Sie sind auf Seite 1von 90

:

Louis Leger, La Mythologie Slave, 1901


. , Beograd 1904

:
* : -
* :
; ; : ,
, . - : ,
, , , Knytlinga Saga, ,
. - . - . - .
o I
o II
o III -
* :
* :
o
o - ()
o
*
, - . - (Blaise) - . - .
- . - . - , - Suarasici. - . - - .

o -
o
o
o
o
o - - Suarazici
o
o -
* :
. - . - (). - . - . - . -
. - . . . . (). - . . -

o
o
o -
o
o
o ( )
o
o , , , ,
o
o
*
. - . - . - k .
o
o
*
. - . - . - . - . - . - . - . .
*
. - ? - . , . - . - . - , . -
.
*
o ()
o
o
* . :
*

,
. . 1865.
, :
? [1]
. ; ,
, . . 1880.
. , Encyclopdie
des sciences religieuses .
, , .
, ,
.
, ,
Revue de l'Histoire des Religions. :
Esquisse sommaire de la mythologie slave (, Leroux, 1882).
, .
Nouvelles tudes slaves

, ,
, , ,
. ,
, .
. , ,
, , , . 1. . 1883.
Slovinac, .
, , .
Esquisse Sbornik Slovansk, . . , . 1883 (. 8 9).
. , . ,
,
(, 1898).
Athenaeum (8. , 1882) Archiv fur slav.
Philol. (. VI, . 318) Beaudouin de Courtenay . . (,
1882) , ,
. Collge de France
. .

.
1895. . .
, 1896. . Revue de l'
Histoire des Religions. . (
. ; ,
.)[3] ,
.
, ,
, ...
; .
, , :
, , , . ,
.
II
1803. : Versuch
einer slavischen Mythologie in alphabetischer Ordnung,[4]
. ,
Slavin- ( . . 263. ).
; , ,

. " , ,
, ."
, . , ,
.
, ,
. , ,
.
.
, ,
. .
, , , , ,
III . Sebran spisy (, 1865.),

, II . Slovanske
Staroitnosti ( . , 1863).
, . ,
, (, , , )
(, , .).
. 1842. () Die Wissenschaft des
Slawischen Mythus. .
(
Bajeslovn Kalendr, .).
.
1846.
.
Slovnik-u Naun ( )
,
. ,
, .
.
, . 1866.
. , asopis eskho Muse ( . . 35)
, .
, , .
. ,
, - , .
.
,
, .
, .
; , -
, .
: (3. . , 1866. 69.)
;
, .[5]
.
. .
(, 1868).
. (Bergaigne). , ,
.
, , , ,
. [6],
. , - , , ,
, , . .
(Famintsyne, Famincyne): (,
1884.) , .
(Archiv, t. IX, . 168.) .
.[7] ,
, . ,
, ,
.

,
.[8]
, ,
. . (, 1885).
, ,
, .
.
. 1870.
(Slovnyk naun, . VIII . 603 - .), :
" ; ;
,
." Archiv fur sl. Philologie: "

.

a priori." (. 1876. . 134)
, ,
: Einleitung in die slavischen Literaturgeschichte, II . (Graz, 1887. . 378.
440.)
, ,
.
. , , .
, , ,
, ,
.
. ;
, ,
. ,
.

,
,
, .
, H. Mchal-a: Nkres slovanskho bajeslovi. (
), 1891. .
" , . ,
, . .
, ,
."[9]
, ,
. ,
, , ,
, .
,
. , ,
(Rachmanes, Perchta), : , .
.

; : (esk
Lid), (Wista), ( ), (Zbornik za narodni ivot),
( ), "".
,
.
,
.[10]
, ,
. , , , Archiv fur slav. Phil.,
, i o .

.
,
- , -
;
, (. ,
). ,
. ,
,
( ; , , , ;
).
.
- ,
- , ,
, . ,
; , - , -
, .
,
; .
, ,
- .
, , ,
.
, ,
.
; , , ,
, ,
. ,
. ,
,
,
.
, 1901. .



; ; ,
, . - : ,

, , , Knytlinga Saga, ,
. - . - . - .
;
, .
, ,
- , .
, ,
. , ,
, . ,
, - - ,
, , -
,
: , , , ,
.[11]
() . ,
,
.
, ,
, , , ,
, .
, "" ,
.[12]
, , :
1) ;
2) , , : , ,
, (Knytlinga Saga), (.
);
3) : , ,
;
4) (Massoudi-a, Ibn Fozlan-) ,
; , , ,
, ();
5) , , ,
;
6) ,
;
7) ,
, , :
. ,
, .


.
XI XII .
988. .

. , , , , , ,
. ,
,
. , -, ,
, , ( ), .
.
( ), . 1114.
, , , ,
. , ,
.

,
, , ,
.
. : " "
. , .
, , ,
, , ,
, ,
, ?
, , .
[13]
(XII ), , ,
, :
, , , , , .
.
, :[14] "Ergo litate diis vestris asinum ut
sint et ipsi vobis in asylum. Noc votum fiere summus, Jupiter et ipse Mars, sororque eius Bellona
atque gener Cereris iubet"... ,
(), (), , ,
? (. II, 8) ,
, , , -
, - sicut el hactenus multi villani velpagani hic latices seu ignes colit, iste lucos et arbores
aut lapides adorat, ille montibus sive collibus litat, alia quae ipse fecit, idola surda et muta rogat et
orat.[15] , .
. , ,
III . II, ,
, .[16]
, ,
. ,
, ,
(). ,
:
"Potom Kroh jide do navi"
( ).
, (II, 6)
(Cech) , (ddky sv),
. (penates).

(XIV .) ,
. : "cum in
dicta marchia gens adhuc permixta Slavonika et Saxonika gentilitatis ritibus deserviret et coleret
ydola".[17] ( . 1153), ,
,[18] .
Gallus- [19] ( XII ), ,
.
: : "Istorum gesta quorum memoriam oblivio vetustatis abolevit et
quos error et ydolatria defoedavit, memorare negligamus".[20] (. II,
XLII), .
,
.
, ,
, , Longinus,
XV ( 1455 - 1481) Historia Poloniae.
,
. . R.
Brckner[21] , , , .
. . ,
, ,
.[22] Yeszaom, Liadom,
Dzydzilelya-m, Nijom, Dzevana-m, Marzanom.
(temperies) , Zywie;
: "delubrum primarium ad quod ex omnibus locis fiebat congressus."
. ,
, , ,
. , , , , (
), , , ,
, .
; ,
. ,
, .
, , nyja nav- ,
.
[23] , . ;
.
.



, ,
, ,
. ,

, . , X
( )
.
( ) ,
Gesta Hammaburgensis eclesiae pontificum. XI ;
,

. , ,
. Gesta Hammaburgensis eclesiae pontificum
,
; III . Gottschalk-
, . ,
: "Inutile est acta non credentium scrutari."
. (. II, XVIII)
(Rhtra) , quorum princeps
est Radigast; (II, 40, 41)
; (III, 60)
.[24]
(Descriptio insularum,
18). ,
, , .
,
, (: XXVI, XXVII, XXVIII)
: , (Fricco).
, (I, 8).[25] ,
(II, 19).
. . ,
.
Chronicon Slavorum , ,
. ,
, (Ploen)
(Wagriens).[26]
.
1155., , .
. ,
: "Slavorum animi naturales sunt infidi et ad malum proni ideoque
cavendi". "natio prava et perversa" (I, 27). "terra horroris et
vastae solitudinis". , .
, ,
. , ,
; : ad laudem Lubecensis eclesiae (
). (testis est magister
Adamus).
, "qui omnes barbarorum gestas res in memoria tenent". (I, XIV). ,
, .
: , (I,
52), (83), , , ,
, ; ,
( ),
, ;
(83). , ,
. 52. 83, , 12.
, ,
, . . 1170.[27]
( 976. 1018) , II
. . 1009.
. , , ,
. , : - , - ;
, .
: "Et quia fuit haec apta bellis et in omnibus semper triumphalis
antiquo more Martis signata est nomine". ,
: "Posteri autem (. ) Mese, id est mediam regionis, nuncupabant eam vel a

quadam virgine seducta".


. ,
IX .
. ,
.
- ,
: "Belegori, quod pulcher mons dicitur" (IV, 56) "Bele knegini, id est pulchra domina" (X,
4); "Bolizlaus qui maior laus interpretatur" (IV, 45); i Dobrawa, quae bona interpretatur (IV, 55).
, . Medeburu ( )
mel prohibe. , . (I, 10)
.
. "Cum execranda gentilitas ibi veneraretur" (VIII, 59). "Quamvis autem de hiis aliquid
dicere perhorrescam, tamen, ut scias, lector amate, vanam eorum superstitionem..." (VI, 23).
.
, pagus Silensis (VIII, 59), (Zutibore).[28]
, . (VIII, 65).
(I, 14).
. ; ,
. ,
, . ,
(III, 19). ,
(), Riedegost,
. ,
, (Redigost). ,
, (Zuarasici);[29] ,
, II. ,
, ,
, .[30]
. .
: "Quot regiones sunt in his partibus, tot templa habentur et simulacra demonum
singula ab infidelibus coluntur." (VI, 25) : "Praeter penates et idola quibus
singula oppida redundabant" (I, 63).[31]
. . ,
XII . , ,[32]
.[33]
, ,
1168,
, .
Gesta Danorum. ; ,
. ?
, . ,
, , ,
. .
, ,
("maiorum acta patrii sermonis carminibus vulgata"), ,
(Tylensium) ("Absalonis asserta
docili animo stiloque complecti cure habui").
,
, , ,
. , ,
, , .
.
, .
, ( ) ,

. ,
(Rugievithus, Porevitus, Porenutius), ,
. .[34]
Knytlinga-Saga (Historia Knytidarum) .
. .
, .
, , , ;
: , (Turipid, Pizamar, Tiarnoglovius).
; , :
(arnoglavy). , .
X , 1187.
(Olaf Tordzon). , ,
, . .
Pryslav Freedevus. .
, , ,
.[35]

. ,
XI , .
IV. ,
.[36]
, 13. 1106. .
. . 1123. III ;
, , ( ).
: Pyrice, , , Wollin, tetin, Koloberg ( ),[37]
, .
20 000 , .
. . 1128.
, , , , ,
, .
(Ebbo) 1151. 1152. Vita Ottonis.
, ,
(Udalric), , , ,
.
. .
. , ,
. , ,
, . ,
, .
: Tanium esse gentis illius ferocitatem, , ut magis
necem ei inferre quam iugum fidei subire parata sit. , (
!) .
, ,
, ;
,[38] ,
, .
. , ,
. ;
,
: . () . ,
(. I).
II , ,
. , , ,

, .
, .
, . ,
; , .
; .

.[39] , ,
, . ,
, (magni decoris et miri artificii),
. , ,
. , . ,
. . , ,
mirae magnitudinis et sculptaria arte incredibili coelata. , ,
, .
. (V, 23) "Huius parietes variae
deorum, dearumque imagines mirifice insculptae exteriis ornant... interius autem dii stant manu
facti, singulis nominibus insculptis galeis atque loricis terribiliter vestiti..."

