UPUTSTVO ZA UPOTREBU

STAR LIFTKET | Električna dizalica sa lancem

MADE IN GERMANY
Molimo da ne počnete vaš rad sa električnom dizalicom sve dok se sva lica koja sa njom rade detaljno ne upoznaju
sa sadržajem uputstva za upotrebu i to potvrde svojim potpisom na njegovoj poleđini.

LIFTKET Hoffmann GmbH

Dresdener Straße 66-68
04808 Wurzen / Germany
 +49-3425-89 24-0
 +49-3425-89 24-99
 sales@liftket.de
 www.liftket.de

Ho 05/2020 serbisch
Prevod s nemačkog originala

© 2020

2
Sadržaj

1 Uputstva o bezbednosti ..........................................................................................................................................5

1.1 Namenska primena električnih dizalica sa lancem .................................................................................................5
1.2 Propisi ....................................................................................................................................................................5
1.3 Rezervni delovi .......................................................................................................................................................6

2 Tehnički pregled .....................................................................................................................................................7

2.1 Mogućnosti kod sklapanja ......................................................................................................................................7
2.2 Objašnjenje označavanja tipa.................................................................................................................................7
2.3 Prikaz preseka........................................................................................................................................................8
2.4 Princip uvlačenja teretnog lanca.............................................................................................................................9

3 Montiranje...............................................................................................................................................................9
3.1 Mehaničko sklapanje ..............................................................................................................................................9
3.1.1 Držač kuke .............................................................................................................................................................9
3.1.2 Kutija kuke ............................................................................................................................................................10
3.1.3 Fiksne električne dizalice sa lancem – osnovni oblik............................................................................................10
3.1.3.1 Montiranje sa pločom za vešanje .........................................................................................................................11
3.1.3.2 Opcija – ploča za vešanje sa jednom rupom ........................................................................................................11
3.1.3.3 Opcija – vešanje uz pomoć kuke ..........................................................................................................................12
3.1.4 Ventilacija pogonskog mehanizma .......................................................................................................................12
3.1.5 Spremište za lanac ...............................................................................................................................................13
3.1.5.1 Montiranje spremišta za lanac ..............................................................................................................................13
3.1.5.2 Prevelika spremišta za lance ................................................................................................................................13
3.1.6 Uvlačenje teretnog lanca – u slučaju isporuke bez montiranog lanca – kod jednog lančanog puta .....................14
3.1.7 Uvlačenje teretnog lanca – u slučaju isporuke bez montiranog lanca – u slučaju dva lančana puta ....................15
3.1.8 Zamena teretnog lanca i steznika lanca ...............................................................................................................16
3.2 Električni priključci ................................................................................................................................................17
3.2.1 Priključivanje na struju ..........................................................................................................................................17
3.2.1.1 Neposredno upravljanje .......................................................................................................................................18
3.2.1.2 Upravljanje sa sporednim strujnim kolom (upravljanje sa zaštitnim releom) ........................................................18
3.2.2 Krajnji prekidači električne dizalice .......................................................................................................................19
3.2.3 Pogonski naponi ...................................................................................................................................................19
3.2.4 Električna dizalica sa lancem koja se podiže........................................................................................................19

4 Električne dizalice sa lancima uz mehanička kolica .............................................................................................20

4.1 Mehaničko sklapanje ............................................................................................................................................21
4.1.1 Položaj dizalice i mehaničkih kolica ......................................................................................................................21
4.1.2 Montiranje mehaničkih kolica sa dva klina ...........................................................................................................21
4.1.3 Montiranje mehaničkih kolica sa jednim klinom ....................................................................................................22
4.2 Podešavanje ravnoteže u težini mehaničkih kolica ..............................................................................................22
4.3 Električno priključivanje pogonske jedinice ..........................................................................................................22
4.4 Oznaka tipa mehaničkih kolica .............................................................................................................................23

5 Kontrole ................................................................................................................................................................23
5.1 Kontrola u slučaju primene prema 23. § propisa br. V54 DGUV-a (BGV D8) .......................................................23
5.2 Kontrola u slučaju primene prema 25. § propisa br. V52 DGUV-a (BGV D6) .......................................................23
5.3 Periodične kontrole...............................................................................................................................................23

6 Uputstva za rukovanje i zabrane ..........................................................................................................................24

6.1 Uputstva za rukovanje ..........................................................................................................................................24
6.2 Zabrane kod upotrebe ..........................................................................................................................................24

7 Održavanje ...........................................................................................................................................................25
7.1 Radovi na kontroli i održavanju ............................................................................................................................25
7.2 Opis kočnice koja funkcioniše na principu snage opruge .....................................................................................26
7.2.1 Zamena kočnice koja funkcioniše na principu snage opruge ...............................................................................26
7.2.2 Električno upravljanje kočnica koje funkcionišu na principu snage opruge ..........................................................27
7.2.3 Pogonske smetnje kod kočnica koje funkcionišu na principu snage opruge ........................................................27
7.2.4 Kontrola funkcionisanja kočnice ...........................................................................................................................27

3
7.3 Sigurnosni isklizni prekidač osovine .................................................................................................................... 27
7.3.1 Izgradnja iskliznog prekidača osovine ................................................................................................................. 28
7.3.2 Podešavanje momenta trenja iskliznog prekidača osovine .................................................................................. 28
7.3.3 Kontrola granice pokretanja iskliznog prekidača osovine kod periodične kontrole ............................................... 29
7.4 Teretni lanac ........................................................................................................................................................ 29
7.4.1 Podmazivanje teretnog lanca prilikom puštanja u rad i tokom korišćenja ............................................................ 29
7.4.2 Kontrola habanja teretnog lanca .......................................................................................................................... 29
7.4.3 Merenje habanja i zamena lanca ......................................................................................................................... 29
7.4.4 Merenje habanja teretne kuke i zamena kuke ..................................................................................................... 30
7.5 Održavanje mehaničkih kolica ............................................................................................................................. 30
7.6 Montiranje i demontiranje motora dizalice............................................................................................................ 30
7.6.1 Demontiranje motora dizalice .............................................................................................................................. 31
7.6.2 Montiranje motora dizalice ................................................................................................................................... 31

8 Vreme provedeno u uključenom stanju električne dizalice sa lancem (prema FEM 9.683) ................................. 31
8.1 Kratkovremeno funkcionisanje ............................................................................................................................. 32
8.2 Etapni pogon........................................................................................................................................................ 32
8.3 Primer .................................................................................................................................................................. 32

9 Vreme u uključenom stanju kod mehaničkih kolica sa električnim pogonom (prema FEM 9.683) ....................... 33

10 Smanjenje opterećenja upravnog kabla ............................................................................................................... 33

11 Podmazivanje/ pomoćni materijali ....................................................................................................................... 33

11.1 Podmazivanje pogonskog mehanizma ................................................................................................................ 33
11.2 Podmazivanje lanca ............................................................................................................................................. 34
11.3 Podmazivanje kutije kuke i držača kuke .............................................................................................................. 35
11.4 Podmazivanje pogonskih mehanizama ............................................................................................................... 35
11.5 Pomoćni materijali ............................................................................................................................................... 36

12 Radovi koji treba da se izvrše nakon dostizanja teorijskog veka trajanja ............................................................. 36

13 Uzorak EK izjave o usaglašenosti ........................................................................................................................ 37

14 Uzorak Izjave o ugradnji ...................................................................................................................................... 38

4
1 Uputstva o bezbednosti

1.1 Namenska primena električnih dizalica sa lancem

Električne dizalice sa lancem se namenski koriste za vertikalno podizanje i spuštanje tereta, odnosno njihovo vertikalno
pomeranje (mehaničkim kolicima). Svaka druga upotreba, odnosno posebno nepoštovanje zabrana koje su određene u
tački 6.2 smatra se nenamenskom upotrebom, jer se time mogu prouzrokovati nezgode i nesreće opasne po život. Za štete
koje nastanu na ovaj način proizvođač ne uzima odgovornost; rizike snosi korisnik.

Prenos lica na bilo koji način je zabranjeno!

Moderna konstrukcija dizalice u slučaju odgovarajućeg rukovanja garantuje bezbedno i ekonomično

funkcionisanje.
Patentirani sigurnosni osovinski prekidač je postavljen između pogonskog mehanizma i kočnica. Kočnica
preko pogonskog mehanizma zapornom vezom neposredno utiče na teret bez opterećenja osovinskog
prekidača.

Pre pokretanja proverite da li su svi električni spojevi izvršeni po propisu, da li su svi kablovi neoštećeni i da li
može uređaj da se isključi sa električne mreže uz pomoć jednog razdvojnog prekidača. Korisnik je ujedno
obavezan da obezbedi da su vešanja električne dizalice na taj način formirana da sa sigurnošću mogu da
izdrže snagu koja na njih deluje.

Pokretanje električne dizalice je samo u tom slučaju dozvoljeno, ako je ona propisno montirana i ujedno je
obezbeđeno da tokom bilo kakvog postupka dizanja lanac slobodno može da se kreće pod uticajem svoje
težine.
Nepridržavanje gore navedenih uputstava može da dovede do nabijanja lanca, a time ujedno i do oštećenja
dizalice.

Dizalica može da se koristi u agresivnoj sredini samo uz dozvolu od strane proizvođača.

Uputstvo za upotrebu obezbeđuje bezbedni rad električne dizalice, odnosno bezbedni rad sa električnom dizalicom.
Sledećim uputstvima za bezbedni rad u svakom slučaju treba da se pridržavamo.
Uputstva koja se odnose na bezbednost smo pripremili samo u najvažnijim crtama. U slučaju da imate neko pitanje ili
problem, potražite mesno nadležno zastupništvo.
Uputstvo za upotrebu uvek treba da bude kompletno i u odličnom čitljivom stanju.

Za štetu i pogonske smetnje koje su uzrokovane sledećim razlozima ne prihvatamo odgovornost:

• Nenamenska upotreba
• Samovoljna izmena pogonskog sistema
• Nestručno vršenje rada na pogonskom sistemu i uz njegovu pomoć
• Greška u rukovanju
• Nepridržavanje uputstvu za upotrebu

1.2 Propisi

Osnovu za montiranje, puštanje u pogon, kontrolu i održavanje električne dizalice sa lancem predstavljaju sledeći osnovni
propisi koji važe u Nemačkoj i Evropskoj Uniji, odnosno ovo uputstvo za upotrebu.

