Mahanagaram Nodrm

: .

100/-

: https://muralidharnamala.wordpress.com/
: https://www.facebook.com/nnmuralidhar
: https://plus.google.com/113069614515937193289

=∞Ç¨#QÆ~°O
ÑÖ_»∞"≥<fl≥ Å `≥ÅQ¡ Í Ñ¨~∞° K«∞‰õΩx J_»=O`å "≥O_ç á⁄^ŒÖÏ HõxÑ≤™ÈÎOk.
JO`« J~°~ú å„u P J_»qÖ’ „áê}=∞O>Ë fÑ≤ L#fl U rg „Ñ¨Ü∂« }O KÕÜ∂« Åx
HÀ~°∞HÀ^Œ∞. J_»=O`å QÆ∞|∞~°∞á⁄^ŒÅ∞, „|Ç¨Ï‡~åHõãΔ ≤ A`«∞ÖÎ Ï "åºÑ≤Oz# ÃÑ^ŒÌ
ÃÑ^ŒÌ =$HΔÍÅ∞, áê=ÚÖÏ¡ "ÕÖÏ_Õ =∞„i T_»Å∞. pHõ\’¡ zHõ¯x ã¨fi~°O`À K≥=ÙÅ∞
zÅ∞¡Å∞ Ñ¨_ÖÕ Ï J~°∞ã¨∞#Î fl H©K∞« ~åà◊√§. U Ñ¨Ù@ìx K«∂ã≤<å, U K≥@∞ìx K«∂ã≤<å
Éèí∂`«"≥∂, ^≥Ü«∞º"≥∂ J#fl@∞ì L<åfl~Ú. k‰õΩ¯ÅxflO\˜h Hõ"Õ∞‡ã≤#@∞ìQÍ
"åºÑ≤Oz# P Éè∂í `åÅ J_»qÖ’ W~°∞‰õΩQÍ L#fl^•i "≥O@ ^Œ$_è"» ∞≥ #ÿ J_»∞QÆ∞Å∞
"Õã∂¨ Î ™êyáÈ`«∞<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç J_»∞QÆ∞Å K«ÑÙ¨ Ê_»∞ qx ^Œ∂~°OQÍ á⁄^ŒÖ’¡ L#fl Ñ¨^_Œ ∞» QÆ∞Å
=∞Ç¨ã¨~Ê° O `«Å ZuÎ |∞ã¨Å∞H˘\Õì k. P â◊|OÌ QÆ∞O_≥Å∞ =}˜HO˜ KÕÖÏ LOk.
U ™ê=∂#º =∂#=ÙÖ’ qO>Ë P â◊ÉÏÌxHˆ QÆ∞O_≥ Py K«KÛÕ "åà◊√§. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
W"Õq∞ Ñ¨@#ì @∞ìQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyáÈ`«∞<åfl_»∞. J`«ºO`« „Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ
QÆK«Ûá⁄^ŒÅ∞, "≥ÚQÆeá⁄^ŒÅ∞ J`«xH˜ Z^Œ∞~°=Ù`«∞<åfl~Ú. J_»∞QÆ∞"Õ¿ãÎ
J^Œ∞#∞HÀã¨"∞Õ "Õz L#fl <åQÆ∞Å∞ HÍ@∞ "≥Ü∞« º\ÏxH˜ ã≤ÔúŒ QÍ L<åfl~Ú. `«#
KÕuÖ’ L#fl Hõ„~°`À <åQÆ∞efl <≥\ ì˜ Ñ¨_ãÕ ≤ U =∂„`«O [O‰õΩÖË‰Ωõ O_® =ÚO^Œ∞H˜
™êyáÈ`«∞<åfl_»∞. á⁄^ŒÖ’¡ ^•‰õΩ¯#fl #Hõ¯Å∞ J`«x g∞^ŒH˜ ^Œ∂Hˆ "Õ HÍh J`«x
^Œ$_è"» ∞≥ #ÿ ^ÕÇ¨ xfl K«∂¿ãÎ ã≤OÇ¨xH˜ ã¨ÇÏ≤ `«O Éˇ^∞Œ ~°∞Ñ¨Ù@Hì õ =∂#^Œ∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
=∞Ç¨#QÆ~°O D 3
P*Ï#∞ÉÏÇ¨ï_»∞. qâßÅ"≥∞ÿ# Kèåf`À, |ÅOQÍ "≥∞euiy# Éèí∞*ÏÅ`À
â◊`$« ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ ~°∂ÑÖ J`«xk. "Õ∞eq∞ |OQÍ~°∞ KèåÜ«∞`À, X`«∞QÎ Í
ÃÑiy# =OH©Å A`«∞`Î À Hõ}Δ =∂„`«OÖ’ PHõi¬OKÕ ã¨∞Êù~„° ^Œ∂Ñ≤.
JÖÏ #_»∞ã¨∂Î "≥à√◊ `«∞#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ XHõ =∞O@ÑÖ
HõxÑ≤OzOk. ÉÏ@™ê~°∞Å∞ q„âßOu fã¨∞HÀ=\ÏxH˜ xi‡Oz#kQÍ J`«xH˜
`ÀzOk. JHõ¯_» Py J_»q P=e JOK«∞ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ ^Õ"∂≥ Jx K«∂âß_»∞.
J#O`«OQÍ qãïÎ Oz L#fl P J_»q JOK«∞ J`«xH˜ Hõ#∞K«∂Ñ¨Ù"Õ∞~°Ö’
HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . ~å„u ZO`« #_çz<å J_»q ^•@@O ™ê^èºŒ O HÍ^Œx J`«xH˜
J~°=÷ ∞~ÚºOk. P =∞O@ÑÖÖ’ ~å„uH˜ q„âßOu fã¨∞‰õΩO^•=∞x J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
Ñ¨_∞» ‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ =∞O@áêxfl â◊√„ÉèOí KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. `«#`À `≥zÛ#
=¸@Ö’ L#fl Q˘OQÆox Ñïz =¸@x kO_»∞QÍ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞. ~À[O`å
#_»∞ã¨∂Î LO_»@O =Å¡ |_»eHõQÍ JxÑ≤OzOk. #_»∞O"åeÛ x„^ŒH˜
LÑ¨„Hõq∞OKå_»∞. PHõe`À LO_»@O =Å¡ ZO`« „Ñ¨Ü∞« uflOz<å J`«xH˜
x„^ŒÑ@¨ _ì O» ÖË^∞Œ . `«# =¸@ qÑ≤Ê K«∂¿ãÎ J=∞‡ Hõ\#ì˜ q∞#Ñ¨~˘>ˇì HõxÑ≤OzOk.
PHõeQÍ LO_»@O =Å¡, J=∞‡ „¿Ñ=∞QÍ ÃÑ@ì_O» =Å¡ ~˘>ˇ=ì ÚHõ¯ KåÖÏ ~°∞zQÍ
JxÑ≤Oz J`«x PHõex fiÛOk. uiy #_»∞=Ú "åeÛ Hõà√◊ § =¸ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
J_»∞Q¤ Í L#fl PHõe `˘ÅyáÈ=@O`À x„^Œ J`«xfl P=Ç≤ÏOzOk. Hõ}Δ ÏÖ’¡
QÍ_èx» „^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
***
HÍ¿ãÑ¨\ H˜ ˜ Éèií OK«ÖxË ^Œ∞~°Oæ ^èOŒ P „áêO`«=∞O`å "åºÑ≤OzOk. P

^Œ∞~°Oæ ^èOŒ Éèií OK«ÖHË õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ "≥∞Å‰õΩ= =zÛOk. Z^Œ∞~°∞QÍ =∞kÌ =$HΔÍÖÏ¡
á⁄_»∞QÍæ, #Å¡QÍ W^ŒÌ~°∞ „|Ç¨Ï‡~åHõΔã¨∞Å∞ HõxÑ≤OKå~°∞. "åo§^ŒÌ~°∂ U^À
q+¨Ü∞« OÖ’ Ñ¶∞¨ ~°¬} Ñ¨_∞» `«∞<åfl~°∞.
''Xˆ~Üü∞ ÃÑ^ÀÌ_®! ~ÀE `«Å =∂OãÖ #∞"Õfi uO@∞<åfl"£. D =∞x+≤
`«Å =∂OãÖ <åˆH HÍ"åe.——
''ˆ~Üü∞ z<Àfl_®! =∞# XÑ¨ÊO^ŒO „Ñ¨HÍ~°O Ñ¨QÅÆ ∞ ^˘iH˜# =∞x+≤ `«Å
hk. ~å„`«~Ú`Õ <åk.——
4 D =∞Ç¨#QÆ~°O
''P XÑ¨ÊO^ŒO WHõ K≥Å^¡ ∞Œ . ~ÀE "Õ@ ~å„`Õ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok.——
WÖÏ W^Œ~Ì ∂° ÃÑ^ŒQÌ Í J~°∞ã¨∂Î Ñ¶∞¨ ~°¬} Ñ¨_∞» `«∞<åfl~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ÖËz
xÅ|_®¤_∞» . Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ÖË=@O „|Ç¨Ï‡~åHõãΔ ∞¨ e^Œ~Ì ∂° K«∂âß~°∞.
''Xˆ~Üü∞ =∞x+≤! K«KÛÕ "å_çq ã¨∞YOQÍ x„^ŒÖ’ Kå=Hõ ZO^Œ∞‰õΩ~å ÖËKå"£?——
J<åfl_»∞ ÃÑ^ŒÌ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''<Õ#∞ Kå"åeû =¿ãÎ W^ŒiÌ Ö’ XHõ_xç K«OÑ≤ HÍh Kå=#∞~å,—— Jx
^è~·≥ º° OQÍ J<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''Xˆ~Üü∞, =∂ HÍà◊§O`« ÖË=Ù #∞=Ùfi. KÕuÖ’ PÜ«Ú^èOŒ ÖË^∞Œ . ZÖÏ~å
=∞=∞‡efl K«OÑ¨Ù`å"£?—— QÆ\Qì˜ Í #=Ùfi`«∂ ¿ÇÏà◊#KÕâß_»∞ z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''WkQÀ, <å Ç¨Ïã¨Î ~ˆ YÅ∞ K«∂_»∞. XHõ „|Ç¨Ï‡~åHõãΔ x≤ K«OÑ≤ HÍh Kå=#x
<å *Ï`«HOõ Ö’ LOk. P Ñ¨x g∞^Õ "≥à√◊ `«∞<åfl#∞. <Õ#∞ |Ü«∞Å∞^Õi# Ñ¨x
=∞Ç¨#QÆ~°O D 5
WHõ¯_ç`À<Õ =Úy¿ãÖÏ LOk,—— J<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
W^Œ~Ì ∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ HÀÑÖQÍ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ ^ŒQ~æÆ Q° Í =KåÛ~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
JÖÏ<Õ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_‰» Ωõ O_® xÅ|_ç L<åfl_»∞. Jxfl q^ŒºÅ∂ Ziy# z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç KÕux |ÅOQÍ `«# "≥Ñ· Ù¨ ÖÏ‰õΩ¯x K«∂âß_»∞. "å_ç =ÚYO
XHõ¯™êiQÍ q=~°=‚ ∞~ÚºOk. ÉËÅQÍ =∂i# z<Àfl_ç =ÚMÏxfl K«∂ã≤ ÃÑ^ŒÌ
~åHõãΔ ∞¨ _çH˜ PO^Àà◊# "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ ÃÑ^ÀÌ_xç ÖÏ‰õΩ¯x Ñ¨H¯õ H˜
"≥àÏ§_»∞.
''Xˆ~Üü∞ ÃÑ^ÀÌ_®! D =∞x+≤ KÕuw`«Å∞ K«∂¿ãÎ "å_»∞ K≥¿ÑÊk x["Õ∞
JxÑ≤™ÈÎOk~å. =kÖË^•Ì=∂?—— Jx QÆ∞ã¨Q∞Æ ã¨QÍ J_çQÍ_»∞ z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''QÆ∞^Œ∞HÌ ˜ K«KÛÕ ÖÏ L<åfl_»∞. g_»∞ =∞#efl K«OÑ¨@=∂? =∞uáÈ~ÚO^•
h‰õΩ, =¸~°∞_ö ®,—— Jx HÀÑÖ`À aQÆ~æ Q° Í JiKå_»∞ ÃÑ^ŒÌ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''ÃÑ^ÀÌ_®! ÉÁ[˚ ÃÑOKå"Õ HÍh |∞kú ÃÑOK«Ö^Ë ∞Œ #∞=Ùfi. q+¨H@© HõO
z#fl^Œ~Ú<å ^•x HÍ@∞ KåÅ∞ Kå=\ÏxH˜. g_ç w`«Å∞ K«∂¿ãÎ g_çH˜ =∞Ç¨
Ü≥∂QÍÅ∞ Z<Àfl L#fl@∞ì HõxÑ≤™ÈÎOk. HÍ"åÅO>Ë g_ç |∞kúx Ñ¨sH˜^Δ •ÌO
Ñ¨^,Œ —— Jx ãïKÌ á≥ êÊ_»∞ z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç ^ŒQ~æÆ H° ˜ W^Œ~Ì ∂° =KåÛ~°∞. áêiáÈÜÕ∞ J=HÍâ◊O L<åfl JÖÏ
KÕÜ∞« Hõ ^è~·≥ º° OQÍ xÅ|_»¤ J`«x qâßfi™êxfl K«∂ã≤ ÃÑ^ŒÌ ~åHõãΔ ∞¨ _çH˜ Pâ◊Û~°ºO
HõeyOk.
''Xˆ~Üü∞ =∞x+≤, h‰õΩ ~Ô O_»∞ „Ñ¨âfl◊ Å∞ "Õ™êÎO. "å\˜H˜ #∞=Ùfi ã¨~Ô #·
ã¨=∂^è•<åÅ∞ K≥a`Õ "Õ∞"Õ∞ h‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ™êÎO. ÖË^• #∞=Ùfi =∂‰õΩ PÇ¨~°O
HÍ"åe. ã¨~ˆ <å?—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx J_çQÍ_»∞ z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''ã¨~ˆ , ÑÖ^•xH˜ <Õ#∞ ã≤ÔúŒ ,—— HõOK«∞ÖÏ ^èfiŒ xOzOk Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç HõO~îO° .
''J#flO, H©~Δ O° , ^è#Œ O - D =¸_çO\˜Ö’ L#fl`«"∞≥ #ÿ k Uk?—— Jx
J_çQÍ_»∞ z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''PHõeQ˘#fl"å_çH˜ ÃÑ>Ëì J#flO, t=eOQÍxfl Jaè¿+HÕKÕ@Ñ¨ÙÊ_»∞ H©~Δ O° ,
ã¨`∞« Ê~°∞+¨μxH˜ WKÕÛ@Ñ¨ÙÊ_»∞ ^è#Œ O L#fl`«"∞≥ #ÿ q. Ö’HõOÖ’ =ã¨∞=Î ÙÅ qÅ∞=
ã¨=∞Ü«∂ã¨=∞Ü«∂Å`À =∂~°∞`«∞Ok,—— ã≤~÷ O° QÍ K≥áêÊ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''áÈ~å_ç F_»@O, áÈ~å_ç Kå=@O, áÈ~å_ç QÔ Å=@O D =¸_çO\˜Ö’
6 D =∞Ç¨#QÆ~°O
nè~∞° xH˜ XÑ¨ÙÊ#k Uk?—— ~Ô O_»= „Ñ¨âfl◊ QÍ J_çQÍ_»∞ ÃÑ^ŒÌ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''nè~°∞#H˜ Jxfl "Õà◊ÖÏ XÑ¨ÙÊ#k áÈ~å@"Õ∞. áÈ~å@O =∂„`«"Õ∞
nè~Å° Hõ}Δ O. QÔ Å∞Ñ¨Ù, F@=ÚÅ∞ ^≥"· ånè#O,—— Jx ÑëHÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
QÆOcè~O° QÍ.
W^Œ~Ì ∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ XHõi =OHõ XHõ~∞° K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜
^ŒQ~æÆ Q° Í =KåÛ~°∞,
''Éèàí Ï! #∞=Ùfi |∞kúâßeq, nè~∞° _çq~å,—— W^Œ~Ì ∂° XHõ¯ ã¨fi~°OQÍ ÑëH˜
Jaè#OkOKå~°∞.
''WO`«\ ˜ |∞kú Hõey# „Ñ¨âfl◊ Å∞ ~åHõãΔ ∞¨ Å‰õΩ ™ê^èºŒ =∂? #=∞‡ÖË‰Ωõ <åfl#∞.
g∞~°∞ Z=~°∞ =∞Ç¨`«∞‡ÖÏ~å? ZO^Œ∞‰õΩ D ~°∂ÑÖÖ’ ãÖK«iã¨∞<Î åfl~°∞? g∞
=$`åÎO`«O Uq∞\˜?—— Jx <≥=∞‡kQÍ „Ñ¨tflOKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''"Õ∞=Ú =∞Ü«¸~°∞_»∞, =∞Or~°∞_»∞ J<Õ Ü«∞‰õΩΔ ÅO. „jtY~°ÑÙ¨ ~° =∞Ç¨#QÆ~°
"≥É· =íè O qx Jk K«∂_®Åx D Ö’HÍxH˜ =KåÛO. „jtY~° =∞Ç¨~åA
z„`«¿ã#∞_»∞ =∂‰õΩ J`«ºO`« "≥É· =íè "≥∞#ÿ Pu^äºŒ O WKåÛ_»∞. q„âßOu =∞Ok~°OÖ’
~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ qO^Œ∞x P~°yOz, =∞k~°#∞ ¿ãqOz Ñ¨Ù~°g^è∞Œ ÅÖ’ u~°∞QÆ∞`«∞#fl
=∂‰õΩ JuÖ’Hõ ™œO^Œ~º° =O`«∞Öˇ#· Ü«Ú=`«∞Å∞ HõxÑ≤OKå~°∞. J^Õq∞ #QÆ~"° ∂≥ ,
J^Õq∞ =∂Ü≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍh P #QÆ~O° Ö’ JO^ŒOQÍÖËx XHõ¯ „ã‘Î ‰õÄ_®
Hõ#Ñ¨_Ö» ^Ë ∞Œ . =∞k~° =∞`«∞Î `«ÅHÔ H˜¯ q"ÕHÍxfl HÀÖ’Ê~Ú# "Õ∞=Ú XHõ Ü«Ú=ux
x~°ƒOkèOz, =∂ q„âßOu =∞Ok~åxH˜ fã¨∞H˘x "≥à§◊ \ÏxH˜ „Ñ¨Ü∞« uflOKåO.
P „ã‘Î XHõ¯ L^Œ∞@# =∞=∞‡efl qkeOK«∞H˘x f„="≥∞ÿ# HÀÑÖ`À,
J~°∞}Ï~°∞}"≥∞#ÿ Hõà§◊ `À fHõ}Δ OQÍ K«∂ã≤ ''~åHõãΔ ∞¨ ÖÏ~å,—— Jx ÑëHÕk.
JO`Õ =∞~°∞Hõ}Δ O =∂ ~°∂áêÅ∞ =∂i áÈÜ«∂~Ú. P #QÆ~åx‰õΩ#fl =~°
„Ñ¨ÉÏè =O`À âßÑ¨„QÆã∞¨ Å÷ ∞, ~å*Ï#∞=∞uÖËx "å~°∞ P #QÆ~O° Ö’ LO_»Ö~Ë ∞° .
Z=~À qã≤i"Õã#≤ @∞ìQÍ =zÛ D J_»qÖ’ Ñ¨_®¤O. JÑ¨Ê\˜ #∞O_ô D J_»qÖ’
ãÖK«iã¨∂,Î =∞#∞+¨μefl K«OÑ≤ uO@∂ ^Œ∞~°ƒ~ù "° ∞≥ #ÿ r=#O ™êyã¨∞<Î åflO. Wn
=∂ =$`åÎO`«O,—— Jx ÑëHÍ~°∞ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
''Ü«∞‰õΩΔ ÖÏ~å, =∞i g∞ âßÑ¨q"≥∂K«<åxH˜ =∂~°Oæ ÖË^•?—— Jx J_çQÍ_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 7
''„jtY~°Ñ¨Ù~° ~å[=Oâ◊OÖ’ Ñ¨Ù\˜ì# ~å‰õΩ=∂i HõΔq∞Oz =∂ÃÑ·
=∞O„`«[ÖÏxfl K«e`¡ Õ =∂ Ñ¨Ó~°fi~°∂áêÅ∞ =∂‰õΩ ã≤k™ú êÎ~Ú. HÍh Z=~°∞
P"≥∞‰õΩ =∂ qKå~åxfl `≥eÜ«∞|~°z XÑ≤Ê™êÎ~∞° ?—— Jx qëê^ŒOQÍ ÑëHÍ_»∞
z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''<Õ#∞ P „jtY~°ÑÙ¨ ~åxˆH "≥à√◊ `«∞<åfl#∞. ^•x<Õ =∞Ç¨#QÆ~O° Jx
Ñ≤Å∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞. <Õ#∞ g∞ qKå~åxfl ~å‰õΩ=∂iH˜ `≥eÜ«∞*Ëã≤ g∞ zO`«
f~°∞™êÎ#∞,—— Jx ÑëHÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''„jtY~°ÑÙ¨ ~åxH˜ #∞=Ùfi "≥à√◊ `«∞<åfl"å?—— Pâ◊Û~°ºO`À Hõà√◊ § ÃÑ^ŒqÌ KÕã≤
K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂~°∞ W^Œ~Ì ∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
***
~åHõΔã¨∞Å "≥ÚÇ¨Ö’¡ Hõey# PO^Àà◊##∞ K«∂ã≤ Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞

Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞. ~åHõãΔ ∞¨ ÖË ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_ÖÕ Ï P #QÆ~O° Ö’ U=ÚOk Jx =∞#ã¨∞Ö’<Õ
J#∞‰õΩx XHõ™êi P #QÆ~åxfl ãÖ^Œi≈Oz# gˆ~ <å‰õΩ ã¨~Ô #· =∂~°^æ ~Œ ≈° ‰õΩÅ∞
J#∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞OzQÍ HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl D `«~∞° }OÖ’<Õ gi #∞O_ç q=~åÅ∞
~å|\Ïìe J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
''Ü«∞‰õΔΩÖÏ~å, ZO^Œ∞‰õΩ g∞ =^Œ<åÖ’¡ PO^Àà◊#HõxÑ≤™ÈÎOk? P
=∞Ç¨#QÆ~O° JO>Ë ÉèÜ í ∞« Ñ¨_∞» `«∞<åfl~å Uq∞\˜? <Õ#∞ P #QÆ~åxˆH |Ü«∞Å∞
^Õ~å#∞. <å‰õΩ P #QÆ~åxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<Õ ^•ix q=iOK«QÅÆ ~å?—— Jx q#Ü«∞OQÍ
J_çQÍ_»∞.
~åHõΔã¨∞e^ŒÌ~°∂ =∞O_»ÑÖÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx Ü«∞â’^èŒ~°∞_çx ‰õÄ_® =zÛ
‰õÄ~ÀÛ=∞x K≥áêÊ~°∞.
''F =∞x+≤, #∞"≥fi=~°∞? ZO^Œ∞HÍ =∞Ç¨#QÆ~O° "≥àÏ§Å#∞‰õΩO@∞<åfl=Ù?
h q=~åÅ∞ K≥ÑÙ¨ Ê,—— Jx J_çQÍ~°∞.
''Ü«∞‰õΩΔ ÖÏ~å, `«ÑÊ¨ Hõ K≥|∞`å#∞. <å ¿Ñ~°∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. D J_»qH˜
=¸_»∞ „HÀã¨∞Å ^Œ∂~°OÖ’ L#fl Éè~·ˇ =° QÆ∂_≥O =∂ T~°∞. QÆ∂_≥O ÃÑ^ŒÌ #Hõ¯Å^˘~°
=∂ `«O„_ç. =∂ QÆ∂_®xfl P#∞‰õΩx aÅfiHõ=Úx P„â◊=∞O LOk. aÅfiHõ
=ÚhO„^Œ∞Å∞ <å‰õΩ ã¨HÅõ q^ŒºÅ∞ <Õ~åÊ~°∞. QÆ∞~°∞^ŒH} Δ˜ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ<Õ
8 D =∞Ç¨#QÆ~°O
J=HÍâßxfl HõeyOK«=∞x „áêi÷OK«QÍ, PÜ«∞# j„Ñ¶∞¨ "Õ∞ =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ "≥o§
=∞Ç¨~åAx "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx ~°=∞‡<åfl~°∞. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ =∞Ç¨#QÆ~åxH˜
"≥à√◊ `«∞<åfl#∞,—— Jx K≥áêÊ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''=ÚhO„^Œ∞Å‰õΩ =∞Ç¨~åA`À Uq∞ Ñ¨x?—— Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx J_çQÍ~°∞
~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
''QÆ∞~°∞=ÙQÍi P„â◊=∞OÖ’ Ju „áêp#"≥∞#ÿ =∞Ç¨t=eOQÆO LOk. Jk
~°`fl« ~åã¨∞Å‰õΩ nè@∞QÍ, J=∂"åã¨º pHõ\ Ö˜ ’ ã¨ÇÏ≤ `«O Ñ¨Ù#flq∞ HÍO`«∞Å‰õΩ
ã¨=∂#OQÍ „Ñ¨HÍtã¨∞OÎ k. P =∞Ç¨eOQÍxH˜ „Ñü W~°=ÜÕ∞ºà◊§H˜ XHõ™êi
L`«û=O x~°fiÇ≤Ï™êÎ~∞° . P L`«û=OÖ’ P =∞Ç¨eOQÍxH˜ P~°∞ ~ÀAÅáê@∞
qq^èŒ Jaè¿+HÍÅ∞ [iÑ≤™êÎ~∞° . P L`«û=O =∞Ç¨#QÆ~° ~å[=Oj‰õΩÅ KÕ`∞« Å
g∞^Œ∞QÍ [~°Ñ@¨ O P#"å~ÚfQÍ =™ÈÎO^ŒO@. D U_®k [~°Q=Æ Åã≤#
L`«û"åxH˜ =∞Ç¨~åA #∞O_ç U =~°=Î ∂#O JO^ŒÖ^Ë ∞Œ . JO^Œ∞Hˆ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞
D HÍ~°ºOÃÑ· ##∞fl ÑÖÑ≤OKå~°∞,—— Jx "≥Ú`«OÎ =$`åÎO`åxfl q=iOKå_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''=∞i g∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ P =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ "≥à§ı ^•i, P =∞Ç¨#QÆ~°
qâıëêÅ∞ q=iOK«Ö^Ë •?—— J_çQÍ~°∞ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
''<å HÍ~°º^ŒH`Δõ ‰« Ωõ , ã¨=∞~°`÷ ‰« Ωõ W^Õ Ñ¨sHõΔ Jx K≥áêÊ~°∞. `«∂~°∞Ê k‰õΩ¯QÍ
„Ñ¨Ü∂« }ÕK«=∞x, q=~åÅ∞ "å@O`«@ J"Õ `≥Å∞™êÎÜ∞« x J<åfl~°∞,—— Jx
~åHõãΔ ∞¨ Å`À K≥áêÊ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''g∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ „uHÍÅA˝Åx `≥Å∞ã¨∂<Î Õ LOk. h‰õΩ P =∞Ç¨#QÆ~°
qâıëêÅ∞ "Õ∞O K≥|∞`åO,—— Jx ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ q=~åÅ∞ K≥ÑÊ¨ @O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° .
''F Ü«∞â’^è~Œ å, q#∞. XHõ "Õ~Ú ãÖ=`«û~åÅ Ñ¨Ó~°fiO [iy# Hõ^Œä Wk.
WHõ¯_» #∞O_ç J~Ú^Œ∞ Ü≥∂[<åÅ ^Œ∂~°OÖ’ QÆ[=ÚYÑ¨~fi° `«O LOk. P
Ñ¨~fi° `«O ÃÑ#· ∞#fl QÆ∞Ç¨ÏÖ’ XHõ<å_»∞ Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞ ^è•º#OÖ’ L<åfl_»∞. P
Ñ¨~fi° `« ™ê#∞=ÙÖ’¡ LO_Õ QÀáêÅ∞~°∞ J#∞k#O P=ÙÅ#∞ `ÀÅ∞H˘x Ñ¨~fi° `«OÃÑH· ˜
=KÕÛ"å~°∞. JÖÏ =zÛ# XHõ QÀáêÅ ÉÏÅ∞_»∞ `«ÑÊ≤ áÈ~Ú# `«# ÖËQ^Æ ∂Œ _»#∞
"≥`∞« ‰õΩ`«∂ P QÆ∞Ç¨ÏÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ OKå_»∞. "Õ∞~°∞ Ñ¨~fi° `«OÖÏQÍ Ñ¶∞¨ #"≥∞#ÿ ~°∂ÑÖ`À,
=∞Ç¨ã¨~åÊÅ#∞ "≥∞_»Ö’ ^èiŒ Oz, [_»Å`À L#fl t=Ùx ~°∂áêxfl K«∂_»QÍ<Õ P
=∞Ç¨#QÆ~°O D 9
ÉÏÅ‰õΩ_»∞ ÉèÜ
í ∞« O`À J~°∞ã¨∂Î Ñ¨~∞° QÆO^Œ∞H˘<åfl_»∞.
^è•º#O ÉèQí flÆ "≥∞#ÿ Ñ¨~=° ∞t=Ù_∞» ~“„^Œ <Õ„`åÅ∞ `≥~z° K«∂_»QÍ, P ÉÏÅ‰õΩ_»∞
JHõ¯_Õ |∂_ç^Œ ‰õΩÑ¨ÊÖÏ =∂iáÈÜ«∂_»∞. [iy#^ŒO`å „QÆÇÏ≤ Oz ™êfiq∞
"å`«ûÅºO`À P |∂_ç^Œ ‰õΩÑ¨Ê#∞ ã¨Ê $tOKå_»∞. ™êfiq∞ Hõ~∞° } P |∂_ç^HŒ ˜
„áê}O áÈã≤Ok. =Ú#∞Ñ¨\ H˜ Oõ >Ë ™œO^Œ~º° "≥∞#ÿ , ^Œ$_è"» ∞≥ #ÿ ~°∂ÑÖ`À XHõ
ÉÏÅ∞_»∞ Pq~°ƒqù OKå_»∞. "å`«ûÅºO`À UO HÍ"åÖ’ HÀ~°∞HÀ=∞x ÉÏÅ∞_çx
J_çQÍ_»∞ ™êfiq∞.
''h ~°∂áêxfl ^Œi≈Oz# <å‰õΩ "Õ~ˆ HÀiHõÅ∞ U=ÚO\Ï~Ú ™êfig∞,—— Jx
ÑëHÍ_»∞ ÉÏÅ∞_»∞. =~°q∞"åfiÅ#∞‰õΩ#fl t=Ù_∞» `«H}Δõ "Õ∞ qâ◊fiHõ~‡° #∞ ~°ÑÊ≤ OKå_»∞.
™êfiq∞ P^ÕâO◊ `À qâ◊fiHõ~‡° P QÆ[=ÚY Ñ¨~fi° `«OÃÑ· XHõ =∞Ç¨#QÆ~åxfl
xi‡OKå_»∞. ã¨ÑÎ¨ ã¨=Ú„^•Å h\˜x qâ◊fiHõ~‡° `«# ^Àã≤e`À `≥zÛ P Ñ¨~fi° `«O
10 D =∞Ç¨#QÆ~°O
K«∞@∂ì [ÅHõO^ŒHÍxfl xi‡OKå_»∞. J<ÕHõ JQÆ_ÅÎ» `À, HõO^ŒHÍÅ`À â◊`$«
^Œ∞~ˆ ƒù^ºŒ OQÍ xi‡Oz# P #QÆ~"° ∞Õ „jtY~°ÑÙ¨ ~°O. Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞ ÉÏÅ‰õΩ_çx
P =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ ~åAQÍ KÕâß_»∞. P ÉÏÅ‰õΩ_Õ t=^Œ`∞« _Î ∞» . t=^Œ`∞« xÎ H˜
XHõ P`«‡eOQÍxfl WzÛ P P`«‡eOQÆO J`«x WO@ L#flO`« HÍÅO J`«x
=OâßxH˜ QÍh, P #QÆ~åxH˜ QÍh Z@∞=O\˜ PÑ¨^Œ HõÅQÆ^xŒ =~°q∞zÛ
™êfiq∞ JO`«~åú#=∞Ü«∂º_»∞.
t=Ùx P[˝`À ^Õ=Ö’HõO #∞O_ç H˘O^Œ~°∞ t=^Œ`«∞Îx Ñï"å~°OQÍ
=∞Ç¨#QÆ~åxH˜ =KåÛ~°∞. JO^Œ∞Hˆ P =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ k=ºÖ’Hõ"åã¨∞ÅˆH HÍh
™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ „Ñ¨"âÕ O◊ ÖË^∞Œ . Ñï[#∞Å ^•fi~å =ÚÖ’¡HÍÅÖ’ ™œO^Œ~º° =u
J~Ú# Ç¨Ïi}˜Ö’K«# J<Õ ^Õ=HÍO`« JO^ŒKO« ^•Å#∞ qx t=^Œ`∞« _Î ∞» P"≥∞#∞
"≥∂Ç≤ÏOKå_»∞. `«# Ñï"å~åxfl ~åÜ«∞ÉÏ~°∞Å∞QÍ ÑÖÑ≤ P"≥∞ JOwHÍ~åxfl
á⁄O^•_»∞. P"≥∞#∞ q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ H˘x Ñ¨@=ì ∞Ç≤Ï+≤QÍ KÕâß_»∞. <å\˜ #∞O_ç
<Õ\ ˜ =~°‰Ωõ t=^Œ`∞« xÎ =OâßO‰õΩ~åÖË P =∞Ç¨#QÆ~åxfl Ñïáêeã¨∞<Î åfl~°∞,——
Jx P =∞Ç¨#QÆ~° =$`åÎO`«O JO`å q=iOKå~°∞ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
JO`å qx =∞ø#OQÍ L#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç`À uiy z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ ''P
#QÆ~åxH˜ ™ê=∞#º =∂#=Ù_»"#·≥ #∞=Ùfi Z\Ï¡ "≥à`◊ å=Ù?—— Jx „Ñ¨tflOKå_»∞.
=∞ø#OQÍ L#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _ç „Ñ¨âfl◊ ‰õΩ ã¨ÊOkã¨∂Î ''Jhfl
`≥eã≤# =∂ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ##∞fl ÑÖÑ≤OK«\ÏxH˜ HÍ~°}O ÖËHáõ È^Œ∞. U^À =∂~°Oæ
LO_Õ LO@∞Ok. <ÕxÑ¨ÙÊ_»∞ PÖ’zOK«=Åã≤Ok "≥àÏ§ÖÏ, ÖË^• Jx HÍ^Œ∞.
ZÖÏ "≥àÏ§Åx =∂„`«"∞Õ ,—— Jx ÑëHÍ_»∞.
W^Œ~Ì ∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç P`«‡Ãã~÷Â åºxfl Jaè#OkOKå~°∞.
''=∞x+≤! WÑ¨ÙÊ_»∞ =∞Ç¨#QÆ~° ~å*ˇ=~À? "å~°ã¨∞Å∞<åfl~À, ÖË~À?
`≥eÜ«∞‰õΩO_® =∞#O U LáêÜ«∂xfl PÖ’zOz<å Jk =º~°O÷ J=Ù`«∞Ok.
D J_»qÖ’ XHõ =∞O„`åÅ =∞„i LOk. P =∞O„`åÅ =∞„i =∂„`«"∞Õ WÑ¨ÙÊ_»∞
h‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O K≥Ü∞« ºQÆÅ^Œ∞,—— Jx K≥áêÊ~°∞ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
''Ü«∞‰õΩΔ ÖÏ~å! ##∞fl P =∞„iK≥@∞ì =^ŒHÌ ˜ `«fi~°QÍ fã¨∞‰õΩx "≥à§◊ O_ç,——
Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# J`«$`«x „Ñ¨îŒ ≈OKå_»∞.
~åHõãΔ ∞¨ Å∞ ‰õÄ_® Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç P`«$`«x QÆ∞iÎOz ÖËz #_»=@O "≥Ú^ŒÅ∞
=∞Ç¨#QÆ~°O D 11
ÃÑ\Ïì~∞° . =∂~°Oæ Ö’ J<ÕHõ =∞$QÍÅ∞, q+¨ã~¨ åÊÅ∞ Z^Œ∞~°∞Ñ¨_∞» `«∞<åfl~Ú.
~åHõãΔ ∞¨ Å∞ "å\˜x `«=∞ KÕ`∞« Å`À ^Œ∂~°OQÍ qã≤~ˆ ã¨∂Î Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx Hˆ =Δ ∞OQÍ
fã¨∞‰õΩx "≥à√◊ `«∞<åfl~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ ‰õÄ_® "åà◊√§ K«∂Ñ≤ã∞¨ #Î fl P^Œ~}° ‰õΩ
"åà◊§ g∞^Œ Jaè=∂#O HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. ~°∂ÑÖ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ L#fl giÖ’
ZO`« Q˘Ñ¨Ê =∞#ã¨∞#fl^À Hõ^• J#∞‰õΩ<åfl_»∞. JÖÏ H˘O`«^∂Œ ~°O ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ
J_»qÖ’H˜ #_çKåHõ P =∞„iK≥@∞ìx KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. P =∞„iK≥@∞ì âßM’Ñ¨âßYÅ∞QÍ
qãïÎ Oz <ÕÅ#∞ `å‰õΩ`«∞#fl T_»Å`À Ju ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ HõxÑ≤™ÈÎOk.
=ÚQÆ∞~æ ∂° =∞„iK≥@∞ì "≥Ú^ŒÅ∞ ^ŒQiæÆ H˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞.
***
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ K≥@∞ìx K«∂Ñ≤ã∂¨ Î ''=∞x+≤! W^Õ =∞O„`åÅ =∞„i. U<Àfl

"ÕÅ ãÖ=`«û~åÅ∞QÍ D J_»qÖ’ LOk. D K≥@∞ìH˜ `≥eÜ«∞x q+¨Ü∂« Å∞,
~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞ ÖË=Ù. =ÚO^Œ∞QÍ D K≥@∞ìx „Ñ¨ã#¨ flO KÕã∞¨ HÀ"åe. JO^Œ∞‰õΩ
~Ô O_»∞ =∂~åæÅ∞<åfl~Ú. "≥Ú^Œ\k˜ ‰õΩΔ „^Œ =∂~°Oæ . JO>Ë h ‰õΩ_çKuÕ ÉÁ@#"ÕÅ∞
#∞O_ç Ñ¨k K«∞Hõ¯Å ~°HÍÎxfl `«~Ê° }QÍ W"åfie. ~Ô O_Àk ™ê^è∞Œ =∂~°Oæ , h W+¨ì
^≥"· åxfl `«Å∞K«∞‰õΩx h‰õΩ J`«ºO`« „Ñ‘uáê„`«"∞≥ #ÿ =ã¨∞=Î Ùx =∞„iH˜ ã¨=∞iÊOKåe.
#∞=Ùfi U =∂~åæxfl Z#∞fl‰õΩ<åfl ã¨~ˆ h W+Öì ,—— Jx K≥áêÊ_»∞ z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞.
''<Õ#∞ ^≥=· HÍ~°ºO HÀãÖ KÕã∞¨ #Î fl D „Ñ¨Ü∞« `«flOÖ’ ‰õΩΔ „^Œ=∂~°Oæ U^Œ~Ú<å
J#∞z`«"∞Õ . <Õ#∞ ™ê^è∞Œ =∂~åæ<flÕ Z#∞fl‰õΩO@∞<åfl#∞,—— Jx ÑëH˜ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
`«# KÕu‰õΩ#fl |OQÍ~°∞ LOQÆ~åxfl fâß_»∞. #=~°`åflÅ`À J=¸Åº"≥∞#ÿ kQÍ
Hõ#|_»∞`«∞#fl P LOQÆ~åxfl ~åHõãΔ ∞¨ Å‰õΩ K«∂Ñ≤ ''QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ WzÛ# D
LOQÆ~O° <å‰õΩ J`«ºO`« „Ñ‘uHõ~=° ∞~Ú#Ñ¨Ê\˜H© QÆ∞~°∞ HÍ~åº~°O÷ nxx =∞„iK≥@∞ìH˜
W=fi\ÏxH˜ <Õ#∞ ã≤ÔúŒ QÍ L<åfl#∞,—— Jx ÑëHÍ_»∞.
''h ã¨^•Kå~°O, g∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ Pjã¨∞ûÖË h‰õΩ ~°H.Δõ h W+¨ì ^≥"· åxfl
`«Å∞K«∞‰õΩx P LOQÆ~åxfl HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl `˘„~°Ö’ "≥~Úº,—— Jx K≥áêÊ~°∞ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_çx =∞#ã¨∞Ö’ `«Å∞K«∞‰õΩx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# LOQÆ~åxfl P
`˘„~°Ö’ "Õâß_»∞.
"≥O@<Õ ÃÑ^ŒÌ L~°∞=ÚÅ`À, Ñ≤_∞» QÆ∞Å Ñ¨_#ç â◊|OÌ `À =∞„i K≥@∞ìÖ’
12 D =∞Ç¨#QÆ~°O
K«Å#O "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. ÃÑ^ŒÌ QÍe =zÛ#@∞¡QÍ T_»Å∞ TQÆ@O
"≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. H˘=∞‡Å∞ qiyÑ¨_∞» `«∞<åflÜÕ∞"≥∂ J#fl@∞¡ ÃÑà◊ÃÑà◊ â◊ÉÏÌÅ∞
KÕâß~Ú. W^Œ~Ì ∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ =∞„iK≥@∞ì =ÚO^Œ∞ "≥∂Hõie¡, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx ‰õÄ_®
JÖÏ<Õ K≥Ü∞« º=∞<åfl~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ‰õÄ_® "åi ã¨~ã° #¨ "≥∂HõiÖÏ¡_∞» .
HÍ¿ãÑ¨\ H˜ ˜ â◊ÉÏÌÅ∞ Py =∂=¸Å~ÚºOk.
z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ =∞„iK≥@∞ìH˜ "≥Ú‰õΩ¯`«∂ ''Jhfl Ziy# =∞O„`åÅ =∞„i,
D =∞x+≤ h =ÚO^Œ∞ "≥∂HõiÖÏ¡_∞» . â◊~}° O JO@∞<åfl_»∞,—— Jx QÆ\Qì˜ Í
JiKå_»∞.
''<å Q˘Ñ¨Ê`«#O Ziy# g∞‰õΩ â◊√Éè=í ∞QÆ∞QÍHõ. UO ã¨Ç¨ Ü«∞O HÍ"åÖ’
K≥ÑÊ¨ O_ç,—— J#fl =∂@Å∞ =∞„i=∂#∞ #∞O_ç qxÑ≤OKå~Ú. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
Pâ◊Û~°ºOQÍ PÖÏ K«∂ã¨∂<Î Õ L<åfl_»∞. z#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ K≥ÑÊ¨ =∞x ÃãQ· KÆ âÕ ß_»∞.
~åHõãΔ ∞¨ Å‰õΩ K≥ÑÊ≤ #>Ëì `«# =$`åÎO`åxfl =∞„i=∂#∞‰õΩ K≥áêÊ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
P `«~∞° "å`« ''=∞O„`åÅ =∞„i, <Õ#∞ =∞Ç¨#QÆ~O° KÕ~∞° HÀQÆÅ<å? <å‰õΩ
=∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ „Ñ¨"tÕ OKÕ J=HÍâ◊O LO^•?—— JO@∂ `«#‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O
K≥Ü∞« º=∞x „áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨_®¤_∞» .
''<åÜ«∞<å, Ü«∞â’^è~Œ å! hk L`«=Î ∞"≥∞#ÿ [#‡. h [#‡H˜ Ñ¨~=° ∂~°O÷
#∞qfiÑ¨ÙÊ_»∞ KÕã∞¨ #Î fl „Ñ¨Ü∂« }"Õ∞. h‰õΩ =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ „Ñ¨"tÕ OKÕ J~°›`« LOk.
HÍh „Ñ¨ã∞¨ `Î « ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Jk JO`« ã¨∞ÅÉè`í ~« O° HÍ^Œ∞,—— Jx „Ñ¨ã#¨ fl"≥∞#ÿ
Q˘O`«∞`À =∞„iK≥@∞ì ÑëHÕk.
''QÆ∞~°∞HÍ~åºi÷<·≥ "≥à√◊ `«∞#fl <å‰õΩ Hõ+`ì¨ ~« "° ∞≥ <ÿ å "Õ~ˆ =∂~°Oæ ÖË^∞Œ . <å‰õΩ
LáêÜ«∂xfl LÑ¨^ÕtOK«=∞x x#∞fl „áêi÷ã¨∞Î<åfl#∞,—— Jx Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞
„áêi÷OKå_»∞. ''h QÆ∞~°∞ÉèHí ,Î˜ q#Ü«∞O =ÚK«Û@ Hõeyã¨∞<Î åfl~Ú. =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’
WÑ¨ÙÊ_»∞ KÀ@∞ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl Ñï}Ï=∂Å#∞ q=i™êÎ#∞, q#∞,—— Jx ÑëHÕk
=∞„i.
~åHõãΔ ∞¨ e^Œ~Ì ∂° K«Å#O ÖË‰Ωõ O_® P ãÖÉèÏ+¨}#∞ qO@∞<åfl~°∞.
=∞Ç¨#QÆ~O° q+¨Ü∂« Å#∞ q=iOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Õì k =∞O„`åÅ =∞„i.
''Ü«∞â’^èŒ~å! =∞Ç¨#QÆ~åxfl WÑ¨ÙÊ_»∞ Ñïáêeã¨∞Î#fl =∞Ç¨~åA
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞. t=^Œ`∞« xÎ =Oâ◊OÖ’ Ñ¨Ù\˜#ì Ñ¨<fl≥ O_À `«~O° "å~°ã∞¨ _»∞. P
=∞Ç¨#QÆ~°O D 13
=OâßxH˜ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ L#fl =~åÅ`À, t=Ùx J#∞„QÆÇ¨ÏO`À J`«ºO`«
™œO^Œ~º° =O`«∞_çQÍ [x‡OKå_»∞. ã¨HÅõ q^ŒºÅ#∞ JÉèºí ã≤Oz â◊H,Î˜ Ü«Ú‰õΩÅÎ #∞
ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. XHõ<å_»∞ J`«_∞» t=Ùx Jaè¿+HõO HÀãÖ =∂#ã¨ã~¨ À=~°
[ÖÏxfl fã¨∞‰õΩ~å\ÏxH˜ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å‰õΩ "≥àÏ§_»∞. JHõ¯_ç ã¨∞O^Œ~°
L^•º#=#OÖ’ XHõ ^Õ=HÍO`« Ñ¨ÓÅ "≥ÚHõ¯Å`À, lOHõÅ`À =ÚK«Û@ÖÏ_»@O
K«∂ã≤, Ñ¨~°=tOz `å<˘zÛ# HÍ~°ºO =∞iz xezáÈÜ«∂_»∞. JO`«Ö’
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_ç Z^Œ∞@‰õΩ XHõ Ñ¨~å„Hõ=∞=O`«∞_≥#· QÆO^è~Œ ∞° fi_»∞ =zÛ ''Fs L<å‡k!
Ñ¨~å~ÚHÍO`«#∞ áê~°=â◊ºO`À K«∂_»@O Ü«ÚHõOÎ HÍ^Œx `≥eÜ«∞^•. h‰õΩ
`«y# âßã≤Î KÕ™êÎ#∞,—— Jx g∞^ŒH˜ =KåÛ_»∞.
Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞_»∞ q#Ü«∞OQÍ J`«xH˜ #=∞ã¨¯iOz ''=∞Ç¨#∞ÉèÏ"å!
`å"≥∞=~À =∞Ç¨ Ñ¨Ù~°∞+¨μÅÖÏQÍ Hõ#Ñ¨_∞» `«∞<åfl~°∞. P„QÆÇÏ≤ OK«HOõ _ç. <Õ#∞
=∞Ç¨#QÆ~° Ñ¨@}ì ÏxH˜ ÉèÏq ~åA#∞. `«O„_çQÍi P^ÕâO◊ `À =∂#ã¨ã~¨ À=~°
[ÖÏxfl fã¨∞‰õΩx "≥à§◊ \ÏxH˜ =KåÛ#∞. J`«ºO`« ™œO^Œ~º° =u J~Ú# D"≥∞
<å =∞#ã¨∞x PHõi¬OK«QÍ, WHõ¯_Õ xezáÈÜ«∂#∞. P"≥∞ JOwHõi¿ãÎ q"åÇ¨ÏO
KÕã∞¨ HÀ"åÅx Ptã¨∞<Î åfl#∞,—— Jx K≥áêÊ_»∞.
''P"≥∞ JOwHÍ~°O HÍ^Œ∞, <å JOwHÍ~°O fã¨∞HÀ"åe. P"≥∞ <å ‰õΩ=∂Ô~Î
=∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜. =∂#=Ù_»"≥·# #∞=Ùfi ^Õ=HÍO`«`À q"åÇ¨xfl ZÖÏ
HÍOH˜ãΔ ∞¨ <Î åfl=Ù?—— Jx QÆO^è~Œ ∞° fi_»∞ Hõi#î ã¨fi~°O`À ÑëHÍ_»∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞
`«=∞ =Oâ◊ B#fl`«ºO q=iOz, `«=∞ =Oâ◊OÖ’ JO^Œ~∂° ^Õ=HÍO`«Å<Õ
q"åÇ¨Ï=∂_®~°x ÑëHÍ_»∞. [~°∞QÆ∞`«∞#fl ãÖ"å^ŒO qx =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜ ‰õÄ_®
JHõ¯_»‰Ωõ =zÛ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞x K«∂ã≤Ok. ™œO^Œ~º° =O`«∞_»∞, P*Ï#∞ÉÏÇ¨ï_»∞
J~Ú# J`«_xç `˘eK«∂Ñ¨ÙÖ’<Õ "≥∂Ç≤ÏOzOk. J~Ú<å `«O„_ç P„QÆÇ¨ xfl
K«∂ã≤ =∞ø#OQÍ xÅ∞K«∞x LO_çáÈ~ÚOk.
''=Oâ◊O, ÃÑ^ŒÅÌ Ñ¨~å„Hõ=∞O HÍ^Œ∞ q"åÇ¨~°›`#« ∞ x~°~‚ ÚOKÕk. <å`À
áÈi QÔ e¿ãÎ <å ‰õΩ=∂Ô~#Î ∞ hH˜zÛ q"åÇ¨ÏO [iÑ≤™êÎ#∞. ã≤^=úŒ ∂?—— Jx
ã¨"åÅ∞KÕâß_»∞ QÆO^è~Œ ∞° fi_»∞.
''HõqΔ ∞OK«O_ç. P"≥∞#∞ q"åÇ¨Ï=∂_ç`Õ <å‰õΩ g∞~°∞ Ñ≤`$« ã¨=∂#∞Å∞. g∞ÃÑ#·
PÜ«Ú^èOŒ „Ñ¨Ü∂≥ yOK«@O <å‰õΩ ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. =∞ˆ~^≥<· å Ñ¨sHõΔ ÃÑ@ìO_ç,——
14 D =∞Ç¨#QÆ~°O
Jx J_çQÍ_»∞ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞.
''ã¨~ˆ . Hõ#|_»∞`«∞#fl P =∞Ç¨=$HΔÍxfl K«∂_»∞. P K≥@∞ì z\Ï~°∞H˘=∞‡#
L#fl Ñ¨ÙëêÊxfl =∞# W^ŒiÌ Ö’ Z=~°∞ KèkÕ OK«QeÆ y`Õ "å~°∞ QÔ ez#@∞ì,—— Jx
K≥áêÊ_»∞ QÆO^è~Œ ∞° fi_»∞.
P `À@Ö’ L#fl q∞ye# QÆO^è~Œ ∞° fiÅ∞ ‰õÄ_® JHõ¯_»H˜ =zÛ áÈ\©x
Pã¨HÎ̃QÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. P =∞Ç¨=$HõΔO =O^Œ J_»∞QÆ∞ÅÃÑ·# Z`«∞Î LO_ç
z\Ï~°∞H˘=∞‡ "Õ∞Ñ¶∂¨ Å#∞ `å‰õΩ`«∞#fl@∞ì LOk. W^Œ~Ì ∂° `«=∞ `«=∞ ^è#Œ ã¨∞ûÅ#∞
JO^Œ∞‰õΩx <åi ™êiOz Z‰õΩ¯ÃÑ\Ïì~°∞. XHõi<˘Hõ~°∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
QÆO^è~Œ fi° ~åA â◊~„° Ñ¨Ü∂≥ QÆO KÕâß_»∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ â◊~åxfl q_»∞=ÖË^∞Œ .
JO^Œ~∂° Pâ◊Û~°ºOQÍ J`«_<ç Õ K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞. J`«#∞ z~°∞#=Ùfi`À „Ñ¨âßO`«OQÍ
L<åfl_»∞. QÆO^è~Œ fi° ~åA ã¨ÇÏ≤ `«O x"≥fi~°áÈÜ«∂_»∞. ãïQÍæ =∞Ç¨=$HΔÍxH˜ ã¨QOÆ
Z`«∞‰Î Ωõ QÆO^è~Œ ∞° fix ÉÏ}O KÕ~∞° ‰õΩ<åflHõ â◊~„° Ñ¨Ü∂≥ QÆO KÕâß_»∞ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 15
Hõ}Δ HÍÅOÖ’ "≥∞iã≤ =∂Ü«∞=∞ÜÕ∞º q^Œ∞ºÅ¡`Ö« Ï â◊~O° ^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk.
QÆO^èŒ~°fi~åA q_çz# â◊~åxfl ^•@∞‰õΩx "≥o§ Ñ¨ÙëêÊxfl KèÕkOzOk.
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ =∞~À â◊~åxfl ãÖkèOz HÕ^ŒÑ_¨ ∞» `«∞#fl Ñ¨ÙëêÊxfl =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜
KÕuÖ’ Ñ¨_ÖÕ Ï KÕâß_»∞.
QÆO^èŒ~°fi~åA q∞H˜¯e P#O^ŒO`À Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞_çx Jaè#OkOz,
=∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜ KÕux J`«_Hç ˜ JOkOKå_»∞. ^Õ=`«ÅO`å "åiÃÑ· Ñ¨ÙëêÊÅ#∞
‰õΩiÑ≤OKå~°∞. JHõ¯_Õ L#fl QÆO^è~Œ fi° ~åA ÃÑ^ŒÌ ‰õΩ=∂Ô~Î „jÉèÏ+≤}˜ `«O„_ç`À
`å#∞ ‰õÄ_® Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_çx q"åÇ¨Ï=∂_®Å#∞‰õΩO@∞<åfl#x ÑëHÕk.
QÆO^è~Œ fi° ~åA Hõ}Δ HÍÅO Pâ◊Û~åºxH˜ Ö’<≥· Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞x "≥Ñ· Ù¨ „Ñ¨âßfl~°H÷ Oõ QÍ
K«∂âß_»∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ ''=∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}x˜ `«ÑÊ¨ D [#‡‰õΩ J#ºHÍO`«#∞
„QÆÇÏ≤ OK«Ö#Ë ∞,—— Jx ã¨∞xfl`«OQÍ u~°ã¯¨ iOz, HõÅâ◊OÖ’ ã¨~À=~° L^ŒHOõ
xOÑ¨Ù‰õΩx =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ =KÕÛâß_»∞.
u~°ã¯¨ ~°}Ï==∂#O`À ~°yeáÈ~Ú# „jÉèÏ+≤}˜ ‰õΩ\˜Å|∞kú`À `«# `«O„_çx
XHõ¯ =~°O J_çyOk. ÉÏ^èÖŒ ’ L#fl ‰õÄ`«∞i`À UHÍ^Œt ~ÀA# LÑ¨"åã¨nHõΔ
KÕã≤ U^Œ~Ú<å XHõ =~°O HÀ~°∞HÀ=∞x, Jk ã≤kúOKÕÖÏ `«# â◊H˜Îx
LÑ¨Ü∂≥ y™êÎ#x QÆO^è~Œ fi° ~åA K≥áêÊ_»∞. HÍh Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_çx q"åÇ¨ÏO
KÕã∞¨ HÀ"åÅx HÀ~°∞‰õΩO>Ë [~°Q^Æ xŒ ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. `«O„_ç K≥ÑÊ≤ #>Ëì UHÍ^Œt
~ÀA# Ñ¨q„`«OQÍ LÑ¨"åã¨nHõΔ KÕã≤ `«O„_ç =^ŒÌ‰õΩ =zÛOk „jÉèÏ+≤}˜.
=∞#ã¨∞Ö’x HÀiHõ HÀ~°∞H˘=∞‡x `«O„_ç K≥áêÊ_»∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞x =Oâ◊O
JO`«iOKåÅx P"≥∞ HÀ~°∞‰õΩOk. ‰õÄ`«∞i ^Œ∞+¨|ì ∞kúx „QÆÇÏ≤ Oz<å WzÛ#=∂@
HÍ^Œ#ÖËHõ `«O„_ç ã¨~ˆ J<åfl_»∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞xH˜, =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}H˜ ˜ ‰õΩ=∂Ô~Î HõeQˆ ÖÏ
J#∞„QÆÇÏ≤ Oz „jÉèÏ+≤}˜ =~°O <≥~"° ~ˆÕ ÖÏ K«∂âß_»∞.
Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞xH˜ =∞Ç¨ÅH˜Δ ‡ Hõà◊`À XHõ ‰õÄ=∞Ô~Î Ñ¨Ù\˜ìOk. t=Ùx
J#∞„QÆÇ¨ÏO`À „Ñ¨f `«~°OÖ’#∂ =∞QÆãÖ`å#"Õ∞ Hõey# =Oâ◊OÖ’
"≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\™˜ êiQÍ J=∂‡~Ú Ñ¨Ù\Õì k. „jÉèÏ+≤}H˜ ˜ WzÛ# =~°O =Å¡<Õ WÖÏ
[iyOk Jx Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞xH˜ QÆO^è~Œ fi° ~åA q=iOKå_»∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞
#qfi ''t=Ù_®[˝ ÖËx^Õ p=∞~Ú<å ‰õΩ@ì^∞Œ , =∂ WO\˜H˜ =∞Ç¨ÅH˜Δ ‡x ÑÖÑ¨@"Õ∞
=∞Ç¨^Õ=Ùx x~°‚Ü«∞"Õ∞"≥∂. JO^Œ∞ˆH WÖÏ [iyOk,—— Jx ãÖ`À+≤Oz
16 D =∞Ç¨#QÆ~°O
#QÆ~=° ∞O`å ãÖ|~åÅ∞ [iÑ≤OKå_»∞. Z<Àfl `«~åÅH˜ Ñ¨Ù\˜#ì "≥Ú^Œ\ ˜ P_»ÑÅ≤ ¡
HÍ=@O`À JÖÏ¡~∞° =Ú^Œ∞QÌ Í ÃÑOKå~°∞. P"≥∞‰õΩ J=∞$`«ã‡≤ `« Jx <å=∞Hõ~}° O
KÕâß~°∞. =∞Ç¨#QÆ~"° åã¨∞ÅH˜ J=∞$`« JO>Ë =Å¡=∂e# „¿Ñ=∞. ~ÀE P"≥∞#∞
K«∂_»\ÏxH˜ "åà◊√§ =KÕÛ"å~°∞. P"≥∞ P@áê@Å`À, JÅ¡i`À, PÅ<å áêÅ#`À
~À[O`å ãÖ^Œ_Qç Í ™êyáÈÜÕ∞k.
[~°∞QÆ∞`«∞#flq K«∂ã≤ „jÉèÏ+≤}˜ =∞iO`« ~°yeáÈ~ÚOk. QÆO^è~Œ fi° Ö’HõO
=ke Éè∂í Ö’HõO KÕ~∞° ‰õΩOk. UO K≥Ü∂« ºÖ’, ZÖÏ K≥Ü∞« ºÖ’ k‰õΩ¯`ÀK«Hõ
u~°∞QÆ∞`«∂ =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ L#fl XHõ J~°}ºO KÕ~∞° ‰õΩOk. JHõ¯_»
P"≥∞#∞ HõáêÅ^èfiŒ A_»<Õ =∂O„u‰õΩ_»∞ K«∂âß_»∞. P"≥∞#∞ K«∂ã≤ =Åz P"≥∞
q=~åÅ∞ J_çy `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. `«#x q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë P"≥∞ Ñ¨QxÆ
f~°∞™êÎ#x =∂@ WKåÛ_»∞. HõáêÅ^èfiŒ A_ç â◊HxÎ˜ Ñ¨sHÕΔ K«\ÏxH˜ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_çH˜
`«O„_ç ÃÑ\˜#ì Ñ¨sHõ<Δ Õ P"≥∞ ÃÑ\Õì k. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ XˆH â◊~O° `À =O^ŒÅ
Ñ¨ÙëêÊÅ∞ P"≥∞#∞ Jaè¿+HÕKÕÖÏ KÕâß_»∞. P"≥∞ J`«x â◊HHÎ˜ ˜ J|∞ƒ~°Ñ_¨ ç J`«_xç
=iOzOk. ÃÑo§<å_»∞ HÍ#∞HõQÍ =∞Ç¨#QÆ~° <åâ◊<åxfl HÀiOk. P HÀiHõ
<≥~"° ~Õ ∞° ™êÎ#x HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ „Ñ¨=∂}O KÕâß_»∞. `«# t+¨μºÅ#∞ =∞Ç¨#QÆ~°
qâıëêÅ∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ~å"åeûOkQÍ ÑÖáê_»∞. "å~°∞ `«=∞ =∞O„`«, `«O„`«
â◊‰Ωõ ÅÎ hfl LÑ¨Ü∂≥ yOz ‰õÄ_® =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ „Ñ¨"tÕ OK« ÖËHáõ ÈÜ«∂~°∞.
J^Õ ~ÀA g∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍi P„â◊=∞OÖ’ L#fl t=eOQÍxH˜ Jaè¿+HõO
HÀãÖ =∞Ç¨#QÆ~=° ∞O`å `«~e° =zÛOk. JÖÏ ãÖ^Œ_Qç Í "≥à√◊ `«∞#fl #QÆ~"° åã¨∞Ö’¡
„Ñ¨"tÕ Oz# HõáêÅ^èfiŒ Ax t+¨μºÅ∞ H˘O^Œix =∞zÛHõKãÕ ∞¨ ‰õΩx, `å=Ú ã¨g∞Ñ¨
„QÍ=∞ã¨∞Å÷ =∞x K≥ÑÊ≤ =∞Ç¨#QÆ~° qâıëêÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. t=eOQÍxH˜
Jaè¿+HõO KÕ¿ã@Ñ¨ÙÊ_»∞ JHõ¯_» Ñ¨Ó[Ö’ LOz# P`«‡eOQÍxfl K«∂âß~°∞. ^•x
â◊HÎ˜ `≥Å∞ã¨∞ ‰õΩ<åfl~°∞. uiy HõáêÅ^èfiŒ Ax ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§ `å=Ú `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl
q=~åÅhfl K≥áêÊ~°∞. P P`«‡eOQÍxfl ãÖ„QÆÇÏ≤ OK«QeÆ y`Õ =∞Ç¨#QÆ~O° `«=∞
=â◊=∞=Ù`«∞O^Œx K≥áêÊ~°∞. t+¨μºÅ#∞ =∞Ç¨#QÆ~° ã¨g∞ÑÖÖ’ á⁄Oz LO_ç
J#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«#H˜ =~°=Î ∂#O ÑÖÑ¨=Åã≤O^Œx K≥áêÊ_»∞
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞. t+¨μºe^Œ~Ì ∂° =∞Ç¨#QÆ~° P#∞áê#∞Å#∞ ÑïHÕKÕO^Œ∞‰õΩ gÅ∞#fl
KÀ@ x"åãÖ U~°Ê~°∞K«∞‰õΩx x~°O`«~O° QÆ=∞xã¨∂Î LO_Õ"å~°∞.
***
=∞Ç¨#QÆ~°O D 17
XHõ<å_»∞ J=∞$`« g∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍi ^Œ~≈° <åxHõx H˘O`« Ñï"å~°O`À
|Ü«∞Å∞^ÕiOk. Jk QÆ=∞xOz# HõáêÅ^èfiŒ Ax t+¨μºÅ∞ "åix J#∞ãïOKå~°∞.
P"≥∞ `«#`À P`«‡eOQÍxfl fã¨∞‰õΩx =ã¨∞OÎ ^Œx „QÆÇÏ≤ Oz `«=∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜
=∞O„`«â◊H˜Î ^•fi~å `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞. HõáêÅ^èŒfiA_»∞ `«HõΔ}"Õ∞ „jÉèÏ+≤}˜x
"≥O@Éˇ@∞ì‰Ωõ x JHõ¯_çH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞. `«# =∞O„`« q^Œº`À ÃÑ^ŒÌ QÍe `«∞á¶ê#∞x
ã¨$+≤Oì Kå_»∞. ^•x`À Ñï"å~°=∞O`å cèu K≥Ok K≥ÖÏ¡ K≥^∞Œ ~°=Ù`«∞O>Ë J=∞$`«
P`«‡eOQÆ â◊H`Î˜ À ^•xx x"åiOzOk. Wk Hˆ =ÅO „Ñ¨H$õ u "≥Ñ· s¨ `«º"Õ∞#x
ÉèÏqOz =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyOk. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ `«# â◊HÎ˜ qÑ¶Å¨ =∞=fi@O K«∂ã≤
x"≥fi~°áÈÜ«∂_»∞. XHõ ÉÏeHõ KÕuÖ’ F_çáÈ=@=∂ Jx „HÀ^èOŒ `À HÍiÛK«∞Û
~°yeOKå_»∞. J~°}º=∞O`å =∞O@Å∞ "åºÑ≤OKå~Ú. K«∞@∂ì á⁄QÆ, =∞O@
Hõ"∞Õ ‡Ü«∞@O`À Ñï"å~°=∞O`å UO K≥Ü∂« ºÖ’ `ÀK«x ã≤u÷ Ö’ ÉèQí =Æ O`«∞x
„áêi÷ã∂¨ Î qÅÑ≤OKå~°∞.
J=∞$`« ÉèíH˜Î`À P`«‡eOQÍxfl „áêi÷OzOk. =∞O@Åhfl =∂Ü«∞"≥∞ÿ
K«Åx¡ QÍe JO^Œi â◊s~åÅx `åH˜ PÇ¨^¡ ÑŒ i¨ zOk. W^ŒO`å U^À ^Œ∞+¨âì H◊ Î˜
„Ñ¨ÉÏè ==∞x, "≥#∞uiyáÈ=@O =∞Oz^Œx JO^Œ~∂° J<åfl~°∞. HÍh P`«‡eOQÆO
`«=∞K≥O`« LO_»QÍ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_®eûOk ÖË^hŒ , „Ñ¨Ü∂« }O H˘#™êy^•Ì=∞h J=∞$`«
^Œ$_è»OQÍ K≥Ñ≤ÊOk. rq`«OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜™êi `«# â◊H˜Î z#flÉ’=\Ïxfl
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ ri‚OK«∞ HÀÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞. `å<Õ PÜ«Ú^èOŒ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x Ü«Ú^•úxH˜
"≥à§◊ _®xH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ ®¤_∞» . „jÉèÏ+≤}˜ "åiOzOk.
''W^ŒO`å P`«‡eOQÆ =∞Ç≤Ï=∞. WÑ¨ÙÊ_»∞ â◊HÎ˜ HÍ^Œ∞ Ü«ÚH˜`Î À HÍ~°ºO ã≤kOú Ñ¨
KÕã∞¨ HÀ"åe,—— Jx ÑëH˜ J`«_xç JHõ¯_Õ LO_»=∞x „jÉèÏ+≤}˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ
"≥o§Ok. J=∞$`« "≥à√◊ `«∞#fl =∂~°Oæ Ö’ XHõ z#fl =∂Ü«∂ ‰õΩ\©~åxfl ã¨$+≤Oì zOk.
‰õΩ\©~O° |Ü«∞@ <å~°=„™êÎÅ∞ ^èiŒ Oz ‰õÄ~°∞ÛOk. „Ñ¨Ü∂« } |_»eHõ`À JÅã≤#
Ñ¨ i "å~° O ‰õ Ω \© ~ åxfl K« ∂ ã≤ =Ú#∞Å P„â◊ = ∞OQÍ `« Å z HÍ¿ãÑ¨ Ù
q„â◊q∞OK«∞^•=∞x JHõ¯_»H˜ =KåÛ~°∞. =zÛ# "å~°O^Œih „jÉèÏ+≤}˜ #=Ùfi`«∂
Ñ¨ÅHõiOz `åˆQO^Œ∞‰õΩ K«Åx¡ h~°∞, u<ÕO^Œ∞‰õΩ H˘xfl Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ WzÛOk.
<å~° =„™êÎÖ’¡ L#fl „jÉèÏ+≤}H˜ ˜ J=∞$`« #=∞ã¨¯iOz ''J=∂‡ `«=∞Ô~=~°∞?
WHõ¯_» XO@iQÍ LO@∞<åfl~å? JÅã≤# =∂ Ñï"å~åxH˜ g∞~°∞ ZO`À
18 D =∞Ç¨#QÆ~°O
"Õ∞Å∞ KÕâß~°∞. <Õ#∞ |^Œ∞Å∞QÍ g∞‰õΩ Uq∞ KÕÜ∞« QÆÅ<À K≥ÑÊ¨ O_ç,—— Jx
q#Ü«∞OQÍ ÑëHÕk.
''‰õΩ=∂s, h =ÚY=~°Ûùã¨∞û #∞=Ùfi ™ê^è•~°} HÍO`«=Ù HÍ=x
`≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk. #∞"≥fi=~°∞? D Ñï"å~°O`À ZHõ¯_çH˜ "≥à√◊ `«∞<åfl=Ù?—— Ug∞
`≥eÜ«∞x J=∂Ü«∞‰õΩ~åe =Öˇ J_çyOk „jÉèÏ+≤}.˜
''J=∂‡, <å ¿Ñ~°∞ J=∞$`«. <Õ#∞ =∞Ç¨#QÆ~° áêÅ‰õΩÅ∞ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞Å
"åi ‰õΩ=∂Ô~#Î ∞. Éè~·ˇ =° HÀ#Ö’x aÅfiHõ =ÚhO„^Œ∞Å ^Œ~≈° <åxH˜ "≥à√◊ `«∞<åfl#∞,——
Jx K≥ÑÊ≤ Ok J=∞$`«.
''Wk Hõ^• ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞x bÖÏqÖÏãÖ. ÃÑ^Œè« x¡ Z~°∞QÆx ‰õΩ=∂Ô~,Î
‰õΩ=∂Ô~#Î ∞ Z~°∞QÆx ÃÑ^Œè« .¡ ZO`«\ ˜ qÑ¨s`«"∂≥ Hõ^• Wk,—— Jx ÉÏ^èŒ
#\ÕzOk „jÉèÏ+≤}.˜
''J=∂‡ `«=∞~°∞ <å ÃÑ^Œ`Ö« Ï¡? <å `≥eÜ«∞x`«<åxfl =∞xflOK«O_ç. <å‰õΩ
TÇ¨Ï `≥eã≤# <å\˜ #∞O_ç P"≥∞ =∂`åÑ≤`∞« ~°Å QÆ∞iOz =∂ `«e¡ K≥ÑÊ¨ QÍ
q#ÖË^∞Œ . J*Ï˝#O`À <Õ#∂ U<å_»∞ J_»QÖÆ ^Ë ∞Œ . <åÃÑ· ^ŒÜ∞« LOz D q=~åÅ∞
<å‰õΩ K≥ÑÊ¨ O_ç,—— Jx „áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨_Oç k J=∞$`«.
''ã¨=∞Ü«∞O =zÛ#O`«<Õ hHõhfl `≥Å∞™êÎ~Ú. WÑ¨Ê\˜H˜ =∂„`«O h‰õΩ XHõ¯
q+¨Ü∞« O K≥ÑÙ¨ `å#∞. <å ¿Ñ~°∞ „jÉèÏ+≤}.˜ <Õ#∂, =∂ ™È^Œi =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜ h
`«O„_ç Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞x =iOKåO. HÍh h `«O„_ç =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}x˜ =∂„`«O
ã‘fiHõiOz ##∞fl u~°ã¯¨ iOKå~°∞. =Åz# =ºH˜Î ^˘~°Hxõ =º^è`Œ À D J~°}ºOÖ’
™ê^è∞Œ rq`«O QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞<åfl#∞. W<åflà◊§‰õΩ <å J<Õ "å~˘Hõ~∞° h ~°∂ÑÖÖ’
HõxÑ≤OKå~°∞. #∞=Ùfi `«ÑÊ¨ Hõ D ÃÑ^Œè« ¡ ^ŒQ~æÆ ° XHõ¯ k#=∞~Ú<å QÆ_á» êeûO^Õ,——
Jx HõÑ@¨ „¿Ñ=∞#∞ #\ÕzOk „jÉèÏ+≤}.˜
ÃÑ^Œè« ¡ „¿Ñ=∞‰õΩ P#O^ŒÑ_¨ #ç J=∞$`« ã¨~ˆ #x JOwHõiOz, Ñï"å~åxfl
q„âßOu fã¨∞HÀ=∞x K≥ÑÊ≤ Ok.
„jÉèÏ+≤}˜ =∞iO`« „¿Ñ=∞#∞ #\˜ã∂¨ Î `«#KÕu`À J=∞$`«‰Ωõ QÀ~°∞=Ú^ŒÅÌ ∞
uxÑ≤OzOk. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞, =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}Å QÆ∞iOz Hˆ =Δ ∞ã¨=∂Kå~åÅ∞ `«~z°
`«~z° J_çy `≥Å∞ã¨∞‰õΩOk. ‰õΩ=∂Ô~#Î ∞ WÖÏ HõÅ∞ã¨∞HÀ=@O `«#H˜ ZO`À
ãÖ|~°O HõeyOzO^Œx Ñ¨^ÑÕ ^¨ Õ K≥ÑÊ≤ Ok. ÃÑ^Œè« ¡ K≥ÑÊ≤ # Tã¨∞Åhfl qO@∂
=∞Ç¨#QÆ~°O D 19
TH˘_»∞`«∂ J=∞$`« J=∂Ü«∞HõOQÍ P"≥∞ X_çÖ’<Õ x„^ŒáÈ~ÚOk. P`«‡eOQÍxfl
`«# KÕ`∞« Ö’¡<Õ á⁄^ŒqÑ¨@∞ì‰Ωõ x J=∞$`« x„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩOk.
J=∞$`«‰Ωõ x„^ŒÑ@¨ Qì Í<Õ P`«‡eOQÍxfl ™⁄O`«OKÕã∞¨ HÀ\ÏxH˜ JHõ¯_çH˜
=KåÛ_»∞ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞. P`«‡eOQÍxfl JO^Œ∞HÀ=\ÏxH˜ K≥~Úº KåÑ¨QÍ<Õ
J=∂O`«O ã¨∞_çQÍe Ñ¨\ì˜ qã≤i#@∞ìQÍ ^Œ∂~°OQÍ ZyiÑ¨_®¤_∞» HõáêÅ^èfiŒ A_»∞.
Zxfl™ê~°∞¡ „Ñ¨Ü∞« uflOz<å J`«_∞» P`«‡eOQÍxfl `åHõÖHË áõ ÈÜ«∂_»∞. "≥O@<Õ
`«# =∞O„`«âH◊ `Î˜ À `«# =∂Ü«∂ HõáêÖÏxfl Ñ≤eKå_»∞. =∂Ü«∂HõáêÅO =zÛ
P`«‡eOQÍxfl `åˆH â◊HÎ˜ HõáêÅ^èfiŒ AxH˜ ÖË^xŒ , „jÉèÏ+≤}H˜ ˜ =∂„`«O P J~°›`«
LO^Œx K≥ÑÊ≤ Ok. J=∞$`« `«#O`« `å#∞QÍ W¿ã<Î Õ Jk P"≥∞ KÕuH˜ =ã¨∞OÎ ^Œx
K≥ÑÊ≤ Ok.
P JeH˜_Hç ˜ J=∞$`« ÖËzOk. J=∞$`« K«∂_»Hõ =ÚO^Õ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞
J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞. J=∞$`« Hõ#∞Å∞ `≥iKÕãi¨ H˜ „jÉèÏ+≤}˜ #=Ùfi`«∂ „Ñ¨âßO`«OQÍ
LOk. JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ K«∂ã≤# J=∞$`«‰Ωõ JÅ[_Õg∞ HõxÑ≤OK«Hõ `å#∞
HõÅQÆ<åfl<Õ"∂≥ J#∞‰õΩx =∞m§ x„^Œ‰Ωõ LÑ¨„Hõq∞OzOk. JO`«Ö’<Õ J=∞$`«#∞
ÖËÑ≤ ''UO@=∂‡, Wk KÕuÖ’<Õ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x Ñ¨_∞» ‰õΩ<åfl"£?—— Jx „jÉèÏ+≤}˜
J_çyOk. ''Wk P`«‡eOQÆO. =∂ =OâßxH˜ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° „Ñ¨™ê^ŒO. nxx
ZÑ¨ÙÊ_»∂, ZHõ¯_® =keÃÑ@ì‰Äõ _»^xŒ <å#flQÍi P[˝,—— Jx K≥ÑÊ≤ Ok J=∞$`«.
''Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ P`«‡eOQÍxfl JÖÏ x~°H¡ Δõ ºOQÍ LOK«‰Äõ _»^=Œ ∂‡. <å
KÕuH˜=Ùfi, ^Õ=Ùx =∞Ok~°OÖ’ Éè„í ^ŒÑ~¨ ∞° ™êÎ#∞,—— Jx J_çyOk „jÉèÏ+≤}.˜ HõÑ@¨ O
`≥eÜ«∞x J=∞$`« „jÉèÏ+≤}˜ KÕuH˜ P`«‡eOQÍxfl WzÛOk.
P`«‡eOQÆO „jÉèÏ+≤}˜ KÕuÖ’ Ñ¨_Q» Í<Õ Éèií OK«ÖxË |~°∞=Ù g∞^Œ Ñ¨_#ç @∞ìQÍ
`«∂eÑ¨_Oç k. J^Œ$â◊º~°∂ÑÖÖ’ JHõ¯_Õ LO_ç JO`å QÆ=∞xã¨∞#Î fl HõáêÅ^èfiŒ A_»∞
"≥O@<Õ „Ñ¨`º« Hõ=Δ ∞Ü«∂º_»∞. „jÉèÏ+≤}H˜ ˜ KÕ~Ú JOkOz P"≥∞#∞ ÖËáê_»∞. „jÉèÏ+≤}˜
<å~°=„™êÎÅ#∞O_ç `«# ã¨ÇÏ¨ [~°∂ÑÖÖ’H˜ =∂iOk. HõáêÅ^èfiŒ Ax`À HõÅã≤
qHõ\Ï@ìÇ¨ ãÖ KÕãO≤ k. ''â◊H`Î˜ À ^˘~°Hxõ ^•xx Ü«ÚH˜`Î À ZÖÏ ™êkèOKå<À
K«∂âß"å,—— Jx Ñ≤zÛ Ñ¨\#ì˜ ^•xÖÏ J~°∞ã¨∂Î P#O^ŒO`À QÆ\Qì˜ Í q~°Q|Æ _ç
#qfiOk. ''W<Õflà◊§ <å Ñ¨QÆ fˆ~ J=HÍâ◊O <Õ\ H˜ ˜ zH˜¯Ok. JÇ¨ÏOHÍ~°O`À
##∞fl J==∂xOz# P hK«∞_ç =Oâ◊<åâ◊#O WHõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞,—— Jx aQÆ~æ Q° Í
JizOk.
20 D =∞Ç¨#QÆ~°O
JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ a`«~Î K° ∂« Ñ¨ÙÅ∞ K«∂ã¨∂,Î ÉèÜí ∞« O`À =}∞‰õΩ`«∂ xÅ|_çOk
J=∞$`«. ZO`« ~åK«H#õ º J~Ú<å, ^≥"· åOâ◊O`À Ñ¨Ù\˜#ì ^Õ J~Ú<å `«eÖ¡ Ï
„¿Ñ=∞QÍ JÑ¨Ê\˜ =~°‰Äõ ÖÏeOz# ÃÑ^Œè« ¡ WÖÏ qÅÜ«∞O ã¨$+≤Oì K«\Ïxfl
J~°O÷ KÕã∞¨ HÀÖËHõ áÈ`ÀOk. Ñ¨H¯õ <Õ ÉèÜ
í ∞« OHõ~åHÍ~°OÖ’ [_»Å∞ Hõ\#ì˜ A`«∞`Î À
=∞O„`«ÔŒ _»O`À HõáêÅ^èfiŒ A_çx K«∂ã≤ aHõ¯K«zÛáÈ~ÚOk. Ñï"å~°=∞O`å
ÖËz Wk HõÖ’, x["≥∂ J~°O÷ HÍHõ H˘Ü«∞ºÉÁ=∞‡ÖÏ¡ xÅ∞K«∞O_çáÈÜ«∂~°∞.
JHõ¯_»∞#fl P„â◊=∞O =∂Ü«∞=∞~ÚºOk. K«∞@∂ì z=∞‡ pHõ\,˜ J~°}ºO =∞^èºŒ Ö’
L<åfl=∞x QÆ∞iÎOKå~°∞ JO^Œ~∂° .
=∞Ç¨#QÆ~°O D 21
HÍã¨Î ^è~·≥ º° O `≥K∞« Û‰õΩ#fl J=∞$`« ''J=∂‡, Uq∞ [~°∞QÆ∞`ÀOk? D
=∂O„u‰õΩ_»∞ Z=~°∞? #∞qfiÖÏ „Ñ¨=iÎã∞¨ <Î åfl"Õq∞\˜? ÉèÜ í ∞« O`À h a_»‰¤ Ωõ
k‰õΩ¯`ÀK«@O ÖË^∞Œ ,—— Jx "≥∞Å¡QÍ „jÉèÏ+≤}x˜ J_çyOk.
''Z=ˆ~ h‰õΩ `«e?¡ ##∞fl ^•~°∞}OQÍ J==∂xOz f„= =∂#ã≤Hõ HΔÀÉèí
HõeyOz# "åiH˜ Ñ¨Ù\˜#ì #∞=Ùfi <å‰õΩ a_®¤? <Õ\ `˜ À g∞ "≥É· =íè "≥∞Å¡ K≥Å∞¡. D
P`«‡eOQÆO JO_»`À W<åflà◊¥§ J#∞Éèqí Oz# g∞ Éè’QÆÉÏè QÍºÅ∞ WHõ K≥Å∞¡.
D J=HÍâ◊O HÀã¨"∞Õ JÇ¨ÏŸ~å„`«∞Å∞ Z^Œ∞~°∞ K«∂âß#∞. <Õ#∞ Zxfl ~ÀAÅ∞
HΔÀÉè#í ∞ J#∞Éèqí OKå<À JO`«‰Ωõ Ñ¨kO`«Å HΔÀÉè‰í Ωõ q∞=∞‡efl QÆ∞iKÕ™êÎ#∞,——
Jx JizOk „jÉèÏ+≤}.˜
[~°∞QÆ∞`«∞#flk J~°O÷ HÍQÍ<Õ Ñï"å~°O Hõ`∞« ÅÎ ∞ ^Œ∂ã≤ HõáêÅ^èfiŒ Ax g∞^Œ‰Ωõ
=KåÛ~°∞. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ `«# =∞O„`«ÔŒ _»O`À Éè∂í `åefl ã¨$+≤Oì z =kÖÏ_»∞.
P Éè∂í `åÅ∞ Ñï"å~°O g∞^Œ Ñ¨_®¤~Ú. "åi KÕ`∞« Ö’¡x Hõ`∞« eÎ fl qiKÕâß~Ú.
|ÖÏ¡Åx, â◊¥ÖÏÅx #∞eÑ≤ LO_»K∞« \˜ì Ñ¨_âÕ ß~Ú. qÅ¡O|∞Å∞ Z‰õΩ¯ÃÑ\˜ì
â◊~=° ~°¬O ‰õΩiÑ≤OKå~°∞ Ñï[#O. DQÆÅ^ŒO_»∞x qã≤i H˘\˜#ì @∞ì XHõ¯ KÕ`ÀÎ
qã≤i H˘\Ïì~Ú Éè∂í `åÅ∞. UO K≥Ü∂« ºÖ’ áêÅ∞áÈHõ JO`å xÅ|_çáÈÜ«∂~°∞.
JO^Œ~∂° K«∂ã¨∞OÎ _»QÍ<Õ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ J=∞$`«x |OkèOz „jÉèÏ+≤}`˜ À ã¨Ç¨
JHõ¯_» #∞O_ç J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞. "≥O@<Õ JO^Œ~∂° Ç¨Ç¨HÍ~åÅ∞ KÕã∂¨ Î
=∞Ç¨#QÆ~O° "≥Ñ· Ù¨ Ñ¨~∞° QÆ∞ "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° .
***
P`«‡eOQÆO J=∞$`« K≥~Úº^•\˜# Hõ}Δ OÖ’ JHõ¯_» =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ XHõ