. , , pyramides magnae et in altum more paganico muratae.
, ,
. ? ,
, . (18) ,
, [40] (idolo consecratum),
, . ,
, . .
.[41]
. Ipsum autem in carne non vidi, ;
, .
, .
, .
. .
, ;
.
.
. .
. (Jaff) ;
(Koepke, Klempin) . ,
. .
: , .[42]
, ,
(II, 6), (4, 7, 11, 24)
(II, 26).[43] ,
(II, 29), , continae fana (ib. 31,). continae
, , : Sclavica lingua in plerisque vocibus
latinitatem attingit, et ideo puto ab eo quod est continere continas esse vocatas".
continae, , .[44]
, ,
.
. ,
, : asserens hunc magis quadrigis, quam propheciis
idoneum (II, 33).[45] , ,
. ,
(II, 36). ,
. III

(III, 4), .
: (ib. 6) (Gerovit.) qui lingua latina Mars dicitur,
, ;
Gozgaugia (sic!) ().
, , , .
, , . ,
, , .
, (III, 14),
(III, 17, 18, 20,),
, (ib. 25) ,
.[46]
,
, . ,
(quae a notis religiosisque
personis), . .
. ;
. ( . ,
!?).
continae. . , .
, : , ,
. VI ,
, .
, . ,
, , , , ,
.
, .
: , , ,
, (De bello gothico. t. III, c. XIV).
, .
, , ,
, . (X .)
. . ,
( ) X ,
.
. , (XI .)
, : () ,
:
" , ;
( ) ; ,
."[47]
, , -
, .[48]

-
, ,
. ,
: , , , . ,
. , -
, - . :
; (Zbrucu), ;

; ,
, Archiv fur Antropologie 1894.[49]
. ,
, .
,
.[50] .
, .
.
. - , , .
.
[51] ,
. ; ,
. ,
.
. , ,
- . .
, : ,
; : (Zcernoboh, id est deum nigrum).[52]
, bhaga. ,
( baga, bagha, ). Bagha : , . ,
. , ,
, : , , (, ),
(Zboo, fortuna, pecus), , -; zbozi - ,
. ,
. , ,
.
( -
). , ,
. - , . ,
Pisamar.
() , , , , ( ) , () - ,
. , .
. -
scrato ( ).
. - ()
. , :
, - - chirichha (
[53]) castellum.
, ,
. contina, .
; (), ;
, .
: Konczyna. Konczyna
, .
: . ,[54]
().
y .

: , , ,
, .
, - [55]
. ,
, .
r. - : ,
(. ) , , .
. , - .
. ,
. , . ,
(Etym. Worterb. sub. voce): kumarsaa - (
[56] kumartaa komans).
, , . ,
, -,
.
, , .
, .
( ),
( , . ( , sub voce),
: , .
. - ( -); ( ,
) [57] : i () ,
.[58]
. , ,
.[59] , ,
, ; .
.
- , ,
- . ( 28)
mrd "conterere", , ,
, , : . .
.
, . ,
- - , sacerdos.
, .
: ; ,
.[60] , ,
( ). .
: , ,[61] , , ksidz,
, kuning. ,
monseigneur, : , ;
. ,
, ,
. , .
, ,
.[62]
- , : , .
. (vels),
, - , . , - ,

. : arodjnik, czarodziej, ary. cara , . ,


, , ? : ernokninik,
czarnoksienik, . ,
.
,
. nav () , ,
.
.[63]

. .
.
: tryzna.
. , (
. , Einleitung, . 435.) ,
, - .[64]
, (
, . 30, 37, 44; . . . 77, 81, 87, 116). ,
. . ,
(X .) : " ,
, (i ), ,
; " ( ).
,
, ,
, ,
, : , , , , , , .
.
, .
XVIII . .
, . , , ,
. ,
. Archiv f. slav. Phil. (. . . 193 - 215, II, . 388.)
(Mikarzyn)
, ; .
, , .[65]
,
(Lbeck, 1659.) .[66]
XIX , ,
, .
[67] (kralovedvor).
: : , , (Bies, Tras,
Morana), , .
Mater verborum. .
Mater verborum-.,
, III, . , ,
XIII . .
. XIX .
Revue d'histoire des religions (. 1881, . IV, . 134. 135.).
, , , ,

.[68] , ,
; , . , ,
.[69] ,
.



,
, ?
, , ,
. ,
.
", , , ,
; . ,
, .
, , ,
. , , ,
. , ,
".[70]
, .
(I, 83): " ,
, , , :
, , .
. , ,
. , ,
." ,
.
. ,
, , , : Suarasici,
, ; Porenutius - ; .
, , : - ,
, . (II, 12). ",
.
- ,
, (illum deum deorum esse profitentes)."
, "
", , ,
. (II, 1) . ,
. , .
: . , ,
, , . ",
, , , ,
, ,
?... !..." ,
. ,
,
.

945. . , ,
: "
, , ".[71]
,
, .
,
. , .
, ,[72]
. , ,
" "
.
Svboh, : svbohy.
,
: Svboh - , . .
praboh, prab?h. ()
per, ur: Perdeus. Urgott, , .
[73] ,
. : Peb?h, : Ach Boe, Peboe;
Rozboe ( ) Ach Boe, Rozboe. roz
pr. ,
.[74]
,
.




: . -
; . -
: , , Porenutius. - . . - -
. - ; . - . -
. - - (-): , (Gerovit)
. - .
:
, ( )
, .
. , ,
, , ,
, - , - Suarasici -
, , , ,
-y.
:
, , ,
, , , .

, .
.
, ,
907. 945. .[75]
, , , .
: " ()
, ,
". : " ()
,
: " () . ".
; , :
.
,
971. . . " ,
, , ."
980 .
, . ,
, . : , ,
, , , .
. ,
.
. 988. ; ; ,
: " , ,
; , .
, . ,
, . : ' ,
, , '.
, , ."
XII .
. .
. . . [76] ,
. , ,
, , .
:
". 6497 (989) . ,
(), , ;
; , : '
! '. ,
, ,
. , () , [77]
, , : ,
, , '!
".[78]
:
, .
, . 1578.
: Sarmatiae Europae descriptio. " , ,
, , .
- , .
; , '' .

.
, , , , ,
."
;
: ?...
.
XIV XV , .[79]
. 1302.
.[80]
.[81] ,
, : " , ."

.
( )? ;
. ( ).[82]
, ,
. , .[83]
, ( )
. ,
. , ,
iris germanica. , veronica,
. veronica . iris
germanica. ,
( - ). ,
, .
: . . [84]
: ().
, , .
, , ( ),
; , . ,
. . , ,
? - ,
( ),
:
Bouh Parom zaoblacom;
A vidi to nahnvany.
Tresk! zahrmi jej do ela
Hned i z deckem zkamerila.
( , , ,
).[85]
:
Za onijeh asov
Za starych Bohov
Za Boha Paroma.

( , , .)
. .
, .[86]
; ,
. Kott- (sub voce - )
, peruntati - ,
perunsky, .
. (, . 389.).
.
: bhoun, , kr?kloun, .
.[87]
Donnerstag. ?
Proven-y, ?[88] " ,
. ,
. , .
(penates) ;
. , , ,
.
, ,
. , ,
."
:[89] "Deus Altenburgensis terrae" -. ("quibus nullae sunt effigies
expressae"). : .
, - , .[90]
(Porenutius), , ,
.[91] , (?) .
. ,

. , ;
, .
.[92]
, Peruny, Piorunow, ,
, , .
piorunek:[93] Tarnobrzeg,
Lasovakis- , , Piorun-
.[94] : "
. , ,
. , .
,
. ' , . '. - ,
.
, , . , ,
.
, , '. ,
: ' , ; ,
. , ; ,
'. ,
, , , . Pieron,

. , .
; ,
, , ."
,
, - . .
.[95]
,
. , - .
: ? - , i - .
: - , - ; - .
, , piorun, paron
.
. ? , .[95]
.[96] , .
.
, . "
, , ."
(De belle gothico, III, 14.)
, ,
,
: , . ,
,
, . . ,
?
. .
. , ,
. , .
. . " , , ,
, , . .
, . ,
. ."[97]
. , ... "
, : ;
. .
( ) , : ', , !' ".[98]
,
, : .
. , (()
, , . .
Dictionnaire philosophique. ,
, . .
.
;
.[99]
. .[100]
, ,
, .
, ,
, . .
. ,

. ,
. . ,
. , . , ,
. : , , , . ,
, : ".
, . , ,
." 20. , .
.
, , .
, .
20. .
. ,
, .
,
.[100] . .[101]
?
.
, , , .
, , , ; :
, , .[102]
, ,
, . . , .
,
. , , ,
, . ,
, .
. .
,[103] .
, . , . . .
. "
".[104]
, .
, ,
.[105]
. , . 1886. , .
20 .[106] .
.
. , ,
; , : " .
". , , , .
. , .
, : " ."
, . .
; , .
. .
."

.
. .
. .
. : ,
, .[107]
, . .
, .[108]
. , , ,
, . ,
, ,
.
.
,
; ,
. [109]
, ;
. , . .
[110] . .
" , , . , ,
; . ,
, , .
, .[111]
,
, (lucos et arbores)
. , ,
, .[112]
(XVI ).
. .
( . 991) (Lorenzberg)
, , , ;
. .
, - .
; , [113]
. ,
, .

- ()
,
. . 52. : "
(Zvantevith), .
, . .
, , ,
, .
. ;
, .[114]
, , .
, ,
. ,
".

[115] 1168.
. , ,
, . ,
, ; ,
, , . ,
, ... , , ,
, (Guy),
: " ,
, .
, ,
, .
. , . ,
.[116]
, , . -
" (I, 38).
:
"
, ."[117]
: " ,
, , ,
.
(accurato celamine) ".[118] "
. :
, , ,
. ,
; ,[119] , ;
, .
, , ;
; ();[120] ,
. .
.
,
. , , ".
" : , .
,
.
" . ,
, , ,
. ,
, .
, , ,
. , ,
.[121]
", , () ,
: . ,
, ;
. ,
.
, . ,
, ,
, .
, , .

" , ;
, , . ,
: . :
, .[122] ,
, ,
.
" ; .
. (
), .
. .
.
, .
(). ,
. ,
.
, ,
. . ,
, ,
. , , .
. .
(-), .
. .
, ( )
. :
, . , [123]
: ,
. .
, , ,
. , ;
.
.[124]
, ,
[125] " , () .
, ,
... ... ,
, .
. ,
.
, , . ,
, ,
, , , .
. , , ,
. . , ,
. , , ,
. ,
. , , ,
. ,
..."
Knytlinga Saga (Historia Knytidarum) .
(Sonius), , , Svanteviz-,
. .[126]

.[127]
.
(Sanctus Vitus) . : " II, . IX
(Corvey)[128] ,
. ,
. , .
, . . , ,
, , .
, .
. , ,
,
. ,
. () .

."[129]
Sanctus Vitus:
.
, . II
. XII , , ,
, .
" , ,
; .[130]
, , ,
, .
, , , ,
,
. ,
,[131] . ,
, ,
. , , ,
..."[132] (. 444)
. . (Cf. . 508: servitutem
superstitione mutarunt instituto domi simulacro, quod sancti viti vocabulo censuerunt).
, , ,
, . ,
. ,
(I, 2)
IX , . , .
(Voelkel)[133] XII ,
veterum antiqua relatio.
.
, , . ,
, . ,
; , , ,
, . .
,
(Nova Corbeia germanica). ,
.[134] .
.
.

