Sie sind auf Seite 1von 778

^ri^-^ "^^rr^^^v-.

BPICILEGIUM
R O M A rV U M.
Digitized by the Internet Archive
in 2011 with funding from
University of Toronto

http://www.archive.org/details/spicilegiumroman03nnaia
S IM C I L E C; I U M
H O A W jOI. ]0?l Iff

T O M U S 111.

SS, MM. CYIII ET lOIIANNIS LAUDES ET MIRACULA LXX.


SCIUPTORE S. SOPnilONIO ,

INTERPRETIBUS BONIFACIO CONSILIARIO


ET ANASTASIO BIBLIOTHECARIO.
S. PETRI ALEXANDRINI VITA
EODEM BIBLIOTIIECARIO INTERPRETE.
FRAGMENTA TIIEOLOGICA PRISC0RU3I AUCTORUM
EX CODICIBUS ARABICIS ET SYRIACIS.
IIENRICI VIII. R. A. EPISTOLA ADVERSUS LUTHERUM.

ROMAE
TYPIS GOLLEGII URBANI
M, DCCC. XL.
'^//y?
KDITOIUS PKAi:! ATM).

E cclosiaslicoruni palruin scripta, pracscrlini ap-

prinic orlhodoxoruni , typis iniprimcre, rcligionis


plurimum inlcrcst : sunt cnim llicsauri totiJcm
in sacro acrario locandi , undc postca pro variis

ccclcsiac usibus aut ncccssitatibus dcpromi cpicant.


In his haud postrcmum , ut puto , locum occupat
Sophronius patriarcha hierosolymitanus ,
qui vi-
tam sanctis opcribus , ct religiosis scriptis insi-
gncm , circa annum Christi dcxl. pic clausit. De
libris ab eo rclictis , multi multa pro re nata di-
xcrunt neque tamen nonnisi pauca lucem spar-
,

sim aspexerunt , ut ipse dixi in pracfatione T. X.


Script. vet. p. xxiv ; quo m loco consilium mcum
patefeci coUigendi cunctas sancti viri lucabratio-
nes , atque in primis edcndi historiam bcatorum
•MM» Cyri et lohannis , ac patratorum ab iisdem
miraculorum ; quam nunc fidem denique libero.

Thaumaturgicam SS. Cyri et lohannis histo-


riam a Sophronio nostro fuisse conscriptam , di-
cit in primis ipse auctor in protheoria , et in lau-

dibus , atque in postremo miraculo , et demum


in epigrammate quod de sua vita conscripsit p.

95, cui mox adstipulatur iatrosophista Seneca in


tetrasticho. Graecorum insuper Menaeum ad diem
martii undecimam sic : loi(^poviog rcvg ccpB^aXucy^ InU
^

VI EDITORIS

pccTZZVZZaL , '/.7A rTig IxrrALy.c, a.UC/.l-clZ7.L jj.lq^cv Ta Xj^S"*

£xaar/;v zap c.-jz&j zzAcvy.eva. Bavu.oLXcx. ypcf.Q^'n TTapao^G-

va.L : SopJirouius oculorum caligineju patiens , a


sanciis Cjro et lohanne sanatur , cjui loco nier-

ctdis pro valetucline reddita ah eo posiulaverunt


ut miracula per eos quotidie patrata scripto tra^
deret (1), Item nicaenae secunclac synodi patrcs ,

(i) In lioc eodeni Menaco (


cdlt. Venet. an. 1820.) de
patria Soj^lironii sic habclur : oO^oq 6 y.syiaTOi; i-nq iicxXTjcia^

(^wcTTTjp , yw^a? iJ.iv s^y 'I^ojv/x*?? Aipua? ZTscpxyou , ttoAswj 8e Aa-


fj.aay.ov , svas^uv xat 6[xo<^^6vuv Tsy.vov. Nunc niendosum hoc Aj-

^vx^ lT£(^avov corrigitur ab ipso Sophronio in cplgranimate de


vita sua p. gS. AtiSavccTTscpavou ,
quain apparet fuisse libancn-
scm rcgionem , in qua nfbs Damascus. Errat quoque diverso
modo apud BoUandlanos mart. T. IF.
Slen.TcI latinus inlerpres

p. ^2. IIoc maximum ecclesiac sidus ex Phoenice thurij^era ,

iirhe Damasco origineni Iraxit tpiorum el frugalium soboles


,

varentum. Prior error est ihurifera ,


proplcr aequlvocum vo-
cabulum X/.3avo? quod thus et Lihanum slgnificat. AUcr crror
esl f/ugalium pro concordium y qula lat. intcrpres perperam
leglt cu^^ovuv pro oi^o^t^ovccv. Insuper ex Mcnaeo cognoscimus,
Soohronium abundantloris eruditioiiis phllosophiacque cupi-
dum Alexandrlam se contuhsse ; cuius itineris causam mode-
stlae causa Sophronlus in postremo n)iraculo patefacere no-
luit. lam quod Pelrus partlicnopcnsis apud nos p. 648. di-
clt Sophronlum oriundum ex urhe Phenea placct niihi nunc ,

scnlentlam meam Ibl rcrorinare , ut V(!rba /x >^wg:i? «I'oiv/x>?$

pcrperam pulem a Petro cx urhe


iutellecta atque evplicala

Phenea pro ex Phoenice regionc Ilum in mendoso apud


,

Sophronium vocabulo p. g5. ct G48. sy «1$ vcl t-ya/i nihil ,

allud h-ilere iudico quam verbum sulistantivuni. Intcrim ve-


,

ro si placct
, addalur geographorum hbris novum noraen li-
,

banolidis rcgionis Libanostcphanus.


cl S. lolianncs (lainasconns tostinionia [n-o sacra-

runi iconnni lionoro ox soplironiano lioc o[)crc [)ro-

Inlcrnnt , nt nos infra adnolavinius pp. 18. «580.


403. lani lloniracius consiliarius priora «luotlccini

a Soi)hronio conscri[)ta iniracnla, fccitlatina; Ana-


slasius autcin J^ihliotliccariiis rcliqua oniniu , cuni
protlicoria lauJiljusquc , ncc non ntra(|uc sancto-
runi liistoria , iit in scqucntc volumino dcnion-
slranius p. 22G-229. Dcniquc Pclrus partlicno-
pcnsis ,
practcr qnam quod Martyrum histo-
SS.
riam martc j)roprio in compcndium rcde^it, pri-
nium quoqnc ct postrcmum miraculum cx So[)hro-
nio nominatim intcr[3retatus cst , ut p, GGO. di-
ximus; liacquc scripturac in vat. lat. codicc G075.
habcntur , undc cas cxtulissemus, nisi sccundi to-
mi molcs satis iam cxcrevissct , ct nisi [iropcnio-

dum supervacancac post Anastasii lucuhrationcs


visae fuisscnt.

Nunc de graeco cxemplari diccndum cst, quotl


nobis praecLarum hunc et copiosum genuinumque
Sophronii foetum supj^editavit. Is est vaticanus co-
dex 1G07, membraneus sacculi xui, cjui ob'm fuit
in Cryptac ferratae monasterio, ut eius adhuc in-
scriptio tcstatur , et a me in autumnalibus feriis

anno ]wdccc«xxxvui» observatus fuit; prctiosum sa-

ne y.eiixrihcv , in quo unice sophronianum hoc mo-


numentum supcrcsse credo ; huncque ipsum ro-
manum cocliccm a Bollandianis ad cbem xi. martii
Jesignari puto his ver])is : insigjie de SS. Cjro

BQ
%1
Vlll EDITORIS

€t loJianne volumen Alexandriae a Sophro?uo


scriptuni ;
quocl ad xxxi. ianuarii cjuo die san- ,

cti isti coluntur ,


frustra desideratwn , et peris-

se creditwn ,
feliciter reperimus in romano iti-

nere nostro , et quidem utrdque lingud , ser^a-


musque in^entis thesauri s^ice , suo tempore pro-
ferendum^ id quoJ postca cxtincta Societate , ct

intcrrupta Actorum SS. eJitlone, non cst cfFectum.

Atciue illud bollandlanum apoi^raphum utrum w^-

piam supcrslt , equidem ignoro ; quoininus id ta-

men ex utroque vaticano codice graeco atque la-


tino , de quo pariter mox sum dicturus , deriva-
tum fuerit , nullus dubito.
Post inventum graecum exemplar, latinam quo-
quc coepi vestigare priscam interpretationem, cu-
ius item Bollandiani non solum meminerunt ve- ,

rum etiam specimen impresserunl ,


quin tamen
eius esse auctorem Anastasium suspicarcntur. Ecce
autem is quoque tcxtus inter vaticanos latinos co-

dices sub numero 5410. mihi se obtullt. Est vero


lioc antiquioris codicis , de quo paulo post di-
cam , apographum , ut praevia F. Peniae inscri-
ptio declarat : S, Sophronius archiepiscopus hie-
rosoljmitanus de laudihus et miraculis SS. mar'
tjrum Cjri et lohannis, Ilahetur manuscriptum
in archiKno ecclesiae S,Mariae in via lata de
JJrhe ex quo Franciscus Penia liotae auditor
;

hunc codicem transcrihi curavi anno iuhilaei ,

»M*DC' Immo ct alterum apographum , scd paulo


;

I»RAF:rATI<). IX

lioiilitionllns ronfcctuin , ct cnm Pctrl parllicno-

ncnsis ciusdiMn tituli ()[)crc confnsuin , in valliccl-

liana I)il)liotlicc:a oliscrvatuni a mc fuit.

lain tanti opcris visis apo^rapliis , conscqncns


crat nt ipsins antoj^raplii cupiditatc tcncrcr, quod
cxtarc in archivio S. Mariac in via lata non unus
Pcina Jiccl)at , vcruni ctiam Aringius qui Rom,
sul)tcrran. lib. H. 21. translationcm rcli(|uiarum
SS. Martyrum Alcxandria llomam , ex codcm co-
dice S. Mariac in via lata transcriptam vulgavit
et dcni(|uc magnus Baronius , cuius in notis ad
martyrologium die 31. ianuarii liacc vcrba sunt :

translatiojiis historiam extare ferunt iii codice


pervetusto diaconiae S. Mariae in via lata, Ilaud
vidit ergo Baronius codiccm , sed famae lantum-
modo refercnti crcdidit. Ego vero his cognitis , et

Pcniac potissimum adfirmationi confisus , recta ad


archivium S. Mariae perrexi , in cuius cgo urba-
na paroecia habito ; qviod mihi sane universum
Lenigne Canonici reseravcrunt ; sed ad codicem
quod attinet , frustra fui ; prorsus enim ibi non
comparet; nullumque esse in vivis Canonicum mi-
hi adfirmarunt qui eum suis oculis uspiam vide-
rit: quare ipsi putant, eumdem longo abhinc tem-
pore fuisse sublatum , vel casu aliquo pessum da-
tum. Litterarium hercle damnum non contemnen-
dum ! agitur enim de codice qui sub Innocentio
•III» PP., anno •M*ccini« conscribebatur , ut di-
xi p. 6T0; quique anno ducentesimo nonagesimo
X KDITORIS

octavo siipra mlllcsimnm , siil) Bonifaclo •VIII* PP.


Canonicorum iiissu rcligatus roparatusquc dicitur,
tcste itcrum Penlac apographo , in quo iani nos
acquiesccre neccssc cst.

Sequilur ut tle narratione translationis reli-

quiarum SS. MM. Cyri et lohannis Alexandria


Romam dicatur quac quidcm narratio in graeco
;

codicc nulla est , ncque essc poluit , scd latinc


perscripta extat in calcc codicis S. Mariac in via
lata, unde cam dlvulgavit, ut dixl, Aringlus, ego

vcro ut cognltam et a Soplironii calamo alicnam


praetcrmlsl. Indidcm quoque dcrivatac adamus-
slm sunt lectioncs oflicii ccclcsiastlcl , ad priscum
usum iUIus clcri ,
quas Martinellus recitat (1),

Translatlonls autcm narratlo sic inclplt. TempO'


rihiis llonorii et Arcadii ,
qui religiosissimi im-
peratores fueritnt , sancto Innocentio papa exi-
stenie , beatissimoruni martjrum corpora ahha
Cjri et lohannis a catholicis duohus monachis ,

scilicet Jrnulpho translaia sunt


Grimaldo et , ,

'vidclicet ah Alexandriae civitate usque ad ur-

hem Piomam, Eraf autem illo tempore inter Sar-


racenos et ciintatis Alexandriae incolas dissen-
sio maxima , usrjue adeo r/uod ipsi harhari cum
perfidia magna super Alexandriae cii^itatem equi-
tas>erunt, Postea vero undique tam maximum in-

gerentes hellum ,
quod ad ultimwn procul duhio
(i) Prinio irofeo dcUa S. Croce , eretto in Romn nel-
In J^in latn p. 1 1 1.
PRArF.VTIO. Xt

,^iiprntt<t cst. Vvv^\l rclalor dicnT , fjnod s.uidi

Marlyrcs priHMlictis monacliis pcr somniiini ap-


parcnr^vs , impcravcrint ut suas rcliquias Jlomam
Iransfcrrcnt , i\r. cas harhari capta moY Alcxan-
(Irla , lianunis cxurcrcnt, Cui nionito nionaclii ol)-

tcmpcrantcs ])catoruni virorum corpora Komam


Iranstulcrunt, ct <l(Mluccntil)US pompani rnnoccn-
tio Pa|)a cum Cardinalihus atquc Praclatis , ca-
dcm dcposucrunt in sacra ilia S. Praxcdis acdc ,

quae in rcj»ionc transtihcrina , via portucnsi , sita

cst. Agc vcro quis protinus non agnoscit crassum


rclatoris crrorcm omni tcmporum scicnlla dcsti- ,

luti , scriljcntis scilicct impcratores Ilonorium et


Arcadium pro Ilcraclio , et Innoccntium papam
pro llonorio P Etenim sub CaesariLus fratribus
atquc Innoccntio nulla fuit a Saracenis Aegypti
occupatio , sed ea demum contigit anno Ileraclii

XXV, Ilonorii papae nono , Christi dcxxxiv, ut


13aronIus aliiquc ostendunt. Practerea quo tenipo-
re conscribebat Soplironius historiam suam (ncm-
pe intra annos dcx dcxx, ut p. 129. dcmon-
et

stravi ) corpora sine dubio Cyri ct lohannis in


templo suo apud Menuthcm in Alexandrlae vi-
cinia qulescebant , et totius orbis concursu cole-
bantur , ut centles Sophronius diclt. Superest igi-
tur , ut gravi emendato latini relatorls errore ,

translationcm illam saeculo Chrlsti septlmo , sub


ipsam Alexandriae captivitatem, anno clrciter He-
raclii xxv , a Grimaldo ( seu Grimoaldo ) et Ar-
XII EDITORIS

nulfo nionacliis factam crcclamus. Nam et Gri-


moalcli nomcn circa icl lcmpus dc militum duci-
bus principibuscjue non scmcl legitur. Ccrtc qui-
dcm dc sanctorum corporum ex Acgypto Romam
translatione , minime est dubitandum. Etenim ct

lohanncs cliaconus Yit. S. Greg. M. lib. IV. 91.


basilicam tibcrinam memorat SS. Cyri et lohan-

nis sub Bencdicto ( IT. ) pontifice , saeculo septi-

mo; et illa reapse superest trans Tiberim sacra ae-

dicula S. Praxedis, cjuam supra memoravi, quam-


que egomet nuper adii , vineis obsitam , et cultu

paupcre instructam; cuius in hypogeo, post ostium


iamdiu muro obstructum ,
picturas a Martinello
loc. cit. descriptas spectare nunc non licet , im-
mo eas madore ac situ deletas suspicor : attamen
per fenestram cpigraphem adhuc introspicere po-
tui ,
priscis litteris marmori incisam , et antiqua-

riis non incagnitam , cjuae ita se habet :

Corpora sancta Cjri renitcnt hic atqne lohannis ^

Quae quondam Romae dedit Alexandria jiiagna,


Praeter hactenus memoratam SS. Martyrum in-
legram historiam , c|uac graece in codice Cryptae
ferratac , latine autem in exemplari S. Mariae in

via lata conscrvata cst ; alia insuper extiterunt


fjuasi ojieris compcndia aut exccrj^ta , veluti illucl

non ita breve cum miraculis quindecim ab Otho-


ne Zylio latinitate donatum , ct in bollandianis

Sanctorum actis T. II. ianuarii eclitum. Item ut


iam dixi Petri parthcnopcnsis scriptum ,
quocl ia
PRAEFATIO. Xlir

soqnontc volnniinc iniprimcndnm cnravimns : qni


tamcn anc^lor , ctsi duodccimo Cliristi saccnlo dc-

sincntc vcl proximo incipicntc scripsit ,


transla-

tioncm sacrornm corpornm adluic i^norahat. Est


rnrsns SS. Martyrum divcrsa passio in codicc vc-

tcrc S. Mariac ad martyrcs , nunc vaticano. Dcni-


qnc ct alia Martyrnm hornm acta graccc et lati-
nc in vat. codicibus lcgcrc mcmini cjnac omnia ,

ex sophronianis fontihns dcrivata vidcntur.


Expcctabunt fortassc lcclorcs sivc de gracco
textn sive de lalino indicinm nostrum ,
quod ta-
mcn ab cditorc profcrri niinimc oportct ,
post-
qnam rcs ipsa in publico lumine exposita cst,

Ulinam ccrtc melior Sophronio ant pob*tior in-


lerprcs obtigisset ! Etcnim tam Bonifacius ,
quam
ipse Anastasius impcdita admodum , subobscura ,

et intcrdum scmibarbara locutione fluunt. Neu-


ter ntique graecam linguam non callct, immo vcr-

bis utcrquc presse insistit ,


quamquam ipsam scn-
suum genuinam vim hand raro vcl ignorat vel
pcrvertit et omni scmper lepore carct. Ego vero
,

quid agcrem ? Manns ne tam priscis intcrpreti-


bus vel medicas vel violentas inferrcm ut eos cor- ,

rigerem , variarem , interpolarem ? Minime gen-


tium. An omnino ipsos omitterem vel abiicercm ,

novumque textum pro nostri saeculi gnstu ador-


narem? Ne id quidem mihi persuaderi passus sum,
nt neotcricam scilicet interpretationem, quantum-
vis hicidam ac pohtiorem , his quae vetustatis au-
;

XIV EDITORIS

ctoritatc aut colorc commendantur praefcrrcm. Ec-


ce cnlm , vetustis tcxtil)us ita a me conservatis ,

trcs vcluti*pro uno liabemus auctores , Sopliro-


nium , Bonifacium , atque Anastasium.
Quamvis autem Sophronii scriptum historici ge-

neris sit , attamen ne dogmatica quidem utilitate

et gravitate caret. Nam pp. 394. 413. 437. cor-


poris Domini in cucharistia praesentiam constan-
tcr adfirmat : in liturgico commentario ( volum.
scq. p. 33. ) cominutationcm quoque seu trans-
ubstantiationcm panis ac vini in corpus ac san-
guincm Domini disertis verbis cdicit: yxidiig doyAzo^

«VTtruTTa eivaci xoc ayix rov aoiiJcczcq y.oa cx.i^.c/.xcc, rcv Apt-

azcv , aAAoc zov a^zcv y.ccl zcv clvcv ruczevezoi TTpccrcpepo-

fj.evcv [j.ezccpoclleG^c(.L e'ig cMiJ.a xal atp.a XfLczcv, Quod


ii velim hacretici considcrent ,
qui publicas quo-
quc pocnas suis cdictis ac lcgibus adversus catho-
licos transubstantialionis adsertorcs deccrncrenon
sunt veriti. Practcrea in multis miraculis oppu-
gnat Sophronius divcrsos temporimi suoruin hae-
rctlcos , severianos nimirum , iulianistas , theodo-
sianos , fatorum obscrvalorcs , cthnicos , blasphc-
mos , athcos ,nempe miraculo xii ct a miraculo ,

fcrmc xxviii. usquc ad xxxix. Nequc laudc carent


cruditionis ,
qtiae cx Porphyrlo p. 321. recitat
item quac p. 548. sqq. de Damasco clusque civi-
])us doctis , ac potissimum dc Nlcolais dicit. Dc-
niquc Sophronium lcctorcs pervcnustum quoque
pocitam ex eius longiusculo cpigrammatc p. 95,
PRAEFATK), XV

multoquc majj^ls In soq. vohuuinc cx nicllllis cius-

dom anacrconteis in((*Uij^cut.

EPIMETKU M.

\ 'iinnKjuain iii sub.scqucnK; vnluininc de novis ali-


quot S. Soplu*onii scriptis locuturus suui , lioc tamcn
loco non incommoduni cst unum cx liis commcmora-,

ro , (juod in gracca qnidcm bi])liotlieca non rcccnsct


FaLriclus , scd tamcn nupcr a Pithoco didici , in qucm
casu incldi , qui in lilslorica synopsi corpori iuris ca-
nonlci pracposita scribit intcr cclcrcs canonum collc-

ctorcs Sophronium patriarcliam Licrosolymitaiuira, cu-


ius coUectionem quandam ex sjnodls extltisse ait acta-

tc sua in Llbliotlieca Reginae Galllarum. Quantum ve-


ro aut cuiusmodi id opus fuerit , silet Pitlioeus , atquc
ego a galllcano codlce absens divlnailonibus indulgcre
vix ausim. Ecce tamen in codlce brevcm quamdam
vat.

