z=i QÆ∞_çÃã

_®II ˆHâ◊=Ô~_ç¤

ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ |∞H± „@ãπì

 z=i QÆ∞_çÃã ˆHâ◊=Ô~_ç¤

ˆHâ◊=Ô~_ç¤H˜ „â’`«QÍ ....

^èŒ~° : ~°∂. 80/
...
"≥Ú^Œ\ ˜ =Ú„^Œ} : PǨfi#O =∂ã¨Ñ¨„uHõ, 1993,
suHõ Ѩa¡ˆH+¨<£û, 1996,
HBT "≥Ú^Œ\ ˜ =Ú„^Œ} : JHÀì|~ü, 2008
=ÚY z„`«O : HÍà◊§ 'z=i QÆ∞_çÃã— ÉÏ^è•=∞Ü«∞O, ÉèíÜ«∂=ǨÏO J~Ú# f„=
¿Ñ*ò Ãã\˜ìOQ∑ : q[Üü∞ L`«¯O~î°`À ‰õÄ_ç# qëê^•O`« QÍ^äŒ. <å‰õΩ `≥eã≤#O`« =∞@∞‰õΩ
„Ѩ`«∞ʼnõΩ, q=~åʼnõΩ : ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ |∞H± „@ãπì, WO`« J^Œ∞ƒù`«=∞~Ú# Hõ^äŒx <Õ#∞ `≥Å∞QÆ∞ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’
áê¡\ò <≥O. 85, WO`«^•HÍ K«^Œ=ÖË^Œ<Õ K≥áêÊe. tÅÊOÖ’, z„`«}Ö’,
ÉÏÖÏr #QÆ~ü, „ѨÜ≥∂[#OÖ’ XHõ 'Hõ<åºâ◊√ůO— XHõ 'Ü«∞[˝O— =∂„`«"Õ∞ nxH˜
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ – 500 067, ™ê\˜~åQÆÅ ~°K«#Å∞.
á¶È<£ 040 – 2352 1849. J~Ú`Õ QÆ∞~°*Ï_». L#fl=, HÍmѨ@flO =O\˜
–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– =∞Ǩ~°K«~Ú`«Å∞ XˆH HÍÖÏxH©, XˆH =º=ã¨÷‰õÄ K≥Ok#
=Ú„^Œ} : J#∞Ѩ=∞ „Ñ≤O@~üû, „w<£=Óº, "≥·~°∞^蕺efl z„uOK«QÍ _®II ˆHâ◊=Ô~_ç¤ aè#fl =º=ã¨÷ʼnõΩ K≥Ok#
126 âßOu#QÆ~ü, "≥·~°∞^蕺bfl, Éèí∂q∞ÃÑ·<å, áê`åà◊OÖ’#∂ ‰õÄ_® [iˆQ áÈ~å\Ïhfl
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ – 28 J`«ºO`« „ѨuÉèÏ=O`«"≥∞ÿ# tÅÊ <≥·Ñ¨Ù}ºO`À z„uOKå_»∞ D
á¶È<£ : 23391364, 23304194 #=ÅÖ’.
 4 z=i QÆ∞_çÃã
`«# "≥Ú^Œ\ ˜ Hõ^äŒÖ’¡ÖÏ<Õ WO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® „QÍ=∞OÖ’x
J„QÆ=~åæʼnõÄ, x=∞fl=~åæʼnõÄ [iˆQ ã¨OѶ¨∞~°¬}Ë ã¨∂÷Å
Wu=$`«ÎO. HÍx D™êi Hõ^ä•HÍÅO ^•^•Ñ¨Ù Ü«∂Éèˇ· Uà◊§ "≥#‰õΩ¯
[iyOk. JHõ¯_» #∞O_ç =∞~˘Hõ W~°=ÜÕ∞ºà◊√§ "≥#‰õΩ¯áÈ~Ú
K≥ѨCH˘™êÎ_»∞ Hõ^äŒx. JO>Ë ã¨∞=∂~°∞ 1925 #∞O_ç 45
=∞^茺HÍÅOÖ’ [iy# Hõ^äŒ. ã¨Ê+¨ìOQÍ `ÕnÅ∞ W=fiHõáÈ~Ú
#ѨÊ\˜H© D Hõ^äŒÖ’x „Ѩu ã¨OѶ¨∞@<å `«# xiÌ+¨ì Kåi„uHõ
<ÕѨ^䕺xfl ZO`À ã¨Ê+¨ìOQÍ „ѨHõ\ ˜ã¨∂Î<Õ =ÙO@∞Ok.
PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’x #Å¡=∞Å J_»=ÙÅ #∞O_ç <≥Å∂¡~°∞ ã¨=Ú„^Œ
f~°O ^•HÍ qã¨ÎiOz L#fl ã¨OKå~° yi[# `≥QÆ Ü«∂<å^Œ∞Å∞
™ê=∂lHõ Ѩi}Ï=∞OÖ’ PǨ~° ¿ãHõ~°} ^Œâ◊‰õΩ K≥Ok# *Ïu.
Uà◊§ g∞^Œ@ "åi K«∞@∂ì`å ã¨=∂[O qq^èŒ PiúHõ ^Œâ◊efl
^•@∞`«∂ ã≤÷~° "åº=™ê~ÚHõ rq`«OÖ’H˜ ã≤÷~°Ñ¨_ç# =O^ŒÅ ÜÕ∞à◊§
`«~°∞"å`« ‰õÄ_® Ü«∂<å^Œ∞Å∞ `«=∞ „áêp# Pi÷Hõ qâßfi™êňH
JO\˜ÃÑ@∞ì‰õΩx =ÙO_çá⁄ÜÕ∞º~°∞.
"åà◊§™È^Œ~°∞Å∞ K≥OK«∞Å∞ J_»=Ùefl Ѩ\ ˜ì "Õ@Ö’H˜
ѨÙ~ÀQÆq∞OK«QÍ, Ü«∂<å^Œ∞Å∞ =∂„`«O H˘O_»kQÆ∞=, J_çq
|Ü«∞@ Éèí∂™êfi=∞º ã¨=∂ [OÖ’ =∂@ Kå`«#~Ú# [O`«∞=ÙÅ
™ê÷~ÚÖ’<Õ rqOK«_®xH˜ JÅ"å@∞ Ѩ_çáÈÜÕ∞~°∞. PǨ~åxfl
U~°∞‰õΩx u<Õ ^Œâ◊ =∂#=ÙÅH˜ Pã≤Î, ǨωõΩ¯ÅH˜ ã¨O|OkèOz#
ã¨HõÅ ÉèÏ=*ÏÅO, =ÚYºOQÍ Éèí∂™êfi=∞º ã¨=∂*ÏÖ’¡ =∞iO`«
Hõ~°_»∞ QÆ\ ˜ì#@∞¡O_Õ <åºÜ«∞ âß„™êÎÅ`À ã¨Ç¨ ZO`«=∂„`«O J~°úO
HÍ=Ù. J@∞=O\˜ J=∂~Ú‰õΩÅx ^˘OQÆÅ#_»O Ѩi}`«
ã¨=∂*ÏÅH˜ KåÖÏ ã¨∞ÅÉèíO. HÍ|>Ëì =∞„^•ã¨∞ „ÃÑã≤_≥hûH˜
K≥Ok# 1871 „H˜q∞#Öò `≥QÆÅ K«@ìOÖ’ 1924 #∞O_ç Ü«∂<å
^Œ∞efl ‰õÄ_® ѨÙ@∞ì <Õ~°ã¨÷ *ÏuQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 5
ÃÑ\˜ìOk „ѨÉèí∞`«fiO.
D <ÕѨ^䌺OÖ’ `«# Hõ^ä•Oâßxfl Z`«∞ΉõΩO\Ï_»∞ ~°K«~Ú`«. XHõ
*Ïux `«e¡ Hõ_»∞ѨÙÖ’xOKÕ <Õ~°ã¨∞÷Å∞QÍ x~°‚~ÚOz# „ѨÉèí∞`«fiO
QÆ∞iOz U Ü«∂<åkHõ~Ú<å ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞. 'QÆ=ÙÔ~‡O
\’à◊§O>Ë Z=~°∞ ™êq. `åã≤ÖÏÌ~°∞, iqxÃãû„@∂, =∞<ÕQÍ_»∂
Dàı§QÆ^• QÆ=ÙÔ~‡O@∞— (33 J@∞=O\˜ „ѨÉèí∞`åfix HõO`«\ ˜H©
P^è•~° ã¨ÎOÉèí=∞~Ú# „QÍ=∞ =∞}˜Ü«∂<Õfl x[=∞~Ú# „H˜q∞#ÖòQÍ
K«∂Ñ≤OK«_»"Õ∞ D Hõ^ä• „Ѩ[˝.
WOHÍ |ÅOQÍ =Ó_»Å∞ ky =∞#h, =∞# ã¨O㨯 $uh
|ÅOQÍ „ѨÉèÏq`«O KÕ™ÈÎ#fl Éèí∂™êfi=∞º ÉèÏ=*ÏÅO QÆ∞iOz X\˜ì
Éèí∂™êfi=∞º <ÕѨ^䌺OÖ’ K≥¿ÑÊHõ^äŒ KåÅ^Œ∞. ^•xfl JO`«Hõ<åfl
"≥#Hõ|_ç# ã¨=∂[O `À<À, JO`«Hõ<åfl ѨÙ~ÀQÆq∞Oz#
ã¨=∂[O`À<À áÈeÛ K≥ѨÊQÆey#ѨÊ_Õ JO^Œ∞Ö’x =∂#=`«fiO,
J=∂#∞+¨`«fiO Ô~O_»∂ É’^èŒ Ñ¨_Õq. Éèí∂™êfi=∞º ã¨=∂*Ïxfl
ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷`À<À, ™È+¨eã¨∞ì =º=ã¨÷`À<À áÈeÛ K≥¿ÑÊ
Hõ^äŒÅ∞ H˘xfl ~åHõáÈÖË^Œ∞. HÍx ѨÙ~ÀQÍq∞ ã¨=∂*ÏÅ QÆ∞iOz
=∞# ~°K«~Ú`«Å ÉèÏ=<åâ◊H˜Î, J@∞=O\˜ rq`å#∞ÉèÏ"åxfl J~°úO
KÕã¨∞HÀQÆeˆQ â◊H˜Î Ѩiq∞`«=∞~Ú#O^Œ∞# P ~°K«#ÖËg =∞#x
|ÅOQÍ HõkeOK«ÖË=Ù. HÍQÍ Éèí∂™êfi=∞º ã¨=∂[O Hõ<åfl "≥#∞Hõ
|_ç# ã¨=∂*ÏÅ∞, ã¨=¸Ç¨Å∞ =∞# =∞^茺<Õ rqã¨∞Î<åflÜ«∞x
=∞# ~°K«~Ú`«Ö’¡ KåÖÏ =∞OkH˜ `≥eÜ«∞<Õ `≥eÜ«∞^Œ∞.
_®II ˆHâ◊=Ô~_ç¤ Éèí∂™êfi=∞º ã¨=∂[OÖ’x =∂#=`«fiO
|Ü«∞@H˜ „ѨHõ\ ˜`«O HÍ=_®xH˜ ɡ·~åyh, Éèí∂™êfi=∞º J=∂#∞
+¨`«fi=∞O`«\ ˜H© =∞}©Ü«∂hfl „Ѩux^èŒ∞Å∞QÍ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
W^ŒÌin 'KÕ#∞— QÆ∞iOz# `åѨ„`«Ü«∞"Õ∞. `«#k HÍx Éèí∂q∞x
P„Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl =∞}˜Ü«∂xH˜ ^•xÃÑ·# Z=~°<åfl K≥~Úº
 6 z=i QÆ∞_çÃã
"≥Ü«∞ºQÆÅ~°#fl T¿ÇÏ`«@∞ìHÀÖË#@∞ìQÍ LO@∞Ok. `å<Õ XHõ
^˘OQÆ `«#^Õ XHõ ^Ò~°˚#ºO. J@∞=O\˜ KÕÖ’ =∞Ô~=~À ^˘OQÆ
Ѩ_®¤_»#QÍ<Õ =∞}˜Ü«∞O ^Œ∞~å‡~°∞æ_çQÍ, Ñ‘_»‰õΩ_çQÍ, ǨÏO`«‰õΩ_çQÍ,
HõΔ}ÏÅ g∞^Œ =∂iáÈÜÕ∞_»∞. Éèí∂™êfi=∞º =~°æ ã¨fiÉèÏ"åxfl WO`«
â◊H˜Î=∞O`«OQÍ Z=~°∞ K«∂Ñ≤OK«QÆeˆQ~°∞? ɡ·~åy 'KÕ#∞— J`«x
P`«‡. P`«‡x KÕ#∞`À áÈÅÛ_»OÖ’<Õ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =ºOQƺO LOk.
HÍ=∞ „HÀ^è•Å<Õ ZÅ∞HõÅ #∞O_ç `«# KÕ#∞x ZÖÏ HÍáê_»∞
HÀQÆÅ_»#fl^Õ J`«x P"Õ^Œ#. Ü«∞^è•~°÷=∞~Ú# KÕ#∞Ö’ ZÅHõÅ
#∞O_ç HÍáê_»\ÏxH˜ =∞}˜Ü«∂xH˜ U Ü«∂<åk J=ã¨~°=∞
Ü«∂º_À J^Õ Ü«∂<åk ɡ·~åy Pu‡Hõ ˆHΔ„`åxfl HÍ=∞„HÀ^è•Å<Õ
ZÅ∞HõÅ∞ Ѩ_ç H˘Å¡Q˘@ì_®xH© HÍ~°}=∞Ü«∂º_»∞. "åã¨Î=
ã¨xfl"Õâ◊=¸, „ѨfHÍ WO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ HõÅQÆeã≤# ~°K«#Å∞
ZO`À J~°∞^Œ∞QÍ HõxÊ™êÎ~Ú.
X\˜ì Ü«∂<å^Œ∞Å rq`«O QÆ∞iOz, Ñ‘_»# QÆ∞iOz
~åÜ«∞_®xH˜ =∂„`«"Õ∞ ~°K«~Ú`« D Hõ^äŒx ~å™ê_»#∞HÀ#∞. `å#∞
`˘e #∞Op „Ѩܫ∞uflã¨∞Î#fl ã¨∂÷Å, ã¨∂HõΔ ‡ áÈ~å\ÏÅ J`«ºO`«
ã¨∞xt`«=∞~Ú# z„`«}H˜ „Ѩܫ∞uflOK«_»"Õ∞ D Wu=$`«ÎO Ö’x
|ÅO. Éèí∂™êfiq∞H©, PǨ~åxfl U~°∞‰õΩx u<Õ Ü«∂<åkH© =∞^茺
ã¨OѶ¨∞~°¬} Éèí∂q∞ÃÑ·# Hõ^äŒ. Ü«∂<åk KÕ#∞h, J`«x „â◊=∞h,
Jã≤Î`åfihfl, P`«‡ qâßfi™êhfl Jxfl\˜h H˘Å¡Q˘\Ïì_»∞ Éèí∂™êfiq∞,
Ü«∂<åk `«# Hõà◊§ =ÚO^Œ∞#flO`«HÍÅO `«# ^Ò~°˚#ºO `«#H˜
QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞Î#fl@∞¡O\Ï_»<Õ"≥∂. Ü«∂<å^Œ∞ÅO^Œsfl =Ói #∞Oz
`«i"≥Ü«∞º_»O XHõ „QÍ=∂xˆH K≥Ok# Ü«∂^Œ$zÛùHõ ã¨OѶ¨∞@#
HÍ^Œ∞. ™ê¿ÑHõΔ Ñ¨Ù~ÀQÍq∞ ã¨=∂*ÏÅ∞ `«=∞ áê`« Ñ≤`«$ ã¨=∂*Ïefl
ZѨÊ_»∂ WÖψQ x~°∂‡eã¨∂Î =KåÛ~Ú. "≥<≥flÅHõO\˜ ~åѶ¨∞=Ü«∞º
WÖÏ ~åã¨∞Î<åfl~°∞. ''Ü«∂<å^Œ∞Å QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞#flѨÙ_»∞
"åà◊¡ ~å[H©Ü«∞OQÍ QÍh ™êOѶ≤∞HõOQÍ QÍh UH©Hõ$`«=∞~Ú#
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 7
"åà◊√§ HÍh XHõ „Ѩ^Õâßxfl P„Hõq∞OK«∞‰õΩ ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∞O
KÕã¨∞HÀQÆÅ "åà◊√§ HÍh HÍ~°x QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe. rq`«OÖ’
XHõ¯ÖÏO\˜ X_ç^Œ∞_»∞‰õΩÖË Ñ¨_»∞`«∂, ã¨=∂[O KÕ`« x~°¡HõΔ ºO
K≥Ü«∞º|_ç, „ѨÉèí∞`«fiO Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀx J<ÕHõ =∞Ok =º‰õΩÎÅ∞ XHõ
™ê=Ú^•Ü«∞Hõ=∞~Ú# ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å=|_»∞`«∞#fl JÉèÏQÆ∞ºÅ∞ QÍ#∂
`«H˜¯# ã¨=¸Ç¨ʼnõΩ K≥Ok# =∞#∞+¨μÖ’Î áÈ\©Ñ¨_»ÖËx
Pâ◊‰õΩÎÅ∞QÍ#∂ =∂„`«"Õ∞ "åà◊§x ÉÏQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅO——
(Ü«∂<å^Œ∞Å∞, 1962 ¿Ñ.79.)
WHõ¯_ç`À PQÆHõ ~°K«~Ú`« Éèí∂q∞ H˜O^Œ [iˆQ rq`«
ã¨OѶ¨∞~°¬}x ‰õÄ_® z„u™êÎ_»∞. Pâ◊HõÎ Ü«∂<å^Œ∞ÅÖÏ<Õ `«=∞
PǨ~åxfl U~°∞‰õΩu<Õ ZÅHõÅx "å\˜ É’iÜ«∞Ö’¡ Ѩ@∞ì‰õΩx
á⁄QÆÃÑ\˜ì |Ü«∞@H˜ ÖÏy "å\˜h, Jq `«=∞ |∞e¡ Ñ≤_çH˜à◊§`À
^•K«∞‰õΩ#fl ^è•#ºÑ¨Ù HõO‰õΩbfl ‰õÄ_® H˘Å¡Q˘>Ëì Ü«∂<åkh ‰õÄ_®
=∞#O K«∂_®e WO^Œ∞Ö’. XHõ [O`«∞=Ù ^•K«∞‰õΩ#fl uO_çx
H˘Å¡Q˘>Ëì =∞~˘Hõ [O`«∞=Ùx H˘Å¡Q˘>Ëì =∞~˘Hõ [O`«∞=Ù– z=iH˜
P [O`«∞=Ùx =∞~˘Hõ [O`«∞=Ù ã¨OǨÏiOK«_»O– D J=∂#∞+¨
Ç≤ÏO™ê K«„HÍhfl, D „Hõ=∞OÖ’ XHõ *Ïu "≥#∞Hõ =∞~˘Hõ *Ïu
JO`«iOzáÈ=_®hfl =∞~°Îº, áê`åà◊Ö’HÍÖ’¡ [iˆQ cÉèí`«û~°ã¨
„Ѩ^è•#"≥∞ÿ# rq`« <å@HÍhfl ZO`À „ѨuÉèÏ=O`«OQÍ =∞# Hõà◊§
=ÚO^Œ∞ Pq+¨¯iã¨∞ÎOk D Hõ^äŒ.
WHõ tÅÊO QÆ∞iOz K≥ѨÊ=Åã≤ LOk. D Hõ^äŒ P^ŒºO`«O
J`«º^Œ∞ƒù`«=∞~Ú# tÅÊ „Ѩ[˝`À fiÛk^Œú|_çOk. Ѩ~°=∞ qëê^•
`«‡Hõ"≥∞ÿ# D Hõ^äŒÖ’x tÅÊ ~°Ç¨Ï™êºefl QÆ∞iÎOK«_®xH˜ Ji™êì\ ˜Öò
„\Ï*ˇ_ôÃÑ·# KÕã≤# ã¨∂„fHõ~°}Å∞ J=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú. Q˘Ñ¨Ê
„\Ï*ˇ_ôH˜ LO_»=Åã≤# ÅHõΔ}ÏÅ∞QÍ Ji™êì\ ˜Öò ¿Ñ~˘¯#flq Q˘Ñ¨Ê
„w‰õΩ <å@HÍÅ∂, ¿+H±ã≤ÊÜ«∞~ü ‰õÄ_® ™êkèOK«ÖËxq KåÖÏ =~°‰õΩ
 8 z=i QÆ∞_çÃã
D Hõ^ä• x~å‡}OÖ’ HõxÊ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜k. D Hõ^äŒH˜ ã¨Ê+¨ìOQÍ
L#fl Pk=∞^蕺O`åÅ∞. Jk JO>Ë U ã¨OѶ¨∞@# `«~åfi`« Hõ^äŒ
„Hõ=∞O ã¨`«fi~°"Õ∞ „áê~°OÉèí=∞=Ù`«∞O^À J@∞=O\˜ „áê~°OÉèíO.
#=Å "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìQÍ<Õ q∞Å@s =∂~üÛ, P ^ŒO_»∞ `åH˜_çH˜
L_»`«ÖÏQÍ X}˜H˜áÈ~Ú# Ü«∂<åk ‰õΩ„~°"å_»∞– #=Å "≥Ú^ŒÅ∞
HÍ=_»"Õ∞ ^Œ∞=Ú‡ ˆ~ѨÙHõO@∂ "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. WHõ =ÚyOѨÙ
JO>Ë, U ã¨OѶ¨∞@# "≥·Ñ¨ÙQÍ Hõ^ä• „Hõ=∞OÖ’x Jxfl ã¨OѶ¨∞@#Å∂
„Ѩ=Ç≤Ï™êÎÜ≥∂.
P z=i ã¨OѶ¨∞@# `˘e =∂#=Ù_ç z=i QÆ∞_çÃã ‰õÄ_®
x~°˚#"≥∞ÿ z=~°H˜ ^Œ∞=Ú‡Ö’ HõÅã≤áÈ=_»"Õ∞ D Hõ^äŒH˜ =ÚyOѨÙ.
D ã¨Ê+¨ì =∞~Ú# Pk =∞^蕺O`åÅ`À áê@∞ Wu=$`«ÎOÖ’ UHõ`«,
ã¨÷ÅOÖ’ UHõ`«, HÍÅQÆ=∞#OÖ’ UHõ`«– Q˘Ñ¨Ê <å@HÍʼnõΩ U
„uq^èŒ UHõ`åfiÅ#∞ L`«Î=∞ ÅHõΔ}ÏÅ∞QÍ ¿Ñ~˘¯O\Ï~À Jq D
Hõ^äŒÖ’ J^Œ∞ƒù`«OQÍ J=∞~å~Ú.
U „\Ï[_ô J~Ú<å XHõ¯ ã¨∂~°º„Éèí=∞} HÍÅOÖ’ [iˆQ@∞ì
z„uO KåÅ<åfl_»∞ Ji™êì\ ˜Öò. D Hõ^äŒ – XHõ ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O`À
"≥Ú^ŒÅ~Ú =∞~À ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O ֒ѨŠJ#∂ǨϺ Ѩi}Ï=∂Å
"≥·Ñ¨Ù ã¨∞à◊√§ uiy cÉèí`«ûOQÍ =ÚQÆ∞ã¨∞ÎOk „\Ï[_ô JO>Ë
=∞#∞+¨μÅ ã¨fiÉèÏ=O z„`«} HÍ^Œ∞, KÕ`«Å z„`«} J<åfl_»∞
Ji™êì\ ˜Öò. WO^ÀÖ’x „Ѩu XHõ¯"åHõºO, XHõ Hõ^ŒeHõ, XHõ KÕ`«,
XHõ Hõ~°‡ #∞Oz =∞~˘Hõ Hõ~°‡‰õΩ "Õ¿ã JOQÆ.
=∞#∞+¨μÅ∞ `«=∞ KÕ`«∞Ö’Î `«=∞ rq`åefl „ѨÉèÏq`«O KÕã¨∞‰õΩ<Õ
<å@Hõ QÆ=∞#O. JÖψQ =∞#∞+¨μÅ =ºH˜Î`«fiO "åà◊√§ HÀ~°∞‰õΩ<Õ
^•x ~°∂ѨO Ö’<À X^ŒÅ∞‰õΩ<Õ ^•x ~°∂ѨOÖ’<À |Ç≤Ï~°æ`«O
J=Ù`«∞O^Œ<åfl_»∞ Ji ™êì\ ˜Öò. WO^Œ∞‰õΩ Z<Àfl J^Œ∞ƒù`«=∞~Ú#
L^•Ç¨Ï~°}Å∞<åfl~Ú D Hõ^äŒ á⁄_»∞QÆ∞<å.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 9
XHõ¯ "åHõºO`À, XHõ¯ =∂@`À P =∞x+≤ =ºH˜Î`åfixfl ã¨Ê+¨ìOQÍ
J`«x =~°æ ã¨fiÉèÏ=O`À ã¨Ç¨ Hõà◊§ =ÚO^Œ∞ ÃÑ_»`å_»∞ ~°K«~Ú`«.
^˘~° Ü«∂<åk"å_ç WO\˜H˜ =zÛ ZÅHõefl Ѩ@ì=∞#flѨÊ\˜
ã¨xfl"Õâ◊OÖ’ J^Õ ^˘~° "å_ç g∞^Œ‰õΩ ^•_ç K≥Ü«∞º_®xH˜ =zÛ,
=ÚO^Œ∞ J~°∞ã¨∞Î#fl ‰õΩHõ¯x Hõ>ˇìÜ«∞º=∞#flѨC_»∞ ^˘~° J~°ú~å„u
QÆ∞„~°OÃÑ·# Ü«∂<åk WO\˜H˜ "≥à◊√Î#flѨÙ_»∞ 'P ѨxH˜ áêÅ∞ =∂e#
"å_≥=_À QÍx "åx ÃÑO_®¡O "≥∞_»Ö’ `å_»∞ D á⁄^Œ∞Ì
`≥yáÈ`«∞Ok— Jx =Úã¨∞QÆ∞ ÃÑ\˜ì Ѩ_»∞‰õΩ<Õ Ô~·`«∞ L^•ã‘#`«Ö’
QÍx Wk ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÍQÍ Jxfl\˜ Ö’#∂ Q˘Ñ¨Ê
ã¨fiÉèÏ= z„`«} =∞OK≥ÃÑ·# ‰õÄK«∞x =∞#∞flQÍ_»∞ `«# a_»¤ QÆ∞iOz
Hõ#flHõÅÖ’¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. =∞#∞+¨μÅ JO`«~°OQÆ, Éè∫uHõ "åã¨Î"åÅ
QÆ∞iOz ZO`À J=QÍǨÏ# Hõey# ~°K«~Ú`« H˜`«Ñ¨Ê WÖÏ
~åÜ«∞_»O =∞~˘HõiH˜ Kå`«HÍ^Œ∞.
XHõ Jxfl@Hõ<åfl qt+¨ì=∞~ÚOk – D Hõ^äŒx K≥¿ÑÊ f~°∞.
ѨÙ~å`«# Pã≤Ü«∂ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞Ѩ٠Hõ^äŒ# su Wk. [~°QÆÉÁÜÕ∞º
ã¨OѶ¨∞@#Åx =ÚO^Õ ã¨∂zã¨∂Î L`«¯O~î° ˆ~ÔHuÎOKÕ D Ѩ^Œúu
„QÍg∞}∞Å∞ Hõ^äŒÅ∞ K≥¿ÑÊ Ñ¨^Œúu ÖÏO\˜k.
POQÀ¡ – J"≥∞iHõ<£ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ #=ÖÏ ~°K«##∞
<Õ~°∞Û‰õΩ#fl =∞# ~°K«~Ú`«ÅH˜ Wk H˘`«ÎQÍ JxÊã¨∞ÎOk. HÍx D
JOâ◊O QÆ∞iOz ‰õÄ_® Ji™êì\ ˜Öò WÖÏ ~åã≤ =Ù<åfl_»∞.——
ã¨OѶ¨∞@#Å∞ QÆ`å#∞QÆuHõOQÍ [iy#>Ë¡ QÍHõ, "å@O`«@ Jq,
JÖÏ<Õ Ü«∂^Œ$ zÛùHõOQÍ#∂ [iy#@∞¡ K«∂Ñ≤¿ãÎ =∞iO`«
~°ã¨=`«Î~°OQÍ =ÙO@∞Ok.
Ü«∂^Œ$zÛùHõ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ ‰õÄ_® U^À XHõ J^Œ$â◊º=ӺǨÏO
„ѨHÍ~°O [iy#@∞ìO>Ë =∞s QÆ=∞‡`«∞ÎQÍ LO@∞Ok. U=∞O>Ë
J@∞=O\˜ ã¨OѶ¨∞@#Å "≥#Hõ U^À XHõ J~°÷O ÖËHõáÈ^Œx =∞#O
 10 z=i QÆ∞_çÃã ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 11
J#∞H˘O\ÏO Hõ#∞Hõ '(á⁄Ü≥∞\˜H±û, 1452 ¿Ñ~å) Hõ^䌉õΩ_ç Ѩ@¡
„â’`«H˜ qâßfi™êxfl ÃÑOKÕ Ñ¨^Œúu Wk. Hõ^䌉õΩxH˜ `«#∞ K≥¿ÑÊk
z=i ^•HÍ `≥Å∞ã¨∞#h, ^•x ã¨HõŠѨ~°º=™ê<åÅ`À ã¨Ç¨ ^•xfl
ѨÓiÎQÍ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞QÆ`«O KÕã¨∞H˘<åfl_»h, J#∞Éèí"åÅ KÕ^Œ∞ qëê^ŒO
#∞O_ç `«~°∞"åu `«~åÅ "åiH˜ U^À <≥·uHõ ã¨O^Õâßxfl
JOkã¨∞Î<åfl_»h „â’`«H˜ #=∞‡HõO HõeyOKÕk J^Õ. ˆHâ◊= Ô~_ç¤H˜
„â’`«QÍ <å‰õΩ JxÑ≤OzOn W^Õ.
– "å„_Õ=Ù z#g~°Éèí„^Œ∞_»∞ 1
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞
08–06–1996.
"Õã¨q QÆ#∞Hõ `«fi~°QÍ `≥Å¡"åiOk. WOHÍ ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O
HÍ#ѨÊ\˜H© `«∂~°∞Ê PHÍâ◊O `Õ*’=O`«=∞~ÚOk. QÆ∞_»¡QÆ∂|Å∞,
QÆaƒÖÏÅ∞ K≥@¡ `˘„~°ÅÖ’H˜ J@HõÖ’H˜ „Ѩ"Õtã¨∞Î<åfl~Ú.
~å„`«O`å QÆ∞#QÆ∞# #_»∞ã¨∂Î „â◊q∞ã¨∞ÎO_ç# p=∞Å∞ `«=∞
ѨÙ@ìÅÖ’H˜ ^Œ∂~°∞`«∞<åfl~Ú.
‰õΩH˜¯ =∞OKåÅÃÑ·#, KåѨÅÃÑ·#, ÉÁO`«ÅÃÑ·# Ѩ_»∞‰õΩx
LO_ç# „QÍ=∞ã¨∞÷Å∞ XH˘¯Hõ¯ˆ~ x„^ŒÖËz g^èŒ∞ÅÖ’H˜ =ã¨∞Î<åfl~°∞.
H˘\ÏìÅÖ’ Ѩâ◊√=ÙÅ∞ K«Ñ¨C_»∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ ÖËz, `ÀHõÅ`À
gѨÙÅ g∞^Œ, [|ƒÅ g∞^Œ H˘@∞ìHÀ™êQÍ~Ú.

„ѨѨOKåxfl "Õ∞Å∞H˘ÅÊ_»OÖ’ ã¨∂~°∞ºxH˜ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»_®xH˜

J#fl@∞¡ QÍe ‰õÄ_® gK«_»O „áê~°OaèOzOk. TiH˜ `«∂~°∞ÊQÍ
L#fl zO`« K≥@¡ H˘=∞‡Å∞ K«Ñ¨C_»∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ Hõ^ŒÅ™êQÍ~Ú.
zO`«K≥@¡ Hõ=`«Å =Ù#fl lÖË¡_»∞ K≥@∞¡, "≥OѨe K≥@∞¡ xâ◊≈|ÌOQÍ
Hõ^ŒÅ™êQÍ~Ú.
 12 z=i QÆ∞_çÃã
lÖË¡_»∞ K≥@¡ Hõ=`«Å XO@iQÍ XHõ Ü«∂<åk QÆ∞_çÃã L#flk.
QÆ∞_çÃã HõѨCÖ’x `å\ωõΩÅ∞ QÍeáê@∞‰õΩ \˜‰õΩ¯ \˜‰õΩ¯=∞x
K«Ñ¨C_»∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú. QÆ∞_çÃãÖ’ =∞#∞flQÍ_»∞ D`« KåѨÃÑ·#
"≥Å¡H˜Å Ѩ_»∞‰õΩx L<åfl_»∞. J`«xH˜ "≥∞ʼnõΩ= =zÛ KåÖÏ
¿ãѨ~ÚOk. HÍx Hõà◊√§ `≥~°=ÖË^Œ∞.
q∞QÆ`« „QÍ=∞ã¨∞÷Å =Öˇ HÀ_ç‰õÄ`«`À "Õ∞Å∞‰õΩ<Õ J=ã¨~°O
J`«xH˜ ÖË^Œ∞. J`«x r=<Àáê^èŒ∞Å∞ J<ÕHõO. Jq ã¨O=`«û~°O
á⁄_»∞QÆ∞<å PÜ«∂ ~°∞`«∞=ÙÅ#∞ |\˜ì P^è•~°Ñ¨_ç =ÙO\Ï~Ú. H˘xfl
~°∞`«∞=ÙÅÖ’ J`«_»∞ ~å„`«O`å x„kOz ѨQÆÅ∞ "Õ∞ÖÁ¯O\Ï_»∞.
H˘xfl ~°∞`«∞=ÙÅÖ’ ~å„`«O`å "Õ∞ÖÁ¯x ѨQÆÅ∞ x„k™êÎ_»∞.
=∞iH˘xfl ~°∞`«∞=ÙÅÖ’ #_ç~å„u #∞Oz =∞^蕺ǨÏflO =~°‰õΩ
x„^ŒáÈ`å_»∞.
=∞iH˘xfl ~°∞`«∞=ÙÅÖ’ =∞^蕺ǨÏflO #∞Oz #_ç~å„u =~°‰õΩ
"Õ∞ÖÁ¯x =ÙO\Ï_»∞. K≥@¡Ö’x Ѩ‰õΔΩʼnõΩ =Öˇ, <ÕÅ g∞^Œ
p=∞ʼnõΩ=Öˇ, J_»qÖ’x [O`«∞=ÙʼnõΩ =Öˇ J`«x r=<Àáê^èŒ∞Å∞
J<ÕHõ"≥∞ÿ#"Õ QÍHõ, JxtÛ`«"≥∞ÿ#q ‰õÄ_®. HÍx J`«_»∞ q∞ye#
„QÍ=∞ã¨∞÷Å=Öˇ PÖ’zO K«QÆÅ_»∞, =∂\Ï¡ _»QÆÅ_»∞,
~åQÆ^ÕfiëêÅ#∞ „Ѩ^Œi≈OK«QÆÅ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ Hõà◊√§ `≥iKå_»∞. QÆ∞_çÃãHõѨC JHõ¯_»Hõ¯_»
ZyiáÈ~Ú =Ù#flk. P ~°O„^è•Å QÆ∞O_® HõxÑ≤ã¨∞Î#fl hÖÏHÍâßxfl,
x¿ãÎ[=∞=Ù`«∞#fl #HõΔ„`åÅ#∞ J`«_»∞ K«∂_»™êQÍ_»∞. J`«x „ѨHõ¯#
J`«x H˘_»∞‰õΩ <À\˜ JOK«∞Å =^ŒÌ K˘OQÆ HÍ~°∞`«∞O_»QÍ,
QÆ∞„~°∞H˘_»∞`«∂ x„kã¨∞Î<åfl_»∞.
WO`«Ö’ QÆ∞_çÃã |Ü«∞@ ÃÑOѨÙ_»∞ ‰õΩHõ¯ "≥Ú~°QÆ_»O
qxÑ≤OzOk. Jk `«# HõO~î°ã¨fi~°O ^•fi~å WKÕÛ ã¨OˆH`åÅhfl
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 13
=∞#∞flQÍ_çH˜ Hõ~°`«ÖÏ=∞ÅHõO. J`«_»∞ ÃÑ·H˜ ÖËz, QÆ∞_çÃã
^•fi~åxHõ_»¤OQÍ L#fl "≥^Œ∞~°∞ `«_çHõ#∞ ѨHõ¯‰õΩ <≥\ ˜ì |Ü«∞@H˘zÛ
xÅ|_®¤_»∞.
QÆ∞_çÃã‰õΩ W~°"≥· QÆ*ÏÅ ^Œ∂~å# qâßÅ"≥∞ÿ# =∞\˜ìÉÏ@
L#flk. P ÉÏ@ "≥O|_ç H˘O`«=∞Ok ã≤áê~ÚÅ∞ #_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
"å~°∞ XHõi "≥#Hõ XHõ~°∞QÍ =¸_»∞ =~°∞ã¨ÅÖ’ #_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
"åà◊√§ ^•^•Ñ¨Ù #∂~°∞=∞Ok =Ù<åfl~°∞. "åà◊§Ö’ XHõ_»∞
JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞ #_»∞ã¨∂Î, ''ÖˇÑ¶πì, Ô~·\ò—— Jx J~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
q∞ye# "åà◊√§ J`«x J~°∞ѨÙʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ KÕ`«∞Å∞ P_çã¨∂Î,
J_»∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∞Î<åfl~°∞. "åà◊§ `«ÅÅ g∞^Œ #Å¡\ ˜ L‰õΩ¯\’Ñ‘Å∞
L<åfl~Ú. HÍà◊§‰õΩ Z`«Î~Ú# |∂@∞¡ L<åfl~Ú. ^Œà◊ã¨i |@ì`À
‰õΩ\˜ì# K˘HͯÅ#∞, ÖÏQÆ∞Å#∞ "å~°∞ ^èŒiOz L<åfl~°∞. "åà◊§O^Œi
Éèí∞*ÏÅ g∞^Œ á⁄_»"å\˜ `«∞áê‰õΩÅ∞<åfl~Ú. "åà◊§ "≥#Hõ |∂_ç^Œ
~°OQÆ∞Ö’ L#fl Ô~O_»∞ ÃÑ^ŒÌ „@‰õΩ¯Å∞ =∞O^ŒQÆ=∞#O`À
™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú.
=∞\˜ìÉÏ@ g∞^Œ ™êQÆ∞`«∞#fl ã≤áê~ÚÅ ^ŒO_»∞#∞ K«∂ã≤ ‰õΩHõ¯
"≥Ú~°∞QÆ∞`«∂ LOk. =∞#∞flQÍ_»∞ |Ü«∞@‰õΩ ~åQÍ<Õ Jk
"≥Ú~°QÆ_»O PÑ≤, `«# Ü«∞[=∂x HÍà◊§ =^ŒÌ‰õΩ =zÛ xÅ|_çOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ QÆ∞_çÃã ^•fi~°O =^ŒÌ xÅ|_ç <À~°∞ "≥à◊§Éˇ@∞ì‰õΩx
K«∂_»™êQÍ_»∞. DÖ’QÍ J`«x H˘_»∞‰õΩ ÖËz |Ü«∞@‰õΩ =zÛ
`«O„_ç "≥#∞Hõ xÅ|_®¤_»∞.
J`«x á⁄ʼnõΩ=#∞ QÆ∞iÎOz =∞#∞flQÍ_»∞ `«ÅuÑ≤Ê,
''#∞"≥fiѨC_»∞ x^ŒÌˆ~¡ã≤Îq~å ã≤<Àfl_®?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞, ''‰õΩHõ¯ "≥Úiy#ѨC_Õ ÖËã≤<å<åflÜ«∞<å.—— Jx `«O„_ç
"≥#Hõ #∞O_ç `˘Oy K«∂ã¨∂Î ''Z=Ù~åflÜ«∞<å "åà◊√§?—— J<åfl_»∞.
 14 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞ ÉÏ@g∞^Œ‰õΩ K«∂ã¨∂Î ''Z=Ù~À <åˆHq∞ ^≥Å∞û.
áÈb™ÈÅ∞¡ =∂k~°∞O_®~°∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ =}∞‰õΩ`«∞#fl ã¨fi~°O`À, ''áÈb™ÈÖÏ¡! S`Õ
֒ѨÅH˘K≥ÛÜü∞ <åÜ«∞<å ֒ѨÅH˘K≥ÛÜü∞—— Jx `«O„_ç Ô~Hõ¯#∞
Ѩ\ ˜ì ֒ѨʼnõΩ QÆ∞O[™êQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''áÈb™ÈÅ¡~Ú`Õ =∞#ÔHO^Œ∞‰õΩ~å ÉèíÜ«∞O. =∞#O
^˘OQÆ`«#O KÕã≤<å=∂ U=∞<åfl<å?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ JѨÊ\˜ˆH xÅ∞"≥ÖÏ¡ =}∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞. "å_»∞ `«O„_ç
Ô~Hõ¯#∞ Ѩ\ ˜ìQÆ∞OA`«∂, ''<å‰õΩ ÉèíÜ«∞OQÍ LOk <åÜ«∞<å.
֒ѨeH˘K≥ÛÜü∞. XHõ~å, W^ŒÌ~å? ZO`« =∞Ok LO_®~À ã¨∂_»∞.
"åà◊§ HõO_»¡Ö’¡ Ѩ_ç`Õ WOQÆ=∞#O J`«"≥∞ÿ áÈ`åO. ֒ѨÅH˘K≥ÛÜü∞
<åÜ«∞<å—— J<åfl_»∞.
`«O„_ç ZO`« ¿ãѨ\ ˜H© Hõ^ŒÅHõ áÈÜÕ∞@ѨÊ\˜H˜ z<Àfl_»∞ "≥^Œ∞~°∞
`«_»Hõ#∞ ^•fi~åxH˜ J_»¤OQÍ ÃÑ\˜ì, ֒ѨʼnõΩ "≥o§ XHõ =¸Å#
`«_çã≤# Ñ≤@ì=Öˇ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ã≤áê~ÚÅ ^ŒO_»∞#∞ =∞~°∞QÆ~Ú áÈÜÕ∞^•Hõ
K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤_»∞. `«~°∞"å`« ÃÑ~°\’¡H˜ "≥o§ HÍà◊√§, KÕ`«∞Å∞,
=ÚYO Hõ_»∞‰õΩ¯<åfl_»∞. `«∞O_»∞ QÆ∞_»¤`À =ÚYO `«∞_»∞K«∞‰õΩx,
''ã≤<Àfl_®? Fi ã≤<Àfl_®!—— Jx Ñ≤eKå_»∞. J`«x Ñ≤Å∞ѨىõΩ
ã¨=∂^è•#O ~åÖË^Œ∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ֒ѨÅH˘zÛ ''Ñ≤Å™êÎ LO>Ë Ñ¨Å‰õΩ¯O_®
D_»‰õÄ™È#∞O_® "ÕOk~å?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ HõO_»∞¡ ÃÑ^ŒÌqQÍ KÕã¨∞‰õΩx, ''"åà◊√¡ Ze¡áÈ~Ú<å~å?——
J#_ç QÍ_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 15
''Z=~°∞?—— J#_çQÍ_»∞ =∞#∞flQÍ_»∞.
''áÈb™ÈÅ∞¡ LO_®~å? Ze¡áÈ~Ú<å~å?—— J<åfl_»∞ z<Àfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"åà◊√§áÈ~Ú *Ï=Ù¿ãѨ~ÚOk. #∞=Ùfi ÖËz
"≥ÚHõO Hõ_»∞HÀ¯. Ü«∞ÅÉÏ~°^•O—— Jx ‰õΩO^Õà◊§#∞, L_»∞`«Å#∞
Ѩ@ì_®xH˜ LѨÜ≥∂yOKÕ ™ê=∂„yx ã¨=iOK«∞HÀ™êQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞ JÖψQ ‰õÄ~°∞Ûx, ''<å~Ú<å—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«# Ѩx KÕã¨∞‰õΩO@∂<Õ, ''UOk~å?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞, ''<å~Ú<å. D á⁄^Œ∞Ì =∞#O |Ü«∞@‰õΩ áÈ=^ÕÌ
<å‰õΩ |Ü«∞OQÍ =ÙOk—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''#∞=Ùfi ÖËz "≥ÚHõO Hõ_»∞‰õΩ¯O\Ï"å?
#_»∞ñ=Ùe~°QÆ^Œ#fl =∞O\Ï"å?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ „áê^èÕÜ«∞Ѩ_»∞`«∞#fl@∞ì, ''"åà◊√§ FÑ≤#O`«=∞Ok
LO_®~°∞. XH˘¯ Hõ¯i ^ŒQÆæ~° ÉÏÔ~_»∞ á⁄_»∞QÆ∞ `«∞áê‰õΩÅ∞O_®~Ú.
=∞#efl HÍeÛáêˆ~¿ãÎ Ü«∞@ì?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ =Å#∞ =∞_»`«ÃÑ\˜ì QÆ_»Ñ¨ ^ŒQÆæ~° LOz,
''^À=<≥=~À áÈb ™ÈÅ∞¡ áÈ~Ú<å~°x =∞#O WO\’¡ ‰õÄã¨∞O>Ë
Ü«∞@ì~å? |Ü«∞@‰õΩ áÈHõáÈ`Õ á⁄@ì QÆ_çKÕ^≥@ì?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ''P `«∞áê‰õΩefl `«Å∞Û‰õΩO>Ë ¿ÑQÆ∞Å∞ hà◊§~ÚáÈ`å
LO_®~Ú. LO_Õ^Õ^À L_»Hõɡ@∞ì‰õΩx ux D ѨÓ@ WO\’¡<Õ
LO^•O <åÜ«∞<å—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ É’@∞H˘Ü«∞ºÅ#∞ "≥∂ѨÙHõ_»∞`«∂, ''S`Õ #∞=Ùfi
QÆ∞_çÃãÖ’<Õ LO_»∞. <Õ#∞ á⁄Ü≥Úº™êΗ— J<åfl_»∞.
 16 z=i QÆ∞_çÃã
z<Àfl_»∞ hà◊§Ö’ =ÚxyáÈ`«∞#fl "å_ç=Öˇ KÕ`«∞Å∞ P_çã¨∂Î,
''"˘^Œ∞Ì "˘^Œ∞Ì. #∞=Ùfi QÆ∂_® LO_»∞ <åÜ«∞<å. <Õ<˘Hõ¯_ç<Õ LO>Ë
<å‰õΩ |Ü«∞O. "åàÁ§zÛ HÍeÛ ã¨O¿Ñ™êÎ~°∞—— J<åfl_»∞.
JѨÊ\˜H˜ =∞#∞flQÍ_»∞ ã¨Ç¨Ï#O QÀÖ’Ê~Ú, ''ã¨OÑ≤`Õ ™ê=Ù.
J^Œ∞~°∞ <å H˘_»HÍ. h Ü«∞\Ïì H˘_»∞‰õΩ L<åfl XHõ>Ë, K«zÛ<å
XHõ>Ë—— Jx qã¨∞~°∞QÍ "≥o§ z<Àfl_çx XHõ `åѨ٠`«<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ^Œ|∞ƒ# ѨHõ¯‰õΩ `«∂eѨ_ç qHõ$`«OQÍ U_»=_»O
„áê~°OaèOKå_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ XHõ É’@∞ H˘Ü«∞º#∞ fã¨∞‰õΩx, ''h`À Ü«∞@¡
UˆQk~å. #∞=Ùfi ™ê==Ù, ##∞fl ™ê=xÜ«∞º=Ù—— Jx Hõ„~° ÃÑ·ÔHuÎ,
ã¨fi~°O ÃÇÏzÛOz, ''U_»∞Ѩ٠PѨÙ`å"å? |„Ô~qHõe~°Q˘æ@ì
=∞O\Ï"å?—— J#~°Kå_»∞.
z<Àfl_»∞ QÆ|∞‰õΩ¯# U_»∞Ѩ٠PÑ≤, J~°KÕ`«∞Å`À `«Å#∞
HõѨC‰õΩx, ''H˘\Áì^Œ∞Ì <åÜ«∞<å. ##∞fl H˘\Áì^Œ∞Ì <åÜ«∞<å. <Õ<˘™êÎ.
#∞=Ùfi Ü«∂_çH˜ ~°=∞‡O>Ë P_»H˜ =™êÎ. ##∞fl H˘\Áì^Œ∞Ì <åÜ«∞<å——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ Hõ„~°#∞ H˜O^Œ Ѩ_Õâß_»∞. z<Àfl_»∞ ÉèÏ~°OQÍ ÖËz
xÅ∞Û<åfl_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞ H˘_»∞‰õΩ Éèí∞[OÃÑ·# KÕ~Ú"Õã≤
J#∞#~Úã¨∂Î ''<Õ#∞O_®#∞QÆ^Œ~å ã≤<Àfl_® <Õ#∞ |uˆH LO_®#∞
QÆ^Œ~å. <Õ#∞O_»QÍ hˆHO |Ü«∞O. "åà◊√§ áÈb™ÈÅ¡~Ú`Õ
=∞#ˆHq? WOÔQ=Ù~°<åfl J~Ú`Õ =∞#ˆHq? "åà◊§ ^ŒQÆæ~°
`«∞áê‰õΩÅ∞O>Ë =∞#ˆHq. ÉÏO|∞Å∞O>Ë =∞#ˆHq—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ K≥OѨŠg∞^Œ HÍ~°∞`«∞#fl Hõhflà◊√§ `«∞_»∞K«∞‰õΩx,
''BQÆ^Œ <åÜ«∞<å. #∞=ÙfiO_»QÍ <åˆHO |Ü«∞O—— Jx =∞\˜ìÉÏ@#∞
K«∂ã¨∂Î, JHõ¯_≥ =i<À ã¨OÉ’kèã¨∞Î#fl@∞ì QÆ\ ˜ìQÍ, ''=∂ <åÜ«∞#
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 17
LO_»QÍ <åˆHO |Ü«∞OÖË^Œ∞. áÈb™ÈÅ¡~Ú<å 㨈~. WOÔQ=Ù
~°~Ú<å 㨈~. <åˆHO |Ü«∞O ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ H˘_»∞‰õΩ Éèí∞[O g∞^Œ K«~°z, ''Jn J@∞ìO_®Å.
WOQÆáÈ. ÃÑ~°\’¡H˜ áÈ~Ú "≥ÚHõO Hõ_»∞HÀ¯. =∞#O a<≥fl
|Ü«∞Å∞^Õ~åÅ. ZO_» ÉÏ~°_≥H˜¯O^ŒO>Ë L_»`«Å∞ K≥@∞¡ kˆQ™êÎ~Ú——
J<åfl_»∞.
2
`«∂~°∞Ê PHÍâ◊O JO`«HõO`«‰õÄ `Õ*’=O`«=∞=Ù`«∂ LOk. P
`Õ[ã¨∞ûHõO`«\ ˜H© =¸ÅO `å<Õ#x „ѨHõ\ ˜OK«∞‰õΩO@∂ H˘O`«
¿ãѨ\ ˜H˜ ã¨∂~°∞º_»∞ `«∂~°∞Ê H˘O_»Å g∞^Œ „Ѩ`«ºHõΔ=∞Ü«∂º_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ XHõ HÍeÉÏ@ g∞^Œ #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞. J`«x Éèí∞[O
g∞^Œ =Å L#flk. J`«_»∞ ^•iH˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ =ÙO_Õ K≥@¡#∞,
á⁄^ŒÅ#∞ ѨijÅ#QÍ K«∂ã¨∂Î #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞. z<Àfl_»∞ `«O„_ç
h_»#∞ `˘‰õΩ¯‰õΩO@∂ J`«x "≥O|_ç #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞. "å_ç Éèí∞[O
g∞^Œ É’@∞ H˘Ü«∞ºÅ "≥∂Ѩ٠L#flk. J`«_»∞ `«Å "åÅ∞Û‰õΩx `«#
áê^•Å#∞ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
JÖÏ H˘O`« ^Œ∂~°O #_çKåHõ z<Àfl_»∞ K«@∞‰õΩ#fl <ÕÅg∞^Œ
"≥∂HÍà◊§ÃÑ·# ‰õÄ~°∞Ûx, ''<åÜ«∞<å. D á⁄^Œ∞Ì =∞#O #Hõ¯`ÀHõ
`˘H˜¯<åO—— J#iKå_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ Py "≥#∞kiy ''U=~ÚOk~å?—— J#_çQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞, ''D_»ã¨∂_»∞. Wã¨∞HõÖ’ ‰õΩO^ÕÅ∞ J_»∞QÆ∞Å∞ HõxÑ≤™êÎ
LO_®~Ú. Jk ã¨∞@∞ì ѨHõ¯Å Ü«∂_»<À ^•HÀ¯#∞O_®k—— J<åfl_»∞.
 18 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞ ‰õÄ_® Wã¨∞HõÖ’ "≥∂HÍà◊§g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx, H˘_»∞‰õΩ
K«∂Ñ≤ã¨∞Î#fl QÆ∞~°∞ÎÅ#∞ HÍ¿ãѨ٠ѨijeOKå_»∞. `«~°∞"å`«
#∞^Œ∞\˜g∞^Œ "≥∞Å¡QÍ H˘@∞ì‰õΩx, ''h `≥eq =∞O_». Jq ‰õΩO^ÕÅ∞
J_»∞QÆ∞Åx Ü«∞@ì#∞‰õΩO\˜q~å—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ''‰õΩO^ÕÅ∞ J_»∞QÆ∞Å∞ HÍHõáÈ`Õ WOˆQq\˜q?—— Jx
K«∂ѨÙ_»∞ "ÕÅ∞`À K«∂Ñ≤ã¨∂Î, ''W^ÀÌ Wk ÉÁ@#"ÕÅ∞. Wq <åÅ∞QÆ∞
q∞ye# "Õà◊√§—— Jx `«# "å^Œ# ֒Ѩ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ#^Œ#fl@∞ì
`«O„_ç"≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«Å J_»¤OQÍ P_çOz, ''ÉÁ@#"ÕÅ∞ 㨈~. q∞ye#
<åÅ∞QÆ∞ "Õà◊√§ 㨈~. =∞i WqE_»∞. "Õà◊§ =ÚO^Œ~° z#fl
w`«Å∞O_®~Ú E_»∞. Jq QÀà◊§ QÆ∞~°∞ÎÅ∞. ‰õΩO^ÕÅ∞ HÍà◊§‰õΩ
QÀà◊√§O\ÏÜ«∞O„\Ï?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ =Ú_ç"Õã¨∞‰õΩO@∂ HÍ¿ãѨ٠PÖ’zOz,
''B, #∞=Ù *ˇ¿ÑÊk x["Õ∞. S`Õ Wq Ñ≤e¡ J_»∞QÆ∞Ö’, ‰õΩHõ¯
J_»∞QÆ∞Ö’ JÜ«ÚºO_®Å—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ H˘_»∞‰õΩ "≥·Ñ¨Ù K«∞~° K«∞~° K«∂ã≤, ''Ü«∂<åk ѨÙ@Hõ
ѨÙ\˜Îq. W~°"≥·ÜÕ∞O_»∞¡ =Ü«∞™⁄zÛOk. D<å\˜H© #∞=Ùfi Ñ≤e¡
J_»∞QÆ∞efl, ‰õΩO^ÕÅ∞ J_»∞QÆ∞Å∞fl áÈÅ∞ÛHÀÖËHõáÈ`Õ Ü«∞@ì~å. ˆ~ѨÙ
<Õ#∞ ^•@∞‰õΩ<åflHõ Ü«∞@ì |`«Hõ`å=Ù~å—— Jx =Å#∞ fã≤ Éèí∞*Ï#
"Õã¨∞‰õΩx, ''WOQÆÖˇ~Úº. ^Œ∞<Õfl"åxH˜ #Hõ¯Å∞fl EÑ≤Oz#@∞ì Ѩx
ѨOKÕ@∞ KÕã≤Îq. WOQÆÖËã≤ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞—— J<åfl_»∞. z<Àfl_»∞
J~Ú+¨ìOQÍ ÖËz É’@∞ H˘Ü«∞ºÅ "≥∂ѨÙ#∞ Éèí∞*Ï# ÃÑ@∞ì‰õΩx
#_»=™êQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞, ''Jq ‰õΩO^ÕÅ∞ J_»∞QÆ∞ÅÜ«ÚºO>Ë ZO`« ÉÏQÆ∞O_»∞
<åÜ«∞<å. Dáê\˜H˜ =ÖËã≤ Ѩ>Ëìã¨∞O^Œ∞O. ‰õΩO^ÕÅ∞ =∂Oã¨O ux
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 19
Z<åflà◊§~ÚOk <å~Ú<å. D™êi ‰õΩO^ÕÅ∞ ^˘iH˜`Õ ^•x
=∂Oã¨O #∂<≥Ö’ "Õ~ÚOz uO^ŒO <åÜ«∞<å. Hõ=∞‡QÍ
LO@∞Ok—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''J@ì<Õ KÕ^•ÌOÖË. HÍ"åÅO>Ë =∞™êÅ Uã≤ ‰õÄ~°
KÕã¨∞‰õΩx uO^•O. #∞=Ùfi ã¨~°ã¨~° J_»∞QÆ∞Öˇ~Úº. á⁄^≥ÌH˜¯ =™êÎ
=ÙOk—— Jx QÍeÖ’ HÍ¿ãѨ٠"åã¨# Ѩ\ ˜ì "≥#‰õΩ¯ uiy z<Àfl_ç
xHõ¯~°∞#∞ K«∂ã¨∂Î, ''~å„u =∞m¡ Ѩ_»HõÖ’ LK«ÛÉ’ã¨∞<åfl=O„\Ï?——
J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ `«# xHõ¯~°∞ÃÑ· `Õ=∞ =∞~°‰õÅ∞#fl KÀ@∞#∞ KÕ`«∞Å`À
HõѨCHÀ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflã¨∂Î, ''~å„u XO>ËÅ∞ H˘zÛ#ѨC_»∞ x#∞fl
ÖËÑ≤<å <åÜ«∞<å. Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡ ÖËÑ≤<å. #∞=Ùfi =¸ã≤# Hõ#∞fl
`≥~°=HõáÈuq—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''<Õ#∞ Hõ#∞fl `≥~°=HõáÈ`Õ U=~ÚOk~å. #∞=Ùfi
ÖËz <åÅ∞QÆ _»∞QÆ∞ÖËã≤ ÃÑ~°\’¡H˜ áÈHõáÈu"å—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞, ''ÃÑ~°\’¡H˜ áÈ^•=∞x `«_çHõ ^•HÍ =ã≤Î<åflÜ«∞<å.
ÃÑ~°\’¡ Q˘O„_»HõѨÊÅ∞ J~°™êÎ LO_ç<å~Ú. "å\˜ J~°∞ѨÙÅ∞
~Ú#OQÍ<Õ <å QÆ∞O_ç HÍÜ«∞Å∞ hà◊§~ÚáÈ~Ú<å~Ú. WOQÆ J@ì<Õ
áÈ~Ú Ñ¨_»∞‰õΩ<åfl—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''^äŒ∂, hÜ«∞=∞‡. J^Œ∞~°∞<åH˘_»HÍ. Q˘O„_»
HõѨÊʼnõΩ, *ˇ=Ú_»∞ H͉õΩʼnõΩ |Ü«∞Ѩ_Õ\’_çq Ü«∂<åk ѨÙ@Hõ
ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ù\˜Îq~å—— J<åfl_»∞.
`«O„_ç JO@∞#fl^Õq∞\’ J~°÷O HÍHõ z<Àfl_»∞ QÆ∞H˜¯à◊√§
q∞OQÆ∞`«∂ xÅ∞Û <åfl_»∞.
