jak w latach
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos poprzednich, dzięki czemu łatwiej jest dokonywać
w drugim czytaniu projektu uchwały? pewnych porównań i wyciągać szersze wnioski, opar-
Nikt się nie zgłasza. ta jest o zapisy ustawy o rzeczniku praw dziecka,
Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- która pozwala nam te prawa, a zarazem obszary
my w bloku głosowań. działalności pogrupować w kilka generalnych kate-
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. po- gorii. Są to: prawo do życia i ochrony zdrowia, prawo
rządku dziennego: Informacja rzecznika praw do wychowania w rodzinie, prawo do godziwych wa-
dziecka o działalności za rok 2009 oraz uwagi runków socjalnych, prawo do nauki oraz prawo do
o stanie przestrzegania praw dziecka (druk ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzy-
nr 2932) wraz ze stanowiskiem Komisji Edukacji, skiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym
Nauki i Młodzieży oraz Komisji Polityki Społecz- traktowaniem. Każdy z pododdziałów drugiej części
nej i Rodziny (druk nr 3080). informacji obejmujących kolejne kategorie praw
Proszę o zabranie głosu rzecznika praw dziecka dziecka będące przedmiotem troski rzecznika zawie-
pana Marka Michalaka w celu przedstawienia infor- ra część poświęconą wystąpieniom generalnym oraz
macji. omówienie spraw indywidualnych, w jakich występo-
Proszę bardzo, panie ministrze. wał rzecznik.
Wystąpienia generalne mają charakter działań
systemowych i są wyrazem współpracy rzecznika
Rzecznik Praw Dziecka z władzami państwowymi. Interwencje w sprawach
Marek Michalak: indywidualnych podejmowane są zarówno w efekcie
przekazanych rzecznikowi informacji o przypadkach
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po- łamania praw dziecka, jak i z własnej inicjatywy, na
słowie! Wysoka Izbo! Już drugi z rzędu rok mam przykład na podstawie doniesień medialnych. Część
zaszczyt stawać przed Wysoką Izbą, by przedstawić trzecia informacji poświęcona jest, jak mówiłem,
zgodnie z zapisem art. 12 ustawy o rzeczniku praw w całości przypadkom, w których zdecydowałem się
36 Informacja rzecznika praw dziecka o działalności za rok 2009 oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak przypadki jego pogwałcenia zgłoszono do rzecznika
blisko 6 tys. razy, a dotyczyły one zwłaszcza władzy
skorzystać z nowych uprawnień ustawowych umoż- rodzicielskiej i opieki nad dzieckiem, przysposobie-
liwiających mi występowanie w interesie dzieci przed nia, rodzin zastępczych, kontaktów z dzieckiem i re-
sądami. Kolejne części przedstawiają działalność alizacji orzeczeń sądowych ustalających kontakty,
rzecznika w ramach współpracy z organami władzy, uprowadzenia dziecka poza granice kraju, narusza-
organizacjami pozarządowymi, współpracy między- nia prawa wychowanków placówek do ochrony więzi
narodowej oraz działania mające na celu upowszech- rodzinnych, kwestionowania zasadności pobytu dziec-
nianie społecznej świadomości o prawach dziecka. ka w placówce, utrudnień przy ustanawianiu rodziny
Obok wspomnianej już informacji o 66 decyzjach zaprzyjaźnionej, nieprawidłowego skreślania z listy
o przyłączeniu się rzecznika praw dziecka do postę- wychowanków domów dziecka, niezapewnienia wła-
powań sądowych pozostałe dane statystyczne obra- ściwej opieki medycznej w placówce, słuszności lecze-
zujące działalność sprawowanego przeze mnie urzę- nia psychiatrycznego dzieci w domu dziecka i ucie-
du w roku ubiegłym to: 115 wystosowanych wystą- czek z placówek. Spraw te dominowały też wśród
pień o charakterze generalnym, podjęcie 14 460 postępowań sądowych, do których przyłączył się
spraw w indywidualnych przypadkach łamania lub rzecznik praw dziecka.
podejrzenia łamania praw dziecka, z których 2/3 do- To niezwykle rozbudowana kategoria spraw. Nie-
tyczyło prawa do wychowania w rodzinie oraz prawa mal wszystkie one różnią się między sobą nie tylko,
do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzy- gdy idzie o stan prawny, ale też o charakter społecz-
skiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innymi ny, psychologiczny i pedagogiczny. Sprawy dotyczące
formami złego traktowania. życia rodzinnego dotykają bowiem nie tylko niedo-
W uwagach o stanie przestrzegania praw dziecka, skonałości przepisów prawnych, ale też ułomności
które znajdą panie i panowie posłowie na końcu charakteru, prawości, stanów emocjonalnych i kom-
przedstawionej informacji, starałem się zaprezento- petencji wychowawczych dorosłych. W tej kategorii
wać nie tylko te kwestie, które nadal wymagają sys- spraw często właśnie spotykamy się z sytuacjami,
temowego rozwiązania, ale też te, w których odnoto- w których to dorośli nie potrafią dla dobra dziecka,
wałem poprawę. Pragnę jednak podkreślić, że wiele które przecież kochają najbardziej na świecie, wznieść
z problemów przedstawionych w informacji rzecznika się ponad swoje uprzedzenia, interesy czy ambicje
za rok 2008 nie doczekało się rozwiązania. osobiste, krzywdzą dziecko, nierzadko naznaczając
W zakresie prawa do życia i ochrony zdrowia rzecz- w ten sposób całe jego przyszłe życie. Od lat niezwy-
nik praw dziecka w 2009 r. interweniował 409 razy. kle liczne w tej kategorii spraw zgłaszanych do rzecz-
Sprawy te dotyczyły m.in.: kosztów leczenia, organi- nika są problemy z egzekucją prawa dziecka do kon-
zacji i funkcjonowania placówek służby zdrowia, taktu z obojgiem rodziców. Sprawy sądowe dotyczące
przestrzegania praw małoletnich pacjentów, błędów prawa do kontaktów toczą się latami, a postępowania
lekarskich i dochodzenia roszczeń związanych z udzie- wykonawcze są nieskuteczne. Rodzice sprawujący
leniem świadczeń zdrowotnych, dzieci martwo uro- pieczę nad dzieckiem często nadużywają swojej pozy-
dzonych, bezpieczeństwa stosowanych leków i proce- cji, zakazują mu kontaktów z drugim rodzicem, ma-
dur medycznych. Generalnie rzecz biorąc, uznać nipulują dzieckiem i nakłaniają je do określonego
należy, że dzieci w Polsce nadal nie są w wystarcza- postępowania. Podobnie rzecz się ma z wyrokami
jącym stopniu objęte opieką zdrowotną. Wprawdzie, dotyczącymi władzy rodzicielskiej. Ich egzekucja, je-
co pozwala optymistycznie patrzeć w przyszłość, pe- śli już do niej dochodzi, często odbywa się w drama-
diatrię i stomatologię dziecięcą wpisano już na listę tycznych okolicznościach.
dziedzin priorytetowych, to jednak nadal dzieci mają Konieczna jest standaryzacja poszczególnych czyn-
zbyt utrudniony dostęp do lekarzy specjalistów ności – od przygotowania dziecka i rodziny do wyko-
wszystkich dziedzin pediatrycznych. W szkołach nie nania orzeczenia, aż po działania poszczególnych
ma też gabinetów profilaktycznych i pomocy przed- organów podczas samej egzekucji, która pozwoli na
lekarskiej. Bezskuteczne, z ogromnym żalem muszę pełniejszą ochronę interesów dziecka. Niezbędne jest
to stwierdzić, są – jak dotąd – moje starania, aby też przeorientowanie naszego jako państwa stosunku
każde zdrowe dziecko w Polsce choć raz w roku było do rodzin przeżywających rozmaitego rodzaju proble-
badane przez lekarza pediatrę. A to pozwoliłoby my. Rolą państwa nie jest wkraczanie wówczas do-
wcześniej wykryć wiele schorzeń, których późniejsze piero, gdy potrzebna jest ingerencja w życie rodziny.
leczenie jest nie tylko trudniejsze i czasochłonne, ale Jej problemy powinny być podstawą do wcześniejsze-
też – na co zwracam uwagę osobom podnoszącym go udzielenia jej pomocy. Żyjemy w środku Europy
argument o kosztach takich badań – dużo droższe. w XXI w. i państwo nie może być policjantem inge-
Dzisiaj 94% gimnazjalistów ma próchnicę, a ponad rującym tylko wówczas, gdy bliska jest lub gdy stanie
60% wady postawy. I nie możemy dłużej zwlekać się już tragedia. System wsparcia rodziny winien za-
z objęciem dzieci szeroko zakrojonymi programami pewnić jak najwcześniejsze diagnozowanie ewentu-
profilaktycznymi. alnych problemów, z jakimi borykają się niektóre
Kolejne podstawowe prawo każdego dziecka to rodziny – natury wychowawczej, materialnej, zdro-
prawo do wychowania w rodzinie. W ostatnim roku wotnej czy edukacyjnej, i wspieranie ich, tak by po-
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak dalece ograniczone. Jak wynika z niedawnego rapor-
tu OECD, spośród krajów członkowskich tej organi-
trafiły sobie z nimi poradzić, nie narażając na niebez- zacji tylko w Turcji i Meksyku ubóstwo w większym
pieczeństwo praw najmłodszych. Dlatego właśnie stopniu dotyka dzieci niż w Polsce. W zeszłym roku
niezbędne jest przyspieszenie prac nad projektem mówiłem paniom i panom posłom, że od lat są zamro-
ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastęp- żone na poziomie 504 zł na osobę w rodzinie progi
czej nad dzieckiem. Jego istotą jest stworzenie spójne- dochodowe, od których uzależnione jest przyznanie
go systemu opieki nad dzieckiem i rodziną je wycho- świadczeń rodzinnych, a powinny być one podniesio-
wującą, jeżeli ma ona trudności w prawidłowym wy- ne. Nadal ten postulat rzecznika praw dziecka nie
konywaniu swoich funkcji. Z projektem tym wiążę też doczekał się realizacji. Rozumiem kłopoty budżeto-
duże nadzieje, jeśli chodzi o konieczność powstrzyma- we, jednak uważam, że z problemem tym musimy się
nia postępującego kryzysu rodzicielstwa zastępczego. jak najszybciej zmierzyć. Pragnę w tym miejscu za-
Konieczne wydaje się też gruntowne zreformowanie apelować do pań i panów posłów, abyście debatując
systemu placówek opiekuńczych. W młodzieżowych i głosując nad ustawami, które pozornie mogą nie-
ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrod- specjalnie łączyć się z losem najmłodszych obywateli
kach socjoterapii obserwujemy stały brak miejsc, Rzeczypospolitej, rozpatrywali skutki, jakie każdy
a dzieci są do nich często kierowane niezgodnie z po- z tych przepisów może przynieść dla małego Adama
trzebami wychowawczymi czy terapeutycznymi, ale z Jasła czy Kasi z Turka. Dla dzieci, których rodzice
w sposób dość przypadkowy. W efekcie placówki te nie osiągają dochód wyższy niż 504 zł na osobę w rodzi-
tylko nie spełniają zadań, do których zostały powoła- nie, czyli np. 505 zł, nie są w stanie oni kupić butów
ne, ale też stają się często ogniskiem demoralizacji, na zimę czy dać drugiego śniadania do szkoły. To dla
a bywa, że i miejscem tragedii. Do MOW-ów i MOS-ów nich właśnie, Wysoka Izbo, stanowimy przepisy,
kierowanych jest też coraz więcej wychowanków do- przesuwamy paragrafy i akceptujemy progi dochodo-
mów dziecka, co może świadczyć o nienależytym wy- we. Oni jeszcze nie mają wprawdzie prawa wyborcze-
pełnianiu przez nie funkcji wychowawczych. Wierzę go, ale to oni będą tworzyć Polskę, w której będziemy
głęboko, że wiele problemów z zapewnieniem tego pra- żyli za 15, 20, 30 lat.
wa dzieciom zostanie rozwiązanych w sposób instytu- Prawo do nauki. W tej kategorii spraw indywidu-
cjonalny podczas prac nad ustawą o wspieraniu rodzi- alnych, których w 2009 r. prowadzono w moim biurze
ny i systemie pieczy zastępczej. W obecnym stanie ponad 1,5 tys., dominowały problemy: zasad naboru
rzeczy realizacja tego prawa również napotyka poważ- do szkół, zasad rekrutacji dzieci do przedszkoli, li-
ne trudności. kwidacji w przedszkolach oddziałów dla dzieci 6-let-
Za zdecydowanie niewydolny uznać należy system nich, opłat za przedszkola prowadzone przez jednost-
pomocy udzielanej przez służby socjalne rodzinom ki samorządu terytorialnego, finansowania szkół
przeżywającym różnego rodzaju trudności. System niepublicznych, dowozu dzieci do szkół i przedszkoli,
ten ogranicza się właściwie do pomocy materialnej. obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, niewłaści-
Tymczasem rodziny takie wymagają stałego, profe- wego zachowania nauczyciela lub wychowawcy, włącz-
sjonalnego, oferowanego na szczeblu lokalnym wspar- nie ze stosowaniem wobec uczniów przemocy w szko-
cia o charakterze psychologicznym, pedagogicznym le czy w przedszkolu, niesprawiedliwego i wadliwego
i praktycznym. oceniania, zapisów statutów i regulaminów szkół,
Jeżeli chodzi o prawo do godziwych warunków bezpieczeństwa i higieny uczniów ze specjalnymi po-
socjalnych, rzecznik praw dziecka w ubiegłym roku trzebami edukacyjnymi.
badał niemal tysiąc spraw z tej kategorii, które doty- Wysoka Izbo! Uznać należy, iż mamy generalny
czyły m.in.: rent rodzinnych, progów dochodowych, problem z systemem wychowania i edukacji dzieci
prawa do świadczeń rodzinnych lub świadczeń z fun- najmłodszych. W ostatnim czasie zgodnie z danymi
duszu alimentacyjnego na okresy zasiłkowe lub Ministerstwa Edukacji Narodowej wskaźnik upo-
świadczeniowe, świadczeń z funduszu alimentacyj- wszechniania edukacji przedszkolnej wśród dzieci
nego, egzekucji alimentów, spraw mieszkaniowych. w wieku 3–5 lat wzrósł z 52% do 60%. I choć stwier-
W swojej informacji podkreśliłem, że w roku 2009 dzić należy, że to znacząca poprawa, to wskaźnik ten
do rzecznika praw dziecka nie zgłoszono żadnej skar- jest nadal stanowczo za niski. Wszelkie spory o zasa-
gi związanej z realizacją programów dożywiania dy rekrutacji do przedszkoli, m.in. o preferowanie
dzieci w szkołach. Mam nadzieję, że badania, które rodziców samotnie wychowujących dziecko, mają jed-
zleciłem przeprowadzić w poszczególnych wojewódz- ną praprzyczynę – brak miejsc w przedszkolach. Na-
twach poprzez kuratoria oświaty, dowiodą, że z tym leży przy tym podkreślić, że ogólnokrajowy wskaźnik
problemem istotnie zaczynamy sobie radzić. General- jest na poziomie 60%, ale są tereny wiejskie w nie-
nie jednak, jeśli chodzi o sytuację materialną dzieci których województwach, gdzie wynosi on 20%. Dra-
i młodzieży w Polsce, trudno o optymizm. Na zlecenie matycznie przedstawia się kwestia opieki nad dzieć-
rzecznika przeprowadzono ostatnio badania, których mi poniżej 3. roku życia. Żłobków jest coraz mniej,
wyniki ogłoszę w najbliższym czasie. Wynika z nich, a według danych GUS skorzystało z nich tylko 2,6%
że zaspokajanie potrzeb dzieci jest dla polskich rodzi- dzieci w tym wieku. Rodzice, którzy nie chcą czy nie
ców na pierwszym miejscu, jednak ich możliwości są mogą sobie pozwolić na pełną opiekę domową nad
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak stosowanie nowoczesnych technologii utrudnia wal-
kę z wykorzystywaniem seksualnym dzieci. Ostatnio
dziećmi w tym zakresie, powinni mieć możliwość zwróciłem uwagę ministra sprawiedliwości na fakt,
skorzystania z oferty żłobkowej. że o ile skazanemu za pedofilię wyrokiem sądu moż-
Prawo dzieci do ochrony przed przemocą, okru- na zakazać zbliżania się do ofiary czy uniemożliwić
cieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem mu pracę z dziećmi, o tyle nic nie gwarantuje bezpie-
oraz innym złym traktowaniem to bardzo obszerny czeństwa dzieci, z którymi może on mieć kontakt
blok zagadnień, to też kolejne niemal 3 tys. spraw, pozazawodowy, a przecież daleko więcej okazji do
które trafiły w zeszłym roku do mojego biura, a do- popełniania takiego przestępstwa jest w czterech
tyczyły przede wszystkim: przemocy w środowisku ścianach własnego domu niż w pracy. Jakiś czas temu
domowym, przemocy seksualnej, naruszania praw mężczyźnie, który odsiedział już wyrok za wykorzy-
wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, stywanie seksualne dziecka, a po wyjściu z więzienia
włącznie ze stosowaniem wobec nich przemocy, prze- związał się z kobietą mającą dzieci z wcześniejszego
mocy rówieśniczej w szkole i przedszkolu. Jak widać, związku, prokuratura postawiła zarzuty wykorzysty-
w sporej mierze tych właśnie kwestii dotyczy projekt wania seksualnego tych właśnie dzieci. Przez ostat-
ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nie lata mieszkał z nimi pod jednym dachem, brał
– ustawa, która została niedawno przyjęta przez Se- udział w ich wychowaniu itd. – wszystko to w zgodzie
nat i nad którą Sejm, mam nadzieję, w tym tygodniu z prawem. Czy jesteśmy w stanie skutecznie przeciw-
zakończy prace. Jak wielokroć już miałem zaszczyt działać narażaniu kolejnych dzieci na skrzywdzenie
mówić przed Wysoką Izbą, zapisy tej ustawy są dla przez człowieka, który karę za wykorzystywanie
polskich rodzin i polskich dzieci niezmiernie istotne. dzieci już odbył? To jest kolejne wyzwanie dla syste-
Tylko bowiem kompleksowe podejście do tego problemu sprawiedliwości.
mu, a co za tym idzie, przyjęcie rozwiązań chronią- Pragnę w tym miejscu z ogromną satysfakcją pod-
cych dziecko przed przemocą w każdych warunkach kreślić, że pan minister sprawiedliwości, któremu
i w każdym środowisku pozwoli we właściwy sposób ostatnio przedstawiłem pakiet nowych propozycji
walczyć z tym zjawiskiem. Niezbędne jest utworzenie
rozwiązań regulujących te problemy, odniósł się do
interdyscyplinarnych zespołów złożonych z przedsta-
nich z ogromną życzliwością i zapewnił, iż w zakresie
wicieli różnych służb, m.in. Policji, prokuratury, po-
ochrony dzieci przed przestępczością seksualną
mocy społecznej, ochrony zdrowia. Zadaniem takich
w pełni mogę uważać go za sojusznika. To deklaracja
zespołów będzie prowadzenie skoordynowanych dzia-
niezwykle budująca i liczę, że już wkrótce rozpocz-
łań w środowisku zagrożonym przemocą, inicjowanie
niemy dalsze pilne prace nad poprawą stanu praw-
interwencji, ale przede wszystkim monitorowanie
nego w tym zakresie.
sytuacji, tak by, jak mówiłem wcześniej, rodzinie,
która znalazła się w trudnościach, można było jak Ostatnia, choć równie ważna, grupa zagadnień to
najwcześniej pomóc, by później nie była potrzebna są prawa dzieci z niepełnosprawnością. Zgłaszane
interwencja. przez nie same i przez ich rodziców problemy znaj-
Chciałbym w tym miejscu podkreślić, że jestem dziecie państwo we wszystkich częściach prezento-
niezwykle zadowolony z faktu, iż panie i panowie wanej informacji. Dotyczą one prawa do życia oraz
parlamentarzyści w większości opowiadają się za ochrony zdrowia, prawa do życia w rodzinie i godzi-
wprowadzeniem do obowiązującego prawa zapisu wych warunków socjalnych oraz edukacji i ochrony
jednoznacznie zakazującego stosowania wobec dzie- przed przemocą czy wszelkimi formami złego trak-
ci przemocy. Bardzo ważna jest w tej mierze edukacja towania. W dużej mierze są to te same problemy,
społeczeństwa oraz promowanie dobrych wzorców z jakimi zmagają się dorośli z niepełnosprawnością
rodzicielskich. – niedostosowana do ich potrzeb infrastruktura, zni-
Z problemem stosowania wobec dzieci przemocy koma ilość dostępnych w publicznej sferze medialnej,
wiąże się również kwestia walki z najpaskudniejszym bibliotekach, muzeach i innych placówkach kultural-
bodaj popełnianym wobec nich przestępstwem. Mam nych programów dla osób posługujących się językiem
na myśli problem wykorzystywania seksualnego migowym czy alfabetem Braille’a. W sposób szczegól-
dzieci. Niezbędne jest wprowadzenie przepisów, któ- ny widoczny jest brak oferty ze strony mediów pu-
re pozwalałyby na skuteczną ochronę dzieci przed blicznych, programów telewizyjnych i portali inter-
wykorzystywaniem seksualnym z użyciem nowych netowych, w tym edukacyjnych, wychowawczych
technologii. Chciałbym podkreślić, że popieram i rozrywkowych, przeznaczonych dla dzieci z niepeł-
wszystkie zmiany w prawie, które weszły właśnie nosprawnością. Chciałbym podkreślić dwa zagadnie-
w życie, ułatwiają one skuteczniejsze niż dotychczas nia związane z prawami tych właśnie dzieci. Jedno
ściganie tych przestępstw oraz sankcjonowanie no- z nich ma wymiar generalny, drugie – szczególny.
wych przestępczych zachowań, w tym np. tzw. gro- Od lat nierozwiązanym problemem jest niezwykle
omingu, czyli nagabywania osób małoletnich do ce- mała liczba adopcji dzieci z niepełnosprawnością.
lów seksualnych z wykorzystaniem systemu telein- Konieczne jest wdrożenie programów, które spowo-
formacyjnego lub sieci teleinformacyjnej. Na margi- dują zwiększenie zainteresowania nimi u potencjal-
nesie chciałbym zauważyć, że nie tylko coraz częstsze nych rodziców adopcyjnych oraz ułatwienia dla tych-
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak święcone były problemom bulwersującym opinię pu-
bliczną, jak sprawa małej Róży z Wielkopolski, czy
że. To kolejne wielkie wyzwanie wymagające rozwią- licznym głosom broniącym wybitnego reżysera oskar-
zań systemowych. żonego o wykorzystanie nieletniej.
Inny charakter ma problem zgłaszany mi przez W podnoszeniu społecznej świadomości na temat
rodziców dzieci z niepełnosprawnością. Rodzice dzie- praw przysługujących najmłodszym rzecznik praw
ci, które nie ukończyły 6. roku życia, wobec których dziecka ma jeszcze jednego sojusznika – są nim orga-
orzeczono potrzebę kształcenia specjalnego i które nizacje pozarządowe. Do współpracy z nimi od po-
uczęszczają do przedszkolnych oddziałów integracyj- czątku kadencji również przywiązuję ogromną wagę.
nych poza gminą bądź posiadają opinię o potrzebie Jako rzecznik praw dziecka jestem współorganizato-
wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i korzysta- rem lub patronem licznych kampanii społecznych,
ją z tej formy wsparcia, sami muszą ponosić koszty
akcji i inicjatyw organizowanych przez pełnych do-
dowożenia dzieci do placówek zapewniających reali-
brej energii ludzi zrzeszonych w tak zasłużonych
zację tych orzeczeń. Dla tych rodziców są to nieraz
fundacjach i stowarzyszeniach, jak m.in. Fundacja
kwoty poważnie uszczuplające budżet domowy, i tak
ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom, Fundacja
już przecież obciążony niemałymi kosztami opieki
Dzieci Niczyje, Fundacja Itaka, Fundacja Kidprotect.
nad niepełnosprawnym dzieckiem. W tej materii roz-
wiązaniem byłaby zmiana ustawy o systemie oświa- pl, Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeń-
ty rozszerzająca obowiązek zapewnienia dzieciom skiego, Komitet Ochrony Praw Dziecka, Krajowe
z niepełnosprawnością transportu na dzieci w wieku Centrum Kompetencji, Polski Czerwony Krzyż, Sto-
poniżej 6. roku życia, korzystające z różnych form warzyszenie Parafiada, Stowarzyszenie Przyjaciół
wspomagania rozwoju i wsparcia. Integracji, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Związek
Kolejny zakres zagadnień, który w przedstawio- Harcerstwa Polskiego i Związek Harcerstwa Rzeczy-
nej Wysokiej Izbie informacji został zaprezentowany pospolitej. Dzięki ich działalności, wspólnie przez nas
może nieco szerzej niż w roku ubiegłym, to upo- organizowanym kampaniom społecznym, akcjom
wszechnianie wiedzy o prawach dziecka przysługu- i publikowanym materiałom, z wiedzą na temat praw
jących najmłodszym zarówno wśród nich samych, jak dziecka docieramy do setek tysięcy, a może i milionów
i wśród dorosłych. Od początku mojej kadencji jako Polaków.
rzecznika praw dziecka uważam, że – dwie dekady Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wy-
po przyjęciu przez Organizację Narodów Zjednoczo- soka Izbo! Na tym pozwolę sobie zakończyć tę krótką
nych Konwencji o prawach dziecka oraz 10 lat od prezentację informacji o działalności rzecznika praw
utworzenia urzędu rzecznika – jest to jedno z najważ- dziecka w ubiegłym roku. 20 lat od uchwalenia przez
niejszych zadań rzecznika. Aby prawa dzieci były Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjedno-
skutecznie chronione, muszą być powszechnie znane. czonych Konwencji o prawach dziecka i już 10 lat
W bieżącej pracy rzecznika w tym zakresie niezwykle istnienia w Polsce instytucji rzecznika praw dziecka,
pomocne są media, które zazwyczaj życzliwie odno- który stoi na straży zapisów tejże konwencji, przy-
szą się do problemów dziecięcych. Niezwykle istotne niosło niewątpliwie poprawę sytuacji polskich dzieci.
są też osobiste spotkania z dziećmi zarówno podczas Rzecz jasna w tym czasie nie ustrzegliśmy się też
wizyt w terenie, jak i wówczas, gdy dzieci i młodzież błędów, do jakich należało – o czym już mówiłem –
odwiedzają biuro rzecznika. W roku 2009, którego choćby zlikwidowanie szkolnej medycyny i opieki
dotyczy omawiana informacja, w spotkaniach takich stomatologicznej. Niewątpliwie następne informacje
na terenie całej Polski uczestniczyło ponad 30 tys.
o działalności rzecznika praw dziecka będą diagno-
dzieci. W wielu z tych wydarzeń uczestniczą, za co
zować kolejne pola, na których niezbędna będzie nie
jestem niezmiernie wdzięczny, również panie i pano-
tylko interwencja rzecznika, ale też praca legislacyj-
wie posłowie z odwiedzanych przeze mnie okręgów.
na parlamentu.
W sytuacjach wyjątkowych oraz w ważnych dla dzie-
ci chwilach stosuję też inne narzędzie, jakim jest Na zakończenie chciałbym paniom i panom po-
ogłaszanie poświęconych danemu tematowi listów słom serdecznie podziękować nie tylko za współpracę
bądź oświadczeń. W roku 2009 takie listy rzecznika na forum parlamentarnym, lecz również za indywi-
praw dziecka dotyczyły m.in.: rozpoczęcia ferii zimo- dualne współdziałanie ze mną przy rozwiązywaniu
wych, sprawdzianu na koniec VI klasy szkoły podsta- problemów poszczególnych dzieci. Z wieloma z pań-
wowej, Międzynarodowego Dnia Romów, testu gim- stwa miałem możliwość w takich sprawach współ-
nazjalnego, Międzynarodowego Dnia Dziecka, za- działać i cieszę się, że możemy nie tylko systemowo
kończenia i rozpoczęcia roku szkolnego, Dnia Na- pracować na rzecz dzieci, ale także pomagać poszcze-
uczyciela, zwiększenia zachorowalności dzieci na gólnym Pawełkom czy Magdom. To element naszej
choroby wirusowe, Dnia Pracownika Socjalnego, po- pracy, który ma najbardziej wymierny wyraz popra-
trzeby zwrócenia uwagi na bezpieczeństwo dzieci wiania świata, w jakim przyszło nam żyć.
podczas sylwestrowych zabaw z użyciem fajerwer- Jeśli mają państwo pytania, jestem do dyspozycji.
ków, petard i zimnych ogni. Oświadczenia zaś po- Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: równo przez pana rzecznika, jak i przez państwa
posłów wynika, że mimo podejmowania wielu inicja-
Dziękuję bardzo panu ministrowi. tyw na rzecz i dla dobra dziecka przez państwo, przez
Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Pio- samorządy, przez liczne organizacje pozarządowe,
trowską w celu przedstawienia stanowiska komisji. z którymi rzecznik na co dzień współpracuje, ciągle
Proszę bardzo, pani poseł. pozostaje dużo do zrobienia. Zwracano szczególną
uwagę na mankamenty w opiece medycznej, w profi-
laktyce, a w sposób szczególny wybrzmiał problem
Poseł Teresa Piotrowska: stomatologiczny, zwłaszcza u dzieci upośledzonych.
Podkreślano problemy edukacji dzieci niepełno-
Dziękuję. sprawnych, zwracano też uwagę na ciągle nie do koń-
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Państwo Mi- ca rozwiązany problem ciężkich dziecięcych torni-
nistrowie! W imieniu połączonych: Komisji Polityki strów. Działania rzecznika w 2009 r. dotyczyły nie-
Społecznej i Rodziny oraz Komisji Edukacji, Nauki mal wszystkich problemów, z jakimi spotykają się
i Młodzieży przedkładam Wysokiej Izbie sprawozda- najmłodsi obywatele w naszym kraju.
nie w sprawie dokumentu: Informacja rzecznika Podkreślano również w czasie tej debaty zwięk-
praw dziecka za rok 2009 wraz z uwagami o stanie szenie kompetencji rzecznika dzięki znowelizowaniu
przestrzegania praw dziecka (druk nr 2932, sprawoz- 25 października 2008 r. ustawy o rzeczniku praw
danie komisji w druku nr 3080). 7 kwietnia 2009 r. dziecka. Ta nowelizacja uprawnia rzecznika np. do
marszałek Sejmu skierował powyższy dokument do wszczęcia postępowań w sprawach cywilnych i admi-
obu komisji w celu rozpatrzenia. Połączone komisje nistracyjnych oraz brania w nich udziału na prawach
zapoznały się z tym dokumentem na posiedzeniu przysługujących prokuratorowi, a także do zaskar-
20 maja 2009 r. żania decyzji administracyjnych czy zbadania każdej
Panie i panowie posłowie, rzecznik praw dziecka sprawy na miejscu, także bez uprzedzenia, czy żąda-
działa na rzecz ochrony praw dziecka, praw określo-
nia od organów władzy publicznej, organizacji lub
nych w konstytucji, w Konwencji o prawach dziecka
instytucji złożenia wyjaśnień lub udzielenia informa-
i innych przepisach prawa, zawsze z poszanowaniem
cji, a także udostępnienia akt i dokumentów. Rów-
odpowiedzialności praw i obowiązków rodziców.
nież te nowe uprawnienia i działania w oparciu o te
Zgodnie z art. 12 ustawy z 6 stycznia 2000 r. o rzecz-
uprawnienia znajdują szerokie odzwierciedlenie w oma-
niku praw dziecka rzecznik przedstawia Sejmowi
wianej informacji.
i Senatowi corocznie informację o swojej działalności
oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka. W imieniu połączonych Komisji Polityki Społecz-
Rzecznik w określonym w ustawie terminie przedło- nej i Rodziny oraz Komisji Edukacji, Nauki i Młodzie-
żył obszerną informację za 2009 r. ży uprzejmie informuję Wysoką Izbę, że posłowie
Podczas posiedzenia obu komisji odbyliśmy deba- połączonych komisji zapoznali się z dokumentem
tę, w której posłowie podkreślali, że informacja jest obejmującym informację rzecznika praw dziecka za
wyczerpująca i w pełni odzwierciedla działania rzecz- 2009 r. wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw
nika praw dziecka. Podkreślano profesjonalizm dzia- dziecka. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
łania zarówno samego rzecznika, pana Marka Mi-
chalaka, jak i urzędu rzecznika praw dziecka. Pod-
kreślano odczuwalną obecność rzecznika zarówno Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
tu, w Warszawie, w parlamencie, jak i w terenie. Tę
obecność odzwierciedla również omawiana dzisiaj Bardzo dziękuję, pani poseł.
informacja. W imieniu połączonych komisji serdecz- Sejm ustalił, że w dyskusji na tym punktem po-
nie dziękuję panu rzecznikowi i współpracownikom rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad-
za ten, podkreślany przez panie i panów posłów, pro- czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń
fesjonalizm i zatroskanie w związku z problemami w imieniu kół.
dzieci w Polsce, za wielość inicjatyw i za otwartość Otwieram dyskusję.
na współpracę ze wszystkimi, dla których dobro Proszę o zabranie głosu panią posłankę Domicelę
dziecka jest najważniejsze. Chciałabym również po- Kopaczewską, Platforma Obywatelska.
dziękować za aktywność rzecznika praw dziecka Proszę bardzo, pani poseł.
w pracach legislacyjnych, które dotyczą najmłod-
szych, jak choćby ostatnio podczas prac nad ustawą
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Poseł Domicela Kopaczewska:
Panie i Panowie Posłowie! Nie będę omawiała po-
szczególnych rozdziałów tej informacji, zrobił to bar- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministro-
dzo szczegółowo pan rzecznik. Z pewnością w debacie wie! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stano-
zostaną przez państwa poruszone wątki zawarte wisko klubu Platformy Obywatelskiej w sprawie in-
w tym dokumencie. Pozwolę sobie tylko zwrócić uwa- formacji rzecznika praw dziecka za 2009 r. wraz
gę, że z opinii wyrażonych w debacie komisyjnej za- z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka.
Poseł Domicela Kopaczewska Rzecznik zauważa również brak procedur postępo-

wania w przypadku osób zaginionych oraz potrzebę
Informacja ta zawiera opis działalności rzecznika zapewnienia dziecku stałego środowiska wychowaw-
za pełny rok, działalności pana ministra Marka Mi- czego. Podkreśla też potrzebę zabezpieczenia środ-
chalaka na rzecz ochrony praw dziecka, w tym pra- ków finansowych niezbędnych dla pełnej realizacji
wa do życia, ochrony zdrowia, prawa do wychowania zapisów ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pie-
w rodzinie, prawa do godziwych warunków socjal- czy zastępczej nad dzieckiem. Rzecznik rozpatrywał
nych i prawa do nauki. Wszystkie podejmowane również indywidualne sprawy dotyczące władzy ro-
przez rzecznika działania miały na celu zapewnienie dzicielskiej, opieki nad dzieckiem, przysposobienia
pełnego i harmonijnego rozwoju dziecka oraz prowa- oraz funkcjonowania rodzin zastępczych, uznając
dzone były z poszanowaniem jego godności i podmio- prawo każdego dziecka do życia na poziomie odpo-
towości. Za najważniejszy cel rzecznik przyjął ochro- wiadającym jego rozwojowi fizycznemu, psychiczne-
nę dzieci przed wszelkimi przejawami przemocy, mu, duchowemu, moralnemu i społecznemu.
okrucieństwa, wyzysku i demoralizacji. Przedmio- W 2009 r. zgłoszono do rzecznika ogółem 963
tem szczególnego zainteresowania była troska o sprawy związane z prawem do godziwych warunków
dzieci niepełnosprawne. Zgodnie z prawem rzecznik socjalnych. Rzecznik zwracał się do innych organów
posiada uprawnienia o charakterze ostrzegawczym, i instytucji o podjęcie działań lub udzielenie informa-
sygnalizacyjnym i inicjatywnym. Mógł przedstawiać cji m.in. w sprawach rent rodzinnych i prawa do
i przedstawiał właściwym organom władzy publicz- świadczeń rodzinnych. 1586 spraw związanych było
nej, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski z prawem do nauki. Dotyczyły one m.in. zasad nabo-
zmierzające do skutecznej ochrony praw dziecka. ru do szkół, zasad rekrutacji dzieci do przedszkoli,
Rzecznik podejmował również analizę problemów które w tym roku były szczególnie istotne – wszak
dotyczących dziecka i rodziny. mówimy o upowszechnianiu wychowania przedszkol-
Nowelizacja ustawy, o której mówiła przed chwilą nego. Rzecznik zajmował się również sprawami opłat
pani poseł Teresa Piotrowska, o rzeczniku praw za przedszkole i bezpiecznych warunków nauki dla
dziecka wzmocniła jego kompetencje i z tych kompe- dzieci i młodzieży. Ważnym postulatem zgłaszanym
tencji rzecznik praw dziecka pan Marek Michalak przez rzecznika było umożliwienie uczniom pozosta-
korzystał na rzecz dzieci. Rzecznik mógł m.in. wsz- wiania podręczników w szkole. Rzecznik poruszał też
czynać postępowania w sprawach cywilnych i admi- problem, o którym mówili moi poprzednicy – za cięż-
nistracyjnych i brać w nich udział na prawach pro- kich tornistrów, które dzieci muszą codziennie przy-
kuratora. O tych uprawnieniach przed chwilą mówi- nosić do szkoły. Rzecznik zwrócił również uwagę na
ła również pani poseł Piotrowska. Istotną zmianą potrzebę zapewnienia każdemu uczniowi pomocy pe-
było też to, że organy i instytucje, do których wystę- dagogicznej w celu niwelowania problemów wycho-
pował rzecznik praw dziecka, zostały zobowiązane wawczych. Problem, który również podjął, to opłaty
do udzielenia odpowiedzi w określonym terminie. za pobyt dzieci w przedszkolach publicznych. Wielo-
W zakresie prawa do życia i ochrony zdrowia w krotnie rozważano również problem przestrzegania
2009 r. zgłoszono do rzecznika 409 spraw. Wystąpie- zasad przyjmowania dzieci do przedszkoli prowadzo-
nia generalne rzecznika praw dziecka dotyczyły do- nych przez jednostki samorządu terytorialnego, m.in.
stępności świadczeń zdrowotnych, szczepień ochron- odmowy przyjmowania dzieci 5-letnich do przedszko-
nych, opieki stomatologicznej, o których tak szeroko li i oddziałów przedszkolnych.
przed chwilą mówiliśmy, ratyfikacji przez Polskę W obszarze ochrony przed przemocą, okrucień-
Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych i no- stwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem
welizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. oraz złym traktowaniem zgłoszono do rzecznika ogó-
W niektórych kwestiach rzecznik nie uzyskiwał sa- łem ponad 2920 spraw. W ubiegłym roku było to 1629
tysfakcjonujących odpowiedzi. Ważnym elementem spraw. Również w tym obszarze widzimy wzrost licz-
działalności w tym zakresie była propozycja uznania by spraw, którymi zajmował się rzecznik. Przemoc w
stomatologii dziecięcej za priorytetową dziedzinę środowisku domowym od lat jest najczęstszym prze-
medycyny. jawem naruszania praw dziecka. Wystąpienia gene-
W zakresie prawa do wychowania w rodzinie ralne rzecznika dotyczyły obowiązku zgłaszania
zgłoszono do rzecznika 5848 spraw – w porównaniu przez lekarzy wszystkich przypadków przemocy wo-
do roku ubiegłego, kiedy to było ich 2911, jest to bec dzieci, ponieważ występowały takie sytuacje, że
ogromny wzrost świadczący o postępującym zaufa- dorośli nie zauważali tej przemocy.
niu do rzecznika i skuteczności jego działań. Sprawy Rzecznik w swojej działalności analitycznej, któ-
te dotyczyły m.in. władzy rodzicielskiej i opieki nad rej efektem są wystąpienia generalne, jak i interwen-
dzieckiem, rodzin zastępczych, kontaktów z dziećmi cyjne, związane z konkretnymi przypadkami łama-
itd. Rzecznik praw dziecka zauważa konieczność nia prawa, ściśle współpracował z organami władzy
kontynuacji prac nad reformą systemu opieki zastęp- ustawodawczej, wykonawczej oraz sądowej, a także
czej jako projektem systemowym regulującym cało- z organizacjami pozarządowymi. Oprócz współdzia-
kształt opieki zastępczej nad dzieckiem i przeciw- łania w sprawach indywidualnych, współpraca doty-
działania negatywnym skutkom migracji rodzin. czyła również upowszechniania praw dziecka. Kam-
Poseł Domicela Kopaczewska a w 7 przypadkach był obserwatorem tych postępo-