Evropske direktive
2006/42/EK EK Direktiva o mašinama
2014/30/EK EK Direktiva o elektromagnetskoj kompatibilnosti
2014/35/EK EK Direktiva o niskom naponu

Propisi Nemačkog Stručnog Saveza (DGUV – Propisi zaštite od nesreća)

DGUV Vorschrift 1 (BGV A1:2009)
DGUV Vorschrift 3 (BGV A3:2005)
DGUV Vorschrift 52 (BGV D6:2000)
DGUV Vorschrift 54 (BGV D8:1997)
DGUV Regel 100-500 (BGR 500-2.8:2008)
DGUV Grundsatz 309-001 (BGG 905:2004)
Osnovni principi prevencije
Električni uređaji i instalacije
Kranovi
Vitlovi, dizalice i uređaji za vuču
Uređaji za preuzimanje tereta u pogonu dizalica
Osnovni principi kontrole kranova

5

DIN EN ISO 12100:2010
DIN EN 14492-2:2006+A1:2009
DIN EN 818-7:2002+A1:2008
DIN EN ISO 13849-1:2008
DIN EN 60034-1:2010
DIN EN 60034-5:2001+A1:2007
DIN EN 60204-1:2006
DIN EN 60204-32:2008
DIN EN 60529:1991+A1:2000
+A2:2013
DIN EN 60947-1:2007+A1:2011
DIN EN 61000-6-2:2005
DIN EN 61000-6-3:2007+A1:2011
DIN EN 61000-6-4:2007+A1:2011
DIN EN 82079:2013
Harmonizovani standardi
Bezbednost mašina
Kranovi, vitlovi mašinskog pogona i dizalice
Lanci za dizalice, klasa T kvaliteta
Bezbednost upravnih delova – osnovni principi instaliranja
Dimenzioniranje okretnih mašina i njihovo pogonsko ponašanje
Stepen zaštićenosti određen prema oplati okretnih mašina
Električna oprema za mašine, osnovni zahtevi
Električni pribor, zahtevi u slučaju dizalica
Vrste zaštite prema obliku kućišta (IP-kod)
Uređaji prekidača malog napona, osnovne karakteristike
Elektromagnetska kompatibilnost, trpljenje smetnji u industrijskim oblastima
Elektromagnetska kompatibilnost, zračenje smetnji u poslovnim i industrijskim
oblastima
Elektromagnetska kompatibilnost, zračenje smetnji u industrijskim oblastima
Priprema naredbi, raspodela, sadržaj i prezentacija

Standardi i tehničke specifikacije

FEM 9.511:1986 Klasifikacija pogonskih mehanizama
FEM 9.683:1995 Izbor motora dizalica i transportnih linija
FEM 9.751:1998 Dizalice mašinskog funkcionisanja serijske proizvodnje, bezbednost
FEM 9.755:1993 Mere u interesu postizanja bezbednih perioda funkcionisanja

U slučaju nepridržavanja uputstvima gore navedenih propisa o bezbednosti i Uputstva za upotrebu proizvođač ne daje
nikakvu garanciju.

Uzmite u obzir uputstva za upotrebu i zabrane koji su određeni u tački br. 6.!
U drugim državama treba da se uzmu u obzir odgovarajući domaći propisi.

Rad na električnim dizalicama isključivo mogu da vrše obučene osobe (stručnjaci) i to nakon isključivanja i
zatvaranja glavnog prekidača krana, odnosno nakon obezbeđivanja oblasti gde se vrši rad.

Stručnjak je ona osoba koja na osnovu stručne kvalifikacije i iskustva raspolaže odgovarajućim znanjima u oblasti vitlova,
dizalica i uređaja za vuču ili kranova i na tom nivou poznaje propise, direktive i osnovna tehnička pravila koji se odnose na
vršenje rada i zaštitu na radu i sposoban je da raspozna stanje koje je pogodno za bezbedni rad sa vitlovima, dizalicama,
uređajima za vuču i kranovima. Na primer IEC 364 ili DIN VDE 0105 zabranjuje da na uređajima sa visokom strujom rade
lica koja nisu stručno obučena.

Izvršene radove na održavanju i kontroli treba zavesti u dnevnik ispitivanja krana (npr. podešavanje kočnice ili osovinskog
prekidača).

Sa električnom dizalicom isključivo mogu da rukuju ona lica koja su bila prethodno obučena od strane korisnika, koji su se
upoznali sa ovim Uputstvom za upotrebu i kojima je on neprekidno dostupan. Električna dizalica se ne sme koristiti sve
dotle dok se svi korisnici nisu detaljno upoznali sa sadržajem Uputstva za upotrebu i to nisu potvrdili svojim potpisima na
poleđini ove sveske u poljima koji su za to određeni.

1.3 Rezervni delovi

Dozvoljena je primena samo onih elemenata za fiksiranje, rezervnih delova i dopunskog pribora koji se nalaze u katalogu
rezervnih delova proizvođača. Proizvođač samo za njih daje svoju garanciju.

Za štetu koja je nastala usled korišćenja neoriginalnih delova i dopunskog pribora proizvođač ne uzima nikakvu
odgovornost.

6
2 Tehnički pregled

2.1 Mogućnosti kod sklapanja

Sistem koji se zasniva na principu građevinske kocke koja se lako sklapa omogućuje da se električna dizalica bez problema
izmeni iz forme sa jednim u formu sa dva lanca, iz fiksnog u ručni ili električni pokretni oblik, odnosno na druge visine
dizanja ili rukovanja.

Mehanička kolica na ručni ili

Obli element električni pogon

Ploča za vešanje Vešanje sa kukom

sa jednom rupom

Ploča za vešanje

Mehanizam dizalice

Spremište lanca

Graničnik dizanja (krajnji

Upravni prekidač sa graničnik) sa gumenim
dugmetom za alarmno graničnikom
zaustavljanje
Kutija kuke sa gumenim
graničnikom

Držač kuke sa gumenim

graničnikom

1. slika: Mogućnosti sklapanja

2.2 Objašnjenje označavanja tipa

Primer: Model 031 / 52 Tip 2 5 0 / 1 - 8 / 2

Model 03 1 / 51

Broj modela
Signalni broj brzine dizanja
0 – pogon sa jednom brzinom dizanja
1 – pogon sa dve brzine dizanja
Broj dimenzije kućišta
02 – dimenzija kućišta I sa lancem od 4×12 mm
03 – dimenzija kućišta I sa lancem od 5,2×15 mm
05 – dimenzija kućišta II sa lancem od 5,2×15 mm
07 – dimenzija kućišta II sa lancem od 7,2×21 mm
09 – dimenzija kućišta III sa lancem od 9×27 mm
11 – dimenzija kućišta III sa lancem od 11,3×31 mm

Tip 250 / 1 - 8 / 2

Brzina finog dizanja u m/minut

Glavna brzina dizanja u m/minut
Broj lančanih puteva
Opterećenje u kg

Tehničke podatke u skladu sa direktivom o mašinama 2006/42/EK sadrži dokumentacija koja je priložena uz električnu
dizalicu s lancem.

7
2.3 Prikaz preseka

Broj Naziv Broj Naziv

1 Poklopac upravne jedinice 10 Osovina 1 malog zupčanika
2 Upravna jedinica 11 Teretni lanac
3 Poklopac ventilatora 12 Ploča za vešanje
4 Ventilator 13 Osovina pogonskog mehanizma sa zupčanikom
5 Osovina motora 14 Poklopac pogonskog mehanizma
6 Fiksni deo motora 15 Bočni poklopac pogonskog mehanizma
7 Pokretni deo motora 16 Mesto za priključivanje napona, upravnog prekidača i „mačaka“ za gredu
8 Jedinica kvačila 17 Jedinica kočnice
9 Kućište 18 Kutija kuke

1 12
2
3
13

14
4

15

8
16
9

10

11

17

18

2. slika: Prikaz preseka

8
2.4 Princip uvlačenja teretnog lanca

Može se koristiti samo originalan lanac od proizvođača. Isključivo samo ovaj lanac odgovara visokim
zahtevima koji su određeni u pogledu izdržavanja tereta i veka trajanja.

Osovina pogonskog
mehanizma sa
zupčanikom

Steznik lanca

Vodilja lanca

Spremište lanca

Graničnik
(krajnji graničnik)

Držač kuke

Stremen za
fiksiranje lanca

Kutija kuke

3. slika: 3.1 Forma sa jednim lančanim putem 3.2 Forma sa dva lančana puta

3 Montiranje

Montiranje treba da izvrši stručno obučeno lice, a u skladu sa 24. paragrafom propisa br. V54 DGUV-a (BGV D8).

3.1 Mehaničko sklapanje

3.1.1 Držač kuke

Držač kuke je deo za kačenje tereta kod dizalica sa jednim lančanim putem.

Gumeni graničnik sa Gumeni graničnik Gumeni graničnik

vulkaniziranim podmetačem
2 imbusna vijka sa 2 imbusna vijka
Gusenični vijak samozapornom maticom

Plastičan poklopac sa etiketom Kućište Kućište

o nosivosti i dimenziji lanca

Oznaka 4 ili 5 Potisna ploča Potisna ploča

Kućište
Teretna kuka, set Teretna kuka, set
Potisna ploča (sa potisnim ležištem) (sa potisnim ležištem)

Teretna kuka, set

(sa potisnim ležištem)

Držač kuke za lanac Držač kuke za lanac Držač kuke za lanac

od 4×12 i 5,2×15 od 7,2×21 od 9×27 i 11,3×31

4. slika: Konstrukcija držača kuke

Kod održavanja treba da se proveri stanje kuke (habanje, udaljenost vrha) i gumeni graničnik. Kod držača kuke lanaca od
4×12 i 5,2×15 mm pored ovoga treba proveriti i stanje plastične kapice i po potrebi zameniti novom. Treba da se proveri i
ležaj kuke, zaštita od proklizavanja i osiguravajuća matica kuke. Aksijalni ležaj po potrebi treba da se očisti i podmaže.

9
Kod sastavljanja držača kuke spojeve vijaka treba pritegnuti sa dole navedenim momentom sile:

Jedinica Maksimalna nosivost [kg] Dimenzije vijka komad Moment sile pritezanja [Nm]
Držač kuke za lanac od 4×12 250 - - -
Držač kuke za lanac od 5,2×15 500 - - -
Držač kuke za lanac od 7,2×21 1000 M10×40 DIN 912 2 35
Držač kuke za lanac od 9×27 1600 M12×30 DIN 912 2 50
Držač kuke za lanac od 11,3×31 3200 M12×35 DIN 912 2 50

1. tabela: Momenti sile pritezanja spojeva vijaka

3.1.2 Kutija kuke

Kutija kuke je deo dizalice sa dva lančana puta na koji se teret veša.

Stift obezbeđenost Gumeni graničnik

(protiv stift izokretanja na 2
mesta je osigurano)

Kućište 3 kom imbusnih

vijka
Poprečno je kroz kuku
proveden federasti klin Radijalni
(smo modeli 110/..m 111/..) kuglični ležaj

Zupčanik Set teretne kuke

(sa potisnim
Osiguravanje ležajem)
matice kuke

5. slika: Izgradnja kutije kuke

Prilikom održavanja, stanje pojedinih delova treba proveriti prema određenom u tački 3.1.1.

