Chuyn thc tp tt nghip

li ni u

Ni ti i sng kinh t th gii, ngi ta khng th khng nhc ti xu th quc t ho vi cc cp ton cu ho v khu vc ho vi s gia tng ca cc hnh thc hp tc kinh t quc t a dng, trong thng mi quc t l mt vn rt quan trng. Qua hn 10 nm thc hin i mi, Vit Nam t c nhiu thnh tu ng khch l trong cng cuc pht trin kinh t t nc. Bc u, Vit Nam to cho mnh mt v tr c ngha quan trng nht nh trong quan h kinh t - chnh tr quc t. Trn con ng ca s hi nhp vo xu th quc t ho ca nn kinh t th gii, c th khng nh rng quan h thng mi ca Vit Nam vi cc nc khc ng mt vai tr v cng quan trng. Cho n nay, Vit Nam c quan h bun bn vi trn 120 quc gia trn th gii, k Hip nh thng mi vi trn 60 nc v Tho thun v Quy ch Ti hu quc vi hn 70 nc v vng lnh th, trong c bit phi k ti M. Quan h thng mi gia Vit Nam v M c ci thin ng k t khi hai nc thit lp quan h ngoi giao nm 1995. Tuy nhin, gi tr thng mi hai chiu cha cao do cha c mt khung php l iu chnh mi quan h thng mi gia hai nc. L trnh bnh thng ho quan h kinh t gia hai nc hon tt m biu hin l vic m phn v k kt Hip nh thng mi Vit - M ngy 13/7/2000, trong hai bn cam kt dnh cho nhau ngay lp tc v v iu kin ch Ti hu quc. Hip nh Thng mi Vit - M c k kt s m ra nhiu trin vng cho hng ho Vit Nam thm nhp th tr1

Chuyn thc tp tt nghip ng M - mt th trng tiu th khng l vi nhiu phn on th trng, khng i hi qu kht khe v cht lng. Bn cnh nhng thun li m th trng M m ra i vi hng xut khu ca Vit Nam, hng ho ca ta cn gp phi rt nhiu thch thc khi tip cn th trng ny. Vn t ra hin nay l cn c i sch chin lc g, s dng bin php chin thut no nn kinh t c th tn dng trit cc tc ng tch cc v gim thiu cc tc ng tiu cc sinh ra t Hip nh Thng mi Vit M mt khi Hip nh c hiu lc. Nhn thc c nhng tc ng tch cc v nhng tc ng tiu cc m Hip nh em li i vi hot ng xut nhp khu ca nc ta, em quyt nh chn ti: Hip nh thng mi Vit- M vi vn xut khu hng ho ca vit nam sang m. Ni dung ca Chuyn thc tp tt nghip c trnh by trong 3 chng : Chng I :nhng vn chung v thng mI quc t v Tng quan v Hip nh thng mi Vit - M. Chng II :Hip nh thng mi Vit - M: C hi v thch thc i vi vic xut khu hng ho ca Vit Nam sang M

Chng III

: Cc gii php y mnh vic xut khu

hng ho ca vit nam sang M Do trnh v thi gian nghin cu c hn, vic thu thp v x l thng tin gp, nhiu kh khn nn ni dung bi vit cn nhiu vn cha c cp v cn nhiu thiu st. Em rt mong nhn c s ng gp kin v s ch bo thm ca thy c v bn b v ni dung cng nh cch

Chuyn thc tp tt nghip trnh by Chuyn thc tp tt nghip. Hy vng rng ti ny s c cc kho vin sau hon thin. Cui cng em xin by t lng bit n su sc ti thy gio T.S Nguyn Thng Lng Ging vin trng i hc Kinh T Quc Dn v PGS.TS Nguyn Thit Sn cng ton th c ch trong trung tm nghin cu bc M dnh nhiu thi gian v tm c ng gp nhiu kin qu bu, gip b sung cng nh chnh l ni dung nhm gip em hon thnh bn bn chuyn thc tp tt nghip ny. Chng I:nhng vn l lun v thng mI quc t v tng quan v hip nh thng mi vit - m I. Nhng vn l lun v thng mi quc t .

1.khi nim . Thng mi quc t l mt qu trnh trao i hng ho gia cc nc thng qua bun bn nhm mc ch kinh t ti a .Trao i hang ho l mt hnh thc ca cc mi quan h kinh t x hi v phn nh s ph thuc ln nhau gia cc ngi soan xut kinh doanh hng ho ring bit ca cc quc gia .Thng mi quc t l lnh vc quan trng nhm to iu kin cho cc nc tham gia vo phn cng lao ng quc t ,pht trin kinh t v lm giu cho t nc. Ngy nay thng mi quc t khng ch mang ngha n thun l bun bn m l s ph thuc tt yu gia cc quc gia vo phn cng lao ng quc t .V vy phi coi trng thng mi quc t nh l mt tiu ,mt nhn t pht trin kinh t trong nc trn c s la chon mt cch ti u s phn cng lao ng v chuyn mn ho quc t .

Chuyn thc tp tt nghip B quyt thnh cng trong chin lc pht trin kinh t ca nhiu nc l m rng th trng quc t v tng nhanh xut khu sn phm hng ho ch bin thut cao. Thng mi quc t ,mt mt phi khai thc c mi li th tuyt i ca t nc ph hp vi su th pht trin v quan h kinh t quc t ,mt khc phi tnh n li th tng i c th c theo quy lut chi ph c hi .Ph lun lun tinh ton ci c th thu c so vi ci phi tr khi tham gia bun bn v phn cng lao ng quc t c chnh sch thch hp .V vy , pht trin thng mi quc t c hiu qu nu gii phi tng cng kh nng lin kt kinh t sao cho mi quan h ph thc ln nhau ngay cng ln. Quan h kinh t trong mt nc l nhng quan h gia nhng ngi tham gia vo qu trnh son xut v lu thng hng ho trn c s phn cng lao ng v chuyn mn ho trong nc .Quan h thng mI quc t th hin s phn cng lao ng v chuyn mn quc t trnh k thut caov quy m ln .n pht trin trong mt mi trng khc hoan ton cc quan h kinh t trong nc v phng thc giao dch bun bn,php lut v nghip v. Th trng trong nc v thi trng quc gia l nhng phm ch kinh t khc nhau .V vy,cc quan h kinh t din ra gia cc ch th trong kinh doanh thng mi quc t mang tnh cht kinh t x hi ht sc phc tp ,khng th cho php ngh rng c bun bn trong nc c th bun bn vi nc ngoi cng thnh cng . 2. Qu trnh hnh thnh ,pht trin v li ch ca thng mi quc t . thng mi quc t l s trao i hng ho dch v gia cc nc thng qua bun bn .s trao i l mt c hm lng k

Chuyn thc tp tt nghip hnh thc ca mt quan h x hi phn nh s ph thuc ln nhau v kinh t gia nhng ngi son xut hng ho ring bit ca tng quc gia . Thng mi quc t c tnh cht sng cn v mt l do c bn l ngoi thng m rng kh nng son xut v tiu dng ca mt nc .Thng mi quc t cho php mt nc tiu dung tt c cc mt hng vi s lng nhiu hn mc c th tiu dng vi ranh gii ca kh nng son xut trong khi nc thc hin ch t cung t cp ,khng mua bn.

Tin xut hin s trao i l phn cng lao ng x hi vi tin b khoa hc k thut ,phm vi chuyn mn ho ngy cng cao s sn phm v dch v tho mn nhu cu con ngi ngy mt di do ,s ph thuc gia cc quc gia ngy cng tng . Thng mi quc t v chuyn mn ho tng nhanh t ra cu hi: Bun bn lm g? Trc ht thng mi sut hin t s a dng v iu kin t nhin ca son xut gia cc nc cho nn chuyn mn ho son xut mt s mt hng c li th v nhp khu cc mt hng khc t nc ngoi m son xut trong nc km li th chc chn m lI li nhun ln hn. S khc nhau v iu kin sn xut t nhiu cng gii thch c s hnh thnh thng mi quc t gia cc nc trong kinh doanh cc mt hng nh du la ,lng thc, dch v du lch .Song phn ln s liu t nhin vn c ca sn xut ,M sn xut c t ti sao nhp khu t t nht bn ? v sao nc ta sn xut vi xut pht Im v chi ph sn xut cc mt hng u ln hn chi ph sn xut cc c-

Chuyn thc tp tt nghip ng quc kinh t khc vn c th duy tr thng mi vi nhng nc . Nm 1817 ,nh kinh t hc David Ricdo chng minh: chuyn mn ho quc t c li cho tt c cc nc v gi kt qu l quy lut li th tng i (hay l thuyt v li th so snh ) . Quy lut li th so snh nhn mnh s khc nhau v chi ph sn xut ,coi l cha kho ca phng thc thng mi . l thuyt ny khng nh nu mi quc gia chuyn mn ho sn xut cc sn phm m nc c li th tng i hay c hiu qu sn xut s snh cao nht th thng mi s c li cho c hai nc . Nhng li ch thng mi quc t do s chnh lch gia cc quc gia v chi ph c hi .Chi ph c hi ca mt mt hng l s lng cc mt hng khc ngi ta phI t b sn xut hoc kinh doanh thm mt n v hng . Gi s nn kinh t khp kn c cc ngun lc nht nh c th l u my video,o s mi cng s dng nhiu ngun lc vo vic sn xut u my video ,th cng c t ngun lc s dng vo vic sn xut o s mi .Chi ph c hi ca u my video l lng o s mi b hi sinh do dng ngun lc vo vic lm ra cc u my vi deo . Chi ph c hi cho ta bit chi ph tng i lm ra cc mt hng khc nhau . s chnh lch gia cc nc v chi ph tng i tronh sn xut quyt nh phng thc thng mi quc t . Phng thc thng mi quc t minh ho bng quy lut li th tng i . Quy lut li th tng i ni rng :cc nc hay c nhn nn chuyn mn ho trong vic sn xut v xut khu cc sn phm m h lm ra vi chi ph tng i thp hn th s c li ch kinh t ln hn.

Chuyn thc tp tt nghip C nhiu nguyn nhn gii thch tai sao ch ph c hi hoc chi ph tng i li c th khc bit cc nc khc nhau . chng bt ngun t s khc bit trong k thut cng ngh hoc hiu xut .V d ,hai nc M v Anh ang sn xut ra hai loi hng ho l my video v o s mi .Gi nh rng lao ng l yu t sn xut duy nht c mc li tc khng i theo quy m ,ta c : Bng 1:li th s snh ca M v Anh v my vi deo v o s mi theo gi lao ng . Hng ho My video(gi/v sn phm) o s mi 5 6 M 30 Anh 60

Cn 30gi m sn xut ra 1 my video v 5gi sn xut ra 1 o s mi. lao ng anh c hiu sut km hn ;cn 60gi lm ra 1 my video v 6 gi sn xut ra 1 o s mi. Ta gi thit rng c s cnh tranh hon ho ,do vy gi c cc mt hng bng chi ph bin ca n v mc li tc khng i theo quy m nn chi ph bin bng chi ph trung bnh chnh v th gi c bng chi ph trung bnh ca sn xut .do lao ng l yu t sn xut duy nht nn trong v d trn chi ph trung bnh c tnh bng gi tr u vo lao ng trn mt n v u ra sn lng tc l chi ph lao ng cho mt n v sn phm . Gi thit rng cng nhn M kim c 6 USD/gi ,ta c chi ph lao ng cho mt n v ca hai loI hng ca mi nc nh sau; Bng s 2:li th tng i ca Anh v M v my videov o s mi theo chi ph lao ng.
7

Chuyn thc tp tt nghip Chi ph lao ng cho mt n v sn phm My video o s mi M Anh

180 USD 30 USD

120bng 12bng

Nu khng c thng mi quc t th mi nc s phi sn xut c hai loi hng vo cc chi ph lao ng cho mi n v sn phm l gi tr ni a ca mi sn phm bn ra th trng trong nc . i vi c hai sn phm ,yu cu lao ng cho mt n v sn phm M thp hn mt cch tuyt i so vi yu cu ny Anh. Nhng lao ng M hiu qu hn mt cch tng i v my video v o s mi . Cn s gi lao ng son sut ra mt my video Anh nhiu gp i so vi M nhng Anh ch cn 6/5gi lao ng sn xut ra mt ci o s mi M . chnh nhng trnh lch tng i v nng xut ny l c s cho thng mi quc t . Cn nhiu l do khc khin cho thng mI quc t rt quan trng trong th gii hin i . Mt trong nhng l do c th l thng mi quc t ti cn thit cho chuyn mn ho c hiu qu kinh t cao trong ngnh cng nghip hin i . chuyn mn ho quy m ln lm chi ph sn xut gim v hiu qu kinh t theo quy m s c thc hin trong hng ho cc nc sn xut. S khc nhau v s thch v mc cung cu l nhng nguyn nhn gin ti vic xut hin thng mi quc t. Ngay c trong trng hp hiu qu tuyt i hai nc ging ht nhau ,thng mi quc t vn c th sy ra do s khc bit v s thch .

Chuyn thc tp tt nghip 3. pht trin thng mi quc t vit nam hin nay. a.Ch trng m ca nn kinh t. C th ni nhu cu trao i hng ho xut hin t thi c i nhng ch t khi ra i nn sn xut hng ho t bn ch ngha mi dn n s ph v tnh cht khp kn ca tng n v kinh t trong tng quc gia v ca tng nc . t do thng mai gn dan tc vi thi trng th gii ,gn phn cng lao ng trong nc vi phn cng lao ng quc t . Ngoi thng tr nn khng th thiu c i vi sn xut ,nh LNin nhn xt khng c th trng bn ngoi th mt s nc t bn ch ngha khng th sng c Nc ta v mt s nc khc c lc xm xt vn c lp kinh t v xy dng mt nn kinh t hon chnh mang tnh cht t cung t cp trnh s l thuc vo bn ngoi . Thc t chng minh rng khng mt quc gia no c th ra cho mnh mt mc tiu y tham vngnh vy. Bi v khng c quc gia no d giu mnh nh M hay Trung Quc li xy dng mt nn kinh t t cung t cp v cng tn km v c vt cht v thi gian. M rng th trng thng mi quc t v cc mi quan h kinh t i ngoI khc l vn dng mt trong nhng bi hc kinh nghim qu bu rt ra t thc tin ca nc ta trong nhng nm qua v m ca nn kinh t . Bo co chnh tr ca ban chp hnh trung ng ng ti i hi ln th V||| nhn mnh tip tc thc hin ng ni i ngoi c lp t ch ,m rng a phng ho v a dng ho cc quan h i ngoi vi tinh thn Vit Nam mun lm bn vi tt c cc nc trong cng ng th gii ,phn u v ho bnh c lp v pht trin . Hp tc nhiu mt song phng v a phng vi cc nc ,cc t chc quc t v khu vc trn nguyn tc tn trng c lp ,ch quen v ton vn lnh th
9

Chuyn thc tp tt nghip ,khng can thip vo cng vic ni b ca nhau ,bnh ng ,cng c li ,giI quyt cc vn tn tI cc tranh chp bng thng lng (vn kin I hiV|||CSVN) Xu th pht trin ca nhiu nc trong nhng nm gn y l thay i chin lc t ng sang m ca , t thay th nhp khu sang hng vo xut khu. Nn kinh t ng ca l nn kinh t t cung t cp sn xut thay th nhp khu . c trng ca nn kinh t ny l sn xut trc tip tiu dng .T chc x hi ca lao ng din ra trong phm vi hp ,mang nng tnh bo th .N khng ph hp vi cc quy lut pht trin khch quan ca th gii. Chuyn t kinh t t nhin sang kinh t hng ho l c qu trnh kh khn phc tp v tnh cht tri tu ,bo th ca nn kin t t nhin. Chnh sch nh ca kng th tn ti lu di do nhng l do sau : -Trong nhng iu kin quc t quc t ho i sng kinh t ngy cng cao,s phn cng lao ng quc t ngy cng su , cc nc ph thuc ln nhau v tham gia tch cc hn vo cc qu trnh lin kt kinh t v hp tc quc t ,mt chnh sch bit lp ng ca l khng thch hp. -cuc cch mng khoa hc k thut pht trin mnh tr thnh nhn t quyt nh s pht trin ca sn xut .Trong khi ,chnh sch ng ca hn ch kh nng tip thu k thut mi ,lm cho nn kinh t nng nghip lc hu son xut nh l ph bin khng c ngun b sung k thut tin tin .Kt qu l tt yu l nng xut lao ng thp ,hiu qua km ,kh nng cnh tranh yu,tc tng trng kinh t chm. Hu ht cc nc ngho ,lc hu hoc ang pht trin u thiu vn.Trong khi ,qu trnh pht trin kinh t i hi nhp khu mt lng ngy mt nhiumy mc thit b v nguyn li cng nghip.Nu

10

Chuyn thc tp tt nghip khng phi pht trin mnh thng mi quc t th vn thiu ht trong khu thanh ton ngy cng lnv tr nn gay gt . -Th trng trong nc nh hp,khng m bo cho s pht trin cng nghip vi qui m hin i,sn xut hng lot ,do khng to thm cng n vic lm vn m cc nc ngho lun lun phi gii quyt. -trong th gii hin i,khng c mt quc gia no bng chnh sch ng ca ca mnh li pht trin c hiu qu kinh t trong nc. Mun pht trin nhanh mi nc khng th n c da vo ngun lc lng ca mmh m phi tn dng cc thnh tu kinh t khoa hc k thut ca loi ngi pht trin .Nn kinh t m ca s m ra hng pht trin mi to iu kin khai thc li th ,tim nng sn c trong nc nhm s dng phn cng lao ng quc t mt cch c li nht . -i vi nhng nc m trnh pht trin kinh t cn thp nh nc ta, nhng yu t tim nng l ti nguyn thin nhin v lao ng .Cn nhng yu t thiu ht lvn, k thut ,th trng v kh nng qun l .Chin lc hng vo xut khu thc cht l gi php m ca nn kinh t nn kinh t nhm tranh th vn k thut ca nc ngoi ,kt hp chng vi tim nng trong nc (lao ng v ti nguyn thin nhin ) to s tng trng nhanh cho nn kinh t gp phn rt ngn khong cch chnh lch vi nc giu . Vi nh hng pht trin kinh t x hi ca ng ,chnh sch kinh t i ngoi ni chung v thng mi quc t ni ring phi c coi l chinh sch c cu c tm qan trng chin lc nhm phc v qu trnh pht trin nn kinh t quc dn . Chnh sch xut khu phI tranh th c ti mc cao nht ngun vn k thut,cng ngh tin tin ca nc ngoi nhm thc y sn xut hng ho pht trin ,gii quyt vic lm cho ngi lao ng ,thc hin phng chm pht trin thng mi vi nc ngoi y mnh sn xut

11

Chuyn thc tp tt nghip trong nc ,va c sn phm tiu dng va c hng ho xut khu. Cho n nay, chng ta gt hi c nhng kt qu ng mng t chnh sch thng mi ,giao lu kinh t vi bn ngoi .Nc ta ang tng bc chuyn mnh vi nhp sn xut mi bng nhng cng ngh khoa hc tin tin.Tin tng rng vi nhng hng i ng n v s lnh o sng sut ca ng v nh nc ,Vit Nam s tr thnh mt xch quan trng trong nn kinh t th gii. Nh vy ,thng mi quc t l tt yu khach quan to ra hiu qu kinh t cao nht trng nn sn xut ca mi quc gia cng nh ton th gii .Ch t bn ch ngha ra i ngn chn th trng dn tc vi th trng th gii ,gn phn cng nao ng trong nc vi phn cng lao ng quc t : thng mi v th trng th gii tr thnh tin ca phng thc sn xut hng ho .Ngy nay trong Iu ca th gii hin i khi qu trnh quc t ho i sng kinh t tr nn su rng hn bao gi ht ,khi cuc cch mng khoa hc k thut cng ngh pht trin n mt trnh cho php c th phn chia cc cng on ca qu trnh sn xut thnh cc khu khc nhau v phn b nhng v tr xa nhau th khng nc no c th ng ca nn kinh t t mnh thc hin mt chnh sch bit lp khi mi quan h cng ng .Nhn thc r Iu ng v nh nc ta hng I mi trong li cu mnh 4.cc l thuyt v thng mi quc t. 4.1.L thuyt c in 4.1.a,Ch ngha trng thng . Ch ngha trng thng xut hin v pht trin chu u,mnh nhtl Anh v Php t th k15,16 v thnh hnh vo cui th k 17 n gia th k 18. Cc hc gi tiu biu ca ch ngha ny l jean Bodin, Melon, (Php) v Thomas, Munn, (Anh) T tng c bn ca ch ngha trng thng coi vng v cc kim loi qu l i biu cho s giu c ca cc quc gia . c s giu c ny cc quc gia phi
12