ÃÑ^ŒÌ "≥∞~°∞Ñ¨Ù "≥∞iã≤#@∞ìQÍ PHÍâ◊OÖ’ Hõà√◊ § q∞~°∞q∞@∞¡ Q˘e¿Ñ HÍOu "≥ey
^Õ=Ö’HõO "≥Ñ· Ù¨ ™êyáÈ~ÚOk. J~°~ú å„u P HÍOuH˜ HÍ~°}Ï"Õ∞q∞\’ `≥eÜ«∞Hõ
„Ñ¨[ÅO^Œ~∂° ÉèÜ í ∞« O`À ~å[„áê™ê^ŒO "≥Ñ· Ù¨ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fâß~°∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞
PKå~°∞ºÅ#∞, P™ê÷# ÑÖ_ç`«∞Åx, *’ºu+¨ºâß„ã¨Î xÑ¨Ù}∞Å#∞ Ñ≤ez
qKåiOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» . WO`«Ö’ J=∞$`«‰Ωõ ã¨Ç¨ Ü«∞OQÍ "≥o§#
Ñï"å~°=∞O`å Ñ¨~∞° QÆ∞# =zÛ ã¨ÉÖíè ’ ‰õÄeÑ¨_®¤~∞° . PO^Àà◊#`À Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞
''UO [iyOk? =∂ z<åfli J=∞$`« ZHõ¯_»?—— Jx J_çQÍ_»∞. Ñï"å~°=∞O`å
22 D =∞Ç¨#QÆ~°O
UO K≥áêÊÖ’, ZÖÏ K≥áêÊÖ’ `≥eÜ«∞Hõ ÉèÜ í ∞« O`À ã¨`=« ∞`«=∞=Ù`«∂ <À~°∞
"≥∞^ŒÑÖ¨ ^Ë ∞Œ . Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ "åi ÉèÜ
í ∂« xfl „QÆÇÏ≤ Oz JÉèÜ í ∞« q∞zÛ [iy#
q+¨Ü∞« O K≥ÑÊ¨ =∞x J_çQÍ_»∞. HÍã¨Î ^è~·≥ º° O zHÍ¯Hõ JO^Œ~∂° ‰õÄ_»|Å∞‰õΩ¯x
[iy# q+¨Ü∞« O K≥áêÊ~°∞.
HÍe HÕ^Œ Éè∂í q∞ |^ŒÖÌ #·ˇ ^Œ#fl@∞ì Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeáÈÜ«∂_»∞.
PKå~°º, =∞O„u, ^ŒO_»<å^èŒ∞Å∞ Ñ¨~°∞QÆ∞# =zÛ Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞_çx ÖËÑ≤
ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ#· ‰õÄ~ÀÛÉˇ\ ì˜ qO*Ï=∞~°Å∞ qã¨~∞° `«∂ LO_»=∞x ¿ã=‰õΩÅ‰õΩ
K≥ÑÊ≤ P™ê÷# "≥^· ∞Œ ºÅ‰õΩ Hõ|∞~°∞KÕâß~°∞. [iy# q+¨Ü∞« O `≥eã≤ PO^Àà◊#`À
ã¨ÉÏè ãë÷ H˜ KÕ~∞° ‰õΩOk =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}.˜ Hõà§◊ =ÚO^Œ∞ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞x ã≤u÷ K«∂ã¨∂,Î
JÑ¨ÇÏ¨ ~°}‰õΩ QÆ∞~Ô #· ‰õÄ`«∞ix `«Å∞K«∞‰õΩx P"≥∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« q^•~°HOõ QÍ
qÅÑ≤OzOk. Z#fl_»∂ K«∂_»x D qÑ¨`«¯~° ãÖÑ¶¨∞@#Å‰õΩ ™ê‰õΔΩÅ∞QÍ
=∞Ç¨#QÆ~° „Ñ¨[ÅO`å =∞ø#OQÍ qKå~° =^Œ#O`À ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈÜ«∂~°∞.
~å[„áê™ê^ŒO Hõà`◊ Ñ« Ê≤ Ok. ZHõ¯_ç Ñ¨#∞Å∞ JHõ¯_» PyáÈÜ«∂~Ú. "≥Ú`«OÎ
#QÆ~=° ∞O`å ãÖÎ aèOzáÈ~ÚOk. H˘O_≥H¯˜ # náêÅx Z=~°∂ "≥eyOK«Ö^Ë ∞Œ .
H˘_»Q\Æ ì˜ H˘@∞ì‰Ωõ O@∞#fl =`«∞ÅÎ x ãï KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . JO`«\Ï pHõ\ ˜ P=iOzOk.
P™ê÷#"≥^· ∞Œ ºÅ∞ =KåÛ~°∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_çx Ñ¨sHÕΔ z "≥^· ºŒ O KÕâß~°∞.
Ñ¶}
¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ ã¨Ê $Ç¨ÏÖ’H˜ =KåÛ_»∞. K«∞@∂ì K«∂¿ãÎ qKå~° =^Œ<åÅ`À
„Ñ¨[ÅO`å x„^•Ç¨~åÅ∞ =∂x ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜ U_çÛ U_çÛ h~°ãO≤ z
LÅ∞‰õΩÑ¨Å∞‰õΩ ÖË‰Ωõ O_® ‰õÄ~°∞ÛOk. #QÆ~=° ∞O`å pHõ\ ˜ P=iOz LOk.
=∞Ç¨#QÆ~° â’Éè,í Hõà◊ =∞K«∞ÛÔH<· å HÍ#~åÖË^∞Œ . Ñ¶∞¨ hÉèqí Oz# qëê^ŒOÖÏ
#QÆ~=° ∞O`å xâ◊≈|ÌOQÍ LOk. XHõ =¸Å =∞Ç¨=∞O„u, ^ŒO_»<å^è∞Œ Å∞ P™ê÷#
*’ºu+¨μºÅ`À ã¨=∂"Õâ"◊ ∞≥ ÿ L<åfl~°∞. *’ºu+¨μºÅ∞ JO[#O "Õã≤ ~å‰õΩ=∂i
*Ï_» `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ "≥∞Å¡QÍ Hõke "åi
=^Œ‰Ì Ωõ =KåÛ_»∞. *’ºu+¨μºÅ∞ ÃÑ^Œq qiKå~°∞.
''=∞Ç¨~å*Ï! D ^Œ∞+¨ì =∂O„u‰õΩ_»∞ =∞Ç¨ â◊H=Î˜ ∞O`«∞_»Ö¡Ë L<åfl_»∞.
Zxfl „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ KÕã<≤ å ~å‰õΩ=∂i *Ï_» `≥eÜ«∞@OÖË^∞Œ ,—— Jx K≥áêÊ~°∞.
=∞Ç¨=∞O„u qKå~°O`À ''=∞Ç¨~å*Ï, "ÕQ∞Æ Å#∞ J~°}ºOÖ’H˜ ÑÖáêO.
„Ñ¨Ü∂≥ [#O LO_»Háõ È=K«∞Û. HÍh =∂#= „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕã∞¨ <Î åflO,—— Jx K≥áêÊ_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 23
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞xH˜ JO`å JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ LOk. =O^ŒÅ Uà◊√§QÍ U<å_»∞
[~°QxÆ D ^Œ∞ã¨ûOÑ¶∞¨ @#Å∞ J`«_xç HõÅ=~°ÃÑ_»∞`«∞<åfl~Ú. `«# =Oâ◊
<åâ◊<åxH˜ `å<Õ HÍ~°}=∞=Ù`«∞<åfl<Õ"∂≥ J<Õ ÉèÜ í ∞« O JkèH=õ ∞~ÚºOk.
~å[QÆ∞~°∞=Ù =zÛ ''<åÜ«∞<å Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}Ï, D qÑ¨`∞« Î Hˆ =ÅO =∂#=
„Ñ¨Ü∞« `«flO`À<Õ Z^Œ∞~˘¯<åe. WÑ¨ÙÊ_»∞ ^Õ=Ö’HÍxH˜ "≥à§◊ \ÏxH˜ QÍh, "åix
WHõ¯_»‰Ωõ Ñ≤Å=\ÏxH˜ QÍh =∞#H˜ J~°›`« ÖË^∞Œ . g∞ =Oâ◊ =¸ÅÑ¨Ù~°∞+¨μ#‰õΩ
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ `«# P`«‡eOQÍxfl WKÕÛ@Ñ¨ÙÊ_Õ K≥áêÊ_»∞, P P`«‡eOQÆO g∞
"å~°ã∞¨ Å KÕuÖ’ L#flO`« =~°Hˆ D "≥É· =íè =∞x. HÍ|\˜ì gÖˇ#· O`« `«fi~°QÍ
P`«‡eOQÍxfl =∞#O uiy ™êkèOKåe. P`«‡eOQÆO`À ‰õÄ_ç Éè~·ˇ =° HÀ#H˜ "≥o§
aÅfiHõ=ÚhO„^Œ∞Å P„â◊=∞OÖ’ =∞Ç¨eOQÍxH˜ Jaè¿+HõO [iÑ≤Oz f~åe. Wk
[~°QHÆ áõ È`Õ =∞Ç¨#QÆ~O° q∞QÆÅ^Œ∞. g∞ =Oâ◊ <åâ◊#=¸ `«ÑÊ¨ ^Œ∞,—— Jx K≥áêÊ~°∞.
''PKå~åº, <Õ#∞ k‰õΩ¯`ÀK«x ãÖHõ@ã≤u÷ Ö’ L<åfl#∞. `«~∞° }ÀáêÜ«∞O
g∞ˆ~ ÃãÅq=fiO_ç,—— Jx n#OQÍ J_çQÍ_»∞ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞. ~å[QÆ∞~°∞=Ù
"≥O@<Õ JHõ¯_»∞#fl „Ñ¨[Å#∞ L^ÕtÌ Oz ''=∞Ç¨[#∞ÖÏ~å, qKå~°O g_ç JO^Œ~∂°
<Õ\ H˜ ˜ g∞ QÆ$Ç¨Å‰õΩ "≥à§◊ O_ç. =∞Ç¨~åA KÕÃÑ>Ëì HÍ~åºxH˜ â◊√ÉèOí HõÅQÍÅx
^Õ=Ù_çx Ñ¨ÓlOK«O_ç,—— Jx ÑëHÍ_»∞. JO^Œ~∂° xâ◊≈|ÌOQÍ JHõ¯_» #∞O_ç
"≥o§áÈÜ«∂~°∞.
JO^Œ~∂° "≥o§áÈÜ«∂Hõ ~å[QÆ∞~°∞=Ù Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞x`À ''<åÜ«∞<å <Õ#∞
ã¨=∞ã¨Î ~å*ÏºÖ’¡ L#fl =Ú#∞Å#∞, PKå~°∞ºÅ#∞ Ñ≤eÑ≤™êÎ#∞. <Õ\ H˜ ˜ q„âßOu
fã¨∞HÀ. ~å‰õΩ=∂i J=∞$`« Ñ¶∞¨ _çÜ∞« Ö’¡ Ñ¨Ù\Õì k. P"≥∞ Q˘Ñ¨Ê *Ï`«‰Ωõ ~åÅ∞.
P"≥∞‰õΩ U H©_»∂ [~°QÆ^Œ∞,—— Jx K≥Ñ≤Ê JHõ¯_ç #∞O_ç "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ ‰õÄ_® =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}x˜ fã¨∞‰õΩx q„âßOu =∞Ok~åxH˜ "≥àÏ§_»∞.
***
=∞~°∞ã¨\ ~˜ ÀA "ÕQ∞Æ Å∞ Jxfl k‰õΩ¯Å∂ "≥uH˜, ~å‰õΩ=∂i *Ï_» `≥eÜ«∞Hõ

xã¨Ê $Ç¨Ï`À uiy =KåÛ~°∞. „Ñ¨[Å∞ ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ JÇ¨ÏŸ~å„`«∞Å∞ Ñ¨Ó[Å∞
KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞ ~å[=Oâ◊ „âıÜ∞« ã¨∞ûHÀi Ü«∂QÍÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° .
~Ô O_»∞ ~ÀAÅ∞ QÆ_Kç å~Ú. Z@∞=O\˜ Ñ¨Ù~ÀQÆu HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . ~Ô O_À ~ÀA
24 D =∞Ç¨#QÆ~°O
PKå~°∞ºÅ q#flÑÖ "Õ∞~° H˘O`«=∞Ok =Ú#∞Å∞, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ =∞Ç¨#QÆ~åxH˜
=KåÛ~°∞. "åix K«∂âßHõ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞xH˜ HÍã¨Î ^è~·≥ º° O =zÛOk. ~å[QÆ∞~°∞=Ù
K≥ÑÊ≤ #^ŒO`å P =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ qx "åiÖ’ "å~°∞ `«i¯OK«∞‰õΩ<åflHõ ''=∞Ç¨~å*Ï,
=∂‰õΩ XHõ ~ÀA QÆ_∞» =Ù W=fiO_ç. "Õ∞O Ñ¨ÓiÎQÍ K«iÛOK«∞‰õΩx XHõ =∂~åæxfl
J<Õfi+≤Oz K≥|∞`åO,—— Jx K≥áêÊ~°∞.
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ q„âßOu fã¨∞HÀ=\ÏxH˜ Jxfl U~åÊ@∞¡ KÕâß_»∞
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞. ~å„u =∞Ç¨#QÆ~=° ∞O`å x„kã¨∂Î LOk. J=∂"åã¨º HÍ=@O`À
z=∞‡ pHõ\ ˜ P=iOz LOk. XHõ¯™êiQÍ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ â◊ÉÏÌÅ∞ ~å=@O`À
„Ñ¨[Å∞ ÉèÜ í ∞« O`À Wà◊§#∞O_ç |Ü«∞@H˜ =KåÛ~°∞. PHÍâ◊OÖ’ U"À ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ
PHÍ~åÅ∞ ZQÆ∞~°∞`«∂ HõxÑ≤OKå~Ú. P ÃÑ^ŒÌ ~Ô Hõ¯Å qã¨∞~°∞H˜ =KÕÛ â◊|OÌ
ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ LOk. P ~Ô Hõ¯ÅQÍeH˜ „Ñ¨[Å∞ `«∂e HÕ^Œ Ñ¨_®¤~∞° . P
ZQÆ∞~°∞`«∞#fl "å\˜Ö’ JxflO\˜HOõ >Ë ÃÑ^ŒQÌ Í HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl PHÍ~°O =zÛ HÀ@
QÆ∞=∞‡OÃÑ#· "åeOk. P TÑ¨ÙH˜ `åà◊ÖxË HÀ@ QÆ∞=∞‡O qiy HÕ^Œ „Ñ¨[ÅÃÑ#·
Ñ¨_Oç k. P PHÍ~°O HÀ@QÀ_»ÃÑ#· xÅ∞K«∞x „Ñ¨[Å"≥Ñ· Ù¨ uiyOk. HÀ@QÀ_»H˜
Hõ\ì˜ L#fl HÍQÆ_® "≥Å∞`«∞~°∞Ö’ P PHÍ~°O =ÚMÏxfl K«∂âß~°∞. Jk ÉèÅí ∂¡HOõ .
''Ô~Hõ¯Å ÉèÅí ∂¡HOõ , ~Ô Hõ¯Å ÉèÅí ∂¡HOõ ,—— Jx „Ñ¨[Å∞ ÉèÜ í ∞« O`À Ç¨Ç¨HÍ~åÅ∞
KÕâß~°∞. ~Ô Hõ¯Å ÉèÅí ∂¡HOõ PHÍâ◊O "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã¨∂Î k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤H¯õ \˜ÖÖ¡Ë Ï QÆ\Qì˜ Í
JizOk. P P~°∞Ñ¨ÙH˜ „Ñ¨[Å K≥=ÙÅ∞ Ñÿe K≥=ÙÅ "≥O@ ~°HOÎõ HÍ~°@O
"≥Ú^ŒÅ~ÚºOk.
PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∞#fl ÉèÅí ∂¡HÍÅhfl XˆH™êi J~°∞K«∞‰õΩO@∂ HÕ^Œ‰Ωõ
^Œ∂ã¨∞‰õΩ=KåÛ~Ú. ^˘iH˜# "åà◊§#∞ ÑÖ*ÏÅ`À H˘\˜ì QÍÜ«∞ÑïKå~Ú. H˘O^Œix
HÍà◊§`À `«#∞fl‰õΩáÈÜ«∂~Ú. ÉèÜ í ∞« O`À „Ñ¨[ÅO`å Wà◊§Ö’H˜ áêiáÈ~Ú `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞
"Õã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞ Wà◊§ ÃÑH· Ñõ Ù¨ ÊÅÃÑ· ^Œ∂HÍ~Ú, ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ â◊ÉÏÌÅ∞
KÕâß~Ú. Wà◊§ ÃÑH· Ñõ Ù¨ ÊÅ#∞ q~°Q˘æ\Ïì~Ú. „Ñ¨[Å∞ ÉèÜ í ∞« O`À a‰õΩ¯a‰õΩ¯=∞O@∂
WO\˜Ö’<Õ XHõ =¸Å ^•‰õΩ¯<åfl~°∞. ÉèíÅ∂¡HÍÅhfl =Ú#∞Å∞ q„âßOu
fã¨∞‰õΩO@∞#fl =∞Ok~°O ÃÑ#· ^•_çKâÕ ß~Ú. x„^ŒÖ’ L#fl =Ú#∞ÅO^Œih
HÍà◊§`À Ñ¨@∞ì‰Ωõ x PHÍâ◊OÖ’H˜ fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~Ú. [~°∞QÆ∞`«∞#fl HõÖ’¡ÖÏxH˜
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ x„^ŒÖzË |Ü«∞@H˜ =KåÛ_»∞. ¿ã=‰õΩÅx J_çy [iy# q+¨Ü∞« O
=∞Ç¨#QÆ~°O D 25
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ã¨=∞Ü«∞O q∞Oz áÈ`ÀO^Œx PÜ«Ú^è•Å∞ ^èiŒ Oz |Ü«∞@H˜
=KåÛ_»∞.
PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∞#fl ÉèÅí ∂¡HÍÅÃÑ· â◊~åÅ#∞ „Ñ¨Ü∂≥ yOKå_»∞. ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞
XHõ¯\ÁHõ¯\˜QÍ J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º~Ú. =Ú#∞Å#∞ ‰õÄ_® `«=∞`À fã¨∞‰õΩx
áÈÜ«∂~Ú. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ `«# "≥Ñ· Ö¨¶ Ïºxfl xOkOK«∞‰õΩO@∂ ‰õÄÅ|_®¤_∞» .
PKå~°∞ºÅ∞, =∞O„u JHõ¯_çH˜ KÕ~∞° ‰õΩx Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_çx J#∞#~ÚOKå~°∞.
''PKå~åº, <å Jáê~° J„ã¨ãÎ O¨ Ñ¨^Œ <Õ_∞» xsfi~°º=∞~ÚºOk. D ~å[º
~°H}Δõ ‰õΩ =zÛ# =Ú#∞Å#∞ ã¨ÇÏ≤ `«O HÍáê_»ÖxË <Õ#∞ ~åAQÍ J#~°∞›_#» ∞.
26 D =∞Ç¨#QÆ~°O
<åÖÏO\˜ KÕ`H« Íx „Ñ¨É∞íè =Ù =Å¡<Õ „Ñ¨[Å‰õΩ D HõëêìÅ∞. <å‰õΩ P#ux=fiO_ç.
<Õ#∞ JxflO\˜h Ñï`«ºlOz J~°}º"å™êxH˜ "≥o§áÈ`å#∞,—— Jx ^Œ∞ó
d`«∞_»Ü∂« º_»∞.
''<åÜ«∞<å, <≥~· åâ◊ºO ‰õÄ_»^∞Œ . „j~å=Ú_»O`«\˜ "å_çHˆ HõëêìÅ∞ `«ÑÊ¨ ÖË^∞Œ .
qkè~å`«#∞ Z=~°∂ `«ÑÊ≤ OK«Ö~Ë ∞° . #∞=Ùfi J~°}º"å™êxH˜ "≥o§#O`« =∂„`å#
D ã¨=∞ã¨ºÅ∞ ã¨=∞ã≤áÈ`åÜ«∂? ~å‰õΩ=∂ix fã¨∞‰õΩ ~å"åeû# ÉèÏ^Œº`« =∞#
g∞^Œ<Õ LOk Jx =∞~°∞=‰õΩ. W<åflà◊√§QÍ g∞ =OâßxH˜ ~°H}Δõ QÍ xez#
ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_»∞ U^À XHõ =∂~°Oæ K«∂Ñ¨Háõ È_»∞,—— Jx ~å[QÆ∞~°∞=Ù Ç≤Ï`«É’^èŒ
KÕâß~°∞. Ñ¨}É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ uiy WO\˜H˜ KÕi x~åâ◊, xã¨Ê $Ç¨ÏÅ`À ~ÀAÅ∞
QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞<åfl_»∞. „Ñ¨[ÅO`å Uq∞ [~°QÉÆ ’`ÀO^À Jx PO^Àà◊#`À L<åfl~°∞.
***
XHõ ~ÀA Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}`˜ À Hõeã≤ ~å[ã¨ÉÖíè ’ PKå~°º,

=∞O„`«∞Å∞, ^ŒO_»<å^è∞Œ Å`À ã¨=∂Ö’K«#Ö’ L<åfl_»∞. Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í XHõ QÆaƒÖÏÅ
QÆ∞OÑ¨Ù ~å[ã¨ÉÖíè ’H˜ ^Œ∂iOk. Jq J~°∞ã¨∂Î ZQÆ~∞° `«∂ JO^Œi `«ÅÅÃÑ· `«#fl
™êQÍ~Ú, =ÚMÏÅ#∞ ~°H¯õ ™êQÍ~Ú. Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ ÖËz JkeOKÕO`«Ö’
QÆ∞OÑÖ`å XHõ¯™êiQÍ ZQÆ∞~°∞`«∂ |Ü«∞@H˜ "≥o§áÈ~ÚOk. ã¨ÉèíÖ’
L#fl"å~°O`å QÆaƒÖÏÅ∞ Ö’xH˜ „Ñ¨"tÕ OK«@O JÑ¨â‰◊ Ωõ #O Jx ÉèÜ í ∞« Ñ¨_®¤~∞° .
QÆaƒÖÏÅ QÆ∞OÑ¨Ù Zyi "≥à√◊ `«∞#fl "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤_∞» Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞.
^Œ∂~°OQÍ XHõ ~°ÔŒä PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∂ ~å=@O HõxÑ≤OzOk.
~°^•ä xH˜ Ñ¨ÓxÛ#q JâßfiÅ∞ HÍ=Ù. ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ ~°∂ÑÖ`À, ÉèÏs Ñï=∂}OÖ’
L#fl J~Ú^Œ∞ ~å|O^Œ∞Å∞. "å\˜ ~Ô Hõ¯Å qã¨∞~°∞H˜ QÍe ã¨∞_»∞Å∞ u~°∞QÆ∞`«∂,
<ÕÅ #∞O_ç ^Œ∞=Ú‡ÖËz PHÍâ◊O =~°‰õÄ Zyi Hõà◊§ =ÚO^Œ∞ Ug∞
HõxÑ≤OK«@OÖË^∞Œ . P ~°ÔŒä Ö’ Z=~À W^Œ~Ì ∞° =∞#∞+¨μÅ∞<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞<Î åfl,
^Œ∞=Ú‡Ö’ "åÔ~=~À QÆ∞iÎOK«ÖHË áõ ÈÜ«∂_»∞ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞. P ~°ÔŒä <Õ~∞° QÍ
~å[ã¨Éíè "≥¿· Ñ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ =zÛOk. QÍe^è•\˜H˜ ã¨ÉÖíè ’ L#fl"åà◊§O`å K≥ÖÏ¡
K≥^Œ∞~°Ü«∂º~°∞. Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞_»∞ Zyi XHõ =¸Å#Ñ¨_®¤_»∞. ~°^äŒO =zÛ
~å[ã¨ÉÖíè ’ kyOk.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 27
P ~°^äŒOÖ’ „jÉèÏ+≤}˜, HõáêÅ^èŒfiA_»∞ L<åfl~°∞. Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞_»∞,
=∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜ W^Œ~Ì ∂° „jÉèÏ+≤}x˜ K«∂âß~°∞. =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜ ''™È^Œs, #∞"Õfi <å
‰õΩ=∂Ô~#Î ∞ J^Œ$â◊ºO KÕâß=x ¿ã=‰õΩÅ∞ K≥áêÊ~°∞. P Ñ¨ãa≤ _»¤ h‰õΩ UO J<åºÜ«∞O
KÕãO≤ k? =∂ÃÑ#· h‰õΩ HÀÑÖ LO>Ë =∞=∞‡efl Ç≤ÏOã≤OK«∞. <å z<åflix
q_çzÃÑ@∞ì. <å z<åflix K«∂_»Hõ Z<Àfl ~ÀAÅ∞ QÆ_zç áÈÜ«∂~Ú. h‰õΩ =∂„`«O
‰õΩ=∂Ô~Î HÍ^•?—— Jx U_»∞ã¨∂Î „áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨_Oç k.
„jÉèÏ+≤}˜ ¿ÇÏà◊#QÍ #qfi ''g∞‰õΩ ‰õΩ=∂Ô~QÎ Í Ñ¨Ù@ì_"» ∞Õ J=∞$`« `«ÑÙ¨ Ê.
JO^Œ∞ˆH <å K≥~°Ö’ `«y# tHõΔ J#∞Éèíqã¨∂Î LOk. q∞=∞‡efl =∂„`«O
Ç≤ÏOã≤OK«#x ZO^Œ∞‰õΩ J#∞‰õΩ<åfl=Ù? ‰õΩ=∂Ô~Î *Ï_» `≥eÜ«∞Hõ H˘xfl ~ÀAÅ∞
=∂#ã≤Hõ HΔÀÉèí J#∞Éèqí OKåÅ<Õ Wxfl ~ÀAÅ∞ q∞=Ú‡Å#∞ =keÃÑ\Ïì#∞.
WHõÃÑ#· g∞‰õÄ J^Õ QÆu,—— Jx =ºOQÆºOQÍ ÑëHÕk.
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ `«# J„™êÎÅ#∞ JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞. â◊~åxfl Z‰õΩ¯ÃÑ@ìQÍ<Õ
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ `«# =∂Ü«∞`À J„™êÎÅ#∞ J^Œ$â◊ºO KÕâß_»∞. „jÉèÏ+≤}˜ aQÆ~æ Q° Í
#=Ùfi`«∂ ''K«∂âß"å Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}Ï, g~°∞_»=x q„~°gy ##∞fl u~°ã¯¨ iOKå=Ù.
hHõO>Ë g~°∞_çx <Õ#∞ KÕÑ\¨ Ïì#∞,—— Jx ¿ÇÏà◊# KÕãO≤ k.
''=∂Ü«∞Å =∂O„u‰õΩ_® g~°∞_»∞? KÕ`«<≥·`Õ ^èŒ~°‡ Ü«Ú^ŒúOÖ’ ##∞fl
QÔ Å==∞#∞ h g~°Ñu¨ x,—— Jx ã¨"åÅ∞ KÕâß_»∞ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞.
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ HÀÑÖ`À TyáÈ`«∂ ''PÑ¨Ù h "åKåÅ`«,—— Jx QÆkOÌ z
`«# =∞O„`«ÔŒ _»O`À `À_ÕÅ∞, =∞Hõ~,° â◊√#Hõ "≥ÚÇ¨Å∞ Hõey# "ÕÅ Ãã<· åºxfl
ã¨$+≤Oì Kå_»∞. "å~°∞ JHõ¯_» ã¨ÉÖíè ’ L#fl"å~°O^Œih |OkèOz K≥~™° êÅÖ’
Ñ¨_âÕ ß~°∞. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞, „jÉèÏ+≤}˜ HÀ@ |Ü«∞@‰õΩ =zÛ „Ñ¨[ÅO^Œix
Ñ≤eKå~°∞. [#∞ÅO`å ÉèÜ í ∞« OQÍ =zÛ xÅ∞K«∞<åfl~°∞. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ "åi`À
''WHõÃÑ· <Õ<Õ =∞Ç¨#QÆ~° „Ñ¨É∞íè =Ù#∞. D"≥∞ g∞ =∞Ç¨~å}˜. "Õ∞O K≥ÑÊ≤ #^Õ
âßã¨#O. HÍ^Œx ZkiOz#"åiH˜ =∞~°} ^ŒO_»#,—— Jx „Ñ¨H\õ O˜ Kå_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~åxH˜ Ñ¨\#ì˜ ^Œ∞ã≤u÷ x JO`«=~°‰Äõ K≥ÑÊ≤ # =∞O„`åÅ=∞„i HÍ¿ãÑ¨Ù
=∞ø#O =Ç≤ÏOzOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, W^Œ~Ì ∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ ‰õÄ_® =∞ø#OQÍ =∞O„`åÅ
=∞„i "≥¿· Ñ K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞. =∞O„`åÅ=∞„i uiy K≥ÑÊ¨ @O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Õì k.
''Ü«∞â’^è~Œ å! â◊`$« ^Œ∞~ˆ ƒù^ºŒ =∞~Ú# P =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ #∞qfiÑ¨ÙÊ_»∞ "≥à§◊ @O
28 D =∞Ç¨#QÆ~°O
™ê^èºŒ O HÍ^Œ∞. HÍ|\˜ì #∞=Ùfi "≥#∞kiy áÈ~Ú h PKå~°∞ºÅ‰õΩ [iy#
=$`åÎO`åxfl q=iOK«∞,—— Jx K≥ÑÊ≤ Ok =∞O„`åÅ=∞„i.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ QÆOcè~"° ∞≥ #ÿ Q˘O`«∞`À ''=∞O„`åÅ=∞„s! WO`«=~°‰Äõ Wk
Hˆ =ÅO QÆ∞~°∞"åHõº ÑïáêÅ#QÍ ÉèÏqOKå#∞. HÍh D =$`åÎO`«O q<åflHõ
XHõ ~å[ºO, ~å[ºOÖ’x „Ñ¨[Å∞ PÑ¨^ÖŒ ’ L<åfl~°x `≥eã≤ q∞H˜¯e qKå~°O
HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. PÑ¨^ÖŒ ’ L#fl"åix HÍáê_»@"Õ∞ Hõ^• g~°ÅHõ}Δ O. JÖÏ HÍ‰õΩO>Ë
g~°`åfixH˜ QÆÅ „Ñ¨Ü∂≥ [#O Uq∞\˜? JnQÍHõ PÑ¨^ÖŒ ’ L#fl"åix =keÃÑ\˜ì
"≥à§◊ @O <å‰õΩ QÍh, =∂ QÆ∞~°∞=ÙÅ‰õΩ QÍh Ü«∞â◊ã∞¨ û#∞ KÕ‰Äõ ~°Û^Œ∞. ã¨~fi° A˝Å~Ú#
=∂ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ Jhfl `≥e¿ã ##∞fl ÑÖÑ≤OKåˆ~"≥∂. ##∞fl "≥#Hõ‰Ωõ "≥à§◊ =∞x
K≥ÑÊ¨ ‰õΩO_® =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à§ı =∂~åæxfl K≥ÑÊ¨ O_ç,—— Jx ÑëHÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''h g~°`fi« O, QÆ∞~°∞ÉèHí Î˜ „Ñ¨âO◊ ã¨hÜ«∞O. HÍ#∞#flk HÍHõ=∂#^Œ∞. h HÍ~°º™ê^è#Œ ‰õΩ
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_Õ JO_». =∞Ç¨#QÆ~° P#∞áê#∞Å∞ K≥ÑÙ¨ `å#∞ q#∞,—— Jx ÑëHÕk
=∞O„`åÅ=∞„i.
''=∂Ü«∂â◊H`Î˜ À HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ `«# ÉÏxã¨QÍ L#fl áê`åà◊ ~åHõãΔ ∞¨ _çx
=O^Œ J_»∞QÆ∞Å ã¨~Ê° OQÍ =∂iÛ"Õâß_»∞. P ã¨~Ê° ~°∂Ñ¨ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ =∞Ç¨#QÆ~O°
K«∞@∂ì L#fl [ÅHõO^ŒHOõ Ö’ x=ã≤ã∂¨ Î ~°H}Δõ QÍ xeKå_»∞. P ã¨~Ê° O q+Ö
zq∞‡`Õ P q+¨ÑÙ¨ Ñ¶∂¨ @∞ K«∞@∞ìÑH¨ ¯õ Å XHõ "≥∞Åÿ ∞^Œ∂~°O =~°‰Äõ "åºÑ≤ã∞¨ OÎ k.
P QÍe ™ÈH˜`<Õ Õ U rq J~Ú<å ~°HOÎõ Hõ‰Ωõ ¯`«∂ „áê}ÏÅ∞ q_»==Åã≤O^Õ.
=∞Ç¨#QÆ~° HÀ@ K«∞@∂ì `À_ÕÅ∞, =∞Hõ~,° â◊√#Hõ "≥ÚÇ¨Å∞ Hõey# "ÕÖÏk
~åHõãΔ ¨ Ããx· ‰õΩÅ∞ HÍÑ¨ÖÏQÍ L<åfl~°∞. ~Ô Hõ¯Å∞ Hõey# ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞, qq^èŒ Ñ¨‰ΩΔõ Å
PHÍ~°OÖ’ L#fl ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∂ x~°O`«~O° Ñ¨Ç¨ ~å HÍã¨∞<Î åfl~°∞.
=∞Ç¨#QÆ~° =ÚY^•fi~°O =^ŒÌ XHõ QÆO@ LOk. #QÆ~O° Ö’ H˘`«Î „áê}˜ Uk
„Ñ¨"tÕ Oz<å Jk "≥∂QÆ∞`«∞Ok. "≥O@<Õ ~åHõãΔ ∞¨ ÅO`å =zÛ g∞^Œ Ñ¨_`» å~°∞.
D QÆO_®Åhfl ^•\˜ Ö’ÑëH˜ "≥o`Õ #QÆ~° „Ñ¨[Å ã¨Ç¨ Ü«∞O`À HÍ~åºxfl
™êkèOK«=K«∞Û,—— Jx =∞Ç¨#QÆ~° P#∞áê#∞Å#∞ K≥ÑÊ≤ Ok =∞O„`åÅ=∞„i.
=∞O„`åÅ=∞„iH˜ Hõ$`«[`˝ Å« ∞ K≥ÑÊ≤ Pj~åfi^ŒO á⁄Ok Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞,
~åHõãΔ ∞¨ Å∞ uiy J~°}ºO =∞^èºŒ Ö’ L#fl =∞O@áêxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. P ~å„uH˜
=ÚQÆ∞~æ ∂° =∞O@ÑÖÖ’ q„âßOu fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
***
=∞Ç¨#QÆ~°O D 29
=∞~°∞<å\˜ L^ŒÜ∞« O Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~\° ÏxH˜
ã≤^=úŒ ∞ø`«∞<åfl_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ `«=∞ =^ŒÌ L#fl XHõ hÅ=∞}˜x,
XHõ ÖËÇ¨ ºxfl WKåÛ~°∞.
''#~°∞_®, D =∞}˜x h #∞^Œ∞\˜ÃÑ· LOK«∞‰õΩx =Ú=∂‡~°∞ 'hÅ=∞}˜
K≥Ü∞ü K≥Ü∞ü , ^Œ$âßºxfl J^Œ$â◊ºO K≥Ü∞ü — J<Õ =∞O„`åxfl ÑëH˜`Õ h‰õΩ J^Œ$â◊º
~°∂áêxfl Wã¨∞OÎ k. #~°∞Å ~°HOÎõ "åã¨# [O`«∞=ÙÅ‰õΩ, ~åHõãΔ ∞¨ Å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞OÎ k.
P "åã¨##∞ |\˜ì #~°∞Å#∞ Ñ¨ãQ≤ _Æ `» å~°∞. D ÖËÇ¨ ºxfl â◊s~åxH˜ ~åã¨∞‰õΩO>Ë
x<≥fl=~°∂ QÆ∞iÎOK«Ö~Ë ∞° . g\˜x fã¨∞HÀ, h‰õΩ LÑ¨Ü∂≥ QÆÑ_¨ `» å~Ú,—— Jx K≥áêÊ~°∞
~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
''Ü«∞‰õΩΔ ÖÏ~å! g∞~°∞ <å‰õΩ KÕã#≤ LÑ¨HÍ~°O, K«∂Ñ≤Oz# P^Œ~}° <Õ#∞
Z#fl\˜H© =∞~°∞=ÖË#∞. <Õ#∞ |Ü«∞Å∞^Õi# HÍ~°ºOÖ’ q[Ü«∞O ™êkèOz#
`«~∞° "å`« "≥Ú^Œ@ g∞ =^ŒHˆÌ =™êÎ#∞. g∞‰õΩ âßÑ¨q"≥∂K«# HõeyOz g∞ ~°∞}O
f~°∞Û‰õΩO\Ï#∞,—— Jx ÑëH˜ Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ "åi =^ŒÌ ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩx
„Ñ¨Ü∂« }=∞Ü«∂º_»∞.
PHõe^ŒÑÙ¨ ÊÅ∞ =∞~°z Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# „Ñ¨Ü∂« }Ïxfl H˘#™êyOKå_»∞.
™êÜ«∞O„`«=∞ÜÕ∞ºãïH˜ KåÖÏ Ü≥∂[<åÅ ^Œ∂~°O „Ñ¨Ü∂« }ÕKå_»∞. pHõ\Ñ˜ _¨ ∞» `«∂
LO_»QÍ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ XHõ ã¨~ã° ∞¨ û HõxÑ≤OzOk. ^•Ç¨ÏO f~°∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ P
ã¨~ã° ∞¨ û#∞ ã¨g∞Ñ≤OKå_»∞. ^Àã≤e`À h\˜x fã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ =OQÍ_»∞. HÍh
U^À [O`«∞=Ù =∞$`« Hõà|ı ~°O h\˜Ö’ `ÕÅ∞`«∂ HõxÑ≤OzOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
K«∞@∂ì K«∂âß_»∞. P ã¨~ã° ∞¨ û K«∞@∂ì KåÖÏ [O`«∞=ÙÅ∞, Ñ¨‰ΩΔõ Å∞ K«zÛÑ¨_ç
L<åfl~Ú. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ^•Ñ¨ÙÅ#∞#fl „áêO`åÅ#∞ ÑïH˜ã∞¨ OÎ >Ë ^Œ∂~°OQÍ
QÆ[=ÚY Ñ¨~fi° `«O HõxÑ≤OzOk. P Ñ¨~fi° `«OÃÑ· =∞ã¨Hõ =∞ã¨HQõ Í =∞Ç¨#QÆ~°
PHõ$u `≥Å∞™ÈÎOk Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH.˜
K«zÛÑ¨_ç L#fl r=ÙÅhfl ã¨~Ê° ~°∂ÑÖÖ’ L#fl ~åHõãΔ ∞¨ x q+¨ „Ñ¨ÉÏè "åxH˜
=∞~°}O˜ KåÜ«∞x Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ J~°=÷ ∞~ÚºOk. Ü«∞‰õΩΔ Å∞ K≥ÑÊ≤ #@∞ìQÍ P
ã¨~Ê° ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ "åã¨# ^•fi~å `«# LxH˜x „QÆÇÏ≤ ¿ãÎ uiy W@∞ "≥Ñ· Ù¨ QÍ q+Ö
z=Ú‡`å_»x J#∞=∂xOKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. `«H}Δõ O Ü«∞‰õΩΔ ezÛ# ÖËÇ¨ ºxfl
`«# ãÖz #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ fã≤ =O\˜H˜ ~åã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞Ç¨#QÆ~åxH˜
30 D =∞Ç¨#QÆ~°O
HÍÑ¨ÖÏQÍ L#fl "å~°O`å ~åHõãΔ ∞¨ ÖË. ~å„uÑ¨Ó@ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ JkèHõ â◊H=Î˜ ∞O`«∞Å∞QÍ
LO\Ï~°∞ HÍ|\˜ì P ~å„uH˜ JHõ¯_Õ q„â◊q∞OK«@O "Õ∞Å#∞‰õΩ<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
â◊s~åxH˜ ÖËÇÏ¨ ºO LO_»@O =¸ÖÏ# ~å„uH˜ „‰õÄ~° [O`«∞=ÙÅ ÉèÜ í ∞« OÖË^∞Œ .
Jã¨Å∞ J^Œ$â◊º ~°∂ÑÖÖ’ LO>Ë =∞Oz^Œx ÉèÏqOKå_»∞.
Ü«∞‰õΩΔ ezÛ# =∞}˜x fã≤ #∞^Œ∞\˜ÃÑ· LOK«∞‰õΩx =Ú=∂‡~°∞ 'hÅ=∞}˜
K≥Ü∞ü K≥Ü∞ü , ^Œ$âßºxfl J^Œ$â◊ºO K≥Ü∞ü — J<Õ =∞O„`åxfl [Ñ≤OKå_»∞. P ~å„uH˜
ZHõ¯_» LO_®ÖÏ Jx K«∞@∂ì J#∞"≥#· „Ñ¨^âÕ O◊ HÀãÖ "≥`H« @õ O „áê~°OaèOKå_»∞.
WO`«Ö’ ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ Ñ¨Ùe QÍO„_çOÑ¨Ù qxÑ≤OzOk. `«#H˜ ã¨g∞ÑÖÖ’<Õ
Ñ¨Ùe LO^Œx „QÆÇÏ≤ Oz ÉèÜ í ∞« O`À K«∞@∂ì K«∂âß_»∞. Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í á⁄^ŒÅ=∂@∞
#∞O_ç Ñ¨Ùe Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ ^Œ∂HÕk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ „áê}~°H}Δõ
=∞Ç¨#QÆ~°O D 31
HÀãÖ `«# HõuxÎ fâß_»∞. Ñ¨Ùe `«# "≥¿· Ñ =ã¨∂Î LO_»@O`À áÈ~°∞H˜ ã≤ÔúŒ QÍ
xÅ|_®¤_∞» . Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥¿· Ñ "ÕQOÆ QÍ ÑïQÔ @∞ì‰Ωõ O@∂ =zÛ# Ñ¨Ùe Zyi
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ Ñ¨H¯õ <Õ L#fl á⁄^ŒÖ’H˜ ^Œ∂HÕk. á⁄^ŒÖ’ U^À [O`«∞=Ù Ñ¨Ùe
<À\˜H˜ zH˜¯Ok. JÑ¨ÙÊ_»∞ `å#∞ J^Œ$â◊º ~°∂ÑÖÖ’ L<åfl#x Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
„QÆÇÏ≤ Oz, =∞}˜ â◊HxÎ˜ ~°∂_èç KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞.
HõuxÎ =~°Ö’ ^ÀÑ¨Ù‰õΩx #_»∞ã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍ_»∞. HÍã¨Î ^Œ∂~°OÖ’
ÃÑ^ŒÌ ~åqK≥@∞ì HõxÑ≤OzOk. P K≥@∞ìHO˜ ^Œ ÑÖki "Õã≤ HõxÑ≤OzOk. '#@ì_q» Ö’
ÑÖki ZO^Œ∞‰õΩ LO^•?— Jx PÖ’zã¨∂Î JHõ¯_»H˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞. P ÑÖki
HÕ^Œ XHõ t=eOQÆO HõxÑ≤OzOk. eOQÆO ÃÑ#· ~åe# P‰õΩÅ∞, "å_ç#
Ñ¨ÓÅ∞ ¿Ñ~°∞‰õΩx Jâ◊√„ÉèíOQÍ HõxÑ≤OzOk. Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ t=eOQÍxfl,
Ñïã¨~åÅ#∞ â◊√„ÉèOí KÕâß_»∞. `«# ãÖzÖ’ L#fl qÉè∂í k`À t=eOQÍxfl
JÅOHõiOKå_»∞. K«∞@∞ìÑH¨ ¯õ Å ^˘iH˜# Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ `≥zÛ ™êfiq∞ =ÚO^Œ∞ LOz
HÍ¿ãÑ¨Ù ™êfiq∞x `«^HÕ õ nHõ`Δ À ^è•º#O KÕâß_»∞. ^è•º#O Ñ¨Ó~°Ü
Î ∂« ºHõ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞xH˜
#=∞ã¨¯iOz P Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ P~°yOz JHõ¯_Õ x„^ŒáÈÜ«∂_»∞.
JÅã≤ LO_»@O`À `«fi~°QÍ<Õ x„^ŒÑ¨>Ëìã≤Ok. QÍ_è»x„^ŒÖ’ LO_»QÍ
''=¸~°∞_ö ®, Z=„~å #∞=Ùfi? <å „Ñ¨^âÕ ßxH˜ =zÛ <å J#∞=∞u ÖË‰Ωõ O_®
™êfiq∞ "åi =ÚO^Œ∞ x„^ŒáÈ`«∞<åfl=Ù?—— Jx QÆkãÌ ∞¨ #Î fl ã¨fi~°O qxÑ≤Oz
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ "≥∞Å‰õΩ= =zÛOk. HÍh J`«_Hç ˜ Z=~°∂ HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . =∞i
=∂@Å∞ ZHõ¯_» #∞O_ç =KåÛÜ≥∂ J~°O÷ HÍÖË^∞Œ . `å#∞ J^Œ$â◊º~°∂ÑÖÖ’ L<åfl_»∞,
Z=iH© HõxÑ≤OK«_∞» Hõ^• Jx PÖ’zã¨∂Î L<åfl_»∞. WO`«Ö’ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜
Z^Œ∞~°∞QÍ XHõ =∞Ç¨Ïi¬ „Ñ¨`º« Hõ=Δ ∞Ü«∂º_»∞. P =∞Ç¨Ïi¬ #=Ùfi`«∂ ''<å „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’
H˘`«Î =ºH˜xÎ K«∂ã≤ P„QÆÇÏ≤ OKå#∞. HÍh #∞=Ùfi <å ™êfiq∞x â◊√„ÉèÑí i¨ z
P~åkèOKå=Ù. <å‰õΩ ãÖ`À+Ö HõeyOKå=Ù. Z=~°∞ <åÜ«∞<å #∞=Ùfi?—— Jx
„Ñ¨tflOKå_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ KÕ`∞« Å∞ *’_çOz `«# =$`åÎO`åxfl K≥ÑÊ≤ ''™êfig∞ <Õ#∞
J^Œ$â◊º~°∂ÑÖÖ’ L<åfl#∞. g∞ÔHÖÏ HõxÑ≤OKå#∞?—— Jx J_çQÍ_»∞.
''<åÜ«∞<å, ™ê^è•~°} =∂#= ^Œ$+≤xì =∂„`«"∞Õ D =∂Ü«∞Å∞ "≥∂ãÖ
KÕÜ∞« QÆÅ=Ù. *Ï˝#^Œ$+≤ì Hõey# "å_çx D =∂Ü«∞ Ug∞ KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . J^è~·≥ º° Ñ¨_‰» Ωõ
32 D =∞Ç¨#QÆ~°O
<åÜ«∞<å. Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞xÖ’ ÉèHí Î˜ L#fl"åxH˜ F@q∞ ÖË^∞Œ . <Õ\ H˜ ˜ ¿ã^Œfi ~ˆ Ñ¨Ù
h „Ñ¨Ü∂« }O H˘#™êyOK«∞,—— Jx K≥ÑÊ≤ =∞Ç¨Ïi¬ JO`«~åú#=∞Ü«∂º_»∞.
***
=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA L^ŒÜ∞« "Õ∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ÖËz ^ŒQ~æÆ Ö° ’ L#fl H˘Å#∞
=^ŒHÌ á˜ È~Ú â◊√zQÍ ™êfl#O KÕã≤ Ñ¨ÙëêÊÅ∞, Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x t=eOQÆO
=^Œ‰Ì Ωõ =KåÛ_»∞. t=eOQÍxfl â◊√„ÉèÑí ~¨ ∞° ã¨∞OÎ >Ë XHõ ~åq P‰õΩ g∞^Œ JHõ~Δ åÅ∞
Hõ#Ñ¨_®¤~Ú. ''‰õΩ=∂~å! PÑ¨`¯« ~° ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ##∞fl ^è•ºxOK«∞. h‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O
KÕ™êÎ#∞—— Jx ^•xg∞^Œ ~åã≤ LOk. =∞#ã¨∞Ö’<Õ =∞Ç¨Ïi¬H˜ #=∞ã¨¯iOz,
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞xH˜ Ñ¨Ó[KÕã≤ `«# „Ñ¨Ü∂« }O uiy H˘#™êyOKå_»∞.
ã¨∂~°∞ºx L^ŒÜ∞« HÍOu ™ÈH˜ QÆ[=ÚYÑ¨~fi° `«O J~°∞}=~°O‚ Ö’ JÅ¡O`«
^Œ∂~å# HõxÑ≤™ÈÎOk Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH.˜ #QÆ~O° Ö’H˜ ZÖÏ „Ñ¨"tÕ OKåe? Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}
=∞Ç¨~åAx ZÖÏ HõÅ∞ã¨∞HÀ"åe? D PÑ¨^ÅŒ #∞O_ç "åix ZÖÏ ~°HOΔ˜ Kåe
Jx ÑïÑï q^è•Å∞QÍ PÖ’zã¨∂Î Ñ¨~fi° `«O "≥¿· Ñ #_»Hõ ™êyã¨∞<Î åfl_»∞. #QÆ~O° Ö’
L#fl ~åHõãΔ ∞¨ ÅO`å x~°O`«~O° ÃÑ^ŒQÌ Í J~°∞ã¨∂Î „Ñ¨[Å‰õΩ ÉèÜ í ∞« O Hõeyã¨∂Î
L<åfl~°∞. #QÆ~°OÖ’ L#fl Jxfl ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡#∂ ^èŒ∂Ñ¨nÑ¨ <≥·"Õ^•ºÅ∞
xezáÈÜ«∂~Ú. „Ñ¨[Å∞ Wà◊§ #∞O_ç |Ü«∞@H˜ ~å=@O `«yáæ È~ÚOk. WO@
L#fl^Õ^À ux a‰õΩ¯ a‰õΩ¯=∞O@∂ |`«∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞. ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ LO_»∞O_ô
KÕã∞¨ #Î fl qHõ\Ï@ìÇ¨ ™êÅ∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. =∞Ç¨#QÆ~åxH˜
^ŒQ~æÆ =° Ù`«∞<åfl#<Õ q+¨Ü∂« xfl „QÆÇÏ≤ OK«QÍ<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çÖ’ Ñ¨~å„Hõ=∞O J`«xfl
=∞iO`« L`åûÇ¨ÏÑïzOk. `å#∞ <Õ~∞° Û‰õΩ#fl q^ŒºÅ‰õΩ, `«# [#‡‰õΩ XHõ
™ê~°Hú `õ « ^˘~°HÉõ ’`ÀO^Œx J`«#∞ ãÖ`À+¨Ñ_¨ ∞» `«∞<åfl_»∞.
QÆ[=ÚY Ñ¨~fi° `«O =^Œ‰Ì Ωõ =KÕÛãïH˜ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ Ñ¨~fi° `«O K«∞@∂ì
h\˜`À xO_ç# Ö’`≥#· HõO^ŒHOõ HõxÑ≤OzOk. ^•xfl ^•>Ë =∂~°"æ ∞Õ q∞\Ï Jx
PÖ’zã¨∂Î Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ JHõ¯_Õ xÅ|_®¤_»∞. XHõ¯ÃÑ@∞ì# â◊|ÌO KÕã¨∂Î
=∂Ç¨ã¨~Ê° O ÖËz J`«x =ÚO^Õ Ñ¨_Q» Æ qÑ≤Ê |∞ã¨Å∞ H˘@ì_O» "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk.
Ñ¨~fi° `«=∞O`« Z`«∞Î LO_ç ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ ~°∂ÑÖ`À L#fl P ã¨~åÊxfl K«∂ã≤
nè~À^•`«∞_Î #·≥ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ‰õÄ_® XHõ¯ Hõ}Δ O `«_É» Ï@∞H˜ Ö’#Ü«∂º_»∞. ã¨~Ê° O
=∞Ç¨#QÆ~°O D 33
K«∞@∂ì HõÅÜ«∞ K«∂_»\Ïxfl J`«_∞» QÆ=∞xOKå_»∞. P HõO^ŒHOõ K«∞@∂ì J<ÕHõ
[O`«∞ Hõàı|~åÅ∞ Ñ¨_ç L<åfl~Ú. J^Œ$â◊º~°∂ÑÖÖ’ L#fl `«#x ã¨~°ÊO
QÆ=∞xOK«Ö^Ë #Œ fl q+¨Ü∞« O Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ J~°O÷ J~ÚºOk. HÍh ã¨~åÊxH˜
U^À J#∞=∂#O Hõey#@∞ìQÍ J`«xH˜ `ÀzOk. J#∞=∂#O`À D ã¨~Ê° O
q+Ö zq∞‡`Õ `«#‰õΩ =∞~°}O `«ÑÊ¨ ^Œx J`«xH˜ `≥Å∞ã¨∞. D Ñïã≤u÷ x
`«ÑÊ≤ OK«∞HÀ=@O ZÖÏ Jx PÖ’zã¨∞#Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ ~åq P‰õΩ g∞^Œ =∞Ç¨Ïi¬
~åã≤# =∂@Å∞ QÆ∞~°∞‰Î Ωõ =KåÛ~Ú.
HõΔ}O ‰õÄ_® PÅã¨ºO K≥Ü«∞º‰õΩO_® Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩx =∞Ç¨Ïi¬x
=∞#ã¨∞Ö’<Õ `«ÅK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
''<åÜ«∞<å Ü«∞â’^è~Œ å! UO HÍ"åÖ’ K≥ÑÙ¨ Ê,—— J#fl=∂@Å∞ qxÑ≤OKå~Ú.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Hõà√◊ § qÑ≤Ê K«∂¿ãÎ Z=~°∂ HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . =∞Ç¨â◊H=Î˜ ∞O`«∞Öˇ#·
=∞Ç¨Ïi¬ `å#∞ ZHõ¯_À LO_ç WHõ¯_» `«#`À ãÖÉèÏ+≤ã∞¨ <Î åfl~°x J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞.
''=∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! D HõO^ŒHÍxfl =∂#=„Ñ¨Ü∞« `«flO`À ^•@QÆÅ#∞ HÍh
D ã¨~Ê° O HõHˆ ¯ q+Ö #∞O_ç =∂#=Ù_»#fl"å_»∞ `«ÑÊ≤ OK«∞HÀÖË_∞» . D qÑ¨`¯« ~°
Ñïã≤u÷ Ö’ g∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O Ji÷Oz q∞=∞‡efl =∞#ã¨∞Ö’ ^è•ºxOKå#∞,—— Jx
q#Ü«∞O`À K≥áêÊ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''<åÜ«∞<å! #∞=Ùfi TiˆH ã¨Ç¨ Ü«∞O J_çQˆ ^Œ∞~°ƒÅ∞_»=Ù HÍ^Œx `≥Å∞ã¨∞.
<å â◊H`Î˜ À x#∞fl =∞Ç¨#QÆ~° ^•fi~°O =^Œ‰Ì Ωõ KÕ~∞° ™êÎ#∞,—— J<åfl_»∞ =∞Ç¨Ïi¬
"å`«ûÅºOQÍ.
''™êfig∞! <å`À áê@∞QÍ XHõ [O`«∞ =∞$`«Hàõ |ı ~åxfl ‰õÄ_® JHõ¯_»‰Ωõ
KÕ~Û° O_ç,—— Jx „áêi÷OKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
=∞Ç¨Ïi¬ #=Ùfi`«∂ ''`«^•è ã¨∞!Î —— J<åfl_»∞.
=∞~°∞Hõ}Δ OÖ’ L#flKÀ@ =∂Ü«∞"≥∞ÿ =∞Ç¨#QÆ~° ^•fi~°O =^ŒÌ „Ñ¨`º« HõΔ
=∞Ü«∂º_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. J`«x Ñ¨H¯õ <Õ XHõ Hõà|ı ~°O Ñ¨_ç LOk. =ÚY^•fi~°O
=^ŒÌ H˘O^Œ~∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ Ñ¨Ç¨ ~å HÍã¨∞<Î åfl~°∞. =ÚY^•fi~åxH˜ ÃÑ#· ~Ô O_»∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ
~Ô Hõ¯Å ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx JÅ¡O`« ^Œ∂~å# L#fl J_»qÖ’x JeH˜_xç
QÆ=∞xã¨∞<Î åfl~Ú. `«# KÕuÖ’x =∞$`« Hõà|ı ~°O g∞^Œ "å\˜ ^Œ$+≤ì Ñ¨_H» õ =ÚO^Õ
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XHõ¯ L^Œ∞@# =ÚY^•fi~°O #∞O_ç Ö’xH˜ „Ñ¨"tÕ OKå_»∞.
34 D =∞Ç¨#QÆ~°O
H˘`«"Î åi ~åHõ#∞ Ñ¨ãQ≤ >Æ OìË ^Œ∞‰õΩ =ÚY^•fi~°O =^ŒÌ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ LOz#
QÆO@ XHõ¯™êiQÍ QÆ\ Qì˜ Í "≥∂QÆ@O "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. P â◊ÉÏÌxH˜ #QÆ~O° Ö’
L#fl ~åHõãΔ ∞¨ ÅO`å ^•fi~°O =^Œ‰Ì Ωõ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∞#fl
ÉèÅí ∂¡HÍÅhfl =zÛ <ÕÅ g∞^Œ "åÖÏ~Ú. #QÆ~O° Ö’ HõÅHõÅO "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk.
~å[=∞Ok~°OÖ’ Ñ¨ÓÅáê#∞Ê ÃÑ#· „jÉèÏ+≤}˜ K≥O`« x„kã¨∞#Î fl HõáêÅ^èfiŒ A_»∞
XHõ¯ L^Œ∞@# =∞OK«O g∞^Œ #∞O_ç ÖËz Ñ¨~∞° QÆ∞ÖÏO\˜ #_»H`õ À QÆO@ =^Œ‰Ì Ωõ
KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 35
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ =ã¨∂<Î Õ JO^Œih K«∂ã¨∂Î ''Z=_® =¸~°∞_ö ∞» ? <å J#∞=∞u
ÖË‰Ωõ O_® D #QÆ~O° Ö’ „Ñ¨"tÕ Oz# P J~åúÜÚ« +¨μ¯_≥=_»∞? WO`«=∞Ok LO_ç
UO KÕã∞¨ <Î åfliHõ¯_»?—— Jx P„QÆÇÏ¨ O`À TyáÈ`«∂ JiKå_»∞.
JHõ¯_Õ L#fl HõáêÅ^èfiŒ Ax Ãã#· ºO ÉèÜ í ∞« O`À QÆ[QÆ[ =}∞‰õΩ`«∂ <À@
=∂@~åHõ, J`«x Z„~°x Hõ#∞flÅ∞ K«∂_»ÖHË õ `«ÅkOK«∞‰õΩx xÅ∞K«∞<åfl~°∞.
WO`«Ö’ XHõ ÉèÅí ∂¡Hõ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å`À XHõ =∞~°}O˜ z# lOHõÑÅ≤ #¡ ∞
`≥zÛ `«=∞ UeHõ =ÚO^Œ∞ ÃÑ\˜ì ''<åÜ«∞HÍ, =ÚY^•fi~°O =^ŒÌ ÃÑ#· ∞O_ç D
=∞~°}O˜ z# lOHõ Ñ¨_Oç k. =∞# QÆO@Å∞ KÕã#≤ ãÖHˆ `åxH˜ W^Õ HÍ~°}O
HÍ=K«∞Û. x~°O`«~O° Ñ¨Ç¨ ~å HÍã¨∞#Î fl <å‰õΩ =∞ˆ~ rq D ^•Ñ¨ÙÖ’¡ Hõ#Ñ¨_Ö» ^Ë ∞Œ ,——
Jx =Oy q#Ü«∞OQÍ K≥ÑÙ¨ Ê‰õΩ<åfl_»∞.
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ P =∂@Å∞ qx, P =∞$`« Ç¨Ïi}Ïxfl K«∂ã≤ HÍã¨Î
âßOuOKå_»∞. ''=∞# "åàı§ Z=~À PÇ¨~°O HÀãÖ `≥K∞« Û‰õΩx LO\Ï~°∞.
PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∂ LO_»QÍ Ñ¨@∞ì^ÑŒ Ê≤ LO@∞Ok. ãï ãï. WHõ g∞^Œ@
WÖÏO\˜ PO^Àà◊#Hõ~° ãÖÑ¶∞¨ @#Å∞ Ñ¨Ù#~å=$`«O HÍ‰õΩO_® K«∂_»O_ç,—— Jx
K≥ÑÊ≤ uiy `«# q„âßOu =∞Ok~°O "≥Ñ· Ù¨ #_çKå_»∞.
***
J^Œ$â◊º~°∂ÑÖÖ’ LO_ç [iy#^ŒO`å K«∂ã¨∞#Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ „Ñ¨=∂^ŒO

