Kreuzkupplungen
M C – Vo r trag
Le o n S ka rjan , G u i ll ermo Lozano On r u bia
0 8 . 02. 2018
Einführung
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 2
Inhaltsverzeichnis
• Geschichte
• Protodecarboxylierung
• Decarboxylierende C-COOH/C-Hal Kupplung
• Decarboxylierende C-COOH/C-H Kupplung
• Decarboxylierende C-COOH/C-COOH Kupplung
• Fazit
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 3
Geschichte
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 4
Ullmann-Reaktion (1901)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 5
Ullmann – Reaktion (1901)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 6
Shepard (1930)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 7
Shepard (1930)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 8
Myers (2002)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 9
Myers (2002)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 10
Gooßen (2006)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 11
Gooßen (2006), Crabtree (2008), Larrosa (2010)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 12
Gooßen (2006), Crabtree (2008), Larrosa (2010)
Gooßen (C-COOH / C-Hal)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 13
Protodecarboxylierungen (Übergangsmetall-vermittelt)
Entscheidend zum Verständnis der decarboxylierenden Kreuzkupplung
[M]
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 14
Protodecarboxylierungen - Metalle
Cu
Ag Proto-
decarboxylierungen Pd
Au
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 15
Protodecarboxylierungen - Mechanismen
Je nach Metall unterschiedlich
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 16
Protodecarboxylierungen - Substituenteneffekte
Experimentelle Beispiele für Substituenteneffekte
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 17
Protodecarboxylierungen - Substituenteneffekte
1.) Orthoeffekt
Allgemein: gesteigerte Reaktivität bei ortho-substituierten Benzolsäure-Derivaten
Sterische Destabilisierung des Substrates
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 18
Protodecarboxylierungen - Substituenteneffekte
2.) Verstärkter Orthoeffekt
Nur bei manchen ortho-Substituenten
Koordination an Metall im Übergangszustand
Stabilisierung
Beispiele:
- NO2
- C(O)H
- C(O)NMe2
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 19
Protodecarboxylierungen - Substituenteneffekte
3.) Elektronischer Einfluss
Pd Reaktivität
• Verminderung der positiven Ladung am ipso-
Kohlenstoff
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 20
Protodecarboxylierungen – Palladium
• spezieller Mechanismus
• niedrigere Temperaturen: bis zu 70°C (erfordert größere Mengen Pd)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 21
Protodecarboxylierungen – Gold-Katalysatoren
• vergleichsweise wenig erforscht
• anderer Mechanismus vermutet
• zahlreiche Vorteile:
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [STÉPHANIE DUPUY, STEVEN P. NOLAN, CHEM. EUR. J. 2013, 19, 14034 – 14038.] 22
Decarboxylierende C-COOH/C-Hal Kupplung
L. J. Gooßen (2006):
Erste katalytische Decarboxylierende Kreuzkupplung
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [L.J. GOOßEN, K. GOOßEN, TOPICS IN ORGANOMETALLIC CHEMISTRY, 2013, 44, 121 - 139.] 23
Decarboxylierende C-COOH/C-Hal Kupplung
Mechanismus:
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [L.J. GOOßEN, K. GOOßEN, TOPICS IN ORGANOMETALLIC CHEMISTRY, 2013, 44, 121 - 139.] 24
Decarboxylierende C-COOH/C-Hal Kupplung
Forschungsstand:
• Vielzahl an Aryl-Elektrophilen erfasst
• Schlüssel: Geeignete Liganden
Aktivierung des Palladiums
Nichtbeeinflussung der Decarboxylierungsaktivität des Kupfers
• Drastische Erhöhung der Reaktionsgeschwindigkeit durch Mikrowellenstrahlung
• Einsatz von Flussreaktoren vorteilhaft geringe thermische Belastung