, . ,
? ,
, ,
, .[135]
.
(Chronicon II, 37. . 97.). ,
, , ,
, , ,
. , :
, : eleri stat in frutectum - () , -
. , .
".
Sanctus Vitus
, ,
, , .
.
Porevithus-,[136] Rugievitus[137] - ;
, , Nerovith- Gerovith-.[138] -
.
- (vit vith) . , ?
, svent - .[139]
sanctus,
-. . vit
, , ,
, .
?(Semovith Semovithan), ,
(Gallus, . I, . III) XII .
, , XV .[140]
(XI - XII .) (Hostivit, Hostiwyt, Goztivit)
, ;
, ( ).[141]
() (Eginard) ,
, Liudevitus.
.[142]
- : , , , , .
, .
, , ,
, , : .
. ,
heilig, , , .
, : "Szvantovit, deus terrae Rugianorum, inter omnia numina
Slavorum primatum obtinuit clarior ut victoriis, efficacior in responsis."[143]
.[144] ;
.
, XVI . ,
Svantovit- lumen.[145] .
, .
: , . .
[146] , - () - "". .

, ,
, , , , ,
. , , :
, , , , ,
.
, ,
, , . ,
, ,
. , ; ,
, .
, , . ,
Archon, Arcon.[147] ,
. , .[148]
: , . ,
.
, 15. 1168. . .
.
, .[149]
. ,
. ,
. .
1868.
,[150] . .
, .
, ,
.
, . (
.) .
, ,
. ,
. , , ,
. , , ,
, . ,
, .
, . ,
.[151]
, ,
. , ,
. , ,
. 1848. .
, , .
(Towarzystwo
naukowe), .
, , .
. (Rocznik) ,
. 1852. ,
. , ,
, , . : "
, ; ,
". , , ;
,
.[152]

.
. (2 70 ).
- . ;
. .
, . (
, .)[153]
; , (
), , .
.
.
(Zbrucz) .[154]
( ) .
XIX , ,
, . ,
,
, [155] .
.
, .
, . Beaudouin de Courtenay,
, , ,
. , (Miekorzyn)[156],
, . XIX
. ;
!
. , (ossolinski) (),
: " , ,
, ,
. ."
, . Swiatovit (?)
? ( ).
, ?
. ;
-".[157]
, -,
, .
( )
().
. ; ,
. . ,
, , ,
. , ,
, , .
(sub oris eius lineamentis) ;
.
. . (
). , , ,
.
(Porevit).[158]
, .
, . ; ,
, , . ,

. , ,
, , , nec minus trahentes rubore quam
pondere vexavit, .[159]
Herovith Gerovit - Gerovid, qui lingua latina Mars dicitur, deus militiae ([160]
guerra).
, .
, , .
, , "
." , ,
. (Havoliens) .
(Holagosta, Volgast)
( ). .
, :
.[161] ,
, . .


. , ()
, . . . ,
, :
" 1873. (Iwonicz) . , ,
: . 1848. ,
, , , . ,
, , ,
; , . ,
. , ;
, , .
. , ,
. ;
, . ,
. , .
,
. , .
, ; .
,
, ,
. ,
. ,
. . , .
" ,
, . .
, 13. 1896. .

. "


, - . -
(Blaise) - . - . - . - . - ,
- Suarasici. - . - - .

-
, , ,
.[162] ,
. , " "
,
, ( - ).
, .
(XI ) . ,[163] ,
. (XII .)
[164] (sic),
.[165] ""
: .[166]
, () .
" ", , ,
.[167]
- , , ,
. , , .
. ,
. , .
, , -
, . .
,[168] . ,
, . .
. : " ".
. , . ,
.[169]
- , .
. , ,
, ; . ;
. . ,
.[170]
. () - , ,
, . .
; . (, )
. :
. . ,
.
: Blasius,
Blaej, . ,
XV XVI .
, - . : "
." ( 1471. .) " , ?",
.(Tkadleek), XIV .
(XVI .) ( Ecclesiastes)
: " , ,
". : "dass ein solche boess Weib wer ein

Ganss und fluege ber Meer und keme nimmermehr heim"; : "
, ."
XVI , .
: .
.
- . (Etym.
Wrterbuch, sub voce), , , ,
,[171] , ,
Blsios, , . .
, , (Priape).[172]
, . ;
.
. Welnes-
.[173]
, ,
- .[174] .
, (); .
. .
.[175]
. , ().
, .[176]
. .
(cornua - ): (lux - , ), .
(teigne - ). . ,
; .[177]
,
: (), , , .
, . 980, , ,
. XII - XV
.[178] .

.
, ,
.[179] , ,
() , , . . ,
.
. ( 391) , ,
.
, . ,
, (chorn),
: , , .
:? ,
?
; : " , ." .
, .
, .[180]

, ,
, .
,
, , . 1114.
:
" , :
, ... . .
, . , :
, (Jougriens)
. ;
, , ; .
, ; .
, (sic! ).
" ;
, .
, .
'', (Cham), ,
. .[181] ,
, ,
. , ,
, . .
, . ,
, , : ' ';
. , , ,
.
. , . 7470
, , . , ,
. , ,
. . ,
, ,
; ;
..."
,[182] ,
. .
, . .
[183].
, . , ; ,
.
.
- . , .
, . (Arch. f. slav. Phil. . . 114.)[184]
. diabolus;
- , .
- .

, , ,
. , : , .

. .
. .
(de Guth) ( ); (Hamath) , (
). ; .
,
. . ,
.[185]
; ,
.

,
, .
,
. (. Einleitung, . 395 - 407.) XVI , ,
. ( . . ., y 1889.)
, . , :
" ?" .
, , , .[186]
, : .
. , .
. . (,
, . I. .)
, .
, .
(-, -); . (Arch. f. slav. Phil. . , . 7.)
, . ,
, , .
, .[187]

- - Suarazici

, , , .
.
XIV, XV XVI
: : " , ".
Zuarasici,
, (VI, 23). "
, , ,
. Zuarasici - .
.
".
, Zuarasici,
. () II. XI .
,
(Vltes), . , :

"Bonumne est persequi christianum et habere in amicitia populum paganum? Quae conventio est
Christi ad Belial?[188] Quae comparatio lucis ad tenebras? Quomodo convenient Zuarasiz
diabolus et dux sanctorum vester et noster Mauritius? Qua fronte coeunt sacra lancea et
diabolica vexilla?"[189] ,
. Suarasiz Knytlinga Saga.[190]
, , ,
. , ? .
(Archiv, IV, 412.) , Zuarasici - ,
.
. . ,
, . ,
, .
, , ,
, - .
Suarozici Suarasici .
, (. 332) (svarga
, , ). ,
. , .
. . (. . . - 1887.)
, , , . . .
, , .
Dict. tymologique sub voce svarog, [191]
. , .
,
. .
, , , ,
Svarasici - . ici .
,
. , . ,
. - .[192]

, , , .
, .
,
. , ,
. , XIII
,
. .
,
.
. strti (),
styrieti, starr, steif sein, erstarren, , , .
.
, .

:
( .)
- XII .[193]
, . ,
, .
, , , ,
. . : "
, , ,
, : , , , , ,
: , , ." XVI ,
, , ().[194]
: ; , ,
.
, .
,[195]
. ,
, ,
.
().
, , (. ).[196] , ,
, .
.
: Valul lui Trajan ( ), calea lui Trajan (
); masa lui Trajan ( , ); pratul lui Trajan ( ).[197]
. , , (),
, ; ,
-. , 1553. . ,
, ,
.[198] , ,
, ,
, .[199]
,
.[200] (
) Ulpia augusta Trajana; , ,
. , , ;
.
.
. ,
, ;
Burnum- .
. .
;
.
.
- . XI . -
, .[201]
. , ,
, .

. ,
, . , ;
, , .
,
, .
. , ,
. ,
. ; ;
, .[202]
: "
. (
- ). , ,
. , (Tsirina).
, . ,
, , : . ' ',
. , . ,
, ,
. , , . ;
. - ,
, ,
, , ,
."
. .
, .
(II . . 150-152)
, ( : ).
XII . Tzetzs u Chiliades (. Zeitschrift fur Aesterreichische
Gymnasien) ,
. " " ( ).
,
.
. Koehler, , :
.
, XV . "ung
empereur appel Trojan, lequel avait, ce disaient les Grecs, une oreille ainsi que ung mouton".
( , , . IV, .
182) , .
.
.
.
, ( ).
, , , : "
". .
" , ,
( 31. 38.), ,
. 31. ;
, , (

). , ,
, .
, - - , -
?[203]
. ,
.
; ,
, , .
, , ,
. ,
,
; , (divus Augustus);
. ,
, , .
. , ,
III.
, , .
.



. - . - (). - . - . - . -
. - . . . . (). - . . -

, ,
, . .
. ,
, continae (, II, 32.) . . continae
: "Sclavica lingua, , in plerisque locis latinitatem attingit et
ideo puto ab eo quod est continere continas esse vocatas".
. .
. , contina , konczyna
(fastigium).
. Konczyna , , .
, , .
.
, ,
, : , , ,
, , . ,
. .
, ,
, .
Triglous-. ;
- , .
Terglou.

.[204]
, .
, , .
.
. , ,
, , .
, , , ,
. (Herb. II, 32.). , ,
umbre atque amenitatis gratia.

( ) , .
,
. . ,
, .
, ,
. ,
.
(Herb. II, 35.). ,
(Herb. II, 3.) , ,
. (Prifl. II, 11.),
.
(Volyn). ,
, , (Ebbo, II. 13.). "
,
, . ,
, .
, ,
, .
, . ('Solummodo foramen modicum
ubi sacrificium inferretur in trunco patebat '.) ,
. . ,
, ;
.[205]
, .
. ,
. , ,
, . . ,
, ,
. ,
, , .
, ,
, , ; .
, ,
(sputaculum ingens). , .
, . ,
. .
, ,
."
. ,
; , ,
?
.

.
, ,
. . ,
, , ,
.
. (Ebbo, III;
1.) . , ,
. .
. :
, , , .
, .
.
, , ; , ,
, .[206] . ,
. ,
. . . ,
,
().
(Ebbo, III, 1.), ,
, . , ,
, ,
, .
. ,
. , .
, , ; ,
, .
, , , .
, ,
. (Ebbo, III, 1. - , III, 16.)
; .
, : " , ;
" (teutonici dei). ,
, , : ", ,
? ' , , '.
.
. " ,
, ". ,
, .
. . (Mon. germ. t. XII, . 91.)
, .
;
. , -
. , .[207]
, .

.
, , ,
. . - Wollin -
. , ?

,
(Ebbo, II, 1; III, 1, - Herb. III, 26.). , ,
ob memoriam eius.
. , ,
.

-
.
. (Arch. f. slav. Phil. t. XIV) ,
. . ,
(VI, 23) : "Est urbs quaedam in pago Riedirierum nomine, tricornis ac tres in
se continens portas, etc..." ( )
, .
; , , .
(in eadem)
, .[208]
. ;
;[209] , ,
. (Zuarasici),[210]
. ,
. .
.
, , ,
, (invicem clanculum mussantes);
, , . ,
, ,
;[211]
, .
, ;
, .
: , ,
, ,
, .
, ,
. , .
, , .