`«ÑÊ≤ #O^Œ∞‰õΩ `ÕeHõQÍ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl_»∞. '#QÆ~O° Ö’ J~Ú`Õ „Ñ¨"tÕ OKå#∞.
HÍh Z=ih Z~°∞QÆ#∞. <å `«H}Δõ Hõ~=Î° º"Õ∞q∞\’? <Õ#∞ J#∞‰õΩ#fl HÍ~°ºO
ZÖÏ ™êkèOK«QÅÆ <À?— Jx =∞#ã¨∞Ö’ =∞^è#Œ Ñ¨_∞» `«∂ #QÆ~O° "≥Ú`«OÎ u~°Q@Æ O
"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» .
~åHõãΔ ~¨ ∂° ÑÖÖ’ L#fl QÆO^è~Œ ∞° fiÅ∞ `«#H˜ K≥ÑÊ≤ # =∞Ç¨#QÆ~° Q˘Ñ¨Ê^Œ#O
P#"åÅ∞ÔH<· å q∞QÆÖ^¡Ë ∞Œ . Z@∞ K«∂ã≤<å x~å‡#∞+¨ºOQÍ LOk. ãÖ^Œ_ç ÖË^∞Œ ,
JO^Œ"∞≥ #ÿ Ñ¨_∞» K«∞Ñ≤ÅÅ¡ #=ÙfiÅ QÆÅQÆÅÅ∞ ÖË=Ù, z<åfl~°∞Å P@ÖË=¡ Ù, ÃÑ^ŒÅÌ
=∞O^ŒeOÑ¨ÙÅ∞ ÖË=Ù, *Ï˝#=$^Œ∞Åú É’^èÅŒ ∞ ÖË=Ù, „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å "Õ^ÑŒ ∞¨¶ ’+¨Ö^Ë ∞Œ ,
Wà◊§ =ÚO^Œ∞ =ÚQÆ∞Öæ =¡Ë Ù, ~å[=∞Ok~åÅH˜ `À~°}ÏÖË=¡ Ù. ã¨∂~°∞º_»∞ „Ñ¨HÍtã¨∞<Î åfl
#QÆ~O° "≥Ú`«OÎ HÍOuqÇ‘Ï#OQÍ LOk. J<ÕHõ Wà◊√§ ^•@∞‰õΩO@∂ J`«_∞»
KåÖÏ ^Œ∂~°O =KåÛ_»∞.
36 D =∞Ç¨#QÆ~°O
x"å™êÅH˜ ^Œ∂~°OQÍ L#fl XHõ x~°#˚ „Ñ¨^âÕ ßxH˜ =KåÛ_»∞. JHõ¯_»
tkèÖÏ=ã¨Ö÷ ’ L#fl XHõ ÃÑ^ŒÌ t"åÅÜ«∞O HõxÑ≤OzOk. D ~åHõãΔ ¨ Ãã#· ºO
L<å‡^ŒO`À ^•_çKãÕ ≤ <åâ◊#O KÕÜ∞« @O`À tkèÅ"≥∞ÿ J=âıëêÅ∞ =∂„`«O q∞ye
L<åfl~Ú. P QÆ∞_ç „áêOQÆ}OÖ’ XHõ ÃÑ^ŒÌ ~åq =$HõOΔ Hõ#|_çOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
=$HõOΔ h_»Ö’ ‰õÄ~°∞Ûx uiy `«# =∞#ã¨∞ûÖ’x „Ñ¨âfl◊ Å#∞ =∞##O KÕã∞¨
‰õΩO@∞<åfl_»∞. '#QÆ~O° Ö’ J~Ú`Õ „Ñ¨"tÕ OKå#∞ HÍh Z=ih Z~°∞QÆ#∞. <å
`«H}Δõ Hõ~=Î° º"Õ∞q∞\˜? =∞Ç¨~åA, J`«x Ñï"å~°O ZHõ¯_» |OkèOÑ¨|_ç L<åfl~°∞?
<Õ#∞ D =∞Ç¨Ï`å¯~°ºO ™êkèOK«QÅÆ <å? QÆ∞~°∞=ÙQÍi =∂@ <≥yOæ K«QÅÆ <å?—
Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ Ü«∞â’^èŒ~°∞_çH˜ K≥@∞ì ÃÑ·#∞O_ç XHõ QÆOcè~°"≥∞ÿ# ã¨fi~°O
q#Ñ¨_Oç k. ''J=â◊ºO. HÍ~°ºâ◊¥~°∞x =∞kÖ’ â◊OHõ ‰õÄ_»^∞Œ . ãÖHõÅÊ |ÅO
L#fl"å_ç =∂~°æOÖ’ F@q∞ xeKÕ J=HÍâ◊OÖË^Œ∞. H˜¡+¨ì ã¨=∞ã¨º#∞
KèÕkOK«@OÖ’<Õ ã¨=∞~°∞÷x ^ŒHõΔ`« "≥Å¡_ç J=Ù`«∞Ok,—— J#fl =∂@Å∞
qxÑ≤OKå~Ú. `«# =∞kÖ’ „Ñ¨âfl◊ Å∞ Z=~À =∞Ç¨`«∞‡_»∞ QÆ∞iÎOKå_»∞ Jx
„QÆÇÏ≤ Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XHõ¯ L^Œ∞@# ÖËz K≥@∞ì ÃÑH· ˜ K«∂âß_»∞.
K≥@∞ì ÃÑ#· ÉèÜ í ∞« OHõ~åHÍ~°OÖ’ L#fl XHõ QÆ~∞° _»ÑH¨ Δ˜ HõxÑ≤OzOk. P
PHÍ~åxfl K«∂ã≤# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XHõ¯ Hõ}Δ O KÕ+Åì¨ ∞_çyáÈÜ«∂_»∞. `Õ~∞° ‰õΩx
K«ÑÙ¨ Ê# `«# Hõ~"° åÖÏxfl JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞. HÍx J`«x =∞kÖ’ ÅHõΔ „Ñ¨âfl◊ Å∞.
'J^Œ$â◊º~°∂ÑÖÖ’ L#fl ##∞fl D Ñ¨HΔ˜ K«∂_»QÅÆ ∞QÆ∞`ÀO^•? K«∂ã≤<å <å
=∞#ã¨∞ûÖ’ "≥∞kÖË ãÖ^ÕÇ¨ Å#∞ ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆeyOk? =∂#=ÉèÏ+¨Ö’
ZÖÏ =∂\Ï¡_Q» eÆ yOk? W^ŒO`å P HõáêÅ^èfiŒ Ax =∂Ü«∞ÖÏ LOk. <å
Hõ~"° åÅO`À D Ñ¨HΔ˜ t~°ã∞¨ û YO_çOz `«y# âßã≤Î KÕ™êÎ#∞,— J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
''JO`« „â◊=∞ fã¨∞HÀ‰õΩ <åÜ«∞<å. =Ü«∞ã¨∞_çy â◊HÖÎ˜ xË <åÃÑ· h g~°`åfixfl
„Ñ¨îŒ ≈Oz h â◊HÎ˜ =$^è• KÕã∞¨ HÀ‰õΩ,—— Jx HÍã¨Î |ÅÇ‘Ï#"≥∞#ÿ ã¨fi~°O`À ÑëHÕk
QÆ~∞° _»ÑH¨ .Δ˜ ÃÑ^ŒÌ â◊|OÌ KÕã∂¨ Î QÆ~∞° _»ÑH¨ Δ˜ J`«x Ñ¨H¯õ <Õ <ÕÅ g∞^ŒÑ_¨ Oç k. Ñ¨HΔ˜
Hõà√◊ § x¿ã[Î OQÍ, xã¨û`«∞=Î QÍ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. K«∂ã¨∞OÎ _»QÍ<Õ P Ñ¨HΔ˜ XHõ
=Úx ~°∂ÑÖÖ’H˜ =∂iáÈ~ÚOk.
P Ç¨Ï~îå`«Êi}Ï=∂xH˜ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ xâıÛ+¨μ_ì ·≥ xÅ|_çáÈÜ«∂_»∞. ''^•Ç¨ÏO,
^•Ç¨ÏO,—— Jx P =∞Ç¨=Úx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ ÃãQ· Æ KÕâß_»∞. "≥O@<Õ `Õ~∞° ‰õΩ#fl
=∞Ç¨#QÆ~°O D 37
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ^ŒQ~æÆ Ö° ’<Õ L#fl H˘Å#∞ =^Œ‰Ì Ωõ Ñ¨~∞° QÆ∞# "≥o§ h\˜x fã¨∞‰õΩx
=KåÛ_»∞. =∞Ç¨=Úx `«Åx `«# X_çÖ’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ x P hà◊√§ `åyOKå_»∞.
=∞Ç¨=Úx ^•Ç¨ÏO fi HÍã¨Î `≥ÑÊ¨ ie¡ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥Ñ· Ù¨ „Ñ¨ã#¨ flOQÍ K«∂âß_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ KÕ`∞« Å∞ *’_çOz ''=ÚhO„^•, `«=∞Ô~=~°∞? [iy#^ŒO`å
z„`«OQÍ `À™ÈÎOk,—— Jx q#„=∞OQÍ J_çQÍ_»∞.
''<Õ#∞ ã¨~fi° ã≤kú J<Õ ¿Ñ~°∞ QÆÅ =∞Ç¨=Úxx. Ñ¨Ó~°fi[#‡ „áê~°|Oú `À P
=∞Ç¨=∂O„u‰õΩx KÕuH˜ zH˜¯ <å Ü≥∂QÆâ‰◊ Ωõ ÅÎ xflO\˜x HÀÖ’Ê~Ú WÖÏ hK«OQÍ
~ÀAÅ∞ "≥à§◊ nã¨∞<Î åfl#∞. <Õ\ `˜ À <å Hõ~‡° Ñ¶Å¨ O fiáÈ~ÚOk. P t=Ùx P[˝
J~ÚºOk. D |O^è<Œ åÅhfl `≥OK«∞‰õΩx t"≥H· ºõ O K≥O^ŒÉ’`«∞<åfl#∞. D z=i
Hõ}Δ ÏÖ’¡ x#∞fl <å =^Œ‰Ì Ωõ KÕ~Û° @O ‰õÄ_® P t=bÖË. h‰õΩ =∂~ÀæÑ^¨ âÕ O◊
KÕ™êÎ#∞, „â◊^QúŒ Í q#∞. D HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ h=#∞‰õΩ#flO`« â◊HÇÎ˜ Ï‘ #∞_»∞ HÍ^Œ∞.
Hõi#î Ü≥∂QÆâ‰◊ Ωõ ÖÎ xˇ flO\˜<À =â◊O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞. ÉèÅí ∂¡HÖõ ’Hõ =∞Ç¨=∂`«
Hõáêexx „Ñ¨ã#¨ flO KÕã∞¨ ‰õΩ#fl ‰õΩΔ „^Àáêã¨‰Ωõ _»∞. JO^Œ∞Hˆ ZO`À `«Ñã¨ û¨ OÑ¨#∞flÅ∞
‰õÄ_® "å_ç =ÚO^Œ∞ xÅ=ÖËHáõ È`«∞<åfl~°∞,—— Jx Py Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥Ñ· Ù¨ K«∂âß_»∞.
''™êfig∞! Hõi#î "≥∞<ÿ å, „áê}ÏO`«H"õ ∞Õ J~Ú<å PÑ¨^ÖŒ ’ L#fl "åix
=ke "≥#Hõ‰Ωõ uiˆQk ÖË^∞Œ . HÍ#∞#flk HÍHõ =∂#^Œ∞. D HÍ~°ºOÖ’ <å
„áê}ÏÖË q_»= =eã≤ =zÛ<å, Jk Dâ◊fi~ˆ K«Û« Qù Í ÉèÏq™êÎ#∞. g∞~°∞ ãÖHÀzOK«Hõ
=∂~åæO`«~O° ÃãÅqÜ«∞ºO_ç,—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ „â◊^QúŒ Í „áêi÷OKå_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx Hõà§◊ `À<Õ Jaè#OkOz# =∞Ç¨=Úx ''Ö’HõHàõ Ïº}O HÀãÖ
ãÖHõeÊOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∂#= „Ñ¨Ü∞« `åflxH˜ ^≥=· â◊HÎ˜ `À_≥· xÅ∞ã¨∞OÎ k. h‰õΩ `«ÑÊ¨ Hõ
q[Ü«∞O Åaèã∞¨ OÎ k,—— Jx Pj~°fikOz, ''Ü«∞â’^è~Œ å, D =∞Ç¨#QÆ~åxH˜
^ŒH}Δ˜ k‰õΩ¯# #∂~°∞ Ü≥∂[<åÅ ^Œ∂~°OÖ’ XHõ ã¨=Ú„^Œf~°O LOk. P
ã¨=Ú„^ŒOÖ’ h~°∞ he ~°OQÆ∞ #∞O_ç Ñ¨KÛ« x ~°OQÆ∞Ö’H˜ =∂~°∞`«∞`«∞#fl ã¨Å÷ OÖ’
h\˜ J_»∞QÆ∞# Ñ¨Q_Æ ®Å Ö’Ü«∞ LOk. P Ö’Ü«∞Ö’ =Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨ÊÅ`À,
ã¨Ê\ù H˜ ÍÅ`À xi‡`«"∞≥ #ÿ XHõ Q˘Ñ¨Ê ~å[=∞Ok~°O LOk. P =∞Ok~åxfl ZO^Œ~À
q+¨H#õ ºÅ∞ x`«ºO Ñ¨Ç¨ ~å HÍã¨∂Î LO\Ï~°∞. JHõ¯_Õ J=∞$`«#∞ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞
|OkèOz LOKå_»∞. ^Œ∞~ˆ ƒ^èºŒ "≥∞#ÿ P =∞Ok~åxfl KèkÕ Oz J=∞$`«#∞ fã¨∞‰õΩ
=¿ãÎ D =∞Ç¨#QÆ~O° uiy Ñ¨Ó~°fi"≥É· "íè åxfl á⁄O^Œ∞`«∞Ok. h â∫~°ºO ã¨=∞ã¨Î
38 D =∞Ç¨#QÆ~°O
Ö’HÍÅ‰õΩ „Ñ¨H\õ `˜ =« ∞=Ù`∞« Ok,—— Jx K≥áêÊ_»∞ ã¨~fi° ã≤kú =∞Ç¨=Úx.
JO`å „â◊^QúŒ Í q#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ''™êfig∞, =∞i =∞Ç¨#QÆ~° „Ñ¨É∞íè =ÙÖˇ#·
Ñ¶ ¨ } ˜ É è í ∂ +¨ } ∞_» ∞ , PÜ« ∞ # Ñ¨ @ ì = ∞Ç≤ Ï +≤ ˆ H Δ = ∞"Õ ∞ <å? "å~° ∞ ZHõ ¯ _»
x~°ƒOkèOK«|_®¤~∞° ?—— Jx J_çQÍ_»∞.
''WÑ¨Ê\˜H~õ Ú`Õ ~å[^ŒOÑ¨`∞« ÅH˘zÛ# PÑ¨^gÕ ∞ ÖË^∞Œ . "åix HõáêÅ^èfiŒ A_»∞
ÉèÅí ∂¡Hnõ qÖ’ L#fl HõáêÅ^Œ∞~°Oæ Ö’ |OkèOKå_»∞. Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° „Ñ¨™ê^Œ"∞≥ #ÿ
P`«‡eOQÍxfl ‰õÄ_® P HÀ@Ö’<Õ ^•Kå_»∞. ~å#∞#fl J=∂"åã¨º ~ÀA J~°~ú å„u
XHõ ^Œ∞~°∞‡Ç¨˙~°OÎ LOk. H˘xfl Ñ¶∞¨ _çÜ∞« Åáê@∞ ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍÅÖ’ L#fl ^≥=· ,
^•#= â◊‰õΩÎÅhfl xsfi~°º"≥∞ÿáÈ`å~Ú. P â◊‰õΩÎÅxflO\˜h XHõ¯\˜ KÕã¨∂Î
#Å¡x~°OQÆ∞Ö’ K«O_®eHõ J<Õ =∞Ç¨â◊HÎ˜ Ñ¨Ù@∞ì‰Ωõ x =ã¨∞OÎ k. P"≥∞ ~°∂ÑÖ
q∞H˜¯e cèu Q˘Å∞Ñ¨Ù`«∂, Éè∂í =∂ºHÍâßÅ#∞ ^•\˜áÈÜÕ∞ =∞Ç¨HÍÜ«∞O`À
cèH~õ O° QÍ LO@∞Ok. ã¨‡âß#OÖ’x |∂_ç^#Œ ∞, Ñ¨Ù„Ô~Å#∞ ^èiŒ Oz P"≥∞
qÅÜ«∞`åO_»=O KÕã∞¨ OÎ k. P `åO_»"åxH˜ ã¨=∞ã¨Î ™êQÆ~åÅ∞ JÅ¡HÖõ ’¡Å"≥∞ÿ
ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ JÅÅ∞ ZQÆã≤Ñ¨_»`å~Ú. JyflÑ¨~°fi`åÅ∞ |^ŒÌÖˇ· xÑ¨ÙÊÅ∞
q~°l=Ú‡`å~Ú. Éè∂í q∞ cèu`À HõOÑ≤OzáÈ`«∞Ok. „QÆÇ¨ Åhfl Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞
ÃÑ_» ` å~Ú. ^Õ = , ^•#=ÙÅO`å K≥ @ ∞ì H ˘Hõ ~ ° ∞ , Ñ¨ Ù @ì H ˘Hõ ~ ° ∞ áÈ~Ú
`«Å^•K«∞H˘O\Ï~°∞. P Hõ}Δ OÖ’ P"≥∞#∞ =â◊O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_çHO˜ Hõ Ö’HõOÖ’
Z^Œ∞~°∞ÖË^∞Œ . ™êHΔÍ`«∞Î WO„^Œ∞_»∞ ã¨ÇÏ≤ `«O =zÛ J`«x =ÚO^Œ∞ "≥∂HõiÖÏ¡eûO^Õ.
''P =∞Ç¨Ü≥∂QÍxfl á⁄O^•Åx HõáêÅ^èŒfiA_»∞ "Õz L<åfl_»∞.
=∂#"åf`«∞Öˇ#· ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å#∞ P =∞Ç¨â◊HHÎ˜ ˜ |e W=fi@O ^•fi~å `«#
Pâ◊Ü∂« xfl ã≤kOú K«∞HÀ"åÅx "å_ç HõÑ@¨ PÖ’K«#. "≥Ú^Œ@ #∞=Ùfi J=∞$`«#∞
q_çÑO≤ z, HõáêÅ^Œ∞~°Oæ Ö’ L#fl P`«‡eOQÍxfl ™êkèOK«QeÆ y`Õ h‰õΩ q[Ü«∞O
ã≤kúOz#>Ëì. WHõ <å‰õΩ ÃãÅ=Ù. â◊√Éèí=∞ã¨∞Î,—— Jx Pj~°fikOz =Úx
J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞.
***
=ÚxH˜ =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ #=∞ã¨¯iOz# Ü«∞â’^èŒ~°∞_çH˜ ã¨g∞ÑÖÖ’<Õ

~åHõãΔ =¨ ¸Hõ KÕã∞¨ #Î fl â◊ÉÏÌÅ∞ q#Ñ¨_®¤~Ú. J^Œ$â◊º~°∂ÑÖÖ’ L#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
=∞Ç¨#QÆ~°O D 39
"å~°∞ =∂\Ï¡_∞» ‰õΩO@∞#fl =∂@Å∞ q<åÅx ^ŒQ~æÆ Q° Í "≥àÏ§_»∞.
P =¸HõÖ’ XHõ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ JÑ¨ÙÊ_Õ ÉèÅí ∂¡Hnõ q #∞O_ç =KåÛ_»∞. JHõ¯_»
„jÉèÏ+≤}˜h, =∞Ç¨~åA Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞_çh Zxfl q^è•Å∞QÍ z„`«Ç≤ÏOã¨Å∞
ÃÑ_»∞`«∞#fln, =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}`˜ À Uq^èOŒ QÍ T_çQOÆ KÕ~Úã¨∞#Î fln q=iã¨∂Î LO>Ë
JHõ¯_»∞#fl QÆ∞OÑÖ`å ''ÉèíoÉèío, ÉèíoÉèío,—— JO@∂ `«=∞ UeHõ J~Ú#
HõáêÅ^èfiŒ A_çx H©iãÎ ∂¨ Î L<åfl~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ P QÆ∞OÑ¨ÙÃÑ· qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ
HÀÑÖ =zÛOk. XH˘¯Hõ¯ix Ñ≤O_ç Ñ≤O_çQÍ H˘\˜ì, HÍà◊√§, KÕ`«∞Å∂
qiKÕ Ü « ∂ Å#flO`« P"Õ â ◊ O Hõ e yOk. HÍh ^•x =Å¡ `« # LxH˜
|Ç≤Ï~°`æ =« ∞=Ù`«∞Ok. =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ÑëH˜ H˘`«Î =ºH˜Î =KåÛ_»<Õ q+¨Ü∞« O
HõáêÅ^èfiŒ A_çH˜ `≥e¿ãÎ "≥O@<Õ J„Ñ¨=∞`«=Î ∞=Ù`å_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ "≥Ú`«OÎ HÍ~°º=∞O`å
^Œ∞™êû^èºŒ =∞=Ù`∞« Ok. P q+¨Ü∞« O ã¨∞Êù~}° ‰õΩ ~åQÍ<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# P"Õâßxfl
`«yOæ K«∞‰õΩ<åfl_»∞.
~åHõãΔ =¨ ¸Hõ =∂@Å#∞ |\˜ì HÍ~°º™ê^è#Œ ‰õΩ Z‰õΩ¯= =º=kè ÖË^xŒ `≥Å∞ã¨∞
‰õΩ<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. =Úx K≥ÑÊ≤ # =∂@Å∞ =∞##O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. `å#∞
=ÚO^Œ∞QÍ J=∞$`«#∞ HÍáê_ç fã¨∞‰õΩx ~å"åe. JO>Ë Z=iH© `«# LxH˜
`≥eÜ«∞Hõ =ÚO^Õ `å#∞ =∞Ç¨#QÆ~O° g_ç ^ŒH}Δ˜ k‰õΩ¯QÍ ™êQÍe. `«H}Δõ "Õ∞
J_»qÖ’ K≥@∞ì HÕ^Œ `«#H˜ „Ñ¨ã#¨ ∞fl_≥#· =∞Ç¨Ïi¬x `«Å∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞Ç¨Ïi¬
`«# =∂Ü«∞`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ ^ŒH}Δ˜ k‰õΩ¯QÍ L#fl J_»qH˜
KÕ~åÛ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Hõ$`«[`˝ `« À =∞Ç¨Ïi¬H˜ JO[e Ñ¶∞¨ \Õz `«# Ñ¨Ü∞« #O
"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» .
=ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞`«∞#fl H˘nÌ J~°}ºO zHõ¯|_»∞`ÀOk. =O^ŒÅ J_»∞QÆ∞Å
Z`«∞‰Î Ωõ ÃÑiy# K≥@`¡ À ã¨∂~°∞ºx LxˆH `≥eÜ«∞‰õΩO_® h_» Ñ¨_∞» `ÀOk. Ñ¨@ì
Ñ¨QÖÆ Ë J_»=O`å pHõ\ Q˜ Í LOk. U<Àfl Uà◊§áê@∞ ZO_»á⁄_» Z~°QxÆ <ÕÅ
z`«_Î Qç Í LOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ P z`«_Î ç <ÕÅÃÑ· #_»Hõ zHÍ‰õΩ Hõeyã¨∂Î LOk.
^•~°O`å WÖÏ<Õ LO>Ë `å#∞ Jxfl Ü≥∂[<åÅ∞ ™êQÆ\ÏxH˜ Zxfl ~ÀAÅ∞
Ñ¨_»∞`«∞O^À Jx =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ =∞^èŒ#Ñ¨_»∞`«∞<åfl_»∞. ^Œ∂~°OQÍ #Hõ¯Å∞,
Hõ$Ï~°=∞$QÍÅ J~°∞Ñ¨ÙÅ∞ qxÑ≤ã∂¨ Î QÆ∞O_≥Ö’¡ ^Œ_Ñ» Ù¨ \˜ãì ∞¨ <Î åfl~Ú. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
=∂„`«O K«eOK«‰Ωõ O_® =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyáÈ`«∞<åfl_»∞.
40 D =∞Ç¨#QÆ~°O
JÖÏ KåÖÏ ^Œ∂~°O #_çKå_»∞. Ü«∞â’^èŒ~°∞_çH˜ H˘kÌQÍ PHõe
"≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. ã¨∂~°ºHÍOu ÖËHáõ È=@O`À `å#∞ ZO`«¿ãÑ¨Ù #_çzOn
`≥eÜ«∞@O ÖË^∞Œ . Jk Ñ¨QÖÆ ’, ~å„`À ‰õÄ_® `≥eÜ«∞@O ÖË^∞Œ . ^ŒÑÊ≤ Hõ`À
<åÅ∞Hõ Ñ≤_K» « Hõ@∞ì‰Ωõ áÈ~ÚOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ K«∞@∂ì K«∂âß_»∞. ^ŒQ~æÆ Ö° ’
U^≥<· å ã¨~ã° ∞¨ ûQÍh HõxÑ≤¿ãÎ HÍã¨Î ^•Ç¨ÏO f~°∞ÛHÀ"åÅx ÉèÏqOKå_»∞. HÍã¨Î
=ÚO^Œ∞‰õΩ #_çKåHõ á⁄^ŒÅ Kå@∞ #∞O_ç J`«xH˜ h\˜ K«ÑÙ¨ Ê_»∞ qxÑ≤OzOk.
P h\˜ â◊|OÌ q<åflHõ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ „áê}O HÍã¨Î ÖËz =zÛOk. P â◊|OÌ
=zÛ# "≥Ñ· Ù¨ HõkÖÏ_»∞. P á⁄^ŒÅ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ~åQÍ<Õ K≥@¡ =∂@∞# U^À [O`«∞=Ù
h~°∞ `åQÆ∞`«∞#fl@∞ìQÍ JxÑ≤OzOk. "≥O@<Õ `«# #_»∞=ÚH˜ ^èŒiOz#
^Œ∞Ñ≤ÊH˘=Ú‡ Ñ≤_Éç Ï‰õΩ#∞ KÕuÖ’H˜ fã¨∞‰õΩx á⁄^ŒÅ=∂@∞# ^•y `˘OyK«∂âß_»∞.
á⁄^ŒÅ‰õΩ P=Å XHõ qâßÅ"≥∞#ÿ h\˜ =∞_»∞QÆ∞ HõxÑ≤OzOk. h~°O`å
KåÖÏ ã¨fiK«ÛOù QÍ HõxÑ≤OzOk. 'PÇ¨, WÖÏO\˜ pHõ\˜ J_»qÖ’ WO`« ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ
ã¨~™° êû,— Jx Pâ◊Û~°ºÑ¨_®¤_∞» Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. P =∞_»∞QÆ∞Ö’ h~°∞ `åQÆ∞`ÀOk
[O`«∞=Ù HÍ^Œ∞. [O`«∞K«~å‡xfl ^èiŒ Oz# XHõ =∞x+≤ h~°∞ `åQÆ∞`«∂ HõxÑ≤OKå_»∞.
=∞~À =∞x+≤ LxH˜x QÆ∞iÎOKåHõ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ÉÏ‰õΩx kOz „Ñ¨ã#¨ flOQÍ
=ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç JeH˜_Hç ˜ XHõ¯™êiQÍ `«∞o§Ñ¨_ç ÉèÜ
í ∞« OQÍ J@∞"≥Ñ· Ù¨ K«∂âß_»∞
P Ü«Ú=‰õΩ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P Ü«Ú=‰õΩx ã¨g∞Ñ≤OKÕO`«Ö’ ÃÑ^ŒÌ â◊ÉOÌíè KÕã∂¨ Î
ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’x h~°O`å ÃÑH· ˜ ZQÆã≤ Ñ¨_Oç k. Z=~À HÍà◊§`À H˘_»∞`«∞#fl@∞ìQÍ
h~°O`å ZyiÑ¨_∞» `«∂ LOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Pâ◊Û~°ºO`À JÖÏ<Õ xezáÈÜ«∂_»∞.
JO`«Ö’ h\˜ J_»∞QÆ∞ #∞O_ç W~°"·≥ J_»∞QÆ∞Å Z`«∞,Î ÉèÏsHÍÜ«∞O Hõey# XHõ
[Å~åHõãΔ ∞¨ _»∞ |Ü«∞@H˜ =KåÛ_»∞. P ~åHõãΔ ∞¨ _ç =ÚYO q∞H˜¯e ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ
LOk. "å_çH˜ XHõ Hõ#∞fl `«∞Åã≤ PHõO`« z#flkQÍ#∂, =∞~˘Hõ Hõ#∞fl ~åq
PHõO`« ÃÑ^ŒkÌ QÍ#∂ LOk. J`«_ç `«ÅÃÑ· #∞O_ç XHõ tYÖÏ h~°∞ ^è•~°QÍ
Ñ¨_∞» `«∂ LOk. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ K≥=ÙÅ∞, ÃÑ^ŒÌ HÀ~°Å`À "å_ç ~°∂ÑÖ K«∂¿ã"åiH˜
QÆQ∞Æ ~åÊ@∞ Hõeyã¨∂Î LOk. "å_»∞ |Ü«∞@H˜ ~å=@O`À<Õ P É’Ü«∞ Ü«Ú=‰õΩx
ÃÑH· ˜ ^Œ∂H˜ Ñ≤_Hç @ ˜ |OkèOKå_»∞. PÇ¨~°O ^˘iHÕk J#fl P#O^ŒO`À
qHõ\Ï@ìÇ¨ ãÖ KÕâß_»∞. P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ ÉèÜ í ∞« O`À aHõ¯ K«zÛáÈÜ«∂_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 41
''#<˘flkÖˇÜ∞ü , #<˘flkÖˇÜ∞ü ,—— Jx aQÆ~æ Q° Í U_»fi@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_∞» .
Hõ}Δ HÍÅO x"≥fi~°áÈ~Ú# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PÑ¨^ÖŒ ’ L#fl P Ü«Ú=‰õΩx
HÍáê_»@O `«# Hõ~=Î° ºO Jx ÉèÏqOz P ~åHõãΔ ∞¨ _ç =ÚO^Œ∞H˜ ^Œ∂HÍ_»∞.
''Fs, [Å~åHõãΔ ∞¨ _®! P Ü«Ú=‰õΩ_çx `«H}Δõ O q_çzÃÑ@∞ì. h\˜ J_»∞QÆ∞# ^•y
^•Ç¨iÎ`À =KÕÛ r=Ùefl =∂@∞ "Õã≤ P~°yã¨∞#Î fl h HõÑ@¨ O <Õ\ `˜ À K≥Å∞¡,—— Jx
`«# KÕuÖ’ L#fl Ñ≤_ç ÉÏ‰õΩ`À P ~åHõãΔ ∞¨ _ç HÍÅ∞ÃÑ· á⁄_çKå_»∞. P ^≥|ƒH˜
~åHõãΔ ∞¨ _ç HÍe #∞O_ç ~°HOÎõ z=Ùfi# |Ü«∞@‰õΩ á⁄OyOk. ÉÏ^è`Œ À "å_»∞ P
Ü«Ú=‰õΩ_çx =kÖËã≤ `«# HÍex Ñ¨@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞. P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ ~åHõãΔ ∞¨ _ç KÕu
#∞O_ç h\˜Ö’ Ñ¨_®¤_∞» . "≥O@<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞#fl "≥Ñ· Ù¨ D^Œ∞`«∂ X_»∞‰¤ Ωõ
42 D =∞Ç¨#QÆ~°O
KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞. P Ü«Ú=‰õΩ_ç K≥~ÚºÑ¨\ì˜ ã¨~ã° ∞¨ û |Ü«∞@H˜ ÖÏQÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
ÉÏ^èŒ #∞O_ç `Õ~∞° ‰õΩ#fl ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ ''Xˆ~Üü∞ J~°ƒ‰ù Ωõ _®, D J_»qÖ’ L#fl
U „áê}ˇ<ÿ å ##∞fl K«∂ã≤#O`«<Õ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_ç QÆ∞O_≥ Py =∞~°}ã˜ ∞¨ OÎ k. JÖÏO\˜k
##∞fl QÍÜ«∞ÑïKÕ@O`« ^è~·≥ º° =∂? #~°∞Öˇ=~°∂ Kå=x qHõ$`« Kå=Ù HÀ~°∞‰õΩ<Õ
WO`«‰Ωõ `≥yOKå"£. HÍ™È¯,—— JO@∂ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥Ñ· Ù¨ H˜ ^Œ∂HÍ_»∞. Ü«Ú=‰õΩ_çx
á⁄^ŒÅ =∂@∞H˜ <≥\,ì˜ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ K≥OQÆ∞# Ñ¨H¯õ <Õ L#fl =∞„iK≥@∞ì ÃÑH· ˜
Zy~å_»∞. ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ =∞„iK≥@∞ìx ã¨g∞Ñ≤OKÕO`«Ö’, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ÃÑH· ˘=∞‡H˜
ZQÆ É ÏHÍ_» ∞ . ~åHõ Δ ã ¨ ∞ _» ∞ K≥ @ ∞ì Ã Ñ· H ˜ Hõ e Ü« ∞ Eã≤ , Ü« ∞ â’^è Œ ~ ° ∞ _» ∞
HõxÑ≤OK«Háõ È=@O`À P K≥@∞ìx ÃÑà◊§yOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» . P ‰õΩ^Œ∞Ñ¨ÙH˜
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Ñ¨@∞ì `«ÑÙ¨ Ê`«∞<åfl_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ H˘=∞‡Å=∂@∞# ^•y ~åHõãΔ ∞¨ _ç
"≥¿· Ñ K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞. ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ |ÅOQÍ K≥@∞ìx XHõ¯ TÑ¨Ù`À ÃÑà◊§yOKå_»∞. P
TÑ¨ÙH˜ Ñ¨@∞ì^ÑŒ Ê≤ HÕ^ŒÑ_¨ ∞» `«∞#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ~åHõãΔ ∞¨ _ç `«ÅÃÑH· ˜ ^Œ∂HÍ_»∞.
~åHõãΔ ∞¨ _»∞ `«# KÕu`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx JO^Œ∞HÀÉ’Ü«∂_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜
~åHõãΔ ∞¨ _ç `«ÅÃÑ· XHõ Z„~°x ÉÁ_çÑ¨ HõxÑ≤OzOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# ÉÏ‰õΩ`À
P ÉÁ_çÑÃ¨ Ñ· XHõ¯ áÈ@∞ á⁄_çKå_»∞. JO`Õ, XHõ¯™êiQÍ PHÍâ◊OÖ’H˜ h\˜x
Ñ≤zHÍi KÕã#≤ @∞ì h\˜ ^è•~° Zyã≤Ñ_¨ Oç k. Ñ¨@∞ì`Ñ« Ê≤ HÕ^ŒÑ_¨ É» ’`«∞#fl ~åHõãΔ ∞¨ _ç
g∞^Œ #∞O_ç Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XHõ K≥@∞ì ÃÑH· ˜ ^Œ∂HÍ_»∞. ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’
‰õΩÑ¨Ê ‰õÄeáÈÜ«∂_»∞. HÍ¿ãÑ¨\ ˜ =~°‰Ωõ h\˜Ö’ HÍà◊√§, KÕ`∞« Å∞ H˘@∞ì‰Ωõ x
xs˚=Ù_»Ü∂« º_»∞. JO`«Ö’ PHÍâ◊"å}˜ ''Ü«∞â’^è~Œ å! [Ü«∞=Ú, [Ü«∞=Ú. D
[Å~åHõãΔ ∞¨ _ç =Å¡ J_»qH˜ Ñ¨\#ì˜ Ñ‘_» `˘ÅyOKå=Ù. D ã¨~ã° ∞¨ ûÃÑ#· P^è•~°Ñ_¨ #ç
„áê}∞ÅxflO\˜H© P#O^ŒO HõeyOKå=Ù. h ã¨HÅõ HÍ~åºÅ∞ [Ü«∞„Ñ¨^=Œ ∞QÆ∞
QÍHõ,—— Jx ÑëHÕk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PHÍâ◊"å}˜H˜ HÔ "· ∂≥ _çÛ P Ü«Ú=‰õΩx "≥Ñ· Ù¨
uiQÍ_»∞. [iy# áÈ~å@=∞O`å K«∂ã¨∂Î P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ JÖÏ<Õ
aQÆ∞ã¨∞‰õΩáÈÜ«∂_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ J`«x ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =zÛ ''™È^Œ~å, Z=~°∞ #∞=Ùfi? ZHõ¯_ç
"å_çq? ^•Ç¨ÏO`À <Õ#∞ ã¨~Ô #· ã¨=∞Ü«∂xˆH =KåÛ#∞,—— Jx ÑëHÍ_»∞. P
Ü«Ú=‰õΩ_»∞ Hõ$`«[`˝ åÑ¨Ó~°fiHõOQÍ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç KÕ`∞« Å∞ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x ''g~°∞_®,
#∞=Ùfi <å‰õΩ „áê}^•#O KÕâß=Ù. ã¨~Ô #· ã¨=∞Ü«∂xH˜ #∞=Ùfi ~å‰õΩO>Ë <Õ#∞ P
=∞Ç¨#QÆ~°O D 43
~åHõãΔ ∞¨ _ç áêÅ|_ç k‰õΩ¯ÖËx Kå=Ù K«KÛÕ "å_çx. =∂ "åà◊§O`å <Õ<"Õ ∞≥ áÿ ÈÜ«∂<À
`≥eÜ«∞Hõ <åHÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î "≥∞`«∞HÔ <· å =Ú@ìHõ PHõe`À K«xáÈÜÕ∞"å~°∞,——
Jx Hõhflà◊√§ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞.
''PÑ¨^ÖŒ ’ L#fl ™ê\˜ =∞x+≤x HÍáê_»@O <å ÉÏ^èºŒ `«. ã¨~ˆ , <å‰õΩ
q∞H˜¯e PHõeQÍ, JÅã¨@QÍ LOk. WHõ¯_» =∞^è∞Œ ~° Ñ¶Ö¨ ÏÖË"∞≥ <ÿ å ^˘~°∞‰õΩ`åÜ«∂?——
Jx J_çQÍ_»∞. ''<åHÕ`« "Õ∞Å∞ KÕã#≤ #∞=Ùfi =∂ Pu^èºŒ O `«ÑÊ¨ Hõ ã‘fiHõiOKåe.
D ^•Ñ¨ÙÅ<Õ =∂ QÆ∂_≥O LOk. =∂@H˘@ìHõ <åÃÑ· ^ŒÜ∞« K«∂Ñ¨Ù g~°∞_®,——
Jx P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ „áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ J_çQÍ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ J`«x =∂@#∞
HÍ^Œ#ÖËHõ z~°∞#=Ùfi`À JOwHõiOz J`«x "≥O@ #_çKå_»∞. ^•iÖ’ P
Ü«Ú=‰õΩ_»∞ `«# QÆ∞iOz q=~åÅ∞ K≥ÑÊ≤ , Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç q=~åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
|_»eHõ `≥eÜ«∞‰õΩO_® JÖÏ =∂\Ï¡_∞» ‰õΩO@∂ W^Œ~Ì ∂° QÆ∂_ÕxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞.
***
^Œ@"ì ∞≥ #ÿ J_»qH˜ HÍã¨Î ^Œ∂~°OQÍ "≥∞^ÿ •#OÖÏ L#fl „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ LO^•

QÆ∂_≥O. ^Œ∂~° ^Œ∂~°OQÍ z#fl z#fl QÆ∞_çÃãÅ∞, QÆ∞_≥ÃãÖ’¡ "≥Å∞QÆ∞`«∞#fl náêÅ`À
„Ñ¨âßO`«OQÍ LOk. QÆ∂_ÕxH˜ =∞^èºŒ Ö’ Hõ$Ï~°[O`«∞=ÙÅ#∞ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ~å‰õΩO_®
ÉèÜ
í ∞« ÃÑ>ËOì ^Œ∞‰õΩ "Õã#≤ ÃÑ^Œ=Ì ∞O@ KåÖÏ ^Œ∂~°O =~°‰Ωõ HõxÑ≤™ÈÎOk. QÆ∂_≥O
ÃÑ^ŒÌ QÆ@Ü ì ∞« º P =∞O@ Ñ¨H¯õ <Õ L#fl ~°KÛ« |O_»ÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. P
Ü«Ú=‰õΩ_»∞, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ QÆ∂_≥O KÕ~∞° ‰õΩO@∂ LO_»QÍ Z=~å H˘`«Î =ºH˜Î
Jx ÑïjÅ#QÍ K«∂âß_»∞ QÆ@Ü ì ∞« º. QÆ∂_≥OÖ’ „Ñ¨[ÅO`å QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÍ KÕi
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx K«∂_»™êQÍ~°∞. P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx QÆ@Ü ì ∞« º ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
fã¨∞‰õΩx "≥o§ J`«_∞» `«#‰õΩ KÕã#≤ ã¨Ç¨ Ü«∞O, [Å~åHõãΔ ∞¨ _ç`À áÈ~å_ç#Ñ¨ÙÊ_»∞
J`«_∞» K«∂Ñ≤Oz# `≥Q∞Æ = Ñ¨Óã¨Q∞Æ zÛ#@∞ì =i‚Oz K≥áêÊ_»∞. [iy# =$`åÎO`åxfl
qx JHõ¯_»∞#fl "å~°O`å [Ü«∞[Ü«∞^è•fi<åÅ∞ KÕâß~°∞.
QÆ@Ü
ì ∞« º ÖËz Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç KÕ`∞« Å∞ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x ''=∂ QÆ∂_≥ÑÙ¨ a_»#¤ ∞ HÍáê_ç#
g~°∞_®! =∂‰õΩ ZO`À "Õ∞Å∞ KÕâß=Ù. hH˜"Õ =∂ *’`«Å∞,—— Jx aQÆ~æ Q° Í
„Ñ¨H\õ O˜ Kå_»∞. JHõ¯_»∞#fl [<åÅO`å ''*’`«, *’`«,—— JO@∂ QÆ@Ü ì ∞« º‰õΩ
=O`«áê_®~°∞. QÆ@Ü ì ∞« º `«# J#∞K«~∞° Å#∞ Ñ≤eÑ≤Oz Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç HÀãÖ h~°∞
44 D =∞Ç¨#QÆ~°O
`≥ÑÊ≤ OKå_»∞. ''g~°∞_®, JÅã≤áÈ~Ú L<åfl=Ù. |_»eHõ áÈÜÕ∞ÖÏ Ç¨~ÚQÍ
™êfl#=∂_»∞,—— Jx HÍ"åeû# U~åÊ@∞¡ KÕâß_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ™êfl#O KÕã≤ ~åQÍ<Õ J_»qÖ’ ^˘iˆH =∞^è∞Œ ~° Ñ¶Ö¨ ÏÅ`À,
Ñ¨Ù@ì `Õ<`≥ À, ~°H~õ H° ÍÅ Ñ¨à§◊ ~°™êÅ`À Hõ=∞‡x qO^Œ∞ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. Z<Àfl
QÆO@Åáê@∞ #_çz# „â◊=∞ =Å¡, [Å~åHõãΔ ∞¨ _ç`À [iÑ≤# áÈ~°∞=Å¡ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜
qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ PHõe Ñ¨Ù\Õì k. P qO^Œ∞ U~åÊ@∞¡ K«∂_»QÍ<Õ PHõe =∞iO`«
ÃÑiyOk. JO^Œ∞Hˆ U=∂„`«O HÍ^Œ#‰õΩO_® Hõ_∞» Ñ¨ÙxO_® P~°yOKå_»∞.
Éè’[<åÅÜ«∞ºHõ [#=∞O`å QÆ∂_≥O =∞^èºŒ Ö’ L#fl =∞O@ K«∞@∂ì KÕ~å~°∞.
JHõ¯_» Z`≥#Î· ~°KÛ« |O_» ÃÑ#· Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, QÆ@Ü ì ∞« º ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. PHõe
f~°@O`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ HÍã¨Î ã≤q÷ ∞`«Ñ_¨ ç ''QÆ@Üì ∞« º ^˘~°, PHõe`À L#fl <åÖÏO\˜
XHõ ÉÏ@™êiH˜ g∞~°∞ K«∂Ñ≤# P^Œ~}° ‰õΩ Uq∞¿ãÎ ~°∞}O f~°∞`«∞Ok. D
[#‡‰õΩ <Õ#∞ g∞ QÆ∂_Õxfl, g∞ Pu^ä•ºxfl =∞~°∞=ÖË#∞,—— Jx Hõ$`«[`˝ Q« Í K≥áêÊ_»∞.
QÆ@Ü ì ∞« º ãÖ`À+Ö`À ''g~°∞_®, #∞=Ùfi `«ÑÊ¨ Hõ =∂`À =∞iH˘xfl ~ÀAÅ∞
QÆ_Ñç ≤ f~åe,—— Jx J_çQÍ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ™êÖ’K«#QÍ ''<å‰õΩ ‰õÄ_® g∞`À
QÆ_á» êÅ<Õ L<åfl, <åH˜ÑÙ¨ Ê_»∞ =º=kè ÖË^∞Œ . <Õ<˘Hõ J=ã¨~° HÍ~°ºO g∞^Œ
"≥à√◊ `«∞<åfl#∞. gÅ∞O>Ë u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü∂« }OÖ’ `«ÑÊ¨ Hõ g∞ QÆ∂_ÕxH˜ =™êÎ#∞,——
Jx K≥áêÊ_»∞. QÆ@Ü ì ∞« º x~åâ◊ K≥O^ŒQÍ P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ =zÛ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç
=$`åÎO`«=∞O`å q=iOz K≥áêÊ_»∞. QÆ@Ü ì ∞« º HÍ¿ãÑ¨Ù PÖ’zã¨∂Î =∞ø#OQÍ
LO_çáÈÜ«∂_»∞.
QÆ@Üì ∞« º =∞ø<åxfl QÆ=∞xOKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. `«\ÏÅ∞# U^À PÖ’K«#
=zÛ#@∞¡ QÆ@Ü ì ∞« º ÖËz, ''g~°∞_®, h QÆ∞iOz q<åflHõ =∂ ÃÑ^ŒÅÌ ∞ <å‰õΩ
K≥ÑÊ≤ # XHõ ~°ÇÏ¨ ã¨ºO h‰õΩ K≥áêÊÅxÑ≤™ÈÎOk. D ~°ÇÏ¨ ™êºxfl Z<Àfl `«~åÅ∞QÍ
=∂Ö’<Õ LOK«∞‰õΩ<åflO. =∂ QÆ∂_≥ÑÙ¨ „Ñ¨[Å‰õΩ ‰õÄ_® `≥eÜ«∞^Œ∞,—— Jx JQÍ_»∞.
„Ñ¨[ÅO`å Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂ã¨∂,Î QÆ∞ã¨Q∞Æ ã¨ÖÏ_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. QÆ@Ü ì ∞« º uiy
K≥ÑÊ¨ @O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ>Ëãì i¨ H˜ JO^Œ~∂° =∂@Å∞ PÑ≤ xâ◊≈|ÌOQÍ qO@∂
‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.
''g~°∞_®, HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl P ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ J_»q =∞^èºŒ Ö’ XHõ ÃÑ^ŒÌ HÍoHÍÅÜ«∞O
LOk. JHõ¯_˘Hõ PÅÜ«∞O L#fl@∞ì #~°=∂#=Ù_≥=iH© `≥e¿ã J=HÍâ◊O ÖË^∞Œ .
=∞Ç¨#QÆ~°O D 45
~åu`À xi‡Oz# P PÅÜ«∞O K«∞@∂ì ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ á⁄^ŒÅ∞, =$HΔÍÅ∞ "åºÑ≤Oz
LO_»@O =Å¡ P PÅÜ«∞O Z=iH© HõxÑ≤OK«^∞Œ . P PÅÜ«∞OÖ’ L#fl J"≥∂‡~°∞
=∂ QÆ∂_ÕxH˜ WÅ"ÕÅ∞Ê. QÆ∂_≥ÑÙ¨ ÃÑ^ŒÅÌ ‰õΩ =∂„`«"∞Õ `≥eã≤# P PÅÜ«∂xH˜
=∂ `å`«ÅH˜ `å`«Å∞ „Ñü Ñ¨Ù#flq∞ <å_»∞ Ñ¨Ó[Å∞ K≥Ü∞« º\ÏxH˜ =¸_À
HõO\˜H˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_® "≥à§ı "å~°@. JO`« ~°ÇÏ¨ ã¨ºO ZO^Œ∞HõO>Ë JHõ¯_» WO„^Œ∞x
PÜ«Ú^èOŒ ^•zÃÑ\˜ì LOk,—— Jx K≥ÑÊ≤ PQÍ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Pâ◊Û~°ºáÈ~Ú
QÆ@Ü ì ∞« º<Õ K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂_»∞. [<åÖ’¡ QÀÅ "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. ''L+¨μ¬,——
JO@∂ [<åefl PÑ≤ QÆ@Ü ì ∞« º `«# =∂@Å#∞ H˘#™êyOKå_»∞.
''W^˘Hõ Q˘Ñ¨Ê ^Õ=~°ÇÏ¨ ã¨ºO. `«O„_»∞Å #∞O_ç H˘_»∞‰õΩÅ‰õΩ =∂‰õΩ D
~°ÇÏ¨ ã¨ºO `«~`° ~« åÅ∞QÍ =™ÈÎOk. Ñ¨Ó~°fi"≥∞Ñ¨ÙÊ_À ^Õ=`«Å‰õΩ, ~åHõãΔ ∞¨ Å‰õΩ f„=
Ü«Ú^ŒOú [~°∞QÆ∞`«∞#fl ã¨=∞Ü«∞=∞k. ~åHõãΔ ∞¨ Å ^ŒO_»∞ Ñ¶∞¨ ’~° `«Ñã¨ ∞¨ ûÅ∞ KÕã≤
„|Ç¨Ï‡ =Å¡, Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x =Å¡ J<ÕHõ =~åÅ∞ á⁄Ok ^Õ=Ö’HõOÃÑ· ^ŒO_≥`åÎ~∞° .
^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® `«=∞ â◊HHÎ˜ ˘nÌ "åix ZkiOKå~°∞. Ü«Ú^ŒOú Uà◊§ H˘nÌ
[~°∞QÆ∞`«∂<Õ LOk. HÍh U XHõ¯ Ñ¨HOΔõ PkèHºõ O ™êkèOK«Ö^Ë ∞Œ . W~°∞ Ñ¨HÍΔ Å
¿ã#Ö’¡ Wã¨∞=∞O`≥<· å Ñ¨@∞ì^ÅŒ `«QÖæÆ ^Ë ∞Œ . PÖÏO\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XHõ<å_»∞
WO„^Œ∞xH˜ XHõ QÆO_»O U~°Ê_çOk. „QÆÇÏ¨ |ÅO s`åº P ~ÀA WO„^Œ∞xH˜
q∞H˜¯e QÆ_∞» ¤ ~ÀA. `«# WO„^Œ Ñ¨^qŒ áÈÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∞O =zÛO^Œx ÉèÜ í ∞« Ñ¨_¤»
WO„^Œ∞_»∞ Ü«Ú^è~úŒ O° QÆO #∞O_ç áêiáÈ~Ú ~°ÇÏ¨ ã¨ºOQÍ D HÍoHÍÅÜ«∞OÖ’
`«Å^•K«∞‰õΩ<åfl_»∞.
''WO„^Œ∞_»∞ áêiáÈÜ«∂_»x `≥e¿ãÎ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ =∞iO`« q[$Oaè™êÎ~x° ,
^Õ=`«Å Ãã#· ºO h~°∞QÍiáÈ`Õ ‰õÄ_»Q@ Æ Öì =Ë ∞x „QÆÇÏ≤ Oz# H˘O^Œ~∞° ^Õ=
¿ã<å<åÜ«∞‰õΩÅ‰õΩ XHõ LáêÜ«∞O `«\Oì˜ k. „|Ç¨Ï‡#∞ „áêi÷Oz XHõ =∂Ü«∂
WO„^Œ∞_çx, qâ◊fiHõ~‡° #∞ „áêi÷Oz XHõ =∂Ü«∂ =„*ÏÜ«Ú^è•xfl ã¨$+≤Oì Kå~°∞.
~åHõãΔ ∞¨ Å‰õΩ D q+¨Ü∞« O `≥eÜ«∞‰õΩO_® *Ï„QÆ`Î« Ñ¨_®¤~∞° . QÆ_∞» H¤ ÍÅO QÆ_zç #
`«~∞° "å`« WO„^Œ∞_»∞ ~Ô \Õì z# L`åûÇ¨ÏO`À "≥o§, ~åHõãΔ ∞¨ Å ^ŒO_»∞x `«iq∞
H˘\Ïì_∞» . Ü«Ú^ŒOú =ÚyâßHõ P =∂Ü«∂ WO„^Œ∞_»∞, WO„^Œ∞x KèåÜ«∞Ö’
SHõº"≥∞áÿ ÈÜ«∂_»∞. P =∂Ü«∂ =„*ÏÜ«Ú^è•xfl WO„^Œ∞_»∞ HÍoHÍÅÜ«∞OÖ’
^•zÃÑ\Ïì_∞» . =∂ =Oâ◊ ÃÑ^ŒÅÌ ‰õΩ XHõ<å_»∞ HõÅÖ’ HõxÑ≤Oz# J"≥∂‡~°∞ D
46 D =∞Ç¨#QÆ~°O
~°Ç¨Ïã¨ºO K≥Ñ≤Ê U^À XHõ<å_»∞ XHõ Q˘Ñ¨Ê HÍ~åºxH˜ P PÜ«Ú^èŒO
LÑ¨Ü∂≥ QÆÑ_¨ ∞» `«∞O^Œx. JO`«=~°‰Äõ ^•xx *Ï„QÆ`QÎ« Í HÍáê_»=∞x K≥ÑÊ≤ Ok,——
Jx K≥ÑÊ≤ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥Ñ· Ù¨ K«∂âß_»∞ QÆ@Ü ì ∞« º.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ q∞H˜¯e Pâ◊Û~°ºO, P#O^ŒO HõeQÍ~Ú. P PÜ«Ú^èOŒ
`«#‰õΩ Åaè¿ãÎ `«# HÍ~°ºO ã¨∞ÅÉè`í ~« =° ∞=Ù`«∞O^Œ#fl Jaè„áêÜ«∞O HõeyOk.
P#O^ŒOQÍ QÆ@Ü ì ∞« º "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã¨∂Î ''D =∂#= „Ñ¨Ü∂« }OÖ’ U z#fl ÑïK«Ü∞« O,
U z#fl ãÖÑ¶¨∞@# =$^è•HÍ^Œ∞ Hõ^•. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ #_»∞Ñ¨Ù`«∞#fl D
[QÆ<åfl@HõOÖ’ „Ñü z#fl HõÅ~ÚHõ J~°=÷ O`«"∞Õ . <å =Å¡ g∞~°∞ á⁄Ok#
ã¨Ç¨ Ü«∞O HõO>Ë g∞~°∞ <å‰õΩ K≥ÑÊ≤ # D ~°ÇÏ¨ ã¨ºO ZO`À qÅ∞"≥#· k. g∞‰õΩ
[#‡[#‡Å‰õΩ ~°∞}Ñ¨_ç LO\Ï#∞. P HÍoHÍÅÜ«∞O ZHõ¯_» LOk? ##∞fl
JHõ¯_»‰Ωõ fã¨∞‰õΩx "≥à§◊ QÆÅ~å?—— Jx J_çQÍ_»∞.
QÆ@Ü ì ∞« º x~°∞`åûÇ¨ÏOQÍ =ÚYO ÃÑ\˜ì ''g~°∞_®, ^Õ=~°ÇÏ¨ ã¨ºO qx #∞=Ùfi
L`åûÇ¨ÏÑ¨_∞» `«∞<åfl=Ù. HÍh P PÅÜ«∞ „Ñ¨ã∞¨ `Î « Ñïã≤u÷ h‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. WÑ¨ÙÊ_»∞
P PÅÜ«∞O =∂ Jnè#OÖ’ ÖË^∞Œ . J=∞‡ =∂ÃÑ· LOz# ÉÏ^èºŒ `«#∞ "Õ∞O
xÅÉˇ@∞ì HÀÖËHáõ ÈÜ«∂O,—— Jx qKå~°O`À ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈÜ«∂_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
HÍã¨Î HõOQÍ~°∞QÍ ''QÆ@Ü ì ∞« º ^˘~å! PÅÜ«∂xH˜ UO [iyOk? ZO^Œ∞‰õΩ WÖÏ
qKå~°Ñ_¨ ∞» `«∞<åfl=Ù?—— Jx J_çQÍ_»∞.
QÆ@Üì ∞« º qKå~°O ‰õÄ_ç# Q˘O`«∞`À ''g~°∞_®, D ^Œ∞~°^$Œ +¨Hì ~õ ° ãÖÑ¶∞¨ @#
ZÑ¨ÙÊ_»∂ Z=iH© K≥ÑÊ¨ ÖË^∞Œ . P^Œ∞‰õΩ<Õ <å^è∞Œ _»∞, D PÑ¨^Œ fˆ~Û g~°∞_˘Hõ_∞»
U^À XHõ ~ÀA ~åHõáÈ`å_® Jx `«~åÅ∞QÍ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞<Î åflO. W<åflà◊§‰õΩ
#∞"˘fiKåÛ=Ù. [Å~åHõãΔ ∞¨ _çx #∞=Ùfi XO\˜ KÕ`ÀÎ K«Oáê=O>Ë, #∞"Õfi D PÑ¨^Œ
f~°ÛQÆÅ "å_ç=x <å‰õΩ QÆ∞i ‰õΩkiOk,—— Jx K≥ÑÊ≤ QÆ∂_ÕxH˜ `«∂~°∞Ê# L#fl
J"≥∂‡i q„QÆÇ¨ xH˜ KÕ`∞« ÖˇuÎ ^ŒO_»OÃÑ\Ïì_∞» QÆ@Ü ì ∞« º. JHõ¯_»∞#fl [#=∞O`å
a‰õΩ¯a‰õΩ¯=∞O@∂ [~°∞QÆ∞`«∞#fl^ŒO`å K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤~∞° .
''JÑ¨ÙÊ_»∞ <Õ#∞ Ñ¨ã‰≤ Äõ #QÍ L#fl ~ÀAÅ∞. HÍsÎHõ Ñ¨Ù#flq∞ ~ÀA# =∂
`å`« J"≥∂‡i Ñ¨Ó[ HÀãÖ =∂ <åÜ«∞#x "≥O@ fã¨∞‰õΩx PÅÜ«∂xH˜ "≥àÏ§_»∞.
=∂ <åÜ«∞#x PÅÜ«∂xH˜ HÍã¨Î ^Œ∂~°OÖ’ PÑ≤ =∂ `å`« XHõ¯_Õ Ñ¨Ó[
KÕÜ«∞\ÏxH˜ PÅÜ«∞O Ö’ÑëH˜ "≥àÏ§_»∞. ~å„u HÍ=ã¨∞Î<åfl `å`« uiy
=∞Ç¨#QÆ~°O D 47
~åHõáÈ=@O`À =∂ <åÜ«∞# PÅÜ«∂xH˜ "≥o§ |Ü«∞@ #∞O_Õ `˘Oy K«∂âß_»∞.
ZHõ¯_ç#∞O_ç =KåÛ_À HÍx XHõ =∂O„u‰õΩ_»∞ =O^Œ=∞Ok ~åK«H#õ ºÅ`À ã¨Ç¨
JHõ¯_»H˜ =KåÛ_»∞. P =O^Œ=∞Ok Hõ#ºÅx ã¨"∂≥ ‡Ç¨Ï# â◊H`Î˜ À |OkèOz fã¨∞‰õΩ
=KåÛ_»∞. Ñ¨Ó[ KÕã∞¨ #Î fl =∂ `å`« P =∂O„u‰õΩ_ç`À `«ÅÑ¨_®¤_∞» . HÍh "å_»∞
Éè∞í [|ÅO`À HÍHõ `«#‰õΩ#fl =∞O„`«|ÅO`À =∂ `å`«#∞ F_çOz JHõ¯_Õ
|OkèOKå_»∞. P Hõ#ºÅO^Œih tÅÅ∞QÍ =∂ˆ~Ûã≤ P PÅÜ«∞OÖ’<Õ |OkèOz
"å_ç J#∞K«~∞° Å#∞ HÍÑ¨ÖÏ LOz ZHõ¯_çHÀ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. Kå@∞ #∞O_ç
JO`å K«∂ã≤# =∂ <åÜ«∞# P J#∞K«~∞° Å Hõà√◊ §QÆÑÊ≤ =∂ `å`«#∞ q_çÑO≤ z
ZÖÏQÀ QÆ∂_ÕxH˜ fã¨∞‰õΩ =KåÛ_»∞. P PÅÜ«∂xfl HÍáê_»ÖHË áõ È~Ú# kQÆ∞Å∞`À<Õ
=∂ `å`« =∞OK«OÑ¨\ ì˜ K«xáÈÜ«∂_»∞. <å\˜ #∞O_ç "Õ∞"≥∞=~°O P PÅÜ«∞O
"≥Ñ· Ù¨ Hõ<fl≥ `≥<ÎÂ å K«∂_»Ö^Ë ∞Œ ,—— Jx K≥ÑÊ≤ QÆ@Ü
ì ∞« º Hõhflà◊√§ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ QÆ@Ü ì ∞« º#∞ J#∞#~ÚOz ''qKå~°Ñ_¨ ‰» Ωõ ÃÑ^ŒÜ Ì ∂« º, WHõ#∞O_ç
Wk g∞ ã¨=∞ã¨º =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞. P =∂O„u‰õΩ_»∞ ZO`«\ ˜ |Å=O`«∞_≥<· å,
=∂Ü«∂ ãÖÑ¨#∞fl_≥<· å "å_ç Ñ‘_» =keOz PÅÜ«∂xfl ~°HOΔ˜ z g∞‰õΩ JÑ¨ÊyOKÕ
ÉÏ^èºŒ `« <åk. WHõ g∞~°∞ qKå~åxfl g_»O_ç,—— Jx ^è~·≥ º° O K≥áêÊ_»∞. QÆ@Ü ì ∞« º
P =∂@Å∞ qx HÍã¨Î ‰õΩ^Œ∞@Ñ¨_®¤_∞» . ''g~°∞_®, <å‰õΩ h g∞^Œ Ñ¨ÓiÎQÍ QÆ∞i
‰õΩkiOk. `≥Å"¡ å~°QÍ<Õ PÅÜ«∂xH˜ „Ñ¨Ü∂« }=∞=Ù^•O. WÑ¨Ê\˜Hˆ KåÖÏ ~å„u
J~ÚºOk. WHõ q„âßOu fã¨∞HÀ,—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç`À K≥áêÊ_»∞. `«y# U~åÊ@∞¡
K≥Ü∞« º=∞x `«# J#∞K«~∞° Å#∞ P^ÕtOKå_»∞ QÆ@Ü ì ∞« º. QÆ∂_≥O [#=∞O^Œih
Wà◊§‰õΩ ÑÖ¿Ñâß_»∞. P ~å„u JO^Œ~∂° „Ñ¨âßO`«OQÍ x„^ŒáÈÜ«∂~°∞.
***
P =∞~°∞<å_»∞ `≥Å"¡ å~°@O`À<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ZO`À L`åûÇ¨ÏOQÍ ÖËz

