Sie sind auf Seite 1von 10

PARTE I - LNGUA ESTRANGEIRA

LNGUA INGLESA
CHARLIE CHAPLIN A COMIC GENIUS
One of the most important and influential figures in the history of motion pictures, Charlie Chaplin was perhaps the greatest comedian to have ever lived. He made his reputation in 1914 when, in his second film, Kid Auto Races at Venice, he introduced the world to the helpless little tramp. With his smudge moustache, baggy trousers and bowler hat, and twirling his cane, the tramp soon had cinema audiences entranced. It was a fantastic creation, stirring up emotions, both happy and sad, and Chaplin played that classic role in more than 70 films during his career, earning him both a fortune and international fame. Chaplins beginnings never promised such success. Though born into a wealthy London family, the good times quickly disappeared. His father deserted when Charlie was an infant (and later died of alcoholism) and his mother, a successful music hall star, had a nervous breakdown and was sent to an asylum. Charlie thus found himself in an orphanage. It was the theatre that gave Chaplin his first release from the pressures of troubled life. He made his debut in 1894, appearing on stage with his mother. Later he became part of Fred Karnos music hall troupe and went with them on their American tour of 1912. It was while the company was in the United States that the young Chaplin was spotted by the film director Mack Sennett and signed to Keystone Films at 150 dollars a week. Over the next few months Chaplin made dozens of films for Keystone many of which featured his newly created little tramp character.
From: Speak Up. Agosto 1999 n 147 (adapted).
o

5 6 7 8 9 10

his recognition and the number of times Chaplin performed his little tramp character in the films he took part in during those years. On the other hand, we learn how difficult Chaplins life was when he was very young. The text refers to Charlie Chaplin as one of the greatest comic actors in the whole history of motion pictures. It also tells how Chaplin gained success through the creation of his famous character the little tramp and presents a brief description of him. Besides that, the reader is informed about the hard times Chaplin had to overcome still as a child, since his father left and his mother became seriously ill. The text also mentions when Chaplins talent was recognized and who took part in this process. Finally, the last lines of the text show us that Chaplin played the role of his new character in many films he made at that time. Chaplin, the greatest comedian in the history of motion pictures, started his career in 1914, with Kid Auto Races at Venice. After having lived in an orphanage, he made his first public appearance in 1894, with his mother. Chaplin was invited to work for Keystone Films by Mack Sennet, who brought him fame and fortune. figures numbered drawings or diagrams in a book. cane to punish someone, especially a child, by hitting them with a long thin stick. role the character played by an actor in a play or film. stage the raised floor in a theater on which plays are performed. dozens of a lot of. featured showed.

REWARDS FOR TALENTS


Awards and medals are usually given throughout the world to outstanding people in several areas of knowledge. One of the most famous awards is the Nobel Prize. There are other well-known premiums in the United States. PULITZER PRIZES they were endowed by Joseph Pulitzer (18471911), publisher of the New York World, in a bequest to Columbia University. They are awarded annually since 1917 for work done during the preceding year. All prizes are $3,000 in each category (Journalism, Literature and Music), except Meritorious Public Service for which a gold medal is given. OSCAR a gold-plated statuette awarded by the American Academy of Motion Picture Arts and Sciences for outstanding contributions to motion-picture industry since 1928. The first movie to get an Oscar was Wings and the first director was Frank Borzage with Seventh Heaven. There are many versions about the origin of the name Oscar, which has been used since 1931. The most common one is that the statuette was named after Oscar Pierce, the uncle of Margaret Herrick, a librarian of the Academy. GRAMMY A statuette awarded annually by the National Academy of Recording Arts and Sciences for outstanding achievement in almost 70 categories in the recording industry. The first Grammy was delivered in 1958 to Domenico Modugno for his song Volare. The word Grammy comes from GRAM (ophone).
From: LIBERATO, Wilson Antnio. Compact English Book. FTD, 1998.
Lngua Estrangeira 1

According to the text, Chaplin stands as one of the greatest comedians ever, being also a relevant and powerful person in the history of the movie industry. His success is due to a character he created, known as the little tramp. First introduced to the world in Kid Auto Races at Venice, the little tramp appeared in all Chaplins movies and earned money and fame. Chaplin was meant to be successful since the beginning of his career. Born into a rich family, Chaplin was sent to an orphanage when his father and mother died. In 1912 he went on a tour with Karnos music hall troupe, but his first performance on stage was in 1894. When touring with Karnos group, Chaplin was invited to film Keystone for 150 dollars a week. In the text it is said that Chaplin gained one of the highest positions as a comedian in the cinema world. The text also describes the character that brought Chaplin fame and fortune and shows when his career blossomed. Besides that, we are told about who was responsible for

PARTE I

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

Among the many well-known awards given in the United States, the Nobel Prize is the most famous one. The first Pulitzer Prizes were awarded by Joseph Pulitzer, a publisher of the New York World. Music is one of the categories awarded by both the Pulitzer Prizes and the Grammy. The prizes mentioned in the text were all named after outstanding people. The name Oscar was probably a tribute to Margaret Herricks uncle. the probable origin of the name of a premium given to important contributions to the film industry: paragraph 3. the approximate amount of categories that receive a statuette in the world of the recording industry: paragraph 4. the name of a country where famous rewards are delivered: paragraph 1. the name of a prize that is awarded monthly since the beginning of the century: paragraph 2. the year in which the name Oscar was first used to name a gold-plated statuette: paragraph 3. how long the person who endowed the Pulitzer Prizes lived: paragraph 2. the price of the gold medal that is delivered as a Pulitzer Prize: paragraph 2.

25

26

27

28 29 30

Camera eyes are generally more accurate than the eyes of men and women. When a man looks at the world, he sees only what he chooses to see? He often finds it more convenient not to notice certain things; but a camera represents every object completely and truthfully. Without, this instrument many scientific discoveries would be impossible! And we would be less sure of many historical facts. Camera eyes are generally more accurate than the eyes of men and women. When a man looks at the world, he sees only what he chooses to see. He often finds it more convenient not to notice certain things. But a camera represents every object completely and truthfully. Without this instrument, many scientific discoveries would be impossible and we would be less sure of many historical facts. Camera eyes are generally more accurate than the eyes of men and women. When a man looks at the world he sees only. What he chooses to see? He often finds it more convenient not to notice certain things. But a camera represents every object completely and truthfully. Without this instrument, many scientific discoveries would be impossible and we would be less sure of many historical facts! travels around the Americas. the contribution of movies and photographs to our knowledge of the world. the fact that movies and photographs can help us learn.

MOVIES AND PHOTOGRAPHS


If we want to learn about other societies, it is not always necessary to travel. We can discover what happens in other parts of the world by watching movies. It is difficult to imagine an easier method of learning about other countries. Nowadays movies not only tell stories or record important historical happenings. They also record for us the actions and habits of ordinary people. Much of our present knowledge of living forms and of objects in distant space, too, is obtained from movies and photographs.
From: TOTIS, Vernica. Lngua Inglesa: Leitura Cortez, 1991.

23

24

Camera eyes are generally more accurate, than the eyes of men and women when a man looks at the world. He sees only what he chooses to see. He often finds it more convenient not to notice certain things. But, a camera represents every object completely and truthfully. Without this instrument many scientific discoveries. Would be impossible and we would be less sure of many historical facts. Camera eyes are, generally, more accurate than the eyes of men and women. When a man looks at the world, he sees only what he chooses to see. He often finds it more convenient not to notice certain things. But a camera represents every object completely and truthfully without this instrument. Many scientific discoveries. Would be impossible and we would be less sure of many historical facts?
Lngua Estrangeira 2

PARTE I

LNGUA ESPANHOLA
MAREMOTO EN ASIA
El mayor terremoto en 40 aos y una cadena de maremotos causan miles de muertos en el sur de Asia. El temblor en Sumatra, de una magnitud de 9 en la escala Richter y su epicentro se situ en el Ocano ndico, unos 260 kilmetros al sudoeste de Meulaboh, en la costa oeste de Aceh. Desde la tierra, el azote devastador se traslad al mar, cuyas olas gigantes golpearon las costas de pases vecinos. El gran maremoto sorprendi a una poblacin que no haba sido advertida de este peligro por lo que miles de personas se encontraban en las inmediaciones de la costa, es bien conocido que en pocas navideas la zona de Indonesia e islas cercanas se inundan de turistas buscando el calor de sus playas y su clido clima. Sin embargo el terremoto de la escala 9 provoc un movimiento de placas tectnicas que causaron el maremoto ms mortfero de la historia, segn la ONU se cifran los muertos por los maremotos en 150.000, si bien esta cantidad no es absoluta pues el riesgo de epidemias y enfermedades podran ampliar esta cifra. As mismo la destruccin de miles de casas han obligado a ms de un milln de personas a tener que abandonar sus hogares y han destruido el modo de subsistencia de millares de habitantes de la regin, lo cual podra a su vez ampliar el nmero de fallecidos por hambre o falta de agua potable. Juzgue los tems de acuerdo con el texto y la correccin morfosintctica. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 El terremoto en Sumatra alcanz 9 puntos en la escala Richter El terremoto es el mayor en ms de 3 dcadas. El epicentro del temblor fue en Sumatra. La poblacin fue advertida a tiempo de protegerse contra el Tsunami. El maremoto del sur de Asia fue en diciembre. Las islas cercanas de Indonesia se inundaron por el calor y el clima clido de la regin. Indonesia sufre riesgo de epidemia Ampliar es un verbo regular y en segunda persona del singular es ampliis. El nmero de victimas pude ampliar por efecto del hambre. En ...haba sido advertido...el verbo en negrita es irregular y en 3. Persona del plural es advierten.

EL TSUNAMI DEL 13 DE AGOSTO DE 1868.


Fue originado por un violento terremoto, de magnitud 8.5 en la escala de Richter, de cuatro a cinco minutos de duracin y cuyo epicentro se localiz en el mar, a los 18 05' de latitud sur y 71 de longitud oeste, y a 70,3 Km de Arica. Se produjo alrededor de las 17: 15' horas (hora local) del da 13 de Agosto de 1868, generando un tsunami, de magnitud (m) 4, de grandes proporciones, con olas que presentaron elevaciones en la costa de aproximadamente 14 metros. (Morales y Caon, 1985). Juzgue los tems de acuerdo con el texto y la correccin morfosintctica. 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 La posicin geogrfica de Chile explica por qu el pas es una zona favorable a la generacin de Tsunamis. Chile es el pas de mayor ssmicidad del mundo. En ms de 400 aos ocurrieron 35 Tsunamis de origen cercano a la costa de Chile. En ...su historia ssmica... el trmino en negrita es un posesivo de 3. Persona. Los Tsunamis marcan una magnitud superior a 7,5 en la escala Richter. En ...por ser un pas... el verbo en negrita en 2. Persona del singular es eres. En ...Chile est asociada... el trmino en negrita en infinitivo es estar y est conjugado en 3. Persona del singular. El epicentro del terremoto de 13 de agosto se localiz en el mar En ...nuestro pas es... el trmino en negrita es el verbo ser y est conjugado en 3. Persona del singular. El Tsunami de 13 de agosto de 1868 tuvo olas de ms de 70.3 Km.

TSUNAMIS
Esta ola gigante, formada en las aguas poco profundas del estrecho de Sonda, demuestra que los Tsunamis pueden adoptar la forma de una verdadera "pared de agua". Al fondo de la fotografa, se puede apreciar el volcn Krakatoa. En 1837 en la playa de Kahului en la isla hawaiana de Maui, Un Tsunami arras con todo lo que se encontr. Todo comenz porque de pronto, el mar empez a retirarse de la baha (suelen producirse en bahas) sin ruido pero a gran velocidad, como si todo el ocano se estuviera vaciando en un inmenso agujero. Los peces quedaron perplejos en la orilla, sorprendidos por la desaparicin del agua. Algunos aldeanos corrieron a recoger el pescado varado, pero la mayora tuvieron el presentimiento de lo que significaba la retirada del mar; un tsunami estaba en camino. Algunos aldeanos echaron a correr tierra adentro, uno de ellos lleg a lo alto de una cuesta Kahului y, al or el rugido del ocano a sus espaldas, contempl al girarse un espectculo increble; personas, casas, animales, etc, atrapados en una negra y enorme masa de agua enfurecida. El Tsunami arrastr todo Kahului a 240 metros tierra adentro.

TSUNAMIS EN LA COSTA DE CHILE


Por ser un pas ribereo del Pacfico, la generacin de tsunamis en Chile esta asociada a la ocurrencia de grandes terremotos. Lo anterior se explica por la posicin geogrfica de nuestro territorio, en una costa de subduccin (fosa chilenoperuana), donde convergen las placas tectnicas de Nazca y la Placa Americana. As, nuestro pas es una de las regiones de mayor ssmicidad en el mundo, su historia ssmica registra ms de 30 sismos de magnitud superior a 7.5 en la escala de Richter. Esta realidad geotectnica convierte a Chile en una zona favorable para la generacin de tsunamis. Desde 1562 a la fecha, se posee informacin de 35 tsunamis de origen cercano a nuestras costas, los cuales han generado daos de diversas magnitudes.

PARTE I
3

Lngua Estrangeira

En estos das, por desgracia Los Tsunamis vuelven a estar en boca de todos. Una enorme zona asitica a conocido la fuerza enorme de estos fenmenos. La mayor catstrofe de la historia ha ocurrido como consecuencia de Tsunamis. Miles de personas han perdido su vida, miles de heridos y miles de desaparecidos y quien pudo sobrevivir se enfrenta ahora a la dificultad de seguir adelante si nada...el progreso nos hace olvidar que frente a la naturaleza no somos nada. Aunque no deberamos olvidar, que a cualquiera nos podra pasar y que cada uno de nosotros podemos ayudar de una manera u otra. La tierra sigue su propio ritmo, es un planeta vivo a todos los efectos , aunque a veces nos sintamos dioses. 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Las olas gigantes del Tsunamis pueden adoptar la forma de una pared de agua. Los Tsunamis acostumbran producirse en bahas. Los Tsunamis de la Isla de Maui dejaron a los aldeanos perplejos en la aldea. Todos los aldeanos tuvieron el presentimiento de lo que estaba ocurriendo El Tsunami de la zona Asitica es la mayor catstrofe de la historia. Son miles de personas que se quedaron sin hijos. Los aldeanos de Maui se quedaron paralizados ante la ola gigante. El mar de la playa de Kahului empez a retirarse sin hacer ruido. En ... pueden adoptar la forma... el verbo en negrita es regular y est en infinitivo. El verbo retirarse en 2. Persona del plural es se retiras.

PARTE I
4

Lngua Estrangeira

PARTE II LINGUAGENS E CDIGOS E CINCIAS SOCIAIS


Texto I 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 J me enfado de ouvir esse alarido Com que se engana o mundo em seu cuidado, Quero ver, entre as peles e o cajado, Se melhora a fortuna do partido. Canse embora a lisonja ao que, ferido, Da enganosa esperana anda magoado Que eu tenho de acolher-me sempre ao lado Do velho desengano apercebido Aquele adore as roupas de alto preo, Um siga a ostentao, outro a vaidade. Todos se enganam com igual excesso. No chamo a isso j felicidade. Ao campo me recolho e reconheo Que no h maior bem que a soledade. Texto II

Baseado no texto I julgue os itens. 1 2 3 O texto um soneto decasslabo, trao que comprova a concepo neoclssica do autor. Encontra-se, no poema, uma srie de referncias vida campestre, pastoril, que se explicam pelo interesse notadamente regionalista que move os autores rcades. Na 1 estrofe, o poeta revela-se cansado com a vida urbana e disposto a buscar no campo, conforto, sossego, sem abrir mo de certas regalias materiais, o que justifica o emprego do vocbulo fortuna (v. 4). A reescritura dos versos 5 e 6 para a ordem direta Embora a lisonja canse ao que anda ferido da esperana enganosa e cansado. O soneto expe uma oposio e um conflito entre cidade e campo que continua at os dias de hoje. Hoje a antiga oposio cidade-campo vem sendo substituda pela noo de desruralizao ou urbanizao total, onde o campo, mesmo que mantendo a fisionomia rural, passa a ter contedo urbano. O mito do retorno ao idlio campestre, caracterstico dos Parnasianos hoje materializado pelo fenmeno do xodo urbano, ou seja, o deslocamento em massa das classes mdias para as reas rurais. As cidades so hoje, como na poca do soneto, o lugar da crise, da violncia, da sujeira, enfim, do caos e da exploso urbana. So caractersticas do Arcadismo presentes no poema: o bucolismo, o fugere urben e a revitalizao da cultura clssica. No contexto, Aquele (v. 9) refere-se ao homem da cidade. O discurso do poeta revela um ideal autntico e espontneo comum a todos os rcades. O se, em suas duas ocorrncias na 1 estrofe, desempenha o mesmo papel sinttico. No verso 12, o pronome isso retoma o conjunto das informaes contidas nas estrofes anteriores. As rimas da 2 estrofe so interpoladas e soantes.

O ataque dos transtonados monstros de neve. SoPaulo: Best, 1994, p. 19.)

4 5 6

Baseado na tirinha julgue os itens. 15 As impresses e percepes da infncia so realmente nicas e diferenciadas, e se manifestam tambm espacialmente, pois as distncias e a noo de espao nessa poca da vida so muito mais ricas e cheias de significados e lembranas, alm parecerem maiores e mais amplos. O espao sempre o mesmo, na infncia ou na vida adulta, para pobres e para ricos, para mulheres e para homens, sendo por isso um conceito absoluto. A capital cai na folia Entre o luxo do desfile de elites que olhavam para a Europa e as brincadeiras tradicionais do entrudo que animava os cariocas, o Rio de Janeiro mostrava suas tenses no final do sculo XIX

16

Texto III

8 9 10 11 12 13 14

No final do sculo XIX, a Rua do Ouvidor, vista como uma sntase da capital do Brasil, era tambm uma vitrine de suas contradies. Conservava intactas as velhas feies coloniais que o nome evocava, mas era conhecida como a artria da civilizao, indicando a direo dos novos ventos. Concentrava as modistas elegantes, os principais alfaiates e lojas de chapus e adereos, sales
Linguagens e Cdigos e Cincias Sociais

PARTE II
5

10

15

20

25

de penteado, restaurantes e hotis. Era o endereo das principais livrarias e casas editoras, confeitarias e outros pontos de encontro de uma intelectualidade bomia e abolicionista que sonhava com Paris. Abrigava as redaes dos principais jornais em cujas portas as pessoas costumavam se reunir em busca de novidades. O fim da escravido e os projetos de futuro eram temas centrais das conversas em mesas de literatos e jornalistas na dcada decisiva de 1880. Por isso Rui Barbosa, lembrando aquele perodo de sua vida, qualificou a velha rua como o desfiladeiro do nosso esprito. Um ponto to importante da vida da cidade era tambm o corao das comemoraes do Carnaval. No alto das sacadas, alugadas a peso de ouro para quem podia dar-se ao luxo, aboletavam-se as famlias mais abastadas homens de casaca, senhoras em roupas finas ou fantasias de seda, seus jovens mancebos ou filhas donzelas.
Maria Clementina Pereira Cunha

30

31

32

De acordo com o texto julgue os itens. 17 18 19 Conforme o 1 perodo, a Rua do Ouvidor no s era uma sntese da capital do Brasil como tambm uma vitrine de suas contradies do final do sculo XIX. as velhas feies coloniais (Ls. 3-4) e a direo dos novos ventos (Ls. 5-6) justificam o emprego do vocbulo contradies (L. 3). A partir do 3 perodo at o final do 1 pargrafo, h uma sucesso de descries que caracterizam a cidade do Rio de Janeiro e justificam a sua fama de artria da civilizao (L. 5). O Rio de Janeiro poca do texto j era uma cidade como maioria de brancos, devido ao fim da chegada de novos africanos quanto imigrao em massa de europeus. Nessa poca o Rio j tinha sofrido as grandes reformas urbanas, conhecidas na poca como bota-abaixo, que mudaram as feies da cidade, inaugurando uma nova fase do urbanismo brasileiro. O centro antigo das cidades passa por vrias vidas e metamorfoses, de um momento de valorizao e preponderncia, passando por dcadas de decadncia e parcial esvaziamento, at chegar fase de revitalizao, mudando, ao longo do tempo, de valor, de uso e de significado. Apesar das aparncias de integrao promovidas pelo Carnaval, as diferenas que separam os cariocas no foram, em absoluto, ultrapassadas, e uma luta, no mais subterrnea, continua envenenando as relaes entre as partes desiguais da cidade. Concentrava (L. 6) introduz uma seqncia de termos coordenados, o que justifica a estrutura paralelstica da orao. A substituio de em cujas portas (L.12) por onde preserva a idia de lugar, por isso no acarreta desvio semntico. outros (L.9) contm o pressuposto de que livrarias, casas editoras e confeitarias eram pontos de encontro de uma intelectualidade bomia e abolicionista. lembrando aquele perodo de sua vida (L.17) indica circunstncia temporal em relao orao seguinte. Uma das maiores tenses enfrentadas no apenas pela capital do Brasil, o Rio de Janeiro, mas tambm por todo o restante do Pas no final do sculo XIX, foi o fim da utilizao de mo-de-obra escrava que, pelo decreto da Lei urea, iniciou o processo que condicionou a igualdade social entre os brasileiros. Ao final da dcada de 1920, com os acontecimentos da Revoluo de 30, a democracia racial fora, finalmente, alcanada. Quando a autora utiliza o termo a artria da civilizao faz referncia ao pensamento europeu comum do sculo XIX, que o utilizou como base ideolgica para concretizar o processo de expanso do capitalismo industrial e monopolista pelo mundo, conhecido como imperialismo.

33

34

35

20

21

A cidade do Rio de Janeiro conheceu em sua histria um perodo de imensa transformao quando da chegada de D. Joo VI, logo no princpio do sculo XIX. A vinda da corte portuguesa, naquele tempo, era uma expresso do anseio lusitano com a possibilidade de perder sua colnia, que enfrentava movimentos emancipacionitas em diversas regies. A cidade do Rio de Janeiro foi e permanece sendo palco urbano em que diversas tendncias europias podem ser incorporadas. J ao final do perodo colonial, a chegada de aproximadamente 15 mil nobres portugueses, os quais fugiram de Portugal em razo da burguesa Revoluo Liberal do Porto que derrubou o absolutismo luso, constituiu um grande exemplo de transformaes urbanas sofridas pelo Rio. Segundo o texto deixa em evidncia, a festa mais popular do Brasil, o carnaval, foi fruto do sincretismo cultural de, pelo menos, duas culturas: a africana, da qual herdou o ritmo e, tambm, a indgena, que colaborou com suas representaes e lendas. Entre os integrantes do grupo intelectual bomio que sonhava com Paris citado pela autora no texto, estavam aqueles que defendiam o republicanismo e o fim da utilizao da compulsria mo-de-obra africana. No apenas o centro urbano carioca concentrava a vanguarda de movimentos sociais, culturais e polticos do pas. No interior, os grandes proprietrios fluminenses, especialmente os cafeicultores, foram responsveis por pioneiramente substituir a utilizao de mo-de-obra escrava pela a dos imigrantes europeus. O nascimento da repblica brasileira ao final do sculo XIX esteve ligado ao desgaste poltico do imprio de D. Pedro II, que se por um lado sofreu presses do Exrcito e da Igreja Catlica, por outro no soube manter sua popularidade, mesmo porque o governo do monarca nunca adotara, oficialmente, nenhuma medida para libertar os escravos, base da populao brasileira. Sermo Vigsimo Stimo

Texto IV 1 Os senhores poucos, os escravos muitos: os senhores rompendo galas, os escravos despidos e nus; os senhores banqueteando, os escravos perecendo a fome; os senhores nadando em ouro e prata, os escravos carregados de ferros; os senhores tratando-os como deuses, os escravos adorando-os e temendo-os como deuses, os senhores em p, apontando para o aoite, como esttuas da soberba e da tirania os escravos prostados com as mos atadas atrs como imagens vilssimas da servido e espetculos da extrema misria. Oh Deus! Quantas graas devemos f que nos destes, porque ela s nos cativa o entendimento, para que vista destas desigualdades, reconheamos contudo vossa justia e providncia! Estes homens no so filhos do mesmo Ado e da mesma Eva? Estas almas no foram resgatadas com o sangue do mesmo Cristo? Estes corpos no nascem e morrem, como os nossos? No respiram com o mesmo ar? No os cobre o mesmo cu? No os aquenta o mesmo Sol? Que estrela logo aquela que os domina, to cruel?
VIEIRA, Pe., Antnio, Sermes vigsimo stimo. In: Antnio Soares Amora (org.). Sermes 2 ed. So Paulo, Cultrix. 1981. p. 58.

22

23

24 25 26 27 28

10

15

Baseado nas informaes do texto IV, julgue os itens. 36 37 38 39 40 O 1 perodo do texto evidencia o emprego da anfora e da anttese como recurso expressivo. A linguagem notadamente metafrica responsvel pelo teor potico do discurso. As desigualdades sociais tambm so tema freqente na poesia satrica de Gregrio de Matos. Conforme se verifica no texto, o Barroco brasileiro no se limitou a reproduzir os temas e as formas da Metrpole. O autor crtica a f baseada no fanatismo, que cega as pessoas em face das desigualdades.
Linguagens e Cdigos e Cincias Sociais 6

29

PARTE II

41 42 43 44 45 46 47 48 49

50

51

52

53

54

55

56

57

58 59 60

devemos (L. 10) possui dois complementos. H, no texto, certas marcas lingsticas que tornam possvel saber a posio espacial do emissor em relao ao contedo do seu discurso. No que se refere organizao do discurso, o texto predominantemente discursivo. O texto um exemplo do sentimento nativista do autor. Em tratando-os (L. 5), adorando-os (L.6) e temendoos (L.6), o pronome tem um mesmo referente. A preposio com nas passagens com as mos atadas atrs (L.9) e com o mesmo ar (L.15) possui o mesmo valor semntico. Prevalece, no texto, a funo emotiva da linguagem. O interlocutor de Vieira Deus. A escravido africana, que no Brasil durou mais tempo e envolveu uma transferncia populacional maior do que em qualquer outro pas das Amricas, fundou as bases de uma sociedade socialmente obscena, atravessada por problemas sociais profundos, a maioria sem soluo at os dias de hoje. Grande parte da memria escrita da escravido no Brasil foi preservada, facilitando os estudos atuais sobre as dimenses do trfico negreiro e sobre as origens africanas da formao cultural brasileira. Apesar das tendncias de construo de uma historiografia negra no Brasil, assim como de uma histria mais detalhada do trfico negreiro para o Brasil, ainda h uma enorme lacuna na pesquisa e no ensino sobre a as origens africanas da populao brasileira. As estimativas disponveis relativas ao nmero de escravos trazidos para o Brasil so muitas vezes tendenciosas, refletindo interesses em maximizar ou minimizar a participao dos negros na composio da populao e na formao cultural, social e econmica do pas. A tendncia a negar que somos um pas de maioria negra muito forte. Apesar das condies subhumanas a que eram submetidos, no houve grandes movimentos de resistncia e libertao, a nica exceo significativa foi o caso isolado de Palmares no sc. lXVII. O quilombo, manifestao bsica da resistncia do escravo, subsistem at hoje em diversas regies do pas. O fenmeno no era atomizado, circunscrito a determinada rea, mas aparecia onde quer que a escravido surgisse. A utilizao da mo-de-obra escrava africana sempre foi, ao longo da histria, um obstculo para o pleno desenvolvimento capitalista, pois este sistema baseado nas trocas comercias e em movimentaes financeiras necessita de amplos mercados consumidores reas em que os cidados, assalariados, possam consumir o que no ocorre onde h escravido. O sermo do padre Antnio Vieira inscrito acima representa com fidelidade o iderio catlico quanto escravido dos negros africanos durante os sculos da Idade Moderna. A organizao social maniquesta do perodo colonial brasileiro, que limitava os conflitos entre senhores e escravos, foi a tnica do processo de explorao europia em todas as etapas do perodo e em todas as reas colonizadas do pas. O padre Vieira demonstra no seu discurso o constante desencontro poltico entre a Cia de Jesus e o Estado Nacional lusitano. A criao da Cia de Jesus e a sua misso catequizadora eram, em boa parte, reflexos da ciso crist pela qual passava a Europa com a Reforma Protestante. O trabalho compulsrio de africanos no Brasil ficou, ao longo do perodo colonial, aqum do utilizado nas Amricas de colonizao hispnica e anglo-saxo, visto a entrada numericamente superior de escravos africanos nessas regies.

Texto V

10

15

O problema da Palestina tambm passou para uma nova fase em 1988. No fim do ano anterior, a populao dos territrios sob ocupao israelense, a Margem Ocidental e Gaza, tinham explodido num movimento de resistncia quase universal, s vezes pacfico, s vezes violento, embora evitando o uso de armas de fogo; a liderana local tinha ligaes com a OLP e outras organizaes. Esse movimento, a intifada, continuou por todo 1988, mudando as relaes dos palestinos uns com os outros e com o mundo externo aos territrios ocupados. Revelou a existncia de um povo palestino unido, e restabeleceu a diviso entre territrios sob a ocupao israelense e o prprio Estado de Israel. O governo israelense, cada vez mais na defensiva contra crticas externas e diante de um pblico profundamente dividido, no conseguiu suprimir o movimento. O rei Hussein, da Jordnia, vendo-se incapaz de controlar o levante ou falar em nome dos palestinos, retirou-se da participao ativa na busca de um acordo.

Conforme as informaes contidas no texto V, julgue os itens a seguir. 61 62 63 64 65 66 67 68 sob ocupao israelense (L.3) equivale a ocupada por Israel. A inverso do sintagma nova fase (L.2) altera semanticamente o perodo. Mesmo evitando o uso de armas de fogo, o movimento de resistncia era, s vezes, violento. da Jordnia (L.16) adjunto adverbial de lugar. uns com os outros (L.9-10) refere-se reciprocidade das relaes entre os palestinos. territrios, prprio e Jordnia acentuam-se pela mesma regra. Nos anos 90 ocorreu a chamada segunda Intifada, que de certa forma continua at hoje, e foi responsvel pelo reendurecimento das aes do governo israelense. O governo israelense com sua poltica de segurana iniciou em 2002 a construo de uma extensa muralha que isola, no s militarmente, como tambm social e economicamente o povo palestino. Por serem povos de origens tnicas distintas, rabes palestinos e judeus israelenses repetem uma histrica disputa que remonta antiguidade. O Egito, aps histricos confrontos dos anos 1950 e 1960, assinou a paz de Camp David em 1978, dando incio ao processo de devoluo por Israel da pennsula do Sinai e a aproximao diplomtica entre essas duas naes. Agindo, muitas das vezes, como satlite geopoltico, o Estado de Israel no esconde a sua orientao diplomtica submissa aos interesses estadunidenses no Oriente Mdio. A questo central na regio de cunho tnico, social e religioso, no havendo, por exemplo, problemas relativos disputa por recursos naturais.
Linguagens e Cdigos e Cincias Sociais 7

69 70

71

72

PARTE II

73

74

75 76 77

78 79

80

A eleio democrtica de Mahmmoud Abbas para a sucesso de Yasser Arafat abre o caminho concreto para a retomada das negociaes. Aps alijarem Arafat do processo de paz, israelenses e americanos j no dispem de desculpas razoveis para no se comprometerem e no podem mais alegar que no h um interlocutor. Iniciar a retirada imediata dos territrios ocupados, libertar os presos, permitir o retorno dos refugiados, retirar as barreiras militares que impedem a livre circulao e derrubar o muro da segregao so medidas que, esperase, Ariel Sharon v levar a efeito em contrapartida aos esforos de conteno empreendidos por Abbas. incapaz (L. 16) predicativo do objeto direto. Depreende-se da leitura que o povo palestino no era unido antes da antifada. O ltimo perodo do texto pode ser reescrito, sem que haja qualquer desvio semntico ou violao norma culta, da seguinte forma: No sendo capaz de conter o levante ou falar pelos palestinos, Hussein, o rei da Jordnia, deixou de participar ativamente na busca por um acordo. controlar (L.17) est para controle, assim como acordar est para acordo (L. 18), o que no se confirma na relao entre levantar e levante (L.17). As atenes internacionais se voltaram para a questo da diviso territorial da Palestina a partir do final da II Guerra Mundial. Naquele momento, com a criao da ONU, foram j estabelecidos a formao de dois Estados, o judaico e o muulmano, alm da internacionalizao da cidade de Jerusalm. Yasser Arafat, lder palestino representado na imagem acima, figura entre aqueles que sempre fizeram uso do discurso pacifista para a resoluo de problemas originados pela explorao colonial de sua regio, a exemplo do que fez Gandhi na ndia. Comida
Arnaldo Antunes / Marcelo Fromer / Srgio Britto

84 85

86 87 88

89 90

91 92 93 94 95 96 97

bebida e comida, no texto, esto empregados denotativa e conotativamente. O contedo das respostas s perguntas dos versos 3, 4, 15 e 16 sugere que h outras necessidades humanas to essenciais quanto o comer e o beber. As formas a gente e pra conferem ao texto um tom coloquial. fazer amor (v. 18) corresponde a manter relao sexual com a pessoa amada. A letra da msica elucida muito bem as novas necessidades e direitos que surgem no mundo globalizado, o que redefine o conceito de pobreza e de excluso. Nas linhas 6, 8,10 e 22 infere-se sobre o direito ao lazer, a diverso, o direito ao amor e o direto a ter opes. No verso 20, os autores fazem referncia, ainda que de forma implcita, ao sofrimento provocado pela carncia de comida e bebida. Ainda no verso 20, prazer e dor compem um paradoxo. Infere-se do verso 22 que dinheiro no representa necessariamente satisfao pessoal. inteiro (v. 24) refere-se a dinheiro (v. 23). A letra da cano uma stira s precrias condies de vida de muitos brasileiros. como (v. 12) um conectivo comparativo. Comida apresenta uma concepo de qualidade de vida diferente da que expressa no texto I. A mensagem do texto Comida contraria a tese contida em Deus d o frio conforme o cobertor.

Texto VII No sculo XVI, os espanhis e os portugueses colonizaram a maior parte da Amrica Latina, at ento ocupada por populaes indgenas. No incio do sculo XIX, as colnias obtiveram a sua independncia, mas caram rapidamente sob a influncia predominante do capital industrial e monopolista ingls, embora j identifiquemos os olhares atentos dos Estados Unidos que, depois da Doutrina Monroe, enunciada ao final de 1823, previram possuir um direito de vigilncia sobre os assuntos do continente. No sculo XX, a posio dos EUA tornou-se pouco a pouco hegemnica, seja pelo seu prprio crescimento industrial, seja pela crise civilizacional que se assentou sobre a Europa a partir de 1914. O domnio norteamericano, adicionado ao subdesenvolvimento econmico, contribuiu para criar uma grande instabilidade poltica na regio latino-americana que, em determinados momentos, emerge em crises institucionais.
Eduardo Galeano. As veias abertas da Amrica Latina.

Texto VI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Bebida gua. Comida pasto. Voc tem sede de que? Voc tem fome de que? A gente no quer s comida, A gente quer comida, diverso e arte. A gente no quer s comida, A gente quer sada para qualquer parte. A gente no quer s comida, A gente quer bebida, diverso, bal. A gente no quer s comida, A gente quer a vida como a vida quer. Bebida gua. Comida pasto. Voc tem sede de que? Voc tem fome de que? A gente no quer s comer, A gente quer comer e quer fazer amor. A gente no quer s comer, A gente quer prazer pra aliviar a dor. A gente no quer s dinheiro, A gente quer dinheiro e felicidade. A gente no quer s dinheiro, A gente quer inteiro e no pela metade.
ANTUNES, Arnaldo; FROMER, Marcelo & BRITO, Srgio. In: MONTE, Marisa, Marisa Monte. LP EMI 064

98

99

100

De acordo com o texto, julgue os itens. 81 A plurissignificao uma das principais evidncias da literariedade do texto. 82 Os versos introduzidos por a gente apresentam os elementos das reivindicaes dos autores. 83 Prevalecem os versos livres e brancos.
PARTE II
8

101

A prtica econmica mercantilista contribuiu para o fortalecimento do Estado durante o sculo XVI, na medida em que este controlava rotas de comrcio, assegurava reservas de mercados fornecedores e consumidores e dispunha de um corpo militar para dirimir questes internacionais. A colonizao inglesa nos Estados Unidos da Amrica foi empreendida a partir do governo de Elisabeth I, filha de Henrique VIII, e esteve voltada, unicamente, ao povoamento do novo territrio, distanciando-se dos exemplos de dominao concebidos pelos ibricos. O territrio americano era povoado pelos indgenas antes da chegada dos europeus, assim como assinala o texto; entretanto, ao contrrio do que se imagina, estavam os nativos muitos bem organizados em torno de poderes institucionalmente centralizados, como o caso exemplar dos imprios asteca, inca, maia e o tupi-guarani. O elemento definidor da poltica dos indgenas prcolombianos e cabralinos, ou seja, a centralizao do poder nas mos dos respectivos imperadores dos incas, astecas, maias e tupis configurou uma das dificuldades encontradas pelos europeus no exerccio da colonizao do territrio.
Linguagens e Cdigos e Cincias Sociais

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

A poltica colonial empreendida por vrios Estados europeus durante a Idade Moderna, historicamente, pode ser considerada homognea, haja vista que todos os pases europeus atuavam no sentido de acumular capital utilizando mtodos semelhantes. Para a burguesia dos pases europeus, o processo de explorao colonial foi altamente vantajoso. Basta observar que foi exatamente nos pases que detinham maiores extenses sob seus domnios que a burguesia conseguiu concretizar sua chegada ao poder de maneira revolucionria. Os portugueses empreenderam o incio da colonizao do territrio brasileiro somente a partir de 1530, quando o comrcio com o Oriente j entrara em decadncia e era cada vez mais freqente a entrada de invasores, franceses e holandeses na colnia. A implantao da agroindstria aucareira no Brasil foi a soluo encontrada por Portugal na difcil conjuntura dos anos 1530: assumindo formalmente a tarefa de colonizar suas terras americanas, o Estado luso aumentava a defesa da rea e eliminava os interesses privados, sobretudo estrangeiros, na explorao econmica da colnia. No perodo em que o Brasil mais produziu e exportou acar, a metrpole portuguesa encontrava-se acfala e sob a tutela espanhola, que unificou a Pennsula Ibrica politicamente nas mos do monarca de Madrid. A competncia hispnica no empreendimento aucareiro superou as expectativas dos senhores de engenho no Brasil que no ofereceram, em nenhum momento, qualquer resistncia. A presena e a interveno do Estado portugus na explorao sobre o Brasil foram mais sentidas durante o ciclo econmico aucareiro. Em contrapartida, o ciclo do ouro foi marcado por polticas de fiscalizao lusitanas extremamente ineficazes. Os Estados Unidos da Amrica constituem uma exceo, ao lado do Japo, no concerto internacional dos pases ao final do sculo XIX: ambos os pases conquistaram a sua liberdade no processo de descolonizao e ocuparam uma posio de destaque na produo industrial logo nas primeiras dcadas dos oitocentos. A poltica internacional da Doutrina Monroe, criada em 1823, funcionou como uma resposta ao movimento de reao conservadora que se evidenciava na Europa a partir de 1815, ano da morte de Bonaparte. Naquele ano, as reunies do Congresso de Viena expressavam o desejo europeu de recolonizar a Amrica. Uma das primeiras experincias do imperialismo norteamericano foi verificada na Amrica Central quando a ilha cubana conquistava sua independncia perante a metrpole espanhola. Os EUA, juridicamente, incluram na constituio do Pas recm independente a famosa Emenda Platt, subordinando, na prtica, o Congresso cubano ao norte-americano. A crise civilizacional ocorrida na Europa aps a I Guerra Mundial resultado da queda fragorosa do que se conheceu como a Bell poque. Os horrores da Guerra colocaram o homem branco e europeu que se imaginou ao final do sculo XIX no limite do processo evolutivo, perante a irracionalidade de seus prprios atos. Apesar de abaladas, as potncias liberais europias mantiveram a sua primazia no cenrio mundial aps a Grande Guerra, s perdendo esse espao nos 1970 com a crise do petrleo. Durante a dcada de 1920, os pases europeus que diretamente se envolveram no conflito armado da I Guerra, constituram um terreno propcio para o crescimento de duas correntes ideolgicas: o comunismo e o fascismo. A crise civilizacional da qual o texto se refere se circunscreveu, geograficamente, apenas ao territrio europeu, no podendo se espalhar por outras regies do globo.

115

Circunscrita na loucura acumulativa e especulativa do capitalismo monopolista, a Grande Depresso inviabilizou, inclusive, os projetos de planificao da economia na recm criada URSS.

Texto VII
O mundo tal como nos fazem crer: a globalizao como fbula

Este mundo globalizado, visto como fbula, erige como verdade um certo nmero de fantasias, cuja repetio, entretanto, acaba por se tornar uma base aparentemente slida de sua interpretao (Maria da Conceio Tavares, Destruio no criadora, 1999). A mquina ideolgica que sustenta as aes preponderantes da atualidade feita de peas que se alimentam mutuamente e pem em movimento os elementos essenciais continuidade do sistema. Damos aqui alguns exemplos. Fala-se, por exemplo, em aldeia global para fazer crer que a difuso instantnea de notcias realmente informa as pessoas. A partir desse mito e do encurtamento das distncias para aqueles que realmente podem viajar tambm se difunde a noo de tempo e espao contrados. como se o mundo se houvesse tornado, para todos, ao alcance da mo. Um mercado avassalador dito global apresentado como capaz de homogeneizar o planeta quando, na verdade, as diferenas locais so aprofundadas. H uma busca de uniformidade, ao servio dos atores hegemnicos, mas o mundo se torna menos unido, tornando mais distante o sonho de uma cidadania verdadeiramente universal. Enquanto isso, o culto ao consumo estimulado. Fala-se, igualmente, com insistncia, na morte do Estado, mas o que estamos vendo seu fortalecimento para atender aos reclamos da finana e de outros grandes interesses internacionais, em detrimento dos cuidados com as populaes cuja vida se torna mais difcil. Esses poucos exemplos, recolhidos numa lista interminvel, permitem indagar-se, no lugar do fim da ideologia proclamado pelos que sustentam a bondade dos presentes processos de globalizao, no estaramos, de fato, diante da presena de uma ideologizao macia, segundo a qual a realizao do mundo atual exige como condio essencial o exerccio de fabulaes.
(Milton Santos)

116

117

118

119

120

Historicamente, o processo conhecido pelo genrico nome de globalizao constitui um movimento relativamente recente, pois apenas a partir de 1989, com a queda do comunismo real, que ele avanou. Ao contrrio do que se prega atualmente em forma de mito, como afirma o gegrafo Milton Santos, o processo de globalizao tem suas razes mais remotas ainda numa primeira fase do capitalismo, uma poca comercial, em que grandes avanos foram verificados com a expanso martima dos pases europeus. O sculo XIX ficou conhecido historicamente como um tempo em que as distncias entre as fronteiras de pases foram se tornando cada vez mais prximas. Foi a que se observou o predomnio norte-americano sobre a ordem econmica global, em detrimento das potncias europias que conheceram a decadncia aps o fim da Idade Moderna. A apropriao de reas perifricas pelas potncias centrais industrializadas elemento integrante da expanso imperialista e, conseqentemente, inserida no processo de integrao global. A prtica neoliberal em voga desde a dcada de 1970 atua no sentido de esvaziar os poderes e as atribuies dos Estados, que se tornam cada vez menos presentes. Exemplo claro do uso dessa poltica pode ser observado nas atuaes dos Estados Unidos e dos pases da Unio Europia, que vm retirando, gradativamente, seus subsdios e protecionismos.
Linguagens e Cdigos e Cincias Sociais

PARTE II
9

REDAO EM LNGUA PORTUGUESA


Leia com ateno os textos abaixo. Texto I Erro de Portugus Quando o portugus chegou Debaixo duma bruta chuva Vestiu o ndio Que pena! Fosse uma manh de sol O ndio tinha despido o portugus.
(Oswald de Andrade)

Texto II Podres Poderes [] Enquanto os homens exercem seus podres poderes ndios e padres e bichas, negras e mulheres e adolescentes fazem o carnaval Queria querer cantar afinado com eles Silenciar em respeito ao seu transe, num xtase [] Mas tudo muito mau Ou ento cada paisano e cada capataz Com sua burrice far jorrar sangue demais Nos pantanais, nas cidades, nas caatingas E nos gerais [] Enquanto os homens exercem seus podres poderes Morrer e matar de fome, de raiva e de sede So tantas vezes gestos naturais. (Caetano Veloso) []

Inspirando-se nos textos desta Prova e nos textos motivadores acima, desenvolva sua redao, de natureza dissertativa, com extenso mxima de 30 linhas, posicionando-se a respeito do seguinte tema:

A construo do futuro brasileiro perpassa, necessariamente, pelo reconhecimento das diversidades.


1

10

15

20

25

30
Lngua Portuguesa
10

Redao

Das könnte Ihnen auch gefallen