Chuyn thc tp tt nghip tin hnh trao i vi nhau cc sn phm c th ca mnh .Li nhun bun bn theo ch ngha trng thng l kt qu ca s trao i khng ngang gi v lng gt gia cc quc gia .Thng mi quc t ch c li cho mt bn v gy ra thit hi cho bn kia dn tc ny lm giu bng cch hi sinh li ch ca dn tc kia . Theo t tng th chnh ph l ch th ch yu ca quan h thng mi quc t. c th c nhiu vng v kim loi qu th quc gia ny phi bc ltt quc gia khc , ngoi ra chnh ph phi s dng cc cng c dy mnh xut khu v hn ch nhp khu bng cch tng thu nhp khu . L thuyt v thng mi quc t ca ch ngha trng thng t c nhng thnh tu ng k ,tuy nhin khng trnh khi nhng hn ch .Nhn chung ,l thuyt trng thng sm nh gi c tm quan trnh ca thng mi quc t ,n khc vi tro lu t tng kinh t phong kin thi by gi cao nn kinh t t cung t cp .Vai tr ca nh nc vi t cch la ch th iu chnh quan h bun bn ca mt nc vi nc khc c coi trng .tuy vy l thuyt v thng mi quc t ny cn n gin ,t tnh cht l lun ,thng c nu ln di hnh thc li khuyn thc tin v chnh sch kinh t ,lp lun mang tnh cht kinh nghim cha cho php gii thch bn cht ca thng mi quc t 4.1.b,L thuyt li th tuyt i ca Adam Smith. L thuyt tuyt i ca AdsmSmtha i gn vi 3cuc cch mng : Cch mng cng nghip ,cch mng M v cch mng Php .l thuyt ny c xy dng trn co l thut v bun bn t do c pht trin vo thi k ny .Theo Adamsmith cc quc gia s thu c li khi tham gia vo thng mi quc t da trn li th tuyt i ca quc gia . Vic s dng chnh khi nim li th tuyt i ny l cch gii thch n gin nht v cch ng s trong bun bn .R rng vic bun bn gia cc quc gia khc b thit t thng mi th h s t chi ngay . Gi s th gii ch c
13

Chuyn thc tp tt nghip hai quc gia v mi quc gia ch sn xut hai mt hng ging nhau. Quc gia t nht c li tuyt i trong vic sn xut hng ho X quc gia th hai c li tuyt i trong vic sn xut hng ho o snh vi quc gia th nht . Nu mi quc gia tin hnh chuyn mn ho trong vic sn xut mt mt hng m h c li th tuyt i ,sau trao i th c hai quc gia cng c li .Trong qu trnh ny ,cc ngun lc sn xut ca c th giis c s ng mt cch hiu qu nht ,do tng sn phm ca th gii s gia tng . S tng thm ca cc sn phm ca ton th gii l nh vo s chuyn mn ho v c phn b gi hai quc gia theo t l trao i thng qua ngoai thng. Thc cht v li th tuyt i c t mimh ho thng qua v d sau: Bng s 3 :Li th tuyt i ca Vit Nam v i Loan v mt hng go v tht b theo sn phm gia Hng Ho Go(Kg/h) Tht b(Kg/h 6 4 Quc Vit Nam i Loan Sn phm ton th gii trc khi c TM 1 5 7 9 Sn phm ton th gii sau khi c TM 12 10

14

Chuyn thc tp tt nghip

15

Chuyn thc tp tt nghip Nh vy ,Vit Nam c li th trong vic sn xut go so vi i Loan cn i Loan c li th trong vic sn sut tht b . Vit Nm chuyn mn ho ,trong vic trng la cn i Loan s chuyn mn ho trong vic nuI b ,hai nc trao i sn phm trn cho nhau . Nu t l trao i quc t l 6 go i 6 tht b th Vit Nam s tit kim c 2kg tht b do mi gi cng Vit Nam ch sn xut c 4kg tht b v t l trao i ni a l :6 go =4 tht b .Tng t nh vy ,6go m i Loan nhn c t Vit Nam tng ng vi 6gi cng lao ng i Loan v c th to ra 30kg tt b nh vy i Loan c li li 30-6=24kg.t l trao i ni a l 2go=5tht b .T l trao i quc t s l:

> t l trao i quc t >1/5

tuy nhin li th tuyt i ch gii thch cho mt phn nh ca thng mi quc t hin nay , l thng mi gia cc nc ang pht trin v cc nc pht trin .Phn ln thng mi th gii ,c bit l thng mi gia cc nc pht trin khng th giI thch c bng li th tuyt i. 4.1.c,L thuyt v li th tng i. Theo David Ricado nu mt quc gia bt li trong vic sn xut cc mt hng th c th tham gia vo thng mi quc t nu bit n chn mt hng thch hp c li th snh .Li th snh l li th t c ca mt quc gia .nu quc gia chuyn mn ho sn xut v xut khu nhng sn phm th hin mi tng quan thun li hn so vi quc gia khc v cng mt hng v nhp khu nhnh mt hng c tnh cht ngc li .Nu quc gia no c hiu qu thp trong vic sn xut tt c cc mt hng th quc gia
16

Chuyn thc tp tt nghip s chuyn mn ho sn xut v nhp khu cc loi hng ho m vic snut ra chng t bt li nht;nhp khu hng ho bt li nht .M hnh li th tng i c th minh ho qua v d sau:

Bng s 4 : Qu c gia Hng ho Thp (Kg/g) Vi (m) 1 2

Li th tng i ca Vit Nam Vit Nam i Loan

v i Loan v thp v vI theo sn phm lao ng.

6 4

i Loan c li th tuyt i c hai mt hng ,Vit Nam th khng c li th tuyt i .Nu theo quan Im ca AdamSmithth Vit Nam khng nhp khu m hng no v i Loan xut khu c hai mt hng ;cn theo David Ricdo th Vit Nam c th tham gia thng mI quc t nu na chn nhng mt hng c li th so snh. Xt quan im tng quan nng xut <tqchi ph > th tng quan ngnh thp nng xut lao ng ca i Loan gp 6 ln nng xut lao ng ca Vit Nam . Trong nghnh vi nng xut lao ng ca i Loan gp hai ln nng xut lao ng cua Vit Nam . Vy i Loan la chn chuyn mn ho thp cn Vit Nam chuyn mn ho vi . T l trao i quc t : < T l trao i quc t <

17

Chuyn thc tp tt nghip Gi s t l trao i quc t l 1/1 (6kg thp i 6 m vi )th i Loan s li 2m vi, tc tit kim c gi cng . Vit Nam nhn c 6kg thp tng ng 6 gi cng ,Vit Nam s dng 6 gi cng sn xut vi th qua trao i vi i Loan s c li 6m vi hay tit kim c 3gi cng .Nu trao i theo t l ca Vit Nam th 6kg thp i ly 13m vi cn theo t l ca i Loan th 6thp ly 4vi .Nu t l trao i gn t l trao i ni a ca i Loan th Vit Nam cng c li v ngc li ,nu gn t l ca Vt Nam th i Loan cng c li . Vy khong dao ng ca t l trao i quc t l:

4m vi <6kg thp <12m vi. Trong trng hp 6kg thp i 6m vi th i Loan c 2m vi cn Vit Nam s c 6m va . Nu trao i 6kg thp ly 8m vI th i Loan c li 4m vi cn Vit Nam cng c li 4m vi . Nh vy khi t l trao i quc t thay i s dn n s phn phi li ngun li t thng mi gia cc nc tham gia. 4.1.dCch tip cn ca Haberler v li th tng i . Li th tng i ,cch tip cn ca Habll v li th tng i . Xt t gc chi ph c hi theo quan im ca Hablerlerlowij th tng i chnh xc hn nhiu so vi cch l gii ca D Ricdotheo thuyt gi tr lao ng . Theo thuyt ny th chi ph c hi ca mt hng ho l khi lng cc hng ho khc phi ct giamr nhng s ngun lc sn xut thm mt n v hng ho th nht.

18

Chuyn thc tp tt nghip Quc gia no c chi ph c hi thp v mt mt hng no th quc gia s c li th so snh v mt hng ny v ngc li. Bng s5: Li th tng i ca Vit Nam v i Loan v go v tht b theo sn phm lao ng .

Quc gia Vit Hng ho Go (Kg/h) -i vi Vit Nam: +Chi ph c hi sn xut go :1kg go = 5kg tht b. +Chi ph c hi sn xut tht b: 1kg tht b =3/2 kg go . -i vi I Loan : +Chi ph c hi sn xut go : 1kg go = 5kg tht b . +Chi ph c hi son xut tht b :1kg tht b = 1/5 kg go . i Loan c li th v tht b nhng bt li v go cn Vit Nam c li th v go nhng bt li v tht b. Nam 6 4 1 5 I Loan

T l trao i quc t

4.1.e. ng gii hn tim nng sn xut ca cc quc gia trong iu kin chi ph c hi khng i .

19

Chuyn thc tp tt nghip Vit i Loan Go 120 90 60 30 0 Tht 0 20 40 60 80 Tht b 100 80 60 40 20 0 0 4 8 12 16 20 Go Nam

Trong iu kin chi ph c hi khng thay i th ng gii hn tim nng sn xut ca mt quc gia l ng thng: th chi ph c hi ca Vit Nam. Go

120

Chi ph c hi tng dn

th :2 chi ph c hi ca o Loan

Go

20 Chi ph c hi gim dn
20

Chuyn thc tp tt nghip 16 C nh 12

8 tng dn

Chi ph c hi

20

40

60

80

100

Tht b

ng gii hn kh nng sn xut ca cc pha khi c thng mi. th3: ng gii hn tim nng sn xut ca Vit Nam

Go

150

20

Trc thng mi Sau thng mi

21

Chuyn thc tp tt nghip

20 40

60

80

100

Tht b

T l trao i quc t ca hai quc gia nm trong khong 2t l trao i ni a:

< T l trao i quc t Vit Nam.

<

i Loan s thu c li ch ti a nu trao i t l ca Vit Nam thu c li ch ti a nu trao i t l ca i Loan. Nu trao i hng ho trn c s li th so snh th cc quc gia tng c sn xut v tiu dng .V vy ,cc quc gia c Iu kin tng trng nn kinh t v iu chnh c cu . ng gii hn kh nng sn xut ca i Loan sau thng mi song song vi ng gii hn kh nng sn xut ca Vit Nam trc thng mi ;ng gii hn ca Vit Nam sau thng mi song song vi ng gii hn kh nng sn xut ca i Loan trc thng mi. 4.1.g.l thuyt Heksh-Ohlin v li th tng i . -Cc gi nh l thuyt Heksh-Ohlin l th gii c hai quc gia ,hai hng ho ,hai yu t lao ng v t bn. Gi nh ny l bc m rng ca m hnh D. Ricardo . - Mt hng ho cha nhiu lao ng v t bn trong mt hng ho ngi ta thng xem xt t l K/L: -Nu K/N ln th hng c hm lng t bn cao .
22

Chuyn thc tp tt nghip -Nu K/N nh th hng ho ny c hm lng lao ng cao. - Cng ngh sn xut hai quc gia khng thay i ,chi ph sn xut khng i . -T l thu hi vn theo quy m l hng s . -Cnh tranh hon ho trn th trng cc yu t u vo v cc yu t u ra . iu ny c ngha l gi c yu t u vo v u ra c quyt nh bi cung v cu . - khng c chi ph vni ti ,khng c hng ro thu quan v cc tr ngi thc trong bun bn ca cc quc gia . -Thng mi hon ton t do . xt xem hng ho giu lao ng hay giu t bn cn xem xt t l K/L: hng ho no c t l K/L cao th hng ho ny c coi l giu t bn ;hng ha c t l K/L thp hng ho ny gi l hng ho giu lao ng . th 5:biu din hng ho giu t bn v hng ho giu lao ng

T bn (K) hng ho giu t bn K/L

hng ho giu lao ng

23

Chuyn thc tp tt nghip

Lao ng (L)

xem xt hng ho s dng nhiu lao ng hay hng ho s dng nhiu t bn phi cn c vo chi ph lao ng v t bn sn xut ra hng ho . T l gia t bn v lao ng l t l tng di c xm xt t gc tng sn phm c th ,nu gc quc gia th bit c mt quc gia giu lao ng hay giu t bn cn phi cn c vo gi c ca lao ng hay gi c ca t bn . Gi c ca t bn c th hin li xut (r) .Gi c ca lao ng c tnh bng tin lng (w) ,nu t l r/w cao th u l quc gia giu lao ng bi l do thiu vn cho nn gi vn cao gi lao ng thp . K/Lcao th y l quc gia giu vn R/Wthp y l quc gia giu t bn v do d tha vn nn li sut thp v gi lao ng cao. Hng ho X l hng ho s dng nhiu lao ng cn hng ho Yl hng ho s dng nhiu vn . Biu din ng gii hn kh nng sn xut ca hai quc gia : mt quc gia giu lao ng , mt quc gia giu vn. Quc gia giu lao ng s s dng sn xut hng ho giu lao ng v quc gia giu vn s dng sn xut hng ho nhiu vn.

th 6ng gii hn kh nng sn xut ca hai quc gia

24

Chuyn thc tp tt nghip Y

Quc gia 2 Quc gia 1

nh l Heksh-Ohlin. Mt quc gia s sn xut v xut khu nhng loi hng ho cn s dng nhiu yu t r v tng i sn ng thi nhp khu nhng loi hng ho m vic sn xut ra chng cn nhiu yu t t v tng i khan him nc ,Iu ny c ngha l mt nc tng i giu lao ng s xut khu hng ho s dng nhiu lao ng v nhp khu hng ho s ng nhiu vnv ngc li. Cu trc cn bng ca Heksh-Chlin.

25

Chuyn thc tp tt nghip

Gi c hng ho GI c yu t Nhu cu dn xut v yu t Nhu cu v hng ho cui cng Phn phi theo s hu v yu t sn xut

Cng ngh Cung v yu t

S thch

nh gi s thch con ngi s dng ng bng quan tp hp cc im c tho dng nh nhau . th 7: biu din ng bng quan:

26

Chuyn thc tp tt nghip

Bt u t s hu ca tng c nhn, cng ng ngi hoc tng quc gia cng vi thu nhp xc nh v nhu cu hng ho cui cng. Nhu cu v hng ho cui cng lm cn c xc nh nhu cu dn xut v yu t nh lao ng t ai, vn,cng ngh trong th trng cnh tranh hon ho gi c c xc nh trn c s cung v cu. V vy ga c cc yu t sn xut c xc nh trn c s cung v cc yu t v nhu cu v cc yu t. Gi c cc yu t do tc dng ca cng ngh s quyt nh n ga c hng ho cui cng. S khc bit ga ccquc gia v mc gi ny c coi l nguyn nhn trc tip ca thng mi quc t v quyt nh hangf ho no s c a ra trao i . Di gc i tin t th s khc nhau v gi c l nhn t quan trng nht xc nh moo hnh thng mi ca quc gia . Gi thit ca HekSher-Ohlin l s thch v thu nhp ca cc quc gia nh nhau , cng ngh khng i nn s khc nhau v cung dn n s khc nhau v gi c cc yu t . y l c s dn n s khc v gi c hng ho cui

27

Chuyn thc tp tt nghip cng . Nh vy ngun lc pht trin ca cc quc gia l c s ca hot ng trao i ca cc quc gia . 4.1.h. nh l v s cn bng gi c cc yu t sn xut . Thng mi t do gia hai quc gia s lm cho gi c cc yu t sn xut cc quc gia tr nn cn bng v nu hai quc gia c tip tc sn xuthai mt hng th ga c cc yu t sn xut ca hai quc gia s tht s bng nhau. M hnh cn bng gi c cc yu t sn xut:

Tin lng (W) LI sut ( r ) ph tng i

Chi ph vi Chi ph thp Chi

Tin lng
Vit Nam I Loan

LI sut

Tin lng

28

Chuyn thc tp tt nghip Quc gia 1 Quc gia 2 Li sut

nh l Stolper-Samuelson. Mt s gia tng v gi c tng i ca mt hng cn nhiu lao ng s lm tng mc tin lng trong gi c ca hai mt hng v lm gim mc li xut vi c hai mt hng. 4.1.i. Kim nghim kh nng vn dng ca cc nghch l l thuyt. (nh l Leontief). Leontief tin hnh kim tra bng m hnh thc nghim ca Heksher - Ohlin. Leontief cho rng M l mt quc gia giu c v t bn do hng ho xut khu ca M xut khu cha nhiu t bn hng ho xut khu ca M giu lao ng. Tuy nhin kt qu thc t cho thy rng hng ho nhp khu ca M cha nhiu hn 30% t bn so vi xut khu. Kt qu ny ngc li vi m hnh ca Heksher - Ohlin nn n c coi l nghch l Leontief. Nghch l ny c g ii thch bng nhiu cch khc nhau nhng n nay vn cn tn ti bo v cho l thuyt Heksher - Ohlin c th da vo cc lp lun sau: - S liu Leontief thiu chnh xc v cc yu t ny b bin dng v cc yu t ch quan. - Trong nghch l Leoitief ch s dng 2 yu t lao ng v t bn nn b qua yu t ti nguyn, t ai, kh hu. - Do chnh sch thu quan ca M nh hng n nghin cu ca Leontief. - Leontief cha t nh n t bn u t vo con ngi m ch cp n t bn u t vo vt cht.

29

Chuyn thc tp tt nghip 4.2. L thuy hin i. 4.2.a. L thuyn v chu k sng quc t ca sn phm. L thuyt ny gii thch nguyn nhn ca hot ng thng mi quc t thng qua cc giai on chu k sng quc t ca sn phm. Khi sn phm vo giai on suy gim, trit tiu trn vng i ca n th n c bn ra nc ngoi ko di vng i m bo li nhun cho doanh nghip. y chnh l nguyn nhn ca hot ng thng mi quc t. th s 9: Chu k sng quc t ca sn phm. Doanh s li nhun

Suygim Pht trin Chn mui i mi bo ho trit tiu

Thi gian 4.2.b. L thuyt v u t. Hot ng u t quc t l nn tng cho hot ng thng mi bi v u t cho php khai thc li th y v trit hn, bao gm: Ngun lc, cng ngh, th trng, uy tn, danh ting, nhn hiu, kinh nghim qun l thu li ch t th trng nc ngoi v vt qua cc hng ro thu quan. Do
30

Chuyn thc tp tt nghip c th ni u t quc t l s thay th tt hn cho thng mi quc t.

II.Tng quan v hip ng thng mi vit m

1. Bi cnh cuc m phn thng mi Vit M 1.1. Bi cnh chung.

Ton cu ho v hi nhp kinh t quc t v ang tr thnh mt trong nhng xu th ni bt ca quan h kinh t quc t hin i. Ton cu ho m trng tm l ton cu ho kinh t tc ng mnh m n s pht trin thng mi trn phm vi ton th gii. Ci ch cui cng m qu trnh ton cu ho hng ti l mt nn kinh t ton cu thng nht khng cn bin gii quc gia v kinh t . Ton cu ho kinh t l qu trnh lin kt, hp nht ca cc nn kinh t quc gia vo nn kinh t th gii trn tt c cc lnh vc: sn xut, thng mi, u t, ti chnh, thng tin, vn ti ... vi trnh pht trin cao, dn n s hnh thnh cc h thng sn xut, phn phi, h thng ti chnh ton cu, cc mng li thng tin lin lc v cc h thng giao thng vn ti ton cu, trong cc cng ty xuyn quc gia, cc h thng t nhn v cc trung tm kinh t ng vai tr nng ct. Ton cu ho kinh t l bc pht trin cao ca qu trnh quc t ho i sng kinh t - bc pht trin tt yu khch quan c quyt nh bi s pht trin khng ngng ca cuc cch mng khoa hc v cng ngh trn th gii. Nh c cng ngh ton cu pht trin, s hp tc gia cc quc gia, cc tp on kinh doanh c th m rng t sn xut n phn phi trn phm vi ton cu. Mt nn cng ngh ton cu xut hin l c s cho cc quan h kinh t ton

31

Chuyn thc tp tt nghip cu pht trin. u tin l cc quan h thng mi, chi ph vn chuyn lin lc ngy cng gim i th kh nng bn hng i cc th trng xa cng tng ln, thng mi ton cu cng c kh nng pht trin. ng thi qu trnh phn cng, chuyn mn ho sn xut cng c th din ra gia cc quc gia v chu lc. Cc quan h sn xut, thng mi c tnh ton cu ko theo cc dng tin t, dng vn, dch v...vn ng trn phm vi ton cu. Cng ngh thng tin lm cho cc dng vn ng ny thm no ng v nhanh nhy. C cu kinh t ton cu pht trin mnh m do c s bng n t do ho thng mi ton cu. T nm 1950 n 1996, tng sn phm th gii tng 6 ln trong khi khi lng mu dch tng 16 ln. Sn lng cng nghip tng 9 ln trong khi khi lng trao i cc sn phm cng nghip tng 31 ln. T l xut khu so vi GDP ca th gii trong thp k 90 cao hn 60% so vi t l nm 1913. Nm 1997, xut khu hng ho v dch v thng mi th gii t 6500 t USD - 1/5 sn lng ton cu. Thng mi in t xut hin vi kh nng ngy cng pht trin v ang tr thnh mt loi hnh bun bn ton cu y trin vng. S pht trin ca cng ngh ton cu v cc quan h kinh t ton cu ang ngy cng xung t vi cc th ch quc gia, vi cc ro cn quc gia. S pht trin ca lc lng sn xut v cc quan h kinh t ton cu ang cng ph cc bc tng thnh quc gia. Bc vo thp k 90 cc bc tng thnh quc gia ny b ph v cc quc gia trong Lin minh Chu u, cc quc gia Bc M vi mc thp hn. Cc quc gia ASEAN cam kt gim bt ro cn quc gia. Cc nc thnh vin ca T chc Thng mi th gii cng cam kt mt l trnh d b hng ro ny, tuy nhin hng ro thng mi vn cn rt mnh nhiu nc v ngay c Lin minh Chu u hay Bc M vi nhng hnh thc bin tng a dng v ang cn tr qu trnh ton cu ho.
32

