EUROPEJSKA POLITYKA WODNA EUROPEJSKA POLITYKA WODNA

W ZAKRESIE PRZECIWDZIALANIA PRESJII ANTROPOGENICZNEJ W ZAKRESIE PRZECIWDZIALANIA PRESJII ANTROPOGENICZNEJ

3 3 -- 4 listopada 2011 4 listopada 2011
ZARZqDZANIE ZASOAMI WODNYMI ZARZqDZANIE ZASOAMI WODNYMI
I ICH OCHRONA I ICH OCHRONA
NA OSZARACH WIEJSkICH NA OSZARACH WIEJSkICH
WuIdemur Mioduszewski WuIdemur Mioduszewski
Instytut TechnoIogiczno Instytut TechnoIogiczno- -Przyrodniczy Przyrodniczy
Rpef cieqiacycfc e paax prpa Rc app pr Miicfepcfea appx
cpae Pecyi Ra y 2011 pi.
&WASI WST[PNE &WASI WST[PNE
Z Z ROLNICTWO W POLSCE ROLNICTWO W POLSCE
3 3 ZASOY WODNE ZASOY WODNE
4 4 MELIORACJE MELIORACJE - - DEFINICJA I ZAkRES DEFINICJA I ZAkRES
PROSRAMY WSPOMASAJqCE PROSRAMY WSPOMASAJqCE
WNIOSkI WNIOSkI
EkONOMICZNE ZNACZENIE PIERWSZESO SEkTORA W &E EkONOMICZNE ZNACZENIE PIERWSZESO SEkTORA W &E- -Z7 W Z00 R Z7 W Z00 R
ROLNICTWO W E&ROPIE ROLNICTWO W E&ROPIE
Liczba pracujqcych w roInictwie, Iowiectwie i ryboIwstwie
w przeIiczeniu na 100 ha UR wg krajw UE w 2007 r.
Procentowy udziaI gruntw roInych w krajach Unii Europejskiej
NAWOZENIE NAWOZENIE
yznosc gIeb w PoIsce wedIug yznosc gIeb w PoIsce wedIug
syntetycznego wskaznika w 2010 r. syntetycznego wskaznika w 2010 r.
Odczyn gIeb PoIski w 2010 r. Odczyn gIeb PoIski w 2010 r.
&TR&DNIENIA WYNIkAJqCE Z &WAR&NkOWAN &TR&DNIENIA WYNIkAJqCE Z &WAR&NkOWAN
SEOLOSICZNO SEOLOSICZNO- -PRZYRODNICZYCH PRZYRODNICZYCH
0 10 20 30 40 50 60 70 80
PoIand
Romania
BeIgium
BeIarus
ItaIy
Czech Rep.
Denmark
Hungary
BuIgaria
Spain
Germany
Greece
Croatia
France
NetherIands
SIovenia
SIovakia
SwitzerIand
Sweden
IreIand
Austria
FinIand
Zasoby Dostpnosc Umiejtnosc
Wykorzystanie Srodowisko
WSkAZNIkI ZASOW WODNYCH WSkAZNIkI ZASOW WODNYCH
Wsko;niki oceny ;osobow wodnych: o) Wsko;niki oceny ;osobow wodnych: o) - - wsko;nik ;osobow wod powier;chniowych, wsko;nik ;osobow wod powier;chniowych,
b) b) - - wsko;nik ekspIoofocji (poboru) wod, c) wsko;nik ekspIoofocji (poboru) wod, c) - - wsko;nik ;osobnosci w wod wsko;nik ;osobnosci w wod
[;rod|o: Using,, Z008, Lowronce i inni, Z009] [;rod|o: Using,, Z008, Lowronce i inni, Z009]
WATER POWERTY INDEX {WPI} WATER POWERTY INDEX {WPI}
guko funkcgu H&MAN DEVELOPMENT INDEX {HDI} guko funkcgu H&MAN DEVELOPMENT INDEX {HDI}
30
40
50
60
70
80
90
0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0

pod, P ~ I9Z,4 mId m pod, P ~ I9Z,4 mId m

3 3
(;osoby ~ I007) (;osoby ~ I007)
dp|yw r;ec;ny, ~ b8,o mId m dp|yw r;ec;ny, ~ b8,o mId m
3 3
(wodo niebiesko ~ 307) (wodo niebiesko ~ 307)
Ewopofronspirocjo i inne sfrofy, H ~ I33,8 mId m Ewopofronspirocjo i inne sfrofy, H ~ I33,8 mId m
3 3
(wodo ;ieIono ~ 707) (wodo ;ieIono ~ 707)
WYkORZYSTANIE WD WYkORZYSTANIE WD
ZIELONYCH ZIELONYCH
U;yfki roIne: U;yfki roIne: ob mId m ob mId m
3 3
(497) (497)
Losy: Losy: b0 mId m b0 mId m