SopLronli nostri scrlptlunculam rcperi de peccalorum


confessione ( sic enim cum Cangio interpretor titulum
TrejDc e?a77e);twv ) uLi vir sanctus urget, quantopere opor-
teat , ut is qui peccalorum confessiones a paenitentiLus
exciplt, morali canonlcaque doctrina instruclus slt, quo
et culparum diversa genera cognoscere, et remedla ido-
nea adhlLere queat. Heapse ollra sacerdotum audlendis
confessIoniLus praeposltorum saplentia in eo praecipue
versaLatur , ut canones paenitentiales proLe scirent,
quiLus nulla ecclesla seu latina seu graeca seu deni-*
que orientalis caruit. Postquam vero eius scientiae ne-
cessitatem demonstravit Sophronius, canones ipsos pae-
nltentlales , Icgum instar poenalium ,
ponlt ; quos vi-
delicet canones apud Hlerosoljmorum ecclesiam usita-
tos fuisse credendum est. Et quoniam Lniusmodi cano-
XVI

nes in synodls plerlque eondi solebant, hinc fortassr,


ni fallor, parisiacus Reglnac codex, opusculum lioc So-
plironii , collectionem ex synodis appellavit. Sed ut-
cumqne mihi quidem vaiicanam'
regius codex se Jiabet ,

Sophronio inscriptam lucubratiunculam recitare hoG


Joco placet.

nEPi ESArrEAiiiN
EK Tor ArlOY SnWONIOY lEPOSGAYMnN.

n. .cXkoL TpOTioi twv elayyelit^v elaiv* a.llog ydcp kanv o

iy.ci)iji(tig e^ocyyellctiV , ycci aAXw; o ano 7:etpo(.(j^cZ v! ap-


pwffTtas* y.ocL ziveg y.ev (^evycvut rovq e^u^^evcue yoct xw
ypa(^'/]V y.eiJ.vfiiJ.evcvq , Tipc(jx[-'e'/cv(jt de xoig Idtc^xoctc* «XXog
yocp c(^eletToct o eig toczpcv ^cxt^.ov appoaGZog T:epio6evopLe^

vog , y,oct alloig o etg ocnetpcv zrig lazpfATig zey^yng' y,a\

ocllaig zpcTiog Tiakiv zrig e^ccyyeltag zodV apy^cvZ(t)V , zal aX-

lcg Twv ^poczevcpievoyv , xat ccllog twv TrX^uafMv , y.oit aX-


lcg zodV 7rTco;)^wy yat TieVrjTwv , yat allcg twv yepcvzoiv ,

yocL ocllcg twv V£WT£po)V yat allcg o zpCTiog zcv IxxJy)?-

cta^iycZ zayy.azcg , yat allcg twv p.cva^oVTcov , xat aX^


X05 Twv ev X5ivcj3[w , xat aXXc^ twv -/lau^i^a^cVTCov , yai aX-
X05 Twv ava^Gop/iTwv cu^ o^ciXei axpi(3co^ £i(36va£ zocg ava-
Soyocg dey^ciJ.evog' MOTiep yap dcytixog t7.zpog ev.a^cv 7:0-

vov yat cdvvng yat akyr\\j.azcg Ta^ ze ^czavag y.at zoc


>\\vf
xeVMTtxa za y.at c,vfAa
\\>.,
y.at za
ovka^ztya
,

\ /
ytV(j)(jyet xat
\ i t

eTrt--

(jzazat , cvz(t)g yat c\ zag egayyeliag 6eyyaevct ocpstXcu-

Gtv
>»f
etoevat
/.
zt euzt
• \/
^ivyiyn voaog yat
\

voog
\>>t
appo^azta yat
' \

ypcpOtag zapayn yat TraJjcg cco|LJianxov , xat t( eazt r.cp-


/ \ \ t , >^ \ 7' ^ / \

veia vcog , y.at ^ctyeta yu/fl^ , xat aupat mavctag , xai Tia-
XVII

p(Xp(7r«Tf/ot avvELOrtaif'K , Ti taziv aiJ.apTioc , y.c/.t rt tvriv

adiy.LO(. , Tt ec"' TrXeove^ta , Tt zo ^ivdoq , x.at Tt rj ETTtcp-

yta' xai JWTiep o [j.iza alpertx^^v ^oy|t/aTtC&)V eav cv yL-

vofaxet Tt eart 'h cvolol Y.cf,L cpuCTt? , t^ eaTtv n vnoazaaLq

^oc\ 'npcaomov ixto^cv , Tt iaxLV r\ OLar^cpoc ifjxL TiCLOvc^q Y.cf.i

l^[u)ixoL , loLvxov p.ev |3}.a7rTet , allov^ de cvx. 6ypeX£t , od-

T6)5 xat ct Ta; eJayyeXta; ^zyjoiiivcL' tccvxm yocp xcl X^ol

l:ciB-n y.-fi tarpevjavTe;, y.aL d^a zwj ypa^LyMrj ^czav(I)v y.a^"

apaLMV xat akzLu.[j.diz(*)V zw yclnv zr^q aiJ.apZLag , yaL zo

(Dkiy^j.a zr\q adLYAac, , yaL zr^v Ova(x)^Lav zr\q TrXccvcJ-ta? Ix

zr\i ^vyr\q >.aL zov ac^^jazog avzoiV ptrj ya^ap:aavzig , y.ai

T-f\V Idiav (kaB^iVBLav [j.-n Bzpazsivaavzeg , xat eauTC^»; pn


IXeno-avTcg , ttw; dmavzaL aXkcvg ile-naaL ^cnBrtaaL ; xat

xevc<5c^ta5 xaz avBp(jdv.apeay.Lag zcvg ^ELOvg yavcvag uapa-


p^apaTTCVTC? pL-n iULazocy.iVoi ,
^vyyy^g e^avazodaav zcvg
e^ayyiXXcvzag^ aXko avz' akkov ^LdaEavzig^ xai zcvg (X^jap^

zmavzag , TrecpcpTto-pevci»? tw S^avaTw TrapeTrep.^av zo ^s

atpia Tcov eJayyctXavTCov , ev n//epa ypLai(f)g ex '^wv TCtCii-

Tcov ^t^aaxa Xcijv aTratTrjo-et o (xdiy.aazog xptr/is»

Et Tt^ pieTaAaj3&)V tcu cco/aaTC-^ xat aty.azog zcv xu-


ptcu , }»cu(7eTat , eTTtxaTapaTC^. 'O vrjcrTcua^v elg zo x«-
vcovnjat eav ez tcD uTrevavTtcu eio"eX5n vdo^p elg zo azo^
fia avzcv , n vtTrTcpccvci» n lcvoij.ivov , oux aTicaTpacpnae-

Tat Tn^ xctvcovtas , tva pcn eupn (k^^Dcpy^nv o aazavocg zcv

yMlvaac avzov, *0 /ucov opcv ycvecov n ^covtcov n TeB"-


vnozoiv , avaS-epf.a eo-Tco. *0 zpvywv auzciJiVcg xat to

7rpc(7&)^cv TUTiTcov , Y) acjAw^ Trepfcppcvwv tcus ycveag au-


Tou , xav ETTt ^<k)n$ xav eTTt Bavazcv , liiLyazapazog, Ee
Tcu; ca;)^u«s Tcu; ocncmTizsvzag cux occ^inacj avXkiyeiv xcig
XVIII

TiTMy^ci:; , 67rt/aTapaT5?. Ei zi^ didci zc^ic, fj.ofvrtvaiv av-

Xf^vy^cv , xat ).ap(3av£t ypaTtTcv , y) a^si , £7:r/arapaTcc,

E'/ Tt; (xzccpyccg oilMVog y^oct Irycv cv ^aiutt xr, ky.y.lr,(jicx.

y.oci Tc7; 7Trw;^0£; , eTrtxarapaT^?. Et tt^ adtl^^cv ^tajSaX-

}//} , auv rf» (Jta|3cXw xaTaxptveTat. 'Eav ^e^-VQ-n ^.cvoc-

ycg , £7:-p"v£"J7£v. 'Eav ^7:0 yocGzpiiJ.apyiocg ey.su-n , £7:cp-

v£U(7cV. Eav [jLCVxycg yiloca-n et.l drty.cv^ eT.cc.VcVGSV, 'Eav

ar.dcyn^r] t&) rr/cviJ.iVG) ocvzcv , ir.c^ViVGZv, Et Tt^ p.s-

vocy^cq ar.ctoyuVJXocL £v T"n x;tT/) auTcu , xat cutgo^ x.cia-/)-

^{1 •>
^X^"^^ IJZZOCVCLOCg pv . *0 C'UV£U;(0p/.£V55 axjivwvrjTw ,

axavcovriTcg £:(7Tm xat ocvzcg. 'O Gvvevy^cy.evci; atp£Tix&) £V

£xxX'/icta •/) £V ctxo) , axcivwv/)TC5 £(^co xat auTc;. *0 cruv-

evy^cy.evcg xa3'rip-/]pt£v&) , xa5rpr<pi£VC5 £C7Tco xat auTcc. *0

xctv&)vwv xclg axctvcovrTCt; , axctvcov-ziTc? ectco y.occ avxog,

KcGiJ.ty.ocg (^povzL^ocq etstGy.cncq ri GpSGf^vzepcg ri dto.y.cvoq

bvj(cy.ivcg , xa^^atpctTat. KX-ziptxo, eyyvocg cv ^fjcocrt , 6cvg

hi y.cc^atpfLZoci, 'hpivg TTt^cv yi a^rt^^cv zvnz-nGocc , y.a^cct-

pitzoct, *0 ETit yjpriU.c/.Gtv tipivg yEvc[xevcg pt£Ta tcu yet'


,

cozcvn^ccvzcg SGZOct yoczoc zov l^tyctivoc y.ccB'octpcvuvJc:, *l£-

pivg Tcxcug aTTatTwv , et cv TLOCvezoct , y.a^octpfizoct, 'O x'j-

pttGz-ng y.cf.t T.ocpcivcg LiCiv; , et [j-n t^ocvcizo , Y.oc^a.tp'.tG^(t),

Et Tt; Tr.v eavzcv yvvocLyoc £Xj3aX-/] , yc(.t Izepocv ayayn"


zat , aocpt^£j^co. 'O Otya zr\g yazoc zpt^cv avayy^r^g xXrpt-

y.og etg y.aT.rXitcv eG^trjyj , ccjJcptGzecc, *0 iu.Toct'Qt)V ^w-


Xcv •/) T*j(pAcv /) xftK^cv •}) aX).o); tc (ywy.a 7:c7r/ipGaja£Vcv ,

accpi^£Tat, 0); £7:tpL£pt(pip(£vc; tcv TlocGavza avzcv. O zr^v

tvGi^etav [j.n otdaGYMV eT.tGycKOg , a/jcpt^izxt' y.a^apetzat

^e p.£vwv a!3t;5axTc;. YjT.tOir\ ylnpty.ov cvy. evepyezorj £7:t-

(r/.CTog , acpcpti^sTat. 'O ("jiaGy.tj.evcg T.ocp^evcv atjvn^jziv-


XI \

TJv avix(^!joi(jtti avziwf , oL(^op[l^ix xi , /.at [j.n e;cT^) ai/rw


,

CTCf^av Xa|u(3av£(V , akX ejtcivr.v Y.axi/itv -^v -^prlcjaro ,


x.cxv

7:ev(/(:a Tuy/avy). 'O yeuo/uiEVcs ^ut:'J rvr/.Tcu •/] ^r,[A7.'

l(!):cv -fi ^vnat[j.al2v , ya^atpuTaf c <3e Xatxo? a^pcpt^STar.

rlvsTat x^jXc,- •/! iZipc(^^cx.'XiJ.Gi ajc^ ury.p/&)V eTitaxcTrc^*

|U£V Trt TuoXcs Vi xfi^^j-c; cu yiyT.azzcf.u Tcu; ap.^r/vc:u-

ju£v:u; ei e|3a7:Ti7^/ia^.v ,
•/} p.ri , •/ipecrav (3a7:Td^£cr2rat ,
/yri-

TTSTS TM ^tc«7f'? CTTipr.S^wo-t r/i, ^sta^ y.x^c(rj7c(j);, (-)j-

aiaaz'f[ACv ev aypj^ -/j e*v a/aTueAcoo-t yiVoiJ.evcv ev oi ).et'|a-

vjv :;ux evauCxejTat p.apTupo)V , xaTa^^pe^eaS^o). KaTa<7pe-

cpear^J^wcrav oe accl ra oi evuT;vt&)V X5:t a7TCKa/u'j/c6)v cruv-

i(^o(.[j.ivx ijvaio(.(^'r\rjLOL' av.ozcq yoL^ wv o (jLOLpcKcq , (^(t)i ut::-

xpverai , yoll T:pc(DOLan dr,^iv ivKoL^itoL;, xccq twv av^po-

TTWV ^c?.£c^(^£« ^'^ ^'^ (p&)pa^^?i aTTCxeipov Tiva yrj)-


4''*^X^-*

pt^ Trapcuatag tcu ccpetXcvTC^ auTcv et; vr.czcLyrcJ T.cf.^jCf^.oL"

piiv 'hycvaivcv , auTc^ xa3"atp£tGr3o)* o Oi arrcxapet; ut::-

ray^ xai ixcvoLarr.fKfi «^t^cc^w. Et Tt; xX/jptxcs Trcpveu-

(7a; , Tou p.ev ^clBucv xr\q tepcoauv/i? '/.oLzoLyzzoLi , Tri; ^cta^


0£ xcivwvt:^^ cu xwAuETat , aA).a p.era tcov Xatxcov xctv&)ve7.

Ozt cv y^rjTi [lizoL^i^cvcLL TGov 3ct&)V [j.vazr,OL(x)v zci^ loLtJ.-

[joLVcvai zc/.cvc , •/) auvec^ietv clvzcls; entaevcuat t-/] 7:apa-

vctj.ix, Et cqet/.ct cviL^cL^iLq vxiV(ssVTiacf.i , 71 c*j ; £t acV

e-niBvij.i:^'. yvvcny.cq , cux cQ:-tX;t* et (3c c aaz^.vcL; Tretca-

^cov ci-jTcv , xctvwVciTO) Tcov ^etcov y.vc^rcLfjyj , e7:ct cu 7:au-

(7£Tai TTctpa^oov eTTtTt^^epLcVc; auT.cv xar' exe^vcv tcv xcct-

pcv oT£ c^£t).ct xciv&)v/i(7c-:t. Ei wvi (JuvaTCV £V ex-/Xr,3'ta

7[pciiVc(.L , xar ctxcv (juvajetg o) £7:t(7XC7:c , tva pt-/) etcep-

)^r,Tat £U(7£i3r,g et; exxXr/(7iav aaejSwv cu)^ <? tc7:c^ yap tov
av3po)7:cv cKyL^.l^ii , a/.X' c av^pojTrc^ tcv T07:cv cp£uxT£cv
aci £(7ro() ^LX zo j3£|3/i/&^a3'at vn aurwv* w; yocp cglcl le-

pc7^ ayia^cu(7(V , cvzo); ci Ivayiig y.iaivcvGLV' el de ^.riZi

ev ciY/j) aixor. fxnTZ Iv eY:/,lriaia dvvaxov Gvva^pcKjBrtVai ,

ZY.aaroq lavzM ^alezo) , avayiVcogxET co , cjpco-eu^^so-^w yj

«aa duo 'h zpui' CT.cv ya^ lav o)(ji


, ^-/^o-iv o YvcLcg , ov5

•?] TpeTg GVvrr/iJ.evci ev tw e/aw cvoy.azt , £y.£7 sip ev p.eaf;)

auTcov. 'Eav kpei;? Trtyj ctV5V yxx.i '^epaG'n , -niJ.epaq p/ p/i

x^fVcovciTco* oy.cLMg 0£ xai }xcvayc^, El Tt^ eTr^cxoTicg y)

ZptG^vzepcq y) Oiax.cViJ? 7:£(7/) £45 aiJ.apziav yvvaLy.oq , y.aS"a«-

pUGBcd, Et Tfs nornaeL [j.eza ezepcv , xa^ «Trc^^avyi to ev

p.£pc5 , Tva T.ci-nG^n eTLZLu.Lcv ^wv , -/iTa 7rapriyyeX3"/i vt.o

r:v T^vevpLazLxcv , xa: Xp^^^^


^'^^ evy^cy.evcg vT^ep zcv re-

X^uTyiaavTC^. Tcts (5i(5ci;at y^prty.aza Tpcg zo diac^vyeLV ^a-

aavcug , cvY. eGZiv eyylri^.a' ellcvzo yap yjp-niJ.aza ^-/i/^.tct)-

5-/ivat y) t^u^^nv xat }vUTpcv czvJpc<; (3 \^Lcq rXcvzoq, OuJe


Tctg Tri (^vy-h zr^v GcazrpLav TicpLGaixevoLg eGziv eyYalftv ,

xav avT* auTwv ezepcL Y.azeGyj^r,Gav , y,(5uVaVT0 yap xa-

xeTvct (jpuyeTv. Et Tfs T.pea^vzepoq ri dLaycvog , go^ dr^ev

ejr' eyY.lriJ.azi zcv cLY.eicv Y.a.zeyv(x)Yj^ enLGY.CTCV Tipo gvvc^l^

y.y)S 3iayvcoo-£w$ aTc^^n zrg avzcv KCLVojvLag , x«i (xy) «va-

cp£py) zo ovcu.a avzcv , xaB^atpeto^co. Kat et Tts eTitaxcTTO?

«UTo zcvzo zclpi.rGeL y.aza zcv \dLCv ^.ezpcT.cltzcv , Y^aBaL-

peiGBo). 'Q.Gavzr>)q Y.ai e\ ZLg ezLGYcnog yj y.rzpCTtclLvrtg

Y.aza zcv TazpLapycv zaZza zdiJ.rGet , zrg Lepo^Gvvng iiave-

o5co(7av. Et ^e Ttv£s aT.ct^^aLev ZLVog cv dia T.pco^aGLV ey-

yLkri[J.azcg , oiXka dt alpeGLV vno Gvvodov /) aytcov 7:aT£p)V

y.aTeyvco7/:ji£vy,v , ZL^-ng y.ai ano^oyyig a^tci , co^ cl op^cdc^a.


1 ,

TOY MAKAPIOY 2M)P0N10Y


^Q')ayo\i |xov>3; «pp« C-)co^offiou Ti5? y.olxU r^iv «pi3(xov oO-yn;

TflC «'/i«« XpKTToO ToO ^<oO :of/wv 7r6).c«c

iynuijnoy «tc tou; a^iou;

KTPON KAI laANNIIN


TOu; |jt.aj3Tupaij.

pnejij f
BEATI SOPHllONII
monachi monasterii ahbatis Theodosiin^ quod est circa desertum
sanclae Christi Dei noslri civitatis , <jui postinodum episcopw
factus est eiusdem hierosolymilanae civitatis ,

in laudem sanctorum martyrum

GYRI ET lOHANNIS
et miraculorum ,
quae ab eis gesta sunt , ex parte
narratio , interpretibus Bonifacio consiliario (i)
et Anastasio bibliotheeario

H nPOeEUPIA.

..0,
^loodivvy] TrpofjeXQdvrzg Tolg ^d^ruGiv , xara rov
PROTHEORIA ID EST PRAEFATIO.

1. P ropter aegritudinem oculorum ad Cyrum


et lohannem martyres accurrentes , apud eorum
(i) Ab hoc Bonifacio priora duodecim ss. Martyrum cum
praefatione miracula in latinum ex graeco Sophronii fuisse
conversa ,testis est apud nos Spicil. T. IV. p. 228. ipse Ana-
stasius. Quisnam autem fuerit praediclus Bonifacius , quaeque
eius aetas , raunera , et dignitas , tradit erudita adnotatione
2 PRAEFATIO.

atyTwv vswv irpl(3ofjiiv' xa/ ra rm /aorgwv jSXe-

TTOvric, xufxara^ unofxvyiiiaaiv hruyiiv ri(3ovX^'


^yjfxiv rm rcov fxaprvgm yifxaq lycoi^ciGy.ouGiv

dOXyjiiv , ycai riva rm Tr^oXajSovJoov Bavfxdrcov

ytyi^vrrovaiv' >ca/ fxyi^lv ivpovrit; chv '{(pyifxiv , gi

fxyi fxovac, ^vo fxiyt^af; ofxtXiac KvpiXXov rov fxe-

yciXov (i) rylc dXyiQiia^ ir^Ofxaxou >ca} }tyi^vy,o^ ,

ilq ^yiXov d(popyirov ^f%9j7/xsv' 6/ 4^^^^ l^^'^


avy-

basilicam morabamur, miraculorumque exundan-


tiam intuentes , haec memorantia scripta voleba-
mus lcgere, quae nos martyrum certamen instrue-
rent ,
quaeve de praecedentihus miraculis praedi-
carent : nihilque invenientes quae diximus , nisi

lantum duos breves sermones magni Cyrilli ,


qui
^>ropugnator et praeco extitit veritatis , ad zelum
sumus intolerabilem excitati. Si pagani quique fal-

Beiicinius ad vitas Pontificum RR. ed. Blancbin. T. IV. p. i3o.


Aetas inde patet , quod sul) Benedicto TI. et Sergio I. pon-
tlfici])us vixit , dimidio vix sacculo post S. Sophronii obitum.
Loquilur autcra de Bonifacio synodus nicaena secunda in act.

I. , cuius verba rccitat praedictus Bencinius. Idcm de digni-


tatc consiliarii sic ibi ait. « Apud romanum clerum et Pou-
)) tificem dignilas consillarii Sedis npostolicae erat inter spe-
» ctaliiliores. Qui enim boc munere fungcbalur , in graviori-

» bus pubbcisque conlrovcrsiis velut assessor Pontifici et clc-

V ro adstabat ; ct siquando vacarcl Sedcs , una cum abis rc-


» gebat ecclesiam. » Antequam vcro boc scbolium pracscnti
volumini attcxerem , iam de Bonifacio cousiliario aliquld ego
scripseram in fpiinto Spicilcgii voluminc pag. iS^.
(i) Videsis has pcrbrevcs S. Cyriili bomilias a nobis pri-
mum cditas in scquculc vohnniiio p, 24B-252.
j'U\i,i' A rio. 3

f^d(povJir iXXnviC ^ >tai //>j^6v dXyi^Jic ,


/^^<5i <pu-

ofidT(M)v iXzuOrtnov Xifovlic, (3i(3Xouc uTTcQh^xi'

/xovwv ToaauTac yiy^dcpaaiv , ?5/xe/c <i^ rsTipa-

TToSoov ^Vx^v xara roilc 'lw/3 toJ Sltycatou cpiXour

aty^GOfiiv , ToaauTa xai Ty,XtKaura T7\c aX'A-

Oitac , >i T/c gaT/v Xo/o-roc o Ogoc yi{^(^v ,


ipfa

OaufJidata jSXinovlic ^^d Toiv day.'/\TO)V xa/ tojv

toJtou OgpaTTOvTwv ftfvofMiva; y,ai fxdXtala otafj-

py\^yiv (SoMvroc dicouovric ? ^«^^ E/TraTg ev tw xjc/-

TTTw , £v Tw (^wt/ aKOuaOjiaiTai' nai o tiqoc to

ouc '/r^ouaari , g7r/ twv dOfjLaroyj %fiQu'^^aTi' xai

Twv fxaKaptoJV dTroafoXojv Iv TaTc 7rpa^£cr/v, Trpoc

Touc atyav auroic Intr^iiTOvrac XiyovTO)v ^ wc


y]fxiic ou SuvdfJLiOa d 't^ofjLZV yiai yiytouaafxiv fxyj

sa conscrlbcntcs , (lum nllill verinri ncc fa1>ulls II-

bcrnin dlcant, lot lihros supcr Jacmoniis conscrl-


pscrint , nos atl instar quadrupcdum sccundnm
amlcos insti lob taccbimus , tanta ac talia vcri-
tatis ,
quae Christus est Dcus noster , opcra mi-
rlfica contuentes ,
pcr veros (1) famulos eius elFe-

cta ? et praeclpue clamantcm eum manifestius au-


dientes: quaecumque dlxeritis in occulto , audien-
tur in lumine ; ct quae in aure audistis ,
praedi-
cate super tecta : beatisquc apostolis ad eos ,
qui
silcrc sibimet indlccbant, in actls suis dlccnlibus ,

(i) Corrii^c pcr allilclas ct. laterprcs legebat aX7?Swv


TOUTOU.
/». PRAEFATIO.

XaXi7v' Sio xa) yii^il^ ^yiXo) O^^fxorzpM xatofii-


voi 'ujpoc Ty]V fjopov ro)v dyiojv lopdfxofMZv' za)

inaOVTiZ iUGifSo)^ 2771 TTpOGO^nOV oXo^V^^JOX; 710-

^dfXiOa wc '/i^yi ^v yifJAv UTroupyouaav ttiv opa-


civ , ^2^1 Tyi<; auTO)v a<!Ky\(3io)r^ ivTiKiQTipov
ypd-J^o^fjLiv , xa/ TTipt TO)v fujpoq auToiv yivofL^-

vo)v ^aufiaTO)v Guvra^ojfxzv , Guvi^youayii; yifiiv

Trpo^ Tov zdfxaTov ryiz 9g/ac auTwv y^dpiTO(; y,ai

^uvdfxiox;' uin^ (hv yifxilc, yi^ouXyifii^a y^a(pyiv

Tyiv ^agouGav ^oiyicaa^at' Ty\v 'Avvav \m\ tyi

7rpo(T2vi^ii ^afj.ouyi\ tou rr^ocpyiTOU fj.ifj.oufxivot ,

xai Wir^ou ryiv TTivOipav zuyvo)fj.6vo)c, ^yjXojGav-

T2C j cog 71 fxiv Tov ulov , "/l ^\ iaUTy\V ^IM TW

qiiotl nos non possumiis qnac vidimus , ct audi-

vimus non loqui. Idcirco ct nos fraglantiori zclo


fcrv^cntcs , ad confessioncm sanctorum cucurri-
mus ,
pic procidcntcs in facicm , totoquc animo
dcvovcntcs , iit si nobis concesscrint visionis o(Ii-

cium , de certaminc corum , ct quaeque ab eis

fiunt corum miracula conscribcrcmus , divina cra-


tia De quibus
coopcrante nobis atque virtute (1).
dumtaxat scripturam hanc voluimus facere An- ,

nam in oblatione matrem prophctae Samuel is


imitati , ct socrum Pctri fidcliter acmulati ;
qua-
rum illa fdium , liacc sc ipsam Dco, qui cam sal-
(i) Corr. tlc ccrtamine corum accurallus conscrihcie-
mus , ct quac mlracula ah cis sunt facta colhgercmus , coopc-
liiulc liohii ad lahorcm diviiia curiuu grallu uUjuc viilulc.
•'">
i'ii\i:r VTK».

<j8<Tw>ioTi 7r()oc ^ouXiiav TrpoGT^viyytaV oOiv ava-


crravTgc ^tai xaO' gauToJc /xETa raijra yivojii'
vot , To tJv [iapTUpo)v u-J^OQ GKOTryirjavnc ? >taJ

Twv c^noyfjLiVMv Oau[xdTO}v To TrXyiOoc ^io)[jlivoi ,

xaTa Tov [xiyav IhVpov oTg to OaXarr lov pii-

Opov iiTi^iUiv i(po(S'/iOy][Xiv , xav to7c zaurojv Xo-


yiG[jLolc i^rnovrou^ii^a ^ ytai ^XnGra ryjv y}[j.MV

auToiv TrpoTraiTiiav i[xi[i(po[iiOa ^ oi^ yiv iaurou^


[xirpYiGavnc Tr^dn^ov , ev toTc uinp y\[j.ac iau-
roug £^gTg/va//2v.
/?. Iluvy}u'^i ^i rov (po(2ov yi[jAv MojuGyig 6 Og-
cniaioq ,
[laXXov ^l o irpoQ Mwud/a SiaXiyd-
[jLiVot; xupiog , xa) [liav ilGpopav rov ttXougiov

vavit , ad tlcscrvicn clum optulerat. Unde adsur-


gentcs apud nos postmodum rccoUccti hinc
, ct ,

quidcm marlyrum celsitudincm spcculabamur ,


miraculorum quac ficbant multitudincm cerneba-
mus ; indc imbccillitatcm nostram , sicut Petrus

magnus dum supcr lluenta maris inccderet, anim-


advertentcs , tcrrebamur fluctuantcs in cogltatio-
nibus nostris , multum nostram petulantiam
et

rcfutantes , ob quam nosmetipsos primum non


metientes , ad id quod supra nos cst nosmetip-
, ,

sos extendimus.

