Sie sind auf Seite 1von 3

Geometrianoeuclidiana Oqueageometriaeuclidiana?NascecomEuclides,matemticodabibliotecadeAlexandria, cercade300a.c,quepretendeureunirnaobraElementostodososconhecimentosdegeometria queatentoseconheciam.Ageometriaeuclidianapretendedescrevernumaformulaoracionala geometriaintuitivadoespao.Partededefiniesoulocuesbsicas:pontooquenotem partes,linhacomprimentosemespessura,rectalinhaquedescansaporigualemtodososseus pontos,plano,ngulo,etcecomestasconstridefiniesmaisavanadas(porissomaisfceisde entender,diremosns).Porexemplo,aderectasparalelas(complanasequenoseintersectam) aindaadefiniousual.Desenvolvesedepoiscomnoesgeraiscomo:iguaisaumaterceiraso iguaisentresi,coisasquepodemfazersecoincidirsoiguais,otodomaiordoqueaparte, etc,queseriam,aotempodeEuclides,dadaspelalgicaouporumateoriadosconjuntos inconsciente,aqualseriainata,aparentedenocontradioelogodeinverosmildiscusso.Muita genialidadeparaaaltura,muitaincoernciaparaoqueseconhecehojeemdia.Foiumparaso idlicoparaacinciaemgeralataosculoXVIII.

Euclidesfundamentouasrelaesentreosobjectosporrecursoaaxiomasoupostulados: Ipossveltraarumsegmentodeumparaqualqueroutroponto.IIpossvelprolongarqualquer segmentoderectatantoquantodesejarmos.IIIpossveltraarumacircunfernciadecentroem qualquerpontoeraioqualquer.IVTodososngulosrectossoiguaisentresi.VSeemumplano umarectaintersectaduasoutrasrectasfazendongulosinternosdeummesmoladocomsoma menorquedoisrectos,entoestasduasrectasintersectamseemumpontosituadodaquelemesmo lado.Emtudoistohproblemaslgicos,decontinuidadeeatdemovimento.Porexemplo,um teoremadosElementosdeEuclidesafirma,sobreaintersecodecertascrcunferncias,queesta existe.Oqueumresultadoqueincluiacompreensodosirracionais.noaxiomaoupostuladoV quesurgeadvidaenasceageometrianoeuclidiana.MesmoaEuclidespareceuqueaqueleera umaxiomadenaturezadiferenteemaiscomplexodoqueosoutros.Tentouprovaromaiornmero deteoremassemrecorrerquele5axioma.Edesdeosgregos,ataosculoXIX,sempresetentou provaro5axiomaporrecursoaosquatroprimeiros. O5axiomaficouconhecidocomoAxiomadasParalelasporqueseprovaqueequivalenteao seguinte:Porumpontoexterioraumarectapassasempreumaparalelarectadada.Claroqueo problemadoinfinitoestaquiemevidncia,comoumsimplesmodelopodedemonstrar. Euclideslibertodetodasasdeficincias(emlatim),obrapublicadapelopadrejesutaGerolamo Sacheriem1733,supsterdemonstradoo5axioma,poisrecorreuaomtododademonstraopor absurdo,enunciandoumconjuntoderesultadosemqueelefalso.Tratousedeumequvoco:os resultadosnosecontradiziamentresi.Sacheriestavaafinalaenunciarresultadosdageometria noeuclidiana. OiminentematemticoalemoCarlFriedrichGauss(17771855)entreviuanovageometriadesde 1792,comapenas15anos.Anegaodo5axiomatambmnoolevavaaresultadoscontraditrios comosaxiomasmaisbsicosesintticosdageometria,hojeditageometriaabsoluta. Masoprimeiromatemticoqueafirmouageometrianoeuclidianadeformaconscientefoiorusso NicolaiIvanovitchLobatchevsky,licenciadopelaUniversidadedeKazanem1807,trsanosdepois destaabrir.Em1826fezumacomunicaoaodepartamentodeMatemticaeFsicaemquesenega o5axioma:nasuageometria,porumpontoexterioraumarectapassamaisdoqueumaparalela.E

