Cu 1: Phng php sc k lng cao p (hplc) Nguyn tc ca phng php Cc qu trnh xy ra : s la gi phn chia cc cht trn ct tch Phng

php tin hnh Cc yu t nh hng Phm vi ng dng Cu 2: phng php tinh ch TI ,Zr - nguyn tc ca phng php - thit b - cch tin hnh - Phm vi ng dng

Phng php sc k lng cao p (hplc) 1, khi nim v k thut sc k Sc k l nhng k thut tch v phn tch cc cht trong mt hn hp mu da trn nhng tnh cht ha hc, vt l v ha l ca cc cht trong nhng iu kin nht nh. Cc tnh cht c th l : - Tnh cht hp ph ca cht rn. - Tnh cht trao i ion, to cp ion. - S ry phn t theo kch thc ca chng. - S to phc v s lin hp phn t.
- S phn b ca cc cht gia hai pha khng tan

vo nhau...
1

K thut sc k c hai loi da theo trng thi ca cht mu khi tin hnh tch sc k. l : - K thut phn tch sc k kh. - K thut phn tch sc k lng. K thut sc k lng li c chia lm hai nhm : + Sc k lng p sut thng (sc k c in). + Sc k lng hiu sut cao (p sut cao : HPLC). K thut phn tch HPLC bao gm hai nhm : - Sc k lp mng p sut cao (HPTLC). - Sc k ct lng p sut cao hay sc k hiu sut cao (HPLC). Trong nhm HPLC, tu theo bn cht ca qu trnh sc k ca pha tnh trong ct tch m ngi ta chia thnh : (1) (2) (3) (4) (5) Sc k phn b (PC) ca cht tan gia hai Sc k hp ph pha thng (NP - HPLC). Sc k hp ph pha ngc hay pha o (RP Sc k trao i ion (IE - HPLC) v cp ion (IP Sc k ry phn t (FG - HPLC).
2

pha khng trn nhau.

HPLC). - HPLC).

Mt cch tng qut chng ta c th minh ho khi qut s phn chia ny theo s :

K thut HPLC HPTLC PC FG NP HPLC RP IE

PC

NP

RP

IE

S phn chia trn y l da theo tch cht ca qu trnh sc k, tt nhin cng ch l tng i. V trong nhiu trng hp, qu trnh tch sc k xy ra khng phi ch theo mt tnh cht (mt c ch) duy nht, m ng thi c th theo hai hay nhiu c ch khc nhau cng din bin trong ct tch. 2, S thit b v nguyn tc hot ng ca h thng HPLC * S thit b: Solvent (1)
(2) Record er (7)

Injector (4)
3 Detect (6)

(3)

Column (5)

Trong :
(1) : H thng dung mi (pha ng). (2) : H thng Gradient. (3) : Bm cao p.

(4) : B phn tim mu. (5) : Ct tch.

(6) : Detect. (7) : B phn ghi v in kt qu.

* Nguyn tc hot ng : - H thng dung mi (1) ng vai tr pha ng c trn vi nhau theo t l thch hp (iu khin bng my tnh) v c th thay i thnh phn bi h thng Gradient (2). - Pha ng c bm lin tc qua ct tch bng h thng bm cao p (3). - Mu phn tch c a vo ct tch bng b phn tim mu (4), sau c pha ng y vo ct tch (5), qu trnh tch xy ra y.
4

- Cc cht sau khi ra khi ct tch ti cc thi

im khc nhau ln lt vo detecto (6) thch hp v c chuyn thnh th hiu in ri c khuych i v chuyn n b phn t ghi. V x l kt qu (7). 3, Cc i lng c trng trong HPLC a, Cc phng trnh lu gi * Thi gian lu gi : Cc cht tan trong hn hp mu phn tch, khi c np vo ct sc k , chng s b lu gi trong mt ct tch (trn pha tnh) theo mt thi gian nht nh. l thi gian lu ca n trong h ct cho. Thi gian ny c tnh t lc np mu vo ct tch sc k cho n lc cht tan c ra gii ra khi ct im c nng cc i. Nh vy, nu gi tRi l thi gian lu tng cng ca cht tan i th chng ta lun c : tRi = ( t0 + tRi ) Trong t0 l thi gian khng lu gi (thi gian cht tan nm trong pha ng) v tRi l thi gian ku gi thc ca cht i trong ct sc k. Nu hai cht A v B k tip nhau trong sc th chng ta c : = ( tB / tA ) c gi l thi gian lu tng ca hai cht A v B, hay h s tch ca hai cht . i lng cng ln th
5