2. Adaugebat nobis vero timorem et Moyses


ille venerabilis , imrco Dominus qui cum Moyse
disputans unam oblationem et divitum exquirit
,

6 PRAEFATJO.

«Tra/Twv zai rov TTcv/iTa' Ttai fjL'/)Ti tov TrXouGtov


ifiov TrXiiova Stocvai XvTpa ^ t'/)v '^w^^yjv XuTooU'
cOat (ScuXofxivov , fji'/iTi Tt Guy)(^o}pojv Tta^a Tau-
Tr,v 7rpo(j(pigitv Tov TTgv/jra' naq ya^ (py}Giv 6 Tta-

pa7Topiuo[Mvo<; e/^ ttiv arroayti^Xiv airo ir/.oaai'

Touq zai Ittolvo) ^ Scoaouatv ttiv ilapopav -/.uptM'

6 ttXoutmv ou 7r^OG0'/](jit , '/ai 6 mvoixivo(; oux,


iXaTTOv/iait aiTO tou '/ifxiaouQ tou St^^dyfxou ,

sv To) oto(^vat T'/}V ila(po^dv ytu^icp , i^tXaa^at


TTgp/ TCfJV -v^L^Pi^WV UfJiO)V' O^iV Xa/ '/lfJLi7<; aTTOfW-
T^pot xat Toov Xiav ^TtjjyO^v Iv Xoyot<; TUy^d-
vovTiQ , 7rapatT'/)aaa^at Ty}V iv iuyair; auvTay^
Si7aav uio) Tg ;ta/ fxd^Tuatv Twv Xut^oov ilacpo-
pav '/ijSouXofjLiOa' dXXd touto ^pav yifid^ iTi^ov

et paupornm; ncqiic dlvltcm sincns ampllora mu-


ncra <larc , cnm anlmam vcllt rcdlmcrc , ncqne
praclcr haec quicqnam olTcrre panpcrem. Omnls
itacjuc , ait ,
qiii profcctns fucrit nt considcret
a viginli annis ct snpra , dabnnt oblationcm Do-
niino : qni divcs est , non adiclet ; et qui pan-
pcr non minnct de dimldlo didragmatis ,
cst ,

dnm dedcrint ol)lationcm Domlno rcdemptioncm


pro animabns suis. Unde ct nos valde scilicct pau-
pcriorcs etiam els ,
qni nlmis sunt inopcs in ser-
mone, rccnsare hanc qnae in votis Domino et mar-
tyribus eius , a nobis promissa cst rcdcmptionls
oblalloncm vohiimns ; scd hacc nos agcre alterum
:

PRAEFATIO. 7

dvzytoTrri Koyiov , oVgp iKKXyjfrtdco^i o l!,oXo[x(jJi

aml^pd-^aro' zaOr^c olv gf>^>? iu^x/iv rro Oio) (3oo)v ^

fjLri xpovioiic rou dirooouvui auro' ort ouk iGrtv

OiX'/ilxa Iv d^^OQtv' ou ouv o\a dv ^u^_^yi , anO'


^oc,' dyaOov rou fjLr] iu^^arj<Jai oi v.at \m drto-

Souvat' 5tai Aa/5/a 6 rourov yivvyirrdixivoc Xi-


yojv iv aGfJiadtv , rdq luyac, [kou rro Y.upicf) divo-

^0)00)' y.a\ fujdvrar; Im ryiv olzziav dvayofxivor;

fxifjLyiGtv' gt)'^aaOg yd^ (pyiotv x.a) d.ito^ori xupio)

rrj) '&SW yifj.o)v' d)v rd dzdXou^a Ka) 'Iwva^ o

TT^ocpyiryic aSoJV i(pOiy^o[To' oaa y]U^^dfiyiv dTToSco-'

00) oot oooriipt fxou ro) Ku^ic^' -JiSyi ^\ xai Mwi;-


oiodc, 6 vofioq dTcatriiv yi^iou ra Iv luyoLir; ouv-

rarrofiiva' lav 'j^ap 'cu^'y\ <P'AOtv iuyyiv %upico rco

cloquium cohcrccbat ,
quod Salomon conclonator
ascrlpscrat Jiccns : iuxta quoJ vovlsti Domino vo-
tum tuum, non rctarJeris exsolvere, quoniam non
est voluntas in insipientibus : tu autcm quaecum-
quc voverls reJJe (1). Et DaviJ eius genltor in-

quit in canticis : vota mca Domino reJJam : om-


nesque aJ sui imitatlonem invitans , vovete , in-
quit , et reJJite Jomino Deo vestro. Quibus con-
sequentia et lonas propheta canens effatus est
haec quae vovi, reJJam salutari mco Domino. lam
priJem et lex Moysis exigi manJat ,
quae promit-
tuntur in votis : si ergo voveris , inquit , votum
(i) Corr. tu autem quaecumque voveris , redde ; ho-
num est te iion vovere et non reddere. Et David etc-
8 PRAEFATIO.

Ofr/j Gcu , Gu %pov/a>jc dTTO^ovvai ciuTyiv' on ix,-


'

QyiTOOV i'/,QlT^(j2t XUpiOC ^tO(; GOU TTU^a <JOU ,

y.a] iGTai ooi afxapTia' lav oi fx')} uiXy\Gy]C, zu-

^oLoOai , ouK iGTai GOi afxapTia' tol IzTropzuo-

fxiva Sia Toiv yiOKidiv gou (puXa^nc , Jta/ //:-7

'7Tor/\G:^c, ov Tporrov yiu^o) y,upio) tw Gsw gou ,


06-

{xa b eXaXy.Gag tm GTOfjLaTi gou.


y. OuTO) (5g To7g XofiGfJLolg im^ofiivot , Y,ai

TroTi fiiv ypd(pitv ^td Tct ^po)Ta (pof^oufxivoi ,

TTOTi Sl fJLYi ypd^fitV ^td TCt ^iUTipa TpifMOVTi^ ^

y.aA T/ hpav ou ytv(*)G'A.ovTic, , ir^oc; touc, fjLdpTU-

pa^ '/,aTi(puyofjLiv ^ 6)v to jrpaxTiov Trpoc t^c oci;-

t6)v dytGTiiac yiToufjLiOa' 01 Sl tou ^yiXou t'av

yvoofiyiv ^i^dfiivot , )ca/ tH^; TtpomTiia^ oux, uti-

Domino , non tardaverls rctlderc ,


qiila exqiiircns

oxqiiirct dominns Dcus tuiis aLs tc , ct erit tibi

in pcccatum, Si vcro non vis vovcrc , non erit

liLi in pcccatum, Quac proccsscrint cle ore tuo


conscrvato facicns qucmadmodum vovisti domi-
,

no Dco tuo , donum quod loquutus cs ore tuo.


3. Ilis igitur curis obstrictus interdum quidem
scrihcre proptcr priora perterritus, interdum non
scribcrc proptcr scqucnlia contrcmisccns , ct quid
agerem nescicns , ad cosdem martyrcs confusficns ,

quid agcndum cssct al) eorum sanctimonio dcpo-


scebam. llli vcro arfcclus suscipicntcs propositum,
ct pro pctulantia non dcnotantcs ,
scribcre prac-
rilAKFATK).

fxoiGUvfic gygxa , to fpd^pnv inirpv^av , tyiv tav-

Twv GUfjLiJLaxtav x^py\yiiv GUVTa^uiJ.zvot' TroXXa-

x/c of^^v fv Tr») ypd^iiv Ji/xac im<pavyinu'; , ttaj;-

pouvTi^ auTCJV To i7:ayyiX(j.a' ttoti fxiv [xiXuv

xa) xdXufiov napi^x^dixivot , TroTe ol Tr,v TiTpa-

Sa Xu(xl2dvovTic » y-aJ toc yifxinpu G(puX(iU7U

StopOouixivot' iGTtv Si oTi xul Tulc oty\yyiaiGi

yatpovTiq Tyjv tojv ^noawTrwv 8c)s/;tvc/ov iKa^o-

Tyjra , gv T&y Siipyjca^ut 'nuQypvTic, o 'ZZJoXXc:-

X/C Y^ILilc, UTTOIXiVOlXiV y iTTUV CVOfJiUGtV iV yiOU l'i

^OtQ riVCjilXiOu^ yi ;)(^W^/o/C (puptGUiaO)IXiV (l)' (XU'

pidxK; ^a ;?/z?v iv uWoiq ax^^^d^ouaiv otiixd-


%ovTO , /caj wc upLiXouatv iniTrXyiTTov' y.ut fjn-

%p/ t/voc 0(3 ^Xyi^olq ryiv dXyi^ituv iXiyov ;

ccpcrunt ,
pracsiJiiim siuim conferre pollicentes.
Multoticns itaque scribentibus nobis apparuere ,

fpiocl rcpromiserant adimplentes ; nunc quitlem


atramcntum ct calamum porrigcntcs , nunc vero
quatcrnionem sumentes , et quae nos fefeHcrant
corrigentes ; interclum , utpotc narrationibus ag-
gaudcntcs , vultus hilaritate monstrabant ca se
cum diloctionc discurrere ,
quod et nos saepius
patimur dum lactis oculis pervencrimus ad loca
gratiam relationis babcntia. Milies quippe nobis
dum in aliis occuparemur conqucsti sunt , et tan-

quam neglegentibus increpavere dicentes: quo us-

(i) Ila codex; quod verbum latiiuis interpres uon expressit.


1 PRAEFATIO.

aXyi^2iav ryjv ^a^ouGav ypa(priv , y,ai rov uq


auTou^ ovoixdcpvTic, i^znaivov' afUjc^ g/ ypd-^ai
^cXyiaatixiv , dnavTac Tout; ivTvyyji.vovTa.c, diro-

/tvaioiJL^v' cQtV Tyiv ^id tovtoov vsja [j.ovov SriXo)-

cavTic Tyjv TToXkazK; auTc^v yi^ovuiav yifjAv dpo)-

y/iv i
Iv TO) ypa(piiv d^zoufiiOa ^ •&gov xal au-
Tou^ Tnq aXyj^iiac Iv toutoic, lyovTic, fjdoTU-

pa<;' IV 7Tpo)T0i<; 06 v Ty\v fxapTU^ixyiv auTO)v yi-


ypa(pa[Mv a^XriGiv , za) ryiv g;c vaov Md.^zou
Tou ^ilou zara^iaiv , za) T/H' 2X, toutou Trpoc

Tov TO)v iuayyiXiGTO)v oly.ov [xiTd^iaiv , rdc,

TouTO)V, d(po^[xd<; 'nal rd G7rip[j.aTa Ix tmv tou


aylou KupiXXcu (po)vd)V GuXXi'^d[xzv(ii' /x2'&' d
xa) oizdoa^; ifujrd ^aufidro^v lypd-^a^jitv ,
[ju-

qnc non pcrficls verltatcm? hoc clc pracscntl scrl-


ptura , ct laiiJc sui nomlnis tlcfcrcntcs. Quac om-
nia sl scribere vclimus , cos qui lecturi sunt ho-
nerahimus : sufficit autcm , nohis per hacc motlo ,

sacpius noLis ab cls coUatum pracsitlium tlum scri-

Lcrcmus astrucrc , Dcum atquc cos tcstcs vcrita-


tis , f]uae in his est , Iiabentcs. In prlmis crgo ho-

rum martyrlah^ ccrtamcn, conscrlpslmus, ct quotl


in tcmplo sint vcncrabllis Marci tlepositi , et quo-
modo dcmum in acdcs sunt evangclistarum cxln-
tlc transposill ; liorum occasloncs ct scmlna ex vo-
cll)us sancti Cyrilli colligcntcs. Postque hacc , sc-

ptcm dccadas miracuiorum conscripsimus , milia


pnArrATro. 1f

ptdSar Si}tdSo)V TToWdc ^xovT^c dvafftdJf,aGilat ,

g/Vgf) Xiyitv Yifiiic /^^v yiiuvdfJiiOa , axoug/v ol

ol ToJroiC ^QoaofxtXouvTic ivlayijov' aXyi^iua


ydn Kai iirl rovrotc, o aocpor^ iKycXyjataaryic wc
TravTgc g/TTwv 0/ /xfiTcc xoTTOV za) Xiyo(xzvot xai

aKOUoixivot y.ai yivofnvot Aoyot iyy.o^oi ou

Suvyiairat dvy\^ rou XaXiHv' )ca/ oux, iixnXyioOyi'

airat ocpOaXfxoc tou opav , xa/ ou TrXyipcoOyiac-

rat oug diro dytooaaiMc,


S. A/a rouro yd^ xa) i\>idSac iirra xa/ //o-

vac ^avfxdrwv y^d-\at TtQoyi^x^^yifxiv , twv £7rTa

dptOfxov Trapd ryj ypa(pyl fxuartx,ov , xa) ro)V oi-

xa riXitov (SXiTTovnc' J^-a/ St^ aurojv Traptarav

dfxcpon^a rd in^i rd ayifj.ita ouvafxivouc , ro ri

fxuartxov xa) ro nXztov' ro yd^ fxvart>iov ^ rov

dccadarum multarum habentes describcrc si utl- ,

que nos diccrc possemus audirc vcro qui hacc,

Iccturi sunt vaUiisscnt. Vcracltcr quippc ctiam in


hoc, sapicntiac contionator efFatus est dicens : om-
nes scrmones laboriosi ; non poterit os loqui ;

ncc oculus rcplebilur ad videndum , nec auris re-


plebitur audiendo,
4. Propter hoc ergo scptem tantum decadas
miraculorum scriberc proposuimiis, septimum nu-
merum apud saiictam scripturam mysticum , ofe

dccimum perfcctum esse ccrnentes : ut per haec


oslendamus circa signa facienda eos possibiles ,
2

1 PRAEFATIO,

xpij(ptov Xoyov Sy}Xo7 twv icigzmV to aWgipov


ol , TO TiXnOV' '/.a) TOV [JlIv iTTTa TO fJLVGTtZOV

Tg aai Ttfxtov , Sia TOUTMv Iz TViC, y^a(p'/i^ StSa-


crxo^aQa' q t£ ^ ap twv oXoov Oicx; t^ yifxi^a tji

i^oo^yi T;Tb oyjfjitou^yia^ InauGaTO , >cai TaJT>;v

dytav iOiaTTiGiv' iiTTa Tifiipatq tyiv a^ufjLOv tou


TTaaya T^opyiv StzTa^aJo' Xu^xytav ti noiiHv ItT'

Tafxu^ov' zai Sta touto 'ijSSofxo^ fLiv ano 'A^a/x


'Evwp(^ , i(3dofjLOc S>1 ano tou 'A/5paa/x Mwl;-
(7>JC TTa^ifiviJo' 6<pf}aXflOUC, Sl '/.UpiOU gTTTa /5X2-

TTg/v g^QJi T?iv olzoufjLivyjv fj.a.v^dvofiiv' ToaauTa


o\ ^viufiaTa Tov ^Haa/av ciKOuofxiv XiyovTa'

cliini in iitroqiic tam mystlcum cst ,


qiiam pcr-
fcctimi ; ct mysticum quldcm secrctam rationcm
sanationum significat , infinitam vero pcrfcctum;
ct scptimi quidcm mysticum ac pretiosum ,
per
liaec scriptura nos edocct ,
quod omnium Deus
die scptima a constructione requicvit , et hanc
sanctam essc dccrcvit. Scptem diebus edcrc azy-
ma fcstivitatis pascliae constituit , ct luccrnam fa-

ccre septiformcm , et septcm rostrorum. Et id-


circo scptinuis quidcm ab Adam Enocli ; scpti-
mus vcro a() Enocli (1) ct Moyscs advcnit. Ocu-
los quoque Domini scptics orhcm tcrrac vidcrc
didicinnis ; totque spiritus Esaiam diccntcm au-

(i) Corr. ab Al>rah;im , ut est in f^racco , et vidcsis


ISuseOium c/tron. lib. I. cnp. XF"!. 20.
pr. \F.FATi(). i;;

yiai GTuXouc eTrra r^ic fjo^plac o ^oXofjMv a.nyi-

niOayimV xal o/ dTrofjroXoi hianovouc 'cTrra vo-

fjLt)C(0C TTpo^x^iipH^ovrat. 'Vou <5ig SiKa ro riXitov


aSouot [xlv yta) ol i'^ji) (piXoaocpot , o\ y.a\ Oiov

aurov YiynadiMivot , r/)c ri nrpaKruc yi nuOayO'


ptoc (SouXffat , ort y.at fxovdSoJv riXoc y.aOialyi-

xgv , ya\ fxovdc S^ydScov yvo)pi'Cirat' xa) jSdatg

iGr)v ro)V /xgr' aurolv d^tOfxoiv , i(p^ laurov di\

auvriOifJLivoc' aSit cl ya\ "Moyuaio^c vofioc aa-

(piariQOv' Siyaroc fJ^^v ydp 6 Nwg fLira rov

WSdfJL dvaSibivurat' )ca) pl^a ryic rou yivou^


^iurioa xa^iararai rriv Sixd^a fxtfj.ou[xivoc' 6

''A^Qadfi S\ ro) MgX^io-s^e^c o)c vtyy\aac Sixd-

Tac TToooTiviyKiv' ivnuOiv nai Siy,drac rwv ov-

(llvimiis; et Salomon septem sapientiae coliimpnas


illniuncrat ; set et apostoli septem diaconos lei^i-

tlnic promoverunt. Decimi vero perfectum , tra-


ilunt quiclem et externi pliilosophi ,
qui et Deum
Inuic arbitrati sunt , sicut illa vult tctractys , id

est quatcrnitas Pytliagorae, quia et terminus uni-


tatum est , ct unitas decadarum esse cognoscitur ;

basisque ad fundamentum est sequentium nume-


rorum , dum in se ipso scmper multiplicatur. Ca-
nit autem et mosayca lex manifestius ,
quod de-
cimus quidcm Noe apparuerat post Adam ,
qui
ad instar dccadae , secunda quacdam radlx gene-
ins extitit. Abraham vero ad Melchisedcch deci-
44 PRAEFATIO.

Twv ij3^CL7oi OiM TrpoGciyiiv TT^OGTarrovrai' xa)


ryi^ 'v}.yp/i5'c ^2 ro Xur^ov o(3oXovi; oi7,a ^poa-
(pzpiiv vdfioc, i^JiGTiiGcV oKXa xa\ SivAryi fxlv

rcu 7Too)Tcu (J//IV0Z afMvoQ GuWa[x(3avtrat' 8i-

'/,0.7-/1 Sl rcu i^dofJLOU fxr,vo^ /Xacr//o^ dvaypd-


(piraf ivroXai Sl Szza ^idypaTrroi TaT^ TrXa-

^iv r-zlg Sia^y\yi'/i<; zv^iGr^airrov' Si^ta S\ yta) 6

xuoioc rd T^c ^^X''^'^


'jTa^aoioCi)'A,iv p-^iy.ara' zal

Aa!3]S fjLiv Iv ^aXr'/}piCfj oi'/.axdpSci) rouc, -^aX-


iLOUc, irioinC^v Ap^aafx oi fJ-^X^^ oi'/a or/aicov

zardyn Qiou ro (piXdvOpooTTOV , Ka) rnv Im ao-

Sofxiraic r'/!; '/araSu'/i<; dvd^Xyioiv.


g. Tou Sl TToXuTvXaGiaGfxou Twv Suo rourm
d^i^fxdov , rou iirrd (p'/ifL\ '/a) rou ov/a ry\v Syi-

mas iitpote victor obtulit : hlnc et decimas rerum


suarum ofFerrc Domino luclaei praecepti sunt : et

pro redcmptione animae decem obolos lex decre-

vit offerri. Decima quoque primi mensls agnus ad-


sumitur ; decima vero septlmi mensls propitlatlo
descrlbitur. Mandata etiam decem a Deo in testa-

menti ta])ulls scripta fulscrunt. Decem etiam Do-


minus orationis tradidit verba. Et Davld quldcm
in psalterlo decem chordarum modulatus est psal-

mos. Al)raliam vcro usque ad dccem iustos Dei


clementiam Incbnavit , ct Sodomorum clamorcm ,

quo condcmpnabantur , inflexlt.

5, MuItipUcationcm vcro horuni duorum nu-


PHAEFATrO. 15

Xmgiv 6{jLoio)c TTomrat ru Xofia' auryi /la) MwO-


aylc ouv TO) Xio) (poivtxac iupiv u.va ryjv ipyifiov

ifSSofjLmovJa' xa\ fiCJ^ avrov ipoofr/iy.ovfa TTOiG-

(SuTipoug 7r^o[^dXXiTai' zai 6 y.u^iOQ ^l fjLaOy}-

rac ifSSofjLmovTa iTipouc /xgra touc ^o)^iza xai


TtraX/v avs^g/^gV xal i(3^o/j.dS^ec i[3SofX7iy,ovTa

GUviTfj.yi^yiGav d^^vo rnc tou ^io)i >ia.Ta.xXuaio)q

Jta/ Tyic ^lepoaoXufj.ojv ifx^njpyjGio^c \o)c, X^iaTOU


y\you(jAvou ^ TcaTd AaviyiX n^miiv tov (j.azdoiov'

i(3SofX7i}tovTa ol tTn tooq t'/]c, aTso Wa^uXwvor


MapayiX dvaTiXnaiwc' dJXXa 'aou Tupov 6 ^Haa/ac
a/Ts7 TTapd xupiou xaTaXiKpOyiGiGOat (pyia^v i(3'

SofjiyiKOvloL' ytai TraXtv fJLffa togoutcov iroiv dpiO-

meroriun, septimi inqiiam ct clccimi, ssm'liter ma-


nifestant eloquia. Confcstim quidem Moyscs cum
populo sepluaginta palmas invcnit in eremo ; dc-
hinc scptuaginta promovit prcsbyteros; et Domi-
nus iterum alios discipulos scptuaginta post duo-
decim dcmonstravit. Scptuaginta quoque septima-
nae (1) a templi destructionc , et Ilierosolymo-
rum incensJone usquc ad Christum duccm recen-
scntur , iuxta Daniclcm ; scptuaginta etiam anni
quo ad usquc dc Eal^yjone Isracil revocatus est :

sed et Isaias Tyrum Deo


dicit annis scptuaginta a
rehnqccndam ct ilerum post totidem annorum
,

numcrum visitandam ct in hoc quod in prin- ,

(i) In gracco a Noii diluvio ct a lcnipli ctc.


16 PRAEFATIO.

fxov l^iay.tCp^yiiiabai' y.ai auTO<; ^l 6 xvpioq

i(3SofJL'/iyiO(jToq ifSSofxo^ aTTO Tov TTaXaiov 'AtJ^a^

Q v£0$ Aoaa tw ^ko to) /.a^ >j^a^ i^ioyifiyi-

C7SV* y.a) InTay.K; avyxoigilv ifSSoixT^y^ovTa , xal


acprivai TT^oaiTa^iv ra to)V (xiTavoovvTOJv dSiX-
(po)v dfxapfyiJ.aTa' zai fxay.pov av i\y\ yi Tyi^ Trap-

ovayic, c/oT^yiq Tac, TTioi tovto)v fxapTvpiat; Iy, tH^


ypa(py}^ dvaXifia^at' Trdaa yap tovto)v TriTrXy,-

poffai , y.a) Kyi^VTfn aa(po)(; to tovtoov to)v dpiO-

fXMV fxvaTixov re >ta/ TsXg/ov.