QÆ∂_ÕxH˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ L#fl ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ ™êfl#O KÕã≤ „Ñ¨Ü∂« }ÏxH˜ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º_»∞.
JHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞ ZO`À Jaè=∂#O`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç HÀãÖ ~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞
`≥KåÛ~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P Jaè=∂<åxH˜ ãÖ`«ãO≤ z "å\˜x ã‘fiHõiOKå_»∞.
WO`«Ö’ ÉÏÇ¨ï|ÖÏxH˜, ^è~·≥ åºxH˜ P QÆ∂_≥OÖ’ ¿Ñ~°∞|_»¤ #Å∞QÆ∞~°∞ Ü≥∂^è∞Œ Å#∞
"≥O@ Éˇ@∞ì‰Ωõ x QÆ@Ü ì ∞« º JHõ¯_»‰Ωõ =KåÛ_»∞. "å~°O`å #Å¡x KèåÜ«∞`À, HõO_»Å∞
48 D =∞Ç¨#QÆ~°O
"≥∞euiy, á⁄_»=ÙQÍ, ^Œ$_è»OQÍ L<åfl~°∞. JO^Œ~°∂ Ñ¨^Œ∞<≥·# D>ˇÅ∞
Ñ¨@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«##∞ P^ŒiOz# JO^ŒiH© Hõ$`«[`˝ Å« ∞ `≥eÑ≤,
"åi ^ŒQÆæ~° ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. q[Ü«Ú_≥· uiy~å"åÅx "åà◊√§
Pj~°fikOKå~°∞.
QÆ@Ü ì ∞« º ^•i K«∂Ñ≤ã∂¨ Î =ÚO^Œ∞ #_»∞ã¨∞OÎ _»QÍ q∞ye#"å~°∞ J`«_xç
J#∞ãïOKå~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ #_»∞ã¨∂<Î Õ =∂O„u‰õΩ_ç â◊HÜ Î˜ Ú« ‰õΩÅÎ #∞ JOK«<å
"Õ¿ã „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. ~°H}Δõ QÍ =zÛ# #Å∞QÆ∞~°∞ aÅ¡ÜÚ« =‰õΩÅ∞ ^•iÖ’
QÆ@Ü ì ∞« º‰õΩ QÍh, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ QÍh U Hõ$Ï~°=∞$QÆO =Å¡ Z@∞=O\˜ PÑ¨^Œ
~å‰õΩO_® K«∞@∂ì ÑïH˜ã∂¨ Î =ÚO^Œ∞‰õΩ™êQÆ∞`«∞<åfl~°∞. JÖÏ H˘xfl QÆO@Å
#_»Hõ `«~åfi`« XHõ ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ J@g „áêO`«O KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. QÆ@Ü ì ∞« º `«#
ÃÑ^ŒÅÌ ^•fi~å `å#∞ q#fl ^Œ@"ì ∞≥ #ÿ J@g„Ñ¨^âÕ O◊ W^Õ#x, PÅÜ«∂xH˜ KÕ~∞° =QÍ
=KåÛ=∞x „QÆÇ≤ÏOz P q+¨Ü«∞"Õ∞ JO^ŒiH© K≥áêÊ_»∞. `«#H˜ `≥eã≤#
H˘O_»Q∞Æ ~°∞ÅÎ ∞ ãïáÈÅ∞Û‰õΩO@∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ J_»∞Qˆ ™ê_»∞. HÍã¨Î QÆ∞|∞~°∞QÍ
L#fl á⁄^ŒÅ#∞ D>ˇÅ`À `˘Åyã¨∂Î H˘OK≥O ^Œ∂~°O "≥à§◊ QÍ<Õ K≥@¡ Kå@∞
#∞O_ç XHõ ÃÑ^ŒÌ ~åu x~å‡}O HõxÑ≤OzOk.
''J^Õ =∂ ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥ÑÊ≤ # HÍoHÍÅÜ«∞O,—— Jx ãÖ„Éè=í ∞OQÍ PÅÜ«∂<Õfl
K«∂ã¨∂Î JHõ¯_Õ xÅ|_çáÈÜ«∂_»∞ QÆ@Ü ì ∞« º. aÅ¡ Ü«Ú=‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® Pâ◊Û~°ºOQÍ
Ñïjeã¨∂Î JHõ¯_Õ PyáÈÜ«∂~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Hõ}Δ HÍÅO áê@∞ PÅÜ«∂xfl
xt`«OQÍ ÑïjeOKå_»∞. QÀ_»ÅxO_® J=∞‡"å~°∞ ZO^Œi<À =kèã∞¨ #Î fl@∞ì,
<åÅ∞Hõ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ |Ü«∞@‰õΩÃÑ\˜,ì "≥ÚO_≥OÖËx `«ÅÅ#∞ KÕ`|« \˜#ì ÉÁ=∞‡Å∞
K≥H¯˜ L<åfl~Ú. PÅÜ«∞ x~å‡}â‹e· , PHõ$u ÑïH˜¿ãÎ U=~À `«O„`« Láêã¨‰Ωõ Å∞
xi‡Oz# PÅÜ«∞OÖÏ JxÑ≤™ÈÎOk. Ñ¨Ù~å`«#"≥∞#ÿ k HÍ=@O =Å¡ tkèÅ"≥∞,ÿ
tkèÖÏÅ #∞O_ç K≥@¡ "Õà√◊ § á⁄_»∞K«∞H˘KåÛ~Ú. K≥@¡ T_»Å∞ Éè∂í `åÅ [_»ÖÏ¡
"ÕÖÏ_»∞`«∂ ÉèÜ í ∞« O Hõeyã¨∞<Î åfl~Ú. QÆaƒÖÏÅ∞ XHõ H˘=∞‡ #∞O_ç =∞~˘Hõ
H˘=∞‡‰õΩ ZQÆ∞~°∞`«∂ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. PÅÜ«∞O P=~°}Ö’ pHõ\ Q˜ Í L#fl XHõ
=¸Å XHõ `À_ÕÅ∞ JÑ¨ÙÊ_Õ Ñ¨\ ì˜ `≥Oz# lOHõ â◊s~åxfl pÅ∞Û‰õΩx uO@∂
HõxÑ≤OzOk. P lOHõ "Õ_ç ~°HOÎõ "åã¨# ^Œ∂~°OQÍ L#fl aÅ¡ Ü«Ú=‰õΩÅ‰õΩ
`≥eã≤Ok. PÅÜ«∂xfl K«∂_®Åx L`åûÇ¨ÏOQÍ =zÛ# "åiÖ’ HÕz`ü ÉèÜ í ∞« O
=∞Ç¨#QÆ~°O D 49
„Ñ¨"tÕ OzOk. JHõ¯_»∞#fl "åiÖ’ Z=iH© J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ Ñ¨_@» O ÖË^∞Œ .
HÍ¿ãÑ¨\H˜ ˜ ^è~·≥ º° O ‰õÄ_»Q@Æ ∞ì‰Ωõ #fl QÆ@Üì ∞« º ''Ñ¨ÔŒ _ç PÅÜ«∞OÖ’H˜ "≥àÏÌO,——
J<åfl_»∞. aÅ¡ Ü«Ú=‰õΩÅ∞ ÉèÜ í ∞« O ÉèÜ í ∞« OQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
JO^Œih "åiOz, ''ÃÑ^ŒÜ Ì ∂« º, <å g∞^Œ #=∞‡HõO`À g∞~°O`å WHõ¯_ç=~°‰Äõ
=KåÛ~°∞. WHõÃÑ#· D Ñ¨x <å‰õΩ =keÃÑ@ìO_ç. <å HÀãÖ g∞~°∞ PÑ¨^ÅŒ ∞
H˘x`≥K∞« ÛHÀ=^Œ∞.Ì PÅÜ«∞OÖ’H˜ <Õ#∞ "≥à`◊ å#∞. g∞~°∞ ^Œ∂~°OQÍ LO_ç
QÆ=∞xOK«O_ç. <Õ<å =∂O„u‰õΩ_çx ãÖÇ¨ÏiOK«QeÆ y`Õ JO^Œ~∂° Ö’ÑëH˜ =zÛ
J=∞‡"åiH˜ Ñ¨Ó[Å∞ KÕÜ«∞=K«∞Û. JÖÏHÍ‰õΩO_® <åˆH^≥·<å „Ñ¨=∂^ŒO
[iy#@ìxÑ≤¿ãÎ g∞~°O`å QÆ∂_ÕxH˜ uiy "≥o§áÈO_ç. ##∞fl #q∞‡ =zÛ#
g∞‰õΩ U Ç¨x [iy<å Jk <å‰õΩ KåÖÏ ÉÏ^èŒ Hõeyã¨∞OÎ k,—— Jx K≥áêÊ_»∞.
`«##∞ XO@iQÍ ÑÖÑ¨\ÏxH˜ `«@Ñ¨\Ï~Úã¨∞Î#fl QÆ@ìÜ«∞º#∞ XÑ≤ÊOz
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ_»∞.
PÅÜ«∞ „áêOQÆ}OÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx K«∂_»QÍ<Õ =¸Å#
L#fl `À_ÕÅ∞ ÃÑH· ˜ K«∂ã¨∂Î ÃÑ^ŒQÌ Í J~°=™êyOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Py K«ÑÙ¨ Ê#
J@∞QÍ K«∂âß_»∞. JÑ¨Ê\˜Hˆ g∞^Œ‰Ωõ ^Œ∂Hõ\ÏxH˜ ã≤ÔúŒ QÍ L#fl `À_ÕÅ∞ J`«_ç
^Œ$_è"» ∞≥ #ÿ â◊s~åxfl, K«∞~°∞HÔ #· K«∂Ñ¨Ùx K«∂ã≤ `ÀHõ=Ú_çz, PÅÜ«∞O "≥#Hõ
"≥Ñ· Ù¨ H˜ Ñ¨~∞° QÆ∞fã≤Ok. P JÅ[_çH˜ K≥@Ã¡ Ñ#· "ÕÖÏ_»∞`«∞#fl QÆaƒÖÏÅ QÆ∞OÑ¨Ù
XHõ¯™êiQÍ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥Ñ· Ù¨ H˜ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ =zÛOk. J`«_∞» "≥∞~°∞Ñ¨ÙÖÏ Hõke
P ^•_çx `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. PÅÜ«∞OÖ’ HÍÑ¨ÖÏ L#fl =∂O„u‰õΩx ¿ã=‰õΩÅ‰õΩ
JeH˜_ç qxÑ≤Oz PÜ«Ú^è•Å`À =zÛ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç g∞^Œ Ñ¨_®¤~∞° .
"åà◊§O`å U_»_∞» QÆ∞Å á⁄_»=Ù`À |e+Öì QÍ L<åfl~°∞. JO^Œ~∂° =Úà◊§
Hõ`∞« ÅÎ `À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç g∞^Œ ^•_çKâÕ ß~°∞. P PHõã‡≤ Hõ ^•_çx TÇ≤ÏOK«x
J`«#∞ x"≥fi~° áÈÜ«∂_»∞. "≥O@<Õ `Õ~∞° ‰õΩx P HÕHõ~∞° Å Hõ`∞« ÅÎ #∞O_ç X_»∞Ñ¨ÙQÍ
`«ÑÙ¨ Ê‰õΩx `«# g∞^ŒH˜ =ã¨∞#Î fl XH˘¯Hõ¯_ç =ÚYO g∞^Œ `«# |Å"≥∞#ÿ KÕ`∞« Å`À
Ñ≤_ç QÆ∞^Œ∞ÅÌ ∞ ‰õΩiÑ≤OKå_»∞, _˘Hõ¯Ö’¡ |ÅOQÍ `«<åfl_»∞. P ^≥|ƒÅH˜ P HÕHõ~∞° Å∞
‰õÄÅ|_®¤~∞° . QÆ@Ü ì ∞« º P^ÕâO◊ `À aÅ¡ Ü«Ú=‰õΩÅ∞ XHõ¯ L~°∞‰õΩÖ’ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜
`À_»∞ =KåÛ~°∞. KÕuÖ’ L#fl D>ˇÅ`À P HÕHõ~∞° Å g∞^Œ ^•_ç KÕâß~°∞. P
^≥|ƒÅH˜ ~°H"Îõ ∂≥ _»∞`«∞#fl HÕHõ~∞° Å#∞ |OkèOK«=∞x aÅ¡ Ü«Ú=‰õΩÅ‰õΩ JÑ¨ÊyOz
50 D =∞Ç¨#QÆ~°O
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PÅÜ«∞OÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ OKå_»∞.
PÅÜ«∞O Ö’Ñ¨Å pHõ\ Q˜ Í LOk. JHõ¯_»H¯õ _» H˘xfl HÍQÆ_®Å∞ =∂„`«O
"≥Å∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. P pHõ\ H˜ ˜ HÍã¨Î JÅ"å@∞ Ñ¨_®¤Hõ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PÅÜ«∞O
"≥Ú`«ÎO HõeÜ«∞Eã¨∂Î, *Ï„QÆ`«ÎQÍ XHÀ¯ J_»∞QÆ∞ "Õã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ
Hõ^∞Œ Å∞`«∞<åfl_»∞. P pHõ\Ö˜ ’ J^Œ∞Ñ¨Ù`Ñ« Ê≤ XHõ¯™êiQÍ Ñ¨_É» ’~Ú# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
`«# HÍà◊§ ^ŒQ~æÆ ° "≥∞@∞¡ L#fl@∞ìQÍ „QÆÇÏ≤ Oz, ÖËz xÅ|_ç P "≥∞@¡^•ix
J#∞ãïOKå_»∞. P "≥∞@∞¡ PÅÜ«∞ „Ñ¨^•è # =∞O@áêxH˜ ^•ifâß~Ú. P
=∞Ok~°OÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ\˜#ì Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ x"≥fi~°áÈÜ«∂_»∞. H˘xfl "ÕÅ=∞Ok
[<åxH˜ ãïáÈÜÕ∞ÖÏ ZO`À qâßÅOQÍ, Z`«∞QÎ Í xi‡Oz# =∞O@Ñ¨=∞k.
'D HÍ~°_q» Ö’ WO`« ÃÑ^ŒÌ x~å‡}O ZÖÏ ™ê^èºŒ Ñ¨_Oç k? Wk =∂#=
=∞Ç¨#QÆ~°O D 51
=∂„`«∞Å‰õΩ ™ê^èºŒ =∂? Wk YzÛ`«OQÍ U `«O„`«"`Õ ÖÎ« ’ xi‡Oz LO\Ï~°∞,—
Jx PÖ’zã¨∂Î Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ J_»∞QÆ∞Ö’ J_»∞Qˆ ã¨∞‰õΩO@∂ <≥=∞‡kQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ
Hõ^∞Œ Å∞`«∞<åfl_»∞. Hõ^∞Œ Å∞`«∞#fl J`«x HÍà◊§‰õΩ U^À `«ye LeH˜¯Ñ¨_ç K«∂âß_»∞.
Jk =∞x+≤ Ñ¨Ù„Ô~. P "≥Ñ· Ù¨ ÑïHÕz K«∂¿ãÎ |eÑ‘~O°î XHõ\ ˜ HõxÑ≤OzOk.
^•x Ñ¨H¯õ # Z=ÚHõÅ∞, Ñ¨Ù„~Ô Å∞ QÆ∞@ìQÍ Ñ¨_ç L<åfl~Ú. JO>Ë WHõ¯_» #~°|Å∞Å∞
[~°∞QÆ∞`«∞<åflÜ«∞#fl=∂@ Jx J#∞‰õΩ<åfl_»∞. ''J=Ù#∞ ™È^Œ~å. WHõ¯_» #~°|Å∞Å∞
[~°∞QÆ∞`å~Ú. #∞qfiÑ¨ÙÊ_»∞ =∞=Ú‡Å#∞ HÍáê_»HõáÈ`Õ "Õ∞=∞O`å |e
HÍ"åeûO^Õ,—— J<Õ =∂@Å∞ qxÑ≤OKå~Ú. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ K«ÑÙ¨ Ê# `«# HõuxÎ
X~°Ö’ #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ fâß_»∞. ''Z=~°H¯õ _»? <å =∞#ã¨∞Ö’ L#fl =∂@#∞
„QÆÇÏ≤ Oz# #∞=Ùfi =∂Ü«∂q"å? J~Ú`Õ h HõÑ@¨ O KåeOz <å Z^Œ∞@Ñ¨_∞» .
cè~∞° =ÙÖÏ pHõ\ Ö˜ ’ ^•‰õΩ¯<åfl"å?—— Jx QÆkOÌ Kå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''ÖË^∞Œ ™È^Œ~å, ÖË^∞Œ . <Õ#∞ ^Œ∞+¨μ_ì xç HÍ^Œ∞. XHõ ^Œ∞+¨ì =∂O„u‰õΩx
KÕuÖ’ |OnQÍ Ñ¨_ç L<åfl#∞. "≥#HõH˜ uiy K«∂_»∞,—— Jx P Q˘O`«∞
„áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨_Oç k. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ "≥#Hõ‰Ωõ uiy pHõ\Q˜ Í L#fl =¸Å‰õΩ #_çKå_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç KÕuÖ’ L#fl HÍQÆ_® "≥Å∞QÆ∞Ö’ JHõ¯_» Ñ¨^_Œ ∞» QÆ∞Å Z`«∞#Î fl XHõ
W#∞Ñ¨ ÑÖ[~°O HõxÑ≤OzOk. P ÑÖ[~°OÖ’ QÍ~°_"ç å_ç ÖÏQÍ HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl
XHõ Ü«Ú=‰õΩ_»∞ |OnQÍ L<åfl_»∞. J`«x KÕuÖ’ XHõ zÅHõ LOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
J`«x "≥Ñ· Ù¨ ÑïjÅ#QÍ K«∂âß_»∞. J#∞=∂xOKåeû# =ºH˜ÖÎ Ï JxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ .
P #=∞‡HõO ‰õΩk~åHõ ÑÖ[~°O ^ŒQ~æÆ Q° Í "≥o§ ''Z=~°∞ #∞=Ùfi? x#∞fl
WHõ¯_» Z=~°∞ |OkèOKå~°∞? Uq∞\˜^ŒO`å? WHõ¯_» "å`å=~°}=∞O`å
JQÆ=∞ºQÀK«~O° QÍ LOk,—— Jx J_çQÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''™È^Œ~å, <å |`«∞‰õΩ D pHõ\ ˜ QÆ∞Ç¨ÏÖ’<Õ `≥ÖÏ¡iáÈ`«∞O^Œ#∞‰õΩ<åfl#∞.
~ÀE D ~åHõãΔ ¨ =¸Hõefl K«∂ã¨∂Î a‰õΩ¯a‰õΩ¯=∞O@∂ Hõ}Δ "≥ÚHõ Ü«ÚQÆOQÍ
QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞<åfl#∞. =∂ J=∞‡ Hõ_∞» Ñ¨Ù K«ÅQ¡ Í, J`«Î Hõ_∞» Ñ¨Ù K«ÅQ¡ Í <Õ\ H˜ ˜ XHõ #~°
=∂#=Ù_çx K«∂_»QeÆ QÍ#∞. U<å_»∞ KÕã#≤ Ñ¨Ù}ºÑ¶Å¨ "≥∂ <å áêe@ ^Õ=Ù_çÖÏ
=KåÛ=Ù. ##∞fl #∞"Õfi HÍáê_®e. ##∞fl QÍ~°_ç =∞Å¡#fl JO\Ï~°∞. <Õ#∞ D
J_»qH˜ ^•Ñ¨ÙÅ LO_Õ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’¡ HÀ`«∞Å#∞ P@ÖÏ_çã∂¨ ,Î Ñ¨‰ΩΔõ Å`À áê@Å∞
áê_çã¨∂Î <åÅ∞QÆ∞ ~°∂HõÅ∞ ãÖáêkã¨∂Î |uˆH"å_çx. rq`«O Ç¨~ÚQÍ
52 D =∞Ç¨#QÆ~°O
QÆ_zç áÈÜÕ∞k. HÍh HÍÅO ZÑ¨ÙÊ_»∂ XHõ¯ su#∞O@∞O^•? =Ú^Œ‰Ì Ωõ Z^Œ_Ì ç
ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞ |∞kú Ñ¨ûúŒ QÍ LO@∞O^•? Ñ¨H¯õ ^•i Ñ¨\ Oì˜ k.
''Pâ◊, JÇ¨ÏOHÍ~°O ^Œ∞óY HÍ~°}ÏÅO\Ï~°∞. =∞u KÕuÖ’ ÖËx =∞x+≤H˜
W"ÕO Ñ¨@=ì Ù. QÍ~°_ç KÕã∂¨ Î x`«ºO J<ÕHõ T~°∞¡ uiˆQ <Õ#∞ XHõ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’
~°∂Ñ¨=u J<Õ J=∂‡~Úx Hõeâß#∞. J"≥∞k Q˘Ñ¨Ê JO^ŒO. ~å[HÀ@Ö’¡
LO_Õ ~°OQÆ∞, ÖÏ=}ºO. P"≥∞x U =ÚÇ¨˙~åÎ# Hõeâß<À QÍh JÑ¨Ê\˜
#∞O_ç P"≥∞#∞ =^ŒÅÖËx |ÅÇ‘Ï#`« #<åfl=iOzOk. HÍh P"≥∞‰õΩ _»|ƒO>Ë
qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ "åº"≥∂Ç¨ÏO. ÃÑàÏ§_»`å"å Jx J_çy`Õ ##∞fl K«∂ã≤ Ñ¶‰¨ Ωõ ¯#
#qfiOk. HÀ`«∞ÖÏ_çOKÕ h‰õΩ <Õ#∞ HÍ"åÖÏ? Jx J==∂xOzOk.
''pè J<åfl, pè`¯« iOz<å P"≥∞ g∞^Œ "≥∂Ç¨ÏO áÈÖË^∞Œ . P`«‡Q“~°=O,
Jaè=∂#O =kÖËã∞¨ ‰õΩ<åfl#∞. KÕuÖ’ L#fl Ñ¨x ‰õÄ_® =kÖËã≤ P"≥∞ HÀãÖ
=∞^è#Œ Ñ¨_®¤#∞. P"≥∞HÀãÖ UO HÍ=Å<åfl KÕ™êÎ#∞ Jx =∂@ WKåÛ#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞
~°∂Ñ¨=u D QÍ~°_ç q^ŒºÅ |`«∞‰õÄ XHõ |`«∞Hˆ <å, J_»qÖ’ U^À HÍoHÍÅÜ«∞O
LO^ŒO@. P PÅÜ«∞OÖ’ ^Õqx "≥∞Ñ≤Ê¿ãÎ =∞O„`« q^ŒºÖÁ™êÎÜ∞« O@. áÈ~Ú P
=∞O„`«q^ŒºÅ∞ ™êkèOK«∞‰õΩx~å. P =∂Ü«∞Å`À =∞#O HÍ"åeû#=xfl
á⁄O^˘K«∞Û. JÖÏ HÍ^ŒO>Ë <å g∞^Œ Pâ◊ =^Œ∞Å∞HÀ Jx +¨~°`«∞ ÃÑ\ì̃
"≥o§áÈ~ÚOk. ~°∂Ñ¨=u g∞^Œ∞#fl "≥∂Ç¨"ÕâO◊ `À =ÚOK«∞H˘KÕÛ „Ñ¨=∂^•efl
TÇ≤ÏOK«Hõ ™êÇ¨ÏãÖ KÕã,≤ WkQÀ WÖÏ z‰õΩ¯Ö’¡ Ñ¨_®¤#∞,—— Jx x@∂ì~∂° ã¨∂Î
K≥áêÊ_»∞ QÍ~°_"ç å_»∞.
JO`å „â◊^QúŒ Í q#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ''=∞Å¡<åfl, =∞O„`åÅ∞ =∂„`«"∞Õ =∞x+≤H˜
"Õ∞Å∞KÕ™êÎÜ∞« #fl^Õ ã¨`º« "≥∞`ÿ Õ T~°∂~å =∞#∞+¨μÅ∞ HÍHõ =∞O„`«QÍàı§ LO_Õ"å~°∞.
uO_çÃÑ>Ëì U q^Œº J~Ú<å =∞Ç≤Ï=∞QÆÅ^Õ. JÖÏO\˜ q^Œº#∞ XHõ nHõÖΔ Ï
PK«iOKåÖË `«ÑÊ¨ K«∞ÅHõ# KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . ¿Ñ~åâ◊QÅÆ "åà◊√§ `«=∞ K«∞@∂ì
L#fl "åiH˜ KÕ@∞ `≥™êÎ~∞° . D q+¨Ü∂« Å∞ =∞iz #∞=Ùfi `˘O^Œ~Ñ° _¨ ®¤=Ù.
WÑ¨Ê\˜HÔ <· å ã¨`º« O É’^èÑŒ _¨ Oç k. WHõ =ÚO^Œ∞ `«ÑÙ¨ Ê KÕÜ∞« ‰õΩO_® D J#∞Éè"í åÅ∞
^ÀÇ¨Ï^ŒÑ¨_»`å~Ú,—— Jx ™êÖ’K«#QÍ ÑëH˜ ''WO`«H© WHõ¯_ç Ñïã≤÷`«∞Å∞
q=iOKå=Ù HÍ^Œ∞. x#∞fl WÖÏ Z=~°∞ |OkèOKå~°∞? D PÅÜ«∞O =º=Ç¨Ï~°O
Uq∞\˜?—— Jx „Ñ¨tflOKå_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 53
''P q+¨Ü∞« "Õ∞ K≥|∞`«∞<åfl#∞ q#∞. ~°∂Ñ¨=u =∂@Å∞ #q∞‡ K≥@∞¡,
Ñ¨Ù@ìÅ∞ "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ J_»=O`å PÅÜ«∞O HÀãÖ QÍeOKå#∞. P q^èOŒ QÍ
U_»∞ Ñ¨QàÆ √◊ §, U_»∞ ~å„`«∞Å∞ "≥`H« Qõ Í D PÅÜ«∞O HõxÑ≤OzOk. WHõ <å
HÀiHõ Ñ¶e¨ Oz#>Ëì Jx P#O^ŒÑ_¨ ∞» `«∂ D PÅÜ«∞OÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ\Ïì#∞.
J_»qÖ’ L#fl D PÅÜ«∞O x~å‡#∞+¨ºOQÍ LO@∞O^Œx ÉèÏqOKå#∞. HÍh
PÅÜ«∞=∞O`å HÀÖÏÇ¨ÏÅOQÍ LOk. ÃÑ‰õΩ¯=∞Ok „ã‘ÅÎ ∞ U_»∞ã¨∞#Î fl@∞ìQÍ â◊ÉÏÌÅ∞
q#Ñ¨_®¤~Ú. PÅÜ«∞=∞O`å U"À =∞O„`åÅ`À ^ŒîÌŒ e¡áÈ`«∞O>Ë, Ö’ÑëH˜
`˘Oy K«∂âß#∞.
''JkQÀ P HÍoHÍ=∂`« q„QÆÇÏ¨ O =ÚO^Œ∞ P*Ï#∞ÉÏÇ¨ï_≥#· XHõ
=∂O„u‰õΩ_»∞ xÅ|_ç L<åfl_»∞. K«∂_»QÍ<Õ =à◊§O`å QÆ∞QÆ∞~˘Ê_çKÕ ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ
~°∂ÑÖ "å_çk. "å_ç "≥∞_»Ö’ Ñ¨Ù„~Ô Å=∂Å "ÕÖÏ_»∞`«∂ LOk. `«ÅO`å [_»Å∞Hõ\ì˜
LOk. KÕuÖ’ XHõ =∞O„`«ÔŒ _»O LOk. JkQÀ, HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl P Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»O
=ÚO^Œ∞ "å_»∞ xÅ|_ç L<åfl_»∞. P Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»OÖ’ =∞O@Å∞ xÅ∞"≥`∞« #Î
ZQÆãÑ≤ _¨ ∞» `«∞<åfl~Ú. P =∂O„u‰õΩxH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ™œO^Œ~º° ~åâ◊√Öˇ#·
~å‰õΩ=∂Ô~ÅÎ ∞ L<åfl~°∞. "åi K«∂@∂ì =ÅÜ«∞OQÍ HÕHõ~∞° Å∞<åfl~°∞.
''P =∂O„u‰õΩ_»∞ `«# =∞O„`«ÔŒ _®xfl QÍeÖ’ uÑ¨ÙÊ`«∂ U"À =∞O„`åÅ∞
K«^∞Œ =Ù`«∞<åfl_»∞. P ^Œ$â◊ºO K«∂_»QÍ<Õ <å ÃÑ„· áê}ÏÅ∞ ÃÑ<· Õ áÈÜ«∂~Ú. "≥#H˜¯
uiy Ñ¨~∞° QÆO^Œ∞‰õΩ<åfl#∞. HÍh P pHõ\ Ö˜ ’ =∂>Ëã≤ XHõ HÕHõ~∞° _»∞<åfl_»x
<Õ#∞ QÆ∞iÎOK«Ö^Ë ∞Œ . "å_»∞ ##∞fl `åà◊§`À |OkèOz XHõ =¸Å LOKå_»∞.
<Õ#∞ ÉèÜ í ∞« O`À =}∞‰õΩ`«∂ [~°∞QÆ∞`«∞#fl =º=Ç¨~°=∞O`å QÆ=∞xã¨∂Î L<åfl#∞.
''P =∂O„u‰õΩ_»∞ ÃÑ^ŒQÌ Í =∞O„`åÅ∞ K«^∞Œ =Ù`«∂ `«# KÕuÖ’ L#fl
‰õΩO‰õΩ=∞x P Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»OÖ’ "Õã∞¨ <Î åfl_»∞. JÖÏ Ñ¨Ó[ H˘#™êQÆ∞`«∞O_»QÍ
Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»O =∞O@Å ~°OQÆ∞Ö’ =∂~°∞Ê HõxÑ≤OzOk. ^Œ@Oì QÍ ÖËã∞¨ #Î fl á⁄QÆ
HÍm=∂`« q„QÆÇ¨ xfl =ÚOKÕã∂¨ Î LOk. P ^Œ$â◊ºO K«∂_»QÍ<Õ =∂O„u‰õΩ_»∞
Ñ¨@~ì åx P#O^ŒO`À qHõ\Ï@ìÇ¨ ãÖ KÕâß_»∞. `«# #_»∞=ÚH˜ Hõ\ ì˜ L#fl Ñ¨\ ì©
#∞O_ç K«Ñ¨ÙÊ# XHõ K«∞~°HõuÎx fâß_»∞. UO [~°∞QÆ∞`ÀO^À J~°÷O HÍx
ãÖkQÍú=ã¨Ö÷ ’ <Õ#∞ H˘@∞ìq∞\Ïì_∞» `«∂, ÉèÜí ∞« Ñ¨_∞» `«∂ JO`å QÆ=∞xã¨∞<Î åfl#∞.
P =∂O„u‰õΩ_»∞ aQÆ~æ Q° Í XHõ =∞O„`«O K«kq `«# ‰õΩ_çKuÕ ÉÁ@#"ÕÅ∞x
54 D =∞Ç¨#QÆ~°O
YO_çOz P Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»OÖ’ Ñ¨_âÕ ß_»∞. JO`Õ, XHõ¯™êiQÍ =∞Ok~°O ÃÑH· Ñõ Ù¨ Êx
`åˆHÖÏ =∞O@Å∞ ZQÆã,≤ PiáÈÜ«∂~Ú. =∂O„u‰õΩ_ç HÕHõ~∞° ÅO`å U"À
„Ñ¨`ºÕ Hõ â◊ÉÏÌÅ`À [Ü«∞[Ü«∞^è•fi<åÅ∞ ÑëHÍ~°∞. P =∂O„u‰õΩ_»∞ HÍoHÍ=∂`«
q„QÆÇÏ¨ O =ÚO^Œ∞ ™êyÅ|_®¤_∞» .
''q„QÆÇÏ¨ OÖ’ XHõ K«Å#O HõeyOk. q„QÆÇÏ¨ O #∞O_ç ^Õq aQÆ~æ Q° Í
#qfi# â◊|OÌ qxÑ≤OzOk. q∞H˜¯e ~“„^ŒO`À =Ú‰õΩ¯Ñ¨Ù\ÏÅ∞ J^Œ∞~°∞`«∞<åflÜ«∂
J#fl@∞ìQÍ LKåÛùfiã¨xâßfi™êÅ∞ q„QÆÇÏ¨ O #∞O_ç "≥Å∞=_®¤~Ú. =∂O„u‰õΩ_ç
HÕHõ~∞° ÅO`å 'â◊~}° ∞ =∂`å, â◊~}° ∞,— JO@∂ aQÆ~æ Q° Í JiKå~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞
HÍoHÍ=∂`« 'HÍà◊É~·ˇè "° å, =O^ŒÅ ãÖ=`«û~åÅ∞QÍ #∞=Ùfi KÕã∞¨ #Î fl nHõΔ Ñ¨HÍfixH˜
=zÛOk. <Õ#∞ HÀi# |e =∂„`«O q∞yeáÈ~ÚOk. =KÕÛ áœ~°q‚ ∞Ö’Ñ¨Ù P
|ex #∞=Ùfi Ñ¨ÓiÎKÜ ≥ ∂« ºe,— Jx ÃÇÏK«ÛiOzOk.
'' '=∂`å ã¨~fi° O ã≤ÔúŒ KÕâß#∞. ^Õâ^◊ âÕ ßÅ∞ uiy J"≥∂Ñ¶∞¨ "≥∞#ÿ Ñ¶∞¨ _çÜ∞« Ö’¡
Ñ¨Ù\˜#ì "Õ∞Å∞*Ïu Hõ<åº~°`åflÅ#∞ #∂~°∞QÆ∞ix |eH˜ ã≤ÔúŒ KÕâß#∞,— Jx
|^Œ∞eKåÛ_»∞ P =∂O„u‰õΩ_»∞.
'' 'HÍà◊É~·ˇè "° å, #~°HÍO`«ÖOˇ ^Œ~∞° <åfl XHõ ^Õ=HÍO`«, XHõ <åyx |e
„Ñ¨™ê^ŒOÖ’ LO_®Å#fl xÜ«∞=∂xfl =∞iKå"å?— Jx HÀÑÖQÍ J_çyOk
HÍoHÍ=∂`«.
'' '=∞~°∞=ÖË^∞Œ =∂`å, =∞~°∞=ÖË^∞Œ . =KÕÛ áœ~°q‚ ∞ <å\˜H˜ "åix ‰õÄ_®
`≥zÛ h‰õΩ =∞Ç¨<≥"· ^Õ ºŒ O JiÊ™êÎ#∞. J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞ `«b,¡ — Jx „áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨_®¤_∞»
=∂O„u‰õΩ_»∞.
''"≥O@<Õ q„QÆÇÏ¨ OÖ’ K«Å#O PyáÈ~ÚOk.
''n~°… x@∂ì~∞° Ê`À ™êÖ’K«#QÍ HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞ `«# HÕHõ~∞° Å#∞ L^ÕtÌ Oz,
'HÕHõ~∞° ÖÏ~å, q<åfl~°∞QÍ J=∞‡ =∂@. =∞#O „Ñ¨ÑO¨ KåkèÑ`¨ åºxfl ã≤kOú Ñ¨
KÕã∞¨ HÀ=\ÏxH˜, J=∞~°`åfixfl á⁄O^Œ\ÏxH˜ ZO`À HÍÅO Ñ¨@^ì ∞Œ . ~åÉ’ÜÕ∞
áœ~°"‚ ∞Õ =∞# `«∞k QÆ_∞» =Ù. =∞Ç¨ x"Õ^#Œ [iy# =∞~°∞Hõ}Δ O =∞#O D
~°ÇÏ¨ ã¨º rq`åefl qãïO˚ z ã¨fi~°=‚ ∞Ü«∞ xi‡`«"∞≥ #ÿ =∞Ok~åÖ’¡, qâßÅ"≥∞#ÿ
#QÆ~åÖ’¡ qÇ¨Ïi™êÎO. QÆO^è~Œ ∞° fiÅ J=∞~°QÍ<åxfl P™êfikã¨∂,Î =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ
=∞k~°#∞ ¿ãqã¨∂Î, J`«ºO`« ã¨∞O^Œs=∞}∞Öˇ·# JÑ¨û~°ã¨Å`À ã¨∞dã¨∂Î
=∞Ç¨#QÆ~°O D 55
P^ŒºO`åÖˇ~∞° QÆHõ HÍÖÏxfl "≥à§◊ n™êÎO,— Jx K≥áêÊ_»∞. HÕHõ~∞° ÅO`å ãÖ`À+Ö`À
Ç¨Ï~°¬^•è fi<åÅ∞ KÕã∂¨ Î zO^Œ∞Å∞"Õâß~°∞. 'HÍh JO`«=~°‰Äõ D #∂~°∞~æ ∞° Hõ#ºÅ#∞
Éè„í ^ŒOQÍ K«∂ã¨∞HÀ"åe. J#º „áê}∞Å#∞ D =∞Ok~°O ^•Ñ¨ÙÅ‰õΩ ~å‰õΩO_®
HÍÑ¨ÙHÍÜ«∂e,— Jx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. JO^Œ~∂° =∂O„u‰õΩ_ç =ÚO^Œ∞ "≥∂Hõie¡
J`«_ç P[˝Å‰õΩ `«=∞ P"≥∂^ŒO `≥eáê~°∞.
''HÍà◊Éè̌·~°=Ù_»∞ `«# =∞O„`«â◊HÎ̃`À #∂~°∞æ~°∞ ~åK«Hõ#ºÅ#∞ tÅÅ∞QÍ
=∂~åÛ_»∞. H˘O^Œ~∞° HÕHõ~∞° Å‰õΩ WHõ¯_ç HÍÑ¨ÖÏ ÉÏ^èºŒ `«ÅÑ¨ÊyOz q∞ye#
HÕHõ~∞° Å`À ^Õ=HÍO`«#∞, <åyxx |OkèOz `≥KÛÕ O^Œ∞‰õΩ "≥o§áÈÜ«∂_»∞,——
Jx `«#∞ K«∂ã≤# =$`åÎO`åxfl q=iOKå_»∞ QÍ~°_ç =∞Å¡#fl. ''=∞i P
=∂O„u‰õΩ_»∞ x#∞fl K«∂_»Ö^Ë •?—— Jx J_çQÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. ''K«∂_»H<õ OÕ ,
K«∂âß_»∞. HÍh <å "åÅHõO K«∂ã≤ <å =Å¡ „Ñ¨=∂^Õ"∞Õ g∞ ÖË^xŒ ÉèÏqOz
##∞fl K«OÑ¨Hõ WÖÏ |OkèOz Ñ¨_âÕ ß_»∞,—— J<åfl_»∞ =∞Å¡#fl.
''^Õ=Ùx ã¨$+≤Öì ’ [iˆQ „ÑüK«~º° ‰õΩ `«y# „áê^è•#º`« LO_Õ f~°∞`«∞Ok,
=∞Å<åfl. P ~°∂Ñ¨=u x#∞fl ÑÖÑ¨Háõ È`Õ #∞qfiHõ¯_»H˜ =KÕÛ"å_çq HÍ^Œ∞. P
=∂O„u‰õΩ_»∞ #∞=Ùfi „Ñ¨=∂^ŒHÍiq HÍ^Œx q_çzÃÑ@∞ìO_»Háõ È`Õ <åH© PÅÜ«∞
=$`åÎO`«O `≥e¿ãk HÍ^Œ∞,—— Jx #"åfi_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõke JHõ¯_»∞#fl tÖÏ„Ñü=∞Å#∞ ÑïjeOKå_»∞.
qq^è Œ Éè í O y=∞Ö’¡ K≥ H ˜ ¯ # tÖÏÊÖÏ¡ L#fl "å~° O `å ~åK« H õ # ºÅx,
=∂#==∂„`«∞Åx #=∞‡â◊Hºõ OQÍ JxÑ≤OK«@O ÖË^∞Œ . WÑ¨ÙÊ_»∞ D =∂Ü«∞#O`å
ZÖÏ KèkÕ OKåÖÏ Jx PÖ’zã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
***
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PÅÜ«∞=∞O`å *Ï„QÆ`QÎ« Í ÑïH˜ã∂¨ Î Hõ^∞Œ Å∞`«∞<åfl_»∞. Ç¨ÏŸ=∞

QÆ∞O_»O ^ŒQ~æÆ Q° Í =zÛ K«∂âß_»∞. JO^Œ∞Ö’ Ñ¨Ù„Ô~Å∞, Z=ÚHõÅ∞, ‰õΩO‰õΩ=∞
`«ÑÊ¨ J`«xH˜ LÑ¨Ü∂≥ QÆÑ_¨ qÕ Ug∞ Hõ#|_»Ö^Ë ∞Œ . JÖÏ uiy uiy ÑïjeOz
U ™ê^è#Œ =¸ HõxÑ≤OK«Hõ JÅã≤áÈ~Ú# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ HÍoHÍ=∂`« q„QÆÇÏ¨ O
=^Œ‰Ì Ωõ =zÛ ÉèHí `Î˜ À HÔ "· ∂≥ _çÛ ''`«b,¡ Ö’Hõ~H° }Δõ ‰õΩ J=`«iOz# â◊H~Î˜ ∂° Ñ≤}q˜
#∞=Ùfi. XHõ ‰õΩΔ „^Œ=∂O„u‰õΩx `«O„`åÅ‰õΩ "≥∞zÛ J#∞=ÙQÍx =~åeã¨∞<Î åfl"Õ,
56 D =∞Ç¨#QÆ~°O
Wk Ö’HÍxH˜ H©_∞» HÍ^•? P ^Œ∞+¨μ_ì ç #∞O_ç h K«∂Ñ¨Ù =∞~°eÛ ##∞fl
J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞. <å HÍ~°º ™ê^è#Œ ‰õΩ =∂~°Oæ K«∂Ñ¨Ù =∂`å,—— Jx „áêi÷Oz
q„QÆÇÏ¨ O =ÚO^Œ∞ "≥∂HõiÖÏ¡_∞» .
"≥∂Hõie¡# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç KÕuH˜ q„QÆÇÏ¨ O =ÚO^Œ∞ <ÕÅ _˘Å¡QÍ `«yeOk.
K«ÑÙ¨ Ê# ÖËz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ KÕu`À P „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ H˘\˜ì K«∂âß_»∞. _˘Å¡ â◊|OÌ
ã¨Ê+Öì QÍ `≥eã≤Ok. „Ñ¨ã#¨ fl =^Œ#O`À HÍoHÍ=∂`«‰Ωõ #=∞ã¨¯iOz P _˘Å¡
„áêO`åxfl `«#Hõu`Î À KèkÕ Oz K«∂âß_»∞. Ö’Ñ¨Å XHõ á⁄_»"#·≥ ÃÑ>ˇì HõxÑ≤OzOk.
Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ L`åûÇ¨ÏO`À P ÃÑ>ˇì#∞ |Ü«∞@‰õΩ fâß_»∞. P ÃÑ>ˇì#∞
=∞Ç¨#QÆ~°O D 57
ãÖ~°H˜ΔOKÕO^Œ∞‰õΩ <åQÆ|O^èŒO "Õã≤#@∞ìQÍ ÃÑ>ˇì g∞^Œ ã¨~°Ê=Ú„^ŒÅ∞
ã¨∂zã¨∞<Î åfl~Ú. xkè xˆHáΔ êÅ∞ Éè„í ^ŒÑi¨ KÕO^Œ∞‰õΩ "Õ¿ã |O^è•Ö’¡ <åQÆ|O^èOŒ
J`«ºO`« „Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ k. ^•xx J#∞z`« =∂~°Oæ Ö’ ÉèkË OKÕ „Ñ¨Ü∞« `«flO
KÕ¿ã"åiH˜ `«H}Δõ =∞~°}O `«ÑÊ¨ ^Œ∞. P q+¨Ü∞« O „QÆÇÏ≤ Oz Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ HÍã¨Î
x~åâ◊Ñ_¨ ®¤_∞» . WO`«Ö’<Õ J`«xH˜ `«# QÆ∞~°∞=Ù K≥ÑÊ≤ # XHõ q+¨Ü∞« O ã¨∞ÊùiOzOk.
<åQÆ|O^èOŒ "Õã#≤ xkèx ã¨„Hõ=∞"≥∞#ÿ =∂~°Oæ Ö’ á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ áê\ÕKåeû#
xÜ«∞=∂Å∞ `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® XHõ âßã¨#OÃÑ· edOz LO\Ï~Ú. P âßã¨#O `«ÑÊ¨ Hõ
xkèH˜ KÕ~∞° =Ö’<Õ LO@∞Ok.
âßã¨#O HÀãÖ QÍeã¨∞#Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ HÍoHÍ=∂`« KÕuÃÑ· U"À JHõ~Δ åÅ∞
HõxÑ≤OKå~Ú. ^ŒQ~æÆ Q° Í "≥o§ Ñïje¿ãÎ q„QÆÇÏ¨ O KÕuÃÑ· <åQÆ|O^èŒ âßã¨#O
edOz LOk. ''`«HõΔHõ <åQÆ|O^èŒO "Õã≤# D ¿Ñ\˜Hõ#∞ `≥iKÕO^Œ∞‰õΩ
™êÇ¨Ïã≤OKÕ"åÔ~=Ô~<· å Hõ}Δ ÏÖ’¡ Éèãí ‡¨ O HÍHõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. ^è~Œ ‡° ~°H}Δõ Ï~°O÷ x™êfi~°ú
HÍ~åºxÔH· =zÛ D â◊HxÎ˜ á⁄O^ŒQÀˆ~"å~°∞ "≥Ú^Œ@ QÆ~∞° _»=∞O„`«O ÑïOî z
QÆ~∞° `«‡O`«∞x „Ñ¨ã#¨ flO KÕã∞¨ HÀ"åe. Ñ≤^ÑŒ ¨ <åQÆ|O^è•xfl KèkÕ OKåe. ÃÇÏK«ÛiHõ!
ã¨„Hõ=∞OQÍ <åQÆ|O^èOŒ KèkÕ Oz#Ñ¨Ê\˜H© ~°H`Îõ ~« Ê° } `«ÑÊ¨ ^Œ∞. ã¨~Ê° QÆO_»O
=Oâ◊áê~°OÑ¨~º° OQÍ "≥O\Ï_»Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞!—— Jx âßã¨#OÖ’ LOk.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ n~å…Ö’K«#Ö’ Ñ¨_®¤_∞» . ^è~Œ ‡° ~°H}Δõ Ï~°O÷ `«#‰õΩ D â◊HÎ˜ ZO`À
"Õ∞Å∞ KÕã∞¨ OÎ k. HÍ|\˜ì <åQÆ|O^è•xfl KèkÕ OK«Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. HÍh nx =Å¡ `«#
=Oâ◊=∞O`å ã¨~Ê° QÆO_®xH˜ Ö’#=Ù`«∞Ok. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ D PÖ’K«#Å`À
LO_»QÍ HÍoHÍ=∂`« q„QÆÇÏ¨ OÖ’ K«Å#O "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. ''‰õΩ=∂~å Ü«∞â’^è~Œ å,
=∂~åæO`«~O° K≥|∞`å#∞ q#∞. <åQÆ|O^è•xfl q_çÑO≤ KÕO^Œ∞‰õΩ ~°H`Îõ ~« Ê° } `«ÑÊ¨ ^Œ∞.
^•x HÀãÖ #∞"Àfi, h =Oâ◊ã∞¨ Ö÷ ’ ã¨~Ê° QÆO_®xH˜ Ö’#~Ú`Õ J@∞ÃÑ#· #∞=Ùfi
K≥Ü∞« ºQÆeQˆ ^è~Œ ‡° ~°H}Δõ WOˆH=ÚOk? JO^Œ∞Hˆ hHÀãÖ, D Ö’HõO HÀãÖ
„áê}`åºQÆO KÕÜ∞« QÆeQˆ XHõ =∂#=Ù_çx Z#∞flHÀ. =∞Ok~°O |Ü«∞@ L#fl
É’Ü«∞Öˇ<· å, WHõ¯_»∞#fl QÍ~°_"ç å_≥<· å hHÀãÖ P=∂„`«O `åºQÆO K≥Ü∞« º~å?——
Jx ÑëHÕk HÍoHÍ=∂`«. P =∂@Å∞ qx ''^Õq P[˝ J~ÚºOk, <Õ#∞
ã≤ÔúŒ ™È^Œ~å! ãÖHÀzOK«‰Ωõ ,—— Jx ÑÖ[~°OÖ’ L#fl =∞Å¡#fl ^Œ$_èz» `«OÎ `À
ÑëHÍ_»∞.
58 D =∞Ç¨#QÆ~°O
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XHõ x~°Ü
‚ ∂« xH˜ =zÛ, ^Õq q„QÆÇÏ¨ O =ÚO^Œ∞ Ñ¨^•‡ã¨#O
"Õã∞¨ ‰õΩx ã≤~÷ z° `«OÎ `À, UHÍ„QÆ``« À QÆ~∞° _»=∞O„`åxfl =Ú=∂‡~°∞ [Ñ≤OKå_»∞.
QÆ~∞° _»=Ú„^Œ KÕ`#« "≥∞#ÿ @∞ìQÍ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ „Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ `≥eã≤Ok. ãÖ`«$Ñ≤`Î À
QÆ~°∞`«‡O`«∞xH˜ =∞#ã¨∞ûÖ’ #=∞ã¨¯iOK«∞‰õΩx ÖËKå_»∞ Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞. P
=∞~°∞Hõ}Δ "Õ∞ ^Õq =ÚO^Œ∞#fl Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_®xfl â◊√„ÉèÑí i¨ z JHõ¯_» zux U~åÊ@∞
KÕâß_»∞. P zux "≥eyOz HÍoHÍ=∂`«‰Ωõ #=∞ã¨¯iOz ''=∂`å, ^è~Œ ‡° ~°H}Δõ Hˆ
J~Ú<å #q∞‡ "≥O@ #_çz# "åix, P„t`«∞Å#∞ |e=fiÖË#∞. <Õ<Õ P`«‡`åºQÆO
KÕã≤ D PÜ«Ú^è•xH˜ q"≥∂K«# Hõey™êÎ#∞. J@∞ÃÑ#· ^è~Œ ‡° ~°H}Δõ Ï~°O÷ D
PÜ«Ú^èOŒ `«y# g~°∞x KÕ`∞« ÅÖ’ˆH "≥à√◊ OÎ ^Œ#fl #=∞‡HõO <å‰õΩOk,—— Jx K≥ÑÊ≤
zuÖ’ ^Œ∂Hˆ O^Œ∞‰õΩ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»OÖ’ ^Œ∂HõQÍ<Õ =∞O@Å∞ PiáÈÜ«∂~Ú.
HÍm=∂`« q„QÆÇÏ¨ O #∞O_ç ''‰õΩ=∂~å! h `åºQÆx~°u, ^è~Œ ‡° áêÅ# J"≥∂Ñ¶∞¨ O.
h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ,—— Jx Pj~°fikOzOk. "≥O@<Õ <åQÆ|O^èOŒ q_çáÈ~ÚOk.
ãÖ`À+≤Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P ÃÑ>ˇ#ì ∞ `≥iKå_»∞. ÃÑ>ˇÖì ’ #∞O_ç q∞~°∞q∞@∞¡
Q˘e¿Ñ HÍOu =zÛ P =∞Ok~°O "≥Ú`«OÎ „Ñ¨HÍâ◊=O`«=∞~ÚºOk. P HÍOux
K«∂_»ÖËHõ Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞, ^Œ∂~°OQÍ ÑÖ[~°OÖ’ L#fl =∞Å¡#fl Hõà◊√§
=¸ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. P HÍOuH˜ JÅ"å@∞ Ñ¨_®¤Hõ PÜ«Ú^èOŒ "≥Ñ· Ù¨ K«∂âß_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. `«#∞ q#fl Hõ^ÖŒä ’¡ =~°#‚ Å#∞ q∞Oz q∞H˜¯e „Ñ¨HÍâ◊=O`«OQÍ,
PHõ~¬° }Ü © ∞« OQÍ HõxÑ≤OzOk =„*ÏÜ«Ú^èOŒ .
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PÜ«Ú^è•xfl JO^Œ∞‰õΩ<ÕO`«Ö’ P ÃÑ>ˇÖì ’ #∞O_ç XHõ ã¨~Ê° O
|∞ã¨∞û# Ñ¨_»QÆ qÑ≤ÊOk. Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ xâıÛ+¨μì_≥· K«∂ã¨∂Î ™ê÷}∞=ÙÖÏ
LO_çáÈÜ«∂_»∞. P ã¨~Ê° O =∂#=ÉèÏ+¨Ö’ ''Wk ^Õ=`«Å‰õΩ „Ñ¨É∞íè "≥#· WO„^Œ∞xH˜
q[Ü«∞O JOkOz# =„*ÏÜ«Ú^èŒ ™ê^Œ$â◊ºO. ^≥"· åOâ◊ãO¨ Éè∂í `«∞ÅˆH HÍx
J#∞ºÅ‰õΩ nxfl ^èiŒ OK«@O ™ê^èºŒ O HÍ^Œ∞,—— Jx ÃÇÏK«ÛiOzOk.
P =∂@Å∞ q#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ h~°∞QÍiáÈÜ«∂_»∞. D PÜ«Ú^è•xfl
"≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ WO`« ^Œ∂~°O =zÛ Ñ¨_#ç „â◊=∞O`å =$^è• J~ÚáÈ~ÚO^Õ Jx
ÉÏ^èÑŒ _¨ ®¤_∞» . ÑÖ[~°OÖ’ L#fl =∞Å¡#fl‰õΩ JHõ¯_» [~°∞QÆ∞`«∞#fl U ãÖÑ¶∞¨ @#
™ê=∂#ºOQÍ HõxÑ≤OK«@O ÖË^∞Œ . J`«x rq`«OÖ’ J`«ºO`« LkfiQÆfl Hõ}Δ ÏÅ#∞
=∞Ç¨#QÆ~°O D 59
J#∞Éèqí ã¨∂,Î Hõ}Δ ÏxH˘Hõ\ Q˜ Í Pq+¨¯ $`«=∞=Ù`«∞#fl P qO`«Å#∞ K«∂ã¨∂Î
LO_çáÈÜ«∂_»∞.
=∞Å¡#fl#∞ =∞iO`« qã¨‡Ü«∂xH˜ QÆ∞iKÕã¨∂Î, J`«x Éèí∞[O g∞^Œ
JO`«=~°‰Äõ ‰õÄ~°∞Û#fl zÅHõ Zyi ÑÖ[~°O |Ü«∞@‰õΩ =zÛ ''Ü«∞â’^è~Œ å,
xtÛO`«QÍ P PÜ«Ú^è•xfl ^èiŒ OK«∞. #∞=Ùfi ™ê=∂#º =∂#=Ù_»=Ù HÍ=Ù.
J#∞ºÖˇ=~°∂ Z~°∞QÆx h [#‡ =$`åÎO`«O K≥|∞`å#∞ q#∞. âßÑ¨=âß# Ñ¨HQΔ˜ Í
|`«∞‰õΩ`«∞#fl <Õ#∞ ã≤OÇ¨Ï<å^è∞Œ _»<Õ QÆO^è~Œ ∞° fi_»#∞. h `«O„_ç q^•º^è~Œ ∞° _»∞ <å
ã¨Ç¨ ^è•º~Ú. ã¨HÅõ q^ŒºÅÖ’#∂ J"≥∂Ñ¶∞¨ "≥∞#ÿ áêO_ç`º« O ™êkèOz# h `«O„_çH˜
ZO^Œ∞Ö’#∂ ãÖ`«$Ñ≤Î ^˘iˆHk HÍ^Œ∞. QÆO^è~Œ fi° Ö’Hõ HÍO`«ÅO`å `«# KÕ~ÚÑ¨\ì˜
#_çKOÕ ^Œ∞‰õΩ Lqfià◊¥§ˆ~ "å~°∞. HÍh PÜ«∞# JO^Œih `«$}©Hiõ OKå_»∞. `«#H˜
x["≥∞#ÿ `«$Ñ≤Î ZHõ¯_» ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^• Jx ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍÅ∞ QÍeOKÕ"å_»∞.
JÖÏ PÜ«∞# XHõ<å_»∞ Éè∂í q∞ g∞^ŒH˜ =KåÛ_»∞.
''J_»=ÙÅ∞, J~°}ÏºÅ∞, Ñ¨~fi° `åÅ∞, ~å*ÏºÅ∞ QÍeã¨∂Î u~°∞QÆ∞`«∞#fl J`«x
=∞#∞ã¨∞x Ug PHõ@∞ìHÀÖËHáõ ⁄Ü«∂~Ú. JÖÏ ^Õâã◊ O¨ Kå~°O KÕã∞¨ #Î fl h `«O„_ç
"≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\ ™˜ êiQÍ ã≤OÇ¨Ïà◊ ~å[‰õΩ=∂i q[Ü«∞=iúxx K«∂ã≤ PHõ~¬° }‰õΩ
Ö’#Ü«∂º_»∞. D Ñ¨^∞Œ <åÅ∞QÆ∞ Ö’HÍÖ’¡ ã¨HÅõ q^ŒºÅÖ’, JO^ŒKO« ^•Ö’¡ h
`«O„_çH˜ ãï`«∂QÆ QÆeQˆ HÍO`« P"≥∞ =∂„`«"∞Õ . P"≥∞ ™œO^Œ~åºxH˜, `≥eq`Õ@ÅH˜
=ÚQÆ∞_ú #·≥ h `«O„_ç P"≥∞#∞ q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞.
''~åK«iHõÑÙ¨ ã¨∞MÏÅÃÑ· =∞=∞HÍ~°O ÖËx P W~°∞=Ù~°∞ ~å*Ïºxfl q_çz U
ã¨∞O^Œ~° =<åÖ’¡<À qÇ¨ÏiOKÕ"å~°∞, U Ñ¨~fi° `« ™ê#∞=ÙÖ’¡<À x=ã≤OKÕ"å~°∞.
XHõ ~ÀA L#flKÀ@ =∞~À ~ÀA LO_Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞. x`«ºO H˘`«Î JO^•Å#∞
J<Õfi+≤ã∂¨ Î „Ñ¨H$õ ux „¿Ñq∞Oz, „Ñ¨H$õ uÖ’ =∞"Õ∞Hõ"∞≥ ÿ rqOKÕ"å~°∞. JÖÏ
U_®káê@∞ ZO`À JO^Œ"∞≥ #ÿ rq`åxfl QÆ_áç ê~°∞. "åi^ŒiÌ „Ñ¨}Ü«∞Ñ¶Å¨ OQÍ
#∞=Ùfi Ñ¨Ù\Ïì=Ù.
''HÍh #∞=Ùfi Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ h `«e¡ =∞~°}O˜ zOk. QÆ`« [#‡ÅÖ’ q∞ye# U
H˘kÌ Hõ~‡° Ñ¶Ö¨ Ï<Àfl J#∞Éèqí OK«\ÏxH˜ =∂#=[#‡<≥u#Î h `«e¡ J`«ºO`« Ñ≤#fl
=Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ t"≥·HÍºxfl á⁄OkOk. `«# „Ñ≤Ü«∂u„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# „áê}ã¨d
qÜ≥∂QÆO`À ^Œ∞ód`«∞_≥#· h `«O„_ç „áêÑÖzHõ q+¨Ü∂« ÅÖ’ q~°HÎ˜ K≥Ok,
60 D =∞Ç¨#QÆ~°O
x#∞fl J~°}ºOÖ’ aÅfiHõ=Úx P„â◊=∞OÖ’ q_çz `«áÈ=<åÅ‰õΩ "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
P P„â◊=∞OÖ’ Ñ¨ã‰≤ Äõ #QÍ Ñ¨_∞» #fl x#∞fl K«∂ã≤# aÅfiHõ=ÚhO„^Œ∞Å∞, Ñ≤ÅÅ¡ ∞
ÖË H õ JÖÏ¡ _ » ∞ `« ∞ #fl #Hõ ¯ Å^˘~° ‰ õ Ω WzÛ ÃÑOK« = ∞<åfl~° ∞ . #∞=Ùfi
`«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞‰õΩO@∞#fl "å~°∞ x*ÏxH˜ h ÃÑOÑ¨Ù_»∞ `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ =∂„`«"∞Õ ,——
Jx K≥ÑÊ≤ Ok. D =$`åÎO`«O Ñ¨Ó~°~Î Ú# =∞~°∞Hõ}Δ O P zÅ∞Hõ XHõ QÆO^è~Œ ∞° fixQÍ
=∂iáÈ~ÚOk. P ^Œ$âßºxfl K«∂ã≤ =∞~À=∂~°∞ Pâ◊Û~°ºáÈ=@O =∞Å¡#fl
=O`«~ÚºOk.
***
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ q#Ü«∞OQÍ ã≤OÇ¨Ï<å^è∞Œ xH˜ #=∞ã¨¯iOz ''<å Ñ≤`$« ^Õ=ÙÅ