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [L.J. GOOßEN, K. GOOßEN, TOPICS IN ORGANOMETALLIC CHEMISTRY, 2013, 44, 121 - 139.] 25
Decarboxylierende C-COOH/C-H Kupplung
Bsp.:
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 26
Decarboxylierende C-COOH/C-H Kupplung
[Cu]-
[Pd]/[Ag]
only
[Cu]/[Ag]
C-COOH/C-H
Systeme
[Ni]/[Ag]
[Pd]/[Cu]
[Ag]-
only
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 27
Decarboxylierende C-COOH/C-H Kupplung
Crabtree (2008): Erste C-COOH/C-H Kupplung
[Pd]/[Ag]
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 28
Decarboxylierende C-COOH/C-H Kupplung
Luo (2013): Kupplung einfacher Arene
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 29
Decarboxylierende C-COOH/C-H Kupplung
Mechanismus:
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [H.-Q. LUO, W. DONG, T.-P. LOH, TETRAHEDRON LETT. 2013, 54, 2833–2836.] 30
Decarboxylierende C-COOH/C-H Kupplung
Andere Bimetall-Systeme:
• Ähnliche Mechanismen
Arylierungszyklus + Decarboxylierungszyklus
• (bisher) kein ideales System
Oft nur kleines Spektrum an Zielmolekülen untersucht
Andere Vorteile, andere Beschränkungen
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 31
Decarboxylierende C-COOH/C-H Kupplung
Forschungsstand:
Große Verbesserungen in jüngster Vergangenheit
Weiterhin viel Raum für Forschung
Bisher fast ausschließlich ortho-substituierte Benzolsäurederivate untersucht
generell stöchiometrische Mengen an Übergangsmetall (Ag) benötigt
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 32
Decarboxylierende C-COOH/C-COOH Kupplung
Bsp.:
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 33
Decarboxylierende C-COOH/C-COOH Kupplung
Homokupplung Kreuzkupplung
a.) Homokupplung
Larrosa (2010): [Pd]/[Ag]-System
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 34
Decarboxylierende C-COOH/C-COOH Kupplung
Mechanismus:
Sideproduct
Decarboxylated
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [J. CORNELLA, H. LAHLALI, I. LARROSA, CHEM. COMMUN. 2010, 46, 8276-8278.] 35
Decarboxylierende C-COOH/C-COOH Kupplung
b.) Kreuzkupplung
Tan & Deng (2011):
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 36
Decarboxylierende C-COOH/C-COOH Kupplung
Forschungsstand:
• Bisher wenige Berichte
• Ähnliche Probleme wie bei C-COOH/C-H Kupplung
Beschränkung auf ortho-substituierte Benzolsäurederivate
Stöchiometrische Mengen an Übergangsmetall (Ag) benötigt
• Insbesondere Chemoselektivität erfordert Aufmerksamkeit:
Homokupplung Kreuzkupplung
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 37
Relevante Biarylsysteme
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 38
Fazit
Kupplung von aromatischen Carbonsäuren ermöglicht:
Synthese von Biarylsystemen in industriellen Mengen
Vermeidung von kostenintensiveren Syntheserouten (Suzuki)
Verbesserung der Atomökonomie
Regioselektive Kupplungen
Nachteilhaft:
oftmals Notwendigkeit der Aktivierung (ortho-Substitution, elektronenarmes/-reiches System)
geringe Ausbeuten: Konkurrenzreaktionen (Protodecarboxylierung, Homo-/Kreuzkupplung)
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 39
Quellen
L.J. Gooßen, K. Gooßen, Topics in Organometallic Chemistry, 2013, 44, 121 - 139
Gregory J.P. Perry, I. Larrosa, Eur. J. Org. Chem. 2017, 3517-3527.
Myers, Tanaka, Mannion, J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 11250-11251.
L.J. Gooßen, G. Deng, L. M. Levy, Science, 2006, 313, 662-664.
A. Voutchkova, A. Coplin, N.E. Leadbeater, R.H. Crabtree, Chem. Commun. 2008, 6312-6314.
J. Cornella, H. Lahlali, I. Larrosa, Chem. Commun. 2010, 46, 8276-8278.
Stéphanie Dupuy, Steven P. Nolan, Chem. Eur. J. 2013, 19, 14034 – 14038
H.-Q. Luo, W. Dong, T.-P. Loh, Tetrahedron Lett. 2013, 54, 2833–2836.
G. Lozano Onrubia, L. Skarjan [GREGORY J.P. PERRY, I. LARROSA, EUR. J. ORG. CHEM. 2017, 3517-3527.] 40