Sie sind auf Seite 1von 3

ESCOLSTICA Michel Roberto Chaves da Silva

O termo escolstica faz clara meno ao ensinamento da escola. o perodo onde a filosofia e a teologia eram ensinadas na escola, novo arepago. At o surgimento das universidades no sculo XIII as escolas dividiam-se em monacais, ou abadicais, ligadas aos mosteiros ou abadias; episcopais, ligadas uma catedral; palatinas, ligadas corte. As monacais ocuparam-se de preservar a cultura antiga em suas bibliotecas, as episcopais ensinavam principalmente os conhecimentos elementares. J a escola palatina contribuiu grandemente para o redespertar da cultura e dividiu a formao em trs graus de instruo: as primeiras letras, as artes liberais e a Sagrada Escritura. A partir do sculo XIII a escola se configura como universidade, uma espcie de coletivo de estudantes ou de mestres e estudantes, dotada de uma estrutura inteiramente nova. Oriente e Antiguidade jamais viram coisa semelhante s universidades. Elas tornaram-se autnomas, chegaram ao status de terceiro poder, ao lado do regnum e do sacerdotium, era o studium. A este poder era outorgada pela Igreja a tarefa de ensinar a doutrina revelada, funo exclusiva do clero, ao menos at aqui. Eram totalmente populares, tinha suas portas abertas para professores e estudantes de todas as classes. Ao entrar na universidade as diferenas de classe desapareciam, a nobreza dava lugar gentileza, gentil quem aprende por amor sabedoria. O surgimento das universidades, sua contribuio para a renovao cultural do povo, as ordens mendicantes, o contato com obras gregas desconhecidas e outros fatores fizeram deste tempo o auge da filosofia medieval. O ocidente assiste o amadurecimento das comunas e o crescimento da burguesia. o perodo da teocracia papal, o ocidente catlico aceita o primado do papa como guia e mediador. Franciscanos e Dominicanos nascem neste tempo e logo detinham as ctedras mais conceituadas pela seriedade do ensino e profundidade doutrinria. O sculo XIII o sculo das grandes sistematizaes da fides et ratio. Entre os grandes sistematizadores desta poca destaca-se Toms de Aquino, um dos maiores pensadores de todos os tempos. O Doutor Anglico resgatou e, por assim dizer, cristianizou Aristteles na construo de um esquema lgico e orgnico que celebra o casamento entre razo e f. Nascido no sul do Lcio, Toms iniciou seus estudos na abadia de Montecassino. Logo transferiu para a universidade fundada por Frederico II em Npoles, onde conheceu os dominicanos, grupo para o qual entraria. Foi aluno de Alberto Magno, que o indicou para lecionar na Universidade de Paris de 1252 a 1254 e de 1256 a 1259. Chegou at ns o Scriptum in libros quattor sententiarum, comentrio s Sentenas de Pedro Lombardo. Do mesmo perodo so os opsculos De ente et essentia e De principiis naturae, pouco depois, j mestre,

escreveu as Quaestiones disputatae de veritate, o Comentrio ao De Trinitate de Bocio e a Summa Contra Gentiles. Fora de Paris, peregrinando por diversas universidades, Toms escreveu diversas outras obras, a maior de todas sem dvida a Summa Theologiae. O uso da razo para explicitar e sistematizar questes profundas da f faz muitos questionarem se possvel ver em Toms alguma autonomia da razo em relao f. O fato que Toms coloca a filosofia na condio de prembulo da teologia. A razo oferece os pressupostos necessrios para a especulao teolgica. Mas a teologia no elimina a filosofia, de fato, as duas precisam caminhar juntas. Na Summa contra gentilles, ele afirma necessrio recorrer razo a qual todos devem assentir. A razo o que nos une, dela que se deve partir para o debate sobre Deus. A razo pode debruar-se sobre Deus conquanto encontra sua semelhana nas coisas criadas. Em todas as coisas h traos do Deus que as criou, isto as faz todas boas essencialmente. O ser uno, verdadeiro e bom revela-se em todas coisas, mas no est diretamente em nenhuma delas de forma que a diferena entre eles, criao e criador, seja conservada. Joo da Cruz dir muito mais tarde tudo que no Deus infinitamente no Deus. Ao totalmente outro, ato perfeito, no se pode observar positivamente, dizer dele o que . Olhando as criaturas v-se a aparncia mas no a Deus mesmo. Pensar Deus ento, implica em investigar o inatingvel, assim a nica forma questionar-se sob o que Deus no . A isto Toms chamou Teologia negativa, pois parte do no experimentvel e busca respostas baseadas no que Deus no . Assim o Doutor Anglico chegou s cinco vias para provar a existncia de Deus: 1. Via da mutao: as coisas mudam constantemente at realizar completamente a sua potncia e tornarem-se ato. Ora somente algo que j esteja em ato pode atrair ao ato o que est na potncia. Este ato puro que move as coisas Deus; 2. Via da causalidade eficiente: existe uma ordem de causas eficientes que move o mundo. Uma causa eficiente sempre d origem a outra causa e foi originada de uma causa anterior a ela. Uma causa eficiente no pode ser causa de si mesma. Da que preciso existir, no incio de tudo uma causa primeira. Esta Deus; 3. Via da contigncia: a via da possibilidade e da necessidade. Toda possibilidade acaba por realizar-se. Assim tudo que pode deixar de ser, num dado momento deixar de ser. Acaso todas as pudessem no ser, num dado momento nada mais existiria. Da que necessrio que exista algo que no possa no existir. Do mesmo modo no pode existir um momento em que nada existisse, neste caso, nada passaria a existir. Assim os entes que no so puramente possveis necessitam de outros para ser. No pode ser necessrios a si mesmos, logo preciso haver algo que seja necessrio sem depender de qualquer necessidade, tenha em si mesmo a prpria necessidade e cause nos outros a sua necessidade. Este Deus;

4. Via dos graus de perfeio: H seres mais ou menos bons, verdadeiros e nobres. O so em relao a algo que seja absolutamente bom, verdadeiro e nobre que sirva de parmetro e origem do bom, verdadeiro e nobre. Este cujo ser alcana o grau absoluto Deus; 5. Via do finalismo: Tudo que existe caminha a um fim, tem uma existncia teleolgica. Ora, j que se ordenam em direo a este fim porque so direcionadas por uma inteligncia que os dirige. Eis Deus. Por esta via foi sendo construda uma rede de sistematizaes da revelao que tornaram-se base para a teologia moderna e responderam (ou buscaram responder) racionalmente as questes da f.

Das könnte Ihnen auch gefallen