Chuyn thc tp tt nghip Nhng vn kinh t ton cu ngy cng xut hin nhiu, tr nn bc xc, i hi phi c s phi hp ton cu ca cc quc gia. Chng ta c th dn ra hng lot cc vn ton cu nh: thng mi, u t, tin t, dn s, lng thc, nng lng, mi trng Mi trng ton cu ngy cng b ph hoi, cc ngun ti nguyn thin nhin ngy mt cn kit; dn s th gii ang gia tng nhanh chng tr thnh mt thch thc ton cu; cc dng vn ton cu vn ng t do khng c s phi hp iu tit lm ny sinh cc cuc khng hong lin tip Chu u, Chu M v Chu trong thp k 90. V vy cn thit phi c s phi hp ton cu i ph vi cc thch thc . Bn tay hu hnh ca cc Chnh ph ch pht huy tc dng cc quc gia ring l cn trn phm vi ton cu hin ang c qu nhiu bn tay hu hnh va p vo nhau ch cha c mt bn tay hu hnh chung lm chc nng i tit ton cu. Ngoi ra chin tranh lnh chm dt vo u thp k 90 kt thc s i u gia cc siu cng, to ra mt thi k ho bnh, hp tc v pht trin mi. Ton cu ho l mt qu trnh tt yu trong lch s pht trin x hi loi ngi, l h qu ca qu trnh pht trin ca lc lng sn xut, ca cc phng tin khoa hc cng ngh. Ton cu ho, khu vc ho dn n mt h qu l hnh thnh xu th hi nhp quc t. Trong xu th ton cu ho v hi nhp quc t, tnh tu thuc ln nhau gia cc nc, cc khu vc khng ngng gia tng, to iu kin y li nguy c chin tranh th gii, duy tr mi trng ho bnh v n nh, to nhng iu kin v c hi thun li cho s hp tc trn quy m khu vc v ton cu v mc tiu pht trin bn vng ca mi nc v ca ton th gii. Vic t do ho thng mi, hu b dn cc hng ro thu quan v phi thu quan, xo b mi phn bit i x

33

Chuyn thc tp tt nghip trong quan h bun bn quc t nh du s ho nhp cc nn kinh t ang trong giai on chuyn i vo mt h thng a phng. Nh vy l thi i ca hng ro thu quan cao, ca cch thc ng ca mt s th trng ln, ca mt s c quyn t i trong mu dch quc t dnh cho cc nc km pht trin chm dt. Bun bn quc t chuyn sang mt thi i mi l m rng t do bun bn c nh du bng s ra i ca WTO v nhng u i thng mi trong khun kh hp tc cng c li . 1.2 . Vit Nam trc yu cu hi nhp kinh t khu vc v th gii. Trong xu th ton cu ho, thng mi ho pht trin trn phm vi ton th gii, vn hi nhp quc t l mt tt yu khch quan. Con ng thch hp vi nc ta trong iu kin hin nay l hi nhp quc t khai thng th trng trong nc vi khu vc v th gii, to ra mi trng kinh doanh c kh nng cnh tranh cao. Vit Nam ang trong qu trnh cng nghip ho, hin i ho t nc i hi phi tip tc m rng hp tc quc t, kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i, pht huy ni lc, tranh th ti a ngoi lc, xy dng nn kinh t m kt ni vi khu vc v th gii. Vi ng li i ngoi rng m, Vit Nam sn sng l bn vi tt c cc nc, sn sng m rng hp tc, quan h hu ngh vi cc nc trn th gii nhm to iu kin quc t thun li cho cng cuc xy dng Ch ngha x hi, bo v T quc, phn u v ho bnh, n nh v pht trin. Hi nhp thc cht l qu trnh tham gia vo cnh tranh quc t v cnh tranh ngay trn th trng ni a ca mnh. Tham gia t do ho thng mi quc t, Vit Nam mt nn kinh t cn ngho nn, lc hu, nng sut lao ng thp, chi ph nguyn liu v nng lng tn km, mc s dng nng lng trn mt n v sn phm nhiu hn t 1,5 n
34

Chuyn thc tp tt nghip 2,5 ln, my mc thit b lc hu t 2 n 4 th h so vi th gii v ang trong qu trnh chuyn i sang nn kinh t th trng s c c hi thm nhp vo th trng th gii rng ln pht trin kinh t t nc. Sn phm ca Vit Nam s c kh nng cnh tranh trn th trng th gii, cc ngun u vo ca sn xut v kinh doanh trong nc tr nn phong ph hn, d la chn nhng loi hng ho c cht lng cao hn v gi c r hn c cung cp t cc nc khc trn th gii. y l mt trong nhng nhn t quan trng nhm gim gi thnh v nng cao cht lng sn phm. Hn na, hng ho nhp khu nhiu gip ngi tiu dng c iu kin la chn nhiu hn v gi hng nhp khu tr nn r hn do vic gim thu nhp khu. Khi thc hin t do ho thng mi, Vit Nam c iu kin tham gia nhanh chng vo h thng phn cng lao ng quc t hin i. Hi nhp khu vc v th gii l mt qu trnh tt yu to c hi cho Vit Nam pht trin kinh t nhanh, rt ngn khong cch vi cc nc khc trong khu vc v trn th gii. Qu trnh hi nhp s thc y Vit Nam chuyn i kinh t mnh hn sang c ch th trng vi nh hng hng mnh vo xut khu. Chiu hng ny s c li cho Vit Nam a nn kinh t nc nh ln mt quy m ln hn nhiu so vi b hp trong khun kh cc chnh sch bo h, hng ni khng hiu qu. Vit Nam ang tham gia tin trnh hi nhp kinh t quc t theo chiu hng v nhiu tng nc khc nhau: song phng, tiu khu vc, lin khu vc v ton cu. Vit Nam c nhiu c gng trong vic m rng cc mi quan h thng mi, hp tc kinh t vi nhiu nc trong v ngoi khu vc. ng ch , trong thi gian va qua, tip theo vic bnh thng ho quan h ngoi giao gia Vit Nam v M, hai bn tin hnh nhiu vng m phn k kt cc Hip nh kinh t song phng v cc vn n, bn quyn v thng mi, tng bc bnh thng ho quan h kinh
35

Chuyn thc tp tt nghip t thng mi. ng thi, mc tiu khu vc, k t khi tr thnh thnh vin ASEAN, ta v ang n lc tham gia thc hin cc chng trnh hp tc kinh t ASEAN, c bit l chng trnh Khu vc mu dch t do AFTA . Mt s kin quan trng v c ngha ln lao i vi tin trnh hi nhp quc t ca Vit Nam . Sau mt thi gian n lc vn ng v chun b, Vit Nam c cc nh lnh o APEC tuyn b kt np lm thnh vin nm 1998. i vi tin trnh hp tc - u (ASEM), chng ta cng cc nc Chu khc tch cc tham gia Hi ngh cp cao ASEM - 3 Seoul (Hn Quc) trong 2 ngy 20 - 21/10/2000. Chng ta cng ang tch cc chun b m phn gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO), mt t chc mang tnh ton cu m vic tham gia l th hin s hi nhp vi th gii. ng thi, ta tch cc hp tc vi cc t chc ti chnh quc t nh WB, IMF nhm tn dng mt cch c hiu qu s hp tc ca cc t chc phc v tin trnh pht trin kinh t v hi nhp quc t ca mnh. Vit Nam nm trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng, mt khu vc pht trin nng ng v t c tng trng cao hn cc khu vc khc. Cc trung tm kinh t trn th gii, cc nc ln u hng trng tm hot ng kinh t, chnh tr vo khu vc ny v xem y l ni cha ng nhiu yu t quyt nh s pht trin ca mnh. Chu Thi Bnh Dng chu nh hng ngy cng ln bi cc mi quan tm ca cc nc ln nh M, Nht Bn, Trung Quc v Nga. Trong bi cnh , v tr a l, kinh t, chnh tr ca Vit Nam c cc nc ln ngy cng coi trng v dn tr thnh mt khu quan trng trong chin lc ton cu ho. Tuy Vit Nam cha phi l i tng hng u trong chnh sch Chu - Thi Bnh Dng ca M song mt Vit Nam i mi, m ca, a dng ho v a phng ho quan h i ngoi qu l mt i tng hp tc khng th thiu trong
36

Chuyn thc tp tt nghip cuc tm kim th trng. Mt khc, nn kinh t Vit Nam khng mun tt hu th cn phi thc y quan h hp tc kinh t vi cc nc khc trn th gii, c bit l vi M- mt siu cng chi phi mnh m nn kinh t ton cu. L mt nc ang pht trin, c nn kinh t chuyn i, tham gia hi nhp vi xut pht im thp hn nhiu so vi a s cc nc khc trong khu vc, v vy tin trnh hi nhp quc t mt mt ang m ra nhiu c hi cho chng ta, mt khc cng t ra nhiu thch thc ln i hi s n lc vn ln ca cc cp cc ngnh. hi nhp c hiu qu, chng ta phi ra sc tng cng ni lc, thc hin nhng ci cch, iu chnh v c ch, chnh sch, lut l, tp qun kinh doanh, c cu kinh t trong nc ph hp vi lut chi chung ca quc t. Chng ta cn coi ci cch trong nc v hi nhp quc t l con ng hai chiu. Ci cch bn trong s quyt nh tc v hiu qu hi nhp quc t, ng thi qu trnh hi nhp s h tr v thc y tin trnh ci cch trong nc c nhp nhanh hn v hiu qu cao hn . 2. Tin trnh m phn k kt Hip nh Thng mi Vit - M. 2.1.Kt qu t c qua cc vng m phn. m phn k kt Hip nh thng mi vi M l mt yu cu quan trng nhm to mi trng php l cho quan h thng mi gia hai nc pht trin v lm tin cho vic gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO) ca Vit Nam c thun li hn. Vn ct li ca Hip nh thng mi gia hai nc cng nh gia nhp WTO ca Vit Nam l M dnh cho Vit Nam Quy ch Quan h Thng mi bnh thng (NTR) trong quan h song phng hay a phng. Mc tiu cn t c l hai nc s dnh cho nhau NTR trn c s c i c li, khng iu kin v khng phi xem xt li hng nm. Hu ht cc quc gia c quan h thng mi vi M u c hng
37

Chuyn thc tp tt nghip NTR. Quy ch ny quy nh cc mc thu thp nh vo hng nhp khu t c trong cc vng m phn v t do thng mi. Khi Vit Nam cn cha c hng NTR th hng Vit Nam xut khu vo M phi chu thu sut cao, lm cho hng ho Vit Nam bn trn th trng M km hp dn, thm ch khng c kh nng cnh tranh vi hng ho sn xut ti M. Thng 10/1995, Ph Th tng kim B trng Ngoi giao Vit Nam v i din thng mi M tho thun hai bn tp trung thc y quan h kinh t- thng mi v chun b m phn Hip nh thng mi. Thng 11/1995, on Lin b M thm Vit Nam tm hiu h thng lut l thng mi, u t ca Vit Nam. Thng 4/1996, M trao cho Vit Nam bn Nhng yu t bnh thng ho quan h kinh t- thng mi vi Vit Nam. Thng 7/1996, Vit Nam trao cho M bn Nm nguyn tc bnh thng ho quan h kinh t- thng mi v m phn Hip nh thng mi vi M p li vn bn ni trn. k kt c Hip nh thng mi, Vit Nam v M tin hnh m phn qua cc vng: - Vng 1 : T 2/9/1996 n 26/9/1996 ti H Ni. - Vng 2 : T 9/12/1996 n 11/12/1996 ti H Ni. - Vng 3 : T 12/4/1997 n 17/4/1997 M trao cho Vit Nam vn bn d vn nh : 1. Quy nh v gi v iu tit gi. 2. H thng thu. 3. Cc tr cp i vi mi lnh vc ca nn kinh t nht l i vi nng nghip. tho Hip nh cp n cc

38

Chuyn thc tp tt nghip 4. Ch u t. 5. Cn cn thanh ton. 6. Thu quan nhp khu, bao gm tt c thu quan u i, ph hi quan, min thu. 7. Cc bin php t v v cc n b thng mi khc (Chng bn ph gi v thu i khng). 8. Giy php nhp khu. 9. Cc cng ty, doanh nghip nh nc. 10. Tiu chun v chng nhn hng ho nhp khu, cc tiu chun v sinh dch t. 11. Hot ng i ngoi. 12. H thng thng k v pht hnh cc n phm v ngoi thng. 13. H thng bo h quyn tc gi. 14. Cc bc t do ho thng mi trong tng lai c th hin trong cc quy nh v cc b lut ca quc gia... - Vng 4 : T 6/10/1997 n 11/10/1997 ti Washington, s b trao i v nhng quy nh chung v chng Thng mi hng ho trong Hip nh. - Vng 5 : T 16/5/1998 n 22/5/1998 ti Washington. - Vng 6 : T 15/9/1998 n 22/9/1998 ti H Ni. - Vng 7 : T 15/3/1999 n 19/3/1999 ti H Ni. Ti cc vng m phn 5, 6, 7 hai bn tp trung trao i tng th v Thng mi hng ho, S hu tr tu, Thng mi dch v v u t. - Vng 8: T 14/6/1999 n 18/6/1999 ti Washington.
39

Chuyn thc tp tt nghip - Vng 9 : T 23/7/1999 n 25/7/1999 ti H Ni, gp mt cp B trng- Hip nh c tho thun v nguyn tc. - Vng 10 : T 28/8/1999 n 2/9/1999 ti Washington, x l cc vn v k thut. - Vng 11: 3/7/2000 ti Washington, hon tt Hip nh. Sau 6 vng m phn u tin, nhn chung cc vn c bn ca mt Hip nh thng mi c a ra m phn v t c nhng kt qu ng khch l sau: + Cc bn c bn thng nht c cc lnh vc quan trng l da trn cc chun mc ca WTO a ra d tho Hip nh nh chng v Thng mi hng ho, S hu tr tu, tuy nhin c mt s vn c th m rng hn WTO nhng ang bn din n khc nh u t. + Cc bn qua thi gian gii thch v chnh sch hin hnh cu mnh hiu bit nhau hn v c th nh gi c mc cam kt s c cc bn chp nhn mc no nhng cha th i n nhng kt lun c th v nhng vn cn khc nhau thng phi do cp cao quyt nh cn cp chuyn vin cha th quyt nh c. + Cc bn a ra d tho ca mnh vi quy m khc nhau nhng cng mc hng trm trang (nu k c cc ph lc th di hn nhiu) v da trn c s so snh v tin hnh m phn r quan im ca nhau. Quyn kinh doanh xut nhp khu ca cc cng ty M Vit Nam, quy ch i x quc gia trong thng mi dch v v u t, mc m ca th trng cho hng ho ca nhau l nhng ni dung chnh ca vng m phn th 6 cp chuyn vin. Ti vng m phn ny nhiu ni dung c lm r v tuy vn cn nhiu s khc bit, hai bn cng
40

Chuyn thc tp tt nghip tho thun c mt s vn c th. Bn Vit Nam ng thc hin hu ht nhng quy nh ca T chc Thng mi th gii (WTO), tr vn thu nhp khu, nhng khng th ng vi yu cu ca pha M mun Vit Nam bi b ngay nhng chnh sch khng ph hp vi nhng quy nh ca T chc Thng mi th gii (WTO) v Khu vc t do mu dch ASEAN (AFTA) nh ch hn ngch, hng ro phi quan thu...v p dng ngay nhng quy nh trong quan h thng mi vi M, trc khi Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc ca hai t chc ny. Ti vng m phn th 7, hai on tp trung trao i nhng vn quan trng nht cn li cha x l c trong cc vng m phn trc nm cc chng Pht trin Quan h u t, Thng mi dch v, Thng mi hng ho v S hu tr tu. Cuc m phn t c kt qu tt p. Phn ln cc vn nu ra tm c ting ni chung, khong cch gia hai bn c thu hp. Hai on hi lng vi kt qu m phn. Tuy nhin, hai on cng ghi nhn cn mt s vn thuc lnh vc quyn thng mi v dch v m hai bn s xem xt v tho lun tip c th sm i n k kt Hip nh thng mi nhm thc y qu trnh bnh thng ho quan h kinh t- thng mi, tng cng trao i pht trin hng ho v hp tc u t gia hai nc. Ni dung ca vng m phn th 8 l gii quyt cc vn cn tn ti t vng trc. C hai bn u t thi thin ch v c gng nhm gii quyt nhng vng mc cn tn ng. Theo cc thnh vin on Vit Nam, nhng vn cn li tuy khng nhiu nhng li nm ri rc mi chng, nhng y li l nhng vn kh nht. D lun M, c bit l gii doanh nghip M rt quan tm ng h vic k kt Hip nh thng mi gia hai nc. H t chc vit th ln

41

Chuyn thc tp tt nghip cc ngh s Quc hi M kin ngh y nhanh qu trnh bnh thng ho quan h kinh t vi Vit Nam, iu ny gp phn ci thin bu khng kh quan h gia hai nc. Quyt nh min p dng o lut b sung Jackson- Vanik i vi Vit Nam l mt du hiu tt cho vic pht trin mi quan h Vit- M, nht l trc vng m phn th 8. Ti cuc m phn ln ny, pha Vit Nam a ra nhiu xut mi i vi cc vn cn tn ti trong tt c cc lnh vc ca d tho Hip nh ny nh dch v, u t, s hu tr tu, thng mi hng ho. Cc vn do pha Vit Nam a ra u c xy dng trn c s cc nguyn tc ca T chc Thng mi th gii (WTO) v chun mc quc t. Pha Vit Nam a ra mt l trnh hp l thc hin cc nguyn tc ca WTO trong bi cnh Vit Nam l mt nc ang pht trin v ang trong qu trnh chuyn i nn kinh t. ng Nguyn nh Lng, Tr l B trng Thng mi, Trng on m phn Vit Nam khng nh rng cc xut ni trn th hin n lc cao nht ca Vit Nam tin ti kt thc qu trnh m phn v k Hip nh thng mi gia hai nc, th hin ng li v chnh sch ca ng v Nh nc Vit Nam hi nhp kinh t th gii, to iu kin Vit Nam pht huy cao ni lc, nhm xy dng mt nn kinh t vng mnh. ng Nguyn nh Lng t mong mun pha M th hin s hiu bit thc s v c nh gi y hn v nhng n lc ca pha Vit Nam trong cc xut c a ra ti vng m phn ny, c th sm kt thc m phn v tin ti k kt Hip nh thng mi gia hai nc trong thi gian sm nht. Hai bn thu hp ng k nhiu vn tn ti, to thun li cho vic bnh thng ho quan h thng mi gia hai nc nhng vn cn mt s vn quan trng cha c gii quyt nh dch v ngn hng, bo him ... i s M Pete Peterson cho rng nhng
42

Chuyn thc tp tt nghip c s ti chnh Vit Nam hin nay vn cn rt non nt v phi kh lu na mi c th snh ngang hng vi nhng h thng ti chnh quc t. Chnh v th, M i hi Vit Nam phi cng c cc c s ti chnh trong nc c th cnh tranh trn thng trng quc t cng nh tho mn nhng i hi trong nc. Nh vy, trong tng lai, Vit Nam s phi cho php nhng c s ti chnh cng nh cc hng bo him ca nc ngoi vo lm n ti y. Qua 11 vng m phn, hai bn u th hin s quyt tm thc y nhanh tin trnh m phn k kt Hip nh thng mi. C Vit Nam v M u by t s quan tm ti qu trnh bnh thng ho quan h v kinh t v cc doanh nghip ca c hai pha ang mong i iu ny. Tuy nhin khng phi v li ch trc mt m b qua nhng li ch lu di nn cc bn va quyt tm m phn va phi bo v li ch lu di ca mnh. Ngy 13/7/2000 ti Washington (tc ngy 14/7/2000 gi Vit Nam), B trng Thng mi Vit Nam V Khoan v b Charlene Barshefsky, i din thng mi thuc ph Tng thng Hp chng quc Hoa K thay mt Chnh ph hai nc k Hip nh gia nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam v Hp chng quc Hoa K v quan h thng mi, nh du bc pht trin mi trong quan h kinh t thng mi gia hai nc, kt thc mt qu trnh m phn lu di v kin tr. Hip nh c k ng vo dp k nim ln th 5 ngy thit lp quan h ngoi giao gia hai nc, hon tt qu trnh bnh thng ho quan h kinh t- thng mi Vit Nam - Hoa K. 2.2 . ngha ca Hip nh. Sau s kin Hip nh thng mi Vit - M c k kt, gii bo ch v doanh nhn ca c hai nc u t vui mng trc nhng n lc m hai pha t c trong sut 4
43

