qÏo*F DwdydÉuH

0de,ydÉau

y&d0g&ygVd
d
pd&HwdÏwko'<arRm
Ak'<0a\-2541 r&rR0a\-1359 1997
 1

။ နေမာ တ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။

ဝိနယပိဋေက

ပရိဝာရပာဠိ

၁. ဘိက္ခုဝိဘေဂာင္

ေသာဠသမဟာဝာေရာ

၁. ကတ္ထပညတ္တဝိ ာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၁. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ပဌမံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ

ပညတ္တံ, ကံ အာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ,

ပေဒသပညတ္တိ? သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တိ? ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တိ?

ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ? ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ?

စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တိက္ခေန္ဓာ? ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာ?

ကိံ တတ္ထ ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခံ? ကာ ဝိပတ္တိ? ကာ သမ္ပတ္တိ? ကာ ပဋိပတ္တိ? ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ ပာရာဇိကံ ပညတ္တံ? ေက သိက္ခန?္တိ ေက သိက္ခိတသိက္ခာ? ကတ္ထ ဌိတံ?

ေက ဓာေရန?္တိ က ဝစနံ? ေကနာဘတန?္တိ

 2

၂. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ပဌမံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သုဒိေန္နာ ကလန္ဒပုေတ္တာ ပုရာဏဒုတိယိကာယ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ

ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ

နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? သာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တီတိ?

ဥဘေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ နိဒာေနာဂဓံ,

နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိေယန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန?္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ။ ေကာ

တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာတိ? ပညတ္တိ ဝိနေယာ, ဝိဘတ္တိ အဘိဝိနေယာ။ ကိံ တတ္ထ

ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခန?္တိ ပညတ္တိ ပာတိေမာက္ခံ, ဝိဘတ္တိ အဓိပာတိေမာက္ခံ။ ကာ

ဝိပတ္တီတိ? အသံဝေရာ ဝိပတ္တိ။ ကာ သမ္ပတ္တီတိ? သံဝေရာ သမ္ပတ္တိ။ ကာ ပဋိပတ္တီတိ? န ဧဝရူပံ

ကရိ ာမီတိ ယာဝဇီဝံ အာပာဏေကာဋိကံ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု။ [အ. နိ. ၁၀.၃၁] ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ ပာရာဇိကံ ပညတ္တန?္တိ ဒသ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ

ပာရာဇိကံ ပညတ္တံ – သဃသု

င္ ဋ္ဌုတာယ, သဃဖာသု
င္ တာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ

ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ

ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

 3

ေက သိက္ခနတ္တီ ိ? ေသက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကာ စ သိက္ခန။္တိ ေက သိက္ခိတသိက္ခာတိ? အရဟေန ္တာ

သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန?္တိ သိက္ခာကာေမသု ဌိတံ။ ေက ဓာေရနတ္တီ ိ? ေယသံ ဝတ္တတိ ေတ ဓာေရန။္တိ

က ဝစနန?္တိ ဘဂဝေတာ ဝစနံ အရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။ ေကနာဘတန?္တိ ပရမ္ပရာဘတံ –

၃.

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန [ေမာဂ္ဂလီပုေတ္တန (သ္ယာ.)] ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ [ဇမ္ဗုသရိဝ္ဟေယ

(သာရတ္ထ)]။

တေတာ မဟိေန္ဒာ ဣဋ္ဋိေယာ [ဣဋ္ဌိေယာ (သီ.)]၊ ဥတ္တိေယာ သမ္ဗေလာ [ဥဋ္ဋိေယာ သမ္ပေလာ

(ဣတိပိ)] တထာ။

ဘဒ္ဒနာေမာ စ ပ ိေတာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဇမ္ဗုဒီပာ ဣဓာဂတာ။

ဝိနယံ ေတ ဝာစယိံသု၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။

နိကာေယ ပဉ္စ ဝာေစသုံ၊ သတ္တ ေစဝ ပကရေဏ။

တေတာ အရိဋ္ဌော ေမဓာဝီ၊ တိ ဒေတ္တာ စ ပ ိေတာ။

ဝိသာရေဒာ ကာဠသုမေနာ၊ ေထေရာ စ ဒီဃနာမေကာ။

ဒီဃသုမေနာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ [ပုနေရဝ (သ္ယာ.)] ကာဠသုမေနာ၊ နာဂေတ္ထေရာ စ ဗုဒ္ဓရက္ခိေတာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ေဒဝေတ္ထေရာ [ေရဝေတ္ထေရာ (ဣတိပိ)] စ ပ ိေတာ။

 4

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

ဗဟု ုေတာ စူဠနာေဂာ၊ ဂေဇာဝ ဒုပ္ပဓံသိေယာ။

ဓမ္မပာလိတနာေမာ စ၊ ေရာဟေဏ [ေရာဟေဏာ (သီ.)] သာဓုပူဇိေတာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ ေခမနာေမာ တိေပဋေကာ။

ဒီေပ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိေရာစထ။

ဥပတိ ော စ ေမဓာဝီ၊ ဖု ေဒေဝာ မဟာကထီ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

မဟာကထီ မဟာသိေဝာ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ ဥပာလိ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

မဟာနာေဂာ မဟာပေညာ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ အဘေယာ ေမဓာဝီ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

သာသနံ အနုရက္ခေန ္တာ၊ ဇမ္ဗုဒီေပ ပတိဋ္ဌိေတာ။

စူဠာဘေယာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

စူဠေဒေဝာ [ဖု ေဒေဝာ (သီ.)] စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

 5

သိဝေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၄. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဒုတိယံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဓနိယံ ကုမက

္ဘ ာရပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ဓနိေယာ ကုမက
္ဘ ာရပုေတ္တာ ရေညာ ဒာရူနိ အဒိန္နံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅. တတိယံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အညမညံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၆. စတုတ္ထံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိေယ

ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ အညမည ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ

ဝဏ္ဏံ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ
 6

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ေမထုနာဒိန္နာဒာနဉ္စ၊ မနု ဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ။

ပာရာဇိကာနိ စတ္တာရိ၊ ေဆဇ္ဇဝတ္ထူ အသံသယာတိ။

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသက ံ

၇. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ

ေမာေစန ္တ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ,

အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တိ? သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တိ? ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တိ? ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ

ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ? ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ? စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တိ? သတ္တန္နံ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တိက္ခေန္ဓာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ? ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာ? ကိံ တတ္ထ ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ

အဓိပာတိေမာက္ခံ? ကာ ဝိပတ္တိ, ကာ သမ္ပတ္တိ, ကာ ပဋိပတ္တိ? ကတိ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ

ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ပညေတ္တာ? ေက သိက္ခန,္တိ ေက သိက္ခိတသိက္ခာ?

ကတ္ထ ဌိတံ? ေက ဓာေရန?္တိ က ဝစနံ? ေကနာဘတန?္တိ

 7

၈. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ

ေမာေစန ္တ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ ေသယ္ယသကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ေသယ္ယသေကာ ဟေတ္ထန ဥပက္ကမိတ္ဝာ

အသုစိံ ေမာေစသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ,

ဧကာ အနုပညတ္တိ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထ ပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။

သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ,

ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဧကေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ

နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိေယ ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? သဃာဒိ
င္ ေသေသာ အာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ဝာစေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန?္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန

စ။ ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာတိ? ပညတ္တိ ဝိနေယာ, ဝိဘတ္တိ အဘိဝိနေယာ။ ကိံ

တတ္ထ ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခန?္တိ ပညတ္တိ ပာတိေမာက္ခံ, ဝိဘတ္တိ အဓိပာတိေမာက္ခံ။ ကာ

ဝိပတ္တီတိ? အသံဝေရာ ဝိပတ္တိ။ ကာ သမ္ပတ္တီတိ? သံဝေရာ သမ္ပတ္တိ။ ကာ ပဋိပတ္တီတိ? န ဧဝရူပံ

ကရိ ာမီတိ ယာဝဇီဝံ အာပာဏေကာဋိကံ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု။ [အ. နိ. ၁၀.၃၁] ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ပညေတ္တာတိ? ဒသ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ပညေတ္တာ –

သဃသု
င္ ဋ္ဌုတာယ, သဃဖာသု
င္ တာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ

ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ,

 8

အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ေက

သိက္ခနတ္တီ ိ? ေသက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကာ စ သိက္ခန။္တိ ေက သိက္ခိတသိက္ခာတိ? အရဟေန ္တာ

သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန?္တိ သိက္ခာကာေမသု ဌိတံ။ ေက ဓာေရနတ္တီ ိ? ေယသံ ဝတ္တတိ, ေတ ဓာေရန။္တိ

က ဝစနန?္တိ ဘဂဝေတာ ဝစနံ အရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။ ေကနာဘတန?္တိ ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ။

တေတာ မဟိေန္ဒာ ဣဋ္ဋိေယာ၊ ဥတ္တိေယာ သမ္ဗေလာ တထာ။

ဘဒ္ဒနာေမာ စ ပ ိေတာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဇမ္ဗုဒီပာ ဣဓာဂတာ။

ဝိနယံ ေတ ဝာစယိံသု၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။

နိကာေယ ပဉ္စ ဝာေစသုံ၊ သတ္တ ေစဝ ပကရေဏ။

တေတာ အရိဋ္ဌော ေမဓာဝီ၊ တိ ဒေတ္တာ စ ပ ိေတာ။

ဝိသာရေဒာ ကာဠသုမေနာ၊ ေထေရာ စ ဒီဃနာမေကာ။

ဒီဃသုမေနာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ ကာဠသုမေနာ၊ နာဂေတ္ထေရာ စ ဗုဒ္ဓရက္ခိေတာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ေဒဝေတ္ထေရာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

ဗဟု ုေတာ စူဠနာေဂာ၊ ဂေဇာဝ ဒုပ္ပဓံသိေယာ။

 9

ဓမ္မပာလိတနာေမာ စ၊ ေရာဟေဏ သာဓုပူဇိေတာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ေခမနာေမာ တိေပဋေကာ။

ဒီေပ တာရကရာဇာဝ၊ ပညာယ အတိေရာစထ။

ဥပတိ ော စ ေမဓာဝီ၊ ဖု ေဒေဝာ မဟာကထီ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

မဟာကထီ မဟာသိေဝာ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ ဥပာလိ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

မဟာနာေဂာ မဟာပေညာ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ အဘေယာ ေမဓာဝီ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

သာသနံ အနုရက္ခေန ္တာ၊ ဇမ္ဗုဒီေပ ပတိဋ္ဌိေတာ။

စူဠာဘေယာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

စူဠေဒေဝာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

သိဝေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိေဒာ။

 10

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၉. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ

ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန ္တ သံင္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ

ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇ,ိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၀. မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ

ဥဒာယီ မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁. မာတုဂာမ သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ

ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာမ သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ အဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ;

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 11

၁၂. သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃. သညာစိကာ ကုဋိံ ကာရာေပန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? အာဠဝိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာဠဝကာ ဘိက္ခူ

သညာစိကာယ ကုဋိေယာ ကာရာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄. မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာေပန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ေကာသမ္ဗိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ

ဝိဟာရဝတ္ထုံ ေသာေဓေန ္တာ အညတရံ ေစတိယရုက္ခံ ေဆဒာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၅. ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ

ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေမတ္တိယဘူမဇေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေမတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန ္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန
 12

အနုဒ္ဓံေသသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၆. ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စိ ေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန

ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ေမတ္တိယဘူမဇေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေမတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန ္တံ ဒဗ္ဗံ

မလ္လပုတ္တံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စိ ေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံေသသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၇. သဃေဘဒက
င္ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေဒဝဒေတ္တာ သမဂ္ဂ သဃင္ ေဘဒာယ ပရက္ကမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၈. ေဘဒာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တာနံ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ေဒဝဒတ္တ သဃေဘဒာယ

င္ ပရက္ကမန ္တ အနုဝတ္တကာ

အေဟသုံ ဝဂ္ဂဝာဒကာ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 13

၁၉. ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ေကာသမ္ဗိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာေနာ အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၀. ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အ ဇိပုနဗ္ဗသုေက

ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အ ဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သေဃနင္ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ ဘိက္ခူ

ဆန္ဒဂာမိတာ ေဒာသဂာမိတာ ေမာဟဂာမိတာ ဘယဂာမိတာ ပာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေတရသ သဃာဒိ
င္ ေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဝိ ဋ္ဌိ ကာယသံသဂ္ဂံ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အတ္တကာမဉ္စ။

သဉ္စရိတ္တံ ကုဋီ ေစဝ၊ ဝိဟာေရာ စ အမူလကံ။

ကိဉ္စိေဒသဉ္စ ေဘေဒာ စ၊ တ ေဝ [တေထဝ (က.)] အနုဝတ္တကာ။

ဒုဗ္ဗစံ ကုလဒူသဉ္စ၊ သဃာဒိ

င္ ေသသာ ေတရသာတိ။

၃. အနိယတက ံ
 14

၂၁. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ပဌေမာ အနိံယေတာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ,

သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ ပေဒသပညတ္တိ, သာဓာရဏပညတ္တိ အသာဓာရဏပညတ္တိ, ဧကေတာပညတ္တိ

ဥဘေတာပညတ္တိ, ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ, ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ, စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တိ, သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တိက္ခေန္ဓာ,

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ, စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ,

သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ, ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာ, ကိံ

တတ္ထ ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခံ, ကာ ဝိပတ္တိ, ကာ သမ္ပတ္တိ, ကာ ပဋိပတ္တိ, ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌေမာ အနိယေတာ ပညေတ္တာ, ေက သိက္ခန,္တိ ေက သိက္ခိတသိက္ခာ, ကတ္ထ

ဌိတံ, ေက ဓာေရန,္တိ က ဝစနံ ေကနာဘတန။္တိ

၂၂. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ပဌေမာ အနိယေတာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ ပဋိစေ္ဆ န္န အာသေန

အလကမ္မင္ နိေယ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ?

ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ?

သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။

ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဧကေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ

ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ?

စတုေတ္ထန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သိယာ သီလဝိပတ္တိ

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? သိယာ

 15

ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ သိယာ သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေက သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန?္တိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ –

သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာတိ? ပညတ္တိ ဝိနေယာ, ဝိဘတ္တိ အဘိဝိနေယာ။ ကိံ

တတ္ထ ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခန?္တိ ပညတ္တိ ပာတိေမာက္ခံ, ဝိဘတ္တိ အဓိပာတိေမာက္ခံ။ ကာ

ဝိပတ္တီတိ? အသံဝေရာ ဝိပတ္တိ။ ကာ သမ္ပတ္တီတိ? သံဝေရာ သမ္ပတ္တိ။ ကာ ပဋိပတ္တီတိ? န ဧဝရူပံ

ကရိ ာမီတိ ယာဝဇီဝံ အာပာဏေကာဋိကံ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု။ [အ. နိ. ၁၀.၃၁] ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌေမာ အနိယေတာ ပညေတ္တာတိ? ဒသ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ

ပဌေမာ အနိယေတာ ပညေတ္တာ – သဃသု

င္ ဋ္ဌုတာယ, သဃဖာသု
င္ တာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ,

ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ

ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

ေက သိက္ခနတ္တီ ိ? ေသက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကာ စ သိက္ခန။္တိ ေက သိက္ခိတသိက္ခာတိ? အရဟေန ္တာ

သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန?္တိ သိက္ခာကာေမသု ဌိတံ။ ေက ဓာေရနတ္တီ ိ? ေယသံ ဝတ္တတိ ေတ ဓာေရန။္တိ

က ဝစနန?္တိ ဘဂဝေတာ ဝစနံ အရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။ ေကနာဘတန?္တိ ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ။

တေတာ မဟိေန္ဒာ ဣဋ္ဋိေယာ၊ ဥတ္တိေယာ သမ္ဗေလာ တထာ။

ဘဒ္ဒနာေမာ စ ပ ိေတာ။
 16

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဇမ္ဗုဒီပာ ဣဓာဂတာ။

ဝိနယံ ေတ ဝာစယိံသု၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။

နိကာေယ ပဉ္စ ဝာေစသုံ၊ သတ္တ ေစဝ ပကရေဏ။

တေတာ အရိဋ္ဌော ေမဓာဝီ၊ တိ ဒေတ္တာ စ ပ ိေတာ။

ဝိသာရေဒာ ကာဠသုမေနာ၊ ေထေရာ စ ဒီဃနာမေကာ။

ဒီဃသုမေနာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ ကာဠသုမေနာ၊ နာဂေတ္ထေရာ စ ဗုဒ္ဓရက္ခိေတာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ေဒဝေတ္ထေရာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

ဗဟု ုေတာ စူဠနာေဂာ၊ ဂေဇာဝ ဒုပ္ပဓံသိေယာ။

ဓမ္မပာလိတနာေမာ စ၊ ေရာဟေဏ သာဓုပူဇိေတာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ေခမနာေမာ တိေပဋေကာ။

ဒီေပ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိေရာစထ။

ဥပတိ ော စ ေမဓာဝီ၊ ဖု ေဒေဝာ မဟာကထီ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

မဟာကထီ မဟာသိေဝာ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ ဥပာလိ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

 17

မဟာနာေဂာ မဟာပေညာ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ အဘေယာ ေမဓာဝီ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

သာသနံ အနုရက္ခေန ္တာ၊ ဇမ္ဗုဒီေပ ပတိဋ္ဌိေတာ။

စူဠာဘေယာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

စူဠေဒေဝာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

သိဝေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၂၃. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဒုတိေယာ အနိယေတာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ

အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ ဥဘေတာပညတ္တီတိ?

ဧကေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ နိဒာေနာဂဓံ

 18

နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? စတုေတ္ထန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သိယာ သီလဝိပတ္တိ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? သိယာ သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, သိယာ

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန?္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

ေဒ္ဝ အနိယတာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အလကမ္မင္ နိယေဉ္စဝ၊ တေထဝ စ န ေဟဝ ေခာ။

အနိယတာ သုပညတ္တာ၊ ဗုဒ္ဓေသဋ္ဌေန တာဒိနာတိ။

၄. နိ ဂ္ဂယ
ိ က ံ

၁. ကထိနဝေဂ္ဂာ

၂၄. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန အတိေရကစီဝရံ ဒသာဟံ

အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိေရကစီဝရံ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ
 19

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၅. ဧကရတ္တံ တိစီဝေရန ဝိပ္ပဝသန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဟေတ္ထ စီဝရံ

နိက္ခိပိတ္ဝာ သန ္တရုတ္တေရန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၆. အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ မာသံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ

အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ မာသံ အတိက္ကာေမသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၇. အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ေဓာဝာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အာယသ္မာ ဥဒာယီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ေဓာဝာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၈. အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထေတာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ
 20

အာယသ္မာ ဥဒာယီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထေတာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၉. အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတာနိံ ဝာ စီဝရံ ဝိညာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ အညာတကံ ေသဋ္ဌိပုတ္တံ စီဝရံ ဝိညာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၀. အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတာနိံ ဝာ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာေပန ္တသ္သ နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၁. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိတ အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန ္တ

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ

သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ

အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၂. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိတ အညာတေက ဂဟပတိေက ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန ္တ

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ

သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ

 21

အညာတေက ဂဟပတိေက ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၃. အတိေရကတိက္ခတ္တုံ ေစာဒနာယ အတိေရကဆက္ခတ္တုံ ဌာေနန စီဝရံ အဘိနိပ္ဖာေဒန ္တ

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ

သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ဥပာသေကန – ‘‘အဇ္ဇေဏ္ဟာ,

ဘေန ္တ, အာဂေမဟီ’’တိ ဝုစ္စမာေနာ နာဂေမသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကထိနဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ေကာသိယဝေဂ္ဂာ

၃၄. ေကာသိယမိ ကံ သန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ အာဠဝိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ေကာသိယကာရေက ဥပသကမိင္ တ္ဝာ ဧဝမာဟံသု ‘‘ဗဟူ, အာဝုေသာ, ေကာသကာရေက ပစထ။

အမ္ဟာကမ္ပိ ဒ ထ။ မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ေကာသိယမိ ကံ သန ္ထတံ ကာတု’’န,္တိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၅. သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကေလာမာနံ သန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကေလာမာနံ သန ္ထတံ ကာရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 22

၃၆. အနာဒိယိတ္ဝာ တုလံ ဩဒာတာနံ တုလံ ေဂာစရိယာနံ နဝံ သန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ေထာကေညဝ ဩဒာတံ အေန ္တ [ဩဒာတာနံ အေန ္တ အေန ္တ (သီ.), ဩဒာတာနံ

အေန ္တ (သ္ယာ.)] အာဒိယိတ္ဝာ တေထဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကေလာမာနံ သန ္ထတံ ကာရာေပသုံ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၇. အနုဝ ံ သန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အနုဝ ံ သန ္ထတံ

ကာရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၈. အနာဒိယိတ္ဝာ ပုရာဏသန ္ထတ သာမန ္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝံ နိသီဒနသန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သန ္ထတာနိ ဥဇ္ဈိတ္ဝာ အာရညိကဂင္ံ ပိ ပာတိကဂင္ံ ပံသုကူလိကဂင္ံ

သမာဒိယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၉. ဧဠကေလာမာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တိေယာဇနံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အညတေရာ ဘိက္ခု ဧဠကေလာမာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တိေယာဇနံ အတိက္ကာေမသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 23

၄၀. အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧဠကေလာမာနိ ေဓာဝာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သေက္ကသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခူ အညာတိကာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကေလာမာနိ ေဓာဝာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၁. ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ

သက္ယပုေတ္တာ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၂. နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံေဝာဟာရံ သမာပဇ္ဇန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံေဝာဟာရံ သမာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၃. နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ

ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ပရိဗ္ဗာဇေကန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေကာသိယဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. ပတ္တဝေဂ္ဂာ
 24

၄၄. အတိေရကပတ္တံ ဒသာဟံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

အတိေရကပတ္တံ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၅. ဦနပဉ္စဗန္ဓေနန ပေတ္တန အညံ နဝံ ပတ္တံ ေစတာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သေက္ကသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

အပ္ပမတ္တေကနပိ ဘိေန္နန အပ္ပမတ္တေကနပိ ခ ေန ဝိလိခိတမေတ္တနပိ ဗဟူ ပေတ္တ ဝိညာေပသုံ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၆. ေဘသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ

ေဘသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာေမသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၄၇. အတိေရကမာေသ ေသေသ ဂိမ္ဟာေန ဝ ိကသာဋိကစီဝရံ ပရိေယသန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိေရကမာေသ ေသေသ ဂိမ္ဟာေန ဝ ိကသာဋိကစီဝရံ ပရိေယသိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၈. ဘိက္ခု သာမံ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ကုပိေတန အနတ္တမေနန အစ္ဆိန္ဒန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ
 25

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ဘိက္ခု သာမံ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ

အစ္ဆိန္ဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၉. သာမံ သုတ္တံ ဝိညာေပတ္ဝာ တန ္တဝာေယဟိ စီဝရံ ဝာယာေပန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခူ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာေပတ္ဝာ တန ္တဝာေယဟိ စီဝရံ ဝာယာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၀. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိတ အညာတက ဂဟပတိက တန ္တဝာေယ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ

ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ပုေဗ္ဗ

အပ္ပဝာရိေတာ အညာတက ဂဟပတိက တန ္တဝာေယ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၁. အေစ္စကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အေစ္စကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၅၂. တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန ္တရဃေရ နိက္ခိပိတ္ဝာ အတိေရကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန ္တ

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန ္တရဃေရ နိက္ခိပိတ္ဝာ
 26

အတိေရကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၅၃. ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တေနာ ပရိဏာေမန ္တ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တေနာ ပရိဏာေမသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပတ္တဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

တိံသ နိ ဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဒေသကရတ္တိမာေသာ စ၊ ေဓာဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂေဟာ။

အညာတံ တဉ္စ [အညာတကဉ္စ (က.)] ဥဒ္ဒိ ၊ ဥဘိန္နံ ဒူတေကန စ။

ေကာသိယာ သုဒ္ဓေဒ္ဝဘာဂာ၊ ဆဗ္ဗ ာနိ နိသီဒနံ။

ေဒ္ဝ စ ေလာမာနိ ဥဂ္ဂေဏ္ဟ၊ ဥေဘာ နာနပ္ပကာရကာ။

ေဒ္ဝ စ ပတ္တာနိ ေဘသဇ္ဇံ၊ ဝ ိကာ ဒာနပဉ္စမံ။

သာမံ ဝာယာပနေစ္စေကာ၊ သာသကင္ံ သဃင္ိေကန စာတိ။

၅. ပာစိတယ
ိ္တ က ံ

၁. မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ
 27

၅၄. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန သမ္ပဇာနမုသာဝာေဒ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဟတ္ထကံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဟတ္ထေကာ သက္ယပုေတ္တာ တိတ္ထိေယဟိ သဒ္ဓိံ သလ္လပေန ္တာ အဝဇာနိတ္ဝာ ပဋိဇာနိ,

ပဋိဇာနိတ္ဝာ အဝဇာနိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၅. ဩမသဝာေဒ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ

ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ေပသေလဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဘ န ္တာ [ဘ ေန ္တာ

(က.)] ေပသေလ ဘိက္ခူ ဩမသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၆. ဘိက္ခုေပသုေည ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ

ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဘ နဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ

ဝိဝာဒာပန္နာနံ ေပသုညံ ဥပသံဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၇. အနုပသမ္ပန္နံ ပဒေသာ ဓမ္မံ ဝာေစန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥပာသေက ပဒေသာ ဓမ္မံ

ဝာေစသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –
 28

သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ကာယေတာ။ေပ.။။

၅၈. အနုပသမ္ပေန္နန ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တံ သဟေသယ္ယ ံ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

အာဠဝိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ

အနုပသမ္ပေန္နန သဟေသယ္ယ ံ ကေပ္ပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၅၉. မာတုဂာေမန သဟေသယ္ယ ံ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ အနုရုဒ္ဓံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ အနုရုေဒ္ဓာ မာတုဂာေမန

သဟေသယ္ယ ံ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၆၀. မာတုဂာမ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝာစာဟိ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ

မာတုဂာမ ဓမ္မံ ေဒေသသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

၆၁. အနုပသမ္ပန္န ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဘူတံ အာေရာေစန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ အညမည ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ ဝဏ္ဏံ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ

 29

သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ။ေပ.။။

၆၂. ဘိက္ခု ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္န အာေရာေစန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဘိက္ခု ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္န အာေရာေစသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၆၃. ပထဝိံ ခဏန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ အာဠဝိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝေက

ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ပထဝိံ ခဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ဘူတဂာမဝေဂ္ဂာ

၆၄. ဘူတဂာမပာတဗ္ယတာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ အာဠဝိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာဠဝေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ရုက္ခံ ဆိန္ဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၆၅. အညဝာဒေက ဝိေဟသေက ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ သဃမေဇ္ဈ
င္ အာပတ္တိယာ

အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အေညနညံ ပဋိစရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 30

၆၆. ဥဇ္ဈာပနေက ခိယ္ယနေက ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ေမတ္တိယဘူမဇေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေမတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန ္တံ ဒဗ္ဗံ

မလ္လပုတ္တံ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၆၇. သဃင္ိကံ မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ေကာစ္ဆံ ဝာ အေဇ္ဈာကာေသ သန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစာ္ဆ

ပက္ကမန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သဃင္ိကံ ေသနာသနံ အေဇ္ဈာကာေသ သန ္ထရိတ္ဝာ

အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစာ္ဆ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၆၈. သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ေသယ္ယ ံ သန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစာ္ဆ ပက္ကမန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ေသယ္ယ ံ သန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစာ္ဆ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၆၉. သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဇာနံ ပုဗ္ဗုပဂတံ ဘိက္ခုံ အနုပခဇ္ဇ ေသယ္ယ ံ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခူ ေထေရ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ ေသယ္ယ ံ ကေပ္ပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။
 31

၇၀. ဘိက္ခုံ ကုပိေတန အနတ္တမေနန သဃင္ိကာ ဝိဟာရာ နိက္က န ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခူ သဃင္ိကာ ဝိဟာရာ နိက္က ိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၇၁. သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဥပရိေဝဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပာဒကံ မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ အဘိနိသီဒန ္တ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဥပရိေဝဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပာဒကံ မဉ္စံ

သဟသာ အဘိနိသီဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၇၂. ဒ္ဝတ္တိပရိယာေယ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ တတုတ္တရိ အဓိဋ္ဌဟန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ

ကတပရိေယာသိတံ ဝိဟာရံ ပုနပ္ပုနံ ဆာဒာေပသိ, ပုနပ္ပုနံ လိမ္ပာေပသိ, အတိဘာရိေကာ ဝိဟာေရာ

ပရိပတိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၇၃. ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ တိဏံ ဝာ မတ္တိကံ ဝာ သိဉ္စန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ အာဠဝိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ဇာနံ

သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ တိဏမ္ပိ မတ္တိကမ္ပိ သိဉ္စိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘူတဂာမဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။
 32

၃. ဩဝာဒဝေဂ္ဂာ

၇၄. အသမ္မေတန ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အသမ္မတာ ဘိက္ခုနိေယာ

ဩဝဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ကာယေတာ။ေပ.။။

၇၅. အတ္ထင္ဂေတ သူရိေယ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ စူဠပန ္ထကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ စူဠပန ္ထေကာ

အတ္ထင္ဂေတ သူရိေယ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

၇၆. ဘိက္ခုနုပ ယံ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သေက္ကသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဘိက္ခုနုပ ယံ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၇၇. ‘‘အာမိသေဟတု ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒန’္တီ ’တိ ဘဏန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

‘‘အာမိသေဟတု ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒန’္တီ ’တိ ဘဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 33

၇၈. အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ေဒန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု အညာတိကာယ

ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ အဒာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၇၉. အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ သိေဗ္ဗန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ

အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ သိေဗ္ဗသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ။ေပ.။။

၈၀. ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ

သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၈၁. ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ

သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 34

၈၂. ဇာနံ ဘိက္ခုနိပရိပာစိတံ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေဒဝဒေတ္တာ ဇာနံ ဘိက္ခုနိပရိပာစိတံ ပိ ပာတံ

ဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၈၃. ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ

ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဩဝာဒဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. ေဘာဇနဝေဂ္ဂာ

၈၄. တတုတ္တရိ အာဝသထပိ ံ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အနုဝသိတ္ဝာ အနုဝသိတ္ဝာ

အာဝသထပိ ံ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၈၅. ဂဏေဘာဇေန ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒဝဒတ္တံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေဒဝဒေတ္တာ သပရိေသာ ကုေလသု ဝိညာေပတ္ဝာ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, သတ္တ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။
 35

၈၆. ပရမ္ပရေဘာဇေန ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အညတ

္ရ နိမနတ္တိ ာ အညတ
္ရ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, စတ ော အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၈၇. ဒ္ဝတ္တိပတ္တပူေရ ပူေဝ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တတုတ္တရိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ

န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ပဋိဂ္ဂေဟသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၈၈. ဘုတ္တာဝိနာ ပဝာရိေတန အနတိရိတ္တံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဘုတ္တာဝီ ပဝာရိတာ အညတ

္ရ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၈၉. ဘိက္ခုံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝာရိတံ အနတိရိေတ္တန ခာဒနီေယန ဝာ ေဘာဇနီေယန ဝာ အဘိဟဋ္ဌုံ

ပဝာေရန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝာရိတံ အနတိရိေတ္တန ေဘာဇနီေယန

အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၉၀. ဝိကာေလ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

 36

ဝိကာေလ ေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၉၁. သန္နိဓိကာရကံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ေဗလဋ္ဌသီသံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ

ေဗလဋ္ဌသီေသာ သန္နိဓိကာရကံ ေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၉၂. ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၉၃. အဒိန္နံ မုခဒ္ဝာရံ အာဟာရံ အာဟရန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု အဒိန္နံ မုခဒ္ဝာရံ အာဟာရံ

အာဟရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ေဘာဇနဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. အေစလကဝေဂ္ဂာ

၉၄. အေစလက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

ေဒန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ အာနန္ဒံ
 37

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ အာနေန္ဒာ အညတရိ ာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဧကံ မညမာေနာ ေဒ္ဝ

ပူေဝ အဒာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၉၅. ဘိက္ခုံ ‘‘ဧဟာဝုေသာ, ဂာမံ ဝာ နိဂမံ ဝာ ပိ ာယ ပဝိသိ ာမာ’’တိ တ ဒာေပတ္ဝာ ဝာ

အဒာေပတ္ဝာ ဝာ ဥေယ္ယာေဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ဘိက္ခုံ

‘‘ဧဟာဝုေသာ, ဂာမံ ပိ ာယ ပဝိသိ ာမာ’’တိ, တ အဒာေပတ္ဝာ ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၉၆. သေဘာဇေန ကုေလ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ

ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ သေဘာဇေန ကုေလ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

၉၇. မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ရေဟာ ပဋိစေ္ဆ န္န အာသေန နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ရေဟာ ပဋိစ္ဆေန္န အာသေန နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပသိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 38

၉၈. မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၉၉. နိမနေ္တိ တန သဘေတ္တန သန ္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစာ္ဆ ပုေရဘတ္တံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုေလသု စာရိတ္တံ

အာပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ

သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ နိမနေ္တိ တာ သဘေတ္တာ

သမာေနာ ပုေရဘတ္တံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုေလသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, စတ ော

အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၁၀၀. တတုတ္တရိ ေဘသဇ္ဇံ ဝိညာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သေက္ကသု ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဟာနာေမန သေက္ကန

‘‘အဇ္ဇေဏ္ဟာ, ဘေန ္တ, အာဂေမထာ’’တိ ဝုစ္စမာနာ နာဂေမသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၀၁. ဥယ္ယုတ္တံ ေသနံ ဒ နာယ ဂစ္ဆန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥယ္ယုတ္တံ ေသနံ ဒ နာယ

အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

 39

၁၀၂. အတိေရကတိရတ္တံ ေသနာယ ဝသန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိေရကတိရတ္တံ

ေသနာယ ဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၁၀၃. ဥေယ္ယာဓိကံ ဂစ္ဆန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥေယ္ယာဓိကံ အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အေစလကဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. သုရာပာနဝေဂ္ဂာ

၁၀၄. သုရာေမရယပာေန ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ သာဂတံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ သာဂေတာ မဇ္ဇံ ပိဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၀၅. အဂုလ
င္ ိပေတာဒေက ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အဂုလ

င္ ိပေတာဒေကန ဟာေသသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 40

၁၀၆. ဥဒေက ဟသဓေမ္မ [ဟ ဓေမ္မ (သီ. သ္ယာ.)] ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

အစိရဝတိယာ နဒိယာ ဥဒေက ကီဠိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၀၇. အနာဒရိေယ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ

ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ အနာဒရိယံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၀၈. ဘိက္ခုံ ဘိံသာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ ဘိံသာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၀၉. ေဇာတိံ သမာဒဟိတ္ဝာ ဝိသိေဗ္ဗန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ေဇာတိံ သမာဒဟိတ္ဝာ

ဝိသိေဗ္ဗသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၀. ဩေရနဒ္ဓမာသံ နဟာယန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ရာဇာနမ္ပိ ပ ိတ္ဝာ န

မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ နဟာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဆ အနုပညတ္တိေယာ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ,

ပေဒသပညတ္တီတိ? ပေဒသပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။
 41

၁၁၁. အနာဒိယိတ္ဝာ တိဏ္ဏံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာနံ အညတရံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ နဝံ စီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အတ္တေနာ စီဝရံ န သဉ္ဇာနိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၁၁၂. ဘိက္ခု ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ သိက္ခမာနာယ ဝာ သာမေဏရ ဝာ သာမေဏရိယာ ဝာ သာမံ

စီဝရံ ဝိကေပ္ပတ္ဝာ အပ္ပစ္စုဒ္ဓာရဏံ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ

သက္ယပုေတ္တာ ဘိက္ခု သာမံ စီဝရံ ဝိကေပ္ပတ္ဝာ အပ္ပစ္စုဒ္ဓာရဏံ ပရိဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၁၁၃. ဘိက္ခု ပတ္တံ ဝာ စီဝရံ ဝာ နိသီဒနံ ဝာ သူစိဃရံ ဝာ ကာယဗန္ဓနံ ဝာ အပနိေဓန ္တ ပာစိတ္တိယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ပတ္တမ္ပိ စီဝရမ္ပိ အပနိေဓသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သုရာေမရယဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. သပ္ပာဏကဝေဂ္ဂာ

၁၁၄. သဉ္စိစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ သဉ္စိစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ

ေဝာေရာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။
 42

၁၁၅. ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ

ပရိဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၆. ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟတာဓိကရဏံ ပုန ကမ္မာယ ဥေက္ကာေဋန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟတာဓိကရဏံ ပုန ကမ္မာယ ဥေက္ကာေဋသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၇. ဘိက္ခု ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစာ္ဆ ေဒန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု ဘိက္ခု

ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစာ္ဆ ေဒသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၈. ဇာနံ ဦနဝီသတိဝ ံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာေဒန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဇာနံ

ဦနဝီသတိဝ ံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာေဒသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၉. ဇာနံ ေထယ္ယသေတ္ထန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု

ဇာနံ ေထယ္ယသေတ္ထန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ
 43

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၀. မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၁. ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုေဗ္ဗာ ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၂. ဇာနံ တထာဝာဒိနာ ဘိက္ခုနာ [အရိဋ္ဌေန ဘိက္ခုနာ (က.)] အကဋာနုဓေမ္မန တံ ဒိဋ္ဌိံ

အပ္ပဋိနိ ဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ တထာဝာဒိနာ အရိဋ္ဌေန ဘိက္ခုနာ

အကဋာနုဓေမ္မန တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိ ဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၃. ဇာနံ တထာနာသိတံ သမဏုေဒ္ဒသံ ဥပလာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ
 44

တထာနာသိတံ ကဏ္ဋကံ သမဏုေဒ္ဒသံ ဥပလာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သပ္ပာဏကဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

၈. သဟဓမ္မိကဝေဂ္ဂာ

၁၂၄. ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာေနန ‘‘န တာဝာဟံ, အာဝုေသာ, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပေဒ

သိက္ခိ ာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခုံ ဗ္ယတ္တံ ဝိနယဓရံ ပရိပုစိ္ဆ ာမီ’’တိ ဘဏန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အာယသ္မာ ဆေန္နာ ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာေနာ ‘‘န တာဝာဟံ, အာဝုေသာ, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပေဒ

သိက္ခိ ာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခုံ ဗ္ယတ္တံ ဝိနယဓရံ ပရိပုစိ္ဆ ာမီ’’တိ ဘဏိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၅. ဝိနယံ ဝိဝေဏ္ဏန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိနယံ ဝိဝေဏ္ဏသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၆. ေမာဟနေက ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ

ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ေမာေဟသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၇. ဘိက္ခု ကုပိေတန အနတ္တမေနန ပဟာရံ ေဒန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုပိတာ
 45

အနတ္တမနာ ဘိက္ခူနံ ပဟာရံ အဒံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၂၈. ဘိက္ခု ကုပိေတန အနတ္တမေနန တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခူနံ တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၂၉. ဘိက္ခုံ အမူလေကန သဃာဒိ

င္ ေသေသန အနုဒ္ဓံေသန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဘိက္ခုံ အမူလေကန သဃာဒိ

င္ ေသေသန အနုဒ္ဓံေသသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၀. ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟန ္တ [ဥပ္ပာေဒန ္တ (သ္ယာ.)] ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဘိက္ခူနံ သဉ္စိစ္စ ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၁. ဘိက္ခူနံ ဘ နဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝာဒာပန္နာနံ ဥပ ုတိံ [ဥပ ုတိ (?)]

တိဋ္ဌန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဘ နဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝာဒာပန္နာနံ ဥပ ုတိံ

တိဋ္ဌဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –
 46

သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၂. ဓမ္မိကာနံ ကမ္မာနံ ဆန္ဒံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ [ခိယ္ယဓမ္မံ (က.)] အာပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခူ ဓမ္မိကာနံ ကမ္မာနံ ဆန္ဒံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၃. သေဃင္ ဝိနိစယ

္ဆ ကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒံ အဒတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမန ္တ ပာစိတ္တိယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အညတေရာ ဘိက္ခု သေဃင္ ဝိနိစယ

္ဆ ကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒံ အဒတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၄. သမေဂ္ဂ သေဃနင္ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

သမေဂ္ဂန သေဃနင္ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၅. ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလ ပရိဏာေမန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလ ပရိဏာေမသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 47

သဟဓမ္မိကဝေဂ္ဂာ အဋ္ဌေမာ။

၉. ရာဇဝေဂ္ဂာ

၁၃၆. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိေတန ရေညာ အေန ္တပုရံ ပဝိသန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ အာနန္ဒံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ

အာနေန္ဒာ ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိေတာ ရေညာ အေန ္တပုရံ ပာဝိသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၁၃၇. ရတနံ ဥဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု ရတနံ ဥဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၈. သန ္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစာ္ဆ ဝိကာေလ ဂာမံ ပဝိသန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိကာေလ ဂာမံ

ပဝိသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, တိ ော အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၁၃၉. အဋ္ဌိမယံ ဝာ ဒန ္တမယံ ဝာ ဝိသာဏမယံ ဝာ သူစိဃရံ ကာရာေပန ္တသ္သ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သေက္ကသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟူ သူစိဃေရ ဝိညာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 48

၁၄၀. ပမာဏာတိက္ကန ္တံ မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ

ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ဥေစ္စ မေဉ္စ သယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၁. မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ တူေလာနဒ္ဓံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ

တူေလာနဒ္ဓံ ကာရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၂. ပမာဏာတိက္ကန ္တံ နိသီဒနံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမာဏိကာနိ

နိသီဒနာနိ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၃. ပမာဏာတိက္ကန ္တံ က ုပ္ပဋိစာ္ဆ ဒိံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

အပ္ပမာဏိကာေယာ က ုပ္ပဋိစ္ဆာဒိေယာ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၄. ပမာဏာတိက္ကန ္တံ ဝ ိကသာဋိကံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

 49

အပ္ပမာဏိကာေယာ ဝ ိကသာဋိကာေယာ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၅. သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ နန္ဒံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ နေန္ဒာ သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ

စီဝရံ ဓာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ရာဇဝေဂ္ဂာ နဝေမာ။

ေဒ္ဝနဝုတိ ပာစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။

ခုဒ္ဒကံ သမတ္တံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

မုသာ ဩမသေပသုညံ၊ ပဒေသယ္ယာ စ ဣတ္ထိယာ။

အညတ
္ရ ဝိညုနာ ဘူတာ [ေဒသနာေရာစနာ ေစဝ (သီ. သ္ယာ.)]၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိ ခဏနာ။

ဘူတံ အညာယ ဥဇ္ဈာယိ [ဘူတညဝာဒဥဇ္ဈာယိ (သီ.)]၊ မေဉ္စာ ေသေယ္ယာ စ ဝုစ္စတိ။

ပုေဗ္ဗ နိက္က နာဟစ္စ၊ ဒ္ဝာရံ သပ္ပာဏေကန စ။

အသမ္မတာ အတ္ထင္ဂေတ၊ ဥပ ယာမိေသန စ။

ဒေဒ သိေဗ္ဗ ဝိဓာေနန၊ နာဝာ ဘုေဉ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပိ ံ ဂဏံ ပရံ ပူဝံ၊ ပဝာရိေတာ ပဝာရိတံ။

 50

ဝိကာလံ သန္နိဓိ ခီရံ၊ ဒန ္တေပာေနန ေတ ဒသ။

အေစလကံ ဥေယ္ယာခဇ္ဇ [အေစလကာနုပခဇ္ဇ (က.)]၊ ပဋိစန္ဆ ္နံ ရေဟန စ။

နိမနေ္တိ တာ ပစ္စေယဟိ၊ ေသနာဝသနုေယ္ယာဓိကံ။

သုရာ အဂုလ
င္ ိ ဟာေသာ စ၊ အနာဒရိယဉ္စ ဘိံသနံ။

ေဇာတိ နဟာန ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ၊ သာမံ အပနိေဓန စ။

သဉ္စိစ္စုဒကကမ္မာ စ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ ဦနဝီသတိ။

ေထယ္ယဣတ္ထိအဝေဒသံ [အရိဋ္ဌကံ (ဝိဘေဂ)]၊

င္ သံဝာေသ နာသိေတန စ။

သဟဓမ္မိကဝိေလခာ၊ ေမာေဟာ ပဟာေရနုဂ္ဂိေရ။

အမူလကဉ္စ သဉ္စိစ္စ၊ ေသာ ာမိ ခိယ္ယပက္ကေမ။

သေဃနင္ စီဝရံ ဒတ္ဝာ၊ ပရိဏာေမယ္ယ ပုဂ္ဂေလ။

ရညဉ္စ ရတနံ သန၊္တံ သူစိ မေဉ္စာ စ တူလိကာ။

နိသီဒနံ က ုစ္ဆာဒိ၊ ဝ ိကာ သုဂေတန စာတိ။

ေတသံ ဝဂ္ဂာနံ ဥဒ္ဒာနံ –

မုသာ ဘူတာ စ ဩဝာေဒာ၊ ေဘာဇနာေစလေကန စ။

သုရာ သပ္ပာဏကာ ဓေမ္မာ၊ ရာဇဝေဂ္ဂန ေတ နဝာတိ။

၆. ပာဋိေဒသနီယက ံ
 51

၁၄၆. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန အညာတိကာယ

ဘိက္ခုနိယာ အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ

ဘုဉ္ဇန ္တ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတေရာ ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ

ဟတ္ထေတာ အာမိသံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၄၇. ဘိက္ခုနိယာ ေဝာသာသနယ ္တိ ာ န နိဝာေရတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဘိက္ခုနိေယာ ေဝာသာသနေ္တိ ယာ န နိဝာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၈. ေသက္ခသမ္မေတသု ကုေလသု ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ

ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ပဋိဂ္ဂေဟသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ေဒ္ဝ

အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ

သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။
 52

၁၄၉. အာရညေကသု ေသနာသေနသု ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

အဇ္ဈာရာေမ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သေက္ကသု ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန။္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အာရာေမ ေစာေရ

ပဋိဝသေန ္တ နာေရာေစသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အညာတိကာယ ေဝာသာသံ၊ ေသက္ခအာရညေကန စ။

ပာဋိေဒသနီယာ စတ္တာေရာ၊ သမ္ဗုေဒ္ဓန ပကာသိတာတိ။

၇. ေသခိယက ံ

၁. ပရိမ လဝေဂ္ဂာ

၁၅၀. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ

ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တန နိဝာေသန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပုရေတာပိ ပစ္ဆေတာပိ

ဩလေမ္ဗန ္တာ နိဝာေသသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 53

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တန ပာရုပန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ပုရေတာပိ ပစ္ဆေတာပိ ဩလေမ္ဗန ္တာ ပာရုပိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထံ ဝာ ပာဒံ ဝာ ကီဠာေပေန ္တန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထံ ဝာ ပာဒံ ဝာ ကီဠာေပေန ္တန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 54

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ပရိမ လဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ဥဇ္ဇဂိက
္ဃ ဝေဂ္ဂာ

၁၅၁. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂိက

္ဃ ာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဟာဟသိတံ

ဟသန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂိက

္ဃ ာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဟာဟသိတံ

ဟသန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာေန ္တန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။
 55

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာေန ္တန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခူ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဥဇ္ဇဂိက
္ဃ ဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။
 56

၃. ခမ္ဘကတဝေဂ္ဂာ

၁၅၂. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကေတန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကေတန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိေတန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သသီသံ

ပာရုပိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိေတန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သသီသံ

ပာရုပိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ကုဋိကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ [ပလ္လတ္တိကာယ (က.)] အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 57

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စံ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တန ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပေညဝ ဗဟုံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပီကတံ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ခမ္ဘကတဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. ပိ ပာတဝေဂ္ဂာ

၁၅၃. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စံ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တန ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩမသိတ္ဝာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 58

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပေညဝ ဗဟုံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပကေတာ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနံ ဝာ ဩဒေနန ပဋိစာ္ဆ ေဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝာ ဩဒနံ ဝာ အဂိလာေနာ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ

ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဈာနသညိနာ ပေရသံ ပတ္တံ ဩေလာေကန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ မဟန ္တံ ကဗဠံ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒီဃံ အာေလာပံ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 59

ပိ ပာတဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. ကဗဠဝေဂ္ဂာ

၁၅၄. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အနာဟေဋ ကဗေဠ မုခဒ္ဝာရံ ဝိဝရန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဘုဉ္ဇမာေနန သဗ္ဗံ ဟတ္ထံ မုေခ ပက္ခိပန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သကဗေဠန မုေခန ဗ္ယာဟရန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သကဗေဠန မုေခန

ဗ္ယာဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပိ ုေက္ခပကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကဗဠာဝေစ္ဆဒကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အဝဂ ကာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 60

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သိတ္ထာဝကာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဇိဝ္ဟာနိစာ္ဆ ရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ စပုစပုကာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ကဗဠဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. သုရုသုရုဝေဂ္ဂာ

၁၅၅. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သုရုသုရုကာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သုရုသုရုကာရကံ ခီရံ

ပိဝိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 61

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပတ္တနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဋ္ဌနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သာမိေသန ဟေတ္ထန ပာနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ

သာမိေသန ဟေတ္ထန ပာနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂေဟသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သသိတ္ထကံ ပတ္တေဓာဝနံ အန ္တရဃေရ ဆ ေန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ

သသိတ္ထကံ ပတ္တေဓာဝနံ အန ္တရဃေရ ဆ ေသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆတ္တပာဏိ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တသ္သ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဆတ္တပာဏိ ဓမ္မံ

ေဒေသသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

 62

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒ ပာဏိ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သတ္ထပာဏိ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အာဝုဓပာဏိ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

သုရုသုရုဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. ပာဒုကဝေဂ္ဂာ

၁၅၆. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပာဒုကာရုဠ္ဟ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပာဟနာရုဠ္ဟ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။
 63

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ယာနဂတ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သယနဂတ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ နိသိန္န ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ေဝဌိတသီသ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတသီသ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆမာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အာသေန နိသိန္န ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 64

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ နီေစ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ ဥေစ္စ အာသေန နိသိန္န ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ

ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိေတန နိသိန္န ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပစ္ဆေတာ ဂစ္ဆေန ္တန ပုရေတာ ဂစ္ဆန ္တ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပေထန ဂစ္ဆေန ္တန ပေထန ဂစ္ဆန ္တ ဓမ္မံ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ,

ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိေတန ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟရိေတ ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ,

ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 65

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခူ ဥဒေက ဥစ္စာရမ္ပိ ပ ာဝမ္ပိ ေခဠမ္ပိ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

ပာဒုကဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ပရိမ လံ ပဋိစန္ဆ ္နံ၊ သုသံဝုေတာက္ခိတ္တစက္ခု။

ဥက္ခိေတ္တာဇ္ဇဂိက
္ဃ ာ သေဒ္ဒာ၊ တေယာ ေစဝ ပစာလနာ။

ခမ္ဘံ ဩဂုဏ္ဌိေတာ ေစဝုက္ကုဋိပလ္လတ္ထိကာယ စ။

သက္ကစ္စံ ပတ္တသညီ စ၊ သမသူပံ သမတိတ္တိကံ [သမတိတ္ထိကံ (က.)]။

သက္ကစ္စံ ပတ္တသညီ စ၊ သပဒာနံ သမသူပကံ။

ထူပကေတာ ပဋိစန္ဆ ္နံ၊ ဝိညတ္တုဇ္ဈာနသညိနာ။

န မဟန ္တံ မ လံ ဒ္ဝာရံ၊ သဗ္ဗံ ဟတ္ထံ န ဗ္ယာဟေရ။

ဥေက္ခေပာ ေဆဒနာ ဂ ော၊ ဓုနံ သိတ္ထာဝကာရကံ။

ဇိဝ္ဟာနိစာ္ဆ ရကေဉ္စဝ၊ စပုစပု သုရုသုရု။

 66

ဟေတ္ထာ ပေတ္တာ စ ဩဋ္ဌော စ၊ သာမိသံ သိတ္ထေကန စ။

ဆတ္တပာဏိ သဒ္ဓမ္မံ၊ န ေဒေသန ္တိ တထာဂတာ။

ဧဝေမဝ ဒ ပာဏိ ၊ သတ္ထအာဝုဓပာဏိနံ။

ပာဒုကာ ဥပာဟနာ ေစဝ၊ ယာနေသယ္ယာဂတ စ။

ပလ္လတ္ထိကာ နိသိန္န ၊ ေဝဌိေတာဂုဏ္ဌိတ စ။

ဆမာ နီစာသေန ဌာေန၊ ပစ္ဆေတာ ဥပ္ပေထန စ။

ဌိတေကန န ကာတဗ္ဗံ၊ ဟရိေတ ဥဒကမ္ဟိ စာတိ။

ေတသံ ဝဂ္ဂာနမုဒ္ဒာနံ –

ပရိမ လဥဇ္ဇဂိ၊္ဃ ခမ္ဘံ ပိ ံ တေထဝ စ။

ကဗဠာ သုရုသုရု စ၊ ပာဒုေကန စ သတ္တမာတိ။

မဟာဝိဘေဂင္ ကတ္ထပညတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ။

၂. ကတာပတ္တိဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၁၅၇. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝေန ္တာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိေတ သရီေရ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တိ

ပာရာဇိက ; ေယဘုေယ္ယန ခာယိေတ သရီေရ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

 67

ဝဋ္ဋကေတ [ဝိဝဋကေတ (သ္ယာ.)] မုေခ အစ္ဆုပန ္တံ အဂဇာတံ

င္ ပေဝေသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – ေမထုနံ

ဓမ္မံ ပဋိေသဝေန ္တာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

၁၅၈. အဒိန္နံ အာဒိယေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဒိန္နံ အာဒိယေန ္တာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စမာသကံ ဝာ အတိေရကပဉ္စမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ေထယ္ယသခာတံ

င္

အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; အတိေရကမာသကံ ဝာ ဦနပဉ္စမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ

ေထယ္ယသခာတံ
င္ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; မာသကံ ဝာ ဦနမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ

ေထယ္ယသခာတံ
င္ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အဒိန္နံ အာဒိယေန ္တာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

၁၅၉. သဉ္စိစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စိစ္စ

မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ မနု ံ ဩဒိ ဩပာတံ

ခဏတိ ‘‘ပပတိတ္ဝာ မရိ တီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ပပတိေတ ဒုက္ခာ ေဝဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ

ထုလ္လစ္စယ ; မရတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက – သဉ္စိစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ ဣမာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

၁၆၀. အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အသန ္တံ

အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ

အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ‘‘ေယာ ေတ ဝိဟာေရ ဝသတိ,

ေသာ ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; န ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ – အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပေန ္တာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

 68

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသက ံ

၁၆၁. ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစေတတိ ဥပက္ကမတိ

မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သင္ဃာဒိေသသ ; ေစေတတိ ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာေယန

ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ကာေယန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ

ထုလ္လစ္စယ ; ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာေသေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝစ္စမဂ္ဂံ

ပ ာဝမဂ္ဂံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ဝစ္စမဂ္ဂံ

ပ ာဝမဂ္ဂံ ဌေပတ္ဝာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ,

အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ။

အတ္တကာမပာရိစရိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ မာတုဂာမ

သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ;ပ က သနေ္တိ က

အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တိရစ္ဆာနဂတ သနေ္တိ က

အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ,

အာပတ္တိ သဃာဒိ
င္ ေသသ ; ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ န ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

 69

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာေပေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ, အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာေပေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ, အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အေနာကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသေသန ဒုက္ကဋ ;

ဩကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ အေက္ကာသာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝာဒ ။

ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စိ ေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံေသေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အေနာကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ စာဝနာဓိပ္ပာေယာ

ဝေဒတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသေသန ဒုက္ကဋ ; ဩကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ အေက္ကာသာဓိပ္ပာေယာ

ဝေဒတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝာဒ ။

သဃေဘဒေကာ
င္ ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇေန ္တာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တိ သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ [သမနုဘာသိယမာနာ (သ္ယာ.)] န

ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇန။္တိ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ;

ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။
 70

ဒုဗ္ဗေစာ ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ [သမနုဘာသိယမာေနာ (သ္ယာ.)] န

ပဋိနိ ဇ္ဇေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ;

ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

ကုလဒူသေကာ ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇေန ္တာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တိ သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ေတရသ သဃာဒိ
င္ ေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

၃. နိ ဂ္ဂယ
ိ က ံ

၁. ကထိနဝေဂ္ဂာ

၁၆၂. အတိေရကစီဝရံ ဒသာဟံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ဧကရတ္တံ တိစီဝေရန ဝိပ္ပဝသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ မာသံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ။

အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ေဓာဝာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ေဓာဝာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေဓာဝာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထေတာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဂဏ္ဟာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဂဟိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

 71

အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတာနိံ ဝာ စီဝရံ ဝိညာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝိညာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိညာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတာနိံ ဝာ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိညာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိကပ္ပံ အာပေန္န နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ အညာတေက ဂဟပတိေက ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိကပ္ပံ အာပေန္န နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အတိေရကတိက္ခတ္တုံ ေစာဒနာယ အတိေရကဆက္ခတ္တုံ ဌာေနန စီဝရံ အဘိနိပ္ဖာေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိပ္ဖာေဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိနိပ္ဖာဒိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ကထိနဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ေကာသိယဝေဂ္ဂာ

၁၆၃. ေကာသိယမိ ကံ သန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကေလာမာနံ သန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

 72

အနာဒိယိတ္ဝာ တုလံ ဩဒာတာနံ တုလံ ေဂာစရိယာနံ နဝံ သန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အနုဝ ံ သန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အနာဒိယိတ္ဝာ ပုရာဏသန ္ထတ သာမန ္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝံ နိသီဒနသန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ဧဠကေလာမာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တိေယာဇနံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ

ပာဒံ တိေယာဇနံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ။

အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧဠကေလာမာနိ ေဓာဝာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ေဓာဝာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေဓာဝာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏ္ဟာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဂဟိေတ နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ။

နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံေဝာဟာရံ သမာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သမာပဇ္ဇတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; သမာပေန္န နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သမာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; သမာပေန္န နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

 73

ေကာသိယဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. ပတ္တဝေဂ္ဂာ

၁၆၄. အတိေရကပတ္တံ ဒသာဟံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ဦနပဉ္စဗန္ဓေနန ပေတ္တန အညံ နဝံ ပတ္တံ ေစတာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ေဘသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ။

အတိေရကမာေသ ေသေသ ဂိမ္ဟာေန ဝ ိကသာဋိကစီဝရံ ပရိေယသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပရိေယသတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပရိယိဋ္ဌေ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ဘိက္ခု သာမံ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ အစ္ဆိန္ဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အစ္ဆိန္ဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အစ္ဆိေန္န နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

သာမံ သုတ္တံ ဝိညာေပတ္ဝာ တန ္တဝာေယဟိ စီဝရံ ဝာယာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝာယာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝာယာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ အညာတက ဂဟပတိက တန ္တဝာေယ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပံ

အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိကပ္ပံ အာပေန္န

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။
 74

အေစ္စကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန ္တရဃေရ နိက္ခိပိတ္ဝာ အတိေရကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသေန ္တာ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တေနာ ပရိဏာေမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ပရိဏာေမတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပရိဏာမိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ပတ္တဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

တိံသ နိ ဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။

၄. ပာစိတယ
ိ္တ က ံ

၁. မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ

၁၆၅. သမ္ပဇာနမုသာဝာဒံ ဘာသေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? သမ္ပဇာနမုသာဝာဒံ

ဘာသေန ္တာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ

ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ; ‘‘ေယာ ေတ ဝိဟာေရ ဝသတိ, ေသာ ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ,

ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; န ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; သမ္ပဇာနမုသာဝာေဒ

ပာစိတ္တိယံ – သမ္ပဇာနမုသာဝာဒံ ဘာသေန ္တာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

 75

ဩမသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ;

အနုပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

ေပသုညံ ဥပသံဟရေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္န ေပသုညံ ဥပသံဟရတိ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; အနုပသမ္ပန္န ေပသုညံ ဥပသံဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

အနုပသမ္ပန္နံ ပဒေသာ ဓမ္မံ ဝာေစေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝာေစတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပေဒ ပေဒ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အနုပသမ္ပေန္နန ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တံ သဟေသယ္ယ ံ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိပေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

မာတုဂာေမန သဟေသယ္ယ ံ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နိပေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

မာတုဂာမ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝာစာဟိ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဒေသတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပေဒ ပေဒ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အနုပသမ္ပန္န ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဘူတံ အာေရာေစေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အာေရာေစတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အာေရာစိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခု ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္န အာေရာေစေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အာေရာေစတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အာေရာစိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 76

ပထဝိံ ခဏေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခဏတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဟာေရ ပဟာေရ

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ဘူတဂာမဝေဂ္ဂာ

၁၆၆. ဘူတဂာမံ ပာေတေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပာေတတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဟာေရ

ပဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အေညနညံ ပဋိစရေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အနာေရာပိေတ အညဝာဒေက အေညနညံ

ပဋိစရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အာေရာပိေတ အညဝာဒေက အေညနညံ ပဋိစရတိ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုံ ဥဇ္ဈာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥဇ္ဈာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥဇ္ဈာပိေတ

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သဃင္ိကံ မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ေကာစ္ဆံ ဝာ အေဇ္ဈာကာေသ သန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစာ္ဆ

ပက္ကမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ေလ ုပာတံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ;

ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ေသယ္ယ ံ သန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစာ္ဆ ပက္ကမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။
 77

သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဇာနံ ပုဗ္ဗုပဂတံ ဘိက္ခုံ အနုပခဇ္ဇ ေသယ္ယ ံ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ နိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိပေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုံ ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ သဃင္ိကာ ဝိဟာရာ နိက္က ေေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိက္က တိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိက္က ိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဥပရိေဝဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပာဒကံ မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ အဘိနိသီဒေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိနိသိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဒ္ဝတ္တိပရိယာေယ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ တတုတ္တရိ အဓိဋ္ဌဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဓိဋ္ဌေတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဓိဋ္ဌိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ တိဏံ ဝာ မတ္တိကံ ဝာ သိဉ္စေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သိဉ္စတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; သိဉ္စိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘူတဂာမဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. ဩဝာဒဝေဂ္ဂာ

၁၆၇. အသမ္မေတာ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဩဝဒိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အတ္ထင္ဂေတ သူရိေယ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဩဝဒိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 78

ဘိက္ခုနုပ ယံ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဩဝဒိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

‘‘အာမိသေဟတု ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒန’္တီ ’တိ ဘဏေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဘဏတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘဏိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဒတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဒိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အညာတိကာ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ သိေဗ္ဗေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သိေဗ္ဗတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; အာရာပေထ အာရာပေထ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဘိရုဟတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိရုေဠ္ဟ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ ဘိက္ခုနိပရိပာစိတံ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ဘုဉ္ဇိ ာမီ’’တိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဩဝာဒဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။
 79

၄. ေဘာဇနဝေဂ္ဂာ

၁၆၈. တတုတ္တရိ အာဝသထပိ ံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဂဏေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပရမ္ပရေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဒ္ဝတ္တိပတ္တပူေရ ပူေဝ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တတုတ္တရိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏ္ဟာတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဂဟိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘုတ္တာဝီ ပဝာရိေတာ အနတိရိတ္တံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝာရိတံ အနတိရိေတ္တန ခာဒနီေယန ဝာ ေဘာဇနီေယန ဝာ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝာေရေန ္တာ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ တ ဝစေနန ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; ေဘာဇနပရိေယာသာေန အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဝိကာေလ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခာဒိ ာမိ

ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 80

သန္နိဓိကာရကံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခာဒိ ာမိ

ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အဒိန္နံ မုခဒ္ဝာရံ အာဟာရံ အာဟရေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ,

အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ေဘာဇနဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. အေစလကဝေဂ္ဂာ

၁၆၉. အေစလက , ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ

ဝာ ေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဒိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုံ – ‘‘ဧဟာဝုေသာ, ဂာမံ ဝာ နိဂမံ ဝာ ပိ ာယ ပဝိသိ ာမာ’’တိ တ ဒာေပတ္ဝာ ဝာ

အဒာေပတ္ဝာ ဝာ ဥေယ္ယာေဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥေယ္ယာေဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဥေယ္ယာဇိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သေဘာဇေန ကုေလ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ရေဟာ ပဋိစေ္ဆ န္န အာသေန နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 81

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇံ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

နိမနေ္တိ တာ သဘေတ္တာ သမာေနာ ပုေရဘတ္တံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုေလသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ဥမ္မာရံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ

အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

တတုတ္တရိ ေဘသဇ္ဇံ ဝိညာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဝိညာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဥယ္ယုတ္တံ ေသနံ ဒ နာယ ဂစ္ဆေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ;

ယတ္ထ ဌိေတာ ပ တိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အတိေရကတိရတ္တံ ေသနာယ ဝသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝသတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဝသိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဥေယ္ယာဓိကံ ဂစ္ဆေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ယတ္ထ ဌိေတာ

ပ တိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အေစလကဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. သုရာေမရယဝေဂ္ဂာ

၁၇၀. မဇ္ဇံ ပိဝေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ပိဝိ ာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 82

ဘိက္ခုံ အဂုလ
င္ ိပေတာဒေကန ဟာေသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဟာေသတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဟသိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဥဒေက ကီဠေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဟဋ္ဌာေဂာပ္ဖေက ဥဒေက ကီဠတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; ဥပရိေဂာပ္ဖေက ကီဠတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အနာဒရိယံ ကေရာေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကေတ

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုံ ဘိံသာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိံသာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘိံသာပိေတ

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ေဇာတိံ သမာဒဟိတ္ဝာ ဝိသိေဗ္ဗေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သမာဒဟတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

သမာဒဟိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဩေရနဒ္ဓမာသံ နဟာယေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နဟာနပရိေယာသာေန အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အနာဒိယိတ္ဝာ တိဏ္ဏံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာနံ အညတရံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ နဝံ စီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပရိဘုေတ္တ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခု ဝာ ဘိက္ခုနိယာ ဝာ သိက္ခမာနာယ ဝာ သာမေဏရ ဝာ သာမေဏရိယာ ဝာ သာမံ စီဝရံ

ဝိကေပ္ပတ္ဝာ အပ္ပစ္စုဒ္ဓာရဏံ ပရိဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပရိဘုေတ္တ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 83

ဘိက္ခု ပတ္တံ ဝာ စီဝရံ ဝာ နိသီဒနံ ဝာ သူစိဃရံ ဝာ ကာယဗန္ဓနံ ဝာ အပနိေဓေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ အပနိေဓတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အပနိဓိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သုရာေမရယဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. သပ္ပာဏကဝေဂ္ဂာ

၁၇၁. သဉ္စိစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စိစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ

ေဝာေရာေပေန ္တာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အေနာဒိ ဩပာတံ ခဏတိ – ‘‘ေယာ ေကာစိ

ပပတိတ္ဝာ မရိ တီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; မနု ော တသ္မိံ ပပတိတ္ဝာ မရတိ, အာပတ္တိ

ပာရာဇိက ; ယေက္ခာ ဝာ ေပေတာ ဝာ တိရစ္ဆာနဂတမနု ဝိဂ္ဂေဟာ ဝာ တသ္မိံ ပပတိတ္ဝာ မရတိ,

အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တိရစ္ဆာနဂေတာ တသ္မိံ ပပတိတ္ဝာ မရတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ – သဉ္စိစ္စ

ပာဏံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပရိဘုေတ္တ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟတာဓိကရဏံ ပုနကမ္မာယ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဥေက္ကာေဋတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥေက္ကာဋိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခု ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစာ္ဆ ေဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။

ဇာနံ ဦနဝီသတိဝ ံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပာေဒတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥပသမ္ပာဒိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 84

ဇာနံ ေထယ္ယသေတ္ထန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ပဋိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ တထာဝာဒိနာ ဘိက္ခုနာ အကဋာနုဓေမ္မန တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိ ဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သမ္ဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; သမ္ဘုေတ္တ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ တထာနာသိတံ သမဏုေဒ္ဒသံ ဥပလာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပလာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥပလာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သပ္ပာဏကဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

၈. သဟဓမ္မိကဝေဂ္ဂာ

၁၇၂. ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာေနာ – ‘‘န တာဝာဟံ, အာဝုေသာ, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပေဒ

သိက္ခိ ာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခုံ ဗ္ယတ္တံ ဝိနယဓရံ ပရိပုစိ္ဆ ာမီ’’တိ ဘဏေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဘဏတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘဏိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဝိနယံ ဝိဝေဏ္ဏေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိဝေဏ္ဏတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိဝဏ္ဏိေတ

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။
 85

ေမာေဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အနာေရာပိေတ ေမာေဟ ေမာေဟတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အာေရာပိေတ ေမာေဟ ေမာေဟတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခု ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ ပဟာရံ ေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဟရတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဟေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခု ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥဂ္ဂိရတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥဂ္ဂိရိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုံ အမူလေကန သဃာဒိ

င္ ေသေသန အနုဒ္ဓံေသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အနုဒ္ဓံေသတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အနုဒ္ဓံသိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပဒဟတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဥပဒဟိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခူနံ ဘ နဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝာဒာပန္နာနံ ဥပ ုတိံ တိဋ္ဌေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ေသာ ာမီ’’တိ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ယတ္ထ ဌိေတာ သုဏာတိ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

ဓမ္မိကာနံ ကမ္မာနံ ဆန္ဒံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခိယ္ယတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ခိယ္ယ ိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သေဃင္ ဝိနိစယ
္ဆ ကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒံ အဒတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပရိသာယ ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟန ္တ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဝိဇဟိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 86

သမေဂ္ဂန သေဃနင္ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခိယ္ယတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ခိယ္ယ ိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလ ပရိဏာေမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ပရိဏာေမတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပရိဏာမိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သဟဓမ္မိကဝေဂ္ဂာ အဋ္ဌေမာ။

၉. ရာဇဝေဂ္ဂာ

၁၇၃. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိေတာ ရေညာ အေန ္တပုရံ ပဝိသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ

ပာဒံ ဥမ္မာရံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ရတနံ ဥဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏ္ဟာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဂဟိေတ အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

သန ္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစာ္ဆ ဝိကာေလ ဂာမံ ပဝိသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ

ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အဋ္ဌိမယံ ဝာ ဒန ္တမယံ ဝာ ဝိသာဏမယံ ဝာ သူစိဃရံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 87

မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ တူေလာနဒ္ဓံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ နိသီဒနံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ က ုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ ဝ ိကသာဋိကံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

စီဝရံ ကာရာေပေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာေပေန ္တာ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ –

သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာေပေန ္တာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ရာဇဝေဂ္ဂာ နဝေမာ။ ခုဒ္ဒကာ နိဋ္ဌိတာ။

၅. ပာဋိေဒသနီယက ံ

၁၇၄. အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ

အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ – အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ

 88

ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

ဘိက္ခုနိယာ ေဝာသာသနယ ္တိ ာ န နိဝာေရတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

ေသက္ခသမ္မေတသု ကုေလသု ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

အာရညေကသု ေသနာသေနသု ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ အဇ္ဈာရာေမ

သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာရညေကသု ေသနာသေနသု

ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ အဇ္ဈာရာေမ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ – အာရညေကသု ေသနာသေနသု ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ

ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ အဇ္ဈာရာေမ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။

၆. ေသခိယက ံ

၁. ပရိမ လဝေဂ္ဂာ
 89

၁၇၅. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တာ နိဝာေသေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တာ နိဝာေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တာ နိဝာေသေန ္တာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တာ ပာရုပေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထံ ဝာ ပာဒံ ဝာ ကီဠာေပေန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထံ ဝာ ပာဒံ ဝာ ကီဠာေပေန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။
 90

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

ပရိမ လဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ဥဇ္ဇဂိက
္ဃ ဝေဂ္ဂာ

၁၇၆. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂိက

္ဃ ာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂိက

္ဃ ာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာေန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာေန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။
 91

ဥဇ္ဇဂိက
္ဃ ဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. ခမ္ဘကတဝေဂ္ဂာ

၁၇၇. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကေတာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကေတာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိေတာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိေတာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ကုဋိကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စံ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တာ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပေညဝ ဗဟုံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပီကတံ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

