© Orde der Verdraagzamen Zondagochtendkring

Zondaggroep II, 22 april 1962.

Goeden morgen, vrienden.
Dit is dan eerste Paasdag, het is een dag, die vol moet zijn van wijding, van halleluja; een dag,
die ongetwijfeld voor u gevuld is net autobussen, bromfietsen en dergelijke vervoermiddelen.
Het is dan ook erg moeilijk om een les te vinden, die niet alleen naar een traditie, maar die
toch aan de andere kant ook bruikbaar is.

PASEN EN CARPE DIEM

Er staan op het ogenblik eigenlijk twee dingen direct tegenover elkaar. De eerste is: het
Paasverhaal, de tweede is: de leuze van de Nederlandse bevolking en wat dat betreft van vele
andere volkeren die uit het latijn schijnt te zijn genomen; "carpe diem", pluk de dag. Toch
geloof ik, dat ergens die twee dingen bij elkaar komen. Nu wil ik u niet vervelen met een
opsomming van alles wat er met Pasen is gebeurd. Ik wil alleen maar eens een paar
vergelijkingen naken.
In de eerste plaats; Het was nog nacht. Plotseling was er een sterk licht. Volgens het verhaal;
engelen daalden uit de hemel af en wentelden de steen voor het graf weg, enz. Een typisch
verschijnsel. Voordat het eigenlijke licht begint, voordat de eigenlijke dag begint, begint dus
reeds de dag van Christus.
De tweede is al even eigenaardig. Degenen, die worden verblind, zijn soldaten.
Nu kunt u niet zeggen, dat ik iets tegen de militaire stand heb. Helemaal niet. Maar toch vind
ik dit wel heel treffend: Voordat de dag begint, begint de dag van de Christus. Voordat het
licht aan de hemel komt, is er het licht van de geest; en dat is even sterk als het daglicht,
zodat de hanen kraaien.
Als je daarover eens nadenkt, kon je tot een typische conclusie. In deze dagen staat de mens
voor een hoop moeilijkheden. En als je zo kijkt naar de politieke en economische situatie, de
sociale ontwikkeling en al wat erbij hoort, zou je werkelijk geneigd zijn om te zeggen: "We
zitten nog zwaar in het donker." Gelijktijdig echter is er een verblindend licht! Het licht van de
geest, het licht van de Christusgeest, die over de wereld actief wordt.
Dit geldt vandaag de dag ook. En zoals toen de soldaten, die bij het graf de wacht hielden,
verblind werden, zouden we nu kunnen zeggen dat degenen, die in hun bijna militaire
organisaties de wacht houden bij het graf van wat eens het Christendom is geweest, verblind
zijn. Dat moet ook wel, want per slot van rekening, als u nu eens realist bent en u vraagt zich
af: Wat is op het ogenblik onze levenswaarde? Dan kont u te staan voor heel veel regels en
wetten. U komt te staan voor een wetenschap, die alleen maar is ontstaan uit allerhande
betogen al dan niet filosofisch of mystiek over Jezus en al wat daarmee samenhangt. Ze
hebben dus a.h.w. werkelijk voor Jezus een graf gebouwd en hen erin ter ruste gelegd. Want
Jezus is dood, Jezus heeft zich geofferd, Jezus is naar de hemel gegaan. Ze hebben niets meer
met Jezus te maken.
Nu staan ze ijverig te waken, opdat er geen stukje vrije geest meer doorkomt. Vandaar dat er
zich geen lichtende geest op deze wereld kan openbaren; het zijn allemaal duisterlingen,
demonen of als we een klein tikkeltje filosofisch worden en een beetje meer het abstracte gaan
aanvaarden schillen. Een werkelijke geest kan zich echter op aarde niet openbaren. Geen
sprake van. Want als dat zou kunnen gebeuren, dan zou de Christus kunnen ontwaken en die
kunnen we niet gebruiken.
Wat zei u? Zou het waar kunnen zijn? Ja, reken maar. Het is niet aanvaardbaar, dat er ergens
een nieuwe waarde, een nieuwe wet, een nieuwe weg zou zijn, die gelijk is aan de weg van
Christus, maar die niet past in de opvattingen van de mensen van vandaag.
Nu weet ik wel, dat de priesters natuurlijk niet zelf de wacht betrekken. Ze doen het via een
politieke partij, via pressie op de regering. Ze doen het langs duizend-en-een weg, maar het

ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM 1

Orde der Verdraagzamen

graf moet bewaakt zijn. En het is duidelijk dat juist degenen, die het gezag in handen hebben,
die dus het gezag zouden moeten handhaven, de eersten zijn, die verblind worden. Ze kunnen
niet achter de nevel zien, achter het verblindende licht van de waarheid. Zij zijn ten slotte
gewend aan hun wetjes, aan hun regeltjes. Het moet alles volgens een vaste methode gaan.
Zo iets van: Geef acht, links om, voorwaarts, mars. En nu ineens is er iets, dat zich daar
helemaal niet mee bezighoudt. Ze zijn verblind.
Hoe sterker dat licht gaat gloeien, hoe sterker dat licht gaat stralen des te zekerder is het dat
degenen, die zich zo vast bijten aan onze regel, onze wet, ons dogma, verblind zullen moeten
wegvluchten, zoals eens de soldaten naar Pilatus om te zeggen: "Ja, er is ergens iets gebeurd,
we weten niet eens wat, we zijn verblind."
Dus wat. dat betreft, zit er al een hoop in. Want het is toch wel typisch, dat b.v. de hanen (er
wordt over die beesten gesproken), die kraaiden, het licht wel zagen. Dus de eenvoudigen (de
mensen en de dieren), die niet vast zitten aan hun principes, hun denkbeelden, die leren om
a.h.w. te leven net de krachten die zich openbaren, die zien het licht wel. En daar hebben we
dan een punt, dat buitengewoon interessant is.
Op de eerste Paasdag werd het licht van de Christus het eerst gezien door hen, die zich niet
gebonden hadden aan het dogna van een vaste regel of een vaste wet, naar die leefden bij de
dag. En daar heeft u het carpe diem.
Dan gaan we nog naar een stapje verder. Per slot van rekening, ik vind het Paasverhaal zeer
interessant, het ligt er alleen maar aan, hoe je het bekijkt. We kunnen natuurlijk vol
verwondering erbij stilstaan, dat Jezus zich in de tuin manifesteert. Er is echter een
aardigheidje bij.
Degenen, die, Jezus leer hebben verkondigd, zijn de apostelen. Het waren allen heel brave
mensen behalve die ene, Judas; dat was een echte Judas. Maar al de anderen waren brave
mensen, helden, martelaren van het geloof, verkondigers van de waarheid, ijveraars voor
Jezus’ leer. Komt Jezus bij hen? Dat zou u denken! Aan wie vertoont hij zich? Aan Maria
Magdalena, die een grote zondares was. (Dat is niet van mij, hoor, dat staat in de Evangeliën.)
Met andere woorden: mensen, die hun eigen opvatting van God volgen, die de waarheid,
welke ze ontmoeten, kunnen aanvaarden en verwerken en dus in de ogen van de wereld grote
zondaars of grote dwazen zijn, die hebben veel meer kans om Jezus te ontmoeten, dan alle
leraren en alle apostelen, die zich zo ingewijd voelen. Je zou dan misschien mogen zeggen dat
de mens, die zijn inwijding in de school van het leven vindt, dichter bij God staat dan degene,
die Hem alleen maar vindt in zijn zelfrechtvaardiging en in het haast bezeten volgen van een
bepaalde Leraar, Meester of principe, zelfs als het Jezus is. Maar het is nog niet voldoende.
Pasen, Jezus is herrezen. Halleluja, gloria, enz. Maar waar gaat Jezus dan heen? Je zou
zeggen; Hij heeft nu die zondares bezocht en dan gaat hij toch zeker naar de apostelen. Ho,
wacht even! Jezus gaat naar de Emmausgangers, Twee mannen gaan naar Emmaus; een
derde voegt zich bij hen en ze naken een gezellig praatje. Als het een Hollander was geweest,
zou het vast over het weer gegaan zijn, nietwaar? Ze hebben zo een gezellig commentaar.
Misschien hebben ze wel een beetje geroddeld over Pilatus en de onlusten in Jeruzalem.
Misschien hebben ze zelfs nog wat gezegd over Jezus. En deze loopt er gezellig bij en kletst
heel gemoedelijk mee. Dan komen ze aan een herberg. "Nu, jongens, we hebben honger, we
hebben dorst, laten we gaan eten en drinken." Wat kan er nu eenvoudiger, menselijker en
dood gewoner zijn dan dat.
Maar daar zit Jezus aan tafel. Met deze mensen breekt hij het brood, drinkt hij wijn; en aan
het breken van het brood herkennen zij hen.
Dat kan waar zijn, natuurlijk, maar belangrijk is hier weer; niet de apostelen. Neen, twee
doodgewone leerlingen, die wel eens van Jezus hebben gehoord. Met dezen - let wel - breekt
hij het brood en drinkt hij wijn. Later verschijnt hij bij de apostelen plotseling door gesloten
deuren en vaste muren.
Je zou haast zeggen, dat je daaruit een lering kunt trekken, die voor de hedendaagse tijd toch
wel heel erg belangrijk is:
Er zijn heel veel mensen, die ijveraars zijn van de wet. Ze zijn bereid om het zwaard te
hanteren voor de waarheid. Ze zijn bereid om hun Meester te volgen tot in de dood. Behalve
als het gevaarlijk wordt, dan gaan ze natuurlijk net als de leerlingen een klein beetje zitten
2 ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM
© Orde der Verdraagzamen Zondagochtendkring