wań. Z analizy tabeli, jaką przedstawił nam pan rzecz-
pania społeczna „Bicie jest głupie”, obchody 20-lecia nik, wynika, że większość tych postępowań jeszcze
Konwencji o prawach dziecka, rozpoczęcie przygoto- jest w toku, ale w znakomitej większości tych, które
wań do kampanii społecznej na rzecz podnoszenia są już zakończone, wnioski rzecznika praw dziecka
umiejętności wychowawczych rodziców – to tylko zostały w całości lub w części uwzględnione. Bardzo
niektóre inicjatywy, które podejmował rzecznik. się z tego cieszę. Myślę, że właśnie taka jest rola tego
Wielorakie działania na rzecz upowszechniania urzędu. Chodzi o bezpośrednią interwencję. Podmiot
praw dziecka to również rozpoczęcie współpracy z słabszy, dziecko bądź rodzic, dostaje profesjonalne
mediami, spotkania z dziećmi i młodzieżą, materiały wsparcie ze strony rzecznika praw dziecka.
promocyjne, różnego rodzaju publikacje, listy otwar- W tym miejscu wrócę do postulatu, który zgłasza-
te do dzieci i młodzieży, specjalne oświadczenia po- łam i na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej
święcone sprawom najbardziej bulwersującym opinię i Rodziny, i tutaj, z tego miejsca. Myślę, że warto
publiczną, funkcjonowanie Centrum Informacji o wrócić do propozycji, aby Biuro Rzecznika Praw
Prawach Dziecka, którego zadaniem jest przekazy- Dziecka mogło tworzyć swoje oddziały wojewódzkie.
wanie informacji o przestrzeganiu praw dziecka, a Chodzi głównie o możliwość udziału w postępowa-
także dziecięcy telefon zaufania przeznaczony dla niach sądowych, ale też o wzmocnienie tej funkcji
dzieci potrzebujących pomocy. interwencyjnej, bo ze sprawozdania pana rzecznika
Wysoka Izbo! Rzecznik praw dziecka pan Marek wynika, że interwencje są skuteczne.
Michalak zdecydowanie zmienił wizerunek i odbiór Drugą kwestią, którą udało nam się zawrzeć w tej
społeczny samego urzędu rzecznika, a dzięki wielu nowelizacji, jest zobowiązanie organów władzy pań-
działaniom na rzecz dzieci i częstym kontaktom z stwowej i innych instytucji do składania rzecznikowi
dziećmi zyskał u nich sympatię i autorytet, a przede praw dziecka wyjaśnień, udzielania informacji, udo-
wszystkim jest postrzegany jako osoba skutecznie stępniania akt. Ze sprawozdania, które przedstawił
działająca na rzecz praw dzieci. pan rzecznik, wynika, że na 115 wystąpień general-
Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska bę- nych w zasadzie tylko w kilku przypadkach urzędy
dzie głosował za przyjęciem informacji o działalności
nie udzieliły odpowiedzi, więc to funkcjonuje, zosta-
rzecznika praw dziecka. Dziękuję bardzo.
ło ucywilizowane, urząd rzecznika praw dziecka jest
traktowany podmiotowo. Analizując tę koresponden-
cję czy też jej skutki, odnoszę natomiast wrażenie –
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
myślę, że jest to potwierdzone faktami – iż skutecz-
ność tych wystąpień generalnych nie jest zbyt duża.
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Odpowiedzi urzędów są w większości takie: wiemy,
Głos zabierze pani posłanka Teresa Wargocka,
Prawo i Sprawiedliwość. pracujemy, zrobimy nowelizację, zmienimy rozporzą-
dzenie, wprowadzimy działania. Ewentualnie poja-
wiają się odpowiedzi typu: w zasadzie to nie ten
Poseł Teresa Wargocka: urząd, to samorząd, to inny podmiot powinien zaj-
mować stanowisko w tych kwestiach, przeznaczać
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Państwo Mi- środki, regulować.
nistrowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Z tego sprawozdania wynika jeszcze jedna bardzo
stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- ważna rzecz, i to pozytywna. W ważnych kwestiach
wiedliwość wobec informacji rzecznika praw dziecka rzecznik praw dziecka nie wysyła jednego pisma i nie
o działalności w roku 2009 wraz z uwagami o stanie zadowala się odpowiedzią. Panie rzeczniku, napraw-
przestrzegania praw dziecka. dę głęboki ukłon, tak trzeba pracować na rzecz dzie-
Swoje wystąpienie podzieliłam na dwie części. W ci. W zasadzie w jednym przypadku dopiero na
pierwszej części odniosę się do oceny pracy urzędu czwarte pismo nie było odpowiedzi, czyli rozumiem,
rzecznika praw dziecka w roku 2009, szczególnie w że zabrakło argumentów, racje zostały uznane, a
świetle nowych przepisów ustawy o rzeczniku praw możliwość realizacji prawdopodobnie musi być odło-
dziecka, a w drugiej części przedstawię stanowisko żona w czasie z innych względów.
klubu w sprawie stanu przestrzegania praw dziecka. Z dużym zadowoleniem trzeba odnotować liczbę
Szanowni Państwo! W wyniku nowelizacji ustawy załatwianych spraw, czyli doceniamy bieżące funk-
o rzeczniku praw dziecka w 2008 r. urząd rzecznika cjonowanie urzędu. Nastąpił wzrost liczby spraw o
otrzymał dodatkowe kompetencje. Są one bardzo 40%. Z jednej strony możemy powiedzieć, że w pew-
istotne, ponieważ w poszczególnych sprawach poma- nym sensie jest gorzej, dlatego że mamy więcej spraw,
gają interweniować w postępowaniu przed sądami. ale znając życie społeczne, trzeba uznać, że to jednak
Okazuje się, że w ciągu rocznej pracy te dodatkowe działanie urzędu rzecznika praw dziecka, otwartość
kompetencje zostały przez urząd rzecznika wykorzy- tego urzędu, powoduje, że obywatele częściej korzy-
stane w stopniu bardzo dobrym. Rzecznik praw stają z usług, porad i interwencji rzecznika. Stosow-
dziecka uczestniczył w 66 postępowaniach sądowych, ne dane już dzisiaj padły, nie będę się powtarzała.
Poseł Teresa Wargocka była już dzisiaj o tym mowa – opieka stomatologiczna
w szkołach, tzn. propozycja systemowego rozwiązania,
Szczególnie zainteresowała mnie jedna kwestia. o które pan rzecznik wnosi w związku z likwidacją
Być może pan rzecznik zechce jeszcze powiedzieć coś gabinetów stomatologicznych, czyli systemowa opieka
na ten temat. Chodzi o liczbę spraw w obszarze prawa z zastosowaniem mobilnych gabinetów stomatologicz-
do wychowania w rodzinie, bo wzrosła ona aż dwu- nych. Jest to pomysł, na który trzeba przeznaczyć
krotnie. Mogłam już wywnioskować, że w dużej mie- środki, bo potrzeba jest ogromna. Świadczą o tym
rze dotyczy to jednak domów dziecka, placówek opie- wskaźniki dzieci z próchnicą. Należy też w związku z
kuńczo-wychowawczych czy ośrodków szkolno-wy- tym zdać sobie jeszcze sprawę z późniejszych konse-
chowawczych. To jest wspólny obowiązek i państwa, kwencje zdrowotnych. (Dzwonek) To jest naprawdę –
i rodziny, ale wiemy, jakie są z tym problemy, bo już można powiedzieć – plaga społeczna w tej chwili.
o tym słyszeliśmy. Panie marszałku, postaram się zakończyć w cią-
Jakie ważne dla nas, dla klubu, inicjatywy zosta- gu minuty.
ły podjęte? Bardzo się cieszę, że są realizowane – w
zasadzie niedługo pan rzecznik przedstawi nam wy-
niki – ogólnopolskie badania empiryczne w celu zdia- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
gnozowania sytuacji dzieci i młodzieży w trzech ob-
szarach: materialnym, edukacyjnym i zdrowotnym. Proszę mówić.
Mamy takie badania europejskie. Myślę, że te polskie
będą też ważnym przyczynkiem do dyskusji nad co-
raz doskonalszym przestrzeganiem praw dziecka w Poseł Teresa Wargocka:
Polsce. Bardzo cenna inicjatywa to przygotowanie
kampanii wychowawczej skierowanej do rodziców, Dziękuję.
również poprzedzone badaniami, czyli planowanie Po raz kolejny apel o medycynę szkolną. W tym
kampanii służącej podnoszeniu kompetencji wycho- wypadku większość dzieci jest poza badaniami prze-
wawczych rodziców, ale również cyklu szkoleń dla siewowymi, poza profilaktyką. Bardzo ważny pro-
rodziców. Myślę, że jedna kampania społeczna w blem poruszany to samobójstwa dzieci. Jesteśmy
roku, np. „Bicie jest głupie”, to troszkę mało. W ubie- czarną plamą w Europie. Chodzi o opiekę psycholo-
głym roku pracowaliśmy nad ustawą o przemocy w giczną, pedagogiczną, ale i psychiatryczną. Liczba
rodzinie. Myślę, że to było, powiedzmy, takie wspar- miejsc w szpitalach psychiatrycznych dla młodzieży
cie medialne tych zapisów. Również inne prawa dzie- jest zatrważająco mała. Odnotowuje się 28% dzieci
ci są warte tego, by właśnie poprzez kampanię spo- (od 10. do 17. roku życia) z depresją i z lękami. Jest
łeczną, poprzez edukację bardziej oddziaływać na to temat priorytetowy, bo to podstawa naszego spo-
postawy społeczne, na przekonania, a nie poprzez łeczeństwa. Prawo do wychowania w rodzinie – bar-
zapisy prawne, które – o czym była mowa w tej Izbie dzo ważne. Prawo do kontaktów z dziećmi – w tym
– niekoniecznie muszą być stosowane. Ważne, żeby wypadku został powołany zespół. Rozumiem, że dys-
było to czynione w celach edukacyjnych. Myślę, że są kutuje się na temat tego, jak zapewnić prawo do wy-
to bardziej skuteczne metody edukacji. chowania obydwojgu rodzicom w sytuacji, w której
Bardzo ważne jest też to, że pan rzecznik praw rodzice się rozchodzą. Powiedzmy w cudzysłowie, że
dziecka uczestniczy w zespołach programowych i już wiem, iż są projekty legislacyjne dotyczące opieki
międzyresortowych. Są bowiem cztery obszary, w równoważnej. Bardzo ważny element.
ramach których zespoły, myślę, wypracują pewne Apeluję z tego miejsca do minister pracy i polityki
rozwiązania. Są to: Zespół do spraw Przeciwdziała- społecznej o przyspieszenie prac nad ustawą o wspie-
nia Dyskryminacji Nieletnich w Elektronicznych raniu rodziny, wykonywaniu pieczy zastępczej. To
Środkach Masowego Przekazu, zespół zajmujący się jest bardzo ważny postulat. Od 3 lat mówimy o pro-
– tak najkrócej – problemem eurosieroctwa, Zespół blemie eurosieroctwa. Jest w związku z tym powoła-
do spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji Ojców ny zespół. Być może rok 2010 będzie tym rokiem, w
oraz Zespół do spraw Zwalczania i Zapobiegania Han- którym rozwiążemy problem opieki nad dziećmi, któ-
dlowi Ludźmi. To są bardzo ważne problemy. Cieszę rych rodzice wyjechali za granicę. Prawo do godzi-
się, że są one na etapie merytorycznych prac w zespo- wych warunków socjalnych – popieramy postulaty,
łach powołanych przy odpowiednich instytucjach. jeżeli chodzi o progi podatkowe, ale też bardzo wy-
Druga część mojego wystąpienia to uwagi dotyczą- raźnie chcemy powiedzieć, że brakuje systemowego
ce przestrzegania praw dziecka. Wszystkie te proble- wsparcia rodzin wielodzietnych. Największy bowiem
my są ważne. Uważam, że w sprawozdaniu została problem jest w rodzinach wielodzietnych. Prawo do
uchwycona istota problemów. Klub Prawa i Sprawie- życia bez przemocy. Tak wiele mówiono o tym dzisiaj,
dliwości w zasadzie podziela wnioski zawarte w tej że pewien obszar jakby został uregulowany. Praco-
informacji. Chcielibyśmy poprzeć działania rzecznika waliśmy nad ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w
praw dziecka i przedstawić kilka punktów, które zde- rodzinie. Wiem, że Senat wprowadza poprawkę pole-
cydowanie uważamy za priorytetowe, ale są to rów- gającą na tym, by za rok ocenić skutki działania tej
nież punkty, które powtarzamy co roku. Tak więc – ustawy. Myślę, że ogromnym wyzwaniem w tej chwi-
Poseł Teresa Wargocka wlekle chorych na cukrzycę, padaczkę, poruszających

się na wózku. 49% dzieci w wieku przedszkolnym i
li dla ministra edukacji i nauki jest problem przemo- 60% uczniów gimnazjów ma wady postawy. Prawie
cy w szkole i przemocy rówieśniczej. Szanowni pań- 12% dziewcząt cierpi na zaburzenia odżywiania.
stwo, klub Prawa i Sprawiedliwości pozytywnie oce- Znaczny procent uczniów gimnazjów eksperymentu-
nia informację rzecznika praw dziecka. Dziękuję je z używkami.
bardzo. (Oklaski) Poważnym problem jest także niedostateczna
opieka stomatologiczna, a w konsekwencji coraz gor-
szy stan uzębienia dzieci. 85% dzieci 6-letnich ma
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: próchnicę. Odsetek ten u 15-latków sięga 94%. Wiele
dzieci ma wadę zgryzu. Ochrona dzieci przed próch-
Dziękuję, pani poseł. nicą jest dla rzecznika praw dziecka od początku
Głos zabierze pan poseł Artur Ostrowski, Lewica. pełnienia urzędu kwestią najważniejszą, jedną z waż-
nych. Pan rzecznik będzie podejmował starania, aby
podjąć pewne nadzwyczajne kroki, tak jak wspomi-
Poseł Artur Ostrowski: nał, jeśli chodzi o mobilne gabinety stomatologiczne.
Środki na to – jestem przekonany – muszą się zna-
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! leźć. W kwietniu 2009 r. rzecznik praw dziecka wy-
Panie Rzeczniku! Rozpocznę od słów Izabeli Jarugi- stąpił do ministra zdrowia właśnie w sprawie stoma-
-Nowackiej: Urząd rzecznika praw dziecka to istotny tologii dzieci. Z przykrością stwierdzam, że na to
filar polskiej demokracji, którego fundamentalnym wystąpienie pan rzecznik niestety nie otrzymał od-
zadaniem jest dbanie o szanse dyskryminowanych powiedzi ze strony ministerstwa. To sygnał dla mi-
grup i słabszych. To rzecznicy muszą mówić głosem nistra zdrowia, żeby jednak przywiązywać istotną
tych, których głosy nie przebijają się w debacie pu- wagę do tego, co wskazuje, o czym mówi i o co prosi
blicznej. To oni muszą dbać o to, by w demokracji nie rzecznik praw dziecka.
liczył się wyłącznie interes i prawo silniejszego, ale Nadal niestety brak opieki medycznej w szkołach.
również, a może nawet przede wszystkim – interes i Opieka medyczna, w tym stała obecność pielęgniarek
prawa tych, którzy głosu nie mają. To są słowa, któ- w szkole, musi być normą w systemie ochrony zdro-
re oddają w pełni, myślę, wagę tego urzędu, urzędu wia dzieci.
rzecznika praw dziecka. Warunkiem koniecznym jest też przynajmniej jed-
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wszystkie po- no w roku badanie pediatryczne każdego zdrowego
dejmowane przez rzecznika działania mają na celu dziecka. Towarzystwo pediatryczne szacuje, że w Pol-
zapewnienie pełnego i harmonijnego rozwoju dziec- sce brakuje około 4 tys. pediatrów. Kolejki do specja-
ka oraz powinny być prowadzone z poszanowaniem listów są olbrzymie. Żadna instytucja w Polsce nie
jego godności i podmiotowości. Dzieci muszą być prowadzi regularnych badań kontrolnych. To jest do-
chronione przed wszelkimi przejawami przemocy, syć dramatyczna sytuacja. Drogie preparaty zalecane
okrucieństwa, wyzysku, a także przed demoraliza- przez specjalistów, przez pediatrów bardzo często nie
cją, zaniedbaniem i innymi formami niewłaściwego są refundowane i wykupuje je co trzecia osoba.
traktowania. Szczególną wagę przywiązuje pan Rzecznik praw dziecka apelował do ministra zdro-
rzecznik do dzieci niepełnosprawnych. Musimy jed- wia o wprowadzenie osobnych uregulowań prawnych
nak zrobić wszystko, aby życie rodzin wychowują- dotyczących opieki paliatywnej nad dorosłymi chory-
cych niepełnosprawne dzieci przestało być pasmem mi i osobnych dla dzieci i ich rodziców. Na to wystą-
wyrzeczeń i wiecznego biedowania. Nasuwa się w pienie rzecznik praw dziecka również nie otrzymał
związku z tym podstawowe pytanie: Czy świadcze- odpowiedzi od resortu, od ministra zdrowia. To jest
nie pielęgnacyjne w wysokości 520 zł, które przysłu- drugi taki przypadek. Jest ich jeszcze więcej w spra-
guje rodzicowi, który rezygnuje z pracy zawodowej wozdaniu, w tej informacji. To też uwaga do dzien-
na rzecz osobistej opieki nad niepełnosprawnym niczka dla ministra zdrowia, żeby zwrócić szczególną
dzieckiem, może być kwotą adekwatną do wysiłku i uwagę na te problemy.
zaangażowania tego rodzica, wkładu w całodobową Od kilku lat mamy w Polsce pewien problem. To
opieką, rehabilitację, edukację tego dziecka niepeł- ogromny spadek liczby dzieci przebywających na le-
nosprawnego? To Wysoki Sejmie należy zmienić. czeniu, rehabilitacji w szpitalach uzdrowiskowych.
Myślę, że w tym zakresie rzecznik praw dziecka bę- Na to chciałbym zwrócić uwagę pana rzecznika.
dzie miał w Sejmie wsparcie. Uzdrowiska nie powinny rezygnować z leczenia
Musimy też pamiętać o zdrowiu wszystkich dzie- dzieci i młodzieży. Wręcz przeciwnie – powinniśmy
ci. Wiele różnych działań rzecznik podjął na rzecz postawić nowe specjalistyczne oddziały lecznictwa
zdrowia dzieci. Zwrócił uwagę na to, że dzieci w Pol- dziecięcego i ośrodki rehabilitacji. Myślę, że powin-
sce nadal nie są w wystarczającym stopniu otoczone niśmy zwrócić na to szczególną uwagę. Dzieci mają
opieką zdrowotną. W wielu szkołach nie ma gabine- prawo do leczenia i rehabilitacji poza miejscem za-
tów profilaktyki ani pomocy przedlekarskiej. Często mieszkania, w miejscowościach o szczególnych walo-
w szkołach nie tworzy się warunków dla dzieci prze- rach klimatycznych, gdzie zapewniony jest szeroki
Poseł Artur Ostrowski nym należy zauważyć następujące istotne problemy:

egzekucja prawa do kontaktu z obojgiem rodziców,
wachlarz zabiegów leczniczych, dostęp do specjalisty, brak sytemu wsparcia i pomocy rodzinom dysfunkcyj-
całodobowa opieka medyczna i opieka pedagogiczna. nym, realizacja procedur adopcyjnych, konieczność
Dzieci w Polsce muszą mieć do tego prawo. przeciwdziałania negatywnym skutkom migracji ro-
Problem niezwykłej wagi: co piąte dziecko w Pol- dziców, utrudniony dostęp do edukacji przedszkolnej,
sce jest ubogie, żyje w ubóstwie. Możemy powiedzieć, o czym już wspomniałem (Dzwonek), ograniczenie
że pod tym względem jesteśmy lepsi tylko od Meksy- prawa do bezpłatnej nauki, o czym też mówiłem, brak
ku i od Turcji i że zajmujemy niechlubne ostatnie spójnego systemu przeciwdziałania przemocy, koordy-
miejsce w Unii Europejskiej, jeśli chodzi o ubóstwo nacji działań i współpracy instytucji i organizacji zaj-
dzieci. Sejm musi podjąć wystarczające działania, mujących się problemem przemocy.
aby to zmienić, aby ta statystyka nie była tak prze- Działania służby zdrowia, oświaty, pomocy spo-
rażająca. Myślę, że rzecznik praw dziecka będzie łecznej, Policji, sądów, kuratorów sądowych i wresz-
miał oparcie w posłach i senatorach, w Sejmie, aby cie organizacji pozarządowych często mają charakter
to zmienić. działań równoległych i niezależnych od siebie. To
Kolejny problem, który w ocenie rzecznika jest trzeba zmienić. Myślę, że jest w tym zakresie po-
istotny, to utrudnienie dostępu do usług opieki nad trzebna koordynacja.
dzieckiem do trzeciego roku życia. Jedynie 2,6% dzie- Prawa dzieci z niepełnosprawnością. To jest do-
ci chodzi do żłobków. To jest moim zdaniem rzecz stęp dzieci z niepełnosprawnością do szkół i placówek
karygodna. Należy nad tym pochylić się i trzeba to oświatowych, o czym już wspomniałem. Chodzi m.in.
w Polsce zdecydowanie zmienić. Jest potrzebny na- o uzdrowiska. To jest mała liczba adopcji dzieci z nie-
rodowy program budowy przedszkoli i żłobków. Sejm pełnosprawnością. To jest zwiększenie dostępu, o
musi się zająć tą sprawą. czym mówił pan rzecznik, do dóbr kultury dla dzieci
Liczę na poparcie pana rzecznika dla inicjatywy niewidomych i niesłyszących.
obywatelskiej Związku Nauczycielstwa Polskiego,
aby dzieci od drugiego roku życia mogły być w przed-
szkolach i żeby każde dziecko, które do tego przed- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
szkola chodzi, było objęte subwencją oświatową.
(Oklaski) Myślę, że to, co jest w tej sprawie najistot- Panie pośle, proszę już kończyć.
niejsze, to to, żeby rodzice w Polsce mieli prawo po-
słać swoje dziecko do żłobka czy przedszkola, żeby
było tam miejsce dla tego dziecka, bo tych miejsc jest Poseł Artur Ostrowski:
niewiele, niewystarczająco, i żeby też było tak, że to
dziecko chodzi do przedszkola, które jest bezpłatne, Kończę, panie marszałku.
za które rodzice nie muszą płacić. Można to zrealizo- W imieniu klubu Lewica chcę wyrazić satysfakcję
wać, przyjmując inicjatywę obywatelską Związku z faktu, że dzisiaj praw dzieci strzeże człowiek, który
Nauczycielstwa Polskiego. Liczymy na wsparcie pana dzieci zna, który dzieci kocha, który zna ich prawa i
rzecznika dla tej inicjatywy. rozumie te prawa zgodnie ze współczesną wiedzą o
W kwestii wychowania dzieci, w szczególności rozwoju dziecka.
akceptowanych metod wychowawczych, rzecznik, co Klub Lewica będzie głosował za przyjęciem infor-
Sojusz Lewicy Demokratycznej odnotowuje z zado- macji pana rzecznika. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
woleniem, ma inne podejście niż jego poprzednicy.
Rzecznik praw dziecka wyraźnie mówi, że każda
przemoc wobec dziecka, nawet klaps, jest złem i nie Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
może być akceptowana społecznie.
Przerwania spirali przemocy, także tej przemocy Dziękuję bardzo panu posłowi, z tym że w tym
zadawanej przez najbliższych – mówię o przemocy przypadku nie będzie głosowania. Najwyżej będziecie
domowej – Lewica domaga się od wielu lat i jestem nad tym głosować moralnie.
przekonany, że w osobie pana rzecznika Marka Mi- (Poseł Elżbieta Streker-Dembińska: Tak, moral-
chalaka mamy w tym zakresie swojego sojusznika, nie.)
sojusznika wszystkich dzieci. Moralnie – tak, zgoda. Dziękuję bardzo.
Do tej pory nie są też zrealizowane – pan rzecznik Pan poseł Piotr Walkowski, Polskie Stronnictwo
o tym nie wspomniał i nie ma tego też w informacji Ludowe.
– prawo dziecka do wiedzy o nim samym i prawo do
edukacji seksualnej. To jeszcze jest przed nami. W
tym miejscu prośba do pana rzecznika, żeby zająć się Poseł Piotr Walkowski:
tą sferą, żeby zwrócić uwagę na edukację seksualną.
To jest niezwykle istotne, to jest niezwykle ważne. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Wysoki Sejmie! Panie Rzeczniku! Panie i Panowie Panie Rzeczniku Praw Dziecka! W imieniu klubu
Ministrowie! W obecnym stanie prawnym i faktycz- Polskiego Stronnictwa Ludowego przypadł mi za-
Poseł Piotr Walkowski 2009 r. zwrócił się do ministra zdrowia o wprowadze-

nie do wykazu szczepień obowiązkowych szczepień
szczyt przedstawienia opinii naszego klubu dotyczą- przeciwko pneumokokom, zwłaszcza dla dzieci do lat
cej informacji rzecznika praw dziecka o działalności 2. Obecnie tym szczepieniem objęte są wyłącznie
za rok 2009 oraz uwag o stanie przestrzegania praw dzieci szczególnie narażone na zachorowanie. Z wy-
dziecka wraz ze stanowiskiem Komisji Edukacji, powiedzi rzecznika wynika, że w tym roku wystąpi
Nauki i Młodzieży oraz Komisji Polityki Społecznej ponownie z apelem, co jako klub Polskiego Stronnic-
i Rodziny, druk nr 2932. twa Ludowego będziemy wspierać. W następnej ko-
W pierwszej kolejności pragnę podkreślić, iż rzecz- lejności warto zwrócić uwagę na działania rzecznika
nik praw dziecka pan Marek Michalak w pełni ko- w dziedzinie stomatologii dziecięcej. Sądzę, że dosko-
rzysta ze swoich uprawnień, które zostały mu przy- nałym pomysłem jest wprowadzenie mobilnej opieki
znane mocą ustawy ze stycznia 2000 r., a często na- stomatologicznej, tzw. dentobusów. Rzecznik podej-
wet wykracza poza swoje kompetencje, działając w mował też działania w sferze spraw indywidualnych.
imieniu i dla dobra dzieci oraz młodzieży. Rzecznik Przykładem mogą być tutaj sprawy dotyczące błędów
występuje m.in. w zakresie prawa do życia i ochrony lekarskich i dochodzenia roszczeń związanych z
zdrowia, prawa do wychowania w rodzinie, prawa do udzielaniem świadczeń zdrowotnych.
nauki, prawa do ochrony przed przemocy czy prawa Wystąpienia rzecznika w 2009 r. odnosiły się rów-
do godziwych warunków socjalnych. nież do prawa do wychowania w rodzinie. Podejmo-
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż w 2009 r. zosta- wał się badania spraw dotyczących między innymi
ło podjętych łącznie 14 460 spraw. Uważam, że tak rodzin zastępczych, a więc nieprzystosowania rodzi-
wysoka liczba nie poddaje w najmniejszą wątpliwość ców dzieci do adopcji czy też konfliktów między ro-
zaangażowania oraz działalności rzecznika w sprawy dzicami adopcyjnymi a biologicznymi. Bardzo ważny
najmłodszych i potrzebujących szczególnej opieki. O element pracy rzecznika zasługujący na naszą uwagę
pozytywnej działalności rzecznika świadczy również stanowiło wydanie Biuletynu Informacyjnego „Pra-
organizowanie przeróżnych imprez promocyjnych, wa Dziecka”, który stanowi kompendium wiedzy na
mających na celu uświadamianie obywateli oraz upo- temat konwencji haskiej.
wszechnianie praw dziecka. Rzecznik występował również w zakresie prawa
W minionym roku rzecznik był organizatorem dziecka do nauki. Tutaj dochodziło do kontroli placó-
bądź współorganizatorem wielu wydarzeń, m.in. wek edukacyjnych i wychowawczych. Odbywały się
konferencji dotyczących perspektyw i szans szczepień wizytacje w tzw. klubach malucha. Pan Michalak
ochronnych, 25 lat z niepełnosprawnymi czy też na- zajmował się problemami dotyczącymi opłat za pobyt
uczania i wychowania w kontekście praw człowieka. dzieci w przedszkolach oraz podręczników dla niewi-
Duża liczba imprez została także objęta patronatem domych i niedowidzących. Oczywiście przedstawione
honorowym rzecznika. Za przykład możemy podać sprawy, podobnie jak wspomniane wyżej, zostały wy-
konferencję poświęconą tematyce dziecka w rodzinie brane spośród wielu innych.
zastępczej. Chciałbym zwrócić uwagę na działalność rzeczni-
Ciekawą propozycją, szczególnie dla dzieci i mło- ka w zakresie prawa do ochrony przed przemocą, w
dzieży, były spotkania z rzecznikiem. Odbywały się tym na osobisty udział w pracach nad ustawą o za-
one w jego biurze, w miejscach nauki, zamieszkania, pobieganiu przemocy w rodzinie. Nie można zapo-
a nawet w miejscach wypoczynku. Na tych spotka- mnieć również o zwróceniu uwagi na współpracę
niach dzieci otrzymywały wiele materiałów informu- rzecznika z organizacjami pozarządowymi, na jego
jących je o przysługujących im prawach oraz inne działania na arenie międzynarodowej oraz na włą-
gadżety. Na szczególną uwagę zasługuje moim zda- czanie się przez niego na mocy ustawowych upraw-
niem uruchomienie bezpłatnego dziecięcego telefonu nień w toczące się sprawy sądowe. Należy także za-
zaufania, który istnieje co prawda od 2008 r., ale któ- uważyć działania rzecznika w zakresie mediacji.
rego przydatność była w ubiegłym roku bardzo wi- Okazała się ona nieoceniona, chociażby w przypadku
doczna. Za pośrednictwem tego telefonu dzieci mogą rodzin zastępczych.
uzyskać porady prawne, zgłaszać niepokojące je spra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego
wy czy zwyczajnie porozmawiania z życzliwą osobą. Stronnictwa Ludowego z dużym zadowoleniem przyj-
W ramach ciekawostki chciałbym powiedzieć, że moje muje liczne inicjatywy pana Marka Michalaka jako
dzieci, kiedy jestem w stosunku do nich troszeczkę rzecznika praw dziecka. Z tego też względu w pełni
groźniejszy, też mnie straszą, że skorzystają z tego przyjmuje przedstawione sprawozdanie za rok 2009.
telefonu i zadzwonią. Dziękuję. (Oklaski)
(Poseł Elżbieta Streker-Dembińska: Biorąc pod
uwagę pańską posturę, trzeba się bać.)
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
go chciałbym zdecydowanie poprzeć dalsze działania
rzecznika dążące do utworzenia systemu pomocy me- Bardzo dziękuję panu posłowi.
dycznej dla dzieci. W zakresie prawa do życia i ochro- Przystępujemy do zadawania pytań.
ny zdrowia rzecznik w swoim wystąpieniu z lipca Zapisało się 16 posłów.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski Informacja o działalności rzecznika wraz z uwa-

gami nie pozostawia dzisiaj już chyba żadnych wąt-
Czy są jeszcze zgłoszenia? pliwości co do pańskich kompetencji, a nade wszyst-
Nie ma. ko co do pańskich intencji w związku ze sprawowa-
Zamykam listę. niem urzędu. Na jednym z ostatnich posiedzeń komi-
Ustalam czas na zadanie pytania na jedną minutę. sji edukacji dała wyraz temu większość posłów, w
Jako pierwszy wystąpi pan poseł Marek Polak, tym również posłów opozycji. Taka sytuacja bardzo
Prawo i Sprawiedliwość. cieszy, bo oznacza, że tak naprawdę ten delikatny
problem praw najmłodszych obywateli naszego kraju
został skutecznie zdominowany przez ciężką, mozol-
Poseł Marek Polak: ną, merytoryczną pracę pana rzecznika i jego współ-
pracowników oraz że praca ta została odsunięta od
Dziękuję bardzo. bieżącej polityki. (Dzwonek) Mówiono tu już wiele na
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatując dzi- temat medycyny szkolnej, nie będę tego powtarzał.
siaj nad stanem należnej troski i opieki nad dziećmi, Proszę tylko pana rzecznika, aby kontynuował dzia-
chciałbym przytoczyć fragment ratyfikowanej przez łania związane z rozwiązywaniem problemów sana-
Polskę Deklaracji Praw Dziecka: Dziecko, z uwagi toryjnego leczenia dzieci i szkolnictwa specjalnego
na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wy- działającego przy uzdrowiskach.
maga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej
ochrony prawnej, zarówno przed urodzeniem, jak i
po urodzeniu. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Chciałbym wobec powyższego zapytać rzecznika
praw dziecka: Jakie jest pana stanowisko w stosunku Proszę kończyć, panie pośle.
do metody in vitro, której nieodłącznym i budzącym
największe kontrowersje elementem jest bezprawne,
w moim przekonaniu, zniewalanie poprzez zamroże- Poseł Marek Rząsa:
nie dodatkowo poczętych ludzkich zarodków, zwa-
Ten temat jest panu rzecznikowi znany i choć jest
żywszy na zapis przywołanej konwencji dotyczący
on niezwykle trudny i złożony, to mam nadzieję, że
ochrony prawnej dziecka zarówno przed urodzeniem,
naszym wspólnym wysiłkiem uda się również w tej
jak i po nim? Dziękuję. (Oklaski)
sprawie znaleźć optymalne rozwiązanie. Dziękuję
uprzejmie.
Przepraszam, panie marszałku. (Oklaski)

Pan poseł Marek Rząsa, Platforma Obywatel-
ska. Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Piotr Stanke, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Marek Rząsa:
Poseł Piotr Stanke:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Państwo Mi- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzeczni-
nistrowie! Rok temu z tej trybuny przekazałem panu ku! Państwo Ministrowie! W rozdziale 4 omawianego
rzecznikowi wyrazy uznania za to, że w tak krótkim dokumentu zatytułowanym „Prawo do nauki” czy-
czasie przywrócił szacunek i powagę należne sprawo- tamy, że rzecznik praw dziecka zajmował się w roku
wanemu przez siebie urzędowi. Dziś po raz kolejny 2009 ponad 1,5 tys. spraw związanych z tym proble-
mogę dodać, że wreszcie doczekaliśmy się takiego mem. Część z nich dotyczyła praw dzieci niepełno-
rzecznika, którego nie musimy się wstydzić, rzeczni- sprawnych. W tym kontekście chciałbym spytać o
ka praw dziecka w pełnym tych słów znaczeniu. edukację zintegrowaną, kiedy to w jednej szkole uczą
(Oklaski) się dzieci zdrowe i te z różnymi dysfunkcjami. Jak
(Poseł Artur Górski: Przesadza pan.) informują liczni eksperci, taka forma nauki i wycho-
Myślę, że dziś nikt nie odważy się już powtórzyć wania jest bardzo efektywna i pożyteczna, ułatwia
tezy postawionej przed rokiem przez panią poseł Ja- przyswajanie wiedzy i uczy wrażliwości społecznej
dwigę Wiśniewską, która w wystąpieniu klubowym już od najmłodszych lat. Należy jednak przypomnieć,
stwierdziła: Pana zadaniem jest dbanie o dobro dziec- iż dzieci niepełnosprawne od zawsze były częścią
ka, a nie realizowanie linii politycznej partii, która ogólnej populacji dziecięcej i wraz z nią w różnym
rekomendowała pańską kandydaturę na stanowisko stopniu i z różnym skutkiem kształciły się oraz wy-
rzecznika. chowywały w normalnych formach szkolnych. Moż-
Poseł Piotr Stanke Poseł Krystyna Grabicka:

liwość uczęszczania do szkół masowych zawdzięcza- Dziękuję.
ły głównie rodzicom, ich staraniom i decyzjom oraz Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo!
determinacji organizacji pozarządowych, także czę- Czy pana zdaniem obniżenie z 7 lat do 6 lat wieku, w
sto władz samorządowych. Chciałbym zapytać, czy którym dzieci rozpoczynają edukację, ma na celu do-
rzecznik praw dziecka monitoruje sytuację dzieci bro dzieci? Jaka jest pana opinia na ten temat? Czy
uczących się w szkołach integracyjnych? (Dzwonek) pan rzecznik podjął działania, aby uregulować kwe-
Czy mamy w Polsce wystarczającą liczbę placówek stię liczebności dzieci w klasach? Jak wiemy, szcze-
zapewniających niepełnosprawnym dzieciom możli- gólnie w miastach klasy są bardzo przepełnione. Ile
wość wspólnej nauki i wychowania z dziećmi zdro- razy interweniował pan w sprawach związanych z
wymi? Czy są one do tego odpowiednio przygotowa- przemocą w rodzinie? Jakie działania podjął pan w
ne? Czy w tych sprawach były jakieś sygnały? Dzię- sprawie profilaktyki samobójstw, które są drugą lub
kuję bardzo. (Oklaski) trzecią przyczyną zgonów dzieci? I ostatnie pytanie:
Czy współpracuje pan z ruchem pro-life, który zwra-
ca uwagę na to, że życie trwa od poczęcia do natural-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: nej śmierci? Dziękuję. (Oklaski)
Pan poseł Wojciech Kossakowski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Dziękuję, pani poseł.
Pan poseł Artur Górski, Prawo i Sprawiedli-
Poseł Wojciech Kossakowski:
wość.
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Panie i Pa-
nowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać
Poseł Artur Górski:
o dwie kwestie.
Pierwsza kwestia dotyczy opieki medycznej w
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzecz-
szkołach. W ubiegłorocznym wystąpieniu mówił pan,
niku! W dniu 5 czerwca w dzienniku „Rzeczpospo-
że trzeba stworzyć ramy do monitoringu stanu zdro-
lita” ukazał się list otwarty Fundacji Mamy i Taty
wia dzieci na poziomie szkoły. Jakie zatem zostały
pod hasłem „Cała Polska chroni dzieci”. Autorzy
podjęte działania w tej kwestii? Przypomnę, że sa-
listu, który podpisało w Internecie wiele tysięcy Po-
morządy w dalszym ciągu twierdzą, że nie mogą so-
laków, przypominają, że w lipcu 2010 r. w Warsza-
bie pozwolić na dofinansowanie opieki medycznej w
wie odbędzie się wielka europejska parada gejów i
szkole. Przypomnę też, że istnieją regiony kraju,
lesbijek, mająca na celu m.in. propagowanie legali-
gdzie nie ma już opieki medycznej w szkołach. Czy
zacji związków osób tej samej płci. Doświadczenia
rząd przedstawił jakieś propozycje wsparcia?
krajów Europy Zachodniej pokazują – czytamy w
Druga kwestia. Coraz częściej słyszymy o przemo-
cy w szkołach między uczniami. Mam tu na myśli liście – że jest to pierwszy etap na drodze do adopcji
takie zjawiska, jak: poniżanie, wyłudzanie pieniędzy, dzieci przez pary homoseksualne. Zdaniem inicjato-
przemoc psychiczna ze strony rówieśników. Czy pro- rów akcji każdy dorosły człowiek ma prawo do wy-
wadzony jest monitoring tego zjawiska oraz jakie boru swojej życiowej drogi, ale granicą jest w tym
działania zostały podjęte, aby ta sytuacja nie dotknę- wypadku dobro dziecka i prawo do wychowywania
ła wysyłanych do szkół 6-latków? Pamiętajmy, że w w rodzinie naturalnej czy adopcyjnej, ale zawsze
dalszym ciągu jest to świeży temat, który budzi wie- tworzonej przez mamę i tatę. Natomiast – zauważa-
le obaw, i jesteśmy zobowiązani do zwrócenia szcze- ją autorzy listu – przyznanie parom homoseksual-
gólnej uwagi na to, jak ta sprawa się rozwija. (Dzwo- nym przywileju wychowywania dzieci uzasadnione-
nek) Dziecko najsłabsze, bezbronne może być szcze- go wyłącznie chęcią jego posiadania odbywa się
gólnie narażone na przemoc ze strony starszych ko- zawsze kosztem prawa dzieci do wychowywania w
legów. Dziękuję. (Oklaski) rodzinie i upodmiotawia je.
W związku z tą jakże ważną i potrzebną akcją
mam pytania do rzecznika praw dziecka: Jak pan
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: ocenia tę inicjatywę? (Dzwonek) Czy podziela pan
pogląd, że adopcja dzieci przez pary homoseksualne
Dziękuję bardzo panu posłowi. jest zjawiskiem negatywnym? Czy jako rzecznik bę-
Pani posłanka Krystyna Grabicka, Prawo i Spra- dzie pan bronił dzieci przed tym negatywnym tren-
wiedliwość. dem? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: który faktycznie stoi na straży praw dziecka. To jest
moje stwierdzenie.
Dziękuję panu posłowi. Mam natomiast pewne pytania do pana, bo sły-
Pani posłanka Anna Sobecka, Prawo i Sprawie- szałam, że interesował się pan tą sprawą. Czy ucznio-
dliwość. wie upośledzeni w stopniu lekkim nadal mogą uczyć
się w specjalnych ośrodkach, pod opieką najlepszych
fachowców? Czy ministerstwo postanowiło zrezygno-
Poseł Anna Sobecka: wać z kontrowersyjnych zapisów rozporządzenia,
które zmuszało dzieci upośledzone w stopniu lekkim
Dziękuję. do opuszczenia specjalnych ośrodków szkolno-wycho-
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Panie Mini- wawczych? To jest rozporządzenie MEN z dnia 28
strze! W ostatnim czasie OECD przedstawiła raport kwietnia 2010 r. To jest pierwsze pytanie.
na temat sytuacji materialnej dzieci w Europie. We- Drugie pytanie dotyczy, panie rzeczniku, projek-
dług raportu polskie dzieci znajdują się w najgorszej tu, który jest chyba dopiero w fazie uzgodnień, już
sytuacji materialnej w Europie. Oprócz niedostatku znajduje się w Internecie. Ostatnio spotkała się ko-
materialnego rodzin kłopotem są brak dostępu do misja w sprawie bezpłatnych przedszkoli. (Dzwonek)
lekarzy pediatrów czy wikłanie dzieci w konflikty Rodzice wygrali w wielu sądach jeśli chodzi o gminy,
między rozwodzącymi się rodzicami. Jeśli chodzi o to, że gminy muszą w tej chwili dostosowywać się do
konkretne liczby, to według OECD 1,8 mln Polaków tego, że przedszkola są prawie bezpłatne. Nie mówię,
poniżej 19. roku życia cierpi z powodu ubóstwa. W że do końca. I znowu jest pomysł, żeby przywrócić w
Polsce na dzieci wydaje się najmniej spośród wszyst- przypadku gmin odpłatność za przedszkola.
kich 32 krajów należących do tej organizacji. Sytu-
acja materialna dzieci w Polsce została oceniona jako
najgorsza spośród 21 krajów europejskich również
przez UNICEF. (Dzwonek)
Proszę kończyć, pani poseł.
Czy rząd podejmie działania, a jeśli tak, to jakie,
aby zmienić sytuację materialną polskich rodzin?
Dlaczego w Polsce na dzieci wydaje się najmniej spo- Poseł Bożena Kotkowska:
śród wszystkich 32 krajów należących do OECD? Czy
rząd przedstawi kompleksowy program polityki pro- Mam w związku z tym pytanie, panie rzeczniku,
rodzinnej? Jakie działania zamierza podjąć rząd, aby i prosiłabym, żeby zainteresować się tym, bo to jest
ułatwić dzieciom dostęp do lekarzy pediatrów oraz odbieranie dzieciom ich praw. Dziękuję. (Oklaski)
lekarzy specjalistów? Czy rząd poczyni kroki, a jeśli
tak, to jakie, aby obniżyć stawkę podatku VAT…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Dziękuję.
Pan poseł Adam Rogacki, Prawo i Sprawiedli-
Proszę kończyć, pani poseł. wość.
Nie ma pana posła.
W takim razie pan poseł Mirosław Pawlak, Pol-
Poseł Anna Sobecka: skie Stronnictwo Ludowe.
Proszę, panie pośle.
…na artykuły dziecięce? Dziękuję, panie marszał-
ku. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Poseł Mirosław Pawlak:
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister!
Panie Rzeczniku! Na wstępie chciałbym serdecznie
Dziękuję bardzo. pogratulować pańskiej merytoryczności, aktywności
Pani posłanka Bożena Kotkowska, Lewica. w zakresie działań na rzecz dziecka i podziękować za
to, że pan jest częstym gościem w naszym woj. świę-
tokrzyskim w sprawach dzieci. Serdecznie dziękuję.
Poseł Bożena Kotkowska: Mam pytania: Jakiej kategorii spraw dotyczyły
najczęściej sprawy sądowe z udziałem rzecznika praw
Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Państwo Mi- dziecka, a w ilu rzecznik uczestniczył w charakterze
nistrowie! Wysoki Sejmie! Chciałabym z tej mównicy obserwatora i czym to skutkowało? Jakie konkretne
wyrazić uznanie dla pracy pana rzecznika. Mówiłam skutki i wymierne efekty przyniosła konferencja w
to już na posiedzeniu komisji. Jest pan rzecznikiem, Teresinie, zorganizowana w dniach 17 i 18 grudnia
Poseł Mirosław Pawlak nie rzeczniku, mam pytanie, czy nie należałoby po-
myśleć w przyszłości (Dzwonek) o formowaniu po-
2009 r., nt. „Współpraca na rzecz dzieci doświadcza- przez większy udział w mediach pozytywnych wzor-
jących trudności i ich rodzin (…)”? I ostatnie pytanie: ców w świadomości społeczeństwa, aby dzieci były
Jakie działania podejmował pan rzecznik w celu za- pod opieką ludzi, którzy na to zasługują, aby dzieci
pobiegania likwidacji w przedszkolach oddziałów dla miały większy udział w takich imprezach, jak na
dzieci 6-letnich? Dziękuję bardzo. przykład impreza w Rabce? Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Dziękuję bardzo panu posłowi. Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Jacek Kowalik, Lewica. Pani posłanka Elżbieta Streker-Dembińska, Le-
wica.
Proszę bardzo, pani poseł.
Poseł Jacek Kowalik:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja usta- Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:

wy o rzeczniku praw dziecka przyjęta w roku 2008
wzmocniła pana kompetencje. W związku z tym mam Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Szanowni
trzy pytania. Po pierwsze, czy pana zdaniem są one Państwo! Wszystkie pytania, które miałam zadać,
wystarczające w sytuacji, gdy liczba spraw przez zostały już zadane. Poproszę tylko pana rzecznika o
pana podjętych wzrosła z 10 tys. w roku 2008 do pra- dopilnowanie pewnych tematów, dopilnowanie, aby
wie 14,5 tys. w roku 2009? Po drugie, w pana spra- pani minister edukacji w większym stopniu konsul-
wozdaniu nie zauważyłem informacji – a być może ją
towała swoje pomysły i aby pomysł dotyczący rozpo-
przeoczyłem – dotyczącej budżetu instytucji, którą
rządzeń w sprawie specjalnych ośrodków szkolno-
pan kieruje. Czy pana zdaniem w sytuacji wzrostu
-wychowawczych był konsultowany chociażby z
aktywności pana urzędu te środki są wystarczające?
rzecznikiem praw dziecka, ponieważ jest ogromna
Po trzecie wreszcie, jakie działania zamierza pan
rzesza dzieci niepełnosprawnych, z upośledzeniem
podjąć w przyszłości, których nie ujął pan w sprawoz-
umysłowym, które wymagają specjalnej opieki i spe-
daniu za rok 2009, a które również mogą służyć do-
bru dziecka? Dziękuję bardzo. cjalnego potraktowania. Zdrowe żywienie. Wczoraj
mieliśmy posiedzenie Komisji Zdrowia, mówiliśmy o
zdrowym żywieniu, o opiece psychiatrycznej, o leka-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: rzu, pielęgniarce, o profilaktyce, również o stomato-
logii (Dzwonek), szczególnie jeśli chodzi o dzieci. Dzi-
Dziękuję panu posłowi. siaj, po posiedzeniu Komisji Zdrowia, panie rzeczni-
Pan poseł Andrzej Gut-Mostowy, Platforma Oby- ku, to są tylko liczby, to są aż liczby, na rodzaje świad-
watelska. czeń typu podstawowa opieka zdrowotna, ambulato-
ryjna – wszędzie wzrost wydatków. W jednym…
Poseł Andrzej Gut-Mostowy:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Panie Rzeczniku! Dokładnie tydzień temu gościł pan Proszę kończyć.
w Rabce z okazji Dnia Dziecka na wspaniałej impre-
zie „Przedsiębiorcy Podhala dzieciom”. Uczestniczył
pan także w sesji rady miasta Rabki. Chciałbym Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
panu podziękować w imieniu całego Podhala, spo-
łeczności Rabki za tę wizytę. Trzeba stwierdzić, słu- …przypadku o 33%. Jedyna czerwona pozycja,
chając dzisiejszych wystąpień klubowych, a także stomatologia dziecięca, minus 8,3%, przy czym jeśli
pana bardzo merytorycznej informacji, że urząd chodzi śląski oddział NFZ-u, minus 28,8%, w związ-
rzecznika jest naprawdę w dobrych rękach i polskie ku z tym nie zrobi pan swoich dentobusów, jeżeli taki
dzieci mają wspaniały urząd, wspaniałą osobę na będzie plan finansowy NFZ-u. (Oklaski)
straży swoich praw.
W czasie spotkania w Rabce pojawił się temat, czy
nie należałoby kreować świadomości w społeczeń- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
stwie, aby jednak pewne pozytywne wzorce, aby pew-
na czułość na dobre zachowania w społeczeństwie Dziękuję, pani poseł.
były bardziej prezentowana medialnie. Dlatego, pa- Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.
Poseł Tadeusz Tomaszewski: Poseł Tomasz Latos:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzeczni- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku!
ku! W czasie spotkań w trakcie dyżurów poselskich Chciałbym poruszyć trzy sprawy. Sporo mówiono o
jednym z tematów, z którymi zwracają się rodzice, jest opiece stomatologicznej, chciałbym zapytać pana o
sprawa możliwości kształcenia dziecka, opieki, zwłasz- funkcjonowanie gabinetów lekarskich w szkołach.
cza przedszkolnej, dla dzieci niepełnosprawnych w Niestety z tym jest wielki problem. Przekłada się to
małych środowiskach. W małych środowiskach wiej- między innymi, panie rzeczniku, na coś niewiarygod-
skich nie ma przedszkoli tak zwanych integracyjnych, nego, to znaczy na niewykonywanie w niektórych
zgodnie z zapisami ustawy o systemie oświaty takie przypadkach kalendarza szczepień. Myślę, że to jest
dziecko rodzice mają prawo posłać do najbliższego sprawa, która wymaga pana dużego zainteresowania
przedszkola, które mieści się, powiedzmy, 10, 15 czy 30 i pilnej interwencji. Druga sprawa to kwestia funk-
km dalej i to w tej chwili jest bardzo poważny problem. cjonowania funduszu alimentacyjnego. Beneficjenta-
Drugi problem dotyczy dzieci niepełnosprawnych uczą- mi są dzieci i ta ściągalność, która wzrosła, teraz
cych się w szkołach podstawowych, gimnazjach. Przez znowu się zatrzymała. Myślę, że warto, aby pan za-
dyrektorów szkół podnoszona jest często kwestia bra- interesował się tą sprawą i wspólnie z Ministerstwem
ku środków finansowych na zajęcia indywidualne i Pracy i Pomocy Społecznej podjął stosowne działa-
prób wypychania z ogólnego systemu do szkolnictwa nia, aby poprawić tę ściągalność. (Dzwonek) Ostatnia
specjalnego (Dzwonek) tychże dzieci. Czy ta tematyka sprawa dotyczy szkolnictwa specjalnego. Tę sprawę
była obecna w pana pracy? Ze sprawozdania wynika, widziałbym inaczej niż pan poseł Tomaszewski: cza-
że tak, ale czy uważa pan obecne rozwiązanie w tym sami coś, co dobrze funkcjonuje, pomysłami, zmiana-
obszarze za wystarczające? Dziękuję. (Oklaski) mi się psuje. Widzę problem raczej gdzie indziej. Do-
brze, że dzieci trafiają do szkolnictwa specjalnego,
problem jest, panie rzeczniku, w tym, że w szkolnic-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: twie specjalnym i w szkołach masowych podstawa
programowa została zrównana. Jest to sprawa…
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Stanisław Rydzoń, Lewica.
Poseł Stanisław Rydzoń: Proszę kończyć, panie pośle.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzeczni-

ku! Mam pytanie związane ze współpracą z rzeczni- Poseł Tomasz Latos:
kiem praw obywatelskich. Otóż w sprawozdaniu rzecz-
nika praw obywatelskich za 2008 r. zamieścił on tylko …którą należałoby się zainteresować. Dziękuję
kilka zdań na temat współpracy z rzecznikiem praw bardzo.
dziecka, zaś prawie na 20 stronach omówił swoje dzia-
łania na rzecz dzieci, a w końcowej części rzecznik
praw obywatelskich sugerował likwidację urzędu Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
rzecznika praw dziecka, stwierdzając, że mógłby to być
na przykład jego zastępca. W informacji pana rzeczni- Dziękuję bardzo panu posłowi.
ka za rok 2009 nie doszukałem się śladów współpracy Ostatnie pytanie zadaje pani posłanka Zdzisława
obu rzeczników. Być może jest gdzieś ślad, ale go nie Janowska, Socjaldemokracja Polska.
znalazłem. Chciałbym zapytać, jakie były tego przy- Proszę bardzo, pani poseł.
czyny. Pan doktor Janusz Kochanowski już nie żyje, w
związku z tym będą inne możliwości, ale chodzi o hi-
storię. Jakie były tego przyczyny, że panowie tak obok Poseł Zdzisława Janowska:
siebie pracowaliście? Na marginesie chciałbym powie-
dzieć, że dzisiaj na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwo- Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Panowie
ści i Praw Człowieka zadałem (Dzwonek) to samo py- Ministrowie! Wysoki Sejmie! Na początek bez-
tanie kandydatom, pani Lipowicz i pani Romaszew- względnie zgadzam się z kolegami, którzy wychwa-
skiej, i odpowiedzi były zachęcające, więc mam nadzie- lają naszego rzecznika praw dziecka. Jest pan na-
ję, że te stosunku się ocieplą. Dziękuję. (Oklaski) prawdę przyjacielem dzieci i naprawdę panu zależy,
żeby dzieciom w kraju było lepiej. (Oklaski) Jest kil-
ka kwestii, które być może były poruszone, ale
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: chciałabym zwrócić uwagę na następujące, które
panu spędzają sen z powiek. Opieka zastępcza. Pa-
Dziękuję panu posłowi. nie rzeczniku, wiem, że bardzo panu zależy na tym,
Pan poseł Tomasz Latos, Prawo i Sprawiedliwość. ażeby dzieci z domów dziecka trafiały do rodzin za-
Poseł Zdzisława Janowska Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

stępczych. Jest wiele utrudnień ale chciałabym za- Dziękuję.
pytać: Jakie są rzeczywiste, najważniejsze przeszko- Pani poseł, nie wyłączyłem mikrofonu ze względu
dy, które uniemożliwiają przenoszenie dzieci do ro- na pani zasługi, ale nie wolno przekraczać czasu pra-
dzin zastępczych? Dalej chciałabym się skupić na wie trzykrotnie.
prawie dziecka do nauki i zdrowia. Otóż w sprawie Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
zdrowia (Dzwonek) już powiedziano maksymalnie pana.
dużo. Marzyłabym, ażeby pana działalność w tej Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie
kadencji zakończyła się wprowadzeniem gabinetów Edukacji Narodowej pani minister Krystyna Szumi-
lekarskich do szkół. To byłaby najpiękniejsza rzecz. las.
Jeszcze jedno, współdziałanie pana z panią minister Proszę bardzo, pani minister.
edukacji, co było już podnoszone, i tutaj dwie kwe-
stie. Nasze dzieci, po pierwsze, są nie tylko niedoży-
wione, ale niekiedy mają ogromne wady postawy, Sekretarz Stanu
nie chcą ćwiczyć na WF-ie, a szkoły… w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Krystyna Szumilas:
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym

przede wszystkim odnieść się do bardzo ważnego
Proszę kończyć, pani poseł. problemu podniesionego przez państwa posłów w py-
taniach i wystąpieniach klubowych. Sprawa dotyczy
kształcenia dzieci niepełnosprawnych. Chciałabym
Poseł Zdzisława Janowska: tutaj sprostować pewne nieporozumienia i wskazać
na działania Ministerstwa Edukacji Narodowej wła-
…nie dbają o to. Chciałabym, żeby pan był uprzej- śnie w tej ważnej sferze.
Otóż, proszę państwa, rzeczywiście dzieci niepeł-
my współdziałać z panią minister edukacji, ażeby
nosprawne powinny być w systemie edukacji objęte
wymóc zainteresowanie się dzieckiem w okresie roz-
szczególną opieką i właśnie w tej chwili kończymy
wojowym i żeby lekcje WF-u przebiegały, jak należy.
debatę społeczną na temat dużego pakietu rozporzą-
Druga kwestia, wychowanie w rodzinie, jest to przed-
dzeń dotyczących kształcenia dzieci niepełnospraw-
miot, które edukuje dziecko… nych. Takim podstawowym założeniem tego pakietu
rozporządzeń jest to, aby dziecko niepełnosprawne w
każdym miejscu, nie tylko w szkole specjalnej czy
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym miało
należytą opiekę, aby pomoc psychologiczna, pomoc
Pani poseł, proszę kończyć. pedagogiczna była jak najbliżej dziecka, aby również
w szkołach ogólnodostępnych, a w tych szkołach jest
bardzo duża grupa dzieci niepełnosprawnych, ta po-
Poseł Zdzisława Janowska: moc była udzielana.
W tym miejscu bardzo serdecznie chciałam też
Jedno zdanie, panie marszałku, przepraszam. podziękować wszystkim, którzy wzięli udział w tej
Czy pan monitoruje uczestnictwo dzieci w przed- dyskusji, bo na pewno proponowane rozwiązania
miocie wychowanie w rodzinie, chodzi mi o rzecz i uwagi uwzględnione we wspomnianych rozporzą-
następującą, o to, ażeby dziewczynki 12-, 13-letnie dzeniach pozwolą na to, żeby w systemie edukacji w
nie daj Boże nie zachodziły w ciążę i nie rodziły dzie- lepszy sposób zaopiekować się dzieckiem niepełno-
ci. Jeszcze ostatnie pytanie. sprawnym.
Pani poseł Kotkowskiej i pani poseł Streker-Dem-
bińskiej chciałabym wyraźnie powiedzieć, że rozpo-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: rządzenie dotyczące specjalnych ośrodków szkolno-
-wychowawczych nie zakazuje, nie eliminuje możli-
Pani poseł, bo wyłączę mikrofon. wości opieki w tych ośrodkach nad dziećmi upośle-
dzonymi w stopniu lekkim. W tym rozporządzeniu
mamy zapis, że te ośrodki w szczególności zajmują
Poseł Zdzisława Janowska: się określonymi grupami dzieci niepełnosprawnych,
co nie eliminuje możliwości uczestniczenia w zaję-
Czy monitoruje pan kwestię prawa do nauki dzieciach dzieci upośledzonych w stopniu lekkim i opieki
ci ulicy, dzieci, które nie mają swoich domów i które nad nimi. W tej chwili trwa posiedzenie podkomisji
niestety nie mają szans na naukę? Dziękuję bardzo. do spraw jakości komisji edukacji i tam też ten pro-
(Oklaski) blem jest szeroko omawiany. Jutro w pytaniach bie-
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji by dorosłe, nie stoją za nimi związki zawodowe, nie
Narodowej Krystyna Szumilas mają praw wyborczych i często ten ich głos może być
niesłyszany, aczkolwiek – wspominając jeszcze tutaj
żących będzie bardzo szczegółowa odpowiedź na na tej sali 1 czerwca i spotkanie młodych ludzi z całej
wątpliwości państwa posłów. Polski – ten głos był mocno wyrażany i mocno arty-
Chciałabym zapewnić, że minister edukacji naro- kułowany, skierowany do nas, zwracający uwagę na
dowej w sposób szczególny zajmuje się uczniami nie- poszczególne sfery życia.
pełnosprawnymi i podziękować też panu rzecznikowi Ogromnie się cieszę, że z taką uwagą, wagą i za-
za współpracę w tym zakresie. Dziękuję bardzo. angażowaniem mówimy o problematyce nieodpo-
(Oklaski) wiedniego, czy jeszcze nie do końca spełnionego za-
bezpieczenia opieki medycznej nad dziećmi. Prywat-
nie powiem, że stawiam to jako punkt pierwszy. My
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: ten problem musimy rozwiązać. Kiedy często zasta-
nawiamy się, jakie prawa dziecka są najważniejsze,
Bardzo dziękuję, pani minister. to oczywiście prawo do życia stoi na pierwszym miej-
Proszę o zabranie głosu rzecznika praw dziecka scu, ale zaraz za tym stoi prawo do ochrony zdrowia
pana ministra Marka Michalaka. i ja już nawet nie pytam, czy to jest możliwe, tylko
Proszę bardzo. pytam, kiedy będzie wprowadzone kompleksowe za-
bezpieczenie dzieci, które będą badane przez lekarzy
specjalistów, nie jakichś lekarzy, ale przez lekarzy
Rzecznik Praw Dziecka pediatrów, lekarzy, którzy na sprawach dziecięcych
Marek Michalak: znają się najlepiej. Chciałbym, żeby takie badanie
odbywało się co najmniej raz w roku (Oklaski), żeby
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Mi- każde dziecko mogło z niego skorzystać i żeby lekarz
nistrowie! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszyst- nie ograniczył się do mierzenia i ważenia, bo to może
kim chciałbym bardzo serdecznie podziękować. Z zrobić pielęgniarka, ale żeby od stóp do głów każdą
jednej strony chciałbym podziękować za tak dogłębną plamkę i każdy guzek mógł sprawdzić i zobaczyć. Jest
analizę tego dokumentu, który przygotowywaliśmy z nami lekarz onkolog, więc wie, jakie to jest ważne,
całym zespołem w Biurze Rzecznika Praw Dziecka, kiedy możemy dzieckiem zająć się w pierwszym, dru-
który to dokument ma odzwierciedlać w jak najbar- gim stadium zaawansowania choroby, a jak to jest
dziej rzetelny sposób naszą pracę w zeszłym roku; za trudne i kosztowne, kiedy dziecko trafia później, jak
zwrócenie uwagi na poszczególne obszary problemo- ciężko walczy się o jego życie.
we i za miłe, serdeczne słowa oceniające naszą wspól- Druga sprawa to jest stomatologia. Nie możemy
ną pracę. Możliwa jest ona – i tutaj w tym momencie godzić się z tym, żeby poziom próchnicy u naszych
pozwolicie też państwo, że zwrócę się do swoich dzieci był tak wysoki. Nie możemy godzić się dlatego,
współpracowników – dzięki tak zgranemu, dobremu że jesteśmy cywilizowanym krajem. Nie możemy go-
zespołowi. Naprawdę, gdyby nie odpowiednia wraż- dzić się dlatego, że dbamy o nasze dzieci i chcemy o
liwość na problemy dziecięce, gdyby nie szybkie re- nie dbać, a prawa dziecka, które 20 lat temu tu od
agowanie, czasami poza godzinami pracy, poszcze- nas wypłynęły, w naszej rzeczywistości są przestrze-
gólnych pracowników biura rzecznika, to nawet przy gane. Nie możemy godzić się dlatego, że schorzenia
najlepszych chęciach osoby sprawującej tę funkcję zębów obciążają inne organy i nas po prostu na to nie
byłoby to niemożliwe. (Oklaski) stać. Jeśli mówimy o dzieciach, to nie możemy inter-
Spróbuję odpowiedzieć na większość pytań, jeśli weniować tylko w przypadku choroby fizycznej bądź
nie uda mi się odpowiedzieć na wszystkie pytania. psychicznej, czyli takiego stanu, kiedy jesteśmy roz-
Były tu poruszane nawet kwestie dotyczące różnych grzani do czerwoności i nie mamy już innego wyjścia.
sfer funkcjonowania dzieci w naszym kraju. Jeśli na Musimy zwracać uwagę na profilaktykę. W każdej
któreś pytanie nie uda mi się odpowiedzieć, to od razu dziedzinie zawsze powinniśmy być o żuchwę do przo-
bardzo przepraszam. Spróbuję się odnieść później na du, jeśli chodzi o przestrzegania tych praw, o te czte-
piśmie skierowanym do odpowiednich osób. Ale dzię- ry kategorie, o których dzisiaj mówimy zgodnie z
kuję za tak licznie zadawane pytania, za zwrócenie ustawą o rzeczniku praw dziecka. Zawsze powinni-
uwagi na wagę tego urzędu. Też ogromnie się cieszę, śmy zwracać uwagę na to, co zrobić, żeby zabezpie-
że już nie dyskutujemy, czy ten urząd jest potrzebny, czyć, jak zadziałać, żeby nie odbierać, jak zadziałać,
że zauważamy, że jest on bardzo potrzebny, a osoba żeby dziecko nie trafiało na oddział, żeby można było
czy instytucja stojąca na straży praw dziecka zajmuje podejmować działania profilaktyczne.
się szczególnie ważnym obszarem działania państwa. Co do sfery edukacyjnej, to zwracałem szczególną
Wiemy już, że dzieci to grupa szczególna, ale też szcze- uwagę na sytuację dzieci w wieku przedszkolnym i
gólnie doświadczana i potrzebna jest jej nasza pomoc, szkolnym. W tym roku podjęliśmy i przedstawiliśmy
także jako organu kontroli. Dzieci bardzo często są na specjalnej konferencji w Sejmie pakiet propozycji
zostawiane same sobie, bardzo często nie uzyskują dotyczących opieki nad dziećmi od urodzenia do trze-
pomocy, bo nie mają takiej siły oddziaływania jak oso- ciego roku życia, przygotowany przez Biuro Rzecznika
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak je wiele setek szkół, chodzi o to, żeby tej przemocy
powiedzieć: nie. Natomiast teraz mam na myśli pro-
Praw Dziecka. Jak wspominałem, możliwości, jeśli filaktykę, bo kiedy dochodzimy do etapu leczenia, to
chodzi o pomoc w opiece nad tymi dziećmi, są zniko- jest to i kosztowne, i trudne. Musimy zacząć działać
me, praktycznie ich nie ma, ale wiem, że odpowiednie troszkę wcześniej.
działania zostały podjęte. Zgodnie z nową ustawą, Odpowiadając na pytania dotyczące współpracy
tzw. żłobkową, odpowiedzialność za tę sferę życia rzecznika z grupami społecznymi czy z organizacja-
przejmie od Ministerstwa Zdrowia Ministerstwo Pra- mi pozarządowymi, to i organizacje, i grupy, które
cy i Opieki Społecznej. Żłobki nie będą już takimi chcą działać dla dobra dziecka i nie maja na wzglę-
zakładami jak szpitale, ze strasznym reżimem czy dzie jedynie własnych partykularnych interesów, na
szpitalnym rygorem, co mam nadzieję zwiększy moż- pewno znajdą w rzeczniku praw dziecka swojego so-
liwości zakładania nowych placówek i poziom opieki jusznika i będą mogły liczyć na moje wsparcie. Pod-
nad tymi dziećmi. kreśliłem w swoim sprawozdaniu, że współpraca
W przypadku przedszkoli też można optymistycz- z organizacjami pozarządowymi, z których także się
nie stwierdzić, że zwiększyła się liczba dzieci, które wywodzę, jest dla mnie niezwykle ważna. Wiem, jak
mogą korzystać z przedszkoli, ale to jest i tak tylko zaangażowani i wrażliwi ludzie tam pracują, którzy
60%, a w niektórych gminach 20%, podczas gdy nie muszą rozwiązywać ludzkich problemów, ale chcą
w innych krajach w Europie dochodzi do ponad 90%, to robić.
więc przed nami jest jeszcze daleka droga, mamy Jeśli chodzi o tę ostatnią dyskusję, która miała
dużo do zrobienia. Myślę, że nie trzeba zachęcać ro- miejsce, to do mnie też wpłynęło wiele próśb czy pro-
dziców do tego, żeby posyłali dzieci do przedszkola, testów dotyczących przeniesienia dzieci z lekkim
bo jak będą miejsca, to oni to zrobią. Musimy stwo- upośledzeniem ze specjalnego ośrodka szkolno-wy-
rzyć takie warunki, żeby te miejsca w przedszkolach chowawczego do szkoły masowej. Wydałem w tej
były. Na przykład w Warszawie w Śródmieściu nie sprawie swoją opinię. Zresztą opiniuję każdy z pro-
ma z tym problemu, ale już w mniejszych miejscowo- jektów, bo nie jest tak, że ministerstwo niczego mi
ściach problemy są. Byłem wczoraj w Wielkopolsce, nie przekazuje. Przekazuje. Muszę nawet powiedzieć,
wiem, że są problemy z umieszczeniem dzieci w przed- że w ostatnim czasie przekazano mi tyle dokumentów
szkolach na terenach wiejskich. Tam też spotykamy dotyczących rozwiązań systemowych, że ledwo mo-
się ze zjawiskiem uprzywilejowania rodziców samot- gliśmy je udźwignąć. Akurat ten zapis zaopiniowa-
nie wychowujących dziecko. Chodzi o zdefiniowanie, łem negatywnie i wiem, że w chwili obecnej zostały
kim jest rodzic samotnie wychowujący dziecko. W tej podjęte też inne działania dotyczące dzieci upośle-
sprawie również występowałem, nie jest to łatwe, ale dzonych w stopniu lekkim.
ten problem musimy rozwiązać. Wracając jeszcze do tematu odpłatności za przed-
Jeśli chodzi o opłatę za przedszkole, to jest określo- szkola i inicjatyw związanych z subwencjonowaniem,
na liczba godzin, które są finansowane z budżetu sa- powiem, że nie muszę popierać innych inicjatyw, po-
morządowego. Tego przede wszystkim dotyczyły moje nieważ jedno z moich wystąpień do pana premiera
wystąpienia. Można nakładać opłaty za usługi dodat- dotyczyło rozważenia możliwości ustalenia subwen-
kowe poza wymiarową liczbą godzin. Niektóre przed- cji, chodzi o współfinansowanie przedszkoli w części
szkola, niestety, obciążają rodziców nienależnymi bądź w całości. (Oklaski)
dodatkowymi opłatami, w związku z czym zwróciłem Teraz co do spraw sądowych i ich kategorii, liczby,
się do prezesa Najwyższej Izby Kontroli o przeprowa- czego one dotyczą itd., to w większości niestety cho-
dzenie gruntownej kontroli w tym zakresie i ogłosze- dzi o kontakty dziecka z rodzicami. Celowo tutaj za-
nie jej wyników. Wiem, że kontrola albo już się odby- znaczam, że nie chodzi o prawo rodzica do kontaktu
wa, albo niedługo się odbędzie. (Oklaski) z dzieckiem, ale o prawo dziecka do kontaktów z oboj-
Odpowiadając na pytanie o stanowisko rzecznika giem rodziców. Prawo to często jest ograniczane, nie
w kilku kwestiach, tylko powtórzę, że propozycję ob- respektuje się nawet odpowiednich decyzji sądu i tak
niżenia wieku obowiązku szkolnego zaopiniowałem naprawdę tego dotyczy większość spraw, które w moim
pozytywnie. Nie uważam, żeby te działania były skie- sprawozdaniu zaliczam do tematu: Prawo dziecka do
rowane przeciwko dzieciom. Co do sfery przemocy wychowania w rodzinie.
w szkole i ostatnich ogłoszonych w mediach wyni- To prawda, że liczba spraw kierowanych do sądu
kach badań dotyczących wzrostu poziomu agresji bądź podejmowanych przez nas z własnej inicjatywy
w szkole, to, szanowni państwo, zrobiliśmy pierwszy wzrasta. Nie jest tak, że czekamy, aż ktoś do nas
krok, żeby tę agresję ograniczyć. Zakaz bicia dzieci napisze, czy zgłosi sprawę. Codziennie monitorujemy
ogranicza zjawisko odreagowywania dzieci poza swo- media, które opisują różne przypadki łamania praw
im środowiskiem domowym, ale troszkę na to pocze- dziecka: portale internetowe, gazety, stacje telewi-
kamy. Tak jest, że dzieci bite, będą biły, będą okazy- zyjne czy radiowe, podejmujemy wiele spraw z wła-
wać i przekazywać agresję, więc musimy tutaj działać snej inicjatywy. Być może przyczyniło się to do tego
równolegle. Ponadto mamy programy profilaktyczne, wzrostu. Myślę jednak, że przede wszystkim daje się
w które rzecznik także się angażuje i które popiera, zauważyć to, że istnieje urząd rzecznika praw dziec-
jak np. „Szkoła bez przemocy”. Ten program obejmu- ka. Osoby, które skorzystały z pomocy, opowiadają
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak patologii mają jeszcze daleko, ale są już lekko dys-
funkcyjne albo są, w cudzysłowie, na dobrej drodze
o tym innym osobom, które również z niej korzysta- do dysfunkcji. Ważne jest, żeby ktoś kompetentny,
ją. Rzecznik i jego współpracownicy odpowiadają na nie ten, który po uszy siedzi w papierach, ale ktoś
zaproszenia medialne, zabierając głos w różnych spra- taki, kto będzie w stanie pomagać podnosić kompe-
wach dotyczących dzieci. Myślę, że jest to też efekt tencje rodzicielskie w praktyce, pojawił się w takim
tego, że ja, jak również moi współpracownicy często domu. Przykład małej Róży pokazuje, że jest to moż-
wyjeżdżamy, odwiedzamy wiele różnych miejscowości, liwe, że taka zdecydowana interwencja nie zawsze
spotykamy się z dziećmi. Po każdym z takich wyjaz- jest konieczna.
dów z regionu, który odwiedziliśmy, napływają liczne O wadach postawy wspomniałem w swojej wcze-
zgłoszenia dotyczące łamania praw dzieci. śniejszej prezentacji. W mojej informacji jest mowa
Zetknąłem się ostatnio z taką sytuacją – w Opa- o tym, jaki procent dzieci dotyka ten problem, napi-
tówku pod Kaliszem dziewczynka, przebierając nie- sałem też o ciężkich tornistrach. Jednak ważne jest,
cierpliwie nogami, czekała, aż skończy się spotkanie, żebyśmy mieli świadomość, że szkoła wszystkiego nie
później wywołała mnie ze spotkania z dyrektorem zrobi. Szkoła nie wychowa dzieci za rodziców, nie do-
szkoły i opowiedziała o przytłaczającym problemie, pilnuje, żeby wszelkie schorzenia zostały wyleczone.
który nosiła w sobie od 12 lat. Był on naprawdę przy- Chciałbym jednak, poprzez wspieranie wielu kampa-
tłaczający i, jak się okazało, dotyczył jeszcze czworga nii i inicjatyw, także tych, które współtworzę, i tych,
jej rodzeństwa. Chodziło o ogromną przemoc, której w których uczestniczę – tak było w zeszłym i w tym
nikt w środowisku nie zauważył. Ta dziewczynka roku – wpływać na to, żeby kompetencje rodziciel-
poczuła potrzebę poproszenia o pomoc. Takie sytu- skie, kompetencje osób, które wykonują najważniej-
acje również mają miejsce. szy zawód świata, a nie zawsze są do tego przygoto-
Jeśli chodzi o współpracę między rzecznikiem wane, podnosić i tworzyć dobry klimat, pomagać
praw dziecka i rzecznikiem praw obywatelskich, to w tym, by potrafiły umiejętnie zająć się dzieckiem,
rzecznik praw obywatelskich, z racji tego, że jest pomóc mu. Chodzi zarówno o wady postawy, jak i pro-
rzecznikiem wszystkich obywateli w naszym kraju, blemy psychiczne dziecka, jego funkcjonowanie w śro-
zajmuje się także kwestią praw dziecka, podejmuje dowisku, aklimatyzację, problemy, z jakimi zmaga
jakieś działania z tym związane. Kiedy trafiają do się w czasie poszczególnych okresów rozwojowych.
mnie sprawy dotyczące osób powyżej 18. roku życia, Ważne jest, żebyśmy wiedzieli, że tak naprawdę wy-
zgodnie z moją ustawą przekazuję je do biura rzecz- chowanie dziecka zaczyna się jakieś 20 lat przed
nika praw obywatelskich albo do osób zwracających jego przyjściem na świat, bo do tego trzeba się przy-
się do mnie kieruję informację, do kogo powinny tę gotować.
sprawę zaadresować. Monitoruję wiele spraw dotyczących dzieci, korzy-
Jeśli chodzi o opiekę zastępczą i przeszkody zwią- stając z działań poszczególnych służb, instytucji, or-
zane z tym, że dzieci zamiast do rodzin zastępczych ganizacji, instytutów, które zajmują się diagnozą
trafiają do placówek opiekuńczo-wychowawczych, to różnego rodzaju problemów. Mówiono już dzisiaj
po pierwsze, pani profesor, myślę, że tych rodzin bra- o psychiatrii dziecięcej. Jeśli chodzi o psychiatrów
kuje. Brakuje miejsc, gdzie mogłyby zostać przyjęte. dziecięcych, to podobnie jak w przypadku lekarzy
Po drugie, musimy mieć świadomość, na czym jeszcze specjalizujących się w leczeniu dzieci możemy mówić
polega problem. Nie tak dawno telewizja pokazała o deficycie. Nie jesteśmy nawet w stanie zapewnić
zestawienie z jednego ze wschodnich województw: tego, by we wszystkich województwach byli konsul-
z 60 dzieci, które trafiły do rodzicielstwa zastępczego, tanci wojewódzcy w dziedzinie psychiatrii dziecięcej.
30 wróciło. Musimy pochylić się nad tym problemem, Jest ich tak niewielu, a problemy samobójstw dzieci,
nie możemy fundować dzieciom traumy związanej jak mówią specjaliści, wyparły choroby onkologiczne
z kolejnym porzuceniem, odrzuceniem. Dlatego na- – z trzeciego miejsca przechodzą na drugie. Wyniki
wet jeśli minimalizujemy liczbę państwowych domów są różne, ale niewątpliwie jest to bardzo poważny
dziecka, placówek opiekuńczo-wychowawczych zaj- problem, którym musimy się zajmować. Odbyłem
mujących się dziećmi, to patrząc realnie, nie wierzę, szereg spotkań ze specjalistami, zebrał się zespół,
że kiedykolwiek będziemy w stanie do końca je zli- konsultant krajowy i wszyscy konsultanci wojewódz-
kwidować. Są też dzieci, trzeba to wprost powiedzieć, cy z tej dziedziny. Powołaliśmy specjalny zespół, któ-
których nikt nie chce i państwo ma obowiązek za- ry ma przygotować propozycje rozwiązań systemo-
pewnić im poczucie bezpieczeństwa, odpowiednią wych, jak pomóc dzieciom, które takiej pomocy po-
opiekę, dopóki nie osiągną pełnoletności. trzebują.
Wiążę ogromne nadzieje z ustawą o wspieraniu Pan poseł zapytał mnie o wzorce w mediach – jak
rodziny i systemie pieczy zastępczej, która niebawem je kreować i jakie działania podejmie rzecznik. Wy-
trafi do parlamentu, bo jest to ustawa profilaktyczna. stępowałem przede wszystkim do telewizji publicz-
Pójdę na skróty, ale powiem, że poprzez swoje wska- nej, gdyż jest to telewizja, która, zgodnie ze statutem,
zania nie wkracza ona od razu z nakazem rozdziele- powinna wypełniać określoną misję. Niestety widzę,
nia dziecka od rodziców, ale poprzez asystentów ro- że programów dziecięcych jest coraz mniej, praktycz-
dzinnych ma wspierać rodziny, które być może do nie ich nie ma. Zauważcie państwo – zamiast „Tele-
Projekt ustawy o nadaniu Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie
56 nazwy „Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie”
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak wersytet Medyczny w Szczecinie” zawarte w druku
nr 3056.
ranka” są „Czterej pancerni i pies”, dobranocki są Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40
coraz krótsze, a przed nimi często emitowane są pro- ust. 1 regulaminu Sejmu – po zasięgnięciu opinii Pre-
gramy nieodpowiednie dla małych dzieci, które cze- zydium Sejmu – skierował w dniu 5 maja powyższy
kają na swój program. Liczę na wsparcie i pomoc, bo projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzie-
kiedyś była telewizja edukacyjna, programy kierowa- ży do pierwszego czytania.
ne do rodziców, teraz jest ich coraz mniej albo w ogó- Komisja przeprowadziła pierwsze czytanie i roz-
le nie ma. Jeśli mamy te pozytywne wzorce kreować, patrzyła ten projekt ustawy na posiedzeniu w dniu
to trzeba je pokazywać. 19 maja 2010 r. Na posiedzeniu komisji obecny był
Ludzie oglądają telewizję. Apeluję o to, żebyśmy rektor Pomorskiej Akademii Medycznej, którego, jak
nie bagatelizowali tej sfery życia, zwracali uwagę na już wiemy, mamy zaszczyt gościć także na dzisiej-
pozytywne wzorce, bo te negatywne same się ujaw- szym posiedzeniu.
niają i co chwilę są gdzieś pokazywane. Proponowana w projekcie niniejszej ustawy zmia-
Chyba w większości na pytania, które tutaj dzisiaj na nazwy Pomorskiej Akademii Medycznej w Szcze-
padły, odpowiedziałem. Jeszcze raz powtórzę, że jeśli cinie na „Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szcze-
na któreś nie udało mi się udzielić odpowiedzi albo je cinie” w trybie ustawy wynika z art. 18 ust. 1 w związ-
gdzieś przegapiłem, to nie z mojej złej woli czy z braku z art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Pra-
ku informacji, ale dlatego że gdzieś ono mi umknęło. wo o szkolnictwie wyższym. Wspomniana ustawa
Niemniej jednak bardzo serdecznie dziękuję za wiele daje uczelniom, których jednostki organizacyjne po-
ważnych, pozytywnych i tych zwracających uwagę siadają co najmniej 6 uprawnień do nadawania stop-
na kolejne obszary życia polskich dzieci słów, które nia naukowego doktora, w tym co najmniej 4 w za-
zostały tutaj wypowiedziane. Wszystkie je bardzo kresie nauk objętych profilem uczelni, możliwość
dokładnie odnotowuję i na pewno wezmę pod uwagę używania w swojej nazwie wyrazu „uniwersytet”
te wszystkie sugestie, które zostały wysunięte. Dzię- uzupełnionego przymiotnikiem określającym profil
kuję bardzo. (Oklaski) uczelni.
Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie speł-
nia kryteria ustawowe do zmiany nazwy, ponieważ
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: posiada 7 uprawnień do nadawania stopnia naukowe-
go: doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Dziękuję panu bardzo. (3 wydziały), biologii medycznej (2 wydziały), stoma-
Zamykam dyskusję. tologii (1 wydział); doktora nauk o zdrowiu w dziedzi-
Stwierdzam, że Sejm wysłuchał informacji rzecz- nie nauki o zdrowiu (1 wydział). Potrzeba zmiany
nika praw dziecka o działalności za rok 2009 oraz nazwy uczelni została poparta wolą jej senatu w uchwa-
uwag o stanie przestrzegania praw dziecka. le nr 184/2009 z dnia 4 listopada 2009 r.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. po- Wysoka Izbo, Pomorska Akademia Medyczna ma
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edu- 4 Wydziały: Lekarski, Lekarsko-Stomatologiczny,
kacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie Nauk o Zdrowiu oraz Lekarsko-Biotechnologiczny
ustawy o nadaniu Pomorskiej Akademii Medycz- i Medycyny Laboratoryjnej. Aktualnie kształci ponad
nej w Szczecinie nazwy „Pomorski Uniwersytet 4200 studentów na 12 kierunkach, w tym 477 stu-
Medyczny w Szczecinie” (druki nr 3019 i 3056). dentów anglojęzycznych na kierunkach lekarskim
Chciałbym w tym momencie serdecznie powitać i lekarsko-dentystycznym. Zatrudnia 599 nauczycie-
obecnego na sali rektora Pomorskiej Akademii Me- li akademickich, w tym 97 profesorów, 1 docenta, 43
dycznej pana prof. dr. hab. n. med. Przemysława No- doktorów habilitowanych oraz 267 doktorów.
wackiego. Pozwoliłem sobie przedstawić te liczby, bo są nie-
Witamy serdecznie, panie rektorze. (Oklaski) zwykle ważne i – przyznacie państwo – imponujące.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Jako szczecinianin pragnę jeszcze dodać, że Pomor-
pana posła Cezarego Urbana. ska Akademia Medyczna, a wkrótce, mamy nadzieję,
Proszę bardzo, panie pośle. Pomorski Uniwersytet Medyczny, to uczelnia, która
jest bez wątpienia dumą naszego miasta i regionu.
Osiągnięcia naukowe i zawodowe jej pracowników
Poseł Sprawozdawca Cezary Urban: naukowych i absolwentów cieszą się dużym szacun-
kiem i uznaniem w kraju i za granicą. Warto w tym
Dziękuję bardzo. miejscu wspomnieć, że w ostatnim, bo opublikowa-
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Magni- nym 13 maja 2010 r. rankingu uczelni akademickich
ficencjo Rektorze! Panie Posłanki i Panowie Posło- organizowanym przez dziennik „Rzeczpospolita” i mie-
wie! W imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży sięcznik edukacyjny „Perspektywy” Pomorska Aka-
mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o rządo- demia Medyczna zajęła bardzo wysokie, bo 3 miejsce
wym projekcie ustawy o nadaniu Pomorskiej Akade- wśród uczelni medycznych, a 12 miejsce wśród
mii Medycznej w Szczecinie nazwy „Pomorski Uni- wszystkich uczelni akademickich w kraju.
nazwy „Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie” 57
Poseł Sprawozdawca Cezary Urban su tej ważnej dla regionu uczelni. Jest ona bowiem
miejscem, w którym zdobywały dyplomy medyczne
Nie sposób oczywiście w krótkim sprawozdaniu pokolenia lekarzy i to nie tylko tych ze Szczecina, ale
omówić szerzej choćby tylko tych najważniejszych też tych, którzy dzisiaj pracują w Koszalinie, Koło-
sukcesów i osiągnięć naukowców związanych z Po- brzegu, Stargardzie Szczecińskim. Nie znam zakąt-
morską Akademią Medyczną w Szczecinie. Zapewne ka ziemi pomorskiej, gdzie nie pracowaliby lekarze
większość z nas słyszała o prof. Janie Lubińskim, wywodzący się właśnie z – do tej pory – Pomorskiej
którego zespół pierwszy na świecie wykazał, że skłon- Akademii Medycznej.
ność do nowotworów jest dziedziczna, czy też o bada- Kolega poseł przypomniał te wszystkie warunki,
niach nad komórkami macierzystymi prowadzonych jakie muszą być spełnione, aby Pomorska Akademia
przez prof. Mariusza Ratajczaka. Zapewne o tych i in- Medyczna mogła ubiegać się o nazwę „Pomorski Uni-
nych sukcesach wspomną moi koledzy wygłaszający wersytet Medyczny w Szczecinie”. Uczelnia musi
za chwilę stanowiska w imieniu swoich klubów i kół, mieć więc co najmniej 6 uprawnień do nadawania
z których to posłowie podczas głosowania na posie- stopnia naukowego doktora, w tym co najmniej 4
dzeniu komisji poprali niniejszy projekt ustawy, co w zakresie nauk objętych profilem uczelni. Powta-
warto podkreślić – jednogłośnie. rzam się, ale to jest jednak istotne. Daje to dopiero
Ja ze swojej strony, kończąc swoje wystąpienie, wówczas możliwość używania w nazwie wyrazu
w imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży wno- „uniwersytet”, który jest uzupełniony przymiotni-
szę o uchwalenie przez Wysoką Izbę ustawy o nada- kiem czy przymiotnikami. To jest nowość. Nie jeste-
niu Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie śmy przyzwyczajeni, w świadomości powszechnej ta
nazwy „Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczeci- zmiana nie funkcjonuje jeszcze tak, jak byśmy tego
nie”, zawartej w druku nr 3019, bez poprawek. Dzię- oczekiwali.
kuję za uwagę. (Oklaski) Wyliczono również, w odniesieniu do jakich dzie-
dzin akademia – mam nadzieję, że wkrótce Pomorski
Uniwersytet Medyczny w Szczecinie – posiada upraw-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: nienia do nadawania stopnia naukowego. Chodzi tu
o stopnie: doktora nauk medycznych w zakresie me-
Dziękuję bardzo panu posłowi. dycyny, biologii medycznej, stomatologii, a także dok-
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- tora nauk o zdrowiu w dziedzinie nauki o zdrowiu.
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- PAM ma, jak już powiedzieliśmy, 4 Wydziały: Le-
czeń w imieniu klubów i kół. karski, Lekarsko-Stomatologiczny, Nauk o Zdrowiu
Otwieram dyskusję. oraz Lekarsko-Biotechnologiczny i Medycyny Labo-
Głos zabierze pan poseł Jan Kuriata, Platforma ratoryjnej. Również nieprzypadkowo mówimy o tym,
Obywatelska. że jest tam prawie 4,5 tys. studentów na 12 kierun-
Proszę bardzo, panie pośle. kach, prawie 500 studentów anglojęzycznych na kie-
runkach lekarskim i lekarsko-dentystycznym, prak-
tycznie 600 nauczycieli akademickich, 97 profesorów
Poseł Jan Kuriata: itd. Słyszeliśmy już o tym.
Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Magnificencjo ustawy, którą Klub Parlamentarny PO poprze, z peł-
Rektorze! Koleżanki i Koledzy, Posłanki i Posłowie! nym uznaniem dla pracy środowisk naukowych
Mam wielką przyjemność w imieniu Klubu Parlamen- Szczecina. Chodzi mianowicie o konsolidację całego
tarnego Platforma Obywatelska wypowiedzieć się na środowiska medycznego w Szczecinie, ale nie tylko.
temat proponowanego projektu ustawy o nadaniu Po- Jest to bowiem wielka sprawa dla całego regionu. To
morskiej Akademii Medycznej w Szczecinie nazwy jest chwila, na którą całe środowisko czekało, z prze-
„Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie”. konaniem, że poprzez podkreślenie rangi uczelni
Przypomnę może, że Szczecin po wojnie trafił do wyraża się uznanie dla jej pracy.
Polski po takich trochę emocjonujących negocjacjach, Wyrażamy szacunek dla ogromu włożonej pracy
raz był przyznawany, raz nie. Wojenne zniszczenia w rozbudowę tej największej medycznej uczelni Pomo-
powodowały, że Szczecin podnosił się z nich z tru- rza Zachodniego. A przedstawiony wyżej stan kadry
dem. Również z trudem odbudowywała się tkanka naukowo-dydaktycznej, a także wiedza o zasobach
naukowa obecnej stolicy Pomorza Zachodniego. Ta materialnych uczelni budzi uzasadniony optymizm co
budowa środowiska naukowego rozpoczęta wiele lat do szans rozwoju Pomorskiego Uniwersytetu Medycz-
temu, zresztą z wielkimi sukcesami, trwa jednak do nego w Szczecinie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
dzisiaj. Chciałbym tu bowiem przywołać przykład
utworzonej niedawno Akademii Sztuki w Szczecinie.
To jest ta budowa, to jest ta inwestycja w środowisko Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
naukowe Szczecina. Również zmiana, którą Wysoki
Sejm, mam nadzieję, przegłosuje, jest kontynuacją Bardzo dziękuję panu posłowi.
tego procesu. Z radością witamy wzmocnienie statu- Pan poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawiedliwość.
58 nazwy „Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie”
Poseł Czesław Hoc: morską Akademią Medyczną wiążą się moje losy.
Z Pomorską Akademią Medyczną wiąże się moja ro-
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej- dzina. W Pomorskiej Akademii Medycznej rodziły się
mie! Magnificencjo Rektorze! Mam szczególny za- moje dzieci. W Pomorskiej Akademii Medycznej po-
szczyt zaprezentować pozytywne stanowisko Klubu znałem przyjaciół. Pomorska Akademia Medyczna
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec pozwoliła mi wykształcić się i rozwijać zawodowo.
druku sejmowego nr 3019 zawierającego rządowy Z Pomorską Akademią Medyczną związanych jest
projekt ustawy o nadaniu Pomorskiej Akademii Me- bardzo wielu ludzi, studentów, lekarzy, ale przede
dycznej w Szczecinie nazwy Pomorskiego Uniwersy- wszystkim tysiące pacjentów. Myślę, że nie będzie
tetu Medycznego w Szczecinie oraz wobec druku trudna do udowodnienia teza, że prawie każda rodzi-
sejmowego nr 3056 będącego sprawozdaniem Komi- na w woj. zachodniopomorskim i wiele rodzin z wielu
sji Edukacji, Nauki i Młodzieży dotyczącym tegoż ościennych województwach, w Polsce miały styczność
projektu ustawy. z Pomorską Akademią Medyczną. Dlatego ten mo-
Powodem mojego szczególnego honoru i dumy jest ment jest momentem symbolicznym i tak go traktu-
fakt otrzymania w czerwcu 1979 r. właśnie w Pomor- ję. Kiedy debatowaliśmy o tym w gronie kolegów
skiej Akademii Medycznej promocji lekarskiej z uro- w klubie, to wszyscy mieli poczucie wagi chwili, dla-
czystym złożeniem przysięgi Hipokratesa i uzyska- tego że takie momenty pokazują, że są sytuacje po-
nia tytułu uprawniającego do wykonywania wolnego nadpolityczne. I taka właśnie sytuacja w tej chwili
zawodu lekarza. Tak więc dokładnie po 31 latach ma miejsce.
szczęśliwym i nadzwyczajnym zrządzeniem losu dziś Przypomnę, że zgodnie z tą ustawą prawo do uży-
będę mógł chociażby w wymiarze symbolicznym powania w swojej nazwie wyrazu „uniwersytet”, uzu-
dziękować mojej Alma Mater, głosując wraz z całym pełnionego przymiotnikiem określającym profil, mają
te uczelnie, których jednostki organizacyjne posiada-
Klubem Parlamentarnym Prawo i Sprawiedliwość za
ją co najmniej 6 uprawnień do nadawania stopnia
podniesieniem jej do godności uniwersytetu medycz-
naukowego doktora, w tym co najmniej 4 w zakresie
nego. Jednogłośne poparcie tego projektu ustawy
nauk objętych profilem uczelni. Pomorska Akademia
będzie spójne i całkowicie zgodne z uchwałą senatu
Medyczna takich uprawnień posiada 7. Trzy wydzia-
uczelni z dnia 4 listopada 2009 r.
ły mają prawo nadawania tytułu doktora, dwa – dok-
Tytuł uniwersytetu medycznego tej uczelni nale-
tora nauk medycznych w zakresie biologii medycznej,
żał się od dawna. Wszak od wielu lat za granicą i w pi- jeden – doktora nauk medycznych w zakresie stoma-
smach naukowych Pomorska Akademia Medyczna tologii na jednym wydziale. Na PAM można też uzy-
funkcjonowała jako Pomeranian Medical University. skać tytuł doktora nauk o zdrowiu. Ponadto uczelnia
Tytuł uniwersytetu tej uczelni należał się nie tylko ma 3 uprawnienia do nadawania tytułu doktora ha-
dlatego, że spełnia kryteria ustawowe do zmiany na- bilitowanego.
zwy, posiada bowiem 7 uprawnień do nadawania Jako absolwentowi PAM trudno mi nie dodać, że
stopnia naukowego, nie tylko dlatego, że prowadzi w tegorocznym rankingu uczelni medycznych maga-
wręcz wzorowo dydaktykę i projekty wdrożeniowe, zynu „Perspektywy” i „Rzeczpospolitej” szczecińska
ale nade wszystko dlatego, że jest na topie w dziedzi- uczelnia zajęła trzecie miejsce. Lepsze od niej okaza-
nie osiągnięć naukowych o zasięgu światowym. Wy- ły się tylko Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiel-
starczy odnotować specjalne osiągnięcia w genetyce lońskiego i Uniwersytet Medyczny w Poznaniu.
i patologii nowotworowej, o czym mówił pan poseł Nie sposób nie wspomnieć o dorobku naukowym
Urban. Wspomnę też o prof. Janie Lubińskim, czy też pracowników Pomorskiej Akademii Medycznej.
o szczególnych osiągnięciach w badaniach nad ko- Szczególne osiągnięcia odnotowano w genetyce, pa-
mórkami macierzystymi pana prof. Mariusza Rataj- tologii nowotworowej, a także w badaniach nad ko-
czaka. mórkami macierzystymi. To w Szczecinie wykazano
Zatem Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedli- po raz pierwszy w świecie, że skłonność do nowotwo-
wość z wielkim zadowoleniem poprze ten projekt rów jest dziedziczona genetycznie. Do osiągnięć kli-
ustawy. Dziękuję. (Oklaski) nicznych należą zabiegi w zakresie kardiologii inwa-
zyjnej, chirurgii ręki, gastroenterologii. Tych przy-
kładów można by wymieniać bardzo wiele. Myślę, że
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: wszyscy mamy świadomość osiągnięć i sukcesów tej-
że uczelni.
Dziękuję bardzo panu posłowi. Pomorska Akademia Medyczna staje się uczelnią
Pan poseł Bartosz Arłukowicz, Lewica. uniwersytecką nie z woli politycznej większości, ale
poprzez rozwój i dzięki własnym osiągnięciom, pla-
nom i ambicjom. Nadanie PAM statusu uniwersytec-
Poseł Bartosz Arłukowicz: kiego nie jest żadnym prezentem. Ta uczelnia po
prostu zwyczajnie na to zapracowała.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rektorze! Mógłbym wymieniać, ilu mamy studentów, dok-
Dla mnie jak dla każdego absolwenta Pomorskiej torów, doktorów habilitowanych, profesorów, ale te
Akademii Medycznej to chwila szczególna, bo z Po- dane już padały.
nazwy „Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie” 59
Poseł Bartosz Arłukowicz cje społeczne. Należy tylko życzyć dalszego rozwoju
tej jakże zasłużonej, jak usłyszeliśmy w dyskusji, pla-
Ustawa, której projekt rozpatrujemy, potwierdza cówki, placówki ważnej nie tylko dla rejonu szczeciń-
stan faktyczny. W Szczecinie zbiorowym wysiłkiem skiego, ale i dla całego naszego kraju.
kilku pokoleń naukowców, dydaktyków i lekarzy zbu- Co prawda, pochodzę z drugiego krańca Polski –
dowano znakomitą wyższą uczelnię medyczną, uczel- z Lublina – gdzie też jest silny ośrodek medyczny.
nię rangi uniwersyteckiej. Bardzo się cieszę, że akademia medyczna w Szczeci-
Kończąc, stwierdzam, że klub Lewica będzie ponie będzie miała nazwę: uniwersytet medyczny.
pierał projekt ustawy. Mój klub będzie głosował za tą ustawą. Dziękuję
Chciałbym podkreślić to, że swoje losy z Pomor- bardzo. (Oklaski)
ską Akademią Medyczną związałem w 1990 r. Przez
te 20 lat, panie profesorze, panie rektorze, wspólnie
pracowaliśmy. I jest mi niezwykle miło, że dzisiaj, po Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
20 latach wspólnej pracy – bo poznaliśmy się, kiedy
jeszcze ja byłem w samorządzie studenckim, kiedy
byłem jego szefem, a pan był dziekanem, ja uczyłem
Przechodzimy do pytań.
się demokracji, a pan pokazywał, jak demokrację wy-
Jedna osoba zgłosiła się do pytań.
korzystywać po to, żeby zmieniać rzeczywistość –
z tego miejsca mogę panu powiedzieć: dziękuję – Nie ma więcej chętnych.
i cieszę się, że możemy spotkać się w tym miejscu – nie Zamykam listę.
tylko w imieniu swoim, ale i swoich kolegów, których Pan poseł Wojciech Kossakowski, Prawo i Spra-
losy rozsiały po całej Polsce, Europie i świecie. Dzię- wiedliwość.
kuję bardzo. (Oklaski)
Dziękuję.
Dziękuję bardzo panu posłowi. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie zajmę dużo
Pan poseł Tadeusz Sławecki, Polskie Stronnictwo czasu, chciałbym tylko powiedzieć dwa zdania. Wiem,
Ludowe. że to nie jest pora na tego typu wystąpienia, ale na-
prawdę chciałbym również wyrazić swoją niezmierną
radość z podniesienia rangi tej jakże zacnej uczelni.
Poseł Tadeusz Sławecki: Od lat utrzymuje się ona w ścisłej czołówce. Była to
także pierwsza uczelnia w Polsce, która kupiła szpi-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rektorze! tal. Osobiście znam wielu absolwentów tej uczelni, są
Ja nie mam osobistych związków z akademią me- to doskonali specjaliści w swoich dziedzinach. Z ca-
dyczną, ale, tak jak moi przedmówcy, ja i mój klub łego serca wyrażam swoje poparcie dla tak pięknej
jesteśmy za przyjęciem sprawozdania Komisji Edu- idei, która już tylko formalnie potwierdzi, że Pomor-
kacji, Nauki i Młodzieży dotyczącego nadania akade- ska Akademia Medyczna – raczej należy już powie-
mii medycznej w Szczecinie nazwy Pomorski Uniwer- dzieć uniwersytet – znajduje się w grupie uczelni
sytet Medyczny. wyższych najwyższej kategorii. Serdecznie gratuluję.
Pozwolę sobie zauważyć, że szczeciński ośrodek
Dziękuję, panie marszałku, za umożliwienie mi po-
naukowy jest ośrodkiem niezwykle prężnym. W tej
dzielenia się tą refleksją.
kadencji to już jest bodajże trzecia ustawa dotyczą-
ca Szczecina, jego ośrodków naukowych. Pierwsza
to było utworzenie uniwersytetu technologicznego
z połączenia politechniki i akademii rolniczej. To
był też dosyć ciekawy eksperyment. Warto by się
było po latach przyjrzeć temu, czy to wzmocniło po-
szczególne uczelnie, czy też nie. Oczywiście chodzi Zamykam dyskusję.
też o wspomnianą przez moich przedmówców deba- Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
tę na poprzednim posiedzeniu Sejmu dotyczącą my w bloku głosowań.
ustawy o utworzeniu Akademii Sztuki w Szczecinie Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. po-
i dzisiaj o utworzeniu uniwersytetu medycznego rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdro-
w Szczecinie. wia o poselskim projekcie ustawy o zmianie
Rzeczywiście senat już 4 listopada 2009 r. wyraził ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (druki
wolę nadania akademii medycznej nazwy uniwersy- nr 3021 i 3055).
tet medyczny. Zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
wyższym spełnia ona wszystkie określone tam wa- pana posła Macieja Orzechowskiego.
runki. Zostały przeprowadzone wszystkie konsulta- Proszę bardzo, panie pośle.
60 Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
Poseł Sprawozdawca Szanowni Państwo! Wszyscy zdajemy sobie spra-