s tch ca hai cht A v B cng r rng. Cn khi i lng ny bng 1, th khng c s tch sc k ca hai cht A v B, lc ny hai cht A v B nm trong mt pic sc k. Cn nu gn bng 1, th pic sc k ca hai cht A v B c chung mt vng. Ngha l chng chp nhau khng th tch thnh hai pic ring bit c trng cho hai cht . * Th tch lu : th tch lu ca mt cht l th tch ca pha ng chy qua ct sc k trong khong thi gian k t lc mu c bm vo ct cho n khi cht tan c ra gii ra thi im c nng cc i; ngha l tng ng vi thi gian lu tRi. Nu cht tan khng b lu gi trong ct tch th th tch lu ca n s bng th tch Vm ca pha ng chy qua ct. Nh vy, nu gi F (mL/pH) l tc ca pha ng c bm qua ct sc k, th chng ta c: VRo = Vm = tRo . F VRi = F . tRi Hay Mt khc ta c : ( Vs + Vm ) = V0 Trong V0 l th tch trng ton phn ca ct sc k, Vs l th tch thc ca pha tnh trong ct. Nhng v Vm = F . tRo nn chng ta c : Vs = ( V F.tRo )
6

VRi = VRo ( 1 + Ki)

Nh vy, nh cng thc ny chng ta c th tnh c th tch thc Vs ca pha tnh trong ct sc k. b, H s phn b v h s dung tch Qu trnh tach sc k ca cc cht l da trn s phn b ca cht tan gia pha ng v pha tnh xy ra lin tc trong qu trnh sc k. S phn b ny c c trng bi mt i lng c gi l h s phn b Ki ca cht i. H s ny c nh ngha l t s nng ca cht tan i trong pha tnh v pha ng v c tnh bng cng thc : Ki = Ci (s) / Ci Trong Ci (s) v Ci
(m) (m)

l nng ca cht tan i trong

pha tnh v trong pha ng. H s Ki cho ta bit kh nng phn b ca cht i nh th no trong mi pha (pha ng v pha tnh). Nhng h s Ki cha ni ln c sc cha (dung tch) ca ct sc k. V th ngi ta phi a thm vo h s dung tch Ki . H s dung tch Ki (hay h s dung lng : Capacity coefficient) l ch cho ta bit t s khi lng ca cht tan i phn b trong mi pha l bao nhiu; ngha l ta c : Ki = m(S) / m(M) Nu trong hn hp mu c hai cht A v B th cng tng t nh trong khi nim lu gi chng ta cng c : = KB / KA = ( tB t0 ) / ( tA to )
7

Nh vy, t t s ca h s dung tch ( ) ca hai cht cng cho ta bit kh nng tch ca hai cht k nhau trong mt h sc k chn. y khi khc cng nhiu th s tch ca hai cht cng r rng. c, Tc tuyn tnh ca pha ng Trong k thut HPLC, tc th tch F ( mL/pht) ca pha ng lun lin quan n tit din ca ct tch. V th ngi ta t dng khi nim ny, khi xem xt s di chuyn ca mt a cht tan trong ct tch, m thng dng tc tuyn tnh (cm/gy). Khi nim tc ny cho ta bit trong mt n v thi gian ( 1 gy hay 1 ph ), th pha ng, hay mt a sc k ca cht tan dch chuyn c bao nhiu cm trong ct. Tc ny khng ph thuc vo tit di ca ct tch v cng khng ph thuc vo gim p trong ct tch theo chiu di t u ct n cui ct. Tc d ny c tnh theo cng thc: u = L / t0 Hay ta c : u = F/ ( r2.ET. ) Trong L l chiu di (cm), r l bn knh ca ct sc k (mm), ET l h s v xp ca pha tnh. d, thm dung mi ca pha tnh nh gi mt ct tch HPLC c tt hay khng, sau khi np ngi ta phi kim tra li ct theo ba yu t:
8

S a ca ct (hay chiu cao mt a). cn i ca pic sc k. thm dung mi ca h pha.

