27 januari 2012 Het Financieele Dagblad

Pensioenverlaging

Korten of niet korten: de voors en tegens

Van onze redacteur Amsterdam De een ziet het verlagen van de pensioenen als een noodzakelijk kwaad, de ander vindt het volslagen onzinnig. Adviesbureau Ortec Finance zette de argumenten voor en tegen het verlagen van de pensioenen op een rij in een publicatie: bezittingen en de verplichtingen. Doordat mensen langer leven zijn de buffers van pensioenfondsen grotendeels verdwenen. De kosten moeten verder worden opgevangen door de pensioenen niet te verhogen met de inflatie. De volgende stap is om te korten op de pensioenen. Bij een fonds in onderdekking dat toch blijft uitkeren, worden de pensioenen uitgehold. Dit kan worden uitgelegd aan de hand van een rekensom. Stel een fonds heeft een dekkingsgraad van 100%, terwijl de rekenrente waarmee de verplichtingen van een fonds worden berekend 4% is. Als een pensioenfonds een rendement behaalt van 4%, dan blijft de dekkingsgraad 100%. Stel echter dat een fonds slechts een dekkingsgraad heeft van 80%. Dan moet het fonds een rendement van 8,7% per jaar ma-

Voor

De levensverwachting is de afgelopen jaren hard gestegen. voor al die extra jaren uitkering is nooit premie afgedragen. Ortec Finance schat in dat de dekkingsgraden van Nederlandse pensioenfondsen hierdoor met circa 12,5% zijn verslechterd. Dit komt neer op een kostenstijging van zon 100 mrd. De dekkingsgraad is de verhouding tussen de

ken om in vijf jaar weer op 100% te komen. Bij een dekkingsgraad van 50% is een rendement nodig van 19,5%. Het wordt dus voor fondsen disproportioneel moeilijker, misschien zelfs onmogelijk, om te herstellen naarmate de onderdekking toeneemt. De voorgenomen kortingen vloeien voort uit eerder gemaakte afspraken over het herstel van pensioenfondsen. Als nu de afspraken ter discussie worden gesteld, is dat niet goed voor het vertrouwen van het publiek in de pensioensector.

Het wordt bijna onmogelijk om te herstellen naarmate de onderdekking toeneemt

Mensen ervaren een bepaald verlies als twee keer zo vervelend als zij een bepaalde winst als plezierig ervaren. Deze empirische wet betekent dat het verlagen van de pensioenen de economie kan aantasten omdat gepensioneerden zowel minder geld als minder vertrouwen zullen hebben om te consumeren. En ten slotte is er het heikele punt van de rekenrente, waar de pensioenwereld maar niet over uitgepraat raakt. Geeft het rekenen met de lange marktrente een goed beeld van fondsen of niet? Autoriteiten hebben de crisis geprobeerd te bezweren door de rente zo hard mogelijk naar beneden te drukken, waardoor nu pensioenkortingen dreigen. Daarbij is er vanaf lange looptijden weinig handel op de markt voor renteswaps.

Tegen