Chuyn thc tp tt nghip nm lin m phn bn b. Hip nh c k kt da trn cc nguyn tc tn trng c lp, ch quyn, khng can thip vo cng vic ni b ca nhau, bnh ng v cng c li, ng thi ph hp vi thng l quc t v cc nguyn tc ca T chc Thng mi th gii (WTO), c tnh n Vit Nam l mt nc ang pht trin trnh thp, ang trong qu trnh chuyn i c ch kinh t v ang hi nhp vi nn kinh t khu vc v th gii. Hip nh c hiu lc (sau khi c Quc hi ca hai nh nc ph chun) s nh du vic bnh thng ho hon ton quan h Vit- M, to c s php l cho quan h kinh t - thng mi hai nc pht trin trn c s cn bng li ch, ph hp vi mong mun ca nhn dn hai nc. Cho n nay, Vit Nam k Hip nh thng mi vi trn 60 nc v Tho thun v quy ch Ti hu quc vi hn 70 nc v vng lnh th trn th gii. Tuy nhin, i vi nc ta y l ln u mt Hip nh thng mi mang tnh cht ng b, cp mt cch ton din ti cc lnh vc kinh t- thng mi hng ho, dch v, u t, bn quyn, s hu tr tu c k kt. Vic k kt Hip nh thng mi Vit- M va l kt qu va to thm iu kin tip tc trin khai chnh sch i ngoi c lp, t ch, a dng ho, a phng ho v ch ng hi nhp kinh t quc t ca nc ta. Chc chn Hip nh s to iu kin thun li cho vic m rng hn na quan h kinh t- thng mi gia hai nc, cho php tng nhanh kim ngch trao i thng mi khng ch vi M m c vi cc nc khc, ng thi cng to thun li cho cc doanh nghip M tham gia vo cc hot ng kinh t Vit Nam. Hip nh thng mi Vit - M c k kt l bc i lch s trong qu trnh bnh thng ho, ho gii v hn
44

Chuyn thc tp tt nghip gn gia hai dn tc, thc y qu trnh hi nhp ca Vit Nam vi Cng ng Quc t v tng cng mu dch gia hai nc. Hip nh ny khng ch bo m li ch ca hai nc Vit Nam v M m cn l mt ng gp tch cc cho ho bnh, n nh, hp tc pht trin khu vc v trn th gii. M cng nh gi Hip nh ny l mt bc tin quan trng ca vic Vit Nam tham gia T chc Thng mi th gii v khng nh tch cc ng h Vit Nam gia nhp t chc ny. Vi thin ch v quyt tm ca c hai bn, chng ta tin rng Hip nh thng mi Vit- M s c thc hin y trn tinh thn tn trng ln nhau, tn trng li ch v ch quyn ca nhau, khng can thip vo cng vic ni b ca nhau, gp phn pht trin kinh t- thng mi ca hai quc gia ni ring v th gii ni chung. Vic k kt v thc hin Hip nh l ph hp vi ng li i mi ca ng v Nh nc, gp phn vo cng cuc cng nghip ho, hin i ho t nc, xy dng mt nn kinh t c lp, t ch theo nh hng x hi ch ngha. t c yu cu , cc ngnh, cc cp v cc doanh nghip cn ra sc pht huy ti a ni lc, ci tin qun l, tip thu thnh tu khoa hc k thut, nhm nng cao hiu qu ca nn kinh t v kh nng cnh tranh ca hng ho Vit Nam. 3.Nhng ni dung ch yu ca hip nh Hip nh thng mi Vit M c k kt ngy 13/7/2000 l mt s kin nh du bc pht trin tch cc ca mi quan h song phng k t ngy hai quc gia lp quan h ngoi giao. Hip nh di gn 120 trang, gm 7 chng vi 72 iu v 9 ph lc, cp n 4 ni dung ch

45

Chuyn thc tp tt nghip yu:Thng mi hng ho, Thng mi dch v, S hu tr tu v Quan h u t. Nh vy c ngha l bn Hip nh ny tuy c gi l Hip nh v quan h thng mi nhng khng ch cp n lnh vc thng mi hng ho. Khi nim thng mi y c cp theo ngha rng, hin i, theo tiu chun ca T chc Thng mi th gii (WTO) v c tnh n c im kinh t ca mi nc quy nh s khc nhau v khung thi gian thc thi cc iu khon. Do M tun th tt c cc lut l ca WTO v l mt trong nhng nc t do ho thng mi nht trn th gii nn hu nh tt c cc iu khon trong Hip nh, M u thc hin ngay. Cn Vit Nam l nc ang pht trin trnh thp v ang chuyn i t k hoch ho tp trung sang kinh t th trng, nn km theo bn Hip nh l 9 bn ph lc c quy nh cc l trnh thc hin cho ph hp vi Vit Nam . Hip nh c xy dng trn hai khi nim quan trng. Khi nim Ti hu quc (ng ngha vi Quan h Thng mi bnh thng) mang ngha hai bn cam kt i x vi hng ho, dch v, u t ca nc kia khng km phn thun li so vi cch i x vi hng ho, dch v, u t ca nc th ba (ng nhin khng k n cc nc nm trong Lin minh thu quan hoc Khu vc mu dch t do m hai bn tham gia, v d M s khng c hng nhng u i ca ta dnh cho cc nc tham gia Khu vc mu dch t do ASEAN (AFTA) v ta cng khng c hng tt c cc u i M dnh cho cc nc khc trong Khu vc mu dch t do Bc M (NAFTA). Cn khi nim i x quc gia th nng mc ny ln nh i x vi cc cng ty trong nc. Hai khi nim ny quan trng v chng c cp n hu ht cc chng ca bn Hip nh. Ngoi ra, cc ph lc c dng lit k cc trng hp loi tr, cha hoc vnh vin khng p dng hai khi nim trn.
46

Chuyn thc tp tt nghip Chng 1: Thng mi hng ho gm 9 iu. Chng 2: Quyn S hu tr tu gm 18 iu. Chng 3: Thng mi dch v gm 11 iu. Chng 4: Pht trin Quan h u t gm 15 iu. Chng 5: Nhng iu kin cho doanh nghip hot ng bnh thng. Chng 6: Nhng iu khon minh bch v quyn c khng co. Chng 7: Nhng iu khon chung. Sau y chng ta s xem yu ca Hip nh. 3.1 Thng mi hng ho : * Nhng quyn v thng mi: C hai bn cam kt thc hin nhng quyn thng mi theo chun mc quc t v WTO. Tuy nhin, y l ln u Vit Nam ng thc hin quyn v xut nhp khu mt cch ci m, tun theo nhng quy nh cht ch ca WTO. Do vy, nhng quyn i vi cc doanh nghip Vit Nam, cc cng ty do M u t, v tt c cc c nhn v cng ty M hot ng ti Vit Nam theo Hip nh ny s c tin hnh trong tng giai on t 3- 6 nm (c p dng di hn i vi mt s mt hng nhy cm). * Quy ch ti hu quc: Vit Nam v M cam kt thc hin i x thu quan ti hu quc i vi tt c cc mt hng nhp khu vo mi nc (mc thu quan ny l 50% i vi cc quc gia khng nhn c MFN). * Ct gim thu quan: Vit Nam ng ct gim thu quan (mc ct gim in hnh l t 1/3 n 1/2 ) i vi mt lot cc sn phm c cc nh xut khu M quan tm nh cc sn phm v sinh, phim, my iu ho
47

xt nhng ni dung ch

Chuyn thc tp tt nghip nhit , t lnh, xe gn my, in thoi di ng, video games, tht cu, b, khoai ty, c chua, hnh, ti, cc loi rau xanh khc, nho, to v cc loi hoa qu ti khc, bt m, u tng, du thc vt, tht v c c ch bin, cc loi nc hoa qu...Vic ct gim thu quan cc mt hng ny c p dng dn dn trong giai on 3 nm. Pha M thc hin ct gim ngay theo quy nh ca Hip nh song phng. *Nhng bin php phi quan thu: Pha M, theo quy nh ca WTO s khng c nhng ro cn phi quan thu (tr hn ngch i vi hng dt may); trong khi , Vit Nam ng loi b tt c cc hn ch v s lng i vi mt lot cc sn phm nng nghip v cng nghip (cc linh kin lp rp, tht b, cc sn phm cam qut...) trong giai on t 3 -7 nm, ph thuc vo tng mt hng. * Cp giy php nhp khu: Vit Nam s loi b tt c cc th tc cp giy php mt cch tu , v s tun th theo cc quy nh ca Hip nh WTO. V vic nh gi tr nh thu hi quan v cc khon ph hi quan, Vit Nam cn tun th cc lut l ca WTO i vi vic nh gi cc giao dch v nh gi thu hi quan, cng nh hn ch cc khon ph hi quan nh vo cc dch v c thanh ton trong vng 2 nm.V pha M, theo Lut Thng mi M, cc cng ty ca Vit Nam v cc nc khc u s c cp giy php hot ng khi c yu cu. * Nhng thc o v tiu chun k thut v v sinh an ton thc phm: Hai bn cam kt tun th theo cc tiu chun ca WTO; cc quy nh v k thut, v nhng thc o v v sinh an ton thc phm phi c p dng trn c s i x quc gia, v ch c p dng trong chng mc cn thit gii quyt nhng mc ch chnh ng (bo v con ngi, bo v cuc sng ca ng vt, sinh vt).
48

Chuyn thc tp tt nghip * Mu dch quc doanh: Cn phi c thc thi theo cc quy nh ca WTO (v d, cc doanh nghip quc doanh Vit Nam trc kia ch tin hnh cc cuc giao dch theo nhng mi quan tm v thng mi v cn t quan tm ti cc quy nh ca WTO). 3.2. Thng mi dch v. Thng mi dch v c cp trong chng 3 ca Hip nh. Chng ny p dng cho cc bin php ca cc bn c nh hng ti dch v thng mi. * Cc cam kt chung bao gm: Cc quy nh ca khun kh Hip nh chung v Thng mi v Dch v (GATS) bao gm Ti hu quc, i ng quc gia v Php lut quc gia. V cc lnh vc v ngnh c th: * Cc dch v php l: Cc nh dch v M c th cung cp dch v di hnh thc chi nhnh, cng ty 100% vn M; cc chi nhnh ny nhn c giy php hot ng l 5 nm v c th c gia hn mi ln khng qu 5 nm. * Cc dch v k ton, kim ton: Cho php cng ty 100% vn M c hot ng trong lnh vc ny. Giy php c cp trn c s tng trng hp, c hiu lc trong 3 nm, khng c gii hn sau . C th cung cp cc dch v cho cc cng ty c vn u t nc ngoi trong 2 nm u, khng gii hn sau . * Cc dch v kin trc: Cho php cng ty 100% vn M c php kinh doanh. C th cung cp cc dch v cho cc cng ty nc ngoi trong 2 nm u, sau khng hn ch. * Cc dch v k thut: Cho php cng ty 100% vn M. C th cung cp cc dch v cho cc cng ty c vn u t nc ngoi trong 2 nm u, sau khng gii hn.
49

Chuyn thc tp tt nghip * Cc dch v v vi tnh v cc dch v lin quan: Cho php cng ty 100% vn M. C th cung cp dch v cho cc cng ty c vn u t nc ngoi trong 2 nm u, sau khng hn ch. * Cc dch v qung co: Ch cc lin doanh vi cc i tc Vit Nam mi c php kinh doanh mt cch hp php cc dch v qung co. Phn gp vn ca pha M khng vt qu 49% vn php nh ca lin doanh. 5 nm sau khi Hip nh c hiu lc hn ch ny l 51% v 7 nm sau s khng hn ch v t l gp vn t pha M trong cc lin doanh. * Cc dch v t vn qun l: Ch thng qua cc cng ty lin doanh. 5 nm sau khi Hip nh c hiu lc c php lp cc cng ty 100% vn M. * Cc dch v vin thng: 1) Cc dch v vin thng c gi tr gia tng: lin doanh vi i tc Vit Nam c php kinh doanh dch v vin thng sau 2 nm (3 nm i vi dch v Internet), vn ca M khng qu 50% vn php nh ca lin doanh. 2) Cc dch v vin thng c bn (bao gm mobile,cellular v v tinh): lin doanh vi i tc Vit Nam c php kinh doanh dch v vin thng sau 4 nm, vn ng gp pha M khng qu 49% vn php nh ca lin doanh. 3) Dch v in thoi c nh: lin doanh vi i tc Vit Nam c php kinh doanh dch v vin thng sau 6 nm, vn ng gp ca pha M khng qu 49% vn php nh ca lin doanh. Pha Vit Nam c th xem xt nhng yu cu tng vn ng gp t pha M khi Hip nh ny c xem xt li sau 3 nm. * Cc dch v nghe nhn: Bao gm cc dch v sn xut v phn phi phim, cc dch v chiu phim. Lin doanh vi i tc Vit Nam c php kinh doanh dch v nghe

50

Chuyn thc tp tt nghip nhn, vn ng gp pha M khng qu 49% v sau 5 nm hn ch v vn ny s l 51%. * Cc dch v xy dng v cc dch v k thut ng b c lin quan: Cho php cng ty 100% vn M. C th cung cp cc dch v cho cc cng ty c vn u t nc ngoi trong 3 nm u tin, sau khng hn ch. * Cc dch v phn phi ( bn bun v bn l): c php lp lin doanh sau 3 nm Hip nh c hiu lc, vn ng gp pha M khng qu 49%. Sau 6 nm Hip nh c hiu lc hn ch v vn ny s c bi b. * Cc dch v gio dc: Ch di cc hnh thc lin doanh, 7 nm sau khi Hip nh c hiu lc s c php lp trng hc vi 100% vn M. * Cc dch v ti chnh: 1) Cc dch v bo him nhn th v cc bo him khng bt buc: c php lp lin doanh sau 3 nm Hip nh c hiu lc, vn ng gp pha M khng qu 50%. Sau 5 nm c php 100% vn M. 2) Cc dch v bo him bt buc (bo him trch nhim dn s ca ch xe c gii, bo him trong xy dng...): c php lp lin doanh sau 3 nm Hip nh c hiu lc, khng gii hn vn ng gp ca pha M, sau 6 nm c php 100% vn M. * Cc dch v ngn hng v cc dch v ti chnh lin quan khc: 1) Cc nh cung cp, cng ty thu mua ti chnh v ngoi ngn hng: c php thnh lp cng ty lin doanh trong vng 3 nm k t khi Hip nh c hiu lc, cho php 100% vn M. 2) Ngn hng: sau 9 nm k t khi Hip nh c hiu lc, cc ngn hng M c php thnh lp ngn hng chi nhnh 100% vn M ti Vit Nam .Trong thi gian 9 nm cc ngn hng M c th thnh lp ngn hng lin doanh vi i tc Vit Nam, trong phn

51

Chuyn thc tp tt nghip gp vn ca i tc M khng di 30% v khng qu 49%. 3) Cc dch v chng khon: cc nh kinh doanh chng khon M ch c lp vn phng i din ti Vit Nam . * Cc dch v y t: c php thnh lp cc c s cha bnh 100% vn M. Vn u t ti thiu cho bnh vin l 20 triu USD, phng khm a khoa l 2 triu v phng khm chuyn khoa l 1 triu USD. * Cc dch v du lch v dch v l hnh lin quan: 1) Cc dch v khch sn v nh hng : cc cng ty cung cp dch v M cng vi vic u t xy dng khch sn nh hng c php thnh lp doanh nghip 100% vn M. 2) Cc dch v i l v iu phi du lch l hnh: c php lp lin doanh, phn gp vn pha M khng qu 49% v 3 nm sau khi Hip nh c hiu lc hn ch ny l 51% v 5 nm sau hn ch ny s c bi b. 3.3. Quan h u t. * Cc cam kt chung bao gm: Cc hot ng u t ca mi nc u c nc i tc cam kt bo h, Vit Nam m bo vic bo h cc cng ty M khng b sung cng cc khon u t ca h ti Vit Nam. * Cc chuyn khon ti chnh: Cho php i tc M c em v nc cc khon li nhun v cc chuyn khon ti chnh khc trn c s i ng quc gia. * Cc bin php u t lin quan n thng mi (TRIMs): Pha M cam kt thc hin ngay t u, Vit Nam s hu b dn cc TRIMs khng ph hp vi cc bin php u t lin quan n thng mi ca WTO trong 5 nm nh nhng quy nh v t l s lng hoc gi tr sn xut trong nc. * i x quc gia: Vit Nam cam kt thc hin ch i x quc gia vi mt s ngoi l. Vic thm tra gim
52

Chuyn thc tp tt nghip st u t s c dn hu b hon ton i vi hu ht cc khu vc trong giai on 2, 6 hoc 9 nm (tu thuc vo loi khu vc u t, v d, u t trong cc Khu Cng nghip hay trong khu vc sn xut), tuy nhin Vit Nam duy tr quyn p dng thm tra gim st trong nhng khu vc ngoi l nht nh. * Loi b vic gii hn ng gp vn trong cc lin doanh: Quy nh hin nay i vi phn gp vn pha M trong cc cng ty lin doanh t nht phi 30% vn php nh; loi b nhng quy nh bn c phn pha M trong lin doanh cho i tc Vit Nam. Pha M cha c thnh lp cng ty c phn v cha c pht hnh c phiu ra cng chng, cha c mua qu 30% vn ca mt cng ty c phn. Nhng rng buc ny s duy tr trong vng 3 nm sau khi Hip nh c hiu lc. * B my nhn s ca lin doanh: Trong vng 3 nm hu b quy nh v s thnh vin nht nh ngi Vit Nam trong Ban gim c; gii hn mnh m cc vn trong s nht tr ca ban gim c phi t c (v d, trong vn cc thnh vin Vit Nam c quyn ph quyt); cho php cc nh u t M c php tuyn chn nhn s qun l khng ph thuc vo quc tch. Pha Vit Nam cng cam kt ngay sau khi Hip nh c hiu lc s loi b dn tt c cc i x khng cng bng v gi i vi cc cng ty v cc c nhn M nh ph lp t in thoi v cc dch v vin thng khc, cc ph vn ti, thu mn nh xng, trang thit b, gi nc v dch v du lch. Trong vng 2 nm s b ch hai gi i vi ng k t, gi dch v cng v gi ng k in thoi. Trong vng 4 nm s b hn ch

53

Chuyn thc tp tt nghip hai gi i vi mi hng ho v dch v k c gi in hay v my bay. 3.4. Quyn S hu tr tu. Trn lnh vc bo h quyn S hu tr tu, tuy Vit Nam cha tham gia nhiu iu c Quc t a phng v bo h quyn tc gi nhng Vit Nam tham gia nhiu iu c Quc t a phng v bo h quyn s hu cng nghip nh Cng c Paris 1883, Tho c Madrid 1881, Cng c Stockholm 1967...Vit Nam cng k kt cc tho thun hp tc song phng v S hu tr tu vi c, Thi Lan, Php v tham gia Hip nh khung v hp tc S hu tr tu ca cc nc thnh vin khi ASEAN. Ch trng chung ca Vit Nam l s gia nhp Cng c Berne nm 1886 v bo h cc tc phm vn hc ngh thut cng nh chun b cc iu kin gia nhp WTO nhm m rng ton din nguyn tc lm vic theo php lut trong lnh vc bo h S hu tr tu trn quy m quc t. Hip nh Quyn tc gi c k gia Vit Nam v M ngy 27/6/1997 gip Vit Nam tng cng thm mt bc cng tc qun l cc hot ng vn ho thng tin nhm ngn chn vic ph bin cc tc phm c ni dung khng lnh mnh ti Vit Nam, hn ch t s dng tc phm ca M m khng chu tr tin kinh doanh kim li ca mt s t chc v c nhn trong nc. Ngoi ra, thng qua vic thc hin Hip nh, cc tc phm ca M s c la chn k hn v ph bin Vit Nam vi ni dung v hnh thc tt hn. Quyn S hu tr tu c cp trong chng 2 ca Hip nh. Vit Nam nht tr tun th hon ton cc quyn S hu tr tu lin quan n thng mi (TRIPs) trong tt c cc lnh vc trong mt khun kh thi gian ngn bao gm: Vic bo h bn quyn v nhn hiu hng ho trn c s TRIPs c thc thi trong 12 thng; bo h cc b mt th54

Chuyn thc tp tt nghip ng mi v bn quyn trn c s TRIPs c thc thi trong 18 thng. Vit Nam ng thc hin nhng bin php bo h mnh m hn trong mt s lnh vc khc nh tn hiu v tinh mang chng trnh c m ho, bo h bn quyn i vi cc ng vt v thc vt, bo h nhng d liu kim tra b mt c trnh cho cc Chnh ph. i vi trng hp bo h tn hiu v tinh mang chng trnh m ho, s c thc hin theo giai on l 30 thng. Theo Hip nh thng mi song phng, pha M cam kt thc thi quyn S hu tr tu c k kt k t ngy Hip nh ny bt u c hiu lc tr cc ngha v ti iu 8 v iu 3.1 lin quan n vic bo h thit k b tr (topography) mch tch hp c thi hnh sau 24 thng k t ngy Hip nh c hiu lc. Hip nh cng quy nh trng hp c xung t gia cc quy nh ca Hip nh ny v Hip nh gia Chnh ph Cng ho X hi Ch ngha Vit Nam v Chnh ph Hp chng quc Hoa K v thit lp quan h v quyn tc gi, k ti H Ni ngy 27/6/1997 th cc quy nh ca Hip nh ny c u tin p dng trong phm vi xung t.

55

Chuyn thc tp tt nghip Chng II.

Hip nh thng mi Vit - M c hi v thch thc vi vic xut khu hng ho ca Vit Nam sang M.

