Inteligencje wielorakie

& Inteligencja emocjonalna

Vs.
Aleksytymia
Inteligencje wielorakie -
pocztki

1979 r. Natura i realizacja

potencjau ludzkiego. projekt
badawczy, w ktry zaangaowany
by Howard Gardner

1983 r. Ramy umysu.

 a co byo wczeniej ?
teoria Piageta ludzkie mylenie dy
do ideau, jakim jest mylenie naukowe

koncepcja inteligencji jako zdolnoci do

szybkiego udzielania zwizych
odpowiedzi na pytania wymagajce
sprawnego posugiwania si jzykiem i
umiejtnoci logicznego mylenia

Alfred Binet koncepcja IQ

Teoria inteligencji
wielorakich

Podejcie pluralistyczne, zakadajce

istnienie wielu rnych, nie zwizanych
ze sob aspektw poznania. Opiera si
na zaoeniu, e rni ludzie maj rne
zdolnoci poznawcze i rne style
poznawania wiata. rdem tej teorii
s nauka kognitywna i neurologia.
Definicja inteligencji
wedug
H. Gardnera
Inteligencja jest zdolnoci
rozwizywania problemw, albo
ksztatowania wytworw ludzkiej
pracy, ktra ceniona jest w jednym
lub kilku krgach kulturowych lub
spoecznociach.
7 rodzajw inteligencji
Jzykowa
Logiczno matematyczna
Przestrzenna
Muzyczna
Cielesno kinestetyczna
Interpersonalna
Intrapersonalna
Inteligencje szkolne

Na inteligencji:
jzykowej i logiczno
matematycznej oparty jest system
edukacji, koncepcje IQ, SAT. Jeli
kto je posiada bdzie dobrze
funkcjonowa w systemie szkolnym.
 a co po szkole?

Inteligencja przestrzenna
zdolno tworzenia umysowych
modeli wiata przestrzennego oraz
umiejtno dziaania w oparciu o
te modele. Posiadaj j w duej
mierze: eglarze, malarze,
rzebiarze, chirurdzy i inynierowie.
 a co po szkole? c.d.

Inteligencja muzyczna

Inteligencja cielesno kinestetyczna

zdolno rozwizywania problemw lub
wytwarzania przedmiotw z
wykorzystaniem caego ciaa lub jego
czci. Posiadaj j: tancerze, sportowcy,
chirurdzy, rzemielnicy.
Inteligencje personalne

Inteligencja interpersonalna
zdolno zrozumienia innych ludzi,
tego co ich motywuje, jak pracuj,
jak z nimi wsppracowa.
Posiadaj j: odnoszcy sukcesy
sprzedawcy, politycy, nauczyciele,
klinicyci, przywdcy religijni.
Inteligencje personalne
c.d.

Inteligencja intrapersonalna
zdolno tworzenia dokadnego,
zgodnego z rzeczywistosci obrazu
samego siebie i wykorzystywania
tego obrazu dla skutecznego
dziaania.
Profile inteligencji

Inteligencja surowe, nie poddane

adnej obrbce potencjay
biologiczne, ktre w czystej postaci
spotka mona tylko u jednostek
bdcych z technicznego punktu
widzenia idiotami.
Profile inteligencji
U pozostaych osb rne rodzaje
inteligencji wspdziaaj ze sob w celu:

- Rozwizywania problemw

- Tworzenia rnych ostatecznych stanw

kulturowych (stanw kocowych)
zdobywania zawodu, dostarczania rnych
zaj i rozrywek, itp.
Nowe role edukacji
Zaoenia edukacji wedug teorii
inteligencji wielorakich spojrzenie
indywidualne:

- nie wszyscy mamy podobne

zainteresowania i zdolnoci

- nie wszyscy uczymy si w taki sam

sposb
Nowe role edukacji
Rola systemu edukacji wedug teorii
inteligencji wielorakich:

Pomoc ludziom w zdobywaniu zawodu oraz

ksztatowaniu zainteresowa, ktre
odpowiadaj konkretnemu spektrum
inteligencji kadego z uczniw.

Spowoduje to wiksze zaangaowanie

i pozwoli zdoby wysze kompetencje.
Nowe role w edukacji
Specjalista od oceniania ocena
bezporednia, uwaga!: wane, eby ocena
nie odbywaa si poprze filtr inteligencji
jzykowej i logiczno matematycznej

Porednik pomidzy uczniem i programem

nauczania - pomoc w dopasowaniu profili
poznawczych uczniw, ich celw i
zainteresowa do poszczeglnych
programw i stylw nauczania
 Nowe role w edukacji
Porednik pomidzy szko i
spoecznoci dobr moliwoci
uczenia si poza szko dla
poszczeglnych uczniw, zwaszcza
dla dzieci o profilach nietypowych
Inteligencja emocjonalna

Popularny Kwestionariusz Inteligencji

Emocjonalnej (PKIE):