bibberen achter gesloten deuren. Per slot van rekening, je moet toch ook een beetje aan je
sociale status denken, aan je standing, aan je reputatie, aan je inkomen, nietwaar? Ik zou
haast zeggen, dat zijn zo van die "dogooders" van deze wereld. Van die mensen, die een
kruistocht beginnen. En of ze nu van hun voornaam Billy heten, of ze noemen zich de
Gezondenen of de Ingewijden, het gekke is, dat je er eigenlijk weinig van merkt.
Jezus komt daar niet zo onmiddellijk. Want ja, die mensen hebben hun reputatie, hun
volgelingen om aan te denken enz. Zij kunnen zich niet bezighouden met het buitengewone.
Zij kunnen niet het nieuwe licht aanvaarden en verwerkelijken. Zij kunnen niet de nieuwe
kracht, de herrezen krachten van het licht verwerken. Ze zullen wel uitkijken. Zij moeten op de
wereld passen. En als Jezus tot hen komt, als het licht tot hen komt, dan moet dat zijn in de
vorm van een miraculeuze verschijning. En dan vallen zij natuurlijk heel nederig neer; "Heer,
Heer, Gij zijt herrezen!" en weet ik wat al meer. Ze vragen dan; "Meester, kunt U dit voor ons
doen en kunt U dat voor ons doen?"
Jezus zal hen helpen, natuurlijk. Het licht zal ook hen helpen, die voor zich persoonlijk een
soort profetenbaan, profetenwerk hebben opgebouwd.
Maar de eigenlijke contacten, die Jezus legt, zijn eigenlijk veel eenvoudiger. Het is de mens,
die eerlijk is. En dan mag hij in de ogen van de mensen zondig zijn of niet, wat maakt dat uit?
Of Maria Magdalena nu ooit een zondares is geweest of niet, wat interesseert het Jezus? Ze is
eerlijk in haar aanvaarden van het licht. Hij kijkt ook niet naar de prioriteit van de mannen, die
toch in zijn tijd zo erg belangrijk was. Hij maakt eigenlijk geen verschil. Maria Magdalena is
degene, die de meest zuivere innerlijke toestand heeft, die het meest zuiver alles aanvaardt;
en Maria Magdalena is de eerste, die hen ziet.
Die leerlingen van hen, de twee Emmausgangers, zijn ook heel doodgewone jongens. Weet u,
dat zijn zo van die mensen, die dan ook mogen meedoen; ze zijn esoterisch niet zo ver, naar
ze passen nog net in onze groep. Die twee, met hun doodgewoon voortgaan in het leven,
hebben klaarblijkelijk ergens verbinding: die harmonie, dat ene punt, waardoor zij voor Jezus
gemakkelijk te benaderen zijn, waardoor zij het eerste contact met hem kunnen krijgen. En
dan niet op een buitengewoon niveau. Jezus komt niet tot hen als een hemels visioen of zo. Hij
komt als een gewoon mens, en wat hij met hen bespreekt en zoals hij met hen samengaat, is
menselijk, dat komt niet ergens uit de hoogste sfeer of hemel. En toch, toch is daar het
bovennatuurlijke wel zeer sterk tegenwoordig.
Nu ja, trek dan je conclusie. In de moderne wereld is ook het nieuwe licht geboren. Waar zal
dat licht zich het snelst uiten? Bij de mensen, die allemaal zo correct zijn? Die zo heilig en zo
goed zijn? Kon nou! Die mensen zijn allemaal zozeer bezig met correct en heilig en goed te
zijn, dat ze geen tijd overhouden voor het licht, voor de innerlijke verlichting, voor het
ontvangen van een nieuwe kracht.
Neen, dan degenen, die hun weetje weten en in het leven misschien helemaal niet zo braaf
zijn, naar die ergens de ontvankelijkheid hebben.
Hij moet het ook niet hebben van al die geleerden. Die mensen, die precies alle theologische
argumenten kunnen opzeggen, de Bijbel van achter naar voor en van voor naar achter uit het
hoofd kunnen opdreunen; die mensen, die precies weten, hoe je het kaballistisch en
astrologisch berekent, die het magisch kunnen verklaren.
Als het licht zich moet openbaren, zoals het is, zoals het in de menselijke wereld moet
bestaan, dan openbaart het zich als mens aan mensen.
En dan gaan we maar eens heel rustig nadenken; Pasen, opstanding. Als wij een opstanding,
een vernieuwing, moeten verwachten, als wij moeten verwachten dat de mensheid zoals eens
Jezus herrijst uit haar dood van wereldoorlogen, uit haar wanhopige slaap en afdaling in de
afgrond van materialisme, dan zullen we ons niet moeten wenden tot de "geroepenen". Het is
bitter genoeg om het te zeggen, maar het is waar. Neen, het eerste licht is bij hen, die het
aanvaarden willen en het aanvaarden kunnen. De nieuwe kracht en de nieuwe wet, het
verlichte, het edele en het zuivere manifesteren zich niet aan de braven. Het manifesteert zich
aan de mensen. En te leven als mens dat moogt u niet vergeten is zijn taak op aarde. Te leven
als mens, het kennen van alles wat er is: goed en kwaad, licht en duister, het kiezen van een

ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM 3

Orde der Verdraagzamen

eigenweg, het vinden van een eigen contactpunt met God, het zelf volgen van het Hogere. Dan
pas kom je in aanmerking voor de eerste openbaring.
Dat betekent dus, dat er een tijd zal komen - laten we even verder extrapoleren - dat de
kerken ook het nieuwe licht zullen kennen. Dat ze weer zullen uitroepen: "Mirakel, Jezus is
opgestaan; Heer, dat Ge wederom tot ons zijt gekomen!" zoals eens de apostelen hebben
gedaan. Er zal een tijd komen, dat ze allen tezamen zingen: "Heilige Geest, kom over ons"; en
dan gaan ze weer Pinksteren vieren. Dan is het mogelijk, dat die Geest zich werkelijk
manifesteert.
Maar het eerste licht, het prille licht, het levende licht komt niet bij mensen, die proberen een
structuur van de eeuwigheid op te bouwen. Dat komt niet bij mensen, die zo buitengewoon
geleerd en braaf en goed zijn. Dat komt bij de eenvoudige mensen, die de dag plukken.
Mensen, die leven bij de dag, die leven in de vreugde van de zonneschijn, en die in de regen
verdergaan, omdat het vandaag regent en niet zeggen: "Gisteren was het zo mooi en morgen
zal het misschien mooier zijn"; maar die zeggen: "Vandaag is er regen, vandaag moeten we
zorgen dat we daarmee klaar komen." Het is simpel genoeg.
Nu we hier zo op de Paasdag bij elkaar zitten, kunnen we de lering heel eenvoudig uitdrukken,
al klinkt het dan wat ingewikkelder:
De harmonie met het kosmische komt niet voort uit menselijk weten, menselijk denken, of uit
een bepaalde methode van gedrag, het volgen van bepaalde wetten. De harmonie met het
kosmische, met het Oneindige, met de levende liefde Gods komt voort uit het willen
aanvaarden en ondergaan van deze kracht.
De mensen, die werkelijk contact zoeken met het lichtende van God in een tijd, dat nog niet
het volledige licht hernieuwd is geopenbaard maar dat het langzaam als een ochtendgloren
komt, zodat eerst het geestelijk licht aanwezig is, voordat ooit het stoffelijke weer die
verlichting zal kunnen verdragen, zullen mensen moeten zijn, die eenvoudig als stoffelijke
mensen leven, niet zwevend ergens in een geestelijke sfeer, maar staand met twee voeten op
de grond. Het zullen mensen moeten zijn, die niet zo vlekkeloos braaf en heilig zijn, niet zo vol
van profetische gaven en vervuld van een apostolaat. Het moeten gewoon mensen zijn, die
durven leven. Mensen, die zichzelf durven zijn, maar die in dit zichzelf zijn het licht ontvangen;
die God erkennen.
Daarbij kom ik aan de tweede spreuk: het carpe diem, pluk de dag. Als u zich vandaag
bezighoudt met datgene, wat u gisteren aan ellende hebt gehad en datgene, wat er morgen
zal komen aan zorgen, beledigt u dan eigenlijk niet de Schepper Zelf? Wat u vandaag wordt
gegeven, is de gave voor heden. Door die gave te aanvaarden, daarin vrolijk en gelukkig te
zijn, daarin uzelf en God te erkennen, beantwoordt ge aan God, beantwoordt ge aan de
kosmos, hebt ge harmonie.
Houdt ge u bezig met gisteren, dan sterft het heden, voordat ge het werkelijk in zijn
schoonheid hebt kunnen beleven, dan gaat vandaag teloor. En hebt ge zorgen voor morgen,
zijt ge voortdurend bezig met wat morgen misschien zal gebeuren, wat blijft u over van deze
dag? Ze is teloor gegaan in het zoeken naar morgen. En morgen komt; en het is anders dan
ge hebt gedacht; ge gaat weer verder en nooit leeft ge.
Opstanding zou je dus ook op de mens van toepassing kunnen verklaren. Laat de mens
eindelijk eens opstaan uit zijn voortdurend roeren in het verleden en grijpen naar de toekomst.
Laat hem eens leven in het heden. Laat hem vandaag eens zien als zijn leven en zijn
levensdoel en niet morgen of gisteren.
Laat de mens herrijzen uit de waan, dat hij zijn invloed over eeuwen heen kan uitstrekken.
Laat de mens eindelijk eens terugkomen van de gedachten, dat hij het is, die de eeuwigheid
smeedt en laat hem daarvoor erkennen, dat hij alleen maar één ding heeft te doen: zichzelf
vandaag en altijd in harmonie te brengen met God, steeds aan de hand van wat er nu is en
niet aan de hand van wat hij zou willen dat er zou zijn, of wat hij verwacht dat er morgen zal
zijn, of wat er gisteren is geweest.
Pluk de dag. Dat betekent niet alleen maar; geniet de dag, zoals hij komt. Het betekent; leef
de dag, zoals hij komt. Leef hem zoals hij is. Als de zon schijnt, wees vrolijk met de zon; en
als er regen is, zoek het goede in de regen. Als er vandaag vreugde is, beleef haar volledig en

