02/01/2011

Banu Pekol
Amerikadaki New Yorker dergisinin kapak izimlerinin yan sra Asterix izgi romannn illstrasyonlar ile nlenmi Jean-Jacques Sempeyi Trkiyede, Rene Goscinnynin kaleme ald Ptrck ocuk kitaplar serisindeki resimleriyle tanrz. Ptrckn Bisikleti kitabnda, matematik snavnda ilk 10un arasna girdii iin babas Ptrcka bisiklet aldnda, aslnda snava sadece 11 kiinin girmi olmasnn hi nemi kalmaz. Zira onun krmz ve gm renkte, zilli, lambal yepyeni bir bisikleti vardr! Gnmzde bisikletlerin zellikleri Ptrcknki gibi ksaca saylacak gibi deil, hele de son dnemlerde tasarmclarn el att bisikletleri dnrsek... Temmuz aynn hatr saylr saatlerini televizyon banda geirmemize neden olan Tour de Franceda karbon-fiber yol bisikletlerinin envai eidini grsek de, sponsorluk sz konusu olduundan genellikle ayn markalarla karlayoruz: Cannondale, Specialized, Scott, Cervelo, Trek, Giant. Profesyonel yarlar iin hazrlanan bu bisikletler, sezonun yarlarnda boy gstermeden nce aylar sren tasarm, mhendislik ve test srelerinden geiyorlar. Mhendislik ve teknolojinin ilerlemesi ile hem da hem de yol bisikletlerinde ilgin ve farkl tasarmlar zellikle yar d arenalarda grmeye baladk. 2009daki stanbul Design Weekte sessizce sergilenen Corima marka yar bisikleti, aslnda Chris Boardmann 1993 ylnda zerinde dnya saat rekorunu (bir saatte bisiklet zerinde gidilen en uzun mesafe) saatte 52 kmyi aarak krd bisikletin ta kendisiydi. Artist 2010 stanbul Sanat Fuarnda, 2010 stanbul Design Weekte, Adalar Mzesi ve Rahmi Ko Mzesinde sergilenen Trk tasarm bir bisikletimiz de var: Aydan elikin tasarlad, stanbul adl karbon-fiber yol bisikletinin zerinde ince bir espri anlay ile resmedilmi stanbulun karakteristik eleri bulunuyor. Bisikletin logosunun harfleri bile bisiklet aksamlarndan oluuyor: zincir, ruble, fren ve fren kolu. 2010 ylnda red dot tasarm dl kazanan, Gregor Dauth ve Harald Lucasn tasarlad CUBE Reaction GTC SL da bisikletinin dinamik ve zarif kvrml izgileri ile kadrosunun eklinin yan sra, ierdii ilevsel detaylar da onun bu dl kazanmasn salam. Lance Armstrongun 2005 Tour de Francenda kulland iki bisiklet, grafitti sanats Futura tarafndan boyanmt.

17

VELESPT, BSKLET!
Tasarm,teknoloji, mhendislik harman bisikletler, Marc Newsondan KAWSa, Shephard Faireyden Damien Hirste, yaratc dnyann ok ilgisini ekiyor!

VELOSPET,

bpekol@gmail.com

Bu sanatsal ibirliinin ne kadar dikkat ektiini anlayan Armstrong, bu taktii bir kez daha kulland; Tour de France 2009 ve Giro DItalia 2009da bindii alt bisikleti de nl sanatlara ssletti. Sanat, kltr ve teknoloji arasndaki snrlar belirsizletiren bu bisikletlerin dekoratrleri arasnda grafik tasarmc KAWS, pop srrealist ressam Kenny Scharf, ada sanat (ve Obamann bakanlk kampanyasnn mehur HOPE posterini izen) Shepard Fairey, endstriyel tasarmc Marc Newson, Japon sanat Yoshitomo Nara ve sanat dnyasnn yaramaz ocuu Damien Hirst vard. Hirstin eserlerinde tekrarlayan bir motif olan gerek kelebekler, bu defa Armstrongun bisikletinin kadrosu, tekerlekleri ve atallarnda ldyordu. nce Paris ardndan New Yorkda sergilenen bu bisikletler, son olarak Armstrongun kanserle sava vakfnn yararna ak arttrmada satld. Yarlardan alk olduumuz karbon-fiber bisikletlerden esinlenen, ancak bunlara hi de benzemeyen, tasarm Hollandal Tjeerd Veenhovene ait olan carbon bike, bilinli olarak low-techi yani dk teknolojilerin srdrlebilir yaklamn kullanyor. Veenhoven, epoksi reinesine batrlm karbon liflerinden organik grnml bir kadro yaratm. Connecting Concepts sergisi kapsamnda iki yl dnyann eitli yerlerinde sergilenecek olan bu bisiklet, kaslar hatrlatan kadrosuyla yaratc bir deneme. Core77 internet tasarm dergisinin 2009da tantt el-yapm Dutch Master bisiklet, KT Higgins tarafndan 25 adet retilmi. 1920leri anmsatan bisiklet, New Yorkta 110 yl akn sredir kadro reten Worksman cruiser bisiklet kadrolarndan esinleniyor. Bisikletler tasarmdan bu derece etkilenince doal olarak kasklar, kyafetler ve dier malzemelerde de ilgi ekme yar ba gsteriyor. Leman Dergisi bisiklet kulbnn zel yaptrd, karikatr baskl bisiklet formas bu merakn yerel rneklerden biri. Bisikletin genellikle karne hediyesi olarak verildii Trkiyede, stanbulun 2012 spor bakenti olarak seilmesinin ehre bisiklet yollar yaplmas iin vesile olacan dilemeden de gemeyelim.
01. Lance Armstrong 02. Aydan elik tasarm stanbul bisiklet. 03. Red Dot dll Cube Reaction GTC SL da bisikleti 04. Katlanp klebilen Hummer

01

02

03

04