kv
x
ANALECTA HYMNICA
MEDII AEVI.
Herausgegeben
von
XLVII.
TROPI GKADUALES,
Mittelalter.
Leipzig.
0. R. R e i s 1 a n d.
1905.
TROPI GRADTJALES.
Mittelalter.
i.
Clemens Blume
S. J.
und
Leipzi<
0. R. R e i s 1 a n d.
1905.
JUN- 8 1958
I o 82-7
Vorwort und Einleitung.
1. Tropus - nicht im stilistisch-rhetorischen, sonclern im
liturgisch-hymnologischenSinne - ist ein Navne,ein Begriff,
der verschiedenartige, zu verschiedenen Zeiten entstandene
Dinge unifafst, welche ursprilnglich auch verschiedene Be-
nennungen trugen. Geraeinsam ist ihnen allen, dafs sie einen
festen, in sich abgeschlossenenliturgischen Text, wie z. B.
den Introitus, das Kyrie, Gloria, Graduale oder andere Teile
der Messe und des Brevieres, erweitern, auschmuckeii, um-
ranken. ohne clen Kern des offiziellen Textes selbst, dem sie
sich innig anschliefsen, irgendwie zu andern, zu niehren oder
zu mindern. Sie erlautern und amplifizieren vielmehr den-
selben, sind eine Art von bald mehr, bald minder poetisckem
Kommentar, welcher in den liturgischen Text eingewoben ist
oder ihn umsaumt. Das Kyrie, Gloria, Sanctus usw. sind die
Kette, der Tropus ist der Einschlag; beicle zusainmen bilden
das Gewebe, den Teppich des tropierten Kyrie oder Kyrie-
Tropus. So wird man versteheu, wie L6on Gautier auf
die Frage ,,Qu'est-ce qu'un Trope?" kurz und bestimint ant-
worten durfte: ,,C'est Finterpolatiou d'un texte liturgique,"
welcbe Definition er dahiu erlauterte: nC'est rintercalatiou
d'un texte nouveau et sans autorite dans un texte authentique
et officiel; dans ce texte raeme dont saint Gr6goire avait si
sagement trac6 et fix6 toutes les lignes."l) - - Nur der Aus-
druck ,,Interpolation" kann mifsdeutet und dann als mincler
zutreftend bezeichnet werden. Wird er namlich ausschliefslich
') Frere, Walter Howard, The Winchester Tropar from Mss. of the
10111
and llth centuries. London. 1894. (Vol. VIII der Henry BradshawSnciety.)
5Z5S
- 10 -
a. Troparien Frankreicbs.
1. Martialense saec. 10. (anni 933 - 936). Cod. Parisin 1240.
2. Martialense saec. 10. Cod. Parisin. 1084.
3. Martialense auni 988 - 96. Cod. Parisin. 1118.
4. Martialense saec. 11. Cod. Parisin. 909.
5. Martialense saee. 11. in. Cod. Parisin. 1121.
6. Martialense saec. 11. Cod. Parisin. 1133.
7. Martialense saec. 11. Cod. Parisin. 1134.
8. Martialense saec. 11. Cod. Parisin. 1135.
9. Martialense saec. 11. Cod. Parisin. 1136.
10. Martialense saec. 11. Cod. Parisin. 1137.
b. Troparien Deutschlands.
42. Sangallense
(?) saec. 10. Cod. Vindobonen.1609.
43. Sangallense saec. 10. Cod. Sangallen. 484.
44. Sangallense saec. 10. fod. Sangallen. 378.
45. Sangallensesaec. 11 in. Cod. Sangallen. 381.
46. Sangallense saec. 11. Cod. Sangallen. 376.
47. Sangallense saec. 11. Cod. Sangallen. 380.
48. Sangallense saec. (11. et) 13. Cod. Sangallen. 382.
49. Augiense saec. 10. Cod. Bambergen. Ed V '.».
50. Moguntinum (?) anni 955-62. Cod. Londinen. Add. 19 768
(Pars I).
51. Prurmense saec. 10/n. Cod. Parisin. 9448.
52. Rhenoviense (SangallenseV) saec. 11. in. Cod. Turicen.
Rhenov. 97.
53. Mindense anni 1024. Cod. Berolinen. Theol. IV ° 11.
54. Emmeramense anni 1024-36. Clm. Monacen. 14322.
55. Emmeramense saec. n/i2. Clm. Monacen. 14083.
56. Emmeramense anni 1106-25. Clm. Monacen. 14845.
57. Fredeslariense saec. 11. Cod. Casselan. Theol. IV ° 25.
58. Heidenhemensesaec. 11. Cod. Oxonien. Seld. supra 27.
59. Bambergense anni 1040 - 61. Cod. Vindobonen. 1845.
60. St. Petri Salisburgensis saec. 11. ex. Cod. Venet. Marcian.
L III 124.
61. Germanicumsaec.12. Cod. Roman.Angelic. 948 (R IV 38).
62. Secoviense saec. 12. in. Cod. Graecen. 479.
63. Secoviensesaec. 12. Cod. Vindobonen.13314 (Pars I).
- 24 -
c. T r o p a r i e n 11 a 1i e n s.
76. Modoetinum saec. 10. ex. Cod. Capit. Modoetin. 75.
77. Modoetinum saec. 11. Cod. Capit. Modoetin. 76.
78. Modoetinum saec. 12. Cod. Capit. Modoetin. 77.
79. Nonantulense saec. 11. in. Cod. Roman. Vitt. Eaian. 1343
(Sessor. 62).
80. Nonantulense saec. 11. Cod. Bononien. 2824.
81. Nonantulense saec. 11. Cod. Roman. Casanaten. 1741
(C IV 2).
82. Eporediense saec. 11. in. (1001-1011). Cod. Capit.
Eporedien. GO.
83. St. Benedicti Mantuani saec. 11. Cod. Capit. Veronen.
CVII (100).
84. Comensesaec. 11. Cod. Capit. Vercellen. CLXXXVI.
85. Placentinum saec. n/i2. Cod. Capit. Placentin. 65.
86. Bononiense(?) saec. 11. (1039). Cod. Roman. Angelic.
123 (B III 1S).
87. Novaliciense saec. 11. Cod. Oxouien. Douce ras. 222.
88. Yercellense saec. 11. Cod. Capit. Yercellen. CLXI.
89. Vercellense saec. 11. Cod. Capit. Vercellen. CXLYI.
90. Vercellense saec. 12. Cod. Capit. Yercellen. CLXII.
91. Aretiuum('.') saec. 11. Cod. Roman. Vallicel. C 52.
92. Aretinum saec. 12. Cod. Capit. Pistorien. 85.
93. Patavinum saec. 12. in. Cod. Seminar. Patavin. 697.
94. Casinense(V)saec. 11. ex. Cod. Vatican. Urb. 602.
95. Casinense saec. 12. in. Cod. Casinen. 546.
96. Beneventanumsa.ec. 11. Cod. Capit. Beneventan. 29.
97. Beueventanum saec. 12. Cod. Capit. Beneventan. 25.
98. Beneventanum saec. 12. Cod. Capit. Beneventan. 26.
99. Beneventanum saec. 12. Cod. Capit. Beneventan. 27.
100. Beneventanum saec. 12. Cod. Capit. Beneventan. 28.
- 25 -
e. Troparien Spaniens.
123. Vicense saec. "/12. Cod. Capit. Vicen. CXI.
124. Hispamcurn(Benedictinam) saec.12. Cod. Capit. Oscen.s. n.
125. Gerundense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 495.
126. Dertusense saec. 13. Cod. Capit. Dertusen. s. n.
Bau und aucb nur auf den Sinn der Tropen bei einer solchen
Publikation geachtet wurde. Nebenbei sei bemerkt, dafs all
<liese IrrtUmer, wie immer, sich im Repertorium Hymuologicum
Chevaliers getreu wiederholen.
Um so glanzender und erfreulicher ist eine audere
Publikatiou, die ebenfalls in England erschien und im Auf-
trage der benihmten, den Dank der Liturgiker in hohem
Mafse verdienenden Henry Bradshaw Society von Rev.
Walter Howard Frere besorgt wurde, namlich das be-
reits zitierte Werk nThe Winchester Troper". Nach einer
sorgfaltig gearbeiteten Einleitung, die reich ist an manchen
treffeuden Bemerkungeu, werden wir bekaunt gemacht init
dem Inhalte der beiden Winchester-Tropare voii Oxford
und Cambridge. Letzteres, obgleich das jiingere, ist als das
reichere zur Grundlage der Publikation ausgewahlt; die
Reihenfolge der Texte in dieser Handsehrift ist auch diejenige
in der Ausgabe Freres. Eingeschoben sind diejenigen Texte,
welche nur dem Tropar in Oxford eigeu sind, und als solche
kenntlich gemacht; von Mitteilung der Sequenzentexte, weil
schon anderweitig ediert, wurde abgesehen. Hiermit ware
die eigentliche Aufgabe, das Winchester-Tropar zu
edieren, gelost gewesen. Es folgen aber nach Seite 98 noeh
weitere 120 Seiten, abgesehen von den verschiedenen Indices,
welche iiberdies 30 Seiten fiillen. Zum"Yergleich ist namlich
der Tropenbestand aus raehreren anderen Handschriften eng-
lischen Ursprungs beigefugt, so aus Cod. Londineu. Calig.
A XIV, aus den beiden Troparen von St. Albans und aus
dem Dubliner Tropar. Schliefslich folgt als nAppeiulix" ein
Abdruck der sogenamiten ,,lesser tropes" aus deiu Tropar von
St. Magloire nebsteinemIndex der dariii befindlichen,,greater
tropes" und schliefslich eine Auslese aus filnf verschiedenen
Martialenser Troparen. Dieser rAppendix" erhalt noch ein
weiteres Anhangsel, namlich vier Tropen aus dem Tropar
von Novalese. Das ist genilgender Reichtum von Appendices.
Sie sollen zum Yergleicke dienen. Aber ob sie wirklich sehr
zum Vergleiche dienen und den Uberblick fordern? Ich ftir
meine Person nmfs bekennen, dafs ich trotz aller Bekannt-
schaft mit Tropen mich ini Werke Freres sehr schwer zureclit-
finde. Ich meine: bei allem muls das Hauptziel einer Publi-
kation klar und fest vor Augen gehalten werden. Ist der
Zweck, zu zeigen, wie ein einzelnes Tropar in seinem
ganzen Aufbau aussiebt, dann drucken wir es einfach diplo-
matiscb genau ab, oder nocb besser: wir photographieren es.
Wollen wir aber den textlichen Inhalt eines Tropars
kennen lernen, so stellen wir einen annebmbaren Text her,
der lesbar xind iibersiebtlich ist und vin* den ursprunglichen
Text moglichst getreu vor Augen fiibrt; ortbographischeUn-
ebenheiten baben da kein Interesse und ebeusowemgevidente
Schreibfehler, welche bochstens in die Anmerkungen ver-
wiesen werclen. Offenbav verderbte Stellen, die keinen Sinn
oder einen Unsinn ergeben, sucht nian mit moglichster Vor-
sicht zu bessern und gibt den verderbten Text dem Leser zur
Beurteilung in den Fufsnoten. Um den richtigen Text sicberer
zu erraten, dienen die Lesarten anderer Quellen, welche
Quellen zur Erleichtevung der Ubersicht gleich unmittelbar
unter den betreftenden Text gestellt werden. Soll dabei zu
gleicher Zeit gezeigt werden, \vie die einzelnen Tropare im
Inbalte und in der Reihenfolge differieren, so wird dazu am
besten ein Inhaltsverzeicbnis der betreftenden Tropare dienen.
Meines Erachtens \vird jecler, der das Bucb Freres benutzt,
mir beiptiichten, dafs dieses wertvolle Buch ungleich \vert-
voller sein -wfirde, wenn diese doch \vobl selbstverstandlichen
Grundsatze beachtet waren. Jetzt wird man bei Benutzung
des Buehes oft von einer Stelle zur anderen verwiesen und
mufs obendrein eine ganze Reihe \villkiirlicher Zeichen und
Abkiirzungen im Gedacbtnis baben, um sich zurechtzufinden.
Die Verwirrung wird noch schlimmer, wenn einmal die Zeicben
und Cbiffren verdruckt sind, was leider nicht selten der Fall
ist; von Seite 152-155 z. B. bemerkte ich dieses sechsmal.
Sehr schlimm ist folgender Fehler: auf Seite XLIII, wo die
Cbiffren und Abkurzungenverzeichnetsiud, heifst es: E be-
deute das Winchester Troper im Corpus Christi College zu
Cambridge.CC dasjenigeauf der BodleiauLibrary zu Oxford.
Gerade diese offizielle Liste wird jeder Benutzer des Buches
nachscblagen,\veimer dessenHieroglyphenentziffevn"will. Im
Kontext auf Seite XXVII wird man aber sehen, dafs die
beiden Zeicben auf der Liste in fataler Weise ver-
wechselt sind. - Wie sehr man durcb die Verweise
- 33 -
Ib
Clemens Blume.
I.
TEOPI AD KYEIE.
1. Prooemiam Tropornm ad Kyrie.
Trop. ms. Wintoniense saec. 10. ex. Cod.Oxonien. Bodl. 775. - Schlichter
lautet die Uberschrift in anderen Troparien, so im Cod. Parisin. 887: nln-
cipiunt Kyrie;" im Cod. Parisin. 1120: ^lncipiunt Prosulaede Kyrieleison" ;
im Cod. Parisin. 1119: nProsulae ad Kirrieleison"; ira Cod. Parisin. 1240:
,,Prosae de Kyrrieleison" ; im Cod. Cantabrigen. 473: ,,Versus ad Kyrieleison".
1.
b. Te decet laus
cum tripudio iugiter,
qua tibi
petimus canentes:
eleison; Kyrie eleison.
2.
b. 0 theos bagie,
salva, vivifice
redemptor noster,
eleison; Christe eleison.
3.
Trop. ms. Gerundeuse saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 495. z.
Trop. ms. Prumiensesaec.10/n. Cod. Parisin. 9448. AA. - Trop, ms.
"S. Arnulphi Metensis saec. 12. in. (Jod. Meten. 452 BB. - - Grad. ms.
Arnoldi Aquisgranensissaec. 13. in. Cod. Capit. Aquisgranen.XII. CC
(letztere Quelle nicht kollationiert).
Als Introductio geht voraus in g: nArchangeli laetantur, pastores
annuntiunt, in choro angelorum omnes clamant: Kyrie eleison.li - Iii e:
,,Archangeli laetantur, pastores anuuntiant, iu choro angelorum qiiem laudantes
onmes clamant: Kyrie eleison," vel: ^Christus natu^ est hodie, cui clainantes
Kyrie eleison omnes cauite." -InDEFHZ fiors: nChriste red-
einptor miserere nobis" etc. und in E aufserdem vor Str. 2a: ,,Miserere
Domine etc.'' und vor Str. 3a: £1 submissis vultibus etc." (Den vollen
Text dieser Introduktioneu und deren Bedeatnngsieheuuten im Appendix
Kyrialis beim Tropus ,,Miserere rex omniumu.)
la, 1 telilt U (Liicke). - la, 1 sq. Te pater supplices R u x }'; Te
Christe Deus supplieesB (iiber Hasur)(j N Q; Tibi Ohriste snpplirrs A C
D E F g h (vielleicbt i-t <n-)a'K-diosc Lesart der altesten Quellen die ur-
spriingliche, wenngleich ungewohnlichere und deshalb korrigierte). -- la, 1
rex fehlt H I O P S T X Z g q r t 151!.-- 1a, 2 exoraraits et petiraus k. -
la, 3 c.inmipiiti-iis U. -- la, 4 tu nostri I) I K, ut nostris f <|, ut nobis
C d; tu nobis setnper g. - Ib, 1 Temet L! (iiber Kasur) G N Q, Tibi C
g p z; laus decet B C <; X «t>Z J) <( Z AA. -- 1 l>, 2 tripudia %; iugiter-
i|iie X. - Ib, 2 sq. fehlen k. -- Ib, '6 qui tibi (.' E '/. e h 0, tibique (|,
et que tibi B (Korrektur) (i X <,>.qiii? tilji X; nosque te p; unde (inde L)
te I-M C d f AA. -- 1 b, 4 petamus M. pnseimu><semper C d, deposcimoa
seraper f, petimus dona ct B (Korrektnr) G X Q; placeamus X; caneutes
fehlt T, canente 1', cantantes Z, tarites I K L p q AA- - - lc, 2 sedis q,
sedens g. -- lc, 3 et trlilt X; o Domine D E F, et dominans H c d f g y,
et dorainaris B iKorrektur) G X Q, et Dorainus C. - 1e, 4 qui fehlt c d f
AA, gubernaus C d f AA; tu gubernans cuuetos q, qui guberiia^ i.-utiutosZ.
str. -2 Strn],li,..iitnlge:2a, 2c, 2b B C G I M X Q b q; 2b, 2c, 2a
H K L (t 1J K-Y c d f-n p r-z AA BB; 2c, 2b, 3a(!j, 2a Z. - 2a, 1
Temet devota C d; Te supplex Christe plebs K L AA; plebs dcvuta q;
deuta plelis 'A: devote A D E F. - 2a, 'J iniplcjrat fehlt Z; imploret A D
E F H (» P, implorant g. "- 2a, 3 illis O X q; ut tibi cantemus g. -
21), 1 theosage q, agiosg, agiensh. - 2b, 2 salve q, salvansB (Korrektur)
I-N Q C d ti O p; vivitica B X Q R T X U y, vivificet g h q. -
Deus redemptornoster G N Q; redemptormundi KLMOPcdp, red-
eni])tio no>tra h. -- 2c, 1 QuaeB (Korrektur) N Q; Cauendumaiiti- t<-f,
Cauentum C d, Canentium 1 AA ; te fehlt U. - 2c, 2 preeibus devote g;
audi assidue B (Korrektur) G X Q. - 2c, 2-4 fehlt (Liicke) U. - 2c, 3
tuque nobis K L C d f AA ut illi digneris g.
Str. 3a und b lauten in R H X y: ..Clamatincessanter| hic chorus:|
creator spiritus, eleison. - Coaeternejuitri | i't filio, tu nobis eleison." -
3a, 1 Clamaut C Z; Clamet H; Clamat (Clamaat g) ia excelsis I g q. -
3a, 3 cons.iiieAA, consonatet K L p, cunctio et I, cantio h; et dix.it Z,
et dicat H O P; concinos et ait C, concinunt et dicunt Z, cantica c-t dicant
g. - .Str.3b tehlt Z. - 3b, 1 sq. Miserere[nostri H C d AA] fili Dei vivi
(tu nobis G Z U y; nostri et B X; tu feblt H q) nol.is tu B Korrekturj
CGHNQZcdfhoqny. 3b, 2 semperfeblt 1 M P O U. -
3c, 1 excelsistibi K U X y. - - 3c, 2 quanta sit 0; niagnoG Q p r s. -
3c, 3 aetenif K u X y; et aeterno F; aeterna C. -" 3c, 4 fehlt Z; regi
C d p, pmli h 0., DeusR u. - Zwisclieii3c und 3d tblgtin allenQuellen,
mit Ausnahme V..H K u X J , eiue Stiophe, welche in B (Korrektur)
G X g alsi. lautet:
c- Qui nos numine gubernat
proprio
residens in aree
siiperna.
- 48 -
3. Kyrie nOmnipotensgenitor".
1.
a. Omnipotens genitor lumenque et lucis origo,
b. De nihilo inssu verbi qui cuncta creasti,
c. Humano generi, peccati ponderere psso,
Kyrie eleison.
- 49 -
2.
3.
a. Aequalis patri seu nato, spirHus almus,
b. Trinus personis, Deus, in deitate sed unus,
Kyrie eleison.
Trop. ms. Sangallense saec. 10. Cod. Sangallen. 484. A. - Trop. ms.
Sangallensesaec. 10. C"d. Sangallen.378. B. - - Trop. ms. Sangallense
saec. 11. in. Cod. Sang-allen.381. <J.- Trop. ms. Sangallensesaec. 11. Cod.
.Sangallen.380. D. -- Trop. ms. Sangallense saec. 11. Cod. Sangallen. 376.
add. saec. 13. E1. - Trop. ms. Augiense saec. 10. Cod. Bambergen. Ed
V 9. E2. - Trop. ms. Heidenheraense saec. 11. Cod. Oxonien. Seld. sup.
'27. F. -- Trop. ras. Moguntinum(Y) saec. 10. Cod. Londinen. Add. 197'>K.
G. "- Trop. ms. Prumien.se saec. 10/n. Cod. Parisin. 9448. H. -- Trop. ms.
Rhenoviense (Sangallense?) saec. 11. in. Cod. Turicen. Rhenov. 97. I. -
Trop. ms. Bambergense ea.ec.11. Cod Vindobonen. 1845. K. -- Trop. m<.
Mindense saec. 11. Cod. Berolinen. Theol. lat. IV ° 11. L. -- Trop. ms.
Fredeslariense saec. 11. Cod. Casselan. Theol. IV. 25. M. - Trop. ms.
Emmeramense saec. "/12. Clm. Monacen. 14083. N. -- Trop, ms. Germa-
nicum saec. n/i2. Cod. Angelic. 948. O. - Trop. ms. Cremifanense saec.
12. in. Cod. Cremifanen. 309. P. - Miss. nis. Salisburgeuse saec. 11. Cod.
Marcian. L III 124. Q. - - Trop. ms. Germanieura saec. 12. Cod. Capit.
Mutinen. IV 9. Q '.
Trop, ms. Nonantulense saec. 11. in Cod. Vitt. Eman. 1343 (Sessor. 62).
R. -- Trop. ms. Nonantulense saec. 11. Cod. Casauaten. 1741. S. -- Trop.
ms. S. Benedicti Mantuani saec. 11. Cod. Capit. Veronen. CVII (100).T. -
Trop. ms. Italicum saec. 11. Cod. Vallicellan. C 52. U. - Trop. m~.
Kavennatensesaec.u/i2. Cod. Capit. Jlutinen. O I 7. X. - Trop. ms. Ravenna-
tense saec. 12. Cod. Capit. Patavin. A 47. Y. - " Trop. ms. S. Eugenii
Senensisf?) saec. 12. Cod. Senen. F VI 15. Z. - Trop. ms. Comensesaec. 11.
Cod. Capit. Vercellen. CLXXXVI. a. - - Die Varianten von a sind uber-
gangen, eberiso die von Clm. Monacen. 14322.