I. Qu trnh pht trin hot ng xut khu hng ho Vit Nam sang M. 1. Giai on trc khi M hu b lnh cm vn i vi Vit Nam. Trc nm 1975. Thi k trc nm 1975 M c quan h kinh t vi c hnh quyn Si Gn c. Kim ngch bun bn khng ln, ch yu l hng nhp khu ca M phc v cuc chin tranh xm lc. V xut khu sang M c mt s mt hng nh cao su, g, hi sn, gm v.vvi s lng t i. T thng 5 nm 1964. M thc thi cm vn min Bc nc ta v khi Vit Nam thng nht, M m rng cm vn ti ton b lnh th Vit Nam trong tt c cc lnh vc thng mi, ti chnh, tn dng ngn hng ng thi M khng ch cc nc ng minh v ngn cn t chc tin t v ti chnh quc t cho Vit Nam vay tin. Theo s liu thng k ca Vit Nam, xut khu sang M thi k 1986 - 1989 hu nh khng c g. Nhng nm u thp k 990. Bc sang thp k 90 quan h ngoi giao cng nh quan h kinh t thng mi gia hai nc Vit Nam v M c nhng bc tin ng k, l lc hng ti cc mi quan h hu ngh, hp tc, bnh ng cng c li, v li ch ca mi nc cng nh ho bnh v thnh vng chung trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng v trn th gii.

56

Chuyn thc tp tt nghip n c vi l trnh ny, c hai pha c nhng l lc vt bc theo hng cu "bn l trnh" c a ra di thi cc tng thng G.Bush, trong a ra cc bc tin ti bnh thng ho quan h vi Vit Nam m trong tm l vn rt quan khi Campuchia v vn ngi M mt tch, t binh chin tranh Vit Nam (POW/MIA). S hp tc tch cc v c hiu qu ca chnh ph v nhn dn Vit Nam trong vic gii quyt vn ngi M mt tch trong chin tranh c d lun M nh gi cao, lm thay i thi ca mt b phn khng nh cc lc lng vn c thi tiu cc M, c li cho vic ci thin dn n quan h Vit Nam M. Cui nm 1988, M cho php gi sch bo v vn ho phm t M v Vit Nam vi s lng khng hn ch. ng thi chnh ph M cho php B Ngoi giao cp th thc vo M cho nhng ngi Vit Nam n M vi mc ch trao i khoa hc vi thi hn theo ngun ti tr ca cc t chc phi chnh ph. Trong nm 1991, cng vi vic Vit Nam ng cho Md m vn phng POW/MIA H Ni (8/7) v k hin nh ho bnh Camphuchia ti Paris (23/10), pha M c nhiu ni lng nh chnh thc b hn ch i li trong vng 25 dm i vi cn b ngoi giao Vit Nam ti tr s Lin Hp Quc New York (23/10), chnh thc b hn ch cc nhm du lch, cu chin binh, cc nh bo, cc nh kinh doanh trong vic t chc on i Vit Nam *17/11) v bt u vin tr nhn o cho Vit Nam (ngy 25/4, M ln u tin tuyn b vin tr 1 t USD gip Vit Nam trong lnh vc chn tay gi). Vi nhng chuyn bin tch cc ny, ngy 22/11 th trng ngoi giao L Mai v tr l ngoi trng M R.Solomon tin hnh cuc m phn chnh thc u tin v bnh thng ho quan h Vit Nam - M.

57

Chuyn thc tp tt nghip Sang nm 1992 c 3 cuc gp g cp B trng ngoi giao v 5 ln M c c phi vin tng thng vo Vit Nam xc tin vn POW/MIA, do vn ny c nhng ci thin r rt v pha M mt ln na thc hin d b mt lot cc hn ch trong quan h Vit Nam: Cho php lu bu chnh vin thng M - Vit Nam (13/4), cho php xut sang Vit Nam nhng mt hng phc v nhu cu c bn ca con ngi v b cc hn ch i vi vic cc t chc phi chnh ph M vin tr nhn o cho Vit Nam (30/40); c bit l cho php cc cng ty M c lp vn phng i din v k cc hp ng kinh t Vit Nam nhng ch c giao dch kinh doanh sau khi b cm vn (14/120). Nm 1993, ng B. Clinton ln nm quyn, tn thnh v cam kt tip tc "bn l trnh" ca chnh quyn ng G.Bush: ngy 2/7 tng thng Clinton quyt nh khng ngn cn cc t chc ti chnh quc t ni li vin tr cho Vit Nam. Quyt nh c ngha hn nhiu i vi doanh nghip M l ngy 14/9/1993 tng thng Clinton cho php cc cng ty M tham gia u thu cc d n pht trin Vit Nam do cc t chc ti chnh quc t ti tr. Song song vi nhng n lc ci thin quan h ca hai chnh ph, ca cc t chc hot ng ngoi thng gia 2 nc trong nhng nm u thp k 90 ny c c nhng bc t ph ban u. Theo s liu thng k, nu xut khu ca Vit Nam sang M thi k 1986 - 1989 hu nh khng c g, th nm 1990 xut khu c lng hng tr gi khong 5.000 USD tng ln 9.000USD nm 1991,11.000USD nm 1992 v ln ti 58.000USD nm 1993. 2.Giai on sau khi M lnh cm vn c hu b Ngy 3/2/1994, Tng thng M Bill Clinton chnh thc tuyn b bi b lnh cm vn chng Vit Nam. Tip , B Thng mi M chuyn Vit Nam t nhm Z (gm Bc Triu
58

Chuyn thc tp tt nghip Tin, CuBa v Vit Nam) ln nhm Y t hn ch thng mi hn (gm Lin X c, cc nc thuc khi Vacsava c, Anbani, Mng C, Lo, Campuchia v Vit Nam). B Vn ti v B Thng mi M bi b lnh cm tu bin v my bay M vn chuyn hng ho sang Vit Nam, cho php tu mang c Vit Nam vo cng M. Chnh ph M cng ng thi tin hnh cc cng vic chun b v chnh sch v lut php nhm mc ch pht trin hp tc kinh t, c bit trong lnh vc kinh t i ngoi vi Vit Nam. y chnh l nhng s kin quan trng u tin, nh du bc tin vt bc trong cng c v pht trin quan h kinh t- thng mi gia hai nc. Trc nm 1990, quan h thng mi mang tnh mt chiu, ch c M xut khu hng ho sang Vit Nam, cn v pha Vit Nam th hu nh cha c hng ho xut khu sang M. Vit Nam v M ang cng hng ti nhau trong mi quan h v nhu cu rng ln bao gm c u t v thng mi hng ho cng nh dch v c bit l vic xut nhp khu cc mt hng mang tnh cht b sung ln nhau. M ang hng ti Vit Nam nh hng ti mt khu vc u t v th trng ng dn y tim nng trong vic tiu th cc mt hng cng nghip, c bit hng cng nghip in t- tin hc- vin thng m hin nay ang cn dng s khai v mt th trng hng nng sn y trin vng khu vc Chu . Cn Vit Nam hng ti M nh mt th trng tiu th rng ln, c nn cng ngh k thut hin i v c tim lc di do v ti chnh. Theo s liu ca B Thng mi M kim ngch mu dch Vit- M nm 1994 t trn 222 triu USD so vi 62 triu USD nm 1993 (tng hn 30 ln). Nm 1995 kim ngch hai chiu ln ti 452 triu USD (gp hn 2 ln nm 1994) v
59

Chuyn thc tp tt nghip nm 1996 tng kim ngch t 924 triu USD. Nm 1997 xut nhp khu ca Vit Nam vo M t 650 triu USD v nm 1998 t 789 triu USD (trong xut khu ca Vit Nam vo M t 519,5 triu USD v nhp khu t 269,5 triu USD) ng th 75 trong danh sch i tc thng mi ca M trong nm 1998. Thc tin trong nm qua cho thy Vit Nam vn xut siu sang M v s tng trng xut khu ny kh n nh, xp x 15- 20%/nm. Xut khu ca Vit Nam sang M ch yu tp trung vo cc mt hng m chnh lch gia hai mc thu MFN v non-MFN bng 0 hay khng ng k. Nhng kt qu xut khu trong nhng nm qua th hin tim nng m rng v thc y xut khu ca Vit Nam sang M nht l khi Hip nh thng mi song phng c k kt v hai nc cam kt dnh cho nhau MFN. Nm 1994 Vit Nam xut khu sang M lng hng ho tr gi 50,4 triu USD, trong hng nng nghip l 38 triu (chim 76% gi tr hng xut khu sang M) v hng phi nng nghip ch chim 12 triu (tng ng 24%). Nm 1995, kim ngch xut khu sang M t 200 triu USD (gp gn 4 ln nm 1994), trong hng nng nghip chim 151 triu USD (chim 76% gi tr hng xut khu sang M) v hng phi nng nghip t 47 triu USD (24%). Nm 1996 xut khu ca ta sang M t 308 triu USD, nm 1997 t 372 triu USD. Bng s 6:Thng mi hai chiu Vit-M (triu USD) t 1994 - 7/2000
199 4 XK 50,4 199 5 200 199 6 308 199 7 372 199 8 519, 5 199 9 601, 9 17/1999 283,4 17/2000 448,2 164,8 58,15 %

60

Chuyn thc tp tt nghip

NK Tn g 172 222, 4 252 452 616 924 278 650 269, 5 789 277, 3 879, 2 431,7 680,7 249,6 57,9 147,7 232,5 84,8 47,41

(Ngun: Hi Quan Hoa K) Xt v c cu, mt hng xut khu ch yu ca Vit Nam sang M trong thi k 1994- 1997 ch yu thuc nhm nng, lm, thu- hi sn. Trong , c ph chim phn ln vi kim ngch 30 triu USD nm 1994, 145 triu nm 1995, 1996 v 108 triu USD nm 1997. Hng cng nghip nh bt u xm nhp v tng trng nhanh nhng vn ch mang tnh gii thiu sn phm. Nm 1995 kim ngch hng cng nghip nh t 20 triu USD. T 1996 kim ngch xut khu nhng mt hng giy dp, nguyn liu khong sn tng nhanh. Nm 1997 kim ngch giy dp t 97 triu USD. Trong nm 1994- 1995 nhm hng cng nghip nng v khong sn chim t l rt nh, ch yu l xut khu thic. Nm 1996 ta bt u xut du th sang M v t tr gi 81 triu USD, nm 1997 t 52 triu USD, nm 1998 t 66 triu USD, nm 1999 c xu hng gim mnh. Nm 1996 gi tr kim ngch xut khu sang M t 308 triu USD, trong hng nng nghip ch cn chim 46% v hng phi nng nghip chim 54%.

61

Chuyn thc tp tt nghip

Bng s 7: Kim ngch bun bn hai chiu Vit - M 1994 - 1997 (n v: triu USD)
1994 i. xut khu t Vit Nam sang M Hi sn C ph, ch, gia v Ng cc Sn phm tht, c ng, bnh, ko Du th Cao su v sn phm cao su Sn phm da May mc Giy dp Hng gm Ht iu ii. nhp khu t M Nhin liu Ho cht hu c Phn bn Cht do Giy v bt giy Bng Giy dp Nhm Thit b in L phn ng ht nhn, ni hi Sn phm quang hc, o lng Xe t 14,624 16,484 3,621 6,245 1,379 16,533 2,004 0,729 12,735 172,223 252,860 0,734 2,467 35,909 4,057 9,588 7,259 1,357 4,266 24,583 65,025 8,691 37,138 0,190 1,105 1,572 0,490 2,518 0,896 16,867 3,308 0,454 80,650 0,564 0,502 23,601 39,169 0,818 7,585 616,047 4,719 6,100 52,259 7,381 10,684 11,590 14,196 11,154 42,114 67,667 12,375 23,742 5,802 31,193 4,506 19,583 146,455 33,990 110,910 5,845 46,376 108,208 20,955 10,477 1,252 36,670 3,013 0,493 25,928 97,644 1,209 15,386 277,787 4,844 4,891 8,943 7,392 4,111 12,091 16,405 13,679 43,942 53,251 15,258 19,920 50,450 1995 198,966 1996 319,037 1997 388,189

( Ngun: Phng Thng tin i s qun M ti Vit Nam )

62

Chuyn thc tp tt nghip

Do cha c hng quy ch Ti hu quc (MFN) nn hng ho Vit Nam xut khu sang M phi chu cc ro cn thu quan v phi thu quan. Mt hng xut khu ch yu ca Vit Nam sang M gm thu sn chim 15,6% kim ngch xut khu nm 1998, c ph chim 18,54%, du th chim 17%, go chim 8,38% v giy dp cc loi chim 20,4%. Cc nhm hng ny chim n 80% kim ngch xut khu v l cc mt hng c hm lng ch bin thp. Nhn chung nm 1999 thng mi gia hai nc tng trng n nh trong hon cnh nn kinh t ton cu ang din bin rt phc tp. Xt v tng kim ngch thng mi song phng, Vit Nam hin ang xp th 72/227 nc c quan h bun bn vi M trn nhiu nc nh Bulgaria, Ukraina, Slovenia mc d hng Vit Nam hin ang phi chu mc thu sut nhp khu cao hn so vi cc nc ny (nu tnh v kim ngch xut khu th Vit Nam ng cao hn, tc l khong th 65/227 nc xut khu vo M). Tuy nhin so vi ngay cc nc trong khu vc ASEAN nh Thi Lan (xut khu t gn 14,3 t USD), Philippines (12,4 t USD) th xut khu ca ta cn thua km nhiu. C nhiu l do gii thch cho s vic ny, nhng l do ni bt nht vn l thu sut nhp khu qu cao m hng xut khu ca ta cho n nay vn phi chu khi nhp khu vo M. iu ny cho thy tm quan trng ca vic t c khung php l iu chnh quan h thng mi gia hai nc. Xt ring thng 1/2000, xut khu ca Vit Nam sang M t 67,3 triu USD so vi 44,9 triu USD cng k nm ngoi, t mc tng trng 49,9%. y l mt trong nhng mc tng cao nht trn th gii (trung bnh xut khu ca th gii vo M tng 22,26% trong thng 1/2000; khu vc ASEAN tng 8,01%). Mc d mc tng trng ny t c da trn c s kim ngch cha

63

Chuyn thc tp tt nghip cao nhng y l mt tn hiu tt, th hin nhng phn ng tch cc t pha cc doanh nghip i vi cc din tin trong quan h thng mi hai nc.

Bng s 8 :Cc mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam sang M (triu USD)
1998 Giy dp C ph, ch C, hi sn Nhin liu khong 66,1 114, 9 147, 6 79,5 1999 145, 7 117, 7 108, 1 83,8 13,92% 9,4 26,9 17,5 186,1 7 20,26% 35,97% 18,9 27,6 8,5 44,97 46,6 49,4 2,8 (6,00) 1999/19 98 26,8% 13/1999 38,9 13/2000 38,3 (0,6) (2,00)

(Ngun: Thng v thuc S qun Vit Nam ti M) Xt theo mt hng, hng xut khu Vit Nam sang M a dng dn v chng loi (85 nhm mt hng). Chim t trng cao nht hin nay l hng giy dp v cc b phn ca giy dp. Nm 1999 nhm hng ny t 145,7 triu USD, tng 26,8% so vi cng k nm ngoi (114,9 triu USD), chim t trng 24,2% tng kim ngch hng xut ca ta sang M. Vit Nam hin l nc xut khu giy dp ln th ba trong s cc nc xut khu sang th trng M. Qu I nm nay, gi tr hng giy dp ca ta xut sang M t 38,3 triu USD, gim 2% so vi cng k nm ngoi. Mt thc t l cc doanh nghip xut khu giy dp hin nay hu ht l cc doanh nghip FDI cho nn kim ngch xut khu cao nhng phn gi tr ca Vit Nam li thp so vi cc nhm hng xut khu khc.

64

Chuyn thc tp tt nghip Nhm hng chim t trng ln th hai l c ph (19,6%), ch gia v. Nhm hng ny c xu hng phc hi trong nm 1999, t 6% (49,4 triu so vi 46,6 triu ca nm 1998). Tuy vy tnh hnh xut khu u nm nay li c du hiu gim st so vi 1999. Nhm hng hi sn (ch yu l tm v mt s loi c) v nhin liu khong sn vn chim t trng ng k (tng ng 18% v 14% tng gi tr hng xut khu ca ta). Tuy nhin mc tng trng ca nhm hng ny kh cao t mc 44,9 triu i vi hng hi sn v 186,17 triu i vi hng nhin liu khong sn trong qu I/2000. M cha phi l th trng truyn thng ca ta i vi mt hng ny nhng cc yu cu cht lng v kim dch ca M li khng cht ch v kh khn nh ca th trng EU. Kh nng tng trng xut khu mnh cc mt hng ny l khng c trong tng lai gn v ph thuc vo tin trnh u t trang thit b cng nh m rng sn xut nui trng trong nc. Bng s 9 : Cc mt hng xut khu tng mnh (triu USD)
199 8 Mui, lu hunh ni tht Dung c gia nh 1,3 0,3 4,0 1,3 207,69 % 333,33 % 0,1 0,5 0,4 400 0,4 2 1,6 300 1,1 199 9 4,4 1999/199 8 300% 13/1999 0,0 13/2000 1,3 1,3 %

(Ngun: Hi Quan Hoa K) Cc mt hng mui, lu hunh, ni tht, dng c gia nh mc d kim ngch cha cao nhng th hin kh nng thm nhp th trng M. Do vy ta cn ch nh hng

65

Chuyn thc tp tt nghip cho doanh nghip cng c th phn tn dng kh nng xut khu ln khi c hng mc thu MFN ca M. II. C hi thm nhp th trng M ca hng ho Vit Nam . 1. C hi xut khu cc mt hng ch lc: M l nc ln vi dn s 271,8 triu ngi v l mt trong nhng nc c thu nhp bnh qun u ngi cao nht. Th gii xem M l th trng khng l v c sc mua ln khong 7.000 t USD/nm. GDP nm 1999 ca M l 9.256 t USD (gp 300 ln Vit Nam ).Trn th gii c 100 tp on kinh t lm n c hiu qu nht th c 61 tp on l ca M. Theo s liu ca B Thng mi th nm 1999 kim ngch xut khu ca M l 960 t USD nhng kim ngch nhp khu ca h ln ti 1.230 t USD, trong hng dt may khong 40 t USD, hi sn 7,431 t USD, c ph 2,820 t USD, du th 35,192 t USD v giy dp 13-14 t USD. My nm qua hng Vit Nam vo M phn ln phi chu mc thu cao ti 40% nhng kim ngch xut khu ca ta sang M vn tng ng k. Theo s liu ca Hi quan Hoa K, nm 1994 kim ngch xut khu hng ho ca Vit Nam sang M mc 50,4 triu USD nhng n 1996 ln n 308 triu USD v trong nm 1999 l 601,9 triu USD, tng gp 12 ln, bnh qun mt nm tng 64,2%, cao gp gn 3 ln tc tng tng kim ngch xut khu ca c nc. C mt s mt hng xut khu sang M t kim ngch kh v tng qua cc nm nh c ph, giy dp, thu ren, rau qu, cao su...Vit Nam cng xut sang M du th, hng may mc. tht c, hi sn ti sng, snh s, gm, da, bc da, g gia dng...Ring mt hng thu sn ca Vit Nam xut khu sang M, trong 6 thng u nm 2000 t gn 123 triu USD, gp 2,1 ln cng k nm 1999 v chim 22% tng kim ngch xut khu thu sn ca nc ta.
66

Chuyn thc tp tt nghip Ngn hng th gii (WB) nhn nh khi Hip nh thng mi Vit - M c hiu lc th kim ngch xut khu v nhm hng ho nh go, dt may, c ph, hi sn... xut khu ca Vit Nam sang M c th tng t 600 triu USD hin nay ln 800 triu USD/nm. Hin ti, cc doanh nghip Vit Nam tranh th xut khu sang th trng M nhng mt hng c thu sut nhp khu bng 0 nh c ph, tm ng lnh, qu v cao su t nhin ngy cng nhiu (trung bnh tng 10%). Nm 1999 kim ngch xut khu nhng mt hng ny t gn 300 triu USD. Nhng mt hng ang chu mc thu cao cng c a nhanh vo th trng M nh giy dp nm 1995 mi xut sang M c 7 triu USD, n nm 1996 ln n 39 triu USD, nm 1998: 111 triu USD v hin nay tr thnh nc ng th 12 trong s cc nc xut khu giy dp vo th trng M; hng dt may xut sang M cng tng khong 3- 4 ln, nm 1995 l 2,7 triu USD, nm 1997 l 7 triu USD v nm 1999 l 70 triu USD...chc chn, khi Hip nh thng mi c hiu lc mc thu cc mt hng ny s gim t 1,5 n 2 ln, hng dt may gim t 2,5 n 10 ln, du m gim 4 ln, go gim 3 ln. Cc mt hng nh da, mt ong ca Vit Nam trc y nhp vo M mc thu thng cao gp 10 ln so vi cc nc khc. Nhng khi Hip nh thng mi Vit- M cng nh nhng Hip nh lin quan khc c hiu lc, tt c cc mt hng c thu sut cao s gim xung ngang bng mc thu sut cc nc khc c quan h ti hu quc, s thc s l c hi cho cc doanh nghip Vit Nam xut khu hng ho ca mnh sang M v khi hng Vit Nam vo M thu trung bnh s gim t 40% xung 3%. Vic k kt Hip nh thng mi Vit- M to c hi cho hng ho Vit Nam thm nhp th trng M, c bit l cc mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam,