, .
".
. :
, ; ,
, . ,
, .
, Riedigost . . ,
(Lisch) , , ,
, .
() . : De Adamo Bremensis geographo (Paris,
1895. . 66.).
? (II, 18)

" ,
(Rhetarii). ,
( , ).
, .[212]
, . ;
; , ,
, . ( ,
, ). , ,
." (. III, 52) , ,
, , . ,
, ,
. 10. , .

.
(I, 2) , ,
. (I, 23)
(Liutitses et Riaduri), "
, , ,
, ,
." ( , . 52) , "
(-), ,
."
(Botho) XV (sub anno 1113)[213],
; ,
. ,
, ,
. , .
. XVII . , ,
, .
; , ,
, .
, ,
, Rethra.
, .
, - .
: . . ,
.
, , 975. .
[214] Carum hospitium habens qui hospes carus est; Gostirad,
Hostirad. , : Bydgoszcz (
); Radgoszcs .
, Radhost. Moravia sacra - ,[215]
XVIII , .
, ?
, : " Radhost- (
).
. Hochwald-,
; ;
, ,
."
, .

,
.

(I, 83)
: ", , .
, , ..."
. . (Arch. f. slav. Phil.
X.) , , , ,
; : in expergefactione validus.
().
.
()? .
, (Arch. f. sl. Phil. t. XIV, .
170. .).[216]

1108. .
. ( Arch. f. slav. Phil. . IV, 223.)
. Wattenbach-,
, .
.
: " , , ;
... .
, . , . ,
: ' '. ,
Belphegor,[217] ,
: ' , ;
'.
, ,
?"
?
. . : ,
, . :
, , .[218]
- , ? (Dict.
Romult. sub. voce.) ?
, , , , .

( )
: .
(I, 53):
", , .
, , , ,

: ; , ,
. .[219]
, , .
. ,
(Belbuck - ; Biaoboe
Biaobonica ; Blobozice ).
. .[220]


(VIII, 64) ,
. .
,
. , ,
.

, , , ,
Knytlinga Saga ( . XI).
, ,
(Korrenzia), , : , .
( - ).
( ).
(: trepoet, trepoetose s, , ). .
, (-);
, .[221] -,
, :
?
, , , ,
. .

,
, (VIII, 64) ,
, .
. (I, 52)
, , .
. Mater Verborum-, dea
frumenti. , aiunt.
.
. , ,
; .
. , .
(Sinna).
. ,
: . XV
( , . 384) . (XIV .)[222] ,
Dzevana.[223]

, Zywie.
, (Dzidzilelya),
, .
(dziecilela, ).
: , ; , .
. .


(I, 52),
(penates). (82).
: "Domesticos colunt deos multumque sibi prodesse eosdem sperantes eis
immolant (XIII, 69)", : "Audivi de quondam loculo in cuius summitate manus erat unum
in se (ferreum) tenens circulum, quod cum pastores illius villae, in quo is fuerat per omnes domos
has singulariter ductus, in primo introitu a portitare suo sic salutaretur: Vigila, Hennil, vigila! Sic
enim rustica vocabatur lingua et de eiusdem se tueri custodia stulti autumabant..."
Hennil. ( - ).
, , , (I, 2),
; : "primas posuit sedes, primas fundavit et aedes et quos in humeris
secum apportarat humi sisti penates gaudebat."
: "o socii, non semel mecum graves labores perpessi sistite gradum; vestris penatibus
libate libamen gratum quorum opem per mirificam hanc... venistis ad patriam." ,
, dietky sv
na plec nesa ( ). ,
ddky, . .

. ,
. ; , ,
. , , .
. , ; ,
, .
. ,
, , ( : hospodaiek).
, ; , ,
. . ;
; . ,
. , . ,
, .[224]
(Hucules) (Boci) , ().
domowyk chowonec (), krasnoludek ( ).
Dziady () , .
dziady .[225]
Skrzat: "Bodaj ci skrzaci wzili", :
" ." , , "Wyglda jako skrzat".
skrzat-. .
, hospodaiek.
. (Kott). . XVII

XVIII .
. ,
. Skitek,
skrzat-y . lar domesticus.
skitek diabolus.
: " , Skitek", .
. , , : Aby te
skritek vzal - ![226]
szkrat , kratek , skritek - .
(Matzenauer)
(. 81), : . scrato, scratum (larvae, lares
mali, lemures); : schrat, schratze, schretze (faunus daemon), schretel
(spiritus familiaris) etc. ,
. chrat , czart, - ?
, , ,
. , , . ,
,
. , , ,
. ,
.
: Buoik,
buoiek domaci. XVI . : skryatkowie domowe vbota ( ).


. - . - . -
k .
(De bello gottiico, III, 14.): "
, , .
, , , , (
); , , ,
. , . (),
."
,
. ,
, , , .
. ,
( -) ( , ).
( , . III, . 416.) XII
: " , ? , ."
- (LXV, 11, 12). " ,
, , ,
(. ) , ,
." ( ).
, 1271. . : "
, ."
, ,
, , ,

. .
,
, , , .
, ,[227] : "
". XV (. . ) : "
". . :
, , , , , , ()
, . .
: ( , , ). .
.
, , ; ;
. . ,
: , .
, , - fatum-y,
, .
Parce .

" " .
,
.
( , . 314) ,
, , , , .
: , , .
. XIV XV ;
.
.[228]
XVIII , , ,
. , ,
. ;
XIV ( Lexicon).
(XIII .) - .
XV XVI (Archiv. 1.1, . 609.) : "
."
, , .
, .
(Spevanky I, 412.).
. , ,
. , , ,
. . (Sieradz)
, ,
. , ,
. , , , ,
. , : "Die Vile hat
ihn verfurt ( ). (Hradec) , bludiky
.
?
, , .
. .
, , :

( , ); .
(XIV ): - , ,
: vilil jest lid se dcery moabskymi, ; viln
- ; - , etc. : wila - , ; wilowac -
, szaawia, , , . .
, (
, , . ).
.[229] . ,
; welis, ,
, ;
- , (Walhalla).
. .
.
, . dies rosae,
rosalia. ( , ), dies violae.
violae . ,
.
(
) .
, . ,
; ,
.
.[230]
:
" ,
" ."
, , :
" ,
" ,
" , ."
, , " " "
"; : " ." , ,
:
" !
" '
" ,
" ,
" ,
" ;

" ,
" ,
" .
" ,
" .
" ,
" ,
" ."
,
. ,
.[231] .
, , .
. .
, , , . ,
, ; ,
. , , , .
.
:[232]

" '
" ,
" ;
" :
" ,
"
" ;
" ,
" ;
" ,
" ;
" , " ;

" ,
" ,
" ,
" ;
" ,
"
" ."
. . .
, , . .
, . .
, , , . ,
. , ,
.
, . .
. , ,
. , ,
. , , .
, .
. ;
. .
.[233] (,
, ).
, ;
. . ,
; .
.
, . ,
, , , .
, (, ; .
). , .
, ,
. , ,
, , .
. -
: , , , ,
: ", , , ".
, ,
. . " , ,[234]
, ,
.
, . , .
, .
, ,[235] .
; , ."

, (
) thymus serpillum i Dictamus albus.
: , , , .
. .
, , , ,
.
. ;
; .
. , .
. ; ,
, .[236]
. ?
, -.
?
.
, - , [237] -.[238]
, , (),
. (. ) , -
, ,
. , ,
, divi lid, dive ieny, dzivoony.[239]
, ,
, , . .
,
. , .
, , jdza, jdzina,
jdzi baba( , )? ,
, , . ,
(. ) . . ,
, ,
sibylla judae. ,
, . . [240]
. , , ,
?
. ,
, .
.

, . ,
, . .
. ,
. , ,
(), (). ,
.
(XVIII .)
. , ,
, .

[241] , rosaria, rosalia, pascarosata, pascha rosarum.


, , , ,
. rosa
( Rosentag). - ,
(. ), , , , ,
.
. ,
.
(, , ) .
, , . . Beffania
(
); , , . .
" " (. 25), ,
. , , . :
, :
" .
- , !
- . , .
."[242]
.
.
.[243]
. , .
, .
. , .
, , .
(I. 4),
, , . : "Multi villani pel pagani, hic
latices, seu ignes colit, iste lucos et arbores aut lapides adorat, ille montibus, sive collibus litat,
aliumquae ipsa fecit ydola surda et muta rogat et orat ut domum suam et se ipsum regant".
III . . : "offerantes libamina
super fontes mactabant victimas". .
Vodni Panny. ili eny; Vodopanenky.
. ,
. Wodne jugfry ( jungfrau).
. Bogunki ().
Boginiarz.[244]
Nemodliki (ne - ; modliti - ). ,
, ,
.

. - . - . - . - . . - . - . - .
, ,
.
, , .
.
. , modla,
, modliti se ( ) , modli si (
) .[245]
. (De bello
gothico, III, 14.) .(
).
(I, 25) " ,
, , .
. , .
.
, , , ,
". "
, (), ,
, ,[246] ,
, ..."
, , ,

, .
VI : " ,
, ,
."
( XXIII) (Sorabes). ,
, , . ,
, . ( LXIX)
. LXXXIII ,
, .
,
, ,
.
(Ebbo, V, 13. 15; III, 1,18.)
: , , , .
, .
; , , .
. : [247] " ,
; : "
, , ."
() ;
, . ."
(. . 64) , ,
: , , , o. ;
. ..."

, .
, . ,
[248] . ,
.
(. 172) .
, XVI ,
,[249] , : " ,
, ?"
, , ,
, ,
(). .
,
. .
, , : "
(I, 4) (), ,
, , ." (III, 1) ,
III . 1092. ,
. ,
, , ,
.
.
, : , , .
.
, :
.
, -
(, )? , ,
? , .
.
(Zutibor)"ab accolis, ut Deum in omnibus honoratum". (VI, 38)
. Schkeitbar ( Ltzen- Zwenkau).
,
.[250]
.[251]
() . .
( esky lid, III, . 78.)
, , .
, ,
, : Svat, Svatpole, Svata hora (svat - );
Vieboha, Nizebohy, Boharne, Bona, Zbona, Zbonice, Svetice, Svatobor, Modlany,
Modlanice. ;
,
, . (I, 4; III, 1; ;
(super fontes mactabant). (. I, 3)
( ) , , .
. , , ,
. ,
.
, .