Kod sklapanja kutije kuke spojeve vijaka treba pritegnuti sa dole navedenim momentom sile:

Jedinica Maksimalna nosivost [kg] Dimenzije vijaka Komad Moment sile pritezanja [Nm]
Kutija kuke za lanac od 4×12 500 M6x40 DIN 912 2/1 10/6
Kutija kuke za lanac od 5,2×15 1000 M6×40 DIN 912 2/1 10/6
Kutija kuke za lanac od 7,2×21 2000 M8×50 DIN 912 2/1 20/10
Kutija kuke za lanac od 9×27 3200 M10×50 DIN 912 2/1 35/20*
Kutija kuke za lanac od 11,3×31 6300 M12×60 DIN 912 3 35

* Moment sile pritezanja vijka koji se nalazi kod gumenog graničnika je umanjen.
Ovaj vijak treba da se zalepi u rupu sa pastom za osiguravanje vijaka.

2. tabela: Momenti sile pritezanja spojeva vijaka

3.1.3 Fiksne električne dizalice sa lancem – osnovni oblik

Pažnja! Zabranjeno je koristiti drugačiji viseći klin od propisanog. Posebno je zabranjeno povezivanje
dizalice sa lancem sa visećim elementom.

10
3.1.3.1 Montiranje sa pločom za vešanje

Montiranje: Montirajte na dizalicu priloženu ploču za vešanje uz pomoć dva klina koji se postavljaju na
držače na kućištu dizalice. Na njih postavite podmetače i osigurajte ih patentnim osiguračem.

Pažnja! Otvor koji se nalazi na ploči za vešanje i služi za fiksiranje mehaničkih kolica („mačke“) treba
da bude sa strane spremišta za lanac!

Ploča za vešanje

Otvori za fiksiranje „mačke“

Klin

Strana prema spremištu za lanac

6. slika: Vešanje uz pomoć ploče za vešanje

3.1.3.2 Opcija – ploča za vešanje sa jednom rupom

Montiranje: Montirajte na dizalicu priloženu ploču za vešanje sa jednom rupom uz pomoć dva klina koji
se postavljaju na držače na kućištu dizalice. Na njih postavite podmetače i osigurajte ih
patentnim osiguračem.

Pažnja! Simboli za jedan ili dva lančana puta (držač kuke, odnosno kutija kuke) treba da se postave
na stranu spremišta za lanac.

Simbol kutije kuke za

pogon na dva lančana


puta
Sa zaokretanjem ploče za vešanje sa jednom Kratka strana Duga strana
rupom od 180° dizalica može da se preuredi sa
Simbol držača kuke jednog na dva lančana puta, odnosno obrnuto.
za pogon na jedan
lančani put

Klin Držač kuke za Kutija kuke za

jedan lančani put dva lančana puta
Strana prema
spremištu za lanac

7. slika: Vešanje uz pomoć ploče sa jednom rupom

11
3.1.3.3 Opcija – vešanje uz pomoć kuke

Montiranje: Montirajte na dizalicu priloženu ploču za vešanje uz pomoć dva klina koji se postavljaju na
držače na kućištu dizalice. Na njih postavite podmetače i osigurajte ih patentnim osiguračem.

Pažnja! Simboli za jedan ili dva lančana puta (držač kuke, odnosno kutija kuke) treba da se postave
na stranu spremišta za lanac.

Simbol kutije kuke


za pogon na dva Sa zaokretanjem ploče za vešanje sa jednom
lančana puta rupom od 180° dizalica može da se preuredi sa Kratka strana Duga strana
jednog na dva lančana puta, odnosno obrnuto.
Simbol držača kuke
za pogon na jedan
lančani put

Klin

Strana prema Držač kuke za Kutija kuke za

spremištu za jedan lančani put dva lančana puta
lanac

8. slika: Vešanje uz pomoć kuke

3.1.4 Ventilacija pogonskog mehanizma

Nakon montiranja dizalice treba da se postavi priloženi specijalni ventilacioni podmetač ispod vijka za ulivanje ulja (koji se
nalazi na vrhu kućišta) u cilju izbegavanja prekomernog pritiska/ vakuma u kućištu pogonskog mehanizma.

Pažnja! Upotreba specijalnog ventilacijskog poklopca nije preporučena u spoljnom okruženju, za

mobilnu upotrebu (MB) i za upotrebu u namenu vitla za penjanje, u okruženjima u kojima
je velika vlažnost i velike temperaturne razlike. U tom slučaju, kućište sa zupčanicima se
zatvara gore i dole ravnim podmetačima ispod čepa za punjenje ulja i čepa za ispuštanje ulja.

Vijak za ulivanje ulja

Ventilacioni podmetač

9. slika: Vijak za ulivanje ulja

12
3.1.5 Spremište za lanac

3.1.5.1 Montiranje spremišta za lanac

Plastično spremište za lanac Tekstilno spremište za lanac Flip bag

10. slika: Tipovi spremišta za lanac

Sledeća spremišta za lance se prave od plastike:

Dimenzija lanca [mmxmm] Maksimalni kapacitet [m] Tip spremišta za lanac

4×12 12
5,2×15 8 4/12 5/8 7/5
7,2×21 5
4×12 16
5,2×15 10 4/16 5/10 7/8
7,2×21 8

3. tabela: Plastična spremišta za lanac

Spremišta za lance koja su većeg kapaciteta od navedenih u tabeli proizvode se od tekstilnih materijala.

Montiranje spremišta vrši se uz pomoć jednog vijka i jedne samozaporne matice. Zategnite maticu tako da čvrsto fiksira
vijak. Promenite maticu ako prilikom ponovnog montiranja spremišta za lanac ne obezbeđuje čvrsto fiksiranje vijka.

Bitno! Proverite da li je lanac koji stoji na raspolaganju odgovarajuće dužine (vidi veličinu lanca i
kapacitet njegovog prihvatanja na spremištu za lanac). Postavite lagano kraj lanca u spremište
nakon što na njega fiksirate graničnik i gumeni podmetač.
Nakon uvijanja lanca proverite popunjenost spremišta prema oznaci koja se nalazi na njegovoj
bočnoj strani.
Zabranjeno je da se prekorači najveća moguća popunjenost spremišta!

3.1.5.2 Prevelika spremišta za lance

Ukoliko težina spremišta zajedno sa lancem pređe 25 kg, tada se on treba ojačati uz pomoć posebne trake
koja je za ovaj cilj proizvedena. Traka treba da se na odgovarajući način podesi i uz pomoć steznika u
odgovarajućoj meri stegne, i to u tom slučaju kada u spremištu stoji lanac koji je težine od oko 10 kg.

Pošto okolnosti primene nisu unapred poznate priključne tačke trake kod fiksnog montiranja korisnik treba da
formira (vidi 11. sliku). Ukoliko se električna dizalica montira na mehanička kolica („mačke“), tada se
priključna tačka trake formira na jednoj dodatnoj „mački“ (ekstra pribor – vidi 12. sliku).

Nakon montiranja u svakom slučaju treba da se zategne traka i da se njena zategnutost redovno kontroliše,
odnosno po potrebi koriguje. Traka na delu na koji se postavlja spremište treba da se zaštiti uz pomoć ivične
zaštite (vidi slike 11. i 12.).

13
 Tačka priključenja

Zaštita ivice

Traka

Pažnja!
Steznik Ne može da se koristi kod mehaničkih
kolica „mačaka“ sa jednim klinom.

11. slika: Električna dizalica sa lancem fiksnog 12. slika: Električna dizalica sa spremištem za lanac i
montiranja sa spremištem za lanac mehaničkim kolicima koje idu za dizalicom
(priključna tačka se formira na mestu pogona) (kod svodova se može koristiti samo uz posebne
uslove)

Kraj trake treba da se uvuče kroz steznik kao i da se traka zategne.

Slobodan kraj trake

Traka sa steznikom

13. slika: Uvlačenje trake u steznik i zatezanje trake

3.1.6 Uvlačenje teretnog lanca – u slučaju isporuke bez montiranog lanca – kod jednog lančanog puta

1. Uvucite patent za uvlačenje (bowden – fabrički alat) u otvor za vođenje lanca kao na slici 14-A, sve dok kuka ne izađe
sa druge strane.
2. Krenući sa polegnutom karikom lanca (14-A slika) uvucite lanac na zupčanik uz pomoć bowden-kuke.
3. Kratkim pritiskom na upravni panel unesimo lanac kroz dizalicu (14-B slika).
4. Na kraj lanca montirajmo gumeni graničnik i montirajmo kuku (14-C slika).
5. Kuku dotle spustite dok neopterećeni deo lanca ostane na dužini od 50 cm.
6. Montirajte na neopterećeni deo lanca gumeni graničnik i graničnik dizanja.
7. Graničnik dizanja fiksirajmo na 3. kariku lanca računajući od kraja (14-D slika).
8. Montirajte spremište za lanac prema navedenom u tački 3.1.5.1 .
9. Unesite lanac u spremište i za to vreme lanac podmažimo dobro po celoj dužini.

U cilju da se lanac u spremištu složi na odgovarajući način, deo lanca koji je suprotan onom na kojem se
nalazi kuka sam od sebe treba da se složi u spremištu, a ne da ga kasnije rukom stavimo u spremište. Na
ovaj način lanac se neće ugužvati.

* Graničnik dizanja

Graničnik služi za ograničenje najnižeg položaja kuke, odnosno onemogućava da se lanac izvuče iz dizalice.
Graničnik obezbeđuje krajnje ograničenje u slučaju opasnosti i ne sme da se uzme u obzir prilikom pogona
dizalice.
Ukoliko uz graničnik dizanja na raspolaganju stoji i graničnik od vulkanizirane gume i uloška od čelika, tada
kod ugradnje čelični uložak treba da se postavi na stranu prema dizalici.

14
14-A slika 14-B slika 14-C slika

14-D slika 14-E slika

14. slika: Uvlačenje teretnog lanca – kod jednog lančanog puta

3.1.7 Uvlačenje teretnog lanca – u slučaju isporuke bez montiranog lanca – u slučaju dva lančana puta

1. Teretni lanac treba prvo uvući u kućište dizalice, u zavisnosti od tipa prema navedenom u tačkama 3.1.6 ili 3.1.7.
2. Patentom za uvlačenje -bowden (fabrički alat) uvucite lanac u kutiju kuke (15-A slika).

Pažnja! Lanac ni u kom slučaju ne sme da se umota između kućišta dizalice i kutije za kuku! Ako nije
moguće izvesti montirane prema navedenom na slikama 15-B i 15-C, tada treba odseći jednu
kariku lanca! Nadalje uvek pazimo da se kutija za kuku nikada ne zaokrene između dva lančana
puta!