ခမ္ဘကတဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. ပိ ပာတဝေဂ္ဂာ
 92

၁၇၈. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စံ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩမသိတ္ဝာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပေညဝ ဗဟုံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပကေတာ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနံ ဝာ ဩဒေနန ပဋိစာ္ဆ ေဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝာ ဩဒနံ ဝာ အဂိလာေနာ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဈာနသညီ ပေရသံ ပတ္တံ ဩေလာေကေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ မဟန ္တံ ကဗဠံ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒီဃံ အာေလာပံ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

ပိ ပာတဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. ကဗဠဝေဂ္ဂာ

၁၇၉. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အနာဟေဋ ကဗေဠ မုခဒ္ဝာရံ ဝိဝရေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။
 93

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဘုဉ္ဇမာေနာ သဗ္ဗံ ဟတ္ထံ မုေခ ပက္ခိပေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သကဗေဠန မုေခန ဗ္ယာဟရေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပိ ုေက္ခပကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကဗဠာဝေစ္ဆဒကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အဝဂ ကာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သိတ္ထာဝကာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဇိဝ္ဟာနိစာ္ဆ ရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ စပုစပုကာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

ကဗဠဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. သုရုသုရုဝေဂ္ဂာ

၁၈၀. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သုရုသုရုကာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပတ္တနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဋ္ဌနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

 94

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သာမိေသန ဟေတ္ထန ပာနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သသိတ္ထကံ ပတ္တေဓာဝနံ အန ္တရဃေရ ဆ ေေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆတ္တပာဏိ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒ ပာဏိ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သတ္ထပာဏိ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အာဝုဓပာဏိ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

သုရုသုရုဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. ပာဒုကဝေဂ္ဂာ

၁၈၁. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပာဒုကာရုဠ္ဟ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပာဟနာရုဠ္ဟ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ယာနဂတ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သယနဂတ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ နိသိန္န ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။
 95

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ေဝဌိတသီသ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတသီသ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆမာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အာသေန နိသိန္န ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ နီေစ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ ဥေစ္စ အာသေန နိသိန္န ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိေတာ နိသိန္န ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပစ္ဆေတာ ဂစ္ဆေန ္တာ ပုရေတာ ဂစ္ဆန ္တ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပေထန ဂစ္ဆေန ္တာ ပေထန ဂစ္ဆန ္တ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိေတာ ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟရိေတ ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ
 96

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာဒုကဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

ေသခိယာ နိဋ္ဌိတာ။

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ဝိပတ္တဝိ ာေရာ

၁၈၂. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ ေမထုနံ

ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ

အာစာရဝိပတ္တိံ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ

ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ

အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။

ဝိပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. သဂဟိ
င္ တဝာေရာ

၁၈၃. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ
 97

တီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန,

သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ

ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧေကန အာပတ္တိက္ခေန္ဓန သဂဟိ

င္ တာ –

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။

သဂဟိ
င္ တဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. သမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၁၈၄. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ [သမုဋ္ဌဟန ္တိ (သီ. သ္ယာ.)]? ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တိ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ

ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တိ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

သမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

၆. အဓိကရဏဝာေရာ
 98

၁၈၅. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ

ကေရာန ္တ အာပတ္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သမထဝာေရာ

၁၈၆. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ

ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ သမထာနံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ

အာပတ္တိ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. သမုစ္စယဝာေရာ
 99

၁၈၇. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝေန ္တာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိေတ သရီေရ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တိ

ပာရာဇိက ; ေယဘုေယ္ယန ခာယိေတ သရီေရ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

ဝဋ္ဋကေတ မုေခ အစ္ဆုပန ္တံ အဂဇာတံ

င္ ပေဝေသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝေန ္တာ

ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန,္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သင္ဂဟိတာ, ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန,္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ, သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
 100

သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇတိ, သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ, ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ, စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ, သတ္တန္နံ, သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? သာ အာပတ္တိ

စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧေကန အာပတ္တိက္ခေန္ဓန

သဂဟိ
င္ တာ – ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။

သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ,

သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမုစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

ဣေမ အဋ္ဌ ဝာရာ သဇ္ဈာယမေဂ္ဂန လိခိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ကတ္ထပညတ္တိ ကတိ စ၊ ဝိပတ္တိသဂေဟန

င္ စ။

သမုဋ္ဌာနာဓိကရဏာ သမေထာ၊ သမုစ္စေယန စာတိ။

၁. ကတ္ထပညတ္တဝိ ာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၁၈၈. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ေမထုနံ ဓမ္မံ

ပဋိေသဝနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ, ကံ အာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ

 101

ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ေမထုနံ ဓမ္မံ

ပဋိေသဝနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုဒိန္နံ

ကလန္ဒပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သုဒိေန္နာ ကလန္ဒပုေတ္တာ ပုရာဏဒုတိယိကာယ ေမထုနံ ဓမ္မံ

ပဋိေသဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ေဒ္ဝ

အနုပညတ္တိေယာ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထ ပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။

သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? သာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ,

ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဥဘေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ

နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိေယန ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၁၈၉. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန အဒိန္နံ အာဒိယနပစ္စယာ

ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဓနိယံ ကုမက

္ဘ ာရပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဓနိေယာ ကုမက

္ဘ ာရပုေတ္တာ ရေညာ ဒာရူနိ အဒိန္နံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ,
 102

ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ;

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၉၀. သဉ္စိစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာပနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အညမညံ

ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၉၁. အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိယာ ဘိက္ခူ

ဂိဟီနံ အညမည ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ ဝဏ္ဏံ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ;

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသက ာဒိ

၁၉၂. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥပက္ကမိတ္ဝာအသုစိံ

ေမာစနပစ္စယာ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာ, ကံ အာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ
 103

ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ

ေမာစနပစ္စယာ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ ေသယ္ယသကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ေသယ္ယသေကာ ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ

ေမာေစသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။

သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ,

ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဧကေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ

နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိေယန ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ

ဥဒာယီ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ
 104

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ

ဥဒာယီ မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မာတုဂာမ သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ

ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာမ သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 105

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? အာဠဝိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာဠဝကာ ဘိက္ခူ

သညာစိကာယ ကုဋိေယာ ကာရာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ေကာသမ္ဗိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ

ဝိဟာရဝတ္ထုံ ေသာေဓေန ္တာ အညတရံ ေစတိယရုက္ခံ ေဆဒာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ

ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေမတ္တိယဘူမဇေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေမတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန ္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံေသသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စိေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ေမတ္တိယဘူမဇေက ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေမတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန ္တံ ဒဗ္ဗံ

မလ္လပုတ္တံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စိ ေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံေသသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။
 106

သဃေဘဒက
င္ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေဒဝဒေတ္တာ သမဂ္ဂ သဃင္ ေဘဒာယ ပရက္ကမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ေဒဝဒတ္တ သဃေဘဒာယ

င္ ပရက္ကမန ္တ အနုဝတ္တကာ

အေဟသုံ ဝဂ္ဂဝာဒကာ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေက သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ေကာသမ္ဗိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာေနာ အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ

သင္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အ ဇိပုနဗ္ဗသုေက

ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အ ဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သေဃနင္ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ ဘိက္ခူ

ဆန္ဒဂာမိတာ ေဒာသဂာမိတာ ေမာဟဂာမိတာ ဘယဂာမိတာ ပာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ
 107

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ

ဥဒေက ဥစ္စာရမ္ပိ ပ ာဝမ္ပိ ေခဠမ္ပိ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

ကတ္ထပညတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. ကတာပတ္တိဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၁၉၃. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ေမထုနံ ဓမ္မံ

ပဋိေသဝနပစ္စယာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – အက္ခာယိေတ သရီေရ ေမထုနံ ဓမ္မံ

ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ေယဘုေယ္ယန ခာယိေတ သရီေရ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝတိ,

အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ဝဋ္ဋကေတ မုေခ အစ္ဆုပန ္တံ အဂဇာတံ

င္ ပေဝေသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ;

ဇတုမဋ္ဌေက ပာစိတ္တိယံ – ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အဒိန္နံ အာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဒိန္နံ အာဒိယနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စမာသကံ ဝာ အတိေရကပဉ္စမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ေထယ္ယသခာတံ

င္

အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; အတိေရကမာသကံ ဝာ ဦနပဉ္စမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ

 108

ေထယ္ယသခာတံ
င္ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; မာသကံ ဝာ ဦနမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ

ေထယ္ယသခာတံ
င္ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အဒိန္နံ အာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

သဉ္စိစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာပနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စိစ္စ

မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ မနု ံ ဩဒိ

ဩပာတံ ခဏတိ ‘‘ပပတိတ္ဝာ မရိ တီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ; ပပတိေတ ဒုက္ခာ ေဝဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ,

အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; မရတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက – သဉ္စိစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ

ေဝာေရာပနပစ္စယာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အသန ္တံ

အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ပာပိေစ္ဆာ

ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက , ‘‘ေယာ ေတ

ဝိဟာေရ ဝသတိ ေသာ ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;န

ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ ဣမာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသက ာဒိ

၁၉၄. ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာစနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဥပက္ကမိတ္ဝာ

အသုစိေမာစနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ေစေတတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ

 109

သဃာဒိ
င္ ေသသ ; ေစေတတိ ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ –

ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိေမာစနပစ္စယာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ

သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ

ပုရိသပုဂ္ဂလ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခု

ကာေယန ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ကာေယန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ,

အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ;

အဂုလ
င္ ိပေတာဒေက ပာစိတ္တိယံ – ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဝစ္စမဂ္ဂံ

ပ ာဝမဂ္ဂံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ဝစ္စမဂ္ဂံ

ပ ာဝမဂ္ဂံ ဌေပတ္ဝာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ,

အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ။

အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ –

မာတုဂာမ သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ;

ပ က သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

တိရစ္ဆာနဂတ သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

 110

သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ဝီမံသတိ

ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ

ထုလ္လစ္စယ ; ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ န ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ [ဧကပိ ေ (သ္ယာ.)] အနာဂေတ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ

အာဂေတ အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ –

အေနာကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသေသန ဒုက္ကဋ ;

ဩကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ အေက္ကာသာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝာဒ ။

ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စိ ေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – အေနာကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ

စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသေသန ဒုက္ကဋ ; ဩကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ

အေက္ကာသာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝာဒ ။

သဃေဘဒေကာ
င္ ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တိ သဃာဒိ
င္ ေသသ ။
 111

ေဘဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တိ သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ဒုဗ္ဗေစာ ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ကုလဒူသေကာ ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တိ သဃာဒိ
င္ ေသသ ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ဝိပတ္တဝိ ာေရာ

၁၉၅. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ

ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ

သီလဝိပတ္တိံ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ေပ.။။

 112

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ

ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ

အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။

ဝိပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. သဂဟိ
င္ တဝာေရာ

၁၉၆. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ

စတူဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန,

သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ

ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧေကန အာပတ္တိက္ခေန္ဓန သဂဟိ

င္ တာ –

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။

သဂဟိ
င္ တဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. သမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၁၉၇. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။ေပ.။။

 113

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ

ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

သမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

၆. အဓိကရဏဝာေရာ

၁၉၈. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ

ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သမထဝာေရာ

၁၉၉. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မန?္တိ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ –

သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ; သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန တိဏဝတ္ထာရေကန

စ။ေပ.။။
 114

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ

သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ

ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စာတိ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. သမုစ္စယဝာေရာ

၂၀၀. ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ေမထုနံ ဓမ္မံ

ပဋိေသဝနပစ္စယာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိေတ သရီေရ ေမထုနံ ဓမ္မံ

ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ေယဘုေယ္ယန ခာယိေတ သရီေရ ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝတိ,

အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ဝဋ္ဋကေတ မုေခ အစ္ဆုပန ္တံ အဂဇာတံ

င္ ပေဝေသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ;

ဇတုမဋ္ဌေက ပာစိတ္တိယံ – ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝနပစ္စယာ ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။

 115

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ, တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ, ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇတိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ

ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ?

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? သာ

အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧေကန

အာပတ္တိက္ခေန္ဓန သဂဟိ
င္ တာ – ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စာတိ။

သမုစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

အဋ္ဌပစ္စယဝာရာ နိဋ္ဌိတာ။

မဟာဝိဘေဂင္ ေသာဠသမဟာဝာရာ နိဋ္ဌိတာ။

ဘိက္ခုဝိဘဂမဟာဝာေရာ
င္ နိဋ္ဌိေတာ။

ဘိက္ခုနီဝိဘေဂာင္
 116

၁. ကတ္ထပညတ္တဝိ ာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၂၀၁. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ

ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ,

အနုပ္ပန္နပညတ္တိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တိ? သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တိ?

ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တိ? စတုန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ?

ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ? စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ

ကတေမာ အာပတ္တိက္ခေန္ဓာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? ေကာ တတ္ထ

ဝိနေယာ? ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာ? ကိံ တတ္ထ ပာတိေမာက္ခံ? ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခံ? ကာ

ဝိပတ္တိ? ကာ သမ္ပတ္တိ? ကာ ပဋိပတ္တိ? ကတိ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပာရာဇိကံ

ပညတ္တံ? ကာ သိက္ခန?္တိ ကာ သိက္ခိတသိက္ခာ? ကတ္ထ ဌိတံ? ကာ ဓာေရန?္တိ က ဝစနံ?

ေကနာဘတန?္တိ

၂၀၂. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ

ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ

အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တီတိ?

 117

ဧကေတာပညတ္တိ။ စတုန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ နိဒာေနာဂဓံ

နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိေယန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန?္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ။ ေကာ

တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာတိ? ပညတ္တိ ဝိနေယာ, ဝိဘတ္တိ အဘိဝိနေယာ။ ကိံ တတ္ထ

ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခန?္တိ ပညတ္တိ ပာတိေမာက္ခံ, ဝိဘတ္တိ အဓိပာတိေမာက္ခံ။ ကာ

ဝိပတ္တီတိ? အသံဝေရာ ဝိပတ္တိ။ ကာ သမ္ပတ္တီတိ? သံဝေရာ သမ္ပတ္တိ။ ကာ ပဋိပတ္တီတိ? န ဧဝရူပံ

ကရိ ာမီတိ ယာဝဇီဝံ အာပာဏေကာဋိကံ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု။ [အ. နိ. ၁၀.၃၁] ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပာရာဇိကံ ပညတ္တန?္တိ ဒသ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ

ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပာရာဇိကံ ပညတ္တံ – သဃသု

င္ ဋ္ဌုတာယ, သဃဖာသု
င္ တာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ဘိက္ခုနီနံ နိဂ္ဂဟာယ,

ေပသလာနံ ဘိက္ခုနီနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ

ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

ကာ သိက္ခနတ္တီ ိ? ေသက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏိကာ စ သိက္ခန။္တိ ကာ သိက္ခိတသိက္ခာတိ? အရဟနေ္တိ ယာ

[အရဟန ္တာ (က.)] သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန?္တိ သိက္ခာကာမာသု ဌိတံ။ ကာ ဓာေရနတ ္တီ ိ? ယာသံ

ဝတ္တတိ တာ ဓာေရန။္တိ က ဝစနန?္တိ ဘဂဝေတာ ဝစနံ အရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။ ေကနာဘတန?္တိ

ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

 118

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ။

တေတာ မဟိေန္ဒာ ဣဋ္ဋိေယာ၊ ဥတ္တိေယာ သမ္ဗေလာ တထာ။

ဘဒ္ဒနာေမာ စ ပ ိေတာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဇမ္ဗုဒီပာ ဣဓာဂတာ။

ဝိနယံ ေတ ဝာစယိံသု၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။

နိကာေယ ပဉ္စ ဝာေစသုံ၊ သတ္တ ေစဝ ပကရေဏ။

တေတာ အရိဋ္ဌော ေမဓာဝီ၊ တိ ဒေတ္တာ စ ပ ိေတာ။

ဝိသာရေဒာ ကာဠသုမေနာ၊ ေထေရာ စ ဒီဃနာမေကာ။

ဒီဃသုမေနာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ ကာဠသုမေနာ၊ နာဂေတ္ထေရာ စ ဗုဒ္ဓရက္ခိေတာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ေဒဝေတ္ထေရာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

ဗဟု ုေတာ စူဠနာေဂာ၊ ဂေဇာဝ ဒုပ္ပဓံသိေယာ။

ဓမ္မပာလိတနာေမာ စ၊ ေရာဟေဏ သာဓုပူဇိေတာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ေခမနာေမာ တိေပဋေကာ။

ဒီေပ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိေရာစထ။

ဥပတိ ော စ ေမဓာဝီ၊ ဖု ေဒေဝာ မဟာကထီ။

 119

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

မဟာကထီ မဟာသိေဝာ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ ဥပာလိ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

မဟာနာေဂာ မဟာပေညာ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ အဘေယာ ေမဓာဝီ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

သာသနံ အနုရက္ခေန ္တာ၊ ဇမ္ဗုဒီေပ ပတိဋ္ဌိေတာ။

စူဠာဘေယာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

စူဠေဒေဝာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

သိဝေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၂၀၃. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဘိက္ခုနီနံ ဆဋ္ဌံ

ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ ဘိက္ခုနိံ ေနဝတ္တနာ ပဋိေစာေဒသိ ဂဏ
 120

အာေရာေစသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၀၄. ဘိက္ခုနီနံ သတ္တမံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ

ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သမေဂ္ဂန သေဃနင္ ဥက္ခိတ္တံ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ

ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ အနုဝတ္တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၀၅. ဘိက္ခုနီနံ အဋ္ဌမံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူေရသုံ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

အဋ္ဌ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ေမထုနာဒိန္နာဒာနဉ္စ၊ မနု ဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ။

ကာယသံသဂ္ဂံ ဆာေဒတိ၊ ဥက္ခိတ္တာ အဋ္ဌ ဝတ္ထုကာ။

ပညာေပသိ မဟာဝီေရာ၊ ေဆဇ္ဇဝတ္ထူ အသံသယာတိ။

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသက ံ
 121

၂၀၆. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥ ယဝာဒိကာယ

ဘိက္ခုနိယာ အ ံ ကေရာနယ ္တိ ာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။

ေကနာဘတန?္တိ

၂၀၇. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥ ယဝာဒိကာယ

ဘိက္ခုနိယာ အ ံ ကေရာနယ ္တိ ာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဥ ယဝာဒိကာ ဝိဟရိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ

အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တီတိ?

ဧကေတာပညတ္တိ။ စတုန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ နိဒာေနာဂဓံ

နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိေယန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ

ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

 122

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၂၀၈. ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၀၉. ဧကာယ ဂာမန ္တရံ ဂစ္ဆနယ ္တိ ာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂစ္ဆိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, တိ ော အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

၂၁၀. သမေဂ္ဂန သေဃနင္ ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒံ ဩသာေရနယ္တိ ာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ

ဘိက္ခုနီ သမေဂ္ဂန သေဃနင္ ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒံ ဩသာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၁၁. အဝ ုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

 123

အဝ ုတာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ အာမိသံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

၂၁၂. ‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ,

ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယံ ေတ ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ, တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇနယ္တိ ာ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ –‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ

အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ, ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယံ ေတ ဧေသာ

ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ, တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ

ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၁၃. ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနယ ္တိ ာ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ စ ကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, ဓမ္မံ

ပစ္စာစိက္ခာမိ, သဃင္ံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခာမီ’’တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၁၄. ကိသ္မိဉ္စိေဒဝ အဓိကရေဏ ပစ္စာကတာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န

ပဋိနိ ဇ္ဇနယ္တိ ာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

စ ကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ စ ကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိေဒဝ အဓိကရေဏ

 124

ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဆန္ဒဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ, ေဒာသဂာမိနိေယာ စ

ဘိက္ခုနိေယာ, ေမာဟဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ, ဘယဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ’’တိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၁၅. သံသဋ္ဌာနံ ဘိက္ခုနီနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန္တီ ံ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၁၆. ‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ။ မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇနယ္တိ ာ

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနယ ္တိ ာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ

ဘိက္ခုနီ – ‘‘သံသဋ္ဌာဝ အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ, မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဒသ သဃာဒိ
င္ ေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဥ ယေစာရိ ဂာမန၊္တံ ဥက္ခိတ္တံ ခာဒေနန စ။

ကိံ ေတ ကုပိတာ ကိသ္မိဉ္စိ၊ သံသဋ္ဌာ ဉာယေတ ဒသာတိ။

 125

၃. နိ ဂ္ဂယ
ိ က ံ

၂၁၇. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ပတ္တသန္နိစယံ

ကေရာနယ ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ပတ္တသန္နိစယံ အကံသု, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န ္တိ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ဘာဇာေပနယ ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န ္တိ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ဘာဇာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရံ ပရိဝေတ္တတ္ဝာ အစ္ဆိန္ဒနယ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရံ ပရိဝေတ္တတ္ဝာ အစ္ဆိန္ဒ,ိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညံ ဝိညာေပတ္ဝာ အညံ ဝိညာေပနယ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အညံ

ဝိညာေပတ္ဝာ အညံ ဝိညာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညံ ေစတာေပတ္ဝာ အညံ ေစတာေပနယ ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အညံ
 126

ေစတာေပတ္ဝာ အညံ ေစတာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန သဃင္ိေကန အညံ ေစတာေပနယ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထံ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန သဃင္ိေကန

အညံ ေစတာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန သဃင္ိေကန သညာစိေကန အညံ ေစတာေပနယ ္တိ ာ

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန

သဃင္ိေကန သညာစိေကန အညံ ေစတာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန မဟာဇနိေကန အညံ ေစတာေပနယ ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန

မဟာဇနိေကန အညံ ေစတာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန မဟာဇနိေကန သညာစိေကန အညံ

ေစတာေပနယ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

 127

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အညဒတ္ထိေကန

ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန မဟာဇနိေကန သညာစိေကန အညံ ေစတာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန ပုဂ္ဂလိေကန သညာစိေကန အညံ ေစတာေပနယ ္တိ ာ

နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန ပုဂ္ဂလိေကန

သညာစိေကန အညံ ေစတာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အတိေရကစတုက္ကံသပရမံ ဂရုပာဝုရဏံ ေစတာေပနယ ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

ရာဇာနံ ကမ္ဗလံ ဝိညာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အတိေရကအ ေတယ္ယကံသပရမံ လဟုပာဝုရဏံ ေစတာေပနယ္တိ ာ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ရာဇာနံ ေခာမံ ဝိညာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ။ေပ.။။

ဒ္ဝာဒသ နိ ဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –
 128

ပတ္တံ အကာလံ ကာလဉ္စ၊ ပရိဝေတ္တ စ ဝိညာေပ။

ေစတာေပတ္ဝာ အညဒတ္ထိ၊ သဃင္ိကဉ္စ မဟာဇနိကံ။

သညာစိကာ ပုဂ္ဂလိကာ၊ စတုက္ကံသ ေတယ္ယကာတိ။

၄. ပာစိတယ
ိ္တ က ံ

၁. လသုဏဝေဂ္ဂာ

၂၁၈. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန လသုဏံ ခာဒနယ ္တိ ာ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ လသုဏံ ဟရာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သမ္ဗာေဓ ေလာမံ သံဟရာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ သမ္ဗာေဓ

ေလာမံ သံဟရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

တလဃာတေက ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒ္ဝ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ေဒ္ဝ ဘိက္ခုနိေယာ တလဃာတကံ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

 129

ဇတုမဋ္ဌေက ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဇတုမဋ္ဌကံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

အတိေရကဒ္ဝင္ဂုလပဗ္ဗပရမံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သေက္ကသု

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ အတိဂမ္ဘီရံ

ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

ဘိက္ခု ဘုဉ္ဇန ္တ ပာနီေယန ဝာ ဝိဓူပေနန ဝာ ဥပတိဋ္ဌနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ

ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခု ဘုဉ္ဇန ္တ ပာနီေယန စ ဝိဓူပေနန စ ဥပတိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အာမကဓညံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

အာမကဓညံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ သကာရံ

င္ ဝာ ဝိဃာသံ ဝာ တိေရာကုေဋ္ဋ [တိေရာကု ေ (သီ. သ္ယာ.)]

ဆ ေနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဥစ္စာရံ [ဥစ္စာရမ္ပိ ပ ာဝမ္ပိ သကာရမ္ပ

င္ ိ ဝိဃာသမ္ပိ (က.)]
 130

တိေရာကုေဋ္ဋ ဆ ေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ သကာရံ

င္ ဝာ ဝိဃာသံ ဝာ ဟရိေတ ဆ ေနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခုနိေယာ ဥစ္စာရမ္ပိ ပ ာဝမ္ပိ သကာရမ္ပ

င္ ိ ဝိဃာသမ္ပိ ဟရိေတ ဆ ေသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

နစ္စံ ဝာ ဂီတံ ဝာ ဝာဒိတံ ဝာ ဒ နာယ ဂစ္ဆနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ နစ္စမ္ပိ ဂီတမ္ပိ

ဝာဒိတမ္ပိ ဒ နာယ အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

လသုဏဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ရတ္တနက
္ဓ ာရဝေဂ္ဂာ

၂၁၉. ရတ္တန္ဓကာေရ အပ္ပဒီေပ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ သနဋ္ဌ္တိ နယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

အညတရာ ဘိက္ခုနီ ရတ္တန္ဓကာေရ အပ္ပဒီေပ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သနဋ္ဌ္တိ ိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ေထယ္ယသတ္ထေက။ေပ.။။

ပဋိစေ္ဆ န္န ဩကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ သနဋ္ဌ္တိ နယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ

 131

ဘိက္ခုနီ ပဋိစေ္ဆ န္န ဩကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သနဋ္ဌ္တိ ိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ေထယ္ယသတ္ထေက။ေပ.။။

အေဇ္ဈာကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ သနဋ္ဌ္တိ နယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ

ဘိက္ခုနီ အေဇ္ဈာကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သနဋ္ဌ္တိ ိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ေထယ္ယသတ္ထေက။ေပ.။။

ရထိကာ ဝာ [ရထိယာယ ဝာ (က.)] ဗ္ယူေဟ ဝာ သိဃာဋေက

င္ ဝာ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ

သနဋ္ဌ္တိ နယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ရထိကာယပိ ဗ္ယူေဟပိ သိဃာဋေကပိ

င္ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ

ဧေကေနကာ သနဋ္ဌ္တိ ိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ေထယ္ယသတ္ထေက။ေပ.။။

ပုေရဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစာ္ဆ ပက္ကမနယ္တိ ာ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ပုေရဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ သာမိေက

အနာပုစာ္ဆ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ သာမိေက အနာပုစာ္ဆ အာသေန အဘိနိသီဒနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ သာမိေက အနာပုစာ္ဆ အာသေန အဘိနိသီဒိ,
 132

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ကထိနေက။ေပ.။။

ဝိကာေလ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ သာမိေက အနာပုစာ္ဆ ေသယ္ယ ံ သန ္ထရိတ္ဝာ ဝာ သန ္ထရာေပတ္ဝာ ဝာ

အဘိနိသီဒနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဝိကာေလ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ

သာမိေက အနာပုစာ္ဆ ေသယ္ယ ံ သန ္ထရိတ္ဝာ အဘိနိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

ဒုဂ္ဂဟိေတန ဒူပဓာရိေတန ပရံ ဥဇ္ဈာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဒုဂ္ဂဟိေတန

ဒူပဓာရိေတန ပရံ ဥဇ္ဈာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အတ္တာနံ ဝာ ပရံ ဝာ နိရေယန ဝာ ္ရဗဟ္မစရိေယန ဝာ အဘိသပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ စ ကာဠီ ဘိက္ခုနီ

အတ္တာနမ္ပိ ပရမ္ပိ နိရေယနပိ ္ရဗဟ္မစရိေယနပိ အဘိသပိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာ ဝဓိတ္ဝာ ေရာဒနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ စ ကာဠီ ဘိက္ခုနီ အတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာ

ဝဓိတ္ဝာ ေရာဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ

– ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။
 133

ရတ္တန္ဓကာရဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. နဟာနဝေဂ္ဂာ

၂၂၀. နဂ္ဂာယ နဟာယနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ နဂ္ဂာ နဟာယိံသု, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ ဥဒကသာဋိကံ ကာရာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ

အပ္ပမာဏိကာေယာ ဥဒကသာဋိကာေယာ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ဝိသိေဗ္ဗတ္ဝာ ဝာ ဝိသိဗ္ဗာေပတ္ဝာ ဝာ ေနဝ သိေဗ္ဗနယ္တိ ာ န သိဗ္ဗာပနာယ ဥ ုက္ကံ

ကေရာနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ဝိသိဗ္ဗာေပတ္ဝာ ေနဝ သိေဗ္ဗသိ န

သိဗ္ဗာပနာယ ဥ ုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ပဉ္စာဟိကံ သဃာဋိ
င္ စာရံ အတိက္ကာေမနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဘိက္ခုနီနံ

ဟေတ္ထ စီဝရံ နိက္ခိပိတ္ဝာ သန ္တရုတ္တေရန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

 134

စီဝရသကမနီ
င္ ယံ ဓာေရနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ အညတရာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ

အနာပုစာ္ဆ ပာရုပိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

ဂဏ စီဝရလာဘံ အန ္တရာယံ ကေရာနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဂဏ စီဝရလာဘံ

အန ္တရာယံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဓမ္မိကံ စီဝရဝိဘဂင္ံ ပဋိဗာဟနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန။္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဓမ္မိကံ စီဝရဝိဘဂင္ံ ပဋိဗာဟိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အဂာရိက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သမဏစီဝရံ ေဒနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဂာရိက သမဏစီဝရံ အဒာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 135

ဓမ္မိကံ ကထိနုဒ္ဓာရံ ပဋိဗာဟနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဓမ္မိကံ ကထိနုဒ္ဓာရံ ပဋိဗာဟိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

နဟာနဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. တုဝဋ္ဋဝေဂ္ဂာ

၂၂၁. ဒ္ဝိန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ဧကမေဉ္စ တုဝေဋ္ဋနန္တီ ံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ေဒ္ဝ

ဧကမေဉ္စ တုဝေဋ္ဋသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဒ္ဝိန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ဧကတ္ထရဏပာဝုရေဏ တုဝေဋ္ဋနန္တီ ံ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ေဒ္ဝ

ဧကတ္ထရဏပာဝုရဏာ တုဝေဋ္ဋသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဘိက္ခုနိယာ သဉ္စိစ္စ အဖာသုံ ကေရာနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယာ သဉ္စိစ္စ

အဖာသုံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။
 136

ဒုက္ခိတံ သဟဇီဝိနိံ ေနဝ ဥပဋ္ဌေနယ ္တိ ာ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္ကံ ကေရာနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဒုက္ခိတံ သဟဇီဝိနိံ ေနဝ ဥပဋ္ဌေသိ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဘိက္ခုနိယာ ဥပ ယံ ဒတ္ဝာ ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ နိက္က နယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

ဘိက္ခုနိယာ ဥပ ယံ ဒတ္ဝာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ နိက္က ိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သံသဋ္ဌာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

စ ကာဠီ ဘိက္ခုနီ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

အေန ္တာရဋ္ဌေ သာသကသမ္မ

င္ ေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထိကာယ စာရိကံ စရနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အေန ္တာရဋ္ဌေ သာသကသမ္မ

င္ ေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထိကာေယာ စာရိကံ

စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။
 137

တိေရာရဋ္ဌေ သာသကသမ္မ
င္ ေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထိကာယ စာရိကံ စရနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ တိေရာရဋ္ဌေ သာသကသမ္မ

င္ ေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထိကာေယာ စာရိကံ

စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အေန ္တာဝ ံ စာရိကံ စရနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အေန ္တာဝ ံ စာရိကံ

စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဝ ံဝုဋ္ဌာယ [ဝ ံဝုတ္ထာယ (သီ. သ္ယာ.)] ဘိက္ခုနိယာ စာရိကံ န ပက္ကမနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဝ ံဝုဋ္ဌာ စာရိကံ န ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

တုဝဋ္ဋဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. စိတ္တာဂာရဝေဂ္ဂာ

၂၂၂. ရာဇာဂာရံ ဝာ စိတ္တာဂာရံ ဝာ အာရာမံ ဝာ ဥယ္ယာနံ ဝာ ေပာက္ခရဏိံ ဝာ ဒ နာယ ဂစ္ဆနယ ္တိ ာ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ရာဇာဂာရမ္ပိ စိတ္တာဂာရမ္ပိ ဒ နာယ အဂမံသု, တသ္မိံ

 138

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အာသန္ဒိံ ဝာ ပလ္လကင္ံ ဝာ ပရိဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာသန္ဒိမ္ပိ

ပလ္လင္ကမ္ပိ ပရိဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သုတ္တံ ကန ္တနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ သုတ္တံ ကနသ္တိံ ု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဂိဟိေဝယ္ယာဝစ္စံ ကေရာနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဂိဟိေဝယ္ယာဝစ္စံ အကံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဘိက္ခုနိယာ ‘‘ဧဟာေယ္ယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာယ ‘‘သာဓူ’’တိ

ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ေနဝ ဝူပသေမနယ ္တိ ာ န ဝူပသမာယ ဥ ုက္ကံ ကေရာနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

ဘိက္ခုနိယာ – ‘‘ဧဟာေယ္ယ, ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိ ုဏိတ္ဝာ

ေနဝ ဝူပသေမသိ န ဝူပသမာယ ဥ ုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

 139

အဂာရိက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

ေဒနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဂာရိက သဟတ္ထာ ခာဒနီယမ္ပိ ေဘာဇနီယမ္ပိ အဒာသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အာဝသထစီဝရံ အနိ ဇ္ဇိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အာဝသထစီဝရံ

အနိ ဇ္ဇိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

အာဝသထံ အနိ ဇ္ဇိတ္ဝာ စာရိကံ ပက္ကမနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အာဝသထံ အနိ ဇ္ဇိတ္ဝာ

စာရိကံ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ

– ကထိနေက။ေပ.။။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ပရိယာပုဏနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ

ပရိယာပုဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ

– ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ဝာေစနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန။္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ဝာေစသုံ,

 140

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

စိတ္တာဂာရဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. အာရာမဝေဂ္ဂာ

၂၂၃. ဇာနံ သဘိက္ခုကံ အာရာမံ အနာပုစာ္ဆ ပဝိသနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရာမံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဘိက္ခုံ အေက္ကာသနယ ္တိ ာ ပရိဘာသနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာယသ္မန ္တံ

ဥပာလိံ အေက္ကာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

စ ီကတာယ ဂဏံ ပရိဘာသနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ စ ီကတာယ ဂဏံ

ပရိဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

နိမနတ္တိ ာယ ဝာ ပဝာရိတာယ ဝာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ အညတ

္ရ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

 141

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဘုတ္တာဝိနိေယာ ပဝာရိတာ အညတ

္ရ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကုလံ မစ္ဆရာယနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ

ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ကုလံ မစ္ဆရာယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အဘိက္ခုေက အာဝာေသ ဝ ံ ဝသနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

အဘိက္ခုေက အာဝာေသ ဝ ံ ဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဝ ံဝုဋ္ဌာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥဘေတာသေဃင္ တီဟိ ဌာေနဟိ န ပဝာေရနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဝ ံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခုသဃင္ံ [ဘိက္ခုနိသံေဃ (က.)] န ပဝာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဩဝာဒာယ ဝာ သံဝာသာယ ဝာ န ဂစ္ဆနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သေက္ကသု ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝာဒံ န

ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

ဥေပာသထမ္ပိ န ပုစန္ဆ ယ ္တိ ာ ဩဝာဒမ္ပိ န ယာစနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

 142

ဥေပာသထမ္ပိ န ပုစိံသ
္ဆ ု ဩဝာဒမ္ပိ န ယာစိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ပသာေခ ဇာတံ ဂ ံ ဝာ ရုဓိတံ [ရုဟိတံ (သီ. သ္ယာ.)] ဝာ အနပေလာေကတ္ဝာ သဃင္ံ ဝာ ဂဏံ ဝာ

ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ ေဘဒာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ပသာေခ ဇာတံ ဂ ံ

ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ ေဘဒာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

အာရာမဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. ဂဗ္ဘိနီဝေဂ္ဂာ

၂၂၄. ဂဗ္ဘိနိံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဂဗ္ဘိနိံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပာယန ္တိံ ဝုဋ္ဌာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ပာယန ္တိံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ

 143

ဘိက္ခုနိေယာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ သေဃနင္ အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ သေဃနင္

အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု

အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သေဃနင္ အသမ္မတံ

ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ

 144

ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သေဃနင္ အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ေနဝ အနုဂ္ဂဏ္ဟနယ္တိ ာ န အနုဂ္ဂဏ္ဟာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ေနဝ အနုဂ္ဂေဟသိ န အနုဂ္ဂဏ္ဟာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တိနိံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ နာနုဗန္ဓနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဝုဋ္ဌာပိတံ

ပဝတ္တိနိံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ နာနုဗန္ဓိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေနဝ ဝူပကာေသနယ္တိ ာ န ဝူပကာသာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေနဝ ဝူပကာေသသိ န ဝူပကာသာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဂဗ္ဘိနိဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

၈. ကုမာရီဘူတဝေဂ္ဂာ
 145

၂၂၅. ဦနဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

ဦနဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ

ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု

ဓေမ္မသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သေဃနင္ အသမ္မတံ

ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သေဃနင္ အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ာယ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဦနဒ္ဝာဒသဝ ာ

ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။
 146

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ာယ သေဃနင္ အသမ္မတာယ ဝုဋ္ဌာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခုနိေယာ ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ာ သေဃနင္ အသမ္မတာ ဝုဋ္ဌာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဒုတိယပာရာဇိေက။ေပ.။။

‘‘အလံ တာဝ ေတ, အေယ္ယ, ဝုဋ္ဌာပိေတနာ’’တိ ဝုစ္စမာနာယ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ပစ္ဆာ

ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ

ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ စ ကာဠီ ဘိက္ခုနီ ‘‘အလံ တာဝ ေတ, အေယ္ယ, ဝုဋ္ဌာပိေတနာ’’တိ

ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ ေမ တ္ဝံ, အေယ္ယ, စီဝရံ ဒ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ ဝတ္ဝာ ေနဝ

ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္ကံ ကေရာနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ ေမ

တ္ဝံ, အေယ္ယ, စီဝရံ ဒ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ ဝတ္ဝာ ေနဝ ဝုဋ္ဌာေပသိ န ဝုဋ္ဌာပနာယ

ဥ ုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ မံ တ္ဝံ, အေယ္ယ, ေဒ္ဝ ဝ ာနိ အနုဗန္ဓိ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ

ဝတ္ဝာ ေနဝ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္ကံ ကေရာနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနံ –

‘‘သေစ မံ တ္ဝံ, အေယ္ယ, ေဒ္ဝ ဝ ာနိ အနုဗန္ဓိ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ ဝတ္ဝာ ေနဝ
 147

ဝုဋ္ဌာေပသိ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ပုရိသသံသဋ္ဌံ ကုမာရကသံသဋ္ဌံ စ ိံ ေသာကာဝာသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ပုရိသသံသဋ္ဌံ ကုမာရကသံသဋ္ဌံ စ ိံ ေသာကာဝာသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မာတာပိတူဟိ ဝာ သာမိေကန ဝာ အနနုညာတံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

မာတာပိတူဟိပိ သာမိေကနာပိ အနနုညာတံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ

စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပာရိဝာသိကဆန္ဒဒာေနန သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

ပာရိဝာသိကဆန္ဒဒာေနန သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနုဝ ံ ဝုဋ္ဌာေပနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အနုဝ ံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

 148

ဧကံ ဝ ံ ေဒ္ဝ ဝုဋ္ဌာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဧကံ ဝ ံ ေဒ္ဝ

ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကုမာရီဘူတဝေဂ္ဂာ အဋ္ဌေမာ။

၉. ဆတ္တုပာဟနဝေဂ္ဂာ

၂၂၆. ဆတ္တုပာဟနံ ဓာေရနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ဆတ္တုပာဟနံ ဓာေရသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ယာေနန ယာယနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ

ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ယာေနန ယာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သဃာဏိံ
င္ ဓာေရနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ

ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ သဃာဏိံ

င္ ဓာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

 149

ဣတ္ထာလကာရံ
င္ ဓာေရနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ဣတ္ထာလကာရံ

င္ ဓာေရသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဂန္ဓဝဏ္ဏေကန နဟာယနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ဂန္ဓဝဏ္ဏေကန နဟာယိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဝာသိတေကန ပိညာေကန နဟာယနယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ

ဝာသိတေကန ပိညာေကန နဟာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပနယ္တိ ာ ပရိမဒ္ဒာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပသုံ ပရိမဒ္ဒာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သိက္ခမာနာ ဥမ္မဒ္ဒာေပနယ္တိ ာ ပရိမဒ္ဒာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

 150

သိက္ခမာနာယ ဥမ္မဒ္ဒာေပသုံ ပရိမဒ္ဒာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သာမေဏရိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပနယ္တိ ာ ပရိမဒ္ဒာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

သာမေဏရိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပသုံ ပရိမဒ္ဒာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဂိဟိနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပနယ္တိ ာ ပရိမဒ္ဒာေပနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ဂိဟိနိယာ

ဥမ္မဒ္ဒာေပသုံ ပရိမဒ္ဒာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဘိက္ခု ပုရေတာ အနာပုစာ္ဆ အာသေန နိသီဒနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခုနိေယာ ဘိက္ခု ပုရေတာ အနာပုစာ္ဆ အာသေန နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

အေနာကာသကတံ ဘိက္ခုံ ပဉ္ဟံ ပုစန္ဆ ယ ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ

အေနာကာသကတံ ဘိက္ခုံ ပဉ္ဟံ ပုစိံသ

္ဆ ု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

 151

အသကစ္စင္ ိကာယ [အသကစ္ဆင္ ိကာယ (သ္ယာ.)] ဂာမံ ပဝိသနယ္တိ ာ ပာစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ

သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ

ဘိက္ခုနီ အသကစ္စင္ ိကာ ဂာမံ ပာဝိသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဆတ္တုပာဟနဝေဂ္ဂာ နဝေမာ။

နဝဝဂ္ဂခုဒ္ဒကာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

လသုဏံ သံဟေရ ေလာမံ၊ တလမဋ္ဌဉ္စ သုဒ္ဓိကံ။

ဘုဉ္ဇန ္တာမကဓညာနံ၊ ေဒ္ဝ ဝိဃာေသန ဒ နာ။

အန္ဓကာေရ ပဋိစေ္ဆ န္န၊ အေဇ္ဈာကာေသ ရထိကာယ စ။

ပုေရ ပစ္ဆာ ဝိကာေလ စ၊ ဒုဂ္ဂဟိ နိရေယ ဝဓိ။

နေဂ္ဂာဒကာ ဝိသိေဗ္ဗတ္ဝာ၊ ပဉ္စာဟိကံ သကမနီ

င္ ယံ။

ဂဏံ ဝိဘဂသမဏံ
င္ ၊ ဒုဗ္ဗလံ ကထိေနန စ။

ဧကမဉ္စတ္ထရေဏန၊ သဉ္စိစ္စ သဟဇီဝိနီ။

ဒတ္ဝာ သံသဋ္ဌအေန ္တာ စ၊ တိေရာဝ ံ န ပက္ကေမ။

ရာဇာ အာသန္ဒိ သုတ္တဉ္စ၊ ဂိဟိ ဝူပသေမန စ။

 152

ဒေဒ စီဝရာဝသထံ၊ ပရိယာပုဏဉ္စ ဝာစေယ။

အာရာမေက္ကာသစ ီ စ၊ ဘုေဉ္ဇယ္ယ ကုလမစ္ဆရီ။

ဝာေသ ပဝာရေဏာဝာဒံ၊ ေဒ္ဝ ဓမ္မာ ပသာေခန စ။

ဂဗ္ဘီ ပာယန ္တီ ဆ ဓေမ္မ၊ အသမ္မတူနဒ္ဝာဒသ။

ပရိပုဏ္ဏဉ္စ သေဃန၊
င္ သဟ ဝုဋ္ဌာ ဆ ပဉ္စ စ။

ကုမာရီ ေဒ္ဝ စ သေဃန၊

င္ ဒ္ဝာဒသ သမ္မေတန စ။

အလံ သေစ စ ေဒ္ဝဝ ံ၊ သံသဋ္ဌာ သာမိေကန စ။

ပာရိဝာသိကာနုဝ ံ၊ ဒုေဝ ဝုဋ္ဌာပေနန စ။

ဆတ္တယာေနန သဃာဏိ
င္ ၊ ဣတ္ထာလကာရဝဏ္ဏ
င္ ေက။

ပိညာကဘိက္ခုနီ ေစဝ၊ သိက္ခာ စ သာမေဏရိကာ။

ဂိဟိ ဘိက္ခု ပုရေတာ၊ အေနာကာသံ သကစ္စင္ ိကာတိ။

ေတသံ ဝဂ္ဂာနံ ဥဒ္ဒာနံ –

လသုဏန္ဓကာရာ န္ဟာနာ၊ တုဝဋ္ဋာ စိတ္တဂာရကာ။

အာရာမံ ဂဗ္ဘိနီ ေစဝ၊ ကုမာရီ ဆတ္တုပာဟနာတိ။

၅. ပာဋိေဒသနီယက ံ

၂၂၇. သပ္ပိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ သပ္ပိံ

 153

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေတလံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ေတလံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မဓုံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ မဓုံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဖာဏိတံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ဖာဏိတံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မစ္ဆံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ မစ္ဆံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။
 154

မံသံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ။ မံသံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ခီရံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ခီရံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ;

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

သပ္ပိံ ေတလံ မဓုေဉ္စဝ၊ ဖာဏိတံ မစ္ဆေမဝ စ။

မံသံ ခီရံ ဒဓိဉ္စာပိ၊ ဝိညာေပတ္ဝာန ဘိက္ခုနီ။

ပာဋိေဒသနီယာ အဋ္ဌ၊ သယံ ဗုေဒ္ဓန ေဒသိတာတိ။

 155

ေယ သိက္ခာပဒာ ဘိက္ခုဝိဘေဂင္ ဝိတ္ထာရိတာ ေတ သံခိတ္တာ

ဘိက္ခုနိဝိဘေဂ။င္

ကတ္ထပညတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. ကတာပတ္တိဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၂၂၈. အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တီ ကတိ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ

သာဒိယန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ,

အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ဥဗ္ဘက္ခကံ အေဓာဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

ကာယပဋိဗဒ္ဓံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ

ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တီ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ ဘိက္ခုနီ ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာေဒန ္တီ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဝဇ္ဇပ္ပဋိစာ္ဆ ဒိကာ ဘိက္ခုနီ

ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာေဒန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ

ပာရာဇိက ; ေဝမတိကာ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ – ဝဇ္ဇပ္ပဋိစာ္ဆ ဒိကာ ဘိက္ခုနီ ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာေဒန ္တီ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ ကတိ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ? ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

 156

အာပတ္တိ ပာရာဇိက – ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ

ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူေရန ္တီ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူေရန ္တီ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပုရိေသန – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဩကာသံ [ဣတ္ထန္နာမံ ဂဟနံ (သီ.), ဣတ္ထန္နာမံ ဂဗ္ဘံ

(သ္ယာ.)] အာဂစ္ဆာ’’တိ ဝုတ္တာ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ပုရိသ ဟတ္ထပာသံ ဩက္ကန ္တမေတ္တ အာပတ္တိ

ထုလ္လစ္စယ ; အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူေရတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက – အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူေရန ္တီ ဣမာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသက ံ

၂၂၉. ဥ ယဝာဒိကာ ဘိက္ခုနီ အ ံ ကေရာန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဧက

အာေရာေစတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယ အာေရာေစတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

အ ပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ

ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂစ္ဆန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ပဌမံ ပာဒံ

ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။
 157

သမေဂ္ဂန သေဃနင္ ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒံ ဩသာေရန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ

ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇိ ာမီ’’တိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ;

ဥဒကဒန ္တေပာနံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ,

ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယံ ေတ ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ, တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တီ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ တ ာ ဝစေနန ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ;

အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ေဘာဇနပရိေယာသာေန အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ကုပိတာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ကိသ္မိဉ္စိေဒဝ အဓိကရေဏ ပစ္စာကတာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ;

ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။
 158

သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိေယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနေ္တိ ယာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇန။္တိ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တိ သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ။ မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တီ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ

ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

သဃာဒိ
င္ ေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

၃. နိ ဂ္ဂယ
ိ က ံ

၂၃၀. ပတ္တသန္နိစယံ ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န ္တိ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ဘာဇာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဘာဇာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘာဇာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရံ ပရိဝေတ္တတ္ဝာ အစ္ဆိန္ဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အစ္ဆိန္ဒတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; အစ္ဆိေန္န နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အညံ ဝိညာေပတ္ဝာ အညံ ဝိညာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဝိညာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အညံ ေစတာေပတ္ဝာ အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

 159

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန သဃင္ိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အညဒတ္ထိေက ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန သဃင္ိေကန သံယာစိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန မဟာဇနိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေကန မဟာဇနိေကန သံယာစိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေက ပုဂ္ဂလိေကန သံယာစိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အတိေရကစတုက္ကံသပရမံ ဂရုပာဝုရဏံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

အတိေရကအ ေတယ္ယကံသပရမံ လဟုပာဝုရဏံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။

နိ ဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။

၄. ပာစိတယ
ိ္တ က ံ

၁. လသုဏဝေဂ္ဂာ
 160

၂၃၁. လသုဏံ ခာဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခာဒိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သမ္ဗာေဓ ေလာမံ သံဟရာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သံဟရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

သံဟရာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

တလဃာတကံ ကေရာန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကေတ

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဇတုမဋ္ဌကံ အာဒိယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အာဒိယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ, အာဒိေန္န

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အတိေရကဒ္ဝင္ဂုလပဗ္ဗပရမံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အာဒိယတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အာဒိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခု ဘုဉ္ဇန ္တ ပာနီေယန ဝာ ဝိဓူပေနန ဝာ ဥပတိဋ္ဌန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဟတ္ထပာေသ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

အာမကဓညံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ,

အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ သကာရံ

င္ ဝာ ဝိဃာသံ ဝာ တိေရာကုေဋ္ဋ ဝာ တိေရာပာကာေရ ဝာ ဆ ေန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဆ ေတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဆ ိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 161

ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ သကာရံ

င္ ဝာ ဝိဃာသံ ဝာ ဟရိေတ ဆ ေန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဆ ေတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဆ ိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

နစ္စံ ဝာ ဂီတံ ဝာ ဝာဒိတံ ဝာ ဒ နာယ ဂစ္ဆန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; ယတ္ထ ဌိတာ ပ တိ ဝာ သုဏာတိ ဝာ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

လသုဏဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ရတ္တနက
္ဓ ာရဝေဂ္ဂာ

၂၃၂. ရတ္တန္ဓကာေရ အပ္ပဒီေပ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သနဋ္ဌ္တိ န ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဟတ္ထပာေသ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

ပဋိစေ္ဆ န္န ဩကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သနဋ္ဌ္တိ န ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဟတ္ထပာေသ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

အေဇ္ဈာကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သနဋ္ဌ္တိ န ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပာေသ

တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

ရထိကာယ ဝာ ဗ္ယူေဟ ဝာ သိဃာဋေက

င္ ဝာ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သနဋ္ဌ္တိ န ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပာေသ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ။
 162

ပုေရဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစာ္ဆ ပက္ကမန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ အေနာဝ ကံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ

အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ သာမိေက အနာပုစာ္ဆ အာသေန နိသီဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဝိကာေလ ကုလာနိ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ သာမိေက အနာပုစာ္ဆ ေသယ္ယ ံ သန ္ထရိတ္ဝာ ဝာ သန ္ထရာေပတ္ဝာ ဝာ

အဘိနိသီဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိနိသိေန္န အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

ဒုဂ္ဂဟိေတန ဒူပဓာရိေတန ပရံ ဥဇ္ဈာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥဇ္ဈာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဥဇ္ဈာပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အတ္တာနံ ဝာ ပရံ ဝာ နိရေယန ဝာ ္ရဗဟ္မစရိေယန ဝာ အဘိသပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အဘိသပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိသပိေတ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာ ဝဓိတ္ဝာ ေရာဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝဓတိ ေရာဒတိ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ; ဝဓတိ န ေရာဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

ရတ္တန္ဓကာရဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. နဟာနဝေဂ္ဂာ
 163

၂၃၃. နဂ္ဂာ နဟာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နဟာနပရိေယာသာေန အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ ဥဒကသာဋိကံ ကာရာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ဝိသိေဗ္ဗတ္ဝာ ဝာ ဝိသိဗ္ဗာေပတ္ဝာ ဝာ ေနဝ သိေဗ္ဗန ္တီ န သိဗ္ဗာပနာယ ဥ ုက္ကံ

ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။

ပဉ္စာဟိကံ သဃာဋိ
င္ စာရံ အတိက္ကာေမန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။ စီဝရသကမနီ
င္ ယံ

ဓာေရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဓာေရတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဓာရိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဂဏ စီဝရလာဘံ အန ္တရာယံ ကေရာန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ကေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဓမ္မိကံ စီဝရဝိဘဂင္ံ ပဋိဗာဟန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဗာဟတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပဋိဗာဟိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အဂာရိက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သမဏစီဝရံ ေဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ေဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဒိေန္န, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အတိက္ကာေမတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အတိက္ကာမိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 164

ဓမ္မိကံ ကထိနုဒ္ဓာရံ ပဋိဗာဟန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဗာဟတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပဋိဗာဟိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

နဟာနဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. တုဝဋ္ဋဝေဂ္ဂာ

၂၃၄. ေဒ္ဝ ဘိက္ခုနိေယာ ဧကမေဉ္စ တုဝေဋ္ဋနေ္တိ ယာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇန။္တိ နိပဇ္ဇန,္တိ ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; နိပေန္န, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ေဒ္ဝ ဘိက္ခုနိေယာ ဧကတ္ထရဏပာဝုရဏာ တုဝေဋ္ဋနေ္တိ ယာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇန။္တိ နိပဇ္ဇန,္တိ

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိပေန္န, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုနိယာ သဉ္စိစ္စ အဖာသုံ ကေရာန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ကေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဒုက္ခိတံ သဟဇီဝိနိံ ေနဝ ဥပဋ္ဌေန ္တီ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္ကံ ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာစိတ္တိယံ။

ဘိက္ခုနိယာ ဥပ ယံ ဒတ္ဝာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ နိက္က န ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နိက္က တိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိက္က ိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 165

အေန ္တာရဋ္ဌေ သာသကသမ္မ

င္ ေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထိကာ စာရိကံ စရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

တိေရာရဋ္ဌေ သာသကသမ္မ
င္ ေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထိကာ စာရိကံ စရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အေန ္တာဝ ံ စာရိကံ စရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဝ ံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခုနီ စာရိကံ န ပက္ကမန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။

တုဝဋ္ဋဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. စိတ္တာဂာရဝေဂ္ဂာ

၂၃၅. ရာဇာဂာရံ ဝာ စိတ္တာဂာရံ ဝာ အာရာမံ ဝာ ဥယ္ယာနံ ဝာ ေပာက္ခရဏိံ ဝာ ဒ နာယ ဂစ္ဆန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ယတ္ထ ဌိတာ ပ တိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အာသန္ဒိံ ဝာ ပလ္လကင္ံ ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပရိဘုေတ္တ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သုတ္တံ ကန ္တန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကန ္တတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥဇ္ဇဝုဇ္ဇေဝ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

ဂိဟိေဝယ္ယာဝစ္စံ ကေရာန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။
 166

ဘိက္ခုနိယာ – ‘‘ဧဟာေယ္ယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာ – ‘‘သာဓူ’’တိ

ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ေနဝ ဝူပသေမန ္တီ န ဝူပသမာယ ဥ ုက္ကံ ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။

အဂာရိက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ေဒန ္တီ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဒိေန္န, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အာဝသထစီဝရံ အနိ ဇ္ဇိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ပရိဘုေတ္တ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အာဝသထံ အနိ ဇ္ဇိတ္ဝာ စာရိကံ ပက္ကမန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ပရိေက္ခပံ

အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ပရိယာပုဏန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိယာပုဏာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပေဒ

ပေဒ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ဝာေစန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝာေစတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပေဒ ပေဒ အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

စိတ္တာဂာရဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. အာရာမဝေဂ္ဂာ

၂၃၆. ဇာနံ သဘိက္ခုကံ အာရာမံ အနာပုစာ္ဆ ပဝိသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ

ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 167

ဘိက္ခုံ အေက္ကာသန ္တီ ပရိဘာသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အေက္ကာသတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

အေက္ကာသိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

စ ီကတာ ဂဏံ ပရိဘာသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘာသတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပရိဘာသိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

နိမနတ ္တိ ာ ဝာ ပဝာရိတာ ဝာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

‘‘ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇိ ာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

ကုလံ မစ္ဆရာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ မစ္ဆရာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; မစ္ဆရိေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အဘိက္ခုေက အာဝာေသ ဝ ံ ဝသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ဝ ံ ဝသိ ာမီ’’တိ

ေသနာသနံ ပညေပတိ ပာနီယံ ပရိေဘာဇနီယံ ဥပဋ္ဌေပတိ ပရိေဝဏံ သမ္မဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ;

သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဝ ံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခုနီ ဥဘေတာသေဃင္ တီဟိ ဌာေနဟိ န ပဝာေရန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာစိတ္တိယံ။

ဩဝာဒာယ ဝာ သံဝာသာယ ဝာ န ဂစ္ဆန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။

ဥေပာသထမ္ပိ န ပုစန္ဆ ္တီ ဩဝာဒမ္ပိ န ယာစန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။
 168

ပသာေခ ဇာတံ ဂ ံ ဝာ ရုဓိတံ ဝာ အနပေလာေကတ္ဝာ သဃင္ံ ဝာ ဂဏံ ဝာ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ

ဧေကေနကာ ေဘဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဘဒာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘိေန္န,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အာရာမဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. ဂဗ္ဘိနီဝေဂ္ဂာ

၂၃၇. ဂဗ္ဘိနိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပာယန ္တိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယသ္သ။

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ သေဃနင္ အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 169

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သေဃနင္ အသမ္မတံ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ေနဝ အနုဂ္ဂဏ္ဟန ္တီ နာနုဂ္ဂဏ္ဟာေပန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာစိတ္တိယံ။

ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တိနိံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ နာနုဗန္ဓန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေနဝ ဝူပကာေသန ္တီ န ဝူပကာသာေပန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာစိတ္တိယံ။

ဂဗ္ဘိနီဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

၈. ကုမာရီဘူတဝေဂ္ဂာ

၂၃၈. ဦနဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခိတသိက္ခံ သေဃနင္ အသမ္မတံ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။
 170

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ာ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ာ သေဃနင္ အသမ္မတာ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

‘‘အလံ တာဝ ေတ, အေယ္ယ, ဝုဋ္ဌာပိေတနာ’’တိ ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ပစ္ဆာ

ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခိယ္ယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ခိယ္ယ ိေတ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ ေမ တ္ဝံ, အေယ္ယ, စီဝရံ ဒ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ ဝတ္ဝာ ေနဝ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္ကံ ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။

သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ မံ တ္ဝံ, အေယ္ယ, ေဒ္ဝ ဝ ာနိ အနုဗန္ဓိ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ

ဝတ္ဝာ ေနဝ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္ကံ ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တိယံ။

ပုရိသသံသဋ္ဌံ ကုမာရကသံသဋ္ဌံ စ ိံ ေသာကာဝာသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

မာတာပိတူဟိ ဝာ သာမိေကန ဝာ အနနုညာတံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ပာရိဝာသိကဆန္ဒဒာေန သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 171

အနုဝ ံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဧကံ ဝ ံ ေဒ္ဝ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ကုမာရီဘူတဝေဂ္ဂာ အဋ္ဌေမာ။

၉. ဆတ္တုပာဟနဝေဂ္ဂာ

၂၃၉. ဆတ္တုပာဟနံ ဓာေရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဓာေရတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဓာရိေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ယာေနန ယာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ယာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ယာယိေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သဃာဏိံ
င္ ဓာေရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဓာေရတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဓာရိေတ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ။

ဣတ္ထာလကာရံ
င္ ဓာေရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဓာေရတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဓာရိေတ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဂန္ဓဝဏ္ဏေကန နဟာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နဟာနပရိေယာသာေန, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

 172

ဝာသိတေကန ပိညာေကန နဟာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နဟာနပရိေယာသာေန, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တီ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဥမ္မဒ္ဒိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သိက္ခမာနာယ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တီ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဥမ္မဒ္ဒိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

သာမေဏရိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တီ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဥမ္မဒ္ဒိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဂိဟိနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တီ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဥမ္မဒ္ဒိေတ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခု ပုရေတာ အနာပုစာ္ဆ အာသေန နိသီဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အေနာကာသကတံ ဘိက္ခုံ ပဉ္ဟံ ပုစန္ဆ ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပုစတ

္ဆ ိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပုစိေ္ဆ တ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

အသကစ္စင္ ိကာ ဂာမံ ပဝိသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ,

အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။

ဆတ္တုပာဟနဝေဂ္ဂာ နဝေမာ။
 173

ခုဒ္ဒကံ နိဋ္ဌိတံ။

၅. ပာဋိေဒသနီယက ံ

၂၄၀. သပ္ပိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ,

အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

ေတလံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

မဓုံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

ဖာဏိတံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

မစ္ဆံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

မံသံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

ခီရံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

 174

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ။

အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ဝိပတ္တဝိ ာေရာ

၂၄၁. အဝ ုတာ ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ အဝ ုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ

ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ –

သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။

ဝိပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. သဂဟဝာေရာ
င္

၂၄၂. အဝ ုတာ ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ

အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? အဝ ုတာယ

ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ

 175

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ

သဂဟိ
င္ တာ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ

သဂဟိ
င္ တာ – သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။

သဂဟဝာေရာ
င္ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. သမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၂၄၃. အဝ ုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ

အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ အဝ ုတာယ ဘိက္ခုနိယာ

အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန?္တိ ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

သမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

၆. အဓိကရဏဝာေရာ
 176

၂၄၄. အဝ ုတာ ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အဝ ုတာယ ဘိက္ခုနိယာ

အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ –

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သမထဝာေရာ

၂၄၅. အဝ ုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ

အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ အဝ ုတာယ ဘိက္ခုနိယာ

အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနယ္တိ ာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. သမုစ္စယဝာေရာ
 177

၂၄၆. အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တီ ကတိ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ

သာဒိယန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ,

အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ဥဗ္ဘက္ခကံ အေဓာဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

ကာယပဋိဗဒ္ဓံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ

ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တီ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ – ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။
 178

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ – သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ, သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ န စိတ္တေတာ, သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ

စ သမုဋ္ဌန ္တိ န ဝာစေတာ, သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမုစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

၁. ကတ္ထပညတ္တဝိ ာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၂၄၇. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ကာယသံသဂ္ဂံ

သာဒိယနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ

ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ကာယသံသဂ္ဂံ

သာဒိယနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ
 179

ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။

သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ,

ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဧကေတာပညတ္တိ။ စတုန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ

နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္နံ? ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိေယန ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ

ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ ဘိက္ခုနိံ ေနဝတ္တနာ

ပဋိေစာေဒသိ န ဂဏ အာေရာေစသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ

ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သမေဂ္ဂန
 180

သေဃနင္ ဥက္ခိတ္တံ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ အနုဝတ္တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူေရသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသက ာဒိ

၂၄၈. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥ ယဝာဒိကာယ

ဘိက္ခုနိယာ အ ံ ကရဏပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ

ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥ ယဝာဒိကာယ

ဘိက္ခုနိယာ အ ံ ကရဏပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဥ ယဝာဒိကာ ဝိဟရိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ

အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တီတိ?

ဧကေတာပညတ္တိ။ စတုန္နံ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန?္တိ နိဒာေနာဂဓံ

နိဒာနပရိယာပန္နံ။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိေယန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

 181

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓာတိ? သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။ ေကနာဘတန?္တိ

ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗုသိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာပနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂမနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂစ္ဆ,ိ

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, တိ ော အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

 182

သမေဂ္ဂန သေဃနင္ ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒံ ဩသာရဏပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ

ဘိက္ခုနီ သမေဂ္ဂန သေဃနင္ ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒံ ဩသာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

အဝ ုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ

ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ

အဝ ုတာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ အာမိသံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ,

ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယံ ေတ ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ ဥေယ္ယာဇနပစ္စယာ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ အညတရာ ဘိက္ခုနီ – ‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ

ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ, ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယံ ေတ

ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ

ဝာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။
 183

ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ စ ကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, ဓမ္မံ

ပစ္စာစိက္ခာမိ, သဃင္ံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခာမီ’’တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ကိသ္မိဉ္စိေဒဝ အဓိကရေဏ ပစ္စာကတာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န

ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

စ ကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ စ ကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိေဒဝ အဓိကရေဏ

ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဆန္ဒဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ, ေဒာသဂာမိနိေယာ စ

ဘိက္ခုနိေယာ, ေမာဟဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ, ဘယဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ’’တိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

သံသဋ္ဌာနံ ဘိက္ခုနီနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

‘‘သံသဋ္ဌာ, အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ။ မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇနယ္တိ ာ

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထိယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ထုလ္လနန္ဒာ

 184

ဘိက္ခုနီ – ‘‘သံသဋ္ဌာဝ အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ။ မာ တေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန?္တိ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန?္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိေယာ ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကတ္ထပညတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. ကတာပတ္တိဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၂၄၉. ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ

သာဒိယနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ

အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခု ကာေယန ကာယံ

အာမသတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ကာေယန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အဂုလ

င္ ိပေတာဒေက ပာစိတ္တိယံ –

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဝဇ္ဇပ္ပဋိစာ္ဆ ဒနပစ္စယာ စတ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မံ [ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ (သ္ယာ.)] ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ
 185

ပာရာဇိက ; ေဝမတိကာ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ဘိက္ခု သဃာဒိ

င္ ေသသံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ,

အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – ဝဇ္ဇပ္ပဋိစာ္ဆ ဒနပစ္စယာ ဣမာ

စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ?

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ

ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ေဘဒကာနုဝတ္တိကာ

ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ပာပိကာယ

ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ – ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရဏပစ္စယာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပုရိေသန – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဩကာသံ အာဂစ္ဆာ’’တိ ဝုတ္တာ ဂစ္ဆတိ,

အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ပုရိသ ဟတ္ထပာသံ ဩက္ကန ္တမေတ္တ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ

ပရိပူေရတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက – အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသက ာဒိ
 186

၂၅၀. ဥ ယဝာဒိကာ ဘိက္ခုနီ အ ံ ကရဏပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဧက

အာေရာေစတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယ အာေရာေစတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;

အ ပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ

ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂမနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; ပဌမံ

ပာဒံ ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

သမေဂ္ဂန သေဃနင္ ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒံ ဩသာရဏပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇိ ာမီ’’တိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ;

ဥဒကဒန ္တေပာနံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။

‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ,

ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယံ ေတ ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ, ဥေယ္ယာဇနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ တ ာ ဝစေနန ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ;
 187

အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ေဘာဇနပရိေယာသာေန အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ကုပိတာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

ကိသ္မိဉ္စိေဒဝ အဓိကရေဏ ပစ္စာကတာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န

ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ;

ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။

‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ, မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တီ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ

ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

ဒသ သဃာဒိ
င္ ေသသာ နိဋ္ဌိတာ။ေပ.။။

(ယထာ ေဟဋ္ဌာ တထာ ဝိတ္ထာေရတဗ္ဗာ ပစ္စယေမဝ နာနာကရဏံ)

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

 188

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ – ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ဝိပတ္တဝိ ာေရာ

၂၅၁. ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ

သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ေပ.။ ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ

ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ

ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။

ဝိပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. သဂဟဝာေရာ
င္

၂၅၂. ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ

ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ေပ.။။
 189

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ

သဂဟိ
င္ တာ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ – သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။

သဂဟဝာေရာ
င္ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. သမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၂၅၃. ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန?္တိ ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

သမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

၆. အဓိကရဏဝာေရာ

၂၅၄. ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။။

 190

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သမထဝာေရာ

၂၅၅. ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မန?္တိ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ –

သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန

စ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. သမုစ္စယဝာေရာ

၂၅၆. ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ

သာဒိယနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဝ ုတာ ဘိက္ခုနီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ

အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခု ကာေယန ကာယံ

အာမသတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ကာေယန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ;
 191

ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အဂုလ

င္ ိပေတာဒေက ပာစိတ္တိယံ –

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ – ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ

 192

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ – သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ

စ သမုဋ္ဌန ္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စာတိ။

သမုစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။ [ဣမ ာနန ္တရံ ေပာရာဏသီဟဠေပာတ္ထေက ဧဝမ္ပ§

ိ ဒိ တိ

–§‘‘ေတသမုဒ္ဒာနံ –§ကတိဝာေရာ စ ဝိပတ္တိဝာေရာ စ, သဂဟဝာေရာ

င္ စ သမုဋ္ဌာနဝာေရာ။

အဓိကရဏဝာေရာ စ သမထဝာေရာ စ, သမုစ္စယဝာေရာ စ ဣေမ သတ္တ ဝာရာ။ အာဒိေတာ

ပညတ္တိဝာေရန သဟ အဋ္ဌဝာရာတိ’’ဣတိ။]

အဋ္ဌ ပစ္စယဝာရာ နိဋ္ဌိတာ။

ဘိက္ခုနီဝိဘေဂင္ ေသာဠသ မဟာဝာရာ နိဋ္ဌိတာ။

သမုဋ္ဌာနသီသသေခေပာ
င္

သမုဋ္ဌာန ုဒ္ဒာနံ

၂၅၇.

အနိစ္စာ သေဗ္ဗ သခာရာ၊

င္ ဒုက္ခာနတ္တာ စ သခတာ။
င္

နိဗ္ဗာနေဉ္စဝ ပညတ္တိ၊ အနတ္တာ ဣတိ နိစယ

္ဆ ာ။
 193

ဗုဒ္ဓစေန္ဒ အနုပ္ပေန္န၊ ဗုဒ္ဓာဒိေစ္စ အနုဂ္ဂေတ။

ေတသံ သဘာဂဓမ္မာနံ၊ နာမမတ္တံ န နာယတိ။

ဒုက္ကရံ ဝိဝိဓံ ကတ္ဝာ၊ ပူရယိတ္ဝာန ပာရမီ။

ဥပ္ပဇ္ဇန ္တိ မဟာဝီရာ၊ စက္ခုဘူတာ သဗ

္ရ ဟ္မေက။

ေတ ေဒသယန ္တိ သဒ္ဓမ္မံ၊ ဒုက္ခဟာနိံ သုခာဝဟံ။

အဂင္ီရေသာ သက္ယမုနိ၊ သဗ္ဗဘူတာနုကမ္ပေကာ။

သဗ္ဗသတ္တုတ္တေမာ သီေဟာ၊ ပိဋေက တီဏိ ေဒသယိ။

သုတ္တန ္တမဘိဓမ္မဉ္စ၊ ဝိနယဉ္စ မဟာဂုဏံ။

ဧဝံ နီယတိ သဒ္ဓေမ္မာ၊ ဝိနေယာ ယဒိ တိဋ္ဌတိ။

ဥဘေတာ စ ဝိဘဂာနိ
င္ ၊ ခန္ဓကာ ယာ စ မာတိကာ။

မာလာ သုတ္တဂုေဏေနဝ၊ ပရိဝာေရန ဂနတ ္ထိ ာ။

တ ေဝ ပရိဝာရ ၊ သမုဋ္ဌာနံ နိယေတာ ကတံ။

သေမ္ဘဒံ နိဒာနံ စညံ၊ သုေတ္တ ဒိ န ္တိ ဥပရိ။

တသ္မာ သိေက္ခ ပရိဝာရံ၊ ဓမ္မကာေမာ သုေပသေလာတိ။

ေတရသသမုဋ္ဌာနံ

ဝိဘေဂင္ ဒ္ဝီသု ပညတ္တံ၊ ဥဒ္ဒိသန ္တိ ဥေပာသေထ။

ပဝက္ခာမိ သမုဋ္ဌာနံ၊ ယထာဉာယံ သုဏာထ ေမ။

 194

ပာရာဇိကံ ယံ ပဌမံ၊ ဒုတိယဉ္စ တေတာ ပရံ။

သဉ္စရိတ္တာနုဘာသနဉ္စ၊ အတိေရကဉ္စ စီဝရံ။

ေလာမာနိ ပဒေသာဓေမ္မာ၊ ဘူတံ သံဝိဓာေနန စ။

ေထယ္ယေဒသနေစာရီ စ၊ အနနုညာတာယ ေတရသ။

ေတရေသေတ သမုဋ္ဌာန နယာ၊ ဝိညူဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဧေကကသ္မိံ သမုဋ္ဌာေန၊ သဒိသာ ဣဓ ဒိ ေရ။

၁. ပဌမပာရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ

၂၅၈.