In den italienischen Quelleu wurde die Strophenfolge mauchmal ver-
schoben vmd ein Hexameter fiiv den fehlenden 3c liinzugedicVitet. -- Die
Stropbenfolge in Z: la, 1 b, 1c, 2c, 2a, dann: Divino iussu patris Christus
natus in orbe | Pastoribus visus es vigilantes(!j supra gregem; alsdann 2b
nnd: Propter genus humanumque; hier bricht der Text ab, da ein Blatt
fehlt. - Strophenfolge inT: la-2b, 3a, 2c, dann: Omnia conformans illis
simul atque gubernans (diese Strophe zwischen 3a und 3b eingesehoben
auch in R nr.rl ,S; Varianten belanglos), schliefslich 3b.
la, b, c ieblen J. - 1 a et fehlt O Z. - lb und lc umgestellt O. -
Ib fehlt U. - lc pressi P. - 2a Ad caelum Z. - 2b Qui indueras R 8 T,
induerat Z; earnem castam Z; carnem de virgine casta H; de virgine raatre
T; natam F Q. - 2c Ut mundi O R; culpas M, culpa U; sancto tuo
natiim Q, sanguiue Z. - 3a spiritus alme C-H K P-U. - 3a uud b
feblen X. - 3b Deus maiestate sed 8 T.
Das Kyrie (Cbriste) eleison steht in den meisten Quellen vor jedem
Hexameter, in einigen, wie H R & nach demselben. Der Text des Tropus
ist derartiff, dafs je drei Hexametereinen Satz ftir sich bilden, so dafs die
Einschiebung von ,,Kyrie eleison" immer storend wirkt, am meistenbei
2a, b und c. Bei der ersten Hexameter-Gruppe (la-c) ist zur Vollendung
Blume, Tropi Graduales. I. 4
- 50 -
4. Kyrie ..Cunctijiotensgenitor''.
1.
saec. 11. (et 12.) Cod. Londinen.Calig. A XIV. (Pars I). F. - Trop. ms.
Cicestrensesaec. 13. Cod. Coll. Univ. Oxonien. 148.G. - Grad. et Trop.
ms. S. Mariae Vigornieusis saec. 13. Cod. Capil. Vigorniea. 160. H. -
Trop. ms. Dublinense saec. 14. Cod. Univ. Cantabrigien. Add. 710. I. -
Grad. ms. Sarisburiense saec. 14. in. Cod. Oxonien. 15848(Kawl. lit. d. 3).
K. " - Miss. ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Rossian. VIII 213. L. -
Grad. ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Oxonien. 41134(Hatton. 3). M. -
Grad. ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Londinen. Lansd. 462. N. - Miss.
111-.Sarisburiense saec. 15. Cod. Cantabrigien. Gg V 24. O. - Grad. ms.
.Sarisburiense saec. 15. Cod. Londinen. Nero E VIII. P. - Grad. ms.
Herefordense saec. 14. Cod. Lutuiinen. Harl. :Ji965.Q. - Miss. ms. Here-
fordense gaec. 14. ex. Cod. Coll. Univ. Oxonien. 78 A. R. - Miss. ms. Here-
fordense saec. 15. Cod. Capit. Vignrnien. 161. S. -- Miss. ms. Norwicense
saec. 15. Cod. Londinen. Add. 25588 T. - Grad. ms. Norwicense saec. 15.
Cod. Londiuen. Add. 17001. U. - Miss. ms. Dunelmense saec. 15. Cod.
Oxonien. Laud. mise. 502. V. - - Miss. ms. Dunelmense saec. 15. Cod.
Oxonien. 6374 (Barlow 1). X. - Miss. ms. LiDcolniense saec. 15. Cod.
Londinen. Add. 11414. Y. - Miss. ms. Oxoniense auui 1384. Clm. Monacen.
705. Z. - Miss. ms. Sarisburiense [Loudinenae?] saec. 13. Cod. Pariain.
Ar.sen. 135. a. " - Miss. ms. Londinense saec. 15. Cod. Londinen. Arund.
109. b. - Grad. ms. Eboracense saec. 15. Uod. Oxonien. )at. lit. b 5. C. -
Collect. ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Oxonien. 13660 (Rawl. D 894). d.
Trop. ms. S. Martini Letnovicensis saec. 11. in. Cod. Parisiii. 887. e. -
Trop. ms. 8. Aredii Lemovicensis saec. 11. Cod. Parisin. 903. f. -- Trop.
ms. S. Leonardi Lemovireiisis saec. 13. in. Cod. Parisin. 1086. g. - Trop.
ms. Martialeuse saec. 11. (Jod. Parisin. 1134. h. - Trop. ms. Martialense
saec. 11. Cod. Parisin. 1139. add. saec. '-'la. i. - Miss. ms. Lemovicense
saec. 15. Cod Berolinen. Hamilt. 442. k. - Trop. ms. Nivernense saec. 11.
Cod. Parisin. 9449. 1 Trop. ms. Nivernense saec. 12. Cod. Parisin.
Nouv. aeq. 1235. m. -- Trop. ms. Cameracensesaec. 11. Cod. Cameracen.
79 (78). n. - Grad. ms. Cameracense saec. 12. Corl. Cameracen. 61 (60).
O. - - Grad. ms. Cameracense saec. 12. Cod. Cameraceu. 62 (61). p. -
Trop. ms. Moissiacense saec. 11. Cod. Parisin. Xouv. acq. 1871. q. -Trop.
ms. Sammaglorianumsaec.[11. etj 12. Cod. Parisin. 13252. r. -- Trop.
m>. S Ebrulphi saec. 12. Cod. Parisin. 10508. s- - Grad. ms. Longoreten.se
sacc. 12. Cod. Parisin. 10511. t. -- Trop. ms. Narbonnense saec. 12. Cod.
Parisin. 778. n. - Trop ms. Carnoteiitc saec. 13. in. Cod. Angelic. 435 (D V
3). V. - Mis. ms. Carnotense saec. 15. Cod. Oxonien. 19430 (Misc. lit.
344). x. - Pros. et. Trop. ms. Parisiense saec. 13. Cod. Commun. Assisien.
ft95. y. -- Miss. nis. Parisiense saec. 14. in. Cod. Londinen. Add. 16905.
Z. - - Miss. ms. Parisiense saec. 14/is. Cod Sclnvarzavien. M 129. AA. -
Grad. ms. Fontisebraldense saec. 14. in. C'od. Lemovicea. 2 (17). UB. -
Offic. ms. Belvacense (in Civcumcisione D') saec. 13. Cod. Londinen. Egert.
2515. CC. -- Collect. ms. Gallicum saec. 13. Cod. Londinen E^ert. 274.
DD. - Collect. ms. Gallicum saec. 15. Cod. Sangenovetian. 122. EE. -
Grad. ms. Altoripense saec I3.'u. Cod. Oxonien. 32556 (Lat. lit. d 5).
FF. - Miss. ms. Senonense saec. 14. in. Cod. Londinen. Add. 30058.
GG. -- Miss. ras S. Barbarae in Algia saec. 12. Cod. Sangenovefian. 96
(BB 1. fol. 7). add. saec. 18/u. HH. - Miss. ms. Romanum saec. 15. Cod.
Parisin. Arsen. 200 add. Caelestin. sacc. 15. II. - Pros. ms. S. Frambaldi
Silvanectensis
saec.15. Cod.Sangenovefian.^
1297(BBl. IV° 45) KK. -
Sequent. et. Trop. ms. Claromontensesaec.15. Cod. Claromonten.57. LL.
Trop. ms. Epternacensesaec.12. Cod. Parisin. 10510.MM. -- Direct.
ms. Engelbergensesaec. 12. Cod. Engelbergen.102. XN. - Cantion. rm.
Engelbergense auni 1372. Cod. Engelberpen.314 OO. - Miss. ms.
Secoviense saec. 12. ex. Cod. Graecen. 479. PP. - Sequent. ms. Secoviense
saec. 12. Cod. Graecen. 1584. QQ. - Grad. rns. Arnoldi Aquisgranensis
saec. 13. in. Cod. Capit. Aquisgranen. XH. RR. - Trop. ms. Wingartense(?)
saec. 13. Cod. Stuttgardien. HB I Asc. 95. SS. - Trop. ms. Sangallensti
4*
- 52 -
2.
Christe, caelitus
assis nostris precibus,
pronis mentibus
quem in terris
devote colimus;
ad te, pie lesu,
clamamus:
eleison.
3.
1.
2.
a. Plebem c. Fidem
tuam, Sabaoth hagie, auge, his, qui credunt in te,
semper rege. tu succurre,
eleison,Christe eleison. eleison,Christe eleison.
b. Trine et une,
sedulas nostras preces,
rex, suscipe,
eleison, Christe eleison.
3.
b. Couctipotens,
sophiae tuae
lumen nobis infunde,
eleison, Kyrie eleison.
- 57 -
Trop. ms. Martialense saec. 10. Cod. Parisin. 1084.A. - Trop. ms.
Martialense saec. 10. ex. Cod. Parisin. 1118.B. - Trop. ms. Martialense
saec.11. Cod. Parisin. 1119.C. - Trop. ms. Martialensesaec.12. Cod.
Partsin. 1139. D. - Trop. ms. S. Martini Lemovicensis saec. 11. iu. Cod.
Parisin. 1120. E. -Trop. ms. S. Martinif?) Lemoviceasis saec. 11. in. Cod.
Parisin. 887. F. - Trop. ms. S. Aredii Lemovicensis saec. 11. Cod. Parisin.
903. G. - Trop. ms. &. Leonardi Lemovicensis saec. 13. in. Cod. Parisin.
1086. H. - Trop. ms. Sammaglorianum saec. (11. in. et) 12. Cod. Parisin.
13252. I. - Trop. ms. Moissiaeense
saec.1J/i2. Cod. Parisin. Nouv. acq.
1871. K. - " Trop. ms. Nivernense saec. 11. Cod. Parisin. 9449. L. -
Trop. ms. Nivernense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 123-5.M. - Trop.
ms. Aeduense saec. "/12. Ood. Parisin. Arsen. 1169. N. - " Trop. ms.
Narbonnense saec. 12. Cod. Parisin. 778. O. - - Trop. 'ms. S. Ebrulphi
saec. 12. Cod. Parisin. 10508. P. -- Trop. ms. Cluniacense saec. 11. Cod.
Parisin. 1087. Q. - Collect. ms. Cluniacense saec. 13. Cod. Parisin.
17716. R. - Trop. ms. Cameracensesaec. 11. Cod. Cameracen.79 (78). S. -
Grad. ms. Cameracensesaec. 12. Cod. Cameracen. 61 (60) T. - Grad. ms.
Cameraeensesaec. 12. Cod. Cameracen.62 (61). U. - Trop. ras. S. Vedasti
saec. 11. Cod. Cameracen. 76 (75). V. - Pros. ms. Parisiense saec. 13.
Cod. Commun. Assisien. 695. X. - Miss. ms. Parisiense saec. 14. in. Cod.
Londinen. add. 16905. Y. - Miss. ms. Parisiense saec. 14/i5. Cod.
Schwarzavien. M 129. Z. - Pros. ms. Victorinum saec. 13/u. Cod. Parisin.
Arsen. 110. a. - - Miss. ms. S. Barbarae in Algia saec. 12. Cod. San-
genovefian. 96. add. saec. 13/i4. b. - Miss. ms. Carnotense saec. 13. Cod.
Angelie. 435 (D V 3). c. - Miss. ms. Carnotense saec. 15. Cod. Oxonien.
19430 (Mise. lit. 344). d. - Miss. tns. Senonense saec. 14. in. Cod. Londinen.
^dd. 30058. e. - - Pros. ras. S. Fratnbaldi .Silvanecten. saec. 14. Cod.
Sangenovefian. 1297 (BBl IVC 45). f. -- Trop. et .Sequent. ras. Claromontensc
saec. 15. f~!od.ClaromoDten. 57. g.
Trop. ms. Wintoniense saec. 10. ex. Cod. Oxonien. BodL. 775. add.
saec. 11. h. - Trop. ms. incert. origin. saec. n/i2. Cod. Londinen. Reg.
8 C 13. i. - Grad. et Trop. ms. S. Albani saec. 12. Cod. Londinen. Reg.
2 B IV. k. - Grad. et Trop. ms. S. Albani saec. 12. Cod. Oxonien. Bodl.
948 (Laud. Misc. 358). 1. - Grad. et Trop. ms. S. Mariae Vigornien. saec. 13.
Cod. Capit. Vigornien. 160. m. - Trop. ms. Cicestrensesaec. 13. ex. Cod.Coll.
Univ. Oxonien. 148. n. - - Trop. ms. Dublinense anni 1352. Cod. Univ.
l'antabrigien. Add. 710. add. saec. 14. o. - Grad. ms. Augustin. Ronctonien.
saec. 14. Cod. Londinen. Harl. 622. p.
Trop. ms. Casinensel?)saec. 11. ex. Cod. Vatican. Urbin. 602. q. - Trop.
ms. Pistoriense saec. "/12. Cod. Capit. Pistorien. 70. r.1 Trop. ms.
Beneventanuru saec. 12. Cod. Capit. Beneventan. 25. r2. - Trop. ms.
Sangallensesaec. 11. Cod. Sangallen.378. add. saec.13. s. - Trop. ms.
Genindense saec. 12. Cod. Parisin, Nouv. acq. 495. t. (hier nur Strophe 3).
Fernere Quellen: Viele gedruckte franzosische Missalien; aufser den
von Chevalier im Repertorium Hyran. unter Xr. 3393 verzeichneten sind zu
notieren: Miss. Autissiodorense imp. Parisiis s. a. [1484]; - Miss. Engolis-
mense imp. Lemovicis 1520; - Miss. S. Trinitatis Vindocinen. imp. 1536. -
Von r2 sind die Varianten iibergangen.
la, 2 patri E, rei immense N. - Ib, 1 Nostris n. vocibus B C E F
K L N; necnon HPfhklmos; voces fehlt o. - Ib, '2 audi B E F
N g, assis L M, admitte s. - lc, 1 Rex et legifer b. - lc, 2 benignus
A-D I K P Y h k -o s (fiir benigne spricht der durchweg gewahrte Aus-
laut auf e in den einzelnen Verszeilen); nostri digneris S-V Y Z.
2a, 1 sqq. Christe tuam plebem semper rege eiusque pie eleison b. -
2a, 1 sq. Plebi tuae B C E F L M N r s. - 2a, 2 Sabaothrex Christe
P c n s, Sabaoth hagie Christe i, Sabaoth rex hagie e, rex Christe hagie
k 1 m. - 2a, 3 regem B, regens r, tu succurre M N s. - 2a, 4 et eleison
U V. - 2b, 1 sqq. Lapsos revoca, sontes iustifica nostrique eleison b. -
- 58 -
dieser Zusatz hat gleiche Melodie mit 3c, 4 und 5, zerstort die Konstruktion
und den Parallelismus, diente wahrscheinlich urspruglich dazu, um ad
libitum statt 3c, 4 und 5 benutzt zu werden, und wurde dann irrtumlich
in den Text geschoben.-- 3c, 6 Consolator (statt Jesu bone) te P k-o;
Deus summe ac fte Kl precanmr A (Korrektur) G K; te fehlt k 1 m; et
preo.araure; deprecamur o. -- 3c, 7 assidue omnes s. - 3c, 8 et eleison B.
- Verwendung fand dieser Tropus an den verschiedenen Orten an den ver-
schiedensten Festen. Sein Ursprung ist sicher in Frankreicb. und wahr-
scheinlicb in St. Martial.
1.
2.
c. Confirmans te credentes
conservansque,
eleison; CJiriste eleison.
- 59 -
Londinen. Add. 11414. EE. - Miss. ms. Duuelmense saec. 15. Cod. Oxonien.
Laud. misc. 302. FF. -- Miss. ms. Londineuse saec. 15. Cod. Londinen.
Arund. 109. GG. -- Grad. ms. Eboracense saec. 15. Cod. Oxonien. Lat.
lit. b 5 HH.
Trop. ms.Casinense(?)
saec.11.ex. Cod.Vatican.Urbin. 602.II. - Trop.
ma. Bobbiense saec. 12. Cod. Taurinen. F IV 18. KK. -- Trop. ms. Mosa-
cense saec. 13. Cod. Oxonien. Misc. lit. 340. LL. -- Trop. ms. Troianum
saec.12. Cod. Neapolitan.VI G 34. (Variantennicht verzeichnet.)MM.
Lesarten von O P und f sind iibergangen. - la, 2 rex immense
HH. - 1 b, 2 fons aeterne HH; lux immensaeE F N d n. - - Str. 1b und
1 c umgestelltE. - 1c, 1 sq. Nostras omnesnoxasK. - 1c, 2 nostra CC;
nostras solve e g i k LL. - 2a, 1 es lux CC; et mundi T; mundi fehlt c. -
2a, 2 vitae dator R. - Str. 2b und 2c umgestellt LL. - 2b, 1 daemonum
G S b p q r u BB EE. - 2b, 2 nos tuereQ Y Z a d. - Str. 2c fehlt e. -
Str. 2c lautet: Christe rex consolator | omniumque (hominumque E) factor
E N d. - 2c, 1 Conservans Q U Y Z a O 8 t y Z AA BB FF, Confirma
g m LL; nos credentes LL. - 2c, 2 coufirmansque QUYaostyz
AA BB FF, consolansqueA B, confortansque Z; et servantes te b. - Str. 3a
fehlt T. - Str. 3a lautet: Ignis sensifice flamen utriusque m 0. - Str. 3a
und 3b umgestellt F N Y b e II MM. - 3a, 1 Flamen tuum c; Pater fili tuque
C, Patrem pium Y Z a, Patrem natum KK; tuum atque II MM; tuum verum
HH LL. - 3a, 2 utriusque U Z a 1. - Str. 3b lautet: Nexus solvens
culpae| nos orna virtute in O. - 3b, 1 QuemfatemurunumC; 3b, 2 trinum
Deum C; esse fehlt L. - 3c, 1 Clemens rector Y Z a; assis nobis C; nobis
assit F. - 3c, 1 seq. assis paraclite ut 0 8 t EE, assis rector bone ut m:
bone lesu HH. - Nach Str. c, 3 folgt noch " Ut (Et H M) cura sanctis tuis
siinus (assidue simus H M) in requie H M X; Et delectemur in gloria patriae
supremae (supernae a) Z a. - Einijje Quellen lassen das Kyrie (Christe)
eleison am Schlusse der Strophen aus.
Die gedruckten Missalien (franzosiscbe und englische), welche diesen
Tropus enthalten, verzeiehnet U. Chevalier im Repert. Hymnol. unter Nr. 14227 ;
wir notieren aufser den dort genannten noch: Miss. Andegavenseimp. Pari-
siia 1489; Miss. Lemovicense irap. [1540J; Miss. Tullense imp. Tullis 1551.
1.
3.
e. Spiritus alme;
eleison, Eyrie eleison.
Trop. ms. Martialense saec. 12. Cod. Parisin. 11:19.A. -- Trop. ms.
S. Leonardi Lemovicensis saec. 13. in. Cod. Parisin. 1086. B. - Miss. ms.
Lemovicense saec. 15. Cod. Berolinen. Hamilt. 442. C (nicht kollationiert). -
Lection. ms. Moissiacense saec. 12. Cod. Londinen. Harl. 2914. add. saec.
13. D. - Pros. et Trop. ms. Parisiense saec. 13. Cod. Coramun. Assisieu.
695. E. - Grad. et Trop. ms. Fontisebraldense saec. 14. in. Cod. Lemuvici-u.
2 (17). F. - Sacrament. ms. Turonense saec. 9/io. Cod. ParLsin. 9430. add.
saec. 14. G. - - Miss. ms. Romanum sa.ee. 15. Cod. Parisin. Arsen. 200.
add. Caelestin. saec. 15. H. - Psalt. ms. Caelestinorura saec. 15. C»d. Ave~
nionen. olim 228. I. - Pros. et Trop. ms. Claromontense saec. 15. C»d.
Claromonten. 57. K. - Miss. ms. S. Frambaldi t^ilvanectensis saec. 15. Cod.
Sangenovetian. 1297 (BBl IV° 45). L. - - Mi.s^. ms. Monti.s S. Mk-Lac-lis
saec. 15. Cod. Abrincen. 43. M.
Trop. ms. Glastoniense (? Cantuariense) saec. 11. (et 12.). Cod. Londinen.
Calig. A XIV (Pars I). N. - Trop. ms. S. Albani saec. 12. Cod. Oxonien. Laud.
misc. 358. O. - Trop. ms. S. Albanif?) saec. 14. Cod. Oxonien. lat. lit a 6
(fragmentum).P. - Trop. ms. Cicestrensesaec.13. ex. C'<>d. CV>11.
Univ. Oxonien.
148.O. - Trop. ms.Vigorniensesaec.13. Cod.Capit.Vigornien. 160.R. -
Miss. ms. Cantuariense (? Londinense) saec. 13. ex. Cod. Pari^in. Arsen.
135. S. - Grad. ms. Herefordense saec. 14. Cod. Londinen. Harl. 3965. T. -
Miss. ms. Herefordense saec. 14. ex. Cod. Coll. Univ. Oxonien. 78 A. U. -
Trop. ms. Dublinense saec. 14. Cod. Cantabrigen. Add. 710. X. - Mi--.
me. Oxoniense anni 1384. Clm. Monacen. 705. Y. - Miss. ms. Lincolniense
saec. 15. Cod. Londinen. Add. 11414. Z. - Grad. ms. Eboracense saee. lo.
Cod. Oxonien. lat. lit. b 5. a.
Trop. ms. incert. origin. saec.12. Cod.Bernen. 620 (fragmentum).
b. -
Grad. ms. Arnoldi Aquisgranensis saec. 13. in. Cod. Capit. Atjuisgranen.
XII. C. - - Trop. ms. Wingartense(?) saec. 13. Cod. Stuttgardien. H B I
Asc. 9">. d. -- Trop. ms. Diessense sa.ec. 14. Clm. Monacen. 5539. e. -
Grad. ms. Pilsnense anni 1491. Cod. Mus. Bohem. XII A 20. f. - Grad.
ms. Melnicense anni 1527. Cod. Mus. Jiohem. XII A 23. g. - Grad. ms.
Kuttenbergen.se
saec. 15/i6. Cod. Vindobonen.15501. h. (g und h nicht
kollationiert). - - Pros. et Trop. ms. Aquilegiense saec. 15. Cod. Semin.
Goritien. I. i.
Miss. ms. S. Domiuici Exsiliensis saec. 13. Cod. Parisin. Nouv. acq.
2194 k. - - Aufserdem in mehreven gedruckten Missalieu der Kircln.-n
Englands (York und Hereford)und besondersFrankreichs; aufserden
von U. Chevalier im Repert. Hymnol. (Nr. 17533) verzeichneten sind zu
notieren: Miss. Andegavense imp. Parisiis 1489. - Miss. Athenatense imp.
Lugduni 1531.-- Jliss. Lemovicense
imp.[1540].-- Mis<.Pictavjense
imp.
Parisiis 1498 und 1526. - Miss. Tullense imp. Tulli 1551. - Hand.schriftl.
Nachtrag (saec.16.) zum Miss. Sagienseimp. Rotomagi1500.