submeteuumartigopelaAcademiadeCinciasdeS.Petersburgo,queprimeiramentefoirejeitado. Desenvolveuummodelodasuageometria,quehojetemonomedesemiplanohiperblico.Uma importanteconsequnciaadequeasomadostrsngulosinternosdeumtringulomenordo queumngulorecto. Pelamesmaaltura,umjovemmatemticohngaro,JanosBolyai(18021860)desenvolve independentemente,semqualquerrelaocomLobachevsky,umtratadodegeometriano euclidiana,isto,quenegao5axiomadeEuclides,quesviriaaserpublicadoem1832.Bolyai porissotambmconsideradoumpercursordageometrianoeuclidiana. Nosprincpiosde1900surgemnovosmodelosdegeometriahiperblica,comoodiscode Poincar,inventadopelofransHenriPoincar.Provasepormqueesteisomtricoaosemi planohiperblicodeLobatchewsky. Porestaalturademudanadesculoosmatemticosdebatemsecomproblemasdosfundamentos lgicosdamatemtica,tambmligadosideiadeunificaocoerentedascincias.Lembremonos quemesmoantesdoannusmirabilisdeEinstein(1905)osfsicospropunhamsedarcomo completaacompreensodosfenmenosfsicos.Em1899DavidHilbertapresentaumaobra, GrundlagenderGeometrie,queresolveeesclarecemuitosproblemaslgicosrelacionadoscomos fundamentosdasgeometriastodasatentoconhecidas,asquaistmporbaseumconjuntode21 axiomasdeincidncia,congruncia,ordem,paralelasecontinuidade,atalgeometriaabsoluta.Em particular,provaqueademonstraodaconsistnciadageometriaeuclidianaequivalenteda consistnciadosnmerosnaturais.Estaumaobranotvel,queoprprioD.Hilbertfoi melhorandoemsucessivasedies,aqualsviuumatraduoeditadaemPortugalem1951,pela Prof.MariadoPilarRibeiro. Masnoabandonemosodesenvolvimentomatemticoconcretodageometria:em1853,Bernhard Riemann(18261866,39anos),nasuatesedelicenciaturaapresentaumaideiaanalticade caracterizaodageometria.Estamosnapocadoascensodoclculodiferencial.Foientofundada ageometriaRiemanniana.ComaconstruodageometriadiferencialRiemannianaapareceo conceitodecurvatura,dequeGaussjfaziausoparasuperfcies,permitindodistinguir,por exemplo,trstiposdegeometriaemdimenso2:ageometriahiperblica,aplana(oulisa)ea elptica,conformeacurvaturadeGauss(emdimensodoisomesmoqueacurvaturadeRiemann) sejarespectivamentenegativa,nulaoupositiva.Nestaltima,comosepodevertomandoumaesfera comamtricacannica,nemsequerexistemduasrectasparalelas,poisquerectassooscrculosde raiomximo. Afinalageometriadiferencialveiocadavezmaisaimprse,tendoobtidoprticasaplicaescoma Relatividade,eaencontrarsecadavezmaiscomalgebra,atopologiaeaanlise.Umexemplo muitoilustrativoeparticulardaexistnciadecurvaturaesuainteracocomoutrasmatriasodo grupodeholonomiadaesfera. Sempreageometriatemvindoaracionalizarsemaisemais,masosurpreendente(ouoquesempre criaasuspeiodosmatemticos)asuaenormeindependnciadocrebrohumanosea compararmoscomoutrasreasdamatemtica.ComodisseF.W.Besselem1830:enquantoo nmeroprodutoexclusivodonossoesprito,oespaotemumarealidadeparaalmdoesprito, cujasleisnopodemosprescrevercompletamente. Bibliografia:paraalmdaprodigiosawikipdia,

Geometrianoeuclidiana,J.J.Dionsio,1987,AEFCUL. FundamentosdaGeometria,DavidHilbert,Gradiva,2003. OAnnusMirabilisdeEinsteincincoartigosquerevolucionaramaFsica,JohnStachel, Gradiva,2005 Geometria,A.J.FrancodeOliveira,1988,Universidadedevora.

Das könnte Ihnen auch gefallen