XVII ,
"alii solem alii lunam et sidera colebant, alii flumina et ignes, alii montes et
arbores sicut et adhuc pagani multi faciunt et plurimi etiam in hac terra nostra adorant daemonia
et tantum modo christianum nomen habentes peiores sunt quam pagani."
(VIII, 59) pagus Silensis ( );
, .
. ,
. , .
" , ; , ;
, ," - ,
.[252] .
.
- . (I, 52) " , ,
: , , ; ,
. ,
. .
, .
, ". ( , . 156 - 157).
, , .
. "
." ( 38) ,
; ,
, . ", ( 36),
."
:
1. , ,
(I, 13). " ,
, ,
."
2. , . (I, 6)
3. ;
(I, 23).
LXIX .
, .
,
contin, , .
(Ebbo, III, 13, 15; III, 1, 18) , ,
.
,
. , ,
.
( )
; , ,
, ; ,

.
, ().
.[253]
.
. , . (VI, 17)
( ) ,
. ,
, ;[254]
. (Zuarasici).
.
( ), , ,
.
" , (VI, 18), ;
. , ;
; , ,
, : .
- ".
? ?
. (X ) ,
; ,
. , ,
LXIV (. IV) " "
, : "
;
. : ,
, , ,
, ; ,
, ,
; ,
.
" (Montagne Noire).
,
, .[255]
" , ,
, .
, ,
, , .
" .[256]
.
, ,
: , , .
.[257] ,
.
, ..."
, .
, , ,
.
, () .

, ;
, , , . ,
,
; , .[258]
, , czarodziej,
. () .
. j , ?
, czarnoksiznik, ,
. . .
.
.
(III, 8). . 1092. ,
(II, 136.). .
(XII ) .[259]
. 1091. .
(. 148 - 149).
,
. ", , (I, 52), ,
." , ,
, .[260]
,
. . (
.)
(VI, 24) ,
. .
.
. (XIV, .
567, Holzer-) , ,
, ,
.
(Herbord, II, 32, 33; Ebbo, II, 12; Priening, II, 11.), ,
, . , ...
Pyris-y
. (Ebbo, II, 12, 13.).


. - ? . - , . - . -
. - , . -
.
, , II
1092. . : "Jtem sepulturas quae fiebant in sylvis et
cargpis atque scenas [261] quas ex gentili ritu faciebant in biviis et in triviis quasi ob animarum
pausationem, item et jocos profanos quos super mortuos suos inanes cientes manes ac induti
faciem lavis bacchando exercebant exterminavit."


. , ;
, , ob
animarum pausationem. .
.
[262] XII . , ,
, .
, ,
( 14) , : "Ne muti canis
obprobrio noter inlitteratis et maxime Sclavis, qui cum morte temporali omnia putant finiri haec
loquor..."
.
, (. 88. . .)
, : " ,
, . , ,
."
,
" ".

. , .
, .
, .
.
, .
(),
, , , . ,
, , ny,
(: unaviti ; i - , ,
; i, ).
, , , , .
, (III, 5).[263]
, , -: , .
, ,
. ,
.
nav (: Lexikon
paleoslavenicolalinum, . 400.).
( . 47.) ,
: "Plutonem cognominabant Nya quem inferorum deum
et animarum, dum corpora linquunt, servatorem et custodem opinabantur; postulabant se ab eo
post mortem in meliores inferni sedes deduci." Nya.
, : , nya, -
. ,
, .
, ,
nyja, - .

, , ,
.[264]
, Machal (. 121) , ,
, . ,
- ( ).
.
. (. 188),
,
, . , ,
.
; .
.

.[265] , ,
.
, , .[266]
,
: ;
; , , ,
. ,
, ( -),
, : ", , ;
, ; , ,
."
, , .
.
. "quae fiebant in silvis et in campis".
,
: "Ne sepeliant mortuos chistianos inter paganos in silvis aut in campis."[267]
, XIII ., ,
"Funebres superstitiones quas eciam hodie in funebris exercet gentilitas."[268]
, .
[269] , pugna,
- . -
. , ()
[270] .[271] ,
, ,
, : "Postquam talibus lamentis est defletus
stravam super tumulum eius quem appellant, ipsi ingenti commessatione concelebrant..." (.
, . XLIX, . 258) .
, ,
. , , .
,
:
" , ; ,
, . ,
. ."
969. (. 54. . .) : " . .

, ; ,
."
.
. ;
, , . , ,
, ,
, .
. , ,
, XVI ,
Roxolania:
Quin etiam mos est morientum poscere manes
Portari tepidos ad monumenta cibos
Creduntur volucres vesci nidoribus umbrae.
Ridiculaque fide carne putantur ali.
Dziady ()
, .
,
, . :
. (,
. , III, vol. in 8, 1896.).
III (. 582. ) .
. dziady, dzidy, diady (
. ) .
. dziady- , , ,
.
, .
.
Dziady. , , .
. , ,
. . .
, , , ; ,
:
, ,
, ,
.
,
.
, , , .
, , , .
. ,
, . (
). , . ;
, , , ,
. , .
, , :
, ,

,
,
, ?
, .
; ,
.
.
.
,
, ,
. .
, , , .
. ,
, ,
.[272]

() [273]
, ,
, ,
, ,
,
Sanctus Vitus-.
,
. ,
, . . .[274]
, , .
vi - , . ,
: , , , , , .
. , ( heilig);
, . , , , ,
. ()
). (op. Gallus, II, 27) ,
, .
() snctus ,
, snctus sfint,
.
.
Snctus Vitus,
.
,
. , ,
, . ,
. .
(Snctus Vitus) ,
, , .

, .
Chronic Slvorum .
: "Sinus huius mris... ppelltur ideo Blticus eo quod in modum bltei longo
trctu per Scythics regiones tendtur usque in Grcim." ,
(Descriptio insulrum
Aquilonis, 10.). , ,
(Vinules) .
, , ,
que dicitur Woligst; "pud urbniores () voctur Juli August propter urbis
conditorem Julium Cesrem?
- , Snctus Vitus .

contme.[275] :
Qure ill templ vocbnt contins?"
:
"Sclvic lingu in plerisque vocibus ltinittem ttingit, et ideo puto b eo quod est continere
contins esse vocbnt."
, .
, ,
: "Polonis est koncizn finis, contine
igitur edifici fstigt." .
. , contin () ,
, , koutina.
(Gesindstube, Kott, Supplment, . 698.) contin .
.[276]
,
. : mezi
bora ( mezi, meize; : miedzi, ; , ,
). burg. , ,
,
, merse -.
"Et qui tunc fuit hec pt bellis et in omnibus semper triumphlis ntiquo Mrti signt est
nomine. Posteri utem mese, id est medim regionis nuncupbnt em vel qudni virgine sic
dict."
; ,
.[277] ()
. Mons Silensis,
(Silezije Szlzek, Chlonzek ). Mons Silensis
II (apud Jaff. 2. II, 2998). Mons Silentii!
, , [278] (
) , (
) , .
, ()
. ,
Julius , ,


(Svntovitus Snctus Vitus)?
. ,
(XIII .) (Crotes) Curtes
Corybntes: "Hec regio ntiquitus vocbtur Cureti et populi qui nunc dicuntur Chroti
dicebntur Curetes vel Coribntes."[279]
. , Curtes: "Dicebntur vero
Curetes qusi currentes et instbiles; qui per montes et silvs oberrntes grestem vitm
ducebnt."
Chronic Slvorum (XIII .) ,
: "Jn medio nemoris cuius
hbittores Servi dicuntur filii Belil, sine jugo Dei, illecebris crnis et gule dediti et secundum
nomen suum immunditiis omnibus servientes. "[280]
,
, . ,
, . (De bello gothico, . III,
14.) " , .
, , ".
- (XI .)
, . Prg - Prh
prh - , ,
.[281] . [282]
pan , dala mat (dedit mater).
.
: ,
(). , Zvntovitus,
Svntovitus - ,
,
Snctus Vitus - . .


, Archiv fur
Anthropologie (Brunswik, . XI, . 45., ). Weigel-.
1. . 104 - 105 . 2.
, . ,
. , 1. ,
.
3. . 105. .
4. ,
Mosgu Grossherzogwlde ( Rosenberg,
). .
5. .
6. , Rosenverg-
Rosenu ( ). ,
. - .

7. , Rosenberg-
Grossninku ( . ). - .
8. , Goldan Heinrichu
( . ). - .
9. ,
. Gross-lesen-y Rosenberg ( ).
10. 11. ;
. .
12. 13. , 1859.
.
14. 15. , .
16. 17. , . - .
. ( ).
18. Alt. Friesck ( Ruppin, ). -
.
19. , Rhinow-y, Hvellnd ().
. - .
20. 21. Schwrzort-y - (. ).
.
22. , , Kleinzstrow, Greifswld
().
23. . Thorn- ( ). -
.
, .
. . ,
, .[283]


,
. 12, 1. 2. .
: (Weigel: Archiv f. Antropologie, 1894.) .
(Hrtmnn, Koechler, ibid. 1896.).
, , ,
. ,
. . - Niderle-,
. , ,
, .
Pmtky Archologicke 1880. . (. 338. ) .

: XVI - XVIII .
(Bijenenberg) : Versuch ber einige merkwrdige Alterthmer in Knigreich
Boehmen - (Koenigrtz, 1779 - 1785),
, (lres). ,
, .
. . III, . 27 - 29. ()
, , ,
Clementinum- . ?
.
sopis Olomouckecho Muse (Ollmtz, 1889.
58.)
, .
Schlesiens Vorzeit ( , ), ,
(Stnovice) zwei Golzenbilder
().
Boehmens heidnische Opferpltze - , 1836. . 167. -
, , , ,
, , , .
Mitteilungen der Centrl-Comission (1890. . 226.) ,
, (kmenne bby).
, , ,
. (Ros Bohemic, 1868.)
sopis eskho Museum, . 1891. . 417.
: "rude quoddm sxum, truncum et cephlum d instr cylindri truncum potius qum
sttum representns. A summo, quo pectus ob humeris descendit... cuius cumque bubulci
mnus supercili, oculos, nsum, os et mentum clvo, vel quocunque ferro sculpsit, mmms
etim mulicbres djecit... Utero pregrndi tumet illius sxum qusi prturiens foetum."
,
.

:
" " ,
- 1904, , 1901. ,
,
, ,
, .
, ;
,
.
,
,
, . , ,
; ,
, , , ,
- . . , . . , . . , . .
, , , ,

,
, , ,
;
, ,
.
, , ,
,
.
1843. ; " ", ,
(Chodzko) . ,
(1829-1889), ,
1840, , , ,
, .
.
. . 1867. , .
,
, ,
, .
- " " (L conversion des
Slves u Christinisme) " " (L Chronique du moine Nestor),
;
, ,
,
. .
"Journl", , , ,
;
((Ecoles des lngues vivntes orientles),
,
, . :
" " (1880), " XIX " (1882), "
" (1866), " ", "
", . , ,
" ". 1923. .
" "
, ,
,
. , , ,
,
.
, ,
, ,
,
, , " "
. ,
,
, , ,
, .
, ;
, , ,
. , ,
X , .
, , " ",
, , ,

.
,
(Kosimus Prgensis), "Fontes rerum bohemicrum",
, X ,
(Longinus) "Histori Polonie" XV ,
, .
, ,
;
, , , ,
,
. "
", 1885. 1890. ""
,
"".
- ,
,
, , , ,
, . , . ,

. .
, , " ",
.
,
. . . - " " (
1810),
,
: , , . .
, , . .
, " " (, 1860) ,
;
,
.
, ; ,

, .
, . ""
, ,
.
, ,
XI ; , "Mgistri Admi
Bremensis Gest Hmmburgensis ecclesie pontificum", ,
;
, "",
, , - -
, .
, " ",
;
XII , , , 1110 1117, ,
; - 1172.
, ,
.