Khc vi cn i ca pic, thm dung mi (pha ng) ca mt h pha li cho chng ta bit n nh, tnh cn bng v tnh lp li ca h pha trong qu trnh sc k. ng thi cng mt phn no m t s din bin ca cc cn bng phn b trong h pha tt hay khng tt. Tt nhin ch l mt tham s, m thc t cn nhiu yu t khc nh hng n vn ny. e, S a v chiu cao ca a trong ct sc k Theo l thuyt a, c trng cho mt ct tch sc k, ngi ta dng khi nim s a N. y l mt i lng, v hnh thc c th coi mi a trong ct sc k nh l mt lp cht nhi c chiu cao (b dy) l H. Tt nhin y l lp c tnh cht ng, v b dy H ca n ph thuc vo nhiu yu t nh : - ng knh ca ht pha tnh, hnh dng v kiu ht trn hay mnh. - xp, kch thc l xp ca pha tnh.
- Bn cht, cu trc phn t ca cht tan (cht

phn tch ). - Tc v thnh phn ca pha ng trong qu trnh sc k.

9

- nht ca pha ng V th vi mt h pha nht nh, v trong trong nhng iu kin sc k chn th chiu cao H cng c nhng gi tr xc nh ng vi cc cht tan, Chiu cao H ny c xc nh theo cng thc : H = ( L/ 16) . ( W/ tRi )2 y chnh l chiu cao l thuyt ca mt a. f, Kh nng phn gii Hai i lng H v N ni trn l cc hng s c trngcho mt loi ct tch, nhng chng cha ch r cho chng ta bit, hai cht A v B c tch ra khi nhau n mc no, khi n c ra gii ra khi ct sc k. V th nh gi tch ca cc cht trong mt h pha, ngi ta cn phi cn thm i lng phn gii R v n c xc nh theo cng thc : RAB = 2.( tRA tRB )/ ( WA + WB ) y tRA v tRB l thi gian lu hiu lc ca hai cht A v B; cn WA v WB l chiu rng y ca pic sc k ca hai cht A v B. g, pht hin pht hin ca mt cht trong mt h pha chn l ph thuc vo nhiu yu t khc nhau ca qu trnh sc k, c th nh : Th tch hay lng mu c np vo ct
10

tch.

gii. -

Tnh cht v cc thng s c trng ca Tnh cht v thnh phn ca pha ng Tc ca pha ng v k thut ra nhy ca pht hin ca Detect v cc H thng ng ng dn (t van mu n Tnh cht ca cht phn tch i vi k Thit b ghi o tn hiu ca cht

pha tnh. (c khi c gi tr pH).

c trng ca n. flowcell ca Detect). thut pht hin. phn tch,.... Cc yu t ny u nh hng trong nhng mc khc nhau n pht hin ca mt cht phn tch. Nh vy, nu ta chon c cc yu t trn iu kin thch hp nht, th chng chng ta s c nhy v pht hin tt nht, v lc ny pht hin ch cn do bn cht ca cht phn tch quyt nh m thi. h, Nng cht tan trong qu trnh sc k Trong qu trnh sc k, nu ta np vo ct tch mt th tch mu l VS ml, th lng cht phn tch i c np vo ct tch s l : Ql = VS . Cl S
11

Nh th nng cc i ca cht tan i c ra gii ra ng vi thi gian lu tRi s l: Cl, max = Ql / (2. . vl) Trong vl l lch chun theo th tch ca cht tan Xi . i, lch chun lch chun l mt i lng c trng cho mt pic sc k v mt qu trnh tch sc k ca mt hn hp. Theo qui lut phn b Gaux, lch chun ny c xc nh bi chiu rng ca pic sc k ng vi 0,607 chiu cao ca pic sc k Hmax ... 4, C ch tch trong phng php HPLC: Da vo bn cht ca pha tnh m c 4 c ch : a, C ch phn b: - Pha tnh l cht lng - c ph trn b mt ca cht mang tr - To thnh mt lp mng mng c dy 2 3 mm trong loi ny ngi ta tin hnh theo hai cch ngc nhau. b, C ch hp ph: - Pha tnh l cht rn - Tin hnh theo hai cch ngc nhau c, C ch trao i ion:

12

Pha tnh l cc cht rn c cha cc nhm

chc c kh nng trao i ion vi mu phn tch. d, C ch ry phn t : - Pha tnh l cc ht cht rn c kch thc l xp khc nhau. - Cc phn t mu c kch thc nh s chui su vo bn trong ca l xp nn c pha ng ra gii ra sau. - Cc phn t mu c kch thc ln nm ngoi nn c ra gii ra trc. 5, Cc k thut v ti u ha trong phn tch HPLC : a, Pha ng trong HPLC : * Vai tr ca pha ng : s dng dung mi c vai tr pha ng ra gii cc cht phn tch ra khi ct tch. * Cc yu cu ca pha ng s dng trong HPLC : - Tr i vi pha tnh - Phi ho tan c mu phn tch - Phi bn vng theo thi gian - C tinh khit cao - Nhanh t n cn bng trong qu trnh tch - Ph hp vi detecto s dng
13

* Cc loi dung mi c s dng lm pha ng trong HPLC :

- Dung mi n : metanol, axetonitril,

benzen, n_hexan, H2O

- Hn hp dung mi trn theo t l thch hp

: Me : H2O = 70 : 30 Axetonitril : H2O = 80 : 20 - Dung mi nc c cha cc cht m pH, cht to phc, cht lm chm ( thng dng trong HPLC trao i ion ) * Ti u ha pha ng: - Dung mi chnh lm pha ng - Cc dung mi khc thm vo - T l gia cc dung mi - pH ca pha ng - Tc ca pha ng b, Pha tnh trong HPLC : * Cc yu cu ca pha tnh s dng trong HPLC - Tr v bn vng vi cc iu kin ca mi trng sc k - C kh nng tch chn lc mt hn hp cht tan trong iu kin sc k nht nh - Tnh cht b mt phi n nh. - C tinh khit cao. - Nhanh t cc cn bng ng hc.
14

- C ht phi tng i ng nht. * Cc nguyn liu s dng lm pha tnh : - Pha tnh trn nn sillicagel. - Pha tnh trn nn nhm oxit. - Pha tnh trn nn hp cht cao phn t. - Pha tnh trn nn mch Cacbon. Siliicagel c s dng nhiu nht v c nhiu u im, kh nng chu p sut cao, trng n nh khi thay i dung mi, bn nhit. 6, H thng trang thit b thc hin qu trnh tch : a, ct tch trong HPLC : Vai tr : l tri tim ca h thng sc k, ti y xy ra qu trnh tch cht. Vt liu ch to : bng thp c bit tr vi ha cht, chu p sut cao ti vi trm c khi n 1000 bar Cc thng tin v ct tch : + Nguyn liu lm pha tnh v kch thc ht. + chiu di L ca ct (mm). + ng knh ct (mm). K thut chn ct tch : Pha tnh / kch thc ht
15

K thut HPLC

chiu di ct

hp th phn b pha thun phn b pha o trao i ion ry phn t

sillicagel / 5 m alkyl nitril / 5 m C18 (monome, polyme) phenyl/ 5 m nn sillicagel, polistriren/ 5 m dy ct vi kch thc l

15 cm 15 cm 15 cm 15 cm 15 cm

(gel) xp khc -Tch trn hai ct k tip nhau : c s dng khi : + Mu phn tch cha nhiu cht tan c phn cc v tnh cht khc. + s dng cc bin php nh thay i thnh phn pha ng, gradient pha ng, nhit m hiu qu tch vn km. b, Detect trong HPLC: -Cc yu cu ca detect s dng trong k thut HPLC : + C tnh cht chn lc i vi cht phn tch. + C nhy cao i vi cht phn tch

16

+ Hot ng n nh v bn vng trong cc iu kin phn tch. + C vng tuyn tnh rng. + Khng b nh hng hoc t nh hng bi cc tc ng ca mi trng nh m, p sut bi cc tc ng ca mi trng nh m, p sut, nhit . + nhiu t thn ca cc Detect nh. 7, Cc qu trnh xy ra: s lu gi - qu trnh phn cc cht trn ct tch. Xt mt qu trnh sc k, ban u mt th tch rt nh mu c bm vo u ct tch. Pha ng lng s y mu chuyn dc theo ct c cht nhi rn. Trong qu trnh , cc cu t trong mu lun c hp th v gii hp th... c lp i lp li nhiu ln trn ct. V kh nng b hp th v gii hp th... Khc nhau ca cc cu t nn chng c tch ra khi nhau trong qu trnh chuyn dc ct tch. Trong qu trnh , mi cu t X s c phn b gia pha tnh (s) v pha ng (m) trong sut c chiu di ct. S phn b ny ph thuc vo cn bng Xm Xs hay n ph thuc vo h s phn b ca cu t X gia hai pha: KX = [X]s / [X]m
17