3. Odvijte 4 vijka koji fiksiraju vodilju lanca (vidi 16. sliku), spustite niz lanac vodilju lanca (15-C slika) i povucite nazad
stremen u U obliku koji služi za fiksiranje kraja lanca.
4. Kraj lanca koji je provučen kroz kutiju za kuku prema slici 3.2 ili 15-C treba provući kroz krstasti otvor sve dotle dok se
prva karika lanca ne uvuče u unutrašnjost kućišta. U ovom položaju sa jednom rukom držimo lanac. Sa drugom rukom
gurajmo nazad stremen u U obliku koji se nalazi u unutrašnjosti kućišta ispod točka lanca u vodoravnom položaju prema
dva otvora koji se nalaze na kućištu (slike 15-D i 3.2). Pošto smo stremen postavili između dve poslednje karike lanca,
sa jakim trzajem proverimo fiksiranost kraja lanca.
5. Ponovo fiksirajte vodilju lanca na kućište (15-E slika). Uzmite u obzir objašnjeno u tački 3.1.8!
6. Još jednom proverite da se lanac nije uvio.
7. Podmažite lanac u celoj njegovoj dužini.

15
 Krstasti otvor

15-A slika 15-B slika 15-C slika

15-D slika 15-E slika 15-F slika

15. slika: Uvlačenje teretnog lanca u slučaju dva lančana puta

3.1.8 Zamena teretnog lanca i steznika lanca

Kod zamene teretnog lanca treba da se zameni i vodilja lanca i steznik lanca.
1. Izvucite habani lanac.
2. Odvijte vijke za fiksiranje.
3. Izvadite iz kućišta vodilju za lanac.
4. Sa jednim odvijačem izvadite steznik lanca iz vodilje za lanac.
5. Postavite novi steznik lanca iznad zupčanika.
6. Postavite nazad i vijcima fiksirajte vodilju lanca.
7. Uvucite novi lanac prema gornjim uputstvima u slučaju jednog ili dva lančana puta.

Steznik lanca

Vodilja lanca

Vijci za fiksiranje

16. slika: Zamena teretnog lanca, vodilje lanca i steznika lanca

Pažnja! Prilikom ugrađivanja, odnosno vraćanja vodilje lanca, u slučaju lanaca od 9×27 i 11,3×31, vijke
za fiksiranje vodilje lanca treba uvek da postavimo uz premazivanje sa pastom za osiguravanje
vijaka. Svi delovi trebaju da budu bez zauljanih i masnih površina. Paste za osiguravanje vijaka
vidite u tački 11.5.

16
3.2 Električni priključci

Električni uređaj treba da se formira prema važećim propisima!

Nakon montiranja uređaja izvršite kontrolu prema navedenom u tački 19. standarda EN 60204-32.
Detaljni plan upravljanja sadrži nacrt priključivanja. Električno priključivanje dizalice odgovara trenutno
važećoj verziji standarda EN 60204 32.

3.2.1 Priključivanje na struju

Glavni prekidač priključivanja na struju prema 5.3. stavu standarda DIN EN 60204-32 treba da se izvede uz prekid svih
kontakata strujnog kola.

Na električnim uređajima radove može da vrši samo stručna osoba. Pre početka radova na popravci uređaj treba da se
isključi iz struje.

Tromi osigurač u slučaju 400 V (3 fazna naizmenična struja) ispred glavnog prekidača za struju:

Tromi osigurač Model

6A 02../...; 03../...
10 A 05../...; 07../...; 09../...
16 A 091/57; 091/58; 11../...

4. tabela: osiguravanje u slučaju 400 V

Proverite da li se napon struje slaže sa navedenim u tabeli tipa.

Priključite kablove za napon i upravljanje prema nacrtu priključivanja.
Priključci L1, L2, L3 i PE se nalaze ispod bočnog poklopca pogonskog mehanizma. Za priključivanje je
potreban 3+PE kabel (minimalni presek od 1,5 mm²).

Nakon priključenja pritisnite dugme za dizanje. Ukoliko se tada teret pomeri na dole, tada zamenite priključne
tačke L1 i L2. (Pre izmene priključne tačke isključite uređaj iz struje!)
Ukoliko upravni panel raspolaže sa prekidačem za alarmno zaustavljanje (prema 32. članu standarda DIN EN
60204) tada se njegovo dugme nalazi na upravnom panelu.

Prekidač za alarmno zaustavljanje ne zamenjuje propisno isključivanje glavnog prekidača nakon završetka rada.

Priključne tačke za priključivanje visećeg upravnog prekidača, odnosno mehaničkih kolica se isto nalaze ispod bočnog
poklopca pogonskog mehanizma.

U cilju obezbeđivanja propisnog funkcionisanja električna mreža treba da raspolaže sa električnim poljem desnog pravca
kretanja i to u protivnom slučaju treba korigovati. Kod pravilnog priključivanja dizalica prilikom pritiska na dugme Dizanje 
teret pokreće u pravcu dizanja.

Tromi osigurač u slučaju 230 V (1 fazna naizmenična struja) ispred glavnog prekidača za struju:

Tromi osigurač Model

6A 030/01
10 A 050/01, 050/02
16 A 070/01, 070/02

5. tabela: osiguravanje u slučaju 230 V

Proverite da li se napon struje slaže sa navedenim u tabeli tipa.

Priključite kablove za napon i upravljanje prema nacrtu priključivanja.
Priključci L1, N i PE se nalaze ispod bočnog poklopca pogonskog mehanizma. Za priključivanje je potreban
kabel sa 3 voda sa minimalnim presekom od 2,5 mm².

Nakon priključenja pritisnite dugme za dizanje. Ukoliko se tada teret pomeri na dole, tada zamenite priključne
tačke Z1 i Z2. (Pre izmene priključne tačke isključite uređaj iz struje!)
Ukoliko upravni panel raspolaže sa prekidačem za alarmno zaustavljanje (prema 32. članu standarda
DIN EN 60204) tada se njegovo dugme nalazi na upravnom panelu. Prekidač za alarmno zaustavljanje ne
zamenjuje propisno isključivanje glavnog prekidača nakon završetka rada.

17
3.2.1.1 Neposredno upravljanje

Upravljanje motorom se vrši neposredno preko upravnog prekidača.

Strana kočnice

Kočnica Pomoćni rele kočnice

Ili zaštitni rele
Bočni poklopac
pogonskog
mehanizma

Kablovske uvodnice – električna mehanička kolica („mačke”)

Kablovske uvodnice – kabel za napajanje strujom

Kablovske uvodnice – upravni kabel

Ispravljač
Priključnica

17. slika: Neposredno upravljanje

3.2.1.2 Upravljanje sa sporednim strujnim kolom (upravljanje sa zaštitnim releom)

Ovo upravljanje se može opcionalno naručiti.

Upravni releji se nalaze na lako dostupnom mestu ispod poklopca upravnog dela pored motora dizalice. Na ovoj konzoli se
nalaze i krajnji prekidači električne dizalice – vidi nacrt priključivanja.

Strana kočnice Strana motora

Transformator Stakleni osigurači Rele za alarmno zaustavljanje – K1

upravljanja primarni i sekundarni 1,25A Releji dizanja/ spuštanja - K2/K3
Rele izmene smera - K4
Bočni poklopac
pogonskog
mehanizma Poklopac
upravnog dela

1
2
3

Redni priključnici
1 – Mehanička kolica Ispravljač
2 – Priključivanje struje Priključnica
3 – upravni kabel Krajnji prekidač dizanja/ spuštanja

18. slika: Upravljanje sporednim strujnim kolom

Upravljanje se vrši u upravnom strujnom kolu, koje jedan upravni transformator snabdeva naponom od 24 V . Drugi upravni
naponi se isporučuju samo opcionalno.

Ukoliko upravni panel raspolaže prekidačem za alarmno zaustavljanje u skladu sa 32. članom standarda DIN EN 60204,
tada se njegov rele nalazi ispod bočnog (priključnog) poklopca pogonskog mehanizma, a njegovo dugme na upravnom
prekidaču.

18
3.2.2 Krajnji prekidači električne dizalice

Po zahtevu proizvođač na dizalice sa upravljanjem sporednim strujnim kolom montira električne krajnje prekidače za
ograničavanje gornje i donje visine funkcionisanja dizalice.

Dva klina koji vire iz vodilje lanca pokreću električne krajnje prekidače koji se nalaze u kućištu upravnog panela prilikom
sudara sa teretnim lancem, odnosno krajnjim graničnikom.

Kod instalacije dizalice obavezno treba da se usklade simboli koji se nalaze na prekidačima sa smerom
kretanja kuke (vidi tačku 3.2.1), i da se proveri da li krajnji prekidači na odgovarajući način zaustavljaju
dizanje, odnosno spuštanje tereta.

Prekidač gornjeg krajnjeg položaja kuke

Prekidač donjeg krajnjeg položaja kuke

19. slika: Opcionalni električni krajnji prekidači kod upravljanja sa sporednim strujnim kolom

3.2.3 Pogonski naponi

Električne dizalice sa lancima su u osnovnom obliku proizvedene sa 400 V, 3 faze, 50 Hz napona.

Dizalice se mogu isporučiti i sa naponima i frekvencijama koji su od ovih različiti. Date verzije se mogu videti u tabeli tipova.

Električne dizalice sa lancima mogu da se koriste u opsegu pogonskog napona od 380 - 415 Volti (3 faze). Drugi tipovi samo
u slučaju posebnog interesovanja.

3.2.4 Električna dizalica sa lancem koja se podiže

Vodilja lanca
Električna dizalica sa lancem se može dobiti i u formi dizalice
koja se podiže. Moguće je i naknadno podešavanje.
(Pre toga naručite potrebne delove od proizvođača!)
Spremnik za lanac
U slučaju da se dizalica koja se podiže koristi na otvorenom, savijenog okvira
potrebno ju je zaštititi od padavina. Pre korišćenja na
otvorenom, proverite bušotinu kroz koju ističe voda.

Rupa kroz koju

ističe voda

20. slika: Električna dizalica sa lancem

kao dizalica koja se podiže

Pažnja! Ukoliko se električna dizalica sa lancem koristi kao dizalica koja se podiže, tokom pogona uvek
treba držati nategnute grane lanca koje ulaze i izlaze.

Ukoliko se ne poštuju ove preporuke može da dođe do nagomilavanja lanca u vodilji što dovodi
do oštećenja dizalice i lanca.

19
4 Električne dizalice sa lancima uz mehanička kolica

Sva mehanička kolica su pogodna za

• uske grede prema DIN 1025 i Euronorm 24-62
• srednje široke l-grede prema DIN 1025
• široke l-grede prema DIN 1025

Na krajevima staze u visini sredine pokretnih točkova treba da se montiraju elastični krajnji graničnici.

Pored ovoga opcionalno može da se naruči i verzija sa električnim krajnjim prekidačem. Element za pokretanje krajnjeg
prekidača korisnik sam mora da formira.

Nosivost mehaničkih kolica [kg] Dužina ugiba [m]

do 1000 1
do 3200 1,5
do 6300 2

6. tabela: Ugib trase

Ugib trase

Na puteve koji su u obliku luka električna pogonska jedinica treba da se postavi na taj način da se njen motor nalazi sa
spoljašnje strane ugiba.