1 b und lc umgestellt H k. -- 1 b, 1 Quem de d; ex stirpe L. - 1 b. -
clara MPQTUXYabdi, claram E, sanctac, sanctamE H; duci<
K, produxit d. - 1 c, 1 Preces nostras H b C i; eius fehlt I. - 1c, 2 digiias
fehlt; pia pro i: profuudo fusas O, pro Mariae e. - 2a, 1 decus de D d ;
Deo patre K; ex patre E. - 2a, 2 homo felilt K; natus fehlt A; ex Maria
K, de Maria d, Maria de i; Maria fehlt E. - 2b und 2c umgestellt X. -
2b, 1 de ventre H (1. - 2b, '2 condidit I. - '2c, 1 Sumens nostras laudes
B; Suimne Y b; preces nostras E; laudes felilt U. - 2c, 2 almae Mariae
K d. -- In e dient Str. 2c als 2b, und statt 2c dort: Fac nos Christo
placeretuofletu,virgoMaria.- 3a, 1O fehltc k. - 3a, 2 obumbras
F U. -
Str. 3b und 3c umgestellt C. - 3b, 1 facis digiium d e. - 3b, 2 tlialamum
tua virtute e. - 3c fehlt H I K. - 3c, 1 super omnes B; supra F M O
PSYZacdel. - 3c, 2 elc-va- sjiiritum D, elevas corpus b, levasti
corpus d; levan^X. - 3d, 1 postsacvarn
K, postillam N; ipsamfehlt d. -
^d, 2 Mariam caelos scandereK. - Str. 3d und 3e fehlen i ; 3e fehlt C. -
oe lautet: Ut mereamur divino frui munere E S. - Nach 3e, 1 folgt noch:
O Deus trine et une F L. - Die Anfugimg des Kyrie eleison in der
dritten Stropliengruppe ist versebiedcnartig. - - Dem Inhalt nach ist der
Tropus ftir die Marienfeste bestimmt, fand aber auch auf Weihnaehten (in F
imd X) %Terweiidung.- Die Melodie folgt jener von Cunctipoteus
genitor und Rex omnium sanctorum.
9. Kyrie virginitatis.
De Beata M. V.
2.
3.
Trop. ms. Martialense saec. (11. 12.) 13. Cod. Parisin. 1139. A. -
Grad. ms. Tolosanum saec. 12. Cod. Londinen. Harl. 4951. add. saec. 13.
B. - Miss. ms. Lemovicense saec. 15. Cod. Berolinen. Hamilt. 442. C. -
Miss. ms. Komanum saec. 15. Cod. Parisiii. Arstn. 200. D. - Prosar.
ms. Caelestinorum saec. 15. Cod. Avenioueu. olim 228. E. -- Miss. ms.
"Sarisburiense (?Londinense) saec. 13. ex. Cod. Parisin. Arsen. 135. F. -
Trop. ms. Dublinense saec. 14. Cod. Cantabrigen. Add. 710. G. - Grad. ms.
Konctoriense saec. 14. Cod. Londinen. Harl. 622. H. - Grad. ms. Ebora-
cense saec. 15. Cod. Oxonien. lat. lit. b 5. I. - Collect. nis. Altahense
saec. 15. Clm. Monacen. 9508. K. - Grad. ms. Cassoviense saec. 15. Cod.
Mus. Hungar. 172. L. - Grad. ms. Patense saec. 16. Cod. Mus. Huiigar.
s. 11.(3532). M. - Grad. ms. Bocholtense saec. 15. Cod. Bocholteii. L 6. N. -
Ferner in vielen gedruckten franzosischen Missalien; aufser den von Chevalier
im. Repert. Hymnol. untev Nr. 21720 erwiihnten notiertu wir: Miss. Aiide-
gavense imp. Parisiis 1489; Miss. Athaiiateu.se imp. Lugduni 1531; Miss.
Gallicano-Siculum imp. 1568; Miss. Meldense imp. Parisiis 1556; Miss.
Tullense itup. Tulli 1551. - L hat nur die a-Stropheu, wie dies ofters iu
bohmischen Quellen der Fall ist; Varianten aus C L N habe ich iibergaiigen.
Ib, 1 natum fehlt M. - Ib, 2 de sacra virgine M. - lc, 1 que G;
septiformis A G; qui semetipsumB. -- lc, 2 repleta G; pneumata B,
uumiue E, ditando nmnere A. - 2a, 3 quani de germiue B. - 2a, 5 prae-
dixerunt M. - 2b, 2 fortis germineA. - 2b, 3 qui fehlt M. - 2b, 5 de
ventre prodisti D E, produxisti ventre A. - 2c, 2 assis nostris D E, matris
assis A, assis inatris D; precibus E. - 2c, 3 quos B G I, quem E. -
2c, 4 actuque colimus D E. - 3b, 2 de Mavia matre Christo F; carue nato
A. - 3 b, 4 super florem requievisti B F-K M; servans florem D E. -
Melodie: Kyrie fons bonitatis; iiberliaupt lehnt sich vorstehender Tropus
an letzteren stark au, aber iii sehr geschickter Bearbeitung.
1.
a. 0 Christe, b. Intactae
splendorpatris, fili matris,
eleison;Christeeleison. eleison;Christeeleison.
c. Ne claustris
demur atris,
eleison; Ckriste eleison.
3.
a. Utriusque b. Miserorum
sacrumflamen, sis solamen,
eleison; Kyrie eleison. eleison; Kyrle eleison.
c. Trinum Deum
Atque unum
confiteraur;
Ut in ipso
gloriemur,
eleison; Kyrie cleisun.
1.
2.
1.
2.
b. Fons et origo
lucis perpetuae,
vita, salus, pax
aeterna, Dotnine,
eleiscm; Cltriste ekison.
3.
a. Rexmagne,
genitor,quemsancti c. Vivificans nos, criminanostra
adorant semper, dele, creator,
eleison; Kyrie eleison. eleison:Kyrie eleison.
b. Voces nostras tu clemens
digneris hodie,
rex caeli, exaudire;
Kyrie eleisoti.
2.
3.
a. Consolator, qui es b. A patre et verbo
flamen cnncta alens, procedensspiritus,
vivificans,
eleison ; Kyrie eleison. eleison; Kyrie eleison.
c. Semper sit tibi gloria,
laus, virtus, potestas
per aeterna saecula.
Servos tuos audi,
piissime,
eleison ; Kyrie eleison.
- 69 -
1.
2.
3.
3.
Trop. ms. S. Albani saec. 12. Cod. Oxonien. Laud. misc. 358. A. -
Trop. ms. S. Albani saec. 12. Cod. Londinen. Reg. 2 B IV. B. -- Tmp.
ms. Glastoniense (?Cantuariense) saec. 11. (et 12.). Cod. Londinen. Calig.
A XIV (I. Pars). C. - Trop. ms. Cicestrense saec. 13. Cod. Coll. Univ.
Oxonien. 148. D. - Antiphon. ms. S. Petri Gloucestrensis saec. 13. C»d.
Coll. lesu Oxonien. E 10. E. - Trop. ms. Vigorniense saec. 13. Cod. Capit.
Viifornieu. 160. F. - Trop. ms. Dublinense saec. 14. Cod. Cantabritfien. Ailil.
710. G. - Grad. ms. Herefordense saec. 14. Cod. Londinen. Harl. 3965. H. -
Miss. ms. Herefordense saeo. 14. ex. (_'od. CVill. Uuiv. Oxonieu. 78. A. I. -
Miss. ms. Herefordense saec. 15. Cod. Capit. Vigornien. 161. K. - Grad.
ms. Sarisbviriense saec. 14. in. Cod. Oxonien. Rawl. lit. d. 3. L. - Grad.
ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Oxonien. Hatton. 3. M. - Grad. ms.
Sarisburiense saec. 15. Cod. Londinen. Lansd. 462. N. - Grad. ms. Saris-
buriense saec. 15. Cod. Londinen. Nero E VIII. O. - Miss. ms. Saii^-
buriense saec. 15. Cod. Rossian. VIII 213. P. - Miss. ras. Sarisburiense
saec. 15. Cod. Oxonien. Barlow. 1, Q. - Miss. ms. Sarisburiense saec. 15.
Cod. Vatican. Pal. 501. R. - Miss. ms. Oxoniense anni 1384. Clm. Monacen.
705. S. - Grad. ms. Norwicense saec. 15. Cod. Londinen. Add. 17001. T. -
Miss. ms. Norwicense saec. 15. Cod. Londinen. Add. 25588. U. - Miss.
ms. Londinense saec. 15. Cod. Londinen. Arund. 109. X. - - Miss. ms.
Lincolniense saec. 15. Cod. Londinen. Add. 11414. Y. - Miss. ms. Dunel-
mense saec. 15. Cod. Oxonien. Laud. misc. 302. Z. - Grad. ms. Eboracense
saec. 15. Cod. Oxonien. Lat. lit. b. 5. a. - Miss. ras. S. Barbarae in Algia
saec. 12. Cod. Sangenovefian. 96 (BBl fol. 7). add. saec. 13/i4. b.
1a, 1 Fons et origo C F Y. - - 1b, 2 cuncta constant L N Q R T,
cuncta constat M; cuncta clemens ABCS Y. - lc, 1 potens G M N a;
lc, 2 miserere L a. - 2a, 1 omniura F-I L-O T U a. - 2b und c um-
gestellt A B b. - 2e, 1 redemptisB. - 2c, 2 auctor pietatis b. - 3a, 1
Spiritus alme a. - 3a, 2 alme Deus C O P S T Z. - 3c, 1 Te unitas K. -
3c, 2 sancte Deus nobis E H I K b; sancta nobis semper A B.
Der Text dieses Tropus findet sich auch im Prosularium Aniciense
(U. Chevalier. Bibl. Lit. V, p. 34 sq.).
- 72 -
I.
a. Kyrie, c. Kyrie,
Deus serapiterne, pater increate
vita vivens in te, necnon ingenite,
eleison. eleison.
2.
3.
a. Kyrie, c. Kyrie,
spiritus clarificans septiforrais gratiae
repletos caligine, praepotens in munere,
eleison.
d. Petimus,
b. Kyrie, paraclite reple nos charismate,
procedens ab utroque, quos purgasti crimine,
eleison.
e. 0 fideliam advocate,
eleisou.
1.
2.
3.
c. Distributor gratiae,
vitae dona nobis
tribue misertus
nostrique tu cligneris
eleison ; Kyrie eleison.
Trop. ms. Eporediense saec. 11. in. Cod. Capit. Eporedien. 60. n. -
Trop. ms. Modoetinumsaec.11. Cod. Capit. Modoetin.76.X. - Trop. m*.
Novaliciense saec. 11. Cod. Oxonien. Douce rus 222. y. - - Trop. m*.
Troianum sa.ec.12. Cod. Neapolitan. VI G 34. z.
la, 1 fehlt n. -- la, 1 Deus creator K P Q R T U X Z a C d e p,
lesu redemptor omnium B f-i 1 111o <{ n y, lesu redemptoryphielou r.
la, 2 ac pie rex o theoa n; ke theos r; theos imas 0; pater imraensep. -
1 b, 2 rex regum magne O, rex sempiterne p; rex magne C-F H M N T
Z c <1e k q, rex Cliriste B G P-S U Y h f h i 1 m n r u x y z. -
lb, 3 canarrms 1 m; te exoramus n, te fehlt o. -- 1 c, 1 et fehlt H »|. -
lc, 2 qui est i, cuius est f m, cui es n. - Strophe 2a lautet in f und m:
Christe rex tuere | hunc gregem eraptum(hoc grege empto f) sanguinetuo | aetenie
faeterno f) eleison. - 2a, 2 alme a i, alme ante N. - 2a, 3 coaeterni 1. -
2b, 2 a morte i n; de fehlt X. - 2b, 3 rex aeterne eleison y. - 2c, 1
Que pereant C. - 2c, 2 Christe z. -" 3a, 1 Kyrri sother hagie A B A f
h i 1-0 q r t U X y Z, Kyrie paraclite p. -- 3a, 2 supplices te nunc
mente f m, snpplici te corde p. - :'>;i, 3 pie exoramus h i; nostra te
precamur n. - .Str. 3b fehlt H. - Strophe 3b lantet in h i: Virtns nostra
omnium salusque perfecta alrae te precamur (alme deprecamur h); in 1:
Virtns nostra atciue salus aeterna rex pie clementissime; in r: Virtus nostra
omnium Deus alme pie atque salus eleison; in y: Virtus nostra salus
sempiterna nobis miserere eleison; in p: Fons et origo boni purgator
scelerum plebi tuae eleison. -- 3b, 1 Domine fehlt U. - 3b, 2 salus vera
A. -- 3b, 3 es in (|. -- 3c, 1 Summe Dens et une (irae G K S X) B G
P-Y a C-f h i 1 m U-z; Trine Deus et une A n 0 q r; Virtus nfisti-i
Domine p; gratine kyrie B. - 3c, 3 tribue et benignus imstri C - F H I
L-O b k (£; tribue eleison B. - 3c, 3 sq. misertusquenostri R. -- 3c, 4
nostri tii m r, Dnmine tu h i; iatn digneris n; digneris nunc benigne eleison
f m, tu digne eleison 0, tu digneris fehlt L.
Aufser den gedruckten englischen Missalien weisen auch zwi-i tranziisische
diesenTropus auf; Miss. Maiorin Monasterii imp. Tuvonibus 1508nnd Mis^.
Lemovicense imp. [IMO]. - Die Melodie ist fiir je drei Strophen immer
die gleiche; 3c, 3 repetiert die Mclodie von 3c, 2.
2.
3.
a. Kyrie, c. Kyrie,
spiritus vivifice, expurgator scelerum
vitae vis, eleison. et largitor gratiae,
b. Kyrie, d. Quaesuraus
utriusqae vapor, in propter nostras offensas
quo cuncta,eleison. noli nos relinquere,
e. 0 consolator
dolentis animae,
eleison.
b. Mundum perditum
qui tuo sanguine
salvasti de morte, eleison,
CJiriste eleison.
3.
Trop.ms.Wintoniense
saec.10.ex. Cod.Oxonien.
2558(Bodl.775).add.
saec.11.A. - Trop. ms.S. Albani sa.ec.12. Cod.Londinen.Reg.2 B IV. B. -
Tpip. ms. S Albaui saec.12. Cod.Oxonien.948(Laud.mise.358).C. -
Trop.ms.Cicestrensesaec.13. Cod.Coll.Univ.Oxonien.148.D. - Grad.et
Trnp. m«.tv MariaeVigorniensis
saec.13. Cod.Capit.Vigornien.160.E.-
Trop. tus. Dublinensesaec.14. Cod. Univ. Cantabrigien.Add. 710. F. -
Grad. ms. Heretbrdense saec. 14. Cod. Londinen. Harl. 3965. G. -- Miss.
iii-. Herefordeuse saec. 14. ex. Cod. Coll. Univ. Oxonien. 78 A. H. -- Miss.
ms. Herefordense saec. 15. Cod. Capit. Vigornien. 161. I. - Miss. et Trop.
ms. Sarisburiense (Cautuariense?) saec. 13. ex. Cod. Parisin. Arsen. 135.
K. - - Grad. ms. Sarisburiense saec. 14. in. Cod. Oxonien. 15848 (Rawl.
lit. d. 3). L. - - Grad ms. Sarisburiensesaec. 15. Cod. Oxonien.4134
(Hattnu. 3.) M. - Grad. ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Londineu. Lansd.
4ti'2. N. - Grad. ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Londinen. Nero E VIII.
(i. - Miss. ms. .Sarisburiensesaec. 15. Cod. Cantabrigien. Gg V 24. P. -
Miss. ms. Sarisburiense saec. 15. Cod. Vatican. Pal. 501. Q. - Miss. ms.
Sarisburiense saec. 15. Cod. Kossian. VIII 213. K. - Miss. ms. Lincolniense
saec. 14. Cod. Londinen. Add. 11414. S. - Miss. ms. Norwicense saec. 15.
Cod. Londinen. Add. 25588. T. -- Grad. ms. Norwicense saec. 15. Cod.
Londiiien. Add. 17001. U. - Miss. ms. Londinense saec. 15. Cod. Londinen.
Arund. 109. V. - - Miss. ma. Dunelnoense saec. 15. Cod. Oxonien. Laud.
misc. 302. X. - Miss. ms. Dunelmense saec. 15. Cod. Oxonien. 6374
(Barlow. 1). Y. - - Miss. ms. Oxoniense anni 1384. Clm. Monaeen. 705.
Z. - Grad. ms. Eboracense saec. 15. Cod. Oxonien. Lat. lit. b 5. a. -
Ordin. ms. Augustiu. Osenien. saec. 13. ex. Cod. Oxonien. 12770 (Rawl.
C 939). b. (hier nur der Anfang). - Grad. ms. Augustin. Ronctonien. saec. 14.
Cod. Londinen. Harl. 622. c (ebenfals nur der Anfang). -- Oollect. ms.
Anglicum saec. n/is. Cod. Londinen. Reg. 8 C XIII. d. - Collect. ms.
Anglicura. sa.ec.15. Cod. Oxonien. 13660 (Rawl. D. 894). e.
Trop. ms. Sammaglorianum saec. 12. Cod. Parisin. 13252. f. -
Trop. ins. S. Ebrulphi saec. 12. Cod. Parisin. 10508. g. - Miss. ins. S.
Barbarae in Algia saec. 12. Cod. Sangenovefian. 96 (BBl. fol. 1). add.
saec. 13/u. h.
Ferner in den Druckwerken: Miss. Herefordense imp. Rottomagi 1502. -
Miss. Sarisburiense iinp. Parisiis 1527. - Grad. Snrisburiense imp. Parisiis
1532.
lb, 1 dele E I, dele nostra Z. - lc, 1 Xon A Z. - lc, 2 fracturam
U. - 1 c, 3 clementia U. - 2a, 3 Deus eleison a g. - 2b, 2 in tuo I. -
2c. 1 clamantum alle Hss. aufser A K. - 2c, 2 exaudies K L Z, exaudias
C D F I M-Y e. - 2c, 3 Deus eleison a, nobis eleison I. - 3a, 2 reple
D-I L-R T-Y d e h. - Str. 3b fehlt g. - 3b, 2 manat e; nobis fehlt
S V. -- 3c, 1-3 fehlen B E I K S. - 3c, 1 Trinitas sancta F M-R T
X Y Z a e. - 3c, 3 adorando G. - 3d, 2 viucula X. - 3e, 2 dulci sona
FKZ. --3e, 3 semperekison O. - - Einige Quellen haben eleison
oder Kyrie eleison nach 3c, 3 resp. 3d, 3. -- Str. 3a hat gleiche
Melodie mit 3c und 3d; 3b mit 3e; graphisch liefs sich diesesschlecht
zum Ausdruck bringen. - - Amvendung fand der Tropus au verschiedenen
Orten an verschiedeneii Festen.
- 79 -
2.
3.
b. Hynmidicae c. Insigniter
quem turmae catervae
Cherubimlaude perenniter praecelsaeet quibusSeraphira
proclamant,iucessanter respondentte laudantes,
nobis eleison; Kyrie eleison. nostri eleison; Kyrie eleison.
2.
3.
c. Limpidissime
gloriae sol, iustitiae
arbiter, omnes gentes
districte dum iudices,
tnrmae, obnixe precamar[te],
tunc astanti clemens
eleison; Kyrie eleison.
b. Poscentibus opem
tuam misellis
eleison; Kyrie eJeison.
2.
b. Reden^ptio nostra,
eleison; Cliriste chison.
- 83 -
3.
1.
b. Conditor pie,
immortalis, eleison.
2.
3.
Es fehlt aber in M: panthon craton und [vir]tus tibi Deus. - 3c, 1 oj fehlt
D K M; pacyron C, pantyron F, patioron A B D E G-K M X. - 3c, 2
panton cratou E F G, christon cratbon A-L» H-K M X. - - 3c, 3
eiitheos E F G. - - 3c, 4 ymas eleison F; ymas in aeternum sit Amen
eleison A G H I X. - Den Silben nach ware Str. 3b der Str. 3a parallel;
die Melodie hingegeu zeigt ParallelismuszwischenStr. 3a und 3c, wobei
3c, 3 die Melodie von 3c, 2 repetiert.
c. Fons indeficiens
vitae cunctorum et animae
sator pius huraanae,
eleison; Kyrie eleison.
2.
b. Geniteque Christe,
qui es patri carus,
eleison; Kyrie eleison.
2.
3.
c. Caelicis d. Ut suis
snffragari gaudiis delictis indulgeat
aestnans plebs proclainat, Deus, Dei genitus;
e. Et ut queat caeli
gaudia adipisci,
dicat: eleison;
Kyrie eleison.
Trop. ms. Aeduense saec. 10/n. Cod. Parisin. Arsen. 1169. A. - Trop.
ms. S. Martini Lemovicensis saec. 11. in. Cod. Parisin. 8*7. B. - Trop.
ms. S. Aredii Lemovicensis saec. 11. Cod. Parisin. 903. C. - Trop. ms.
Moissiacense saec. 11. Cod. Parisin. Xouv. acq. 1871. D. - Trop. ms. Clunia-
censesaec. 11. Cod. Parisin. 1087. E. (nur Incipit . - Trop. ms. Nivernense
saec. 11. Cod. Parisin. 9449. F. - Trop. ms. Nivernense saec. 12. Cod.
Parisin. Xouv. acq. 1235. G. - Trop. ms. Martialense saec. 1!/i2. Cod.
Parisin. 1139. H. - " Trop. ms. Sammaglorianum saec. 12. Cod. Parisin.
13252. I. -- Trop. ms. Xarbonense saec. 12. Cod. Parisin. 778. K. -
Trop. ms. S. Ebrulphi saec. 12. Cod. Parisin. 13252. L. - Pros. et Trop.
ms. Parisiense saec. 13. Cod. Commun. Assisien. 695. L -.
Trop. rns. AVintoniense s=aec. 10. ex. Cod. Oxonien. Bodl. 775. M. -
Collect. ms. Anjrlicum (?) saec. n/is. Cod. Londinen. Reg. 8 C XIII. N. -
Trop. ms. Novaliciense saec. 11. Cod. Oxonien. Douce ms. 222. O.
Als Einleitung in O: Rex alme, cunctipotens, aeterne, nostri eleison. -
1 a, 1 vom Anfangsworte fehlen die drei ersten Silben L'-; patri quamque H. -
la, 2 regnans F, reges G. - Ib, 1 Veniteque M. -- Ib, 1 sq. Christeque
patri N. -- lc, 1 paraclitus C D. -- 1 c, 2 hinc B M. - Str. 2a lautet in
N O: Cunctorum es factor et pius largitor, eleison; ebendort 2c: Vindex
es in malis et largitor bonis (boni X). - 2a, 1 est D H; malis B C H I;
malus D; in malis K L, est qui nobis 1' G. - 2a, 2 bonis C D H I K,
bone B. - 2b, 1 Teque B N O; qui fehlt I. - 2b, 2 vernans B C F G I
- 87 -
1.