, ,
,
,
. ,
, ,
, - -
.
.
, , , ,
,
.
"Gest Dnorum", , ,
. "Vit Otonis" (XII
), 1151 1152 ;
. , ,
, ,
, (Gerovit), .
, .
,
, , "De Bello Gothico"
( )
, , ,
. ,
,
" ",
. .
,
,
, .
,
, , terra
incognita, , ,
,

.
: . . . . : "
(, 1974), . . : "
", (, 1982), . . : "
" (, 1978), . . , . ,

, , , ,
,
: , , .
" ",
, ,
,
, , , ,
.
, ,
, ,
.
.

1. Pris, Vieweg, 1868.


2. Leroux, 1886.
3. Misonneuve.
4. 1782. 1813. , .
. 1806. . De
mnumittendis per Russim servis; Desserttio inugurlis philosophico-politic.
. (, 1807. . 2. . ib. 1819.) .
, LXV
1899.
5. . , :
- , . I, . 860. .) .

(The songs of the Russin people, , 1872; Russin folktles;
ib. 1873.).
6. : i , ,
1868. - (
1891. .).
7 (Csimir Szulz): Mythologi
Slvinsk (Posnn, 1881.). .
. . O religii poganskih Slowian.
8. . . . .
. 1884. .
9. Archiv fur slv. Phil. t. XVII, . 583. .
, ,
.
10. , (Jener Literturzeitung, 1875, .
43.) ", , ,
". .
"Esquisses" (Sbornik Slovnsk, 1883. .
392.): " ,
.
". ( . ).
11. "Invluitque in diebus illis per universm Sclvim multiplex ydolorum cultur... Mir utem
diligenti circ fni diligentim ffecti sunt (Helmold, I, 52.): "Preter pentes enim et ydol
quibus singul oppid redundbnt..." (ib. I. 83). :
"Prove deus Aldenburg quibus nulle sunt effigies expresse". "Quot regiones sunt in his prtibus,
tot templ hbentur et simulcr demonum singul b infidelibus coluntur..." (Thietmr, VI, 24.)
.
12. Cf. Thietmr: "Qumvis utem de hiis liquid dicere perhorresscm, tmen, ut scis, lector
mte, vnm eorum superstitionem innioremque populi istius executionem, qui sunt vel unde

huc venerint (dii Liuzicorum) strictim enodbo" (VI. 23) cf. p. 9.


13. , (Pris, Leroux,
1884.); - .
" " ( , . 21 23).
14. Fontes rerum bohemicrum, . II, , 1874. . 21.
15. Ib. . 8.
16. : "Novus dux Bracislaus iunior... omnes magos, ariolos et
sortilegos extrusit regni sui e medio, similiter et lucos sive arbores, quas in multis locis colebat
vulgus ignobile extirpavit et igne cremavit. Item et superstitiosas institutiones, quas villani adhuc
semipagani in Pentecosten tertia sive quarta feria observabant, offerentes libamina super fontes
mactabant victimas et daemonibus immolabant, item sepulturas, quae fiebant in silvis et in
campis, atque scenas, quas ex gentili ritu faciebant, in biviis et in triviis, quasi ob animarum
pausationem, item et iocos profanos, quos super mortuos suos, inanes cientes manes ac induti
faciem larvis bachando exorcebant; has abominationes et alias sacrilegas adinventiones dux
bonus, ne ultra fierent in populo Dei, exterminavit".
17. Fontes rerum bohemicrum, t. , . 15.
18. Ib. . 88.
19. Glli-chronicon, ap. Bielowski, Monument Polonie historic. t. v, Lww, 1864. -
Mx- Gumplowicz-: Bischof Blduin Gllusvon Kruszwic
(Sitzungsbesichte der kis. Akdemie, Vien, 1895.).
20. Cf. d. Brem. Descriptio insulrum Aquilonis :
"Ceterum nenie que in eiusmodi ritu libtionis fieri solent multiplices et inhoneste ideoque
melius reticende". (28)
21. Archiv fur slv. Phil. t... XIV, . 170. .
22. Dlugosz, Oper, t. x, Crcovie, 1873. . 47. .
23. Archiv. f. slv. Phil. loc. cit. . 183. .
24. , ap. Pertz (Mon. germ. t. VII).
in usum scholrum,1 vol. in 8 Hahn, 1876.
, .
, De Admo Bremensi geogrpho (
-. , Hachette) 1896, . S. Gnther,
Sitzungsberichte der knigl, boem Gesellschaft der Wissenschften - , 1894. -
. 1072.
: Descriptio insulrrum Aquilonis. - Wttenbch Deutschlnds
Geschichtsquellen im Mittellter, 4 . , 1877.
25. Orderic Vitl (XII ) Germanaca: "In
Leutici populosissim ntio constitebt que Guodenem et Thurum Fremque liosque flss
deos colebt." (Monum. Germ. hist. t. XX, . 55.)
26. - .
. ( ).
. 804. 300 . - . :

(Gottschk), 1066, . , 1124. .


, . . 1132. ,
. : ,
.
Bos, Bz, , ;
, (Bischofsee). 270 .
; X
, . .
.
27. 1556 .
. Scriplores rerum Brunswicensium,
Monument (. XXI). in usum scholrum
1868. . Voelkel, Die slwenchronik Helmolds ( ) ,
1873., , Die slavenchronik des Presbyter Helmold, , Hlle,
1874; - , Forschungen zur deutschen Geschichte . XXII, 1882.;
(, 1862); i
1131. - 1170; . :
i ( 1876.)
. (. 119 - 207).
. ,
.
28. Zutibore . Sciudibure,
Schkeitbr. pgus Silensis, II Mons Silentii.
,
Snctus Vutus.
29. .
30. .
31. , III .
Scriptores rerum germmcum . .
(in usum scholrum, Hnovre, Hhn, 1889).
, in usum
scholrum. .
I . Monument historic Polnia (. 230. 318).
. : Wttenbch, Geschichtsquellen;
Strebitzki, Thietmrus quibus fontibus usus sit, Koenigsberg, 1870. , Titmar
Merzeburskij i chronik, St. Petersbourg, 1872., . , .
32. . , ; Londinum Gothorum.
.
33. , : Mohnik: Abslon
Bichof von Roeskilde, 1832.
34. 1514. Histori Dnic
(Strasburg) Trbner, 1886. ,
. () ,
, , ,
.
1886.

i , 1876.
35. Script historic Islndorum
(Copenhgue 1842., . XI). -
(Geschichte von Dnemr, , . 1840 - 43), Wttenbch, .
. ,
, Monument germnic, od Pertz, . XXIII, .
.
36. "Lingum quoque terre illius opprehendit" (, III, 32.).
37. Pyrice Pyrtz , ; Wolyn , . Mrienwerder,
Hatow, . , Mochd. 1586 , .
. (400 . 49. ).
.
38. .
39. Cf. Thietmr, VI, 23. In pgo Riedirierum... dii stnt mnu fcti... gleis tque loreis terribiliter
vestiti.
40. .
41. ,
. W. von Sommerfeld: Geschichte der Germnisirung des Herzogtums
Pommern (Leipzig, 1896.). Meklenburgischen Urkund-Buch.
1219. , , ,
.
42. ;
Pomerni: Pomerni provinci, ex ips nominis etymologi qulittem sui situs indicre
videtur. Nm Pome linqu Sclvorum juxt sont vel circ, moriz utem mre; inde Pomerni
qusi Pomerizin, id est juxt vel circ mre sit - ( ,
, : - . Pomorze).
contin continere.
43. Apud Christinos iunt, fures, sunt, ltrones sunt, truncntur pedibus, privntur oculis et
omni gener sce lerum et penrum christinus exercet in christinum. Absit nobis religio
tlis!
44. , , contin konczyn, limis, fstigium:
contin igitur edifici fstigt. . .
45. ,
( ). ,
.
46. (.
XII, . XX. Scriptores). De vit Ottonis, (,
editio in usum scholrum, . 1868.) Jff, Bibliothec rerum germnicrum, 1869.
. 580 - 841; Ebonis vit Ottonis; (, 1863.) Herbordi Dilogus de Ottone, episcopo
Bmbergensi (ib. 1869).
Bltische Studien (. XI, fscikul,
Stettin, 1842). . , ,

: "
" ( ). 1874, Klaudy). Corpus
, .
- . . . (. 1882. 1883).
47. : . :
. (. V . . 19.).
.
48. . - Op. Krek, Einleitung, . 394. .
48. (?) .
.
49. Fnum de ligno rtificiose compositum... Huius prietes vrie deorum derumque imgines
mirifice insculpte exterius ornnt; interius utem dii stnt mnu fcti singulis nominibus
insculptis gleisque tque loricis terribiliter vestiti... (Chron..., VI, 23. 17.)
50. (Mitteilungen) - - . 1875.
51. Chron. slv. I, 52.
52. : Etymologisches Wrterbuch der Deutschen Sprche.
53. : : 54. - , .
55. - i , , 1890. . 143.
56. : , ; . :
.
.
57. (. . 1871.).
[58] : Die Bildung der Ortsnamen aus Personennamen im slavischen, . 65.
, .
[59] , Einleitung, . 397.
[60] , .
[61] , . . .
.
[62] : Einleitung, . 419. : .
, Lexicon Paleoslavenico-greco-latinum, sub voce).
[63] - : " " -
. .
.
[64] 1837. ,

Sebrn spsy - , 1865., . 96-110.


[65] (Arch. f. slav. Phil. . . . 204.).
[66] 1866.
. ,
. , . . .
Einleitung, . 418.
[67] Belboh - , beel, bl, ydolum.
Besy - , , demonbus.
Ds - , genius;
Devn letnicina i perunova dci - , , - Diana Latone et Jovis filia.
.
, , - - ,
.
; ,
. .
Lada - Venus, dea libidinis, cytherea.
Liutice - , furia, dea infemalis.
Perun, , .
- Jovs sororem - (. ).
- () Aphrodis grece, latine Venus.
Radihost, vnuk krtov - , , - . Mercurius a mercibus et
dictus. : 1)
; 2)
.
Svatovit - , Ares, bellum. - : Ares bellum nuncupatur. Ca
nuncupatur . :
.
Sytivrat, Saturnus. sytivrat , .
Jacob Grimm, .
Straces Sytivratov syn, , ; Picus Saturni filius. Straka
( . .)
Trihlav - , triceps, qui habet capita tria caprae.
, .
Veles - Pan - imago hircina.
Siva - , Dea Frumenti, Ceres, Siva imperatrix.
aiunt, .
, ,
.

Mater verborum-; ,
. ,
.
[68] Nouvelles tudes slaves, - Paris, . 49. .
[69] De bello gothico, . III, XIV.
[70] . 41. ( .).
[71] I, 250.
[72] : " ", " " -
. : " ".
.
[73] : : , , nebengott.
[74] Chronique dite de Nestor, . L. Leger, Paris Leroux, 1884. sub
voce: Peroun.
[75] i (, 1885.).
[76] , .
[77] , . . , . 1. 2. . 1879.
[78] . : Einleitung in die slav. Litteratur-Geschichte. (- . Graz, 1887.,
. 384 - 386)
[79] i: ( Machal-, , ,
. 22.).
[80] : , , I. . 250.
[81] Procope: De bello gothico, . III XIV.
[82] : . ;
Duvernois. (, 1886. .)
. . ,
,
.
[83] , . . 1882. .
[84] , ,
.
[85] , : Russes et
Slaves, Paris, 1890.
[86] Schleicher, Laut-Formenlehre der polabischen Sprache. . , 1871.
[87] , Chronica Slavorum, I, 83. . Monumenta Pertz-a, Hanovre, 1868.
[88] I, 52. 93.

