Modifikation
Data curah hujan
Curah Hujan
Bulan
No Tahun
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agu Sep Okt Nov Des
1 2001 33 78 34 17 47 94 10 27 1 29 35 117
2 2002 46 58 43 48 91 27 67 27 100 16 92 46
3 2003 47 54 116 0 0 15 0 1 0 7 33 71
4 2004 57 2 1 11 352 51 177 52 35 0 56 0
5 2005 112 67 56 140 98 126 95 27 74 52 10 127
6 2006 104 120 4 63 128 43 40 33 4 84 46 0
7 2007 44 40 59 86 60 36 120 22 30 35 116 13
8 2008 57 54 67 63 83 70 111 62 38 53 110 42
9 2009 70 67 75 40 106 103 102 103 46 71 104 71
10 2010 84 99 151 131 27 132 70 39 36 105 63 31
Rata-rata 65.4 63.9 60.6 59.9 99.2 69.7 79.2 39.3 36.4 45.2 66.5 51.8
Data curah hujan yg telah diurutkan
contoh
data pada bulan januari
tahun 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
januari 70 70 82 61 72 59 73 88.00 58 70.3
rata-rata 70.33 %
Kecepatan Angin
1 Knot = 1.61 Km/Jam
Bulan
No Tahun
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agu Sep Okt Nov Des
1 2001 5 3 3 2 2 1 3 3 3 2 2 1
2 2002 3 3 3 2 2 2 2 4 2 2 2 5.9
3 2003 2 6.9 6.9 0 0 3 5 5 4 4 3 3
4 2004 4 6.9 5.9 5.9 2 2 3 4 3 0 3 0
5 2005 3 4 3 9.9 19.8 3 4 4 2 3 3 2
6 2006 3 3 3 2 2 2 3 3 3 3 3 0
7 2007 3 3 3 3 3 2 3 4 4 3 2 3
8 2008 3 3 3 3 3 3 3 4 3 3 3 3
9 2009 4 6.9 7.9 3 3 3 3 3 3 3 3 3
10 2010 3 3 3 3 3 3 2 4 3 2 3 3
Rata-rata (Knot) 3.3 4.27 4.17 3.38 3.98 2.4 3.1 3.8 3 2.5 2.7 2.39
contoh
data pada bulan januari
tahun 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
januari 5 3 2 4 3 3 3 3.00 4 3
rata-rata (knot) 3.3
Rata-rata (km/jam) 3.3 x 1.61 = 5.31 km/jam
1 knot =1.61 km/jam
rata-rata (km/hari) 5.313 x 24 = 127.51 km/hari
rata-rata (km/detik) 5.313 x 1000 = 1.48 km/detik
3600
cepatan Angin
Knot = 1.61 Km/Jam
Bulan
o Tahun
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agu Sep Okt Nov Des
1 2001 5 3 3 2 2 1 3 3 3 2 2 1
2 2002 3 3 3 2 2 2 2 4 2 2 2 5.9
3 2003 2 6.9 6.9 0 0 3 5 5 4 4 3 3
4 2004 4 6.9 5.9 5.9 2 2 3 4 3 0 3 0
5 2005 3 4 3 9.9 19.8 3 4 4 2 3 3 2
6 2006 3 3 3 2 2 2 3 3 3 3 3 0
7 2007 3 3 3 3 3 2 3 4 4 3 2 3
8 2008 3 3 3 3 3 3 3 4 3 3 3 3
9 2009 4 6.9 7.9 3 3 3 3 3 3 3 3 3
0 2010 3 3 3 3 3 3 2 4 3 2 3 3
ta-rata (Knot) 3.3 4.27 4.17 3.38 3.98 2.4 3.1 3.8 3 2.5 2.7 2.39
ta-rata (Km/Jam) 5.31 6.87 6.71 5.44 6.41 3.86 4.99 6.12 4.83 4.03 4.35 3.85
ta-rata (Km/Hari) 127.51 164.99 161.13 130.60 153.79 92.74 119.78 146.83 115.92 96.60 104.33 92.35
ta-rata (m/Detik) 1.48 1.91 1.86 1.51 1.78 1.07 1.39 1.70 1.34 1.12 1.21 1.07
emperatur Udara (°C)
Bulan
No Tahun
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agu Sep Okt Nov Des
1 2001 28.8 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
2 2002 29 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