ေမထုနံ သုက္ကသံသေဂ္ဂာ၊ အနိယတာ ပဌမိကာ။

ပုဗ္ဗူပပရိပာစိတာ၊ ရေဟာ ဘိက္ခုနိယာ သဟ။

သေဘာဇေန ရေဟာ ေဒ္ဝ စ၊ အဂုလ

င္ ိ ဥဒေက ဟသံ။

ပဟာေရ ဥဂ္ဂိေရ ေစဝ၊ ေတပညာသာ စ ေသခိယာ။

အဓက္ခဂာမာဝ ုတာ၊ တလမဋ္ဌဉ္စ သုဒ္ဓိကာ။

ဝ ံဝုဋ္ဌာ စ ဩဝာဒံ၊ နာနုဗေန္ဓ ပဝတ္တိနိံ။

ဆသတ္တတိ ဣေမ သိက္ခာ၊ ကာယမာနသိကာ ကတာ။

သေဗ္ဗ ဧကသမုဋ္ဌာနာ၊ ပဌမံ ပာရာဇိကံ ယထာ။

ပဌမပာရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
 195

၂. ဒုတိယပာရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ

၂၅၉.

အဒိန္နံ ဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အတ္တကာမိနံ။

အမူလာ အညဘာဂိယာ၊ အနိယတာ ဒုတိယိကာ။

အစ္ဆိေန္ဒ ပရိဏာမေန၊ မုသာ ဩမသေပသုဏာ။

ဒုဋ္ဌုလ္လာ ပထဝီခေဏ၊ ဘူတံ အညာယ ဥဇ္ဈာေပ။

နိက္က နံ သိဉ္စနဉ္စ၊ အာမိသေဟတု ဘုတ္တာဝီ။

ဧဟိ အနာဒရိ ဘိံသာ၊ အပနိေဓ စ ဇီဝိတံ။

ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ကမ္မံ၊ ဦနသံဝာသနာသနာ။

သဟဓမ္မိကဝိေလခာ၊ ေမာေဟာ အမူလေကန စ။

ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မိကံ စီဝရံ၊ ဒတ္ဝာ [ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မိကံ စီဝရံ (သီ.)၊ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မိကံ ဒတ္ဝာ (သ္ယာ.)]

ပရိဏာေမယ္ယ ပုဂ္ဂေလ။

ကိံ ေတ အကာလံ အစ္ဆိေန္ဒ၊ ဒုဂ္ဂဟီ နိရေယန စ။

ဂဏံ ဝိဘဂင္ံ ဒုဗ္ဗလံ၊ ကထိနာဖာသုပ ယံ။

အေက္ကာသစ ီ မစ္ဆရီ၊ ဂဗ္ဘိနီ စ ပာယနယ္တိ ာ။

ေဒ္ဝဝ ံ သိက္ခာ သေဃန၊

င္ တေယာ ေစဝ ဂိဟီဂတာ။

ကုမာရိဘူတာ တိ ော စ၊ ဦနဒ္ဝာဒသသမ္မတာ။
 196

အလံ တာဝ ေသာကာဝာသံ၊ ဆန္ဒာ အနုဝ ာ စ ေဒ္ဝ။

သိက္ခာပဒာ သတ္တတိေမ၊ သမုဋ္ဌာနာ တိကာ ကတာ။

ကာယစိေတ္တန န ဝာစာ၊ ဝာစာစိတ္တံ န ကာယိကံ။

တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ ဇာယန၊္တိ ပာရာဇိကံ ဒုတိယံ ယထာ။

ဒုတိယပာရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၃. သဉ္စရိတ္တသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၀.

သဉ္စရီ ကုဋိ ဝိဟာေရာ၊ ေဓာဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂေဟာ။

ဝိညတ္တုတ္တရိ အဘိဟဋ္ဌုံ၊ ဥဘိန္နံ ဒူတေကန စ။

ေကာသိယာ သုဒ္ဓေဒ္ဝဘာဂာ၊ ဆဗ္ဗ ာနိ နိသီဒနံ။

ရိဉ္စန ္တိ ရူပိကာ ေစဝ၊ ဥေဘာ နာနပ္ပကာရကာ။

ဦနဗန္ဓနဝ ိကာ၊ သုတ္တံ ဝိကပ္ပေနန စ။

ဒ္ဝာရဒာနသိဗ္ဗာနိ [ဒ္ဝာရဒာနသိဗ္ဗိနီ (သီ. သ္ယာ.)] စ၊ ပူဝပစ္စယေဇာတိ စ။

ရတနံ သူစိ မေဉ္စာ စ၊ တူလံ နိသီဒနက ု စ။

ဝ ိကာ စ သုဂေတန၊ ဝိညတ္တိ အညံ ေစတာပနာ။

ေဒ္ဝ သဃင္ိကာ မဟာဇနိကာ၊ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလလဟုကာ ဂရု။

ေဒ္ဝ ဝိဃာသာ သာဋိကာ စ၊ သမဏစီဝေရန စ။

 197

သမပညာသိေမ ဓမ္မာ၊ ဆဟိ ဌာေနဟိ ဇာယေရ။

ကာယေတာ န ဝာစာစိတ္တာ၊ ဝာစေတာ န ကာယမနာ။

ကာယဝာစာ န စ စိတ္တာ [န စိတ္တေတာ (သီ. သ္ယာ.)]၊ ကာယစိတ္တာ န ဝာစိကာ [န ဝာစေတာ (သီ.

သ္ယာ.)]။

ဝာစာစိတ္တာ န ကာေယန၊ တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ [တီဟိ ဌာေနဟိ (သ္ယာ.)] ဇာယေရ။

ဆသမုဋ္ဌာနိကာ ဧေတ၊ သဉ္စရိေတ္တန သာဒိသာ။

သဉ္စရိတ္တသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၄. သမနုဘာသနာသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၁.

ေဘဒာနုဝတ္တဒုဗ္ဗစ၊ ဒူသဒုဋ္ဌုလ္လဒိဋ္ဌိ စ။

ဆန္ဒံ ဥဇ္ဇဂိက
္ဃ ာ ေဒ္ဝ စ၊ ေဒ္ဝ စ သဒ္ဒာ န ဗ္ယာဟေရ။

ဆမာ နီစာသေန ဌာနံ၊ ပစ္ဆေတာ ဥပ္ပေထန စ။

ဝဇ္ဇာနုဝတ္တိဂဟဏာ၊ ဩသာေရ ပစ္စာစိက္ခနာ။

ကိသ္မိံ သံသဋ္ဌာ ေဒ္ဝ ဝဓိ၊ ဝိသိေဗ္ဗ ဒုက္ခိတာယ စ။

ပုန သံသဋ္ဌာ န ဝူပသေမ၊ အာရာမဉ္စ ပဝာရဏာ။

အန္ဝဒ္ဓံ [အန္ဝဒ္ဓမာသံ (သီ. သ္ယာ.)] သဟ ဇီဝိနိံ၊ ေဒ္ဝ စီဝရံ အနုဗန္ဓနာ။

သတ္တတိံသ ဣေမ ဓမ္မာ၊ ကာယဝာစာယ စိတ္တေတာ။

 198

သေဗ္ဗ ဧကသမုဋ္ဌာနာ၊ သမနုဘာသနာ ယထာ။

သမနုဘာသနာသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၅. ကထိနသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၂.

ဥဗ္ဘတံ ကထိနံ တီဏိ၊ ပဌမံ ပတ္တေဘသဇ္ဇံ။

အေစ္စကံ စာပိ သာသကင္ံ၊ ပက္ကမေန ္တန ဝာ ဒုေဝ။

ဥပ ယံ ပရမ္ပရာ၊ အနတိရိတ္တံ နိမန ္တနာ။

ဝိကပ္ပံ ရေညာ ဝိကာေလ၊ ေဝာသာသာရညေကန စ။

ဥ ယာသန္နိစယဉ္စ၊ ပုေရ ပစ္ဆာ ဝိကာေလ စ။

ပဉ္စာဟိကာ သကမနီ
င္ ၊ ေဒ္ဝပိ အာဝသေထန စ။

ပသာေခ အာသေန ေစဝ၊ တိံသ ဧကူနကာ ဣေမ။

ကာယဝာစာ န စ စိတ္တာ [န စိတ္တေတာ (သ္ယာ.)]၊ တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ ဇာယေရ။

ဒ္ဝိသမုဋ္ဌာနိကာ သေဗ္ဗ၊ ကထိေနန သဟာသမာ။

ကထိနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၆. ဧဠကေလာမသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၃.

ဧဠကေလာမာ ေဒ္ဝ ေသယ္ယာ၊ အာဟစ္စ ပိ ေဘာဇနံ။

 199

ဂဏဝိကာလသန္နိဓိ၊ ဒန ္တေပာေနန ေစလကာ။

ဥယ္ယုတ္တံ ေသနံ [ဥယ္ယုတ္တံ ဝေသ (သ္ယာ.)] ဥေယ္ယာဓိ၊ သုရာ ဩေရန န္ဟာယနာ။

ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ ေဒ္ဝ ေဒသနိကာ၊ လသုဏုပတိဋ္ဌေ နစ္စနာ။

န္ဟာနမတ္ထရဏံ ေသယ္ယာ၊ အေန ္တာရဋ္ဌေ တထာ ဗဟိ။

အေန ္တာဝ ံ စိတ္တာဂာရံ၊ အာသန္ဒိ သုတ္တကန ္တနာ။

ေဝယ္ယာဝစ္စံ သဟတ္ထာ စ၊ အဘိက္ခုကာဝာေသန စ။

ဆတ္တံ ယာနဉ္စ သဃာဏိံ

င္ ၊ အလကာရံ
င္ ဂန္ဓဝာသိတံ။

ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနာ စ၊ သာမေဏရီ ဂိဟိနိယာ။

အသံကစ္စိကာ အာပတ္တိ၊ စတ္တာရီသာ စတုတ္တရိ။

ကာေယန န ဝာစာစိေတ္တန၊ ကာယစိေတ္တန န ဝာစေတာ။

ဒ္ဝိသမုဋ္ဌာနိကာ သေဗ္ဗ၊ သမာ ဧဠကေလာမိကာတိ။

ဧဠကေလာမသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၇. ပဒေသာဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၄.

ပဒညတ
္ရ အသမ္မတာ၊ တထာ အတ္ထင္ဂေတန စ။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာ ေဒ္ဝ ဝုတ္တာ၊ အေနာကာေသာ [အေနာကာေသ (သီ. သ္ယာ.)] စ ပုစန္ဆ ာ။

သတ္တ သိက္ခာပဒာ ဧေတ၊ ဝာစာ န ကာယစိတ္တေတာ [ကာယစိတ္တကာ (က.)]။

 200

ဝာစာစိေတ္တန ဇာယန၊္တိ န တု ကာေယန ဇာယေရ။

ဒ္ဝိသမုဋ္ဌာနိကာ သေဗ္ဗ၊ ပဒေသာဓမ္မသဒိသာ။

ပဒေသာဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၈. အဒ္ဓာနသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၅.

အဒ္ဓာနနာဝံ ပဏီတံ၊ မာတုဂာေမန သံဟေရ။

ဓညံ နိမနတ္တိ ာ ေစဝ၊ အဋ္ဌ စ ပာဋိေဒသနီ။

သိက္ခာ ပန္နရသ ဧေတ၊ ကာယာ န ဝာစာ န မနာ။

ကာယဝာစာဟိ ဇာယန၊္တိ န ေတ စိေတ္တန ဇာယေရ။

ကာယစိေတ္တန ဇာယန၊္တိ န ေတ ဇာယန ္တိ ဝာစေတာ။

ကာယဝာစာဟိ စိေတ္တန၊ သမုဋ္ဌာနာ စတုဗ္ဗိဓာ။

ပညတ္တာ ဗုဒ္ဓဉာေဏန၊ အဒ္ဓာေနန သဟာ သမာ [သမာနယာ (သ္ယာ.)]။

အဒ္ဓာနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၉. ေထယ္ယသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၆.

ေထယ္ယသတ္ထံ ဥပ ုတိ၊ သူပဝိညာပေနန စ။

ရတ္တိဆန္နဉ္စ ဩကာသံ၊ ဧေတ ဗ္ယူေဟန သတ္တမာ။

 201

ကာယစိေတ္တန ဇာယန၊္တိ န ေတ ဇာယန ္တိ ဝာစေတာ။

တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ ဇာယန၊္တိ ဒ္ဝိသမုဋ္ဌာနိကာ ဣေမ။

ေထယ္ယသတ္ထသမုဋ္ဌာနာ၊ ေဒသိတာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ေထယ္ယသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၀. ဓမ္မေဒသနာသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၇.

ဆတ္တပာဏိ သဒ္ဓမ္မံ၊ န ေဒေသန ္တိ တထာဂတာ။

ဧဝေမဝ [တေထဝ (သီ. သ္ယာ.)] ဒ ပာဏိ ၊ သတ္ထအာဝုဓပာဏိနံ။

ပာဒုကုပာဟနာ ယာနံ၊ ေသယ္ယပလ္လတ္ထိကာယ စ။

ေဝဌိေတာဂုဏ္ဌိေတာ ေစဝ၊ ဧကာဒသမနူနကာ။

ဝာစာစိေတ္တန ဇာယန၊္တိ န ေတ ဇာယန ္တိ ကာယေတာ။

သေဗ္ဗ ဧကသမုဋ္ဌာနာ၊ သမကာ ဓမ္မေဒသေန။

ဓမ္မေဒသနာသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၁. ဘူတာေရာစနသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၈.

ဘူတံ ကာေယန ဇာယတိ၊ န ဝာစာ န စ စိတ္တေတာ။

ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ၊ န ကာယာ န စ စိတ္တေတာ။

 202

ကာယဝာစာယ ဇာယတိ၊ န တု ဇာယတိ စိတ္တေတာ။

ဘူတာေရာစနကာ နာမ၊ တီဟိ ဌာေနဟိ ဇာယတိ။

ဘူတာေရာစနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၂. ေစာရိဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၉.

ေစာရီ ဝာစာယ စိေတ္တန၊ န တံ ဇာယတိ ကာယေတာ။

ဇာယတိ တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ၊ ေစာရိဝုဋ္ဌာပနံ ဣဒံ။

အကတံ ဒ္ဝိသမုဋ္ဌာနံ၊ ဓမ္မရာေဇန ဘာသိတံ [ဌပိတံ (သ္ယာ.)]။

ေစာရိဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၃. အနနုညာတသမုဋ္ဌာနံ

၂၇၀.

အနနုညာတံ ဝာစာယ၊ န ကာယာ န စ စိတ္တေတာ။

ဇာယတိ ကာယဝာစာယ၊ န တံ ဇာယတိ စိတ္တေတာ။

ဇာယတိ ဝာစာစိေတ္တန၊ န တံ ဇာယတိ ကာယေတာ။

ဇာယတိ တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ၊ အကတံ စတုဌာနိကံ။

အနနုညာတသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

သမုဋ္ဌာနဉ္ဟိ သေခပံင္ ၊ ဒသ တီဏိ သုေဒသိတံ။

 203

အသေမ္မာဟကရံ ဌာနံ၊ ေနတ္တိဓမ္မာနုေလာမိကံ။

ဓာရယေန ္တာ ဣမံ ဝိညူ၊ သမုဋ္ဌာေန န မုယ္ဟတီတိ။

သမုဋ္ဌာနသီသသေခေပာ
င္ နိဋ္ဌိေတာ။

အန ္တရေပယ္ယာလံ

ကတိပုစာ္ဆ ဝာေရာ

၂၇၁. ကတိ အာပတ္တိေယာ? ကတိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ? ကတိ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ကတိ အဂာရဝာ? ကတိ

ဂာရဝာ? ကတိ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ကတိ ဝိပတ္တိေယာ? ကတိ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ? ကတိ ဝိဝာဒမူလာနိ? ကတိ

အနုဝာဒမူလာနိ? ကတိ သာရဏီယာ ဓမ္မာ? ကတိ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ? ကတိ အဓိကရဏာနိ? ကတိ

သမထာ?

ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ။ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ သတ္တ အာပတ္တိေယာ။ သတ္တ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဆ အဂာရဝာ။ ဆ ဂာရဝာ။ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ စတ ော ဝိပတ္တိေယာ။

ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။ ဆ ဝိဝာဒမူလာနိ။ ဆ အနုဝာဒမူလာနိ။ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ။ အဋ္ဌာရသ

ေဘဒကရဝတ္ထူနိ။ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။ သတ္တ သမထာ။

တတ္ထ ကတမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ? ပာရာဇိကာပတ္တိ, သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိ, ပာစိတ္တိယာပတ္တိ,

ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိ, ဒုက္ကဋာပတ္တိ – ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ။

တတ္ထ ကတေမ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ,

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓာ – ဣေမ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။

 204

တတ္ထ ကတမာနိ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ေဝရမဏီ

အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ေဝလာအနတိက္ကေမာ ေသတုဃာေတာ – ဣမာနိ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။

တတ္ထ ကတမာ သတ္တ အာပတ္တိေယာ? ပာရာဇိကာပတ္တိ, သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိ, ထုလ္လစ္စယာပတ္တိ,

ပာစိတ္တိယာပတ္တိ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိ, ဒုက္ကဋာပတ္တိ, ဒုဗာ္ဘ သိတာပတ္တိ – ဣမာ သတ္တ အာပတ္တိေယာ။

တတ္ထ ကတေမ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ,

ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓာ,

ဒုဗာ္ဘ သိတာပတ္တိက္ခေန္ဓာ – ဣေမ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။

တတ္ထ ကတမာနိ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? သတ္တဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ

ေဝရမဏီ အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ေဝလာအနတိက္ကေမာ ေသတုဃာေတာ – ဣမာနိ သတ္တ

ဝိနီတဝတ္ထူနိ။

တတ္ထ ကတေမ ဆ အဂာရဝာ? ဗုေဒ္ဓ အဂာရေဝာ, ဓေမ္မ အဂာရေဝာ, သေဃင္ အဂာရေဝာ, သိက္ခာယ

အဂာရေဝာ, အပ္ပမာေဒ အဂာရေဝာ, ပဋိသန္ဓာေရ အဂာရေဝာ – ဣေမ ဆ အဂာရဝာ။

တတ္ထ ကတေမ ဆ ဂာရဝာ? ဗုေဒ္ဓ ဂာရေဝာ, ဓေမ္မ ဂာရေဝာ, သေဃင္ ဂာရေဝာ, သိက္ခာယ ဂာရေဝာ,

အပ္ပမာေဒ ဂာရေဝာ, ပဋိသန္ဓာေရ ဂာရေဝာ – ဣေမ ဆ ဂာရဝာ။

တတ္ထ ကတမာနိ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ဆဟိ အဂာရေဝဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ေဝရမဏီ

အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ေဝလာအနတိက္ကေမာ ေသတုဃာေတာ – ဣမာနိ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။

တတ္ထ ကတမာ စတ ော ဝိပတ္တိေယာ? သီလဝိပတ္တိ, အာစာရဝိပတ္တိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ, အာဇီဝဝိပတ္တိ –

ဣမာ စတ ော ဝိပတ္တိေယာ။
 205

တတ္ထ ကတေမ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ? အတ္ထာပတ္တိ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; အတ္ထာပတ္တိ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; အတ္ထာပတ္တိ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; အတ္ထာပတ္တိ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ;

အတ္ထာပတ္တိ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; အတ္ထာပတ္တိ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ

စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ – ဣေမ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။

၂၇၂. တတ္ထ [စူဠဝ. ၂၁၆; အ. နိ. ၆.၃၆; မ. နိ. ၃.၄၄; ဒီ. နိ. ၃.၃၂၅] ကတမာနိ ဆ ဝိဝာဒမူလာနိ?

ဣဓ ဘိက္ခု ေကာဓေနာ ေဟာတိ ဥပနာဟီ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခု ေကာဓေနာ ေဟာတိ ဥပနာဟီ ေသာ

သတ္ထရိပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သေဃပိင္

အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ေဟာတိ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခု သတ္ထရိ

အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မ။ေပ.။ သေဃ။ေပ.။

င္ သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ, ေသာ သေဃင္

ဝိဝာဒံ ဇေနတိ။ ေယာ ေဟာတိ ဝိဝာေဒာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇနသ္သ

အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ ဝိဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ

သမနုပ ေယ္ယာထ တတ
္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက ဝိဝာဒမူလ ပဟာနာယ ဝာယေမယ္ယာထ။

ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ ဝိဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ န သမနုပ ေယ္ယာထ တတ

္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ

ပာပက ဝိဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ဝာယ ပဋိပေဇ္ဇယ္ယာထ။ ဧဝေမတ ပာပက

ဝိဝာဒမူလ ပဟာနံ ေဟာတိ။ ဧဝေမတ ပာပက ဝိဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ေဝာ

ေဟာတိ။

[စူဠဝ. ၂၁၆] ပုန စပရံ ဘိက္ခု မက္ခီ ေဟာတိ ပဠာသီ။ေပ.။ ဣ ုကီ ေဟာတိ မစ္ဆရီ, သေဌာ

ေဟာတိ မာယာဝီ, ပာပိေစ္ဆာ ေဟာတိ မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိ, သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂီ။

ေယာ ေသာ ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂီ ေသာ သတ္ထရိပိ အဂာရေဝာ
 206

ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သေဃပိင္ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ

အပ္ပတိ ော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ေဟာတိ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ

အပ္ပတိ ော ဓေမ္မ။ေပ.။ သေဃ။ေပ.။

င္ သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ, ေသာ သေဃင္ ဝိဝာဒံ ဇေနတိ။ ေယာ

ေသာ ေဟာတိ ဝိဝာေဒာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ

ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ ဝိဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ သမနုပ ေယ္ယာထ တတ
္ရ

တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက ဝိဝာဒမူလ ပဟာနာယ ဝာယေမယ္ယာထ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ ဝိဝာဒမူလံ

အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ န သမနုပ ေယ္ယာထ တတ

္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက ဝိဝာဒမူလ

အာယတိံ အနဝ ဝာယ ပဋိပေဇ္ဇယ္ယာထ။ ဧဝေမတ ပာပက ဝိဝာဒမူလသ္သ ပဟာနံ ေဟာတိ။

ဧဝေမတ ပာပက ဝိဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ေဝာ ေဟာတိ။ ဣမာနိ ဆ ဝိဝာဒမူလာနိ။

၂၇၃. [စူဠဝ. ၂၁၇] တတ္ထ ကတမာနိ ဆ အနုဝာဒမူလာနိ? ဣဓ ဘိက္ခု ေကာဓေနာ ေဟာတိ

ဥပနာဟီ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခု ေကာဓေနာ ေဟာတိ ဥပနာဟီ ေသာ သတ္ထရိပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ

အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သေဃပိင္ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော,

သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ေဟာတိ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော

ဓေမ္မ။ေပ.။ သေဃင္ ။ေပ.။ သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ ေသာ သေဃင္ အနုဝာဒံ ဇေနတိ။ ေယာ ေဟာတိ

အနုဝာေဒာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ

ေဒဝမနု ာနံ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ အနုဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ သမနုပ ေယ္ယာထ တတ

္ရ တုေမ္ဟ

တ ေဝ ပာပက အနုဝာဒမူလ ပဟာနာယ ဝာယေမယ္ယာထ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ အနုဝာဒမူလံ

အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ န သမနုပ ေယ္ယာထ တတ

္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက အနုဝာဒမူလ

အာယတိံ အနဝ ဝာယ ပဋိပေဇ္ဇယ္ယာထ။ ဧဝေမတ ပာပက အနုဝာဒမူလ ပဟာနံ ေဟာတိ။

ဧဝေမတ ပာပက အနုဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ေဝာ ေဟာတိ။

 207

ပုန စပရံ ဘိက္ခု မက္ခီ ေဟာတိ ပလာသီ။ေပ.။ ဣ ုကီ ေဟာတိ မစ္ဆရီ, သေဌာ ေဟာတိ မာယာဝီ,

ပာပိေစ္ဆာ ေဟာတိ မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိ, သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂီ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခု

သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂီ ေသာ သတ္ထရိပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ

အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သေဃပိင္ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော,

သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ေဟာတိ။ ေယာ ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော

ဓေမ္မ။ေပ.။ သေဃ။ေပ.။
င္ သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ ေသာ သေဃင္ အနုဝာဒံ ဇေနတိ။ ေယာဧ ေဟာတိ

အနုဝာေဒာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ

ေဒဝမနု ာနံ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ အနုဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ သမနုပ ေယ္ယာထ တတ

္ရ တုေမ္ဟ

တ ေဝ ပာပက အနုဝာဒမူလ ပဟာနာယ ဝာယေမယ္ယာထ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ အနုဝာဒမူလံ

အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ န သမနုပ ေယ္ယာထ တတ

္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက အနုဝာဒမူလ

အာယတိံ အနဝ ဝာယ ပဋိပေဇ္ဇယ္ယာထ။ ဧဝေမတ ပာပက အနုဝာဒမူလသ္သ ပဟာနံ

ေဟာတိ။ ဧဝေမတ ပာပက အနုဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ေဝာ ေဟာတိ။ ဣမာနိ ဆ

အနုဝာဒမူလာနိ။

၂၇၄. [ဒီ. နိ. ၃.၃၂၄; အ. နိ. ၆.၁၁] တတ္ထ ကတေမ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ? ဣဓ ဘိက္ခုေနာ ေမတ္တံ

ကာယကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ေဟာတိ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီသု အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။ အယမ္ပိ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ

ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သဂဟာယ

င္ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

ပုန စပရံ ဘိက္ခုေနာ ေမတ္တံ ဝစီကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ေဟာတိ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီသု အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။

အယမ္ပိ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သဂဟာယ

င္ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂိယာ

ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။
 208

ပုန စပရံ ဘိက္ခုေနာ ေမတ္တံ မေနာကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ေဟာတိ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီသု အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။

အယမ္ပိ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သဂဟာယ

င္ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂိယာ

ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

ပုန စပရံ ဘိက္ခု ေယ ေတ လာဘာ ဓမ္မိကာ ဓမ္မလဒ္ဓာ အန ္တမေသာ ပတ္တပရိယာပန္နမတ္တမ္ပိ

တထာရူေပဟိ လာေဘဟိ အပ္ပဋိဝိဘတ္တေဘာဂီ ေဟာတိ သီလဝေန ္တဟိ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီဟိ

သာဓာရဏေဘာဂီ။ အယမ္ပိ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သဂဟာယ

င္

အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

ပုန စပရံ ဘိက္ခု ယာနိ တာနိ သီလာနိ အခ ာနိ အစ္ဆိဒ္ဒာနိ အသဗလာနိ အကမ္မာသာနိ ဘုဇိ ာနိ

ဝိညုပသတ္ထာနိ အပရာမဋ္ဌာနိ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ, တထာရူေပသု သီေလသု သီလသာမညဂေတာ

ဝိဟရတိ သဗ
္ရ ဟ္မစာရီဟိ အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။ အယမ္ပိ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ

ဂရုကရေဏာ သဂဟာယ
င္ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

ပုန စပရံ ဘိက္ခု ယာယံ ဒိဋ္ဌိ အရိယာ နိယ္ယာနိကာ နိယ္ယာတိ တက္ကရ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ

တထာရူပာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိသာမညဂေတာ ဝိဟရတိ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီဟိ အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။ အယမ္ပိ

ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သဂဟာယ

င္ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝာယ

သံဝတ္တတိ။ ဣေမ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ။

၂၇၅. တတ္ထ ကတမာနိ အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ? ဣဓ ဘိက္ခု အဓမ္မံ ‘‘ဓေမ္မာ’’တိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ

‘‘အဓေမ္မာ’’တိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ‘‘ဝိနေယာ’’တိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ ‘‘အဝိနေယာ’’တိ ဒီေပတိ,

အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန ‘‘ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတနာ’’တိ ဒီေပတိ, ဘာသိတံ

လပိတံ တထာဂေတန ‘‘အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတနာ’’တိ ဒီေပတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန

 209

‘‘အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာ’’တိ ဒီေပတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန ‘‘အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာ’’တိ

ဒီေပတိ, အပညတ္တံ တထာဂေတန ‘‘ပညတ္တံ တထာဂေတနာ’’တိ ဒီေပတိ, ပညတ္တံ တထာဂေတန

‘‘အပညတ္တံ တထာဂေတနာ’’တိ ဒီေပတိ, အာပတ္တိံ ‘‘အနာပတ္တီ’’တိ ဒီေပတိ, အနာပတ္တိံ ‘‘အာပတ္တီ’’တိ

ဒီေပတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ‘‘ဂရုကာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီေပတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ‘‘လဟုကာ အာပတ္တီ’’တိ

ဒီေပတိ, သာဝေသသံ အာပတ္တိံ ‘‘အနဝေသသာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီေပတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ

‘‘သာဝေသသာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီေပတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ‘‘အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ

အာပတ္တိံ ‘‘ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီေပတိ။ ဣမာနိ အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ။

[စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၃၄၀] တတ္ထ ကတမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ,

အနုဝာဒာဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ – ဣမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။

တတ္ထ ကတေမ သတ္တ သမထာ? သမ္မုခာဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ,

ပဋိညာတကရဏံ, ေယဘုယ္ယသိကာ, တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ – ဣေမ သတ္တ သမထာ။

ကတိပုစ္ဆာဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ၊ ဝိနီတာ သတ္တဓာ ပုန။

ဝိနီတာဂာရဝာ ေစဝ၊ ဂာရဝာ မူလေမဝ စ။

ပုန ဝိနီတာ ဝိပတ္တိ၊ သမုဋ္ဌာနာ ဝိဝာဒနာ။

အနုဝာဒာ သာရဏီယံ၊ ေဘဒာဓိကရေဏန စ။

သေတ္တဝ သမထာ ဝုတ္တာ၊ ပဒာ သတ္တရသာ ဣေမတိ။

 210

၁. ဆအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၂၇၆. ပဌေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သဃာဒိ

င္ ေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာစိတ္တိယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

ဒုတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သဃာဒိ

င္ ေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာစိတ္တိယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

တတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သဃာဒိ

င္ ေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာစိတ္တိယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

စတုေတ္ထ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သဃာဒိ

င္ ေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာစိတ္တိယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

ပဉ္စေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သဃာဒိ

င္ ေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာစိတ္တိယံ

 211

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သဃာဒိ

င္ ေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာစိတ္တိယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

ဆအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. ကတာပတ္တိဝာေရာ

၂၇၇. ပဌေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ပဌေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန

ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကေရာတိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တိ

ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ ဝိကာေလ

ေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန ္တရဃရံ

ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ

ပာဋိေဒသနီယ – ပဌေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။
 212

သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန,

သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန,

သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ

သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၇၈. ဒုတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒုတိေယန

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ

ေမ ကေရာထာ’’တိ။ တ ကုဋိံ ကေရာန ္တိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ အနုပသမ္ပန္နံ ပဒေသာ ဓမ္မံ ဝာေစတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ –

ဒုတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ဝာစေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န

ကာယေတာ န စိတ္တေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။
 213

၂၇၉. တတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? တတိေယန

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ သံဝိဒဟိတ္ဝာ ကုဋိံ ကေရာတိ

အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ

အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ

ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။ ဘိက္ခု

ကပ္ပိယသညီ ဘိက္ခုနိယာ ေဝာသာသနယ ္တိ ာ န နိဝာေရတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ –

တတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၀. စတုေတ္ထန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? စတုေတ္ထန

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခု ေမထုနံ ဓမ္မံ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တိ

ပာရာဇိက ; ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကေရာတိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တိ

ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ ဝိကာေလ
 214

ေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ

အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ

ပာဋိေဒသနီယ ။ စတုေတ္ထန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ။

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၁. ပဉ္စေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ပဉ္စေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန

ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခု ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ

ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ ေမ ကေရာထာ’’တိ။

တ ကုဋိံ ကေရာန ္တိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ။

ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ အနုပသမ္ပန္နံ ပဒေသာ ဓမ္မံ ဝာေစတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။ န ခုံေသတုကာေမာ

န ဝေမ္ဘတုကာေမာ န မကုက
င္ တ္တုကာေမာ ဒဝကမ္ယတာ ဟီေနန ဟီနံ ဝေဒတိ, အာပတ္တိ ဒုဗာ္ဘ သိတ –

ပဉ္စေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

 215

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုဗာ္ဘ သိတာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ။

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၂. ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန

ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခု သံဝိဒဟိတ္ဝာ ဘ ံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခု

အကပ္ပိယသညီ သံဝိဒဟိတ္ဝာ ကုဋိံ ကေရာတိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ, အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ

ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ ဘိက္ခုနိယာ ေဝာသာသနယ ္တိ ာ န နိဝာေရတ္ဝာ

ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ – ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ

အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ
 216

သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စာတိ။

ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဂာထာ

၂၈၃.

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစာ္ဆ မိ တံ ္ရဗူဟိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ပဉ္စ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝာစသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

 217

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစာ္ဆ မိ တံ ္ရဗူဟိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝာစသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ စတ ော။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝာစသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစာ္ဆ မိ တံ ္ရဗူဟိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝာစသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ပဉ္စ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစာ္ဆ မိ တံ ္ရဗူဟိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။
 218

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ဆ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝာစသိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစာ္ဆ မိ တံ ္ရဗူဟိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝာစသိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ဆ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝာစသိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစာ္ဆ မိ တံ ္ရဗူဟိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝာစသိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တိေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ဆ။

 219

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒာတိ။

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဂာထာ နိဋ္ဌိတာ တတိယာ။

၄. ဝိပတ္တိပစ္စယဝာေရာ

၂၈၄. သီလဝိပတ္တိပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? သီလဝိပတ္တိပစ္စယာ စတ ော

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ;

ေဝမတိကာ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ဘိက္ခု သဃာဒိ

င္ ေသသံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ; အတ္တေနာ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – သီလဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမာ

စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၅. အာစာရဝိပတ္တိပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာစာရဝိပတ္တိပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အာစာရဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
 220

သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇတိ ။ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မတိ? သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧေကန အာပတ္တိက္ခေန္ဓန သဂဟိ

င္ တာ – ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၆. ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပစ္စယာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ

[ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ဒုက္ကဋာ (သ္ယာ. က.)]; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ – ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၇. အာဇီဝဝိပတ္တိပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာဇီဝဝိပတ္တိပစ္စယာ ဆ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ

 221

ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ သဉ္စရိတ္တံ

သမာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သဃာဒိ

င္ ေသသ ; အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ ‘‘ေယာ ေတ ဝိဟာေရ

ဝသတိ, ေသာ ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; အာဇီဝေဟတု

အာဇီဝကာရဏာ ဘိက္ခု ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ; အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ ဘိက္ခုနီ ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာဋိေဒသနီယ ; အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ သူပံ ဝာ ဩဒနံ ဝာ

အဂိလာေနာ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အာဇီဝဝိပတ္တိပစ္စယာ

ဣမာ ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန။္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ သဃာဒိ

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ

အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိပတ္တိပစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

 222

၅. အဓိကရဏပစ္စယဝာေရာ

၂၈၈. ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဥပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; အနုပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ,

အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ

သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၉. အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ; အမူလေကန သဃာဒိ
င္ ေသေသန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ;

အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,
 223

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န

ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ

စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၉၀. အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ

စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ;

ေဝမတိကာ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ဘိက္ခု သဃာဒိ

င္ ေသသံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ; အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ ; အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ

စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။
 224

၂၉၁. ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ပဉ္စ

အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ,

ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ ပာရာဇိက ။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန,္တိ အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ; ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ – ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန။္တိ ေပ.။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန?္တိ တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဌေပတ္ဝာ သတ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တ အာပတ္တိက္ခေန္ဓ, အဝေသသာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ

ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ဌေပတ္ဝာ သတ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တ အာပတ္တိက္ခေန္ဓ

အဝေသသာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ န ကတမံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန?္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ န

ကတေမန အာပတ္တိက္ခေန္ဓန သဂဟိ

င္ တာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ န ကတေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန
 225

သမုဋ္ဌန။္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ န ကတေမန သမေထန

သမ္မန။္တိ တံ ကိ ေဟတု? ဌေပတ္ဝာ သတ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တ အာပတ္တိက္ခေန္ဓ, နတ္ထညာ

အာပတ္တိေယာတိ။

အဓိကရဏပစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

အန ္တရေပယ္ယာလံ [အနန ္တရေပယ္ယာလံ (သီ. သ္ယာ.)] နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ကတိပုစ္ဆာ သမုဋ္ဌာနာ၊ ကတာပတ္တိ တေထဝ စ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝိပတ္တိ စ၊ တထာဓိကရေဏန စာတိ။

သမထေဘေဒာ

၆. အဓိကရဏပရိယာယဝာေရာ

၂၉၂. ဝိဝာဒာဓိကရဏ – ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထူနိ? ကတိ ဘူမိေယာ? ကတိ

ေဟတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာေရဟိ ဝိဝဒတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏ – ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထူနိ? ကတိ ဘူမိေယာ? ကတိ

ေဟတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာေရဟိ အနုဝဒတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ?
 226

အာပတ္တာဓိကရဏ – ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထူနိ? ကတိ ဘူမိေယာ? ကတိ

ေဟတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မတိ?

ကိစ္စာဓိကရဏ – ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထူနိ? ကတိ ဘူမိေယာ? ကတိ ေဟတူ?

ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာေရဟိ ကိစ္စံ ဇာယတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

၂၉၃. ဝိဝာဒာဓိကရဏ ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမန?္တိ ေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေမာေဟာ

ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေမာေဟာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ။ ကတိ ဌာနာနီတိ?

အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ။ ကတိ

ဘူမိေယာတိ? အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ ဘူမိေယာ။ ကတိ ေဟတူတိ? နဝ ေဟတူ – တေယာ

ကုသလေဟတူ, တေယာ အကုသလေဟတူ, တေယာ အဗ္ယာကတေဟတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? ဒ္ဝာဒသ

မူလာနိ။ ကတိဟာကာေရဟိ ဝိဝဒတီတိ? ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ဝိဝဒတိ – ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဝာ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဝာ။ [စူဠဝ.

၂၂၈] ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ –

သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။

၂၉၄. အနုဝာဒာဓိကရဏ ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမန?္တိ ေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေမာေဟာ

ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေမာေဟာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ။ ကတိ ဌာနာနီတိ?

စတ ော ဝိပတ္တိေယာ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? စတ ော ဝိပတ္တိေယာ ဝတ္ထူနိ။ ကတိ

ဘူမိေယာတိ? စတ ော ဝိပတ္တိေယာ ဘူမိေယာ။ ကတိ ေဟတူတိ? နဝ ေဟတူ – တေယာ

ကုသလေဟတူ, တေယာ အကုသလေဟတူ, တေယာ အဗ္ယာကတေဟတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? စုဒ္ဒသ

မူလာနိ။ ကတိဟာကာေရဟိ အနုဝဒတီတိ? ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ အနုဝဒတိ – ဝတ္ထုေတာ ဝာ အာပတ္တိေတာ

 227

ဝာ။ [စူဠဝ. ၂၃၆] အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတူဟိ

သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ

စ။

၂၉၅. အာပတ္တာဓိကရဏ ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမန?္တိ ေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေမာေဟာ

ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေမာေဟာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ။ ကတိ ဌာနာနီတိ?

သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ ဝတ္ထူနိ။ ကတိ ဘူမိေယာတိ?

သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ ဘူမိေယာ။ ကတိ ေဟတူတိ? ဆ ေဟတူ [ကတိ ေဟတူတိ နဝ ေဟတူ, တေယာ

ကုသလေဟတူ (သီ. သ္ယာ.)] – တေယာ အကုသလေဟတူ, တေယာ အဗ္ယာကတေဟတူ။ ကတိ

မူလာနီတိ? ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနိ မူလာနိ။ ကတိဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ?

ဆဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – အလဇ္ဇိတာ, အညာဏတာ, ကုက္ကုစ္စပကတတာ, အကပ္ပိေယ

ကပ္ပိယသညိတာ, ကပ္ပိေယ အကပ္ပိယသညိတာ, သတိသေမ္မာသာ။ [စူဠဝ. ၂၃၉] အာပတ္တာဓိကရဏံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၉၆. ကိစ္စာဓိကရဏ ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမန?္တိ ေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေမာေဟာ

ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေမာေဟာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ။ ကတိ ဌာနာနီတိ?

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဝတ္ထူနိ။ ကတိ ဘူမိေယာတိ? စတ္တာရိ

ကမ္မာနိ ဘူမိေယာ။ ကတိ ေဟတူတိ? နဝ ေဟတူ – တေယာ ကုသလေဟတူ, တေယာ

အကုသလေဟတူ, တေယာ အဗ္ယာကတေဟတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? ဧကံ မူလံ – သေဃာ။

င္

ကတိဟာကာေရဟိ ကိစ္စံ ဇာယတီတိ? ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ကိစ္စံ ဇာယတိ – ဉတ္တိေတာ ဝာ

 228

အပေလာကနေတာ ဝာ။ [စူဠဝ. ၂၄၂] ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ

ဧေကန သမေထန သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန။

ကတိ သမထာ? သတ္တ သမထာ။ သမ္မုခာဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ,

ပဋိညာတကရဏံ, ေယဘုယ္ယသိကာ, တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ – ဣေမ သတ္တ သမထာ။

သိယာ ဣေမ သတ္တ သမထာ ဒသ သမထာ ေဟာန,္တိ ဒသ သမထာ သတ္တ သမထာ ေဟာန ္တိ

ဝတ္ထုဝေသန ပရိယာေယန သိယာတိ။

ကထဉ္စ သိယာ? ဝိဝာဒာဓိကရဏ ေဒ္ဝ သမထာ, အနုဝာဒာဓိကရဏ စတ္တာေရာ သမထာ,

အာပတ္တာဓိကရဏ တေယာ သမထာ, ကိစ္စာဓိကရဏ ဧေကာ သမေထာ။ ဧဝံ ဣေမ သတ္တ

သမထာ ဒသ သမထာ ေဟာန,္တိ ဒသ သမထာ သတ္တ သမထာ ေဟာန ္တိ ဝတ္ထုဝေသန ပရိယာေယန။

ပရိယာယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သာဓာရဏဝာေရာ

၂၉၇. ကတိ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ သာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ

အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ သာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ

အနုဝာဒာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ သာဓာရဏာ? ကတိ

သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏ သာဓာရဏာ?

ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ?

 229

ေဒ္ဝ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ သာဓာရဏာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, ေယဘုယ္ယသိကာ။ ပဉ္စ သမထာ

ဝိဝာဒာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ – သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ, ပဋိညာတကရဏံ,

တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

စတ္တာေရာ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ သာဓာရဏာ – သမ္မုခာဝိနေယာ; သတိဝိနေယာ,

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, တ ပာပိယသိကာ။ တေယာ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ –

ေယဘုယ္ယသိကာ, ပဋိညာတကရဏံ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

တေယာ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ သာဓာရဏာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, ပဋိညာတကရဏံ,

တိဏဝတ္ထာရေကာ။ စတ္တာေရာ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ – ေယဘုယ္ယသိကာ,

သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ, တ ပာပိယသိကာ။

ဧေကာ သမေထာ ကိစ္စာဓိကရဏ သာဓာရေဏာ – သမ္မုခာဝိနေယာ။ ဆ သမထာ

ကိစ္စာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ – ေယဘုယ္ယသိကာ, သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ,

ပဋိညာတကရဏံ, တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

သာဓာရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. တဗ္ဘာဂိယဝာေရာ

၂၉၈. ကတိ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ

အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ

အနုဝာဒာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ

 230

သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ?

ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ?

ေဒ္ဝ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, ေယဘုယ္ယသိကာ။ ပဉ္စ သမထာ

ဝိဝာဒာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ – သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ, ပဋိညာတကရဏံ,

တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

စတ္တာေရာ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ,

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, တ ပာပိယသိကာ။ တေယာ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ –

ေယဘုယ္ယသိကာ, ပဋိညာတကရဏံ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

တေယာ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, ပဋိညာတကရဏံ,

တိဏဝတ္ထာရေကာ။ စတ္တာေရာ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ – ေယဘုယ္ယသိကာ,

သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ, တ ပာပိယသိကာ။

ဧေကာ သမေထာ ကိစ္စာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိေယာ – သမ္မုခာဝိနေယာ။ ဆ သမထာ

ကိစ္စာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ – ေယဘုယ္ယသိကာ, သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ,

ပဋိညာတကရဏံ, တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

တဗ္ဘာဂိယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

၉. သမထာ သမထ သာဓာရဏဝာေရာ

၂၉၉. သမထာ သမထ သာဓာရဏာ, သမထာ သမထ အသာဓာရဏာ။ သိယာ သမထာ

သမထ သာဓာရဏာ, သိယာ သမထာ သမထ အသာဓာရဏာ။

 231

ကထံ သိယာ သမထာ သမထ သာဓာရဏာ? ကထံ သိယာ သမထာ သမထ

အသာဓာရဏာ? ေယဘုယ္ယသိကာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရဏာ, သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ

ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက အသာဓာရဏာ။

သတိဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရေဏာ, အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ

တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ အသာဓာရေဏာ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရေဏာ, ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ

တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ အသာဓာရေဏာ။

ပဋိညာတကရဏံ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရဏံ, တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက

ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ အသာဓာရဏံ။

တ ပာပိယသိကာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရဏာ, တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ

သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ အသာဓာရဏာ။

တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရေဏာ, ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ

အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ အသာဓာရေဏာ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ

သမထ သာဓာရဏာ; ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထ အသာဓာရဏာ။

သမထာ သမထ သာဓာရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ နဝေမာ။

၁၀. သမထာ သမထ တဗ္ဘာဂိယဝာေရာ

 232

၃၀၀. သမထာ သမထ တဗ္ဘာဂိယာ, သမထာ သမထ အညဘာဂိယာ။ သိယာ သမထာ

သမထ တဗ္ဘာဂိယာ, သိယာ သမထာ သမထ အညဘာဂိယာ။

ကထံ သိယာ သမထာ သမထ တဗ္ဘာဂိယာ? ကထံ သိယာ သမထာ သမထ

အညဘာဂိယာ? ေယဘုယ္ယသိကာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိယာ, သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ

ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက အညဘာဂိယာ။

သတိဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိေယာ, အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ

တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ အညဘာဂိေယာ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိေယာ, ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ

တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ အညဘာဂိေယာ။

ပဋိညာတကရဏံ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိယံ, တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက

ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ အညဘာဂိယံ။

တ ပာပိယသိကာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိယာ, တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ

သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ အညဘာဂိယာ။

တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိေယာ, ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ

အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ အညဘာဂိေယာ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ

သမထ တဗ္ဘာဂိယာ, ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထ အညဘာဂိယာ။

သမထာ သမထ တဗ္ဘာဂိယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒသေမာ။

 233

၁၁. သမထသမ္မုခာဝိနယဝာေရာ

၃၀၁. သမေထာ သမ္မုခာဝိနေယာ, သမ္မုခာဝိနေယာ သမေထာ? သမေထာ ေယဘုယ္ယသိကာ,

ေယဘုယ္ယသိကာ သမေထာ? သမေထာ သတိဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ သမေထာ? သမေထာ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမေထာ? သမေထာ ပဋိညာတကရဏံ, ပဋိညာတကရဏံ

သမေထာ? သမေထာ တ ပာပိယသိကာ, တ ပာပိယသိကာ သမေထာ? သမေထာ

တိဏဝတ္ထာရေကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ သမေထာ?

ေယဘုယ္ယသိကာ သတိဝိနေယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ တ ပာပိယသိကာ

တိဏဝတ္ထာရေကာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ သမ္မုခာဝိနေယာ။ သမ္မုခာဝိနေယာ သမေထာ ေစဝ

သမ္မုခာဝိနေယာ စ။

သတိဝိနေယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ တ ပာပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရေကာ

သမ္မုခာဝိနေယာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ ေယဘုယ္ယသိကာ။ ေယဘုယ္ယသိကာ သမေထာ ေစဝ

ေယဘုယ္ယသိကာ စ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ တ ပာပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနေယာ

ေယဘုယ္ယသိကာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ သတိဝိနေယာ။ သတိဝိနေယာ သမေထာ ေစဝ

သတိဝိနေယာ စ။

ပဋိညာတကရဏံ တ ပာပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ

သတိဝိနေယာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမေထာ ေစဝ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ စ။
 234

တ ပာပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ သတိဝိနေယာ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ ပဋိညာတကရဏံ။ ပဋိညာတကရဏံ သမေထာ ေစဝ

ပဋိညာတကရဏဉ္စ။

တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ သတိဝိနေယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ

ပဋိညာတကရဏံ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ တ ပာပိယသိကာ။ တ ပာပိယသိကာ

သမေထာ ေစဝ တ ပာပိယသိကာ စ။

သမ္မုခာဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ သတိဝိနေယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ

တ ပာပိယသိကာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ တိဏဝတ္ထာရေကာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ

သမေထာ ေစဝ တိဏဝတ္ထာရေကာ စ။

သမထသမ္မုခာဝိနယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဧကာဒသေမာ။

၁၂. ဝိနယဝာေရာ

၃၀၂. ဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနေယာ, သမ္မုခာဝိနေယာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ,

ေယဘုယ္ယသိကာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ သတိဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ, ပဋိညာတကရဏံ ဝိနေယာ?

ဝိနေယာ တ ပာပိယသိကာ, တ ပာပိယသိကာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ တိဏဝတ္ထာရေကာ,

တိဏဝတ္ထာရေကာ ဝိနေယာ?

ဝိနေယာ သိယာ သမ္မုခာဝိနေယာ သိယာ န သမ္မုခာဝိနေယာ။ သမ္မုခာဝိနေယာ ဝိနေယာ ေစဝ

သမ္မုခာဝိနေယာ စ။
 235

ဝိနေယာ သိယာ ေယဘုယ္ယသိကာ, သိယာ န ေယဘုယ္ယသိကာ။ ေယဘုယ္ယသိကာ ဝိနေယာ ေစဝ

ေယဘုယ္ယသိကာ စ။

ဝိနေယာ သိယာ သတိဝိနေယာ, သိယာ န သတိဝိနေယာ။ သတိဝိနေယာ ဝိနေယာ ေစဝ

သတိဝိနေယာ စ။

ဝိနေယာ သိယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ, သိယာ န အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ဝိနေယာ ေစဝ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ စ။

ဝိနေယာ သိယာ ပဋိညာတကရဏံ, သိယာ န ပဋိညာတကရဏံ။ ပဋိညာတကရဏံ ဝိနေယာ ေစဝ

ပဋိညာတကရဏဉ္စ။

ဝိနေယာ သိယာ တ ပာပိယသိကာ, သိယာ န တ ပာပိယသိကာ။ တ ပာပိယသိကာ

ဝိနေယာ ေစဝ တ ပာပိယသိကာ စ။

ဝိနေယာ သိယာ တိဏဝတ္ထာရေကာ, သိယာ န တိဏဝတ္ထာရေကာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ဝိနေယာ

ေစဝ တိဏဝတ္ထာရေကာ စ။

ဝိနယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒ္ဝာဒသေမာ။

၁၃. ကုသလဝာေရာ

၃၀၃. သမ္မုခာဝိနေယာ ကုသေလာ အကုသေလာ အဗ္ယာကေတာ? ေယဘုယ္ယသိကာ ကုသလာ

အကုသလာ အဗ္ယာကတာ? သတိဝိနေယာ ကုသေလာ အကုသေလာ အဗ္ယာကေတာ? အမူဠ္ဟဝိနေယာ

ကုသေလာ အကုသေလာ အဗ္ယာကေတာ? ပဋိညာတကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗ္ယာကတံ?

 236

တ ပာပိယသိကာ ကုသလာ အကုသလာ အဗ္ယာကတာ? တိဏဝတ္ထာရေကာ ကုသေလာ

အကုသေလာ အဗ္ယာကေတာ?

သမ္မုခာဝိနေယာ သိယာ ကုသေလာ, သိယာ အဗ္ယာကေတာ။ နတ္ထိ သမ္မုခာဝိနေယာ အကုသေလာ။

ေယဘုယ္ယသိကာ သိယာ ကုသလာ, သိယာ အကုသလာ, သိယာ အဗ္ယာကတာ။

သတိဝိနေယာ သိယာ ကုသေလာ, သိယာ အကုသေလာ, သိယာ အဗ္ယာကေတာ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ သိယာ ကုသေလာ, သိယာ အကုသေလာ, သိယာ အဗ္ယာကေတာ။

ပဋိညာတကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။

တ ပာပိယသိကာ သိယာ ကုသလာ, သိယာ အကုသလာ သိယာ အဗ္ယာကတာ။

တိဏဝတ္ထာရေကာ သိယာ ကုသေလာ, သိယာ အကုသေလာ, သိယာ အဗ္ယာကေတာ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗ္ယာကတံ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ

အဗ္ယာကတံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗ္ယာကတံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ

အဗ္ယာကတံ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။ နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလံ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။

 237

ကုသလဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ေတရသေမာ။

၁၄. ယတ္ထဝာေရာ, ပုစာ္ဆ ဝာေရာ

၃၀၄. ယတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ

လဗ္ဘတိ, တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ

လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ

လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ,

န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ

လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ

လဗ္ဘတိ။
 238

ယတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ

လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ

လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ။ န

တတ္ထ သတိဝိနေယာ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ,

န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ။

ယတ္ထ သတိဝိနေယာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ သတိဝိနေယာ။ န တတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ,

န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ။ သမ္မုခာဝိနယံ ကာတုန မူလံ။ေပ.။။

ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ။ န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န

တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ။

စက္ကေပယ္ယာလံ။

ယတ္ထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စုဒ္ဒသေမာ။

 239

၁၅. သမထဝာေရာ, ဝိ ဇ္ဇနာဝာေရာ

၃၀၅. ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ

ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ သတိဝိနေယာ

လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။ န

တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ,

န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

 240

တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပန္နရသေမာ။

၁၆. သံသဋ္ဌဝာေရာ

၃၀၆. အဓိကရဏန ္တိ ဝာ သမထာတိ ဝာ ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒာဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ စ ပနိေမသံ

ဓမ္မာနံ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ [ဝိနိဗု္ဘ ဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗု္ဘ ဇ္ဇိတ္ဝာ (က.), ဋီကာယံ ဧကပဒေမဝ ဒိ တိ]

နာနာကရဏံ ပညာေပတုန?္တိ

အဓိကရဏန ္တိ ဝာ သမထာတိ ဝာ ဣေမ ဓမ္မာ ဝိသံသဋ္ဌာ, ေနာ သံသဋ္ဌာ။ လဗ္ဘာ စ ပနိေမသံ ဓမ္မာနံ

ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုန။္တိ ေသာ – ‘‘မာ ေဟဝ’’န ္တိ ဝစနီေယာ။

အဓိကရဏန ္တိ ဝာ သမထာတိ ဝာ ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, ေနာ ဝိသံသဋ္ဌာ။ ေနာ စ လဗ္ဘာ [န စ လဗ္ဘာ (က.)]

ဣေမသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ။ တံ ကိ ေဟတု? နနု ဝုတ္တံ

ဘဂဝတာ – ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဘိက္ခေဝ, အဓိကရဏာနိ, သတ္တ သမထာ။ အဓိကရဏာ သမေထဟိ သမ္မန,္တိ

သမထာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန။္တိ ဧဝံ, ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ေနာ ဝိသံသဋ္ဌာ; ေနာ စ လဗ္ဘာ ဣေမသံ

ဓမ္မာနံ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတု’’န။္တိ

 241

သံသဋ္ဌဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ေသာဠသေမာ။

၁၇. သမ္မတဝိ ာေရာ

၃၀၇. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ?

[စူဠဝ. ၂၂၈, ၂၃၆ အာဒေယာ] ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။

[စူဠဝ. ၂၂၈, ၂၃၆ အာဒေယာ] အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန

စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

[စူဠဝ. ၂၃၉, ၂၄၂ အာဒေယာ] အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန

စ ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

[စူဠဝ. ၂၃၉, ၂၄၂ အာဒေယာ] ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧေကန သမေထန သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

 242

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန

စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ။

အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ

ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ –

သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။
 243

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန

စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမ္မတိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တရသေမာ။

၁၈. သမ္မန ္တိ န သမ္မနဝ္တိ ာေရာ

၃၀၈. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ, ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ?

 244

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။ ပဉ္စဟိ

သမေထဟိ န သမ္မတိ – သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ

အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။ တီဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

[စူဠဝ. ၂၃၉] အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ စတူဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧေကန သမေထန သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန။ ဆဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ –

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မန?္တိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ

န သမ္မန ္တိ – ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ သမေထဟိ န

သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

 245

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ တီဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ –

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မန?္တိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ

စ။ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ – သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ သမေထဟိ န

သမ္မန?္တိ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ ဧေကန သမေထန န သမ္မန ္တိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မန?္တိ

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန

စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာ စ။ တီဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ သမေထဟိ န

သမ္မန?္တိ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ စတူဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

 246

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ

သမေထဟိ န သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ

သမေထဟိ န သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ

– သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ။ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ – ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ ကတိဟိ

သမေထဟိ န သမ္မန?္တိ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ ဧေကန သမေထန န သမ္မန ္တိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မန?္တိ ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ

ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမ္မန ္တိ န သမ္မနဝ္တိ ာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌာရသေမာ။

၁၉. သမထာဓိကရဏဝာေရာ
 247

၃၀၉. သမထာ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ သမထာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန?္တိ အဓိကရဏာ သမေထဟိ

သမ္မန?္တိ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန?္တိ

သိယာ သမထာ သမေထဟိ သမ္မန,္တိ သိယာ သမထာ သမေထဟိ န သမ္မန။္တိ သိယာ သမထာ

အဓိကရေဏဟိ သမ္မန,္တိ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန။္တိ သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ

သမ္မန,္တိ သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ န သမ္မန။္တိ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန,္တိ

သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန။္တိ

၃၁၀. ကထံ သိယာ သမထာ သမေထဟိ သမ္မန,္တိ ကထံ သိယာ သမထာ သမေထဟိ န သမ္မန?္တိ

ေယဘုယ္ယသိကာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; သတိဝိနေယန န သမ္မတိ, အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ,

ပဋိညာတကရေဏန န သမ္မတိ, တ ပာပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရေကန န သမ္မတိ။

သတိဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရေဏန န

သမ္မာတိ, တ ပာပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရေကန န သမ္မတိ, ေယဘုယ္ယသိကာယ န

သမ္မတိ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; ပဋိညာတကရေဏန န သမ္မတိ, တ ပာပိယသိကာယ

န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရေကန န သမ္မတိ, ေယဘုယ္ယသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနေယန န သမ္မတိ။

ပဋိညာတကရဏံ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; တ ပာပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရေကန

န သမ္မတိ, ေယဘုယ္ယသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနေယန န သမ္မတိ, အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ။

တ ပာပိယသိကာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; တိဏဝတ္ထာရေကန န သမ္မတိ, ေယဘုယ္ယသိကာယ

န သမ္မတိ, သတိဝိနေယန န သမ္မတိ, အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရေဏန န သမ္မတိ။

 248

တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; ေယဘုယ္ယသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနေယန န

သမ္မတိ, အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရေဏန န သမ္မတိ, တ ပာပိယသိကာယ န သမ္မတိ။

ဧဝံ သိယာ သမထာ သမေထဟိ သမ္မန။္တိ ဧဝံ သိယာ သမထာ သမေထဟိ န သမ္မန။္တိ

၃၁၁. ကထံ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန,္တိ ကထံ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ န

သမ္မန?္တိ သမ္မုခာဝိနေယာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

ေယဘုယ္ယသိကာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

သတိဝိနေယာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

ပဋိညာတကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

တ ပာပိယသိကာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

 249

တိဏဝတ္ထာရေကာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ

သမ္မန။္တိ ဧဝံ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန။္တိ

၃၁၂. ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ သမ္မန,္တိ ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ န

သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သမ္မတိ; သတိဝိနေယန စ

အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ န သမ္မတိ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ

စ သမ္မတိ; ေယဘုယ္ယသိကာယ စ ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ န သမ္မတိ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ သမ္မတိ;

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ န သမ္မတိ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန

စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရေကန စ န သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ

အဓိကရဏာ သမေထဟိ သမ္မန။္တိ ဧဝံ သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ န သမ္မန။္တိ

၃၁၃. ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန?္တိ ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ

အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန?္တိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န

သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

 250

အာပတ္တာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ

သမ္မန။္တိ ဧဝံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန။္တိ

ဆာပိ သမထာ စတ္တာေရာပိ အဓိကရဏာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မန;္တိ သမ္မုခာဝိနေယာ န ေကနစိ

သမ္မတိ။

သမထာဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဧကူနဝီသတိေမာ။

၂၀. သမုဋ္ဌာပနဝာေရာ

၃၁၄. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ; အပိစ, ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ

အဓိကရဏာ ဇာယန။္တိ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၃၄၈ အာဒေယာ] ဣဓ ဘိက္ခူ ဝိဝဒန ္တိ –

‘‘ဓေမ္မာတိ ဝာ, အဓေမ္မာတိ ဝာ, ဝိနေယာတိ ဝာ, အဝိနေယာတိ ဝာ, အဘာသိတံ အလပိတံ

တထာဂေတနာတိ ဝာ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတနာတိ ဝာ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာတိ ဝာ,

အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာတိ ဝာ, အပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ ဝာ, ပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ ဝာ,

အာပတ္တီတိ ဝာ, အနာပတ္တီတိ ဝာ, လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဝာ, ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဝာ, သာဝေသသာ

အာပတ္တီတိ ဝာ, အနဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဝာ, ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝာ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝာ’’။ ယံ

တတ္ထ ဘ နံ ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ နာနာဝာေဒာ အညထာဝာေဒာ ဝိပစ္စတာယ ေဝာဟာေရာ

ေမဓကံ [ေမဓဂံ (က.)], ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝာဒာဓိကရေဏ သေဃာင္ ဝိဝဒတိ။

 251

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ

ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန။္တိ

၃၁၅. အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ; အပိစ,

အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန။္တိ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ.

၃၄၈ အာဒေယာ] ဣဓ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အနုဝဒန ္တိ သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ

ဝာ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝာ။ ေယာ တတ္ထ အနုဝာေဒာ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝကတာ

င္

အဗ္ဘု ဟနတာ အနုဗလပ္ပဒာနံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝာဒာဓိကရေဏ သေဃာင္ ဝိဝဒတိ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ

အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန။္တိ

၃၁၆. အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ; အပိစ,

အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန။္တိ ယထာ ကထံ ဝိယ? ပဉ္စပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ

အာပတ္တာဓိကရဏံ, သတ္တပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အာပတ္တာဓိကရေဏ သေဃာင္ ဝိဝဒတိ။ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ

အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန။္တိ

 252

၃၁၇. ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ, အပိစ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ

အဓိကရဏာ ဇာယန။္တိ ယထာ ကထံ ဝိယ? ယာ သဃင္ ကိစ္စယတာ ကရဏီယတာ

အပေလာကနကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။

ကိစ္စာဓိကရေဏ သေဃာင္ ဝိဝဒတိ။ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ

အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန။္တိ

သမုဋ္ဌာပနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဝီသတိေမာ။

၂၁. ဘဇတိဝာေရာ

၃၁၈. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ? ကတေမန အဓိကရေဏန သဂဟိ

င္ တံ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ? ကတေမန အဓိကရေဏန သဂဟိ

င္ တံ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ? ကတေမန အဓိကရေဏန သဂဟိ

င္ တံ?

ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ? ကတေမန အဓိကရေဏန သဂဟိ

င္ တံ?
 253

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဘဇတိ, ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဥပနိ ိတံ,

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ, ဝိဝာဒာဓိကရေဏန သဂဟိ

င္ တံ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဘဇတိ, အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဥပနိ ိတံ,

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန သဂဟိ

င္ တံ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဘဇတိ, အာပတ္တာဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ, အာပတ္တာဓိကရေဏန သဂဟိ

င္ တံ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဘဇတိ, ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥပနိ ိတံ,

ကိစ္စာဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ, ကိစ္စာဓိကရေဏန သဂဟိ

င္ တံ။

၃၁၉. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမေထ ဘဇတိ, ကတိ သမေထ ဥပနိ ိတံ,

ကတိ သမေထ ပရိယာပန္နံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သဂဟိ

င္ တံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမေထ ဘဇတိ, ကတိ သမေထ ဥပနိ ိတံ, ကတိ

သမေထ ပရိယာပန္နံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သဂဟိ

င္ တံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမေထ ဘဇတိ, ကတိ သမေထ ဥပနိ ိတံ, ကတိ

သမေထ ပရိယာပန္နံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သဂဟိ

င္ တံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

ကိစ္စာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမေထ ဘဇတိ, ကတိ သမေထ ဥပနိ ိတံ, ကတိ

သမေထ ပရိယာပန္နံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သဂဟိ

င္ တံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?
 254

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ေဒ္ဝ သမေထ ဘဇတိ, ေဒ္ဝ သမေထ ဥပနိ ိတံ, ေဒ္ဝ သမေထ

ပရိယာပန္နံ, ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သဂဟိ

င္ တံ, ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ စတ္တာေရာ သမေထ ဘဇတိ, စတ္တာေရာ သမေထ ဥပနိ ိတံ,

စတ္တာေရာ သမေထ ပရိယာပန္နံ, စတူဟိ သမေထဟိ သဂဟိ

င္ တံ, စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ –

သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ တေယာ သမေထ ဘဇတိ, တေယာ သမေထ ဥပနိ ိတံ,

တေယာ သမေထ ပရိယာပန္နံ, တီဟိ သမေထဟိ သဂဟိ

င္ တံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ –

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ဧကံ သမထံ ဘဇတိ, ဧကံ သမထံ ဥပနိ ိတံ, ဧကံ သမထံ

ပရိယာပန္နံ, ဧေကန သမေထန သဂဟိ

င္ တံ, ဧေကန သမေထန သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယနာတိ။

ဘဇတိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဧကဝီသတိေမာ။

သမထေဘေဒာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အဓိကရဏံ ပရိယာယံ၊ သာဓာရဏာ စ ဘာဂိယာ။

သမထာ သာဓာရဏိကာ၊ သမထ တဗ္ဘာဂိယာ။

သမထာ သမ္မုခာ ေစဝ၊ ဝိနေယန ကုသေလန စ။

 255

ယတ္ထ သမထသံသဋ္ဌာ၊ သမ္မန ္တိ န သမ္မန ္တိ စ။

သမထာဓိကရဏေဉ္စဝ၊ သမုဋ္ဌာနံ ဘဇန ္တိ စာတိ။

ခန္ဓကပုစာ္ဆ ဝာေရာ

၃၂၀.