67

Chuyn thc tp tt nghip t gp phn nng kim ngch xut khu, ci thin cn cn xut nhp khu trong quan h thng mi vi M. * Hng nng sn: Khi Hip nh thng mi Vit- M c hiu lc, ta s thun li hn trong vic m rng th trng tiu th nng sn. Mt hng rau ti xut sang M chnh lch gia c MFN v phi MFN l 10% v 50% nn khi c MFN, nc ta c th xut khu hng chc triu USD rau qu ti sang M, nu m bo tiu chun cht lng, an ton v sinh thc phm nghim ngt ca M (Thu sut ca rau qu gim t 22 cent/kg xung cn 1 cent/kg v qu ti gim t 10 cent/kg xung 0,4 cent/kg, ch xanh t 20% xung 7%). Hin nay mi nm Vit Nam xut khu sang M 30 triu USD ht iu. Cc chuyn gia B Thng mi d on kim ngch xut khu ht iu c th tng ln gp i (60 triu USD) nu cc doanh nghip sn xut v ch bin mt hng ny p ng c i hi v cht lng. Nc ta mi nm xut sang M trn 100 triu USD c ph. Cc nh xut khu c ph Vit Nam c kinh nghim tr th trng M nn kh nng xut khu mt hng ny s tip tc tng trong thi gian ti. * Hng dt may: Hip nh thng mi Vit- M va c k kt m ra nhiu trin vng mi cho ngnh dt may trong thi gian ti bi M lun ng u cc nc trn th gii v nhp khu hng dt may. Theo tnh hnh hin nay, sau khi Vit Nam c hng Quan h Thng mi bnh thng, Vit Nam c th xut khu vo M vi kim ngch xp x 1 t USD ngay t nm u tin nu chun b tt cc iu kin. Kh nng gia tng kim ngch xut khu dt may vo M c nhiu trin vng do gi lao ng thp, cc cng ty M s tm kim ngun hng gi thnh r vi s lng ln tiu th M. Hin nay, hng dt may Vit Nam vi cht lng cao v chng loi phong
68

Chuyn thc tp tt nghip ph c cc th trng kh tnh Nht v EU chp nhn s d dng chinh phc khch hng M nht l khi thu quan b ct gim bi quy ch NTR. Tuy nhin, theo B Thng mi, hng dt may l mt hng c bo h cao bng hng ro thu quan v hn ngch, trong quan h song phng s l mt trong nhng vn nng bng nht. Nu m c th trng ny, hng dt may ca Vit Nam theo kh nng sn xut c th thu ht c cc nc khc u t vo Vit Nam lm hng xut khu i M. * Hng giy dp: Mc tiu th giy dp ca M rt ln, ch cn ginh c 10% th trng ny cng c th t kim ngch trn 1,5 t USD, ln hn tng kim ngch xut khu giy dp m Vit Nam c th t c trong nm nay. B Chu Hu Cm, Th trng B Cng nghip nhn nh vi th trng M, hng da giy ca Vit Nam c th tham gia vo th trng thng lu nu i km vi mc ca cc hng ni ting nh Adidas, Reebok. Cn vi phn khc th trng h lu th phi cnh tranh vi hng ca Trung Quc. Tuy vy, th trng M cng khng kh tnh, nu vo c th kh nng tr li l khng qu kh khn. Nhn xt v kh nng tng tc ca ngnh Da Giy Vit Nam , mt chuyn gia ca Vin Nghin cu Thng mi (B Thng mi) khng nh, vi Hip nh thng mi Vit- M, thu sut thu nhp khu t mc 35% trc y s ch cn 20% i vi mt hng giy dp ca Vit Nam sang M. Trc thi im Hip nh thng mi Vit- M c hiu lc, sn phm giy dp Vit Nam xut khu ti hn 40 nc, trong th trng ch yu l cc nuc EU, M, Nht. Vit Nam c nh gi l mt trong 5 nc c s lng giy dp tiu th nhiu nht EU, do li th gi r, cht lng v mu m chp nhn c vi loi sn phm ch yu l giy th thao.
69

Chuyn thc tp tt nghip * Hng thu - hi sn: Thi gian qua, M lun lun l mt trong nhng th trng ln nht nhp khu cc mt hng thu, hi sn ca Vit Nam nh tm s, ip, nghu, c tra, c ng, c basa ng lnh v ch ng th 2 sau Nht trong danh sch 10 th trng c th phn cao nht ca hng thu, hi sn Vit Nam . Kim ngch xut khu thu sn ca nc ta sang M tng nhanh trong nhng nm gn y: t 39 triu USD nm 1997 ln 80 triu USD nm1998 v 129 triu USD nm 1999. Trong 8 thng u nm nay, lng thu sn ca ta xut khu sang M t tr gi 206,6 triu USD. c tnh, tng gi tr xut khu thu sn sang th trng ny trong c nm nay s t trn 250 triu USD.

70

Chuyn thc tp tt nghip 2. D bo kim ngch xut khu ca Vit Nam vo M giai on 2000- 2010: Bng s 10 : S liu d bo xut khu Vit Nam vo Hoa K 2010 (a) ( n v: triu USD)
St t Mt hng Xut khu Vit Nam vo M 1998 1998 2000 Nhp khu M t cc nc Nhp khu M t Vit Nam Tng xut khu Vit Nam vo M 2005 2005/2 000 2010 2010 2010 Tng xut khu Vit Nam vo M Xut khu Vit Nam vo M Nhp khu M t cc nc Th phn Vit Nam ti M Tng nhp khu M t cc nc 2010/ 1998 Tng xut khu Vit Nam vo M 201 0/ 200 5 1 2 Giy dp Hng may mc 3 4 5 6 7 My mc Hng in t Hng khc chi Nng sn ch bin 8 9 1 0 g Thu sn Snh s 2 3364 10 100 1000% 300 4000 7,50% 119% 1 100 1677 1 6717 200 200 100% 600 10 300 3000% 500 2000 0 8000 7,50% 119% 2,50% 119% 167 % 300 % 300 % 1 10 20 1 1 2810 00 5000 0 4207 22 1783 9 1000 0 62 100 1 500 50000 % 161% 500 1000 50 500 1 500 50000 % 1000% 1000 1500 30 1000 3333% 1500 4000 0 6000 0 5000 0 2000 0 1200 0 4,17% 120% 5,00% 112% 0,20% 119% 2,50% 120% 0,38% 142% 150 % 200 % 200 % 200 % 500 % 35 115 1387 9 5000 0 84 1000 1190% 1500 230 1000 435% 1500 1800 0 6000 0 2,50% 120% 8,33% 13% 150 % 150 %

71

Chuyn thc tp tt nghip

1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 Hng th cng C ph ht Du th, kh t nhin Vn ho phm Ht c du 523 9174 65 939 5850 623% 1105 0 1157 000 0,96 % 126% 15 2500 15 50 1 2919 1 100 10000 % 333% 100 3000 3,33% 120% 200 4000 5,00% 137% 200 % 200 % 189 % 70 3505 1 73 100 137% 200 4000 0 150 2738 162 200 123% 350 3000 11,67 % 0,50% 114% 110% 1 3965 10 200 2000% 300 5000 6,00% 126% 150 % 175 % 200 %

Tng s xut khu sang M

Tng s xut khu hng ho Vit Nam (d bo) T trng xut khu sang M

9300

1200 0

2800 0

301%

5000 0

197 %

7%

7%

21%

22%

(Ngun: Thng v thuc S qun Vit Nam ti M) D on trn da vo cc c s sau y: - Nhng nm 2000 - 2005 tng trng t bin (tng xut khu ca ta vo M tng 6 ln trong 5 nm), c bit cc mt hng tng mnh nht l: giy dp, may mc, my mc, in t, g, chi, nng sn ch bin, y l thi k chuyn hng th trng v thay i c cu kinh t. Thi k ny ch yu y mnh xut khu cc hng m ta c u th v th cng v lao ng r nh: giy dp, dt may, th cng m ngh truyn thng v bc u pht trin my mc v hng ch bin cao chun b cho thi k tip theo. - Thi k 2005- 2010 xut khu ca ta sang Hoa K s tng chm li nhng phi tng gn gp i trong 5 nm. Hng

72

Chuyn thc tp tt nghip nguyn liu th v nng sn th tng chm hn hay gi nguyn th phn. - n nm 2010 th phn ca Vit Nam trong nhp khu ca Hoa K chim 0,96% l mt ch tiu cao (nm 1998 Malaysia chim c th phn vo khong trn 2% nhp khu ca M ng th 12 trong i tc thng mi ca Hoa K). Ta ch c th t c quy m trn khi ta y mnh c cng nghip ho, thu ht mnh m u t Hoa K, ch yu ca cc cng ty siu quc gia, ng thi s dng tt lc lng ngi Vit Nam ti Hoa K, vo cc ngnh cng nghip vi quy m ln lm hng xut khu tr li Hoa K nh my mc thit b, in t, vin thng, in ng thi tn dng c cc mt hng tn nhiu sc lao ng nh: dt may, giy dp, thc phm ch bin, th cng m ngh, vn ho phm... - Nhp khu ca Hoa K trong thp k qua t tc tng trng trung bnh nm vo khong 10% v d kin trong thp k ti s vn t c thnh vng nh thp k qua do ton cu ho thnh cng v cc nn kinh t khc cng c hng chung thnh qu ny. Tuy nhin trong giai on 20002010 d kin tng thp hn thp k qua trung bnh 4% nm (nm 2010 so 1998 tng 26%).
III. Thch thc vi vic xut khu hng ho ca vit nam sang m

1. Nhng quy nh ca M v hng nhp khu. Lut php nc M quy nh, tt c mi vn c lin quan n vic nhp khu hng ho t nc ngoi vo u thuc thm quyn ca chnh ph Lin bang. B Thng mi, Vn phng i din thng mi, U ban thng mi quc t v c th nht l Hi quan M l nhng c quan c trch nhim i vi vn ny. Cc giy t cn xut trnh trong quy trnh nhp hng vo M gm: Giy nhp khu hi quan; Ho n thng mi; Danh mc kin hng (nu c); Giy t
73

Chuyn thc tp tt nghip khc theo yu cu c th ca chnh quyn lin bang hay a phng. M c nhiu quy nh php lut cht ch v chi tit trong bun bn, cc quy nh v cht lng, k thut...V th, khi cc nh xut khu cha nm r h thng cc quy nh v lut l ca M thng cm thy kh lm n ti th trng ny. Sau y l cc quy nh ca M v nhp khu: * Nhn hiu v thng hiu: Lut php M quy nh cc nhn hiu hng ho phi c ng k ti Cc Hi quan M. Hng ho mang nhn hiu gi hoc sao chp, bt chc mt nhn hiu ng k bn quyn ca mt cng ty M hay mt cng ty nc ngoi ng k bn quyn u b cm nhp khu vo M. Bn sao ng k nhn hiu hng ho phi np cho Cc Hi quan M v c lu gi theo quy nh. Hng nhp khu vo M c nhn hiu gi s b tch thu sung cng. Theo Copyright Revision Act (1976) ca M, hng ho nhp khu vo M theo cc bn sao chp cc thng hiu ng k m khng c php ca ngi c bn quyn l vi phm lut bn quyn, s b bt gi v tch thu, cc bn sao cc thng hiu s b hu. Cc ch s hu bn quyn mun c Cc Hi quan M bo v quyn li cn ng k khiu ni bn quyn ti Vn phng bn quyn theo cc th tc hin hnh. * Hn ngch nhp khu: i i vi nhng lut l v nguyn tc v nhp khu hng ho, M cn p dng hn ngch kim sot v khi lng hng nhp khu trong mt thi gian nht nh. Phn ln hn ngch nhp khu do Cc Hi quan qun l v chia lm 2 loi: hn ngch thu quan v hn ngch tuyt i. Hn ngch thu quan quy nh s lng i vi loi hng no c

74

Chuyn thc tp tt nghip nhp khu vo M c hng mc thu gim trong mt thi gian nht nh, nu vt s b nh thu cao. Hn ngch tuyt i l hn ngch v s lng cho mt chng loi hng ho no c nhp khu vo M trong mt thi gian nht nh, nu vt qu s khng c php nhp khu. C hn ngch tuyt i mang tnh ton cu, nhng c hn ngch tuyt i ch p dng i vi tng nc ring bit. Mt s mt hng sau y khi nhp khu vo M phi c hn ngch: + Hn ngch thu quan p dng i vi: sa v kem cc loi, cam, qut, liu, xir, ng mt,wiskroom ch ton b hoc mt phn t thn cy ng. + Hn ngch tuyt i p dng i vi: thc n gia sc, sn phm thay th b, sn phm c cha 45% b bo tr ln, pho mt c lm t sa chua dit khun, scla c cha 5,5% trng lng l b bo tr ln, cn tylen v hn hp ca n dng lm nhin liu. Ngoi ra Cc Hi quan M cn kim sot vic nhp khu bng, len, si nhn to, hng pha t la, hng lm t si thin nhin c sn xut ti mt s nc theo quy nh. Vic kim sot ny c tin hnh da trn nhng quy nh trong Hip nh hng dt m M k vi cc nc. Tiu chun thng phm i vi hng ho nhp khu vo M c quy nh rt chi tit v r rng i vi tng nhm hng. Vic kim tra, kim dch v gim nh do cc c quan chc nng thc hin. * Hng dt: Cc sn phm dt nhp khu vo M phi ghi r tem, mc quy nh: cc thnh phn si c s dng c t trng trn 5% sn phm phi ghi r tn, cc loi nh hn 5% phi

75

Chuyn thc tp tt nghip ghi l cc loi si khc. Phi ghi tn hng sn xut, s ng k do Federal Trade Commission (FTC) ca M cp. * Pho mt, sa v cc sn phm sa: Pho mt v cc sn phm pho mt phi tun theo cc yu cu ca C quan qun l Thc phm v Dc phm (FDA) v ca B Nng nghip M, v hu ht phi xin giy php nhp khu v quota ca V qun l i ngoi (FAS) thuc B Nng nghip M. Nhp khu sa v kem phi tun theo cc iu lut v thc phm, v iu lut v nhp khu sa. Cc sn phm ny ch c nhp khu bi nhng ngi c giy php nhp khu do cc c quan: B Y t, FDA, Trung tm an ton thc phm v dinh dng, Vn phng nhn hiu thc phm v B Nng nghip M cp. * Tht v cc sn phm tht: Tht v cc sn phm tht nhp khu vo M phi tun theo cc quy nh ca B Nng nghip M v phi qua gim nh ca C quan gim nh y t v ng thc vt (APHIS) v ca C quan gim nh v an ton thc phm trc khi lm th tc hi quan. Cc sn phm t tht sau khi qua gim nh ca C quan gim nh ng - thc vt (APHIS) cn phi qua gim nh ca C quan qun l Thc phm v Dc phm (FDA). * ng vt sng: ng vt sng khi nhp khu vo M phi p ng cc iu kin v gim nh v kim dch ca APHIS, ngoi ra cn phi km theo giy chng nhn v sc kho ca chng v ch c a vo M qua mt s cng nht nh. * Gia cm v cc sn phm gia cm:

76

Chuyn thc tp tt nghip Gia cm sng, lnh ng, ng hp, trng v cc sn phm t trng khi nhp khu vo M phi theo ng quy nh ca APHIS v ca C quan gim nh an ton thc phm thuc USDA. * Cy v cc sn phm t cy: Cy v cc sn phm t cy phi tun theo cc quy nh ca B Nng nghip, c th b hn ch hoc cm. Cc sn phm ny bao gm c tri cy, rau, cy trng, r cy, ht, si t cy k c bng v cc cy lm chi, hoa ct, mt s loi ng cc, g cy, g s, u cn c giy php nhp khu. * Hoa qu, rau v ht cc loi: Rau, qu, ht, c cc loi khi nhp khu vo M phi bo m cc yu cu v chng loi, kch c, cht lng, chn. Cc mt hng ny phi qua C quan gim nh an ton thc phm thuc USDA c xc nhn l ph hp vi cc tiu chun nhp khu. * in gia dng: in gia dng khi nhp khu vo M phi ghi trn nhn mc cc tiu chun v in, ch tiu v tiu th in theo quy nh ca B Nng lng, Hi ng Thng mi Lin bang, c th l i vi: t lnh, t cp ng, my ra bt, my sy qun o, thit b un nc, thit b l si, iu ho khng kh, l nng, my ht bi, my ht m. * Thc phm, thuc bnh, m phm v trang thit b y t: Thuc cha bnh, m phm, trang thit b y t khi nhp khu vo M phi theo cc quy nh ca Federal Drug and Cosmetic Act. Theo , nhng mt hng km cht lng hoc khng bo m v sinh an ton cho ngi s dng s b cm nhp khu, buc phi hu hoc a v nc xut x.
77

Chuyn thc tp tt nghip Nhiu mt hng thc phm nh bnh ko, sn phm sa, tht, trng, tri cy, rau cn phi tun theo cc quy nh nh nu trn. Hi sn khi nhp khu vo M phi theo cc quy nh ca National Marine Fisheries Service thuc Cc qun l mi trng khng gian v bin v B Thng mi M. * Lm th tc hi quan: i vi cc nh xut khu nc ngoi, khi mun lm th tc hi quan xut khu vo M c th thng qua ngi mi gii hoc thng qua cc cng ty vn ti. Thu sut c s phn bit rt ln gia nhng nc c hng quy ch Thng mi bnh thng (NTR) vi nhng nc khng c hng (NonNTR), c hng ho c thu, c hng ho khng thu, nhng nhn chung thu sut M thp hn so vi nhiu nc khc. * Lut chng bn ph gi (ADs): M c Lut chng bn ph gi (ADs). Nu hng ho bn vo M thp hn gi quc t hoc thp hn gi thnh th ngi sn xut M c th kin ra to, v nh vy, nc b kin s phi chu thu cao khng ch i vi chnh hng ho bn ph gi m cn i vi tt c cc hng ho khc ca nc bn vo M. * Lut chng bn h gi (CVDs): Thu chng bn h gi( CVDs) c p dng lm v hiu ho tc ng ca tr cp xut khu do Chnh ph nc ngoi dnh cho hng ho ca h khi xut khu sang M. Nhng tr cp ny lm gim gi ca hng xut khu vo M mt cch c , gy chn thng kinh t cho cc nh sn xut M. Ti th trng M, yu t gi c i khi c sc cnh tranh hn c cht lng sn phm. Ngi tiu dng M thng khng mun tr tin theo gi nim yt. Hng ho bn ti M thng
78

Chuyn thc tp tt nghip phi km theo dch v sau bn hng. S lng v cht lng ca dch v ny l im mu cht cho s tn nhim i vi ngi bn hng. Cc nh kinh doanh ti th trng M phi chp nhn cnh tranh rt gay gt nh nhiu ngi m t l mt mt mt cn. Ci gi phi tr cho s nhm ln l rt ln. Ngi tiu dng M thng nn nng nhng li mau chn, v th nh sn xut phi sng to v thay i nhanh i vi sn phm ca mnh, thm ch phi c phn ng trc . Mc d khi Hip nh thng mi Vit- M c Quc hi hai nc thng qua, hng ho Vit Nam vo M s c hng NTR, nhng vn phi cnh tranh quyt lit vi hng ho ca Trung Quc, ca cc nc ASEAN v nhiu nc khc ang c hng NTR trn th trng M, trong cuc chin ny cht lng v gi c l quyt nh. Hng ho ca Vit Nam vi chng loi tng t nhng mt s mt hng c cht lng thp hn v gi thnh cao hn, kh c th cnh tranh vi hng ho ca cc nc ni trn vn c mt ti th trng M trc hng ho ca Vit Nam hng chc nm. Nh vy, nhng quy nh ngt ngho ca M v hng nhp khu l nhng tr ngi phi thu quan m hng ho ca Vit Nam khng d vt qua. Nu Vit Nam c hng NTR/GSP m cht lng hng ho khng tng v gi c khng h hoc pha M vn p dng cc quy nh nhp khu truyn thng th vic tng kim ngch v c cu hng ho xut khu ca Vit Nam ti th trng M l nan gii. vo c th trng M, ngoi vic nm vng nhu cu th trng, cc doanh nghip Vit Nam cn phi tm hiu v nm vng h thng qun l xut nhp khu cng nh h thng hn ngch ca M. M c mt h thng php lut v Thng mi v cng rc ri v phc tp. Khi cc doanh nghip Vit Nam vt qua c nhng ro cn ny th vic xm nhp th trng M s tr nn d dng hn.
79

Chuyn thc tp tt nghip 2. Vn gian ln thng mi. Vn gian ln thng mi gia cc nc cng c coi nh l mt thch thc i vi Vit Nam khi c hng NTR. Khi nu c M p dng GSP (H thng u i thu quan ph cp) i vi hng ho ca Vit Nam xut khu sang M th s xy ra tnh trng hng ho mt s nc mo danh l hng ca Vit Nam c hng u i. Trong khi gi thnh sn xut ca cc nc ny thp hn nhiu so vi hng ca Vit Nam, thm ch ch bng mt na gi thnh ca Vit Nam, li c hng thu sut u i (thng thng di 5%), th hng ca cc nc ny chc chn s cnh tranh v nh bt hng ca Vit Nam v chim c th phn trong th trng M. chng gian ln thng mi hai bn phi tm ra cc bin php hu hiu nh EU v Vit Nam tng lm hnh thnh c ch kim tra kp i vi mt hng giy dp trn c s giy chng nhn xut x. 3. Cng tc xc tin thng mi cn nhiu hn ch. Bn cnh nhng tc ng tch cc m cng tc xc tin thng mi em li cho cc doanh nghip Vit Nam, vn kh khn nht hin nay vn l vic cung cp thng tin cha y , cp nht, cha h tr cho cc doanh nghip tip cn th trng nc ngoi ni chung v th trng M ni ring. Thng tin trong hot ng xc tin thng mi ng vai tr rt quan trng v c ngha quyt nh. y l i tng nghin cu ca cc t chc xc tin thng mi v l mng hot ng ln nht trong xc tin thng mi. Nu t chc khai thc v chuyn ti thng tin tt, cht lng thng tin cao th hiu qu hot ng xc tin thng mi c khng nh v em li li ch cho cc doanh nghip. Ngc li t