5". ^OQiv Jta/ ?5/^g7c '^wv dUo)v , 2J3^ofjLyi}covTa

TavTOv Si iaTiv ilTnlv ^iy.dda<; fiiv Itttcc , l<zs-

TaSai; ol SiKa tcov ^avfiaTo^v yifpdcpafiiv' ytal

a\ Tpiic, fxlv a/ 'SjpwTa/ Sizd^ig , a/ />teTa t;^v

ciplo fuerat rcstaurandam. Ipse Dominus septua-


gesimus septimus ab Adam vetere , novus Adam
in hanc vitam advcnit ; ct septuagies septies in-

dulgcre peccata fratribus mandat (1). Longum


proinde existit ,
quam praescns facultas est , su-
per his tcstimonia de scripturis eligere , dum his

tota rcfcrta sit , manifcste praedicans horum nu-


nicroruin mysticum atquc pcrfectum.
G. Ex hoc igitur et nos horum sanctorum , se-

ptuaginta miracula scripsimus, quae dicendac sunt


dccadac quidcm scptcm , septimanae vero decem.
Quorum trcs quidcm dccadac primariae ,
quac
(i) Corr. ct scptnagics septies indulgere , ct pcccala
fratrum paenitcnliaui agculium dimiltcrc luaudat.
ru\rr\'ri(». 17

iufxciprupov a^XyiGiv xat Ta^pyv^ '/.ai fxira-^diGtv

ifx^pi^oiiivai' v.a\ [f.iv rot v.ai t??^ T2TapT'/iC 'AfM-

GU , TMV glc dXi'i^avSp{ac Kt/pw zai Mwavv/i

7r()ap^'5gvrwv S',iXou^iv tyiv ^uvafiiv' to oi Tau-

Ty\z XiiTrofiivov xa/ ^g>cac -/] TrifnTTyi , to7v gV a\-

yUTiTioic, S'pa<j(iiVTO}V >ca} Xi[3urrt , -^'g-yovaT/ y-;i-

fuxgc' ^J^^r^j Ot :iai ^pdofj//] ^Tac, 2m TOir^ ouviioir

auTOJV iui^yyiatac fxr,vuouGiv' 2iC T^iiq yap o

Trac apt^fjLO(; tcov ypa(po)v to)V OaufiaTOJV oi'/ip-/i-

rai , g/c aXi^av^piac, , glc alyu^WTiouq jca/ X/-

jSuac , 2/C Touc g^ aXXocian'/ic, dpaaaofjAvou^ IoL'

fjLaTa' To Sl ttIc, Stat^iGiO)^ a/r/ov >caTa Toic

TOTTOUq yiVOfXiVOl Xi^OfXlV' OU'/. dfvooufx^v Sl wc

Ta7c rwv OaufxaTOJV /spaTc ^i'/if'/iGiGtv 6t/ o avs/-

post eoriim maiiyrialc ccrtamcn , sepultiiraniqiie

ot translatloncm contlnentur , sed ct quartac di-


midium , Cyri et loliannis ,
quae in alexandrinis

gestae sunt , virtutcs insinuant. Quartae vero re-


siduum , et decada quinta ,
quae in ae^yptils ct
libycis acta simt praedicant : sexta autcm ct sc-

ptima , bencficia quae in advenis gesta sunt inti-


mant. In tribus quippe totus scriptorum miracu-
lorum dividitur numcrus , in alexandrinis , in ae-

gyptiis et libycis , et in eis qui ex advenis me-


dclam adcpti sunt. Divisionis vero causam ad lo-
cum vcnlcntes asseremus. Non autem ignoramus
quod sacrls mlraculorum narratlonibus, mollis sti-

2
8

1 PRAFFATIO.

^evoc (jf.oiXXov x^.^^y.Tr,p xa/ ixkvro^ iTtpi^iv'


dXX^ yifjLiHg rourov laaavri<; , rov avvrovov na^-

iXd^ofjAv , ?va /ca) ^/' avrou ro rwv dyiojv Qsp-


fxov xal ivyJvyirov ytai 7rpo<; ra<; twv voaoJvrwv
laGcig (jyipLatv/i ro avvrovov.
TO ErKnMION.
(^. "AXXo/ (i) //Jv dXXodc, rovt; dUovq ripArod-
nav , TToXvfjLipoo^ aurojv rd<; SMpzd^ Qp/aw/SgJov-
T2C ) >ioc/ Ta^ ivipyiGiai; TroXvrpcTTooQ zyjpvrrov-
T?c 5 0/ fxev vaoov v-J^-z^Xoov dvaaryiiMaaiv , o/ ^g

TTODtiXoiv fxap[xdpo)v xoGfiyiazaiv , dXXoi h\ ^pwa-

ayfwv 'v{./j<p/<5'wv Gvv^iaiaiv , Inpoi (paiSpo7g ^oo-

lus niagis congruat et solutus , sed nos luinc re-


linqucntcs , extcnsum susccpimus , ut per liunc
concitum sanctorum fcrvorem, et ad curas aegro-
tantibus confcrendas dcsicrnent insiantiam.
BEATI SOPIIRONII SERMO IN LAUDEM
SANCTORUM CYRI ET lOIIANNIS.
7. Alii quidem aliter sanctos honorent , nud-
tifarie donationcs corum publicantcs , et multis

modis bencficia praedicantcs ; liii cxcclsorum qui-


dcm templorum erectionibus illi vero variorum ,

marmorum adornationibus alii auro fulgentium ,

(i) Scqucntes versus octodecim , iisqnc ad f/wSacrjv , c\-


tanl cilali ex Soplironio in nicaena sccunda synodo cdit. flo-

rent. T. XIII. p. 5n. Diflert auteni latina interprclatio Ana-


stasii apud synoduin ab liac codicis valicani > quac forlassq
est Bonifatii consiliarii.
LAUDIvS IIV SS. CYRl.Vl r.T /Oll. 1!>

yQa<po)v T5;)(^vry.cr^xac/;' , v.zu yQuaou aKKoi '/,at

dpfvpou avaOviuaGiv , iTiQOi Sii toTc eJt nyiQiyjjyv

xai I3a[xp.u'/.0)v ucpdiiiaGiV aa) aara^ a/sjXwc

a/uJavTgc s-ujl Tj^i/ Twv fjiaQTUpo)v Tt(j.')}V diJ.iWa-


o<^o)Gav , foc i'^darou iu-mopia \gtiv ycai y\ ^OU'
XyiQir; Jta/ dXXriXou^; Iv toutoic, v/xav i^ptiaOo)-

cav , T3^v TTooc TCt)c dyiouc ivoufyav aurolr^ gtoq-


yiiv Iv^iiytvufxivoi' >ca/ xoixiouaivoi avTi [xzv tmv
(p^apTMV Ta a/xapavTa , ocvt) oi to)V ^QOGycai-

po)v Ta riXo^; ouz \yovTa' toioutoic, yap auTcov

ol OiGTciaioi TOu<; IpaaTa^; dpLiijSeaOat to7c ^^-


potc, ^lo)Oaatv' jSjOtg7c ^^ ol<; XoToc sgtt/v twv yyji-

vo)v uXmv TiixaX(pialigoc, , aT£ fx?] f.LOvy\q ajt fXo)T-

T>:c uXco^oug , dXXd xal ^viutxaroc 77^0^^01x2-

tosscllarinn coinposilionil^us, alii (1.4ccta])ilil)us pi-

ctorinn arti])us , et aurcis alii atquc argenteis ti-

tnlis , alii aiitem scricis ct boTn])ycinis texturis.


Atqne ut simul al^solute dicamus , universi lio-
norem martyribus cxliil>erc contcndant, prout sin-

gulis facuitas cst ct voluntas, ct altcrutrum in liis

vinccre appctant , suum erga sanctos ostendcntes


alTectum , et percipientes pro corruptibililjus , in-
marcescibilia ; et pro tcmporaliljus ,
quae finem
non haljcnt : talibus enim egregii consueverunt
amalorcs suos recompensare muneriJ^us. Nos au"
tcm ,
quibus scrmo est tcrrenis materiis pretio-
sior , utputc qui non sola cx materiali linguu , sed
20 LAUDES

VOQ , xa/ avTO(; Ss ^ia tcv piuoTov y.a\ fuofjLi-

VOV dfJLiXoUfXZVCC , TQUTO) TOUQ ayloUC^ TlfJLyiGO)fJLiV'

o) za) fxoKiGTa p^ci/pg/v toui; fjApTugaq ^ii^o-

fxat , o)Q Xoyou ueou ^^j^p^^^aT/VavTg^ fid^TU^iq ,

a^iov fx\v ouSlv tyk; auToov Trav/iyupicog lyovTi ,

TToXJ ^'a TouTOdv XinrofjAvo) Tnt; yapno^;' alTouv


ret; xa) toutov yifjAv Ivavoi^ai tou uTOfxafo^ Si-
S^ovat , za) Tr^oayjVMQ ax; olzilov Si^aoQai itpo^

7]fA0)V auTOiq TT^ca^p^pofxivov.


n. 'KpicQ hi Igtiv to lyzoofxiov' xa/ toutou

^QOC, sW/a/V , ITipOV ^dXlV TTOlOUfX^^a odvii'

(jfxa , T^v auTO)v d^o)ynv iTcianvtcfxivoi , /va au-

To) oofjtv ol SiSovTiQ Ti "ita) o\ XafxfSdvovTig ,

Kat Tod^ XiyovTag yifj.aQ dyta^CpvTic,' xi^ioc, ouv

qX spiritii profunditiir ; vcrum ct ipse quia de-

lliilt ct dissolvitur , sacpc ncj^iCgitur ; lioc sanctos


lionorenius ,
quo ctiam maxime gauderc martyres
ccrtus sum , tamquam vcrbi Dci vocatos pracdi-

catores ;
postulantcs ctiam ut ct isto no])is detur
in apertione oris, ct bcnignc quasi proprius susci-

piatur, a nobis illis oblatus ,


qui nihil diij;uum
soiiempnitatc ipsorum liabemus ,
quorum scillcct

gratiac donis plurimum dcstituimur.


8. Dcbitum vcro cst laus , ct ad huius cxso-
lutioncm rursus ilterum mutuamur eorum persc-
quentcs auxilium , ut idcm ipsi sint , et qui dant
et qui accipiunt , ct nos cpii loquimur sanctili^
IN SS. CYniJ:>T F.T lOIT. 21

0VT6JC i^tv 70 iyy.o)fiiov xal ^?^'^^ TrapdSo^oy ^

XP^^C eJCT/vo/x£vov y.ai rov ynio)f7Ty]V ou% gXeu-

'^ipoiiv rou ocpXyiixaroc , X^soc dTroTrXyipovf^ivov


Kai TrdXiv ag/ ypiocfTovfx^vov ,
yj^io^ d7TOoioo[xi'

vov xa/ 7rpOG0>i'Ky}v Xafx^dvov au^JiTgw^, %pgoc


ctg) ^poGcpipOfxivov xa/ t;iv v^ap^iv ov fxvovv
rov TT^oacpi^ovroq , %pgoc <^2/ Tvagiypfxivov xai

7rXy}'^vvov rojv ivyvo)f/.6vo)q Si^6vro)V rd ^pdy^


fjidJa , %peoc di) TrgoGvifM^fiivov ytai ivXofuGOai
TTotovv rov TrpoGvifiovIa' ov TraXaiov Sl ro ^peo^
^aOiGfyixiv , d)c, y.a\ r6)iov lyhvvYiGai to?c />tap-

Tt;o"/v , 0/ xa/ to^^xov Xa^iHv dnavaivovlai , 62 /wv

gvToXwv hv6\j.ivoi (pvXavAz 1 ^*^:/ TawTac TrajsX-


Sg^v xa/ /zgTa t;5v IvOd^i ^nv ov ^ovX6fkivoi'

cantes. DcLitiim crgo vcre cst laus , et clebitum

adniirabile ; debitum persolutum , ct tlebitorem

a clebito libcrans ; debitum quod conipletur , et

iterum semper debetur ; debitum redditum , et

appositioncm accipiens incrementi; debitum quod


seinper ofFertur , et substantiam non minuit offe-

rentis ; debitum quod semper exliibetur , et res

multiplicat devote praebentium ; debitum semper


attributum , et benedici faciens tribuentem. Non
autem adeo vetus est debitum , ut etiam usuram
martyribus gignat ; quamquam ipsi usuram acci-

pere renuant , divinorum mandatorum facti cu-


stodes , ct haec transire post hanc vitam nolentes.
,

22 LAIIDES

dXX^ u ytc^] roitcuQ rouc umuuuvcuc, ou OiXou-

Giv , Tov iau7o)v (SarrtXia [xtfjLCUfxzvoi , xa) rouc

iuyvc-^fiovac anooi^x^ovTai , '/.ai fM^^fJLcpovrat rcu^;

dyvo)fj.ovac' ouro) ya^ y,ai auro^ roiq ^i}f.a Xi-


TT^olt; r'/iv xaQapGtv oo}^y}(jafj.ivoc; , rov UTCoafpi-
-\avla xai ryjv p^apiv UfjLvyiaavfa dXXocpuXov cv-

ra TrpoGi^ic^aro xal InyiviGiv , y,ai ^mpimiv ryjv

iuvoiav rolq iu Trdaxovatv lfj.agIu^r,Giv' rouq ^l


Xot^ouQ (t)i' dyvojfjLOvag , }ouSa7ot yap yjaav ,

ifiifX'\a.ro' uprt ydp rouq o<p^aXficuQ dG^iv/i-

cavnc, , cvc, o GO)rrp Xu^^^ycv rcu iravroc, TrpcG-

Yiyo^iuGc GO)fj.aro(;' (po)rcg yap ovroog 6 rcuro)v

Gnpoufiivoc uTrofjLivii ryjv Gn^yiGtv.


&. Ka) ru(pXo)Giv dyiiv d'/,oucvrit; Trpog rcov

Venini ipsi nsnras cxigcre a (lcl)il:oriInis nolunr


rc2;cm snum imitantcs , ct Jcvotos suscipiunt , ct

r.^prchcndimt iniijratos. Sic cnim ct ipsc <lcccm


lcprosis illis pnri^ationc ilonata , cum qui rcvcr-
sus ct gratiam cst confcssus , cum cssct alicnigcna

susccpit atqnc laudavit , <lcccrequc hcnivolcntiam


lial)crc circa hcncficiorum auctorcm , lios (pii l)c-

nc patiuntur , attcstari diti^natus cst. Rcliquos au-


tcm tam([uam ins^ratos , bidaci cnim crant , mc-
rito rcprchcndit ; modo (piippc oculis infirmati ,

(pios Salvator (otius corporis appcllavit luccrnam;


lucis cnim rcvcra privationcm sustinct , ((ui liis

privatus cxtitcrit.
i\ ss. OYniJW r.T lou. 23
lar^iov r'/]v aaO/ve/av , wv cl /xev ro 7:cl.0oc iTTt-

•)(Vaiv , o\ h\ TrXaTuxoQtoLV f^v6ixa(^ov , iy.afipou

Si TsXoc y} 7U(p\o)ot<; , )ta/ twv ofifiaTcov '/i cti-

Qyiaiq^ ln\ rouq aUouq toutouc Kupov aai Jwav-


v>;v TOUQ iUipfiTac (J)^^y,aa{xiv , Tra^ac >i/>tc#^v Ta^
Tnfi Tou ^Xiiniv iXTrioaq t^c OioOiv auTolc, oo-
^iiGyi^; ya^tTOc, g^avT^jaavTEC ? >tai t;iv av-S^w-

7r/v;7V ^oYi^iiav (!)(; aa^ivyi Y,ai fUJ^oc to ^a^o<;


dSuvaTOv Trapcjoadfxivot' ol il t;iv niaTtv aTroSi'
^oifjLivot , TTKjTiuaai fap ^g? tt^wtov tov TT^oaip-

XOfjLivov xoTa Tov 0i7ov aTTocjJoXov ^ Tayitav Tyig

voGov napiayov ttw 'laaiv , xa/ <2Jgp/ twv fxiK-

XovToov yifJiaz wc ou^^v nd^otfxiv ola daaXiTrid-

9, Et caecilatein afTerrc infirmitatem hanc a me-


dicis audientcs, qnorum alii quidcm vitlum Iioc ef-

fusionem, alii vcro platycorian id est latam pupil-


lam nominabant ; utriusquc autem finis caecitas

cst , et oculorum privatio ; ad hos bene operantes


sanctos , Cyrum scllicet et lohannem ,
protecti su-
mus , omnem nostram videndi spem in divinltus
illis data gratla suspendentes , et humanum auxi-
lium tamquam infirmum, et contra passionem ml-
nus validum repellentes. At illi fidem admittentes;
crederc quippe primum , accedentcm oportet , se-

cundum apostolum ; celcrem praebuere sanitatem


languoris; et de futuris quod hinc nihil essemus

passuri ,
quae asclepiadae nos dixere passuros , cer-
24 LAUDES

pi'A.y\v '/}fJiO)V oi' opafjLaroJv a/v/f^aTwowc >tal ^a-


£-nvTO)q o)c, cpiXov auTolc, (p\j^a^iucav\ic, Tv^pXo)-

civ , SiiytvuvTi^ ivapytoc, (hq ^dvTa SuvaToi tm


^g&J Ta roig dv^pcoTTOK; d^uvara,
t. ^Ky^o)fztaC^2GQo)aav ouv TTpoc, tjJc j5/>twv gy-

nXiiag ol [j.apru^zt; , >ta/ Tt^oCpaaic, iu(p^OGUV'/i(;

ytvio^o^Gav rol(; dytououaiv' c/^uffa yd^ twv Tri-

GTMV ra auGT'/ifjLara Kupov iu(p'/ifj,oufxivov /5Xg-

TTO vTa , y.a/ T<wv iuai(^ouvJo)v ro nXvi^oq dydXki'


rat \b)dvvou fjiaOoov ro 2f)iO)fxiov' l^ zuafyiXioJV
ol yjfMV y.ai ro)v rou xu^iou (pojvoiv ro ^pooi-
fiiov , a/ TT^o^; rou^ dTToaroXoug rrpooyiv gXg%6>7-
aav 5 d^fiOTlouat o\ Kupo) xat ^loodvv/i roig fxdp-

fos per oinnia redtlldcrunt , honicricam nostrain


raccitalem pcr visiones et aenigmata , ut illis gra-
tnm cst , cfFiigantcs ; manifcsteqiic monstrantes ,

c[nod omnia possibilia sint credenti, ct qiiod possi-

LiliaDomino qiiae impossibilia sunt ap!id homincs.

1 0. Laud('ntur igitur martyres a vilitate noslra,


ct occasio laetitiae audientibus fiat; tripudia enim
ducuiit iidclium cunei Liudari Cyrum conspicicn-
tcs , ct pie agcntium multitudo exultat lohannis
ediscens pracconia. Porro cx cvangclicis cst ct Do-
mini vocihus no])is vcr])i principium ad aposto-
los prius edictis ; congruunt autcm onfcrri Cyro
nec non ct lolianni martyrihus , et qui talcs fue-
IN S.S. CYRUM ET lOII. 2.'>

Tua/v , xaJ ToTc (JHt^ g)tg/vo/c roiouroic 7r^0(7<pi-

pia^ai' ufjLilr^ iarl ro (pdoq rou KOfjfj.ou xa/ to

aXac, rYi^ yiic o) rpt(j[xaycd^tot , ro (po^c ro /x'/i

^uofxivov , yta) aXac to [jLyi [xwpatvo/iivov , to cjj^wc

To /z>} G(3ivvu[JiiVov '/.ai ttXac To ^x>7 f;^6t; /3aXXo-


fjLivov , To (pwc TO axo//x;i7ov xa/ to aXa^ to axa-
rairdryirov , <pwc to ag/ Oio)pou[Mvov %at aXac
To ae/ (StjS^ooGzofxivov , (J^wc to ^datv yXuKU-

rarov ytal dXac, ro ^datv ipadfiiov ou yj:t)^tq

xat Xoyo(; y^apFfoc l^yifxoq , xa/ dfToc d^pcSJoc

y/viTat , cpojc QiofvoJGiav So)poufXivov , xa/ aXa^


<p/Xo9g/'av riyyoufLivov , (^wc "^o GY.orouc Xvr^-

ptov >ca/ aXac to twv fio)^avQivro)v iTrdffufxa ^

(poJC (pcoJi^ov rd d(po)ri(j7a xa) dXag iuyufxi^ov

re post illos. Vos vere estls lux mundi , et sal

lerrae , o ter beati : lux quae non occidit , et sal

quod non infatuatur ; lux quae non extinguitur ,

et sal quod foras non mittitur; lux quae non dor-


mit , et sal quod minime conculcatur lux quae ;

semper videtur , et sal quod semper comeditur ;

lux universis dulcissima, et sal cunctis amandum,


sine quo et sermo gratiae desertus , et panis in-

comestiLilis ; lux Dei cognitionem donans , et sal

deitatis amorem patrans; lux tenebrarum solutio,


et sal eorum quae infatuata sunt condimentum ;

lux illuminans non illuminata , ct sal bono sa-


liens humorc ,
quae boni non sunt humoris ; lux
»1
26 LAUDES

TCfc Sva^xPfJ.ci , (po)q SiiAifx^^ '^^ oLTOTTa kol) aXuQ


GUG^piyfov Tct izXvra' m ^uvoo^i^o^ dyiMv , ^i^

'/}<; To Qi7ov 6aviJ.d(^irai' ^aufMaaloc; ydp ovTw^


Qiog Iv rcHf; dyloiq aurov' a> ^vvo)^iSo<; fJ-a^-

Tvpojv ^ Si^ yjC zoG^o^ (patS^vvffar d> ^vvojpi-


oo<; Stytaioov ,
(5"/'
^g 6 (Sioq ytaivi^irat' ca ^vvo)-

piooz 6aio)v ^ St^ y\(; yi tt/oT/^ Kparvvirat' w '^v-

vo)pioo<; oX(Sio)v ^ Si^ yic, ivai^ilq fJL^faXvvovrai'


0) ^vvoopiSoQ (^nXooroiv , Si^ -/}<; y\ TrXdvyj ^i^i^i-

rai' 00 ^woo^ioog Svvaaroov , Si^ y\(; 6 Std(3oXo<;

pyiaGirai' cb ^vvo)^iSo<; oTrXtroov , St^ y\q ycoXd-

^ovrai SaifjLOVic' w ^vvoo^iSo^ iva^^oiv ,


^/' yi(;

TTOvlovrat rd i'iSo)Xa' yaipotc, ovlo)q w ^vvoo^lt;

\ipa ytat Oico irapovaa ^a/ (3poJo7q Ta zpzirrcf)

dcpravata rcdarguens , et sal dissoluta constrin-

gcns. O l)i(i;am sanctorum ,


pcr quam divinitas

Jiabctur mirahilis, mirabilis cnim est rc vcra Dcus


in O Ligam martyrum pcr quam
sanctls suis. ,

mimdus hilarcscit O bigam iustorum pcr (juam ! ,

vita rcnovatur O ])igam sanctorum pcr quam


!
,

fidcs stal)ilitur O bigam opimorum pcr quam !


,

pii magnifKantur O bigam acnudalorum pcr !


,

quam crror cvcllitur O bigaiu polt^utium pcr !


,

quam dlabobis rumpitnr O bigam armatorum !