3 3
(377) (377)
Po;osfo|e: Po;osfo|e: I8,8 mId m I8,8 mId m
3 3
(I47) (I47)
POTRZEY WODNE POTRZEY WODNE
Wyprodukowonie I fony ;bo;o (;iorno) Wyprodukowonie I fony ;bo;o (;iorno) - - 900 m 900 m
3 3
Wyprodukowonie I m Wyprodukowonie I m
3 3
drewno drewno - - Io00 m Io00 m
3 3
Wyprodukowonie I00 I biopoIiwo Wyprodukowonie I00 I biopoIiwo - - Z0000 m Z0000 m
3 3
Wy;ywienie jednego c;|owieko w roku (diefo 3000 kcoI) Wy;ywienie jednego c;|owieko w roku (diefo 3000 kcoI) - - I300 m I300 m
3 3
Pofr;eby komunoIne Pofr;eby komunoIne - - 70 m 70 m
3 3
ZASOY WODNE {ILANS} POLSkI ZASOY WODNE {ILANS} POLSkI
PRAWO WODNE PRAWO WODNE - - WLASNOSC WD WLASNOSC WD
4 4) ) marszalek marszalek wojewdztwa, wojewdztwa, jako jako zadanie zadanie zz zakresu zakresu
administracji administracji rzqdowej rzqdowej wykonywane wykonywane przez przez samorzqd samorzqd
wojewdztwa wojewdztwa w w stosunku stosunku do do wd wd istotnych istotnych dla dla regulacji regulacji
stosunkw stosunkw wodnych wodnych na na potrzeby potrzeby rolnictwa, rolnictwa, sluzqcych sluzqcych
polepszeniu polepszeniu zdolnosci zdolnosci produkcyjnej produkcyjnej gleby gleby i i ulatwieniu ulatwieniu jej jej
uprawy uprawy
{ROLNICZE ZASOY WODNE} {ROLNICZE ZASOY WODNE}
MELIORACJE WODNE MELIORACJE WODNE
Art Art.. 70 70.. 1 1.. Melioracje Melioracje wodne wodne polegajq polegajq na na regulacji regulacji stosunkw stosunkw wodnych wodnych w w
celu celu polepszenia polepszenia zdolnosci zdolnosci produkcyjnej produkcyjnej gleby, gleby, ulatwienia ulatwienia jej jej uprawy uprawy
oraz oraz na na ochronie ochronie uzytkw uzytkw rolnych rolnych przed przed powodziami powodziami..
2 2.. Urzqdzenia Urzqdzenia melioracji melioracji wodnych wodnych dzielq dzielq si si na na podstawowe podstawowe i i
szczeglowe, szczeglowe, w w zaleznosci zaleznosci od od ich ich funkcji funkcji i i parametrw parametrw..

Art Art.. 71 71.. 1 1.. Do Do urzqdzen urzqdzen melioracji melioracji wodnych wodnych podstawowych podstawowych zalicza zalicza si si::
1 1) ) budowle budowle pitrzqce, pitrzqce, budowle budowle upustowe upustowe oraz oraz obiekty obiekty sluzqce sluzqce do do
ujmowania ujmowania wd, wd,
2 2) ) stopnie stopnie wodne, wodne, zbiorniki zbiorniki wodne, wodne,
3 3) ) kanaly, kanaly, wraz wraz zz budowlami budowlami zwiqzanymi zwiqzanymi zz nimi nimi funkcjonalnie, funkcjonalnie,
4 4) ) rurociqgi rurociqgi o o srednicy srednicy co co najmniej najmniej 0 0,,6 6 m, m,
5 5) ) budowle budowle regulacyjne regulacyjne oraz oraz przeciwpowodziowe, przeciwpowodziowe,
6 6) ) stacje stacje pomp, pomp, zz wyjqtkiem wyjqtkiem stacji stacji wykorzystywanych wykorzystywanych do do nawodnien nawodnien
cisnieniowych cisnieniowych
- - jezeli jezeli sluzq sluzq celom, celom, o o ktrych ktrych mowa mowa w w art art.. 70 70 ust ust.. 1 1..