 20 z=i QÆ∞_çÃã
ã¨∂~°∞º_»∞ `«∂~°∞ÊH˘O_» JOK«∞‰õΩ *Ï<≥_≥`«∞Î# xÅ|_ç
L<åfl_»∞. JO`«HõO`«‰õΩ ã¨∂~°∞º_»∞ Z„~°^Œ<åxfl HÀÖ’Ê`«∂,
`≥Å¡^Œ<åxfl ã¨O`«iOK«∞ ‰õΩO@∞<åfl_»∞. WO`« ^Œ#∞Hõ "≥Å∞QÆ∞#∞
=∂„`«"Õ∞ L`«ÊuÎ KÕã¨∞ÎO_ç# ã¨∂~°∞º_»∞ WѨC_»∞ "Õ_çq∞x QÆ∂_®
L`«ÊuÎ KÕã¨∞Î<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ^•iH˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ =Ù#fl á⁄^ŒÅ#∞, K≥@¡#∞
ѨijÅ#QÍ K«∂ã¨∂Î #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞. z=iHõ`«_˘Hõ ã≤QÆ~° K≥@∞ì =^ŒÌ
PQÍ_»∞. K≥@∞ì H˘=∞‡Å#∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ Ñ¨ijeOz, Éèí∞[O g∞^Œ∞#fl
=Å#∞ kOK«∞`«∂, ''z<Àfl_®, K≥@∞ì K«∞@∂ì É’@∞H˘Ü«∞ºÅ∞ <å@∞.
â◊|ÌO H͉õΩO_® <å\ÏÅ. H˘Ü«∞ºÅ∞ <ÕÅÖ’H˜ Ô~O_»∞ J_Õ¤à◊√§ ky`Õ
KåÅ∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ''ZO^Œ∞‰õΩ <åÜ«∞<å. K≥\’¡ U=<åfl HõxÑ≤OzO^•?——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''L_»`« LO_®k~å. P Ѩ_»=∞~° `«@∞ì H˘=∞‡
g∞^Œ LO_®k E_»∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ Ѩ_»=∞\˜ `«@∞ìH˘=∞‡#∞ K«∂ã≤ QÆ\ ˜ìQÍ ''B <åÜ«∞<å.
H˘#H˘=∞‡ g∞^Œ Ѩ_»∞HÀ#∞O_®k. D_çH˜ HõxÑ≤™êÎ =ÙO_®k——
J#iKå_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ H˘_»∞‰õΩ#∞ Hõã¨∞~°∞‰õΩO@∂, ''QÆ\ ˜ìQÍ J~°"˘^Œ∞Ì~å
ɡã¨∞ì<å H˘_»HÍ. ZÅ∞QÆ∞ qxÑ≤¿ãÎ Jk x„^ŒÖËz H˜O^Œ‰õΩ ^Œ∂ˆH
ã¨∞ÎOk—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ `«# `«Ñ¨C#∞ „QÆÇ≤ÏOz#@∞¡ <åeHõ¯~°∞K«∞‰õΩx
''J=Ù<åflÜ«∞<å. ^•xfl ɡ^Œ~°∞ ÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ∞—— J<åfl_»∞. J`«_»∞
Éèí∞[O g∞^Œ∞#fl É’@∞H˘Ü«∞ºÅ "≥∂ѨÙ#∞ kOz, H˘Ü«∞ºÅ#∞ K≥@∞ì
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 21
K«∞@∂ì <å@™êQÍ_»∞. <å@_»O =ÚyOz xÅ|_ç #_»∞O ÃÑ·#
KÕ`«∞Å∞ ÃÑ@∞ìH˘x K≥@∞ì H˘=∞‡Å#∞ ѨijeOz, QÆ|QÆ| `«O„_ç
=^ŒÌ‰õΩ #_çz "≥∞Å¡QÆ ''<åÜ«∞<å K≥@∞ìÃÑ·# WOH˘Hõ L_»`« QÆ∂_®
=ÙO_®k—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Ü«∂_»?—— J#_çQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞, ''J^ÀÌ ... P_»‰õÄ™È#∞O_®k E_»∞—— JO@∂
KÕ~Ú ÃÑ·ÔHuÎ XHõ H˘=∞‡ "≥·Ñ¨Ù K«∂Ñ≤OKå_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ H˘_»∞‰õΩ KÕuÃÑ·# ÃѶ_ôŇx XHõ ^≥|ƒ "Õã≤,
''KÕ`ÀÎ K«∂Ñ≤OK˘^Œ∞Ì~å. =∞#‰õΩ#fl>Ë¡ ^•xQÆ∂æ_» HõO_»∞¡O_®~Ú.
Ü«∂_»∞O^À <À\˜`À K≥ѨC—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ^≥|ƒ `«ye# KÀ@ ~°∞^Œ∞̉õΩO@∂, ''L`«Î~° ѨHõ¯#
ZO_»∞ H˘=∞‡ LO_®E˚_»∞ ^•xѨHõ¯ H˘=∞‡g∞^Œ∞O_®k.
Ü«∞#Hõ HÍà◊§ g∞^Œ ‰õÄ™Èx `ÀHõÃÑ·ÔH`«ÎHÀ#∞O_®k—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅHõ_»¤OQÍ J~°KÕ~Ú ÃÑ@∞ì‰õΩx
L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù H˘=∞‡Å#∞ ѨijeOz, ''B. Ü«∞#Hõ HÍà◊§ g∞^Œ
‰õÄ~°∞Ûx `ÀHõ ÃÑ·ÔH`«∞Î HÀ#∞O_®k. =∞#O PÅ㨺O KÕã≤<å=∞O>Ë
Jq K≥@∞ì kˆQ™êÎ~Ú—— J<åfl_»∞.
J`«_»∞ QÆ|QÆ| É’@∞ H˘Ü«∞ºÅ "≥O|_ç =Å#∞ ѨÓxOKå_»∞.
K≥@∞ì K«∞@∂ì Ѩxfl# =Å#∞ XHõ™êi `«$Ñ≤ÎQÆ K«∂ã¨∞H˘x, ''WOQÆ
`«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=_»O "å@|ƒ`«~°O QÍ^Œ∞.
z<Àfl_®. #∞=Ùfi K≥>ˇìH˜¯ H˘=∞‡efl Ѩ@∞ìH˘x TѨÙ. Jq
H˜O^ŒÑ¨_ç Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ =zÛ =ÅÖ’ Ѩ_»`å~Ú—— J<åfl_»∞.
 22 z=i QÆ∞_çÃã
z<Àfl_»∞. ''=∞#O K≥>ˇìˆH¯^Õq\˜ <åÜ«∞<å? ZO_» ZˆH¯ H˘kÌ
J"Õ K≥@∞ì ky =ÅÖ’ Ѩ_»`å~Ú. =ÅÖ’ Ѩ_ç#ѨC_»∞
Ѩ@∞ì‰õΩO^•O—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''"å@O`«@"Õ kˆQ^•Hõ ZQÆEã¨∞‰õΩx
‰õÄ™È"åÅO>Ë JÜÕ∞º Ѩ<Õ<å. Jq ã¨^ÕÌʼnõΩ kQÆ∞`åÜ≥∂,
ã¨OQÆ>ËʼnõΩ kQÆ∞`åÜ≥∂. Z=ÙiH˜ `≥Å∞û, =ÅѨxfl<å=∞x `≥e¿ãÎ
Jq Jã¨Å∞ K≥@∞ì kQÆ=Ù. #∞=Ùfi K≥>ˇì‰õΩ¯—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ `«@Ѩ\Ï~Úã¨∂Î ''<åÜ«∞<å, <å‰õΩ |Ü«∞OQÍ =ÙO^Õ
Jã¨ÖË ã≤QÆ~° K≥@∞ì H˘=∞‡Å∞ ÃÑà◊√ã¨∞QÍ =ÙO\Ï~Ú. H˘=∞‡ Wiy
Ѩ_ç`Õ `«∞O\˜ Wiy`Õ, HÍeiy`Õ =∞Å¡ Ü«∞@¡? #∞=Ùfi Z‰õΩ¯——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ H˘_»∞‰õΩ "≥·Ñ¨Ù Liq∞ K«∂ã≤, ''ã≤QÆ~° K≥@∞ì
ZHõ¯=∞O>Ë H˘=∞‡Å∞ ÃÑà◊√ã¨O\Ï=Ù. `«∞=∞‡ K≥@∞ì ZHõ¯=∞O>Ë
=ÚO_»∞¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩO\ÏÜ«∞O\Ï=Ù. #∞=Ùfi Ü«∂<å^Àx Hõ_»∞ѨÙ#
ѨÙ\Ïìeû<À_çq HÍ^Œ∞~å. Ü«∂_»<À =∂~åAÅ Hõ_»∞ѨÙ#
ѨÙ\Ïìeû<À_çq. 㨈~ <Õ<Õ Z‰õΩ¯`å—— Jx QÀz ayOz Hõ@∞ì‰õΩx,
''L_»`«Å∞ H˜O^ŒÑ¨_»OQÍ<Õ #∞=Ùfi KÕÜ«∂eû# Ѩx UOk?——
J#_çQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞ QÆ∞_»¡Ñ¨ÊyOz K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''#∞=Ùfi `«∂~°∞ѨÊHõ¯# xÅ|_»∞. L_»`« =ÅÖ’H˜
^Œ∂~°QÍ<Õ QÆ|∞‰õΩ¯# Jkq∞ Ѩ>ˇìÜü∞. ^•x "≥∞_» g∞^Œ `ÀÅ∞
LO@∞Ok E_»∞ – P `ÀÅ∞#∞ h ÉÁ@# "Õe`À, K«∂ѨÙ_»∞
"Õe`À Ѩ@∞ìHÀ——Jx ZÖÏ Ñ¨@∞ìHÀ"åÖ’ Jaè#~ÚOz K«∂Ñ≤,
''^•x `ÀHõ#∞ QÍx, HÍà◊§#∞ QÍx Ѩ@∞ìHÀ=^Œ∞Ì. ѨO_»¡`À
H˘iˆHã¨∞ÎOk—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 23
z<Àfl_»∞, ''㨈~ <åÜ«∞<å. XHõ L_»`«Hõ`« <Õ#∞ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï.
Ô~O_À L_»`«Hõ`«?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''^•x Hõ`« ''~ål—— K«∂ã¨∞‰õΩO@∞Ok—— Jx
ÃÑOѨÙ_»∞ ‰õΩHõ¯#∞ Ñ≤ez, K≥@∞ì‰õΩ Ñ¨_»=∞~° "≥·Ñ¨Ù# xÅ|_ç
=ÙO_»=∞x ^•xH˜ Ãã·QÆ KÕã≤ K≥áêÊ_»∞.
z<Àfl_»∞ `«∂~°∞Ê"≥·Ñ¨Ù#, ''~ål—— Ѩ_»=∞\˜ "≥·Ñ¨Ù# xÅ|_ç
H˘=∞‡Å g∞^Œ∞#fl L_»`«Å#∞ K«∂_»™êQÍ~°∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«ÅáêQÍ ayOz Hõ@∞ì‰õΩx K≥>ˇìHõ¯_»O
„áê~°OaèOKå_»∞. HÍO_»O H˘=∞‡Å∞QÍ pÅ∞`«∞#fl KÀ@ xÅ|_ç
Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À H˘=∞‡Å#∞ Ѩ@∞ì‰õΩx |ÅOQÍ TѨ™êQÍ_»∞.
L_»∞`«Å∞ Ô~O_»∂ D H˘=∞‡#∞Oz P H˘=∞‡‰õΩ, P H˘=∞‡ #∞O_ç
=∞~À H˘=∞‡‰õΩ ^•@_»O „áê~°OaèOKå~Ú. Jq H©K«∞H©K«∞=∞x
J~°∞ã¨∂Î, "≥„Ô~uÎ#@∞ì =ÚO^Œ∞‰õΩ, "≥#‰õΩ¯ HÍ¿ãѨ٠Ѩ~°∞ÔQuÎ
^Œ|∞ƒ=∞x <ÕÅg∞^Œ "≥Å¡H˜Å Ѩ_®¤~Ú. =∞~°∞HõΔ}"Õ∞ É’~°¡ uiy
`ÀHõÅ∞ ÃÑ·ÔH`«∞ΉõΩx Ѩ~°∞y_»∞`«∂ =ÅÖ’H˜ ^Œ∂~å~Ú. z<Àfl_»∞
"≥O@<Õ XHõ L_»∞`«#∞ =Å`À ã¨Ç¨ Jkq∞ Ѩ@∞ì‰õΩx, =Å`À
ã¨Ç¨ ÃÑ·ÔH`åÎ_»∞. K≥@∞ì K«∞@∂ì LO_ç# =Å Ü«∂=`«∂Î ÃÑ·H˜ÖËzOk.
=ÅÃÑ·H˜ ÖË=QÍ<Õ Ô~O_À L_»∞`« `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx Wã¨∞Hõ g∞^Œ
Ѩ~°∞ÔQ`«Î_»O „áê~°OaèOzOk. ~ål ^•xx "≥O|_çOz <À\˜`À
Ѩ@∞ì‰õΩx uiy =zÛOk.
DÖ’QÍ z<Àfl_»∞ `«# ‰õΩ_çKÕux =ÅÖ’H˜ *ÁxÑ≤ *Ï„QÆ`«ÎQÍ
L_»∞`«#∞ Ñ≤_çH˜\’¡ Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. =∞~°∞HõΔ}"Õ∞, ''hÜ«∞=∞‡!
ã¨OÑ≤uq QÆ^Œ<Õ—— JO@∂ ^•xx qã≤i <ÕňHã≤ H˘\Ïì_»∞. L_»∞`«
<ÕÅg∞^Œ Ѩ_ç H©K«∞H©K«∞=∞x J~°∞ã¨∂ΠѨ~°∞ÔQuÎ ^•Ñ¨Ù# =Ù#fl
QÆK«Ûá⁄^ŒÖ’H˜ =∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ~ÚOk.
 24 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞ K≥@∞ì kQÍ_»∞. ~ål `«# <À@ Hõ~°K«∞‰õΩx `≥zÛ#
L_»∞`«#∞ Ü«∞[=∂x HÍà◊§ =^ŒÌ Ѩ_Õã≤Ok. L_»∞`« H˘# „áê}O`À
H˘@∞ì‰õΩO@∂ =ÙOk. =∞#∞flQÍ_»∞ `«Å áêQÍ qÑ≤Ê. ''Ô~O_À L_»`«
Uk~å?—— Jx H˘_»∞‰õΩx J_çQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞ U_»∞ѨÙ=¸u ÃÑ\˜ì, ''H˘iˆHã≤ áêiáÈ~ÚOk. Ü«∞@ì
H˘iˆHã≤O^À K«∂_»∞—— Jx `«# ‰õΩ_çKÕu "≥#Hõ ÉèÏQÍxfl K«∂Ñ≤Oz.
''<åÜ«∂eÌ. =∞m§ ^˘i H˜`Õ Ñ¨O_»∂¡_»Q˘\˜ì á⁄@¡O Hõ>Ëì^Œ∞Ì#∞——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''=ÅÖ’ Ѩ_ç# r"åxfl ~Ú_çã≤ÃÑ>Ëìã≤ÎqQÆ^Œ~å
áêÑ≤ëÈì_®. hHõ#fl D ‰õΩHõ¯ "Õ∞Å∞. nx‰õΩO_Õ `≥eq ‰õÄ_® h‰õΩ
ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ U_»∞ѨÙ, ^Œ∞óY=Ú Hõeã≤# Q˘O`«∞`À, ''#<Õflq
*ˇÜ«∞º=∞O\Ï=Ù. #∞=Ùfi K≥Ñ≤Ê#>Ëì =ÅÖ’ Ѩ_»OQÍ<Õ Jkq∞
Ѩ@∞ì‰õΩO\˜x. Jk H˘iˆH ^•xH˜ "≥Ú^Œ∞Å∞ ÃÑ>ˇì. XH˘¯Hõ¯ ѨÅ∞¡
ZO`« Ö’`«∞ kyO^À K«∂_»∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''H˘iH˜`Õ U=~ÚOk~å. P=∂„`«O F~°∞Û‰õΩx
^•xfl ã¨=∂oO K«ÖË"å? #∞"Õfi=∞<åfl áêà‹QÍx H˘_»∞‰õΩ"å?
=ÚO_»Ñ¨x KÕã≤Ok KåÅHõ WOHÍ =∂\Ï¡_»`å LO_®"å?——
JO@∂ qã¨∞~°∞QÍ "≥o§ H˘_»∞‰õΩ K≥OѨÃÑ·# Kåz XHõ ^≥|ƒ
H˘\Ïì_»∞. z<Àfl_»∞ K≥OѨ#∞ Ô~O_»∞ J~°KÕ`«∞Å`À HõѨC‰õΩx, Wã¨∞Hõ
g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx U_»=_»O „áê~°OaèOKå_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 25
3
ã¨∂~°∞º_»∞ `«∂~°∞Ê H˘O_»Å‰õΩ ÉÏ~°_≥`«∞Î# xez
„ѨHÍtã¨∞Î<åfl_»∞. =∞#∞+¨μÅ∞ `«##∞ ã¨∂\˜QÆ K«∂_»ÖË#O`«
fHõΔ}`«#∞ PáêkOK«∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. J`«_»∞ K≥~°∞=ÙÅÖ’x h\˜x
PqiQÍ#∞, =∞#∞+¨μÅ â◊s~åÅÖ’x h\˜x K≥=∞@QÍ#∞
=∂~°Û_»O „áê~°OaèOKå_»∞.
XHõ ɡ·~åy HÍeÉÏ@ g∞^Œ #_çz =ã¨∞Î<åfl_»∞. J`«_»∞
HÍëêÜ«∞ |@ìÅ#∞, "≥∞_»Ö’ ~°∞„^•HõΔ=∂Å#∞ ^èŒiOz L<åfl_»∞.
#∞^Œ∞@ Z~°∞ѨÙ, `≥Å∞Ѩ٠~°OQÆ∞ ÅÖ’ <å=∞O L#flk. `≥Å¡\ ˜ |qi
QÆ_»¤O Z^Œ#∞ HõѨC`«∞#flk. J`«x Z_»=∞ Éèí∞[O #∞O_ç *’Öˇ
„"ÕÖÏ_»∞`«∞#flk. ‰õΩ_ç KÕuÖ’ `«O|∞~° L#flk.
J`«x #∞^Œ∞\˜ g∞^Œ, "≥∞_» g∞^Œ ã¨fiÅÊOQÍ K≥=∞@ Ѩ\ ˜ì
L#flk. K≥=∞@ =¸ÖÏ# HÍq~°OQÆ∞ K˘Hͯ JHõ¯_»Hõ¯_» gѨىõΩ
J`«∞‰õΩ¯x L#flk. áê^Œ~°HõΔÅ∞ ÖËx J`«x HÍà◊√§ ^Œ∞=Ú‡ H˘@∞ì‰õΩx
L<åfl~Ú. J`«x #_»HõÖ’ JÅã¨@ HõxÑ≤ã¨∞Î#flk.
J`«_»∞ ã≤QÆ~° K≥@∞ì =^ŒÌ Py, `«#Ö’ `å#∞ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO
@∞#fl@∞¡, ''á⁄^Œ∞Ì ÉÏ~°_»∞ ‰õÄ_® ZHõ¯ÖË^Œ∞. JѨC_Õ ZO_»
=∂_»Éˇ_»∞`«∞#flk—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ɡ·~åyx K«∂ã¨∂Î ''ÉÏQÆ_»ã≤ûáÈ~Ú#@∞ìO_®=Ù.
h_»Ö’H˜ ~å™êq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy K≥@∞ì h_»Ö’H˜ #_»z =zÛ *’Å#∞ kOz ÃÑ\Ïì_»∞.
 26 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞ ɡ·~åyx HÍ¿ãѨ٠K«∂ã≤, ''=∞Ok U =Ó~°∞ ™êq——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''=∂k J~°= ^Õâ◊=<åfl. ™⁄O`« ^Õâ◊O =keÃÑ\˜ì
=ÚÃÑ·Ê UO_»¡~ÚºOk. WѨC_»∞ Jhfl <å =Óˆ~¡. U =Ó~°∞ HÍ_»
á⁄^Œ∞Ì áÈ`Õ P k<åxH˜ J^Õ <å =Ó~°∞—— Jx `«O|∞~°#∞ K≥@∞ì
É’^≥‰õΩ PxOz ÃÑ\Ïì_»∞. J`«_»∞ „QÍ=∞O "≥·Ñ¨Ù KÕ~Ú K«∂Ñ≤ã¨∂Î,
''P_» Hõ#Ѩ_Õ T~°∞ ¿Ñˆ~O^Œ<åfl—— J#_çQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''J^•, ^•x ¿Ñ~°∞ XO\˜Å∞¡ ™êq. J^Õ =∂
=Ó~°∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy T~°∞#∞, ^•x Ѩiã¨~åÅ#∞ HõÅÜ«∞Eã≤, ''T~°∞
ѨÙOlQÍ L#fl @∞ìOk— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''ÑπÛ—— Jx <À~°∞ K«Ñ¨ÊiOz, ''"å#Å∞ Ѩ_ç
K≥~°∞=ÙÅ∞ xO_ç`Õ T~°∞ ѨÙOlQÍ LO@∞Ok. Jk QÆ∂_®
|∂=ÙÅ∞, `À@Å∞, ^˘_»∞¡ LO_Õ HÍѨ٠=∂~åAňH. WHõ <åÉ’\˜
"åà◊§‰õΩ "å#Å∞ Ѩ_ç<å Xy>Ë Ñ¨_»HõáÈ~Ú<å Xy>Ë—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''g∞~°∞ Uq\’Å∞¡?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"Õ∞=Ù Ü«∂<å^Œ∞ÅO ™êq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy K≥@∞ì K«∞@∂ì =Ù#fl =Å#∞ K«∂ã≤, ''U^À =Å
Ѩxfl#@∞ìO_®ˆ~, U=<åfl Ѩ_ç<åÜ«∂?—— J#_çQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Ü«∞@ì Ѩ_»`å~Ú ™êq. <≥uÎ# Ãã<Õã¨∞Ê_»∞
‰õÄ™È#∞O>Ë Ü«∞@ìѨ_»`å~Ú— Jx H˘_»∞‰õΩ "≥·Ñ¨Ù KÕ~Ú K«∂Ñ≤Oz,
''P_» ‰õÄ™È#∞O_®_»∞ E_»∞. "å_Õ Ãã<Õã¨∞Ê_»∞—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 27
ɡ·~åy, ''U=Ù~å =∞x+≤?—— J#_çQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ q~°H˜ÎQÍ, ''<å H˘_»∞‰õΩ ™êq. K≥ѨC‰õΩO>Ë
ã≤QÆ∞æKÕ@∞. W~°"≥· UO_»∞¡ ^•\˜<å~Ú. ##∞fl ‰õÄ™Èɡ\ ˜ì
™êHÍeû<À_»∞ <å "≥∞_»‰õΩ QÆ∞k|O_» =∂k~° `«Ü«∂Ô~·<å_»∞——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy z<Àfl_çx ѨijÅ#QÍ K«∂_»™êQÍ_»∞. |e+¨ìOQÍ L#fl
"å_ç ^ŒO_»Å#∞, KèåfÃÑ·# á⁄OQÆ∞`«∞#fl HõO_»Å#∞ K«∂ã≤,
''Ñ≤ÅQÀ_»∞ Ñ≤_çy`«Î =∂k ~°∞O_®_»∞QÆ^Œ<åfl. J\Ïì\ ˜ H˘_»∞‰õΩx
ÃÑ@∞ì‰õΩx |OQÍ~°O`À QÀ_» ÃÑ@∞ìHÀ =K«∞Û<Õ. ZO^Œ∞Hõ@ì fã≤
áêˆ~™êÎ =ÙO_®=Ù—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''Ñ≤_çy`«Î =∂k~°∞O_ç UO ÖÏ|O ™êq.
`«ÅHÍÜ«∞Ö’ F QÆ∞~°∞yO[O`« "≥∞^Œ_»∞ ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy "åi^ŒÌix HÍ¿ãѨ٠=∂iÛ =∂iÛ K«∂ã≤, ''#∞"Õfi"≥∂
ZÅ∞Hõ#~°O =∂k~°∞O_®=Ù. h H˘_»∞‰õΩ¯, h‰õΩ áÈeˆH ÖË^Œ∞.
"å_çH˜ `«e¡ áÈeHõ ÖÁzÛ<åÜ«∂Ü«∞@ì?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ É’@∞ H˘Ü«∞ºÅ#∞ XH˘¯Hõ¯^•<Õfl T_»Éˇ~°∞‰õΩ`«∂,
''Ѩ^À ã¨O=`«û~°O =KÕÛ^•HÍ "å_»∞QÆ∂_® <å =∂kˆ~ =ÙO_ç<å_»∞
™êq. Ѩ^À ã¨O=`«û~°OÖ’ ÃÑ^ŒÌ HÍ~ÚÖÏ Ñ¨_ç<å_»∞. XHõ
<≥Åk<åÅ∞ ѨQÆÅ∞, ~å„u ~Ú_»=‰õΩO_® Z~ںѨÙ@¡ [~°O
HÍã≤Ok. k‰õΩ¯ ^ÕâßÅhfl uiy "≥·^ŒºO KÕ~ÚºOz<å. ÉÏ@
QÆOQÆ=∞‡ "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx Ü«∞OQÆ>Ëã¨fi~°™êq ^•Hõ Jxfl ^Õ=Ùà◊§‰õÄ
=Ú_»∞ѨÙÅ∞ Hõ\ ˜ì<å. a_»¤ ^Œ‰õΩ¯`å_»<Õ Pâ◊ "˘kÖËã≤<å ™êq.
PY~°∞‰õΩ U "≥·^Œ∞ºx K≥~Úº "åã≤ H˘\˜ìO^À, U ^Õ=ÙxH˜ ^ŒÜ«∞
HõeyO^À Ñ≤ÅQÀ_»∞ |uH˜ |Ü«∞@Ѩ_ç<å_»∞—— Jx É’@∞
H˘Ü«∞ºÅ#∞ XHõ KÀ@ ‰õΩѨÊQÆ "Õâß_»∞.
 28 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy K≥@∞ì É’^≥<å#∞‰õΩx, `«O|∞~° ѨHõ¯# ‰õÄ~°∞Ûx
=∞#∞flQÍ_»∞ K≥|∞`«∞#flk qO@∞<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ =Å#∞ fã≤ K«∞@ì K«∞_»∞`«∂, ''Ñ≤ÅQÀ_»∞ |uH˜
HõO_»¡ =ÚO^Œ~° u~°QÆ`å LO_®_»<≥˚Ñ≤Ê ã¨O`À+¨Ñ¨_»@"Õ∞ `«Ñ¨Ê
WOH˘Hõ ÖÏ|O ÖË^Œ∞ ™êq. HÍ~ÚÖÏ Ñ¨_ç#ѨC_»∞ "å_»∞ J@ì<Õ
áÈÜ«ÚO>Ë ÉÏQÆ∞O_»∞#xÑ≤™êÎ LO_®k—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ''Hõ_»∞ѨÙ# ѨÙ\˜ì# a_»¤#∞ Ѩ@∞ì‰õΩx
J\Ïì=∂@ÅO\Ï"ÕO^Œ<åfl—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ K«∞@ìQÍ K«∞\˜ì# =Å#∞ ɡ·~åy ^•Ñ¨Ù# Wã¨∞Hõ
g∞^Œ "Õã≤ ^•x g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx, ''Uq *ˇÜ«∂ºÅ ™êq. HÍ~ÚÖÏ
Ѩ_ç#ѨÊ@∞flOz "≥∞^Œ_»∞ ÃÑ=à◊O HÍÖË^Œ∞ ™êq. "˘à◊√§ =∂„`«O –
#∞=Ù K≥Ñ≤Ê#@∞ì. Ñ≤_çy`«Î =∂k~° W_çyáÈ~ÚOk. "≥∞^Œ_»∞ J@ì<Õ
LO_çáÈ~ÚOk ™êq. WѨÊ\˜QÆ∂æ_» Ѩ^ÕO_»¡ Ñ≤ÅQÀ_»∞ =∂kiQÍ<Õ
=∂\Ï¡_»`å_»∞. HõѨÊÅ∞fl, #O„_»HÍÜ«∞Å∞fl K«∂ã≤ |Ü«∞Ѩ_»`å_»∞.
D^Œ∞Ö’¡ Z=~°<åfl [QÆ_®ÖÏ_»`å LO>Ë g_»∞ ^Œ∞™ê~°Hõ áÈ~Ú
WO\’¡ ^•‰õΩ¯O\Ï_»∞. "≥Ú|∞ƒÅ~Ú<åHõ <Õ#∞ `À_»∞ ÖËO^Õ
|Ü«∞@‰õΩ ~å_»∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ™êÖ’K«#QÍ `«Å TÑ≤, ''=ÚÃÑ·Ê UO_»∞¡QÍ <Õ#∞
~å*ϺÅ∞ u~°QÆ`å LO_®#<åfl. <Õ#∞ K«∂_»x qz„`«O ÖË^Œ∞.
W\Ïì\ ˜ Wz„`åÅ∞ QÆ∂_» P_®_» ã¨∂ã≤<å. XHõ"Õà◊ HÍ~ÚÖÏ
Ѩ_ç#ѨC_»∞ Ñ≤ÅQÀx "≥∞^Œ_»∞ K≥_çáÈ~ÚO^Õ"À—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''U"À™êq. PHõÖË¡_»∞ѨÙÅ∞ <åˆHq ^≥Å∞û. gx
=Ü«∞ã¨∞O_Õ Ñ≤ÅQÀÅ¡O`å "åà◊§ ÃÑO_®¡Å∞fl "åàı§ "≥kH˜ ÃÑO_ç¡O_»∞¡
*Ëã¨∞‰õΩx, a_»¤Å∞flQÆx ã¨O™ê~åÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ LO_®~°∞. gxH˜
J\Ïì\ ˜ PÖÏã≤<Õ¡g ÖË=Ù. ZO`« ¿ãÑ¨Ó <å =Ú_ç¤ Ñ¨@∞ì‰õΩx
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 29
u~°∞QÆ∞`å<Õ LO\Ï#O\Ï_»∞. <Õ#∞ HÍ\˜H˜ HÍà◊√¡
*ÏѨÙHÀ#∞O_®#∞. <Õ#∞ ^•@∞‰õΩ<åflHõ gxQÆu U=∞=Ù`«∞O^À.
J^ŒÌÅ∞û‰õΩO>Ë HõO\˜H˜ x^ŒÌ~° Ѩ@ì^Œ∞ ™êq—— JO@∞O_»QÍ J`«x
HõO~î°O ~°∞^ŒÌ=∞~ÚOk.
ɡ·~åy J`«xx J#∞#~Úã¨∂Î ''Ñ≤ÅQÀ_çfl QÆ∞iOz
J@ì"˘y¿ã^Õq\˜Hõ<åfl. HÍÅ∂, ¿ã~Ú ã¨∞^ŒÌOQÍ LO_®~ÚQÆ^•.
J*Ï˚Å∞. ‰õΩÅ~°∞`«∞ÎÅ∞ LO_»<Õ LO_®~Ú. "å\˜x J_»¤O
ÃÑ@∞ì‰õΩx "åx |`«∞‰õΩ "å_»∞ |`«Hõ`å_»∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ n~°…OQÍ x@∂ìiÛ, ''‰õΩÅ~°∞`«∞ÎÅ ˆHOq ™êOg,
ÅKåÛѨÅK«Û Å∞O_®~Ú. HÍx Uk KÕÜ«∂Å<åfl ^è≥·~°ºO =ÙO_®Å
QÆ^Œ. P ^≥·iflO=<Õk g_çH˜ ÉÁuÎQÍ ÖË^Œ∞. =∂‰õΩÅ~°∞`«∞ÎÅ∞ h‰õΩ
`≥Å=^•™êOq. ZÅ∞HõÅ∞fl Ѩ>Ëìk, ‰õΩO^Õà◊§#∞ Ѩ>Ëìk, L_»`«Å∞fl
Ѩ>Ëìk, áê=ÚÅ∞flѨ>Ëìk – W"ÕQÆ^Œ ™êOg =∂ ‰õΩÅ~°∞`«∞ÎÅ∞.
<åQÆ∞ÉÏ=Ú#∞, ~°HõÎÃÑOlih K«∂ã≤ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç<å J^Œú=ÚO_®k.
ѨKåÛ~°∞áê=Ú#∞ K«∂¿ãÎ g_»∞ P=∞_» ^Œ∂~°O Ѩ~°∞ÔQ_»`å_»∞
™êOq. ^•xH˜ ^ŒQÆæ~°QÍ áÈ`Õ Jk HõO_»∞¡ á⁄_çKÕã¨∞ÎO^ŒO\Ï_»∞.
<Õ#∂, P ‰õΩHõ¯ Hõeã≤ Ü«∞@ì<À XHõ@¡ <åQÆ∞ÉÏ=Ú<À,
ѨÓ_»∞áê=Ú<À Ѩ\ ˜ì<åO=#∞HÀ. `ÀÅ∞f^•ÌO XHõK≥~Úº ZÜ«∞º~å
JO>Ë ^ŒQÆæ~°QÆ∂æ_® ~å_»∞. #∞=Ù =ÚO^Œ∞ ^•x HÀ~°Å∞ ÃÑiÔHÜü∞.
=∞Å¡ ^ŒyæiH˘™êΗ— JO\Ï_»∞. ÉÁuÎQÍ QÆ∞O_çHÍÜ«∞ÖË<À_»∞ ™êOq.
<Õ#∞ áÈ~Ú<åHõ XHõ¯>Ë XHõ ѨÓ@ uO_ç ã¨OáêkOK«∞HÀÖË_»∞. D
kQÆ∞Å∞`À<Õ <Õ#∞ kQÆæiH˜ áÈ`å LO_»#∞™êOq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''<Õ#∞ k‰õΩ¯ ^ÕâßÅhfl uiy<å#<åfl, D Éèí∂g∞‡^Œ
ZO`« =∞Ok =∞#∞+¨μÅ∞O_®~À Jxfl ~°HÍÅ =∞#ã¨Î`åfi
Å∞O_®~Ú. =∞x+≤H©, =∞x+≤H© áÈeHõ ÖË#>Ëì "åà◊§ `«`åfiʼnõÄ
áÈeHõ ÖË^Œ<åfl. S`Õ Un âßâ◊fi`«O HÍ^Œ<åfl. D Ñ≤ÅQÀ_»∞ W@ì<Õ
 30 z=i QÆ∞_çÃã
LO_çáÈ`å_»x ZO^Œ∞Hõ#∞HÀ"åÅ. g_çH˘Hõ =Ü«∞ã¨∞ =zÛ<åHõ
z~°`«Ñ¨Ùex X\˜ì KÕ`«∞Å`À ZkiOKÕ ^è≥·~°ºO =ã¨∞ÎOk. J\Ïì\ ˜q
[~°QÍ@O K«∂ã≤<å#<åfl—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ =∞m§ x@∂ìiÛ, ''ã≤~°`«Ñ¨Ùex ~Ú_çã≤ ÃÑ@∞ì.
=ÚOy㨠Z^Œ∞~°∞QÍ =¿ãÎ K≥_ô¤Ö’ LKåÛÉ’ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.
T~°∞ã¨∞@∂ì K≥~°‰õΩ `À@Å∞O \Ï~Ú. K≥~°∞‰õΩ `À@Ö’¡
Ü«∂_»ã¨∂ã≤# =ÚOyã¨ÖË. ÔQ<åÅ g∞^Œ ÔQ_ç¿ãѨ٠uiy`Õ ~˘O_»∞
=ÚOyã¨Å∞flH˘@∞ì‰õΩx ~å=K«∞Û. =ÚOy㨠Z^Œ∞~°∞Ѩ_ç ѨO_»∞¡
EÑ≤OzO^ŒO>Ë g_»∞ "≥#‰õΩ¯ u~°∞‰õΩ¯x =_çÃãÅ~å~ÚÅ a„~°∞#
Ѩ~°∞ÔQ`«Î`å_»∞. =ÚOy㨠H˘O_»zÅ∞=#∞ `˘O_≥q∞@¡ "≥ÚO_≥=∞@¡
H˘iH˜ áêˆ~ã¨∞ÎO^Œx g_çÔH=Ù~À K≥Ñ≤Ê<å~°O@. Jk ÔQ\˜ìQÍ
#"Õ∞‡ã≤<å_»∞. gx `«ÅHÍÜ«∞xO_® W\Ïì\ ˜ #=∞‡HÍÖË ™êOq——
J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ U_»∞Ѩ٠=∂<Õã≤ KåÖÏ ¿ãѨ~ÚOk. J`«_»∞ ^Œ∂~å#
HõxÑ≤ã¨∞Î#fl Ѩ~°fi`« ѨOH˜Î "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ã≤QÆ~°
K≥@∞ì H˜O^Œ [~°∞QÆ∞`«∞#fl ã¨OÉèÏ+¨}‰õÄ, `«#‰õΩ Ug∞ ã¨O|O^èŒO
ÖË#@∞¡ xi¡Ñ¨ÎOQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ H˘_»∞‰õΩ "≥·Ñ¨Ù HÍ¿ãѨ٠K«∂ã≤ `«Å J_»¤OQÍ
P_çOz, ''K«∂¿ã ^•xH˜ =∂„`«O ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞
=∂k~°∞O_»_»∞QÍx X\˜ì Ñ≤iH˜ Q˘_»∞¤ ™êOq—— Jx ɡ·~åy "≥·Ñ¨Ù
uiy, ''<≥`«∞Î~°∞ ã¨∞Hõ¯ HõxÑ≤¿ãÎ KåÅ∞ ™êOq. hà◊§Ö’
=ÚxyáÈÜÕ∞\’x =∂ki J~°=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_»`å_»∞. "≥Ú#fl
– ã¨iQÍæ x#fl QÍHõ "≥Ú#fl – UOq [iyOk K≥áêÎ~Ú#∞ ™êOq.
''Jx `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù KÕ~Ú K«∂Ñ≤Oz—— P =OHõÔQ_»¤# =ÖËã≤<å#∞
™êOq. =∞Oz ‰õΩO^ÕÅ∞ Ѩ_çOk. <Õ#∞ ^ŒQÆæiH˜ áÈÜÕ∞@ѨÊ\˜H˜
Jk É’@∞ H˘Ü«∞ºÅ#∞ T_»ÉˇiˆHã≤, `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx Ѩ~°∞ÔQ`«Î@O
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 31
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ìOk. ã¨=∞Ü«∂xH˜ <å ^ŒQÆæ~° D>ˇ LO_çOk ™êOq.
QÆ∞i K«∂ã≤ ~Ú_çã≤<å. Jk D _˘Hõ¯Ö’ ^Œ∂i P _˘Hõ¯Ö’
|Ü«∞@H˘KÕÛã≤Ok. J~°Ñ¨_ç <≥`«∞Î~°∞ HÍiOk. g_»∞ ^ŒQÆæ~°H˘zÛ P
<≥`«∞Î~°∞ Eã≤<å_»∞. JO`Õ ™êOq. ''JÜ≥∂º <≥`«∞Î~°∞, JÜ≥∂º
<≥`«∞Î~°∞—— J#~°z `ÕÅHõO_Õ¡ã≤ Ü«∞^Œ|_çáÈ~Ú<å_»∞. =OHõÖ’ hà◊√§
`≥zÛ "≥ÚHõO g∞^Œ K«e¡<åHõ *ÏO=Ù ¿ãѨ\ ˜H˜ `≥e"˘zÛOk. P
~å„u gxH˜ ã¨e[~°O =KÕÛã≤Ok ™êOq. x^ŒÌ~À¡ ÔQ_çH˘Hõ™êi
LeH˜¯Ñ¨_çÖË=@O, ÖËz#ѨC_»O`å ''<≥`«∞Î~°∞, <≥`«∞Î~°∞!—— Jx
J~°=@O J@ì *Ëã≤<å_»∞ ™êOq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''‰õΩO^ÕÅ∞ <≥`«∞Î~°∞ E¿ãÎ<Õ W@¡ *Ëã≤<À_»∞ ˆ~Ѩ٠=∞x+≤
<≥`«∞Î~°∞ K«∂¿ãÎ WOˆQq *Ëã¨∞<À—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ K«@∞‰õΩ¯# `«Å ZuΠɡ·~åy Hõà◊§Ö’H˜ ã¨∂\˜QÆ
K«∂ã≤, ''ˆ~Ѩ٠JO>Ë?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy J`«x K«∂ѨÙÅ#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO@∂, Jã¨Ç¨Ï#OQÍ
Hõ^Œ∞Å∞`«∂, ''=∂@ =~°ã¨‰õΩ JO\Ï LO_®#<åfl. ‰õΩO^ÕÅ∞
<≥`«∞Î~°∞ ã¨∂_»QÍ<Õ D Ñ≤ÅQÍ_»∞ WO`« PQÆ_»O KÕã≤<å_»∞. XHõ "Õà◊
=∞x+≤ <≥`«∞Î~°∞ K«∂¿ãÎ WOÔQO`« PQÆ_»O KÕã¨∞<À Jx PÖ’z™êÎ
LO_®—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ã¨=∂^è•#O K≥ѨÊ_»O QÍx =∞~°∞ „Ѩâ◊fl "ÕÜ«∞_»O
QÍx KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. J`«_»∞ `«# K«∂ѨÙÅ#∞ ɡ·~åy =ÚYO g∞^Œ
#∞O_ç "≥∞Å¡QÆ H˜O^Œ‰õΩ kOz `«# =ÚO^Œ∞#fl Wã¨∞Hõ ˆ~}∞=ÙÅ#∞
K«∂_»™êQÍ_»∞.
 32 z=i QÆ∞_çÃã
4 J`«x =∞#ã¨∞ ã¨ÊOkã¨∞Î#flk. „áêѨOzHõ q+¨Ü«∂ÅÃÑ·# XHõ ™ê\˜
D ѨÓ@ `å<˘Hõ H˘`«Î „ѨѨOK«OÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ ÃÑ_»∞`«∞#fl@∞¡
ɡ·~åyH˜ JxÑ≤OK«™êyOk. J`«_»∞ WǨÏÖ’HõѨ٠PÖ’K«#Å#∞
=∂x"Õã≤ =ÚѨÊ~Ú UO_»¡~ÚOk. ÉèÏ~°º, Ñ≤Å¡Å∞, ã¨O™ê~°O, Du
ÉÏ^èŒÅ∞ "≥Ú^ŒÅ~Ú# "å\˜x JkèQÆq∞OK«_®xH˜, =∞~°z
áÈ=_®xH˜ J`«_»∞ QÆ`« =ÚѨÊ~Ú UO_»∞¡QÆ „Ѩܫ∞uflã¨∂Î<Õ
L<åfl_»∞. K≥~°∞=ÙÖ’ D^Œ∞`«∞#fl ÉÏ`«∞ h\˜`«_ç `«# Ô~Hõ¯Å‰õΩ
JO@‰õΩO_® K«∂ã¨∞‰õΩO@∞#fl@∞¡ Éèí=|O^è•Å∞ `«##∞
K«∞@∞ì=Ú@ì‰õΩO_® LO_»_®xH˜ J`«_»∞ ™ê^èŒ# KÕã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞.
J`«_»∞ H˘xfl ã¨O=`«û~åÅ∞ ™ê^èŒ∞=ÙÅ`À uiQÍ_»∞. KåÅ
ã¨O=`«û~åÅ∞ P„â◊=∂ÅÖ’ x=tOKå_»∞. ã¨O=`«û~åÅ `«~°|_ç
P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ# KÕã¨∂Î ^Õâß@# KÕã¨∞Î<åfl_»∞. `«# P^蕺u‡Hõ
„ѨQÆu XHõѨC_»∞ ѨxQÆ@∞ì‰õΩx ã¨g∞H˜ΔOK«∞HÀÖË^Œ∞. HÍx `«#
P^蕺u‡Hõ „ѨQÆu XHõѨC_»∞ =∞Ǩϟ#fl`« tY~åʼnõΩ
Zky#@∞ìQÍ#∞, =∞~˘HõѨC_»∞ J^èŒóáê`åàÏxH˜ kQÆ*Ïi#@∞ì
QÍ#∞ J`«xH˜ JxÑ≤ã¨∂Î =ÙO@∞Ok.
ɡ·~åy ã≤QÆ~° K≥@∞ì É’^≥#∞ J#∞‰õΩx ‰õÄ~°∞Ûx `«#
Ѩiã¨~åÅ#∞ K«∂_»™êQÍ_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞ K«∞@ìQÍ K«∞\˜ì# =Å
g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx Wã¨∞Hõ ˆ~}∞=ÙÅ#∞ `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. J`«x
"≥#Hõ ~ål <åÅ∞Hõ |Ü«∞@ ÃÑ@∞ì‰õΩx ZO_»"Õ_çq∞H˜ =QÆ~°∞Û`«∂
Ѩ_»∞‰õΩx =ÙOk. ^•x =ÚO^Œi HÍà◊§ =^ŒÌ L_»∞`« K«zÛѨ_ç
L#flk. z<Àfl_»∞ JÅ¡O`« ^Œ∂~å# ‰õÄ~°∞Ûx ã¨∞^Œ∂~å# L#fl
Ѩ~°fi`« ѨOH˜Îx K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 33
`«# =ÚO^Œ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ã¨r=, xs˚= „áê}∞Å Éˇ·~åy
Ü«∂O„uHõOQÍ K«∂_»_»O ÖË^Œ∞. =∞#∞flQÍ_»∞ K≥Ñ≤Ê# Hõ^äŒ<åxH˜
=∂#=Ùx =ºH˜ÎQÆ`« q+¨Ü«∂ÅÃÑ·# WO`«\ ˜ L`«∞ûHõ`« J`«xH˜ QÆ`«
=ÚÃÑ·Ê UO_»¡Ö’ ZѨC_»∂ HõÅQÆÖË^Œ∞. =ÚÃÑ·Ê UO_»¡ „H˜`«O
PiáÈ~Ú# XHÍ<˘Hõ PHõe `«#Ö’ "Õ∞Å∞‰õΩO@∞#fl@∞ìQÍ J`«xH˜
JxÑ≤ã¨∞Î#flk. J`«_»∞ =∞#∞flQÍx "≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤, ''=∂\Ï Ñ¨Å∞‰õÄ
ÖˉõΩO_® J@ì<Õ ‰õÄK«∞O\˜"ÕO^Œ<åfl—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«ÖˇuÎ ''#∞"åfi=∂@ J#OQÍ<Õ <å‰õΩ =∂@
Ѩ_çáÈ~Ú#@ì ~ÚáÈ~ÚOk ™êOq—— J<åfl_»∞
ɡ·~åy, ''U =∂@?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''ˆ~Ѩ٠=∞x+≤ <≥`«∞Î~°∞ K«∂¿ãÎ g_»∞ WOÔHO`«
PQÆ_»O KÕ™êÎ_À JO\˜q QÆ^•. P =∂@ ~Ú#OQÍ<Õ <å
QÆ∞O_çHÍÜ«∞ P=ÙoOz áÈ~ÚOk ™êOq. <À\’¡ `Õ=∞ÖˉõΩO_®
J~ÚáÈ~ÚOk—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy `ÕeHõQÍ #qfi, ''<Õ#∞ TiˆH =∂@=~°ã¨HõO\˜#<åfl.
S<å g_»∞ Z=Ù~°fl<åfl Y∂h KÕÜ«∞É’`å_®? ÖËHõáÈ`Õ Z=Ù~°<åfl
Y∂h KÕ™êÎ LO>Ë K«∂_»É’`å_®? J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''‰õÄhÅ ^•Hõ ZO^Œ∞‰õΩ. DkÖ’ Z=Ù~å<åfl
~°OѨÙÖÏ_»∞ ‰õΩO\Ï LO>Ë g_»∞ Ѩ~°∞ÔQuÎáÈ~Ú WO\’¡
^•‰õΩ¯O\Ï_»∞—— Jx „áê~°OaèOz D ~ÀA `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú#
ã≤áê~ÚÅ ^ŒO_»∞ =∞\˜ì ÉÏ@ "≥O|_ç ™êyáÈ=_»=Ú, ^•xx
K«∂ã≤ z<Àfl_»∞ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç QÆ∞_çÃãÖ’ ^•‰õΩ¯x |Ü«∞@‰õΩ ~å=_®xH˜
x~åHõiOK«_»=¸ q=iOz K≥ѨʙêQÍ_»∞.
 34 z=i QÆ∞_çÃã
WO`« ¿ãѨ٠Ѩ~°fi`« ѨOH˜Îx K«∂ã¨∂Î LO_ç# z<Àfl_»∞ ™êO`«O
W@∞ uiy ‰õÄ~°∞Ûx `«# `«O„_çx, ɡ·~åyx K«∂_»™êQÍ_»∞.
ɡ·~åy JO`å qx, ''"åà◊§#∞ Eã≤ g_»∞ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç
^•‰õΩ¯<åfl_®? Wk Z„iQÍHõ áÈ`Õ WOˆHOk—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''WO`«‰õÄ "åà‹§=~°∞ ™êOq, #∂~°∞ =∞OkH˜
ÃÑ·QÍ LO_ç <å~°∞. ™ÈÅ∞ѨÙÅ∞ ™ÈÅ∞ѨÙÅ∞QÍ #_»∞K«∞H˘O@∂
áÈ~Ú<å~°∞. JO`«=∞Ok áÈb™Èà◊§#∞ <Õ<≥ѨC_»∂ ã¨∂_»ÖÏ——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''"åà◊√§ áÈb™Èà◊√§ QÍ^Œ∞. q∞e„\© "åà◊√§—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''q∞e„\© "åàϧ? =∞i "åà◊√§ =∂ =Ói
ÔHO^Œ∞H˘zÛ#@∞ì?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''D Tˆ~QÍ^Œ∞, J@ì HÍ\ÏÊ_ç #∞O_ç W@¡ Ñ‘ÖË~°∞
^•HÍ ÉÏ@ ѨHõ¯# LO_Õ „Ѩu TiHÍ_» q∞e„\© "åà◊√§O_®~°∞.
XH˘¯Hõ¯ TiHÍ_» #∂~°∞, W#∂fl~°∞ =∞Ok^•Hõ QÆ∞_®~åÖËã¨∞‰õΩx
LO_®~°∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"åà◊§#∞ Z=~°∞ ѨOÑ≤Oz<å~À?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''QÆ=ÙÔ~‡O\’_»∞ ѨOÑ≤Oz<å_»∞. [áê<Àà◊√§ =∞#
^Õâ◊O g∞^Œ Ü«Ú^ŒúO KÕ¿ã^•xH˜ =™êÎ~°O@. [áê<Àà◊√§ ~åOQÍ<Õ
"åà◊§`À ÉèË\ © "Õ¿ã^•xH˜ XH˘¯Hõ¯ TiH˜ H˘O`« =∞Ok ã≤áê~ÚÅ∞fl
ѨOÑ≤Oz<å~°∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"åà◊§ ^ŒQÆæ~° `«∞áê‰õΩÅ∞ QÆ∂_® LO_®~Ú
™êOq. XH˘¯Hõ¯_ç Éèí∞[g∞‡^Œ ÉÏÔ~_»∞ á⁄_»∞QÆ∞ `«∞áê‰õΩÅ∞O_®~Ú——
J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 35
z<Àfl_»∞ ‰õÄ~°∞Û<Õ "≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ [~°∞QÆ∞`«∂ `«O„_çH©, ɡ·~åyH©
KÕ~°∞=QÍ =KåÛ_»∞.
ɡ·~åy, ''`«∞áê‰õΩÖË##∞‰õΩO\˜"å, "åà◊§ ^ŒQÆæ~° ÉÏO|∞Å∞
QÆ∂_® LO_®~Ú. XHõ¯ ÉÏO|∞#∞ QÍx U¿ãÎ P=∞_» ^Œ∂~°O
֒ѨŠLO_Õ =∞#∞+¨μÅ∞, Q˘_»∂¤, QÀ^• JO`å J`«"≥∞ÿ áÈ`å~°∞——
J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ "≥∞Å¡QÆ, ''<åÜ«∞<å—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ qã¨∞QÍæ, ''UOk~å?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞, '<åÜ«∞<å—— Jx HÍ¿ãѨ٠#ã≤y, ''<åÜ«∞<å =∞#O
Ti_çã≤ áÈ^•"Õ∞, <å‰õΩ |Ü«∞OQÍ LOk—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ɡ·~åy"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤, ''Wn ™êOq g_ç Ü«∞"åfi~°O.
Ü«Ú^ŒúO [~°QÆÉ’`«∞O^Œx #∞=Ùfi K≥Ñ≤Îq QÆ^Œ. Jk g_ç K≥=ÙÖ’¡
Ѩ_çOk. JѨC_Õ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì<å_»∞—— Jx H˘_»∞‰õΩx
Hõã¨∞~°∞‰õΩO@∂ "åà◊√¡ ã¨∞Hõ¯ ɡ\ ˜ì#@∞ì hHÀã¨"Õ∞ =zÛ<å~°O„\Ï?
JO`« =∞Ok Hõ@ìQÆ@∞ì‰õΩx h`À Ü«Ú^ŒúO "å_ç^•xH˘zÛ<å~°x
h‰õΩ K≥Ñ≤ÊO^≥=Ù„~å? J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ Hõà◊√§ ÃÑ^ŒÌq KÕã¨∞‰õΩx, ''"åà◊§ ^ŒQÆæ~°
`«∞áê‰õΩÅ∞O_®~Ú. XHõ QÆ∞O_»∞ HÍe¿ãÎ K«zÛáÈ`åO. `«∞áê‰õΩÅ
H˘<å# ÉωõΩÅ∞ QÆ∂_® LO_®~Ú. "å\˜`À á⁄_ç¿ãÎ ¿ÑQÆ∞Å∞
|Ü«∞@H˘KÕÛ™êÎ~Ú. =∞Å¡ Ü«∞@ì?—— J<åfl_»∞.
JÖÏ JO@∂ LO_»QÍ "å_ç =ÚYO g∞k HõO_»~åÅ∞
ÉèíÜ«∞O`À H˘OHõ~°∞¡ áÈ™êQÍ~Ú. K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ "å_»∞ U_»∞ѨÙ
ÅOH˜OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
 36 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞ xã¨ûǨÜ«∞OQÍ KÕ`«∞Å∞ qkeOz, ''WOQÆ D
Z„iH˜ =∞OkKÕÛ\’à‹§=~°∞? WOQÆ g_çx ã¨=∂oOKÕ^≥=~°∞?—— Jx
ɡ·~åy "≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞.
"å_çx ã¨=∂oOKÕ ÉÏ^茺`« `«# g∞^Œ∞#fl@∞¡ ɡ·~åy
ÉèÏqOKå_»∞. Uq∞ K≥Ñ≤Ê ã¨=Ú^•~ÚOKåÖ’, U ™ê÷~ÚÖ’
=∂\Ï¡_ç ã¨=Ú^•~ÚOKåÖ’, J`«xH˜ áêÅ∞áÈÖË^Œ∞.
J`«_»∞ K≥@∞ì É’^≥ #∞O_ç HÍã¨Î [iy, z<Àfl_ç Éèí∞[OÃÑ·#
KÕ~Ú "Õã≤, ''h ¿ÑÔ~O^ŒÜ«∂º?—— J#_çQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞ ã¨=∂^è•#O K≥ѨʉõΩO_® JÖψQ U_»= ™êQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"å_ç ¿Ñ~°∞ z<Àfl_»∞ ™êOq. <å‰õΩ #Å∞QÆ∞~°∞
H˘_»∞‰õΩÅ∞ ѨÙ\˜ìi. =Hõi "≥#Hõ =Hõ~°∞QÍ =ÚQÆ∞æ~°∞ HÍÅ"≥∞ÿi,
D_»∞ HÍ_®"å_»∞. D "˘Hõ¯_»∞ q∞yÖÏfl_»∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''z<Àfl_®, =∞#∂~°∞ XO\˜Å∞¡ QÆ^Œ. W\Ïì\ ˜ T~°∞¡
ÅKåÛѨ ÅHõΔÅ∞ Hõe¿ãÎ XHõ ^Õâ◊=∞=Ù`«∞Ok. W\Ïì\ ˜ ^ÕâßÅ∞
Éèí∂g∞‡^Œ Ü«∂Éèˇ· P~°∞ ^•HÍ LO_®~Ú. JO^Œ∞Ö’ [~°‡h,
[áê#∞, J"≥∞iHÍ, WOQÆ¡O_»∞ J<Õ ^ÕâßÅ∞ ux LO_»|@ìÖËHõ
Ü«Ú^•úÅ∞ *Ëã¨∞‰õΩO_® LO_®~Ú. "åà◊¥§ "åà◊¥§ H˘@∞ì‰õΩO@∂
LO>Ë #∞"Õfi_ç¿ã^≥O^Œ∞‰õΩ?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ɡ‰õΩ¯`«∂, ''=∞i "åà◊√§ =∞#∂iÔHO^Œ∞H˘zÛ<å~°∞?——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''"åà◊√§ =∞#Å∞fl HÍáê_Õ^•xH˘zÛ<å~°∞. [áê<Àà◊√§
=∞# g∞^ŒH˘¿ãÎ "åà◊§#∞ =∞#∂~°∞ ^ŒQÆæ~°∞O_Õ ã≤áê~ÚÅ∞ `«iq∞
H˘_»`å~°∞—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 37
z<Àfl_»∞ hà◊√§ xO_ç# Hõà◊§`À, ''#∞=Ùfi K≥¿ÑÊk x[=∂?——
J#fl@∞ì ɡ·~åy "≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞.
ɡ·~åy ''Wk ~å*ÏѨ~åAÅ∞ [~°∞ѨÙ`«∞#fl Ü«Ú^ŒúO. =∞#O
<å_À_ç |`«∞‰õΩÖ’Å¡O. =∞# *’eH©, =∞# ÃÑ™êÎ=#‰õΩ Z=~°∂
~å~°∞. S<å D T~À¡ #∞"˘fiHõ¯_ç"Õ LO_®"åÜ«∞@ì? WO`«
T~°∞O_»QÍ h H˘Hõ¯_çˆH UO |Ü«∞O? JO^Œ~°∂ J@∞ìO_»h. g∞
<åÜ«∞# LO_®_»∞ QÆ^Œ, g∞ <åÜ«∞# LO_»QÍ hÔHO^Œ∞‰õΩ
|Ü«∞O?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ P z=i "åHõºO qx QÆ|∞‰õΩfl U_»∞Ѩ٠=∂<Õâß_»∞.
U^À *Ï˝Ñ¨HõO =zÛ#@∞ì ѨO_ç¡H˜eã¨∂Î #qfi, ''B, =∂
<åÜ«∞#∞O_»QÍ <åˆHO |Ü«∞O. [áê<À_»∞ ~åh, WOÔQѨÙ_»<åfl
~åh, <åˆHO |Ü«∞O ÖË^Œ∞—— Jx K≥OѨŠg∞^Œ Hõhflà◊§#∞
`«∞_»∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞.
ɡ·~åy z<Àfl_çx #qfiOK«QÆey#O^Œ∞‰õΩ ã¨O`À+≤ã¨∂Î,
''JO`ÕQÍ^Œ∞~å. hH˘Hõ `å`« QÆ∂_® LO_®_»∞. hH˘Hõ <åÜ«∞#,
XHõ `å`« LO_»QÍ WHõ |Ü«∞O ^ÕxH©?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ѨO_ç¡H˜e¿ãÎ P W^ŒÌifl =∂iÛ =∂iÛ K«∂ã≤, `«O„_çH˜
KÕ~°∞=QÍ [iy ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''D T~À¡ Z<åflà◊√§O^•O=#∞‰õΩO\Ï LO_®=Ù
™êOq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy PHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ K«∂Ñ≤Oz, ''JO`å
"å_ç^ŒÜ«∞, D Ti hà◊√§ Z<åflà◊√§ `åQÍÅx ~åã≤ LO^À "å_çˆH
`≥Å∞ã¨∞. á⁄^Œ∞Ì áÈÜÕ∞ @ѨÊ\˜H˜ *’ÖˇxO_ç<åflà◊¥§, á⁄^Œ∞Ì
áÈ~Ú<åHõ =Ú_»∞HÀ¯=_®xH˜ 㨄`«"≥∂ ™êq_À ^˘iH˜ #<åflà◊¥§
W^Õ <å =Ó~°∞—— J<åfl_»∞.
 38 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞, ''T~°∞ ѨÙOlQÍ LO_®k ™êOq. =¸_»∞
ã¨O=`«û~åÅ∞flOz POl<ÕÜ«ÚÖÏûOq T~°∞#∞ ã¨Å¡OQÍ K«∂™êÎ
LO_®_»∞. „Ѩu ã¨O=`«û~°O K≥~°∞=ÙÅ∞ xO_»`å LO_®~Ú.
