Obrady Okrgego Stou i zwizane z nim kontrowersje 1989 rok.

. Po II wojnie wiatowej, w 1946 roku, w wyniku referendum, ugruntowana zostaa w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wadza socjalistyczna, sprawowana od 1948 roku przez Polsk Zjednoczon Patri Robotnicz (PZPR). Dziaalno partii bya podporzdkowana sowieckiej partii komunistycznej (KPZR) w ramach midzynarodowego ruchu komunistycznego i opieraa si na zasadach modelu monopartyjnego i autorytaryzmie. Centralnie zarzdzano gospodark, co powodowao, gwnie w latach 80, ma efektywno produkcji, popyt znacznie przewysza poda, nastpio gwatowne zwikszenie cen, nieproporcjonalne do niskich pac. Dodatkowo, coraz bardziej rs dug zagraniczny. To wywoao w Polsce negatywne nastroje przejawiajce si w strajkach i manifestacjach. Na bazie komitetw strajkowych powsta ruch Solidarno, na czele ktrego sta Lech Wasa, zrzeszajcy kilka milionw pracownikw. W wyniku wprowadzenia w 1981 roku stanu wojennego przez Wojciecha Jaruzelskiego, Zwizek zosta zdelegalizowany. Po jego zakoczeniu w 93 roku, wznowione zostay strajki, ktre stay si bezporedni przyczyn podjcia przez komunistyczne wadze rozmw ze Zwizkiem. Pierwsze rozmowy miay miejsce 15 i 16 wrzenia 98 roku. PZPR dao zakoczenia strajkw w Stoczni Gdaskiej i innych zakadach. Lech Wasa, mimo oporw zwizkowcw zgodzi si na to i negocjacje zostay przeniesione do siedzimy MSW w Magdalence. Ich celem byo przygotowanie obrad Okrgego Stou. Pocztkowo rozmowy toczone byy o legalizacj Solidarnoci, jednak wadze nie chciay ulec. Dopiero osobista rozmowa Lecha Wasy z gen. Kiszczakiem (ministrem spraw wewntrznych od 81 roku) i Tadeuszem Mazowieckim doprowadzia do kompromisu w zamian za zrzeczenie si czci da przez opozycj. 6 lutego 1989 rozpoczy si w Paacu Namiestnikowskim obrady, ktre otworzyy przemwienia zarwno Lecha Wasy jak i Czesawa Kiszczaka, ktrzy zaprezentowali swoje programy. Cao rozmw toczya si w obrbie trzech zespow negocjacyjnych, tzw. Stolikach i trwaa do 5 kwietnia 1989 roku. Pierwszy zesp omawia kwesti pluralizmu zwizkowego pod przewodnictwem Tadeusza Mazowieckiego i Aleksander Kwaniewskiego. Drugi zajmowa si problemami gospodarki i polityki spoecznej. Trzecim zespoem, by pracujcy nad spraw reform politycznych. Najistotniejsze kwestie rozstrzygay w poufnych obradach, toczonych w Magdalence, osoby z kierownictwa PZPR i kilkunastu liderw opozycji. Ze strony Solidarnoci" poza Lechem Was najwaniejsz rol odgrywali m.in.

Zbigniew Bujak, Tadeusz Mazowiecki, Bronisaw Geremek i Jacek Kuro. Z kolei po stronie partyjnej liderami byli m.in. Czesaw Kiszczak, Aleksander Kwaniewski i Janusz Reykowski. W trakcie rozmw Okrgego Stou w caym kraju trway protesty i strajki. Ustalono, e NSZZ Solidarno zostanie zalegalizowany, dziki zmianie prawa o stowarzyszeniach, a 4 VI 1989 r. odbd si wybory do sejmu i senatu. W nowym sejmie 65% mandatw przeznaczono dla strony rzdowej i jej partnerw, a pozostae 35% miao przypa bezpartyjnym. Wybory do senatu miay by cakowicie demokratyczne, a Zgromadzenie Narodowe miao wybra prezydenta i powoa koalicyjny rzd. Nie planowano wic pocztkowo obalenia socjalizmu, lecz jego demokratyzacj i udoskonalenie. Wybory czerwcowe okazay si wielk wygran Solidarnoci a strona rzdowa moga zdoby wszystkie przewidziane mandaty dopiero w II turze wyborw. 19 VII 1989 r. gen. Wojciech Jaruzelski zosta wybrany na prezydenta i zrezygnowa z funkcji I sekretarza KC PZPR. Premierem zosta Tadeusz Mazowiecki, ktry sformowa koalicyjny rzd , ktry by pierwszym niekomunistycznym rzdem w tej czci Europy. Warto podkreli, e wybr osoby Jaruzelskiego na prezydenta by wynikiem porozumienia z oddajc wadz partii PZPR opozycj, o podziale wadzy, ktry zosta wyraony w spopularyzowanym w tamtym okresie hale wasz prezydent- nasz premier". W Polsce zaczy nastpowa liczne przemiany. Przede wszystkim zniesiono komunizm i wprowadzono rzdy demokratyczne, gdzie wadza zwierzchnia naleaa do narodu i obywatele mieli moliwo zrzeszania si. Po drugie, zmieniono nazw pastwa z Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na Rzeczpospolit Polsk a PZPR w 1990 r. zostao rozwizane. Jednym z najwaniejszych zada rzdu Mazowieckiego byo wprowadzenie reformy gospodarczej. Tutaj, najwaniejsz zmian jaka nastpia byo przejcie z gospodarki centralnie sterowanej na wolnorynkow i rozpoczto prywatyzacj, co byo niedozwolone w czasach PRL. Gwnym twrc reform w tym zakresie sta si wicepremier i minister finansw, Leszek Balcerowicz. Po zakoczeniu obrad Okrgego Stou, Polska wesza na drog transformacji ustrojowej i gospodarczej. Celem dziaa wszystkich postkomunistycznych rzdw by uczynienie Polski penoprawnym czonkiem zachodnioeuropejskich i wiatowych organizacji midzynarodowych. Rok pniej, ju w peni demokratycznych wyborach, prezydentem zosta L. Wasa a wojska radzieckie wyjechay z Polski, ktra w ten sposb odzyskaa pen suwerenno.

Wok obrad Okrgego Stou od samego pocztku istniay silne kontrowersje, ktre trwaj waciwie do dzisiaj. Dotycz one zarwno samej idei, jak i poszczeglnych postanowie zawartych w ich trakcie. Wadze, widzc coraz wiksz katastrof gospodarcz w kraju i pogarszajce si nastroje spoeczne, koniecznie musiay szuka porozumienia z opozycj. Wszystko wskazywao na to, e ustrj komunistyczny prdzej czy pniej upadnie, jeli bd wybucha kolejne strajki. Z tego rzd najprawdopodobniej zdawa sobie spraw i chcia utrzyma si przy wadzy wszelkimi rodkami, pozwalajc na pewne ustpstwa wobec opozycji, moliwe, e chcc uspokoi ludno, bd zrzuci na ni cz odpowiedzialnoci za sytuacj w pastwie. Mimo jednak przewagi, jak mieli nad opozycj, nie udao im si, przez coraz bardziej pogbiajcy si kryzys PRL. Takie pokazanie sytuacji nie jest do koca zgodne z tym, w jaki sposb kreowane jest postrzeganie obrad, bowiem czsto uznaje si je za przykad idealnego, niedocignionego kompromisu wadzy z opozycj i jej mdr postaw, skoro wysza z tak propozycj. Wiele sprzecznoci budz te poufne spotkania i obrady w Magdalence, ktre byy w wikszoci przypadkw odbierane, jako ukady elit ponad obywatelami. Rwnie sposb ich przeprowadzania nie by bez zarzutw, czyli rozmowy przy zakrapianych alkoholem posikach, ktre tworzyy klimat przebaczenia dla zbrodni, jakie w czasach PRL byy popeniane. Do dzi toczy si dyskusja czy opozycja nie moga wywalczy wicej, czy to by szczyt tego, co byo mona osign. Warto jednak przyzna, i nawet takie ustpstwa byy wielkim zaskoczeniem dla narodu jak i samych dziaaczy Solidarnoci, na co przykadem moe by fragment wypowiedzi Ireny Wycickiej, dziaaczki Zwizku To tak jak gwiazdka z nieba. Dla mnie to by niebyway, zupenie przechodzcy moje oczekiwania sukces. Sdz rwnie, e pomijajc prawdopodobne cele, dla jakich rzd przystpi do negocjacji z opozycj i to, co dziao si w czasie dwumiesicznych rozmw, Okrgy St mia niemae znaczenie w likwidacji wczesnego komunistycznego ustroju i w budowie istniejcego do dzi demokratycznego pastwa. Oczywiste jest, e rzd prdzej czy pniej by upad, bo nie sposb byo powstrzyma pogbiajcego si kryzysu, jednak obrady te znacznie to przyspieszyy i spowodoway, i stao si to bez przemocy i rozlewu krwi, jak dziao si ze wszystkimi poprzednimi prbami zmiany sytuacji w Polsce. Magdalena Szpyt, klasa II e