3 2003 29 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
4 2004 28.9 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
5 2005 28.5 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
6 2006 28.2 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
7 2007 28.7 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
8 2008 29 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
9 2009 29.9 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
10 2010 28.6 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
ata-rata 28.86 26 26.5 27.1 27.5 26.4 26.7 26.6 26.9 27.3 27.7 26.8
contoh
data pada bulan januari
tahun 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
januari 28.8 29 29 28.9 28.5 28.2 28.7 29.00 29.9 28.6
rata-rata 28.86 °C
Rumus penman
Data terukur yang dibutuhkan adalah t, RH, n/N, u, LL
Rumus : ETo = C . ETo*
ETo* = w (0,75Rs – Rn1) + (1-w)f(u)(ea - ed)
Rs = (0,25 + 0.54 n/N)Ra
Rn1 = f(t). f(ed). f(n/N)
f(t) = s. Ta4
f(ed) = 0.34 – 0.044 ed1/2
ed = ea . RH
f(n/N) = 0.1 + 0.9 n/N
f(u) = 0.27(1+0.864u)
Dengan
ETo = evaporasi potensial (mm/hari)
c = Faktor koreksi
ETo*= evaporasi (mm/hari)
Keterangan :
w = Faktor yang berhubungan dengan suhu tabel 5
Rs = Radiasi gelombang pendek (mm/hari)
Ra = radiasi gelombang pendek yang memenuhi batas luar atm. (angka angot)
tabel tabel 10
Rn1 = radiasi bersih gelombang panjang
f(t) = fungsi waktu tabel 5
f(ed) = fungsi tekanan uap
f(n/N) = fungsi kecerahan matahari
f(u) = fungsi kecepatan angin pada elevasi 2.00 m
ea = tekanan uap jenuh tabel 5
ed = tekanan uap sebenarnya
RH = kelembaban relatif (%)
C = angka koreksi
Tabel 5 : Hubungan t dengan ea, w, f(t)
Nilai c 1.1 1.1 1.1 0.9 0.9 0.9 0.9 1.0 1.1 1.,1 1.1 1.1
Tmean T1
ea
T T ea2 ea1 ea1
2 1
28.86 28.8
ea 40.06 39.61 39.61
28.90 28.8
ea 39.88 mbar
Tmean T1
w T T w2 w1 w1
2 1
28.86 28.8
w 0.79 0.78 0.78
28.90 28.8
w 0.786
Tmean T1
ft
T T w2 w1 w1
2 1
28.86 28.8
ft 16.5 16.46 16.46
28.90 28.8
ft 16.484
Letak Lintang Berada pada 7,5o lintang selatan
Jika Tmean 7.5 0, maka nilai tersebut berada diantara T1 = 6 0 dengan
T2 = 8 0 yang masing-masing Ra1 = 15.8 dan Ra2 = 16.1 , maka dengan interpolasi
linear :
Tmean T1
Ra
T T Ra 2 Ra1 Ra1
2 1
7.5 6
Ra 16.1 15.8 15.8
86
Ra 16.025
Penyelesaian
t = 28.86o C w = 0,786 ; f(t) = 16.484 dan
ea = 39.88 (tabel 5)
LL = 7,5o LS Ra = 16,025 (tabel R.2)
ed = ea x RH = 39.88 x 60% = 23.928 mbar
f(ed) = 0.34 – 0.044 ed1/2 = 0,34 – 0,044 x 23.9281/2 = 0,124
Rs = (0.25 +0.54 n/N) 16.025
= (0,25 + 0,54 x 70.3%) 16,025 = 10.08 mm/hari
f(n/N) = 0.1 + 0.9 n/N = 0,1 + 0,9x70.3% = 0,733
Rn1 = f(t). f(ed). f(n/N)
= 16.484 x 0,124 x 0,733 = 1.506 mm/hari