2 3 4 2 3 4 1 5
Mehanička kolica uz upravljanje sa
Standardna ručna mehanička kolica Električna mehanička kolica
sporednim strujnim kolom

1 Motor mehaničkih kolica

2 Klin za vešanje
3 Podmetači za držanje udaljenosti
4 Ploča za vešanje
5 Upravljanje sporednim strujnim
kolom (opcija)

2 4 3

Ručna mehanička kolica

sa jednim klinom

21. slika: mehanička kolica

20
4.1 Mehaničko sklapanje

4.1.1 Položaj dizalice i mehaničkih kolica

Fiksirajte ploču za vešanje sa dve rupe na dizalicu prema objašnjenom u tački 3.1.3.1.
Prilikom montiranja mehaničkih kolica uzmite sledeće u obzir:

Izvedba sa neposrednim upravljanjem Izvedba sa upravljanjem sa sporednim strujnim kolom

Motor mehaničkih
kolica

Kabel za priklju-
čivanje motora
Priključivanje pogonske jedinice
sa sporednim strujnim kolom

Kabel za na-
pajanje

22. slika: Položaj dizalice i mehaničkih kolica

4.1.2 Montiranje mehaničkih kolica sa dva klina

Dva klina za vešanje na bočnom oklopu mehaničkih kolica na taj način treba montirati da između ivice
točkova i ivice šine ostane 1-2 milimetara.

Podešavanje širine mehaničkih kolica se vrši simetričnim postavljanjem podmetača koji drže odstojanje.
Ploča za vešanje se postavlja na klin za vešanje između elemenata za držanje udaljenosti.

Matice klinova za vešanje treba stegnuti sa moment-ključem.

Šestougaona matica Moment zatezanja [Nm]

M16×1,5 75
M22×1,5 150
M36×1,5 560

7. tabela: Momenti zatezanja

21
23. slika: Slobodni hod između dizalice i mehaničkih kolica

Pažnja! Nakon montiranja, dizalica u odnosu na mehanička kolica treba da raspolaže slobodnim
hodom u smeru strelica koje su označene na slici 23.

4.1.3 Montiranje mehaničkih kolica sa jednim klinom

Klin za vešanje treba da se montira na oklop mehaničkih kolica na taj način da između ivice točkova i ivice šine ostane 1-2
milimetara. Podešavanje širine mehaničkih kolica se vrši simetričnim postavljanjem podmetača koji drže odstojanje.
Matice klinova za vešanje treba stegnuti sa moment-ključem. Pripazite da se elementi za držanje udaljenosti ne zaglave!
Momente zatezanja sadrži tabela 7. tabela

4.2 Podešavanje ravnoteže u težini mehaničkih kolica

24. slika: Podešavanje ravnoteže mehaničkih kolica

Kod onih mehaničkih kolica koje su sklone nagibanju zbog svoje širine i primene motora potrebno je koristiti elemente za
podešavanje ravnoteže.

4.3 Električno priključivanje pogonske jedinice

Neposredno upravljanje

Proizvođač je uz mehanička kolica priložio jedan kabel u dužini od oko 0,5 m, na čije je žice postavio simbole i krajeve
podesio za električno priključivanje na dizalicu. Spojnica se nalazi u kućištu dizalice. Priključivanje treba da se izvrši
prema nacrtu priključivanja.

Na upravnom prekidaču se nalaze i dugmeta za upravljanje mehaničkim kolicima. Kod mehaničkih kolica sa dve brzine
kratkim pritiskom na dugme se pokreće prva brzina (spora), a dugim držanjem druga brzina (brza).

Upravljanje sporednim strujnim kolom (opcionalno)

Zaštitni releji motora mehaničkih kolica se nalaze u jednoj posebnoj kutiji. Ovu kutiju treba montirati na stranu suprotnu od
motora mehaničkih kolica uz pomoć 2 kom šestougaona vijka (M8×10 DIN 933).

Dva priključna voda koji se nalaze u upravnoj kutiji prema nacrtu o priključenju treba da se priključe na spojnicu dizalice,
odnosno kutiju za priključenje motora mehaničkih kolica. Nakon električnog priključivanja treba da se provere sve funkcije
dizalice i mehaničkih kolica.

22
4.4 Oznaka tipa mehaničkih kolica

Objašnjenje oznaka tipa mehaničkih kolica sa dva klina za vešanje

HF N / 500
EF S1 / 1000 / 16
EF S2 / 2000 / 5+20

HF – Ručni pogon Širina puta Nosivost Brzina kretanja

EF – Električni pogon N, S1, S2 [kg] [m/min]

Objašnjenje oznaka tipa mehaničkih kolica sa jednim klinom za vešanje

EHF N / 1000
EEF S1 / 1000 / 7,5+30

EHF – Ručni pogon sa jednim klinom Širina puta Nosivost Brzina kretanja
EEF – Električni pogon sa jednim klinom N, S1, S2 [kg] [m/min]

5 Kontrole

Električne dizalice sa lancima se primenjuju u skladu sa sledećim propisima:

• UVV „Vitlovi, dizalice i uređaji za vuču” propis br. V54 DGUV-a (BGV D8)
• UVV „Kranovi” propis br. V52 DGUV-a (BGV D6)

Proizvođač je izvršio dinamičko i statičko ispitivanje u skladu sa EC direktivom o mašinama. Fabrički test je
sertifikovan sa ovom knjigom za testiranje.

Operator mora da organizuje proveru dizalice pre početka rada i mora ponoviti testove.

U principu, primenljiva je tačka 4.1.3 „Prikladnost“ iz smernica za mašinu.

5.1 Kontrola u slučaju primene prema 23. § propisa br. V54 DGUV-a (BGV D8)

Dizalica se pre prvog puštanja u rad i nakon značajnijih izmena na njoj mora prekontrolisati od strane stručnog lica.

5.2 Kontrola u slučaju primene prema 25. § propisa br. V52 DGUV-a (BGV D6)

Kran se pre prvog puštanja u rad i nakon značajnijih izmena na njemu mora prekontrolisati od strane stručnog lica.
Električne dizalice sa lancima raspolažu tipskim sertifikatom.

5.3 Periodične kontrole

• Uređaji, kran i noseća konstrukcija godišnje jedanput treba da se kontrolišu od strane stručnog lica. U slučaju teških
pogonskih okolnosti (često funkcionisanje uz maksimalni kapacitet, u prašnjavoj ili agresivnoj sredini, uz veliki broj
uključivanja, uz dug period u uključenom stanju) treba da se poveća učestalost kontrola.

• Stručnim licem se smatra stručnjak sa aspekta kontrole kranova pored TÜV stručnih lica i stručnjaci koji su u skladu sa
industrijskim bezbednosnim propisima.

• Stručno obučeno lice je tehničar proizvođača ili osoblje koje je specijalno za ovo obučeno.

23
6 Uputstva za rukovanje i zabrane

6.1 Uputstva za rukovanje

• Teret se tek tada može pomerati kada je propisno okačen za kuku i na opasnoj teritoriji se ne nalaze lica,
ili nakon što je operator dobio signal od lica koji vrši vešanje tereta.
• Električne dizalice sa lancima su proizvedene uz naznačeno vreme u uključenom stanju za rad u opsegu
temperature od -20°C do +40°C.
U slučaju veće temperature vreme u uključenom stanju treba da se u odgovarajućoj meri smanji.
• Klasa električne zaštite dizalica je u osnovnom obliku IP 55.
• Motori su proizvedeni prema propisima klase F termo-otpornosti.
• Nadmorska visina instalacije ≤ 1000 m iznad nivoa mora.
• Teret se pre dizanja treba postaviti vertikalno ispod električne dizalice sa lancem.
• Smer kretanja pokazuju simboli na upravnom prekidaču.
• Zabranjeno je lanac vući po ivici.
• Dizalice sa ručnim mehaničkim kolicima se mogu pomerati samo držanjem za teret, držač kuke ili kutiju kuke.
• Za primenu u agresivnim sredinama zatražite mišljenje proizvođača.
• U slučaju pomeranja usijanih rastopina ili sličnih opasnih materijala zatražite mišljenje proizvođača.
• Nemojte toliko spustiti kutiju kuke kod sistema sa dva lančana puta da se lanac olabavi.
• U slučaju primene dizalice u poziciji koja se podiže uvek treba da su zategnute grane lanaca koji ulaze i izlaze.
• Popravke može da vrši samo stručno lice, uz isključen i osiguran glavni prekidač, odnosno neopterećenu dizalicu.
• Nakon pokretanja prekidača za alarmno zaustavljanje razlog njegovog pokretanja proverava stručna osoba. Dugme za
alarmno zaustavljanje tek nakon toga može da se isključi.
• Operator polegnute terete može da diže samo uz najmanju brzinu dizanja. Pre podizanja olabavljena vešanja treba da
se zategnu.
• Kod kranova koji se koriste na otvorenom, mehanička kolica u stanju mirovanja treba da se snabdeju pokrivačem.
• Nosivost mehaničkih kolica treba da bude ista ili veća od nosivosti vešanja dizalice (na kuki).
• Za fiksiranje 2. (fiksnog) lančanog puta u kućištu dizalice isključivo može da se koristi fabrički stremen za fiksiranje
lanca.

6.2 Zabrane kod upotrebe

• Brzo uključivanje i isključivanje funkcija.

• Pogonsko korišćenje osovinskog prekidača (alarmno-krajnje ograničavanje).
• Transport lica.
• Lica ne smeju da se nalaze ispod tereta.

• Puštanje u rad pre kontrole stručno obučene osobe ili stručnog lica.
• Pokretanje većih tereta pri nominalnom opterećenju.
• Koso podizanje ili vuča tereta.
• Cepanje tereta.
• Podizanje poklopaca spremišta pod vakumom.
• Bacanje tereta
• Podizanje tereta koji se moči u tečnost
• Pokretanje mehaničkih kolica („mačke”) vučom upravnog prekidača ili njegovog kabla, čak i u slučaju da
na njima nema tereta.
• Popravke bez stručnog znanja.
• Korišćenje uz držač kuke, kućište kuke i graničnik dizanja sa habanim gumenim graničnikom, odnosno
bez njega.
• Korišćenje lanca kao elementa za vešanje, odnosno uvezivanje tereta.
• Upotreba uz uvijeni lanac, npr. okretanje kutije kuke, ili zbog lošeg montiranja fiksnog lančanog puta.
• Korišćenje dužeg lanca od onog koji je označen na spremištu za lance (vidi tačku 3.1.5.1).
• Prekoračenje dozvoljenog vremena u uključenom stanju.
• Korišćenje dizalice i nakon prekoračenja roka izvršenja periodične kontrole.
• Korišćenje dizalice nakon isteka termina za ispitivanje zaštite na radu, odnosno nakon dostizanja kraja teorijskog veka
trajanja.
• Fiksiranje fiksnog lančanog puta drugim elementom od onog koji je fabrički određen (stremen za fiksiranje lanca
proizveden od strane proizvođača).
• U slučaju da se dizalica koristi u oblasti koja se može dostignuti rukom, odnosno ako je šina postavljena niže od 2,5 m,
zabranjeno je da se rukom dodirne put po kojem se dizalica kreće. Isto je zabranjeno lanac dodirnuti tokom rada
uređaja.

