KOMUNIKASYON

KASAYSAYAN NG ORTOGRAPIYAN FILIPINO

TUNTUNIN SA PAGBABAYBAY
 GUMAWA NG TIMELINE NG KASAYSAYAN NG
ALAPABETONG PILIPINO

Panahon
ng 1971 1987
Kastila 1890

Bago 1886 1940 2009

1976
ang
Kastila
GABAY SA PAGGAWA
1. Basahin ang ph 121 -135 Batayang aklat para
sa Komunikasyon.
2. Piliin at sumulat ng buod / mahahalgang
pangyayari sa kasaysayan ng alpabetong
Filipino.
3. Ipasa ito sa blackboard na naka-MS word
format.
4. Iwasan ang “copy-paste” mula sa google para
sa inyong sagot dahil nasusuri ng application
na ito kung ang isang gawa ay mula sa
internet source.
BAGO DUMATING ANG
KASTILA
1. Ang kasaysayan ng ortograpiya ng wikang
Filipino ay mula sa sinaunang panahong
gumagamit ang mga Filipino ng katutubong
paraan ng pagsulat na tinatawag na
baybáyin.
2. Sa ulat ng mga misyonerong Espanyol,
nadatnan niláng 100% letrado ang mga
Tagalog at marunong sumulat at bumása sa
baybáyin ang matanda’t kabataan, laláki man
o babae.
BAGO DUMATING ANG
KASTILA
1. Ito ay binubuo ng labimpitong (17) simbolo na
kumakatawan sa mga titik: 14 katinig at 3
patinig.
BAGO DUMATING ANG
KASTILA
1. Sila ay sumusulat sa mga kahoy o kawayan,
malalaking dahon at sa lupa o bato gamit ang
matutulis na bagay bilang panulat at dagta ng
mga puno o halaman bilang tinta.
2. Hindi ito lubusang napalaganap dahil sa
Kolonisasyon ng Kastila sa ating bansa.
BAGO DUMATING ANG
KASTILA
Alibata o baybayin?

Baybayin ang tawag sa unang sistema ng

pagsulat ayon sa KWF o Komisyon ng Wikang
Filipino.
Ang alibata ay mula sa salitang alifbata na isang
sistema ng pagsulat ng mga Arabo.

Baybayin - Kung ano ang bigkas siyang sulat,

Kung anong sulat siyang baybay
Pag-aaral sa Baybayin
Noong taong 1972, ang iskultor na si Guillermo
Tolentino ay naglimbag ng kaniyang aklat na
Baybayin at binigyang linaw niya ang bawat
karakter nito. Sinimulan niya ito sa salitang may
simbolo ng
BATHALA – BA – kasarian ng babae
LA – kasarian ng lalaki
HA – martilyo gamit sa panghampas
o pagdurog ng bato / hangin
MA – isang pana na tanging malakas lamang ang nakagagamit

KA – dalawang linya na itinali bilang isa na basehan sa salitang

kasama, kaugnay, kakabit, kabiyak at katipunan

WA – pagtalikod sa kasamaan sa salitang wakas, wala, wasak

at watak

NGA – ingay ng hayop tulad ng baka at kalabaw (unga)

DA – dalawang linyang tuwid o nakaliko na repleksyion ng

dinaanan ng tao o hayop tulad ng salitang doon, dito, diyan at
dulo.
Gaano man katumpak o kalihis ang pag-aaral na
ito sa mga karakter ng Baybayin, hindi
maitatatwang may pinagmulan ang bawat titik
nito.