2.
b. Qui reforraasti
saeculum,
eleison; Christe eleison.
3.
2.
Hos Herodes, latro b. Timens eius ortu
pessimus, frendens ut leo sceptrum, quo regnarat diu,
mandavit omnes dari leto amittere cum principatu,
pro virginis filio, cuius excelsa manu
nato in mundo, erat inflatus.
c. Ergo ad vulnera
sacra trahuntur pignora,
inatres dant voces ad aethera
ferientes tristia
pugnis pectora.
3.
1.
h. Quo sidereae
adiungi nostrae
mereantur melodiae
et concrepare
in excelsis, eleison;
Christe eleison.
3.
Et nostrae, resultet
ut Kyrie eleison.
Trop. ms. Vedastinum saec. 11. Cod. Cameracen. 76 (75). A. - Trop.
ms. Anglicum(?) saec. 1!/i2. Cod. Londinen. Reg. 8 C XIII. B. - 1a, 1 O
feLlt B. - " la, 3 Deus hagie B. - Ib, 4 canentes B. - 2c, 4 nos te
mereamur eleison B. -- 2b, 1 Tuo sidere B; sidereae (PC. harmoniae) ist
als Dativ zu fassen. - 2b, 2 adiunge A -- 3a, 1 Pater paton crator A. -
3c, 1 Hic B. - : c, 4 sqq. bis Schlufs fehlen B. - 3c, 4 tantae feriantur
A; Umstellung notig, um den Auslaut der Verse auf e (resp. i) zu wahren.
1.
b. Piissime kyrie,
praecelse virginis nate
Mariae almae,
clemens nobis eleison.
2.
b. Christe clemens,
cunctae virtutes iugiter
polorum arce
quem laudant pulchre,
plebi tuae eleison.
3.
1.
b. Rex iustitiae
pater pie,
eleison.
2.
3.
2.
Trop. ms. Moguntinum (?) saec. 10. Cod. Londinen. add. 197<J>. A. -
Trop. ms. Heidenhemensesaec. 11. Cod. Oxonien. 3415 (Selden supra
27). B. - Trop. ins. Mindense anni 1024. Cod. Berolinen. theol. IV 11. C. -
Grad. ras. h>. Gennani Spirensis (Bambergense?) saec. 11. CY>d.Vindo-
bonen. 1845. D. - Hyran. et Prosarium ms. Fredeslariense saec. 11. Cod.
Casselan. tbeol. IV 25. £. Trop. ms. Emmeramense anni 1024-36.
Cltn. Monacen. 14322. V. Trop. ms. Emmeramense saec. n/ia. Clm.
Monacen. 14083. G. -- Trop. ms. Emmeramense saee. 12. Clm. Monacen.
14845. H. - Miss. ms. S. Petri JSalisburgensissaec. 11. Cod. Marcian.
L III 124. I. - Trop. ms. Germanicuinsaec. 12. Cod. Angelic. 948 (R
IV 38).K. -- Trop.ms.Ottoburanum
saec.12. Clm.Monacen.^27
130.L. -
Trop. ms. Cremifaneiise saec. 12. Cod. Cremifau. 309. M. -- Miss. ms.
^ecoviense saec. 12. Cod. Graecen. 479. X. -- Tmp. ms. Diessense saec. 14.
Clm. Monacen.5539.O. - Grad.ms.Bambergense saec.12. Cod.Bambergen.
Ed III 6 und Grad. ms. Bambergense
saec.'"13. Cod. Bambergen.Ed III
2 (nicht kollationiert).
Trop. ms. Nonantulense saec. 11. in. Cod. Boman. 1343(Sessor,62). P. -
Trop. ms. Nonantulense saec. 11. Cod. Ca^anaten. 1741 ((' IV 2). Q. -
Trop. ms. S. Beiiedicti Mautuani saec. 11. Cod. Capit. Veronen. CVIl
(lOOj. K. - Trop. ras. Eporediense saec. 11. in. Cod. Capit. Eporedieu.
60. 8. - Trop. ms. Novaliciense saec. 11. Cod. Oxonien. Douce ms. 222. T. -
Trop. ms. Cotuen.se saec. 11. Cod. Capit. Vercellen. CLXXXVI. U. -
Trup. uis. Vevcellea.sesaec. 11. Cod. Capit. Vercellen. CXLVI. X. -- Tvop.
ms. Vercellense saec. 11. Cod. Capit. Vercellen. CLXI. Y. - " Trop. ms.
Vercellense saec. 12. Cod. Capit. Vercellen. CLXII. Z. Trop. ms.
Casinense(V) saec. 11. ex. Cod. Vatic. Urbin. 602. a. - Trop. ms. Bononiensel?)
saec. 11. Cod. Angelic. 123 (B III 18). b. - Trop. ms. Benedictinum
Italicum saec. 11. Cod. Vallicellan. C 52. c. - Trop. ins. Patavinum saec. 12.
in. Cod. Semin. Patavin. 697. d. - Trop. ms. Pistoriense saec. "/12. Cml.
Capit. Pistorien. 70. e. - Trop. ms. Ravennatense saec. "12. Cud. Capit.
Mutineii. I 7. f. -- Trop. ms. Ravennatense saec. 12. Cod. Capit. Patavin.
A 47. g. -- Trop. rns. Aretinum saec. 12. Cod. Capit. Pistorien. 85. h. -
Trop. ms. S. Eugeiiii Senensis (?) saec. 12. Cod. Senen. F VI 15. i. -
Trop. ms. Bobbiense saec. 12. Cod. Taurinen. F IV 18. k. -- Trop. ms.
Italituni saec. 12. Cod. Capit. Mutinen. IV 9. 1. - - Miss. ins. Italicum
saec. r2li3. Cod. Parmen. Pal. 198. m. - " Trop. ms. Mosacense saec. 13.
Cod. Oxonien. 19426 (Misc. lit. 340). n. - Grad. ms Mosacense saec. 13.
Cod. Archiep. Utinen. Oct. 2. o. Trop. et Sequent. ms. Aquilegiense
saec. 15. Cod. Semin. Goricien. I. p. - Ferner: Trop. rns. Beneventanum
saec.12. Cod. Capit. Beneveutan.25. -- Trop. m8.Beneventanum
saec.12.
Cod. Capit. Beneventan. 26.
la, 1 Cantemus a b d g h i p; cunctis m. - la, 2 hyranisonas G,
hymnidicasN, hymnifice.S,hymniferasi. -- la, 3 tibi soli b i; Deo fehlt
a b i; placita P S m, pladtas B K M O Q, placide i. - Str. lb und lc
umgestellt F c. - 1 b, 1 pie X ; salvas X a b c i m, salvet P Q, salva f. -
Ib, 2 protegit L M N O o p, protegis K X a b c f i 1. -- 1 b, 3 te B L
SXabcfikmnop, etT; se fehlt K; canentes o p; aevo P Q R S
X 1. - lc, 1 adorantes k. - 1 c, 3 et fehlt K.
StrophenfoJge:2a, 2c, 2b: M P-T; 2b, 2a, 2c: A E I X b c f i m
n; 2b, 2c, 2a: a. - 2a, 1 Christe BEGlKLSTk; Tibi melos X a
b c i f; melorum m. - - 2a, 2 canentes psalliraus B T k. - 2a, 3 sic
laudantesI; in aevumFHINTabcik, in aevo m; laetantesdevote
P-S X. -- 2b, 1 Que R, Qui S: supera Q X, superas R, superat P,
superna k, superus C, superos AEFHISTn; Quem virtutes caelornm
abcfim. - 2b, 2 angelici o. - 2c, 1 Oboediunt obviam 8. - 2c, 2
ilJicque I, tibique B a b c i n, que tibi m; quae facta sunt P Q R X k;
facturae S T O f. - 2c, ?. et terrae K; terraeque et A C D E G M N
P-S b; terrae creata a c f i.
-2~ ° i-3 -S-S.
«
X
s 1«3 -Q abfuuc
bc
&Sfl|| a
- 3
Alter
.
- o,-o a
<---^
.*£"
2 §"2:2
fl .s a» &« 01 S.
«2 x s yan &
u.
a o«
«.,;s
«eutsch
o M- c« 0 ^ 0"!^ «
«3 nachinam,
b J:
co 0 -a L^
auftritt;
t. .. K 01
o
L^ "=-s-ll -
" - 4J
c/1
O)
o» 0.
0)t3 %-ri
'C "c. o
T3a o ^
eo
J5 2 1«so> "ii> "» K^
c .2 'QJ - a§
M U4 0 Wn, r "* 't^
01
cn £ 3 (A " c? Tc »2 "
o +j "*A 'fc.>H V
"^ , bo 3 Q._ t, J5 0
a> .x-s
C3 S"O) 3U a2 "^- "*5
« »T
s»,d cs
3 5
o
c Q.
(A aus
"^
=5 Evan
2H
l.a S-o <*£*
s Weihna
reg-entem
""" 9* <
0" -w o o> 3
u rt £ 4, N <P
OH o ei
u; ^ ?.'£>
« 'S H-5^
a s 4) u-S b. d
0
j=
o
C-<
JT a S B
IM
-*-"eant
x> rt2
"*->
S
lohamies
« l|
Quellen.
S ""
CJ ,-H
0
iX"~.
"
K
u;
"^
Varianten
tft
c.
H ie 5,
i «
"w -
f vj ^ a
"3 "-
§
OJ W
O-
CL ^
5'^^
.M sOJ-3
0> 2i § bfi n 0 £ 3
0..2 3
o> 2 Q T3 c^;"^3»"«
^ 3 N
cn S B
«2
3
5- o 2. 'u -,:.
u ^^o
01 1
CX
0) C>"« w-^
*J flj *^ C rt
"2 ^3
a. 1T3
^ S «>"?B Oi"^2
U o XJ fe^'2 S S^"
<X>
.2 ^?h,,
^
gg-g1-°B
J- p "
o
- 0 y
a J5 ttD-a a a .So
Oi > 2 '/; ^2 o O>0,
|
^
_
'"
o>
1 "8XT3
!-5 S'£'sbjD^
C.«
3
1r^J S,B jp
o>
a. -*-*
'o ^'S
tl)"<"1.11!
o s^-^ -4~i
00o1'^
- 95 -
3.
e. Isuuc et in infinita
saecula saeculorum,
Amen semper.
1.
2.
3.
479. F. - Trop. ms. Moguntiuum(V) saec. 10. Cod. Londinen. Add. 197f>'.
add. saec. 12. G. - - Trop. ms. Inticense saec. 12. ex. Cod. Oxonien. Misc.
lit. 841. H. - - Trop. ms. Diessense .«aec. 14. Clm. Monacen. 5539. I. -
Trop. ms. Metense saec. 12. Cod. Meten. 452. K. - - Grad. ms. Camera-
cense saec. 12. Cod. Cameracen.61 (62). L. - Trop. et Prosar. ms.
Parisiense saec. 13. Cod. Commun. Asaisien. 695. M. - Trop. ras. Mosacense
sa.ec.13. Cod. Oxonien. Misc. lit. 340. N. - - Grad. ms. Bambergens&
saec. 12. Cod. Bambergen. Ed III 6. O. - Urad. ms. Bambergensesaec. 18/i3.
Uod. Bambergen. Ed. III 2. P. - Grad. ms. Colonien.se (?) saec. 11. in.
Cod. Bambergen. A II 54 (nOrationale S. Heinriri"). add. saec n/i2. Q. -
In O, P, Q nur die a-Strophen; sonst nicht kollationiert.
Die Strophen Ib und lc, 2b und 2c, 3a und 3c fiiiden sich nur in
K und M. - - la, 1 Von den zwei Anfangsworten nur die Silbe . . . nth
M. - - la, 2 dichus A B D E, discheos K M; vgl, ^kritis dicheos'' im
Tropus ^Kyrie o theos" (ebenfalls la, 2). - Ib, 2 cbira nos M. - lb, "!
nostrae K. - 1 c, 1 Tu patris hagios M. - 2 a, 1 Christe fehlt C. - 2 a, 3
qui melos E; patri K M. - 2a, 5 prothoplaustum M. "- 2b, 3 tauros K
(stauros wird oft als Genetiv benulzt). - '2b, 3 bis auf ,,nobis" unlesliar
M. - 3a, 1 sq. alme verbum tehlt (abgeschabt) M. - 3a, 2 verbum
suum K. - 3a, 4 basileis M. - 3b, 1 Sancte Deus K M, Kyrie summe G
H N. - 3b, 2 una voce D, uni voce C G H I M. - 2b, 3 semper consona
G L N, consonat E F, consonant A B C D. - " 3 b, 4 implorantes A B C I,
implorans te E, implorantis G; ecclesia E; imploraBtes cleroentiam D. -
3c, 1 Odas a me K; tabatico K (ebenso dunkel wie thebatico). - 3c, 2
ubique sit M (gleichfalls ein unverstandlicher Vers). -?>c, 3 personat K. -
Ausdruckswei.se und Konstruktion erinnern so auffallend an Hermannus
Contractus (cfr. nGrates honos ierarchia" Kehrein, Xr. 59j, dafs an seiner
Autorscliaft betreffs dieses Tropus nicht zn zvseifeln ware, wenn er sich
auch in St. Galler Hss. vorfande.
2.
1.
3.
Trop. ms. Emmeramense saec. " 12. Clm. Monacen. 14083. A. - Trop-
m-. Troianaumsaec.12. Cod.Neapolitan.
VI G 34.B. - la, 2 nur Kyrie.
k'i-.nii, ohne die griechischeEinleitung A; ebensoIb, 2 und 1 c, 2. -2a, 1
princes B. - - 2b, 1 Leges aeternasac solus iura gubernasB. - 2c, 1
Ordlne qui miro finis consta(u)tet origo B. - 3 a, 2 eudocbuset A; ebenso
3b, 2. - 3b, 1 muneretantis B. -3c, 2 cunctis fac B. - Str. 1a, 1 b und
lc haben gleiche Melodie; dasselbegilt von den Strophen der 2. und 3.
Gruppe.
2.
3.
35. Kyrie
1.
2.
c. Salus, vita.
via, veritas idemque,
Cliriste deison.
3.
8T. Ml
- 101 -
3.
a. En, sonora extollat plebs c. Vota caelestis suscipe
voce dicatque rex tuae farailiae
eleison; Kyrie eleison. Sabaoth aulae,
b. Nunc, bone, supplicamus te, d. Cunctis nobis
Christe, eleison; indnlgere dignerisque
Kyrie eleison. alme, eleison;
Kyrie eleison.
Trop. ms. Novaliciensesaec. 11. Cod. Oxonien.Doucems. 222. A. -
Trop. ms. Narbonensesaec. 12. Cod. Parisin. 778. B. - Trop. ms.
Gerundense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 495. C. - .Str. 2a in A B:
Cives cui tripudiant ipse nobis eleison.- 2b und 3b umgestelltA. - 2c, 1
nostras audire A; precesferre C. - 2c, 2 tu fehlt A C. - Str. 3a lautet
B: O pie lesu rex Christe peccatadimitte eleison.- 3b, 1 Honc C. - 3c, 1
caelesti A. - - 3c, 3 alme (statt aulae) B. - - 3d lautet A: Nobis nunc
tribuere dignerisque eleison.- Die Melodie(A G in Neumen, B in Noteu
-2 ° tono) ist fiir 3 a und 3 c, 1 und 2 die gleiche, dann Differierung. -
Nicht nnr die Strophen,auch alle Verseendenauf einen e (i)-Laut.
- 102 -
1.
b. Nutu parentis in
arce poli
regnans, cuncta potens,
Kyrie eleison.
2.
b. Tropaeum virtutis
tuae, alme, per saecla
iugiter atque perenne
sonat, Christe eleison.
e. Christe, reraissio,
nos fove, peccaminam
in saecula saeculorum.
Amen. eleison.
Trop. ms. Bononiense (?) saec. 11. Cod. Angelic. 123 (B III 18). A. -
Trop. ms. Aretinum(?) saec. 11. Cod. Vallicellan. C 52. B. -- la, 2 in
aevo A. - la, 3 omniaqueA B. -- la, 4 regnasA. -- Ib, 1 parentes
A. - Ib, 3 regemfunctum pone A. -- lc, 4 patrem A. - 2b, 3 naviter
atque A. - - 2c, 1 Igens A; sancti A; tuis fehlt A B. - 3a, 1 sq. In
- lo:;
1.
3.
1.
b. Attende, rector,
harrnoniae voces,
pangirnus, ecce,
cultu quas festivo,
et eleison, Ryrie eleison.
- KJ5 -
2.
b. Astrigerum
valeanms feliciter
quo scandere iter
huius almi
fulciti prece,
eleison, Christe eleison.
3.
2.
3.
Kyrie immortalis,
Opem porrige lapsis,
Qui nos saepe vocasti,
Ut vocemur electi,
eleison.
- 107 -
Melodie (in A-K) ist fiir a, b und c stets gleich; iiberdies gleiche
Melodie fiir la-c und 3a-c.
1.
2.
3.
b. Kyri, Deus
excelse,faveto;
Kyrie eleison.
2.
b. Cbriste, salvator,
beuigne eleison;
Cliriste eleison.
3.
1.
2.
b. Atque clementissime,
hagie, salva nosinet
tuos, Christe
eleison; Chrisie eleison.
3.
a. Sistit hic, en b. lesu bone,
ecce, cohors rata, trinc, lucide, caelicolarum
quae Deum unum adorat te, coetuslaudat diatim pulchre,
eleison; Kyrie eleison. cleison; Kyrie eleison.
c. Aetheree rex iscliyros,
flamine sancto illustra
redemptosqueperfer, in axe
poli regnans per eon;
Kyrie eleison.
Trop. ms. >S.Martini(?) Lemovicensis saec. 11. Cod. Parisin. 887. -
la, 3 cunctis. -- 1 b, 1 Salve.- 2a, 4 poscimuste; pie fehlt. - 2b, 2 sq.
nos metuos. - 3a, 3 quae fehlt; uuuin adorate. - '"'>}>,1 Kyrie lesu. -
3b, 2 caeli chorum. - 3c, 1 Aetherehae.- 3c, 2 et illustra. - 3c, 4 regnas.
1.
KjTri - c. Kyrri-
Urbs caelestis Hinc smaragdus,
ita facta est sardonix, sextus
lerusalem-eleisoo; sardiusque fulgendo;
Kyrie ekison. Kyrie deison.
b. Kyrri -
Primum iaspis,
sapphirus
et cakedonius est praesto;
Kyrie elcison.
2.
a. Chrisolithus,beryllus, c. Duodecitnusamethystus;
est nonus topazius isti sunt lapides
in Dei throno: in surnmo polo;
Christe eleison. (.'liriste eleison.
b. Decimuschrysoprassus,
iacynthus deinde
in catalogO;
< 'Jtristc cleison.
- 111 -
3.
b. In misericordia disponens
cuncta telluris auctor,
Kyrie eleison.
2.
3.
e. Ferens sanitatem
sanavit aos per crucem sanctam
in patibulo;
Kyrie deison.
Trop. ms. 8. Martini(V) Lemovicensis saec. 11. Cod. Parisin. 887. -
3c, 1 Sua adveniens. - Der gleicbe Uberschufs, den ab und zu die parallelen
Glieder in der Silbenzahl des Tertes zeigen, findet sich auch in der
Melodie. - Str. Ib ist parallel zu 2b; nur Differenz in den Schlufsworten;
ferner 3 e parallel zu 3 b. - - Eigeutiimlich ist der didaktische Cbarakter
dieses Tropus, abnlich wie im Tropus ,,Kyrie urbs caelestisa, der nach
der Quelle gleiche Proveuienz Jiat.
I.
a. In onmi verbo Hi in boatu
nostro laudemus Dominum; duloes modulos fabricant
fecit nos bic namque modulando Christo,
magnus creator; regi Domino;
Kyrie eleison. Kyrie eleison.
b. In bymnis dulces
stent contra altare clari
cantores et resonent
laudes Domino;
Kyrie eleison.
2.
Christas purgavit Hi sunt beati,
peccata qui Christum
nostra et exaltavit meruere cernere
cornu nostram et ipsius
in aeternum, colloquio
semper aequalis Deo; frui praedulcissimo;
Christe eleison. Christe eleison.
- 113 -
b. Miremur in nomine
Domini Israel excelsi,
per orbem qui cst Sabaoth;
Christe eleison.
2.
Trop. 111-..
S. M:irtiui(V)Lemovicensissaec.11. Cod. Parisin. 887.A. -
l'n.-. et Trop. ins. Fontisebraldeii.sesaec. 14. in. Cod. Lemoviceu. 2 (17). B. -
l.i, '.->et pax A B. - Ib, 1 Primus A. -- Ib, 2 Dominus B. - lc, 1 est
A I',. - Zv, 2 ;iraitte B. - 3a, 3 oramus ad Dominum A B. - 3a, 4 et
veruni A B; verum Deuin B. - 3c, 3 permanet A. - 3c, 4 gandet A.
b. Altissime,
valde pavende quoque
tuo mandato,
Kyrie cleison.
2.
b. Fidem praebeus
gloriae nos emundato,
< 'liriste elcison.
- 115 -
3.
1.
Kyrie, b. Omnia
Rex pie, Noxia
Da nobis hodie Depelle, praemia
Veniae Da pia.
Munus et gratiae; Detergeturpia;
cleison. eleison.
c. Te siue,
Domine,
Caremus lumine,
Crimine
Nos munda benigne;
eleison.
3.
c. Flamen vivificans,
Mentes mundificans
Et has inhabitans
Gratia,
Qua reples omuia,
eleison.
Trop. ms. S. Aredii Lemovicensis saec. 11. Cod. Parisin. 903. add.
saec. 13. A. - Trop, ms. S. Leonardi Lemovicensis saec. 13. in. Cod. Parisin.
1086. B. - - Trop. et Grad. ms. Fontisebraldensesaec. 14. in. Cod. Lemovicen.
'_' |17). C. - Miss. Lemcrvicenseimp. [1540]. D. -- lb, 3 sq. Depelle crimma
(praemia C) | Turpia | Deterge vitia B C. - - lc, 3 Cantemus D. -- lc, 4
sq. Sustine ] Pro tuo nomine B C. - 2a, 3 Nos velis iuvare B C. - 2a, 4
si|. Lumine \ Nos tuo protege B, Libere j Fac nos tecum vivere (_'. - 2c, 1
qui fehlt A D. - - 2c, 3 und 4 QuisquisC. - 2c , 5 Nos semperprotege
A C D. - " 3b, 4 Prospere B C. - 3b, 5 Da in te gaudere B, Dans cuncta
genere [!] C. - 3c lautet in C: O simplex deitas, j O triplex unitas, | Debita(s)
remittas, | Veritas , | Pietas, bonitas. -- Die Lesarten in B und C stijren
«liircbweg den reinen Reim.
c. Mundans noxas
per partum virginis,
eleison.
