Pojmovi:

mediji, masovno drutvo, javno, privatno

Istorija
Nauka koja prouava prolost ljudskog drutva
(Tucakovi, 2000)

Izvori:
Pisani tragovi
Materijalni spomenici
Usmena predanja (prie, legende, mitovi)
Komuniciranje
Materijalno
Duhovno
Mediji
Mediji posrednici pri komuniciranju
Mas-mediji
Istorija komuniciranja=istorija medija
Period istorije

Stari vijek - od pojave pisma do pada ZRC, kraj

5. vijeka (476. godina)
Srednji vijek oko 1000 godina, od pada RC do
pada Vizantije (1453. godine)
Novi vijek posljednjih 500 godina

1492. godina otkrie Amerike

1453. godina tamparije
U poetku jednostavni komunikacijski
znakovi optiki i akustiki kodovi

Optiki: mimika, gest, pokret

Akustiki: zvuk, um, krik, rije
Kasnije pojaivai: svjetlosni i zvuni znaci

Svjetlosni: vatra, dimni signali

Zvuni: bubnjevi, trube od kore drveta, rogovi
ivotinja

Potreba za irim informacijama, ne samo iz

blie okoline trgovina i moreplovstvo
opte dostupno svima
otvoreno, poznato, pristupano
narodno

Javno i javnost - Hberle:

res publicae=stvar publike, naroda,
meupodruje izmeu dravnog i privatnog
Javnost
Pojam javnost (engl. public, fran. publique, njem.
ffentlichkeit ili ffentlich) ima porijeklo od latinske rijei
publicus (javan).
"U ranoj uporabi te rijei prepoznaju se dva osnovna
znaenja: jedno je sadrano u terminu res publica, a odnosi
se na opu dostupnost, otvorenost i pristupanost narodu, u
smislu javnog mjesta; u drugom sluaju termin je povezan
sa stvarima od opeg interesa ili jo odreenije sa slubenim
i dravnim poslovima" (Posavec,V. Lamza: Javno mnijenje,
1995, 14.)
Wikipedia
pojmu "javnosti" pripadaju svi graani i udruenja
graana koji razmiljaju i razgovaraju o zajednici u kojoj
ive te ta razmiljanja formuliraju u kritiku i odbijanje,
prijedloge i prihvaanje, koje javno izraavaju i zastupaju,
te i na taj nain pokuavaju utjecati na javno mnijenje
Javnost

Java - pojavni svijet koji se moe ulima

opaziti
Javno zato oznaava obznanjenost i optu
pristupanost

Politiko znaenje rijei javnost - od latinskih

rijei publicus (javan) i populus (narod).
Javna zgrada
Javna zgrada
= ustanova u kojoj su smjetene dravne
institucije, ali ne mora uopte da bude
otvorena za javnost
Javna linost
Javna linost
= oznaava vrstu popularnosti, odnosno,
publiciteta koji uiva neka osoba

Kontradiktornost!!!!!!!!!!!!!
javna kola
javna kola
= ukazuje na injenicu da je obrazovanje u njoj
besplatno
Javna kua

ena u javnosti - javna ena

Javno okupljanje
Javna debata
Javna osuda
Javno okupljanje
Javno debata
Javna osuda

= znaenje javnog koje se konstituie preko

kategorije javnog mnijenja
Privatno
Pojam privatno

Lat. privatus= lian, intiman, lien

U rimskoj porodici predstavljao je simboliku

zatienost od upliva javnosti i lien
mogunosti da prodre u javnu sferu
Privatno vlasnitvo
Privatne stvari
Privatni raun u banci
Dravni i privatni fakulteti
Kategorije JAVNO i PRIVATNO
javljaju se jo u staroj Grkoj u kojoj je sfera
POLISA zajednika svima i strogo odvojena od
sfere KUE

Agore i forumi, retoriari i oratori

Aristotel javnost i javni ivot polje za isticanje
i primanje priznanja
Dominantni nain komuniciranja!!!!!!!!!

Rijei postaju politiko oruje i sredstvo

vladanja drugima (Sokrat uenje i smrt)
Srednji vijek
reprezentativna javnost
predstavlja obiljeje statusa
atributi linosti kao sto su:
insignije (grbovi, oruje),

habitus (odijevanje, frizura),

maniri (nain pozdravljanja, ponaanja) i

retorika (oslovljavanje, govor sa formalitetima

uopte)
strogi kodeks plemikog ponaanja
Nosioci reprezentativne javnosti bili
su crkva i plemiki stale

reprezentativna javnost stvara prostor za

jednu drugu sferu koja je povezana sa
pojmom javnosti u modernom smislu-
javna vlast
Javna vlast se ispoljava kroz
formiranje vojske,
formiranje stalne uprave i
iskljuenje privatnih ljudi iz uea u bilo
kakvom odluivanju

Ko su privatni ljudi?
Kategorija JAVNO pretvara se u sinonim
DRAVNO.