,

pcr quam torqncntnr dacmonia O bigam pio- !

rum ,
pcr quam in profundum idola dcmcrgun-
tur ! Avc o rcvcra sacra biga ,
quac ct Domino
S.S. CYRIJM ET lOlI. 27

(3^a(3iuouaa' -xcii^oi^ w ^uvo)p\z Tifxla , g^ oupa-


voif [jLiv ouaa xai ry^v yyw outc ^aoaGa' yalqoir^
0) '^uvcoqk; ayia ouv dyyiXotq y^opiuouoa y.ai

dv^^Cf)7rou^ InonTiuouoa' 6vro)q d^iojq dy.cjcT^

Tou GO)ly!^oc; ufxdc iyao^iMaC^ovJoc jtai fiiyaXo-


<po)vo)c ytnpurJovTO(;' ufxn^ loJi ro <po)<; tou jcc-

Gfxou y.a\ t6 dXag t>?c y^<^' ^^^ ^<^ dXyi^ivoij


(poffoc <po)7t^o[JLivov , xa\ aXac i^ auTou tou ov-
TO)q dXoq doTuofjLivov , Jcai (pojTi^ov dyt^aipvd)Q

Tou<; 7n(j7?,uovTat; , )ta) dffuov Stapy.ox; tou<; yz-


gaipovTac.
ta. riw^ ^g Tyi<; dXuTOU rauTyiQ SudSoc fxy\

QaufjLaGcofjLiv Ty]V ouvdcpiiav \ yi ttwc Tauryic Ty\(;

'^ivyi^ aui^uUac, Tnv \vo)atv fJLyj So^doMfxiv ; opo)-

pracsens cs , et mortallbus nioliora concedls ; avc


o blga lionorabilis , quae in cae!o niancs , ct ter-

rain non dcscris ; ave o I)iga sancta ,


quae cum
angelis cliorum tlucis , ct homincs pcrspicis. \ e-
re utique tligne autlitis vos Salvatorcm laiidan-
tcm, et magnisone praetlicantcm atcpic tliccntem:

vos estis lux mundi , et sal tcrrae ; lux a vera


luce iiluminata , et sal ab ipso qui vere cst sal

contlitum , et iiluminans purc credentcs , ct con-


diens opime laudaiites.
11. Porro fjuomodo insoluljilis liuius dualita-
tis nt)n miremur conexionem , vel quomodo atl-

mirantlae huius coniugatlonis gloriosam non dica-


28 LAUDE.S

//£v yap ixihvfa ra a/x/>t7a , 'A>ai dXXyiXoiQ avii-


/^avTa Ta dXXy,\otQ dGVjj^j3aTa , ;ca/ xpa^ivra
Ta dy.para ^ xai c7'j/7,7rXaxsvTa Ta acj^vTrXgXTa ,

xa; 2/p;;vc:.'7avra Ta noXiixia^ zal (^/X/aorav7a

Ta avT/VaAa , >ca/ ev g)c auvovyiag yevofjLiva rd


yivio^ai tv SuaytoXaivovra' 6 (xlv yda y\v fxo-

vaafyic o Kv^o<; , xa) 'Iwavv^c (Jrpa!io)TyiZ Iruy-


yaviv' fjiiv ryiv \§'/ifj,ov ^ o ^l rdc noXii^ ISioj-
'/riv' fiiv T'/}V n^oc, Travlac, u^'av'/iv laTrovSa^^v
^iara rov up'/i'/,6Ta e/ SuvaJov ro i^ UfjLoiv fiffd

7ravT0)v dv^p(i)7T0)v zl^yiviuovric, , o h\ rov tt^ck;

dv^^oy^ouc, y\afUjd.^iT0 ^oXiixov' 6 fjAv rd "iSia.

mn» unitloncm ? Videmns cnim mixta ,


quae fue-
rant incommixta ; et mutuo convenicntia , quac
crant invicem inconvenicntia ; et tcmperata ,
qnae
erant inlemperata; et complexa ,
quac fucrant in-
complcxa ; ct pacificata , l)c]lantia ; ct amica fa-
cta , contraria ; unum ex convcntione l\icta ,
quac
unum ficri diflicile potcrant. Altcr cnim mona-
cluis crat , Cyrus scilicct ; altcr autcm milcs cx-
titcrat. Et illc qnidcm dcscrtum , istc vcro pcrsc-
qucbatur url)cs. Altcr paccm ad omncs custodirc
stisdcbat , sccundum cum qui dixit , si ficri po-
tcst ,
quod cx vol)is cst , ciun omnihus hominihus
paccm lia])cntcs ; altcr autcm hcilum ,
quod ad-
vcrsus homincs iit (I) , amplectcbatur ; aiter pro-

(i) CjJ. quod ad c.icloi ducit.


IN .SS. (.^Rll."»! Kl IfMf. 20
ro7c ^TOo^x^oiq d^iQY.6o7n(^i.v ^ 6 Si tgc fj.ri 'iSia

Ty) Tu^ccvviSi St^Q7ra'^iv' 6 fxlv (ptX6ao(pov (2iov

fjiifyip^xjcTo , h\ (piX6St)iov Tot^/v Strivuiv' o fj.i^f

oupavtov g/p^gv 'WoXiTiUfj.a ^ 6 og y^tvov layiv


Karaarjifxa' 6 fiiv Ta^ yjit(^ac, g/^ /xgTg/ac s^s-
Tg/vgv , ^g TT^ooc TO^a 'A.a\ iSiXyj jcal ^o^u )ta/

fj.ayatqav' o //gv tol^c 'HJgTrov-^oTac av-^f w^zzjol^C

Itxrpiuiv ,
(5^2 Toi.: lppo)fMivou(; 2TiTpoj^y,iv' y.ai

(juWyi(3Sy]v ilintv ^ 6 fxlv ovpavict) /Sau/^.c? guv-

gTaTTSTo , og i^tyitci) paatXit auvoj7rXi(^iro'

rtvog ouv ipTov 7] 0aufxa(j7yi rourojv yifoviv ivo)-

atq ; yj ri^ 6 ro otd(popov dviXoov xa/ auvdyojv


auTQur^ ilr ofM^votav i
t/c Si 6 ryiv dXyjOyl au^u-

pria, pauperibus dispergcbal; altcr vero non pro-


pria , tyrannitle tliripiebat ; alter philosoplilcain

vitam tlucebat, alter vero iutlicialem ordinem dis-


currebat; alter caeiestem habebat conversationem,
alter tenebat terrenam constitutionem ; altcr ma-
nus ad supplicationem extendebat , alter vero atl

arcus et sai^ittas et lanceam ct machaeram ; al-

ter homines patientes curabat , alter autem ho-


mines incobunes vulnerabat. Et ut summatim tli-

camus , alter cum caelesti regc construebatur , al-

tcr vero cum jterrcno armabatur imperatore. Cu-


ius itaque opere , mirabiiis liorum facta est uni-
tas ? vcl quis tiiversitatem abstuiit , et eos ad uni-
iatcm collcgit ? quis autem eorum cst ,
qui veram
30 LAUDES

^'/av avTOiV apfMoadfxivoc, ; h otiXov ort Xp/crToc

^ioq yjfJLoiv , o ^oiMV fxiyaXa Tg '/.a) l^aloia ,

ev^o^d rz xai av2^/%v/aa7a , 6 Xvrja^ rou cppaf-


fxcu ro fjLiGoru^ov /cal g/c 2V ouv^yiGac, dfx^ori-

pa , ToT^ avw Ta jcarw (7L;va4ac , /ta) toT^ oJ-


gavloK; Guviviy^(jiV ra i'Tsiyiia' o dyayoijv ra

TtXavoyfxiva ^^o(3ara y.ai rolc, fxy) ^Xavyi^iiaiv


ouvd-^az , ytai Iv l'/. ndvroiv Ipyaadixivoc, iTnlfi-

v/ov 6 yy\v fjXv dfyiXoi^ , oupavov S^ (Sccfcv dv-

^pojTTOig nu^afiivoc^,

t(3. YA^o)fxiv y.a\ yifJLt7<; fxird rou -^laXXov-

Toc TT^o^pyirou ryiv Xu^av dpfjLOGaffeQ Kupou zai

^lo)avvou ryiv 9s/av opwvTsc (yvvd^piiaV ovJo)c, au-


ryi y\ aAAoto^aiQ ry](; ds^/ac Toy u-^ialou , oi YiC,

coninnctioncm aptavit ? an procfil dubio Chrislns


dominns nostcr, qul facit magna et mirabilia glo-

rlosa et iiivestigahilia ? qui solvit medium parie-


tein maceriac , et colligat in unum utraque ; qui
snpcrioribus infcrlora inscruit et caclcstibus tcr-
rcstria contulit ; qul rcducit errantcs oves , ct bis

qnac non erraverunt adunat , ct unum cx omni-


bns cst opcratus ovilc ; qui tcrram quldcm an-
gclis , caclum autcm pcrvium hominibus fabrica-
tus est.
12. Dicamns cr^o et nos cum psallente pro-
phcta lyram aptantcs, ac lohannis et Cyri sacram
vidcntcs concxloncm : vcro hucc cst iinmuLatio
i\ ss. rvntvi r.i loii. ,'M

01 fxo)po) ao(pi'Cpvlai , jcai fjLOjpaivouGiv o'i ao^po)'

Tolot' ^r >?c cO^iiir dXiiuovlai , 'Kai liKoJVOUV-

rai nXMvai , x.al X/i^Tai XyiGTiuovTai' auTyj ri

dXXoiMGtc TiiQ S-cif^tac tou u-Jf^tGTOU , ^r yig oi

TU(pXoi avafSXi^wouGiv , xai TupXoi oi (SXinov'

Tic, yivovTai' St^ r.c luXoyouatv ot (^Xaapr,^ot ^

y,a\ SiSaazouatv oi aTTaioiUTOt' o/' yjc oi Jdtco'

Tat ^aufxaCpvTai , '/.at ot Xoyotg au-x^ouvTK;


yXiua^^ovTat' St^ ric, ol dypdix{xafoi p-ziTo^iuou-

aiv , rial o\ pyiTOpiq dygotxicpuatv' auTyj y\ dX-


Xoiwatq Tyi<; S^^tac; tou U'J^iaTOU , o/' yig /zutw-

'^(iuouatv TrXovatoi y,ai nXouTouatv o\ mvyiTK; ^

St^ yiQ Suvafoi ixh yiaQivyjaav /.a) daOivtHg Suv-

dcxtcrac cxcelsi ,
per qiiam plscatores iiistar pi-
scium capiiintur , ct telonarii vecligalium more
sumuntur, et latrones ac pcrsecutores latrocinium
ct pcrsccutionem patiunlur. Ilaec est immutatio
clcxtcrae excelsi ,
pcr quam stulti sapientcs effi-

ciuntur , et infaluantur sapicntissimi ; per quam


cacci illuminantur , et qui vitlcnt caeci fiunt ; per
qnam bcncdicunt blaspliemi ct discunt ineru- ,

(liti pcr quam idiotac in admiratione habentur


; ,

ct qui in verbis gloriantur merito dcrldentur ;

pcr quam iliittcrati rlielorizant , et rlictores agre-

ste loquuntur. liaec esl immutatio dexterae ex-


cclsi ,
per quam paupcres elliciuntur , locupletes ;

ct ditantur paupcres ; per quam fortes intirmati


32 LAUDES

afxiv ^ipt^c^vvuvTar avryi v\ dXXotooaig tyk; Si-

^iac, Tou v-^iaTou , o/' '/](; yi (iJii^a TToXurtzvoc

Tc&i] amvoz y\ ^oXunzvog ylviTat' ^/' r,<; ^uv-

ciGfat TMV QpovMV 7tauz\y,ov7at , jcal tttoo^^^o) Kcit

TTiViiJiQ aTTo zoTTpiaQ dviGTavTai' St^ yiQ o^yi ytai

(^ouvo) TiTa^itvoJVTai , Tcat al (Sa^elat xotXd-

SiC 7rS7rX?fpwvTa/* Si^ yig l^iaouTai Ta a^coXtd ,

xai a\ Tpayiiat TpijSot iuSuvovJat' auTy} toivuv


yj dXXoiooGtt; t>ic Si^td^ tou u-^ialou , St^ viq Xu-
xoc dpvica GUv(36G'/,ffat , xa) Trd^SaXt^ xa) Tau-

poc 5ta/ fJLoaxd^tov dfJLa vifJ^ovJat XiovTi xa/ utto

fjLty.^ou TratS^iou iTOifiaivovTat' St^ yjg d^'^o<; ku)

^ouq '/.a\ Xio)v la^iouGtv d^xupa^, zat ilpyivaioo^

sunt , et infirml acclncti sunt robore ; (per quam


satietas esurlt et esurles satiatur (1).) Haec est im-

mutatio dexterae excelsl ,


per quam stcriiis fccun-
da , et inultorum natorum mater efiicitur infecun-

da ; per quam potentes a soliis deponuntur , ct

pauperes et egeni exaltati de stercore praesldent ;

pcr quam montes et colles humiliantur , et pro-


fundac rcplcntur convalles ; pcr quam aequantur
prava , ct asperae semitae planac constltuuntur.
Ilacc cst itaquc immutalio dcxtcrae cxcelsi ,
pcr
quam lupus cum agno pabula sumit et pardus ,

cum hacdo qulesclt et taurus atque vitulus sl-


,

mul cum leone pascuntur a pucroque parvo mi-


(i) Ilaec cxcideruiit a texlu gracco.
;

IN SS. CVJ\U.n KT lOll. .13

utjTMV Ta ^aiSia ouvayiXaCpvrai' oi^ nc ^"^^

rocJyXyjV dG^iSojv Kai '/.oijyiv iyyovo^v auro) v

iTTtpdXXii ^gipac d(popo)q rd VYinia' anoXKunv


ydo ol o(pcic atira h TcayiOTrorciv ouk loyjjoufjiv'
aury\ ouv ovro)c yi dXXoio)fjt(; ryjc Oi^iac rou
u-^ioJou yia0io[yi'/.iv , '/i rtq y,a\ Kuoov Jtal 'Iwav-

vyiv gJc ofxovotav iiyayiv , Ttai ilc ioriav fxiav

KarooKyioiv , aai dOXo) ivi rrpo rou nXouq l'/,o-


Ofxyjoiv , JcaJ ^o^?; fita ixila ro nXoc loo'^^aoiv ,

xai ori<pav(p ivt rouq viKyipopouQ irifxyioiv' dno-

oroXiycojQ yd^ rov ^pOfjLOv nXioavrac Jcal ryiv

Triortv ryjpyjoavrac roov a7:o'/.itfj.ivo)v roHc rotov-


rotc onpdvoov yi^io)02v,

nantiir ; per quain ursus et bos et leo comcdunt


paleas , et cum els pacificc pueri congregantur
per qnam supcr foramcn aspidum , et cubiic na-
torum aspidum , mittunt manus suas intrepidi
parvuli ; perdere quippe serpentes eos vel male
facerc minimc praevalcnt. Haec igitur immutatio
quae etiam Cyrum at-
dextcrae excclsi constitit ,

que loliannem ad concordiam duxit et in una ,

domo locavit ; et certamine uno ante finem or-


navit , et gloria una post mortem glorificavit , et
corona una victoriosissimos honoravit ; cursum
namque apostolice consummantes , fidemque ser-
vantes , coronas quae huiusmodi sunt repositac
merucrunt,
3
;

34 LAUDES

ly. Ou^i 7rpo)y}V fxlv ol fxcizaptoi tt^oc olXXt^-

Xov<; ro7<; toottok; Zfxaxovro , ouri TroXiriloiv il-

yov avJlnoKov' il >ta/ fxovaafou fxlv 6 Kupo<; ro

cxyifMa , arparioirou o« aToX?jv Mwavv?jg rifi^i-


c/^iro' xa) 6 fxlv iT^o^drou , 6 h\ Xukou So^av
iviSiSuay.ovJo' cifxcpo) ya^ IrFTiv /gpw, afx^po) dfa-
5"^ , dfJL^pct) dXyi^tvM , dfx<poj dfiifx^ro) , dfjL(p(o

Stxaico , dfJt,(poi) ^toail3>l , dfxpct) aJta>t/ac ava-


ttXio) , vdfjLOU Tg ^iiou jcal ^i^ayj^q zai ^poa-

raffjicnog , w^ ro riXo<; aurwv IfiapfupyiGiv , Ka\


ra OioQev ooQivra ya^iafxctfa' ou ydp roaourov
aurou^ ro G^x/ifxcL Stixgiviv ^ oaov yi Triartq auv-

iz^tviV ourt roGourov aurouc, ro l^dyyiXfxa


^tiyjjjptaiv , oGov Guv/tisriv aurouq ri iuai(3iia'

13. Scd nec prlus ))eati isti moribus inviccm


impugna]>ant , ncc convcrsationem sihimet habe-
bant contrariam ,
quoniam monaclii Cyrus lia])i-

tus , militis vero stola loliannes circumdarctur


et ille ovis , liic vero Inpi pclle indueretur ; utcr-

que enim sacratus , uterque bonus , utcrque vc-


rax , uterquc sine macuJa , uterque iustus , uter-
que Dei cultor , uterque simplicitate lej^e ac di-
scipllna scu praeceptorc pleuus ,
quemadmodum
finis corum et divinitus eis data cliarismata te-

stimoniuni pracl^ucrunt. Non cnim illos tanlum


Iialjitus disccrncbat, quantum lidci collocalio com-
para])at; nec lantuni rcproiuissio scparaJjat, quau-
iiv ss. rviu;.>i ki* lon. 35

ouTi rofjavTnv auroic a\ Tiyyai i:a^iiyov oia-


GTaGtv , 0G'/iv )ioivo)viav auroic yi i^knK; ly^apiL^-

TO' ol ydo TYiZ atJT^C 2%0/jl2VO/ TTiGTiOJC , 0(10101

)ta) ToT^ TpoVo/c fiVT^GOvfai' xai o! ^//av aG)iouv-

Tic iUGil3iiav , 'ujpa^g/c di^ dya^ac, hiaiJSpdT-


Tovrar jca/ ol tt^oc IXni^a tyiv auTvw dno^Xi-
TTOVTec , To/c auToic g^%2/p?7/xacr/v }ic')(^p'/ivTat.

iS. "OOiV 6 Xo/a7oC TWV OXOJV OiOC ^Ct/ TOl>

TTavToc ^iG7roT'/ic ^a/ TT^UTavtc , TrdvTa ilSoJC

TT^o tHc auToiv g/c To ilvai yiviGiO)c , y.apSta^;

Kai vi^QObc ipiuvojfjLivoc Jta/ a/iot[xy}TOtc ofjLfxa'

civ rd ytoucpia twv dv^poiiroiv ^iojfjLivoc , ^axiooc

^d^av /x/av toJc (/^dpTupac Tiyayiv , ;ca/ GiBac


Iv dfJi(polipotc ^iSco^yiTat' airpoGooTrdXTiTrToc fap

tuni cos pictas copulabat : nec lanlam hls distan-


tiani artes praestabant ,
quantani communionem
spes (lonal)at. Qui enim ab eadem sunt habitu
fidc , similes cpioque et moribus (icnt ; et qui uni

pietati stuJium impcnderunt , eisdem etiam acti-

bus operantur ; ct qui ad eandem specicm inspi-


ciunt , cisdcm utuntur annisibus.
1 4. Unde Christus omnium Deus et universl-

tatis dominus ac modcrator ,


qui cuncta novit an-
te quam ut essent ficrcnt ,
qui corJa scrutatur et
renes ,
quoniam non dormientibus oculis occulta
liominum inspicit , ad unam gloriam mari^rcs
istos pcrduxit , et unum utriquc contulit culUim.
36 LAUDES

iariv >cp/T?^^c j ^ct] aTciQfMov oixaiov , v.a) ^yyo-


GTariiv oloiv 70 or/.alov ^ ^tara tov ^i^iov '/.ottov

za) Tov HStov auT(Sv iJLtaOov X^^f^tZpiiivoc,' o^iv


J^upou Ti Tiat ^lojavvou to ofjLOTifjLOv Iv dpsTalg
g7r/o"Ta/x£voc , >ta/ 2va ra^pov dficpoTi^otq ifSpd-
(Biuaiv , il<; To Wdpytou tou Qiiou GzfBdaiJLtov ts'-

ixivoc,' xdKi7Qiv Si^ dvSpoq luayl^iXf/ou ILu^tX-


Xou T^iz iUG2J2iia(; umpixa^x^ou xai zyjpuKog Trpo^
ViMV iUayfiXlGTMV OfXoJgonOUq fJLlTiafyiGiV fJidp'

TU^ac, , y.at tcov anoaToXoyv y.a.TiGTyiaiv yiiTovaz'

XOipTC^iiv ^ap auTOuq iuayyi\taTo)v h dnoaTO'

Xo)v oux iypiviV oTi fxyi Ttq to Std(po^ov tcov

XO)^tafjLO)v auTolc liriTiiyj^zv.


Est enim sine personarum acceptione iudex , et

pondus iustum est apud eum , et statera quae in-

iusto nutui non inclinatur ; fjui unicuique lil)ra-

re novit quod iustum est sccundum suum labo-


rem, cique mcrcedem propriam donat. Hinc Cyri
loliannisque pariiem in virtutibn.e sciens hono-
i'em , unum ctiam contulit utriquc in sacratissi-
mi Marci cclcbraiido tempio scpuiclirum ; et liinc

per evangeiicum virum Cyriiium scilicct , illum


piclatis propugnatorcm , et praedicatorcm a tem-
plis evani^clistarum cvangelistis moribus coacqua-
ics transtuiit marlyrcs , ct apostolorum vicinos
constituit: nam eos cvani^ellstis vel apostoiis se-

parandos non duxit ,


quia ncquaquam virtulis di-

\crsitas , iiitcr cos scparatloucm induxlt.


,

iN .ss, cYnini KT um. 37


/a. 'AXXc6 TCL fjLiv rjjoXXoic varipov ^povoic
in^d^iJiTO , idiohoaiotj rou ixiytpou PcjlgiXiuovIoz

y,ai Ku^iXXou tou [x^yclXou rov 'AXg^avo^g/ac


^povov lOuvovTor/ Txqo)>\v oi y\oyi tou •&gou xai
TTaTQOc To av^^oinivov yivoc otKTiipavToc ana-

T'/\ Saifxovoi^v (pOiipofxivov ^ xal g/c yyi'^ IXmvcoc


zlXUGnMfXiVOV Iv OXOTil (pgiVcHv TTOpiUOfXlVOV T^

KTiait ^alpzuov irapa tov xr/aavTa , xai ht^ ulou

hiSoOZOTOOC ^iGfJLOV uc ^OYi^itav , }Lat TOUC hi-


Sopiivouc vofxouc hta tyic ivTcfKnc 5 //aXXov (Je

ota TVic avtfpojTnv/jC 7t§oc Ta Tra^y) poTry^c aaUi-


VT^GavJoc , x-al [jl'/\ huvafxivou oc^^itv ixiivouc hi'*

ouc y^a) hi^ dyyiXoov ihiSoip-ziTO Ttat %2/p/ //£-

airou 'Nioouaioic iTiOiiriGlo' 'Jioyi o\ TrdXtv fiffa

1 5. Sed Ista quitlem multa post tempora gere-


Lantur, Thcodosio vidclicet minore imperatore, et
magno Cyrillo sedem Alexandriae modcrante, cum
videlicet iam primum Dcus humani ge-
et pater
neris fuisset misertus ,
quod seductione daemo-
num pcriebat , et in terrae caeno miserabiliter
volutabatur , in tenebrisque sensuum ambulabat
et creaturae magis quam creatori serviebat , per
filiumque legem in adiutorium tribuisset ; et at-

tributa lex ,
per^nandatum immo per humanum
et proclivem ad vitia nutum , infirmata fuissct et
non posset illos salvare ,
propter quos etiam per
angelos data et in manu mediatoris , id est Moy-
,

38 LAUDE.S

vofiov 'iai Tov vofJLoOiryiv Xp/cr7ov yivvd)\iivov iz

yuvatzoc ,
yivofXiVOv vtto vojxov , £/Ctog/x4avToc
Tcv g;c TYiC, Trdf^iyiyjr auTov (puGiwt; Uvv/^oic, avu.-

Ts/Xavra , ;cal oC ou ra TravTa Tr^izoiny.iv , tov


aiSio)r aurco GUvi^^iuovTa xa) T'/iq ou'4 aiSiou
GUVOi(J<UJ0^0VTa '/CTiGiO)(;' 7,0-/1 oi '/.a\ aUTOU TOU
oiGnoTOU "XgiGTou Tnv g/c 'yifJ-af; or/,ovo[jLiav ti-

XiGavfoQ , y.a\ tyi^ auTOu GcSIvi^ioo^ouf; svavSpw-


iryiGio^c, Tov /dcottov 2'/,7rXyi^o)GavTOc , '/-ai to tt^iv

a7ToXo)Xoz otaGO)Ga'^oz 7rpo,5a7ov, Jtai toT^ l^iotq


cofxotc o-xoufiivov TO) TTaTp/ TTjOO^TgvgTy.avTOc , Jtai

fjiaXXov 27T a.uTO) -/) i^\ to7<; 2V2v?jJtovTa gvvsa

To/c ou TTaOouGtv T/jv dTTMXtiav yaigovTO^' HS'/}

oa T>jv f/c ojJpavov j5^7v zatviGavTOQ avoSov , xa\

s\ , lala fuerat : ct riirsiis cnm iam post legem ,

etlam legis latorcm filium scilicct factum ex mu-


lierc , factum sub lege misisset ,
qui ex paterna
ipsius natura ortus est , et per quem omnia fecit ,

quique perpetuo cum illo considet , sccumque ni-


liilominus creaturae non pcrpetuae dominatur ;

et cum iam et ipse flominus Christus crga nos


dispcnsationem complesset , et inimicum celeritcr

quidem dispoliassct , vclociter autem depracdatus


fuissct , ct ovem quae ante pericrat salvam fecis-
set, patrique propriis vectam humcris sustulissct
ct magis super eam quam super nonaginta novem
quae non perierant gratulatus fuissct; iamque cum
IN SS, CYnUM ET lOlI. 39