3,
c. Lux iustorum
nunquam deficiens,
eleison.
Collectan. nis. Martialense sa.ec. 12. Cod. Parisin. 3719. - Mit Noteu. -
Nach der Melodie ist imraer die a-.Strophe zur c-.Strophe parallel. - 2b, 1
lapsis.
1.
c. In hac die,
Laus Mariae,
eleison.
2.
a. Mariae b. Mariae
Pater, Christe, Fili, Christe,
eleison. eleison.
c. Mariae
Decus, Christe,
eleison.
3.
g. Cura eo regnans,
cuncta dispouens
Kyrie eleison.
Trop. ms. Moissiacense saee. 11. Cod. Parisin. Xouv. acq. 1871. A.
Trop. ms. Narbonense saec. 12. Cod. Parisin. 778. B. - Trop. ms.
Gerundense saec. 12. Cod. Parisin. Noiiv. acq. 495. C. - la, 6 mi-eraTis
B. - Ib, 4 nobis fehlt C. - - lc, 1 Essis C. -- 1 c, 2 poscius C. -- 1 <",">
miserando B C. - 2b. 1 Altro C. - 2b, 2 quis A. - 2b, 4 potenter C. -
2c, 3 illi C. -- 3a, 1 Nam A B C. - 3a, 2 flatu B. - 3a, 4 es Deus
A C. - " 3a, 6 et cunetaperornansB. - 3b, 1 EugeC; nobisfidem rectem
A B C. | 3b, 4 iunge C. - 3b, 6 dispoiu- li. - 3d, 2 beato B. - Nach
3d, 2 in B: Qui semper trinus regnas Deus aeterne B. - 3e, 1 Cui A.
3e, 2 i^piritus vere com eo regnans et cuneta guhtrnavis. B. - 3f \\w\ -'R
fehlen B. -- In C ist, wie dieses oft, das Kyrie eleison auf die Str»phen
3c - 3g so verteilt, dafs 3c mit ^Kyrie" abschliefst, nach 3d, 3e, :;t' ein
neumiertes e folgt, das nach 3g, 2 in ,eleison" ausklingt.
1.
Trop. ms. Moissiacense saec. 11. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1871. add.
saec. 12. A. - Trop. ms. Moissiacense sa.ec.11. Cod. Parisin. Nouv. acq.
1177. B. (Hier nur Incipit). - - lc, 2 nexorum scbou deshalb verdachtig,
"sveilnicht auf e (i) auslautend. - 3c, 4 spiritus.
1.
a. Kyrie,
Pater sumrae,
Cuncta regens, eleison.
2.
a. Christe, credentium
Redemptor oranium
Et spes, eoruro eleison.
1.
2.
b. Nostra facinora
abluens omnia, eleison;
Christe eleison.
3.
e. Pendens in stipite
crucis almiflue,
te petimus supplices,
eleison; Kyrie eleison.
Trop. tns. Juvernense saec. 11. Cod. Parisin. 9449. A. - Trop. ms.
Nivemense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1235. B. - Trop. et Pros.
ms. Parisiense saec. 13. Cod. Commun. Assisien. 695. C. -- la, 1 O fehlt
A; O Deus fehlt C. - - 2a, 2 sq. fehlen C (abgeschabt).- 2b, 1 fehlt C
(wiederum defekt). -- 2c, 1 Est A B. - Str. 3a fehlt C. - 3e, 2 alrai
fluente A.
1.
2.
c. Christe ia tua
Et nostra unus natura
Tu ipse factor et factura,
eleison; Christe eleison.
e. Imperinm,
Omne bonum,
Eleison; Kyrie eleison.
Tropar. ms. Sammaglorianum saec. 12. Cod. Parisin. 13252.
Mit Melodie. - - 2c, 3 ipse factura factor. - .Sa, 2 morte mortificans
mortem. - - 3d, 2 Eine .Silbe zu wenig; auch in der Melodie fehlt die
entsprechende Note.
c. Salus aeterna,
rex pie, lesu,
patris [nate] unice,
tu nobis
eleison,Eyrie eleison.
- 123 -
3.
e. Nostri, rogitamus,
eleison, deison.
Trop. ms. S. Ebrulphi saec. 12. Cod. Parisin. 10508. - Der Text ist
daselbst unter die Melodie von ,,Cunctipotens genitor" gezwangt.
Hatte der Tropus urspriinglich keine andere eigene Melodie, dann siiid die
zur Wahrung des Parallelismus vorgenuramenenTextkorrekturen mehr uls
unsicher. - 3d, 1 Genitor geniteque.
2.
3.
1.
3.
1.
c. Yeniae donator,
eleison; Kyrie eleison.
2.
c. Pastor caelcstis,
eleison; Christe ehison.
3.
c. Pacis amator,
eleisou; Eyrie eleison.
2.
c. Fragilatis
liumanae redemptor,
eleison; Kyrie eleison.
Trop. ms. Cameracensesaec. 11. Cod. Cameracen.79 (78).
1.
3.
c. Kyrie trinitatis
unicae, succurre
nobis piissime, rex
Christe, semperque
miseris miserere,
Kyrie eleison.
2.
3.
1.
c. Dei agonithetae,
pia nostri legatione
Cbristum nobis placate
fantes : eleison.
2.
c. Infantes caelicae,
iam nunc securi gloriae,
ubi floretis coram rege,
nos ibi consulite
fantes: eleison.
3.
c. lesu, nostrae
nunc tandem vocis clangore
importuno exercite,
insontumque coetu precante
cum omni tui cive
nobis eleison.
Grad. ras. Cameracense saec. 12. Cod. Cameracen. 62 (61). - " Mit
Melodie. - Beachtenswert, dafs alle Verse jeder .Strophe aut' e <chlief-.cu.-
Das Kyrie (Christe) elt-ison folgt jeder Strophe.
1.
c. Summa potestas,
una deitas, sancta
triiiitas, benedicte,
eleison. Ryrie eleison.
2.
c. Audi et exaudi,
imperatoris summi
fili altissime,
eleison. Christe eleison.
3.
. t | a v rt ^
'01 8 a caa O y iJ <~
S ~ . -S 'i "? 3 . " '3 ~
s-
o
Al J
S
1)
"3
g <u
§"- ' "c^=£
0a,^
^,c «
M
s. ^ a*3 SS
<"i o s ^5j
O
o tfl
*" x 3
S
co 4) a;
" 3 cu "«^1
OJ B
O
*"« ij
<D
a> £5
I ,c ^2
l
S
r
tn "**
^, >-" °
- S
o
2 '£s^ t
iJ'C «
tB'-
c
1.
3.
c. Kyrie, basileus,
usiae rector cunctae,
fragilibus digneris,
quaesumos. ymas
eleison.
b. Qui es oninium
princeps regum,
rcx. caeli, terrae,
eleison, Kyrie eleison.
2.
b. Chorus ideo
nunc extollitur
in tua laude;
eleison. (.'liriste cleison.
e. Et, ut indulgeat
proclamemus
excelsa voce:
eleison, Kyrie eleison.
1.
c. Aeris aves,
Marium pisces,
Aridae bestias,
eleison; Kyrie deison.
c. Non moriens,
Sed mortem destruens,
Redemisti fortiter;
eleison; Christe eleison.
c. Qui apparuisti
Specie columbae
Super baptixatum
Christum in lordane
Superque fideles
In igneis linguis
Die pentecostes,
Spiritus eleison; Kyrie eleisnn.
Collect. ms. Gallicum saec. 13. ex. Cod. Londinen. Egert. 274. - Mit
Melodie. - 1 c, 3 1. vielleicht Bestias aridae, zur Wahrung der Endassonanz
uiit la, 3 und Ib, 3. -- 2a, 2 ingenitum, auffallende Wendung, gewifs
nicht ira Sinne, wie ,,ingenitus" ausgesagt wird von Deus pater, vielleicht
hier ingenitus = intus (intra) genitus. - 3b, 1 Contio; ob Lesefehler?
2.
c. Cliriste, sumptio
Tui sancti corpori;
Et refectio
Vires praebens
Immensi roboris
Et molesta saluti demens,
eleison.
3.
Miss. ms. Sarishurieuse (VLoudiuense) saec. 18. Cod. Parisin. Arsen. 135.
add. saec. 14. A. - Miss. ms. incert. originis saec. 13. (Privatbesitz). A -. -
Offic. ras. S. LeonardiLemovieensis
saec.15. Cod. Sangenovefiau.
122.
(BBl. fol. 82). B. - - Miss. Andcgavense imp. Parisiis 1489. 0. - - Miss.
Andegavense imp. Kothomagi 1528. D. - Miss. Carnotense imp. Canioti
1482. E. - Miss. Aurelianeuse imp. Parisiis 1519. F. - Miss. Aurelianense
irap. Aurelii 1556. G. - Miss. Pictaviense iiop. Parisiis 1498. H. - Miss.
Pictaviense imp. Parisiis 1526. I. - Miss. Maioris Monasterii imp. Turonibus
1508 K. - Miss. CoenobiiCasaeDei irap. Liigduni 1527.L. - Miss. .S.
Martini Turonensisimp. Parisiis 1529.M. -- Miss. Fontisebraldense
imp.
Parisiis 1514.N. - Miss. Lemovicenseimp. absque[1540]. O. - Melodie
(in A und B) ist gleich jener vom Tropus: ^Kyrie fons bonitatis".
- 135 -
lb, 3 formas A~. -- lc, 3 sq. Et satietas consistit A (ctr. 2b, 61. -
2a, 3 raensA. - 2a, 4 pascentem
A2, pateuterC-K M X <l, patienterL. -
2a, 5 Vivis L. - 2a, (i repletur A, itnplevit B. - !->tr.2b; (Jhriste unice
de Maria genite, quam de virgine nasciturum stirpis Davidicae sancti )ir,-ie-
dixerunt prophetae A (ist Entlehnuug und zwar Str. 2a aus ,Kyrie fons
bonitatis-i. - 2b, 2 Vita via B. - 2b, :' Tibi mentiura L. - 2b, 4 Cui
sistit L; sitit B. - 2b, 6 sitietas B: satietas aeterna B - 2c, 2 (Juius sancti E;
sacri E G O. - - 2c, 3 Est E G; Et resurrectio L. - 2c, 5 Immense O,
Immensam E K. - 2c, fi Mortis moles demens salute L; molesta salvasti A :
demeut B. - 3a und 3b umgestellt E G. - -'!;i. 1 sq. Kyrie simplex et
trine cohaerens patri uatoijue A (wierlerum Entlelinun^ aus ^Kyrie fous
bonitatis"!. - 3a, 1 Kyrie verus amborum B (J E K M. - 3a, 2 panis L;
prolis et A G L O. - - 3a, 3 sq. Dat panis caelitus creatorem mittt-ns
exoelsuin A. - 3a, 4 datur in ore A; more A2 B D G H; mosi G. -
^Str. 3b: Kyrie verus amborum pntris proles et duorum dat panis caelitns
creatorem mitteus excelsum eleison. -- 3b, 2 est B; Lumen novum datuin
gratis K M. - 3c, 2 panem gratum M O. - 3c, 3 Et missura A2; caelitum
D. - 3c, 4 per reformatum B. -- Der Tropus ist berechnet fiir das Fest
Corpus Christi.
1.
2.
3.
Prosar. ms. 8. Roberti (Casae Dei) saec. 14. Cod. Parisin. 5247. A. -
Trop. ras. (>. Aredii Lemovicensis saec. 11. Cod. Parisin. 903. add. saec.
14. B. - Miss. Leraovicense imp. Parisiis 1483. C. - Miss. Lemovicense
i.u|i 1-540. D. -- Miss. Autissiodorense imp. 1'arisiis 1484. E. -- Miss.
Audegavenseimp, Parisiis 1489. F. - Miss. Pictaviense imp. Parisiis 1498.
G. - Miss. Pictaviense imp. Parisiis 1526. H. - Str. 2a und 2b umgestellt
B C D. - Str. 2a feliH E. - 2a, 1 Verum lumen H D. - 2a, 2 Et salva-
turpm A; Rex sabaoth C. - 2b, 2 dictante A D; dante E. - 2c, 1 Quod B. -
2c, 2 lumine A B (K»rrektur). - 3b, 1 sonet E; trepidus F G H. " - 3b, 2
uuda B C D; replens E; replensque caelitus A ; reple cor C D F, reple Quod B ;
reple i|ii<is G. - 3c, 1 Ure regnes E. - 3c, 3 semjnterna A F D H (gegen
dcn Reim); sempiterne fehit E.
1.
2.
3.
e. In tua laude.
1.
a. Kyrie, b. Kyrie,
rex, Abrahae ab arce ad praeparandum vias
supreraa mittens tuas et ad
angelum tuum, plebem perfectam,
eleison. eleison.
2.
1.
2.
c. Christe, unice
amplexator amicae,
qui es tuarum amicarum
praedulcis amator
et praelargus remunerator,
eleison.
3.
Brev. ms. 8. Petri de Perusio saec. 13. Cod. Rossian. VIII, 59. add.
saec. 13. A. - Grad. et Trop. ms. Foatisebraldense saec. 14. in. Cod. Lemo-
vicen. 2 (17). B. - Grad. ms. Rotomagensesaec. 14. Cod. Parisin. 905. add.
saec. 15. C. - Miss. Cabilouense imp. Lugduni 1527. 1). - Miss. Matis-
139
coiienseimp. Lugduni Io32. E. - In C I » E i-t. di-r Tropus auf die hl. Bar-
bara adaptiert " - Ib, 1 Kyrii- lux KHtln-riuaeH; qui sempiternaeC; qui
Barbarae D E. -- 1 b, 2 thesaurum Barbarae C; thesaurum aeterne D E. -
lc, 1 qui tuae sponsae (': ijni liarbarae D E -- lc, 2 detisti Barbarae U. -
lc, 3 tantam D E; gloriai- victoriamA. - 2a, 2 prolespatris D E. - 2a, 3
patris B. -- 2b, 5 commemoram B; commemoransD E; animae A. - 2c, 3
es fehlt D E. - 2c, 4 atnatot es D E. - 2c, 4 tt liirgus D E. - Hii, 1
spiritus alme B. - - 3a, 2 genitori fclilt I» E. - 3a, 3 s<|. ai;c|iiali> in esse
et cmanansD E. - 3a, 4 manensA B : ab utruquepariterB; pariter fehlt
D E. - 3b, 2 qui virginis generosae C: beatae Barbarae D E. - :' b , 4
dictasti B. - 3c, 3 finem (J. - 3c, 4 devotis famulis ('; Barbarae C D E. -
!?chema ist gleich jenem der, Tr»pus ..Kyrii- pater aeterne." Eine an
Entlebnnngen reiclie Umbildung flieses Tropns ist der jetzt tolgende Tropus.
1.
3.
Collectan. rns. liturgieum saec. 16. in. Appendix Miss. Sagiensis imp.
Rothomagi 1500. Bibl. St. Genevieve). - Nachbildnng von .,Kyrie Inx clari-
latis."
Christe, redemptor,
matris nostrae amator,
suscipe preces, quas in terris
devote fuiidirnus,
ad te, pie lesu, clamantes;
eleison.
3.
1.
2.
3.
Miss. Fontisebraldense
imp. Parisiis 1514.A. - Miss. Leraovicenseimp.
[1540].A. -- 1a, 1 lux .virginumB. - 1a, 2 Lumenpraeclare
luminumB.
2a, 1 nos fehlt A. - 2a, 2 nos refice A.
- 142 -
1.
c. Vitiorum
Restringe lorum,
Formator morurn.
eleison.
2.
1.
c. Dux hominum,
Deus plasmator
Et reformator,
eleison.
^0.3
is
cc,-, "
s.|§
2!« S S-s "
P -et,i
S C5p
fD
3 -a
oo
p
C/J £,«0 "d
2. S.g ? *
« u-
05 l'o 1
a ** S-
§g-
tn
' "
jj-
<M
?»
&5 J
P SS
£ 2 ~
;
"J
(B <^ 2
»
2.
(T^
3. 5"
CO(*> 2
2. <"» aj^
Gfi'
C/D'
O cn _O Si' cn o
o p B "
S<~*~ ry
<v zz
Sp B.
fO p
(t,
- 144 -
c. Tu regina,
Medicina
Miserorum,
Clericorum
Rege chorum,
eleison.
Miss. Eng-nlismense
imj>. Lemovicis 1524. - la, 1 Mater regis, vvas
kaum ver.staufllich; vielleiclit zii leseii: Kyrie | Matris regis? Ubrigens
ist die gleiche Schwierigkeit bei Htvophe 3c. Vgl. aufserdem den Kyrie-
Tivipus: Lnx et jjloria.
1.
c. Tres personae
discretione,
sed idem esse.
eleison, Kyrie deison.
2.
c. Nomen imperiale,
rex sempiterne,
lumen de lumine,
sol iustitiae,
eleison, Cliriste
3.
1.
a. Pater infantium,
b. Refectio lactentium,
c. Consolatio pupillorum;
2.
a. Imago genitoris,
b. Abolitio facinoris,
c. Restauratio plasmatis-
3.
a. Fomes caritatis,
b. Plenitudo probitatis,
Kyrie eleison.
Trop. ms. Sangallensesaec. 11. in. Cod Sangallen.381. A. -- Trop.
ms. Sangallensesaec. 11. Cod. Sangallen.376. add. saec.13. B. -- Trop.
ma. Sangallensesaec. 10. Cod. Sangallen.378. add. saec.13. C. - Trop.
ms. Sangallensesaec. [11. et] 13. Cod. Sangallen.382. D. - Trop. ms.
Rhenoviense(Sangallense?) saec. 11. in. Cod. Turicen. Rhenov.97. E. -
Trop. ms. Mindense ann. 1024. Cod. Berolinen. Theol. IV 11. F. - Trop. ms.
Inticensel?) saec. 12. ex. Cod. Oxonien. Misc. lit. 341. G. - Sequent. ms.
Branderianum saec. 16. Cod. Sangallen. 546. H. -- Ib lactantium B E F. -
Das Kyrie (Christe) eleison geht den Versen voraus; 3c wird, wie in
den TropenSt. GallensgewShnlich,durch Kyrie eleison obneTropierang
vertreten. - - Die Melodie (A-G in Neumen) zeigt keinen Parallelismus;
auch die Symmetiie im Text ist mangelhaft gewahrt; vmr die Endassonanz
sichert diesem interessanten Tropus in Reimprosa einen Platz in der Hymno-
logie. - Nach H soll Tutilo Verfasser sein.
2.
3.
c. Kyrie eleison.
Troji. ins. Saugallense saec. 11. Cod. Sangallen. 3SO.A. -- Trop. ms.
Saiig-allensesaec. 11. in. Cod. Sangallen. 1381.add. saec. 13. B. -- Trop. ms.
Rhenovicnse iSangallense?) saec. 11. in. Cod. Turicen. Rhenov. 97. C. -
Tro,,. ms. Mind.-nse anni 1024. Cod. Berolinen. Theol. lat. IV° 11. D. -
Das Kyrie (Christe) eleison geht den Strophen voraus.
1 V. 9 P
l» &
' £ ~ ** w^-'5',t>T3g-toaJ2 S>E
'
"c
o
,5
S-1-rr-
E3* -
»> > ~
P§:?ls.gi
S tar^o? B f«w
"-" g
ts 2
B *;Lcr
£ 2 55 <»
&
s
S
D »'
c-f-
s <c
& ce
a jtc s
w' I 3?
2 I
n - c S- °
p «" «"
«-g
C C3£,0 p
^'
5 £ g 3
o P. o t-
S j " CnC"
h-i-e , O tJ L^
O 1 0
EL p- PJ
5 H "a
' " ' V-
co»=g
>H5co£t |§?sM
i8& 3^^IF
S
N I Po=
B B cS. ""
B P
ssP CP
- 148 -
"2.
3.
a. Honorem Revolvens,
tui onomatis qnod propter nos
nemini des, precamur, dedecus arboris tu
externo; Kyrie eleison. subisti, Eyrie,
Libera nos, ne Phlegetontis
nndis deputemur condigni;
b. Ofis quod impegerat Nostram post elysin
peccatum per protoplastum, somatis psichen doxis
nobis clementer relaxa, tuis facias subesse;
Kyrie eleison. eleison.
1.
2.
3.
2.
3.
1.
2.
3.
2.
3.
Martyrol. rns. Usuardi Eremiten. saec. 12. Cod Eremiten. 116. add.
eaec. 13. - Das Kyrie (Christe) eleison folgt den Hexametern.
1.
3.
1.
a. Firmator b. Compactor
Sancte firniamentj, Sacri fundamenti,
eleison, Kyrie eleison. eleison, Kyrie eleisun.
- 152 -
c. 0 splendor
Summe ornamcnti,
eleison. Kyrie eleison
3.
1.
b. Tu in salutem omnium
Crucis improperium
Subisti mortis devastans imperium ;
Christe eleiso».
3.
b. Perurens divinitus
Nosque consolare tu, paraclitus ;
Kyrie eleisoti.
1.
2.
3.
Miss. ms. i^ecoviense saec. 12. Cod. Graecen. 479. A. - Trop. ms.
Sangallense saec. 10. Cod. Sangallen. 378. add. saec. 13. B. - Trop. uns.
Sangallense saec. 11. Cod. Sangallen. 382. add. aaec. 13. C. - Fragm. ms.
saec. 13. Cod. Eremiten. 368. (Sammlunghandscbriftl.Fragmente; unser
Blatt bildet iu demselben die Nr. 19 u. ist abgelost worden vom Einband-
deckel des Cod. Ereraiten 116). D. -- Trnp. ms. Wingartense (?) saec. 13.
Cod. Stuttgardien. HB I A*c 9-5. E. - Grad. ms. Altaripense saec. 13/i4.
Cod. Oxonieu. lat. lit. d .5. F. - Grad. ms. Mosburgense anni 1360. Cod.
Univ. Monacen. 156 fol. G. - - Ib Orante(!) <jui G. -- 1 c da pocula A D
E G. - 2a, 2 est F G- - 2c, 1 Mortem devastans devincens E. - 2c, 2
ad tehlt E. - 3c, 1 luncteque E. - 3c, 2 Cutn patre D; iustis est aequa D. -
2c, 3 vitae meritis videatur D. - Das Kyrie (Christe) eleison ist in
F nach la, 2a, 3a anjrehangt.
2.
3.
1.
2.
3.
c. Kyrie aeterne,
Deus in personis trine,
pater, genite, pneuma,
et in essentia une,
te flagitamus fide;
eleison, Kyrie eleison.
2.
3.
Miss. ms. Secoviense saec. 12. in. Cod. Gracen. 479. - Jeder der
reimenden Verse besteht aus 11, Str. lc-2c aus ISSilben; Ib, 3 u. 3c, 1
haben eine .Silbe Uberschufs. - 1b, 2 clausa in domo Thomae. - 1 b, '6
Petro nach navi (beides gegen den Reim).
