Sie sind auf Seite 1von 22

Radioterapia e Cancro do Pulmo

(no pequenas clulas)

Velhos problemas, novas abordagens


Rui Rodrigues Unidade de Radioterapia - Hospital CUF Descobertas http://ruirodrigues.pt

Radioterapia no cancro do pulmo


Introduo
Doena sistmica
Componente local importante para o prognstico e deciso teraputica Factores clnicos gerais com influncia na aplicao do tratamento
Idade Estado geral Funo pulmunar

Radioterapia no cancro do pulmo


Diagnstico e estadiamento

Radioterapia no cancro do pulmo


Morfologia
Tumores no pequenas clulas
Adenocarcinomas Carcinoma epidermoide Carcinoma de grandes clulas Carcinoides

Carcinoma de pequenas clulas

Radioterapia no cancro do pulmo


Estadiamento T (tumor)
T1 Tumor <3cm, perifrico
T2 Tumor >3cm ou invaso do brnquio principal a +2cm da carina ou da pleura visceral ou atelectasia parcial do pulmo T3 Invaso do brnquio principal a -2cm da carina ou da grelha costal ou do diafragma ou da pleura mediastnica ou do pericrdio ou atelectasia de todo o pulmo T4 Invaso do mediastino ou corao ougrandes vasos ou traqueia ou esfago ou carina ou tumores distintos no mesmo lobo ou derrame neoplsico

Radioterapia no cancro do pulmo


Estadiamento N (nodes)
N0 Sem metstases ganglionares
N1 Metstases peribrnquicas ou hilares homolaterais N2 Metstases mediastnicas homolaterais ou subcarinais N3 Metstases mediastnicas ou hilares contralaterais ou metstases escalenas ou supraclaviculares (homo ou contralaterais)

Radioterapia no cancro do pulmo


Estadiamento M (metstases)
M0 Sem metstases a distncia
M1 Com metstases a distncia (inclui ndulos tumorais separados em lobos diferentes)
BRA - brain HEP - hepatic MAR marrow OVR - ovary PLE - pleura SKI skin EYE - eye LYM lymph nodes OSS - osseous PER - peritoneal PUL - pulmonary OTH - other

Radioterapia no cancro do pulmo


Estadiamento Agrupamentos
T1 N0 M0
T2 N0 M0 T1 N1 M0 T2 N1 M0 T1/2 N2 M0 ou ou T3 N0 M0 T3 N1/2 M0

IA
IB IIA IIB IIIA

IIIB
IV

qqT N3 M0
qqT qqN M1

ou

T4 qqN M0

Radioterapia no cancro do pulmo


Prognstico vital
> 70%
60% 50% 30-40% 10-30%

(5 anos)

IA
IB IIA IIB IIIA

IIIB
IV

< 10%
< 5%

Radioterapia no cancro do pulmo


Tratamento
Cirurgia se possvel
Frequentemente inopervel

Tratamentos alternativos:
Quimioterapia

Radioterapia
Quimioradioterapia

Radioterapia no cancro do pulmo


Papel da radioterapia
Doena irressecvel
Modalidade primria para um tratamento radical

Tratamento adjuvante
Para melhorar o controlo local aps cirurgia

Tratamento paliativo
Na doena localmente avanada ou metasttica

Abordagens multidisciplinares

Radioterapia no cancro do pulmo


Tcnicas de tratamento
Radioterapia externa
Acelerador linear (RX) Dose convencional: 60-65 Gy (15% controlo local) Escalamento de dose: 79.2 Gy (fase I-II) Doses possveis: 81-102.9 Gy 3D-CRT, IMRT, hiperfracionamento (CHARTWEL)

Braquiterapia

(endoluminal)

Conformao optimizada

Radioterapia no cancro do pulmo


Radioterapia influncia da dose

Radioterapia no cancro do pulmo


Radioterapia influncia do fraccionamento

Radioterapia no cancro do pulmo


Radioterapia externa
rgos de tolerncia
Medula, Esfago, Corao, Pulmo Uso de mltiplos campos Campos obliquos: > volume de pulmo pneumonite

Volume tumoral
Simulador: avaliao do movimento (% sub-avaliao) TAC-S: aquisio lenta Verificaes no incio e durante o tratamento Tcnicas de controlo respiratrio (gating)

Radioterapia no cancro do pulmo


Radioterapia estereotxica

Radioterapia no cancro do pulmo


Stereotactic body frame

Radioterapia no cancro do pulmo


Active breathing coordination
Respiratory gating

Radioterapia no cancro do pulmo


Active breathing coordination
Movimentos respiratrios normais

Inspirao forada respiratory gating

Radioterapia no cancro do pulmo


Efeitos secundrios
Agudos imediatos
(durante o tratamento)

Incio entre a 2 e 3 semanas de tratamento Relacionados com a dose, volume e fracionamento Intensidade varivel com o uso de quimioterapia

Agudos tardios

(at 1-3 meses aps RT)

Radiopneumonite

Tardios

(> 3 meses aps RT)

Dependencia do fracionamento e dose total Fibrose tardia, insuf. cardiaca progressiva, mielite

Radioterapia no cancro do pulmo


Radiopneumonite (risco=7.8%)
Aparecimento
Tipicamente 1 a 3 meses aps o tratamento

Diagnstico
Na maioria dos casos assintomtica RX trax: leso infiltrativa na zona irradiada Dispneia de esforo, taquipneia, taquicrdia, febre, tosse no produtiva Excluir infeces ou progresso tumoral

Tratamento

> Corticosteroides

Radioterapia e Cancro do Pulmo


(no pequenas clulas)

Velhos problemas, novas abordagens


Rui Rodrigues Unidade de Oncologia - Hospital CUF Descobertas http://rt.web.pt

Das könnte Ihnen auch gefallen