f(u) = 0.27(1+0.864u) = 0.27(1+0.864x1,48) = 0,615
ea - ed= 39.88 – 23.928 = 15.952 mbar
C = 1.1 (tabel PN.3)
ETo* = w (0,75Rs – Rn1) + (1-w)f(u)(ea - ed)
= 0,752 (0,75x10.08 – 1.506) + (1 – 0,786)(0,615)(15.952)
= 6.863 mm/hari
ETo = C . ETo* = 1.1 x 6.863 = 7.55 mm/hari
Bulan
No Tahun
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agu Sep Okt Nov Des
1 Temperatur Udara (ᵒC) 28.86 26.00 26.50 27.10 27.50 26.40 26.70 26.60 26.90 27.30 27.70 26.80
2 Kelembaban Relatif (RH) % 60.00 57.90 52.00 51.90 52.20 58.20 57.10 49.90 54.10 49.10 57.10 45.10
3 Penyinaran Matahari (n/N) 70.30 81.10 73.90 63.00 69.40 73.70 59.40 74.80 70.40 71.50 76.10 75.30
4 Kecepatan Angin "U" Km/Hari 127.51 164.99 161.13 130.60 153.79 92.74 119.78 146.83 115.92 96.60 104.33 92.35
5 Kecepatan Angin "U" m/detik 1.48 1.91 1.86 1.51 1.78 1.07 1.39 1.70 1.34 1.12 1.21 1.07
6 Kecepatan Angin "U" Km/Jam 5.31 6.87 6.71 5.44 6.41 3.86 4.99 6.12 4.83 4.03 4.35 3.85
7 F(u) = 0.27 x (1 + U/100) 0.27 0.28 0.28 0.27 0.27 0.27 0.27 0.27 0.27 0.27 0.27 0.27
8 ea (Tabel 5) 39.75 33.62 34.63 35.88 36.72 34.42 35.04 34.84 35.46 36.30 37.16 35.25
9 ed = ea x RH/100 23.85 19.47 18.01 18.62 19.17 20.03 20.01 17.38 19.18 17.82 21.22 15.90
10 ea - ed 15.90 14.15 16.62 17.26 17.55 14.39 15.03 17.45 16.27 18.47 15.94 19.35
11 W (Tabel 5) 0.78 0.75 0.76 0.77 0.77 0.76 0.76 0.76 0.76 0.77 0.77 0.76
12 1-W 0.22 0.25 0.24 0.23 0.23 0.24 0.24 0.24 0.24 0.23 0.23 0.24
13 Ra (Tabel 5) 16.03 16.08 15.53 14.48 13.18 12.50 12.80 13.78 14.93 15.78 15.95 15.93
14 Rs = (0.25 + 0.54 n/N) x Ra 10.09 11.06 10.08 8.54 8.23 8.10 7.31 9.01 9.41 10.03 10.54 10.46
15 Rns = (1 - ax) x Rs mm/hari, (a = 0.25) 7.57 8.29 7.56 6.41 6.17 6.07 5.48 6.76 7.05 7.53 7.91 7.84
16 F(t) = Tk (Tabel 5) 16.47 15.90 16.00 16.12 16.20 15.98 16.04 16.02 16.08 16.16 16.24 16.06
17 F(ed) = 0.34 - (0.044 . √Ed) 0.13 0.15 0.15 0.15 0.15 0.14 0.14 0.16 0.15 0.15 0.14 0.16
18 F(n/N) = 0.1 + (0.9 . n/N) 0.73 0.83 0.77 0.67 0.72 0.76 0.63 0.77 0.73 0.74 0.78 0.78
19 Rn₁ = F(t) . F(ed) . F(n/N) 1.51 1.92 1.88 1.61 1.73 1.75 1.46 1.94 1.74 1.85 1.75 2.06
20 Rn = Rns - Rn₁ (mm/hari) 6.06 6.37 5.68 4.79 4.44 4.33 4.02 4.82 5.32 5.67 6.16 5.79
21 Uday / Unight (Tabel 16) 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00
22 C = F . (RHmax . Uday / Unight) 1.10 1.10 1.10 0.90 0.90 0.90 0.90 1.00 1.10 1.10 1.10 1.10
23 ET₀ = w(0.75Rs-Rn1)+(1-W)F(u)(ea-ed) 5.69 5.76 5.41 4.78 4.53 4.23 4.04 4.81 5.11 5.53 5.75 5.67
24 ET₀ (mm/Hari) 6.26 6.33 5.96 4.30 4.08 3.81 3.64 4.81 5.62 6.08 6.32 6.23
25 ET₀ (mm/Bulan) 193.99 177.34 184.64 129.01 126.41 114.28 112.83 144.32 174.34 188.46 189.60 193.25