MELIORACJE WODNE PODSTAWOWE MELIORACJE WODNE PODSTAWOWE
Art Art.. 73 73.. 1 1.. Do Do urzqdzen urzqdzen melioracji melioracji wodnych wodnych szczeglowych szczeglowych zalicza zalicza si si::
1 1) ) rowy, rowy, wraz wraz zz budowlami budowlami zwiqzanymi zwiqzanymi zz nimi nimi funkcjonalnie, funkcjonalnie, drenowania drenowania
oraz oraz deszczownie deszczownie zz pompami pompami przenosnymi, przenosnymi,
2 2) ) rurociqgi rurociqgi o o srednicy srednicy ponizej ponizej 0 0,,6 6 m, m,
3 3) ) stacje stacje pomp pomp do do nawodnien nawodnien cisnieniowych, cisnieniowych,
4 4) ) ziemne ziemne stawy stawy rybne rybne oraz oraz groble groble na na obszarach obszarach nawadnianych, nawadnianych,
5 5) ) systemy systemy nawodnien nawodnien grawitacyjnych grawitacyjnych
- - jezeli jezeli sluzq sluzq celom, celom, o o ktrych ktrych mowa mowa w w art art.. 70 70 ust ust.. 1 1..
2 2.. Przepisy Przepisy dotyczqce dotyczqce urzqdzen urzqdzen melioracji melioracji wodnych wodnych szczeglowych szczeglowych
stosuje stosuje si si odpowiednio odpowiednio do do::
1 1) ) fitomelioracji fitomelioracji oraz oraz agromelioracji, agromelioracji,
2 2) ) systemw systemw przeciwerozyjnych, przeciwerozyjnych,
3 3) ) zagospodarowania zagospodarowania zmeliorowanych zmeliorowanych trwalych trwalych lqk lqk lub lub pastwisk, pastwisk,
4 4) ) zagospodarowania zagospodarowania nieuzytkw nieuzytkw przeznaczonych przeznaczonych na na trwale trwale lqki lqki lub lub
pastwiska pastwiska..
MELIORACJE WODNE SZCZESLOWE MELIORACJE WODNE SZCZESLOWE
PODSTAWOWA INFRASTR&kT&RA PODSTAWOWA INFRASTR&kT&RA
MELIORACYJNA = ROLNICZE ZASOY WODNE MELIORACYJNA = ROLNICZE ZASOY WODNE
WyszczegInienie Jednostki
IIosc
jednostek
A. Obszary wyposazone w systemy
odwadniajqce
drenaz zakryty (grunty orne)
rowy (uzytki zieIone)
tys. ha 6 690
4 725
1 965
B. Rzeki i kanaIy wykorzystywane dIa
potrzeb roInictwa
rzeki nieureguIowane o szerokosci
w dnie powyzej 2,0 m
rzeki ureguIowane i kanaIy
cieki i rowy o szerokosci w dnie
ponizej 2,0 m
km
24 796
49 588
283 746
C. Grunty roIne nawadniane, 1991/2002
caIkowity obszar objty
nawodnieniem
nawodnienie gruntw ornych i
sadw
nawodnienie uzytkw zieIonych
(podsiqkowe)
tys. ha
481 / 92
62 / 5
419 / 87
D. Zbiorniki wodne
Iiczba zbiornikw
pojemnosc retencyjna
szt.
mIn m
3
185
170
Pobor wody dla potrzeb
rolnictwa
Powierzchnia nawadniana
Kraj objtosc


|hm
3
/rok|
w stosunku do
calkowitego
poboru wody
||
powierzchnia


|1000 ha|
w stosunku do
calkowitej pow.