4 ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM

© Orde der Verdraagzamen Zondagochtendkring

dank God dat je haar mag beleven, Als morgen de smart komt, vraag God desnoods, of Hij je
helpt om haar te dragen, als je het zelf niet kunt. Draag haar met waardigheid en vraag je niet
af, of er morgen meer komt, maar zorg dat je haar vandaag draagt zo goed je kunt.
Leef niet in illusies. Leef in de werkelijkheid, pluk de dag. En dan hebben we daar het hele
Paasmotief bij elkaar. Een Paasmotief dat geef ik toe dat nu niet zo erg gebruikelijk is. Want
als ik van een preekstoel een priester zou horen zeggen; "Pluk de dag," dan zou ik zeggen:
"Tjonge, tjonge, die heeft zeker te veel aan de miswijn gezeten." Maar daarom juist kunnen
we hier wel zeggen, wat elders niet gezegd mag worden.
Leef in het heden; maar leef in het heden zo harmonisch als je maar kunt.
Laat in je wezen steeds zoveel mogelijk vreugde zijn; en tenminste een aanvaarding van wat
er bestaat en van wat er is.
Vraag je niet af, hoe het zal zijn, of wat er zal gebeuren. Beleef wat er is. Doe wat je erkent
als goed en zuiver. En zeg dan tot jezelf; "Omdat ik het heden erken en mijn God erken, zal
Hij Zich aan mij tonen, indien het noodzakelijk is,"
Dan kun je opstaan uit de verdwazing. Want zoals Jezus begraven was in de levende rots, zo is
de mens begraven in zijn ideeën, zijn filosofieën en gedachten, die zover van de werkelijkheid
zijn verwijderd, dat ze het leven omsloten houden, enger nog dan de grafkelder, waarin Jezus
werd neergelegd. En zoals Jezus’ graf niet zijn eigen was maar van een Arimatheeër, zo is het
graf, dat de mensen voor zichzelf graven, eigenlijk niet eens hun eigen graf. Ze begraven zich
in het graf, dat anderen hebben opgebouwd, het graf van filosofieën en dogma’s, die niet de
hunne zijn en die ze niet kunnen onderschrijven, maar die ze klakkeloos aanvaarden.
Wanneer je de werkelijke harmonie met God leert erkennen en je leert waarlijk te leven in het
heden (niet in een illusie, in een waanwereld van morgen of gisteren), dan zul je al die dingen
kunnen wegwentelen. Het is een zware grafsteen. Een grafsteen, die is gesmeed uit conventie,
uit geloof, uit sociaal gebruik enz. enz. Maar hij kan opzij worden gewenteld.
Ook de mens kan stralend herrijzen, als hij beseft, dat: menszijn in de eerste plaats kan
betekenen: vrij zijn. Dat het licht Gods ontmoeten niet betekent: aan de ene kant roepen;
"Meester, ik volg U tot in de dood" en aan de andere kant zitten bibberen. Maar dat het
eenvoudig betekent; in de genegenheid, de liefde, die je hebt voor het groot Zijnde, voor de
kosmos zelf, voor God, tot God gaan, waar je Hem kunt vinden en waar je denkt Hem te
vinden.
Dan heeft u hier mijn Paasgedachte. Ik hoop niet, dat ze evenveel innerlijke opstand baart als
hetgeen we vrijdag j.l. hebben gezegd. Er was hier en daar nogal wat verbittering over de
bitterheid van ons betoog. Maar het is nu eenmaal zo.
We zitten in de vernieuwing; en of u wilt of niet, u zult moeten breken met heel veel oude
gebruiken, ideeën en opvattingen, voordat het nieuwe op aarde kan worden beleefd.
Nu is het eigenlijk al Pasen, want het licht (de Christusgeest, het actieve goddelijke Licht op
aarde) is opgestaan. Maar alleen zij, die zich hebben geketend aan menselijke opvattingen,
dwaasheid en waan, zullen dit licht niet zien. Anderen zullen pas nadat de zon is opgegaan
(misschien dagen of jaren nadat het geestelijk licht is opgegaan) ontdekken dat Christus, de
liefdegeest Gods, weer op aarde leeft.
Ik hoop, dat u met deze gedachte, met deze zekerheid dat het nu werkelijk Pasen is, niet
alleen maar om het verleden maar ook vandaag, een echt prettige, een gelukkige, maar vooral
een innerlijk harmonische Paas zult mogen vieren.
o-o-o-o-o
Goeden morgen, vrienden.
Na alles wat mijn voorganger heeft gezegd, blijven er voor mij alleen de paaseieren en de
piepkuikens over. Toch wil ik het op mijn manier gaan vertellen.
Als je zo op het ogenblik de natuur bekijkt, dan zie je dat met het komen van de zon ineens de
knoppen openbersten. De bloesem begint zelfs zo hier en daar al te komen. De bloembollen
besluiten plotseling dat het toch tijd wordt om een beetje kleur aan het leven te geven. Kort
en goed, dat beetje zon dat doet het ineens, want de natuur zegt: "Er is licht, dus nu is het tijd
ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM 5
Orde der Verdraagzamen