Maciej Orzechowski: wę, jak szybko rośnie liczba tzw. alternatywnych
narkotyków nazywanych dopalaczami i jak również
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! szybko rośnie liczba sklepów oferujących te produkty.
Mam zaszczyt przedstawić w imieniu komisji Wyso- Jest to niezwykle groźne zjawisko, ponieważ zainte-
kiej Izbie sprawozdanie Komisji Zdrowia o poselskim resowanie zakupami tzw. dopalaczy dotyczy najczę-
projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziała- ściej ludzi młodych, a szczególnie niepokoi fakt, iż
niu narkomanii, druki nr 3021 i 3055. handlujący tymi produktami często umiejscawiają
Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 i art. 40 ust. swoje punkty sprzedaży w pobliżu szkół. W przypad-
1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- ku substancji zaproponowanych do objęcia kontrolą
dium Sejmu, skierował w dniu 5 maja 2010 r. powyż- niniejszym projektem ustawy w przytłaczającej więk-
szy projekt ustawy do Komisji Zdrowia do pierwszego szości wchodzą one w skład produktów oferowanych
czytania. właśnie w tychże sklepach. Mam tu na myśli takie
W dniu 18 maja 2010 r. Komisja Zdrowia przepro- substancje, jak mefedron i syntetyczne kanabinoidy.
wadziła pierwsze czytanie i rozpatrzyła ten projekt Mefedron to syntetyczna substancja stymulująca.
ustawy. W trakcie posiedzenia komisji zgłoszono dwie Jego działanie użytkownicy opisują jako bardzo zbli-
poprawki. Pierwsza poprawka dotyczyła rozszerzenia żone do amfetaminy, tabletek ekstazy lub kokainy.
o pochodne listy substancji, które będą podlegały Mefedron daje wiele działań niepożądanych, tak fi-
kontroli. Druga poprawka dotyczyła określenia czasu zycznych, jak i psychicznych, a zwłaszcza te drugie
wejścia w życie ustawy. Obydwie te poprawki zostały są niezwykle niebezpieczne, ponieważ substancja ta
wywołuje po użyciu bardzo silną potrzebę zażycia
przez Komisję Zdrowia przyjęte jednogłośnie.
następnej dawki, niepokój, stany depresyjne, halucy-
Ta nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narko-
nacje czy omamy. Wskazuje to na bardzo wyraźne
manii związana jest z rozprowadzaniem tzw. dopa-
działanie uzależniające. Mówiąc o zagrożeniach wy-
laczy, które są coraz bardziej powszechne, dostępne
nikających z zażywania mefedronu, należy wziąć pod
na polskim rynku. Mimo iż są to produkty kolekcjo-
uwagę potwierdzony przypadek zgonu w Szwecji oraz
nerskie, okazuje się, że są one spożywane przez mło-
kilkadziesiąt przypadków zgonów w Anglii, co do
dzież. Ta ustawa wyklucza kolejne substancje z tego
których istnieje bardzo uzasadnione prawdopodo-
rynku. Jest ona kontynuacją walki z bezwzględnym bieństwo, że nastąpiły w związku z użyciem i przedaw-
rynkiem, na którym handluje się dopalaczami wśród kowaniem mefedronu.
dzieci i młodzieży, a także osób dorosłych. Wysoka Izbo! Chciałbym również podkreślić, iż
Projekt ten uważamy jako komisja za pilny, wy- mefedron w Polsce, jak i w innych państwach Unii
magający szybkiego rozpatrzenia i wejścia w życie. Europejskiej nie ma zastosowania w przemyśle far-
Termin 14 dni, po którym ta ustawa wchodzi w życie, maceutycznym, chemicznym, spożywczym ani w in-
podkreśla też jej pilność. nych branżach.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Drugą grupą niebezpiecznych substancji, które
Komisja Zdrowia wnosi, by Sejm przyjął bez popra- zostaną objęte kontrolą, są syntetyczne kanabinoidy
wek projekt ustawy zawarty w drukach nr 3021 wchodzące w skład wielu produktów oferowanych
i 3055. Dziękuję bardzo. w sklepach z dopalaczami jako substancje aromatycz-
ne, kadzidełka nieprzeznaczone do użytku przez lu-
dzi. Jest bardzo wiele doniesień, iż produkty te, gdy
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: są palone, powodują efekt podobny do marihuany.
Obecnie w Unii Europejskiej zidentyfikowano dzie-
Dziękuję bardzo panu posłowi. więć syntetycznych kanabinoli. Syntetyczne kanabi-
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- nole nie są kontrolowane na podstawie przepisów
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- prawa wspólnotowego. Wiele jednak krajów europej-
czeń w imieniu klubów i kół. skich zdecydowało się na ich kontrolę. Są to: Wielka
Otwieram dyskusję. Brytania, Luksemburg, Niemcy, Austria, Francja,
Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Szwecja, Litwa i wiele innych.
Sztolcmana, Platforma Obywatelska. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym miejscu
należy przypomnieć, iż podstawą światowej kontroli
w obszarze środków odurzających, substancji psycho-
Poseł Grzegorz Sztolcman: tropowych i prekursorów narkotykowych są trzy
międzynarodowe konwencje Organizacji Narodów
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zjednoczonych: pierwsza – Jednolita konwencja o środ-
Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego kach odurzających z dnia 30 marca 1961 r., druga –
Platforma Obywatelska przedstawić stanowisko od- Konwencja o substancjach psychotropowych z dnia
noszące się do projektu ustawy o zmianie ustawy 21 lutego 1971 r., i trzecia – Konwencja o zwalczaniu
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkoma- nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i sub-
nii (druk nr 3021). stancjami psychotropowymi z dnia 20 grudnia 1988 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 61
Poseł Grzegorz Sztolcman czeństwa, Prawo i Sprawiedliwość jest za tym projek-

tem. Zastanawiamy się jednak, dlaczego jest to pro-
Zgodnie z art. 39 konwencji z 1961 r.: Żadne z posta- jekt poselski, dlaczego nie było projektu rządowego.
nowień niniejszej konwencji nie wyklucza przyjęcia Pojawiają się też pytania: Czy rząd w tym zakresie,
i nie będzie uważane za wykluczające przyjęcie przez w tej materii będzie dalej prowadził sprawę? Czy ten
stronę surowszych i ściślejszych przepisów kontroli od projekt wyczerpał już katalog wszystkich środków,
przepisów przewidzianych niniejszą konwencją, jeśli które są na rynku, czy też nie?
strona będzie to uważała za konieczne albo pożądane Jeszcze raz podkreślam: Prawo i Sprawiedliwość
dla ochrony zdrowia publicznego i dobrobytu. jest za tym projektem. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Odnosząc się do regulacji Unii Europejskiej w spra-
wie środków psychoaktywnych, decyzja Rady nr 2005/
387 z dnia 10 maja 2005 r. w sprawie wymiany infor- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
macji oceny ryzyka i kontroli nowych substancji psy-
choaktywnych ustanawia przede wszystkim mecha- Dziękuję bardzo panu posłowi.
nizm szybkiej wymiany informacji o nowych substan- Pan poseł Tomasz Kamiński, Lewica.
cjach, procedury ich identyfikowania i obejmowania
kontrolą. Jednakże art. 9 ust. 3 wyraźnie wskazuje,
że żadne postanowienie niniejszej decyzji nie stanowi Poseł Tomasz Kamiński:
przeszkody do utrzymania lub wprowadzenia przez
państwo członkowskie na swoim terytorium wszelkich Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu-
krajowych środków kontroli, jakie uzna za stosowne, bu Poselskiego Lewica mam zaszczyt przedstawić
po zidentyfikowaniu przez państwo członkowskie no- stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmia-
wej substancji psychoaktywnej. nie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (druk
Mając powyższe na względzie, objęcie kontrolą nr 3021).
ustawową substancji psychoaktywnych i roślin za- Na samym początku chciałbym podkreślić, że tak
proponowanych w niniejszym projekcie ustawy jest jak przy poprzedniej zmianie, kiedy to nowelizowali-
właściwe i zgodne z prawem międzynarodowym, śmy ustawę, dopisując tamte substancje, tak również
a także stanowi jedyny środek kontroli proporcjonal- w przypadku tej zmiany Klub Poselski Lewica będzie
ny do zagrożenia zdrowia publicznego w Polsce. głosował za. Dostrzegamy problem i wiemy, w jakim
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- kierunku to zmierza.
tarny Platforma Obywatelska udzieli poparcia zapro- Natomiast jeśli chodzi o moje wątpliwości, powtó-
ponowanemu projektowi ustawy o zmianie ustawy rzę raz jeszcze – podczas tamtej dyskusji również je
o przeciwdziałaniu narkomanii. Dziękuję. (Oklaski) artykułowałem – że wciąż tylko gonimy i tymi kolej-
nymi zmianami nie rozwiązujemy problemu. Należa-
łoby się zastanowić nad kompleksowymi zmianami,
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: takimi, które by ten problem w jakiś sposób uregu-
lowały. Dziękuję. (Oklaski)
Pan poseł Kazimierz Moskal, Prawo i Sprawiedli-
wość. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Poseł Kazimierz Moskal: Pan poseł Aleksander Sopliński, Polskie Stron-
nictwo Ludowe.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo i Sprawiedli-
wość przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego Poseł Aleksander Sopliński:
projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziała-
niu narkomanii. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Tak jak mówił mój poprzednik, zdrowie ludzkie W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
jest najważniejsze. Jeżeli dostrzegamy pewne niebez- Ludowego przedstawiam pozytywną opinię o posel-
pieczeństwa, powinniśmy zrobić wszystko, żeby skim projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciw-
zwiększyć poziom bezpieczeństwa zdrowotnego spo- działaniu narkomanii, zawartą w dwóch drukach.
łeczeństwa. Chciałbym przypomnieć, że w 2009 r. Sejm zno-
Jeżeli chodzi o prawo międzynarodowe, zostały welizował omawianą ustawę – nowelizacja weszła
przytoczone konwencje Organizacji Narodów Zjedno- w życie 7 maja 2009 r. Ta nowelizacja wtedy unie-
czonych, a także przepisy Unii Europejskiej, które możliwiła handel 17 substancjami, których głównymi
regulują ten problem i wskazują, że możemy przepro- składnikami były benzylopiperazyny i ich pochodne.
wadzić regulacje krajowe. W związku z tym, iż usta- Po roku od przyjęcia tej ustawy, która miała zlikwi-
wa wychodzi także naprzeciw oczekiwaniom społe- dować handel dopalaczami, handel nie został zatrzy-
Poseł Aleksander Sopliński jest uwolnienie świata od środków odurzających, od

narkotyków, iż możemy to zrobić. W tej ponad 10 lat
many, a wręcz powstało więcej sklepów, szczególnie temu przyjętej strategii znalazło się hasło: We can do
sklepów internetowych, reklamujących substancje it, co później Obama wykorzystał w kampanii prezy-
psychoaktywne jako akcesoria np. do pielęgnacji denckiej. Okazało się, że nie jesteśmy w stanie tego
kwiatów, jako nawóz do roślin. W egzekwowaniu zrobić, że poprzez mnożenie zakazów czy taki bardzo
przepisów tej ustawy olbrzymie trudności mają rów- represyjno-restrykcyjny model ścigania młodych lu-
nież prokuratorzy. Z tego względu postępowania były dzi, którzy eksperymentują z różnymi środkami odu-
bardzo często umarzane, np. biegli w jednym z miast rzającymi itd., nie jesteśmy w stanie ograniczyć zja-
wojewódzkich wydali aż 100 opinii na temat tego, iż wiska narkomanii i wszystkich związanych z tym
dopalacze nie zawierają żadnych składników zabro- szkód, a wręcz powodujemy nowe. Dlatego opowia-
nionych przez prawo, i umorzono te postępowania. dam się, mówię o tym z tego miejsca już po raz kolej-
Z tym problemem nie radzimy sobie nie tylko my, ny, za zmianą podejścia do tego przyjętego w strategii
w Polsce, ale również nie radzi sobie Europa i świat. ONZ-towskiej i zawartego w naszej obowiązującej
Dopalacze to taka substancja psychoaktywna, która ustawie modelu represyjno-restrykcyjnego na rzecz
jednego dnia będzie miała nazwę X, a następnego innych działań – za położeniem nacisku na edukację,
może mieć nazwę Y. Kolega mówił, że gonimy, a ra- informację, profilaktykę i leczenie. Zamiast poprzez
czej – producenci dopalaczy nas wyprzedzają. zakazy mnożyć sytuacje, w których powstają nowe
Obecny projekt zakłada dopisanie do listy środ- szkody, trzeba ograniczać szkody, które wynikają
ków odurzających kolejnych substancji wchodzących z używania środków psychoaktywnych. Takie pro-
w ich skład, m.in. mefedronu, który obecnie uważany gramy ograniczania szkód są. Niestety np. w przy-
jest za substancję legalną. W projekcie tej noweli do padku osób uzależnionych od opiatów nie w każdym
listy zostały dopisane również syntetyczne kanabi- województwie w Polsce mają one dostęp do sensow-
noidy. Mefedron to substancja psychoaktywna o dzia- nego i skutecznego programu redukcji szkód, jakim
łaniu empatogennym, która powoduje powikłania jest terapia substytucyjna. Powinniśmy więc położyć
groźne dla życia, a nawet, tak jak już tutaj zostało nacisk na to, co daje efekty, co widać na przykładzie
powiedziane, w niektórych przypadkach prowadzi do różnych krajów, i zejść z błędnej drogi mnożenia za-
zgonów. kazów, bo to powoduje niepotrzebne szkody. Dzięku-
Odpowiadając na liczne apele rodziców, nauczy- ję bardzo, panie marszałku. (Oklaski)
cieli i opiekunów – nowelizację tej ustawy uważam za
zasadną. Posłowie będą głosowali za przyjęciem tej
ustawy, ale, jak powiedziałem, jutro, po jej przyjęciu, Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
czy za 14 dni mogą pojawić się nowe preparaty psy-
choaktywne – i będą ciągłe zmiany ustawy. Minister Bardzo dziękuję panu posłowi.
zdrowia pani Ewa Kopacz proponowała pewne roz- Przystępujemy do pytań.
wiązanie – żeby na drodze prawnej przez pewien Jest 11 osób.
okres, przynajmniej przez 6 miesięcy, móc wstrzymać Czy są jeszcze chętni?
obrót takim nowym produktem i zbadać, czy ma on Nie ma.
działanie psychoaktywne, czy takiego działania nie Zamykam listę.
ma; po prostu żeby była szybsza reakcja na rynku Ustalam czas pytania na 1 minutę.
dopalaczy. Zatem my jako klub popieramy ten projekt Pan poseł Wojciech Kossakowski, Prawo i Spra-
ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wiedliwość.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Poseł Wojciech Kossakowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań-
Pan poseł Marek Balicki, poseł niezrzeszony. stwo! Zaproponowana nowelizacja jest nie tylko po-
Proszę bardzo, panie pośle. trzebna, ale wręcz pilna. Tak zwane dopalacze to nic
innego jak substytut narkotyków, które można kupić
legalnie w naszym kraju. W samej tylko Warszawie
Poseł Marek Balicki: funkcjonuje obecnie kilka całodobowych sklepów
z tego typu asortymentem. Są sprzedawane jako
Dziękuję bardzo. przedmioty kolekcjonerskie albo nawozy do roślin.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przedstawia- Niestety mam wrażenie, że ta walka na razie została
niu argumentacji, dlaczego ta droga jest błędna, tro- przez nas przegrana. Nie pomogło zaostrzenie prze-
chę mnie wyręczył pan poseł Sopliński. Ona jest pisów, nie pomogło wpisanie nowych specyfików na
nieskuteczna, a mieści się w strategii, która zresztą listę substancji zakazanych i na koniec – nie pomogło
została wiele lat temu przyjęta przez Organizację wysłanie na pomoc skarbówki. Musimy zastanowić
Narodów Zjednoczonych, mówiącej o tym, że możliwe się nad kompleksowym rozwiązaniem tej kwestii.
Poseł Wojciech Kossakowski substancje chemiczne, tzw. dopalacze. Zaproponowa-

ne do objęcia kontrolą ustawową środki odurzające
I w tym kontekście chcę zapytać o plan nowelizacji, mają działanie psychoaktywne i wywierają negatyw-
którą szykuje Ministerstwo Sprawiedliwości. Czy to ny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Uważam,
prawda, że będzie złagodzenie sankcji w sytuacji po- że wpisanie substancji i roślin o udowodnionym ne-
siadania nieznacznej ilości narkotyku? Proszę pań- gatywnym wpływie na organizm ludzki do załączni-
stwa, każde uzależnienie zaczyna się od niewielkiej ka z wykazem środków odurzających jest właściwe.
ilości narkotyku, czyli na tzw. własny użytek. Skoro W związku z powyższym kieruję następujące pytania
zmiany mają iść w tym kierunku, to po co my w ogóle do pana ministra: Ile aktualnie środków odurzają-
nowelizujemy tę ustawę? Dziękuję. (Oklaski) cych znajduje się w załączniku do ustawy? Czy
w najbliższym czasie przewiduje się włączenie kolej-
nych substancji i roślin? Jak ten problem wygląda
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: w krajach Unii Europejskiej? W których krajach tych
środków na liście jest więcej, a w których mniej?
Bardzo dziękuję panu posłowi. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki, Prawo
i Sprawiedliwość.
Nie ma posła. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
To w takim razie pan poseł Zenon Durka, Plat-
forma Obywatelska. Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Kazimierz Moskal, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Zenon Durka:
Dziękuję bardzo. Poseł Kazimierz Moskal:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właśnie wczoraj
w moim mieście zauważyłem sklep z tego typu pro-
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
duktami. Wszedłem do środka i... nie powiem, że by-
Moje pytanie dotyczy tego, czy prawo Unii Europej-
łem przerażony, bo w moim wieku już chyba nic mnie
skiej przewiduje notyfikację takiego projektu ustawy
nie przerazi, natomiast tych produktów było mnó-
Komisji Europejskiej. Jeżeli tak, to kiedy procedura
stwo – dziesiątki. Skonsultowałem się ze znajomymi
zostanie rozpoczęta? Który z ministrów jest odpowie-
lekarzami, którzy stwierdzili, że niektóre z tych pro-
dzialny za proces notyfikacji? Czy minister odpowie-
duktów są groźniejsze od marihuany, jeżeli chodzi
o skutki wywoływane w organizmie człowieka, a jak dzialny za proces notyfikacyjny został zapoznany
wiemy, sprzedaż marihuany jest zakazana. I tu mam z tym projektem? Czy jest współpraca Ministerstwa
pytanie, czy... Aha! Jeszcze w mojej głowie powstała Zdrowia z innymi resortami, w tym z ministrem od-
taka refleksja – sytuacja jest bardzo podobna do tej powiedzialnym za notyfikację tej ustawy? Dziękuję
z agencjami towarzyskimi; oczywiście można wszyst- bardzo. (Oklaski)
ko obejść pięknie, w „białych rękawiczkach”. To re-
fleksja tuż po wyjściu z tego sklepu.
I teraz mam pytanie: Czy istnieją plany komisji, Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
czy rządu odnośnie do umieszczenia w przedmioto-
wym wykazie innych substancji? Może już są takie Bardzo dziękuję panu posłowi.
substancje, może już gdzieś funkcjonują, a jeszcze nie Pani posłanka Elżbieta Streker-Dembińska,
zostały przez nas zauważone (Dzwonek) w sensie Lewica.
ustawowym? I czy myślimy o całkowitym zakazie
sprzedaży dopalaczy? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!

Jeżeli chcemy sprzedać jakikolwiek produkt spożyw-
Dziękuję bardzo panu posłowi. czy, musi go ocenić instytut higieny, musi on mieć
Pan poseł Zbigniew Chmielowiec, Prawo i Spra- certyfikaty. Nawóz sztuczny musi mieć certyfikaty,
wiedliwość. środki ochrony roślin muszą mieć certyfikaty, nawet
urządzenie musi mieć certyfikat bezpieczeństwa. My
natomiast gonimy tutaj coś, czego nigdy nie dogoni-
Poseł Zbigniew Chmielowiec: my, bo certyfikatu na dopalacz... Niby możemy po-
wiedzieć: „Wydajmy certyfikat na dopalacz. Jeżeli nie
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! masz certyfikatu, nie będziesz sprzedawać dopala-
W szybkim tempie rośnie liczba sklepów oferujących czy”, ale przecież musimy to określić, powiedzieć, co
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska Przepraszam, na pani marszałek. (Dzwonek)

...nie spoczywa obowiązek przeprowadzenia pro-
to jest dopalacz. I znowu wracamy do wykazu sub- cedury notyfikacji? Konsekwencje przed sądami eu-
stancji psychoaktywnych. ropejskimi mogą być bardzo bolesne, w wymiarze
I tu mam pytanie do pana ministra. Ostatnio mó- finansowym, dla Rzeczypospolitej Polskiej.
wił pan w komisji, że przygotowujecie zarządzenie Pani marszałek, proszę kancelarię o odpowiedź
ministra, które na pewien okres – na okres przepro- na piśmie: Czy marszałek prowadzi projekty posel-
wadzania badań – wycofywałoby taki produkt i wów- skie, jeżeli chodzi o notyfikację Komisji Europejskiej?
czas można by, jak to się mówi, szybszą decyzją, bo Dziękuję. (Oklaski)
tylko poprzez wpisanie do rozporządzenia, załatwić
tę sprawę. Ale zawsze, ilekroć (Dzwonek) za używa-
nie tego środka, nawet w okresie wycofania go z ob- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
rotu, przewidziana jest jakaś kara, czyli jest penali-
zacja, to zasady stanowienia prawa mówią jedno- Dziękuję panu posłowi.
znacznie: jeśli jest penalizacja czegokolwiek, musi Pytanie zadaje pan poseł Stanisław Ożóg, Prawo
być ustawa. W związku z tym kręcimy się ciągle i Sprawiedliwość.
w kółko i, tak jak tu panowie powiedzieli, jutro, po-
jutrze, za chwilę będziemy znowu mieć kolejne sub-
stancje psychoaktywne. Poseł Stanisław Ożóg:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Na pewno nikt z nas nie ma wątpliwości co do ko-
nieczności jak najszybszej nowelizacji obowiązujące-
Proszę kończyć, pani poseł. go w tym zakresie prawa, ponieważ w ostatnim cza-
sie rośnie, jak przysłowiowe grzyby po deszczu, wła-
śnie liczba tych sklepów z tzw. dopalaczami. Propo-
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska: nowany projekt ustawy przewiduje objęcie kontrolą
ustawową tych substancji psychotropowych i środ-
I to jest taka zabawa w kotka i myszkę. (Dzwonek)
ków odurzających.
Mam kilka pytań. Na ile proponowane rozwiąza-
nia ustawowe są zgodne z prawem międzynarodo-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: wym? Dlaczego nie jest to inicjatywa rządowa? Czy
Ministerstwo Zdrowia, chyba i Ministerstwo Spra-
Dziękuję bardzo.
wiedliwości, przewiduje poszerzenie katalogu wyłą-
Pan poseł Bolesław Piecha, Prawo i Sprawiedli-
czonych z obrotu środków? I ostatnie pytanie. Czy
wość.
Proszę bardzo, panie ministrze. nie powinna być to jednak inicjatywa rządowa pod-
dana szerokim konsultacjom społecznym? Przecież
każdy z nas, parlamentarzystów, spotyka się w na-
Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: szych biurach z interwencjami wielu osób, przedsta-
wicieli grup społecznych, a przede wszystkim (Dzwo-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie nek), przynajmniej na moim terenie, samorządowców,
Ministrze! Mam problem: liberalizować, nie liberali- którzy mają niesamowite problemy w swoich środo-
zować. To jest problem i polityczny, i pewnie problem wiskach właśnie związane z funkcjonowaniem tego
wiedzy – ścierają się różne prądy. Ja nie o tym chciał- typu tzw. sklepów. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
bym rozmawiać. Chciałbym nawiązać do tego, co
powiedział jeden z przedmówców, czyli mówić o pro-
cesie poprawnego, dobrego stanowienia prawa. Otóż Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
w ekspertyzie dotyczącej tego projektu czytamy na
str. 3, że projekt ustawy wprowadza ograniczenia Dziękuję panu posłowi.
w swobodnym obrocie określonymi substancjami i że Głos ma pan poseł Tomasz Latos, Prawo i Spra-
przewiduje się obowiązek notyfikacji Komisji Euro- wiedliwość.
pejskiej projektu takiego aktu prawnego – projektu. Bardzo proszę.
Projekt jest poselski. Czy zgodnie z dyrektywą unijną
i polskim prawem, czyli ustawą bodajże z 2002 r.,
procedurę notyfikacji ma prowadzić minister właści- Poseł Tomasz Latos:
wy do spraw gospodarki? Jeżeli tak, czy to prowadzi?
A jeżeli nie, czy to właśnie na panu marszałku... Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Bardzo dobrze, że nowelizujemy prawo w tej tak waż-
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek nej kwestii. Niestety, panie ministrze, obawiam się
Sejmu Ewa Kierzkowska) jednak, że cały czas będziemy parę kroków z tyłu
Poseł Tomasz Latos to zjawisko ograniczać. Ta sytuacja przypomina po

części wyścig między tarczą a mieczem. Zawsze na
zarówno za producentami, jak i sprzedawcami dopa- miecz, na broń, na nowe środki odurzające, chciałoby
laczy. Będziemy oczywiście starać się ten dystans się powiedzieć, próbowaliśmy reagować zmianami
skracać, ale oni będą wymyślać kolejne substancje prawa, zmianami zachowania odpowiednich upoważ-
i znowu będziemy zostawać w tyle. nionych organów państwa. Ten wyścig trwa. W tym
W związku z tym, niezależnie od tych działań, wyścigu bierze też udział zorganizowana przestęp-
panie ministrze, czy nie należałoby spróbować zająć czość, a także postęp cywilizacyjny, techniczny, bo-
się tą sprawą od troszkę innej strony? Myślę tutaj wiem bardzo często są odkrywane nowe substancje
o szczególnie wnikliwych i szczególnie częstych kon- odurzające, których do tej pory nie znaliśmy, albo nie
trolach tych sklepów, o być może drobiazgowym traktowaliśmy jako odurzające.
sprawdzaniu procedur, sprawdzaniu, czy od strony Korzystając z okazji, chciałbym zadać panu mini-
podatkowej wszystko jest w porządku itd. Jeżeli nie strowi pytanie natury ogólnej. Panie ministrze, jak
możemy sobie z tym problemem poradzić w sposób, dzisiaj, 9 czerwca 2010 r., ocenia pan polski system
jakiego wszyscy sobie życzylibyśmy (Dzwonek), to być prawny, który ma nas chronić przed rozwojem zjawi-
może uda się ten proceder nie tyle może zlikwidować, ska narkomanii? (Dzwonek) Czy uważa pan, że po-
ile chociaż ograniczyć tego typu metodami. Dziękuję trzebne są zmiany? Jeśli tak, to w jakim kierunku?
bardzo. (Oklaski) Czy to prawda, że resort prowadzi związane z tym
tematem prace studyjne i przygotowawcze? Jeżeli
tak, to czego one dotyczą?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Jeszcze jedno pytanie. Panie ministrze, jakie są
najnowsze trendy w narkomanii, które są szczególnie
Dziękuję panu posłowi. niebezpieczne? Dziękuję bardzo.
Pytanie zadaje pan poseł Mirosław Pawlak, Pol-
skie Stronnictwo Ludowe.
Poseł Mirosław Pawlak: Dziękuję panu posłowi.

Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! pana.
Chociaż walka z plagą narkomanii zatacza coraz Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
szersze kręgi, producenci i dilerzy w Polsce nie śpią. Zdrowia pan Marek Haber.
Stąd też moje zasadnicze pytanie. Czy zgodnie z art. 39 Bardzo proszę, panie ministrze.
konwencji z 1961 r. stronie polskiej nie przypisze się
nadmiernej restrykcyjności w przypadku przyjęcia
surowszych i ściślejszych przepisów kontroli niż prze- Podsekretarz Stanu
widziane konwencją, w szczególności objętych wyka- w Ministerstwie Zdrowia
zem III i II. Marek Haber:
Pytanie drugie. Proszę o pobieżne nawet scharak-
teryzowanie działania substancji 4-MMC zwanej Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Podczas tych krót-
mefedronem. kich wystąpień i zadawania pytań wyraźnie zaryso-
Ostatnie pytanie. Jak resort zdrowia widzi i pla- wała się głębia problemu, z jakim mamy do czynienia.
nuje walkę polegającą na ograniczeniu sprzedaży Z dyskusji wynika, że rozwiązanie tego problemu
tzw. dopalaczy w sklepach stacjonarnych oraz inter- wcale nie jest proste. Chciałbym bardzo wyraźnie
netowych? Dziękuję bardzo. powiedzieć i podkreślić, że to, co w ostatnim roku
udało się w tym zakresie zrobić w Polsce, jest porów-
nywalne – jeśli nie lepsze i szybsze – z tym, co się
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: dzieje w innych krajach Unii Europejskiej.
Padały tutaj pytania, jak wygląda sytuacja w Pol-
Dziękuję panu posłowi. sce w porównaniu z innymi krajami Unii Europej-
Pytanie zadaje pan poseł Jarosław Matwiejuk, skiej i czy nasze działania są zgodne z prawem. Za-
Lewica. pewniam, że te propozycje, nad którymi w chwili
Bardzo proszę. obecnej dyskutujemy, są zgodne z prawem europej-
skim, z dyrektywami. Jako kraj mamy prawo podej-
mować działania, które z jednej strony są zgodne
Poseł Jarosław Matwiejuk: z tendencjami w Unii Europejskiej, ale równocześnie
są naszymi lokalnymi rozwiązaniami i próbą walki
Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie z tym problemem.
Ministrze! Narkomania była, jest i pewnie będzie. Problem polega na tym, że aby można było zaka-
Oczywiście zadaniem państwa jest podejmowanie zać stosowania czegoś, trzeba najpierw wiedzieć, cze-
różnorakich działań, w tym także zmiana prawa, aby go chcemy zakazać, dystrybucję jakiej substancji
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia zmierzałyby do złagodzenia sankcji za posiadanie

Marek Haber narkotyków. Jeśli chodzi o zgodność projektu z pra-
wem europejskim, to już o tym mówiłem.
chcemy ograniczyć. Chyba nikt z nas nie ma wątpli- Sprawa kontroli. Oczywiście takie kontrole są
wości, że pomysłowość określonych kręgów, które prowadzone, natomiast istotne jest – mimo wszystko
produkują te substancje, jest nieograniczona. Będzie musimy zwracać na to uwagę – aby te działania były
się ciągle wymyślać i wprowadzać do obrotu nowe zgodne z prawem, a więc nie możemy się posunąć
substancje. Z jednej strony możemy bardzo szybko zbyt daleko, jeśli chodzi o nękanie tych sklepów.
reagować. To, że podejmujemy współpracę w tym za- Parę zdań na temat mefedronu. Mefedron jest
kresie z instytucjami międzynarodowymi, pozwala substancją, która wykazuje działanie stymulujące
bardzo szybko reagować, a więc wprowadzać te no- i entaktogenne, czyli w pewien sposób powoduje
wości do wykazu substancji, które są niebezpieczne wzrost empatii u osób, które stosują tę substancję.
i którymi obrót jest zabroniony. Cały czas pamiętaj- Działa na organizm w sposób zbliżony do 3,4-mety-
my jednak o tym, że mamy do czynienia z substan- lenodioksyamfetaminy lub w mniejszym stopniu am-
cjami, a nie z produktami. Stwierdzenie, czy dana fetaminy. Prawdopodobnie to działanie jest słabsze.
substancja znajduje się w produkcie, to jakby zupeł- Efekty, jakie można obserwować po zastosowaniu tej
nie inna historia, natomiast to, czy dany produkt substancji, to euforia, podniecenie, uczucie pobudze-
może być w tym momencie sprzedawany, jest dużo nia, chęć rozmowy i otwartości, halucynacje. Nato-
trudniejszym problemem. miast jeśli chodzi o działania niepożądane, to mogą
Odniosę się również do pytań, które dotyczyły pro- się pojawiać: krwawienia z nosa, nudności, wymioty,
wadzonych prac, jeśli chodzi o ograniczenie dystrybu- problemy z krążeniem krwi, wysypki, niepokój, pa-
cji tego typu substancji. Prowadzone prace muszą ranoje, drgawki i urojenia. Z objawów, które się poja-
zmierzać do tego, żeby zaproponowane rozwiązania, wiają, można wymienić takie objawy, jak: zaburzenia
po pierwsze, były zgodne z konstytucją, po drugie, rytmu serca, depresje, zwiększone pocenie się czy
brały również pod uwagę obowiązujące prawo np. rozszerzenie źrenic.
w zakresie swobody prowadzenia działalności gospo- Myślę, że na większość pytań, które zostały zada-
darczej. Nie możemy również doprowadzić do sytuacji, ne, odpowiedziałem. Dziękuję bardzo.
w której wprowadzone rozwiązania doprowadzą do
ograniczenia obrotu produktami, które są w normal-
nym użyciu. Jeżeli popatrzymy na substancje, które Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
są w naszym otoczeniu, to również tego typu produk-
ty, jak np. herbata czy kawa, mogą mieć określone Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.
właściwości stymulujące. W związku z tym należy do Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
tego problemu podchodzić bardzo ostrożnie. Maciej Orzechowski.
Odpowiadając na konkretne pytania, chciałbym Bardzo proszę, panie pośle.
powiedzieć, że są prowadzone prace zmierzające do
tego, żeby wprowadzić okres pewnego wstrzymania
dystrybucji danej substancji, zamrożenia możliwości Poseł Maciej Orzechowski:
jej dystrybuowania, natomiast w tym zakresie muszą
być poczynione uzgodnienia z Ministerstwem Gospo- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
darki, aby nie naruszyć ustawy o swobodzie prowa- Chciałbym serdecznie podziękować wszystkim po-
dzenia działalności gospodarczej. Pozostaje kwestia słom, którzy wzięli udział w pracach komisji i w pra-
możliwości stosowania określonych skutków praw- cach na tym projektem. Ponieważ ścieżka projektu
nych wobec osób, które łamią ustawę. Jeżeli wprowa- poselskiego jest znacznie szybsza od ścieżki projektu
dzimy określone substancje do rozporządzenia, to rządowego, był to również argument przemawiający
zgodnie z informacją uzyskaną od ministra sprawie- za tym, by jak najszybciej wyłączyć kolejne substan-
dliwości będziemy mieli problem z tym, aby móc cje. Mogę tylko powiedzieć, że Polska jest dzisiaj li-
w sposób bezpośredni karać za posiadanie tych sub- derem w Europę, jeśli chodzi o ilość substancji, które
stancji czy obrót nimi. potencjalnie mogą znaleźć się w sklepach z dopala-
Było pytanie o substancje, które znajdują się na czami, które to substancje nie mogą być sprzedawa-
liście, ile ich jest i czy można to porównać z innymi ne. Oczywiście o wiele bardziej cieszylibyśmy się
krajami. Liczba tych substancji to ok. 200. Umiesz- z tego projektu, który jest przygotowany jako projekt
czenie ich na liście jest efektem współpracy, jak po- rządowy, czyli nie działający ex post, lecz działający
wiedziałem, różnych instytucji o charakterze mię- ex ante, wyłączający substancje z obrotu na okres
dzynarodowym, a więc ta liczba jest porównywalna kilku czy kilkunastu miesięcy, do czasu przeprowa-
z liczbą substancji umieszczonych na listach substan- dzenia badań toksykologicznych. Liczymy również,
cji zakazanych w innych krajach. że koszty tych badań pokryją podmioty, które będą
Jeśli chodzi o prace, jakie są prowadzone w Mini- chciały wprowadzać te substancje na rynek. Chodzi
sterstwie Sprawiedliwości, to nie potrafię odpowie- o to, by te badania były robione za pieniądze podmio-
dzieć na to pytanie. Nic nie wiem o pracach, które tu, który będzie chciał nową substancję wprowadzić,
Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem RP a Gabinetem Ministrów Ukrainy o współpracy przy dokonywaniu
kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-ukraińską granicę państwową 67
Poseł Maciej Orzechowski W świetle prawa Unii Europejskiej, po wejściu

w życie traktatu z Lizbony, art. 18 Traktatu o funk-
a nie za pieniądze pochodzące z kieszeni podatnika. cjonowaniu Unii Europejskiej zakazuje wszelkiej
Dziękuję serdecznie i mam nadzieję, że ten projekt dyskryminacji ze względu na przynależność pań-
zostanie przyjęty przez Wysoką Izbę jednogłośnie. stwową. W przedlizbońskim porządku ten sam zakaz
dyskryminacji znajdował się w art. 12 Traktatu usta-
nawiającego Wspólnotę Europejską. Rzeczpospolita
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Polska jest zobowiązana do ochrony obywateli Unii
Europejskiej na poziomie nie niższym niż obywateli
Dziękuję panu posłowi. polskich. Objęcie innych osób niż obywatele Unii
Zamykam dyskusję. ochroną przed doprowadzaniem wynika z postano-
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- wień prawa wtórnego, a w szczególności z tzw. dyrek-
my w bloku głosowań. tywy pobytowej, czyli dyrektywy 2004/38/WE, która
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. po- daje możliwość swobodnego przemieszczania się oraz
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi- pobytu na terytorium państw członkowskich obywa-
nistracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji telom i członkom ich rodzin. Art. 24 dyrektywy po-
Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie bytowej obejmuje ochroną członków rodzin obywate-
ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem li państw członkowskich, posiadających prawo poby-
Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Mini- tu lub stałego pobytu. Ochroną przed doprowadza-
strów Ukrainy, sporządzonej w Warszawie dnia niem przewidzianą w umowie powinny być objęte
25 listopada 2009 r., o zmianie Umowy między wskazane w dyrektywie inne osoby, nie tylko obywa-
Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem tele Unii Europejskiej.
Ministrów Ukrainy o współpracy przy dokony- Załącznik do zmiany umowy, który jest jej inte-
waniu kontroli osób, towarów i środków trans- gralną częścią, zakłada, że oprócz obywateli państw
członkowskich ochroną objęci zostaną obywatele Eu-
portu przekraczających polsko-ukraińską gra-
ropejskiego Obszaru Gospodarczego, czyli Norwegii,
nicę państwową, podpisanej w Kijowie dnia 25
Islandii i Liechtensteinu, obywatele Konfederacji
czerwca 2001 r. (druki nr 2919 i 3071).
Szwajcarskiej oraz współmałżonkowie obywateli wy-
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
mienionych krajów oraz dzieci pozostające na ich
pana posła Tomasza Lenza.
utrzymaniu lub do 21. roku życia, a także ich rodzice,
jeżeli pozostają na ich utrzymaniu.
Szanowni państwo, właściwym trybem związania
Rzeczypospolitej Polskiej omawianą umową między-
Poseł Sprawozdawca Tomasz Lenz: narodową ze względu na fakt, że dotyczy wolności
i praw obywatelskich określonych w konstytucji, jest
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji – zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 – ratyfikacja za
Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie. Dlatego w imie-
Spraw Zagranicznych mam zaszczyt przedstawić Wy- niu Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ad-
sokiej Izbie sprawozdanie połączonych komisji o rzą- ministracji i Spraw Wewnętrznych zwracam się do
dowym projekcie ustawy o ratyfikacji umowy między Wysokiej Izby o wyrażenie zgody na tę ratyfikację.
Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Mi- Dziękuję uprzejmie.
nistrów Ukrainy, sporządzonej w Warszawie 25 listo-
pada 2009 r., o zmianie umowy o współpracy przy
dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
transportu przekraczających polsko-ukraińską gra-
nicę państwową, podpisanej w Kijowie 25 czerwca Dziękuję panu posłowi.
2001 r. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
Wysoka Izbo! W trakcie przeprowadzania misji rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad-
ewaluacyjnej Schengen, poprzedzającej wyrażenie czeń w imieniu klubów i kół.
zgody na pełne stosowanie przez Rzeczpospolitą do- Otwieram dyskusję.
robku prawnego Schengen, eksperci Unii Europej- Głos zabierze pan poseł Roman Kaczor, Platforma
skiej zgłosili zastrzeżenie odnośnie do dyskrymina- Obywatelska...
cyjnego traktowania obywateli Unii przy przekracza- Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Śnież-
niu polsko-ukraińskiej granicy. Zastrzeżenia dotyka w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.
czyły art. 5 ust. 3 umowy, który przewiduje, że Bardzo proszę, panie pośle.
w przypadku doprowadzania przez służby ukraiń-
skie, dokonujące kontroli granicznej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, osób na terytorium Ukra- Poseł Adam Śnieżek:
iny, nie mogą takiego doprowadzania zastosować
w stosunku do obywatela polskiego. Zmieniony pro- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym przed-
jekt rozszerza ochronę przed doprowadzaniem. stawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo
68 kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-ukraińską granicę państwową
Poseł Adam Śnieżek Poseł Jarosław Matwiejuk:

i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o ratyfikacji Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie
podpisanej 25 listopada 2009 r. zmiany umowy mię- Ministrze! Mam przyjemność przedstawić stanowi-
dzy Polską a Ukrainą z dnia 25 czerwca 2001 r. sko Klubu Poselskiego Lewica w sprawie rządowego
o współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, to- projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzą-
warów i środków transportu przekraczających pol- dem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Mini-
sko-ukraińską granicę państwową (druki nr 2919 strów Ukrainy, sporządzonej 25 listopada 2009 r.,
i 3071). o zmianie Umowy o współpracy przy dokonywaniu
Umowa ta przewiduje możliwość kontroli dokony- kontroli osób, towarów i środków transportu prze-
wanej przez służby graniczne obu państw wspólnie, kraczających polsko-ukraińską granicę państwową,
mówiąc potocznie, lub inaczej – na wspólnym miej- podpisanej 25 czerwca 2001 r.
scu, w celu przyspieszenia i uproszczenia tych czyn- Genezy tej umowy, a zatem także tego projektu
ności. W przypadku ujawnienia przez funkcjonariu- ustawy, w którym Wysoka Izba wyrazi ewentualną
szy ukraińskich na terytorium Polski naruszenia zgodę na ratyfikację, należy upatrywać w misji ewa-
prawa przez obywateli polskich umowa przewiduje luacyjnej Schengen, która wniosła zastrzeżenia co do
przekazanie sprawy polskim służbom, z wyłączeniem zgodności treści tej umowy z prawem unijnym, i to
doprowadzania sprawcy na terytorium ukraińskie. zastrzeżenia słuszne. Oczywiście podniesiono kwe-
Na zasadzie wzajemności dotyczy to również obywa- stie związane z nierównym traktowaniem obywateli
teli ukraińskich kontrolowanych ewentualnie przez Unii Europejskiej w trakcie przekraczania granicy
funkcjonariuszy polskich na terytorium Ukrainy. polsko-ukraińskiej.
Eksperci Unii Europejskiej w trakcie misji ewalu- Pan poseł sprawozdawca wnikliwie przybliżył
acyjnej przed wejściem Polski do strefy Schengen istotę merytorycznych rozwiązań zawartych w umo-
zgłosili zastrzeżenia do tego uregulowania, wskazu- wie, a także zarzutów podniesionych przez uprawnio-
jąc jego niezgodność z prawem unijnym, gdyż pomija ne organy Unii Europejskiej. W związku z tym myślę,
obywateli Unii Europejskiej. Omawiana dzisiaj zmia- że nie ma powodu, by przybliżać to, ponawiać przy-
na umowy między Polską a Ukrainą polega na przy- bliżenie tych zarzutów, tych rozwiązań, które wzbu-
znaniu obywatelom Unii Europejskiej, Europejskiego dziły niepokój stosownych organów unijnych.
Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii, a także Reasumując, trzeba jednak zauważyć, że ta umo-
wa niesie ze sobą trzy istotne zmiany. Przede wszyst-
członkom ich rodzin, bez względu na ich obywatel-
kim dotyczy instytucji doprowadzenia i przewiduje
stwo, analogicznego wyłączenia możliwości doprowa-
rozszerzenie ochrony przed tą instytucją. Zawiera
dzania ich na terytorium Ukrainy we wspomnianych
katalog osób, które mają uprawnienie do przekracza-
sytuacjach. Usunięta więc zostaje dotychczasowa nie-
nia granicy polsko-ukraińskiej, korzystają z tzw. za-
równość traktowania obywateli polskich i obywateli
sady traktatowej swobody przemieszczania się.
Unii Europejskiej. Obywatele państw europejskich
Wreszcie zawiera również mechanizm informowania
oraz członkowie ich rodzin w trakcie kontroli gra- strony ukraińskiej o zmianach w tym zakresie.
nicznej przez służby ukraińskie na terytorium Polski Sam fakt, że rozwiązania zawarte w tym akcie
nie będą mogli być doprowadzani na terytorium normatywnym usuwają te niedokładności i sprzecz-
Ukrainy. ności, powoduje, iż Klub Poselski Lewica oczywiście
W wyniku nowego brzmienia ust. 3 w art. 5 umo- będzie głosował za przyjęciem tego projektu ustawy.
wy poprawi się więc sytuacja prawna obywateli Unii Dziękuję bardzo.
Europejskiej przekraczających granicę polsko-ukra-
ińską, jak i zostanie uproszczona procedura kontroli
granicznej. Zostanie też zlikwidowana niezgodność Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
umowy z traktatem ustanawiającym Wspólnotę Eu-
ropejską oraz z dyrektywą 2004/38 Wspólnot Euro- Dziękuję panu posłowi.
pejskich. Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
Z tych wszystkich względów Klub Parlamentarny wego przedstawi pan poseł Stanisław Witaszczyk.
Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za ustawą Bardzo proszę.
o ratyfikacji zmian umowy polsko-ukraińskiej o współ-
pracy przy kontroli granicznej. Dziękuję za uwagę.
Poseł Stanisław Witaszczyk:
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego
Dziękuję panu posłowi. chciałbym przedstawić nasze stanowisko w sprawie
W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzą-
Jarosław Matwiejuk. dem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Mini-
Bardzo proszę. strów Ukrainy, sporządzonej w Warszawie dnia 25
kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-ukraińską granicę państwową 69
Poseł Stanisław Witaszczyk a tym samym nie jest konieczne przyjęcie innych do-
datkowych środków prawnych.
listopada 2009 r., o zmianie Umowy między Rządem Ponieważ projekt umowy dotyczy praw i wolności
Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów obywatelskich określonych w konstytucji, związanie
Ukrainy o współpracy przy dokonywaniu kontroli Rzeczypospolitej Polskiej umową nastąpi w trybie ra-
osób, towarów i środków transportu przekraczają- tyfikacji, za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.
cych polsko-ukraińską granicę państwową, podpisa- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu
nej w Kijowie dnia 25 czerwca 2001 r. Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego
Aktualne brzmienie umowy podpisanej w 2001 r. wnoszę o podjęcie niezwłocznych działań zmierzają-
nie uwzględnia objęcia Rzeczypospolitej Polskiej cych do uchwalenia ustawy o ratyfikacji umowy mię-
przepisami wspólnotowymi po jej wejściu do Unii dzy rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem
Europejskiej. Polska jako kraj członkowski Unii musi Ministrów Ukrainy, sporządzonej w Warszawie dnia
dostosowywać swoje przepisy i regulacje prawne do 25 listopada 2009 r., a podpisanej w Kijowie dnia 25
uregulowań unijnych. W tym przypadku chodzi czerwca 2001 r. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
o jednakowe traktowanie obywateli polskich i oby-
wateli innych państw członkowskich ze względu na
posiadanie przez nich statusu obywatela Unii Euro- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
pejskiej.
Polska jako kraj członkowski jest zobowiązana do Dziękuję panu posłowi.
ochrony obywateli Unii na poziomie nie niższym niż Do zadania pytań zapisało się czterech panów
obywateli Polski. W tej kwestii przedmiotowa umowa posłów.
z 2001 r. tych warunków nie spełnia. W szczególności Czy ktoś z państwa chce się jeszcze zapisać do
dotyczy to art. 5 ust. 3 umowy, który przewiduje, że zadania pytania?
w przypadku doprowadzania przez służby ukraiń- Nie widzę.
skie, dokonujące kontroli granicznej na terytorium Zamykam listę.
Rzeczypospolitej Polskiej, osób na terytorium Ukra- Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.
iny, nie mogą one takiego doprowadzania zastosować Głos ma pan poseł Zenon Durka, Platforma Oby-
w stosunku do obywatela polskiego. Wynika z tego, watelska.
że takie doprowadzenie w stosunku do innych oby-
wateli Unii byłoby możliwe, co jest niezgodne z prze-
pisami unijnymi, a zatem nastąpiła konieczność
Poseł Zenon Durka:
zmiany przedmiotowej umowy. Zmiana ta spowoduje,
Dziękuję bardzo.
że wszyscy obywatele krajów członkowskich Unii
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie z Resor-
i Konfederacji Szwajcarskiej będą traktowani przez
tu! Moje pytanie nie dotyczy bezpośrednio kwestii
służby graniczne Ukrainy jednakowo.
związanej z ustawą, nad którą teraz procedujemy, ale
Należy również dodać, że takie same wymogi ist- dotyczy problematyki sensu largo, o której mówimy.
nieją także w stosunku do członków rodzin obywate- Jaki mianowicie resort czyni starania, żeby czas
li krajów Unii, którzy nie są obywatelami któregokol- oczekiwania na odprawę uległ skróceniu na tej wła-
wiek z krajów członkowskich, ale posiadają prawo śnie granicy, i kiedy można oczekiwać znaczącej po-
pobytu lub stałego pobytu w tych krajach. Przewidy- prawy? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Dzię-
wane zmiany umowy uregulują także tę sprawę. kuję bardzo.
W załączniku do umowy zawarte zostało enume-
ratywne wyliczenie wszystkich kategorii osób, z uwzględ-
nieniem przynależności państwowej, więzi rodzin- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
nych lub sytuacji socjalnej. Przewidziana w załącz-
niku procedura informowania strony ukraińskiej Dziękuję panu posłowi.
o ewentualnych zmianach wg nas zagwarantuje Głos ma pan poseł Dariusz Lipiński, Platforma
uaktywnienie umowy w razie zmiany przepisów Obywatelska...
unijnych. Pytanie zadaje pan poseł Jarosław Matwiejuk,
Strony polska i ukraińska zobowiązały się do do- Lewica.
stosowania ustawodawstw państwowych oraz prawa Bardzo proszę.
wspólnotowego w celu wypracowania podstaw do re-
alizacji kontroli przez obydwie strony na terytorium
obydwu państw. (Dzwonek) Poseł Jarosław Matwiejuk:
Zawarcie przedmiotowej umowy, co należy pod-
kreślić, nie spowoduje żadnych negatywnych skut- Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie
ków politycznych, społecznych czy finansowych. Ministrze! Chciałbym zapytać się, czy zmiana prezy-
Należy również dodać, że umowa nie zawiera po- denta na Ukrainie, zmiana Rady Ministrów, powoła-
stanowień sprzecznych z obowiązującymi ustawami, nie nowego premiera w jakiś istotny sposób powodu-
70 kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-ukraińską granicę państwową
Poseł Jarosław Matwiejuk lisiejewem właśnie między innymi o sprawach o cha-

rakterze granicznym i wizowym. Nie odnotowaliśmy
je, że rejestrujemy głosy płynące z Ukrainy, czy takie ze strony ukraińskiej żadnych sygnałów, jakoby obec-
są, dotyczące zmiany systemu wizowego związanego ne władze Ukrainy chciały zmienić istniejący w chwi-
z przekraczaniem granicy przez obywateli i Ukrainy, li obecnej system wizowy, czyli układ polegający na
i Polski. tym, że obywatele polscy i nie tylko oni jeżdżą bez
Wiemy, jak ten system wygląda. Oczywiście mówię wiz, a obywatele ukraińscy z wizami.
w tym momencie nie o małym ruchu granicznym, tyl- Jeśli chodzi o pytanie pana posła Pawlaka, na
ko o zasadach generalnych. Spotkałem się w ukraiń- czym polegała misja ewaluacyjna Schengen, to chcę
skich środkach masowego przekazu z informacjami powiedzieć, że jej celem było dokonanie przed wej-
żądającymi zmiany tych relacji. Chciałbym się upew- ściem Polski do systemu Schengen oceny, czy jeste-
nić, czy rząd rejestruje jakieś sformalizowane postu- śmy do tego wejścia przygotowani. Oceniane były
laty w tym zakresie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) zabezpieczenie granicy, przepisy prawa, Straż Gra-
niczna. Jest pewna lista kwestii, które zawsze bada
się przed przyjęciem każdego kolejnego kraju do stre-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: fy Schengen. Tych misji było zresztą kilka. Przepro-
wadzono osobną misję na granicy morskiej, osobną
Dziękuję panu posłowi. – na lotniczej, osobną – na lądowej. Osobna badała
Pytanie zadaje pan poseł Mirosław Pawlak, Pol- ochronę danych osobowych itd. W sumie pozytywne
skie Stronnictwo Ludowe. raporty odnoszące się do tych wszystkich misji po-
zwoliły podjąć decyzję o przyjęciu nas do strefy
Schengen.
Poseł Mirosław Pawlak: Dyrektywa 2004/38 jest podstawową dyrektywą
dotyczącą prawa obywateli Unii i członków ich rodzin
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! do swobodnego przemieszczania się na terytorium
Po pierwsze, na czym konkretnie polegała misja ewa- Unii. W system polskiego prawa została ona wprowa-
luacyjna Schengen przeprowadzona przez ekspertów dzona ustawą o zasadach wjazdu i pobytu obywateli
Unii Europejskiej w odniesieniu do materii, nad któ- państw Unii Europejskiej i członków ich rodzin na
rą procedujemy? terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Po drugie, proszę o zdefiniowanie postanowień Pytanie trzecie dotyczyło tego, jak będzie przebie-
prawa wtórnego, a w szczególności dyrektywy 2004/ gała kontrola towarów. Będzie ona przebiegała do-
38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia kładnie tak samo, jak do tej pory. Przedmiotowa zmia-
29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i na dotyczy kontroli osób, a nie towarów. Dziękuję.
członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania
się i pobytu na terytorium państw członkowskich.
Ostatnie pytanie: Jak w świetle znowelizowanej Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
ustawy będzie przebiegać kontrola towarów? Dzię-
kuję. Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.
Czy pan poseł sprawozdawca komisji widzi potrze-
bę zabierania głosu?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Nie widzi albo nie słyszy.
W związku z tym zamykam dyskusję.
Dziękuję panu posłowi. Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- my w bloku głosowań.
pana. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. po-
Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infra-
w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administra- struktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie
cji pana Piotra Stachańczyka. ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (druki nr 2816 i 3074).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie pana posła Leszka Cieślika.
Spraw Wewnętrznych i Administracji Bardzo proszę, panie pośle.
Piotr Stachańczyk:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście zgod- Poseł Sprawozdawca Leszek Cieślik:
nie z prośbą pana posła na pierwsze pytanie odpo-
wiemy na piśmie. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pano-
Jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie pana posła wie Ministrowie! Mam zaszczyt przedstawić Wyso-
Matwiejuka, to w poniedziałek rozmawiałem z wice- kiej Izbie sprawozdanie Komisji Infrastruktury (druk
ministrem spraw zagranicznych Ukrainy panem Je- nr 3074) o rządowym projekcie ustawy o zmianie
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym 71
Poseł Sprawozdawca Leszek Cieślik Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie nie- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
których innych ustaw (druk nr 2816). rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
Rządowy projekt ustawy ma na celu realizację czeń w imieniu klubów i kół.
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerw- Otwieram dyskusję.
ca 2008 r. stwierdzającego niezgodność art. 130a ust. 10 Głos zabierze pani posłanka Bożenna Bukiewicz,
i art. 130a ust. 11 pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca Platforma Obywatelska.
1997 r. Prawo o ruchu drogowym z Konstytucją Rze- Bardzo proszę, pani poseł.
czypospolitej Polskiej. Projekt zakłada także noweli-
zację mającą na celu stosowanie przepisów ruchu
drogowego na wybranych drogach wewnętrznych Poseł Bożenna Bukiewicz:
położonych w nowo utworzonych oznakowanych stre-
fach ruchu. W celu uniknięcia zagrożenia bezpie- Dziękuję.
czeństwa uczestników ruchu ustawa będzie stosowa- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
na również na drogach innych niż publiczne, ozna- Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego
kowane jako strefy ruchu i strefy zamieszkania. Platforma Obywatelska przedstawić stanowisko
Ustawa doprecyzowuje przepisy dotyczące usuwa- w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie
nia pojazdów na koszt właściciela. Projekt ustawy ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie nie-
zakłada także realizację obowiązku nałożonego przez których innych ustaw (druk 2816).
Unię Europejską na państwa członkowskie, związa- Projekt ustawy reguluje zasadniczo trzy kwestie.
nego z koniecznością przekazywania do Komisji Eu- Po pierwsze, wprowadza stosowanie przepisów ruchu
ropejskiej informacji o emisji CO2 pojazdów po raz drogowego na wybranych drogach wewnętrznych
pierwszy zarejestrowanych na terytorium Rzeczypo- położonych w nowo utworzonych oznakowanych stre-
spolitej Polskiej, na podstawie rozporządzenia Parla- fach ruchu. Dzięki tej zmianie służby państwowe
mentu Europejskiego i Rady Wspólnoty Europejskiej będą miały realną możliwość kontroli dróg wewnętrz-
określającego normy emisji dla nowych samochodów nych. Z dotychczasowego doświadczenia wynika, że
osobowych w ramach zintegrowanego podejścia zarządcy dróg wewnętrznych często ustawiają na
Wspólnoty na rzecz zmniejszenia emisji CO2 z lekkich nich znaki drogowe niezgodne z przepisami, co po-
woduje zagrożenie bezpieczeństwa uczestników ru-
pojazdów dostawczych.
chu. Wobec powyższego projekt powierza wojewodzie
Taki zakres zmian powoduje, iż projekt ustawy
nadzór nad zarządzaniem ruchem w nowo utworzo-
wprowadza zmiany przepisów nie tylko w ustawie
nych strefach, dzięki czemu zostanie umożliwione
Prawo o ruchu drogowym, ale także w szeregu in-
wprowadzenie zmian organizacji ruchu także w stre-
nych ustaw, takich jak Kodeks postępowania cywil-
fach leżących na drogach niepublicznych.
nego, ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w admi-
Po drugie, nowelizacja dotyczy kwestii rejestracji
nistracji, ustawa Kodeks wykroczeń, ustawa o dro-
i wpisywania do ewidencji wartości dotyczących emi-
gach publicznych, Kodeks karny, Prawo ochrony sji dwutlenku węgla przez pojazdy samochodowe.
środowiska, a także ustawa o odpadach. Projektowane zmiany mają na celu zapewnienie peł-
W trakcie prac powołana podkomisja nadzwyczajnej realizacji obowiązków nakładanych przez Unię
na analizowała poszczególne zapisy przedłożenia Europejską na państwa członkowskie, związanych
rządowego. Wniesiono kilkanaście poprawek, które z koniecznością przekazywania do Komisji informa-
miały charakter redakcyjno-legislacyjny. Wniesiono cji o emisji CO2 pojazdów po raz pierwszy rejestrowa-
także poprawki merytoryczne, głównie do art. 1. Po- nych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
prawki miały charakter doprecyzowujący poszczegól- Data wejścia w życie ustawy będzie terminem po-
ne zapisy przedłożenia rządowego zawarte w tym czątkowym dla stosowania się do obowiązku groma-
artykule. dzenia danych wprowadzanego niniejszym projek-
Komisja Infrastruktury w dniu 19 maja po szcze- tem. Rozszerzony katalog danych będzie uwzględnio-
gółowej analizie przyjęła sprawozdanie podkomisji ny podczas rutynowego przekazywania danych o po-
nadzwyczajnej, uwzględniając zgłoszoną poprawkę jeździe w związku z dokonywaniem czynności w or-
merytoryczną do art. 130a ust. 6a, w lit. a i b zmniej- ganie rejestrującym. Dodatkowo projekt przewiduje
szając maksymalną stawkę opłaty za usunięcie rowe- możliwość udostępniania danych lub informacji zgro-
ru i motoroweru z 200 zł do 100 zł, a w lit. b – opłaty madzonych w centralnej ewidencji pojazdów i cen-
za usunięcie motocykla z 350 zł do 200 zł. tralnej ewidencji kierowców podmiotom zagranicz-
Pozostałe poprawki dotyczą spraw legislacyjnych. nym, jednakże możliwość udostępnienia tych danych
Zgodnie z opinią Ministerstwa Spraw Zagranicz- będzie możliwa wyłącznie w przypadkach określo-
nych projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. nych w ustawie.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Infrastruk- Po trzecie, nowelizacja ma na celu realizację wy-
tury wnosi o to, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić zgło- roku Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego
szony projekt ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) niezgodność art. 130a ust. 10 i art. 130a ust. 11 pkt 3
72 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Poseł Bożenna Bukiewicz pełne poparcie dla rozpatrywanego projektu ustawy

Prawo o ruchu drogowym. Dziękuję. (Oklaski)
ustawy Prawo o ruchu drogowym z Konstytucją Rze-
czypospolitej Polskiej oraz zmianę przepisów doty-
czących usuwania pojazdów na koszt właściciela. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Kwestionowany wyrokiem Trybunału Konstytu-
cyjnego przepis art. 130a ust. 10 ustawy naruszał Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
wzorce konstytucyjne w zakresie, w jakim dopuszczał Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przed-
pozbawienie prawa własności pojazdu bez prawomoc- stawi pan poseł Adam Śnieżek.
nego orzeczenia sądu. W projektowanej zmianie Bardzo proszę, panie pośle.
brzmienia art. 130a ust. 10 ustawy określono, że
w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi starosta
występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego Poseł Adam Śnieżek:
przepadku na rzecz powiatu, jeżeli pojazd nie został
odebrany przez osobę uprawnioną w terminie 3 mie- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym
sięcy od dnia usunięcia. Sąd będzie orzekał o prze- przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego
padku pojazdu w trybie postępowania cywilnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu nowelizacji
w postępowaniu nieprocesowym. ustawy Prawo o ruchu drogowym (druki sejmowe nr
Projekt zakłada, iż opłaty za usunięcie i parkowa- 2816 i 3074).
nie usuniętych pojazdów będą stanowiły dochód wła- Projekt ten ma na celu wykonanie wyroku Try-
sny powiatu. Zgodnie z projektem to rada powiatu, bunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r.
biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji dotyczącego przejmowania przez Skarb Państwa bez
zadań oraz koszty usuwania i parkowania pojazdów orzeczenia sądu pojazdów usuniętych z drogi na sku-
na obszarze danego powiatu, będzie ustalać corocz- tek naruszenia przepisów ruchu drogowego, które
nie w drodze uchwały wysokość opłat za holowanie nie zostały odebrane przez właścicieli w przepisowym
i przechowywanie (parkowanie) pojazdu. Usunięcie czasie. Nowelizacja określa procedurę przejmowania
pojazdu oraz zapewnienie miejsca parkingowego na tych pojazdów prawomocnym orzeczeniem sądu.
parkingu strzeżonym dla usuniętego pojazdu będzie
Omawiany projekt wprowadza również zmiany
zadaniem własnym powiatu.
w Prawie o ruchu drogowym, Kodeksie wykroczeń
Ponadto projekt przewiduje dofinansowanie po-
i Kodeksie karnym, które będą powodować stosowanie
wiatów w zakresie usuwania pojazdów wycofanych
przepisów ruchu drogowego na drogach wewnętrz-
z eksploatacji, nabytych na podstawie orzeczenia
nych w strefie zamieszkania oraz w oznakowanych
sądu. Dofinansowanie będzie następowało w formie
strefach ruchu, jak na drogach publicznych.
dotacji udzielonej ze środków Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, na wa- Klub Prawo i Sprawiedliwość popiera rozwiązania
runkach podobnych do dofinansowania gmin, w za- przewidziane przez projekt ustawy wraz z popraw-
kresie zbierania porzuconych pojazdów wycofanych kami wprowadzonymi podczas prac w komisji. Zmie-
z eksploatacji. Wychodząc naprzeciw postulatom rzają one do poprawy porządku i bezpieczeństwa
zgłaszanym przez organizacje społeczne zrzeszające ruchu drogowego. Zgłaszamy jedną poprawkę doty-
osoby niepełnosprawne, wprowadzono zmiany, które czącą karalności za naruszenie przepisów dotyczą-
umożliwiają odholowywanie na koszt właściciela po- cych znakowania dróg. Chodzi o to, by była określona
jazdu pozostawionego na miejscu przeznaczonym dla odpowiedzialność za błędne znakowanie dróg nie tyl-
osób niepełnosprawnych. ko wewnętrznych, ale i publicznych.
Projekt zakłada również wprowadzenie przepisu Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość bę-
nakładającego na właściciela pojazdu obowiązek dzie głosował za przyjęciem omawianego projektu
uiszczenia należności za usunięcie, przechowywanie, ustawy.
oszacowywanie, sprzedaż lub zniszczenie pojazdu
w przypadku, gdy właściciel nie odbierze pojazdu z par-
kingu w ustawowym terminie. W takim przypadku Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
starosta, w drodze decyzji administracyjnej, będzie
nakładał obowiązek zapłaty tych należności. W razie Dziękuję.
niewykonania dobrowolnie decyzji starosty obowią- W imieniu klubu Lewica oświadczenie wygłosi
zek uiszczenia stosownych opłat będzie dochodzony pan poseł Zbigniew Matuszczak.
w trybie egzekucji administracyjnej przez naczelni- Bardzo proszę, panie pośle.
ków urzędów skarbowych.
Pozostałe przepisy, czyli zmiany przede wszyst-
kim w Kodeksie postępowania cywilnego, Kodeksie Poseł Zbigniew Matuszczak:
wykroczeń, stanowią konsekwencję wcześniej oma-
wianych zmian. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica mam zaszczyt przedstawić sta-
Parlamentarnego Platforma Obywatelska deklaruję nowisko wobec sprawozdania Komisji Infrastruktu-
Poseł Zbigniew Matuszczak Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

ry wobec projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo Dziękuję panu posłowi.
o ruchu drogowym oraz o zmianie niektórych innych Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
ustaw. wego przedstawi pan poseł Janusz Piechociński.
Głównym celem omawianego projektu jest reali- Bardzo proszę, panie pośle.
zacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz wy-
konanie prawa Unii Europejskiej. Trybunał Konsty-
tucyjny w swoim wyroku z dnia 3 czerwca 2008 r.
Poseł Janusz Piechociński:
stwierdził niezgodność przepisów Prawa o ruchu dro-
gowym w zakresie, w jakim dopuszczają do objęcia
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jest to jedna z naj-
przez Skarb Państwa prawa własności pojazdu bez
częściej nowelizowanych ustaw w polskim parlamen-
prawomocnego orzeczenia sądu. W dotychczasowym
cie. Obok takich ustaw jak Prawo budowlane, Prawo
stanie prawnym pojazdy usuwane z dróg na skutek
o ruchu drogowym, wraz ze zmianą technologii, ujed-
naruszenia przepisów bądź porzucane, nieodebrane
nolicaniem naszych rozwiązań z dyrektywami, roz-
w ciągu 6 miesięcy przez właściciela, decyzją naczel-
porządzeniami unijnymi, a także zdrowym rozsąd-
nika urzędu skarbowego przechodziły na rzecz Skar-
kiem, wielokrotnie z inicjatywy rządu czy w trakcie
bu Państwa. Trybunał stwierdził, że zgodnie z art. 46
Konstytucji Rzeczypospolitej przepadek rzeczy może prac parlamentarnych, legislacyjnych jest ona nowe-
nastąpić tylko na podstawie prawomocnego orzecze- lizowana. Ta nowelizacja ma charakter typowo czysz-
nia sądu. Zaproponowana zmiana przewiduje, że czący, wynika z wdrożenia orzeczenia Trybunału
w przypadku odholowania pojazdu na parking, któ- Konstytucyjnego w zakresie usuwania pojazdów, sto-
rego prowadzenie będzie zadaniem własnym powia- sowania ustawy o drogach wewnętrznych, a także
tu, nieodebranego w okresie skróconym do 3 miesię- rejestracji, ewidencji emisji CO², a w mniejszym za-
cy, starosta będzie występował do sądu z wnioskiem kresie z wymiany danych z ewidencji pojazdów i kie-
o jego przepadek na rzecz powiatu. Opłaty za odho- rowców z państwami trzecimi.
lowanie i parkowanie usuniętych pojazdów będą sta- Klub PSL poprze przedłożenie sejmowej Komisji
nowiły dochód powiatu, a rada powiatu będzie co- Infrastruktury. Z satysfakcją przyjmujemy ten za-
rocznie ustalać wysokość tych opłat. kres zmian, który został dokonany na etapie prac
Wykonanie natomiast prawa Unii Europejskiej komisyjnych, polegający w głównej mierze na upo-
wynika z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego rządkowaniu kwestii legislacyjnych, a także obniże-
i Rady Europy, które nakłada na państwa członkow- niu stawek stosownych kar i opłat za wymienione
skie obowiązek przekazywania do Komisji Europej- w projekcie ustawy działania. Informuję także, że
skiej informacji o poziomie emisji dwutlenku węgla podczas posiedzenia sejmowej komisji rozpatrywali-
pojazdów po raz pierwszy zarejestrowanych na tery- śmy postulat, który dzisiaj jeden z klubów zgłosił
torium Polski. w formie poprawki, aby karać zarządców na drogach
Klub Poselski Lewica przedłożone zmiany uznaje publicznych za jakość i skuteczność oznakowania.
za zasadne. Ponadto omawiany projekt ustawy rozsze- W dyskusji komisja nie podzieliła argumentacji tych,
rza zakres stosowania przepisów o ruchu drogowym którzy tak stawiali tę sprawę. Zwracaliśmy uwagę,
w odniesieniu do dróg publicznych na wybrane drogi że sprawa wymaga dogłębnego przemyślenia i raczej
i place wewnętrzne. Dotychczas do interwencji policji powinna być elementem zmiany w ustawie o drogach
czy straży miejskiej na drogach wewnątrzosiedlowych publicznych jako ustawie matce dla tej części ich or-
dochodziło tylko wówczas, gdy istniało tam zagrożenie ganizacji, zarządu i odpowiedzialności niż w ustawie
dla życia lub zdrowia. Zgodnie z zaproponowanymi Prawo o ruchu drogowym, stąd wnosimy do inicjato-
zmianami właściciel lub zarządca dróg wewnętrznych ra i zgłaszającego tę poprawkę, aby jeszcze raz to
i placów będzie obowiązany w terminie 24 miesięcy od rozważyli i ewentualnie się z niej wycofali. To jest
dnia wejścia w życie ustawy utworzyć strefy ruchu sprawa, którą sejmowa Komisja Infrastruktury od-
oraz strefy zamieszkania i odpowiednio je oznakować. notowała. Zbieramy jeszcze w tej sprawie stosowne
W utworzonych strefach będą obowiązywały takie za- wyjaśnienia i informacje. Niewątpliwie problem ist-
sady ruchu i parkowania pojazdów, jak na drogach nieje, ale nie chodzi o to, aby w sposób incydentalny
publicznych, włącznie z możliwością stosowania kar ten problem rozwiązywać w projekcie ustawy, tylko
przez służby porządkowe. Zmiany te niewątpliwie aby zmiana była bardzo solidnie przygotowana, sądzę,
usprawnią ruch na drogach wewnątrzosiedlowych że ponad partyjnymi podziałami i opiniami w tej spra-
oraz podniosą poziom bezpieczeństwa ich użytkowni- wie, bo problem niewątpliwie jest i wymaga klarow-
ków. Za rozsądną uznajemy propozycję zmniejszenia nego uporządkowania.
kar za usunięcie rowerów, motorowerów i motocykli Wydaje się, że w przedłożeniu sejmowej Komisji
nieprawidłowo zaparkowanych. Infrastruktury zostały spełnione wszystkie cele, któ-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Poselski Le- re rząd założył w swoim projekcie ustawy o zmianie
wica popiera przedłożony przez rząd projekt ustawy. ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie nie-
Dziękuję bardzo. (Oklaski) których innych ustaw. Szczególnie cieszymy się z upo-
74 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Poseł Janusz Piechociński Poseł Zbigniew Matuszczak:

rządkowania materii w zakresie dróg wewnętrznych. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Tu ze strony właściwie i użytkowników ruchu, ale Mam jedno krótkie pytanie. Otóż zaprojektowany
także służb zabezpieczających bezpieczeństwo i racjo- ust. 6a pkt a określa wysokość stawek: 100 zł za usu-
nalność zachowań uczestników ruchu, a także funk- nięcie roweru i 15 zł za dobę jego przechowywania.
cjonowanie tras wewnętrznych były wielokrotnie kie- Chciałbym spytać, jak praktycznie będzie wyglądało
rowane do Sejmu bardzo istotne sygnały o dokonanie ustalanie właściciela roweru, bo co do motoroweru,
określonych zmian. Wydaje się więc, że przyjęcie tego motoru nie mam żadnych wątpliwości z tego wzglę-
projektu usprawni znacząco regulowaną w ten sposób du, że są one oznakowane, rejestrowane, natomiast
materię. Dziękuję bardzo. (Oklaski) jeżeli w dużej aglomeracji miejskiej nastąpi usunięcie
roweru i starosta będzie miał obowiązek poinformo-
wania o tym właściciela i o wszczęciu procedury prze-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: padku na rzecz powiatu, jak będzie mógł dotrzeć do
takiej osoby i poinformować ją o tym, że wszczyna
Dziękuję panu posłowi. procedurę przepadku? Dziękuję bardzo.
Do zadania pytania zapisało się pięciu panów po-
słów.
Czy ktoś z państwa chce się zapisać do zadania Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
pytania?
Pan poseł Racki się zapisał? A nie, pozdrawia. Dziękuję panu posłowi.
Zamykam listę. Głos ma pan poseł Jacek Brzezinka, Platforma
Wyznaczam czas na zadanie pytania na jedną mi- Obywatelska.
nutę. Bardzo proszę, panie pośle.
Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Wojciech
Kossakowski, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jacek Brzezinka:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie!