ဥပသမ္ပဒံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ဥပသမ္ပဒံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ။

ဥေပာသထံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ဥေပာသထံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

ဝ ူပနာယိကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ဝ ူပနာယိကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ဧကာ အာပတ္တိ။

ပဝာရဏံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

 256

ပဝာရဏံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

စမ္မသညုတ္တံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

စမ္မသညုတ္တံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

ေဘသဇ္ဇံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ေဘသဇ္ဇံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

ကထိနကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ကထိနကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ နတ္ထိ တတ္ထ အာပတ္တိ [န ကတမာ အာပတ္တိေယာ (က.)]။

စီဝရသညုတ္တံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

စီဝရသညုတ္တံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

စေမ္ပယ္ယကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

 257

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

စေမ္ပယ္ယကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ဧကာ အာပတ္တိ။

ေကာသမ္ဗကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ေကာသမ္ဗကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ဧကာ အာပတ္တိ။

ကမ္မက္ခန္ဓကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ကမ္မက္ခန္ဓကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ဧကာ အာပတ္တိ။

ပာရိဝာသိကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ပာရိဝာသိကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ဧကာ အာပတ္တိ။

သမုစ္စယံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

သမုစ္စယံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ဧကာ အာပတ္တိ။

 258

သမထံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

သမထံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ။

ခုဒ္ဒကဝတ္ထုကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ခုဒ္ဒကဝတ္ထုကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

ေသနာသနံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ေသနာသနံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

သဃေဘဒံ
င္ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

သဃေဘဒံ
င္ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ။

သမာစာရံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

သမာစာရံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

 259

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ဧကာ အာပတ္တိ။

ဌပနံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ဌပနံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ဧကာ အာပတ္တိ။

ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ။

ပဉ္စသတိကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

ပဉ္စသတိကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ နတ္ထိ တတ္ထ အာပတ္တိ။

သတ္တသတိကံ ပုစိ္ဆ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ ကတိ အာပတ္တိေယာ။

သတ္တသတိကံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာနံ နတ္ထိ တတ္ထ အာပတ္တီတိ။

ခန္ဓကပုစ္ဆာဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

 260

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဥပသမ္ပဒူေပာသေထာ၊ ဝ ူပနာယိကပဝာရဏာ။

စမ္မေဘသဇ္ဇကထိနာ၊ စီဝရံ စေမ္ပယ္ယေကန စ။

ေကာသမ္ဗက္ခန္ဓကံ ကမ္မံ၊ ပာရိဝာသိသမုစ္စယာ။

သမထခုဒ္ဒကာ ေသနာ၊ သဃေဘဒံ

င္ သမာစာေရာ။

ဌပနံ ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓံ၊ ပဉ္စသတ္တသေတန စာတိ။

ဧကုတ္တရိကနေယာ

၁. ဧကကဝာေရာ

၃၂၁. အာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။

အနာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ လဟုကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဂရုကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဝေသသာ

အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနဝေသသာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သပ္ပဋိကမ္မာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပ္ပဋိကမ္မာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ေဒသနာဂာမိနီ

အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အေဒသနာဂာမိနီ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အန ္တရာယိကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။

အနန ္တရာယိကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဝဇ္ဇပညတ္တိ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနဝဇ္ဇပညတ္တိ အာပတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ကိရိယေတာ သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အကိရိယေတာ သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ကိရိယာကိရိယေတာ သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပရာပတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗာပတ္တီနံ အန ္တရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပရာပတ္တီနံ အန ္တရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ေဒသိတာ

ဂဏနူပဂာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ေဒသိတာ န ဂဏနူပဂာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။

အနုပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပေဒသပညတ္တိ

 261

ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဓာရဏပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အသာဓာရဏပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဧကေတာပညတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဥဘေတာပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ထုလ္လဝဇ္ဇာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အထုလ္လဝဇ္ဇာ အာပတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဂိဟိပဋိသံယုတ္တာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ န ဂိဟိပဋိသံယုတ္တာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ နိယတာ

အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနိယတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အာဒိကေရာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

အနာဒိကေရာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အဓိစ္စာပတ္တိေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အဘိဏ္ဟာပတ္တိေကာ

ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ေစာဒေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ စုဒိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

အဓမ္မေစာဒေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အဓမ္မစုဒိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဓမ္မေစာဒေကာ

ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဓမ္မစုဒိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ နိယေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

အနိယေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အဘဗ္ဗာပတ္တိေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဘဗ္ဗာပတ္တိေကာ

ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဥက္ခိတ္တေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အနုက္ခိတ္တေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

နာသိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အနာသိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ သမာနသံဝာသေကာ

ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အသမာနသံဝာသေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဌပနံ ဇာနိတဗ္ဗန။္တိ

ဧကကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ကရာ အာပတ္တိ လဟုကာ၊ သာဝေသသာ စ ဒုဋ္ဌုလ္လာ။

ပဋိကမ္မေဒသနာ စ၊ အန ္တရာ ဝဇ္ဇကိရိယံ။

ကိရိယာကိရိယံ ပုဗ္ဗာ၊ အန ္တရာ ဂဏနူပဂာ။

ပညတ္တိ အနာနုပ္ပန္န၊ သဗ္ဗသာဓာရဏာ စ ဧကေတာ [ပညတ္တာနုပ္ပန္နာ သဗ္ဗာ၊ သာဓာရဏာ စ

ဧကေတာ (သ္ယာ.)]။
 262

ထုလ္လဂိဟိနိယတာ စ၊ အာဒိ အဓိစ္စေစာဒေကာ။

အဓမ္မဓမ္မနိယေတာ၊ အဘေဗ္ဗာက္ခိတ္တနာသိတာ။

သမာနံ ဌပနေဉ္စဝ၊ ဥဒ္ဒာနံ ဧကေက ဣဒန။္တိ

၂. ဒုကဝာေရာ

၃၂၂. အတ္ထာပတ္တိ သညာ ဝိေမာက္ခာ, အတ္ထာပတ္တိ ေနာ သညာဝိေမာက္ခာ။ အတ္ထာပတ္တိ

လဒ္ဓသမာပတ္တိက , အတ္ထာပတ္တိ န လဒ္ဓသမာပတ္တိက ။ အတ္ထာပတ္တိ သဒ္ဓမ္မပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ

အသဒ္ဓမ္မပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထာပတ္တိ သပရိက္ခာရပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ ပရပရိက္ခာရပဋိသညုတ္တာ။

အတ္ထာပတ္တိ သပုဂ္ဂလပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ ပရပုဂ္ဂလပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထိ သစ္စံ ဘဏေန ္တာ ဂရုကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, မုသာ ဘဏေန ္တာ လဟုကံ။ အတ္ထိ မုသာ ဘဏေန ္တာ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, သစ္စံ

ဘဏေန ္တာ လဟုကံ။ အတ္ထာပတ္တိ ဘူမိဂေတာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ေဝဟာသဂေတာ။ အတ္ထာပတ္တိ

ေဝဟာသဂေတာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဘူမိဂေတာ။ အတ္ထာပတ္တိ နိက္ခမေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပဝိသေန ္တာ။

အတ္ထာပတ္တိ ပဝိသေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ နိက္ခမေန ္တာ။ အတ္ထာပတ္တိ အာဒိယေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ

အနာဒိယေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ သမာဒိယေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န သမာဒိယေန ္တာ

အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကေရာေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ကေရာေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ

ေဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ေဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ (အတ္ထာပတ္တိ ေဒေသေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ

န ေဒေသေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။) [( ) (နတ္ထိ ကတ္ထစိ)] အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ပရိေဘာေဂန အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ပရိေဘာေဂန အာပဇ္ဇတိ။

အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဒိဝာ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ရတ္တိံ။ အတ္ထာပတ္တိ အရုဏုေဂ္ဂ

အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န အရုဏုေဂ္ဂ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဆိန္ဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န

 263

ဆိန္ဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဆာေဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဆာေဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။

အတ္ထာပတ္တိ ဓာေရေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဓာေရေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။

ေဒ္ဝ ဥေပာသထာ – စာတုဒ္ဒသိေကာ စ ပန္နရသိေကာ စ။ ေဒ္ဝ ပဝာရဏာ – စာတုဒ္ဒသိကာ စ

ပန္နရသိကာ စ။ ေဒ္ဝ ကမ္မာနိ – အပေလာကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ ကမ္မာနိ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ,

ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ။ ေဒ္ဝ ကမ္မဝတ္ထူနိ – အပေလာကနကမ္မ ဝတ္ထု, ဉတ္တိကမ္မ ဝတ္ထု။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ

ကမ္မဝတ္ထူနိ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မ ဝတ္ထု, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မ ဝတ္ထု။ ေဒ္ဝ ကမ္မေဒာသာ –

အပေလာကနကမ္မ ေဒာေသာ, ဉတ္တိကမ္မ ေဒာေသာ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ကမ္မေဒာသာ –

ဉတ္တိဒုတိယကမ္မ ေဒာေသာ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မ ေဒာေသာ။ ေဒ္ဝ ကမ္မသမ္ပတ္တိေယာ –

အပေလာကနကမ္မ သမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိကမ္မ သမ္ပတ္တိ။ အပရာပိ ေဒ္ဝ ကမ္မသမ္ပတ္တိေယာ –

ဉတ္တိဒုတိယကမ္မ သမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မ သမ္ပတ္တိ။ ေဒ္ဝ နာနာသံဝာသကဘူမိေယာ – အတ္တနာ ဝာ

အတ္တာနံ နာနာသံဝာသကံ ကေရာတိ, သမေဂ္ဂာ ဝာ နံ သေဃာင္ ဥက္ခိပတိ အဒ ေန ဝာ အပ္ပဋိကေမ္မ ဝာ

အပ္ပဋိနိ ေဂ္ဂ ဝာ။ ေဒ္ဝ သမာနသံဝာသကဘူမိေယာ – အတ္တနာ ဝာ အတ္တာနံ သမာနသံဝာသကံ

ကေရာတိ, သမေဂ္ဂာ ဝာ နံ သေဃာင္ ဥက္ခိတ္တံ ဩသာေရတိ ဒ ေန ဝာ ပဋိကေမ္မ ဝာ ပဋိနိ ေဂ္ဂ ဝာ။ ေဒ္ဝ

ပာရာဇိကာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။ ေဒ္ဝ သဃာဒိ

င္ ေသသာ, ေဒ္ဝ ထုလ္လစ္စယာ, ေဒ္ဝ ပာစိတ္တိယာ, ေဒ္ဝ

ပာဋိေဒသနီယာ, ေဒ္ဝ ဒုက္ကဋာ, ေဒ္ဝ ဒုဗာ္ဘ သိတာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။ သတ္တ အာပတ္တိေယာ, သတ္တ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတိ – ကေမ္မန ဝာ သလာကဂ္ဂာေဟန ဝာ။

ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ – အဒ္ဓာနဟီေနာ, အဂဟီ

င္ ေနာ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ န

ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ – ဝတ္ထုဝိပေန္နာ, ကရဏဒုက္ကဋေကာ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ –

အပရိပူေရာ ပရိပူေရာ ေနာ စ ယာစတိ။ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိ ာယ န ဝတ္ထဗ္ဗံ – အလဇ္ဇိ စ ဗာလ စ။

ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိ ေယာ န ဒာတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇိ စ လဇ္ဇိေနာ စ န ယာစတိ။ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိ ေယာ
 264

ဒာတေဗ္ဗာ – ဗာလ စ လဇ္ဇိ စ ယာစတိ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဗုဒ္ဓာ စ

ပေစ္စကဗုဒ္ဓာ စ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ, အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိေယာ စ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ

အဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိေယာ စ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ

သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိေယာ စ ပုထုဇ္ဇနာ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ

သာတိသာရံ ဝတ္ထုံ အဇ္ဈာစရိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိေယာ စ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ

သာတိသာရံ ဝတ္ထုံ အဇ္ဈာစရိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိေယာ စ ပုထုဇ္ဇနာ။

ေဒ္ဝ ပဋိေက္ကာသာ – ကာေယန ဝာ ပဋိေက္ကာသတိ ဝာစာယ ဝာ ပဋိေက္ကာသတိ။ ေဒ္ဝ နိ ာရဏာ –

အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ အပ္ပေတ္တာ နိ ာရဏံ တံ ေစ သေဃာင္ နိ ာေရတိ ဧကေစ္စာ သုနိ ာရိေတာ,

ဧကေစ္စာ ဒုန္နိ ာရိေတာ။ ေဒ္ဝ ဩသာရဏာ – အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ အပ္ပေတ္တာ ဩသာရဏံ တံ ေစ သေဃာင္

ဩသာေရတိ ဧကေစ္စာ ေသာသာရိေတာ, ဧကေစ္စာ ေဒာသာရိေတာ။ ေဒ္ဝ ပဋိညာ – ကာေယန ဝာ

ပဋိဇာနာတိ ဝာစာယ ဝာ ပဋိဇာနာတိ။ ေဒ္ဝ ပဋိဂ္ဂဟာ – ကာေယန ဝာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ဝာ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ။ ေဒ္ဝ ပဋိေက္ခပာ – ကာေယန ဝာ ပဋိက္ခိပတိ ဝာစာယ ဝာ ပဋိက္ခိပတိ။ ေဒ္ဝ ဥပဃာတိကာ –

သိက္ခူပဃာတိကာ စ ေဘာဂူပဃာတိကာ စ။ ေဒ္ဝ ေစာဒနာ – ကာေယန ဝာ ေစာေဒတိ ဝာစာယ ဝာ

ေစာေဒတိ။ ေဒ္ဝ ကထိန ပလိေဗာဓာ – အာဝာသပလိေဗာေဓာ စ စီဝရပလိေဗာေဓာ စ။ ေဒ္ဝ

ကထိန အပလိေဗာဓာ – အာဝာသအပလိေဗာေဓာ စ စီဝရအပလိေဗာေဓာ စ။ ေဒ္ဝ စီဝရာနိ –

ဂဟပတိကဉ္စ ပံသုကူလဉ္စ။ ေဒ္ဝ ပတ္တာ – အေယာပေတ္တာ မတ္တိကာပေတ္တာ။ ေဒ္ဝ မ လာနိ – တိပုမယံ,

သီသမယံ။ ေဒ္ဝ ပတ္တ အဓိဋ္ဌာနာ – ကာေယန ဝာ အဓိဋ္ဌေတိ ဝာစာယ ဝာ အဓိဋ္ဌေတိ။ ေဒ္ဝ စီဝရ

အဓိဋ္ဌာနာ – ကာေယန ဝာ အဓိဋ္ဌေတိ ဝာစာယ ဝာ အဓိဋ္ဌေတိ။ ေဒ္ဝ ဝိကပ္ပနာ – သမ္မုခာဝိကပ္ပနာ စ

ပရမ္မုခာဝိကပ္ပနာ စ။ ေဒ္ဝ ဝိနယာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။ ေဒ္ဝ ေဝနယိကာ – ပညတ္တဉ္စ

ပညတ္တာနုေလာမဉ္စ။ ေဒ္ဝ ဝိနယ သေလ္လခာ – အကပ္ပိေယ ေသတုဃာေတာ, ကပ္ပိေယ မတ္တကာရိတာ။

 265

ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာေယန ဝာ အာပဇ္ဇတိ ဝာစာယ ဝာ အာပဇ္ဇတိ။ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ

အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာေယန ဝာ ဝုဋ္ဌာတိ ဝာစာယ ဝာ ဝုဋ္ဌာတိ။ ေဒ္ဝ ပရိဝာသာ – ပဋိစန္ဆ ္နပရိဝာေသာ,

အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပရိဝာသာ – သုဒ္ဓန ္တပရိဝာေသာ သေမာဓာနပရိဝာေသာ။ ေဒ္ဝ

မာနတ္တာ – ပဋိစန္ဆ ္နမာနတ္တံ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ မာနတ္တာ – ပက္ခမာနတ္တံ,

သေမာဓာနမာနတ္တံ။ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ရတ္တိေစ္ဆေဒာ – ပာရိဝာသိက စ မာနတ္တစာရိက စ။ ေဒ္ဝ

အနာဒရိယာနိ – ပုဂ္ဂလာနာဒရိယဉ္စ ဓမ္မာနာဒရိယဉ္စ။ ေဒ္ဝ ေလာဏာနိ – ဇာတိမဉ္စ ကာရိမဉ္စ

[ဇာတိမယဉ္စ ခာရိမယဉ္စ (သ္ယာ.)]။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ ေလာဏာနိ – သာမုဒ္ဒံ ကာဠေလာဏံ။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ

ေလာဏာနိ – သိန္ဓဝံ, ဥဗ္ဘိဒံ [ဥဗ္ဘိရံ (ဣတိပိ)]။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ ေလာဏာနိ – ေရာမကံ, ပက္ကာလကံ။ ေဒ္ဝ

ပရိေဘာဂာ – အဗ္ဘန ္တရပရိေဘာေဂာ စ ဗာဟိရပရိေဘာေဂာ စ။ ေဒ္ဝ အေက္ကာသာ – ဟီေနာ စ

အေက္ကာေသာ ဥက္ကဋ္ဌော စ အေက္ကာေသာ။ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ေပသုညံ ေဟာတိ – ပိယကမ္ယ ဝာ

ေဘဒာဓိပ္ပာယ ဝာ။ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ဂဏေဘာဇနံ ပသဝတိ – နိမန ္တနေတာ ဝာ ဝိညတ္တိေတာ ဝာ။ ေဒ္ဝ

ဝ ူပနာယိကာ – ပုရိမိကာ, ပစ္ဆိမိကာ။ ေဒ္ဝ အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ေဒ္ဝ ဓမ္မိကာနိ

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။

[အ. နိ. ၂.၉၉ အာဒေယာ] ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အနာဂတံ ဘာရံ ဝဟတိ, ေယာ စ

အာဂတံ ဘာရံ န ဝဟတိ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အနာဂတံ ဘာရံ န ဝဟတိ, ေယာ စ

အာဂတံ ဘာရံ ဝဟတိ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အကပ္ပိေယ ကပ္ပိယသညီ, ေယာ စ

ကပ္ပိေယ အကပ္ပိယသညီ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အကပ္ပိေယ အကပ္ပိယသညီ, ေယာ စ

ကပ္ပိေယ ကပ္ပိယသညီ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အနာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ေယာ စ

အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ေယာ စ

အနာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အဓေမ္မ ဓမ္မသညီ, ေယာ စ
 266

ဓေမ္မ အဓမ္မသညီ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အဓေမ္မ အဓမ္မသညီ, ေယာ စ ဓေမ္မ ဓမ္မသညီ။

အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အဝိနေယ ဝိနယသညီ, ေယာ စ ဝိနေယ အဝိနယသညီ။ ေဒ္ဝ

ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အဝိနေယ အဝိနယသညီ, ေယာ စ ဝိနေယ ဝိနယသညီ။

[အ. နိ. ၂.၁၀၉] ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ ဝ န ္တိ – ေယာ စ န ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ, ေယာ

စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ။ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ န ဝ န ္တိ – ေယာ စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ န

ကုက္ကုစ္စာယတိ, ေယာ စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ။ အပေရသမ္ပိ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ ဝ န ္တိ –

ေယာ စ အကပ္ပိေယ ကပ္ပိယသညီ, ေယာ စ ကပ္ပိေယ အကပ္ပိယသညီ။ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ န ဝ န ္တိ –

ေယာ စ အကပ္ပိေယ အကပ္ပိယသညီ, ေယာ စ ကပ္ပိေယ ကပ္ပိယသညီ။ အပေရသမ္ပိ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ

အာသဝာ ဝ န ္တိ – ေယာ စ အနာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ေယာ စ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ ဒ္ဝိန္နံ

ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ န ဝ န ္တိ – ေယာ စ အနာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ, ေယာ စ အာပတ္တိယာ

အာပတ္တိသညီ။ အပေရသမ္ပိ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ ဝ န ္တိ – ေယာ စ အဓေမ္မ ဓမ္မသညီ, ေယာ စ ဓေမ္မ

အဓမ္မသညီ။ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ န ဝ န ္တိ – ေယာ စ အဓေမ္မ အဓမ္မသညီ, ေယာ စ ဓေမ္မ ဓမ္မသညီ။

အပေရသမ္ပိ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ ဝ န ္တိ – ေယာ စ အဝိနေယ ဝိနယသညီ, ေယာ စ ဝိနေယ

အဝိနယသညီ။ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ န ဝ န ္တိ – ေယာ စ အဝိနေယ အဝိနယသညီ, ေယာ စ ဝိနေယ

ဝိနယသညီ။

ဒုကာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

သညာ လဒ္ဓာ စ သဒ္ဓမ္မာ၊ ပရိက္ခာရာ စ ပုဂ္ဂလာ။

သစ္စံ ဘူမိ နိက္ခမေန ္တာ၊ အာဒိယေန ္တာ သမာဒိယံ။

 267

ကေရာေန ္တာ ေဒေန ္တာ ဂဏ္ဟေန ္တာ၊ ပရိေဘာေဂန ရတ္တိ စ။

အရုဏာဆိန္ဒံ ဆာေဒေန ္တာ၊ ဓာေရေန ္တာ စ ဥေပာသထာ။

ပဝာရဏာ ကမ္မာပရာ၊ ဝတ္ထု အပရာ ေဒာသာ စ။

အပရာ ေဒ္ဝ စ သမ္ပတ္တိ၊ နာနာ သမာနေမဝ စ။

ပာရာဇိသဃထု
င္ လ္လစ္စယ၊ ပာစိတ္တိ ပာဋိေဒသနာ။

ဒုက္ကဋာ ဒုဗာ္ဘ သိတာ ေစဝ၊ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ စ။

ဘိဇ္ဇတိ ဥပသမ္ပဒာ၊ တေထဝ အပေရ ဒုေဝ။

န ဝတ္ထဗ္ဗံ န ဒာတဗ္ဗံ၊ အဘဗ္ဗာဘဗ္ဗေမဝ စ။

သဉ္စိစ္စ သာတိသာရာ စ၊ ပဋိေက္ကာသာ နိ ာရဏာ။

ဩသာရဏာ ပဋိညာ စ၊ ပဋိဂ္ဂဟာ ပဋိက္ခိပာ။

ဥပဃာတိ ေစာဒနာ စ၊ ကထိနာ စ ဒုေဝ တထာ။

စီဝရာ ပတ္တမ လာ၊ အဓိဋ္ဌာနာ တေထဝ ေဒ္ဝ။

ဝိကပ္ပနာ စ ဝိနယာ၊ ေဝနယိကာ စ သေလ္လခာ။

အာပဇ္ဇတိ စ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ပရိဝာသာပေရ ဒုေဝ။

ေဒ္ဝ မာနတ္တာ အပေရ စ၊ ရတ္တိေစ္ဆေဒာ အနာဒရိ။

ေဒ္ဝ ေလာဏာ တေယာ အပေရ၊ ပရိေဘာဂေက္ကာေသန စ။

ေပသုေညာ စ ဂဏာဝ ၊ ဌပနာ ဘာရကပ္ပိယံ။

 268

အနာပတ္တိ အဓမ္မဓမ္မာ၊ ဝိနေယ အာသေဝ တထာတိ။

၃. တိကဝာေရာ

၃၂၃. အတ္ထာပတ္တိ တိဋ္ဌေန ္တ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပရိနိဗ္ဗုေတ; အတ္ထာပတ္တိ ပရိနိဗ္ဗုေတ

ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ တိဋ္ဌေန ္တ; အတ္ထာပတ္တိ တိဋ္ဌေန ္တပိ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ ပရိနိဗ္ဗုေတပိ။ အတ္ထာပတ္တိ

ကာေလ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဝိကာေလ; အတ္ထာပတ္တိ ဝိကာေလ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ကာေလ; အတ္ထာပတ္တိ

ကာေလ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဝိကာေလ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဒိဝာ; အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝာ

အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ရတ္တိံ; အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိေဉ္စဝ အာပဇ္ဇတိ ဒိဝာ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒသဝ ော အာပဇ္ဇတိ,

ေနာ ဦနဒသဝ ော; အတ္ထာပတ္တိ ဦနဒသဝ ော အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဒသဝ ော; အတ္ထာပတ္တိ

ဒသဝ ော ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဦနဒသဝ ော စ။ အတ္ထာပတ္တိ ပဉ္စဝ ော အာပဇ္ဇတိ, ေနာ

ဦနပဉ္စဝ ော; အတ္ထာပတ္တိ ဦနပဉ္စဝ ော အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပဉ္စဝ ော; အတ္ထာပတ္တိ ပဉ္စဝ ော ေစဝ

အာပဇ္ဇတိ ဦနပဉ္စဝ ော စ။ အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိေတ္တာ

အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ အဗ္ယာကတစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ သုခေဝဒနာသမဂင္ီ အာပဇ္ဇတိ;

အတ္ထာပတ္တိ ဒုက္ခေဝဒနာသမဂင္ီ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ အဒုက္ခမသုခေဝဒနာသမဂင္ီ အာပဇ္ဇတိ။ တီဏိ

ေစာဒနာဝတ္ထူနိ – ဒိဋ္ဌေန, သုေတန, ပရိသကာယ။

င္ တေယာ သလာကဂ္ဂာဟာ – ဂုဠ္ဟေကာ, ဝိဝဋေကာ

[ဝိဝဋ္ဋေကာ (က.)], သကဏ္ဏဇပ္ပေကာ။ တေယာ ပဋိေက္ခပာ – မဟိစ္ဆတာ, အသန ္တုဋ္ဌိတာ [အသန ္တုဋ္ဌတာ

(သ္ယာ.)], အသေလ္လခတာ။ တေယာ အနုညာတာ – အပ္ပိစ္ဆတာ, သန ္တုဋ္ဌိတာ, သေလ္လခတာ။ အပေရပိ

တေယာ ပဋိေက္ခပာ – မဟိစ္ဆတာ, အသန ္တုဋ္ဌိတာ, အမတ္တညုတာ။ တေယာ အနုညာတာ – အပ္ပိစ္ဆတာ,

သန ္တုဋ္ဌိတာ, မတ္တညုတာ။ တိ ော ပညတ္တိေယာ – ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ။ အပရာပိ

တိ ော ပညတ္တိေယာ – သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပေဒသပညတ္တိ, သာဓာရဏပညတ္တိ။ အပရာပိ တိ ော

ပညတ္တိေယာ – အသာဓာရဏပညတ္တိ, ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တိ။

 269

အတ္ထာပတ္တိ ဗာေလာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပ ိေတာ; အတ္ထာပတ္တိ ပ ိေတာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဗာေလာ;

အတ္ထာပတ္တိ ဗာေလာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ပ ိေတာ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာေဠ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဇုေဏ္ဟ;

အတ္ထာပတ္တိ ဇုေဏ္ဟ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ကာေဠ; အတ္ထာပတ္တိ ကာေဠ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဇုေဏ္ဟ စ။ အတ္ထိ

ကာေဠ ကပ္ပတိ, ေနာ ဇုေဏ္ဟ; အတ္ထိ ဇုေဏ္ဟ ကပ္ပတိ, ေနာ ကာေဠ; အတ္ထိ ကာေဠ ေစဝ ကပ္ပတိ ဇုေဏ္ဟ စ။

အတ္ထာပတ္တိ ေဟမေန ္တ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂိေမ္ဟ ေနာ ဝ ေ; အတ္ထာပတ္တိ ဂိေမ္ဟ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ေဟမေန ္တ

ေနာ ဝ ေ; အတ္ထာပတ္တိ ဝ ေ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ေဟမေန ္တ ေနာ ဂိေမ္ဟ။ အတ္ထာပတ္တိ သေဃာင္ အာပဇ္ဇတိ,

န ဂေဏာ န ပုဂ္ဂေလာ; အတ္ထာပတ္တိ ဂေဏာ အာပဇ္ဇတိ, န သေဃာင္ န ပုဂ္ဂေလာ; အတ္ထာပတ္တိ ပုဂ္ဂေလာ

အာပဇ္ဇတိ, န သေဃာင္ န ဂေဏာ။ အတ္ထိ သဃင္ ကပ္ပတိ, န ဂဏ န ပုဂ္ဂလ ; အတ္ထိ ဂဏ

ကပ္ပတိ, န သဃင္ န ပုဂ္ဂလ ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂလ ကပ္ပတိ, န သဃင္ န ဂဏ ။ တိ ော ဆာဒနာ

ဝတ္ထုံ ဆာေဒတိ, ေနာ အာပတ္တိံ; အာပတ္တိံ ဆာေဒတိ, ေနာ ဝတ္ထုံ; ဝတ္ထုေဉ္စဝ ဆာေဒတိ အာပတ္တိဉ္စ။

တိ ော ပဋိစာ္ဆ ဒိေယာ – ဇန ္တာဃရပဋိစ္ဆာဒိ, ဥဒကပဋိစ္ဆာဒိ, ဝတ္ထပဋိစာ္ဆ ဒိ။ [အ. နိ. ၃.၁၃၂] တီဏိ

ပဋိစန္ဆ ္နာနိ ဝဟန,္တိ ေနာ ဝိဝဋာနိ – မာတုဂာေမာ ပဋိစေ္ဆ န္နာ ဝဟတိ, ေနာ ဝိဝေဋာ; ္ရဗာဟ္မဏာနံ မန ္တာ

ပဋိစန္ဆ ္နာ ဝဟန,္တိ ေနာ ဝိဝဋာ; မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိ ပဋိစန္ဆ ္နာ ဝဟတိ, ေနာ ဝိဝဋာ။ တီဏိ ဝိဝဋာနိ ဝိေရာစန,္တိ ေနာ

ပဋိစန္ဆ ္နာနိ – စန္ဒမ လံ ဝိဝဋံ ဝိေရာစတိ, ေနာ ပဋိစန္ဆ ္နံ; သူရိယမ လံ ဝိဝဋံ ဝိေရာစတိ, ေနာ ပဋိစန္ဆ ္နံ;

တထာဂတပ္ပေဝဒိေတာ ဓမ္မဝိနေယာ ဝိဝေဋာ ဝိေရာစတိ, ေနာ ပဋိစေ္ဆ န္နာ။ တေယာ ေသနာသနဂ္ဂာဟာ

– ပုရိမေကာ, ပစ္ဆိမေကာ, အန ္တရာမုတ္တေကာ။ အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အဂိလာေနာ;

အတ္ထာပတ္တိ အဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂိလာေနာ; အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာေနာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ

အဂိလာေနာ စ။

တီဏိ အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ တေယာ ပရိဝာသာ

– ပဋိစန္ဆ ္နပရိဝာေသာ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ, သုဒ္ဓန ္တပရိဝာေသာ။ တေယာ မာနတ္တာ – ပဋိစန္ဆ ္နမာနတ္တံ,

 270

အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, ပက္ခမာနတ္တံ။ တေယာ ပာရိဝာသိက ဘိက္ခုေနာ ရတ္တိေစ္ဆဒာ – သဟဝာေသာ,

ဝိပ္ပဝာေသာ, အနာေရာစနာ။ အတ္ထာပတ္တိ အေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဗဟိ; အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိ အာပဇ္ဇတိ,

ေနာ အေန ္တာ; အတ္ထာပတ္တိ အေန ္တာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိ စ။ အတ္ထာပတ္တိ အေန ္တာသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ

ဗဟိသီမာယ; အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အေန ္တာသီမာယ; အတ္ထာပတ္တိ အေန ္တာသီမာယ

ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိသီမာယ စ။ တီဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာေယန အာပဇ္ဇတိ, ဝာစာယ

အာပဇ္ဇတိ, ကာေယန ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ။ အပေရဟိပိ တီဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ –

သဃမေဇ္ဈ
င္ , ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သနေ္တိ က။ တီဟာကာေရဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာေယန

ဝုဋ္ဌာတိ, ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကာေယန ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟာကာေရဟိ အာပတ္တိယာ

ဝုဋ္ဌာတိ – သဃမေဇ္ဈ
င္ , ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သနေ္တိ က။ တီဏိ အဓမ္မိကာနိ အမူဠ္ဟဝိနယ ဒာနာနိ။

တီဏိ ဓမ္မိကာနိ အမူဠ္ဟဝိနယ ဒာနာနိ။

[စူဠဝ. ၆] တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာကခမာေနာ
င္ သေဃာင္ တဇ္ဇနီယကမ္မံ

ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ ကလဟကာရေကာ ဝိဝာဒကာရေကာ ဘ ကာရေကာ

သေဃင္ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တိဗဟုေလာ အနပဒာေနာ

ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုေလာမိေကဟိ ဂိဟိသံသေဂ္ဂဟိ။ [စူဠဝ. ၁၅] တီဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာကခမာေနာ

င္ သေဃာင္ နိယ ကမ္မံ ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ

ေဟာတိ။ေပ.။ သေဃင္ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တိဗဟုေလာ

အနပဒာေနာ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုေလာမိေကဟိ ဂိဟိသံသေဂ္ဂဟိ။ [စူဠဝ. ၂၇] တီဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာကခမာေနာ

င္ သေဃာင္ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ

ေဟာတိ။ေပ.။ သေဃင္ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တိဗဟုေလာ

အနပဒာေနာ ကုလဒူကေကာ ေဟာတိ ပာပသမာစာေရာ ပာပသမာစာရာ ဒိ န ္တိ ေစဝ သုယ္ယန ္တိ စ။

 271

တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာကခမာေနာ
င္ သေဃာင္ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကေရယ္ယ –

ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ။ေပ.။ သေဃင္ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ,

အာပတ္တိ ဗဟုေလာ အနပဒာေနာ ဂိဟီ အေက္ကာသတိ ပရိဘာသတိ။ [စူဠဝ. ၅၀] တီဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာကခမာေနာ

င္ သေဃာင္ အာပတ္တိယာ အဒ ေန ဥေက္ခပနီယကမ္မံ

ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ။ေပ.။ သေဃင္ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ

အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တိဗဟုေလာ အနပဒာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပ ိတုံ။ [စူဠဝ.

၅၉] တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာကခမာေနာ
င္ သေဃာင္ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကေမ္မ

ဥေက္ခပနီယကမ္မံ ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ။ေပ.။ သေဃင္ အဓိကရဏကာရေကာ,

ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တိဗဟုေလာ အနပဒာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ

ပဋိကာတုံ။ [စူဠဝ. ၆၉] တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာကခမာေနာ
င္ သေဃာင္ ပာပိကာယ

ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိ ေဂ္ဂ ဥေက္ခပနီယကမ္မံ ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ။ေပ.။ သေဃင္

အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တိဗဟုေလာ အနပဒာေနာ န ဣစ္ဆတိ ပာပိကံ

ဒိဋ္ဌိံ ပဋိနိ ဇ္ဇိတုံ။

တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာကခမာေနာ
င္ သေဃာင္ အာဂာဠ္ဟာယ ေစေတယ္ယ –

ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ ကလဟကာရေကာ ဝိဝာဒကာရေကာ ဘ ကာရေကာ သေဃင္

အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ အာပတ္တိဗဟုေလာ အနပဒာေနာ, ဂိဟိသံသဋ္ဌော

ဝိဟရတိ အနနုေလာမိေကဟိ ဂိဟိသံသေဂ္ဂဟိ။ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ

– အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ အပေရဟိပိ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – အဓိသီေလ သီလဝိပေန္နာ ေဟာတိ, အဇ္ဈာစာေရ အာစာရဝိပေန္နာ ေဟာတိ,

အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပေန္နာ ေဟာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ
 272

– ကာယိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ကာယိကဝာစသိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန

အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ။

အပေရဟိပိ တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတသ္သ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိေကန ဥပဃာတိေကန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန

ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ

ကာတဗ္ဗံ – ကာယိေကန မိစာ္ဆ ဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန မိစာ္ဆ ဇီေဝန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန မိစာ္ဆ ဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – အာပတ္တိံ အာပေန္နာ ကမ္မကေတာ ဥပသမ္ပာေဒတိ, နိ ယံ

ေဒတိ, သာမေဏရံ ဥပဋ္ဌာေပတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ –

ယာယ အာပတ္တိယာ သေဃနင္ ကမ္မံ ကတံ ေဟာတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝာ တာဒိသိကံ,

တေတာ ဝာ ပာပိဋ္ဌတရံ။ အပေရဟိပိ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ဗုဒ္ဓ

အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သဃင္ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။

တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သဃမေဇ္ဈ
င္ ဥေပာသထံ ဌေပန ္တ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ

ဘ နံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝာဒ’’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေဃနင္ ဥေပာသေထာ ကာတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ

ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သဃမေဇ္ဈ
င္ ပဝာရဏံ

ဌေပန ္တ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘ နံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝာဒ’’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေဃနင္

ပဝာေရတဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ န ကာစိ သဃသမ္မ

င္ ုတိ ဒာတဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။
 273

တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ [သံေဃာ န ေဝာဟရိတေဗ္ဗာ (သ္ယာ.)] –

အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု န ကိသ္မိံ စိ

ပေစ္စကဋ္ဌာေန ဌေပတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ နိ ာယ န ဝတ္ထဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ နိ ေယာ န ဒာတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ,

အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ နာလံ

ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သဝစနီယံ နာဒာတဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဝိနေယာ န ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ,

အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဝိနေယာ န ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ,

ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဝိနေယာ န ဝိ ေဇ္ဇတေဗ္ဗာ –

အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဝိနေယာ န

ဝိ ေဇ္ဇတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န ဒာတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

တီဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ [သာကစ္ဆာတေဗ္ဗာ (က.)] –

အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ န

ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ န နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ,

ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

တေယာ ဥေပာသထာ – စာတုဒ္ဒသိေကာ, ပန္နရသိေကာ, သာမဂ္ဂိဥေပာသေထာ။ အပေရပိ တေယာ

ဥေပာသထာ – သေဃဥေပာသေထာ,
င္ ဂေဏဥေပာသေထာ, ပုဂ္ဂေလဥေပာသေထာ။ အပေရပိ တေယာ
 274

ဥေပာသထာ – သုတ္တုေဒ္ဒေသာဥေပာသေထာ, ပာရိသုဒ္ဓိဥေပာသေထာ, အဓိဋ္ဌာနုေပာသေထာ။ တိ ော

ပဝာရဏာ – စာတုဒ္ဒသိကာ, ပန္နရသိကာ, သာမဂ္ဂိပဝာရဏာ။ အပရာပိ တိ ော ပဝာရဏာ –

သေဃပဝာရဏာ,
င္ ဂေဏပဝာရဏာ, ပုဂ္ဂေလပဝာရဏာ။ အပရာပိ တိ ော ပဝာရဏာ –

ေတဝာစိကာပဝာရဏာ, ေဒ္ဝဝာစိကာပဝာရဏာ, သမာနဝ ိကာပဝာရဏာ။

တေယာ အာပာယိကာ ေနရယိကာ – ဣဒမပ္ပဟာယ, ေယာ စ အဗ

္ရ ဟ္မစာရီ ္ရဗဟ္မစာရိပဋိေညာ,

ေယာ စ သုဒ္ဓံ ္ရဗဟ္မစာရိံ ပရိသုဒ္ဓ ္ရဗဟ္မစရိယံ စရန ္တံ အမူလေကန အဗ

္ရ ဟ္မစရိေယန အနုဒ္ဓံေသတိ, ေယာ

စာယံ ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ [ဧဝံဒိဋ္ဌီ (သီ.)] – ‘‘နတ္ထိ ကာေမသု ေဒာေသာ’’တိ ေသာ ကာေမသု ပာတဗ္ယတံ

အာပဇ္ဇတိ။ [အ. နိ. ၃.၇၀] တီဏိ အကုသလမူလာနိ – ေလာေဘာ အကုသလမူလံ, ေဒာေသာ

အကုသလမူလံ, ေမာေဟာ အကုသလမူလံ။ [အ. နိ. ၃.၇၀] တီဏိ ကုသလမူလာနိ – အေလာေဘာ

ကုသလမူလံ, အေဒာေသာ ကုသလမူလံ, အေမာေဟာ ကုသလမူလံ။ တီဏိ ဒုစ္စရိတာနိ –

ကာယဒုစ္စရိတံ, ဝစီဒုစ္စရိတံ, မေနာဒုစ္စရိတံ။ တီဏိ သုစရိတာနိ – ကာယသုစရိတံ, ဝစီသုစရိတံ,

မေနာသုစရိတံ။ တေယာ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ကုေလသု တိကေဘာဇနံ ပညတ္တံ – ဒုမ္မင္ကူနံ

ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ‘‘မာ ပာပိစာ္ဆ ပက္ခံ နိ ာယ သဃင္ံ

ဘိေန္ဒယ္ယု’’န ္တိ ကုလာနုဒ္ဒယတာယ စ။ [စူဠဝ. ၃၅၀] တီဟိ အသဒ္ဓေမ္မဟိ အဘိဘူေတာ

ပရိယာဒိန္နစိေတ္တာ ေဒဝဒေတ္တာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ ပာပိစ္ဆတာ

ပာပမိတ္တတာ ဩရမတ္တေကန ဝိေသသာဓိဂေမန အန ္တရာ ေဝာသာနံ အာပာဒိ။ တိ ော သမ္မုတိေယာ –

ဒ သမ္မုတိ, သိက္ကာသမ္မုတိ, ဒ သိက္ကာသမ္မုတိ။ တိ ော ပာဒုကာ ဓုဝဋ္ဌာနိကာ အသကမနီ

င္ ယာ –

ဝစ္စပာဒုကာ, ပ ာဝပာဒုကာ, အာစမနပာဒုကာ။ တိ ော ပာဒဃံသနိေယာ – သက္ခရံ, ကထလာ,

သမုဒ္ဒေဖဏေကာတိ။

တိကံ နိဋ္ဌိတံ။
 275

တ ုဒ္ဒာနံ –

တိဋ္ဌေန ္တ ကာေလ ရတ္တိဉ္စ၊ ဒသ ပဉ္စ ကုသေလန။

ေဝဒနာ ေစာဒနာ ဝတ္ထု၊ သလာကာ ေဒ္ဝ ပဋိက္ခိပာ။

ပညတ္တိ အပေရ ေဒ္ဝ စ၊ ဗာေလာ ကာေဠ စ ကပ္ပတိ။

ေဟမေန ္တ သေဃာင္ သဃင္ ၊ ဆာဒနာ စ ပဋိစာ္ဆ ဒိ။

ပဋိစန္ဆ ္နာ ဝိဝဋာ စ၊ ေသနာသနဂိလာယနာ။

ပာတိေမာက္ခံ ပရိဝာသံ၊ မာနတ္တာ ပာရိဝာသိကာ။

အေန ္တာ အေန ္တာ စ သီမာယ၊ အာပဇ္ဇတိ ပုနာပေရ။

ဝုဋ္ဌာတိ အပေရ ေစဝ၊ အမူဠ္ဟဝိနယာ ဒုေဝ။

တဇ္ဇနီယာ နိယ ာ စ၊ ပဗ္ဗာဇပဋိသာရဏီ။

အဒ နာ ပဋိကေမ္မ၊ အနိ ေဂ္ဂ စ ဒိဋ္ဌိယာ။

အာဂာဠ္ဟကမ္မာဓိသီေလ၊ ဒဝာနာစာရ ဃာတိကာ။

အာဇီဝာပန္နာ တာဒိသိကာ၊ အဝဏ္ဏုေပာသေထန စ။

ပဝာရဏာ သမ္မုတိ စ၊ ေဝာဟာရပေစ္စေကန စ။

န ဝတ္ထဗ္ဗံ န ဒာတဗ္ဗံ၊ ဩကာသံ န ကေရ တထာ။

န ကေရ သဝစနီယံ၊ န ပုစိတ

္ဆ ဗ္ဗကာ ဒုေဝ။

န ဝိ ေဇ္ဇ ဒုေဝ ေစဝ၊ အနုေယာဂမ္ပိ ေနာ ဒေဒ။

 276

သာကစ္ဆာ ဥပသမ္ပဒာ၊ နိ ယသာမေဏရာ စ။

ဥေပာသထတိကာ တီဏိ၊ ပဝာရဏတိကာ တေယာ။

အာပာယိကာ အကုသလာ၊ ကုသလာ စရိတာ ဒုေဝ။

တိကေဘာဇနသဒ္ဓေမ္မ၊ သမ္မုတိ ပာဒုေကန စ။

ပာဒဃံသနိကာ ေစဝ၊ ဥဒ္ဒာနံ တိကေက ဣဒန။္တိ

၄. စတုကဝ္က ာေရာ

၃၂၄. အတ္ထာပတ္တိ သကဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ပရဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပရဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ,

သကဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ သကဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, သကဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ

ပရဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ပရဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာေယန အာပဇ္ဇတိ, ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ;

အတ္ထာပတ္တိ ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာေယန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ကာေယန အာပဇ္ဇတိ, ကာေယန

ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ပသုေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ပဋိဗုေဒ္ဓာ

ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဗုေဒ္ဓာ အာပဇ္ဇတိ, ပသုေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပသုေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ,

ပသုေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဗုေဒ္ဓာ အာပဇ္ဇတိ, ပဋိဗုေဒ္ဓာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တေကာ

အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ;

အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ,

သစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒေသတိ; ေဒေသေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ

အာပဇ္ဇေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; ဝုဋ္ဌဟေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကေမ္မန အာပဇ္ဇတိ, အကေမ္မန ဝုဋ္ဌာတိ;

အတ္ထာပတ္တိ အကေမ္မန အာပဇ္ဇတိ, ကေမ္မန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ကေမ္မန အာပဇ္ဇတိ, ကေမ္မန ဝုဋ္ဌာတိ;

အတ္ထာပတ္တိ အကေမ္မန အာပဇ္ဇတိ, အကေမ္မန ဝုဋ္ဌာတိ။

 277

[အ. နိ. ၄.၂၅၀; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၃; ဝိဘ. ၉၃၉] စတ္တာေရာ အနရိယေဝာဟာရာ – အဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝာဒိတာ,

အ ုေတ သုတဝာဒိတာ, အမုေတ မုတဝာဒိတာ, အဝိညာေတ ဝိညာတဝာဒိတာ။ စတ္တာေရာ

အရိယေဝာဟာရာ – အဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝာဒိတာ, အ ုေတ အ ုတဝာဒိတာ, အမုေတ အမုတဝာဒိတာ,

အဝိညာေတ အဝိညာတဝာဒိတာ။ အပေရပိ စတ္တာေရာ အနရိယေဝာဟာရာ – ဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝာဒိတာ,

သုေတ အ ုတဝာဒိတာ, မုေတ အမုတဝာဒိတာ, ဝိညာေတ အဝိညာတဝာဒိတာ။ စတ္တာေရာ

အရိယေဝာဟာရာ – ဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝာဒိတာ, သုေတ သုတဝာဒိတာ, မုေတ မုတဝာဒိတာ, ဝိညာေတ

ဝိညာတဝာဒိတာ။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီဟိ သာဓာရဏာ; စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူဟိ

အသာဓာရဏာ။ စတ္တာေရာ ပရိက္ခာရာ – အတ္ထိ ပရိက္ခာေရာ ရက္ခိတေဗ္ဗာ ေဂာေပတေဗ္ဗာ မမာယိတေဗ္ဗာ

ပရိဘုဉ္ဇိတေဗ္ဗာ; အတ္ထိ ပရိက္ခာေရာ ရက္ခိတေဗ္ဗာ ေဂာေပတေဗ္ဗာ မမာယိတေဗ္ဗာ, န ပရိဘုဉ္ဇိတေဗ္ဗာ; အတ္ထိ

ပရိက္ခာေရာ ရက္ခိတေဗ္ဗာ ေဂာေပတေဗ္ဗာ, န မမာယိတေဗ္ဗာ န ပရိဘုဉ္ဇိတေဗ္ဗာ; အတ္ထိ ပရိက္ခာေရာ န

ရက္ခိတေဗ္ဗာ န ေဂာေပတေဗ္ဗာ, န မမာယိတေဗ္ဗာ န ပရိဘုဉ္ဇိတေဗ္ဗာ။ အတ္ထာပတ္တိ သမ္မုခာ အာပဇ္ဇတိ,

ပရမ္မုခာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပရမ္မုခာ အာပဇ္ဇတိ, သမ္မုခာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ သမ္မုခာ အာပဇ္ဇတိ,

သမ္မုခာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပရမ္မုခာ အာပဇ္ဇတိ, ပရမ္မုခာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အဇာနေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ,

ဇာနေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ဇာနေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အဇာနေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ အဇာနေန ္တာ

အာပဇ္ဇတိ, အဇာနေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ဇာနေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ဇာနေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။

စတူဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာေယန အာပဇ္ဇတိ, ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာေယန

ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကမ္မဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ။ အပေရဟိပိ စတူဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ –

သဃမေဇ္ဈ
င္ , ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သနေ္တိ က, လိဂပာတု
င္ ဘာေဝန။ စတူဟာကာေရဟိ အာပတ္တိယာ

ဝုဋ္ဌာတိ – ကာေယန ဝုဋ္ဌာတိ, ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကာေယန ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကမ္မဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။
 278

အပေရဟိပိ စတူဟာကာေရဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – သဃမေဇ္ဈ

င္ , ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သနေ္တိ က,

လိဂပာတု
င္ ဘာေဝန။ သဟ ပဋိလာေဘန ပုရိမံ ဇဟတိ, ပစ္ဆိေမ ပတိဋ္ဌာတိ, ဝိညတ္တိေယာ ပဋိပ္ပ မ္ဘန,္တိ

ပဏ္ဏတ္တိေယာ နိရုဇ္ဈန။္တိ သဟ ပဋိလာေဘန ပစ္ဆိမံ ဇဟတိ, ပုရိေမ ပတိဋ္ဌာတိ, ဝိညတ္တိေယာ ပဋိပ္ပ မ္ဘန,္တိ

ပပ ္ဏတ္တိေယာ နိရုဇ္ဈန။္တိ စတ ော ေစာဒနာ – သီလဝိပတ္တိယာ ေစာေဒတိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ေစာေဒတိ,

ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ေစာေဒတိ, အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ေစာေဒတိ။ စတ္တာေရာ ပရိဝာသာ – ပဋိစန္ဆ ္နပရိဝာေသာ,

အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ, သုဒ္ဓန ္တပရိဝာေသာ, သေမာဓာနပရိဝာေသာ။ စတ္တာေရာ မာနတ္တာ – ပဋိစန္ဆ ္နမာနတ္တံ,

အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, ပက္ခမာနတ္တံ, သေမာဓာနမာနတ္တံ။ စတ္တာေရာ မာနတ္တစာရိက ဘိက္ခုေနာ ရတ္တိေစ္ဆဒာ

– သဟဝာေသာ, ဝိပ္ပဝာေသာ, အနာေရာစနာ, ဦေန ဂေဏ စရတိ။ စတ္တာေရာ သာမုက္ကံသာ။ စတ္တာေရာ

ပဋိဂ္ဂဟိတပရိေဘာဂာ – ယာဝကာလိကံ, ယာမကာလိကံ, သတ္တာဟကာလိကံ, ယာဝဇီဝိကံ။ စတ္တာရိ

မဟာဝိကဋာနိ – ဂူေထာ, မုတ္တံ, ဆာရိကာ, မတ္တိကာ။ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အပေလာကနကမ္မ,ံ ဉတ္တိကမ္မံ,

ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ။ အပရာနိပိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အဓေမ္မန ဝဂ္ဂကမ္မံ, အဓေမ္မန

သမဂ္ဂကမ္မံ, ဓေမ္မန ဝဂ္ဂကမ္မံ, ဓေမ္မန သမဂ္ဂကမ္မံ။ စတ ော ဝိပတ္တိေယာ – သီလဝိပတ္တိ, အာစာရဝိပတ္တိ,

ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ, အာဇီဝဝိပတ္တိ။ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ – ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, အနုဝာဒာဓိကရဏံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။ [အ. နိ. ၄.၂၁၁] စတ္တာေရာ ပရိသဒူသနာ – ဘိက္ခု ဒု ီေလာ

ပာပဓေမ္မာ ပရိသဒူသေနာ, ဘိက္ခုနီ ဒု ီလာ ပာပဓမ္မာ ပရိသဒူသနာ, ဥပာသေကာ ဒု ီေလာ

ပာပဓေမ္မာ ပရိသဒူသေနာ, ဥပာသိကာ ဒု ီလာ ပာပဓမ္မာ ပရိသဒူသနာ။ စတ္တာေရာ ပရိသေသာဘနာ

[ပရိသေသာဘဏာ (သ္ယာ. က.)] – ဘိက္ခု သီလဝာ ကလ္ယာဏဓေမ္မာ ပရိသေသာဘေနာ, ဘိက္ခုနီ

သီလဝတီ ကလ္ယာဏဓမ္မာ ပရိသေသာဘနာ, ဥပာသေကာ သီလဝာ ကလ္ယာဏဓေမ္မာ ပရိသေသာဘေနာ,

ဥပာသိကာ သီလဝတီ ကလ္ယာဏဓမ္မာ ပရိသေသာဘနာ။

 279

အတ္ထာပတ္တိ အာဂန ္တုေကာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အာဝာသိေကာ; အတ္ထာပတ္တိ အာဝာသိေကာ အာပဇ္ဇတိ,

ေနာ အာဂန ္တုေကာ; အတ္ထာပတ္တိ အာဂန ္တုေကာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ အာဝာသိေကာ စ အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ

အာဂန ္တုေကာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အာဝာသိေကာ။ အတ္ထာပတ္တိ ဂမိေကာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အာဝာသိေကာ;

အတ္ထာပတ္တိ အာဝာသိေကာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂမိေကာ; အတ္ထာပတ္တိ ဂမိေကာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ

အာဝာသိေကာ စ; အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ ဂမိေကာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ အာဝာသိေကာ။ အတ္ထိ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ

ေနာ အာပတ္တိနာနတ္တတာ, အတ္ထိ အာပတ္တိနာနတ္တတာ ေနာ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ, အတ္ထိ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ ေစဝ

အာပတ္တိနာနတ္တတာ စ, အတ္ထိ ေနဝ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ ေနာ အာပတ္တိနာနတ္တတာ။ အတ္ထိ ဝတ္ထုသဘာဂတာ

ေနာ အာပတ္တိသဘာဂတာ, အတ္ထိ အာပတ္တိသဘာဂတာ ေနာ ဝတ္ထုသဘာဂတာ, အတ္ထိ ဝတ္ထုသဘာဂတာ

ေစဝ အာပတ္တိသဘာဂတာ စ အတ္ထိ ေနဝ ဝတ္ထုသဘာဂတာ ေနာ အာပတ္တိသဘာဂတာ။ အတ္ထာပတ္တိ

ဥပဇ္ဈာေယာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ, အတ္ထာပတ္တိ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ

ဥပဇ္ဈာေယာ, အတ္ထာပတ္တိ ဥပဇ္ဈာေယာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ စ, အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ

ဥပဇ္ဈာေယာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ။ အတ္ထာပတ္တိ အာစရိေယာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ

အေန ္တဝာသိေကာ, အတ္ထာပတ္တိ အေန ္တဝာသိေကာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ အာစရိေယာ, အတ္ထာပတ္တိ အာစရိေယာ

ေစဝ အာပဇ္ဇတိ အေန ္တဝာသိေကာ စ, အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ အာစရိေယာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ အေန ္တဝာသိေကာ။

စတ္တာေရာ ပစ္စယာ အနာပတ္တိ ဝ ေစ္ဆဒ – သေဃာင္ ဝာ ဘိေန္နာ ေဟာတိ, သဃင္ံ ဝာ ဘိန္ဒိတုကာမာ

ေဟာန,္တိ ဇီဝိတန ္တရာေယာ ဝာ ေဟာတိ, ္ရဗဟ္မစရိယန ္တရာေယာ ဝာ ေဟာတိ။ စတ္တာရိ ဝစီဒုစ္စရိတာနိ –

မုသာဝာေဒာ, ပိသုဏာ ဝာစာ, ဖရုသာ ဝာစာ, သမ္ဖပ္ပလာေပာ။ စတ္တာရိ ဝစီသုစရိတာနိ – သစ္စဝာစာ,

အပိသုဏာ ဝာစာ, သဏ္ဟာ ဝာစာ, မန ္တာ ဘာသာ။ အတ္ထိ အာဒိယေန ္တာ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ,

ပေယာေဇေန ္တာ လဟုကံ; အတ္ထိ အာဒိယေန ္တာ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဇေန ္တာ ဂရုကံ, အတ္ထိ

အာဒိယေန ္တာပိ ပေယာေဇေန ္တာပိ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထိ အာဒိယေန ္တာပိ ပေယာေဇေန ္တာပိ

လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

 280

အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ အဘိဝာဒနာရေဟာ, ေနာ ပစ္စုဋ္ဌာနာရေဟာ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ ပစ္စုဋ္ဌာနာရေဟာ,

ေနာ အဘိဝာဒနာရေဟာ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ အဘိဝာဒနာရေဟာ ေစဝ ပစ္စုဋ္ဌာနာရေဟာ စ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ

ေနဝ အဘိဝာဒနာရေဟာ ေနာ ပစ္စုဋ္ဌာနာရေဟာ။ အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ အာသနာရေဟာ, ေနာ

အဘိဝာဒနာရေဟာ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ အဘိဝာဒနာရေဟာ, ေနာ အာသနာရေဟာ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ

အာသနာရေဟာ ေစဝ အဘိဝာဒနာရေဟာ စ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂေလာ ေနဝ အာသနာရေဟာ ေနာ

အဘိဝာဒနာရေဟာ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာေလ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဝိကာေလ; အတ္ထာပတ္တိ ဝိကာေလ အာပဇ္ဇတိ,

ေနာ ကာေလ; အတ္ထာပတ္တိ ကာေလ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဝိကာေလ စ; အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ ကာေလ အာပဇ္ဇတိ

ေနာ ဝိကာေလ။ အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာေလ ကပ္ပတိ, ေနာ ဝိကာေလ; အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဝိကာေလ

ကပ္ပတိ, ေနာ ကာေလ; အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာေလ ေစဝ ကပ္ပတိ ဝိကာေလ စ; အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ေနဝ

ကာေလ ကပ္ပတိ ေနာ ဝိကာေလ။ အတ္ထာပတ္တိ ပစ္စနေ္တိ မသု ဇနပေဒသု အာပဇ္ဇတိ, ေနာ မဇ္ဈိေမသု;

အတ္ထာပတ္တိ မဇ္ဈိေမသု ဇနပေဒသု အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပစ္စနေ္တိ မသု; အတ္ထာပတ္တိ ပစ္စနေ္တိ မသု ေစဝ ဇနပေဒသု

အာပဇ္ဇတိ မဇ္ဈိေမသု စ; အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ ပစ္စနေ္တိ မသု ဇနပေဒသု အာပဇ္ဇတိ ေနာ မဇ္ဈိေမသု။ အတ္ထိ

ပစ္စနေ္တိ မသု ဇနပေဒသု ကပ္ပတိ, ေနာ မဇ္ဈိေမသု; အတ္ထိ မဇ္ဈိေမသု ဇနပေဒသု ကပ္ပတိ, ေနာ ပစ္စနေ္တိ မသု;

အတ္ထိ ပစ္စနေ္တိ မသု ေစဝ ဇနပေဒသု ကပ္ပတိ မဇ္ဈိေမသု စ; အတ္ထိ ေနဝ ပစ္စနေ္တိ မသု ဇနပေဒသု ကပ္ပတိ

ေနာ မဇ္ဈိေမသု။ အတ္ထာပတ္တိ အေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဗဟိ; အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အေန ္တာ;

အတ္ထာပတ္တိ အေန ္တာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိ စ; အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ အေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ ဗဟိ။ အတ္ထာပတ္တိ

အေန ္တာသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဗဟိသီမာယ; အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ

အေန ္တာသီမာယ; အတ္ထာပတ္တိ အေန ္တာသီမာယ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိသီမာယ စ; အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ

အေန ္တာသီမာယ အာပဇ္ဇတိ ေနာ ဗဟိသီမာယ။ အတ္ထာပတ္တိ ဂာေမ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အရေည; အတ္ထာပတ္တိ

အရေည အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂာေမ; အတ္ထာပတ္တိ ဂာေမ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ အရေည စ; အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ ဂာေမ

အာပဇ္ဇတိ ေနာ အရေည။

 281

စတ ော ေစာဒနာ – ဝတ္ထုသန္ဒ နာ, အာပတ္တိသန္ဒ နာ, သံဝာသပဋိေက္ခေပာ,

သာမီစိပဋိေက္ခေပာ။ စတ္တာေရာ ပုဗ္ဗကိစ္စာ။ စတ္တာေရာ ပတ္တကလ္လာ။ စတ္တာရိ အနညပာစိတ္တိယာနိ။

စတ ော ဘိက္ခုသမ္မုတိေယာ။ [အ. နိ. ၄.၁၇; ဝိဘ. ၉၃၉; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၁] စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ –

ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတ္တာရိ နာဂတိဂမနာနိ

– န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

စတူဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ အလဇ္ဇီ ဘိက္ခု သဃင္ံ ဘိန္ဒတိ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ,

ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ။ စတူဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ေပသေလာ ဘိက္ခု ဘိန္နံ

သဃင္ံ သမဂ္ဂံ ကေရာတိ – န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, န

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ။ စတူဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဝိနေယာ န ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ ဝိနေယာ န ပုစိတ

္ဆ ေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဝိနေယာ န ဝိ ေဇ္ဇတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ ဝိနေယာ န ဝိ ေဇ္ဇတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န ဒာတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတ

ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အဂိလာေနာ; အတ္ထာပတ္တိ

အဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂိလာေနာ; အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာေနာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ အဂိလာေနာ စ;

အတ္ထာပတ္တိ ေနဝ ဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ အဂိလာေနာ။ စတ္တာရိ အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။

စတ္တာရိ ဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။

 282

စတုက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

သကဝာစာယ ကာေယန၊ ပသုေတ္တာ စ အစိတ္တေကာ။

အာပဇ္ဇေန ္တာ စ ကေမ္မန၊ ေဝာဟာရာ စတုေရာ တထာ။

ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီနဉ္စ၊ ပရိက္ခာေရာ စ သမ္မုခာ။

အဇာနကာေယ မေဇ္ဈ စ၊ ဝုဋ္ဌာတိ ဒုဝိဓာ တထာ။

ပဋိလာေဘန ေစာဒနာ၊ ပရိဝာသာ စ ဝုစ္စတိ။

မာနတ္တစာရိကာ စာပိ၊ သာမုက္ကံသာ ပဋိဂ္ဂဟိ။

မဟာဝိကဋကမ္မာနိ၊ ပုန ကေမ္မ ဝိပတ္တိေယာ။

အဓိကရဏာ ဒု ီလာ စ၊ ေသာဘနာဂန ္တုေကန စ။

ဂမိေကာ ဝတ္ထုနာနတ္တာ၊ သဘာဂုပဇ္ဈာေယန စ။

အာစရိေယာ ပစ္စယာ ဝာ၊ ဒုစ္စရိတံ သုစရိတံ။

အာဒိယေန ္တာ ပုဂ္ဂေလာ စ၊ အရေဟာ အာသေနန စ။

ကာေလ စ ကပ္ပတိ ေစဝ၊ ပစ္စနေ္တိ မသု ကပ္ပတိ။

အေန ္တာ အေန ္တာ စ သီမာယ၊ ဂာေမ စ ေစာဒနာယ စ။

ပုဗ္ဗကိစ္စံ ပတ္တကလ္လံ၊ အနညာ သမ္မုတိေယာ စ။

အဂတိ နာဂတိ ေစဝ၊ အလဇ္ဇီ ေပသေလန စ။

 283

ပုစိတ
္ဆ ဗ္ဗာ ဒုေဝ ေစဝ၊ ဝိ ေဇ္ဇယ္ယာ တထာ ဒုေဝ။

အနုေယာေဂာ စ သာကစ္ဆာ၊ ဂိလာေနာ ဌပေနန စာတိ။

၅. ပဉ္စကဝာေရာ

၃၂၅. ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ။ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ပဉ္စ ကမ္မာနိ အာနန ္တရိကာနိ။ ပဉ္စ

ပုဂ္ဂလာ နိယတာ။ ပဉ္စ ေဆဒနကာ အာပတ္တိေယာ။ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စ

အာပတ္တိေယာ။ မုသာဝာဒပစ္စယာ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ကမ္မံ န ဥေပတိ – သယံ ဝာ ကမ္မံ န ကေရာတိ, ပရံ

ဝာ န အေဇ္ဈသတိ, ဆန္ဒံ ဝာ ပာရိသုဒ္ဓိံ ဝာ န ေဒတိ, ကယိရမာေန ကေမ္မ ပဋိေက္ကာသတိ, ကေတ ဝာ ပန

ကေမ္မ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ကမ္မံ ဥေပတိ – သယံ ဝာ ကမ္မံ ကေရာတိ, ပရံ ဝာ

အေဇ္ဈသတိ, ဆန္ဒံ ဝာ ပာရိသုဒ္ဓိံ ဝာ ေဒတိ, ကယိရမာေန ကေမ္မ နပ္ပဋိေက္ကာသတိ, ကေတ ဝာ ပန ကေမ္မ

ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ပိ ပာတိက ဘိက္ခုေနာ ကပ္ပန ္တိ – အနာမန ္တစာေရာ, ဂဏေဘာဇနံ,

ပရမ္ပရေဘာဇနံ, အနဓိဋ္ဌာနံ, အဝိကပ္ပနာ။ [အ. နိ. ၅.၁၀၂] ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ဥ ကင္ိတပရိသကင္ိေတာ ေဟာတိ – ပာပဘိက္ခုပိ အကုပ္ပဓေမ္မာပိ ေဝသိယာေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ,

ဝိဓဝာေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ, ထုလ္လကုမာရိေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ, ပ ကေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ,

ဘိက္ခုနိေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ေတလာနိ – တိလေတလံ, သာသပေတလံ, မဓုကေတလံ,

ဧရ ကေတလံ, ဝသာေတလံ။ ပဉ္စ ဝသာနိ – အစ္ဆဝသံ, မစ္ဆဝသံ, သုသုကာဝသံ, သူကရဝသံ,

ဂဒ
္ရ ဘဝသံ။ [အ. နိ. ၅.၁၃၀; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၆] ပဉ္စ ဗ္ယသနာနိ – ဉာတိဗ္ယသနံ, ေဘာဂဗ္ယသနံ, ေရာဂဗ္ယသနံ,

သီလဗ္ယသနံ, ဒိဋ္ဌိဗ္ယသနံ။ [အ. နိ. ၅.၁၃၀; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၆] ပဉ္စ သမ္ပဒာ – ဉာတိသမ္ပဒာ, ေဘာဂသမ္ပဒာ,

အေရာဂသမ္ပဒာ, သီလသမ္ပဒာ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒာ။ ပဉ္စ နိ ယပဋိပ္ပ ဒ္ဓိေယာ ဥပဇ္ဈာယမ္ဟာ – ဥပဇ္ဈာေယာ

ပက္ကေန ္တာ ဝာ ေဟာတိ, ဝိဗေ္ဘ န ္တာ ဝာ, ကာလကေတာ

င္ ဝာ, ပက္ခသကေန
င္ ္တာ ဝာ, အာဏတ္တိေယဝ ပဉ္စမီ။ ပဉ္စ

ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ – အဒ္ဓာနဟီေနာ, အဂဟီ

င္ ေနာ, ဝတ္ထုဝိပေန္နာ, ကရဏဒုက္ကဋေကာ,
 284

အပရိပူေရာ။ ပဉ္စ ပံသုကူလာနိ – ေသာသာနိကံ, ပာပဏိကံ, ဥန္ဒူရက္ခာယိကံ, ဥပစိကက္ခာယိကံ,

အဂ္ဂိဒ ံ။ အပရာနိပိ ပဉ္စ ပံသုကူလာနိ – ေဂာခာယိကံ, အဇက္ခာယိကံ, ထူပစီဝရံ, အာဘိေသကိကံ,

ဂတပဋိယာဂတံ [ဘတပဋိယာဘတံ (က.)]။ ပဉ္စ အဝဟာရာ – ေထယ္ယာဝဟာေရာ, ပသယ္ဟာဝဟာေရာ,

ပရိကပ္ပာဝဟာေရာ, ပဋိစန္ဆ ္နာဝဟာေရာ, ကုသာဝဟာေရာ။ ပဉ္စ မဟာေစာရာ သေန ္တာ သံဝိဇ္ဇမာနာ

ေလာကသ္မိံ။ ပဉ္စ အဝိ ဇ္ဇနိယာနိ။ ပဉ္စ အေဝဘဂင္ိယာနိ။ ပဉ္စာပတ္တိေယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န

ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ။ ပဉ္စာပတ္တိေယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ စိတ္တေတာ။ ပဉ္စာပတ္တိေယာ

ေဒသနာဂာမိနိေယာ။ ပဉ္စ သဃာ။

င္ ပဉ္စ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာ။ သဗ္ဗပစ္စနေ္တိ မသု ဇနပေဒသု

ဝိနယဓရပဉ္စေမန ဂေဏန ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ။ ပဉ္စာနိသံသာ ကထိနတ္ထာေရ။ ပဉ္စ ကမ္မာနိ။

ယာဝတတိယေက ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ။ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန ္တ အာပတ္တိ ပာရာဇိက ။

ပဉ္စဟာကာေရဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန ္တ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ။ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန ္တ

အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ ။ ပဉ္စ အကပ္ပိယာနိ န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ – အဒိန္နဉ္စ ေဟာတိ, အဝိဒိတဉ္စ ေဟာတိ,

အကပ္ပိယဉ္စ ေဟာတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတဉ္စ ေဟာတိ, အကတာတိရိတ္တဉ္စ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ကပ္ပိယာနိ

ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ – ဒိန္နဉ္စ ေဟာတိ, ဝိဒိတဉ္စ ေဟာတိ, ကပ္ပိယဉ္စ ေဟာတိ, ပဋိဂ္ဂဟိတဉ္စ ေဟာတိ,

ကတာတိရိတ္တဉ္စ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ဒာနာနိ အပုညာနိ ပုညသမ္မတာနိ ေလာကသ္မိံ [ေလာက (သ္ယာ.)] –

မဇ္ဇဒာနံ, သမဇ္ဇဒာနံ, ဣတ္ထိဒာနံ, ဥသဘဒာနံ, စိတ္တကမ္မဒာနံ။ ပဉ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒယာ [ဝိေနာဒိယာ

(သ္ယာ.)] – ဥပ္ပေန္နာ ရာေဂာ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒေယာ, ဥပ္ပေန္နာ ေဒာေသာ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒေယာ, ဥပ္ပေန္နာ ေမာေဟာ

ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒေယာ, ဥပ္ပန္နံ ပဋိဘာနံ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒယံ, ဥပ္ပန္နံ ဂမိယစိတ္တံ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒယံ။ ပဉ္စာနိသံသာ

သမ္မဇ္ဇနိယာ – သကစိတ္တံ ပသီဒတိ, ပရစိတ္တံ ပသီဒတိ, ေဒဝတာ အတ္တမနာ ေဟာန,္တိ

ပာသာဒိကသံဝတ္တနိကကမ္မံ ဥပစိနတိ, ကာယ ေဘဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ ေလာကံ ဥပပဇ္ဇတိ။

အပေရပိ ပဉ္စာနိသံသာ သမ္မဇ္ဇနိယာ – သကစိတ္တံ ပသီဒတိ, ပရစိတ္တံ ပသီဒတိ, ေဒဝတာ အတ္တမနာ

ေဟာန,္တိ သတ္ထုသာသနံ ကတံ ေဟာတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ။

 285

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ‘‘ဗာေလာ’’ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တေနာ

ဘာသပရိယန ္တံ န ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, ပရ ဘာသပရိယန ္တံ န ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ န

ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ ပရ ဘာသပရိယန ္တံ န ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ အဓေမ္မန ကာေရတိ အပ္ပဋိညာယ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ‘‘ပ ိေတာ’’ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ,

ပရ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ ပရ ဘာသပရိယန ္တံ

ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဓေမ္မန ကာေရတိ ပဋိညာယ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ

ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ န

ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ

ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။

အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏ မူလံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ

ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ မူလံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ

ဇာနာတိ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဝတ္ထုံ န

ဇာနာတိ, နိဒာနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ

ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ။ အပေရဟိပိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ

ပဉ္စဟေဂဟိ

ကရဏံ န ဇာနာတိ, န ပုဗ္ဗကုသေလာ ေဟာတိ, န အပရကုသေလာ ေဟာတိ, အကာလညူ စ ေဟာတိ။

 286

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ

ကရဏံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗကုသေလာ ေဟာတိ, အပရကုသေလာ ေဟာတိ, ကာလညူ စ ေဟာတိ။

အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န

ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ေခာ ပန န သုဂ္ဂဟိတာ ေဟာတိ န

သုမနသိကတာ န သူပဓာရိတာ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ

– အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ေခာ ပန သုဂ္ဂဟိတာ ေဟာတိ

သုမနသိကတာ သူပဓာရိတာ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ

သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန

ပာတိေမာက္ခာနိ န ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ

သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ –

အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန

သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ။ အပေရဟိပိ

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အဓိကရေဏ စ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ

ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ

 287

ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အဓိကရေဏ

စ ဝိနိစယ
္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ။

[အ. နိ. ၅.၁၈၁; ပရိ. ၄၄၃] ပဉ္စ အာရညိကာ – မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ အာရညိေကာ ေဟာတိ,

ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အာရညိေကာ ေဟာတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တေက္ခပာ အာရညိေကာ ေဟာတိ, ဝဏ္ဏိတံ

ဗုေဒ္ဓဟိ ဗုဒ္ဓသာဝေကဟီတိ အာရညိေကာ ေဟာတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆေညဝ နိ ာယ သန ္တုဋ္ဌိေညဝ

နိ ာယ သေလ္လခေညဝ နိ ာယ ပဝိေဝကေညဝ နိ ာယ ဣဒမတ္ထိတေညဝ [ဣဒမဋ္ဌိတေညဝ (သီ.

သ္ယာ.)] နိ ာယ အာရညိေကာ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ပိ ပာတိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ပံသုကူလိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ

ရုက္ခမူလိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ေသာသာနိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ အေဗ္ဘာကာသိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ေတစီဝရိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ

သပဒာနစာရိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ေနသဇ္ဇိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ယထာသန ္ထတိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ဧကာသနိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ

ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ပတ္တပိ ိကာ – မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ပာပိေစ္ဆာ

ဣစ္ဆာပကေတာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တေက္ခပာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုေဒ္ဓဟိ

ဗုဒ္ဓသာဝေကဟီတိ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, အပိ စ အပ္ပိစေ္ဆ ညဝ နိ ာယ သန ္တုဋ္ဌိေညဝ နိ ာယ

သေလ္လခေညဝ နိ ာယ ပဝိေဝကေညဝ နိ ာယ ဣဒမတ္ထိတေညဝ နိ ာယ ပတ္တပိ ိေကာ

ေဟာတိ။

[ပရိ. ၄၁၇] ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥေပာသထံ န ဇာနာတိ,

ဥေပာသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော

ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥေပာသထံ ဇာနာတိ,

ဥေပာသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ –

ပဝာရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န

 288

ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ –

ပဝာရဏံ ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ,

ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ

နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော

ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ

နာနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥေပာသထံ န ဇာနာတိ, ဥေပာသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ န ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ာ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ

အနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥေပာသထံ ဇာနာတိ, ဥေပာသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ာ ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ာ ဝာ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ နာနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝာရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ာ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ အနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝာရဏံ ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ာ ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ာ ဝာ။

အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ နာနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န

ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ာ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ

အနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

 289

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ာ ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကပဉ္စဝ ာ ဝာ။

ပဉ္စ အာဒီနဝာ အပာသာဒိေက – အတ္တာပိ အတ္တာနံ ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ ဂရဟန,္တိ ပာပေကာ

ကိတ္တိသေဒ္ဒာ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, သမ္မူေဠ္ဟာ ကာလံ ကေရာတိ, ကာယ ေဘဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ

ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စာနိသံသာ ပာသာဒိေက – အတ္တာပိ အတ္တာနံ န ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ

ပသံသန,္တိ ကလ္ယာေဏာ ကိတ္တိသေဒ္ဒာ အဗ္ဘုဂ္ဂစတ

္ဆ ိ, အသမ္မူေဠ္ဟာ ကာလံ ကေရာတိ, ကာယ ေဘဒာ ပရံ

မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ ေလာကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ အပေရပိ ပဉ္စ အာဒီနဝာ အပာသာဒိေက – အပ္ပသန္နာ န

ပသီဒန,္တိ ပသန္နာနံ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တံ ေဟာတိ, သတ္ထုသာသနံ အကတံ ေဟာတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ

ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ နာပဇ္ဇတိ, စိတ္တမ န ပသီဒတိ။ ပဉ္စာနိသံသာ ပာသာဒိေက – အပ္ပသန္နာ ပသီဒန,္တိ ပသန္နာနံ

ဘိေယ္ယာဘာဝာယ ေဟာတိ, သတ္ထုသာသနံ ကတံ ေဟာတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ,

စိတ္တမ ပသီဒတိ။ ပဉ္စ အာဒီနဝာ ကုလူပေက – အနာမန ္တစာေရ အာပဇ္ဇတိ, ရေဟာ နိသဇ္ဇာယ

အာပဇ္ဇတိ, ပဋိစေ္ဆ န္န အာသေန အာပဇ္ဇတိ, မာတုဂာမ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝာစာဟိ ဓမ္မံ ေဒေသေန ္တာ

အာပဇ္ဇတိ, ကာမသကပ္ပင္ ဗဟုေလာ စ ဝိဟရတိ။ ပဉ္စ အာဒီနဝာ ကုလူပက ဘိက္ခုေနာ – အတိေဝလံ

ကုေလသု သံသဋ္ဌ ဝိဟရေတာ မာတုဂာမ အဘိဏ္ဟဒ နံ, ဒ ေန သတိ သံသေဂ္ဂာ, သံသေဂ္ဂ

သတိ ဝိ ာေသာ, ဝိ ာေသ သတိ ဩတာေရာ, ဩတိဏ္ဏစိတ္တ ေတံ ဘိက္ခုေနာ ပာဋိကခင္ံ

အနဘိရေတာ ဝာ ္ရဗဟ္မစရိယံ စရိ တိ အညတရံ ဝာ သံကိလိဋ္ဌံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ တိ သိက္ခံ ဝာ

ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိ တိ။

[ပာစိ. ၉၂] ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ – မူလဗီဇံ, ခန္ဓဗီဇံ, ဖဠုဗီဇံ, အဂ္ဂဗီဇ,ံ ဗီဇဗီဇေညဝ [ဗီဇဗီဇေမဝ (က.)]