- Nu KX ln X s u tin trn pha tnh v chuyn

ng dc theo ct.
- Nu KX nh X s chuyn ng dc theo ct nhanh

hn. V nhng s khc nhau ny gia cc cu t m chng c tch khi nhau khi ta dng pha ng lng ra gii trn ct. Kt qu ca qu trnh sc k s c cc thit b (6) v (7) ghi nhn v cho ta mt sc . Nh vy, mi cht s mt mt thi gian khc nhau i ht chiu di ct tch cho n Detect. Thi gian c gi l thi gian lu ca n trn ct. 8, Cc yu t nh hng: a, nh hng ca pha tnh n s tch sc k: S lu gi ca mi cht tan trn ct tch l khc nhau i vi cc cht nhi ct khc nhau v din tch b mt ring. Ngay trong mt loi pha tnh c cng din tch b mt ring, nhng do hai hng khc nhau ch to th vn c h s dung tch Ki khc nhau, mc d trong cng mt iu kin sc k. Cu trc xp pha tnh cng nh hng n kt qu sc k do kh nng hot ng b mt, cu trc v s phn b ca l xp trong ht pha tnh khc nhau. Yu t na nh hng n kt qu sc k l ng knh ht ca pha tnh. Ni chung, kch thc ht pha tnh cng ln v khng ng u s cng nh hng
18

nhiu n kt qu tch, c th lm gim phn gii, qua vic lm tng chiu cao H ca mt a. Ngha l lm xu qu trnh sc k. Cc kt qu thc nghim u ch ra rng, cc ht pha tnh c ng knh nh v ng u bao gi cng cho hiu qu cao nht. Chnh v vy, hin nay hu nh ngi ta ch dng loi pha tnh c ng knh nh hn 10 m, ph bin l t 5-7 m cho mc ch phn tch v cho mc sn xut (sc k iu ch) t 15-25 m. Yu t na cng cn phi ch l k thut nhi ct. Nu ct c nhi khng tt s dn n pic sc k khng cn i, nh th s lm gim hiu lcca ct tch. V th sau khi np pha tnh ri, cc ct tch cn c kim tra li xem tiu chun v c th cho kt qu tch tt khng? Ngha l phi th nghim xc nh ba thng s quan trng ca ct tch l: (1) Chiu cao hiu lc ca mt a H hay s a (N > 4500).
(2) (3)

bt i xng ca pic sc k Ax (<10%). H s thm dung mi, pha ng ca pha tnh (t 500 1200).

Ch khi xc nh c ba thng s ny, chng ta mi c th ni ct tch l tt hay khng? Nu khng t yu cu trn th ta phi np li ct sc k .
19

Cng vi nhng iu nu trn, khi chng ta ankyl ha cc silica trung tnh, bng nhng nhm ankyl khc nhau, tc l bin tnh b mt silica trung tnh th cc nhm chc khi gn vo s gy nh hngkhc nhau v to ra nhng pha tnh c kh nng tch khc nhau ca cc sillica c bin tnh . ng thi cng nh tnh cht ny, m ngi ta iu ch c rt nhiu loi cht nhi khc nhaucho k thut HPLC qua vic bin tng sillica trung tnh bng nhng nhm chc khc nhau trong nhng iu kin nht nh, to ra nhiu pha tnh khc nhau cho nhiu loi nu phn tch hay nhng nhm cht mu khc nhau a dng ca thc t. y cng l mt hng nghin cu mi hin nay ca k thut phn tch HPLC, to ra nhng cht nhi ct mi c nhiu u vit hn cho cc qu trnh sc k, lm sao to ra c nhng h pha c tnh cht chn lc cao cho mt nhm phn tch nht nh. Nht l tng hp cc pha tnh c kch thc nh, c chn lc cao, bn vng trong qu trnh tch sc k, nhng li d s dng b, nh hng ca cu trc phn t cht mu: cng vi hai yu t quyt nh kt qu s tch l pha tnh v pha ng th cu trc ca phn t cht mu l yu t th ba ng gp vo vic quyt nh kt qu tch sc k. y cc nhm th, s nhm
20