gruntow rolnych
||
Austria 200 9 4 0,3
Belgia i Luksemburg 18 - 1 0,1
Dania 140 16 435 17,1
Finlandia 58 2 64 2,5
Francja 4918 12 1485 7,6
Niemcy 1389 3 475 3,9
Grecja 5659 80 1314 37,6
Wlochy 20136 50 2710 22,8
Holandia 1128 1 560 29,0
Portugalia 4307 59 791 21,0
Hiszpania 24109 72 3453 17,6
Szwecja 105 4 115 4,1
Wielka Brytania 141 1 108 1,8
Polska, 1990 rok 518,8 3,60 481
Polska, 1990 rok bez
nawodnien podsiakowych
- - 62
Polska, 2007 rok 86,2 0,81 97
Polska, 2007 rok bez
nawodnien podsiakowych
2,3 0,02 5

POR WODY POR WODY
DO NAWODNIEN DO NAWODNIEN
W kRAJACH W kRAJACH
&NII &NII
E&ROPEJSkIEJ E&ROPEJSkIEJ
{dune FAO oruz {dune FAO oruz
MRiRW} MRiRW}
kIER&NkI PRIORYTETOWE PROW kIER&NkI PRIORYTETOWE PROW
Os 1. Os 1. POPRAWA KONKURECYJNOSC SEKTORA ROLNEGO LESNEGO POPRAWA KONKURECYJNOSC SEKTORA ROLNEGO LESNEGO
Os 2. Os 2. POPRAWA SRODOWSKA NATURALNEGO OBSZARW POPRAWA SRODOWSKA NATURALNEGO OBSZARW
WEJSKCH WEJSKCH
Os 3. Os 3. JAKOSC ZYCA NA OBSZARACH WEJSKCH RZNCOWANE JAKOSC ZYCA NA OBSZARACH WEJSKCH RZNCOWANE
GOSPODARK WEJSKEJ GOSPODARK WEJSKEJ
Os 4. Os 4. LEADER LEADER aktywizacja mieszkancw obszarw wiejskich aktywizacja mieszkancw obszarw wiejskich realizacja realizacja
osi 3 osi 3
PROW PROW - - DZIALANIA OSI DZIALANIA OSI
szkolenia zawodowe dla osb zatrudnionych w rolnictwie i lesnictwie (woda?) szkolenia zawodowe dla osb zatrudnionych w rolnictwie i lesnictwie (woda?)
ulatwianie startu mlodym rolnikom ulatwianie startu mlodym rolnikom
renty strukturalne renty strukturalne
modernizacja gospodarstw rolnych modernizacja gospodarstw rolnych
zwikszanie produkcji dodanej podstawowej produkcji rolnej i lesnej (budynki, zwikszanie produkcji dodanej podstawowej produkcji rolnej i lesnej (budynki,
maszyny) maszyny)
poprawianie i rozwijanie infrastruktury zwiqzanej z rozwojem poprawianie i rozwijanie infrastruktury zwiqzanej z rozwojem
i dostosowaniem roInictwa i Iesnictwa i dostosowaniem roInictwa i Iesnictwa
schemof schemof I I - - scoIonie scoIonie grunfow grunfow
schemof schemof II II - - gospodorowonie gospodorowonie roInic;ymi roInic;ymi ;osobomi ;osobomi wodnymi wodnymi
uczestnictwo uczestnictwo rolnikw rolnikw w w systemach systemach jakosci jakosci zywnosci zywnosci
dzialania dzialania informacyjne informacyjne i i promocyjne promocyjne
grupy grupy gospodarstw gospodarstw rolnych rolnych
Os Z DZIALANIE: PROSRAM ROLNOSRODOWISkOWY Os Z DZIALANIE: PROSRAM ROLNOSRODOWISkOWY
roInicfwo roInicfwo ;rownowo;one ;rownowo;one
roInicfwo roInicfwo ekoIogic;ne ekoIogic;ne (uprowy (uprowy roInic;e, roInic;e, frwo|e frwo|e u;yfki u;yfki ;ieIone, ;ieIone, uprowy uprowy
wor;ywne, wor;ywne, sody) sody)
eksfensywne eksfensywne frwo|e frwo|e u;yfki u;yfki ;ieIone ;ieIone
ochrono ochrono cennych cennych siedIisk siedIisk pr;yrodnic;ych pr;yrodnic;ych (mechowisko, (mechowisko, s;uwory s;uwory
wieIkofur;ycowe, wieIkofur;ycowe, murowy murowy ciep|oIubne ciep|oIubne ifp ifp. .) )