ÉÏ=ÙÖ’¡ hà◊√§ [QÍæ@O ÖË^Œ∞. ~˘O_»∞ D^Œ∞Å∞ uiy`Õ *’Öˇ
xO_çáÈ`«∞Ok ™êOq. WOy á⁄^Œ∞Ì áÈ~Ú<åHõ =Ú_»∞‰õΩ¯<Õ^•xH˜
T~°∞ "≥ÚQÆ∞^•Å 㨄`«=ÚO_®k. 㨄`«O ^•Hõ ZO^Œ∞‰õΩ ™êOq,
#∞=Ùfi LO_®Å#∞‰õΩO>Ë =∂ QÆ∞_çÃãÖ’<Õ LO_˘K«∞Û. "Õ∞O
=ÙO_Õk JÉσ H˘_»∞‰õΩÅO W^ŒÌ~°"Õ∞ WOÔH=Ù~°∂ ÖË~°∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ JÖψQ ѨO_ç¡H˜eã¨∂Πɡ·~åy`À, ''B `å`å. QÆ∞_çÃãÖ’
FÑ≤#O`« *ÏQÍ LO_®k. á⁄^Œ∞Ì áÈ~Ú<åHõ #∞=Ófi, =∂
<åÜ«∞<å K≥~˘Hõ ѨHõ¯# Ѩ_»∞HÀO_ç. <Õ#∞ =∞^茺֒ Ѩ_»∞‰õΩO\Ï#∞——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åyH˜ `«# ѨÓ~°fi[#‡ `åÅ∂‰õΩ ã¨OѶ¨∞@#ÖË"À
*Ï˝Ñ¨HÍxH˘zÛ#@¡ xÑ≤OK«™êyOk. QÆ`« =ÚÃÑ·ÊùUO_»∞¡QÍ Z=~°∞
QÍx J`«x`À WÖÏ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. J`«_»∞ P„â◊=∂ÅÖ’ QÆ_çÑ≤#
~ÀAÅÖ’ J`«x `À\˜ ™ê^èŒ∞ =ÙÅ∞ `«=∞`«=∞ J<Õfi+¨}ÅÖ’
=ÚxyáÈ~Ú, `«=∞ ™ê\˜"åi LxH˜x QÆ∞iÎOK«_»O QÍx,
Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ=_»O QÍx KÕ¿ã"å~°∞ HÍ~°∞. XHõi ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ#∞,
Hõ+¨ì #ëêìÅ#∞ =∞~˘Hõ~°∞ ѨOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞ HÍ~°∞. Éè∫uHõOQÍ "åà◊√§
XHõiH˘Hõ~°∞ ZO`« ã¨g∞ѨOQÍ L#flѨÊ\˜H©, =∂#ã≤HõOQÍ H˘xfl
HÍOu ã¨O=`«û~åÅ ^Œ∂~å# LO_Õ"å~°∞. ɡ·~åy aèHΔÍ@#
KÕ¿ã@ѨC_»∞ WO\˜ =ÚO^Œ~° xÅ|_ç, ''Éèí=u aèHΔÍO ^ÕÇ≤Ï——
J<Õ"å_»∞. WÖÏ¡Å∞ aèHõΔ `≥zÛ J`«x *’ÖˇÖ’ "Õã≤, "≥#∞kiy
J`«x =ÚY"≥∞ÿ<å K«∂_»‰õΩO_® ֒ѨʼnõΩ "≥o§áÈÜÕ∞k. QÆ`«
=ÚÃÑ·Êù UO_»∞¡QÆ ~°HõÎ=∂O™êÅ∞, ~åQÆ^ÕfiëêÅ∞ Hõey# XHõ
=∞x+≤QÍ J`«xx D „ѨѨOK«O QÆ∞iÎOK«ÖË^Œ∞. JÖÏ
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 39
QÆ∞iÎOK«|_®Å#fl 'JǨÏO— J`«xÖ’ U HÀâß<å ÖË^Œ∞. `«#
Jã≤Î`åfixfl ѨÓiÎQÍ #tOѨ*Ëã¨∞HÀ=_®xˆH J`«_»∞ D <å\˜H© Hõ$+≤
KÕã¨∞Î<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ `«O„_çH˜ KÕ~°∞=QÍ [iy `«O„_ç "≥∂KÕu H˘ÔH¯OÖ’
KÕ~Ú ^Œ∂iÛ, ''<åÜ«∞<å, =∞xO\’¡ LO_»=∞x `å`«‰õΩ K≥¿ÑÊ.
#∞=Ófi, `å`å LO>Ë =∞Å¡ <åˆHOg |Ü«∞=ÚO_»^Œ∞. g∞i^ŒÌ~°∂
"˘à◊√§ =∞iz x„^ŒáÈ~Ú<å =∞# ~ål `≥Å¡"å~°∞Î "Õ∞Å∞‰õΩ<Õ
LO@∞Ok—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''~ål Z=~°∞?—— J#_çQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''~ål <å ÃÑO_®¡O ™êOq. #Å∞QÆ∞~°∞
H˘_»∞‰õΩÅ∞fl Hõx ã¨zÛáÈ~ÚOk. ^•x ¿Ñ~°∞ D ‰õΩHõ¯‰õΩ ÃÑ\˜ì<å#∞
™êOq. g_çѨC_»∞ K≥¿ÑÊk ‰õΩHõ¯#∞ QÆ∞iOz,—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''h ÃÑO_®¡O áÈ~Ú Z<åflà◊§~ÚOk?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''D_»∞ ѨÙ\˜ì<åHõ Ô~O_»∞ ã¨O=`«û~åÅHÀ, =¸_»∞
ã¨O=`«û ~åÅHÀ áÈ~ÚOk ™êOq. W~°"≥·
ã¨O=`«û~åÅ~ÚO^Œ#∞HÀ, JѨÊ@∞flOz WO\’¡ nѨO ÃÑ>Ëì k‰õΩ¯
ÖˉõΩO_® |`«Hõ`å LO_®—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åyH˜ =ÚÃÑ·Ê UO_»¡ „H˜`«O q#fl áê@ `åÅ∂‰õΩ ~åQÆO
QÆ∞~°∞ÎH˘zÛ #@¡~ÚOk. WÅ∞¡ – nѨO – WÖÏ¡Å∞. D =∂@Å∞
qx Z<åflà◊§~ÚOk! D =∂@ÅÖ’ ZO`« uÜ«∞º^Œ#O LOk!
 40 z=i QÆ∞_çÃã
5
=∞#∞flQÍ_»∞, ''UOk ™êOg PÖÏã≤™êÎ LO_®=Ù?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''W~°"≥· UO_»∞¡QÆ WO\’¡ nѨO ÃÑ>Ëì k‰õΩ¯ ÖË^ŒO\˜q.
h H˘_»∞‰õΩ¯ ÃÑm¡_»∞ =zÛOk. Ü«∂_»<åfl Ñ≤Å¡#∞ Eã≤ ÃÑO_ç¡
KÕÃãÜ«∞º~å^•—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ qëê^Œ ѨÓi`«"≥∞ÿ# XHõ z~°∞#=Ùfi #qfi, ''g_çH˜
Ñ≤Å¡<≥= i™êÎ~°∞ ™êOq. "Õ∞O=Ù Ü«∂<å^ÀÅ¡O. =∂‰õΩ HõÜ«∞ºÅ∞,
HÍÅ=Å∂ ÖË=Ù. `≥OѨÙ, `≥QÆ=, ^è≥·~°ºO=Ù W"Õ =∂ Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ∞.
Wq g_çH˜ ÉÁuÎQÍ ÖË=Ù. WOQÆ g_çH˜ Ñ≤Å¡<≥=i™êÎ~°∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''HÍÅO =∂~°`å LOkQÆ^Œ<åfl, Ü«∂<å^ÀÅ∞¡ L_»`«Å∞fl
áê=ÚÅ∞fl Ѩ>Ëì |`«HÍÅx U=ÚOk? ¿ãkÌOѨ#∞¡ KÕã¨∞HÀ=K«∞Û
QÆ^•. Ñ≤ÅQÀxH˜ HÍÅ∞ K≥~Úº ã¨∞^ŒÌOQÍ LO_®k. T~À¡ HÍáÈÅ¡
^ŒQÆæ~° r`åxH˜ ÃÑ>Ëì¿ãÎ "åx á⁄@ì "å_»∞ áÈã¨∞‰õΩO\Ï_»∞ QÆ^Œ<åfl——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''J\Ïì_çk QÆ∂_® KÕã≤K«∂ã≤<Õ ™êOq—— Jx <À~°∞
K«Ñ¨Ê iOz, ''ÖÏ|O ÖË^Œ∞ ™êOq. <åQÆe ^Œ∞#fl=∞O>Ë Z^Œ∞ÌÅ∞
Ü«∞#Hͯà◊§`À `«O`åÜ«∞O\Ï_»∞, |O_ç `ÀÅ=∞O>Ë <˘QÆ g∞^Œ
‰õÄã¨∞O>Ë HõO_»∞¡ uiy H˜O^Œ Ѩ_çáÈ`å#O\Ï_»∞. PHõ~°∞‰õΩ Q˘_»¡
HÍ¿ã Ѩ<À¡ ÃÑ_çÎx. ^•O\’¡ QÆ∂_® ‰õΩ^Œ∞~°∞HÀÖË^Œ∞ ™êOq.
P=ÙQ˘_»∞¤ `«ÅHÍÜ«∞ ~Úke¿ãÎ KåÅ∞, ^•x H˘=Ú‡Å∞fl K«∂ã≤
P=∞_» ^Œ∂~°O Ѩ~°∞ÔQ_»`å_»∞—— Jx =∞m§ <À~°∞ K«Ñ¨ÊiOz,
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 41
''Ñ≤Å¡QÀ_çx K«∂¿ãÎ Hõ_»∞Ѩ٠xO_çáÈ`«∞Ok. HÍx Ñ≤ã¨~°O`«
QÆ∞O_çHÍÜ«∞ÖË^Œ∞ ™êOq—— J<åfl_»∞.
Uq∞ K≥áêÊÖ’ áêÅ∞áÈHõ ɡ·~åy =∞ø#OQÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ PHÍâß# <åÅ∞QÆ∞ ÉÏ~°ÖˇH˜¯ q∞_ç"Õ∞ÅOQÍ
„ѨHÍtã¨∞Î<åfl_»∞. QÍe LO_»∞O_ç "≥∞Å¡QÍ gã¨∞Î#flk. <åQÆe
^Œ∞#∞fl`«∞#fl Ô~·`«∞Å∞ H˘O„_» H˘O„_»‰õΩ <åQÆex PÑ≤ HÍÅ∞=Ö’
hà◊√§ `åQÆ∞`«∞<åfl~°∞. =i ÃÑ·~°∞#∞ HÀã¨∞Î#fl "åà◊√§ `«=∞ <≥`«∞ÎÅ#∞
H˘OQÆ∞Å`À#∞, `«∞"åfià◊§`À#∞ HõѨC‰õΩO@∞<åfl~°∞. "åà◊§ â◊s~åÅ∞
K≥=∞@Å∞ „Hõ‰õΩ¯`«∞<åfl~Ú. qã¨q㨠gã¨∞Î#fl QÍeH˜ K≥=∞@
"≥#∞"≥O@<Õ PiáÈ`«∞#flk. QÍe áê@∞‰õΩ ã≤QÆ~° K≥@¡ #∞O_ç
P‰õΩÅ∞ `˘_ç=∞Å∞ g_ç K≥@∞ì H˜O^Œ Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú.
‰õΩ=∞‡i `å#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤# ‰õΩO_»#∞ `«$Ñ≤ÎQÍ
K«∂ã¨∞‰õΩ#fl@∞ì =∞#∞fl QÍ_»∞ `«# H˘_»∞‰õΩ"≥·Ñ¨Ù HÍ¿ãѨ٠K«∂ã≤,
''Ñ≤ÅQÀxH˜ QÆ∞O_çHÍÜ«∞ÖË^Œ∞QÍx HõO_»|ÅO ^ŒO_çQÍ LO_®k
™êOq. #Å∞QÆ∞~°∞ =∞#∞+¨μÅ∞ HõkeOK«_®xH˜ Jeq HÍx
QÆ∞O_»∞#∞ g_»∞ JÅQÍæ ZuÎ J=`«Å ÃÑ>Ëì™êÎ_»∞. áê~°KÕ`«
|\˜ì<å_»O>Ë WOQÆ Ñ¨Ok ‰õÄ~å_ç#>Ëì. ѨÅ∞QÆ∞ KÕuH˜zÛ<å=O>Ë
ZO`« q∞@ì#~Ú<å 㨈~ Hõ#∞fl =¸ã≤ `≥iKÕÖ’QÆ H˘\˜ì
=OQÆ^À¿ã™êÎ_»∞— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ™êÖ’K«#QÍ qx, ''J@¡~Ú`Õ D Ñ≤ÅQÀ_çfl ~À_»∞¤
ѨxÖ’ ÃÑ>ˇì Ü«∞º<åfl—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''UOq ~À_»∞¤?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''HÍ\ÏÊ_ç #∞O_ç Ñ‘ÖË~°∞ ^•HÍ ~À_Õ¤™êÎ LO_®~°<åfl.
WѨC_»k |O_çÉÏ@QÍ LOkQÆ^•. ^•xfl ѨHͯ ~À_»∞¤QÍ KÕ™êÎ
 42 z=i QÆ∞_çÃã
LO_®~°∞. ^•xH˜ FÑ≤#O`« =∞Ok ‰õÄÖ’Å∞¡ HÍ"åÅO@. D
Ñ≤ÅQÍ_»∞ ~À_»∞¤ ѨxH˜ ã¨sáÈ`å_»∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''~À_»∞¤ U~ÚOKÕk Z=~À?—— J#_çQÍ_»∞.
ɡ·~åy, ''QÆ=ÙÔ~‡O\’_»∞ U~Ú™êÎ LO_®_»<åfl. K≥#flѨ@flO
HÍ_»#∞O_ç "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì<å~°∞. WѨC_»∞ HÍ\ÏÊ_ç^•Hõ Uã≤<å~°∞.
WOQÆ Ñ‘ÖË~°∞, HõÅ∂¡~°∞ – W@¡ ZO`« ^Œ∂~°O U™êÎ~À UO"À.
ÅHõΔÅ∞, HÀ@∞¡ Y~°∞Û Éˇ\ ˜ì U~Ú™êÎ LO_®~°∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''JO`« Hõ~°∞Ûɡ\ ˜ì ~À_≥¤~ÚºOKÕk ZO^Œ∞HÀ——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''á⁄^Œ∞Ì# ã≤áê~ÚÅ∞ #_çã≤áÈ=_»O K«∂ã≤ÎqQÆ^•.
J\Ïì\’Å∞¡ WOQÍ ÖˇHõ¯ÖË#O`« =∞Ok =™êÎ~°O@. q∞@ìÅ∞ ѨÖÏ¡Å∞
LO>Ë "åà◊√§ ã¨~°ã¨~å=∞x #_çKÕ^≥@¡? ã≤áê~ÚÖË QÍ^Œ∞, ÖÏsÅ∞,
„@‰õΩ¯Å∞, rѨÙÅ∞ QÆ∂_® =™êÎÜ«∞O@—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''B, á⁄^Œ∞Ì# QÆ∂_» ã≤áê~ÚÅ∞ Ü«∞#HÍÅ Ô~O_»∞
ÃÑ^ŒÌ "≥∂\Ï~°∞¡ áÈ=_»O K«∂ã≤<å—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''ÖÏsÅ∞, „@‰õΩ¯Å∞, rѨÙÖËQÍ^Œ∞, \ÏO‰õΩÅ<Õ\ ˜q
QÆ∂_® =™êÎ~Ú. "å\˜H˜ ~°|ƒ~°∞ K«„HÍÅ∞O_»=Ù. W#Ѩ
K«„HÍÅ∞O\Ï~Ú. P K«„HÍÅ∞ W#Ѩ Q˘Å∞ã¨∞Å g∞^Œ #_»∞™êÎ~Ú.
W\Ïì\ ˜=hfl #_»"åÅO>Ë Ñ¨Hͯ ~À_»∞¤ ÖˉõΩO>Ë Ü«∞@ì?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ `«O„_çx, ɡ·~åyx =∂iÛ =∂iÛ K«∂ã¨∂Î "åà◊§
ã¨OÉèÏ+¨}#∞ *Ï„QÆ`«ÎQÆ q#™êQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''=∂ "À_çx ~À_»∞¤ ѨxÖ’ ÃÑ>Ëì¿ãÎ g_»∞
KÕÜ«∂eûOk UO^À?—— J#_çQÍ_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 43
ɡ·~åy, ''ɡ"≥∂‡à◊O Ug∞ÖË^Œ∞. ѨÅ∞QÆ∞`À <ÕÅ#∞ `«=fi@O.
`«qfi# =∞\˜ìx áê~°`À `«@ìÖ’ "ÕÜ«∞@O. P =∞\˜ìx fã¨HõáÈ~Ú
~À_»∞¤ g∞^Œ áÈÜ«∞@O. JO`Õ—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''JO`Õ<å—— Jx H˘_»∞‰õΩ "≥·Ñ¨Ù uiy ''~À_»∞¤
ѨxÖ’ KÕ~åÎ =O„\Ï?—— J#_çQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞. ''ѨÅ∞QÆ∞`À <ÕÅ#∞ `«=fi@O, `«qfi# =∞\˜ìx áê~°`À
`«@ìÖ’ áÈÜ«∞@O, JnÌã¨HõáÈ~Ú ~À_»∞¤g∞^Œ áÈÜ«∞_»O. JO`ÕQÆ^Œ.
J\Ïì Ѩ#∞¡ Z_»=∞ KÕ`ÀÎ KÕ¿ã™êΗ— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''WOˆHO fiáêÜ≥∞. WOQÆ Ô~O_À PÖ’K«#
K≥Ü«∞º‰õΩO_® Ñ≤ÅQÀ_çfl ~À_»∞¤ ѨxÖ’ ÃÑ>ˇìÜ«∞º<åfl. P ~À_»∞¤ Ѩx
Ü«∞@ìÖË^Œ<åfl ã¨O=`«û~°O ^•Hõ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. "åx á⁄@ì "å_»∞
áÈã¨∞‰õΩ<Õ^Õ QÍHõ x#∞fl ‰õÄ™Èɡ\ ˜ì ‰õÄ_»∞ ɡ_»`å_»∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''k#‰õÄe ZOu™êÎ~°∞ ™êñq? J<åfl_»∞——. ɡ·~åy,
''Jk QÆ=ÙÔ~‡O\’x ѨxQÆ^Œ<åfl. QÆ=ÙÔ~‡O\’_»∞ ‰õÄe ^ŒQÆæ~°
KÕ`«∞Å∞ Ñ≤ã¨∞HÀ¯_»∞. ^•~åà◊OQÍ W™êÎ_»∞. Z@ìÖË^Œ<åfl k<åxH˜
Zxq∞^Œ}ÏʼnõΩ `«‰õΩ¯=ÙO_»^Œ∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ Hõà◊√§ y„~°∞# uÑ≤Ê, ''Zxq∞^Œ}ÏÅ∞! XHõ¯ ~ÀA
‰õÄe Zxq∞^Œ}ÏÅ∞! P ÖˇHõ¯# ~À_»∞¤ Ѩx J~ÚáÈÜÕ∞@ѨÊ\˜H˜
=∂"À_»∞ áêu HÀѨ~°HÀ KÕ`«|@∞ìHÀ=K«∞Û<Õ—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''áêuHÀ Ѩ~°HÀ UO^Œ<åfl, W#∂fl~À, =Ú#∂fl~À KÕ`«
|@∞ì HÀ=K«∞Û. <åÅ∞QÆ∞ ~°∂HõÅ∞ KÕuÖ’ LO>Ë g∞ "å_çH˜ Z=~À
XHõ~°∞ Ñ≤eÛ Ñ≤Å¡x™êÎ~°∞—— J<åfl_»∞.
 44 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy K≥Ñ≤Ê# z=i =∂@ =∞#∞flQÍx =∞#∞ã¨∞Ö’
#"≥∂^Œ∞HÍÖË^Œ∞. J`«_»∞ ã¨O`À+¨O`À LH˜¯i aH˜¯i J=Ù`«∂,
''S`Õ =∂"À_çx ~À_»∞¤ ѨxH˜ fã¨∞‰õΩO\Ï~°O\Ï"å ™êñq?——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''HõO_»¡Hõ^Œ∞̉õΩx fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. "åà◊§‰õΩ HÍ=Åã≤Ok
ÉÏQÆ [|ƒ ѨÙ+≤ì LO_Õ "åàı§, W\Ïì\’Å¡ HÀã¨O "Õ∞„ã‘Î "À_»∞
T~°∂~å QÍe™êÎ LO_®~°∞—— Jx HÍ¿ãѨ٠Py, ''x#fl ѨÓ`«Å
Ѩ@∞ì Ô~·Å∞>Ëã¨#∞Ö’ ky<å##fl. ~å„`«O`å P T~À¡<Õ LO\˜x.
~À_»∞¤ Ѩx KÕ¿ã^•xH˜ ‰õÄÖ’Å∞¡ HÍ"åÅ<≥˚Ñ≤Ê gkè gkè<å ^ŒO_À~å
"Õ~ÚOz<å~°∞. HõO_»Ñ¨Ù+≤ì, L_»∞‰õΩ <≥`«∞Î~°∞ LO_Õ "åà◊§O`å "Õ∞„ã‘Î
^ŒQÆæ~° ¿Ñ~°∞¡ ~å~ÚOK«∞‰õΩO\Ï LO_ç<å~°∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''P "Õ∞„ã‘Î =∞#∂~°∞‰õΩ ZѨC_˘™êÎ_»∞ ™êñq∞——
Jx, ''x#fl ~å„u ѨÓ`«Å Ѩ@∞ìÖ’ LO_ç<å_»O\˜q. D á⁄^Œ∞Ì
=∞#∂iH˜ =™êÎ_»O\Ï"å?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''Dáê\˜H˜ "˘zÛ"å_Õñ"À. #∞=Ù T~À¡H˜ áÈ~Ú
#ÅQÆ∞i`À =∂\Ï¡_ç`Õ `≥Å∞ã¨∞ÎOk—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''QÆ=ÙÔ~‡O\’à◊√§ Z=~ÀzÛ<å =ÚO^Œ∞QÍ
=∞<ÕQÍxO\˜ˆH =™êÎ~°∞—— Jx ã≤QÆ~° K≥@∞ìH˘=∞‡Å QÆ∞O_® ã¨∂~°∞ºx
"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤, ''á⁄^Œ∞ÌQÆ∂_® #_çq∞O\˜H˘™êÎ LOk. <Õ#∞ T~À¡H˜
áÈ~Ú Hõ#∞‰õΩ¯O\Ï ™êñq.—— JO@∂ ÃÑ·H˜ ÖËKå_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 45
6
=∞}˜Ü«∞O QÍik =¸_»O`«ã¨∞÷Å Éèí=Ou. Éèí=Ou =ÚO^Œ~°
ÉèÏQÍ# gkè"≥·Ñ¨Ù# á⁄_»QÍ\˜ =~°O_® L#flk. =~°O_®Ö’ XHõ
z=~°# XHõ >ËaÅ∞ ^•x "≥#Hõ Ô~O_»∞ ‰õΩsÛÅ∞ L<åfl~Ú.
‰õΩsÛÅÖ’ =∞}˜Ü«∞O, "Õ∞„ã‘Î ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. "åo§^ŒÌ~°∞
`«q∞à◊OÖ’#∞, `≥Å∞QÆ∞Ö’#∞ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. JѨC_»
ѨC_»∞ >ËaÅ∞ g∞^Œ∞#fl Ô~O_»∞ ÃÑ^ŒÌ ilã¨ì~°¡#∞ u~°ˆQã¨∞Î<åfl~°∞.
"åiH˜ ^•Ñ¨Ù# `«ÖÏi"å_»∞ KÕ`«∞Å∞ Hõ@∞ì‰õΩx xÅ∞Ûx L<åfl_»∞.
=~°O_® =ÚO^Œ~° gkèÖ’ Ü«∂Éèˇ· =∞OkH˜ ÃÑ·QÍ =∞QÆ"åà◊√§
QÆ∞OѨÙQÍ xÅ|_ç L<åfl~°∞. =∞#∞flQÍ_»∞, J`«x "≥#∞Hõ z<Àfl_»∞
ɡ~°∞‰õΩ Éˇ~°∞‰õΩQÍ gkè "≥O|_ç #_çz=zÛ QÆ∞OѨÙÖ’ KÕ~å~°∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«# ѨHõ¯#∞#fl =∞x+≤`À `«QÆ∞æã¨fi~°OÖ’ ''"Õ∞„ã‘Î
=zÛ<å_® J<åfl—— J#_çQÍ_»∞.
ѨHõ¯#∞#fl =∞x+≤, ''"˘zÛ<å_»∞. <˘ã≤ì# q|∂k ~åã¨∞HÀ
#∞O_®_»∞ E_»∞. PÜ«∞<Õ—— J<åfl_»∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ #_çq∞O\˜H˘zÛ L^èŒ$`«OQÍ HÍã¨∞Î<åfl_»∞.
gkèÖ’ xÅ|_ç L#fl "åà◊√§ `«∞O_»∞QÆ∞_»¤Å#∞ <≥`«∞ÎÅ g∞^Œ
HõѨC‰õΩ<åfl~°∞. "åà◊§ gѨÙÅ g∞^Œ, [|ƒÅ g∞^Œ, ~˘=ڇŠg∞^Œ
K≥=∞@ Ѩ@∞ì`«∂ LOk. P K≥=∞@ QÍeH˜ H˘O`« PiáÈQÍ
q∞yeOk ^è•~°Å∞QÍ H˜O^Œ‰õΩ *Ï~°∞`«∞#flk. K≥=∞@ Pi# KÀ@
"åà◊§ â◊s~åÅ g∞^Œ `≥Å¡QÆ LѨC á⁄OQÆ∞`«∞#flk. gkèÖ’x Wã¨∞Hõ
 46 z=i QÆ∞_çÃã
"Õ_≥H˜¯ LO_»_»O =Å¡ "åà◊§ Jã¨Ç¨Ï#OQÍ J_»∞QÆ∞Å∞ =∂~°∞
ã¨∞Î<åfl~°∞. "åà◊§O^Œi K«∂ѨÙÅ =∞}˜Ü«∞O g∞^Œ, "Õ∞„ã‘Î g∞^Œ xez
L<åfl~Ú.
=∞}Ü«∞O, "Õ∞„ã‘Î `«=∞Ö’ `å=Ú =∂\Ï¡_»∞HÀ=_»O =ÚyOz,
`«ÖÏi "å_çH˜ U^À K≥áêÊ~°∞.
`«ÖÏi"å_»∞ =~°O_® JOK«∞^•Hõ =zÛ, QÆ∞OѨ٠#∞^ÕÌtOz
QÆ\ ˜ìQÍ, ''JO^Œ~°∂ =~°∞ã¨QÍ xÅ|_»O_»Ü«∂º. Q˘„Ô~Å =∞O^Œ
=∂ki xÅ|_»HõO_ç. XHõi "≥#Hõ XHõ~°∞ =~°∞ã¨QÍ xÅ|_»O_ç——
J<åfl_»∞.
QÆ∞OѨ٠K≥kiáÈ~Ú JO^Œ~°∂ XHõi "≥#Hõ XHõ~°∞ p=∞Å
ÉÏ~°∞ÖÏQÆ xÅ|_®¤~°∞. =~°∞ã¨Ö’ "≥Ú^Œ@ xÅ|_ç L#fl
Ü«Ú=‰õΩ_çx "Õ∞„ã‘Î KÕ`ÀÎ Ãã·QÆ KÕã≤ Ñ≤eKå_»∞. Ü«Ú=‰õΩ_»∞ =~°O_®
"≥∞>ˇ¡H˜¯ "Õ∞„ã‘Î =ÚO^Œ~° xÅ|_®¤_»∞. H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞_»∞ Ѩâ◊√=ÙÅ
ã¨O`«Ö’ Ѩâ◊√=Ù#∞ Ѩijeã¨∞Î#fl@∞¡ Ü«Ú=‰õΩ_çx "Õ∞„ã‘Î
Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO K«∂ã≤, `«$Ñ≤ÎQÍ `«Å P_çOKå_»∞. KÕuÖ’x HõÅO
fã¨∞‰õΩx, ''¿Ñ~ü™⁄Å∞¡ `«Oa—— J<åfl_»∞.
Ü«Ú=‰õΩ_»∞ QÆ∞_»¡Ñ¨ÊyOz K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤_»∞.
"Õ∞„ã‘Î, ''gà◊§‰õΩ `«q∞à◊O ~å^Œ∞ HÍÉ’Å∞—— Jx =∞}˜Ü«∞O "≥·Ñ¨Ù
uiy ''#∞=Ùfi =∂\Ï¡_»∞. "åà◊§O`å h‰õΩ `≥Å∞ã¨∞QÆ^•—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''<Õ<≥˚áêÎ#∞ ~åã¨∞HÀ "Õ∞„ã‘Î. g_ç ¿Ñ~°∞ g~°Ü«∞º.
P‰õΩÅ g~°Ü«∞º =Ü«∞ã¨∞ –"£∞– W~°"≥· S^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ∞.
`«O„_ç¿Ñ~°∞ P‰õΩÅ Hõk~°Ñ¨Ê—— Jx K≥áêÊ_»∞.
q=~åÅ#∞ "Õ∞„ã‘Î ilã¨ì~°∞Ö’ @Ѩ@Ѩ ~åã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ¿Ñ~°∞
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 47
#"≥∂^Œ∞ KÕÜ«∞_»O JÜ«∂ºHõ P Ü«Ú=‰õΩ_çx `«ÖÏi "å_»∞
fã¨∞ÔHo§ =~°O_® Ô~O_»= z=~°# ‰õÄ~ÀÛɡ\Ïì_»∞.
WO`«Ö’ =~°∞ã¨Ö’ =Ù#fl Ô~O_À =ºH˜Î =~°O_® "≥∞>ˇ¡H˜¯ "Õ∞„ã‘Î
=^ŒÌ xÅ|_®¤_»∞. J`«_»∞ #_ç =Ü«∞ã¨∞ ^•\˜# "å_»∞. ã¨#flQÍ
á⁄_»∞QÍæ L<åfl_»∞. ѨHõ¯>ˇ=ÚHõÅ∞ K«~°‡O H˜O^Œ „Ѩã¨∞Êù@OQÍ
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. <À\˜Hõ_»¤OQÍ KÕ~Ú ÃÑ@∞ì‰õΩx ^ŒQÆ∞æ`«∞<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î J`«x"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤ `«Å J_»¤OQÍ Táê_»∞. =∞}Ü«∞O
''Ü«∂_çH˘zÛ <å=Ù~å <åiQÍ? ~À_»∞¤ Ѩ#O>Ë UO^Œ#∞‰õΩO\˜q?
Q˘O`«∞^•Hõ ã¨kÌ`åy P@Hõ=¸ÅѨ_ç x„^ŒáÈÜÕ∞^Œ#∞‰õΩO\˜"å?
ѨÅ∞QÆ∞ ÃÑ·ÔH`«ÎÖË=Ù. XHõ "Õà◊ ÃÑ·ÔHuÎ<å ^•xfl g∞^Õã¨∞‰õΩx H˜O^Œ|_ç
áÈ`å=Ù. #∞=Ùfi áÈ"åeûOk ~À_»∞¤ ѨxH˜ HÍ^Œ∞. ^èŒ~å‡ã¨∞Ѩ„uH˜.
#_»∞. #_»∞. =ÚO^•Ñ¨x K«∂_»∞—— J<åfl_»∞.
#_ç=Ü«∞ã¨∞¯_»∞ `«Å kOK«∞‰õΩx, =~°O_® "≥∞@∞¡ ky
"≥o§áÈÜ«∂_»∞.
=~°∞ã¨Ö’ L#fl"åà◊√¡ XH˘¯Hõ¯ˆ~ =zÛ "Õ∞„ã‘Î =ÚO^Œ~°
xÅ|_»∞`«∞<åfl~°∞. =Ü«∞ã¨∞=Å¡QÍx, J<å~ÀQƺO=Å¡QÍx J#~°∞›
Å~Ú# "åix "Õ∞„ã‘Î "≥#‰õΩ¯ ѨO¿Ñã¨∞Î<åfl_»∞. J~°∞›Å~Ú# "åi
q=~åÅ#∞ "Õ∞„ã‘Î ilã¨ì~°∞Ö’ #"≥∂^Œ∞ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. #"≥∂^Œ~Ú#
"å~°∞ =~°O_®Ö’ Ô~O_»= z=~°# XHõi ѨHõ¯# XHõ~°∞ ‰õÄ~°∞ÛO
@∞<åfl~°∞.
z=~°# z<Àfl_»∞ =~°O_® "≥∞>ˇ¡H˜¯ "Õ∞„ã‘Î =ÚO^Œ~° xÅ|_®¤_»∞.
"Õ∞„ã‘Î "å_çx "≥∞zÛHÀÅ∞ ^Œ$óY∞Å`À K«∂ã≤, =pÛ~åx `≥Å∞QÆ∞Ö’,
''Z=s Ñ≤ÅQÀ_»∞ =Ú#ã¨|∂. W`«∞ÎbÌã≤# á⁄>ËìÅ∞ =∂k~°∞O_®_»∞.
W\Ïì\’à◊√§ TiH˜ #Å∞QÆ∞~°∞ ^˘iH˜`Õ KåÅ∞. _≥ɡ·ƒ Ѩ^ŒH˘O_»∞
~À_»∞¡ U~Ú^Œ∞Ì#∞. ¿Ñ~°∞ K≥ѨC =Ú#ã¨|∞ J<åfl_»∞.
 48 z=i QÆ∞_çÃã
=∞}˜Ü«∞O HÍ¿ãѨ٠T~°∞‰õΩx, ''Ñ≤ÅQÀ_»∞ W`«∞ÎbÌã≤# á⁄>ËìÅ∞
=∂k~°∞O _®_»∞. J^≥ÌÅ™êÎ<Õ LOk. "å_≥=_»#∞‰õΩ<åfl=Ù "Õ∞„ã‘Î.
"å_»∞ Ü«∂<å^À_»∞. J^≥ÌÅ=^Õñ"À h‰õΩ—— J<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î ''Ü«∂<å^À_≥·`Õ Uñ=O@?—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''Ü«∂<å^Àà◊§O_Õ Ü«∂\Ïì\’à◊§#∞‰õΩ<åfl=Ù? Hõ#∞fl
J@∞ìO_» QÍ<Õ HõO\˜áêѨ#∞ HõuÎiOKÕ¿ã\’Å∞¡. ^˘OQÆ`«<åÅ∞ *Ëã≤
|`«Hõ=∞<Õ „|Ǩχ ^Õ=Ù_»∞ gà◊§ <˘ã≤ì# ~åã≤<å_»∞. g_çx WѨC_»∞
~À_»∞¤Ñ¨xH˜ fã¨∞‰õΩ<åfl=#∞HÀ. WOQÆ #∞=Ùfi ~À_»∞¤Ñ¨x [iˆQ
`å=Ù# #Å∞QÆ∞~°∞ áÈb™ÈÅ¡#∞ ÃÑ@∞ì HÀ"åeûO^Õ—— J<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î z<Àfl_çx Ü«∞QÍkQÍ K«∂ã≤ ''"≥ÚHõO K«∂¿ãÎ
Z„iÉ’QÆÖ’_»∞ =∂k ~°∞O_®_Õ. ^˘OQÆ`«<åÖË˚¿ã\’_»∞ =∂ki
JxÑ≤OK«@O ÖË^Õ—— J<åfl_»∞.
=∞}Ü«∞O. ''"å_»∞ J@ì<Õ JQÆ∞Ñ≤™êÎ_»∞. Ü«∂<å^ÀÅ¡O`å
J@ì<Õ JQÆ∞ Ñ≤™êÎ~°∞. <À\’¡UÅ∞ ÃÑ>ËÎ H˘iˆH ^•xQÆ∂æ_»
`≥Å=#@∞ìO\Ï~°∞. KÕ¿ã Ѩ#∞Åhfl ^Õ"åO`«HõѨC#∞ÖË. #∞=Ùfi
H˘OK≥O Ü«∂=∂i<å=O>Ë h Éèí∞[O g∞^Œ `«∞O_»∞ QÆ∞_»¤
=∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. h "Õe ‰õΩO_Õ LOQÆ~°O =∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok.
gà◊§H© q^ŒºÅhfl ѨÙ@∞ìHõ`À<Õ =™êÎ~Ú. D =∂@ ÔQl\òÖ’<Õ
~åã¨∞O_®k—— J<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î, ''U ÔQl\òÖ’—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''lÖÏ¡ÔQl\òÖ’, ^˘OQÆ`«<åÖË˚ã≤ |`«Hõ_»"Õ∞ gà◊§
‰õΩÅ=$`«Îx K≥Ñ≤Ê lÖÏ¡ ÔQl\òÖ’ LO_®k. #∞=Ùfi ã¨∂_»ÖË^Õ"≥∂——
J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 49
"Õ∞„ã‘Î HõÅO H˜O^Œ ÃÑ\˜ì, Hõ}`«Å∞ <˘‰õΩ¯‰õΩO@∂ HÍ¿ãѨÙ
PÖ’zOz, ''g_»∞ ^˘OQÆ~Ú`Õ =∞#ˆHñq? ^˘~°`≥· =∞#ˆHñq
=Ú#ã¨|∂. Ѩ<Õ˚¿ã ã¨`åÎ LO_Õ"å_»∞ QÆ^• =∞#‰õΩ HÍ=eûOk.
XHõ"Õà◊ g_Õ^≥·<å J_»¤O ^˘_»¤O Ѩ#∞¡ KÕã≤<å_»O>Ë JѨC_»∞
K«∂ã¨∞‰õΩO^•O. #∞=fi q=~åÅ∞ K≥ѨC—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''h ~Ú+¨ìO, ~åã¨∞HÀ, ¿Ñ~°∞ Ü«∂<åk z<Àfl_»∞,
=Ü«∞ã¨∞ W~°"≥· Ô~O_»x ~å~Ú. `«O„_ç ¿Ñ~°∞ Ü«∂<åk =∞#∞flQÍ_»∞——
J<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î ~åÜ«∞_»O =ÚyOz `«ÖÏi "åx`À, ''WOHÍ Z=Ô~·<å
LO_®~° @Ü«∂º. Z=~°<åfl =™êÎ LO_®ˆ~"≥∂ K«∂_»∞—— J<åfl_»∞.
`«ÖÏi "å_»∞ gkèÖ’H˜ ky J@∂, W@∂ K«∂ã≤ uiy =zÛ,
''Z=~°∂ ÖË^Œ∞ ^˘~°—— J<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î, =∞}˜Ü«∞O W^ŒÌ~°∞ il+¨ì~°∞Ö’x ¿Ñ~°¡#∞ K«∂ã¨∂Î HÍ¿ãѨÙ
`«=∞Ö’ `å"Õ∞ K«iÛOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. `«~°∞"å`« "Õ∞„ã‘Î ÖËz =~°O_®Ö’
Ô~O_»= z=~°# QÆ∞OѨÙQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L#fl"åi K≥O`«‰õΩ #_çz,
JO^Œsfl L^ÕÌtOz, ã¨QÆO `≥Å∞QÆ∞Ö’ ã¨QÆO `«q∞à◊OÖ’, ''JO^Œ~°∂
q#O_»Ü«∂º. "≥Ú`«ÎO =ÚÃÑ·Ê <åÅ∞QÆ∞ =∞Okx ~À_»∞¤ ѨxH˜
fã¨∞‰õΩ<åflO. XH˘¯Hõ¯i ¿Ñ~°∞ K«^Œ∞=Ù`å#∞. ¿Ñ~°∞ K«kq#ѨC_»∞
ÖËz xÅ|_»O_ç—— Jx ilã¨ì~°∞Ö’H˜ K«∂ã¨∂Î K«^Œ=™êQÍ_»∞.
''P‰õΩÅ g~°Ü«∞º, `«O„_ç P‰õΩÅ Hõk~°Ñ¨Ê, QÆO^ŒO ÉÏeQÍ_»∞,
`«O„_ç QÆO^ŒO #iû=Ú‡Å∞, ... .. . Ü«∂<åk z<Àfl_»∞, `«O„_ç
Ü«∂<åk =∞#∞flQÍ_»∞——.
XH˘¯Hõ¯~°∞QÍ JO^Œ~°∂ ÖËz xÅ|_ç KÕ`«∞Å∞ Hõ@∞ì‰õΩx "Õ∞„ã‘Î
"≥·¿Ñ K«∂_»™êQÍ~°∞. "Õ∞„ã‘Î ilã¨ì~°∞#∞ =∞_çz K«OHõÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx,
 50 z=i QÆ∞_çÃã
''~À_»∞¤ Ѩx ˆ~Ѩ٠ÖË^Œ∞ ZÅ∞¡O_ç "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok. D á⁄^Œ∞Ì
Uñqk#O?—— J#_çQÍ_»∞.
QÆ∞OѨÙÖ’ XHõ_»∞, ''D á⁄^Œ∞Ì |∞^èŒ"å~°O ^˘~°—— J<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î, ''Pñ. D á⁄^Œ∞Ì |∞^èŒ"å~°O. â◊√„Hõ"å~°O g∞~°O`å
ѨxÖ’ KÕ~åÅ. â◊√„Hõ"å~°O L^ŒÜ«∞O U_»∞QÆO@ʼnõΩ g∞~°O`å
WHõ¯_» Ǩ[~°∞ HÍ"åÅ. U_»∞QÆO@ÅO>Ë ZO`« á⁄^Œ∞Ì?—— Jx
|_çѨO`«∞Å∞ ÖÏQÆ J_çQÍ_»∞.
QÆ∞OѨÙÖ’ XHõ_»∞, ''U_»∞ QÆO@ÅO>Ë Ô~O_»∞ ÉÏ~°¡ á⁄^Œ∞Ì ^˘~°——
J<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î ''Pñ. ~˘O_»∞ ÉÏ~°Å á⁄^Œ∞̉õΩ g∞~°O`å ã¨^Œ∞ÌÖÏ̈Qã≤
D_» ~°_ôQÍ LO_®Å. ã¨iQÍæ U_»∞ QÆO@ʼnõΩ ÖÏs =zÛ
q∞=∞‡ÅflO^Œsfl ~À_»∞¤HÍ_çH˜ fã¨HõáÈ`«∞Ok. `˘q∞‡k QÆO@ʼnõΩ
g∞~°∞ ѨxÖ’H˜ =OQÍÅ. Ѩ<≥flO_»∞ QÆO@Å^•Hõ Ѩx. Ѩ<≥flO_»∞
#∞Oz Ô~O_»∞ QÆO@Å ^•Hõ Ô~ã¨∞ì—— J<åfl_»∞.
''Ô~ã¨∞ì JO>Ë UOk ^˘~°—— J#_çQÍ_»∞ QÆ∞OѨÙÖ’ XHõ_»∞.
"Õ∞„ã‘Î. ''Ô~ã¨∞ì JO>Ë Ñ¨x P¿Ñã≤ ã¨OQÆ\ ˜ ux, K≥@∞ì H˜O^Œ
HÍ¿ãѨ٠#_»∞O "åÅÛ_»O. J~°÷=∞~ÚO^•?—— J<åfl_»∞.
''J~°÷=∞~ÚOk ^˘~°—— J<åfl~°∞ QÆ∞OѨÙÖ’ "åà◊√¡.
"Õ∞„ã‘Î ''=∞ÖÏ¡ Ô~O_»∞ QÆO@Å∞flOz S^Œ∞ QÆO@Å ^•Hõ Ѩx
LO@∞Ok. J^Œ~Ú<åHõ q∞=∞‡ÅflO^Œsfl ÖÏsÖ’ fã¨∞H˘zÛ T~À¡
"˘kÖË™êÎO—— J<åfl_»∞.
QÆ∞OѨÙÖ’ XHõ_»∞, ''=∞^•º#O ã¨OQÆ\ ˜Hõ`« K≥ѨÊÖË^Œ∞ ^˘~°.
g∞~°∞ ÃÑ_®Î~å? "Õ∞ñ=Ù `≥K«∞ÛHÀ"åÖÏfl?—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 51
"Õ∞„ã‘Î, ''Jk g∞ˆ~ `≥K«∞ÛHÀ"åÅ. ã¨OQÆ\ ˜ `≥K«∞Û‰õΩO\Ï~À,
‰õÄ_»∞ `≥K«∞Û ‰õΩO\Ï~À, JO|e `≥K«∞Û‰õΩO\Ï~À Jk g∞ W+¨ìO.
‰õÄe =∂„`«O k<åxH˜ Zxq∞^Œ}Ïe™êÎO—— J<åfl_»∞.
QÆ∞OѨÙÖ’x "åà◊§O`å =∞ø#OQÍ xÅ∞Û<åfl~°∞. "Õ∞„ã‘Î, ''‰õÄe
ˆ~@∞ x~°‚ ~ÚOKÕk <Õ#∞ QÍ^Œ∞. Jk QÆ=ÙÔ~‡O\’_»∞ U~åÊ@∞
KÕã≤Ok. ‰õÄe `«‰õΩ¯=x Z=iHõ<åfl JxÑ≤¿ãÎ WѨC_Õ K≥ѨÊO_ç——
J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O HõeÊOK«∞‰õΩx, ''T~À¡ gà◊√§ ~À[O`å QÀ*Ïi`Õ
<åÅ∞QÆ}ÏÅ∞ y@ì^Œ∞. k<åxH˜ Zxq∞^Œ}ÏÅ∞ ^˘~°Hõ`åÜ«∞O>Ë
W+¨ìO ÖËHõáÈÜÕ∞^ÕOk—— J<åfl_»∞. =∞}˜Ü«∞O K≥Ñ≤ÊOk x[=∞x
`≥eÜ«∞*Ëã¨∂Î QÆ∞OѨÙÖ’x "åà◊§O`å ѨO_»∞¡ |Ü«∞@ÃÑ\˜ì `«ÅÅ∞
P_çOKå~°∞.
"Õ∞„ã‘Î, ''JO`ÕQÍ^Œ∞, =~°∞ã¨QÍ Ô~O_»∞ <≥ÅÅ∞ JO>Ë J~°"≥·
k<åÅ∞ ѨxKÕã≤ <Àà◊§‰õΩ H˘xfl „Ѩ`ÕºHõ ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å∞ HõeÊ™êÎO——
J<åfl_»∞.
QÆ∞OѨÙÖ’ XHõ_»∞ ''Uq\’"À Jq?—— J<åfl_»∞
"Õ∞„ã‘Î, ''g∞‰õΩ ~ÀQÍÅ∞, ~˘K«∞ÛÅ∞ =¿ãΠѶ‘AÖˉõΩO_® _®Hõì~°¡
KÕ`« ѨsHõΔÅ∞ KÕ~Ú™êÎO. Lz`«OQÍ =∞O^Œ∞eÑ≤Ê™êÎO.
ÃÑO_ç¡O_»¡‰õΩ, ^Õ=~°Å‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ #ѨC_»∞ Ѩ^À, Ѩ~°HÀ
J_®fi#∞û ~ÚÑ≤Ê™êÎO—— J<åfl_»∞.
QÆ∞OѨÙÖ’ [#O `«=∞‰õΩ Ñ¨@ìÉ’ÜÕ∞ J^Œ$ëêìÅ#∞ #=∞‡ÖË#@∞ì
<À~°∞ "≥à◊§Éˇ@∞ì‰õΩx K«∂_»™êQÍ~°∞. JÖÏ H˘O`« ¿ãѨ٠K«∂ã≤
QÆ∞OѨÙÖ’ XHõ_»∞, ''~À_»∞¤ HÍ_» "Õ∞ñ=Ù Uñ"Õñq Ѩ#∞¡ KÕÜ«∂Å
^˘~å?—— J<åfl_»∞.
 52 z=i QÆ∞_çÃã
"Õ∞„ã‘Î, ''K≥áêÎ. Jhfl g∞‰õΩ KÕ`«#ÜÕ∞º Ѩ#∞ÖË. g∞‰õΩ `«Å‰õΩ
q∞Oz# Ѩ#∞ÖËg ÖË=Ù. K≥@∞¡, ѨÙ@ìÅ∞ H˘@ì_»O, q∞@ìÅ#∞
ã¨^Œ~°O KÕÜ«∞_»O, ѨÖÏ¡Å#∞ ѨÓ_»Û_»O – W\Ï¡O\˜ Ѩ<Õ¡ g∞~°∞
K≥Ü«∂ºeûOk—— J<åfl_»∞.
QÆ∞OѨÙÖ’ XHõ_»∞, ''W=hfl =∂‰õΩ H˘\˜ì# Ñ≤O_ç ^˘~°. D
Ѩ#¡hfl "Õ∞ñ=Ù =∂ ѨÙ@HõÅ∞flOz KÕ™êÎ<Õ LO_®O—— J<åfl_»∞.
"Õ∞„ã‘Î, ''<å‰õΩ ^≥Å∞û, D Ѩ#∞Åhfl g∞~°∞ Z_»=∞ KÕ`ÀÎ
KÕã¨∞H˘KÕÛ™êÎ~°x <å‰õΩ `≥Å∞û. S^Õ D Ѩ#∞¡ g∞~°∞ T~À¡
KÕ¿ã^•xH˜, ~À_»∞¤ HÍ_» KÕ¿ã^•xH˜ âß# `Õ_® LO_®k.
ã¨∂ѨÔ~·[~°∞ `«xH© KÕ¿ã^•xH˜ JѨC_»Ñ¨C_»∞ =™êÎ LO\Ï_»∞.
ã¨∂ѨÔ~·[~°∞ Z=~°#∞‰õΩ<åfl~°∞? WOw¡ëÈ_»∞. KÕ¿ãѨxÖ’ ã¨∞nÌ |∞nÌ
ÖˉõΩO>Ë WOw¡ëÈ_»∞ "˘Ñ¨Ê_»∞. Ѩx>ˇÿOÖ’ c_ôÖ’ HÍÖËÛn,
HõÅ∞¡^•ˆQk, QÆO@HÍHõ =ÚO^Õ KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞‰õΩ¯<Õk, Ѩx ZQ˘æ>Ëìk,
Ѩx ZQ˘æ@ì=∞x ѨHõ¯<À_çx ZQÆ^ÀÖËn W\Ï¡O\˜ Ѩ#∞¡ KÕã≤<À_çx
WOw¡ëÈ_»∞ P_çHÍ_»<Õ xÅɡ\ ˜ì _çã≤‡ãπ KÕ¿ã™êÎ_»∞. WOQÆ ~À_»∞¤ Ѩx
[iˆQ `å=Ù# ^˘OQÆ `«<åÖËñ=<åfl KÕã≤<å~°O>Ë ã¨∂ѨÔ~·[~°∞
<Õ~°∞QÆ fã¨∞HõáÈ~Ú áÈbã¨∞ ¿ãì+¨<À¡ JѨÊyOKÕ™êÎ_»∞—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O JO^Œ∞Hõx, ''XˆH Ü«∂<å^À_®! WO\Ï=ÙO_®"å?
T~À¡ KÕã≤#>Ëì P_»QÆ∂_» ^˘OQÆ`«<åÅ∞ KÕã≤<å=O>Ë =∞Å¡ x#∞fl
^Õ=Ù_»∞QÆ∂_® HÍáê_»ÖË_»∞. ÔQ=#O ÃÑ@∞ìHÀ—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ =∞}˜Ü«∞O "≥·Ñ¨Ù, `«# ѨHõ¯#∞#fl "åà◊§"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤
J~°÷~°Ç≤Ï`«OQÍ Ñ¨O_ç¡H˜eOKå_»∞.
"Õ∞„ã‘Î `«# K«OHõÖ’x ilã¨ì~°∞#∞ fã≤ >ËaÅ∞ ÃÑ·# "Õã≤, ''<Õ#∞
K≥Ñ≤ÊO^ŒO`å q<åfl~°∞ QÆ^•. P HõO_ç+¨#¡ „ѨHÍ~°O Ѩx KÕÜ«∞_»O
g∞HõO`å ã¨=∞‡`«"Õ∞<å?—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 53
QÆ∞OѨÙÖ’x "å~°O`å UHõ„w=OQÍ, ''ã¨=∞‡`«"Õ∞^˘~å——
J<åfl~°∞.
"Õ∞„ã‘Î ilã¨ì~°∞Ö’x ¿ÑrÅ∞ `≥~°z, ''S`Õ XH˘¯Hõ¯ˆ~ =zÛ D_»
Ue =Ú^ŒÌ~°∞Ì ZÜ«∞ºO_ç—— J<åfl_»∞.
"åà◊√§ XHõ¯~˘Hõ¯ˆ~ =zÛ, `«=∞ ÉÁ@#"ÕeH˜ "Õ∞„ã‘Î
ã≤~åѨÓÜ«∞QÍ, `«=∞ ¿Ñ~°¡ÔH^Œ∞~°∞QÍ „"Õe =Ú„^Œ∞Å∞ "Õâß~°∞. „"Õe
=Ú„^ŒÅ∞ "ÕÜ«∞_»O JÜ«∂ºHõ "Õ∞„ã‘Î, ''WHõ "≥à◊§O_ç. â◊√„Hõ"å~°O
U_»∞QÆO@ʼnõΩ WHõ¯_» ~°_ôQÍ LO_»O_ç—— J<åfl_»∞.
7
''J^ÀÌ, P_»Hõ#|_»`å LO_®^Õ J^Õ ™êñq =∂ QÆ∞_çÃã——
J<åfl_»∞ =∞#∞flQÍ_»∞. KÕ~ÚZuÎ K«∂ѨÙ`«∂.
ɡ·~åy HõO_»∞¡ z\˜¡OK«∞‰õΩx K«∂âß_»∞. JÅ¡O`« ^Œ∂~å# XHõ
QÆ∞_çÃã XO@iQÍ, n#OQÍ xÅ|_ç LOk. ^•x HõѨC XHõ KÀ@
`å\˜ P‰õΩÅ`À#∞, =∞~˘Hõ KÀ@ ÉÁ^ŒQÆ_ç¤`À#∞, WOH˘Hõ KÀ@
PiHõ QÆ_ç¤`À#∞ <ÕÜ«∞|_ç L#flk. XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ KÀ@¡ HõѨC
ѨÓiÎQÆ ZyiáÈ~Ú L#flk. "≥^Œ∞~°∞¡ Pã≤ΠѨO[~°O `åÅ∂‰õΩ
ѨHõ¯>ˇ=ÚHõÅÖÏQÆ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ~° XHõ zO`«
=∂#∞ L#flk.
"åo§^ŒÌ~°∞ XHõ ã¨#flx HÍeÉÏ@ "≥O|_ç #_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. "åi
"≥#∞Hõ ~ål QÆ∞#QÆ∞# #_»∞ã¨∞Î#flk. JO^Œi Hõ#fl "≥#Hõ z<Àfl_»∞
`«Å =OK«∞‰õΩx #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
 54 z=i QÆ∞_çÃã
^•iH˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ =Úà◊§ `«∞ѨÊÅ∞<åfl~Ú. ã¨∂~°∞º_»∞ Ѩ_»=∞~°‰õΩ
"åe LO_»_»O =Å¡ "åà◊§ h_»Å∞ `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù# =Úà◊§ `«∞ѨÊÅ
g∞^Œ ™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú. =∞#∞flQÍ_»∞ QÆ∞_çÃã ^•fi~åx Hõ_»¤OQÍ L#fl
"≥^Œ∞~°∞ `«_»‰õ#∞ `˘ÅyOKå_»∞. ~ål ÉÏ@ÃÑ·# ™êQÆ∞`«∞#fl XHõ
ÖÏsx K«∂ã≤ "≥Ú~°∞QÆ∞`«∂ |Ü«∞>Ë xÅ|_çOk. "åà◊√§ =ÚQÆ∞æ~°∞
QÆ∞_çÃã֒ѨʼnõΩ „Ѩ"ÕtOKå~°∞. `å<˘Hõ qz„`«"≥∞ÿ# „ѨѨOK«OÖ’H˜
J_»∞QÆ∞ ÃÑ\˜ì#@∞ì ɡ·~åyH˜ JxÑ≤OK«™êyOk. QÆ`« =ÚÃÑ·Ê
ã¨O=`«û~åÅ∞QÆ U QÆ$ǨÏã¨∞÷_»∂ `«# WO\˜Ö’H˜ ɡ·~åyx PǨfixO
K«ÖË^Œ∞. J`«x rq`«=∞O`å 㨄`åÅÖ’#∞, gkè J~°∞QÆ∞Å g∞^Œ#∞,
^Õ"åÅÜ«∞ „áêOQÆ}ÏÅÖ’#∞, ÉÏ@ ѨHõ¯# K≥@¡ h_»ÅÖ’#∞
QÆ_çzOk. WѨC_»∞ `å#∞ „Ѩ"ÕtOzOk ~å[„áê™ê^ŒO HÍ^Œ∞.
WѨC_»∞ `å#∞ ^•\˜Ok |OQÍ~°∞ "åH˜eHÍ^Œ∞. `«##∞
PǨfixOzOk áêà‹QÍ_»∞ HÍ^Œ∞. `å#∞ „Ѩ"ÕtOzOk ã¨QÆO HõѨC
ZyiáÈ~Ú# ѨÓiQÆ∞_çÃã. QÆ∞_çÃã ^•fi~åxHõ_»¤OQÍ L#flk
"≥^Œ∞~°∞ |^ŒÌÅ `«_çÔH. `«##∞ PǨfixOzOk J~°ú#QÆflOQÍ#∂,
J~åúHõe`À#∞ L#fl XHõ =∂#=Ù_»∞. D =∂#=Ù_»∞ ZO_»Ö’
LO_ç# `«##∞ h_»Ö’H˜ ~°=∞‡x Ñ≤eKå_»∞. ^•i# áÈ`«∞#fl `«##∞
WO\˜Ö’H˜ PǨfixOKå_»∞. WÅ∞¡ – "åH˜e – PǨfi#O –
Pu^䌺O `åh J#∞Éèí∂`«∞Å#∞ =∞izáÈ~Ú Zxfl
ã¨O=`«û~åÅ~ÚOk!
ZO_ç c@Å∞ "åi# ã¨~°ã¨∞û ÃãÖË~°∞ =∂Å# xO_»∞`«∞#fl@∞¡
J`«x =∞#ã¨∞û P„~°÷`« K≥O^Œ™êyOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ QÆ∞_çÃã#O`«\ ˜h HõÅÜ«∞EѨÙ`«∂, ''=∞#O
#ÅQÆ∞iH© HÍ=Åã≤ #O`« *ÏQÍ LOk ™êñq. h
H˜+¨ì"≥ÚzÛ#<åflà◊√§D_» LO_˘K«∞Û—— Jx ɡ·~åy KÕuÖ’x
`«O|∞~°#∞ fã≤ QÀ_»‰õΩ PxOz, *’Öˇ#∞ fã≤ QÀ_»‰õΩ
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 55
`«yeOKå_»∞.
ɡ·~åy K«∞@∂ì HõeÜ«∞Eâß_»∞. XHõ =¸Å# ÃÑ^ŒÌ Hõ_»= ^•x
ѨHõ¯# XHõ =ÚO`« HõxÑ≤OKå~Ú. J`«_»∞ =ÚO`«`À hà◊√§
=ÚOK«∞‰õΩx QÆ_»QÆ_» `åQÍ_»∞.