W projekcie nowelizacji ustawy są m.in. regulacje
dotyczące problemu, z którym borykają się właścicie-
Dziękuję.
le parkingów, na których od wielu miesięcy – a znam
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania,
też przypadki, że przez kilka lat – stoją pojazdy usu-
dwie kwestie. Po pierwsze, w projekcie ustawy, który
nięte z drogi, nieodbierane przez właściciela lub oso-
jest właśnie procedowany, przewidziano nowy typ
bę uprawnioną. W związku z tym, panie ministrze,
wykroczeń dotyczących zarządcy drogi wewnętrznej.
mam dwa pytania.
Jeśli oznakuje on swoje drogi niezgodnie z przepisa-
Pierwsze. Kto i za jaki okres po wejściu w życie
mi, będzie podlegał karze jak o wykroczenie. Czy
ustawy będzie zobowiązany uregulować właścicielom
zatem, jeśli chodzi o tego rodzaju drogi, jak na przy-
parkingu opłaty za przechowywanie usuniętego
kład osiedlowe, przy ich oznakowaniu organ zarzą-
z drogi pojazdu? Przypominam, że do momentu ogło-
dzający nimi będzie miał obowiązek konsultacji co do
szenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego stosow-
prawidłowości postawionych tam znaków na przy-
ne decyzje wydawały urzędy skarbowe. W wielu przy-
kład z Policją czy zarządcą drogi publicznej? Czy ktoś
padkach właściciele parkingów wnosili odwołania,
kontroluje prawidłowość ich oznakowania?
kwestionując okres, za jaki została naliczona opłata,
I druga sprawa. Skoro już rozmawiamy o znakach
i jej wysokość.
drogowych, nie wiem, czy państwo zgodzicie się, czy
I drugie pytanie: Czy znowelizowane przepisy
nie, ale ja odnoszę wrażenie, że bardzo często na da-
będą dotyczyły wszystkich pojazdów znajdujących
nym odcinku drogi jest więcej znaków niż ich tam
się dzisiaj na parkingach i usuniętych z drogi
potrzeba. Nie tylko nie poprawia to bezpieczeństwa,
w oparciu o art. 130a, niezależnie od daty ich usu-
ale także jest marnotrawieniem publicznych pienię-
nięcia? Dziękuję.
dzy. Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi. Dziękuję panu posłowi.

Głos zabierze pan poseł Zbigniew Matuszczak, Pytanie zadaje pan poseł Jarosław Matwiejuk,
Lewica. Lewica.
Bardzo proszę. Bardzo proszę.
Poseł Jarosław Matwiejuk: wał zarządca drogi wewnętrznej bądź organ zarzą-
dzający? Otóż nie, nie będzie konsultował, ta proce-
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie dura byłaby zbyt żmudna – takie było stanowisko
Ministrze! Ciekawy projekt ustawy, ciekawe roz- Ministerstwa Infrastruktury, takie było stanowisko
wiązania, ale o tym, czy są skuteczne, przekonamy wszystkich uczestników dyskusji nad tym projektem.
się zapewne po kilku miesiącach, a może nawet Uznaliśmy, że zarządca ma się stosować do przepisu
tygodniach obowiązywania tego aktu normatyw- i oznakowywać drogi we właściwy sposób. Jeśli ozna-
nego. Jednak moje pytanie dotyczy innej kwestii. kowanie będzie niewłaściwe, zareagują funkcjona-
Czym kierował się rząd, ustalając właśnie takie, riusze Policji, którzy uprzedzą albo uświadomią za-
a nie inne stawki opłat za usunięcie rowerów i mo- rządcę, że oznakowanie jest niewłaściwe, a ewentu-
torowerów? Jakie były przesłanki merytoryczne? alna kara za wykroczenie związane z niewłaściwym
Dziękuję bardzo. oznakowaniem będzie wymierzana wówczas, kiedy
zarządca drogi wewnętrznej będzie się uporczywie
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: uchylał od swoich obowiązków. Idziemy więc w kie-
runku rozwiązania bardzo kompromisowego, konsy-
Dziękuję panu posłowi. liacyjnego i nie chcemy narzucać jakiejś nadmiernej
Głos ma pan poseł Mirosław Pawlak z Polskiego procedury biurokratycznej.
Stronnictwa Ludowego. Ustalenie właściciela rowerów. W praktyce naj-
Bardzo proszę. częściej wygląda to tak, że mamy do czynienia z ro-
werami, którymi poruszają się nietrzeźwi kierujący.
Kiedy taki przypadek zostaje zarejestrowany, policja
Poseł Mirosław Pawlak: zabiera rower i odstawia go do swojej jednostki. Rzad-
ko mamy do czynienia z rowerami porzuconymi, ale
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! będziemy je traktowali tak, jak przedmioty znalezio-
W jakich konkretnych sytuacjach oraz do jakich ce- ne, a więc porzucony rower zabierze policja i będzie
lów udostępniane będą dane lub informacje, o któ- czekać na zgłoszenie się osoby, która rower porzuciła.
rych mowa w ust. 6a dodanym do art. 80c po ust. 6? Trudno oczekiwać, żebyśmy identyfikowali właści-
Co z podmiotami zagranicznymi? ciela pojazdu, aczkolwiek niektóre rowery są oznako-
Pytanie drugie. W nowelizacji ustawy Prawo wane i są prowadzone lokalne bazy oznakowanych
o ruchu drogowym stanowi się m.in. o usuwaniu lub rowerów. Oznakowany rower będzie mógł zostać
przechowywaniu pojazdów przewożących materiały zwrócony właścicielowi, ale ponieważ generalnie te
niebezpieczne. Proszę o wskazanie konkretnych porzucone rowery traktujemy jak rzeczy znalezione,
przykładów porzucenia takich pojazdów. właściciel będzie ustalany w trybie rutynowym. Nie
I ostatnie pytanie dotyczące nowelizowanego przewidujemy tu jakichś szczególnych procedur. Jeśli
art. 85a ustawy Kodeks wykroczeń. W dodanym chodzi o właścicieli parkingów, zaległości za te par-
przepisie § 1 i 2 stanowi się o naruszaniu przepisów kingi, dosyć precyzyjnie reguluje to art. 13 propono-
dotyczących sposobu znakowania dróg wewnętrz- wanej ustawy. Rzeczywiście będzie pokrywał to
nych. Czy przepis ten dotyczy dróg i miejsc postojo- Skarb Państwa. To by było na tyle.
wych na wewnętrznych podwórzach wspólnot miesz- Poseł Matwiejuk pytał, czym kierował się rząd,
kaniowych, gdzie brak jest wyjść ewakuacyjnych ustalając stawki na przechowywanie rowerów. Otóż
i dróg pożarowych? Dziękuję. było to konsultowane z samorządami. W oparciu
o koszty przyjęto stawki, które zazwyczaj były w tego
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: typu przypadkach stosowane przez miasta. Nie są
one odstraszające. W czasie prac komisji postanowio-
Dziękuję panu posłowi. no nawet, by stawki te, zwłaszcza jeśli chodzi o rowe-
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- ry, zostały obniżone. Są to więc minimalne kwoty
pana. pokrywające koszty związane z przechowywaniem
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie tych przedmiotów.
Spraw Wewnętrznych i Administracji pan Adam Ra- Odnośnie do przekazywania danych poza granice
packi. kraju, obowiązek ten wynika z konwencji wiedeń-
Bardzo proszę, panie ministrze. skiej, również z niektórych rozwiązań prawa euro-
pejskiego, np. w zakresie związanym z przestępczo-
ścią z traktatu z Prüm, decyzji Unii Europejskiej
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie nr 615 w sprawie wymiany informacji w sprawach
Spraw Wewnętrznych i Administracji związanych z przestępczością. W zakresie tych dzia-
Adam Rapacki: łań chodzi jednak głównie o konwencję wiedeńską.
Jeśli chodzi o porzucane pojazdy, w których znaj-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Spróbuję odnieść dują się niebezpieczne środki, powiem szczerze, że
się do zadanych pytań. Pytanie pana posła Kossa- osobiście nie znam takiego przypadku, ale pewnie
kowskiego: Czy oznakowanie dróg będzie konsulto- znają je policjanci ruchu drogowego, może taki przy-
76 Projekty ustaw o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie nad poselskimi projektami ustaw o zmianie ustawy

Spraw Wewnętrznych i Administracji Prawo o ruchu drogowym, zawartych w drukach
Adam Rapacki nr 716 i 835.
Obydwa projekty dotyczącą tej samej materii,
padek mógłby wskazać dyrektor Biura Ruchu Drogo-
a mianowicie ustawowego zniesienia obowiązku jaz-
wego, stąd ten zapis i odpowiednie stawki za holowa-
dy z włączonymi światłami mijania przez całą dobę,
nie i przechowywanie tego.
zgodnie z drukiem nr 716 – od początku marca do
Padło pytanie posła Pawlaka dotyczące dróg we-
wnętrznych. Nie pamiętam szczegółów, ale… końca września, natomiast zgodnie z drukiem nr 835
(Poseł Mirosław Pawlak: Dzielnice bloków.) – od początku kwietnia do końca października. Tak
Na tym terenie również będą obowiązywały przyjęte więc obie propozycje sprowadzają się do ograniczenia
zasady. To tyle. Bardzo państwu dziękuję. (Oklaski) obowiązującego prawa – dotyczącego jazdy przy włą-
czonych światłach mijania przez całą dobę w ciągu
całego roku – tylko do miesięcy jesienno-zimowych.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: W trakcie pierwszego czytania Komisja Infra-
struktury – powodowana troską o wnikliwe rozpa-
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. trzenie projektów – skierowała je do dalszych prac
Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać głos? legislacyjnych do stałej podkomisji do spraw trans-
Bardzo proszę. portu drogowego i drogownictwa, z uwagi na fakt, że
Sprawozdawca komisji pan poseł Leszek Cieślik. obowiązujące prawo w zakresie używania świateł
w czasie jazdy w dzień wywołuje emocje wśród użyt-
Poseł Leszek Cieślik: kowników dróg, w szczególności wśród kierujących
pojazdami.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Podkomisja sięgnęła po opinie i ekspertyzy środo-
Chciałbym bardzo serdecznie podziękować za pracę wisk i uznanych autorytetów w obszarze tej proble-
członkom podkomisji, chociaż nie jest to jeszcze jej matyki. W szczególności wzięła pod uwagę wyniki
koniec, ponieważ został zgłoszony wniosek, popraw- badań i analiz Instytutu Transportu Samochodowe-
ka, mimo że była ona już na posiedzeniu komisji ana- go w zakresie wpływu jazdy z włączonymi światłami
lizowana. Jak stwierdził pan poseł Piechociński, na bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz opracowa-
należałoby wprowadzić to do innej ustawy, może do nie prof. dr. inż. Wojciecha Żagana.
ustawy o drogach publicznych. Mimo wszystko tak Wysoki Sejmie, obowiązek jazdy z włączonymi
już na zapas dziękuję członkom Komisji Infrastruk- światłami przez całą dobę przez cały rok wprowadzo-
tury za pracę. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ny został w kwietniu 2007 r. Budzi on wciąż kontro-
wersje, stąd inicjatywy legislacyjne grupy posłów
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: zmierzające do zmiany tych przepisów. Wnioskodawcy
za główną przyczynę podają brak pozytywnego wpły-
Dziękuję panu posłowi. wu wprowadzonego rozwiązania na bezpieczeństwo
Zamykam dyskusję. ruchu drogowego. Wskazują na wzrost kosztów eks-
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania ploatacji pojazdów w postaci zwiększonego zużycia
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- paliwa, a także zwiększonego zużycia liczby żarówek.
kę, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten pro- Mówią także o wzroście zanieczyszczenia środowiska
jekt do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia związanego ze zwiększoną emisją spalin.
sprawozdania. Jedyną wiarygodną w takiej sytuacji metodą
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że sprawdzenia zasadności tych stwierdzeń jest rzetelna
Sejm propozycję przyjął. analiza danych statystycznych o wypadkach drogo-
Sprzeciwu nie słyszę. wych, które wydarzyły się przed i po wprowadzeniu
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. po- tych zmian. Instytut Transportu Samochodowego
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infra- dokonał analizy w trzech analogicznych okresach
struktury o poselskich projektach ustaw o zmia- w stosunku do roku 2006, są to mianowicie okresy
nie ustawy Prawo o ruchu drogowym (druki nr od maja do września roku 2007, 2008 i 2009.
716, 835 i 2775). Przeprowadzone analizy potwierdzają, że obowią-
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji zek jazdy z włączonymi światłami w dzień spowodo-
pana posła Stanisława Żmijana. wał trwały spadek liczby zabitych i rannych w gru-
pach wypadków z udziałem dwóch uczestników ru-
chu, czyli pojazd – pojazd, pojazd – pieszy. W tym
Poseł Sprawozdawca Stanisław Żmijan: okresie w zderzeniach czołowych zginęło o 206 osób
mniej, a w potrąceniach pieszych o 132 osoby mniej.
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu sej- Warto dodać, że w 2008 r. przeprowadzono badania
mowej Komisji Infrastruktury mam zaszczyt przed- opinii publicznej w tym zakresie. Pokazują one, że po-
stawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z prac komisji nad 58% społeczeństwa popiera te rozwiązania.
Projekty ustaw o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym 77
Poseł Sprawozdawca Stanisław Żmijan (druk nr 2775) dotyczącego poselskiego projektu

ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Wzrosty kosztów eksploatacji i zanieczyszczenia (druk nr 716) oraz poselskiego projektu ustawy o zmia-
powietrza są nieznaczne. Koszty te ulegną redukcji nie ustawy Prawo o ruchu drogowym (druk nr 835).
po wprowadzeniu obowiązku montowania świateł do Projekty klubu Prawa i Sprawiedliwości oraz klu-
jazdy dziennej we wszystkich pojazdach produkowa- bu Lewicy wprowadzają zmiany mające na celu znie-
nych po lutym 2011 r. Także pan prof. Wojciech Ża- sienie obowiązku używania przez kierujących świateł
gan w swoim opracowaniu jednoznacznie wskazał, że mijania od świtu do zmierzchu przez cały rok. Pro-
włączone światła mijania, choć ich parametry foto- jekty różnią się tylko datą jego zniesienia, o czym
metryczne są nie do końca adekwatne do potrzeb mówił poseł sprawozdawca. Projektodawcy uzasad-
sygnalizacji uczestnictwa pojazdu w ruchu drogo- niają zmiany m.in. tym, że wprowadzony obowiązek
wym w dzień, poprzez zaistnienie jaskrawych obra- jazdy na światłach mijania nie przyniósł pożądanych
zów kloszy o dużej iluminacji powodują wcześniejsze efektów w postaci zmniejszenia ilości wypadków. Ale
dostrzeganie pojazdów, a więc wpływają na poprawę tak naprawdę myślę, że wnioskodawcom chodzi o coś
bezpieczeństwa. Pamiętam tę emocjonalną dyskusję innego. Chyba to takie troszeczkę mrugnięcie oka,
i stwierdzenia pana profesora na posiedzeniu komisji, ruch pod publiczkę. Natomiast ze swego doświadcze-
kiedy przeciwników utrzymania obowiązującego pra- nia wiem, a jeżdżę teraz praktycznie raz na tydzień
wa przekonywał do tego, że oczywiste jest, że to, co do Sejmu, że naprawdę włączone światła pomagają.
się świeci, dostrzegane jest szybciej. Tak zresztą Można dostrzec inny samochód wcześniej.
funkcjonuje oko ludzkie. Co do projektowanych ustaw nie można zgodzić
Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Bio- się z zawartym w uzasadnieniach prostym stwierdze-
rąc powyższe argumenty pod uwagę, po uzyskaniu niem, że po wprowadzeniu 17 kwietnia 2007 r. prze-
stanowiska rządu Komisja Infrastruktury na posie- pisu o nakazie jazdy z włączonymi światłami mijania
dzeniu w dniu 20 stycznia 2010 r., po głębokiej ana- przez cały rok bezpieczeństwo na drogach zmalało.
lizie oraz momentami emocjonalnej dyskusji, także A takie jakby jest uzasadnienie. Faktem jest, że ge-
z udziałem przedstawicieli środowisk przeciwnych neralnie w 2007 r. liczba wypadków drogowych wzro-
obowiązującemu prawu, w tym przedstawicieli ini- sła, ale należy jednoznacznie stwierdzić, że na bez-
cjatywy „Stop światłom”, przyjęła stanowisko, że pieczeństwo na drogach ma wpływ także, a może
należy utrzymać dotychczasowy stan prawny, czyli w dużej mierze, stan infrastruktury drogowej, która
jazdę z włączonymi światłami przez cały rok przez w 2007 r. nie była najlepsza, przygotowanie kierują-
24 godziny. Zatem rekomenduję w imieniu Komisji cych, nadzór nad ruchem, natężenie ruchu itp. Dla-
Infrastruktury Wysokiej Izbie odrzucenie projektów tego przedwczesne jest wyciąganie kategorycznych
ustaw zawartych w drukach nr 716 i 835. Dziękuję wniosków o braku pożądanych rezultatów używania
bardzo. (Oklaski) świateł mijania przez cały rok na podstawie danych
wyrywkowych z tak krótkiego okresu, jaki upłynął
od wejścia w życie nowelizacji ustawy Prawo o ruchu
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: drogowym.
Dogłębne analizy prowadzone przez instytut
Dziękuję panu posłowi. transportu drogowego, a także Krajową Radę Bez-
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- pieczeństwa Ruchu Drogowego, dotyczące zmniejsze-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- nia się liczby zderzeń czołowych – taki był cel wpro-
czeń w imieniu klubów i kół. wadzenia obowiązku włączania świateł mijania – po-
Otwieram dyskusję. zwalają stwierdzić, że w okresie maj–październik
Przypominam, że zgodnie z art. 46 ust. 1 regula- w latach 2006 i 2007 liczba wypadków tego rodzaju
minu Sejmu nad sprawozdaniem komisji przeprowa- zmniejszyła się o 1,6%, a liczba zabitych – o 8,4%.
dza się debatę bez prawa zgłaszania poprawek i wnio- Nawet jeżeli w tak krótkim czasie od wprowadzenia
sków. ustawy zmniejszyła się liczba zabitych o 1%, to na-
Głos ma pan poseł Leszek Cieślik, Platforma Oby- prawdę warto było ten obowiązek wprowadzić i war-
watelska. to go utrzymać. Każda zabita osoba to tragedia oso-
Bardzo proszę. bista, także tragedia dla rodziny. Każde życie jest
bezcenne.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Platforma
Poseł Leszek Cieślik: Obywatelska będzie głosował…
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!

W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
watelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko
w sprawie sprawozdania Komisji Infrastruktury Panie pośle, to już drugi raz dzisiaj.
Poseł Leszek Cieślik: jazda z włączonymi światłami mijania w ciągu

dnia zwiększa bezpieczeństwo, zwłaszcza gdy na-
…za odrzuceniem tych projektów. kaz ten nie obowiązuje wszystkich pojazdów samo-
chodowych.
Wprowadzając obowiązek jazdy z włączonymi
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: światłami mijania przez cały rok, powoływano się
m.in. na analizę Komisji Europejskiej do Spraw Ener-
Drugi raz zmienił mi pan dzisiaj płeć, na co nie gii i Transportu, według której stosowanie świateł
wyrażam zgody. non stop przez cały rok może zmniejszyć liczbę wy-
(Poseł Leszek Cieślik: Proszę?) padków. Tymczasem 27 listopada 2007 r. Komisja
(Głosy z sali: Pani marszałek.) Europejska wycofała się z zamiaru rekomendowania
państwom członkowskim wprowadzenia nakazu jaz-
dy z włączonymi światłami mijania ze względu na
Poseł Leszek Cieślik: potwierdzony niekorzystny wpływ takiej regulacji na
bezpieczeństwo ruchu drogowego.
Pani marszałek, przepraszam. W Austrii z dniem 1 stycznia 2008 r. wycofano
nakaz jazdy z włączonymi światłami mijania przez
cały rok. Trwają tam również prace nad wprowadze-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: niem zakazu używania świateł mijania w dzień przy
dobrej widoczności. Władze austriackie tłumaczą to
Dziękuję. względami bezpieczeństwa, gdyż przeprowadzone
(Głos z sali: Nie „panie marszałku”, tylko „pani badania oraz statystyka wypadków w tym kraju po-
marszałek”.) twierdziły negatywny wpływ nadużywania świateł
Dziękuję za wsparcie. mijania na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Nato-
(Głos z sali: Jedną panią mamy.) miast zaleca się stosowanie świateł dziennych pro-
Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przed- ducentom samochodów.
stawi pan poseł Krzysztof Tchórzewski. Obowiązująca od kwietnia 2007 r. ustawa nie
Bardzo proszę, panie pośle. przyczyniła się do spadku liczby wypadków, a wręcz
przeciwnie. Z wielu informacji wynika, że wiele osób
zostało potrąconych na przejściach dla pieszych, po-
Poseł Krzysztof Tchórzewski: nieważ kierowców oślepiało światło pojazdu jadącego
z naprzeciwka i nie widzieli oni pieszych. To samo
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu dotyczy rowerzystów, którzy nie są dobrze widoczni
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedsta- i stali się niejako ofiarami tej ustawy. Jak wynika
wiam stanowisko klubu w sprawie sprawozdania Ko- z danych Stowarzyszenia Rzeczoznawców Techniki
misji Infrastruktury o poselskich projektach ustaw Samochodowej i Ruchu Drogowego, pomimo obowiąz-
zawartych w drukach sejmowych nr 716 i 835, doty- ku używania świateł w 2007 r. wydarzyło się więcej
czących zmiany ustawy Prawo o ruchu drogowym. wypadków niż w 2006 r., w tym przede wszystkim
Poselskie projekty ustaw, do których odnosi się więcej zderzeń czołowych pojazdów, co jest bardzo
wspomniane sprawozdanie komisji, są niezwykle niebezpieczne. Włączone w dzień światła mijania
ważne dla polskiego społeczeństwa. Wbrew wniosko- utrudniają dostrzeganie obiektów niewyposażonych
wi komisji uważamy, że ich uchwalenie poprawi bez- w światła, takich jak piesi, rowerzyści, zwierzęta czy
pieczeństwo ruchu drogowego, pozwoli na istotne pojazdy zaprzęgowe. Nie widać nawet dziur w jezdni.
oszczędności w domowych budżetach Polaków oraz Kierowcy, widząc nadjeżdżający z przeciwka pojazd
przyczyni się do poprawy ochrony środowiska natu- z włączonymi światłami mijania, dłużej na niego pa-
ralnego. trzą, podświadomie chcą dostrzec więcej szczegółów
Mam nadzieję, że zdroworozsądkowe spojrzenie za źródłem światła, co powoduje wydłużenie czasu
posłów koalicji rządzącej na problem korzystania ze reakcji. Kierującemu trudniej również jest ocenić
świateł podczas jazdy samochodem w dzień spowodu- prędkość i odległość od nadjeżdżającego pojazdu, któ-
je, że wniosek Komisji Infrastruktury nie będzie ry ma włączone światła, ponieważ w takiej sytuacji
uwzględniony. Jest to istotne choćby dlatego, że poza oko rejestruje głównie poruszające się punkty świetl-
Polską tylko jedno znaczące państwo wśród naszych ne zamiast bryły zbliżającego się pojazdu. Co więcej,
sąsiadów jeszcze pozostawiło obowiązek jazdy na świa- auta ze słabszymi światłami, starsze, będą wydawa-
tłach w dzień. Są to Czechy, ale także Litwa. Myślę, ły się wolniejsze oraz bardziej oddalone niż w rzeczy-
że te państwa również zastanowią się nad tym. wistości.
Obowiązek jazdy z włączonymi światłami mijania Obowiązek jazdy z włączonymi światłami mijania
przez rok obowiązuje w Polsce od 17 kwietnia 2007 r. w dzień negatywnie wpływa na bezpieczeństwo ludzi
Dziś okazuje się, że wprowadzenie tego obowiązku starszych, którzy wskutek starzenia się społeczeń-
było przedwczesne i niepoparte konkretnymi bada- stwa stanowią również coraz większy odsetek wszyst-
niami. Nie ma dotychczas jasnego dowodu na to, że kich naszych kierowców. Wraz ze starzeniem się
Poseł Krzysztof Tchórzewski Poseł Wiesław Andrzej Szczepański:

ludzkiego organizmu wzrasta ryzyko wystąpienia Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
chorób oczu, przede wszystkim katarakty zwiększa- W imieniu Klubu Poselskiego Lewica mam zaszczyt
jącej wrażliwość oka na ostre światło, co jest stwier- przedstawić Wysokiej Izbie nasze stanowisko odno-
dzonym naukowo faktem. Badania pokazują, że oso- śnie do sprawozdania Komisji Infrastruktury o po-
by, które poddały się coraz bardziej popularnej lase- selskich projektach ustaw o zmianie ustawy Prawo
rowej korekcji wzroku, także są bardzo wrażliwe na o ruchu drogowym (druk nr 2775).
światło. Dla tych osób w tej sytuacji prawdopodobnie Blisko dwa lata temu do Sejmu wpłynęły dwa toż-
musimy wprowadzić zakaz jazdy samochodem. same projekty ustaw autorstwa naszego klubu i klu-
Obowiązująca niemal od trzech lat regulacja ozna- bu Prawa i Sprawiedliwości, zawarte w drukach
cza zwiększenie kosztów (Dzwonek) eksploatacji. Ca- nr 716 i 835. Potrzebne były aż dwa lata, by te pro-
łoroczna jazda na światłach wpływa na zwiększenie jekty znalazły swój finał na dzisiejszym posiedzeniu
zużycia paliwa i akumulatorów, oznacza także zwięk- Sejmu. Podkomisja, a następnie Komisja Infrastruk-
szenie zanieczyszczenia środowiska – wzrost emisji tury w dniu 11 lutego br. rekomendowała Wysokiej
dwutlenku węgla aż o 450 tys. ton. Wyższe spalanie Izbie odrzucenie obu projektów.
prowadzi do zatrucia środowiska związkami, które Oba projekty zakładają zmianę art. 51 obecnej
powodują efekt cieplarniany, jak również rakotwór- ustawy Prawo o ruchu drogowym. W ust. 1 mój klub
czymi węglowodorami. W USA przeprowadzono kam- chce ograniczyć obowiązek używania świateł przez
panię na rzecz wyłączenia urządzeń będących w sta- kierującego pojazdem, tak aby był on zobowiązany
nie tzw. czuwania zużywającego tylko 10 W. U nas do używania tych świateł podczas jazdy w warun-
tymczasem wbrew światowym tendencjom wprowa- kach normalnej przejrzystości powietrza przez całą
dzono przymus antyekologiczny, z którym wiąże się dobę i w tunelach jedynie od 1 listopada do końca
zwiększenie kosztów eksploatacji, a także wydatków marca danego roku. Projekt PiS przewiduje inne
na leczenie chorób spowodowanych szkodliwą emisją daty, tj. od 1 października do końca lutego. Pozosta-
większości spalin. Nie bez znaczenia… łe zmiany są identyczne – utrzymujemy obowiązek
jazdy na światłach mijania przez cały rok przez kie-
rującego motorem, motorowerem lub pojazdem szy-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: nowym. Naszym celem zatem jest zawieszenie obo-
wiązku używania świateł mijania przez kierującego
Panie pośle, dziękuję panu uprzejmie.
pojazdem w okresie od 1 kwietnia do końca paździer-
nika danego roku. Chociaż obowiązek całodobowego
Poseł Krzysztof Tchórzewski: używania świateł mijania albo świateł do jazdy dzien-
nej obowiązuje w innych krajach Europy, to nie ma
Już kończę. go np. w nowoczesnych krajach, takich jak Francja,
Nie bez znaczenia jest fakt, że taki przepis Szwajcaria, Holandia. Od 1 stycznia 2008 r., po 2 la-
w większości państw Unii Europejskiej nie obowią- tach, mimo wcześniejszego wprowadzenia, zniesiony
zuje, w tym we Francji, w Niemczech czy w Wielkiej został ten nakaz również w Austrii.
Brytanii, a Komisja Europejska wycofała się z pro- Ustawowy obowiązek jazdy na światłach mijania
ponowanej dyrektywy w tej sprawie. Tymczasem został wprowadzony w Polsce ponad 3 lata temu.
Polacy, utrzymując ten zakaz, powodują zwiększenie W uzasadnieniu do ówczesnej nowelizacji i poprawki
przychodów Federacji Rosyjskiej za ropę na kwotę ok. wniesionej w czasie prac sejmowych wskazano, iż
350 mln dolarów. Dlatego też klub Prawo i Sprawie- jazda na światłach przez cały rok to 20% mniej zabi-
dliwość będzie głosował przeciw odrzuceniu projek- tych na polskich drogach, ale statystyki w początko-
tów tych ustaw. Dziękuję. (Oklaski) wych latach tego nie potwierdzają. W 2007 r. mieli-
(Poseł Józef Racki: Krzysztof, politycznie poje- śmy więcej wypadków niż w roku 2006 r., w 2008 r.
chałeś.) niewiele mniej, dopiero w roku 2009 nastąpił spadek
(Poseł Krzysztof Tchórzewski: Nie politycznie – cy- liczby wypadków o 9,9%, zginęło na drogach 865 osób
fry to nie jest polityka.) mniej (15,9%), a rannych było o 6069 mniej niż
w roku 2008. Można powiedzieć, że nastąpiła znacz-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: na poprawa, ale czy jest to wynik jazdy na świa-
tłach? Statystyki można czytać w zależności od po-
Dziękuję panu posłowi. trzeb, zależy to też od tego, kto czyta. Przecież
Stanowisko klubu Lewica przedstawi pan poseł statystyki pokazują, że jazda bez wymaganego
Wiesław Andrzej Szczepański. oświetlenia w 2009 r. była powodem 56 wypadków,
Na galerii odbywa się niezwykle ożywiona dysku- a ich skutkiem było 14 zabitych osób i 51 rannych.
sja. Mam nadzieję, że także na temat bezpieczeństwa Nadal dominująca przyczyna wypadków to nad-
na drodze. mierna prędkość – to przecież 31% wszystkich wy-
Bardzo proszę, panie pośle. padków. To zatem nie jazda na światłach przez cały
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański 20 stycznia podkomisja stała do spraw transportu

drogowego i drogownictwa Komisji Infrastruktury
rok jest powodem poprawy tej statystyki. A zatem zapoznała się z opinią Instytutu Transportu Samo-
co? Panie ministrze, postaram się na to pytanie od- chodowego oraz stanowiskiem rządu i wysłuchała
powiedzieć. strony społecznej. Wyniki dyskusji nad ww. projek-
W latach 2007–2009 wydaliśmy na budowę dróg tami przedłożyła w sprawozdaniu Komisji Infra-
i autostrad dziesiątki miliardów złotych. Jazda no- struktury. Komisja Infrastruktury podzieliła stano-
woczesnymi drogami staje się bezpieczniejsza, a jaz- wisko podkomisji co do odrzucenia w całości projek-
da rozkopanymi drogami ogranicza brawurę i pręd- tów ustaw z druków nr 716 i 835.
kość kierowców, ale również ogranicza możliwość Instytut Transportu Samochodowego – Centrum
wyprzedzania. Wprowadzono program likwidacji Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zapoznał posłów
miejsc niebezpiecznych na drogach, na który w tym i stronę społeczną z wykonaną analizą danych z lat
okresie przeznaczono 417 mln, wprowadzono też 2006, 2008 i 2009 na temat wpływu obowiązku jazdy
ogólnopolskie studium pomiaru prędkości pojazdów z włączonymi światłami w dzień na bezpieczeństwo
i wykorzystania pasów bezpieczeństwa. Corocznie ruchu drogowego. Z opinii wynika, że rozszerzenie
w budżecie państwa w dziale 39: Transport przezna- obowiązku jazdy z włączonymi światłami przez cały
cza się kilka milionów złotych na zadania związane rok w stosunku do okresu poprzedniego spowodowa-
z bezpieczeństwem ruchu drogowego. Ważne są też ło: spadek liczby zderzeń czołowych wszystkich po-
oczywiście kontrole drogowe, poprawa kultury jazdy jazdów w dzień o 4%, a wzrost o 6% w nocy, znaczny
kierowców oraz wpuszczenie tirów na autostrady. To spadek liczby zderzeń czołowych z udziałem samo-
są rzeczywiste przyczyny poprawy statystyki, a nie chodów ciężarowych w dzień o 17%, a w nocy o 15%,
całodobowa jazda na światłach. Nie ma na to żadnych znaczny spadek liczby potrąceń pieszych w dzień
sensowych wyliczeń. o 11%, a wzrost o 9% w nocy, znaczny spadek potrą-
Badania wskazują, że tylko 11% jeżdżących w Pol- ceń pieszych na przejściach dla pieszych w dzień
sce pojazdów ma poprawnie ustawione światła, resz- o 13%, a wzrost o 12% w nocy. Spadek liczby zderzeń
ta niestety oślepia kierowców jadących z przeciwka. czołowych i potrąceń pieszych w dzień przy jednocze-
Widząc światło, kierowca próbuje dostrzec, co jest snym wzroście liczby tych wypadków w nocy dodat-
ponad nim, a nie patrzy na to, co dzieje się na drodze. kowo potwierdza pozytywny wpływ jazdy z włączo-
Używanie świateł przez całą dobę w okresie wiosen- nymi światłami w dzień. Oznacza to, że wprowadzo-
no-letnim jest ponadto nieekonomiczne, zwiększa ny obowiązek jazdy z włączonymi światłami w dzień
zużycie żarówek, paliwa, akumulatorów. Oznacza to spowodował trwały spadek zagrożeń występujących
również większą ilość spalin i znaczny wzrost efektu w dzień w grupie wypadków, na które to rozwiązanie
cieplarnianego. Podział na zwolenników i przeciwni- mogło mieć wpływ.
ków jazdy na światłach przebiega równo, a zależy od Mając na uwadze spadek zderzeń czołowych i po-
tego, gdzie jest to dyskutowane. trąceń pieszych, jak również zmniejszoną liczbę ofiar
Uważamy, że przywrócenie stanu sprzed 17 kwiet- tych wypadków, Klub Poselski Polskiego Stronnic-
nia 2007 r., a więc jazda obligatoryjna na światłach twa Ludowego będzie głosował za przyjęciem spra-
tylko w okresie od listopada do kwietnia, nie pogor- wozdania Komisji Infrastruktury o odrzuceniu przed-
szy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Rząd łożonych projektów ustaw, zawartego w druku nr 2775.
odnośnie do obu projektów zajął negatywne stanowi- Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
sko. Nasz pogląd jest odmienny. Nasz klub zagłosuje
przeciwko stanowisku komisji. Dziękuję bardzo.
(Oklaski) Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Głos zabierze pan poseł Jan Widacki, Demokra-
tyczne Koło Poselskie Stronnictwa Demokratycz-
Dziękuję panu posłowi. nego.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe- Bardzo proszę, panie pośle.
go głos zabierze pan poseł Józef Racki.
Poseł Jan Widacki:

Poseł Józef Racki:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Być może celowe jest utrzymanie przepisów nakazu-
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa jących jazdę na światłach przez całą dobę, ale wszyst-
Ludowego mam zaszczyt zaproponować stanowisko kie przedstawione tutaj argumenty, w tym wszystkie
wobec poselskich projektów ustaw o zmianie ustawy ekspertyzy, dotknięte są istotnym błędem metodolo-
Prawo o ruchu drogowym, zawartych w drukach gicznym. Liczba wypadków komunikacyjnych zależy
nr 716 i 835. od bardzo wielu czynników. Być może jednym z nich
Poseł Jan Widacki używanie świateł mijania przez cały rok. Wiele opinii
eksperckich wskazuje na to, że takie rozwiązanie nie
jest to, czy się jedzie z włączonymi światłami, czy bez. przynosi oczekiwanych efektów, a wręcz przeciwnie,
Ale jeżeli zestawia się liczbę wypadków powstałych włączone światła mijania w warunkach dobrej wi-
wtedy, kiedy obowiązywała jazda na światłach, z licz- doczności mogą stać się utrudnieniem czy wręcz za-
bą wypadków, które miały miejsce wówczas, gdy nie grożeniem dla innych uczestników ruchu drogowego,
było takiego obowiązku, to trzeba by wykazać, że np. dla pieszych.
wszystkie pozostałe czynniki się nie zmieniły. Żadna Ważna jest też praktyka niektórych krajów euro-
ze zleconych przez was ekspertyz tego nie wykazuje. pejskich w tym względzie. Zdają się one odchodzić od
Zresztą dotyczy to także argumentów strony prze- obowiązku jazdy z włączonymi światłami mijania
ciwnej. Krótko mówiąc, cała ta dyskusja jest jałowa, przez cały rok, uznając go za nieefektywny. (Dzwo-
a opinie, na które powołuje się tak jedna, jak i druga nek) Zatem moje pytanie kierowane do strony rządo-
strona, są bez żadnej wartości. Proponuję, żeby za- wej brzmi: Czy, mając na względzie wzrastającą licz-
nim zajmie się stanowisko w tej sprawie, zlecić rze- bę wypadków po wprowadzeniu tego obowiązku,
telne, poważne opinie. można z czystym sumieniem i pełnym przekonaniem
(Głos z sali: Komu potrzebny jest ten populizm?) powiedzieć, że nie ma to z tym nic wspólnego? Czy
Jakie czynniki się uwzględnia? Tylko to, czy były zgromadzona w tym zakresie wiedza pozwala na ta-
włączone światła, czy nie. To jest tylko następstwo kie kategoryczne stwierdzenie? Dziękuję bardzo.
czasu, a nie związek przyczynowy. W związku z tym
proponuję, żeby zanim się wróci do dyskusji, zlecić
porządne ekspertyzy i dyskutować w oparciu o po- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
ważne argumenty, a nie o emocje i argumenty natu-
ry populistycznej, m.in. takie, że się ludziom zużywa- Dziękuję panu posłowi.
ją żarówki, że zużyją więcej paliwa i że w związku Głos ma pan poseł Stanisław Stec, Lewica.
z tym zaoszczędzą, kiedy zmieni się przepis. To jest Bardzo proszę, panie pośle.
demagogia, a argumenty są pseudonaukowe. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
Poseł Stanisław Stec:
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nie będę pytał
pana ministra, bo on nie prowadzi pojazdu, tylko
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
wozi go kierowca. Musiałbym więc zapytać kierow-
Do zadania pytań zapisało się 7 panów posłów.
cy. W związku z tym zapytam pana posła sprawoz-
Czy ktoś z państwa chciałby się zapisać do zada-
dawcę.
nia pytania?
Nie widzę. (Głos z sali: Jeździ.)
Zamykam listę. Mam nadzieję, że pan jeździ, bo ja robię ponad
Czas na zadanie pytania – 1 minuta. 3 tys. km miesięcznie i muszę powiedzieć, że to świa-
Pytanie zadaje pan poseł Piotr Stanke, Prawo tło mi przeszkadza, a nie pomaga, absolutnie. Po-
i Sprawiedliwość. twierdzają to zresztą moi koledzy kierowcy. Zrezy-
Bardzo proszę. gnujcie z tego. To jest absurd. Jeżeli ktoś chce jeździć
z włączonymi światłami, niech sobie je włącza, ale
nie wprowadzajcie nakazów. Najchętniej bowiem
Poseł Piotr Stanke: wprowadzilibyście nakaz jazdy z prędkością 30 km/
godz., tak jak jest już to na niektórych drogach. Na-
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! prawdę to nikomu nie pomaga. Powołujecie się na
Negatywne stanowisko rządu w tej sprawie argu- badania, a nie sposób tego ustalić, czy przyczyną
mentowano tym, że na stan bezpieczeństwa ruchu ewentualnego zmniejszenia liczby wypadków jest to,
drogowego ma wpływ bardzo wiele czynników, po- że światło jest włączone. W tym przypadku pan prof.
czynając od infrastruktury drogowej, poprzez wła- Widacki ma absolutną rację (Dzwonek), że trzeba by-
ściwe przygotowanie osób ubiegających się o upraw- łoby faktycznie dokonać w związku z tym jakiejś
nienia do kierowania pojazdami, jak i kierowców do analizy. W tej sytuacji weźcie naprawdę pod uwagę
uczestnictwa w ruchu drogowym, kontrole i nadzór głos kierowców. Dziękuję. (Oklaski)
nad ruchem drogowym, zarządzanie nim, natężenie
ruchu, warunki atmosferyczne, stan psychofizyczny
kierujących i pieszych, a na irracjonalnych zachowa- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
niach na drodze kończąc.
Owszem, trudno nie zgodzić się z przytoczonymi Dziękuję panu posłowi.
argumentami, ale nie ma żadnych merytorycznie Pytanie zadaje pan poseł Wojciech Kossakowski,
uzasadnionych podstaw, by wyłączyć z tego katalogu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Wojciech Kossakowski: zgadzam się z tym poglądem chociażby w kontekście

jazdy latem zacienionymi drogami na obszarze le-
Dziękuję. śnym. Wtedy światła są zbawienne. Wszelkie argu-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! A swoją drogą to menty za zniesieniem obowiązku używania świateł
nie wiem, jak można panią marszałek pomylić z pa- drogowych w dzień uważam za niezasadne. Takie
nem marszałkiem. Jest pani przecież o niebo pięk- dyskusje są moim zdaniem tylko stratą czasu, uza-
niejsza od swoich kolegów, ale widzę, że kolega za- sadnienie zaś projektów ustaw (Dzwonek) uważam
uważył ten błąd. za nielogiczne i niemerytoryczne, wręcz populistycz-
Projekt dotyczy znowelizowania przepisów w zane zabieranie czasu Wysokiej Izbie, niemające żadne-
kresie obowiązku używania świateł mijania przez go związku z obowiązkiem używania świateł drogo-
pojazdy w ruchu drogowym. Temat ten wywołuje wych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
niewątpliwie duże emocje wśród opinii publicznej.
Przypomnę, że rozpatrujemy projekt złożony przez
dwa kluby poselskie, których wnioski są zbieżne: jaz- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
da z włączonymi światłami przez cały rok wcale nie
przyczyniła się do poprawy bezpieczeństwa na dro- Dziękuję panu posłowi.
gach. Nadmienię, że w Austrii obowiązywał taki sam Głos ma pan poseł Wiesław Andrzej Szczepański,
nakaz, a następnie go zniesiono. Zarówno w moim, Lewica.
jak i wielu innych osób przekonaniu jest to racjona-
lizacja obowiązujących przepisów. Nie chodzi przecież
tutaj o całkowite wycofanie się z nich, lecz jedynie Poseł Wiesław Andrzej Szczepański:
o ograniczone stosowanie w ciągu kilku miesięcy.
Moje pytanie jest następujące: Czy w trakcie prac Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W sposób populi-
komisji i podkomisji przeanalizowano inne warianty styczny to pytania zadawał mój kolega. Rozumiem,
tego rozwiązania, np. zniesienie obowiązku jazdy światła do rowerów niech jeszcze wprowadzi, będzie-
z włączonymi światłami na terenia zabudowanym my jeździć rowerem z zapalonym światłem.
w miesiącach letnich, natomiast na terenie niezabu- (Poseł Henryk Siedlaczek: Zapraszam do Rud, do
dowanym obowiązywałby nakaz jazdy z włączonymi lasów śląskich. Przyjedź latem, 33°C w cieniu. Zoba-
światłami przez cały rok? Dziękuję. czysz, jak się jeździ bez świateł.)
10 km/godz., dobrze. Moje pytanie do pana mini-
stra: Czy, utrzymując w mocy prawny obowiązek
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: używania w dzień świateł mijania, nie należy dopro-
wadzić do sytuacji, w której w Polsce będą dopusz-
Dziękuję panu posłowi. czone, powiedzmy, do ruchu tylko homologowane
Głos ma pan poseł Henryk Siedlaczek, Platforma pojazdy, które są wyposażone w światło dzienne,
Obywatelska. a poprzez system zachęt ekonomicznych nie należy
Bardzo proszę, panie pośle. doprowadzić do indywidualnego montowania tych
świateł w samochodach starych? Jakie argumenty
przemawiają za tym, aby w dużych aglomeracjach
Poseł Henryk Siedlaczek: latem i wiosną obowiązywał nakaz jazdy na świa-
tłach, tam, gdzie prędkość jest ograniczona do 40–50
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wnioskodawcy obu km/godz.?
proponowanych nowelizacji Prawa o ruchu drogo- Moje hipotetyczne pytanie do pana ministra: Ja-
wym postulują zniesienie obowiązku używania świa- kie byłoby stanowisko rządu, gdyby ten projekt wska-
teł mijania przez pojazdy w ciągu całego roku przez zywał, załóżmy, nakaz zniesienia obowiązku używa-
całą dobę. Uzasadnieniem dla tej zmiany ma być fakt, nia świateł w aglomeracjach i w terenie zabudowa-
iż mimo wprowadzenia tego nakazu w 2007 r. na nym? I czy w ministerstwie są prowadzone jakiekol-
polskich drogach doszło do wzrostu, a nie do zmniej- wiek badania na temat wpływu jazdy na włączonych
szenia liczby wypadków w stosunku do roku 2006. światłach po wprowadzeniu tego obowiązku, po 2007 r.?
Podstawą do przeprowadzenia tych badań statystycz- (Oklaski)
nych był bardzo krótki okres. Nie ukrywam, że je-
stem zainteresowany tym, jak sytuacja kształtowała
się na przestrzeni kolejnych dwóch lat. W związku Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
z tym chciałbym zapytać: Czy są państwo w posiada-
niu zaktualizowanych i bardziej szczegółowych wy- Dziękuję panu posłowi.
ników badań, którymi moglibyście państwo poprzeć Głos ma pan poseł Jarosław Matwiejuk, Lewica.
swoje argumenty? Pytanie to kieruję oczywiście do Nie ma pana posła.
autorów obu projektów. Wnioskodawcy uzasadniają Lista posłów zapisanych do głosu została...
swoje stanowisko brakiem wpływu używania świateł (Poseł Krzysztof Tchórzewski: Ale ja byłem zapi-
drogowych na poprawę bezpieczeństwa ruchu. Nie sany.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska infrastruktura spowalniająca ruch, pojawiły się świa-

tła, poprawiła się jakość techniczna samochodów,
Oj, przepraszam bardzo, przepraszam. w wielu miejscach poprawiła się, cokolwiek byśmy
Pan poseł Krzysztof Tchórzewski, Prawo i Spra- powiedzieli, jakość dróg. Czy w związku z tym chce-
wiedliwość. my zagrać w rosyjską ruletkę, wycofywać niektóre
Bardzo proszę, panie pośle. kryteria i sprawdzić, czy przybyło, czy ubyło? Ja się
nie odważę. Dopóki będę reprezentował rząd, będę
wydawał negatywne stanowisko co do pomysłu wy-
Poseł Krzysztof Tchórzewski: cofania się z jazdy na światłach.
Szanowni Państwo! Pierwszy raz doszliśmy – w wy-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! niku działań wielu poprzednich ekip i tej ekipy, któ-
Austria uznała tę sprawę za bardzo ważną, dlatego ra konsekwentnie wprowadzała te pociągnięcia, któ-
przez półtora roku prowadzono bardzo dokładne ba- re uznawaliśmy za dobre – do niebywałego spadku:
dania i analizy, a nie zbierano opinii. o 20%, bo liczba zabitych w Polsce spadła z 5,5 tys.
Jakby odpowiadając na pytania posła, co pani do 4,5 tys., realizując pociągnięcia poprzednich ekip.
marszałek może mi doliczy w czasie, chcę powiedzieć, Zero pychy, bo zwiększenie bezpieczeństwa na dro-
że nasze uzasadnienie jest bardzo bliskie uzasadnie- gach to ponadpartyjne zadanie. W związku z tym ja
niu przedstawionemu w parlamencie austriackim. niezmiennie będę rekomendował w ramach stanowi-
Jeżeli tam też byłoby to rzeczywiście populistyczne, ska rządu odrzucenie tych dwóch projektów.
to wtedy taką opinię przyjmę. Poseł Stanke chyba przeholował z argumentacją,
Chciałbym zapytać, ile środków w czasie obowią- używając określenia, że dramatycznie wzrosła liczba
zywania tego przepisu od 2007 r. resort przeznaczył wypadków. Nie będę z tym dyskutował, bo dysponu-
na przeprowadzenie badań oddziaływania włączo- ję kompletnie innymi statystykami.
nych świateł w okresie letnim na bezpieczeństwo. Poseł Stec mówił o braku analiz. Jedyne analizy,
I dlaczego przy wydawaniu opinii rządu nie uwzględ- do których... Niestety cały czas będę musiał wracać
niono badań przeprowadzonych przez państwa są- do tej metodologii. Chodzi o grupy wypadków, co do
siednie i Komisję Europejską? Takie badania poza których możemy podejrzewać, że mogą mieć związek
Austrią przeprowadzali Niemcy i Francuzi i nie po- z tym, czy światła są włączone, czy nie, czy to lepiej,
deszli do tego w ten sposób, żeby wprowadzić taki że zobaczymy samochód wcześniej, czy nie, czy będzie
zakaz. Pytam, ponieważ w opinii rządu nie ma od- dla nas lepiej, czy gorzej, jeżeli będziemy widzieli, czy
niesienia się do tych badań. Dziękuję. samochód jedzie w naszą stronę, czy nie, czy będzie
lepiej, jeżeli pieszy szybciej zobaczy samochód nad-
jeżdżający w stronę pasów, czy gorzej. Dla mnie od-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: powiedzi na te pytania są absolutnie oczywiste. Może
udział wypadków śmiertelnych w grupie wypadków
Dziękuję panu posłowi. związanych z włączonymi lub wyłączonymi światła-
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- mi jest na tyle mały, że trudno go oszacować. Jestem
pana. w stanie zrozumieć także to, że warunki atmosfe-
Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie ryczne panujące podczas jednego roku i warunki at-
Infrastruktury pan Tadeusz Jarmuziewicz. mosferyczne panujące podczas drugiego roku mogą
Bardzo proszę. być na tyle różne, że ta metodologia może być zama-
zana, może być to trudne do znalezienia.
Poseł Kossakowski pytał, czy rozważaliśmy inne
Sekretarz Stanu warianty. Te projekty są poselskie, w związku z czym
w Ministerstwie Infrastruktury to nie rządowi decydować o tym, jak udoskonalić nie
Tadeusz Jarmuziewicz: najlepsze projekty.
Pan poseł Szczepański pytał o wyposażenie w świa-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeżeli lista mów- tła dzienne. Panie pośle, czy pan wie o tym, że Komi-
ców rzeczywiście została wyczerpana, a takie wraże- sja Europejska tak strasznie zignorowała to, że na-
nie odnoszę, pozwolę sobie odpowiedzieć. leży jeździć na światłach dziennych, iż w wyniku
Rozpocznę od podjętego przez prof. Widackiego wydanej przez Komisję Europejską dyrektywy od
wątku metodologii. Gdyby tę metodologię już zupeł- 7 lutego 2011 r. nałożono obowiązek wyposażania
nie strywializować i spojrzeć za siebie, to ile było nowo wyprodukowanych modeli samochodów osobo-
3 lata temu śmiertelnych wypadków – mówmy tylko wych i dostawczych w specjalne światła do jazdy
o tych, bo to upraszcza analizę – a ile było w 2009 r.? dziennej? Rzeczywistość techniczna jest taka, że od
(Głos z sali: A ile było w 2007 r.?) 2 lutego 2011 r. w wyniku decyzji Komisji Europej-
Liczba spadła o 20%. W międzyczasie pojawiło się skiej wszystkie samochody wyprodukowane, wypusz-
kilka kryteriów, które spowodowały zmniejszenie czone na rynek w Europie i przeznaczone do handlu
śmiertelności. Pojawiły się fotoradary, do których muszą być wyposażone w takie światła. To znaczy,
możemy mieć stosunek taki czy taki, pojawiła się że Unia Europejska zdecydowała o ewolucyjnym pro-
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Druga kwestia jest podstawowa. Otóż nie ma roz-
Infrastruktury Tadeusz Jarmuziewicz bieżności, jeżeli chodzi o układ ogólnych przyczyn
wypadków: człowiek, pojazd, samochód. Polska nie
cesie wymiany samochodów występujących na rynku odbiega pod tym względem ani od Europy, ani od
na takie, które będą zawierały ten element technicz- świata. Wypadki z przyczyn związanych z samocho-
ny, mając przy tym także świadomość kosztów. Ja dami, ponieważ rzeczywiście motoryzacja spowodo-
również zdaję sobie sprawę z tego, że będą temu to- wała wielki skok, jeżeli chodzi o przyczyny wypad-
warzyszyły jakieś koszty. ków, stanowią około 10% ogólnej liczby wypadków.
Pan poseł Szczepański zapytał także, jakie byłoby Choćby nasze drogi są trochę gorsze niż w świecie.
hipotetyczne stanowisko rządu w sytuacji, gdyby taki Ilość wypadków z tych przyczyn jest znikoma, stano-
projekt został do niego skierowany. Gdybym repre- wi około 15% ogólnej ich liczby. Pozostałe przyczyny
zentował rząd w takiej sytuacji, najpierw zastanowił- leżą po stronie człowieka, zależą od jego zdolności
bym się, czy zawarte tam rozwiązanie jest dobre, czy psychomotorycznych, także reakcji wzrokowej itd.
złe, a potem zawnioskował o odrzucenie, bo – pozwo- A jeżeli pan profesor zarzuca, że te badania trąciły
lę sobie postawić taką tezę – pewnie światła dzienne jakimś populizmem, to chcę powiedzieć, że to są bar-
niewiele różnią się od świateł mijania. dzo szczegółowe badania. Mówiłem o tym. Wskazują
Wreszcie pan poseł Tchórzewski. Wszyscy szasta- one na przyczyny i na zdarzenia w relacji pojazd – po-
ją przykładem Austrii. Panie pośle, pan wie o tym, jazd oraz w relacji pojazd – pieszy. Wynika z nich, że
że ten ruch miał charakter polityczny. W czasie kam- zmalała liczba ofiar śmiertelnych. To jest kolejna
panii wyborczej w Austrii jazda na światłach urosła kwestia.
do rangi jednego z argumentów używanych w kam- (Poseł Jan Widacki: Ale dlaczego zmalała? Tego
nadal nie wiemy.)
panii. W związku z tym doszło do sytuacji – pozwolę
Wiemy. Właśnie dlatego. Także dlatego. Można
sobie na takie porównanie: Jarmuziewicza zmienił
by przejść obojętnie koło problemu, można byłoby
Szczepański – że nakazano gaszenie świateł w ciągu
porównywać się do Francji, do Niemiec, ale wtedy,
dnia. To się nie mieści w głowie, ale to posunięcie
panowie posłowie, kiedy osiągniemy wskaźniki od-
miało charakter ewidentnie polityczny. zwierciedlające stan bezpieczeństwa na polskich dro-
Pytał pan o koszty badań. Jeżeli pan chce, spraw- gach zbliżone do wskaźników w tych państwach.
dzę to i odpowiem na piśmie. Chodzi o kilkadziesiąt Przypomnę, że na 100 wypadków w dowolnym prze-
tysięcy złotych. Proszę? dziale czasowym na drogach Skandynawii ginie do
(Głos z sali: Czy były prowadzone badania?) 1 osoby, na drogach Francji i Niemiec od 1 osoby do
Były. Zlecaliśmy ITS wykonanie tych badań. Ich 3 osób, a na polskich drogach ginie od 11 osób do
koszt wyniósł kilkadziesiąt tysięcy złotych. Nie pa- 15 osób. W związku z tym nie możemy traktować
miętam, ile dokładnie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tego problemu obojętnie. Powinniśmy robić wszystko
to, o czym mówił pan minister. To jest praca wielo-
kierunkowa, polegająca także na maksymalnym wy-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: eliminowaniu błędu człowieka, bo w gruncie rzeczy,
podkreślam, najwięcej przyczyn wiąże się z błędami
Dziękuję panu ministrowi. człowieka.
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł Dziękuję wszystkim, którzy brali udział w pracy
Stanisław Żmijan. nad tymi projektami ustaw w podkomisji i w komisji.
Dziękuję. (Oklaski)
Poseł Stanisław Żmijan: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Bardzo dziękuję. Dziękuję panu posłowi.
Dwa pytania – pana posła Steca i pana posła Wi- Zamykam dyskusję*).
dackiego – były niejako skierowane do posła sprawoz- Do głosowania nad wnioskami komisji o odrzuce-
dawcy. Otóż zwracam się do panów posłów z Lewicy, nie projektów ustaw przystąpimy w bloku głosowań.
szczególnie do pana posła Szczepańskiego, z prośbą Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. po-
o konsekwencję. Jeżeli państwo także jesteście auto- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwy-
rami projektu, na podstawie którego wprowadzono czajnej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie
by obowiązek noszenia przez pieszych poruszających ustawy Kodeks wykroczeń (druki nr 1669 i 3035).
wzdłuż dróg, poboczy itd. elementów odblaskowych Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
na ubraniach, to chciałbym powiedzieć, że te elemen- pana posła Stanisława Piętę.
ty nie zaświecą, jeżeli nie będzie światła, także pod- Bardzo proszę, panie pośle.
czas dnia. Ma to istotne znaczenie, odblask nie za-
świeci także podczas dnia. Tak więc proszę o konse- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
kwencję. To jest pierwsza kwestia. łączniku nr 1.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń 85
Poseł Sprawozdawca Stanisław Pięta: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt Dziękuję panu posłowi.

przedstawić sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
spraw zmian w kodyfikacjach o komisyjnym projek- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
cie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń czeń w imieniu klubów i kół.
(druk nr 1669). Sprawozdanie komisji zawarte jest Otwieram dyskusję.
w druku nr 3035. Głos zabierze pan poseł Witold Pahl, Platforma
Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu na 39. posiedze- Obywatelska.
niu Sejmu w dniu 2 kwietnia 2010 r. na podstawie
art. 90 ust. 1 w związku z art. 87 ust. 2 regulaminu
Poseł Witold Pahl:
Sejmu skierował powyższy projekt ustawy do Komi-
sji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę przedsta-
To jest niewielka nowelizacja, więc pozwolą państwo, wić stanowisko klubu Platforma Obywatelska w spra-
że przeczytam brzmienie § 1 w art. 144 Kodeksu wy- wie projektu zmiany ustawy Kodeks wykroczeń (dru-
kroczeń: „Kto na terenach przeznaczonych do użyt- ki nr 1669 i 3035).
ku publicznego niszczy lub uszkadza roślinność lub Wysoka Izbo, jak powiedział pan poseł sprawoz-
też dopuszcza się niszczenia roślinności przez zwie- dawca, to jest zmiana nieduża, ale duży krok w kie-
rzęta znajdujące się pod jego nadzorem albo depcze runku zieleńców, a więc tych miejsc, które do tej pory
trawnik lub zieleniec w miejscach innych niż wyzna- były traktowane bardziej jak pole minowe, miejsce,
czone dla celów rekreacji przez właściwe organy gmi- gdzie można było dostać mandat, gdzie było się na-
ny, podlega karze grzywny do 1000 złotych albo ka- rażonym na kary administracyjne. To jest też duży
rze nagany”. krok w kierunku pewnej zmiany cywilizacyjnej, bo
Proszę państwa, istotą projektu jest wprowadze- przecież możliwość korzystania z terenów rekreacyj-
nie możliwości korzystania z trawników miejskich nych, z terenów zielonych to też możliwość integracji
w celach rekreacyjnych i wypoczynkowych na tere- lokalnej społeczności, to również pewien element bu-
nach gminy wskazanych wcześniej odrębną uchwałą dowania lokalnej polityki ochrony środowiska. Do-
właściwego organu gminy. Zaznaczam, że nie chodzi datkową pozytywną konsekwencją wprowadzenia
proponowanej zmiany w Kodeksie wykroczeń będzie
o całkowite odstąpienie od penalizacji. Niszczenie
również możliwość zastopowania niedobrej tendencji,
i uszkadzanie roślinności nadal będzie zagrożone
jaka pojawiła się szczególnie w aglomeracjach, gdzie
karą grzywny do 1000 zł lub karą nagany, natomiast ceny gruntów są wysokie, aby te tereny, z uwagi na
proponowana zmiana pozwoli na wyodrębnienie zie- brak możliwości szerszego wykorzystywania ich do
leńców gminnych, które będą mogły być wykorzysty- celów społecznych, były po prostu przeznaczane na
wane rekreacyjnie. Projektem zajmowała się podko- sprzedaż dla deweloperów, co w jednoznaczny sposób
misja stała do nowelizacji Prawa karnego, która, jak powodowało zachwianie równowagi ekologicznej
wiem, obradowała dość burzliwie, jednak doszło do i w odbiorze społecznym często było traktowane jako
porozumienia. Nadzwyczajna komisja kodyfikacyjna zabór czy zawłaszczenie tego mienia na cele sprzecz-
jednomyślnie przyjęła sprawozdanie podkomisji stane ze społecznymi oczekiwaniami. Jak powiedział
łej. Dyskusja na posiedzeniu komisji kodyfikacyjnej poseł sprawozdawca, nie rezygnujemy z penalizacji
dotyczyła między innymi wątpliwości, czy do wyzna- zachowań, które stanowią o niszczeniu roślinności,
czania terenów pod rekreację i wypoczynek potrzeb- a więc ten niczym nieskrępowany wstęp na tereny
ne jest gminie osobne upoważnienie ustawowe oraz zielone, na trawniki będzie jednak w dalszym ciągu
tego, czy interpretacja a contrario nowego przepisu limitowany koniecznością właściwego zachowania się
może prowadzić do wniosku, że na terenach innych poprzez wymuszenie zagrożeniem karą administra-
niż przeznaczone do rekreacji dopuszczalne jest nisz- cyjną poszanowania terenów zielonych. Tak więc
czenie i uszkadzanie roślinności. W obu przypadkach w naszym przekonaniu, uczestniczyłem również
w posiedzeniu podkomisji i komisji, w stosunku do
wątpliwości zostały rozwiane, tak więc gmina może
pierwotnego przedłożenia redakcja tego przepisu Ko-
stanowić o przeznaczeniu terenu, który pozostaje
deksu wykroczeń uległa zmianie, ta wersja jest bar-
w jej zarządzie, takie jest stanowisko Trybunału dziej czytelna. Rzeczywiście wskazuje się na możli-
Konstytucyjnego, o czym mówiła pani dyrektor Gra- wość korzystania z tych terenów czy właśnie utrzy-
żyna Staniek. Nie jest też możliwe przyjęcie, że na mania karalności zachowania, które powoduje nisz-
jakichkolwiek terenach przeznaczonych do użytku czenie roślinności. Przepis jest czytelny i gwarantu-
publicznego możliwe jest bezkarne niszczenie lub je realizację celów, które legły u podstaw przedłożenia
uszkadzanie roślinności. projektu komisyjnego.
Wysoka Izbo, nadzwyczajna komisja kodyfikacyj- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Platformy
na wnosi, aby Wysoka Izba uchwaliła proponowany Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem przedło-
projekt. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) żonego projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
86 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: czać te tereny, będą jednak musiały je wytyczyć,

urządzić, naprawiać, sprzątać, pilnować itd., no i oprócz
Dziękuję panu posłowi. tego nie będą pobierać kar, wprawdzie niedużych,
Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przed- które do tej pory były pobierane. W związku z tym
stawi pan poseł Adam Rogacki. zobaczymy, jaka będzie reakcja gmin na tę zmianę
Nie ma pana posła. Kodeksu wykroczeń. Sądzę, że mieszkańcy będą na-
Proszę zatem pana posła Stanisława Rydzonia ciskać na gminy, żeby takie tereny wyznaczały, żeby
o zabranie głosu w imieniu klubu Lewica. było ich jak najwięcej, głównie w centrach miast. Ale
to jest sprawa przyszłości.
Generalnie Klub Poselski Lewica ocenia projekt
Poseł Stanisław Rydzoń: zawarty w sprawozdaniu pozytywnie i będzie głosował
za jego przyjęciem. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
W imieniu Klubu Poselskiego Lewica chciałbym
przedstawić stanowisko wobec sprawozdania Komisji Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach
o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy Dziękuję panu posłowi.
Kodeks wykroczeń, druki nr 1669 i 3035. Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
Z opinii ministra sprawiedliwości z dnia 3 lutego wego przedstawi pan poseł Józef Zych.
2009 r. załączonej do druku nr 1669 wynika, że Bardzo proszę, panie marszałku.
w resorcie przygotowywana jest szeroka nowelizacja
Kodeksu wykroczeń obejmująca także zmianę art. 144
§ 1 kodeksu. Taką opinię otrzymaliśmy na początku Poseł Józef Zych:
ubiegłego roku, podpisał ją jeszcze minister Czuma,
który zważywszy na uniwersalizm i stabilność ko- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
deksu, jakim niewątpliwie jest również Kodeks wy- Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego
kroczeń, sugerował wówczas wstrzymanie prac nad uznaje, iż propozycja zmiany ustawy Kodeks wykro-
projektem. Chociaż co do treści, to oczywiście zgodził czeń jest racjonalna, słuszna, potrzebna, i będzie
się z ideą zawartą w projekcie. Ponieważ do maja bie- głosować za jej przyjęciem.
żącego roku nie wpłynęła zapowiadana nowelizacja Chciałbym jedynie zwrócić uwagę na to, aby cza-
rządowa, o której, jak wspominałem, była mowa po- sami nie odczytywano tego przepisu błędnie, czyli że
nad rok temu, 6 maja 2010 r. Komisja Nadzwyczajna on zastępuje inne sankcje, które są zawarte m.in.
przyjęła w formie sprawozdania projekt komisji w ustawie o ochronie przyrody. Tam dotyczy to m.in.
„Przyjazne Państwo”. Co zawiera to sprawozdanie? uszkadzania, wycinania drzew, a drzewo także jest
Zgodnie z obowiązującym obecnie brzmieniem art. rośliną. Tamte przepisy w pełni pozostają. Natomiast
144 § 1 Kodeksu wykroczeń penalizowane jest zacho- przed chwilą mój znakomity kolega powiedział, że ma
wanie polegające m.in. na niszczeniu lub uszkadza- wątpliwości, czy wnioskodawcy, uzasadniając, że nie
niu roślinności na terenach przeznaczonych do użyt- będzie to powodować skutków finansowych, mowa
ku publicznego, czyli uważa się je za wykroczenie. jest o Skarbie Państwa, mają rację. Jeżeli samorządy
Praktycznie może zostać ukarana każda osoba ko- będą wytyczać, to oczywiście będą ponosić konse-
rzystająca z zieleńców czy z trawników w celu wy- kwencje. (Oklaski)
poczynku, rekreacji, czy w celu sportowym. W tej (Poseł Stanisław Rydzoń: Oczywiście, panie mar-
sytuacji projektodawcy zaproponowali wyłączenie szałku.)
z tego zakazu terenów wyznaczonych do rekreacji
przez właściwe organy gminy, dzięki czemu możliwe
będzie swobodne skorzystanie z wymienionych traw- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
ników i zieleńców, oczywiście przy uwzględnieniu
tego, że nie wolno ich niszczyć. Sądzę, że gminy Dziękuję panu marszałkowi.
będą ustalać również regulaminy korzystania z tych Głos zabierze pan poseł Jan Widacki, Demo-
trawników, zieleńców itd. To uregulowanie spowo- kratyczne Koło Poselskie Stronnictwa Demokra-
duje, iż wypoczywający zawsze będą świadomi, iż tycznego.
czynią to legalnie. Jest to niezwykle istotne dla czło-
wieka, który ma zamiar się zrelaksować i który wie,
że jeśli położy się gdzieś na trawniku, to za chwilę Poseł Jan Widacki:
nie zostanie z niego przegoniony, np. przez straż
miejską czy przez policję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Oczywiście jest jeden problem. Autorzy projektu Nowelizacja dotyczy jednego paragrafu art. 144 Ko-
twierdzą, że w zasadzie nie pociągnie on za sobą żad- deksu wykroczeń, mówiącego, jak już wielokrotnie
nych kosztów. Wydaje mi się, że to nie do końca jest tu słyszeliśmy, o niszczeniu roślinności, deptaniu
prawda. Przecież organy gminy, które będą wyzna- trawników. Rzeczywiście jest to sprawa bardzo do-
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń 87
Poseł Jan Widacki Poseł Wojciech Kossakowski:

niosła, o kapitalnym znaczeniu dla bezpieczeństwa Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt dotyczył
państwa i pomyślności jego obywateli, godna debaty. umożliwienia korzystania z trawników miejskich
Jednak nawet w tej jednoartykułowej nowelizacji ten w celach rekreacyjnych i wypoczynkowych, a co za
jeden artykuł jest źle zredagowany. Jest tu błąd styli- tym idzie, odstąpienia od penalizacji korzystania
styczny, z którego wynika, że można deptać trawniki z tych terenów. Oczywiście bardzo się cieszę, że na-
w miejscach wyznaczonych dla celów rekreacji przez reszcie to ucywilizujemy, bo na tle innych krajów,
gminy. Jest to źle, dwuznacznie napisany przepis. nie tylko europejskich, wyglądało to, mówiąc deli-
Skoro już rozmawiamy o Kodeksie wykroczeń, to katnie, śmiesznie. Mam tylko jedną wątpliwość – za-
może warto pomówić o rzeczach poważnych i przy- rządzanie terenami jest domeną prawa miejscowego.
Do wydania przez radę uchwały niezbędna jest za-
pomnieć sobie, że Kodeks wykroczeń pochodzi z roku
tem norma kompetencyjna. Projekt zakłada, że rada
1971. Powstał 40 lat temu, w zupełnie innej sytuacji
wskazywać będzie tereny przeznaczone na cele re-
nie tylko politycznej, ale i cywilizacyjnej. Dziś jest po
kreacyjne – oczywiście w takim zakresie, w jakim
prostu anachroniczny. Chyba czas nie na jakąś drob- nie jest to regulowane przepisami powszechnie obo-
ną nowelizację dotyczącą trawników lub czegoś inne- wiązującymi – a co za tym idzie, gmina nie może
go, ale na nowy Kodeks wykroczeń, czas na przejrze- podejmować uchwały w przedmiocie terenów będą-
nie wykroczeń zapisanych w wielu innych ustawach, cych w jej zarządzie. Tak więc może się okazać, że
a jest ich bardzo wiele. żaden teren nie zostanie wskazany, ponieważ nie
Zajmowanie się Kodeksem wykroczeń jest zapew- ma normy kompetencyjnej do wskazywania terenów
ne zajęciem mało ambitnym, politycznie mało no- rekreacyjnych przez radę. Czy taki wariant jest re-
śnym, nie jest to zbyt medialne. Może łatwiej byłoby alny? Dziękuję.
napisać nowy projekt Kodeksu wykroczeń i uchwalić
go. Oczekujemy, że rząd się tym zajmie.
Poza tym, kiedy mówimy o wykroczeniach, warto Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
wspomnieć, że Polska jest jednym z nielicznych kra-
jów, który nie ma, nie prowadzi statystyki wykro- Dziękuję panu posłowi.
czeń. Wielokrotnie interpelowałem w tej sprawie do Głos ma pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
pana ministra Rapackiego. Minister właściwy do
spraw wewnętrznych, który z mocy art. 102 Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia ma sprawo- Poseł Jerzy Gosiewski:
wać nadzór nad postępowaniami mandatowymi, nie
wie, ile tych postępowań jest, ponieważ mandaty kar- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
ne wydawane są przez ponad 20 podmiotów, z któ- Sformułowanie z pierwotnego projektu było wątpli-
rych tylko część podlega nadzorowi ministra właści- we, a przedstawiony w sprawozdaniu komisji projekt
wego do spraw wewnętrznych. Może więc i o tym ustawy może w praktyce skomplikować stosowanie
warto rozmawiać, kiedy mówimy o wykroczeniach. tego przepisu.
Jeżeli już dyskutujemy o takich drobiazgach, to Panie ministrze, kto będzie oceniał, że roślinność
może rzeczywiście zajmijmy się sprawami poważniej- jest niszczona? Bieganie zwierząt po trawniku i ich
szymi, a jeśli chodzi o wykroczenia, naprawdę jest odchody praktycznie zawsze niszczą roślinność. Czy
o czym mówić. Dla porządku powiem jeszcze, że po- w tym przypadku właściciel lub nadzorujący zwie-
słowie demokratycznego koła poselskiego także są rzęta będzie podlegał karze?
przeciwni deptaniu trawników. Dziękuję. (Oklaski) Panie pośle sprawozdawco, wyłączenie od zakazu
(Poseł Józef Zych: Nie kpij sobie.) niszczenia roślinności miejsc wyznaczonych dla ce-
lów rekreacji zmuszać będzie gminy do określenia
tylko takich obszarów. Czy nie właściwszym rozwią-
zaniem byłaby zmiana zapisu ostatniej części zdania
art. 1 na: w miejscach innych niż dopuszczone przez
właściwe gminy? Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Do zadania pytań zapisało się 2 panów posłów.
Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze zapisać do Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
zadania pytania?
Nie widzę. Dziękuję panu posłowi.
Zamykam listę. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
Czas na zadanie pytania – 1 minuta. pana.
Głos ma pan poseł Wojciech Kossakowski, Prawo Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
i Sprawiedliwość. Sprawiedliwości pan Zbigniew Wrona.
88 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń
Podsekretarz Stanu czy występuje znamię niszczenia. Chcę powiedzieć,

w Ministerstwie Sprawiedliwości że określenie: znamię niszczenia jest zawarte nie
Zbigniew Wrona: tylko w Kodeksie wykroczeń, ale również w przepi-
sach Kodeksu karnego. Jest to odrębne przestęp-
Dziękuję. stwo – niszczenie mienia, i nie ma raczej z tym pro-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście ta zmia- blemów w orzecznictwie. Oczywiście podlega to
na ma charakter wysoce cząstkowy i wybiórczy. To ocenie, podlega rozpatrzeniu w toku postępowania,
jest jasne. Pan poseł Widacki, pan profesor ma tutaj czy to jest spełnione, ale to nie jest ani na gruncie
całkowitą rację. Na pewno jest wielka potrzeba zaję- Kodeksu wykroczeń, ani Kodeksu karnego znamię
cia się całościowo Kodeksem wykroczeń. Tak się nowe czy znamię, które wywoływałoby jakieś szcze-
zresztą już dzieje. Na ostatnim posiedzeniu Komisji gólne trudności.
Kodyfikacyjnej Prawa Karnego w ubiegłym miesią- Zatem, Wysoki Sejmie, przyznając rację tym, któ-
cu, gdzieś w połowie maja, bardzo istotny punkt dys- rzy wskazują na to, że ten projekt jeszcze pozostaje
kusji poświęcony był właśnie rozważaniu zupełnie w obszarze tego dość przestarzałego prawa wykro-
nowej koncepcji podejścia do odpowiedzialności za czeń, jednak muszę powiedzieć, że jest on dużo lepszy
wykroczenia. Nieformalne opinie, bo nie było jednej niż ustawa, która obowiązuje. Jest lepszy z dwóch
opinii dotyczącej tego projektu, ale pojawiły się głosy powodów. Przede wszystkim dlatego, że zezwala lu-
w dyskusji, które wskazywały, że nie jest celowe po- dziom wypoczywać, czyli chodzić – deptać to znaczy
dejmowanie tak okrojonych prac legislacyjnych, cho- po prostu chodzić – po trawie, po trawnikach, a nie
ciaż dużo szerszych niż w przypadku tego rozpatry- zakazuje tego, tak jak to jeszcze jest obecnie. Tak
wanego tutaj projektu. W ministerstwie prowadzili- więc nie będziemy narażeni na odpowiedzialność
śmy bowiem pewne prace, one były jednak dość okro- karną tylko dlatego, że weszliśmy na trawkę zieloną.
jone. Uwzględniając te głosy pojawiające się w dys- Natomiast będziemy narażeni na odpowiedzialność
kusji na posiedzeniu Komisji Kodyfikacyjnej Prawa – i to jest drugi powód, dla którego ta norma jest
Karnego, wstrzymaliśmy te prace. Rzeczywiście cze- lepsza niż ta wyjściowa, zaprezentowana przez Ko-
kamy na wypracowanie tego i poprzez przedstawicie- misję „Przyjazne Państwo” – jeżeli będziemy nawet
li w Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego uczest- na terenach wyznaczonych przez gminy niszczyć ro-
niczymy w tych pracach. ślinność, dopuszczać do jej niszczenia, uszkadzać ją.
Wróćmy jednak do tego projektu, który mamy Oczywiście musi być stwierdzona wina. To musi być
teraz przed sobą. Stanowisko, które zaprezentował świadome działanie, nie może być nieumyślne. Mu-
minister sprawiedliwości, jeszcze jako prokurator simy świadomie chcieć zniszczyć jakąś roślinność czy
generalny, było pozytywne, bo trudno się nie zgodzić ją uszkodzić. Również tam, gdzie będzie wyznaczony
ze słusznością tego projektu. On jest wycinkowy, wy- teren do rekreacji, będzie takie zachowanie karalne.
biórczy, ale ma duże znaczenie, zwłaszcza w sytuacji, I to jest dobre rozwiązanie, ponieważ nie możemy też
kiedy gminy coraz powszechniej dbają o jakość życia dopuścić do tego, żeby te tereny wyznaczone stały się
obywateli, a elementem tej dbałości jest troska o par- klepiskiem, czyli żeby można było tam wszystko
ki, skwery, zieleńce, tereny rekreacyjne. Miasta, któ- zniszczyć. Tam można wypoczywać kulturalnie na
re poważnie traktują swoich obywateli i turystów, trawie.
wyznaczają takie tereny. Będzie także karalne zaśmiecanie, oczywiście
Padło pytanie, na jakiej podstawie ma się odby- z innego artykułu Kodeksu wykroczeń. Jest specjal-
wać wyznaczanie takich terenów. Jest to norma pra- na norma, która obejmuje zaśmiecanie. Oczywiście
wa miejscowego, która może być wydana w oparciu zaśmiecanie terenów wyznaczonych do rekreacji bę-
o przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Tam dzie tej odpowiedzialności podlegało.
– pamiętam – jest artykuł, który mówi o zasadach Z tych powodów minister sprawiedliwości pod-
korzystania z terenów objętych wspólną infrastruk- trzymuje swoją pozytywną opinię o tym projekcie.
turą gminną. Oczywiście gmina nie może wyznaczyć Element nie tyle negatywny, co wywołujący pewne
takich obszarów na terenie prywatnym czy też ta- wątpliwości to kwestia zakresu regulacji. Sądziliśmy,
kim, który jej nie podlega, do którego nie ma żadnych że warto będzie poczekać z tą nowelizacją na nowe-
praw, ani własności, ani przynajmniej zarządu. Jed- lizację rządową, ale dzisiaj po dyskusjach w Komisji
nak na tych terenach, które są w jej dyspozycji, oczy- Kodyfikacyjnej Prawa Karnego wyrażam opinię, że
wiście może wyznaczać takie strefy. nie ma już chyba powodu, żeby dłużej czekać. To jest
Kto będzie oceniał, czy roślinność jest niszczona? rzeczywiście cząstkowa zmiana, ale zmiana korzyst-
Pytał o to pan poseł Gosiewski. Będzie tak, jak to jest na. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
obecnie, ta norma również zawiera znamię niszcze-
nia roślinności. Czyli to nie jest coś nowego, co wpro- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
wadza się tym projektem. Na początku będzie to
oceniał policjant, który stwierdzi, że ta roślinność Dziękuję panu ministrowi.
jest niszczona i może to podlegać postępowaniu man- Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
datowemu. Jeżeli nie będzie zgody na przyjęcie man- Stanisław Pięta.
datu, będzie to oceniał sąd, który będzie decydował, Bardzo proszę.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń.
Oświadczenia poselskie 89
Poseł Stanisław Pięta: Poseł Jerzy Gosiewski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Drogi Kolego Je- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ród Gosiewskich
rzy! Odpowiadając na twoje wątpliwości, chciałbym na swym zjeździe w Kretowinach koło Morąga
zauważyć, że my nie wyłączamy spod zakazu nisz- w 2007 r. zobowiązał komitet organizacyjny, któremu
czenia roślinności. Wszelkie niszczenie roślinności mam przyjemność przewodniczyć, do odnawiania
nadal jest objęte penalizacją. Jeżeli chodzi o twoją i przypominania miejsc pamięci wielkich Polaków,
propozycję, aby inaczej sformułować ostatnią część dzięki którym żyjemy w niepodległej Rzeczypospoli-
tej Polskiej. Nieodzownym jest bowiem, by młodzież
zdania w § 1, to wydaje mi się, że wprawdzie byłby to
poznawała historię swych przodków, a mieszkańcy
zapis krótszy, ale niezmieniający w żaden sposób isto-
gmin, w których doszło do istotnych wydarzeń, byli
ty sprawy. Po prostu proponowany przez komisję z tego dumni, że mieszkają w tak wielce historycz-
przepis jest nieco bardziej rozbudowany językowo. nym miejscu.
Ale tutaj posługujemy się językiem prawnym i sądzę, W dniu 6 czerwca 2010 r. z ogromną nadzieją od-
że to jest mimo wszystko lepsze rozwiązanie niż po- słoniliśmy pomnik poświęcony bitwie w dniu 8 paź-
dejmowanie za każdym razem prób maksymalnego dziernika 1656 r. pod Prostkami, powiat Ełk,
ścieśnienia przepisu. Wydaje mi się, że zapis wypra- w pobliżu Grajewa, w której pod dowództwem het-
cowany przez podkomisję, przyjęty następnie przez mana Wincentego Gosiewskiego wojska polskie, li-
nadzwyczajną komisję kodyfikacyjną jest rozwiąza- tewskie i tatarskie zwyciężyły lepiej uzbrojone wojska
niem optymalnym. Dziękuję za uwagę. szwedzkie, wspomagane przez wojska prusko-bran-
denburskie i zdradzieckie wojska Bogusława Radzi-
wiłła, który sam pod Prostkami został schwytany
i dostał się do niewoli.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Pomimo że decyzja o odsłonięciu tej tablicy zapa-
dła zaledwie kilka dni przed tym wydarzeniem, wraz
Dziękuję panu posłowi. ze mną w dniu 6 czerwca 2010 r. do Prostek przyby-
Zamykam dyskusję. li przedstawiciele rodu Gosiewskich oraz wielu na-
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- szych przyjaciół i współpracowników. Po odsłonięciu
my w bloku głosowań. pamiątkowej tablicy poświęconej bitwie pod Prostka-
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów mi uczestniczyliśmy w dobrze zorganizowanych
porządku dziennego zaplanowanych na dzień 9 czerw- Dniach Prostek, w tym m.in. w przekazaniu średnie-
ca br. go samochodu gaśniczego dla Ochotniczej Straży
Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- Pożarnej w Prostkach.
szenia oświadczeń poselskich. Panu wójtowi i mieszkańcom gminy Prostki,
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze moim asystentom oraz wszystkim, którzy pomogli
wygłosić oświadczenie poselskie? nam w tym, byśmy mogli upamiętnić to historyczne
Nikt się nie zgłasza. miejsce, bardzo serdecznie chciałbym podziękować
Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam z tego miejsca.
zatem za zamkniętą. Dziękuję, pani marszałek. (Oklaski)
Głos zabierze pan poseł Szymon Giżyński, Prawo
i Sprawiedliwość. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Poseł Szymon Stanisław Giżyński: Głos ma pan poseł Henryk Siedlaczek, Platforma
Obywatelska.
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Krzyżówkowi-
czom... Niedawno zasłyszane hasło z jednej z krzyżó-
wek: bohater wysokobudżetowego, cyklicznego sitco- Poseł Henryk Siedlaczek:
mu telewizyjnego „Ostatnia gafa grafa”. Dziękuję
uprzejmie. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 14 czerwca 2009 r.
w moich ukochanych Rudach nuncjusz apostolski
arcybiskup Józef Kowalczyk odczytał dekret Kongre-
gacji do Spraw Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramen-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: tów o podniesieniu miejscowego pocysterskiego ko-
ścioła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Dziękuję panu posłowi. do tytułu godności bazyliki mniejszej.
Oświadczenie wygłosi pan poseł Jerzy Gosiewski, Po raz pierwszy w historii do Rud przyjechał kar-
Prawo i Sprawiedliwość. dynał Stanisław Dziwisz, metropolita krakowski,
Bardzo proszę. sekretarz i przyjaciel sługi Bożego Jana Pawła II.
90 Oświadczenia poselskie
Poseł Henryk Siedlaczek pokoleniami ludu śląskiego – świadectwo wierze, na-