th cu trc v v tr ca n trong phn t cht mu cng nhe hng r rt n s tch sc k trong mt pha nht nh. Ngha l vic ny quyt ng thi gian luca cht phn tch trong ct sc k. Xem xt mt cch tng qut, chng ta thy thi gian lu tRi ca mt cht tan ph thuc vo cc yu t sau: - Loi cu trc phn t ca cht tan (cht mu). - Loi nhm th, ln v cu trc nhm th. - v tr nhm th trong phn t cht tan. - S nhm th c trong phn t cht tan. - Cc cht d t c trong phn t cht tan. Tt c cc yu t ny nh hng n kt qu tch nh thno l cn c quan h cht ch vi bn cht ca mi h pha trong nhng iu kin th nghim nht nh v tt nhincng mt cht tan, nhng h pha thng (NP - HPLC) v vi h pha ngc(RP - HPLC) chng s x s hon ton khc nhau. S khc nhau ny l do bn cht ca pha tnh v pha ng quyt nh. c, nh hng ca th tch mu np vo ct tch: nghin cu vn ny chng ta thy rng, ni chung trong mt th tch mu nht nh nh hn th tch gii hn V0 th khi lng mu (nng cht tan) c np vo ct tng th chiu cao ca pic sc k cng
21

tng theo tuyn tnh. Cn khi lng mu np vo ct l Vs > V0 th lc ny xy ra hin tng l: - Chiu cao pic sc k khng tng tuyn tnh vi lng mu. - rng ca pic sc k li tng r rt, khi lng mu tng vt qu gii hn nht ng no . Do nh hng rao rt n phn gii (s tch) ca hai cht cnh nhau. ng thi lc ny thi gian lu ca cht b thay i cht t (ln hn). - Lm thay i nhanh chiu cao ca a H. d, nh hng ca nhit : nhit cng l mt yu t gp phn nh hng n kt qu tch sc k ca mt hn hp cht mu. Ni chung khi tng nhit trong mt phm vi nht nh thng lm tt hn kt qu tch sc k ca mt hn hp cht trong nhng iu kin chn. - Tc dng ca nhit lm thay i, thng l lm gim nht ca pha ng c li cho hiu lc ca ct tch. - Khi nhit tng thc y s din bin ca cc cn bng trong ct tch. - Khi nhit tng s lm thay i kh nng hp ph ca pha tnh i vi cht tan, ngha l lm thay i s lu gi ca cht tan.
22

- Khi nhit tng thng lm tng tan ca cht tan trong pha ng. Do lm thay i cc cn bng trong ct tch, nh hng n chn lc ca h pha. Cc yu t trn dn n lm thay i h s dung tch Ki ca mi cht tan c trong hn hp mu, cui cng lm thay i hiu qu tch sc k ng vi mi nhit khc nhau. Qua nhiu thc nghim ngi ta thy rng khi tng nhit ct tch ln 300C, th h s dung tch Ki ca cht tan thng gim i t 1,5 2 ln.ntong thc t khng phi bt k trng hp no khi tng nhit ta cng c kt qu tch tt hn. Bi v nhit c nh hng n s tn ti v bn ca h pha, pha tnh v pha ng. ng thi cng nh hng n s tn ti ca chnh bn thn cc cht tan trong hn hp mu. V th khi mun tng nhit ca qu trnh sc k cn xem xt cn thn theo tng trng hp c th, chn lc c nhit tch ph hp cao hn nhit phng. Nu khng chng ta s lm mt cht mu hay thnh phn thnh phn ca pha ng b phn hy hay bay hi, lm sai kt qu sc k. thng thng trong k thut phn tch HPLC nhit cao nht cng ch n 800C l cng. 9, ng dng thc t ca HPLC:
23

Trong khong hn chc nm tr li y, k thut phn tch HPLC d ng mt vai tr v cng quan trng trong vic tch v phn tch cc cht trong mi lnh vc khc nhau, nht l cc lnh vc ha dc, sinh ha, ho thc phm, ha du, ha hc hp cht t nhin, cc loi cht c tc dng c hi, pht hin d tha ca cc thuc tr su dit c, phn tch mi trng... c bit l tch v phn tch lng vt cc cht. Trong thc t tt c cc loi h phaca k thut HPLC c ng dng nh : + Sc k hp ph pha thng (NP - HPLC). + Sc k hp ph pha o (RP - HPLC). + Sc k trao i ion v cp ion. + Sc k chit phn b. + Sc k ry phn t. Tt nhin trong cc loi pha ny, th h sc k pha ngc l c dng nhiu nht v cho nhiu kt qu tt.So snh vi cc loi sc k c in trc y th phng php sc k HPLC vi cc loi u d khc nhau, thch hp khi phn tch cho hiu qu cao, tc nhanh v c nhy rt chun.

