Sie sind auf Seite 1von 278
588 pransi fuorit, quam in hostium polosite cases, agere ostliminio reversus poteris; et hoc aliter consti- ui sine magna eaptione postameram Uberorum, gui parontibus horeden erunt, non, poterit. Ea’ jem dicemus et de arboribus eodem tempore fur tim caesis, Puto endem dict posse etiam de hac actione, Quod vi aut clam, si modo quis aut pro- hibitus fecerit, aut apparuerit, cum intelligere debuisse, ab its, ad quos ea hereditas pertincret, si resclissent, probibitum iri. 44, (45.] Uspianus libro XLI. (1) ad Sa- in lege Aquilie et levissima culpa '§ L—Quoti vel oceidit, Ac non e8; 45. [40.] Paviwe Tibro X. ad Sabinum.— scientiam hic pro patientia occipimus, wt qui pro- hibore potuit, toneatur, ai non fecerit, jento domino servus vulnerat, lia dominum teneri dabium § 1—Lege Aquilia agi potest et sanato vulne- rato servo. § 2.—Si meum servum, quum liberum putares, occideris, lego Aquilia teneberi '§ 3.— Qaum stramonta ardentia transilirent duo, concarrerunt, amboque ceciderant, et alter flanima consumtus est; nihil eo nomine potest agi, si non intelligitur, uter ab utro eversus § 4.-Qui, quum aliter tueri se non possent (2), damni culpam (8) dederint, innoxii sunt; vim enim vi defondere omnes leges omniaque iura rmittunt, Sed si defendendi mei causa lapidem in adversarium misero, sed non eum, ged prae- tereuntem pereussoro, tencot lege ‘Aqullias 2 Tum enim solum, qui vim infort, forire concedi- ‘tur, et hoe, si tuendi duntaxat, ‘non etiam ulci- soendi causa factum sit. 5.—Qui idoneum parietem sustalit, damai inuvia domino eius tenetur. 46,47.) Unecaxus libro L, (4) ad Sadinum. Si vulnerato servo lege Aquilia actum sit, pos ‘ea mortuo ex co vulnere agi lege Aquilie ninilo minus potest. 47, [48.} Touaxos, libro LEXXYL. Digest rum. ‘si priore iudicio aestimatione facta, poste mortuo servo de oceiso ngere dominus in- Stituerit, exceptione doli mall opposite, compelle- tur; ut ex utroque iudicio nihil amplius conse: quatur, quam consequi deberet, sf initio de oeci- 80 homiue egisset. 48, 49.) Pavuus libro XEXIX. ad Edictum, Si servus ante aditam hereditatem damnum in @ Hah FL tajnm correcctin, Br.; poseant, Taur. LEBRO 1x: TPULO 11 heredero 4 éste, ni hnbiendo regresedo podras roclamar en virtad del postliminio por Io que'se hubiore hocho cuando estabas on poder de los ‘enemigos; ¥ osto no podré constituirse de otro modo sin ‘grande perjuicio de los descondientes postumos, quo fueron heredoros de sus padves, .o mismo diremos también respecto de los arbo- Jes cortados furtivamente en el mismo tier Opino que puede decirse lo mismo también ree. pecto do osta accién, de lo que so hizo por fuerza 6 clandestinamente,’ ya si algwno lo hubiere he- eho habiéndosele prohibido, ya si hubiere resui tado quo él debié ontonder que le habria de ser probibido, si lo hubsecon sabido, por aquellos & ‘quienes portenecta la herencia. 44, [45.] Uneraxo; Comentarios d Sabino, ti- bro XLI.—Fn la ley Aquilia se comprende tam- bign Ia culpa lovisima. '§ L—Cusndo un eselavo hiere 6 mata sabién- aolo su duefio, no hay duda de que su duetio obliga por la Jey Aquitia; 45. [48] Pavuo; Comentarios d Sabino, tibro X.—on este caso 1a ‘noticia, In tomamos en Inger Ge tolerencia, para que el que pudo impeditlo quede obligado, sino lo hubiere hecko. § 1.—Se pucde ejercitar Is accion do la tey Aguilia aun hablendo sanado el esclavo horido. ‘Y'2.=Sihubleres matado miesclavo, enitndo. lo por libre, quedards obligado por la ley Aquills. eh SexOutdo, sltando dos por encima do una wogruera de paja, corrieron al mismo tiempo, y ambos cayeren, ¥ tmo fue eonsumide por las He mas, nada puede reclamarse por tal motivo, si no ‘se entiende que el uno fué echado por el ot70. ‘Los quo no pudiéndose defender de otro subleren contraido la culpa de un daflo, son inresponsables; porque todas Ins leyes y todos los doreshes pormiton repoler ls fuorsa con Is. fuer za. Pero si por defenderme hubiere yo tirado une pledra h mi advorsario, pero no & dite sing & un franseunte bubiere yo horido, quodaré oblige do por la ley Aquilia; porque se concede herit & quel solo que emplos Ia fuerza, y esto, si ee hu- biera hecho ten solo por causa de defenss, no tambign por la de vongans § 5.—Idl que derribé una pared quo estaba fir- mo, queda obligudo & su dueiio por 1a accién do dafo'con injurin, 46, (47.] Uveiaxo; Comentarios 4 Sabino, ti bro E.—Si se ejereité In accién de Ie ley Aquilis por haber sido herido un esclavo, despues, muer- fo de 1a misma herida, puede no obstante recle- marso por Ia ley Aquilia. 47. [48.| Juniang; Diguto, libro ZXXAVE— oro si hecha 18 estimacion én el primer juicy dospués, muorto el eselavo, hubiore intenindo duefio reclamar por haber sido matado, seré re pélide opnesta Ia oxcopeidn de dolo malo; pers Guo por ambos jaiclos no consiga nada mas de 10 que deberia conseguir, si al principio habiese 4°- maandado por haber side mucrto el esclavo. 48, [40.1 Pacto; Comentarios at Edict, lire XXXIX.—Bi antes de adida la hereneia un escle Qeranmie culpa, Hat @ sans piaxsro. staria dederit, ot hor tactus in on re da- hareaitenie feue actione tonebitur, qua alte- spam Gfrgriun fact hae 22s Fan. 60.) Unpsass libre IX, Disputationnan. 2 Godage lacio spon itonns fagavort vel age sees mage enna mares pracedis: in nea en ocean; et ideo tn stam te fo tenet. 1.—Quod dicitur damnum iniuria, datum ‘Ajuilia persoqui, slo orit accipiendum, ub videa- Ag™Gemaum infaria datum, quod cum damno fUuriam attnlerit, nisi magna vi cogente fuerit factum, ut Celsus seribit circa eum, qui incendii frond) gratin vicinas acdos intercidit; nam hic EGribit cessare logis Aquiliae actionem, iusto Suim mota ductus, ne ad se ignis perveniret, vi- Ginas aedes intoreidit, et sive porvenit ignis, si Foante extinetus est, oxistimat, legis Aquiliae actionem eossare. 50, [61.] Loma libro VI. Opinionum.—-ut do- ‘muni alieasin invito domino demolitt, et eo loco Dalneas exstruxit practer naturalo ius, quod su- cles ad dominum soll pertinet, otiam danni jati nomine aetiont subiicitur. Bi. (52.] Tutsamus libro LXXXVI. Digesto- ‘rum:—Ita ‘valneratus es: servus, ut €0 iota cer fam esset moriturum, medio deiade tempore he- res institutus est, ct postea ab alio ictus docessity quaero, an eum niroque de occiso lege Aquilia Agi poll? Respontit (1), oveldime dicitur vulgo giuidem, qui mertis cansam quolibet modo prae- bait, sed loge Aquilia is demum teneri visus ost, qui adhibite viet quasi manu causam mortis Pracbuissct, tracta videlicet_ interpretatione, vo eis a caedendo et « cacde. Rursus Aquilia loge teneri existimati sunt non solum, qui ita yuine- ssent, ut confestim vita privarent, sed etiam hi, quorum ox vuinere certum essot aliquem vita excessurum. Igitur sl quia servo mortiferam vul- ‘us inflixorit, eundemque alius ex intervallo ita pereusserit, ut maturius Interfleoretur, quam ex Priore vulnere moriturus fuerat, statuendum est, utrumgue eorun lege Aquilia tener. § 1.—Idgue est consequens auctoritati vote rum, qui, quum a pluribus idem servus ita vul- heratus esset, ut non appareret, cutus ietu perlis- set, omnes lege Aquilia teneri Ludigaverunt. § 2.—Acstimatio autem peremti non eadem in utriusque persona fiets nam qui prior vulueravit, tantam praestabit, quanto in anno proximo homo plurimi tuerlt, repetitis ex die vulneris tercen- (0), Responat, Het ‘Toxo 1—16 LIBRO DX: FATULO UL 89 vo hublere causado algim dasio en bienes de la herencia, y hecho libre causara daiio en los mis- mos bienes, quedard obligado por una y otra ac- cién, porque estas cosas son objeto del uno y del otro hecho. 49, (50,} Userano; Dieputas, libro IX.—Si al- gano, habiondo hecho trumo, hublere ahuyontado abejas ajenas, 6 también las hublere matado, més ‘bien parece que did cause 4 la muerte, que uo ‘que Ins nats; ¥ por osto se obligaré por [a uectén por el hecho. 1-—Lo quo so dieo, gue cl dafe cousado con injuria ve persigue por Ia ley Aquilia, habra de cntenderse de este modo, que se repute dato can: sado ¢on Injuria ol quo con el mismo dafio hubie- re produeldo la injuria, & no sar que uubiore sido hecho preeisandolo una fuerza grande, como es- ‘eribe Celso del que corté las casas vecinas para contcner tn incendio; porque eseribe que ea ests caso dajn de toner lugar Ia accion do la ley Aqui- Nia, pues impulsado por just. miedo cort) las ca sas vecinas, para quo hasta él uo llogase el fueg y ya.sea que lease el fuego, 6 que antes fuera apagado, opina que deja do tener lugar la aceién de la ley’ Aquilia, 50, {61.] Bt utsmo; Opiniones, tidro VI.—El que demolié Ia casa ajena contra ia voluntad de su duofio, y en aquel lugar constrayé bafios con- tra el derecho natural, porque lo edifleado perte- nece al duefio del suelo, queda también mijeto & esta aceién por razén del daiio causado. Bt, [58] Jorsano; Digesio, idro LXAXVI— Un esclavo fus herido do tai modo, aue se creia cierto que habia de morte de aquella herida, des- guts on ol tlempo intermedia fue instituldo here: loro, y horido posteriormente por otro, murid; preguiito, por la ley Aquilis se podra reclamar contra ambos por razén do Is muerte? Respondié, que ciertamente ge dico por el vulgo, que maté el que de algiin modo did causa para Ii muerte, pe- To que por a ley Aquilia s¢ consideré que queda- a obligado solamente el que, habiendo empleado Ia fuerza, y como por su mano, hubjese dado causa para la muerte, habiendo tomado, por supuesto, ‘Sate intorprotacion dela palabra, de caedere (ma- tar) y de eacdes (muerte). También se juzg6 que quedan obligades por la ley Aquilia, now6lo aque- log que hixicron dota! modo, que inimediatamente privaron 4 uno de Ie vida, sino también aquellos : cuyasheridas hubiesela certeza deque alguien jajard de vivir. Ast, pues, si algano hublere he- cho a un esclave un& herida mortal, y en este in- tervalo otto le hublore heridode tal iodo, que fue- se muerto més pronto de lo que habia de morir por a primera herlda, se ha de. doterminar, que uno ¥ otto quedan obligados por Ia ley Aquilia. §.1.-Y esto es conforme Ia autoridad de los antiguos, los cuales, cuando un mismo esciavo hhubless sido herido por muchos, de suerte que no apareciera por la herida de quién bubiese muer- to, juzgaron que todos estaban obligados por la ley Aquilia, § 2.—Mas no se hard del muerto la misma esti macién respecto & 1a persona de uno y de ofr porque ¢l que primero hirld, pagara tanto cuanto més haya valido el esclavo en el afio préximo,

Das könnte Ihnen auch gefallen