=ÚO`«#∞ H˜O^ŒÉˇ\ ˜ì, ''D^Œ∞eÌiw uiw HÍà◊√§
ã¨K«ÛHõáÈ~Ú<åÜ«∞<åfl. HÍ¿ãѨ٠P K≥@∞ì H˜O^Œ #_»∞O "åÅ™êΗ—
Jx |Ü«∞@‰õΩ #_çKå_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞ D`« KåѨ#∞ `≥zÛ zO`«
K≥@∞ìH˜O^Œ Ѩ~°z. ''D_» Ѩ_»∞HÀ™êq. K≥@∞ìQÍe ã¨Å¡QÍ
LO@∞Ok—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ Ѩ~°∞QÆ∞# "≥o§ Ô~O_»∞ W@∞Hõ ~åà◊§#∞ `≥zÛ. ''g\˜x
`«ÅH˜O^Œ ÃÑ@∞ìHÀ `å`å—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy K≥@∞ìH˜O^Œ Ѩ_»∞‰õΩx QÆ∞_çÃã"≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞. HõѨC H˘xfl
KÀ@¡ ZyiáÈ~Ú LO_»_»O =Å¡#∞, `«_»Hõ fã≤"Õã≤ LO_»_»O
=Å¡#∞ QÆ∞_çÃãÖ’ HÍ=Åã≤#O`« "≥Å∞`«∞~°∞ LOk. Ô~O_»∞ =ÅÅ∞
QÀ_»‰õΩ „"ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú. XHõ\ ˜ ÃÑ^ŒÌ Hõà◊√§QÆÅk, =∞~˘Hõ\ ˜ z#fl
Hõà◊√§QÆÅk. =ÅʼnõΩ XHõ "≥·Ñ¨Ù# XHõ ѨOQÆÅ Hõ„~° „"ÕÖÏ_»∞`«∂
LOk. =∞~À"≥·Ñ¨Ù# Ѩ^Œ∞<≥·# "≥Ú#Å∞ QÆÅ Ô~O_»∞ D>ˇÅ∞ QÀ_»‰õΩ
PxOz L<åfl~Ú. D>ˇÅ∞ ѨHõ¯# `«O|∞~° L#flk.
"Õ@ ™ê^èŒ<åŠѨHõ¯# L#fl `«O|∞~°#∞ ɡ·~åy Hõ<åfl~°Ê‰õΩO_®
HÍ¿ãѨ٠K«∂âß_»∞. `«#‰õΩ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ^Œ$â◊ºOÖ’x "≥·~°∞^蕺xfl
QÆ∞iOz, ™ê~°∂áêºxfl QÆ∞iOz J`«_»∞ PÖ’zOK«™êQÍ_»∞. JÖÏ
PÖ’zã¨∞ÎO_»QÍ J`«x ÃÑ^Œ=ÙÅ z=~°# z~°∞#=Ùfi "≥∞iã≤Ok.
=∞#∞flQÍ_»∞ J`«x ã¨g∞áê# ‰õÄ~°∞Ûx, ''UOk ™êñq
֒Ѩ֒¡Ñ¨ÖË #=Ùfi`å LO_®=Ù?—— J<åfl_»∞.
 56 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy QÆ∞_çÃã ֒ѨʼnõΩ K«∂ã¨∂Î, ''Uñg ÖË^Œ<åfl |iÃãÅ
ѨHõ¯# `«O|∂~° LO_»@O K«∂™êÎ LO>Ë #"˘fizÛOk—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ QÆ∂_® XHõ™êi QÆ∞_çÃãÖ’H˜ K«∂ã≤, ''^•O\’¡
~Úz„`«O U=ÚOk ™êñq. #∞=Ùfi `åO|∞~° Ѩ@∞ì‰õΩx uiy<å,
<Õ#∞ |iÃã Ѩ@∞ì‰õΩx uiy<å á⁄@ì‰õÄ\˜ˆH QÆ^Œ. `Õ_®
U=ÚO_®k ™êñq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_ç, ™êÖ’K«#QÍ `«Å P_çOz,
''B#<åfl, `Õ_® Ug∞ÖË^Œ∞. `Õ_® U^À LO^Œx D á⁄kÌ\ ˜ ^•Hõ
J#∞‰õΩO\Ï LO\˜. Ug∞ ÖË^Œx WѨC_Õ JxÑ≤™êÎ LOk——
J<åfl_»∞. `«# =∂@ʼnõΩ Éˇ·~åy `å<Õ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞. `å#∞
Jã¨OHõeÊ`«OQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞#fl@∞ì QÆ∂_® HõΔ}HÍÅO J`«xH˜
JxÑ≤OzOk. QÆ`« =ÚÃÑ·Ê UO_»∞¡QÆ `å#∞ ™êkèã¨∞Î#fl P^蕺u‡Hõ
„ѨQÆu U"≥∞ÿáÈ`«∞#flk? L^ŒÜ«∞Ѩ٠>ˇO_» =¸ÖÏ#
=∞OK«∞aO^Œ∞=ÙÅ∞ =∂Ü«∞"≥∞ÿ#@∞¡, ™ê\˜=∂#=Ùx ã¨∞Y ^Œ∞ó
MÏÅ#∞, Hõ+¨ì#ëêìÅ#∞ ѨOK«∞ HÀ=_»OÖ’ LO_Õ J#∞Éèí∂u
=¸ÖÏ# `«# P^蕺u‡Hõ „ѨQÆu `«iy áÈ`«∞#fl^•?
ɡ·~åy "≥Å¡H˜Å Ѩ_»∞‰õΩx n~°…OQÍ x@∂ìiÛ, ''=ÚÃÑ·Ê UO_»∞¡QÍ
^ÕâßÅ∞ K«∂™êÎ LO_®<åfl. K«∂_»x T~°∞ ÖË^Œ∞. u~°QÆx gkèÖË^Œ∞.
S`Õ QÆ_»Ñ¨^•\˜ XHõiO\’¡ J_»∞QÆ∞ ÃÑ\˜ìOk ÖË^Œ<åfl. QÆ_»Ñ¨H˜=`«Å
xÅɡ\ ˜ì ^Àã≤Ö’ Ѩ@ì=∞x hà◊√§ áÈã≤<Ààı§QÍx, ֒ѨʼnõΩ Ñ≤ez
"åà◊§ ‰õΩO_»Ö’¡ hà◊√§ `åQÆxzÛ<Àà◊√§ ÖË~°<åfl. gkè J~°∞QÆ∞ g∞^Œ
Ѩ_»∞‰õΩO>Ë ÖË=Q˘\˜ì# "åàı¡QÍx KåѨ"Õã≤ Ѩ_»∞HÀ=∞#fl "åà◊√§
ÖË~°<åfl—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''=∞#q <å_À_ç |`«∞‰õΩÅ∞ ™êñq. #∞=Ùfi
Ti_çã≤, We¡_çã≤ <å_À_ç |`«∞‰õΩ |`«Hõ`å LO_®=Ù. <åH˘Hõ
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 57
T~°∞Ok. XHõ QÆ∞_çÃã LOk. <Õ#∞ QÆ∂_® <å_À_ç |`«∞ˆH
|`«Hõ`å LO_®#∞ ™êñq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ''x#∞fl <å`À áÈÅ∞Û‰õΩO>Ë Ü«∞@ì<åfl? K«¿ãÎ QÆ∞O`«g∞^Œ
=∞<Õflã≤ `«ÅH˘iq ÃÑ>Ëì H˘_»∞‰õΩO_®_»∞ h‰õΩ. #∞=Ùfi <å_À_ç
Ü«∞@ì~Úuq?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''J^˘Hõ ÉèÏQƺ=∂ ™êñg. ã¨zÛ<åHõ QÆ∞O`« g∞^Œ
=∞#∞fl U¿ãÎ ZO`«? ZÜ«∞ºHõáÈ`Õ ZO`«? `«ÅH˘iq ÃÑ\˜ì`Õ
ZO`«? ÃÑ@ìHõáÈ`Õ ZO`«?—— Jx ɡ·~åy =ÚYOÖ’H˜ ã¨∂\˜QÍ
K«∂ã¨∂Î ... ''h‰õΩ =Ü«∞ã¨∞ L_çyáÈ~ÚOk. WOQÆ
^ÕâßeÌiˆQ^Œñq\˜H˜ ™êñg. =∂`À<Õ LO_çáÈ ™êñg—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy |ÅÇ‘Ï#OQÍ #qfi, ''ZO^Œ∞‰õΩ? <Õ#∞ K«¿ãÎ <å QÆ∞O`«
g∞^Œ h H˘_»∞‰õΩ KÕ`« =∞#∞fl Z~ÚºOz, `«Å H˘iq ÃÑ\˜ì™êÎ"å
Ü«∞@ì—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''=∞# `«Å~å`«Å∞ Z@∞ìO_®Ü≥∂ U"≥∂. =∞#
QÆ∞O`«Å g∞^Œ "å_»∞ =∞#∞fláÈ™êÎ_À, "åxQÆ∞O`« g∞^Œ =∞#O
=∞#∞fláÈ™êÎ"≥∂. Z=Ù_»∞ K«∂ã≤<å_»∞?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ HõeÊOK«∞‰õΩx, ''WOQÆ =∂`À<Õ LO_çáÈ `å`å.
QÆ∞_çÃãÖ’ h‰õΩ =∂<åÜ«∞#‰õΩ, ~ålH˜, <å‰õΩ – #Å∞QÆ∞iH˜
ã¨iáÈÜÕ∞O`« *ÏQÍ LOk—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy z<Àfl_»∞ "≥·Ñ¨Ù `«ÅuÑ≤Ê K«∂âß_»∞. z<Àfl_»∞ `«xO^•Hõ
J#fl =∂@Å#∞ =∞ø#OQÍ LK«Ûiã¨∞Î#fl@∞ì ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞, <åÅ∞Hõ#∞
P_çã¨∂Î, ѨO_ç¡H ˜eã¨∞Î<åfl_»∞. J`«x ѨHõ¯# L#fl ~ål WO^•Hõ
|Ü«∞@ „"ÕÖÏ_»"Õã¨∞‰õΩx LO_ç# <åÅ∞Hõ#∞ ֒ѨʼnõΩ ÖωõΩ¯x
 58 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy Hõà◊§Ö’H˜ K«∂_»™êyOk. =∞#∞flQÍ_»∞ ѨÙÅ¡`À <ÕÅ g∞^Œ
wã¨∞ÎO_ç# w`«#∞ =∞^茺֒ P¿Ñã≤ ɡ·~åy<Õ K«∂_»™êQÍ_»∞.
KåѨg∞^Œ Ѩ_»∞‰õΩx LO_ç# ɡ·~åy H©à◊√§ Ѩ@Ѩ@=∞x
K«Ñ¨ÙC_»∞ KÕã¨∞ÎO _»QÍ ÖËz ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. HÍã¨Î "≥#‰õΩ¯ [iy
zO`« K≥@∞ì É’^≥‰õΩ P#∞‰õΩ<åfl_»∞. =ÚYO ÃÑ·ÔHuÎ kQÆO`åÅ "≥·Ñ¨Ù
K«∂ã¨∂Î, ''[iˆQ=hfl P ÉèíQÆ=O`«∞x z`«ÎO „ѨHÍ~°O
[~°∞QÆ∞`åÜ«∞<åfl. #∞=Ófi, <Õ#∂ J#∞‰õΩ#fl@∞ì [~°∞QÆ∞`åÜ«∂?
W<åflà◊√¡ ѨÓ@H˘Hõ ѨOK«# |uH˜<å#∞. WHõ g∞^Œ XˆH ѨOK«#
QÆ_»áêÅ<Õk "å_ç z`«Î"≥∞ÿ`Õ P@¡<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ <˘K«∞Û‰õΩO@∞#fl@∞¡, ''=∂ ѨOK«#*Ëi #∞=Ùfi
u<Õk =∂„`«O U=ÚOk ™êñq. =∂‰õΩ ~˘Hõ¯~À[<åÅ∞ ÖË=Ù.
L#flk ÔQO*’, ÔQ™È Hõeã≤ `«ÖÏ JO`« `åQÆ∞^•O. =∞x+≤x
=∞x+≤ QÍHõáÈ`Õ WOÔH=~°∞ P^Œ∞‰õΩO\Ï~°∞ ™êñq. ~åà◊¥§,
~°Ñ¨ÊÅ∂ P^Œ∞‰õΩO\ÏÜ«∂? #∞=Ùfi á⁄^Œ∞Ì# áÈq_ç K≥ѨÊ|\˜ì D
Ñ≤ÅQÀ_çH˜ |uˆH ^À= ^˘iH˜Ok. <å <≥uÎ |~°∞=Ù kOz<å=Ù
™êñq—— J<åfl_»∞.
8 ɡ·~åy K≥Ñ≤ÊOk qx =∞#∞flQÍ_»∞ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å#∞ A@∞ìÖ’H˜
ɡ·~åy U^À *Ï˝Ñ¨Hõ "≥ÚzÛ#@∞¡, ''B. J_»QÆ_»"Õ∞
=∞izáÈ~Ú<å. g∞~°∞ T~À¡H˜ áÈ~Ú# Ѩ<Õñ=~ÚO^Œ<åfl——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''ѨO_Õ J~ÚOk ™êñq. =∞# Ñ≤ÅQÀ_çx ~À_»∞¤
ѨxH˜ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 59
ɡ·~åy, ''HõO_»¡Hõ^Œ∞̉õΩx fã¨∞‰õΩO\Ï~°x <Õ#∞ K≥ѨÊÖÏ,
~À_»∞¤Ñ¨xH˜ g_»∞ JK«∞ÛQÆ∞kÌ#@∞ì ã¨iáÈ`å_»∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Ñ≤ÅQÀ_çfl K«∂ã≤ "Õ∞„ã‘Î Uñ=<åfl_»#∞‰õΩO\˜q?
W\Ïì\’à◊√§ Tiy #Å∞QÆ∞~°∞ ^˘iH˜`Õ _≥ɡ·ƒ Ѩ^ŒH˘O_»∞ ~À_»∞¤
U^Œ∞Ì#∞ J<åfl_»∞. k# ‰õÄe Zxq∞^Œ}ÏÅ∞ ™êñq—— J<åfl_»∞!
ɡ·~åy, ''WOˆHñ=<åfl. #∞=Ùfi W#ÃÑÊ\˜ì `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚO
KåeûO^Õ. k<åxH˜ Zxq∞^Œ}ÏÅO\˜q. ~À_»∞¤ Ѩx Ü«∞@ìÖË^Œ<åfl
ã¨O=`«û~°O ^•Hõ LO@∞Ok. ã¨O=`«û~°=∞ÜÕ∞º@ѨÊ\˜H˜ h‰õΩ
=∂<å=i ^Œ∞_»∞¤KÕuH˘ã¨∞ÎOk—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''ZO`˘K«∞Û#∞ ™êñq. ^Õ=Ù_»∞ ã¨Å¡OQÆ Eã≤
Ñ≤ÅQÀ_»∞ ã¨O=`«û~°O ^•HÍ Ñ¨<Õ˚ã≤<å_»#∞HÀ. ZO`« ^Œ∞_»∞¤
KÕuH˘K«∞Û#∞. ÖˇˆH¯ã≤K≥ѨC ™êñq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy HÍ¿ãѨ٠=∞<ÀQÆ}˜`«O "Õã≤, ''k<åxH˜ Zxq∞^Œ}ÏÅ
ÖˇHõ¯# <≥ʼnõΩ Ñ¨^≥·^Œ∞ ~°∂áêÜ«∞Å∞. ã¨O=`«û~åxH˜ #∂@ Ü«∞#Éèˇ·
~°∂áêÜ«∞Å∞. Hõ~°∞ÛÅ∞ Jg áÈQÍ #∂@ Ü«∂Éèˇ· ~°∂áêÜ«∞Å∞
q∞QÆ∞ÖÏÎ~Ú. P ^Œ∞_»∞¤ KÕuÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx #∞=Ùfi áêà‹QÍ_»∞ =∂k~°
|`«H˘K«∞Û#<åfl—— J<åfl_»∞.
*ÁxÑ≤ w~°∞HÀ™êQÍ_»∞. `«#‰õΩ J~°÷O HÍx ÉèÏ+¨#∞ qO@∞#fl@∞ì,
`«#‰õΩ U =∂„`«O ѨiK«Ü«∞O ÖËx ^Œ$âߺÅ#∞ K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡
J`«xH˜ JxÑ≤OzOk. #∂@ Ü«∂Éèˇ· ~°∂áêÜ«∞ÅO>Ë Uq∞\˜?
Ô~O_»∞ ѨÙ@¡ =_»¡O>Ë J`«xH˜ `≥Å∞ã¨∞. <åÅ∞QÆ∞ =∂xHõÅ
~åQÆ∞ÅO>Ë J`«xH˜ `≥Å∞ã¨∞. `«"≥fi_»∞ =∞Oz #∂<≥ J`«xH˜
`≥Å∞ã¨∞. HÍx #∂@Ü«∂Éèˇ· ~°∂áêÜ«∞ÅO>Ë Uq∞\˜? J`«_»∞
`«Å#∞ w~°∞‰õΩO@∂ <ÕÅ K«∂ѨÙÅ∞ K«∂_»™êQÍ_»∞.
 60 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy z<Àfl_çx K«∂ã¨∂Î, ''z<Àfl_® #∂@ Ü«∂Éèˇ·
~°∂áêÜ«∞Å∞ ‰õÄ_»Éˇ\ ˜ì Uñq*Ë^•Ìñ=#∞O_®=Ù~å?—— J#_çQÍ_»∞.
z<Àfl_»∞ HõO\˜H˜ `«QÆÅÉ’ÜÕ∞ ѨÙÅ¡#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO@∞#fl@∞ì
`«Å "≥#‰õΩ¯ [iÑ≤, ''Pñ? Uñq *Ë™êÎ"å? JO`å =∂
<åÜ«∞#H˜™êÎ#∞—— Jx `«O„_ç "≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤, ''#∞=Ùfi K≥ѨC <åÜ«∞<å.
`å`« UO^À J_»QÆ`å LO_®_»∞. #∞=Ùfi K≥ѨC<åÜ«∞<å—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«ÖˇuÎ, ''<åˆHñq ^≥Å∞Û ™êñq. S^Œ∞ ~°∂áêÜ«∞Å
<À@∞ Z@∞ìO@∞O^À HõO_»¡ Eã≤<À_çflHÍ#∞. #∂@Ü«∂Éèˇ·
~°∂áêÜ«∞ÅO>Ë UO^À! Uñ"À! JO`« ^Œ∞_»∞¤ KÕuH˘¿ãÎ ^•O`À
Uñq *Ëã¨∞HÀ"åÖ’fl #∞"Õfi K≥ѨC™êñq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy `«# |qi QÆ_®¤xfl x=Ú~°∞‰õΩO@∂, ''XHõ Ѩ<≥˚~Úº. P
^Œ∞_»∞¤ ÃÑ\˜ì Ñ≤ÅQÀx ¿Ñ~°∞`À J`« <ÕÅ K≥Hõ¯H˘#∞HÀ¯. D
áêÜ«∞Hõ@∞ìÖ’ <ÕÅ ^Œ~°Å∞ Ü«∞@∞ìO_®ÜÕ∞ <å‰õΩ `≥Å=^Œ∞.
Hõ#∞‰õΩ¯O^•O. #∂@Ü«∂Éèˇ· ~°∂áêÜ«∞Å∞ ÃÑ>ËÎ Ü«∞@ìÖË^Œ<åfl
=¸_≥Hõ~åÅ<ÕÅ H˘#∞HÀ¯=K«∞Û. "≥∞@ì<ÕÅ~Ú`Õ S^≥Hõ~åÅ^•Hõ
=ã¨∞ÎOk——
=∞#∞flQÍ_»∞ J_»∞¤=ã¨∂Î, ''J^Õ^À ™ê"≥∞`« K≥Ñ≤Ê#@∞ìOk ™êñq
#∞=Ùfi K≥áêÊ@O. ¿ãkÌO Ѩ#∞¡ g_çH˜ KÕ`«#~Ú`Õ D HõëêìÖË
ÖËHõáÈ=Ù#∞QÆ^•. g_çx HÍáÈà◊§ ^ŒQÆæ~° r`åxH˜ ÃÑ>Ëìã≤ p‰õÄ,
zO`å ÖˉõΩO_® |`«∞‰õΩ^Œ∞#∞ QÆ^•—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''<Õ<≥˚¿ÑÊk q#∞. <Õ<≥˚¿ÑÊk ѨÓ~åQÍ qx =∞Å¡
=∂\Ï¡_»∞—— Jx ã¨~°∞̉õÄ~°∞Ûx, ''<ÕÅ K≥Hõ¯ Ñ≤ÅQÀx ¿Ñ~°∞
g∞^ŒH˘#∞. XHõ =¸Å#∞ hà◊√§ Ѩ_Õ`å=Ù# ÉÏ~Ú `˘qfiOK«∞.
ѨÅ=∞<Õ~°∞ ã¨O`«‰õΩ áÈ~Ú XHõ [`« y`«ÎÅ∞ Ѩ@∞ìHÀ. JO`«
K≥Hõ¯<ÕÅ, JO^Œ∞Ö’ XHõ ÉÏ~Ú, [`«y`«ÎÅ∞ ÃÑ@∞ìHÀ#∞O>Ë
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 61
JѨC_»∞ E_»∞. h H˘_»∞H˘¯Hõ¯ =∞uOѨ٠=ã¨∞ÎOk. HÍáÈÅ¡‰õΩ
=zÛ#O`« =∞uOѨ٠=ã¨∞ÎOk. JE˚ã≤ ZѨÙ_À XHõ_»∞
Ñ≤Å¡xKÕÛ^•xH˜ =ÚO^Œ∞H˘™êÎ_»∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ x~åâ◊QÍ, ''Jk "˘kˆQ ѨxQÍ^Œ∞ ™êñq. Hõx,
ÃÑOz <À}˜‚ <Õ<Õ g_ç`À "ÕQÆÖˉõΩO_® LO_®#∞. =Ú‰õΩ¯ "≥ÚQÆO
`≥eÜ«∞Ok "˘zÛ g_ç`À Ü«∞@ì "ÕQÆ∞`«∞Ok?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''J@ì#∞HÀ=^ŒÌ<åfl, J@ì#∞HÀ<Õ =^Œ∞Ì. <ÕxO`«‰õΩ
=ÚO^Õ K≥Ñ≤Îx QÆ^•. Ö’HõOÖ’ [#O ZO`« =∞Ok LO_®~À Jxfl
~°HÍÅ =∞#ã¨Î`åfiÅ∞O _®~Ú. Ñ≤ÅQÀxH˜ HÍ=Åã≤#O`« HõO_»|ÅO
LO_®k. HÍÜ«∞Hõ+¨ìO ZO`«~Ú<å KÕÃã\’_»∞. Ñ≤ã¨~°O`«
QÆ∞O_çHÍÜ«∞ LO_Õ "å}˜‚H˘>Ëì "≥Ú#QÍ_Õ ÖË_»∞. <åÅ∞QÆ∞ KÀ@¡
áÈq_ç ÃÑ\˜ì`≥OѨÙ, `≥QÆ∞= LO_Õ Ñ≤Å¡#∞ ^≥zÛ g_çH˜ =Ú_ç
ÃÑ>Ëì^•ÌO. WѨC_»∞ g_»∞ Ñ≤iQ˘æ_»∞¤ =∂k~°∞O_®_»∞ QÍx, HÍѨ~°O
K≥Ü«∞ºOQÆ K≥Ü«∞ºOQÆ ÉÏ}O =∂ki ^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈÜÕ∞ `≥OѨ٠`≥QÆ=
=ã¨∞ÎOk. J\Ïì\ ˜q [~°QÆOQÆ K«∂ã≤<å#<åfl. U_»_»∞QÆÅ
|O^Œñ=O>Ë WOˆHOk? PÖ’zOK«<åfl. h=∞#ã¨∞ˆH=∞xÑ≤ã¨∞ÎO^À
JÖ’zOK«∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ PÖ’K«OK«™êQÍ_»∞. Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ =Ú_çѨ_»∞
`«∞O_»QÍ, #∞^Œ∞ \˜ g∞^Œ K«~°‡O =Ú_»`«Å∞ Ѩ_»∞`«∞O_»QÍ, Hõà◊√¡
z\˜¡OK«∞‰õΩO@∂, kQÆO`åÅ "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î PÖ’zOK«™êQÍ_»∞.
JkQÀ `˘ÅHõi "å#ʼnõΩ `«_çã≤# Z„~°<ÕÅ, P <ÕÅ g∞^Œ
y`«ÎÅ∞ xÅ|_ç L<åfl~Ú. z<Àfl_»∞ y`«ÎÅ "≥∞_»Å g∞^Œ <åQÆex
ѨÓ#∞Û`«∞<åfl_»∞. "≥∞_»g∞^Œ *’sQÆ ‰õΩ@ì_»O =Å¡ XHõ y`«Î `«Å
J@∂, W@∂ P_çOzOk. z<Àfl_»∞ ^•x H˘=Ú‡Å#∞ K«∂z
<åÅ∞QÆ∞ ÉÏ~°Å∞ ^Œ∂~°=ÚQÍ "≥#‰õΩ¯ [iy xÅ|_®¤_»∞. z<Àfl_ç
 62 z=i QÆ∞_çÃã
ÉèÏ~°º "å_ç gѨ٠g∞^Œ K«~°z, HõO_»Å∞ u~°y L#fl J`«_ç [|ƒ#∞
Ѩ@∞ì‰õΩx y`«ÎÅ =^ŒÌ‰õΩ D_»∞ÛH˘zÛOk. W^ŒÌ~°∞ Hõeã≤ <åQÆex
y`«ÎÅ "≥∞_»Å g∞^Œ ѨÓ<åÛ~°∞. z<Àfl_»∞ =ÚÅ∞¡QÆ„~°#∞ ‰õΩ_ç KÕ`ÀÎ
Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. HÍx y`«ÎÅ "≥#Hõ HÍà◊§ y@ì#∞ K«∂ã≤ [O‰õΩ`«∂
<åQÆe"Õ∞_çx Ѩ@∞ìHÀ=_®xH˜ x~åHõiã¨∞Î<åfl_»∞. J`«x ÉèÏ~°º
=ÚÅ∞¡QÆ„~°#∞ fã¨∞‰õΩx, <åQÆe "Õ∞_çx Z_»=∞ KÕu Ñ≤_çH˜\’¡
Ѩ@∞ìH˘x y`«ÎÅ#∞ JkeOzOk. <åQÆe ™êQÆ∞`«∞#flk. y`«ÎÅ
"≥#Hõ HÍà◊§ y@ìʼnõΩ JO^Œ‰õΩO_® <åQÆe "≥O@ ZÖÏ #_»"åÖ’
P"≥∞ Éèí~°Î‰õΩ q=iã¨∞Î#flk.
JkQÀ, HÍ=e QÆ∞_çÃã, "≥<≥flÅ Ñ≤O_®~°É’ã≤#@∞¡#flk. J_»q
ѨO^Œ∞Å∞ =∞O^ŒQÍ =zÛ "Õ~°∞ Ãã#QÆ Ñ¨O@Å#∞ ‰õΩà◊§yã¨∞Î<åfl~Ú.
HÍ=eQÆ∞_çÃãÖ’ Ѩ_»∞‰õΩx L#fl z<Àfl_»∞, J`«x ÉèÏ~°º Ѩ_»∞‰õΩx
L<åfl~°∞. ÉèÏ~°º =ÚO^Œ∞QÍ ÖËz Éèí~°Î [|ƒ Ѩ@∞ì‰õΩx ÖËÑ≤Ok.
J`«_çx QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ~°‰õΩ D_»∞Û‰õΩx =zÛOk. "Õ~°∞ Ãã#QÆ
ѨO@#∞ ‰õΩà◊§yã¨∞Î#fl J_»q ѨO^Œ∞Å#∞ K«∂Ñ≤OzOk. HÍ=e
QÆ∞_çÃãÖ’#∞Oz =_çÃãÅ#∞ `≥zÛ, ^•xÖ’ ~å~Úx ÃÑ\˜ì Éèí~°Î‰õΩ
WzÛ |e+¨ì"≥∞ÿ# J`«x Éèí∞*Ïxfl `«\ ˜ìOk. z<Àfl_»∞ =_çÃãÅ#∞
y~°y~° uÑ≤Ê QÆ∞i K«∂ã≤ =kÖÏ_»∞. ~å~Ú „ѨK«O_»"≥∞ÿ# "ÕQÆO`À
"≥o§, J_»q ѨOk Hõ}`«#∞ `åH˜Ok. Jk H©K«∞=∞x J~°∞ã¨∂Î
Ѩ~°∞ÔQ`«Î ™êyOk. q∞ye# ѨO^Œ∞Åhfl H©K«∞H©K«∞=∞x `ÀHõÅ#∞
P_çOK«∞‰õΩO@∂ Ѩ~°∞ÔQ`«Î™êQÍ~Ú.
JkQÀ, Ô~O_≥_»¡ |O_ç. |O_çxO_® =i^è•#ºÑ¨Ù
|™êÎÅ∞<åfl~Ú. z<Àfl_ç ÉèÏ~°º |™êÎÅ ÃÑ·# ‰õÄ~°∞Ûx Éèí~°Î H˘~°‰õΩ
Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î LOk. z<Àfl_»∞ HÍ_ç=∂#∞H˜O^Œ ^Œ∂i =zÛ
Zyi <˘QÆ g∞^Œ‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. J`«_»∞ `«#H˜O^Œ <ÕÅ#∞
K«∂ã¨∂Î, y`«ÎŠѨQÍæÅ#∞ aQÆѨ\ ˜ì "å\˜x Hõ^ŒÅx=fi_»O ÖË^Œ∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 63
y`«ÎÅ∞ Hõke |O_ç ™êQÆÉÏi`Õ `«#‰õΩ HõO_»∞¡ u~°∞QÆ∞`åÜ«∞O
@∞<åfl_»∞. |™êÎÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx LO_ç# J`«x ÉèÏ~°º =ÚO^Œ∞‰õΩ
=zÛ, Éèí~°Î gѨÙ#∞ P#∞‰õΩx, J`«x "≥#Hõ ‰õÄ~°∞Û#flk. <˘QÆH˜O^Œ
<ÕÅ#∞ K«∂_»=^ŒÌx, y`«ÎÅ =ÚO^Œ∞#fl ÉÏ@#∞ K«∂_®Åh
K≥|∞`«∞#flk. J`«_»∞ `«ÖˇuÎ ^Œ∂~°OQÍ ÉÏ@ g∞^Œ ^Œ$+≤ìx ™êiOz
ѨQÍæÅ#∞ ã¨_»eOKå_»∞. |O_ç ™êQÆÉÏiOk. J`«x ÉèÏ~°º `«#
HÍà◊§`À y`«ÎÅ á⁄@ìÅ H˜O^Œ á⁄_çzOk. y`«ÎÅ∞ Ѩ~°∞QÆ∞
ÅOH˜OK«∞‰õΩ<åfl~Ú. |O_ç QÆÅ QÆÅ â◊|úO KÕã¨∂ΠѨ~°∞ÔQ_»∞`ÀOk.
JkQÀ, z<Àfl_»∞, J`«x ÉèÏ~°º HÍѨÙ~°=ÚO_Õ WÅ∞¡. Jk
=¸_»OHõ}ÏŠѨÓiÅ∞¡. WO\˜HõѨC ѨÓiÎQÍ É’~°^Œ QÆ_ç¤`À
"ÕÜ«∞|_ç =ÙOk. "≥#∞flQÍ_»∞ JO^ŒOQÍ fiÛ LOk. K«∂~°∞
á⁄_»∞QÍæ LO_ç u<≥flÅ#∞ HõѨC`«∂ LOk. QÀ_»Å∞ ã¨∞#flѨÙ
ѨÓ`«`À HÍOu=O`«OQÍ L<åfl~Ú. QÀ_»Å‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ "≥·Ñ¨ÙÅ
H˜\ ˜H©Å∞ L<åfl~Ú. WO\˜Ö’ѨŠÔ~O_»∞ ÃÑ^ŒÌ QÍ^≥Å∞<åfl~Ú.
XHõ^•x xO_» =_»∞¡, =∞~˘Hõ^•x xO_» ~åQÆ∞Å∞ L<åfl~Ú.
WO\˜Ö’ XHõ =¸Å# "Õ~°∞Ãã#QÆ HÍÜ«∞Å |™êÎÅ∞<åfl~Ú.
QÀ_»<å#∞‰õΩx ‰õΩO_»Å ^˘O`«~°Å∞<åfl~Ú. WO\˜<å#∞‰õΩx
Ѩâ◊√=ÙÅ H˘@ìO LOk. H˘@ìOÖ’ y`«ÎÅ∞Ѩ_»∞‰õΩx
<≥=∞~°∞"Õã¨∞Î<åfl~Ú. z<Àfl_»∞ Éè’[#O KÕã≤ QÆ∞„~°∞# „`Õ#∞Û`«∂
=zÛ WO\˜ J~°∞QÆ∞ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. J`«x ÉèÏ~°º
`«=∞Åáê‰õΩ‰õΩ ã¨∞#flO~åã≤ =∞_çz J`«xH˜ JOkOz J`«x ѨHõ¯#
‰õÄ~°∞Û#flk.
ZO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ^Œ$â◊ºO! ZO`« JO^Œ"≥∞ÿ# ^Œ$âߺÅ∞!!
=∞#∞flQÍ_»∞ JÖÏ kQÆO`åÅ "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î, xâ◊ÛÅ#OQÍ
‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. J`«x #∞^Œ∞\˜ g∞^Œ∞#fl K«~°‡Ñ¨Ù =∞_»`«Å∞
„Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ =∂Ü«∞=∞=Ù`«∞<åfl~Ú. J`«x Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞
 64 z=i QÆ∞_çÃã
=Ú_çg_»∞`«∞<åfl~Ú. J`«x Hõà◊√§ „ѨâßO`«OQÍ =Ù<åfl~Ú. J`«x
ѨHõ¯# L#fl ~ål Z„~°\ ˜ <åÅ∞Hõ#∞ „"ÕÖÏ_»"Õã¨∞‰õΩx, ã¨#flQÍ
"˘QÆ∞~°∞ã¨∂Î LOk. ^•x "˘QÆ∞~°∞Ê `«Ñ¨Ê zO`« K≥@∞ì H˜O^Œ =∞ˆ~
â◊|Ì=¸ q#Ѩ_»_»O ÖË^Œ∞. á⁄^Œ∞Ì Ñ¨_»=∞~°‰õΩ "åe
KåÅ¿ãѨ~ÚOk. K≥@∞ì H˘=∞‡Å QÆ∞O_® á⁄_»ZO_» Ѩ_»∞`«∂
LOk. QÍe L~°=_ç ÃÇÏzÛOkQÍx, H˘=∞‡Å∞ xâ◊≈|ÌOQÍ<Õ
TQÆ∞`«∞<åfl~Ú. `˘_ç=∞ g_ç# ѨO_»∞\ωõΩÅ∞ K≥@∞ìH˜O^ŒQÍHõ
JÅ¡O`« ^Œ∂~å# Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú.
9 ɡ·~åy HÍeg∞^Œ w~°_»O PÑ≤, ''#∞=Ù K≥¿ÑÊk <åˆHOg
ɡ·~åy KåÅ ¿ãѨ\ ˜ #∞Oz K≥@∞ìÉ’^≥<å#∞‰õΩx XˆH
ÉèíOy=∞Ö’ ‰õÄ~°∞Ûx LO_»_»O =Å¡ J`«x HÍà◊√§ Ô~O_»∂
uq∞‡Ô~Hͯ~Ú. J`«x áê^•Å g∞^Œ #Å¡ p=∞Å∞ u~°∞QÆ∞`«∞O_»_»O
HõxÑ≤ã¨∞Î#flkQÍx, uq∞‡Ô~H˜¯ LO_»_»O =Å¡ p=∞Å∞ ‰õΩ@ì`«∞O_»_»O
`≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. J`«_»∞ K≥@∞ì É’^≥#∞O_ç [iy |Oy=∞#∞
=∂iÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ J`«x HÍà◊§ uq∞‡i
=^ŒÅ™êyOk. uq∞‡i =kÖËH˘nÌ HÍà◊§ g∞^Œ p=∞Å∞ ‰õΩ\˜ì#
KÀ@ =∞O@ `≥eÜ«∞™êyOk. J`«_»∞ áê^•Å g∞^Œ ~°∞^Œ∞̉õΩO@∂,
''UO PÖ’z™êÎ LO_®=<åfl?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ x„^ŒÖ’ #∞Oz "Õ∞Ö’¯<åfl@∞ì LeH˜¯Ñ¨_ç,
kQÆO`åÅ =^ŒÌ #∞O_ç ^Œ$+≤ì =∞~°Å∞Û‰õΩx ɡ·~åyx K«∂âß_»∞.
J`«_»∞ `«# =∞<À<Õ„`åxH˜ WO^•Hõ HõxÑ≤Oz# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#,
JO^Œ"≥∞ÿ# ^Œ$âߺÅ#∞ ɡ·~åyH˜ q=iO Kå_»∞. JO`å q=iOz,
n~°…OQÍ x@∂ìiÛ, ''W\Ïì\ ˜=hfl HõÅÅ∞QÆ<Õ ^•xH˜, =∂\Ï¡_»∞
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 65
HÀ_®xH© ÉÏQÆ∞O\Ï~Ú ™êq. "Õ∞=Ù Ü«∂<å^ÀÅ¡O. W\Ïì\ ˜q =∂
|`«∞‰õΩÖ’¡ [~°QÆ`åÜ«∂ ™êg—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy HÍeg∞^Œ ~°∞^Œ∞̉õΩO@∂<Õ, ''Ü«∂<å^ÀÅ¡~Ú`Õ
U=~ÚO^Œ<åfl, Ü«∞<å^À_»∞ ¿ãkÌOѨ#∞¡ KÕÜ«∞QÆ∂_»^Œx âß„™êÎÖ’¡
~åã¨∞O_®^• Ü«∞@ì?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''âß„™êÎÖ’¡ ~åã¨∞O_®^À, =∂<˘ã≤ì<Õfl
~åã¨∞O_®^À <å‰õΩ `≥Å=^Œ∞ ™êq. ¿ãkÌOѨ#∞¡ =∂‰õΩ JzÛ
~åÖË^Œ∞. JzÛ~åÖË^Œ∞ QÍ|>Ëì KÕuH˘zÛ# <ÕÅQÆ∂_® =∂‰õΩ
^ŒHõ¯‰õΩO_® áÈ~ÚOk—— J<åfl_»∞.
QÀz~åxH˜ ~åÖÏ. g∞ KÕu H˘zÛ# <ÕÅ g∞‰õΩ ^ŒHõ¯‰õΩO_®
áÈÜ«ÚO_Õ^ÕOk?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''XHõѨC_»∞ <å‰õΩ QÆ∂_® Ô~O_≥Hõ~åÅ <ÕÅ
LO_Õk ™êq. ÃãO@∞ `«‰õΩ¯=Q͉õΩO_® Ô~O_≥Hõ~åÅ <ÕÅ
LO_çOk. ÔQ^ŒÌ `«#∞flHõáÈ`Õ HÀ_çÑ≤Å¡ =∂Ü«∞"≥∞ÿ#@∞ì P <ÕÅ
=∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ~ÚOk ™êq ...—— Jx „áê~°OaèOz =∞#∞flQÍ_»∞
K≥ѨC‰õΩ áÈ™êQÍ_»∞.
ɡ·~åy Xà◊§O`å K≥=ÙÅ∞ KÕã¨∞‰õΩx q#™êQÍ_»∞.
''... WѨC_≥·`Õ D T~À¡ Ü«∂<å^À}˜‚ <Õ<˘Hõ¯_ç<ÕQÍx,
XHõѨC_»∞ "Õ∞=Ù W~°"≥· ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞O\˜q ™êq. =∂‰õΩ `«ÖÁHõ
QÆ∞_çÃã LO_çOk. <Õ#∞ `«Ñ¨Ê q∞ye<Àà◊§O`å XHõ¯~˘Hõ¯ˆ~
Ti_çÛáÈ~Úi. "åà◊√§ áÈOQÍ<Õ "åà◊§ QÆ∞_çÃãÅ∞ XHõ¯\ÁHõ¯>Ë
‰õÄeáÈ~Ú<å~Ú. J@ì E_»∞—— Jx QÆ∞_çÃã"≥·Ñ¨Ù KÕ~Ú
K«∂Ñ≤OKå_»∞.
 66 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy `«Å uÑ≤Ê K«∂âß_»∞. =∞#∞flQÍx QÆ∞_çÃã`À ÉÏ@∞ W~°"≥·
QÆ∞_çÃãÅ∞ <åfl~Ú. XH˘¯Hõ¯=~°∞ã¨Ö’ Ѩ^Õã≤ K˘Ñ¨C# Jq Ô~O_»∞
=~°∞ã¨ÅÖ’ =Ù<åfl~Ú. HÍx =∞#∞flQÍx QÆ∞_çÃã `«Ñ¨Ê q∞ye#=hfl
tkäÅ"≥∞ÿáÈ~Ú L<åfl~Ú. "å\˜Ö’ XHõ¯^•xH˜ QÆ∂_® ÃÑ·
HõѨCÖË^Œ∞. "≥ÚO_ç QÀ_»Å∞ =∂„`«O L<åfl~Ú. H˘xflO\˜ QÀ_»Å∞
HÍńѨÉèÏ=O =Å# ã¨QÍxH˜ HõiyáÈ~Ú L<åfl~Ú. ‰õÄeáÈ~Ú#
QÀ_»Å =∞^茺 lÖË¡_»∞ K≥@∞¡, HÍ¿ã~°∞ K≥@∞¡ "≥Úez L<åfl~Ú.
ɡ·~åy P tkäÖÏÅ "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î `«ÖÏ_çOz, ''"≥Ú`«ÎO W~°"≥·
QÆ∞_çÃãÅ∞O _®~Ú. XH˘¯Hõ¯ ™ÈÅ∞ѨÙÖ’ Ѩk ÖˇHõ¯# Hõ\ ˜ì<å~°∞——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''Jq "Õ∞=Ú Hõ@∞ì‰õΩ#flq HÍ=Ù ™êñg. #ÅÉèˇ·
UO_»¡ H˜O^Œ D áêÜ«∞Hõ@∞ìÖ’ XHõ `≥Å¡^˘~° HõÖˇ„@∞QÍ LO_≥.
PÜ«∞# ¿Ñ~°∞ *Ïi˚^˘~°. PÜ«∞<Õ D QÆ∞_çÃãÅ∞fl Hõ\ ˜ìOz<å_»∞.
"Õ∞=Ù Ü«∂<å^Œ∞ÅO QÆ^Œ ™êq. J_»=ÙÖ’¡ H˘O_»Ö’¡ K≥@∞ìH˘Hõ_»∞,
ѨÙ@ìH˘Hõ_»∞, ÖˇHõ¯# |`«Hõ`å LO\˜q∞. ZÅ∞HõÅ∞fl, áê=ÚÅ∞fl,
‰õΩO^Õà◊§#∞ Ѩ\ ˜ì á⁄@ìÉ’ã¨∞‰õΩO\Ï LO\˜q∞. "Õ∞=Ù P =∂k~°
<å_À_ç |`«∞‰õΩÅ∞ |`«Hõ@O *Ïi˚ ^˘~°‰õΩ W+¨ìO ÖË^Œ∞. PÜ«∞#
=∂ HÀã¨O HÍe#_»Hõ# J_»=ÙÖ’¡H˜ =zÛ<å_»∞. =∞=∞‡ÅflO^Œsfl
D TiHÍ_çH˜ L_Õ¤ã≤ =∂\Ï¡_ç<å_»∞. "Õ∞=O`å D <å_À_ç
|`«∞‰õΩÅ∞ =∂<Õã≤ q∞QÆ`« [#O =∂ki |`«HÍÅ<≥˚Ñ≤Ê<å_»∞. J@ì
|uˆH ^•xH˜ ^À= EÑ≤™êÎ#<≥˚Ñ≤Ê<å_»∞. =∞=∞‡ÅflO^Œsfl D
TiHÍ_çH˜ fã¨∞H˘zÛ<å_»∞. "Õ∞=Ù W~°"≥· ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞O \˜q
™êq. D_» `«ÖÏ XHõ QÆ∞_çã≤ Hõ\ ˜ìOz<å_»∞. hà◊§ ÉÏq QÆ∂_®
`˘qfiOz<å_»∞. `«ÖÏ Ô~O_≥Hõ~åÅ Éèí∂q∞ QÆ∂_® Ѩ\Ïì*Ëã≤
zÛ<å_»∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ''P Éèí∂q∞ Ü«∂_»∞O^À?—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 67
=∞#∞flQÍ_»∞ TiH˜ ^ŒH˜Δ}OQÍ L#fl H˘O_»#∞ K«∂Ñ≤Oz,
''P_˘Hõ J_»¤QÆ∞@ì HõxÑ≤™êÎ LOk K«∂_»∞. ^•xH˜O^Œ∞_®k ™êq.
XH˘¯Hõ¯iH˜ Ô~O_≥Hõ~åÅ ÖˇHõ¯# #ÅÉèˇ· Ü«∞Hõ~åÅ |∂q Ѩ\Ïì
*Ëã≤zÛ<å_»∞. ^•xfl WѨC_»∞ QÆ∂_® 'Ü«∂<åk q∞@ì— JO\Ï~°∞
™êq. ¿ãkÌO Ѩ#∞¡ =∂ HõÅ~°∞`«∞ÎÅ∞ HÍ^Œ∞ QÆ^Œ ™êq. S<å =∂‰õΩ
`≥eû# HÍ_çH˜ P <ÕÅ#∞ ™êQÆ∞ KÕ™êÎ LO\˜q∞. *Á#flÅ∞, ã¨[˚Å∞,
HõO^Œ∞Å∞, W\Ïì\ ˜ ZeÃÑ·~°∞¡ U™êÎ LO\˜q∞. Ãã#Hͯܫ∞Å∞ QÆ∂_®
ѨO_ç™êÎ LO\˜q∞. ã¨O=`«û~°OÖ’ PÔ~flÅ¡‰õΩ ÃÑ·QÍ P ѨO@Å`À<Õ
=∂ á⁄@ìÅ∞ QÆ_çzáÈ`å LO_≥. P <ÕŠѨÙ}Ϻ# Ѩã¨∞ÎÅO>Ë
UO^À `≥Å=‰õΩO_® |uH˜<åO ™êq. J@ì Ѩ^ÕO_»∞¡ QÆ_çz<å~Ú——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''=∞Å¡ U=∂Ü≥∞?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''U=∞=Ù`«∞Ok ™êq. ¿ãkÌO Ѩ#∞Å∞ =∂‰õΩ
JzÛ~åÖË^À U"À. KÕuH˜O^Œ∞O_ç# |∂q ^ŒHõ¯‰õΩO_® áÈ~ÚOk.
ÔQ^ŒÌ `«#∞flHõáÈ~Ú# HÀ_çÑ≤Å¡ =∂k~°=∂ |∂q =∂Ü«∞"≥∞ÿ
áÈ~ÚOk ™êq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ''`«#∞fl‰õΩáÈ~ÚOk Z=~°∞?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''WOÔQ=~°∞? D Ti =∞<ÕQÀ_Õ. Ñ‘#∞QÆ∞Å∞fl
u<Õ=∞O_® H˘_»∞‰õΩ ™êq. iqh Ü«¸"å~åÖ’¡, HÀ~°∞@∞
Ü«∞"å~åÖ’¡ Ѩ}˜`«∞_»∞. `À@Ö’¡, ^˘_»∂¡ áÈQÍ "åxH˜ ##∂fl 7
Ü«∞Hõ~åÅ |∂q LO_®k. J\Ïì\’x K«∂Ѩ٠ܫ∂<åk q∞@ì g∞^Œ
Ѩ_çOk ™êq. JO`Õ, <åÅ∞ˆQ <åÅ∞QÆ∞ ã¨O=`«û~åÅÖ’ Ü«∂<åk
q∞@ì#∞ q∞Ok hà◊√§ `åˆQã≤<å_»∞—— J<åfl_»∞.
''Ü«∞@ì?——
 68 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Ü«∂<å^Àà◊§O`å ^˘OQÆÅx =Ú^ŒÌˆ~ã≤<å_»∞
™êq. "Õ∞=∞O`å |OkáÈ@∞ ^˘OQÆÅ=∞x =Ú^ŒÌˆ~ã≤<å_»∞. ^˘OQÆ
|∞kÌÅ∞ =∂‰õΩ Ñ¨Ù@‰õÅ∞flOKÕ =™êÎÜ«∞x QÆ=ÙÔ~‡O\’Å¡ ѨÙã¨ÎHÍÖ’¡
QÆ∂_® ~å~ÚOz<å_»∞ ™êq. T~À¡ Uq ^˘OQÆ`«#O [iy<å
^•xfl =∂ g∞^Œ U¿ã\’_»∞. D T~À¡ ZHõ¯_» ^˘OQÆ`«#O [iy<å
^•xfl "Õ∞=Ù <≥uÎ<Õã¨∞HÀ"åeûO^Õ. WO_»¡Ö’¡ ™⁄`«∞ÎQÍx, Hõàϧ֒¡
^•#ºO QÍx ^˘OQÆ`«#O [iyO^ŒO>Ë =∞<ÕQÍ_»∞ 'ѨÖÏ#
Ü«∂<å^À}˜‚ D_»ÛHõ ~°O_ç~å— J<Õ\’_»∞. `«ÖÏ~À_˘zÛ P Ü«∂<å
^À}˜‚ D_»Û HõáÈ~Ú HõKÕiHÍ_» ~åuã¨ÎOÉèÏxH˜ Hõ>Ëì¿ã\’_»∞. zO`«
|iÔHÅ∞ fã¨∞‰õΩx ~å„u, ѨQÆÅ∞ H˘\˜ì, H˘\˜ì "˘à◊§O`å #O[~°
#O[~° KÕ™È\’à◊√§. p\˜H˜ =∂\˜H˜ W@¡ [~°QÆ`å LO>Ë D
ÉÏ^ŒÅ∞ Ѩ_»ÖËHõ ã¨QÆO =∞Ok Ü«∂<å^Àà◊√§ |∂qx, QÆ∞_çÃã#∞
"˘ke ÃÑ>Ëìã≤ J_»=ÙÖ’¡H˜, H˘O_»Ö’¡H˜ áêiáÈ~Ú<å~°∞. "åà◊§@ì
áêiáÈQÍ<Õ =∞<ÕQÍ_»∞ "åà◊§ |∂qx P„Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. WOQÆ
"åà◊§ QÆ∞_çÃãÅ∞ J@ì<Õ áê_»∞|_çáÈ~Ú<å~Ú. XHõ "Õà◊
Ü«∂<å^À_≥=Ù_»<åfl ^≥|ƒÅ‰õΩ F~°∞Û‰õΩx, |∂qx "˘ke
ÃÑ@ì‰õΩO_® "≥ÚO_çQÍ ‰õÄã¨∞<åfl_»#∞HÀ, JѨC_»∞ =∞<ÕQÍ_»∞ Uq
*Ë¿ã\’_»#∞‰õΩ<åfl=Ù? "åxÃÑ·# ÃÑ^ŒÌ ˆHã¨∞ ÃÑ\˜ì áÈb™ÈÅ¡‰õΩ
JѨÊyOKÕ¿ã\’_»∞. áÈb™ÈÅ∞¡ "˘à◊§O`å ÉÏQÆ #ÅQÆ QÆ∞kÌ
fã¨HõáÈ~Ú *ˇ~ÚÖ’¡ áêˆ~¿ã\’Å∞¡. *ˇ~ÚÖ’¡ Ô~O_»∞, =¸_»∞
ã¨O=`«û~åÅ∞O_ç |Ü«∞@H˘KÕÛ@ѨÊ\˜H˜ |∂q =∂Ü«∞"≥∞ÿáÈÜÕ∞k.
WOQÆ *ˇ~ÚÖ’¡ #∞Oz |Ü«∞@Ѩ_ç# =∞x+≤ T~À¡ˆH =KÕÛ\’_»∞
QÍ^Œ∞. Hõ_»^À=<Õfl J_»=ÙÖ’¡H˜ "≥o§áÈÜÕ∞\’_»∞. H˘O^Œ~°∞ HõÅ∂¡~°∞
J_çqÖ’, H˘O^Œ~°∞ Ѩ#áêHõO J_»qÖ’H˜ áÈ~Ú P_»<Õ
HÍÜ«∞"≥∞ÿáÈ~Ú<å~°∞. WOH˘O^ŒÔ~·`Õ J~°= ~å*Ï˚xH˜ áÈ~Ú
Ü«∂Åyi H˘O_»Ö’¡, ["åfik H˘O_»Ö’¡ |`«Hõ`å LO_®~°∞——
J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 69
ɡ·~åy, ''h |∂q Ü«∞@¡ áÈQ˘@∞ì‰õΩO\˜q?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞. ''J@ì<Õ. XHõ™êi =∞<ÕQÍx =∞O^ŒÖ’ H˘xfl
"Õ∞HõÅ∞ =∂Ü«∞ "≥∞ÿ<å~Ú. Z=ÙÔ~`«ÎHõáÈ~Ú<å~À U"À P
=∞O_Õ"åxˆH `≥Å"åÅ. QÆ∞_»¡ QÆ∂| =∂„`«O <å g∞^Œ "åeOk.
=∞<ÕQÍ_»∞ ##∞fl fã¨HõáÈ~Ú *ˇ~ÚÖ’¡ U~ÚO z<å_»∞. Ô~O_»∞
ã¨O=`«û~åÅ∞ *ˇ~ÚÖ’¡ LO_ç<å#∞ ™êq. <Õ#∞ |Ü«∞@
H˘KÕÛ@ѨÊ\˜H˜ <å |∂qÖ’ =∞<ÕQÍx <åQÆà◊√§ uiQÆ`å LO_®~Ú.
q∞QÆ`å "åà◊§ =∂ki <Õ#∞ QÆ∂_» J_»=ÙÖ’¡H˜ áÈ^Œ=∞O>Ë
‰õΩ^Œˆ~¡^Œ∞ ™êq. JѨÊ\˜H˜ D Ñ≤ÅQÀxH˜ =¸_ÕO_»∞¡ xO_»`å
LO_®k. <å ÃÑO_®¡O ~åháÈx ~ÀQÍÅ`À Uã≤# Ѩ_»Hõ
Z`«Î‰õΩO_® LO_®k. Dà◊§#∞ nã¨∞H˘x J_»=ÙÖ’¡H˜ Ü«∞@ìÉ’^Œ∞?
WOQÆ D QÆ∞_çÃã#∞ JO\˜ÃÑ@∞ì‰õΩx W@ì<Õ LO_çáÈ~Ú<å ™êq.
^Õ=Ù_»∞ ÃÑ\˜ì#@∞ì HÍh J<≥˚Ñ≤Ê W@ì<Õ LO_çáÈu, <å |`«∞‰õΩ
W@ì<Õ `≥ÖÏ¡iáÈ~ÚOk ™êq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''Wxfl Hõ~°∞"≥∂ÖÏÅ∞ [~°QÆ`å LO>Ë QÆ=ÙÔ~‡O\’à◊√§
Ug K≥Ü«∞ºÖË^•?—— J#_çQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''QÆ=ÙÔ~‡O\’à◊§O>Ë Z=~°∞ ™êq. `åã≤ÖÏÌ~°∞,
iqxÃãû„@∂, =∞<ÕQÍ_»∂ Dàı¡QÆ^• QÆ=ÙÔ~‡O@∞. Ü«∂<å^Àà◊§O`å
^˘OQÆÅx, ¿ãkÌO Ѩ#∞ʼnõΩ ÖÏH© HÍ~°x, =∂H˜zÛ# |∂=ÙÅ∞ =∂
JO`«@ "Õ∞"Õ∞ ~Ú_çã≤ áêiáÈ<å=x Dà◊§O`å ~åã≤ HõÖË„@∞‰õΩ
ѨOÑ≤<å~°∞. P HõÖË„@∞`À =∂ ÉÏ^ŒÅ∞ K≥ѨC‰õΩO^•=O>Ë Jk
=∂ QÆ∞O_® JÜÕ∞º Ѩ<Õ<å? PÜ«∞# Ü«∂_»∞O \Ï_À. PÜ«∞#
HõKÕi Ü«∂_»∞O@∞O^À "Õ∞=Ù ZѨC_»<åfl K«∂ã≤<å=∂? "Õ∞=Ù
J_»∞=ÙÖ’¡ ѨÙ\˜ì. J_»=ÙÖ’¡ ÃÑiy<ÀÅ¡O. =∂ =∂@
Ü«∂_çÔH‰õΩ¯`«∞Ok ™êq—— J<åfl_»∞.
 70 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy J`«x`À UH©Éèíqã¨∂Î, ''Ü«∂_çH˜ ZHõ¯^Œ<åfl. <å‰õΩ ^≥Å∞û
Ü«∂_çH© ZHõ¯^Œ∞. Jxfl\˜Hõ#fl q∞Oz# Hõe WO^Œ∞Ö’ XHõ@∞O
^Œ<åfl, g∞ |∂=ÙÅ∞ HÍ*Ëã≤Ok QÍHõ g∞~°O`å ^˘OQÆÅx =Ú^ŒÌˆ~
ã≤<å_»∞ E_»∞, J^ŒÌÅ∞û‰õΩO>Ë <åˆH Hõ_»∞Ѩ٠HÍÅ`å LOk. h
Hõ_»∞Ѩ٠ܫ∞@ì HÍÅ∞#∞?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''=Ú^ŒÌÔ~Ü«∞º@"Õ∞QÍ^Œ∞ ™êq. D á⁄kÌ\ ˜ QÆ∂æ_»
QÆ=ÙÔ~‡O\’x ѨÙ㨡HÍÖ’¡ "Õ∞=Ù ^˘OQÆÅ=∞<Õ ~åã¨∞O_®^ŒO@——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy qz„`«OQÍ#∞, JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ#∞ HõO~î°ã¨fi~°O ÃÑOz,
''~åã¨∞H˘x, "åo§+¨ì"≥ÚzÛ#@∞ì ~åã¨∞HÀx, Z=_çH˜ [=.
„|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ wã≤# w`«ÖË =∂i áÈ`å LO_®~Ú. gà◊√§ ~åã≤#
~å`«Å∞ =∂iáÈ"å?—— J<åfl_»∞. JÖÏ JO@∞O_»QÍ J`«x Hõà◊§Ö’
Z„~°r~°Å∞ "åºÑ≤OKå~Ú.
=∞#∞flQÍ_»∞ U^À K≥ѨÊÉ’~Ú, qz„`«OQÍ ^èŒfixã¨∞Î#fl
HõO~î°ã¨fi~°O qx, J`«x Hõà◊§Ö’ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl Z„~°r~°#∞ K«∂ã≤
J"åHõ¯~ÚáÈÜ«∂_»∞. z<Àfl_»∞ <À~°∞ "≥à◊§ ɡ@∞ì‰õΩx, q∞_çQÆ∞_»∞¡
ÃÑ@∞ì‰õΩx ɡ·~åy =ÚYO "≥·Ñ¨Ù K«∂_» ™êQÍ_»∞. ~år ɡ·~åy
=ÚMÏ<Õfl K«∂ã¨∂Î "≥∞Å¡QÆ ÖËz, <åÅ∞QÆ∞ HÍà◊§ÃÑ·# xÅ|_ç gѨÙ#∞
qÅ∞¡ÖÏQÆ =OzOk. z<Àfl_»∞ `«# Z_»=∞ KÕux ^•x gѨ٠g∞^Œ
"Õâß_»∞. J`«x KÕ~Ú `åHõQÍ<Õ Jk =∞m§ Ѩ_»∞‰õΩOk. HÍx ^•x
K«∂ѨÙÅ∞ =∂„`«O ɡ·~åy =ÚYO g∞^Œ<Õ L<åfl~Ú.
ã¨∂~°∞º_»∞ =∞^茺 PHÍâ◊O #∞O_ç Ѩ_»=∞~°QÍ ™êyã¨∞Î#fl `«#
„Ѩܫ∂}Ïxfl ã¨QÍxH˜ ÃÑ·QÍ Ñ¨ÓiÎ KÕâß_»∞. zO`« K≥@∞ì h_»
`«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù# Ѩ_»∞`«∂ LOk. P h_» JO`«HõO`«‰õÄ
á⁄_»==Ù`«∂ LOk. K≥@∞ì H˜O^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L#fl "åà◊§ â◊s~åÅ
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 71
g∞^Œ ZO_» U@"åÅ∞QÍ Ñ¨_»∞`«∂ LOk. ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅÖ’ `«yæ#
"Õ_çq∞x ÉèísÎ KÕÜ«∞_®xH˜ "åà◊§ QÆ∞O_≥Å∞ =∞O_»∞`«∞<åfl~Ú. QÍe
qã¨q㨠gã¨∞Î#flѨÊ\˜H© "åà◊§ â◊s~åÅ∞ K≥=∞@Å∞ Hõ‰õΩ¯`«∂<Õ
L<åfl~Ú. K≥@∞ì #∞O_ç ~åe# zO`å‰õΩÅ∞ "åà◊§ â◊s~åʼnõΩ
J`«∞‰õΩ¯O@∞<åfl~Ú.