Cu 2
24

Vic iu ch titan kim loi rt kh khn . nhit cao titan rt hot ng , tc dng vi oxy ,nitow,cacbon nn khng dng than kguwr rutin trong l cao nh i vi gang .ngi ta clo ha khong vt ca titan khi c mt than nhit 8000-10000c:

Tio2 +2Cl2 + 2C =ticl4 + 2CO 2FeTiO3 + 7Cl2 + 6C = 2TiCl4 + FeCl3 + 6CO

Cn ch rng clo ha trc tip rutin hay inmenit khng th thc hin c v qu trnh y kh oxy ra bng kh clo l qu trnh thu nhit v gim entropi cho nn cn phi dng ccbonddeer lin kt oxy cho phn ng pht nhit v tng entropi. v d TiO2 TiO2 + 2Cl2 = TiO4 + + O2 2CO + 2C + Cl2 = TiCl4

nhit thng TiCl4 l cht lng v FeCl3 l cht rn .khi clo ha inmenit vi s c mt ca than da vo nhit si khc nhau ngi ta tch TiCl4 ra khi FeCl3 bng cch lm bay hi phn on Sau cho TiCl4 i qua Mg nng chy hay natri nng chy trong kh quyn hay He: TiCl4 + 2Mg
25

Ti

+ 2MgCl2

Khi ra vi nc , MgCl2 tan ,con li ti kim loi dang khi xp. Phng php ny cng c dng tch Zr ZrCl4 + 2Mg K2[ZrF6] = Zr + 2MgCl2

+ 4Na = Zr + 4NaF + 2KF

C hai kim loi Ti, Zr du iu ch theo phng php nhit kim loi cha c tinh khit cao . mun tinh ch trc ht phi nung kim loi cha tinh khit 10000c trong chn khng loi sch Mg d ri dng phng php lc sch. Tinh ch kim loi titan trong phng th nghim ngi ta dng bnh thy tinh pirec (hnh22) .qua ng 1 ,ht khng kh trong bnh ra to chn khng v qua ng 2 vo bnh mt hn hp ca bt kim loi titan v iot (lng iot c ly t hn 10 ln so vi lng iot cn thit to thnh TiI4 ) . binh thy tinh vo l in v dun nng 4000c si dy Titan 3 trong bnh c ni vi hai in cc v c t nng bng dng in . 200c Ti v I2 tc dng vi nhau to thnh TiI4 hp cht ny thng hoa 3770 c khi tip xc vi si dy Titan 3 c t nng n 1200-14000c , hi TiCl4 phn hy : TiI4 = Ti + 2I2 Titan kim loi kt tinh trn si dy titan con hi iot ngng t phn ngui ca bnh li tc dng vi mt lng mi
26

Titan kim loi cn tinh ch . qu trnh lp i lp li nh vy c th to nn nhng thanh Titan c ng knh 530mm v bit tinh khit , cha n 99,9999%Ti. Tinh ch kim loi titan trong phng th nghim ngi ta dng hnh thy tinh pirec (hnh22) .Qua ng 1 ,ht khng kh trong bnh ra to chn khng v qua ng 2 vo bnh mt hn hp ca bt kim loi titan v iot (lng iot c ly t hn 10 ln so vi lng iot cn thit to thnh TiI4 ) . binh thy tinh vo l in v dun nng 4000c si dy Titan 3 trong bnh c ni vi hai in cc v c t nng bng dng in . 200C Ti v I2 tc dng vi nhau to thnh TiI4 hp cht ny thng hoa 3770 c khi tip xc vi si dy Titan 3 c t nng n 1200-14000c , hi TiCl4 phn hy : TiI4 = Ti + 2I2 Titan kim loi kt tinh trn si dy titan con hi iot ngng t phn ngui ca bnh li tc dng vi mt lng mi Titan kim loi cn tinh ch . qu trnh lp i lp li nh vy c th to nn nhng thanh Titan c ng knh 530mm v bit tinh khit , cha n 99,9999%Ti. Kim loi Zr cng c lm theo phng php trn
27

Ngy nay phng php Aken - - Be c dng iu ch nhiu kim loi

28