Privatni ljudi potinjeni su javnoj vlasti i

predstavljaju samo publiku.
Prema Habermasu konana podjela u
graanskom drutvu
Literarna javnost formira se u engleskim
kafanama i francuskim salonima

Ova javnost predstavlja vjebalite

javnog miljenja
U antikom svijetu bogatai su se uvijek
osjeali kao javne linosti

To su iskazivali putem raznih donacija

(terme, putevi, spomenici) ili plaenim
javnim gozbama

srednji vijek - crkveni ktitori

Govori u skuptini u Atini i predstave koje su
se odravale u amfiteatrima na otvorenom -
vaan dio antike grke civilizacije,

Usmene kulture - stvaralatvo je bilo

kolektivno, pjevai i pripovjedai neprestano
preuzimali teme i fraze jedni od drugih i
istovremeno ih mijenjali (pjesme i prie)

To isto rade i naunici danas, mada se plagijatorstvo osuuje i nae poimanje intelektualne svojine zahteva da se izvor
pozajmljenog materijala objavi
Aleksandar Veliki je u kovegu za
dragocjenosti nosio Homerovu Ilijadu na sve
svoje ekspedicije

velika biblioteka sa otprilike pola miliona

svitaka osnovana je u Aleksandriji, gradu
nazvanom po AV
Srednji vijek

Dominantni medij komuniciranja!!!

Crkva institucija, okruenje i medij javnog
komuniciranja

Govor, govornitvo crkvene propovjedi

vrsta primitivnog masovnog komuniciranja
Crkvenim propovjedima prisustvovale su ene,
djeca i mukarci
U antikim vremenima enama je bilo
zabranjeno prisustvo u javnom ivotu
pravila za pravljenje stripova potiu od grafika
iz XVIII veka
U antikom svijetu (Rimu, Avgustin)

slike i statue - vaan vid komunikacije i

propagande
Umjetnost zvaninog Rima - uticaj

ikonografija u ranom periodu crkve: na

primjer, slika uzvienog" Hrista bila je
adaptacija slike imperatora.
Hriani su slike koristili kao medij prenoenja
informacija, ali i kao medij za ubjeivanje.

Grki teolog Bazil od Cezareje : Umjetnici

svojim slikama pomau religiji onoliko koliko to
govornici ine svojim rijeima."

Papa Grigorije Veliki - slike pomau

nepismenima, kojih je bilo mnogo vie, kao to
to rijei ine pismenima.
taktilni aspekt slika- ljubljenje slike ili statue -
izraavanje odanosti, to se i danas ini

Vizantijska kultura bila je predstavljena

slikanim ikonama Hrista, Bogorodice i svetaca

mozaici koji su ukraavali unutranjost kupola

vizantijskih crkava - Hrist je prikazivan kao
pantokrator (vladar svega)
Jevanelja su ispisana reima, ali su ikone
ispisane zlatom", VIII vijek, opat

Ikonografija XX vijek, pop-kultura, ikona

svjetovna slavna linost (Madona ime iz
hrianske religije)
Tapiserija iz Bajea (12. v) normansko
osvajanje Engleske, 70 m, pria u slikama
(filmske tehnike, kontinuirana naracija)
Likovi urezani u drvo, bronzane i kamene
statue, vitrai itd vid komunikacije
Emil Mal - u srednjem vijeku umjetnost je bila
didaktina".

Ljudi su sa slika uili sve to je bilo potrebno

da znaju - istoriju svijeta od postanja, vjerske
dogme, djela svetaca, hijerarhiju vrlina,
raznovrsnost nauka, umjetnosti i rukotvorina;
sve ovo su uili sa prozora u crkvi ili od
svetaca u porti".
Ritual - vaan srednjovjekovni medij

Ono to nije moglo da se sauva moralo je do

se zapamti, a ono to je trebalo da se zapamti
moralo je da bude prikazano na upeatljiv
nain.

krunisanje kraljeva i odavanje poasti

kleanjem vazala (slugi)pred gospodarima u
sjedeem poloaju - dogodilo se neto
znaajno.
Prenoenje vlasnitva nad zemljom bilo bi
propraeno darovanjem simbolinih predmeta,
kao to su grumen zemlje ili ma.

u eri televizije - krunisanja kraljice Elizabete II,

spektakl
Turska- voa drave Kemal Ataturk 1929.
naredio da se arapsko pismo zamijeni
zapadnjakim alfabetom

elja da pismom i razmiljanjem pokae da

zemlja pripada civilizovanom svijetu".
Brigs, Asa i Berk, Piter. (2006). Drutvena
istorija medija. Beograd: Clio.

Javnost (23. listopada 2007). Preuzeto

17.9.2009. sa
http://hr.wikipedia.org/wiki/Javnost.

Tucakovi, emso . (2000). Historija

komuniciranja. Sarajevo: Studentska
tamparija.
Tri tipa drutava
Prema Inisu i Mekluanu

Usmena
Pismena
Elektronska

Nisu u obzir uzimali praistorijska drutva

Zato?
Usmena
Inis sredstva komunikacije postavljaju
osnovne parametre funkcionisanja drutva

u pismenim drutvima vlada zakon pisane

rijei
U usmenim drutvima vlada zakon reenog,
govora, priama i pjesmama prenoenim s
koljena na koljeno usmenim putem
U pismenim drutvima naglasak je na slovu
zakona
U usmenim na usmenoj rijei i na njenom
znaenju

Kazivai, menestreli, epska tehnika (pjevanje

pjesama u estercima heksametrima)
Ilijada i Odiseja
Pismena drutva
Inis: Grka usmeno drutvo, Rim pismeno
Sokrat Da li je znao pisati?

Rim, pisani zakoni

Ugovori
Zapisi i inventari
Pisana rije je linearna misao po misao,
mora biti jasno formulisana
Elektronska
Elektronska usmena radio i telefon
komuniciranje fokusirano na ljudski glas i
retoriku strukturu poruke
Oslanja se na pamenje
Elektronska audio-vizuelna film i televizija
Elektronska tekstualno-numerika
kompjuterska obrada informacija i
telekomunikacija
Monitoring
Drutvene grupe