om te bloeien." Die zegt niet: "Het staat op de kalender. Het is nu lente, dus bloeien, jongens",
al is er vorst, zoals in Nederland. Neen, de tijd is rijp; en die rijpheid van de tijd markt de plant
van binnen, zoals een mens dat ook kan aan het licht buiten. Zij houdt zich niet aan een vast
schema. Dat de natuur een vertraging heeft van drie tot vier weken daarom kunnen de
mensen jammeren, maar ja, de natuur is dan ook geen boemeltreintje, dat op een vast
tijdschema in een spoorboekje vastgelegd most lopen.
En zoals het met de mens is, zo is het met de geest en met alle dingen, Zolang je probeert op
een vaste dienstregeling te stomen, loop je vast. Dan ben je bij wijze van spreken een zwaluw,
die terugkeert, terwijl de ijspegels aan het dak hangen om als diepvriesslachtoffer dan
onbewust de zomer in te gaan.
Als je probeert om met de gedachte volgens vaste regels van godsdienst, van het menselijk
leven, zelfs van de logica nu eens even te bepalen hoe het met het leven moet gaan, zit je er
altijd naast. De kwestie is niet; hoe heb ik het uitgerekend, hoe moet het volgens mij
gebeuren? Neen, de tijd moet rijp zijn. En als u dat idee nu ook eens vasthoudt, dan komt u
misschien tot een paar conclusies, die ook bij Pasen behoren.
Wij kunnen nooit weten, wanneer de tijd rijp is. Dat is plotseling. Geloof me, al die bomen,
welke op het ogenblik ijverig aan het botten zijn (ik vind het overigens een eigenaardige
uitdrukking, maar goed, ze zijn aan het botten), hebben zich ook niet afgevraagd: "Jongens,
hoe staat het ermee? O ja, morgen is het Pasen, nu gaan we botten." Die hebben helemaal
niets gezegd. Ze hebben alleen maar gedacht: He, zon, leven! In mij is de spanning, in mij is
de drang. Nu is het tijd mijn groen te ontvouwen, nu is het tijd om veer de zon tegemoet te
wuiven met alles wat ik heb. Nu ja, dat is eigenlijk wel een logische opvatting.
In.het menselijk leven gaat het precies zo. Je bouwt voor jezelf allerhande dromen op en je
zegt; "Nu zullen we dit toch eens gaan beleven. Nu zullen we dat maar eens gaan doen en
morgen zal het zo zijn," Maar daar komt nooit wat van. En toch zijn er ook van die dagen dat
je eigenlijk niet eens weet wat je wilt, maar je voelt plotseling dat je nu dat stukje moet
schrijven, dat je nu die wandeling moet gaan maken en dat je nu die visite moet afleggen.
Kortom, je hebt plotseling het idee: Nu is de tijd rijp. En het gekke is, dat die onvoorbereide
dagen meestal zo’n daverend succes zijn.
Voor de geest zou ik het al precies zo willen zeggen. Je kunt wel zeggen: "Ja goed, ik heb nu 3
jaar gestudeerd in geestelijke wijsheid, dus vandaag zullen we beginnen met een nieuwe
inwijding, fase zoveel." Nu, dat kun je je dan wel voorstellen en je kunt het aan anderen
vertellen, maar voor de rest kun je het schrijven op de plaats, die bij een dame tegenwoordig
door de bikini onbedekt blijft, want dat klopt nooit. Een ander doet er veel korter over. Die is
pas twee jaar bezig en ineens heeft hij zijn inwijding te pakken. Hij heeft plotseling het inzicht
en allerhande kracht en vermogens; jij niet. Dan kun je mopperen en zeggen: "Dat is
oneerlijk. De examencommissie deugt niet." Maar die ander heeft gereageerd op het ogenblik
dat de tijd rijp was, en jij niet.
Pasen is eigenlijk ook zo: de tijd is rijp. Ze kunnen nu achteraf wel precies vertellen dat Jezus
een dienstregeling had: Om zo en zo laat vertrek uit het graf en herrijzenis naar weet ik wat;
om zo en zo laat aankomst van de engelen; om zo en zo laat aankomst en ontdekking van het
open graf. Maar daar deugt geen pest van, hé? Wat ze er later van gemaakt hebben, is
allemaal maar een fantasietje. Neen, het was zo:
In Jezus leefde de kracht. En toen die kracht eenmaal goed en wel op de innerlijke harmonie
begon door te werken, kón dat lichaam niet eens meer dood blijven. Dat ontbond zich in
allerhande flikkerende schemerende deeltjes, dat dematerialiseerde zich en.....was weg. Wat
daardoor aan luchtverplaatsing enz. ontstond, heeft misschien wel de grafsteen weggewenteld;
dat moet je mij niet vragen. Maar het feit was: de innerlijke toestand was rijp, en door de
rijpheid van de innerlijke toestand was er het gebeuren. Toen Jezus in zijn erkenning van de
duistere geestelijke werelden, van zijn taak enz., de wereld dus hernieuwd voor zich
concipieerde, was hij herrezen en stond hij in de tuin.
Het is niet zo, dat je als mens kunt bepalen, wanneer er wel of niet iets moet gebeuren. Je
kunt alleen maar aanvoelen, wanneer het het juiste ogenblik is,
Er zijn woorden, die je soms jarenlang niet moogt of niet kunt spreken. En dan ineens komt er
het ogenblik, dat je die woorden moet spreken; of het nu prettige woorden zijn of niet.

6 ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM

© Orde der Verdraagzamen Zondagochtendkring

Er komen ogenblikken, dat je jarenlang geestelijk in een bepaalde richting hebt gezocht en er
eigenlijk wel een beetje tevreden mee bent, tot het ogenblik dat je voelt: Neen, nu moet ik
een andere kant uit. Ik moet een andere weg inslaan. Dan is de tijd rijp en dan moet je dat
ook doen.
Wat ik hier nu wil betogen is dit; Als wij persoonlijk ooit willen herrijzen (en dan bedoel ik heus
niet uit de dood, hoor) Stel je voor, wat zou dat een last voor de erfgenamen zijn. Maar ik
bedoel nu werkelijk herrijzen, dus herontstaan als een eenheid van stof en geest, onverschillig
waar en hoe. Weer bewust zijn van alles wat we zijn, een volledige harmonie), dan zullen we
toch eerst eens moeten beginnen met voor onszelf de tijd inner lijk af te wachten.
Er komt een tijd voor het geestelijke, zeker, Zoals er voor Jezus een tijd is, dat we van hen
stoffelijk niets horen, omdat hij zich terugtrekt in de woestijn. Dan is het de tijd van de geest.
We horen ook, dat Jezus op een gegeven ogenblik heel rustig achter een vissersnet loopt, dat
hij gewoon werkt. Er is dus een tijd dat Jezus lijdt, er is een tijd dat Jezus vreugde kent, er is
een tijd dat Jezus hernieuwd stoffelijk op de wereld is.
Zo is het nu bij ons ook, het gaat allemaal volgens een kosmische klok. Daarop kunnen wij nog
niet lezen, maar in onszelf is soms ineens die kracht; dan is er het weten.
Nu moeten we dat natuurlijk voor onszelf verantwoorden. Je moet niet zeggen: "Nu heb ik zin
om die grote etalageruit in te slaan, laat ik het maar doen, want dan is het de tijd daarvoor."
Dat is dwaas. Maar je kunt wel zeggen: "Nu heb ik energie, nu is het tijd om te werken. Nu
heb ik honger, nu is het tijd om te eten. Nu ben ik moe, nu is het tijd om te rusten geestelijk
zowel als stoffelijke."
In deze dagen lijkt het me zo, dat er voor heel veel mensen een tijd komt, dat ze zeggen: "Nu
moet ik eindelijk eens een verbinding vinden tussen stof en geest. Al dat gedoe zuiver
geestelijk vind ik erg mooi, maar op de een of andere manier blijft er een hiaat, ik leef er niet
in. En al dat heerlijk streven in de stof vind ik ook erg mooi, maar het bevredigt me niet
helemaal. Er moet ergens iets anders bij komen." Dan zeg je: "Nu is dus de tijd gekomen, dat
de krachten en de wijsheden van de geest direct in de stof worden uitgeleefd; en omgekeerd,
dat de belevingen in de stof in direct verband staan met elke geestelijke bewustwording, niet
onbewust maar wetend.
Als je nu zo nagaat, wat Aquarius in deze dagen gaat brengen, dan lijkt het er werkelijk wel op
dat die tijd niet meer zo ver is? Het is niet meer mogelijk om alleen maar heerlijk abstract
verder te praten (zo zullen we het maar noemen, het is vaak meer een geratel) en het is ook
de tijd niet meer om heerlijk materieel te leven zonder een grotere inhoud eraan te geven. We
moeten die dingen samenbrengen. Stof en geest moeten als eenheid gaan werken. En
wanneer de mens het punt vindt, waarop hij dit kan doen, wanneer hij in zich de wetenschap
heeft: hier komen het stoffelijke en het geestelijke samen in een voor mij aanvaardbare en
zuivere vorm, waardoor ik mijn innerlijk weten, mijn harmonie, mijn geloof tot uitdrukking
breng, dan zeg ik u, lijkt mij dat een herrijzenis. Een herrijzenis uit het stomme, gespleten
onbewustzijn van het materialisme met een beetje godsdienstige saus of een hele hoop
godsdienstigheid en abstractheid, hier en daar gekruid met een korreltje van stoffelijk
onvermijdelijke noodzakelijkheden. Een tijd, dat de dingen samengaan. Pas in het samengaan
van deze dingen (van stof en geest) naar dan ten volle en volledig uit eigen bewustzijn, de
innerlijk aangevoelde en erkende noodzaak, kan de opstanding komen.
En dat betekent, dat er zeer veel opstandigheid van anderen aan die opstanding vooraf moet
gaan, vrees ik. Want tot op heden toe is het altijd zo geweest: "Luister naar mijn woorden
maar kijk niet naar mijn daden." Daarvoor is er een tijd geweest dat men zei; "Kijk naar mijn
daden en let niet te veel op woorden." En nu moet er een tijd komen, dat je kunt zeggen;
"Luister naar mijn woorden, kijk naar mijn daden en zie mijn werkelijkheid."
Leven in waarheid. Dat is de boodschap van de nieuwe tijd, die sterker en sterker op de
mensheid wordt afgedrukt.
En vrienden, dan mogen we op ‘t ogenblik misschien nog zo’n beetje in de Paassfeer zeggen:
"Beter een half ei dan een lege dop", maar binnenkort zal iemand begrijpen; Een ei is geen ei
(want een principe alleen brengt geen bewustzijn). Twee ei is een half ei (als je de principes
van stof en geest t.o.v. elkaar begrijpt kom je al halverwege in de richting van de noodzaak

ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM 7

Orde der Verdraagzamen

tot nieuwe ontwikkeling, van nieuwe bloei). Maar drie ei is een Paasei. Wie de principes van
innerlijk leven uiterlijk beleeft plus de innerlijke erkenning van die harmonie en de uitdrukking
daarvan in geheel het zijnde voor zich tot stand brengt, die heeft het Paasei, die heeft het
begin van een nieuwe ontwikkeling en gelijktijdig de bereiking van de eerste opstanding, van
het nieuwe licht, dat voortkomt uit deze tijd van Aquarius.
Nu en daarmee ben ook ik "uitgepaast". Ik heb misschien wel niet op z’n paasbest gesproken,
maar per slot van rekening, vrienden, als je het op z’n paasbest doet, volgens menselijke
opvattingen, dan is het buitengewoon netjes, alleen is het dan niet waar. Ik hoop dus, dat
jullie door de verpakking hebt heengekeken en begrepen wat ik wilde zeggen.
Om het licht in jezelf te kennen, om de juiste uitdrukking te vinden van het leven, zul je de
innerlijke vernieuwing moeten doormaken; niet zo maar eens door het experiment maar
afgaand op je innerlijke klok, die innerlijke drang, dat gevoel dat zegt; dit is geestelijk en
stoffelijk juist, nu is het de tijd. Nu en voor het geval dat uw kookwekkertje nog wat minuutjes
of uren te lopen heeft, wens ik u alvast een paar heel genoeglijke feestdagen toe en als het
kan zo snel en zo spoedig mogelijk een innerlijke bewustwording, die luidt tot een werkelijke
opstanding, een hervinden van de eenheid en harmonie met alle werelden.

VERNIEUWING
Wanneer wij het woord "vernieuwing" zeggen, dan nemen wij in het woord zelf aan, dat het
oude bestaat en dat het niet een volledig nieuw iets zal zijn, maar a.h.w. een herwinnen van
de nieuwe gloed en de nieuwe glans, die teloor is gegaan.
Wanneer wij spreken over vernieuwing, dan mogen wij dus niet alleen spreken over een totaal
andere wereld of een ander zijn, maar dan moeten wij teruggrijpen naar het oude en dit weer
beschouwen in zijn werkelijke betekenis en werkelijke glans. Daarom wil ik u graag op deze
Paasmorgen het begrip vernieuwing als volgt schetsen;
Eens, toen het eerste licht word geboren en Brahmas eerste blik Zijn scheppingswil
omvaamde, beaamde Hij Zichzelf zeggend; "Ziet, Ik ben in Ataans kracht mijzelve en in de
stof Mijzelve. Ik ben, en nimmer ben Ik ooit geweest of zal Ik verder zijn. Ik leef."
De aarde werd oud en de goden ontstonden, de goden vergingen, de tijd ging voorbij. En
Brahma erkende: Zichzelf en Zijn schepping niet meer en zeide: "Uit Mij zou dit Al geboren
zijn? Ik ben en Ik leef nu, zonder verleden en zonder toekomst, uit Atnan. Ik ben."
En zo zond Hij Zijn adem over de wereld en sprak tot hen, die niet meer wisten hoe te leven
en te streven, Hij heeft hernieuwd met licht en kracht Zijn beeld in alles neergeschreven, wat
Hij uit Zich heeft voortgebracht. Zo sprak Hij tot Zichzelve: "Nu is het dag. Laat zijn het licht,
voordat de nacht mij dooft en al vergaat."
Op de werelden leerden de mensen begrijpen; uit tegendelen is het Al geboren, uit tegendelen
zal het voortbestaan, maar een zijn alle tegendelen in Brahma. Het is waan, dat ooit
verdeeldheid werd en zin van het bestaan mag wezen. "Laat ons niet vrezen," zeiden zij, om
met elkaar te gaan." Zij zeiden; "Waarom is het nodig, dat goden elkander bestrijden en zij,
die de ene God volgen, de andere mijden? Is niet de zin van het bestaan de eenheid? Is niet
de het andere waan?"
Zo hebben zij de goden zelfs tot elkander geleid. En ziet, uit de eenheid, zo gevonden, werd
Brahmas beeld weer jong en nieuw, zodat Hij zeide; "Ik heb Mijzelf hervonden." En in het licht
heeft hij geschrevens de vreugde van het zijn, de eeuwigheid van leven, de wijn van licht, die
vloeit uit Brahmans kracht en op Atnans adem door de ruimte vaart.
Zo heeft Hij de vernieuwing gezaaid, keer op keer. En soms konden de mensen Hem niet
verstaan, soms zijn zij ondergegaan aan dat, wat Hij hun heeft gegeven. Toch blijft de
waarheid van elke vernieuwing;
In waarheid zult gij leven naar stof en naar geest, en onbevreesd ult gij uw wegen gaan.
Gij zult geen rechter erkennen behalve de God, Die in u woont en voor die God en Diens
rechtersstoel zult gij terecht en zonder schulden staan.
Vernieuwing heeft velen doen sterven en vrezen, omdat zij niet beseffen ‘s levens kracht en
nacht en menen, dat uit de vernieuwing voor hen wordt geboren de dood. Zij zien niet, hoe

8 ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM

© Orde der Verdraagzamen Zondagochtendkring

groot het lichte is. Zij, die het gemis hebben van begrip en besef, hoe kunnen zij zichzelf
verheffen boven spiegeling en waan en ondergang?
Maar lang, lang is reeds het licht weer uitgegaan en toch zal zich tegenstelling met
tegenstelling weer verzoenen en eenheid worden geboren uit alles, wat door het kennen van
zichzelf, zich in Het verschil uitdrukt, omdat Brahman in zichzelf een eenheid is. En Brahma
heeft geleerd: In eenheid ligt slechts werkelijkheid en een zullen zijn de werelden en de stof en
de geest, opdat zij onbevreesd kunnen scheppen de kracht, die hen heeft geschapen, de
kracht waarin, waaruit, waardoor alle bewustzijn leeft.
U zult misschien deze gedachte van vernieuwing op uw Paasdag wat vreemd vinden. Maar alle
vernieuwing moet gebaseerd zijn op een erkenning van de werkelijke grondslagen van het
bestaan. Zonder dit is er geen mogelijkheid tot vernieuwing. Uw Pasen kan alleen voortkomen
uit het erkennen van leven en dood, van geestelijke macht en stoffelijk bestaan. Zonder dit is
er geen herrijzenis mogelijk, geen verlossing en geen begrip.
Dit geldt voor u en uw wereld evenzeer. Zolang gij meent het een boven het ander te moeten
stellen, het een op het ander voor te trekken of delen van het leven te moeten verwerpen, zult
ge ondergaan. Maar als ge leert alle dingen samen te nemen, alles gezamenlijk in u te
verwerken en te begrijpen, zonder vooroordeel, in aanvaarding van het werkelijke leven, zelf
uw wet en uw God volgend, de kracht die zich in u openbaart, erkennende in anderen diezelfde
God, Die in hen op Zijn wijze maar op hun weg, Zijn geest openbaart, dan zult ge kunnen
zeggen; Vernieuwing is de eenwording van alle dingen en krachten, alle nachten samen
gevloeid, gegroeid tot een onmetelijk flonkerend licht, waarin het gezicht der schepping zelve
zich openbaart en al, wat geheim en ongekend achter de uiting werd bewaard, toch wordt een
stil aanvaarden.
En zo, bij het sterven van de jaren, bij het stilstaan van de tijd, het beleven van eeuwigheid,
erkent men de werkelijkheid van het zijn.
Vernieuwing is leven, dat zichzelf in het leven vindt en door deze vondst leert in leven en dood
gelijkelijk te zijn, te zijn in ontvangen en geven. Te zijn in duister en licht, omdat het "ik"
bestemd is om des Scheppers wil in alle waarden weer te geven, als Hij in het eigen wezen
spreekt en u daartoe drijft.
Dat is de wet, dat is de vernieuwing, vrienden. Ik wens u toe, dat uw feestdagen zeer
aangenaam en vreugdig mogen zijn.

ZII 620422 – PASEN EN CARPE DIEM 9