dziei i miłości oraz przekazywane potomnym te
Wespół z arcybiskupem Józefem Kowalczykiem, me- wszystkie wartości, których dzisiaj jesteśmy spadko-
tropolitą górnośląskim arcybiskupem Damianem biercami, a które stanowią podstawę ducha wspólno-
Zimoniem, biskupem opolskim arcybiskupem Alfon- ty europejskiej. Należą się słowa uznania tym wszyst-
sem Nossolem, ordynariuszem gliwickim biskupem kim pokoleniom, które przeszły przez tę ziemię,
Janem Wieczorkiem, biskupami pomocniczymi die- a których imiona i nazwiska znane były tylko Panu
cezji gliwickiej i opolskiej, opatem benedyktyńskim Bogu i w jakiś sposób zapisane zostały w murach tego
Adalbertem Kurzeją i ojcem Piotrem Chojnackim, klasztoru i tej świątyni. Ich piękno świadczy o głębi
opatem cysterskim z Mogiły, a także księżmi diecezji ich wiary, o wierności wartościom chrześcijańskim
gliwickiej, celebrował uroczystą mszę świętą w rudz- i o życiu nadzieją w przekonaniu, że my jako spadko-
kim sanktuarium. Na uroczystości przybył również biercy tych wartości nie roztrwonimy ich, ale będzie-
obecny kardynał Joachim Meisner z Kolonii. my je ubogacać, strzec i przekazywać następnym
Uroczystość miała kilka wymiarów. Wieńczyła pokoleniom. Dziękuję bardzo.
trwające od minionego roku obchody 750-lecia fun-
dacji cysterskiej w Rudach oraz 780-lecia sprowadze-
nia do Rud z małopolskiego Jędrzejowa, jak chce Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
tradycja, łaskami słynącego obrazu Matki Bożej Po-
kornej. Dziękuję panu posłowi.
Biskup Wieczorek przypomniał też, że korony dla Oświadczenie wygłosi pan poseł Tadeusz Nagu-
obrazu Matki Boskiej znajdującego się w bocznej ka- szewski, Platforma Obywatelska.
plicy świątyni poświęcił Ojciec Święty Jan Paweł II
podczas pamiętnej wizyty na lotnisku w Gliwicach
17 czerwca 1999 r., a koronacji w Rudach rok później Poseł Tadeusz Naguszewski:
dokonał arcybiskup Kowalczyk w obecności kardy-
nała Macharskiego. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Warmia i Mazury
Wreszcie była okazją do ogłoszenia dekretu Kon- ponownie pożegnały Mikołaja Kopernika. Kilkumie-
gregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów sięczna podróż wielkiego astronoma po miastach,
o podniesieniu kościoła w Rudach do tytułu i godno- w których żył i pracował, dobiegła końca. Zanim to
ści bazyliki mniejszej. To pierwsza bazylika w naszej jednak nastąpiło, sarkofag ze szczątkami Kopernika
diecezji – mówił wzruszony biskup Wieczorek. Proś- odbył niecodzienną podróż.
bę o wydanie dekretu skierował do Watykanu 5 paź- 19 lutego tego roku Toruń, miasto urodzenia i dzie-
dziernika 2007 r. Kongregacja na mocy specjalnych ciństwa astronoma, powitało swojego rodaka. W tym
uprawnień nadanych przez papieża Benedykta XVI samy dniu w bazylice katedralnej św. Jana Chrzci-
w uznaniu dbałości o świątynię i pielęgnowany w niej ciela i św. Jana Ewangelisty odprawiono uroczystą
kult Matki Bożej – kościół ma już status diecezjalne- mszę. 16 marca sarkofag przewieziono do bazyliki
go sanktuarium Matki Bożej Pokornej – uczyniła to konkatedralnej św. Jakuba w Olsztynie, w której zo-
formalnie 1 lutego 2008 r. Teraz poza odczytaniem stał wystawiony na widok publiczny. Mieszkańcy
dokumentu – w języku łacińskim uczynił to arcybi- Olsztyna i turyści mogli oddawać hołd Kopernikowi
skup Kowalczyk, w języku polskim biskup Wieczorek w Sali Kromera w Zamku Kapituły Warmińskiej aż
– na elewacji ściany czołowej kościoła odsłonięto tak- do 20 maja. Wówczas to rozpoczął się ostatni etap
że pamiątkową tablicę. podróży kanonika warmińskiego. Kondukt złożony
Uroczystość zgromadziła setki kapłanów, tysiące z duchownych Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Ma-
wiernych i przedstawicieli władz państwowych, m.in. zurskiego, kleryków, harcerzy, policjantów i strażni-
marszałka woj. śląskiego pana Bogusława Śmigiel- ków miejskich odprowadził astronoma do katedry św.
skiego oraz posła do Europarlamentu i byłego pre- Jakuba. Następnego dnia sarkofag ruszył w głąb
miera Jerzego Buzka. Przyjechał też książę racibor- Warmii – krainy, której Kopernik poświęcił więk-
ski Franz Albrecht Metternich. Homilię wygłosił szość swojego niezwykłego życia. Nic dziwnego, że
arcybiskup Damian Zimoń, mówiąc o mocy sprawczej mieszkańcy Dobrego Miasta, Lidzbarka Warmiń-
Ducha Świętego. skiego, Ornety, Pieniężna, Braniewa i innych miej-
W sobotę w wigilię głównych uroczystości odbyło scowości, w których bywał także za życia, z radością
się również nabożeństwo i eucharystia pod przewod- witali najsławniejszego mieszkańca tej pięknej ziemi.
nictwem kardynała Joachima Meisnera oraz honoro- Lokalni samorządowcy słusznie uznali, że peregry-
wego obywatela naszej gminy ojca opata Adalberta nacja przez warmińskie miasteczka to najlepszy spo-
Kurzeja. sób, by zaznaczyć związki Kopernika z regionem.
To historyczne wydarzenie dla ludu śląskiego Pierwszym etapem ostatniej podróży astronoma
pięknie podsumował arcybiskup Józef Kowalczyk, było Dobre Miasto, a miejscem uroczystości dziedzi-
nuncjusz apostolski w Polsce, następującymi słowa- niec kolegiaty. Kolejnym i najdłuższym przystankiem
mi: U podstaw naszego dzisiejszego dziękczynienia był Lidzbark Warmiński. Mieszkańcy grodu nad
leży świadectwo dane tu od 750 lat razem z wieloma Łyną oczekiwali na kondukt u wrót miasta. Trumnę
Oświadczenia poselskie 91
Poseł Tadeusz Naguszewski studiował w Krakowie, następnie od 1496 r. w Bolonii

we Włoszech. W 1503 r. Kopernik uzyskał doktorat
ze szczątkami astronoma przewieziono do kościoła z prawa kanonicznego w Ferrarze, po czym pod ko-
pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Po oficjalnych uro- niec roku wrócił do Polski na Warmię. W latach
czystościach odbyło się sympozjum „Mikołaj Koper- 1504–1509 przebywał głównie we Fromborku, gdzie
nik – historia i współczesność”. W drodze do Ornety był sekretarzem i lekarzem wuja, biskupa warmiń-
kondukt na kilka minut zatrzymał się w Mingajnach. skiego Łukasza Watzenrodego.
Mieszkańcy Ornety oddali hołd Kopernikowi na pla- W 1510 r. Kopernik jako kanonik osiedlił się we
cu przed ratuszem. W Pieniężnie kondukt udał się Fromborku, gdzie prowadził obserwacje astronomicz-
pod dawny ratusz miejski, gdzie mowę powitalną wy- ne. Odkrył wówczas zmienność mimośrodu Ziemi
głosił burmistrz Kazimierz Kiejdo. Powitanie Koper- i ruch apogeum słonecznego względem gwiazd sta-
nika w Braniewie odbyło się przed bazyliką mniejszą, łych. W latach 1516–1519 oraz w połowie 1521 r. peł-
a okolicznościowe przemówienie wygłosił starosta nił funkcję administratora dóbr kapitularnych w Olsz-
Leszek Dziąg. Zatrzymanie się konduktu w Branie- tynie. Mikołaj Kopernik na opuszczonych gospodar-
wie było okazją do pożegnania wybitnego obywatela stwach obsadzał nowych dzierżawców, a także upo-
Warmii, „człowieka wszechstronnie ujętej służby rządkował i zinwentaryzował całe archiwum i zawar-
w dziedzinie społecznej, nauce, ekonomii, gospodar- tość skarbca kapitularnego. To w Olsztynie Kopernik
ce”. Tego samego dnia astronom powrócił do From- napisał swoją pierwszą rozprawę o reformie pienią-
borka. Szczątki wielkiego astronoma przekazał księ- dza, gdzie opisał problem umyślnego psucia pienią-
dzu kanonikowi Tadeuszowi Graniczce, proboszczo- dza przez zakon krzyżacki. Podczas wojny polsko-
wi parafii archikatedralnej, starosta Leszek Dziąg, -krzyżackiej w latach 1520–1521 bronił on zamku
który opiekował się konduktem na terenie powiatu olsztyńskiego przed Krzyżakami. W olsztyńskim
braniewskiego. zamku Kopernik prowadził także badania astrono-
Następnego dnia, 22 maja, odbyły się uroczystości miczne. Na ścianie północnej od strony dziedzińca
wieńczące tę szczególną podróż. Od wczesnych go- zachowały się wykresy wykonane własnoręcznie
dzin rannych na dziedzińcu archikatedralnym gro- przez Kopernika.
madzili się uczestnicy uroczystości. Przybyli dzien- Główne dzieło Kopernika „O obrotach sfer niebie-
nikarze z wielu redakcji i stacji telewizyjnych z kra- skich” zawierające wykład astronomii ujęty w aspek-
ju i zagranicy. Uroczystą mszę świętą celebrował abp cie obrotu Ziemi dookoła osi oraz obiegu Ziemi wraz
Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce i jed- z innymi planetami wokół Słońca powstało w latach
nocześnie prymas Polski. Okolicznościową homilię 1515–1530. Dzieło Kopernika nie zostało przychylnie
wygłosił metropolita lubelski abp Józef Życiński. Po przyjęte przez Kościół. Od przełomu XVI i XVII w.
liturgii trumna ze szczątkami Mikołaja Kopernika teoria Kopernika zyskiwała coraz więcej zwolenni-
spoczęła w miejscu pierwotnego pochówku pod po- ków, a do jej ugruntowania przyczynili się najbardziej
sadzką w nawie bocznej fromborskiej katedry, obok Giordano Bruno, Johannes Kepler oraz Galileusz.
ołtarza św. Krzyża, którym za życia opiekował się Mikołaj Kopernik był astronomem, ale także mate-
jako kanonik warmiński i gdzie został pochowany matykiem, lekarzem, prawnikiem i ekonomistą.
24 maja 1543 r. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Zmarł 24 maja 1543 r. we Fromborku.
Poszukiwania grobu Mikołaja Kopernika trwały
wiele lat. Miejsce pochówku słynnego astronoma
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: wskazał dr Jerzy Sikorski z Olsztyna, opierając się na
wynikach poszukiwań w archiwach. Grób Kopernika
Dziękuję panu posłowi. znajdował się pod jednym z bocznych ołtarzy katedry
Głos ma pan poseł Kazimierz Moskal, Prawo fromborskiej przy ołtarzu św. Krzyża. Z dociekań
i Sprawiedliwość. w archiwach wynikało, iż to właśnie tym ołtarzem
Nie ma pana posła. Kopernik opiekował się za życia jako kanonik.
To zapraszam pana posła Wojciecha Kossakow- Odnalezione szczątki Mikołaja Kopernika zostały
skiego, Prawo i Sprawiedliwość, do wygłoszenia ponownie pochowane w dniu 22 maja br. o godz. 11
oświadczenia. we fromborskiej bazylice archikatedralnej Wniebo-
wzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Andrzeja Apo-
stoła. Ponowny pogrzeb Kopernika zbiegł się z jubi-
Poseł Wojciech Kossakowski: leuszem 750-lecia Kapituły Warmińskiej, a astronom
był najwybitniejszym jej kanonikiem. Arcybiskup
Dziękuję, pani marszałek. Wojciech Ziemba zaznaczył, że sarkofag ze szczątka-
Ja mam podobne oświadczenie, jak mój przed- mi Kopernika odwiedzi trzy miasta: Toruń, gdzie
mówca. Kopernik się urodził i spędził dzieciństwo, Olsztyn
W listopadzie 2005 r. we fromborskiej katedrze oraz Frombork, będący ostatnią stacją pożegnania
zostały odnalezione szczątki należące do Mikołaja astronoma.
Kopernika. Polski astronom urodził się w 1473 r. 16 marca 2010 r. odbyło się uroczyste przeniesie-
w Toruniu przy ul. św. Anny. W latach 1491–1495 nie sarkofagu z bazyliki kontrkatedralnej w Olszty-
92 Oświadczenia poselskie
Poseł Wojciech Kossakowski odbył się dwudniowy międzynarodowy kongres po-

święcony 750-leciu Kapituły Warmińskiej i Mikoła-
nie do Sal Kopernikowskich olsztyńskiego zamku. jowi Kopernikowi. Ponadto Olsztyński Teatr Lalek
Trumna ze szczątkami najwybitniejszego mieszkań- specjalnie na tę okazję przygotował dla dzieci spek-
ca Olsztyna została wystawiona w miejscu, gdzie takl pt. „Mikołaj Kopernik”. Natomiast Muzeum
niegdyś mieszkał i pracował uczony. Przez dwa mie- Warmii i Mazur przygotowało na pożegnanie boga-
siące mieszkańcy i turyści mogli oddawać hołd astro- tą wystawę w celu przypomnienia, iż to na Warmii
nomowi oraz obejrzeć wyeksponowane drewniane Kopernik spędził 40 lat, tworząc swoje najważniej-
repliki instrumentów astronomicznych, jak i rękopis sze dzieła.
dzieła „O obrotach sfer niebieskich”. Nazwisko Mikołaja Kopernika jest promocją Pol-
20 maja br. trumna ze szczątkami Kopernika opu- ski na świecie, a moje dzisiejsze oświadczenie jest
ściła olsztyński zamek. Towarzyszył jej orszak złożo- wyrazem uszanowania i podziwu dla jego wielkiego
ny z przedstawicieli władz miasta i duchowieństwa, naukowego talentu. Dziękuję.
a także harcerzy i kleryków. Po uroczystej mszy od-
prawionej w katedrze św. Jakuba trumna wyruszyła
do Fromborka, zatrzymując się w Dobrym Mieście, Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Lidzbarku Warmińskim i Pieniężnie.
Pożegnanie Mikołaja Kopernika w Olsztynie mia- Dziękuję panu posłowi.
ło barwną oprawę. Stare miasto zmieniło się w póź- Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie*).
nośredniowieczną osadę. Na dziedzińcu zamkowym Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do
wystąpili rycerze, giermkowie, rzemieślnicy oraz ku- 10 czerwca 2010 r., do godz. 9.
glarze przyodziani w stroje z epoki. Wraz z nimi po
ulicach starego miasta przechadzał się Mikołaj Ko- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
pernik. Na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim łączniku nr 1.
(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 18)

Załącznik nr 1
Teksty wystąpień niewygłoszonych
Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o po- Ksiądz Jerzy Popiełuszko urodził się 14 września
selskich projektach ustaw o zmianie ustawy 1947 r. w wielodzietnej rodzinie rolniczej w miejsco-
Prawo o ruchu drogowym wości Okopy, na Podlasiu. Z domu rodzinnego wy-
– punkt 9. porządku dziennego niósł głębokie wychowanie religijne i patriotyczne.
Już jako ministrant odkrył w sobie powołanie do
służby kapłańskiej. Jako kleryk seminarium duchow-
Poseł Kazimierz Gwiazdowski (Klub Parla- nego w Warszawie musiał odbyć obowiązkową 2-let-
mentarny Prawo i Sprawiedliwość) nią służbę w specjalnej jednostce wojskowej. W woj-
sku poddawany był licznym szykanom. Dochował
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! jednak wierności Bogu. Dnia 28 maja 1972 r. Jerzy
W związku z omawianymi projektami ustaw o zmia- Popiełuszko przyjął święcenia kapłańskie z rąk Pry-
nie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz stanowi- masa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego.
skiem Komisji Infrastruktury wnoszącej o odrzuce- Dane było jemu pełnić służbę kapłańską przez 12 lat.
nie projektów ustaw znoszących obowiązek używania W pierwszych latach skromnie i pokornie służył w
świateł mijania przez cały rok chciałbym zapytać, czy kilku podwarszawskich parafiach. Wkrótce dał się
byłoby możliwe rozważenie ograniczenia używania bliżej poznać jako duszpasterz środowisk medycz-
świateł mijania przez osoby kierujące ciągnikami nych. W maju pamiętnego 1980 r. ksiądz Jerzy Po-
rolniczymi, poprzez zniesienie tego obowiązku w sto- piełuszko został skierowany do parafii św. Stanisława
sunku do tych osób w czasie od świtu do zmierzchu Kostki w Warszawie. Dnia 31 sierpnia 1980 r. ksiądz
w okresie od l marca do 31 października, przy czym Jerzy odprawił mszę świętą dla robotników w Hucie
Warszawa. I tak zaczęła się jego historyczna misja w
w szczególności chodzi o stosowanie tego rozwiąza-
NSZZ „Solidarność”. Swoje społeczne i religijne na-
nia na rzadko uczęszczanych drogach gminnych.
uczanie dla ludzi pracy opierał zawsze na Piśmie
Przepis dotyczący obowiązku używania świateł mi-
Świętym oraz na kazaniach Prymasa Tysiąclecia i
jania przez cały rok jest bardzo często nieprzestrze-
papieża Jana Pawła II. W swoich ostatnich słowach,
gany przez osoby, które używają swoich ciągników
w Bydgoszczy, ksiądz Jerzy Popiełuszko modlił się:
głównie po to, aby dojechać na swoje pola. Narażają „Módlmy się, abyśmy byli wolni od lęku, zastrasze-
się one w ten sposób na ściganie ze strony nadgorli- nia, ale przede wszystkim od żądzy odwetu i przemo-
wych policjantów, którzy przecież są po to, aby służyć cy”. Rolę dziejową księdza Jerzego Popiełuszki dla
właśnie takim prostym rolnikom. Prosiłbym Wysoką Kościoła i Polski niezwykle trafnie podsumowano w
Izbę o rozważenie mojej propozycji. ostatnim liście Episkopatu Polski przed uroczysto-
ściami beatyfikacyjnymi. Napisano w nim: „Ten ka-
płan-męczennik pozostanie na zawsze w pamięci
naszego narodu jako nieustraszony obrońca prawdy,
Oświadczenia poselskie sprawiedliwości, wolności i godności człowieka”.
Dnia 19 października 1984 r. ksiądz Jerzy Popie-
łuszko został uprowadzony przez oficerów MSW, a
Poseł Jan Kulas (Klub Parlamentarny Platfor- następnie zamordowany. Przeżył zaledwie 37 lat.
ma Obywatelska) Stawał w obronie każdego potrzebującego człowieka.
Świadomie poniósł śmierć męczeńską. Oddał swoje
Moje oświadczenie poselskie poświęcam beatyfi- życie za wiarę i ojczyznę. Prawda o Bogu i człowieku,
kacji księdza Jerzego Popiełuszki (1947–1984). Dnia w duchu miłości i nadziei, stała się osią jego naucza-
6 czerwca 2010 r. na pl. J. Piłsudskiego w Warszawie nia duszpasterskiego. Pogrzeb księdza Jerzego Po-
uczestniczyłem w mszy świętej beatyfikacyjnej. Pa- piełuszki w dniu 3 listopada 1984 r. był wielkim wy-
pież Benedykt XVI włączył księdza Jerzego Popie- darzeniem religijnym i narodowym. Trzy lata później
łuszkę w poczet błogosławionych naszego Kościoła. nad jego grobem modlił się osobiście Jan Paweł II.
2
W 5 lat po męczeńskiej śmierci księdza Jerzego Po- wysokim przedstawicielom władz, służbom i współ-
piełuszki, po 4 czerwca 1989 r., Polska stała się wol- pracownikom oraz wielu pielgrzymom z całej Polski
nym i demokratycznym państwem. Trzeba podkre- i ze świata złożył arcybiskup Kazimierz Nycz. W od-
ślić także, że to papież Polak zapoczątkował jego dzielny sposób metropolita warszawski zwrócił się do
proces beatyfikacyjny. Warto zauważyć, że proces ludzi pracy, nauki i kultury oraz ludzi „Solidarności”,
beatyfikacyjny księdza Jerzego Popiełuszki trwał dla których ksiądz Jerzy Popiełuszko był orędowni-
pełne 13 lat. Dnia 19 grudnia 2009 r. papież Bene- kiem i opiekunem. „Niech ta beatyfikacja – mówił
dykt XVI podpisał dekret o męczeństwie kapelana arcybiskup Kazimierz Nycz – będzie dla Polaków
„Solidarności”. orędziem pokoju, solidarności i zgody”. Metropolita
Dnia 6 czerwca 2010 r. na pl. J. Piłsudskiego w warszawski dał również wyraz przekonaniu, że
Warszawie odbyła się uroczysta msza święta beaty- wspólnie wzniesiemy Świątynię Opatrzności Bożej
fikacyjna. Ksiądz Jerzy Popiełuszko został ogłoszony jako wotum polskiego narodu.
błogosławionym Kościoła. Uroczystej liturgii z udzia- Po mszy świętej beatyfikacyjnej wielotysięczna
łem 150 tys. wiernych oraz ponad 2 tys. księży prze- procesja ruszyła z relikwiami błogosławionego księ-
wodniczył prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyj- dza Jerzego Popiełuszki do Świątyni Opatrzności
nych, delegat papieża Benedykta XVI, arcybiskup Bożej na warszawskim Wilanowie. Tutaj właśnie po-
Angelo Amato. Rolę gospodarza uroczystości pełnił wstaje Panteon Wielkich Polaków. Warto przypo-
metropolita warszawski arcybiskup Kazimierz Nycz. mnieć, że niecały miesiąc temu pochowano tutaj
Wśród koncelebrantów, ubranych w złote szaty, byli prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorow-
nasi kardynałowie, arcybiskupi i biskupi, w tym kar- skiego. Błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko był
dynał Stanisław Dziwisz, prymas senior Józef Glemp wzorem służby Bogu, ojczyźnie i bliźnim.
i przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski ar- Dla mnie, jako posła, było zaszczytem i przywile-
cybiskup Józef Michalik. Byli także obecni najwyżsi jem uczestniczyć w wyjątkowej uroczystości – beaty-
przedstawiciele świata polityki: Jerzy Buzek, prze- fikacji księdza Jerzego Popiełuszki. Pozostanie w
wodniczący Parlamentu Europejskiego, były prezy- moim sercu na zawsze jego wielkie i ponadczasowe
dent Lech Wałęsa z żoną Danutą, Bronisław Komo- nauczanie. Trzeba zwyciężać zło, mówił on, ale tylko
rowski, marszałek Sejmu, Bogdan Borusewicz, mar- ten „może zwyciężać zło”, kto sam jest „bogaty w
szałek Senatu, premier Donald Tusk z małżonką, dobro”. Ksiądz Jerzy Popiełuszko mówił też i nauczał:
ministrowie, posłowie i senatorowie oraz prezydent „Życie trzeba godnie przeżyć, bo jest tylko jedno”.
Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz.
Arcybiskup Kazimierz Nycz, witając wszystkich
uczestników tej niezwykłej uroczystości, powiedział, Poseł Witold Namyślak (Klub Parlamentarny
że po 26 latach została wysłuchana modlitwa milio- Platforma Obywatelska)
nów wiernych o beatyfikację księdza Jerzego Popie-
łuszki. W tym czasie około 18 mln ludzi z Polski i ze Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W czerwcu tego
świata nawiedziło jego grób. Centralnym punktem roku minie 70. rocznica męczeńskiej śmierci księ-
uroczystości było odczytanie listu Benedykta XVI. dza Konstantyna Kreffta, gorliwego działacza spo-
Papież nie krył w nim radości z powodu spełnienia łecznego, broniącego praw ludzi słabych i pokrzyw-
próśb i życzeń arcybiskupa warszawskiego, wielu dzonych.
„braci w biskupstwie” oraz licznych wiernych. Bene- Konstantyn Krefft urodził się 7 marca 1867 r. w
dykt XVI ogłosił, ażeby „odtąd Czcigodnemu Słudze miejscowości Lubnia niedaleko Brus. Pierwsze nauki
Bożemu Jerzemu Popiełuszce, prezbiterowi i mę- pobierał w szkole podstawowej w Brusach, a następ-
czennikowi, wytrwałemu i niestrudzonemu świad- nie w gimnazjum w Chojnicach. Po złożeniu egza-
kowi Chrystusa, który zwyciężył zło dobrem aż do minu dojrzałości rozpoczął studia w Wyższym Semi-
przelania krwi, przysługiwał tytuł błogosławione- narium Duchownych w Pelplinie na kierunku filozo-
go”. Zgodnie ze wskazaniem papieża Benedykta XVI, ficzno-teologicznym. Święcenia kapłańskie otrzymał
święto nowego błogosławionego będzie obchodzone 12 września 1893 r. Jako ksiądz kontynuował na-
corocznie 19 października, w dniu „jego narodzin ukę, studiując katechetykę i homiletykę na Uniwer-
dla nieba”. Z kolei w homilii arcybiskup Angelo Ama- sytecie we Fryburgu Badeńskim.
to podkreślił, że beatyfikacja księdza Jerzego Popie- Ksiądz Krefft rozpoczął pracę duszpasterską
łuszki jest „wielkim darem dla wielkiego narodu”. jako wikary w Grudziądzu. Z biegiem czasu został
Wieść o beatyfikacji księdza Popiełuszki roznosi się przeniesiony do kościoła św. Brygidy w Gdańsku, a
„z Polski na cały Kościół i na cały świat jak zapach stamtąd do parafii w Bytowie. Na początku XX
wonnego kadzidła”. W modlitwach dziękczynnych i wieku, po kolejnym przeniesieniu, tym razem do
śpiewach wielokrotnie przywoływano i wyśpiewywa- Sopotu, aktywnie przyczynił się do wybudowania w
no słowa księdza Jerzego Popiełuszki (zaczerpnięte 1902 r. kościoła „Stella Maris”. W maju 1904 r. prze-
ze św. Pawła): „Nie daj się zwyciężyć złu, zło dobrem niesiony został do parafii w Zblewie, w której został
zwyciężaj”. proboszczem. Dzięki jego zaangażowaniu utworzono
Na zakończenie mszy świętej beatyfikacyjnej po- nową parafię w Piecach i wybudowano tam kościół.
dziękowania Ojcu Świętemu, biskupom i kapłanom, Od marca 1927 r. był proboszczem w Subkowach, a
3
od roku 1930 proboszczem parafii Tuchola, gdzie tak- skich, gminnych, miejskich, powiatowych, wreszcie
że udało mu się wybudować nową świątynię. wojewódzkich. Dla jednych była to wspólna szansa
W działalności społecznej ksiądz Krefft znany zorganizowania się społeczności, jej samorządze-
był ze swojej wyjątkowej odwagi. Nie bał się piętno- nia, decydowania o własnych losach. Samorządy są
wać działalności władz sanacyjnych, które obarczał bowiem znakomitą obywatelską formą samoorgani-
winą za trudną sytuację w kraju, biedę i bezrobocie. zacji wspólnot lokalnych w pracy na rzecz tego, co jest
Publicznie potrafił przeciwstawić się bezprawiu celem każdych uczciwych, patriotycznych działań –
i niesprawiedliwości. dla dobra wspólnego.
Ksiądz Krefft aktywnie wspierał wiele organiza- Jednak dla innych, ciągle zakotwiczonych w sta-
cji. Działał m.in. w Akcji Katolickiej, w Stowarzysze- rym systemie, samorządy stały się przeszkodą w rzą-
niu Charytatywnym św. Wincentego à Paulo, promo- dzeniu z Warszawy, bo przecież ta forma ustrojowa
wał działalność Katolickiego Stowarzyszenia Mło- budzi społeczność z letargu, z bezczynności i daje
dzieży Męskiej i Żeńskiej, Żywego Różańca, Papie- możliwość artykułowania własnych potrzeb, a potem
skiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary, Sodalicji Ma- ich realizacji. Przeszkadza zatem w centralnym
riańskiej, Bractwa Matki Boskiej Szkaplerznej i III rządzeniu – tym arbitralnym, nieliczącym się z opi-
Zakonu św. Franciszka. niami innych i człowiekiem.
Po wybuchu II wojny światowej ksiądz Krefft Dwadzieścia lat samorządu wykazało, że jest to
pozostał w swojej parafii. Został aresztowany przez instytucja potrzebna i Polsce, i wspólnotom lokal-
gestapo 30 września 1939 r. i osadzony w więzieniu nym. My, samorządowcy, nie zważając na różne prze-
w Kamieniu Krajeńskim. W grudniu 1939 r., wraz z ciwności, budujemy dobro wspólne naszych małych
20 innymi polskimi księżmi i nauczycielami z Ka- społeczności. To dobro na różnych poziomach – edu-
mienia Krajeńskiego, przewieziono go do obozu kacyjnym, ochrony zdrowia, rozwoju kultury, budo-
koncentracyjnego w Stutthofie, gdzie zmarł w wy szkół, przedszkoli, remontu dróg, służb spo-
czerwcu 1940 r. wskutek fizycznego wycieńczenia łecznych itd. – ciągle się rozrasta i dobitnie świad-
organizmu. Podobnie jak inni zmarli więźniowie czy, że jesteśmy potrzebni. To my jesteśmy najbliżej
obozu został pochowany na cmentarzu w Gdańsku- obywatela, często prostego, zagubionego w dzisiej-
-Zaspie. Po wojnie jego prochy sprowadzono do Tu- szych przemianach człowieka. I nie powinniśmy się
choli i pochowano w tamtejszej parafii. zrażać wielkimi trudnościami, jakie ciągle przeży-
Ksiądz Konstantyn Krefft znajduje się pośród wa idea samorządu. Jesteśmy potrzebni ludziom.
121 pozostałych duchownych II procesu beatyfika- Powtarzam: bez blasku fleszy i medialnej gadaniny,
cyjnego drugiej grupy polskich męczenników z okre- ale w zwykłej, często twardej, bardzo męczącej pracy
su II wojny światowej, którzy oddali swoje życie za dla naszych wspólnot.
swoją wiarę. Ogromną zasługą samorządów jest zatem, po
pierwsze, wielka i nieustanna praca dla dobra ma-
łych ojczyzn. Jest jednak domena druga, równie waż-
Poseł Stanisław Ożóg (Klub Parlamentarny na. Tą domeną jest rozwijanie więzi społecznych
Prawo i Sprawiedliwość) małych wspólnot, właśnie tych, dla których samo-
rząd działa. System komunistyczny w Polsce progra-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Są w dziejach mowo niszczył te więzi, społeczeństwo było zatomi-
wspólnot narodowych chwile szczególne, są daty zowane, więzi lokalne przestały istnieć, o wszystkim
prawdziwie przełomowe, które radykalnie zmieniają decydowała partia, obywatel był sam. Łatwo było
życie społeczności. Taką datą dla Polski stał się rok wtedy rządzić. „Solidarność” te więzi przywróciła,
1989 – rok bezkrwawej rewolucji „Solidarności”, któ- ale na poziomie narodu. I obaliliśmy ustrój, zmieni-
ra jako wielki podmiot historii zmieniła losy nie tyl- liśmy świat. Wspólnoty lokalne dalej jednak nie ist-
ko Polski, ale i całej Europy. niały. Dopiero samorządy przywróciły je do działa-
Owocem tej rewolucji było odrodzenie w roku nia. Mamy ogromną zasługę w integracji najbliższych
1990 samorządów. Świętujemy zatem 20. rocznicę nam społeczności. Integracja ta opiera się na warto-
wskrzeszenia tej fundamentalnej dla wspólnot insty- ściach chrześcijańskich i polskich, narodowych.
tucji ustrojowej. Każda wspólnota samorządowa stawiająca na pierw-
Polska po latach komunistycznego zniewolenia, szym miejscu wartości działa dobrze. Prymat etyki
kiedy każda decyzja była zależna od władz central- nad doraźną polityką, jak to akcentował Jan Paweł
nych, zwłaszcza PZPR, uzyskała znakomity, spraw- II, zawsze służy człowiekowi. A przecież dobro czło-
dzony wcześniej instrument samorządzenia, samo- wieka jest naszym celem. Jesteśmy potrzebni Polsce
decydowania, możliwość działania społeczeństw i naszym małym ojczyznom. Nasze działania w sa-
lokalnych. To trudny do oceny pozytywny fakt, któ- morządach wyzwalają inicjatywy zwykłych miesz-
ry – jak większość zjawisk dobrych, pozytywnych dla kańców, angażują ich do pracy, do wielkiego bycia we
narodu – nie rodził się w blasku fleszy ani w krzyku wspólnotach, do decydowania o własnych sprawach.
medialnym. Zaczęła się bowiem wielka, żmudna, Ostatnie wydarzenia związane z powodzią
mozolna praca nad przywracaniem sensu wysiłkom dowiodły, że samorządy są najpoważniejszą siłą,
ludzi mieszkających w małych wspólnotach: wiej- która działa i służy nie tylko małym grupom, ale i w
4
konsekwencji całej Polsce. Jesteśmy potrzebni i to Józefa Sebastiana Pelczara, biskupa przemyskiego w
jest sens naszej pracy. latach 1900–1924, rekoronował łaskami słynący ob-
Gratulując tak pięknej rocznicy, wyrażam szcze- raz Matki Bożej Pocieszenia z Jodłówki oraz poświę-
ry podziw i uznanie dla pracy was wszystkich. Każ- cił korony do obrazów Matki Bożej Okulickiej, Szka-
dy na swoim poziomie działa dla dobra wspólnot plerznej z Łańcuta i Bolesnej z Radomyśla. Przed
najbliższych. Sam, mimo pracy posła, nadal czuję błogosławieństwem Ojciec Święty odmówił wraz z
się samorządowcem i działam tak jak dawniej, gdy wiernymi poprzedzoną rozważaniem modlitwę Anioł
sprawowałem przez cztery kadencje funkcje burmi- Pański. Po mszy świętej uroczyście poświęcił kościół
strza i starosty. Szczęść Boże w trudnej pracy! pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Wizyta papie-
ska w Rzeszowie zakończyła się na stadionie Stali,
skąd około godz. 16 Jan Paweł II odleciał helikopte-
Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny rem do Przemyśla.
Prawo i Sprawiedliwość) Następstwem tej pielgrzymki było ustanowienie
bullą Totus Tuus Poloniae Populus z dnia 25 marca
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W ostatnią sobo- 1992 r. diecezji rzeszowskiej ze stolicą w Rzeszowie.
tę odbyły się w Rzeszowie uroczystości związane z Kościół pw. Najświętszego Serca Pan Jezusa został
19. rocznicą pobytu papieża Jana Pawła II w stolicy podniesiony do rangi katedry rzeszowskiej, a jej pro-
Podkarpacia. Pielgrzymka Ojca Świętego do Rzeszo- boszczem został dotychczasowy proboszcz kościoła
wa odbyła się 2 czerwca 1991 r. w ramach IV piel- ks. Stanisław Mac, obecnie infułat. Władze Rzeszowa
grzymki do ojczyzny, przebiegającej pod hasłem: podjęły starania, aby błonia, na których zgromadzili
Bogu dziękujcie, ducha nie gaście. Tematyką prze- się wierni podczas wizyty Ojca Świętego w Rzeszo-
wodnią tej pielgrzymki były przykazania boże.
wie, przekształcić w park papieski. Jako prezydent
10 października 1990 r. powołano Komitet Orga-
Rzeszowa w latach 1999–2002 podjąłem wraz z gru-
nizacyjny Wizyty Jana Pawła II w Diecezji Przemy-
pą radnych starania, które zaowocowały opracowa-
skiej. Jego protektorem był biskup Ignacy Tokarczuk,
niem projektu parku. Napięcia przed wyborami sa-
zaś przewodniczącym – ks. bp Edward Białogłowski.
morządowymi w 2002 r. zablokowały realizację tego
Wkrótce utworzono też Komitet Honorowy Wizyty
projektu.
Papieskiej w Rzeszowie. Zrzeszał on m.in. przedsta-
Ze środków budżetu miasta powstał nowy projekt,
wicieli duchowieństwa, administracji państwowej i
samorządowej, z prezydentem Rzeszowa Mieczysła- znacznie uszczuplony, który jest realizowany jako
wem Janowskim na czele, Policji, wojska, straży po- nowa forma parku papieskiego. W tym miejscu w
żarnej. Na plac celebry papieskiej wyznaczono tereny dniu 5 czerwca br. odbyły się uroczystości 19. roczni-
o powierzchni 63 ha, położone nieopodal kościoła pw. cy pobytu Ojca Świętego w Rzeszowie. Rzesza wier-
Najświętszego Serca Pana Jezusa, obecnej katedry nych wysłuchała okolicznościowego programu mu-
rzeszowskiej. Ołtarz zaprojektował inż. arch. Jerzy zycznego, a następnie w katedrze rzeszowskiej od-
Żmijewski, a wybudowała go firma Instal. prawiona została uroczysta msza święta rocznicowa.
Ta historyczna dla Rzeszowa i Podkarpacia wizy- Uroczystości te połączone zostały z obchodami 50-
ta rozpoczęła się w niedzielę 2 czerwca 1991 r. o godz. -lecia kapłaństwa i 25-lecia sakry biskupiej ks. bp.
10.45, kiedy to na lotnisku w Jasionce koło Rzeszowa Kazimierza Górnego, ordynariusza rzeszowskiego.
wylądował samolot TU-154 z Ojcem Świętym na po- Miałem honor i zaszczyt brać udział w tych uroczy-
kładzie. Jana Pawła II na ziemi rzeszowskiej powita- stościach z liczną reprezentacją Sejmu i Senatu RP.
li: biskup przemyski Ignacy Tokarczuk, wojewoda Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z gmachu pol-
rzeszowski Kazimierz Ferenc i prezydent Rzeszowa skiego Sejmu pragnę złożyć czcigodnemu jubilatowi
Mieczysław Janowski. Następnie papież wraz z to- ks. bp. Kazimierzowi Górnemu najlepsze życzenia
warzyszącymi osobami udał się ulicami Rzeszowa na i gratulacje z okazji tego pięknego jubileuszu. Życząc
błonia wokół przyszłej katedry, które zgromadziły ok. dobrego zdrowia i bożego błogosławieństwa, pragnę
500 tys. wiernych. podziękować księdzu biskupowi za wielki wkład w
O godz. 12 rozpoczęła się uroczysta msza święta rozwój rzeszowskiego Kościoła, rozwój intelektualny,
pod przewodnictwem Jana Pawła II. Podczas mszy cywilizacyjny i materialny Rzeszowa i całego Pod-
świętej papież wyniósł do godności błogosławionego karpacia.

Untitled

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Untitled

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

Sejm

w dniu 9 czerwca 2010 r.

68. posiedzenia Sejmu

Otwarcie posiedzenia Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . . 22

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Oświadczenia Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło-

Marszałek — o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: żach akcyzowych. Został on poddany gruntownej

Poseł Andrzej Orzechowski łaby obniżeniem wielkości krajowej produkcji w go-

Poseł Maria Zuba projekt został w znacznym stopniu zmieniony. Nie

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: cyzowego, uchylającej dotychczasową tzw. dyrektywę

Poseł Jan Łopata tworzona w duchu, powiedzielibyśmy, zasady: Unia

Poseł Lucjan Karasiewicz Nie widzę.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Już kończę, pani marszałek, ostatnie zdanie.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: do pozytywnych ocen zmian i sprawozdania. Niewąt-

Poseł Sprawozdawca Witold Namyślak Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Poseł Stanisław Stec iż nawet całkowity brak uczestnictwa w posiedze-

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Bardzo dziękuję, pani marszałek.

Poseł Urszula Augustyn: przebrała, a to ucho w przysłowiowym dzbanie na-

Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska dziła mnie w tym przekonaniu moja przedmówczyni,

Poseł Robert Kołakowski Przez moment wydawało się, że ta straszna naro-

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Poseł Robert Kołakowski:

Dziękuję panu posłowi. Polska Agencja Prasowa.

Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Poseł Jerzy Wenderlich:

Poseł Jerzy Wenderlich wad działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewi-

Poseł Jerzy Wenderlich dalność, największy wpływ spośród wszystkich in-

Poseł Tadeusz Sławecki zeroty, dawałem negatywne przykłady z Lublina, ale

Poseł Andrzej Celiński Obecni członkowie krajowej rady, macie naprawdę

Poseł Monika Wielichowska cenia. Na tej podstawie możemy wnioskować, że jest

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle Koła-

Poseł Wiesław Suchowiejko trendem obserwowanym właśnie od kilku lat i w związ-

Poseł Wiesław Suchowiejko:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie

Dziękuję panu posłowi. Poseł Jan Kulas:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Poseł Joanna Fabisiak:

Dziękuję panu posłowi. ...i nawet niewspomnienie o tych ważnych spra-

Poseł Joanna Fabisiak: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Poseł Mirosław Pawlak:

Przewodniczący Krajowej Rady (Poseł Jan Kulas: Codziennie oglądamy telewizję.)

Przewodniczący Krajowej Rady poseł Śledzińskiej-Katarasińskiej, frazy, gdzie stwier-

Poseł Urszula Augustyn dziecka informację o działalności rzecznika w roku

Poseł Domicela Kopaczewska Rzecznik zauważa również brak procedur postępo-

Poseł Domicela Kopaczewska a w 7 przypadkach był obserwatorem tych postępo-

Poseł Teresa Wargocka wlekle chorych na cukrzycę, padaczkę, poruszających

Poseł Artur Ostrowski nym należy zauważyć następujące istotne problemy:

Poseł Piotr Walkowski 2009 r. zwrócił się do ministra zdrowia o wprowadze-

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski Informacja o działalności rzecznika wraz z uwa-

Dziękuję panu posłowi.

Poseł Piotr Stanke Poseł Krystyna Grabicka:

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja usta- Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:

Poseł Andrzej Gut-Mostowy:

Poseł Tadeusz Tomaszewski: Poseł Tomasz Latos:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzeczni-

Poseł Zdzisława Janowska Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym

Poseł Sprawozdawca Szanowni Państwo! Wszyscy zdajemy sobie spra-

Poseł Grzegorz Sztolcman czeństwa, Prawo i Sprawiedliwość jest za tym projek-

Dziękuję panu posłowi.

Poseł Aleksander Sopliński jest uwolnienie świata od środków odurzających, od

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Poseł Wojciech Kossakowski:

Poseł Wojciech Kossakowski substancje chemiczne, tzw. dopalacze. Zaproponowa-