"åà◊√§ JÖÏ =∂@Å∞ ^ŒH˜¯ ‰õÄ~°∞Ûx LO_»QÍ QÆ∞„~°Ñ¨Ù _≥Hõ¯Å
K«Ñ¨C_»∞ qxÑ≤OzOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ ÉÏ@ "≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤, ''P^ÀÌ QÆ∞„~°O g∞^Œ áÈ`å
LO_®_»∞ E_»∞, "å_Õ—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ÉÏ@ÃÑ·# Ѩ~°∞ÔQ_»∞`«∞#fl QÆ∞„~åhfl ^•x g∞^Œ∞#fl
~“`«∞#∞ K«∂ã≤, ''Z=~°∞?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"å_Õ, =∂ =Ói =∞<ÕQÍ_»∞—— J<åfl_»∞.
10
P `≥Å¡QÆ∞„~°O Z„~°\ ˜ ^èŒ∂o "Õ∞Ѷ¨∂Å#∞ ˆ~ѨىõΩO@∂
=∞\˜ìÉÏ@ g∞^Œ Ѩ~°∞ÔQ_»∞`«∂ LOk. r#∞ ÖËx ^•x gѨ٠g∞^Œ
=∞}˜Ü«∞O ‰õÄ~°∞Ûx Hõà‹§O KÕuÖ’ Ѩ@∞ì‰õΩx L<åfl_»∞. QÆ∞„~°O
JÖÏ H˘O`«¿ãѨ٠™êy ^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯QÍ =∞Å∞Ѩ٠uiyOk. =∞Å∞ѨÙ
uiQÍHõ Jk Ѩ~°∞QÆ∞ =∂x #_»Hõ „áê~°O aèOzOk.
„Ѩu~ÀA L^ŒÜ«∞OQÍx, ™êÜ«∞O„`«OQÍx `«# á⁄ÖÏÅ#∞
ã¨fiÜ«∞OQÍ `«xv KÕÜ«∞_»O =∞}˜Ü«∞O QÍiH˜ i"åA. `«#
 72 z=i QÆ∞_çÃã
~åK«HÍ~åºÅ∞ Zxfl L#flÑ¨Ê \˜H© J`«_»∞ D k#K«~°º#∞ qkèQÍ
x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î LO\Ï_»∞.
QÆ∞„~°O XHõ U\˜ QÆ@∞ì# ã¨g∞Ñ≤OzOk. "Õã¨q QÆ#∞Hõ U\˜Ö’
XHõ "å~°# hà◊√§ ™⁄à◊™⁄à◊=∞x K«Ñ¨C_»∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂
HÍÅ∞=ÖÏQÆ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞Î<åfl~Ú. h\˜ „Ѩ"åǨÏO "≥O|_ç Ô~Å∞¡QÆ_ç¤
UѨÙQÆ #_»∞=ÚÖˇ`«∞Î ÃÑiy L#flk. *ˇ=Ú_»∞ H͉õΩÅ∞, h\˜ HÀà◊√§
Ô~Å∞¡ á⁄^ŒÅÖ’ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
QÆ∞„~°O "≥∞Å¡QÆ, *Ï„QÆ`«ÎQÍ QÆ@∞ìky, h\˜ „Ѩ"åǨxfl ^•@∞‰õΩx
Wã¨∞Hõ g∞^Œ‰õΩ =zÛOk. =∞}˜Ü«∞O QÆ∞„~°O ky `ÀÅ∞ ^•~åÅ#∞
^•x gѨ٠g∞^Œ "Õã≤ ^•x[|ƒ g∞^Œ K«iKå_»∞. QÆ∞„~°O "≥∂HÍà◊√§
=Oz, Wã¨∞Hõ g∞^Œ Ѩ_»∞‰õΩx J@∂, W@∂ ^˘~°¡™êyOk.
=∞}˜Ü«∞O ѨOK≥#∞ ÃÑ·ÔHuÎ =∞_çz Ѩ@∞ì‰õΩx, U\˜ J=`«e
QÆ@∞ì#∞ ZHͯ_»∞. J=`«e QÆ@∞ì#∞ Z‰õ¯QÍ<Õ J`«xH˜ ã¨∞ˆHΔ„`«"≥∞ÿ#
#ÅÉèˇ·Ü«∞Hõ~åÅ 'Ü«∂<åk q∞@ì— ^Œ$QÀæK«~°=∞~ÚOk. P #ÅÉèˇ·
Ü«∞Hõ~åÅÖ’ =iÃÑ·~°∞ q~°QÆ Ñ¨O_ç, ™êÜ«∞OHÍÅѨ٠ZO_»Ö’
|OQÍ~°∞ =<≥fl#∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩx, Hõ#∞flŠѨO_»∞=QÍ HõxÑ≤ã¨∂Î
LOk. HõO‰õΩÅ ÉèÏ~åxH˜ =i Hõ„~°Å∞ =OQÆ∞`«∞<åfl~Ú. QÍe
gz#ѨÙ_»∞ =iHõ„~°Å∞ =OyÖËã¨∞ÎO_»QÍ á⁄ÅO JÅÅ`À xO_ç#
ã¨=Ú„^ŒO =Öˇ ÉèÏã≤ã¨∞Î#flk. á⁄ÅOÖ’ JHõ¯_»Hõ¯_» k+≤ì ÉÁ=∞‡Å∞
xÅ|_ç L<åfl~Ú. á⁄ÅO =∞^茺# HÍ=e *’a_ç L#flk.
á⁄ÖÏxH˜ XHõ "≥·Ñ¨Ù# =~°∞ã¨QÍ HÍ#∞QÆ K≥@∞¡<åfl~Ú.
=∞}˜Ü«∞O ã¨#fl\˜ QÆx=∞ "≥O|_ç #_»=™êQÍ_»∞. HõO‰õΩÅ
g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx LO_ç# Ñ≤K«∞Û‰õÅ∞ =∞x+≤ ~åHõ#∞ QÆ=∞xOz,
~°=Ùfi# QÆ∞OѨÙQÆ ÖËz HÍ#∞QÆ K≥@¡ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~Ú. =∞}˜Ü«∞O
`«# #_»Hõ#∞ PÑ≤ HÍ#∞QÆ K≥@¡ "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î xÅ∞Û<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 73
á⁄ÖÏxH˜ HÍ=e L#fl r`«QÍ_»∞ Ü«∞[=∂xx JO`« ^Œ∂~°O
#∞O_ç K«∂ã≤ Ѩ~°∞QÆ∞ Ѩ~°∞QÆ∞# =KåÛ_»∞. "å_ç ‰õΩ_ç KÕuÖ’
=_çÃãÅ L#flk. Z_»=∞ Éèí∞*ÏxH˜ *’Öˇ „"ÕÖÏ_»∞`«∞#flk. *’ÖˇÖ’
QÆ∞ÅHõ ~åà◊√§<åfl~Ú.
r`«QÍ_»∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~åQÍ<Õ =∞}˜Ü«∞O, ''QÆ∞=fiÅ áÈ~°∞ =∞ã¨∞ÎQÍ
LO_®k QÆ^Œ~å— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞ KÕ`«∞Å∞ Hõ@∞ì‰õΩx, ''=∞ã¨∞ÎQÍ LO_®k ^˘~°. =_çÃãÅ
uÑ‘Ê, uÑ‘Ê Éèí∞*ÏÅ∞ ѨÙO_»¡~Ú áÈÜ«∞<å~Ú. ѨQÆÅO`å QÆ∞=fiÅ
É’~°∞. ~å„u HÍQÍ<Õ ZÅ∞HõÅ áÈ~°∞—— J<åfl_»∞.
=∞xÜ«∞O, ''ZÅ∞HõÅ =∞O^Œ∞ `≥zÛã≤ÎxQÆ^Œ~å. QÍ#∞Hõ Ñ≤O_çÖ’
HõeÑ≤ ÃÑ@ì=∞O\˜<Õ. ÃÑ@ìÖÏ?—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞, ''ÃÑ@ìˆHq ^˘~å. QÍ#∞QÆÑ≤O_ç`À HõeÑ≤ ÃÑO‰õΩÖ’¡
ÃÑ\˜ì<åO. ÉˇÅ¡O ‰õÄ_® HõeÑ≤ ÃÑ\˜ì<åO ÔQ<åÅO`å uiy Ü«∂_Õ_»
ÉÁHõ¯Å∞O_®Ü≥∂ P_»O`å ÃÑ\˜ì<åO ^˘~°.—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O. ''Zxfl K«zÛ<å~Ú?—— J#_çQÍ_»∞.
r`«QÍ_»∞, ''Jq Ü«∂_» K«™êÎ~Ú ^˘~å. Jq ZÅ∞Hõ ѨÙ@Hõ
ѨÙ\˜ì<å ÜÕ∞QÍx, "å\˜H˜ =∞#∞+¨μÅHõ#fl *Ïã≤Î `≥eq LO_®k.
=∞O^Œ∞ HõeÑ≤<å=∞x "åã¨# |\˜ì `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~Ú ^˘~å. Jq
ÃÑO‰õΩÅÌyæiˆH áÈ=@O ÖË^Œ∞. #∞"Õfi ã¨∂^Œ∞Ì=Ù~å—— Jx
=∞}˜Ü«∞O#∞ QÆx=∞ "≥O|_ç H˘O`« ^Œ∂~°O fã¨∞‰õΩ áÈÜ«∂_»∞.
J`«_»∞ XHõ KÀ@ QÆx=∞ ky "≥∂HÍà◊§ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx, ''D_»
ã¨∂_»∞ ^˘~°. D ÉÁHõ¯ ZO`« ÖÏ=ÙO^À ã¨∂_»∞. h `˘_» ÖÏ=ÙOk.
D ÉÁHõ¯ QÆ∞O_® ZÅ∞HõÅ∞ ~å„`«O`å uiy <å~Ú. W^ÀÌ.
Ñ≤O\˜HõÅ∞ QÆ∂_® Zã≤<å~Ú ã¨∂_»∞. ÃÑO‰õΩ#∞ =∂„`«O
 74 z=i QÆ∞_çÃã
=Ú@∞ìHÀÖÏ—— Jx ÃÑ·H˜ ÖËz, ''Wq `≥eq g∞i# ZÅ∞HõÅ∞ ^˘~å.
"å\˜^ŒQÆæ~° =∞O^Œ∞Å∞, =∂‰õΩÅ∞ Ѩ<≥˚Ü«∞º=Ù.—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O ZÅ∞Hõ ÉÁHõ¯Å#∞, ^•x =ÚO^Œ~°∞#fl ÃÑO‰õΩ#∞
K«∂ã¨∂Î ™êÖ’K«#QÍ `«ÖÏ_çOKå_»∞.
r`«QÍ_»∞ "≥∂HÍà◊§‰õΩ JO@∞‰õΩx L#fl |∞~°^Œ#∞
`«∞_»∞K«∞‰õΩx, ''QÆ∞=fiÅ∞ ZO`«À "Õ∞Å∞ ^˘~°. Jq =KÕÛn á⁄ÜÕ∞ºk
=∞#Hõ¯xÑ≤ã¨∞ÎOk. Jq HõOH˜ g∞^Œ "åe`Õ <åÅ∞yæO[Å∞ u<åfl
<åÅ∞yæO[Å∞ q∞ye™êÎ~Ú. ZÅ∞HõÅ∞ J@ìQÍ^Œ∞ ^˘~°. Jq
|Ü«∞ÖË̈~^Õ ~å„uѨÓ@. ZѨC_˘KÕÛn `≥eÜ«∞^Œ∞.
ZѨC_»∞ á⁄ÜÕ∞ºn `≥eÜ«∞^Œ∞. Hõ„~°#∞ =OQÆ nã≤ HõOH˜x
"≥Ú^ŒÅ∞ HÍ_çH˜ `«∞Oz D_»ÛHõáÈ`å~Ú. WOQÆ yO[ q∞yÖË Hõ`Õ
ÖË^Œ∞. KÕ¿ã^ŒO`å ã¨_ç K«Ñ¨C_»∞ ÖˉõΩO_® KÕ¿ã™êÎ~Ú.—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞ =∞}˜Ü«∞O#∞ =∞i HÍã¨Î ^Œ∂~°O fã¨∞‰õΩáÈ~Ú, ''W@ì
E_»∞ ^˘~°. D_» #∞Oz P_»^•Hõ ã¨QÆO H˘O„_» XHõ¯ HõOH˜
Hõ#Ѩ_»™êÎ LO_®^Õ"À ã¨∂_»∞. ã¨∞|ƒ~°OQÍ H˘~°∞‰õΩ¯x Z`«¯
áÈ~Ú<å~Ú.—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O =i ÃÑ·~°∞#∞ K«∂ã¨∂Î PÖ’zOK«™êQÍ_»∞. r`«QÍ_»∞
HÍã¨Î `«QÆ∞æã¨fi~°O`À, ''QÆ∞=fiÅ∞ áÈ~°∞, ZÅ∞HõÅ áÈ~°∞ J@∞ìO_»QÍ
^˘OQÆÅ á⁄@∞‰õΩ QÆ∂_® ^ŒO_çQÍ LOk ^˘~å—— Jx Ѩ_»=∞\˜
k‰õΩ¯QÍ KÕ~Ú K«∂Ñ≤Oz, ''"≥Ú#fl `«_»HõO ã¨∞Éσ Ô~_À¤Å¡ á⁄ÅOÖ’
^˘OQÆÅ∞ Ѩ_ç<å~°∞ ^˘~°. ã¨O^ÕÅ HÍ_» ÃÑ·~°∞ ÅzÛ#OQÍ
LO_çOk. `≥ÖÏ¡i ÖËz K«∂¿ã@ѨÊ\˜H˜ HõOH˜ XHõ¯\˜QÆ∂_®ÖË^Œ∞.
JO`å HÀã≤ |™êÎňHã≤ fã¨HõáÈ~Ú<å~°∞. HÍ=e =∞x+≤
LO_»OQÆ<Õ WO`«Ñ¨h [iyOk ^˘~å—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 75
=∞}˜Ü«∞O, ''B ã≤^•Ì Ô~_ç¤ K≥Ñ≤Ê<å_»∞. áÈbã¨∞ iáÈ~°∞ìQÆ∂_®
WzÛ<åO—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞, ''áÈbã¨∞ iáÈ~°∞ì Uq ѨÙ}£Ü«∞O^˘~°. T~À¡H˘zÛ
_®+π – ^Œ∂+π—— JO\Ï~°∞. J^Œ=QÍ ^˘iH˜<À}˜‚ Ѩ@∞ì‰õΩx <åÅ∞QÆ∞
^≥|ƒÖË™êÎ#fl~°∞. KÕ`«∞Å∞ ^Œ∞e¿Ñã¨∞‰õΩx "åà◊¡ ^À=# "åà◊√§
áÈ`å~°∞. Jã¨Å∞ ^˘OQÆ#∞ Ѩ@∞ìHÀ~°∞. D áÈb™Èe¡@∞ìO_»|>Ëì P
^˘OQÆÅ∞ |i`≥yOz áÈ`å LO_®~°∞. =∞# =i ÃÑ·~°∞ K«∂¿ãÎ
#~°QÍ=Ù J_»QÆ`å LOk. D á⁄^À̈~áÈ "åà◊§ K«∂Ѩ٠nx g∞^Œ
Ѩ_»∞ ...——
P "åHͺxfl r`«QÍ_»∞ ѨÓiÎ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. P "åHõºO =∞}˜Ü«∞O
QÍi =ÚYOÖ’ HõeyOz# =∂~°∞Ê#∞ K«∂ã≤ r`«QÍ_»∞
x"≥fi~°áÈÜ«∂_»∞. =∞}˜Ü«∞OQÍi =ÚYO ^≥|ƒu#fl „`åK«∞áê=Ú
Ѩ_»QÆ =Öˇ ™êÜ«∞OHÍÅѨ٠ZO_»Ö’ HõxÑ≤OzOk.
r`«QÍ_»∞ `Õ~°∞‰õΩx, <À~°∞ `«_»|_»∞`«∞O_»QÍ, ''<≥–<≥–<Õfl#∞
TiˆH, =∂@=~°ã¨‰õΩ JO\˜x ^˘~å. =∞# ÃÑ·~°∞ g∞^Œ Hõ<Õfl¿ã
^è≥·~°ºO Z=i‰õΩO_®k? =∞<ÕQÍx ™⁄`«∞Îg∞^Œ K≥ÜÕ∞º¿ã QÆ∞O_çHÍÜ«∞
Z=i‰õΩO_®k. D áêÜ«∞Hõ@∞ì HõO`å `≥Å∞û. =∞<ÕQÍx ™⁄`«∞Îg∞^Œ
KÕÜÕ∞ã≤<À_ç WÅ∞¡ QÆ∞}Ï`«O ÖËzáÈ `«∞O^Œx—— J<åfl_»∞.
HÍ¿ãѨ\ ˜H˜ =∞}˜Ü«∞OQÍi =ÚYOÖ’ ~“„^ŒO
J^Œ$â◊º=∞~ÚOk. J`«_»∞ `«# =ÚO^Œ∞#fl =i HõOH˜x KÕ`ÀÎ
#eÑ≤, ''yO[ QÆ∂_® =ÚQÆæѨO_ç áÈ~ÚOk~å. ZO`« `˘O^Œ~°QÍ
HÀã≤ "˘aƒ_ç KÕ¿ãÎ JO`« =∞Ozk—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞, ''B ^˘~å. yO[ ѨÓ~å =ÚQÆæ ѨO_çáÈ~ÚOk.
H˘xfl KÀ@¡ ~Ú`Õ yO[Å∞ H˜O^Œ ~åe "≥ÚÅÔH`«Î`å LO_®~Ú.
ZO`« `˘O^Œ~°QÆ HÀ`«Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_≥Î JO`« =∞Ozk—— J<åfl_»∞.
 76 z=i QÆ∞_çÃã
=∞}˜Ü«∞O #ÅÉèˇ· Ü«∞Hõ~åÅ Éèí∂q∞x HõÅÜ«∞Eã≤, ''WO`«
ÃÑ·~°∞#∞ HÀã≤ "˘aƒ_ç KÕÜ«∂ÅO>Ë FÑ≤#O`« =∞Ok ‰õÄÖ’Å∞¡
HÍ"åÅ. Hõhã¨O Ü«∂Éèˇ·=∞Ok HÍ"åÅ JO`«=∞Ok Ü«∂_»^˘~°∞
‰õΩ`å~°∞. D ~À_»∞¤ Ѩ<˘zÛ#ѨÊ\˜ #∞Oz XHõ¯ ‰õÄÖ’_»∞ ^˘~°Hõ_»O
ÖË^Œ∞. HÍÅ∂, KÕ~Ú ã¨∞^ŒÌOQÍ LO_Õ "åà◊§O`å ~À_»∞¤ ѨxH˜
ZQÆ|_»`å LO_®~°∞. WOQÆ q∞yeOk P_Àà◊√§, =Úã≤Ö’àı§——
J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞, ''"åà◊§#~Ú<å 㨈~. ^˘iH˜#O`« =∞Okx
fã¨∞H˘zÛ HÀ`«Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ìOK«∞^˘~å. PÅ㨺O KÕ¿ã H˘kÌ
ѨO@ âß^ŒO J=`å<Õ =ÙO @∞Ok—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O ''<å‰õΩ Ô~O_»∞ HÍàÁ§Hõ KÀ@ ÃÑ>Ëì ^•xQÆ∂æ_» fiHõ
ÖË^Œ∞~å. á⁄^Œ∞Ì# "Õ∞„ã‘Î "˘zÛ<å_»∞. "åx`À =∞^•º#O^•Hõ
ã¨iáêÜ≥∞. ˆ~Ѩ٠`åã≤ÖÏÌ~°∞ =™êÎ#x =∂@ ѨOÑ≤Oz<å_»∞. "å}˜‚
nã¨∞‰õΩx z`«∂Î~°∞‰õΩ áÈ"åÅ. P_» <åÅ∞QÆ∞ k<åŠѨ#∞O_®k.
uiQ˘zÛ<åHõ<Õ HÀ`«Å Ѩx K«∂_®Å—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞, ''JO`«^•Hõ Py`Õ Ü«∞\Ïì^˘~å. D ZÅ∞HõÅ∞
ѨÓ@‰õΩ Ñ¨Ù>ˇì_»∞ u<Õ™êÎ LO_®~Ú. g\˜H˜ U^≥·<å XHõ ^À=
K≥Ü«∞º‰õΩO>Ë Ñ¨O@O`å "≥#flѨ_Õ@ѨC_»∞ ‰õΩO_»
ѨQÆÅQ˘@∞ì‰õΩ#fl@ì=Ù`«∞Ok ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O HÍ¿ãѨ٠"≥∞_»g∞^Œ QÀ‰õΩ¯O@∂ PÖ’zOz, ''S`Õ
nxH˜ XˆH ^À=. Ü«∂<å^À}˜‚ Ñ≤Å"åÅ—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞, ''B ^˘~å. Ü«∂<å^À}©‚ Ñ≤eÑ≤OK«∞ ^˘~å. D
ZÅ∞HõÅ∞ WkÌ Åhfl "å_çH˜ `≥Å∞û. "å_˘zÛ =¸@∞ÃÑ\˜ì
á⁄ˆQã≤<å_»O>Ë Wq Ü«∂_çq P_» hey K«™êÎ~Ú. `≥ÖÏ¡ˆ~@ѨÊ\˜H˜
XHõ¯ ZÅ∞Hõ QÆ∂_® |u‰õΩO_»^Œ∞. WOQÆ "Õˆ~ PÖ’K«# ZO^Œ∞‰õΩ?
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 77
Ü«∂<å^À}˜‚ ѨOÑ≤OK«∞^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''"Õˆ~ PÖ’K«# Ug∞ ÖË^Œ∞. =∞#O D Ѩx
ZѨC_À KÕã¨∞O _®eûOk. <Õ#∞ Hõ_»^À=<Õfl áÈ~Ú Ü«∂<å^À}˜‚
ѨOÑ≤™êΗ— Jx ™êQÆÉÏi, ''~å„uH˜ HÍ=e Ѩ_»∞‰õΩ<Õk Z=~°∞?
#∞"åfi? ZOHõ\ ˜QÍ_®?—— J#_çQÍ_»∞.
''<Õ<Õ ^˘~å——.
=∞}˜Ü«∞O Ѩ_»=∞\˜ PHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î, ''S`Õ #∞=Ùfi
WO\˜H˜ áÈ~Ú ã¨OQÆ\ ˜ u<Õã≤ `˘O^Œ~°QÍ =K≥ÛÜü∞ á⁄^Œ∞̉õÄ_®
QÆ∂\’¡ Ѩ_»`å LOk—— Jx "≥#∞kiy #_»=™êQÍ_»∞.
11
á⁄^Œ∞ÌQÆ∂\’¡ Ѩ_çOk. Ѩ_»=∞\˜ H˘O_» "≥#Hõ #∞Oz ã¨∂~°∞º_»∞
`«# H˜~°}ÏÅ#∞ x@ìxÅ∞=ÙQÍ PHÍâ◊O g∞^Œ‰õΩ „Ѩã¨iOѨ
*Ëã¨∞Î<åfl_»∞. P H˜~°}ÏÅ PHÍâ◊O #∞O_ç Ѩ~å=~°Î#O K≥Ok Éèí∂q∞
g∞^Œ‰õΩ „Ѩã¨iã¨∞Î<åfl~Ú. "Õ∞Ѷ¨∂Å`À xO_ç L#fl PHÍâ◊=Ú,
™ê÷=~° [OQÆ=∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# Éèí∂q∞ HÍq~°OQÆ∞#∞ ã¨O`«iOK«∞
‰õΩ<åfl~Ú.
=∞#∞flQÍ_»∞ JHõ¯_»Hõ¯_» ziyáÈ~Ú L#fl =Å#∞ ÉÏQÆ∞
KÕã¨∞Î<åfl_»∞. =Å XHõ z=~° zO`« K≥@∞ì H˘=∞‡‰õΩ =Ú_ç"Õã≤
LOk. Ô~O_»= H˘##∞ KÕ`ÀΠѨ@∞ì‰õΩx z<Àfl_»∞ xÅ∞Ûx L<åfl_»∞.
 78 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞ `«#∞ Ü«∂<åk q∞@ì# Éèí∂q∞x ã¨OáêkOz#
"≥·#=Ú, áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl "≥·#=Ú q=iOz K≥|∞`«∞<åfl_»∞. ɡ·~åy
J`«x Hõ^äŒ<åxfl qO@∂ JѨC_»Ñ¨C_»∞ „Ѩâ◊flÅ∞ "Õã¨∂Î, ™ê#∞Éèí∂u
"åHͺÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∂ zO`« K≥@∞ì H˜O^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''... J@ì~Ú áÈ~Ú<å~Ú ™êñg =∂ |`«∞‰õΩÅ∞.
K≥¿ÑÊH˘nÌ UÑ≤™êÎk ™êñq. wˆ~ H˘kÌ Ñ¨ÙO_»∞ ~°ã≤HÍi#@∞ì
K≥¿ÑÊH˘kÌ UÑ≤™êÎk. W~°"≥· ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ <åâ◊#"≥∞ÿ #Å¡ÉÁQÆ∞æ
Öˇ·<å~Ú ™êñq. P =∞<ÕQÀx ÉÏ^ŒÅ∞ Ѩ_»ÖËHõ XHõ¯~˘Hõ¯ˆ~
|∂ñ=Ùe_çã≤ ÃÑ>Ëìã≤, QÆ∞_çÃãe_çã≤ ÃÑ>Ëìã≤ k‰õΩ¯H˘HõÔ~· áÈ~Úi.
<Õ<˘Hõ¯_çx q∞ye<å. D QÆ∞_çÃã XHõ¯\˜ q∞yeOk—— Jx `«#∞
K≥|∞`«∞#flk JHõ™ê‡`«∞ÎQÆ P¿Ñã≤, =Å ~°O„^è•Å QÆ∞O_® ÉÏ@ "≥·Ñ¨Ù
K«∂_»™êQÍ_»∞. =∞\˜ì ÉÏ@ g∞^Œ ^Œ∞=Ú‡ÖËѨىõΩO@∂ QÆ∞„~°O
=ã¨∞ÎO_»_»O HõxÑ≤ã¨∞Î#flk. "≥∂HÍ>ˇ`«∞ÎÖËz# P ^èŒ∂o "Õ∞Ѷ¨∞O
Ãã·`«O HÍq~°OQÆ∞#∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩ#flk. QÍe gK«_»O PyáÈ~Ú
LO_»_»O =Å¡ ^èŒ∂o "Õ∞Ѷ¨∞O "≥∞Å¡QÆ Éèí∂Ѩ`«# =∞=Ù`«∞#flk.
ÉÏ@ g∞^Œ QÆ∞_çÃã ã¨g∞áê# QÆ∞„~°O `«# Ѩ~°∞QÆ∞#∞ PÑ≤Ok.
JHõ¯_» =∞Å∞Ѩ٠uiy #_»∞ã¨∂Î QÆ∞_çÃã"≥·Ñ¨ÙQÍ ~å™êyOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«#∞ KÕã¨∞ÎO_ç# Ѩxx PÑ≤ "Õâß_»∞. J`«_»∂, ɡ·~åy
XHõi<˘Hõ~°∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. z<Àfl_»∞ "åo§^ŒÌix =∂iÛ =∂iÛ
K«∂_»™êQÍ_»∞.
QÆ∞„~°O "≥∞Å¡QÆ =zÛ =∞#∞flQÍx ^•Ñ¨Ù# PyOk. ^Œ∂~å#
`«KåÛ_»∞ `«∞O_ç# ~år Ѩ~°∞QÆ∞# =zÛ Ü«∞[=∂x HÍà◊§=^ŒÌ
xÅ|_çOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«ÅáêQÍ fã≤ K«OHõÖ’ WiH˜OK«∞‰õΩx, ''^ŒO_®Å∞
^˘~å—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 79
=∞}˜Ü«∞O QÆ∞„~°O g∞^Œ<Õ ‰õÄ~°∞Ûx, ''UO *Ë™êÎ LO_®=Ù~å
=∞#∞flQÍ—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ q#Ü«∞OQÍ, ''KÕ¿ã^•xH˜ U=ÚOk ^˘~å.
^˘iH˜`Õ ZÅ∞HõÖ’, Ü«∞O@=Ö’ H˘\˜ì u#@O, ÖËHõáÈ`Õ K≥@¡
H˜O^Œ DÅHõ~°∞ûHÀx Ѩ_»∞HÀ=_»O—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''J^≥ÌÅ∞û~å, Ü«∂<å^À_»∞ ZÅ∞HõÅ∞fl, Ü«∞O@=Å∞fl
H˘\˜ì |`«Hõ¯áÈ`Õ WOˆQñq HõÖˇHõì~°∞ Ѩx KÕ™êÎ_®? D ~å„uH˜
Uñq *ˇÜ«∞ºÉ’`å=x J_»QÆ`å LO_®—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, '' D =Å#∞ H˘OK≥O J~°∞=Ù K≥Ü«∂ºÅ ^˘~°.
J^Œ~Ú<åHõ nxfl |∞*Ï<Õã¨∞‰õΩx J_çqH˜ áÈ`åO. |Ü«∞Å∞^Õi#
"Õà◊ =∞Oz^Œ~Ú`Õ XH˜\’, Ô~O_À ‰õΩO^Õà◊√§ ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú. `≥zÛ
‰õÄ~° *Ëã¨∞‰õΩx uO\ÏO. ^˘~°Hõ¯áÈ`Õ uiQ˘zÛ =ÚO`≥_»∞
hà◊√§^•y Ѩ_»∞‰õΩO\ÏO—— Jx =∞}˜Ü«∞O "≥·Ñ¨Ù Pâ◊QÍ K«∂ã≤,
''=∞# ^ŒQÆæˆ~ñ=∞<åfl Ѩ#∞O^• ^˘~å—— J#_çQÍ_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''ѨxÖËHõáÈ`Õ h QÆ∞_çã≤HÍ_ç ÔHO^Œ∞H˘™ê΄<å?——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ =Oy, =ÅH˜O^Œ ^Œ∂i W=`«Å‰õΩ =zÛ, ''Uñq
Ѩx K≥ѨC^˘~å—— J<åfl_»∞. ~ål h_» =Öˇ Hõke J`«_ç ѨHõ¯#
xÅ∞K«∞Ok.
=∞}˜Ü«∞O, ''ZÅ∞HõÅ∞fl Ѩ\Ïì„ÖÏ. =i =∞_ç
=ÚQÆæѨO_çáÈ~ÚOk. ‰õÄÖ’à◊§#∞ Ñ≤ez HÀã≤ "˘aƒ_ç KÕ^•Ì=∞O>Ë
<å‰õΩ HõΔ}O fiHõ ÖˉõΩO_® LOk. D ZÅ∞HõÖËñ"À ѨÓ@‰õΩ
ѨÙ>ˇì_»∞ =_»∞¡ âß^ŒO KÕ™êÎ LO_®~Ú—— J<åfl_»∞.
 80 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞, ''#∞=fi JO`«^Œ∂~°O K≥áêÊÖÏfl ^˘~å. ZÅ∞HõÅ∞fl
Ѩ>Ëì^•xQÍHõ áÈ`Õ Ü«∂<å^À_»∞ LO_Õ^Õñq\˜H˜? #∞=Ùfi ZѨC_»∞
Ѩ<ÀflH˜ kQÆ=∞O>Ë JѨC_Õ kQÆ`å#∞—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O ''D ~å„uˆH kQÍ„ÖÏ. PÅ㨺O KÕ¿ãΠѨO@ KÕuH˜
^ŒˆH¯@∞ì ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞. ''WѨC_Õ |Ü«∞Å∞^Õ~°`«O ^˘~å—— Jx ''Xˆ~
z<Àfl_®. D =Å fã¨HõáÈ~Ú Ö’Ñ¨ÖˇÜü∞—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O ''ZÅ∞HõÅ∞fl Ѩ>Ëì^•xQÍæ=eû# H˘~°=Ú@¡hfl
LO_®Ü«∞O„\Ï?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Jhfl LO_®~Ú ^˘~å. =¸@∞‰õΩO_»Å∞
LO_®~Ú. ÉÁQÆ∞æÅ∞O_®~Ú. =iá⁄@∞ì LO_®k. "Õ∞ñ=Ù
áÈ"åeû# `å=Ù K≥ѨC^˘~°—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O ''Ü«∂<åk q∞@ì‰õΩ áÈ"å„ÖÏ <ÕxѨC_»∞ P_ç
#∞OKÕ =™êÎ LO_®. ÔQ<åÅ "≥O|_ç ÉÏ~°H˘Hõ ZÅ∞Hõ ÉÁ‰õΩ¯O_®k.
XH˘¯Hõ¯\˜ <å `˘_»ÖÏ=ÙO_®k—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ U^À K≥ѨCÉ’QÍ J`«xH˜ ѨÅHõ =∂iOk.
J`«_»∞ HõOQÆ∞HõOQÆ∞=∞x ^ŒQÍæ_»∞. P K«Ñ¨C_»∞ qx ~år ã¨#flQÍ
"≥ÚiyOk. ~ål "≥Ú~°QÆ_»O qx QÆ∞„~°O XHõ™êi ã¨H˜eOz
xÅ∞Û#fl `å=Ù#<Õ `˘‰õΩ¯ÖÏ_» ™êyOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ Q˘O`«∞ ã¨=iOK«∞‰õΩx. ''Ü«∂<åk q∞@ì
ZÅ∞HõʼnõΩ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡ QÆ^Œ. ѨHõ¯<Õ J_»¤QÆ∞@ì LO_®k. ѨO@ÖË¡#
ѨC_»∞ ZÅ∞HõÅhfl QÆ∞@ì g∞^Œ‰õΩ KÕ~åÎ~Ú. ѨO@ ZHõ¯QÍ<Õ QÆ∞@ì
kQ˘™êÎ~Ú. "å\˜ QÀ„`åÅhfl <å‰õΩ ^≥Å∞û ^˘~°—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 81
=∞}˜Ü«∞O, ''Jq `≥eqg∞i áÈ~Ú<å~ÚQÍ. =∞O^Œ∞ ÃÑ>ËÎ
ÃÑO‰õΩÅÌQÆæiˆH áÈ=@OÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''B ^˘~å. =∞O^Œ∞ ÃÑ>ËÎ P=∞_»^Œ∂~°O #∞OKÕ
"åã¨# Ѩ>Ëì ™êÎ~Ú. =∞x+≤ JeH˜_»~Ú`Õ <åÅ∞QÍ=∞_»Å #∞O_Õ
QÆ∞~°∞ΠѨ>Ëì™êÎ~Ú. <å‰õΩ ^≥Å∞û ^˘~å. S`Õ "å\˜ P@Å∞ <å ^Œyæ~°
™êQÆ=Ù. D ~åu~°O`å "Õ∞Å∞‰õΩ<åfl#O>Ë `≥ÖÏ¡ˆ~ ã¨iH˜ W`«Î<åxH˜
QÆ∂_® XHõ ZÅ∞Hõ q∞QÆÅ^Œ∞. `≥ÖÏ¡i<åHõ <åH˜+¨ìO Eã≤ h‰õΩ
`ÀzOk W~Úº ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O `˘‰õΩ¯ÖÏ_»∞`«∞#fl QÆ∞„~åx J^Œ∞ѨÙÖ’H˜ `≥zÛ,
''WKÕÛ^ÕOk~å. Ѩ\ ˜ì# ZÅ∞HõÅhfl #∞"Õfi uO\Ï=ÙQÆ^•. =∞àϧ
W<åñ=ÙÖËOk?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ „áê^èÕÜ«∞Ѩ_»∞`«∂, ''D áêÜ«∞Hõ@∞ìˆH ^˘~°=Ù.
#∞"Õfi J@ìO>Ë Ü«∞@ì? =¸@∞ÃÑ\ÏìÅO>Ë <À\˜ =∂@ÖÏ ^˘~å.
<À\˜`À Tk Tk ™È+¨`«Ñ≤Ê áÈÜÕ∞^•Hõ T^•Å. ZÅ∞Hõefl
|Ü«∞@‰õΩ uÜ«∂ºÅO>Ë <ÕÅO`å ‰õΩà◊§yOKåÅ. `˘qfi, `˘qfi
Ô~Hõ¯Å∞ Ѩ_çáÈ`å~Ú. Ѩ#O`å J~Úá⁄ÜÕ∞º @ѨÊ\˜H˜ <Õ#∞, <å
H˘_»∞‰õÄ W^ŒÌ~°O Ѩ_»ÔHÜ«∂ºÖÁûã¨∞ÎOk—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O HÍ¿ãѨ٠PÖ’zOz, ''㨈~. XH˘¯Hõ¯ ZÅ∞Hõ‰õΩ
^Œ∞QÍæx W™êÎ#∞. 㨈~<å——? J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ѨO_»¡hfl HõxÑ≤OKÕÖÏ #qfi, ''ã¨Å¡QÆ #∂ˆ~O_»∞¡
|`«∞‰õΩ ^˘~°—— Jx KÕ`«∞Å∞ Kåz =∞}˜Ü«∞O áê^•xfl
HõO_»¡Hõ^Œ∞̉õΩ<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O Hõàı§xfl ѨHõ¯‰õΩ QÆ∞Oz QÆ∞„~åxfl "≥#Hõ‰õΩ uÑ≤Ê,
''#∞=Ùfi Zxfl ZÅ∞HõÅ∞ Ѩ\ ˜ì<å"À <åÔH@ì `≥Å"åÅ?—— J#_çQÍ_»∞.
 82 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞. ''ZÅ∞Hõ ^˘~°QÍæ<Õ ^•x `ÀHõ HÀã≤ ѨHõ¯#
ÃÑ_»`å#∞ ^˘~å. P `ÀHõÅhfl fã¨∞H˘zÛ ˆ~á⁄Ê^Œ∞Ì# h‰õΩ EÑ≤™êÎ.
#∞"Õfi ÖˇHõ¯ ÃÑ@∞ìHÀ ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O ''㨈~. H˘~°=Ú@∞¡ fã¨∞‰õΩx |Ü«∞Å∞^Õ~°∞.
á⁄^Œ∞ÌQÆ∂_® áÈ~ÚOk—— Jx QÆ∞k HÍà◊§`À QÆ∞„~°O _˘Hõ¯Ö’
á⁄_çKå_»∞. QÆ∞„~°O #_»Hõ „áê~°OaèOzOk.
12
á⁄^Œ∞Ì áÈ~Ú KåÖÏ¿ãѨ~ÚOk. JÅ∞=ÚHÀ=_®xH˜
„Ѩܫ∞uflã¨∞Î#fl pHõ@¡#∞ K≥^Œ~°Q˘@ì_®xH˜ K«O„^Œ∞_»∞^Œ~ÚOKå_»∞.
J`«xH˜ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»_®xH˜ #HõΔ„`åÅ∞ Jã¨OMϺHõOQÍ
„Ѩ`«ºHõΔ=∞Ü«∂º~Ú. PHÍâ◊OÖ’ #HõΔ„`åÅ=Öˇ Jã¨O MϺHõ"≥∞ÿ#
q∞}∞QÆ∞~°∞ ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞ Éèí∂q∞ g∞^Œ K≥@¡H˘=∞‡Å#∞ JO\˜
ÃÑ@∞ì‰õΩx q∞}∞‰õΩ q∞}∞‰õΩ =∞O@∞<åfl~Ú.
"≥<≥flÅ "≥Å∞QÆ∞Ö’ ã¨#fl\˜ HÍeÉÏ@ "≥O|_ç =∞#∞flQÍ_»∞.
J`«x "≥O|_ç z<Àfl_»∞ #_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. =∞#∞flQÍ_»∞ Ô~O_»∞
KÕ`«∞ÅÖ’ Ô~O_»∞ =¸@∞ ‰õΩO_»Å#∞ Ѩ@∞ì‰õΩx #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ÉÁQÆ∞æÅ∞, =iá⁄@∞ì L#fl Ô~O_»∞ `«@ìÅ#∞ <≥uÎ#
ɡ@∞ì‰õΩx, XHõ KÕ`ÀÎ QÆ∞#ѨO Ѩ@∞ì‰õΩx #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
"åo§^ŒÌ~°∞ U\˜Ö’H˜ ky ã¨#flQÆ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞Î#fl h\˜ „Ѩ"åǨxfl
^•@∞‰õΩx, Wã¨∞Hõ g∞^Œ #_»z J=`«e QÆ>ˇìHͯ_»∞. =∞#∞flQÍ_çH˜
#ÅÉèˇ·Ü«∞Hõ~åÅ Ü«∂<åk q∞@ì ^Œ$QÀæK«~°=∞~ÚOk. J`«x #_»Hõ
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 83
JHõ™ê‡`«∞ÎQÆ PyáÈ~ÚOk. "≥#Hõ #_»∞ã¨∞Î#fl z<Àfl_»∞ J`«x g∞^Œ
Ѩ_»É’~Ú `«=∂~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
U\˜QÆ@∞ì g∞^Œ =∞x+≤ á⁄ʼnõΩ= QÆ=∞xOz HÍ=e *’a_çÖ’
L#fl r`«QÍ_»∞, ''FÜü∞ Z=Ù„~å P_»?—— Jx JiKå_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"Õ∞ñ=<åfl Ü«∂<å^ÀÅ¡O—— Jx
ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞. "åo§^ŒÌ~°∞ QÆx=∞Å g∞^Œ #_»∞ã¨∂Î HÍ=e
*’a_ç =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ~°∞. HÍ=e "å_»∞ HõÅ∞¡ ^Œ∞`«Î ѨHõ¯# ɡ@∞ì‰õΩx,
HõÅ∞¡#∞ =ÚO`«Ö’H˜ =OK«∞H˘x `åQÆ∞`«∞<åfl_»∞. J`«_»∞ =ÚO`«#∞
H˜O^Œ ɡ\ ˜ì, ''g∞~°∞ ZѨC_˘™êÎ~å Jx ^À=E™êÎ LO_®——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''^˘~° WѨC_Õ K≥Ñ≤Ê<å_»<åfl. K≥ѨÊQÍ<Õ
H˘~°=Ú@∞¡ fã¨∞‰õΩx Ü«∞ÅÉÏi =zÛ<åO—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''Ѩx "≥Ú^Œ∞Å∞ ÃÑ_»`å~å? ÖËHõáÈ`Õ K≥i Ô~O_»∞
=ÚO`«Å∞ HõÅ∞¡ ^•y Ѩ<À¡H˜ kQÆ∞`å~å? HÍ=eû#O`« HõÅ∞¡
LO_®k. ֒ѨŠWOQÍ Ô~O_»∞ ^Œ∞`«ÎÅ∞O_®~Ú—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''=^ŒÌ<åfl. WѨC_»∞ `åQÆ@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ>ËΠѨx
ѨOKÕ@=Ù`«∞Ok. `˘e*Ïñ=Ù ^•\˜O^ŒO>Ë ZÅ∞HõÅhfl
|Ü«∞@H˘KÕÛã¨Î~Ú. =∞Å¡ =¸@∞ ÃÑ\©ì ÖÏ|O ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.
HÍ=e "å_»∞, ''S`Õ WOˆQñq. Ѩx "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìO_ç. <Õ#∞
ÖˇHõ¯ ɡ\ ˜ì# HÍ_çH˜ ÔQ<åÅ "≥O|_ç ^•^•Ñ¨Ù W~°"≥· ÉÁHõ¯Å∞O_®~Ú
#<˘flzÛ K«∂Ñ≤OK«=∞O\Ï~å? g∞ˆ~ Z`«∞‰õΩ¯O\Ï~å?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''#∞=Ùfi ‰õÄ™È J<åfl, #∞=Ùfi ѨQÆÅO`å =∞_»Hõ
H˘\˜ì, =∂#∞H˘\˜ì JeûáÈ~Ú LO\Ï=Ù. =∂`À uiy WOQÍ
 84 z=i QÆ∞_çÃã
ZO^Œ∞‰õΩ "˘à◊√§ JÅÎ ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï=Ù. S<å ZÅ∞Hõ ÉÁHõ¯Å∞
Ü«∂_»∞O_Õk Ü«∂<å^À_çH˜ XHõ_»∞ K≥áêÊÖÏfl?—— J<åfl_»∞.
`«O„_ç H˘_»∞‰õΩe^ŒÌ~°∞ HÍ=e QÆ∞_çÃã =^ŒÌ #∞O_ç =i
á⁄ÅOÖ’H˜ #_çKå~°∞. QÆx=∞Å "≥O|_ç á⁄Å=∞O`å
HõÅÜ«∞kiQÍ~°∞. „Ѩu ZÅ∞Hõ ÉÁHõ¯ =^ŒÌ QÆ∞~°∞ÎQÍ á⁄_»∞QÍ\˜,
`≥Å¡\ ˜ QÀQÆ∞ ѨÙÅ¡#∞ <å\Ï~°∞. XH˘¯Hõ¯ ÉÁHõ¯ ^Œyæ~° =¸@
ÃÑ@ì_»O „áê~°OaèOKå~°∞. =¸@ ‰õΩO_»Ö’ ÉÁQÆ∞æÅ∞, =iá⁄@∞ì,
H˘O`« ZO_»∞QÆ_ç¤ "Õâß~°∞. JyæѨÙÅ¡ wã≤ ‰õΩO_»‰õΩ L#fl ~°O„^èŒO
^•fi~å ZO_»∞QÆ_ç¤x ~°yeOKå~°∞. ZÅ∞HõÉÁHõ¯‰õΩ J_»¤OQÍ
=¸@∞‰õΩO_»#∞ J=∞~åÛ~°∞. `«O„_ç, H˘_»∞‰õΩe^ŒÌ~°∞ XHõ~°∞ =∂iÛ
XHõ~°∞ ‰õΩO_»=ÚO^Œ∞ ‰õÄ~°∞Ûx, ~°O„^èŒO ^•fi~å QÍex
T^Œ™êQÍ~°∞. ‰õΩO_»Ö’x =iá⁄@∞ì, ÉÁQÆ∞æÅ∞~°QÆ∞Å∞‰õΩx `≥Å¡\ ˜
á⁄QÆÅ∞ |Ü«∞Å∞^Õ~å~Ú. á⁄QÆ |Ü«∞@‰õΩ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx áȉõΩO_®
LO_ÕO^Œ∞‰õΩ ‰õΩO_» =¸u K«∞@∂ì |∞~°^Œ =∞\˜ìx "Õã≤
"≥∞uÎOKå~°∞. á⁄QÆ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ÉÁiÜ«∞Š֒ѨʼnõΩ
"åºÑ≤OzOk. "åºÑ≤ã¨∞Î#fl á⁄QÆ#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=_®xH˜ ZÅ∞HõÅ∞
ÉÁiÜ«∞ÅÖ’ =∞iO`« ֒ѨʼnõΩ Ñ¨~°∞ÔQ`åÎ~Ú. ÉÁiÜ«∞Å∞ á⁄QÆ`À
xO_»QÍ<Õ ZÅ∞HõÅ∞ yÅ yÅ `«#∞fl‰õΩx XHõ¯\ÁHõ¯>Ë „áê}ÏÅ∞
q_çKå~Ú.
~å„u `˘e*Ï=Ú QÆ_çzOk. `«O„_ç H˘_»∞‰õΩe^ŒÌ~°∞ Hõeã≤
XH˘¯Hõ¯\˜QÍ =i á⁄ÅOÖ’ L#fl ÉÁHõ¯ÅxflO\˜H© =¸@∞ ÃÑ@ì_»O
ѨÓiÎ KÕâß~°∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ QÆ∞#ѨO fã¨∞‰õΩx "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@QÍ =¸@∞
ÃÑ\˜ì# ÉÁHõ¯#∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ „`«=fi™êQÍ_»∞. Jk ™⁄~°OQÆOÖÏQÆ
L#flk. JÖÏ ÉÏÔ~_»∞ ^Œ∂~°O „`«=fiQÍ ÉÁiÜ«∞ z=~°# K«zÛѨ_ç
L#fl ZÅ∞HõÅ∞ Ô~O_»∞ HõxÑ≤OKå~Ú. Jq ^•K«∞‰õΩx LO_ç#
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 85
Ô~O_»∞ Ñ≤_çH˜à◊§ =iHõO‰õΩÅ∞ QÆ∂_» HõxÑ≤OKå~Ú. =∞#∞flQÍ_»∞
ZÅ∞HõÅ#∞ XHõ `«@ìÖ’#∞, =iHõO‰õΩÅ#∞ =∞~˘Hõ `«@ìÖ’#∞
"Õâß_»∞.
JѨÊ\˜H˜ =∞#∞flQÍ_çH˜ PÜ«∂ã¨O =ÚOK«∞‰õΩ =ã¨∞Î#flk. "≥<≥flÅ
‰õΩ~°∞ã¨∞Î#flѨÊ\˜H© "˘à◊§O`å K≥=∞@ Ѩ\ ˜ìOk. J`«_»∞ QÆ∞#áêxfl
z<Àfl_çH˜zÛ. ''WOQÍ <åQÆ∞O_® HÍ^Œ∞~å ã≤<Àfl_®. q∞QÆ`« ÉÁHõ¯Å
Hõ`« #∞=Ùfi Eã¨∞HÀ. <Õ#∞ HÍ=e*’a_ç HÍ_çH˜ áÈ~Ú #_»∞O
"åÅ™êΗ— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞, QÆ∞#ѨO JO^Œ∞‰õΩx, ''#∞=Ùfi áÈ~Ú Ñ¨_»∞HÀ
<åÜ«∞<å. q∞QÆ`å Ѩ#O`å <Õ#∞ Eã¨∞‰õΩO\Ï—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ HÍm§_»∞Û‰õΩO@∂ HÍ=e *’a_ç =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ_»∞.
HÍ=e "å_»∞ *’a_çÖ’ H˘Ü«∞ºQÆ∞O[‰õΩ *Ï~°yÅ |_ç L<åfl_»∞.
"≥<≥flÅ U@"åÅ∞QÆ Ñ¨_»∞`«∞O_»_»O =Å¡ J`«x ^ÕǨÏO ã¨QÆO
"≥<≥flÅÖ’#∞, ã¨QÆO pHõ\ ˜Ö’#∞ L#flk.
=∞#∞flQÍ_»∞ ~å=_»O K«∂ã≤ HÍ=e"å_»∞, ''Ѩx ZO`« ^•Hõ
=zÛOk~å—— J<åfl_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞ `«ÅáêQÍ#∞ qÑ≤Ê, qkeÛ,
''ÉÁHõ¯Åxfl\˜H© =¸@ ÃÑ\˜ì<åñ=<åfl. WHõ `˘=fi_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ\˜ì<åO. XHõ\ ˜ `˘qfi W\ÁKÕÛã≤<å—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''ZÅ∞HõÖËñ=<åfl ^˘iH˜<åÜ«∂?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''~˘O_»∞ ^˘iH˜<åÜ«∞<åfl. Pe"≥ÚQÆ∞_»∞
=∂k~°∞O_®~Ú. ~˘O_»∞ Ñ≤_çH˜à◊§ =iHõO‰õΩÅ∞ QÆ∂_® ^•z
ÃÑ@∞ì‰õΩx LO_ç<å~Ú—— Jx `«ÅáêQÍ#∞ <ÕÅg∞^Œ"Õã≤ ^•x g∞^Œ
‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
 86 z=i QÆ∞_çÃã
HÍ=e"å_»∞, ''‰õÄã¨∞O\Ï LO_®"Õ. q∞QÆ`å ÉÁHõ¯Å∞ ZѨC_»∞
`˘=Ùfi`å=Ù?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''q∞QÆ`å "å\˜Hõ`« =∂ Ñ≤ÅQÀ_»∞
ã¨∂ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. <åQÆ∞O_® HÍ^Œ<åfl. XHõ ÉÁHõ¯ `˘"Õfi@ѨÊ\˜H˜
QÆ∞O_çHÍÜ«∞Ö’¡H˜ hà◊√§ ky<å~Ú. áêÜ«∞O g∞^Œ∞O_ç#ѨC_»∞
"˘Oz#fl_»∞ñ"≥`«Î‰õΩO_® W\Ïì\ ˜ ÉÁHõ¯Å∞ #∂~°∞ `˘"Õfi\’}˜‚——
J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ =∞#∞flQÍ_ç â◊s~°OÃÑ·# "≥<≥flÅ =¸ÖÏ#
"≥∞~°∞ã¨∞Î#fl K≥=∞@#∞ K«∂ã¨∂Î, ''B. =Ü«∞ã¨∞ L_çy<åHõ XHõ
^•xH˘Hõ\ ˜ "˘^ŒQÆ^Œ∞—— Jx ''"≥Ú`«ÎO Zxfl ÉÁHõ¯Å‰õΩ =¸@∞
ÃÑ\˜ì<å~°∞?—— J#_çQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''^Œyæ~°^Œyæ~° W~°"≥· ^•Hõ ÃÑ\˜ì<åñ=<åfl. ÉÁHõ¯Å
^Œyæ~° QÀQÆ∞ѨÙÅ¡Å∞ <å\˜<åñ=Ù. HõxÑ≤™êÎ LO_®~Ú K«∂_»∞—— Jx
á⁄ÅO "≥·Ñ¨Ù KÕ~Ú K«∂Ñ≤OKå_»∞.
á⁄ÅOÖ’ JHõ¯_»Hõ¯_» xÅ|_ç L#fl `≥Å¡\ ˜ QÀQÆ∞ѨÙÅ¡Å∞
"≥<≥flÅÖ’ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. XHõ QÀQÆ∞ H˘Ü«∞º ^ŒQÆæ~° z<Àfl_»∞
=Oz# #_»∞"≥∞`«Î‰õΩO_® QÆ∞#ѨO`À `«=Ùfi`«∞O_»_»O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ ZÅ∞ÔQuÎ QÆ\ ˜ìQÍ, ''Fi ã≤<Àfl_®. `˘"Õfi@ѨC_»∞
*Ï„QÆ`«ÎQÍ `˘=Ùfi ֒ѨŠZÅ∞HõÖËQÍ^Œ∞. áê=ÙÅ∞, =∞O„_»QÆ|ƒÅ∞
QÆ∂_® LO\Ï~Ú. ã¨∂ã¨∞‰õΩO\Ï `˘=Ùfi—— J#iKå_»∞.
z<Àfl_»∞, ''J@¡<Õ <åÜ«∞<å——. Jx `«=Ùfi‰õΩO@∂<Õ ã¨=∂^è•#
q∞KåÛ_»∞.
HÍ=e"å_»∞. ''P Ñ≤ÅQÀ_ÕQÆ^Œ~å h Hõ_»∞QÆ∞@∞ì H˘_»∞‰õΩ?——
J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 87
=∞#∞flQÍ_»∞. ''B#<åfl. áÈ~Ú<Àà◊§O`å áÈQÍ "å_˘Hõ¯_»∞
q∞yÖÏfl_»∞—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''*ÏÅ∞ hà◊§‰õΩ Ñ¨Ù\˜ì<å =~°Ñ≤O_»O ѨÙ\˜ì<å_»∞~å
J@ì E_»∞ U#∞QÆ∞ =∂k~° ‰õÄ~å_»`å LO_®_»∞. hˆHñq~å.
L_çy<Õà◊ x#∞fl‰õÄ™È Éˇ\ ˜ì ‰õÄ_»∞ ɡ>Ëì H˘_»∞‰õΩO_®_»∞. Ô~O_»∞
*Ë`«∞Å J_çQ˘zÛ<å=Ù—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Ñ≤e¡ "≥·Éè’QÍxfl K«∂ã≤ ZÅ∞Hõ
=¸~°ÛùáÈ~ÚO^Œ@. J@∞ìOk #∞=Ùfi K≥ѨÊ@O. "å_»∞ K«∂¿ã^•xH˜
J@∞ìO_®_»∞QÍx |∞kÌ ã¨∂zÛO ÉÁuÎQÍ ÖË^Œ<åfl. WO`«
=Ü«∞™⁄zÛOk. `«∂~°∞Ê Un, Ѩ_»=∞~° Un `≥Å=^Œ∞—— Jx
x@∂ìiÛ ''|∞kú ã¨∂zÛO ÖËHõáÈ`Õ áêÜ≥∞. QÆ∞O_≥ ^è≥·~°ºOQÆ∂_®
ÖË^Œ<åfl. U#∞QÆ∞ =∂k~°∞O_®_»O\˜q.
Uñq ÖÏ|O. p=∞‰õΩ#flO`« QÆ∞O_çHÍÜ«∞ ÖË^Œ∞. <ÕxѨC_»∞
‰õÄ`« q#Ѩ_ÕO`« ^Œ∂~°OÖ’ ‰õÄ™È#∞O_»|\˜ì "å_»∞ Ѩx
KÕã¨∞‰õΩO\Ï LO_®_»∞. <Õ#∞ H˘OK≥O Hõ#∞fl =∞~°∞ÔQ·<å##∞HÀ,
KÕuÖ’ Ѩx ~Ú_çÛ ÃÑ>Ëìã≤ WO\˜H˜ Ѩ~°∞ÔQ`«Î`å_»∞. JO`≥O^Œ∞‰õΩ.
WѨC_»∞ P HÍ#QÆ K≥@¡Ö’ Ü«∂_»<åfl QÆ∞_»¡ QÆ∂| ‰õÄ¿ãÎ KåÅ∞.
D_»∞ QÆ_»¤áê~° áêˆ~ã≤ ÉÏ~ÚÖ’ Ѩ_ç<À_»∞ =∂k~° J~°∞û‰õΩO\Ï
D_çH˘KÕÛ™êÎ_»∞—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ HÍ¿ãѨ٠z<Àfl_ç "≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤, ''W\Ïì\’à◊√§ P_®_»
LO\Ï„~å. ã¨∂¿ã^•xH˜ H˘O_»=∂k~°∞O_®~°∞QÍx, D_»∞O_Õ
ѨÙÅ¡nã≤ P_»ÃÑ>Ëì`≥eq LO_»^Œ∞. WOH˘O^Œ~°∞O\Ï~°∞.
ã¨∂¿ã^•xH˜ ZO_»∞`˘Hõ¯ =∂k~°∞O\Ï~°∞ QÍx ~å*Ï˚Å∞ Ѩ>Ëì
`≥e=ÙO@∞Ok—— J<åfl_»∞.