ã¨Ç¨ ^è•º~Ú J~Ú# g∞~°∞ <å‰õΩ Ñ¨Ó[hÜ«ÚÅ∞. =∞Ç¨`å‡, <å „Ñ¨Ü∂« }O
P^ŒºO`«O Z<Àfl ~°ÇÏ¨ ™êºÅ#∞ KèkÕ ã¨∂,Î qO`«Å#∞ Pq+¨¯iã¨∂Î ™êQÆ∞`ÀOk.
<å [#‡=$`åÎO`«O `≥eÜ«∞*Ëã#≤ O^Œ∞‰õΩ g∞‰õΩ Hõ$`«A_˝ #» ∞. g∞~°∞ <å‰õΩ WÖÏ
`«@ã≤÷Oz LO_»HõáÈ`Õ <å [#‡ =$`åÎO`«O ZÑ¨Ê\˜H© ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ<Õ
q∞yeáÈÜÕ∞k. g∞ "Õ∞Å∞ =∞~°∞=ÖË#∞. J~Ú<å <åH˘Hõ ãÖ^ÕÇÏ¨ O. g∞~°∞ D
^Œ∞~°=ã¨#÷ ∞ ZÖÏ á⁄O^•~°∞?—— Jx J_çQÍ_»∞.
''Ü«∞â’^è~Œ å, =∂#= rq`«OÖ’x Ö’@∞áê@∞¡, HõëêìÅ∞, ã¨∞MÏÅ∞, HÀiHõÅ∞,
ÅHΔÍºÅ∞, "å\˜ HÀã¨"∞Õ KÕ¿ã ™êÇ¨Ï™êÅ∞- Wxfl JO^Œ"∞≥ #ÿ áê~å≈fiÅ∞O\Ï~Ú.
HÍh =∂ Ö’HõOÖ’ P^•ºO`åÅ∞O_»=Ù, Hõ+ãì¨ ∞¨ MÏÅ∞ LO_»=Ù. ã¨Å÷ , HÍÖÏÅ
„Ñ¨âfl◊ ÖË‰Ωõ O_® „Ñüx`«ºO ãÖw`«O, ã¨∞~åáê#O, <å@ºO =∂„`«"∞Õ xO_ç
LO\Ï~Ú. HÍ~°ºO, HÍ~°º™ê^è#Œ L#fl"å_»∞ „uHõ~}° â◊√kúQÍ `«# HÍ~°ºOÖ’
x=∞QÆfl"≥∞ÿ LO\Ï_»∞. U HÍ~°ºO ÖËx"å_»∞, x`«ºO =∞^è∞Œ áê#OÖ’ =ÚxˆQ"å_»∞
qK«H}Δõ ÖËHõ =iÎOz `«# ™ê÷~Úx HÀÖ’Ê`å_»∞. JO^Œ∞Hˆ ZO`«\ ˜ "≥É· =íè "≥∞#ÿ
rq`«O QÆ_∞» Ñ¨Ù`∞« #fl"å_≥<· å `«#H˜+"ì¨ ∞≥ #ÿ U^À XHõ HÍ~°ºOÖ’ x=∞QÆfl"≥∞ÿ LO_®e.
JÑ¨ÙÊ_Õ =∞#ã¨∞, â◊s~°O ã¨fiK«ÛOù QÍ LO\Ï~Ú. D q+¨Ü∂« xfl `≥eÜ«∞*Ë¿ã <å
Hõ^Œä K≥|∞`å#∞ q#∞.
''<Õ#∞ z#fl<å\˜ #∞O_ç `«∞O@i Ñ¨#∞ÅÖ’ q∞H˜¯e Pã¨H˜Î Hõey
LO_Õ"å_çx. `«e^¡ OŒ „_»∞Å‰õΩ, ÑïKåiHõÅ‰õΩ „â◊=∞ Hõeyã¨∂Î LO_Õ"å_çx. <å
=∞Ç¨#QÆ~°O D 61
JÅ¡i Éèií OK«ÖxË <å `«O„_ç "Õ^HŒ Oõ ~î=° Úx J<Õ XHõ „âı+"ì¨ ∞≥ #ÿ QÆ∞~°∞=Ù ^ŒQ~æÆ °
ã¨HõÅ q^ŒºÅ∞ JÉèíºã≤OKÕO^Œ∞‰õΩ ##∞fl ÑÖÑ≤OKå~°∞. P =ÚhO„^Œ∞Å
P„â◊=∞OÖ’<Õ h `«O„_ç <å‰õΩ ã¨Ç¨ ^è•º~Ú. h `«O„_çH˜ q^ŒºÃÑ· Pã¨HÎ˜ "≥∞O_»∞,
QÆ∞~°∞=ÙÅ Ñ¨@¡ L#fl ÉèHí `Î˜ À KåÖÏ `«‰Ωõ ¯= ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨HÅõ q^ŒºÅ#∞ JÉèºí ã≤Oz
QÆ∞~°∞‰õΩÅO #∞O_ç "≥o§áÈÜ«∂_»∞. HÍh UHÍ„QÆ`«, ã≤÷~°z`«ÎO ÖËx <Õ#∞
q^•ºÉèÏºãÖ Ñ¨ÓiÎ K≥Ü∞« ºÖËHõ P P„â◊=∞OÖ’<Õ ZO`ÀHÍÅO LO_çáÈÜ«∂#∞.
''P P„â◊=∞OÖ’ QÆ∞~°∞=ÙQÍi PO`«~O° yHõ"∞≥ #ÿ Ñ¨~â‚° ßÅÅ ã¨=¸Ç¨ÏO
XHõ@∞Ok. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ JHõ¯_» x=ã≤OKÕ"å~°∞. P Ñ¨~â‚° ßÅÅ‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ
QÆ∞~°∞‰õΩÅO LO_Õk. QÆ∞~°∞‰õΩÅOÖ’<Õ q^•º~°∞Å÷ ‰õΩ =ãü LO_Õk. q^•º~°∞Å÷ ‰õΩ
QÆ∞~°∞=ÙQÍi Ñ¨~â‚° ßÅÅ "≥Ñ· Ù¨ "≥à§◊ @O HÍx, J@∞"≥Ñ· Ù¨ K«∂_»@O HÍx x+≤ÔúŒ .
z#fl =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ P xÜ«∞=∂Å#∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂ `«i¯OK«Ö^Ë ∞Œ . HÍh Ü«ÚHõÎ =Ü«∞ã¨∞û‰õΩ
=zÛ# `«~åfi`« WO^Œ∞Ö’ U^À ~°ÇÏ¨ ã¨ºO ^•y LO^Œx JxÑ≤OzOk. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞
<Õ~ˆ Ê q^ŒºÅ‰õΩ =¸Å"≥∞#ÿ ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞ JHõ¯_Õ LO_˘K«Ûx J#∞‰õΩ<åfl#∞. P
~°ÇÏ¨ ã¨ºO `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë Hõ+Ñì¨ _¨ =» Åã≤# J=ã¨~O° ÖË‰Ωõ O_® ã¨HÅõ q^ŒºÅ∞
ã¨∞<åÜ«∞ãÖQÍ KÕl‰õΩ¯`åÜ«∞<Õ ‰õΩ\˜Å PÖ’K«# HõeyOk.
''XHõ<å_»∞ „áê`«óHÍÅ"Õ∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ™êfl#=∂K«iOKÕO^Œ∞‰õΩ ã¨~ã° ∞¨ ûH˜
"≥o§# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <Õ#∞ P Ñ¨~â‚° ßÅÅ ã¨g∞ÑÖÖ’ K≥@¡ =∂@∞# #H˜¯ QÆ=∞xã¨∂Î
‰õÄ~°∞Û<åfl#∞. ™êfl#=∂K«iOKÕO^Œ∞‰õΩ "≥o§# QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ uiy =KåÛ~°∞.
PÜ«∞# Ñ¨~â‚° ßÅÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ_»∞`«∞O_»QÍ Ö’Ñ¨Å #∞O_ç XHõ JO^Œ"∞≥ #ÿ Ü«Ú=u
|Ü«∞@‰õΩ =zÛOk. KÕ`∞« Å‰õΩ, HÍà◊§‰õΩ Ñ¨ÓÅ=∂ÅÅ#∞ ^èiŒ Oz LO^•"≥∞.
"≥∞_»Ö’ Ñ¨ÓÅ^ŒO_»#∞ ^èiŒ Oz =ÚxHõ#ºÖÏ LOk. <Õ#∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂ P„â◊=∞OÖ’
„ã‘ÅÎ #∞ K«∂ã≤ LO_»Ö^Ë ∞Œ . Jã¨Å∞ „ã‘ÅÎ ∞ P„â◊=∞OÖ’ L#fl@∞ì Z=iH© `≥eÜ«∞^Œ∞.
Z=~å"≥∞ J<Õ ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅO <åÖ’ HõeyOk.
''JÑ¨Ê\˜ #∞O_ô „Ñü~ÀE QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ÖËx ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J@∞QÍ "≥o§
P"≥∞#∞ QÆ=∞xã¨∂Î LO_Õ"å_çx. P"≥∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂ Ñ¨~â‚° ßÅ ^•\˜ |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛk
HÍ^Œ∞. P"≥∞#∞ |Ü«∞@‰õΩ ~°ÑÊ≤ OKåÅx <Õ#∞ Z<Àfl „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ KÕ¿ã"å_çx.
Ñ¨‰ΩΔõ ÖÏ¡, [O`«∞=ÙÖÏ¡ â◊|OÌ K≥Ü∞« º@O, Ñ¨~â‚° ßÅ "åH˜\’¡ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞, P‰õΩÅ∞ K«Å@¡ O,
~åà◊√§ "≥Ü∞« º@O– WÖÏ Zxfl KÕã<≤ å P"≥∞ |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛk HÍ^Œ∞.
62 D =∞Ç¨#QÆ~°O
''XHõ<å_»∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ÖËx ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ™êÇ¨Ïã≤Oz <Õ#∞ Ñ¨~â‚° ßÅÖ’
*Á~°|_®¤#∞. QÆ∞~°∞=ÙQÍi Ñ¨Ó[‰õΩ U~åÊ@∞¡ KÕã∞¨ #Î fl P"≥∞#∞ K«∂âß#∞. <Õ#∞
JK≥Û~°∞"˘Ok tÅÖÏ xÅ∞ÛO_çáÈÜ«∂#∞. P"≥∞k JuÖ’Hõ ™œO^Œ~º° O. QÆO^è~Œ fi° ,
Ü«∞Hõ,Δ H˜<fl≥ ~°, HÕÑ¨Ù~°∞ëêk Ö’HÍÖ’¡ Z#fl_»∂ JO`«\ ˜ ™œO^Œ~åºxfl <Õ#∞
K«∂ã≤ LO_»Ö^Ë ∞Œ . P"≥∞ ™ê^è•~°} „ã‘Î HÍ^Œx, U ^Õ=HÍO`À Jx „QÆÇÏ≤ OKå#∞.
WO`«Ö’ J"≥∞ ##∞fl K«∂ã≤ `«`~Î« á° ê@∞H˜ QÆ∞~°~ÚºOk.
''<Õ#∞ "≥O@<Õ P"≥∞#∞ HõqΔ ∞OK«=∞x „áê^èÜÕ ∞« Ñ¨_®¤#∞. <Õ#∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍi
t+¨μº_»#x, WHõ¯_» „ã‘ÅÎ ∞ LO\Ï~°x TÇ≤ÏOK«Ö^Ë xŒ , Hˆ =ÅO QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞
=∂„`«"∞Õ LO\Ï~°x ÉèÏqOz =KåÛ#x Jã¨`º« O ÑëHÍ#∞. D q+¨Ü∞« O
=∞Ç¨#QÆ~°O D 63
QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ `≥eÜ«∞x"˘fi^ŒxÌ JÉèºí i÷OKå#∞. P"≥∞ <å n<å=ã¨‰÷ Ωõ *ÏeÑ¨_ç
D q+¨Ü∂« xfl QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ K≥ÑÊ¨ #x <å‰õΩ =∂@ WzÛOk. JÖÏ<Õ `«#
q+¨Ü∞« O P„â◊=∞OÖ’ Z=iH© `≥eÜ«∞x"˘fi^ŒxÌ ÃÇÏK«ÛiOzOk.
''*ÏeÑ¨_ç# ã¨∞xfl`« =∞#ã¨∞¯ÅO>Ë Ö’HÍxH˜ ZO`« Ñ¨ÅK«<À! P
ã¨∞xfl`«`åfi<Õfl `«=∞ J=HÍâ◊OQÍ =∞ÅK«∞H˘O\Ï~°∞. P"≥∞ <å‰õΩ Ç¨x
HõÅQÆx=fi^Œ<Õ #=∞‡HõO Hõey „Ñük#O QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ÖËx ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "≥o§
P"≥∞`À ¿ãflÇ¨ÏO #\ÕKÕ"å_çx. P"≥∞ ##∞fl #q∞‡ `«# =$`åÎO`«O K≥ÑÊ≤ Ok.
''Ö’Hõ=∂`« J~Ú# áê~°fiuÃÑ· Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞xH˜ „Ñ¨}Ü«∞O HõeQˆ O^Œ∞‰õΩ
Ñ¨Ù+¨Êâ◊~°^è•i =∞#‡^èŒ∞_»∞ XHõ Ñ¨ÓÅÉÏ}Ïxfl "Õâß_»∞. UHÍ„QÆ`« K≥ki#
Ñ¨~=° ∞t=Ùx P„QÆÇ¨ xH˜ Ö’<≥#· =∞#‡^è∞Œ _»∞ Éèãí ‡¨ "≥∞ÿ ~°∂ÑÖÖËx"å_çQÍ q∞yÖÏ_»∞.
^Õ=`«ÅO^Œi ã¨=∞HõΔOÖ’ =∞OQÆà◊Hõ~°OQÍ áê~°fifÑ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å q"åÇ¨ÏO
[iyOk. P „Ñ¨}Ü«∂xH˜ HÍ~°}"≥∞#ÿ Ñ¨ÓÅÉÏ}Ïxfl áê~°fifÑ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞Å∞
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Ö’¡ XHõ ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ q_çKå~°∞. `«áÈnHõÖΔ ’ L#fl =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞
XHõ<å_»∞ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å‰õΩ "≥o§ P ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ ãÖ^è•º=O^Œ#O KÕã∞¨ OÎ _»QÍ,
PÜ«∞# ^Àã≤eÖ’H˜ P Ñ¨ÓÅÉÏ}O =zÛOk. k=º^Œ$+≤`ì À P ÉÏ}O QÆ∞iOz
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ Ö’ˆHâ◊fi~°∞xH˜, Ö’Hõ=∂`«H˜ =∞^èŒº
„Ñ¨}Ü«∞HÍ~°}"≥∞#ÿ D Ñ¨ÓÅ â◊~O° ZO`« =∞<ÀÇ¨Ï~°"∞≥ #ÿ ^À Jx Ü≥∂zOKå~°∞.
PÜ«∞# =∞#ã¨∞ûÖ’ P PÖ’K«# Hõey# "≥O@<Õ P ÉÏ}O „áê}O áÈã¨∞‰õΩx
Ö’HÀ`«~Î ° ™œO^Œ~º° ~åtQÍ J=`«iOzOk.
''t=Ù_®[˝ ÖËx^Õ p"≥∞ÿ<å ‰õΩ@ì^Œ∞ Hõ^•. D K«~°º‰õΩ Z@∞=O\˜
HÍ~°}=ÚO^À Jx ÉèÏqOz# QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ '‰õΩ=∂s, `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ ÖË‰Ωõ O_®
[x‡Oz#^•#=Ù. h‰õΩ U â◊$OYÖÏÅ∂ ÖË=Ù. #∞=Ùfi ¿ãfiKåÛùrqq. D
[QÆ=∞O`å h^Õ. h‰õΩ W+¨"ì ∞≥ #ÿ r=<åxfl #∞=Ùfi QÆ_Ñ» "¨ ˘K«∞Û. hH˜+"ì¨ ∞≥ #ÿ "åix
=iOK«=K«∞Û,— Jx P"≥∞#∞ Pj~°fikOKå~°∞. HÍh P"≥∞ 'Ö’ˆHâ◊fi~°∞xH˜
„Ñ¨}Ü«∞HÍ~°}"≥∞#ÿ <Õ#∞ "Õ~˘Hõix =iOK«Ö#Ë ∞, Ö’HõHàõ Ïº}ÏxH˜ ™êH˜<Δ #·≥ <å‰õΩ
"Õ~∞° "åOKèÅ« ∞ ÖË=Ù. <å [#‡‰õΩ HÍ~°}"≥∞#ÿ `«=∞#∞ `«O„_çQÍ ÉèÏqOz g∞
¿ã=Ö’<Õ QÆ_∞» Ñ¨Ù`å#∞,— Jx „áêi÷OzOk. P"≥∞ =∂@#∞ =∞xflOz QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞
P„â◊=∂xH˜ fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞. Jx`«~° ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ P"≥∞ ™œO^Œ~º° O |Ü«∞@‰õΩ
64 D =∞Ç¨#QÆ~°O
`≥e¿ãÎ P"≥∞ UHÍO`åxH˜ ÉèOí QÆ=∞x ÉèÏqOz# QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ P"≥∞#∞ Z=iH©
Hõ#|_»x=fi‰õΩO_® LOKå~°∞.
''D =$`åÎO`«O `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl Ñ≤=∞‡@ <å‰õΩ Jq∞`« QÆ~fi° O HõeyOk.
Ö’HÀ`«Î~° ™œO^Œ~°º ~åt ~°Ç¨Ïã¨ºO `≥Å∞ã¨∞HÀQÆeQÍ##fl JÇ¨ÏOHÍ~°O`À,
P"≥∞H˜zÛ# =∂@#∞ =∞iz, <å Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl Kå@∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ D ~°ÇÏ¨ ã¨ºO
P„â◊=∞OÖ’ L#fl q∞ye# "å~°O^ŒiH© K≥áêÊ#∞. JÑ¨Ê\˜ #∞O_ç JO^Œ~∂°
P"≥∞#∞ K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ áÈ\˜Ñ_¨ ™» êQÍ~°∞. P"≥∞ UHÍO`åxH˜ ÉèOí QÆO HõÅQÆ@O
"≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. q+¨Ü∞« O `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ nxH˜ HÍ~°}"≥∞#ÿ ##∞fl
P„â◊=∞O #∞O_ç |Ç≤Ï+¨¯iOKå~°∞.
''P tHõΔ ##∞fl ÉÏkèOK«Ö^Ë ∞Œ . ##∞fl q=Ú‰õΩ_Î xç KÕãO≤ k. <Õ#∞ QÆO^è~Œ fi° Ö’HõO
KÕi Éè’QÆÖÏÅã¨∞_çQÍ rqOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì#∞. XHõ ~ÀA =∞k~°=∞`«∞ÖÎ ’
QÆ∞~°∞=ÙQÍi P„â◊=∂xH˜ "≥o§ P"≥∞#∞ QÍO^è~Œ fi° q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï#x
J_çQÍ#∞. P"≥∞ `«$}©Hiõ OzOk. =∞`«∞ÖÎ ’ qK«H}Δõ #∞ HÀÖ’Ê~Ú# <Õ#∞ P"≥∞
KÕux Ñ¨@∞ì‰Ωõ <åfl#∞. <åÖÏO\˜ hK«∞_ç, JÅ∞Ê_ç ã¨Ê~°≈‰õΩ Ö’<≥#· P"≥∞ P"ÕâO◊ `À
P Hõ}Δ "Õ∞ `«# ~°∂áêxfl `«ºlã¨∞#Î fl@∞ìQÍ ÑëHÕk. ##∞fl ‰õÄ_® <å ~°∂áêxfl
HÀÖ’Ê~Ú Ñ¨HQΔ˜ Í |`«H=õ ∞x â◊ÑO≤ zOk.
''=∞`« ∞ Î g_ç # <Õ # ∞ P"≥ ∞ #∞ „áê^è Õ Ü « ∞ Ñ¨ _ ®¤ # ∞. âßáêxfl
LÑ¨ãO¨ Ç¨ÏiOK«∞HÀ=∞x J_çQÍ#∞. `«ÑÙ¨ ÊH˜ `«y# ^ŒO_»# `«ÑÊ¨ ^Œx, âßÑÖ
uiy "≥#H˜¯ fã¨∞HÀÖË#x P"≥∞ K≥ÑÊ≤ Ok. HõhãÖ âßÑ¨q"≥∂K«# =∂~åæxfl
LÑ¨^tÕ OK«=∞x "Õ_∞» ‰õΩ<åfl#∞. Ö’HõHàõ Ïº}Ï~°O÷ [iˆQ U HÍ~°ºOÖ’<≥<· å ã¨Ç¨ Ü«∞O
K≥Ü«∞º@O ^•fi~å uiy <å ~°∂áêxfl á⁄O^ŒQÆÅ#x K≥Ñ≤Ê P"≥∞ uiy
Ñ¨Ù+¨ÊÉÏ}OQÍ =∂iáÈ~ÚOk.
''Ü«∞â’^è~Œ ∞° _®, <Õ_∞» h‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« @O ^•fi~å <Õ#∞ <å ~°∂áêxfl
uiy á⁄O^ŒQeÆ QÍ#∞,—— Px `«# =$`åÎO`åxfl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ q=iOKå_»∞
ã≤OÇ¨Ï<å^è∞Œ _»∞.
ã≤OÇ¨Ï<å^è∞Œ _ç Hõ^Œä q<åflHõ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, =∞Å¡#fl HÍ¿ãÑ¨Ù =∂\Ï¡_Ö» HË õ
áÈÜ«∂~°∞. J_»qÖ’ J=∂Ü«∞‰õΩÖˇ#· <Õ™êÎÅ`À P@Å∞, P„â◊=∞OÖ’ QÆ∞~°∞=ÙQÍi
=^ŒÌ „â◊^QúŒ Í <Õ~∞° Û‰õΩ<Õ q^ŒºÅ∞ =∂„`«"∞Õ rq`«=∞#∞‰õΩ<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ D
=∞Ç¨#QÆ~°O D 65
„Ñ¨Ü∂« }O xO_® Z<Àfl H˘`«Î J#∞Éè"í åÅ∞, J#∞Éè∂í `«∞Å∞. Z<≥fl<Àfl Hõ^ÅŒä ∞,
U"Õ"À ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞, ÉÏÇ¨ÏºÖ’HõÑÙ¨ =$`åÎO`åÅ∞ Z^Œ∞~Ô · „Ñ¨ÑO¨ K«O, rq`«O
J<Õ TÇ¨ÏÅ‰õΩ qã¨Î $`« J=QÍÇ¨Ï# HõeÊã¨∞<Î åfl~Ú. PÖ’K«#Ö’¡ =ÚxyáÈ~Ú#
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ `«# QÆ∞~°∞=Ù `«##∞ D HÍ~åºxH˜ ÑÖÑ¨@O Ü«∂^Œ$zÛùHOõ
HÍ^Œx, `«# q^•ºÉèÏºãÖÖ’ Wk ‰õÄ_® ÉèÏQÆ"∞Õ #x `ÀzOk. x["≥∞#ÿ QÆ∞~°∞=Ù
`«# t+¨μº_çH˜ Hˆ =ÅO `«#‰õΩ `≥eã≤# q^ŒºÅ∞ =∂„`«O É’kèOz =kÖËÜ∞« _»x,
rq`«OÖ’ ÑïÑ¨Ó~°‚ q*Ë`«QÍ xeKÕO`«=~°‰õΩ tHõΔ}x™êÎ_»x J`«xH˜
J=QÆ`=« ∞~ÚºOk. =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ `«# QÆ∞~°∞=ÙH˜ #=∞ã¨¯iOKå_»∞.
ã≤OÇ¨Ï<å^è∞Œ _»∞ `«# =∂Ü«∞`À P =∞Ok~°OÖ’ XHõ H˘Å#∞ ã¨$+≤Oì Kå_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx P Ñ¨q„`« [ÖÏÖ’¡ ™êfl#=∂K«iOK«=∞x K≥áêÊ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
`«# ã¨|÷ `Ì #« ∞ g_ç ã≤OÇ¨<å^è∞Œ _»∞ K≥ÑÊ≤ #>Ëì P H˘Å#∞Ö’ ™êfl#=∂K«iOz
Ñ¨~°=∞t=ÙxH˜, `«# =∂`åÑ≤`«~°∞Å‰õΩ, PKå~°∞ºÅ‰õΩ, `«# QÆ=∞#OÖ’
ã¨Ç¨ Ü«∞Ñ¨_#ç „âıÜ∂≥ aèÖÏ+¨μÅ‰õΩ JO[e Ñ¶∞¨ \Õz H˘Å#∞ #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ
=KåÛ_»∞. HÍoHÍ =∂`«‰õΩ ™êëêìOQÆÑ¨_ç P"≥∞ Pjã¨∞ûÅ∞ á⁄O^•_»∞.
ã≤OÇ¨Ï<å^è∞Œ _»∞ ¿Ñ\˜H#õ ∞ ã¨g∞Ñ≤Oz =„*ÏÜ«Ú^è•xH˜ #=∞ã¨¯iOz, =∞#ã¨∞ûÖ’
WO„^Œ∞_çx ^è•ºxOz P PÜ«Ú^è•xfl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ JOkOKå_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
q#„=∞OQÍ `«# ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å`À P =„*ÏÜ«Ú^è•xfl JO^Œ∞‰õΩx ''=∞Ç¨
„Ñ¨™ê^ŒO,—— Jx Hõà§◊ Hõ^∞Œ ‰Ì Ωõ <åfl_»∞.
PÜ«Ú^èOŒ KÕuÖ’ W=∞_»QÍ<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çÖ’ H˘`«Î â◊HÎ˜ „Ñ¨"tÕ OzOk.
J`«_∞» ^ÕnÑ¨º=∂#OQÍ "≥eyáÈ`«∞<åfl_»∞. J`«_Ñç Ù¨ Ê_»∞ ™ê=∂#º =∂#=Ù_çÖÏ
HõxÑ≤OK«@O ÖË^∞Œ . WÅ‰õΩ ky=zÛ# WO„^Œ∞_çÖÏ „Ñ¨HÍtã¨∞<Î åfl_»∞. =∞Ç¨â◊HxÎ˜
á⁄Ok# JÇ¨ÏOHÍ~°O J`«_Öç ’ Wã¨∞=∞O`≥<· å ÖË^∞Œ . =∞iO`« q#Ü«∞jÅ∞_≥,·
ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ #=Ùfi`À, Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ =∞#ã¨∞û`À =∂#=~°∂áêxfl á⁄Ok# ^≥"· åOâ◊
ãÖÉè∂í uxÖÏ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl_»∞.
''Ü«∞â’^èŒ~å, PÑ¨`«û=∞Ü«∂Ö’¡ ##∞fl ã¨‡iOK«∞. h‰õΩ `«Ñ¨ÊHõ
ã¨ Ç ¨  Ü« ∞ Ñ¨ _ » Q Æ Å #∞. q[Ü≥ ∂ ã¨ ∞ Î , —— Jx nqOz ã≤ O Ç¨ Ï <å^è Œ ∞ _» ∞
JO`«~åú#=∞Ü«∂º_»∞.
''q[Ü≥∂ã¨∞Î ™È^Œ~å! q[Ü≥∂ã¨∞,Î —— Jx =∞Å¡#fl Ñ¨@Öì xË P#O^ŒO`À
66 D =∞Ç¨#QÆ~°O
JiKå_»∞. „Ñ¨ã#¨ fl =^Œ#O`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∞Å¡#fl |OnQÍ L#fl ÑÖ[~°O
=^Œ‰Ì Ωõ #_çKå_»∞. `«# =„*ÏÜ«Ú^èOŒ `À ÑÖ[~åxfl `åHÍ_»∞. JO`Õ, ÑÖ[~°O
ÃÑ^ŒÌ â◊|OÌ `À `«∞<å`«∞#HõÅ~ÚáÈ~ÚOk. ÑÖ[~°O K≥~° #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_#ç
=∞Å¡#fl Jq∞`«"≥∞ÿ# P#O^ŒO`À, Hõ$`«[˝`«`À Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç áê^•Å∞
`åHõÉ’Ü«∂_»∞. Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ K«Ñ¨ÙÊ# J`«_çx "åiOz QÍ_è®eOQÆ#O
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞.
''q∞„`«=∂, D Ñ¶∞¨ #`« <åk HÍ^Œ∞. ÑïÑ¨Ó~°O‚ QÍ hk. #∞=Ùfi K≥ÑÊ≤ #
=∞Ok~° ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞, h "≥O@ fã¨∞‰õΩ=zÛ# zÅ∞Hõ D J^Œ$ëêìxfl <å‰õΩ
ã≤kOú Ñ¨*™Ë ê~Ú. <Õ<Õ h‰õΩ Hõ$`«A_˝ <» ·≥ LO_®e. <å D QÆ=∞#OÖ’ <Õ#∞
"åÇ¨ÏHÍxfl =∂„`«"∞Õ . h=O\˜ q∞„`«∞ÖË x["≥∞#ÿ Hõ~ÅÎ° ∞,—— Jx `«# =∞#ã¨∞ûÖ’
=∂@Å∞ K≥áêÊ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
***
ÑÖ[~°O |^ŒÅÌ ∞HÍ=@O`À<Õ =∞Ok~°OÖ’ U^À qÑ¨`∞« Î ãÖÉèqí ™ÈÎO^Œ#fl

ãÖHˆ `«O HÍà◊É~·ˇè =° ÙxH˜ KÕiOk. `«# t+¨ºQÆ}O`À ã¨Ç¨ =∞Ok~°OÖ’ „Ñ¨`º« HõOΔ
JÜ«∂º_»∞. J`«_ç "≥O@ XHõ <åQÆH#õ º, ^Õ=Hõ#º ‰õÄ_® L<åfl~°∞. "åi~°∞=Ù~°∂
HÍà◊É~·ˇè =° Ù_ç ã¨"∂≥ ‡Ç¨Ï#â◊HHÎ˜ ˜ Ö’|_ç |OnÅ∞QÍ L<åfl~°∞. [iy#k ã¨=∞ãÖÎ
J=QÆÒ« KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_≥· ''K«∂_»∞ ÉÏÅHÍ, h‰õΩ HÍ"åeû# HÍ~°ºO ã≤kOú zOk.
WHõ `«H}Δõ O D =∞Ok~°O g_ç "≥à√◊ §. ÖË‰Ωõ O>Ë h „áê}ÏÅˆH „Ñ¨=∂^ŒO
ã¨∞=∂,—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞ HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞.
=∞Å¡#fl ÉèÜ í ∞« O`À HõOÑ≤OzáÈ`«∂ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥#Hõ‰Ωõ KÕi ''™È^Œ~å,
"å_Õ HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞,—— Jx Ö’Q˘O`«∞`À K≥áêÊ_»∞. =∞Å¡#fl ÉèÜ í ∂« xfl QÆ=∞xOz#
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ z~°∞#=Ùfi #qfi JÉèÜ í ∞« q∞KåÛ_»∞.
''HÍà◊É~·ˇè "° å, ã¨$+≤ì xÜ«∞=∂Å#∞ Ju„Hõq∞Oz Jã¨ÇÏ¨ ["≥∞#ÿ HÀiHõÅ`À
‰õΔΩ„^ŒnHõΔÅ∞ KÕã≤ WÑ¨Ê\˜ˆH áêÑÖ =¸@Hõ@∞ì‰õΩ<åfl=Ù. D =O^Œ=∞Ok
~å‰õΩ=∂Ô~ÅÎ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ ZO`« â’HõO J#∞Éèqí ã¨∞<Î åflÜ≥∂. P J=∂Ü«∞‰õΩÅ
Hõhfl~°∞ HÍiÛK«∞ÛQÍ =∂i x#∞fl ^ŒÇÏ≤ OK«H=õ ÚO^Õ D L<å‡^ŒO g_»∞. h‰õΩ,
Ö’HÍxH˜ „âıÜ∞« ã¨∞û HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok,—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Ç≤Ï`«=Ù ÑëHÍ_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 67
`«#x K«∂ã≤ U=∂„`«O ÉèÜ í ∞« Ñ¨_H» áõ ÈQÍ, `«# ÃÇÏK«ÛiHõ qx ‰õÄ_® U
=∂„`«O K«eOK«Hõ `«#Hˆ Ç≤Ï`«É’^èŒ KÕã∞¨ #Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç ^è~·≥ º° O K«∂ã≤ HÍà◊É~·ˇè =° Ù_Hç ˜
P„QÆÇÏ¨ O Hõ@Åì ∞ `≥OK«∞‰õΩOk. ''ÉÏÅ∞_»=x L¿ÑHÕΔ Kå#∞. <å ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞
`≥eã≤# U rg =∞#*ÏÅ^Œ∞. HÍã¨∞HÀ,—— Jx HÍà◊É~·ˇè =° Ù_∞» `«# =∞O„`«ÔŒ _»O`À
XHõ qHõ$`åHÍ~°∞_≥#· ~åHõãΔ ∞¨ _çx ã¨$+≤Oì Kå_»∞.
P ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ `å\˜ K≥@Oì `« Z`«∞OÎ _ç, `«# #Å¡x ÉèÏs â◊s~°O`À ã¨~åãï
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç g∞^Œ‰Ωõ ^Œ∂HÍ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«$\˜Ö’ `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩx Ñ¨H¯õ <Õ
L#fl Z`≥#ÎÂ =∞O@ÑÖ g∞^ŒH˜ ZQÆÉÏHÍ_»∞. ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ `«# =Úà◊§QÆ^`Œ À
Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç g∞^Œ‰õΩ ^•_çH˜ =KåÛ_»∞. Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ `«# KÕuÖ’ L#fl
=„*ÏÜ«Ú^èOŒ `À P ^≥|ƒ#∞ J_»∞‰¤ Ωõ <åfl_»∞. =„*ÏÜ«Ú^è•xfl `åH˜# "≥O@<Õ P
=Úà◊§QÆ^Œ =ÚHõ¯Å∞QÍ qiyáÈ~ÚOk. P TÑ¨ÙH˜ Ñ¨@∞ì`Ñ« Ê≤ # ~åHõãΔ ∞¨ _»∞
`«∂eÑ¨_®¤_∞» . Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ "≥∞~°∞Ñ¨ÙÖÏ Hõke ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ `Õ~∞° ‰õΩ<ÕÖ’¿Ñ J`«_ç
HõO~îåxfl KèkÕ OKå_»∞. ÃÑ^ŒQÌ Í J~°∞ã¨∂Î ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ „áê}ÏÅ∞ q_çKå_»∞.
P ^Œ$â◊ºO K«∂ã≤ P"ÕâO◊ `À TyáÈ`«∂ HÍà◊É~·ˇè =° Ù_∞» `«# =∞O„`«ÔŒ _»O`À
ÃÑ^ŒÌ JyflQÀàÏefl ã¨$+≤Oì Kå_»∞. Jq ÉèQí ÉÆ Qíè =Æ ∞x ^˘~°∞‰¡ Ωõ O@∂ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç
"≥·Ñ¨Ù ^Œ∂ã¨∞‰õΩ=KåÛ~Ú. Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ `«# =„*ÏÜ«Ú^èŒO`À "å\˜x
ã¨∞<åÜ«∞ãÖQÍ xÅ∞=iOKå_»∞. HÍà◊É~·ˇè =° Ù_∞» D™êi ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ "åº„Ñ¶∂¨ xfl
ã¨$+≤Oì Kå_»∞. Jk Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç g∞^Œ‰Ωõ XHõ¯ L^Œ∞@∞# ^Œ∂HÕk. PãïHˆ
J„Ñ¨=∞`«∞_Î #·≥ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# Y_®æxfl ã¨~åãï "åº„Ñ¶∞¨ O #∞^Œ∞@ <å@∞‰õΩ<ÕÖÏ
Ñ¨@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç g∞^Œ‰Ωõ â◊HÎ˜ g∞~å LiH˜# "åº„Ñ¶∞¨ O #∞^Œ∞@
=„*ÏÜ«Ú^èOŒ kQÆ|_çOk. "åº„Ñ¶∞¨ O ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeOk.
k‰õΩ¯`ÀK«x HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞ HÍoHõ#∞ „áêi÷Oz PÜ«Ú^èqŒ ∞=∞‡x HÀ~å_»∞.
`«# Láêã¨‰Ωõ _≥#· HÍà◊É~·ˇè =° Ùx HÀiHõ HÍ^Œ#ÖËx HÍoHõ J`«_Hç ˜ XHõ â◊H=Î˜ ∞O`«"∞≥ #ÿ
Y_®æxfl „Ñ¨™êkOzOk. HÍh XHõ +¨~`° ∞« qkèOzOk. ''HÍà◊É~·ˇè "° å, <å Láêã¨‰Ωõ Å
~°HõÎO =∂„`«O D Y_»æOÃÑ· zO^Œ‰õÄ_»^Œ∞. JÖÏ [iy`Õ PÜ«Ú^èŒO
xsfi~°º=∞=Ù`«∞Ok. HÍ|\˜ì h ~°HOÎõ PÜ«Ú^èOŒ g∞^Œ Ñ¨_‰» Ωõ O_® K«∂ã¨∞HÀ,——
Jx ÃÇÏK«ÛiOzOk.
HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞ ~Ô \Õì z# L`åûÇ¨ÏO`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çÃÑ· ^•_çH˜ =KåÛ_»∞.
68 D =∞Ç¨#QÆ~°O
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ‰õÄ_® ã¨=∞~À`åûÇ¨ÏO`À HõkÖÏ_»∞. W^ŒiÌ =∞^èºŒ Ñ¶∞¨ ’~° ^ŒfiO^Œfi
Ü«Ú^ŒOú "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. Y_®æÅ∞ ~Ô O_»∂ XHõ^•x<˘Hõ\ ˜ `åH˜#O`«<Õ xÑ¨ÙÊÅ∞
ZQÆã≤ Ñ¨_∞» `«∞<åfl~Ú, =∞Ok~°O ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ â◊ÉÏÌÅ`À HõOÑ≤OzáÈ™êyOk.
PÅÜ«∞O |Ü«∞@ "Õz L#fl QÆ@Ü ì ∞« º P â◊ÉÏÌÅ‰õΩ LeH˜¯Ñ¨_,ç Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx
XO@iQÍ ÑÖÑ≤#O^Œ∞‰õΩ HÕz`ü qKåiOKå_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ `À_»∞QÍ
Ö’Ñ¨Å‰õΩ áÈ"åÅx J`«_Hç ˜ JxÑ≤OzOk. HÍh Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ "åix JHõ¯_Õ
PQÆ=∞<åfl_»∞. UO K≥Ü«∂ºÖ’ `ÀK«Hõ ãÖkQÍú=ã¨÷Ö’ H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞`«∂
xÅ∞ÛO_çáÈÜ«∂_»∞ QÆ@Ü ì ∞« º.
=∞Ok~°OÖ’ L#fl =∞Å¡#fl L`«¯O~î`° À P áÈ~å\Ïxfl K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, HÍà◊É~·ˇè =° Ù_∞» W^Œ~Ì ∂° q∞H˜¯e `≥Q∞Æ =`À áÈ~å_»∞`«∞<åfl~°∞. QÆO@Å∞
QÆ_zç áÈ`«∞<åfl~Ú HÍh áÈ~°∞ PQÆÖ^Ë ∞Œ . W^ŒiÌ Ö’#∂ â◊HÎ˜ H©}Δ ™˜ ÈÎOk. J~Ú<å
Z=~°∂ "≥#HõO[ "≥Ü∞« º@O ÖË^∞Œ . XHõ Hõ}Δ O HÍà◊É~·ˇè =° Ù_^ç Õ PkèHºõ O JxÑ≤ã∞¨ OÎ k,
=∞~°∞Hõ}Δ OÖ’ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Ñ¨ÙOA‰õΩx "≥∞~°∞Ñ¨Ù^•_ç KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. HÍà◊É~·ˇè =° Ù_ç
t+¨μºÅO`å LÑ≤i aQÆ|\˜,ì aHõ¯K«zÛáÈ~Ú P áÈ~°∞x K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤~∞° .
¿ãfi^ŒO`À `«_ãç á≤ È~Ú# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XHõ¯ Hõ}Δ O Ñ¨@∞ì `«ÑÊ≤ HÕ^ŒÑ_¨ ®¤_∞» .
J^Õ J^Œ#∞QÍ fã¨∞‰õΩx HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞ Y_®æxfl ã¨~åãï Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç QÆ∞O_≥Ö’¡
á⁄_çKOÕ ^Œ∞‰õΩ J#∞=ÙQÍ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x g∞^Œ‰Ωõ ^Œ∂HÍ_»∞. Hõ}Δ OÖ’ [~°QÉÆ ’`«∞#fl
Ñï}Ï=∂xfl „QÆÇÏ≤ Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ X_»∞Ñ¨ÙQÍ Ñ¨H¯õ ‰õΩ `«ÑÙ¨ Ê‰õΩ<åfl_»∞.
#∞#∞Ñ¨ÙQÍ, ^Œ$_èO» QÍ L#fl <ÕÅÃÑH· ˜ QÆ∞iÃÑ\˜#ì Y_»Oæ `À ã¨Ç¨ HÍà◊É~·ˇè =° Ù_ç
â◊s~° ÉèÏ~°=∞O`å Ñ¨_ãÕ i¨ H˜ Y_»Oæ Ñ¨@∞ì `«ÑÊ≤ HÍà◊É~·è̌ =° Ù_ç KÕu #∞O_ç
*ÏiáÈ~ÚOk. HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞ Y_»Oæ g∞^Œ Ñ¨_®¤_∞» . J`«_ç J~°KuÕ H˜ QÍÜ«∞"≥∞ÿ
~°HõÎO zq∞‡Ok. HÍà◊Éèˇ·~°=Ù_»∞ P Ç¨Ï~îå`ü Ñï}Ï=∂xH˜ xâıÛ+¨μì_≥·
xÅ|_çáÈÜ«∂_»∞. HÍoHõ K≥Ñ≤Ê#@∞ì J`«_ç Y_»æO â◊HÎ̃Ç‘Ï#"≥∞ÿ „Ñ¨HÍâßxfl
HÀÖ’Ê~ÚOk.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Hõ}Δ HÍÅO áÈ~°∞xeÑ≤ HÍà◊É~·ˇè =° ÙxH˜ ã¨=∞Ü«∞q∞KåÛ_»∞.
WHõ<<·≥ å áÈ~°∞ =Úy™êÎ_"Õ ∂≥ Jx PtOz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ Pâ◊Û~åºxfl Hõeyã¨∂Î
HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞ `«# Y_®æxfl JO^Œ∞‰õΩx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç g∞^Œ‰Ωõ =KåÛ_»∞. WHõ
L¿ÑHÕΔ z ÖÏÉèOí ÖË^xŒ „QÆÇÏ≤ Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Hõ}Δ OÖ’ HÍà◊É~·ˇè =° Ùx Y_®æxfl
=∞Ç¨#QÆ~°O D 69
`«∞`«∞xÎ Ü«∞Å∞ KÕã,≤ HÍoHÍ=∂`«#∞ =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ ^è•ºxOz HÍà◊É~·ˇè =° Ùx t~°ã∞¨ ûx
YO_çOKå_»∞. HÍà◊É~·ˇè =° Ùx t~°ã∞¨ û Zyi Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»OÖ’ Ñ¨_ç ÉèQí ∞Æ =æ ∞x
Éèíã¨‡=∞~ÚºOk. `«HõΔ}"Õ∞ =∞Ok~°OÖ’x QÆO@Å∞ QÆ}QÆ} "≥∂QÍ~Ú.
=∞Ok~°OÖ’x QÀ_»Å‰õΩ `«yeOz L#fl HÍQÆ_®Å∞ ^ÕnÑ¨º=∂#OQÍ "≥eQÍ~Ú.
K≥_∞» x~°∂‡Å#‰õΩ ãÖHˆ `«OQÍ P =∞Ok~°OÖ’x pHõ@#¡ ∞ áê~°^ÀÅ∞`«∂ ^Õq
=ÚO^Œ∞ J<ÕHõ náêÅ∞ "≥eQÍ~Ú. HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞ tÖÏ„Ñü=∞Å∞QÍ =∂iÛ#
~å‰õΩ=∂Ô~ÅÎ O`å uiy `«=∞`«=∞ ~°∂áêÅ#∞ á⁄O^•~°∞. JO^Œ~∂° XHõ¯
Q˘O`«∞Hõ`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx H©iãÎ ∂¨ Î [Ü«∞[Ü«∞^è•fi<åÅ∞ KÕâß~°∞.
[iy# Ñï}Ï=∂Åhfl K«∂ã≤# HÍà◊É~·ˇè =° Ùx t+¨μºÅ∞ k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤H¯õ \˜ÖÖ¡Ë Ï
Ç¨Ç¨HÍ~åÅ∞ KÕã∂¨ Î =∞Ok~°O |Ü«∞@‰õΩ Ñ¨~∞° QÆ∞fâß~°∞. Ñ¨ÖÏÜ«∞#O z`«yÎ ãæ ∞¨ #Î fl
HÍà◊Éèˇ·~°=Ùx t+¨ºQÆ}Ïxfl K«∂_»QÍ<Õ QÆ@ìÜ«∞º =ÚYOÃÑ· z~°∞#=Ùfi
`åO_»qOzOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ q[Ü«Ú_»Ü∂« º_»x „QÆÇÏ≤ Oz# QÆ@Ü ì ∞« º É’Ü«∞
Ü«Ú=‰õΩÅ`À =∞Ok~°OÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ OKå_»∞.
''g~°∞_®, D =∞Ok~°O K≥~#° ∞ q_çÑO≤ KÕO^Œ∞‰õΩ #∞"Õfi `«y# "å_»=x
ÉèÏqOz# <å #=∞‡HõO x[=∞~ÚºOk. =∂ QÆ∂_≥OÖ’x ~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ"åà◊√§
P ^Õq`À áê@∞QÍ x#∞fl ‰õÄ_® ã¨‡iOK«∞‰õΩO\Ï~°∞,—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx
H©iOÎ Kå_»∞ QÆ@Ü ì ∞« º.
JO^Œi Jaè#O^Œ#Å∂ q#„=∞OQÍ ã‘fiHõiOz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, QÆ@Ü ì ∞« º#∞
ã¨g∞Ñ≤Oz ''ÃÑ^ŒÜ Ì ∂« º, <å D q[Ü«∞O`À g∞ QÆ∂_ÕxH˜ <Õ#∞ KÕã#≤ "Õ∞Å∞HõO>Ë
‰õÄ_®, <å‰õΩ [iy# "Õ∞ÖË JkèHOõ . WO`« L`«¯ $+¨"ì ∞≥ #ÿ =„*ÏÜ«Ú^è•xfl <åÖÏO\˜
™ê^è•~°} =∂#=ÙxH˜ JOk"åfiÅx `«Åz# g∞ L^•~°`‰« Ωõ ã¨^• Hõ$`«A_˝ #» ∞.
WHõÃÑ#· g∞~°∞ D PÅÜ«∞OÖ’ Ü«∞^ÕKÛ« Qù Í Ñ¨Ó[Å∞ [~°∞Ñ¨ÙHÀ=K«∞Û,—— Jx
ãÖ`À+ÖQÍ ÑëHÍ_»∞.
QÆ@Ü
ì ∞« º JHõ¯_» ÃÑ^Œ*Ì Ï`«~° [iÑ≤OKåÅx ãÖHõeÊOKå_»∞. P *Ï`«~Ö° ’
áêÅ∞ÑÖK«∞HÀ"åeûOkQÍ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx HÀ~å_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# =ÚO^Œ∞#fl
H˜+¡ "ì¨ ∞≥ #ÿ ÉÏ^èºŒ `«#∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ LOK«∞‰õΩx `«# „Ñ¨Ü∂« }Ïxfl P XHõ¯ ~å„uH˜
=∂„`«O "å~Ú^• "Õã∞¨ HÀQÆÅ#x K≥áêÊ_»∞. QÆ@Ü ì ∞« º ãÖ|~°Ñ_¨ ç JHõ¯_»∞#fl
aÅ¡ Ü«Ú=‰õΩÅ`À `«=∞ QÆ∂_≥ÑÙ¨ „Ñ¨[ÅO^Œih `À_˘¯x ~å"åeûOkQÍ K≥ÑÊ≤
ÑÖáê_»∞.
70 D =∞Ç¨#QÆ~°O
HÍà◊É~·ˇè =° Ù_ç =∞~°}O`À ã¨"∂≥ ‡Ç¨Ï# â◊HÎ˜ g_ç# ^Õ=Hõ#º, <åQÆH#õ º
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx ã¨g∞Ñ≤Oz `«=∞ Hõ$`«[`˝ Å« ∞ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. ''#~À`«=Î ∂,
#∞=Ùfi KÕã#≤ "Õ∞Å∞‰õΩ „ÑüQÍ <Õ#∞ h‰õΩ HÍ=∞~°∂Ñ¨ q^Œº#∞ HÍ#∞HõQÍ Wã¨∞<Î åfl#∞.
HÍ^Œ#Hõ ã‘fiHõiOz <å‰õΩ ãÖ`À+Ö HõeyOK«∞. h H˜+¡ ì¨ HÍ~åºÖ’¡ D q^Œº h‰õΩ
JHõ¯~°‰Ωõ =ã¨∞OÎ k,—— Jx ^Õ=Hõ#º Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx JÉèºí i÷OzOk. `«@Ñ¨\Ï~Úã¨∞#Î fl
Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç KÕuH˜ XHõ =∞}˜x WzÛOk. ''nxx #∞^Œ∞\˜ÃÑ· ÃÑ@∞ì‰õΩx
ã¨‡iOz#O`«<Õ #∞=Ùfi HÀi# ~°∂áêxfl á⁄O^Œ∞`å=Ù,—— Jx K≥ÑÊ≤ Ok.
''<Õ#∞ ã¨ÇÏ≤ `«O z~°∞HÍ#∞HõQÍ h‰õΩ =∞<À"ÕQOÆ `À „Ñ¨Ü∂« }ÕK«QeÆ Qˆ
â◊HxÎ˜ ã¨∞<Î åfl#∞. #∞=Ùfi =∞#ã¨∞ûÖ’ `«ÅK«∞‰õΩ#fl `«H}Δõ O #∞=Ùfi HÀi# „Ñ¨^âÕ ßxH˜
KÕ~∞° ‰õΩO\Ï=Ù. JO`ÕHÍ^Œ∞ h~°∞, xÑ¨ÙÊ, QÍe h =â◊"∞≥ ÿ h‰õΩ ã¨ÇÏ¨ Hõi™êÎ~Ú,——
Jx <åQÆH#õ º K≥ÑÊ≤ Ok. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ z~°∞#=Ùfi`À ^•xx ã‘fiHõiOKå_»∞.
"åi^ŒÌ~°∂ Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç ^ŒQÆæ~° ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩx `«=∞ `«=∞ Ö’HÍÅ‰õΩ
"≥o§áÈÜ«∂~°∞.
PãïH˜ QÆ∂_≥ÑÙ¨ „Ñ¨[ÅO`å Ñ≤ÖÏ¡, ÃÑ^ŒÌ Éè^Ë OŒ ÖË‰Ωõ O_® ãÖ|~°OQÍ
JHõ¯_»‰Ωõ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. PÅÜ«∞O |Ü«∞@∞#fl qâßÅ"≥∞#ÿ „Ñ¨^âÕ O◊ =∞^èºŒ Ö’
ÃÑ^ŒÌ =∞O@#∞ "≥eyOKå~°∞. P_»"åà◊§O`å ~°∞zHõ~°"≥∞ÿ# =O@HÍÅ∞
`«Ü∂« ~°∞K≥Ü∞« º@OÖ’ Ñ¨_®¤~∞° . Ñ≤ÅÅ¡ O`å KÕi P@ÖÏ_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. QÆ@Ü ì ∞« º,
=∞Å¡#fl, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∞O@ ^ŒQ~æÆ ° KÕi ¿ã^Œf~°∞`«∞<åfl~°∞. ~åK«H#õ ºÅO`å
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç =^Œ‰Ì Ωõ =zÛ J`«_∞» KÕã#≤ "Õ∞Å∞H˜ ÑïÑï q^è•Å H©iOÎ Kå~°∞.
HÍà◊É~·ˇè =° Ù_»∞ `«=∞#∞ ZÖÏ JÑ¨ÇÏ¨ iOKå_À K≥ÑÙ¨ Ê‰õΩx ÉÏ^èÑŒ _¨ ®¤~∞° . `«=∞
‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞ QÆ∞~°∞Î KÕã∞¨ ‰õΩx Hõhflà◊√§ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞.
*Ïe`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ HõkeáÈÜ«∂_»∞. `«# âßO`«=K«<åÅ`À JO^ŒiH˜
™êfiO`«# HõeyOKå_»∞. "åà◊§ ‰õΩ@∞OÉÏÅ =^Œ‰Ì Ωõ KÕ~∞° ™êÎ#x JÉèÜ í ∞« q∞KåÛ_»∞.
QÆ@Ü ì ∞« º#∞ K«∂ã≤ ''ÃÑ^ŒÜÌ ∂« º, <å‰õΩ g∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O HÍ"åe. <Õ<Õ g~°O^Œih
"åi "åi ~å*ÏºÖ’¡ kOz =KÕÛ"å_çx. HÍx HÍ~åºi÷<·≥ "≥à√◊ `«∞#fl <å‰õΩ
ã¨=∞Ü«∞O ã¨ÇÏ¨ HõiOK«^∞Œ . g~°∞Öˇ#· g∞ QÆ∂_≥ÑÙ¨ Ü«Ú=‰õΩÅ#∞ `À_çzÛ giH˜
ã¨Ç¨ Ü«∞O K≥Ü∞« ºQÆÅ"å?—— Jx JÉèºí i÷OKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''g~°∞_®, h =∂@ =∂‰õΩ J=∞‡ =∂@`À ã¨=∂#O. #∞=Ùfi KÕ¿ã D
=∞Ç¨#QÆ~°O D 71
=∞OzÑ¨xÖ’ L_»`™« êÜ«∞O K≥Ü∞« º@O =∂‰õΩ ZO`À P#O^ŒO. g~°O^Œix
=∂ `À|∞@∞ì=ÙÅ∞QÍ ÉèÏqOz Éè„í ^ŒOQÍ "åi `«e^¡ OŒ „_»∞Å‰õΩ JÑ¨Êy™êÎO,——
Jx =∂\˜KåÛ_»∞ QÆ@Ü ì ∞« º.
[#=∞O`å P ~å„u ãÖ|~åÖ’¡ =Úxy `ÕÖÏ~°∞. ~°∞zHõ~°"≥∞ÿ#
qO^Œ ∞ <å~° y Oz, Ñ¨ à ◊ § ~° ™ êÅ∞ `åy ã¨ O `« ∞ +¨ μ ì Å Ü« ∂ º~° ∞ . QÆ ∂ _≥ Ñ ¨ Ù
Ü«Ú=fÜ«Ú=‰õΩÅO`å P =∞O@ K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂ #$`åºÅ∞ KÕâß~°∞. JÅã≤#
JO^Œ~∂° P^Œ=∞iz JHõ¯_Õ x„^ŒáÈÜ«∂~°∞.
`≥Å"¡ å~°QÍ<Õ QÆ∂_≥ÑÙ¨ „Ñ¨[ÅO`å `«=∞ QÆ∂_ÕxH˜ Ñ¨Ü∞« #=∞Ü«∂º~°∞. QÆ@Ü ì ∞« º
`«y#O`«=∞Ok |e+¨μÖì #·ˇ Ü«Ú=‰õΩÅ#∞ xÜ«∞q∞Oz, ~å‰õΩ=∂Ô~ÅÎ #∞ fã¨∞‰õΩ
"≥à§ı O^Œ∞‰õΩ HÍ"åeû# Ñ¨ÅH¡ Å© ∞ K≥Ü∞« º=∞x Ñ¨Ù~=° ∂~ÚOKå_»∞. ~å‰õΩ=∂Ô~ÅÎ O`å
`«=∞ „Ñ¨Ü∂« } U~åÊ@∞¡ Ñ¨Ó~°Ü Î ∞Õ º=~°‰Äõ QÆ∂_≥OÖ’ |ã¨K¿Õ ãO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ~°∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ JO^Œi ^ŒQ~æÆ ° ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞Å¡#fl =∂„`«O Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç
"≥O@ =™êÎ#x JÉèºí i÷OKå_»∞. `«#‰õΩ ZO`À ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕã#≤ =∞Å¡#fl#∞
=keÃÑ@ì_O» W+Öì ÖËHõ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ JOwHõiOKå_»∞. "åi^Œ~Ì ∂° HÍoHÍ=∂`«‰Ωõ
#=∞ã¨¯iOz JHõ¯_» #∞O_ç =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ~°∞.
***
Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç ¿ãflÇ¨xfl á⁄O^ŒQÆÅy# `«# J^Œ$ëêìxH˜ q∞H˜¯e

P#O^ŒÑ_¨ ∞» `«∂ ãÖ|~°OQÍ J`«x "≥O@ HõkÖÏ_»∞ =∞Å¡#fl. L`åûÇ¨ÏO
xÜ«∞O„uOK«∞HÀÖËHõ ''™È^Œ~å, =∞# „Ñ¨Ü∂« }"≥∞O`« =~°‰Äõ ?—— Jx J_çQÍ_»∞.
=∞Å¡#fl J`«∞º`åûÇ¨xH˜ #=Ùfi‰õΩO@∂ ''ã¨~°fiã≤kú =∞Ç¨=Úx
LÑ¨^âÕ ß#∞™ê~°O D k‰õΩ¯QÍ =∞#O „Ñ¨Ü∂« }O H˘#™êy¿ãÎ ã¨=Ú„^Œ f~åxfl
KÕ~∞° ‰õΩO\ÏO. „Ñ¨ã∞¨ `Î åxH˜ J^Õ =∞# =ÚO^Œ∞#fl QÆ=∞ºO,—— Jx K≥áêÊ_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''D k‰õΩ¯QÍ JO@∞<åfl=Ù, HÍh ZO`« ^Œ∂~°O? D ^•Ñ¨ÙÅ ã¨=Ú„^ŒO
L#fl =∂>Ë <Õ<Ñ≥ Ù¨ Ê_»∂ q#ÖË^,Õ —— J<åfl_»∞ =∞Å¡#fl. ''Ç‘Ï#Ñ¨HOΔõ XHõ J~°"·≥
Ü≥∂[<åÅ∞ „Ñ¨Ü∂« }ÕKåeû LO@∞O^Õ"∂≥ ,—— J<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
P =∂@ q#QÍ<Õ =∞Å¡#fl h~°ãÑ¨ _¨ áç ÈÜ«∂_»∞. #_»∞ã¨∞#Î fl"å_»ÖÏ¡ JHõ¯_Õ
72 D =∞Ç¨#QÆ~°O
‰õÄÅ|_çáÈÜ«∂_»∞. ''JO`« ^Œ∂~°O WÖÏ HÍe #_»H<õ Õ áÈ"åÖÏ?—— Jx J_çQÍ_»∞
=∞Å¡#fl. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ #=Ùfi`«∂ ''=∞i `«ÑÊ¨ ^Œ∞QÍ. J~Ú<å <Õ#∞ =ÚO^Õ
x#∞fl "åiOKå#∞. HÍh #∞"Õfi =™êÎ#<åfl=Ù,—— Jx "Õ∞à◊=∂_®_»∞.
''PÇ¨, #_»=ÖË#x HÍ^Œ∞ ã¨∞=∂. HÍHõáÈ`Õ ZO`« ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨_∞» `«∞O^À,
U"≥∂? gÖˇ#· O`« `˘O^Œ~Q° Í #∞=Ùfi HÍ~°ºO Ñ¨ÓiÎKÜ ≥ ∂« ºeQÍ JO^Œ∞Hˆ J_»∞QÆ∞
`«∞<åfl#∞,—— JO@∂ "Õ∞HõáÈ`«∞ QÍOcè~º° O K«∂áê_»∞ =∞Å¡#fl. ''JÉËƒ ZO`«?
~ÀAH˜ W~°"·≥ Ü≥∂[<åÅ∞ #_ç¿ãÎ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞. JO`ÕQÍ,—— J<åfl_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
WHõ Éˇ@∞ì KÕ¿ãÎ Hõ+=ì¨ ∞x `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl =∞Å¡#fl ''™È^Œ~å, P <åQÆH#õ º
WzÛ# =~åxfl LÑ¨Ü∂≥ yOK«∞‰õΩO^•O. =∞#H˜ ã¨=∞Ü«∞O, „â◊=∞ ~Ô O_»∞ `«ÑÊ≤ #>Ë.ì
=~åÅ#∞ JÖÏ TiˆH =$^è• HÍx=fi‰õÄ_»^∞Œ ã¨∞=∂,—— Jx K≥áêÊ_»∞.
J`«x J=ã¨÷‰õΩ =ã¨∞Î#fl #=Ùfix PÑ¨Ù‰õΩO@∂ Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ J`«x
JÉèºí ~°#÷ #∞ JOwHõiOKå_»∞. <åQÆH#õ º#∞ =∞#ã¨∞Ö’ `«Å∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞. XHõ
HÍOuÖÏO\˜ ~°∂ÑÖ`À <åQÆH#õ º J`«x =ÚO^Œ∞ „Ñ¨`º« Hõ=Δ ∞~ÚºOk. P ~°∂áêxfl
=∞Å¡#fl, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤~∞° .
''g~åkèg~°, nx<Õ ã¨∂HõΔ ‡~°∂ÑÖ JO\Ï~°∞. =∞#O L#flKÀ@<Õ LO@∂,
=∞#ã¨∞ HÀi# „Ñ¨^âÕ ßxH˜ D ã¨∂HõΔ ‡~°∂ÑÖ`À „Ñ¨Ü∂« }ÕK«=K«∞Û. g∞ W~°∞=Ùix
ZHõ¯_»‰Ωõ KÕ~åÛe?—— Jx J_çyOk <åQÆH#õ º.
''XHõ =∞Ç¨`«∞‡x LÑ¨^âÕ ß#∞™ê~°O <Õ#∞ J`«º=ã¨~° HÍ~åºi÷<·≥ =ÚO^Œ∞‰õΩ
™êQÆ∞`«∞<åfl#∞. D k‰õΩ¯# L#fl ã¨=Ú„^ŒO =∞^èºŒ Ö’ h~°∞ hÅO ~°OQÆ∞ #∞O_ç
Ñ¨KÛ« QÍ =∂~°∞`«∞#fl „Ñ¨^âÕ ßxH˜ "≥àÏ§e,—— Jx K≥áêÊ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
<åQÆH#õ º U^À =∞O„`«O [Ñ≤Oz =Ú=∂‡~°∞ KÕux QÍeÖ’ uÑ≤ÊOk.
=∞~° ∞ Hõ Δ } O =ÚQÆ ∞ æ ~ ° ∂ QÍeÖ’ `Õ Å ∞`« ∂ Éè í ∂ q∞H˜ ZO`À Z`« ∞ Î #
„Ñ¨Ü∂« }ÕK«™êQÍ~°∞. =∞Å¡#fl J|∞ƒ~°OQÍ HÕ^Œ Hõ#|_»∞`«∞#fl ^Œ$âßºÅ#∞
K«∂_»™êQÍ_»∞. <åQÆH#õ º `«=∞ =∂~°Oæ Ö’ Z^Œ∞~°=Ù`∞« #fl „Ñ¨^âÕ ßÅ#∞, J^Œ∞ƒù`åÅ#∞
q=iOK«™êyOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Pã¨HQÎ˜ Í P"≥∞ K≥|∞`«∞#fl q+¨Ü∂« Å#∞ qO@∂,
Z<Àfl qâıëêÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.
„QÍ=∂Å∞, Ñ¨@}ì ÏÅ∞, H˘O_»Å∞, J_»=ÙÅ∞ JÖÏ ^Œ$âßºÅ∞QÍ "åi =ÚO^Œ∞
=∞Ç¨#QÆ~°O D 73
HõkeáÈ`«∞<åfl~Ú. XHõ Q˘Ñ¨Ê Ñ¨@}ì OÖ’ ~åAQÍi ‰õΩ=∂Ô~‰Î Ωõ q"åÇ¨ÏO
[~°∞QÆ∞`ÀOk. Ñ¨@}ì =∞O`å HõàÏº}â’Éè`í À "≥eyáÈ`ÀOk. „Ñ¨[ÅO`å Ñ¨@Öì xË
P#O^ŒO`À ãÖ|~åÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl~°∞. P ^Œ$âßºxfl K«∂ã≤ =∞Å¡#fl ''UO
â’Éè?í UO "≥É· =íè O? ™È^Œ~å, Q˘Ñ¨ÊQÍ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞ q"åÇ¨ÏO,—— J<åfl_»∞.
=∞iH˘O`« ^Œ∂~°O „Ñ¨Ü∂« }ÕKÕãi¨ H˜ =∞~À Q˘Ñ¨Ê Ñ¨@}ì O HõxÑ≤OzOk.
Ñ¨@}ì =∞O`å pHõ\ Q˜ Í LOk. náêÅ "≥Å∞QÆ∞ ÖË^∞Œ . „Ñ¨[ÅO`å XHõ #k
X_»∞#¤ ‰õÄ~°∞Ûx Éè’~°∞# qÅÑ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. XHõ Ü«Ú=‰õΩ_»∞ K«zÛÑ¨_ç L<åfl_»∞.
J`«x Ñ¨H¯õ # =$^Œ^ú OŒ Ñ¨`∞« Å∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« q^•~°HOõ QÍ qÅÑ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞.
74 D =∞Ç¨#QÆ~°O
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ <åQÆH#õ º#∞ K«∂ã≤ ''D Ñ¨@}ì O ZO^Œ∞H˜ÖÏ HÍOuqÇ‘Ï#OQÍ
LOk? ZO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨[ÅO`å qKåiã¨∞<Î åfl~°∞?—— Jx J_çQÍ_»∞. "åix K«∂ã≤#
<åQÆH#õ º ''^Œ∞óYO`À ‰õΩq∞eáÈ`«∞#fl P =$^Œ∞_ú Õ P Ñ¨@}ì Ïxfl ÑïáêeOKÕ
„Ñ¨É∞íè =Ù, J`«x Ñ¨H¯õ <Õ qÅÑ≤ã∞¨ #Î fl =$^Œ∞~ú åÅ∞ P`«x ÉèÏ~°º. J`«x XHõ¯QÍ<˘Hõ¯
‰õΩ=∂~°∞_»∞ qO`«"åºkè ™ÈH˜ =∞~°}ÕKå_»∞. ~å*ÏºxH˜ "å~°ã¨∞ÖË
ÖË‰Ωõ O_®áÈÜ«∂~°∞. JO^Œ∞Hˆ Ñ¨@}ì =∞O`å ^Œ∞óY™êQÆ~O° Ö’ =ÚxyOk,—— Jx
q=iOzOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH,˜ =∞Å¡#fl‰õΩ =∞#ã¨∞ K≥kiOk.
WOHÍã¨Î =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍHõ ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ ã¨~À=~°O Z^Œ∞~°~ÚºOk.
ã¨~À=~°O K«∞@∂ì JO^Œ"∞≥ #ÿ Å`«Å∞ JÅ∞¡‰Ωõ x L<åfl~Ú. P Å`«Å‰õΩ Ñ¨Óz#
ã¨∞O^Œ~° Ñ¨ÙëêÊÅ ã¨∞QÆO^èŒO P QÍeÖ’ Hõeã≤áÈ~Ú P „áêO`«=∞O`å
Ñï=∞à◊Éiíè `«OQÍ LOk. `«∞"≥∞‡^ŒÅ∞, ã‘`åHÀHõ zÅ∞HõÅ`À ~°OQÆ∞Å=∞Ü«∞"≥∞#ÿ
P „Ñ¨^Õâßxfl K«∂ã≤#O`«<Õ HõÅ`«K≥Ok# Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç =∞#ã¨∞û HÍã¨Î
‰õΩ^Œ∞@Ñ¨_Oç k. =∞Å¡#fl =ÚYOÖ’ ‰õÄ_® uiy z~°∞#=Ùfi =zÛ KÕiOk.
P ã¨~À=~°O ^•\˜# HÍ¿ãÑ¨\ ˜H˜ Ñ¶¨∞’~° H©HÍ~°}ºO HõxÑ≤OzOk.
Hõ$Ï~°=∞$QÍÅ∞ Ü«∞^ÕKÛ« Qù Í ãÖK«iã¨∞#Î fl P J~°}ºO cèu Q˘Å∞Ñ¨Ù`ÀOk. =∞Å¡#fl
ÉèÜ
í ∞« O ÉèÜí ∞« OQÍ K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞. WO`«Ö’ U ã≤OÇ¨ÏO Ñ¨^∞Œ <≥#· ÑÖ*Ï^≥|ƒHÀ
H˘#TÑ≤i`À qÅqÅ ÖÏ_»∞`«∞#fl lOHõ ~À^Œ# qxÑ≤OzOk. Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xfl
Hõkeã¨∞#Î fl P J~°∞Ñ¨ÙÅ∞ q#QÍ<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ K«ÑÙ¨ Ê# `«# Y_®æxfl fã≤
Hõ^ÅŒ É’Ü«∂_»∞. <åQÆH#õ º `«\ÏÅ∞# K≥~ÚºÑ¨@∞ì‰Ωõ x J`«xfl "åiOzOk.
''#~À`«=Î ∂, P"ÕâO◊ =^Œ∞.Ì HÍã¨Î ã≤q÷ ∞`«Ñ_¨ ∞» . ã≤OÇ¨xH˜ lOHõ PÇ¨~°O.
Jk ã¨$+≤ì ^è~Œ ‡° O. ^•xx Z=~°∂ `«ÑÊ≤ OK«Ö~Ë ∞° . P lOHõ PÜ«Ú+¨μ¬ f~°‰Ωõ O>Ë
Jk ã≤OÇ¨xH˜ zˆH¯^Õ HÍ^Œ∞. Hõ#|_Õ D ^Œ$âßºÖÏ¡O\˜"Õ =∞x+≤ rq`«OÖ’
Z^Œ∞~°Ü∞Õ º Hõ+ãì¨ ∞¨ MÏÅ∞. ã¨=∞Ü«∂#∞™ê~°O Jq =ã¨∞OÎ \Ï~Ú. `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩ<Õ
â◊HÎ˜ Z=iH© ÖË^∞Œ . JO^Œ∞Hˆ HõëêìÖ’¡ ‰õΩOyáÈ‰õÄ_»^∞Œ . Hõ+ãì¨ ∞¨ MÏÅ#∞ XˆH su#
K«∂_»QÅÆ QÆ_"» ∞Õ rq`« Ñ¨~=° ∂~°O÷ ,—— Jx J#∞#Ü«∞ =K«<åÅ∞ ÑëHÕk.
=ÚQÆ∞~æ ∂° JÖÏ PHÍâ◊OÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyáÈ`«∂<Õ L<åfl~°∞. WOÔH<Àfl
J^Œ∞ƒù`åÅ∞, J<ÕHõ ^Œ$âßºÅ∞ "åiH˜ Z^Œ∞~°=Ù`«∂<Õ L<åfl~Ú.
ã¨$+≤ì ZO`« Q˘Ñ¨Ê^À, „Ñ¨ÑO¨ K«=∞<Õk ZO`« ÃÑ^Œ^Ì À HõàÏ§~å K«∂ã¨∞#Î fl
=∞Ç¨#QÆ~°O D 75
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ =∂#= rq`«O ZO`« ã¨∂HõΔ ‡"≥∞#ÿ ^À J~°=÷ ∞~ÚºOk. ZÑ¨ÙÊ_»∞,
ZÖÏ Ñ¨Ù_»`å"≥∂, ZÖÏ K«xáÈ`å"≥∂ `≥eÜ«∞x WO`« z#fl rq`åxfl
~åQÆ^fiÕ ëêÅ`À xOÑ¨Ù‰õΩO@∂, ã¨∞YâßO`«∞Å#∞ q_çz x`«ºO áÈ~å_»∞`«∂
rq`åxfl ^Œ∞~°ƒ~ù O° KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ "åix QÆ∞iOz PÖ’zã¨∞OÎ >Ë Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜
WÑ¨ÙÊ_»∞ *Ïe HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.
''ã¨$+≤ì ZO`« qz„`«"∞≥ #ÿ ^À K«∂âß"å =∞Å¡#fl. Q˘Ñ¨Ê "å_≥#· XHõ „Ñ¨É∞íè =Ù
`«# ‰õΩ=∂~°∞_çx |uHÕK«∞HÀÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞. XHõ Ñ¨@}ì =∞O`å â’HõãO¨ „^ŒOÖ’
=ÚxyáÈ`Õ, W^Õ Éè∂í q∞ÃÑ· =∞~ÀKÀ@ Q˘Ñ¨Ê q"åÇ¨Ï "Õ_∞» HõÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
Kå=Ù, Ñ¨Ù@∞ìHÅõ ∞ =∞# KÕuÖ’ ÖË=Ù. P ~Ô O_çO\˜ =∞^èºŒ |`«H@õ O =∂„`«"∞Õ
=∞# KÕuÖ’ LOk. JO^Œ∞Hˆ =∞#O P#O^ŒOQÍ QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∂, Ñ¨k=∞OkH˜
P#O^•xfl ÑÖK«∞`«∂ |`«H@ õ "Õ∞ rq`åxH˜ ™ê~°H÷ `õ ,« —— `«# =∞#ã¨∞ûÖ’
"≥∞^Œ∞Å∞`«∞#fl PÖ’K«#Å#∞ =∞Å¡#fl`À ÑÖK«∞‰õΩ<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
***
JÖÏ H˘O`« ^Œ∂~°O PHÍâ◊=∂~°Oæ Ö’ H˘#™êQÍHõ K«Åx¡ QÍe "åi