[89] "Visitavit Altenburg, , , et receptus est a barbaris habitatoribus


terrae illius quorum deus erat Prove. Porro nomen flaminis qui preerat superstitioni eorum erat
Mike." , "Rochel, de semine Krutonis."
[90] Saxo Grammaticus, . (Strasbourg, 1886. . 578.).
[91] Haec statua quatuor facies repraesentans quintam pectori insertam habebat, cuius frontem
leva, mentem dextera tangebat." (I, 83)
(policefale): "multos etiam duobus vel tribus vel eo amplius capitibus
exculpunt."
[92] "Vulgus nostrum lapillos quosdam, virgae in lapidem versae et con fractae similes putat esse
fulminis". Linde: Dictionnaire polonais, piorun.
[93] Archiv f. slav. Phil. . , . 631.
[94] . : Einleitung, . 385.
[95] ; Etimologisches Vrterbuch, sub voce.
[96] , XXX, 19.
[97] Ib., IX, 14.
[98] : ( . , 1886.).
[99] Legatio Luitpranda ( , ed. Bonn. . 356.): "Decimo tertio kalendas augusti quo
die leves Graeci raptionem Eliae prophetae ad coelos ludis scenicis celebrant.
. .
[100] , , ,
, - " ". -

, , .
, .
.
, .

. .
.
. ( . . . ". " 1896.
. . 882.)
.
[101] : . ... t. I. Passim.
[102] . : . . LXXXIX.
[103] : . - . 5.
. . 82 - 83, 8 . - ?.
- . - . 1889. ; . III. . 15, . . . 29;
x. . 24. , . 525. [104] . .

; , .
, 20 - 27 ; . .
. ( .
. ).
[105] Sbornik Slovansky t. v. Prague, 1886.
[106] Fr. Krauss, Sagen uhd Maerchen der Sudslaven, I, 64.
[107] (Revue Slovne), IV, 402.
[108] II, 31.; "" Monumenta Pertz- (X, XII). in usum
scholaruni, 1868. .
[109] De administrando imperio, . IX.
[110] 1721.
, ,
. , , . ,
, , , (Mchl,
. 63.). : (. 5) "
. , ,
(, ), ,
, , . ,
, ,
. ( , Paris, 1874. .)
[111] Das Homiliar des Bischofs von Prag, Beitrage zur Geschichte Boemens; I, . 1863.
( XII .)
[112] , Etymologisches Wrterbuch, . 80.
[113] Helmoldi presbyteri Chronica Slavorum, Pertz-, in usuin scholarum, Hanovre, .
I. 6. "Nam neque iuramentis facile indulgent, neque ambitum fani vel in hostibus temerari
patiuntur." , 83: "Tantum enim sacris
suis Sclavi exhibent reverentiam, ut ambitum fani, nec in hostibus sanguine pollui sinant.
Jurationes difficillime admittunt, nam iurare apud Sclavos quasi perjurare est ob vindicem deorum
iram."
[114] II, XII.
[115] Cf. I, 6. "Flaminem suum non minus quam regem venerantur".
[116] Historia Danica, . Holder, Strasburg, 1886. . XIV, . 444.: "Erat enien simulacrum
urbi praecipua civium religione cultum... sed falso sacri Viti vocabulo insignitum''.
[117] Cf. Thietmar, Chron. . VI ( .)
[118] . Cf. ,
. "Mutlos (deos) duobus vel tribus, vel eo amplius capitibus
exsculpunt. (Helm. I, 83.) "Dum in urbe Brandeburgensi ydolum tribus coleretur" (
. 1156, Fontes rerum Bohemcrum, .) , , 1893. . 89.
[119] , .
[120] (XVI .) ,
.

[121] .
, . :
: , ? - . - , . - ,
, ." . .-. ,
, . III. , 1872. - . Schein -
: i ... , . I (
, . 607). - ( , , )
- , : " ?" - "", -
... " , " (.
, , ).
[122] Thietmar- , Riedgast- (Rthra?)
, : "Cum huc idolis immolore seu iram eorum placare
conveniunt, sedent hi duntaxat cae teris astantibus et invicem clanculum mussantas terram cum
tremore infodiunt, quo sortibus emissis rerum certitudinem dubiarum perquirant. Quibus finitis,
cespite viridi operientes equum qui maximus inter alios habetur et ut sacer ab his veneratur super
fixas in terram duarum cuspides hostilium inter se transmissarum supplici obsequio ducunt et
prae missis sortibus (quibus id.) exploravere prius, per hunc quasi divinum denuo auguriantur"
(Chronicon, VI, 24.). (Herbordi Vita Ottonis, II, 33.).
"Habebant caballum mirae magnitudinis... Iste toto anni tempore vacobat tantaeque fuit
sanctitatis ut nullum dignaretur assessorem, habuitque unum de quatuor sacerdotibus templorum
custodem diligentissimum. Quando ergo itinere terrestri contra hostes aut praedatum ire
cogitabant, eventum rei hoc modo per illium solebant praedicare: Hastae 9 disponebantur humo,
spacio unius cubiti ab invicem disiunctae. Strato ergo caballo atque frenato, sacerdos tantum
freno per jacentes hastas in transversum ducebat ter atque reducebat. Quod si pedibus
inoffensis hastisque indisturbatis, equus transibat, signum habuere prosperitatis et securi
pergebant; sin autem, quiescebant."
: Die Deutschen Opfergebruche - (Breslau, 1883. . 24.). - Hopf,
Thierorakel und Orakelthier, . 68; - Saupe, Der Jndiculus superstitionum (Leipzig, 1891, .
18. . 1894.)
[123] ,
(stanitsa) (. 569).
. .
, , ... " ,
."
, .
[124] . 574.
[125] Scripta historia Jslandorum, - Hafniae, 1842, tome XI, . 348.
[126] (. . . . 173.) - Szventovit, -
. 1170. . (Codex Pomeranus; ? 28.)
.
[127] , 822. .
.
, . .
.
[128] Helmold, I, 6.
[129] Metuntur propter familiaritatem deorum, vel potius daemonum quos maiori cultu venerantur

quam ceteri, (Descriptio Jnsularum Aquilonis, 165.).


[130] Cf. Saint Matthieu, . XXVII, - V. 64.
[131] . : "qui cum esset
admirandae sanctitatis ad augmentum virtutum suarum beataeque memoriae Saxoniae
preciosum attulit thesaurum reliquias videlicet pretiosi martyris Viti." (Widukindi Res gestae
Saxoniae, . III, 2.) . X .
. , ,
. . - 822. .
. : "Veniente eo ad urbem que nova Corbia vocatur, ab ea nomen
sortita, unde cepit sclicet, ab illa Francorum Latinorum Corbia, ubi requiescit sanctus Vitus infans
et martir..." (Thietmari Chronicon, II, 19. (11) ad ann. 1002.)
[132] Die Slavenchronik Helmolds - Gaettingue, - 1873; . : Wigger:
Mecklenburgische Annalen, Schwerin, 1861, . 144, 148;
Harenberg: Monumenta historica adhuc inedita - Braunschweig, 1750, Prolegomena critica;
Wigand: Cesch. d. gefurst. Reichsabtei. Corvey, . 148;
Ledeburg: Allgem. Archiv fur die Geschichtskunde des Preussischen Staats, . . 331. ;
Giesebrecht: Wendische Geschichten, . 280, .
[133] ,
, . ,
. : . ( Pourrires)
(Campi putridi); , ; ,
. . .
[134] Mactantque diis suis hostias de bobus et ovibus, plerique etiam de hominibus cristianis
quorum sanguine deos suos oblectari jactitant (Helmold, I, 52, Cf. ib., 83.). Nec tam dulicia vel
iocunda nobis fuerunt Slavorum pocula quod videremus compedes et diversa tormentorum
genera quae inferebantur Christicolis de Dania advectis. - Cf. , . XXXIX
(. 66. . ).
Maligni homines insano furore correpti, magno tumultu, securibus et gladiis aliisque, telis armati
sine ulla reverentia in ipsam ducis curtim irrumpentes, mortem nobis sine ulla retractatione, nisi
quantocius de curia et de ipsa civitate fugeremus comminebantur (Herbordi Vita Ottonis, II, 24.).
: "Deinde reliquam peragrantes Sclavoniam Sclavi rebellantes omnes ecclesias
incenderunt et ad solum diruerunt. Sacerdotes autem et reliquos ecclesiarum ministros variis
supplilciis enecantes nullum christianitatis vestigium trans Albiam reliquerunt (II, 40)
1002. . (III . . 1066) : "Johannes episcopus
senex cum ceteris christianis in Magnopoli civitate (Mecklenburg.) captus servabatur ad
triumphum. Jlle igitur pro confessione Christi fustibus caesus, deinde per singulas civitates
Slavorum ductus ad ludibrium, cum a Christi nomine flecti non posset, trunctatis manibus ac
pedibus in platea corpus eius projectum est, caput vero eius desectum, quod pagani conto
praefigentes in titulum victoriae deo suo Redigast immolarunt... Jtaque omnes Sclavi, facta
conspiratione generali, ad paganismum denuo relapsi sunt, eis occisis qui perstiterunt in fide".
, , ,
.
[135] Pom. . . 578.
[136] Jbid. 577.

[137] Monumenta Germaniae historica, od Pertza, XII, . 868.


[138] Cf. Zend: pnta, .
[139] O. Belzer, Genealogia Piastow, Krakov, 1895 4%. Bulletin international
de l' Acadmie des Sciences de Cracovie - , 1896.
[140] Fontes rerum Bohemicarum, , , . 17, 18, 369 - 386.
[141] Contra Liudevitum quoque sclavum ex Panoniae, . . 94.
[142]
(. LXXXI, 1886). Archiv-
, . Vit laetus;
fortis laetusque (Archiv, . x, . 136.) . ,
, ,
. . ,
. .
. . 148.
curent, , , fastnacht (vigil - , ) :
vergl. Klr. kurent, frhliche, hochzeitsarie. .
, - - ,
, "courante"
, : , .
Jl faut que je vous chante
Certain aire que j' ai fait de petite courante
(Moliere, les Facheux, II, 5.)
[143] (Archiv. f. slav. Phil. . XIX, . 368.),
(, ) - , . .
[144] - .
[145] Einleitung, 396.
[146] Arcon opidum vetustissimi simulacri cultu inclytum (XIII, . 505). simulacrum
.
[147] , ,
- .
[148] : - mundus,
? .
, ,
, . , ,
, .
.
[149] J. Wunsch, Rujana . : Osvta, 1875.
. .
(Rudolf Baier) Die Jnsel Rgen nach ihrer archaeologischen Bedeutung (Stralsund, 1886.). Archiv. fur Anthropologie, . XXI . 591,

Antrophologie, . 1894 ( Salomon- Reinach-).