24
7 Održavanje

• Sve radove na održavanju mogu da vrše samo stručne osobe.

• Tabela održavanja (8. tabela) sadrži delove i funkcije koji trebaju da se kontrolišu, odnosno potrebne
radove na održavanju. Greške trebaju odmah da se pismenim putem prijave proizvođaču, koji šalje
stručno lice da otkloni grešku.
• Svi radovi na održavanju treba da se vrše isključivo uz neopterećeni sistem, odnosno isključeni glavni
prekidač sa strujne mreže.
• U slučaju teških pogonskih okolnosti, npr. pogon u više smena, veliki broj uključivanja, opterećenje od
strane okoline, periodi održavanja treba da se smanje.

Kontrola habanja

• Proverite da li su se kuka za vešanje ili teretna kuka eventualno deformisale (merenje otvora kuke), da li
je došlo do rđanja ili pukotina, odnosno njihovo osnovno stanje.
• Zupčanik kutije kuke u slučaju habanja u meri od oko 1 mm treba zameniti.
• Zamenite habane gumene graničnike!

7.1 Radovi na kontroli i održavanju

Pridržavajte se određenom u tački 1.2.!

Dole navedeni periodi kontrole su samo načelno dati, u slučaju težih pogonskih okolnosti (pogon u više smena, neprekidno
nominalno opterećenje, prašina, opterećenje od strane okoline), oni se trebaju smanjiti u zavisnosti od stanja održavanja i
uticaja okoline.

Kontrola
dnevno tromesečno godišnje
Vizuelna kontrola osnovnog stanja •
Kontrola funkcionisanja Kočnice •
Graničnik dizanja •
Kontrola kočnica i vazdušni prostor prema tačkama od 7.2 pa na dalje •
Održavanje i podešavanje iskliznog osovinskog prekidača •
Kontrola habanja teretnog lanca prema tački 7.4 •
Podmazivanje teretnog lanca •
Habanje gumenih graničnika (vizuelna kontrola) •
Podmazivanje kutije kuke, držača kuke prema tački 11.3 / osiguravanje
•
matice kuke i kontrola otvora kuke
Kontrola zaštite od isklizavanja •
Osnovna kontrola Vezivanje vijaka •
Steznik lanca, vodilja lanca, neuvijenost
•
lanca
Osigurači •
Stanje i fiksiranost spremišta za lanac;
•
Posebno sa aspekta habanja tekstilnog materijala
Električni kabel upravnog panela, kabel za napajanje i viseći prekidač •
Mehanička kolica, točkovi •

8. tabela: Radovi na kontroli i održavanju

Električna dizalica sa lancem je dimenzionirana u skladu sa FEM 9.511. Preostali period korišćena se treba
na osnovu FEM 9.755 utvrditi i dokumentirati.

U slučaju da se u potpunosti prikaže kalkulacija preostalog vremena korišćenja, veliki remont električne
dizalice sa lancem treba izvršiti kada se dostigne teorijsko vreme korišćenja.
Ukoliko na raspolaganju ne stoje potvrde o primeni električne dizalice sa lancem, tada u skladu sa FEM
9.755 najkasnije nakon 10 godina treba izvršiti veliki remont.

25
7.2 Opis kočnice koja funkcioniše na principu snage opruge

Element za držanje Vazdušni prostor SL

Etiketa / odstojanja
Tabela tipa
Obod

Potisna opruga Obrtni deo sa

uloškom kočnice na
Magnet Srž trenje

Osnovna ploča

Imbus vijci
DIN 912

25. slika: Izgradnja kočnice koja funkcioniše na principu snage opruge

7.2.1 Zamena kočnice koja funkcioniše na principu snage opruge

1. Odšrafite šrafove poklopca kućišta na strani pogonskog mehanizma.

2. Odstranite poklopac kućišta na strani pogonskog mehanizma.
3. Odvojte kablove kočnice sa priključnice.
4. Odšrafite tri šrafa za fiksiranje kočnice.
5. Izvadite istrošenu kočnicu.
6. Postavite novu kočnicu na osovinu motora.
7. Zašrafite tri šrafa za fiksiranje nove kočnice (u priboru su sa kočnicom).
8. Zavijte podjednako sve šrafove (sila zavijanja je određena u tabeli br. 9.).
9. Priključite električne kablove kočnice prema šemi za priključivanje.
10. Montirajte nazad poklopac na stranu pogonskog mehanizma.

Modeli Tip kočnice Vijci Moment zatezanja Otpor role R20 Vazdušni prostor SL Vazdušni prostor SL
DIN 912 [Nm] nominalni [Ω] nominalni [mm] Max. [mm]
02../...; 03../... BFK457-06 3×M4 2,8 2101
0,2 0,5
05../...; 07../... BFK 457-08 3×M5 5,5 1681
09../... 1) BFK 457-10 1273 0,2 0,7
3×M6 9,5
09../... 2); 11../... BFK 457-12 1051 0,3 0,8
1) izuzev modeli 090/54 i 090/57
2) važi za modele 090/54 i 090/57

9: tabela: Podaci kočnica koje funkcionišu na principu snage opruge

Poklopac pogonskog
mehanizma

Osovina

Bezbednosni prsten

Srž

Ugradnja kočnice na poklopac pogonskog mehanizma Fiksiranje kočnice sa moment-ključem

26. slika: Ugradnja kočnice koja funkcioniše na principu snage opruge

Prilikom narudžbe rezervnog dela treba da se označi kompletan tip modela!

26
7.2.2 Električno upravljanje kočnica koje funkcionišu na principu snage opruge

Način funkcionisanja

Kočnice koje funkcionišu na principu snage opruge napaja jedno strujno kolo jednosmerne struje. Kočnica funkcioniše na
principu mirne struje. Nakon prekida napona kočnica se automatski koči i time dizalica u bilo kom položaju sa sigurnošću
može da zadrži teret. U cilju smanjenja dužine kočenja kočnica funkcioniše na jednosmernoj struji. Prekidače upravljanja
neposrednom metodom ili preko sporednog strujnog kola za datu dizalicu sadrži priloženi nacrt priključivanja.

7.2.3 Pogonske smetnje kod kočnica koje funkcionišu na principu snage opruge

Lociranje greške i ukidanje pogonskih smetnji

Pogonska smetnja Razlog Predloženo rešenje

Kočnica je blokirana, Prekinut je kolut magneta kočnice,
vazdušni prostor nije greška u spajanju, ili telu uređaja.
na nuli. Priključenje je loše ili u kvaru.
Ispravljač je u kvaru ili nije
odgovarajući.
Promenite kočnicu koja funkcioniše na principu snage
opruge (vidi 9. tabela).
Proverite priključenje prema nacrtu za električno
priključivanje.
Proverite prema nacrtu priključivanja da li postoji
premošćenje na ispravljaču.
Tokom pogona proverite da li postoji jednosmerni napon
između 5-6 priključnica.

U slučaju odstupanja promenite ispravljač.

Preveliki vazdušni prostor. Promenite kočnicu koja funkcioniše na principu snage
opruge.

10. tabela: Lociranje greške i ukidanje pogonskih smetnji

U slučaju ponovnog kvara ispravljača promenite jedinicu kočnice, čak i u tom slučaju da na osnovu merenja nije uočen kvar
u spajanju odnosno telu uređaja. Moguće je da do greške dolazi samo prilikom zagrejavanja.

7.2.4 Kontrola funkcionisanja kočnice

Prilikom spuštanja nominalnog tereta dužina kočenja ne sme da pređe dve karike lanca, međutim, kočnica
dizalice ne sme da trzajem u trenutku zaustavi put tereta.

7.3 Sigurnosni isklizni prekidač osovine

Isklizni prekidač osovine se nalazi između motora dizalice i osovine koja pokreće mali zupčanik i nastavlja
moment pogona. U isto vreme prema podešenom momentu kvačila ograničava kapacitet prenosa. Ovime
onemogućava preopterećenje sastavnih delova električne dizalice sa lancem i kranova.

Isklizni prekidač osovine ograničava i visinu podizanja i spuštanja tereta u najvišem i najnižem položaju tereta kao alarmni
graničnik krajnjeg položaja. On je jedan alarmni graničnik krajnjeg položaja što znači da je zabranjeno prilikom pogonskog
funkcionisanja držač kuke, kutiju kuke ili graničnik dizanja dovoditi u najviši ili najniži položaj, odnosno sudariti ih sa
kućištem dizalice.

Sa aspekta bezbednosti posebna je prednost ako se montira patentirani isklizni prekidač osovine. Čak ni u slučaju da je
osovinski prekidač znatno ishaban teret se neće spustiti nekontrolisano, jer kočnica u bilo kojoj poziciji može da zaustavi
teret.

Isklizni prekidač osovine funkcioniše kao suvo kvačilo, uz primenu uloška kvačila koji ne sadrži azbest.

Pošto je jednostavno podešavanje momenta kvačila sa spoljne strane, i pošto se specijalni uložak prilikom normalnog
korišćenja vrlo slabo haba, nije potrebno da se kasnije kvačilo podešava.

27
7.3.1 Izgradnja iskliznog prekidača osovine

1 Patrljak osovine
2 Srž kvačila
12 3 Zupčani venac (zvezdasti)
4 Pogonski disk sa uloškom
11 kvačila
5 Pogonska osovina za zubima
6 Kuglični ležaj
8 7 Disk kvačila
8 Šipka za vuču
9 Podešavajuća matica kao
9 alternativa 2 šestougaone
matice navijene kontra
10 Potisna opruga sa potisnim
10 diskom
11 Kontra-matica
12 Bočni poklopac pogonskog
mehanizma

1 2 3 6 4 7 5

27. slika: Izgradnja iskliznog prekidača osovine

7.3.2 Podešavanje momenta trenja iskliznog prekidača osovine

Podešavanje može da vrši isključivo stručno lice.

1. Probni teret = nominalno opterećenje povećano za 1,1 puta, ili treba da se na kuku obesi jedan uređaj za kontrolu
kvačila.
2. Uključite električnu dizalicu sa lancem uz pomoć upravnog prekidača i proverite da li podiže probni teret, odnosno da li
uređaj za kontrolu kvačila pokazuje željeni rezultat merenja koji iznosi nominalni teret uvećan za 1,3 puta. Tačna
vrednost faktora od 1,3 zavisi od brzine dizanja.
3. Spustite na zemlju probni teret.
4. Povećajte, odnosno smanjite moment kvačila do te mere dok dizalica tek što može da podigne probni teret, odnosno
uređaj za kontrolu kvačila pokazuje željenu vrednost.
5. Podešavanje momenta kvačila:
a. Odšrafite i skinite bočni poklopac pogonskog mehanizma (12).
b. Fiksno držite kontra-maticu (11) sa viljuškastim ključem od 8mm u kontra smeru od okretanja šipke za vuču (8).
c. Sa jednim drugim viljuškastim ključem maticom za podešavanje (9) stežite (okrećite desno) ili opuštajte (okrećite
levo) oprugu (10), dok dizalica tek što može da podigne probni teret, odnosno uređaj za kontrolu kvačila pokazuje
željenu vrednost.
Kod primene alternativne 2 šestougaone matice:
Uz pomoć dva viljuškasta ključa olabavite kontra stegnute matice i potisnu oprugu stegnite s okretanjem matice za
podešavanje (9) u desnu stranu, odnosno olabavite okretanjem u levu stranu, dok dizalica tačno toliko tereta
podigne koliko je propisano, odnosno uređaj za kontrolu kvačila pokazuje odgovarajuće vrednosti. Nakon
podešavanja uz pomoć dva viljuškasta ključa ponovo u kontra smeru zategnite šestougaone matice.
d. Završetak podešavanja: Proverite podešavanje momenta kvačila sa podizanjem probnog tereta.
Vrednosti podešavanja zavedite u Dnevnik za kontrolu krana.