 88 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞, ''=∂ Ñ≤ÅQÀ_»∞ ‰õÄ_® JO`Õ#<åfl. P_»∞O_Õ
ѨÙÅ¡nã≤ D_»Ñ¨>Ëì `≥eqÖË^Œ∞. P =∂„`«O ѨxQÆ∂_» <Õ#∞ ѨHõ¯
#∞O_ç KÕ¿ãÎ<Õ KÕ™êÎ_»∞. <Õ#∞ Z<åflà◊√§O\Ï#∞. D á⁄^ÀÌ ˆ~áÈ
~åeáÈÜÕ∞\’}˜‚. <Õ#∞ áÈ~Ú<åHõ "å_»∞ Ü«∞@ì á⁄@ì
áÈã¨∞‰õΩO\Ï_À U"≥∂. D kQÆ∞Å∞`À<Õ ã¨QÆ"≥∞ÿ áÈ`å
LO_®#<åfl—— Jx HÍ¿ãѨ٠T~°∞‰õΩx. ''D á⁄^Œ∞Ì `≥ÖÏ¡i XHõ
ɡ·~åy Hõ#|_ç<å_»<åfl. <åHõ_»∞ѨÙÖ’ LO_Õ^ŒO`å ɡ·~åy`À
K≥ѨC‰õΩ<åfl. Ñ≤ÅQÀxH˜ ÃÑO_ç¡ KÕ¿ã¿ãÎ P Ñ≤ÖË¡ "å_çx ^À=Ö’
ÃÑ_»∞`«∞O^ŒO\Ï_»∞ ɡ·~åy. J\Ïì\ ˜q [~°QÆOQÆ,
K«∂ã≤<å#O\Ï_»∞. #∞"Õfi =∞O\Ï=<åfl—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ ''ZO^Œ∞‰õΩ [~°QÆ=Ù~å, J\Ïì\ ˜q ^ŒO_çQÍ
[iy<å~Ú. Ñ≤Å¡ WO\’¡ J_»∞QÆ∞ ÃÑ\˜ì# "ÕàÏ qâı+¨O E_»∞ –
P ÅQÆflO =∞Oz^≥·`Õ KÕã¨∞‰õΩ<Àflx *Ï`«Hõ"Õ =∂iáÈ`«∞Ok. #∞=Ùfi
=ÓiˆH Ñ≤ÅQÀ_»∞ – Ñ≤ÅQÀ_»∞ JO\Ï LO_®=ÙQÍx "å_»∞
Ñ≤ÅQÀ_»∞ Uq\˜HÍÜ≥∞. ÃÑO_ô¡_»∞ ZѨC_À =KÕÛã¨∞O_®k. QÆO`«‰õΩ
`«y# ÉÁO`«#∞ `≥zÛ "å_çH˜ =Ú_çÃÑ>Ëìã≤ h<≥uÎ |~°∞=Ù kOK«∞HÀ——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ T~°ó‰õΩǨÏ~°O "åºHÀÑ≤OKÕÖÏ n~°…OQÍ x@∂ìiÛ
''W\Ïì\’xH˜ Ñ≤Å¡#∞ `Õ"åÅO>Ë <À\˜ =∂@ÖÏ J<åfl ...—— Jx
„áê~°OaèOz, L^ŒÜ«∞O `«#∂, ɡ·~åw Hõeã≤ z<Àfl_ç Éèíq+¨º`«∞Î#∞
QÆ∞iOz "Õã≤# Ѩ^äŒHÍÅ#xflO\˜h ѨÙ#â◊Ûù~°} KÕâß_»∞. "Õ∞„ã‘Î
~À_»∞¤ ѨxÖ’H˜ z<Àfl_çx fã¨∞‰õΩáÈ=_»=Ú, ã¨O=`«û~°O ^•Hõ
z<Àfl_çx ~À_»∞¤ ѨxÖ’ LOK«_®xH˜ xâ◊Û~ÚOK«∞HÀ=_»=Ú,
ã¨O=`«û~åO`åxH˜ KÕuH˘KÕÛ _»|∞ƒÖ’ =¸_»∞ ZHõ~åÅ Éèí∂q∞x
H˘#∞HÀ¯=_»=Ú =ÔQ·~åÅhfl q=iOKå_»∞. `˘ÅHõi "å#ʼnõΩ
`«_çã≤# Z„~°<ÕÅÖ’ z<Àfl_»∞ <Õ~°∞ÊQÍ H˘O„_»^Œ∞#∞fl`«∞#fl@∞ì,
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 89
~å„uѨÓ@ "Õ~°∞Ãã#QÆ Ñ¨O@#∞ <åâ◊#O KÕÜ«∞_®xH˜ =zÛ#
J_»q ѨO^Œ∞Å#∞ z<Àfl_»∞ =_çÃãÅ qã≤i `«~°=∞Q˘_»∞`«∞#fl@∞ì,
=i |™êÎÅ`À xO_ç# |O_ç<˘QÆ g∞^Œ z<Àfl_»∞ ‰õÄ~°∞Ûx LO_»QÍ
|O_ç QÆÅQÆÅ=∞x ™êQÆ∞`«∞#fl@∞ì, =¸_»OHõ}ÏÅ ~ÚO\˜ J~°∞QÆ∞
g∞^Œ z<Àfl_»∞ ‰õÄ~°∞Ûx ÉèÏ~°º WzÛ# `åO|∂ÖÏxfl
#=ÚÅ∞`«∞#fl@∞ì, `«# =∞<À<Õ„`åxH˜ Hõ#|_ç# JO^Œ"≥∞ÿ#,
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ^Œ$âߺÅ#∞ =∞#∞flQÍ_»∞ q=iOK«™êQÍ_»∞.
K«O„^Œ∞_»∞ PHÍâ◊O ÃÑ·# ZQÆ„ÉψHH˘nÌ *’a_ç `åÅ∂‰õΩ h_»
H˜O^Œ‰õΩ *Ï~°™êyOk. H˘O`« ¿ãѨ\ ˜H˜ HÍ=ex â◊s~å#flO`«\ ˜h
pHõ\ ˜ HõÑ≤Ê"Õã≤Ok. J`«_»∞ pHõ\ ˜Ö’#∞, =∞#∞flQÍ_»∞ "≥<≥flÅÖ’#∞
‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«#∞ K≥ѨÊ_»O =ÚyOz, ''ÑπÛ—— Jx <À~°∞
K«Ñ¨ÊiOz, L^ŒÜ«∞O ɡ·~åy`À J#fl@∞ìQÍ<Õ, ''W\Ïì\ ˜=hfl HõÅÅ∞
Hõ<Õ^•xH˜, =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<Õ ^•xH˜ ÉÏQÆ∞O\Ï~Ú QÍx =∂
|`«∞‰õΩ<À# W\Ïì\ ˜q [~°∞QÆ∞`åÜ«∂ J<åfl—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''QÆ∞_çÃãÖ’¡ ѨÙ\˜ì<À_»∞ QÆ∞_çÃãÖ’¡<Õ ™ê"åÅx
<˘ã≤ì# ~åÜ«∞ÖË^Œ∞~å, ^Õ=Ù_»∞ Hõ#∞fl `≥~°"åÖËflQÍx =¸_»OHõ}ÏÅ
ѨÓiÖË¡Ok, =¸_»OHõ}ÏÅ q∞^≥ÌÖ’<Õ |`«H˘K«∞Û—— J<åfl_»∞.
JO^Œ"≥∞ÿ#\˜ìq, JѨÙ~°∂Ѩ"≥∞ÿ#\˜ìg J~Ú# "å\˜H˜ k+≤ì
`«QÆ∞Å∞`«∞O ^ŒO\Ï~°∞. Jk HõÅʼnõΩ ‰õÄ_® =iÎã¨∞ÎO^Õ"≥∂.
z<Àfl_ç Éèíq+¨º`«∞Î#∞ QÆ∞iOz `å#∞ WÖÏO\˜ JO^Œ"≥∞ÿ# HõÅÅ∞
Hõ#_»=Ú, P HõÅÅ#∞ W`«~°∞Å`À ѨOK«∞HÀ=_»=Ú =∞Ozk
HÍ^Œx =∞#∞flQÍ_çH˜ JxÑ≤OzOk. J`«_»∞ K«~°ÛhÜ«∂Oâßxfl
=∂~åÛÅ#∞ ‰õΩ<åfl_»∞.
 90 z=i QÆ∞_çÃã
13
=∞#∞flQÍ_»∞, ''XHõ¯ ÉÁHõ¯ `˘=fiQÍ<Õ Ô~O_»∞ ZÅ∞HõÅ∞
^˘iH˜<åÜ«∞<åfl. XH˘¯Hõ¯\˜ |Å~åHÍã≤ =∂ki |eã≤ LO_®~Ú.
HÀã≤ ‰õΩ¿ÑÊ¿ãÎ gÃã_»∞ =∂Oã¨O Ѩ_»∞`«∞Ok—— J<åfl_»∞.
HÍ=e =∞x+≤, ''WOˆQñq. ÉÁHõ¯Åhfl `˘qfi<åHõ Ü«∞@ìÖË^Œ<åfl
#ÅÉèˇ· Ü«∂Éèˇ· ZÅ∞HõÅ∞ ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú. LѨÓÊ, HÍ~°O Uã≤
ZO_Õã≤<å=O>Ë "å~°O k<åÅ∞ ^•Hõ =¸_»∞ ѨÓ@Å∞ u<˘K«∞Û——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''ZÅ∞HõÖËQÍ^Œ∞, XHõ `«@ì =_»∞¡QÆ∂_» [ñ=
JÜÕ∞º@∞ìO_®~Ú. Jã¨ÖË Ü«∂<åk q∞@ì# ѨO_ç# =_»∞¡. ^ŒOz
‰õÄ_˘O_ç uO>Ë, ‰õÄ~å <å~å ÖˉõΩO_®<Õ <å<å~°∞ã¨∞Å∞
ÉÏ~°∞ÎOk. D <ÕÅ k#∞¿ã J\Ïì_çk—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''hÔH@¡ ^≥Å∞û. D <ÕÅ k#∞ã¨∞Hõ`« hÔH@¡
^≥Å∞ã¨∞?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''h‰õΩ ^≥Å=^• J<åfl, W~°"≥· UO_»¡ H˜O^Œ D
<ÕÅO`å =∂^ÕQÆ^•—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ U^À *Ï˝Ñ¨Hõ"≥ÚzÛ#@∞ì ''B, W~°"≥· UO_»¡ H˜O^Œ
D <ÕÅO`å Ü«∂<å^ÀÅ¡^Õ#O@. nx ¿Ñˆ~ Ü«∂<åkq∞@ì QÆ^•——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''WOybã¨∞ ^˘~° =∂‰õΩ Ñ¨\Ïì *Ëã≤zÛ#ѨC_»∞ D
<ÕÅ W@ìÖˉõΩO_≥. Ü«∂_» Eã≤<å *ˇ=Ú_»∞ á⁄^ŒÅ∞, |Å∞ã¨
á⁄^ŒÅ∞, =Ú+≤ì K≥@∞¡, D`« K≥@∞¡ J_çq =∂kiQÍ LO_≥. K≥@∞¡,
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 91
ѨÙ@ìÅ∞, H˘\˜ì; q∞@ì ѨšO ã¨^Œ~°O KÕ¿ã^•xH˜ PÔ~flÅ∞¡ Ѩ\ ˜ìOk.
"å#Å∞ Ѩ_ç#ѨC_»∞ ZeÃѶ·~°∞¡ U¿ã\’Å¡O. "å#Å∞ ÖË#ѨC_»∞
<ÕÅO`å c_»∞ ÃÑ>Ëì\’Å¡O. ÉÏ=ÙÅ∞ `˘qfiOz ¿ãkÌO KÕã¨∞‰õΩ<Õ
`≥eq =∂‰õΩ Ü«∂_ç^Œ<åfl—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''J^Õ <ÕÅ WѨC_≥@∞ìO_®^À ã¨∂_»∞ ã‘`«=∞‡
`å#ñ"å_ç #@∞ìO_®k. ^˘~° D_˘Hõ\ ˜, ZQÆ=<˘Hõ\ ˜ Ô~O_»∞
HÀ<Õ~°∞ ÉÏ=ÙÅ∞ `˘qfiOz<å_»∞. ã¨O=`«û~°O á⁄_»∞QÆ∞<å
|OQÍ~°O ѨO_ç™êÎ LO_®_»∞. ZO^Œ∞‰õΩ ^•~°É’ã¨∞‰õΩO\˜„~å
W\Ïì\ ˜<ÕÅ#∞? J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Uñ=x K≥áêÊÅ<åfl, K≥Ñ≤Ê<å Uñq
ÖÏ|=ÚO_®k? <ÕÅ "≥Ú`«ÎO ^˘~° ¿Ñ~°∞`À Ѩ\Ïì
J~ÚáÈÜ«ÚO_®k. WѨC_»∞ K≥ѨC‰õΩx "˘y¿ãÎ UñqÖÏ|O.
ZÅ∞HõÅ∞fl Ü«∞O@=Å∞fl Ѩ\ ˜ì |`«Hõ=∞x =∂ <˘ã≤ì# ~åã¨∞O_®k.
J@ì<≥˚Ñ≤Ê ã¨iÃÑ@∞ìHÀ"åÅ,—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ QÆ∂_® n~°…OQÍ x@∂ì~°∞Ê q_çz, pHõ\ ˜Ö’#∞Oz,
''Ü«∂<åk q∞>ËìQÍ^Œ∞~å. ^˘~° ^ŒQÆæ~°∞O_Õ Ü«∞Hõ~åÅhfl J@ì
ã¨OáêkOz#"Õ. Wxfl Ü«∞Hõ~åÅ∞ Ü«∞@ì ã¨Oáêkã≤Î=x J_çˆQ
J`À~°\ © HõÖˇ„@∞‰õÄ ÖË^Œ∞. QÆ=Ùh~°∞‰õÄ ÖË^Œ∞, #∞=Ùfi <Õ#∞ P_»
QÆ∂™Èx "˘\˜ì <À~°∞ #ñ=ÖÏeûO^Õ—— J<åfl_»∞.
J`«_»∞ "≥∞ÿHõO kyáÈ`«∞O_»_»O QÆ=∞xOz, ѨHõ¯‰õΩ =Oy,
^Œ∞`«ÎÖ’x HõÅ∞¡#∞ =ÚO`«Ö’H˜ =OKå_»∞. =ÚO`«#∞
ÃÑ^Œ=ÙÅHõO\˜OK«∞‰õΩx XHõ¯ ÃÑ@∞ì# MÏm KÕã≤ H˜O^Œ ɡ\ ˜ì,
''k#=∞O`å QÆ∞O_®e q∞@ì# ^Œ∞H˜¯^Œ∞xfl<å„<å. Ô~O_»∞ ™êà◊√§
^Œ∞xfl =∞_»Hõ ~Ú_çã≤ ÃÑ>Ëì@ѨÊ\˜H˜ H©à◊§hfl ѨzÛ Ñ¨ÙO_»¡~Ú
 92 z=i QÆ∞_çÃã
áÈ~Ú<å~Ú. Wk Hõ_»∞ѨÙÖ’ L#flO`« ¿ãѨ٠<˘Ñ¨C_»∞
J}QÆ`å~Ú. Wk Pqi J~ÚáÈQÍ<Õ <˘Ñ¨CÅ∞ "≥Ú^ŒÅ=Ù`å~Ú——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''D ÖˇHõ¯# `åQÆ`å LO>Ë WOH˘OKÕѨ\ ˜H˜ HÍà◊√§
Kå¿Ñã≤ x„^ŒáÈ`å=Ù. =∞m§ HÍ=Öˇ@ì HÍ™êÎ=<åfl?—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''#∞"˘fiHõ Z„iÉ’QÆÖ’_çq. <Õh_»∞O_Õk
HÍ=eHÀã¨"Õ∞ ##∞‰õΩO\˜"å? U^À =∂@=~°ã¨‰õΩ HÍ=e
LO_®#O`Õ. ^˘~Àà◊§ á⁄Å=∞x `≥eã‘ nxÃÑ·# Hõ<Õfl¿ã\’_≥=~°∞?
PÜ«Úã¨∞û fiáÈ~Ú<À_Õ J\Ïì\ ˜ ѨxH˜ ѨÓ#∞HÀ"åÅ. ѨÙe<À\’¡
`«ÅHÍÜ«∞ ÃÑ\˜ì<À_»<åfl |`«Hõ`å_»∞QÍx, ^˘~Àà◊§ ™⁄`«∞Î g∞^Œ
K≥~Úº "Õã≤<À_»∞ |`«Hõ`å_®?—— J<åfl_»∞.
"≥<≥flÅÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L#fl =∞#∞flQÍ_»∞, ''<å‰õΩ ^≥Å=^• J<åfl.
<å‰õΩ ^≥Å=^•—— J<åfl_»∞ Ç‘Ï#"≥∞ÿ# ã¨fi~°O`À. W~°"≥· UO_»¡ „H˜`«O
"Õ∞HõÅ ^˘OQÆ`«#O `«#ÃÑ· "≥∂Ѩ_»O J`«xH˜ QÆ∞~°∞ÎH˘zÛOk.
P<å_»∞ [iy# ã¨OѶ¨∞@#Å∞ J`«x Hõà◊§=ÚO^Œ∞ Hõ^ŒÅ™êQÍ~Ú.
P k#O ã¨∂~°∞º_»∞ Ѩ_çq∞O@#∞O_»QÍ ^˘~° ѨOÑ≤# =∞#∞+¨μÅ∞
=∞#∞flQÍx QÆ∞_çÃã‰õΩ =KåÛ~°∞. "åà◊√§ J`«x K«OHõÅH˜O^Œ KÕ`«∞Å∞
"Õã≤ ^˘~° =^ŒÌ‰õΩ ÖÏÔH¯àÏ¡~°∞.
Ѩâ◊√=ÙÅ H˘@ìOÖ’ ^˘~° J`«x HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞.
J`«_»∞ ^•Ñ¨Ù‰õΩ ~åQÍ<Õ ^˘~° `«# JaèÜ≥∂QÆO qxÑ≤OKå_»∞.
^˘~°QÍi ^˘_À¡ #∞Oz Ѩ<≥flO_»∞ "Õ∞HõÅ∞ XHõ¯™êiQÆ
=∂Ü«∞=∞Ü«∂º~Ú. "å\˜x =∞#∞flQÍ_Õ =∂Ü«∞O KÕâß_»∞,
^˘~°, ''P "Õ∞HõÅ∞fl Z=iHõ=∂‡=Ù? U =Ó~À¡ J=∂‡=Ù?——
J#_çQÍ_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 93
J`«_® „Ѩâ◊flÅ#∞ KåÅ ™œ=∞ºOQÍ<Õ J_çQÍ_»∞. S#ѨÊ\˜H© P
„Ѩâ◊flÅ∞ XHõ qz„`«"≥∞ÿ# â◊H˜Îx PáêkOK«∞‰õΩx =∞#∞flQÍx
â◊s~°OÖ’x ~°HÍÎxfl QÆ_»¤ Hõ\ ˜ìOKå~Ú. `«# â◊s~°O H˘Ü«∞ºÉÏi
áÈ~ÚOk. r`«QÍo§^ŒÌ~°∞ J`«x K«OHõÅ H˜O^Œ KÕ`«∞Å∞ "Õã¨∞‰õΩx
JÖψQ Ѩ@∞ì‰õΩx L<åfl~°∞. ÖˉõΩO>Ë J`«_»∞ ‰õΩѨÊQÆ
‰õÄeáÈÜÕ∞"å_Õ.
H˘O`« ¿ãѨ\ ˜H˜ J`«_»∞ `Õ~°∞‰õΩx, ''á⁄^Œ∞Ì##OQÍ <å ÃÑO_®¡xfl
fã¨∞‰õΩx J_»qH˜ áÈux ^˘~°. WѨC_Õ QÆ∞_çÃãH˘zÛ HÍà◊√§
KÕ`«∞Å∞—— J`«x "åHõºO ѨÓiÎ HÍÖË^Œ∞.
^˘~°, ''J_»qH˜ h ÃÑO_®¡xfl fã¨HõáÈu"À, h `«e¡x
fã¨HõáÈu"À x#fl_ç yO^≥=~°∞? =∂ ^˘_À¡ "Õ∞HõÅ∞fl Uñq
*Ëã≤<å=Ù J*ˇ˚ѨC—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz, ''Ü«∂<å^À}˜‚ ^˘~å <å‰õΩ
"Õ∞HõÅ`À UO Ѩx? L_»`«Å∞fl, ‰õΩO^Õà◊§#∞ ã¨OÑ≤ á⁄@ì
áÈã¨∞‰õΩ<Õ\’}˜‚. "Õ∞HõÅ Hõ`« <å‰õΩ `≥Å=^Œ∞ ^˘~°—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''h‰õΩ QÍHõ áÈ`Õ WOÔQ=iH˜ `≥Å∞ã¨∞ÎOk~å. Xy\˜
QÍ^Œ∞, Ô~O_»∞ QÍ^Œ∞, Ѩ<≥flO_»∞ "Õ∞HõÅ∞ Hõ#∞fl =¸ã≤ `≥iKÕÖ’QÍ
=∂Ü«∞"≥∞ÿ áÈ~Ú<å~Ú. Wk Ü«∂<å^À_»∞ QÍHõ WOH˘Hõ~°∞ KÕ¿ã
ѨxQÍ^Œ∞. XH˘¯Hõ¯ˆ~ Ü«∂<åk <å H˘_»∞‰õΩÅO`å Ti_çûáÈ~Úi.
Ñ‘_» q~°QÆ_»~ÚO^Œ#∞‰õΩO>Ë #∞"˘fiHõ¯_çq WOQÍ q∞yÖÏfl=Ù?——
J<åfl_»∞. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ J`«x HõO~î°OÖ’ Hõ~°¯â◊`«fiO KÀ@∞
KÕã¨∞‰õΩO@∂ LOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ n#OQÍ, ''Ü«∂<å^À_≥· ѨÙ@ì_»"Õ∞ <å `«áêÊ ^˘~å——
J<åfl_»∞.
 94 z=i QÆ∞_çÃã
=∞}˜Ü«∞O. ''Ü«∂<å^À_≥· ѨÙ@ì_»O h `«Ñ¨CQÍ^Œ∞~å. P
`≥Å¡^˘~° q∞=∞‡ ÅflO^Œsfl T~À¡H˜ fã¨∞H˘zÛ<å_»∞ E_»∞ "å_çk
`«Ñ¨C. xxflOHÍ T~À¡ LO_»xzÛ<å#∞ E_»∞ <åk `«Ñ¨C.
"Õ∞HõÖËflq *Ëã≤<å=Ù~å JO>Ë Ñ¨Ù@HõÅ∂, *Ï`«HÍÅ∞
=∂\Ï¡_»`å"ÕOk~å. =∂ "Õ∞HõÅ∞fl nã¨∞H˘zÛ =∂ ^˘_À¡
ZѨC_ç_çã≤ Ѩ_®Î=Ù? Jk =∂\Ï¡_»∞—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ #∂uÖ’ #∞Oz =ã¨∞Î#fl@∞¡#fl ã¨fi~°O`À, ''<å‰õΩ
`≥Å=^Œ∞ ^˘~°. <å ÃÑO_®¡O a_»¤Å ™êzÛ ^˘~°. "Õ∞HõÅ Hõ`«
<å‰õΩ`≥Å=^Œ∞. #∞qfiO ˆQñ=<åfl J_çy`Õ K≥áêÎ ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''xxflOˆQñ=<åfl J_çˆQ^Õñ=ÙOk~å.
x#fl_»QÍeûO^˘Hõ¯>Ë. #∞=Ùfi Ti_çã≤ Ü«∂_»<åfl Jyæ|_»∞.
Ü«∂<å^À_»∞ XHõ¯ #Å∞ã¨∞ T~À¡ L#fl =∂ Q˘_»∂¤ QÀ^• =∂‰õΩ
^Œ‰õΩ¯=Ù. =∂ ÃÑ·~°∞, ѨKåÛ =∂‰õΩ ^ŒHõ¯=Ù—— Jx ѨHõ¯‰õΩ uiy,
''XÔ~ `«ÖÏ~À_® QÆ∞~°|ƒO_çx |Ü«∞@‰õΩ uÜ«∞º~å—— J<åfl_»∞.
=∞i HÍ¿ãѨ\ ˜H˜ QÆ∞„~°Ñ¨Ù |O_ç `«Ü«∂~°~ÚOk. `«ÖÏi "å_»∞
|O_ç =ÚO^Œ∞ ÉèÏQÍ# ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. |O_ç֒ѨŠ=∞}˜Ü«∞O
‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. XHõ á⁄_»∞QÍ\˜ ^•~°O`À =∞#∞flQÍ_ç Ô~O_»∞
KÕ`«∞Å#∞ =∞}˜Hõ@∞ìÅ =^ŒÌ Hõ\ ˜ì"Õâß~°∞. ^•~°O Ô~O_»= H˘##∞
|O_ç "≥#Hõ ÉèÏQÍ# =Ú_ç"Õâß_»∞.
`«ÖÏi"å_»∞, ''|O_ç Ü«∂_çH˜ áÈ"åÅ ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''<Õ~°∞QÆ áÈbã¨∞ ¿ãì+¨<£‰õΩ áÈh—— J<åfl_»∞.
P =∂@ q#QÍ<Õ =∞#∞flQÍ_»∞, ''"˘^Œ∞Ì ^˘~å. ##∞fl
áÈb™ÈÅ¡‰õΩ JѨÊyOK˘^Œ∞Ì ^˘~å. "åà◊√§ ##∞fl ѨÙÅ∞ã¨∞Ö’H˜
ZñxHõ ÖˉõΩO_® H˘>Ëì ...——
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 95
J`«x =∂@ ѨÓiÎ HÍÖË^Œ∞. WO`«Ö’ `«ÖÏi"å_»∞ QÆ∞„~åxfl
JkeOKå_»∞. |O_ç HõkeOk. =∞#∞flQÍ_»∞ `«∂eѨ_»É’~Ú
`«=∂~ÚOK«∞‰õΩx, ^•~°O `«##∞ ÖÏQÆ∞`«∞O_»QÍ |O_ç "≥O|_ç
#_»=™êQÍ_»∞.
P q^èŒOQÍ T~°∞ =ke# =∞#∞flQÍ_»∞ Ô~O_ÕO_»¡‰õΩQÍx T~À¡
J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ìÖË^Œ∞. J`«_»∞ uiy =KÕÛ@ѨÊ\˜H˜ Ü«∂<åk q∞@ì
~°∂Ѩو~YÅ∞ =∂i áÈ~Ú L<åfl~Ú. Ü«∂<å^Œ∞ÅO^Œ~°∂
^Õâ◊„k=∞‡~°∞Åh, "åà◊√§ [#‡`«ó <Õ~° „Ѩ=$uÎQÆÅ "å~°h, "åà◊§‰õΩ
Ѩ\Ïì *Ëã≤zÛ# Éèí∂=ÚÅ#∞ "åà◊√§ ZѨC_»∞ ™êQÆ∞ KÕÜ«∞ÖË^Œh,
Éèí∂=ÚÅ#∞ =keÃÑ\˜ì J_»=ÙÅÖ’<Õ LO@∞<åfl~°h =∞}˜Ü«∞O
HõÖˇHõì~°∞‰õΩ, WOHÍ ÃÑ·JkèHÍ~°∞ʼnõΩ `«y#O`« ™êHΔͺ^è•~åÅ`À
x"ÕkOK«∞ ‰õΩ<åfl_»∞. Ü«∂<åk q∞@ì#∞ K«@ì|^ŒúOQÍ ÔH·=â◊O
KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
K«O„^Œ∞_»∞ PHÍâ◊OÖ’ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ÃÑ·H˜ =ã¨∞ÎO_»QÍ *’a_ç
`åÅ∂‰õΩ h_» =∞#∞flQÍ_ç g∞^Œ‰õΩ ‰õÄ_® "åºÑ≤OzOk.
#ÅÉèˇ·Ü«∞Hõ~åÅ =iÃÑ·~°∞ |OQÍ~°∞ =<≥fl#∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩ#fl
ã¨=Ú„^ŒO=Öˇ#∂, HÍ=e*’a_ç P ã¨=Ú„^ŒO =∞^茺# XHõ nq
=Öˇ#∞ JQÆ∞Ñ≤ã¨∞Î#flk. *’a_ç =ÚO^Œ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L#fl =∞#∞flQÍ_»∞
W~°"≥· UO_»¡ „H˜`«O ã¨OѶ¨∞@#Å#∞ =∞##O KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.
J`«xH˜ ^•^•Ñ¨Ù HÍ=e"å_»∞ *’a_ç QÆ∞O[ѨHõ¯# <ÕÅg∞^Œ
"≥Å¡H˜ÅѨ_ç QÆ∞„~°∞ÃÑ_»∞`«∞<åfl_»∞.
=iá⁄ÅO #∞O_ç z<Àfl_»∞ QÆ\ ˜ìQÍ J~°z, ''<åÜ«∞<å, #∞=Ùfi
QÆ∞~°∞Î ÃÑ\˜ì# ÉÁHõ¯Åhfl `˘"Õfiã≤<å. ZÅ∞HõÅ∞, =iHõO‰õΩÅ∞
=∞ã¨∞ÎQÍ ^˘iH˜<å~Ú.—— Jx K≥áêÊ_»∞.
 96 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞ QÆ∂_» QÆ\ ˜ìQÍ J~°z, ''S`Õ WHõ =K≥ÛÜü∞.
ZÅ∞HõÖÁflHõ `«@ìÖ’, =iHõO‰õΩÖÁflHõ `«@ìÖ’ Uã¨∞‰õΩx =K≥ÛÜü∞.
ã¨QÆO ~åui ^•\˜Ok. WO\˜H˜ áÈ^•O—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ J~°=_»O`À HÍ=e"å_çH˜ "≥∞ʼnõΩ= =zÛOk.
J`«_»∞ ÖËz ‰õÄ~°∞Ûx K«∞@∂ì K«∂ã≤, ''#∞=Ùfi WOQÍ D_»<Õ
LO_®"å? Ѩx =ÚyOK«∞‰õΩx WÅ∞¡ KÕi<å=#∞‰õΩO\˜—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Ѩx J~ÚáÈ~ÚO^Œ<åfl. WOQÆ Ü«∞ÅÉÏ~°^Œñ
=#∞‰õΩO\Ï LO_®O. x#∞flÖËÑ≤, h`À XHõ =∂@ K≥ѨʉõΩO_®
"Õ∞O =∂„`«O Ü«∞@ì áÈ`åñ=<åfl—— J<åfl_»∞.
WO`«Ö’ z<Àfl_»∞ Ô~O_»∞ `«@ìÅ#∞, =¸@∞ ‰õΩO_»Å#∞,
QÆ∞#áêxfl `≥zÛ *’a_ç =^ŒÌ kOKå_»∞. HÍ=e"å_»∞ HõÅ∞¡ "≥∞ÿHõO
=¸ÖÏ# "åeáÈ`«∞#fl Hõ#∞Ô~ѨÊÅ#∞ ÉèÏ~°OQÍ ZuÎ Ô~O_»∞
`«@ìÅÖ’H˜ K«∂ã≤, ''Fi h Ü«∞=∞‡!
XHõ `«@ì xO_» ZÅ∞HõÅ∞, XHõ `«@ì xO_» =_»∞¡. XHõ "å~°O
QÍ^Œ∞, Ô~O_»∞ "å~åÅ ^•Hõ g∞~°∞ J<åflxH©, ‰õÄ~°‰õΩ `«_»∞ñ=Ù‰õΩ<Õ
Ѩ<Õ ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ã¨O`À+¨O`À ѨO_ç¡H˜eã¨∂Î, ''ZÅ∞HõÖËQÍ^Œ∞. `«@ì
J_»∞QÆ∞# <åÅ∞QÆ∞ Ü«∞O@=Å∞ QÆ∂_» LO_®~Ú. XH˘¯Hõ¯\˜ ѨOk
Ñ≤Å¡ÅO`« LO_®~Ú—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ "≥∞ÿHõO =ÚOK«∞H˘ã¨∞ÎO_»QÍ =∞m§ Ѩ_»∞‰õΩx,
''WOˆQñq WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩáÈ~Ú Ñ¨O_»QÆ *Ëã¨∞HÀO_ç. HÍ"åÅO>Ë
XHõ ^Œ∞`«Î HõÅ∞¡ QÆ∂_» fã¨∞‰õΩáÈO_ç. P =¸Å# ~˘O_»∞
^Œ∞`«ÎÅ∞O\Ï~Ú. XHõ ^Œ∞`«Î fã¨∞‰õΩáÈO_ç—— Jx HõO_»∞¡ =¸ã¨∞‰õΩx
x„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 97
=∞#∞flQÍ_»∞, z<Àfl_»∞ `«=∞ H˘~°=Ú@¡#∞, `«@ìÅ#∞, HõÅ∞¡
^Œ∞`«Î#∞ fã¨∞‰õΩx |Ü«∞Å∞ ^Õ~å~°∞.
"åo§^ŒÌ~°∞ XHõi "≥#Hõ XHõ~°∞QÍ QÆx=∞Å "≥O|_ç #_çz,
U~°∞#∞ ^•@∞‰õΩx Ti "≥·Ñ¨Ù #_»=™êQÍ~°∞.
Ü«∂<åk q∞@ì ѨHõ¯ á⁄ÅOÖ’ HÍ=e L#fl Ô~·`«∞ XHõ™êi, ''F
– ǨϟÜü∞—— J#~°Kå_»∞. J`«xH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ =∞~À á⁄ÅOÖ’
L#fl Ô~·`«∞, ''F– ǨϟÜü∞—— J#~°Kå_»∞. =∞}˜Ü«∞OQÍi á⁄ÅOÖ’
L#fl HÍ=e "å_»∞ =∂„`«O ã¨#flQÆ QÆ∞~°Hõ ÃÑ_»∞`«∂ *’a_çÖ’
"≥Å¡H˜Å Ѩ_çL<åfl_»∞.
14
~å„u Ô~O_»= *Ï=Ú QÆ_çzOk. ɡ·~åy QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ~° T~°∞
|Ü«∞@ KåѨg∞^Œ Ѩ_»∞‰õΩx #HõΔ„`åÅ ˆHã≤ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. J_»∞QÆ∞Å
ã¨=fi_ç qx J`«_»∞ ѨHõ¯‰õΩ K«∂âß_»∞. `«O„_çH˘_»∞‰õΩe^ŒÌ~°∞
|~°∞=ÙÅ∞ "≥∂ã¨∞‰õΩO@∂ QÆ∞_çÃã =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ~°∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«# <≥uÎg∞^Œ, Éèí∞[O g∞^Œ L#fl ™ê=∂#∞#∞
kOz ÃÑ\˜ì, ''ã¨QÆO ~å„u ^•\˜ áÈ~ÚOk. WOQÍ x„^ŒáÈÖË^•
™êñq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ÖËz ‰õÄ~°∞Ûx, ''<å x^ŒÌ~° ˆH"≥ÚK≥Û. WѨÊ\˜H˜ Ѩk™ê~°∞¡
x„^Œ áÈ~Ú<å. Ѩk™ê~°∞¡ "Õ∞ʼnõΩ<åfl... D =Ü«∞ã¨∞Ö’ =KÕÛk
HÀ_çx„^ÕQÆ^•—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''J@ìx `≥Å∞ûO>Ë =∂`À ÉÏ@∞ Ü«∂<åk
q∞@ì‰õΩ fã¨HõáÈÜ«ÚO^Œ∞<Õ—— J<åfl_»∞.
 98 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy, ''P_çH˘zÛ <Õ#∞ KÕ¿ã Ѩx =∂„`«O U=ÚO_®k. <å‰õΩ
Jã¨ÖË ˆ~pHõ@∞¡. á⁄^Œ∞ÌáÈ~Ú<åHõ ‰õÄã¨∞#fl `å=Ù #∞Oz
Hõ^ŒÖÏÅO>Ë Z=Ù~°<åfl KÕ~Ú Ñ¨@∞ì‰õΩx #_çÑ≤OKåeûO^Õ——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''<Õ#∞ =∂„`«O P_» KÕã≤O^Õñg ÖË^Œ∞ ™êñq.
HÍ=Å∞O_Õ =∞x+≤ ^ŒQÆæ~° ‰õÄ™Èx ~åháÈh =∂@Å∞ =∂\Ï¡_»`å
LO\˜. KÕ¿ã Ѩ#O`« =∞# Ñ≤ÅQÀ_Õ KÕã≤<å_»∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''g∞~°∞ ~åu~°O`å J@ì<Õ LO_ç `≥ÖÏ¡i<åHõ
=™êÎ~°#∞‰õΩO\˜. WO`« a<≥fl =™êÎ~°#∞HÀÖÏ—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''WOÔQ=_»<åfl S`Õ `≥Å¡"åˆ~^•HÍ `˘=Ùfi‰õΩO\Ï<Õ
LO_»∞#∞. =∞# Ñ≤ÅQÀ_»∞ QÍ|\˜ì ÔQ_ç¿ãÑ≤\’¡ `˘"Õfiã≤<å_»∞. <Õ#∞
ÉÁHõ¯Å∞O_Õ `å=ÙÅ∞ EÑ≤Oz QÆ∞#ѨO KÕuH˜zÛ<å#O`Õ.
Ñ≤ÅQÍ_»∞ ÉÁHõ¯Åhfl ѨOk =∂ki ‰õÄ~å_Õã≤<å_»∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy `«@ìÅÖ’H˜ K«∂ã≤, ''ZÅ∞HõÅ∞ =∞ã¨∞ÎQÍ ^˘iH˜#@∞¡O
_®~Ú. D =_»∞¡ Ü«∂_çq? J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞. ''Jq ÉÁHõ¯Ö’¡<Õ ^˘iH˜<å~Ú. ZÅ∞HõʼnõΩ
=∞#∞+¨μʼnõΩO_Õ `≥eq LO@∞Ok ™êñq. =_Õ¡ HÍ^Œ∞.
*Ï=∞HÍÜ«∞Å∞, zO`«HÍÜ«∞Å∞ QÆ∂_® f㨉õΩáÈ~Ú
^•K«∞‰õΩO\Ï~Ú—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ HõÅ∞¡^Œ∞`«Î#∞ kOz ÃÑ\˜ì, ''`å`å D HõÅ∞¡ ^Œ∞`«Î
=∂„`«O ZÅ∞Hõ ÉÁHõ¯Ö’¡ ^˘~°HõÖË^Œ∞—— Jx `å<å_ç# K«`«∞~ÀH˜ÎH˜
`å<Õ Ñ¨HõѨHõ #"åfi_»∞.
ɡ·~åy ''HõÅ∞¡^Œ∞`«Î UOk—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 99
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"Õ∞ñ "˘KÕÛ@ѨC_»∞ HÍ=eQÍ¿ã\ÏÜ«∞# D
HõÅ∞¡^Œ∞`«Î WzÛ <å_»∞ ™êñq. ZÅ∞HõÅ∞, =_»∞¡ =∞ã¨∞ÎQÍ
^˘iH˜<å~ÚQÆ^• D ѨÓ@ ѨO_»QÆ *Ëã¨∞HÀ=∞x K≥Ñ≤Ê
~ÚzÛ<å_»∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞, ''B#∞ `å`å, D ѨÓ@ =∞#O ѨO_»QÆ KÕã¨∞HÀ"åÅ,
Wxfl =_»∞¡ <Õ<≥ѨC_»∂ HõO_»¡ E_»ÖÏ ‰õÄ~°*Ëã¨∞‰õΩ<Õ^•xH˜ `«@ì
J_»∞QÆ∞# <åÅ∞QÆ∞ Ü«∞O@=Å∞O_®~Ú—— Jx QÆ∞_»∞¡ uѨC`«∂,
''XHõ\ ©, Ô~O_»∂ QÍ^Œ∞, <åÅ∞QÆ∞ Ü«∞O@=Å∞O_®~Ú. XH˘¯Hõ¯\˜
ѨOk Ñ≤Å¡ÅO`«∞O_®~Ú. WHõ HõÅ∞¡ ^Œ∞`«Î LO_»<Õ LO_®k. =∞#O
WѨC_Õ Ñ¨O_»QÆ *Ëã¨∞HÀ"åÅ `å`å—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''#∞=Ùfi `≥ÖÏ¡ˆ~ ^•Hõ PˆQ@∞¡ ÖË=Ù QÆ^Œ~å——
z<Àfl_»∞, `«O„_çx Zkiã¨∞Î#fl ã¨fi~°O`À, ''ZO^Œ∞‰õΩ PQÍÅ——
ZÅ∞HõÅ∞ D_»<Õ LO_®~Ú. =_»∞¡ D_»<Õ LO_®~Ú. HõÅ∞¡^Œ∞`«Î
D_»<Õ LO_®k. WOQÆ `≥ÖÏ¡Ô~^•ÔHO^Œ∞‰õΩ JQÍÅ?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''Wn ™êñq D_ç Hõ`«, uO_ç ^ŒQÆæ~° XHõ¯ K«#O
PQÆ_»∞. |„Ô~Q˘_»∞¤ ‰õΩ_çu HÍ_çH˜ LiH˜#>Ëì—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy |qi QÆ_»¤O HõkÖËÖÏQÆ #qfi, ''=∞i "å_ç<Õñq
*ˇÜ«∞º=∞O\Ï=<åfl. KÕu "Õà◊§‰õΩ "≥#fl ѨÓã≤ <åHõ‰õΩO_®
LO_»=∞O>Ë Ü«∞@∞¡O\Ï_»∞?—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ U^À ™êkèOz#@∞¡, ''J@ì K≥ѨC`å`å. J@ì *ˇÑ¨C?——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ J~°KÕ`«∞Å∞ uÑ≤Ê, ''`å`å =∞#∞=Úà◊§k XˆH
=∂@ S#ѨC_»∞ WOQÆ <Õ#∞ KÕ¿ã^Õñ=ÙO_®k. WѨC_Õ Ñ¨O_»QÆ
100 z=i QÆ∞_çÃã
*Ëã¨∞‰õΩO^•O Ѩ@ìO_ç. XÔ~ ã≤<Àfl_®, =ÚO^Œ∞ #∞=Ùfi =_»∞¡ ~À\’¡
Uã≤ ^ŒOK«∞. <Õ#∞ ZÅ∞HõÅ Hõ`« E™êΗ— J<åfl_»∞.
P =∂@ HÀã¨"Õ∞ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î#fl@∞ì z<Àfl_»∞ "≥O@<Õ
ѨxÖ’H˜ kQÍ_»∞. `«@ìÖ’x =_»¡#∞ ^Àã≤à◊§`À fã≤ ~À\’¡ áÈã≤
^ŒOK«™êQÍ_»∞. "å_»∞ ~À\˜ K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂, ''U ca – ™È
ca—— Jx ~åQÆO fã¨∂Î, |Å"≥∞ÿ# KÕ`«∞Å`À ^ŒOK«∞`«∞O_»QÍ =_»∞¡
aÜ«∞ºOQÍ =∂~°™êQÍ~Ú. "å_»∞ P aÜ«∂ºxfl h\˜Ö’ Hõ_çy XHõ
=∞\˜ì áê„`«Ö’ áÈâß_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ `«@ìÖ’#∞Oz ZÅ∞HõÅ#∞ XH˘¯Hõ¯^•<Õfl fã≤
`ÀHõÅ#∞ HÀã≤ "Õâß_»∞. P `ÀHõÅxfl\˜x Hõ@ìQÆ\ ˜ì QÆ∞_çÃãÖ’ XHõ
‰õΩO_»Ö’ ^•z ÃÑ\Ïì_»∞. ZÅ∞HõÅ#∞ HÀã‘ „¿Ñ=ÙÅ#∞ fã≤ "Õâß_»∞.
q∞ye# â◊s~åÅ#∞ =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞QÍ HÀã≤, P =ÚHõ¯Å‰õΩ
LѨC, Ѩã¨∞ѨÙ, HÍ~°O Ѩ\ ˜ìOKå_»∞. P =ÚHõ¯Åxfl\˜h ã¨#fl\˜
^•~åxH˜ QÆ∞zÛ, QÆ∞_çÃã "≥#Hõ `À~°}O ÖÏQÆ „"ÕÖÏ_»nâß_»∞.
z#flqQÍ L#fl ZÅ∞Hõ Ñ≤Å¡Å#∞ ~ål =ÚO^Œ∞ Ѩ_Õâß_»∞. PY~°∞#
`«@ì J_»∞QÆ∞# <åÅ∞QÆ∞ Ü«∞O@=Å#∞ fã≤ =ÚHõ¯Å∞ HÀã≤ XHõ
=∞\˜ì áê„`«Ö’ "Õâß_»∞.
D Ö’QÍ Éˇ·~åy "≥<≥flÅÖ’ `å~å_»∞`«∂ "≥kH˜ ~åà◊§#∞ `≥zÛ
QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ~° Ô~O_»∞ á⁄~ÚºÅ∞ J=∞~åÛ_»∞. á⁄~ÚºÖ’ ZO_»∞
ѨÙÅ¡Å#∞, ZO_»∞\ωõΩÅ#∞ "Õã≤ ~°yÖÏÛ_»∞. =∞\˜ì áê„`«Å∞
á⁄~ںŠg∞kÔHHͯ~Ú.
"åà◊√§ =ÚQÆ∞æ~°∞ =∞O_»∞`«∞#fl á⁄~ںŠK«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.
JÅ¡O`« ^Œ∂~å# ~ål Hõ_»∞ѨÙ#∞ <ÕʼnõΩ PxOz ZÅ∞Hõ Ñ≤Å¡Å#∞
peÛ uO@∞#flk.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 101
=∞#∞flQÍ_»∞ HõÅ∞¡^Œ∞`«Î#∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ÖωõΩ¯x, =ÚO`«#∞ xOÑ≤,
ɡ·~åyH˜ JOkOz, ''#∞=Ùfi É’}© K≥~Úº ™êñq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy `«# <À\˜Hõ_»¤OQÍ L#fl g∞™êÅ#∞ ѨHõ¯‰õΩ `Àã≤,
QÆ∞ÔH¯_»∞ `åy, ''ÉÏQÆ Ñ¨Ùeã≤áÈ~ÚOk QÆ^Œ<åfl. Wk k#=∞O`å
ZO_»Ö’ LO_ç#@∞¡Ok—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''`åy`Õ Ñ¨Ùeã≤áÈ~Ú# HõÖË¡ `åQÍe ™êñq.
JѨC_Õ kOz# HõÅ∞¡ D áêÜ«∞Hõ@∞ìÖ’ P_»"åà◊√§ ‰õÄ_® `åQÆ~°∞——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy =ÚO`«#∞ MÏm KÕâß_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞ `å<˘Hõ
=ÚO`≥_»∞ =OK«∞‰õΩx `åy, ÖÁ@ì"Õã≤ ÃÑ^•Å‰õΩ JO@∞‰õΩx L#fl
HõÅ∞¡ K«∞Hõ¯Å#∞ `«∞_»∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞. z<Àfl_»∞ `«O„_ç KÕu #∞O_ç
=ÚO`«#∞ ÖωõΩ¯x, HõÅ∞¡ =OK«∞‰õΩx `«ÅÃÑ·ÔHuÎ, Ñ‘HõÃÑ·H˜ H˜O^Œ‰õΩ
P_»∞`«∞O_»QÍ QÆ@QÆ@ `åQÍ_»∞. =ÚO`«#∞ H˜O^Œ ɡ\ ˜ì, ''Uñq
Hõ=∞‡QÍ LOk <åÜ«∞<å. HÍqÖÏÜ«∞# *’a_çÖ’ WOQÍ XHõ ^Œ∞`«Î
LO_®k. JkQÆ∂_® `≥K«∞ÛHÀ#∞O>Ë ÉÏQÆ∞O_»∞.—— J<åfl_»∞.
=∞\˜ì áê„`«ÅÖ’ J#fl=Ú, ‰õÄ~° L_»∞‰õΩ`«∞<åfl~Ú. á⁄~ÚºÖ’
#∞O_ç á⁄QÆÅ∞, áê„`«Å #∞O_ç Pqi ã¨#flQÍ ÃÑ·H˜ ÖËã¨∞Î<åfl~Ú.
D JѨ~å„u"Õà◊ K≥@∞ìH˜O^Œ á⁄QÆÅ∞ ÖËã¨∞ÎO_»_»O QÆ=∞xOz
H˘=∞‡Å g∞^Œ x„kã¨∞ÎO_ç# H͉õΩÅ∞ H˘xfl ÖËz, HÍ=ÙHÍ=Ù=∞x
HÍ¿ãѨ٠Jiz, =∞m§ x„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl~Ú.
HõÅ∞¡ =ÚO`« P =Úyæi =∞^茺 XHõi KÕ`«∞Å #∞O_ç XHõi
KÕ`«∞ÅÖ’H˜ =∂~°∞`«∂ =ÙOk. „Hõ=∞OQÍ ^Œ∞`«ÎÖ’ HõÅ∞¡ =∞@ìO
`«QÆ∞æ`«∂ LOk. "åà◊§ =ÚQÆ∞æi Hõ_»∞ѨÙÅÖ’ HõÅ∞¡ "≥K«ÛQÆ
‰õΩ^Œ∞~°∞‰õΩO@∞#flk. "åà◊§ <åÅ∞HõÅ∞, HÍà◊√§, KÕ`«∞Å∞
102 z=i QÆ∞_çÃã
uq∞‡Ô~‰õΩ¯`«∞<åfl~Ú. "åà◊§ HõO~î°ã¨fi~åÅ∞, =∂@Å∞, KÕ+¨ìÅ∞
„Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ =∂~°™êQÍ~Ú.
z<Àfl_»∞ =∂\˜=∂\˜H˜ "≥∂HÍà◊§ g∞^Œ "≥∂KÕ`«∞Å g∞^Œ =Oy
L_»∞‰õΩ`«∞#fl áê„`«ÅÖ’H˜ K«∂ã¨∂ΠѨO_ç¡H˜eOK«™êQÍ_»∞.
ɡ·~åy, ''ÔQ_çH˘Hõ™êi `˘Oy K«∂¿ãÎ Uñq HõxÑ≤ã¨∞ÎOk~å
Ñ≤ÅQÍ, Jq ѨÓ~å L_çˆH^•Hõ h‰õΩ LK«Û PˆQ@∞ìÖË^Œ∞ QÆ^Œ~å——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"å_»∞ PQÆ_»∞ ™êñq ZѨC_»∂ JO`Õ, J#flO
L_»Hõ`å LO>Ë "å_»∞ P=٠ѨÅñ"≥·`Õ W_»∞QÆ∞ÖÏ_ç#@∞ì
W_»∞QÆ∞ÖÏ_»`å_»∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ''P=٠ѨÅñ"≥·`Õ W_»∞QÆ∞ÖÏ_Õk <Õ#∞ QÍ^Œ∞ `å`å.
HÀ_≥ W_»∞QÆ∞ÖÏ_»∞`«∞Ok—— Jx ѨHõѨHõ #"åfi_»∞. JÖÏ #=Ùfi`«∂<Õ
=∞m§ J~°KÕ`«∞Å g∞^Œ, "≥∂HÍà◊§ g∞^Œ =Oy áê„`«Ö’H˜ `˘Oy
K«∂_»™êQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''WOQÆ"å_»∞ =∞#Ö’HõOÖ’H˜ ~å_»∞ ™êñq.
J#fl=¸, ‰õÄ~° á⁄~Úº g∞^Œ#∞Oz kˆQ^•Hõ "åxÖ’HõO J@ì<Õ
LO@∞Ok. JO`«^•Hõ =∞#O QÆ∞H˜¯à◊√§ q∞OQÆ`å
‰õÄã¨∞<Õ^≥O^Œ∞‰õΩ? #∞"Õfi^≥·<å XHõ Hõ`« ÃãѨC ™êñq—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞, ''B `å`å. #∞=Ùfi Hõ`« *ˇÑ¨C. Hõ`« ZO^Œ∞‰õΩ. XHõ
áê@ áê_»∞. `«O|∂~° Ѩ@∞ì‰õΩx D^Œ∞eÌ~°QÆ`å=Ù QÆ^Œ. XHõ =∞Oz
áê@ áê_»∞—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ''ZO^Œ∞‰õΩ áê_»#∞. `«Ñ¨Ê‰õΩO_® áê_»`å#∞. J_»¤"≥∞ÿ#
ÅO[Å∞, ÅO[H˘_»∞‰õΩÅ∂ J_çy`Õ áê_Õ\’}˜‚. <å =∞#=∞_»∞
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 103
J_çy`Õ áê_»<å. `«O|∂~° `≥K«∞Û‰õΩO\Ï#∞O_»∞—— Jx ÃÑ·H˜
ÖË=É’Ü«∂L.
z<Àfl_»∞ J`«x Éèí∞[O g∞^Œ KÕ~Ú "Õã≤ ‰õÄ~ÀÛɡ_»∞`«∂,
''#∞=Ùfi ‰õÄ™È `å`å. Jã¨ÖË ˆ~pHõ@¡O\˜q. `«O|∂~°#∞ <Õ#∞
`≥™êΗ— Jx ÖËz `«∂Å∞‰õΩO@∂ QÆ∞_çÃãÖ’H˜ "≥o§ `«O|∂~°#∞ `≥zÛ
WKåÛ_»∞.
ɡ·~åy ÉÏã≤OѨ@∞ì "Õã¨∞‰õΩx `«O|∂~°#∞ g∞@∞`«∂
áê_»™êQÍ_»∞.
''KÕ<≥@¡ QÍ`«∞
^Õ"å
KÕ<≥@¡ QÍ`«∞——
á⁄~ÚºÖ’ ZO_»∞ ѨÙÅ¡Å∞ z@Ѩ@=∞x K«Ñ¨C_»∞ KÕã¨∂Î
HÍÅ∞`«∞<åfl~Ú. `«O„_ç H˘_»∞‰õΩe^ŒÌ~°∞ Jã¨ÖË HõÅ∞¡"≥∞ÿHõO =Å¡
xÅHõ_»QÍ ÖËx `«ÅÅ#∞ TѨÙ`«∂, `˘_»Å g∞^Œ `åà◊O
"ÕÜ«∞™êQÍ~°∞. ~ål ZÅ∞HõÅ#∞ pÅÛ_»O =∂x "≥∂Ô~uÎ
`«O|∂~°#∞ `«^ÕHõOQÍ K«∂_»™êyOk.
"≥<≥flÅÖ’ ã¨∞^Œ∂~å# HõxÑ≤ã¨∞Î#fl H˘O_»Å#∞ K«∂ã¨∂Πɡ·~åy
áê_»∞ `«∞<åfl_»∞. J`«_»∞ QÆ`« =ÚÃÑ·Ê ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ ™êyã¨∞Î#fl
J<Õfi+¨}, J<Õfi +¨}Ö’x [Ü«∂Ѩ[Ü«∂Å∞ P áê@Ö’ ^•y
L<åfl~Ú.
''F ^Õ"å D KÕ#∞#∞ ZÖÏ HÍáê_»∞H˘#QÆÅ#∞.
Ѩ~°=∂`«‡"≥·# hÖ’ b#=∞ÜÕ∞º^•Hõ D P`«‡#∞ ZÖÏ
HÍáê_»∞H˘#QÆÅ#∞.
104 z=i QÆ∞_çÃã
<å P`«‡ J<Õ D KÕ#∞ Z<Àfl P@∞áÈ@∞ʼnõΩ
QÆ∞~°=Ù`«∂ LOk
F ^Õ"å D KÕ#∞#∞ ZÖÏ HÍáê_»∞H˘#QÆÅ#∞.
ÉèÏ~°º, Ñ≤Å¡Å∞ <Õ Ñ≤K«∞ÛHõÅ∞, zÅ∞HõÅ KÕ#∞ g∞^Œ "åÅ∞
`«∞<åfl~Ú.
F ^Õ"å D KÕ#∞#∞ ZÖÏ HÍáê_»∞H˘#QÆÅ#∞.
HÍ=∞„HÀ^è•Å<Õ ZÅ∞HõÅ∞, U^Œ∞ѨO^Œ∞Å∞
<å KÕ#∞#∞ <åâ◊#O KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
F ^Õ"å D KÕ#∞#∞ ZÖÏ HÍáê_»∞HÀQÆÅ#∞.
"≥∂ǨÏ=Ú, „ÉèÏOu J<Õ á⁄QÆ=∞OK«∞ KÕ=∞#∞ ‰õ=Ú‡`«∞#flk.
F ^Õ"å D KÕ#∞#∞ ZÖÏ HÍáê_»∞H˘#QÆÅ#∞.
ã≤~°∞Å∞, ã¨OѨ^ŒÅ∞ J<Õ H©@HÍÅ∞ <å
KÕ#∞#∞ H˘iH˜ "Õã¨∞Î<åfl~Ú.
F ^Õ"å! D KÕ#∞#∞ ZÖÏ HÍáê_»∞HÀQÆÅ#∞.
F ^Õ"å! Ѩ~°=∂`«‡"≥·# hÖ’ b#=∞ÜÕ∞º
<å P`«‡#∞ ZÖÏ HÍáê_»∞HÀQÆÅ#∞——
ɡ·~åy áê@#∞ =ÚyOz `«O|∞~° H˜O^Œ ɡ\Ïì_»∞. HõÅ∞¡ ^Œ∞`«Î
MÏm J~ÚOk. z<Àfl_»∞ z=i™êiQÆ =ÚO`«#∞ ÃÑ·ÔHuÎ `åy.
''^Œ∞`«Î MÏm J~ÚáÈ~ÚOk. `å`« É’}© KÕã≤<å_»∞. =∞#=_»∞
PY~°∞ K«∞Hõ¯ `åy<å_»∞—— Jx ^Œ∞`«ÎÖ’H˜ `˘Oy K«∂ã≤, ^•xx ZuÎ
É’i¡OKå_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''Uñq áê@ áê_ç<å=Ù ™êñq. U_»∞Ѩ٠áê@.
=∞#O ѨO_»QÆ *Ëã¨∞‰õΩO\Ï LO_®ñ"å? ÖˉõΩO>Ë Z=Ù~°<åfl K«¿ãÎ
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 105
ѨÓ_çÛ ÃÑ\˜ì "˘áêÊi áê_»`å LO_®ñ"å?—— Jx H˘_»∞‰õΩ "≥·Ñ¨Ù
uiy, ''XÔ~ ã≤<Àfl_®, #∞"˘fiHõ ‰õΩâßÅ áê@ áê_»~å. áÈ~Ú<≥flÅ
|∞zÛ=∂ñ= ÃÑO_ç¡HÍ_» áê_ç<å=Ù E_»∞. P áê@áê_»∞——
J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞. ''áê_»@ñ"ÕOk! P_»#∞QÆ∂_» P_»`å. #∞gfi ^Œ∞`«Î
g∞^Œ ^Œ~°∞"≥~Úº `å`å—— Jx MÏm ^Œ∞`«Î#∞ ɡ·~åy =ÚO^Œ∞‰õΩ
[iÑ≤, ÖËz xÅ∞Û<åfl_»∞. "å_»∞ xHõ¯~°∞#∞ ayOz Hõ@∞ì‰õΩx,
J_»∞QÆ∞ÖËã¨∂Î, KÕ`«∞Å∞ uѨC`«∂, á⁄~Úº K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂
áê_»™êQÍ_»∞.
''ã‘=∞ ^•hfl |∂q∞^•<Àfl~°Ü«∞º
ã‘=∞ Q˘Ö’¡Å¡ z#fl^•hfl ...
... ... ... ... ... ... ... ——
z<Àfl_»∞ áê_ç# K«~°}Ï<Õfl áê_»∞`«∞O_»_»O QÆ=∞xOz
=∞#∞flQÍ_»∞ QÆ|∞‰õΩ¯# ÖËz, ''áê_ç# #∞_»∞ˆQ áê_»`å
LO_®"ÕOk~å Ñ≤Å¡ <åH˘_»HÍ—— Jx z<Àfl_ç Ñ≤„~°ÃÑ·# XHõ `«#∞fl
`«xfl ''áê@ <Õ#∞ áê_»`å#∞. #∞=Ùfi =O`«áê_»∞. #∞=Ùfi
^Œ~°∞"≥~Úº ™êñq. =∞#O áê@ áê_ç`Õ ^Œ∞=Ú‡ÖËzáÈ"åÅ——
J<åfl_»∞. J`«_»∞ `«ÅáêQÍ#∞. QÀK≥#∞ ayOz Hõ@∞ì‰õΩx á⁄~ÚºÅ
K«∞@∂ì ÅÜ«∞|^ŒúOQÍ ZQÆ∞~°∞`«∂ áê_»™êQÍ_»∞. z<Àfl_»∞
=O`«áê_»∞`«∂ `«O„_ç "≥O|_ç ZQÆ~°™êQÍ_»∞.
''ã‘=∞ ^•hfl |∂q∞ ^•<Àfl~°Ü«∞º
ã‘=∞ Q˘Ö’¡Å¡ ã≤#fl^•xfl.
`«∂~°∞Ѩ٠ã‘=∞ ^•<Àfl~°Ü«∞º
106 z=i QÆ∞_çÃã ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 107
`«∂~°∞Ѩ٠ã‘=∞ ^•<Àfl~°Ü«∞º `ÀHõ P_çã¨∂Î P =ÚQÆ∞æih =∂iÛ =∂iÛ K«∂_»™êyOk.
`«∂~°∞Ѩ٠ã‘=∞ ^•<Àfl~°Ü«∞º zO`« K≥@∞ì H˜O^Œ [~°∞QÆ∞`«∞#fl ã¨O^Œ_ç qx H˘=∞‡Å g∞^Œ∞#fl
H͉õΩÅ∞ x„^ŒÖËz, H˜Ok H˘=∞‡Å #∞Oz ÃÑ· H˘=∞‡Å‰õΩ, JHõ¯_»
`«∞q∞‡ ѨÓÅ Ô~·Hõ^•xfl IIã‘=∞^•hflII #∞Oz WOHÍ ÃÑ· H˘=∞‡Å‰õΩ KÕ~å~Ú. H˘xfl H͉õΩÅ∞ HÍ=Ù
HÍ=Ù=∞x J~°∞ã¨∂Î K≥@∞ì#∞ =^Œe ^Œ∂~°OQÍ L#fl K≥@¡ÃÑ·
"åÖÏ~Ú.
Ѩ_»=∞~° ã‘=∞ ^•<Àfl~°Ü«∞º
"Õ∞Ѷ¨∞ ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# PHÍâ◊O zO`« K≥@∞ìH˜O^Œ ã¨O^Œ_ç KÕã¨∞Î#fl
Ѩ_»=∞~° ã‘=∞^•<Àfl~°Ü«∞º "åà◊§ =∞#ã¨∞Å =Öˇ x~°‡ÅOQÍ L#flk. "åà◊§ =ÚQÆ∞æi =∞#ã¨∞Å
ѨuÎѨÓÅ KåÜ«∞^•xfl IIã‘=∞^•hflII #∞O_ç L|∞‰õΩ`«∞#fl P#O^ŒO =Öˇ K«O„^Œ∞x #∞O_ç "≥<≥flÅ
L|∞‰õΩ`«∞#flk.