80

Chuyn thc tp tt nghip chc thng tin thiu chnh xc, khng y , khng kp thi hoc cha p ng nhu cu ca doanh nghip th cng tc xc tin thng mi s khng mang li li ch g cho doanh nghip, thm ch cn gy thit hi cho cc doanh nghip. Thng tin ngy cng ng vai tr quan trng trong hot ng sn xut, kinh doanh ni chung v hot ng xut nhp khu ni ring. Trong nn kinh t th trng thng tin c coi l mt trong nhng ngun lc quan trng ca doanh nghip. Trong s cnh tranh ngy cng gay gt ca th trng, nm bt c nhu cu khch hng cng y , nhanh chng th mi c th p ng nhu cu ca h tt hn v do hot ng kinh doanh c hiu qu hn, sn phm s c tnh cnh tranh cao hn. Do cha hiu y , c th v mt ngnh no hoc mt doanh nghip c th no v v nhu cu ca doanh nghip ang hot ng sn xut, kinh doanh nn thng tin t cc t chc xc tin thng mi h tr cho doanh nghip cn mang tnh cht chung chung, cha c th v kp thi. Trong khi cc doanh nghip rt cn thng tin chuyn ngnh c th v th trng, mt hng... Do trnh chuyn mn ca i ng nhn vin hn ch, vic tip cn v x l thng tin cn yu nn nhiu khi chng trnh xc tin khng nhm ng i tng, lnh vc kinh doanh lm cho hiu qu thp. Do khng c h tr v mt kinh t nn a s cc t chc xc tin thng mi hot ng theo nguyn tc ly thu b chi, do vy h hng vo li nhun hn l hng vo li ch ca quc gia, li ch ca cc doanh nghip. nng cao hiu qu hot ng ca cc doanh nghip Vit Nam trn th trng xut khu, Vit Nam cn xy dng mt h thng xc tin thng mi theo hng phc

81

Chuyn thc tp tt nghip v khch hng r rt. ng Greg Dodds, Tng gim c iu hnh khu vc ng Bc , c quan xc tin xut khu ca Australia(Austrade) cho rng Xc tin thng mi l gip tng doanh nghip tng doanh thu th trng ngoi nc. Cc c quan xc tin thng mi cn tp trung p ng nhu cu thc s ca cc c quan xut khu do bn thn cc c s ny, ch khng phi ai khc a ra. Mun lm n vi M, chng ta phi c h thng thng tin hin i. Phng tin hu hiu nht hin nay c th p ng nhu cu thng tin cho cc doanh nghip l Internet. Hin nay gi dch v Internet Vit Nam cn qu cao so vi nhiu nc. Ngay M, ngi s dng ch tr 1USD/ngy, cn Vit Nam l 1USD/gi. Nh nc cn tnh n li ch chung ca x hi ch khng nn v li ch ca mt s ngnh m mt i li th c tnh ton cu ny. Nu chng ta khng c thng tin hin i th khng th hi nhp vi th gii, khng th xut khu v cnh tranh c.

82

Chuyn thc tp tt nghip

Chng III Cc gii php y mnh vic xut khu hng ho ca vit nam sang m

I. Cc gii php tng cng xut khu cc ngnh hng ch lc. Thc tin xut khu ca Vit Nam sang th trng M trong nhng nm qua cho thy mt s nhm, mt hng t kim ngch kh v tng u qua cc nm do cc doanh nghip ca ta thit lp c h thng cc knh phn phi tng i n nh trn th trng M v vn m bo c ngun lc t chc sn xut vi chi ph thp nhm tn dng li th so snh ca mnh. hng li trc tip t Hip nh thng mi Vit - M ngay sau khi Hip nh c hiu lc, chng ta cn t chc tt cc ngnh hng sau y l cc ngnh hng c trin vng tt thm nhp th trng M: - Dt may. - Giy dp. - Thu sn. - Snh s. - My tre an. ` - g v ni tht. - Rau qu ch bin. - Hng c kh v kim kh. - Go, cao su, c ph.

83

Chuyn thc tp tt nghip - Hng thu ren. - p lt. Sau y l gii php i vi mt s ngnh trng yu: i vi hng dt may: Lm n vi doanh nghip M i hi cc doanh nghip dt may Vit Nam phi tip cn vi phng thc sn xut v xut khu FOB. V l, hng dt may b rng buc bi iu kin xut x v t l ni a ho trn sn phm khi xut khu vo th trng ny. V vy, trong thi gian ti, ngnh dt may cn tch cc tm kim th trng bn hng thnh phm FOB v c bit lu n cc hng ho vi cht lng bnh dn, gi r. y s l c hi xm nhp vo th trng M. Bn cnh , ngnh dt may Vit Nam cng phi chu sc p ca tin trnh hi nhp kinh t. n nm 2004, th trng EU bi b hn ngch dt may cho cc nc WTO. Vo nm 2006, theo l trnh ca AFTA, chng ta s xo b hng ro thu quan nhp khu. Ring th trng M, s n nh hn ngch dt may trong thi gian sm nht. Trc thch thc , ngnh dt may Vit Nam cn tp trung gii quyt 4 vn ln sau: Mt l, xy dng chng trnh u t pht trin cho ton ngnh t nay n nm 2010; trong tp trung u t cho ngnh dt di dng cc cm cng nghip nhm to ra ngun nguyn ph liu cht lng cao cung cp cho ngnh may xut khu. Hai l, kt hp chng trnh u t chiu su i vi cc doanh nghip hin c vi chng trnh c phn ho, sp xp li cc doanh nghip dt may nhm tng bc hnh thnh doanh nghip va v nh vi cng ngh chuyn su, ph hp vi trnh qun l hin nay. Ba l, i vi ngnh may, do c th vn u t thp, cng ngh v lao ng khng qu phc tp nn c th pht trin rng khp n tn cc vng nng thn, vng su, vng xa trn c s cng c 4 trung tm lm hng
84

Chuyn thc tp tt nghip xut khu cht lng cao, l H Ni, Hi Phng, Nng v thnh ph H Ch Minh. Bn l, i mi h thng qun l, phng php lm vic nhm nng cao hiu qu cc cuc lm vic vi cc i tc nc ngoi, c bit l doanh nhn M trn c s ng thi hn giao hng v n nh s lng, cht lng sn phm. Bn cnh l chin lc di hn tng cng kh nng xut khu cc loi bng, si ho hc, vi, nguyn ph liu trong nc; nng cao nng lc cng nh quy m sn xut ca cc x nghip may v cht lng thit k mu m, kh nng bn hng theo phng thc FOB, tham gia hi ch trin lm, lin kt mng li bn hng trong vic cung ng nguyn liu v tiu th sn phm. Bn cnh nhng c gng n lc ca cc doanh nghip trong ngnh dt may, Nh nc vn cn h tr cc chnh sch v vn u t, u i thu, khuyn khch sn xut mt hng mi. i vi hng giy dp: Th trng M rt coi trng cc tiu chun v k thut i hi cht lng rt cao. Hng ho phi c pha M kim tra ri mi chp nhn cho nhp. Vic k kt Hip nh thng mi va qua, Nh nc ch mi to ra hnh lang php l cho cc doanh nghip, to thun li trong qu trnh trao i thng mi, cn bn thn cc doanh nghip phi t lo liu ht cc khu t vic tm i tc, tm nhu cu sn phm trn th trng ti vic tho thun gi c, lm hng mu...Hin nay, c nhiu doanh nghip tm c i tc v bt u sn xut hng mu, ch ch khi Hip nh c thng qua l s xut khu. Mt s t doanh nghip da giy c sn phm giy xut khu sang th trng M hoc qua i tc trung gian xut khu sang M s c iu kin m rng, y mnh sn xut v tng kim ngch xut khu. Phn ln cc doanh nghip 100% vn nc ngoi c iu kin xut khu s lng ln sang M s gin bt

85

Chuyn thc tp tt nghip th trng EU v trc mt to iu kin cho s ng cc doanh nghip ca ta duy tr v pht trin sn xut, y mnh xut khu vo th trng EU. Trn c s , cc doanh nghip giy Vit Nam s tip tc u t i mi cng ngh, trang thit b v nng cao trnh qun l, k thut tip cn v m rng th trng vo M. Hin nay, ngnh Da giy Vit Nam ang ng trc nhng thch thc ln, l s cnh tranh gay gt gia cc nc xut khu giy; trong ng ch l Trung Quc. Trnh k thut, qun l sn xut cha cao, chi ph ln lm cho gi thnh cao, iu ny rt bt li khi xut khu vo th trng M. Phn ln cc doanh nghip ca ta cn ph thuc vo i tc gia cng nn vic thm nhp th trng M cha ch ng. i vi s ng cc doanh nghip, vic hiu bit cc quy nh, cc lut trong thng trng M cn t. Nu cc doanh nghip ngnh Da giy khng nhanh chng c k hoch u t chiu su ci tin mu m, xy dng cng ngh khun c cho ring mnh th e rng kh c th thm nhp c vo th trng M kh tnh nhng nhiu trin vng v lu di ny. V vy, v lu di, i vi sn xut trong nc cn y mnh vic chuyn dn t nhn gia cng sang ch ng mua nguyn liu trong nc sn xut hng xut khu. Nh nc cn u t xy dng mt s Khu Cng nghip lin hon v ngnh thc phm v da giy h tr nhau v to nn hiu qu kinh t ti u, bao gm: nh my git m, ch bin thc n sn, ch bin hp, thuc da, ch bin sn phm da v thit k mu mt. Lin doanh vi cc i tc nc ngoi nhng yu cu h phi tng bc chuyn giao cng ngh... Tng cng ty Da giy Vit Nam thnh lp v hot ng c mt thi gian; bi vy, cn c rt nhng kinh
86

Chuyn thc tp tt nghip nghim hot ng sn xut kinh doanh v ra phng hng u t ph hp trong thi gian ti. Tng cng ty Da giy v ang u t xy dng mi t 2 n 3 nh my sn xut m giy phc v sn xut giy xut khu. Cc trng hp u t m rng trong ngnh giy nn c hng u i (theo Lut khuyn khch u t trong nc nh i vi u t xy dng c s mi). Nu doanh nghip vay vn ngn hng u t th khng bt buc phi c vn t c tng ng 30% khon vay. ngh h mc ny xung 10% hoc bi b hon ton iu kin ny. Ngn hng s t thm nh d n u t v cho vay da trn nhng tnh ton v hiu qu u t. i vi hng thu sn: Theo cc chuyn gia, c th tr vng th trng ny, cc doanh nghip xut khu thu hi sn Vit Nam s phi khng ngng nng cao cht lng bi h thng kim sot cht lng ca M rt ngt ngho, s cnh tranh gia cc sn phm cng loi nhp t nc khc l v cng quyt lit. V cht lng, theo quy nh ca M, tt c cc sn phm nhp khu t nc ngoi vo M, c bit l cc mt hng thc phm ch bin, trong c hng thu sn, u phi qua khu kim tra cht lng rt cht ch ca C quan Kim sot cht lng thc phm v dc phm M (FDA). Mt khc, ring i vi mt hng thu sn, M ch p dng tiu chun h thng kim sot HACCP (chng trnh kim sot v sinh an ton cht lng ca ring nc ny), ch khng chp nhn bt c mt tiu chun no khc, k c tiu chun kim tra cht lng c coi l rt kht khe ca Lin minh Chu u (EU). Chnh v vy, hin ch c 25 doanh nghip Vit Nam xy dng c tiu chun ch bin thy, hi sn theo chng trnh HACCP c th xut sang th trng M, trong khi c rt nhiu doanh nghip khc mc d c EU a vo danh sch nhm 1 (c xut trc tip sn
87

Chuyn thc tp tt nghip phm thu hi sn sang ton b 15 nc EU m khng cn kim tra), nhng vn khng c th trng ny chp nhn. Ngay c khi t chn vo th trng M, hng Vit Nam vn phi cnh tranh quyt lit vi rt nhiu sn phm ca cc nc khc nh Thi Lan v cc nc AESAN khc cng c mt trn th trng ny. Theo mt s doanh nghip v ang c mt trn th trng M, nu xt v cht lng, hng thu, hi sn ca Vit Nam hon ton khng thua km so vi cc nc khc, song do phi chu thu sut u vo cao (2040%), nn gi thnh b i ln qu cao, khin sc cnh tranh ca hng Vit Nam b gim ng k. Cc doanh nghip Vit Nam vn phi xy dng cho c tiu chun h thng kim sot cht lng theo chng trnh HACCP. Nhng mi l tiu chun u vo. iu quan trng l cc doanh nghip Vit Nam cn ch ng tm hiu y cc thng tin v th trng cng nh th hiu ca khch hng M, trn c s xut nhng mt hng va c li th so snh cao so vi cc nc khc, va c ngi tiu dng chp nhn duy tr kh nng cnh tranh ca mnh. B Thu sn v cc doanh nghip thuc Hip hi ch bin thu sn xc nh r l y mnh xut khu thu sn, trc ht phi nng cao cht lng v tnh cnh tranh ca sn phm, ng thi phi tng cng xc tin thng mi m rng th trng. Ngnh thu sn sm i u trong vic xy dng v p dng cc h thng mi v qun l cht lng sn phm nh tng bc thay th cc phng thc kim sot cht lng truyn thng. T nm 1991, thu sn Vit Nam tip cn vi h qun l cht lng ca M i vi hng thu sn v coi y l mt trong nhng iu kin quan trng nht y mnh xut khu thu sn sang cc th trng ln v kh tnh nh M, EU. C th, B thu sn c quy nh l t

88

Chuyn thc tp tt nghip ngy 1/1/2000, tt c cc c s ch bin thu sn trong nc bt buc phi p dng cc tiu chun ny. Ngoi cc mt hng truyn thng nh nu trn, kh nng xut khu phn mm my tnh hay nhng phn mm cho thng mi in t cng l mt hng c nhiu trin vng m ta vi M c nhng tng ng ph hp li ch c hai bn. Nh nc cn c cc bin php mnh m khuyn khch cc cng ty Vit Nam sang M tip cn th trng trong lnh vc ny. Th phn ca thng mi in t M ang trn tng trng mnh v trong mt s nm ti c th ln n hng ngn t USD mi nm. II.cc giI php t pha nh nc . h tr cc doanh nghip m rng th trng xut khu, Nh nc cn to mi trng quc t thun li cho kinh doanh, hnh thnh hnh lang php l song phng v a phng... i vi ring th trng M, Nh nc cn c cc bin php h tr sau gip cc doanh nghip tin vo th trng ny: 2. Ci cch h thng ngn hng. Ngnh ngn hng Vit Nam l h thng huyt mch ca nn kinh t, ni bt l y li nn lm pht phi m, n nh gi tr ng tin, n nh kinh t v m, lm nng ct trong huy ng vn, p ng nhu cu vn ca cc doanh nghip chuyn dch c cu sn xut, linh hot p ng nhu cu th trng quy m ln hn trong v ngoi nc, hp tc cht ch vi cc ngn hng M trong quan h i l ngn hng nh vay vn ngoi t, iu tra khch hng M, xc nhn L/C, thanh ton quc t... h tr v phc v c hiu qu cho cc doanh nghip Vit Nam tham gia kinh doanh vi M, y mnh xut khu ca Vit Nam sang M.

89

Chuyn thc tp tt nghip i vi h thng ngn hng Vit Nam, chng ta cn hin i ho cng ngh ngn hng, tng bc nng dn t l tn dng so vi GDP ln ngang bng cc nc trong khu vc (t l ny ca Vit Nam hn 32%, cc nc khong 50%). H thp ch tiu v chi ph nghip v trn ti sn C xung tng ng vi mc bnh qun ca khu vc (t l ny ca Ngn hng Thng mi Vit Nam l 9%, cc nc trong khu vc khong 2,5-3%). Tip n l hnh thnh cc th trng chng khon p ng nhu cu thu ht vn trong v ngoi nc; tn dng cc ngun ti tr thng mi, ngun vn vay ca cc ngn hng nc ngoi cho cc doanh nghip vay kinh doanh sn xut v xut khu. V cui cng l lnh mnh ho h thng ti chnh tin t, c cu li cc ngn hng yu km, tng cng tim lc ti chnh, kh nng cnh tranh v sc khng ca ngn hng trc nhng bin ng ca th trng trong nc v quc t. 2. Tng cng qun l nh nc v xc tin thng mi. B Thng mi v mt s b ngnh c lin quan cn thnh lp cc nhm nghin cu th trng M, tp trung vo cc vn nh mi trng php lut, hng ho, kinh doanh, gi c, phng thc tip cn th trng M gip cc doanh nghip Vit Nam . vo c th trng M, cc doanh nghip khng nhng phi nm vng nhu cu th trng, th hiu ngi tiu dng v m bo sn phm c sc cnh tranh v cht lng cng nh gi c, m cn phi thng tho h thng php lut M, nm c h thng qun l xut nhp khu cng nh hn ngch ca M. M c mt h thng php lut v thng mi v cng rc ri v phc tp. B lut Thng mi (Uniform Commerical Code) c coi nh xng sng ca h thng php lut v thng mi. V vy, cc doanh nghip rt cn nhng
90

Chuyn thc tp tt nghip thng tin h tr ny t pha Nh nc, c bit cc doanh nghip cha xut khu sang th trng M ln no v chun b thm nhp th trng ny. Hot ng xc tin thng mi nhm pht trin sn xut v xut khu trn c s gim chi ph v thi gian v tin ca cho cc doanh nghip, c th gm cc gii php sau: - a vo Website nhng thng tin c gi tr thng mi qung co cho cc doanh nghip v hng ho ca Vit Nam xut khu sang M. Tp hp cc nhu cu xut khu ca M sang Vit Nam, m bo hng ho nhp khu l cng ngh tin tin v mang li hiu qu cao cho pht trin kinh t t nc. - T chc hi ch trin lm theo nhu cu ca cc doanh nghip Vit Nam v M mun thm nhp th trng ca nhau v chun b cc phng n lm n lu di sau khi c Quy ch Ti hu quc. - T chc mng li du lch Vit Nam - M mt cch c hiu qu, phc v tt cc nhu cu ca gii kinh doanh v du khch, trong t chc cc chuyn i kho st th trng cho cc doanh nghip. - Thnh lp Qu xc tin thng mi do Nh nc v doanh nghip cng ng gp. Qu ny lp ti khon ring khng nm trong ngn sch ca B ti chnh, chuyn dng cho mc ch xc tin thng mi. thc y xut khu, ngoi cc bin php v chnh sch chung, i vi th trng M cn lp h thng cc trung tm thng mi ti mt s thnh ph ln nh NewYork, Los Angeles, San Francisco, Chicago...to cu ni v gim chi ph giao dch cho cc cng ty Vit Nam . Cc trung tm ny c th do Nh nc ta bo tr hoc kt hp vi cc cng ty M

91

Chuyn thc tp tt nghip v Vit kiu, hoc kt hp gia mt s doanh nghip mnh trong nc sang m cc phng trng by, giao dch gii thiu v k hp ng. hot ng xc tin thng mi gt hi c thnh cng, Vit Nam cn tng cng kh nng tip cn vi cc thng tin thng mi. Chnh nhng thng tin thng mi ny cho php mt chuyn gia c th chuyn mt tim nng xut khu thnh mt hot ng giao dch kinh doanh thc s. l thit lp cc mi quan h trong kinh doanh, thng tin v cc knh phn phi, hiu bit v bn cht ca cnh tranh trong nc v nc ngoi v cui cng l s thch ca ngi tiu dng. V vai tr ca i din thng mi nc ngoi, h l phng tin quan trng to iu kin cho cc c s xut khu tip cn vi nhng thng tin thng mi. Vit Nam cn tp trung tm cch tng cng h thng . Vic b tr i ng tu vin thng mi l mt hnh thc u t tn km nhng khng th khng c v chng ta cn nng cao hiu qu s dng vn u t cho vic thit lp cc Ban i din thng mi ca mnh nc ngoi. 3. Thnh lp Qu h tr xut khu (HTXK). Mc tiu chnh ca Qu HTXK l tr gip cc doanh nghip c tim nng pht trin xut khu nhng khng c iu kin tip cn ngun vn ca ngn hng do khng c ti sn th chp. Qu HTXK s ng ra bo lnh cc khon vay, cung cp cc khon tn dng cho cc doanh nghip xut khu cc doanh nghip u t cng ngh hin i v bo m vn lu ng. II. Gii php y mnh xut khu ca cc doanh nghip Vit Nam sang th trng M.