;ochowonie ;ochowonie IokoInych IokoInych ros ros ;wier;qf ;wier;qf gospodorskich gospodorskich
ochrono ochrono IokoInych IokoInych ros ros ;wier;qf ;wier;qf gospodorskich gospodorskich
ochronu ochronu gIeb gIeb i i wd wd (wsiewki (wsiewki popIonowe, popIonowe, mid;ypIon mid;ypIon o;imy, o;imy, mid;ypIon mid;ypIon
scierniskowy) scierniskowy)
strefy strefy buforowe buforowe ( (Z Z Iub Iub b b mm sfrefy sfrefy buforowe, buforowe, Z Z Iub Iub b b mm mied;e mied;e srodpoIne) srodpoIne)
PROSRAM WODNO PROSRAM WODNO- -SRODOWISkOWY SRODOWISkOWY
ROLNICTWO I LESNICTWO ROLNICTWO I LESNICTWO
P.RL.1 P.RL.1 Redukcja zanieczyszczenia wd spowodowanego przez azotany pochodzenia roIniczego Redukcja zanieczyszczenia wd spowodowanego przez azotany pochodzenia roIniczego
P.RL.2 P.RL.2
AnaIiza stopnia zanieczyszczenia wd w odniesieniu do zwiqzkw azotu i czynnikw AnaIiza stopnia zanieczyszczenia wd w odniesieniu do zwiqzkw azotu i czynnikw
wywoIujqcych eutrofizacj wywoIujqcych eutrofizacj
P.RL.3 P.RL.3 WIasciwe stosowanie i przechowywanie nawozw naturaInych WIasciwe stosowanie i przechowywanie nawozw naturaInych
P.RL.4 P.RL.4 Zadania zwiqzane z poprawq stopnia oczyszczania sciekw z hodowIi ryb Zadania zwiqzane z poprawq stopnia oczyszczania sciekw z hodowIi ryb
P.RL.5 P.RL.5 PrzeciwdziaIanie erozji i wypIukiwaniu zanieczyszczen PrzeciwdziaIanie erozji i wypIukiwaniu zanieczyszczen
P.RL.6 P.RL.6 Wspieranie roInictwa ekoIogicznego Wspieranie roInictwa ekoIogicznego
P.RL.7 P.RL.7 Wspieranie roInictwa zrwnowazonego Wspieranie roInictwa zrwnowazonego
P.RL.8 P.RL.8 Tworzenie stref buforowych i korytarzy ekoIogicznych Tworzenie stref buforowych i korytarzy ekoIogicznych
P.RL.9 P.RL.9
Wdrazanie krajowego i wojewdzkiego programu zwikszenia Iesistosci Wdrazanie krajowego i wojewdzkiego programu zwikszenia Iesistosci - - reguIacja Iesistosci reguIacja Iesistosci
(prowadzone zgodnie z pIanami urzqdzania Iasw dIa poszczegInych NadIesnictw) (prowadzone zgodnie z pIanami urzqdzania Iasw dIa poszczegInych NadIesnictw)
P.RL.10 P.RL.10
Ochrona biorznorodnosci w Iasach (zachowanie, odtwarzanie i zwikszanie) zgodnie z Ochrona biorznorodnosci w Iasach (zachowanie, odtwarzanie i zwikszanie) zgodnie z
programami ochrony przyrody dIa poszczegInych NadIesnictw programami ochrony przyrody dIa poszczegInych NadIesnictw
DK.PR.1 DK.PR.1 Stosowanie srodkw ochrony rosIin dopuszczonych do obrotu Stosowanie srodkw ochrony rosIin dopuszczonych do obrotu
DYREkTYWA AZOTANOWA DYREkTYWA AZOTANOWA
mniejs;enie emisji o;ofonow mniejs;enie emisji o;ofonow
(;oniec;ys;c;enio obs;orowe): (;oniec;ys;c;enio obs;orowe):
Iodeks Dobrej Prokfyki PoInic;ej Iodeks Dobrej Prokfyki PoInic;ej
WWy;noc;enie sfref wro;Iiwych y;noc;enie sfref wro;Iiwych
(;ogro;onych) (;ogro;onych) - - b0 mg/I M b0 mg/I M--M M
3 3
(dodofkowe ogronic;enio gospodorki (dodofkowe ogronic;enio gospodorki
roInej) roInej)
HIP%E: w;rosf |odunku o;ofonow w wodoch powier;chniowych jesf HIP%E: w;rosf |odunku o;ofonow w wodoch powier;chniowych jesf