ပဉ္စမံ။ ပဉ္စဟိ သမဏကေပ္ပဟိ ဖလံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ – အဂ္ဂိပရိဇိတံ, သတ္ထပရိဇိတံ, နခပရိဇိတံ, အဗီဇ,ံ

နိဗ္ဗတ္တဗီဇေညဝ [နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇေညဝ (သီ.), နိဗ္ဗဋဗီဇေညဝ (သ္ယာ.), နိပ္ပဋ္ဋဗီဇေညဝ (က.)] ပဉ္စမံ။ ပဉ္စ

 290

ဝိသုဒ္ဓိေယာ – နိဒာနံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗံ, အယံ ပဌမာ ဝိသုဒ္ဓိ; နိဒာနံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ

စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗံ, အယံ ဒုတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ; နိဒာနံ

ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ေတရသ သဃာဒိ

င္ ေသေသ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန

သာေဝတဗ္ဗံ, အယံ တတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ; နိဒာနံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ေတရသ

သဃာဒိ
င္ ေသေသ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ေဒ္ဝ အနိယေတ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗံ, အယံ

စတုတ္ထာ ဝိသုဒ္ဓိ; ဝိတ္ထာေရေနဝ ပဉ္စမီ။ အပရာပိ ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိေယာ – သုတ္တုေဒ္ဒေသာ,

ပာရိသုဒ္ဓိဥေပာသေထာ, အဓိဋ္ဌာနုေပာသေထာ, ပဝာရဏာ, သာမဂ္ဂီဥေပာသေထာေယဝ ပဉ္စေမာ။

ပဉ္စာနိသံသာ ဝိနယဓေရ – အတ္တေနာ သီလက္ခေန္ဓာ သုဂုေတ္တာ ေဟာတိ သုရက္ခိေတာ,

ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ေဟာတိ, ဝိသာရေဒာ သဃမေဇ္ဈ

င္ ေဝာဟရတိ, ပစ္စတ္ထိေက သဟဓေမ္မန

သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ။ ပဉ္စ အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ပဉ္စ

ဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

ပဉ္စကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ၊ ဝိနီတာနန ္တေရန စ။

ပုဂ္ဂလာ ေဆဒနာ ေစဝ၊ အာပဇ္ဇတိ စ ပစ္စယာ။

န ဥေပတိ ဥေပတိ စ၊ ကပ္ပန ္တုသကင္ိေတလဉ္စ။

ဝသံ ဗ္ယသနာ သမ္ပဒာ၊ ပ ဒ္ဓိ ပုဂ္ဂေလန စ။

ေသာသာနိကံ ခာယိတဉ္စ၊ ေထယ္ယ ံ ေစာေရာ စ ဝုစ္စတိ။

အဝိ ဇ္ဇိ အေဝဘဂင္ိ၊ ကာယေတာ ကာယဝာစေတာ။

 291

ေဒသနာ သဃင္ံ ဥေဒ္ဒသံ၊ ပစ္စနက္တိ ထိေနန စ။

ကမ္မာနိ ယာဝတတိယံ၊ ပာရာဇိထုလ္လဒုက္ကဋံ။

အကပ္ပိယံ ကပ္ပိယဉ္စ၊ အပုညဒုဝိေနာဒယာ။

သမ္မဇ္ဇနီ အပေရ စ၊ ဘာသံ အာပတ္တိေမဝ စ။

အဓိကရဏံ ဝတ္ထု ဉတ္တိ၊ အာပတ္တာ ဥဘယာနိ စ။

လဟုကဋ္ဌမကာ ဧေတ၊ ကဏ္ဟသုက္ကာ ဝိဇာနထ။

အရညံ ပိ ပာတဉ္စ၊ ပံသုရုက္ခသုသာနိကာ။

အေဗ္ဘာကာေသာ စီဝရဉ္စ၊ သပဒာေနာ နိသဇ္ဇိေကာ။

သန ္ထတိ ခလု ပစ္ဆာပိ၊ ပတ္တပိ ိကေမဝ စ။

ဥေပာသထံ ပဝာရဏံ၊ အာပတ္တာနာပတ္တိပိ စ။

ကဏ္ဟသုက္ကပဒာ ဧေတ၊ ဘိက္ခုနီနမ္ပိ ေတ တထာ။

အပာသာဒိကပာသာဒိ၊ တေထဝ အပေရ ဒုေဝ။

ကုလူပေက အတိေဝလံ၊ ဗီဇံ သမဏကပ္ပိ စ။

ဝိသုဒ္ဓိ အပေရ ေစဝ၊ ဝိနယာဓမ္မိေကန စ။

ဓမ္မိကာ စ တထာ ဝုတ္တာ၊ နိဋ္ဌိတာ သုဒ္ဓိပဉ္စကာတိ။

၆. ဆက္ကဝာေရာ
 292

၃၂၆. [ဒီ. နိ. ၃.၃၂၄] ဆ အဂာရဝာ။ ဆ ဂာရဝာ။ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဆ သာမီစိေယာ။ ဆ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။ ဆေစ္ဆဒနကာ အာပတ္တိေယာ။ ဆဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဆာနိသံသာ

ဝိနယဓေရ။ ဆ ပရမာနိ။ ဆာရတ္တံ တိစီဝေရန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ။ ဆ စီဝရာနိ။ ဆ ရဇနာနိ။ ဆ အာပတ္တိေယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ န ဝာစေတာ။ ဆ အာပတ္တိေယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ

န ကာယေတာ။ ဆ အာပတ္တိေယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ ဆ ကမ္မာနိ။ ဆ

ဝိဝာဒမူလာနိ။ ဆ အနုဝာဒမူလာနိ။ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ ဒီဃေသာ။ ဆ ဝိဒတ္ထိေယာ, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ,

တိရိယံ ဆ ဝိဒတ္ထိေယာ။ ဆ နိ ယပဋိပ္ပ ဒ္ဓိေယာ အာစရိယမ္ဟာ။ ဆ နဟာေန အနုပညတ္တိေယာ –

ဝိပ္ပကတစီဝရံ အာဒာယ ပက္ကမတိ, ဝိပ္ပကတစီဝရံ သမာဒာယ ပက္ကမတိ။

[မဟာဝ. ၈၅ အာဒေယာ] ဆဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ

ဒာတေဗ္ဗာ သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – အေသေက္ခန သီလက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

အေသေက္ခန သမာဓိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, အေသေက္ခန ပညက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – အတ္တနာ အေသေက္ခန သီလက္ခေန္ဓ သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ပရံ

အေသေက္ခ သီလက္ခေန္ဓ သမာဒေပတာ; အတ္တနာ အေသေက္ခန သမာဓိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ပရံ အေသေက္ခ သမာဓိက္ခေန္ဓ သမာဒေပတာ; အတ္တနာ အေသေက္ခန ပညက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, ပရံ အေသေက္ခ ပညက္ခေန္ဓ သမာဒေပတာ; အတ္တနာ အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိက္ခေန္ဓန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ပရံ အေသေက္ခ ဝိမုတ္တိက္ခေန္ဓ သမာဒေပတာ; အတ္တနာ အေသေက္ခန

 293

ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ပရံ အေသေက္ခ ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓ

သမာဒေပတာ; ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – သေဒ္ဓာ ေဟာတိ, ဟိရိမာ ေဟာတိ, ဩတ္တပ္ပီ ေဟာတိ,

အာရဒ္ဓဝီရိေယာ ေဟာတိ, ဥပဋ္ဌိတ တိ ေဟာတိ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော

ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – န အဓိသီေလ သီလဝိပေန္နာ ေဟာတိ, န အဇ္ဈာစာေရ

အာစာရဝိပေန္နာ ေဟာတိ, န အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပေန္နာ ေဟာတိ, ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ, ပညဝာ

ေဟာတိ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ

ဝာ ဥပဋ္ဌာေပတုံ ဝာ, အနဘိရတံ ဝူပကာေသတုံ ဝာ ဝူပကာသာေပတုံ ဝာ [အနဘိရတိံ (က.)], ဥပ္ပန္နံ

ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မေတာ ဝိေနာေဒတုံ [ဝိေနာေဒတုံ ဝာ ဝိေနာဒာေပတုံ ဝာ (သ္ယာ.) မဟာဝ. ၈၅], အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ

အာဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာေပတုံ, အာဒိ ္ရဗဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိေနတု,ံ

 294

အဘိဓေမ္မ ဝိေနတု,ံ အဘိဝိနေယ ဝိေနတုံ, ဥပ္ပန္နံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဓမ္မေတာ ဝိေဝေစတု,ံ ဒသဝ ော ဝာ

ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ

သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

ဆ အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ, ဆ ဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

ဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အဂာရဝာ ဂာရဝာ စ၊ ဝိနီတာ သာမီစိပိ စ။

သမုဋ္ဌာနာ ေဆဒနာ ေစဝ၊ အာကာရာနိသံေသန စ။

ပရမာနိ စ ဆာရတ္တံ၊ စီဝရံ ရဇနာနိ စ။

ကာယေတာ စိတ္တေတာ စာပိ၊ ဝာစေတာ စိတ္တေတာပိ စ။

ကာယဝာစာစိတ္တေတာ စ၊ ကမ္မဝိဝာဒေမဝ စ။

အနုဝာဒာ ဒီဃေသာ စ၊ တိရိယံ နိ ေယန စ။

အနုပညတ္တိ အာဒာယ၊ သမာဒာယ တေထဝ စ။

 295

အေသေက္ခ သမာဒေပတာ၊ သေဒ္ဓာ အဓိသီေလန စ။

ဂိလာနာဘိသမာစာရီ၊ အာပတ္တာဓမ္မဓမ္မိကာတိ။

၇. သတ္တကဝာေရာ

၃၂၇. သတ္တာပတ္တိေယာ။ သတ္တာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ သတ္တ သာမီစိေယာ။ သတ္တ

အဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ သတ္တ ဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ သတ္တန္နံ အနာပတ္တိ

သတ္တာဟကရဏီေယန ဂန ္တုံ။ သတ္တာနိသံသာ ဝိနယဓေရ။ သတ္တ ပရမာနိ။ သတ္တေမ အရုဏုဂ္ဂမေန

နိ ဂ္ဂိယံ ေဟာတိ။ သတ္တ သမထာ။ သတ္တ ကမ္မာနိ။ သတ္တ အာမကဓညာနိ။ တိရိယံ သတ္တန ္တရာ။

ဂဏေဘာဇေန သတ္တ အနုပညတ္တိေယာ။ ေဘသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ

ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ ကတစီဝရံ အာဒာယ ပက္ကမတိ။ ကတစီဝရံ သမာဒာယ ပက္ကမတိ။ ဘိက္ခု န ေဟာတိ

အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဘိက္ခု ေဟာတိ အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဘိက္ခု ေဟာတိ အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ [ပဋိကာတဗ္ဗာ

(သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ စ စေမ္ပယ္ယက္ခန္ဓေက အဓမ္မကမ္မာဒိကထာ စ ဩေလာေကတဗ္ဗာ]။ သတ္တ

အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ သတ္တ ဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။

[အ. နိ. ၇.၇၅] သတ္တဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဝိနယဓေရာ ေဟာတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝာ ေဟာတိ,

ပာတိေမာက္ခသံဝရသံဝုေတာ ဝိဟရတိ အာစာရေဂာစရသမ္ပေန္နာ အဏုမေတ္တသု ဝေဇ္ဇသု ဘယဒ ာဝီ

သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ

နိကာမလာဘီ ေဟာတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ

ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

 296

အပေရဟိပိ သတ္တဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဝိနယဓေရာ ေဟာတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ

သုတဓေရာ သုတသန္နိစေယာ ေယ ေတ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ မေဇ္ဈကလ္ယာဏာ

ပရိေယာသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ ေကဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ္ရဗဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန ္တိ

တထာရူပ ဓမ္မာ ဗဟု ုတာ ေဟာန ္တိ ဓာတာ [ဓတာ (သီ. သ္ယာ.)] ဝစသာ ပရိစိတာ

မနသာနုေပက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ

နိကာမလာဘီ ေဟာတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ

ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပေရဟိပိ သတ္တဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဝိနယဓေရာ ေဟာတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန

ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တေသာ

အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ေဟာတိ

အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ

သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပေရဟိပိ သတ္တဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဝိနယဓေရာ ေဟာတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ;

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ; လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; အေနကဝိဟိတံ ပုေဗ္ဗနိဝာသံ

အနု ရတိ, ေသယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ေဒ္ဝပိ ဇာတိေယာ တိ ောပိ ဇာတိေယာ စတ ောပိ

ဇာတိေယာ ပဉ္စပိ ဇာတိေယာ ဒသပိ ဇာတိေယာ ဝီသမ္ပိ ဇာတိေယာ တိံသမ္ပိ ဇာတိေယာ စတ္တာလီသမ္ပိ

ဇာတိေယာ ပညာသမ္ပိ ဇာတိေယာ ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟ မ္ပိ ဇာတိသတသဟ မ္ပိ အေနေကပိ

သံဝဋ္ဋကေပ္ပ အေနေကပိ ဝိဝဋ္ဋကေပ္ပ အေနေကပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကေပ္ပ – ‘‘အမု ္ရတာသိံ ဧဝံနာေမာ

 297

ဧဝံေဂာေတ္တာ ဧဝံဝေဏ္ဏာ ဧဝမာဟာေရာ ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံေဝဒီ ဧဝမာယုပရိယေန ္တာ, ေသာ တေတာ

စုေတာ အမု ္ရတ ဥဒပာဒိံ; တတ

္ရ ာပာသိံ ဧဝံနာေမာ ဧဝံေဂာေတ္တာ ဧဝံဝေဏ္ဏာ ဧဝမာဟာေရာ

ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံေဝဒီ ဧဝမာယုပရိယေန ္တာ, ေသာ တေတာ စုေတာ ဣဓူပပေန္နာ’’တိ ဣတိ သာကာရံ

သဥေဒ္ဒသံ အေနကဝိဟိတံ ပုေဗ္ဗနိဝာသံ အနု ရတိ; ဒိေဗ္ဗန စက္ခုနာ ဝိသုေဒ္ဓန အတိက္ကန ္တမာနုသေကန

[အတိက္ကန ္တမာနု ေကန (က.)] သေတ္တ ပ တိ စဝမာေန ဥပပဇ္ဇမာေန ဟီေန ပဏီေတ သုဝေဏ္ဏ

ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ, သုဂေတ ဒုဂ္ဂေတ ယထာကမ္မူပေဂ သေတ္တ ပဇာနာတိ – ‘‘ဣေမ ဝတ ေဘာေန ္တာ သတ္တာ

ကာယဒုစ္စရိေတန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိေတန သမန္နာဂတာ မေနာဒုစ္စရိေတန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ

ဥပဝာဒကာ မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိကာ မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, ေတ ကာယ ေဘဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ

ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပန္နာ, ဣေမ ဝာ ပန ေဘာေန ္တာ သတ္တာ ကာယသုစရိေတန သမန္နာဂတာ

ဝစီသုစရိေတန သမန္နာဂတာ မေနာသုစရိေတန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝာဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ

သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, ေတ ကာယ ေဘဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ ေလာကံ ဥပပန္နာ’’တိ ဣတိ

ဒိေဗ္ဗန စက္ခုနာ ဝိသုေဒ္ဓန အတိက္ကန ္တမာနုသေကန သေတ္တ ပ တိ စဝမာေန ဥပပဇ္ဇမာေန ဟီေန

ပဏီေတ သုဝေဏ္ဏ ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ သုဂေတ ဒုဂ္ဂေတ ယထာကမ္မူပေဂ သေတ္တ ပဇာနာတိ; အာသဝာနဉ္စ ခယာ

အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

သတ္တဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ေသာဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝာ ေဟာတိ။ေပ.။ သမာဒာယ သိက္ခတိ

သိက္ခာပေဒသု, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ေဟာတိ

အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ

သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

 298

အပေရဟိပိ သတ္တဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ။ ေသာဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဗဟု ုေတာ

ေဟာတိ။ေပ.။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိေဒ္ဓာ စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ

နိကာမလာဘီ ေဟာတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ

ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပေရဟိပိ သတ္တဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ေသာဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန

ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တေသာ

အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ေဟာတိ

အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ

သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပေရဟိပိ သတ္တဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ေသာဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ;

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ; လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; အေနကဝိဟိတံ ပုေဗ္ဗနိဝာသံ

အနု ရတိ, ေသယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ေဒ္ဝပိ ဇာတိေယာ။ေပ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥေဒ္ဒသံ

အေနကဝိဟိတံ ပုေဗ္ဗနိဝာသံ အနု ရတိ, ဒိေဗ္ဗန စက္ခုနာ ဝိသုေဒ္ဓန အတိက္ကန ္တမာနုသေကန သေတ္တ

ပ တိ စဝမာေန ဥပပဇ္ဇမာေန ဟီေန ပဏီေတ သုဝေဏ္ဏ ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ သုဂေတ ဒုဂ္ဂေတ ယထာကမ္မူပေဂ

သေတ္တ ပဇာနာတိ။ေပ.။ ဣတိ ဒိေဗ္ဗန စက္ခုနာ ဝိသုေဒ္ဓန အတိက္ကန ္တမာနုသေကန သေတ္တ ပ တိ

စဝမာေန ဥပပဇ္ဇမာေန ဟီေန ပဏီေတ သုဝေဏ္ဏ ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ သုဂေတ ဒုဂ္ဂေတ ယထာကမ္မူပေဂ သေတ္တ

ပဇာနာတိ; အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ

သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

 299

[ဒီ. နိ. ၃.၃၃၀] သတ္တ အသဒ္ဓမ္မာ – အ ေဒ္ဓာ ေဟာတိ, အဟိရိေကာ ေဟာတိ, အေနာတ္တပ္ပီ

ေဟာတိ, အပ္ပ ုေတာ ေဟာတိ, ကုသီေတာ ေဟာတိ, မုဋ္ဌ တိ ေဟာတိ, ဒုပ္ပေညာ ေဟာတိ။

[ဒီ. နိ. ၃.၃၃၀] သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ – သေဒ္ဓာ ေဟာတိ, ဟိရိမာ ေဟာတိ, ဩတ္တပ္ပီ ေဟာတိ,

ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ, အာရဒ္ဓဝီရိေယာ ေဟာတိ, ဥပဋ္ဌိတ တိ ေဟာတိ, ပညဝာ ေဟာတီတိ။

သတ္တကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ၊ ဝိနီတာ သာမီစိပိ စ။

အဓမ္မိကာ ဓမ္မိကာ စ၊ အနာပတ္တိ စ သတ္တာဟံ။

အာနိသံသာ ပရမာနိ၊ အရုဏသမေထန စ။

ကမ္မာ အာမကဓညာ စ၊ တိရိယံ ဂဏေဘာဇေန။

သတ္တာဟပရမံ အာဒာယ၊ သမာဒာယ တေထဝ စ။

န ေဟာတိ ေဟာတိ ေဟာတိ စ၊ အဓမ္မာ ဓမ္မိကာနိ စ။

စတုေရာ ဝိနယဓရာ၊ စတုဘိက္ခူ စ ေသာဘေန။

သတ္တ ေစဝ အသဒ္ဓမ္မာ၊ သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ ေဒသိတာတိ။

၈. အဋ္ဌကဝာေရာ

၃၂၈. အဋ္ဌာနိသံေသ သမ္ပ မာေနန န ေသာ ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အဒ ေန ဥက္ခိပိတေဗ္ဗာ။

အဋ္ဌာနိသံေသ သမ္ပ မာေနန ပေရသမ္ပိ သဒ္ဓာယ သာ အာပတ္တိ ေဒေသတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ။

 300

အဋ္ဌဟာကာေရဟိ ကုလာနိ ဒူေသတိ။ အဋ္ဌ မာတိကာ စီဝရ ဥပ္ပာဒာယ။ အဋ္ဌ မာတိကာ ကထိန

ဥဗ္ဘာရာယ။ အဋ္ဌ ပာနာနိ။ [စူဠဝ. ၃၄၈; အ. နိ. ၈.၇] အဋ္ဌဟိ အသဒ္ဓေမ္မဟိ အဘိဘူေတာ

ပရိယာဒိန္နစိေတ္တာ ေဒဝဒေတ္တာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ အဋ္ဌ

ေလာကဓမ္မာ။ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မာ။ အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ။ အဋ္ဌဂင္ိေကာ မုသာဝာေဒာ။ အဋ္ဌ ဥေပာသထဂာနိ

င္ ။ အဋ္ဌ

ဒူေတယ္ယင္ဂာနိ။ အဋ္ဌ တိတ္ထိယဝတ္တာနိ။ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတဓမ္မာ မဟာသမုေဒ္ဒ။ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ

အဗ္ဘုတဓမ္မာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနေယ။ အဋ္ဌ အနတိရိတ္တာ။ အဋ္ဌ အတိရိတ္တာ။ အဋ္ဌေမ အရုဏုဂ္ဂမေန နိ ဂ္ဂိယံ

ေဟာတိ။ အဋ္ဌ ပာရာဇိကာ။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူေရန ္တီ နာေသတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူေရနယ္တိ ာ

ေဒသိတာပိ အေဒသိတာ ေဟာတိ။ အဋ္ဌဝာစိကာ ဥပသမ္ပဒာ။ အဋ္ဌန္နံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။ အဋ္ဌန္နံ အာသနံ ဒာတဗ္ဗံ။

ဥပာသိကာ အဋ္ဌ ဝရာနိ ယာစတိ။ အဋ္ဌဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုေနာဝာဒေကာ

သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ [သမ္မနိတေဗ္ဗာ (က.)]။ အဋ္ဌာနိသံသာ ဝိနယဓေရ။ အဋ္ဌ ပရမာနိ။

တ ပာပိယသိကကမ္မကေတန ဘိက္ခုနာ အဋ္ဌသု ဓေမ္မသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ အဋ္ဌ အဓမ္မိကာနိ

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ အဋ္ဌ ဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

အဋ္ဌကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

န ေသာ ဘိက္ခု ပေရသမ္ပိ၊ ယာဝတတိယဒူသနာ။

မာတိကာ ကထိနုဗာ္ဘ ရာ၊ ပာနာ အဘိဘူေတန စ။

ေလာကဓမ္မာ ဂရုဓမ္မာ၊ ပာဋိေဒသနီယာ မုသာ။

ဥေပာသထာ စ ဒူတဂာ၊င္ တိတ္ထိယာ သမုေဒ္ဒပိ စ။

အဗ္ဘုတာ အနတိရိတ္တံ၊ အတိရိတ္တံ နိ ဂ္ဂိယံ။

 301

ပာရာဇိကဋ္ဌမံ ဝတ္ထု၊ အေဒသိတူပသမ္ပဒာ။

ပစ္စုဋ္ဌာနာသနေဉ္စဝ၊ ဝရံ ဩဝာဒေကန စ။

အာနိသံသာ ပရမာနိ၊ အဋ္ဌဓေမ္မသု ဝတ္တနာ။

အဓမ္မိကာ ဓမ္မိကာ စ၊ အဋ္ဌကာ သုပ္ပကာသိတာတိ။

၉. နဝကဝာေရာ

၃၂၉. နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ။ နဝ အာဃာတပဋိဝိနယာ။ နဝ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ နဝ ပဌမာပတ္တိကာ။

နဝဟိ သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတိ။ နဝ ပဏီတေဘာဇနာနိ။ နဝမံေသဟိ ဒုက္ကဋံ။ နဝ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာ။ နဝ

ပရမာနိ။ နဝ တဏ္ဟာမူလကာ ဓမ္မာ။ နဝ ဝိဓမာနာ။ နဝ စီဝရာနိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ။ နဝ စီဝရာနိ န

ဝိကေပ္ပတဗ္ဗာနိ။ ဒီဃေသာ နဝ ဝိဒတ္ထိေယာ သုဂတဝိဒတ္ထိယာ။ နဝ အဓမ္မိကာနိ ဒာနာနိ။ နဝ အဓမ္မိကာ

ပဋိဂ္ဂဟာ။ နဝ အဓမ္မိကာ ပရိေဘာဂာ – တီဏိ ဓမ္မိကာနိ ဒာနာနိ, တေယာ ဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ, တေယာ

ဓမ္မိကာ ပရိေဘာဂာ။ နဝ အဓမ္မိကာ သညတ္တိေယာ [ပညတ္တိေယာ (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ စ

သမထက္ခန္ဓေက ကဏ္ဟပက္ခနဝကဉ္စ ဩေလာေကတဗ္ဗံ]။ နဝ ဓမ္မိကာ သညတ္တိေယာ။ အဓမ္မကေမ္မ ေဒ္ဝ

နဝကာနိ။ ဓမ္မကေမ္မ ေဒ္ဝ နဝကာနိ။ နဝ အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ နဝ ဓမ္မိကာနိ

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

နဝကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာဃာတဝတ္ထုဝိနယာ၊ ဝိနီတာ ပဌေမန စ။

ဘိဇ္ဇတိ စ ပဏီတဉ္စ၊ မံသုေဒ္ဒသပရမာနိ စ။

 302

တဏ္ဟာ မာနာ အဓိဋ္ဌာနာ၊ ဝိကေပ္ပ စ ဝိဒတ္ထိေယာ။

ဒာနာ ပဋိဂ္ဂဟာ ေဘာဂာ၊ တိဝိဓာ ပုန ဓမ္မိကာ။

အဓမ္မဓမ္မသညတ္တိ၊ ဒုေဝ ေဒ္ဝ နဝကာနိ စ။

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ အဓမ္မဓမ္မိကာနိ စာတိ။

၁၀. ဒသကဝာေရာ

၃၃၀. ဒသ အာဃာတဝတ္ထူနိ။ ဒသ အာဃာတပဋိဝိနယာ။ ဒသ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဒသဝတ္ထုကာ

မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိ။ ဒသဝတ္ထုကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ ဒသ အန ္တဂ္ဂာဟိကာ ဒိဋ္ဌိ။ ဒသ မိစတ

္ဆ ္တာ။ ဒသ သမ္မတ္တာ။ ဒသ

အကုသလကမ္မပထာ။ ဒသ ကုသလကမ္မပထာ။ ဒသ အဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂာဟာ။ ဒသ ဓမ္မိကာ

သလာကဂ္ဂာဟာ။ သာမေဏရာနံ ဒသ သိက္ခာပဒာနိ။ ဒသဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သာမေဏေရာ

နာေသတေဗ္ဗာ။

ဒသဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ

န ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, ပရ ဘာသပရိယန ္တံ န ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ အနုဂ္ဂေဟတ္ဝာ ပရ

ဘာသပရိယန ္တံ အနုဂ္ဂေဟတ္ဝာ အဓေမ္မန ကာေရတိ, အပ္ပဋိညာယ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ

မူလံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓဂာမိနိံ

ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။

ဒသဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တေနာ

ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, ပရ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ

ပရ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဓေမ္မန ကာေရတိ, ပဋိညာယ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ

ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။

 303

အပေရဟိပိ ဒသဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ

န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ မူလံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ, ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒာနံ [ဥဒ္ဒာနံ (က.)] န

ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

ဒသဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ မူလံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ, ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနုပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ။

အပေရဟိပိ ဒသဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ န

ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, န ပုဗ္ဗကုသေလာ ေဟာတိ, န အပရကုသေလာ ေဟာတိ,

အကာလညူ စ ေဟာတိ, အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ

ေခာ ပန န သုဂ္ဂဟိတာ ေဟာတိ န သုမနသိကတာ န သူပဓာရိတာ။

ဒသဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ

ကရဏံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗကုသေလာ ေဟာတိ, အပရကုသေလာ ေဟာတိ, ကာလညူ စ ေဟာတိ,

အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ေခာ ပန သုဂ္ဂဟိတာ ေဟာတိ

သုမနသိကတာ သူပဓာရိတာ။
 304

အပေရဟိပိ ဒသဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ –

အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန န

သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ,

အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အဓိကရေဏ စ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ။

ဒသဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ

အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ

သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ

အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အဓိကရေဏ စ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ။

[အ. နိ. ၁၀.၃၃] ဒသဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ဒသ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒသ အာဒီနဝာ ရာဇေန ္တပုရပ္ပေဝသေန။

ဒသ ဒာနဝတ္ထူနိ။ ဒသ ရတနာနိ။ ဒသဝေဂ္ဂာ ဘိက္ခုသေဃာ။

င္ ဒသဝေဂ္ဂန ဂေဏန ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ။ ဒသ

ပံသုကူလာနိ။ ဒသ စီဝရဓာရဏာ [စီဝရဓာရဏာနိ (သ္ယာ.)]။ ဒသာဟပရမံ အတိေရကစီဝရံ

ဓာေရတဗ္ဗံ။ ဒသ သုက္ကာနိ။ ဒသ ဣတ္ထိေယာ။ ဒသ ဘရိယာေယာ။ ေဝသာလိယာ ဒသ ဝတ္ထူနိ ဒီေပန။္တိ

ဒသ ပုဂ္ဂလာ အဝန္ဒိယာ။ ဒသ အေက္ကာသဝတ္ထူနိ။ ဒသဟာကာေရဟိ ေပသုညံ ဥပသံဟရတိ။ ဒသ

ေသနာသနာနိ။ ဒသ ဝရာနိ ယာစိံသု။ ဒသ အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒသ ဓမ္မိကာနိ

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒသာနိသံသာ ယာဂုယာ။ ဒသ မံသာ အကပ္ပိယာ။ ဒသ ပရမာနိ။ ဒသဝ ေန

 305

ဘိက္ခုနာ ဗ္ယေတ္တန ပဋိဗေလန ပဗ္ဗာေဇတဗ္ဗံ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ သာမေဏေရာ

ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ဒသဝ ာယ ဘိက္ခုနိယာ ဗ္ယတ္တာယ ပဋိဗလာယ ပဗ္ဗာေဇတဗ္ဗံ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ

နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ သာမေဏရီ ဥပဋ္ဌာေပတဗ္ဗာ။ ဒသဝ ာယ ဘိက္ခုနိယာ ဗ္ယတ္တာယ ပဋိဗလာယ

ဝုဋ္ဌာပနသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ။ ဒသဝ ာယ ဂိဟိဂတာယ သိက္ခာ ဒာတဗ္ဗာတိ။

ဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာဃာတံ ဝိနယံ ဝတ္ထု၊ မိစာ္ဆ သမ္မာ စ အန ္တဂာ။

မိစတ
္ဆ ္တာ ေစဝ သမ္မတ္တာ၊ အကုသလာ ကုသလာပိ စ။

သလာကာ အဓမ္မာ ဓမ္မာ၊ သာမေဏရာ စ နာသနာ။

ဘာသာဓိကရဏေဉ္စဝ၊ ဉတ္တိလဟုကေမဝ စ။

လဟုကာ ဂရုကာ ဧေတ၊ ကဏ္ဟသုက္ကာ ဝိဇာနထ။

ဥဗ္ဗာဟိကာ စ သိက္ခာ စ၊ အေန ္တပုေရ စ ဝတ္ထူနိ။

ရတနံ ဒသဝေဂ္ဂာ စ၊ တေထဝ ဥပသမ္ပဒာ။

ပံသုကူလဓာရဏာ စ၊ ဒသာဟသုက္ကဣတ္ထိေယာ။

ဘရိယာ ဒသ ဝတ္ထူနိ၊ အဝန္ဒိယေက္ကာေသန စ။

ေပသုညေဉ္စဝ ေသနာနိ၊ ဝရာနိ စ အဓမ္မိကာ။

ဓမ္မိကာ ယာဂုမံသာ စ၊ ပရမာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ။

 306

ဝုဋ္ဌာပနာ ဂိဟိဂတာ၊ ဒသကာ သုပ္ပကာသိတာတိ။

၁၁. ဧကာဒသကဝာေရာ

၃၃၁. ဧကာဒ ပုဂ္ဂလာ အနုပသမ္ပန္နာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ, ဥပသမ္ပန္နာ နာေသတဗ္ဗာ။ ဧကာဒသ

ပာဒုကာ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပတ္တာ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ အကပ္ပိယာနိ။ ဧကာဒသ

ယာဝတတိယကာ။ ဘိက္ခုနီနံ ဧကာဒသ အန ္တရာယိကာ ဓမ္မာ ပုစိတ

္ဆ ဗ္ဗာ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ

အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ န ဝိကေပ္ပတဗ္ဗာနိ။ ဧကာဒေသ အရုဏုဂ္ဂမေန နိ ဂ္ဂိယံ ေဟာတိ။

ဧကာဒသ ဂဏ္ဌိကာ ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ဝိဓာ [ဝီထာ (သ္ယာ.)] ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပထဝီ အကပ္ပိယာ။

ဧကာဒသ ပထဝီ ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ နိ ယပဋိပ္ပ ဒ္ဓိေယာ။ ဧကာဒသ ပုဂ္ဂလာ အဝန္ဒိယာ။

ဧကာဒသ ပရမာနိ။ ဧကာဒသ ဝရာနိ ယာစိံသု။ ဧကာဒသ သီမာေဒာသာ။ အေက္ကာသကပရိဘာသေက

ပုဂ္ဂေလ ဧကာဒသာဒီနဝာ ပာဋိကခာ။င္ [အ. နိ. ၁၁.၁၅; မိ. ပ. ၄.၄.၆] ေမတ္တာယ ေစေတာဝိမုတ္တိယာ

အာေသဝိတာယ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ

ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓာယ ဧကာဒသာနိသံသာ ပာဋိကခာ။င္ သုခံ သုပတိ, သုခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, န ပာပကံ

သုပိနံ ပ တိ, မနု ာနံ ပိေယာ ေဟာတိ, အမနု ာနံ ပိေယာ ေဟာတိ, ေဒဝတာ ရက္ခန,္တိ နာ

အဂ္ဂိ ဝာ ဝိသံ ဝာ သတ္ထံ ဝာ ကမတိ, တုဝဋ္ဋံ စိတ္တံ သမာဓိယတိ, မုခဝေဏ္ဏာ ဝိပ္ပသီဒတိ, အသမ္မူေဠ္ဟာ

ကာလကေရာတိ
င္ , ဥတ္တရိ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈေန ္တာ ္ရဗဟ္မေလာကူပေဂာ ေဟာတိ – ေမတ္တာယ ေစေတာဝိမုတ္တိယာ

အာေသဝိတာယ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ

ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓာယ ဣေမ ဧကာဒသာနိသံသာ ပာဋိကခာတိ

င္ ။

ဧကာဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –
 307

နာေသတဗ္ဗာ ပာဒုကာ စ၊ ပတ္တာ စ စီဝရာနိ စ။

တတိယာ ပုစိတ
္ဆ ဗ္ဗာ စ၊ အဓိဋ္ဌာနဝိကပ္ပနာ။

အရုဏာ ဂဏ္ဌိကာ ဝိဓာ၊ အကပ္ပိယာ စ ကပ္ပိယံ။

နိ ယာဝန္ဒိယာ ေစဝ၊ ပရမာနိ ဝရာနိ စ။

သီမာေဒာသာ စ အေက္ကာသာ၊ ေမတ္တာေယကာဒသာ ကတာတိ။

ဧကုတ္တရိကနေယာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဧကကာ စ ဒုကာ ေစဝ၊ တိကာ စ စတုပဉ္စကာ။

ဆသတ္တဋ္ဌနဝကာ စ၊ ဒသ ဧကာဒသာနိ စ။

ဟိတာယ သဗ္ဗသတ္တာနံ၊ ဉာတဓေမ္မန တာဒိနာ။

ဧကုတ္တရိကာ ဝိမလာ၊ မဟာဝီေရန ေဒသိတာတိ။

ဧကုတ္တရိကနေယာ နိဋ္ဌိေတာ။

ဥေပာသထာဒိပုစာ္ဆ ဝိ ဇ္ဇနာ

အာဒိမဇ္ဈန ္တပုစန္ဆ ံ

၃၃၂. ဥေပာသထကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? ပဝာရဏာကမ္မ ေကာ

အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? တဇ္ဇနီယကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

နိယ ကမ္မ ။ေပ.။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပဋိသာရဏီယကမ္မ ။ေပ.။

 308

ဥေက္ခပနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပရိဝာသဒာန ။ေပ.။ မူလာယပဋိက နာယ။ေပ.။ မာနတ္တဒာန ။ေပ.။

အဗ္ဘာန ။ေပ.။ ဥပသမ္ပဒာကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? တဇ္ဇနီယကမ္မ

ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? နိယ ကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ,

ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ

ပရိေယာသာနံ? ပဋိသာရဏီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

ဥေက္ခပနီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? သတိဝိနယ ေကာ

အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဇ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? အမူဠ္ဟဝိနယ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

တ ပာပိယသိကာယ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? တိဏဝတ္ထာရက ေကာ အာဒိ,

ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? ဘိက္ခုေနာဝာဒကသမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

တိစီဝေရန အဝိပ္ပဝာသသမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? သန ္ထတသမ္မုတိယာ

ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? ရူပိယဆ ကသမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ

ပရိေယာသာနံ? သာဋိယဂ္ဂာဟာပကသမ္မုတိေယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

ပတ္တဂ္ဂာဟာပကသမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? ဒ သမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ,

ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? သိက္ကာသမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

ဒ သိက္ကာသမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

အာဒိမဇ္ဈန ္တဝိ ဇ္ဇနာ

၃၃၃. ဥေပာသထကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန?္တိ ဥေပာသထကမ္မ

သာမဂ္ဂီ အာဒိ, ကိရိယာ မေဇ္ဈ, နိဋ္ဌာနံ ပရိေယာသာနံ။

 309

ပဝာရဏာကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန?္တိ ပဝာရဏာကမ္မ သာမဂ္ဂီ အာဒိ,

ကိရိယာ မေဇ္ဈ, နိဋ္ဌာနံ ပရိေယာသာနံ။

တဇ္ဇနီယကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန?္တိ တဇ္ဇနီယကမ္မ ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂေလာ

စ အာဒိ, ဉတ္တိ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

နိယ ကမ္မ ။ေပ.။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပဋိသာရဏီယကမ္မ ။ေပ.။

ဥေက္ခပနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပရိဝာသဒာန ။ေပ.။ မူလာယပဋိက နာယ။ေပ.။ မာနတ္တဒာန ။ေပ.။

အဗ္ဘာန ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန?္တိ အဗ္ဘာန ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂေလာ စ အာဒိ, ဉတ္တိ

မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

ဥပသမ္ပဒာကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန?္တိ ဥပသမ္ပဒာကမ္မ ပုဂ္ဂေလာ အာဒိ,

ဉတ္တိ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

တဇ္ဇနီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန?္တိ တဇ္ဇနီယကမ္မ

ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ သမ္မာဝတ္တနာ အာဒိ, ဉတ္တိ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

နိယ ကမ္မ ။ေပ.။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပဋိသာရဏီယကမ္မ ။ေပ.။ ဥေက္ခပနီယကမ္မ

ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန?္တိ ဥေက္ခပနီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ

သမ္မာဝတ္တနာ အာဒိ, ဉတ္တိ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

သတိဝိနယ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန?္တိ သတိဝိနယ ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂေလာ စ

အာဒိ, ဉတ္တိ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

 310

အမူဠ္ဟဝိနယ ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာယ။ေပ.။ တိဏဝတ္ထာရက ။ေပ.။

ဘိက္ခုေနာဝာဒကသမ္မုတိယာ။ေပ.။ တိစီဝေရန အဝိပ္ပဝာသသမ္မုတိယာ။ေပ.။ သန ္ထတသမ္မုတိယာ။ေပ.။

ရူပိယဆ ကသမ္မုတိယာ။ေပ.။ သာဋိယဂ္ဂာဟာပကသမ္မုတိယာ။ေပ.။ ပတ္တဂ္ဂာဟာပကသမ္မုတိယာ။ေပ.။

ဒ သမ္မုတိယာ။ေပ.။ သိက္ကာသမ္မုတိယာ။ေပ.။ ဒ သိက္ကာသမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ

ပရိေယာသာနန?္တိ ဒ သိက္ကာသမ္မုတိယာ ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂေလာ စ အာဒိ, ဉတ္တိ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ

ပရိေယာသာနံ။

ဥေပာသထာဒိပုစာ္ဆ ဝိ ဇ္ဇနာ နိဋ္ဌိတာ။

အတ္ထဝသပကရဏံ

၃၃၄. [အ. နိ. ၁၀.၃၃၄; ပရိ. ၂၂] ဒသ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ

ပညတ္တံ – သဃသု
င္ ဋ္ဌုတာယ, သဃဖာသု
င္ တာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ

ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ,

အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

ယံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ သဃဖာသု
င္ ။ ယံ သဃဖာသု
င္ တံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ ဒုမ္မင္ကူနံ

ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ တံ ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ

ဖာသုဝိဟာရာယ တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ တံ

သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ တံ

အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။ ယံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ တံ ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ ပသန္နာနံ

ဘိေယ္ယာဘာဝာယ တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ တံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

 311

ယံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ သဃဖာသု
င္ ။ ယံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ

ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ သဃသု

င္ ဋ္ဌု တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ

သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။

ယံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု တံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

ယံ သဃဖာသု
င္ တံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ သဃဖာသု
င္ တံ ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ

ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ သဃဖာသု
င္ တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ သဃဖာသု
င္ တံ

သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ သဃဖာသု

င္ တံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။ ယံ သဃဖာသု
င္

တံ ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ သဃဖာသု

င္ တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယံ သဃဖာသု
င္ တံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ယံ သဃဖာသု
င္ တံ သဃသု
င္ ဋ္ဌု။

ယံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ေပ.။ ယံ ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ

အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။ ယံ

ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သဃသု

င္ ဋ္ဌု။ ယံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သဃဖာသု
င္ ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ

အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာတိ။

အတ္ထသတံ ဓမ္မသတံ၊ ေဒ္ဝ စ နိရုတ္တိသတာနိ။

 312

စတ္တာရိ ဉာဏသတာနိ၊ အတ္ထဝေသ ပကရေဏတိ။

အတ္ထဝသပကရဏံ နိဋ္ဌိတံ။

မဟာဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ပဌမံ အဋ္ဌပုစာ္ဆ ယံ၊ ပစ္စေယသု ပုနဋ္ဌ စ။

ဘိက္ခူနံ ေသာဠသ ဧေတ၊ ဘိက္ခုနီနဉ္စ ေသာဠသ။

ေပယ္ယာလအန ္တရာ ေဘဒာ၊ ဧကုတ္တရိကေမဝ စ။

ပဝာရဏတ္ထဝသိကာ၊ မဟာဝဂ္ဂ သဂေဟာတိ

င္ ။

အတ္ထဝသပကရဏံ နိဋ္ဌိတံ။

ဂာထာသဂဏိ
င္ ကံ

၁. သတ္တနဂေရသု ပညတ္တသိက္ခာပဒံ

၃၃၅.

ဧကံသံ စီဝရံ ကတ္ဝာ၊ ပဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာန အဉ္ဇလိံ။

အာသီသမာနရူေပာဝ [အာသိံသမာနရူေပာဝ (သီ. သ္ယာ.)]၊ ကိ တ္ဝံ ဣဓ မာဂေတာ။

ဒ္ဝီသု ဝိနေယသု ေယ ပညတ္တာ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

ကတိ ေတ သိက္ခာပဒာ ေဟာန။္တိ

 313

ကတိသု နဂေရသု ပညတ္တာ။

ဘဒ္ဒေကာ ေတ ဥမ္မေဂာ၊င္ ေယာနိေသာ ပရိပုစ္ဆသိ။

တဂ္ဃ ေတ အဟမက္ခိ ံ၊ ယထာသိ ကုသေလာ တထာ။

ဒ္ဝီသု ဝိနေယသု ေယ ပညတ္တာ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

အ ု သတာနိ ေတ ေဟာန။္တိ

သတ္တသု နဂေရသု ပညတ္တာ။

ကတေမသု သတ္တသု နဂေရသု ပညတ္တာ။

ဣင္ဃ ေမ တ္ဝံ ဗ္ယာကရ နံ [ဣင္ဃ ေမ တံ ဗ္ယာကရ (က.)]။

တံ ဝစနပထံ [တဝ ဝစနပထံ (သ္ယာ.)] နိသာမယိတ္ဝာ။

ပဋိပေဇ္ဇမ ဟိတာယ ေနာ သိယာ။

ေဝသာလိယံ ရာဇဂေဟ၊ သာဝတ္ထိယဉ္စ အာဠဝိယံ။

ေကာသမ္ဗိယဉ္စ သေက္ကသု၊ ဘေဂ္ဂသု ေစဝ ပညတ္တာ။

ကတိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တာ၊ ကတိ ရာဇဂေဟ ကတာ။

သာဝတ္ထိယံ ကတိ ေဟာန၊္တိ ကတိ အာဠဝိယံ ကတာ။

ကတိ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တာ၊ ကတိ သေက္ကသု ဝုစ္စန။္တိ

ကတိ ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တာ၊ တံ ေမ အက္ခာဟိ ပုစိေ္ဆ တာ။

ဒသ ေဝသာလိယံ ပညတ္တာ၊ ဧကဝီသ ရာဇဂေဟ ကတာ။

 314

ဆဦန တီဏိသတာနိ၊ သေဗ္ဗ သာဝတ္ထိယံ ကတာ။

ဆ အာဠဝိယံ ပညတ္တာ၊ အဋ္ဌ ေကာသမ္ဗိယံ ကတာ။

အဋ္ဌ သေက္ကသု ဝုစ္စန၊္တိ တေယာ ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တာ။

ေယ ေဝသာလိယံ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ [ယထာကထံ (သီ. သ္ယာ.

ဧဝမုပရိပိ)]။

ေမထုနဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ၊ အတိေရကဉ္စ ကာဠကံ။

ဘူတံ ပရမ္ပရဘတ္တံ၊ ဒန ္တေပာေနန [ဒန ္တေပာေဏန (က.)] အေစလေကာ။

ဘိက္ခုနီသု စ အေက္ကာေသာ၊ ဒေသေတ ေဝသာလိယံ ကတာ။

ေယ ရာဇဂေဟ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

အဒိန္နာဒာနံ ရာဇဂေဟ၊ ေဒ္ဝ အနုဒ္ဓံသနာ ေဒ္ဝပိ စ ေဘဒာ။

အန ္တရဝာသကံ ရူပိယံ သုတ္တံ၊ ဥဇ္ဈာပေနန စ ပာစိတပိ ံ။

ဂဏေဘာဇနံ ဝိကာေလ စ၊ စာရိတ္တံ နဟာနံ ဦနဝီသတိ။

စီဝရံ ဒတ္ဝာ ေဝာသာသန၊္တိ ဧေတ ရာဇဂေဟ ကတာ။

ဂိရဂ္ဂစရိယာ တေတ္ထဝ၊ ဆန္ဒဒာေနန ဧကဝီသတိ။

ေယ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာနိ စတ္တာရိ၊ သဃာဒိ

င္ ေသသာ ဘဝန ္တိ ေသာဠသ။

အနိယတာ စ ေဒ္ဝ ေဟာန၊္တိ နိ ဂ္ဂိယာ စတုဝီသတိ။

 315

ဆပညာသသတေဉ္စဝ၊ ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန။္တိ

ဒသေယဝ စ ဂာရယ္ဟာ၊ ေဒ္ဝသတ္တတိ စ ေသခိယာ။

ဆဦန တီဏိသတာနိ၊ သေဗ္ဗ သာဝတ္ထိယံ ကတာ။

ေယ အာဠဝိယံ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ကုဋိေကာသိယေသယ္ယာ စ၊ ခဏေန ဂစ္ဆ ေဒဝေတ။

သပ္ပာဏကဉ္စ သိဉ္စန၊္တိ ဆ ဧေတ အာဠဝိယံ ကတာ။

ေယ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

မဟာဝိဟာေရာ ေဒာဝစ ံ၊ အညံ ဒ္ဝာရံ သုရာယ စ။

အနာဒရိယံ သဟဓေမ္မာ၊ ပေယာပာေနန အဋ္ဌမံ။

ေယ သေက္ကသု ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဧဠကေလာမာနိ ပေတ္တာ စ၊ ဩဝာေဒာ ေစဝ ေဘသဇ္ဇံ။

သူစိ အာရညိေကာ ေစဝ၊ အဋ္ဌေေတ [ဆ ဧေတ (သဗ္ဗတ္ထ)] ကာပိလဝတ္ထေဝ။

ဥဒကသုဒ္ဓိယာ ဩဝာေဒာ၊ ဘိက္ခုနီသု ပဝုစ္စန။္တိ

ေယ ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

သမာဒဟိတ္ဝာ ဝိသိေဗ္ဗန၊္တိ သာမိေသန သသိတ္ထကံ။

ပာရာဇိကာနိ စတ္တာရိ၊ သဃာဒိ

င္ ေသသာနိ ဘဝန။္တိ

သတ္တ စ နိ ဂ္ဂိယာနိ၊ အဋ္ဌ ဒ္ဝတ္တိံသ ခုဒ္ဒကာ။

 316

ေဒ္ဝ ဂာရယ္ဟာ တေယာ ေသက္ခာ၊ ဆပ္ပညာသ သိက္ခာပဒာ။

ဆသု နဂေရသု ပညတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဆဦန တီဏိသတာနိ၊ သေဗ္ဗ သာဝတ္ထိယံ ကတာ။

ကာရုဏိေကန ဗုေဒ္ဓန၊ ေဂာတေမန ယသ ိနာ။

၂. စတုဝပိ တ္တိံ

၃၃၆.

ယံ တံ [ယံ ယံ (က.)] ပုစိမ္ဆ ္ဟ အကိတ္တယိ ေနာ။

တံ တံ ဗ္ယာကတံ အနညထာ။

အညံ တံ ပုစာ္ဆ မိ တဒိဃင္ ္ရဗူဟိ။

ဂရုက လဟုကဉ္စာပိ သာဝေသသံ။

အနဝေသသံ ဒုဋ္ဌုလ္လဉ္စ အဒုဋ္ဌုလ္လံ။

ေယ စ ယာဝတတိယကာ။

သာဓာရဏံ အသာဓာရဏံ။

ဝိဘတ္တိေယာ စ [ဝိပတ္တိေယာ စ (သီ. သ္ယာ.)] ေယဟိ သမေထဟိ သမ္မန။္တိ

သဗ္ဗာနိေပတာနိ ဝိယာကေရာဟိ။

ဟန္ဒ ဝာက္ယ ံ သုေဏာမ ေတ။

ဧကတိံသာ ေယ ဂရုကာ၊ အဋ္ဌေတ္ထ အနဝေသသာ။

ေယ ဂရုကာ ေတ ဒုဋ္ဌုလ္လာ၊ ေယ ဒုဋ္ဌုလ္လာ သာ သီလဝိပတ္တိ။

ပာရာဇိကံ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ၊ ‘‘သီလဝိပတ္တီ’’တိ ဝုစ္စတိ။
 317

ထုလ္လစ္စယံ ပာစိတ္တိယာ၊ ပာဋိေဒသနီယံ ဒုက္ကဋံ။

ဒုဗာ္ဘ သိတံ ေယာ စာယံ၊ အေက္ကာသတိ ဟသာဓိပ္ပာေယာ။

အယံ သာ အာစာရဝိပတ္တိသမ္မတာ။

ဝိပရီတဒိဋ္ဌိံ ဂဏ္ဟန၊္တိ အသဒ္ဓေမ္မဟိ ပုရက္ခတာ။

အဗ္ဘာစိက္ခန ္တိ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဒုပ္ပညာ ေမာဟပာရုတာ။

အယံ သာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိသမ္မတာ။

အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ

ဥလ္လပတိ, အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇတိ, အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ –

‘‘ေယာ ေတ ဝိဟာေရ ဝသတိ, ေသာ ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ

ဘိက္ခု ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ

ဘိက္ခုနီ ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာဇီဝေဟတု

အာဇီဝကာရဏာ သူပံ ဝာ ဩဒနံ ဝာ အဂိလာေနာ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ။ အယံ သာ

အာဇီဝဝိပတ္တိ သမ္မတာ။

ဧကာဒသ ယာဝတတိယကာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ၊ အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ။

အရိဋ္ဌော စ ကာဠီ စ၊ ဣေမ ေတ ယာဝတတိယကာ။

၃. ေဆဒနကာဒိ

၃၃၇. ကတိ ေဆဒနကာနိ? ကတိ ေဘဒနကာနိ? ကတိ ဥဒ္ဒာလနကာနိ? ကတိ အနညပာစိတ္တိယာနိ?

ကတိ ဘိက္ခုသမ္မုတိေယာ? ကတိ သာမီစိေယာ? ကတိ ပရမာနိ?

 318

ကတိ ဇာနန ္တိ ပညတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဆ ေဆဒနကာနိ။ ဧကံ ေဘဒနကံ။ ဧကံ ဥဒ္ဒာလနကံ။ စတ္တာရိ အနညပာစိတ္တိယာနိ။ စတ ော

ဘိက္ခုသမ္မုတိေယာ။ သတ္တ သာမီစိေယာ။ စုဒ္ဒသ ပရမာနိ။

ေသာဒသ [ေသာဠသ (သီ. သ္ယာ.) အဋ္ဌကထာ ဩေလာေကတဗ္ဗာ] ဇာနန ္တိ ပညတ္တာ၊

ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

၄. အသာဓာရဏာဒိ

၃၃၈.

ဝီသံ ေဒ္ဝ သတာနိ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

ဆစတ္တာရီသာ ဘိက္ခူနံ၊ ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ။

သတံ တိံသာ စ ဘိက္ခုနီနံ၊ ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ။

သတံ သတ္တတိ ဆေစ္စဝ၊ ဥဘိန္နံ အသာဓာရဏာ။

သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ၊ ဥဘိန္နံ သမသိက္ခတာ။

ဝီသံ ေဒ္ဝ သတာနိ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။
 319

ပာရာဇိကာနိ စတ္တာရိ၊ သဃာဒိ

င္ ေသသာနိ ဘဝန ္တိ ေတရသ။

အနိယတာ ေဒ္ဝ ေဟာန။္တိ

နိ ဂ္ဂိယာနိ တိံေသဝ၊ ေဒ္ဝနဝုတိ စ ခုဒ္ဒကာ။

စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ၊ ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ။

ဝီသံ ေဒ္ဝ သတာနိ စိေမ ေဟာန ္တိ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ၊ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာနိ အဋ္ဌ၊ သဃာဒိ

င္ ေသသာနိ ဘဝန ္တိ သတ္တရသ။

နိ ဂ္ဂိယာနိ တိံေသဝ၊ သတံ သဋ္ဌိ ဆ ေစဝ ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန။္တိ

အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ၊ ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ။

တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ စိေမ ေဟာန ္တိ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

ဆစတ္တာရီသာ ဘိက္ခူနံ၊ ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

သဃာဒိ
င္ ေသသာ၊ ေဒ္ဝ အနိယေတဟိ အဋ္ဌ။

နိ ဂ္ဂိယာနိ ဒ္ဝာဒသ၊ ေတဟိ ေတ ေဟာန ္တိ ဝီသတိ။

 320

ေဒ္ဝဝီသတိ ခုဒ္ဒကာ၊ စတုေရာ ပာဋိေဒသနီယာ။

ဆစတ္တာရီသာ စိေမ ေဟာန၊္တိ ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ။

သတံ တိံသာ စ ဘိက္ခုနီနံ၊ ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာနိ စတ္တာရိ၊ သဃမ္ဟင္ ာ ဒသ နိ ေရ။

နိ ဂ္ဂိယာနိ ဒ္ဝာဒသ၊ ဆန္နဝုတိ စ ခုဒ္ဒကာ။

အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ။

သတံ တိံသာ စိေမ ေဟာန ္တိ ဘိက္ခုနီနံ၊ ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ။

သတံ သတ္တတိ ဆေစ္စဝ၊ ဥဘိန္နံ အသာဓာရဏာ။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာနိ စတ္တာရိ၊ သဃာဒိ

င္ ေသသာနိ ဘဝန ္တိ ေသာဠသ။

အနိယတာ ေဒ္ဝ ေဟာန၊္တိ နိ ဂ္ဂိယာနိ စတုဝီသတိ။

သတံ အဋ္ဌာရသာ ေစဝ၊ ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန။္တိ

ဒ္ဝာဒသ ပာဋိေဒသနီယာ။

သတံ သတ္တတိ ဆေစ္စဝိေမ ေဟာန၊္တိ ဥဘိန္နံ အသာဓာရဏာ။

သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ၊ ဥဘိန္နံ သမသိက္ခတာ။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာနိ စတ္တာရိ၊ သဃာဒိ

င္ ေသသာနိ ဘဝန ္တိ သတ္တ။
 321

နိ ဂ္ဂိယာနိ အဋ္ဌာရသ၊ သမသတ္တတိ ခုဒ္ဒကာ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာနိ။

သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ စိေမ ေဟာန၊္တိ ဥဘိန္နံ သမသိက္ခတာ။

အဋ္ဌေ ပာရာဇိကာ ေယ ဒုရာသဒာ၊ တာလဝတ္ထုသမူပမာ။

ပ ုပလာေသာ ပုထုသိလာ၊ သီသစ္ဆိေန္နာဝ ေသာ နေရာ။

တာေလာဝ မတ္ထကစ္ဆိေန္နာ၊ အဝိရုဠ္ဟီ ဘဝန ္တိ ေတ။

ေတဝီသတိ သဃာဒိ
င္ ေသသာ၊ ေဒ္ဝ အနိယတာ။

ေဒ္ဝ စတ္တာရီသ နိ ဂ္ဂိယာ။

အဋ္ဌာသီတိသတံ ပာစိတ္တိယာ၊ ဒ္ဝာဒသ ပာဋိေဒသနီယာ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ၊ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန။္တိ

သမ္မုခာ စ ပဋိညာယ၊ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ေဒ္ဝ ဥေပာသထာ ေဒ္ဝ ပဝာရဏာ။

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဇိေနန ေဒသိတာ။

ပေဉ္စဝ ဥေဒ္ဒသာ စတုေရာ ဘဝန။္တိ

အနညထာ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ စ ဘဝန ္တိ သတ္တ။

အဓိကရဏာနိ စတ္တာရိ သတ္တဟိ သမေထဟိ သမ္မန။္တိ

ဒ္ဝီဟိ စတူဟိ တီဟိ ကိစ္စံ ဧေကန သမ္မတိ။

၅. ပာရာဇိကာဒိအာပတ္တိ
 322

၃၃၉.

‘ပာရာဇိက’န ္တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

စုေတာ ပရေဒ္ဓာ ဘဋ္ဌော စ၊ သဒ္ဓမ္မာ ဟိ နိရကေတာ။

င္

သံဝာေသာပိ တဟိံ နတ္ထိ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘သဃာဒိ
င္ ေသေသာ’တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

သေဃာဝ
င္ ေဒတိ ပရိဝာသံ၊ မူလာယ ပဋိက တိ။

မာနတ္တံ ေဒတိ အေဗ္ဘတိ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘အနိယေတာ’တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

အနိယေတာ န နိယေတာ၊ အေနကံသိကတံ ပဒံ။

တိဏ္ဏမညတရံ ဌာနံ၊ ‘အနိယေတာ’တိ ပဝုစ္စတိ။

‘ထုလ္လစ္စယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဧက မူေလ ေယာ ေဒေသတိ၊ ေယာ စ တံ ပဋိဂဏ္ဟတိ။

အစ္စေယာ ေတန သေမာ နတ္ထိ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘နိ ဂ္ဂိယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

သဃမေဇ္ဈ
င္ ဂဏမေဇ္ဈ၊ ဧက ေဝ စ ဧကေတာ။

နိ ဇ္ဇိတ္ဝာန ေဒေသတိ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘ပာစိတ္တိယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာေတတိ ကုသလံ ဓမ္မံ၊ အရိယမဂ္ဂံ အပရဇ္ဈတိ။

စိတ္တသံေမာဟနဋ္ဌာနံ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

 323

‘ပာဋိေဒသနီယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဘိက္ခု အညာတေကာ သေန ္တာ၊ ကိစ္ဆာ လဒ္ဓာယ ေဘာဇနံ။

သာမံ ဂေဟတ္ဝာ ဘုေဉ္ဇယ္ယ၊ ‘ဂာရယ္ဟ’န ္တိ ပဝုစ္စတိ။

နိမန ္တနာသု ဘုဉ္ဇန ္တာ ဆန္ဒာယ၊ ေဝာသာသတိ တတ္ထ ဘိက္ခုနိံ။

အနိဝာေရတ္ဝာ တဟိံ ဘုေဉ္ဇ၊ ဂာရယ္ဟန ္တိ ပဝုစ္စတိ။

သဒ္ဓာစိတ္တံ ကုလံ ဂနာ္တ္ဝ ၊ အပ္ပေဘာဂံ အနာဠိယံ [အနာဠ္ဟိယံ (သီ. သ္ယာ.)]။

အဂိလာေနာ တဟိံ ဘုေဉ္ဇ၊ ဂာရယ္ဟန ္တိ ပဝုစ္စတိ။

ေယာ ေစ အရေည ဝိဟရေန ္တာ၊ သာသေကင္ သဘယာနေက။

အဝိဒိတံ တဟိံ ဘုေဉ္ဇ၊ ဂာရယ္ဟန ္တိ ပဝုစ္စတိ။

ဘိက္ခုနီ အညာတိကာ သန ္တာ၊ ယံ ပေရသံ မမာယိတံ။

သပ္ပိ ေတလံ မဓုံ ဖာဏိတံ၊ မစ္ဆမံသံ အေထာ ခီရံ။

ဒဓိံ သယံ ဝိညာေပယ္ယ ဘိက္ခုနီ၊ ဂာရယ္ဟပတ္တာ သုဂတ သာသေန။

‘ဒုက္ကဋ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

အပရဒ္ဓံ ဝိရဒ္ဓဉ္စ၊ ခလိတံ ယဉ္စ ဒုက္ကဋံ။

ယံ မနု ော ကေရ ပာပံ၊ အာဝိ ဝာ ယဒိ ဝာ ရေဟာ။

‘ဒုက္ကဋ’န ္တိ ပေဝေဒန၊္တိ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘ဒုဗာ္ဘ သိတ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဒုဗာ္ဘ သိတံ ဒုရာဘဋ္ဌံ၊ သံကိလိဋ္ဌဉ္စ ယံ ပဒံ။

 324

ယဉ္စ ဝိညူ ဂရဟန၊္တိ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘ေသခိယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ေသက္ခ သိက္ခမာန ၊ ဥဇုမဂ္ဂာနုသာရိေနာ။

အာဒိ ေစတံ စရဏဉ္စ၊ မုခံ သညမသံဝေရာ။

သိက္ခာ ဧတာဒိသီ နတ္ထိ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

[ဥဒာ. ၄၅ ဥဒာေနပိ] ဆန္နမတိဝ တိ၊ ဝိဝဋံ နာတိဝ တိ။

တသ္မာ ဆန္နံ ဝိဝေရထ၊ ဧဝံ တံ နာတိဝ တိ။

ဂတိ မိဂာနံ ပဝနံ၊ အာကာေသာ ပက္ခိနံ ဂတိ။

ဝိဘေဝာ ဂတိ ဓမ္မာနံ၊ နိဗ္ဗာနံ အရဟေတာ ဂတီတိ။

ဂာထာသဂဏိ
င္ ကံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

သတ္တနဂေရသု ပညတ္တာ၊ ဝိပတ္တိ စတုေရာပိ စ။

ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီနဉ္စ၊ သာဓာရဏာ အသာဓာရဏာ။

သာသနံ အနုဂ္ဂဟာယ၊ ဂာထာသဂဏိ

င္ ကံ ဣဒန။္တိ

ဂာထာသဂဏိ
င္ ကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဓိကရဏေဘေဒာ

၁. ဥေက္ကာဋနေဘဒာဒိ
 325

၃၄၀. [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၂၇၅] စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, အနုဝာဒာဓိကရဏံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ – ဣမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။

ဣေမသံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတိ ဥေက္ကာဋာ? ဣေမသံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဒသ ဥေက္ကာဋာ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏ ေဒ္ဝ ဥေက္ကာဋာ, အနုဝာဒာဓိကရဏ စတ္တာေရာ ဥေက္ကာဋာ, အာပတ္တာဓိကရဏ

တေယာ ဥေက္ကာဋာ, ကိစ္စာဓိကရဏ ဧေကာ ဥေက္ကာေဋာ – ဣေမသံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဣေမ

ဒသ ဥေက္ကာဋာ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ကတိ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ

ကတိ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ကတိ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ?

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ကတိ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ေဒ္ဝ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ

စတ္တာေရာ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ တေယာ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ဧကံ သမထံ ဥေက္ကာေဋတိ။

၃၄၁. ကတိ ဥေက္ကာဋာ? ကတိဟာကာေရဟိ ဥေက္ကာဋနံ ပသဝတိ? ကတိဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

ပုဂ္ဂေလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ? ကတိ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋန ္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန?္တိ

ဒ္ဝာဒသ ဥေက္ကာဋာ။ ဒသဟာကာေရဟိ ဥေက္ကာဋနံ ပသဝတိ။ စတူဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ

အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ။ စတ္တာေရာ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋန ္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန?္တိ

 326

ကတေမ ဒ္ဝာဒသ ဥေက္ကာဋာ? အကတံ ကမ္မံ, ဒုက္ကဋံ ကမ္မံ, ပုန ကာတဗ္ဗံ ကမ္မံ, အနိဟတံ, ဒုန္နိဟတံ,

ပုန နိဟနိတဗ္ဗံ, အဝိနိစ္ဆိတံ, ဒုဝိနိစ္ဆိတံ, ပုန ဝိနိစိတ

္ဆ ဗ္ဗံ, အဝူပသန,္တံ ဒုဝူပသန,္တံ ပုန ဝူပသေမတဗ္ဗန ္တိ –

ဣေမ ဒ္ဝာဒသ ဥေက္ကာဋာ။

ကတေမဟိ ဒသဟာကာေရဟိ ဥေက္ကာဋနံ ပသဝတိ? တတ္ထ ဇာတကံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ,

တတ္ထ ဇာတကံ ဝူပသန ္တံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, အန ္တရာမေဂ္ဂ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ,

အန ္တရာမေဂ္ဂ ဝူပသန ္တံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, တတ္ထ ဂတံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, တတ္ထ ဂတံ

ဝူပသန ္တံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, သတိဝိနယံ ဥေက္ကာေဋတိ, အမူဠ္ဟဝိနယံ ဥေက္ကာေဋတိ,

တ ပာပိယသိကံ ဥေက္ကာေဋတိ, တိဏဝတ္ထာရကံ ဥေက္ကာေဋတိ – ဣေမဟိ ဒသဟာကာေရဟိ

ဥေက္ကာဋနံ ပသဝတိ။

ကတေမဟိ စတူဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ

အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ

အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ – ဣေမဟိ စတူဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ။

ကတေမ စတ္တာေရာ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋန ္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန?္တိ တဒဟုပသမ္ပေန္နာ

ဥေက္ကာေဋတိ ဥေက္ကာဋနကံ ပာစိတ္တိယံ, အာဂန ္တုေကာ ဥေက္ကာေဋတိ ဥေက္ကာဋနကံ ပာစိတ္တိယံ, ကာရေကာ

ဥေက္ကာေဋတိ ဥေက္ကာဋနကံ ပာစိတ္တိယံ, ဆန္ဒဒာယေကာ ဥေက္ကာေဋတိ ဥေက္ကာဋနကံ ပာစိတ္တိယံ – ဣေမ

စတ္တာေရာ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋန ္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန။္တိ

၂. အဓိကရဏနိဒာနာဒိ
 327

၃၄၂. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝာဒနိဒာနံ ဝိဝာဒသမုဒယံ ဝိဝာဒဇာတိကံ ဝိဝာဒပဘဝံ ဝိဝာဒသမ္ဘာရံ ဝိဝာဒသမုဋ္ဌာနံ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝာဒနိဒာနံ အနုဝာဒသမုဒယံ အနုဝာဒဇာတိကံ အနုဝာဒပဘဝံ အနုဝာဒသမ္ဘာရံ

အနုဝာဒသမုဋ္ဌာနံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တိနိဒာနံ အာပတ္တိသမုဒယံ အာပတ္တိဇာတိကံ အာပတ္တိပဘဝံ

အာပတ္တိသမ္ဘာရံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိစ္စယနိဒာနံ ကိစ္စယသမုဒယံ ကိစ္စယဇာတိကံ

ကိစ္စယပဘဝံ ကိစ္စယသမ္ဘာရံ ကိစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ေပ.။ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ,

ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ေဟတုနိဒာနံ, ေဟတုသမုဒယံ, ေဟတုဇာတိကံ, ေဟတုပဘဝံ, ေဟတုသမ္ဘာရံ,

ေဟတုသမုဋ္ဌာနံ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ေပ.။ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ေဟတုနိဒာနံ,

ေဟတုသမုဒယံ, ေဟတုဇာတိကံ, ေဟတုပဘဝံ, ေဟတုသမ္ဘာရံ, ေဟတုသမုဋ္ဌာနံ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ။ေပ.။ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ,

ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

 328

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ပစ္စယနိဒာနံ, ပစ္စယသမုဒယံ, ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ,

ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ေပ.။ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ပစ္စယနိဒာနံ,

ပစ္စယသမုဒယံ, ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။

၃. အဓိကရဏမူလာဒိ

၃၄၃. စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတိ မူလာနိ, ကတိ သမုဋ္ဌာနာ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ေတတ္တိံသ

မူလာနိ, ေတတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမာနိ ေတတ္တိံသ မူလာနိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏ ဒ္ဝာဒသ မူလာနိ,

အနုဝာဒာဓိကရဏ စုဒ္ဒသ မူလာနိ, အာပတ္တာဓိကရဏ ဆ မူလာနိ, ကိစ္စာဓိကရဏ ဧကံ မူလံ,

သေဃာင္ – စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဣမာနိ ေတတ္တိံသ မူလာနိ။

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတေမ ေတတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ? ဝိဝာဒာဓိကရဏ

အဋ္ဌာရသေဘဒကရဝတ္ထူနိ သမုဋ္ဌာနာ, အနုဝာဒာဓိကရဏ စတ ော ဝိပတ္တိေယာ သမုဋ္ဌာနာ,

အာပတ္တာဓိကရဏ သတ္တာပတ္တိက္ခန္ဓာ သမုဋ္ဌာနာ, ကိစ္စာဓိကရဏ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ သမုဋ္ဌာနာ –

စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဣေမ ေတတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။

၄. အဓိကရဏပစ္စယာပတ္တိ

၃၄၄. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တီတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ န အာပတ္တိ။ ကိံ ပန

ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? အာမ, ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

 329

အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; အနုပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ –

ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ

အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ကတိဟိ အဓိကရေဏဟိ ကတိသု ဌာေနသု

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ – သိယာ

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန။္တိ ဧေကန အဓိကရေဏန – ကိစ္စာဓိကရေဏန; တီသု ဌာေနသု – သဃမေဇ္ဈ

င္ , ဂဏမေဇ္ဈ,

ပုဂ္ဂလ သနေ္တိ က; တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ,

သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၃၄၅. အနုဝာဒာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တီတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ န အာပတ္တိ။ ကိံ ပန

အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? အာမ, အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ

အာပေဇ္ဇယ္ယ။ အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ, ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တိ

သဃာဒိ
င္ ေသသ ; အမူလေကန သဃာဒိ
င္ ေသေသန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ;

အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ – အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ

တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။
 330

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ

အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ကတိဟိ အဓိကရေဏဟိ ကတိသု ဌာေနသု

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ

အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ – သိယာ သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန,

သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန။္တိ ယာ တာ

အာပတ္တိေယာ ဂရုကာ တာ အာပတ္တိေယာ ဧေကန အဓိကရေဏန – ကိစ္စာဓိကရေဏန; ဧကမ္ဟိ ဌာေန

– သဃမေဇ္ဈ
င္ ; ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ။ ယာ တာ

အာပတ္တိေယာ လဟုကာ တာ အာပတ္တိေယာ ဧေကန အဓိကရေဏန – ကိစ္စာဓိကရေဏန; တီသု

ဌာေနသု – သဃမေဇ္ဈ
င္ ဂဏမေဇ္ဈ ပုဂ္ဂလ သနေ္တိ က; တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၃၄၆. အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တီတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တိ။ ကိံ ပန

အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? အာမ, အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ

အာပေဇ္ဇယ္ယ။ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ

စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မံ [ပာရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ (သ္ယာ.)]

ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ပာရာဇိက ; ေဝမတိကာ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယ ; ဘိက္ခု

သဃာဒိ
င္ ေသသံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယ ; အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစာ္ဆ ေဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋ

– အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

 331

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ

အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ကတိဟိ အဓိကရေဏဟိ ကတိသု ဌာေနသု

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ

အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ ယာ သာ အာပတ္တိ အနဝေသသာ သာ

အာပတ္တိ န ကတေမန အဓိကရေဏန, န ကတမမ္ဟိ ဌာေန, န ကတေမန သမေထန သမ္မတိ။ ယာ တာ

အာပတ္တိေယာ လဟုကာ တာ အာပတ္တိေယာ ဧေကန အဓိကရေဏန – ကိစ္စာဓိကရေဏန; တီသု

ဌာေနသု – သဃမေဇ္ဈ
င္ , ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သနေ္တိ က; တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၃၄၇. ကိစ္စာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တီတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ န အာပတ္တိ။ ကိံ ပန

ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? အာမ, ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယ။

ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, ဉတ္တိယာ

ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တိ ပာရာဇိက ;

ေဘဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန,္တိ အာပတ္တိ

 332

သဃာဒိ
င္ ေသသ ; ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန,္တိ အာပတ္တိ

ပာစိတ္တိယ – ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန?္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ

အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ

င္ တာ? ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ကတိဟိ အဓိကရေဏဟိ ကတိသု ဌာေနသု

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန?္တိ

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ

အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ

အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သဂဟိ
င္ တာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန,

သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္နံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

ယာ သာ အာပတ္တိ အနဝေသသာ သာ အာပတ္တိ န ကတေမန အဓိကရေဏန, န ကတမမ္ဟိ ဌာေန, န

ကတေမန သမေထန သမ္မတိ။ ယာ သာ အာပတ္တိ ဂရုကာ သာ အာပတ္တိ ဧေကန အဓိကရေဏန –

ကိစ္စာဓိကရေဏန; ဧကမ္ဟိ ဌာေန – သဃမေဇ္ဈ

င္ ; ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ။ ယာ တာ အာပတ္တိေယာ လဟုကာ တာ အာပတ္တိေယာ ဧေကန အဓိကရေဏန

– ကိစ္စာဓိကရေဏန; တီသု ဌာေနသု – သဃမေဇ္ဈ

င္ , ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သနေ္တိ က; တီဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၅. အဓိကရဏာဓိပာ္ပ ေယာ
 333

၃၄၈. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ န ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, န ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, န

ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ; အပိ စ, ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၃၁၄] ဣဓ ဘိက္ခူ

ဝိဝဒန ္တိ – ဓေမ္မာတိ ဝာ အဓေမ္မာတိ ဝာ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တီတိ ဝာ အဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တီတိ ဝာ။ ယံ တတ္ထ ဘ နံ

ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ နာနာဝာေဒာ အညထာဝာေဒာ ဝိပစ္စတာယ ေဝာဟာေရာ ေမဓကံ, ဣဒံ

ဝုစ္စတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝာဒာဓိကရေဏ သေဃာင္ ဝိဝဒတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ

သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ,

ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ န ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, န ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, န

ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ; အပိ စ, အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အနုဝဒန ္တိ

သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝာ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝာ။ ေယာ တတ္ထ

အနုဝာေဒာ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝကတာ

င္ အဗ္ဘု ဟနတာ အနုဗလပ္ပဒာနံ,

ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝာဒာဓိကရေဏ သေဃာင္ ဝိဝဒတိ, ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာေနာ

အနုဝဒတိ, အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ

အာပတ္တိယာ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။

 334

အာပတ္တာဓိကရဏံ ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ န ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, န ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, န

ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ; အပိ စ, အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၃၄၈] ပဉ္စပိ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, သတ္တပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ အာပတ္တာဓိကရေဏ သေဃာင္ ဝိဝဒတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ

သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ,

ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ န ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, န ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, န

ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ; အပိ စ, ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ယာ သဃင္ ကိစ္စယတာ

ကရဏီယတာ အပေလာကနကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ကိစ္စာဓိကရေဏ သေဃာင္ ဝိဝဒတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ

သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

၆. ပုစာ္ဆ ဝာေရာ
 335

၃၄၉. ယတ္ထ သတိဝိနေယာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ သတိဝိနေယာ?

ယတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ? ယတ္ထ

ပဋိညာတကရဏံ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ? ယတ္ထ

ေယဘုယ္ယသိကာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ? ယတ္ထ

တ ပာပိယသိကာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ? ယတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ?

၇. ဝိ ဇ္ဇနာဝာေရာ

၃၅၀. ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – ယတ္ထ

သတိဝိနေယာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ သတိဝိနေယာ, န တတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ,

န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ။ ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ။ေပ.။

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ။ေပ.။ သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။ေပ.။

သမ္မုခာဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။ေပ.။ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ

အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ

တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ,

န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ။

၈. သံသဋ္ဌဝာေရာ

၃၅၁. သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ သတိဝိနေယာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒာဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ

စ ပနိေမသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ? သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ

 336

အမူဠ္ဟဝိနေယာတိ ဝာ။ေပ.။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ ပဋိညာတကရဏန ္တိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ

ေယဘုယ္ယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ တ ပာပိယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ

တိဏဝတ္ထာရေကာတိ – ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒာဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ စ ပနိေမသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ

ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ?

သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ သတိဝိနေယာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, ေနာ ဝိသံသဋ္ဌာ; န စ လဗ္ဘာ

ဣေမသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ

အမူဠ္ဟဝိနေယာတိ ဝာ။ေပ.။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ ပဋိညာတကရဏန ္တိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ

ေယဘုယ္ယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ တ ပာပိယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ

တိဏဝတ္ထာရေကာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, ေနာ ဝိသံသဋ္ဌာ; န စ လဗ္ဘာ ဣေမသံ ဓမ္မာနံ

ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗု္ဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ။

၉. သတ္တသမထနိဒာနံ

၃၅၂. သမ္မုခာဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? သတိဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? အမူဠ္ဟဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? ပဋိညာတကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ,

ကိံသမုဋ္ဌာနံ? ေယဘုယ္ယသိကာ ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာနာ? တ ပာပိယသိကာ ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာနာ တိဏဝတ္ထာရေကာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ?
 337

သမ္မုခာဝိနေယာ နိဒာနနိဒာေနာ, နိဒာနသမုဒေယာ, နိဒာနဇာတိေကာ, နိဒာနပဘေဝာ, နိဒာနသမ္ဘာေရာ,

နိဒာနသမုဋ္ဌာေနာ။ သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ နိဒာနနိဒာနံ,

နိဒာနသမုဒယံ, နိဒာနဇာတိကံ, နိဒာနပဘဝံ, နိဒာနသမ္ဘာရံ, နိဒာနသမုဋ္ဌာနံ။ ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။

တ ပာပိယသိကာ နိဒာနနိဒာနာ, နိဒာနသမုဒယာ, နိဒာနဇာတိကာ, နိဒာနပဘဝာ, နိဒာနသမ္ဘာရာ,

နိဒာနသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ နိဒာနနိဒာေနာ, နိဒာနသမုဒေယာ, နိဒာနဇာတိေကာ, နိဒာနပဘေဝာ,

နိဒာနသမ္ဘာေရာ, နိဒာနသမုဋ္ဌာေနာ။

သမ္မုခာဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ။ေပ.။

ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာ။ေပ.။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ,

ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ, ကိံသမုဋ္ဌာေနာ?

သမ္မုခာဝိနေယာ ေဟတုနိဒာေနာ, ေဟတုသမုဒေယာ, ေဟတုဇာတိေကာ, ေဟတုပဘေဝာ,

ေဟတုသမ္ဘာေရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာေနာ။ သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ

ေဟတုနိဒာနံ, ေဟတုသမုဒယံ, ေဟတုဇာတိကံ, ေဟတုပဘဝံ, ေဟတုသမ္ဘာရံ, ေဟတုသမုဋ္ဌာနံ။

ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာ ေဟတုနိဒာနာ, ေဟတုသမုဒယာ, ေဟတုဇာတိကာ,

ေဟတုပဘဝာ, ေဟတုသမ္ဘာရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ေဟတုနိဒာေနာ,

ေဟတုသမုဒေယာ, ေဟတုဇာတိေကာ, ေဟတုပဘေဝာ, ေဟတုသမ္ဘာေရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာေနာ။

သမ္မုခာဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ။ေပ.။

ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာ။ေပ.။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ,

 338

ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ, ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? သမ္မုခာဝိနေယာ ပစ္စယနိဒာေနာ,

ပစ္စယသမုဒေယာ, ပစ္စယဇာတိေကာ, ပစ္စယပဘေဝာ, ပစ္စယသမ္ဘာေရာ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာေနာ။

သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ ပစ္စယနိဒာနံ, ပစ္စယသမုဒယံ,

ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။ ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။

တ ပာပိယသိကာ ပစ္စယနိဒာနာ, ပစ္စယသမုဒယာ, ပစ္စယဇာတိကာ, ပစ္စယပဘဝာ, ပစ္စယသမ္ဘာရာ,

ပစ္စယသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပစ္စယနိဒာေနာ, ပစ္စယသမုဒေယာ, ပစ္စယဇာတိေကာ,

ပစ္စယပဘေဝာ, ပစ္စယသမ္ဘာေရာ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာေနာ။

၃၅၃. သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ မူလာနိ, ကတိ သမုဋ္ဌာနာ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ဆဗ္ဗီသ မူလာနိ,

ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတမာနိ ဆဗ္ဗီ မူလာနိ? သမ္မုခာဝိနယ စတ္တာရိ မူလာနိ။

သဃသမ္မ
င္ ုခတာ, ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ; သတိဝိနယ စတ္တာရိ မူလာနိ;

အမူဠ္ဟဝိနယ စတ္တာရိ မူလာနိ; ပဋိညာတကရဏ ေဒ္ဝ မူလာနိ – ေယာ စ ေဒေသတိ ယ စ

ေဒေသတိ; ေယဘုယ္ယသိကာယ စတ္တာရိ မူလာနိ; တ ပာပိယသိကာယ စတ္တာရိ မူလာနိ;

တိဏဝတ္ထာရက စတ္တာရိ မူလာနိ – သဃသမ္မ

င္ ုခတာ, ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ,

ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ – သတ္တန္နံ သမထာနံ ဣမာနိ ဆဗ္ဗီသ မူလာနိ။

သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတေမ ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ? သတိဝိနယ ကမ္မ ကိရိယာ, ကရဏံ,

ဥပဂမနံ, အဇ္ဈုပဂမနံ, အဓိဝာသနာ, အပ္ပဋိေက္ကာသနာ။ အမူဠ္ဟဝိနယ ကမ္မ ။ေပ.။

ပဋိညာတကရဏ ကမ္မ ။ ေယဘုယ္ယသိကာယ ကမ္မ ။တ ပာပိယသိကာယ ကမ္မ ။

တိဏဝတ္ထာရက ကမ္မ ကိရိယာ, ကရဏံ, ဥပဂမနံ, အဇ္ဈုပဂမနံ, အဓိဝာသနာ, အပ္ပဋိေက္ကာသနာ

– သတ္တန္နံ သမထာနံ ဣေမ ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။

 339

၁၀. သတ္တသမထနာနတ္ထာဒိ

၃၅၄. သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ သတိဝိနေယာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ နာနာဗ္ယဉ္ဇနာ ဥဒာဟု

ဧကတ္ထာ ဗ္ယဉ္ဇနေမဝ နာနံ? သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ အမူဠ္ဟဝိနေယာတိ ဝာ။ေပ.။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ

ပဋိညာတကရဏန ္တိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ ေယဘုယ္ယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ

တ ပာပိယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ တိဏဝတ္ထာရေကာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ

နာနာဗ္ယဉ္ဇနာ ဥဒာဟု ဧကတ္ထာ ဗ္ယဉ္ဇနေမဝ နာနံ? သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ သတိဝိနေယာတိ ဝာ – ဣေမ

ဓမ္မာ နာနတ္ထာ ေစဝ နာနာဗ္ယဉ္ဇနာ စ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ အမူဠ္ဟဝိနေယာတိ ဝာ။ေပ.။

သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ ပဋိညာတကရဏန ္တိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ ေယဘုယ္ယသိကာတိ ဝာ။

သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ တ ပာပိယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မုခာဝိနေယာတိ ဝာ တိဏဝတ္ထာရေကာတိ ဝာ –

ဣေမ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ ေစဝ နာနာ ဗ္ယဉ္ဇနာ စ။

၃၅၅. [စူဠဝ. ၂၂၄] ဝိဝာေဒာ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ဝိဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ ေနာ ဝိဝာေဒာ,

အဓိကရဏေဉ္စဝ ဝိဝာေဒာ စ? သိယာ ဝိဝာေဒာ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, သိယာ ဝိဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ, သိယာ

အဓိကရဏံ ေနာ ဝိဝာေဒာ, သိယာ အဓိကရဏေဉ္စဝ ဝိဝာေဒာ စ။

တတ္ထ ကတေမာ ဝိဝာေဒာ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ? ဣဓ ဘိက္ခူ ဝိဝဒန ္တိ ဓေမ္မာတိ ဝာ အဓေမ္မာတိ ဝာ။ေပ.။

ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝာ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝာ။ ယံ တတ္ထ ဘ နံ, ကလေဟာ, ဝိဂ္ဂေဟာ, ဝိဝာေဒာ,

နာနာဝာေဒာ, အညထာဝာေဒာ, ဝိပစ္စတာယ ေဝာဟာေရာ, ေမဓကံ – အယံ ဝိဝာေဒာ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတေမာ ဝိဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ? မာတာပိ ပုေတ္တန ဝိဝဒတိ, ပုေတ္တာပိ မာတရာ ဝိဝဒတိ,

ပိတာပိ ပုေတ္တန ဝိဝဒတိ, ပုေတ္တာပိ ပိတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘဂိနိယာ
 340

ဝိဝဒတိ, ဘဂိနီပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, သဟာေယာပိ သဟာေယန ဝိဝဒတိ – အယံ ဝိဝာေဒာ ေနာ

အဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ ေနာ ဝိဝာေဒာ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ

– ဣဒံ အဓိကရဏံ ေနာ ဝိဝာေဒာ။

တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏေဉ္စဝ ဝိဝာေဒာ စ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အဓိကရဏေဉ္စဝ ဝိဝာေဒာ စ။

၃၅၆. [စူဠဝ. ၂၂၄ အာဒေယာ] အနုဝာေဒာ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, အနုဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ,

အဓိကရဏံ ေနာ အနုဝာေဒာ, အဓိကရဏေဉ္စဝ အနုဝာေဒာ စ? သိယာ အနုဝာေဒာ အနုဝာဒာဓိကရဏံ,

သိယာ အနုဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ, သိယာ အဓိကရဏံ ေနာ အနုဝာေဒာ, သိယာ အဓိကရဏေဉ္စဝ

အနုဝာေဒာ စ။

တတ္ထ ကတေမာ အနုဝာေဒာ အနုဝာဒာဓိကရဏံ? ဣဓ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အနုဝဒန ္တိ သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ

အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝာ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝာ။ ေယာ တတ္ထ အနုဝာေဒာ, အနုဝဒနာ

အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝကတာ

င္ အဗ္ဘု ဟနတာ အနုဗလပ္ပဒာနံ – အယံ အနုဝာေဒာ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတေမာ အနုဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ? မာတာပိ ပုတ္တံ အနုဝဒတိ, ပုေတ္တာပိ မာတရံ

အနုဝဒတိ, ပိတာပိ ပုတ္တံ အနုဝဒတိ, ပုေတ္တာပိ ပိတရံ အနုဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရံ အနုဝဒတိ,

ဘာတာပိ ဘဂိနိံ အနုဝဒတိ, ဘဂိနီပိ ဘာတရံ အနုဝဒတိ, သဟာေယာပိ သဟာယံ အနုဝဒတိ – အယံ

အနုဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ။

 341

တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ ေနာ အနုဝာေဒာ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ –

ဣဒံ အဓိကရဏံ ေနာ အနုဝာေဒာ။

တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏေဉ္စဝ အနုဝာေဒာ စ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ အဓိကရဏေဉ္စဝ အနုဝာေဒာ စ။

၃၅၇. အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, အာပတ္တိ ေနာ အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ ေနာ အာပတ္တိ,

အဓိကရဏေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ? သိယာ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, သိယာ အာပတ္တိ ေနာ အဓိကရဏံ,

သိယာ အဓိကရဏံ ေနာ အာပတ္တိ, သိယာ အဓိကရဏေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

တတ္ထ ကတမာ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ? ပဉ္စပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တပိ

အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ အယံ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမာ အာပတ္တိ ေနာ အဓိကရဏံ? ေသာတာပတ္တိ သမာပတ္တိ – အယံ အာပတ္တိ ေနာ

အဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ ေနာ အာပတ္တိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝာဒာဓိကရဏံ –

ဣဒံ အဓိကရဏံ ေနာ အာပတ္တိ။

တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ? အာပတ္တာဓိကရဏံ အဓိကရဏေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

၃၅၈. [စူဠဝ. ၂၂၃] ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ကိစ္စံ ေနာ အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ ေနာ ကိစ္စံ,

အဓိကရဏေဉ္စဝ ကိစ္စဉ္စ? သိယာ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ, သိယာ ကိစ္စံ ေနာ အဓိကရဏံ, သိယာ

အဓိကရဏံ ေနာ ကိစ္စံ, သိယာ အဓိကရဏေဉ္စဝ ကိစ္စဉ္စ။

 342

တတ္ထ ကတမံ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ? ယာ သဃင္ ကိစ္စယတာ ကရဏီယတာ အပေလာကနကမ္မံ

ဉတ္တိကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣဒံ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမံ ကိစ္စံ ေနာ အဓိကရဏံ? အာစရိယကိစ္စံ ဥပဇ္ဈာယကိစ္စံ [ဥပဇ္ဈာယကိစ္စံ သကိစ္စံ (က.)]

သမာနုပဇ္ဈာယကိစ္စံ သမာနာစရိယကိစ္စံ – ဣဒံ ကိစ္စံ ေနာ အဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ ေနာ ကိစ္စံ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝာဒာဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏံ –

ဣဒံ အဓိကရဏံ ေနာ ကိစ္စံ။

တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏေဉ္စဝ ကိစ္စဉ?္စ ကိစ္စာဓိကရဏံ အဓိကရဏေဉ္စဝ ကိစ္စံ စာတိ။

အဓိကရဏေဘေဒာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အဓိကရဏံ ဥေက္ကာဋာ၊ အာကာရာ ပုဂ္ဂေလန စ။

နိဒာနေဟတုပစ္စယာ၊ မူလံ သမုဋ္ဌာေနန စ။

အာပတ္တိ ေဟာတိ ယတ္ထ စ၊ သံသဋ္ဌာ နိဒာေနန စ [သံသဋ္ဌာ နိဒာနပဘဝာ (သီ.)]။

ေဟတုပစ္စယမူလာနိ၊ သမုဋ္ဌာေနန ဗ္ယဉ္ဇနာ။

ဝိဝာေဒာ အဓိကရဏန၊္တိ ေဘဒာဓိကရေဏ ဣဒန။္တိ

အပရဂာထာသဂဏိ
င္ ကံ

၁. ေစာဒနာဒိပုစာ္ဆ ဝိ ဇ္ဇနာ

၃၅၉.
 343

ေစာဒနာ ကိမတ္ထာယ၊ သာရဏာ ကိ ကာရဏာ။

သေဃာင္ ကိမတ္ထာယ၊ မတိကမ္မံ ပန ကိ ကာရဏာ။

ေစာဒနာ သာရဏတ္ထာယ၊ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ သာရဏာ။

သေဃာင္ ပရိဂ္ဂဟတ္ထာယ၊ မတိကမ္မံ ပန ပာဋိေယက္ကံ။

မာ ေခာ တုရိေတာ အဘဏိ၊ မာ ေခာ စ ိကေတာ ဘဏိ။

မာ ေခာ ပဋိဃံ ဇနယိ၊ သေစ အနုဝိဇ္ဇေကာ တုဝံ။

မာ ေခာ သဟသာ အဘဏိ၊ ကထံ ဝိဂ္ဂာဟိကံ အနတ္ထသံဟိတံ။

သုေတ္တ ဝိနေယ အနုေလာေမ၊ ပညေတ္တ အနုေလာမိေက။

အနုေယာဂဝတ္တံ နိသာမယ၊ ကုသေလန ဗုဒ္ဓိမတာ ကတံ။

သုဝုတ္တံ သိက္ခာပဒာနုေလာမိကံ၊ ဂတိံ န နာေသေန ္တာ သမ္ပရာယိကံ။

ဟိေတသီ အနုယုဉ္ဇ ု၊ ကာေလနတ္ထူပသံဟိတံ။

စုဒိတ စ ေစာဒက စ။

သဟသာ ေဝာဟာရံ မာ ပဓာေရသိ။

ေစာဒေကာ အာဟ အာပေန္နာတိ။

စုဒိတေကာ အာဟ အနာပေန္နာတိ။

ဥေဘာ အနုက္ခိပေန ္တာ၊ ပဋိညာနုသန္ဓိေတန ကာရေယ။

ပဋိညာ လဇ္ဇီသု ကတာ၊ အလဇ္ဇီသု ဧဝံ န ဝိဇ္ဇတိ။

ဗဟုမ္ပိ အလဇ္ဇီ ဘာေသယ္ယ၊ ဝတ္တာနုသန္ဓိေတန [ဝုတ္တာနုသန္ဓိေတန (သီ. သ္ယာ. က.)] ကာရေယ။

 344

အလဇ္ဇီ ကီဒိေသာ ေဟာတိ၊ ပဋိညာ ယ န ရူဟတိ။

ဧတဉ္စ [ဧဝဉ္စ (က.)] တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီ ပုဂ္ဂေလာ။

သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အာပတ္တိံ ပရိဂူဟတိ။

အဂတိဂမနဉ္စ ဂစ္ဆတိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂေလာ။

သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂေလာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ လဇ္ဇီပုဂ္ဂေလာ။

သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ နာပဇ္ဇတိ၊ အာပတ္တိံ န ပရိဂူဟတိ။

အဂတိဂမနံ န ဂစ္ဆတိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ လဇ္ဇီပုဂ္ဂေလာ။

သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ လဇ္ဇီပုဂ္ဂေလာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ အဓမ္မေစာဒေကာ။

အကာေလ ေစာေဒတိ အဘူေတန။

ဖရုေသန အနတ္ထသံဟိေတန။

ေဒာသန ္တေရာ ေစာေဒတိ ေနာ ေမတ္တာစိေတ္တာ။

ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ အဓမ္မေစာဒေကာ။

သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ အဓမ္မေစာဒေကာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဓမ္မေစာဒေကာ။

ကာေလန ေစာေဒတိ ဘူေတန၊ သေဏ္ဟန အတ္ထသံဟိေတန။

ေမတ္တာစိေတ္တာ ေစာေဒတိ ေနာ ေဒာသန ္တေရာ။

 345

ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဓမ္မေစာဒေကာ။

သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဓမ္မေစာဒေကာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဗာလေစာဒေကာ။

ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ၊ ပုဗ္ဗာပရ အေကာဝိေဒာ။

အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

အနုသန္ဓိဝစနပထ အေကာဝိေဒာ။

ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဗာလေစာဒေကာ။

သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဗာလေစာဒေကာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ ပ ိတေစာဒေကာ။

ပုဗ္ဗာပရမ္ပိ ဇာနာတိ၊ ပုဗ္ဗာပရ ေကာဝိေဒာ။

အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ၊ အနုသန္ဓိဝစနပထ ေကာဝိေဒာ။

ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ပ ိတေစာဒေကာ။

သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ပ ိတေစာဒေကာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ေစာဒနာ ကိန ္တိ ဝုစ္စတိ။

သီလဝိပတ္တိယာ ေစာေဒတိ၊ အေထာ အာစာရဒိဋ္ဌိယာ။

အာဇီေဝနပိ ေစာေဒတိ၊ ေစာဒနာ ေတန ဝုစ္စတီတိ။

အပရံ ဂာထာသဂဏိ
င္ ကံ နိဋ္ဌိတံ။
 346

ေစာဒနာက ံ

၁. အနုဝိဇ္ဇကအနုေယာေဂာ

၃၆၀. အနုဝိဇ္ဇေက ေစာဒေကာ ပုစိတ

္ဆ ေဗ္ဗာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခုံ ေစာေဒသိ,

ကိမ္ဟိ နံ ေစာေဒသိ, သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ ေစာေဒသိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ေစာေဒသိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝာ

ေစာေဒသီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ ေစာေဒမိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ

ေစာေဒမိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝာ ေစာေဒမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ဇာနာသိ ပနာယသ္မာ

သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာသိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာသိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န?္တိ ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘ဇာနာမိ ေခာ

အဟံ, အာဝုေသာ, သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န,္တိ ေသာ ဧဝမ

ဝစနီေယာ – ‘‘ကတမာ ပနာဝုေသာ, သီလဝိပတ္တိ? ကတမာ အာစာရဝိပတ္တိ? ကတမာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ?

ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘စတ္တာရိ စ ပာရာဇိကာနိ, ေတရသ စ သဃာဒိ

င္ ေသသာ – အယံ သီလဝိပတ္တိ။

ထုလ္လစ္စယံ, ပာစိတ္တိယံ, ပာဋိေဒသနီယံ, ဒုက္ကဋံ, ဒုဗာ္ဘ သိတံ, အယံ အာစာရဝိပတ္တိ။ မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိ, အန ္တဂ္ဂာဟိကာ

ဒိဋ္ဌိ – အယံ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခုံ

ေစာေဒသိ, ဒိဋ္ဌေန ဝာ ေစာေဒသိ သုေတန ဝာ ေစာေဒသိ ပရိသကာယ

င္ ဝာ ေစာေဒသီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ

ဝေဒယ္ယ – ‘‘ဒိဋ္ဌေန ဝာ ေစာေဒမိ သုေတန ဝာ ေစာေဒမိ ပရိသကာယ

င္ ဝာ ေစာေဒမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ

ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခုံ ဒိဋ္ဌေန ေစာေဒသိ, ကိံ ေတ ဒိဋ္ဌံ ကိန ္တိ ေတ ဒိဋ္ဌ,ံ ကဒာ

ေတ ဒိဋ္ဌံ, ကတ္ထ ေတ ဒိဋ္ဌံ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော, သဃာဒိ

င္ ေသသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော,

ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တိယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော, ကတ္ထ စ တ္ဝံ အေဟာသိ,

ကတ္ထ စာယံ ဘိက္ခု အေဟာသိ, ကိဉ္စ တ္ဝံ ကေရာသိ, ကိံ စာယံ ဘိက္ခု ကေရာတီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ

ဝေဒယ္ယ – ‘‘န ေခာ အဟံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခုံ ဒိဋ္ဌေန ေစာေဒမိ, အပိ စ သုေတန ေစာေဒမီ’’တိ,

ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခုံ သုေတန ေစာေဒသိ, ကိံ ေတ သုတံ,
 347

ကိန ္တိ ေတ သုတံ, ကဒာ ေတ သုတံ, ကတ္ထ ေတ သုတံ, ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, သဃာဒိ
င္ ေသသံ။

ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တိယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, ဘိက္ခု သုတံ,

ဘိက္ခုနိယာ သုတံ, သိက္ခမာနာယ သုတံ, သာမေဏရ သုတံ, သာမေဏရိယာ သုတံ, ဥပာသက

သုတံ, ဥပာသိကာယ သုတံ, ရာဇူနံ သုတံ, ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတံ, တိတ္ထိယာနံ သုတံ,

တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ’’န?္တိ ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘န ေခာ အဟံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခုံ

သုေတန ေစာေဒမိ, အပိ စ ပရိသကာယ

င္ ေစာေဒမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ,

အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခုံ ပရိသကာယ

င္ ေစာေဒသိ, ကိံ ပရိသကသိ
င္ , ကိန ္တိ ပရိသကသိ
င္ , ကဒာ ပရိသကသိ
င္ ,

ကတ္ထ ပရိသကသိ
င္ , ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသကသိ
င္ , သဃာဒိ
င္ ေသသံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသကသိ
င္ ,

ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တိယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသကသိ

င္ , ဘိက္ခု သုတ္ဝာ

ပရိသကသိ
င္ , ဘိက္ခုနိယာ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , သိက္ခမာနာယ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , သာမေဏရ

သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , သာမေဏရိယာ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , ဥပာသက သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ ,

ဥပာသိကာယ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ

င္ , ရာဇူနံ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ ,

တိတ္ထိယာနံ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ

င္ , တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ္ဝာ ပရိသကသီ
င္ ’’တိ?

၃၆၁.

ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌေန သေမတိ ဒိဋ္ဌေန သံသန္ဒေတ ဒိဋ္ဌံ။

ဒိဋ္ဌံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ ကာတေဗ္ဗာ ေတနုေပာသေထာ။

သုတံ သုေတန သေမတိ သုေတန သံသန္ဒေတ သုတံ။

သုတံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ ကာတေဗ္ဗာ ေတနုေပာသေထာ။

 348

မုတံ မုေတန သေမတိ မုေတန သံသန္ဒေတ မုတံ။

မုတံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ ကာတေဗ္ဗာ ေတနုေပာသေထာ။

၃၆၂. ေစာဒနာယ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? ေစာဒနာယ ဩကာသကမ္မံ အာဒိ,

ကိရိယာ မေဇ္ဈ, သမေထာ ပရိေယာသာနံ။ ေစာဒနာယ ကတိ မူလာနိ, ကတိ ဝတ္ထူနိ, ကတိ ဘူမိေယာ,

ကတိဟာကာေရဟိ ေစာေဒတိ? ေစာဒနာယ ေဒ္ဝ မူလာနိ, တီဏိ ဝတ္ထူနိ, ပဉ္စ ဘူမိေယာ, ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ

ေစာေဒတိ။ ေစာဒနာယ ကတမာနိ ေဒ္ဝ မူလာနိ? သမူလိကာ ဝာ အမူလိကာ ဝာ – ေစာဒနာယ ဣမာနိ

ေဒ္ဝ မူလာနိ။ ေစာဒနာယ ကတမာနိ တီဏိ ဝတ္ထူနိ? ဒိဋ္ဌေန သုေတန ပရိသကာယ

င္ – ေစာဒနာယ ဣမာနိ

တီဏိ ဝတ္ထူနိ။ ေစာဒနာ ကတမာ ပဉ္စ ဘူမိေယာ? ကာေလန ဝက္ခာမိ ေနာ အကာေလန, ဘူေတန

ဝက္ခာမိ ေနာ အဘူေတန, သေဏ္ဟန ဝက္ခာမိ ေနာ ဖရုေသန, အတ္ထသံဟိေတန ဝက္ခာမိ ေနာ

အနတ္ထသံဟိေတန, ေမတ္တာစိေတ္တာ ဝက္ခာမိ ေနာ ေဒာသန ္တေရာတိ – ေစာဒနာယ ဣမာ ပဉ္စ ဘူမိေယာ။

ကတေမဟိ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ေစာေဒတိ? ကာေယန ဝာ ေစာေဒတိ ဝာစာယ ဝာ ေစာေဒတိ –

ဣေမဟိ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ေစာေဒတိ။

၂. ေစာဒကာဒိပဋိပတ္တိ

၃၆၃. ေစာဒေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ? စုဒိတေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ? သေဃနင္ ကထံ

ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ? အနုဝိဇ္ဇေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ? ေစာဒေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန?္တိ ေစာဒေကန ပဉ္စသု

ဓေမ္မသု ပတိဋ္ဌာယ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ။ ကာေလန ဝက္ခာမိ ေနာ အကာေလန, ဘူေတန ဝက္ခာမိ ေနာ

အဘူေတန, သေဏ္ဟန ဝက္ခာမိ ေနာ ဖရုေသန, အတ္ထသံဟိေတန ဝက္ခာမိ ေနာ အနတ္ထသံဟိေတန,

ေမတ္တာစိေတ္တာ ဝက္ခာမိ ေနာ ေဒာသန ္တေရာတိ – ေစာဒေကန ဧဝံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ စုဒိတေကန ကထံ
 349

ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန?္တိ စုဒိတေကန ဒ္ဝီသု ဓေမ္မသု ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သေစ္စ စ အကုေပ္ပ စ – စုဒိတေကန ဧဝံ

ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သေဃနင္ ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန?္တိ သေဃနင္ ဩတိဏ္ဏာေနာတိဏ္ဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ သေဃနင္ ဧဝံ

ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ အနုဝိဇ္ဇေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန?္တိ အနုဝိဇ္ဇေကန ေယန ဓေမ္မန ေယန ဝိနေယန ေယန

သတ္ထုသာသေနန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတဗ္ဗံ။ အနုဝိဇ္ဇေကန ဧဝံ

ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။

၃၆၄.

ဥေပာသေထာ ကိမတ္ထာယ၊ ပဝာရဏာ ကိ ကာရဏာ။

ပရိဝာေသာ ကိမတ္ထာယ၊ မူလာယပဋိက နာ ကိ ကာရဏာ။

မာနတ္တံ ကိမတ္ထာယ၊ အဗ္ဘာနံ ကိ ကာရဏာ။

ဥေပာသေထာ သာမဂ္ဂတ္ထာယ၊ ဝိသုဒ္ဓတ္ထာယ ပဝာရဏာ။

ပရိဝာေသာ မာနတ္တတ္ထာယ၊ မူလာယပဋိက နာ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ။

မာနတ္တံ အဗ္ဘာနတ္ထာယ၊ ဝိသုဒ္ဓတ္ထာယ အဗ္ဘာနံ။

ဆန္ဒာ ေဒာသာ ဘယာ ေမာဟာ၊ ေထေရ စ ပရိဘာသတိ။

ကာယ ေဘဒာ ဒုပ္ပေညာ၊ ခေတာ ဥပဟတိ ္ရန္ဒိေယာ။

နိရယံ ဂစ္ဆတိ ဒုေမ္မေဓာ၊ န စ သိက္ခာယ ဂာရေဝာ။

န စ အာမိသံ နိ ာယ။

န စ နိ ာယ ပုဂ္ဂလံ။

ဥေဘာ ဧေတ ဝိဝေဇ္ဇတ္ဝာ။

ယထာဓေမ္မာ တထာ ကေရ။

 350

၃. ေစာဒက အတ္တဈာပနံ

ေကာဓေနာ ဥပနာဟီ စ။

စ ော စ ပရိဘာသေကာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဥပကဏ္ဏကံ ဇပ္ပတိ ဇိမ္ဟံ ေပက္ခတိ။

ဝီတိဟရတိ ကုမ္မဂ္ဂံ ပဋိေသဝတိ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

အကာေလန ေစာေဒတိ အဘူေတန။

ဖရုေသန အနတ္ထသံဟိေတန။

ေဒာသန ္တေရာ ေစာေဒတိ ေနာ ေမတ္တာစိေတ္တာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဓမ္မာဓမ္မံ န ဇာနာတိ။

ဓမ္မာဓမ္မ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဝိနယာဝိနယံ န ဇာနာတိ။
 351

ဝိနယာဝိနယ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဘာသိတာဘာသိတံ န ဇာနာတိ။

ဘာသိတာဘာသိတ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

အာစိဏ္ဏာနာစိဏ္ဏံ န ဇာနာတိ။

အာစိဏ္ဏာနာစိဏ္ဏ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ပညတ္တာပညတ္တံ န ဇာနာတိ။

ပညတ္တာပညတ္တ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ။

အာပတ္တာနာပတ္တိယာ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

 352

လဟုကဂရုကံ န ဇာနာတိ။

လဟုကဂရုက အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

သာဝေသသာနဝေသသံ န ဇာနာတိ။

သာဝေသသာနဝေသသ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ န ဇာနာတိ။

ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ။

ပုဗ္ဗာပရ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

အနုသန္ဓိဝစနပထ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ေရာေပတိ။

 353

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနန။္တိ

ေစာဒနာက ံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ေစာဒနာ အနုဝိဇ္ဇာ စ၊ အာဒိ မူေလနုေပာသေထာ။

ဂတိ ေစာဒနက မ္ဟိ၊ သာသနံ ပတိဋ္ဌာပယန။္တိ

စူဠသဂာေမာ
င္

၁. အနုဝိဇ္ဇက ပဋိပတ္တိ

၃၆၅. [ပရိ. ၄၂၁] သဂာမာဝစေရ

င္ ဘိက္ခုနာ သဃင္ံ ဥပသကမေန
င္ ္တန နီစစိေတ္တန သေဃာင္

ဥပသကမိင္ တေဗ္ဗာ ရေဇာဟရဏသေမန စိေတ္တန; အာသနကုသေလန ဘဝိတဗ္ဗံ နိသဇ္ဇကုသေလန;

ေထေရ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇေန ္တန, နေဝ ဘိက္ခူ အာသေနန အပ္ပဋိဗာဟေန ္တန, ယထာပတိရူေပ အာသေန

နိသီဒိတဗ္ဗံ; အနာနာကထိေကန ဘဝိတဗ္ဗံ အတိရစ္ဆာနကထိေကန; သာမံ ဝာ ဓေမ္မာ ဘာသိတေဗ္ဗာ ပေရာ

ဝာ အေဇ္ဈသိတေဗ္ဗာ အရိေယာ ဝာ တုဏ္ဟီဘာေဝာ နာတိမညိတေဗ္ဗာ။

သေဃနင္ အနုမေတန ပုဂ္ဂေလန အနုဝိဇ္ဇေကန အနုဝိဇ္ဇိတုကာေမန န ဥပဇ္ဈာေယာ ပုစိတ

္ဆ ေဗ္ဗာ, န

အာစရိေယာ ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ, န သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ, န အေန ္တဝာသိေကာ ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ, န

သမာနုပဇ္ဈာယေကာ ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ, န သမာနာစရိယေကာ ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ, န ဇာတိ ပုစိတ
္ဆ ဗ္ဗာ, န နာမံ ပုစိတ
္ဆ ဗ္ဗံ,

န ေဂာတ္တံ ပုစိတ
္ဆ ဗ္ဗ,ံ န အာဂေမာ ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ, န ကုလပေဒေသာ ပုစိတ
္ဆ ေဗ္ဗာ, န ဇာတိဘူမိ ပုစိတ
္ဆ ဗ္ဗာ။ တံ

ကိံ ကာရဏာ? အတ
္ရ ေပမံ ဝာ ေဒာေသာ ဝာ။ ေပေမ ဝာ သတိ ေဒာေသ ဝာ, ဆန္ဒာပိ ဂေစ္ဆယ္ယ ေဒာသာပိ

ဂေစ္ဆယ္ယ ေမာဟာပိ ဂေစ္ဆယ္ယ ဘယာပိ ဂေစ္ဆယ္ယ။

 354

သေဃနင္ အနုမေတန ပုဂ္ဂေလန အနုဝိဇ္ဇေကန အနုဝိဇ္ဇိတုကာေမန သဃဂရု

င္ ေကန ဘဝိတဗ္ဗံ ေနာ

ပုဂ္ဂလဂရုေကန, သဒ္ဓမ္မဂရုေကန ဘဝိတဗ္ဗံ ေနာ အာမိသဂရုေကန, အတ္ထဝသိေကန ဘဝိတဗ္ဗံ ေနာ

ပရိသကပ္ပိေကန, ကာေလန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ ေနာ အကာေလန, ဘူေတန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ ေနာ အဘူေတန,

သေဏ္ဟန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ ေနာ ဖရုေသန, အတ္ထသံဟိေတန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ ေနာ အနတ္ထသံဟိေတန,

ေမတ္တာစိေတ္တန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ ေနာ ေဒာသန ္တေရန, န ဥပကဏ္ဏကဇပ္ပိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ, န ဇိမ္ဟံ ေပက္ခိတဗ္ဗံ, န

အက္ခိ နိခဏိတဗ္ဗံ, န ဘမုကံ ဥက္ခိပိတဗ္ဗံ, န သီသံ ဥက္ခိပိတဗ္ဗံ, န ဟတ္ထဝိကာေရာ ကာတေဗ္ဗာ, န

ဟတ္ထမုဒ္ဒာ ဒ ေတဗ္ဗာ။

အာသနကုသေလန ဘဝိတဗ္ဗံ နိသဇ္ဇကုသေလန, ယုဂမတ္တံ ေပက္ခေန ္တန အတ္ထံ အနုဝိဓိယေန ္တန

သေက အာသေန နိသီဒိတဗ္ဗံ, န စ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ, န ဝီတိဟာတဗ္ဗံ, န ကုမ္မေဂ္ဂာ ေသဝိတေဗ္ဗာ, န

ဗာဟာဝိေက္ခပကံ [န ဝာစာ ဝိေက္ခပကံ (သ္ယာ.)] ဘဏိတဗ္ဗံ, အတုရိေတန ဘဝိတဗ္ဗံ အသာဟသိေကန,

အစ ိကေတန ဘဝိတဗ္ဗံ ဝစနက္ခေမ, ေမတ္တာစိေတ္တန ဘဝိတဗ္ဗံ ဟိတာနုကမ္ပိနာ, ကာရုဏိေကန

ဘဝိတဗ္ဗံ ဟိတပရိသက္ကိနာ, အသမ္ဖပ္ပလာပိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ ပရိယန ္တဘာဏိနာ, အေဝရဝသိေကန ဘဝိတဗ္ဗံ

အနသုရုေတ္တန, အတ္တာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, ပေရာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, ေစာဒေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ,

စုဒိတေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, အဓမ္မေစာဒေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, အဓမ္မစုဒိတေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ,

ဓမ္မေစာဒေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, ဓမ္မစုဒိတေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, ဝုတ္တံ အဟာေပေန ္တန အဝုတ္တံ

အပကာေသေန ္တန ဩတိဏ္ဏာနိ ပဒဗ္ယဉ္ဇနာနိ သာဓုကံ ပရိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ပေရာ ပဋိပုစိတ

္ဆ ္ဝာ ယထာ ပဋိညာယ

ကာေရတေဗ္ဗာ, မေန္ဒာ ဟာေသတေဗ္ဗာ [ေဝေပာ ပဟာေသတေဗ္ဗာ (သ္ယာ.)], ဘီရူ အ ာေသတေဗ္ဗာ,

စ ော နိေသေဓတေဗ္ဗာ, အသုစိ ဝိဘာေဝတေဗ္ဗာ, ဥဇုမဒ္ဒေဝန န ဆန္ဒာဂတိံ ဂန ္တဗ္ဗံ, န ေဒာသာဂတိံ ဂန ္တဗ္ဗံ,

န ေမာဟာဂတိံ ဂန ္တဗ္ဗံ, န ဘယာဂတိံ ဂန ္တဗ္ဗံ, မဇ္ဈေတ္တန ဘဝိတဗ္ဗံ ဓေမ္မသု စ ပုဂ္ဂေလသု စ။ ဧဝဉ္စ ပန

 355

အနုဝိဇ္ဇေကာ အနုဝိဇ္ဇမာေနာ သတ္ထု ေစဝ သာသနကေရာ ေဟာတိ, ဝိညူနဉ္စ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီနံ ပိေယာ စ

ေဟာတိ မနာေပာ စ ဂရု စ ဘာဝနီေယာ စ။

၃၆၆. သုတ္တံ သံသန္ဒနတ္ထာယ, ဩပမ္မံ နိဒ နတ္ထာယ, အေတ္ထာ ဝိညာပနတ္ထာယ, ပဋိပုစာ္ဆ

ဌပနတ္ထာယ, ဩကာသကမ္မံ ေစာဒနတ္ထာယ, ေစာဒနာ သာရဏတ္ထာယ, သာရဏာ သဝစနီယတ္ထာယ,

သဝစနီယံ ပလိေဗာဓတ္ထာယ, ပလိေဗာေဓာ ဝိနိစယ

္ဆ တ္ထာယ, ဝိနိစေ္ဆ ယာ သနရ္တီ ဏတ္ထာယ, သနရ္တီ ဏံ

ဌာနာဌာနဂမနတ္ထာယ, ဌာနာဌာနဂမနံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ

သမ္ပဂ္ဂဟတ္ထာယ, သေဃာင္ သမ္ပရိဂ္ဂဟသမ္ပဋိစန္ဆ တ္ထာယ, သေဃနင္ အနုမတာ ပုဂ္ဂလာ ပေစ္စကဋ္ဌာယိေနာ

အဝိသံဝာဒကဋ္ဌာယိေနာ။

ဝိနေယာ သံဝရတ္ထာယ, သံဝေရာ အဝိပ္ပဋိသာရတ္ထာယ, အဝိပ္ပဋိသာေရာ ပာမုဇ္ဇတ္ထာယ, ပာမုဇ္ဇံ

ပီတတ္ထာယ, ပီတိ ပ ဒ္ဓတ္ထာယ, ပ ဒ္ဓိ သုခတ္ထာယ, သုခံ သမာဓတ္ထာယ, သမာဓိ

ယထာဘူတဉာဏဒ နတ္ထာယ, ယထာဘူတဉာဏဒ နံ နိဗ္ဗိဒတ္ထာယ, နိဗ္ဗိဒာ ဝိရာဂတ္ထာယ, ဝိရာေဂာ

ဝိမုတ္တတ္ထာယ, ဝိမုတ္တိ ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နတ္ထာယ, ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နံ အနုပာဒာပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ။

ဧတဒတ္ထာ ကထာ, ဧတဒတ္ထာ မန ္တနာ, ဧတဒတ္ထာ ဥပနိသာ, ဧတဒတ္ထံ ေသာတာဝဓာနံ – ယဒိဒံ

အနုပာဒာစိတ္တ ဝိေမာေက္ခာတိ။

၃၆၇.

အနုေယာဂဝတ္တံ နိသာမယ၊ ကုသေလန ဗုဒ္ဓိမတာ ကတံ။

သုဝုတ္တံ သိက္ခာပဒာနုေလာမိကံ၊ ဂတိံ န နာေသေန ္တာ သမ္ပရာယိကံ။

ဝတ္ထုံ ဝိပတ္တိံ အာပတ္တိံ၊ နိဒာနံ အာကာရအေကာဝိေဒာ။

ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ၊ ကတာကတံ သေမန စ။

 356

ကမ္မဉ္စ အဓိကရဏဉ္စ၊ သမေထ စာပိ အေကာဝိေဒာ။

ရေတ္တာ ဒုဋ္ဌော စ မူေဠ္ဟာ စ၊ ဘယာ ေမာဟာ စ ဂစ္ဆတိ။

န စ သညတ္တိကုသေလာ၊ နိဇ္ဈတ္တိယာ စ အေကာဝိေဒာ။

လဒ္ဓပေက္ခာ အဟိရိေကာ၊ ကဏ္ဟကေမ္မာ အနာဒေရာ။

သ ေဝ [သေစ (က.)] တာဒိသေကာ ဘိက္ခု၊ အပ္ပဋိေက္ခာတိ ဝုစ္စတိ။

ဝတ္ထုံ ဝိပတ္တိံ အာပတ္တိံ၊ နိဒာနံ အာကာရေကာဝိေဒာ။

ပုဗ္ဗာပရဉ္စ ဇာနာတိ၊ ကတာကတံ သေမန စ။

ကမ္မဉ္စ အဓိကရဏဉ္စ၊ သမေထ စာပိ ေကာဝိေဒာ။

အရေတ္တာ အဒုဋ္ဌော အမူေဠ္ဟာ၊ ဘယာ ေမာဟာ န ဂစ္ဆတိ။

သညတ္တိယာ စ ကုသေလာ၊ နိဇ္ဈတ္တိယာ စ ေကာဝိေဒာ။

လဒ္ဓပေက္ခာ ဟိရိမေနာ၊ သုက္ကကေမ္မာ သဂာရေဝာ။

သ ေဝ တာဒိသေကာ ဘိက္ခု၊ သပ္ပဋိေက္ခာတိ ဝုစ္စတီတိ။

စူဠသဂာေမာ
င္ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

နီစစိေတ္တန ပုေစ္ဆယ္ယ၊ ဂရု သေဃင္ န ပုဂ္ဂေလ။

သုတ္တံ သံသန္ဒနတ္ထာယ၊ ဝိနယာနုဂ္ဂေဟန စ။

ဥဒ္ဒာနံ စူဠသဂာေမ၊
င္ ဧကုေဒ္ဒေသာ [ဧကုေဒ္ဒသံ (သီ. သ္ယာ.)] ဣဒံ ကတန။္တိ
 357

မဟာသဂာေမာ
င္

၁. ေဝာဟရေန ္တန ဇာနိတဗ္ဗာဒိ

၃၆၈. သဂာမာဝစေရ
င္ ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တန ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, အာပတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ, နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အာကာေရာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ကမ္မံ

ဇာနိတဗ္ဗံ, အဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, သမေထာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, န ဆန္ဒာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာ, န ေဒာသာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာ, န

ေမာဟာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာ, န ဘယာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာ, သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတဗ္ဗံ, နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန

နိဇ္ဈာေပတဗ္ဗ,ံ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခိတဗ္ဗံ, ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတဗ္ဗံ, လဒ္ဓပေက္ခာမ္ဟီတိ

ပရပေက္ခာ နာဝဇာနိတေဗ္ဗာ, ဗဟု ုေတာမ္ဟီတိ အပ္ပ ုေတာ နာဝဇာနိတေဗ္ဗာ, ေထရတေရာမ္ဟီတိ

နဝကတေရာ နာဝဇာနိတေဗ္ဗာ, အသမ္ပတ္တံ န ဗ္ယာဟာတဗ္ဗံ, သမ္ပတ္တံ ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ န

ပရိဟာေပတဗ္ဗံ, ေယန ဓေမ္မန ေယန ဝိနေယန ေယန သတ္ထုသာသေနန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ,

တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတဗ္ဗံ။

၃၆၉. ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ အဋ္ဌပာရာဇိကာနံ [အဋ္ဌန္နံ ပာရာဇိကာနံ (သီ. က.)] ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ,

ေတဝီသသဃာဒိ
င္ ေသသာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ေဒ္ဝအနိယတာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ေဒ္ဝစတ္တာရီသနိ ဂ္ဂိယာနံ

ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, အဋ္ဌာသီတိသတပာစိတ္တိယာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒ္ဝာဒသပာဋိေဒသနီယာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ,

ဒုက္ကဋာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒုဗာ္ဘ သိတာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ။

၃၇၀. ဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ သီလဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, အာစာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ,

အာဇီဝဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။
 358

၃၇၁. အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ပာရာဇိကာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, သဃာဒိ

င္ ေသသာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ,

ထုလ္လစ္စယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ပာစိတ္တိယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒုက္ကဋာပတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒုဗာ္ဘ သိတာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။

၃၇၂. နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ အဋ္ဌပာရာဇိကာနံ နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ေတဝီသသဃာဒိ

င္ ေသသာနံ နိဒာနံ

ဇာနိတဗ္ဗံ, ေဒ္ဝအနိယတာနံ နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ေဒ္ဝစတ္တာရီသနိ ဂ္ဂိယာနံ နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗံ,

အဋ္ဌာသီတိသတပာစိတ္တိယာနံ နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒ္ဝာဒသပာဋိေဒသနီယာနံ နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒုက္ကဋာနံ နိဒာနံ

ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒုဗာ္ဘ သိတာနံ နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗံ။

၃၇၃. အာကာေရာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ သေဃာင္ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ဂေဏာ အာကာရေတာ

ဇာနိတေဗ္ဗာ, ပုဂ္ဂေလာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ေစာဒေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ,

စုဒိတေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ သေဃာင္ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ပဋိဗေလာ နု ေခာ

အယံ သေဃာင္ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ

သေဃာင္ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဂေဏာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ပဋိဗေလာ နု ေခာ အယံ

ဂေဏာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ ဂေဏာ

အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ပုဂ္ဂေလာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ပဋိဗေလာ နု ေခာ အယံ ပုဂ္ဂေလာ

ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ ပုဂ္ဂေလာ

အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ေစာဒေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ကစ္စိ နု ေခာ အယမာယသ္မာ

ပဉ္စသု ဓေမ္မသု ပတိဋ္ဌာယ ပရံ ေစာေဒတိ ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ ေစာဒေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

စုဒိတေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ကစ္စိ နု ေခာ အယမာယသ္မာ ဒ္ဝီသု ဓေမ္မသု ပတိဋ္ဌိေတာ သေစ္စ

စ အကုေပ္ပ စ ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ စုဒိတေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

 359

၃၇၄. ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ကစ္စိ နု ေခာ အယမာယသ္မာ ဝတ္ထုေတာ ဝာ ဝတ္ထုံ သကမတိ
င္ , ဝိပတ္တိေတာ

ဝာ ဝိပတ္တိံ သကမတိ
င္ , အာပတ္တိေတာ ဝာ အာပတ္တိံ သကမတိ
င္ , အဝဇာနိတ္ဝာ ဝာ ပဋိဇာနာတိ, ပဋိဇာနိတ္ဝာ

ဝာ အဝဇာနာတိ, အေညန ဝာ အညံ ပဋိစရတိ, ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗံ။

၃၇၅. ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ေမထုနဓေမ္မာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ေမထုနဓမ္မ အနုေလာမံ ဇာနိတဗ္ဗံ,

ေမထုနဓမ္မ ပုဗ္ဗဘာေဂာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ေမထုနဓေမ္မာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ဒ္ဝယံဒ္ဝယသမာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။

ေမထုနဓမ္မ အနုေလာမံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ဘိက္ခု အတ္တေနာ မုေခန ပရ အဂဇာတံ

င္ ဂဏ္ဟာတိ။

ေမထုနဓမ္မ ပုဗ္ဗဘာေဂာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ဝဏ္ဏာဝေဏ္ဏာ [ဝေဏ္ဏာ အဝေဏ္ဏာ (သ္ယာ.)], ကာယသံသေဂ္ဂာ,

ဒုဋ္ဌုလ္လဝာစာ, အတ္တကာမပာရိစရိယာ, ဝစနမနုပ္ပဒာနံ [ဓနမနုပ္ပဒာနံ (က.)]။

၃၇၆. ကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ေသာဠသကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ – စတ္တာရိ အပေလာကနကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ,

စတ္တာရိ ဉတ္တိကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ, စတ္တာရိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ, စတ္တာရိ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မာနိ

ဇာနိတဗ္ဗာနိ။

၃၇၇. အဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ – ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ,

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ။

၃၇၈. သမေထာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ သတ္တ သမထာ ဇာနိတဗ္ဗာ – သမ္မုခာဝိနေယာ ဇာနိတေဗ္ဗာ,

သတိဝိနေယာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ပဋိညာတကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ေယဘုယ္ယသိကာ

ဇာနိတဗ္ဗာ, တ ပာပိယသိကာ ဇာနိတဗ္ဗာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

၂. အဂတိအဂန ္တေဗ္ဗာ
 360

၃၇၉. န ဆန္ဒာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာတိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ကထံ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣေဓကေစ္စာ – ‘‘အယံ

ေမ ဥပဇ္ဈာေယာ ဝာ အာစရိေယာ ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ ဝာ အေန ္တဝာသိေကာ ဝာ သမာနုပဇ္ဈာယေကာ ဝာ

သမာနာစရိယေကာ ဝာ သန္ဒိဋ္ဌော ဝာ သမ္ဘေတ္တာ ဝာ ဉာတိသာေလာဟိေတာ ဝာ’’တိ, တ ာနုကမ္ပာယ

တ ာနုရက္ခာယ အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန ဘာသိတံ လပိတံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတနာတိ

ဒီေပတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန

အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အပညတ္တံ တထာဂေတန ပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ,

ပညတ္တံ တထာဂေတန အပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အနာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အာပတ္တိံ

အနာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, သာဝေသသံ အာပတ္တိံ အနဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ

သာဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ

ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ။ ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဗဟုဇနာဟိတာယ

ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။

ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝေဇ္ဇာ စ

ေဟာတိ သာနုဝေဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ, ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧဝံ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၀. န ေဒာသာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာတိ ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ကထံ ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣေဓကေစ္စာ

အနတ္ထံ ေမ အစရီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အနတ္ထံ ေမ စရတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အနတ္ထံ ေမ

စရိ တီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, ပိယ ေမ မနာပ အနတ္ထံ အစရိ။ အနတ္ထံ စရတိ။ အနတ္ထံ

စရိ တီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အပ္ပိယ ေမ အမနာပ အတ္ထံ အစရိ။ အတ္ထံ စရတိ။ အတ္ထံ
 361

စရိ တီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ။ ဣေမဟိ နဝဟိ အာဃာတဝတ္ထူဟိ အာဃာေတာ ပဋိဃာေတာ ကုေဒ္ဓာ

ေကာဓာဘိဘူေတာ အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ။ ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ

ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန

အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ

ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝေဇ္ဇာ စ ေဟာတိ သာနုဝေဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ ဗဟုဉ္စ အပုညံ

ပသဝတိ။ ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧဝံ ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၁. န ေမာဟာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာတိ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ကထံ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ရေတ္တာ

ရာဂဝေသန ဂစ္ဆတိ, ဒုဋ္ဌော ေဒာသဝေသန ဂစ္ဆတိ, မူေဠ္ဟာ ေမာဟဝေသန ဂစ္ဆတိ, ပရာမဋ္ဌော ဒိဋ္ဌိဝေသန

ဂစ္ဆတိ, မူေဠ္ဟာ သံမူေဠ္ဟာ ေမာဟာဘိဘူေတာ အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ။ေပ.။

ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ။

ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ

ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဣေမဟိ

အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝေဇ္ဇာ စ ေဟာတိ

သာနုဝေဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ, ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧဝံ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၂. န ဘယာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာတိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ကထံ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣေဓကေစ္စာ –

‘‘အယံ ဝိသမနိ ိေတာ ဝာ ဂဟနနိ ိေတာ ဝာ ဗလဝနိ ိေတာ ဝာ ကက္ခေဠာ ဖရုေသာ

ဇီဝိတန ္တရာယံ ဝာ ္ရဗဟ္မစရိယန ္တရာယံ ဝာ ကရိ တီ’’တိ, တ ဘယာ ဘီေတာ အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, ဘာသိတံ လပိတံ

 362

တထာဂေတန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန အာစိဏ္ဏံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အပညတ္တံ

တထာဂေတန ပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, ပညတ္တံ တထာဂေတန အပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ

ဒီေပတိ, အနာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, သာဝေသသံ အာပတ္တိံ

အနဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ သာဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ

အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ။ ဣေမဟိ

အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ ဗဟုဇနာသုခာယ

ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝေဇ္ဇာ စ ေဟာတိ သာနုဝေဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ,

ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧဝံ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

ဆန္ဒာ ေဒာသာ ဘယာ ေမာဟာ၊ ေယာ ဓမ္မံ အတိဝတ္တတိ။

နိဟီယတိ တ ယေသာ၊ ကာဠပေက္ခဝ စန္ဒိမာတိ။

၃. အဂတိအဂမနံ

၃၈၃. ကထံ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတ?ိ အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဝိနယံ ဝိနေယာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန အဘာသိတံ အလပိတံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတန ဘာသိတံ လပိတံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန အနာစိဏ္ဏံ

 363

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အပညတ္တံ တထာဂေတန အပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န

ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပညတ္တံ တထာဂေတန ပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သာဝေသသံ အာပတ္တိံ သာဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န

ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ အနဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၄. ကထံ န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတ?ိ အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မံ

ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န

ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န

ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၅. ကထံ န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတ?ိ အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မံ

ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န

ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န

ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၆. ကထံ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတ?ိ အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဝိနယံ
 364

ဝိနေယာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန အဘာသိတံ

အလပိတံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတန

ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန

အနာစိဏ္ဏံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂေတန အာစိဏ္ဏံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အပညတ္တံ တထာဂေတန အပညတ္တံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပညတ္တံ တထာဂေတန ပညတ္တံ တထာဂေတနာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိံ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သာဝေသသံ

အာပတ္တိံ သာဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ

အနဝေသသာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

ဆန္ဒာ ေဒာသာ ဘယာ ေမာဟာ၊ ေယာ ဓမ္မံ နာတိဝတ္တတိ။

အာပူရတိ တ ယေသာ၊ သုက္ကပေက္ခဝ စန္ဒိမာတိ။

၄. သညာပနီယာဒိ

၃၈၇. ကထံ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ? အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ သညာပနီေယ

ဌာေန သညာေပတိ, ဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ
 365

ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ။ ဧဝံ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ။

၃၈၈. ကထံ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ? အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန

နိဇ္ဈာေပတိ, ဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ

ဒီေပေန ္တာ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ။ ဧဝံ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ။

၃၈၉. ကထံ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ? အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ ေပက္ခနီေယ ဌာေန

ေပက္ခတိ, ဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ

ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ။ ဧဝံ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ။

၃၉၀. ကထံ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ? အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ ပသာဒနီေယ ဌာေန

ပသာေဒတိ, ဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ

ဒီေပေန ္တာ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ။ ဧဝံ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ။

၅. ပရပက္ခာဒိအဝဇာနနံ

၃၉၁. ကထံ လဒ္ဓပေက္ခာမ္ဟီတိ ပရပက္ခံ အဝဇာနာတိ? ဣေဓကေစ္စာ လဒ္ဓပေက္ခာ ေဟာတိ

လဒ္ဓပရိဝာေရာ ပက္ခဝာ ဉာတိမာ။ ‘‘အယံ အလဒ္ဓပေက္ခာ အလဒ္ဓပရိဝာေရာ န ပက္ခဝာ န ဉာတိမာ’’တိ

တ အဝဇာနေန ္တာ အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ
 366

အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ။ ဧဝံ လဒ္ဓပေက္ခာမ္ဟီတိ

ပရပက္ခံ အဝဇာနာတိ။

၃၉၂. ကထံ ဗဟု ုေတာမ္ဟီတိ အပ္ပ ုတံ အဝဇာနာတိ? ဣေဓကေစ္စာ ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ

သုတဓေရာ သုတသန္နိစေယာ။ ‘‘အယံ အပ္ပ ုေတာ အပ္ပာဂေမာ အပ္ပဓေရာ’’တိ တ အဝဇာနေန ္တာ

အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ,

အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ။ ဧဝံ ဗဟု ုေတာမ္ဟီတိ အပ္ပ ုတံ အဝဇာနာတိ။

၃၉၃. ကထံ ေထရတေရာမ္ဟီတိ နဝကတရံ အဝဇာနာတိ? ဣေဓကေစ္စာ ေထေရာ ေဟာတိ ရတ္တညူ

စိရပဗ္ဗဇိေတာ အယံ နဝေကာ အပ္ပညာေတာ အပ္ပကတညူ ဣမ ဝစနံ အကတံ ဘဝိ တီ’’တိ

တ အဝဇာနေန ္တာ အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ

အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ။ ဧဝံ ေထရတေရာမ္ဟီတိ

နဝကတရံ အဝဇာနာတိ။

၃၉၄. အသမ္ပတ္တံ န ဗ္ယာဟရိတဗ္ဗန ္တိ အေနာတိဏ္ဏံ ဘာရံ [ဘာသံ (သ္ယာ.)] န ဩတာေရတဗ္ဗံ။ သမ္ပတ္တံ

ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ န ပရိဟာေပတဗ္ဗန ္တိ ယံအတ္ထာယ သေဃာင္ သန္နိပတိေတာ ေဟာတိ တံ အတ္ထံ

ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ န ပရိဟာေပတဗ္ဗံ။

၃၉၅. ေယန ဓေမ္မနာတိ ဘူေတန ဝတ္ထုနာ။ ေယန ဝိနေယနာတိ ေစာေဒတ္ဝာ သာေရတ္ဝာ။ ေယန

သတ္ထုသာသေနနာတိ ဉတ္တိသမ္ပဒာယ အနု ာဝနသမ္ပဒာယ, ေယန ဓေမ္မန ေယန ဝိနေယန ေယန

သတ္ထုသာသေနန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတဗ္ဗန။္တိ

၆. အနုဝိဇ္ဇက အနုေယာဂံ
 367

၃၉၆. အနုဝိဇ္ဇေကန ေစာဒေကာ ပုစိတ

္ဆ ေဗ္ဗာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ

ပဝာရဏံ ဌေပသိ, ကိမ္ဟိ နံ ဌေပသိ, သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ ဌေပသိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ဌေပသိ,

ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝာ ဌေပသီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ ဌေပမိ အာစာရဝိပတ္တိယာ

ဝာ ဌေပမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝာ ဌေပမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ဇာနာတိ ပနာယသ္မာ သီလဝိပတ္တိံ,

ဇာနာတိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာတိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န?္တိ ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘ဇာနာမိ ေခာ အဟံ,

အာဝုေသာ, သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န,္တိ ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ –

‘‘ကတမာ ပနာဝုေသာ, သီလဝိပတ္တိ ကတမာ အာစာရဝိပတ္တိ ကတမာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ

ဝေဒယ္ယ – ‘‘စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ေတရသ သဃာဒိ

င္ ေသသာ – အယံ သီလဝိပတ္တိ။ ထုလ္လစ္စယံ ပာစိတ္တိယံ

ပာဋိေဒသနီယံ ဒုက္ကဋံ ဒုဗာ္ဘ သိတံ – အယံ အာစာရဝိပတ္တိ။ မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိ အန ္တဂ္ဂာဟိကာဒိဋ္ဌိ – အယံ

ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ ပဝာရဏံ

ဌေပသိ, ဒိဋ္ဌေန ဝာ ဌေပသိ, သုေတန ဝာ ဌေပသိ, ပရိသကာယ

င္ ဝာ ဌေပသီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ

– ‘‘ဒိဋ္ဌေန ဝာ ဌေပမိ, သုေတန ဝာ ဌေပမိ, ပရိသကာယ

င္ ဝာ ဌေပမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ –

‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ ဒိဋ္ဌေန ပဝာရဏံ ဌေပသိ, ကိံ ေတ ဒိဋ္ဌံ, ကိန ္တိ ေတ ဒိဋ္ဌံ,

ကဒာ ေတ ဒိဋ္ဌံ, ကတ္ထ ေတ ဒိဋ္ဌံ, ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော, သဃာဒိ

င္ ေသသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော,

ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တိယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော, ကတ္ထ စ တ္ဝံ အေဟာသိ,

ကတ္ထ စာယံ ဘိက္ခု အေဟာသိ, ကိဉ္စ တ္ဝံ ကေရာသိ, ကိံ စာယံ ဘိက္ခု ကေရာတီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ

ဝေဒယ္ယ – ‘‘န ေခာ အဟံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ ဒိဋ္ဌေန ပဝာရဏံ ဌေပမိ, အပိ စ သုေတန

ပဝာရဏံ ဌေပမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ

သုေတန ပဝာရဏံ ဌေပသိ ကိံ ေတ သုတံ, ကိန ္တိ ေတ သုတံ, ကဒာ ေတ သုတံ, ကတ္ထ ေတ သုတံ,

ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, သဃာဒိ

င္ ေသသံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တိယံ။

ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, ဘိက္ခု သုတံ, ဘိက္ခုနိယာ သုတံ,
 368

သိက္ခမာနာယ သုတံ, သာမေဏရ သုတံ, သာမေဏရိယာ သုတံ, ဥပာသက သုတံ,

ဥပာသိကာယ သုတံ, ရာဇူနံ သုတံ, ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတံ, တိတ္ထိယာနံ သုတံ, တိတ္ထိယသာဝကာနံ

သုတ’’န?္တိ ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘န ေခာ အဟံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ သုေတန ပဝာရဏံ

ဌေပမိ, အပိ စ ပရိသကာယ

င္ ပဝာရဏံ ဌေပမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ,

အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ ပရိသကာယ

င္ ပဝာရဏံ ဌေပသိ, ကိံ ပရိသကသိ
င္ , ကိန ္တိ ပရိသကသိ
င္ ,

ကဒာ ပရိသကသိ
င္ , ကတ္ထ ပရိသကသိ
င္ , ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသကသိ
င္ , သဃာဒိ
င္ ေသသံ

အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသကသိ
င္ , ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တိယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗာ္ဘ သိတံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ

ပရိသကသိ
င္ , ဘိက္ခု သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , ဘိက္ခုနိယာ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , သိက္ခမာနာယ သုတ္ဝာ

ပရိသကသိ
င္ , သာမေဏရ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , သာမေဏရိယာ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , ဥပာသက

သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , ဥပာသိကာယ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , ရာဇူနံ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ ရာဇမဟာမတ္တာနံ

သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , တိတ္ထိယာနံ သုတ္ဝာ ပရိသကသိ
င္ , တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ္ဝာ ပရိသကသီ
င္ ’’တိ?

၃၉၇.

ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌေန သေမတိ၊ ဒိဋ္ဌေန သံသန္ဒေတ ဒိဋ္ဌံ။

ဒိဋ္ဌံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ ေတန ပဝာရဏာ။

သုတံ သုေတန သေမတိ၊ သုေတန သံသန္ဒေတ သုတံ။

သုတံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ ေတန ပဝာရဏာ။

မုတံ မုေတန သေမတိ၊ မုေတန သံသန္ဒေတ မုတံ။

 369

မုတံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ ေတန ပဝာရဏာတိ။

၇. ပုစာ္ဆ ဝိဘာေဂာ

၃၉၈. ကိံ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကတမာ ပုစာ္ဆ ? ကိန ္တိ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကတမာ ပုစာ္ဆ ? ကဒာ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကတမာ

ပုစာ္ဆ ? ကတ္ထ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကတမာ ပုစာ္ဆ ?

၃၉၉. ကိံ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ , ဝိပတ္တိပုစာ္ဆ , အာပတ္တိပုစ္ဆာ, အဇ္ဈာစာရပုစာ္ဆ ။ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ တိ –

င္ ေသသာနံ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ , ေဒ္ဝအနိယတာနံ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ ,

အဋ္ဌပာရာဇိကာနံ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ , ေတဝီသသဃာဒိ

ေဒ္ဝစတ္တာရီသနိ ဂ္ဂိယာနံ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ , အဋ္ဌာသီတိသတပာစိတ္တိယာနံ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ , ဒ္ဝာဒသပာဋိေဒသနီယာနံ

ဝတ္ထုပုစာ္ဆ , ဒုက္ကဋာနံ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ , ဒုဗာ္ဘ သိတာနံ ဝတ္ထုပုစာ္ဆ ။ ဝိပတ္တိပုစ္ဆာတိ – သီလဝိပတ္တိပုစ္ဆာ,

အာစာရဝိပတ္တိပုစ္ဆာ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပုစ္ဆာ, အာဇီဝဝိပတ္တိပုစာ္ဆ ။ အာပတ္တိပုစာ္ဆ တိ – ပာရာဇိကာပတ္တိပုစာ္ဆ ,

သဃာဒိ
င္ ေသသာပတ္တိပုစာ္ဆ , ထုလ္လစ္စယာပတ္တိပုစ္ဆာ, ပာစိတ္တိယာပတ္တိပုစ္ဆာ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိပုစာ္ဆ ,

ဒုက္ကဋာပတ္တိပုစာ္ဆ , ဒုဗာ္ဘ သိတာပတ္တိပုစာ္ဆ ။ အဇ္ဈာစာရပုစာ္ဆ တိ – ဒ္ဝယံဒ္ဝယသမာပတ္တိပုစာ္ဆ ။

၄၀၀. ကိန ္တိ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ လိဂပုင္ စာ္ဆ , ဣရိယာပထပုစာ္ဆ , အာကာရပုစ္ဆာ, ဝိပ္ပကာရပုစာ္ဆ ။ လိဂပုင္ စာ္ဆ တိ –

ဒီဃံ ဝာ ရ ံ ဝာ ကဏ္ဟံ ဝာ ဩဒာတံ ဝာ။ ဣရိယာပထပုစ္ဆာတိ ဂစ္ဆန ္တံ ဝာ ဌိတံ ဝာ နိသိန္နံ ဝာ နိပန္နံ ဝာ။

အာကာရပုစာ္ဆ တိ ဂိဟိလိေဂင္ ဝာ တိတ္ထိယလိေဂင္ ဝာ ပဗ္ဗဇိတလိေဂင္ ဝာ။ ဝိပ္ပကာရပုစာ္ဆ တိ ဂစ္ဆန ္တံ ဝာ ဌိတံ ဝာ

နိသိန္နံ ဝာ နိပန္နံ ဝာ။

၄၀၁. ကဒာ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကာလပုစ္ဆာ, သမယပုစ္ဆာ, ဒိဝသပုစ္ဆာ, ဥတုပုစာ္ဆ ။ ကာလပုစာ္ဆ တိ

ပုဗ္ဗဏ္ဟကာေလ ဝာ မဇ္ဈန္ဟိကကာေလ ဝာ သာယန္ဟကာေလ ဝာ။ သမယပုစ္ဆာတိ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမေယ ဝာ

 370

မဇ္ဈန္ဟိကသမေယ ဝာ သာယန္ဟသမေယ ဝာ။ ဒိဝသပုစာ္ဆ တိ ပုေရဘတ္တံ ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဝာ ရတ္တိံ ဝာ ဒိဝာ ဝာ

ကာေဠ ဝာ ဇုေဏ္ဟ ဝာ။ ဥတုပုစာ္ဆ တိ ေဟမေန ္တ ဝာ ဂိေမ္ဟ ဝာ ဝ ေ ဝာ [ဝ ာေန ဝာ (သီ.)]။

၄၀၂. ကတ္ထ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ဌာနပုစာ္ဆ , ဘူမိပုစာ္ဆ , ဩကာသပုစ္ဆာ, ပေဒသပုစာ္ဆ ။ ဌာနပုစာ္ဆ တိ ဘူမိယာ ဝာ

ပထဝိယာ ဝာ ဓရဏိယာ ဝာ ဇဂတိယာ ဝာ။ ဘူမိပုစာ္ဆ တိ ဘူမိယာ ဝာ ပထဝိယာ ဝာ ပဗ္ဗေတ ဝာ ပာသာေဏ

ဝာ ပာသာေဒ ဝာ။ ဩကာသပုစ္ဆာတိ ပုရတ္ထိေမ ဝာ ဩကာေသ ပစ္ဆိေမ ဝာ ဩကာေသ ဥတ္တေရ ဝာ

ဩကာေသ ဒက္ခိေဏ ဝာ ဩကာေသ။ ပေဒသပုစာ္ဆ တိ ပုရတ္ထိေမ ဝာ ပေဒေသ ပစ္ဆိေမ ဝာ ပေဒေသ

ဥတ္တေရ ဝာ ပေဒေသ ဒက္ခိေဏ ဝာ ပေဒေသတိ။

မဟာသဂာေမာ
င္ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဝတ္ထု နိဒာနံ အာကာေရာ၊ ပုဗ္ဗာပရံ ကတာကတံ။

ကမ္မာဓိကရဏေဉ္စဝ၊ သမေထာ ဆန္ဒဂာမိ စ။

ေဒာသာ ေမာဟာ ဘယာ ေစဝ၊ သညာ နိဇ္ဈာပေနန စ။

ေပက္ခာ ပသာေဒ ပေက္ခာမ္ဟိ၊ သုတေထရတေရန စ။

အသမ္ပတ္တဉ္စ သမ္ပတ္တံ၊ ဓေမ္မန ဝိနေယန စ။

သတ္ထု သာသေနနာပိ၊ မဟာသဂာမဉာပနာတိ

င္ ။

ကထိနေဘေဒာ

၁. ကထိနအတ္ထတာဒိ
 371

၄၀၃. က ကထိနံ [ကဌိနံ (သီ. သ္ယာ.)] အနတ္ထတံ? က ကထိနံ အတ္ထတံ? ကိန ္တိ ကထိနံ

အနတ္ထတံ? ကိန ္တိ ကထိနံ အတ္ထတံ?