92

Chuyn thc tp tt nghip Trong quan h kinh t-thng mi Vit-M, Nh nc ch c tc dng to ra mt khun kh php l n nh v mi trng kinh doanh thun li nht cho cc doanh nghip. Vic tn dng v pht huy c nhng li th ca mnh hay khng l ph thuc vo cc doanh nghip. Sau y l cc gii php i vi cc doanh nghip sn xut, xut khu: 1. Gii php v vn. Thnh lp cc tp on cng ty ln hoc lin kt cc cng ty c quy m nh sn xut v xut khu nhng mt hng ch lc trn quy m sn xut ln, c kh nng cnh tranh cao, to ra ngun cung cp hng ho xut khu n nh v lu di, p ng c nhu cu t hng nhanh vi s lng ln ca cc i tc M. Thc tin cho thy i vi mt hng dt may, M khng t n hng l. Mt n hng ca M c th ln ti c triu sn phm m thi gian cung ng hng li rt nhanh. Do vy, cn a nng lc sn xut ca cc doanh nghip ngnh may ln cao v cn lin kt li nhm sc thc hin mt n hng. Quy m sn xut ca ta hin nay cn qu nh c th cnh tranh v sn xut cn phn tn theo vng v sn xut th cng l chnh nn gi thnh cn cao, cht lng cha ng u v sc cnh tranh km. khc phc nhc im ny, chng ta cn t chc li sn xut quy m hp l, kt hp s dng lao ng lnh ngh v gin n, p dng phng thc qun l tin tin, a h thng sn xut ca ta vo nh hng xut khu cc loi hng ho m cc i tc nc ngoi cn ch khng phi da vo nhng g mnh c, c gng tn dng pht huy nhng li th so snh ca mnh tng kh nng xut khu sang th trng M.

93

Chuyn thc tp tt nghip c quy m sn xut ln hai yu t chnh l vn v th trng. V vy vic thu ht vn l yu t quan trng trong cnh tranh nhng nu thiu th trng th cng khng th tng quy m sn xut. Trung bnh mt cng ty quy m va M vo khong 100 triu USD doanh s. Cc cng ty di mc ny thng lit vo dng nh. Cc cng ty siu quc gia cng ang trn ng hi nhp v ang c xu th sp nhp nng cao sc cnh tranh trn th trng th gii. i vi cc doanh nghip Vit Nam, v vn cn pht huy ni lc l chnh, ng thi c th da vo ngun vn ca cc ngn hng trong v ngoi nc, cc t chc ti chnh, cc ngun vin tr, cc khon vay ngn, trung v di hn, cc ngun vn u t trc tip nc ngoi hoc tip cn vn trn th trng chng khon. Kinh doanh cng pht trin s tch lu c nhiu vn to iu kin cho doanh nghip tng u t chiu su, m rng hot ng sn xut kinh doanh. V th trng, cc doanh nghip phi da mt phn ln vo h thng ton cu mi gii quyt c trn c s hi nhp tiu khu vc, khu vc, chu lc, lin chu lc v ton cu, tng kh nng cnh tranh ca hng ho trn c s gi thnh h, cht lng cao th mi c kh nng m rng, gi vng v pht trin th trng. Sau khi Hip nh thng mi Vit- M c hiu lc, cnh ca th trng M s c m rng vi cc hng ho xut khu nu nh cc doanh nghip ca ta c kh nng sn xut c cc mt hng t tiu chun cht lng c pha bn chp nhn, gi c mang tnh cnh tranh. 2. Nng cao kh nng cnh tranh ca hng ha. Mi doanh nghip cn t ln hng u mc tiu nng cao cht lng hng ha ca mnh, t nng sc cnh tranh ca hng ha. Cng vi vic nng cao cht lng l

94

Chuyn thc tp tt nghip vic gim gi thnh, a dng ha mu m, ci tin bao b ... sao cho ph hp vi th hiu tiu dng ca ngi M. Cc doanh nghip khng th li cho thiu vn hay thit b lc hu bin h cho kh nng cnh tranh yu km ca hng ha ca mnh bi v cn rt nhiu yu t khc cng tc ng vo sc cnh tranh ca sn phm nh cc yu t v m (t gi hi oi, li sut, thu kha) v cc yu t vi m (quy trnh sn xut, kinh nghim qun l ca tng doanh nghip). V vy trong tnh hnh hin nay, do cc ngun vn cn hn hp, cc doanh nghip cn ch ng vch ra chin lc cnh tranh di hn cho hng ha ca mnh bng cch to ra nt c o cho sn phm da trn kh nng ct gim chi ph bnh qun trong ngnh cng nh hp l ha quy trnh sn xut. Trong iu kin quc t ho hin nay, nn sn xut nh nh Vit Nam c nhng im li th tng i l gi nhn cng r v c th u t thm cng ngh dn nng cao cht lng sn phm, nhng cng phi thy rng ch c th lm thu gia cng v lm v tinh cho cc cng ty ln m thi. Mun vn ln t ch cn phi tnh n quy m sn xut hp l, cn c vn, nhn lc, cng ngh v th trng l nhng yu t quan trng nht. 3. Ch ng thc hin tt cng tc th trng, thng tin, tip th. Cc doanh nghip c trch nhim t chc tip cn v phn tch, khai thc cc thng tin, trc tip v thng xuyn tip xc vi th trng th gii thng qua Hi tho khoa hc, hi ch trin lm, y mnh tip th kp thi nm bt c nhu cu ca th trng, bm st v tip cn c tin b ca th gii trong sn xut kinh doanh, ch ng tm bn hng, th trng, k hp ng, t chc sn xut v xut khu

95

Chuyn thc tp tt nghip theo nhu cu v th hiu th trng, trnh t tng li vo cc c quan qun l Nh nc hoc trng ch tr gi, tr cp. Vic tham gia cc hi ch trin lm nht l nc ngoi c th gp kh khn v kinh ph do gi thu gian hng t. V vy cc doanh nghip c th ch ng nm bt thng tin qua Thng v Vit Nam ti nc s ti hoc Cc Xc tin thng mi thuc B Thng mi hoc ni mng Internet t c th tm c nhng bn hng tin cy, nm bt c tng i chnh xc nhu cu th trng i vi hng ha ca mnh cng nh kh nng cung cp ca th trng , gi c, cht lng cho nhng mt hng m doanh nghip Vit Nam c nhu cu nhp khu phc v sn xut v kinh doanh trong nc. Trc khi ra quyt nh xut khu hng ho sang M, mt bc quan trng khng th b qua l phi nghin cu k th trng v nh gi nghim tc thc lc ca doanh nghip, sc cnh tranh ca sn phm, kh nng tip th v tim lc ti chnh. Vic la chn ng hnh thc xut khu s gip cho cc doanh nghip nhanh chng c ch ng trn th trng y tim nng ny. vo c th trng M cc doanh nghip c th xut khu gin tip qua i l. Khi quyt nh xut khu hng ho sang M, phng n ti u l phi vch ra c chin lc thc hin xut khu trc tip. Xut khu trc tip s gip cho doanh nghip kim sot c ton b qu trnh xut khu, thit lp c quan h trc tip vi mng li tiu th v ngi tiu dng. Tng kt kinh nghim ca cc cng ty nc ngoi cho thy, con ng tin ti chinh phc th trng M l phi bit s dng cc i din bn hng, i l, nh phn phi v nh bn l. y l mt nhu cu bc xc nhng rt kh khn i hi cc doanh nghip Vit Nam phi lm dn, tng bc tm hiu. Mt khc, bn thn cc nh nhp khu, nh
96

Chuyn thc tp tt nghip phn phi cng s tm n cc doanh nghip Vit Nam t hng. H s a ra cc yu cu (thng l cht lng, khi lng hng v thi gian giao hng) cn phng thc tip cn th trng khng ng lo lm v tim lc ti chnh ca h kh di do. Cc doanh nghip cng ngnh hng Vit Nam nn lin kt vi nhau c th p ng c nhng n hng quy m ln, thi gian giao hng nhanh. Cc doanh nghip Vit Nam cn thn trng khi quyt nh bn hng trc tip cho ngi tiu dng bi ti M vic bn hng trc tip ny km theo trch nhim rt ln i vi ngi tiu dng. 4. Nng cao trnh qun l, chuyn mn cho i ng cn b ca cc doanh nghip Vit Nam. Qua thc t thc hin chnh sch m ca nn kinh t Vit Nam, c th thy r nng lc qun l cng nh trnh chuyn mn ca cc cn b, ngi lao ng ti cc doanh nghip Vit Nam cha p ng c yu cu ca cng vic. Ni dung hp tc vi M bao gm cc lnh vc kinh t, thng mi, u t v nhiu lnh vc khc v kinh t cng nh khoa hc cng ngh kh a dng. Trong khi trnh cn b ca ta cn hn ch c v kin thc, kinh nghim v ngoi ng. p ng c nhu cu phc v cho mc tiu trn, cn quan tm thch ng n cng tc o to cn b, c th l tp trung vo 4 lnh vc sau: - o to nng cao trnh cn b c nng lc hoch nh v thc hin chnh sch. - o to cn b c trnh m phn quc t. - o to, bi dng, hng dn cn b nm bt c kp thi cc Hip c quc t, cc kt qu m phn trn bn hi ngh, hiu v vn dng c nhng Hip c v kt qu m phn vo thc tin sn xut v kinh doanh quc t.

97

Chuyn thc tp tt nghip kinh doanh c vi M, cc doanh nghip cn hiu v vn dng c cc lut l, chnh sch thng mi ca M. - o to v ngoi ng, nht l ting Anh cn b c trnh giao dch quc t. Ngoi ra, cc doanh nghip cn phi thng xuyn o to cng nhn k thut lnh ngh c th s dng cng ngh hin i, sn xut ra nhng sn phm xut khu c cht lng cao, gi c cnh tranh trn th trng M. Tm li, chun b thc hin Hip nh thng mi Vit- M, cc doanh nghip cn sm xc tin nghin cu thm nhp th trng M, tm hiu i tc, nhu cu th trng, th hiu ngi tiu dng, c ch chnh sch v lut php quc t; cn ch ng i mi cng ngh, mu m nng cao cht lng hng ho, m bo tiu chun quc t. c bit, cn xc tin khn trng vic o to, bi dng trnh tay ngh cho cng nhn, cn b qun l, k c gim c nng cao trnh tip nhn cng ngh mi, nng cao nng lc qun l hiu bit cc chun mc thng l quc t, chnh sch thng mi th gii v chnh sch thng mi M trong cuc lm n mi trn mt th trng mi. S chun b k cng l iu kin tt cc doanh nghip nc ta ch ng hi nhp n nhn nhng c hi v thch thc mi khi Hip nh thng mi Vit - M chnh thc c thc thi.

98

Chuyn thc tp tt nghip

99

Chuyn thc tp tt nghip

Kt lun
Thc hin chnh sch i ngoi rng m ca ng v Nh nc vi phng chm sn sng lm bn vi tt c cc quc gia trong cng ng th gii, trong nhiu nm qua Vit Nam t c nhiu thnh tu trong hot ng kinh t i ngoi. Hip nh thng mi Vit - M l mt trong cc im mc cn bn trong qu trnh hi nhp quc t ca Vit Nam, l nc thang cui cng trn con ng bnh thng ho quan h kinh t gia Vit Nam v M, l du hiu tt ca qu trnh hi nhp ca Vit Nam vo h thng thng mi quc t. Hip nh thng mi Vit - M s mang n nhiu c hi km theo khng t thch thc xt c v phng din v m v vi m, i vi c Nh nc v tng doanh nghip. Theo nh gi ca B trng B Thng mi V Khoan th C Hip nh l iu cn nhng cha . iu quyt nh nht l ch ng tch cc nng cao kh nng cnh tranh trn c ba cp , ng thi cc doanh nghip ca ta cn pht huy tinh thn tin cng , khng ngi ch m ch ng thm nhp th trng Hoa K, tm hiu bn hng, i tc, nhu cu, lut php, t y mnh xut khu, tranh th u t, cng ngh . Nhim v quan trng ca Vit Nam hin ti l phi a ra mt chin lc pht trin ca t nc gn vi qu trnh hi nhp ca mnh. Chin lc phi m bo duy tr c s tng trng kinh t t nc v thc hin c hi nhp. Do vy, mi chnh sch i ni v i ngoi ca Vit Nam phi hng ti mc tiu pht trin ny, phi c iu phi mt cch hi ho sao cho ph hp vi tnh hnh thc t trong tng giai on pht trin v tnh hnh quc t. Cng vic ny i

100

Chuyn thc tp tt nghip hi cc c quan Chnh ph phi hp tc cht ch vi nhau v vi cc nc c th a ra chin lc tt nht cho t nc v cng ng quc t chp nhn c. Chin lc ny khng th ch l nhng nguyn tc chung chung m l nhng vn c th ca tng ngnh vi cc chnh sch c th. Vit Nam cn hon thin h thng lut php v chnh sch thng mi ca mnh, hng ti cc thng l v chun mc quc t, mang tnh thc thi trong nc; cn thc hin cc gii php y mnh xut khu v thm nhp th trng M y mnh quan h thng mi gia Vit Nam v M. Sau s kin Hip nh thng mi Vit- M c k kt, cc cuc tip xc gn y v c bit l chuyn ving thm Vit Nam ca Tng thng M Bill Clinton ngy 1619/11/2000 thc s a quan h kinh t Vit - M chuyn sang mt giai on mi. giai on ny nhp bun bn v u t s si ng hn hn trc y. Trc mt, hng ho ca M vo Vit Nam cha nhiu nhng hng ho ca Vit Nam vo M s tng mnh. C th hon ton tin tng rng vi nhng thnh tu t c ca hn 10 nm i mi, vi nn kinh t ang c du hiu hi phc, vi nhng quyt tm cao v ng li i ngoi mm do, linh hot ca ng v Chnh ph Vit Nam, chng ta s tn dng y c hi m Hip nh thng mi Vit - M mang li nhm pht huy th mnh, ng thi y li c nhng nguy c yu km.

101

Chuyn thc tp tt nghip ti liu tham kho 1. Hip nh gia Cng ho x hi ch ngha Vit Nam v Hp chng quc Hoa K v Quan h Thng mi . 2. K Hip nh thng mi Vit Nam - Hoa K (Bc H-Phi H), Tp ch Thng nghip- Th trng Vit Nam s thng 7/2000. 3. Hip nh thng mi Vit Nam - Hoa K bao gm c cc lnh vc dch v, u t, s hu tr tu- Phng vn B trng V Khoan, Bo Thng mi s 57 (759) ngy 18/7/2000. 4. K yu hi ngh khoa hc- Khoa kinh t Ngoi thng, i hc Ngoi thng thng 10/2000. 5. Hi nhp thi ton cu ho, Bo Quc t 5/10/1998 n 11/10/1998. 6. Thc y tin trnh hi nhp kinh t - Phng vn Ph Th tng Nguyn Mnh Cm, Bo u t ngy 20/4/1998. 7. Hip nh Thng mi Vit- M thc y Vit Nam hi nhp quc t, Bo Thng mi 1/9/2000. 8. S hnh thnh v pht trin h thng u i ph cp (GSP) trong quan h bun bn ca cc nc trn th gii (H Vn Hi), Tp ch Kinh t Chu - Thi Bnh Dng s 1(26)/2000. 9. Quan h kinh t Vit Nam - Hoa K t khi bnh thng ho n nay ( c nh), Tp ch Nhng vn kinh t th gii s 4(66)/2000. 10. Quan h thng mi, u t Vit Nam - M: Qu kh v trin vng (Hong Lan Hoa), Tp ch kinh t Chu - Thi Bnh Dng s 4(25)/12-1999. 11. Bo co tng kt Quan h thng mi Vit Nam - Hoa K 1999, B Thng mi .

102

Chuyn thc tp tt nghip 12. T chc Thng mi th gii (WTO) v trin vng gia

nhp ca Vit Nam - Nh xut bn chnh tr Quc gia 1997. 13. 14. Tin trnh gia nhp WTO ca Vit Nam (V c Thun), Bo Kinh doanh v Php lut s 27 ngy 6/7/2000. Chnh sch thng mi ca M v vic Vit Nam gia nhp WTO ( Nguyn Trng Sn), Tp ch Nghin cu kinh t s 263+ 264, thng 4 v 5/2000. 15. Khi qut v Lut Thng mi M (Bruce Odessey, Warner Rose, John Shaffer), Tp ch Chu M ngy nay s 3/2000. 16. 17. Xut khu vo th trng M- B Ti chnh v Tng cc Hip nh thng mi Vit- M: Ba thch thc i vi Hi quan M. doanh nghip (Thi Thanh), Thi bo Kinh t Si Gn ngy 24/8/2000. 18. 19. 20. 21. 22. Tip cn th trng M (Thi Thanh), Thi bo Kinh t lm n vi M (Mnh Hng), Bo Php lut ch nht s HACCP- giy thng hnh cho thu sn Vit Nam vo Thu sn vo M d hay kh?, Bo u t ngy Hng dt may vo th trng M- nhng thch thc Si Gn ngy 10/8/2000. 145/1.218) ngy 10/9/2000. M (Nh Hoa), Bo Thng mi ngy 22/5/1999. 10/8/2000. khng nh, Bo Kinh doanh v tip th s 222 ngy 25/9/2000. 23. Gip doanh nghip tin vo th trng M (VCCI), Bo Din n doanh nghip s 38 ngy 10/8/2000.

103

Chuyn thc tp tt nghip 24. 25. 26. 27. 28. 29. Doanh nghip vi Hip nh thng mi Vit- M (Phm Ni dung xc tin thng mi (N. Nhn), Thi bo Kinh Trin vng hng Vit Nam vo th trng M (Nguyn Th trng M: Kh nng v cch tip cn (Nguyn Vn Hng M s trn ngp th trng Vit Nam ?, Bo kinh Cc doanh nghip M lun xem Vit Nam l mt th

Mnh Hng), Tp ch Ti chnh Doanh nghip s 8/2000. t Vit Nam s 46 ngy 17/4/2000. Minh Khi), Bo Thng mi s 67 (769) ngy 22/8/2000. Bnh), Bo Thng mi s 30- 45, thng4 v 5/1999. doanh v Php lut s 38 ngy 21/9/2000. trng y tim nng- Trch bi pht biu ca i s M Pete. Peterson. 30. K Hip nh thng mi Vit Nam - Hoa K: Hng Vit Nam vo Hoa K thu trung bnh gim t 40% xung 3% (Ngc Minh), Bo Din n Doanh nghip s 31 (308) ngy 17/7/2000. 31. Hip nh thng mi Vit- M liu c thnh c hi vng (Hong Cng), Bo Doanh nghip s 30 (82) ngy 24/7/2000. 32. Vit- M: Nhng bc tin mi trong quan h thng mi (Dng Minh), Bo Php lut s 30 ngy 27/7/2000 n 3/8/2000. 33. 34. Th trng M: C hi v thch thc cho cc mt hng Quan h kinh t Vit - M: Nhng bin i v trin xut khu ch lc (Minh Nhung), Bo u t 29/7/2000. vng (Hong Th Chnh), Tp ch Pht trin Kinh t s 120 thng 10/2000.

104

Chuyn thc tp tt nghip

Mc lc
Li ni u Chng I : Nhng vn chung v Thng mi quc t v tng quan v Hip nh thng mi Vit M. I. Nhng vn chung. 1. L lun chung v thng mi quc t v s cn thit phi quan h thng mi vi m. 1.1. Khi nim. 1.2. Qu trnh hnh thnh, pht trin v li ch ca thng mi quc t. 1.3 . Pht trin thng mi quc t Vit Nam hin nay. 1.4. Li ch ca Vit Nam thu c trong quan h thng mi vi M. 2. Cc l thuyt v thng mi quc t. 2.1. L thuyt c in. 2.2. L thuyt hin i.
105

Chuyn thc tp tt nghip II. Tng quan v hip nh thng mi Vit - M. 1. Bi cnh cuc m phn thng mi Vit - M. 1.1. Bi cnh chung. 1.2. Vit Nam trc yu cu hi nhp kinh t khu vc v th gii. 2. Tin trnh m phn k kt Hip nh Thng mi Vit - M. 2.1. Kt qu t c qua cc vng m phn. 2.2. ngha ca Hip nh. 3. Nhng ni dung ch yu ca Hip nh. 3.1. Thng mi hng ho. 3.2.Thng mi dch v. 3.3.Quan h u t. 3.4.Quyn s hu tr tu. Chng II: Hip nh thng mi Vit - M: C hi v thch thc vi vic xut khu hng ha ca Vit Nam sang M. I. Qu trnh pht trin hot ng xut khu hng ha ca Vit Nam sang M. 1. Giai on trc khi M hy b lnh cm vn i vi Vit Nam. 2. Giai on sau khi lnh cm vn b hu b. II. C hi thm nhp th trng M ca hng ho Vit Nam. 1. C hi xut khu cc mt hng ch lc. 2. D bo kim ngch xut khu ca Vit Nam vo M giai on 2000 - 2010.

106

Chuyn thc tp tt nghip III. Thch thc i vi s pht trin Ngoi thng Vit Nam. 1. Nhng quy nh ca M v hng nhp khu. 2. Vn gian ln thng mi. 3. Cng tc xc tin thng mi cn nhiu hn ch. Chng III: Cc gii php y mnh vic xut khu hng ha ca Vit Nam - sang M. I. Cc gii php tng cng xut khu cc ngnh hng ch lc. II. Cc gii php t pha nh nc. 1. Ci cch h thng ngn hng. 2. Tng cng qun l nh nc v xc tin thng mi. 3. Thnh lp Qu h tr xut khu. III. Gii php y mnh xut khu ca cc doanh nghip Vit Nam sang th trng M. 1. Gii php v vn. 2. Nng cao kh nng cnh tranh ca hng ha. 3. Ch ng thc hin tt cng tc th trng, thng tin, tip th. 4. Nng cao trnh qun l, chuyn mn cho i ng cn b ca cc doanh nghip Vit Nam. Kt lun Ti liu tham kho

107

Chuyn thc tp tt nghip

108