1.
c. Reram formas
solus ornas,
eleison; Kyrie eleison.
»
2.
c. Vita, decor,
salus
salus hominis,
homini
eleison; Chritte eleison.
3.
c. Fons bonorum,
vitae dator,
eleison; Kyrie eleison.
1.
a. Kyrie,
magnae Deus potentiae,
liberator horainis,
transgressoris mandati,
eleison.
b. Kyrie mirifice, c. Kyrie magnitice,
qui natum de virgine qui carnempro ovibus
"misisti redimere, perditis assumpsisti
nos pie eleison. humanam,eleison.
2.
a. Christe,
summi patris genitf,
nostra salus et vita,
eleison.
b. Christe, c. Christe,
fili raatris unice, spes misericordiae,
veritas. pax et via. Inx apparensin luce,
eleison. eleison.
3.
a. Kyrie,
cuius natus Emanuel
hoc exarat, quod Adara
primus homo corruit;
eleison.
2 qui fehlt D E, puo B; rege fehlt E. - Nach der Melodie (in A) sind
1 b, lc, 3b und 3c zueinander parallel, ebenso la und 3a. - t)er Anfang
diesesTropus ist verzeichnetim Miss.Bremenseimp. Argentini 1511.Gerbert
(De Cantu ct Musica sacra, 1774) teilt den Text der Strophen la, 2a, 3a mit
nEx ms. San-Blas[ianoJ 400 cire. ann." zugleich mit der Melodie Bcum notis
mnsicis et contrapuncto" (1. c. I, p 376,).
1.
2.
c. Cliriste, natus ex
Maria semper virgine,
deison.
Melnieense anni 1527. Cod. Mus. Bohem. XII A 23. G. - F und G nicht
kollationiert. - - In (_'D E beginnendie Strophen1a, 1b und 1 c init Kyrie,
wofur letzteresam Schlusseder Stropheuausfallt; diesessviiregleicbmafsig
iibereinstimtnendmit den nachfolgendenChriste- uud Kyrie-Trupen, pafst
aber nicht iu den IV \t. -- Ib, 1 die iubilemusC. - Ib, '£ tilio fehlt D,
virgini Mariae A C. - lc, 1 Cum cantico C. - lc, 2 tilio Miiriat- E. -
2a, 2 factus sine B. - 2a, 3 Christe eleison A B. - 2b, 1 nos tuere B. -
2b, 2 precibus Mariae A B C, precibus tuae matris E, precibus matris tuae
Mariae D. -- 2b, 3 Christe eleison A 11 C E. - 2c, 1 natus ,]<; \.
2c, 3 Christe eleison A B C. - 3a, 1 exaudi preces B. - 3a, 2 audi
Deus optirae B, exaudi pater C D E, optime feblt D E. -- 3b, 1 nos
defendeB. - 3c, 2 sq. et rege nos tehlt H. - -jc, 3 tuer>-nos A B;
guberna nos custodi B. - - 3c, 4 pie feblt A B; et pie C D E. - 3c, 6
trine fehlt B; et une fehlt A B. - 3c, 7 pro Mariae meriti.s A B. - A
bietet die Melodie.
1.
2.
3.
a. Kyrie, b. Kyrie,
qui tibi novum elegisti qui novamnobis coirtulisti
sacerdotem, presbyterura,
fac ipsum hodie fac ipsum bodie
corpustuum digne te laudare digne,
tractare; tractare;
eleison. eleison.
Kyrie, b. Kyrie,
visitantis Mariae tuum natum divinitus
Elisabeth gaudia incarnatum bodie
nobis dona promere; in montanafert virgo;
eleison. eleison.
- 163 -
c. Kyrie,
clausum alvo virgineo
verbum tuum parentes
amplexanturovantes;
eleison.
2.
3.
Kyrie, b. Kyrie,
consolator, praecursoris nondum natus exsuKabat
genetricis aspirans puer vates, sentiens
mentem iubes pandere; aspiramen, praegratum:
eleison. eleison.
c. Kyrie,
flamen sanctum, illustrare
corda nostra digneris
visitando per aevum;
eleison.
Grad. ms. Melnicense anni 1527. Cod. Mus. Bohem. XII A 23. - 1 a, 2
eiae Silbe zawenig; 1. visitatricis? -- 2a, 2 est. - 2a, 3 eine Silhe zu-
wenig; 1. tu puellae?
1.
a. Kyrie, Kyrie,
angeloramdomina te rogante inclita
te roganteinclita Maria, Christivia,
eleisoii. eleison.
c. Kyrie eleison.
11'
- 104 -
2.
a. Cbriste, b. Christe,
miseris ob tuae preces angelorum domina
matris pias beatae te rogante inclita
eleison. eleison.
c. Christe eleison.
3.
Cbriste, b. Christe,
Deusvere, creator, snmmi patris genite,
salvator et redemptor ante saecula nate,
omnis creatnrae, sibi coaeterne,
eleison. eleison.
- 105 -
c. Christe,
ex Maria virgine
sub tempore concepte
a sancto pneumate,
eleison.
3.
a. Kyrie, b. Kyrie,
spiritus alme, advocate bone,
procedens ab ntroque, nostrum omnium prone
eleison. eleison.
c. Kyrie,
une et trine,
Deus perfecte,
eleison.
2.
a. Christe, b. Christe,
spem confer tu veniae, ut possirnus vivere
vere iudex inclite, in aeternum, Domine,
eleison. eleison.
c. Christe,
vitam nobis tribue,
salvator familiae,
eleison.
3.
1.
a. Kyrie, b. Kyrie,
Deus pater Hoc paschali
misericordiae, sacrosancto die
eleison. eleison.
c. Kyrie,
Digneris nos
respicere pie,
eleison.
2.
a. Christe, b. Christe,
Qni resurgens a mortuis Qui triumpho sanctos patres
hostem fortem devicisti, de tormento eduxisti,
eleison. eleison.
c. Christe,
Cum gaudio SDmmopatris
[qui ad caelum] perduxisti,
eleison.
3.
a. Kyrie b. Kyrie,
Paraclite, bone Deus Hoc nos melos snave fac
in personis trine, pure bic cantare,
eleison. eleison.
c. Kyrie
Et cum sanctis ekctisque
tnis in amoena aula
in aevum gaudere.
1.
a. Kyrie, b. Kyrie,
Deus pater ingenite, Conditor caeli, marium,
Keguinrex iaclite, Plasmatoromnium,
Flagitamus: Rogitamus:
Eleison. Eleison.
c. Kyrie,
Fons vitae indeficiens,
Quo manat vis ingens,
Petitamus:
Eleison.
a. Christe, b. Christe,
Verbum patris incarnatum, Qui de caelis descendisti
De virgine natum, Mortemque subisti,
Te rogamus: Te optamus:
Eleison. Eleison.
Christe,
Pro tuo sacro sanguine,
Fuso de corpore
Supplicamus:
Eleison.
3.
a. Kyrie, b. Kyrie,
Procedeusab utroque, Cordium mirifice
Tu sacrurn flamen. Parificator
Peccatorum levamen. Atque illustrator,
Exoramus: Affectamus:
Eleison. Eleison.
c. Kyrie,
Tn qui solns es Deus
Unus ac veras,
Pater et filins
Spiritusque sanctus,
Subnixe precamur:
Eleison.
1.
2.
3.
Tr<>p. ms. .S. Benedicti Mantuani saec. 11. Cod. Capit. Veronen. CVII
(100) A. - Trop. ms. Casinense(?)saec. 11. ex. Cod. Vatic. Urbin. 602. B. -
Trop. ms. Ca.sinen.se saec. 12. in. (_'od.Casinen. 546. C. - Trop. ms. Bene-
ictinum (Aretinum?) saec. 11. C'od. Vallicellan. C 52. D. - Trop. ms.
Komanum saec "/12. Cod. Vatican. 5319. E. - Trop. ms. Ravennatense saec.
"/12. Cod. Capit. Mutinen. O I 7. F. - Trop. ms. Beneventanum saec. 1.'.
Cod. Capit. Beneventan. 25. G. - Grad. ms. incert. origin. anni 1071 inach
Geor^ius, De Liturg. Rom. Pontif. 1731-1744; tora. III, p. 519). H. -
11>(^ui polus A; necnon C; solus B. -- 1c. tuos defende D. - 2a u. b
umfjestellt F. - 2b cuncta te A; cuncta ad te B - H; traxisti A, C - H.
- 2c mors est sistens F. - 3c regnat F; regnans G. - Melodie fiir alle
9 Verse,die je 10 Silben aufweisen,die gleiche.-- Cberschrift: BIn sanctnm
pascha" A B; BIn festo ss. Simonis et Judae" F; rln epiphania" G. - Auf
jedeu Vers folgt Kyrie Eleison resp. (Jhriste Eleison; in D geht es
voraus.
2.
3.
c. Unde gaudeamus
modo et per cuncta
saecula, Amen.
Trop. ms. BononienseC?)saec. 11. Cod. Roman. Angelic 123 'B III 18).
A. - Trop. ms. S. Benedicti Mantuaui saec. 11 Cod. Capit. Veronen. CVII
(100). B. -- Trop. ms. Pistoriense saec. u 12. Cod. Capit. Pistorien. 70. C. -
Trop. ms. Benevfntanura saec. 12. Od. Capit. Beneventaii. 25. D. - Trop.
ms. Beneventanutn saec 12. Cod. Capit. Beueventan. 26. E. - Grad. ms.
incert. origin. anni 1071 (nach Georgius, De liturg. Rom. Pontif. 1731-1744;
tom. III, p. 520). F. -- la, 2 sumensqueA. - !<:. 2 adiunge A B D. - Str.
2b fehlt B. - 2b, 1 Tua quem A: sanoruinemE. - Str. 2c fehlt A B. -
2c, 2 debita F, persolve C. - Str. o.i t.-lilt B. - - 3a, 1 aeterne A. - 3a, 2
pectoraillustra A F. - Str. 3b fehlt I>. - 3b, 1 ReplensqueomniaA; Re-
plens B. - 3b, 2 agniina sancta A B; flamine cum E F. - 3c, 1 Ut tibi
laudes A B F. - 3c, 2 vota solvamus A, grates persolvamus per saecla F,
redemisti omnes B.- Str. 3c lautet in E: Ut trinitatisd ebitas persolvamus
per saecula Amen. Ir. A ist die Stropbenfolge: 1 a, lb, lc; 3a, 2a,
3b; 2b 3c,.darauf: In unitate saeculorum, Amen; Pastor bone, veni. - In
B ist die Strophenfolge:la, 1 b, lc; 3c, 3b, 2a; dann:
Ipse benignus, qui in cruce pependit, K. e.
Adoremus omnes simul in unum, K. e.
In unitate saeculorum; Amen.
Das Kyrie (Christe) eleison folgt deu eiazelnenStrophenund zer-
reifst so, wie bei den italienischen Tropen oft, den Kontext. - Die Melodie
ist fiir alle Strophen die gleiche, allerdings mit Unebenheiten.
- 170 -
1.
2.
3.
Trop. ms. S. Benedicti Mantuani saec. 11. Cod. Capit. Veronen. CVII
(100) - lb, 1 Que. - lc, 1 Qui. - lc, 2 1. vielleicht: sempersunt, weil sonst
eine Silbe Uberschufs. - 2b, 1 morte. - Melodie fehlt, wahrscheinlich die
gleiche fiir alle 9 Strophen. "- Interessantes Beispiel eines relativ alten
Tropus mit durchgefiihrtem Reim in je 3 Strophen.
1.
c. Cunctorum
sator bonorum optime,
tribue
devotae plebi tuae
gratiam, perenne
remove nefas
sceleris, leison.
2.
c. Qui subolis
cruore hostem proprio
vicisti
et threneris Aetnae
ligamine
ferreo vinxisti, caput
ne erigat, leison.
3.
Arcana b. Precantis
qui nosti solus, ablue benigne preces suscipe
vitia, devotae
ne repentinnm nobis contionis, quo kudes,
obitum accidat, gloriam referat
nebulis cordis merito aevum
quassatis, leison. perenne, leison.
c. Patri necne
filio flaminique
aeterno
mentium linguae queant
perpetim scandere,
salubre cunctum
ascisci, leison.
Trop. ms.Bononiense(V)
saec.11. Cod.Roman.Angel. 123(B III 18).-
Mit Melodie. - la, 6 sq. erscheint verderbt, vielleicht aber soll tueri ein
Passiv sein. - Ib, 4 indignas. - 2b, 4 glisces, Korrektur zweiter Hand.
- 3a, 5 accidit, von zweiter Hand richtig korrigiert in accidat. - 3b, 1
Precantes.
-- 3c, 2 flaruineque.
- Cberschrift:nDes. Johanne
Evangelista."
- Vor jeder Strophe: Kyrie eleison resp. Christe eleison.
- 17:J -
1.
2.
c. Releva,
eleison, Cliriste elciso».
c. Ad requiem stabilem
eleison, Eyrie eleiaon.
Trop. ms. Novaliciense saee. 11. Cod. Oxonien. Douce 222. add. saec.
n/i2. - Das ,,eleison" stort ofters den fortlaufenden Text.
1.
c. Excelsa cantica
date, sonora
organa
clangite, caterva.
2.
c. Te plectro sidera,
castra physica
iubilent,
laetentur iugiter.
1.
a. Hodie b. Angelus
Christus resurrexit: mulieri nantla(vi)t
BAllelniaa dulci voce:
dicite ei eia. surrexit, sicut dixit.
c. Flebant, quae
nimium sitiebant,
se pariter
veracesque audiunt.
a. Cbristusiam b. Dragmam, quam
liberatde inferno perdidit, reportavit,
restauratque in regnoqui
sanctorumanimas. regnansperpetuo.
c. Nosque tibi
flagitamuset canimus,
nosque cunctos,
rex hagie, des ut vita.
3.
a. 0 quambeatas b. 0 quampretiosa
animas,quas eruis erit vita,
de tartara o quara pulchra
dansqueeis vitara! es Deique donantia!
c. 0 crux alma,
quae attraxisti
totumque orbem
salvasti praesentem.
1.
3.
c. Trinus et unus,
qui regnas in saecula.
Trop. ms. Eomanum saec. 11;i2. Cod. Vatican. 5319. A. -- Trop. ms.
Casinense saec. 12. in. Cod. Casinen. 546. B. -- Trop. tns. Beneventanum
saee. 12. Cod Capit. Beueventam. 25. C. - Grad. ms. incert. originis
anni 1071 (nach Georgius, De Liturg. Romau. Pontif. 1731-1744; tom. III,
p. 519 sq.). D. - 1 a, 1 tellicreris A, telligeri C. -- 1b, 1 Omnia qui pulchris
B. - lb, 2f..ribusA; arva B. arba C.- Strophenfolgein A: 2b, 2c, 2a. -
2c, 1 Qui de B. - 2c, 2 detento A, detentos C. -- 3a, 2 beuigne spriritus
(qiicnjiie fehlt) B, sanctorumque spiritns C D. - - 3c, 2 qui fehlt, regnans in
B (_' D. -- Melodie fur alle 9 Stropheu die gleiche, aber mit kleinen Ab-
weichungen in einzelnen Strophen.- Das Kyrie (Christe) eleison geht
jeder Strophe voraus.
1.
Triumphator optime,
contempsisti rainas
iudicis,
penetrasti celsa.
3.
Trop. ms. Romanum saec. Wia. Cod. Vatican. 5319. A. - Trop. ms.
Beneventanum saec. 12. Cod. Capit. Beneventan. 25. B. - - Grad. ms.
incert. origin. anni 1071 (nach Georgius, De Liturg. Eom. Pontif. 1731 ad
1744. tom. III, p. 52U C. - Ib, 1 summum A. - Ib, 3 exsulta A. - Ib, 4
christicolaeA,caelicole B. - 1c,2iubilet A, iubilat C. - 1c, 3 preacelsaA. - 2a, 1
AgonithetasaxaAC, AgonithetasagusB. - 2b, 1 urbeAC. - 2b, 2nominerlecus
C. - 2b, 4 plaudet. - 2c, 2 sq. iudicis minas A C. - " 3a, 1 Grates A. -
3a, 2 urebatur B, artihus A. - 3b, 2 igne A, in igne B C. - 3b, 4 levita
C. - - 3 c, 4 ac laudibus B. - A bietet die Melodie, welche fur alle 9 Strophen
die gleicbe ist, freilich mit Unebenheiten, wie ja auch der Text nicht immer
gleiche Silbenzabl der eiiizelnen Klauseln aufweist. - Vor jeder Strophe steht
nKyrie eleison" resp. nChriste eleison".
1.
c. Matris salutem
Domini iam sensit.
2.
3.
Trop. ms. Romanum saec. ll/ia. Cod. Vatican. 5319. A. - Grad. ms.
incert. origin. anni 1071 (nach Georgius, De Liturg. Kom. Pontif. 1731-1744.
tora. III, p. 520). B. - 1 b, 2 latere A. - 2a, 2 ortus Christi B. - 2b, 1
adventum AB. - 2b, 2 praeconeraB, praeconumA. - 3b, 2 caelestemA. -
3c, 2 saecula B. - Die Melodie (in A) ist fur alle Strophen die gleiche. -
Vor jeder Strophe steht, anorganisch verbunden, Kyrie (Christe) eleison.
1.
c. Caritas pater,
Christus fulget gratia,
spiritus sanctus
est coramnnicatio.
2.
3.
c. In patre manet,
splendet aeternaliter
et in dilecto
filio aequalitas.
Trop. ms. Romanum iaec. *n/i2. 'Cod. Vatican. 5319. A. - Grad. ms.
incert. origin. anni 1071.(uach Georgius, De Liturg. Rom. Pontif. 1731-1744.
tom. III, p. 521).B. -- Ib, 3 sanctoA. - 2a, 2 trinus B. - 2a, 3 summa
maiestasA. - 2a, 4 solus B. - 2b, 2 et fehlt B. - 2b, 4 aeternus est;
vielleicht richtig, wenn utroque mit aeterims Elision bildet. - 2c, 1 prolem
B. - 2c, 2 splendet aeternaliter B; cfr. -Jc, 2. - 2c, 3 sq. et genitorem
perennem in B. - 3a, 4 tibi sit imperium B. - .Str. 3b fehlt B. - 3c, 2
gplendet
fehlt B. - A bietet die Melodie,welchefvir alle 9 Stropheudie gleiche
ist. - Vor jeder Strophe steht Kyrie resp. Chris te eleison. -Beachtens-
wert ist der Abcedar, der sonst bei Kyrie-Tropen nicht vorkommt.
1.
a. Hagie b. Gratias
atque benigne agimus til»i,
rex saeculorum clementissime,
et immortalis, qui nos salvasti.
c. Et tuo
sancto cruore
nos redemisti
de atra morte.
2.
c. Et ipsa
pro nobis semper
te obsecrare
ne unquam cesset.
3.
a. Agmina b. Virginum
nunc beatorura et monachorum
pro nostris probris atque omnium
exorent Deurn. simul sanctornm
12'
- 180 -
c. Precibus
tneri semper
valeamus hic
et in futuro.
n
Trop. ms. Kornanum saec. 12. Cod. Vatican. 5319. - 2c, 1 Et. -
Das Kyrie (Cbriste)eleisun freht jeder Strophe voraus. - Die Melodie
ist fiir alle 9 Strophen die gleiche.
1.
c. Astra conscendens,
patris nunc ad
dexteram residens,
nobiscum, ut proraisisti,
maneto scmper
in aevum.
3.
1.
2.
a. Christe, genite
genitoris aeterni,
regnans pariter
iure pari,
virtute simili,
lux de luce, eleison.
3.
1.
a. 0 summe b. Orania
rex, qui cum nato simnl sanctoque,
pneumateque gubernas quae sunt atque permanent;
- 183
c. Tellurem
qui mutasti, intus
infirmos nos homines,
Kyrie, eleison.
3.
1.
a. Dulcia cantica
dragmatibus resonat
organa
melliflua, digna.
- 184 -
2.
a. Divinum c. Illustra
deitatis opus robora nostra, qui
pcrfecit cuncta. ardua planas.
1.
a. Qai dignasti
mortem suscipere,[ut] nos
de iugo eriperes.
miserere nobis.
2.
c. Apostolorum[nunc
chorus] bymnorum gloria
agunt semper
tibi Deo gratius.
3.
a. Stelliferi b. Profitemur
conditor orbis, te ore, corde
digneris nostri indesinenter,
eleison:Kyric elcison. eleison; Kyrie eleison.
c. Praeteritum,
quodvis futurum
esse qui cernis,
eleison; Kyric eleison.
2.
c. Qui ratione
potenti semper,
rogamus, Christe,
eleison; Christe eleison.
3.
1.
2.
3.
c. In Galilaeampergite,
ibi eum videbitis.
2.
c. Nunquam deficiamus
protegente dextera tua.
3.
1.
c. Caelorum conditor,
te adorant,
te collaudant,
te venerantur
caterva omnis
te polorum atque tellus.
2.
3.
a. Caeli sidera b. Caelestia
ttagrantibus flammis agmina famulantur
quoque emicant luce, sanctumque
et famulantur Christo colimus atque precainur
regi in semi»iteruum. venium quoque celsi.
c. Caelum gaudet,
terra exsultat, o fih
patris, o gloria
magni, miserere
tuis famulis indignis.
Trop. ras. Beneventanum saec. 12. Cod. Capit. Beneventan. 25. - 1 a, 1
terramque. - - 1 ;\, 4 laudant. - 1b, 4 benedicent. - 2b, 3 alto ordo. - 2b, 5
est 2c, 1 omnis. - 3a, 3 emicans. - 3b, 1 Caelestis. - 3b, 5 celsa. - 3c,
1 Caelo.- Alle Strophenhabengleiche Melodie, lassenaber nicht gleicbe
Versabteilung zu; auch die Silbenzahl der Stropheii schwankt zwischen einer
Difierenz von 1-3 Silben, da 4 Strophen 32 Silben, 2 dagegen.33 bezw.
31 und eine 30 Silben aufweisen. -" Das Kyrie (Christe) eleison geht
den einzelneu Strophen voraus. - Beachtenswert ist, dafs alle Strophen mit
gleichlautenderSilbe beginnen,mit einer einzigenAusnahmeFlexionsformen
oder Ableitungen vori ,,caelum".
2.
3.
1.
2.
3,
1.
Archaugelorum
tu principium tenens,
in clioro cantans:
Sanctus, Sanctus sanctorum.
Drnconem superasti.
3.
b. Sentitque iam
et poenam seque is corporibus
concreata.
2.
3.
b. Pietate c(l)aret,
qiii propriafm]
iion refraenat irafm].
1.
a. 0 theos ischyros,
qui sedes super polorum
regna in throno, laudes
referunt
tibi omnes sancti.
a. Christe, redemptor
orbis, trinitas saucta,
immensa maiestas,
laudes referunt tibi, summa
potestas.
b. Videbant omnes c. Lapides dulces
martyris nitorem; torrentis [fuerunt]
intendentes in eam illi, ne baesitaret
aspiciebat angelieo martyr; in quiete iam ipse
splendore. [recumbit].