Dahil sa pangyayaring ito, nailimbag ang Doctrina

Christiana (1593) – dasal at tuntuning Kristiyano
sa paraang Baybayin.
PANAHON NG KASTILA
1. Napalitan ang Baybayin ng Alpabetong
Romano – ang pinakamahalagang
impluwensiya ng mga Kastila. Ito ay tinawag
na Abecedario.
1886
1. Ang kaalaman ni Jose Rizal sa maraming
wika, kasama ang wikang Pilipino, ginamit
niya ang isina-Pilipinong ortograpiya para
maisalin sa tagalog ang William Tell ni Schiller
at Fairy Tales ni Andersen.
1886
1886
1890
1. Nailathala ang Sobre la Nueva Ortografia dela
Lengua Tagala (Bagong Ortograpiya ng
Wikang Tagalog). Inilahaad dito ang reporma
sa ortograpiyang Tagalog na binubuo ng 5
patinig at 15 katinig. Binigay ni Rizal ang
kredit na ito kay Dr. Trinidad H. Pardo de
Tavera.
1940
1. Nailathala ni Lope K. Santos ang Balarila at
naging batayan ang abakada ni Jose Rizal.
2. Idinagdag sa orihinal na mga titik ang katinig
na R kasama ng 5 patinig at 20 katinig.
A, B, K, D, E, G, H, I, L, M, N, O, P, R, S, T, U,
W, Y
3. Ang bawat katinig nito ay binibigkas nang may
kasama ng patinig na A gaya ng
/A/ , /Ba/, /Ka/, /Da/ atbp.
IMPLUWENSIYANG ESPANYOL
1. Pagkakaiba ng /e/ at /i/, /o/ at /u/.
Ito ay dahil sa matagal na panahong pagtuturo
kaugnay sa wikang Espanyol. Ang magkaibang
tunog ng E - I at ng O - U, naiiba ang kahulugan
ng salita dahil sa mga titik na ito:
mesa misa
rota ruta
2. Hindi isinama sa abakada ang mga letrang C,
CH, F, J, LL, Ñ, Q, RR, V, X, Z. Nanatili ito sa
pangngalang panatangi tulad ng Carmen,
Pacheco, atbp. Marami sa mga salitang hiram sa
Espanyol ay tinapatan ng tunog sa mga titik na
abakada.
Hiram na titik Titik Tagalog Salitang Baybay Tagalog
Espanyol
C k- calesa kalesa
s- cine sine
CH ts- cheque tseke
s- chinelas sinelas
F p- fiesta pista
J h- jusi husi
LL ly- billar bilyar
y- caballo kabayo
Ñ ny- baño banyo
Q k- queso keso
RR r- barricada barikada
V b- ventana bintana
X ks- experimento eksperimento
s- xilofono silopono
Z s- zapatos sapatos
1971
1. Itinatag ang Lupong Sanggunian na
magsasagawa sa pag-aaral tungkol sa wika
dahil nadama na hindi sapat ang datiing
Abakada sa malawakang panghihiram ng mga
salita at sa pagbabaybay ng mga pantanging
pangngalan.
2. Iminungkahi nilang idagdag ang mga titik: C,
CH, F, J, LL, Ñ, Q, RR, V, X, Z.
1976
1. Nagpalabas ng bagong gabay sa Ortograpiya
na pinamagatang “Mga Tuntunin ng
Ortograpiyang Filipino” na nagalaman ng 31
titik, na dagdag na 11 titik na napagkasunduan
1987
1. Naglathala ng 28 ang mga titik sa gabay na
Alpabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang
Filipino. Tinanggap nila ang mga titik na C, F,
J, Ñ, Q, V, X, at Z.
2. Tinawag itong ”modernisadong alpabeto” at
ipinababasa ang mga titik na ito sa paraang
Ingles maliban sa Ñ na alpabetong Espanyol.
3. magagamit ang “modernisasyon” o
panghihiram ng mga teknikal at siyentipikong
salita mula sa mga wikang pandaigdig.
2009
1. Patuloy na ginamit ang pamantayan sa titik ng
alpabetong Filipino, 28 titik at binibigkas ng
pa-Ingles maliban sa Ñ.
2. Ngayon patuloy ang pag-aaral ng mga
alpabetong Filipino.
Malabanan, Joel Costa (n.d). KASAYSAYAN NG
WIKANG FILIPINO.
___________ (2014). Ortograpiyang Pambansa.
Komisyon ng Wikang Pambansa