က ကထိနံ အနတ္ထတန?္တိ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ – အနတ္ထာရက စ

အနနုေမာဒက စ။ ဣေမသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

က ကထိနံ အတ္ထတန?္တိ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ – အတ္ထာရက စ

အနုေမာဒက စ။ ဣေမသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

ကိန ္တိ ကထိနံ အနတ္ထတန?္တိ စတုဝီသတိယာ အာကာေရဟိ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

ဥလ္လိခိတမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ေဓာဝနမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

စီဝရဝိစာရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ေဆဒနမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

ဗန္ဓနမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ဩဝဋ္ဋိယကရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

က ုသကရဏမေတ္တန [န ဂ ုသကရဏမေတ္တန (က.)] အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

ဒဠ္ဟီကမ္မကရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အနုဝာတကရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

န ပရိဘ ကရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ဩဝေဒ္ဓယ္ယကရဏမေတ္တန [န

ဩဝေဋ္ဋယ္ယကရဏမေတ္တန (သီ. သ္ယာ.), န ဩဝေဒယ္ယကရဏမေတ္တန (က.)] အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

န ကမ္ဗလမဒ္ဒနမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န နိမိတ္တကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

ပရိကထာကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ကုက္ကုကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

သန္နိဓိကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န နိ ဂ္ဂိေယန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အကပ္ပကေတန

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အညတ

္ရ သဃာဋိ
င္ ယာ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အညတ
္ရ

ဥတ္တရာသေဂနင္ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အညတ

္ရ အန ္တရဝာသေကန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န
 372

အညတ
္ရ ပဉ္စေကန ဝာ အတိေရကပဉ္စေကန ဝာ တဒေဟဝ သဉ္ဆိေန္နန သမ လီကေတန အတ္ထတံ

ေဟာတိ ကထိနံ, န အညတ

္ရ ပုဂ္ဂလ အတ္ထာရာ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, သမ္မာ ေစ အတ္ထတံ

ေဟာတိ ကထိနံ တံ ေစ နိ ီမဋ္ဌော အနုေမာဒတိ။ ဧဝမ္ပိ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

နိမိတ္တကမ္မံ နာမ နိမိတ္တံ ကေရာတိ – ‘‘ဣမိနာ ဒု ေန ကထိနံ အတ္ထရိ ာမီ’’တိ။ ပရိကထာ နာမ

ပရိကထံ ကေရာတိ – ‘‘ဣမာယ ပရိကထာယ ကထိနဒု ံ နိဗ္ဗေတ္တ ာမီ’’တိ။ ကုက္ကုကတံ နာမ

အနာဒိယဒာနံ ဝုစ္စတိ။ သန္နိဓိ နာမ ေဒ္ဝ သန္နိဓိေယာ – ကရဏသန္နိဓိ ဝာ နိစယသန္နိဓိ ဝာ။ နိ ဂ္ဂိယံ နာမ

ကယိရမာေန အရုဏံ ဥဋ္ဌဟတိ [ဥဒ

္ရ ိယတိ (သီ. သ္ယာ.)]။ ဣေမဟိ စတုဝီသတိယာ အာကာေရဟိ

အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

ကိန ္တိ ကထိနံ အတ္ထတန?္တိ သတ္တရသဟိ အာကာေရဟိ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။ အဟေတန

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, အဟတကေပ္ပန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပိေလာတိကာယ အတ္ထတံ

ေဟာတိ ကထိနံ, ပံသုကူေလန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပာပဏိေကန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

အနိမိတ္တကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, အပရိကထာကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

အကုက္ကုကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, အသန္နိဓိကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

အနိ ဂ္ဂိေယန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ကပ္ပကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, သဃာဋိ
င္ ယာ

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ဥတ္တရာသေဂနင္ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, အန ္တရဝာသေကန အတ္ထတံ

ေဟာတိ ကထိနံ, ပဉ္စေကန ဝာ အတိေရကပဉ္စေကန ဝာ တဒေဟဝ သဉ္ဆိေန္နန သမ လီကေတန

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလ အတ္ထာရာ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, သမ္မာ ေစ အတ္ထတံ ေဟာတိ

ကထိနံ, တံ ေစ သီမဋ္ဌော အနုေမာဒတိ, ဧဝမ္ပိ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။ ဣေမဟိ သတ္တရသဟိ

အာကာေရဟိ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

 373

သဟ ကထိန အတ္ထာရာ ကတိ ဓမ္မာ ဇာယန?္တိ သဟ ကထိန အတ္ထာရာ ပန္နရသ ဓမ္မာ

ဇာယန ္တိ – အဋ္ဌ မာတိကာ, ေဒ္ဝ ပလိေဗာဓာ, ပဉ္စာနိသံသာ။ သဟ ကထိန အတ္ထာရာ ဣေမ ပန္နရသ

ဓမ္မာ ဇာယန။္တိ

၂. ကထိနအနန ္တရပစ္စယာဒိ

၄၀၄. ပေယာဂ ကတေမ ဓမ္မာ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ? ပုဗ္ဗကရဏ ကတေမ ဓမ္မာ

အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ေပ.။ ပစ္စုဒ္ဓာရ ကတေမ ဓမ္မာ။ အဓိဋ္ဌာန ကတေမ ဓမ္မာ။ အတ္ထာရ

ကတေမ ဓမ္မာ။ မာတိကာနဉ္စ ပလိေဗာဓာနဉ္စ ကတေမ ဓမ္မာ။ ဝတ္ထု ကတေမ ဓမ္မာ အနန ္တရပစ္စေယန

ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ?

ပုဗ္ဗကရဏံ ပေယာဂ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပေယာေဂာ ပုဗ္ဗကရဏ

ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပုဗ္ဗကရဏံ ပေယာဂ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပန္နရသ ဓမ္မာ

သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ ပုဗ္ဗကရဏ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပုဗ္ဗကရဏံ

ပစ္စုဒ္ဓာရ ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ ပုဗ္ဗကရဏ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စုဒ္ဓာရ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ

 374

အဓိဋ္ဌာန ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စုဒ္ဓာရ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အတ္ထာေရာ အဓိဋ္ဌာန အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အဓိဋ္ဌာနံ

အတ္ထာရ ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အတ္ထာေရာ အဓိဋ္ဌာန ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ အတ္ထာရ အနန ္တရပစ္စေယန

ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

အတ္ထာေရာ မာတိကာနဉ္စ ပလိေဗာဓာနဉ္စ ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ

အတ္ထာရ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အာသာ စ

အနာသာ စ ဝတ္ထု အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန

ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ဝတ္ထု အာသာနဉ္စ အနာသာနဉ္စ ပုေရဇာတပစ္စေယန

ပစ္စေယာ။ အာသာ စ အနာသာ စ ဝတ္ထု ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပန္နရသ ဓမ္မာ

သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

၃. ပုဗ္ဗကရဏနိဒာနာဒိဝဘ
ိ ာေဂာ

၄၀၅. ပုဗ္ဗကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

ပစ္စုဒ္ဓာေရာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ, ကိံသမုဋ္ဌာေနာ?

အဓိဋ္ဌာနံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? အတ္ထာေရာ ကိံနိဒာေနာ,

ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ, ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ

ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ ကိံသမုဋ္ဌာနာ? အာသာ စ အနာသာ စ

ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ, ကိံသမုဋ္ဌာနာ?

 375

ပုဗ္ဗကရဏံ ပေယာဂနိဒာနံ, ပေယာဂသမုဒယံ, ပေယာဂဇာတိကံ, ပေယာဂပဘဝံ, ပေယာဂသမ္ဘာရံ,

ပေယာဂသမုဋ္ဌာနံ။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ ပုဗ္ဗကရဏနိဒာေနာ, ပုဗ္ဗကရဏသမုဒေယာ, ပုဗ္ဗကရဏဇာတိေကာ,

ပုဗ္ဗကရဏပဘေဝာ, ပုဗ္ဗကရဏသမ္ဘာေရာ, ပုဗ္ဗကရဏသမုဋ္ဌာေနာ။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စုဒ္ဓာရနိဒာနံ,

ပစ္စုဒ္ဓာရသမုဒယံ, ပစ္စုဒ္ဓာရဇာတိကံ, ပစ္စုဒ္ဓာရပဘဝံ, ပစ္စုဒ္ဓာရသမ္ဘာရံ, ပစ္စုဒ္ဓာရသမုဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ

အဓိဋ္ဌာနနိဒာေနာ, အဓိဋ္ဌာနသမုဒေယာ, အဓိဋ္ဌာနဇာတိေကာ, အဓိဋ္ဌာနပဘေဝာ, အဓိဋ္ဌာနသမ္ဘာေရာ,

အဓိဋ္ဌာနသမုဋ္ဌာေနာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ အတ္ထာရနိဒာနာ, အတ္ထာရသမုဒယာ,

အတ္ထာရဇာတိကာ, အတ္ထာရပဘဝာ, အတ္ထာရသမ္ဘာရာ, အတ္ထာရသမုဋ္ဌာနာ။ အာသာ စ အနာသာ စ

ဝတ္ထုနိဒာနာ, ဝတ္ထုသမုဒယာ, ဝတ္ထုဇာတိကာ, ဝတ္ထုပဘဝာ, ဝတ္ထုသမ္ဘာရာ, ဝတ္ထုသမုဋ္ဌာနာ။

၄၀၆. ပေယာေဂာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ, ပုဗ္ဗကရဏံ။ေပ.။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ။ အဓိဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ။

ဝတ္ထု။ အာသာ စ အနာသာ စ ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာနာ?

ပေယာေဂာ ေဟတုနိဒာေနာ, ေဟတုသမုဒေယာ, ေဟတုဇာတိေကာ, ေဟတုပဘေဝာ,

ေဟတုသမ္ဘာေရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာေနာ။ ပုဗ္ဗကရဏံ။ေပ.။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ။ အဓိဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ ။ မာတိကာ

စ ပလိေဗာဓာ စ။ ဝတ္ထု။ အာသာ စ အနာသာ စ ေဟတုနိဒာနာ, ေဟတုသမုဒယာ, ေဟတုဇာတိကာ,

ေဟတုပဘဝာ, ေဟတုသမ္ဘာရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာနာ။

၄၀၇. ပေယာေဂာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? ပုဗ္ဗကရဏံ။ေပ.။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ။ အဓိဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ။

 376

ဝတ္ထု။ အာသာ စ အနာသာ စ ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာနာ?

ပေယာေဂာ ပစ္စယနိဒာေနာ, ပစ္စယသမုဒေယာ, ပစ္စယဇာတိေကာ, ပစ္စယပဘေဝာ, ပစ္စယသမ္ဘာေရာ,

ပစ္စယသမုဋ္ဌာေနာ။ ပုဗ္ဗကရဏံ။ေပ.။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ။ အဓိဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ။

ဝတ္ထု။ အာသာ စ အနာသာ စ ပစ္စယနိဒာနာ, ပစ္စယသမုဒယာ, ပစ္စယဇာတိကာ, ပစ္စယပဘဝာ,

ပစ္စယသမ္ဘာရာ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနာ။

၄၀၈. ပုဗ္ဗကရဏံ ကတိဟိ ဓေမ္မဟိ သဂဟိ

င္ တံ? ပုဗ္ဗကရဏံ သတ္တဟိ ဓေမ္မဟိ သဂဟိ
င္ တံ။

ေဓာဝေနန, ဝိစာရေဏန, ေဆဒေနန, ဗန္ဓေနန, သိဗ္ဗေနန, ရဇေနန, ကပ္ပကရေဏန – ပုဗ္ဗကရဏံ

ဣေမဟိ သတ္တဟိ ဓေမ္မဟိ သဂဟိ

င္ တံ။

ပစ္စုဒ္ဓာေရာ ကတိဟိ ဓေမ္မဟိ သဂဟိ

င္ ေတာ? ပစ္စုဒ္ဓာေရာ တီဟိ ဓေမ္မဟိ သဂဟိ
င္ ေတာ – သဃာဋိ
င္ ယာ,

ဥတ္တရာသေဂန,
င္ အန ္တရဝာသေကန။

အဓိဋ္ဌာနံ ကတိဟိ ဓေမ္မဟိ သဂဟိ

င္ တံ? အဓိဋ္ဌာနံ တီဟိ ဓေမ္မဟိ သဂဟိ
င္ တံ – သဃာဋိ
င္ ယာ,

ဥတ္တရာသေဂန,
င္ အန ္တရဝာသေကန။

အတ္ထာေရာ ကတိဟိ ဓေမ္မဟိ သဂဟိ

င္ ေတာ? အတ္ထာေရာ ဧေကန ဓေမ္မန သဂဟိ
င္ ေတာ –

ဝစီေဘေဒန။

ကထိန ကတိ မူလာနိ, ကတိ ဝတ္ထူနိ, ကတိ ဘူမိေယာ? ကထိန ဧကံ မူလံ – သေဃာ;
င္

တီဏိ ဝတ္ထူနိ – သဃာဋိ

င္ , ဥတ္တရာသေဂာ,င္ အန ္တရဝာသေကာ, ဆ ဘူမိေယာ – ေခာမံ, ကပ္ပာသိကံ,

ေကာေသယ္ယ ံ, ကမ္ဗလံ, သာဏံ, ဘဂင္ံ။

 377

ကထိန ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? ကထိန ပုဗ္ဗကရဏံ အာဒိ, ကိယာ မေဇ္ဈ,

အတ္ထာေရာ ပရိေယာသာနံ။

၄၀၉. ကတိဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ? ကတိဟေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ? အဋ္ဌဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဘေဗ္ဗာ

ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ အဋ္ဌဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ကတေမဟိ

အဋ္ဌဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတု?ံ ပုဗ္ဗကရဏံ န ဇာနာတိ, ပစ္စုဒ္ဓာရံ န

ဇာနာတိ, အဓိဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အတ္ထာရံ န ဇာနာတိ, မာတိကံ န ဇာနာတိ, ပလိေဗာဓံ န ဇာနာတိ, ဥဒ္ဓာရံ

န ဇာနာတိ, အာနိသံသံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ အဋ္ဌဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဘေဗ္ဗာ

ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ကတေမဟိ အဋ္ဌဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ?

ပုဗ္ဗကရဏံ ဇာနာတိ, ပစ္စုဒ္ဓာရံ ဇာနာတိ, အဓိဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အတ္ထာရံ ဇာနာတိ, မာတိကံ ဇာနာတိ,

ပလိေဗာဓံ ဇာနာတိ, ဥဒ္ဓာရံ ဇာနာတိ, အာနိသံသံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ အဋ္ဌဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

ပုဂ္ဂေလာ ဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။

၄၁၀. ကတိနံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန?္တိ ကတိနံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန?္တိ တိဏ္ဏံ

ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန။္တိ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန။္တိ ကတေမသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ

ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန?္တိ နိ ီမဋ္ဌော အနုေမာဒတိ, အနုေမာေဒေန ္တာ န ဝာစံ ဘိန္ဒတိ, ဝာစံ ဘိန္ဒေန ္တာ န

ပရံ ဝိညာေပတိ – ဣေမသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန။္တိ ကတေမသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ

ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန?္တိ သီမဋ္ဌော အနုေမာဒတိ, အနုေမာေဒေန ္တာ ဝာစံ ဘိန္ဒတိ, ဝာစံ ဘိန္ဒေန ္တာ ပရံ

ဝိညာေပတိ – ဣေမသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန။္တိ

 378

၄၁၁. ကတိ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန?္တိ ကတိ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန?္တိ တေယာ ကထိနတ္ထာရာ န

ရုဟန။္တိ တေယာ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန။္တိ ကတေမ တေယာ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန?္တိ ဝတ္ထုဝိပန္နေဉ္စဝ

ေဟာတိ, ကာလဝိပန္နဉ္စ, ကရဏဝိပန္နဉ္စ – ဣေမ တေယာ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန။္တိ ကတေမ တေယာ

ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန?္တိ ဝတ္ထုသမ္ပန္နေဉ္စဝ ေဟာတိ, ကာလသမ္ပန္နဉ္စ, ကရဏသမ္ပန္နဉ္စ – ဣေမ တေယာ

ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန။္တိ

၄. ကထိနာဒိဇာနိတဗ္ဗဝိဘာေဂာ

၄၁၂. ကထိနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ကထိနတ္ထာေရာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ကထိန အတ္ထာရမာေသာ ဇာနိတေဗ္ဗာ,

ကထိန အတ္ထာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ကထိန အတ္ထာရသမ္ပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, နိမိတ္တကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗံ,

ပရိကထာ ဇာနိတဗ္ဗာ, ကုက္ကုကတံ ဇာနိတဗ္ဗံ, သန္နိဓိ ဇာနိတဗ္ဗာ, နိ ဂ္ဂိယံ ဇာနိတဗ္ဗံ။

ကထိနံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ေတသေညဝ ဓမ္မာနံ သဂေဟာ

င္ သမဝာေယာ နာမံ နာမကမ္မံ နာမေဓယ္ယ ံ နိရုတ္တိ

ဗ္ယဉ္ဇနံ အဘိလာေပာ ယဒိဒံ ကထိနန။္တိ

ကထိန အတ္ထာရမာေသာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ဝ ာန ပစ္ဆိေမာ မာေသာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

ကထိန အတ္ထာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ စတုဝီသတိယာ အာကာေရဟိ ကထိန အတ္ထာရဝိပတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ။

ကထိန အတ္ထာရသမ္ပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ သတ္တရသဟိ အာကာေရဟိ ကထိန အတ္ထာရသမ္ပတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ။

နိမတ
ိ ္တကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ နိမိတ္တံ ကေရာတိ ဣမိနာ ဒု ေန ကထိနံ အတ္ထရိ ာမီတိ။
 379

ပရိကထာ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ပရိကထံ ကေရာတိ ဣမာယ ပရိကထာယ ကထိနဒု ံ နိဗ္ဗေတ္တ ာမီတိ။

ကုက္ကုကတံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ အနာဒိယဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗံ။

သန္နိဓိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ေဒ္ဝ သန္နိဓိေယာ ဇာနိတဗ္ဗာ – ကရဏသန္နိဓိ ဝာ နိစယသန္နိဓိ ဝာ။

နိ ဂ္ဂယ
ိ ံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ကရိယမာေန အရုဏံ ဥဋ္ဌဟတိ။

ကထိနတ္ထာေရာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ သေစ သဃင္ ကထိနဒု ံ ဥပ္ပန္နံ ေဟာတိ, သေဃနင္ ကထံ

ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ, အတ္ထာရေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ, အနုေမာဒေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။

၄၁၃. သေဃနင္ ဉတ္တိဒုတိေယန ကေမ္မန ကထိနတ္ထာရက ဘိက္ခုေနာ ဒာတဗ္ဗံ, ေတန

ကထိနတ္ထာရေကန ဘိက္ခုနာ တဒေဟဝ ေဓာဝိတ္ဝာ ဝိမဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိစာေရတ္ဝာ ဆိန္ဒိတ္ဝာ သိေဗ္ဗတ္ဝာ ရဇိတ္ဝာ

ကပ္ပံ ကတ္ဝာ ကထိနံ အတ္ထရိတဗ္ဗံ။ သေစ သဃာဋိ

င္ ယာ ကထိနံ အတ္ထရိတုကာေမာ ေဟာတိ,

ေပာရာဏိကာ သဃာဋိ
င္ ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗာ, နဝာ သဃာဋိ
င္ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ။ ဣမာယ သဃာဋိ
င္ ယာ ကထိနံ

အတ္ထရာမီတိ ဝာစာ ဘိန္ဒိတဗ္ဗာ။ သေစ ဥတ္တရာသေဂနင္ ကထိနံ အတ္ထရိတုကာေမာ ေဟာတိ,

ေပာရာဏေကာ ဥတ္တရာသေဂာင္ ပစ္စုဒ္ဓရိတေဗ္ဗာ, နေဝာ ဥတ္တရာသေဂာင္ အဓိဋ္ဌာတေဗ္ဗာ။ ဣမိနာ

ဥတ္တရာသေဂနင္ ကထိနံ အတ္ထရာမီတိ ဝာစာ ဘိန္ဒိတဗ္ဗာ။ သေစ အန ္တရဝာသေကန ကထိနံ

အတ္ထရိတုကာေမာ ေဟာတိ, ေပာရာဏေကာ အန ္တရဝာသေကာ ပစ္စုဒ္ဓရိတေဗ္ဗာ, နေဝာ အန ္တရဝာသေကာ

အဓိဋ္ဌာတေဗ္ဗာ။ ဣမိနာ အန ္တရဝာသေကန ကထိနံ အတ္ထရာမီတိ ဝာစာ ဘိန္ဒိတဗ္ဗာ။ ေတန

ကထိနတ္ထာရေကန ဘိက္ခုနာ သဃင္ံ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ

ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ, ဘေန ္တ, သဃင္ ကထိနံ, ဓမ္မိေကာ ကထိနတ္ထာေရာ,

အနုေမာဒထာ’’တိ။ ေတဟိ အနုေမာဒေကဟိ ဘိက္ခူဟိ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ

ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုေသာ, သဃင္ ကထိနံ, ဓမ္မိေကာ ကထိနတ္ထာေရာ,

 380

အနုေမာဒာမာ’’တိ။ ေတန ကထိနတ္ထာရေကန ဘိက္ခုနာ သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခူ ဥပသကမိင္ တ္ဝာ ဧကံသံ

ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ု ဝစနီယာ – ‘‘အတ္ထတံ, ဘေန ္တ, သဃင္ ကထိနံ,

ဓမ္မိေကာ ကထိနတ္ထာေရာ, အနုေမာဒထာ’’တိ။ ေတဟိ အနုေမာဒေကဟိ ဘိက္ခူဟိ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ

ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုေသာ, သဃင္ ကထိနံ,

ဓမ္မိေကာ ကထိနတ္ထာေရာ အနုေမာဒာမာ’’တိ။ ေတန ကထိနတ္ထာရေကန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ

ဥပသကမိင္ တ္ဝာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ,

အာဝုေသာ, သဃင္ ကထိနံ, ဓမ္မိေကာ ကထိနတ္ထာေရာ, အနုေမာဒာဟီ’’တိ။ ေတန အနုေမာဒေကန

ဘိက္ခုနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ,

အာဝုေသာ, သဃင္ ကထိနံ, ဓမ္မိေကာ ကထိနတ္ထာေရာ, အနုေမာဒာမီ’’တိ။

၅. ပုဂ္ဂလ ေဝကထိနတ္ထာေရာ

၄၁၄. သေဃာင္ ကထိနံ အတ္ထရတိ, ဂေဏာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂေလာ ကထိနံ အတ္ထရတီတိ။ န

သေဃာင္ ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂေဏာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂေလာ ကထိနံ အတ္ထရတီတိ။ ဟဉ္စိ န

သေဃာင္ ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂေဏာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂေလာ ကထိနံ အတ္ထရတိ။ သဃင္

အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ဂဏ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

သေဃာင္ ပာတိေမာက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ ဂေဏာ ပာတိေမာက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ ပုဂ္ဂေလာ ပာတိေမာက္ခံ ဥဒ္ဒိသတီတိ န

သေဃာင္ ပာတိေမာက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ, န ဂေဏာ ပာတိေမာက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ, ပုဂ္ဂေလာ ပာတိေမာက္ခံ ဥဒ္ဒိသတီတိ။

ဟဉ္စိ န သေဃာင္ ပာတိေမာက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ, န ဂေဏာ ပာတိေမာက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ, ပုဂ္ဂေလာ ပာတိေမာက္ခံ

ဥဒ္ဒိသတိ။ သဃင္ အနုဒ္ဒိဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခံ, ဂဏ အနုဒ္ဒိဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခံ, ပုဂ္ဂလ

ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခံ။ သဃင္ သာမဂ္ဂိယာ ဂဏ သာမဂ္ဂိယာ ပုဂ္ဂလ ဥေဒ္ဒသာ သဃင္

ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခံ, ဂဏ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခံ, ပုဂ္ဂလ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ေဟာတိ

 381

ပာတိေမာက္ခံ။ ဧဝေမဝ န သေဃာင္ ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂေဏာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂေလာ ကထိနံ

အတ္ထရတိ။ သဃင္ အနုေမာဒနာယ ဂဏ အနုေမာဒနာယ ပုဂ္ဂလ အတ္ထာရာ သဃင္

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ဂဏ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနန။္တိ

၆. ပလိေဗာဓပဉ္ဟာဗ္ယာကရဏံ

၄၁၅.

ပက္ကမနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

ပက္ကမနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ၊ စီဝရပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

တ သဟ ဗဟိသီမဂမနာ၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

နိဋ္ဌာနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

နိဋ္ဌာနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

စီဝေရ နိဋ္ဌိေတ စီဝရပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

သန္နိဋ္ဌာနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

သန္နိဋ္ဌာနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

 382

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ၊ ေဒ္ဝ ပလိေဗာဓာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဆိဇ္ဇန။္တိ

နာသနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

နာသနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

စီဝေရ နဋ္ဌေ စီဝရပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

သဝနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

သဝနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ၊ စီဝရပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

တသ္သ သဟ သဝေနန၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

အာသာဝေစ္ဆဒိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

အာသာဝေစ္ဆဒိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

စီဝရာသာယ ဥပစ္ဆိန္နာယ စီဝရပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

သီမာတိက္ကမနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

 383

သီမာတိက္ကမနနေ္တိ ကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ၊ စီဝရပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

တ ဗဟိသီေမ [ဗဟိသီမဂတ (သီ. သ္ယာ.)] အာဝာသပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

သဟုဗာ္ဘ ေရာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ [သဥဗ္ဘာေရာ (က.)]၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစာ္ဆ မိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

သဟုဗာ္ဘ ေရာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇိ ံ၊ ေဒ္ဝ ပလိေဗာဓာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဆိဇ္ဇနတ္တီ ိ။

၄၁၆. ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ သဃာဓီ

င္ နာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ ပုဂ္ဂလာဓီနာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ ေနဝ

သဃာဓီ
င္ နာ န ပုဂ္ဂလာဓီနာ? ဧေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ သဃာဓီ
င္ ေနာ – အန ္တရုဗာ္ဘ ေရာ။ စတ္တာေရာ

ကထိနုဒ္ဓာရာ ပုဂ္ဂလာဓီနာ – ပက္ကမနနေ္တိ ကာ, နိဋ္ဌာနနေ္တိ ကာ, သန္နိဋ္ဌာနနေ္တိ ကာ, သီမာတိက္ကမနနေ္တိ ကာ။

စတ္တာေရာ ကထိနုဒ္ဓာရာ ေနဝ သဃာဓီ

င္ နာ န ပုဂ္ဂလာဓီနာ – နာသနနေ္တိ ကာ, သဝနနေ္တိ ကာ,

အာသာဝေစ္ဆဒိေကာ, သဟုဗာ္ဘ ေရာ။ ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ အေန ္တာသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန?္တိ ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ

ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန?္တိ ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ သိယာ အေန ္တာသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ သိယာ ဗဟိသီမာယ

ဥဒ္ဓရိယ္ယန?္တိ ေဒ္ဝ ကထိနုဒ္ဓာရာ အေန ္တာသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ – အန ္တရုဗာ္ဘ ေရာ, သဟုဗာ္ဘ ေရာ။ တေယာ

ကထိနုဒ္ဓာရာ ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ – ပက္ကမနနေ္တိ ကာ, သဝနနေ္တိ ကာ, သီမာတိက္ကမနနေ္တိ ကာ။

စတ္တာေရာ ကထိနုဒ္ဓာရာ သိယာ အေန ္တာသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ သိယာ ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ –

နိဋ္ဌာနနေ္တိ ကာ, သန္နိဋ္ဌာနနေ္တိ ကာ, နာသနနေ္တိ ကာ, အာသာဝေစ္ဆဒိေကာ။

 384

ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ ဧကုပ္ပာဒာ ဧကနိေရာဓာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ ဧကုပ္ပာဒာ နာနာနိေရာဓာ? ေဒ္ဝ

ကထိနုဒ္ဓာရာ ဧကုပ္ပာဒာ ဧကနိေရာဓာ – အန ္တရုဗာ္ဘ ေရာ, သဟုဗာ္ဘ ေရာ။ အဝေသသာ ကထိနုဒ္ဓာရာ

ဧကုပ္ပာဒာ နာနာနိေရာဓာတိ။

ကထိနေဘေဒာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

က ကိန ္တိ ပန္နရသ၊ ဓမ္မာ နိဒာနေဟတု စ။

ပစ္စယသဂဟမူ
င္ လာ၊ အာဒိ စ အတ္ထာရပုဂ္ဂလာ [အဋ္ဌပုဂ္ဂလာ (သီ.)]။

တိဏ္ဏံ [ေဘဒေတာ တိဏ္ဏံ (က.)] တေယာ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ အတ္ထာရံ ဥေဒ္ဒေသန စ။

ပလိေဗာဓာဓိနာ၊ သီမာယ ဥပ္ပာဒနိေရာေဓန စာတိ [ဣေတာ ပရံ ‘‘ပရိဝာရံ နိဋ္ဌိတံ’’

ဣတိပာေဌာ ေကသုစိ ေပာတ္ထေကသု ဒိ တိ]။

ဥပာလိပဉ္စကံ

၁. အနိ တ
ိ ဝေဂ္ဂာ

၄၁၇. ေတန သမေယန ဗုေဒ္ဓာ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ေဇတဝေန အနာထပိ ိက

အာရာေမ။ အထ ေခာ အာယသ္မာ ဥပာလိ ေယန ဘဂဝာ ေတနုပသကမိင္ ; ဥပသကမိင္ တ္ဝာ ဘဂဝန ္တံ

အဘိဝာေဒတ္ဝာ ဧကမန ္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန ္တံ နိသိေန္နာ ေခာ အာယသ္မာ ဥပာလိ ဘဂဝန ္တံ ဧတဒေဝာစ –

‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ’’န?္တိ
 385

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ [ပရိ. ၃၂၅]

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဥေပာသထံ န ဇာနာတိ, ဥေပာသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ န ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဥေပာသထံ ဇာနာတိ, ဥေပာသထကမ္မံ

ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ

အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပဝာရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ န ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပဝာရဏံ ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ

ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ

အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန
 386

ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗံ’’။

၄၁၈. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န

နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ’’တိ?

[မဟာဝ. ၈၄] ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န နိ ေယာ

ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ

ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝာ ဥပဋ္ဌာေပတုံ ဝာ, အနဘိရတံ ဝူပကာေသတုံ ဝာ ဝူပကာသာေပတုံ

ဝာ, ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မေတာ ဝိေနာေဒတုံ [ဣမသ္မိံ ဌာေန သဗ္ဗတ္ထ ‘‘ဝိေနာေဒတုံ ဝာ ဝိေနာဒာေပတုံ ဝာ’’တိ

ပာေဌာ ဒိ တိ, ဝိမတိဝိေနာဒနီဋီကာယ မဟာဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ ဩေလာေကတဗ္ဗာ], အဘိဓေမ္မ ဝိေနတု,ံ

အဘိဝိနေယ ဝိေနတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ န

ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝာ

ဥပဋ္ဌာေပတုံ ဝာ, အနဘိရတံ ဝူပကာေသတုံ ဝာ ဝူပကာသာေပတုံ ဝာ, ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မေတာ

ဝိေနာေဒတုံ, အဘိဓေမ္မ ဝိေနတု,ံ အဘိဝိနေယ ဝိေနတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။

 387

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န နိ ေယာ

ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ

ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာေပတု,ံ အာဒိ ္ရဗဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ

ဝိေနတုံ, အဓိသီေလ ဝိေနတုံ, အဓိစိေတ္တ ဝိေနတုံ, အဓိပညာယ ဝိေနတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ

ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, နိ ေယာ

ဒာတေဗ္ဗာ, သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ ဝာ

သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာေပတုံ, အာဒိ ္ရဗဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ

ဝိေနတုံ, အဓိသီေလ ဝိေနတု,ံ အဓိစိေတ္တ ဝိေနတုံ, အဓိပညာယ ဝိေနတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, သာမေဏေရာ

ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၁၉. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န?္တိ

ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ

ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အဓိသီေလ သီလဝိပေန္နာ ေဟာတိ, အဇ္ဈာစာေရ အာစာရဝိပေန္နာ ေဟာတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပေန္နာ

ေဟာတိ, မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

 388

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ကာယိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ကာယိကဝာစသိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ကာယိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ကာယိကဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ

စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတသ္သ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ကာယိေကန ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ,

အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ကာယိေကန မိစာ္ဆ ဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန မိစာ္ဆ ဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ကာယိကဝာစသိေကန မိစာ္ဆ ဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ

– ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တိံ အာပေန္နာ ကမ္မကေတာ ဥပသမ္ပာေဒတိ, နိ ယံ ေဒတိ, သာမေဏရံ ဥပဋ္ဌာေပတိ,

 389

ဘိက္ခုေနာဝာဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မေတာပိ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ယာယ အာပတ္တိယာ သေဃနင္ ကမ္မံ ကတံ ေဟာတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝာ တာဒိသိကံ,

တေတာ ဝာ ပာပိဋ္ဌတရံ, ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိေက ဂရဟတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ဗုဒ္ဓ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သဃင္ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိေကာ စ

ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ

ကာတဗ္ဗ’’န။္တိ

အနိ ိတဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဥေပာသထံ ပဝာရဏံ၊ အာပတ္တိ စ ဂိလာနကံ။

အဘိသမာစာရလဇ္ဇီ စ၊ အဓိသီေလ ဒေဝန စ။

အနာစာရံ ဥပဃာတိ၊ မိစာ္ဆ အာပတ္တိေမဝ စ။

ယာယာပတ္တိယာ ဗုဒ္ဓ ၊ ပဌေမာ ဝဂ္ဂသဂေဟာတိ

င္ ။

၂. နပ္ပဋပိ ္ပ မ္ဘနဝေဂ္ဂာ
 390

၄၂၀. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗ’’န?္တိ

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တိံ အာပေန္နာ ကမ္မကေတာ ဥပသမ္ပာေဒတိ, နိ ယံ ေဒတိ, သာမေဏရံ ဥပဋ္ဌာေပတိ,

ဘိက္ခုေနာဝာဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မေတာပိ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

[စူဠဝ. ၈-၉, ၁၈, ၃၀-၃၁, ၄၃, ၅၃, ၆၂, ၇၂] ‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ယာယ အာပတ္တိယာ သေဃနင္ ကမ္မံ ကတံ

ေဟာတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝာ တာဒိသိကံ, တေတာ ဝာ ပာပိဋ္ဌတရံ, ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိေက

ဂရဟတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဗုဒ္ဓ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သဃင္ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ,

မိစာ္ဆ ဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, ဩမဒ္ဒကာရေကာ စ ေဟာတိ,

ဝေတ္တသု သိက္ခာယ စ န ပရိပူရကာရီ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ

ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗ’’န။္တိ

၄၂၁. ‘‘သဂာမာဝစေရန,
င္ ဘေန ္တ, ဘိက္ခုနာ သဃင္ံ ဥပသကမေန
င္ ္တန ကတိ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ

သေဃာင္ ဥပသကမိင္ တေဗ္ဗာ’’တိ?

 391

[ပရိ. ၃၆၅] ‘‘သဂာမာဝစေရန,

င္ ဥပာလိ, ဘိက္ခုနာ သဃင္ံ ဥပသကမေန
င္ ္တန ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ

ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ သေဃာင္ ဥပသကမိင္ တေဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ? သဂာမာဝစေရန,

င္ ဥပာလိ, ဘိက္ခုနာ သဃင္ံ

ဥပသကမေန
င္ ္တန နီစစိေတ္တန သေဃာင္ ဥပသကမိင္ တေဗ္ဗာ, ရေဇာဟရဏသေမန စိေတ္တန,

အာသနကုသေလန ဘဝိတဗ္ဗံ နိ ဇ္ဇကုသေလန, ေထေရ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇေန ္တန, နေဝ ဘိက္ခူ

အာသေနန အပ္ပဋိဗာဟေန ္တန ယထာပတိရူေပ အာသေန နိသီဒိတဗ္ဗံ, အနာနာကထိေကန ဘဝိတဗ္ဗံ

အတိရစ္ဆာနကထိေကန, သာမံ ဝာ ဓေမ္မာ ဘာသိတေဗ္ဗာ, ပေရာ ဝာ အေဇ္ဈသိတေဗ္ဗာ, အရိေယာ ဝာ

တုဏ္ဟိဘာေဝာ နာတိမညိတေဗ္ဗာ, သေစ, ဥပာလိ, သေဃာင္ သမဂ္ဂကရဏီယာနိ ကမ္မာနိ ကေရာတိ တတ

္ရ

ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခုေနာ နက္ခမတိ, အပိ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မံ ကတ္ဝာ ဉာေပတဗ္ဗာ သာမဂ္ဂီ။ တံ ကိ ေဟတု?

မာဟံ သေဃနင္ နာနေတ္တာ အ န။္တိ သဂာမာဝစေရနု

င္ ပာလိ, ဘိက္ခုနာ သဃင္ံ ဥပသကမေန
င္ ္တန ဣေမ ပဉ္စ

ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ သေဃာင္ ဥပသကမိင္ တေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၂၂. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ

ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ

ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဥ ိတမန ္တီ စ ေဟာတိ, နိ ိတဇပ္ပီ

စ, န စ ဘာသာနုသန္ဓိကုသေလာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ

ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ

ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္

ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

နဥ ိတမန ္တီ စ ေဟာတိ, န နိ ိတဇပ္ပီ စ, ဘာသာနုသန္ဓိကုသေလာ စ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ

 392

ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ

ကာေရတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ

ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ ဗဟုဇနရုစိေတာ စ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ

စ ေဟာတိ ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဥ ာေဒတာ စ ေဟာတိ,

အပသာေဒတာ စ, အဓမ္မံ ဂဏ္ဟာတိ, ဓမ္မံ ပဋိဗာဟတိ, သမ္ဖဉ္စ ဗဟုံ ဘာသတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ

ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္

ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ ဗဟုဇနရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န

ဥ ာေဒတာ စ ေဟာတိ, န အပသာေဒတာ စ, ဓမ္မံ ဂဏ္ဟာတိ, အဓမ္မံ ပဋိဗာဟတိ, သမ္ဖဉ္စ န ဗဟုံ

ဘာသတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ

ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ ဗဟုဇနရုစိေတာ စ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ

စ ေဟာတိ ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပသယ္ဟပဝတ္တာ ေဟာတိ,

အေနာကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ

ေစာေဒတာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, န

ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္

ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ

ဗဟုဇနရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ပသယ္ဟပဝတ္တာ ေဟာတိ, ဩကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ

 393

ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ

ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု သေဃင္ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ

ဗဟုဇနရုစိေတာ စာ’’တိ။

၄၂၃. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တိယာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? အတ္တေနာ သီလက္ခေန္ဓာ

သုဂုေတ္တာ ေဟာတိ သုရက္ခိေတာ, ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ေဟာတိ, ဝိသာရေဒာ သဃမေဇ္ဈ

င္

ေဝာဟရတိ, ပစ္စတ္ထိေက သဟဓေမ္မန သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တိယာ’’။

နပ္ပဋိပ္ပ မ္ဘနဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပေန္နာ ယာယဝဏ္ဏဉ္စ၊ အလဇ္ဇီ သဂာေမန

င္ စ။

ဥ ိတာ ဥ ာေဒတာ စ၊ ပသယ္ဟ ပရိယတ္တိယာတိ။

ပဌမယမကပညတ္တိ။

၃. ေဝာဟာရဝေဂ္ဂာ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ’’န?္တိ

၄၂၄. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ
 394

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပေယာဂံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ

ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ

သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ

ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ပသယ္ဟပဝတ္တာ ေဟာတိ, အေနာကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ

ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ

ကာေရတာ ေဟာတိ, န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ
 395

သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ပသယ္ဟပဝတ္တာ ေဟာတိ, ဩကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ

ပဝတ္တာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ

ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မံ အပ္ပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ

အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မံ အပ္ပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ကမ္မံ န ဇာနာတိ, ကမ္မ ကရဏံ န ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝတ္တံ န

ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ

သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကမ္မံ ဇာနာတိ, ကမ္မ ကရဏံ ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝတ္တံ

ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝူပသမံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ

သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။
 396

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒာနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န

ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ

ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အလဇ္ဇီ စ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇီ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အကုသေလာ

စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န

ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္

ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။
 397

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ အနု ာဝနံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ

သမထံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ အနု ာဝနံ ဇာနာတိ,

ဉတ္တိယာ သမထံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ န ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ,

န စ ဌာနာဌာနကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ

သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ

ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသေလာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ န

ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္ ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ ဇာနာတိ,

 398

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သေဃင္

ေဝာဟရိတဗ္ဗ’’န။္တိ

ေဝာဟာရဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တိ အဓိကရဏံ၊ ပသယ္ဟာပတ္တိ ဇာနနာ။

ကမ္မံ ဝတ္ထုံ အလဇ္ဇီ စ၊ အကုသေလာ စ ဉတ္တိယာ။

သုတ္တံ န ဇာနာတိ ဓမ္မံ၊ တတိေယာ ဝဂ္ဂသဂေဟာတိ

င္ ။

၄. ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝေဂ္ဂာ

၄၂၅. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အဓမ္မိကာ

ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတေမ ပဉ္စ? အနာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, အေဒသနာဂာမိနိယာ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ

အာဝိ ကေရာတိ, ေဒသိတာယ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ,

မေနာ မာနေသန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။

‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, ဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတေမ ပဉ္စ? အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ,

ေဒသနာဂာမိနိယာ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, အေဒသိတာယ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ,

န စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, န မေနာ မာနေသန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စ ဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတေမ ပဉ္စ? နာနာသံဝာသက သနေ္တိ က ဒိဋ္ဌိံ

အာဝိ ကေရာတိ, နာနာသီမာယ ဌိတ သနေ္တိ က ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, အပကတတ္တ သနေ္တိ က ဒိဋ္ဌိံ
 399

အာဝိ ကေရာတိ, စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, မေနာ မာနေသန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ – ဣေမ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။

‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, ဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတေမ ပဉ္စ? သမာနသံဝာသက သနေ္တိ က ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ

ကေရာတိ, သမာနသီမာယ ဌိတ သနေ္တိ က ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, ပကတတ္တ သနေ္တိ က ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ

ကေရာတိ, န စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, န မေနာ မာနေသန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ – ဣေမ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာတိ။

၄၂၆. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။

ကတေမ ပဉ္စ? ကာေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန

အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဒိယ္ယမာနံ

ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, နိ ဂ္ဂိေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန ဝာ ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဝာ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ

– ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။

‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, ဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ကာေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန ပဋိဂ္ဂဟိတံ,

ကာေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန ပဋိဂ္ဂဟိတံ,

ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဒိယ္ယမာနံ ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ပဋိဂ္ဂဟိတံ, နိ ဂ္ဂိေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန ဝာ

ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဝာ ပဋိဂ္ဂဟိတံ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ’’တိ။

၄၂၇. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အနတိရိတ္တာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အနတိရိတ္တာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

[ပာစိ. ၂၃၉] အကပ္ပိယကတံ ေဟာတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတံ ေဟာတိ အနုစ္စာရိတကတံ ေဟာတိ,

အဟတ္ထပာေသ ကတံ ေဟာတိ, အလေမတံ သဗ္ဗန ္တိ အဝုတ္တံ ေဟာတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

အနတိရိတ္တာ။
 400

‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အတိရိတ္တာ။ ကတေမ ပဉ္စ? [ပာစိ. ၂၃၉] ကပ္ပိယကတံ ေဟာတိ, ပဋိဂ္ဂဟိတကတံ

ေဟာတိ, ဥစ္စာရိတကတံ ေဟာတိ, ဟတ္ထပာေသ ကတံ ေဟာတိ, အလေမတံ သဗ္ဗန ္တိ ဝုတ္တံ ေဟာတိ –

ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အတိရိတ္တာ’’တိ။

၄၂၈. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာကာေရဟိ ပဝာရဏာ ပညာယတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ,

အာကာေရဟိ ပဝာရဏာ ပညာယတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? [ပာစိ. ၂၃၉] အသနံ ပညာယတိ, ေဘာဇနံ

ပညာယတိ, ဟတ္ထပာေသ ဌိေတာ အဘိဟရတိ, ပဋိေက္ခေပာ ပညာယတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟာကာေရဟိ ပဝာရဏာ ပညာယတီ’’တိ။

၄၂၉. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အဓမ္မိကာ

ပဋိညာတကရဏာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဘိက္ခု ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ ေဟာတိ, ပာရာဇိေကန

ေစာဒိယမာေနာ သဃာဒိ
င္ ေသသံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေဃာင္ သဃာဒိ
င္ ေသေသန ကာေရတိ,

အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခု ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ ေဟာတိ, ပာရာဇိေကန ေစာဒိယမာေနာ

ပာစိတ္တိယံ။ေပ.။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေဃာင္ ဒုက္ကေဋန ကာေရတိ,

အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခု သဃာဒိ

င္ ေသသံ။ေပ.။ ပာစိတ္တိယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပေန္နာ

ေဟာတိ။ ဒုက္ကေဋန ေစာဒိယမာေနာ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေဃာင္ ပာရာဇိေကန

ကာေရတိ, အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခု ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပေန္နာ ေဟာတိ, ဒုက္ကေဋန ေစာဒိယမာေနာ

သဃာဒိ
င္ ေသသံ။ေပ.။ ပာစိတ္တိယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေဃာင္

ပာဋိေဒသနီေယန ကာေရတိ – အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ

ပဋိညာတကရဏာ။
 401

‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, ဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဘိက္ခု ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ

ေဟာတိ, ပာရာဇိေကန ေစာဒိယမာေနာ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေဃာင္ ပာရာဇိေကန

ကာေရတိ, ဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခု သဃာဒိ

င္ ေသသံ။ေပ.။ ပာစိတ္တိယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ

အဇ္ဈာပေန္နာ ေဟာတိ, ဒုက္ကေဋန ေစာဒိယမာေနာ ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေဃာင္

ဒုက္ကေဋန ကာေရတိ, ဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ

ပဋိညာတကရဏာ’’တိ။

၄၃၀. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မံ

ကာရာေပန ္တ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတု’’န?္တိ ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ

ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ,

ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝတ္တာ ေဟာတိ, ေနာ ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပာေယာ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ နာလံ

ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ အလံ

ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? လဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ပ ိေတာ စ, ပကတေတ္တာ စ,

ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပာေယာ ဝတ္တာ ေဟာတိ, ေနာ စာဝနာဓိပ္ပာေယာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ အလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတု’’န။္တိ

၄၃၁. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န

သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န

သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒာနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ,

 402

ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ

ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ

သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၃၂. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ပဉ္ဟာပုစာ္ဆ ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာ, ဥပာလိ, ပဉ္ဟာပုစာ္ဆ ။ ကတမာ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ

ေမာမူဟတ္တာ ပဉ္ဟံ ပုစတ

္ဆ ိ, ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ ပဉ္ဟံ ပုစတ
္ဆ ိ, ပရိဘဝာ ပဉ္ဟံ ပုစတ
္ဆ ိ, အညာတုကာေမာ

ပဉ္ဟံ ပုစတ
္ဆ ိ, သေစ ေမ ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌော သမ္မေဒဝ ဗ္ယာကရိ တိ ဣေစ္စတံ ကုသလံ ေနာ ေစ ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌော

သမ္မေဒဝ ဗ္ယာကရိ တိ အဟမ သမ္မေဒဝ ဗ္ယာကရိ ာမီတိ ပဉ္ဟံ ပုစတ

္ဆ ိ – ဣမာ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

ပဉ္ဟာပုစာ္ဆ ’’တိ။

၄၃၃. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အညဗ္ယာကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အညဗ္ယာကရဏာ။ ကတေမ

ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ အညံ ဗ္ယာကေရာတိ, ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အညံ ဗ္ယာကေရာတိ, ဥမ္မာဒာ

စိတ္တေက္ခပာ အညံ ဗ္ယာကေရာတိ, အဓိမာေနန အညံ ဗ္ယာကေရာတိ, ဘူတံ အညံ ဗ္ယာကေရာတိ – ဣေမ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အညဗ္ယာကရဏာ’’တိ။

၄၃၄. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ဝိသုဒ္ဓိေယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာ, ဥပာလိ, ဝိသုဒ္ဓိေယာ။ ကတမာ ပဉ္စ? နိဒာနံ

ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗံ အယံ ပဌမာ ဝိသုဒ္ဓိ, နိဒာနံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ

ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗံ အယံ ဒုတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ, နိဒာနံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ စတ္တာရိ

ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ေတရသ သဃာဒိ

င္ ေသေသ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗံ အယံ
 403

တတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ, နိဒာနံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ေတရသ သဃာဒိ

င္ ေသေသ

ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ေဒ္ဝ အနိယေတ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗံ အယံ စတုတ္ထာ ဝိသုဒ္ဓိ,

ဝိတ္ထာေရေနဝ ပဉ္စမီ – ဣမာ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိေယာ’’တိ။

၄၃၅. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေဘာဇနာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, ေဘာဇနာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

ဩဒေနာ, ကုမ္မာေသာ, သတ္တု, မေစ္ဆာ, မံသံ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ေဘာဇနာ’’တိ။

ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ အပေရ၊ ပဋိဂ္ဂဟာနတိရိတ္တာ။

ပဝာရဏာ ပဋိညာတံ၊ ဩကာသံ သာကေစ္ဆန စ။

ပဉ္ဟံ အညဗ္ယာကရဏာ၊ ဝိသုဒ္ဓိ စာပိ ေဘာဇနာတိ။

၅. အတ္တာဒာနဝေဂ္ဂာ

၄၃၆. [စူဠဝ. ၃၉၉; အ. နိ. ၁၀.၄၄] ‘‘ေစာဒေကန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ကတိ

ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စေဝက္ခိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ

ေစာေဒတုကာေမန ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စေဝက္ခိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ – ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ နု

ေခာမ္ဟ,ိ ပရိသုေဒ္ဓနမ္ဟိ ကာယသမာစာေရန သမန္နာဂေတာ အစ္ဆိေဒ္ဒန အပ္ပဋိမံေသန, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ

ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု ေနာ’’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ,
 404

ပရိသုေဒ္ဓန ကာယသမာစာေရန သမန္နာဂေတာ အစ္ဆိေဒ္ဒန အပ္ပဋိမံေသန, တ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ –

‘ဣင္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ ကာယိကံ သိက္ခ ူ’တိ ဣတိ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ေစာဒေကန ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ –

‘ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ နု ေခာမ္ဟ,ိ ပရိသုေဒ္ဓနမ္ဟိ ဝစီသမာစာေရန သမန္နာဂေတာ အစ္ဆိေဒ္ဒန

အပ္ပဋိမံေသန, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု

ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, ပရိသုေဒ္ဓန ဝစီသမာစာေရန သမန္နာဂေတာ အစ္ဆိေဒ္ဒန အပ္ပဋိမံေသန,

တ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ – ‘ဣင္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ ဝာစသိကံ သိက္ခ ူ’တိ ဣတိ ဘဝန ္တိ

ဝတ္တာေရာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ေစာဒေကန ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ေမတ္တံ နု

ေခာ ေမ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု

ေနာ’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခုေနာ ေမတ္တံ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ေဟာတိ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ,

တ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ – ‘ဣင္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ သဗ

္ရ ဟ္မစာရီသု ေမတ္တံ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌာေပဟီ’တိ

ဣတိ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ေစာဒေကန ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ –

‘ဗဟု ုေတာ နု ေခာမ္ဟိ သုတဓေရာ သုတသန္နိစေယာ, ေယ ေတ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ

မေဇ္ဈကလ္ယာဏာ ပရိေယာသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ ေကဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ္ရဗဟ္မစရိယံ

အဘိဝဒန,္တိ တထာရူပာ ေမ ဓမ္မာ ဗဟု ုတာ ေဟာန ္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုေပက္ခိတာ

ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု

ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ သုတဓေရာ သုတသန္နိစေယာ, ေယ ေတ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ

 405

မေဇ္ဈကလ္ယာဏာ ပရိေယာသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ ေကဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ္ရဗဟ္မစရိယံ

အဘိဝဒန,္တိ တထာရူပ ဓမ္မာ န ဗဟု ုတာ ေဟာန ္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုေပက္ခိတာ

ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ, တ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ – ‘ဣင္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ အာဂမံ ပရိယာပုဏ ူ’တိ

ဣတိ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ေစာဒေကန ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဥဘယာနိ

ေခာ ေမ ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ

သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ,

ဘိက္ခုေနာ ဥဘယာနိ ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ

သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, ‘ဣဒံ ပနာဝုေသာ ကတ္ထ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ’တိ ဣတိ ပုဋ္ဌော န

သမ္ပာယတိ [န သမ္ပာဒယတိ (က.), န သမ္ပာေဒတိ (သ္ယာ.)], တ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ – ‘ဣင္ဃ, တာဝ

အာယသ္မာ ဝိနယံ ပရိယာပုဏ ူ’တိ ဣတိ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ။ ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ

ေစာေဒတုကာေမန ဣေမ ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စေဝက္ခိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၃၇. ‘‘ေစာဒေကန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ကတိ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ

ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ

ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ကာေလန ဝက္ခာမိ ေနာ အကာေလန, ဘူေတန

ဝက္ခာမိ ေနာ အဘူေတန, သေဏ္ဟန ဝက္ခာမိ ေနာ ဖရုေသန, အတ္ထသံဟိေတန ဝက္ခာမိ ေနာ

အနတ္ထသံဟိေတန, ေမတ္တာစိေတ္တာ ဝက္ခာမိ ေနာ ေဒာသန ္တေရာတိ – ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ

ေစာေဒတုကာေမန ဣေမ ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ။

 406

၄၃၈. [စူဠဝ. ၄၀၀] ‘‘ေစာဒေကန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ကတိ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ

မနသိ ကရိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ပဉ္စ

ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ မနသိ ကရိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ကာရုညတာ, ဟိေတသိတာ,

အနုကမ္ပတာ, အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတာ, ဝိနယပုေရက္ခာရတာ – ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ

ေစာေဒတုကာေမန ဣေမ ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ မနသိ ကရိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၃၉. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မံ

ကာရာေပန ္တ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတု’’န?္တိ ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ

ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ, အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, အပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ

ေဟာတိ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, န ပဋိဗေလာ အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အနုေယာဂံ ဒာတုံ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ နာလံ

ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ အလံ

ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ,

ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, ပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ ေဟာတိ, ပ ိေတာ ေဟာတိ ဗ္ယေတ္တာ ပဋိဗေလာ

အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အနုေယာဂံ ဒာတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ

ဩကာသကမ္မံ ကာရာေပန ္တ အလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတု’’န။္တိ

၄၄၀. [စူဠဝ. ၃၉၈] ‘‘အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခုနာ ကတိဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတံ

အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗ’’န?္တိ ‘‘အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ပဉ္စင္ဂသမန္နာဂတံ

 407

[ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတံ (သီ. သ္ယာ.)] အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗံ။ ကတေမ ပဉ္စ [ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ

(သ္ယာ.)]? အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမန, ဥပာလိ, ဘိက္ခုနာ ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ေခာ အဟံ ဣမံ

အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမာ, ကာေလာ နု ေခာ ဣမံ အတ္တာဒာနံ အာဒာတုံ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ သေစ, ဥပာလိ,

ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အကာေလာ ဣမံ အတ္တာဒာနံ အာဒာတုံ ေနာ ကာေလာ’တိ, န

တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ, ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ကာေလာ ဣမံ အတ္တာဒာနံ အာဒာတုံ

ေနာ အကာေလာ’တိ, ေတနုပာလိ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ေခာ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒာနံ

အာဒာတုကာေမာ ဘူတံ နု ေခာ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ သေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ

ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အဘူတံ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ေနာ ဘူတ’န,္တိ န တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဘူတံ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ေနာ အဘူတ’န,္တိ

ေတနုပာလိ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ေခာ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမာ,

အတ္ထသံဟိတံ နု ေခာ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ သေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ

ဇာနာတိ –’ အနတ္ထသံဟိတံ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ေနာ အတ္ထသံဟိတ’န,္တိ န တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ

အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အတ္ထသံဟိတံ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ေနာ

အနတ္ထသံဟိတ’န,္တိ ေတနုပာလိ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣမံ ေခာ အဟံ အတ္တာဒာနံ

အာဒိယမာေနာ လဘိ ာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘေတ္တ ဘိက္ခူ ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ ပေက္ခ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။

သေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ေခာ အဟံ အတ္တာဒာနံ အာဒိယမာေနာ န
 408

လဘိ ာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘေတ္တ ဘိက္ခူ ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ ပေက္ခ’တိ, န တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ

အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣဒံ ေခာ အဟံ အတ္တာဒာနံ

အာဒိယမာေနာ လဘိ ာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘေတ္တ ဘိက္ခူ ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ ပေက္ခ’တိ, ေတနုပာလိ

ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စေဝက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣမံ ေခာ ေမ အတ္တာဒာနံ အာဒိယေတာ ဘဝိ တိ သဃင္

တေတာနိဒာနံ ဘ နံ ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ သဃေဘေဒာ

င္ သဃရာဇိ
င္ သဃဝဝတ္ထ
င္ ာနံ

သဃနာနာကရဏံ
င္ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ သေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ေခာ

ေမ အတ္တာဒာနံ အာဒိယေတာ ဘဝိ တိ သဃင္ တေတာနိဒာနံ ဘ နံ ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ

သဃေဘေဒာ
င္ သဃရာဇိ
င္ သဃဝဝတ္ထ
င္ ာနံ သဃနာနာကရဏ’န
င္ ,္တိ န တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ ဘိက္ခု ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ေခာ ေမ အတ္တာဒာနံ အာဒိယေတာ န

ဘဝိ တိ သဃင္ တေတာနိဒာနံ ဘ နံ ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ သဃေဘေဒာ

င္ သဃရာဇိ
င္

သဃဝဝတ္ထ
င္ ာနံ သဃနာနာကရဏ’န
င္ ,္တိ တံ အာဒာတဗ္ဗံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ။ ဧဝံ ပဉ္စင္ဂသမန္နာဂတံ ေခာ,

ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ အာဒိန္နံ ပစ္ဆာပိ အဝိပ္ပဋိသာရကရံ ဘဝိ တီ’’တိ။

၄၄၁. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ

ဗဟူပကာေရာ ေဟာတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ

ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သီလဝာ ေဟာတိ, ပာတိေမာက္ခသံဝရသံဝုေတာ

ဝိဟရတိ အာစာရေဂာစရသမ္ပေန္နာ အဏုမေတ္တသု ဝေဇ္ဇသု ဘယဒ ာဝီ, သမာဒာယ သိက္ခတိ

သိက္ခာပေဒသု; ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ သုတဓေရာ သုတသန္နိစေယာ; ေယ ေတ ဓမ္မာ

အာဒိကလ္ယာဏာ မေဇ္ဈကလ္ယာဏာ ပရိေယာသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ ေကဝလပရိပုဏ္ဏံ

 409

ပရိသုဒ္ဓံ ္ရဗဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန ္တိ တထာရူပ ဓမ္မာ ဗဟု ုတာ ေဟာန ္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ

မနသာနုေပက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ

ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ; ဝိနေယ ေခာ ပန ဌိေတာ

ေဟာတိ အသံဟီေရာ; ပဋိဗေလာ ေဟာတိ ဥေဘာ အတ္ထပစ္စတ္ထိေက အ ာေသတုံ သညာေပတုံ

နိဇ္ဈာေပတုံ ေပေက္ခတုံ ပသာေဒတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ

ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ,

ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, ပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ ေဟာတိ, ပ ိေတာ ေဟာတိ ဗ္ယေတ္တာ, ပဋိဗေလာ

အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အနုေယာဂံ ဒာတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ

ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ,

ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာေရာ ေဟာတီ’’တိ။

၄၄၂. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န?္တိ ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ,

အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ န ဇာနာတိ,

သုတ္တာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ ဌာနာဌာနကုသေလာ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
 410

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ

ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသေလာ စ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ဓမ္မံ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ

နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ ဇာနာတိ,

ဓမ္မာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ စ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒာနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န

ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ,

နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပေယာဂံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ

 411

ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,

အာပတ္တိယာ ဝိနိစယ
္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ န ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ

ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ

ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န။္တိ

အတ္တာဒာနဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ပရိသုဒ္ဓဉ္စ ကာေလန၊ ကာရုညံ ဩကာေသန စ။

အတ္တာဒာနံ အဓိကရဏံ၊ အပေရဟိပိ ဝတ္ထုဉ္စ။

 412

သုတ္တံ ဓမ္မံ ပုန ဝတ္ထုဉ္စ၊ အာပတ္တိ အဓိကရေဏန စာတိ။

၆. ဓုတဂဝေဂ္ဂ
င္ ာ

၄၄၃. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာရညိကာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အာရညိကာ [အ. နိ. ၅.၁၈၁; ပရိ.

၃၂၅]။ ကတေမ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ အာရညိေကာ ေဟာတိ, ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ

အာရညိေကာ ေဟာတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တေက္ခပာ အာရညိေကာ ေဟာတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုေဒ္ဓဟိ ဗုဒ္ဓသာဝေကဟီတိ

အာရညိေကာ ေဟာတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆေညဝ နိ ာယ သန ္တုဋ္ဌိေညဝ နိ ာယ – သေလ္လခေညဝ

နိ ာယ ပဝိေဝကေညဝ နိ ာယ ဣဒမတ္ထိတေညဝ နိ ာယ အာရညိေကာ ေဟာတိ – ဣေမ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စ အာရညိကာ’’တိ။

‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ပိ ပာတိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ပံသုကူလိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု

ေခာ, ဘေန ္တ, ရုက္ခမူလိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေသာသာနိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ,

အေဗ္ဘာကာသိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေတစီဝရိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ,

သပဒာနစာရိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေနသဇ္ဇိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ,

ယထာသန ္ထတိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ဧကာသနိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ,

ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ပတ္တပိ ိကာတိ? ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, ပတ္တပိ ိကာ။

ကတေမ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ ပတ္တပိ ိေကာ

ေဟာတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တေက္ခပာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုေဒ္ဓဟိ ဗုဒ္ဓသာဝေကဟီတိ

ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆေညဝ နိ ာယ သန ္တုဋ္ဌိေညဝ နိ ာယ သေလ္လခေညဝ

နိ ာယ ပဝိေဝကေညဝ နိ ာယ ဣဒမတ္ထိတေညဝ နိ ာယ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ – ဣေမ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စ ပတ္တပိ ိကာ’’တိ။

 413

ဓုတဂဝေဂ္ဂ
င္ ာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာရညိေကာ ပိ ိပံသု၊ ရုက္ခသုသာနပဉ္စမံ။

အေဗ္ဘာ ေတစီဝရေဉ္စဝ၊ သပဒာနေနသဇ္ဇိကာ။

သန ္ထေတကာသနေဉ္စဝ၊ ခလုပစ္ဆာ ပတ္တပိ ိကာတိ။

၇. မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ

၄၄၄. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, မုသာဝာဒာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, မုသာဝာဒာ။ ကတေမ ပဉ္စ? အတ္ထိ

မုသာဝာေဒာ ပာရာဇိကဂာမီ, အတ္ထိ မုသာဝာေဒာ သဃာဒိ

င္ ေသသဂာမီ, အတ္ထိ မုသာဝာေဒာ ထုလ္လစ္စယဂာမီ,

အတ္ထိ မုသာဝာေဒာ ပာစိတ္တိယဂာမီ, အတ္ထိ မုသာဝာေဒာ ဒုက္ကဋဂာမီ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

မုသာဝာဒာ’’တိ။

၄၄၅. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သဃမေဇ္ဈ
င္ ဥေပာသထံ ဝာ

ပဝာရဏံ ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ

သေဃနင္ ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ သဃမေဇ္ဈ
င္ ဥေပာသထံ ဝာ ပဝာရဏံ ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ,

မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေဃနင္ ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝတ္တာ ေဟာတိ, ေနာ

ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပာေယာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သဃမေဇ္ဈ
င္

ဥေပာသထံ ဝာ ပဝာရဏံ ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ

ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေဃနင္ ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ။

 414

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သဃမေဇ္ဈ
င္ ဥေပာသထံ ဝာ ပဝာရဏံ

ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေဃနင္

ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ,

အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, အပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ ေဟာတိ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ,

ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ ကလဟကာရေကာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ သဃမေဇ္ဈ
င္ ဥေပာသထံ ဝာ ပဝာရဏံ ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ,

မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေဃနင္ ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ’’တိ။

၄၄၆. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န

ဒာတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န ဒာတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မာပဋိကမ္မံ

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န

ဒာတေဗ္ဗာ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ ဒာတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မာပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ ဒာတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၄၇. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာကာေရဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ,

အာကာေရဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇိတာ, အညာဏတာ,

 415

ကုက္ကုစ္စပကတတာ, အကပ္ပိေယ ကပ္ပိယသညိတာ, ကပ္ပိေယ အကပ္ပိယသညိတာ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အဒ ေနန, အ ဝေနန, ပသုတ္တကတာ, တထာသညီ, သတိသေမ္မာသာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။

၄၄၈. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေဝရာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, ေဝရာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

ပာဏာတိပာေတာ, အဒိန္နာဒာနံ, ကာေမသုမိစ္ဆာစာေရာ, မုသာဝာေဒာ, သုရာေမရယမဇ္ဇပ္ပမာဒဋ္ဌာနံ –

ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ေဝရာ’’တိ။

‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေဝရမဏိေယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာ, ဥပာလိ, ေဝရမဏိေယာ။ ကတမာ ပဉ္စ?

ပာဏာတိပာတာ ေဝရမဏီ [ေဝရမဏိ (က.)], အဒိန္နာဒာနာ ေဝရမဏီ, ကာေမသုမိစ္ဆာစာရာ ေဝရမဏီ,

မုသာဝာဒာ ေဝရမဏီ, သုရာေမရယမဇ္ဇပ္ပမာဒဋ္ဌာနာ ေဝရမဏီ – ဣမာ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

ေဝရမဏိေယာ’’တိ။

၄၄၉. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ဗ္ယသနာနီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာနိ, ဥပာလိ, ဗ္ယသနာနိ။ [ပရိ. ၃၂၅; အ. နိ.

၅.၁၃၀] ကတမာနိ ပဉ္စ? ဉာတိဗ္ယသနံ, ေဘာဂဗ္ယသနံ, ေရာဂဗ္ယသနံ, သီလဗ္ယသနံ, ဒိဋ္ဌိဗ္ယသနံ – ဣမာနိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဗ္ယသနာနီ’’တိ။

‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, သမ္ပဒာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာ, ဥပာလိ, သမ္ပဒာ။ [ပရိ. ၃၂၅; အ. နိ. ၅.၁၃၀] ကတမာ

ပဉ္စ? ဉာတိသမ္ပဒာ, ေဘာဂသမ္ပဒာ, အာေရာဂ္ယသမ္ပဒာ, သီလသမ္ပဒာ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒာ – ဣမာ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

သမ္ပဒာ’’တိ။
 416

မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

မုသာဝာေဒာ စ ဩမဒ္ဒိ၊ အပေရဟိ အနုေယာေဂာ။

အာပတ္တိဉ္စ အပေရဟိ၊ ေဝရာ ေဝရမဏီပိ စ။

ဗ္ယသနံ သမ္ပဒာ ေစဝ၊ သတ္တေမာ ဝဂ္ဂသဂေဟာတိ

င္ ။

၈. ဘိက္ခုေနာဝာဒဝေဂ္ဂာ

၄၅၀. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခုနိသေဃေနဝ
င္ ကမ္မံ

ကာတဗ္ဗ’’န?္တိ ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခုနိသေဃေနဝ
င္ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ,

အဝန္ဒိေယာ ေသာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသေဃန။

င္ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝိဝရိတ္ဝာ ကာယံ ဘိက္ခုနီနံ ဒ ေတိ,

ဦရုံ ဒ ေတိ, အဂဇာတံ

င္ ဒ ေတိ, ဥေဘာ အံသကူေဋ ဒ ေတိ, ဩဘာသတိ, ဂိဟီ

သမ္ပေယာေဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခုနိသေဃေနဝ
င္

ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ အဝန္ဒိေယာ ေသာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသေဃန။

င္

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခုနိသေဃေနဝ
င္ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ,

အဝန္ဒိေယာ ေသာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသေဃန။

င္ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခုနီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ,

ဘိက္ခုနီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနီနံ အဝာသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနိေယာ အေက္ကာသတိ

ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ ေဘေဒတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခုနိသေဃေနဝ
င္ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, အဝန္ဒိေယာ ေသာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသေဃန။
င္
 417

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခုနိသေဃေနဝ
င္ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ,

အဝန္ဒိေယာ ေသာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသေဃန။

င္ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခုနီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ,

ဘိက္ခုနီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနီနံ အဝာသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနိေယာ အေက္ကာသတိ

ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ သမ္ပေယာေဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခုနိသေဃေနဝ
င္ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, အဝန္ဒိေယာ ေသာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသေဃနာ’’တိ
င္ ။

၄၅၁. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န?္တိ

ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝိဝရိတ္ဝာ ကာယံ

ဘိက္ခူနံ ဒ ေတိ, ဦရုံ ဒ ေတိ, အဂဇာတံ

င္ ဒ ေတိ, ဥေဘာ အံသကူေဋ ဒ ေတိ, ဩဘာသတိ,

ဂိဟီ သမ္ပေယာေဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခူနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အဝာသာယ

ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူ အေက္ကာသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခုနိေယာ ဘိက္ခူဟိ ေဘေဒတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခူနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အဝာသာယ

ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူ အေက္ကာသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခုနိေယာ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပေယာေဇတိ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န။္တိ

၄၅၂. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဌေပတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။
 418

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝတ္တာ

ေဟာတိ, ေနာ ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပာေယာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ

ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ, အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ,

အပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ ေဟာတိ, ဗာေလာ ေဟာတိ, အဗ္ယေတ္တာ, န ပဋိဗေလာ အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အနုေယာဂံ

ဒာတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဌေပတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန အနာစာေရန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဘိက္ခုနီနံ

အေက္ကာသကပရိဘာသေကာ ေဟာတိ, ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုေလာမိေကန

သံသေဂ္ဂန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဌေပတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, ဘ နကာရေကာ စ ေဟာတိ

ကလဟကာရေကာ, သိက္ခာယ စ န ပရိပူရိကာရီ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ’’တိ။

 419

၄၅၃. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဂေဟတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဂေဟတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန

အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ဘိက္ခုနီနံ အေက္ကာသကပရိဘာသေကာ ေဟာတိ, ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ

အနနုေလာမိေကန သံသေဂ္ဂန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ

ဩဝာေဒာ န ဂေဟတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဂေဟတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, ဂမိေကာ ဝာ ေဟာတိ,

ဂိလာေနာ ဝာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဂေဟတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၅၄. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န

အေသေက္ခန သီလက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, န အေသေက္ခန သမာဓိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, န အေသေက္ခန ပညာက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, န အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိက္ခေန္ဓန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, န အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အေသေက္ခန

သီလက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, အေသေက္ခန သမာဓိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

အေသေက္ခန ပညာက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ

 420

ေဟာတိ, အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, န ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, န နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ

ေဟာတိ, န ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, ယထာဝိမုတ္တံ စိတ္တံ န ပစ္စေဝက္ခိတာ – ဣေမဟိ ေခာ,

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ င္

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ,

ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ,

ယထာဝိမုတ္တံ စိတ္တံ ပစ္စေဝက္ခိတာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ

သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ’’တိ။

ဘိက္ခုေနာဝာဒဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဘိက္ခုနီေဟဝ ကာတဗ္ဗံ၊ အပေရဟိ တထာ ဒုေဝ။

ဘိက္ခုနီနံ တေယာ ကမ္မာ၊ န ဌေပတဗ္ဗာ ေဒ္ဝ ဒုကာ။

န ဂေဟတဗ္ဗာ ေဒ္ဝ ဝုတ္တာ၊ သာကစ္ဆာသု စ ေဒ္ဝ ဒုကာတိ။

၉. ဥဗ္ဗာဟိကဝေဂ္ဂာ

၄၅၅. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န

သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။
 421

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န အတ္ထကုသေလာ ေဟာတိ, န ဓမ္မကုသေလာ ေဟာတိ, န နိရုတ္တိကုသေလာ

ေဟာတိ, န ဗ္ယဉ္ဇနကုသေလာ ေဟာတိ, န ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အတ္ထကုသေလာ ေဟာတိ,

ဓမ္မကုသေလာ ေဟာတိ, နိရုတ္တိကုသေလာ ေဟာတိ, ဗ္ယဉ္ဇနကုသေလာ ေဟာတိ, ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ေကာဓေနာ ေဟာတိ ေကာဓာဘိဘူေတာ, မက္ခီ ေဟာတိ မက္ခာဘိဘူေတာ, ပဠာသီ

ေဟာတိ ပဠာသာဘိဘူေတာ, ဣ ုကီ ေဟာတိ ဣ ာဘိဘူေတာ, သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ

အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂီ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ

န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န ေကာဓေနာ ေဟာတိ န ေကာဓာဘိဘူေတာ, န မက္ခီ ေဟာတိ န မက္ခာဘိဘူေတာ, န ပဠာသီ

ေဟာတိ န ပဠာသာဘိဘူေတာ, န ဣ ုကီ ေဟာတိ န ဣ ာဘိဘူေတာ, အသန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ

ေဟာတိ အနာဓာနဂ္ဂာဟီ သုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂီ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကုပ္ပတိ, ဗ္ယာပဇ္ဇတိ, ပတိဋ္ဌိယတိ, ေကာပံ ဇေနတိ, အခေမာ ေဟာတိ

အပဒက္ခိဏဂ္ဂာဟီ အနုသာသနိံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ

သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ကုပ္ပတိ, န ဗ္ယာပဇ္ဇတိ, န ပတိဋ္ဌိယတိ, န ေကာပံ ဇေနတိ, ခေမာ

 422

ေဟာတိ ပဒက္ခိဏဂ္ဂာဟီ အနုသာသနိံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပသာေရတာ ေဟာတိ ေနာ သာေရတာ, အေနာကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ

ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ

ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သာေရတာ ေဟာတိ ေနာ

ပသာေရတာ, ဩကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ ေဟာတိ, ယထာဓမ္မံ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ

ေစာေဒတာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ

ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ

သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န

သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇီ စ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။
 423

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ

သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၅၆. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတီ’’တိ?