Isklizni prekidač osovine je proizveden uz podešavanje sa probnim teretom. Nakon zamene motora dizalice nema potrebe
da se kvačilo ponovo podešava. Tada je dovoljno da se izvrši probno opterećenje sa nominalnim teretom.

Originalna razdaljina između vrha šipke za vuču i diska opruge kvačila je označena na konstrukciji kočnice (na jednoj
etiketi).

28. slika: Podešavanje momenta trenja iskliznog prekidača osovine

28
7.3.3 Kontrola granice pokretanja iskliznog prekidača osovine kod periodične kontrole

U skladu sa 26. § propisa br. V52 DGUV-a (BGV D6), odnosno 23. § propisa br. V54 DGUV-a (BGV D8) stručno lice treba
da izvrši kontrolu granice pokretanja iskliznog prekidača osovine. Tokom ovoga treba da se proveri da li dizalica može da
podigne nominalni teret. Dizalica ne može da diže teret koji je veći za 1,6 puta od nominalnog tereta.

Ukoliko prilikom periodične kontrole na raspolaganju ne stoje veći probni tereti od nominalnog tereta, granica pokretanja
iskliznog prekidača osovine se može meriti i uz pomoć uređaja za kontrolu kvačila. Granična vrednost pokretanja prekidača
neka bude teret uvećan za 1,3 puta od nominalnog tereta. Nakon kontrole granice pokretanja još jedanput treba da se
proveri da li dizalica može da podigne nominalni teret.

U slučaju greške isklizni prekidač osovine treba podesiti prema navedenom u tački 7.3.2 i treba ponoviti kontrole iz tačke
7.3.3. Vrednosti podešavanja treba da se zavedu u zapisnik.

7.4 Teretni lanac

Lanci dizalica su elementi za koje se obavezno vrše kontrole. Zato treba da se uzmu u obzir direktive Centra za
Bezbednost Stručnog Saveza koji se odnose na čelične lance koji se primenjuju kod dizalica, DIN 685-5:1981, propis br.
V54 DGUV-a (BGV D8), propis br. V52 DGUV-a (BGV D6) i direktive i propise kontrole EN 818-7:2002.

7.4.1 Podmazivanje teretnog lanca prilikom puštanja u rad i tokom korišćenja

Teretni lanac se u celoj dužini na zglobnim tačkama treba podmazati pre prvog puštanja u rad, odnosno
redovno za vreme njegovog korišćenja u neopterećenom stanju sa prokliznim uljem za pogonske
mehanizme. U zavisnosti od upotrebe i pogonskih okolnosti zglobne tačke nakon čišćenja opet treba
podmazati.

U okolini gde je habanje ubrzano (pesak, brušena piljevina) treba da se koristi suvi premazni materijal za
podmazivanje lanca (npr. klizajući lak, grafitni prah).

7.4.2 Kontrola habanja teretnog lanca

Redovna obavezna kontrola teretnog lanca je određena prema DIN 685-5, odnosno 27. § propisa 54 DGUV-a (BGV D8).
Teretni lanac treba da se kontroliše pre puštanja u rad i pored korišćenja u normalnim uslovima svakih 200 pogonskih sati,
odnosno 10.000 ciklusa dizanja/ spuštanja, odnosno pored korišćenja u teškim pogonskim uslovima u kraćem periodu.

Posebno treba da se kontrolišu karike lanca sa aspekta njihovog habanja, pucanja, deformacije i drugih oštećenja.

Lanac treba da se zameni ako:

• je nominalna debljina na dodirnim tačkama smanjena za 10 %,
• je jedna karika izdužena za 5 %, odnosno skup od 11 karika izdužen za 2 %,
• su se karike ukočile.

Pažnja! Za novi lanac se može koristiti samo originalni lanac koji je isporučen od strane proizvođača.
Kod zamene lanca treba da se proveri i vodilja lanca i steznik lanca, i po potrebi ih zameniti za nove.

7.4.3 Merenje habanja i zamena lanca

Dimenzije lanca u mm Kontrolna veličina 4×12 5,2×15 7,2×21 9×27 11,3×31

Maksimalna unutrašnja veličina 12,6 15,8 22,1 28,4 32,6
Po jednoj karici

Po svakih 11 karika 134,6 168,3 235,6 302,9 347,8

Prečnik karike lanca
d1 + d2
dm = 3,6 4,7 6,5 8,1 10,2
2
Minimalna veličina dm = 0,9d

11. tabela: Merenje habanja lanca

Za zamenu lanca vidi tačku 3.1.6. i tačke nakon nje.

29
7.4.4 Merenje habanja teretne kuke i zamena kuke

U skladu sa 1. delom standarda DIN 15405 teretna kuka treba da se zameni u tom slučaju ako se njen otvor proširi za 10%.
Osnovne mere kuke su date u sertifikatu kuke koji se nalazi u zapisniku o fabričkom ispitivanju.

7.5 Održavanje mehaničkih kolica

Mehanička kolica ručnog pokretanja i kolica na električni pogon se kontrolišu i održavaju prema kriterijima
koji su dati u 8. tabela 7.1. tačke.

Kočnica ne zahteva održavanje.

7.6 Montiranje i demontiranje motora dizalice

Motor dizalice (1) predstavlja jednu zasebnu i potpuno zatvorenu jedinicu. Na krajnjem delu motora (15) ispod poklopca
ventilatora (2) se nalazi ventilator (3), koji obezbeđuje hlađenje motora, na prednjem delu se nalazi element za popuštanje
(5) srž kvačila (4) sa rezom (6) i bezbednosnim prstenom (7). Na obodu motora (8) se nalaze četiri rupe za fiksiranje na
kućište. Na obodu se nalaze priključni vodovi motora (9).

10 11 2 3 1 12 8 13 16 17 14
1 Motor dizalice
2 Poklopac ventilatora
3 Ventilator
4 Srž kvačila
5 Element za popuštanje
6 Reza
7 Bezbednosni prsten
8 Obod motora
9 Priključni vodovi motora
10 Poklopac upravne jedinice
11 Vijci
12 Vijci oboda motora
13 Guma za zaptivanje
14 Kućište pogonskog
mehanizma
15 Osovinski deo motora
16 Masa za zaptivanje
17 Disk pokretanja kvačila sa
zupčanikom

4 5

15 9 6, 7

29 slike: Montiranje i demontiranje motora dizalice

30
7.6.1 Demontiranje motora dizalice

1. Izvucite prema nazad poklopac upravne jedinice (10) koja se nalazi pored motora odvijanjem tri vijka.
2. Nakon odvijanja vijaka (11) skinite sa motora poklopac ventilatora (2).
3. Isključite sa upravne konzole vodove motora i uzemljenje PE.
U slučaju dizalica sa neposrednim upravljanjem vodovi za priključivanje motora su provedeni kroz kućište i priključeni
su ispod poklopca na strani kočnice.
4. Imbus-ključem odvijmo šrafove (12) oboda motora i skinimo motor sa dizalice. Za to vreme pripazimo da se priključni
kablovi motora ne oštete. Guma za zaptivanje (13) koja se nalazi u udubljenju kućišta pogonskog mehanizma a pripada
priključnim kablovima motora (9) ne sme ni u kom slučaju da se izgubi.

7.6.2 Montiranje motora dizalice

U sledećem delu prikazujemo montiranje jednog kompletnog motora dizalice na kojem je montiran i ventilator.

1. Utisnite na osovinu motora srž kvačila (4) sa elementom za popuštanje (5), dok ne dostigne ivicu osovine. Pripazite da
se reza (6) na patrljku osovine (15) i u srž kvačila (4) fiksno postavi.
2. Postavite bezbednosni prsten (7) srži kvačila na partljak osovine.
3. Obod motora (8) premažimo tankim slojem paste za zaptivanje (16).
4. Postavite motor dizalice u centralni deo kućišta pogonskog mehanizma (14). Za to vreme izlazne kablove motora
postavite na bočnoj strani u udubljenju u kućištu i fiksirajte ih gumenim zaptivanjem; kablovi ne smeju da se uštinu ili
oštete.
Za postavljanje elementa za popuštanje kvačila (5) u udubljenje pogonskog diska kvačila (17) oprezno okrećite osovinu
motora uz pomoć lopatica ventilatora, dok se element ne podesi u udubljenje.
5. Zašrafite motor dizalice na kućište uz pomoć vijaka oboda i podmetača od opruge.
6. Priključite kablove motora i PE kabel prema nacrtu za priključivanje. Proverite da se kablovi motora nisu oštetili i da li ih
gumeno zaptivanje u odgovarajućoj meri zaptiva.

Pažnja! Nakon postavljanja poklopca upravne jedinice i ventilatora proverite smer okretanja motora!

Ukoliko se prilikom pritiska na dugme "dizanje" teretna kuka pomeri na dole, tada promenite
priključne tačke motora L1 i L2.

8 Vreme provedeno u uključenom stanju električne dizalice sa lancem (prema FEM 9.683)

Dozvoljeni broj uključivanja i vremena provedenog u uključenom stanju (ED) ne sme da se prekorači (vidi FEM 9 683).
Dozvoljeno vreme u uključenom stanju električne dizalice sa lancem je označeno na tabeli tipa dizalice.

Vreme u uključenom stanju predstavlja jedan koeficijent Između pogonskog vremena i pogonskog vremena +
vremena mirovanja.

Formula:
Ukupno vreme pogona x 100%
ED % =
Ukupno vreme pogona + ukupno vreme mirovanja

s
m
1 Ciklus dizanja/ spuštanja

Funkcionisanje Mirovanje Funkcionisanje Mirovanje

Dizanje Spuštanje

t u minutima

Vreme u uključenom stanju ograničava dozvoljeno zagrejavanje motora dizalice. Vreme pogona zavisi od visine dizanja,
brzine dizanja dizalice i od broja izvršenih dizanja tereta (tovarenje kamiona, opsluživanje mašina).