â◊s~åÅ#∞ `åHÕk. ã¨=Ú„^Œf~°O KÕ~∞° =~ÚºOk J<ÕO^Œ∞‰õΩ ãÖHˆ `«OQÍ
Ç¨ÏŸ~°∞# ™êQÆ~Ñ° ∞¨¶ ’+¨ qxÑ≤OK«™êyOk. ''JkQÀ ã¨=Ú„^ŒO, ™È^Œ~å. =KÕÛ™êO,
=KÕÛ™êO,—— JO@∂ JiKå_»∞ =∞Å¡#fl.
''D ã¨=Ú„^ŒO g∞^Œ∞QÍ „Ñ¨Ü∂« }˜¿ãÎ HÍ¿ãÑ¨\’¡, h~°∞ Ñ¨KÛ« QÍ =∂ˆ~
KÀ@∞H˜ KÕ~∞° ‰õΩO\ÏO,—— Jx K≥ÑÊ≤ Ok <åQÆH#õ º. P =∂@Å∞ q#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
"≥O@<Õ â◊`$« =ÙÅH˜ =∞# P#"åÅ∞ zHõ¯‰õΩO_® LO_Õ =∂~°Oæ U=ÚO^• Jx
PÖ’zOKå_»∞. ^Õ=Hõ#º WzÛ# HÍ=∞~°∂Ñ¨ q^Œº`À `«#x `å#∞ ã¨∂HõΔ ‡
Ñï=∂}OÖ’H˜ =∂~°∞ÛHÀ=@O „âıÜ∞« ã¨¯~°=∞x J`«xH˜ `ÀzOk.
J`«x =∞#ã¨∞Ö’ =∂@#∞ „QÆÇÏ≤ Oz# <åQÆH#õ º ''Ü«∞â’^è~Œ å, ^Õ=Hõ#º
hH˜zÛ# q^Œº`À g∞i^Œ~Ì ∂° ã¨∂HõΔ ‡ Ñï=∂}OÖ’H˜ =∂~°O_ç. <å â◊H`Î˜ À
g∞~°∞ h\˜Ö’ x=tOK«QeÆ Qˆ @∞ì KÕ™êÎ#∞,—— Jx K≥ÑÊ≤ Ok. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ^Õ=Hõ#º#∞
`«ÅK«∞‰õΩx W^ŒiÌ h ã¨∂HõΔ ‡Ñï=∂}OÖ’H˜ =∂~°Û=∞x HÀ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. "≥O@<Õ
W^Œ~Ì ∂° Ñ≤@Oì `« Ñï=∂}OÖ’H˜ =∂iáÈÜ«∂~°∞.
76 D =∞Ç¨#QÆ~°O
''JkQÀ K«∂_»∞ ™È^Œ~å, WO`«=~°‰Äõ hÅO ~°OQÆ∞Ö’ L#fl h~°∞ JHõ¯_»
Ñ¨KÛ« QÍ HõxÑ≤™ÈÎOk,—— Jx K«∂Ñ≤OKå_»∞ =∞Å¡#fl. <åQÆH#õ º "åi^ŒiÌ x ÃÇÏK«Ûiã¨∂Î
''D „Ñ¨^âÕ O◊ q∞H˜¯e „Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ [ÅK«~åÅ‰õΩ „Ñ¨fu. g∞~°#∞‰õΩO@∞#fl
P Ñ¨Q_Æ ®Å Ö’Ü«∞Ö’H˜ „Ñ¨"âÕ O◊ JO`« ã¨∞ÅÉèOí HÍ^Œ∞. J#∞Hõ}Δ O J„Ñ¨=∞`«∞ÖÎ ·ˇ
LO_»O_ç,—— Jx K≥ÑÊ≤ Ok.
JO`«=~°‰Äõ PHÍâ◊OÖ’ ™êy# "åi „Ñ¨Ü∂« }O WÑ¨ÙÊ_»∞ ã¨=Ú„^ŒOÖ’
h\˜ J_»∞QÆ∞# ™êyOk. ã¨=Ú„^ŒOÖ’x KÕÑÅ¨ ∞, ~°H~õ H° ÍÅ „áê}∞Å∞ `«=∞HõO>Ë
Ñï=∂}OÖ’ ZO`À ÃÑ^ŒQÌ Í Hõ#|_»∞`«∞O>Ë =∞Å¡#fl‰õΩ HõOQÍ~°∞QÍ LOk.
''™È^Œ~å, D ^Õ=Hõ#º WzÛ# q^Œº =∞#H˜ ã¨ÇÏ¨ Ü«∞O KÕÜ∞« \ÏxHÍ ÖËHõ =∞#x
ãÖÇ¨ÏiOK« \ÏxHÍ? =∞#H˜ PÇ¨~°O HÍ"åeû# KÕÑÅ¨ ‰õΩ =∞#O PÇ¨~°O
JÜÕ∞º@∞ì<åflO,—— JO@∂ HõOQÍ~°∞ Ñ¨_®¤_∞» =∞Å¡#fl.
JÑ¨Ê\˜Hˆ nHõQΔ Í Ñïã¨~åÅ#∞ QÆ=∞xã¨∞#Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ''JkQÀ K«∂_»∞,
Ñ¨Q_Æ ®Å Ö’Ü«∞H˜ ^ŒQ~æÆ Q° Í =KåÛO. WHõÃÑ· =∞#O =∂@Å∞ `«yOæ z J„Ñ¨=∞`«OÎ QÍ
LO_®e ã¨∞=∂,—— Jx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞.
<åQÆH#õ º P Ñ¨Q_Æ ®Å Ö’Ü«∞ =~°‰Äõ "åix KÕiÛ ''Ü«∞â’^è~Œ å, <Õ#∞
KÕÜ∞« QÆeQˆ ã¨Ç¨ Ü«∞O WO`«\ `˜ À =Úyã≤Ok. WHõÃÑ· x#∞fl =ÚO^Œ∞‰õΩ #_ç¿Ñk
h HÍ~°º^ŒH`Δõ .Õ â◊√Éè=í ∞QÆ∞QÍHõ,—— Jx ÑëH˜ J^Œ$â◊º=∞~ÚºOk.
Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ XHõ¯™êi P Ñ¨QÆ_®Å Ö’Ü«∞x ™êO`«O ÑïjÅ#QÍ
K«∂âß_»∞. P nq J`«ºO`« ~°=∞}©Ü∞« OQÍ LOk. U^À qO`«Ö’HÍxH˜ =zÛ#
J#∞Éè∂í u J`«xH˜ HõeyOk. "ÕÅ ãÖ=`«û~åÅ∞QÍ ¿Ñ~°∞‰õΩáÈ~Ú# ~åà◊§
QÆ∞@ìÖ’¡ z‰õΩ¯‰õΩ#fl qq^èŒ ~°OQÆ∞Å =∞}∞Å∞, =∂}˜HÍºÅ∞ `«=∞ HÍOu`À P
Ö’Ü«∞#∞ =~°â‚ ’aèÒ« KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. =Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨ÊÅ#∞O_ç *ÏiÑ¨_¤» =Ú`åºÅ∞
h\˜Ö’ `ÕeÜ«∂_»∞`«∞<åfl~Ú. B+¨^ÉŒè iíè `«"∞≥ #ÿ Å`«Å∞ J „Ñ¨^âÕ =◊ ∞O`å "åºÑ≤Oz
ã¨∞"åã¨#Å∞ "≥^[Œ Å∞¡`∞« <åfl~Ú. P JO^•Å#∞ K«∂ã¨∂Î Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, =∞Å¡#fl
=ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍ~°∞.
"åiH˜ HÍã¨Î ^Œ∂~°OÖ’ Z`«∞QÎ Í U^À x~å‡}O HõxÑ≤OzOk. Ñ¨H¯õ <Õ L#fl
~åà◊§QÆ∞@ì ÃÑH· ˜ W^Œ~Ì ∂° ZQÆÉÏHÍ~°∞. ã¨∂HõΔ ‡Ñï=∂}OÖ’ L#fl "åi^ŒiÌ H© P
z#fl ~åà◊§QÆ∞@ì#∞ ZHõ¯@"Õ∞ =∞Ç¨Ñ¨~fi° `å~ÀÇ¨Ï}ÖÏ LOk. =∞Å¡#fl PÑ¨™ÈáêÅ∞
=∞Ç¨#QÆ~°O D 77
Ñ¨_»™êQÍ_»∞. ZO`À „â◊=∞`À QÆ∞@ì<≥H˜¯ xÅ|_ç# "åi^ŒÌix K«∂ã≤ XHõ
KÕÑÅ¨ QÆ∞OÑ¨Ù ^ŒQ~æÆ Q° Í =zÛ QÆ=∞xOzOk. QÆ∞@ì<H≥ ¯˜ JÅã≤áÈ~Ú zHÍ‰õΩÑ¨_∞» `«∞#fl
=∞Å¡#fl HÀÑÖ`À QÆ\Qì˜ Í J~°∞ã¨∂Î P KÕÑÅ¨ QÆ∞OÑ¨Ù#∞ JkeOKå_»∞.
^•x`À KÕÑÅ¨ QÆ∞OÑ¨Ù J`«_xç `«~=° ∞@O P~°OaèOKå~Ú. =∞Å¡#fl J@∂
W@∂ QÆ∞@ìÃÑ· ÑïÔQ_»∞`«∞O>Ë KÕÑ¨Å∞ J`«_çx `«=∞ `ÀHõÅ`À H˘_»∞`«∂
"≥O@Ñ¨_®¤~Ú. ÑïQÔ \˜ì ÑïQÔ \˜ì JÅã≤áÈ~Ú# =∞Å¡#fl HÕ^ŒÑ_¨ áç ÈQÍ<Õ P
KÕÑÅ¨ QÆ∞OÑ¨Ù J`«_xç q∞OˆQO^Œ∞‰õΩ ^ŒQ~æÆ Q° Í =zÛOk. J`«_xç ~°HOΔ˜ KÕO^Œ∞‰õΩ
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ_»∞. HÍh JO`«Ö’<Õ ÃÑ^ŒâÌ |◊ OÌ KÕã∂¨ Î XHõ
ÉèÏs uq∞OQÆÅO J@∞QÍ =zÛ P KÕÑÅ¨ QÆ∞OÑ¨Ù#∞ J=∂O`«O q∞OˆQã≤,
=∞Å¡#fl‰õΩ HÍã¨Î Z`«∞ÎÖ’ JÖÏ =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõke "≥o§áÈ~ÚOk. P
Ç¨Ï~îå`«Êi}Ï=∂xH˜ =∞Å¡#fl aHõ¯K«zÛáÈÜ«∂_»∞.
=∞Å¡#fl ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =zÛ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# KÕux ™êÜ«∞OQÍ WzÛ J`«_xç
ÃÑH· ˜ ÖËáê_»∞. W^Œ~Ì ∂° P uq∞OQÆÅO "≥à√◊ `«∞#fl kˆH¯ K«∂_»™êQÍ~°∞. JÖÏ
K«∂ã¨∞#Î fl "åi^ŒiÌ H© ^Œ∂~°OQÍ XHõ ~å[=∞Ok~°O HõxÑ≤OzOk. ã¨=Ú„^ŒOÖ’x
ã¨Ê\ù H˜ ÍÅ`À, PeÛÑ¨ÊÅ`À xi‡`«"∞≥ #ÿ P ~å[=∞Ok~°O KåÖÏ ÃÑ^ŒkÌ QÍ LOk.
P ~å[=∞Ok~°O |Ü«∞@ ™œO^Œ~º° =`«∞Öˇ#· W^Œ~Ì ∞° „ã‘ÅÎ ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.
ã¨fi~å‚Éèí~°}ÏÅ`À JÅOHõiOK«∞‰õΩx, Ñ¨@∞ì=„™êÎÅ∞ ^èŒiOz JO`«óÑ¨Ù~°
HÍO`«Å=∞ÖË¡ HõxÑ≤OKå~°∞. =^Œ∞Å∞QÍ L#fl P „ã‘ÅÎ t~À*ÏÅ∞ h\˜Ö’x JÅÅ‰õΩ
Hõ^∞Œ Å∞`«∂ P ^Œ$âßºxH˜ =∞iO`« â’Éèxí ã¨∞<Î åfl~Ú. "åix K«∂ã≤# =∞Å¡#fl
''D ã¨∞‰õΩ=∂~° Ü«Ú=`«∞ÖÏ D =∞Ok~åxH˜ HÍÑ¨ÖÏ? =∞# Ñ¨x ã¨∞Å∞"≥#· >Ëì
™È^Œ~å,—— J<åfl_»∞ =∞Å¡#fl. ''ÖË^∞Œ =∞Å¡<åfl. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ JO`«\˜ |∞kúÇÏ‘ #∞_»∞
HÍ^Œ∞. WO^Œ∞Ö’ U^À =∂Ü«∞ LOk,—— JO@∂ "åix ÑïjeOK«™êQÍ_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
~å[=∞Ok~åxH˜ ^ŒQ~æÆ Q° Í =ã¨∞#Î fl uq∞OQÆÖÏxfl K«∂_»QÍ<Õ P „ã‘eÎ ^Œ~Ì ∂°
XHõ ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ â◊|OÌ KÕâß~°∞. ~å[=∞Ok~°OÖ’ #∞O_ç ™œO^Œ~º° =`«∞Öˇ#·
ZO^Œ~À Hõ#ºÅ∞ |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ~°∞. "åix QÆ=∞xOz# uq∞OQÆÅO "åi
ÃÑH· ˜ ^Œ∂ã¨∞‰õΩx "≥o§Ok. Hõ}Δ HÍÅO UO [~°∞QÆ∞`ÀO^À J~°O÷ HÍx Pâ◊Û~°ºOÖ’
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, =∞Å¡#fl LO_»QÍ P „ã‘ÅÎ O`å P uq∞OQÆÖÏxfl J=∂O`«O
78 D =∞Ç¨#QÆ~°O
u<Õã,≤ ^•x Z=ÚHõefl JÖÏ<Õ =kÖËã≤ ~å[=∞Ok~°OÖ’H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞.
HõΔ}HÍÅO „H˜`«O ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# uq∞OQÆÅO, Z=ÚHõÅ QÆ∞@ìQÍ
HõxÑ≤OKÕãi¨ H˜ =∞Å¡#fl "≥#∞flÖ’ =}∞‰õΩ "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. P q+¨H#õ ºÅ â◊HÎ˜
QÆ=∞xOz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∂~åæO`«~O° PÖ’zã¨∂Î JÖÏ<Õ xÅ∞ÛO_çáÈÜ«∂_»∞.
P ~å[=∞Ok~å<Õfl QÆ=∞xã¨∞#Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ =∞Ok~°O J_»∞QÆ∞ÉèÏQÆOÖ’
H˘xfl KÀ@¡ QÍe|∞_»QÅÆ ∞ ~å=@O QÆ=∞xOKå_»∞. ^ŒQ~æÆ Q° Í "≥o§ Ñïje¿ãÎ
XHõ =∂~°Oæ ^˘~°H=õ K«Û<Õ Pâ◊ HõeyOk. W#∞=∞_çOz# L`åûÇ¨ÏO`À ~åà◊§QÆ∞@ì
g∞^Œ #∞O_ç HÕ^Œ‰Ωõ ^Œ∂HÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. `«#H˜ =∂@<åfl K≥ÑÊ¨ ‰õΩO_®
Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í JÖÏ "≥o§áÈ`«∞#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx K«∂ã≤ ''™È^Œ~å, PQÆ=Ü«∂º.
##∞fl =kÖËã≤ áÈ`å"ÕO?—— JO@∂ Ñ¨~∞° QÆO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞ =∞Å¡#fl.
JeH˜_ç K≥Ü∞« º‰õΩO_® ZO`À *Ï„QÆ`QÎ« Í „áêHÍ~°O ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞
W^Œ~Ì ∂° . P |∞_»QÅÆ ∞ =KÕÛKÀ@ *Ï„QÆ`QÎ« Í QÆ=∞x¿ãÎ =∞Ok~°O Ö’Ñ¨Å #∞O_ç
|Ü«∞@‰õΩ Q˘\ÏìÅ=O\˜ x~å‡}O HõxÑ≤OzOk. ''K«∂âß"å? WÖÏ h\˜ P_»∞QÆ∞#
|∞_»QÅÆ ∞ =ã¨∞<Î åflÜ«∞O>Ë Ö’Ñ¨Å #∞O_ç QÍe |Ü«∞@‰õΩ =™ÈÎOk. D Q˘\ÏìÅ
^•fi~å =∞#O Ö’ÑëH˜ „Ñ¨"tÕ OK«=K«Û#∞‰õΩO\Ï,—— J<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. ''Jq
QÍeQ˘\ÏìÖ’, =∞# áêe@ =∞$`«∞º‰õÄáêÖ’? =ÚO^Œ∞ "≥#HõÅ∞ K«∂ã¨∞HÀ‰õΩO_®
"≥o`Õ D Q˘@ìOÖ’<Õ =∞#‰õΩ âßâ◊fi`« ã¨=∂kè,—— JO@∞ QÆ[QÆ[ =}˜HÍ_»∞
=∞Å¡#fl.
''ã¨~ˆ J~Ú`Õ. #∞=Ùfi |Ü«∞>Ë *Ï„QÆ`QÎ« Í LO_»∞. <Õ#∞ Ö’Ñ¨Å‰õΩ "≥o§
Ñ¨x =ÚyOK«∞H˘™êÎ#∞,—— J<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. ''XHõ¯_ç<Õ ^è~·≥ º° OQÍ LO_»\ÏxH˜
W^Õ=∞<åfl q„âßOu=∞Ok~°=∂? #∞"≥fio§ =KÕÛãïH˜ P uq∞OQÆÅOÖÏ <å
Jã≤Ñ÷ O¨ [~°"∞Õ q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok. h"≥O@ =¿ãÎ HõhãÖ #∞=Ùfi<åfl=<Õ ^è~·≥ º° O
LO@∞Ok,—— JO@∂ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx J#∞ãïOKå_»∞ =∞Å¡#fl.
***
P Q˘@ìO Ö’ÑëH˜ „Ñ¨"tÕ Oz W^Œ~Ì ∂° #_»=™êQÍ~°∞. Ö’Ñ¨ÅO`å pHõ\Q˜ Í

LOk. Hõà√◊ §á⁄_»∞K«∞‰õΩ<åfl Hõ#|_»x pHõ\.˜ P Q˘@ìO QÀ_»Å#∞ `«_∞» =Ú‰õΩO@∂
=ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍ~°∞. JÖÏ #_»∞ã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à√◊ `«∂ LO>Ë Q˘@ìOÖ’
=∞Ç¨#QÆ~°O D 79
h\˜=∞@ìO `«Q∞Æ `æ ∂« LO_»@O QÆ=∞xOKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. HÍ¿ãÑ¨\H˜ ˜ Ñ¨ÓiÎQÍ
h~°<^Õ Õ ÖË‰Ωõ O_® áÈ~ÚOk. JÖÏ J<ÕHõ =∞Å∞Ñ¨ÙÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ
™êy# "åi^ŒiÌ H© HÍã¨Î ^Œ∂~°OÖ’ "≥Å∞QÆ∞ HõxÑ≤OzOk.
W^Œ~Ì ∂° =_ç=_çQÍ #_çz P "≥Å∞QÆ∞ =ã¨∞#Î fl KÀ@∞H˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. P
"≥Å∞QÆ∞ =ã¨∞#Î fl KÀ@ Q˘\ÏìxH˜ XHõ ~°O„^èOŒ LOk. W^Œ~Ì ∂° P ~°O„^èOŒ ^•fi~å
=∞Ok~°O Ö’ÑëH˜ „Ñ¨"tÕ OKå~°∞. P =∞Ok~åxfl QÆ=∞x¿ãÎ Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê ~åAÅ∞
x=ã≤OKÕ ~å[„áê™ê^ŒOÖÏ LOk. <ÕÅÃÑ· Ñ¨@∞ì u"åpÅ∞ Ñïz L<åfl~Ú.
QÀ_»Å‰õΩ |OQÍ~°∞ `åÑ¨_®Å∞<åfl~Ú. JxflO\˜HOõ >Ë =ÚYºOQÍ [ÅQÆ~ƒ° Où Ö’
L#fl P ~å[„áê™ê^ŒOÖ’ h~°<^Õ Õ ÖË^∞Œ . W^ŒO`å P HõáêÅ^èfiŒ A_ç =∂Ü«∂*ÏÅO
J#∞‰õΩ<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
P Éè=í <åxfl, ^•x x~å‡}Ïxfl Hõà√◊ § ÃÑ^ŒqÌ KÕã∞¨ ‰õΩx K«∂ã¨∂Î ''™È^Œ~å,
WO`« ÃÑ^ŒÌ Éè=í #OÖ’ J=∞$`« ZHõ¯_» |OkèOÑ¨|_ç LO^À QÆ∞iÎOKÕ^Ö≥ Ï?
JO^Œ∞Ö’#∂ P"≥∞#∞ Wk=~°‰Äõ K«∂ã≤ Z~°Q=Æ Ù, P"≥∞ ~°∂ÑÖ `≥eÜ«∞^Œ∞.
P"Õ∞ ™êHΔÍ`«∂Î Z^Œ∞~Ô <· å QÆ∞iÎOK«Ö"Ë ∞Õ ,—— QÆ∞ã¨Q∞Æ ã¨QÍ J_çQÍ_»∞ =∞Å¡#fl.
nHõQΔ Í U^À Ñïjeã¨∞#Î fl@∞ìQÍ Hõ^∞Œ Å∞`«∞#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∞Å¡#fl „Ñ¨âfl◊ ‰õΩ
|^Œ∞eã¨∂Î ''[ÅQÆ~ƒ° Où Ö’ q+¨H#õ ºÅ∞ x=ã≤OKÕ D =∞Ok~°OÖ’ Ñ¨kÅOQÍ
^•Kåeû#O`« qÅ∞"≥#· =ã¨∞=Î ÙÅ∞ U=ÚO\Ï~Ú K≥ÑÙ¨ Ê? WHõ¯_» Ñ¨ÓiÎQÍ ~°H}Δõ Ö’
^•zOk J=∞$`«#∞ =∂„`«"∞Õ Jx <å #=∞‡HõO. HÍ|\˜ì q+¨H#õ ºÅ∞ HÍÑ¨ÖÏ
HÍã¨∂Î L#fl QÆkÖ’<Õ J=∞$`«#∞ |OkèOz#@∞ì. U QÆkH˜ q+¨H#õ ºÅ∞ HÍÑ¨ÖÏQÍ
L<åfl~À =∞#O =ÚO^Œ∞QÍ Ñ¨ãQ≤ \Æ Ïìe,—— Jx K≥áêÊ_»∞.
W^Œ~Ì ∂° Z=i HõO\Ï Ñ¨_‰» Ωõ O_® QÀ_» "å~°QÍ #_»∞ã¨∂Î Éè=í #=∞O`å
"≥`H« ™õ êQÍ~°∞. JÖÏ "≥`∞« ‰õΩ`«∞#fl "åi^ŒiÌ H© XHõ QÆk |Ü«∞@ W^Œ~Ì ∞° q+¨H#õ ºÅ∞
‰õÄ~°∞Ûx XHõiH˘Hõ~°∞ JÅOHÍ~°O KÕã¨∞HÀ=@O HõxÑ≤OzOk. "åiH˜
Hõ#|_»‰Ωõ O_® Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, =∞Å¡#fl XHõ =¸Å #H˜¯ "åi =∂@Å∞ q#™êQÍ~°∞.
''™⁄^Œs, WOHÍ Z<åflà◊√§ =∞#H© ÉÏ^è?Œ ¿ãfiK«ÛQù Í ã¨=Ú„^Œ=∞O`å qÇ¨ÏiOz
ZO`«HÍÅ=∞~ÚºOk? q+¨H#õ ºÅ"≥∞#ÿ =∞#H˜ â◊√#HÍÅ ÖÏQÍ D HÍÑ¨ÖÏ
WOÔHO`« HÍÅO?—— Jx x@∂ìiÛOk XHõ q+¨H#õ º. ''P HõáêÅ^èfiŒ Ax HÍ~°ºO
<≥~"° ~Õ åHõ, D Hõ#º#∞ q~°∞K«∞‰õΩx u<Õ™êÎ#∞,—— Jx TyáÈ~ÚOk ÖÏ=ÙQÍ
80 D =∞Ç¨#QÆ~°O
L#fl =∞~À q+¨H#õ º. ''WOÔHO`«Ö,Ë =KÕÛ J=∂"åã¨ºH˜ nxx, nx `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ ZÖÏQÆ∂ |e™êÎ_∞» ,—— Jx K≥ÑÊ≤ Ok =¸ÅQÍ ‰õΩ#∞‰õΩ fã¨∞#Î fl
=∞~À q+¨H#õ º.
P =∂@Å∞ q#fl Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞, =∞Å¡#fl XHõi "≥ÚÇ¨Å∞ XHõ~°∞
K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. J=∞$`«#∞ |OkèOz LOz# QÆk J^Õ#x „QÆÇÏ≤ OKå~°∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ Ö’Ñ¨Å‰õΩ "≥à§ı =∂~°Oæ HÀãÖ J<Õfi+≤OK«™êQÍ_»∞. QÆkÖ’ #∞O_ç
|Ü«∞@‰õΩ h~°∞ áÈÜÕ∞O^Œ∞‰õΩ J#∞=ÙQÍ LOz# ~°O„^èOŒ XHõ\ ˜ HõxÑ≤OzOk.
W^Œ~Ì ∂° P ~°O„^èOŒ Ö’H˜ „Ñ¨"tÕ OKå~°∞.
''=∞Å¡<åfl, #∞=Ùfi ~°O„^è•xH˜ D z=ˆ~ LO_ç Z=Ô~<· å =¿ãÎ JeH˜_ç
K≥~Úº. <Õ#∞ Ö’Ñ¨Å UO [~°∞QÆ∞`ÀO^À QÆ=∞xOz =™êÎ#∞,—— Jx =∞Å¡#fl#∞
HÍÑ¨ÖÏQÍ LOz Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XO@iQÍ Ö’ÑëH˜ „Ñ¨"tÕ OKå_»∞. qâßÅ"≥∞#ÿ
=∞Ç¨#QÆ~°O D 81
P QÆk =∞^èºŒ Ö’ Z`≥#ÎÂ `«ÅÊO LOk. P `«ÅÊO ÃÑ#· Ñ¨@∞ìÑ~¨ ∞° Ñ¨ÙÅ∞ Ñïz
L<åfl~Ú. QÆÔŒ `å Ñ¨ÓÅ`À JÅOHõiOz, =∞Oz Ñï=∞à◊O "åºÑ≤Oz LOk.
HÍh, J=∞$`« *Ï_» HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ .
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ JeH˜_ç KÕÜ∞« ‰õΩO_® QÆÔŒ `å HõeÜ«∞uiQÍ_»∞. XHõ =¸Å
<ÕÅÃÑ· Ñ¨_ç L#fl „ã‘Î HõxÑ≤OzOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XHõ Pã¨#O "≥#Hõ #H˜¯
P"≥∞#∞ QÆ=∞xOKå_»∞. "ÕÅ Ü«ÚQÍÅ ^Œ∞óYO Ñ¶∞¨ hÉèqí Oz „ã‘Î ~°∂áêxfl
^èiŒ Oz#@∞ìQÍ LO^•"≥∞. P"≥∞ Hõà§◊ #∞O_ç UHõ^•è ~°QÍ HÍ~°∞`«∞#fl J„â◊√=ÙÅ
=Å¡ Hõà§◊ HÕ^Œ KåiHõÅ∞ Hõ\Ïì~Ú. =Ú_ç"Ü Õ ∞« Hõ =kÖËã#≤ P"≥∞ t~À*ÏÅ∞
Pâ◊$^è•~°Å`À `«_zç [_»Å∞ Hõ\ ì˜ <ÕÅÃÑ· xs˚=OQÍ ^˘~°∞`¡ ∞« <åfl~Ú.
J=∞$`« P"Õ∞ Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ #=∞‡HõO HõeyOk. ''HÍh HõáêÅ^èfiŒ A_»∞
D"≥∞#∞ Ç≤ÏOã≤OK«‰Ωõ O_® WO`« ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ Éè=í #OÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ LOKå_»∞?
D"≥∞ J=∞$`« HÍ^Õ"∂≥ ?—— J#fl J#∞=∂#O HõeyOk Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH.˜ P"≥∞
^ŒQ~æÆ H° ˜ "≥àÏ§Åx =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõke# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ ~°O„^èOŒ #∞O_ç =∞Å¡#fl
J~°∞Ñ¨ÙÅ∞ qxÑ≤OKå~Ú. Z=~À =ã¨∞<Î åfl~°#fl q+¨Ü∞« O „QÆÇÏ≤ Oz "≥O@<Õ
JHõ¯_»∞#fl `«ÅÊO HÕ^Œ‰Ωõ "≥o§ ^•‰õΩ¯<åfl_»∞.
P QÆk Ö’ÑëH˜ =zÛ# XHõ q+¨H#õ º J=∞$`« =ÚO^Œ∞ PÇ¨~° Ñ¨^•~å÷Å∞
x~°H¡ Δõ ºOQÍ Ñ¨_ãÕ ≤ "≥o§áÈ~ÚOk. q+¨H#õ º "≥o§# HÍ¿ãÑ¨\H˜ ˜ J=∞$`« "≥∞Å¡QÍ
ÖËz HÍã¨Î h\˜x `åQÍÅx „Ñ¨Ü∞« uflOzOk. HÍh `åQÆÖHË õ JHõ¯_Õ Ñ¨_ãÕ ≤ QÆ\Qì˜ Í
qÅÑ≤OK«™êyOk. P"≥∞ ^Œ∞óMÏxH˜ HÍ~°}O J~°O÷ HÍx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ J_»∞QÆ∞Ö’
J_»∞QÆ∞ "Õã∞¨ ‰õΩO@∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ_»∞. P"≥∞ Ñ¨_ãÕ #≤ h\˜ =^Œ‰Ì Ωõ ~åQÍ<Õ
J`«xH˜ Jq ã¨=Ú„^Œ[Å=∞x J~°=÷ ∞~ÚºOk. P"≥∞#∞ K«∂¿ãÎ Z<Àfl ~ÀAÅ∞QÍ
Q˘O`«∞ `«_∞» Ñ¨Ù‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ h~°∞ÖËHõ ^ŒÑÊ≤ Hõ`À JÅ=∞\˜™ÈÎO^Œx „QÆÇÏ≤ OKå_»∞.
PÇ¨~°Ñ^¨ •~å÷Å∞ ‰õÄ_® <À\˜H˜ ã¨ÇÏ≤ OK«x"Õ Jx J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞.
=<åÖ’¡ x=ã≤Oz, ãÖK«iOKÕ `«#É’\˜ "åiˆH ã¨ÇÏ≤ OK«x P PÇ¨~°O,
ZO_» Hõ<fl≥ ~°∞QÆHõ JÖÏ¡~∞° =Ú^Œ∞QÌ Í ÃÑiy# P ã¨∞‰õΩ=∂ix ZO`« J=ã¨‰÷ Ωõ
QÆ∞iKÕãO≤ ^À J~°"÷ ∞≥ ÿ J`«x <Õ„`åÅ∞ ã¨[Å=∞Ü«∂º~Ú. PHõe^ŒÑÙ¨ ÊÅ∞ `åà◊ÖHË õ
P h\˜x `åy`Õ P Hõi#î [ÅOÖ’x Å=} QÍ_è`» « J"≥∞#∞ ZO`« ÉÏkèOK«QÅÆ ^À
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ TÇ≤ÏOK«QÅÆ _»∞. P"≥∞ =ÚYO HõàÏqÇ‘Ï#OQÍ LOk. P"≥∞
82 D =∞Ç¨#QÆ~°O
Ñ¨_∞» `«∞#fl HΔÀÉè#í ∞ ã¨∞+≤¯Oz# â◊s~°O `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk. ™êHΔÍ`«∞Î =∞Ç¨t=Ùx
„Ñ¨™ê^Œ"∞≥ #ÿ â’ÉèÏÜ«∞ =∂#"≥∞#ÿ =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ Ü«Ú=~å}˜ D Ü«Ú=u Jx
#"Õ∞‡O^Œ∞‰õΩ gÅ∞ ÖË#O`«QÍ P"≥∞ H©}Δ O˜ záÈ~ÚOk. P Ñïã≤`÷ ∞« Å#∞ K«∂ã≤#
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ P"ÕâO◊ ÃÑÅ∞¡aHÕk. D q+¨H#õ ºÅO^Œih ãÖÇ¨ÏiOz J=∞$`«#∞
HÍáê_»`å#∞ Jx =∞#ã¨∞Ö’ J#∞‰õΩx =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ_»∞.
JÑ¨ÙÊ_Õ "≥∞Å¡QÍ P QÆkÖ’ „Ñ¨"tÕ Oz# =∞Å¡#fl, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx PÑ≤
''™È^Œ~å, P q+¨H#õ ºÅO^Œ~∂° |Ü«∞@ q„âßOu fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. WÑ¨ÙÊ_»∞
"åix ÖËÑ≤ Ü«Ú^ŒOú K≥Ü∞« º@O HõO>Ë =ÚO^Œ∞QÍ Ü«Ú=~å}˜H˜ ã¨Ñ~¨ º° Å∞ K≥Ü∞« º@O
=∞Ozk,—— Jx K≥áêÊ_»∞. =∞Å¡#fl K≥ÑÊ≤ Ok ã¨||∞QÍ `Àz, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
`«#x `å#∞ x„QÆÇÏ≤ OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J=∞$`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞QÍ PÇ¨~°O, h~°∞
J`«º=ã¨~O° Jx „QÆÇÏ≤ Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P QÆkÖ’H˜ PÇ¨~°O fã¨∞‰õΩ ~å=@O
ZÖÏ Jx PÖ’zã¨∂Î K«∞@∂ì "≥`H« <õ å~°OaèOKå_»∞.
QÆkÖ’H˜ QÍe, "≥Å∞`«∞~°∞ Ö’ÑëH˜ =KÕÛO^Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ XHõ"Ñ·≥ Ù¨ HÍã¨Î
Z`«∞ÖÎ ’ L#fl H˜\H˜ © HõxÑ≤OzOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ "≥∞Å¡QÍ `«ÅÊOÃÑH· ˜ ZH˜¯ JHõ¯_»∞#fl
Ñ¨~^° •Å#∞ XHõ^•x`À XHõ\ ˜ =Ú_Õã≤ P H˜\ H˜ © ^•fi~å XHõ H˘# |Ü«∞@‰õΩ
"≥à§ı ÖÏ qã≤~å_»∞. =∞~À H˘##∞ `«ÖÏÊxH˜ =Ú_ç"ãÕ ≤ ''=∞Å¡<åfl, PÇ¨~°O ZHõ¯_»
^˘~°∞‰õΩ`«∞O^À "≥`∞« ‰õΩ^•O Ñ¨^,Œ —— Jx K≥ÑÊ≤ =∞Å¡#fl#∞ `À_»∞fã¨∞‰õΩx ~°O„^èOŒ
^•fi~å QÆk |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ_»∞.
Éè=í #OÖ’ XHÀ¯ QÆkx QÍeã¨∞#Î fl "åiH˜ XHõ QÆkÖ’ |OQÍ~°∞ Ñ¨àÏ§ÅÖ’
J=∞iÛ J<ÕHõ ~°HÍÅ Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞, Ñ≤O_ç =O@Å∞ HõxÑ≤OKå~Ú. W^Œ~Ì ∂° ãÖ`À+ÖQÍ
P QÆkÖ’ „Ñ¨"tÕ Oz XHÀ¯ Ñ¶Ö¨ Ïxfl ^˘i¡OK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° . PHõeQÍ
L#fl =∞Å¡#fl JÖÏ ^˘i¡ã∂¨ <Î Õ =∞~À KÕ`ÀÎ JOk# "å\˜x u#™êQÍ_»∞. JÖÏ
H˘xfl Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞, Ñ≤O_ç =O@Å#∞ ^˘i¡Oz, `å=Ú "≥∂Ü«∞QÆeQˆ Ñï=∂}OÖ’
L#fl XHõ h\˜ ‰õÄ*Ï`À ã¨Ç¨ |Ü«∞@ "≥Ñ· Ù¨ #fl Ñ¨~^° • H˘# =^Œ‰Ì Ωõ KÕ~åÛ~°∞. P
H˘#Ö’ P Ñ¨^•~å÷Åhfl "Õã≤ =¸@Hõ\Ïì~∞° .
`«~åfi`« W^Œ~Ì ∂° ~°O„^èOŒ QÆ∞O_® uiy QÆkÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ Oz ZO`À Hõ+Ñì¨ _¨ ç
P =¸@#∞ Ö’ÑëH˜ ÖÏQÍ~°∞. P =¸@ HÕ^ŒÑ_¨ #ç JeH˜_Hç ˜ J=∞$`«
HõOQÍ~°∞QÍ ÖËz "åi^ŒiÌ h K«∂ã≤Ok. JO`« z#fl Ñï=∂}OÖ’ L#fl =∞#∞+¨μefl
=∞Ç¨#QÆ~°O D 83
K«∂ã≤ "å~°∞ HõáêÅ^èfiŒ A_ç =∞#∞+¨μÖË J#∞‰õΩx ÉèÜ í ∞« Ñ¨_Oç k. HÍh "åi^Œ~Ì ∂°
P"≥∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ P =¸@#∞ fã¨∞‰õΩáÈ~Ú PÇ¨~°Ñ^¨ •~å÷Å#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞.
J=∞$`« ÉèÜ í ∞« O`À =∞iH˘OK≥O ^Œ∂~°O `˘ÅyOk.
''=∞Å¡<åfl, #∞=Ùfi |Ü«∞@‰õΩ "≥o§ P q+¨H#õ ºÅ#∞ QÆ=∞xã¨∂Î LO_»∞. D
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åiHõ¯_»‰Ωõ =¿ãÎ KåÖÏ „Ñ¨=∂^ŒO,—— Jx K≥ÑÊ≤ HÍÑ¨ÖÏQÍ =∞Å¡#fl#∞
|Ü«∞@‰õΩ ÑÖáê_»∞. =∞Å¡#fl "≥à¥◊ ,Î "≥à¥◊ Î J=∞$`«‰Ωõ z~°∞#=Ùfi`À ''^ŒO_®Å∞,
Ü«Ú=~å}˜,—— Jx #=∞ã¨¯iOz JHõ¯_» #∞O_ç HõkÖÏ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P
=¸@Ö’ L#fl h\˜ ‰õÄ*Ï#∞ „â◊=∞HÀiÛ J=∞$`« =ÚO^Œ∞‰õΩ `Àâß_»∞.
J=∞$`« cèuHõey# Hõà§◊ `À J`«_xç K«∂ã¨∂Î =Ú_»∞K«∞‰õΩáÈ~ÚOk.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ q#„=∞OQÍ ''Ü«Ú=~å}˜, g∞H˘zÛ# PÑ¨^gÕ ∞ ÖË^∞Œ . <Õ#∞ g∞
~°H}Δõ Ï~°O÷ =zÛ#"å_çx. ^ŒÜ∞« KÕã≤ ##∞fl #q∞‡ D PÇ¨~°O fã¨∞HÀO_ç. Z<Àfl
~ÀAÅ∞QÍ PÇ¨~°O ÖËHõ g∞~°∞ ZO`À ã¨∞+≤¯OzáÈÜ«∂~°∞,—— Jx J<åfl_»∞.
J`«_ç =∂@Å∞ P"≥∞‰õΩ #=∞‡â◊Hºõ OQÍ JxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . WO`« „Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ ,
~°ÇÏ¨ ã¨º"≥∞#ÿ „Ñ¨^âÕ ßxH˜ XHõ ™ê=∂#∞º_»∞ KÕ~∞° HÀ=@O ™ê^èºŒ O HÍ^Œx P"≥∞
#=∞‡HõO. P"≥∞ JO`«~O° QÍxfl „QÆÇÏ≤ Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ''HõhãÖ q+¨H#õ ºÅ∞
ÃÑ\˜#ì Ñ¨^•~å÷Å#∞ ~°∞z K«∂ã≤#>Ëì g\˜x ~°∞z K«∂_»O_ç. JÖÏ KÕÜ∞« @O
=Å¡ H˘`«QÎ Í g∞‰õΩ HõeQˆ PÑ¨^gÕ ∞ ÖË^∞Œ Hõ^•,—— Jx Ji÷OKå_»∞.
J=∞$`«‰Ωõ J`«x =∂@Å∞ J~°=÷ O`«OQÍ `ÀKå~Ú. JnQÍHõ J`«_ç
„Ñ¨=~°#Î „Ñ¨=∂^ŒH~õ O° QÍ `ÀK«Ö^Ë ∞Œ . Ñ¨ÓiÎ #=∞‡HõO HõÅQÆ#Ñ¨Ê\˜H© P ‰õÄ*ÏÖ’
L#fl h\˜x ~°∞z K«∂ã≤Ok. Z<Àfl ~ÀAÅ∞QÍ ã¨=Ú„^Œ[ÅO ~°∞z K«∂_»@O
=Å¡ QÍÜ«∞Ñ¨_#ç P"≥∞ <À\˜H˜ P h~°∞ =∞^è∞Œ ~°OQÍ JxÑ≤OzOk. ^ŒÑÊ≤ Hõ
fˆ~ÖÏ "≥Ú`«OÎ h\˜x `åˆQã≤Ok. HÍã¨Î ãÖ`«$Ñ≤QÎ Í x@∂ìiÛ# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
P"≥∞‰õΩ Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ JOkOKå_»∞. PHõeQÍ L#fl J=∞$`« QÆ|QÆÉÏ P Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞
JO^Œ∞‰õΩx u#@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Õì k. PHõe fi, HÍã¨Î `ÕeHõ Ñ¨_∞» `«∞O_»QÍ
`«#x QÆ=∞xã¨∞#Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã≤Ok. =∞Ç¨#QÆ~° ™ê„=∂*ÏºxH˜
XHõ¯QÍ<˘Hõ¯ "å~°ã∞¨ ~åÅ∞, =∞Ç¨~åA =Ú^Œ∞ÅÌ Ñ¨\ì˜ J~Ú# J=∞$`« Wxfl~ÀAÅ∂
PHõeH˜ ZO`«QÍ JÅ=∞\Õz áÈ~ÚO^À Jx PÖ’zã¨∞#Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
P"≥∞#∞ *ÏeQÍ K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞. J`«x K«∂Ñ¨ÙÅÖ’x *Ïe =Å¡ `å#∞ ZO`«
84 D =∞Ç¨#QÆ~°O
n<å=ã¨Ö÷ ’ LO^À „QÆÇÏ≤ Oz# J=∞$`« Éè’~°∞# qÅÑ≤OzOk.
`«# JO`«óÑ¨Ù~°OÖ’ ã¨HÅõ qÖÏ™êÅ`À rqã¨∞#Î fl ~ÀAÖ’¡ XHõ¯ =Ú^ŒÌ
J~Ú<å u#=∞x „áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨_∞» `«∂ `«# "≥O@Ñ¨_Õ `«e^¡ OŒ „_»∞Å „¿Ñ=∞, "åix
`«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩx áêiáÈ`«∞O>Ë `«#x Ñ¨\Oì˜ KÕO^Œ∞‰õΩ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ ÃÑ>Ëì `«# K≥eHõ`ÅÎ≥
¿ãflÇ¨ÏO QÆ∞~˘ÎzÛ J=∞$`« =ÚYO "å_çáÈ~ÚOk.
P"≥ ∞ #∞ J#∞#~ÚOK« Ö Ë x Ü« ∞ â’^è Œ ~ ° ∞ _» ∞ xâı Û +¨ μ ì _ ≥ · JÖÏ
xÅ∞K«∞O_çáÈÜ«∂_»∞. HÍ¿ãÑ¨\ H˜ ˜ `Õ~∞° ‰õΩ#fl J=∞$`« Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx Ñ¨sHõQΔ Í
K«∂ã≤ ''g∞Ô~=~°∞? K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ =∂#∞=ÙÖÏ¡ L<åfl~°∞, HÍh WO`« ã¨∂HõΔ ‡
Ñï=∂}OÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ L<åfl~°∞?—— Jx „Ñ¨tflOzOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# ã¨ÇÏ¨ [
~°∂áêxfl ^èiŒ Oz ''Ü«Ú=~å}˜, <Õ#∞ ™ê^è•~°} =∂#=Ù_ç<.Õ XHõ ^Õ=Hõ#º
WzÛ# =~°O ã¨Ç¨ Ü«∞O`À q+¨H#õ ºÅ‰õΩ P#"åÅ∞ zHõ¯‰õΩO_® D ~°∂áêxfl
^èiŒ OKå#∞. <Õ#∞ g∞ ~°H}Δõ Ï~°O÷ =zÛ# "å_çx. <å „áê}ÏÅ∞ J_»∞Q¤ Í ÃÑ>ˇ<ìÂ å
q∞=∞‡efl uiy =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ KÕ~∞° ™êÎ#∞,—— Jx Ç¨g∞ WKåÛ_»∞.
XHõ¯™êiQÍ ™ê^è•~°} ~°∂ÑÖÖ’H˜ =∂i# J`«_xç K«∂ã≤ HõOQÍ~°∞ Ñ¨_#ç
J=∞$`« ''g∞~°∞ =∞Ç¨#QÆ~"° åã≤ ‰õÄ_® HÍ^Œ∞. <Õ<Ñ≥ Ù¨ Ê_»∂ q∞=∞‡efl K«∂ã≤
Z~°∞QÆ#∞. <å q=~åÅ∞ g∞ÔHÖÏ `≥Å∞ã¨∞? ##∞fl ~°HOΔ˜ KÕO^Œ∞‰õΩ ZO^Œ∞HÕ`«
™êÇ¨Ïã≤OKå~°∞?—— Jx J_çyOk. ''Ü«Ú=~å}˜, g∞ =∞Ç¨#QÆ~° Hˆ =Δ ∂xfl HÍOHÕΔ KÕ
aÅfiHõ=ÚhO„^Œ∞Å t+¨μº_çx <Õ#∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ P^Õâß#∞™ê~°O =∞Ç¨#QÆ~åxH˜
„Ñ¨Ü∂« }"≥∞#ÿ <Õ#∞, =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ Hõey# PÑ¨^Œ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx g∞ ~°H}Δõ Ï~°O÷
WÖÏ =KåÛ#∞,—— Jx K≥áêÊ_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~åxH˜ PÑ¨^Œ J#fl=∂@ q#QÍ<Õ J=∞$`« x"≥fi~°áÈ~ÚOk.
`«#‰õΩ =∂„`«"∞Õ PÑ¨^Œ "å\˜eO¡ ^Œx JO`«=~°‰Äõ ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞#fl P"≥∞ HõOQÍ~°∞QÍ
''=∞Ç¨#QÆ~åxH˜ Z@∞=O\˜ PÑ¨^Œ ãÖÉèqí OzOk? =∂ `«O„_ç =∞Ç¨~åA
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞Å∞ Hˆ =Δ ∞"Õ∞ Hõ^•? ZO_»H<õ fl≥ ~°∞QÆx ™ê„=∂l˝, QÆO^è~Œ fi° ~å[Ñ¨Ù„u
<å `«e¡ =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}H˜ ˜ Z@∞=O\˜ PÑ¨^• HõÅ∞QÆÖ^Ë ∞Œ Hõ^•? <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞
D PÑ¨^ÅŒ hfl <å =Å¡<Õ ãÖÉèqí OKå~Ú. ÃÑ^Œè« #¡ x „¿Ñ=∞ #\Õz# P
~åHõãΔ ≤ =∂Ü«∞Ö’Ñ¨_,ç Z@∞=O\˜ Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’#∂ J#∞ºÅ‰õΩ W=fi‰õÄ_»x
=∞Ç¨^Õ=Ùx P`«‡eOQÍxfl WzÛ HõqΔ ∞OK«~åx `«ÑÙ¨ ÊKÕâß#∞. <Õ#∞ KÕã#≤ `«ÑÙ¨ Ê
=∞Ç¨#QÆ~°O D 85
<å`À áê@∞QÍ ##∞fl „áê}ã¨=∂#OQÍ „¿Ñq∞Oz# `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞ ã¨ÇÏ≤ `«O
tH˜™Δ ÈÎOk,—— Jx HõÅ=~°Ñ_¨ Oç k.
''HõÑ@¨ "≥∞~°∞QÆx g∞ ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ =∞#ã¨∞x, J=∂Ü«∞Hõ`åfixfl „QÆÇÏ≤ Oz
„¿Ñ=∞QÍ #\Õz WO`« ^Œ∞~å‡~åæxH˜ X_çQ\Æ #ì˜ P =OK«H˜ „jÉèÏ+≤}˜ áêáêxH˜
„áêÜ«∞tÛ`«OÎ ÖË^∞Œ . P"≥∞ `«y# âßã≤Î J#∞Éèqí Oz f~°∞`«∞Ok. nO\’¡ g∞
<Õ~"° ∞Õ g∞ ÖË^∞Œ . g∞~°∞ qKåiOK«=^Œ∞.Ì WÑ¨Ê\˜H~õ Ú`Õ g∞ `«e^¡ OŒ „_»∞ÅH˘zÛ#
PÑ¨^Œ Ug∞ ÖË^∞Œ . HÍh "åiÑ¨ÙÊ_»∞ =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ ÖË~∞° . P ^Œ∞~å‡~°∞_æ ∞»
HõáêÅ^èŒfiA_»∞ "åix ÉèíÅ∂¡HõnqÖ’ |OkèOz LOKå_»∞. ~å#∞#fl
J=∞"åã¨ºÖ’Ñ¨Ù =∞#O P nqx KÕ~∞° ‰õΩx, "åix ~°HOΔ˜ z f~åe,—— Jx
J=∞$`«‰Ωõ ^è~·≥ º° O K≥¿ÑÊ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕâß_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
***
`å#∞, `«# ‰õΩ@∞O|O ZO`« xã¨ûÇ¨Ü«∞ ã≤u÷ Ö’ L<åfl"≥∂ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl
J=∞$`«H˜ Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç =∂@Å∞ U =∂„`«O ^è≥·~åºxfl=fiÖË^Œ∞. x*ÏxH˜
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =KÕÛO`« =~°‰Äõ „áê}O g∞^Œ Z@∞=O\˜ Pâ◊Ö‰Ë Ωõ O_® ~ÀAÅ∞
"≥à§◊ nã¨∂Î LOk. W"Õ `«# z=i ~ÀAÅ∞ Jx ÉèÏqOzOk. PHõe ^ŒÑÊ≤ HõÅ`À
ã¨∞+≤¯Oz =∞i}˜™êÎ#<Õ J#∞‰õΩOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =KåÛHõ, J`«x`À =∂\Ï¡_®Hõ
WÑ¨ÙÊ_çÑÙ¨ Ê_Õ P"≥∞‰õΩ `«# „áê}ÏÅ g∞^Œ uiy Pâ◊ zQÆ∞iOzOk. HÍh `«#
`«e^¡ OŒ „_»∞Å ^Œ∞ã≤u÷ `≥eâßHõ, â◊`$« =ÙÖˇ#· HõáêÅ^èfiŒ A_»∞, ÃÑ^Œè« ¡ „jÉèÏ+≤}˜
ZO`«\ ˜ â◊H=Î˜ ∞O`«∞Ö’, Hõ$Ï~°∞Ö’ J~°"÷ ∞≥ ÿ `«# Pâ◊Å‰õΩ hàÁ§^Œ∞Å∞‰õΩOk.
U<Àfl ~ÀAÅ∞QÍ q+¨H#õ ºÅ Ñ¨Ç¨ ~åÖ’ |On J~Úº =∞$`«∞º=Ù =ÚOy@
QÆ_Ñç #≤ P"≥∞‰õΩ JÑ¨ÙÊ_Õ ÑïK«Ü∞« =∞~Ú# `«# â◊H™Î˜ ê=∞~åúºÅ g∞^Œ #=∞‡HõO
‰õΩ^Œ~@° O, ^è~·≥ º° O HõÅQÆ@O [iˆQ Ñ¨x HÍ^Œx „QÆÇÏ≤ OKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
`«HõΔ}O P"≥∞#∞ q_çÑ≤OK«@O ^•fi~å =∂„`«"Õ∞ P"≥∞ ÉèíÜ«∂xfl ^Œ∂~°O
K≥Ü∞« ºQÆÅ#∞ Jx ÉèÏqOKå_»∞.
''Ü«Ú=~å}©, D Éè=í #OÖ’ P q+¨H#õ ºÅ∞ HÍHõ "Õ~Ô =Ô~<· å ~°H}Δõ QÍ
L<åfl~å? HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ D Éè=í <åxH˜ U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =™êÎ_∞» ? g∞‰õΩ `≥eã≤#
q=~åÅ∞ K≥ÑÊ¨ O_ç. =∞#O `«H}Δõ O WHõ¯_ç #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_Õ =∂~°Oæ "≥`H« Íe,——
Jx J_çQÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
86 D =∞Ç¨#QÆ~°O
''##∞fl |OkèOz "≥àÏ§Hõ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂ WHõ¯_çH˜ ~åÖË^∞Œ . HÍh
P ÃÑ· JO`«ã∞¨ Ö÷ ’ HõáêÅ^èfiŒ AxH˜ qâßfiã¨áê„`«∞_≥#· ^Œ∞+¨âì H◊ Î˜ Z=_À L<åfl_»x
=∂„`«O P q+¨H#õ ºÅ =∂@Ö’¡ `≥eã≤Ok,—— Jx `«#‰õΩ `≥eã≤# q=~åÅ∞
K≥ÑÊ≤ Ok J=∞$`«.
|Ü«∞@ HÍÑ¨ÖÏQÍ L#fl =∞Å¡#fl‰õΩ qÑ¨s`«OQÍ ^•Ç¨ÏO "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk.
J=∞$`«‰Ωõ PÇ¨~°O `≥ã∞¨ #Î fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ PHõe `«@∞ìHÀÖËHõ JHõ¯_» ^˘iH˜#
Ñ¨à√◊ §, Ñ≤O_ç Ñ¨^•~å÷Å∞ á⁄@ìxO_»∞QÍ u<Õâß_»∞. WÑ¨ÙÊ_»∞ h~°∞ `åQÆHáõ È`Õ
„áê}O áÈÜÕ∞ÖÏ LOk. HÍh `«#∞ JHõ¯_Õ LO_ç J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Ñ¨ÙÊ_»∞ ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞
W=fiHõáÈ`Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, J=∞$`« z‰õΩ¯Ö’¡ Ñ¨_Õ J=HÍâ◊O LOk. UO K≥Ü∂« ºÖ’
áêÅ∞áÈHõ `«@Ñ¨\Ï~Úã¨∂Î HÍÑ¨ÖÏQÍ L#fl q+¨Hõ#ºÅ "≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞.
q+¨H#õ ºÅO`å QÍ_è» x„^ŒÖ’ L<åfl~°∞. W^Õ `«~∞° }=∞x =∞Å¡#fl J_»∞QÆ∞Ö’
J_»∞QÆ∞ "Õã∞¨ ‰õΩO@∂ "≥∞Å¡QÍ PÇ¨~° Ñ¨^•~å÷Å∞ L#fl QÆk "≥Ñ· Ù¨ HõkÖÏ_»∞.
QÆk Ö’Ñ¨Å J=∞$`«`À =∂\Ï¡_∞» `«∂ PÖ’zã¨∞#Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ K«ÑÙ¨ Ê#
U^À ã¨∞ÊùiOz HõÅ=~°áê@∞H˜ Ö’#Ü«∂º_»∞. J`«_∞» JÖÏ HõOQÍ~°∞Ñ¨_@» O
K« ∂ ã≤ J=∞$`« Ö ’ PO^Àà◊ # "≥ Ú ^Œ Å ~ÚºOk. ''Ç¨ Ï ~î å `« ∞ Î Q Í JÖÏ
HõÅ=~°Ñ_¨ ∞» `«∞<åflÔ~O^Œ∞‰õΩ?—— Jx J_çyOk. ''~å‰õΩ=∂s, `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ
JáêÜ«∞O H˘x`≥K∞« Û‰õΩ<åflO. g∞ PHõex, ã¨∞+≤¯Oz# â◊s~åxfl QÆ=∞xOz#
ÉÏ^èÖŒ ’ q"ÕHÍxfl =∞iz P uO_çÑ^¨ •~å÷Å#∞ fã¨∞‰õΩ=KåÛO. P uO_çÑ^¨ •~å÷Å∞
Éè„í ^ŒÑi¨ z# QÆkH˜ HÍÑ¨ÖÏQÍ L#fl"åà‹§=Ô~<· å "≥o`Õ, J#∞ºÖˇ=~À Éè=í #O
Ö’ÑëH˜ „Ñ¨"tÕ OKå~°x W>Ëì `≥eã≤áÈ`«∞Ok. J#∞=∂#O Hõey# `«H}Δõ "Õ∞
"å~°O`å "≥Ú^Œ@ g∞ QÆkHˆ =™êÎ~∞° ,—— Jx `«# HõÅ=~°áê@∞H˜ HÍ~°}O K≥áêÊ_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
J`«x PO^Àà◊##∞ x[O KÕã∂¨ Î |Ü«∞@ #∞O_ç aQÆ~æ Q° Í =∞Å¡#fl J~°∞Ñ¨ÙÅ∞
qxÑ≤OKå~Ú. „Ñ¨=∂^ŒO =ÚOK«∞H˘zÛO^Œx „QÆÇÏ≤ Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P=∞$`«#∞
ÉèÜí ∞« Ñ¨_‰» Ωõ O_® JHõ¯_Õ LO_»=∞x K≥ÑÊ≤ uiy ã¨∂HõΔ ‡~°∂áêxfl ^èiŒ Oz QÆkH˜
L#fl ~°O„^èOŒ QÆ∞O_® |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ_»∞. PÇ¨~° Ñ¨^•~å÷Å∞ L#fl QÆk #∞O_ç
J~°∞Ñ¨ÙÅ∞ =ã¨∞<Î åflÜ«∞x „QÆÇÏ≤ Oz J@∞"≥Ñ· Ù¨ HõkÖÏ_»∞. JHõ¯_» ^Œ$âßºxfl K«∂ã≤
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ xâıÛ+¨μ_ì Ü
» ∂« º_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 87
P QÆkÖ’ XHõ ~åHõãΔ ¨ ã¨=Ú„^Œrq HõxÑ≤OzOk. K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ #`«Î
~°∂ÑÖÖ’ L#fl P rq â◊s~°O ~Ô O_»∞ U#∞QÆ∞Å |~°∞=Ù `«∂Qˆ ÖÏ LOk. ^•x
<≥uÎ g∞^Œ ~Ô O_»∞ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Hõà√◊ §<åfl~Ú. P ~åHÍã≤ #`«HÎ ˜ Zxq∞k HÍà◊√§
L<åfl~Ú. P HÍà◊√¡ á⁄_»"#·≥ U#∞QÆ∞ `˘O_®ÖÏ¡ L<åfl~Ú. XHõ HÍe`À =∞Å¡#fl#∞
K«∞\˜ì QÍÖ’¡H˜ ÖËÑ≤Ok. =∞~˘Hõ¯ HõΔ}OÖ’ P #`«Î =∞Å¡#fl#∞ <À\˜Ö’
"Õã∞¨ HÀÉ’`«∞O^Œ#QÍ, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# ã¨ÇÏ¨ [~°∂áêxfl ^èiŒ Oz ^•x =ÚO^Œ∞‰õΩ
=zÛ xeKå_»∞.
JÑ¨Ê\˜ =~°‰Äõ „áê}ÉèÜ í ∞« O`À aHõ¯K«zÛáÈ~Ú# =∞Å¡#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx
K«∂ã≤ ^è≥·~°ºO `≥K«∞Û‰õΩx ''ã¨=∞Ü«∂xH˜ =KåÛ=Ù. ÖË^• ^•Ç¨ÏO HÀãÖ =zÛ#
<Õ#∞ nxH˜ ™êfiÇ¨ J~ÚáÈÜÕ∞"å_çx. ~°H˜ΔOK«∞ ™È^Œ~å! ~°H˜ΔOK«∞,—— Jx
JiKå_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ^Œ$_èO» QÍ xÅ|_ç ''ÉèÜ í ∞« Ñ¨_‰» Ωõ =∞Å¡<åfl, h „áê}ÏxH˜
88 D =∞Ç¨#QÆ~°O
=zÛ# „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ g∞ ÖË^∞Œ ,—— Jx ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ HõO~îO° `À K≥áêÊ_»∞. ^≥=· ^ŒÒÎ« QÍ
`«#‰õΩ ÅaèOz# =„*ÏÜ«Ú^è•xfl ã≤~÷ O° QÍ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x ''Xˆ~Üü∞ ~åHÍã≤! <å
¿ãflÇ≤Ï`«∞_çx q_çzÃÑ@∞ì. ÖË^• Hõ}Δ ÏÖ’¡ h J+¨ì áê^•Å#∞ <å Y_»Oæ `À YO_çOz,
h ^ÕÇ¨ xfl Hõ^ÅŒ ÖË‰Ωõ O_® KÕ¿ã™êÎ#∞,—— Jx QÆkOÌ Kå_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç ÃÇÏK«ÛiHõÅ‰õΩ U =∂„`«O ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_x» P ~åHÍã≤ #`«,Î J`«_xç
‰õÄ_® `˘O_»O=O\˜ `«# HÍe`À K«∞\˜ì QÍÖ’¡H˜ ÖËÑO≤ k. HÀÑÖ`À `«# HÍà◊§
Ñ¨@∞ì ayOzOk. H˘O_»zÅ∞= Ñ¨@∞ì‰õΩ zH˜¯# lOHõÑ≤Å¡ÖÏ¡ W^ŒÌ~°∂
qÅqÅÖÏ_®~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç KÕuÖ’x Y_»Oæ *Ïi HÕ^ŒÑ_¨ Oç k. P JeH˜_Hç ˜
x„kã¨∞#Î fl q+¨H#õ ºÅ‰õΩ "≥∞Å∞‰õΩ= =zÛ Ñ¨~∞° QÆ∞# JHõ¯_»‰Ωõ =KåÛ~°∞.
~åHÍã≤#`«Î "åix K«∂ã≤ QÆOcè~"° ∞≥ #ÿ ã¨fi~°O`À ''=¸~°∞Öö Ï~å, UO
KÕã∞¨ <Î åfl~°∞? W^Œ~Ì ∞° =∂#=ÙÅ∞ WO`«\ ˜ ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ ã¨=Ú„^ŒQ~Æ ƒ° Où Ö’H˜
=zÛ, WO`«=∞Ok Hõà√◊ §QÆÑÊ≤ ^Œ∞~ˆ ƒù^ºŒ "≥∞#ÿ =∞# Éè=í #OÖ’H˜ K˘~°|_ç, ¿ãfiK«ÛQù Í
ãÖK«iã¨∞OÎ >Ë g∞~°∞ qO^Œ∞Å∞, qÖÏ™êÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩx "≥Ú^Œ∞Ì x„^ŒáÈ`«∞<åfl~å?
P ~å‰õΩ=∂i ZHõ¯_»? q∞=∞‡efl "≥„i"åà◊§x KÕã≤ `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩáÈÖË^∞Œ Hõ^•,——
Jx J~°∞ã¨∂Î `«# P„QÆÇ¨ xfl „Ñ¨îŒ ≈OKå_»∞. ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ P ~åHÍã≤#`«Î
ã¨fi~°O P Éè=í #OÖ’ „Ñü^èfiŒ xOzOk. q+¨H#õ ºÅO`å ÉèÜ í ∞« O`À QÆ[QÆ[
=}∞‰õΩ`«∂ J=∞$`« QÆk "≥Ñ· Ù¨ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fâß~°∞.
~åHÍã≤#`«Î Ñ¨@∞ì "≥∞Å¡QÍ aQÆ∞ã¨∞‰õΩO\’Ok, =„*ÏÜ«Ú^èOŒ KÕ*ÏiáÈ~ÚOk.
UO K≥Ü∂« ºÖ’ `≥eÜ«∞Hõ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ LáêÜ«∞O HÀãÖ K«∞@∂ì K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞.
=∞Å¡#fl‰õΩ „áê}ÏÅ g∞^Œ Pâ◊áÈ~ÚOk. =∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞O„`«O ÑïOî K«@O
"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» . xÑ¨ÙÊ QÀàÏÖÏ¡ =∞O_»∞`«∞#fl Z„~°\˜ Hõà§◊ `À ~åHÍã≤#`«Î W^ŒiÌ h
=∂iÛ =∂iÛ K«∂ã¨∂Î LOk. W^ŒiÌ h J=∂O`«O q~°∞K«∞‰õΩx u<ÕÜ∂« Åx
JxÑ≤ã∞¨ <Î åfl, ~å‰õΩ=∂i JHõ¯_Õ LO^Œ#fl "å~°Î q#@O HÀã¨"∞Õ PyOk. XHõ"àÕ ◊
`«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩx LO>Ë P"≥∞#∞ uiy Ñ¨@∞ì‰Ωõ <ÕO^Œ∞‰õΩ g~°∞ |uˆH LO_®e.
K«∂ã≤ ~å=\ÏxHõx "≥o§# q+¨H#õ ºÅ∞ KÕã∞¨ #Î fl *ÏÑ¨ºO`À ^•xH˜ Jã¨ÇÏ¨ #O
ÃÑiyáÈ`«∂ LOk.
q+¨H#õ ºÅ∞ J=∞$`«#∞ K«OÑ≤ ~°HOÎõ `åQÆ∞`å=∞x Éˇkiã¨∂,Î ^Œ∞~åƒù+Å¨ ∞
P_»∞`«∂, <≥@∞ì‰õΩO@∂ fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞. ~åHÍã≤ #`«Î#∞ K«∂_»QÍ<Õ
=∞Ç¨#QÆ~°O D 89
ÉèÜ í ∞« „ÉèÏO`«∞Å‰õΩ Ö’#~Ú# J=∞$`« HÔ =Ùfi=∞x Hˆ HõÃÑ\˜ì `«∂eÑ¨_É» ’~ÚOk.
XHõ q+¨H#õ º P"≥∞ Éè∞í *Ïxfl QÆ\Qì˜ Í Ñ¨@∞ì‰Ωõ x xÅÉˇ\Oì˜ k. ÉèÜ í ∞« O`À J=∞$`«‰Ωõ
^Œ∞óYO á⁄OyOk. P Hõ}Δ OÖ’ =∞Å¡#fl, J=∞$`« W^ŒiÌ =ÚMÏÖ’¡ XHõ z#fl
Pâ◊ H˘_çQ_Æ ∞» `«∞#fl nÑÖÖÏ q∞}∞‰õΩ q∞}∞‰õΩ =∞O@∞O_»QÍ W^Œ~Ì ∂° Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç
"≥Ñ· Ù¨ K«∂âß~°∞. "åi^ŒiÌ „áê}ÏÅ#∞ HÍáê_»@O `«# ÉÏ^èºŒ `« J<Õ q+¨Ü∞« O
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∞izáÈÖË^∞Œ .
=∞Å¡#fl "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã≤ <åÅ∞Hõ |Ü«∞@ÃÑ\˜ì ãÖ[˝Å∞ KÕâß_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
UO K≥|∞`«∞<åfl_À `≥eÜ«∞Hõ uHõ=∞Hõ Ñ¨_®¤_∞» =∞Å¡#fl. `«#x U^À K≥Ü∞« º=∞x
K≥|∞`«∞<åfl_Õ Jx PÖ’zã¨∞#Î fl =∞Å¡#fl‰õΩ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç LáêÜ«∞O HÍã¨Î PÅã¨ºOQÍ
J~°=÷ ∞~ÚºOk. J~°=÷ ∞~Ú# "≥O@<Õ yÅyÖÏ H˘@∞ì‰Ωõ x, <åÅ∞Hõ |Ü«∞@ÃÑ\˜ì
K«zÛ#"å_çÖÏ "≥∞_» "ÕÖÏ_»nâß_»∞.
''Ñ≤iH˜ÑO¨ ^Œ, <Õ#∞ K«OÑ¨‰Ωõ O_®<Õ K«KåÛ_»∞,—— Jx ~åHÍã≤#`«Î qHõ\Ï@ìÇ¨ ãÖ
KÕã∂¨ Î =∞Å¡#fl "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã≤Ok. J^Õ J^Œ#∞QÍ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# KÕ~Ú*Ïi
HÕ^Œ Ñ¨_#ç =„*ÏÜ«Ú^è•xfl JO^Œ∞HÀ=∞x J=∞$`«‰Ωõ ÃãQ· Æ KÕâß_»∞. J`«x
ãÖ[˝ JO^Œ∞‰õΩx K«∞~°∞‰õΩQÍ Hõke# J=∞$`«, q+¨H#õ ºÅ∞ QÆ=∞xOKÕÖ’Ñ¨Ù <ÕÅ
ÃÑ#· L#fl Y_®æxfl JO^Œ∞‰õΩOk. JO`«=~°‰Äõ â’Hõ ^Õ=`«ÖÏ, J|ÅÖÏ
HõxÑ≤Oz# J=∞$`« Y_®æxfl JO^Œ∞HÀQÍ<Õ x["≥∞#ÿ ~åK«H#õ ºQÍ =∂iáÈ~ÚOk.
HÍÅO Hõeã≤~åHõ =∂Ü«∂q =∂Ü«∂*ÏÖÏxH˜ zH˜¯ „=∂#Ê_çáÈ~ÚOk HÍx,
P"≥∞ ‰õÄ_® Ü«Ú^Œqú ^ŒºÅ#∞ JÉèºí ã≤OzOk. WÑ¨ÙÊ_»∞ =„*ÏÜ«Ú^èqŒ ∞zÛ# H˘`«Î
L`åûÇ¨ÏO`À P"≥∞ "≥∞~°∞Ñ¨ÙÖÏ Hõke P Y_®æxfl ã¨~åãï ~åHÍã≤#`«Î á⁄@ìÖ’
kQÆ"ãÕ O≤ k.
TÇ≤ÏOK«x D Ñï}Ï=∂xH˜ ~åHÍã≤#`«`Î À ã¨Ç¨ q+¨H#õ ºÅ∞ ‰õÄ_®
x"≥fi~°áÈÜ«∂~°∞. ~åHõã#≤ `«Î â◊s~°O #∞O_ç ~°HOÎõ ^è•~°QÍ ZQÆãÑ≤ _¨ Oç k. ÉÏ^è`Œ À
^•x `˘O_®Å Ñ¨@∞ì*ÏiOk. =∞Å¡#fl, Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ^•x Ñ¨@∞ì #∞O_ç q_ç=_ç
HÕ^ŒÑ_¨ ®¤~∞° . Z`«∞Î #∞O_ç HÕ^ŒÑ_¨ ¤» <˘Ñ≤ÊH˜ =∞Å¡#fl ‰õΩÜ≥∂º "≥Ú„~À=∞x
=¸ÅQÆ@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» . Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∂„`«O HÕ^ŒÑ_¨ ∞» `«∂<Õ "ÕQOÆ QÍ
J=∞$`« "≥Ñ· Ù¨ Hõke =„*ÏÜ«Ú^è•xfl JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞. Y_®æxfl Jq∞`«"QÕ OÆ `À
„Ñ¨Ü∂≥ yã¨∂Î P ~åHÍã≤#`«Î K«∞@∂ì „Ñ¨^HŒ }Δ˜ QÍ uiy ^•x Zxq∞k `˘O_®Å#∞
YO_çOKÕâß_»∞.
90 D =∞Ç¨#QÆ~°O
P „Ñ¨^âÕ =◊ ∞O`å ~°HÑÎõ Ù¨ =∞_»∞QÆ~ÚºOk. P =∞_»∞QÆ∞Ö’ Hõ^ÅŒ ÖËHõ "≥ÚO_ç
â◊s~°O`À ~åHÍã≤ #`«Î Ñ¨_ç LOk. ''JÜ≥∂º ~åHõãΔ ∞¨ _ç „áê}ÏÅhfl P HÍà◊§Ö’<Õ
L<åfl~Ú. P HÍà◊§x YO_çOKÕâßˆ~,—— Jx â’HÍÅ∞ ÃÑ_»∞`«∂ q+¨H#õ ºÅO`å
=zÛ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç ÃÑ#· Ñ¨_®¤~∞° . "å_çÜ∞ÿ≥ # QÀà◊§`À, HÀ~°Å`À P q+¨H#õ ºÅ∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç ÃÑ#· ^•_ç KÕâß~°∞. XHõ q+¨H#õ º `«# HÀ~°Å`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç
‰õΩ_çKuÕ x QÆ\Qì˜ Í Ñ¨\ ì˜ ~°HOÎõ `åˆQO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflOzOk. ÉÏ^è`Œ À P KÕux
qkeOK«QÍ<Õ Ñ¨@∞ì `«ÑÊ≤ PÜ«Ú^èOŒ KÕ*ÏiOk.
PÜ«Ú^èOŒ <ÕÅ#∞ `åHõHõ =ÚO^Õ `«# Z_»=∞KÕu`À ^•xfl JO^Œ∞‰õΩx,
`«##∞ QÍÜ«∞Ñïz# q+¨H#õ º `«Åx YO_çOKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. `«# g∞^Œ‰Ωõ
^Œ∂Hˆ O^Œ∞‰õΩ ã≤ÔúŒ QÍ L#fl =∞~˘Hõ q+¨H#õ º#∞ QÆ=∞xOz, |Å"≥∞#ÿ `«# Ñ≤_Hç e˜ `À
^•x `«ÅÃÑ· XHõ¯ ^≥|ƒ"Õâß_»∞. Jk K«ÑÙ¨ Ê_»∞ K≥Ü∞« º‰õΩO_® „áê}ÏÅ∞ q_çz
<ÕÅ g∞^Œ Ñ¨_Oç k. P ^Œ$âßºxfl K«∂ã≤ ÉˇOÉËÅ∞Ñ¨_#ç q+¨H#õ ºÅO`å Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç
#∞O_ç ^Œ∂~°OQÍ áêiáÈÜÕ∞O^Œ∞‰õΩ ã≤^ÑúŒ _¨ ®¤~∞° .
''PQÆO_ç. JHõ¯_Õ xÅ=O_ç,—— Jx QÆkOÌ Kå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. JO^Œ~∂°
Py ÉèÜ í ∞« O`À J`«_ç "≥Ñ· Ù¨ K«∂âß~°∞. ''g∞ JO^Œih HõqΔ ∞Oz „áê}ÏÅ`À
=kÖËã∞¨ <Î åfl#∞,—— Jx Ç¨g∞ WKåÛ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. P =∂@`À "åà◊§O`å
HÍã¨Î T~°@ K≥O^•~°∞. ''HÍh XHõ¯ +¨~`° ∞« , <Õ#∞ =zÛ D ~å‰õΩ=∂ix
~°HOΔ˜ K«∞‰õΩx "≥o§# q+¨Ü∞« O P HõáêÅ^èfiŒ A_çH˜ `≥eÜ«∞‰õÄ_»^∞Œ . J=∞"åã¨ºÖ’Ñ¨Ù
Ñ¨ÓiÎKÜ Õ ∞« =Åã≤# "Õ~˘Hõ HÍ~°ºO LOk. D q+¨Ü∞« O `≥eã≤# "≥O@<Õ "å_»∞
J„Ñ¨=∞`«"Î ∞≥ ÿ <å‰õΩ J=~À^è=Œ ∞=Ù`å_»∞,—— Jx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. q+¨H#õ ºÅO`å
XHõi "≥ÚÇ¨Å∞ XHõ~∞° K«∂ã¨∞‰õΩx ''#~À`«=Î ∂, HõáêÅ^èfiŒ AxH˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_®
D Éè∂í „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ U q+¨Ü∂« xfl ^•K«ÖOË . "å_ç =^ŒÌ L#fl =∂Ü«∂HõáêÅO
"å_çx „ÑüHõ}Δ O J„Ñ¨=∞`«OÎ QÍ LOK«∞`«∞Ok. HÍh HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ WÑ¨ÙÊ_»∞
nHõÖΔ ’ L<åfl_»∞. =¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ `«# ~°ÇÏ¨ ã¨º ™ê÷=~°OÖ’ ^è•º# x=∞QÆ∞fl_≥·
LO\Ï_»∞. "å_ç J#∞K«~°∞Å∞ HÍh, =∂Ü«∂HõáêÅO HÍh nHõΔÖ’ L#fl
HõáêÅ^èfiŒ A_çx HõkeOK«~∞° . HÍ|\˜ì D "å~°Î "å_çH˜ KÕ~ˆ Ö’¿Ñ h HÍ~°ºO
ã≤kOú K«∞HÀ,—— Jx K≥áêÊ~°∞.
q+¨H#õ ºÅ`À ãÖÉèÏ+≤ã∞¨ #Î fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç â◊HxÎ˜ Z=~À ÖÏˆQã¨∞#Î fl@∞ìQÍ
=∞Ç¨#QÆ~°O D 91
|ÅÇ‘Ï#=∞=fi™êQÍ_»∞. J`«x Hõà√◊ § x¿ã[Î =∞=Ù`∞« <åfl~Ú. J`«xÖ’x „áê}â◊HxÎ˜
Z=~À Ç¨ÏiOz"Õã∞¨ #Î fl@ì~Ú `«∂e HÕ^Œ Ñ¨_®¤_∞» . =∞Å¡#fl, J=∞$`« Ñ¨~∞° QÆ∞#
J`«x =^Œ‰Ì Ωõ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. q+¨H#õ º HÀ~°Å HÍ~°}OQÍ QÍÜ«∞"≥∞#ÿ ‰õΩ_çK~Õ Ú
hÅOQÍ =∂iOk. P q+Ö J`«_ç â◊s~°OÖ’H˜ "åºÑ≤™ÈÎO^Œx „QÆÇÏ≤ Oz#
J=∞$`«, Y_®æxfl `«# KÕ`∞« ÅÖ’H˜ fã¨∞‰õΩx ''`«H}Δõ "Õ∞ J`«x â◊s~°OÖ’x
qëêxfl `˘ÅyOK«O_ç,—— Jx q+¨H#õ ºÅ#∞ ÃÇÏK«ÛiOzOk.
''~å‰õΩ=∂s! =∂Ö’ Z=i HÍ~°}OQÍ q+Ö â◊s~°OÖ’ „Ñ¨"tÕ OzO^À
"åˆ~ uiy LÑ¨ãO¨ Ç¨ÏiOK«QÅÆ ~°∞. J`«_xç QÍÜ«∞Ñïz# =∂ <≥KÛ≥ e WÑ¨ÙÊ_»∞
„áê}ÏÅ`À ÖË^∞Œ . HÍ|\˜ì P qëêxfl LÑ¨ãO¨ Ç¨ÏiOK«ÖOË . HÍh D ^ŒQ~æÆ Ö° ’<Õ
L#fl #Å¡<åQÆ∞Å nqÖ’ Z@∞=O\˜ qëê#fl~Ú<å Ç¨ÏiOKÕ Jâ◊fihQÆO^èŒ J<Õ
=¸eHõ Åaèã∞¨ OÎ k. P =¸eHõ =∂„`«"∞Õ D #~°∞_ç „áê}ÏÅ#∞ HÍáê_»QÅÆ ^Œ∞,——
Jx XHõ q+¨H#õ º K≥ÑÊ≤ Ok.
JO`«=~°‰Äõ <≥`∞« \Î ˜ =∞_»∞QÆ∞Ö’ H˘#„áê}ÏÅ`À L#fl ~åHÍã≤#`«Î ÃÑ^ŒQÌ Í
â◊|OÌ KÕã∂¨ Î „áê}ÏÅ∞ q_çzOk. P â◊ÉÏÌxH˜ Éè=í #=∞O`å ^ŒîÌŒ e¡Ok. JHõ¯_»
L#fl "å~°O`å ÉèÜ í ∞« O`À K≥=ÙÅ∞ =¸ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Éè=í #=∞O`å HõOÑ≤OK«@O
"≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. `«H}Δõ "Õ∞ P Éè=í #O #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_®Åx „QÆÇÏ≤ Oz JO^Œ~∂°
|Ü«∞@‰õΩ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fâß~°∞. J=∞$`«, =∞Å¡#fl KÕ~À"≥Ñ· Ù¨ ™êÜ«∞O KÕã∂¨ Î
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx `«=∞`À fã¨∞‰õΩx |Ü«∞@H˜ =KåÛ~°∞. JO^Œ~∂° K«∂ã¨∞OÎ _»QÍ<Õ
Éè=í #O ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeOk.
''ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ¿ãfiKåÛùr=ÙÅ"≥∞ÿ ãÖK«iOKÕ =∞=Ú‡Å#∞ D ~åHõãΔ ∞¨ _»∞
Ñ¨\ ì˜ |OkèOz ^Œ∞+¨Hì Í~åºÖˇ<Àfl KÕ~ÚOKå_»∞. P ~åHõãΔ ∞¨ _ç =∞~°}O`À =∂‰õΩ
uiy ¿ãfiK«Ûù ÅaèOzOk. „Ñ¨`∞« ºÑ¨HÍ~°OQÍ "Õ∞O g∞ JO^Œih #Å¡<åQÆ∞Å
nqH˜ KÕ~∞° ™êÎO,—— Jx K≥ÑÊ≤ q+¨H#õ ºÅ∞ XH˘¯Hõ¯ih ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å`À "≥∂ã¨∂,Î
â◊~"° QÕ OÆ `À D^Œ∞`«∂ X_»∞‰¤ Ωõ KÕ~åÛ~°∞.
''~å‰õΩ=∂s, W^Õ #Å¡<åQÆ∞Å nq. J`«ºO`« q+¨ÑÓ¨ i`«"∞≥ #ÿ ã¨~åÊÅ∞
ãÖK«iOKÕ „Ñ¨^âÕ O◊ . WHõ¯_Õ Jâ◊fihQÆO^èŒ =¸eHõ Åaèã∞¨ OÎ k. P =¸eHõ
K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ |OQÍ~°∞fQÆ ÖÏQÍ "≥∞iã≤áÈ`«∂ LO@∞Ok. P fQÆ‰Ωõ Ñ¨Ó¿ã
Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ ÑÖK«=~å‚Ö’¡ XHÀ¯\˜ XHÀ¯ ~°OQÆ∞Ö’ Ñ¨Ó™êÎ~Ú. #~°∞Å KÕ~Ú ™ÈHõQÍ<Õ
92 D =∞Ç¨#QÆ~°O
P fQÆ‰õΩ#fl "≥Å∞QÆ∞ =∂Ü«∞=∞=Ù`«∞Ok. P fQÆ#∞ z\˜ÔH#"ÕÅ∞ QÀ~°∞
Ñï=∂}OÖ’ `«∞Oz, q+¨ „Ñ¨ÉÏè "åxH˜ QÆ∞~Ô #· #~°∞_ç ÑÖ\˜HO˜ ^Œ LOK«O_ç.
J`«x â◊s~°OÖ’x qëê#flO`å Jk Ç¨ÏiOz "Õã∞¨ OÎ k. HÍh *Ï„QÆ`,Î« P fQÆ
LO_Õ Ñïã¨~åÖ’¡ ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ q+¨ã~¨ åÊÅ∞ LO\Ï~Ú. gÅ~Ú#O`« `«fi~°QÍ
D nqx q_çz "≥à§◊ O_ç,—— Jx K≥ÑÊ≤ q+¨H#õ ºÅO`å J „Ñ¨^âÕ ßxfl =ke
"≥o§áÈÜ«∂~°∞.
***
J=∞$`«#∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç =^Œ<Ì Õ LO_»=∞x K≥ÑÊ≤ =∞Å¡#fl P nqÖ’