3.
1.
c. Superni proles,
eumque peremptum
recreans ipsa.
2.
3.
c. Ovans perfecto
scandeasque post ipsum
ardua poli.
Trop. ms. Beneventanum saec. 12. Cod. Capit. Beneventan. 25. A. -
Trop.
iiuji. UIB.
mg. Deuevemanum
Beneventanum saec.12.
ia. «^ou.
Cod. v^apu.
Capit. cenevenian.
Beneventan.^'->.
26. r>.
B. - ia,
la, i1
odax A B. - la, 2 exorta; quae fehlt A li. -- Ib, 2 caelibemquescalam
A B. - lc, 1 prolemB. - lc, 1 sq. Superni protervumqueparentumA. -
lc, 3 ipsum A B. -- Str. 2b u. 2c umgestelltA. - iib, 2 sq. fertilisque
celebrantesper aevumA. - 2b, 3 generansaevumB. - 2c, 1 PoluqueA,
Polu qui B. - 2c, 2 tellus et B, terramqueet A. - iJu, 1 deelivit A B. -
3b, 1 Hunc clamanssponsamA. - t!b, 3 propera mecumA. - Vor jeder
StropheKyrie (Christe) eleison. - In A der Titel: ,,In Assumptione
Beatae V. M."
1.
a. Creatorpuritatis b. Deus,Mariae[matris]
nniversae, araor sancte,
eleison,Eyrie eleison. eleison,Kyrie eleisou.
Blume, Tropi Graduales.I. 13
- 194 -
3.
a. Gratiae b. Intactae
dator vivificae, fecundator parthenae,
eleison, Kyrie eleisott. eleison, Kyrie eleison.
c. Per Alpha
et 0, dominator, silens
factus particeps
sortis [nostrae].
eleison, Kyrie deison.
Grad. ms. Aquilegiense saec. 13. Cod. Kossian. VIII 18. - In der Hs.
nicht als Tropus ad Kyrie kenntlich gemacht und somit auch ohne den Zu-
satz von eleison resp. Kyrie (Christe) eleison. - Alle Strophen enden, wie
beim Kyrie ofters, auf e.
3.
Cantion. ms. Venetum saec. 15/ie. Cod. Univ. Bononien. 2216. - 1a, 1
Kyrie u. ebenso 1 b, 1, was den Rhythmus stort. -Vor lc, 1; 3a, 1; 3b, 1
u. 3c, 1 steht Kyrie. - 1b, 3 Processisti. - 2a, 2 Bekannte Entlehnung. -
2b, 2 Et sua munera. - 3a, 1 Ad mearn. - 3a, 2 Subiisti. - 3c, 1 ad
fehlt.- 3c, 3 Gloriosecumsedisti.- Vgl. Vierteljahrschr.fiir Musikgeschichte,
v. Adler I (1885), p. 481.
1.
2.
3.
c. Kirri, invisibilis
virtutoin opifex,
Mentis nostrae
sordes ablue,
Ut in nobis manere
tu digneris,
eleison.
- 197 -
Trop. ms. Wintoniense saec. 10. ex. Cod. Oxouieu. Bodl. 775. add.
saec.11.- 1b, 1 quemintremunt; auch in der Melodiehat die Silbe ,,in"
keineNote. - Alle Verse lauten auf e (resp.i) aus, ausgenommen la, 2
und 3 b, 3.
a. Kyrie,
rex sempiterne,
huic catervae
tibi laudes
canenti semper eleison.
Piissime c. Mirifice
rex, maiestate rex, raatris almae
praecelsa pollens, proles Mariae,
clara voce pietate
obnixc petimus, nobis pro tua iugiter nostri
eleison. eleison.
2.
c. Christe, flamen
praepotentem virtute,
tibi aequalem,
qui vibrante
fulgoris igne
discipulis
misisti ab axe,
nobis eleison.
c. Kyrie clemens,
praeconia nostra suscipiens,
poli arce post carnis finem
nos coniunge
atque sine fine
nobis eleison.
Trop. ms. Wintoniense saec. 10. ex (_'od.Oxonien. Bodl. 775. add. saec.
11. - Mit Melodie. - 2b, 7 surrexisti. - 3c, 2 suscipienspraeconia nostra;
gegen den Reim, der in allen Klauseln auslautendes e fi) verlangt
c. Kyrie nate
Mariae,
matris praecelsae,
eleison.
2.
c. Mirifice Christe,
quern cnnctae
adorant machinae,
eleison.
3.
e. Deprecamur te,
eleison.
TJ-OJI. ms. AVintoniense saec. 10. ex. Cod. Oxonien. Bodl. 775. add. saec.
11. - 3d, 1 cordedevoto(pegenden Reim auf e).
- 199 -
Passus necis
taeterrimae
poenas, o Domine,
praesenti turmae
eleison.
2.
3.
c. Dominator immeDse,
Kyrie
rex, iudicare cnm veneris
ab arce omnes
tribus terrae,
huic tnnc turraae clemens
eleison.
Tropar. ms. Wintoniense saec. 10. ex. Cod. Oxonien. Bodl. 775. add. saec.
11. - 2a, 3 surrexisti. - 3c, 1 Immense dominator; gegen die Assonanz
auf e (resp. i), welche in allen Versen erscheint. - Melodie feblt.
- 2nn -
3.
a. Kyrie, Kyrie,
spiritus paraclite, indultor piissime
largitor veniae, procedens ab utroque,
Chariswa-
ixin dntor largissime,
doctor invifice,
nobis eleison. clemens eleison.
b. Kyrie,
fons misericordiae
septiformis gratiae.
eleison.
1.
2.
3.
Kyrie,
precibus pius fave
nostris, mitis ac patiens,
laudesque plebi
tibi pangenti
eleison.
Pontificale ms. Scireburnense saec. 10. Cod. Parisin. 943. add. saec.
11. in. - Mit Melodie (Neumen). - Ib, 4 virginea (gegen die Assonanz).-
2c, 3 hymnizantibus tibi. - 3b, 1 sqq. cernui nostri clemens quaesumus
digneris. - Die Epitheta zu Christus in Str. 2e sind mindestensmerkwiirdig. -
1.
b. Omniumque factor,
eleison.
2.
b. Prodiens a patre,
eleison.
3.
XJrad. et Trop. ms. S. Albani saec. 12. Cod. Londinen. Reg. 2 B IV.
A. - Grad. ms. Herefordense saec. 14. Cod. Londinen. Harl. 3965. B. -
Miss. ms. Herefordense saec. 14. ex. Cod. Coll. Univ. Oxonien. 78 a. C. -
Miss. ms. Herefordense saec. 15. Cod. Capit. Vigornien. 161. D. - Ordin.
ms. Berkingense saec. 15. Cod. Coll. Univ. Oxonien. 169. E. -Miss. Here-
fordense imp. Rothomagi 1502. F. - In E steht nur das Incipit. - 2b, 1
Procedens B C D F. - 3c, 1 Trine et une eleison B C. - Melodie in A
und B. - Uberscbrift in B: ,,ln nocte natalis Domini duo "viearii sacerdotes
in eappis sericis."
- 203 -
1.
2.
c. Sanctorum precatu
Servos solvens a reatu,
eleison; Christe eleison.
3.
1.
b. Nos protegens
et regens,
eleisoii; Eyrie eleison.
2.
b. Tu patris de luce
micas, bone rector,
eleison; Christf elrison.
3.
a. Paraclite spiritus,
nobis eleison ; Ki/rie eleison.
Trop. ms. Cicestrense saec. 13. Cod. Coll. Univ. Oxonien. 148. - Die
Melodie (in Neumen) zeigt in den Strophen 3b-3d einen chiastischen
Parallelismus, wie er in den Sequenzen cifters zu beachten war. - 1 a, 1c,
2b scheinen Hexameter zu sein.
1.
b. Virginis o fili
Mariae, eleison.
2.
3.
* *
d. Nos eius ministros clemens* * e. Ob amorem tantae matris
inhabita, nostri semper eleison.
Miss. ms. Sarisburiense (?Londinense) saec. 13. ex. Cod. Parisiu. Arsen.
135. - - Mit Melodie. - - 2b, 1 Mater prolis. -- Zum Chiasmus in den
Strophen 3b-3d vgl. den Tropus: O Deus aeterne.
1.
2.
3.
c. Spiritus. d. In pia
Dei dignusdigitus, Virgine sperantia
Unctio, paraclitus, Corda reple gratia.
e. 0 decus laudantium
Mariae filium,
eleison.
Miss. ms. Sarisburiense (?Londinense) saec. 13. ex. Cod. Parisin. Arsen.
135. - Mit Melodie. - 1 a, 1 virginum, gegen den Reim. - 3 a, 2 Mariae
«pes,gegen den Reim.
1.
2.
3.
c. Mariae creator,
Saoctificator atque sublimator,
Virginea prece
Purgatos a carnis faece
eleison.
Miss. ms. Sarisburiense (?Londinense) saec. 13. ex. Cod. Parisin. Arsen.
135. - Mit Melodie. - 3b, 2 Quae. - 3c, 4 carne faece.
- -208 -
1.
b. Et qui fecisti
Hanc matrem Christi
Virninem. eleison.
2.
b. Mariae consolator,
Clemens sanctificator,
Verax amator
Virginis, eleison.
Miss. ms. Sarisburiense (VLondinense) saec. 13. ex. Cod. Parisin. Arsen.
135. - Mit Melodie. - 2b, 1 Fili fehlt. - 2c, 1 Spiritus virginalis. -
3a, 2 perlustrans. - 3 c, 2 praefert.
1.
2.
c. Tu es mater patris,
decus castitatis,
virgo Maria,
eleison.
3.
a. Kyrie, b. Kyrie,
Rex, Mariae De [virgine]
Proles pie, Nate pie,
eleison. eleison.
c. Kyrie,
Splendor patris,
Honor matris,
eleison.
2.
3.
a. Kyrie, b. Kyrie,
Paraclite, Sacrumflamen,
Dator vitae, Dans solamen,
eleison. eleison.
C. Kyrie,
Consolator
Et sal[vator],
eleison.
Collect. ms. incert. origin. saec.13. Cod. Coll. Corp. Christi Oxonien.
58. -- Auftallend, dafs 3c, 2 und 3 nicht, wie alle anderen Verse, auf e
auslauten ; auch ,,salvator" in 3c, 3 als Beiwort des hl. Geistes ist merk-
wiirdig, und doch scheint der Reim und die erste noch erhaltene Silbe nsal . .K
es zu erheischen.
1.
2.
3.
1.
a. Kyrie, b. Kyrie
Rex immensae Universae
Pietatis,laudes exaudi Creaturaepotenscreator,
Famulantum devote tibi, Nobis semper assis protector,
eleison. eleison.
2.
c. Christe, pauis
Mellicus favus, cibus typicus
Ordo quem laudat angelicus,
Assis nobis paenitentibus;
eleison.
a. Kyrie, b. Kyrie,
qui mitteris a patre spiritus sanctissime,
Et nato, Dona dans
procedensab utroque, septiformis gratiae,
Unius cum his substantiae, Da nos te recte diligere,
Coaequaliset coaeterue, Solarnendolentis animae,
eleison. eleison.
1.
2.
3.
Trop. ms. Wintoniense saec. 10. ex. Cod. Oxonien. Bodl. 775. A. - Trop.
ms. Wintoniensesaec.11. Cod. Coll. Corp.Christi Cantabrigien.473. B. -
In 2 folgt nach salvator noch,,Messias" A B. - In 3 nach Spiritus: r8ile";
ob = ile, virjl - Am .Schlufs reiht sich unmittelbar an: Miserere Domine
nobis, eia omnes dicite: Kirrius, kirrion, Christeleison; vgl. Anmerkung zu
..Miserere rex omnium". - Nach jedem Hexameter 3 Kyrie resp. Christe
eleison. - Als Uberschrift in A:
- 215 -
3. Da veniam et
absolve peccatorum
catenas; Amen.
3. Ab utroque
procedens spiritus,
eleison; Kyrie deison.
Trop. ms. Gerundense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 495. add. saec.
I3/i4. (Uber Rasur).
1. Kyrie - 2. Clmste,
Rutilans maris Redemptor alme,
stella,]Maria,tu vocaris; - coronatorsanctaeMariae,
eleison. eleison.
- 216 -
3. Eyrie, 4. Kyrie -
Fac collaudare Pro nobis ora
celebrem hunc diem Mariae, in caelesti nunc ierarchia, -
eleison. eleison.
Grad. ms. Sedlicense saec. 15. ex. Cod. Prageu. XIII A 5 c. - Oh Teil
eines grofseren Tropus? Ob nach dem 1. Kyrie und nacb ChrisK-
eleison zweimal ein untropiertes Kyrie (resp. Christe) eleison folgte, und
ebenso ein untropiertes Kyrie eleison nach der 4. Str., ist aus der Quelle
nicht ersichtlich. Jedenfalls sind, wie im Vorwort erwahnt, dic} Kyrie-Tropeu
in den buhmischen Quellen oft oder gar meistens g-ekiirzt.
II.
TEOPI AD GLORIA.
166. ProoeminmTroiiornm ad Gloria.
7. Protegeverum* Paschacelebrantes,
Domine fili wiigcnite, lesu Christe.
- 223 -
Trop. ms. Martialense saec. 10. Cod. Parisin. 1084. A. -- Trop. ms.
Aeduense saec. I0/n. Cod. Parisin. Arsen. 1169. B. -- Trop. ms. Moissia-
cense saec. 11. Cod. Parisin Nouv. acq. 1871. C. - Trop. ms. Moissiacense
saec. 11. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1177. D. - Trop. ms. Nivernense saec.
11. Cod. Parisin. 9449.E. - Trop. JDS.Nivernensesaec.12. Cod.Parisiii.
Nouv. acq. 1235.F. -- Trop. ins. S. Ebrulphi saec.12. Cod.Parisin. 10508.
G. - Trop. ms. Sanmaglorianiini saec. 12. Cod. Parisin. 13252. H.
Trop. ms. Modoetinumsaec.10. Cod. Capit.Modoetin.75. (leider nicht
kollationiert). - " Trop. ms. Nonantulensesaec. 11. in. Cod.Eoman. 1343
(Sessor.62). I. - Trop. ms. Nonantulensesaec. 11. Cod Bononien.2824.
K. - - Trop. ras. Nonantulensesaec. 11. Cod. Roman. Casanaten.1741
(C IV 2). L. - - Trop. ms. S. Benedicti Mantuani saec. 11. Cod. Capit.
Veronen.CVII (100).M. - Trop. ms. Bononiensel?)sa«c.11. Cod.Roman.
Angelic.123(B III 18j.N. - Trop.ms.Casinensef?)saec.11. Cod.Vaticaii.
Urbin. 602.O. - Trop.ms.Pistonense saec.n/iz. Cod.Capit.Pistorien.70.
P. - Trop.ms.Beneventanum saec.12. Cod.Capit.Beneventan. 25.Q. -
Trop. ms. Beneventanumsaec.12. Cod. Capit. Beneventan.26. R.
In fafstallen Quellengeht die Introductio,,Cives superni" (Nr. 167)
voraus.--1, 1 dulces hymnosO. -- 1, 2 OmnipotentiG H I L M O P,
Omnipotentis
E; modulemus
CG I, modulemus
Deo(ohneeia)M. -- 2 fehlt
- 224 -
2.
a. Ecdesiam tibi b.
sanguine consocians, non habentem maculam,
Donnne DCHS. Agnus Dei.
6.
8.
9.
Trop. ms. Martialense saec. 11. Cod. Parisiii. 909. A. - Trop. ni«.
Mavtial.-iiM- saec U. ' '»<\. Pavisiu. 1121. B. - Trop. n>-. ^. Maitiui
Lemovicen. saec. 11. Cod. l'ari-in. 1120. C. - Tn.]>. m.-. >. Au^n<tini
Letnoviccn-i- uaec. 11. <'"d. Parisin. 1119. D. -" Tro]i. ms. Moissiacense
f3.ec. 11. <',,d. 1'ari-m. >'uuv. acq. 1177. (2" loco). E. - 2a, 1 i.> tt-lilt
A - E. - 2a, 2 suplexE. - 2a, 4 liberastisB. - 3a, :l vitae cursumD. -
:-'.!,,:; 1'ecistipraesentisE. - Str. 4a - 7b felilen E. - 4b, 2 in ara B C D. -
5b, 2 ba^.ns Ji. 1 ivsides A - D. - 6b, 1 i>n-i-;ita'lecus D- -
9b, 10 omnis in aevo A - E. - - In A C D E folg-t noch di^ wandtmo
<''uirlu«ii> : Alrae Deus altissime etc., \vi-li_-lit--Entlehnung aus tiiiriii
Hymnus i^t.
Au- l>L'i'leii Trfqif-n i<'liri.-tus surrexit und E e i u m creator) i-t
ein Konglomerat mit Erweiterungen ^el.iidi/t iin Trop. ms. X ,, valiciens e
saec. 11. Cod. Oxonien. Douce ms. 222. Die .Strcipln-nfViI^u in der bc-
zeichneten Quelle i«t uadistehende; daliei lic-zitbt sidi A ant di-n fT.-ti-ri.-ii,
JI aut' di-n |i-t/.ti-ri'ii i;l'.ria-Tn>i)ii- :
>';u-li diT Intri.iluctin nCives >n }»-rui" fol^i-n A 1; A 2 (= B la;
.\ :; il; II,)-. A 4 i i; 3a, 1 -6); A 5; A 6; A 7 (= B 4ai: A 8; A 9;
A 11 (= l; - b, 2); A lo (= I: 9a, 5); A 14 (= B 'Ja. 7i: A lo: A 1G; A 17;
drmn drei besondi-n' Stn>]>ln-u:<v>uigltiri«.isus' UM- ^tti-ci-ti liuJiu vttereni'. I
aufei-'-n- irjfmrii, i iiidiii-u- pereunis | vestis amictura. -- Tibi supidicant.-
fnve terrestrts. -- Tuo- ri--ult-utes | cerne triumpln.-. - Darauf A 10 (= B
>. a). - Ful-jt ilii' ln-si.iiiili.-M.'Strophe: I'erimens auctorem I crirninis et k-ti:
und nacb Einfugungvou A 12 (= B 3 b, 1- "') die Strophen:L"t mereanmv
ibi c(illi>cari | posciinus nvaiit.--. - Tnu- trinitate , | Trinus unitate, | idem
; iti- ji:.ri|ue deitate, | v>-n.-n^ -iue fine j perenni claritate. - Azvma
sincenim. | quaesumus, largin- . | 'Juibus ivMirgendi | spem detuli-ti i|i-t-
gurgendo. - Al-dann: H 2a; B 2 b : )J 3a, 7 u".N; 1J Ml,. 7 u. *: B 41.:
B 5a-. I', 5b; B 6a: B 6b; K 7;v. I; 7b: U 9a, 1-3: B 9a, 9 u. 10;
B 9b neb-t der ' '.uclusio ,,Alnie Deus altissime1".
Xirlit WHiii^-erbunt iu i\cr Answahl und in der Reihenfol^c di-r Sftniplieii
i~t iFn -iri- Tropus im TI'D|I. ms. E p .. rudi t u- e satc. 11. in. <_ud. Capit.
Ki".r. .li.-n. r.n und im Trop. in-. I'. « b b i i- 1. .-' eaec. 12. (,'od. Taurinen. F
IV 1>. wi-lche l.i.-idi- (Jiiellen u it-di-rum luitL-r.-iuander sdir verschieden ira
Arrangement des Textes siud . -ii-li al.i.T mebr au die Kedaktion von A
(1'liristus surrexit) als vuii 1! (Kci-iim ereator) anscbliefsen. Naher aufdie
Varianteti etc. einzugfLtii, c-r>elieint belauglos.
[Ich vevraute,dafs dovTr»im-i iu der FassungA ursprunglichinltalien
Mit-tand: daliin \vei>Hii clir Haiidscliriften (in keiner der iiltestea Tropare
Italieus fehlt er . wulil al.L-r tehlt er in dcn altesten Frankreichs) uud v..r
alleiri die rliy tluni sche Form, walinnd Fraukreich prosai-ch u.lc-rmctrisi -h
abgefafste Gloria Tm])'-ii aut\v..-i-t. Von Xnrditaiifii kam er bald nach t-iid-
frankreich, wo er Einschit.-b-i.-l lunter anderem einen Pentameter und drei Fk-.xa-
mc-ter.namlieh B 3a, 7 u. 8: B 3 b, 7 u. S: B 9a, 9 u. 10: B 9b, 9 u. 10]
c-rliielt und Umstellungen und Umdichtunjreu erfuhr. - ^'011Sadfirankreich
wanderte t-r wieder nach Italien nnd erlitt dort neue Anderuugen. wie in
Ni.Taltj.-a, Ivrea iuid K"l.lji... - BetreHfs der Melodie ist zu bemerken, dafs die-
selbe nicht jenen 1'arall. li-mus zeig-t. der im Texte und aucli dort vielleicht
imr zufallig zu finden i-t. C. B.]
1. Laudat in excelsiscaelumterratnqueregentem
Angelicus coetus, laudat et omnis horao,
te:
2. Te benerlicit ovansangelorumcelsapotestas,
Et mortalis homo te benedicit ovans.
Bencdici»nts te;
F. IV 18. r. -" Trop. ins. Beneventanum saec. 12. Cod. Capit. Beneveiitmi.
26. 8. -
Trop. nis. Wintoiiicns.' saec. 10. ex. (.'nd.<Ixnim-u. ]J'jdI. 77o. t. -
Trop. ms. Wiiitmiic-iisi; sac-f- 11. Cod. Colleg. Corp. rlni.sti ( ';int;iliri^ii'ii
47:'.-. liis: u1, u-. -- Trop. m*. S. Albani saec. 12. Cml. L<>udinen.KL--. .
II I\'. X. - Trnji. nis. >. Albani saec. 12. (_Vl. Mxmiien.Laud. misc.
"'
i. uis. Priiuiii - 11. Cod. Parisiii. 'J44S. /. - Trnp. ms.
;iec. 12. Cod. PariMii. Xonv. acq. 495. AA. - In f k n o |»
findet sich nur das Incipit.