Ti z=~°# ‰õΩH˜¯ =∞OK«O ÃÑ·# Ѩ_»∞‰õΩx L#fl XHõ Ô~·`«∞‰õΩ
L`«Î~åk ã‘=∞^•<Àfl~°Ü«∞º "≥∞ʼnõΩ= =zÛOk. J`«_»∞ ÖËz =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx, HÍ¿ãѨÙ
L`«Î~åk ã‘=∞^•<Àfl~°Ü«∞º K≥q"˘yæ qx. ''Uñ=~ÚOn Ü«∂<å^Àà◊§‰õΩ? Ñ≤zÛ ‰õΩHõ¯
HõizO^• Ü«∞@ì? T~À¡ "åà◊§#∞ x^ŒÌ~° áÈh‰õΩO_® ~°K«Û*Ë™êÎ
Le¡Ñ¨ÓÅ p~°^•xfl IIã‘=∞^•hflII LO_®~°∞——. Jx ã¨}∞‰õΩ¯O@∂ =∞m§ Ѩ_»∞‰õΩ<åfl_»∞. ÉÏ@Hõ=`«Å
á⁄ÅO =^ŒÌ HÍ=e L#fl Ô~·`«∞‰õΩ "≥∞ʼnõΩ= =zÛOk. J`«_»∞ ÖËz
=ÚxQÍà◊§ÃÑ·# xH˜¯ K«∂ã≤, ''Ü«∂<å^Àà◊§‰õΩ Ü«∂_»<À eaƒ
^ŒzÛ<åk ã‘=∞ ^•<Àfl~°Ü«∞º ^˘iH˜#@∞ìOk. áê=ÚŠѨÙ@ì `˘=fi`å LO>ˇ ÅOÔH aO^≥Å∞
^˘iH˜#ÜÕ∞ñ"À. Ѩ@ìѨQÍæÖË¡‰õΩO_® LO_®~°∞—— Jx qã¨∞‰õΩ¯O@∂
^ŒzÛ<åk ã‘=∞ ^•<Àfl~°Ü«∞º =∞m§ Ѩ_»∞‰õΩ<åfl_»∞. J#∞Éèí=OÖËx HÀ_ç ѨÙOAÅ∞ Ti |Ü«∞@
^•=∞~° ѨÓÅ Hõà◊§^•hfl IIã‘=∞^•hflII #∞O_ç, JѨ~å„u"Õà◊ qxÑ≤ã¨∞Î#fl ã¨O^Œ_çH˜ k‰õΩ¯`ÀK«Hõ
''H˘Hõ¯~ÀHÀ—— Jx ‰õÄÜ«∞™êQÍ~Ú.
P `«O„_ç H˘_»∞‰õΩÅ∞ áê@áê_»∞`«∂, á⁄~ںŠK«∞@∂ì
u~°∞QÆ∞`«∂, <å@ºO KÕã¨∞ÎO_»QÍ "åà◊§ áê^•Å `åH˜_çH˜ ^Œ∞=Ú‡ zO`« K≥@∞ì H˜O^Œ =ÚQÆ∞æ~°∂ Ñ≤zÛ Ñ¨\ ˜ì#@∞¡
"Õ∞Ѷ¨∞O =Öˇ "≥∂HÍ>ˇ`«∞Î ÖËzOk. ɡ·~åy Éèí∞*ÏÖˇQƈ~ã¨∞‰õΩO@∂ J~°÷~°Ç≤Ï`«OQÍ#∂, xkè ^˘iH˜#@∞¡ ã¨O`À+¨OQÍ#∂ ZQÆ∞~°∞`«∂
^Œ∞`«Î g∞^Œ ^Œ~°∞"Õã¨∞Î<åfl_»∞. ~ål ZÅ∞HõÅ#∞ pÅÛ_»O =∂<Õã≤, ã¨O^Œ_ç KÕã¨∞Î<åfl~°∞. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ `«O„_ç H˘_»∞‰õΩÅ∞ JÅã≤
108 z=i QÆ∞_çÃã
áÈ`«∞<åfl~°∞. "åà◊§ HÍà◊§ KÕ`«∞Å Hõ^ŒeHõÅ∞ ZѨC_À
ÅÜ«∞`«áêÊ~Ú. "åà◊§ â◊s~åÅ g∞^Œ ã¨#flQÆ K≥=∞@Å∞ Ѩ_»∞`«∞
<åfl~Ú. "åà◊§ Q˘O`«∞Å∞ ~åzáÈ`«∞<åfl~Ú. ɡ·~åy Éèí∞*ÏÅ∞,
^ŒO_»Å∞ <˘Ñ≤Ê ÃÑ_»∞`«∞<åfl~Ú. ~ål =∞O^ŒH˘_çQÍ `ÀHõ#∞
P_çOK«™êyOk. á⁄~ÚºÅÖ’ =∞O@Å∞ J}QÍiáÈÜ«∂~Ú.
xѨCHõ}˜HõÅ∞ =∂„`«O xQÆxQÆÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú.
z<Àfl_»∞ `«# #$`åºxfl JHõ™ê‡`«∞ÎQÆ PÑ≤, ''<åÜ«∞<å =∂_»∞
"åã¨# =ã¨∞ÎOk—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ á⁄~Úº =ÚO^Œ~° ‰õÄ~°∞Ûx, Ô~O_»∞ "≥∞`«∞‰õΩÅ#∞
Ѩ\ ˜ì K«∂ã≤, ''ã¨=∞Ü«∂xH˜ ˆQѨHõO KÕã≤ ѨÙ}ºO Hõ@∞ì‰õΩ<åfl=Ù~å
ã≤<Àfl_®. J#flO =∂_çáÈÖË^Œ∞QÍx, zq∞_ç áÈ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ\˜ìOk—— J<åfl_»∞. J`«_»∞ J#flO áê„`«#∞, ‰õÄ~° áê„`«#∞
H˜O^Œ‰õΩ kOz ÃÑ\Ïì_»∞.
z<Àfl_»∞ Hõ_»∞Ѩ٠g∞^Œ ~°∞^Œ∞̉õΩO@∂, Pq~°∞¡ Hõ‰õΩ¯`«∞#fl
áê„`«Å"≥·Ñ¨Ù K«∂_»™êQÍ_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ H˘_»∞‰õΩ"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤, ''XO\˜HÍÅ∞ g∞^Œ
xÅ∞ÛHÀ#∞O_®=Ù QÆ^Œ~å. W^ŒO`å u#É’ÜÕ∞k =∞#"Õ∞. ѨuÎ
H˘O_» #∞Oz ^˘OQÆÖÁzÛ u#ÉÁÜÕ∞ºk ÖË^Œ∞. Wq H˘OK≥O
ã¨ÖÏ¡ˆ~^•Hõ PQÆ∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ JÖψQ á⁄@ì g∞^Œ ~°∞^Œ∞̉õΩO@∂, ''L_»∞‰õΩ_»∞QÍæ
uO>Ë<Õ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. Wã¨Î~å‰õΩÅ∞ QÆ∂_® `«Ü«∂~°∞QÍ LO_®~Ú.
WѨC_Õ uO^•O—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''ã¨Ô~ Wã¨Î~å‰õΩÅ∞fl `≥zÛ J@ì‰õęȗ— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 109
J#flO áê„`«#∞, ‰õÄ~°áê„`«#∞ =∞^茺֒ LOK«∞‰õΩx, "å\˜
K«∞@∂ì "åà◊√§ =ÚQÆ∞æ~°∂ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. Z=iH˜ "å~°∞
=_ç¤OK«∞‰õΩx P=Ù~å=Ù~°∞=∞x u# ™êQÍ~°∞. Z=ÚHõÅ#∞ ~år
"≥·Ñ¨Ù y~°"å@∞ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. ~ål Z=ÚHõÅ#∞ QÍeÖ’<Õ
<À\˜`À Ѩ@∞ì‰õΩx, Ѩ@Ѩ@ H˘~°∞‰õΩ`«∂, `ÀHõ P_çOK«∞‰õΩO@∂
uO@∞#flk.
ɡ·~åy `«Å=OK«∞‰õΩx, JO^ŒiHõ#fl "≥∞Å¡QÆ uO@∞<åfl_»∞.
H˘O`« ¿ãѨ\ ˜H˜ J`«x HõO_»¡ #∞Oz h~°∞ HÍ~°_»O QÆ=∞xOz
=∞#∞flQÍ_»∞, ''UOk ™êñq. ‰õÄ~°Ö’ HÍ~°O *Ïã¨Î~ÚO^•?——
J#_çQÍ_»∞.
ɡ·~åy LeH˜¯Ñ¨_ç#@∞¡ `«ÖˇuÎ, ''HÍ~°O *Ïã≤Î ÖË^Œ<åfl. U^À
*Ï˝Ñ¨HõO =zÛOk—— Jx Z_»=∞ KÕ`ÀÎ Hõà◊√§ `«∞_»∞K«∞‰õΩx, ''<åH©
ѨÓ@ H˘`«ÎQÍ [#‡ ZuÎ #@∞ìO^Œ<åfl. XHõ #~°=∂#=Ùx ѨHõ¯#
‰õÄ~°∞Ûx, Wã¨Î~å‰õΩÖ’ J#flO ÃÑ@∞ì‰õΩx ux =ÚÃÑ·Ê
UO_»¡~ÚO^Œ<åfl, Ô~O„_ÀAÅk, =¸_»∞ ~ÀAÅk ã¨Å¡\ ˜ J#flO
u#@"Õ∞ QÍx á⁄~Úº g∞^Œ #∞Oz kOz L_»∞‰õΩ_»∞QÍæ uxOk
ÖË^Œ<åfl—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ J#flO =_Õã≤ #=ÚÅ∞`«∂, ''S`Õ WOˆQñq. =∂`À<Õ
LO_çáÈ `å`å. ~ÀE =∞#O W>Ë¡ uO^•O. á⁄~Úº g∞^Œ #∞Oz
kOz, Wã¨Î~å‰õΩÖ’¡ Uã¨∞‰õΩx L_»∞‰õΩ_»∞QÍæ uO^•O. WOQÆ #∞=Ùfi
LO_çáÈ `å`å—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''P =∂@ á⁄^Œ∞Ì<Õ J#∞‰õΩO\˜q∞ QÆ^•. WOQÆ
#∞=Ùfi ^ÕâßeÌiˆQ^Õñ q\˜H˜? =∂`À<Õ LO_çáÈ—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy "≥∞Å¡QÆ `«Å =Oz, ''D á⁄^ŒÌO`å P =∂>Ë PÖ’zO
z<å#<åfl. WOQÆ W@ì<Õ LO_çáÈ^•ñ=∞<Õ =∞#ã¨∞ *Ëã¨∞‰õΩ<åfl.
110 z=i QÆ∞_çÃã
S`Õ uO_ç HÀã¨O HÍ^Œ<åfl—— Jx z<Àfl_ç "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î, ''Z<åflà◊√§
|uH˜<å QÆ∞O`« ÉÏH© f~åeûO^Õ. P ÉÏH© f~åÛeû# k#O
^ŒQÆæ~°Ñ¨_»`å LOk. <Õ#∞ ã¨zÛ<åHõ <å QÆ∞O`«g∞^Œ =∞<Õfl¿ã^•xH˜
XHõ =∞#=_»∞ ^˘iH˜<å_»∞. D á⁄kÌ\ ˜ #∞Oz D QÆ∞_ç¿ã <å
~ÚÅ∞¡—— J<åfl_»∞.
áê„`«Å∞ Ô~O_»∂ MÏm J~ÚáÈÜ«∂~Ú. "åà◊√§ =ÚQÆ∞æ~°∞
qã¨Î~°¡#∞ =∞_çz, „ÉË"£=∞x „`Õ#∞Û`«∂ ÃÑ·H˜ÖËKå~°∞. qã¨Î~°¡#∞
^•Ñ¨Ù# L#fl lÖË¡_»∞ á⁄^ŒÖ’ áê~°"Õã≤, ÃÑ~°\’¡ ÔHo§ KÕ`«∞Å∞
Hõ_»∞‰õΩ<åfl~°∞.
JÅã¨@ =Å¡, Éèí∞HÍÎÜ«∂ã¨O =Å¡, HõÅ∞¡ "≥∞ÿHõO =Å¡ z<Àfl_»∞
KÕ~Ú Hõ_»∞‰õΩ#fl^Õ `«_»=ÙQÍ KåѨ Ѩ~°K«∞‰õΩx Ѩ_»∞‰õΩ<åfl_»∞.
Ѩ_»∞‰õΩ#fl HÍ¿ãѨ\ ˜H˜ J`«_»∞ QÆ∞„~°∞ ÃÑ@ì_»O „áê~°OaèOKå_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ɡ·~åy áê„`«Å#∞ Hõ_çy, QÆ∞_çÃãÖ’ ÃÑ\˜ì z<Àfl_çH˜
K≥~˘Hõ "≥·Ñ¨Ù# Ѩ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. XHõi "≥#∞Hõ XHõ~°∞QÍ "åo§^ŒÌ~°∞
x„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl~°∞. ~ål q∞}∞QÆ∞~°∞ ѨÙ~°∞QÆ∞Å#∞
K≥^Œ~°Q˘_»∞`«∂, Wã¨Î~å‰õΩÅ#∞ zOѨÙ`«∂, lÖË¡_»∞ á⁄^ŒÖ’ HÍ¿ãѨÙ
QÆ_çÑ≤Ok. `«~°"å`« K≥=ÙÅ @Ѩ@Ѩ H˘@∞ì‰õΩO@∂ =zÛ P
=ÚQÆ∞æi HÍà◊§ =^ŒÌ =Ú_»∞K«∞‰õΩOk.
K«O„^Œ∞_»∞ xifi~å=∞OQÍ "≥<≥flÅ#∞ ‰õΩ=∞‡iã¨∂Î, PHÍâ◊OÖ’
Ѩ_»=∞\˜ "åÅ∞# *Ï~°∞`«∞<åfl_»∞. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ `«∂~°∞Ê#
"ÕQÆ∞K«∞Hõ¯ ѨÙ\˜ìOk.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 111
15
Ü«∂<åk q∞@ì g∞^Œ HÍ=e *’a_ç "≥<≥flÅÖ’ =Ú_»∞K«∞‰õΩx
LOk. HÍ=e "å_»∞ ÖËz, *’a_ç |Ü«∞@H˘zÛ, <åÅ∞QÆ_»∞QÆ∞Å∞
"Õã≤, xÅ|_Õ =¸„`« qã¨~°˚# KÕâß_»∞. J`«_»ÖÏ xÅ|_ç `«∂~°∞Ê
PHÍâß# "ÕQÆ∞K«∞Hõ¯ ѨÙ\˜ì LO_»_»O QÆ=∞xOKå_»∞. ''`≥Å¡"å~°
_®xH˜ WOHÍ KåÖÏ ã¨=∞Ü«∞=ÚOk. D Ö’QÍ WOH˘Hõ ‰õΩ#∞‰õΩ
uÜ≥ÚºK«∞Û—— J#∞‰õΩ<åfl_»∞. J`«_»∞ "≥#∞kiy *’a_çÖ’H˜
#_»∞ã¨∂Î, "≥<≥flÅÖ’ |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞#∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩ#fl ã¨=Ú„^ŒO
=Öˇ L#fl =i ѨO@#∞ XHõ™êi HõeÜ«∞Eâß_»∞. JÖÏ K«∂ã¨∂Î
QÆ`«∞‰õΩ¯=∞<åfl_»∞. #_»∞=Ú K«∞@∂ì T_çáÈ`«∞#fl ѨOK≥#∞ Ãã·`«O
ÖˇHõ¯*ËÜ«∞‰õΩO_® Z‰õΩ¯ÃÑ\˜ì q_çz# J=Ú‡ =Öˇ =iá⁄ÅO
=∞^茺‰õΩ Ñ¨~°∞ÔQ`åÎ_»∞.
~å„u á⁄ÅOÖ’ ^˘OQÆÅ∞ Ѩ_®¤~°∞. ^•^•Ñ¨Ù J~° ZHõ~å "Õ∞~°
=iHõO‰õΩÅhfl =∂Ü«∞"≥∞ÿ L<åfl~Ú. HõO‰õΩÅ∞ ÖËHõ É’ã≤QÍ L#fl
=iHÍ_»Å`À =¸_»∞ ZHõ~åÅ "Õ∞~° á⁄ÅO ¿Ñ#∞Q˘iy# `«Å=Öˇ
HõxÑ≤ã¨∞Î#flk. 'XHõ_»∞ HÍ^Œ∞. W^ŒÌ~°∞ HÍ^Œ∞. Hõhã¨O Ѩk=∞Ok
KÕã≤# Ѩx ~Úk. HõÅ∞¡ "≥∞ÿHõOÖ’ x„^Œ"≥∞ÿHõOÖ’ <Õ#∞ *’a_çÖ’
Ѩ_ç LO_»QÍ D Ѩx [iyOk. Ü«∂<åk q∞@ì# ^˘OQÆ`«#O
[~°QÆ_»O W^Õ "≥Ú^Œ\ ˜™êi—. D PÖ’K«#Å`À HÍ=e "åx
â◊s~°O Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO QÆ_»QÆ_» =}˜H˜Ok. J`«_»∞ Jã¨OHõeÊ`«OQÍ
#_»∞O K«∞@∂ì ѨOK≥#∞ Hõ@∞ì‰õΩO@∂ QÆx=∞Å "≥O|_ç Ѩ~°∞QÆ∞
„áê~°OaèOKå_»∞. J`«_»∞ U\˜Ö’H˜ ky, „Ѩ"åǨxfl ^•@∞‰õΩx,
J=`«e QÆ>ˇìH˜¯ „QÍ=∞O "ÕѨ٠^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ™êQÍ_»∞.
112 z=i QÆ∞_çÃã
J`«_»∞ =∞}˜Ü«∞O QÍi Éèí=Oux KÕˆ~@ѨÊ\˜H˜ `«∂e
Ѩ_çáÈÜÕ∞@O`«QÍ JÅã≤áÈ~Ú L#fl_»∞. J`«_»∞ Éèí=Ou =ÚO^Œ~°
J~°∞QÆ∞g∞^Œ x„kã¨∞Î#fl XHõ r`«QÍ_çx ÖËÑ≤. ''Xˆ~ ZOHõ\ ©,
^˘~°#∞ Ñ≤Å"åÅ~å—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞ ÖËz Hõà◊√§ #∞Å∞O‰õΩO@∂, ''^˘~°#∞ Ñ≤Å"åÖÏfl?
WO`«~å„uÖ’<å? Uñq\˜H˜?—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''H˘OѨ=ÚxyáÈ~ÚOk~å. `«K«Û#O ^˘~°`À
=∂\Ï¡_®Å. Ü«∂<åk q∞@ì# ^˘OQÆÅ∞ Ѩ_ç<å„~å—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞ Hõà◊√§ #∞Å∞=ÚHÀ=_»O JHõ™ê‡`«∞ÎQÆ PÑ≤, `«Å
qkeOz, ''^˘OQÆÖÏ? Ü«∂<åk q∞@ì<åfl? Uñq Z`«ÎHõ
áÈ~Ú<å~°∞?—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ Jã¨Ç¨Ï#OQÍ, ''Jhfl <Õ#∞ K≥ѨC‰õΩO\Ï. #∞=Ù
^˘~°#∞ ÖËѨ~å—— J<åfl_»∞.
r`«QÍ_»∞ `«Å∞Ѩ٠`Àã¨∞‰õΩx ֒ѨeÔHàϧ_»∞. =∞iHÍ¿ãѨ\ ˜H˜
=∞}˜Ü«∞O |Ü«∞\˜H˘KåÛ_»∞. J`«x HõO_»∞¡ x„^•ÉèÏ~°O`À Laƒ
L<åfl~Ú.
=∞}˜Ü«∞O |Ü«∞@‰õΩ ~åQÍ<Õ HÍ=e"å_»∞, ''^ŒO_®Å∞ ^˘~å——
J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O Hõ#∞Ô~ѨÊÅ#∞ ÉèÏ~°OQÍ ÃÑ·ÔHuÎ, ''Uñ=~ÚOk~å
Ü«∂<åk q∞@ì<å?—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz, ''=iHõO‰õΩÅ∞ =∂Ü«∞"≥∞ÿ<å~Ú
^˘~å. J~° ZHõ~å ^•Hõ HõO‰õΩÅ∞ =∂Ü«∞"≥∞ÿ<å~Ú ^˘~°—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 113
=∞}˜Ü«∞O x„^Œ=∞`«∞Î ^èŒfixã¨∞Î#fl HõO~î°O`À, ''ZÅ∞HõÅ∞
ã¨O^Œ∞ÖˉõΩO_® u~°QÆ`å LO_®~Ú QÆ^•. Jq H˘>Ëìã≤<åÜÕ∞ñ"À——
J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''Jk ZÅ∞HõÅ∞ KÕã≤# Ѩx HÍ^Œ∞ ^˘~å.
^˘OQÆÅ∞ Ѩ_ç<å~°∞ ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞~°∞HõΔ}"Õ∞ HÍ=e"å_ç K≥OѨ K≥à◊√¡=∞#flk. =∞}˜Ü«∞OQÍi
Hõà◊§Ö’ x„^Œ=∞`«∞Î =∂Ü«∞=∞~ÚOk. P Hõà◊§Ö’ ~“„^ŒO KÀ@∞
KÕã¨∞‰õΩOk. J`«_»∞ HÍ=e"å_çx K«∞~°K«∞~° K«∂ã¨∂Î,
''^˘OQÆ`«#=∂? Ü«∂<åk q∞@ì# ^˘OQÆ`«#=∂? P =∂@
WOQ˘Hõ ™êi J<åfl=O>Ë #iH˜ áêu ÃÑ>Ëì™êÎ#∞—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞ "≥∂HÍà◊§g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx, <≥uÎg∞^Œ KÕ`«∞Å∞
*’_çOz, ''<Õ<≥˚Ñ≤ÊOk x[O^˘~å. J~° ZHõ~å ^•Hõ XHõ¯
=iHõOH˜ÖˉõΩO_® =∂Ü«∞"≥∞ÿ<å~Ú. Jk ZÅ∞HõÅ∞ *Ë¿ã ѨxHÍ^Œ∞
^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O xâ◊≈|ÌOQÍ HÍ=e"åx"≥·Ñ¨Ù K«∂_»™êQÍ_»∞. J`«x
Hõà◊§Ö’ „Hõ=∞OQÍ ~“„^ŒO áÈ~Ú, J==∂#O KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩOk.
J`«_»∞ `«Å =OK«∞‰õΩx, ''=∞i ~å„`«O`å #∞=Ùfi Ü«∂_»
ã¨K«∞ÛO\˜q?—— J<åfl_»∞.
HÍ=e"å_»∞, ''~å„`«O`å *’a_çÖ’<Õ LO\˜x ^˘~å. *’a_ç
~Ú_çã≤ XHõ K«#O QÆ∂_® Ü«∂_çH© áÈÖË^Œ∞ ^˘~å.
J~°÷~å„`«~Ú<åHõ H˘OK≥O Hõ#∞fl=¸ã≤<å. J~°÷~å„u ^•Hõ
Ü«∂<å^Àx`À =∂\Ï¡_»`å LO\˜—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''Ü«∂<å^À_»∞—— Jx „áê~°OaèOz U^À
K≥ѨÊÉ’~Ú PyáÈÜ«∂_»∞.
114 z=i QÆ∞_çÃã
HÍ=e"å_»∞, ''B#∞ ^˘~å Ü«∂<å^À_»∞ ã¨O^Õà◊HÍ_˘zÛ
ã¨OQÆO ~å„u^•Hõ <å`À<Õ LO_ç<å_»∞. "å_çx #∞"Õfi ѨOÑ≤uq
QÆ^Œ ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O ѨHõ¯#∞#fl "åà◊§‰õΩ qxÑ≤OKÕÖÏQÆ Ñ¨O_»∞¡ Ѩ@Ѩ@
H˘iH˜, ''<Õ<Õ Ñ¨OÑ≤<å. <Õ#∞ "å_çx ZÅ∞Hõ ÉÁHõ¯Å∞ `˘=fi=∞x
ѨOÑ≤<å. "å_ç QÆ∞O`«#Ω `˘=ÙfiHÀ=∞x ѨOѨÖË^Œ∞—— Jx ѨHõ¯‰õΩ
uiy, ''Ü«∞OHõ\ ˜, QÆ∞„~åxfl |Ü«∞@‰õΩ fã¨∞‰õΩ~å~å—— Jx
JiKå_»∞.
r`«QÍ_»∞ Ѩ~°∞QÆ∞# "≥o§ H˘@ìOÖ’#∞Oz QÆ∞„~åxfl |Ü«∞@‰õΩ
fã¨∞H˘KåÛ_»∞. =∞}˜Ü«∞O K≥OQÆ∞# ÔQOu ^•x gѨ٠g∞^Œ
‰õÄ~°∞Ûx, QÆ∞k HÍà◊§`À ^•x _˘Hõ¯Ö’¡ á⁄_çKå_»∞. QÆ∞„~°O Ѩ~°∞QÆ∞
„áê~°OaèOzOk. HÍ=e"å_»∞, r`«QÍ_»∞ QÆ∞„~°O "≥O|_ç
Ѩ~°∞ÔQ`«Î™êQÍ~°∞. QÆ∞„~°O "≥<≥flÅÖ’ `«# HÍey@ìÅ`À ^èŒ∂o
"Õ∞Ѷ¨∂Å#∞ ˆ~ѨÙ`«∂, =∞Å∞ѨÙÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂ g^èŒ∞Å "≥O|_ç
Ѩ~°∞ÔQ_»∞`«∂ LOk.
XHõ WO\˜ =ÚO^Œ∞ gkè J~°∞QÆ∞ g∞^Œ x„kã¨∞ÎO_ç# Ô~·`«∞
QÆ∞„~°Ñ¨Ù _≥Hõ¯Å K«Ñ¨C_»∞ qx, ÖËz ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. gkè "≥O|_ç
Ѩ~°∞ÔQ_»∞`«∞#fl r`«QÍ_çx PÑ≤, ''Uñ=~ÚOk~å. WO`«~åu~À¡
^˘~° QÆ∞„~°ñ"Õã¨∞‰õΩx áÈ`å LO_®_ÕOk~å?—— J#_çQÍ_»∞.
r`«QÍ_»∞ QÆã¨áÈã¨∞‰õΩO@∂ Py, KÕ`«∞Å∞ uѨC‰õΩO@∂,
''Ü«∂<åk q∞@ì# ^˘OQÆÅ∞ Ѩ_ç<å~°O@ =iÃÑ·~°∞ J~° ZHõ~å
HÀã¨∞‰õΩáÈ~Ú<å~°O@—— J<åfl_»∞.
Ô~·`«∞, ''^˘OQÆÅ∞ Ѩ_ç<å~å? Ü«∂<åk q∞@ìÖ’<å?—— Jx `«Å,
KÕ`«∞Å∞ J_»¤OQÍ TÑ≤, ''SáÈ~ÚOk. P ѨxH˜ áêÅ∞=∂e#
"å_≥=_ÀQÍx "åx ÃÑO_®¡O "≥∞_»Ö’ `å_»∞ D á⁄^Œ∞Ì
`≥yáÈ`«∞Ok—— Jx, =Úã¨∞QÆ∞ ÃÑ\˜ì Ѩ_»∞‰õΩ<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 115
16
QÆ∞„~°O zO`«K≥@∞ì h_»Ö’ PyOk. QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ~° "≥<≥flÅÖ’
=∞#∞fl QÍ_»∞ ɡ·~åy, "åo§^ŒÌi =∞^茺 z<Àfl_»∞ Ѩ_»∞‰õΩx
P^Œ=∞~°z x„kã¨∞Î<åfl~°∞. "åà◊§ HÍà◊§ ^ŒQÆæ~° ~ål =Ú_»∞K«∞‰õΩx
Ѩ_»∞‰õΩx LOk.
K≥@∞ì h_»Ö’ QÆ∞„~°Ñ¨Ù LxH˜x „QÆÇ≤ÏOz ~ål ÖËz xÅ|_çOk.
Jk QÆ∞„~åxH˜ Jaè=ÚYOQÍ xÅ|_ç ''Éè∫ – Éè∫—— =∞x
UHõ^è•\˜QÍ "≥Ú~°QÆ_»O „áê~°OaèOzOk. ^•x J~°∞ѨÙÅ∞ qx
"≥Ú^Œ@ =∞#∞flQÍ_»∞, `«~°"å`« ɡ·~åy, PY~°∞# z<Àfl_»∞
x„^ŒÖËKå~°∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ KåѨg∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx, K≥@∞ìH˜O^Œ h_»Ö’ L#fl
PHÍ~åxfl K«∂¿ãÎ ''Z=Ù~°Hõ¯_»?—— J<åfl_»∞.
QÆ∞„~°O <åÅ∞QÆ_»∞QÆ∞Å∞ "Õã≤ "≥<≥flÅÖ’H˜ =zÛ xÅ|_çOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ QÆ|QÆ| ÖËz xÅ|_ç, ''#∞"åfi ^˘~å. ^ŒO_®Å∞——
J<åfl_»∞. ~ål "≥Ú~°QÆ_»O PÑ≤ `«# Ü«∞[=∂x HÍà◊§ =^ŒÌH˘zÛ
xÅ|_çOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ KÕ`«∞Å∞ Hõ@∞ì‰õΩx, ''WO`«~åuiHÍ_» =zÛ<å
"ÕOk ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''~åui #∞=Ùfi KÕã≤# Ѩ<ÕO^À `≥Å∞û‰õΩO^•=∞x
=zÛ<å—— J<åfl_»∞.
116 z=i QÆ∞_çÃã
=∞#∞flQÍ_»∞ ѨO_»¡hfl HõxÑ≤OKÕÖÏ #=Ùfi`«∂, ''ZÅ∞HõÅxfl\˜h
Ѩ>Ëìã≤<å ^˘~å. =¸@∞ÃÑ\˜ì, T^Œ~°ÃÑ\˜ì XHõ¯ ZÅ∞HõQÆ∂_®
q∞QÆʼnõΩO_® Ѩ>Ëìã≤<å ^˘~°. Ü«∂<åk q∞@ì# WѨC_»∞ W`«Î<åxH˜
QÆ∂_» XHõ ZÅ∞Hõ ÖË^Œ∞ ^˘~å. `ÀHõÅhfl HÀã≤, Hõ@ìQÆ\ ˜ì ^•z ÃÑ\˜ì<å.
K«∂Ñ≤™êÎ#∞O_»∞—— Jx "≥#∞kiy QÆ∞_çÃãÖ’H˜ áÈÉ’Ü«∂_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''PQÆ∞!—— Jx QÆ\ ˜ìQÍ J~°Kå_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞ Py
"≥#∞kiy K«∂âß_»∞. =∞}˜Ü«∞O =ÚY Hõ=oHõÅ∞ ѨÓiÎQÍ
=∂iáÈ~Ú L<åfl~Ú. J`«x Hõà◊√§ Z„~°^Œ<åxfl =∞ã¨HõHÍOuÖ’
bÅQÍ HõxÑ≤™ÈÎOk. P =ÚY Hõ=oHõÅ#∞, Hõà◊§ Z„~°^Œ<åxfl K«∂ã≤
=∞#∞flQÍx =ÚYOÖ’ #=Ùfi QÆ|∞‰õΩ¯# =∂Ü«∞ =∞~ÚOk.
=∞}˜Ü«∞OQÍi =ÚYOÖ’ =ã¨∞Î#fl =∂~°∞ÊʼnõΩ ã¨ÊOkã¨∂Î ~ål
=∞m§ "≥Ú~°QÆ_»O „áê~°OaèOzOk.
=∞}˜Ü«∞O ''#∞=Ùfi `ÀHõÖËflQÍ^Œ∞, `«ÅHÍÜ«∞Å∞flQÆ∂_® HÀ¿ã
"å_ç=x <å‰õΩ ^≥Å∞ã¨∞. ZÅ∞HõÅ∞fl Ѩ\ ˜ì<åHõ #∞=Ùfi Ü«∂<åk
q∞@ì# Uñq*Ëã≤<å=Ù. J*ˇ˚ѨC—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ J=∂Ü«∞HõOQÍ K«∂ã¨∂Î ''Uñq KÕã≤<å#∞ ^˘~°.
ZÅ∞HõÅ∞fl `«@ìÖ’ Uã¨∞‰õΩx <Õ~°∞QÆ =zÛ QÆ∞_çÃã KÕ~°∞‰õΩ<åfl——
J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O ''XÔ~ Ü«∂<å^À_®. D #Oy =∂@Å∞ Hõ\ ˜ìÃÑ@∞ì.
KÕã≤# Ѩx XѨC‰õΩO>Ë WOQÍ <åÅ∞QÆ∞k<åÅ∞ |∂g∞‡^Œ
u~°QÆ`å=Ù. ÖˉõΩO>Ë Ñ¨ÙÅ∞ ã¨∞Ö’H˜ ZñqH˜ ÖˉõΩO_®
J~ÚáÈ`å=Ù—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ JÖψQ J=∂Ü«∞HõOQÍ, JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ K«∂ã¨∂Î,
''#<Õflñq *ˇÑ¨Ê=∞O\Ï=Ù ^˘~å. #∞=fi_çˆQk <åˆHñg QÀz~åxH˜
~å=@O ÖË^Œ∞ ^˘~å—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 117
=∞}˜Ü«∞O ''Uñq `≥Å=#@∞ì =∂\Ï¡_»`å LO_®=ÙQÆ^Œ~å.
ã¨Ô~, JO`å ~ÚÖÏ=iQÍ K≥áêÎ. =ÚO^• ‰õΩHõ¯#∞ Hõ>ˇìÜü∞——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ Hõ^ŒÅ‰õΩO_® LO_»_»O QÆ=∞xOz, =∞}˜Ü«∞O
Ô~\˜ìOѨÙQÍ HõO~î°O ÃÑOz ''‰õΩHõ¯#∞ Hõ>ˇìÜ«∞º=∞x K≥¿ÑÎ
~Ú#Ѩ_»ÖË^ŒO„\Ï ÅO[H˘_»HÍ—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ Ü«∂O„uHõOQÍ #_»∞ã¨∂Î ~ålx fã¨∞ÔHo§ ^•~°O`À
ѨOki QÆ∞O[‰õΩ Hõ>Ëìã≤, uiQ˘zÛ, QÆ∞„~°O =ÚO^Œ~° KÕ`«∞Å
Hõ@∞ì‰õΩx xÅ∞Û<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''~å„u #∞=Ùfi KÕã≤# Ѩ<ÕO^À <å<À\˜`À <Õ#∞ K≥¿ÑÎ
q<åÅx h‰õΩ ‰õΩâßÅQÍ L#fl@∞ìOk. K≥áêÎ#∞ Ѩ@∞ì—— Jx QÆ∞„~°O
ky ~å„u ZÅ∞HõÅ∞ Ѩ@ì_»O J~Ú<åHõ J~° ZHõ~å =iHõO‰õΩÅ∞
=∂Ü«∞O *Ëã≤<å=Ù. P =_»¡hfl Ü«∂_» ^•z Ѩ\ ˜ì<å=Ù? Jn
<Õ#_»QÆ`å LO_Õk—— J<åfl_»∞.
Z@ì Z^Œ∞@ XHõ Éèí∂`«O Hõ#|_»∞`«∞#fl@∞ì =∞#∞flQÍx =ÚYO
áêe áÈ~ÚOk. J`«_»∞. ''<åˆHñg `≥Å=^Œ∞ ^˘~å. ZÅ∞Hõ
ÉÁHõ¯Ö’¡ Ñ≤_çÔH_»∞ Ñ≤_çÔH_»∞ HõO‰õΩÅ∞O_ç<å~Ú. J=hfl Ui`Õ
`«>ˇì_»∞ =_»¡~Ú<å~Ú. Jq nã¨∞‰õΩ "˘zÛ =O_»∞‰õΩx ~å„u
uO\˜q∞ ^˘~å—— J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''<Õ#_çˆQk `«>ˇì_»∞ =_»¡ Hõ`«QÍ^Œ∞~å. J~° ZHõ~å
Jq Ü«∞@ì =∂Ü«∞"≥∞ÿ<å~Ú K≥ѨC—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ ''##fl_çy`Õ <Õ<Õñq *ˇÑ¨C^Œ∞ ^˘~å. ã¨QÆO ~å„u
^•Hõ HÍ=ÖÏÜ«∞#`À<Õ LO\˜x. ã¨QÆO ~å„u #∞Oz D QÆ∞_çÃã
=ÚO^Œˆ~ Ѩ_»∞O_®—— J<åfl_»∞.
118 z=i QÆ∞_çÃã
=∞}˜Ü«∞O, ''Ü«∂_»∞O>Ë Uñq~å. Ü«∂<å^À_»∞ L#fl HÍ_»<Õ
LO_ç QÀÅ H˘O_» HÍ_» Jyæ ɡ>Ëì™êÎ_»∞. Ü«∂<å^À_»∞ KÕ¿ã Ѩ#¡hfl
™⁄O`« KÕ`«∞Å`À K≥Ü«∞º_»∞. =ÚOyã¨#∞ ZQÆ^Àe áê=Ú#∞
ѨOÑ≤™êÎ_»∞. ‰õΩHõ¯#∞ ZQÆ^Àe ‰õΩO^ÕÅ∞#∞ ã¨OÑ≤™êÎ_»∞. W\Ïì\ ˜
~ÚkÌÅ∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx |`«Hõ=∞<Õ „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ g∞ <˘ã≤ì#
~åã¨∞O_®_»∞. ~åui *Ëã≤# Ѩx QÆ∂_® J@ì<Õ KÕã≤<å=Ù. #∞=Ùfi
QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ~° Ѩ_»∞‰õΩx Ü«∂<å^ÀÅ¡#∞ ~°Ñ≤ÊOz J~° ZHõ~å
=i ÃÑ·~°∞#∞ ã¨∞|ƒ~°O KÕ~ÚOz<å=Ù. "åà◊§#∞ ZHõ¯_» #∞O_ç
Ñ≤eÑ≤ã≤Îq? U J_»=ÙÖ’¡ #∞Oz Ñ≤eÑ≤ã≤Îq? U H˘O_»Ö’¡#∞Oz
Ñ≤eÑ≤ã≤Îq?—— J<åfl_»∞.
ÉèíÜ«∞O KÕ`«, ^Œ∞óYO KÕ`« =∞#∞flQÍ_»∞ H˘Ü«∞ºÉÏiáÈ~Ú <ÕÅ
K«∂ѨÙÅ∞ K«∂ã¨∂Î xÅ∞Û<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O, ''#∞=Ùfi K≥ѨÊ=Ù~å. #∞=Ùfi K≥ѨÊ=Ù~å. #∞=Ùfi
K≥ѨÊ=Ù. h‰õΩ ÃÑ\Ïìeû# #Å∞QÆ∞ h‰õΩ ÃÑ>Ëì^•Hõ #∞=Ùfi K≥ѨÊ=Ù——
Jx Z_»=∞ KÕ~Ú qã≤i =∞#∞flQÍ_ç A@∞ì Ѩ@∞ì‰õΩx =Oz, "å_ç
gѨ٠g∞^Œ ‰õΩ_çKÕu Ñ≤_çH˜Å`À |ÅOQÍ QÆ∞^•Ì_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞
KåÔ~_»∞ Wã¨∞Hõ <À\˜Ö’H˜ áÈÜÕ∞ÖÏ É’~°¡ Ѩ_®¤_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ É’~°¡Ñ¨_»QÍ<Õ z<Àfl_»∞ QÍ=ÙˆHHõÃÑ\˜ì, ɡ·~åyx
QÆ\ ˜ìQÍ H“yeOK«∞‰õΩx, ''`å`å <å‰õΩ |Ü«∞OQÍ LOk. ##∞fl
H˘\Áì^ŒÌ<≥˚ѨC. <Õ#∞ K«zÛáÈ`å#∞. <Õ#∞ K«zÛáÈ`å#∞—— JO@∂
QÆ\ ˜ìQÍ Hõà◊√¡ =¸ã¨∞‰õΩx qHõ$`«OQÍ U_»=™êQÍ_»∞. ɡ·~åy `«##∞
ÃÑ#"Õã¨∞‰õΩx L#fl KÕ`«∞Å#∞ q_»nÜ«∞_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå_»∞.
J`«x â◊s~°OÖ’ Hõeã≤áÈ`«∞#fl@∞¡ QÍ_è»OQÍ z<Àfl_»∞ J`«xx
ǨÏ`«∞ΉõΩx L<åfl_»∞. J`«_»∞ z<Àfl_çx F^•~°∞ã¨∂Î, 'x<≥fl=~°∞
H˘_»`å„~å? Z„~À_®. x<≥fl=~°∂ H˘@ì~°∞. <Õ#∞O_®#∞QÆ^• ....
x<≥fl=~°∂ H˘@ì‰õΩO_® <Õ#∞ K«∂™êÎ#∞. T~°∞HÀ—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 119
z<Àfl_»∞ HõO_»∞¡ JÖψQ =¸ã¨∞‰õΩx, ɡ·~åyx =∞iO`«QÍ
ǨÏ`«∞ΉõΩx, ''##∞flÜ«∂_çHõ<åfl fã¨∞HõáÈ `å`å ... <å‰õΩ |Ü«∞OQÍ
LOk. <Õ#∞ K«zÛáÈ`å#∞. ##∞fl Ü«∂_çHõ<åfl fã¨∞HõáÈ—— J<åfl_»∞.
`«#ˆHg∞ áêÅ∞áȉõΩO_® ɡ·~åy HÍ¿ãѨ٠#Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ K«∂âß_»∞.
`«~°"å`« z<Àfl_çx á⁄kq Ѩ@∞ì‰õΩx, #_çÑ≤OK«∞‰õΩO@∂ QÆ∞_çÃã
"≥#‰õΩ¯ fã¨∞ÔHàϧ_»∞. z<Àfl_»∞ XHõ¯™êi QÆ∂_® Hõà◊√§ `≥~°=‰õΩO_®
ɡ·~åyx JO\˜ ÃÑ@∞ì‰õΩx #_çKå_»∞.
QÆ∞_çÃã "≥#Hõ XHõ HÍHõ~° á⁄^Œ ^Œ@ìOQÍ JÅ∞¡‰õΩx =ÙOk. ^•x
fÔQÅ∞ QÆ∞_çÃã HõѨCg∞^Œ‰õΩ „áê‰õΩ`«∞<åfl~Ú. ɡ·~åy z<Àfl_çx
HÍHõ~° á⁄^ŒÖ’ ‰õÄKÀɡ\ ˜ì, ''ã≤<Àfl_®. #∞=Ùfi D_»<Õ Hõ^ŒÅ‰õΩO_®
‰õÄ~ÀÛ. x<≥fl=~°∂ K«∂_»~°∞. K«∂ã≤<å x<≥fl=~°∂ H˘@ì‰õΩO_® <Õ#∞
K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï#∞—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ QÆ_»QÆ_» =}∞‰õΩ`«∂, ''<å‰õΩ |Ü«∞OQÍ LOk `å`å.
HõO_»∞¡ `≥~°"åÅO>Ë<Õ |Ü«∞OQÍ LOk. ##∞fl H˘\Áì^ŒÌx
K≥ѨC`å`å. H˘\˜ì`Õ K«zÛáÈ`å—— J<åfl_»∞. ɡ·~åy J`«_ç Éèí∞[O
g∞^Œ `«_»∞`«∂ ''#∞=Ùfi P |Ü«∞"Õ∞g∞ ÃÑ@∞ìHÀ‰õΩ. h g∞^Œ DQÆ
"åʼnõΩO_® <Õ#∞ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï#∞. h‰õΩ JO`« |Ü«∞OQÍ LO>Ë
HõO_»∞¡ `≥~°=<Õ "˘^Œ∞Ì. HÍ"åÅO>Ë K≥=ÙÖ’¡ "Õà◊√§‰õÄ_® ÃÑ@∞ìHÀ——
J<åfl_»∞. "≥O@<Õ z<Àfl_»∞ `«# Ô~O_»∞ K«∂ѨÙ_»∞ "Õà◊§#∞ Ô~O_»∞
K≥=ÙÅÖ’ *ÁxÑ≤ LOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J`«_»ÖÏ K≥=ÙÅ∞, HõO_»∞¡
=¸ã¨∞‰õΩx QÆ_»QÆ_» =}∞‰õΩ`«∂ HÍHõ~° á⁄^ŒÖ’ "˘ky
‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
ɡ·~åy z<Àfl_çx =ke ÃÑ\˜ì QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ∞H˘KåÛ_»∞.
=∞}˜Ü«∞O KÕuÖ’ ÉÏÔ~_»∞ á⁄_»=Ù, =ÚO*ËuÖÏ=Ù Hõ„~° L#flk.
P Hõ„~°`À J`«_»∞ Wã¨∞Hõ g∞^Œ Ѩ_ç L#fl =∞#∞flQÍ_çx
ÉÏ^Œ∞`«∞<åfl_»∞. J`«_»∞ Wã¨∞Hõg∞^Œ #∞O_ç ÖË=_®xH˜
120 z=i QÆ∞_çÃã
„Ѩܫ∞uflã¨∞Î<åfl_»∞. Jq~å=∞OQÍ Ñ¨_»∞`«∞#fl ^≥|ƒÅ =~°¬O
=¸ÖÏ# J`«x „Ѩܫ∞`åflÅ∞ =$^è• J=Ù`«∞<åfl~Ú. J`«_»∞
<ÕÅg∞^Œ #∞O_ç *Ï<≥_≥`«∞Î ÔQ·_® ÃÑ·H˜ ÖË=ÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞.
QÆ∞„~°O ã¨H˜eã¨∂Î, ã¨~°¯ã¨∞ [O`«∞=Ù=Öˇ Ѩ^Œ_»∞QÆ∞Å∞ "≥#‰õΩ¯
#_çz xÅ∞ÛOk. ~ål ѨOki QÆ∞O[ =^ŒÌ W_»∞QÆ∞ÖÏ_»∞`«∂
Jq~å=∞OQÍ "≥Ú~°∞QÆ∞ `«∂Ok. ^•x "≥∞_»‰õΩ, ѨOki QÆ∞O[‰õÄ
=∞^茺 L#fl ^•~°O XHõ¯HõΔ}O áê@∞ ‰õÄ_® <ÕÅ#∞ `åHõ_»O ÖË^Œ∞.
=∞}˜Ü«∞OQÍi KÕuÖ’x Hõ„~° HõΔ}O q„âßOu ÖˉõΩO_® áê=Ú
Ѩ_»QÆ=Öˇ ÖËã¨∂ΠѨ_»∞`«∂ LOk. H˘O`« ¿ãѨ\ ˜H˜ =∞#∞flQÍ_»∞ <ÕÅ
g∞^Œ #∞O_ç ÃÑ·H˜ ÖËKÕ „Ѩܫ∞`åflÅ∞ q~°q∞OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ^•xH˜
|^Œ∞Å∞ J`«_»∞ HÍà◊√§ KÕ`«∞Å∞ H˘@∞ì‰õΩO@∂ <ÕÅg∞^Œ J@∂,
W@∂ ^˘~°¡ ™êQÍ_»∞. HÍx =∞}˜Ü«∞OQÍi =ÚYO „H“~åºxfl
"≥eQÆHõ¯_»O q~°q∞OK«ÖË^Œ∞. J`«x KÕuÖ’x Hõ„~° <ÕÅg∞^Œ
^˘~°∞¡`«∞#fl â◊s~åxfl `åHõ_»OÖ’ L~°=_ç `«QÆæÖË^Œ∞. Hõ„~° _èôH˘#fl
KÀ@¡#∞ KÕ`«∞Å`À HõѨC‰õΩO@∂ QÍ=Ù ˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞`«∂
=∞#∞flQÍ_»∞ <ÕÅg∞^Œ ^˘~°∞¡`«∞<åfl_»∞. XHõ ^≥|ƒ |ÅOQÍ PÜ«Ú=Ù
Ѩ@∞ìÖ’ `«QÆÅ_»O`À =∞#∞flQÍx J~°∞ѨÙÅ∞ JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ
PyáÈÜ«∂~Ú. J`«x â◊s~°O xâ◊ÛÅ#"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. =∞}˜Ü«∞O
ÉÏ^Œ_»O PÑ≤, xâ◊ÛÅ#OQÍ Ñ¨_ç L#fl â◊s~åxfl ѨO_»∞¡
Hõ~°K«∞‰õΩO@∂ HÍ¿ãѨ٠K«∂ã≤, Hõ„~°#∞ K«Å#~°Ç≤Ï`«OQÍ L#fl
â◊s~°O g∞^Œ‰õΩ qã≤i H˘\Ïì_»∞. `«~°"å`« #∞^Œ∞\˜ g∞^Œ
K≥=∞@`«∞_»∞K«∞‰õΩx, K«∞@∂ì K«∂ã≤, ''gx H˘_»∞ˆH_ç?
Ü«∂_»É’~Ú<å_® "≥Ú^ÀÌ_»∞?—— J#iKå_»∞.
ɡ·~åy QÆ|QÆ| =ÚO^Œ∞H˘zÛ, ''"å_»∞áêiáÈ~Ú<å_»∞ ^˘~å
... #∞=Ùfi "åà◊§Ü«∞º#∞ H˘@ì_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìQÍ<Õ "å_»∞ J@ì
Ѩ~°∞ÔQuÎ áêiáÈÜ«∂_»∞ ^˘~å—— J<åfl_»∞.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 121
=∞}˜Ü«∞O ɡ·~åyx "≥Ú^Œ\ ˜ ™êiQÆ K«∂ã¨∞Î#fl@∞ì K«∂ã≤,
''#∞"≥fi=~°∞?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''<Õ<˘Hõ ɡ·~åQÀ}˜‚ ^˘~°. =∂k J~°= ^Õâ◊O.
aK«Û=∞_»∞‰õΩ¯O\Ï á⁄@ì É’ã¨∞‰õΩ<Õ\’}˜‚. D ^À=# áÈ`å LO>Ë
D_» á⁄^Œ∞ÌáÈ~ÚOk. D ~å„u D K≥@∞ìH˜O^Œ =Ú_»∞û‰õΩ<åfl——
J<åfl_»∞.
=∞}˜Ü«∞O =∞#∞flQÍ_çx HÍ¿ãѨ٠K«∂ã≤, `«~°"å`« ɡ·~åy`À,
''g_çH˜ WOH˘OKÕѨ\ ˜H˜ `≥e"˘ã¨∞ÎOk. `≥e"˘zÛ<åHõ ÖËÑ≤
‰õÄ~ÀÛɡ@∞ì. `åQÆ`å#O>Ë hà◊√§ xѨCÅ∞ ~Ú~Úº. <Õ#∞ =∞m§
=∂Ѩ>Ëà◊‰õΩ =™êÎ. <Õ<˘KÕÛÖ’QÍ ÉÏQÍ PÖ’zOK«∞HÀ=∞x K≥ѨC.
g_»∞ ~åui *Ëã≤# Ѩx "˘Ñ¨CHÀ"åÅ. gx`À K≥~Úº HõeÑ≤<Àà◊√§
Ü«∂_»∞O_®~À K≥áêÊÅ. K≥Ñ≤Ê`Õ ã¨i. ÖˉõΩO>Ë gx ã¨OQÆu
H͉õΩÅ∞, QÆ^ŒÌÅ∞ qKåi™êÎÜ«∞x K≥ѨC—— Jx, ɡ·~åy #∞O_ç
ã¨=∂^è•#O HÀã¨O ‰õÄ_® Z^Œ∞~°∞ K«∂_»‰õΩO_® "≥#∞kiy QÆ∞„~°O
"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤ z\˜ÔH "Õâß_»∞. QÆ∞„~°O Ѩ^Œ_»∞QÆ∞Å∞ "Õã≤
=ÚO^Œ∞H˘zÛOk. =∞}˜Ü«∞O QÆ∞„~°O ÃÑ·# ‰õÄ~°∞Ûx, ^•xx
"≥#Hõ‰õΩ =∞eáê_»∞. QÆ∞„~°O „QÍ=∞O "≥·Ñ¨Ù Ѩ~°∞QÆ∞ „áê~°OaèOzOk.
„QÍ=∞OÖ’ `˘eHÀ_ç ‰õÄÜ«∞_»O qxÑ≤OzOk.
17
HÀà◊√§ Jq~å=∞OQÍ, XHõ^•x "≥#Hõ XHõ\ ˜QÍ#∂,
[q∞eQÍ#∂ ‰õÄã¨∞Î<åfl~Ú.
ɡ·~åy QÆ∞„~°O Hõ#∞=∞~°∞QÆÜÕ∞º^•Hõ K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤_»∞.
122 z=i QÆ∞_çÃã
`«~°"å`« "≥#∞kiy <ÕÅg∞^Œ Ѩ_ç L#fl =∞#∞flQÍ_ç =^ŒÌ xâ◊≈|ÌOQÍ
‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. =∞#∞flQÍ_ç Z^Œ "≥∞Å¡QÍ ÃÑ·H˜, H˜O^Œ‰õÄ ÖËã¨∂Î
Ѩ_»∞`«∂ LOk. <À~°∞ WOK«∞Hõ `≥~°K«∞‰õΩx âßfi㨄H˜Ü«∞
[~°∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞. Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩx L<åfl~Ú. Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO â◊s~°O
QÍÜ«∂Å`À xO_ç LOk. QÍÜ«∂Å #∞O_ç ~°HõÎO „ã¨qã¨∞Î#flk. Ô~O_»∞
KÕ`«∞ÅÖ’ L#fl "Õà◊√§ KåÖÏ =~°‰õΩ qiy áÈ~Ú L<åfl~Ú.
ɡ·~åy =∞#∞flQÍx Éèí∞[O g∞^Œ KÕ~Ú "Õâß_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞
"≥∞Å¡QÆ Hõà◊√§ `≥iz, ɡ·~åyx QÆ∞iÎOz, |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ# ã¨fi~°O`À,
''#∞"åfi ™êñg. Ñ≤ÅQÀ_»∞ Z@∞ìO_®_»∞?—— J#_çQÍ_»∞.
ɡ·~åy, ''Ñ≤ÅQÀ_»∞ |„^ŒOQÍ LO_®_»∞. ^˘~°HõO@
|_»‰õΩO_® ^•zÃÑ\˜ì<å. Ñ≤Å==∞O\Ï"å?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''=^Œ∞Ì, =^Œ∞Ì. <Õ#∞ Ü«∞@∞ìO_®<À ã¨∂_»∞. "å_»∞
##∞fl K«∂ã≤<å_»O>Ë J@ì<Õ Ü«∞^Œ|_çáÈ`å_»∞. Ü«∂_»^•z
ÃÑ\˜ì<å<À P_»<Õ LO_»h—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''D^Œ∞~°QÍe `ÀÅ`å LOk. ֒ѨŠѨ_»∞‰õΩO^Œ∞=Ù
Öˇ~Úº—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''WOQÆ <Õ#∞ ÖËKÕHõ`« Ü«∂_çk ™êñq. U H©Å∞
ZHõ¯_»∞O^À <åˆH `≥Å_»O ÖË^Œ∞. WOQÆ<Õ#∞ |`«Hõ`å#<Õ #=∞‡HõO
<å‰õΩÖË^Œ∞. J\ÏìO\˜ #=∞‡HõO #∞=Ùfi ‰õÄ_® ~Ú_çã≤ ÃÑ>ˇìÜü∞.
Ñ≤ÅQÀx Hõ`« #∞"Õfi K«∂ã¨∞HÀ"åÅ ™êñq. <å QÆ∞O`« g∞^Œ
"åxKÕ`« =∞#∞fl Z~ÚºOz<åHõ "å}˜‚h`À fã¨HõáÈ ™êñq. Ü«∞@ì
K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï"À "å}˜‚ #∞"Õfi K«∂ã¨∞HÀ"åÅ—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''J\Ïì\ ˜ =∂@Å∞ ZO^Œ∞HõO\Ï=<åfl. T~À¡H˜ áÈ~Ú
"≥·^Œ∞º_≥=~°<åfl LO>Ë Ñ≤Å∞ã¨∞H˘™êÎ. D QÍÜ«∂ʼnõΩ Hõ@∞¡ Hõ\ ˜ì,
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 123
=∞O^Œ∂ =∂‰õΩ W¿ãÎ <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÖ’¡ `≥=Ù~°∞‰õΩO\Ï=Ù——
J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''ÖË^Œ∞ ™êñq. Wq `≥=Ù~°∞‰õΩ<Õ QÍÜ«∂Å∞ HÍ=Ù.
h‰õΩ |Ü«∞\˜ QÍÜ«∂ÖË HõxÑ≤™êÎ LO_®~Ú. PÜ«Ú=٠Ѩ@∞ìÖ’¡
`«yÅ∞O_Õ QÍÜ«∂Å∞ h‰õΩ Hõ#Ѩ_»=Ù. U "≥·^Œ∞º_»∂ ##∞fl
|uH˜OK«ÖË_»∞ ™êñq. "≥ÚO_çáê#O QÍ|\˜ì ZyiáȉõΩO_®
WOQÍ `«#HõÖÏ_»`å LO_®k.
D á⁄kÌ\ ˜H˜ <å P‰õΩ ~åeáÈ`«∞Ok. P „ѨHÍ~°O ɡ=∞‡^Õ=Ù_»∞
w@∞ w¿ãã≤<å_»∞. #∞=Ùfi Ü«∂_» ѨÙ\˜ìu"À, Ü«∂_» ÃÑiyu"À,
ã¨=∞Ü«∂xH˜ D_çH˘zÛ<å=Ù. Ñ≤ÅQÀ}˜‚ h KÕ`«∞Ö’¡ ÃÑ\ÏÎ LO\Ï.
Jk QÆ∂_® ɡ=∞‡^Õ=Ù_»∞ KÕã≤# U~åÊ>Ë—— J<åfl_»∞.
„Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ =∞#∞flQÍxH˜ =∂\Ï¡_»@O ^Œ∞ã¨Î~°"≥∞ÿ
Ѩ_»∞`«∞#flk. âßfi㨠„H˜Ü«∞ ÅÜ«∞ `«Ñ¨C`«∞#flk. J`«_»∞ `«#
Hõ#∞Ô~ѨÊÅ#∞ `«Ñ¨Ê U J=Ü«∞"åhfl HõkeOK«ÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''J@ì ^è≥·~°ºO W_çã≤ ÃÑ>Ëì¿ãÎ Ü«∞\Ïì J<åfl. #∞=Ù HõO_»∞¡
=¸ã¨∞ ‰õΩx J@¡<Õ Ñ¨_»∞HÀ. <Õ#∞ T~À¡H˜ áÈ~Ú ÔQ_ç¿ãÑ≤\’¡
"≥·^Œ∞º}˜‚ fã¨∞H˘™êΗ— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''ÖÏ|O ÖË^Œ∞ ™êñq. ^≥|ƒÅ∞ UÜÕ∞ PÜ«Ú=Ù
Ѩ@∞ìÖ’¡ `«yÅ∞O_®Ü≥∂ <å‰õΩ `≥Å∞û. <Õ#∞ z#flѨÊ@∞flOz
J_»=ÙÖ’¡ "Õ\Ï_ç |uH˜ <À_çx. U PÜ«Ú=٠Ѩ@∞ìÖ’ ^≥|ƒ `«ye`Õ
r=O ZO`« ¿ãѨÙO@∞O^À <å‰õΩ `≥Å∞û. <åHõ`« =∞iûáÈ ™êñq.
Ñ≤ÅQÀx Hõ`« PÖ’zOK«∞—— Jx HõO_»∞¡ =¸ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
ɡ·~åy QÍÜ«∂Å`À z<åflaè#fl"≥∞ÿ L#fl â◊s~åxfl
Jã¨Ç¨Ü«∞OQÍ K«∂ã¨∂Î ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. D^Œ∞~°∞QÍe LO_ç LO_ô
124 z=i QÆ∞_çÃã
gã¨∞Î#flk. K«O„^Œ∞_»∞ Ѩ_»=∞\˜ H˘O_» "≥#Hõ „‰õΩOH˜ KåÖÏ
¿ãѨ~ÚOk. #HõΔ„`åÅ∞ x¿ãÎ[=∞=Ù`«∞<åfl~Ú.