Jâ◊fihQÆO^èŒ fQÆ#∞ "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ "≥àÏ§_»∞. P nq J`«_Hç ˜ ZO`À qz„`«OQÍ#∂,
ÉèÜ
í ∞« OHõ~O° QÍ#∂ `ÀzOk. =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à√◊ `«∞#fl H˘nÌ pHõ\ ˜ zHõ¯|_»∞`«∂
LO_»@O QÆ=∞xOKå_»∞. HõOQÍ~°∞Ñ¨_ç "≥#Hõ‰Ωõ K«∂¿ãÎ ã¨=Ú„^ŒÑÙ¨ X_»∞#¤ =∂„`«O
Ñ¨QÆÅ∞ =∂ki „Ñ¨HÍâ◊=O`«"≥∞ÿ# "≥Å∞QÆ∞ HõxÑ≤OzOk. 'P q+¨Hõ#ºÅ∞
K≥ÑÊ≤ #=∂@ ã¨`º« O. `«fi~°QÍ ™È^Œ~∞° x ~°HOΔ˜ K«∞‰õΩx D „Ñ¨^âÕ ßxfl g_ç "≥àÏ§e,—
Jx =∞#ã¨∞Ö’ J#∞‰õΩO@∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ J_»∞QÆ∞ "ÕÜ∞« É’Ü«∂_»∞. K≥@∞ì Kå@∞#
Ju ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ Ñ¨k J_»∞QÆ∞Å á⁄_»=Ù#fl ã¨~Ê° O J`«_ç HõO@Ñ¨_Oç k.
ÉèÜí ∞« O`À J`«#∞ ÃÑ\˜#ì Hˆ Hõ Q˘O`«∞ ^•@ÖË^∞Œ . P â◊ÉÏÌxH˜ P ã¨~Ê° O
`«#x Ñ¨ãQ≤ _Æ ∞» `«∞O^Õ"∂≥ J<Õ ÉèÜ í ∞« O`À <À~°∞ <˘‰õΩ¯‰õΩ<åfl_»∞. P ã¨~Ê° OÖ’
ZÖÏO\˜ K«Å#O ÖË^∞Œ . JÑ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨sHõQΔ Í QÆ=∞xOKå_»∞. Jk ã¨~Ê° O HÍ^Œ∞,
ã¨~Ê° O q_çz# ‰õΩ|∞ãÖ. P q+¨Ü∞« O J~°"÷ ∞≥ ÿ „Ñ¨âßO`«OQÍ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl_»∞.
P ‰õΩ|∞ãÖ L#flKÀ>Ë "≥∞~°∞ã¨∂Î J`«xH˜ XHõ |OQÍ~°∞fQÆ HõxÑ≤OzOk. P
fQÆ‰Ωõ #fl Ñ¨ÙëêÊÅ#∞ QÆ=∞xOKå_»∞. QÆ∞`«∞ÅÎ ∞ QÆ∞`«∞ÅÎ ∞QÍ L#fl Ñ¨ÙëêÊÅhfl "Õ~∞°
"Õ~∞° =~å‚Ö’¡ L<åfl~Ú. ^ŒQ~æÆ Ö° ’ ã¨~åÊÖË=∞~Ú<å L<åflÜÕ∞"≥∂ Jx ÉèÜ í ∞« Ñ¨_∞» `«∂
=Oy P fQÆ#∞ JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞. J`«x KÕ~Ú Ñ¨_#ç "Õ∞~° P fQÆ `«# HÍOux
HÀÖ’Ê~ÚOk. q+¨H#õ ºÅ∞ K≥ÑÊ≤ # QÆ∞~°∞`«∞Åhfl ãïáÈÜ«∂~Ú. W^Õ Jâ◊fihQÆO^èŒ
Jx ~°∂_èç KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. PÅã¨ºO KÕÜ∞« ‰õΩO_® "≥O@<Õ P fQÆ#∞ `≥Oz
Ñ¨~∞° QÆ∞ÖÏO\˜ #_»H`õ À J=∞$`«#∞ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç `«Å#∞ `«# X_çÖ’ LOK«∞‰õΩx `«Å_¡ Åç ∞¡`∂« =∞Å¡#fl ~åHõ
=∞Ç¨#QÆ~°O D 93
HÀã¨"∞Õ Z^Œ∞~°∂ K«∂ã¨∂Î LOk J=∞$`«. =∞Å¡#fl KÕu #∞O_ç P fQÆ#∞ JO^Œ∞‰õΩx
q+¨H#õ º K≥ÑÊ≤ # Ñï=∂}OÖ’ `«∞Oz Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç ÑÖ\˜HO˜ ^Œ LOzOk.
ÖËx |ÖÏxfl ‰õÄ_»nã¨∞‰õΩx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P fQÆ#∞ H˘iH˜, <À\˜Ö’ LOKå_»∞.
P fQÆ #∞O_ç Ñ¶∂¨ >ˇ#ÿ „^Œ=O "≥Å∞=_ç, "≥∞Å¡QÍ J`«x Q˘O`«∞ kyOk.
=∞Å¡#fl, J=∞$`« ÉèÜ í ∞« OÉèÜ
í ∞« OQÍ J`«_<ç Õ K«∂ã¨∂Î L<åfl~°∞. H˘xfl Hõ}Δ ÏÅ∞
QÆ_zç # Ñ≤=∞‡@ QÆ∞}O HõxÑ≤OK«@O "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk.
#Å¡|_ç# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç =ÚYO `Õ@Ñ¨_Oç k. HÍ¿ãÑ¨\H˜ ˜ QÍÜ«∞O`À hÅOQÍ
=∂i# J`«x ‰õΩ_çK~Õ Ú ™ê^è•~°} =~å‚xH˜ =∂iOk. J`«_ç Hõà§◊ Ö’ uiy
r=O Hõ^ÖŒ Ï_çOk. J=∞$`« =ÚYOÖ’ kQÆ∞Å∞áÈ~Ú z~°∞#=Ùfi L^Œ~ÚOzOk.
=∞Å¡#fl P#O^ŒO`À ''™È^Œ~å, ™È^Œ~å!—— JO@∞ Hˆ HõÅ∞"Õâß_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
z~°∞#=Ùfi`À "≥∞Å¡QÍ ÖËz ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
JO`«Ö’ q+¨H#õ ºÅ∞ K≥ÑÊ≤ # ÃÇÏK«ÛiHõ J=∞$`«‰Ωõ [˝ÑHÎ≤ ˜ =zÛ ''=∞#O
`˘O^Œ~Q° Í D nq q_çz "≥àÏ§e. Wk ÉèÜ í ∞« OHõ~° ã¨~åÊÅ x"åã¨ ã¨Å÷ =∞x
q+¨H#õ ºÅ∞ K≥áêÊ~°∞,—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç`À K≥ÑÊ≤ Ok. "≥O@<Õ =∞Å¡#fl JO^Œ∞‰õΩx
''J=Ù#∞ ™È^Œ~å, D fQÆ#∞ `≥KÛÕ O^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ "≥o§#KÀ@ ã¨~Ê° O q_çz# Ñ¨k
J_»∞QÆ∞Å ‰õΩ|∞™êxfl K«∂âß#∞. ^•xx K«∂¿ãáê\˜Hˆ <å ÃÑ„· áê}ÏÅ∞ ÃÑ<· Õ
áÈÜ«∂~Ú. x[OQÍ ã¨~Ê° "Õ∞ Z^Œ∞~°~Ú`Õ UO [iy LO_Õ^À. WHõ¯_» #∞O_ç
`«fi~°QÍ |Ü«∞@Ñ¨_®e,—— J<åfl_»∞.
=ÚQÆ∞~æ ∂° =∂@Ö’¡ Ñ¨_ç QÆ=∞xOK«Ö^Ë ∞Œ HÍx JÑ¨Ê\˜Hˆ H˘xfl ã¨~åÊÅ∞
gà◊√§#fl "≥Ñ· Ù¨ K«~K° ~« å áê‰õΩ`«∂ "ÕQOÆ QÍ =ã¨∞<Î åfl~Ú. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ÑÖ\˜
HÕ^Œ LOz# =¸eHõ#∞ |Ü«∞@Ñ¨_™Õ ê_»∞. |OQÍ~°∞~°OQÆ∞Ö’ "Õ∞i¿ã P =¸eHõ
#Å¡QÍ =∂iáÈ~ÚOk. =∞Å¡#fl QÆ∞O_≥ÃÑ#· K≥~Úº "Õã∞¨ ‰õΩx ''ZO`« q+Ö,
ZO`« q+Ö,—— Jx Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞. D nq #∞O_ç WÑ¨ÙÊ_»∞ |Ü«∞@‰õΩ
"≥à§ı ^≥ÖÏ Jx PÖ’zã¨∂Î =ÚQÆ∞~æ ∂° ÖËKå~°∞. PãïHˆ =zÛ# ã¨~åÊÅhfl "åix
K«∞@∞ì=Ú\Ïì~Ú. Ñ¨_Q» ÅÆ ∞ qÑ≤Ê |∞ã¨Å∞H˘_»∞`«∂ L<åfl~Ú. P nq ¿Ñ~°∞‰õΩ
ãïáÈ~Ú#@∞ìQÍ P <åQÆ∞Åhfl #Å¡QÍ L<åfl~Ú. "å\˜ ~°∂áêxfl K«∂ã¨∞OÎ >Ë<Õ
=ÚQÆ∞iæ Ö’ QÆQ∞Æ ~åÊ@∞ "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. Jxfl ã¨~åÊÅx XHõ¯ KÀ@ K«∂ã≤
|u‰õΩ#fl =∂#==∂„`«∞_»∞ D Ö’HõOÖ’ LO_ç LO_»_∞» .
***
94 D =∞Ç¨#QÆ~°O
P ã¨~åÊÅ =∞^èºŒ #∞O_ç ^•i KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ XHõ HÍOu `«=∞ "≥Ñ· Ù¨ QÍ
~å=@O QÆ=∞xOKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. P HÍOu "≥Ñ· Ù¨ Ñ¨sHÕΔ z K«∂¿ãÎ P
Hõke =ã¨∞#Î flk t~°ã∞¨ û ÃÑ#· =∞}˜ Hõey# XHõ ã¨~Ê° O Jx J~°=÷ ∞~ÚºOk. P
ã¨~Ê° "Õ∞ D <åQÆ∞Å <åÜ«∞‰õΩ_»x „QÆÇÏ≤ OKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. P <åÜ«∞‰õΩ_»∞
=ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ =∂#= ÉèÏ+¨Ö’ ''#~°∞Öˇ=~°∂ „áê}ÏÅ`À D nqx
KÕ~∞° HÀ=@O <Õ#∞ q#ÖË^∞Œ . q∞=∞‡efl K«∂¿ãÎ Pâ◊Û~°ºO HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. g∞~°∞
D nqÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ OK«@"Õ∞ "≥Ú^Œ\ ˜ <Õ~O° . J#∞=∞u ÖË‰Ωõ O_® =∂ =#OÖ’
K˘~°|_ç =∂ ~°H}Δõ Ö’ L#fl Jâ◊fihQÆO^èŒ =¸eHõ#∞ `«ã¯¨ iOK«@O HõqΔ ∞OK«~åx
<Õ~O° . Z=~°∞ g∞~°∞? P =¸eHõ#∞ `«∞Oz WHõ¯_»‰Ωõ `≥zÛOk g_Õ Hõ^•?——
Jx =∞Å¡#fl "≥Ñ· Ù¨ Z„~°x Hõà§◊ `À K«∂ã¨∂Î J_çQÍ_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ [iy# Ñï}Ï=∂Å∞ q=iOKÕO^Œ∞‰õΩ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ
xÅ|_®¤_∞» . WO`«Ö’ ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ''J~Ú<å D q=~åÅ`À HÍÅÜ«∂Ñ¨#
ZO^Œ∞‰õΩ? =º~°O÷ . <Õ~O° KÕâß~°∞, ^˘iHÍ~°∞. ã¨=∞ã¨Î #~°*Ïu ÉèÜ í ∞« Ñ¨_ÖÕ ÏQÍ
gix HÍ>Ëã≤, HÍà◊Ü«∞=ÚxH˜ Hõ|∞~°OÑÖ_ç,—— Jx <åQÆ∞Å#∞ P^ÕtOz
"≥#∞kiQÍ_»∞. <åQÆ∞Åhfl |∞ã¨Å∞ H˘_»∞`«∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ LiHÍ~Ú.
=∂#= „Ñ¨Ü∞« `«flO`À D PÑ¨^#Œ ∞ ^•@@O HõÅ¡ Jx „QÆÇÏ≤ Oz#
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ <åQÆH#õ º#∞ `«Å∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞~°∞Hõ}Δ OÖ’ "åi
=ÚO^Œ∞ Q˘Ñ¨Ê „Ñ¨HÍâ◊O`À <åQÆH#õ º, P"≥∞ `«O„_ç <åˆQO„^Œ∞_»∞ „Ñ¨`º« Hõ=Δ ∞Ü«∂º~°∞.
P HÍOuH˜ =ÚQÆ∞æih HÍ>Ë¿ãO^Œ∞‰õΩ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ# ã¨~åÊÅhfl
xezáÈÜ«∂~Ú. "≥o§áÈ`«∞#fl ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ‰õÄ_® "≥#∞uiy =KåÛ_»∞.
JÑ¨Ê\˜=~°‰Äõ cèuQ˘e¿Ñ ~°∂áêÅ`À L#fl ã¨~åÊÅhfl =∂#=~°∂áêÅ#∞
^èiŒ OKå~Ú. P „Ñ¨^âÕ =◊ ∞O`å ^Õ=`å=¸~°∞ÅÎ `À "≥eyáÈ`«∂ LOk. W^ŒO`å
J=∞$`«‰Ωõ qã¨‡Ü«∞O Hõeyã¨∂Î LOk.
ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ =_ç=_çQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ ''<åQÆ‰Ωõ ÅuÅHÍ, =∞Ç¨
Éè∞í [OQÍ! ™êfiQÆÒ« , ã¨∞™êfiQÆÒ« !—— Jx PÇ¨fi#O ÑëHÍ_»∞. <åˆQO„^Œ∞_»∞
™ê^Œ~O° QÍ z~°∞#=Ùfi #qfi, ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩx KÕ`∞« Å∞ JO^Œ∞‰õΩx ''h‰õΩ, h
"åiH˜ â◊√Éèí=∞QÆ∞ QÍHõ!—— Jx JO^Œi "≥·Ñ¨Ó K«∂âß_»∞. JO^Œ~°∂
[Ü«∞[Ü«∞^è•fi<åÅ∞ KÕâß~°∞. ''â◊√ÉèÏâ◊√ÉèÏÅ‰õΩ, ^è•i‡Hõ [QÆ`∞« ‰Î Ωõ ^Œ∂~°OQÍ
=∞Ç¨#QÆ~°O D 95
‰õΩΔ „^Œ∞Å∞, `åO„u‰õΩÅ∞ x=tOKÕ D „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ |`«∞‰õΩ`«∂, D `å=Ù‰õΩ
=zÛ# r=ÙÅ „áê}ÏÅ#∞ Ç¨Ïiã¨∂,Î Hõ~À¯@‰õΩÅ=∞x ¿Ñ~°∞ Ñ¨_,ç q+¨r=ÙÅ∞QÍ
Ñ¨Ù\˜ì q+¨rq`å<Õfl QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞#fl =∂‰õΩ Z@∞=O\˜ â◊√ÉèÏÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú?
^Õ=`«Å`À ã¨=∂#∞Öˇ· ãÖK«iã¨∞Î#fl g∞k Hõ^• â◊√Éèí=∞Ü«∞"≥∞ÿ# r=#O.
g∞=O\˜"å~°∞ =∂ `å=ÙÅ‰õΩ ~å=@"Õ∞ Pâ◊Û~°ºHõ~O° Hõ^•?—— Jx ÑëHÍ_»∞
ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞.
''™È^Œ~å, h "åº‰õΩÅ`« ã¨=∞O[ã¨"∞Õ . J~Ú<å, Hˆ „Δ `«^~Œè å‡Å∞ x~°~‚ ÚOKÕk
=∞#O HÍ^Œ∞. Hˆ „Δ `«áêÅ#O =∂„`«"∞Õ =∞#‰õΩ JÑ¨ÊyOz# ÉèÏ^Œº`«. P HÍ~åºxfl
g∞~°O`å „uHõ~°}â◊√kú`À <≥~°"Õ~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞. Dâ◊fi~å*Ï˝áêÅ# ã¨~°fi^•
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞#‰õΩ „Ñ‘uáê„`«"∞Õ . g∞~°∞#∂ Ñ¨Ó[hÜ«ÚÖË,—— Jx ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_çx
L`åûÇ¨ÏÑïKå_»∞.
P q^èOŒ QÍ H˘#™êQÆ∞`«∞#fl ãÖÉèÏ+¨}‰õΩ J_»∞Ñ¤ _¨ ∞» `«∂ ''Ñ≤`$« ã¨=∂#∞Öˇ#·
<åQÆ∞ÅˆH„Δ `« <åÜ«∞‰õΩÅ‰õΩ W"Õ <å =O^Œ<åÅ∞. "Õ∞=Ú WHõ¯_»‰Ωõ ~å=\ÏxH˜
HÍ~°}O J_»∞QÀ P #~À`«Î=Ú_»∞. J`«_»∞ q~Àkè HÍ^Œ∞. HÍà◊Éèˇ·~°=Ù_»<Õ
=∂O„u‰õΩxH˜ zH˜¯ |eHÍ=Åã≤# <å „áê}ÏÅ#∞ HÍáê_ç# g~°∞_»∞,—— Jx
K≥ÑÊ≤ Ok <åQÆH#õ º. ''=∂ ‰õΩ=∂Ô~#Î ∞ =∂‰õΩ ^ŒH¯˜ Oz, q∞H˜¯e "Õ∞Å∞ KÕã#≤ D
#~°∞_çx PÑ¨`û« =∞Ü«∞OÖ’ P^Œ∞HÀ=Åã≤# ^è~Œ ‡° O <åÃÑ· LO_ç WHõ¯_»‰Ωõ =KåÛ#∞,——
Jx <åˆQO„^Œ∞_»∞ K≥áêÊ_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ ''ã¨~Ê° <åÜ«∞HÍ, ã¨=Ú„^ŒQ~Æ ƒ° Où Ö’ q+¨H#õ ºÅ
^•_çÖ’ q+¨„Ñ¨Ü∂≥ QÍxH˜ Ö’<≥,· „áê}~°H}Δõ HÀãÖ WHõ¯_»‰Ωõ =zÛ Jâ◊fihQÆO^èŒ
=¸eHõ#∞ LÑ¨Ü∂≥ yOz# =∂@ "åã¨=Î O. D „Ñ¨^âÕ ◊ xÜ«∞=∂Å∞, P =¸eHÍ
~°H}Δõ Ö’ g∞ ÉÏ^èºŒ `« `≥eÜ«∞Hõ KÕã#≤ <Õ~åÖË `«ÑÊ¨ , g∞ Ñ¨@¡ Q“~°=ÉèOí QÆ=∞x
ÉèÏqOK«=^ŒxÌ =∞#q,—— Jx K≥áêÊ_»∞.
ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ âßOuOKå_»∞. „Ñ¨ã#¨ fl=^Œ#O`À ''"Õ∞Å∞KÕã#≤ "åiH˜
H©_∞» KÕ¿ã"å~°O HÍ^Œ∞. WÑ¨ÙÊ_»∞ g∞~°∞ ‰õÄ_® =∂ Ju^ä∞Œ ÖË,—— Jx K≥áêÊ_»∞.
''#Å¡<åQÆ∞Å nq JO>Ë =∞$`«∞º"Õ#x ÉèÏqOz, W@∞ =zÛ# r"Õ ÖË^∞Œ . ~åHõ
~åHõ =zÛ# Ju^ä∞Œ Å#∞ T~°H<õ Õ ÑÖÑ≤OK«O. #Å¡<åQÆ∞ÖÏ~å U~åÊ@∞¡ K≥Ü∞« ºO_ç.
=∞# Pu^äŒºO`À JO^Œi =∞#fl#Å∞ á⁄O^•e,—— Jx L`åûÇ¨ÏÑ¨_®¤_»∞
ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞.
96 D =∞Ç¨#QÆ~°O
„áê}ÏÅ#∞ Ç¨ÏiOKÕO^Œ∞‰õΩ |∞ã¨Å∞H˘\˜#ì "åˆ~ q∞H˜¯e q#Ü«∞O`À ™êfiQÆ`«
ã¨`å¯~åÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° . Hõ}Δ ÏÖ’¡ =∂iáÈ~Ú# Ñïã≤`÷ ∞« Å‰õΩ qã¨∞áÎ È`«∂,
PÑ¨^Œ `«Ñ≤Ê#O^Œ∞‰õΩ J=∞$`«, =∞Å¡#fl P#O^ŒÑ¨_®¤~°∞. ZO`À H˜¡+¨ì"≥∞ÿ#
J=~À^è•Å#∞ JkèQqÆ ∞Oz `«##∞ HÍáê_»=zÛ# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çÃÑ· J=∞$`«‰Ωõ
Q“~°"åaè=∂<åÅ∞ HõeQÍ~Ú.
***
J_»qÖ’ H˘O`« ^Œ∂~°O "≥àÏ§Hõ "åiH˜ XHõ Q˘Ñ¨Ê #QÆ~O° HõxÑ≤OzOk.

P #QÆ~O° ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Éè=í <åÅ`À, qâßÅ"≥∞#ÿ g^è∞Œ Å`À LOk. P g^è∞Œ Å
QÆ∞O_® ™êy XHõ ~å[Éè=í <åxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. P Éè=í # x~å‡}O ^Õ=`«Å‰õΩ
=∂„`«"∞Õ ™ê^èºŒ O. Z`≥#ÎÂ , ~°`åflÅ∞ á⁄^Œy# ãÖÎ ÉèÏÅ∞, ~°OQÆ∞~°OQÆ∞Å ‰õΩ_®ºÅ∞,
qâßÅ"≥∞#ÿ QÆ^∞Œ Å∞, |OQÍ~°∞ ã≤OÇ¨ã¨<åÅ∞, Ñ¨@∞ì Ñ¨~∞° Ñ¨ÙÅ∞, ã¨∞"åã¨##∞
"≥^[Œ ÖË¡ ^è∂Œ áêÅ∞, J_»∞QÆ∞Å‰õΩ =∞_»∞QÆ∞ÖÁ`«∞`Î ∞« #fl ã¨∞O^Œs=∞}∞Å`À P
~å[Éè=í #O ã¨fi~åæxfl `«ÅÑ≤™ÈÎOk. Kå=Ù‰õΩ Ñ¨Ù\˜xì Å∞¡ÖÏ HõxÑ≤Oz ÉèÜ í ∞« ÃÑ\˜#ì
nqÖ’ WO`«\ ˜ ã¨∞O^Œ~° #QÆ~=° ∂ Jx =∞Å¡#fl Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞.
JO^Œ~∂° P Éè=í #OÖ’ L#fl qâßÅ"≥∞#ÿ ã¨ÉÏè =∞Ok~åxfl KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞.
<åˆQO„^Œ∞xH˜ `«# ã≤OÇ¨ã¨<åxflzÛ Q“~°qOKå_»∞ ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞. <åÜ«∞‰õΩx
P^ÕâO◊ `À J`«x J#∞K«~∞° Å∞ q∞ye# Ju^ä∞Œ Å‰õΩ ‰õÄ_® ã¨=Úz`« Pã¨<åÅ∞
U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. JO^Œ~∂° |_»eHõ =∞iz ãÖÉèÏ+≤OK«∞HÀ™êQÍ~°∞.
HÍà◊É~·ˇè =° Ùx =∞Ok~°O#∞O_ç Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«=∞#∞ HÍÑ¨_#ç =$`åÎO`«O
<åQÆH#õ º, =∞Å¡#fl K≥|∞`«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ J=∞$`« Pã¨HQÎ˜ Í q#flk. =„*ÏÜ«Ú^è•xfl
™êkèOK«\ÏxH˜ „áê}`åºQÆO KÕÜ∞« \ÏxH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ ®¤_x» K≥ÑÊ≤ #Ñ¨Ù_»∞ Hõà§◊ #∞
ÃÑ^ŒqÌ KÕã≤ K«∂ã¨∂Î J|∞ƒ~°Ñ_¨ Oç k. `«# „áê}ÏÅ∞áÈ~Ú<å "Õ~˘Hõ~∞° =zÛ
HÍà◊É~·ˇè =° Ùx ãÖÇ¨Ïi¿ã,Î Ö’HÍxH˜ =∞Oz [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ#fl J`«x PÖ’K«#,
`åºQÆO P"≥∞ =∞#ã¨∞x K«∂~°Q˘<åfl~Ú. cèH~õ ° Ü«Ú^ŒOú Ö’ HÍà◊É~·ˇè =° Ù_xç z`«∞KÎ ãÕ ≤
ãÖÇ¨ÏiOz# q+¨Ü∞« O K≥ÑÊ≤ #Ñ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨ãá≤ êÑ¨=Öˇ ãÖ„Éè=í ∂xH˜ Ö’<≥· ''ÉèÖí ,Ë
ÉèÖí ,Ë —— Jx K«ÑÊ¨ @∞¡H˘\Õì k. J=∞$`« =∞#ã¨∞ûÖ’ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç Ñ¨@¡ P~å^è#Œ
"≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. J`«x `À_»∞ `«#‰õΩ âßâ◊fi`«OQÍ Åaè¿ãÎ KåÅ∞, rq`«=∞O`å
=∞Ç¨#QÆ~°O D 97
P#O^Œ^•Ü«∞Hõ"∞Õ Hõ^• J#∞‰õΩOk. JO`«Ö’<Õ XHõ Ñ¨Ù~°∞+¨μx ÃÑ#· „¿Ñ=∞,
J#∞~åQÆO, J`«x`À q"åÇ¨ÏO =O\˜ PÖ’K«#Å∞ HõÅQÆ@O `«# rq`«OÖ’
W^Õ "≥Ú^Œ\ ™˜ êi J#fl ã¨Ê $Ç¨Ï ~åQÍ<Õ ã≤Q∞Æ `æ À P"≥∞ =ÚYO Z„~°|_çOk.
`«##∞ Z=Ô~<· å QÆ=∞xã¨∞<Î åflˆ~"≥∂ Jx HõOQÍ~°∞QÍ K«∞@∂ì K«∂ã≤Ok.
JHõ¯_»∞#fl "å~°O`å qO^Œ∞, q<À^•Å U~åÊ@∞¡ KÕã∂¨ Î L`åûÇ¨ÏOQÍ
J@∞W@∂ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fã¨∞<Î åfl~°∞. =∞Å¡#fl‰õΩ ÉèÖí Ë ãÖ|~°OQÍ LOk. k#k#
QÆO_»OQÍ QÆ_∞» ã¨∞#Î fl `«# rq`«OÖ’, WÖÏO\˜ XHõ ~ÀA =ã¨∞OÎ ^Œx J`«#∞
J#∞HÀÖË^∞Œ . D ~ÀAH˜ U „áê}ÉèÜ í ∞« O ÖË‰Ωõ O_® Ç¨~ÚQÍ qO^Œ∞ P~°yOz,
q„âßOu fã¨∞HÀ=K«∞Û Jx PÖ’zã¨∂Î P#O^ŒÑ_¨ ∞» `«∞<åfl_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
JO^ŒiÖ’ Hõeã≤ L<åfl J`«x PÖ’K«#Å∞ =∂„`«O ÉèíÅ∂¡Hõnq "≥·Ñ¨ÙQÍ
™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú. =∞~À ~Ô O_»∞ ~ÀAÖ’¡ J=∂"åã¨º. JÑ¨Ê\˜H˜ ZÖÏ J~Ú<å P
nqx KÕ~∞° ‰õΩx ~å[^ŒOÑ¨`∞« e^ŒiÌ h ~°HOΔ˜ Kåe. J`«x =ÚO^Œ∞#fl H˘O_»O`«
ÉÏ^èºŒ `« =Å¡, =∞#ã¨∞û qO^Œ∞ q<À^•Å#∞ HÀ~°∞HÀ=@O ÖË^∞Œ .
HÍh J`«x PÖ’K«#Å#∞ ÉèQí flÆ OKÕã∂¨ Î ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞, <åˆQO„^Œ∞_»∞ =zÛ
Éè’[# =∞Ok~åxH˜ PÇ¨fixOKå~°∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ z~°∞#=Ùfi`À "åi PÇ¨fi<åxfl
=∞xflOz =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkÖÏ_»∞. <åQÆH#õ º =zÛ q„âßOuHÀãÖ J=∞$`«#∞
„Ñ¨`ºÕ Hõ =∞Ok~åxH˜ `À_˘¯xáÈ~ÚOk.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∂, <åˆQO„^Œ∞_»∂ ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_ç "≥O@ qâßÅ"≥∞#ÿ Éè’[#
=∞Ok~°OÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ ÃÑ\Ïì~∞° . Ju^ä∞Œ Å Q“~°"å~°O÷ qâı+"¨ ∞≥ #ÿ qO^Œ∞ U~åÊ@∞
KÕâß~°∞. Hõhqx Z~°∞QÆx =∞^è∞Œ ~° Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞. ~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ
Ñ¨^•~å÷Å∞, áêhÜ«∂Å∞ =O_ç =_çO¤ Kå~°∞. q<À^ŒO HÀãÖ ã¨∞O^Œs=∞}∞Å∞
P_ç, áê_®~°∞.
Éè’[<å#O`«~O° ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ''Ü«∞â’^è~Œ å, #∞=Ùfi =∂ <åQÆH#õ º#∞
~°H˜ΔOz# =$`åÎO`«O, „áê}ÏáêÜ«∞ã≤÷uÖ’ Jâ◊fihQÆO^èŒO HÀi ~å=@O
J=QÆ`=« ∞~Ú#k. HÍh =∞#∞+¨μÅ∞ ãÖK«iOK«\ÏxH˜ J#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ Ñïkè
^•\˜, D J_»=ÙÅ∞, ã¨=Ú„^•Å∞ ^•\˜ D n=ÙÅ "≥Ñ· Ù¨ ZO^Œ∞‰õΩ =KåÛ=Ù?
=∞#∞+¨μÅ ™ê^è•~°} â◊HxÎ˜ q∞Oz JfO„kÜ«∞â◊H,Î˜ ‰õΩΔ „^ŒâH◊ Î˜ Hõey# r=ÙÅ∞
ãÖK«iOKÕ D „Ñ¨^ÕâßÅ‰õΩ h=O\˜ "å~°∞ ~å‰õÄ_»^Œ∞ ã¨∞=∂,—— Jx
=∞O^ŒeOKå_»∞.
98 D =∞Ç¨#QÆ~°O
''ã¨~Ê° <åÜ«∞HÍ, =∂ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ aÅfiHõ=ÚhO„^Œ∞Å P^ÕâO◊ `À "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
<å „Ñ¨Ü∂« }O WHõ¯_ç =~°‰Äõ ™êyOk. Wk ^≥=· x~°Ü ‚ ∞« OQÍ ÉèÏqã¨∞<Î åfl#∞.
=∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ Pjã¨∞ûÅ`À, ã¨ÇÏ¨ K«~∞° Å ã¨ÇÏ¨ HÍ~°O`À, k=ºâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞ Hõey#
g∞ÖÏO\˜ "åi JO_»`À =∞Ç¨#QÆ~O° J<Õ „jtY~°ÑÙ¨ ~°O Ü«Ú=~å}˜ J=∞$`«#∞
HÍáê_»QÆeQÍ#∞. =∞~˘Hõ¯ ÉÏ^èŒº`« <åÃÑ· q∞yeáÈ~ÚOk. ~å#∞#fl
J=∂"åã¨ºÖ’Ñ¨Ù =∞Ç¨#QÆ~° K«„Hõ=iÎ Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞_çx, =∞Ç¨Ï~å}˜
=∞^è∞Œ ~°ÉÏè +≤}x˜ x ~°HOΔ˜ z =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ fã¨∞‰õΩx "≥àÏ§e. HÍ|\˜ì <å D
„Ñ¨Ü∂« }OÖ’ z=i =∞lb ÉèÅí ∂¡Hnõ q Ö’x HõáêÅ^Œ∞~°Oæ ,—— Jx q#Ü«∞OQÍ
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# =$`åÎO`åxfl q=iOKå_»∞.
ÉèíÅ∂¡Hõnq ¿Ñ~°∞ q#QÍ<Õ ã¨~°Ê<åÜ«∞‰õΩ_ç Éèí$‰õΩ\˜ =Ú_çÑ¨_çOk.
''Ü«∞â’^è~Œ å, h‰õΩ QÍx =∞uáÈÖË^∞Œ Hõ^•. ÉèÅí ∂¡Hnõ qH˜ XHõ =∞x+≤ "≥à§◊ @=∂?
=∞Ç¨#QÆ~°O D 99
"≥o§, „áê}ÏÅ`À uiy ~å=@=∂? h ™êÇ¨Ï™êxfl KåeOz g∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ
=^Œ‰Ì Ωõ "≥o§ [iyOk q=iOK«∞. D Ö’HõOÖ’ Jxfl `«ÑÙ¨ ÊÅ#∂ ãïKÕ¿ã
ÉÏ^èºŒ `« hk HÍ^Œ∞. â◊HHÎ˜ ˜ q∞Oz# HÍ~åºxH˜ Ñ¨Ó#∞‰õΩx, „áê}ÏÅ g∞^ŒH˜
`≥K∞« ÛHÀ‰õΩ,—— Jx QÆOcè~"° ∞≥ #ÿ ã¨fi~°O`À K≥áêÊ_»∞.
''g∞~°∞ <å g∞^ŒQÅÆ ^ŒÜ∞« `À JÖÏ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. HÍh PÑ¨^ÖŒ ’ L#fl
K«„Hõ=iÎx =ke "≥#Hõ‰Ωõ ZÖÏ "≥à§◊ QÆÅ#∞? `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞ HÀÖ’Ê~Ú P
ã¨∞‰õΩ=∂i J=∞$`« ZÖÏ |`«HQõ ÅÆ ^Œ∞? „áê}ÏÅ‰õΩ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_ç áêiáÈ~Ú =KåÛ#x
=∂ QÆ∞~°∞=ÙÅ‰õΩ ZÖÏ K≥ÑÊ¨ QÆÅ#∞? "å~°∞ Ç¨Ïi¬™êÎ~å? PÜ«∞# <ÕiÊ# q^Œº‰õΩ
Wk J==∂#O HÍ^•? HÍ#∞#flk HÍHõ =∂#^Œ∞. g∞‰õΩ <å g∞^Œ "å`«ûÅºO
LO>Ë P nqH˜ "≥à§ı =∂~åæxfl K≥ÑÊ¨ O_ç. JHõ¯_» Z^Œ∞~°Ü∞Õ º PÑ¨^ÅŒ #∞
q=iOK«O_ç. <å â◊HÜ Î˜ Ú« ‰õΩÅÎ hfl LÑ¨Ü∂≥ yOz ZÖÏ J~Ú<å ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å#∞
HÍáê_»`å#∞,—— Jx ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ HõO~îO° `À J<åfl_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç "≥ÚO_ç Ñ¨@∞ì^ÅŒ ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩxH˜ HÍã¨Î zHÍ‰õΩ HõeyOz<å,
PÑ¨^ÖŒ ’ L#fl "åix ~°HOΔ˜ KÕO^Œ∞Hˆ `å#∞ <Õ~∞° Û‰õΩ#fl q^ŒºÅ#∞ qxÜ≥∂yã¨∞#Î fl
J`«_ç x|^Œ`ú ,« `åºQÆO J`«_ç =∞#ã¨∞x K«∂~°Q˘<åfl~Ú.
''q+¨„Ñ¨Ü∂≥ QÍxH˜ Ö’<≥· WÑ¨ÙÊ_Õ `≥iÑ≤# Ñ¨_®¤=Ù. D ~ÀAH˜ WHõ¯_»
q„âßOu fã¨∞HÀ. ~ˆ Ñ¨Ù <Õ<Õ x#∞fl ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèÅí ∂¡Hnõ qH˜ fã¨∞‰õΩx "≥à`◊ å#∞,——
Jx K≥ÑÊ≤ q„âßOu =∞Ok~åxfl K«∂Ñ≤OKå_»∞ ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞. <åˆQO„^Œ∞_»∞
‰õÄ_® `«#HÀãÖ ã≤ÔúŒ KÕã#≤ =∞Ok~°O "≥Ñ· Ù¨ Hõke "≥àÏ§_»∞.
Hõ_∞» Ñ¨Ù xO_® qO^•~°yOz# =∞Å¡#fl Éè∞í HÍÎÜ∞« ãÖ`À ÉèÏ~°OQÍ #_»∞ã¨∂Î
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ q„âßOu =∞Ok~åxH˜ =KåÛ_»∞. ''UO =∞Å¡<åfl,
PHõe fiO^•?—— Jx J`«_ç J=ã¨#÷ ∞ K«∂ã¨∂Î J_çQÍ_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. =∞Å#fl‰õΩ
|^Œ∞eKÕÛO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® FÑ≤Hõ ÖË^∞Œ . q„âßOu HÀãÖ U~åÊ@∞ KÕã#≤ Ñ¨@∞ì
Ñ¨~∞° Ñ¨ÙÅ∞ K«∂_»QÍ<Õ J`«xH˜ x„^Œ Hõ=Ú‡‰õΩx =zÛOk. Hõ}Δ ÏÖ’¡ ÃÑ^ŒQÌ Í QÆ∞~°Hõ
ÃÑ_»∞`«∂ x„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ J`«_xç K«∂ã≤ #=Ùfi‰õΩO@∂
x„^Œ‰Ωõ LÑ¨„Hõq∞OKå_»∞. Z<Àfl ~ÀAÅ∞QÍ Ñ¨_∞» `«∞#fl „â◊=∞O`å fiáÈÜÕ∞ÖÏ
QÍ_èx» „^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
***
100 D =∞Ç¨#QÆ~°O
q„âßOu =∞Ok~°OÖ’ J=∞$`«‰Ωõ J#fláêhÜ«∂Å g∞^Œ Pã¨HÎ˜ HõÅQÆ@O
ÖË^∞Œ . U^À Ñ¨~^° •è º#OÖ’ LOk. P"≥∞ J=ã¨#÷ ∞ „QÆÇÏ≤ Oz# <åQÆH#õ º ''J=∞$`å
^Õg, PÑ¨^Œ #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_®¤Hõ ‰õÄ_® PHõe^ŒÑÙ¨ ÊÅ∞ ÖË=O>Ë Jk KåÖÏ
„Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ "åºkè ã¨∞=∂,—— Jx H˘O>ˇQÍ #qfiOk. J=∞$`« J=∂Ü«∞HõOQÍ
''„Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ "åº^è•? Uq∞@k? „áê}ÏÅ#∞ Ç¨Ïiã¨∞OÎ ^•?—— Jx J_çyOk.
''q~°ÇÏ¨ =∞x „¿Ñ=∞Ö’ L#fl"åiH˜ HõeQˆ "åºkè. „áê}ÏÅ#∞ fÜ«∞^Œ∞, ã¨∞YOQÍ
LO_»hÜ«∞^Œ∞,—— Jx QÆ\Qì˜ Í #qfiOk <åQÆH#õ º. „¿Ñ=∞, q~°ÇÏ¨ O J<Õ Ñ¨^•Å∞
qx ã≤Q∞Æ `æ À `«ÅkOK«∞‰õΩOk J=∞$`«.
''`˘e™êi HõÅ∞QÆ∞`«∞#fl ÉèÏ=#Å∞ HÍ|\˜ì h‰õΩ `≥eÜ«∞@O ÖË^∞Œ HÍh
Wk P J=¿ã.÷ WO`«H© h =∞#ã¨∞#∞ ^ÀK«∞‰õΩ#fl ã¨∞O^Œ~åOQÆ∞_≥=~°=∂‡? P
=∞Å¡<flÕ Hõ^•!—— Jx "Õ∞à◊=∂_çOk <åQÆH#õ º. =∞Å¡#fl ¿Ñ~°∞ q#QÍ<Õ K«∞~°∞‰õΩ¯#
"≥#∞uiy HÀÑÖQÍ K«∂ã≤Ok P=∞$`«.
''J"≥∂‡, HÀÑ¨"∞Õ ,—— Jx Ñ¨HÑõ H¨ Í #qfi ''`≥eã≤OkÖË! D PÑ¨™ÈáêÅhfl
P Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç QÆ∞iOKÕ Hõ^•. J`«_∞» x[OQÍ =∞<ÀÇ¨Ï~°∞_»∞, [QÆ^HÕ gõ ~°∞_»∞.
JxflO\˜H© q∞Oz Q˘Ñ¨Ê Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O HõÅ"å_»∞. J@∞=O\˜"å_ç J#∞~åQÆO
á⁄O^Œ@O Q˘Ñ¨Ê =~°O. J`«x =∞#ã¨∞Ö’ =∂„`«O WOHÍ D „¿Ñ=∞ ‰õΩã¨∞=∞O
qHõãO≤ K«Ö^Ë ∞Œ . h `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞ HÍáê_Õ =~°‰Äõ J`«_ç PÖ’K«#Å∞ P ÉÏ^èºŒ `«Å
K«∞@∂ì<Õ u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. JO`«=~°‰Äõ FÑ≤Hõ Ñ¨@∞ì. h HÀiHõ `«ÑÊ¨ Hõ
f~°∞`«∞Ok,—— Jx PáêºÜ«∞OQÍ K≥ÑÊ≤ Ok <åQÆH#õ º. P=∞$`« P#O^ŒO`À
<åQÆH#õ º#∞ PeOQÆ#O KÕã∞¨ ‰õΩOk.
''WOHõ D PÖ’K«#Å∞ =∂x Ç¨~ÚQÍ q„âßOu fã¨∞HÀ,—— Jx K≥ÑÊ≤
<åQÆH#õ º JHõ¯_» #∞O_ç "≥o§áÈ~ÚOk. <åQÆH#õ º K≥ÑÊ≤ # =∂@Å =Å¡ Hõey#
P#O^ŒO`À J=∞$`« =∞#ã¨∞ûÖ’ L#fl PO^Àà◊#Å∞ `˘Åy „Ñ¨âßO`«OQÍ
x„^ŒáÈ~ÚOk.
JÑ¨Ê\˜ =~°‰Äõ HÀÖÏÇ¨ÏÅOQÍ, ãÖ^Œ_Qç Í HõxÑ≤Oz# #Å¡<åQÆ∞Å nq
"≥Ú`«OÎ x„^ŒÖ’ *’QÆ∞`ÀOk. x`«ºO pHõ\ Ö˜ ’ HÍáêÖÏHÍ¿ã "åà◊√¡ ‰õÄ_®
JÅã≤áÈ~Ú x„^Œ=∞`«∞ÖÎ ’ L<åfl~°∞. gÔ~=iH© `≥eÜ«∞x q+¨Ü∞« O Uq∞@O>Ë
HõáêÅ^èŒfiA_ç ÉèíÅ∂¡HÍÅ∞ PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∂ JHõ¯_»∞#fl z#flz#fl
=∞Ç¨#QÆ~°O D 101
n=ÙÅxflO\˜h QÍeã¨∞<Î åfl~Ú. Ñ¨Q_Æ ®ÅÖ’Ü«∞Ö’x =∞Ok~°O #∞O_ç J=∞$`«
`«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩO^Œ<Õ q+¨Ü∞« O ^è•º#OÖ’ L#fl HõáêÅ^èfiŒ A_çH˜ `≥e¿ãÖ’Ñ¨ÙQÍ
P"≥∞#∞ uiy |OkèOz fã¨∞‰õΩ=KÕÛO^Œ∞‰õΩ HõáêÅ^èfiŒ A_ç Jnè#OÖ’ L#fl
â◊‰Ωõ ÅÎ hfl |Ü«∞Å∞^Õ~å~Ú.
JÖÏ n=ÙÅhfl QÍeOz ZHõ¯_® J=∞$`« *Ï_» HõxÑ≤OK«Hõ qã¨∞QÆ∞ K≥Ok#
ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞ #Å¡<åQÆ∞Å nqx KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~Ú. HÍh JÑ¨Ê\˜Hˆ ã¨∂~Àº^ŒÜ∞«
ã¨=∞Ü«∞O HÍ"˘™ÈÎOk. k#Hõ~°∞x H˜~°}ÏÅ∞ "≥∞Å¡QÍ #Å¡<åQÆ∞Å nqÃÑ·
„Ñ¨ãi¨ ã¨∞<Î åfl~Ú. `«=∞ ~åHõ#∞ #Å¡<åQÆ∞Å∞ QÆ∞iÎ¿ãÎ "å~°∞ "≥O@<Õ `«=∞ÃÑ· ^•_ç
KÕ™êÎ~°x ÉèíÅ∂¡HÍÅ‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. "åi`À áÈ~å@O H˘`«Î ã¨=∞ã¨º#∞ H˘x
`≥K∞« ÛHÀ=@"Õ∞ `«ÑÊ¨ „Ñ¨Ü∂≥ [#O ÖË^∞Œ . HÍ|\˜ì <Õ\ H˜ ˜ "≥`∞« ‰õΩÖÏ@ PÑ≤ uiy
"≥o§áÈ=@O „âıÜ∞« ã¨¯~°O Jx ÉèÏqOKå~Ú ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞. ~å„uH˜ =∞m§ =zÛ
#Å¡<åQÆ∞Å nqx QÍeOK«=K«∞Û Jx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩx JHõ¯_ç #∞O_ç
"≥o§áÈÜ«∂~Ú. PHÍâßxfl Hõq∞‡# #Å¡x QÆaƒÖÏÅ QÆ∞OÑ¨ÙÖÏ Zyi"≥à√◊ `«∞#fl
P ÉèÅí ∂¡HÍÅ#∞ #Å¡<åQÆ∞Å nqÖ’ Z=~°∂ QÆ=∞xOK«Ö^Ë ∞Œ .
***
L^ŒÜ∂« <Õfl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ L`åûÇ¨ÏOQÍ ÖËKå_»∞. ÉèÅí ∂¡Hnõ qH˜ „Ñ¨Ü∂« }O
JÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º_»∞. „Ñ¨=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ D „Ñ¨Ü∂« }ÏxH˜ =∞Å¡#fl#∞,
J=∞$`«#∞ ^Œ∂~°OQÍ LOKåÅx J`«x PÖ’K«#. JO^Œ∞Hˆ "å~°∞ K«∂_»Hõ
=ÚO^Õ JHõ¯_» #∞O_ç "≥o§áÈ"åÅx ÉèÏqOKå_»∞. <åQÆH#õ º#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩx
J=∞$`«#∞ U^≥<· å Éè„í ^Œ"∞≥ #ÿ KÀ@∞‰õΩ fã¨∞‰õΩx "≥à§◊ =∞x HÀ~å_»∞. WO`«Ö’
ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ JHõ¯_»H˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞. J`«x =∞#ã¨∞ûÖ’ â◊OHõ WOHÍ JÖÏˆQ
LOk. ™ê^è•~°} =∂#=Ù_≥·# Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞ HõáêÅ^èŒfiA_ç =O\˜ =∞Ç¨
=∂O„u‰õΩ_çx Z^Œ∞~À¯=@O P`«‡Ç¨Ï`åº ã¨^$Œ â◊º=∞x J`«x ÉèÏ=#.
ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_çx K«∂_»QÍ<Õ L`åûÇ¨ÏOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõke# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞
''J=∞$`«, =∞Å¡#fl K«∂_»H=õ ÚO^Õ =∞#O ÉèÅí ∂¡Hnõ qH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~∞° ^•O. "åix
‰õÄ_® fã¨∞‰õΩx "≥o§ „Ñ¨=∂^•Å‰õΩ QÆ∞iKÕÜ∞« @O <å‰õΩ W+Öì ÖË^∞Œ . =∞#O
"≥àÏ§Hõ <åQÆH#õ º "åix ã¨=Ú^•~ÚOz ã¨∞~°H`Δ˜ "« ∞≥ #ÿ „Ñ¨^âÕ ßxH˜ KÕ~∞° ã¨∞OÎ k,——
Jx J<åfl_»∞.
102 D =∞Ç¨#QÆ~°O
J`«_ç =∂@Å‰õΩ JOwHÍ~° ã¨∂K«HOõ QÍ `«Å ÑÖHÕz =ÚO^Œ∞‰õΩ
^•ifâß_»∞ ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞. "åi~°∞=Ù~°∂ #_»∞K«∞‰õΩO@∂ Éè=í #O "≥Å∞ÑëH˜
=KÕÛãïH˜ J=∞$`«, =∞Å¡#fl JHõ¯_» ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞. "åix K«∂ã≤
Pâ◊Û~°ºáÈ=@O Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç =O`«~ÚºOk. `«#`À ~å=^ŒxÌ "åiOKÕO^Œ∞‰õΩ
„Ñ¨Ü∞« uflOKå_»∞.
''##∞fl, =∂ ‰õΩ@∞OÉÏhfl HÍáê_ÕO^Œ∞‰õΩ =zÛ# q∞=∞‡efl „Ñ¨=∂^ŒH~õ °
„Ñ¨^âÕ ßÅ‰õΩ XO@iQÍ "≥à§◊ x=fi@O <å‰õΩ ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. PÑ¨^ÅŒ ∞ Z^Œ∞~Ô `· Õ
##∞fl g∞~°∞ HÍáê_»QÅÆ ~°<Õ #=∞‡HõO LOk. g∞‰õΩ U^≥<· å „Ñ¨=∂^ŒO [iy`Õ
q∞=∞‡efl ~°HOΔ˜ K«∞HÀ"åeû# ÉÏ^èºŒ `« <å^Õ,—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç`À ã≤~÷ O° QÍ K≥ÑÊ≤ Ok.
''™È^Œ~å, <Õ#∞ ‰õÄ_® h "≥O>Ë. HÍ^Œx WHõ¯_Õ L<åfl <å =∞#ãÖ`å PO^Àà◊#QÍ
LO@∞Ok,—— Jx =∞Å¡#fl ‰õÄ_® `«# =∞#∞ã¨∞Ö’ =∂@ K≥áêÊ_»∞. "åix
=∂@Å`À XÑ≤ÊOz JHõ¯_» LOK«@O ™ê^èºŒ =∞ÜÕ∞º Ñ¨x HÍ^Œx „QÆÇÏ≤ Oz#
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ KÕ¿ãk ÖËHõ JOwHõiOKå_»∞.
''Ü«∞â’^è~Œ å, D ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ x#∞fl ÉèÅí ∂¡Hnõ qH˜ KÕ~∞° ™êÎ_∞» . D
PYi áÈ~å@OÖ’ P ^Õ=^Õ=Ù_ç ã¨ÇÏ¨ HÍ~°O h‰õΩ Åaèã∞¨ OÎ k. WHõ =∂‰õΩ
ÃãÅ=Ù,—— Jx K≥ÑÊ≤ <åˆQO„^Œ∞_»∞, <åQÆH#õ º J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º~°∞.
ã¨~°Ê<åÜ«∞‰õΩ_»∞ `«# J#∞K«~°∞Å`À ã¨=Ú„^Œf~°O "≥·Ñ¨Ù HõkÖÏ_»∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, J=∞$`«, =∞Å¡#fl "åix J#∞ãïOKå~°∞. #Å¡<åQÆ∞Å∞ JÑ¨Ê\˜H˜
XHõ Ñ¨_=» #∞ ã≤ÔúŒ QÍ LOKå~°∞. P Ñ¨_=» ‰õΩ =ÚO^Œ∞ÉèÏQÆOÖ’ =ÚQÆ∞~æ ∞° ,
"≥#Hõ ÉèÏQÆOÖ’ =ÚQÆ∞~æ ∞° `≥_∞» ¡ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x L<åfl~°∞. ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ =ÚO^Œ∞QÍ
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx Ñ¨_=» ZHõ¯=∞x ÃãQ· KÆ Ü ≥ ∞« º@O`À J`«#∞ ZH˜¯ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
J`«x "≥O>Ë q∞ye# W^Œ~Ì ∂° ZHÍ¯~°∞. ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ Ñ¨_=» ZH˜¯ ‰õÄ~°∞Ûx,
Ñ¨_=» #∞ #_çÑ=¨ ∞x #Å¡<åQÆ∞Å‰õΩ P^ÕâO◊ WKåÛ_»∞. "≥O@<Õ "å~°∞ `≥_∞» ¡
"≥Ü∞« º@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~∞° . Ñ¨_=» =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkeOk.
JO^Œ~∂° Ñïã¨~åÅ∞ QÆ=∞xã¨∂Î L<åfl~°∞. ã¨=Ú„^ŒOÖ’ HÍã¨Î =ÚO^Œ∞‰õΩ
"≥à§◊ QÍ<Õ ^Œ∂~°OQÍ J<ÕHõ z#flz#fl n=ÙÅ∞ "åiH˜ HõxÑ≤OKå~Ú. ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞
P n=ÙÅ qâıëêÅ∞ q=iOKå_»∞. P n=ÙÅÖ’ ^•y# ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞, JHõ¯_»
^˘iˆH J^Œ∞ƒù`« B+¨^Œè =¸eHõÅ∞, qO`« [O`«∞=ÙÅ q=~åÅ∞ qx WO`«
=∞Ç¨#QÆ~°O D 103
qâßÅ ã¨$+≤Öì ’ =∂#=ÙxH˜ `≥eã≤Ok J}∞=∂„`«"∞Õ Hõ^• Jx =ÚQÆ∞~æ ∂°
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞.
H˘O`«=~°‰Äõ PÇ¨^¡ OŒ QÍ ™êy# ã¨=Ú„^Œ „Ñ¨Ü∂« }O "≥∞Å¡QÍ HõÖ’¡ÅOQÍ
=∂iOk. gKÕQÍeÖ’ "ÕQOÆ ÃÑiyOk, ^Œ∂~°O #∞O_ç qxÑ≤ã∞¨ #Î fl â◊ÉÏÌÅ∞
ÉèÜ
í ∂« xfl Hõeyã¨∞<Î åfl~Ú. ^Œ∂~°OQÍ #Å¡x Jã¨Ê+¨ì PHÍ~åÅ∞ gi<Õ HÀÑÖQÍ
K«∂ã¨∞#Î fl@∞ì JxÑ≤OK«™êyOk. ''<Õ#∞ =ÚO^Õ K≥ÑÊ≤ #@∞ì =∂#= ãÖKå~åxH˜
^Œ∂~°OQÍ L#fl D n=ÙÅhfl JfO„kÜ«∞ â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ PÅ"åÅ"≥∞ÿ LO\Ï~Ú.
104 D =∞Ç¨#QÆ~°O
^Œ∞+¨âì ‰◊ Ωõ ÖÎ <ˇ Àfl D n=ÙÖ’¡ xH˜ÑΔ "Î¨ ∞≥ #ÿ „Ñ¨H$õ u â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ ™⁄O`«O KÕã∞¨ ‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
„Ñ¨Ü«∞uflã¨∂Î LO\Ï~Ú. JÑïz`«∞Å∞ W@∞QÍ =¿ãÎ P ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞
^•_çK¿Õ ãO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü∞« ufl™êÎ~Ú. =∞#O WÑ¨ÙÊ_»∞ JÖÏO\˜ ^Œ∞+¨âì ‰◊ Ωõ ÅÎ ∞#fl n=ÙÅ#∞
ã¨g∞Ñ≤ã∞¨ <Î åflO,—— Jx K≥áêÊ_»∞ ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞.
=∞i H˘O`«¿ãÑ¨Ù „Ñ¨Ü∂« }ÕKåHõ Ñ¨_=» XHõ nqH˜ Ju ã¨g∞áêxH˜
KÕ~∞° ‰õΩOk. ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_ç P[˝`À Ñ¨_=» #_»∞Ñ¨Ù`«∞#fl #Å¡<åQÆ∞Å∞ Ñ¨_=» #∞
JHõ¯_» xeáê~°∞. ''Ü«∞â’^è~Œ å, P Hõ#|_»∞`«∞#fl^Õ ÉèÅí ∂¡Hnõ q. =∂ n=ÙÅ‰õΩ#fl
JO`«~`æ° « XÑ¨ÊO^•Å "Õ∞~°‰Ωõ XHõ nq JO`«~O° yHõ q+¨Ü∂« Ö’¡ =∞~˘Hõ~∞°
*’HõºO KÕã∞¨ HÀ=@O x+≤ÔúŒ . XHõ nq <åÜ«∞‰õΩ_çQÍ <Õ#∞ P xÜ«∞=∂ÅH˜
Hõ@∞ì|_ç L<åfl#∞. HÍ|\˜ì <Õ#∞ g∞`À P ÉèÅí ∂¡Hnõ qÖ’ „Ñ¨"tÕ OK«Ö#Ë ∞. q∞=∞‡efl
P f~åxH˜ KÕiÛ# "≥O@<Õ "Õ∞O WHõ¯_ç #∞O_ç x„+¨¯q∞™êÎO. HÍh g∞ =∞Ozx
HÀˆ~"å_çQÍ <Õ#∞ K≥¿ÑÊk „â◊^QúŒ Í q#O_ç. D ÉèÅí ∂¡Hnõ qÖ’ xH˜ÑΔ "Î¨ ∞≥ #ÿ J<ÕHõ
â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ ™⁄O`«O KÕã∞¨ ‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ZO^Œ~À D nqÖ’ [Ñ¨`á« êÅ∞ KÕ¿ã"å~°∞.
HõáêÅ^èŒfiA_»∞ ‰õÄ_® JÖÏ<Õ `«Ñ¨ã¨∞û KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ WHõ¯_»‰õΩ =zÛ `«#
`åO„uHõâ‰◊ Ωõ ÅÎ `À D nqx =â◊O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. J`«#∞ J`«ºO`« â◊H=Î˜ ∞O`«∞_»∞.
D nqÖ’ x=ã≤OKÕ ZO^Œ~À =Ú#∞Å#∞ Ñ¨‰ΩΔõ Å∞QÍ, [O`«∞=ÙÅ∞QÍ, tÅÅ∞QÍ
=∂iÛ"Õâß_»∞. J`«#∞ `«# ^è•º<åxfl =ÚyOK«∞‰õΩx WHõ¯_»‰Ωõ ~åHõ=ÚO^Õ
g∞~°∞ ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å#∞ q_çÑO≤ K«∞‰õΩx "≥o§áÈ"åe ã¨∞=∂,—— Jx K≥áêÊ_»∞
ã¨~Ê° <åÜ«∞‰õΩ_»∞.
''g∞~°∞ KÕã≤# ã¨Ç¨Ü«∂xfl, K«∂Ñ≤Oz# P^Œ~°}#∞ "Õ∞O ZÑ¨Ê\˜H©
=∞izáÈÖËO. g∞~°∞ K≥ÑÊ≤ #=hfl =∞kÖ’ LOK«∞‰õΩx ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ O`« `«fi~°QÍ
=∂ HÍ~åºxfl Ñ¨ÓiÎ KÕã∞¨ ‰õΩx "≥à`◊ åO,—— Jx K≥ÑÊ≤ #=∞ã¨¯iOKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
Ñ¨_=» =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êy f~åxfl KÕ~∞° ‰õΩOk. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, =∞Å¡#fl, J=∞$`«
Ñ¨_»= ky =∞~˘Hõ¯™êi ã¨~°Ê<åÜ«∞‰õΩ_çH˜ #=∞ã¨¯iOKå~°∞. Ñ¨_»= uiy
#Å¡<åQÆ∞Å nq "≥Ñ· Ù¨ QÍ ™êyáÈ~ÚOk. nqÖ’ ky# =ÚQÆ∞~æ ∂° Ñïã¨~åÅ#∞
QÆ=∞xOKå~°∞. ^Œ∂~°OQÍ XHõ ~åà◊§QÆ∞@ì HõxÑ≤OzOk. JHõ¯_»‰Ωõ KÕ~∞° ‰õΩO>Ë P
ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ |O_»~åà◊§ "≥#Hõ ^•y HõáêÅ^èfiŒ Ax J#∞K«~∞° Å ãÖKå~åxfl
QÆ=∞xOK«=K«Ûx ÉèÏqOKå~°∞. =ÚQÆ∞~æ ∂° <≥=∞‡kQÍ #_»∞K«∞‰õΩO@∂ P QÆ∞@ì#∞
=∞Ç¨#QÆ~°O D 105
KÕ~∞° ‰õΩx, ~åà◊§ =∞^èºŒ # ^•y nq "≥Ñ· Ù¨ K«∂âß~°∞. ^Œ∂~°OQÍ ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ
HõáêÅ^Œ∞~°Oæ "åiH˜ Hõ#|_çOk.
***
=∂#= HõáêÖÏxfl áÈe# =∞Ç¨x~å‡}O P HõáêÅ^Œ∞~°Oæ . K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ

J`«ºO`« ÉèÜ í ∂« xfl Hõeyã¨∞#Î fl P x~å‡}O YzÛ`«OQÍ HõáêÅ^èfiŒ A_ç =∂Ü«∂
ã¨$¿+.ì ZÖÏO\˜ â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ WHõ¯_» ~°H}Δõ QÍ LOKå_À Jx PÖ’zã¨∂Î xt`«OQÍ
QÆ=∞xã¨∞<Î åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. ÑïjÅ#QÍ K«∂ã¨∞#Î fl J`«xH˜ HõáêÅ^èfiŒ A_ç
Ãã#· ºO HõxÑ≤OzOk. `À_ÕÅ∞ =ÚYO Hõey# Ãã#· ºO HÀ@ |∞~°∞AÅÃÑ· LO>Ë,
â◊√#Hõ=ÚY ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ HÀ@^•fi~°O =^ŒÌ HÍÑ¨ÖÏ L<åfl~°∞. HÀ@ ÃÑ#· PHÍâ◊OÖ’
ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞ ZQÆ∞~°∞`«∂ L<åfl~Ú. D ~°H}Δõ =ÅÜ«∂xfl ^•\˜ z#fl p=∞
‰õÄ_® Ö’ÑëH˜ "≥à◊¡ÖË^Œx Ü«∞â’^èŒ~°∞_çH˜ J~°÷=∞~ÚºOk. Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç
PÖ’K«#Å#∞ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflã¨∂Î J`«x Ñ¨H¯õ <Õ xÅ|_ç LOk
J=∞$`«. XHõ |O_»~å~Ú Kå@∞# ‰õÄ~°∞Û#fl =∞Å¡#fl QÆ∞O_≥ ^Œ_»^Œ_®
H˘@∞ì‰Ωõ O\’Ok.
''WÑ¨ÙÊ_»∞ =∞#‰õΩ PÖ’zOK«∞‰õΩ<Õ ã¨=∞Ü«∞O ÖË^∞Œ . <Õ#∞ ZÖÏ J~Ú<å
^è~·≥ º° O KÕã≤ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à`◊ å#∞. g∞~°∞ =∂„`«O WHõ¯_Õ LO_»O_ç. XHõ "Õà◊
<å‰õΩ U^≥<· å PÑ¨^Œ ãÖÉèqí ¿ã,Î g∞~°∞ ZÖÏ J~Ú<å D nq #∞O_ç `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩx
"≥#H˜¯ "≥o§áÈO_ç,—— Jx K≥ÑÊ≤ `«# =„*ÏÜ«Ú^è•xfl JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
''pHõ\ Ñ˜ _¨ Õ =~°‰Äõ Py ^•_ç KÕÜ∞« @O "Õ∞Å∞. WÑ¨ÙÊ_≥`· Õ XˆH™êi JO^Œ~∂°
K«∞@∞ì=Ú_»`å~°∞,—— Jx `«# PÖ’K«# K≥ÑÊ≤ Ok J=∞$`«. ''~å„`≥`· Õ ~åHõãΔ ∞¨ Å
|ÅO ~Ô \Õì Ñ¨=Ù`«∞O^Œx =∂ ÉÏ=∞‡ K≥¿ÑÊk,—— =}∞‰õΩ`«∂ J<åfl_»∞ =∞Å¡#fl.
=ÚQÆ∞~æ ∂° =∂\Ï¡_∞» ‰õΩO@∂ LO_»QÍ ÃÑ^ŒÌ â◊|OÌ qxÑ≤Oz "≥#H˜¯ uiy K«∂âß~°∞.
XHõ ÃÑ^ŒÌ |O_»~å~Ú QÍÖ’¡ ZQÆ∞~°∞`«∂ gi "≥¿· Ñ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ =™ÈÎOk. =ÚQÆ∞~æ ∂°
K«ÑÙ¨ Ê# Ñ¨H¯õ H˜ `«ÑÙ¨ Ê‰õΩ<åfl~°∞.
P |O_»~å~Ú <Õ~∞° QÍ =zÛ JO`«=~°‰Äõ g~°∞ ^•‰õΩ¯#fl ~åà◊§ÃÑ· Ñ¨_Oç k.
P ~åà◊§xfl Ñ≤O_ç Ñ≤O_ç JÜ«∂º~Ú. P |O_»~å~Ú =zÛ# "≥Ñ· Ù¨ QÍ K«∂¿ãÎ
=∞Hõ~° =ÚYO Hõey# ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ #∞O_ç XHõ¯~˘Hõ¯~°∞QÍ |Ü«∞@‰õΩ
106 D =∞Ç¨#QÆ~°O
=ã¨∞<Î åfl~°∞. Ñ¨~∞° Öˇ=~À `«=∞ nqÖ’ „Ñ¨"tÕ OKå~°x P =∞Hõ~Ã° ã#· ºO QÆ∞iÎOzOk.
^•_ç KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ J~°∞ã¨∂,Î KÕuH˜ ^˘iH˜# |~°∞"≥#· =ã¨∞=Î ÙÅ∞
gi "≥¿· Ñ qã¨∞~°∞`«∂ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ =ã¨∞<Î åfl~°∞. =ÚO^Œ∞ K«∂¿ãÎ =∞Hõ~Ã° ã#· ºO,
"≥#∞Hõ nq "≥Ñ· Ù¨ K«∂¿ãÎ `À_ÕÅ∞Ãã#· ºO, `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩ<Õ ^•iÖË^xŒ =ÚQÆ∞iæ H˜
J~°=÷ ∞~ÚºOk. W^ŒiÌ h `«# "≥#Hˆ LO_»=∞x K≥ÑÊ≤ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =ÚO^Œ∞H˜
^Œ∂HÍ_»∞. =ÚO^Œ∞QÍ `«#x ã¨g∞Ñ≤Oz# =∞Hõ~° ~åHõãΔ ∞¨ _ç `«Å XHõ¯ "Õ@∞Ö’
YO_çOKå_»∞.
`«=∞ ã¨ÇÏ¨ K«~∞° _ç =∞~°}Ïxfl K«∂_»QÍ<Õ q∞ye# ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ ~Ô zÛáÈ~Ú
QÆ\Qì˜ Í J~°∞ã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. XˆH™êi #Å∞QÆ∞~°∞ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç
g∞^Œ ^•_çKâÕ ß~°∞. P "≥∞~°∞Ñ¨Ù^•_çH˜ J`«#∞ `«∂e HÕ^ŒÑ_¨ ®¤_∞» . P #Å∞QÆ∞~°∂
J`«x g∞^Œ Ñ¨_É» ’Ü«∂~°∞. X_»∞Ñ¨ÙQÍ `«ÑÙ¨ Ê‰õΩ#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«# PÜ«Ú^è•xH˜
Ñ¨xK≥áêÊ_»∞. =∞iH˘O^Œ~∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ J=∞$`« "≥Ñ· Ù¨ ^Œ∂ã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞. J=∞$`«
U =∂„`«O [O‰õΩ ÖË‰Ωõ O_® HÕ^Œ Ñ¨_ç L#fl XHõ PÜ«Ú^è•xfl JO^Œ∞‰õΩx
"åix J_»∞‰¤ Ωõ Ok. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, J=∞$`« XHõix q∞Oz XHõ~∞° `«=∞ <≥Ñ· Ù¨ }Ïºxfl
„Ñ¨îŒ ≈ã¨∂Î P =∞Hõ~Ã° ã<· åºxfl Z^Œ∞~˘¯O@∞<åfl~°∞. "åi QÆ∞~°∞=ÙÅ tHõ}Δ , Hõ~Àî ~°
™ê^è#Œ „Ñ¨H\õ `˜ =« ∞ÜÕ∞ºÖÏ "å~°∞ KÕã∞¨ #Î fl áÈ~°∞Ö’ ~åHõãΔ ∞¨ Å `«ÅÅ∞ XH˘¯Hõ¯\˜QÍ
Zyi Ñ¨_∞» `«∞<åfl~Ú.
P HÀÖÏÇ¨ÏÖÏxfl HÀ@ |∞~°∞AÅ ÃÑ·# L#fl `À_ÕÅ∞ ~åHõΔã¨∞Å∞
QÆ=∞xOKå~°∞. „Ñ¨=∂^Œ ãÖHˆ `«OQÍ `«ÅÅ∞ ÃÑHÔ· uÎ QÆ\Qì˜ Í Tà◊Å∞ "ÕÜ∞« ™êQÍ~°∞.
ãÖHˆ `åxfl JO^Œ∞‰õΩ#fl â◊√#Hõ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ LiHÍ~°∞. PHÍâ◊OÖ’
ZQÆ∞~°∞`«∞#fl ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞ ‰õÄ_® J@∞"≥Ñ· Ù¨ QÍ HõkÖÏ~Ú. =∞Hõ~Ã° ã#· ºO =ÅÜ«∞OQÍ
U~°Ê_ç ^•_çKãÕ ∂¨ Î LOk. =ÅÜ«∞O =∞^èºŒ Ö’ K≥~À"≥Ñ· Ù¨ xez Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞,
J=∞$`« P ^•_çx uÑ≤Ê H˘_»∞`«∞<åfl~°∞. "åi^ŒÌi =∞^èŒºÖ’ =∞Å¡#fl
a`«∞‰õΩa`«∞‰õΩ=∞O@∂ L<åfl_»∞. ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞ ZQÆ∞~°∞`«∂ `«=∞ "≥¿· Ñ ~å=\Ïxfl
=∞Å¡#fl QÆ=∞xOKå_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, J=∞$`«Å#∞ ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. HÍh "å~°∞
XHõ¯ Hõ} Δ O ‰õÄ_® Py K«∂¿ã Ñïã≤u÷ ÖË^∞Œ . Hõ} Δ Hõ} Δ ÏxH˜ =∞Hõ~Ã° ã#· ºO
ÃÑiyáÈ`«∂ LOk. K«ã∞¨ #Î flH˘nÌ =ã¨∂<Î Õ L<åfl~°∞.
PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∂ =ã¨∞#Î fl ÉèÅí ∂¡HÍÖ’¡ ~Ô O_»∞ ãÖkèOz# ÉÏ}ÏÖÏ¡
=∞Ç¨#QÆ~°O D 107
HÕ^Œ‰Ωõ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ =KåÛ~Ú. =∞~˘Hõ¯ Hõ}Δ OÖ’ P ~Ô O_»∞ ÉèÅí ∂¡HÍÅ∞ `«=∞
g∞^ŒÑ_¨ `» å~Ú Jx QÆ=∞xOz# =∞Å¡#fl QÆ\Qì˜ Í Hˆ Hõ "Õã≤ Hõà√◊ § =¸ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
J`«x J~°∞Ñ¨ÙÅH˜ [~°QÉÆ ’`«∞#flk „QÆÇÏ≤ Oz# Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, J=∞$`« XˆH™êi
108 D =∞Ç¨#QÆ~°O
QÍeÖ’H˜ Zyi, "≥∞~°∞Ñ¨ÙÖÏ Hõke XˆH |Å"≥∞#ÿ "Õ@∞`À ÉèÅí ∂¡HÍÅ ~Ô Hõ¯Å#∞
YO_çOKå~°∞. ~Ô Hõ¯Å∞ `≥y# â◊s~°O #∞O_ç ~°HOÎõ =∞Hõ~Ã° ã#· ºOÃÑ· =~°¬OÖÏ
‰õΩiã≤Ok. ÉèÅí ∂¡HÍÅ "≥ÚO_®Å∞ =∞Hõ~Ã° ã#· ºOÃÑ· Ñ¨_ç H˘O^Œ~∞° =∞Hõ~° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞
K«KåÛ~°∞. P ^Œ$âßºxfl K«∂ã≤# =∞Å¡#fl‰õΩ ÉèÜ í ∞« O, qã¨‡Ü«∞O XˆH™êi HõeQÍ~Ú.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, J=∞$`«Å Ñ¨@¡ J`«x Q“~°=O, Jaè=∂#O =∞iO`« ÃÑiQÍ~Ú.
=∞~À"≥Ñ· Ù¨ =∞Hõ~~° åHõãΔ ∞¨ Å∞ `«`~Î« á° ê@∞‰õΩ Ö’#Ü«∂º~°∞. P ÉèÅí ∂¡Hnõ qÖ’
HÍh, HõáêÅ^èfiŒ Ax ~åHõãΔ Ã¨ ã#· ºOÖ’ HÍh J`«ºO`« â◊H=Î˜ ∞O`«"∞≥ #ÿ q ÉèÅí ∂¡HÍÖË.
JÖÏO\˜ ÉèÅí ∂¡HÍÅx XHõ¯ ^≥|ƒÖ’ HÕ^ŒÑ_¨ Ü ≥ ∞« º@O K«∂ã≤ ~åHõãΔ ∞¨ ÅO`å
eÑ¨áÎ ê@∞ ÉèÜ í ∂« xH˜ Ö’<≥· ZHõ¯_ç"å~°∞ JHõ¯_Õ xÅ|_çáÈÜ«∂~°∞. "åi J_»∞QÆ∞Å∞
=ÚO^Œ∞‰õΩ Ñ¨_@» OÖË^∞Œ . L~°∞‰õΩ`«∂ =zÛ# â◊√#Hõ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ ‰õÄ_® ^Œ∂~°OQÍ
xezáÈÜ«∂~°∞. Z=~°∂ Z=i g∞^• ^•_ç K≥Ü∞« º@OÖË^∞Œ . JÑ¨Ê\˜ =~°‰Äõ
J~°∞Ñ¨ÙÅ∞, Hˆ HõÅ`À, PÜ«Ú^è•Å∞ ~åã¨∞‰õΩ#flÑ¨ÙÊ_»∞ =KÕÛ Y}ËÅ∞=∞<Õ â◊ÉÏÌÅ`À
HÀÖÏÇ¨ÏÅOQÍ L#fl „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ WÑ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨ÓiÎQÍ ã¨|Î `ú « <≥ÅH˘Ok.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞, J=∞$`« U =∂„`«O ^Œ$+≤ì =∞~°ÅÛÖË^∞Œ , PÜ«Ú^è•ÅÃÑ· Ñ¨@∞ì
ã¨_e» OK«Ö^Ë ∞Œ . `«~∞° "å`« `«=∞ KÕuÖ’ K«KÛÕ O^Œ∞‰õΩ Z=~°∞ L`«ûÇ¨ÏÑ¨_∞» `«∞<åfl~°∞
J#fl@∞ìQÍ ã¨∞xt`« ^Œ$+≤`ì À ~åHõãΔ ∞¨ Å HõêŒ HõÅ∞ QÆ=∞xã¨∂Î L<åfl~°∞. D xâ◊≈|ÌO
Z‰õΩ¯=¿ãÑ¨Ù LO_»^xŒ "åiH˜ `≥Å∞ã¨∞. '#Å∞"≥Ñ· Ù¨ Å #∞O_ô Hõ=Ú‡H˘ã¨∞#Î flk
`«=∞"åˆ~, W^Œ~Ì ∞° ZO`«=∞Okx xÅ=iOK«QÅÆ ~°∞?— J#fl PÖ’K«# Hõey#
=∞~°∞Hõ}Δ O ~åHõãΔ ∞¨ Ö’¡ uiy ^è~·≥ º° O, JO`«‰Ωõ q∞Oz# L<å‡^ŒO Ñ¨Ù@∞ìH˘™êÎ~Ú.
JÑ¨ÙÊ_»∞ "åix P¿ÑO^Œ∞‰õΩ `«=∞ |ÅO ãïáÈ^Œ∞. J~Ú<å F@q∞x
JOwHõiOKÕO^Œ∞‰õΩ "å~°∞ ã≤ÔúŒ QÍ ÖË~∞° . z=i=~°‰Äõ áÈ~å@O ™êyOK«@"Õ∞
"åi ÅHõΔ ºO. JÑ¨Ê\˜H˜ =∞Å¡#fl‰õΩ ‰õÄ_® ÉèÜ í ∞« O áÈ~ÚOk. Kå=Ù QÆ∞iOz#
zO`«áÈ~Ú `«~∞° "å`« UO [~°Q#Æ ∞#fl^À Jx Pã¨HQÎ˜ Í K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞.
XHõ¯™êiQÍ JHõ¯_ç xâ◊≈|Ì "å`å=~°}Ïxfl KèkÕ ã¨∂Î ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ÃÑ^ŒÌ
â◊|OÌ q#Ñ¨_Oç k. JO^Œ~∂° LeH˜¯Ñ¨_ç J@∞"≥Ñ· Ù¨ K«∂âß~°∞. JÅÅ∞ L"≥fi`«∞#Î
ZQÆã≤ Ñ¨_∞» `«∞<åfl~Ú. ã¨=Ú„^ŒOÖ’ HõÖ’¡ÅO "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. JO^Œ~∂° ÉèÜ í ∞« O`À
f~°O #∞O_ç ^Œ∂~°OQÍ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fâß~°∞. `«ÅÅ∞ ÃÑHÔ· uÎ K«∂¿ãÎ PHÍâ◊OÖ’
~å|O^Œ∞Å#∞ Ñ¨ÓxÛ# ~°ÔŒä Ö’ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ HõxÑ≤OKå_»∞. P ~å|O^Œ∞Å
=∞Ç¨#QÆ~°O D 109
~Ô Hõ¯Å qã¨∞~°∞H˜ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ h~°∞ ZQÆãÑ≤ _¨ ∞» `ÀOk. ~åHõãΔ ¨ Ãã<· åºxH˜ L`åûÇ¨ÏO
L~°HÖõ uˇ OÎ k. ''™êÇ¨ÏŸ, ^Õ=~å ™êÇ¨ÏŸ ™êÇ¨ÏŸ! ™êÇ¨ÏŸ, ^Õ=~å ™êÇ¨ÏŸ ™êÇ¨ÏŸ!——
JO@∂ k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤H¯õ \˜ÖÖ¡Ë Ï J~°∞ã¨∂Î `«=∞ <åÜ«∞‰õΩ_çH˜ PÇ¨fi#O ÑëHÍ~°∞.
***
HõáêÅ^èfiŒ A_çx JO`«‰Ωõ =ÚO^≥#fl_»∂ K«∂ã≤ Z~°∞QÆx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P

Zyi =ã¨∞#Î fl ~°ÔŒä "≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤_∞» . =∞Å¡#fl <À~°∞ `≥iz Pâ◊Û~°ºOQÍ
JÖÏ ÃÑHˆ· K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂_»∞. ''J`«_Õ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞,—— Jx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜
K≥ÑÊ≤ Ok J=∞$`«. HõáêÅ^èfiŒ A_ç ^è•º#O =ÚyÜ«∞QÍ<Õ ™êQÆ~Q° ~Æ ƒ° Où Ö’x J`«x
K≥~° #∞O_ç J=∞$`« `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩ#fl q+¨Ü∞« O, ÉèÅí ∂¡Hnõ qÖ’ Ñ¨~∞° Å∞ „Ñ¨"tÕ Oz#
q+¨Ü∞« O `≥eã≤ LO_˘K«Ûx =ÚQÆ∞~æ ∂° „QÆÇÏ≤ OKå~°∞.
HõáêÅ^èfiŒ A_ç ~°ÔŒä gix ã¨g∞Ñ≤ã∂¨ Î LO_»QÍ, =∞O„uOz# XHõ ^ŒO_»O
gi "≥Ñ· Ù¨ qã≤~å_»∞. Pk QÍeÖ’ `ÕÅ∞`«∂ =zÛ XHõ =ÅQÍ =∂i P =ÚQÆ∞iæ ÃÑ·
Ñ¨_Oç k. =ÚQÆ∞~æ ∂° =ÅÖ’ |On JÜ«∂º~°∞. =Å aQÆ∞ã¨∞‰õΩOk. HõáêÅ^èfiŒ A_ç
Ãã#· ºO P#O^ŒO`À Hˆ HõÅ∞ "ÕãO≤ k. HõáêÅ^èfiŒ A_ç ~°ÔŒä Ñ¨ÓiÎQÍ <ÕÅ‰õΩ
kQÆH=õ ÚO^Õ J`«_∞» ~°ÔŒä Ö’ #∞O_ç HÕ^Œ‰Ωõ ^Œ∞q∞H˜, =_ç=_çQÍ #_»∞K«∞‰õΩO@∂
<Õ~°∞QÍ J=∞$`«#∞ ã¨g∞Ñ≤OKå_»∞. ''UO ~å‰õΩ=∂i! ã¨∞‰õΩ=∂~°=uq,
ÖÏ=}º=uq, ZO_»H<õ fl≥ ~°∞QÆx #∞=Ùfi ‰õÄ_® PÜ«Ú^è•xfl ^èiŒ Oz, <å Ãã<· åºxfl
Zkiã¨∞<Î åfl"å? Éèàí Ï! Wk JO`å D ‰õΩ„~°‰Ωõ OHõ WzÛ# ^è~·≥ º° =∂? HõáêÅ^èfiŒ A_ç
K≥~° `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩ<åflHõ |∞kúâße Z=Ô~<· å, ÉèQí =Æ O`«∞_® =∂ „áê}ÏÅ∞ ^ŒH¯˜ OKå=Ù
KåÅ∞KåÅx áêiáÈ"åe HÍh, "≥^HŒ Éõ ’~Ú# fQÆ HÍeH˜ `«ye#@∞ì uiy
uiy <å HÀ@ˆH ~å=@O, <å KÕuH˜ =∞m§ zHõ¯@O ZO`«\ ˜ |∞kú=∂e#
K«~º° ,—— Jx J=∞$`«#∞ ¿ÇÏà◊# KÕâß_»∞.
HõáêÅ^èfiŒ A_ç =∂@Å∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çÖ’ P"Õâßxfl ~°yeOKå~Ú. ''Fs
=∂Ü«∂q, PÜ«Ú^è•xfl KÕÑ\¨ ì˜ <å`À `«ÅÑ¨_∞» . D ‰õΩ„~°‰Ωõ OHõ ^≥|ƒ Z@∞=O\˜^À
h‰õΩ Ñ¨ÓiÎQÍ J=QÆ`=« ∞=Ù`∞« Ok,—— Jx ã¨"åÅ∞ KÕâß_»∞. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ aQÆ~æ Q° Í
#"åfi_»∞. ''h`À <å‰õΩ Ü«Ú^Œ=ú ∂? D HõáêÅ∞_»O>Ë Z=~À `≥Å∞™ê? D
qâßÅ qâßfixH˜ HÍÉ’ÜÕ∞ JkèÑu¨ . JÖÏO\˜ <Õ#∞ J_»qÖ’ [O`«∞=ÙÅ#∞
110 D =∞Ç¨#QÆ~°O
"Õ\Ï_Õ h=O\˜ K«=HõÉÏ~°∞ =º‰õΩÅÎ `À `«ÅÑ¨_@» =∂? ™ê÷~Ú Ziy =∂\Ï¡_∞» ,——
Jx Hõ<fl≥ „~° KÕâß_»∞.
''`«O„`«q^ŒºÅ`À, HõÑ¨@ =∂Ü«∞Å`À =∞Ç¨#QÆ~° ~å[^ŒOÑ¨`«∞Å#∞,
J=∞$`«#∞ JÑ¨ÇÏ¨ iOK«@"Õ∞<å h g~°`fi« O? P `«O„`«q^ŒºÅ#∞ Ñ¨H¯õ #Éˇ\ ì˜
PÜ«Ú^è•xfl KÕ|∂x ~å. U=~°∞ U ™ê÷~Ú g~°∞Ö’ `ÕeáÈ`«∞Ok,—— J<åfl_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. ''Ñ≤zÛ"å_®, Ñ¨H¯õ # ÃÑ>ËOì ^Œ∞HÍ Z<Àfl Uà◊√§ Ñ¶∞¨ ’~° `«Ñã¨ ∞¨ û,
Hõiî# ™ê^èŒ#Å∞ KÕã≤ =∞Ç¨ã≤^Œ∞úÅ#∞ á⁄OkOk? `«O„`«q^ŒºÅO>Ë
U=∞#∞‰õΩ<åfl=Ù? h QÆ∞~°∞=Ù K≥ÑÊ≤ # QÆ∞ÃÑÊ_»∞ =∞~å‡Å#∞ =Ú‰õΩ¯#Ñ¨\ ì˜ HõuxÎ
J@∂, W@∂ uÑ¨Ê@=∞#∞‰õΩ<åfl"å?—— Jx Ç¨˙OHõiOKå_»∞ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞.
''D =„*ÏÜ«Ú^èOŒ h t~°ã∞¨ ûx YO_çOK«\ÏxH˜ L`åûÇ¨ÏÑ¨_∞» `ÀOk.
hÖÏQÍ JÇ¨ÏOHõiOz# ZO^Œ~À =∞\˜Öì ’Hõeâß~°∞. <Õ_∞» h K«i„`« ‰õÄ_® P
=∞\˜Öì ’<Õ HõÅ∞ã¨∞OÎ k,—— Jx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. =„*ÏÜ«Ú^è=Œ ∞<Õ
=∂@ q<åflHõ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç KÕuÖ’x PÜ«Ú^è•xfl ÑïjÅ#QÍ K«∂âß_»∞
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞. =∞<À<Õ„`«O`À ^•x Hõ^#Œä ∞ „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. ''D `«∞Ñ¨ÙÊÑ¨\#ì˜
Hõ`åÎ h`À Wxfl „Ñ¨QÖÆ ÏƒùÅ∞ ÑëH˜™ÈÎOk? Jã¨Ö#·ˇ =„*ÏÜ«Ú^èOŒ ^èiŒ Oz#
WO„^Œ∞_Õ <å Z^Œ∞@ xÅ∞=ÖË_∞» . XHõ =∂Ü«∂ =„*ÏÜ«Ú^è•xfl ãÖáêkOz
^•O`À #<≥flkiOz, [~ÚOK«QÅÆ #x Ñ¨Q\Æ ˜ HõÅÅ∞ HõO@∞<åfl"å?—— Jx aQÆ~æ Q° Í
#=Ùfi`«∂ ''KåÅ∞ KåÅ∞ h g~°`fi« O, tÅQÍ =∂i Ñ¨_∞» O_»∞,—— Jx K≥ÑÊ≤
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ =∞O„`«O [Ñ≤OKå_»∞. =∞~°∞Hõ}Δ OÖ’ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ tÖÏ„Ñü=∞QÍ
=∂iáÈÜ«∂_»∞.
TÇ≤ÏOK«x D Ñï}Ï=∂xH˜ J=∞$`«, =∞Å¡#fl aQÆ∞ã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~°∞.
J=∞$`« KÕuÖ’x PÜ«Ú^èOŒ *ÏiáÈ~ÚOk. tÖÏ~°∂ÑÖÖ’ L#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx
K«∂_»QÍ<Õ P"≥∞‰õΩ ^Œ∞óYO „Ñ¨"åÇ¨ÏOÖÏ á⁄OQÆ∞‰õΩO@∂ =zÛOk. ''Ü«∞â’^è~Œ å,
Ü«∞â’^è~Œ å!—— JO@∂ aQÆ~æ Q° Í Ñ≤Å∞ã¨∂Î U_»fi<å~°OaèOzOk. P"≥∞ ÉÏ^èŒ
HõáêÅ^èfiŒ A_çH˜ =∞iO`« P#O^ŒO HõeyOzOk. ''~å‰õΩ=∂s, qÅ∞"≥#· h
Jâ◊$=ÙÅ∞, =$^è•HÍx=fi‰õΩ. h `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ Ñ¨_É» ’ÜÕ∞ HõëêìÅ∞ K«∂ã≤ HÍˆ~ÛO^Œ∞‰õΩ
HÍã≤xfl q∞QÆÅh,—— Jx J=¿ÇÏà◊#QÍ #qfi ''g~°O^Œih "≥∂ã¨∞‰õΩx ~°O_ç,——
Jx `«# ~åHõãΔ ¨ Ãã<· åºxH˜ P^ÕtOz JHõ¯_» #∞O_ç HõáêÅ^Œ∞~°Oæ "≥Ñ· Ù¨ HõkÖÏ_»∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 111
HõáêÅ^Œ∞~°Oæ Z`≥#ÎÂ ^•fi~åÅ`À, |Å"≥∞#ÿ ‰õΩ_®ºÅ`À xi‡Oz LOk.
Ö’Ñ¨ÅO`å z=∞‡pHõ\ .˜ "≥Å∞QÆ∞ HÀãÖ =∞O_»∞`«∞#fl kq\©Å∞ QÀ_»Å‰õΩ
"ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú. HõáêÅ^èfiŒ A_ç Ñ¨Ó*Ï„áêOQÆ}O ÃÑ^ŒÌ ~å[ã¨É#íè ∞ áÈe LOk.
P Ñ¨Ó*Ï=∞Ok~°OÖ’ =∞Ç¨=∂`« Hõáêex ÉèÏs ~åu q„QÆÇÏ¨ O H˘Å∞"≥· LOk.
ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Z„~°x Hõà√◊ §, |Ü«∞@‰õΩ K˘K«∞Û‰õΩ =zÛ# <åÅ∞Hõ, "å_çÜ∞ÿ≥ # HÀ~°Å`À
P q„QÆÇÏ¨ O q∞H˜¯e cèu Q˘Å∞Ñ¨Ù`«∂ LOk. P q„QÆÇÏ¨ O "≥∞_»Ö’ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞
|e WzÛ# L`«=Î ∞ *Ïu Hõ#ºÅ Ñ¨Ù„Ô~Å∞ ^ŒO_»QÍ "ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú.
P =∞Ok~åxH˜ XHõ Ñ¨H¯õ # |eÑ‘~åî Å∞<åfl~Ú. =∞~À Ñ¨H¯õ # K≥~™° êÅÅ∞
L<åfl~Ú. P K≥~™° êÅÅ QÀ_»ÅÃÑ· J<ÕHõ ÉèÏ+¨ÅÖ’ ~åã≤ L<åfl~Ú. "å@xflO\˜
112 D =∞Ç¨#QÆ~°O
ÉèÏ=O XHõ¯>Ë. ''D ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞ =∞=∞‡efl |OkèOz, |eKÕÛO^Œ∞‰õΩ
Ñ¨Ó#∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞=∞‡efl HÍáê_Õ "åˆ~ ÖË~å? Wk Z@∞=O\˜ Ñ¨Ó[? W@∞=O\˜
Ö’Hõ<åâ◊#HÍiH˜ =~åÅ∞ WzÛOk Z@∞=O\˜ ^≥=· O?—— Jx |ÅÜÕ∞º =ÚO^Œ∞
P Hõ#ºÅ∞ ^Œ∞óMÏuâ◊Ü∞« O`À ~åã≤# ~å`«Åq. "å\˜x K«∂¿ã<Î Õ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O
„^Œqã¨∞ÎOk. J@∞=O\˜ XHõ K≥~°™êÅÖ’ =∞Ç¨#QÆ~° ~å[^ŒOÑ¨`«∞Å∞
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞, =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜ |OkèOK«|_ç L<åfl~°∞.
"åix K≥~™° êÅÖ’ LOz#<å\˜ #∞O_ç „Ñük#=¸ =¸eHõÅ∞ HõeÑ≤#
J#flO, Z„~°x =∞O„`«[ÅO =∂„`«"∞Õ PÇ¨~°OQÍ Wã¨∞<Î åfl~°∞. U =∂„`«=¸
<À\˜H˜ ã¨ÇÏ≤ OK«x P PÇ¨~°O u#ÖËH,õ u#‰õΩO_® LO>Ë PHõeH˜ `åà◊ÖHË õ
"åi^Œ~Ì ∂° zH˜¯ â◊Åº"≥∞áÿ ÈÜ«∂~°∞. P`«‡eOQÍxfl XHõ „Ñ¨`ºÕ Hõ =∞Ok~°OÖ’
Éè„í ^ŒÑi¨ Kå_»∞ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞. ^•x â◊HxÎ˜ xsfi~°ºO KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ‰õΩΔ „^Œâ‰◊ Ωõ ÅÎ #∞
„Ñ¨Ü∂≥ yOKå_»∞.
=ÅÖ’ Ñ¨_#ç =ÚQÆ∞iæ h ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ "≥∂ã¨∞‰õΩx =zÛ K≥~™° êÅÖ’ Ñ¨_âÕ ß~°∞.
J=∞$`«#∞ K«∂ã≤# ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å‰õΩ ^Œ∞óYO Hõ@Åì ∞ `≥OK«∞‰õΩOk. HÍh Hõ~∞° =Ù
fˆ~ÖÏ U_ÕÛO^Œ∞‰õΩ "åà◊§‰õΩ Hõhfl~°∞ ~å=@OÖË^∞Œ , â◊HÎ˜ ãïáÈ=@O ÖË^∞Œ .
`«e^¡ OŒ „_»∞Å Ñïã≤u÷ x K«∂ã≤# J=∞$`«‰Ωõ ‰õÄ_® Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O qHõÅ=∞~ÚºOk.
Ñ¨~∞° QÆ∞# "≥o§ "åix Ç¨Ï`«∞‰Î Ωõ x U_çÛOk. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ P K≥~™° êÅ =^Œ‰Ì Ωõ
=zÛ ''qÜ≥∂QÆO #∞O_ç âßâ◊fi`« qÜ≥∂QÆO ã≤kOú KÕÖ’Ñ¨Ù ^˘iH˜# D z#fl
q~å=∂xfl *Ï„QÆ`QÎ« Í qxÜ≥∂yOK«∞HÀO_ç. `«~∞° "å`« q∞yeOk Ñ¨~Ö° ’Hõ
Ü≥∂QÆ"∞Õ ,—— Jx aQÆ~æ Q° Í #qfi JHõ¯_» #∞O_ç "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
***
^Œ∞óYO#∞O_ç `Õ~∞° ‰õΩ#fl J=∞$`«, tÅQÍ Ñ¨_ç L#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx `«#
`«e^¡ OŒ „_»∞Å‰õΩ K«∂Ñ≤Ok. QÆ∞~°∞^Õ=Ùx P^ÕâO◊ `À J`«#∞ `«=∞ HÀã¨"∞Õ ~å=@O,
`å=∞O`å PÑ¨^ÖŒ ’ z‰õΩ¯‰õΩ<åfl=∞x `≥eã≤ ~°HOΔ˜ KÕO^Œ∞‰õΩ J`«_∞» K«∂Ñ≤#
^è~·≥ º° ™êÇ¨Ï™êÅ∞, K˘~°= q=iOz K≥ÑÊ≤ Ok. P =$`åÎO`«=∞O`å q#fl "åiH˜
J`«_ç ÃÑ#· Jaè=∂#O HõeyOk. HÍh `«=∞#∞ ~°HOΔ˜ KÕO^Œ∞‰õΩ =zÛ# J`«_Hç ˜
W@∞=O\˜ QÆuÑ¨@_ì O» "åi =∞#ã¨∞x HõÅz"ÕãO≤ k. P ~å„u "åi áêe@
=∞Ç¨#QÆ~°O D 113
HÍà◊~å„`Õ J~ÚºOk. HõO\˜H˜ ‰õΩ#∞‰õΩ ÖË^∞Œ . P ã¨∞n~°"… ∞≥ #ÿ ÉÏ^èŒ HõO>Ë =∞~°}O
"Õ∞Åx "åiH˜ JxÑ≤OzOk. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ `«=∞#∞ |eKÕÛ Hõ}Δ O `«fi~°QÍ
~å"åÅx HÀ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
[~°QÆÉ’ÜÕ∞ ^•~°∞} Ñï}Ï=∂Å‰õΩ ãÖˆH`«=∞#fl@∞ì P k#O
ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« OÖ’ K≥`· #« ºO ÖË^∞Œ . "å`å=~°}O =∞|∞ƒÑ¨\ì˜ Ö’Hõ=∞O`å x~åâ◊#∞
xOÑ¨Ù`«∞#fl@∞ìOk. Ñ¨‰ΩΔõ Å∞ QÆ∂_»∞ =ke |Ü«∞@‰õΩ ~åÖË^∞Œ . J_»qÖ’x
[O`«∞=ÙÅ∞ QÆ∞|∞~°∞ á⁄^ŒÅÖ’ ^•y QÆ∞|∞Å∞ QÆ∞|∞Å∞QÍ L<åfl~Ú. qâ◊fi=∞O`å
Ñ¶∞¨ hÉèqí Oz# ^Œ∞óYOÖÏ LOk.
â◊s~°=∞O`å qÉèí∂k Ñ¨Óã¨∞‰õΩx, =∞O„`«^ŒO_®xfl ^èŒiOz Ñ¨Ó*Ï
=∞Ok~åxH˜ =KåÛ_»∞ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞. Ñ¨Ó[‰õΩ ã¨=∞Ü«∞=∞~ÚºOk, |ex ã≤ÔúŒ
K≥Ü∞« ºO_»x `«# Ãã<· åºxH˜ P^ÕtOKå_»∞. XHõ ~åHõãΔ ∞¨ Å QÆ∞OÑ¨Ù K≥~™° êÅ #∞O_ç
~å[^ŒOÑ¨`∞« Å#∞ |Ü«∞@‰õΩ fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞. J=∞$`« J_»∞Ñ¤ _¨ OÕ ^Œ∞‰õΩ
â◊`«q^è•Å „Ñ¨Ü«∞uflOzOk. ~åHõΔã¨∞Å∞ P"≥∞#∞ |ÅOQÍ <≥\ ˜ì"Õâß~°∞.
~å[^ŒOÑ¨`∞« ÅÖ’ =∂„`«O Z@∞=O\˜ „ÑüÑ¶∞¨ @# ÖË^∞Œ . "åix #_çÑO≤ K«∞
‰õΩO@∂ |e „Ñ¨^âÕ ßxH˜ fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞.
H˘O^Œ~∞° ~åHõãΔ ¨ „ã‘ÅÎ ∞ =zÛ ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å∞ ^èiŒ Oz# PÉè~í }° ÏÅhfl
fã≤"âÕ ß~°∞. JÑ¨Ê\˜Hˆ ã≤ÔúŒ QÍ L#fl "≥~Úº<˘flHõ¯ HõÅâßÅÖ’x Ñ¨q„`« [ÖÏÅ#∞
~å[^ŒOÑ¨`∞« Å t~°ã∞¨ û ÃÑ#· ∞O_ç áÈâß~°∞. XHÀ¯ HõÅâ◊OÖ’x [ÅO áÈã¨∞#Î flÑ¨ÙÊ_»∞
XHÀ¯ =∞O„`«O Ñïãî ∂¨ ,Î KÕ`∞« Å`À `åO„uHõ ãÖHˆ `åÅ#∞, â◊ÉÏÌÅ#∞ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞. P =∞Ok~°O =∞^èºŒ Ö’ L#fl Ç¨ÏŸ=∞OÖ’ =∞O@Å∞ ZQÆã≤
Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. P =∞Ok~°=∞O`å HõáêÅ^èŒfiAx =∞O„`ÀKåÛ~°}`À
^ŒîÌŒ Å∞¡`ÀOk. W^Œ~Ì ∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ HõáêÅ^èfiŒ A_ç ÉèÏs Y_®æxfl "≥∂ã¨∞‰õΩx =zÛ,
HõáêÅ^èfiŒ A_çH˜ JOkOKå~°∞. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å`À P Y_®æxfl
JO^Œ∞‰õΩx, Hõà§◊ ‰õΩ J^Œ∞‰Ì Ωõ <åfl_»∞. HõáêÅ^èfiŒ A_ç Ñ¨H¯õ <Õ QÍeÖ’ `ÕÅ∞`«∂ J`«x
=∂Ü«∂HõáêÅO JxflO\˜h QÆ=∞xã¨∂Î LOk. ~åHõãΔ Ã¨ ã#· º=∞O`å KÕi |e
ZÑ¨ÙÊ_»∞ [~°∞QÆ∞`«∞O^• Jx L`«¯O~î`° À Z^Œ∞~°∞ K«∂™ÈÎOk. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞
`«# =∂Ü«∂HõáêÅO "≥Ñ· Ù¨ K«∂âß_»∞. ''=∞iH˘xfl qÑ¶∞¨ _çÜ∞« ÅÖ’ =ÚÇ¨˙~°OÎ
~åÉ’`ÀOk, ã≤ÔúŒ QÍ LO_»∞,—— Jx =∂Ü«∂HõáêÅO K≥ÑÊ≤ Ok. ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å#∞
114 D =∞Ç¨#QÆ~°O
|eÑ‘~O°î ÃÑ· "≥∂HõiÖËÖ¡ Ï `Àâß~°∞ ~åHõãΔ ¨ „ã‘ÅÎ ∞. "åi `«ÅÅx =Oz |eÑ‘~O°î ÃÑ#·
LO_ÕÖÏ KÕâß~°∞. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ "åix ã¨g∞Ñ≤Oz Y_®æxfl ÃÑHÔ· uÎ |eH˜ ã≤ÔúŒ QÍ
L<åfl_»∞. ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å∞ Kå=Ù `«ÑÊ¨ ^Œx „QÆÇÏ≤ Oz Hõ_™» êiQÍ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_çx
„áêi÷ã∞¨ <Î åfl~°∞.
^Œ ∂ ~° O #∞O_ç [~° ∞ QÆ ∞ `« ∞ #flk QÆ = ∞xã¨ ∞ Î # fl J=∞$`« ÉÏ^è Œ ` À
qÅqÅÖÏ_»∞`ÀOk. tÖÏ~°∂ÑÖQÍ Ñ¨_ç L#fl Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx K«∂ã≤ ''™È^Œ~å,
#∞=Ùfi =∂„`«"∞Õ D ^Œ∞~å‡~åæxfl PÑ¨QÅÆ =Ù. ÖË ™È^Œ~å ÖË,—— Jx =∞Å¡#fl ^Œ∞ó
dã¨∞<Î åfl_»∞.
JO^Œ~∂° Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞#Î fl J=∂"åã¨º Ñ¶∞¨ _çÜ∞« Å∞ "≥Ú^ŒÅÜ«∂º~Ú.
L`åûÇ¨ÏOQÍ ~åHõãΔ ∞¨ ÅO`å Hˆ HõÅ∞ ÃÑ\Ïì~∞° . ''=∞#ã¨∞ûÖ’ K«O_®eHõ#∞ xÅ∞Ñ¨Ù‰Ωõ x
J=∞‡‰õΩ |ex JiÊOK«∞,—— Jx QÆ\ ˜ìQÍ JizOk =∂Ü«∂HõáêÅO.
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ Y_®æxfl |ÅOQÍ ÃÑHÔ· `åÎ_∞» . ãïQÍæ JÑ¨ÙÊ_Õ ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ
â◊|OÌ `À Éè∂í q∞ HõOÑ≤OzOk. ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍÅ∞ XHõ¯™êiQÍ ^ŒîÌŒ ÖÏ¡~Ú.
JyflÑ¨~fi° `åÅ∞ |^ŒÅÌ ~Úº xÑ¨ÙÊÅ∞ ZQÆãÑ≤ _¨ ®¤~Ú. ã¨=Ú„^•Å∞ JÅ¡HÖõ ’¡Å
=∞Ü«∂º~Ú. =∞Ç¨ =$HΔÍÅ∞ <ÕÅ‰õÄÖÏ~Ú, Éè=í <åÅ∞, #QÆ~åÅ∞ <ÕÅ=∞@ìO
J=Ù`«∞<åfl~Ú. ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍÅÖ’x „Ñ¨[Å∞ ÉèÜ í ∞« O`À Ç¨Ç¨HÍ~åÅ∞ KÕã∂¨ Î
Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. [~°QÉÆ ’ÜÕ∞ Ñï}Ï=∂Å∞ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ „QÆÇÏ≤ Oz#
WO„^•k ^Õ=`«Å∞ ã¨∞~°H`Δ˜ « „áêO`åÖ’¡ `«Å^•K«∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`«Å∞
`«=∞ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ HÀÖ’Ê~Ú HõàÏqÇ‘Ï#=∞Ü«∂º~°∞. Éè∂í `«, „¿Ñ`«, Ñ≤âßKåk â◊‰Ωõ ÅÎ ∞
JO`«iOKå~Ú.
Jxfl â◊‰Ωõ ÅÎ #∂ `«#Ö’<Õ ^èiŒ Oz =∞Ç¨â◊HQÎ˜ Í K«O_®eHõ J=`«iOzOk.
#Å¡x ~°OQÆ∞, =∞Ç¨HÍÜ«∞O Hõey# =∂`« P"ÕâO◊ `À TyáÈ`ÀOk. [_»Å∞
qÑ≤Ê <å@ºO KÕ™ÈÎOk. P <å@º q<åº™êxH˜ U~°Ê_Õ „Ñ¨HOõ Ñ¨#Å‰õΩ Ö’HÍÅ∞
JÖÏ¡_∞» `«∞<åfl~Ú. P"≥∞ áê^ŒO <ÕÅ#∞ `åHõÖ^Ë ∞Œ . Éè∂í q∞H˜ Z<Àfl J_»∞QÆ∞Å
Z`«∞#Î P"≥∞ ÖÏã¨ºO H˘#™êQÆ∞`ÀOk. P"≥∞ P"ÕâO◊ `À Éè∂í q∞ÃÑ· áê^ŒO "≥∂Ñ≤`Õ
Éè∂í q∞ Ñ≤O_ç Ñ≤O_ç J~ÚáÈÜÕ∞ÖÏ LOk.
HõáêÅ^Œ∞~°Oæ Ö’ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ Zyi ^Œ∂~°OQÍ Ñ¨_®¤_∞» . "å_ç Ãã#· º=∞O`å
K≥ÖÏ¡ K≥^∞Œ ~°~ÚºOk. ''HõáêÖÏ, ã¨=∞ã¨Î =∂Ü«∞Å#∞ P =∂`« Ç¨ÏiOz "Õ™ÈÎOk.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 115
W^Õ <å z=i LÑ¨^âÕ O◊ . <Õ#∞ ‰õÄ_® JO`«=∞=É’`«∞<åfl#∞. #∞=Ùfi =∂#=
„Ñ¨Ü∞« `«flO`À<Õ D |ex Ñ¨ÓiÎ K≥Ü∂« ºe. =∂`« J=`å~°O WOHÍ ZO`À¿ãÑ¶Ù¨
LO_»^∞Œ ,—— Jx K≥|∞`«∞#fl =∂Ü«∂HõáêÅO ÃÑ^ŒÌ â◊|OÌ `À ¿ÑeáÈ~ÚOk.
HõáêÅ^èfiŒ A_ç ~åHõãΔ ¿¨ ã#O`å =∂Ü«∞=∞~Ú áÈ~ÚOk. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ =∂Ü«∞`À
ã¨$+≤Oì z# HõáêÅ^Œ∞~°Oæ J^Œ$â◊º=∞~ÚºOk. =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ ~°H}Δõ QÍ xez#
HõáêÅ^èfiŒ A_ç ~åHõãΔ Ã̈ã#· ºO, [ÅHõO^ŒHOõ Ö’ ã¨~Ê° ~°∂ÑÖÖ’ L#fl áê`åà◊~åHõãΔ ∞¨ _»∞
JO^Œ~∂° =∂Ü«∞=∞Ü«∂º~°∞. „jÉèÏ+≤}H˜ ˜ [~°∞QÆ∞`«∞#flk J~°O÷ HÍHõ ~å[Éè=í #O
#∞O_ç "≥Å∞Ñ¨ÅH˜ =zÛ Ãã#· ºO HÀãÖ, HõáêÅ^èfiŒ A_ç HÀãÖ "≥^HŒ ™õ êyOk.
HõkÖËO^Œ∞‰õΩ â◊HÖÎ˜ HË õ Kå=Ù‰õΩ ã≤^ÑúŒ _¨ #ç Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞, =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜
WOHÍ |eÑ‘~O°î g∞^Õ L<åfl~°∞. D J=HÍâßxfl =^Œ∞Å∞HÀ‰õÄ_»^xŒ ÉèÏqOz#
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ `«# â◊HxÎ˜ ‰õÄ_»nã¨∞‰õΩx Y_»Oæ `À |eÑ‘~O°î "≥Ñ· Ù¨ H˜ =KåÛ_»∞.
uiy Y_®æxfl Z`ÕOÎ `«Ö’ "≥#Hõ#∞O_ç J`«_xç |ÅOQÍ Z=~À `«<åfl~°∞. P
^≥|ƒ‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ `«∂eÑ¨_ç# HõáêÅ^èŒfiA_»∞ "≥#Hõ‰õΩ uiy K«∂âß_»∞.
HõáêÅ^èŒfiA_ç =∂Ü«∞ `˘ÅyáÈ=@O`À uiy `«# ~°∂áêxfl á⁄Ok#
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PÜ«Ú^èOŒ `À ã≤~÷ O° QÍ xÅ|_ç L<åfl_»∞. J=∞$`«, =∞Å¡#fl Ñ¨~∞° QÆ∞#
=zÛ ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å#∞ Ñ¨H¯õ ‰õΩ fã¨∞‰õΩx "≥àÏ§~°∞.
`«#‰õΩ#fl qÅ∞"≥·# Ñ¶¨∞_çÜ«∞Å∞ <åâ◊#=∞=Ù`«∞<åflÜ«∞<Õ JHõ¯ã¨∞`À
HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç g∞^ŒH˜ ^Œ∂HÍ_»∞. Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ JÑ¨Ê\˜Hˆ ã≤ÔúŒ QÍ
LO_»@O`À `«# PÜ«Ú^èOŒ `À J`«x Y_»Oæ ^≥|ƒ#∞ J_»∞‰¤ Ωõ <åfl_»∞. P ~åÑ≤_Hç ˜
xÑ¨ÙÊÅ∞ ~åeÑ¨_®¤~Ú. W^Œ~Ì ∂° `«=∞ â◊HxÎ˜ , <≥Ñ· Ù¨ }Ïºxfl „Ñ¨îŒ ≈ã¨∂Î cèH~õ O° QÍ
`«ÅÑ¨_™» êQÍ~°∞. JHõ¯_»∞#fl q∞ye#"å~°O`å ÉèÜ í ∞« O xO_ç# Hõà§◊ `À D áÈ~°∞#∞
uÅH˜ã∂¨ Î L<åfl~°∞. HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ Ü«ÚH˜`Î À H˘\˜#ì ^≥|ƒ‰õΩ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç
Ñ¨@∞ìã_¨ e» PÜ«Ú^èOŒ Zyi ^Œ∂~°OQÍ Ñ¨_Oç k. HÍh HõáêÅ^èfiŒ A_çH˜ U =∂„`«O
J=HÍâ◊O W=fi‰õΩO_® XHõ¯ ^Œ∂‰õΩÖ’ PÜ«Ú^è•xfl uiy JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞. ~Ô \Õì z# L`åûÇ¨ÏO`À HõáêÅ^èfiŒ A_ç ÃÑH· ˜ =KåÛ_»∞.
HõáêÅ^èfiŒ A_ç |ÅO ã¨_e» Ok. J`«xÖ’ JÅã¨@ `˘Oy K«∂ã≤Ok.
Y_»æOÃÑ· Ñ¨@∞ì ã¨_»eOk. `«# JOu=∞ Ñ¶¨∞_çÜ«∞Å∞ Pã¨#fl=∞Ü«∂ºÜ«∞x
„QÆÇÏ≤ OKå_»∞ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞.
116 D =∞Ç¨#QÆ~°O
''=∞Ç¨#QÆ~åxfl <åâ◊#O KÕã,≤ Ü«Ú=~å}˜x JÑ¨ÇÏ¨ iOz#O^Œ∞‰õΩ W^Õ
h‰õΩ tHõ,Δ —— JO@∂ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ XHõ "Õ@∞`À HõáêÅ^èfiŒ A_ç KÕux YO_çOKå_»∞.
''~å[^ŒOÑ¨`«∞Å#∞ WHõ¯@¡áêÅ∞ KÕã≤#O^Œ∞‰õΩ,—— JO@∂ J`«x áê^•Å∞
YO_çOKå_»∞. ''ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍÅ‰õΩ H©_∞» `«ÅÃÑ\˜#ì O^Œ∞‰õΩ,—— Jx J`«x t~°ã∞¨ û#∞
YO_çOKå_»∞. HõáêÅ^èfiŒ A_ç "≥ÚO_≥O ~°HãÎõ H≤ `õ "« ∞≥ ÿ HÕ^ŒÑ_¨ Oç k. t~°ã∞¨ û Zyi
"≥o¡ =∞Ç¨=∂`« K«O_®eHõ áê^•Å =^ŒÌ Ñ¨_Oç k. =∞~°∞Hõ}Δ OÖ’ =∂`« P"ÕâO◊
K«ÖÏ¡i, `åO_»=O PyOk.
cèuQ˘e¿Ñ ~°∂ÑÖ áÈ~Ú „Ñ¨ã#¨ fl =^Œ#O`À ^Õq „Ñ¨`º« Hõ=Δ ∞~ÚºOk.
ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍÅ∞ âßOuOKå~Ú. ^Õ=`«Å â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ uiy „Ñü+≤Oì K«|_®¤~Ú.
JO^Œ~∂° ^Õqx ã¨∞uÎ OKå~°∞.
''Éèí∂q∞ÃÑ·# áêáêÅ∞, ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞ q∞ug∞i# ~ÀA# ^≥·=â◊H˜Î
L^Œ~Úã¨∞ÎOk. ^Œ∞+¨μìÅ#∞ Ç¨Ïiã¨∞ÎOk. ‰õΩ=∂~å, Ü«∞â’^èŒ~å! ^Œ∞+¨μì_≥·#
HõáêÅ^èfiŒ A_çx ãÖÇ¨ÏiOz# HÍ~°}OQÍ J`«x ã¨=∞ã¨Î ã≤^∞Œ Åú ∞ h‰õΩ Åaè™êÎ~Ú.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 117
#∞=Ùfi HÀi`Õ Ö’HÍkèÑ`¨ º« O Åaèã∞¨ OÎ k. K≥ÑÙ¨ Ê <åÜ«∞<å hˆHO HÍ"åe?—— Jx
J_çyOk ^Õq. ''ZO^Œi<À |eKÕã≤ J`«_∞» ™êkèOz# `åO„uHõq^ŒºÅ∞ <å‰õΩ
=^Œ∞.Ì =∂ „Ñ¨É∞íè =ÙÅ#∞ ~°HOΔ˜ K«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞Hˆ <Õ#∞ HõáêÅ^èfiŒ A_çx ãÖÇ¨ÏiOKå#∞
`«ÑÊ¨ PkèÑ`¨ åºxfl HÀi HÍ^Œ∞. HÍ|\˜ì =∞Ç¨#QÆ~° Ñ¨Ó~°fi"≥É· "íè åxfl uiy
„Ñ¨™êkOK«∞ `«b.¡ J^Õ <Õ#∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õk,—— Jx ÉèHí „Î˜ â◊^ÅúŒ `À q#flqOKå_»∞
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
^Õq QÍeÖ’ KÕ~Ú KåK«QÍ<Õ P"≥∞ KÕuÖ’H˜ HõáêÅ^èfiŒ A_»∞ xsfi~°ºO
KÕÜ∞« `«ÅÃÑ\˜#ì P`«‡eOQÆO =zÛOk. ^Õq P P`«‡eOQÍxfl uiy â◊H=Î˜ ∞O`«O
KÕãO≤ k. KÕu`À ÃãQ· Æ KÕÜ∞« QÍ<Õ P P`«‡eOQÆO JÖÏ QÍeÖ’ `ÕÅ∞`«∂ J=∞$`«
KÕuÖ’H˜ =zÛOk. P"≥∞ KÕuÖ’H˜ P`«‡eOQÆO ~åQÍ<Õ ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å∞ ãÖÑ¨Ó~°‚
P~ÀQÆº=O`«∞Å∞ JÜ«∂º~°∞. ~åHõãΔ =¨ ¸HõÅ ^•_»∞Å`À tkèÅ"≥∞#ÿ =∞Ç¨#QÆ~O°
Ñ¨Ó~°fi "≥É· "íè åxfl ãÖ`«iOK«∞‰õΩOk. Éè=í <åÅ∞, g^è∞Œ Å∞, PÅÜ«∂Å∞ HÍOu=O`«O
JÜ«∂º~Ú. JO^Œ~∂° J#O^ŒO`À ^Õq =ÚO^Œ∞ "≥∂HõiÖÏ¡~∞° . ''‰õΩ=∂~å,
™êfi~°÷ zO`«# ÖËx h‰õΩ ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ â◊√Éè"í ∞Õ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok,—— Jx Pj~°fikOz
^Õq JO`«~åú#=∞~ÚºOk.
^Õg J#∞„QÆÇÏ¨ O`À JO^Œ~∂° =∞Ç¨#QÆ~O° KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. =∞Ç¨#QÆ~°
„Ñ¨[Å∞ q∞H˜¯e P#O^À`åûÇ¨Å`À `«=∞ „Ñ¨É∞íè =Ù‰õΩ PÇ¨fi#O ÑëHÍ~°∞.
Ñ≤zÛÑ¨\ #ì˜ ^•x ÖÏQÍ u~°∞QÆ∞`«∞#fl „jÉèÏ+≤}x˜ H˘O^Œ~∞° „Ñ¨[Å∞ |OkèOz
`≥zÛ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_ç HÍà◊§ =^ŒÌ Ñ¨_âÕ ß~°∞. ''Éè~í #Î° ∞ ^Œ∂~°O KÕã≤ ^Õ=Ù_Õ x#∞fl
tHÕΔ Kå_»∞. WOHõ "Õ∞O tHÕΔ K«=Åã≤Ok U=ÚOk?—— Jx ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å∞
P"≥∞x HõqΔ ∞Oz q_çzÃÑ\Ïì~∞° . P"≥∞ P #QÆ~åxfl q_çz "≥o§Ok.
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ `«# „Ñ¨[Å`À, Ñï"å~°O`À Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ `«=∞‰õΩ KÕã#≤
"Õ∞Å∞x q=iOz K≥áêÊ_»∞. D ™êÇ¨Ïã¨Ü∂« „`«Ö’ `«#‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕã#≤
=Ú#∞Å‰õΩ, <åQÆH#õ º‰õΩ =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ Hõ$`«[`˝ Å« ∞ K≥ÑÙ¨ Ê‰õΩ<åfl_»∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞.
aÅfiHõ=ÚhO„^Œ∞Å P„â◊=∂xH˜ Ñï"å~° ã¨"∞Õ `«OQÍ „Ñ¨Ü∂« }=∞Ü«∂º_»∞
Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞. `å#∞ WzÛ# =∂@ „Ñ¨HÍ~°O Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ =∂~°=æ ∞^èºŒ OÖ’
~åHõãΔ ∞¨ Å ~°∂ÑÖÖ’ K«iã¨∞#Î fl Ü«∞‰õΩΔ Å∞ =∞Ü«¸~°∞_»∞, =∞Or~°∞xH˜ âßÑ¨q"≥∂K«#
HõeyOKå_»∞. JO^Œ~∂° =∞O„`åÅ=∞„ix ^Œi≈Oz Hõ$`«[`˝ Å« ∞ K≥áêÊ~°∞.
118 D =∞Ç¨#QÆ~°O
JO^Œ~°∂ aÅfiHõ=ÚhO„^Œ∞Å P„â◊=∞O KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. =ÚhO„^Œ∞Å
P^Õâß#∞ ™ê~°O =∞Ç¨eOQÍxH˜ Jaè¿+HõO [iÑ≤OKå~°∞. J=∞$`« =∞#ã¨∞ûÖ’x
=∂@#∞ „QÆÇ≤ÏOz# Ñ¶¨}˜Éèí∂+¨}∞_»∞ aÅfiHõ=ÚhO„^Œ∞Å`À K«iÛOz
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç`À P"≥∞ q"åÇ¨xfl xâ◊Û~ÚOKå~°∞.
Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çx ÃÑOz# `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞, aÅfiHõ=ÚhO„^Œ∞Å#∞ ã¨HÅõ
ÖÏOKè<« åÅ`À =∞Ç¨#QÆ~åxH˜ PÇ¨fixOz fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞ ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å∞.
=ÚhO„^Œ∞Å Pjã¨∞ûÅ`À =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ J=∞$`«, Ü«∞â’^è~Œ ∞° Å q"åÇ¨ÏO
JOQÆ~O° QÆ "≥É· =íè OQÍ [iyOk.
J=∞$`«#∞, Ü«∞â’^èŒ~°∞_çx ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ· ‰õÄ~ÀÛÉˇ\ ˜ì Ñ¨\Ïìaè¿+Hõ
=∞Ç¨ÏŸ`«û=O [iÑ≤OKå_»∞ Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞. ~å[ºÉèÏ~åxfl "åiH˜ JÑ¨ÊyOz
q„âßOu HÀãÖ =<åÅ‰õΩ "≥àÏ§~°∞ ~å[^ŒOÑ¨`∞« Å∞. J=∞$`«, Ü«∞â’^è~Œ ∞° ÖË
HÍHõ "åi "å~°ã∞¨ Å∞ ‰õÄ_® =∞Ç¨#QÆ~° "≥É· =íè O Z<Àfl `«~åÅ∞ xeKÕ@∞ìQÍ
ÑïáêeOKå~°∞. "åi áêÅ#Ö’ „Ñ¨[Å∞ ã¨∞YãÖ`ÀëêÅ`À `«∞Å`«∂QÍ~°∞.
=∞Ç¨#QÆ~°O D 119

. !"# $%&' ()*& +,
-)!. /01 2234 #516789
4' #:;. <= > ?,9,
@A19 -B:C (7D % E%@F&
GHI JC KL; EM41I NO
J'C P GQE RSTU%L.
EM41I : V W XYZ& [ \]L
^& L.
_L` a17# Xbc d# eZ% EM41I

-f@ S -Q7 ,g S GQE S A'hd
Ai6LS j [4' k l:A`. j
+mno S \p? #q' \]Zm.r?
\?F?d I [2sZ 1tu? u?dS
I% (),:CO?
F#T1 vwxs ', ! yz E{', G#ZX|

} %', [X~o ] v?', @A'
G$%&' ?9 TvdC (
?1 GQZ.

: https://muralidharnamala.wordpress.com/
: https://www.facebook.com/nnmuralidhar
: https://plus.google.com/113069614515937193289

Mahanagaram Nodrm

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Mahanagaram Nodrm

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

HÍ¿ãÑ¨\ H˜ ˜ Éèií OK«ÖxË ^Œ∞~°Oæ ^èOŒ P „áêO`«=∞O`å "åºÑ≤OzOk. P

~åHõΔã¨∞Å "≥ÚÇ¨Ö’¡ Hõey# PO^Àà◊##∞ K«∂ã≤ Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞

Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ K≥@∞ìx K«∂Ñ≤ã∂¨ Î ''=∞x+≤! W^Õ =∞O„`åÅ =∞„i. U<Àﬂ

P`«‡eOQÆO J=∞$`« K≥~Úº^•\˜# Hõ}Δ OÖ’ JHõ¯_» =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ XHõ

=∞~°∞ã¨\ ~˜ ÀA "ÕQ∞Æ Å∞ Jxﬂ k‰õΩ¯Å∂ "≥uH˜, ~å‰õΩ=∂i *Ï_» `≥eÜ«∞Hõ

XHõ ~ÀA Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}`˜ À Hõeã≤ ~å[ã¨ÉÖíè ’ PKå~°º,

J^Œ$â◊º~°∂Ñ¨OÖ’ LO_ç [iy#^ŒO`å K«∂ã¨∞#Î ﬂ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ „Ñ¨=∂^ŒO

=ÚxH˜ =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ #=∞ã¨¯iOz# Ü«∞â’^èŒ~°∞_çH˜ ã¨g∞Ñ¨OÖ’<Õ

^Œ@"ì ∞≥ #ÿ J_»qH˜ HÍã¨Î ^Œ∂~°OQÍ "≥∞^ÿ •#OÖÏ L#ﬂ „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ LO^•

P =∞~°∞<å_»∞ `≥Å"¡ å~°@O`À<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ZO`À L`åûÇ¨ÏOQÍ ÖËz

Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PÅÜ«∞=∞O`å *Ï„QÆ`QÎ« Í Ñ¨iH˜ã∂¨ Î Hõ^∞Œ Å∞`«∞<åﬂ_»∞. Ç¨ÏŸ=∞

Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ q#Ü«∞OQÍ ã≤OÇ¨Ï<å^è∞Œ xH˜ #=∞ã¨¯iOz ''<å Ñ≤`$« ^Õ=ÙÅ

ÑÖ[~°O |^ŒÅÌ ∞HÍ=@O`À<Õ =∞Ok~°OÖ’ U^À qÑ¨`∞« Î ãÖÉèqí ™ÈÎO^Œ#fl

Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç ¿ãﬂÇ¨xﬂ á⁄O^ŒQÆÅy# `«# J^Œ$ëêìxH˜ q∞H˜¯e

JÖÏ H˘O`« ^Œ∂~°O PHÍâ◊=∂~°Oæ Ö’ H˘#™êQÍHõ K«Åx¡ QÍe "åi

P Q˘@ìO Ö’Ñ¨eH˜ „Ñ¨"tÕ Oz W^Œ~Ì ∂° #_»=™êQÍ~°∞. Ö’Ñ¨ÅO`å pHõ\Q˜ Í

J=∞$`«#∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç =^Œ<Ì Õ LO_»=∞x K≥ÑÊ≤ =∞Å¡#ﬂ P nqÖ’

J_»qÖ’ H˘O`« ^Œ∂~°O "≥àÏ§Hõ "åiH˜ XHõ Q˘Ñ¨Ê #QÆ~O° HõxÑ≤OzOk.

=∂#= HõáêÖÏxﬂ áÈe# =∞Ç¨x~å‡}O P HõáêÅ^Œ∞~°Oæ . K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ

HõáêÅ^èﬁŒ A_çx JO`«‰Ωõ =ÚO^≥#ﬂ_»∂ K«∂ã≤ Z~°∞QÆx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P

_L` a17# Xbc d# eZ% EM41I

F#T1 vwxs ', ! yz E{', G#ZX|

Das könnte Ihnen auch gefallen

Mahanagaram Nodrm

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Mahanagaram Nodrm

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

 

HÍ¿ãÑ¨\ H˜ ˜ Éèií OK«ÖxË ^Œ∞~°Oæ ^èOŒ P „áêO`«=∞O`å "åºÑ≤OzOk. P

~åHõΔã¨∞Å "≥ÚÇ¨Ö’¡ Hõey# PO^Àà◊##∞ K«∂ã≤ Ü«∞â’^èŒ~°∞_»∞

Ü«∞â’^è~Œ ∞° _çH˜ K≥@∞ìx K«∂Ñ≤ã∂¨ Î ''=∞x+≤! W^Õ =∞O„`åÅ =∞„i. U<Àﬂ

P`«‡eOQÆO J=∞$`« K≥~Úº^•\˜# Hõ}Δ OÖ’ JHõ¯_» =∞Ç¨#QÆ~O° Ö’ XHõ

=∞~°∞ã¨\ ~˜ ÀA "ÕQ∞Æ Å∞ Jxﬂ k‰õΩ¯Å∂ "≥uH˜, ~å‰õΩ=∂i *Ï_» `≥eÜ«∞Hõ

XHõ ~ÀA Ñ¶}¨ É˜ ∂íè +¨}∞_»∞ =∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}`˜ À Hõeã≤ ~å[ã¨ÉÖíè ’ PKå~°º,

J^Œ$â◊º~°∂Ñ¨OÖ’ LO_ç [iy#^ŒO`å K«∂ã¨∞#Î ﬂ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ „Ñ¨=∂^ŒO

=ÚxH˜ =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ #=∞ã¨¯iOz# Ü«∞â’^èŒ~°∞_çH˜ ã¨g∞Ñ¨OÖ’<Õ

^Œ@"ì ∞≥ #ÿ J_»qH˜ HÍã¨Î ^Œ∂~°OQÍ "≥∞^ÿ •#OÖÏ L#ﬂ „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ LO^•

P =∞~°∞<å_»∞ `≥Å"¡ å~°@O`À<Õ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ ZO`À L`åûÇ¨ÏOQÍ ÖËz

Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ PÅÜ«∞=∞O`å *Ï„QÆ`QÎ« Í Ñ¨iH˜ã∂¨ Î Hõ^∞Œ Å∞`«∞<åﬂ_»∞. Ç¨ÏŸ=∞

Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ q#Ü«∞OQÍ ã≤OÇ¨Ï<å^è∞Œ xH˜ #=∞ã¨¯iOz ''<å Ñ≤`$« ^Õ=ÙÅ

ÑÖ[~°O |^ŒÅÌ ∞HÍ=@O`À<Õ =∞Ok~°OÖ’ U^À qÑ¨`∞« Î ãÖÉèqí ™ÈÎO^Œ#fl

Ü«∞â’^èŒ~°∞_ç ¿ãﬂÇ¨xﬂ á⁄O^ŒQÆÅy# `«# J^Œ$ëêìxH˜ q∞H˜¯e

JÖÏ H˘O`« ^Œ∂~°O PHÍâ◊=∂~°Oæ Ö’ H˘#™êQÍHõ K«Åx¡ QÍe "åi

P Q˘@ìO Ö’Ñ¨eH˜ „Ñ¨"tÕ Oz W^Œ~Ì ∂° #_»=™êQÍ~°∞. Ö’Ñ¨ÅO`å pHõ\Q˜ Í

J=∞$`«#∞ Ü«∞â’^è~Œ ∞° _ç =^Œ<Ì Õ LO_»=∞x K≥ÑÊ≤ =∞Å¡#ﬂ P nqÖ’

J_»qÖ’ H˘O`« ^Œ∂~°O "≥àÏ§Hõ "åiH˜ XHõ Q˘Ñ¨Ê #QÆ~O° HõxÑ≤OzOk.

=∂#= HõáêÖÏxﬂ áÈe# =∞Ç¨x~å‡}O P HõáêÅ^Œ∞~°Oæ . K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ

HõáêÅ^èﬁŒ A_çx JO`«‰Ωõ =ÚO^≥#ﬂ_»∂ K«∂ã≤ Z~°∞QÆx Ü«∞â’^è~Œ ∞° _»∞ P

_L` a17# Xbc d# eZ% EM41I

F#T1 vwxs ', ! yz E{', G#ZX|

Das könnte Ihnen auch gefallen

_L` a17# Xbc d# eZ% EM41I

F#T1 vwxs ', ! yz E{', G#ZX|