1 i.hiuil jiatris 1} C D E G II K <{ AA, l.iutni patn-m aetenii 1 m 0,
i.uiciu I >..mitium vorum K n' (Knnx-klurl X J": di.-xti.-r;.uiLC K M i; colluudM
a b, queni laudant L: verl>a T U X g, vtrl.m V <" h r, \-trlii 1 111.vc-nun
K X )'. - - il]iiui;i ijua.: a. llnniia ijin- »1 <J IV - '"'" |">hini A B D F HK
ST:inare ijiie g, maiv <|uani L: venerantur P T; adorat z. - 4 Gloriticant
Dominuin civc->1 11, (.ilnriricant raeli cives K X J; civesque D F G e g i.
civea '|n.'nn 1,. ili^nit.is alini h. iugit.-r alini U x V, fortiter almi T. - ~i
(M.itia- c h r s A A. - 6 Culpa s: s.dvc J! (ti b h i 1 <Jr. - 7 Inson.s
omuijMiti-ns a I). - 8 teiu^ I Q A A, foves Q AA, piToruas I Q. pevornens
L M, i;-nlif"rnaiis F P Y e (| AA ; Cuncta tenens et cuncta regens r, potens
Y. -- 9 NNMJU, ju-i.ci.'!,in^tnis X <> 1' t U1 ll'-'; prwL' taL-loruin Y; de-
scriben.- F.
/\viscln.-ii t> u. 7 ist in 1 u. lll eingeschoben: ]-Jc\, cui jmntn^, atr, sol,
!-iilrra, luna minisrraiit. - Zwichen 5 u. 6 in (' K und AA:
5b Rex caeli terraeque conditor, famulis tu raiserere tuis. Domine
I > i-us r. c.
5c Laudemus patrein , spiritum sanctum, redemptio nostra , Deus
pat t-r f<in 11i ]»" t cn 8.
5d Trinitas aluia, patcr liliu^, saiictus spifitus cnmpar, Dominr-
t i 1 i etc.
5e Laudemus a'jinim, filium jiatri* ]iermaiientem in saecula,
Dom ine Deus agnus i-tc.
5f Altituiians vi/vl.uin patvi^, vtdi-ni]iti'i utjstr:i, (t»ui tollis etc.
5g Ati|iii- viita liumillimi servuli libenter exaudi, Adonai , <^ui
tollis etc.
Vnii clirM-ii Vur.-i-n L>t '«" nur in AA, dnfiir hat C nacli og und K
ii.-n-li "id: SfinjM.-rdi-votis | solve delictis | alta sublimis | iugiter alrais. Fc^rin-r
siml """! vind ."u- iu (_'uiid K umgestellt; woiteix- Varianteu sind belauglos, da
c^ cittrukiiinli^ in diesen AVrst-n .-irh 11111
ein schlechtes Einschiebsel handelt.
In D E i; 11 iVil^t nai-li '.»imcli >iu llrxametc-r: Depelle (Depellat E H)
sai.-vum passim jici- .san-ia li.unein. - Beachtenswert ist uucli ilie geanderte
i;..-ilirnf,,ljr,. der Verse, n.;inilich inA: 1- o, H. ti. 8, 7; in h : 1-4, 7, 8, "',.
9; in z: 1- 5, 7, 6, 8, 9; ivi q: 1, '2, 4. "">,li. zvveifrenidarti^eYerse. i 5
9 uud t-iii eigenarti^x-rprosaischerAbschlufs.
tfl
c . ^lpls^
Ol
c
.ccs .C/3 o
l!^i?^*:«
c
^-
3
t-,
I
o
c
"^s
-t<
t-H Mli<=a-«-a s«=Jsid ss
oT
^, c
"S
sauctus
CJ o /.
o"
= c/T
C3 QJ o 3
J3 "a Q 5
sancto
"«-t
virtus
tc: 18 co
3
C3
I^i^s ^sp^-gs.?^lajs^^gfl
s
.0 benedicit
:3°^'-%{3.
.^ o-1|
" §"oi§ni|^i:^pifi-
Benedicimus
"2 ~
cflcums ^ X- I aO c g 0 .S
Adoramus
d
et
'^
«oi S H§<.;; S= \ ^ .O
o
""
. a
-l- £ S-,; 2c i£ HSfc^ "« = | £. ^j /i ^
1 53 1B
o ^ ^ -1 ^ '" ES ^ "< ""' " - « 5 .3 "=
cTeque
Queni
"*
1)
decus "*-»
S
0) 3
c SH 1
w |- ggfi^i S«| S| ; S^O |- ,£ j
cs
tcrj
c
1o E 330 '"?o
'"?^; »5^H
~ '£ "- .0 15 g . -S
0 o -^ |£S^S.-^^<S^ .o«Sgs^gg^.g
2.
co -t< "jlrtJjil-f'»^!';^»;";;:*-
S.J,-) gyOy^-SH S ^LfSKH S^S^
- 234 -
Trop. ins. Martialense saec. 10. Cod. Parisin. 1240. A. -- Trop. ms.
MartiaK-iise saec. 10. Cod. Parisiu. 1084. B. - Trop. ms. Martialense saec.
10. ex. Cod. Parisin. 1118. C. - Trop. ms. S. Aredii Lemovicensis saec.
11. Cod. Parisin. 903. D. -- Tmp. iu^. Mnissiacense saec. 11. Cod. Parisin.
Nouv. acq. 1S71. E. -- Trop. ms. Niveruense saec. 11. Cod. Parisin. 9449.
F. - Triip. IMS. Xivernense saec. 12. Cod. Parisin. Xouv. acq. 1235. G. -
Tro]). ins. S. Eln-ulphi saec. 12. Cod. Pari-in. 10508. H. -- Trop. m>.
Sammaglorianum saec. 12. Cod. Parisin. 13252. I. - Trop. ms. Eporediense
saec. 11. in. Cod. Capit. Eporedk-n.60. K. -- Trop. ms. Gerundense
saec.
12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 495. L.
2, 1 Qui mature E. - 2, 2 orari D; durch supplici mentewiirde die
iiberschussige Silbe entferut. 4, 2 Dei morte B-L. - 4, 3 nos
feblt A. -- Alli- <(>iit-lli'ii setzen den Tropus nach Str. 4 noch weiter fort,
aber in verschiedenerWeiseund so, dafs spatereZutat zu vermutenist: ln
A D li K folgen.str. 4a u. 41:d,-s(ilc.ria-Tropus^Xulla laudi'" (s.Xr. 176).
Iu J! 0 E ebentalls ilicSL-zwi Strophen uud aufserdem als siebente Strophe die
Str. 3a des Trupus ,,Nnlla lande". F u. G verwenden so die !>trophen
dieses letzterenTropus, dafs nach Str. 4 die Strophen3a, 3b, 2b, 4b folgen:
I binp;egenhat die Entlebnungin der Reihenfolge4a, 4b, 3b, und darauf:
Christe,via, veritas tt vita unstra. rex rt-gum, Deus no^tur, Qui sedes ad
dexteram etc. Da tuis pacem famulis. nnbis quoque gloriam per vunrta
saecula saeculorum.- L endlicb liil^t die entlehnten>Strophen
4a, 4b, 3a,
3b folgen und schliefst in gleicber Weiso wie I ab mit: Christe via veritas etc.
- 2:j7 -
1. Xulla laude
qui indiges, Domine,
lumen illuininans, ingenite,
Laudamus te.
3.
1.
a. 0 laudabilis b. 0 Adunai,
rex, Doiuiue Deus, benedicte Deus,
Laiidatnus te; Henedicimus te;
2.
a. 0 adoranda b. Glorificande
et beata trinitas, et metuende Deus,
Adoramus te; Glorificamus te;
3.
Trop. ms. Mai-tialen-. auni 033-36. Cod. Parisin. 12-10; bis: fol. 39v A;
fdl. 41 v B. - - Trop. ms. S. Murtiui Lemovicensis saec. 11. in. Cod.Parisiu.
1120. C. - Trop. ms. ts. Martiui(?) Leraovicensis saec. 11. Cod. Parisiu.
887. D. - Trop. ms. ,S. Aredii Lemovicensis saec. 11. Cod. Parisin. 903.
E. - Trop. ms. ,S. Au^ustini Lemovicensis sai-i'. 11. Cod. Parisin. 1119.
F. -- Trop. nis. Moissiaceuse
saec.11. Cod.Parisin. Xuuv. acq. 1871.G. -
Trop. ms. Gerundeuse saec.12. Cod. Parisiu. Nouv. acq. 495. H.
Ib, 1 O fehlt A-I!-. iii;.',,t -i.-l, h, ,1,-nT.-..pan.nv...nWinchc-sterund
Autun. - 2a, 1 <-»felilt H: triulta- I).-u- .CbristeIj) A -II. 2b. 2 niftii./n.k-
Christe
B. - 3a f.-hltD. - ;ia, "_'.mminin]>i-nstibi A-G, omniumque
itx H. -" 4b, 1 Aeteriium A F. - 41., 2 <-a.-]"
-tiv c H. - 4b, :', sancte
Christe C-H.
In deii vorgeleytenStrophenzeigt rln- Tny:-,.- wenigsteneim Texte ent-
scliii--denSymme tv L._-.al-'l:iuu liiutt cr rc-iu prosaisch (ohue ^vnnn. iri,
imdzwarversfliieden
in «li-uverschiedenen
«,'M.
ll.'ii ITn-di,. Hymnologie
ist diestr pru<ai.sc:hi-
Ali-i:hluf~ Inrlanglos; nur dor IV-xt dtr ivlt.--t.-n(^uelle
(A) mag zur Vervollstaudigung als Probe dienen:
"5.Pioque tuo auujvertttrens i-istat iu a.-vuiu,rex uaigeuitL-,(^u i
sedes etc.
ui genusbumanumcernensmersisseprofundo,
Ut lioiniiKiii eriperes, es quoque factus homo,
Grr<ii'ms/Kjiinits tibi propter intiynmn (jlvnrun
6. Regnatormunrli, regnansin sedibusa
cuins iiuperiuni et sine fine manet,
Dmninc Deus, rfx cndestis,
Tvop. ui^. Mavtialense saec. 10. Cod. Parisin. 1084. A. - Tvop. ms.
Marfi;ili-ii-i- -:iec. 10. ex. Cod. Parisin. 1118. B. -- Trop. ms. Mnrtialenst-
saec. 11. Cod. Parisin. 909. C. -- Tn.p. ins. Martialense saec. 11. Cod.
Parisiw. lliy. ! >. - Troji. m^. Martialense saec. 11. Cod. Parisin. 1121,
E. - Trop. nis. s. Martini Lemovicensis saec. 10/n. Cod. Parisin. 1120.
- Tn.iji. nis. S. Martiui Leniovici.-iisis saec. 11. in. Cod. Parisin. 887.
G. - Trri]>. iii<. S. An.-dii J^i !i;.ivi(;.. u^is saec. 11. C'od. Purisin. 903. H. -
Collect. IUB.8. AudoeniRotomagen.-aec. 10/u. Cod.Rotomagen.45o(A425).
- Trop. ms. MoissiacL-n-.-
gaec. 11. Cml. Pari^in. X,,uv. acq. 1871.K. -
Trop. ms. Narljounensesaec. 12. <_'..,!.Parisin. 176. L. - Trop. ms. S.
Elinilplii sat-c.]'2. (..'ud.
Parisin.1050S.
M. - Collect,ras.Anglicum(V)
saec.
J1/i2.Cod.Londinen.
* C XIII. X. -- Trop.ms.Geruudense
s°aec.
12. Cod.
Parisin. Nouv. acq. 495. <").-- Trop. ms. Troianum saec. 12. Cod.
politan. VI G 34. P.
[, 1 bene conditoi- K. -- 1, 2 >t rk-itnte B- - '.', 1 manens II P. -
2, 2 penetrare fehlt O. -" :i. 1 r.msois (i J M \ n. - .' <tn,,A H.
4, 1 solacogens1'; iccorafundisK. -- 4, 2 lucisP, Im-i- haliitansE H;
moderataI, moderanter K. - "">, 1 profundum A E P. - - "".. 2 huminem
redimeresM. - 6, 1 nw\ '1 tVlili-n \. - 6. 1 regnasL P. - 6, 2 Cuius et
imperinmstat sine tine nianens M fKnrrektur von OrdericusVitalis'), ,t
-in.' tiue regna maneto, tinc manens P. -- 7, 1 Xi- v>lni<ti I-, Jfacc voluisti
I'; tanta in te corporeP: de corporeI. -- 7, 2 qnemnasci L; nascit B;
pi.Ttuli E; f|iii-H[iii.-mori B C E. -- -. I erat I: ptr omnia magnu^ n
omnia regnat I, regnans (j P. - 8, 2 Et nur iu M: manens cuncta simul
moderansM (KovrekUu- v»u >inli-ricus Vitnlisy). - 9, 1 catenatos nnr in
I N P, catenatas aeterni carceris L, s»n<t.i.-ati-na^.-- 10, 2 Belligeri ad I;
tropaea gerens I. - 11, 1 Repbus K. -- 11, 2 laudat A F N 1'. "- 1:.'. 2
agnusovis II. - 13, 1 eccetuis A H K L. -- 13, 2 pastor habeiisA, li.ili. f
I. - Statt ly, 1 ."i|. in L: Ke^iiiim tuum solidum ,,O summehone" oder
^Perte Christe"; erstererRegnum-Tropus
andi in (; ; in I' der Regnum-Tro|ms
..(I rtx gKiriai-" (vgl. Ajniendix: Tropi ad Ucgnum). -- Als Introductio in M :
Cives superni (Xv. 167).
Der ganze Tmpus ist ein Cento aus dem Gedichte ,,Tempore flori-
gero" des Venantius Fortunatus und hat somit auch vieles gemein-.-i/n
mit dem Osterhymnus ,,-Salve festa dies".
Trop. ms. Martialeiise saec. 10. Cod. Parisin. 1084.A. -- Trop. ms.
Martialeuse saec. 10. ex. Cod. Parisin. 1118. B. -- Trop. ms. Martialense
saec. 11. in. Cod. Parisin. 1121. C. -- Trop. ms. Martialense saec. 11. Cud.
Parisin. 909. D. -- Trop. ms. S. Martim Leraovicensis saec. 11. in. Cod.
Parisin. 1120. E. -- Trop. ms. .S. Augustini Lemovicensis saec. 11. Cod.
Parisin. 1119. F. - Trop. ms. Moissiaceuse saec. 11. Cnd. Parisin. Nouv.
aeq. 1871.G. - Trop. ms. Gerundensesa.ec.12. Cod. Parisin. Nouv. acq.
495. H.
Trop. ms. Nonantulensesaec. 11. in. Cod. Vitt. Eman. 1343(Sessor
62). I. -- Trop. ros. Nonantulense saec. 11. Cod. Casanaten. 1741 (C IV 2).
K. - Trop. ms. S. Benedicti Mantuani saec.11. Cod. Capit.Veronen.CVII
(100). L. - " Trop. ms. Aeduense saec. I0/u. Cod. Parisin. Arsen. 1169.
M. - Trop. rns. S. Ebrulphi saec. 12. Cod. Parisin. 10oO*. X.
Die Gruppe I-N hat folgende Ordiiung der Verse: 5, 2, 3, 4, 10, 6, 8,
7, 9, 13, 11, 12; es fehlen dabei der Anfaugs- und Schlufsvers. Yers 5 ist
obeudrein verandert und so haben wir den Tropenanfang ,,<juando regis
cunctos semper gratanter homones1', dessen Erklaruug mindestens
dunkel ist; ^Quando1'wird = Quoniara anzusetzen sein. - 2 sibiruet L. -
3 letum A. - 4 Glorificantem et B; mittes in H. - 6. sistit L. - 8 rector
rnittis H. - 9 lohannes inclausus N; viseera E. - - 10 aperi A; regna
polorum I-N. - 12 regis et cuncta tenes (tenens I L) et I-N: gubemans
B. - In I-N der Regnum-Tropus: Per te Christe. - Fast alle Quelli-n
venvenden diesen Tropus fiir das Fest des hl. lohannes Bapt., M fiir Aller-
heiligen.
Trop. ins. Martialense saec. 10. Cod. 1'arisin. 1084.A. - Tvop. in~.
Martialensesaec.10. ex Cod. Parisin. HLS. B. - Trop. m^. Moissiacen«e
saec.11. Cod.Parisin. Nouv. acij. 1871.C. - Collect. ras.Anglicum(V)saec.
n/i«. Cod.Londinen. Reg. 8 C XIII. D. -" Tmp. ms.St BenedictiMantuam
saec. 11. Cod. Capit. Veronen. CVII (100). E. -- Trop. ms. Noraliciense
saec. 11. Cod. Oxonien. Duuce ms. 222. F. -- Tn.p. ms. Nonantulense
saec. 11. Cod. Roman. Casanaten. 1741 (C IV 2). <;.
1 lesum F; pneumate dio B. - 2 Cuncta tenens F; verbo C D F G,
verba (Korrektur) A; et quo D. - - 3 polus sub lege G. -- 4 hominum B D
E. - 5 Gratias D E; ex nobis L> --6 benignus C D E F. - 7 re^nltat
D F. - nDe s. Mauritio" li; ..Laus in Assumptione B M V. G; nln Xativitate
BMV" F.
Trop. ras. Aeduense saec. 10.'n. Cod. Parisin. AI-M-H.lli;9: ter: fol 26 *
A1; fol. 26T A2; fol. 28» A3. - Tf>p. ms. S. Aredii Lemovicensis saec. 11.
Cod. Parisin. 903. B. - Trop. ms. S. Augustiui Lemoviceiisis saec. 11. (',,.1
Parisin 1119. C. -- Trop. ms. Moi.-siaof-nsesaec. 11. C'"<1.Parisin. Nmiv.
acq. 1871. add. saec. 12. D. - Trop. ms. Nivernense saer. 11. (Jod. Parisin.
9449. E. - Trop. ms. Niverueiise saec. 12. Cod. Piuisiu. Nmiv. m-,|. lj:l".
F. - Trop. ms. Cameracensesaec. 11. Cnd. Cameracen.79(78). G. - Grad.
ms. Cameracensesaec. 12. ('<»!. <.'aini.'r;tct_'n.
''1 (60). H. - Trnp. m-. ,s.
Ebrulphi saec. 12. Cod. Parisin. 10508. I. -- Trop. ms. Sammaglorianuni
saec. 12. Cod. Parisin. 132-52. K. Grad. ms. Carnotense saec. 13. in. Cod.
Eoman Angelic. 435 (D V 3). L.
Trop. ms. Mindense anni 1024. Cod. Berolinen. Theol. IV 11. M. -
Trop. ms. Emmevamense
anni 1024-36. Clm. Monacen.143i!2.X. - Tr..|p.
ms. Emmeramensesaec. n/i2. Clm. Monacen.14083- <>. - Trop. ms.
Emmeramensesaec. 12. Clm. Monacen. 14845. I'. -- Trop. ms. Heiden-
hemensesaec. 11. Cod. Oxoiiien. Seld. sup. 27. Q. - Trop. ms. S. Arnulti
Metensis saec. 12. in. Cod. Meten. 452. E. -- Trop. ms. Epternacense saec.
12. Cod. Parisin. 10510. S. - Trop. ms. Cremifanense saec. 12. Cod.
Cremifanen.309. T. - Trop. ms. Germanicumsaec.12. Cod.Roman.An-
gelic. 948 (R IV 38). U. - Miss. ms. Garstensesaec.12. Cod.Lincen. r
o 15. X. - Grad. ms. Bambergensesaec. 12. Cod. Bambergen.Ed III 6.
Y. - Grad. ms. Bambergense saec.!"'>. <,'"d. r>;nnl>ergen.
Ed. III 1?..Z. -
Grad. ms. ColonienseC?) saec. 11. in. [nOrationale S. Kunegundis"] Cod.
Bambergen.A II 55. add. saec. 12. a. - Grad. nis. Arnoldi Aquisgranen-is
saec.13. in. Cod. Capit. Aquisgranen.XII. I).
Trop. ms.Wintouieiisesaec.10- ex. Cod.Oxoiii»-n.Bodl. 775. add.saec.
11.C- -- Trop. ms. Wintoniensesaec. 11. Cod. Colleg.Corp.1'lin'sti Cant;i-
brigien. 473. d- - Trop- ms. S. Albani saee. 12. Cod.Londineii. Ke^. '_'
B IV. e. - Trop. ms.S. Albani saec-12. Cod.Oxonien.Laud.misc.358.
f. - - Trop. ras. Glastoniense(? Cantnariense)saec. 11. ex. (et 12.) Cod.
Londinen. Calig. A XIV. g.
Trop. ms. S. Benedicti Mantuani saec. 11. Cod. Capit. Ver.mfii. <:VI[
(100).h. - Trop. ms. Novalicieusf saec.11. Cod.Oxonien.Douce2'2'2.i. -
Trop. ras. Beneventanumsaec.12. C"d. Capit. Beneventan.25. k. -- Trop.
ms.Troianum saec.12. rml. \L.a|.'«litan.VI G 34. 1.
1 raanens A2 A3. - ZwiscliHii .,i-t in tt-rr.i" uml ,,pax hominibu.s"
(nach1)steht,ausgenommen
<(>
c (I a1,'las Einschiebsel:Quemlaudanthumana
agmina.- 2 Qui Z, Quemh k 1. - - 3 excelsisD G X P h; qucm
F- - 4 sqqLuckein A-'. - - 4 superumA2CI L-Q T-Z h k. L»erVera
ist iiberhauptwegen Manjrel im metriscbenBau und Feblen desBinnenreiins
verdachtig;ebensoVers 7 nnd in gewissfmOvade11. -- "">)>romagestat--
D, permaiestatem U. - 6 Teque1; slnvitic:uitB C. - 7 und8 umgestellt
A3 C I M T-Z h k - 7 frlilt U. - 7 gloriarak; laus et honorG H;
imperiaO. - - 8 InduensT X; fragileniI!. -- Vor 9 dasEinschiebsel
aus
demGloria der Griechen: EtlEt lehlt J! k) -anct.- spiritus A8-F fc -
9 und10hatL: QuiStygialap.s.^mimdnsti
sorde
misell'j<.
- 9 sqq.fehlen
- 24(5 -
Trop. ms. Aeduense saec. 10/n. Cod. Parisin. Arsen. 1169. A. -- Trop.
ms. Sammaglorianum saec. 12. Cod. Parisin. 13252. B. -- Trop. ms. Pru-
miense saec. I0/n. Cod. Parisin. 9448. C. - Trop. ms. Emmeramenseanni
1024-36. Clm. Monacen. 14322. D. - Trop. ms. S. Arnulfi Metensis saec.
12. in. Cod. Meten. 452. E.
Trop. ms. S. Ebrulphi saec. 12. Cod. Parisin. 10508. F. - Trop. ms.
S. Albani saec. 12. Cnd. Londinen. Reg. 2 B IV. G. -- Trop. ms. S. Albani
saec. 12. Cod. Oxonien. Laud. misc. 358. H.
1, 1 und 2 fehlen E. -- 1,1 Qui de morte tuum voluisti surgere natum
F G H (eine Korrektur, die wahracheinlich wiederum, wie so oft, au» St.
Evroult stammt). - 1,2 vincula C; morte sua F G H. - 5, 1 Qui vitae
portas nobis pro F G H. - 5, 2 Dignaris nati F G H. - In B folgt noch
das Distichon: