Druk nr 519

Warszawa, 19 czerwca 2012 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Agencji Nieruchomoci Rolnych
BP.ZGZ.SAP.073.29.1.2084.2012.AJ

Pani Ewa Kopacz Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Marszaek W zaczeniu przekazuj:

- Raport z dziaalnoci Agencji Nieruchomoci Rolnych na Zasobie Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa w 2011 r.
Jednoczenie informuj, e Raport zosta opublikowany na stronie www.anr.gov.pl w Biuletynie Informacji Publicznej.

Z powaaniem (-) Leszek witochowski

Spis treci str. Reasumpcja Wstp 1. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5 5. 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6 6.7. Przejmowanie mienia do Zasobu Zagospodarowanie mienia Zasobu Sprzeda Inne formy trwaego rozdysponowania mienia Zasobu Dzierawa Nadzr wacicielski nad spkami hodowlanymi Agencji Inne zagadnienia zwizane z zagospodarowaniem mienia Zasobu Administrowanie Zarzd i wieczyste uytkowanie Mieszkania i infrastruktura mieszkaniowa Grunty do rozdysponowania Nadzr wacicielski nad mieniem Zasobu Gospodarka finansowa Wpywy i wydatki zwizane z gospodarowaniem mieniem Zasobu Przychody i koszty Agencji Windykacja nalenoci Agencji z tytuu umw dzierawy i sprzeday mienia Zasobu WRSP Bezzwrotna pomoc finansowa dla rodowisk popegeerowskich Bezzwrotna pomoc finansowa Dziaania Agencji na rzecz aktywizacji zawodowej bezrobotnych kontynuacja umw zawartych przed dniem 5 maja 2004 r. Zagadnienia organizacyjne Zatrudnienie Zarzdzenia wydane w 2011 r. przez Prezesa ANR Prace z dokumentacj archiwaln Dziaania zwizane z informatyzacj Agencji Portal internetowy ANR www.anr.gov.pl Dziaania promocyjne ANR Wsppraca ANR z zagranic 1 8 13 17 25 31 41 46 46 47 48 51 52 54 55 56 56 60 61 61 63 63 64 69 70 71 71 74

str. 6.8. 6.9 7. 7.1. 7.2. 7.3. 8. Ochrona pracy Polityka informacyjna ANR Kontrole Agencji Nieruchomoci Rolnych. Audyt Wewntrzny Kontrole przeprowadzone w Biurze Prezesa Agencji Nieruchomoci Rolnych w 2011 roku Kontrole NIK, MRiRW przeprowadzone w Biurze Prezesa Agencji Nieruchomoci Rolnych w 2011 roku Audyt Wewntrzny Niektre ograniczenia w dziaaniu Agencji Nieruchomoci Rolnych Zaczniki 1. 2. 3. 4. Dziaalno hodowlana w spkach ANR w 2011 r. Wykaz jednostek gospodarczych Zasobu (jgZ) Wykaz hodowlanych spek z o.o. z udziaem ANR Aneks tabelaryczny spis tabel 92 100 101 102 75 77 79 79 81 83 88

REASUMPCJA
I. Zadania Agencji Nieruchomoci Rolnych. Nowe regulacje prawne

1.

Agencja Nieruchomoci Rolnych wykonuje zadania w zakresie gospodarowania

mieniem Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, okrelone w ustawie o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa1, a take w innych przepisach i dokumentach, wyznaczajcych kierunki i zakres dziaania Agencji na rzecz prywatyzacji mienia rolnego Skarbu Pastwa oraz realizacji zaoe polityki spoeczno-gospodarczej pastwa, zwaszcza na rzecz wsi, rolnictwa i gospodarki ywnociowej. Zadania, ktre realizuje Agencja dotycz midzy innymi: tworzenia oraz poprawy struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych, tworzenia warunkw sprzyjajcych racjonalnemu wykorzystaniu potencjau produkcyjnego Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu Pastwa uytkowanego na cele rolne, obrotu nieruchomociami i innymi skadnikami majtku Skarbu Pastwa uytkowanymi na cele rolne. 2. Agencja realizuje rwnie szereg zada okrelonych w innych przepisach, a zwaszcza w ustawie o ksztatowaniu ustroju rolnego2 (UKUR). Najwaniejsze cele wymienione w tej ustawie to: poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych, przeciwdziaanie nadmiernej koncentracji nieruchomoci rolnych, zapewnienie prowadzenia dziaalnoci rolniczej w gospodarstwach rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach. 3. Ponadto Agencja wykonuje lub wspuczestniczy w wykonywaniu zada wynikaj-

cych m.in. z przepisw o stosunku pastwa do kociow i zwizkw wyznaniowych,

1 2

Tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 z p.zm. Dz. U. z 2003 r. Nr 64, poz. 592 z p.zm. I

o ubezpieczeniu spoecznym rolnikw, o ochronie rodowiska i ochronie przyrody, przepisw o lasach, przepisw prawa wodnego, itp.
4.

W 2011 roku miay miejsce nastpujce zmiany w przepisach dotyczcych dziaal-

noci Agencji. 1/ Najwaniejsze zmiany w ustawie z dnia 19 padziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 z pn. zm.), wprowadzone ustaw z dnia 16 wrzenia 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. nr 233 poz.1382), Ustawa: a/ uchylia przepisy ustanawiajce Rad Nadzorcz, jako organ Agencji Nieruchomoci Rolnych. W zwizku z powyszym zostay zmienione rwnie przepisy dotyczce rocznych planw i sprawozda finansowych Agencji i Zasobu. b/ wprowadzia 1) zmiany dotyczce opat z tytuu uytkowania wieczystego, w tym, e do egzekucji z tego tytuu stosuje si przepisy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, 2) moliwo sprzeday przez Agencj wymagalnych wierzytelnoci, 3) zasad, e sprzeda i nabywanie nieruchomoci Zasobu prowadzona jest wycznie przez Agencj, 4) przepis o odpowiedzialnoci karnej dla osb, ktre zoyyby faszywe owiadczenie w sprawie zakupu nieruchomoci, 5) zmiany w formach gospodarowania Zasobem, 6) zmiany zasad sprzeday nieruchomoci wpisanej do rejestru zabytkw oraz zasady rozkadania spaty nalenoci za nabyte nieruchomoci oraz warunki rozkadania spaty nalenoci na raty, w tym wysokoci oprocentowania, zabezpieczenia spaty nalenoci, 7) zmiany zasad przy zawieraniu umw dzierawy (take zawieranych na czas oznaczony), gdzie Agencja ma obowizek umieszczania postanowienia o moliwoci wypowiedzenia umowy dzierawy w zakresie wyczenia 30% powierzchni uytkw rolnych bdcych przedmiotem dzierawy, 8) przepis, e osoba wadajca nieruchomoci wchodzc w skad Zasobu bez tytuu prawnego jest zobowizana do zapaty na rzecz Agencji wynagrodzenia za korzystanie z tej nieruchomoci w wysokoci stanowicej 5-krotno wywoawczej wysokoci czyn-

II

szu, ktry byby naleny od tej nieruchomoci, gdyby bya ona przedmiotem umowy dzierawy po przeprowadzeniu przetargu, 9) moliwo nabycia przez Agencj lokali i budynkw mieszkalnych lub realizowanie inwestycji w zakresie budownictwa mieszkaniowego w celu zaspokojenia potrzeb mieszkalnych najemcw, 11) moliwo sprzeday nieruchomoci Zasobu lub jej czci bez przetargu w celu poprawienia warunkw zagospodarowania nieruchomoci przylegej stanowicej wasno osoby chccej naby t nieruchomo o ile nieruchomo ta nie moe by zagospodarowana samodzielnie, 12) rozszerzya krg osb uprawnionych do udziau w przetargach oraz przypadki, w ktrych wadium nie podlega zwrotowi. Ustawa zobowizaa rwnie Agencj do przedstawienia dotychczasowym dzierawcom w terminie 6 miesicy od dnia wejcia w ycie ustawy propozycji dokonania zmian umw dzierawy, zawartych przed dniem wejcia w ycie ustawy, ktrych przedmiotem s nieruchomoci wchodzce w skad Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, w zakresie moliwoci wyczenia z przedmiotu dzierawy 30 % uytkw rolnych bdcych w dzierawie. Uytki rolne, wyczone z dzierawy zostan przeznaczone do sprzeday. Przepisy powysze nie maj jednak zastosowania w stosunku do dzierawcw, ktrych czna powierzchnia uytkw rolnych po dokonaniu wycze nie przekroczyaby 300 ha. 2/ W ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o ksztatowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592 z pon. zm.) wprowadzonej ustaw z dnia 16 wrzenia 2011 r. o zmianie ustawy - wprowadzono zmiany polegajce na: a/ ograniczeniu prawa pierwokupu dla dzierawcy b/ w definicji rolnika indywidualnego c/ przepisami ustawy objto rwnie przenoszenie wasnoci gospodarstwa rolnego, z tym e prawo pierwokupu przysuguje wycznie dzierawcy caego gospodarstwa rolnego. Przepisy powysze obowizuj od dnia 3 grudnia 2011 roku. W 2011 roku zostay wprowadzone nastpujce rozporzdzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi:

III

- z dnia.27 lipca 2011 r. w sprawie wykazu spek hodowli rolin uprawnych oraz hodowli zwierzt gospodarskich o szczeglnym znaczeniu dla gospodarki narodowej (Dz.U.2011.161.974), ktre weszo w ycie z dniem 4 sierpnia 2011 r. - z dnia 5 grudnia 2011 r. w sprawie nadania statutu Agencji Nieruchomoci Rolnych, ktre weszo w ycie z dniem 5 grudnia 2011 r.

II.

Dziaania Agencji Nieruchomoci Rolnych w 2011 roku

W 2011 roku Agencja sprzedaa nieruchomoci Zasobu WRSP o powierzchni 125,1 tys. ha, plan zosta wykonany w 89,4%. Zawarto 14,0 tys. umw sprzeday (bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, wodami, suce do wydobywania kopalin, a take grunty nierolne). W transakcjach sprzeday gruntw rolnych uzyskano redni cen za 1 ha w wysokoci 17 165 z, (w 2010 roku 15 281 z, w 2009 roku 14 932 z, 2008 roku 12 540 z, w 2007 roku 9 773 z, w 2006 roku - 7 374 z, w 2005 roku - 5 607 z, w 2004 roku - 4 682 z, w 2003 roku - 3 736 z, w 2002 roku - 3 438 z). Od kilku lat rednie (roczne) ceny uzyskiwane przez Agencj za grunty rolne miay wyran tendencj rosnc. Dotyczyo to wszystkich grup obszarowych i regionw kraju. Wzrost cen w 2011 r. porwnujc z 2010 r. wynis 12,3 %. Od pocztku swego dziaania Agencja sprzedaa z Zasobu WRSP nieruchomoci o powierzchni 2 203,2 tys. ha gruntw, tj. 46,5 % powierzchni przejtej do Zasobu WRSP. 1. W 2011 roku przeprowadzono 94,5 tys. przetargw, w tym 93,6 tys. przetargw na

sprzeda oraz 0,9 tys. przetargw na dzieraw. W przetargach tych zaoferowano do nabycia 204,6 tys. ha oraz zaoferowano do dzierawy 11,2 tys. ha. Rozstrzygnito 18,4 tys. przetargw na sprzeda 62,5 tys. ha oraz 0,8 tys. przetargw na dzieraw 10,4 tys. ha. Cz przetargw bya ograniczona do osb i podmiotw korzystajcych ze szczeglnych preferencji. W 2011 roku Agencja zorganizowaa 798 przetargw ograniczonych na sprzeda 12,5 tys. ha (wszystkie dla rolnikw zamierzajcych powikszy gospodarstwo rodzinne) i 70 przetargw na dzieraw 1,3 tys. ha, (wszystkie dla rolnikw zamierzajcych powikszy gospodarstwo rodzinne). Rozstrzygnito 604 przetargi na sprzeda 9,7 tys. ha oraz 64 przetargw na dzieraw 1,2 tys. ha.
IV

2.

W 2011 r. Agencja przeja do Zasobu WRSP niewielk powierzchni gruntw

cznie 425 ha, w tym 65 ha w trybie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o ksztatowaniu ustroju rolnego, ktra obecnie jest podstawowym tytuem do nabywania nieruchomoci rolnych do Zasobu WRSP. Agencja kontynuowaa dotychczasow prywatyzacyjn misj Agencji, stwarzajc moliwo wykorzystania ziemi pochodzcej z obrotu prywatnego do wspierania pozytywnych przemian strukturalnych (poprzez prawo pierwokupu i wykupu) w rolnictwie. Ustawa preferuje nabywanie nieruchomoci rolnych przez osoby prowadzce gospodarstwa rodzinne, co przejawia si m.in. w tym, e ustawodawca zrezygnowa z ingerencji pastwa w takie transakcje. Pozostae transakcje sprzeday nieruchomoci rolnych objte s kontrol pastwa, ktrej wykonawc jest Agencja Nieruchomoci Rolnych. 3. Od pocztku realizowania przepisw ustawy (16 lipca 2003 r.) do koca grudnia

2011 r. do Agencji wpyno 632 tys. umw przenoszcych wasno nieruchomoci rolnych o cznej powierzchni okoo 990 tys. ha. W 2011 roku do Agencji wpyno blisko 2,5 tys. umw obejmujcych 62 tys. ha (w 2010 r. - ponad 38,4 tys. umw). Z tej liczby Agencja zadeklarowaa nabycie 5 nieruchomoci i w zwizku z tym zoya stosowne owiadczenia nabycia dotyczce 61 ha, o cznej wartoci 1,1 mln z. Protokoami zdawczo-odbiorczymi przejto natomiast nieruchomoci o powierzchni 65 ha, ktre dotyczyy owiadcze zoonych w 2011 roku i w okresie wczeniejszym. 4. Osoby z tzw. uprawnieniami zabuaskimi3 uczestnicz na rwni z innymi podmio-

tami w organizowanych przez Agencj przetargach na sprzeda nieruchomoci Zasobu. W roku 2011 zabuanie uczestniczyli w 7 przetargach, z ktrych 7 wygrali (w 2010 r. zabuanie uczestniczyli w 3 przetargach, z ktrych wygrali 3). Na podstawie zawartych 7 umw zakupili oni z Zasobu 59 ha za kwot 2,8 mln z, w tym 2,3 mln z (okoo 82%) zapacili Agencji tzw. uprawnieniami 4. Do koca 2011r. zabuanie zakupili z Zasobu 5,4 tys. ha o cznej cenie 78,9 mln z, z czego uprawnieniami zapacili 73,9 mln z (okoo 94%). Przecitna cena nieruchomoci nabytych przez zabuan w 2011 roku wynosia 46,4 tys. z za 1 ha, a w caym okresie 14,6 tys. z za 1 ha. 5. Niezalenie od sprzeday nieruchomoci Zasobu zabuanom, Agencja zobowizana

jest przeznaczy na Fundusz Rekompensacyjny (utworzony w celu wypaty zabuanom rekompensat w postaci pieninej) wpywy ze sprzeday w trybie przetargowym nieruchoNa podstawie ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytuu pozostawienia nieruchomoci poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej (Dz. U nr 169, poz. 1418 z pn. zm.)
3

moci Zasobu o powierzchni co najmniej 400 tys. ha. Ich warto szacowa mona, przy uwzgldnieniu aktualnych cen gruntw rolnych, na nie mniej ni 6 mld z. Sposb naliczania zobowizania Agencji oraz wnoszenia wpat na ten Fundusz okreli Minister Skarbu Pastwa w drodze rozporzdzenia. W 2011 roku do Funduszu Rekompensacyjnego zostaa przekazana kwota 264,6 mln z. cznie od 2006 r. do koca 2011 r. Agencja zasilia Fundusz Rekompensacyjny kwot 2 738 mln z. 6. Poza sprzeda, od pocztku dziaalnoci, Agencja trwale rozdysponowaa nierucho-

moci Zasobu WRSP o powierzchni 582,8 tys. ha, w tym 19,4 tys. ha w 2011 roku. Gwnymi kierunkami tego rozdysponowania, byo przekazanie: jednostkom samorzdu terytorialnego 52,9 tys. ha (w 2011 r. 0,85 tys. ha), lasom pastwowym 152,6 tys. ha (w 2011 r. 0,5 tys. ha), kocielnym osobom prawnym 85,8 tys. ha (w 2011 r. 1,1 tys. ha), regionalnym zarzdom gospodarki wodnej i marszakom wojewdztw 184,6 tys. ha (grunty pod wodami pyncymi, w tym w roku 2011 12,3 tys. ha), parkom narodowym, spdzielniom mieszkaniowym, Polskiej Akademii Nauk, Izbom Rolniczym i Krajowej Radzie Izb Rolniczych, pastwowym szkoom wyszym, pastwowym jednostkom badawczo-rozwojowym, fundacjom i organizacjom poytku publicznego, na wasno doywotnim uytkownikom cznie 51,9 tys. ha (w 2011 r. 4,3 tys. ha). Ponadto Agencja wniosa w aportach do spek prawa handlowego 23,8 tys. ha (w 2011 r. - 20 ha) oraz rozdysponowaa w innych formach (przeksztacenie prawa uytkowania wieczystego w prawo wasnoci, rozdysponowanie w trybie przepisw o scalaniu i wymianie gruntw, przekazanie na rzecz zniesienia wspwasnoci, itp.) cznie 31,1 tys. ha, w tym w 2011 r. 0,4 tys. ha. 7. W 2011 r. Agencja wydzierawia z Zasobu WRSP 11,0 tys. ha, na podstawie 0,8 tys.

zawartych umw. Dzierawcami nieruchomoci s zarwno osoby fizyczne, jak i prawne. Do koca 2011 r. osoby fizyczne zawary z Agencj (narastajco) 98% oglnej liczby umw dzierawy, obejmujcych 61% wydzierawionej powierzchni. Dzierawcy, bdcy osobami fizycznymi, dzierawili najczciej nieruchomoci o maych obszarach, zwykle do 1 ha (99,7% liczby umw zawartych przez osoby fizyczne). Osoby prawne czciej dzierawiy nieruchomoci due, zwaszcza w przedziale 100-500 ha (23,4% liczby umw zawartych przez te osoby).

Liczba umw nie musi rwna si liczbie wygranych przetargw, m.in. z tego powodu, e w jednej umowie mog by ujte nieruchomoci wygrane w kilku przetargach. VI

8.

Rwnolegle z wydzierawianiem przez Agencj kolejnych nieruchomoci cz z nich

wraca do ponownego rozdysponowania. Wie si to przede wszystkim z realizacj sprzeday w ramach prawa pierwszestwa w nabyciu przysugujcego dzierawcy, wygasaniem umw dzierawy, w zwizku z upywem terminw, na jakie zostay zawarte, a take z rozwizywaniem umw i wyczaniem czci nieruchomoci z trwajcych umw dzierawy. W 2011 r. z dzierawy powrcio 122,5 tys. ha. Grunty te byy najczciej przedmiotem sprzeday, nieodpatnego przekazania lub s przygotowywane do rozdysponowania. 9. Czynsze dzierawne za grunty rolne Zasobu mimo waha wynikajcych przewanie z

indywidualnych cech dzierawionych nieruchomoci (jako gruntw, rozg, lokalizacja itp.), a take czynnikw koniunkturalnych oraz mimo rnic w lokalnym popycie na dzieraw, oscyloway przez wiele pocztkowych lat dziaania Agencji wok rwnowartoci 2 dt pszenicy rocznie za 1 ha. W umowach dzierawy zawieranych w ostatnich kilku latach, (zwaszcza po 2003 roku), poziom czynszu za grunty rolne zacz wzrasta. W 2011 roku przecitny czynsz w rwnowartoci pszenicy oferowany przez dzierawcw za grunty rolne wynosi 8,5 dt za 1 ha. Czynsz w umowach dzierawy zawieranych w ostatnich latach wynosi: w 2010 roku 7,7 dt, w 2009 roku 5,8 dt, w 2008 roku - 6,9 dt, w 2007 roku 6,7 dt, w 2006 roku 4,0 dt, a w latach 2005 i 2004 odpowiednio 3,8 dt i 3,5 dt za 1 ha. Przecitny czynsz za grunty rolne (bez czynszu za budynki i budowle) dla wszystkich trwajcych umw dzierawy na koniec 2011 r. stanowi rwnowarto 3,0 dt pszenicy za 1 ha. Wedug stanu na 31 grudnia 2011 r. w dzierawie znajdoway si nieruchomoci Zasobu o powierzchni 1 461,4 tys. ha, tj. o 125,4 tys. ha mniej, ni wynosia powierzchnia bdca w dzierawie na koniec grudnia 2010 r. 10. Powierzchnia gruntw Zasobu pozostajca do rozdysponowania na koniec 2011 r. wynosia 311,1 tys. ha. Szacunkowa ocena przydatnoci tych gruntw do rnych celw wskazuje, e wikszo okoo 208,6 tys. ha (67%) moe by sprzedana lub wydzierawiona na cele zwizane z produkcj roln. Kolejne 61,8 tys. ha (20%) okrelono jako kwalifikujce si do wykorzystania w celach nierolniczych zwaszcza pod zalesienie, pod budownictwo i dziaalno usugow, a take na cele rekreacji i zwizane z ochron przyrody. Do rozdysponowania s take grunty okrelane jako pozostae, dla ktrych nie zdefiniowano moliwych kierunkw ewentualnego wykorzystania, a ktrych jest okoo 40,7 tys. ha. Ocenia si, e znaczna cz tych gruntw charakteryzuje si duym rozdrobnieniem oraz innymi

VII

niekorzystnymi cechami (np. nieuregulowane stosunki wodne, zakamienianie i pooenie na skarpach, urwiskach, midzy waami przeciwpowodziowymi, itp).

Kierunki rozdysponowania nieruchomoci Zasobu wg stanu na 31 grudnia 2011 r.

tys. ha Pozostaje w Zasobie WRSP razem: w tym: w dzierawie w administrowaniu produkcyjnym w trwaym zarzdzie w wieczystym uytkowaniu w innych formach rozdysponowania nietrwaego (doywotnie uytkowanie, bezumowne uytkowanie itp.) obce grunty w Zasobie (grunty, ktre z mocy prawa przeszy w gesti innych podmiotw, lecz pozostaj w ewidencji Zasobu, do czasu ich protoklarnego przekazania tym podmiotom) Pozostaje do rozdysponowania: 1 954,0 1 465,4 2,1 21,2 53,7 22,2

78,3 311,1

III.
1

Gospodarka finansowa
Wpywy z gospodarowania mieniem Zasobu (tab. A.21) wyniosy 2 449 827 tys. z.

Gwn pozycj stanowiy wpywy ze sprzeday mienia Zasobu, ktre wyniosy 1 928 200 tys. z (tj. 79% wpyww z gospodarowania mieniem Zasobu) wpywy z odpatnego korzystania z mienia Zasobu, ktre wyniosy 460 066 tys. z, (tj. 19% wpyww ogem). Wpywy z odsetek od rodkw na rachunkach bankowych wyniosy 39 937 tys. z. Pozostaymi wpywami byy wpywy z oprocentowania poyczek oraz wpywy z innych rde (np. odsetki za zwok w zakresie wpyww z rozdysponowania mienia Zasobu, wadia przepadajce na rzecz Agencji).
2.

Wydatki zwizane z gospodarowaniem mieniem Zasobu (tab. A.22) wyniosy cz-

nie 3 280 599 tys. z. W 2011 r. zrealizowano przekaz do budetu pastwa w wysokoci 2 523 102 tys. z (z tego 1 023 102 tys. z rnica midzy uzyskanymi w 2010 r. wpywami z zagospodarowania mienia Zasobu a wydatkami w zakresie gospodarowania mieniem Zasobu i 1 500 000 tys. z. zaliczkowe wpaty do budetu tytuem rozliczenia za 2011 r.5) oraz przekaz do Funduszu Rekompensacyjnego w kwocie 264 586 tys. z

Art. 5 i art. 34 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektrych ustaw zwizanych z realizacj ustawy budetowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1578) zobowizuj Agencj do przekazywania do budetu pastwa, poczwszy od 2011 r., kwoty stanowicej rnic midzy rodkami uzyskanymi z gospodarowania mieniem Zasobu, a rodkami wydatkowanymi na realizacj jej ustawowych zada, w formie zaliczek kwartalnych, w wysokoci ustalonej w rocznym planie

VIII

(w styczniu 2012 r. przekazana zostaa kolejna patno za IV kwarta 2011 r. w kwocie 73 650 tys. z). Ogem przekazy zewntrzne w 2011 roku wyniosy 2 787 688 tys. z, co stanowio 85% wydatkw ogem. Wydatki na koszty funkcjonowania Agencji wyniosy 145 300 tys. z (4% wydatkw ogem). Wydatki zwizane z dziaalnoci Agencji w zakresie gospodarowania mieniem Zasobu wyniosy 347 612 tys. z (11% ogu wydatkw). Byy to m.in. wydatki na inwestycje i remonty mienia Zasobu, wydatki zwizane z realizacj ustawy o ksztatowaniu ustroju rolnego, bezzwrotn pomoc finansow dla gmin i spdzielni mieszkaniowych na budow, remonty oraz przebudow budynkw i lokali, obiektw infrastruktury technicznej oraz innego majtku przekazanego przez Agencj bez uprzedniego doprowadzenia do naleytego stanu technicznego, wydatki zwizane z rozdysponowaniem mienia.

3.

Windykacja nalenoci Agencji z tytuu rozdysponowania mienia Zasobu

3.1. W 2011 roku dzierawcy i nabywcy mienia Zasobu zobowizani byli do spaty nalenoci w kwocie 3 373 713 tys. z, z czego 2 327 650 tys. z (68,99% nalenoci ogem) stanowiy nalenoci biece, a pozosta kwot tj. 1.046.063 tys. z (31,01% nalenoci ogem) nalenoci zalege, ktrych termin patnoci przypada w poprzednich okresach i ktre nie zostay uregulowane. cznie w 2011 roku uregulowano nalenoci Agencji w kwocie 2 309 462 tys. z, co stanowio 68,45% nalenoci wymagalnych ogem. Spacono 45,85% nalenoci wymagalnych z tytuu dzierawy, 89,05% nalenoci z tytuu sprzeday nieruchomoci oraz 3,23% nalenoci z tytuu sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego. W stosunku do czci nalenoci wymagalnych w 2011 roku podjto nastpujce dziaania : odroczono patno nalenoci w kwocie 27 921 tys. z (0,83%), rozoono na raty nalenoci w kwocie 5 742 tys. z (0,17%), przyznano na podstawie art. 700 k.c. obnik czynszu dzierawnego z tytuu zaistnienia niekorzystnych zjawisk przyrodniczych w kwocie 3 877 tys. z (0,11%), umorzono nalenoci w kwocie 9 566 tys. z (0,28%). Nalenoci biece z tytuu umw dzierawy i sprzeday, ktrych termin patnoci zapada w roku 2011 wynosiy 2 331 006 tys. z. Na podstawie art. 700 k.c. obniono patIX

noci z tytuu czynszu dzierawnego o kwot 3 356 tys. z, co stanowio 0,14% nalenoci ogem. Zatem dzierawcy i nabywcy nieruchomoci zobowizani byli do uregulowania nalenoci w kwocie 2 327 650 tys. z, z czego w terminie spacono kwot 2 241 902 tys. z (96,32%). Odroczona zostaa patno nalenoci w kwocie 27 466 tys. z (1,18%), rozoono do spaty w ratach nalenoci na kwot 1 556 tys. z (0,07%) oraz umorzono 2 721 tys. z (0,12%). Ogem kontrahenci Agencji nie uregulowali w terminie 54 005 tys. z, co stanowio 2,31% wymagalnych biecych nalenoci ogem. Nalenoci zalege z umw czynnych, rozwizanych oraz wypowiedzianych, ktrych termin patnoci przypada w okresach poprzednich wynosiy 1 046 583 tys. z, z czego na podstawie art. 700 k.c. obniono nalenoci z tytuu czynszu dzierawnego w kwocie 520 tys. z (0,05%). Zatem dzierawcy i nabywcy nieruchomoci zobowizani byli do uregulowania kwoty 1 046 063 tys. z nalenoci zalegych. W okresie sprawozdawczym spacono 67 560 tys. z (6,46%), odroczono spat 455 tys. z (0,04%), rozoono na raty 4 186 tys. z (0,40%). W stosunku do 6 845 tys. z nalenoci niecigalnych (0,65% zalegych nalenoci) podjto decyzj o umorzeniu. Ogem dunicy Agencji nie uregulowali zalegych nalenoci w kwocie 967 017 tys. z, co stanowio 92,45% zalegoci z okresw poprzednich.

4.

Bezzwrotna pomoc finansowa rodowiskom popegeerowskim Program pomocy rodowiskom popegeerowskim realizowany jest przez Agencj od

2009 roku poprzez udzielanie gminom i spdzielniom mieszkaniowym bezzwrotnej pomocy finansowej. Celem programu jest doprowadzenie przekazanych beneficjentom przez Agencj obiektw do stanu technicznego, umoliwiajcego ich sprawn eksploatacj. Wsparcie finansowe dotyczy zada inwestycyjnych polegajcych na remoncie lub przebudowie przekazanych budynkw, lokali, infrastruktury technicznej oraz budowie nowych, gdy ich remont jest nieuzasadniony ekonomicznie. W 2011 roku oddziay terenowe i filie ANR realizoway 245 umw o udzielenie bezzwrotnej pomocy finansowej, przekazujc rodki w cznej kwocie 43,1 mln z. Z tego 197 umw dotyczyo pomocy gminom (o cznej wartoci 36,7 mln z), a 48 pomocy spdzielniom mieszkaniowym (na kwot 6,4 mln z). Na realizacj programu pomocy rodowiskom popegeerowskim w latach 20092012 Agencja planuje przeznaczy cznie ok. 237 mln z. Od 2009 r. do koca 2011 r. udzielono pomocy na kwot 127 mln z.
X

IV.

Spki hodowlane Agencji

Wedug stanu na 31 grudnia 2011 roku Agencja Nieruchomoci Rolnych wykonywaa prawo wasnoci w stosunku do 47 spek hodowli rolin uprawnych oraz hodowli zwierzt gospodarskich o szczeglnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. czna nominalna warto udziaw w spkach zgodnie z KRS wynosia 492 012,7 tys. z. czny majtek spek w 2011 roku wynis 1 718 790 tys. z i wzrs o 5,7% w stosunku do roku ubiegego, z tego majtek trway w porwnaniu do 2010 r. wzrs o 5,1% do kwoty 1 049 718 tys. z, a majtek obrotowy o 6,1% - do wartoci 669 071 tys. z. Jednoczenie czna warto zobowiza wraz z rezerwami i rozliczeniami wzrosa w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego o 3,5% do wartoci 268 267 tys. z, z tego zobowizania dugoterminowe spady o 15,7% do kwoty 41 515 tys. z, a zobowizania krtkoterminowe wzrosy o 8,7% do poziomu 169 643 tys. z. Na koniec 2011 r. spki dysponoway powierzchni wasn gruntw wynoszc 4,6 tys. ha oraz dzierawiy od Agencji grunty o powierzchni 110,4 tys. ha.

V.

Pozostae zagadnienia

1.

Do koca 2011 r. Agencja przeja do Zasobu 336,8 tys. mieszka. W 2011 roku,

wprowadzono do ewidencji 422 mieszkania. Od pocztku dziaalnoci Agencji sprzedano 305,2 tys. mieszka (90,6% przejtych), z tego 595 w 2011 r. Niezalenie od tego Agencja trwale rozdysponowaa 16,1 tys. mieszka, w tym 1 760 mieszka wniosa aportami do spek. Agencja zlikwidowaa 3,8 tys. mieszka. W Zasobie pozostao 11,8 tys. mieszka, (tj. 3,5 % mieszka przejtych).

2.

Zgodnie z obowizujcymi przepisami nieruchomoci Zasobu WRSP mog take na-

bywa cudzoziemcy po uzyskaniu stosownych zezwole. Od pocztku dziaalnoci Agencji do koca 2011 roku cudzoziemcy zakupili z Zasobu 2 207 ha (tj. okoo 0,1% wszystkich sprzedanych gruntw), na podstawie 239 zawartych umw. W 2011 r. cudzoziemcy zakupili 566 ha na podstawie 18 zawartych umw. Niezmiennie od kilku lat gwnymi (pod wzgldem liczby zawartych umw) nabywcami gruntw Zasobu s inwestorzy niemieccy, holenXI

derscy i duscy, a nabywane przez nich nieruchomoci (pod wzgldem powierzchni) znajduj si gwnie na terenie wojewdztw: warmisko-mazurskiego, lskiego, dolnolskiego, zachodniopomorskiego i opolskiego. Rwnie podmioty polskie z udziaem kapitau zagranicznego, nie bdce cudzoziemcami mog nabywa nieruchomoci Zasobu. Wedug szacunkw do koca grudnia 2011 r. podmioty te zakupiy z Zasobu nieruchomoci o powierzchni ok. 52,2 tys. ha, tj. okoo 2,4% wszystkich sprzedanych przez Agencj gruntw, z czego w 2011 r. 1,7 tys. ha na podstawie 43 zawartych umw.

Relatywnie niewielk grup dzierawcw stanowi podmioty z udziaem kapitau zagranicznego. Szacuje si, e na koniec grudnia 2011 r. w dzierawie przez cudzoziemcw znajdowao si ok. 102,9 tys. ha, a w dzierawie przez podmioty z udziaem kapitau zagranicznego, nie bdce cudzoziemcami ok. 37,9 tys. ha nieruchomoci Zasobu WRSP. Wrd dzierawcw bdcych cudzoziemcami dominuj (pod wzgldem liczby zawartych umw) inwestorzy niemieccy, holenderscy, duscy i francuscy, a wedug powierzchni podmioty niemieckie, brytyjskie, holenderskie i duskie (dzierawi ok. 89 tys. ha, tj. blisko 86% powierzchni pozostajcej w dzierawie cudzoziemcw).

4.

W 2011 roku przecitne zatrudnienie (w przeliczeniu na pene etaty) w Biurze Pre-

zesa i oddziaach terenowych wynioso 1 016 etatw. Przyjty limit zatrudnienia w planie finansowym Agencji na 2011 rok nie zosta przekroczony. Wedug stanu na dzie 31 grudnia 2011 r. dziaao 58 jednostek gospodarczych Zasobu WRSP, tj. o 6 mniej ni na koniec 2010 roku. Przecitne zatrudnienie (w przeliczeniu na pene etaty) w tych jednostkach wynioso w 2011 r. 1 179 etatw. Przyjty w planie finansowym limit zatrudnienia w jednostkach gospodarczych Zasobu na 2011 rok nie zosta przekroczony.

XII

Wstp

Agencja Nieruchomoci Rolnych (ANR) jest pastwow osob prawn, ktrej Skarb Pastwa powierzy wykonywanie prawa wasnoci i innych praw rzeczowych w odniesieniu do mienia pastwowego w rolnictwie. Agencja dziaa na podstawie ustawy z 19 padziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa1 i nadanego jej statutu. Agencja Nieruchomoci Rolnych jest nastpc prawnym Agencji Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa.

Niniejszy Raport z dziaalnoci Agencji Nieruchomoci Rolnych na Zasobie Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa w 2011 r. zwany dalej Raportem jest sprawozdaniem z wykonania przez Agencj zada w zakresie gospodarowania mieniem Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, okrelonych w w/w ustawie, a take w innych przepisach i dokumentach, wyznaczajcych kierunki i zakres dziaania Agencji na rzecz prywatyzacji mienia rolnego Skarbu Pastwa oraz realizacji zaoe polityki spoecznogospodarczej pastwa, zwaszcza na rzecz wsi, rolnictwa i gospodarki ywnociowej. Zadania, ktre realizuje Agencja dotycz midzy innymi: tworzenia oraz poprawy struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych, tworzenia warunkw sprzyjajcych racjonalnemu wykorzystaniu potencjau produkcyjnego Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu Pastwa uytkowanego na cele rolne, obrotu nieruchomociami i innymi skadnikami majtku Skarbu Pastwa uytkowanymi na cele rolne.

Agencja realizuje rwnie szereg zada okrelonych w innych przepisach, zwaszcza w ustawie o ksztatowaniu ustroju rolnego2 (UKUR). Najwaniejsze cele wymienione w tej ustawie to:

Ustawa o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa z 19 padziernika 1991 r. (t.j. Dz. U. Nr 231, poz. 1700 z 2007 r. ze zm.). 2 Dz. U. Nr 64, poz. 592 z 2003 r. (ze zm.).

- poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych, - przeciwdziaanie nadmiernej koncentracji nieruchomoci rolnych, - zapewnienie prowadzenia dziaalnoci rolniczej w gospodarstwach rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach3.

Ponadto Agencja wykonuje lub wspuczestniczy w wykonywaniu zada wynikajcych m.in. z przepisw o stosunku pastwa do kociow i zwizkw wyznaniowych, o ubezpieczeniu spoecznym rolnikw, o ochronie rodowiska i ochronie przyrody, przepisw o lasach, przepisw prawa wodnego itp. Zgodnie z ustaw o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa4 do dnia 30 czerwca 2000 roku Agencja przejmowaa do Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa (ZWRSP) - bez wzgldu na to, w czyim wadaniu znajdoway si - nieruchomoci rolne Skarbu Pastwa, lasy nie wydzielone geodezyjnie, wchodzce w skad tych nieruchomoci, a take inne nieruchomoci i skadniki mienia pozostae po likwidacji pastwowych przedsibiorstw gospodarki rolnej oraz ich zjednocze. Nieruchomoci nie przekazane do Zasobu WRSP ostatecznymi decyzjami w tym terminie stay si z mocy prawa wasnoci gmin, na terenie ktrych byy pooone.

Do Zasobu WRSP wchodz take w dalszym cigu nieruchomoci rolne przejmowane na rzecz Skarbu Pastwa na podstawie przepisw szczeglnych i nabywane na wasno Skarbu Pastwa przez pastwowe jednostki organizacyjne nie posiadajce osobowoci prawnej, a take nabywane przez Agencj w trybie ustawy o ksztatowaniu ustroju rolnego.

Do 31 grudnia 2011 r. Agencja rozdysponowaa trwale 2 864 tys. ha, tj. okoo

Ustaw z dnia 5 wrzenia 2008 r. o zmianie niektrych ustaw w zwizku z wejciem w ycie Protokou do Umowy midzy Wsplnot Europejsk i jej Pastwami Czonkowskimi, z jednej strony, a Konfederacj Szwajcarsk, z drugiej strony, w sprawie swobodnego przepywu osb do dowodw potwierdzajcych posiadanie kwalifikacji rolniczych zaliczono take odpowiednie dokumenty wydane przez waciwe organy lub instytucje pastw czonkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz Konfederacji Szwajcarskiej (Dz U z 2008 r.nr 18, poz 1112). 4 Art. 13 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa

60% gruntw przejtych do Zasobu (cznie z gruntami, ktre na mocy odrbnych ustaw przeszy na wasno lub w zarzd innych podmiotw, lecz nie zostay jeszcze fizycznie przejte z Zasobu o powierzchni 78 tys. ha). Na nieruchomociach pozostaych w Zasobie przeksztacenia strukturalne i wasnociowe s kontynuowane, m.in. poprzez: sprzeda w przetargach oraz na zasadach pierwszestwa nabycia, wtrn restrukturyzacj, a nastpnie dalsze rozdysponowanie, zwaszcza duych nieruchomoci powracajcych z dzierawy, w zwizku z wygasaniem lub rozwizaniem umw lub poprzez wyczanie z trwajcych umw dzierawy czci gruntw do odrbnego zagospodarowania przez innych uytkownikw, gwnie rolnikw indywidualnych.

Poprawie struktury obszarowej, a zwaszcza tworzeniu warunkw dla powikszania czci ju istniejcych gospodarstw rodzinnych, sprzyjaj take uregulowania okrelone w ustawie o ksztatowaniu ustroju rolnego oraz stosowanie przez Agencj zasady przetargu ograniczonego, w przypadkach, gdy uzasadniaj to lokalne potrzeby rolnikw. W zwizku z tym przetargi ograniczone organizowane s przede wszystkim dla rolnikw indywidualnych powikszajcych gospodarstwa rodzinne. Od pocztku obowizywania tego uprawnienia (tj. od poowy czerwca 1999 r.) rozstrzygnito przetargi ograniczone dla rolnikw na kupno 131,2 tys. ha oraz na dzieraw 185,7 tys. ha.

Rozdysponowanie wikszoci mienia Zasobu w rnych formach powoduje, e istotnym zadaniem jest nadzr wacicielski sprawowany przez Agencj. Jednym z gwnych celw tego nadzoru jest zapewnienie prawidowego wykorzystywania majtku Skarbu Pastwa przez jego uytkownikw, w tym take zgodnoci sposobu jego uytkowania z zapisami zawartymi w umowach, jak te z wymogami wynikajcymi z przepisw szczeglnych. Nadzr wacicielski nad sposobem wykorzystywania mienia Zasobu przekazanego uytkownikom Agencja sprawuje poprzez wszystkie swoje komrki organizacyjne, zwaszcza przez oddziay terenowe i ich filie.

Pomimo zmniejszajcej si liczby obiektw budowlanych pozostajcych w Zasobie, Agencja nadal przeznaczaa znaczne rodki na ich remonty, konserwacj oraz na modernizacj. Dotyczy to zwaszcza zespow dworskich i paacowoparkowych, innych obiektw zabytkowych oraz infrastruktury komunalnej towarzyszcej osiedlom mieszkaniowym. W 2011 roku wydatki na remonty dotyczce Zasobu, ochrony zabytkw, zasobw mieszkaniowych itp. wyniosy 14,5 mln z5 ( w 2010 roku 22,9 mln z, w 2009 roku 18,3 mln z, w 2008 roku - 18,6 mln z), w tym na remonty i konserwacje samych zasobw mieszkaniowych ponad 8,0 mln z.

Zmiany dokonane w 2011 roku dotyczce funkcjonowania Agencji Nieruchomoci Rolnych: 1/ Najwaniejsze zmiany w ustawie z dnia 19 padziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 z pn. zm.), wprowadzone ustaw z dnia 16 wrzenia 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. nr 233 poz.1382). Ustawa: a/ uchylia przepisy ustanawiajce Rad Nadzorcz, jako organ Agencji Nieruchomoci Rolnych. W zwizku z powyszym zostay zmienione rwnie przepisy dotyczce rocznych planw i sprawozda finansowych Agencji i Zasobu. b/ wprowadzia 1) zmiany dotyczce opat z tytuu uytkowania wieczystego, w tym, e do egzekucji z tego tytuu stosuje si przepisy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, 2) moliwo sprzeday przez Agencj wymagalnych wierzytelnoci, 3) zasad, e sprzeda i nabywanie nieruchomoci Zasobu prowadzona jest wycznie przez Agencj, 4) przepis o odpowiedzialnoci karnej dla osb, ktre zoyyby faszywe owiadczenie w sprawie zakupu nieruchomoci,

Wedug sprawozdania Zasobu za okres od 01.01.2011 do 31.12.2011, poz. III. C. 1.2 (w ukadzie kasowym)

5) zmiany w formach gospodarowania Zasobem, 6) zmiany zasad sprzeday nieruchomoci wpisanej do rejestru zabytkw oraz zasady rozkadania spaty nalenoci za nabyte nieruchomoci oraz warunki rozkadania spaty nalenoci na raty, w tym wysokoci oprocentowania, zabezpieczenia spaty nalenoci, 7) zmiany zasad przy zawieraniu umw dzierawy (take zawieranych na czas oznaczony), gdzie Agencja ma obowizek umieszczania postanowienia o moliwoci wypowiedzenia umowy dzierawy w zakresie wyczenia 30% powierzchni uytkw rolnych bdcych przedmiotem dzierawy. Ponadto Agencja moe wypowiedzie umow dzierawy, take zawart na czas oznaczony, w celu wyczenia z dzierawy czci lub caoci nieruchomoci, ktra jest niezbdna na cele publiczne w rozumieniu przepisw o gospodarce nieruchomociami, 8) przepis, e osoba wadajca nieruchomoci wchodzc w skad Zasobu bez tytuu prawnego jest zobowizana do zapaty na rzecz Agencji wynagrodzenia za korzystanie z tej nieruchomoci w wysokoci stanowicej 5-krotno wywoawczej wysokoci czynszu, ktry byby naleny od tej nieruchomoci, gdyby bya ona przedmiotem umowy dzierawy po przeprowadzeniu przetargu, 9) moliwo nabycia przez Agencj lokali i budynkw mieszkalnych lub realizowanie inwestycji w zakresie budownictwa mieszkaniowego w celu zaspokojenia potrzeb mieszkalnych najemcw, ktrzy mieli zawarte umowy przed przyjciem tych lokali do Zasobu. Wprowadzia rwnie moliwo sprzeday takich nieruchomoci na rzecz osb trzecich, 10) dodatkowe postanowienia dotyczce ogaszanego wykazu nieruchomoci przeznaczonych do sprzeday, 11) moliwo sprzeday nieruchomoci Zasobu lub jej czci bez przetargu w celu poprawienia warunkw zagospodarowania nieruchomoci przylegej stanowicej wasno osoby chccej naby t nieruchomo o ile nieruchomo ta nie moe by zagospodarowana samodzielnie, 12) rozszerzya krg osb uprawnionych do udziau w przetargach oraz przypadki, w ktrych wadium nie podlega zwrotowi.

Ustawa zobowizaa rwnie Agencj do przedstawienia dotychczasowym dzierawcom w terminie 6 miesicy od dnia wejcia w ycie ustawy propozycji dokonania zmian umw dzierawy, zawartych przed dniem wejcia w ycie ustawy, ktrych przedmiotem s nieruchomoci wchodzce w skad Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, w zakresie moliwoci wyczenia z przedmiotu dzierawy 30 % uytkw rolnych bdcych w dzierawie. W przypadku przyjcia przez dzierawc zaproponowanych zmian, zostanie dokonana zmiana umowy dzierawy i nastpi odpowiednie zmniejszenie czynszu dzierawnego. Ponadto dzierawcy przysugiwa bdzie uprawnienie do zakupu caoci albo za zgod Agencji czci nieruchomoci pozostajcej przedmiotem umowy dzierawy w podanych przez ustaw terminach uzalenionych od okresu dzierawy. Sprzeda nastpowa bdzie na zasadach okrelonych w ustawie o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa, niezalenie od faktycznego czasu trwania umowy dzierawy. Natomiast w przypadku, gdy dzierawca odrzuci zaproponowane przez Agencj zmiany umowy dzierawy oraz w przypadku gdy nie dojdzie do zmiany umowy dzierawy w powyszym trybie z przyczyn lecych po stronie dzierawcy, dzierawcy nie przysuguje prawo do skorzystania z pierwszestwa w nabyciu wynikajcego z art.29 ustawy oraz przeduenia umowy. Po zakoczeniu umowy dzierawy Agencja moe przeznaczy do sprzeday nieruchomo dzierawion, na zasadach okrelonych w ustawie. Uytki rolne, ktre zostan wyczone z dzierawy i przeznaczone do sprzeday na zasadach okrelonych w przepisach ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa. Przepisy powysze nie maj jednak zastosowania w stosunku do dzierawcw, ktrych czna powierzchnia uytkw rolnych po dokonaniu wycze nie przekroczyaby 300 ha. 2/ Najwaniejsze zmiany w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o ksztatowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592 z pon. zm.) wprowadzone ustaw z dnia 16 wrzenia 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. nr 233 poz.1382). Ustaw : a/ wprowadzono zmiany polegajce na ograniczeniu prawa pierwokupu dla dzierawcy

b/ wprowadzono zmiany w definicji rolnika indywidualnego c/ ustaw objto rwnie przenoszenia wasnoci gospodarstwa rolnego, z tym e prawo pierwokupu przysuguje wycznie dzierawcy caego gospodarstwa rolnego. Przepisy powysze obowizuj od dnia 3 grudnia 2011 roku. W 2011 roku zostay wprowadzone nastpujce rozporzdzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi: - z dnia.27 lipca 2011 r. w sprawie wykazu spek hodowli rolin uprawnych oraz hodowli zwierzt gospodarskich o szczeglnym znaczeniu dla gospodarki narodowej (Dz.U.2011.161.974), ktre weszo w ycie z dniem 4 sierpnia 2011 r. - z dnia 5 grudnia 2011 r. w sprawie nadania statutu Agencji Nieruchomoci Rolnych, ktre weszo w ycie z dniem 5 grudnia 2011 r. Zawarte w Raporcie dane statystyczne obrazuj dziaalno statutow Agencji na Zasobie Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa w 2011 r. na tle wynikw osignitych w latach wczeniejszych6. Dane ilustrujce stany ewidencyjne wg jednostek organizacyjnych Agencji do koca roku 2011 dotycz struktury organizacyjnej ANR, waciwej na dzie 31 grudnia 2011 roku.7 Z uwagi na to, e statystyczne dane rdowe dotyczce wikszoci informacji o stanie i obrotach gruntw ewidencjonowane s w jednostkach terenowych Agencji z dokadnoci do 1 m2, a ich przetwarzania (i zaokrglanie do penych hektarw) dokonuje si w Biurze Prezesa technik elektroniczn, w niektrych przypadkach sumy skadnikw mog si nieznacznie rni od podanych wielkoci ogem.

Zmiany w Zasobie, wynikajce z procesw gospodarowania oraz systematyczna weryfikacja danych ewidencyjnych, jak rwnie przyjta metoda wprowadzania zapisw korygujcych dotyczcych zapisw wczeniejszych do stanw kocowych (a nie do danych biecych) powoduje, e stany podane na koniec okresu sprawozdawczego (np. roku 2011) s sum stanu na koniec poprzedniego okresu i realizacji w okresie biecym oraz salda zapisw korygujcych dokonanych w tym okresie. 7 Z uwagi na funkcjonujce bazy danych rwnie w filiach oddziaw terenowych, a take z uwagi na realizacj przez filie wikszoci celw i zada dotyczcych gospodarowania Zasobem, waciwych dla oddziaw terenowych - w Raporcie prezentowane s take dane w ukadzie oddziaw i filii - stosownie do ustalonego

1.

Przejmowanie mienia do Zasobu

Agencja zakoczya przejmowanie mienia pochodzcego z byych ppgr ju w poowie lat 90-tych. W latach nastpnych przejmowane byy do Zasobu WRSP jedynie niewielkie powierzchnie z tego rda przewanie lasw, gruntw lenych i zadrzewionych, niewydzielonych geodezyjnie oraz sporadycznie innych gruntw przejmowanych aneksami do wczeniejszych protokw zdawczo-odbiorczych. Rwnie nie s aktualnie przejmowane grunty z byego Pastwowego Funduszu Ziemi, jak te inne grunty Skarbu Pastwa, ktre z mocy prawa przeszy na wasno jednostek samorzdu terytorialnego8. Obecnie Agencja nabywa do Zasobu grunty gwnie w trybie przepisw o ksztatowaniu ustroju rolnego, o ubezpieczeniu spoecznym rolnikw, a take grunty pochodzce z pierwokupw realizowanych w trybie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa.
Grunty Skarbu Pastwa przejte do Zasobu WRSP
stan na 31 grudnia 2011 r.

z ppgr

z PFZ i pozostaych tytuw

do100 tys. ha

do 20 tys. ha

100-200 tys. ha

20-40 tys. ha

200-300 tys. ha

40-60 tys. ha

300-400 tys. ha

60-80 tys. ha

400-500 tys. ha

80-100 tys. ha

pow. 500 tys. ha

pow. 100 tys. ha

dla nich terytorialnego zasigu dziaania. Por. np. art. 60 ustawy z 13 padziernika 1998 r. Przepisy wprowadzajce ustawy reformujce administracj publiczn (Dz. U. z 1998 r. Nr 133, poz. 872)

Od pocztku dziaalnoci Agencja przeja ze wszystkich rde do Zasobu WRSP 4 740 tys. ha, w tym gwnie z byych pastwowych przedsibiorstw gospodarki rolnej (ppgr) 3 762,1 tys. ha (80%). W 2011 roku Agencja przeja do Zasobu 425 ha, w tym 65 ha w trybie ustawy o ksztatowaniu ustroju rolnego. Jednoczenie miao miejsce zmniejszenie powierzchni gruntw przejtych do Zasobu z tytuu korekt i zmian geodezyjnych.

Przejte do Zasobu nieruchomoci (gwnie za spraw uwarunkowa lokalizacyjnych byych ppgr z uwagi na ich przewaajc powierzchni) pooone s przede wszystkim w rejonach pnocnej i zachodniej Polski. Ma to swoje konsekwencje rwnie w obecnej lokalizacji Zasobu, gdy na terenie 5 wojewdztw (warmiskomazurskiego, pomorskiego, zachodniopomorskiego, lubuskiego i dolnolskiego) nadal znajduje si w Zasobie blisko 1,2 mln ha gruntw (60%). Takie pooenie zasobw pastwowej ziemi w znacznym stopniu ogranicza moliwoci Agencji w zakresie poprawy struktury obszarowej rolnictwa indywidualnego w centralnych i poudniowych rejonach kraju.

Warto zaznaczy, e ustawa o ksztatowaniu ustroju rolnego, ktra - jak ju wspomniano - stanowi obecnie podstawowy tytu nabywania nieruchomoci rolnych do Zasobu, zmodyfikowaa dotychczasow prywatyzacyjn misj Agencji, stwarzajc moliwo wykorzystania ziemi pochodzcej z obrotu prywatnego do wspierania pozytywnych przemian strukturalnych (prawo pierwokupu, wykupu) w rolnictwie. Istota tej ustawy sprowadza si do tego, e preferuje ona nabywanie nieruchomoci rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach, prowadzce gospodarstwa rodzinne, o czym wiadczy m.in. to, e ustawodawca zrezygnowa z ingerencji pastwa w takie transakcje. Natomiast transakcje sprzeday nieruchomoci rolnych innym osobom, poza obrotem w krgu najbliszej rodziny, objte s kontrol pastwa, ktrej wykonawc jest Agencja Nieruchomoci Rolnych.

W 2011 roku do Agencji wpyno blisko 2,5 tys. umw przenoszcych wasno nieruchomoci rolnych (w 2010 roku ponad 38,4 tys.) w stosunku do ktrych

przysugiwao jej prawo pierwokupu lub wykupu. Z tej liczby Agencja zadeklarowaa nabycie 5 nieruchomoci i w zwizku z tym zoya stosowne owiadczenia dotyczce 61 ha, o cznej wartoci 1,1 mln z. Protokami zdawczo-odbiorczymi przejto w 2011 r. 65 ha.

W tym kontekcie naley podkreli, e zoenie przez Agencj notarialnego owiadczenia o nabyciu nieruchomoci w trybie ustawy o ksztatowaniu ustroju rolnego nie jest rwnoznaczne z faktycznym przejciem nieruchomoci do Zasobu WRSP. W odniesieniu do czci nieruchomoci zbywajcy odmawiaj wydania nieruchomoci Agencji lub kwestionuj jej prawo do nabycia, niejednokrotnie dochodzc swych racji na drodze postpowania sdowego. Wydua to proces faktycznego przejmowania nieruchomoci i opnia moliwo dysponowania nimi przez Agencj. Spory sdowe dotycz take m.in. poniesionych przez zbywajcego nakadw, wartoci produkcji w toku, ujawnionych obcie (np. umow dzierawy).

W okresie od pocztku wykonywania ustawy (16 lipca 2003 roku) do koca grudnia 2011 roku do Agencji wpyno 632 tys. umw przenoszcych wasno nieruchomoci rolnych o cznym obszarze okoo 990 tys. ha. Wikszo umw wpywajcych do Agencji byo o niewielkim areale, ktre nie miay znaczenia z punktu widzenia realizacji ustawy. Agencja zoya deklaracje nabycia w 588 przypadkach, ktre dotyczyy powierzchni 14,3 tys. ha.

W wyniku nowelizacji ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o ksztatowaniu ustroju rolnego od 8 lipca 2010 r. do Agencji napywaj do rozpatrzenia umowy przeniesienia wasnoci nieruchomoci rolnych o powierzchni 5 ha i wicej. Do czasu nowelizacji ustawy nadzr ANR obejmowa wszystkie umowy, niezalenie od powierzchni nieruchomoci. Omawiana zmiana uprocia obrt nieruchomociami rolnymi i pozwala Agencji skoncentrowa si na nieruchomociach o wikszym areale. Nabywane nieruchomoci w ramach ukur rozdysponowywane s w trybie przetargw ograniczonych gwnie na sprzeda - dla rolnikw powikszajcych gospodarstwa rodzinne. Wedug stanu na koniec 2011 roku nieruchomoci protokolarnie

10

przejte 11,4 tys. ha w ramach omawianej ustawy w znacznej czci rozdysponowano trwale (8,5 tys. ha, w tym 8,4 tys. ha sprzedano). W dzierawie pozostawao 0,8 tys. ha. Co do pozostaej powierzchni (ok. 2,1 tys. ha), to wikszo bya w trakcie przygotowania do rozdysponowania (prace geodezyjno-gruntowe, dokonywanie wycen, zakadanie ksig wieczystych) lub bya w trakcie procedur przetargowych. Nieruchomoci dotychczas sprzedane (8,4 tys. ha) uzyskiway rednio cen 15,0 tys. z za 1 ha, podczas gdy przecitna cena nabytych nieruchomoci wynosia 10,2 tys. z za 1 ha.

W poprzednich latach stosunkowo niewielkie powierzchnie gruntw Agencja pozyskiwaa w trybie art. 29 ust. 4 i 5 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa, gdzie zastosowano prawo pierwokupu na rzecz Skarbu Pastwa przy odsprzeday nieruchomoci przez nabywc w okresie 5 lat od jej nabycia od Agencji, a take prawa odkupu9 rwnie w okresie 5 lat, liczc od dnia nabycia od Agencji. W 2011 roku Agencja nie nabya gruntw na podstawie ww. prawa pierwokupu. Wyrokiem z 18 marca 2010 r. Trybuna Konstytucyjny, po rozpatrzeniu wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, uzna za niezgodne z Konstytucj prawo odkupu Agencji Nieruchomoci Rolnych okrelone w art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 19 padziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa (Dz. U. z 2007 Nr 231, poz. 1700 z pn. zm.). Przepis ten stanowi, i Agencji Nieruchomoci Rolnych przysugiwao prawo odkupu sprzedanych nieruchomoci w okresie piciu lat od ich sprzeday, z wyjtkiem nieruchomoci pooonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych. Odkup realizowany by na warunkach okrelonych w umowach sprzeday, tj. za cen sprzeday z uwzgldnieniem ewentualnych nakadw zwikszajcych warto nieruchomoci. Prawo odkupu ujawnione byo w ksidze wieczystej. Z moliwoci jego zastosowania w okresie piciu lat musieli liczy si nie tylko nabywcy, ktrzy zawarli z ANR umow sprzeday, lecz rwnie wszyscy nastpni waciciele nieruchomoci.

Wprowadzonego ustaw o ksztatowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592 z 2003 r. z p. zm)

11

W uzasadnieniu wyroku Trybuna wskaza m.in. na nieproporcjonaln ingerencj tego prawa w konstytucyjne chronione prawo wasnoci, brak okrelenia przesanek, ktre stanowiyby podstaw zastosowania przez ANR odkupu oraz brak stosownej regulacji systemu rozlicze pomidzy ANR, a nabywc po wykonaniu odkupu, ktry uwzgldniaby zasady rynkowe. Do koca 2011 roku Agencja zoya notarialne owiadczenia woli skorzystania z prawa odkupu w stosunku do 1 742 ha.

Poza gruntami do Zasobu przejto take, pochodzcy z byych ppgr i innych podmiotw, majtek trway i obrotowy o wartoci ksigowej netto 8,6 mld z, a take blisko 2,0 mld z zobowiza byych ppgr, w tym zobowizania z tytuu kredytw i poyczek w kwocie 887,4 mln z10. W wyniku prowadzonych przez Agencj dziaa na rzecz restrukturyzacji zobowiza, w tym zwaszcza w trybie bankowych postpowa ugodowych, przejty dug zosta w caoci uregulowany do koca 2000 roku.

W rzeczowej strukturze przejtego majtku trwaego dominuj budynki i budowle. Obok budynkw gospodarczych, sucych bezporednio produkcji rolniczej, Agencja przeja take 336,8 tys. mieszka, wraz z towarzyszc infrastruktur (kotownie, hydrofornie, oczyszczalnie ciekw itp.), jak rwnie obiekty przemysu rolno-przetwrczego, handlowe i usugowe, w tym m.in.11: 849 gorzelni, 6 winiarni, 3 browary, 269 masarni i rzeni, 898 suszarni zb i zielonek, 717 mieszalni pasz, 31 mynw i kaszarni, 75 chodni, a take 415 sklepw, 147 hoteli, zajazdw, restauracji i barw, 672 obiekty o charakterze socjalnym, kulturalnym i sportowym. Przejto take 2 136 zabytkowych zespow dworskich i paacowo-parkowych12 (tab. A.17).

10 11

Stan na dzie przejmowania protokami zdawczo-odbiorczymi. Wedug stanw wymienionych w protokach zdawczo-odbiorczych. 12 W Zasobie WRSP dokonuje si weryfikacji przejtych obiektw, a w miar potrzeby - zmiany ich kwalifikacji, przeznaczenia lub funkcji, ewentualnie likwidacji. Co do przejtych zespow dworskich i paacowoparkowych, to podlegaj one przegldom przy udziale wojewdzkich sub konserwacji zabytkw, w wyniku ktrych weryfikowany jest m.in. status i zakres rzeczowy obiektw tworzcych zesp, jak rwnie wprowadzane s do ewidencji nowe zespoy dworskie i paacowo-parkowe, uznane ju w Zasobie przez sub ochrony zabytkw za obiekty zabytkowe.

12

2.

Zagospodarowanie mienia Zasobu

Przejte do Zasobu WRSP nieruchomoci, zwaszcza nieruchomoci pochodzce z wikszych obszarowo gospodarstw (zakadw, folwarkw) pegeerowskich, przed ich dalszym rozdysponowaniem Agencja poddawaa restrukturyzacji. Jej istot byo wydzielenie mniejszych jednostek gospodarczych, nie tylko zdolnych do samodzielnego, racjonalnego funkcjonowania, ale take dopasowanych do moliwoci organizacyjnych i finansowych nowych uytkownikw. Z uwagi na wystpujce pod wieloma wzgldami zrnicowanie ppgr (powierzchnia, rozg, ukierunkowanie produkcyjne, sposb organizacji gospodarstw itp.), dla kadego przedsibiorstwa by opracowywany indywidualny program restrukturyzacji. W programach tych uwzgldniano take potrzeb przygotowania moliwie szerokiej i zrnicowanej oferty nieruchomoci, w tym rwnie niewielkich powierzchni, ktre cho same nie tworz gospodarstwa, mogyby suy poprawie struktury obszarowej ju istniejcych, okolicznych gospodarstw indywidualnych.

Dodatkowym efektem restrukturyzacji gospodarstw pegeerowskich byo to, e wyodrbniono i wydzielono wspomniany wczeniej majtek o charakterze nieprodukcyjnym, zwaszcza budynki mieszkalne wraz z towarzyszc im infrastruktur oraz obiekty suce dziaalnoci socjalnej (kulturalnej, owiatowej), obiekty sklepowe, hotelowe, zespoy dworskie i paacowo-parkowe itp. Pastwowe gospodarstwa rolne w caym okresie swego istnienia speniay bowiem szereg funkcji, take o charakterze spoecznym czy nawet kulturalnym i czsto w wiadomoci pracownikw i okolicznych mieszkacw funkcjonoway jako orodki wielokierunkowo aktywizujce lokaln spoeczno. PGR-y prowadziy te dziaalno gospodarcz, inn ni rolnicza, np. handlow, usugow lub wytwrcz, nierzadko w tematycznie odlegych branach. Wydzielenie skadnikw mienia nie zwizanego z produkcj rolnicz, a zwaszcza mienia spoeczno-socjalnego, nie tylko odciyo finansowo cz gospodarcz, ale byo jednym z koniecznych warunkw przygotowania tych nieruchomoci do prywatyzacji. Rwnoczenie wyodrbnione obiekty najczciej stanowiy przedmiot odrbnych transakcji trwaego rozdysponowania lub umw czasowego uytkowania (gwnie dziera-

13

wy). Zasb mieszkaniowy by trwale rozdysponowywany w osobnym trybie, przede wszystkim by sprzedawany dotychczasowym najemcom lub przekazywany nieodpatnie uprawnionym podmiotom (gminom, spdzielniom mieszkaniowym).

W stosunku do gospodarstw zajmujcych si hodowl rolin i zwierzt programy restrukturyzacji bray pod uwag ocen stopnia przydatnoci i potrzeby utrzymania tej dziaalnoci. W wyniku dokonanego przegldu cz orodkw hodowlanych zlikwidowano, natomiast dla tych, ktre okazay si niezbdne dla rozwoju polskiej hodowli, ponownie okrelono zadania hodowlane (stosownie do aktualnych i przewidywanych potrzeb rolnictwa) i dostosowano powierzchni i inny majtek do powierzonych zada.

Pierwszy etap restrukturyzacji przejtego mienia Agencja zakoczya w latach 90. By to proces trudny, ale stosunkowo krtkotrway. Natomiast znacznie bardziej dugotrwaym procesem jest wykonywana obecnie tzw. wtrna restrukturyzacja. Dotyczy ona nieruchomoci pozostajcych wprawdzie w Zasobie, ale w przewaajcym stopniu rozdysponowanych w rnych formach czasowego zagospodarowania, nierzadko na podstawie wieloletnich umw zwaszcza umw dzierawy. Si rzeczy restrukturyzacja takich nieruchomoci musi by rozoona w czasie. W tych przypadkach Agencja korzysta z prawa do wyczania gruntw z wikszych obszarowo dzieraw (zwaszcza powyej 300 ha) i przeznacza je do odrbnego zagospodarowania, przede wszystkim na potrzeby rolnikw indywidualnych powikszajcych gospodarstwa rodzinne. Ten etap restrukturyzacji polega take na dalszym racjonalizowaniu powierzchni gospodarstw spek hodowlanych oraz przygotowywaniu kolejnych nieruchomoci do prywatyzacji.

Agencja zagospodarowuje nieruchomoci i inne mienie Zasobu WRSP w rnych formach przewidzianych przepisami prawa. Rozdysponowanie w sposb trway, polegajce na przeniesieniu prawa wasnoci, obejmuje przede wszystkim sprzeda, nieodpatne przekazanie uprawnionym podmiotom oraz wniesienie aportem do spek prawa handlowego. Nieruchomoci pozostajce w Zasobie WRSP zagospodarowywane s poprzez formy nietrwaego rozdysponowania, zwaszcza dzieraw. Cz nieruchomoci, ktre nie mogy by rozdysponowane rwnie w tej formie (np. z powodu cza-

14

sowego braku zainteresowania nimi, mimo podejmowanych prb ich rozdysponowania), a take nieruchomoci stanowice zorganizowane gospodarstwa, ktre powracay z dzierawy, do czasu kolejnego rozdysponowania Agencja przekazywaa okresowo w administrowanie. Stosunkowo niewielkie powierzchnie pozostaway w takich formach rozdysponowania, jak zarzd i wieczyste uytkowanie.

Co do zasady sprzeda i dzierawa nieruchomoci Zasobu realizowane s gwnie w trybie przetargw publicznych (nieograniczonych), organizowanych zgodnie z uregulowaniami okrelonymi w ustawie o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa oraz w przepisach wykonawczych, wydanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi13 14.

Od pocztku swego funkcjonowania Agencja zaoferowaa do sprzeday nieruchomoci Zasobu o powierzchni okoo 3,3 mln ha oraz ponad 7,2 mln ha do dzierawy gwnie w trybie przetargw, ktrych cznie przeprowadzono ponad 1 033 tys.15. W 2011 roku przeprowadzono 94,6 tys. przetargw, w tym 93,6 tys. przetargw na sprzeda i prawie 1,0 tys. przetargw na dzieraw. W przetargach tych zaoferowano do nabycia 204,6 tys. ha oraz do dzierawy 11,2 tys. ha. Rozstrzygnito 18,4 tys. przetargw na sprzeda 62,5 tys. ha oraz 0,8 tys. przetargw na dzieraw 10,4 tys. ha16 (tab. A.2).

Por. rozporzdzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi: (1) z dnia 17 luty 2010 r. w sprawie szczegowego trybu sprzeday nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa i ich czci skadowych, warunkw rozkadania ceny sprzeday na raty oraz stawek szacunkowych gruntw (Dz. U. z 2010 r. Nr 29, poz. 151), a take (2) 14 stycznia 2009 w sprawie szczegowego trybu przeprowadzania przetargw na dzieraw nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa (Dz. U. z 2009 r. Nr17, poz. 93). 14 Od 16 lutego 2009 r. obowizuje rozporzdzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegowego trybu przeprowadzania przetargw na dzieraw nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa (Dz. U. z 2009 r. Nr 17, poz. 93). 15 Cz gruntw bya oferowana i wystawiana do przetargw wicej ni jeden raz. 16 Naley zwrci uwag, e od momentu ogoszenia przetargu do jego przeprowadzenia, a nastpnie do czasu zawarcia umowy, upywa pewien okres w szczeglnych okolicznociach nawet kilku miesicy. W rezultacie zdarza si zwaszcza na przeomie roku - e w innym okresie sprawozdawczym przeprowadza si przetarg, a w innym zawierana jest umowa. Dotyczy to zarwno przetargw nieograniczonych, jak i ograniczonych i odnosi si do transakcji sprzeday, jak i dzierawy. Ponadto, samo rozstrzygnicie przetargu (tj. wyonienie)

13

15

Ustawa z dnia 6 maja 1999 roku o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa17 umoliwia Agencji aktywne ksztatowanie zmian struktury agrarnej, poprzez nadanie jej prawa organizowania przetargw ograniczonych, w ktrych uczestniczy mog osoby wskazane w tej ustawie. Najliczniejsz grup, dla ktrej Agencja organizuje przetargi ograniczone s rolnicy zamierzajcy powikszy gospodarstwo rodzinne18.

W 2011 roku Agencja zorganizowaa 798 przetargw ograniczonych na sprzeda 12,5 tys. ha (wszystkie dla rolnikw zamierzajcych powikszy gospodarstwo rodzinne) i 70 przetargw na dzieraw 1,3 tys. ha (wszystkie dla rolnikw zamierzajcych powikszy gospodarstwo rodzinne). Rozstrzygnito 604 przetargi na sprzeda 9,7 tys. ha oraz 64 przetargi na dzieraw 1,2 tys. ha (tab. A.3).

Skuteczno przetargw ograniczonych na sprzeda mierzona liczb przetargw rozstrzygnitych do przetargw odbytych wyniosa 77%, za skuteczno przetargw mierzona powierzchni rozstrzygnitych przetargw do zaoferowanej powierzchni do sprzeday wyniosa 78%. Analogiczne wskaniki dla przetargw ograniczonych na dzieraw wyniosy odpowiednio 91 i 97%. rednia powierzchnia nieruchomoci sprzedanych w przetargach ograniczonych wyniosa 16,1 ha i bya prawie dwukrotnie wysza od redniej powierzchni nieruchomoci rolnych sprzedanych w 2011 r.

cznie od poowy 1999 roku do koca 2011 roku w ponad 13,1 tys. przetargach ograniczonych Agencja zaoferowaa do sprzeday 177 tys. ha oraz w 8,9 tys. przetargach ograniczonych 225,7 tys. ha do dzierawy. Rozstrzygnito 9,4 tys. przetargw na sprzeda 131,2 tys. ha (w tym 128,9 tys. ha dla rolnikw zamierzajcych powikszy gospodarstwo rodzinne) oraz 7,72 tys. przetargw na dzieraw 187,5 tys. ha (w tym 152,4 tys. ha dla rolnikw zamierzajcych powikszy gospodarstwo rodzinne).
potencjalnego nabywcy lub dzierawcy) nie gwarantuje zawarcia stosownej umowy, gdy niekiedy, mimo wygrania przetargu kontrahent nie przystpuje do zawarcia umowy. 17 (Dz. U. z 1999 r. Nr 49, poz. 484). 18 Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o ksztatowaniu ustroju rolnego wprowadzia definicj gospodarstwa rodzinnego; zgodnie z t definicj jednym z kryteriw uznania gospodarstwa za gospodarstwo rodzinne jest jego powierzchnia uytkw rolnych, ktra nie moe przekracza 300 ha UR.

16

2.1 Sprzeda

Sprzeda nieruchomoci Zasobu WRSP jest gwn form trwaego ich rozdysponowania. W 2011 roku zrealizowana sprzeda nieruchomoci Zasobu wyniosa 125,1 tys. ha (tab. A.4), plan zosta wykonany w 89,4%. Z tej powierzchni uprawnionym podmiotom sprzedano bez przetargu 67,1 tys. ha (gwnie dzierawcom 64,4 tys. ha) - w ramach przysugujcego im prawa pierwszestwa nabycia, a okoo 58,0 tys. ha sprzedano w trybie przetargw. Gwnymi przyczynami nie osignicia planowanej wielkoci sprzeday by brak pod koniec roku rodkw w bankach na dopaty do kredytw preferencyjnych na zakup ziemi (kredyty z dopatami do oprocentowania ARiMR), wejcie w ycie dnia 3 grudnia 2011 r. nowelizacji ustawy o GNRSP, w zwizku z czym niezbdne byo przerwanie lub wstrzymanie procedur sprzeday niektrych nieruchomoci oraz skomplikowanie i dugotrwao procedur sprzeday nieruchomoci objtych zastrzeeniami reprywatyzacyjnymi (OT Pozna, OT Bydgoszcz). Analiza dynamiki sprzeday wskazuje, e wynik sprzeday zrealizowany w 2011 roku by wyszy ni w 2010 roku o prawie 30% i bya to najwysza sprzeda od 2003 r. W 2011 r. sytuacja dochodowa w rolnictwie bya korzystna, wedug nieostatecznych danych GUS wskanik tzw. noyc cen19 wynis 104,8. Jednak wystpuje wiele trudnoci, w duym stopniu niezalenych od Agencji, wrd ktrych wymieni naley przede wszystkim: - zaostrzenie przez banki kryteriw udzielania preferencyjnych kredytw na zakup ziemi z dopatami do oprocentowania z ARiMR, - intensyfikacj dziaa gmin na terenie caej Polski w dziedzinie dokonywania zmian w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz studiach uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego, w wyniku ktrych cz gruntw rolnych traci swoj dotychczasow funkcj (np. na rzecz przeksztacenia ich w grunty inwestycyjne) - do czasu zakoczenia procedury z tym

19

Wskanik relacji cen produktw rolnych sprzedawanych, do cen towarw i usug nabywanych na cele biecej produkcji rolniczej i inwestycje.

17

zwizanej nie ma moliwoci dokonania prawidowej wyceny gruntw i ich waciwej sprzeday. W wielu czciach kraju, na znacznych powierzchniach gruntw rolnych, w planach miejscowych lub studiach uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego, wpisano moliwo lokalizacji elektrowni wiatrowych. Cz tych zapisw dotyczy obszaru caych gmin, cz tylko wybranych obrbw geodezyjnych. Nie zostay przy tym wskazane szczegowe (punktowe) potencjalne lokalizacje elektrowni, co umoliwia wydzielenie dziaek pod te cele i ich odrbn wycen i sprzeda. Agencja przeprowadzia w 2011 r. roku 93,6 tys. przetargw tj. 5,6 tys. wicej ni rok wczeniej (2010 rok 88 tys.).
Sprzeda gruntw z Zasobu WRSP w latach 1992-2011 Dynamika sprzeday Powierzchnia rok poprz. = 100 sprzedana - tys. ha 9,5 100 49,0 516 65,4 133 115,4 176 192,6 167 149,4 78 146,5 98 119,0 81 120,1 101 147,0 122 159,2 108 101,7 64 104,5 103 108,3 104 107,4 99 103,7 97 78,2 75 102,4 131 96,5 94 125,1 130

Istotne zwikszenie wolumenu sprzeday moliwe byo rwnie dziki uproszczeniu obowizujcych procedur w tym zakresie. Skuteczno 93,6 tys. przetargw na sprzeda zorganizowanych w 2011 r. (ograniczonych i nieograniczonych), na ktrych zaoferowano do sprzeday 204,6 tys. ha, mierzona liczb przetargw rozstrzygnitych do przetargw odbytych wyniosa 20%, za skuteczno przetargw mierzona powierzchni rozstrzygnitych przetargw do zaoferowanej powierzchni do sprzeday wy-

Rok 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

niosa 30%. Od pocztku dziaania do koca 2011 roku Agencja sprzedaa 2 203,2 tys. ha gruntw, tj. 46,5 % powierzchni przejtej do Zasobu WRSP, w tym bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, wyodrbnionymi obiektami, gruntami o specyficznym charakterze 2 117,9 tys. ha gruntw.

18

Podobnie jak w latach ubiegych, w strukturze obszarowej gruntw sprzedanych w 2011 roku (tab. I i II) dominuj - pod wzgldem liczby zawartych umw - nieruchomoci mniejsze obszarowo. Na ogln liczb 14 tys. zawartych umw sprzeday (bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, wodami, suce do wydobywania kopalin itp., a take grunty nierolne20), 5,9 tys. umw (42,2%) stanowi umowy zawarte na zakup do 1 ha gruntw, a 5,6 tys. umw (40,2%) zawarto na zakup gruntw w przedziale od 1 do 10 ha. Na grunty o powierzchni od 10 do 100 ha zawarto 2,3 tys. umw (16,5%), a umw na sprzeda nieruchomoci o powierzchni przekraczajcej 100 ha zawarto 149 (0,1%). W 2011 r. przecitna powierzchnia zakupionych nieruchomoci na 1 umow wyniosa 8,7 ha, w tym w grupach obszarowych do 100 ha 6,1 ha, a powyej 100 ha 251,4 ha.

W caym okresie dziaania Agencji, na ogln liczb 252,6 tys. umw sprzeday zawartych do koca grudnia 2011 r. (rwnie bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, take mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, wodami, sucymi do wydobywania kopalin itp. jak te grunty nierolne), blisko poowa (114,6 tys. umw 45,4%) dotyczy nieruchomoci do 1 ha, a kolejne 100,3 tys. umw (39,7%) zawarto na zakup gruntw w przedziale od 1 do 10 ha. Na grunty o powierzchni od 10 do 100 ha zawarto 35,1 tys. umw (13,9%), a umw na sprzeda nieruchomoci o powierzchni przekraczajcej 100 ha zawarto 2 626.

20

Agencja monitoruje zmiany cen i czynszw paconych za grunty rolne przez kontrahentw Agencji nabywcw i dzierawcw nieruchomoci Zasobu WRSP. Z tego wzgldu z obserwacji wyczono transakcje dotyczce gruntw zabudowanych lub o specyficznym charakterze (np. pod wodami, samodzielnymi obiektami, suce do wydobywania kopalin itd.), a take gruntw nierolnych. Nie uwzgldniono take transakcji charakteryzujcych si ekstremalnymi cenami lub czynszami. W rezultacie obserwacja dotyczy okoo 96% gruntw sprzedanych i 97% gruntw wydzierawionych. Monitorowanie obejmuje dane na moment zawarcia umowy, co oznacza, e nie wyczono z niego umw anulowanych lub rozwizanych, a w czci dotyczcej dzierawy nie uwzgldniono take zmiany obszaru dzieraw aneksami do wczeniej zawartych umw. Naley rwnie zwrci uwag, e uzyskiwane w przetargach ceny transakcyjne gruntw rolnych Zasobu oraz poziomy czynszw w grupach obszarowych wynikaj w pewnym stopniu z czynnika koniunktury oraz lokalnych rnic w popycie na zakup lub dzieraw.

19

Tabela I

Powierzchnia gruntw sprzedanych z Zasobu WRSP* wg grup obszarowych**

do 31.12.2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 48 344 56 807 119 741 143 841 214 483 495 900 140 661 383 992 x x 87 389 16 622 1 707 780 1 219 777 488 003 683 961 3 056 5 349 11 583 56 611 22 876 171 565 x x 93 425 44 017 410 126 101 119 309 007 w 2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 2 427 3 105 6 503 8 052 13 754 29 465 11 531 16 315 10 866 5 449 1 019 0 92 171 74 837 17 334 65 78 258 472 1 068 4 071 3 729 18 615 8 107 10 508 1 509 0 29 865 9 741 20 124

Wyszczeglnienie Grupa obszarowa w ha do 1,00 1,01 - 1,99 2,00 - 4,99 5,00 - 9,99 10,00 - 19,99 20,00 - 49,99 50,00 - 99,99 100,00-499,99 100,00 - 299,99 300,00 - 499,99 500,00 - 999,99 1000,00 i wicej RAZEM w tym do 99,99 100,00 i wicej

razem

razem

49 027 57 768 122 797 149 190 226 066 552 511 163 537 555 557 x x 180 814 60 639 2 117 906 1 320 896 797 010

2 492 3 183 6 761 8 524 14 822 33 536 15 260 34 930 18 973 15 957 2 528 0 122 036 84 578 37 458

Tabela II

Liczba umw zawartych na sprzeda gruntw z Zasobu WRSP* wg grup obszarowych**

do 31.12.2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 113 060 39 926 37 741 20 288 15 232 15 196 2 007 1 691 x x 139 12 245 292 243 450 1 842 1 518 668 933 750 790 1 573 313 616 x x 143 25 7 329 6 545 784 w 2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 5 727 2 213 2 063 1 144 963 931 167 76 62 14 2 0 13 286 13 208 78 167 58 77 63 71 119 48 68 42 26 3 0 674 603 71

Wyszczeglnienie Grupa obszarowa w ha do 1,00 1,01 - 1,99 2,00 - 4,99 5,00 - 9,99 10,00 - 19,99 20,00 - 49,99 50,00 - 99,99 100,00-499,99 100,00 - 299,99 300,00 - 499,99 500,00 - 999,99 1000,00 i wicej RAZEM w tym do 99,99 100,00 i wicej

razem

razem

114 578 40 594 38 674 21 038 16 022 16 769 2 320 2 307 x x 282 37 252 621 249 995 2 626

5 894 2 271 2 140 1 207 1 034 1 050 215 144 104 40 5 0 13 960 13 811 149

*Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. **W roku 2004 wprowadzono dodatkowe przedziay obszarowe 100,00-299,99 ha i 300,00-499,99 ha w zwizku z ustanowieniem obszaru gospodarstwa rodzinnego na 300 ha.

Dane ANR

20

Nabywcami nieruchomoci Zasobu s zarwno osoby fizyczne, jak i prawne. Struktura udziau obu tych grup nabywcw (tab. I i II) wskazuje, e w caym okresie dziaania Agencji osoby prawne stanowi okoo 2,9% ogu nabywcw (liczby zawartych umw) oraz, e s one zainteresowane nieruchomociami wikszymi obszarowo. W 2011 roku przecitna powierzchnia nieruchomoci sprzedanych na 1 umow osobom prawnym wyniosa okoo 44,3 ha (31 ha - w 2010 roku), a osobom fizycznym okoo 6,9 ha (6,2 ha - w 2010 roku). W transakcjach sprzeday gruntw rolnych zawartych przez Agencj w 2011 roku uzyskano za 1 ha redni cen w wysokoci 17 165 z za 1 ha, (tab. A. 7), podczas, gdy w 2010 roku uzyskano 15 281 z, w 2009 roku 14 932 z, w 2008 roku 12 540 z, w 2007 roku 9 773 z, w 2006 roku 7374 z, w 2005 roku 5 607 z, w 2004 roku 4 682 z, w 2003 roku 3 736 z, w 2002 roku 3 438 z, a w 2001 roku 3 414 z. Od kilku lat rednie (roczne) ceny uzyskiwane przez Agencj za grunty rolne do koca 2011 r. miay wyran tendencj rosnc. Dotyczyo to wszystkich grup obszarowych i regionw kraju. Wzrost cen w 2011 r. porwnujc z 2010 r. wynis 12,3%.

21

rednie ceny sprzeday gruntw rolnych uzyskane w 2011 r. w poszczeglnych wojewdztwach

Pomorskie

20 773
Zachodniopomorskie

Warmisko-mazurskie

14 104
Podlaskie Kujawsko-pomorskie

14 692 16 231 23 600

Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie

11 475

22 924
dzkie

24 041

14 481
Dolnolskie

Lubelskie

11 162
Opolskie witokrzyskie lskie

17 991 22 494 16 242

Podkarpackie

24 447
Maopolskie

18 364

13 338

rednio 17 165 z/ha

Najwysze rednie ceny uzyskano w wojewdztwach lskim, mazowieckim, kujawsko-pomorskim i wielkopolskim, a najnisze ceny za 1 ha osignito w wojewdztwie lubelskim i lubuskim. Tendencje wzrostowe ceny gruntw rolnych wystpuj take w obrocie prywatnym. Jak wynika z informacji GUS, przecitne ceny gruntw ornych - rednio kraju - wynosiy w 2011 roku od 16,4 tys. z za 1 ha gruntw sabych do 23,9 tys. z za 1 ha gruntw dobrych, przy redniej cenie 20,0 tys. z za 1 ha. Dla porwnania, w 2010 roku rednia cena za grunty orne w obrocie prywatnym wynosia 18,0 tys. z za 1 ha (wzrost o 11,1%).

22

Ceny za grunty uzyskiwane przez ANR i w obrocie prywatnym (wg GUS)

w z za 1 ha 25 000 Cena 1 ha gr. rolnych Agencji w z 20 000 17 042 15 388 15 000 11 366 9 259 10 000 5 197 5 042 4 379 4 390 4 786 5 753 6 606 12 540 9 773 7 374 8 244 14 932 15 281 17 165 Cena 1 ha gr. ornych midzy rolnikami w z - wg GUS 18 037 20 003

5 000 1 900 2 250 1 190 1 590 0 lata

3 003

3 783

5 607 3 684 3 554 3 414 3 438 3 736 4 682 500 1 100 1 370 1 491 1 874 2 444 3 048 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

2006

2007

2008

2009

2010

Dane ANR i GUS

Agencja sprzedawaa take obiekty rolno-przemysowe, usugowe i handlowe oraz zespoy dworskie i paacowo-parkowe (tab. A.17), jak rwnie jeziora majce charakter wd stojcych i stawy. Do koca 2011 roku Agencja sprzedaa m.in. 503 gorzelni, winiarni i browarw (60%), 488 suszarni zb i zielonek (55%), 309 mieszalni pasz (50%). Sprzedano take 79 obiektw hotelowo-restauracyjnych (64%), 296 sklepw (81%), jak rwnie 1 241 zabytkowe zespoy dworsko i paacowo-parkowe (53%)21. Z przejtych 272,9 tys. ha gruntw pod jeziorami22 przekazano na podstawie ustawy Prawo wodne23 regionalnym zarzdom gospodarki wodnej i marszakom wojewdztw 183,4 tys. ha, sprzedano 2,1 tys. ha (dotyczy jezior o wodach stojcych). Z powierzchni prawie 47 tys. ha przejtych staww sprzedano 17,2 tys. ha, przekazano nieodpatnie 1,1 tys. ha, wniesiono aportem 6,3 tys. ha (stawy Milickie), w dzierawie pozostawao 21,5 tys. ha, za w zarzdzie i wieczystym uytkowaniu byo 0,4 tys. ha.

21 22

Procentowy udzia sprzedanych obiektw odnosi si do ich stanu po weryfikacji. Por. przypis do tab. A.17. Po uwzgldnieniu zmian klasyfikacyjnych wd. 23 Tekst jednolity Dz.U.2005 r,Nr.239 poz.2019 z po .zm.

23

2011

Zgodnie z obowizujcymi przepisami24 nieruchomoci Zasobu WRSP mog take nabywa cudzoziemcy, po uzyskaniu stosownych zezwole. Od pocztku dziaalnoci do koca 2011 r. cudzoziemcy zakupili z Zasobu 2 207 ha (tj. okoo 0,1% wszystkich sprzedanych gruntw), na podstawie 239 zawartych umw. W 2011 roku cudzoziemcy zakupili 566 ha na podstawie 18 zawartych umw. Niezmiennie od kilku lat gwnymi (pod wzgldem liczby zawartych umw) nabywcami gruntw Zasobu s inwestorzy niemieccy, holenderscy i duscy, a nieruchomoci nabywane przez cudzoziemcw znajduj si gwnie na terenie wojewdztw: warmisko-mazurskiego, lskiego, dolnolskiego, zachodniopomorskiego i opolskiego.

Rwnie podmioty polskie z udziaem kapitau zagranicznego, nie bdce cudzoziemcami, mog nabywa nieruchomoci Zasobu. Poniewa od 1 stycznia 2001 roku nie jest wymagana zgoda organw administracji pastwowej na zawarcie umowy sprzeday nieruchomoci Zasobu podmiotom z udziaem zagranicznym, nie bdcym cudzoziemcami (jak rwnie dla umw dzierawy take przez cudzoziemcw), brak jest obecnie moliwoci dokadnej identyfikacji tych podmiotw25. Mona zatem jedynie szacowa, e do koca grudnia 2011 roku podmioty te zakupiy z Zasobu nieruchomoci o powierzchni okoo 52,2 tys. ha, tj. okoo 2,4% wszystkich sprzedanych przez Agencj gruntw, z czego w 2011 roku 1,7 tys. ha na podstawie 43 zawartych umw.

Stosunkowo now grup nabywcw nieruchomoci Zasobu WRSP stanowi osoby fizyczne - okrelane nazw zabuanie. Nabywanie nieruchomoci Zasobu przez zabuan uregulowaa ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytuu pozostawienia nieruchomoci poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej 26, a przed jej wejciem w ycie ustawa z dnia 12 grudnia 2003 roku

24

Tekst jednolity por. - ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomoci przez cudzoziemcw. (Dz.U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758 ze zm.) 25 Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo dziaalnoci gospodarczej (Dz.U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 z p. zm.) uchylia ustaw z dnia 14 czerwca 1991 r. o spkach z udziaem zagranicznym m.in. w czci dotyczcej uzyskiwania przez podmioty z udziaem kapitau zagranicznego zgody Ministra Skarbu Pastwa na przeniesienie wasnoci lub uywanie mienia pastwowej osoby prawnej. 26 Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1418, z pn. zm.

24

o zaliczaniu na poczet ceny sprzeday albo opat z tytuu uytkowania wieczystego nieruchomoci Skarbu Pastwa wartoci nieruchomoci pozostawionych poza obecnymi granicami pastwa polskiego27. Osoby z uprawnieniami zabuaskimi mog uczestniczy w organizowanych przez Agencj przetargach na sprzeda nieruchomoci Zasobu (tab. A.8). W roku 2011 zabuanie uczestniczyli w 7 przetargach, z ktrych 7 wygrali (w 2010 r. zabuanie uczestniczyli w 3 przetargach, z ktrych wygrali 3). Na podstawie zawartych 7 umw zakupili oni z Zasobu 59 ha za kwot 2,8 mln z, w tym 2,3 mln z (okoo 82%) zapacili Agencji tzw. uprawnieniami 28. Do koca 2011 r. zabuanie zakupili z Zasobu 5,4 tys. ha o cznej cenie 78,9 mln z, z czego uprawnieniami zapacili 73,9 mln z (okoo 94%). Przecitna cena nieruchomoci nabytych przez zabuan w 2011 roku wynosia 46,4 tys. z za 1 ha, a w caym okresie 14,6 tys. z za 1 ha. Niezalenie od sprzeday nieruchomoci Zasobu zabuanom, Agencja zostaa ustawowo zobowizana do przeznaczenia na Fundusz Rekompensacyjny (utworzony w celu wypaty zabuanom rekompensat w postaci pieninej) przychodw ze sprzeday nieruchomoci Zasobu w trybie przetargowym o powierzchni co najmniej 400 tys. ha. Ich warto szacowa mona, przy uwzgldnieniu aktualnych cen gruntw, na nie mniej ni 6 mld z. Sposb naliczania zobowizania Agencji oraz wnoszenia wpat na ten Fundusz okreli Minister Skarbu Pastwa w drodze rozporzdzenia29.

2.2 Inne formy trwaego rozdysponowania mienia Zasobu

Ustawa z 19 padziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa, a take inne przepisy upowaniaj bd zobowizuj Agencj do nieodpatnego przekazywania czci gruntw Zasobu uprawnionym podmiotom.

27 28

Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 39 z p. zm.. Liczba umw nie musi rwna si liczbie wygranych przetargw, m.in. z tego powodu, e w jednej umowie mog by ujte nieruchomoci wygrane w kilku przetargach. 29 Dz. U. z 2007 r. Nr 24, poz. 159

25

W okresie swego funkcjonowania Agencja przekazaa nieodpatnie jednostkom samorzdu terytorialnego z rnych tytuw (gwnie gminom) ponad 52,9 tys. ha gruntw, Lasom Pastwowym ponad 152,6 tys. ha, kocielnym osobom prawnym rnych wyzna ponad 85,8 tys. ha, jak rwnie innym uprawnionym podmiotom okoo 51,9 tys. ha.
Nieodpatnie przekazano z Zasobu WRSP jednostkom samorzdu terytorialnego Lasom Pastwowym na rzecz kocielnych osb prawnych innym uprawnionym podmiotom (parkom narodowym spdzielniom mieszkaniowym, Polskiej Akademii Nauk, Izbom Rolniczym, Krajowej Radzie Izb Rolniczych, pastwowym szkoom wyszym lub pastwowym jedn. badawczo-rozwojowym, fundacjom i organizacjom poytku publicznego, nadanie na wasno osobom doywotnim uytkownikom, itp.) RAZEM do 31. 12. 2011 r. (w ha) 52 938 152 664 85 794 51 901 w tym w 2011 r. (w ha) 854 480 1 144 4 296

343 277

6 775

Nieodpatne przekazywanie gruntw Zasobu na rzecz jednostek samorzdu terytorialnego (gmin, powiatw, wojewdztw) realizowane jest w szczeglnoci na cele zwizane z inwestycjami infrastrukturalnymi wykonywanymi przez te jednostki w ramach zada wasnych, przy czym Agencja przekazuje gminom take majtek z niezbdnymi gruntami, sucy wykonywaniu innej dziaalnoci ni gospodarcza (np. parki, przedszkola, wietlice itd.). Nieruchomoci wchodzce w skad Zasobu Agencja moe w drodze umowy, nieodpatnie przekaza na wasno jednostce samorzdu terytorialnego: a) na cele zwizane z realizacj inwestycji w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczeglnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 143, poz. 963), b) w celu umoliwienia realizacji miejscowego planu odbudowy, o ktrym mowa w ustawie z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczeglnych zasadach odbudowy, remontw i rozbirek obiektw budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku dziaania ywiou (Dz. U. Nr 84, poz. 906 oraz z 2010 r. Nr 149, poz.996),

26

c) nieruchomoci przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy na cele zwizane z realizacj inwestycji infrastrukturalnych sucych wykonywaniu zada wasnych w zakresie wodocigw i zaopatrzenia w wod, kanalizacji, usuwania o oczyszczania ciekw komunalnych, utrzymania czystoci i porzdku oraz urzdze sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwienia odpadw komunalnych, ochrony zdrowia, pomocy spoecznej, edukacji publicznej, kultury i kultury fizycznej. Naley zauway, e zapis ustawy dotyczy tylko czci zada realizowanych przez jednostki samorzdu terytorialnego.

Ponadto podlegay przejciu przez jednostki samorzdu terytorialnego nieruchomoci z Zasobu w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 padziernika 1998 r. Przepisy wprowadzajce ustawy reformujce administracj publiczn30. W oparciu o art. 60 tej ustawy mienie Skarbu Pastwa bdce we wadaniu instytucji i pastwowych jednostek organizacyjnych przejmowanych z dniem 1 stycznia 1999 r. przez jednostki samorzdu terytorialnego (na podstawie tej ustawy oraz tzw. ustawy kompetencyjnej31) z tym dniem stao si z mocy prawa mieniem waciwych jednostek samorzdu terytorialnego. Przepis ten dotyczy take mienia Zasobu bdcego w zarzdzie pastwowych jednostek organizacyjnych, ktre z dniem 1 stycznia 1999 r. zostay przejte przez jednostki samorzdu terytorialnego (domy opieki spoecznej, rednie szkoy rolnicze przejte przez starostw itd.). Przekazywanie nieruchomoci na rzecz Lasw Pastwowych odbywa si z uwzgldnieniem przepisw ustawy o lasach32 oraz zaoe Krajowego programu zwikszania lesistoci. Lasy przejte do Zasobu, po ich geodezyjnym wydzieleniu, Agencja przekazuje nieodpatnie Pastwowemu Gospodarstwu Lenemu - Lasy Pastwowe. Grunty wchodzce w skad Zasobu mog by rwnie przekazane nieodpatnie Lasom Pastwowym - do zalesienia. Przekazanie gruntw wydzielonych geodezyjnie,
30 31

Dz. U. z 1998 r. Nr 133, poz. 872 z p. zm Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektrych ustaw okrelajcych kompetencje organw administracji publicznej w zwizku z reform ustrojow pastwa. Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 z p. zm 32 Ustawa o lasach tj. Dz. U. Nr 45. poz. 435 z 2005 r. z p. zm

27

przeznaczonych do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu), nastpuje na wniosek Agencji w drodze decyzji starosty. Inne grunty nadajce si do zalesienia, ale nie przewidziane na ten cel w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, Agencja moga take przekazywa nieodpatnie Lasom Pastwowym w drodze umowy.

Od pocztku dziaania do koca 2011 roku Agencja przeja do Zasobu ponad 170 tys. ha lasw, gruntw lenych i zadrzewionych, w tym okoo 106,5 tys. ha lasw. Niezalenie od ich sukcesywnego przekazywania Lasom Pastwowym s one rozdysponowywane w takich samych formach jak pozostae grunty, zwaszcza s sprzedawane, przekazywane w dzieraw, przekazywane nieodpatnie innym uprawnionym podmiotom. Wedug stanu na koniec 2011 roku w Zasobie nadal pozostawao ok. 35 tys. ha lasw, w tym 1070 ha lasw stanowicych kompleksy o powierzchni ponad 10 ha. W stosunku do takich kompleksw opracowywane s tzw. uproszczone plany urzdzenia lasu, a dla pozostaych lasw opracowuje si zadania gospodarcze. Do koca 2011 roku Agencja zgosia Lasom Pastwowym okoo 181 tys. ha gruntw do zalesienia, z czego 168 tys. ha objto przegldami, w wyniku ktrych zakwalifikowano do przekazania okoo 134 tys. ha. Faktycznie przekazano protokolarnie okoo 130,6 tys. ha. Przekazania dotycz w duej mierze gruntw klas VI i VIz, pooonych na wododziaach i zbiornikach wd podziemnych oraz stanowicych enklawy i penklawy wrd lasw zarzdzanych przez Lasy Pastwowe oraz przylegajce do takich lasw. Rozpatrywanie wnioskw kocielnych osb prawnych o zaspokojenie roszcze z tytuu utraty wasnoci nieruchomoci na rzecz Skarbu Pastwa nastpuje w postpowaniu regulacyjnym. Regulowanie przez Agencj tych roszcze moe polega na: przywrceniu wasnoci upastwowionych nieruchomoci rolnych i nierolnych lub ich czci, wwczas, gdy znajduj si one w Zasobie WRSP; wydzieleniu z Zasobu WRSP odpowiednich nieruchomoci zamiennych w przypadku braku moliwoci przywrcenia utraconej nieruchomoci rolnej oraz w razie jednoznacznego stwierdzenia braku moliwoci zrealizowania uprawnie kocielnych

28

osb prawnych z mienia innych jednostek ni Agencja, ktre wadaj upastwowionymi nieruchomociami rolnymi.

Niezalenie od moliwoci zaspokojenia roszcze kocielnych osb prawnych w postpowaniach regulacyjnych mog one take wystpowa o nieodpatne przyznanie nieruchomoci na utworzenie lub powikszenie gospodarstw rolnych albo na cele sprawowania kultu religijnego lub dziaalnoci w zakresie charytatywno-opiekuczym, owiatowo-wychowawczym itp. Szacuje si, e do zaspokojenia pozostaj roszczenia i uprawnienia kocielnych osb prawnych i zwizkw wyznaniowych rnych wyzna, obejmujce powierzchni okoo 12,4 tys. ha. Jak ju wspomniano, do koca 2011 roku Agencja przekazaa z Zasobu kocielnym osobom prawnym cznie okoo 85,8 tys. ha, z tego 1,1 tys. ha w 2011 r. Zdecydowana wikszo postpowa dotyczya nieodpatnych przekaza nieruchomoci osobom prawnym Kocioa Katolickiego (ponad 90% przekazanej powierzchni). Niezalenie od wymienionych ju trzech gwnych tytuw nieodpatnych przekaza gruntw Agencja przekazuje nieruchomoci Skarbu Pastwa innym podmiotom uprawnionym w trybie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa lub w trybie innych przepisw. Z cznej powierzchni 47,6 tys. ha najwikszy area zosta przekazany parkom narodowym w zwizku z utworzeniem parku lub zmian jego granic (okoo 13,4 tys. ha) oraz na rzecz osb doywotnich uytkownikw (rwnie okoo 15,5 tys. ha). Blisko 6,9 tys. ha przekazano te byym wacicielom w trybie przywracania wasnoci nieruchomoci. Agencja wniosa w aportach do spek prawa handlowego 23,8 tys. ha (w 2011 r. - 20 ha). Do koca 2011 r. przedmiotem wniesienia aportem byo rwnie: 148 zabytkowych zespow dworskich i paacowo-parkowych, 176 obiektw socjalnych, kulturalnych i sportowych, 66 mieszalni pasz, 50 gorzelni, 1 winiarni, 40 suszarni zb i zielonek (tab. A. 17). Do spek wniesiono take w formie aportw 1 760 mieszka. Wykonujc zapisy ustawy Prawo wodne Agencja przekazuje wody i grunty pokryte wodami, ktre z mocy prawa przeszy w trway zarzd wymienionych w tej

29

ustawie podmiotw. Do koca 2011 r. Agencja przekazaa tym podmiotom (regionalnym zarzdom gospodarki wodnej i marszakom wojewdztw) 183,4 tys. ha, w tym 12,3 tys. ha w 2011 roku. Wg stanu na koniec grudnia 2011 roku do przekazania pozostawao jeszcze okoo 78,3 tys. ha takich gruntw. Tempo przekazywania gruntw pod wodami nie zaley od Agencji, gdy zgodnie z zapisami ustawy ich przejcie stwierdza na wniosek zainteresowanego waciwy starosta.

Z Zasobu trwale rozdysponowano take na pozostae cele 31,1 tys. ha (przeksztacenie prawa uytkowania wieczystego w prawo wasnoci, rozdysponowanie w trybie przepisw o scalaniu i wymianie gruntw, zniesienie wspwasnoci, itp.). W 2011 roku w tej grupie rozdysponowa przekazano z Zasobu 0,4 tys. ha.

Zgodnie z art. 24, ustp 7a ustawy z dnia 19 padziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomociami Skarbu Pastwa Prezes Agencji Nieruchomoci Rolnych, na wniosek ministra waciwego do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw gospodarki, mg do koca 2010 roku nieodpatnie, w drodze umowy, przekaza na wasno zarzdzajcemu specjaln stref ekonomiczn w rozumieniu ustawy z dnia 20 padziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. Nr 42 z 2007 r., poz. 274) nieruchomoci wchodzce w skad Zasobu, przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele inwestycyjne. Nieodpatne przekazanie gruntw specjalnym strefom ekonomicznym pomniejszao wpywy finansowe ANR z tytuu zagospodarowania gruntw Zasobu. W wyniku wprowadzenia ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektrych ustaw zwizanych z realizacj ustawy budetowej zakoczya si moliwo nieodpatnego przekazania specjalnym strefom ekonomicznym.

Ogem w wyniku sprzeday oraz nieodpatnego przekazania z rnych tytuw uprawnionym podmiotom, do koca grudnia 2011 r. z Zasobu ubyo 2 786,0 tys. ha, tj. 58,9% powierzchni przejtej, w tym 144,9 tys. ha w 2011 roku. Wedug stanu na 31 grudnia 2011 roku w Zasobie WRSP znajdoway si nieruchomoci Skarbu Pastwa

30

o powierzchni 1 954 tys. ha (tab. A.14, A.15). Powierzchnia ta obejmowaa take 78,3 tys. ha gruntw okrelanych jako obce grunty w Zasobie (s to grunty, ktre z mocy prawa przeszy w zarzd lub na wasno innych podmiotw, lecz nie zostay jeszcze protokolarnie przejte; w tej powierzchni dominuj grunty pokryte wodami pyncymi, fizycznie nie przejte jeszcze z Zasobu przez regionalne zarzdy gospodarki wodnej i marszakw wojewdztw). Traktujc te grunty jako faktycznie trwale rozdysponowane, ogem z Zasobu ubyo 2 864 tys. ha, tj. okoo 60,4% powierzchni gruntw przejtych. Grunty pozostajce w Zasobie WRSP wg stanu na 31.12.2011 r. w ha 1 953 996

Pomorskie

154 831
Zachodniopomorskie

Warmisko-mazurskie

238 386
Podlaskie Kujawsko-pomorskie

375 072 122 109

Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie

45 276

153 339

270 499
dzkie

42 307

26 123
Dolnolskie

Lubelskie

58 423
Opolskie witokrzyskie lskie

257 079 92 110 17 027

Maopolskie Podkarpackie

43 720 40 847

16 847

2.3 Dzierawa

Gwnym kierunkiem nietrwaego rozdysponowania i zagospodarowania nieruchomoci Zasobu WRSP jest dzierawa. Na pocztku funkcjonowania Agencji dzierawa nieruchomoci rolnych cieszya si duym zainteresowaniem, gdy by to dogodny sposb uytkowania znacznych powierzchni, nie wymagajcy angaowania stosun-

31

kowo duych rodkw finansowych, jak ma to miejsce przy nabywaniu nieruchomoci. Wykupowi podlegay tylko ruchome rodki trwae i majtek obrotowy (gwnie produkcja w toku), a patno bya czsto rozkadana na raty. Od pocztku dziaalnoci do koca 2011 r. Agencja postawia do dyspozycji dzierawcw blisko 7,1 mln ha (w tym cz gruntw wicej ni jednokrotnie), a wydzierawia narastajco ponad 4,6 mln ha (rwnie cz gruntw wicej ni jednokrotnie), podpisujc okoo 314 tys. umw. W 2011 roku wydzierawiono ogem 11 tys. ha na podstawie okoo 0,8 tys. zawartych umw33.

O ile w caym okresie funkcjonowania Agencji dominoway umowy zawierane na dzieraw dziaek rolnych do 1 ha (stanowiy one prawie 45% liczby wszystkich umw), to w umowach zawieranych w 2011 roku dzierawy tak maych nieruchomoci stanowiy ju tylko okoo 26,5% oglnej liczby zawartych umw (w 2010 roku - 28%). W grupie obszarowej od 1 do 10 ha liczba zawieranych umw dzierawy bya na poziomie 38% (41% w roku 2009 i 2010), a udzia umw w grupie obszarowej 10 100 ha wynis 34% (w 2010 roku 29%, w 2009 roku 32%, w 2008 roku 35%). Spadek liczby zawieranych umw dzierawy relatywnie maych nieruchomoci jest w duym stopniu inspirowany przez sam Agencj, co jest podyktowane przesankami organizacyjnymi i finansowymi. Obsuga formalna duej liczby maych dzieraw angauje znaczne siy pracownikw, a take generuje istotn cz kosztw (korespondencja, nadzr wacicielski), co powoduje, e jest ona nieadekwatnie kosztowna w stosunku do uzyskiwanych przychodw z czynszu. W zwizku z tym Agencja intensyfikuje prace w kierunku zdecydowanego ograniczenia liczby umw na mae powierzchnie (do 5 ha) i przeznaczania takich nieruchomoci w pierwszej kolejnoci do sprzeday (m.in. dotychczasowym dzierawcom). Liczba umw dzierawy niewielkich obszarowo systematycznie maleje. W 2011 r. liczba umw dzierawy zmniejszya si o 12,9 tys., w tym w grupie obszarowej do 10 ha o 11,5 tys. umw, jest to 90% liczby umw, ktre ulegy zmniejszeniu w 2011 r. W latach 2008 2011 liczba umw dzierawy zmniejszya si o 43 tysice.

33

Bez umw przeduanych lub przywrconych.

32

W celu przyspieszenia procesu sprzeday nieruchomoci oraz zwikszenia oferty gruntw do sprzeday w trybie przetargowym, przede wszystkim w przetargach ograniczonych dla rolnikw, w Agencji zostay opracowane wytyczne dotyczce zasad wydzierawiania i przeduania umw dzieraw. Wytyczne te zostay zaakceptowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W ich myl, nieruchomoci powracajce z rozwizanych bd wygasych umw dzierawy, podobnie jak nieruchomoci pozostajce do zagospodarowania, przeznaczane s co do zasady do sprzeday. Do dzierawy kierowane s jedynie nieruchomoci, ktre ze wzgldu na wystpujce uwarunkowania i ograniczenia formalno-prawne, gospodarcze

i organizacyjne, nie mog by obecnie skierowane do sprzeday. Jednoczenie z uwagi na konieczno istotnego przyspieszenia procesu trwaego rozdysponowania mienia Zasobu, nie tylko wydzierawianie nieruchomoci Zasobu ale i przeduanie dotychczasowych umw, stosowane jest w ograniczonym zakresie tak, aby nie stanowi bariery dla dziaa prywatyzacyjnych. Majc powysze na uwadze, co do zasady umowy dzierawy zawierane s na okres nie duszy ni 6 lat, za przeduane na okres kolejnych 3 lat. Ewentualne wyduenie tych okresw moe mie miejsce w wyjtkowo uzasadnionych przypadkach (np. nieruchomo wymaga poniesienia znacznych nakadw finansowych, dzierawca uczestniczy w programach finansowanych z Europejskiego Funduszu na rzecz Rozwoju Rolnictwa, itd.)

33

Tabela III

Powierzchnia gruntw wydzierawionych z Zasobu WRSP* wg grup obszarowych**

do 31.12.2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 70 719 84 329 143 046 157 552 219 582 389 342 281 346 893 381 x x 417 536 180 090 2 836 923 1 345 916 1 491 007 232 473 1 724 3 404 7 601 27 624 35 936 408 134 x x 557 703 758 956 1 801 787 76 994 1 724 793 w 2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 94 118 358 531 1 469 3 443 1 063 2 138 1 433 705 0 0 9 214 7 076 2 138 5 19 30 7 47 466 768 434 0 434 0 0 1 776 1 342 434

Wyszczeglnienie Grupa obszarowa w ha do 1,00 1,01 - 1,99 2,00 - 4,99 5,00 - 9,99 10,00 - 19,99 20,00 - 49,99 50,00 - 99,99 100,00-499,99 100,00 - 299,99 300,00 - 499,99 500,00 - 999,99 1000,00 i wicej RAZEM w tym do 99,99 100,00 i wicej

razem

razem

70 951 84 802 144 770 160 956 227 183 416 966 317 282 1 301 515 x x 975 239 939 046 4 638 710 1 422 910 3 215 800

99 137 388 538 1 516 3 909 1 831 2 572 1 433 1 139 0 0 10 990 8 418 2 572

Tabela IV

Liczba umw zawartych na dzieraw gruntw z Zasobu WRSP* wg grup obszarowych**

do 31.12.2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 141 550 60 385 46 370 22 305 15 848 12 574 4 091 3 976 x x 630 135 307 864 303 123 4 741 442 288 485 472 513 839 499 1 447 x x 778 425 6 188 3 538 2 650 w 2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 188 81 110 72 104 112 17 12 10 2 0 0 696 684 12 13 13 10 1 3 13 9 1 0 1 0 0 63 62 1

Wyszczeglnienie Grupa obszarowa w ha do 1,00 1,01 - 1,99 2,00 - 4,99 5,00 - 9,99 10,00 - 19,99 20,00 - 49,99 50,00 - 99,99 100,00-499,99 100,00 - 299,99 300,00 - 499,99 500,00 - 999,99 1000,00 i wicej RAZEM w tym do 99,99 100,00 i wicej

razem

razem

141 992 60 673 46 855 22 777 16 361 13 413 4 590 5 423 x x 1 408 560 314 052 306 661 7 391

201 94 120 73 107 125 26 13 10 3 0 0 759 746 13

*Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. **W roku 2004 wprowadzono dodatkowe przedziay obszarowe 100,00-299,99 ha i 300,00-499,99 ha w zwizku z ustanowieniem obszaru gospodarstwa rodzinnego na 300 ha.

34

Dzierawcami nieruchomoci s zarwno osoby fizyczne, jak i prawne. Do koca 2011 r. osoby fizyczne zawary z Agencj (narastajco) 98% oglnej liczby umw dzierawy, umowy te obejmoway 61% wydzierawionej powierzchni (tab. III i IV). Dzierawcy, bdcy osobami fizycznymi dzierawili najczciej nieruchomoci o maych obszarach, zwaszcza do 1 ha (99,7% liczby umw zawartych przez osoby fizyczne). Osoby prawne natomiast czciej dzierawiy nieruchomoci due, zwaszcza w przedziale 100 - 500 ha (23,4% liczby umw zawartych przez te osoby).

Niewielk grup dzierawcw stanowi podmioty z udziaem kapitau zagranicznego. Z uwagi na brak moliwoci biecego monitorowania zmian w strukturze wasnoci kapitau w spkach prawa handlowego, dane w tym zakresie mog mie jedynie charakter szacunkw. Na koniec grudnia 2011 r. w dzierawie przez cudzoziemcw znajdowao si ok. 102,9 tys. ha, a w dzierawie przez podmioty z udziaem kapitau zagranicznego, nie bdce cudzoziemcami ok. 37,9 tys. ha nieruchomoci Zasobu WRSP. Wrd dzierawcw bdcych cudzoziemcami dominuj (pod wzgldem liczby zawartych umw) inwestorzy niemieccy, holenderscy, duscy i francuscy, a wedug powierzchni podmioty niemieckie, brytyjskie, holenderskie i duskie (okoo 89 tys. ha, tj. blisko 86% powierzchni pozostajcej w dzierawie cudzoziemcw).

Co do poziomu uzyskiwanych czynszw za grunty rolne to generalnie, mimo waha wynikajcych przewanie z indywidualnych cech dzierawionych nieruchomoci (jako gruntw, rozg, lokalizacja itp.), a take powodowanych czynnikami koniunkturalnymi oraz mimo rnic w lokalnym popycie na dzieraw, oscyloway one przez wiele pocztkowych lat dziaania Agencji wok rwnowartoci 2 dt pszenicy rocznie za 1 ha. Natomiast w umowach dzierawy zawieranych w ostatnich kilku latach, zwaszcza od 2003 roku, poziom czynszu za grunty rolne zacz wzrasta. W 2011 roku przecitny czynsz w rwnowartoci pszenicy oferowany przez dzierawcw za 1 ha gruntw rolnych wynosi 8,5 dt, podczas gdy w umowach zawieranych w 2010 roku wynosi 7,7 dt, w 2009 roku 5,8 dt, w 2008 roku - 6,9 dt,

35

w 2007 roku - 6,7 dt, w 2006 roku 4,0 dt, a w latach 2005 i 2004 odpowiednio 3,8 dt i 3,5 dt.

rednia wysoko czynszu uzyskana w 2011 r. w poszczeglnych wojewdztwach

Pomorskie

7,5
Zachodniopomorskie

Warmisko-mazurskie

10,4
Kujawsko-pomorskie Podlaskie

4,8 10,2
Mazowieckie Lubuskie Wielkopolskie

1,8

13,5
dzkie

4,4

15,0

6,2
Dolnolskie

Lubelskie

6,0
Opolskie witokrzyskie lskie

8,9 3,5 2,5

Podkarpackie Maopolskie

10,4 6,3

7,5

rednio 8,5 dt/ha

Najwysze czynsze w 2011 r. uzyskano w wojewdztwie wielkopolskim i mazowieckim, natomiast najnisze w wojewdztwie podlaskim i witokrzyskim. Przecitny czynsz za grunty rolne (bez czynszu za czci skadowe) dla wszystkich trwajcych umw dzierawy na koniec 2011 r. wynis rwnowarto 3,0 dt pszenicy34.

34

Majc na uwadze wzrost czynszw oferowanych przez dzierawcw i potrzeb aktualizacji poziomu czynszw w przypadkach umw przeduanych, w roku 2006 Agencja ujednolicia sposb okrelania nowego poziomu czynszu za dzieraw dla takich umw. W tym celu zostaa opracowana metodyka postpowania, biorca - co do zasady - za podstaw odniesienia wysokoci czynszw z poszczeglnych klasouytkw w nowozawieranych umowach, a w przypadku braku odpowiedniej liczby transakcji okrelone zostay minimalne stawki czynszu.

36

Dzierawa, jako sposb uytkowania czasowego, z zaoenia posiada cech rotacji. Wraz z wydzierawianiem przez Agencj kolejnych nieruchomoci cz z nich wraca do ponownego rozdysponowania. Wie si to zarwno z wygasaniem umw dzierawy w zwizku z upywem terminw na jakie zostay zawarte, jak rwnie z rozwizywaniem umw35, a take wyczaniem czci nieruchomoci z trwajcych umw dzierawy. W 2011 r. z dzierawy powrcio 122,5 tys. ha.
Dzierawa gruntw Zasobu WRSP w latach 1992 - 2011
tys. ha
1 200 1 100 1 000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

grunty wydzierawione grunty powracajce z dzieraw

228 122 0 0 156

238

261

300

257

249

204

198

163

161

132

106

90

124

116

133

Dane ANR

Analiza struktury nieruchomoci bdcych w dzierawie (tab.A12 i A13) wskazuje, e na koniec grudnia 2011r. okoo 37% umw czynnych (28,7 tys. umw 13,3 tys. ha) nadal dotyczyo nieruchomoci o powierzchni do 1 ha, a okoo 3,3% liczby wszystkich umw czynnych (2,6 tys. umw 983 tys. ha) dotyczyo nieruchomoci przekraczajcych 100 ha.

Najwiksza liczba umw dzierawy wygasa lub zostaa rozwizana w grupach obszarowych do 10 ha (89% wszystkich umw wygasych lub rozwizanych i 67% wszystkich umw zawartych), umowy te dotyczyy tylko 10,6% powierzchni. Umo-

35

Pod pojciem rozwizanie umowy rozumie si take sytuacje, gdy umowy kocz si przed terminem, na skutek skorzystania przez dzierawc z pierwszestwa nabycia.

37

wy na dzieraw relatywnie maych powierzchni czsto byy zawierane na stosunkowo krtkie okresy nawet do 1 roku.
Struktura obszarowa umw dzierawy zawartych, zakoczonych i aktualnych*

Wydzierawiono Wyszczeglnienie do 31.12.2011 r. liczba umw do 1,00 ha 1,01-1,99 ha 2,00-4,99 ha 5,00-9,99 ha 10,00-19,99 ha 20,00-49,99 ha 50,00-99,99 ha 100,00-499,99 ha 500,00-999,99 ha 1000,00 i wicej ha Razem powierzchnia

Wygaso lub rozwizano** do 31.12.2011 r. liczba umw powierzchnia

Stan na 31.12.2011 r. liczba umw powierzchnia

141 992 60 673 46 855 22 777 16 361 13 413 4 590 5 423 1 408 560 314 052

70 951 84 802 144 770 160 956 227 183 416 966 317 282 1 301 515 975 239 939 046 4 638 710

113 289 46 494 33 764 15 627 10 862 8 485 2 831 3 302 1 100 425 236 179

57 610 64 830 103 833 110 447 149 573 263 046 195 253 789 765 762 233 680 676 3 177 267

28 703 14 179 13 091 7 150 5 499 4 928 1 759 2 121 308 135 77 873

13 341 19 972 40 937 50 509 77 610 153 920 122 029 511 750 213 006 258 370 1 461 443

*) Liczba umw w szt., powierzchnia w ha. Bez gruntw pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, gruntw o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take gruntw nierolnych. Zestawienie nie obejmuje take przypadkw wyczonych z analizy z uwagi na ekstremalnie wysokie czynsze.. **) cznie z gruntami wyczonymi z dzierawy. Pozycja wygaso lub rozwizano ma charakter wynikowy w grupach obszarowych (wydzierawiono minus stan). Pozycja stan zawiera przesunicia w grupach, w wyniku wycze lub zmian obszaru aneksami oraz jako skutek zmian geodezyjno-gruntowych.

Najwiksze powierzchnie gruntw pochodziy z grup obszarowych powyej 100 ha ogem 70,3% powierzchni (razem z gruntami wyczanymi z trwajcych umw). W rezultacie, na koniec grudnia 2011 r. umowy na dzieraw nieruchomoci do 1 ha obejmoway powierzchni okoo 13,3 tys. ha, tj. ok. 0,9 % powierzchni Zasobu pozostajcej w dzierawie, za umowy na dzieraw nieruchomoci przekraczajcych 100 ha dotyczyy 983 tys. ha, tj. 67% powierzchni aktualnych dzieraw.

Wedug stanu na koniec grudnia 2011 r. w dzierawie znajdoway si nieruchomoci Zasobu WRSP o powierzchni 1 461,4 tys. ha, (tab. A.12, A.13), tj. o okoo

38

125,4 tys. ha mniej36 ni wynosia powierzchnia bdca w dzierawie na koniec grudnia 2010 r. (1 586,6 tys. ha).

tys. ha 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997

Rozdysponowanie gruntw Zasobu WRSP

do rozdysponowania

w administrowaniu i zarzdzie

w dzierawie

sprzedane, przekazane nieodpatnie

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Dane ANR

Poza gruntami (w tym take pod stawami rybnymi ok. 21,5 tys. ha, a take jeziorami o wodach stojcych ok. 7,9 tys. ha) w dzierawie znajdoway si take liczne obiekty rolno-przemysowe, usugowe, handlowe i obiekty zabytkowe, w tym m.in. 511 zespow dworskich i paacowo-parkowych, 244 gorzelnie, 328 suszarni zb i zielonek, 217 mieszalni pasz, 65 masarni i rzeni, 31 obiektw socjalnych, kulturalnych i sportowych oraz inne obiekty (tab. A.17).

2.3.1 Dziaania dotyczce realizacji ustawy z dnia 16.09.2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw

W zwizku z wejciem w ycie z dniem 03.12.2011 r. ustawy z dnia 16.09.2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu
36

Z uwzgldnieniem korekty stanw.

39

2011

Pastwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2011, Nr 233, poz. 1382) Biuro Prezesa ANR podjo nastpujce dziaania: - oddziaom terenowym i filiom przedstawione zostay zasady postpowania w odniesieniu do wszcztych i nie zakoczonych procedur zwizanych z gospodarowaniem Zasobem, w zalenoci od etapu prowadzonej procedury na dzie 03.12.2011 r., W przesanych materiaach zwrcono midzy innymi uwag, aby: w umowach dzierawy zawieranych od dnia 3 grudnia br. naley umieszcza postanowienie o moliwoci wyczenia 30% uytkw rolnych, o ktrym mowa w art. 38 ust. 1a ustawy w brzmieniu po nowelizacji (zacznik nr 2), - Prezes Agencji Nieruchomoci Rolnych wyda Zarzdzenie Nr 43/11 w sprawie wyczenia z umw dzierawy 30% powierzchni uytkw rolnych, ktre przesane zostao oddziaom terenowym i filiom ANR, - zorganizowano narad dla pracownikw sekcji gospodarowania zasobem OT i filii ANR, na ktrej omwione zostay zagadnienia wynikajce z nowelizacji ustawy, w szczeglnoci dotyczce dzierawy i sprzeday, - wprowadzono nowe sprawozdanie Informacja o realizacji ustawy w zakresie wycze 30% z umw dzierawy, - odbyy si regionalne spotkania, w ktrych udzia brali przedstawiciele poszczeglnych ot i filii. Na spotkaniach omawiano zagadnienia zwizane z realizacj art. 4 i 5 ustawy z dnia 16.09.2011 r., - przedstawiciele ANR uczestniczyli w spotkaniach organizowanych przez zwizki i organizacje reprezentujce dzierawcw. Na spotkaniach tych omawiane byy zagadnienia zwizane z wdraaniem postanowie wynikajcych ze zmiany ustawy, w tym w szczeglnoci wyczania z umw dzieraw 30% powierzchni uytkw rolnych, - dokonano analizy umw dzierawy, z ktrych nastpowa bdzie wyczenie 30% powierzchni uytkw rolnych. Oddziay i filie gromadziy niezbdn dokumentacj, w szczeglnoci geodezyjno-prawn (w tym wypisy, wyrysy, mapy), stanowic podstaw do wysyania zawiadomie do dzierawcw stosownie do art. 4 ustawy z dnia 16.09.2011 r. Dokumentacja ta bya przedmiotem analizy pod ktem planowa-

40

nych do zaproponowania wycze, z uwzgldnieniem problematyki rozogu gruntw w gospodarstwach rolnych, jakoci rolniczej gruntw, moliwoci dojazdu itp. W przypadkach, gdy nieruchomo jest wspdzierawiona Agencja oczekiwaa od tych osb na ewentualne zoenie owiadcze o faktycznym wadaniu, w terminie trzech miesicy od dnia wejcia w ycie wymienionej ustawy.

2.4 Nadzr wacicielski nad spkami hodowlanymi Agencji

Jak ju wspomniano, przejmowane do Zasobu WRSP nieruchomoci po byych PPGR przed objciem ich procesami prywatyzacji, podlegay daleko idcej restrukturyzacji m.in. w celu wyodrbnienia z nich jednostek gospodarczych zajmujcych si dziaalnoci hodowlan. W czci tych jednostek zlikwidowano dziaalno hodowlan i przeznaczono je do prywatyzacji. Natomiast na majtku tych gospodarstw, w ktrych prowadzona dziaalno hodowlana zostaa uznana przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki ywnociowej37 za szczeglnie wan dla postpu biologicznego w caym rolnictwie oraz w tych gospodarstwach, ktre charakteryzoway si duym i trudno podzielnym majtkiem (gdzie podzia mgby prowadzi do spadku efektywnoci ekonomicznej np. gospodarstw rybackich, szklarniowych itp.), tworzone byy jednoosobowe spki Agencji Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa (obecnie ANR). cznie Agencja utworzya 150 jednoosobowych spek, w tym 104 spki, specjalizujce si w hodowli rolin (38) lub zwierzt (66) oraz 3 spki zwizane z treningiem koni38. Pozostae (tzw. komercyjne) spki Agencji (43) zajmoway si dziaalnoci produkcyjn, w tym rolnicz, w zakresie przetwrstwa rolnego, handlu i usug. Zgodnie z ustaw z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa39 akcje i udziay w spkach nabyte przez Agencj, jako mienie Skarbu Pastwa oraz pozostae po likwidacji pastwowych przedsibiorstw gospodarki rolnej, zostay przekazane ministrowi waciwemu do spraw Skarbu Pastwa. Jednoczenie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi okreli w drodze
37 38

Obecnie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Byy to: Tory Wycigw Konnych (w Warszawie), Centrum Wyszkolenia Jedzieckiego - Hipodrom Wola (w Poznaniu) i Hipodrom Sopot (w Sopocie). 39 Dz. U. Nr 6, z 2003 r, poz. 64. (ustawa wesza w ycie z dniem 6 lutego 2003 r. z p. zm).

41

rozporzdzenia wykaz spek hodowli rolin uprawnych oraz hodowli zwierzt gospodarskich o szczeglnym znaczeniu dla gospodarki narodowej, ktrych prawa z akcji lub udziaw wykonywa bdzie Agencja, biorc pod uwag strategiczne znaczenie tych spek w pracach na rzecz postpu biologicznego w rolnictwie. Zbycie udziaw w tych spkach wymaga zgody Rady Ministrw. Wedug stanu na 31 grudnia 2011 roku zgodnie z rejestracj w KRS Agencja Nieruchomoci Rolnych wykonywaa prawo wasnoci w stosunku do 47 spek hodowli rolin uprawnych oraz hodowli zwierzt gospodarskich o szczeglnym znaczeniu dla gospodarki narodowej (w roku sprawozdawczym nastpio przekazanie Ministrowi Skarbu Pastwa udziaw i nadzoru nad dwoma spkami: Stadnina Koni Kozienice Sp. z o.o. oraz Stadnina Koni Ochaby Sp. z o.o.). Wedug stanu na koniec 2011 roku spki dysponoway powierzchni wasn wynoszc 4 567 tys. ha oraz dzierawiy od Agencji grunty o powierzchni ok. 110,4 tys. ha. czna nominalna warto udziaw w spkach zgodnie z KRS wyniosa 492 012,7 tys. z. czny majtek spek w 2011 roku zgodnie z informacj sprawozdawcz GUS F-01 wynis 1 718 790 tys. z i wzrs o 5,7 % w stosunku do roku ubiegego, z tego majtek trway wzrs o 5,1 % do kwoty 1 049 718 tys. z, a majtek obrotowy o 6,6 % - do wartoci 669 071 tys. z. Jednoczenie czna warto zobowiza wraz z rezerwami i rozliczeniami wzrosa w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego o 3,5 % do wartoci 268 267 tys. z, z tego zobowizania dugoterminowe spady o 15,7 % do kwoty 41 515 tys. z, a zobowizania krtkoterminowe wzrosy o 8,7 % do poziomu 169 643 tys. z (w tym kredyty krtkoterminowe spady do poziomu 49 722 tys. z spadek o 2,2%). czny wynik finansowy netto wg F-01 za 2011 rok osign warto 105 217,2 tys.z, i by wyszy o ubiegorocznego o 51,1 %, ktry wynis 69 621,8 tys.z. Na odnotowany rezultat mia wpyw zysk netto odnotowany w 39 spkach w wysokoci 110 678 tys. z. i strata netto zaewidencjonowana w 8 przedsibiorstwach w kwocie (-) 5 461 tys. z. W badanym okresie suma przychodw osigna warto 1 094 666 tys. z, natomiast suma kosztw wyniosa 989 448 tys. z.

42

Hodowla rolin

Analiza porwnawcza dynamiki danych analitycznego rachunku zyskw i strat w spkach hodowli rolin, w badanym IV kwartale 2011 r. w stosunku do analogicznego okresu 2010 r. pozwolia ustali zmiany wyniku finansowego. Wynik finansowy netto (na podstawie danych F-01) spek hodowli rolin ANR za IV kwarta 2011 r. wykaza zysk i osign (+) 28 426 tys. z. Zysk by niszy o 12,4 %, w stosunku do odnotowanego w analogicznym okresie roku poprzedniego (+) 32 455 tys. z. Wszystkie spki hodowli rolin osigny dodatnie wyniki finansowe. Przychody ogem w grupie spek hodowli rolin wyniosy 356 429 tys. z, natomiast koszty ogem osigny poziom 323 973 tys. z. Spki zajmujce si hodowl rolin
KHBC Kutno (Straszkw) PMHZ Strzekcino PlantiCo Zielonki

PHR TULCE

DANKO Chory POLAN Krakw

SPJNIA Nochowo

Maopolska HBP

43

Hodowla Zwierzt

Analizujc wyniki IV kwartau roku 2011 w grupie 21 Spek Hodowli Zwierzt zysk ze sprzeday wygeneroway 4 spki, natomiast zysk netto wypracowany zosta w 20 firmach i wynosi (+) 68 790 tys. z. Strat netto w wysokoci (-) 460 tys. z. odnotowano w spce Czerniejewskie PRU. Z uwagi na powysze czny wynik finansowy netto per saldo w grupie hodowli zwierzt gospodarskich wynis (+) 68 330 tys. z i by wyszy od ubiegorocznego o 80,8 %, ktry wynis w 2010 r. (+) 37 791 tys. z. Przychody ogem w grupie spek hodowli zwierzt gospodarskich wyniosy 526 853 tys. z, natomiast koszty ogem osigny poziom 458 522 tys. z. Spki zajmujce si hodowl zwierzt gospodarskich

OHZ GAJEWO OHZ BOBROWNIKI HZiNR POLANOWICE OHZ MCICE OHZ OSICINY GRH YDOWO OHZZ CHODECZEK PRU CZERNIEJEWO

OHZ LUBIANA

PRH GAOPOL HZZ KNYSZYN OHZ GARZYN OHZ DBOKA

OHZ PRZERZECZYN ZDRJ HZZ OSOWA SIE PR DUGIE STARE KR KIETRZ HZZ ODNICA OHZ OSIEK OHZ KAMIENIEC ZBKOWICKI OHZ GOGWEK

44

Stadniny Koni i Stada Ogierw

Uzyskany w sektorze Spek Hodowli Koni w 2011, czny wynik finansowy netto na poziomie (+) 8 460 tys. z jest znacznie wyszy od uzyskanego w poprzednim roku (+) 5 048 tys. z wzrost 67,6 % wyniku finansowego. Na czny rezultat tej grupy spek due znaczenie miao przeprowadzenie dziaa restrukturyzacji hodowli koni m.in. poprzez: - wyczenie SK Kozienice Sp. z o.o. i przekazanie udziaw do MSP, - wyczenie SK Ochaby Sp. z o.o. i przekazanie udziaw do MSP. Suma strat wygenerowanych przez stadniny koni i stada ogierw wyniosa: (-) 1 773 tys. z i zostaa odnotowana w 6 przedsibiorstwach, natomiast czny zysk w pozostaych 12 przedsibiorstwach wynis (+) 10 233 tys. z. Przychody ogem w grupie spek hodowli koni wyniosy 199 193 tys. z, natomiast koszty ogem osigny poziom 190 732 tys. z. Spki zajmujce si hodowl koni
SO STAROGARD GD. SK NOWE JANKOWICE SK NOWIELICE SK WALEWICE SK LISKI SO CK

SK KRASNE

SK DOBRZYNIEWO

SK JANW PODLASKI

SK IWNO

SK RACOT

SK PPOWO SO BIAKA SK GOLEJEWKO

SO KSI SK MICHAW SK PRUDNIK

SKH GADYSZW

45

3.

Inne zagadnienia zwizane z zagospodarowaniem mienia Zasobu

3.1

Administrowanie

Administrowanie jest co do zasady form czasowego zagospodarowania nieruchomoci Zasobu WRSP. W pierwszych latach dziaania Agencji w administrowanie przekazywano m.in. niezagospodarowane nieruchomoci pozostae po likwidacji tymczasowych zarzdw oraz cz innych nieruchomoci jeszcze nierozdysponowanych. Z uwagi na rozdysponowanie zdecydowanej wikszoci tych nieruchomoci w innych formach, obecnie przekazuje si w administrowanie jednostkom gospodarczym Zasobu (jgZ) gwnie wiksze nieruchomoci wyczone z dzierawy do czasu ponownego ich rozdysponowania. Nieruchomoci Zasobu w administrowaniu jgZ podlegaj dalszym przeksztaceniom strukturalnym (gwnie obszarowym), stosownie do pojawiajcego si popytu i moliwoci racjonalnego zagospodarowania. Jednostki gospodarcze Zasobu powoywane s i likwidowane przez dyrektorw oddziaw terenowych Agencji w trybie zarzdze, w celu gospodarowania wydzielon czci mienia Zasobu, w imieniu Agencji i na podstawie umowy. Do gwnych zada jednostek gospodarczych Zasobu (jgZ) naley prowadzenie dziaalnoci w zakresie produkcji rolniczej, hodowli rolin i zwierzt, przetwrstwa rolnego, gospodarowanie mieszkaniami i infrastruktur mieszkaniow Zasobu oraz zabezpieczenie i ochrona mienia niezagospodarowanego. Oprcz prowadzonej obecnie marginalnej dziaalnoci rolniczej jgZ prowadz gwnie w imieniu Agencji dziaalno kontroln i cay pakiet prac

przygotowawczych do prywatyzacji mienia Skarbu Pastwa, jako jednostki wspomagajce prac oddziaw terenowych i filii Agencji. Wikszo jgZ prowadzi zarwno dziaalno wasn, jak i dziaalno zwizan z wykonywaniem zada statutowych ANR okrelonych przez oddzia terenowy (dziaalno zlecona). Dziaalno wasna JGZ obejmuje przede wszystkim gospodark pozostajcymi w Zasobie mieszkaniami. JGZ prowadz take w rnym zakresie dziaalno produkcyjn i usugow.

46

Wedug stanu na 31 grudnia 2010 r. funkcjonowao 64 jednostki gospodarcze Zasobu, w tym 3 zaliczane do tzw. jednostek produkcyjnych, gospodarujcych na obszarze 2,0 tys. ha. Natomiast z dniem 31 grudnia 2010 r. zlikwidowano trzy jednostki tj. Braniewo, Olecko i Michaw. W cigu 2011 roku liczba jgZ ulegaa zmianie w wyniku likwidacji 3 jednostek (AMN Tarnw, GSP Ostrda, GSP Siedlce). W zwizku z powyszym na koniec 2011 r. funkcjonowao 58 jednostek gospodarczych Zasobu, w tym 3 zaliczane do tzw. jednostek produkcyjnych gospodarujce na obszarze 2,0 tys. ha.

W 2011 r. funkcjonoway dwie centralne jednostki zarzdzania Orodkami Hodowli Zwierzyny (OHZ) na podstawie art. 25 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa, tj. GRSP Leszno z/s w Parzniewie i JGZ Pozna. Stosownie do ich umiejscowienia terytorialnego dziaaj one jako wyodrbnione podmioty gospodarcze z wasnym numerem REGON i na wasny rachunek. GRSP Leszno z/s w Parzniewie posiadao 7 obwodw owieckich, za JGZ w Poznaniu 9 obwodw, oglna powierzchnia obwodw wynosi 104 940 ha. JGZ prowadz gospodark owieck w oparciu o art. 28 ustawy Prawo owieckie (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 127 poz. 1066) oprcz polowa realizowane s rwnie cele zwizane m.in. z prowadzeniem wzorcowego zagospodarowania owisk, wdraaniem nowych osigni z zakresu owiectwa, prowadzeniem bada naukowych, odtwarzaniem populacji zanikajcych gatunkw zwierzt dziko yjcych, hodowl zwierzt ownych szczeglnie poytecznych w biocenozach lenych.

3.2 Zarzd i wieczyste uytkowanie

Innymi formami uytkowania mienia Skarbu Pastwa s: zarzd (trway zarzd) i wieczyste uytkowanie. Do koca 2011 r. Agencja przeja do Zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa znajdujce si w zarzdzie i wieczystym uytkowaniu, jak rwnie przekazaa w zarzd pastwowym jednostkom organizacyjnym nie posiadajcym osobowoci prawnej cznie okoo 180 tys. ha. W zwizku z procesem wygaszania zarzdu (trwaego zarzdu) oraz wieczystego uytkowania (zrzeczenie, wyganicie, za-

47

miana na prawo wasnoci lub przeksztacenie w prawo wasnoci, sprzeda wieczystemu uytkownikowi), na koniec grudnia 2011 r. w obu tych formach znajdowao si okoo 74,8 tys. ha, w tym w zarzdzie pastwowych jednostek organizacyjnych nie posiadajcych osobowoci prawnej 21,2 tys. ha (tj. o 4 tys. ha mniej ni na koniec 2010 r.), a w wieczystym uytkowaniu 53,7 tys. ha.

3.3 Mieszkania i infrastruktura mieszkaniowa

W wyniku restrukturyzacji mienia przejtego do Zasobu WRSP, gwnie po zlikwidowanych ppgr, wyodrbniony zosta majtek sucy celom socjalnym, w tym take mieszkania, ktre najemcy mog wykupi na preferencyjnych warunkach. Do koca 2011 r. Agencja przeja do Zasobu 336,8 tys. mieszka40. W 2011 roku, przede wszystkim: z ujawnienia w wyniku przeprowadzonych inwentaryzacji, podziau lokali i korekty stanw ewidencyjnych, wprowadzono do ewidencji 422 mieszkania (tab. A.18). Od pocztku dziaalnoci Agencji sprzedano 305,2 tys. mieszka (90,6% przejtych), z tego 595 mieszka sprzedano w 2011 r. Niezalenie od tego Agencja trwale rozdysponowaa w wyniku nieodpatnego przekazania i wniesienia aportem ponad 16,1 tys. mieszka, w tym 429 szt. w 2011 r. Nieodpatne przekazania dotyczyy gwnie uprawnionych podmiotw, w tym 1 760 mieszka Agencja wniosa aportami do spek oraz zlikwidowaa 3,8 tys. mieszka. W Zasobie pozostao 11,8 tys. mieszka.

40

Z uwzgldnieniem 2,2 tys. mieszka, ktre powstay w Zasobie (na skutek zakoczenia inwestycji rozpocztych, adaptacji na mieszkania innych pomieszcze, podziau lokali itp.), a take korekt stanw ewidencyjnych.

48

Rozdysponowanie mieszka ZWRSP (szt;%) stan na 31-12-2011 r.

16 115; 5% 3 750; 1%

305 166; 90%

11 813; 4%

sprzedano

przekazano nieopatnie

zlikwidowano

pozostaje w Zasobie WRSP

Liczba mieszka sprzedawanych najemcom, poczwszy od 1994 roku (w ktrym sprzedano blisko 80 tys. mieszka) systematycznie spada. Pomimo przysugujcych nabywcom bonifikat od wyceny sporzdzonej przez rzeczoznawcw, a take szeroko stosowanej przez Agencj praktyki rozkadania ceny na raty, spadek zainteresowania nabywaniem mieszka na wasno jest bardzo wyrany41. Wrd waniejszych tego powodw naley wymieni: wyczerpywanie si w Zasobie mieszka o stosunkowo dobrym standardzie oraz atrakcyjnie zlokalizowanych, o czym moe wiadczy fakt, i cz najemcw nie skorzystaa w ostatnich latach z oferty nabycia przedstawionej im przez Agencj, mimo, e Agencja wielokrotnie t ofert ponawiaa, konieczno ponoszenia przez nabywcw wszystkich kosztw utrzymania mieszka wykupionych, cz najemcw, nie posiadajcych spadkobiercw zainteresowanych takimi mieszkaniami, nie zgasza chci zakupu mieszka na wasno, niezalenie od kwestii kosztw. Nie wszystkie mieszkania pozostajce jeszcze w Zasobie mog zosta zaoferowane najemcom do nabycia. Szacuje si, e okoo 3 tys. mieszka, ktre s pooone
41

W 2011 r. sprzedano 0,6 tys. mieszka, w 2010 r. sprzedano 0,7 tys. mieszka, w 2009 r. sprzedano 0,9 tys. mieszka , w 2008 r. sprzedano 0,9 tys. mieszka , w 2007 r. sprzedano 1,1 tys. mieszka, w 2006 r. - 1,2 tys., w 2005 r. - 1,9 tys., w 2004 r. - 3,5 tys., w 2003 r. - 4,3 tys., w 2002 r. - 5,8 tys., w 2001 r. - 7,1 tys.

49

w obiektach zabytkowych lub w budynkach nie sucych wycznie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych albo funkcjonalnie zwizanych z dziaalnoci gospodarcz, nie bdzie przeznaczone do sprzeday najemcom z przyczyn formalno-prawnych.
Sprzeda mieszka z Zasobu WRSP w latach 1992 - 2011
w tysicach 80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

75,7

55,2

38,9 33,7 22,1 20,3

16,8 9,7 7,1 5,8 4,3 3,5 1,8 1,1 1,1 0,9 0,9 0,7 0,6

3,3

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Dane ANR

Mimo, i wikszo mieszka przejtych do Zasobu zostaa sprzedana najemcom lub przekazana uprawnionym podmiotom, zwaszcza gminom i spdzielniom mieszkaniowym, pozostajce w Zasobie mieszkania nadal stanowi dla Agencji problem organizacyjny i finansowy. W 2011 roku wydatki, jakie poniosy oddziay terenowe Agencji na remonty i konserwacje dotyczce zasobw mieszkaniowych (bez mieszka w obiektach zabytkowych) oraz inne wydatki zwizane z utrzymaniem zasobw mieszkaniowych42 wyniosy okoo 9,1 mln z, tj. prawie 770 z rocznie na 1 mieszkanie (w 2010 r 15,8 mln z, w 2009 r. 15,9 mln z). Najwiksze wydatki wi si z koniecznoci dokonywania konserwacji i remontw mieszka w Zasobie i zwizanej z nimi infrastruktury, pokrywaniem czci kosztw zwizanych z utrzymaniem mieszka, ktrych najemcami s emeryci i rencici zwolnieni z opacania czynszu najmu43 oraz z faktem, e pewna liczba lokatorw uchyla si od pacenia

42

Bez inwestycji dotyczcych zasobw mieszkaniowych. Wg sprawozdania FW-1 (przepywy pienine), poz. III C. 1.2.3 oraz III C. 4. 43 Na podstawie art. 47 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa

50

czynszu lub ponoszenia opat za wiadczone usugi (np. kanalizacja, wywz mieci, utrzymywanie porzdku na terenie itp.).

3.4 Grunty do rozdysponowania

Na koniec 2011 r. w oglnej powierzchni gruntw Zasobu pozostawao do rozdysponowania okoo 311,1 tys. ha, tj. o ponad 3 tys. ha mniej ni w 2010 roku. Dokonywana w jednostkach terenowych Agencji szacunkowa ocena przydatnoci tych gruntw do rnych celw wskazuje, e wikszo ok. 208,6 tys. ha (ok. 67%) moe by sprzedana lub wydzierawiona kontrahentom Agencji na cele zwizane z produkcj roln z tym, e wikszo z tych gruntw jest o niskiej przydatnoci rolniczej i znacznym rozdrobnieniu. Kolejne 61,8 tys. ha (okoo 20%) okrelono jako kwalifikujce si do wykorzystania w celach nierolniczych zwaszcza pod zalesienia, budownictwo i dziaalno usugow, a take na cele rekreacji i zwizane z ochron przyrody (tab. A.16).
Grunty Zasobu WRSP pozostajce do rozdysponowania (311 132 ha) oraz szacunkowa ocena moliwoci ich zagospodarowania wedug kierunkw, wedug stanu na 31.12.2011 roku

40 679 ha ; 13%

17 279 ha ; 6% 12 078 ha ; 4%

32 487 ha ; 10% 208 609 ha ; 67%

Grunty na cele rolnicze Grunty pod budownictwo i dziaalno usugow Grunty nie nadajace si do zagospodarowania

Grunty pod zalesienia Grunty na inne cele (rekreacja, ochrona przyrody itp..)

51

Do rozdysponowania s take grunty okrelane jako pozostae, dla ktrych nie definiowano moliwych kierunkw ewentualnego wykorzystania, a ktrych jest okoo 40,7 tys. ha. Ocenia si, e znaczna cz tych gruntw charakteryzuje si duym rozdrobnieniem oraz innymi niekorzystnymi cechami (np. nieuregulowane stosunki wodne, zakamienione, pooone na skarpach, urwiskach, midzy waami przeciwpowodziowymi, itp.). Tempo ich rozdysponowania w duym stopniu zaley od uchwalenia przez gminy planw przestrzennego zagospodarowania.

3.5 Nadzr wacicielski nad mieniem Zasobu

Prowadzony przez Agencj Nieruchomoci Rolnych nadzr wacicielski nad realizacj obowizkw wynikajcych z umw dotyczcych zagospodarowania Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa jest niezbdny gwnie dla oceny prawidowego, zgodnego z przeznaczeniem wykorzystania nieruchomoci na zasadach okrelonych w umowie (decyzji). W ramach realizowanego nadzoru wacicielskiego w 2011 r. Agencja midzy innymi przeprowadzia kontrol wykonywania obowizkw wynikajcych z umw lub decyzji dokonujc lustracji w terenie. Przeprowadzone kontrole (planowe i pozaplanowe) dotyczyy: - 5 267 umw dzierawy (co stanowi ok. 80% wszystkich skontrolowanych umw); wrd skontrolowanych umw dzierawy, ok. 65% dotyczyo umw dzierawy samych gruntw, - 195 umw sprzeday nieruchomoci, ktrych cena rozoona zostaa na raty (ok. 3 %), - 8 umw sprzeday nieruchomoci, ktre w czci lub caoci stanowiy obiekty wpisane do rejestru zabytkw, ktrych cena zostaa obniona pod warunkiem, e nabywca poniesie okrelone nakady (ok. 0,01%), - 618 umw nieodpatnego przekazania nieruchomoci na wasno jednostkom samorzdu terytorialnego i innym uprawnionym podmiotom, w zwizku z art. 24 ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu

52

Pastwa na cele zwizane z inwestycjami infrastrukturalnymi sucymi wykonywaniu zada wasnych lub wykonywaniem zada statutowych ok. 9%, - 469 innych umw (decyzji), w ktrych okrelone s obowizki zwizane z realizacj umowy lub decyzji (w tym gwnie umw administrowania jgZ, i trwaego zarzdu) ok. 0,7%.

1. Dzierawa W wyniku przeprowadzonych kontroli, w odniesieniu do 4 330 umw dzierawy (tj. ponad 82%) nie stwierdzono adnych uchybie i nieprawidowoci w wywizywaniu si dzierawcw z postanowie zawartej umowy. W pozostaych 937 umowach stwierdzono ogem 1 670 uchybie, z czego 1 068 uchybie dotyczyo 473 umw dzierawy nieruchomoci zabudowanych, a 602 uchybie 464 umw dzierawy gruntw niezabudowanych. Wrd tych uchybie ponad 38 % dotyczyo zagospodarowania gruntw, 45,7% - gospodarki budynkami, za 16% - niewywizywania si z innych obowizkw, w tym zwizanych z regulowaniem zobowiza finansowych. W celu wyeliminowania stwierdzonych uchybie wysyane byy do dzierawcw stosowne zalecenia pokontrolne, z podaniem terminw ich usunicia. W stosunku do 113 umw dzierawy podjte zostay czynnoci zmierzajce do ich wypowiedzenia.

2. Sprzeda W wyniku kontroli 195 umw sprzeday nieruchomoci, ktrych cena zostaa rozoona na raty lub w umowach sprzeday zapisano inne zobowizania nabywcy oraz 8 umw sprzeday nieruchomoci wpisanych do rejestru zabytkw stwierdzono, e w 7 przypadkach nabywcy nie wywizywali si z przyjtych zobowiza. W zwizku z tym wydano stosowne zalecenia pokontrolne.

3. Nieodpatne przekazanie nieruchomoci Przeprowadzone kontrole 618 umw nieodpatnego przekazania nieruchomoci na wasno w 108 przypadkach wykazay nieprawidowoci w sposobie uytkowa-

53

nia nieruchomoci przekazanych nieodpatnie jednostkom samorzdu terytorialnego i w zwizku z tym Agencja w odniesieniu do 30 umw zadaa zwrotu aktualnej wartoci pieninej tych nieruchomoci.

4. Inne umowy (decyzje) Podczas kontroli 469 innych umw stwierdzono, i w 365 przypadkach realizacja przebiega prawidowo, za w pozostaych 104 umowach stwierdzono uchybienia i podjto stosowne czynnoci pokontrolne. W ramach czynnoci nadzoru wacicielskiego przeprowadzono kontrole 52 jednostek gospodarczych Zasobu.

4.

Gospodarka finansowa

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa Agencja Nieruchomoci Rolnych prowadzi odrbnie wasn gospodark finansow oraz gospodark finansow Zasobu WRSP. Koszty zwizane z wykonywaniem zada wynikajcych z ustawy

o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa pokrywane s z przychodw uzyskiwanych z rozdysponowania i gospodarowania mieniem Zasobu WRSP. Agencja Nieruchomoci Rolnych nie jest dysponentem ani beneficjantem rodkw budetowych, tzn. nie udziela i nie otrzymuje dotacji budetowych. ANR dokonywaa jedynie rozdziau rodkw z dotacji budetowej na wykup nieruchomoci rolnych od rolnikw w ramach realizacji przepisw o ubezpieczeniach spoecznych rolnikw zgodnie z ustaw z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu spoecznym rolnikw. W 2011 roku Agencja nie otrzymaa na ten cel adnych rodkw. Zgodnie z art. 20 ust. 5a. ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa Agencja odprowadza do budetu pastwa kwot wynikajc z rnicy midzy wpywami uzyskanymi z gospodarowania mieniem Zasobu w poprzednim roku obrotowym a rodkami wydatkowanymi na realizacj ustawowych zada. W czerwcu 2011 r. Agencja dokonaa wpaty do budetu pastwa w kwocie 1 023,1 mln z, wynikajcej z w/w rnicy wpyww i wydatkw w 2010 r.

54

Nadwyka za 2011 r. wynosi 1 725,0 mln z. Odrbno gospodarki finansowej Agencji i gospodarki finansowej Zasobu WRSP wyraa si m. in. w planowaniu oraz sprawozdawczoci. Agencja sporzdza w ukadzie memoriaowym roczny plan finansowy Agencji oraz roczny plan finansowy Zasobu. Ponadto, w rocznym planie finansowym Zasobu okrela si kierunki rozdysponowania rodkw finansowych w ukadzie kasowym. W niniejszym Raporcie omwione zostay gwne pozycje wpyww i wydatkw zwizanych z gospodarowaniem mieniem Zasobu oraz elementy wykonania planu finansowego Agencji.

4.1 Wpywy i wydatki zwizane z gospodarowaniem mieniem Zasobu

Wpywy z gospodarowania mieniem Zasobu (tab. A.21) wyniosy 2 449 827 tys. z. Gwn pozycj stanowiy wpywy ze sprzeday mienia Zasobu, ktre wyniosy 1 928 200 tys. z (tj. 79% wpyww z gospodarowania mieniem Zasobu) i wpywy z odpatnego korzystania z mienia Zasobu, ktre wyniosy 460 066 tys. z, (tj. 19% wpyww ogem). Wpywy z odsetek od rodkw na rachunkach bankowych wyniosy 39 937 tys. z. Pozostaymi wpywami byy wpywy z oprocentowania poyczek oraz wpywy z innych rde (np. odsetki za zwok w zakresie wpyww z rozdysponowania mienia Zasobu, wadia przepadajce na rzecz Agencji).

Wydatki zwizane z gospodarowaniem mieniem Zasobu (tab. A.22) wyniosy cznie 3 280 599 tys. z. W 2011 r. zrealizowano przekaz do budetu pastwa w wysokoci 2 523 102 tys. z (z tego 1 023 102 tys. z rnica midzy uzyskanymi w 2010 r. wpywami z zagospodarowania mienia Zasobu a wydatkami w zakresie gospodarowania mieniem Zasobu i 1 500 000 tys. z. zaliczkowe wpaty do budetu tytuem rozliczenia za 2011 r.44) oraz przekaz do Funduszu Rekompensacyjnego w kwocie 264 586 tys. z (w styczniu 2012 r. przekazana zostaa kolejna patno za IV kwarta
44

Art. 5 i art. 34 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektrych ustaw zwizanych z realizacj ustawy budetowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1578) zobowizuj Agencj do przekazywania do budetu pastwa, poczwszy od 2011 r., kwoty stanowicej rnic midzy rodkami uzyskanymi z gospodarowania mieniem Zasobu, a rodkami wydatkowanymi na realizacj jej ustawowych zada, w formie zaliczek kwartalnych, w wysokoci ustalonej w rocznym planie finansowym Zasobu, w terminie 30 dni po zakoczeniu kwartau. Wpata zaliczki za IV kwarta nastpuje do dnia 10 grudnia danego roku obrotowego. Rozliczenie roczne zobowizania nastpuje w terminie do dnia 30 czerwca roku nastpujcego po roku, w ktrym nadwyka powstaa.

55

2011 r. w kwocie 73 650 tys. z). Ogem przekazy zewntrzne w 2011 roku wyniosy 2 787 688 tys. z, co stanowio 85% wydatkw ogem. Wydatki na koszty funkcjonowania Agencji wyniosy 145 300 tys. z (4% wydatkw ogem). Wydatki zwizane z dziaalnoci Agencji w zakresie gospodarowania mieniem Zasobu wyniosy 347 612 tys. z (11% ogu wydatkw). Byy to m.in. wydatki na inwestycje i remonty mienia Zasobu, bezzwrotn pomoc finansow dla gmin i spdzielni mieszkaniowych na budow, remonty oraz przebudow budynkw i lokali, obiektw infrastruktury technicznej oraz innego majtku przekazanego przez Agencj bez uprzedniego doprowadzenia do naleytego stanu technicznego, wydatki zwizane z rozdysponowaniem mienia.

4.2

Przychody i koszty Agencji

Przychody Agencji w 2011 r. wyniosy cznie 152 644 tys. z i byy wysze o 3% w stosunku do 2010 roku. Gwnymi przychodami Agencji byy przekazywane z Zasobu WRSP rodki na koszty funkcjonowania Agencji, ktre 2011 r. wyniosy 145 300 tys. z. Przychody ze sprzeday mienia wasnego i z umw najmu oraz odsetki od rodkw finansowych zgromadzonych na wasnym rachunku bankowym Agencji wyniosy 7 344 tys. z. Koszty Agencji wyniosy cznie 149 860 tys. z, w tym koszty wynagrodze wyniosy 97 845 tys. z. Pozostaymi kosztami byy skadki na ubezpieczenia spoeczne i Fundusz Pracy, usugi obce, amortyzacja, materiay i energia. Koszty Agencji byy wysze o 5% w stosunku do 2010 roku, ale rwnoczenie nisze o 7% od wielkoci zaplanowanej na 2011 r.

4.3. Windykacja nalenoci Agencji z tytuu umw dzierawy i sprzeday mienia Zasobu WRSP

W 2011 roku dzierawcy i nabywcy mienia Zasobu zobowizani byli do spaty nalenoci w kwocie 3 373 713 tys. z, z czego 2 327 650 tys. z (68,99% nalenoci ogem) stanowiy nalenoci biece, a pozosta kwot tj. 1 046 063 tys. z

56

(31,01% nalenoci ogem) nalenoci zalege, ktrych termin patnoci przypada w poprzednich okresach i ktre nie zostay uregulowane. cznie w 2011 roku uregulowano nalenoci Agencji w kwocie 2 309 462 tys. z, co stanowio 68,45% nalenoci wymagalnych ogem. Spacono 45,85% nalenoci wymagalnych z tytuu dzierawy, 89,05% nalenoci z tytuu sprzeday nieruchomoci oraz 3,23% nalenoci z tytuu sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego. W stosunku do czci nalenoci wymagalnych w 2011 roku podjto nastpujce dziaania : odroczono patno nalenoci w kwocie 27 921 tys. z (0,83%), rozoono na raty nalenoci w kwocie 5 742 tys. z (0,17%), przyznano na podstawie art. 700 k.c. obnik czynszu dzierawnego z tytuu

zaistnienia niekorzystnych zjawisk przyrodniczych w kwocie 3.877 tys. z (0,11%), umorzono nalenoci w kwocie 9 566 tys. z (0,28%). Nalenoci biece z tytuu umw dzierawy i sprzeday, ktrych termin patnoci zapada w roku 2011 wynosiy 2 331 006 tys. z. Na podstawie art. 700 k.c. obniono patnoci z tytuu czynszu dzierawnego o kwot 3 356 tys. z, co stanowio 0,14% nalenoci ogem. Zatem dzierawcy i nabywcy nieruchomoci zobowizani byli do uregulowania nalenoci w kwocie 2 327 650 tys. z, z czego w terminie spacono kwot 2 241 902 tys. z (96,32%). Odroczona zostaa patno nalenoci w kwocie 27 466 tys. z (1,18%), rozoono do spaty w ratach nalenoci na kwot 1 556 tys. z (0,07%) oraz umorzono 2 721 tys. z (0,12%). Ogem kontrahenci Agencji nie uregulowali w terminie 54 005 tys. z, co stanowio 2,31% wymagalnych biecych nalenoci ogem.
Struktura biecych nalenoci Agencji
wymagalne w roku 2011 w tys. z - z tytuu dzierawy - z tytuu sprzeday nieruchomoci - z tytuu sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego Ogem 431.711 1.886.604 udzia % 18,55 81,05 uregulowane w roku 2011 w tys. z 379.199 1.854.141 udzia % 16,91 82,71

9.335 2.327.650

0,40 100,00

8.562 2.241.902

0,38 100,00

57

Wskaniki spacalnoci biecych nalenoci Agencji w %

spaty nalenoci - z tytuu dzierawy - z tytuu sprzeday nieruchomoci - z tytuu sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego Ogem 87,84 98,28 odroczenia 2,72 0,81 rozoenia na raty 0,21 0,03 umorzenia 0,63 0,00

91,72 96,32

4,67 1,18

0,00 0,07

0,00 0,12

Wskanik spacalnoci biecych nalenoci wg oddziaw terenowych

L.p. OT ANR z tytuu dzierawy w % 86,86 91,11 92,16 84,92 92,29 84,34 89,44 85,79 91,51 87,60 88,82 87,84 z tytuu sprzeday nieruchomoci w% 99,15 99,60 98,90 98,64 93,52 95,75 99,64 97,56 99,92 98,51 99,21 98,28 z tytuu sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego w% 100,00 97,61 99,14 33,51 99,94 55,26 100,00 98,08 0,00 53,21 82,29 91,72 wskanik spacalnoci nalenoci biecych dla OT w% 97,17 97,50 97,94 96,15 93,35 94,33 98,11 94,28 99,05 96,04 96,85 96,32 stan zalegoci w tys.z 2 039 2 724 3 896 3 339 694 9 036 3 669 9 948 650 11 087 6 920 54 005

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Ogem

Warszawa Bydgoszcz Gdask Gorzw Wlkp. Lublin Olsztyn Opole Pozna Rzeszw Szczecin Wrocaw

Nalenoci zalege z umw czynnych, rozwizanych oraz wypowiedzianych, ktrych termin patnoci przypada w okresach poprzednich, wynosiy 1 046 583 tys. z, z czego na podstawie art. 700 k.c. obniono nalenoci z tytuu czynszu dzierawnego w kwocie 520 tys. z (0,05%). Zatem dzierawcy i nabywcy nieruchomoci zobowizani byli do uregulowania kwoty 1 046 063 tys. z nalenoci zalegych. W okresie sprawozdawczym spacono 67 560 tys. z (6,46%), odroczono spat 455 tys. z (0,04%), rozoono na raty 4 186 tys. z (0,40%). W stosunku do 6 845 tys. z nalenoci niecigalnych (0,65% zalegych nalenoci) podjto decyzj o umorzeniu. Ogem dunicy Agencji nie uregulowali zalegych nalenoci w kwocie 967 017 tys. z, co stanowio 92,45% zalegoci z okresw poprzednich.

58

Struktura zalegych nalenoci Agencji

wymagalne w roku 2011 w tys. z - z tytuu dzierawy - z tytuu sprzeday nieruchomoci - z tytuu sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego Ogem 458.208 235.519 udzia % 43,80 22,52 uregulowane w roku 2011 w tys. z 28.851 35.573 udzia % 42,71 52,65

352.336 1.046.063

33,68 100,00

3.136 67.560

4,64 100,00

Wskaniki windykacji zalegych nalenoci Agencji w %

spaty nalenoci - z tytuu dzierawy - z tytuu sprzeday nieruchomoci - z tytuu sprzeday ruchomych r. trw. i m. obrotowego Ogem 6,30 15,10 odroczenia 0,01 0,17 rozoenia na raty 0,51 0,58 umorzenia 0,71 1,39

0,89 6,46

0,00 0,04

0,13 0,40

0,08 0,65

Z kwoty 1 046 063 tys. z wymagalnych zalegoci ogem: - 77 072 tys. z (7,37%) stanowiy zalege nalenoci w czynnych umowach, - 968 991 tys. z (92,63%) stanowiy zalege nalenoci w rozwizanych umowach dzierawy i umowach sprzeday, w ktrych wypowiedziano warunki rozoenia ceny sprzeday na raty. Wskaniki windykacji w poszczeglnych grupach ksztatoway si nastpujco: 46,27% w umowach czynnych i 3,29% w umowach rozwizanych i wypowiedzianych.
Struktura nalenoci zalegych
wymagalne w tys. z - w umowach czynnych - w umowach rozwizanych i wypowiedzianych Ogem 77.072 968.991 1.046.063 uregulowane w tys. z 35.664 31.896 67.560 wskanik windykacji % 46,27 3,29 6,46

59

Wskanik windykacji zalegych nalenoci wg oddziaw terenowych

L.p. OT ANR z tytuu dzierawy w % 14,09 8,49 3,04 3,30 8,17 14,19 3,52 9,35 8,38 4,29 8,35 6,30 z tytuu sprzeday nieruchomoci w% 6,86 27,16 8,28 7,98 39,34 38,15 16,21 12,97 8,35 11,03 12,66 15,10 z tytuu sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego w% 1,59 0,10 0,04 2,08 4,18 7,11 1,06 0,62 0,83 0,45 1,05 0,89 wskanik windykacji nalenoci zalegych dla OT w% 8,42 9,65 3,08 4,19 22,98 24,40 4,69 6,70 6,55 3,73 6,73 6,46 stan zalegoci w tys.z 44 507 32 880 153 656 103 272 11 353 39 347 81 001 136 896 12 484 223 521 128 099 967 017

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Ogem

Warszawa Bydgoszcz Gdask Gorzw Wlkp. Lublin Olsztyn Opole Pozna Rzeszw Szczecin Wrocaw

4.4 Bezzwrotna pomoc finansowa dla rodowisk popegeerowskich Program pomocy rodowiskom popegeerowskim realizowany jest przez Agencj od 2009 roku poprzez udzielanie gminom i spdzielniom mieszkaniowym bezzwrotnej pomocy finansowej. Celem programu jest doprowadzenie przekazanych beneficjentom przez Agencj obiektw do stanu technicznego, umoliwiajcego ich sprawn eksploatacj. Bezzwrotna pomoc finansowa, udzielana przez Agencj, dotyczy nastpujcych zada: remontw lub przebudowy budynkw, lokali i obiektw infrastruktury tech-

nicznej, w tym przejtych drg osiedlowych a take podczenia przekazanych budynkw, lokali i infrastruktury technicznej do istniejcej lub budowanej gminnej infrastruktury technicznej, remontw lub przebudowy urzdze, obiektw i sieci: energetycznych, wodno-

kanalizacyjnych, ciepowniczych oraz telekomunikacyjnych, budowy budynkw, lokali i obiektw infrastruktury technicznej oraz urzdze,

obiektw i sieci: energetycznych, wodno-kanalizacyjnych, ciepowniczych i telekomunikacyjnych, gdy budowa zastpuje przekazane obiekty, ktrych remont jest ekonomicznie nieuzasadniony. W 2011 roku oddziay terenowe i filie ANR realizoway 245 umw o udzielenie bezzwrotnej pomocy finansowej, przekazujc rodki w cznej kwocie 43,1 mln z.

60

Z tego 197 umw dotyczyo pomocy gminom (o cznej wartoci 36,7 mln z), a 48 pomocy spdzielniom mieszkaniowym (na kwot 6,4 mln z). Okoo 33% umw dotyczyo finansowania inwestycji w zakresie infrastruktury gospodarki wodno-ciekowej (sieci wodocigowe i kanalizacyjne, oczyszczalnie ciekw, stacje uzdatniania wody, hydrofornie). Na ten cel przekazano ponad 15,7 mln z. Okoo 31% umw zwizanych byo z finansowaniem budowy i remontu drg i chodnikw. Z tego tytuu Agencja przekazaa cznie ponad 15,8 mln z. Pozostae umowy dotyczyy m.in. remontw budynkw i lokali, sieci ciepowniczych, kotowni, owietlenia. Na realizacj programu pomocy rodowiskom popegeerowskim w latach 2009 2012 Agencja planuje przeznaczy cznie ok. 237 mln z.

4.5

Bezzwrotna pomoc finansowa Bezzwrotna pomoc finansowa udzielana jest rwnie przez Agencj

Nieruchomoci Rolnych, w ramach realizacji zada okrelonych w 7 ust. 2 rozporzdzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 marca 2009 r. w sprawie szczegowych zasad gospodarki finansowej ANR oraz gospodarki finansowej Zasobu WRSP (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 427 z pn. zm.), tj. na dziaalno wydawnicz, prowadzenie bada naukowych, organizacj szkole, konferencji, seminariw i konkursw w zakresie zada, o ktrych mowa w art. 6 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa.

5.

Dziaania Agencji na rzecz aktywizacji zawodowej bezrobotnych kontynuacja umw zawartych przed dniem 5 maja 2004 r.

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 4 marca 2004 r., ktra uchylia punkty 8 i 9 w art. 6 ust. 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa, Agencja Nieruchomoci Rolnych z dniem 5 maja 2004 r. utracia podstaw prawn w zakresie dziaa na rzecz tworzenia miejsc pracy w zwizku z restrukturyzacj pastwowej gospodarki rolnej oraz udzielania pomocy byym pra-

61

cownikom ppgr i czonkom ich rodzin, m.in. poprzez programy stypendialne. Od 2005 roku Agencja kontynuuje wspprac z Fundacj Edukacyjn Przedsibiorczoci w odzi wspierajc od strony organizacyjnej realizacj kolejnych edycji Programu Stypendiw Pomostowych, kierowanego do studentw pierwszego roku studiw wyszych, ktrzy s dziemi byych pracownikw ppgr (segment IA). Program realizowany jest od 2002 roku przez Fundacj Edukacyjn Przedsibiorczoci z odzi, gwnie ze rodkw Polsko-Amerykaskiej Fundacji Wolnoci i Narodowego Banku Polskiego oraz do koca 2004 r. Agencji Nieruchomoci Rolnych. W 2011 roku Agencja rwnie uczestniczya w ww. Programie na mocy Porozumienia zawartego w dniu 16 marca 2011 r. pomidzy Fundacj Edukacyjn Przedsibiorczoci w odzi, a Agencj Nieruchomoci Rolnych. Na mocy tego Porozumienia pracownicy OT ANR weryfikowali wnioski kandydatw do stypendium pomostowego w segmencie IA, pod wzgldem pochodzenia z rodziny byych pracownikw ppgr i zamieszkiwania w miejscowoci do 20 tys. mieszkacw, a nastpnie przekazywali je wraz z zacznikami do Fundacji. W latach akademickich 2010/2011 i 2011/2012 przyznanych zostao odpowiednio 259 i 233 stypendia dla studentw I roku studiw wyszych, wywodzcych si ze rodowisk popegeerowskich.

62

6.

Zagadnienia organizacyjne

6.1 Zatrudnienie Plan finansowy Agencji na 2011 r. zakada przecitne zatrudnienie (w przeliczeniu na pene etaty) w Biurze Prezesa i oddziaach terenowych ANR w wysokoci 1 060 etatw. Rzeczywiste zatrudnienie wynioso 1 016 etatw i byo nisze o 44 etaty od planowanego.

Przecitne zatrudnienie, w przeliczeniu na pene etaty w Biurze Prezesa i oddziaach terenowych ANR (cznie z filiami)

Oddzia Terenowy ANR OT w Bydgoszczy OT w Gdasku OT w Gorzowie Wlkp. OT w Lublinie OT w Olsztynie OT w Opolu OT w Poznaniu OT w Rzeszowie OT w Szczecinie OT w Warszawie OT we Wrocawiu Razem OT Biuro Prezesa Razem ANR

2010 r. 48 63 52 53 116 62 75 58 84 79 63 753 188 941

2011 r. 53 72 57 53 123 68 88 61 92 85 78 830 186 1 016

Wedug stanu na dzie 31 grudnia 2011 r. dziaao 58 jednostek gospodarczych Zasobu WRSP, czyli o 6 jednostek mniej, ni w roku poprzednim. Przecitne zatrudnienie (w przeliczeniu na pene etaty) wynioso w 2011 r. 1 179 etatw i byo nisze o 139 etatw ni w roku ubiegym.

63

Przecitne zatrudnienie, w przeliczeniu na pene etaty w jednostkach gospodarczych Zasobu Oddzia Terenowy ANR OT w Bydgoszczy OT w Gdasku OT w Gorzowie Wlkp. OT w Lublinie OT w Olsztynie OT w Opolu OT w Poznaniu OT w Rzeszowie OT w Szczecinie OT w Warszawie OT we Wrocawiu Razem OT 2010 r. 44 106 79 58 215 114 216 58 145 94 189 1 318 2011 r. 38 97 73 52 187 104 181 54 138 84 171 1 179

Zmiana zatrudnienia w 2011 roku pomidzy jednostkami gospodarczymi Zasobu, a oddziaami terenowymi wynikaa z przejcia przez OT ANR czci zada, realizowanych dotychczas przez jgZ.

6.2

Zarzdzenia wydane w 2011 r. przez Prezesa ANR:

nr 01/11 z dnia 24.01.2011 r. w sprawie polityki rachunkowoci jednostek gospodarczych Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 02/11 z dnia 24.01.2011 r. w sprawie zasad (polityki) rachunkowoci w zakresie gospodarowania mieniem Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 03/11 z dnia 24.01.2011 r. w sprawie zasad (polityki) rachunkowoci Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 04/11 z dnia 01.02.2011 r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji przetwarzania informacji niejawnych oznaczonych klauzul "zastrzeone" w Agencji Nieruchomoci Rolnych,

64

nr 05/11 z dnia 01.02.2011 r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji przetwarzania informacji niejawnych oznaczonych klauzul "poufne" w Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 06/11 z dnia 08.02.2011 r. w sprawie Zintegrowanego Systemu Centralnego w Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 07/11 z dnia 28.02.2011 r. zmieniajce zarzdzenie nr 06/11 z dnia 08.02.2011 r. w sprawie wprowadzenia Zintegrowanego Systemu Centralnego w Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 08/11 z dnia 17.03.2011 r. o zmianie zarzdzenia nr 15/10 w sprawie warunkw i zasad udzielania bezzwrotnej pomocy finansowej przez Agencj Nieruchomoci Rolnych oraz w sprawie wprowadzenia jednolitego tekstu zarzdzenia w sprawie warunkw i zasad udzielania bezzwrotnej pomocy finansowej przez Agencj Nieruchomoci Rolnych, nr 09/11 z dnia 22.03.2011 r. w sprawie wprowadzenia Kodeksu Etyki pracownikw Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 10/11 z dnia 28.03.2011 r. w sprawie sprzeday nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 11/11 z dnia 28.03.2011 r. w sprawie odrbnych uregulowa dotyczcych sprzeday nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa wymagajcych szczeglnego penomocnictwa, nr 12/11 z dnia 13.04.2011 r. w sprawie powoania Komisji Sterujcej Bezpieczestwem Informacji w ANR, nr 13/11 z dnia 26.04.2011 r. w sprawie zmiany Zarzdzenia nr 40/09 z dnia 07.12.2009 r. dotyczcego analiz, raportw i informacji dotyczcych rzeczowego mienia Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 14/11 z dnia 27.04.2011 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu organizacji przyjmowania oraz rozpatrywania skarg i wnioskw w Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 15/11 z dnia 09.05.2011 r. w sprawie powoania komisji przetargowej do przeprowadzenia sprzeday pojazdw subowych BP ANR,

65

nr 16/11 z dnia 10.05.2011 r. w sprawie wprowadzenia "Karty audytu wewntrznego" w Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 17/11 z dnia 23.05.2011 r. w sprawie zasad udzielania zamwie publicznych przez Agencj Nieruchomoci Rolnych, nr 18/11 z dnia 23.05.2011 r. w sprawie powoywania, skadu, trybu pracy oraz zakresu obowizkw czonkw komisji przetargowych przy udzielaniu zamwie publicznych w Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 19/11 z dnia 01.06.2011 r. w sprawie powoania komisji przetargowej do przeprowadzenia sprzeday pojazdw subowych BP ANR, nr 20/11 z dnia 07.06.2011 r. zmieniajce zarzdzenie nr 33/09 w sprawie zabezpieczania nalenoci Agencji Nieruchomoci Rolnych z tytuu umw dzierawy lub sprzeday nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu pastwa zmienione zarzdzeniem nr 41/09 z dnia 04.09.2009 r., nr 21/11 z dnia 07.07.2011 r. w sprawie opracowywania planw finansowych Agencji Nieruchomoci Rolnych i Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 22/11 z dnia 07.07.2011 r. w sprawie gospodarowania rodkami pieninymi Agencji Nieruchomoci Rolnych i Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 23/11 z dnia 13.07.2011 r. zmieniajce Zarzdzenie nr 06/11 z dnia 08.02.2011 r. w sprawie wprowadzenia Zintegrowanego Systemu Centralnego w Agencji Nieruchomoci Rolnych zmienione Zarzdzeniem 07/11, nr 24/11 z dnia 25.07.2011 r. o zmianie Zarzdzenia nr 33/09 z dnia 04 wrzenia 2009 r. w sprawie zabezpieczenia nalenoci Agencji Nieruchomoci Rolnych z tytuu umw dzierawy lub sprzeday nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa zmienionego Zarzdzeniem nr 41/09 z dnia 08 grudnia 2009 r. i Zarzdzeniem nr 20/11 z dnia 07 czerwca 2011 r. oraz w sprawie wprowadzenia jednolitego tekstu Zarzdzenia w sprawie zabezpieczenia nalenoci Agencji Nieruchomoci Rolnych z tytuu umw dzierawy lub sprzeday, nr 25/11 z dnia 04.08.2011 r. o wprowadzeniu tekstu jednolitego zarzdzenia nr 07/07 w sprawie stosowania w ANR przepisw o przeciwdziaaniu praniu pienidzy oraz finansowaniu terroryzmu zmienionego zarzdzeniem nr 09/09 i 24/10,

66

nr 26/11 z dnia 09.08.2011 r. zmieniajce zarzdzenia nr 21/11 z dnia 07.07.2011 r. w sprawie opracowywania planw finansowych ANR i ZWRSP, nr 27/11 z dnia 09.08.2011 r. w sprawie nadzoru nad realizacj planw finansowych ANR i ZWRSP, nr 28/11 z dnia 16.08.2011 r. w sprawie warunkw i zasad udzielania bezzwrotnej pomocy finansowej przez Agencj Nieruchomoci Rolnych, nr 29/11 z dnia 23.08.2011 r. w sprawie powoania komisji przetargowej do przeprowadzenia sprzeday pojazdw subowych BP ANR, nr 30/11 z dnia 29.08.2011 r. w sprawie stosowania w Agencji Nieruchomoci Rolnych przepisw o przeciwdziaaniu praniu pienidzy oraz finansowaniu terroryzmu, nr 31/11 z dnia 29.08.2011 r. w sprawie Zintegrowanego Systemu Informatycznego Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 32/11 z dnia 29.08.2011 r. w sprawie ewidencji gruntw w Zintegrowanym Systemie Informatycznym Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 33/11 z dnia 29.08.2011 r. zmieniajce zarzdzenie nr 28/11 w sprawie warunkw i zasad udzielania bezzwrotnej pomocy finansowej przez Agencj Nieruchomoci Rolnych, nr 34/11 z dnia 01.09.2011 r. w sprawie powoania komisji przetargowej do przeprowadzenia sprzeday pojazdw subowych BP ANR, nr 35/11 z dnia 14.09.2011 r. w sprawie sposobw i warunkw bezpiecznego uytkowania i usuwania wyrobw zawierajcych azbest w procesie restrukturyzacji i prywatyzacji mienia Skarbu Pastwa znajdujcego si w Zasobie Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 36/11 z dnia 28.09.2011 r. w sprawie powoania komisji przetargowej do przeprowadzenia sprzeday pojazdw subowych BP ANR, nr 37/11 z dnia 03.10.2011 r. w sprawie nieodpatnego przekazania nieruchomoci Lasw Pastwowych na rzecz Agencji Nieruchomoci Rolnych, nr 38/11 z dnia 03.10.2011 r. w sprawie realizowania przepisw ustawy o ubezpieczeniu spoecznym rolnikw w zakresie przejmowania nieruchomoci wchodzcych w skad gospodarstw rolnych na wasno Skarbu Pastwa,

67

nr 39/11 z dnia 18.10.2011 r. wprowadzajce zmiany do Zarzdzenia nr 40/08 w sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji rocznej w Biurze Prezesa ANR, nr 40/11 z dnia 18.10.2011 r. w sprawie przeprowadzania inwentaryzacji rocznej w Biurze Prezesa ANR, nr 41/11 z dnia 22.11.2011 r. w sprawie utraty mocy zarzdzenia nr 20/08 Prezesa ANR z dnia 13.05.2008 r. w sprawie obnienia ceny sprzeday nieruchomoci zabytkowych wpisanych do rejestru zabytkw wchodzcych w skad Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 42/11 z dnia 22.11.2011 r. w sprawie utraty mocy zarzdzenia nr 11/10 z dnia 29.04.2010 r. w sprawie rozkadania na raty ceny sprzeday nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 43/11 z dnia 24.11.2011 r. w sprawie wyczania z umw dzierawy 30% powierzchni uytkw rolnych, nr 44/11 z dnia 24.11.2011 r. w sprawie powoania "Grupy Ekspertw ds. Wsppracy z Rynkami Finansowymi", nr 45/11 z dnia 01.12.2011 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu okrelajcego zasady gospodarki magazynowej sprztu informatycznego oraz przekazywania pod piecz wartoci niematerialnych i prawnych pracownikom magazynu w Biurze Prezesa ANR, nr 46/11 z dnia 05.12.2011 r. zmieniajce Zarzdzenie nr 04/10 w sprawie wprowadzenia w Biurze Prezesa ANR instrukcji obiegu i kontroli dokumentw ksigowych, nr 47/11 z dnia 12.12.2011 r. o uchyleniu zarzdzenia nr 44/11 ws. powoania "Grupy Ekspertw ds. Wsppracy z Rynkami Finansowymi", nr 48/11 z dnia 16.12.2011 r. w sprawie nadzoru nad realizacj planw finansowych Agencji Nieruchomoci Rolnych i Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 49/11 z dnia 22.12.2011 r. zmieniajce zarzdzenie nr 19/07 w sprawie regulaminu wynagradzania pracownikw Agencji Nieruchomoci Rolnych , nr 50/11 z dnia 28.12.2011 r. w sprawie Planw Cigoci Dziaania dla infrastruktury teleinformatycznej Agencji Nieruchomoci Rolnych,

68

nr 51/11 z dnia 27.12.2011 r. w sprawie nieodpatnego przekazywania na wasno mienia wchodzcego w skad Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa, nr 52/11 z dnia 27.12.2011 r. w sprawie przekazywania nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa na rzecz kocielnych osb prawnych rnych wyzna, na tworzenie i powikszanie gospodarstw rolnych przez kocielne osoby prawne, sprawowanie kultu religijnego lub dziaalnoci w zakresie charytatywno opiekuczym lub owiatowo - wychowawczym, okrelonych w ustawach o stosunku Pastwa do kociow i innych zwizkw wyznaniowych

w Rzeczypospolitej Polskiej, nr 53/11 z dnia 29.12.2011 r. w sprawie sposobu realizacji zmiany waciwoci terytorialnej Oddziau Terenowego ANR w Opolu i Oddziau Terenowego ANR w Rzeszowie, nr 54/11 z dnia 30.12.2011 r. w sprawie odrbnych uregulowa dotyczcych sprzeday nieruchomoci Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa wymagajcych szczeglnego penomocnictwa.

6.3 Prace z dokumentacj archiwaln

Agencja, jako nastpca prawny zlikwidowanych ppgr, zostaa zobowizana przepisami prawa do przejcia i obsugi ich dokumentacji, w tym akt osobowych i pacowych byych pracownikw. W 2011 r. w Agencji byy kontynuowane prace zwizane z dokumentacj przejt po byych ppgr byy to gwnie prace zwizane z ich obsug tj. wydawaniem na ich podstawie wszelkiego rodzaju zawiadcze, w tym m.in. do ustalenia kapitau pocztkowego, do uzyskania emerytury lub renty, przeliczenia zarobkw w celach weryfikacji wysokoci emerytur lub rent, wiadectw pracy oraz wiadectw wykonywania pracy w warunkach szczeglnych. Jednostki organizacyjne Agencji i Zasobu WRSP prowadziy w 2011 r. dziaania zwizane z dokumentacj wasn, tj. zwizane z jej porzdkowaniem i przekazywaniem do archiww, skadnic akt i tymczasowych miejsc przechowywania akt oraz jej przechowywaniem, zabezpieczaniem i udostpnianiem.

69

W 2011 r. dokonano przekazania dokumentacji byych ppgr z terenu dziaania Oddziau Terenowego w Poznaniu do Zachodniopomorskiej Skadnicy Akt w obzie, pozostajcej w strukturze jgZ Oddziau Terenowego w Szczecinie. W archiwach, skadnicach akt i tymczasowych miejscach przechowywania akt zgromadzono ponad 50 000 mb akt, w tym akta osobowe okoo 2,6 mln byych pracownikw ppgr. Jednostki te, oprcz archiwizacji dokumentacji i jej udostpniania, wydaway rnego typu zawiadczenia. W odpowiedzi na zoone wnioski (w 2011 r. wpyno okoo 30 tys. wnioskw) jednostki organizacyjne Agencji i Zasobu po dokonaniu kwerend w posiadanej dokumentacji, wystawiy ponad 29 tys. zawiadcze, w tym okoo 3,2 tys. zawiadcze do ustalenia kapitau pocztkowego, okoo 5 tys. zawiadcze do uzyskania emerytury lub renty i okoo 2,5 tys. przelicze zarobkw w celach weryfikacji wysokoci emerytur lub rent.

6.4 Dziaania zwizane z informatyzacj Agencji

W celu usprawnienia ewidencji i zarzdzania Zasobem WRSP, zaktualizowano Zintegrowany System Informatyczny (ZSI) dostosowujc go do zmieniajcych si przepisw prawa oraz wewntrznych procedur i regulacji ANR, m.in. w zakresie planowania sprzeday i raportowania. Wdroono Zintegrowany System Centralny ANR, skadajcy si z poczty elektronicznej i skrzynki podawczej, kancelarii i archiwum danych, elektronicznego obiegu spraw i dokumentw, portalu internetowego i intranetowego, aplikacji do modelowania procesw biznesowych, obejmujcy wszystkie jednostki terenowe Agencji. Zwikszono przepustowo cz telekomunikacyjnych sucych do wymiany danych pomidzy Biurem Prezesa, a jednostkami terenowymi Agencji, jednoczenie obniajc koszty jej funkcjonowania.

70

6.5 Portal internetowy ANR (www.anr.gov.pl)

W celu poprawienia dostpu do publikowanych ogosze, w 2011 roku wdroono nowy portal internetowy Agencji, w tym portal na ktrym prowadzony jest rwnie Biuletyn Informacji Publicznej (BIP). W 2011 roku na portalu zamieszczane byy rnego rodzaju publikacje, w tym: publikacje zawierajce oferty nieruchomoci przeznaczonych do dzierawy lub sprzeday tj. wykazy, harmonogramy przetargw i ogoszenia o przetargach, karty nieruchomoci inwestycyjnych, publikacje dotyczce zamwie publicznych prowadzonych przez Agencj tj. ogoszenia o przetargach, ogoszenia o wyborze oferty lub uniewanieniu postpowania i ogoszenia o udzieleniu zamwienia, publikacje dotyczce aktualnoci i komentarzy umieszczanych przez Rzecznika Prasowego ANR, informacje oglne o Agencji oraz informacje o procedurach i zasadach prawnych stosowanych przy gospodarowaniu mieniem Zasobu.

6.6 Dziaania promocyjne ANR

W 2011 roku w celu zintensyfikowania dziaa marketingowych w zakresie ksztatowania pozytywnego wizerunku ANR oraz w zakresie promowania oferty nieruchomoci inwestycyjnych ZWRSP Agencja przeprowadzia m.in. nastpujce projekty: - opracowanie i produkcja nowoczesnych wydawnictw o ANR i ZWRSP. Wydano II edycj Katalogu nieruchomoci inwestycyjnych oraz Katalogu paacw i dworkw w dwujzycznej wersji jzykowej: polskiej i angielskiej.

W ww. wydawnictwach przedstawiono najwiksz ofert nieruchomoci inwestycyjnych w Polsce tj. 161 najbardziej atrakcyjnych nieruchomoci inwestycyjnych ZWRSP z caego kraju o cznej powierzchni ok. 8.200 ha. W katalogach wykorzystano zdjcia lotnicze nieruchomoci oraz mapy topograficzne ukazujce walory lokalizacyjne nieruchomoci, w tym m.in. istniejce lub planowane elementy infrastruktury transportowo-komunikacyjnej, a take specjalne strefy ekonomiczne czy infrastruktur miejsk,

71

- stworzenie i rozpowszechnianie w kraju i za granic nowoczesnej oferty w postaci wyszukiwarki 161 nieruchomoci inwestycyjnych ZWRSP na elektronicznych nonikach (PD-USB i CD-ROM), - prace nad budowaniem nowej strony internetowej ANR uwzgldniajc wyszukiwark nieruchomoci ZWRSP.

W zwizku z intensyfikacj dziaa marketingowych ANR po raz pierwszy uczestniczya jako wystawca w 22 edycji Midzynarodowego Salonu Inwestycji i Nieruchomoci MIPIM, ktry odby si w dniach 8 - 11 marca 2011 r. w Cannes. Targi MIPIM zyskay saw najbardziej prestiowych targw nieruchomoci na wiecie. Targi te s kluczowym miejscem spotka globalnych inwestorw, a take wanym forum wymiany myli i dowiadcze oraz analizy wiatowych trendw w obrocie nieruchomociami. W 22 edycji Targw MIPIM wzio udzia ponad 17 300 uczestnikw oraz 1 720 wystawcw z 81 krajw.

W zwizku z podjt decyzj o ekspansji promocyjnej oferty nieruchomoci inwestycyjnych ZWRSP poza objt kryzysem UE, Agencja Nieruchomoci Rolnych po raz pierwszy wzia take udzia jako wystawca w 10 edycji Midzynarodowych Targw Nieruchomoci Inwestycyjnych Cityscape Global 2011, ktre odbyy si w dniach 27 29 wrzenia 2011 r. w Dubaju. Cityscape Global to najwiksze i najbardziej prestiowe targi nieruchomoci inwestycyjnych na Bliskim Wschodzie.

ANR po raz kolejny zaprezentowaa najwikszy pakiet nieruchomoci inwestycyjnych w Polsce podczas najwikszych w Europie Midzynarodowych Targach Nieruchomoci Inwestycyjnych Expo Real, ktre odbyy si w Monachium w dniach 4-6 padziernika 2011 r. W 14 edycji Targw Expo Real 2011 wzio udzia ponad 37 000 uczestnikw, 1610 wystawcw z 34 krajw, w tym m.in. z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Austrii, Holandii, Francji, Polski, Czech, Rosji, Stanw Zjednoczonych i Luxemburga.

72

Przedstawiciele ANR, uczestniczcy w targach MIPIM 2011, Cityscape Global 2011 i Expo Real 2011 odbyli rozmowy, w wyniku ktrych nawizano kontakty z potencjalnymi inwestorami. Szczeglnym zainteresowaniem rozmwcw cieszyy si nieruchomoci pooone w granicach lub na obrzeach miast i w Specjalnych Strefach Ekonomicznych, przeznaczone pod centra handlowo-usugowe, nieruchomoci z przeznaczeniem rekreacyjno-wypoczynkowym oraz zabytkowe kompleksy paacowe i dworskie.

W ramach intensyfikacji dziaa promocyjnych w zakresie nieruchomoci inwestycyjnych ANR kontynuowaa nawizan w roku 2010 wspprac zarwno z podmiotami krajowymi jak i zagranicznymi w tym m.in.: z Wydziaami Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad RP w krajach Europy, Ameryki Pd. i Pn. oraz Azji, z zagranicznymi placwkami dyplomatycznymi akredytowanymi w Polsce,

z zagranicznymi Izbami Handlowymi, a take z firmami doradczymi, brokerskimi, developerskimi dziaajcymi w brany nieruchomoci inwestycyjnych. Ponadto, informacje dotyczce nieruchomoci inwestycyjnych z ZWRSP ukazay si w czasopismach branowych, m.in. w The Warsaw Voice, w dodatku do dziennika Rzeczpospolita Tereny Inwestycyjne, w Retail Guide wydawanym przez Europaproperty, w Przewodniku Inwestycyjnym wydawnictwa Murator.

Z uwagi na wzmocnienie dziaa majcych na celu wzrost napywu bezporednich inwestycji zagranicznych do Polski i jednoczenie intensyfikacj sprzeday nieruchomoci inwestycyjnych Zasobu WRSP Agencja Nieruchomoci Rolnych kontynuuje wspprac z Polsk Agencj Informacji Inwestycji i Zagranicznych S.A. na mocy Porozumienia o wsppracy z dnia 14.12.2009 r. W myl zawartego Porozumienia wsppraca polega na aktywnej wymianie informacji na temat ofert terenw inwestycyjnych bdcych w zasobach ANR i PAIiIZ. Wsppraca pomidzy ANR i PAIiIZ umoliwia utworzenie Krajowego Zasobu Nieruchomoci Inwestycyjnych. Gwnym celem utworzenia KZNI jest stworzenie bazy duych, dogodnie zlokalizowanych terenw inwestycyjnych, ktre szybko mog zosta przekazane pod konkretn inwestycj. W skad KZNI wchodz oferty du-

73

ych terenw (od 50 hektarw wzwy) z obszaru caej Polski, ktre mog by wykorzystane pod inwestycje przemysowe. Agencja Nieruchomoci Rolnych w 2011 roku, w celu dotarcia do jak najwikszej grupy potencjalnych nabywcw, aktywnie uczestniczya rwnie w wielu krajowych targach rolniczych. Stoisko informacyjne Agencji cieszyo si duym zainteresowaniem, a zorganizowane byo m. in. na Midzynarodowych Targach Mechanizacji Rolnictwa - Polagra Premiery w Poznaniu, Midzynarodowych Targach Techniki Rolniczej AGROTECH w Kielcach, Regionalnej Wystawie Zwierzt Hodowlanych Dniach z Doradztwem Rolniczym AGROARENA w Szepietowie, Doynkach Prezydenckich w Spale, Midzynarodowych Dniach z Doradztwem Rolniczym w Siedlcach, Midzynarodowej Wystawie Rolniczej AGROSHOW w Bednarach oraz Midzynarodowych Targach Rolno Przemysowych w Minikowie. Odwiedzajcy ekspozycj Agencji mogli zapozna si z aktualn ofert nieruchomoci rolnych i inwestycyjnych oraz zasign porady pracownikw ANR w zakresie zasad sprzeday i dzierawy nieruchomoci z Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa.

6.7 Wsppraca ANR z zagranic

W 2011 roku Agencja Nieruchomoci Rolnych aktywnie uczestniczya w pracach dotyczcych realizacji programu Partnerstwo Wschodnie. Prowadzono korespondencj z Departamentem Unii Europejskiej i Wsppracy Midzynarodowej MRiRW dotyczc zgoszonych w 2010 r. tematw z zakresu hodowli rolin, zwierzt i ekonomicznych aspektw nowoczesnego rolnictwa, do wsppracy z pastwami PW w formie szkole i wsparcia eksperckiego przez kompetentnych pracownikw Agencji i nadzorowanych przez ni spek.

Ponadto, Agencja wspieraa MRiRW we wsppracy midzynarodowej z pastwami takimi, jak Kanada, Wgry, Algieria, Indonezja, Zjednoczone Emiraty Arabskie, USA, Finlandia, poprzez przygotowanie materiaw informacyjnych o dziaalnoci ANR.

74

Seminarium ANR w ramach przewodnictwa Polski w Radzie UE W zwizku z polsk prezydencj w Radzie Unii Europejskiej Agencja Nieruchomoci Rolnych zorganizowaa w dniu 5 wrzenia 2011 r. w Warszawie, seminarium pt.: Funkcjonowanie instytucji zarzdzajcych pastwowymi gruntami rolnymi w krajach Unii Europejskiej. Gwnym punktem programu byy wystpienia prezenterw z Niemiec, Francji, Holandii, Litwy i przedstawicieli ANR. W seminarium wzio udzia 130 uczestnikw: eksperci w zakresie gospodarki gruntami rolnymi, wysocy rang przedstawiciele organw administracji pastwowej, posowie z komisji rolnych Sejmu i Senatu RP, przedstawiciele: Kancelarii Prezydenta, wiata nauki oraz organizacji rolniczych.

6.8 Ochrona pracy W 2011 roku podobnie jak w poprzednich latach, podejmowane byy dziaania majce na celu popraw bezpiecznych i higienicznych warunkw pracy w jednostkach organizacyjnych ANR oraz spkach nadzorowanych przez Agencj. Koncentrowano si szczeglnie na nastpujcych kierunkach dziaania: aktualizowano analiz i ocen ryzyka zawodowego, ktre s podstaw wszelkich racjonalnych dziaa w zakresie bezpieczestwa. Jeeli w wyniku tej oceny, poziom ryzyka okaza si zbyt duy, dokonywano rozpoznania moliwych sposobw poprawy bezpieczestwa w trzech obszarach: zapobiegania zdarzeniom niepodanym, przeciwdziaania zagroeniom oraz ratownictwa. Wdroono do praktyki rolniczej, opracowany wsplnie z Instytutem Medycyny Wsi w Lublinie, Poradnik do oceny warunkw pracy w rolnictwie, ktry pozwala na prawidow analiz i ocen ryzyka zawodowego. Szczegln uwag zwracano na stanowiska pracy, na ktrych pracownicy s naraeni na zdarzenia niepodane zwizane z upadkiem osb oraz uderzeniem, przygnieceniem i pogryzieniem przez zwierzta. Zdarzenia te s przyczyn ponad 70 % wypadkw w spkach hodowlanych ogem, dokonano przegldu maszyn i urzdze pod ktem speniania przez nie minimalnych wymaga w zakresie BHP. Sporzdzono listy maszyn i urzdze zgodnych

75

i niezgodnych z ww. wymaganiami oraz zbdnych, przeznaczonych do wycofania z eksploatacji (dostosowanie jest nieopacalne) oraz przeznaczonych do dostosowania, na wniosek Agencji Nieruchomoci Rolnych, w Stadninie Koni w Dobrzyniewie, Uniwersytet Przyrodniczy z Wrocawia kontynuowa projekt badawczy Analiza bezurazowych zdarze wypadkowych na potrzeby dziaa prewencyjnych w gospodarstwach Agencji Nieruchomoci Rolnych. Projekt jest finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego, analizowano wysoko skadki wypadkowej, ktra uzaleniona jest od wielu czynnikw, w tym wypadkowoci, kontynuowano szkolenia pracownikw odpowiedzialnych za udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej. W celu szybszego osignicia standardw, jakie obowizuj w zakresie bezpieczestwa i ochrony pracy w Unii Europejskiej, Agencja Nieruchomoci Rolnych przeprowadzia wsplnie z Pastwow Inspekcj Pracy, Pastwow Inspekcj Sanitarn, Pastwow Stra Poarn, Zwizkiem Zawodowym Pracownikw Rolnictwa RP oraz Federacj Zwizkw Pracodawcw Dzierawcw i Wacicieli Rolnych, Oglnopolski Konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne 2011, w ktrym wzio udzia 78 zakadw rolnych zatrudniajcych ponad 3600 osb. Zwycizcami konkursu zostali: I miejsce PPUH ZIEMAR Sp. z o.o. (OT ANR w Olsztynie), II miejsce Gospodarstwo Rolne NIEWIADW, Wodzimierz Jaboski (OT ANR Warszawa Filia w odzi), III miejsce Gospodarstwo Rolne Produkcyjno Nasienne, Wadysaw Brzozowski (OT ANR w Lublinie).

76

6.9 Polityka informacyjna ANR

Za kreowanie obiektywnego wizerunku Agencji Nieruchomoci Rolnych i popularyzowanie jej dziaalnoci w rodkach masowego przekazu odpowiedzialne jest wieloosobowe samodzielne stanowisko pracy Rzecznik Prasowy, kierowane przez Rzecznika Prasowego. W 2011 roku ANR bya obecna we wszystkich mediach, dotara z informacjami do praktycznie wszystkich grup odbiorcw na terenie caego kraju. Podjte dziaania wzmocniy proces sprzeday nieruchomoci z Zasobu Wasnoci Rolnej Skarbu Pastwa. Ponadto pracownicy komrki Rzecznik Prasowy we wsppracy z innymi zespoami merytorycznymi Biura Prezesa szczegowo wyjaniali wszelkie kwestie zwizane z nowelizacj ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa. Agencja, dziki przyjtej praktyce rzeczowego odpowiadania dziennikarzom w jak najkrtszym moliwym czasie, utrzymuje dobre relacje z przedstawicielami mediw. Wrd najwaniejszych dziaa ANR zwizanych z polityk informacyjn warto wymieni: - przygotowanie 100 odpowiedzi na zapytania dziennikarzy, - wysanie ok. 60 informacji prasowych do redakcji, przygotowanych w oparciu o materiay opracowane przez zespoy merytoryczne w Biurze Prezesa lub, w szczeglnych przypadkach, przez oddziay terenowe lub filie ANR, - publikacj 95 informacji na stronie internetowej ANR, w sekcji Aktualnoci, - tumaczenie informacji o ANR i ich publikacj w angielskiej czci portalu ANR, - rozbudowanie bazy kontaktw z dziennikarzami, podzielonej na sekcje: dziennikarze branowi z gazet codziennych, tygodnikw, magazynw, poruszajcy tematy rolne i okoorolnicze oraz ekonomiczne i zwizane z rynkiem nieruchomoci; dziennikarze branowi konferencyjni, korespondenci. Dziki wsppracy z firm zajmujc si biecym elektronicznym monitoringiem mediw przedstawiciele wszystkich zespow Biura Prezesa, a take oddziaw terenowych i filii ANR maj codzienny dostp do publikacji prasowych i radiowotelewizyjnych dotyczcych Agencji i jej dziaalnoci oraz do wielu szczegowych raportw i analiz.

77

Wynika z nich, e w 2011 roku: - w mediach oglnopolskich pojawio si 1109 publikacji dotyczcych dziaalnoci ANR i rynku nieruchomoci rolnych Skarbu Pastwa, z czego 83% miao charakter pozytywny lub neutralny, - wyemitowano 5 cyklicznych materiaw filmowych w formie tematycznych reportay dotyczcych dziaalnoci Agencji, - wyemitowano 68 audycji radiowych powiconych dziaalnoci ANR, nadawanych w godzinach najlepszej suchalnoci dla rolnikw i w programach majcych wieloletni tradycj oraz cieszcych si ich uznaniem, - ekwiwalent reklamowy materiaw, ktre ukazay si w prasie, wynis ponad 28,4 mln z. Opublikowane lub wyemitowane materiay zostay przygotowane przez komrk Rzecznik Prasowy lub powstay z inicjatywy, z pomoc bd z udziaem Rzecznika Prasowego. W 2011 roku komrka Rzecznika Prasowego zrealizowaa umowy wydawnicze z 17 tytuami prasowymi, 3 rozgoniami radiowymi (Polskie Radio Program 1, Radio ZET, Radio Znad Wilii) oraz z 3 serwisami internetowymi (Pierwszy Portal Rolny, Kultura Wsi, Portal Onet.pl Lokalizator Zumi). Dodatkowo po raz pierwszy nawizaa komercyjn wspprac z TVP na produkcj i emisj 5 audycji informacyjnych. Ponadto materiay informacyjne o ANR pojawiay si rwnie na portalach internetowych (branowych: farmer.pl, portalspozywczy.pl czy tvr24.pl; oglnych: gazeta.pl, onet.pl czy wp.pl; i ekonomicznych: money.pl, stooq.pl czy pb.pl) oraz w Biuletynach Informacyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dla potrzeb tych redakcji komrka Rzecznika Prasowego przekazaa ponad 40 artykuw informacyjnych o dziaalnoci ANR. Komrka Rzecznika Prasowego podejmowaa rwnie inne dziaania zwizane z kreowaniem obiektywnego wizerunku ANR. Wrd nich naley wymieni: - obsug prasow wszelkich wydarze branowych, na ktrych pojawia si Agencja, a w szczglnoci kierownictwo ANR. W 2011 roku przedstawiciele komrki byli obecni na 30 rnego rodzaju wydarzeniach (targi, konferencje, pokazy koni

78

i zwierzt hodowlanych, uroczystoci wrczenia nagrd) odbywajcych si na terenie caego kraju, - wyjazdy studyjne dla dziennikarzy popularnych gazet codziennych i tygodnikw w celu pokazania dobrze funkcjonujcych gospodarstw rolnych na gruntach dzierawionych od Agencji Nieruchomoci Rolnych oraz spek nadzorowanych przez ANR, czego efektem byy obszerne publikacje prasowe i telewizyjne, - wzmocnienie procesu sprzeday nieruchomoci Zasobu WRSP poprzez wspprac ze specjalistycznym portalem promujcym nieruchomoci (wraz z Zespoem Gospodarowania Zasobem), - wspprac przy stworzeniu i realizacji kampanii informacyjnej dotyczcej Dni Konia Arabskiego 2011 w Janowie Podlaskim: XXXIII Narodowego Pokazu Koni Arabskich i Aukcji Pride of Poland, - koordynacj dziaa informacyjnych zwizanych z pracami nad nowelizacj ustawy o godpodarowaniu nieruchomociami Skarbu Pastwa, jej uchwaleniem, wejciem w ycie, interpretacj jej zapisw oraz jej konsekwencjami.

7.

Kontrole Agencji Nieruchomoci Rolnych. Audyt Wewntrzny

7.1 Kontrole przeprowadzone w Biurze Prezesa Agencji Nieruchomoci Rolnych w 2011 roku

W 2011 roku Zesp Kontroli Wewntrznej prowadzi kontrole planowe wynikajce z procznych planw kontroli, zatwierdzonych przez Prezesa Agencji. W ramach tych planw w omawianym okresie dziaalno kontrolna skoncentrowana bya na realizacji nastpujcych tematw:

1. Prawidowo udzielania przez oddziay terenowe Agencji bezzwrotnej pomocy finansowej ze szczeglnym uwzgldnieniem postpowania okrelonego w zarzdzeniu nr 15/2010 Prezesa ANR z dnia 7.06.2010 r. w sprawie warunkw i zasad udzielania bezzwrotnej pomocy finansowej.

79

2. Stan rozpatrywania wnioskw dzierawcw nieruchomoci Zasobu WRSP, kierowanych do jednostek terenowych ANR, w sprawie nabywania dzierawionych nieruchomoci w trybie pierwszestwa w nabyciu. 3. Stan zatrudnienia w jednostkach gospodarczych Zasobu. 4. Stan rozpatrywania wnioskw byych wacicieli i ich spadkobiercw w sprawie sprzeday nieruchomoci w ramach pierwszestwa w nabyciu. 5. Realizacja zalecenia Prezesa ANR z dnia 20 kwietnia 2011 r. znak: ZGZ-sn-420141-19/1482/11/WM, dotyczcego zintensyfikowania dziaa zmierzajcych do trwaego rozdysponowania pozostajcych w Zasobie lokali mieszkalnych w tym pustostanw oraz przeprowadzenia inwentaryzacji pozostajcych w Zasobie WRSP lokali w celu ustalenia, ktre z nich zgodnie z obowizujcymi w tym zakresie przepisami mog zosta sklasyfikowane jako mieszkalne. 6. Prawidowo wykorzystania przez pracownikw OT i Filii rodkw komunikacji elektronicznej, samochodw oraz telefonw subowych.

Poszczeglne tematy realizowane byy w wybranych Oddziaach Terenowych i Filiach. cznie przeprowadzono 30 kontroli planowych.

W omawianym okresie Zesp Kontroli Wewntrznej bada rwnie sprawy wynikajce ze skarg, wnioskw oraz listw osb prawnych i fizycznych, skierowanych bezporednio lub za porednictwem innych instytucji do Biura Prezesa Agencji. W tym okresie, Zesp podj badanie cznie 207 spraw. W zwizku z nieprawidowociami, stwierdzonymi w toku kontroli przeprowadzonych przez Biuro Prezesa ANR w stosunku do spraw, ktre wpyny do Zespou Kontroli Wewntrznej w 2011 roku, uniewaniono 13 przetargw. Zesp Kontroli Wewntrznej przeprowadzi rwnie w 2011 roku 7 kontroli doranych, ktre byy zlecane przez Prezesa Agencji lub wynikay z potrzeby zbadania zasadnoci skarg i wnioskw wpywajcych lub przekazywanych do Biura Prezesa. Kontrole te miay na celu sporzdzenie odpowiedniej informacji dla Prezesa Agencji w zwizku z rnymi sygnaami, dotyczcymi funkcjonowania jednostek organizacyjnych Agencji.

80

Dziaalno kontrolna obejmowaa take okresowe badanie wybranych aspektw przetargw organizowanych przez Oddziay Terenowe Agencji. W tym kontekcie badano, m. in. jak czsto organizatorzy przetargw odstpowali od ich przeprowadzania, jak czste byy przypadki odstpienia organizatora przetargu od zawarcia umowy ze wzgldu na przeprowadzenie przetargu z naruszeniem prawa, a take jak czste byy przypadki uchylenia si osoby, ktra wygraa przetarg od zawarcia umowy sprzeday lub dzierawy, itd. W ramach kontroli wewntrznej okresowo badano rwnie jak czsto Oddziay Terenowe ANR, administratorzy i prezesi jednoosobowych spek Agencji oraz dzierawcy, wystpowali do organw cigania w zwizku ze szkodami popenionymi w stosunku do mienia Zasobu oraz jakiego rodzaju szkd dotyczyy te wystpienia. W 2011 roku badano rwnie monitorowanie przez OT Agencji sposobu wykorzystania przez gminy nieruchomoci Zasobu, przekazanych im w drodze umowy nieodpatnie na cele zwizane z inwestycjami infrastrukturalnymi, sucymi wykonywaniu zada wasnych gmin.

7.2 Kontrole NIK, MRiRW przeprowadzone w Biurze Prezesa Agencji Nieruchomoci Rolnych w 2011 roku

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeprowadzio kontrol dotyczc prawidowoci postpowania Agencji przy sprzeday nieruchomoci pooonej na terenie gminy Postomino, o pow. 483,7652 ha bdcej w Zasobie WRSP. Z protokou kontroli wynika, e czynnoci kontrolne podjto w wyniku wpynicia pisma Przewodniczcego Rady Powiatowej w Sawnie Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej wraz z zaczon imienn list osb zainteresowanych i popierajcych protest w sprawie sprzeday przedmiotowej nieruchomoci. Zakres przedmiotowej kontroli obejmowa m.in.: - sposb zagospodarowania nieruchomoci objtej kontrol przed przeznaczeniem jej do sprzeday, - okolicznoci podjcia decyzji o sprzeday nieruchomoci, przebieg przygotowania nieruchomoci do sprzeday,

81

- wszczcie i przebieg procedury przetargowej na sprzeda nieruchomoci, - realizacj wnioskw rolnikw indywidualnych zamieszkujcych na terenie gminy pooenia nieruchomoci i gmin ssiednich, w zakresie sprzeday nieruchomoci Zasobu. Ponadto w trakcie kontroli MRiRW uzyskano informacje od przedstawicieli Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej w Szczecinie, umoliwiajc przedstawienie im stanowiska, uwag lub innych okolicznoci w sprawie sprzeday przedmiotowej nieruchomoci. W trakcie kontroli MRiRW zwrcio uwag na realizacj przez Fili w Koszalinie wnioskw rolnikw indywidualnych zainteresowanych kupnem nieruchomoci wyczonych z przedmiotu dzierawy. Dodatkowo, w zwizku z zaczon do skargi, imienn list osb zainteresowanych i popierajcych protest w sprawie sprzeday nieruchomoci, kontrolujcy analizowali rwnie, czy osoby te skaday wnioski o zakup nieruchomoci z Zasobu, a take czy bray udzia w przetargach lub nabyway grunty od Agencji. W zwizku z przekazanymi wynikami kontroli, Prezes poinformowa Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o sposobie realizacji zalece pokontrolnych. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeprowadzio kontrol dotyczc wykonywania zada obronnych. Przedmiotowa kontrola realizowana bya na zasadach okrelonych w rozporzdzeniu Rady Ministrw z dnia 13.01.2004 r., a take w oparciu o zatwierdzone przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi plany kontroli. Z protokou z kontroli wynika, e kontroli podlegay nastpujce zagadnienia: -realizacja planowania operacyjnego i programowania obronnego, -przygotowanie do realizacji zada wynikajcych ze wsppracy cywilno-wojskowej, -przygotowanie ANR do udziau w systemie kierowania obron pastwa, -planowanie i organizowanie wiadcze na rzecz obrony, -planowanie i realizacja szkolenia obronnego. W zwizku ze sformuowanymi w protokole z kontroli wnioskami pokontrolnymi, Prezes Agencji poinformowa MRiRW o dziaaniach podjtych na rzecz realizacji wnioskw.

82

Najwysza Izba Kontroli przeprowadzia kontrol dotyczc wykonania planu finansowego ANR i Zasobu WRSP w 2011 r. W wystpieniu pokontrolnym skierowanym do Prezesa Agencji, NIK pozytywnie ocenia wykonanie planw finansowych Agencji i Zasobu WRSP w 2011r., a take pozytywnie zaopiniowaa skuteczno funkcjonowania procedur kontroli zarzdczej oraz zgodno i wiarygodno ksig rachunkowych. W przedstawionym Prezesowi Agencji wystpieniu pokontrolnym, NIK pozytywnie zaopiniowaa sporzdzone przez ANR kwartalne sprawozdania w zakresie operacji finansowych za 2011r.: Rb-N o stanie nalenoci oraz wybranych aktyww finansowych i RB-Z o stanie zobowiza wedug tytuw dunych oraz porcze i gwarancji. Dodatkowo NIK pozytywnie ocenia nadzr nad wykonaniem zada Agencji sprawowany przez kontrol wewntrzn oraz audyt wewntrzny. Zdaniem NIK powyej wskazane komrki organizacyjne dziaay zgodnie z zatwierdzonymi przez Prezesa ANR procedurami oraz okresowymi planami kontroli.

7.3 Audyt Wewntrzny

W 2011 roku Zesp Audytu Wewntrznego (ZAW), zgodnie z rocznym planem audytu, zrealizowa 4 zadania audytowe zapewniajce oraz przeprowadzi szereg czynnoci doradczych i sprawdzajcych realizacj zalece z lat ubiegych. Zadania zapewniajce 1) ,,Koszty funkcjonowania i wydatki majtkowe Agencji Dokonano oceny moliwoci uzyskania oszczdnoci w kosztach funkcjonowania/wydatkach majtkowych Agencji, jak rwnie adekwatnoci istniejcych uregulowa i mechanizmw kontrolnych dotyczcych planowania, realizacji i sposobu ewidencjonowania ww. kosztw oraz zgodnoci postpowania OT/Filii z obowizujcymi zasadami.

Zalecenia ZAW dotyczyy w szczeglnoci: -zobowizania jednostek, w ktrych redni jednostkowy koszt (papieru, tonerw, wydawnictw prasowych, usug telekomunikacyjnych i pocztowych, paliw i podry subowych oraz pozostaych materiaw biurowych) przekracza w 2010 roku

83

o wicej ni 10 % redni dla ANR, do dokonania analizy i ograniczenia kosztw oraz do przedstawienia informacji na temat podjtych dziaa oraz kwot uzyskanych oszczdnoci, -zmniejszenia limitw w planie finansowym na 2012 rok dla OT/Filii, w ktrych wybrane rednie koszty jednostkowe przekraczay redni agencyjn o wicej ni 10 %, -wprowadzenia jednolitych dla ANR zalece i rozwiza organizacyjnych, majcych na celu ograniczenie iloci zuywanego papieru i tonerw, w tym przejcie na elektroniczny obieg dokumentw, -okrelenia dla poszczeglnych OT/Filii limitw na pras i wydawnictwa na 2012 rok, -podjcia dziaa w celu umoliwienia realizacji zamwienia centralnego na zakup systemu informacji prawnej dla caej Agencji, -przeprowadzenia analizy moliwoci zastosowania jednolitych dla ANR zasad wysyania poszczeglnych rodzajw standardowych dokumentw drog pocztow i zalecenie ich stosowania w caej Agencji celem obnienia kosztw, -wykorzystywania wskanikw jednostkowych przy analizowaniu projektw planw finansowych, przedstawianych przez jednostki terenowe, pod ktem uzyskania ewentualnych oszczdnoci dla wybranych, porwnywalnych rodzajw kosztw, -informowania w ogoszeniach o naborze, o istniejcych warunkach umoliwiajcych lub nie zatrudnianie osb niepenosprawnych (ulga w PFRON), -analizowania przy planowaniu zakupw samochodw, oprcz innych wskanikw, take aktualnego stopnia wykorzystania ju posiadanych, -opracowania zasad dotyczcych zakupw o wartoci poniej 14 tys. EURO dla wszystkich jednostek organizacyjnych, z uwzgldnieniem dokonywania rozeznania cenowego oraz mechanizmw kontrolnych zapobiegajcych przekroczeniu 14 tys. EURO. Realizacja kilku z ww. zalece ma charakter cigy. Cz zalece dotyczcych analizy i ograniczenia kosztw, zostao zrealizowanych poprzez skierowanie pism do Dyrektorw OT/Filii oraz skorygowanie limitw kosztw dla OT w planie finansowym Agencji na 2012 rok. W trakcie opracowania s wytyczne i procedury, wprowadzajce jednolite dla ANR zalecenia i zasady, majce na celu ograniczenie poszczeglnych pozycji kosztw funkcjonowania Agencji.

84

2) ,,Postpowanie w sytuacjach korupcyjnych i zadania wraliwe Oceniono stosowanie uregulowa ograniczajcych ryzyko wystpienia sytuacji korupcyjnych i postpowanie w takich sytuacjach oraz rodkw zaradczych przy wykonywaniu zada wraliwych. Zalecenia ZAW dotyczyy w szczeglnoci: - wskazania rozwiza i zobowizania jednostek terenowych do dooenia wszelkich stara gwarantujcych rotacj skadu w komisjach staych, - przeanalizowania potrzeby i zakresu wprowadzenia zmian w systemie Elektroniczny Obieg Spraw i Dokumentw, polegajcych na moliwoci tworzenia raportu pism przychodzcych do komrki organizacyjnej, umoliwiajcych m.in. monitoring terminowoci zaatwiania spraw, - wprowadzenia w kilku jednostkach terenowych zmiany sposobu ewidencjonowania spotka z interesantami w sprawie skarg i wnioskw oraz obowizku doczania notatek i protokow ze spotka uzgodnieniowych z kontrahentami do akt sprawy, - opracowania i wprowadzenia w jednym z OT Instrukcji obiegu dokumentw. Zalecenia zostay zrealizowane poprzez skierowanie pism do Dyrektorw jednostek/komrek organizacyjnych oraz opracowanie instrukcji i wprowadzenie ww. rozwiza.

3) ,,Koszty i wydatki zwizane z gospodarowaniem mieniem Zasobu Dokonano identyfikacji obszarw pod ktem uzyskania oszczdnoci w kosztach ZWRSP lub zwikszenia efektywnoci wykorzystania zasobw ludzkich, nie ograniczajce przebiegu procesu rozdysponowania. Zalecenia ZAW dotyczyy w szczeglnoci: -okrelenia jednolitych dla Agencji zasad kwalifikowania do publikacji (poza obowizujcymi) w prasie wykazw i ogosze przetargu, -modyfikacji stosowanych praktyk w sposobie dostarczania wykazw/ogosze przetargu, do miejsc zwyczajowo przyjtych, -okrelenia jednolitego zakresu informacji, ktre powinny by zawarte

w wykazach/ogoszeniach przetargu, publikowanych w prasie,

85

-wskazania moliwoci zastosowania nowych, dodatkowych rozwiza lub szerszego stosowania ju istniejcych, skutkujcych obnieniem kosztw np. przeanalizowanie zasadnoci wprowadzenia zamwie centralnych ma ogoszenia w prasie o zasigu oglnopolskim, moliwo stosowania metody wyceny przy uyciu stawki szacunkowej, objazdowy dozr mienia, uzyskiwanie zewntrznego dofinansowania do prac rozbirkowych i utylizacji azbestu, korzystanie z elektronicznych ksig wieczystych, -doprecyzowania i uszczegowienia zasad odnonie zakresu kosztw, ktre powinny by uwzgldnione w cenie sprzeday nieruchomoci. Wikszo zalece zostao zrealizowanych poprzez skierowanie pism do Dyrektorw OT/Filii. Wdroenie pozostaych nastpowa bdzie sukcesywnie w cigu 2012 roku.

4) ,,Sporzdzanie sprawozda F-01 Ocenie poddano prawidowo sporzdzania sprawozda F-01 oraz zawarte w procesie sporzdzania ww. sprawozda mechanizmy kontrolne. Podstawowe zalecenia wydane przez Zesp Audytu Wewntrznego wskazay na potrzeb: -odjcia prac nad zautomatyzowaniem procesu sporzdzania sprawozda, -zobowizania jednostek terenowych do przestrzegania ustalonych zasad i zwikszenia nadzoru podczas sporzdzania sprawozda, -rozpropagowania na ca Agencj stosowanych przez poszczeglne jednostki terenowe mechanizmw kontrolnych w zakresie sporzdzania sprawozda, -podjcia dziaa w celu dalszego uproszczenia procesu tworzenia odpisw aktualizujcych nalenoci. Realizacja czci zalece nastpia poprzez skierowanie pism do Dyrektorw OT/Filii oraz nowelizacj polityki rachunkowoci Zasobu na 2012 rok. Wdroenie pozostaych nastpowa bdzie sukcesywnie do koca 2012 roku.

Czynnoci doradcze W ramach realizacji planu audytu ZAW prowadzi w 2011 roku rwnie dziaania doradcze polegajce na przedstawianiu opinii, wnioskw i uwag do projektw zarzdze Prezesa ANR, procedur, wytycznych, regulaminw i instrukcji przygotowanych

86

przez poszczeglne zespoy Biura Prezesa, jak rwnie poprzez udzia w zespoach i komisjach problemowych powoywanych przez Prezesa ANR. Dziaania te dotyczyy niej wymienionych obszarw: -organizacji ANR, w tym w szczeglnoci: Planw Cigoci Dziaania, Regulaminu skarg i wnioskw, Instrukcji kontroli i obiegu dokumentw, udzielania zamwie publicznych, Raportu z dziaalnoci ANR w 2010 roku, Regulaminw Organizacyjnych OT ANR i BP, Rzeczowego Wykazu Akt, samooceny kontroli zarzdczej ANR, bezpieczestwa informacji, zarzdzania ryzykiem w ANR, -gospodarowania mieniem Zasobu WRSP, w tym w szczeglnoci: zasad regulujcych proces odbioru nieruchomoci i postpowania w przypadku braku wydania nieruchomoci z wygasej rozwizanej umowy, zasad nieodpatnego przekazywania na wasno nieruchomoci, warunkw bezzwrotnej pomocy finansowej, zasad sprzeday nieruchomoci wymagajcych penomocnictwa szczeglnego Prezesa ANR, zabezpieczenia nalenoci z tytuu umw dzierawy lub sprzeday, zasad przekazywania nieruchomoci Zasobu WRSP na rzecz kocielnych osb prawnych rnych wyzna, -gospodarki finansowej Agencji i Zasobu WRSP, w tym w szczeglnoci: polityki rachunkowoci Agencji, Zasobu WRSP i JGZ, planw finansowych ANR i Zasobu na 2012 rok, zasad postpowania przy rozliczaniu nalenoci, opracowywania i nadzoru nad wykonaniem planw finansowych, gospodarowania rodkami pieninymi ANR, okrelenia rocznego zobowizania z tytuu wpat na zasilenie Funduszu Rekompensacyjnego, -wdroenia Elektronicznego Systemu Obiegu Spraw i Dokumentw.

Czynnoci sprawdzajce W ramach czynnoci sprawdzajcych dokonano oceny efektw wdroenia zalece ze zrealizowanych w obszarach: - nadzr nad mieniem powierzonym spkom strategicznym, - udzielanie zamwie publicznych. w latach poprzednich zada audytowych zapewniajcych

87

8.

Niektre ograniczenia w dziaaniu Agencji Nieruchomoci Rolnych

W procesie realizacji powierzonych zada Agencja styka si z problemami, ktre ograniczaj, a niekiedy wrcz uniemoliwiaj podejmowanie okrelonych dziaa. Ich rdo tkwi najczciej w braku stosownych rozstrzygni prawnych, a take w stosunkowo sabej pozycji prawnej Agencji w sporach z jej kontrahentami; wszelkie sprawy sporne rozwizywane s przez sdy w dugotrwaych postpowaniach cywilnych. Na licie najwaniejszych problemw, ktre w najwikszym stopniu ograniczaj realizacj powierzonych zada Agencji naley wymieni m.in.:

Brak w wielu gminach obowizujcych miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego, a take wieloznaczno (alternatywno) zapisw w studiach uwarunkowa kierunkw zagospodarowania przestrzennego i zwizana z tym niepewno co do faktycznej, przyszej funkcji nieruchomoci. Utrudnia to w znacznym stopniu identyfikacj gruntw, ktre s i maj by w przyszoci przeznaczone na cele rolne. Przykadem moe by uwzgldnianie w studiach dla terenu caych gmin bd ich znacznej czci moliwoci np. lokalizacji siowni wiatrowych, rekreacji i turystyki lub aktywizacji gospodarczej. Przy braku moliwoci ustalenia, ktre tereny bd w przyszoci suy wycznie produkcji rolniczej, a ktre mona wykorzysta w inny, alternatywny sposb, nie jest moliwe okrelenie wartoci rynkowej gruntw, a na jej podstawie waciwej ceny sprzeday. Agencja, reprezentujc interes Skarbu Pastwa, nie moe w takich sytuacjach podejmowa racjonalnych decyzji o sprzeday gruntw. Szacunki Agencji wskazuj, e z powodu ogranicze zwizanych z planowaniem przestrzennym, nie mona obecnie sprzeda ponad 100 tys. ha gruntw. Powierzchnia ta bdzie si zwiksza. Agencja otrzymuje sygnay z wielu czci kraju o wprowadzaniu przez gminy do studiw bardzo oglnych zapisw dotyczcych zmian umoliwiajcych pozarolnicze wykorzystanie gruntw Zasobu, zwaszcza na cele zwizane z energetyk wiatrow.

88

Pierwszestwo nabycia lokali przez ich najemcw w budynkach mieszkalnych posadowionych w siedliskach gospodarczych lub w obiektach wpisanych do rejestru zabytkw. Jeeli w siedlisku gospodarczym znajduje si budynek mieszkalny, w ktrym chocia jeden lokal zajty jest przez najemc na podstawie umowy najmu zawartej na czas nieokrelony, to budynek ten, a co za tym idzie take cay orodek gospodarczy, nie moe zosta przeznaczony do sprzeday. Dotyczy to rwnie mieszka w obiektach zabytkowych. Takiemu bowiem najemcy, zgodnie z ustaw z dnia 15.12.2000 r. o zasadach zbywania mieszka bdcych wasnoci przedsibiorstw pastwowych, niektrych spek handlowych z udziaem Skarbu Pastwa, pastwowych osb prawnych oraz niektrych mieszka bdcych wasnoci Skarbu Pastwa45, przysuguje pierwszestwo w nabyciu zajmowanego mieszkania. Jeeli natomiast sprzeda takiego mieszkania nastpiaby z naruszeniem w/w uprawnienia to umowa sprzeday byaby niewana z mocy prawa. Tak samo niewana byaby umowa sprzeday nieruchomoci zabudowanej orodkiem gospodarczym, w ktrym znajdowaby si budynek mieszkalny, gdzie chociaby jeden lokal zamieszkay byby przez najemc na podstawie umowy zawartej na czas nieokrelony. Ustawa z dnia 16.09.2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu

nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw wprowadzia nowe rozwizania umoliwiajce usprawnienie procesu trwaego rozdysponowania zasobu mieszkaniowego. Aktualnie zgodnie z art. 46 ust. 3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa, Agencja w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych najemcw moe nabywa lokale i budynki mieszkalne lub realizowa inwestycje w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Nabyte lub wybudowane budynki mieszkalne bd mogy by wykorzystane w celu uwolnienia nieruchomoci Zasobu ktrych rozdysponowanie nie jest moliwe z uwagi na ich obcienie umowami najmu. Dodatkowo zaznaczenia wymaga, i zgodnie z art. 46a najemcom lokali mieszkalnych pooonych w obiektach wpisanych do rejestru zabytkw oraz w obiektach nie sucych wycznie zaspokajaniu potrzeb yciowych pooonych w obiektach funkcjonalnie zwizanych

45

Dz. U. z 2001 r, Nr 4, poz. 24 (ze zm.)

89

z dziaalnoci gospodarcz nie przysuguje juz prawo pierwszestwa w nabyciu najmowanych domw i lokali, tym samym mog by sprzedawane na rzcz osb trzecich. Zgodnie z ww przepisem z dniem zbycia stosunki najmu tych domw i lokali na czas okrelony staj si stosunkami najmu na czas nieokrelony. Trudnoci w odzyskaniu wadania nieruchomoci od byych dzierawcw oraz innych bezumownych uytkownikw (w wypadku odmowy dobrowolnego wydania nieruchomoci). Zdarzaj si sytuacje, gdy po wyganiciu lub rozwizaniu umowy dzierawy, dzierawcy odmawiaj wydania Agencji nieruchomoci Skarbu Pastwa. Rwnie grunty Zasobu oczekujce w danej chwili na zagospodarowanie, staj si czasem przedmiotem bezumownego uytkowania. Przywrcenie Agencji posiadania gruntw Zasobu moliwe jest w wielu wypadkach jedynie w drodze dugotrwaego postpowania sdowego, a czsto nawet w wyniku egzekucji komorniczej. Wedug stanu na 31 grudnia 2011 r. w bezumownym uytkowaniu znajdoway si nieruchomoci Zasobu o powierzchni blisko 24,2 tys. ha. Przyznanie Agencji uprawnie egzekucyjnych w stosunku do majtku Zasobu pozwolioby nie tylko unikn kosztownej drogi sdowej, ale zdecydowanie przyspieszyoby procedur odzyskiwania tego majtku. Grunty do rozdysponowania zajmuj powierzchni 311,1 tys. ha. Ocenia si, e znaczna cz tych gruntw charakteryzuje si duym rozdrobnieniem (zajmuj okoo 528 tysicy dziaek), oraz innymi niekorzystnymi cechami (np. nieuregulowane stosunki wodne, zakamienione, pooone na skarpach, urwiskach, midzy waami przeciwpowodziowymi, itp.). rednia powierzchnia dziaki nierozdysponowanej wynosi 0,57 ha. Jednak w poszczeglnych oddziaach terenowych Agencji rednia powierzchnia rni si od 0,30 ha w centralnej i wschodniej Polsce do 0,72 w czci pnocno-zachodniej. Tak dua liczba nieruchomoci wymaga poniesienia znacznych nakadw pracy, aby w przyszoci dokona ich rozdysponowania. Wiele nieruchomoci posiada nieuregulowany stan geodezyjno-prawny.

Zatwierdzi

Prezes Agencji Nieruchomoci Rolnych

90

Zacznik 1

Dziaalno hodowlana w spkach ANR w 2011 roku.

Agencja Nieruchomoci Rolnych w cigu 2011 roku wykonywaa uprawnienia wacicielskie w 49 spkach hodowli rolin uprawnych oraz hodowli zwierzt gospodarskich o szczeglnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Z dniem 2 wrzenia 2011 roku spki: Stadnina Koni Kozienice i Stadnina Koni Ochaby zostay przekazane do Ministra Skarbu Pastwa. W zwizku z tym na dzie 31 grudnia 2011 roku hodowla koni prowadzona bya w 18 spkach ANR, a uprawnienia wacicielskie wykonywane byy w 47 spkach wyszczeglnionych w Rozporzdzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. nr 161 z 2011 roku poz. 974). Bezporedni nadzr nad tymi spkami sprawuje, w imieniu Agencji, Zesp Nadzoru Wacicielskiego w Biurze Prezesa ANR. Ze wzgldu na wiodcy kierunek hodowli i rodzaj prowadzonych prac hodowlanych mona wydzieli trzy grupy spek: spki hodowli rolin spki hodowli zwierzt spki hodowli koni i stada ogierw 8 21 18 z dnia 27 lipca 2011 r.

Spki Agencji odgrywaj wiodc rol w kreowaniu i upowszechnianiu postpu biologicznego w polskim rolnictwie, ktry jest obecnie uwaany za najwaniejszy czynnik oddziaujcy na wzrost efektywnoci rolniczej, zarwno z punktu widzenia wzrostu iloci, jak i jakoci produktw rolnych. Spki ANR dysponuj cennym materiaem genetycznym rolin i zwierzt gospodarskich. Stanowi on baz dla osiganego postpu biologicznego, ktry w postaci nowych odmian rolin oraz kolejnych pokole zwierzt hodowlanych jest dostpny dla krajowego rolnictwa.

91

Hodowla rolin
Wrd 8 spek hodowli rolin, w ktrych Agencja Nieruchomoci Rolnych wykonuje prawa wacicielskie, 3 spki prowadz hodowl rolin ogrodniczych, natomiast 5 spek - hodowl rolin rolniczych. Spki Agencji prowadz zarwno hodowl twrcz jak i hodowl zachowawcz. W spkach hodowli rolin ogrodniczych zgrupowany jest najcenniejszy materia genetyczny warzyw, kwiatw i rolin ozdobnych, natomiast w spkach hodowli rolin rolniczych - najcenniejszy materia genetyczny zb, rolin strczkowych i motylkowych, traw, buraka cukrowego, buraka pastewnego i ziemniaka. W 2011 roku w spkach hodowli rolin ogrodniczych hodowla twrcza prowadzona bya w 15 taksonach, a do rejestru odmian wpisano 8 nowych odmian. W grupie rolin rolniczych prowadzono hodowl w 26 taksonach, a do rejestru odmian wpisano 17 odmian. Hodowla zachowawcza prowadzona bya w 2011 roku dla 39 taksonw rolin ogrodniczych i 48 taksonw rolin rolniczych. Wasnoci spek byo 319 odmian rolin rolniczych i 366 odmian rolin warzywnych.

W omawianym roku za granic zarejestrowano 18 odmian. Wrd spek ogrodniczych najwiksza skala hodowli zachowawczej warzyw prowadzona bya w spkach: PlantiCo Hodowla i Nasiennictwo Ogrodnicze Zielonki oraz Krakowska Hodowla i Nasiennictwo Ogrodnicze Polan. W grupie spek prowadzcych hodowl rolin rolniczych najwiksza skala hodowli zachowawczej prowadzona jest w HR DANKO Chory, ktra ma zarejestrowane 104 odmiany i w MHR HBP Krakw, ktra ma zarejestrowanych 96 odmian. Oszacowane koszty hodowli rolin w spkach Agencji wyniosy w 2011 roku 31,6 mln z i w porwnaniu z 2010 rokiem zwikszyy si o 2,9 mln z.

Rok 2011 by rokiem bez dotacji budetowej do hodowli rolin. Obecne rda finansowania kosztw hodowli to opaty hodowlane i licencyjne, opaty od rozmnoe wasnych w spkach hodowli rolin rolniczych oraz inne przychody. Wysoko opat hodowlanych i licencyjnych wyniosa 13,5 mln z. Suma ta stanowi 42,8 % kosztw hodowli i zwikszya si ona o 2,6 mln w porwnaniu do 2010 roku. Naley jednak zauway, e ponad poowa wpyww z opat hodowlanych i licencyjnych

92

wszystkich spek przypada na DANKO Hodowla Rolin. Uzyskane wpywy dotycz odmian zarejestrowanych w Polsce i za granic. Pozostae 57,2 % kosztw hodowli spki pokryy z innych przychodw, w tym z mary handlowej sprzedawanego materiau siewnego. Okoo 5,4 % kosztw hodowli w spkach hodowli rolin rolniczych pokryte zostao z opat od rozmnoe wasnych.

Hodowla zwierzt gospodarskich

Podstawowym celem pracy hodowlanej, prowadzonej w spkach Agencji Nieruchomoci Rolnych zajmujcych si hodowl zwierzt jest produkcja materiau zarodowego dla doskonalenia populacji masowej zwierzt gospodarskich. Doskonalenie zwierzt prowadzone jest w oparciu o krajowe programy genetycznego doskonalenia w zakresie hodowli i rozwoju byda mlecznego, hybrydyzacji trzody chlewnej, prb dzielnoci i rozrodu koni oraz doskonalenia uytkowoci misnej owiec. Rola i znaczenie spek w realizacji tych programw, ze wzgldu na wysoki potencja genetyczny utrzymywanych zwierzt jest bardzo dua, szczeglnie w hodowli byda mlecznego oraz koni.

Hodowla byda W 2011 roku hodowl byda mlecznego prowadzio 41 spek Agencji Nieruchomoci Rolnych, w ktrych na koniec grudnia utrzymywano 24 672 krowy. W porwnaniu do 2010 roku stan krw zwikszy si o 57 sztuk. Najwyszy udzia w populacji krw stanowia polska rasa holsztysko-fryzyjska (23 237) w dwch odmianach: czarno-biaej i czerwono-biaej. Ponadto utrzymywane byy nastpujce rasy: simentalska, jersey, polska czerwono-biaa i polska czerwona. rednia wydajno w stadach ANR wyniosa 9 804 kg mleka, 375 kg tuszczu i 324 kg biaka, przy zawartoci 3,82% tuszczu i 3,3% biaka. W stosunku do krajowej populacji krw ocenianych, wydajno w stadach Agencji bya wysza o: 2 669 kg mleka, 80 kg tuszczu i 88 kg biaka. W stadach spek ANR w stosunku do 2010 roku wydajno wzrosa o rekordowe 404 kg mleka. W 2011 roku najwysz wydajno mleka osignito
93

w SK Golejewko 11 914 kg i w SK Nowe Jankowice 11 908 kg. Ponadto jeszcze trzy spki przekroczyy 11 tys. kg mleka: HZZ odnica, OHZ Osiciny i OHZ Dboka, a dziewi uzyskao wydajno powyej 10 tys. kg mleka (OHZ Lubiana, SK Dobrzyniewo, OHZ Kamieniec Zbkowicki, OHZ Garzyn, KR Kietrz, OHZ Gajewo, SK Iwno (rasa phf), OHZ Osiek i SK Michaw (rasa phf). Krowy ze spek ANR stanowi jedynie 3,9% krw bdcych pod kontrol uytkowoci w kraju. Od tej stosunkowo maej populacji krw pochodzi jednak prawie poowa mskiego materiau hodowlanego sprzedawanego na potrzeby krajowego programu genetycznego doskonalenia byda mlecznego. Najbardziej istotnym wskanikiem, charakteryzujcym potencja genetyczny stada, jest liczba buhajw pozytywnie wycenionych i dopuszczonych do rozrodu. Wedug ostatniej wyceny z grudnia 2011 roku do inseminacji dopuszczono 56 buhajw rasy polskiej holsztysko-fryzyjskiej odmiany czarno-biaej hodowli krajowej, z czego 19 sztuk, tj. 34% wyhodowano w spkach Agencji, natomiast odmiany czerwono-biaej dopuszczono 8 szt. - z czego 6 sztuk, tj. 75% pochodzio ze spek ANR. Najwicej buhajw wyhodowano w ydowie 5 szt., Osicinach 4 szt., Kamiecu Zbkowickim i Gogwku po 3 szt. Pord hodowcw, ktrzy wprowadzili swoje buhaje na list buhajw proponowanych do wykorzystania w sztucznym unasienianiu, znalazo si 11 spek ANR. Na koniec 2011 roku w 30 spkach ANR utrzymywanych byo ogem 929 matek buhajw. Ponadto spki inseminacyjne zakupiy ze spek ANR ogem 98 buhajw (33% wszystkich buhajw hodowli krajowej), natomiast do rozrodu naturalnego przeznaczono ogem 140 rozpodnikw (15% wszystkich buhajw punktowych). Poza jednostkowym wzrostem wydajnoci mleka wzrasta rwnie jego globalna produkcja i sprzeda. W 2011 roku ze spek Agencji sprzedano prawie 210 mln litrw mleka, co stanowio 95% udojonego mleka ogem. Cao sprzedanego mleka bya najwyszej jakoci. Dla zwikszenia efektywnoci pracy hodowlanej nad doskonaleniem byda, w czoowych spkach prowadzony jest program MOET, umoliwiajcy poprzez superowulacj i przenoszenie zarodkw zwikszenie wspczynnika reprodukcji najlepszych matek buhajw. Celem programu jest produkcja buhajw na potrzeby inse-

94

minacji oraz jawek przeznaczonych do doskonalenia wasnego stada, ktre bd przyszymi dawczyniami zarodkw. Prowadzone s konsekwentne dziaania na rzecz przypieszenia postpu genetycznego poprzez import nasienia czoowych buhajw z hodowli wiatowej oraz zarodkw o wysokich wartociach hodowlanych.

Hodowla trzody chlewnej Celem programu doskonalenia trzody chlewnej w chlewniach spek ANR jest dostarczanie hodowli terenowej najlepszego materiau reprodukcyjnego. Midzy innymi prowadzony jest program hybrydyzacji umoliwiajcy hodowcom zakup mieszacw, knurkw i loszek w odpowiednich zestawach genotypowych. Na koniec 2011 roku hodowla trzody prowadzona bya w 5 spkach Agencji, w ktrych znajdowao si 937 macior objtych ocen. W porwnaniu do 2010 roku liczba macior ocenianych spada o 59 sztuk. W stadach spek Agencji hodowane s nastpujce rasy wi, wykorzystywane w programie doskonalenia: wbp, pbz, duroc, hampshire, pietrain. S to stosunkowo due stada, cztery z nich licz rednio po okoo 100 macior, a stado w Garzynie okoo 500 loch. W warunkach polskich ma to istotne znaczenie, gdy zwiksza skuteczno pracy hodowlanej. Populacja jest stosunkowo stabilna i nie podlega wikszym wahaniom powodowanym sytuacj na rynku, podczas gdy stada prywatne ulegaj bardzo silnym wpywom koniunkturalnym, co negatywnie wpywa na rozmiary produkcji zwierzt hodowlanych. Wyniki hodowlane w chlewniach spek Agencji s zblione do rednich krajowych. Potwierdzeniem wartoci genetycznej trzody jest bardzo dobra misno tucznikw pochodzcych z tych hodowli. Spki uzyskuj misno tucznikw na poziomie 58-61%. W 2011 roku sprzeda materiau hodowlanego z chlewni spek ANR wyniosa: 336 knurkw i 1146 loszek. Najwiksz sprzeda materiau hodowlanego odnotowa OHZ Garzyn 120 knurkw i 439 loszek. Natomiast w przeliczeniu na jedn loch najwicej zwierzt hodowlanych sprzeda OHZ Gogwek odpowiednio 1,18 knurkw i 2,91 loszek.

95

Hodowla owiec Aktualnie hodowla owiec i produkcja owczarska prowadzona jest w 5 spkach ANR. W 2011 roku stan liczebny matek owczych w spkach Agencji wynosi 1 433 szt., co stanowio okoo 2,1% pogowia matek ocenianych w kraju. Hodowanych jest 6 ras owiec, z czego najbardziej liczn ras jest merynos polski 811 matek owczych. Stada owiec utrzymywane s w nastpujcych spkach: OHZ Lubiana 439 maciorek, Spjnia HiNO Nochowo 380 maciorek, GR-H ydowo 221 maciorek, HZZ odnica 212 maciorek i OHZ Garzyn 186 maciorek.

Hodowla koni Hodowla koni w stadninach prowadzona bya z uwzgldnieniem zaoe hodowlanych wykorzystywania zasobw genetycznych stad zarodowych spek ANR dla doskonalenia krajowej populacji koni. Spki ANR hoduj 9 najwaniejszych w kraju ras koni. W 2011 roku liczba klaczy matek w stadninach ANR wynosia 1 095 sztuk. W cigu ostatnich lat obserwowany jest wyrany kryzys, cechujcy si zmniejszeniem zapotrzebowania na konie polskiej hodowli. Z danych podawanych przez Polski Zwizek Hodowli Koni, odpowiedzialny za polityk hodowlan wynika, e liczba koni w kraju ulega zmniejszeniu o okoo 50 000 szt. i w przyblieniu wynosi 250 000. W cigu ostatnich lat trwa proces dostosowania liczby klaczy matek w stadninach nadzorowanych przez Agencj Nieruchomoci Rolnych do potrzeb krajowej hodowli. W roku 2011 zmniejszeniu ulega liczba Spek hodujcych konie i z wykazu spek o szczeglnym znaczeniu dla hodowli zwierzt wykrelono Stadnin Koni Kozienice Sp. z o.o. i Stadnin Koni Ochaby Sp. z o.o. Rwnie na skutek mniejszego zapotrzebowania na reproduktory i zej sytuacji na rynku koni uytkowych, stadniny ograniczyy liczb stanowionych klaczy. Hodowla koni penej krwi angielskiej w 2011 roku prowadzona bya w 3 stadninach: Golejewko, Iwno i Krasne (118 klaczy). Z wykazu Spek o szczeglnym znaczeniu dla gospodarki narodowej zostaa wykrelona Stadnina Koni Kozienice i wszystkie udziay tej spki zostay przekazane do Ministerstwa Skarbu Pastwa. Duy sukces odniosa Stadnina Koni Golejewko zajmujc I miejsce pod wzgldem sumy wygranych w rankingu hodowcw. Konie tej stadniny biegay na

96

Torach Wycigowych w Warszawie 278 razy i wygray 39 gonitw. czna kwota wygrana przez konie tej stadniny wyniosa 400 942 z, co dao redni kwot wygran przez konia w wysokoci 8 010 z (rednia dla caej populacji wyniosa 7 207 z). Zaznaczy naley, e ko hodowli SK Krasne, waach. Taro wygra w Pradze najwaniejsz gonitw dla koni hodowli krajw Europy rodkowej KMET Breeders Cup Clasisic, Kat. I. Trwajca ju kilka lat trudna sytuacja na Torze Wycigowym w Warszawie mimo nowego organizatora wycigw, powoduje zmniejszenie zainteresowania kupnem i dzieraw koni tej rasy . W 2011 roku sprzedano cznie 67 koni penej krwi angielskiej, (w 2010 r. 108), uzyskujc redni cen 6 496 z (w 2010 r. - 6.093, z). Najlepszy wynik sprzeday osigna SK Golejewko, ktra sprzedaa 28 koni redni cen 8 147 z za konia. Zaznaczy naley, e hodowla koni penej krwi jest cile zwizana z selekcj wycigow i do jej prowadzenia konieczne jest waciwe funkcjonowanie torw wycigowych. W spkach hodujcych konie arabskie czystej krwi, podobnie jak w poprzednich latach, prymat wiody Stadniny Koni Michaw i Janw Podlaski. Spki te nale do najlepszych na wiecie orodkw hodowlanych. Dziki ich dziaalnoci polskie konie czystej krwi osigaj najwysze ceny i zdobywaj nagrody na najpowaniejszych czempionatach. Organizowana od ponad 40 lat aukcja w Janowie Podlaskim naley do najwaniejszych i jedynych, istniejcych nieprzerwanie przez niemal p wieku tego typu imprez. Sprzeda, ktra miaa miejsce w 2011 roku, podczas 42-ej Aukcji Pride of Poland bya bardzo udana, a osignite na niej ceny za konie nale w dalszym cigu do najwyszych na wiecie. Wynik Aukcji przekroczy 2 miliony euro. Najdroej sprzedanym koniem w 2011 roku zostaa klacz PIACENZA z SK Michaw, ktr naby klient z Arabii Saudyjskiej za sum 475 000 euro i klacz PALABRA z SK Janw Podlaski, sprzedana do Kuwejtu za 400 000 euro. W dobie panujcego kryzysu, nadprodukcji koni, a co za tym idzie drastycznego spadku cen, wyniki aukcyjne naley uzna za sukces. Wszystkie trzy stadniny hodujce konie czystej krwi arabskiej: Biaka, Janw Podlaski i Michaw, w ktrych cznie utrzymywanych jest 268 klaczy, osigaj bardzo dobre wyniki hodowlane,

97

z wysokimi wskanikami rozrodu. Z uwagi na wysokie koszty utrzymania koni na TWK Suewiec oraz trudnoci z wypacaniem nagrd, wikszo koni czystej krwi przebywaa w treningu wycigowym na torze we Wrocawiu - Partynice. Stadnina Koni Janw Podlaski utworzya w 2008 roku wasn stajni treningow i od tego czasu konie poddawane s treningowi wycigowemu na miejscu w stadninie, pod okiem zatrudnionego trenera. Hodowla koni pkrwi tj. rasy maopolskiej, wielkopolskiej, szlachetnej pkrwi i lskiej prowadzona jest w 10 spkach w oparciu o 454 klacze. Z wykazu Spek o szczeglnym znaczeniu dla gospodarki narodowej zostaa wykrelona Stadnina Koni Ochaby i wszystkie udziay tej spki zostay przekazane do Ministerstwa Skarbu Pastwa. Niemale zupenemu wygaszeniu ulega hodowla koni wielkopolskich i szlachetnej pkrwi w Stadninie Koni Dobrzyniewo, gdzie pozosta jedynie dzia konika polskiego i 15 klaczy pkrwi. Pogbiajca si zapa na rynku i kopoty ze sprzeda posiadanego materiau spowodoway redukcj pogowia i obnienie liczebnoci klaczy w kryciu. Proces ten kontynuowany bdzie w 2012 roku. Obserwowany od 2006 roku systematyczny spadek pokry przypadajcych na ogiera pogbi si jeszcze w 2011 roku. Rwnoczenie drastycznie pogorszya si kondycja finansowa stad, spowodowana m. in. likwidacj w roku 2007 dotacji pastwa z Funduszu Postpu Biologicznego do utrzymania rozpodnikw. W tej sytuacji Agencja Nieruchomoci Rolnych opracowaa Program dziaa doranych w Stadach Ogierw ANR, ktry zrealizowaa w 2010 roku. W wyniku podjtych dziaa zredukowano liczb ogierw, eliminujc z hodowli osobniki o niskiej wartoci, stare lub takie na ktre nie byo zapotrzebowania w hodowli terenowej. Zmianie ulega te struktura prawna niektrych stad. Obecnie funkcjonuj 4 Stada jako samodzielne spki i 3 jako podmioty wczone s do innych spek nadzorowanych przez ANR Zaistniaa sytuacja i prognostyka na najblisze lata skaniaj do przeprowadzenia dalszych reorganizacji w funkcjonowaniu Stad Ogierw. Dotyczy one powinny dalszej redukcji liczby utrzymywanych w nich reproduktorw i pooenia wikszego nacisku na rozwj nowych technologii w rozrodzie, a przede wszystkim rozpowszechnienia inseminacji .

98

W sumie, w sezonie rozpodowym 2011 r. uytkowane byy 422 ogiery, jednak z tej liczby 7 ogierw nie pokryo adnej klaczy. Nieznaczny by rwnie remont modych ogierw. Stada Ogierw zakupiy 15 ogierw rnych ras (w tym jeden importowany ogier zimnokrwisty z Niemiec). Do SO w Sierakowie wczono 1 ogiera, do SO w Ktrzynie 7, do SO w Starogardzie Gdaskim 4 i do SO w Ksiu 1. Pozostae Stada nie wczay w 2011 r. modych reproduktorw do swojego stanu. W trzech Spkach prowadzone byy Zakady Treningowe: w SO Ksi, SO Gniezno i SO Starogard Gdaski. cznie w treningu wzio udzia 61 ogierw i 141 klaczy. Stadnina Koni Nowe Jankowice Sp. z o.o. jako jedyna w kraju prowadzi hodowl konia zimnokrwistego. Stado podstawowe skada si z 70 klaczy, bardzo wysokiej jakoci. W 3 spkach prowadzona jest hodowla zachowawcza konika polskiego: SK Dobrzyniewo, SO Sierakw, PHR Tulce, w oparciu o cznie 70 klaczy. Spka SKH Gadyszw, hodujca konie huculskie posiada najlepsze stado tej rasy w Europie (12 ogierw, 90 klaczy i 117 szt. modziey). cznie spki prowadzce hodowl koni posiaday na dzie 31.12.2011 roku 2 721 koni w stadach podstawowych i 615 w stadach obrotowych.

99

Zacznik 2

Wykaz jednostek gospodarczych Zasobu (jgZ)

stan na 31 grudnia 2011 r.
Oddzia Terenowy w Warszawie: Kozienice Krasne Leszno*) Filia w odzi: d - JGZ Oddzia Terenowy w Opolu: Krakw Krapkowice Mikow Olesno

Oddzia Terenowy w Bydgoszczy: Kusowo ysomice

Oddzia Terenowy w Gdasku: Bytw Malbork Skarszewy Supsk

Oddzia Terenowy w Poznaniu: Konin Pomarzanowice Pozna-Naramowice Sycw z/s w Przygodzicach Stare Bojanowo Pozna - JGZ*) Filia w Pile: Pia - JGZWRSP*)

Oddzia Terenowy w Gorzowie Wlkp:

Ono Lubuskie Strzelce Krajeskie Filia w Zielonej Grze: Lubsko Popszyce

Oddzia Terenowy w Rzeszowie: Kielce Przemyl Szczawne Trzebownisko

Oddzia Terenowy w Lublinie: Dohobyczw Niemce Parczew Pokrwka Urszulin

Oddzia Terenowy w Olsztynie: Elblg Klewki z/s w Olsztynie Korsze**) Lidzbark Warmiski**) Nidzica Sorkwity Filia w Suwakach: Bielsk Podlaski Bystry Ek Michaowo Suwaki

Oddzia Terenowy w Szczecinie: Gryfice Gryfino Mylibrz**) Nowogard Recz Stargard Szczeciski Filia w Koszalinie: Drawsko Pomorskie Karnieszewice widwin

Oddzia Terenowy we Wrocawiu: Legnica Rakowice Wielkie widnica Wrocaw

*) Gwiazdk oznaczono jednostki zakwalifikowane jako produkcyjne, tzn. prowadzce dziaalno gospodarcz. Uyto skrtowych nazw gospodarstw tych jednostek. **) Zlikwidowany z dniem 31 grudnia 2011 r.

100

Zacznik 3

Wykaz hodowlanych spek z o.o. z udziaem ANR*)

stan na 31 grudnia 2011 r.
Data rejestracji Biaka Bobrowniki Chodeczek Czerniejewo Chory Danko Dboka Dugie Stare Dobrzyniewo Gajewo Gaopol Garzyn Gadyszw Gogwek Golejewko Iwno Janw Podlaski Kamieniec Zbkowicki Kietrz Knyszyn Krakw Maopolska Krakw Polan Krasne Ksi Kutno SO HZ HZ HZ HR HZ HZ SK HZ HZ HZ SK HR SK SK SK HZ HZ HZ HR HR SK SO HR 31.01.1995 25.07.1994 29.09.1995 28.09.1993 01.07.1993 22.06.1993 01.08.1995 30.04.1993 09.06.1995 01.08.1995 21.09.1993 17.11.1993 13.01.1995 01.07.1993 26.05.1995 29.12.1994 28.02.1994 30.08.1993 01.09.1994 13.07.1994 13.07.1994 30.12.1994 26.03.1997 22.04.1993 Liski Lubiana ck Michaw Mcice Nochowo Nowe Jankowice Nowielice Osiek Osiciny Osowa Sie Ppowo Polanowice Prudnik Przerzeczyn Zdrj Racot Rzeczna Strzekcin Tulce k/Poznania Walewice Zielonki odnica ydowo SK HZ SO SK HZ HR SK SK HZ HZ HZ SK HZ SK HZ SK SK HR HR SK HR HZ HZ Data rejestracji 08.08.1995 01.08.1994 06.12.1994 30.06.1994 15.07.1994 22.08.1994 27.01.1995 11.03.1994 04.05.1995 08.10.1993 06.07.1995 28.09.1994 21.06.1993 19.01.1994 30.12.1994 08.08.1995 01.06.1993 25.07.1994 31.08.1994 01.09.1993 04.12.1992 01.07.1993 28.09.1993

Oznaczenie skrtw: *) Uyto skrtowych nazw spek HR hodowla rolin HZ hodowla zwierzt (bez koni) SK stadnina koni SO stado ogierw

101

Zacznik 4 Aneks tabelaryczny Spis tabel A.1 A.2 A.3 A.4 A.5 A.6 A.7 A.8 A.9 A.10 A.11 A.12 A.13 A.14 A.15 A.16 A.17 A.18 A.19 A.20 A.21 A.22 A.23 A.24 Powierzchnia gruntw przejtych do Zasobu WRSP Niektre dane o przetargach ogem na nieruchomoci Zasobu WRSP w 2011 r. Niektre dane o przetargach ograniczonych na nieruchomoci Zasobu WRSP w 2011 r. Sprzeda gruntw z Zasobu WRSP Grunty sprzedane z Zasobu WRSP w 2011 r. wg grup obszarowych Liczba umw zawartych na sprzeda gruntw z Zasobu WRSP w 2011 r. wg grup obszarowych Ceny sprzeday gruntw Zasobu WRSP w 2011 r. wg grup obszarowych Grunty sprzedane z Zasobu WRSP zabuanom Grunty wydzierawione z Zasobu WRSP w 2011 r. wg grup obszarowych Liczba umw zawartych na dzieraw gruntw z Zasobu WRSP w 2011 r, wg grup obszarowych Czynsz za grunty wydzierawione z Zasobu WRSP w 2011 r, wg grup obszarowych Grunty Zasobu WRSP w dzierawie wedug stanu na 31.12.2011 r. wg grup obszarowych Liczba umw na dzieraw gruntw z Zasobu WRSP wedug stanu na 31.12.2011 r. wg grup obszarowych Zagospodarowanie gruntw Zasobu WRSP (wg jednostek organizacyjnych) stan na 31.12.2011 r. Zagospodarowanie gruntw Zasobu WRSP (wedug wojewdztw) stan na 31.12.2011 r. Grunty Zasobu WRSP pozostajce do rozdysponowania oraz szacunkowa ocena moliwoci ich zagospodarowania wedug kierunkw Zagospodarowanie obiektw rolno-przemysowych, usugowych i zabytkw Zasobu WRSP Liczba mieszka przejtych do Zasobu WRSP i ich rozdysponowanie Wykonanie planu finansowego Zasobu WRSP w 2011 r. Wykonanie planu finansowego Agencji Nieruchomoci Rolnych w 2011 r. Wpywy z dziaalnoci statutowej Agencji Nieruchomoci Rolnych na Zasobie WRSP w 4 kwartaach 2011 r. Wydatki Agencji Nieruchomoci Rolnych zwizane z dziaalnoci statutow na Zasobie WRSP w 4 kwartaach 2011 r. Wskaniki spacalnoci nalenoci biecych w 2011 r. wg oddziaw terenowych Wskaniki windykacji nalenoci zalegych w 2011 r. wg oddziaw terenowych

102

Struktura obszarowa umw dzierawy zawartych, zakoczonych i aktualnych*

Wyszczeglnienie do 1,00 ha 1,01-1,99 ha 2,00-4,99 ha 5,00-9,99 ha 10,00-19,99 ha 20,00-49,99 ha 50,00-99,99 ha 100,00-499,99 ha 500,00-999,99 ha 1000,00 i wicej ha Razem Wydzierawiono Wygaso lub rozwizano** Stan na do 31.12.2011 r. do 31.12.2010 r. 31.12.2011 r. liczba umw powierzchnia liczba umw powierzchnia liczba umw powierzchnia 141 992 70 951 113 289 57 610 28 703 13 341 60 673 84 802 46 494 64 830 14 179 19 972 46 855 144 770 33 764 103 833 13 091 40 937 22 777 160 956 15 627 110 447 7 150 50 509 16 361 227 183 10 862 149 573 5 499 77 610 13 413 416 966 8 485 263 046 4 928 153 920 4 590 317 282 2 831 195 253 1 759 122 029 5 423 1 301 515 3 302 789 765 2 121 511 750 1 408 975 239 1 100 762 233 308 213 006 560 939 046 425 680 676 135 258370 314 052 4 638 710 236 179 3 177 267 77 873 1 461 443

*) Liczba umw w szt., powierzchnia w ha. Bez gruntw pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, gruntw o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take gruntw nierolnych. Zestawienie nie obejmuje take przypadkw wyczonych z analiz z uwagi na ekstremalnie wysokie czynsze (vide przypis 23 na str. 16). **) cznie z gruntami wyczonymi z dzierawy. Pozycja wygaso lub rozwizano ma charakter wynikowy w grupach obszarowych (wydzierawiono minus stan). Pozycja stan zawiera przesunicia w grupach, w wyniku wycze lub zmian obszaru aneksami oraz jako skutek zmian geodezyjno-gruntowych.

Tabela I

Powierzchnia gruntw sprzedanych z Zasobu WRSP* wg grup obszarowych**

do 31.12.2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 48 344 56 807 119 741 143 841 214 483 495 900 140 661 383 992 x x 87 389 16 622 1 707 780 1 219 777 488 003 683 961 3 056 5 349 11 583 56 611 22 876 171 565 x x 93 425 44 017 410 126 101 119 309 007 w 2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 2 427 3 105 6 503 8 052 13 754 29 465 11 531 16 315 10 866 5 449 1 019 0 92 171 74 837 17 334 65 78 258 472 1 068 4 071 3 729 18 615 8 107 10 508 1 509 0 29 865 9 741 20 124

Wyszczeglnienie Grupa obszarowa w ha do 1,00 1,01 - 1,99 2,00 - 4,99 5,00 - 9,99 10,00 - 19,99 20,00 - 49,99 50,00 - 99,99 100,00-499,99 100,00 - 299,99 300,00 - 499,99 500,00 - 999,99 1000,00 i wicej RAZEM w tym do 99,99 100,00 i wicej

razem

razem

49 027 57 768 122 797 149 190 226 066 552 511 163 537 555 557 x x 180 814 60 639 2 117 906 1 320 896 797 010

2 492 3 183 6 761 8 524 14 822 33 536 15 260 34 930 18 973 15 957 2 528 0 122 036 84 578 37 458

Tabela II

Liczba umw zawartych na sprzeda gruntw z Zasobu WRSP* wg grup obszarowych**

do 31.12.2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 113 060 39 926 37 741 20 288 15 232 15 196 2 007 1 691 x x 139 12 245 292 243 450 1 842 1 518 668 933 750 790 1 573 313 616 x x 143 25 7 329 6 545 784 w 2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 5 727 2 213 2 063 1 144 963 931 167 76 62 14 2 0 13 286 13 208 78 167 58 77 63 71 119 48 68 42 26 3 0 674 603 71

Wyszczeglnienie Grupa obszarowa w ha do 1,00 1,01 - 1,99 2,00 - 4,99 5,00 - 9,99 10,00 - 19,99 20,00 - 49,99 50,00 - 99,99 100,00-499,99 100,00 - 299,99 300,00 - 499,99 500,00 - 999,99 1000,00 i wicej RAZEM w tym do 99,99 100,00 i wicej

razem

razem

114 578 40 594 38 674 21 038 16 022 16 769 2 320 2 307 x x 282 37 252 621 249 995 2 626

5 894 2 271 2 140 1 207 1 034 1 050 215 144 104 40 5 0 13 960 13 811 149

*Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. **W roku 2004 wprowadzono dodatkowe przedziay obszarowe 100,00-299,99 ha i 300,00-499,99 ha w zwizku z ustanowieniem obszaru gospodarstwa rodzinnego na 300 ha.

Tabela III

Powierzchnia gruntw wydzierawionych z Zasobu WRSP* wg grup obszarowych**

do 31.12.2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 70 719 84 329 143 046 157 552 219 582 389 342 281 346 893 381 x x 417 536 180 090 2 836 923 1 345 916 1 491 007 232 473 1 724 3 404 7 601 27 624 35 936 408 134 x x 557 703 758 956 1 801 787 76 994 1 724 793 w 2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 94 118 358 531 1 469 3 443 1 063 2 138 1 433 705 0 0 9 214 7 076 2 138 5 19 30 7 47 466 768 434 0 434 0 0 1 776 1 342 434

Wyszczeglnienie Grupa obszarowa w ha do 1,00 1,01 - 1,99 2,00 - 4,99 5,00 - 9,99 10,00 - 19,99 20,00 - 49,99 50,00 - 99,99 100,00-499,99 100,00 - 299,99 300,00 - 499,99 500,00 - 999,99 1000,00 i wicej RAZEM w tym do 99,99 100,00 i wicej

razem

razem

70 951 84 802 144 770 160 956 227 183 416 966 317 282 1 301 515 x x 975 239 939 046 4 638 710 1 422 910 3 215 800

99 137 388 538 1 516 3 909 1 831 2 572 1 433 1 139 0 0 10 990 8 418 2 572

Tabela IV

Liczba umw zawartych na dzieraw gruntw z Zasobu WRSP* wg grup obszarowych**

do 31.12.2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 141 550 60 385 46 370 22 305 15 848 12 574 4 091 3 976 x x 630 135 307 864 303 123 4 741 442 288 485 472 513 839 499 1 447 x x 778 425 6 188 3 538 2 650 w 2011 r. z tego osoby osoby fizyczne prawne 188 81 110 72 104 112 17 12 10 2 0 0 696 684 12 13 13 10 1 3 13 9 1 0 1 0 0 63 62 1

Wyszczeglnienie Grupa obszarowa w ha do 1,00 1,01 - 1,99 2,00 - 4,99 5,00 - 9,99 10,00 - 19,99 20,00 - 49,99 50,00 - 99,99 100,00-499,99 100,00 - 299,99 300,00 - 499,99 500,00 - 999,99 1000,00 i wicej RAZEM w tym do 99,99 100,00 i wicej

razem

razem

141 992 60 673 46 855 22 777 16 361 13 413 4 590 5 423 x x 1 408 560 314 052 306 661 7 391

201 94 120 73 107 125 26 13 10 3 0 0 759 746 13

*Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. **W roku 2004 wprowadzono dodatkowe przedziay obszarowe 100,00-299,99 ha i 300,00-499,99 ha w zwizku z ustanowieniem obszaru gospodarstwa rodzinnego na 300 ha.

Tabela A.1 Powierzchnia gruntw przejtych do Zasobu WRSP (w ha)

Lp.

Jednostka organizacyjna Agencji

Przejto do Zasobu WRSP do 31.12.2011 r. 335 987 239 692 96 295 259 369 429 897 356 925 186 684 170 241 186 483 934 444 562 626 371 819 286 263 459 211 319 732 139 479 199 361 796 065 470 686 325 378 495 951 4 739 956

w tym w 2011 r. ogem 3 1 2 23 24 9 7 2 5 83 37 46 206 1 1 34 14 14 23 425 w tym z UKUR*

1. OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi 2. OT Bydgoszcz 3. OT Gdask 4. OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze 5. OT Lublin 6. OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach 7. OT Opole 8. OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile 9. OT Rzeszw 10. OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie 11. OT Wrocaw RAZEM

13 22 30 30 65

0 0 0 *) powierzchnia wynikajca z owiadcze Agencji o nabyciu nieruchomoci w trybie pierwokupu i wykupu (bez wzgldu na to czy nieruchomo zostaa ju przejta protoklarnie), ale z wyczeniem transakcji, od realizacji ktrych Agencja odstpia (wycofanych z nabycia).

Tabela A.2

Niektre dane o przetargach ogem na nieruchomoci Zasobu WRSP w 2011 r

Jednostka organizacyjna Agencji Liczba przeprowadzonych przetargw ogem - w 2011 r. w tym przetargw ogem rozstrzygnitych na sprzeda na dzieraw na sprzeda na dzieraw 20 219 15 2 152 15 12 118 13 1 188 13 8 101 2 964 2 1 745 54 468 41 4 343 66 1 134 53 7 222 106 1 219 101 2 951 75 444 71 4 271 31 775 30 11 548 221 2 082 169 8 551 35 2 156 33 6 134 26 1 180 25 2 417 9 976 8 3 986 144 1 277 111 2 707 54 680 50 1 619 38 327 37 1 088 16 353 13 13 535 49 4 478 35 9 830 62 1 606 55 5 045 26 847 20 4 785 36 759 35 9 951 133 1 197 110 93 637 939 18 449 773 Powierzchnia nieruch. Zasobu zaoferowana w przetargach ogem - w 2011 r. w tym w przetargach ogem rozstrzygnitych na sprzeda na dzieraw na sprzeda na dzieraw 16 026 712 2 784 712 10 418 711 1 997 711 5 608 1 786 1 6 124 390 1 744 321 13 090 643 5 299 553 21 647 1 789 6 114 1 771 7 809 1 348 2 561 1 332 13 837 441 3 553 440 6 267 145 2 039 123 28 978 1 780 11 190 1 773 22 103 1 690 7 995 1 689 6 875 91 3 195 84 8 859 853 4 740 759 8 358 989 3 603 982 3 289 784 1 143 781 5 069 205 2 460 201 7 584 586 3 114 476 59 183 1 283 14 594 1 104 35 162 547 8 509 386 24 021 736 6 085 718 28 483 2 039 7 253 1 813 204 601 11 210 62 472 10 387 -

Lp.

1. OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi 2. OT Bydgoszcz 3. OT Gdask 4. OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze 5. OT Lublin 6. OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach 7. OT Opole 8. OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile 9. OT Rzeszw 10. OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie 11. OT Wrocaw RAZEM

Tabela A.3

Niektre dane o przetargach ograniczonych na nieruchomoci Zasobu WRSP w 2011 r.

Przeprowadzone przetargi ograniczone na sprzeda nieruchomoci Zasobu w 2011 r. w tym na rzecz rolnikw ogem powikszajcych gospodarstwo liczba pow. - ha liczba pow. - ha 19 133 19 133 145 1 373 145 1 373 27 347 27 347 17 177 17 177 10 170 10 170 81 1 583 81 1 583 56 1 180 56 1 180 25 403 25 403 47 628 47 628 57 712 57 712 26 310 26 310 31 402 31 402 38 164 38 164 285 6 368 285 6 368 211 4 328 211 4 328 74 2 040 74 2 040 99 1 182 99 1 182 798 12 489 798 12 489 Rozstrzygnite przetargi ograniczone na sprzeda nieruchomoci Zasobu w 2011 r. w tym na rzecz rolnikw ogem powikszajcych gospodarstwo liczba pow. - ha liczba pow. - ha 18 132 18 132 107 1 103 107 1 103 22 217 22 217 17 177 17 177 5 40 5 40 70 1 406 70 1 406 53 1 110 53 1 110 17 296 17 296 42 522 42 522 45 597 45 597 21 258 21 258 24 339 24 339 21 137 21 137 209 4 779 209 4 779 163 3 610 163 3 610 46 1 169 46 1 169 70 827 70 827 604 9 720 604 9 720 Przeprowadzone przetargi ograniczone na Rozstrzygnite przetargi ograniczone na dzieraw nieruchomoci Zasobu dzieraw nieruchomoci Zasobu w 2011 r. w 2011 r. w tym na rzecz w tym na rzecz rolnikw rolnikw ogem ogem powikszajcych powikszajcych gospodarstwo gospodarstwo liczba pow. - ha liczba pow. - ha liczba pow. - ha liczba pow. - ha 1 23 1 23 1 23 1 23 8 32 8 32 4 18 4 18 6 204 6 204 6 204 6 204 6 204 6 204 6 204 6 204 1 102 1 102 1 102 1 102 53 880 53 880 51 858 51 858 21 389 21 389 20 386 20 386 32 491 32 491 31 472 31 472 1 11 1 11 1 11 1 11 70 1 251 70 1 251 64 1 216 64 1 216

Lp.

Jednostka organizacyjna Agencji

1. OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi 2. OT Bydgoszcz 3. OT Gdask 4. OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze 5. OT Lublin 6. OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach 7. OT Opole 8. OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile 9. OT Rzeszw 10. OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie 11. OT Wrocaw RAZEM

Tabela A.4 Sprzeda gruntw z Zasobu WRSP* (w ha) Jednostka Lp. 1. organizacyjna Agencji OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi OT Bydgoszcz OT Gdask OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze OT Lublin OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach OT Opole OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile OT Rzeszw OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie OT Wrocaw RAZEM Do 31.12.2011 r. ogem 2006 138 733 74 508 64 225 100 396 232 589 167 336 76 005 91 332 112 585 481 835 301 141 180 694 130 367 173 347 91 209 82 138 118 703 348 274 189 868 158 406 198 988 2 203 153 0 * dotyczy sprzeday i odpatnego przekazania nieruchomoci 4 595 2 178 2 417 4 781 9 438 8 855 4 229 4 626 5 077 26 032 16 590 9 442 6 485 4 648 2 362 2 286 5 477 20 577 12 939 7 638 11 402 107 367 2007 4 442 2 053 2 389 5 170 6 349 9 625 3 615 6 010 5 095 24 481 14 209 10 272 7 329 5 310 2 906 2 404 4 704 21 803 13 600 8 203 9 359 103 667 2008 3 726 1 843 1 883 3 373 5 984 7 910 4 219 3 690 5 003 18 635 12 307 6 328 6 959 3 488 1 918 1 570 4 633 13 451 10 094 3 357 5 052 78 215 -1 2009 3 734 1 725 2 009 4 513 10 631 11 020 5 876 5 144 4 339 24 033 15 506 8 527 7 957 4 764 3 006 1 758 4 269 18 324 11 218 7 106 8 839 102 423 2010 4 247 2 232 2 015 3 427 9 332 9 809 5 145 4 664 4 495 21 781 13 866 7 915 6 611 4 005 2 379 1 626 4 142 20 272 13 429 6 843 8 386 96 506 2011 5 837 2 988 2 849 5 477 12 229 12 078 6 294 5 784 4 035 23 293 14 951 8 342 11 607 10 009 6 019 3 990 5 031 23 818 15 773 8 045 11 720 125 134 -

w tym

2. 3. 4.

5. 6.

7. 8.

9. 10.

11.

Tabela A.5 Grunty sprzedane z Zasobu WRSP w 2011 r.* wg grup obszarowych (w ha)

Powierzchnia gruntw sprzedanych w ha w tym w grupie obszarowej razem do 1,01 10,00 100,00 300,00 1,00 9,99 99,99 299,99 i wicej 1. OT Warszawa - razem 5 464 366 1 521 1 583 1 994 w tym: OT Warszawa - bez filii 2 921 186 824 795 1 116 filia w odzi 2 543 180 697 788 878 2. OT Bydgoszcz 5 425 73 541 2 332 1 620 859 3. OT Gdask 12 107 137 1 532 6 101 2 529 1 808 4. OT Gorzw - razem 12 046 208 1 957 6 348 1 557 1 977 w tym: OT Gorzw - bez filii 6 279 64 835 2 898 894 1 589 filia w Zielonej Grze 5 768 144 1 122 3 450 664 388 5. OT Lublin 3 905 238 1 200 2 466 6. OT Olsztyn - razem 21 839 233 4 093 12 282 3 689 1 542 w tym: OT Olsztyn - bez filii 14 833 129 2 463 7 559 3 139 1 542 filia w Suwakach 7 006 103 1 630 4 723 550 7. OT Opole 11 357 245 990 4 970 1 973 3 180 8. OT Pozna - razem 9 904 73 1 122 3 920 919 3 870 w tym: OT Pozna - bez filii 5 933 38 372 2 038 409 3 075 filia w Pile 3 971 35 750 1 882 510 795 9. OT Rzeszw 4 778 616 1 472 1 987 704 10. OT Szczecin - razem 23 617 179 2 424 14 656 3 326 3 032 w tym: OT Szczecin - bez filii 15 726 88 1 131 9 701 2 488 2 318 filia w Koszalinie 7 891 91 1 292 4 955 838 714 11. OT Wrocaw 11 594 125 1 617 6 973 663 2 217 RAZEM 122 036 2 492 18 468 63 618 18 973 18 484 *Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. Lp. Jednostka organizacyjna Agencji

Tabela A.6 Liczba umw zawartych na sprzeda gruntw z Zasobu WRSP w 2011 r. * wg grup obszarowych

Liczba umw w tym w grupie obszarowej razem do 1,01 10,00 100,00 300,00 1,00 9,99 99,99 299,99 i wicej 1. OT Warszawa - razem 1 495 833 601 51 10 w tym: OT Warszawa - bez filii 795 439 321 29 6 filia w odzi 700 394 280 22 4 2. OT Bydgoszcz 431 197 149 74 9 2 3. OT Gdask 984 316 419 232 13 4 4. OT Gorzw - razem 1 277 456 587 218 11 5 w tym: OT Gorzw - bez filii 472 148 225 89 6 4 filia w Zielonej Grze 805 308 362 129 5 1 5. OT Lublin 1 063 528 439 96 6. OT Olsztyn - razem 2 074 517 1 074 459 21 3 w tym: OT Olsztyn - bez filii 1 190 280 628 261 18 3 filia w Suwakach 884 237 446 198 3 7. OT Opole 1 134 617 342 157 10 8 8. OT Pozna - razem 632 185 277 156 4 10 w tym: OT Pozna - bez filii 283 102 96 75 2 8 filia w Pile 349 83 181 81 2 2 9. OT Rzeszw 2 327 1 586 674 63 4 10. OT Szczecin - razem 1 581 409 599 547 18 8 w tym: OT Szczecin - bez filii 901 228 273 381 13 6 filia w Koszalinie 680 181 326 166 5 2 11. OT Wrocaw 962 250 457 246 4 5 RAZEM 13 960 5 894 5 618 2 299 104 45 *Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. Lp. Jednostka organizacyjna Agencji

Tabela A.7 Ceny sprzeday gruntw Zasobu WRSP w 2011 r.* wg grup obszarowych (w z/ha)

Lp.

Jednostka organizacyjna Agencji OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi OT Bydgoszcz OT Gdask OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze OT Lublin OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach OT Opole OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile OT Rzeszw OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie OT Wrocaw RAZEM

rednio 20 255 23 221 16 848 23 600 20 810 11 477 11 794 11 132 11 182 14 322 14 583 13 769 22 759 22 891 25 882 18 423 14 379 14 689 15 661 12 754 17 991 17 165

1.

2. 3. 4.

5. 6.

7. 8.

9. 10.

11.

do 1,00 14 427 14 870 13 971 26 296 29 359 16 344 14 632 17 101 12 893 28 059 28 431 27 592 26 811 26 040 29 872 21 796 15 467 25 672 26 001 25 354 17 759 19 669

Ceny gruntw sprzedanych w z/ha w tym w grupie obszarowej 1,01 10,00 100,00 9,99 99,99 299,99 12 535 24 056 24 201 13 106 26 269 29 912 11 859 21 821 16 941 19 673 23 648 23 369 21 720 19 864 19 653 11 381 10 526 13 035 11 887 10 402 13 081 11 005 10 631 12 973 9 093 12 033 14 729 13 345 16 531 14 831 14 068 15 508 14 575 12 187 22 364 22 483 22 781 25 345 17 571 21 945 21 471 24 973 27 049 25 501 13 894 16 418 18 242 11 645 16 129 14 207 14 237 14 627 14 355 15 769 15 661 14 549 12 897 12 601 13 779 13 360 18 219 19 470 14 710 16 466 18 841

300,00 i wicej 26 149 24 198 12 884 13 446 10 584 13 663 13 663 20 893 25 670 25 219 27 415 15 071 16 404 10 743 20 221 19 965

*Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne.

Tabela A.8 Grunty sprzedane z Zasobu WRSP "zabuanom" (w ha)

Liczba przetargw, w ktrych uczestniczyy osoby z uprawnieniami zabuaskimi Liczba przetargw wygranych przez osoby z uprawnieniami zabuaskimi Powierzchnia Cena nieruchomoci nabytych nieruchomoci sprzedana Kwota zapacona ANR przez przez zabuan na wasno lub przez ANR zabuanom na zabuan uprawnieniami wspwasno w przetargach wasno lub (tys. z) ANR (tys. z) wspwasno (ha)

Lp.

Jednostka organizacyjna Agencji

Liczba umw podpisanych z Zabuanami

w 2011 r. 1. OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi OT Bydgoszcz OT Gdask OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze OT Lublin OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach OT Opole OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile OT Rzeszw OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie OT Wrocaw RAZEM 1 3 2 1 1 2 2 7

stan na stan na stan na stan na w 2011 r. w 2011 r. w 2011 r. 31-12-2011 31-12-2011 31-12-2011 31-12-2011 245 157 88 3 83 49 15 34 6 210 204 6 120 57 46 11 167 542 341 201 330 1 812 1 3 2 1 1 2 2 7 230 142 88 2 78 39 15 24 5 187 181 6 117 57 46 11 165 512 339 173 330 1 722 1 1 1 1 1 3 1 2 7 70 49 21 2 40 22 12 10 4 125 119 6 71 40 29 11 37 158 103 55 178 747 0,29 4,27 4,27 18,36 0,43 35,85 1,35 34,50 59,20 269,85 166,49 103,36 23,99 602,40 73,11 44,88 28,23 14,91 1 423,50 1 371,81 51,69 177,02 101,87 28,66 73,21 241,67 1 658,26 812,43 845,83 822,09 5 408,67

w 2011 r. 26 89 89 430 262 1 948 1 471 477 2 755

stan na 31-12-2011 3 410 2 203 1 207 195 7 645 1 200 779 421 96 15 766 15 485 281 3 475 2 200 1 709 491 2 202 31 758 15 380 16 378 10 907 78 854

w 2011 r. 13 89 89 30 262 1 948 1 471 477 2 342

stan na 31-12-2011 3 242 2 063 1 179 170 7 641 999 701 298 83 13 113 12 861 252 2 809 2 047 1 709 338 2 014 30 932 14 943 15 989 10 827 73 877

2. 3. 4.

5. 6.

7. 8.

9. 10.

11.

Tabela A.9 Grunty wydzierawione z Zasobu WRSP w 2011 r.* wg grup obszarowych (w ha)

Powierzchnia gruntw wydzierawionych w ha w tym w grupie obszarowej razem do 1,01 10,00 100,00 300,00 1,00 9,99 99,99 299,99 i wicej 1. OT Warszawa - razem 534 2 24 358 151 w tym: OT Warszawa - bez filii 534 1 24 358 151 filia w odzi 1 1 2. OT Bydgoszcz 828 8 100 569 151 3. OT Gdask 752 2 132 448 170 4. OT Gorzw - razem 1 881 9 101 1 373 398 w tym: OT Gorzw - bez filii 1 313 5 40 871 398 filia w Zielonej Grze 568 4 61 502 5. OT Lublin 104 21 56 28 6. OT Olsztyn - razem 1 421 1 29 692 392 307 w tym: OT Olsztyn - bez filii 1 332 1 632 392 307 filia w Suwakach 89 29 60 7. OT Opole 1 176 51 232 721 172 8. OT Pozna - razem 915 0 106 809 w tym: OT Pozna - bez filii 727 0 90 638 filia w Pile 188 16 172 9. OT Rzeszw 308 1 59 248 10. OT Szczecin - razem 1 887 2 114 1 161 176 434 w tym: OT Szczecin - bez filii 1 335 2 77 823 434 filia w Koszalinie 552 37 338 176 11. OT Wrocaw 1 183 3 111 848 221 RAZEM 10 990 99 1 063 7 255 1 434 1 139 *Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. Lp. Jednostka organizacyjna Agencji

Tabela A.10 Liczba umw zawartych na dzieraw gruntw z Zasobu WRSP w 2011 r. * wg grup obszarowych

Liczba umw w tym w grupie obszarowej razem do 1,01 10,00 100,00 300,00 1,00 9,99 99,99 299,99 i wicej 1. OT Warszawa - razem 15 3 5 6 1 w tym: OT Warszawa - bez filii 14 2 5 6 1 filia w odzi 1 1 2. OT Bydgoszcz 61 16 25 19 1 3. OT Gdask 55 4 33 17 1 4. OT Gorzw - razem 86 16 19 50 1 w tym: OT Gorzw - bez filii 50 9 9 31 1 filia w Zielonej Grze 36 7 10 19 5. OT Lublin 72 43 28 1 6. OT Olsztyn - razem 29 1 4 20 3 1 w tym: OT Olsztyn - bez filii 21 1 16 3 1 filia w Suwakach 8 4 4 7. OT Opole 216 108 85 22 1 8. OT Pozna - razem 48 1 21 26 w tym: OT Pozna - bez filii 35 1 16 18 filia w Pile 13 5 8 9. OT Rzeszw 33 2 21 10 10. OT Szczecin - razem 69 2 20 45 1 1 w tym: OT Szczecin - bez filii 49 2 12 34 1 filia w Koszalinie 20 8 11 1 11. OT Wrocaw 75 5 26 42 2 RAZEM 759 201 287 258 10 3 *Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. Lp. Jednostka organizacyjna Agencji

Tabela A.11 Czynsz za grunty wydzierawione z Zasobu WRSP w 2011 r.* wg grup obszarowych (w dt pszenicy/ ha)

Lp.

Jednostka organizacyjna Agencji OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi OT Bydgoszcz OT Gdask OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze OT Lublin OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach OT Opole OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile OT Rzeszw OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie OT Wrocaw RAZEM

rednio 11,6 11,6 5,6 10,2 7,5 4,4 2,9 7,7 6,0 10,3 10,8 2,1 9,1 16,2 16,8 13,7 4,3 6,3 7,5 3,5 9,4 8,5

1.

2. 3. 4.

5. 6.

7. 8.

9. 10.

11.

Czynsz za grunty wydzierawione w dt pszenicy/ha w tym w grupie obszarowej do 1,01 10,00 100,00 1,00 9,99 99,99 299,99 5,0 6,6 4,6 28,8 4,6 6,6 4,6 28,8 5,6 13,1 9,4 11,5 5,8 10,5 6,5 6,0 12,1 5,1 5,2 5,1 5,3 5,6 3,3 4,9 5,0 8,0 3,6 6,1 7,5 2,2 2,5 7,8 12,2 2,2 8,4 12,2 2,5 1,9 7,0 3,6 8,2 20,9 33,1 11,8 16,8 33,1 13,4 17,3 2,6 14,8 1,4 4,8 4,2 7,9 10,0 7,3 2,2 7,9 12,3 8,7 5,2 4,0 2,2 6,2 9,5 10,4 5,6 6,6 7,0 8,4 12,0

300,00 i wicej 1,8 1,8 14,2 14,2 4,5 4,5 6,2

*Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne.

Tabela A.12 Grunty Zasobu WRSP w dzierawie* - wedug stanu na 31.12.2011 r. wg grup obszarowych Powierzchnia gruntw w dzierawie - w ha w tym w grupie obszarowej Lp. razem 1,01 2,00 5,00 10,00 20,00 50,00 do 1,00 1,99 4,99 9,99 19,99 49,99 99,99 1. OT Warszawa - razem 142 040 285 482 944 653 956 2 303 3 774 w tym: OT Warszawa - bez filii 127 362 225 402 753 554 847 1 864 2 798 filia w odzi 14 677 60 80 191 99 109 439 975 2. OT Bydgoszcz 88 678 651 937 2 757 3 641 5 223 6 871 5 476 3. OT Gdask 105 255 359 775 2 402 3 686 6 954 13 173 9 327 4. OT Gorzw - razem 102 966 1 617 2 462 3 973 4 575 7 082 14 274 13 261 w tym: OT Gorzw - bez filii 62 385 538 796 1 493 2 203 3 867 8 920 8 423 filia w Zielonej Grze 40 581 1 078 1 666 2 479 2 372 3 215 5 354 4 838 5. OT Lublin 37 200 2 233 3 193 4 486 2 408 1 516 2 299 2 163 6. OT Olsztyn - razem 207 126 1 966 3 685 8 853 12 886 14 977 26 645 20 270 w tym: OT Olsztyn - bez filii 134 398 342 939 3 556 6 609 8 255 16 759 13 220 filia w Suwakach 72 728 1 624 2 746 5 297 6 277 6 721 9 886 7 049 7. OT Opole 100 625 1 788 2 081 3 192 2 261 2 941 6 415 5 017 8. OT Pozna - razem 187 504 439 747 2 283 4 898 10 045 16 107 12 240 w tym: OT Pozna - bez filii 150 744 375 581 1 623 3 279 6 842 10 554 7 107 filia w Pile 36 759 64 167 659 1 619 3 203 5 553 5 133 9. OT Rzeszw 31 539 683 695 1 191 1 085 1 747 4 782 4 977 10. OT Szczecin - razem 273 029 1 051 2 142 5 970 8 639 16 114 40 670 29 894 w tym: OT Szczecin - bez filii 184 010 766 1 434 4 032 5 698 10 855 26 328 18 543 filia w Koszalinie 89 019 285 708 1 938 2 941 5 260 14 342 11 351 11. OT Wrocaw 185 483 2 270 2 772 4 886 5 778 10 056 20 381 15 630 RAZEM 1 461 443 13 341 19 972 40 937 50 509 77 610 153 920 122 029 grunty *Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne. Jednostka organizacyjna Agencji

100,00 299,99 14 580 8 066 6 514 17 180 19 163 20 326 11 529 8 797 7 087 38 703 25 752 12 951 17 046 30 476 25 626 4 851 10 859 50 180 34 349 15 831 36 404 262 004 -

300,00499,99 9 016 5 208 3 807 19 340 23 487 13 077 8 944 4 133 7 764 39 648 26 542 13 107 15 134 34 463 26 403 8 060 3 141 40 950 29 844 11 105 43 727 249 746 -

500,00 999,99 14 200 11 799 2 402 13 119 15 771 13 127 8 281 4 846 1 437 18 534 11 465 7 069 24 270 36 166 28 715 7 450 2 380 47 221 32 962 14 259 26 780 213 006 -

1 000,00 i wicej 94 846 94 846 13 482 10 156 9 192 7 390 1 803 2 614 20 959 20 959 20 481 39 640 39 640 30 198 19 199 10 999 16 802 258 370 -

Tabela A.13 Liczba umw na dzieraw gruntw z Zasobu WRSP* - wedug stanu na 31.12.2011 r. w grupach obszarowych Jednostka organizacyjna Agencji Liczba umw dzierawy w tym w grupie obszarowej 10,00 20,00 50,00 19,99 49,99 99,99 63 70 51 55 57 39 8 13 12 378 224 79 487 419 138 492 455 192 269 280 123 223 175 69 111 74 28 1 086 866 291 588 544 192 498 322 99 208 196 69 696 539 179 476 354 102 220 185 77 127 149 70 1 141 1 284 433 776 837 270 365 447 163 710 652 229 5 499 4 928 1 759 -

Lp. 1.

razem 1 686 1 332 354 4 424 3 907 8 648 3 405 5 243 8 817 13 575 4 855 8 720 7 490 4 631 3 437 1 194 2 878 10 222 7 000 3 222 11 595 77 873

OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi 2. OT Bydgoszcz 3. OT Gdask 4. OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze 5. OT Lublin 6. OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach 7. OT Opole 8. OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile 9. OT Rzeszw 10. OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie 11. OT Wrocaw RAZEM

do 1,00 589 453 136 1 537 857 3 622 1 263 2 359 4 387 3 775 629 3 146 3 971 1 008 883 125 1 413 2 280 1 700 580 5 264 28 703

1,01 1,99 341 282 59 659 543 1 764 571 1 193 2 257 2 606 649 1 957 1 503 521 410 111 500 1 508 1 008 500 1 977 14 179

2,00 4,99 308 244 64 855 748 1 287 475 812 1 530 2 788 1 075 1 713 1 043 685 490 195 391 1 866 1 262 604 1 590 13 091

5,00 9,99 97 82 15 517 513 654 311 343 368 1 807 937 870 324 682 459 223 155 1 225 810 415 808 7 150

100,00 299,99 81 48 33 97 108 122 73 49 38 218 145 73 93 164 137 27 62 292 200 92 205 1 480 -

300,00499,99 24 14 10 51 62 34 22 12 20 102 69 33 38 86 66 20 8 106 78 28 110 641 -

500,00 999,99 21 17 4 21 24 19 12 7 2 26 17 9 36 51 40 11 3 67 47 20 38 308 -

1 000,00 i wicej 41 41 6 8 7 6 1 2 10 10 9 20 20 20 12 8 12 135 -

*Bez transakcji obejmujcych grunty pod budynkami, rwnie mieszkalnymi, wyodrbnionymi obiektami, grunty o specyficznym charakterze (np. ze zoami kopalin, pod wodami, itd..), a take grunty nierolne.

Tabela A.14 Zagospodarowanie gruntw Zasobu WRSP - w ha (stan na 31.12.2011 r.) Grunty pozostajce w Zasobie WRSP wedug stanu na 31.12.2011 z tego pod wodami przekazane do RZGW lub Marszaka Wojew. wniesione jako aport do spek rozdysponowane trwale w pozost. formach w dzierawie razem w wieczyst. uytkow. w trwaym zarzdzie w w adminiinnym strowaniu zagospodaprodukc. rowaniu*) pozostaje do rozdysponowania obce grunty w Zasobie**)

Grunty przejte do Zasobu WRSP przekazane nieodpatnie Lasom osobom Pastwo- prawnym wym Kociow

Lp.

Jednostka organizacyjna Agencji

sprzedane

jednostkom samorzdu terytorialnego

nieodp. innym

335 987 138 733 4 765 3 123 2 324 3 313 405 9 793 2 645 170 885 142 048 239 692 74 508 2 790 1 917 2 271 2 415 23 9 582 1 517 144 668 127 367 96 295 64 225 1 975 1 206 53 898 382 211 1 128 26 217 14 681 259 369 100 396 3 126 9 040 14 622 3 899 18 837 303 1 136 108 010 88 695 429 897 232 589 5 359 12 958 7 233 1 388 16 985 267 935 152 184 106 695 356 925 167 336 4 616 12 865 3 352 7 018 7 447 2 356 153 933 102 983 186 684 76 005 2 953 5 156 1 584 4 680 6 081 253 89 972 62 402 170 241 91 332 1 663 7 710 1 768 2 339 1 365 2 103 63 961 40 581 186 483 112 585 2 207 3 347 4 303 4 909 172 3 029 55 933 37 226 934 444 481 835 8 963 35 215 8 814 6 328 104 701 557 10 158 277 873 207 973 562 626 301 141 5 050 23 463 6 788 2 131 39 902 504 5 465 178 181 134 700 371 819 180 694 3 912 11 752 2 026 4 197 64 799 52 4 694 99 692 73 273 286 263 130 367 4 645 4 643 8 975 2 091 2 115 1 228 134 197 100 625 459 211 173 347 4 971 9 705 16 056 9 251 1 810 3 055 4 503 236 513 187 586 319 732 91 209 4 199 4 864 13 038 8 403 1 434 3 055 4 209 189 321 150 818 139 479 82 138 772 4 842 3 018 848 376 294 47 191 36 768 199 361 118 703 3 917 11 067 1 905 6 315 7 79 1 269 56 098 31 581 796 065 348 274 5 680 34 985 7 375 3 104 34 218 289 2 011 360 128 274 463 470 686 189 868 2 990 17 183 4 896 1 668 15 158 156 1 669 237 099 184 104 325 378 158 406 2 690 17 802 2 479 1 436 19 060 133 341 123 030 90 359 495 951 198 988 4 689 15 697 10 834 4 285 12 9 327 3 877 248 242 185 483 4 739 956 2 203 153 52 938 152 644 85 794 51 901 184 595 23 787 1 953 996 1 465 358 31 147 *) w doywotnim uytkowaniu, w bezumownym uytkowaniu, w uyczeniu itp. **) grunty pod wodami pyncymi, pozostajce w ewidencji Zasobu, dla ktrych prawa rybackiego uytkowania przeszy z dniem 1 stycznia 2006 r. do RZGW, grunty nalece do uczelni publicznych, grunty nalece do jedn. samorzdowych.

1. OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi 2. OT Bydgoszcz 3. OT Gdask 4. OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze 5. OT Lublin 6. OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach 7. OT Opole 8. OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile 9. OT Rzeszw 10. OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie 11. OT Wrocaw RAZEM

5 703 3 445 2 259 3 189 4 494 1 163 1 163 1 009 7 441 227 7 214 6 789 8 605 8 557 48 2 237 6 137 4 649 1 489 6 927 53 695 -

1 154 478 676 1 814 2 651 1 706 1 427 279 1 200 2 987 1 599 1 388 1 717 1 983 1 690 294 2 271 2 538 2 137 401 1 136 21 158 -

1 541 1 541 544 544 0 2 086 -

239 92 147 631 1 505 1 213 1 076 137 3 391 2 885 506 304 955 758 197 140 7 154 3 309 3 845 6 708 22 240 -

19 292 11 075 8 218 6 430 21 871 37 588 15 803 21 784 15 711 42 214 30 135 12 079 24 172 17 604 12 518 5 086 19 781 58 864 37 705 21 159 47 605 311 132 -

907 670 236 7 251 14 968 9 280 8 100 1 179 786 13 867 8 635 5 232 590 19 235 14 436 4 799 88 10 972 5 194 5 778 384 78 327 -

Tabela A.15 Zagospodarowanie gruntw Zasobu WRSP - w ha (stan na 31.12.2011 r.) Grunty pozostajce w Zasobie WRSP wedug stanu na 31.12.2011 z tego pod wodami przekazane do RZGW lub Marszaka Wojew. wniesione jako aport do spek rozdysponowane trwale w pozost. formach w dzierawie razem w wieczyst. uytkow. w trwaym zarzdzie w w adminiinnym strowaniu zagospodaprodukc. rowaniu*) pozostaje do rozdysponowania obce grunty w Zasobie**)

Grunty przejte do Zasobu WRSP przekazane nieodpatnie Lasom osobom Pastwo- prawnym wym Kociow

Lp.

Wojewdztwo

sprzedane

jednostkom samorzdu terytorialnego

nieodp. innym

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Dolnolskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie dzkie Maopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie lskie witokrzyskie Warmisko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie RAZEM

*) **)

509 102 201 465 4 948 15 727 10 867 4 831 14 10 294 3 877 257 079 275 626 101 332 3 142 9 134 14 835 3 904 18 837 1 195 1 138 122 109 189 875 113 214 2 216 3 386 4 315 4 909 172 212 3 029 58 423 354 936 166 758 4 562 13 238 3 409 7 024 5 899 352 356 153 339 79 610 48 896 1 311 901 10 740 1 505 1 122 26 123 38 822 16 814 1 428 866 1 148 917 0 568 233 16 847 117 419 65 585 2 877 1 614 804 1 744 382 624 1 482 42 307 181 466 80 130 1 877 3 303 2 020 777 2 636 611 92 110 153 008 89 929 2 604 10 876 2 052 5 588 4 258 849 40 847 128 037 54 831 2 077 7 668 834 3 557 9 349 113 4 332 45 276 432 648 233 144 5 399 13 039 7 415 1 387 15 461 1 035 937 154 831 87 034 34 350 1 376 656 5 985 344 0 204 398 43 720 50 339 30 510 1 347 191 42 727 2 56 435 17 027 820 660 433 949 6 919 27 585 8 021 2 864 95 364 1 746 5 827 238 386 499 889 176 224 5 065 9 907 16 251 9 486 2 901 5 048 4 508 270 499 821 485 356 023 5 792 34 554 7 786 3 100 36 206 941 2 011 375 072 4 739 956 2 203 153 52 938 152 644 85 794 51 901 184 595 23 787 1 953 996 31 147 w doywotnim uytkowaniu, w bezumownym uytkowaniu, w uyczeniu itp. grunty pod wodami pyncymi, pozostajce w ewidencji Zasobu, dla ktrych prawa rybackiego uytkowania przeszy z dniem 1 stycznia 2006 r. do RZGW, grunty nalece do uczelni publicznych, grunty nalece do jedn. samorzdowych.

194 335 100 402 39 715 107 517 15 857 8 956 24 042 82 711 24 901 32 353 111 712 27 429 8 447 181 349 220 263 285 369 1 465 358 -

6 927 3 746 1 009 1 163 1 726 2 927 3 978 1 711 2 200 1 618 3 937 2 150 37 5 823 8 605 6 137 53 695 -

1 136 1 824 1 201 1 701 536 285 413 472 2 099 331 2 651 959 172 2 668 2 111 2 597 21 158 -

7 1 481 598 2 086 -

6 708 631 1 213 147 148 92 40 107 426 1 514 116 32 2 964 955 7 145 22 240 -

47 589 6 436 15 711 36 961 7 624 4 090 11 629 7 176 11 512 8 577 21 668 12 917 8 278 33 826 17 654 59 486 311 132 -

384 9 063 786 4 785 234 441 673 28 1 971 13 348 149 60 11 755 20 312 14 338 78 327 -

Tabela A.16 Grunty Zasobu WRSP pozostajce do rozdysponowania oraz szacunkowa ocena moliwoci ich zagospodarowania wedug kierunkw (stan na 31.12.2011 r.) Moliwe kierunki zagospodarowania gruntw do rozdysponowania na cele rolnicze na cele nierolnicze Jednostka w tym pod na inne cele Lp. ogem wieloletnie pod budownictwo (rekreacja, organizacyjna Agencji odogi zalesienia i dziaalno ochrona usugow przyrody itp.) 1. OT Warszawa - razem 15 351 2 940 1 152 1 023 850 w tym: OT Warszawa - bez filii 8 383 1 900 552 973 550 filia w odzi 6 968 1 040 600 50 300 2. OT Bydgoszcz 4 160 180 240 250 3. OT Gdask 14 992 444 2 672 1 263 1 043 4. OT Gorzw - razem 28 093 2 625 640 985 3 527 w tym: OT Gorzw - bez filii 9 709 2 022 540 485 3 327 filia w Zielonej Grze 18 384 603 100 500 200 5. OT Lublin 11 150 4 525 550 80 170 6. OT Olsztyn - razem 30 056 2 000 3 750 1 200 5 100 w tym: OT Olsztyn - bez filii 24 877 200 750 700 3 700 filia w Suwakach 5 179 1 800 3 000 500 1 400 7. OT Opole 20 888 2 306 1 254 143 34 8. OT Pozna - razem 12 706 1 781 383 1 418 581 w tym: OT Pozna - bez filii 8 764 1 751 262 1 331 159 filia w Pile 3 942 30 121 87 422 9. OT Rzeszw 19 000 160 140 10. OT Szczecin - razem 30 208 8 462 11 906 4 366 3 184 w tym: OT Szczecin - bez filii 24 987 7 362 3 360 2 854 2 413 filia w Koszalinie 5 221 1 100 8 546 1 512 771 11. OT Wrocaw 22 005 4 000 10 000 1 200 2 400 RAZEM 208 609 29 083 32 487 12 078 17 279 *) grunty, co do ktrych nie definiowano szczegowych kierunkw przeznaczenia Powierzchnia pozostajca do rozdysponowania ogem 19 293 11 075 8 218 6 430 21 871 37 587 15 803 21 784 15 711 42 214 30 135 12 079 24 172 17 604 12 518 5 086 19 781 58 864 37 705 21 159 47 605 311 132

Pozostae grunty*)

917 617 300 1 600 1 901 4 342 1 742 2 600 3 761 2 108 108 2 000 1 853 2 516 2 002 514 481 9 200 4 091 5 109 12 000 40 679 -

Tabela A.17 Zagospodarowanie obiektw rolno-przemysowych, usugowych i zabytkw Zasobu WRSP (stan na 31.12.2011 r.) Przejto do Zasobu wg protokw zdawczoodbiorczych 858 269 12 15 31 898 717 10 67 75 107 40 415 672 2 136 Stan ewidencyjny na 31.12.2011 obiektw przejtych do Zasobu* 838 225 12 16 35 885 614 10 61 66 89 34 367 757 2 326 Rozdysponowano do 31.12.2011 w tym wniesiono ogem sprzedano do jednoosobowych spek 567 503 51 151 134 14 7 1 2 10 5 2 27 20 4 538 488 40 384 309 66 8 7 54 51 1 41 37 3 80 54 21 29 25 2 354 296 43 716 207 176 1 641 1 241 148 Obiekty w Zasobie WRSP wedug stanu na 31.12.2011 z tego przekazane w do razem zarzd i rozdyspodzieraw wieczyste nowania uytkowanie 271 244 27 74 65 9 5 5 6 6 8 8 347 328 19 230 217 13 2 2 7 6 1 25 22 3 9 4 5 5 5 13 10 3 41 31 2 8 685 511 4 170

Wyszczeglnienie

Gorzelnie, winiarnie, browary Masarnie i rzenie Mleczarnie Przetwrnie owocw i warzyw Myny i kaszarnie Suszarnie zb i zielonek Mieszalnie pasz Cegielnie Tartaki Chodnie Hotele i zajazdy Restauracje i bary Sklepy Obiekty socjalne, kulturalne i sportowe Zespoy dworskie i paacowo-parkowe

* W Zasobie dokonuje si weryfikacji przejtych obiektw, a w miar potrzeby - zmiany ich kwalifikacji, przeznaczenia lub funkcji. Przejte zespoy dworskie i paacowo-parkowe podlegaj przegldom przy udziale wojewdzkich sub konserwacji zabytkw, w wyniku ktrych weryfikowany jest m.in. status i zakres rzeczowy obiektw tworzcych zesp, jak rwnie wprowadzane s do ewidencji nowe zespoy dworskie i paacowo-parkowe, uznane przez sub ochrony zabytkw za obiekty zabytkowe.

Tabela A.18 Liczba mieszka przejtych do Zasobu WRSP i ich rozdysponowanie (stan na 31.12.2011 r.) Jednostka Przejte do Zasobu* Lp. organizacyjna Agencji do 31.12.2011 18 692 10 810 7 882 25 262 34 628 21 532 12 836 8 696 9 069 49 603 35 399 14 204 25 364 49 658 38 396 11 262 9 361 52 718 31 290 21 428 40 957 336 844 w 2011 224 1 2 2 50 33 17 1 122 49 73 22 422 Sprzedano do 31.12.2011 15 372 8 351 7 021 22 664 32 775 19 243 11 230 8 013 8 545 45 643 32 256 13 387 22 808 44 484 33 863 10 621 9 132 49 704 29 232 20 472 34 796 305 166 w 2011 102 42 60 14 35 6 3 3 2 141 72 59 103 108 98 10 9 4 4 71 595 razem do 31.12.2011 2 250 1 916 334 1 350 1 075 2 029 1 415 614 454 1 955 1 725 230 1 215 1 230 876 354 112 2 608 1 849 759 1 837 16 115 w 2011 31 18 13 1 55 3 1 2 1 52 25 27 25 12 9 3 9 8 1 240 429 Przekazano nieodpatnie w tym samorzdom spdz. mieszk. do w do w 31.12.2011 2011 31.12.2011 2011 407 28 44 1 144 15 26 1 263 13 18 238 1 008 1 1 050 55 10 1 550 3 469 1 106 1 309 444 2 160 261 188 1 1 796 25 117 27 1 699 25 4 97 113 27 549 13 589 12 471 5 594 6 428 3 306 6 43 2 288 86 9 1 851 8 741 1 154 8 685 697 56 1 446 224 256 16 9 705 361 4 025 64 -

Zlikwidowano do 31.12.2011 22 12 10 287 79 237 180 57 36 246 159 87 464 609 591 18 81 226 101 125 1 463 3 750 w 2011 1 9 9 6 2 2 2 52 72 -

1. OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi 2. OT Bydgoszcz 3. OT Gdask 4. OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze 5. OT Lublin 6. OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach 7. OT Opole 8. OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile 9. OT Rzeszw 10. OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie 11. OT Wrocaw Razem

Pozostaje w Zasobie 31.12.2011 1 048 531 517 961 699 23 11 12 34 1 759 1 259 500 877 3 335 3 066 269 36 180 108 72 2 861 11 813 -

* Po uwzgldnieniu zakocze inwestycji, adaptacji pomieszcze na mieszkania, podziau lokali, korekty stanw ewidencyjnych itp.. OT/Filie zwikszyy o 422 przejcie mieszka w wyniku przeprowadzonych inwentaryzacji.

Tabela A.19 Wykonanie planu finansowego Zasobu WRSP w 2011 r. (ukad memoriaowy) Plan* Wykonanie Kol. 4./ Kol. 3. [w %] 5. 113% 98% 117% 116% 363% 150% 140% 1378% 64% 112% 109% 108% 116% 100% 122% 84% 81% 55% 58% 98% 93% 101% 75% 92% 92% 398% 119%

L.p. 1. 1. 2. 3. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 5. 1. 1.1. 1.2. 2. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7 3.8 3.9. 3.10. 3.11.

Wyszczeglnienie 2. I. Przychody ogem z tego: przychody ze sprzeday mienia Zasobu przychody z odpatnego korzystania z mienia Zasobu inne przychody z gospodarowania mieniem Zasobu przychody finansowe z tego: odsetki dywidendy inne przychody jednostek gospodarczych Zasobu (JGZ) II. Koszty ogem z tego: przekazy zewntrzne z tego: rnica midzy rodkami uzyskanymi z gospodarowania zasilenie Funduszu Rekompensacyjnego rodki na koszty funkcjonowania Agencji koszty gospodarowania mieniem Zasobu z tego: amortyzacja materiay i energia remonty usugi obce wynagrodzenia z narzutami bezzwrotna pomoc finansowa dla jednostek sektora finansw bezzwrotna pomoc finansowa dla pozostaych jednostek pozostae koszty rodzajowe pozostae koszty operacyjne podatki i opaty koszty finansowe III. Wynik finansowy (I - II)

[w tys. z] 3. 4. 3 188 900 3 616 268 2 502 200 2 452 976 434 000 508 816 70 000 81 075 152 700 554 314 121 200 182 049 5 000 7 000 26 500 365 265 30 000 19 087 2 561 030 2 867 447 1 697 250 1 845 007 1 593 600 1 724 971 103 650 120 036 145 300 145 300 718 480 877 140 126 000 106 410 22 100 17 800 35 600 19 713 117 000 68 329 83 280 81 600 39 300 36 657 8 000 8 067 8 200 6 120 135 000 124 831 54 000 49 795 90 000 357 818 627 870 748 821

* Plan finansowy ZWRSP na 2011 r. zamieszczony w zaczniku nr 14 do ustawy budetowej na rok 2011, zmieniony zgodnie z pismami MRiRW z dnia 09 marca 2011 r. (znak Fsr. 440-1-2/11) oraz z dnia 22 sierpnia 2011 r. (znak Fsr. 440-9-1/11).

Tabela A.20 Wykonanie planu finansowego Agencji Nieruchomoci Rolnych w 2011 r.

L.p. 1. I. 1. 2. II. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. III.

Wyszczeglnienie 2. Przychody ogem z tego: rodki na koszty funkcjonowania pozostae przychody Koszty ogem z tego: amortyzacja materiay i energia remonty usugi obce wynagrodzenia skadki na ubezpieczenie spoeczne skadki na Fundusz Pracy inne koszty funkcjonowania Wynik finansowy (I - II )

Plan*

Wykonanie 4. 152 644 145 300 7 344 149 860 4 851 4 228 1 439 12 652 97 845 12 377 1 730 14 738 2 784

[ w tys. z ] 3. 155 300 145 300 10 000 160 300 5 000 5 450 2 200 18 800 98 500 12 700 2 150 15 500 - 5 000

Kol. 4./ Kol. 3. [w%] 5. 98% 100% 73% 93% 97% 78% 65% 67% 99% 97% 80% 95% -

* Plan finansowy ANR na 2011 r. zamieszczony w zaczniku nr 14 do ustawy budetowej na rok 2011

Tabela A.21 Wpywy z dziaalnoci statutowej Agencji Nieruchomoci Rolnych na Zasobie WRSP w 4 kwartaach 2011 r. (w tys. z ) Wpywy ze sprzeday mienia Zasobu WRSP w tym Lp. Jednostka organizacyjna Agencji Wpywy ogem razem gruntw pozostaych nieruchomoci* (1.4) 9 203 3 868 5 335 7 076 15 001 11 161 9 331 1 830 4 083 16 046 11 429 4 617 11 425 17 762 8 309 9 453 4 662 14 505 12 875 1 630 11 088 0 122 012 ruchomych rodkw trwaych (1.5) 260 206 54 82 469 460 386 74 128 347 289 58 415 1 485 158 1 327 4 224 91 133 436 0 4 310 majtku obrotowego Wpywy z tytuu odpatnego korzystania z mienia Zasobu WRSP w tym z razem umw dzierawy i najmu** (2.1) 30 676 24 024 6 652 36 430 29 326 24 110 16 504 7 606 8 362 42 009 29 595 12 414 34 205 71 006 60 935 10 071 10 424 67 296 45 777 21 519 59 317 0 413 161 -

Pozostae wpywy

1.

2. 3. 4.

5. 6.

7. 8.

9. 10.

11.

OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi OT Bydgoszcz OT Gdask OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze OT Lublin OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach OT Opole OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile OT Rzeszw OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie OT Wrocaw Biuro Prezesa RAZEM

(II.) 235 776 183 168 52 608 155 376 210 917 154 472 78 111 76 361 50 936 358 418 229 589 128 829 242 841 273 269 189 718 83 551 102 614 334 360 242 301 92 059 285 142 45 706 2 449 827

(1.) 171 498 126 625 44 873 117 826 180 193 129 033 60 532 68 501 41 864 313 790 197 894 115 896 205 353 198 558 125 628 72 930 90 662 261 534 192 438 69 096 217 889 0 1 928 200 11 282 tys. z 63 tys. z

(1.1) 157 682 119 096 38 586 109 685 163 406 116 644 50 185 66 459 37 197 294 488 184 276 110 212 188 773 174 659 114 761 59 898 85 483 244 418 177 926 66 492 203 722 0 1 776 157

(1.6) 588 588 0 314 367 453 453 0 107 244 214 30 2 574 2 711 594 2 117 355 689 459 230 1 026 0 9 428 -

(2.) 63 000 55 542 7 458 36 978 29 854 24 330 16 633 7 697 8 928 42 703 30 030 12 673 36 252 72 988 62 863 10 125 10 865 70 971 48 640 22 331 63 197 0 460 066

(3.) 1 278 1 001 277 572 870 1 109 945 164 144 1 926 1 666 260 1 236 1 723 1 227 496 1 087 1 854 1 222 632 4 056 45 706 61 561 -

* Bez mieszka (wpywy ze sprzeday mieszka) ** Bez wynajmu mieszka (wpywy z wynajmu mieszka)

Tabela A.22 Wydatki Agencji Nieruchomoci Rolnych zwizane z dziaalnoci statutow na Zasobie WRSP w 4 kwartaach 2011 r. (w tys. z) Wydatki statutowe Agencji w tym Lp. Jednostka organizacyjna Agencji razem wpaty z tytuu ustawy o gnr sp *) (B.) 2 787 688 2 787 688 *) w tym wydatki z tytuu wpat na Fundusz Rekompensacyjny **) w tym wydatki na remonty i konserwacje 264 586 tys. z 14 526 tys. z wydatki inwestycyjne dotyczce Zasobu **) (1.) 1 220 86 1 134 2 494 3 461 264 138 126 353 7 141 5 840 1 301 3 352 5 830 5 658 172 179 5 231 3 147 2 084 6 341 35 866 bezzwrotna pomoc finansowa (2.) 1 827 997 830 1 322 9 841 4 490 2 478 2 012 3 801 5 575 2 441 3 134 4 411 1 789 1 789 0 1 775 2 279 2 279 0 6 006 683 43 799 wydatki zwizane z rozdysponowaniem mienia (3.) 3 363 2 155 1 208 1 458 3 508 3 291 1 448 1 843 2 024 6 530 5 218 1 312 3 611 5 394 4 540 854 2 108 8 751 5 635 3 116 3 990 641 44 669 utrzymanie mienia niezagospodarowanego (5.) 1 541 519 1 022 360 2 956 3 195 1 158 2 037 754 3 140 2 420 720 3 605 4 000 3 518 482 1 217 6 829 4 453 2 376 5 826 33 423 dofinansowanie jednostek gospodarczych Zasobu (6.) 4 810 3 030 1 780 3 286 9 094 6 574 3 524 3 050 4 513 13 588 9 685 3 903 8 713 14 378 11 927 2 451 4 695 12 100 8 482 3 618 15 575 97 326 Wydatki na funkcjonowanie Agencji

1.

2. 3. 4.

5. 6.

7. 8.

9. 10.

11.

OT Warszawa - razem w tym: OT Warszawa - bez filii filia w odzi OT Bydgoszcz OT Gdask OT Gorzw - razem w tym: OT Gorzw - bez filii filia w Zielonej Grze OT Lublin OT Olsztyn - razem w tym: OT Olsztyn - bez filii filia w Suwakach OT Opole OT Pozna - razem w tym: OT Pozna - bez filii filia w Pile OT Rzeszw OT Szczecin - razem w tym: OT Szczecin - bez filii filia w Koszalinie OT Wrocaw Biuro Prezesa RAZEM

(III.) 30 538 20 019 10 519 17 175 37 918 26 920 17 096 9 824 18 356 52 130 37 134 14 996 34 342 46 765 39 500 7 265 19 587 50 503 37 581 12 922 51 365 2 895 000 3 280 599

12 568 8 648 3 920 7 012 8 230 8 125 7 470 655 6 805 14 456 10 030 4 426 8 340 11 848 9 432 2 416 7 393 11 467 10 753 714 9 094 39 962 145 300 -

Tabela A.23 Wskaniki spacalnoci nalenoci biecych w 2011 r. - wg oddziaw terenowych.

Wskaniki windykacji nalenoci biecych z tytuu: L.p. Oddzia Terenowy Agencji sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego 100,00% 97,61% 99,14% 33,51% 99,94% 55,26% 100,00% 98,08% 53,21% 82,29% 91,72% ogem nalenoci biece 97,17% 97,50% 97,94% 96,15% 93,35% 94,33% 98,11% 94,28% 99,05% 96,04% 96,85% 96,32%

dzierawy

sprzeday nieruchomoci 99,15% 99,60% 98,90% 98,64% 93,52% 95,75% 99,64% 97,56% 99,92% 98,51% 99,21% 98,28%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Warszawa Bydgoszcz Gdask Gorzw Wlkp. Lublin Olsztyn Opole Pozna Rzeszw Szczecin Wrocaw Agencja

86,86% 91,11% 92,16% 84,92% 92,29% 84,34% 89,44% 85,79% 91,51% 87,60% 88,82% 87,84%

Tabela A.24 Wskaniki windykacji nalenoci zalegych w 2011 r. - wg oddziaw terenowych.

Wskaniki windykacji nalenoci zalegych, z tytuu: L.p. Oddzia Terenowy Agencji sprzeday ruchomych rodkw trwaych i majtku obrotowego 1,59% 0,10% 0,04% 2,08% 4,18% 7,11% 1,06% 0,62% 0,83% 0,45% 1,05% 0,89% ogem nalenoci zalege 8,42% 9,65% 3,08% 4,19% 22,98% 24,40% 4,69% 6,70% 6,55% 3,73% 6,73% 6,46%

dzierawy

sprzeday nieruchomoci 6,86% 27,16% 8,28% 7,98% 39,34% 38,15% 16,21% 12,97% 8,35% 11,03% 12,66% 15,10%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Warszawa Bydgoszcz Gdask Gorzw Wlkp. Lublin Olsztyn Opole Pozna Rzeszw Szczecin Wrocaw Agencja

14,09% 8,49% 3,04% 3,30% 8,17% 14,19% 3,52% 9,35% 8,38% 4,29% 8,35% 6,30%