^YiV e/c TrapciS^iGov avo/^avTOC 2'iGooov ^ y.ai Tnv

i'/, rcicpou ^iSojxoTOf; avdfiraaiv' ii^ri cojryiplav iv

fjLiGM rrlg y/ic Tr^vravivoavroq , zai rviv aaXguo-


fjLiv/jV JcpoTa/wdavTOG QdXafrav , Jta/ tojv iv au-

T?7 ^paKovfm rd<; )tg(paXac y.afa^Xdaavroc, , za/

a-yx/o-TowTov <sjoXuyJ(paXov a^avro^ o^ayovra'

yi^yj ry)v ^ia(3oXtyyiv dndryiv aurou yai ro tt^og-

WTTOv iyyaXu-^avrog , yai glc tttl^^/v ra ypu(pta


Tot; Owpa)coc s/asXaVavTo^ , xal ^ecS^wxoTOc j5/x/v

27rdvct) Trarilv o^pim yat ayo^7ria)V yai TraayjQ au-

rcov ryic ^uvdfxiax;' yi^yi ^\ TrdXtv TnptQivJo^ Xp/-

crou (po^jSidv 277/ p7va rou ^^dyovfog , ;ca/ 3cp/-

;tov To7^ [jLU>cTyl^Gt TT^OG^yiGavloz ) )ta/ Ta 'XJciXyi

'\iXXicp r§U7:yiGavroc, , ilXyi(porog rl aurov rov

in caelum noLis ascensum innovasset , ct para-


disi aditum reserasset et resurrectionem ex sepul-
cliro dedisset ; rursusque cum salutem in medio
terrae dispensasset , et mare quod commovebatur
firmasset , et draconum qui in eo erant capita

confregisset , liamoque inde draconem illum qui


erat multorum capitum eduxisset , diaLoli etiam

seductionem, quae ipsius quoque indumenti facies


est, detexisset, et faciei eius portas aperuisset, su-

praque serpcntes et scorpiones omnemque virtu-


tem eorum calcare dedisset : cumque iterum Chri-
stus iam capistrum circa draconis nasum impo-
suisset , et circulum in naribus alligasset , et ar-
/j LAUDES

ccTrodraryjV '/a) (puydSa SovKov yzvofX2vov , y.ai

^i^^fjLivov yifJAv waTTsp (jf^ovQiov TratSto) Xao) to)

roij \ptfTrou vYiTTtaCpvri vilixavro^' HS» Sl fnii-

curo)xoro<; io)a(popou rou *Zvpo)'i avariWovroc; ^

xa\ rr,c, h oupavo^tc, IXaa^ivroc, olx^aiox; , xal


olxi7v TTporrroifroixivou ryiv a(^UGGov' nSyi S\ Xot-

Ttov y^ai rou roov dTroaroXo^v y.yipuypLaroQ ryiv ol-

"iiouixzvyiv (po)rioavroc, , xal rou ro)v dXtioov Su-


ytruou rov zocfj.ov ^o)ypa(pyiaavroz , >ca/ rou gtcu-

rorofjiixou (jfiiXazo<; ryiv dvahOyjrov nXdvyiv i'/.-

rifJLOvroc; , '/,ai navraxou ro c^nrov luayyiXtov


otayyiXXovloc; , '/.ai irdGyif; aapytot; opooayiz Geou
ro awTTi^iov' yiSyi S\ ryi^ rou Qiou (SaatXita^ l^

iiiilla lal)ia perforasset ; ciimquc apostatam et fu-


j>^itivum factum , servum sempiternum accepissct ,

atque nol)is vinctum quasi passerem ,


puero ,
po-
pulo scilicet ,
quia in ipso Christo parvulus est ,

tribuisset ; sed et cum iam lucifer qui mane orie-

batur cecidisset , et ab hominum habitatione pul-


sus , ha!)itarc iussus apud abyssum fuisset ; quin
etcum iam apostolorum pracdicatio tcrrarum or-
Lem ilhiminasset (1) ct sutorio scalpro insensa- ,

tum errorcm rccidissct et ubiquc sanctum evan- ;

j^clium praedicassct , omnisquc caro salutare Dci


vidissct ; ncc non cum iara et regnum Dci a lu-

(i) Adfh^ ex graeco ; ct vefrlculuni plscalorum mun-


diini vcn.TLiiin c3set.
m ss. CYnuw kt loir. /i1

iouSaict)V dpOiiayjc to7c e^JvgT/v to7c a)^tfxov au-

rolq Tov xa^^ov ^ioi ro) (iioojzori rrpOfj^pcQOU-

aiv ^ y.al tou ^iG7roTty.ou a/x7rgXwvoc TObc 'Ci?^<

rriv lv^iy.dTy\v ojpav ipyaTac dfJLiniXo^oy.uy.ac


i^X^ovToc' y^a) Tou maovToc i^C luyaiov d^ou^av
GTri^fxdifoc TYiV KaXriv au^ovToc au^yjatv' yai t'av

xa^7ro(popiav h gjcarov JtaJ i^yjKOvra ycai T^ia-

xovTa , ^iou S^tSdvTOc TO) G^iipavTi' /ca/ ^av'


TO)v irdvTa tto^Xouvtoov ra /o/a, xa) Xa^/?avov-
TO)v dvTi 7rdvT0)v Tov TToXuTifxov fxapya^ov' za/

Twv y^/TTgTwv opvio)v IttI touc ^XdSouc dyyivouV'


TO)v 'tou (Spax^c^TTopou Guva7no)C'

i^. JldXtv 6 S^d)iO)V 6 ayoXtoc t-ziv yticpaXyiv

Tw (STau^M (juv^Xaa^iic to ou^aiov iaaXiuiv'

(laels ablatum , et gentlbus datum fulsset ,


quae
fructum in tempore suo Deo qui dedit ofTerunt ,

et in dominica vlnea eos qui circa undecimam


lioram venere custodes et operarlos habuisset , ct

semen quod in bonam terram ceciderat , bono


incremento crevisset , fructusque oblatlonem pcr
singula , centum vel sexaginta , sive triglnta , Deo
qui semlnavit dedisset , omnesque omnia sua ven-
didissent , et pretiosum margaritum pro omnibus
accepisscnt, ad celsaque volantes aves supra ramos
parvi seminls , sinapls scilicet , habitassent ;

16. Iterum tortuosus draco per crucem capite


conquassatus caudam movebat , et hoc modo de-
42 LAUDES

aai roLUTyi (pojBilv rou^ ivai^ouvraz Ivofxi^iv'

TraXiv 6 vojcfi^ivo^ GTro^iUt; azoToq g^ io)(j(poQOU

yiVOfMlVOC, 5 Iv GZOTM GTTit^ilV Toi 'ISia TT^OGcTTO'

^it ^t^dvioc' ^dXtv Ta ttr^Tgiva Ta ougdvia to


^apd TTiv o^ov Iz Tou ytaXou a^mopioyc, ^iaov
TtaTia^tiiv yi(2ouXovTo' itaXiv o tviv Ei^av nXa-
v/iaac aupl^fiaTt , /ta) tov ^A^dfx TrotT^aag dvTt-
Qiov , Tov '^A/PgX (povzuaa^ ojg ^Uaiov , >ta/ tov
Kaiv d^iX(pou (povia Tiu'^dfxivoq ^ o tov ndXai
Xaov TTOtyiaaz (ptXoaapytov xa) dnoXia^at iruMa-
av.iudaac, ^C u^aToc; o tov Xa/x TiXiaac, ind-
paTov , jtat ToHq iv Xavav>7 tyiv twv yXojaaoov
iTTa^TviaaQ ^iaipiatv' o toIq dv^^oiirotc, TrXyi^u-

tcrrere ple agentcs existimabat : itcrum nocturnus


sator , tcncLrae ex luclfero factus , in tcnebris se-

minare sua (lesidcrabat zizania ; itcrum caelestes


volucres semen quod secus viam , ex bono sato-
re ceciderat , devorare volebant ; itcrum qui tcm-
ptat eos ,
qui sunt Christi ,
qui temptatus cst ct
viclt , tcmptare i^esticbat ; itcrum draco qui si-

bilo suo Evam scduxit , ct Adam Deo fccit con-


trarium ,
qui Abel occidit ut iustum , et Cain fra-

tricidam operatus cst, qui antiquum populum car-


nis feclt amatorcm , ct cgit ut pcr aquam peri-

ret; qui Cliani malcdictum patravit , et his qui in


Chalannc (I) rcpc^rti sunf linguarum consummavlt

(i) Jn codicis iiiargiiic C.hanalinri


,

IN SS. CYRIIM KT lOH. A3


vcLQ ra ^/'(J^wXa, xa) ^iou yo)oinac, tou xr/Tav-

Toc* rov ''iGQay^X Sii'>ar a-x^dpiarov , )cai rov


Oapaw o";tX>7^ov xal ari^arsaov , >cai tov /y.av

aiToXia^ai iroiyiaar^ uc, ipyifxov ^ rov ol UaXar-


T/ov g/^ dfjLiiXiycra ytufxara' 6 rouc^ louoaiouc
vofXM xa) 7rpo(py\raiz a7rg/0e7c ip^aaafiivor ,
xa/

To7c Twv gOvwv UTTOTa^ac l3SiXuyfj.aaiv' 6 (pOo-


vHaai ^ptafd) ro7g ijS^aioig ivOifxivo^ , za) alau-

^oSaat rov aoo^iiv aurouc, d(pixofXivov' 6 ry\v au-

rou au}co(pa.v7i7v dvainiaaf; dvaalaaiv , xa/ Tau-

ryiq Sto)>tiiv Ttai (poviunv rouc, xyipu-aaq.


/^. '0 rouTOK; ditaatv ou% dpxoufxivo^ ^ Ky-
pov uanpov irroXifxit za) 'Iwavv;7V touq fxapru-
paq Iv xaipo) Sto)yfxMv dvaXdfx-^avlaq , y.a/ Xp/-

divisionem, qiii multiplicavit hominil)iis idola , ot

a Deo separavit qui crcaverat ; qui Israelcm in-


gratum et Pliaraonem tlurum atque immitem ex-
hibuit , et alterum quidem perirc fecit in erc-

mo , alterum vero in maris immitibus iluctil^us ;

qui ludaeos legi et prophetis inobedicntcs fecit

gentiumque subiecit abhominationibus ;


qui in-
videre Christo Hebraeis suasit , et crucifigere qui
venerat ut salvaret illos ;
qui ipsius persuasit ac-
cusare rcsurrectionem , et huius persequi et oc-
cidere praedicatores ;

17. Qui his omnibus minus contentus , Cyrum


postmodum et lohanncm martyres debellabat, per-
hh LAUDES

q\ou oTpciTiojroLQ vira^y^ovTaf;' aXX yirJaTo tt^oc

ziVT^a XaxTi^wv 6 fJitXatoQ ^ y.a) dvt>i^rot<; GUfX'

(SaXXcov g/c TToXifjLOv' ZGTraro jjav yap poixcpalav

daroaTTrovGav . dXX^ ol fivvaiot ravry.v aurov

rv] '/caooia Ivi^tGOOV , y.ai ro^ov ^vyo^p-^dnov


^rdvvov dXXd rovro Oarfov tt^o
, ryic, ro)v fxiXtjov

a*inoXvGio)c, a^a ^^ayjoai ro^ic, nra^iOGiv gvv-


irptfSiv' Jcal Xdy.'/,ov wpvrriv , dXX^ iavfo) rov-

rov ya\ ov to?c dvfiiTaXoic, Mpvlnv fmpJvGi' ri-

XoQ Sl rovTGtc, dijjoxafjioov rolc, Gvyy.^ovGp.aGtv

zal "UjdXiv ^oXip.iiv fxyi ^uvdfj.ivoQ , ro7<; rort


rtfjLMGtv avrov TrpOGrdyfxara itapaotoooGtv , /'va

ralc, rovro)v fxtatcpovotc, p^gpa/v ah/Ct^dffAvot , ya\

sccutlonum tcmporc rcsplcndcntcs, ct Chrlsti ml-


lltes exlstcntes. Scrl supcrabatur , contrr. stimulos
"^
cod. um. calcltrando miscrrimus cum invictls praeMctos
aggrcssus in proclio. Etcnlm cxhibehat quldcm
romphaeam fuli^urantcm, scd fortes isti hanc eius
infigcbant cordl : ct arcum animac noxium inlcn-
dcl)at, sed himc maturlus quam sa£>ittarum forct

cmissio, una cum brachlis quac tcteiidcrant cou-

tcrcbant ; et lacum cfrodlcl^at , scd sibi liunc et


non suis contrarlls , id est martyribus , eirodic-

bat. Ad cxtrcnuun vcro fatij^atus coni^rcssionlbus

Istis , et itcrum puc^narc non valcns , his tunc cos

tradidit ,
qui cins ccrncl^antur honorare praccc-
pta ,
quatcnus horum tniculcntis manibus vcrbc-
IN SS. CVnlM LT lOII. 45
ryiv T(>)V /Sao^avwv /5/av ou (p^povTic , OrjGtuc cirj'

rff) y.ai GTrov^dc Tr^OGsViyxojGtv , >cal Oaov at^rov

aj)v ToTc aXXotg X'/iftu'^fjjfTt Sai(xoatv' vi rauTa


TTOtilv flYi ^OuXofJLiVOl , TyJC TTa^OUayjQ <i^^^'c ^TTO'

IxivojGt ari^yiatv' rouro Sl ^^aVac o TaXac '/ly-

voyiGBv ojc, ToHq fJLiv dyioic ^ooyiv ^po^^zvyiaiiiv

xpg/TTOva , ;ta/ <jTZ<pavouc, TcXoq ouyt lyovTa^ ,

kauTCtJ h\ ^dvaTOv /irrav ti fxilCova. y.o:] ^X'/i-

yy\v aldxyv/iC avairXiov.

lyj. ItUViXafj.jSavovTO ^ev ydp utto tcov dQioJV

01 Iv^eoi , Ato'/,XyiTtavQU Ty!^ pojfxalojv dpx^i^


(3a(7tX^uovTO<; , llu^tavou ^l Tnq dXi'^av^giojv
dp^xpvToq TToXiooi; , xa/ KaaGiou t'/,c iXXyjvfK'/)^

ratl , ciim tormentorum vim ferre non possent ,

sacrlficia ei ofFerrent atque libamlna , Deumqne


illum cum aHis praedlcarent daemonibus ; aut sl

haec facere nolulssent , instantls sustlnerent vitae

iacturam. Hoc autem gerens infellx ignurabat ,

quod sanctis quidem meliorcm vitam et coronas


non habentes finem conciliaret sibi autem mor- ;

tem superatione maiorem, et plagam confusione


refertam.
18. Denique comprehendebantur quldem ab
his qui sine Deo erant , hii qui cum Deo con-
versabantur, Diocietlano videlicet qui romani prin-
cipatus tcnebat imperium , et Syriano qui Ale-
xandriae praecrat civitati , atque Casslo qiii gen-
/|G LAUDES

a^Xrav ^^ Kavw/Sw ^av/ac ii^aTiuovTO^ [xiTa ryiv llg-

T^CU rOU ^lloU TCOV iUGif^MV IV ' AXi^av^piict


TroifMoivavroQ , 6 fxlv ngoc, av^§o)nouq o^fxoui; xa)

ctJaaT^ y.iyigyiixivouq ral^ [xaari^iv , ol Sl Trpoc

Tov TOUTOug ^a^orpuvovra ^^dzovra' auviXauL-


(Bdvovro Sl ou [jLOvov rolt; xriivouaiv , 7\v ydp
av Guroq 6 dyo^v aurol^ iKacpporigoq zal ou
fajXiiaryiv \yo)v t'av ^epz/xvav , aXXa nai <jsap-

Givo)v auTolf; dylo)v %opoc auvy.aTir/iro , rpilq


fap iru^^Xavov ycai (Jiyiryi^ yi rauraq iuai(^o}(; ;cal

ao)<pp6vo)(; (SXaaJ/iaaaa , 4^X^C d^viaaiiivo)v za)

I
arJfJiara^ y.a) XpioTw tw oupavlo) vup^^plo) fjLV7i-

aliuaaiiivo)v a/xtpoVepa* 6)V raura fiiv y\v ojc, (pa-

a) rd ovofjLara' Qtoycriaryi [jlIv yi n§o)royovoz ,

tllis penes Canopum vesaniae sacerdotio fiingcre-


tur. Post Petri divini ct piorum apud Alexan-
driam pastoris insigne certamen , ( duplex ab eis
* dcrsi
tellum cbulliebat *) alterum quidem adversus Iio-
m gr. ^
. .

mines crudeles , et crudeliter flagellis utcntes , al-

terum vero adversus hos concitantcm draconem :

compreliendebantur autem non soli ab interfecto-


ribus , crat cnim taliter cis certamen levius , et

nou multani habens sollicitudinem , sed et vir-


ginum cliorus cum illis rctinebatur ; tres enim
erant , ct niaJor quae has pie ct pudice gcrmi-
navcrat, dum scilicct animas ct corpora caste Chri-
sto caelcsti sponso ulraccjue rcgcrcnt disponsatac.
IN vSS. (.VRIIM KT lOfl. 47

groc >iX/)t/ac ^evTg xal ^iitaTOv OLyouaci' y\ ^\

fxiT^ avryiv QioSoryic irpo^jyiyo^iuiro , i\(^ Iroq


d(pt}tO[xivy} rp/rov ytai ^iytarov. Vuoo^ta ol y\

Ti^xP^laa [xffd rdq dfKpoliQaq IXiyiJo , gvoc oi

avTyj xa) ^iytaTOU itouz iTuyx^viv. WOavaaiav


^l yta) Tyiv pi&^v u>vo[xa(^ov Ty\v to ^ai^^ivtiiov

TOUTO y,a\ TpWKovov ^ivSpov Tr^oaiviyTcaGav Ka)


Touc 'i^avdyvouQ daTayyac, iiQ^{^i'\a.Qav d^pou-
nav' avTai Kavw/3w /xev or/.ovv to TT^OTipov , st/

KaTa yyiv SiaTpiSouaai , za) to t^c TrapOiviiaq

StafQiyouaai aldStov' vuv di tov ou^avov auTov


auv to?c iJ-dfTuatv UTrlp iua^^iiac dOXouatv auv-
'^^Xyiaav.

Qiiarum Iiaec crant ut aiunt vocabula , Tlieocti-

ste quiclcm primogcnita ,


quae annum quintum
(lccimum actatis agebat; quae vero post lianc erat,
Theodote appellabatur , tertium decimum annum
transigens ; quae autem post has utrasque nata
cst , dicebatur Eudoxia , unius cnim haec et de-
cimi erat anni. Athanasiam quoque nominabant
radicem quae virginalem hanc et trium surcuio-
rum arborem protulit , et rus quod spicas castis-
simas ahiit. Hae apud Canopum prius habilave-
rant , adhuc in tcrra conversantes et stadlum si-
mul virginitatls concurrentes; nunc autem caehun
ipsum cum martyribus habitant, quoniam et cum
martyribus pro pielatc certantibus certaverunt.
,

48 LAUDES

/3'. U^ovoia (5^8 Tov Jipicfjoil rov vvfxcpiou fs-

yivyirai , "iva ra7q roov dQXnrcjv ytaprioalc, ctv-

riGraGcaiv arofxo^^c^aiv aa^tvianpa yuvata ,

/cal ToT^ vvfxcpoGroXoig al vvfjL(p7,i gl^ vvf/.(po)va.

Tov ov^aviov GVViiGiX^ooatv' TrXyj^ovrat 5'g rov


vv{j.plov ro (SovXyjfxa^ Ttat dfxa rovq ts vvfjL(pji'

yo)fovg y.a\ Ta^ vvfx^pag Ta7c ovpaviatg Ix^i')^^'

rai naardaiGiv' ivrav^a fioi rriv twv fJLa^rvpoov

jBXiTrffi fiiptfivav , xa) rriv virlp dXXoov Iv rotov-


ro) ytatpo) (ppovri^a aroydaaa^i' ov fxovov ydp
v^i^ 2a!>Twv y\yo)vtovv o\ dytoi , aXXa >ta>cs/-

vwv ivi'^iv ovy^ yirfov lavlm Ihi^oUiiaaV i\ fnyi

rnQ apojv ai^Twv oXtJ^oryilt , v.dyiiivo}v alrioi yiv-

ojvrat n^oc, dai^iiav' dpa yap *ujpo<; iroaa rov

19. Provldentia praeterea hoc Ghristi sponsi


factiim est , iit athletarum perseveranti resistenti
constantia , infirmiores acuerentur mulierculae
et cum paranymphis sponsae in caelestem thala-
niuni pariter introirent ; impletur autem sponsi
vohmtas , et una cum paranymphis , sponsas quo-
que in caelestibus admittit cubiculis. Ilic mihi mar-
tyrum aspicitc curam , ct pro aliis in tali tempo-
re sollicitiidinem contcmplamini ; non enim tan-
tum pro sc sancti agonizabant , sed et propter
illas nil minus quam propter se formidabant , ne
pusillanimitate sua , ct ilharum quoque ad impie-
latcm cHicercntur auctorcs, Siquidcm , rogo , ad
iN .ss. rviujvi Kr loii. 'i^

TOTg xaipov oiiGOi [xipi'C,iiv auTOJV rriv hidvoiav ;

apa Trpoc Troaouc d^pavnc, XoyifTfxouc TraXardv

aurouc tots voixii^iTc ; dpa ^poc 'ZUOGaic tote

7TpO(T(3oXa7c TOU (pOoVipOU Kat fXKJOitaXoU TTpOG'

i^Xixovro ^auxovoc ; o /x£v yd^ oid(3oXoc rviv

TTanouGav igojc auroic ^^^yiv umrlOiro ,


)cai wc
'i^iov ro rou x6g(xou Oi6x,riGrov Gxy^fJ-d oaypa-
(p£v , y\Xiov yXuxuv opav dvanXXovra , G"gX>iV/jv

Tg fSXi^iiv Guv dar^aGi rov ou^avov xaXXovri-


^ouGav , dipo)v n ^^og-zivjov e%^/v ava^voiav ,

)ca) ^'^v 'rtraTg7v t;^v fUsafs.^oixiXov , 'SaXaTTav


ttXsTv t;^v g^pJp^^wpov , >ca) xp>7va/c x.a/ TroTapLOic

liTiJi^TnGOai , dvOiGi %a) XnpiOJGi ryjc y^iQ 27ra-

rdXXiGOai , Jcal twv g;c toJtwv xaoTTCov ryiv ano'

qiiot per itlem tempiis dlvlsam eorum fiilsse opl-


naminl mcntem ? vel adversiis quot invlsas cogi-
tatlones eos tunc extltlsse luctatos arbilramlni ?

aut quot putatis invidi et odicntis bonum daemo-


nis adnectebantur immissionibus ? diabolus enim
praesentcm vitam eis forte pollicebatur , et a Deo
creatam mundi figuram quasi propriam ascribe^
bat , id est dulcem vidcre solcm orlri , bmamque
cum stellis aspicere venustantem et noctis tene-
bras iUustrantem , acrisque desiderabilis babere
respiratloncm , et terram calcare pervariam , ma-
re navigarc spatiosum, fontibus ac fluminibus de^
lcctarl supcr lloribus tcrrae ct campis odoriferis
,

""4
50 LAUDES

Xav(jiv ^gimaBai' OaXaJTiot^; yovalc Ivfpu^av ,

xa? Tac, ly. Trora/xwv za^nocpoplac, yto^ivvoG^ai'

dtooSg6fjiOt<; ^rnvo'!/; Siarpi^pia^ai , xa) (^W6t)v

l^OO^i/JLOJV ix^^^^^ j3po)Giooc.