H˘O`« ¿ãѨܫ∂ºHõ =∞#∞flQÍ_»∞ "≥∞Å¡QÍ HõO_»∞¡ `≥~°z ''D_»<Õ
LO_®"å ™êñq?—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ''LO_®#∞ K≥ѨC—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''##∞fl fã¨HõáÈ~Ú QÆ∞_çÃãÖ’H˜ KÕ~°∞Û ™êñq. <å
áê#O QÆ∞_çÃãÖ’<Õ áÈ"åÅ. P QÆ∞_çÃãÖ’<Õ #Åɡ· ã¨O=`«û~åÅ∞
HÍѨÙ~°=ÚO_ç<å. D Hõ>ˇì P QÆ∞_çÃãÖ’<Õ ~åe áÈ"åÅ ™êñq——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy =∞#∞flQÍx `˘_»Å H˜O^Œ, gѨ٠H˜O^Œ KÕ`«∞Å∞ "Õã≤
<ÕÅg∞^Œ #∞O_ç ÖËÑ≤, Ju Hõ+¨ìO g∞^Œ "≥∂ã¨∞ÔHo§ QÆ∞_çÃãÖ’
KåѨg∞^Œ Ѩ_»∞HÀɡ\Ïì_»∞. QÆ∞_çÃãÖ’H˜ KÕ~° "Õã¨∞Î#flѨC_»∞
QÍÜ«∂Å∞ =∞iO`« qK«∞Û‰õΩx ~°Hõ΄™ê=O kfiQÆ∞}©Hõ$`«=∞~ÚOk.
â◊s~°=∞O`å <≥`«∞Î~À_»∞`«∞#flk.
=∞#∞flQÍ_»∞ ɡ·~åy "≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤, U^À K≥ѨÊ_®xH˜ „Ѩܫ∞ufl
ã¨∞Î<åfl_»∞. ÃÑ^•Å =∞^茺 #∞O_ç QÍe "≥Å∞=_»∞`«∞#flkQÍx, â◊|ÌO
"≥Å∞=_»_»O ÖË^Œ∞. ɡ·~åy J`«xH˜ KÕ~°∞=QÍ ‰õÄ~°∞Ûx,
Hõ^Œ∞Å∞`«∞#fl J`«x ÃÑ^Œ=ÙÅ<Õ K«∂_» ™êQÍ_»∞. =∞#∞flQÍ_»∞
â◊H˜Î#O`å ‰õÄ_»nã¨∞‰õΩx, ''D =∞O@Å∞ ÉèíiOK« ÖˉõΩO_®
LO_®#∞ ™êñq. "˘à◊§O`å ã¨∞#flOÖ’ ~Ú_»QÆÉ’ã≤ #@∞ìO_®k——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''"≥·^Œ∞º}˜‚ fã¨∞‰õΩ~°=∞‡O\Ï"å?—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞, ''"˘^Œ∞Ì. D =∞O@Å∞ ã¨ÖÏ¡~°∞Û ™êñq.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 125
HÍ#∞Q͉õΩÅ∞ HÍ"åÅ. =OHõ ÔQ_»¤# =~°ã¨QÍ HÍ#QÆ K≥@∞¡O_®~Ú.
HÍ#∞QÆ =∞O_»Å∞ `≥zÛ, KåѨ g∞^Œ Ѩ~°z, "å\˜ g∞^Œ ##∞fl
Ѩ_»∞HÀɡ@∞ì, ã¨Å¡OQÆ LO@∞Ok. P Ѩx KÕã≤ ѨÙ}ºO
Hõ@∞ìHÀ™êñq—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy ÃÑ·H˜ ÖËz, QÆ∞_çÃãÖ’ XHõ =¸Å# =Ù#fl HõuÎx, ^•~°Ñ¨Ù
K«∞@ì#∞ fã¨∞‰õΩx, ''#∞=Ùfi =∞O@Å∞ H˘OK≥O ¿ãѨ٠ã¨=∂oOK«∞HÀ
J<åfl. <Õ#∞ HÍ#∞QÆ =∞O_»Å∞ H˘@∞ì‰õΩx ÔQ_çÃãѨ\’¡ =KÕÛ™êΗ—
J<åfl_»∞. D`«_»∞ QÆ∞_çÃã ^•fi~åxHõ_»¤OQÍ "≥^Œ∞~°∞ `«_»Hõ#∞ LOz
QÆ∞_çÃã "≥#Hõ‰õΩ =KåÛ_»∞.
z<Àfl_»∞ HÍHõ~° á⁄^ŒÖ’ JÖψQ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. K≥=ÙÅÖ’
K«∂ѨÙ_»∞ "Õà◊§#∞ *Á#∞ѨىõΩx, HõO_»∞¡ QÆ\ ˜ìQÍ =¸ã¨∞‰õΩx,
=}∞‰õΩ`«∂ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ɡ·~åy =Oy, z<Àfl_ç Éèí∞[O ÃÑ·#
KÕ~Ú "Õâß_»∞. z<Àfl_»∞ LeH˜¯Ñ¨_ç, ‰õÄ~°∞Û<åfl KÀ@∞‰õΩO_Õ
Ô~O_»_»∞QÆ∞Å∞ "≥#‰õΩ¯ [iy, K≥=ÙÖ’¡ "Õà◊§#∞ f¿ãã≤, Hõà◊√§
`≥iKå_»∞. ɡ·~åyx Ü«∞QÍkQÍ K«∂ã≤, ''#∞"åfi `å`å. <ÕxOQÍ
^˘~° "˘KÕÛã≤<å_»#∞‰õΩO\˜ ÃÑ· áê<åÅ∞ ÃÑ·<Õfl áÈ~Ú<å~Ú——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''^˘~° Ze¡áÈ~Ú *Ïñ=Ù ¿ãѨ~ÚOk—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞, ''Ze¡áÈ~Ú<å_®? =∞m§ =™êÎ_Õñ"À—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy, ''WOÔQO^Œ∞H˘™êÎ_»∞. ^˘~°‰õΩ ÅHΔÍ`˘Oɡ· Ѩ#∞Å∞O
\Ï~Ú.—— Jx z<Àfl_ç Ô~Hõ¯Ñ¨\ ˜ì ÖËѨÙ`«∂, ''#∞=ÙfiÖˇÜü∞ =∞#O
WѨC_»∞ =OHõ ÔQ_»¤^•Hõ áÈ~Ú~å"åe—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞. ''=OHõ ÔQ_»¤# UO Ѩx `å`å?—— J<åfl_»∞.
126 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy, ''K≥áêÎ#∞ #_»∞—— Jx ^•i fâß_»∞.
"åo§^ŒÌ~°∞ QÆ∞_çÃã =^ŒÌ #∞O_ç |Ü«∞Å∞ ^Õ~å_»∞. ~ål
Jq~å=∞OQÍ "≥Ú~°∞QÆ∞`«∞O_»_»O qxÑ≤ã¨∂ÎOk. z<Àfl_»∞ ^•iÖ’
Py, ''`å`å, ~år J~°™êÎ LOk. Uñ=~ÚO^À K«∂™⁄^•ÌO——
J<åfl_»∞.
ɡ·~åy J`«_ç Ô~Hõ¯ Ѩ\ ˜ì QÆ∞OA`«∂, ''^•xfl ѨOki QÆ∞O[‰õΩ
Hõ>Ëìã≤<åO QÆ^Œ. JO^Œ∞Hõx J~°∞™êÎ LOk. =∞#O uiQ˘zÛ<åHõ
~Ú_çÑ≤^•ÌO. #∞=Ùfi #_»∞—— J<åfl_»∞.
H˘O`« ^Œ∂~°O #_çKåHõ z<Àfl_»∞, ''`å`å – <åÜ«∞#
Ü«∞@∞ìO_®_»∞?—— J#_çQÍ_»∞.
ɡ·~åy, ''<åÜ«∞# ˆH=∞~ÚOk~å. ÉÏQÍ<Õ LO_®_»∞. U^À
Ѩxg∞^Œ Ѩ‰õį~°∞‰õΩ áÈ~Ú<å_»∞. =∞^•º<åxH˜ uiQ˘™êÎ_»∞. D
Ö’QÍ =∞#O =OHõÔQ_»¤‰õΩ áÈÜ≥Ú^•ÌO—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ HÍ¿ãѨ٠T~°∞‰õΩx ''`å–`å—— Jx „áê~°OaèOz
U^À J_»QÆÉ’Ü«∂_»∞. ɡ·~åy J`«_çx Hõã¨∞~°∞‰õΩO@∂, ''#∞=Ùfi
<À~°∞ =¸ã¨∞‰õΩx a~° a~° #_»=~å. =∞#‰õΩ =OHõ ÔQ_»¤#
FÑ≤#O`« Ѩ#∞O_®k—— J<åfl_»∞.
"åo§^ŒÌ~°∞ XHõi "≥#∞Hõ XHõ~°∞QÍ ã¨#fl\˜ HÍeÉÏ@ "≥O|_ç
#_»=™êQÍ~°∞. "åà◊√§ QÆ∞_çÃã #∞O_ç ^Œ∂~°=∞ÜÕ∞º H˘nÌ ~ål
J~°∞ѨÙÅ∞ Jã¨Ê+¨ìOQÍ qxÑ≤OK« ™êQÍ~Ú. H˘O`« ¿ãѨ\ ˜H˜ ^•x
J~°∞ѨÙÅ∞ qxÑ≤OK«ÖË^Œ∞.
K«O„^Œ∞_»∞ Jã¨Îq∞Oz KåÖÏ ¿ãѨ~ÚOk. ã¨∂~°∞º_çOHÍ
L^Œ~ÚOK«ÖË^Œ∞. #HõΔ„`åÅhfl XHõ\ÁHõ¯>Ë =∂Ü«∞"≥∞ÿ áÈÜ«∂~Ú.
K«O„^Œ∞_ç #∞Oz HÍHõ ã¨∂~°∞º_ç #∞Oz HÍHõ, #HõΔ„`åÅ #∞Oz HÍHõ
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 127
U"À ~°Ç¨Ï㨺 ™ê÷=~åÅ #∞Oz a`«∞‰õΩ a`«∞‰õΩ =∞O@∂ =ã¨∞Î#fl
"≥Å∞QÆ∞ Éèí∂q∞ g∞^Œ‰õΩ "åºÑ≤ã¨∞Î#flk. P "≥Å∞QÆ∞ =∂Ü«∞=Öˇ
qO`«QÍ#∂, QÆ∂_è»OQÍ#∂, Jã¨Ê+¨ìOQÍ#∂ L#flk.
"åà◊√§ #_»∞ã¨∞Î#fl ^•iH˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ ZO_»∞\ωõΩÅ∞ ^Œ@ìOQÍ Ñ¨_ç
L<åfl~Ú. P ZO_»∞\ωõΩÅ g∞^Œ `˘O_»Å∞ Ѩ~°∞ÔQ_»∞`«∞#flѨC_»∞
ã¨~°ã¨~°=∞x K«Ñ¨C_» =Ù`«∂ L#flk.
ɡ·~åy `«Å =OK«∞‰õΩx a~°a~° #_»∞ã¨∂Î, `«# =ÚO^Œ∞#fl
ã¨=∞㨺Å#∞ QÆ∞iOz, ÉÏ^茺`«Å#∞ QÆ∞iOz PÖ’zã¨∞Î<åfl_»∞.
HÍ#∞QÆ =∞O_»Å#∞ H˘@∞ì H˘zÛ, "å\˜g∞^Œ Ѩ_»∞HÀɡ\ ˜ì =∞#∞flQÍx
=∞O@Å#∞ `«yæOK«=K«∞Û. HÍx J`«_»∞ |`«∞‰õΩ`å_®? `«#
PÜ«Ú=٠Ѩ@∞ìÅÖ’ `«ye# ^≥|ƒÅ#∞ QÆ∞iOz, "å\˜
Ѩ~°º=™ê<åÅ#∞ QÆ∞iOz J`«xH˜ ‰õΔΩ}‚OQÍ `≥eã≤#@∞ìOk.
J`«_»∞ x[OQÍ<Õ K«xáÈ`Õ `«~°"å`« `«# Hõ~°Î=º"Õ∞q∞\˜? `«#∞
`«#*’Å#∞ K«OHõ#∞ `«yeOK«∞‰õΩx, `«O|∞~°#∞ KÕ`« |@∞ì‰õΩx,
QÆ∞_çÃã#∞ =ke "≥o§áÈQÆÅ_®? Jxfl\˜Hõ<åfl q∞Oz# ã¨=∞㨺
z<Àfl_»∞. z<Àfl_çx QÆ∞iOz# ã¨=∞㨺 XHõ ÃÑ^ŒÌ H˘O_»=Öˇ,
„|OǨO_»O =Öˇ `«# Z^Œ∞@ xez L#fl@∞ì ɡ·~åyH˜
JxÑ≤OK«™êyOk.
^•i ѨHõ¯# ZO_»∞\ωõΩÅ g∞^Œ QÆÅQÆÅâ◊|ÌO qxÑ≤OK«@O`À
ɡ·~åy Py "≥#∞kiy K«∂âß_»∞. ~ål ZO_»∞\ωõΩÅ g∞^Œ
Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ =zÛ "åo§^ŒÌih HõÅ∞ã¨∞‰õΩOk. ^•x "≥∞_»
#∞Oz ã¨QÆO `≥y# ^•~°O „"ÕÖÏ_»∞`«∂ LOk.
ɡ·~åy, ''^•~°O `≥OK«∞HÀ<˘KÕÛã≤#@∞ìOk~å.
ѨOkiQÆ∞O[‰õΩ Hõ>Ëìã≤ #ѨÊ@∞flOz W_»∞QÆ∞ÖÏ_»`å LO_çOk.
ѨOkix QÆ∂_® ‰õÄÅ^À¿ãã≤ "˘zÛO^Õñ"À—— J<åfl_»∞.
128 z=i QÆ∞_çÃã
z<Àfl_»∞ "≥∂HÍà◊§g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx, ~ål "≥∞_» #∞O_ç
„"ÕÖÏ_»∞`«∞#fl ^•~åxfl qáêÊ_»∞. `≥y# ^•~°Ñ¨Ù H˘ã¨#∞ HÍ¿ãѨÙ
ѨijÅ#QÍ K«∂ã≤, ''Wk ^•~åxfl `≥OK«ÖË^Œ∞ `å`å. ^•~åxfl
H˘iˆHã≤Ok. nx ѨO_»¡ Ѩ^Œ∞#∞ ~°OѨO ѨO_»¡‰õΩ Ü«∂_çk. WOQÆ
nx ^Œ=_»Å ã¨`«∞Î=O\Ï"å K«∂¿ãÎQÍx #=∞‡ÖË=Ù. U^Œ∞ѨOk<À,
^Œ∞Ñ≤Ê<À K«∂Ñ≤Oz, ''Wã¨∞HÀ—— JO>Ë KåÅ∞ Ü«∞#Hõ<Õ áÈ~Ú
<À\˜`À HÍÅ∞Ѩ>Ëìã¨∞ÎOk. WOQÆ PHÍÅ∞ Ô~O_»∞QÍ
W~°QÍeûO^ÕQÍx, nx Ѩ@∞ì =∂„`«O ~Ú_»=^Œ∞—— Jx ^•x gѨÙ
g∞^Œ K«~°z ÖËz xÅ|_®¤_»∞.
"åÅ∞§ =ÚQÆ∞æ~°∞ XHõi "≥O|_ç XHõ~°∞QÍ =∞m§ P ã¨#fl\˜ ^•i
"≥O|_ç, P =∂Ü«∞=O\˜ "≥Å∞QÆ∞Ö’ #_»=™êQÍ~°∞.
18
"åà◊√§ =ÚQÆ∞æ~°∞ U\˜ "˘_»∞¤‰õΩ KÕˆ~@ѨÊ\˜H˜ LëÈ^ŒÜ«∞
=∞~ÚOk. ã¨∂~°∞º_»∞ `å#∞ `«∂~°∞Ê H˘O_» "≥#∞Hõ ^•QÆ∞‰õΩx,
`«#H˜~°}ÏÅ#∞ x@ì xÅ∞=ÙQÍ PHÍâ◊O g∞^Œ‰õΩ „Ѩã¨iOѨ
*Ëã¨∞Î<åfl_»∞. x#fl x~°‡ÅOQÍ LO_ç# `«∂~°∞Ê PHÍâ◊O ^Œ@ì"≥∞ÿ#
"Õ∞Ѷ¨∂Å`À xO_ç LOk. qq^èŒ PHÍ~åÅÖ’, qq^èŒ
Ѩi=∂}ÏÅÖ’ L#fl P "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ `åH˜_ç`À Z„~°
~°OQÆ∞#∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩx K«∂Ѩ~°∞ʼnõΩ ÉèíÜ«∞O Q˘Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
U\˜Ö’ hà◊√§ XHõ "å~°# ã¨#fl\˜ HÍÅ∞=ÖÏ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞Î<åfl~Ú.
hà◊√§ ™⁄à◊™⁄à◊=∞x K«Ñ¨C_»∞ KÕã¨∂Î, Ѩiã¨~åÅÖ’ =Ù#fl
„áê}∞ʼnõΩ ~°Ç¨Ï㨺 ã¨OˆH`åÅxã¨∞Î<åfl~Ú. „Ѩ"åǨÏO "≥O|_ç
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 129
#_»∞=ÚÖˇ`«∞Î ^Œ@ìOQÍ ÃÑiy L#fl Ô~Å∞¡ á⁄^ŒÅÖ’ áê=ÚÅHÀã¨O
=ÚOyã¨Å∞, q∞_»`«Å HÀã¨O *ˇ=Ú_»∞ H͉õΩÅ∞, [ÅQÆÅ HÀã¨O
h\˜HÀà◊√§ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. "å\˜ QÆ=∞#O =Å¡#∞, L^ŒÜ«∞ѨÙ
QÍÅ∞Å `åH˜_ç =Å¡#∞ Ô~Å∞¡ á⁄^ŒÅ∞ xâ◊≈|ÌOQÍ TQÆ∞`«∞<åfl~Ú.
U\˜ X_»∞¤ "≥O|_ç =~°∞ã¨QÍ HÍ#∞QÆ K≥@∞¡<åfl~Ú. "≥_»ÅÊ~Ú#
ѨK«Ûx P‰õΩÅ`À#∞, ^Œ@ì"≥∞ÿ# H˘=∞‡Å`À#∞ XH˘¯Hõ¯ K≥@∞ì
QÆ∞OÉèí#OQÍ xÅ∞K«∞x LOk.
ɡ·~åy, z<Àfl_»∞ XHõ HÍ#∞QÆ K≥@∞ìH˜O^Œ‰õΩ =KåÛ~°∞. ɡ·~åy
^•~°Ñ¨Ù K«∞@ì#∞ z<Àfl_çH˜zÛ, ''=∞#q∞ѨC_»∞ XHõ "≥∂Ѩ٠HÍ#∞QÆ
=∞O_»Å∞ H˘\˜ì WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩáÈ"åe. <Õ#∞ K≥>ˇìH˜¯ =∞O_»Å∞
#~°∞‰õΩ`å#∞. #∞=Ùfi =∞O_»Å∞ H˜O^Œ Ѩ_»OQÍ<Õ Ui P^•~°O`À
"≥∂ѨÙHõ@∞ì—— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ ^•~°Ñ¨Ù K«∞@ì#∞ Éèí∞*ÏxH˜ `«yeOK«∞‰õΩx, ''HÍ#∞QÆ
=∞O_»Å∞ Uñq\˜H˜ `å`å?—— J#_çQÍ_»∞.
ɡ·~åy P „Ѩâ◊fl#∞ ã¨~°‰õΩ KÕÜ«∞‰õΩO_®, QÀK≥ ayOz
Hõ@∞ì‰õΩx, HõuÎx ÉÁ_À¡ ^ÀѨىõΩx K≥>ˇìHõ¯_»O „áê~°OaèOKå_»∞.
z<Àfl_»∞, ~ål "≥∂~° ÃÑ·ÔH`«∞ΉõΩx K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤~°∞.
K≥@∞ìÃÑ·ÔHH˜¯# ɡ·~åyH˜ `«∂~°∞Ê PHÍâ◊O =∞iO`« Z„~°QÍ,
=∞iO`« ã¨Ê+¨ìOQÍ =∞iO`« cèHõ~°OQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#flk. J`«_»∞ XHõ
H˘=∞‡#∞ #~°Hõ_®xH˜ ÉÁ_À¡#∞Oz HõuÎx fã≤ ÃÑ·ÔHuÎ, JÖψQ
PyáÈÜ«∂_»∞. HõuÎ H˘=∞‡#∞ `åHõ‰õΩO_® QÍeÖ’<Õ PyáÈ~ÚOk.
z<Àfl_»∞ ÃÑ·H˜ K«∂ã¨∂Î ''U=~ÚOk `å`å. J@ì<Õ
PyáÈ~Ú<å=Ù—— J<åfl_»∞.
ɡ·~åy H˜O^Œ‰õΩ K«∂ã≤, ''ã≤<Àfl_®. ^˘~° =™êÎ LO_®_»∞. QÆ∞„~°O
"Õã¨∞‰õΩx D k‰õΩ¯QÍ =™êÎ LO_®_»∞. #∞=Ùfi áÈ~Ú PÔ~Å∞¡
130 z=i QÆ∞_çÃã
á⁄^ŒÖ’¡ ^•HÀ¯. QÆ∞|∞~°∞QÍ LO_Õ KÀ@ á⁄^ŒÖ’ Hõ#|_»‰õΩO_®
‰õÄKÀ. Ѩ~°∞ÔQ`«∞Η— J<åfl_»∞.
z<Àfl_»∞ QÆ|QÆ| U\’¡H˜ ky, HÍÅ∞= "≥O_»_ç QÆ∞|∞~°∞QÍ
ÃÑiy L#fl Ô~Å∞¡ á⁄^ŒÅ "≥#Hõ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. J`«_»∞ ‰õÄ~°∞Ûx
L#fl KÀ@∞ #∞Oz `˘OyK«∂¿ãÎ J`«xH˜ h\˜ „Ѩ"åǨÏO,
„Ѩ"åǨÏO ѨHõ¯# Wã¨∞Hõ, U\˜H˜ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ L#fl QÆ@∞¡ ã¨Ê+¨ìOQÍ
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
ɡ·~åy K≥@∞ì ky, K≥@∞ì É’^≥ "≥#Hõ "˘ky xÅ|_®¤_»∞. ~ål
=∞O„uOz #@∞ìQÍ =zÛ J`«x ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù# xÅ∞ÛOk.
=∞i H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ =∞}˜Ü«∞O QÆ∞„~°O`À ã¨Ç¨ U\˜
QÆ@∞ìg∞^Œ „Ѩ`«ºHõΔ=∞Ü«∂º_»∞. QÆ∞„~°O "≥∞Å¡QÆ U\˜Ö’H˜ ky h\˜
HÍÅ∞=#∞ ^•@∞‰õΩx Wã¨∞Hõ g∞^Œ‰õΩ =zÛOk.
ã¨∂~°∞º_»∞ `«∂~°∞Ê H˘O_»Å "≥#Hõ#∞Oz ÃÑ·H˜ =KåÛ_»∞.
ã¨∂~°ºaO|O =∂@∞ "Õã≤ L#fl ѨÙe=Öˇ Z„~°\ ˜ "Õ∞Ѷ¨∂Å
"≥#Hõ^•y L#flk. "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ KÕkOK«~å#O`«
^Œ@ìOQÍ L<åfl~Ú. ã¨∂~°∞ºx H˜~°}ÏÅ∞ "Õ∞Ѷ¨∂Å JOK«∞Å =∞^茺
#∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx Éèí∂q∞ g∞^Œ‰õΩ "åºÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
K≥@∞ì É’^≥ "≥#‰õΩ#fl ɡ·~åy Hõà◊√§ =∞}˜Ü«∞O Hõ^ŒeHõÅ#∞
QÆ=∞xã¨∞Î<åfl~Ú. PHõà◊√§ `«# PǨ~° [O`«∞=Ù#∞ "Õ\Ï_»∞`«∞#fl
ѨÙe `åÅ∂‰õΩ Hõà◊√§=Öˇ „‰õÄ~°OQÍ#∞, xt`«OQÍ#∂ K«∂ã¨∞Î
<åfl~Ú. P Hõà◊§‰õΩ ‰õÄeáÈ~Ú <ÕÅ=∞@ì =∞~Ú# ѨO^˘q∞‡k
QÆ∞_çÃãÅ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. P Hõà◊§‰õΩ PÜ«Ú=٠Ѩ@∞ìÅÖ’ ^≥|ƒÅ∞
`«ye K«Å# ~°Ç≤Ï`«OQÍ z=i QÆ∞_çÃãÖ’ Ѩ_ç L#fl â◊s~°O HõxÑ≤
ã¨∞Î#flk.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 131
=∞}˜Ü«∞O QÆ∞„~°O g∞^Œ #∞Oz kQÍ_»∞. Wã¨∞Hõ g∞^Œ xÅ|_ç
L#fl J`«x h_» „Ѩ"åǨÏѨ٠h\˜Ö’ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
ɡ·~åy ‰õΩ_ç KÕu "Õà◊√§ HõuÎ Ñ≤_çK«∞@∂ì aQÆ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~Ú.
"≥∂KÕ~Ú WOK«∞Hõ =OyOk. Hõ~°K«∞‰õΩx L#fl J`«x ѨO_»¡ =∞^茺
#∞O_ç áê=Ú |∞ã¨=O\˜ K«Ñ¨C_»∞ HõΔ}HÍÅO qxÑ≤OzOk.
J`«_»∞ K≥@¡ Kå@∞ #∞O_ç W=`«Å H˘KåÛ_»∞. J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ
"ÕÜ«∞_®xH˜ ‰õΩ_çáê^ŒO ÃÑ·ÔH`åÎ_»∞.
WO`«Ö’ J`«xH˜ kQÆO`åÅ =^ŒÌ ZHõ¯_À L~°∞=Ú`«∞#fl@∞¡
ã¨#fl\˜ â◊|ÌO qxÑ≤OzOk. J`«_»∞ ZuÎ# áê^•xfl kOz ѨHõ¯‰õΩ
K«∂âß_»∞. ~ål <åÅ∞QÆ∞ HÍà◊§ÃÑ·# ^Œ$_è»OQÍ, Ѩ~°fi`åÅ#∞
_èôH˘#É’`«∞#fl@∞ìQÍ xÅ|_ç LOk. ^•x gѨ٠=Oz#
aã¨HõOѨ=Öˇ L#flk. `ÀHõ ÃÑ·ÔH`«∞ΉõΩx L#flk. K≥=ÙÅ∞
iH˜¯iOK«∞‰õΩx L#flq. ^•x Hõà◊§Ö’ "Õ~Ú ã¨∂~°∞ºÅ fHõΔ}`«
L#flk. P K«∂ѨÙÅ∞ =∞}˜Ü«∞O g∞^Œ ã≤÷~°OQÍ xez L<åfl~Ú.
WOK«∞Hõ `≥~°K«∞‰õΩx L#fl ^•x<À\˜Ö’ Ѩ^Œ∞<≥·# Ѩà◊√§ `≥Å¡QÆ,
„‰õÄ~°OQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. L~°∞=Ú=O\˜ ^èŒfix P <À\˜ #∞O_ç
q#=ã¨∞Î#flk.
ɡ·~åy ~ålx, =∞}˜Ü«∞O#∞ XHõ™êi =∂iÛ =∂iÛ K«∂âß_»∞.
`«~°"å`« ^•x ѨHõ¯# ‰õÄ~°∞Ûx, ^•x K≥q ^ŒQÆæ~° <À~°∞ÃÑ\˜ì,
Z_»=∞ KÕ`ÀÎ =∞}˜Ü«∞O#∞ K«∂Ñ≤ã¨∂Î, `«QÆ∞æ ã¨fi~°O`À, ''~ål,
Wã¨∞HÀ, Wã¨∞HÀ, ~år Wã¨∞HÀ—— J<åfl_»∞. J~°QÆ[O ^Œ∂~°O ^•\˜
qxÑ≤OK«x P ã¨fi~°OÖ’ =OâßÅ#∞ <åâ◊#O KÕÜ«∞QÆÅ ^Õfi+¨O,
ѨQÆ ^•y L<åfl~Ú.
~ål z=Ùfi# QÍeÖ’H˜ ZyiOk. =∞~°∞HõΔ}"Õ∞ Jk =∞}˜Ü«∞O
QÍi Z_»=∞ Éèí∞[O g∞^Œ "åeOk. `«#ѨÙ+≤ìHõ~°"≥∞ÿ# ^Œ=_»Å`À,
132 z=i QÆ∞_çÃã
"å_çÜ≥ÿ∞# ѨO_»¡`À J`«xÑ‘Hõ#∞ XHõ ÃѷѨÙ#∞ `≥Oz"Õã≤Ok.
J~°=_®xQÆ∂æ_», =º=kè ÖˉõΩO_® =∞}˜Ü«∞O ^Œ|∞ƒ# Wã¨∞Hõ g∞^Œ
É’~°¡Ñ¨_®¤_»∞. J`«_»∞ ÖËz ‰õÄ~ÀÛ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflã¨∞ÎO_»QÍ ~ål
=∞m§ Zyi J`«x ‰õΩ_ç Éèí∞[O g∞^Œ "åe q∞ye# ã¨QÆO Ñ‘Hõ#∞
`≥Oz "Õã≤Ok. Ñ‘Hõ ѨÓiÎQÍ `≥yáÈ=@O`À J`«x HõO~î°O #∞O_ç
â◊ÉÏÌxH˜ |^Œ∞Å∞ QÍe, <≥`«∞Î~°∞ Hõeã≤ #∞~°QÆ ~°∂ѨOÖ’ z=Ú‡‰õΩ
~å™êyOk. J`«_»∞ xâ◊≈|ÌOQÍ "≥#Hõ‰õΩ `«∂e "≥Å¡H˜Å Ѩ_®¤_»∞.
QÆ∞„~°O `«# Q˘O`«∞ ziyáÈÜÕ∞ÖÏQÆ ã¨H˜eOz "åQÆ∞ "≥O|_ç
Ѩ~°∞QÆ∞ „áê~°OaèOzOk.
ɡ·~åy QÆ@∞ì ky â◊=O K≥O`«H˘KåÛ_»∞. =∞}˜Ü«∞O `«Å,
Q˘O`«∞, ~˘=Ú‡ HÍÅ∞=Ö’ Ѩ_ç L<åfl~Ú. q∞ye# â◊s~°O Wã¨∞Hõ
g∞^Œ Ѩ_ç=ÙOk. `≥y# Ñ‘Hõ #∞O_ç UHõ^è•\˜QÍ <≥`«∞Î~°∞ z=Ú‡`«∂
=ÙOk. P <≥`«∞Î~°∞ Hõeã≤, HÍÅ∞=Ö’ hà◊§‰õΩ |^Œ∞Å∞ <≥`«∞Î~°∞
„Ѩ=Ç≤Ïã¨∞Î#fl@∞¡ JQÆ∞Ñ≤ã¨∞Î#flk. ~ål `«# =¸uH˜ JO@∞‰õΩx
L#fl <≥`«∞Î~°∞#∞ <åÅ∞Hõ`À `«∞_»∞K«∞‰õΩO@∂ â◊"åxfl H˘~°H˘~°
K«∂ã¨∞Î#flk. â◊"åxH˜ J=`«e "≥·Ñ¨Ù# ~ål, W=`«e "≥·Ñ¨Ù# ɡ·~åy
xÅ|_ç =ÙO_»QÍ ã¨∂~°ºaO|O "Õ∞Ѷ¨∂Å#∞ pÅ∞Û‰õΩx
|Ü«∞@H˘zÛOk. `«#∞ =∂@∞ "Õã≤, "Õ\Ï_ç# [O`«∞=Ù#∞ peÛ
K≥O_®_ç, `«$Ñ≤ÎQÍ Éèí∞lOz# ѨÙe á⁄^ŒÖ’ #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ
=zÛ#@∞ì ã¨∂~°∞º_»∞ =∞|∞ƒÅ Kå@∞#∞O_ç ÃÑ·H˜ =KåÛ_»∞.
ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ `åH˜_çH˜ HÍÅ∞=Ö’ áê~°∞`«∞#fl hà◊√§ =∞iO`«
Z„~°QÍ Hõ#Ѩ_»™êQÍ~Ú.
ã¨#flQÍ gã¨∞Î#fl QÍeáê@∞‰õΩ HÍÅ∞= "≥O|_ç =Ù#fl Ô~Å∞¡
á⁄^ŒÅ∞, U\˜H˜ W=`«e QÆ@∞ì# L#fl HÍ#∞QÆ K≥@∞¡, J=`«e
QÆ@∞ì# L#fl =iá⁄ÅO xâ◊≈ |ÌOQÍ Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú. Z„~°\ ˜ h\˜
„Ѩ"åǨÏO KÕã¨∞Î#fl ã¨=fi_ç `«Ñ¨Ê "å`å=~°}=∞O`å ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#
xâ◊≈|ÌO`À xO_ç LOk.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 133
P xâ◊≈ÉÏÌxfl pÅ∞Û`«∂ Wã¨∞Hõ g∞^Œ J_»∞QÆ∞Åã¨Ñ¨C_»∞
qxÑ≤Oz ɡ·~åy "≥#∞kiy K«∂âß_»∞. z<Àfl_»∞ ÉèíÜ«∞O ÉèíÜ«∞OQÍ
#_çz =ã¨∞Î<åfl_»∞. J`«_»∞ Wã¨∞Hõg∞^Œ J_»∞QÆ∞Å∞ `«∂z `«∂z
"Õã¨∂Î =zÛ Éˇ·~åy ѨHõ¯# xÅ|_®¤_»∞. Z„~°QÆ áê~°∞`«∞#fl
HÍÅ∞=#∞, <≥`«∞Î~°∞#∞ z=Ú‡`«∞#fl HõO~îåxfl J`«_»∞ HõΔ}HÍÅO
áê@∞ K«∂âß_»∞. P `«~°"å`« ~°HõÎO QÆ_»¤QÆ@∞ì‰õΩ áÈÜÕ∞ÖÏQÆ ÔH=Ùfi#
ˆHHõ"Õã≤, HõO_»∞¡ QÆ\ ˜ìQÆ =¸ã¨∞‰õΩx, =ÚMÏxfl Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À
HõѨC‰õΩ<åfl_»∞. Wã¨∞Hõ g∞^Œ XH˘¯Hõ¯ J_»∞ˆQ "≥#‰õΩ¯ "Õã¨∂Î,
qHõ$`«"≥∞ÿ# ã¨fi~°O`À, ''<≥`«∞Î~°∞ HÍÅ"≥· áê~°`å LO_®k <å‰õΩ
|Ü«∞OQÍ LOk `å`å. =OHõO`å <≥`«∞Έ~. WOQÆ ^˘~° ##∞fl
ã¨O¿Ñ™êÎ_»∞. <å‰õΩ |Ü«∞OQÍ LOk `å`å—— Jx J~°=™êQÍ_»∞.
ɡ·~åy z<Àfl_çx, HÍÅ∞=#∞, â◊"åxfl =∂iÛ =∂iÛ K«∂ã¨∂Î
k„Q̓ùO`«∞ _»~Ú#@∞ì xÅ|_çáÈÜ«∂_»∞.
z<Àfl_»∞ Wã¨∞Hõg∞^Œ "≥#∞Hõ‰õΩ J_»∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∂Î, Ô~O_»∞ ÉÏ~°Å
^Œ∂~°O ™êy, JHõ™ê‡`«∞ÎQÆ =ÚYO g∞^Œ #∞O_ç KÕ`«∞Å∞ f¿ãã≤,
HõO_»∞¡ `≥iz, y~°∞‰õΩ¯# "≥#∞kiy "åQÆ∞ "≥O|_ç Ѩ~°∞QÆ∞
„áê~°OaèOKå_»∞. ~ål K≥OQÆ∞, K≥OQÆ∞# ^Œ∂H˜ z<Àfl_çx
HõÅ∞ã¨∞‰õΩx J`«x "≥O|_ç Ѩ~°∞ÔQ`«Î™êyOk.
ɡ·~åy k„Q̓ùOu #∞O_ç HÀÅ∞‰õΩx, ''z<Àfl_®, Ü«∂_çH˜~å
Ѩ~°∞ÔQ`«∞Î`å LO_®=Ù. hˆHO |Ü«∞OÖË^Œ∞~å. <Õ#∞O_®#∞~å——
J#iKå_»∞. HÍx JѨÊ\˜ˆH z<Àfl_»∞ J`«x J~°∞ѨÙÅ∞
q#Ѩ_»#O`« ^Œ∂~å# Ѩ~°∞y_»∞`«∞<åfl_»∞. K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ J`«_»∞
"åQÆ∞ "≥O_ç Ѩ~°∞y_»∞`«∂ á⁄^ŒÅ "≥#Hõ J^Œ$â◊º =∞Ü«∂º_»∞.
ɡ·~åy z<Àfl_çx "≥^Œ∞‰õΩ`«∂ J`«_»∞ "≥o§# k‰õΩ¯QÍ
#_»=™êQÍ_»∞. J`«_»∞ "åQÆ∞Ö’x Ô~Å∞¡ á⁄^ŒÅ#∞, <åQÆ^•_ç
134 z=i QÆ∞_çÃã
á⁄^ŒÅ#∞, HõÅ|O^Œ á⁄^ŒÅ#∞ "≥^Œ∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞. QÆ@∞ìg∞^Œ ÔHH˜¯
HÍH˜ "≥^Œ∞~°∞ á⁄^ŒÅ#∞, QÆ∞i"≥O^Œ á⁄^ŒÅ#∞ "≥kHÍ_»∞. QÀ`«∞Å#∞,
QÆ∞ǨÏÅ#∞ "≥kHÍ_»∞. HÍ#∞QÆ K≥@¡#∞, ã¨∞O„ˆHã¨∞ K≥@¡#∞ "≥kHÍ_»∞.
=∞m§ U\˜Ö’H˜ ky z<Àfl_»∞ Ѩ~°∞ÔQuÎ# kâ◊QÍ #_»=™êQÍ_»∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ Z„~°^Œ<åxfl HÀÖ’Ê`«∂, `«∂~°∞Ê
PHÍâß# ZQÆ„ÉωõΩ`«∞<åfl_»∞. Z„~°^Œ#O `«iˆQ H˘nÌ ã¨∂~°ºaO|O
fHõΔ}`«#∞ ~åA‰õΩO @∞#flk. H˘O`« ¿ãѨ\ ˜H˜ ã¨∂~°∞º_»∞
K«∂_»â◊HõºO H͉õΩO_® `«Ü«∂Ô~·, K«~åK«~° [QÆ`«∞Î#∞ =∂_»Éˇ@ì_»O
„áê~°OaèOKå_»∞.
ɡ·~åy â◊s~°O Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO K≥=∞@`À `«_çã≤áÈ~ÚOk.
J`«xH˜ JÅã¨@ =ÚOK«∞H˘ã¨∞Î#flk. Wã¨∞HõÖ’ J_»∞QÆ∞ fã≤
J_»∞QÆ∞ "ÕÜ«∞_»O QÆQÆ#"≥∞ÿ áÈ`«∞ #flk. '|Ǩïâ◊ "å_»∞ <Õ~°∞QÆ
QÆ∞_çÃã‰õΩ "≥àϧ_Õ"≥∂.
D áê\˜H˜ QÆ∞_çÃã KÕ~°∞‰õΩx, `«_»Hõfã≤, ֒ѨʼnõΩ "≥o§,
`«O„_çx K«∂¿ã_Õ"≥∂— P `«ÅOѨÙ~åQÍ<Õ J`«xx XHõ¯™êiQÍ
q=â◊`«fiO P=iOzOk. "≥∂HÍà◊√§, #_»∞=Ú `«=∞O`«@ J"Õ
=OQÆ∞`«∞O_»QÍ J`«_»∞ Wã¨∞Hõg∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. `«# â◊s~°O
QÍeÖ’ `ÕÅ∞`«∞#fl@∞¡, `«# K«∞@∂ì L#fl Ѩiã¨~åÅ∞ y„~°∞#
u~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡ J`«xH˜ JxÑ≤OzOk. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ J`«xH˜
Hõà◊§‰õΩ pHõ@∞¡ Hõ=∞‡™êQÍ~Ú.
P pHõ\ ˜Ö’ J`«xH˜ ZHõ¯_À ~ål "≥Ú~°∞QÆ∞`«∞#fl ^èŒfix
qxÑ≤OzOk. P â◊|ÌO q#QÍ<Õ J`«x â◊s~°OÖ’H˜ H˘`«ÎQÍ
[=ã¨`åfiÅ∞ =zÛ#@¡~ÚOk. J`«x Hõà◊§‰õΩ Hõ=Ú‡`«∞#fl pHõ@∞¡
qzÛáÈÜ«∂~Ú. J`«_»∞ `«Å#∞ qkeOz, K≥q"˘yæ q#™êQÍ_»∞.
~ål U\˜ ZQÆ∞=# Jq~å=∞OQÍ "≥Ú~°∞QÆ∞`«∂ =ÙOk.
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 135
J`«_»∞ ÖËz Wã¨∞HõÖ’ HÍm§_»∞Û‰õΩO@∂, â◊|ÌO q#=ã¨∞Î#fl
kâ◊QÍ #_»=™êQÍ_»∞. J`«_»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êˆQ H˘nÌ ~år
J~°∞ѨÙÅ∞ =∞iO`« ã¨Ê+¨ìOQÍ qxÑ≤OK«™êQÍ~Ú. â◊|ÌO ã¨Ê+¨ìOQÍ
qxÑ≤OKÕ H˘nÌ QÆ=∞#"ÕQÍxfl, ÃÇÏzÛOK«_®xH˜ J`«_»∞
„Ѩܫ∞uflã¨∞Î<åfl_»∞. JÖÏ H˘O`« ^Œ∂~°O ™êQÍHõ XHõ KÀ@ U~°∞
=∞Å∞Ѩ٠u~°∞QÆ∞`«∞O_»_»O QÆ=∞xOKå_»∞. J`«_»∞ =∞Å∞Ѩ٠uiy
`«# Z@ìZ^Œ∞@ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ^Œ$â◊ºO K«∂ã≤ tÖτѨu=∞ÖÏ
xÅ|_çáÈÜ«∂_»∞.
z<Àfl_»∞ ^•~°O`À XHõ K≥@∞ì‰õΩ Li"Õã¨∞‰õΩx „"ÕÖÏ_»∞
`«∞<åfl_»∞. J`«x ÉèÏ~åxH˜ K≥@∞ìH˘=∞‡ HÍã¨Î =Oy L#flk. J`«x
HõO_»∞¡ Ñ≤^Œ∞‰õΩ‰õΩx =ã¨∞Î<åfl~Ú. <åÅ∞Hõ <À\˜ |Ü«∞@
„"ÕÖÏ_»∞`«∞#flk. ~ål H˜O^Œ xÅ|_ç "≥∂~° ÃÑ·ÔHuÎ "≥Ú~°∞QÆ∞`«∂
LOk.
19
~ål `«# QÆ∞k HÍà◊§#∞ `˘‰õΩ¯‰õΩO@∂, `«##∞ "≥#flO\˜
=ã¨∞ÎO_»QÍ Éˇ·~åy QÆ∞_çÃã#∞ ã¨g∞Ñ≤OKå_»∞. "≥^Œ∞~°∞ `«_»Hõ#∞ fã≤
֒ѨʼnõΩ „Ѩ"ÕtOKå_»∞. QÆ∞_çÃãHõѨC‰õΩ L#fl HõO`«Å ^•fi~å
L^ŒÜ«∞Ѩ٠ZO_»Ö’ѨʼnõΩ K˘K«∞Û‰õΩ =™ÈÎOk.
=∞#∞flQÍ_»∞ Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩx, xâ◊ÛÅ#OQÍ "≥Å¡H˜Å Ѩ_ç
L<åfl_»∞. J`«x â◊s~å#flO`«\ ˜h `«_»∞ѨÙ`«∂ LO_ç# Z„~°\ ˜ ~°HõÎO
ZO_çáÈ~Ú #Å¡QÍ =∂i LOk. â◊s~°O g∞^Œ∞#fl Jã¨OMϺHõ"≥∞ÿ#
QÍÜ«∂Å∞ Ѩ‰õΩ¯Å∞ Hõ\ ˜ì =Ù<åfl~Ú. LO_»∞O_ç J`«x _˘Hõ¯Å∞
ZyÔ~yi Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú. âßfi㨄H˜Ü«∞ ѨÓiÎQÆ ÅÜ«∞ `«Ñ≤Ê LOk.
136 z=i QÆ∞_çÃã
ɡ·~åy =∞#∞flQÍ_ç ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Ûx, J`«x Éèí∞[O g∞^Œ
KÕ~Ú"Õã≤ ‰õΩ^Œ∞ѨÙ`«∂, ''J<åfl, ֡ܫ∞º<åfl, JO`å J~ÚáÈ~ÚOk
֡ܫ∞º<åfl—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍ_»∞ Hõà◊√§ `≥iKå_»∞. ÃÑk=∞Å∞ qÑ≤Ê =∂\Ï¡_»_®xH˜
ã¨~°fi „Ѩܫ∞`åflÅ∞ KÕã≤, qѶ¨Å∞_≥· Hõ#∞Ô~ѨÊÅ `å\˜OѨÙ`À
''U=∞~ÚOk?—— J#_çQÍ_»∞.
ɡ·~åy ~°∞^ŒÌ=∞=Ù`«∞#fl Q˘O`«∞Hõ`À, ''JO`å
J~ÚáÈ~ÚO^Œ<åfl. =∞# Ñ≤ÅQÀ_»∞ WHõ ÖË_»<åfl—— J<åfl_»∞.
=∞#∞flQÍx Hõ#∞Ô~ѨÊÅ∞ L~°∞ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ#fl Ñ≤@ì `åÅ∂‰õΩ
Ô~Hõ¯Å =Öˇ H˘@∞ìHÀ™êQÍ~Ú. J`«x Hõ#∞QÆ∞_»∞¡ ˆQÖÏxH˜ z‰õΩ¯‰õΩ#fl
KÕѨŠ=Öˇ yÅ yÅÖÏ_»™êQÍ~Ú.
ɡ·~åy JO`«HõO`«‰õΩ Ñ¨Ó_»∞‰õΩáÈ`«∞#fl Q˘O`«∞Hõ`À ''=∞#
Ñ≤ÅQÀ_»∞ =∞# QÆ∞O`«Å g∞^Œ =∞<Õfl™êÎ_»#∞‰õΩO\˜q∞. "å_çO`«
JÖÏÊÜ«Ú=Ù J_çQ˘zÛ<å_»#∞ HÀÖË^Œ<åfl. WѨC_»∞ "åx QÆ∞O`«
g∞^Œ =∞#O =∞#∞fl ZÜ«∂ºÅ—— `«~°"å`« K≥ѨÊ^ŒÅK«∞‰õΩ#flk J`«_»∞
ѨÓiÎ KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. J`«x Hõà◊§Ö’ QÆOQÆã¨∞_»∞Å∞ u~°∞QÆ∞`«∂
„áê~°OÉèí=∞~ÚOk. Hõhfl\˜ á⁄~°ÅQÆ∞O_® J`«_Õg∞ K«∂_»ÖËHõ
áÈÜ«∂_»∞. J`«_»∞ Hõ#∞Ô~ѨÊÅ#ѨÊoOK«QÍ Hõhflà◊√§ H˜O^Œ‰õΩ*Ïi
K≥OѨŠg∞^Œ∞#fl Jã¨OMϺHõ"≥∞ÿ# =Ú_»`«ÅÖ’ WOH˜áÈÜ«∂~Ú.
q∞ye# Hõhflà◊§#∞ J~°KÕ`«∞Å`À `«∞_»∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞. Hõà◊√§ JÖÏ
á⁄_çQÍ JÜ«∂ºHõ J`«_»∞ K«∂_»QÆeQÍ_»∞.
JѨÊ\˜H˜ =∞#∞flQÍx Hõ#∞Ô~ѨÊÅ∞ H˘@∞ìHÀ=_»O ÖË^Œ∞. J`«x
Hõ#∞QÆ∞_»∞¡ yÅyÅÖÏ_»@O ÖË^Œ∞. Ô~O_»∞ #Å¡ p=∞Å∞ QÆ∞#QÆ∞#
#_»∞ã¨∂Î J`«x K≥OѨŠg∞^Œ∞QÆ, Ô~ѨÊÅ g∞^Œ∞QÆ ™êy Hõ#∞QÆ∞_»¡
g∞^Œ‰õΩ KÕi Je¡ae¡QÍ u~°QÆ™êQÍ~Ú. S#ѨÊ\˜H© J`«x
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 137
Hõ#∞Ô~ѨÊÅ∞ H˘@∞ìHÀ=_»O ÖË^Œ∞. P Hõà◊√§ QÆ∞_çÃã HõѨC‰õΩ L#fl
~°O„^è•Å ^•fi~å hÖÏHÍâßxfl, PHÍâ◊OÖ’ ~å„`«O`å "≥ey
J^Œ$â◊º"≥∞ÿ áÈ~Ú# #HõΔ„`åÅ#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú.
20
Ô~·Å∞|O_ç ÅÜ«∞|^ŒúOQÍ K«Ñ¨C_»∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ ^ŒH˜Δ} kâ◊QÍ
^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ`«∂ LOk. Ô~·Å∞ ÃÑ>ˇìÖ’ „Ѩܫ∂}©‰õΩÅ HÍà◊§ ã¨O^Œ∞#
`«Å∞Ѩ٠<å#∞‰õΩx, ɡ·~åy ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ã¨~°fi=¸
HÀÖ’Ê~Ú#@∞¡ J`«x =ÚYO xi¡Ñ¨ÎOQÍ#∞, x¿ãÎ[OQÍ#∂ L#flk.
MÏmQÍ L#fl *’Öˇ J`«x Z_»=∞ Éèí∞[O #∞Oz „"ÕÖÏ_»∞`«∞#flk.
`«O|∞~° ‰õΩ_ç Éèí∞*ÏxH˜ PxOz L#flk. ÃÑ>ˇìÖ’x „Ѩܫ∂}©‰õΩÅ∞
J@∂, W@∂ u~°∞QÆ∞`«∞O_»QÍ "åà◊§ KÕu "Õà◊√§ `«O|∞~° fQƉõΩ
`«ye ''@OQ∑—— =∞x K«Ñ¨C_»=Ù`«∞#flk. P â◊|ÌO J`«xH˜
qxÑ≤OK«_»O ÖË^Œ∞. Jxfl â◊ÉÏÌÅ#∞ JkèQÆq∞ã¨∂Î, kQÆO`åÅ
=~°‰õΩ qxÑ≤OKÕ@∞ìQÍ J`«x =∞#ã¨∞ Ѷ¨∞’+≤ã¨∞Î#flk. ''F ^Õ"å! <å
KÕ#∞ H˘à◊§É’~ÚOk. h‰õΩ ã¨=∞iÊOK«_®xH˜ W<åflà◊√§QÆ
HÍáê_»∞‰õΩO@∂ =zÛ# <å P`«‡<åâ◊#=∞~ÚOk. U\˜ QÆ@∞ì#
L#fl =$HõΔ*ÏÅO h\˜ „Ѩ"åǨÏѨ٠L~°=_çH˜ ‰õÄeáÈ~Ú#@∞¡,
Éèí=|O^è•Å =∂Ü«∞‰õΩÖ’<≥·<å P`«‡ <åâ◊#=∞~ÚOk. D
Éèí=|O^è•Å∞ ##∞fl K«∞@∞ì=Ú\˜ìOk. XHõ ~å„u, XHõ ѨQÆÅ∞
=∂„`«"Õ∞. P ã¨fiÅÊ =º=kèÖ’<Õ =∂Ü«∞ `åÅ∂‰õΩ tY~åÅ#∞,
JOK«∞Å#∞ ^Œi≈OKå~°∞. Ѷ¨e`«OQÍ <å P`«‡ z<åflaè#fl=∞~ÚOk.
F ^Õ"å! <å KÕ#∞ H˘à◊§É’=_»"Õ∞ QÍ^Œ∞, <å KÕ#∞ g∞^Œ "åe#
Ñ≤K«∞ÛHõÅ∞, zÅ∞HõÅ∞, <å KÕ#∞#∞ Hõq∞‡# á⁄QÆ=∞OK«∞, <å
138 z=i QÆ∞_çÃã
KÕ#∞#∞ H˘~°∞‰õΩ`«∞O_ç# H©@HÍÅ∞ Jhfl =∂Ü«∞=∞Ü«∂º~Ú. Jhfl
<åâ◊#=∞Ü«∂º~Ú. P`«‡Ö’Ñ≤Oz# D <å â◊s~°O HÍ=Ú‰õΩx
Å[˚=Öˇ, Ñ≤iH˜"åx ^Œ~°ÊO =Öˇ, JǨÏOHÍi HõΔ=∞=Öˇ â◊¥<åºxH˜
„ѨuxkèQÍ q∞yeáÈ~ÚOk——.
Ô~·Å∞ |O_ç #^Œ∞Å#∞ Ö’Ü«∞Å#∞, H˘O_»Å#∞, J_»=ÙÅ#∞,
„QÍ=∂Å#∞ ^•@∞‰õΩO@∂ ™êQÆ∞`«∞#flk. á⁄QÆ Q˘@ì=Ú #∞O_ç
|Ü«∞Å∞ "≥_»e# #Å¡x ^Œ@ì"≥∞ÿ# á⁄QÆÅ∞ ÃÑ·ÃÑ·H˜ ÖËã¨∂Î
PHÍâ◊OÖ’x "Õ∞Ѷ¨∂Å#∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ qѶ¨Å„Ѩܫ∞`«flO
KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
***
~ål ˆ~~ÚO|=à◊√§ QÆ∞_çÃã Ѩiã¨~åÅÖ’ `«KåÛ_»∞`«∂
HõxÑ≤ã¨∂ÎOk. „Ѩu ~ÀE Jk QÆ∞_çÃã Ѩiã¨~åÅ #∞O_ç H˘xfl
QÆO@Åáê@∞ =∂i‡HõOQÍ =∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. =∞m§ JO`Õ
=∂i‡HõOQÍ QÆ∞_çÃã =^ŒÌ „Ѩ`«ºHõΔ=∞=Ù`«∞Ok. Jk „Ѩu ~å„u
QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ~° xÅ|_ç, "≥∂~°#∞ x@ìxÅ∞=ÙQÍ ÃÑ·ÔHuÎ,
#HõΔ„`åňHã≤ K«∂ã¨∂Î, ã¨∞n~°…OQÍ, ǨÏ$^ŒÜ«∞ q^•~°HõOQÍ
J~°∞ã¨∞ÎOk. JÖÏ „Ѩu ~å„u <åÅ∞ÔQ·^Œ∞ ™ê~°∞¡ KÕã¨∞ÎOk. P
â◊ÉÏÌxfl ^Œ∂~°O #∞Oz q#fl"åiH˜ z~å‰õΩ =∂„`«"Õ∞ QÍHõ
ÉèíÜ«∞=Ú, QÆQÆ∞~åÊ@∞ ‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
ѨHõΔO ~ÀAÅÖ’ ^•x â◊s~°O zH˜¯ â◊źO HÍ=_»O
„áê~°OaèOzOk. ^•x K«~°‡O g∞^Œ #∞O_ç ÉÁK«∞Û JHõ¯_»Hõ¯_»
ˆHâ◊=Ô~_ç¤ 139
~åeáÈ™êyOk. ѨHõ¯>ˇ=ÚHõÅ∞ K«~å‡xfl á⁄_»∞K«∞‰õΩx =ã¨∞Î#fl@∞ì
HõxÑ≤OK«™êQÍ~Ú. gѨ٠g∞^Œ Ô~O_»∞, =¸_»∞ KÀ@¡ ѨÙO_»∞¡
U~°Ê_®¤~Ú.
XHÍ<˘Hõ ѨÙ#flq∞ ~ÀA# Jk QÆ∞_çÃã ^•Ñ¨Ù# #_»∞ã¨∞ÎO_ç#
Ô~·`«∞ =∞_»=∞#∞ HõizOk. ^•xH˜ Ñ≤zÛ Ñ¨\ ˜ìO^Œx „QÍ=∞ã¨∞÷Å∞
x~åúiOKå~°∞. Ѩk =∞Ok ‰õΩ„~°"åà◊√§ Hõ„~°Å∞, ~åà◊√§ fã¨∞‰õΩx
^•xx "≥O|_çOKå~°∞. ^•xx g^èŒ∞Å "≥O|_ç, á⁄ÖÏÅ "≥O|_ç,
Ö’Ü«∞Å "≥O|_ç `«iq∞ H˘\˜ì K«Oáê~°∞. ^•x â◊"åxfl Ti
|Ü«∞@ XHõ áê_»∞ |_ç# ÉÏqÖ’ Ѩ_»"Õâß~°∞.
***
x~å‡#∞+¨º"≥∞ÿ# P z=i QÆ∞_çÃãÖ’ "Õã¨q =Úy¿ã =~°‰õΩ
QÆaƒÖÏÅ∞, áê=ÚÅ∞ ã≤÷~° x"åã¨"Õ∞~°Ê~°∞K«∞‰õΩ<åfl~Ú.
Pëê_»=∂ã¨O „áê~°OÉèíOÖ’ Dâß#º kâ◊ #∞O_ç qѨs`«"≥∞ÿ#
QÍÅ∞Å∞ gKå~Ú. QÍe `åH˜_çH˜ QÆ∞_çÃã HõѨC L#fl É’^ŒQÆ_ç¤,
=iQÆ_ç¤, `å\ωõΩÅ∞ ѨÓiÎQÍ ZyiáÈÜ«∂~Ú. Jq QÆ∞_çÃã‰õΩ
ѨkÉÏ~°Å ^Œ∂~å# Ѩ_ç, „Hõ=∞OQÍ K≥^ŒÑ¨\ ˜ì, =∞\˜ìÖ’ Hõeã≤
áÈÜ«∂~Ú. HõѨC ѨÓiÎQÍ ÖËz áÈ=_»O`À HõѨC H˜O^Œ LO_ç#
"≥^Œ∞~°∞ ÉÁOQÆ∞Å∞ #QÆflOQÍ HõxÑ≤OK«™êQÍ~Ú. XHõ<å\˜
™êÜ«∞O„`«O P ^•i# áÈ`«∞O_ç# Ô~·`«∞ QÆ∞_çÃã =ÚO^Œ∞ Py
ÉÁOQÆ∞Å#∞ K«∂âß_»∞. `«# *Á#fl KÕ#∞Ö’ =∞OK≥ "ÕÜ«∂eû#
J=ã¨~°O J`«xH˜ QÆ∞~°∞ÎH˘zÛOk. =∞~°∞ã¨\ ˜ k#O L^ŒÜ«∞O
140 z=i QÆ∞_çÃã
J`«_»∞ "≥^Œ∞~°∞ ÉÁOQÆ∞Åxfl\˜x T_» ɡiH˜ "≥∂Ѩ٠Hõ\ ˜ì
fã¨∞ÔHàϧ_»∞. ÃÑ· HõѨC "≥^Œ∞~°∞¡ áÈ=_»O`À "≥ÚO_ç QÀ_»Å∞
=∂„`«O q∞yÖÏ~Ú.
„âß=} =∂ã¨OÖ’ =~å¬Å∞ „áê~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú. PKåÛù^Œ#
ÖËx QÀ_»Å∞ =~°¬Ñ¨Ù h\˜`À <åx "≥∞`«Î|_®¤~Ú. `Õ=∞ QÀ_»ÅÖ’H˜
WOHõ™êyOk. =~å¬Å∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# =¸_»= ~ÀA#<Õ QÀ_»
`«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù#, L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù# ѨÓiÎQÍ ‰õÄeáÈÜ«∂~Ú. HÍsÎHõ
=∂™êO`åxH˜ q∞ye# QÀ_»Å∞ Ô~O_»∞ =¸~°Å =~°‰õΩ
HõiyáÈ~ÚOk. "≥ÚO_ç QÀ_»Å =∞^茺 "≥OѨe K≥@∞¡, lÖË¡_»∞ K≥@∞¡,
L"≥∞‡`«Î K≥@∞¡ "≥Úez #=#=ÖÏ_»∞`«∂ ÃÑ~°QÆ™êQÍ~Ú.