Inteligencja emocjonalna zbir zdolnoci

poznawczych, dziki ktrym czowiek
wykorzystuje wasne emocje przy
rozwizywaniu problemw
Akceptacja

wyraanie tego, co si czuje: zarwno na +,

jak i na

wiadomo informacyjnej wartoci emocji: o

mnie, o ludziach, o wiecie

pami emocji jako konsekwencji dziaa:

unikanie tego co budzio emocje negatywne,
denie do tego, co budzio emocje pozytywne
Wynik wysoki

atwo okazywania tego co si czuje

adekwatne okazywanie zarwno pozytywnych

jak i negatywnych emocji

bycie czytelnym dla innych adekwatne reakcje

otoczenia

wykorzystywanie wiedzy o swoich stanach

emocjonalnych i ich konsekwencjach przy
realizacji zada
Rozumienie
rozumienie i uwiadamianie sobie wasnych emocji

zdawanie sobie sprawy z tego, co si w danym

momencie przeywa

nazywanie uczu

rozpoznawanie siy uczu

rozpoznawanie emocji podobnych

wiedza, skd bior si dane emocje

Wynik wysoki
bardzo dobre rozumienie swoich
emocji

dobre nazywanie, rozrnianie emocji

i ich natenia

sugeruje znajomo przyczyn swoich

stanw emocjonalnych
Kontrola
wiadome sterowanie wasnymi emocjami:

wzbudzanie emocji i kierowanie ich przebiegiem,

np.: niedopuszczanie do nadmiernego pobudzenia

wyciszanie emocji niepodanych

dostosowanie sposoby wyraania emocji do sytuacji

kontrolowanie stopnia ujawniania wasnych emocji

Kontrola c.d.

wiedza o tym, jakie stany

emocjonalne sprzyjaj, a jakie nie
sprzyjaj efektywnemu wykonaniu
poszczeglnych rodzajw dziaa
wykorzystywanie tej wiedzy w
praktyce
Empatia
rozumienie zachowa innych ludzi

trafne odczytywanie intencji innych ludzi

rozpoznawanie tego, co przeywaj inni

odrnianie szczerych i nieszczerych wyrazw

uczu

wyobraenie sobie, jakie uczucia wywoaj u

innych moje zachowania
Aleksytymia

czyli emocjonalny analfabetyzm

A brak

Lexis sowo, jzyk

Thymos emocja, nastrj

Aleksytymia i choroby
psychosomatyczne
1970 r. Peter Sifneos, psychiatra uywa tego
sowa do opisu zaburze pacjentw chorych na
choroby psychosomatyczne

Wg Gutmana pacjenci psychosomatyczni

charakteryzuj si uderzajcym brakiem fantazji,
w jej miejsce wystpuj u nich objawy cielesne
(symptomy), wyran niezdolnoci do
wyraania uczu lub w ogle ich przeywania
oraz sab zdolnoci autentycznego
pojmowania zwizkw (przedmioty, przekazy,
uczucia).
4 cechy syndromu aleksytymii wg:
prof.T.Maruszewskiego
i dr E. cigay

I. Nieumiejtno nazwania
wasnych emocji

skutek: niespecyficzny charakter

pobudzenia, zaburzenie mechanizmw
regulacji emocji
II. Niemono rozgraniczenia
pomidzy emocj, a pobudzeniem
fizjologicznym wynikajcym z
innych przyczyn

- skutek: emocje trac swoj informacyjn

funkcj i skazuj osob na wyjanianie
swoich stanw czynnikami zewntrznymi
III. Ubstwo ycia wyobraeniowego

- skutek: dodatkowe zaburzenie

przeywania bardziej subtelnych emocji
pochodnych, takich jak np..: duma,
ktre powstaj przy znacznym
wspudziale wyobrani
IV. Operacyjny (konkretny) styl
mylenia

- skutek: aleksytymicy potrafi z

niebywa dokadnoci opisywa
szczegy wydarzenia nie docierajc do
jego sedna
Pozostae cechy
aleksytymika

Wysokie natenie emocji negatywnych

Niskie natenie emocji pozytywnych
Skonno do hipochondrii
Obniona potrzeba poznawania i refleksyjno
Tendencja do kierowania gniewu do wewntrz
Normopatia
Lk, niech do wchodzenia w gbokie
zwizki emocjonalne
Wieloczynnikowe podoe
powstawania aleksytymii

Uwarunkowania temperamentalne:
typ ukadu nerwowego
predestynujcy jednostk do unikania
i zahamowania behawioralnego, mae
zapotrzebowanie na stymulacje +
presja rodowiska do cigej
stymulujcej aktywnoci
 Neurofizjologia: aktywacyjna
przewaga obszarw
przedczoowych prawej pkuli co
powoduje obnienie progu
pobudzenia dla emocji
negatywnychi utrudnia nazywanie
emocji, prawa pkula jest niema
 rodowisko: nadopiekuczo i
rygorystyczny styl wychowania
przez rodzicw

Taka konfiguracja elementw z tych

trzech obszarw powoduje, e
osoba jest podatna na zaburzenia
emocjonalne.
4 cieki od aleksytymii do choroby
lub zachowa chorobowych

Fizjologia choroba

Zachowanie choroba

Poznanie zachowanie chorobowe

Czynniki spoeczne zachowanie chorobowe