U praksi je vrlo teško prilikom rada voditi računa na vreme pogona dizalice. Zato pratite sledeće praktične savete:

31
8.1 Kratkovremeno funkcionisanje

Ovaj mod nije dozvoljen kod dizalica sa dve brzine kretanja za stepen finog dizanja. Nakon dostizanja maksimalnog
pogonskog vremena treba da se drži pauza u radu i dizanje treba da se nastavi u etapnom modu.

Grupa pogonskog Grupa pogonskog Vreme u uključenom Kratkovremeno funkcionisanje*

mehanizma FEM 9.511 mehanizma ISO 4301 stanju (ED %) prema FEM 9.683 (u tB minutima)
1Bm M3 25 % 15
1Am M4 30 % 15
2m M5 40 % 30
3m M6 50 % 30
4m M7 60 % 60

* tB vreme pogona električnih dizalica sa lancem je veće od zahtevanog prema FEM 9.683.

12. tabela: Dozvoljeno vreme pogona nakon početka rada bez pauze i uz početnu temperaturu motora od oko 20°C.

8.2 Etapni pogon

Rad treba prekinuti kada se dostigne maksimalno dozvoljeno pogonsko vreme. U zavisnosti od perioda uključivanja
elektronske dizalice sa lancem, potrebno je vršiti pauze u radu prema sledećem:

Vreme u uključenom stanju (ED %) Pauza (minut)

15 % 5 puta vreme pogona
20 % 4 puta vreme pogona
25 % 3 puta vreme pogona
30 % 2,5 puta vreme pogona
40 % 1,5 puta vreme pogona
50 % 1 puta vreme pogona
60 % 0,66 puta vreme pogona

13. tabela: Pogonske pauze prema vremenu u uključenom stanju

8.3 Primer

Sa električnom dizalicom tipa 030/50 želimo da podignemo teret od 250 kg na visinu od 6 m.

Podaci o kapacitetu: Nosivost 250 kg

Brzina dizanja 12 m/minut
Vreme pogona 60 %
Grupa pogonskog mehanizma 2m

Kod početka dizanja električna dizalica sa lancem je hladna, tojest temperature od oko 20°C.
6 m dizanje + 6 m spuštanje
Pogonsko vreme = 12 m/min brzina dizanja = 1 minut po ciklusu dizanja

U slučaju rada bez pauze (kratkovremeni pogon = max. 30 minuta bez pauze prema FEM 9.683) maksimalno može da se
izvrši 30 ciklusa dizanja /spuštanja.

Nakon dostizanja pogonskog vremena od 30 minuta nakon svakog pogona od 1 minuta treba da se ubaci pauza u trajanju
od 40 sekundi (pogonsko vreme x 0,66). Ova pauza je najčešće i potrebna za kačenje i skidanje okačenog tereta.

Važno! Kod velikih visina dizanja (iznad 10 metara) u etapnom pogonu treba da se stave pauze za
hlađenje.

Fino dizanje treba da se koristi samo kod opreznog spuštanja i podizanja tereta.
Fino dizanje nije pogodno za kompletno dizanje na velike visine.

Opcija: Za zaštitu od pregrejavanja motora po zahtevu može da se ugradi senzor temperature (samo
uz upravljanje sa sporednim strujnim kolom!).

32
9 Vreme u uključenom stanju kod mehaničkih kolica sa električnim pogonom (prema FEM 9.683)

Ako su na električnu dizalicu sa lancem montirana i mehanička kolica sa električnim pogonom, tada korisnik treba da uzme
u obzir i broj uključivanja i vreme pogona mehaničkih kolica. Ovo posebno važi kod kranova sa dugim putem mehaničkih
kolica („mačaka”).

Tip mehaničkih kolica Etapni pogon Kratkovremeno funkcionisanje

Mehanička kolica sa jednom brzinom 40 % 30 min
Mehanička kolica sa dve brzine 40/20 % 30 min*

* označeno dozvoljeno vreme pogona se odnosi na funkcionisanje kolica u modu brzog kretanja

14. tabela: Vreme u uključenom stanju mehaničkih kolica

10 Smanjenje opterećenja upravnog kabla

Element za smanjenje opterećenja na taj način treba da se montira da na upravni kabel nema uticaja snaga vuče. Vuča
električne dizalice sa lancem i uz pomoć trake za smanjenje opterećenja nije dozvoljeno.

Element za smanjenje opterećenja

30. slika: Montiranje elementa za smanjenje opterećenja

11 Podmazivanje/ pomoćni materijali

11.1 Podmazivanje pogonskog mehanizma

Pogonski mehanizam je fabrički napunjen motornim uljem. Nema potrebe za zamenom ulja tokom celog radnog veka.

Zamena ulja je potrebna:

• kada se lanac električne dizalice zameni

• kada ima vidljivih curenja
• ako ventil za ispuštanje ispušta ulje jako
• svaki put kada se pogonski mehanizam otvara

Pažnja! Morate da osigurate da se u kućište sipa odgovarajuća oličina ulja.

Zamena ulja:

Na gornjem i donjem delu kućišta nalaze se vijci za punjenje i ispuštanje ulja.

Ulje koje se koristi za pogonski mehanizam: mineralno ulje; viskozitet 220 mm²/s na 40°C.

33
Količina ulja koja je potrebna za sistem se nalazi u sledećoj tabeli:

Model Količina [ml]

020 … 031 175
050 … 071 350
090 … 111 525

15. tabela: Količina ulja

Kao rezervna ulja npr. mogu da se koriste sledeća ulja:

Proizvođač Naziv Primedbe

Tectrol © Tectrol Gear CLP 220
Tectrol © Tectrol Food CLP 220 Prehrambena industrija
Fuchs Europe © Renolin CLP 220
Mobil © Mobil SHC 630
Shell © Omala 220 S2 G220
Total © Carter EP 220
Castrol © Alpha SP 220

16. tabela: Rezervna ulja

Pažnja! Upotrebljeno ulje mora da se odloži u skladu sa zakonskim propisima.

11.2 Podmazivanje lanca

Pažnja! Pre prvog puštanja u rad i tokom rada električne dizalice, lančanici moraju da se podmažu
odgovarajućim uljem celom dužinom lanca.

Podmazivanje lanca:

• Podmažite lanac kada nije pod opterećenjem.

• Podmažite nasađen deo veze lanca.
• Lanac u kutiji za lanac mora takođe da se podmaže.
• Lanac mora da se očisti pre sledećeg podmazivanja.
• Količina maziva i učestalost podmazivanja mogu da zavise od radnih uslova.
• Lanac mora da se podmazuje na svaka 3 meseca.
• Intervali podmazivanja mogu da budu kraći ako je to potrebno / u zavisnosti od radnih uslova.
• Upotrebite suva maziva ako radni uslovi dovode do velikog habanja (pesak, hrapave površine, itd.).

Učitaj stranu

31. slika: Podmažite lanac

34
Za podmazivanje lanca u zavisnosti od pogonskih uslova preporučujemo sledeća maziva:

Proizvođač Naziv Primedbe

Tectrol © Kettenöl K50
Tectrol © Tectrol Multi Spray XL Suvo mazivo
Tectrol © Food Kettenspray Prehrambena industrija
Klüber © Klüberoil CA 1-460
Klüber © Klüberoil 4UH 1-1500 Prehrambena industrija
Castrol © Optimol Viscogen KL300
Fuchs Lubritech © Ceplattyn 300 Suvo mazivo
Fuchs Lubritech © Stabylan 2001
Fuchs Lubritech © Stabylan 5006
Fuchs Lubritech © Decordyn 350
Fuchs Europe © Renolit SO-GFB Mast
Klüber © Microlube GB 00 Mast

17. tabela: Maziva za lance

11.3 Podmazivanje kutije kuke i držača kuke

Pažnja! Valjkasti ležajevi kuke i zupčanika u normalnim pogonskim uslovima nakon ciklusa od oko
20.000 dizanja/ spuštanja, ili godišnje treba da se podmažu, u teškim pogonskim uslovima
trebaju od ovoga češće da se podmazuju.

Maziva za podmazivanje ležajeva:

Proizvođač Naziv
Tectrol © Tectrol Spezial-Fett LX 2
Fuchs Europe © Renolit Duraplex EP3
Fuchs Lubritech © Lagermeister LX EP2

18. tabela: Maziva za ležajeve

11.4 Podmazivanje pogonskih mehanizama

Pažnja! Spoljni zubi i zupčanik kod električnih pokretnih pogonskih mehanizama se trebaju premazati
mazivima pre puštanja u rad i najmanje godišnje jedanput ili otprilike na svakih 10.000
pokretanja u normalnim okolnostima funkcionisanja. Kod težih pogonskih okolnosti periodi
podmazivanja trebaju da se skrate.

Maziva koja se preporučuju za zupčaste površine:

Proizvođač Naziv
Tectrol © Tectrol Spezial-Fett LX 2
Fuchs Europe © Renolit Duraplex EP3
Fuchs Lubritech © Lagermeister LX EP2

19. tabela: Maziva za zube pokretnog mehanizma

35
11.5 Pomoćni materijali

Za obezbeđivanje vijaka koji služe za fiksiranje vodilje lanca preporučujemo sledeće paste:

Proizvođač Naziv Karakteristike

Weicon © Weiconlock AN 302-42 Pasta za obezbeđivanje vijaka, koristi se do dimenzije vijka od M36,
min. 14-18 Nm moment pucanja
Henkel © Loctite 243 Pasta za obezbeđivanje vijaka, koristi se do dimenzije vijka od M20,
min. 20 Nm moment pucanja

20. tabela: Paste za obezbeđivanje vijaka

12 Radovi koji treba da se izvrše nakon dostizanja teorijskog veka trajanja

Nakon dostizanja teorijskog veka trajanja na uređaju i njegovim sastavnim delovima treba da se izvrši veliki remont, ili ga
neutralizovati kao otpad prema aktuelnim propisima o zaštiti okoline.

Tada mazivne materijale kao što su ulje i maziva treba da se neutralizuju u skladu sa važećim zakonom o otpadu. Metal,
guma i plastika separatisano mogu da se proslede u reciklažu.

36
13 Uzorak EK izjave o usaglašenosti

37
14 Uzorak Izjave o ugradnji

38
39
Osoblje koje je obučeno za korišćenje dizalice je upoznato sa sadržajem uputstva za upotrebu, posebno sa propisima o
bezbednosti na radu i kao takvog ga prima k znanju.

Ime Datum Potpis

Ovo uputstvo za upotrebu sadrži samo takva uputstva koja su potrebna za obučeno osoblje koje namenski radi sa
električnom dizalicom sa lancem u industriji.
U ovom uputstvu nisu uzeta u obzir ostala eventualna polja primene uređaja.
U slučaju okolnosti koje ne spadaju u normalne pogonske uslove (npr. buka, vibriranje, veliki prijem struje ili ponovljeno
izbijanje osigurača) uređaj treba da se isključi i oblast oko tereta obezbedi, jer se smatra da je nastupila takva greška koja
može da prouzrokuje ljudske povrede ili materijalnu štetu.
Ukidanje greške (pogonskog kvara) korisnik treba da ostavi kvalifikovanom stručnom licu.

40