[150] Aarboger for nordick Oldyndighed og Historie, .
1873., . 327 ( . W. Thomsen-) u Archiv. fur Anthropologie, . XXI
Anthropologie . 1898. .
[151] ,
Swiatowit.
[152] Weige- (Archiv. f. Anthropologie, tome XXI, . 591.) . A.
Hartmann- Becherstatuen in Ost. Preussen. ( , . III.)
[153] Revue d' archologie, .
.
[154] .
: ,
Thomsen- .
. , Beaudouin de Courtenay,
( ) ,
1847 - 1848. . ;
, . .
( . 112
- 113.). ;
? ,
, .
1109. . : "Est beati Viti Crusvicae ( )
basilica, in cuius pinnaculo quidam inaestimabilis et habitus et fromae visus est adolcscens,
cuius indicibilis, ut aiunt, splendor non modo urbem sed urbis quoque proostia illustrabat. Hic eo
desiliens cum aureo pilo turmas eminus antecedit, non paucis claram numinis virtutem
cernentibus et rei tantae mysterium tacita veneratione stupentibus; donec ad urbem Nekel pilum
quod gestabat, quasi vibrans, disparuit..." ,
, . , ,
(Vincentii Cracoviensis episcopi Chronicon, ap. Bielowki,
Monumenta, II, . 340).
[155] . , Zurslav. Runenfragfn, Archiv. f.
slav. Philologie, . , . 193; - . ,
, ,
. . . ,
. , ,
. ,
.
. 1874. ,
. , , .
. ,
, . 21886. - .
Anthropologie . 1894. . 174; . .
.
[156] . 112- 113.
[157] Knytlinga Saga (loc. cit.) Repvit- Puruvit-.
[158] , -
. , : Nec mirum

si illorum potentiam formidabant a quibus stupra sua saepe numero punita meminerant. Si
quidem mares in ea urbe cum foeminis in concubitum adcitis canum exemplo cohaerere
solebant, nec ab ipsis morando divelli poterant, interdum utrique perticis e diverso appensi
inusitato nexu ridiculum populu spectaculum praebuere. Ei miraculi foeditate solennis ignobilibus
statuis cultus accessit creditumque est earum viribus effectum quod daemonum erat poraestigiis
adumbratum". Knytlinga Saga. (. 579).
. "Nec
praedicationis eorum ministerio miracula defuere".
, , , .
[159] Ebbo, III, ap. Pertz. Monumenta, VII, str. 861, 865, Herbord, III, 6.
[160] "Civitas vexsillis undique circumstantibus cuiusdam idoli Geroviti nomine celebritateni
agebat."
[161] 1876. Archiv. f. slav. Philol. ,
(Blasius). .
[162] , . 425; . .
[163] .
[164] y, ib.
[165] , Archiv, XII, . 305.
[166] .
.
[167] I, . 697.
[168] , . 474, 475, 476, 697 - 98.
[169] , . , II, 637.
[170] . .
[171] Archiv f. slav. Phil. XII, , 601.
[172] , 1898, 318.
[173] , . 476. ,
.
[174] Bernh. Schmidt, Das Volkleb des Neugrichen, I, 35.
[175] . , ,
, . XI, . 531.
[176] : (, 1883, . 113- 115).
[177] Einleitung, (. 384-385).
[178] ,
, . . , .
[179] Archiv fur slav. Phil. , . 8 - 9.

Kwares-, .
[180] .
[181] XI ., . Krumbacher, Gesch. d.
Byzant. Litteratur, . 129.
[182] , Archiv f. slav. Philol. . , . 1.
[183] ,
. ;
, ,
.
[184] Arch. f. slav. Phil. . , . 6.
( ). ,
Suarasici? . .
[185] ,
XVI ; Chronica Nestoris Vienne, 1860. . 46, 27.
[186] . (407) : , ,
, , .
[187] . , II, VI, 15.
[188] Bjelovski, Monumenta Polonis: historica, t. I, . 226.
[189] Archiv fur sl. Philol. IV, . 124.
[190] - Kassuby, . , ,
, .
, - . ,
, : .
. . .
1890. 55 000 ; 100 000 ;
. ; . ,
.
. .
.
[191] Razpravy zoboru vd slavanskych.
(Prag, 1865.)
[192] , XII
. . ; 1869. 4.
[193] , . ,
. . (. IV, , 1891).
[194] ( .) . 22.
[195] : - . ; ( . IV, .
512.).

[196] Henopol: Histoire des Roumains - Paris, Leroux, 1896. t. I, . 107.


[197] Jter Buda Adrianopolim, anno, 1553. Fortis Viaggio in Dalmazia;
(Szalay) Monumenta Hungariae, Historici Scriptores, t. II.
[198] . : Cesty po Bulharsku Prag. 1886, . 75.
[199] XVIII
( ) . 648 - 9. 656 - 7. : Epope
bysantine au X sile. 1835. . 1836.
.
[200] : . , ( ) 1882, . 93 - 95. -
!
.
[201] . 774. -
(Schmidt, Griechische Mrchen, Leipzig, 1877, . 30, 31.) - Haxthausen
(Studien ber die neure Zustnde Russlands) II, . 460.
.
[202] (306. 5).
. divi Traiani. Divus .
. - , Das christliche Element in der Balkanlnder, Vien, 1895 - . 98.
[203] "Temporibus Svigeri decimi tertii episcopi Brandenburgensis fuit in Brandenburg rex
Henricus qui slavice dicebatur Pribislaus, qui christianus factus, idolum quod in Brandenburg fuit
cum tribus capitibus quod Triglav slavice dicebatur destruxit" ( Chron. Brandenb. ap.
Mader, . 264.).
(XVI. .;
Fontes rerum Bohemicarum, t. V, . 89.): "Jn illis diebus fuit quidam Henricus rex Prybislaus
slavonice nominatus urbis Brandenburgensis et terrarum adjacencium, sicut Brandenburgensis
testator Chronica... Hic dum adhuc gens esset ibi permixta Slavonica et Saxonica, deserviens
ritibus paganorum et in urbe Brandenburgensi ydolum tribus capitibus inhonestum ab incolis
colebatur." : " ".
[204] ,
. , . ,
, .
, , , ,
, , .
, . .
, ,
: " ". ,
. , , ,
.
[205] . . . . . 1885.
[206] . ,
. 123 - 124.
[207] ; .

( , .).
.
[208] .
.
[209] . 126 - 129.
[210] .
[211] Scriptores rerum Brunswicensium, I, . 191. :
: "Post mortem Caroli imperatoris quidam non veri
christiani praecipue trans Albeam susceptam fidem Christi relinquentes idola sua projecta,
Hammon scilicet Suentobuck ( , : ), Witulubbe (?) Radegast cuni
ceteris erexerunt et in loco pristino statuerunt."
[212] , Archiv, V, . 204.
[213] . . . LXXXI.
[214] Sacra Moraviae- historia, , 1710.
[215] poegoeda , .
Dictionnaire de Ramult (sub. voce) Cracovie, 1893. .
[216] .
? , .
.
[217] , , LXXXI.
[218] Knytlinga Saga Tiernoglav ( ).
[219] . . 1835. ,
, , ,
Carni Bog.
, . .
, Sbrene Spisy, . 96
- 100, . .
,
, . -
. . Archiv. f. slav. Phil. . , . 193. .
[220] . . Chronica Slavorum: Geromarus (III, 82). Jeromarus (VI, 10).
[221] . : Myth. Studien u Arch. f. slav. Phil. . XIV.
[222] , , (Machal,
. 119.).
[223] Ralston, The Songs of the russian people, . 120 - 139. ,
Machal, . 95.
[224] Dziady , , .
.
[225] . Zibrt, Starofeske obyej. : 195. . Fontes rerum Bohemicarum

(, 1884.) . 484. "Spiritus qui Krzetky dicuntur."


: Skitek v lidovim podni staroeskem ( ),
, , 1891.
[226] , 6. ; ? , 1892, . 168.
[227] i, ... . 295; , sub voce. .
[228] , ,
. ( . 178. .)
[229] , I, 65.
[230] , (, ,
. 241.).
[231] , I, 158.
[232] . .
: i - - , 1894.
[233] Cesty po Bulharsku - Prague, 1888.
[234] .
. .
[235] Duvernois, : , , , .
- , . IX, . 80. -
- .
[236] : Trkische Elemente, .
[237] : . . (, . IX, . 553.).
[238] Machal, . 126 - 130, 132, 144. .
[239] , ?i . , . XLVL . 181 - 185).
[240] , ,
( 1833, Sebrane Spisy, , 1865)
- () . IX. -. -
: Die Rosalien, ein Beitrag zur slav. Mythologie. (Sitzungsberichte der
Kais. Akad. der Wiss. - Vienne, 1869.), , Ueber Brumalia und Rusalia (ib. 1869.);
. . ., 1885. ?. . . XVI,
1890.
[241] -
. .
.
[242] . ,
Machal . 115. , Ralston: The songs of the Russian people. Londres
1872, . 139 - 146.
[243] , . 149.

[244] , Etym. Wrterbuch, sub. voce.


[245] .
[246] ., . 983. . 67. . .
[247] .
[248] , . , . 124.
[249] "slavy Dcera" (. II, 28)
;
. , .
, . ,
Zutiberus .
[250] Ebbo II, 18.
[251] , . II, 325.
[252] Ebbo, III, 9. . III, 7.
[253] . ,
.
[254] , .
. Fr. Westberg, , ?
i . (1899. . XI. ?5, . 212)
, , ,
.
[255] (?) Westberg -.
[256] .
[257] -. ( ).
[258] Zibrt-, Seznam, . 85.
[259] ,
, : " - ( ), :
, ? - , . -
!" (: -, , . II. . 601
[260] , Svaza, coenas.
.
[261] Hecht, , 1865.
[262] , Dict. etym. . 211; .
[263] , ?. . , 1890., . 269.; Machal, . 121.
. : ? ( 1896.); .
: . (. 1896. . 213 - 218.).
.

[264] 1868, .
. (, . XIX, 1071.)
[265] .
[266] Pertz, Monum. VIII, . 263.
[267] , Mol. hist. Pol. . II.
[268] Etym. Wurterbuch, sub voce.
[269] ,
.
[270] , Einleitung, . 435. .
[271] , Einleitung, . 418.
[272] Academie de l' Jnscription, 6. . 1900. .
[273]Arch. f. slav. Phil. . XIX, 318. Gorovid qui lingua latina Mars
dicitur, deus militiae. Zur Entstehungs
Geschichte der Kirchenslavischen Sprache ( . ) .
, - Witemir Conversio Carantanarum
(. 6. 86). Unevit.
[274] Herbordi Dialogus de vita Ottonis, . Pertz-a. Hanovre, 1868 (. II, 31).
[275] Einleitung in die slav. Litteratur-Geschichte, . Graz, 1885., . 139 - 412.
contina, .
sub. voce .
[276] : belegori, beleknegine, Jaremirus.
. Medebor ( ), Mel
prohibe.
[277] , II, 1.
[278] Historia Salonitana, . , 1894.
[279] . 1. 3. . Lappenberg Hanovre, 1868.
[280] Fontes rerum Bohemicarum - , 1874 - 1882, . II, . 16 111 . 17.
[281] - Einleitung, . 562.
[282] 24-32 . .
. . ,
. .

Das könnte Ihnen auch gefallen