X. Kal rauTa fxlv 6 Sid(3oXo<; 'iao)q uni^aX-


Xsv , xai TToXXdxK; at^Ta y.ai tt^o to)v iTapovTO)v

dyoivo}v layjJViTo' ttiv ydp t^o^ov tou (3iou t>j-

pwv dvahyjwnoz , rap^a yd^ TavTvw ^td Trlq

^Tipv'/]^ To ^iiov '/ivt^aTO Xoytov , ox; Iv^dSz


^tdyojfxiv , TO)V IStoJV ^poafSoXcov ouy, d(piaTa-

rai , xa) g/^ cte) 7r^oai^x^[Jitvo<; %aTataxuviTat*


o\ Si TOVTOU ^pofjLaxoi 3ta) t'/Iq auTou y.ayJa<;

OipdnovTiz ) ^vpiavoq y^v 6 OiyiXaTo; za) oi auv


auTO) fjLuaapo^Q iXXyjvi^ovTS^; (SaatXtxol^ UTryipi-

exultare , et ex liis fructuiim refectionem carpe-


re , marinis foetibus ( frui ) , et ex fluminihus pro-
ductis fructificationibus saturari ,
per aera tliscur-

iia coJ. rcntibus volatilibus aleri "^


, et habilium escam
animalium persequi.
20. Et haec quidcm cliabohis forsitan sugge-
re])at , licet multoties ea et ante praesentes ago-
ncs ofTcrendo , confundcrctur. Exitum quippe vi-
tae observa1)at impudentissimus, et forte hunc pcr
calcaneum , divinum vidctur innuerc eloquium :

donec quippc liic dcgerc noscimur , a propriis illo

non ccssat insidiis , et sempcr acccdcns confundi-


tur. At vcro luiius propugnatorcs ct ipsius niali-
;

IN ss. rvp.u.vi i;i loM. r>1

rouvJic TrpOGTdfi^afjtv ,
(3aGcjivo)v fxlv dvox^iv vtc/i

yo^iuov , x-al twv yi7ntXy)fxivo)v ^avdioiv 4^X^*


kTovov dvdXvatv , ttXoutov n InyifyiWovJo ,
x-a/

d^ia^ Trapix^^^ g7rw/zvuv7o , y.a) noXtrdpx^iC ^J'

ypdcpitv dTTYiyyiXKov , xal A/oJcX>7T/avw v.aiaa-

pt yvo)pifJLOUC 7ro/g7v tGx^pi^ovJo , £/ Ta/c auTwv

'57g/(T'3"g72V XgX2Jo"2(T/V , Xa/ GifSctV OUV aUTOtQ

fjidXXov ^l Su(j(Ji(3i7v dvataxvvrojv ^oavwv xat


^atfxovojv fJLO^(po)fLaatv ^ fxdXXov ol dudlyivo^v dv-

Gpo)iTO)v Tr^^oadyitv npoGXUvyiGtv , )ta/ 6go?)c dno'


>taXg7v '^uXa zo)(pd nat avaio^^ira , >ca/ 'tzrpoc

rpo(py\v fJLOvov <usu^oq ;)^p;^(7/^gi;ovTa ^u^i yap

tiae fomnli Syrianus erat divinitus fulminandus ,

et qui cum eo execrabiliter paganorum rilibus ser-

viebant , imperialiumque praeceptorum ministri


tormontorum quidem indutias dencgabant , mini-
tantcs<|ue mortis resolutionem quae animas peri-
merct , et divitias promittebant ,
( ct dignitates

tradituros iureiurando affirmabant (1)) et inter


principes urbium inscribere poUicebantur, et (>ae-

sari Diocletiano notos facere affirmabant , si eius

dumtaxat iussionibus obedissent , et colere cum


illis immo vero impie agendo colere idola pate-
,

rentur ac daemonum formis


, magis autem dcte- ,

stabllium hominum adorationem obtubsscnt et , ,

Deos ligna muta et insensibilia , atquc ad escam

(i) Ilacc dcsiint in codice lalino.


52 LAUDE.S

auTa fnjapa^i^orat , za) roug olxilov^ l^piXxi-

rai TiHTOvaQ' y,a] Tai^Ta />t2v i^tiivoi Kai tovtcov

iXiyov TcXilova.
Ka. O/ Sl fjLa^Tupig tcov tou (jcjT'/i^o<; cpwvoiv

ag/ ixv/jfxoviilovTig , ytai Tcav auTou fxaO^iTojv ae/

fxiXiTa)VTi<; Ta pyifxaTa , toutok; tmv avTiTToKm

Tac ^poa^oXac d^iyt^ouovTO' '/ifxilc ^ap , gXg-

*)/ov , ct) SiycaaTa , tocc 0"^^ UTTOG^iGHQ 3ta/ ^w-


pgac >ta/ Ta^ toJ XaXouvJog o/' tJ^wv xa/ Tt^oG-

tcIltIovtoz t ooc (^XafSipag 7rapa/7oJ//.g9a fxdXXov

/ia/ oy>t g7ro(psXs7c' t/ rap o<piXyiOy\G{Jai dvSpo)-

TTo^ gav oXov Tov ytOGfxov Hcpoyioyi , t?jv og -^l;-

p^'/]V auTou Cy]fxio)iyi ; ;i t/ owag/ t;i^ 'y^%>''C olu-

tantnmnioclo ignis utilia nunciipassent. Igni nam-


cjLic tam ipsa traditis ,
quam proprios fabricato-
res attrahitis. Et haec quidem illi , et his phi-
ra , dicebant.
21. At vero martyres vocum scinper memores
Salvatoris , ac discipulorum ipsius verLa iugiter
mcditantes , huiiiscemodi hostium impetum re-
tundcbant : nos enini , dicel)ant , o iudcx , repro-
missa et dona tam tua quam eius qui pcr vos
praccipit loquens , ut noxia et non profutura res-
puimus, Quid enim proficict homo, si totum mun-
dum lucretur , animac vero suae dctrimentum pa-
tiatnr ? aut quam dal)it homo commutationem
pro anima sua ? aut quid proderunt substantiac
,

IN aa. CYRUM TT lOlT. 53


rou Tic dvTaXXayfxa ; yj t/ o(piXY\mi uTTa^yoV'

TOL 6v '/ifiipa (^Ufxou \ Yi t/ ^Mrjii t/c «VTaXXa^-


/ica ?j ro) ^io) g^/Xaa//a lavro) , e/c tpiv rtfiy)'/

rnc Xur^M<TiO)c ryic 4^X^^ afiToi; ;


sttx ro auro
yap a(p^cov xa/ avouc ano^Xouvrai , xa/ y,ara-

Xil-^ouGiv ^l xal dXXol^toic rov nXourov aurMV'


oun ydg 7] ho^a auroiv itc aSyiv aurolc auv-

y^ari^^Xirai , dXX" 6 rdcpoc, auroiv aloivioc o/Jt/a

auro^c yzvTiGirai' xai oupavoc, fiiv wc yivyirog


ira^iXiuairai , y,a\ waii m^t^oXaiov TraXatou-
fjLivov dXKa^YiGirat' yj^ovt)rAV fap g%wv t>jv auii-

7r'^^^v , xP^vt/tylv xa) ryiv Xuatv ilaSi^irat , ot'

av '^ioc, rourov o)G2i oipptv gJCTg/va^ xiXiu-

(Tg/gv* yiXioc S\ o'A,ortG^yiGirai , xa/ yi ciXyivyj

in dle fiirorls ? aiit quam dabit quls propltiatio-


nein suam, autpretium redemptionis animaesuae?
Nam slmul quidem insipiens et stultus peribunt ;

relinquent autem alienls divitias suas; neque enim


gloria eorum in infernum cum illis descendet
sed sepulchrum eis aeterna domus efficietur ; et

caelum quidem utpote fictum transibit , et sicut

amictus veterescens mutabitur , temporalem enim


habens compaginem , temporalem quoque solu-
tionem accipiet , cum Deus qui id sicut pellem
extendit ,
praeceperit ; sol autem obtenebrabitur ,

et luna non dabit lumen suum , cum is qui illum


quidem in potestatem fecit diei, hanc vero in po-
54 LAUDES

cu ^o)Gii To cpeyfo^aurr^g^ 6t' av rov fAv s/c


ap^^ctc Troiricac Tn^ rifJLipaQ , ryjv oi i]q ao;^ac "^'^C

vuy^oc, , ano:p'AV'/)Jai' d^i^iQ ol o)q <p6Wa (JU'/S,(;

7>5C ai'Jipiac a-^iooc iniTiGOvaiv ^ ot av Uioc, o

2iC (jyjfJ-^cl^oL za) 'jtai^ouz avrou^; (iifxivoz ^ouX'/i-

Tar y/i ^s za/ ra Iv auryi irdvTa '/i l^ u^aToq


%a) oi^ uoafo^ Xoyo) Oiou oi^afxivyi t'/]v Gvala-
Giv TrauGyjTat , or av j&QiKoi UcOQ o
fj,y)
g/^ >tg-

vov TTor/^Ga^ auT'/iv aXX' g/^ dvOpo)7TO)v zaTor/,y}'

Gtv' yi^ii ydp '/1


yifxi^a '/.vpiov o)c, vSKinTyi^; , Iv

y) 01 ov^avo) poi(^/ioov ira^iXiVGOvTat' GTOtyjTta


61 '/.avGOUfxiva Xu^yiGiTat , xal y/j /cal ra iv

aury} gp^a /.ar a'/a'A Girat , '/atvouc, ^g ouoavouc,


xai ;ta/v>?v ^v , xal ra litafyiKfkala auro) irpoG-

teslateni noctis ,
pronuntlaverlt. Stellae vero siciit

folia ficus ab actlieria catlent abside, cum Deus vo-

bierit , rjui in sii^na eas et tempora posuit : prae-


terea terra quae ile aqua, et per aquam verbo Dei
stabilitatem suscepit , cum ominibus quae in ea
sunt cessabit ,cum voluerit Dcus c|ui non in va- ,

cuum fecit eam sed in liominum babitationem


, :

aclveniet enim (bes Domini sicut fur , in quo caeli

mai^no inipetu transibunt , clementa vcro calorc


solventur , et terra ct quae in ca sunt opera com-
buretur t novos autem caelos et novam terram sc-
cundum ipsius promissa expcctamus : <|uae enim
videntur, temporalia sunt ; aetcrna vero ,
quac
iN ss. cvr\i;M F,T loiT. 55
ooxo)fxiv' Ta yd^ (^Xinofxiva ^ ^poa'^aipa' alo)-
via Sl , ra fx'/} (SXiTrofjLiva' anip ai\ XoU^ofxivoi ,

}tai oi^ iv^Ufjiri(7iO)c lyowir , /al >cX>?^ov /o/O'/

g%g/v TnGJiuovlic t
aaTriXot Oio) xa/ d[MO)fJL7i7oi iu-

^iOyivai GTTOU^d^ofjLiv' (5'/'


Tac (^aadvouq Ufxojv

ou (poj3oufjiiOa ^ xa) rd<; dmiXdq ou SiSoUafXiv'

fXY\ (polSilaOai fap djro ro)v dTToznvovroJv ro ao)-

fxa , T^v Sl -^uy/iV fxy\ ^uvafJL2vo)v d^oaruvai ,

ifjidOofxiv' >ia\ rd<; u^Koayiaiic, ufio)v (^^iXurro-

fjLi^a , o)q yo)^i(^ouGac •&goJ xa/ Guva^rouaa^


rol^ oaifxoGiv' yt^ilrroug ydp yifiiv u^OGyiaiiq
'KptGTog Twv oXo)v ^iGTcoryiz ^i^oo^yilat , zXyipo-

vofxlav d<pOa^rov xa/ dfxiavrov' Jta/ dfxdXuvrov


)ca/ afxa^avrov nryjpyi^/cyivai Iv oupavoHq , xa/ a

non videntur. Qnae semper pensantes , et per co-


gitationem habentes , et nos sortem propriam ha-
bituros credentes , immaculati Deo et inviolati sa-
tagimus inveniri. Et idclrco tormenta vestra non
timcmus , et minas vestras non formidamus : non
timere namque ab his qui occidunt corpus , ani-
mam autem non possunt occidere , didicimus. Et
repromissa vestra execramur Deo se- , tamquam a
parantia, et daemonibus copulantia: meliores enim
nobis repromigsiones Ghristus hominum domina-
tor donabit , hereditatem videlicet incorruptam ,

et incontaminatam et inmarcescibilem , conserva-


tam in caelis ; ct quae oculus non vidit , nec au-
,

56 LAIIDES

c(pUa?^lxoC ouz toiv xai ovq ou/t yiytoumv xai iTrt

. xapSiav dvB^o)7T0u oux, avi(^yi a yiroifjLaaiv o Qgoc


Tc-Tc dyaTToyaiv aurov' iTriyilou (piXoi yivia^at

(iaGiXiojc, ou ^iXofjLiv ,
y^vof; ovnq lytXiKTov ,

za) fSaaiXitov tipariUfxa ^ l^vo^ dytov y^pyi^ia-

t/(^ovt?c 1 5^a/ Xaoc; ztq mpiitoiyiGiv' d^to^fxaGtv

ToT^ ^ap' ?^/x/v ouTc d^toufxiv GifxvuviG^ai , Qgoy


TToi^ic, UTvdpxovric, , y.a/ d^iac, y,ard ro [xirpov

T?C TriGnwc l^x^ovric,' iroXila^^xpLiq Ufxoov ouy, iu-

^uyoufxiv 2yfpd(piGuat , oupavonoXirat ruyyd-


vovJi(; , (3il3Xo) ^ooyjq dvayifpd^pOat TViGliuovric,'

o^iv y.at ^appoufxiv itmHv , ri^ yifJ^d^; ywpiGit


dno riic, dyaTryj^ rou Xp/jToJ; rou i/C Gxorou^
yiixdc, i]c, ro QaufxaGrov aurou (pooq [Xira(jfyiGav-

ris audlvit , ct in cor Iiominis non ascendcrunt


quae praeparavit Deus diligentibus se. Terreni
amici imperatoris fieri nolumus, cum genus simus
sanclum , regale saccrdotium ,
gens '•ancta vocati

ct populus in acquisitionem. DignitatiLus ,


quae
apud vos sunt, non poscimus decorari ,
pucri Dci
existenles et diiinitatcs secundum fidei mensuram
liahontcs. Principcs url)ium vestrarum non anhe-
lamus inscribi , cum simus caelestcs cives , et nos

inscribendos in li])ro vilae credamus; unde ct prae-

sumimus dicere ,
quis nos separabit a charitate
Christi ? qui dc tcncbris nos transtulit iii admi-
rabile lunicn suum : qui propter nos paupcr fa-
iN ss. cvniiM F.T [on. T)!

Toc* T0f7 Si^ yifJiac oa^xoL 7r7wp(^gL/(jav7oc, iv' rinic


fSjXour>i(70)[jiiv rrjv aurou ^ioryira' rou ^aviv
roc UTTip yifJLoiv , ha Odvarov yjiJH^c )tai (pOonav

d7ro(puyMiJLiv' OX/4'C toJ rriv dvOpojTTivyiv (pu^tv

puGafjLivou ro)v ^XfJf^iOJV ; nnvoyjt^pla rou oid

(jnvo^opiac yipLac sJc ry\v d^igiypa(pov aurou


jSaGiXilav lOuvovroc ; SiojyfjLoc rou SiojxOivroQ
Si^ y\[xdc yta) vi^yiaavJoc rouc Stoiytovrac , xa) ///-

G^ov yifJLlv rolc Si^ aurov StooxopLivotc ou^avojv


(3aGtXitav Soo^yiaavfoc ; Xifxoc rou ry\v yifxin^av

CMryi^iav ^itvaaavroc , Jtai XifjLOGOovrac yifxac

xa\ fxyiSi yoipojv r^o<paAC iu^opouvrac %opTa-


^ioOai , r^o(po)V dOavdroJV ifnrXyiaavroc ; x,ivou-

ctiis est , iit elus tlivinitate ditarcmiir : qui mor-


tiius cst pro nobis , ut mortcm nos ct corruptio-

ncni efFugiamus ; tribulatio cius ,


qui liumanani
naturam a tribulationc bberavit.'^ an aui^ustia eius,
qui nos per angustum iter in incircumscriptum
rcgnum suum introducit? an persccutio eius ,
qui
persecutionem passus est propter nos, et vicit per-

sequcntes mercedem nobis qui propter ipsum


, et

persccutioncm patimur caclorum regnum definiit?


an fames eius ,
qui salutem nostram esurivit , et

famem paticntes nos, et ncc porcorum cscas, qui-

bus satiaremur habentes , immortabbus escis re-

plevit ? An nuditas cius ,


qui in Adam miscrtus
est nuditatis , et stola prima nos induit ? an pe-
58 LAUDES

voc '^otj aivouvcov yifxa(; s^apTrdGctvToQi ixd^xcii^CL


Tou ru^gvTog unip 7\ijS)V y^a\ -^u^o^pQopou ^a-
"/ai^ac, 'Aiidc, SiacFoiiavTO^ i
TnTTiiapLiQa ouv , w^
cuoi ^avaToc,^ outi Qj)'/] ^ ouTi ayyiKoi ^ outi
a^yai , ovti IviOTMTa , out^ fjiiXXovTa , outi
duvd[xii(; ^ ouTe u-^iofxa ^ ouTi (3d^og ^ outi Tiq
xtigk; gTg^a , ouv/iGiJai yifjd^ 'x^oopiaai ccTro TYiq

ayaTTYi^ tou uiou tyk; Iv Xp/cjTw ''lyjaou tm zu-


pio) '/jfjLMv , otd To u^ipiyj)v ty\(; yv(iGiO)(; Kai

Tov u^wipfSaXXovTa ^Xoutov tyk; auTou <piXav-


OpoOTrOU y^YlGTOT^/lJoQ' Xai OTt flVl d^ta TOU vuv
y.aipou rd 7raQ}ipLocfa , )ca/ j5 twv TrapovTWv pooi-

oy}<; d^woXuGK; , 'Wgoz tyiv So^av tyiv ih yif^d<;

aTroTiaXuTTTiG^ai fj^iXXouGav*

riciiliiQi eliis ,
qui pcrituros a periculis nos eri-
puit ? an gladius eius ,
qui pro nobis immolatus
cst, ct a corrumpente animam gladio nos salvavit?
Certi ergo sumus cjuod nequc mors , neque vita ,

nequc angeli , ne(|uc pricipatus , ncque instantia,


ncquc futura , ncque virtutcs , neque altitudo ,

ncquc profunduQi, ncque alia alicpia creatura po-


tcrit nos separare a charitatc Dci quae est in Ghri-
sto lesu domiiio nostro; proptcr cmineutiam scien-
tiae , et abuudantes divitias miscricordissimae bo-
nitatis suac , cl quia non sunt condignae huius
*
tcmporis passioncs ac pracsentium fluxa refcctio
ad futuram gloriam quac revclabitur in nobis.
iN s.s. cvniiM rr loii. r>9

x/9. 'Vavryiv ifvoJXOTic t^v ayion ty\v (2gvX'/iv

oJ SiKd^ovnc, , xa) tov (ppov/ifJiaTOC uvtmv uya-


cdfLivoi , olyiOiVTic <5"2 ooc Xoyoic avTO')c /^gxa-

TniOitv dSvvaTOv ^ il fXYi xai Siaaoic TritpaOiHV


KoXdaiaiv , Iv Xofoic dpffyjv aXX' ovx 2v ipfotc

avS^iiav iy}iv avTOvc Xoytad[iivoi , (i^fxoTi^ac

avToHq rdc ^aadvovc, ^^oai(pipov , ^vo Tavra


TroaffxdJiudfjLivoi' tovc rg fd^ dfiovc ovtoj ttqcc
To Soytovv avTolc t^v twv i\So)\o)v Trpoaycvvyiaiv
dyiiv hofxi^ov , rd ti avvaOXovvJa za/ avvafo)-
vt^dfxiva yvvata , to7c to)v ^pofxaio^v avvi<piX-
Zea^ai alfxaatv' aXX' ov'/, l^tTiv'^'/iTat SdXtoc
^yipac ycaTa to Xoytov' Xp/aroy ^'ap afLcpoTi-

22. IIoc iudlccs sancloriim consiliiim a^noscen-


tes, ct eos prudentiae admirantes , arbitrantcscjue
quod verbis eos inflectere foret penilus impossi-
bile , nisi et intolerabilibus temptavissent suppli-
ciis , in sermonibus virtutem eos et non in opc-

ribus habere fortitudinem arbitrantes , crudeliora


illis tormenta inferebant , duo haec operantes ;

denique (1) taliter et sanctos, secundum quod sibi

videbatur, addacere ad Dcorum adorationem exi-


stimabant, et mulieres quae cum illis certaverant
et passae fuerant ,
per timores eorum ,
quae ge-
sta fuerant , simul adtrahere nitel^antur. Sed non
consecutus est dolosus capturam, iuxta quod scri-

(i) Dic videlicet.


00 LALDES

^ouc ^'uvccfxiv i'^ v-^ovc iv^uovroc , Ta TroiytlXa

Twv oizci^Mv S^rcppyifvuvTo SrSfua y.a) rcov afiojv

ai -vlup^al 77ic Trayiooc ax; oTpou^lov ippua^yi-

cav' 0)07:20 yap ra TnXayta ycufxara ralc ^^-


rpaic, irpor^pyiaGovra SiaXuirai , xa\ irXilov ou-
olv h zoucpoc d<p^o<; aTroSiiycvurai , ourooc KJpw
T6 ytai looavvy) ayplox; n >tat u)(j,coc ^pou^aK'
Xovrzc, o\ zoXd^ovnc, , xal irdaac U7np(3oXi>co)c
auroiQ loiav ^aodvoiv <uspoa(pii^ovric , d)C ou
7:po(j^aXXovric IfMVOv drr^azroi , u^o ryjc au-
ro)V (jJipporytroc Iv yLpialo) dvTooBoufjLivoi' y\ d)a-

TTip TTupyotc djrop^yirotc ^^oaayovnc Ta^ /x?i-

yavac o\ iroXiixtoi iaurouc, Saixd^ouat xai Xu-

[xaivovfat , xipSoc ouSlv ryjc iyyjcipyiGiO)^ g'%ov-

ptum est ; Christo enim iitrosqiie virtutr ex alto


inducnte , Taria iudicum rctia scissa sunt , et san-

ctorum animac dc laquco sicut passcr crcptac


sunt ; sicut cnim pclagi fluctus saxis illisi volvun-
tur , ct niliil amplius quam Icves spumac mons-
trantur , ita ct carnificcs cum Cyro et loliannc
fcrocitcr ct crudclitcr congrcdicntcs , et onmcm
suppliciorum spccicm illis nimium infcrcntcs, qua-
si numquam cum eis liabuisscnt conflictum , ma-
nc])ant incfliraces , a sta!>ilitate ipsorum ,
quac
crat in Chrlsto , rcpidsi ; vcl quasi cum turribus
quac dcvaslari ncqucimt hostcs machinas infc-
runt , semet cdomant ac devastant , et conatus
;

iN ss. cvRLM i:t joii. 61

T6C VTToarpicpovniv' ouro^c liriTt^ivTir to/V //c/p-


TL/a/v Tttc aixlrir^ o\ Syiixioi , iaurouc tw xa-

fjLaTO) ;taTgxo'57TOV , )tai p(j)fxa7^aiOTipouc, touc


Si^ofjiivouc il^yal^ovTO , xai t>i'c t^-^J^v tto^ouij.I'

voov iupyjGiooc afusiTuy/avov' o^iv ycai tou go)-

TYipoc a\ vu(Ji^<pai Odpaoc ayiTTyiTov ivhurjdfxivat ,

xa/ ^poq Traaac tou ly^^pou Tac opjxdc ottXi-


GafJLivat , )ta/ yivvaio)c Iv to) ^iarpo) txic ^l-
CTiO)c Tolc avTt^aXotc 'ZnaXaiaaaat , dzKtviic;

xa/ dyiipCiJTOt Toic yioXd'Cpu<stv ifxivov , ou to-


courov TMV fxaGTifo)v (ppovri^ouGat , oaov o\ fxa-
GTiCpvT^c gVaa^ov' y\ ydp roov ougavioov IXnlc »

xa/ Twv '57pO'n7ao'%ovTwv Kparaid xa\ dz^dSav-

Toc IvaraGtc , dv^^itori^ac aurdc diriSiiytvuiv'

sui lucriim nuUum liabentes reverlti rGvertuntur


sic et carnifices verbera apponcntes , sese labore

fatigabant , ct eos qui acceperant , rol>ustiores cf-

ciebant , et eorum quae dcsiderabant frustraban-


tur intentione. Unde et illae Salvatoris sponsae
insuperabili indutae constantia , et adversus om-
nem impetum inimici armatae, fortiterque in spe-
ctaculo fidei cum liostibus colluctatae inflexibi- ,

les et paene intractabiles poenas inferentibus per-


mancbant; non tantum de flagellis ipsae soUicitae,

quantum hii qui flagellabant patiebantur , labo-


ribus fatigati. Spcs enim caelestium , ct eorum ,

qui antca passi fuerant , immobilis ct fortis in-


,

(')2 LAUDES

nuvovTo.
zy. 'E^ujl fmoXu ol toiq (J^dprvGi (piXoviiy.yi'

^Ga.vTic, o\ Siy.d^ovJig , TiXoq yiTTyi^yiGav %a\ Toiv

^aaavm iiravaavTo ., y.ai Tac, fxdaTil^aq gTadav ,

ytai Tovq ^VGTyj^ac d^zppi-J^av , Kai viytyTizcav


avToig GTi(pavct)v yiyovaatv air/o/ , tov Std tov
^i^pov^ avTol^ imvifKavT^i; SdvaTov' yifxipav el-

;)^sv ^zTyiv 6 ^ap^ alyv^Tioic, fJ^^x^p ,


[ilav 8\

y,ai T^ia%ovTa o ^apa p(j)[Laioic, \avovdpioc, ,

OTg fxd^Tvpig ol (piXoy^^ioToi ^id Xp/cTov ^ap-

Tvp-r-iGavTic, y,i(paXa^ d^iTfX7i5'/jGav' ovtoo Tovg


w^tov^ a^X»GavTa(; fxapTV^ag xa/ Tovg vty.yiTt-

y,ovg GTi(pavovz dp^aaavTac, , xa/ Ta (2pa(3i7a

stantia , ro])iistIores eas monstrabat , ( immo ct

pla^Mrnm (lolores extinguebat ).