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ န

ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ

ဌာနဌာနကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ

ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသေလာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ ဇာနာတိ,
 424

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒာနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပေယာဂံ န ဇာနာတိ,

အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ

ဘိက္ခု ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ,

အာပတ္တိယာ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ –
 425

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

ဘိက္ခု ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတီ’’တိ။

ဥဗ္ဗာဟိကဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ နဝေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

န အတ္ထကုသေလာ ေစဝ၊ ေကာဓေနာ ကုပ္ပတီ စ ေယာ။

ပသာေရတာ ဆန္ဒာဂတိံ၊ အကုသေလာ တေထဝ စ။

သုတ္တံ ဓမ္မဉ္စ ဝတ္ထုဉ္စ၊ အာပတ္တိ အဓိကရဏံ။

ေဒ္ဝ ေဒ္ဝ ပကာသိတာ သေဗ္ဗ၊ ကဏ္ဟသုက္ကံ ဝိဇာနထာတိ။

၁၀. အဓိကရဏဝူပသမဝေဂ္ဂာ

၄၅၇. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ

ဝူပသေမတု’’န?္တိ ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပေယာဂံ န

ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

 426

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,

အာပတ္တိယာ ဝိနိစယ
္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ

ပေယာဂံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ န ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝိနိစယ

္ဆ ကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ

ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇီ စ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,
 427

အပ္ပ ုေတာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ဗဟု ုေတာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒာနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

 428

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ပုဂ္ဂလဂရု ေဟာတိ ေနာ သဃဂရု

င္ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, သဃဂရု
င္ ေဟာတိ ေနာ ပုဂ္ဂလဂရု – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု

အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု နာလံ

အာမိသဂရု ေဟာတိ ေနာ သဒ္ဓမ္မဂရု – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, သဒ္ဓမ္မဂရု ေဟာတိ ေနာ အာမိသဂရု – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတု’’န။္တိ

၄၅၈. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာကာေရဟိ သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အာကာေရဟိ

သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကေမ္မန, ဥေဒ္ဒေသန, ေဝာဟရေန ္တာ, အနု ာဝေနန,

သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟာကာေရဟိ သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတီ’’တိ။

‘‘သဃရာဇိ
င္ သဃရာဇီ
င္ တိ, ဘေန ္တ, ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ေခာ, ဘေန ္တ, သဃရာဇိ
င္ ေဟာတိ ေနာ စ

သဃေဘေဒာ?
င္ ကိတ္တာဝတာ စ ပန သဃရာဇိ
င္ ေစဝ ေဟာတိ သဃေဘေဒာ
င္ စာ’’တိ? ‘‘ပညေတ္တတံ,
 429

ဥပာလိ, မယာ အာဂန ္တုကာနံ ဘိက္ခူနံ အာဂန ္တုကဝတ္တံ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ ေခာ, ဥပာလိ, မယာ သိက္ခာပေဒ

အာဂန ္တုကာ ဘိက္ခူ အာဂန ္တုကဝေတ္တ န ဝတ္တန။္တိ ဧဝမ္ပိ ေခာ, ဥပာလိ, သဃရာဇိ
င္ ေဟာတိ ေနာ စ

သဃေဘေဒာ။
င္ ပညေတ္တတံ, ဥပာလိ, မယာ အာဝာသိကာနံ ဘိက္ခူနံ အာဝာသိကဝတ္တံ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ

ေခာ, ဥပာလိ, မယာ သိက္ခာပေဒ အာဝာသိကာ ဘိက္ခူ အာဝာသိကဝေတ္တ န ဝတ္တန။္တိ ဧဝမ္ပိ ေခာ, ဥပာလိ,

သဃရာဇိ
င္ ေဟာတိ ေနာ စ သဃေဘေဒာ။
င္ ပညေတ္တတံ ဥပာလိ မယာ ဘိက္ခူနံ ဘတ္တေဂ္ဂ ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တံ –

ယထာဝု ံ ယထာရတ္တံ ယထာပတိရူပံ အဂ္ဂာသနံ အေဂ္ဂာဒကံ အဂ္ဂပိ ံ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ ေခာ, ဥပာလိ,

မယာ သိက္ခာပေဒ နဝာ ဘိက္ခူ ဘတ္တေဂ္ဂ ေထရာနံ ဘိက္ခူနံ အာသနံ ပဋိဗာဟန။္တိ ဧဝမ္ပိ ေခာ, ဥပာလိ,

သဃရာဇိ
င္ ေဟာတိ ေနာ စ သဃေဘေဒာ။
င္ ပညေတ္တတံ, ဥပာလိ, မယာ ဘိက္ခူနံ ေသနာသေန

ေသနာသနဝတ္တံ – ယထာဝု ံ ယထာရတ္တံ ယထာပတိရူပံ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ ေခာ, ဥပာလိ, မယာ

သိက္ခာပေဒ နဝာ ဘိက္ခူ ေထရာနံ ဘိက္ခူနံ ေသနာသနံ ပဋိဗာဟန။္တိ ဧဝမ္ပိ ေခာ, ဥပာလိ, သဃရာဇိ
င္

ေဟာတိ ေနာ စ သဃေဘေဒာ။

င္ ပညေတ္တတံ, ဥပာလိ, မယာ ဘိက္ခူနံ အေန ္တာသီမာယ ဧကံ ဥေပာသထံ

ဧကံ ပဝာရဏံ ဧကံ သဃကမ္မ

င္ ံ ဧကံ ကမ္မာကမ္မံ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ ေခာ, ဥပာလိ, မယာ သိက္ခာပေဒ

တေတ္ထဝ အေန ္တာသီမာယ အာေဝနိဘာဝံ [အာေဝဏိဘာဝံ (သီ. သ္ယာ.)] ကရိတ္ဝာ ဂဏံ ဗန္ဓိတ္ဝာ အာေဝနိံ

[အာေဝဏိ (သီ. သ္ယာ.)] ဥေပာသထံ ကေရာန ္တိ အာေဝနိံ ပဝာရဏံ ကေရာန ္တိ အာေဝနိံ သဃကမ္မ
င္ ံ

ကေရာန ္တိ အာေဝနိံ ကမ္မာကမ္မာနိ ကေရာန။္တိ ဧဝံ ေခာ, ဥပာလိ, သဃရာဇိ

င္ ေစဝ ေဟာတိ သဃေဘေဒာ
င္

စာ’’တိ။

အဓိကရဏဝူပသမဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဒသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တိံ အဓိကရဏံ၊ ဆန္ဒာ အပ္ပ ုေတန စ။

 430

ဝတ္ထုဉ္စ အကုသေလာ စ၊ ပုဂ္ဂေလာ အာမိေသန စ။

ဘိဇ္ဇတိ သဃရာဇိ
င္ စ၊ သဃေဘေဒာ
င္ တေထဝ စာတိ။

၁၁. သဃေဘဒကဝေဂ္ဂ
င္ ာ

၄၅၉. [စူဠဝ. ၃၅၄-၃၅၅; အ. နိ. ၁၀.၃၈ အာဒေယာ] ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော

အေတကိေစာ္ဆ ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကေမ္မန – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော

အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ

ဥေဒ္ဒေသန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ

ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိ
 431

ေဝာဟရေန ္တာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ

ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ

အနု ာဝေနန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ

ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ

သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္

အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ

ကေမ္မန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ

အနု ာဝေနန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။
 432

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ

ကေမ္မန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ရုစိံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ရုစိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ရုစိံ

အနု ာဝေနန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ရုစိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ သညံ

ကေမ္မန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ သညံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ သညံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။ ဝိနိဓာယ သညံ

အနု ာဝေနန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ သညံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ’’တိ။

သဃေဘဒကဝေဂ္ဂ
င္ ာ နိဋ္ဌိေတာ ဧကာဒသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကေမ္မန၊ ဥေဒ္ဒေသ ေဝာဟေရန စ။

အနု ာဝေန သလာေကန၊ ပေဉ္စေတ ဒိဋ္ဌိနိ ိတာ။

ခန ္တိံ ရုစိဉ္စ သညဉ္စ၊ တေယာ ေတ ပဉ္စဓာ နယာတိ။

၁၂. ဒုတိယသဃေဘဒကဝေဂ္ဂ
င္ ာ
 433

၄၆၀. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကေမ္မန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ဥေဒ္ဒေသန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န

အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န

အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,
 434

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ အနု ာဝေနန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္

န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ကေမ္မန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။

အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ အနု ာဝေနန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န

အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ရုစိံ ကေမ္မန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ရုစိံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ရုစိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။

အဝိနိဓာယ ရုစိံ အနု ာဝေနန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ရုစိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,
 435

ပဉ္စဟေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န

အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ သညံ ကေမ္မန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ သညံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ သညံ

ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။ အဝိနိဓာယ သညံ အနု ာဝေနန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ သညံ သလာကဂ္ဂာေဟန –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သဃေဘဒေကာ
င္ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ

န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ’’တိ။

ဒုတိယသဃေဘဒကဝေဂ္ဂ
င္ ာ နိဋ္ဌိေတာ ဒ္ဝာဒသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကေမ္မန၊ ဥေဒ္ဒေသ ေဝာဟေရန စ။

အနု ာဝေန သလာေကန၊ ပေဉ္စေတ ဒိဋ္ဌိနိ ိတာ။

ခန ္တိံ ရုစိဉ္စ သညဉ္စ၊ တေယာ ေတ ပဉ္စဓာ နယာ။

ေဟဋ္ဌိေမ ကဏ္ဟပက္ခမ္ဟိ၊ သမဝီသတိ ဝိဓီ ယထာ။

တေထဝ သုက္ကပက္ခမ္ဟိ၊ သမဝီသတိ ဇာနထာတိ။

၁၃. အာဝာသိကဝေဂ္ဂာ
 436

၄၆၁. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခု ယထာဘတံ

နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခု ယထာဘတံ

နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သဃင္ိကံ ပုဂ္ဂလိကပရိေဘာေဂန ပရိဘုဉ္ဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ
င္ သမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, သဃင္ိကံ န ပုဂ္ဂလိကပရိေဘာေဂန ပရိဘုဉ္ဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္

သမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ’’တိ။

၄၆၂. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အဓမ္မိကာ ဝိနယဗ္ယာကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အဓမ္မိကာ

ဝိနယဗ္ယာကရဏာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ပရိဏာေမတိ, ဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ

ပရိဏာေမတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ပရိဏာေမတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ပရိဏာေမတိ, အပညတ္တံ

ပညာေပတိ, ပညတ္တံ သမုစ္ဆိန္ဒတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဝိနယဗ္ယာကရဏာ။ ပဉ္စိေမ,

ဥပာလိ, ဓမ္မိကာ ဝိနယဗ္ယာကရဏာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ အဓေမ္မာတိ ပရိဏာေမတိ,

ဓမ္မံ ဓေမ္မာတိ ပရိဏာေမတိ, အဝိနယံ အဝိနေယာတိ ပရိဏာေမတိ, ဝိနယံ ဝိနေယာတိ ပရိဏာေမတိ,

အပညတ္တံ န ပညေပတိ, ပညတ္တံ န သမုစ္ဆိန္ဒတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ

ဝိနယဗ္ယာကရဏာ’’တိ။

၄၆၃. [အ. နိ. ၅.၂၇၂-၂၈၅] ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘတ္တုေဒ္ဒသေကာ

ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘတ္တုေဒ္ဒသေကာ
 437

ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနုဒ္ဒိဋ္ဌံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ
င္

သမန္နာဂေတာ ဘတ္တုေဒ္ဒသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။

[အ. နိ. ၅.၂၇၂-၂၈၅] ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ဘတ္တုေဒ္ဒသေကာ ယထာဘတံ

နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနုဒ္ဒိဋ္ဌံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

ဘတ္တုေဒ္ဒသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ’’တိ။

၄၆၄. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ ေသနာသနပညာပေကာ။ေပ.။

ဘ ာဂာရိေကာ။ေပ.။ စီဝရပဋိဂ္ဂာဟေကာ။ေပ.။ စီဝရဘာဇေကာ။ေပ.။ ယာဂုဘာဇေကာ။ေပ.။

ဖလဘာဇေကာ။ေပ.။ ခဇ္ဇဘာဇေကာ။ေပ.။ အပ္ပမတ္တကဝိ ဇ္ဇေကာ။ေပ.။ သာဋိယဂ္ဂာဟာပေကာ။ေပ.။

ပတ္တဂ္ဂာဟာပေကာ။ေပ.။ အာရာမိကေပသေကာ။ေပ.။ သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ

ဧဝံ နိရေယ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ

နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေပသိတာေပသိတံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ

သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န

ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေပသိတာေပသိတံ ဇာနာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေဂဟိ

င္ သမန္နာဂေတာ သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခိေတ္တာ ဧဝံ

သေဂ္ဂ’’တိ။
 438

အာဝာသိကဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ေတရသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာဝာသိကဗ္ယာကရဏာ၊ ဘတ္တုေသနာသနာနိ စ။

ဘ စီဝရဂ္ဂာေဟာ စ၊ စီဝရ စ ဘာဇေကာ။

ယာဂု ဖလံ ခဇ္ဇကဉ္စ၊ အပ္ပသာဋိယဂာဟေကာ။

ပေတ္တာ အာရာမိေကာ ေစဝ၊ သာမေဏေရန ေပသေကာတိ။

၁၄. ကထိနတ္ထာရဝေဂ္ဂာ

၄၆၅. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာနိသံသာ ကထိနတ္ထာေရ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အာနိသံသာ

ကထိနတ္ထာေရ။ ကတေမ ပဉ္စ? အနာမန ္တစာေရာ, အသမာဒာနစာေရာ, ဂဏေဘာဇနံ, ယာဝဒတ္ထစီဝရံ,

ေယာ စ တတ္ထ စီဝရုပ္ပာေဒာ ေသာ ေနသံ ဘဝိ တိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အာနိသံသာ

ကထိနတ္ထာေရ’’တိ။

၄၆၆. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာဒီနဝာ မုဋ္ဌ တိ အသမ္ပဇာန နိဒ္ဒံ ဩက္ကမေတာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အာဒီနဝာ မုဋ္ဌ တိ အသမ္ပဇာန နိဒ္ဒံ ဩက္ကမေတာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဒုက္ခံ

သုပတိ, ဒုက္ခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, ပာပကံ သုပိနံ ပ တိ, ေဒဝတာ န ရက္ခန,္တိ အသုစိ မုစ္စတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စ အာဒီနဝာ မုဋ္ဌ တိ အသမ္ပဇာန နိဒ္ဒံ ဩက္ကမေတာ။ ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အာနိသံသာ

ဥပဋ္ဌိတ တိ သမ္ပဇာန နိဒ္ဒံ ဩက္ကမေတာ။ ကတေမ ပဉ္စ? သုခံ သုပတိ, သုခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, န

ပာပကံ သုပိနံ ပ တိ, ေဒဝတာ ရက္ခန,္တိ အသုစိ န မုစ္စတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အာနိသံသာ

ဥပဋ္ဌိတ တိ သမ္ပဇာန နိဒ္ဒံ ဩက္ကမေတာ’’တိ။

 439

၄၆၇. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အဝန္ဒိယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, အဝန္ဒိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌော အဝန္ဒိေယာ, ရစ္ဆဂေတာ အဝန္ဒိေယာ, ဩတမသိေကာ အဝန္ဒိေယာ,

အသမန္နာဟရေန ္တာ အဝန္ဒိေယာ, သုေတ္တာ အဝန္ဒိေယာ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ယာဂုပာေန အဝန္ဒိေယာ, ဘတ္တေဂ္ဂ အဝန္ဒိေယာ,

ဧကာဝေတ္တာ အဝန္ဒိေယာ, အညဝိဟိေတာ အဝန္ဒိေယာ, နေဂ္ဂာ အဝန္ဒိေယာ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

အဝန္ဒိယာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ခာဒေန ္တာ အဝန္ဒိေယာ, ဘုဉ္ဇေန ္တာ အဝန္ဒိေယာ,

ဥစ္စာရံ ကေရာေန ္တာ အဝန္ဒိေယာ, ပ ာဝံ ကေရာေန ္တာ အဝန္ဒိေယာ, ဥက္ခိတ္တေကာ အဝန္ဒိေယာ – ဣေမ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ပုေရ ဥပသမ္ပေန္နန ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပေန္နာ

အဝန္ဒိေယာ, အနုပသမ္ပေန္နာ အဝန္ဒိေယာ, နာနာသံဝာသေကာ ဝု တေရာ အဓမ္မဝာဒီ အဝန္ဒိေယာ,

မာတုဂာေမာ အဝန္ဒိေယာ, ပ ေကာ အဝန္ဒိေယာ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ပာရိဝာသိေကာ အဝန္ဒိေယာ,

မူလာယပဋိက နာရေဟာ အဝန္ဒိေယာ, မာနတ္တာရေဟာ အဝန္ဒိေယာ, မာနတ္တစာရိေကာ အဝန္ဒိေယာ,

အဗ္ဘာနာရေဟာ အဝန္ဒိေယာ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ’’တိ။

၄၆၈. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ဝန္ဒိယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိေမ, ဥပာလိ, ဝန္ဒိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ပစ္ဆာ

ဥပသမ္ပေန္နန ပုေရ ဥပသမ္ပေန္နာ ဝန္ဒိေယာ, နာနာသံဝာသေကာ ဝု တေရာ ဓမ္မဝာဒီ ဝန္ဒိေယာ,

အာစရိေယာ ဝန္ဒိေယာ, ဥပဇ္ဈာေယာ ဝန္ဒိေယာ, သေဒဝေက ေလာေက သမာရေက သဗ

္ရ ဟ္မေက
 440

သ မဏဗ
္ရ ာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သေဒဝမနု ာယ တထာဂေတာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓာ ဝန္ဒိေယာ –

ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဝန္ဒိယာ’’တိ။

၄၆၉. ‘‘နဝကတေရန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခုနာ ဝု တရ ဘိက္ခုေနာ ပာေဒ ဝန္ဒေန ္တန ကတိ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ

ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပာဒာ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘နဝကတေရနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ ဝု တရ ဘိက္ခုေနာ ပာေဒ

ဝန္ဒေန ္တန ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပာဒာ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ? နဝကတေရနုပာလိ, ဘိက္ခုနာ

ဝု တရ ဘိက္ခုေနာ ပာေဒ ဝန္ဒေန ္တန ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ, အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ, ဥေဘာဟိ

ပာဏိတေလဟိ ပာဒာနိ ပရိသမ္ဗာဟေန ္တန, ေပမဉ္စ ဂာရဝဉ္စ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပာဒာ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ –

နဝကတေရနုပာလိ ဘိက္ခုနာ ဝု တရ ဘိက္ခုေနာ ပာေဒ ဝန္ဒေန ္တန ဣေမ ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တံ

ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပာဒာ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ’’တိ။

ကထိနတ္ထာရဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ စုဒ္ဒသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ကထိနတ္ထာရနိဒ္ဒာ စ၊ အန ္တရာ ယာဂုခာဒေန။

ပုေရ စ ပာရိဝာသိ စ၊ ဝန္ဒိေယာ ဝန္ဒိတဗ္ဗကန။္တိ

ဥပာလိပဉ္စကံ နိဋ္ဌိတံ။

ေတသံ ဝဂ္ဂာနံ ဥဒ္ဒာနံ

အနိ ိေတန ကမ္မဉ္စ၊ ေဝာဟာရာဝိကေမ္မန စ။

ေစာဒနာ စ ဓုတဂာင္ စ၊ မုသာ ဘိက္ခုနိေမဝ စ။

 441

ဥဗ္ဗာဟိကာဓိကရဏံ၊ ေဘဒကာ ပဉ္စမာ ပုေရ။

အာဝာသိကာ ကထိနဉ္စ၊ စုဒ္ဒသာ သုပ္ပကာသိတာတိ။

အတ္ထာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ

၁. ပာရာဇိကံ

၄၇၀. အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တေကာ

အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။

အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ,

ကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။

အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အဗ္ယာကတစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိေတ္တာ

အာပဇ္ဇတိ, ကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အကုသလစိေတ္တာ

ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အဗ္ယာကတစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ

အဗ္ယာကတစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အဗ္ယာကတစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ,

အကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အဗ္ယာကတစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အဗ္ယာကတစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။

ပဌမံ ပာရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ပဌမံ ပာရာဇိကံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

ဒုတိယံ ပာရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဒုတိယံ ပာရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

 442

တတိယံ ပာရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? တတိယံ ပာရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

စတုတ္ထံ ပာရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုတ္ထံ ပာရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သဃာဒိ
င္ ေသသံ

၄၇၁. ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ?

ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာေသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာေသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

 443

မာတုဂာမ သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂာမ သနေ္တိ က အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသန ္တ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? သဉ္စရိတ္တံ

သမာပဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ;

သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာေပန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ?

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာေပန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာေပန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ?

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာေပန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စိ ေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံေသန ္တ သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယ
 444

အဓိကရဏ ကိဉ္စိ ေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသန ္တ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သဃေဘဒက
င္ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? သဃေဘဒက
င္ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တာနံ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ေဘဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တာနံ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ

ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န

ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ

သဃာဒိ
င္ ေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သဃာဒိ

င္ ေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

ေတရသ သဃာဒိ
င္ ေသသာ နိဋ္ဌိတာ။
 445

၄၇၂. ။ေပ.။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

ေသခိယာ နိဋ္ဌိတာ။

၃. ပာရာဇိကာဒိ

၄၇၃. စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

ေတရသ သဃာဒိ
င္ ေသသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ေတရသ သဃာဒိ
င္ ေသသာ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ

သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ န သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

ေဒ္ဝ အနိယတာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ေဒ္ဝ အနိယတာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ –

သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

တိံသ နိ ဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ တိံသ နိ ဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ
 446

သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

ေဒ္ဝနဝုတိ ပာစိတ္တိယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ေဒ္ဝနဝုတိ ပာစိတ္တိယာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န

ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ စတူဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန?္တိ ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန,္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌန,္တိ န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန။္တိ

သမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အစိတ္တကုသလာ ေစဝ၊ သမုဋ္ဌာနဉ္စ သဗ္ဗထာ။

 447

ယထာဓေမ္မန ဉာေယန၊ သမုဋ္ဌာနံ ဝိဇာနထာတိ။

ဒုတိယဂာထာသဂဏိ
င္ ကံ

၁. ကာယိကာဒိအာပတ္တိ

၄၇၄. ကတိ အာပတ္တိေယာ ကာယိကာ, ကတိ ဝာစသိကာ ကတာ။

ဆာေဒန ္တ ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ကတိ သံသဂ္ဂပစ္စယာ။

ဆာပတ္တိေယာ ကာယိကာ၊ ဆ ဝာစသိကာ ကတာ။

ဆာေဒန ္တ တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ ပဉ္စ သံသဂ္ဂပစ္စယာ။

အရုဏုေဂ္ဂ ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ကတိ ယာဝတတိယကာ။

ကေတတ္ထ အဋ္ဌ ဝတ္ထုကာ၊ ကတိဟိ သဗ္ဗသဂေဟာ။

င္

အရုဏုေဂ္ဂ တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ ေဒ္ဝ ယာဝတတိယကာ။

ဧေကတ္ထ အဋ္ဌ ဝတ္ထုကာ၊ ဧေကန သဗ္ဗသဂေဟာ။

င္

ဝိနယ ကတိ မူလာနိ၊ ယာနိ ဗုေဒ္ဓန ပညတ္တာ။

ဝိနယဂရုကာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လစ္ဆာဒနာ ကတိ။

ဝိနယ ေဒ္ဝ မူလာနိ၊ ယာနိ ဗုေဒ္ဓန ပညတ္တာ။

ဝိနယဂရုကာ ေဒ္ဝ ဝုတ္တာ၊ ေဒ္ဝ ဒုဋ္ဌုလ္လစ္ဆာဒနာ။

ဂာမန ္တေရ ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ကတိ နဒိပာရပစ္စယာ။

ကတိမံေသသု ထုလ္လစ္စယံ၊ ကတိမံေသသု ဒုက္ကဋံ။

 448

ဂာမန ္တေရ စတ ော အာပတ္တိေယာ၊ စတ ော နဒိပာရပစ္စယာ။

ဧကမံေသ ထုလ္လစ္စယံ၊ နဝမံေသသု ဒုက္ကဋံ။

ကတိ ဝာစသိကာ ရတ္တိံ၊ ကတိ ဝာစသိကာ ဒိဝာ။

ဒဒမာန ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ကိတ္တကာ။

ေဒ္ဝ ဝာစသိကာ ရတ္တိံ၊ ေဒ္ဝ ဝာစသိကာ ဒိဝာ။

ဒဒမာန တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ စတ္တာေရာ စ ပဋိဂ္ဂေဟ။

၂. ေဒသနာဂာမိနယ
ိ ာဒိအာပတ္တိ

၄၇၅.

ကတိ ေဒသနာဂာမိနိေယာ၊ ကတိ သပ္ပဋိကမ္မာ ကတာ။

ကေတတ္ထ အပ္ပဋိကမ္မာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ပဉ္စ ေဒသနာဂာမိနိေယာ၊ ဆ သပ္ပဋိကမ္မာ ကတာ။

ဧေကတ္ထ အပ္ပဋိကမ္မာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယဂရုကာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ ကာယဝာစသိကာနိ စ။

ကတိ ဝိကာေလ ဓညရေသာ၊ ကတိ ဉတ္တိစတုေတ္ထန သမ္မုတိ။

ဝိနယဂရုကာ ေဒ္ဝ ဝုတ္တာ၊ ကာယဝာစသိကာနိ စ။

ဧေကာ ဝိကာေလ ဓညရေသာ၊ ဧကာ ဉတ္တိစတုေတ္ထန သမ္မုတိ။

ပာရာဇိကာ ကာယိကာ ကတိ၊ ကတိ သံဝာသကဘူမိေယာ။

 449

ကတိနံ ရတ္တိေစ္ဆေဒာ၊ ပညတ္တာ ဒ္ဝင္ဂုလာ ကတိ။

ပာရာဇိကာ ကာယိကာ ေဒ္ဝ၊ ေဒ္ဝ သံဝာသကဘူမိေယာ။

ဒ္ဝိန္နံ ရတ္တိေစ္ဆေဒာ၊ ပညတ္တာ ဒ္ဝင္ဂုလာ ဒုေဝ။

ကတတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာန၊ ကတိဟိ သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတိ။

ကေတတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ၊ ဉတ္တိယာ ကရဏာ ကတိ။

ေဒ္ဝ အတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာန၊ ဒ္ဝီဟိ သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတိ။

ေဒ္ဝတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ၊ ဉတ္တိယာ ကရဏာ ဒုေဝ။

ပာဏာတိပာေတ ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ဝာစာ ပာရာဇိကာ ကတိ။

ဩဘာသနာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ သဉ္စရိေတ္တန ဝာ ကတိ။

ပာဏာတိပာေတ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

ဝာစာ ပာရာဇိကာ တေယာ။

ဩဘာသနာ တေယာ ဝုတ္တာ။

သဉ္စရိေတ္တန ဝာ တေယာ။

ကတိ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ၊ ကတိ ကမ္မာနံ သဂဟာ။

င္

နာသိတကာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ ကတိနံ ဧကဝာစိကာ။

တေယာ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ၊ တေယာ ကမ္မာနံ သဂဟာ။

င္

နာသိတကာ တေယာ ဝုတ္တာ၊ တိဏ္ဏန္နံ ဧကဝာစိကာ။

 450

အဒိန္နာဒာေန ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ကတိ ေမထုနပစ္စယာ။

ဆိန္ဒန ္တ ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ကတိ ဆ ိတပစ္စယာ။

အဒိန္နာဒာေန တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ စတ ော ေမထုနပစ္စယာ။

ဆိန္ဒန ္တ တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ ပဉ္စ ဆ ိတပစ္စယာ။

ဘိက္ခုေနာဝာဒကဝဂ္ဂသ္မိံ၊ ပာစိတ္တိေယန ဒုက္ကဋာ။

ကေတတ္ထ နဝကာ ဝုတ္တာ၊ ကတိနံ စီဝေရန စ။

ဘိက္ခုေနာဝာဒကဝဂ္ဂသ္မိံ၊ ပာစိတ္တိေယန ဒုက္ကဋာ ကတာ။

စတုေရတ္ထ နဝကာ ဝုတ္တာ၊ ဒ္ဝိန္နံ စီဝေရန စ။

ဘိက္ခုနီနဉ္စ အက္ခာတာ၊ ပာဋိေဒသနိယာ ကတိ။

ဘုဉ္ဇန ္တာမကဓေညန၊ ပာစိတ္တိေယန ဒုက္ကဋာ ကတိ။

ဘိက္ခုနီနဉ္စ အက္ခာတာ၊ အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ ကတာ။

ဘုဉ္ဇန ္တာမကဓေညန၊ ပာစိတ္တိေယန ဒုက္ကဋာ ကတာ။

ဂစ္ဆန ္တ ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ဌိတ စာပိ ကိတ္တကာ။

နိသိန္န ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ နိပန္န ာပိ ကိတ္တကာ။

ဂစ္ဆန ္တ စတ ော အာပတ္တိေယာ၊ ဌိတ စာပိ တတ္တကာ။

နိသိန္န စတ ော အာပတ္တိေယာ၊ နိပန္န ာပိ တတ္တကာ။

၃. ပာစိတယ
ိ္တ ံ
 451

၄၇၆.

ကတိ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗံ အစရိမံ၊ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္စ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗံ အစရိမံ၊ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ကတိ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗံ အစရိမံ၊ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

န ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗံ အစရိမံ၊ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ကတိ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ကတိ ဝာစာယ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ပဉ္စ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ဧကဝာစာယ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ကတိ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ကတိ ဝာစာယ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

နဝ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ဧကဝာစာယ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

 452

ကတိ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ကိဉ္စ ကိေတ္တတ္ဝာ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ပဉ္စ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ဝတ္ထုံ ကိေတ္တတ္ဝာ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ကတိ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ကိဉ္စ ကိေတ္တတ္ဝာ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

နဝ ပာစိတ္တိယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ဝတ္ထုံ ကိေတ္တတ္ဝာ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ယာဝတတိယေက ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ကတိ ေဝာဟာရပစ္စယာ။

ခာဒန ္တ ကတိ အာပတ္တိေယာ၊ ကတိ ေဘာဇနပစ္စယာ။

ယာဝတတိယေက တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ ဆ ေဝာဟာရပစ္စယာ။

ခာဒန ္တ တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ ပဉ္စ ေဘာဇနပစ္စယာ။

သဗ္ဗာ ယာဝတတိယကာ၊ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆန။္တိ

ကတိနေဉ္စဝ အာပတ္တိ၊ ကတိနံ အဓိကရေဏန စ။

သဗ္ဗာ ယာဝတတိယကာ၊ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆန။္တိ

ပဉ္စန္နေဉ္စဝ အာပတ္တိ၊ ပဉ္စန္နံ အဓိကရေဏန စ။

ကတိနံ ဝိနိစေ္ဆ ယာ ေဟာတိ၊ ကတိနံ ဝူပသေမန စ။

 453

ကတိနေဉ္စဝ အနာပတ္တိ၊ ကတိဟိ ဌာေနဟိ ေသာဘတိ။

ပဉ္စန္နံ ဝိနိစေ္ဆ ယာ ေဟာတိ၊ ပဉ္စန္နံ ဝူပသေမန စ။

ပဉ္စန္နေဉ္စဝ အနာပတ္တိ၊ တီဟိ ဌာေနဟိ ေသာဘတိ။

ကတိ ကာယိကာ ရတ္တိံ၊ ကတိ ကာယိကာ ဒိဝာ။

နိဇ္ဈာယန ္တ ကတိ အာပတ္တိ၊ ကတိ ပိ ပာတပစ္စယာ။

ေဒ္ဝ ကာယိကာ ရတ္တိံ၊ ေဒ္ဝ ကာယိကာ ဒိဝာ။

နိဇ္ဈာယန ္တ ဧကာ အာပတ္တိ၊ ဧကာ ပိ ပာတပစ္စယာ။

ကတာနိသံေသ သမ္ပ ံ၊ ပေရသံ သဒ္ဓာယ ေဒသေယ။

ဥက္ခိတ္တကာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ ကတိ သမ္မာဝတ္တနာ။

အဋ္ဌာနိသံေသ သမ္ပ ံ၊ ပေရသံ သဒ္ဓာယ ေဒသေယ။

ဥက္ခိတ္တကာ တေယာ ဝုတ္တာ၊ ေတစတ္တာလီသ သမ္မာဝတ္တနာ။

ကတိ ဌာေန မုသာဝာေဒာ၊ ကတိ ပရမန ္တိ ဝုစ္စတိ။

ကတိ ပာဋိေဒသနီယာ၊ ကတိနံ ေဒသနာယ စ။

ပဉ္စ ဌာေန မုသာဝာေဒာ၊ စုဒ္ဒသ ပရမန ္တိ ဝုစ္စတိ။

ဒ္ဝာဒသ ပာဋိေဒသနီယာ၊ စတုန္နံ ေဒသနာယ စ။

ကတဂင္ိေကာ မုသာဝာေဒာ၊ ကတိ ဥေပာသထဂာနိ

င္ ။

ကတိ ဒူေတယ္ယင္ဂာနိ၊ ကတိ တိတ္ထိယဝတ္တနာ။

 454

အဋ္ဌဂင္ိေကာ မုသာဝာေဒာ၊ အဋ္ဌ ဥေပာသထဂာနိ

င္ ။

အဋ္ဌ ဒူေတယ္ယင္ဂာနိ၊ အဋ္ဌ တိတ္ထိယဝတ္တနာ။

ကတိဝာစိကာ ဥပသမ္ပဒာ၊ ကတိနံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။

ကတိနံ အာသနံ ဒာတဗ္ဗံ၊ ဘိက္ခုေနာဝာဒေကာ ကတိဟိ။

အဋ္ဌဝာစိကာ ဥပသမ္ပဒာ၊ အဋ္ဌန္နံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။

အဋ္ဌန္နံ အာသနံ ဒာတဗ္ဗံ၊ ဘိက္ခုေနာဝာဒေကာ အဋ္ဌဟိ။

ကတိနံ ေဆဇ္ဇံ ေဟာတိ၊ ကတိနံ ထုလ္လစ္စယံ။

ကတိနေဉ္စဝ အနာပတ္တိ၊ သေဗ္ဗသံ ဧကဝတ္ထုကာ။

ဧက ေဆဇ္ဇံ ေဟာတိ၊ စတုန္နံ ထုလ္လစ္စယံ။

စတုန္နေဉ္စဝ အနာပတ္တိ၊ သေဗ္ဗသံ ဧကဝတ္ထုကာ။

ကတိ အာဃာတဝတ္ထူနိ၊ ကတိဟိ သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတိ။

ကေတတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ၊ ဉတ္တိယာ ကရဏာ ကတိ။

နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ၊ နဝဟိ သေဃာင္ ဘိဇ္ဇတိ။

နေဝတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ၊ ဉတ္တိယာ ကရဏာ နဝ။

၄. အဝန္ဒနီယပုဂ္ဂလာဒိ

၄၇၇.

ကတိ ပုဂ္ဂလာ နာဘိဝာေဒတဗ္ဗာ၊ အဉ္ဇလိသာမိေစန စ။

 455

ကတိနံ ဒုက္ကဋံ ေဟာတိ၊ ကတိ စီဝရဓာရဏာ။

ဒသ ပုဂ္ဂလာ နာဘိဝာေဒတဗ္ဗာ၊ အဉ္ဇလိသာမိေစန စ။

ဒသန္နံ ဒုက္ကဋံ ေဟာတိ၊ ဒသ စီဝရဓာရဏာ။

ကတိနံ ဝ ံဝုဋ္ဌာနံ၊ ဒာတဗ္ဗံ ဣဓ စီဝရံ။

ကတိနံ ဘေန ္တ ဒာတဗ္ဗံ၊ ကတိနေဉ္စဝ န ဒာတဗ္ဗံ။

ပဉ္စန္နံ ဝ ံဝုဋ္ဌာနံ၊ ဒာတဗ္ဗံ ဣဓ စီဝရံ။

သတ္တန္နံ သေန ္တ ဒာတဗ္ဗံ၊ ေသာဠသန္နံ န ဒာတဗ္ဗံ။

ကတိသတံ ရတ္တိသတံ၊ အာပတ္တိေယာ ဆာဒယိတ္ဝာန။

ကတိ ရတ္တိေယာ ဝသိတ္ဝာန၊ မုေစ္စယ္ယ ပာရိဝာသိေကာ။

ဒသသတံ ရတ္တိသတံ၊ အာပတ္တိေယာ ဆာဒယိတ္ဝာန။

ဒသ ရတ္တိေယာ ဝသိတ္ဝာန၊ မုေစ္စယ္ယ ပာရိဝာသိေကာ။

ကတိ ကမ္မေဒာသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ၊ သေဗ္ဗဝ အဓမ္မိကာ [သေဗ္ဗ အဓမ္မိကာ (သီ. သ္ယာ.)] ကတိ။

ဒ္ဝာဒသ ကမ္မေဒာသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ၊ သေဗ္ဗဝ အဓမ္မိကာ [သေဗ္ဗဝာဓမ္မိကာ (သီ.)၊ သေဗ္ဗ အဓမ္မိကာ (သ္ယာ.)]

ကတာ။

ကတိ ကမ္မသမ္ပတ္တိေယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

 456

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ၊ သေဗ္ဗဝ ဓမ္မိကာ ကတိ။

စတ ော ကမ္မသမ္ပတ္တိေယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ၊ သေဗ္ဗဝ ဓမ္မိကာ ကတာ။

ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဓမ္မိကာ အဓမ္မိကာ ကတိ။

ဆ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဧေကတ္ထ ဓမ္မိကာ ကတာ။

ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဓမ္မိကာ အဓမ္မိကာ ကတိ။

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဧေကတ္ထ ဓမ္မိကာ ကတာ။

တေယာ အဓမ္မိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ယံ ေဒသိတံနန ္တဇိေနန တာဒိနာ။

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနိ ဝိေဝကဒ ိနာ။

ကေတတ္ထ သမ္မန ္တိ ဝိနာ သမေထဟိ။

ပုစာ္ဆ မိ တံ ္ရဗူဟိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

ယံ ေဒသိတံနန ္တဇိေနန တာဒိနာ။

 457

အာပတ္တိက္ခန္ဓာနိ ဝိေဝကဒ ိနာ။

ဧေကတ္ထ သမ္မတိ ဝိနာ သမေထဟိ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘဂေကာဝိ

င္ ဒ။

ကတိ အာပာယိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ [ဝိသယာနိ (သီ. သ္ယာ. ဧဝမုပရိပိ)] သုေဏာမ ေတ။

ဆဦနဒိယ သတာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

အာပာယိကာ ေနရယိကာ၊ ကပ္ပဋ္ဌာ သဃေဘဒကာ။

င္

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ နာပာယိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

အဋ္ဌာရသ နာပာယိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ အဋ္ဌကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

အဋ္ဌာရသ အဋ္ဌကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

၅. ေသာဠသကမ္မာဒိ
 458

၄၇၈.

ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ေသာဠသ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ကမ္မေဒာသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ဒ္ဝာဒသ ကမ္မေဒာသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ကမ္မသမ္ပတ္တိေယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

စတ ော ကမ္မသမ္ပတ္တိေယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ဆ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

 459

ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ပာရာဇိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

အဋ္ဌ ပာရာဇိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ သဃာဒိ
င္ ေသသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ေတဝီသ သဃာဒိ
င္ ေသသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ အနိယတာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ေဒ္ဝ အနိယတာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ နိ ဂ္ဂိယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

 460

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ေဒ္ဝစတ္တာလီသ နိ ဂ္ဂိယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ပာစိတ္တိယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

အဋ္ဌာသီတိသတံ ပာစိတ္တိယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ပာဋိေဒသနီယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ဒ္ဝာဒသ ပာဋိေဒသနီယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ေသခိယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ယာဝ သုပုစ္ဆိတံ တယာ၊ ယာဝ သုဝိ ဇ္ဇိတံ မယာ။

ပုစာ္ဆ ဝိ ဇ္ဇနာယ ဝာ၊ နတ္ထိ ကိဉ္စိ အသုတ္တကန။္တိ

 461

ဒုတိယဂာထာသဂဏိ
င္ ကံ နိဋ္ဌိတံ။

ေသဒေမာစနဂာထာ

၁. အဝိပဝ္ပ ာသပဉ္ဟာ

၄၇၉.

အသံဝာေသာ ဘိက္ခူဟိ စ ဘိက္ခုနီဟိ စ။

သေမ္ဘာေဂာ ဧကေစ္စာ တဟိံ န လဗ္ဘတိ။

အဝိပ္ပဝာေသန အနာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

အဝိ ဇ္ဇိယံ အေဝဘဂင္ိယံ။

ပဉ္စ ဝုတ္တာ မေဟသိနာ။

ဝိ ဇ္ဇန ္တ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ အနာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဒသ ပုဂ္ဂေလ န ဝဒာမိ၊ ဧကာဒသ ဝိဝဇ္ဇိယ။

ဝု ံ ဝန္ဒန ္တ အာပတ္တိ၊ ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ ္တိ ာ။

န ဥက္ခိတ္တေကာ န စ ပန ပာရိဝာသိေကာ။

န သဃဘိ
င္ ေန္နာ န စ ပန ပက္ခသကေန
င္ ္တာ။

သမာနသံဝာသကဘူမိယာ ဌိေတာ။

ကထံ နု သိက္ခာယ အသာဓာရေဏာ သိယာ။

 462

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဥေပတိ ဓမ္မံ ပရိပုစမ္ဆ ာေနာ၊ ကုသလံ အတ္ထူပသဉ္ဟိတံ။

န ဇီဝတိ န မေတာ န နိဗ္ဗုေတာ၊ တံ ပုဂ္ဂလံ ကတမံ ဝဒန ္တိ ဗုဒ္ဓာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဥဗ္ဘက္ခေက န ဝဒာမိ၊ အေဓာ နာဘိံ ဝိဝဇ္ဇိယ။

ေမထုနဓမ္မပစ္စယာ၊ ကထံ ပာရာဇိေကာ သိယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဘိက္ခု သညာစိကာယ ကုဋိံ ကေရာတိ။

အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန။္တံ

သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ အနာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဘိက္ခု သညာစိကာယ ကုဋိံ ကေရာတိ။

ေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ။

အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ အာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

န ကာယိကံ ကိဉ္စိ ပေယာဂမာစေရ။

န စာပိ ဝာစာယ ပေရ ဘေဏယ္ယ။

အာပေဇ္ဇယ္ယ ဂရုကံ ေဆဇ္ဇဝတ္ထုံ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

 463

န ကာယိကံ ဝာစသိကဉ္စ ကိဉ္စိ။

မနသာပိ သေန ္တာ န ကေရယ္ယ ပာပံ။

ေသာ နာသိေတာ ကိန ္တိ သုနာသိေတာ ဘေဝ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

အနာလပေန ္တာ မနုေဇန ေကနစိ။

ဝာစာဂိရံ ေနာ စ ပေရ ဘေဏယ္ယ။

အာပေဇ္ဇယ္ယ ဝာစသိကံ န ကာယိကံ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

သိက္ခာပဒာ ဗုဒ္ဓဝေရန ဝဏ္ဏိတာ။

သဃာဒိ
င္ ေသသာ စတုေရာ ဘေဝယ္ယုံ။

အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကပေယာေဂန သေဗ္ဗ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဥေဘာ ဧကေတာ ဥပသမ္ပန္နာ။

ဥဘိန္နံ ဟတ္ထေတာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဏ္ဟယ္ယ။

သိယာ အာပတ္တိေယာ နာနာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

စတုေရာ ဇနာ သံဝိဓာယ။

ဂရုဘ ံ အဝာဟရုံ။

တေယာ ပာရာဇိကာ ဧေကာ န ပာရာဇိေကာ။

 464

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

၂. ပာရာဇိကာဒိပဉ္ဟာ

၄၈၀.

ဣတ္ထီ စ အဗ္ဘန ္တေရ သိယာ၊

ဘိက္ခု စ ဗဟိဒ္ဓာ သိယာ။

ဆိဒ္ဒံ တသ္မိံ ဃေရ နတ္ထိ။

ေမထုနဓမ္မပစ္စယာ။

ကထံ ပာရာဇိေကာ သိယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ေတလံ မဓုံ ဖာဏိတဉ္စာပိ သပ္ပိံ။

သာမံ ဂေဟတ္ဝာန နိက္ခိေပယ္ယ။

အဝီတိဝေတ္တ သတ္တာေဟ။

သတိ ပစ္စေယ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ အာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

နိ ဂ္ဂိေယန အာပတ္တိ။

သုဒ္ဓေကန ပာစိတ္တိယံ။

အာပဇ္ဇန ္တ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဘိက္ခူ သိယာ ဝီသတိယာ သမာဂတာ။

 465

ကမ္မံ ကေရယ္ယုံ သမဂ္ဂသညိေနာ။

ဘိက္ခု သိယာ ဒ္ဝာဒသေယာဇေန ဌိေတာ။

ကမ္မဉ္စ တံ ကုေပ္ပယ္ယ ဝဂ္ဂပစ္စယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ပဒဝီတိဟာရမေတ္တန ဝာစာယ ဘဏိေတန စ။

သဗ္ဗာနိ ဂရုကာနိ သပ္ပဋိကမ္မာနိ။

စတုသဋ္ဌိ အာပတ္တိေယာ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

နိဝေတ္ထာ အန ္တရဝာသေကန။

ဒိဂုဏံ သဃာဋိံ
င္ ပာရုေတာ။

သဗ္ဗာနိ တာနိ နိ ဂ္ဂိယာနိ ေဟာန။္တိ

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

န စာပိ ဉတ္တိ န စ ပန ကမ္မဝာစာ။

န ေစဟိ ဘိက္ခူတိ ဇိေနာ အေဝာစ။

သရဏဂမနမ္ပိ န တ အတ္ထိ။

ဥပသမ္ပဒာ စ အကုပ္ပာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဣတ္ထိံ ဟေန န မာတရံ၊ ပုရိသဉ္စ န ပိတရံ ဟေန။

ဟေနယ္ယ အနရိယံ မေန္ဒာ၊ ေတန စာနန ္တရံ ဖုေသ။

 466

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဣတ္ထိံ ဟေန စ မာတရံ၊ ပုရိသဉ္စ ပိတရံ ဟေန။

မာတရံ ပိတရံ ဟနာ္တ္ဝ ၊ န ေတနာနန ္တရံ ဖုေသ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

အေစာဒယိတ္ဝာ အ ာရယိတ္ဝာ။

အသမ္မုခီဘူတ ကေရယ္ယ ကမ္မံ။

ကတဉ္စ ကမ္မံ သုကတံ ဘေဝယ္ယ။

ကာရေကာ စ သေဃာင္ အနာပတ္တိေကာ သိယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ေစာဒယိတ္ဝာ သာရယိတ္ဝာ။

သမ္မုခီဘူတ ကေရယ္ယ ကမ္မံ။

ကတဉ္စ ကမ္မံ အကတံ ဘေဝယ္ယ။

ကာရေကာ စ သေဃာင္ သာပတ္တိေကာ သိယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဆိန္ဒန ္တ အာပတ္တိ၊ ဆိန္ဒန ္တ အနာပတ္တိ။

ဆာေဒန ္တ အာပတ္တိ၊ ဆာေဒန ္တ အနာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

သစ္စံ ဘဏေန ္တာ ဂရုကံ၊ မုသာ စ လဟု ဘာသေတာ။

မုသာ ဘဏေန ္တာ ဂရုကံ၊ သစ္စဉ္စ လဟု ဘာသေတာ။

 467

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

၃. ပာစိတယ
ိ္တ ာဒိပဉ္ဟာ

၄၈၁.

အဓိဋ္ဌိတံ ရဇနာယ ရတ္တံ။

ကပ္ပကတမ္ပိ သန။္တံ

ပရိဘုဉ္ဇန ္တ အာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

အတ္ထင္ဂေတ သူရိေယ ဘိက္ခု မံသာနိ ခာဒတိ။

န ဥမ္မတ္တေကာ န စ ပန ခိတ္တစိေတ္တာ။

န စာပိ ေသာ ေဝဒနာေဋ္ဋာ ဘေဝယ္ယ။

နစ ေဟာတိ အာပတ္တိ။

ေသာ စ ဓေမ္မာ သုဂေတန ေဒသိေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

န ရတ္တစိေတ္တာ န စ ပန ေထယ္ယစိေတ္တာ။

န စာပိ ေသာ ပရံ မရဏာယ ေစတယိ။

သလာကံ ေဒန ္တ ေဟာတိ ေဆဇ္ဇံ။

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ထုလ္လစ္စယံ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

န စာပိ အာရညကံ သာသကသမ္မ

င္ တံ။
 468

န စာပိ သေဃနင္ သမ္မုတိ ဒိန္နာ။

နစ ကထိနံ အတ္ထတံ တေတ္ထဝ။

စီဝရံ နိက္ခိပိတ္ဝာ ဂေစယ

္ဆ ္ယ အ ေယာဇနံ။

တေတ္ထဝ အရုဏံ ဥဂ္ဂစန္ဆ ္တ အနာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ကာယိကာနိ န ဝာစသိကာနိ။

သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗံ အစရိမံ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဝာစသိကာနိ န ကာယိကာနိ။

သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗံ အစရိမံ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

တိ ိတ္ထိေယာ ေမထုနံ တံ န ေသေဝ။

တေယာ ပုရိေသ တေယာ အနရိယပ ေက။

န စာစေရ ေမထုနံ ဗ္ယဉ္ဇနသ္မိံ။

ေဆဇ္ဇံ သိယာ ေမထုနဓမ္မပစ္စယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

 469

မာတရံ စီဝရံ ယာေစ၊ ေနာ စ သေဃင္ [ေနာ သံဃ (က.)၊ ေနာ စ သံဃ (သ္ယာ.)၊ ေနာ

ေစ သံဃ (သီ.)] ပရိဏတံ။

ေကန ေဟာတိ အာပတ္တိ၊ အနာပတ္တိ စ ဉာတေက။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ကုေဒ္ဓာ အာရာဓေကာ ေဟာတိ၊ ကုေဒ္ဓာ ေဟာတိ ဂရဟိေယာ။

အထ ေကာ နာမ ေသာ ဓေမ္မာ၊ ေယန ကုေဒ္ဓာ ပသံသိေယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

တုဋ္ဌော အာရာဓေကာ ေဟာတိ၊ တုဋ္ဌော ေဟာတိ ဂရဟိေယာ။

အထ ေကာ နာမ ေသာ ဓေမ္မာ၊ ေယန တုဋ္ဌော ဂရဟိေယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

သဃာဒိ
င္ ေသသံ ထုလ္လစ္စယံ။

ပာစိတ္တိယံ ပာဋိေဒသနီယံ။

ဒုက္ကဋံ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ဥေဘာ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ာ။

ဥဘိန္နံ ဧကုပဇ္ဈာေယာ။

ဧကာစရိေယာ ဧကာ ကမ္မဝာစာ။

ဧေကာ ဥပသမ္ပေန္နာ ဧေကာ အနုပသမ္ပေန္နာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

 470

အကပ္ပကတံ နာပိ ရဇနာယ ရတ္တံ။

ေတန နိဝေတ္ထာ ေယန ကာမံ ဝေဇယ္ယ။

နစ ေဟာတိ အာပတ္တိ။

ေသာ စ ဓေမ္မာ သုဂေတန ေဒသိေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

န ေဒတိ န ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ၊ ပဋိဂ္ဂေဟာ ေတန န ဝိဇ္ဇတိ။

အာပဇ္ဇတိ ဂရုကံ န လဟုကံ၊ တဉ္စ ပရိေဘာဂပစ္စယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

န ေဒတိ န ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ၊ ပဋိဂ္ဂေဟာ ေတန န ဝိဇ္ဇတိ။

အာပဇ္ဇတိ လဟုကံ န ဂရုကံ၊ တဉ္စ ပရိေဘာဂပစ္စယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

အာပဇ္ဇတိ ဂရုကံ သာဝေသသံ။

ဆာေဒတိ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ။

န ဘိက္ခုနီ ေနာ စ ဖုေသယ္ယ ဝဇ္ဇံ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိနတ္တိ ာ။

ေသဒေမာစနဂာထာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အသံဝာေသာ အဝိ ဇ္ဇိ၊ ဒသ စ အနုက္ခိတ္တေကာ။

 471

ဥေပတိ ဓမ္မံ ဥဗ္ဘက္ခကံ၊ တေတာ သညာစိကာ စ ေဒ္ဝ။

န ကာယိကဉ္စ ဂရုကံ၊ န ကာယိကံ န ဝာစသိကံ [န ကာယိကံ သုနာသိတံ (သ္ယာ.)]။

အနာလပေန ္တာ သိက္ခာ စ၊ ဥေဘာ စ စတုေရာ ဇနာ။

ဣတ္ထီ ေတလဉ္စ နိ ဂ္ဂိ၊ ဘိက္ခု စ ပဒဝီတိေယာ။

နိဝေတ္ထာ စ န စ ဉတ္တိ၊ န မာတရံ ပိတရံ ဟေန။

အေစာဒယိတ္ဝာ ေစာဒယိတ္ဝာ၊ ဆိန္ဒန ္တံ သစ္စေမဝ စ။

အဓိဋ္ဌိတဉ္စတ္ထင္ဂေတ၊ န ရတ္တံ န စာရညကံ။

ကာယိကာ ဝာစသိကာ စ၊ တိ ိတ္ထီ စာပိ မာတရံ။

ကုေဒ္ဓာ အာရာဓေကာ တုဋ္ဌော၊ သဃာဒိ

င္ ေသသာ စ ဥေဘာ။

အကပ္ပကတံ န ေဒတိ၊ န ေဒတာပဇ္ဇတီ ဂရုံ။

ေသဒေမာစနိကာ ဂာထာ၊ ပဉ္ဟာ ဝိညူဟိ ဝိဘာဝိတာတိ [ဝိညူဝိဘာဝိတာ (သီ. သ္ယာ.)]။

ပဉ္စဝေဂ္ဂာ

၁. ကမ္မဝေဂ္ဂာ

၄၈၂. စတ္တာရိ ကမ္မာနိ။ အပေလာကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ, ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣမာနိ

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ။ ကတိဟာကာေရဟိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

ဝတ္ထုေတာ ဝာ ဉတ္တိေတာ ဝာ အနု ာဝနေတာ ဝာ သီမေတာ ဝာ ပရိသေတာ ဝာ။

 472

၄၈၃. ကထံ ဝတ္ထုေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ သမ္မုခာကရဏီယံ ကမ္မံ အသမ္မုခာ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ

အဓမ္မကမ္မံ; ပဋိပုစာ္ဆ ကရဏီယံ ကမ္မံ အပဋိပုစ္ဆာ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; ပဋိညာယ ကရဏီယံ

ကမ္မံ အပဋိညာယ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; သတိဝိနယာရဟ အမူဠ္ဟဝိနယံ ေဒတိ,

ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; အမူဠ္ဟဝိနယာရဟ တ ပာပိယသိကာကမ္မံ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ

အဓမ္မကမ္မံ; တ ပာပိယသိကာကမ္မာရဟ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ;

တဇ္ဇနီယကမ္မာရဟ နိယ ကမ္မံ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; နိယ ကမ္မာရဟ

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မာရဟ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ

ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; ပဋိသာရဏီယကမ္မာရဟ ဥေက္ခပနီယကမ္မံ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ

အဓမ္မကမ္မံ; ဥေက္ခပနီယကမ္မာရဟ ပရိဝာသံ ေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; ပရိဝာသာရဟံ မူလာယ

ပဋိက တိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; မူလာယပဋိက နာရဟ မာနတ္တံ ေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ

အဓမ္မကမ္မံ; မာနတ္တာရဟံ အေဗ္ဘတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; အဗ္ဘာနာရဟံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ

အဓမ္မကမ္မံ; အနုေပာသေထ ဥေပာသထံ ကေရာတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ; အပဝာရဏာယ ပဝာေရတိ,

ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဧဝံ ဝတ္ထုေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

၄၈၄. ကထံ ဉတ္တေိ တာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဉတ္တိေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ – ဝတ္ထုံ န

ပရာမသတိ, သဃင္ံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, ဉတ္တိံ န ပရာမသတိ, ပစ္ဆာ ဝာ ဉတ္တိံ ဌေပတိ –

ဣေမဟိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဉတ္တိေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

၄၈၅. ကထံ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ

ဝိပဇ္ဇန ္တိ – ဝတ္ထုံ န ပရာမသတိ, သဃင္ံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, သာဝနံ ဟာေပတိ,

အကာေလ ဝာ သာေဝတိ – ဣေမဟိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

 473

၄၈၆. ကထံ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ဧကာဒသဟိ အာကာေရဟိ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

အတိခုဒ္ဒကံ သီမံ သမ္မန္နတိ, အတိမဟတိံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ခ နိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဆာယာနိမိတ္တံ သီမံ

သမ္မန္နတိ, အနိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဗဟိသီေမ ဌိေတာ သီမံ သမ္မန္နတိ, နဒိယာ သီမံ သမ္မန္နတိ, သမုေဒ္ဒ

သီမံ သမ္မန္နတိ, ဇာတ ေရ သီမံ သမ္မန္နတိ, သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒတိ, သီမာယ သီမံ အေဇ္ဈာတ္ထရတိ –

ဣေမဟိ ဧကာဒသဟိ အာကာေရဟိ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

၄၈၇. ကထံ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာေရဟိ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ ေတ အနာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ

အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန,္တိ စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ

ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ

ပဋိေက္ကာသန,္တိ စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန,္တိ

ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန။္တိ ပဉ္စဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ။ေပ.။

ဒသဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ။ေပ.။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ ေတ

အနာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန,္တိ

ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ, ေတ အာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ

အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန,္တိ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ

ကမ္မပတ္တာ, ေတ အာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အာဟေဋာ ေဟာတိ သမ္မုခီဘူတာ

ပဋိေက္ကာသန ္တိ – ဣေမဟိ ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာေရဟိ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

၄၈၈. စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ စတ္တာေရာ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပိ စ

ကမ္မာရေဟာ။ ပဉ္စဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ပဉ္စ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

 474

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပိ စ

ကမ္မာရေဟာ။ ဒသဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ဒသ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပိ စ

ကမ္မာရေဟာ။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ဝီသတိ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ

ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ,

အပိ စ ကမ္မာရေဟာ။

၄၈၉. စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အပေလာကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ, ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ။ ဣမာနိ

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ကတိဟာကာေရဟိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

ဝတ္ထုေတာ ဝာ ဉတ္တိေတာ ဝာ အနု ာဝနေတာ ဝာ သီမေတာ ဝာ ပရိသေတာ ဝာ။

၄၉၀. ကထံ ဝတ္ထုေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ပ ကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။

ေထယ္ယသံဝာသကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ တိတ္ထိယပက္ကန ္တကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ

အဓမ္မကမ္မံ။ တိရစ္ဆာနဂတံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ မာတုဃာတကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ,

ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ပိတုဃာတကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ အရဟန ္တဃာတကံ

ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဘိက္ခုနိဒူသကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။

သဃေဘဒကံ
င္ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ေလာဟိတုပ္ပာဒကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ

အဓမ္မကမ္မံ။ ဥဘေတာဗ္ယဉ္ဇနံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဦနဝီသတိဝ ံ ပုဂ္ဂလံ

ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဧဝံ ဝတ္ထုေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

 475

၄၉၁. ကထံ ဉတ္တေိ တာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဉတ္တိေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ ဝတ္ထုံ န

ပရာမသတိ, သဃင္ံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, ဉတ္တိံ န ပရာမသတိ, ပစ္ဆာ ဝာ ဉတ္တိံ ဌေပတိ –

ဣေမဟိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဉတ္တိေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

၄၉၂. ကထံ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ

ဝိပဇ္ဇန ္တိ – ဝတ္ထုံ န ပရာမသတိ, သဃင္ံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, သာဝနံ ဟာေပတိ,

အကာေလ ဝာ သာေဝတိ – ဣေမဟိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

၄၉၃. ကထံ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ဧကာဒသဟိ အာကာေရဟိ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

အတိခုဒ္ဒကံ သီမံ သမ္မန္နတိ, အတိမဟတိံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ခ နိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဆာယာနိမိတ္တံ သီမံ

သမ္မန္နတိ, အနိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဗဟိသီေမ ဌိေတာ သီမံ သမ္မန္နတိ, နဒိယာ သီမံ သမ္မန္နတိ, သမုေဒ္ဒ

သီမံ သမ္မန္နတိ, ဇာတ ေရ သီမံ သမ္မန္နတိ, သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒတိ, သီမာယ သီမံ အေဇ္ဈာတ္ထရတိ –

ဣေမဟိ ဧကာဒသဟိ အာကာေရဟိ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

၄၉၄. ကထံ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန?္တိ ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာေရဟိ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ ေတ အနာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ

အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန,္တိ စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ

ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ

ပဋိေက္ကာသန။္တိ စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန,္တိ

ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အာဟေဋာ ေဟာတိ သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန။္တိ ပဉ္စဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ။ေပ.။

ဒသဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ။ေပ.။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ ေတ

အနာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန။္တိ

 476

ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ

အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန။္တိ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ

ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန,္တိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ

ပဋိေက္ကာသန ္တိ – ဣေမဟိ ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာေရဟိ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန။္တိ

၄၉၅. အပေလာကနကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဉတ္တိကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ

ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? အပေလာကနကမ္မံ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။

ဉတ္တိကမ္မံ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ

ဂစ္ဆတိ။

၄၉၆. အပေလာကနကမ္မံ ကတမာနိ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိ ာရဏံ, ဘ ုကမ္မံ,

္ရဗဟ္မဒ ံ, ကမ္မလက္ခဏေညဝ ပဉ္စမံ – အပေလာကနကမ္မံ ဣမာနိ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိကမ္မံ

ကတမာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိ ာရဏံ, ဥေပာသထံ, ပဝာရဏံ, သမ္မုတိံ, ဒာနံ, ပဋိဂ္ဂဟံ,

ပစ္စုက္က နံ, ကမ္မလက္ခဏေညဝ နဝမံ – ဉတ္တိကမ္မံ ဣမာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ကတမာနိ

သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိ ာရဏံ, သမ္မုတိံ, ဒာနံ, ဥဒ္ဓရဏံ, ေဒသနံ, ကမ္မလက္ခဏေညဝ

သတ္တမံ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ကတမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ

ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိ ာရဏံ, သမ္မုတိံ, ဒာနံ, နိဂ္ဂဟံ, သမနုဘာသနံ, ကမ္မလက္ခဏေညဝ သတ္တမံ –

ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။

၄၉၇. စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ စတ္တာေရာ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပိ စ

ကမ္မာရေဟာ။ ပဉ္စဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ပဉ္စ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

 477

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပိ စ

ကမ္မာရေဟာ။ ဒသဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ဒသ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပိ စ

ကမ္မာရေဟာ။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ဝီသတိ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ

ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေဃာင္ ကမ္မံ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ,

အပိ စ ကမ္မာရေဟာ။

ကမ္မဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. အတ္ထဝသဝေဂ္ဂာ

၄၉၈. [အ. နိ. ၂.၂၀၁-၂၃၀] ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။

သဃသု
င္ ဋ္ဌုတာယ, သဃဖာသု
င္ တာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒုမ္မင္ကူနံ

ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတ

သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။

ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ

ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ေဝရာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ေဝရာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ

ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ

ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ
 478

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဘယာနံ သံဝရာယ,

သမ္ပရာယိကာနံ ဘယာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ

အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန

သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဂိဟီနံ အနုကမ္ပာယ, ပာပိစာ္ဆ နံ ပက္ခုပေစ္ဆဒာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ

ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန

သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။

အတ္ထဝသဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ပညတ္တဝေဂ္ဂာ

၄၉၉. ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ ပာတိေမာက္ခံ ပညတ္တံ။ေပ.။

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒေသာ ပညေတ္တာ။ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနံ ပညတ္တံ။ ပဝာရဏာ ပညတ္တာ။ ပဝာရဏာဌပနံ

ပညတ္တံ။ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပညတ္တံ။ နိယ ကမ္မံ ပညတ္တံ။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပညတ္တံ။ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ

ပညတ္တံ။ ဥေက္ခပနီယကမ္မံ ပညတ္တံ။ ပရိဝာသဒာနံ ပညတ္တံ။ မူလာယပဋိက နာ ပညတ္တာ။ မာနတ္တဒာနံ

ပညတ္တံ။ အဗ္ဘာနံ ပညတ္တံ။ ဩသာရဏီယံ ပညတ္တံ။ နိ ာရဏီယံ ပညတ္တံ။ ဥပသမ္ပဒံ ပညတ္တံ။

အပေလာကနကမ္မံ ပညတ္တံ။ ဉတ္တိကမ္မံ ပညတ္တံ။ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ပညတ္တံ။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ပညတ္တံ။ေပ.။။

 479

ပညတ္တဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. အပညေတ္တ ပညတ္တဝေဂ္ဂာ

၅၀၀. ။ေပ.။ အပညေတ္တ ပညတ္တံ, ပညေတ္တ အနုပညတ္တံ။ေပ.။ သမ္မုခာဝိနေယာ ပညေတ္တာ။ေပ.။

သတိဝိနေယာ ပညေတ္တာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပညေတ္တာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ ပညတ္တံ။ေပ.။

ေယဘုယ္ယသိကာ ပညတ္တာ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာ ပညတ္တာ။ေပ.။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ

သဃသု
င္ ဋ္ဌုတာယ, သဃဖာသု
င္ တာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ

ပညေတ္တာ။ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ,

သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ

ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ေဝရာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ေဝရာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ သံဝရာယ,

သမ္ပရာယိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ

ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဘယာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဘယာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သံဝရာယ,

 480

သမ္ပရာယိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန

သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ဂိဟီနံ အနုကမ္ပာယ, ပာပိစာ္ဆ နံ ပက္ခုပေစ္ဆဒာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ

ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန

သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ –

ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ

ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ –

ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။

အပညေတ္တ ပညတ္တဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. နဝသဂဟဝေဂ္ဂ
င္ ာ

၅၀၁. နဝသဂဟာ
င္ – ဝတ္ထုသဂေဟာ,
င္ ဝိပတ္တိသဂေဟာ
င္ အာပတ္တိသဂေဟာ,
င္ နိဒာနသဂေဟာ,
င္

ပုဂ္ဂလသဂေဟာ,
င္ ခန္ဓသဂေဟာ,
င္ သမုဋ္ဌာနသဂေဟာ,
င္ အဓိကရဏသဂေဟာ,
င္ သမထသဂေဟာတိ
င္ ။

အဓိကရေဏ သမုပ္ပေန္န သေစ ဥေဘာ အတ္ထပစ္စတ္ထိကာ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥဘိန္နမ္ပိ ဝတ္ထု

အာေရာစာေပတဗ္ဗံ။ ဥဘိန္နမ္ပိ ဝတ္ထု အာေရာစာေပတ္ဝာ ဥဘိန္နမ္ပိ ပဋိညာ ေသာတဗ္ဗာ။ ဥဘိန္နမ္ပိ ပဋိညံ

သုတ္ဝာ ဥေဘာပိ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အမ္ဟာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရေဏ ဝူပသမိေတ [ဝူပသေမပိ (က.)] ဥေဘာပိ

တုဋ္ဌာ ဘဝိ ထာ’’တိ။ သေစ အာဟံသု – ‘‘ဥေဘာပိ တုဋ္ဌာ ဘဝိ ာမာ’’တိ, သေဃနင္ တံ

အဓိကရဏံ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ။ သေစ အလဇ္ဇု န္နာ ေဟာတိ, ပရိသာ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသေမတဗ္ဗံ။ သေစ

ဗာလု န္နာ ေဟာတိ, ပရိသာ ဝိနယဓေရာ ပရိေယသိတေဗ္ဗာ ေယန ဓေမ္မန ေယန ဝိနေယန ေယန

သတ္ထုသာသေနန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ။ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတဗ္ဗံ။

 481

ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ေဂာတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ, နာမံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။

ေမထုနဓေမ္မာတိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ပာရာဇိကန ္တိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

အဒိန္နာဒာနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ပာရာဇိကန ္တိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

မနု ဝိဂ္ဂေဟာတိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ပာရာဇိကန ္တိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

ဥတ္တရိမနု ဓေမ္မာတိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ပာရာဇိကန ္တိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

သုက္ကဝိ င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

ဋ္ဌီတိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ

ကာယသံသေဂ္ဂာတိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ

င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

ဒုဋ္ဌုလ္လဝာစာတိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ

င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

အတ္တကာမန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ

င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

သဉ္စရိတ္တန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ

င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ

စ။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ

င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

ဘိက္ခုံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံသနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ
င္ ေသေသာတိ

နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။
 482

ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စိ ေဒသံ ေလသမတ္တံ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံသနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ

င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

သဃေဘဒက
င္ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ

ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ
င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ

ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ
င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ –

သဃာဒိ
င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။

ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ

ေဂာတ္တဉ္စ – သဃာဒိ
င္ ေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏန ္တိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ဒုက္ကဋန ္တိ

နာမေဉ္စဝ အာပတ္တိ စာတိ။

နဝသဂဟဝေဂ္ဂ
င္ ာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အပေလာကနံ ဉတ္တိ စ၊ ဒုတိယံ စတုေတ္ထန စ။

ဝတ္ထု ဉတ္တိ အနု ာဝနံ၊ သီမာ ပရိသေမဝ စ။

သမ္မုခာ ပဋိပုစာ္ဆ စ၊ ပဋိညာ ဝိနယာရေဟာ။

 483

ဝတ္ထု သဃပုင္ ဂ္ဂလဉ္စ၊ ဉတ္တိံ န ပစ္ဆာ ဉတ္တိ စ။

ဝတ္ထုံ သဃပုင္ ဂ္ဂလဉ္စ၊ သာဝနံ အကာေလန စ။

အတိခုဒ္ဒကာ မဟန ္တာ စ၊ ခ စ္ဆာယာ နိမိတ္တကာ။

ဗဟိနဒီ သမုေဒ္ဒ စ၊ ဇာတ ေရ စ ဘိန္ဒတိ။

အေဇ္ဈာတ္ထရတိ သီမာယ၊ စတု ပဉ္စ စ ဝဂ္ဂိကာ။

ဒသ ဝီသတိဝဂ္ဂာ စ၊ အနာဟဋာ စ အာဟဋာ။

ကမ္မပတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ၊ ကမ္မာရဟာ စ ပုဂ္ဂလာ။

အပေလာကနံ ပဉ္စဋ္ဌာနံ၊ ဉတ္တိ စ နဝဌာနိကာ။

ဉတ္တိ ဒုတိယံ သတ္တဋ္ဌာနံ၊ စတုတ္ထာ သတ္တဌာနိကာ။

သုဋ္ဌု ဖာသု စ ဒုမ္မင္ကု၊ ေပသလာ စာပိ အာသဝာ။

ေဝရဝဇ္ဇဘယေဉ္စဝ၊ အကုသလံ ဂိဟီနဉ္စ။

ပာပိစာ္ဆ အပ္ပသန္နာနံ၊ ပသန္နာ ဓမ္မဋ္ဌပနာ။

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာ ေစဝ၊ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒေသန စ။

ပာတိေမာက္ခဉ္စ ဌပနာ၊ ပဝာရဏဉ္စ ဌပနံ။

တဇ္ဇနီယာ နိယ ဉ္စ၊ ပဗ္ဗာဇနီယ ပဋိသာရဏီ။

ဥေက္ခပန ပရိဝာသံ၊ မူလမာနတ္တအဗ္ဘာနံ။

ဩသာရဏံ နိ ာရဏံ၊ တေထဝ ဥပသမ္ပဒာ။

 484

အပေလာကနဉတ္တိ စ၊ ဒုတိယဉ္စ စတုတ္ထကံ။

အပညေတ္တနုပညတ္တံ၊ သမ္မုခာဝိနေယာ သတိ။

အမူဠ္ဟပဋိေယဘုယ္ယ၊ ပာပိယ တိဏဝတ္ထာရကံ။

ဝတ္ထု ဝိပတ္တိ အာပတ္တိ၊ နိဒာနံ ပုဂ္ဂေလန စ။

ခန္ဓာ ေစဝ သမုဋ္ဌာနာ၊ အဓိကရဏေမဝ စ။

သမထာ သဂဟာ
င္ ေစဝ၊ နာမအာပတ္တိကာ တထာတိ။

ပရိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ။

ပရိဝာရပာဠိ နိဋ္ဌိတာ။