23. Dintius autem cum adversus martyres con-


tendissent , superati sunt , et a torinentis cessa-
verunt , et flagella dimiserunt , et strigiles proie-

cerunt , atcpie victricum eis facti sunt coronarum


auctores , mortcm illis per gladium infercntes
cum sextum dicm lia]>crct mcnsis ,
qui apud Ae-
t4;yptios nuncupatur mechir , et primum ac trigc-
siinum is qui apud Romanos ianuarius appella-
tur : quando ct amici Cliristi martyres cum pro-
ptcr Cliristum martyrizasscnt , animadvcrsioncm
capitum pcrlulcrunt. Talitcr sanctos marlyrcs pas-
IN i>S. CVnCM IVV lOFI. (),'{

T^C otvco xal Oe/ac dvuaavJar yXYiaiMr , c Trifjloq

Xaoc aviXcfxivoi m^yiv iTriviyctov aSovnc ^ £/C to


^lapx,ou T2[Mvoc ^^-^a-yov , oq Tr,v Ti nifjTiv au-

TOiQ evi^icjvfjiv , xa) tmv VTrlp raJrj^c dyoJvo)v


To GTaoiov yivot^iv , Kai to)v dfxapdvTO)v CTKpd-
vo)v a^zsvi^^^aTO' zaXrij^; to^c <^o/t>5Tc<c t^'? ^iSa-
ffJcaXw auvaiTTovTic , xal tw (3pa[3iUT?] Trpoavc-

[xovTiq Tovc dOXj^aavJaq , Ka) tm TToifxivi Tci ttoo-

/?aTa (pipovTic •>


^ta/ tw ^gwp^w Ta rrXyipyi ytao-

TTMV TMV QTayjjMV fUjpoaayovTic , y.a/ tw cToa-


T?5^w T^v Twv GTpaTiuoixivoov d7^TT'/}Tov (pdXay-
ya' 6 Sb yzfyiOoog wc TiKva yvYiata touc, dUouq
ioi^aTO , 3ca/ yaipMV mq ixiixyiTdc d-apt^ilc ^v

dfyiaXaic, ^rpojgXa/Sgv , )ca/ GKtpfoov tm Oioi TrpoG-

sos , et triiimphalia diademata consecutos , et bra-

via supernae ac divinae vocatlonis adeptos , iide-

les populi elTerentes , canticuin triumpliale canen-


do , ad Marci basilicam detulerunt , cjui eis et fi-

dem radicavit , et per hanc ccrtaminum aperuit


stadium , ac perceptarum eis inmarcescibliium co-
ronarum exordium factus est : benc discipulos
magistro copulantcs , et agonithetae eos qui cer-
taverant praesentantes , ct oves ad pastorem du-
centes , et agricolae plenam fructibus spicam , at-
que praetori insuperabilem contionem fcrentes. At
illo gratulabundus tamquam proprios filios san-
ctos suscepit , ct gavisus veluti diiigentcs imitato-
GA LAUDES

'/lyoifiv ^ (pct)V7iv d(prc]q SiaTr^vGiov' ISou gfw Kal

Tcc TTaioia a fjLOi iSojKiv 6 •&8o^' xai 7rao6vTO)v

TO)V nirJTWV 6fX'/:yVpB0)V , Ta TWV liapTVQO)V xaT-


i^yi-jti "Kil-^ava' ov Ttoiv/) Tovq dfj.vovQ za) Tac,

dfjLvdSaf; uvv^a-i^avTiq , ovS'' dfxa Ta^ vvfx(pa<;

'XpKjfov xai TOVQ vvfi(pafo)yov^ t^ yyt ytaTa-aQV-

'vj/avTec ';
ctXX' loiatg dfxcpoTipovg copoTg ^'/jaav-

p/(TavT2C » stzrel (pvXriv (pvXviv ^ca-S"' iavTy\v Ka\

TavTaf; oiaipiiv iTraiSivQyjGav , ycdvTavOa T'/ipe7v

loTTOVoaGav to Tragdyf^Xfxa' y,a) tmv fxlv dyio)v


01 d^Xot Kui 01 S^ofioi }tai al mdXai Jta) al
viytai , xa) <ujpo(; tovtok; ol dfxa^avToi CTi^pa-
voi , za) 7] iv Tcp vaw '^d^ytov tov S^iou xaTot-

res , in ulnis assumpsit , ( et exultans Deo ob-


tullt ) clare missa vocc profatus : ecce ego et

pucri , quos milii tledisti Deus. Apud quem fide-

lium caterva martyrum recondidit corpora , non


communiter agnos et agnas consepeiientes , ne-
que simul sponsas Ghristi et paranymphos lia-

mo ahscondentcs , sed privatis utrosque tumulls


recondcntes : nam tribum tribum seorsum , ct

mulieres eorum seorsum dlvidcre fuerant erudi-


ti ; quaproptcr et hic quoque festinaverunt ser-
vare praeceptum. Et sanctorum quidem certami-
na , et cursus , et hictamina , et victoriae ,
quln
ct coronae immarcescibilcs , et in templo Marci
sacratlssimi dcpositio , talitcr ut pcr pauca di-
IN ss. r;Vi\lJ.M KT loii. (>r)

^g(T/c , ouTOJ ^o)c wc ^'' oXtyo)V ilmiv arc-Xs'-

G<^nrruv , >cai TngoLC \oxP^ iiTl(iy\\xov.

kS. ]U7ro)fX2v <5g )ta/ tjiv iKclOiv ivTauja ixi-

TaOea/v , >cal t>!v a/T/av ^/' ^\ ?i fjLiTaOiGic yi-

yoviV fxiTOL Tac TToXXag IxiiOiV Yifiipac , /va t/

y.ai fxo^aalGOJfjLiv , Jcal touto toiq fxapTuoi ya.-

DiGOJfJA^a' a^uSoh^i^ovTai yap YifLaq Iv TOic au-

Twv syTioofLtotQ fLMGaiCpvTac, fxaXXov yi rrXaTO)-

vi'CpvTac' fJLZTa t'/]v ^xiivojv twv Tupavvo)v JtaTa-

XuGtv , 'itai TO)v Touq ayiouc, 'A,oXaGavTO)v otTrw-

Xscr/v , )ca) t?ic t^v £;5wXwv fxuGagac, XaTp?.iar

KaOaipiGtv , >ta/ ]h'^vfiLivo)v auTolg varov y.a) (Bo)-

fjLoiv Tyjv y.afaTVTO)Gtv' fxiTa Tyiv ¥^o)VGTavTivou tou

fjiazaotGTOu ttoojtou y^^iGltavoiv zai po)fxaio)v to.

camiis consuiTHTiata sunt , et (incm Jiabucrunt In-


signcm.
Dicamus autcm ctiam inde huc factam
24.
translationcm ct causam proptcr quam transla-
,

tio facta est, Post muitos itaque dies , ut aliquid


etiam mosayce fatcamur , et hoc martyribus con-
donemus , rccipicnt cnim nos in pracconiis suis

mosayzantcs potius quam piatonizantcs , post il-


lorum tyrannorum dcstructioncm , et eorum qui
sanctos punierunt interitum, et simulacrorum de-
testa])ilis scrvitutis depositionem , ct ararum ac
temploriuii quac ipsi statucre ruinam ; post beali
Constantini qui primus christianus Ronianorum
5
,

66 LAUDES

(jyLritJSTpa yc^aTvvavTO<; , Tcai twv ulaiv fxtTalSico'

GtV [iiTa Tviv 'Io/3/avou xa/ OuaXivTiavou Ti


xa) TgaTiavov ^^o<; ^ojyjv t-ziv xpiiTTO) ^grava-
CTaaiv , fMiTa Qioooqioij too fxiydXou aai tcov

ifydvojv TT^o^ Triv dvo) Xn^iv dvdXuaiv , Qio^o-


ciou Tou fjLiz^ou Tyjv (SaciXilav ^/sVovto^, xai
"Ku^iWou Tou Qtiou Ta gvQa^g Xof/xa tou ^Hpi-

CTOU TroifxaivovTot; ^gofSaTa ^ xai fiiyaXo^fxavM

cdX^miyyi Tyjv Triq gJjgjSg/ac ao(piav KJipuTTOv-

7og , ^aifio)v T/V ^o(pi^o<; xai alyuTTTioQ dvi<pai-

MTO M.iVOU^yiq TOUVOfia ^ }iO)fX'/}V 0/)CWV T>JV iTTO)-

vufxov , OyiXio)(; fiop(py\v irpoaitoioufxivoq^ >ca/ Tai^-

T>? SirA>vuc, TYiV ohjiiiav aa9ev2/av , Ka) Tr^og tou<;

dppivaQ Tri '\u')(yi Tyiv da^iviiav fxdXXov d^pd-


V8/av , ou a^ivii <puyd)v Tnv d[3uaaiov dXuaiv

sccptra roLoravit , ac fillorum obltum ; post lo-


vlniani quoquc ct Yalentiniani, et Gratlani ad mc-
liorcm vitam migrationcm ; post Tlieodosii magni
ac filiorum ad requicmsupcrnam resolutionem ;
Thcodoslo minorc imperium modcrantc ct dl- ,

vlno Cyrillo ratlonaLilcs liic Ghristi ovcs pascen-


tc , et magniloqua tuba pictatis sapientiam prac-

dicante , daemon quidam tetcrrimus ct aegyptius


apparebat Mcnuthis nominc, caslellum a sc cog-
nominatum inhabitans , ct formam femlnae fin-

gcns , ct hac propriam infirmitatem et imbccil-


litatcm dcmoustrans adversus cos qui mares suat
IN s.s. cYRL.Ti i;r lon. 07

Tipav da^dXitav y iva dn fxv)ifJ.oviUfj)[xiv , tou-

Tov rac ytazoupyta^; OioipLivot , OTroio^v rifj.ac ^u-

C^^iOciv \pt(JT0C QiOC yiXiU^ipOJGiV OUTOC


SaifjLO)v (j>iOTitvoc o)c alyuTTTtoc , o Or.Xu^ppojv

Ofxou Ka] 0'/]XupLog(poc fJHTa Ao^iou t2 y,ai T^i-

no^oQ Triv Kou(poTyiTa , xa/ Tyic iv /^oooov/i OQUor

Giy/iv dvinXdXyiTOv , xa/ Tyiv tou y,aGraXt/,ou

vdmaTog Gio)^y}V dTiXiUTyjTov , xai tou pooiou


Taupou Ty}v cuvlvodoOilaav auTO) TTTOoatv dfiuyrr
Tov , )ca/ Ty\v 7tavT0)v w^ iim^iv tojv iXXyivtyo)v

fxav!iio)V yaTaa^zatv , \^^GyXnTiou Ti t'/,v fiy\ ts-

XiUTMGav Izijjugoiatv , v.a\ tcov ycaT^ auTO)v /a-

Tpojv Tyiv TTavTiXn Kat aviaTov Xo(3o)atv , 7rpo(pn'

anlmo , non vlrtnte fnglens abyssi catenam , sed


Dei permissionc interim ad cautelam nostram di-
missus, ut scmper memores simus huius mala ope-
ra conspicientes ,
qualibus nos Christus Deus dif-
ficultatibus liberaverit. llic daemon tenebrosus si-

cut aegyptius feminei sensus erat pariter et for-


mae ,
post Loxii et tripodis surditateni , et inef-

fabilem dodoncae quercus taciturnitatem , et in-

terminabile castalici fluenti silentium ,


postquc
non agnitum casum,
rhodii tauri sine mugitu sibi
et omnium ut ita dicatur paganarum divinatlo-

num extinctionem Asclepiique non finitam in-


,

llammationem , ct simiiium omnimodam et insa-


68 LAUDES

TgJg/v ital voGOUf; \ar piuiiv , fjLaXXov d\ -^iu-

Soii7n7v 'y^aj voGOTTOiilv IrtpariUiTO (paGfxaaiV

'jTOj^ fap 6 4^^'^'^^^^ ^^ ^^' ct^X^^C » >tal To ^gJ-

^oc g>t Twv /^/wv XaXoov , ev oKyi^iia ti ^av-


ri\6)c, oux lo'Td[xivog ;
^^
ttwc o '^'^"•^ i^/av '/iv el-

p^g^v 7ro7g />c>? (puXa^aq otp%?iv , aXX' wag/ v2>tpoc

llSSiXuffM^VOQ pKfil^ , 3Ca) GXO)X'/]^l (3puo>)v , )tat

<T>!''v|./v 2>;,wv unoGTpo^fJia ^ o ^csaaav ^tmgiv ^i-


aoov , )cal [xiydXyiv voacov tyiv daSivitav , at^Toi

ydp 7rpo(p'/iTizo)Q ilmiv ^ yiaQiv/iadv Te zaJ gTrg-

(Tov , )tai TravTOG aya^ou tyiv aviaTov ^i^iym-


[xivoi viy.po)aiv iTipoiq pcoaiv o^i^inv ; yj voaou-
Giv T/fflv dXi^Tiainv , o l3oy}Q^7v iauJo) [jLyi ^uv

na]>ilcni mcdlcorinn lacsioncm, prophctare ac me-


tleri languoribiis , immo falsa diccre ac morbis in-

iiccre pcr plianlasmata protandcbat. ]\am qiio-


modo is qui mendax est ab initio , et mendacium
de proprio loquitur , in veritateque prorsus non
stat, veritatem asscveret? aut quomodo is qui pro-
prium quem habuit aliquando principatum non
custodivit , sed veiuti mortuus abhominatus pro-
iectus est , ct vcrmiinis scatct , ct putrcdincm ha-
bet stratam ,
qui onuii casu cadit , et ingenti lan-

guct indrmitatc ; ipsi cnim , ut prophcticc dica-


mns , inlirmati sunt et cccidcrnnt ; totiusquc bo-
ni cst mortificatione circumdatus , aliis sanitatem
porrigcrct ? aut lan^ucnlibus quibusdam pracsta-
,

IN .«^. CYRUM ET lOlI. 09

dixivor; ; o yciQ T/c ^X^/ 'CJt (pufTiMC rouTO Xa-

X^v , yj Trgoq i'7iQ0U Xa/Swv xal (puXa^af; afiiio)'

Tov , Tdxpi av Yi^uvaTO jca/ 'Sjpoc dXXojv «jct2/'-

V2/V fJLirdSoGiV ^g jfz>i g;)5^E/ , ttwc iri^oic Si-

^ovai SuvTiGirai ;

xg. Ka/^ toJtwv oJtw xnixivojv , ttoXXou^ to


il^i^^ig rouro ^atfxoviov rai^ aTraraic, Tra^eoru-

f gv , ytai TTpocjycaXi^GQai aurou rco jSojfjLO) iXTri-

Si po)Gio)g ?i TTpocpyiliiaz dviTntGiv, ou fxovov diTi'

GTOuatv Jca/ iTdvIyi rout; aurou TTQoytitixivou^ xg-

XiUGfxaGiv , dXXa xa/ tt/jtouc ^ct/ 'K^igtou ra

GUfx(3oXa (pipoifaQ' Snvov Jap ;i xa;c/a Trpoc sai;-

T>Jv iXTiouGa Tov aKaxov , Tdya oi %at rov apa-

ret remedia ,
qui slbi auxiliari non valet .^ quod
quis habet , hoc vel ex natura sortitus , vel ab al-

tero acccptum sl custodierit indiminutum , for-

tassis poterit ad alios quibus impertltur extende-


re : at vero qui non habet ,
quomodo aliis tri-

buere potuerit ?

25. Et his ita positis, multos foedissimum hoc


daemonlum seductionibus suls abstraxit , et aram
suam residere spe recipiendae sanitatis , , vel per-

cipiendae prophetiae suaslt non solum , , infideli-

bus , et cunctls his qui iussionibus elus parebant


sed et fidelibus et hominibus qui Christi porta-
bant inditia. Novlt enim malitla ad se trahere
simplicem , fortassis autem et eum qui ad melio-
70 LAUDES ^

porct)^ TT^oc Tct K^iiGGova vivovroc, , g/ IXYI Ogoy'

(J^uXaxa T^fc aurov y.ryiGiro viUGiM^;' aXXoj^ Sl


y.ai ol rovrou rou aalio)q 2x,fovoi ttoXu ro ax/-
putov lyovric, , %ai ^aWov iv a^Xoryjri yvoj-
Di^dfjLivoi , 2U)(^2^o)g ro)v apiaroov itti Ta %s/pw
IJLi^iGravrai , xa) pa^lo)(; (SXaf3i^o7g na^a^pQii-

govrai , ytai ^ua^x^i^wt; gjc ro)v yirroofjJvojv dvd-


yovrai , rov froXudfjLfxarov vouv outc iudfxfjiarov

gp^ovTg^* d^iv xal UauXot; roiourouq roug Ta-


Xdraz Oso)fj.ivo<; , OaufjLa^o) (pyjG^v ttcoc ouroog ra-

yio)(; fj.ira\ lO 1(5^1 aTro rou v.aXiGavroc, ufia^ ev

yd^tJt H^tGrou' xa) fxffd TroXXm otoaazaXiav


'jcai GopooldrytV ira^aiviGtv ilzorco^ auroi^ ifxag-

ru^yjGiv rd dvdyjrov' ^EfSpaioug Si fSXi^moov tri

ra congruc spcctat , iiisi Dciim sui ciistodem lia-

beat nutus : allas et huius urbis soboles multam


simpllcitatem liabentes , et in simplicitatc potlus

agnitae , facilc a mdioribus ad peiora mutantur ,

et leviter a noxiis cornmipuntur , ac dliljcibus ex


minoribus criguntur , nudtorum oculorum men-
tem non bene oculatam habcntcs : unde ct Pau-
bis cum tales Galatas vidisset , miror , ait ,
quod
sic tam cilo transferimini al) co qui vos vocavit
in gratiam Christi : ct post multam doctrinam ,

sapicntissimamquc admonitioncm , consequcntcr


cos insensatos cssc tcstificatus est. Porro cum Ile-

braeos lacte adhuc egcrc , ct inexercitatos habcre


,

IN SS. CYRUIVI ET lOII. 71

X§y\Cpvraz ydXa^TOc , xal yufxva ra riic 4^%^^


alaOyjryipia jrpoc ^iaK^teiv ytaXou xat rou ^zl-

povoc g%ov7ac , voOpouc a^iooc )tal vynriouc covo-

^acrsv* Ko^iv^ioic ro7c '^^oXa^ouaiv aoycppovav


xiv^uviuouGiv ,
[XT^ 'ZSTW^ c!>c o(ptc , i(pyi , i'^y)'

TTaryjGiv Vuav iv r^ Travoupyia aurou , (p^ilpy}

Ta voyj /xara ufiMV dno ryiQ d^Xoryiroq Kai ryig


ayvoryiloc ryic itc rov Xptalov y\ og GO(pia rov

xajtov vouv iUfJLa^coc (pyialv iiiJaXKiu^aOat , ka*^

^/a rouro St^ovat iravoupyiav dycdycotc , 7ra/c7iv

^g xa/ vso/c To (p^ovyipLa , ata^yiGiv ri xa/ gv-


vo/av BTrayyiXXtrat.

y,<r. 'AXX' OiGTridioc KuptXXoc 6 itotfxyiv 6

aaXog ;ta/ 'K^iarou rou xaXou irotiiivoc (xaOyi-

ryic jca/ dycdXouOoc ae/ tw t^c yif^ipac itaufjLa-

animae sensiis aJ dlscretionem mall et boni vi-


disset , imbecilles merito et parvulos nominavit.
Corinthiis aiitem, qiii doprehensi fuerant cum pe-
riclitantibus sapere, timeo , inquit , ne forte sicut
serpens seduxit Evam in astutia sua , corrumpan-
tur sensus vestri a simplicitate et castitate ,
quae
est in Christo. Sapientia quoque animum ,
qui si-

ne malitia est facile transmutari dicit , et idcirco

dari astutiam innocentibus ,


pueris autem et iu-
venibus prudentiam , sensumque ac intellectum.
26. Sed ille Cyrillus egregius ,
pastor bonus
et Christi boni pastoris discipulus et sectator, qui
72 LAUDES

T/ auvxatOfjL2vo<; , yta) tm irahTM Tyiq vukIoc, guv-

TryifoiJLcVOC 5 '^ai to)v 0fX[xaT0)v tov uttvov a(pial(j)v

y.a) T^o^ovfjL^voc, , iva aypu^voiq 6iJL{j.a(jtv ytai

i^^.pyjyo^M To) vo) (puXaTT'/i Ta 7rpo(3aTa yta) fx'A

'AXiTTTOivTO y.a) ^uotvTO yiat d^oXXoivTO fj.ri^i

^'/iOtdXo)Ta yiyvotvTO' outo) yap jcal tcv (pQo-


Q2a y.a) Ovipa Niofo^iov X'/}(jf')}V ofxou )ia) Xu'/,ov

2(po)paazv , y.a) tyi(; fji,dvSpa<; i^lo)^iv , xa) T'/ic

7roi[xv'/}<; aTryiXaaiv dTrpaytTov , Ta 7rpo/?aTa cpuXd-

^ac dXo)l3>iTa. KuptXXoi; 6 Qio^piXou tou Oziou


ya) TY,c, dp^/y\c, xa) Tou ^/iXou Tufydvo^v Stdoo-
yoc, , Tyyj dndT^/iv (^Xiwoov tou oai[xovo<; , xa) tmv

iTt^iJoiv TYiV ^Xd(3'/iv Oio)[xivoq ^ Tou ao)ly\^0(; r/,{-

T'/}<; lyiviTO , ya) iTauaat to xa/tov IXtTdviuiv ,

scmpcr ot (Ucl canmatc crcmabatiir, ct noctls gla-

cic strlngcljaliir ,
quique aL oculis somnum rc-
pejlel^at ct avcrtcbat , ut lucu])rantibus visibus ct
vigili mcntc custodiret oves , ne furto ablatac fuc-
rint et mactarcntur , ct pcrclcrentur , vcl a bcstiis

rapcrcntur ; sic cnim ct furcm et fcram Nesto-


rium , latroncm simul ct lupum pcrspcxit , ct a

mamhM insccutus cst, atque ineflicaccm pcpulit ab


ovili , illacsas oves custodicns ; Cyrillus inquam ,

qui ciim Thcopliili avunculi sui ct praesulatus es-


sct et zcli succcssor , sctluclionem daemonis fn-
luens , ct fidelium laesioncm conspicicns , Salva-

toris scrvus eifcctus , ut ccssaret malum , dacmo-


1N S.S. CYRIIM KT lOlf. 7.'^

roo T6 octifJLOVoc xurapyyiaat ra (paafxara , y.ui

TgXg/av ro) Xao) TxapaQyClv riic aX^jOg/ac s^Ztj/-

yvojGtv , ycal ryjc aurou Oioyvo)aiac rov gpwTa*


o '3"goc ^^ ^arrov rdc rou ^ioaTTOvroc hiyiaiK;

m^diMvoc , xat ro r>.c ^apSiac ^iXyiixa ciioo)-

5cgv , xa) rdc uirlp rojv iriaro^v a\ry\aitc g^axXji-

po)Giv' 6(p0aXfjLoi ydp Kupiou iir] ^txaiouc, , xaJ


wTa aurou 2tc ^iyiatv aurojv' ^iXy^fxa yd^ o;'-

ro)(; ro)v (po(2oufxivo)v uuro)v ^oty^ait , x.a) ry,Q

^iTiGiOJC aur(j)v iiGuxouGirat' i^it^yimp lyyuq


'muGtv rotQ l<mi)iaXoufxivotc a.urov Iv dXyj^iia^
xaOiaJyixiv' xal rou fxlv ^aifxovoq tOpauaiv t;iv

Ivipyttav , rou Si Xaou ryv aG^iviiav i^i^d-


TnuGiV ivi ydp Gtxai(*) 6 Oioc x^Xiouq y^apii^i-
rai' xai Xaw TrcXXdztg ivailSo^g Izff^uovrt' ou-

nisqiie clestruerentiir phantasmata, ct perfecta po-

pulo pracLcrclur vcritatls agnitio , ac divinae ip-


sius cognitionis amor ,
precatus est ; Deus autem
maturius famuli sui prccibus admissis et cordis vo-
luntatem dcdit , et cfl\isas pro fidelibus suis peti-

tiones implevit ; oculi Domini super iustos, et au-

res eius ad preces eorum ; voluntatem enim re ve-


ra timentiinn se faciet , et orationes eorum exau-
diet ;
quoniam prope est omnibus ,
qui invocant
eum in veritate. Et daemonis quldem fregit ope-
rationem ,