rownie; wynikiem pr;yspies;enio obiegu wody w ;Iewnioch r;ec;nych rownie; wynikiem pr;yspies;enio obiegu wody w ;Iewnioch r;ec;nych
8PI: d;io|onio powodujqce spowoInienie fronsporfu ;oniec;ys;c;en 8PI: d;io|onio powodujqce spowoInienie fronsporfu ;oniec;ys;c;en
PPP EJ PE%EMCJI PPP EJ PE%EMCJI
Poro;umienie inisfro PoInicfwo ; inisfrem Srodowisko) Poro;umienie inisfro PoInicfwo ; inisfrem Srodowisko)
dbudowo, moderni;ocjo i dbudowo, moderni;ocjo i
budowo ur;qd;en pifr;qcych: budowo ur;qd;en pifr;qcych:
jo;ow, ;osfowek, mnichow, sfopni jo;ow, ;osfowek, mnichow, sfopni
dbudowo, moderni;ocjo i dbudowo, moderni;ocjo i
budowo budowIi pifr;qcych i budowo budowIi pifr;qcych i
sfopni pr;eciwero;yjnych sfopni pr;eciwero;yjnych
ofr;ymywonie wod wiosennych ofr;ymywonie wod wiosennych
ro;fopowych i opodowych w ro;fopowych i opodowych w
sod;owkoch, poforfioch, oc;koch sod;owkoch, poforfioch, oc;koch
wodnych i ;oni;enioch wodnych i ;oni;enioch
ferenowych, wyrobiskoch ;wiru, ferenowych, wyrobiskoch ;wiru,
gIiny i pospo|ki gIiny i pospo|ki
8udowo mo|ych ;biornikow 8udowo mo|ych ;biornikow
OPLATY ZA WOD[
Ramowa Dyrektywa Wodna Ramowa Dyrektywa Wodna FFzwrot zwrot
kosztw uslug wodnych kosztw uslug wodnych
Przemysl, gospodarka komunalna Przemysl, gospodarka komunalna
Roslinnosc (lasy, rolnictwo, roslinnosc Roslinnosc (lasy, rolnictwo, roslinnosc
naturalna) naturalna)
a) a) zuzycie wody przez rosliny zuzycie wody przez rosliny
(ewapotranspiracja), zasoby wody (ewapotranspiracja), zasoby wody
glebowej glebowej
b) b) zwikszenie pojemnosci retencyjnej zwikszenie pojemnosci retencyjnej
(retencjonowanie wd wiosennych) (retencjonowanie wd wiosennych)
c) c) woda do nawodnien woda do nawodnien
rodzaj upraw rodzaj upraw FFuzytki zielone na uzytki zielone na
torfowiskach torfowiskach
termin poboru wody (wiosnq do zbiornikw) termin poboru wody (wiosnq do zbiornikw)
mala retencja mala retencja
OPLATY ZA WOD[ ZANIECZYSZCZAJqCY PLACI OPLATY ZA WOD[ ZANIECZYSZCZAJqCY PLACI
DZIALANIA DLA POPRAWY STR&kT&RY DZIALANIA DLA POPRAWY STR&kT&RY
ILANS& WODNESO ILANS& WODNESO- -OSRANICZENIE NIEkORZYSTNESO OSRANICZENIE NIEkORZYSTNESO
WPLYW& SLOALNYCH ZMIAN kLIMAT& ZAPEWNIENIE WPLYW& SLOALNYCH ZMIAN kLIMAT& ZAPEWNIENIE
ODPOWIEDNIEJ ILOSCI ZYWNOSCI OCHRONA SRODOWISkA ODPOWIEDNIEJ ILOSCI ZYWNOSCI OCHRONA SRODOWISkA
PRZYRODNICZO PRZYRODNICZO- -IOLOSICZNEJ RZNORODNOSCI IOLOSICZNEJ RZNORODNOSCI
retencgonowunie wody g!wnie retencgonowunie wody g!wnie no obs;oroch powsfowonio ;osobow, no obs;oroch powsfowonio ;osobow,
mefody fechnic;ne i niefechnic;ne, odfwor;onie nofuroInej mefody fechnic;ne i niefechnic;ne, odfwor;onie nofuroInej
refencyjnosci ;Iewni, ogronic;onie s;ybkiego odp|ywu wod ; obs;orow refencyjnosci ;Iewni, ogronic;onie s;ybkiego odp|ywu wod ; obs;orow
;urboni;owonych ;urboni;owonych
ogruniczenie murnotruwstwu i oszczdne gospodurowunie biezqcymi ogruniczenie murnotruwstwu i oszczdne gospodurowunie biezqcymi
zusobumi wodnymi zusobumi wodnymi ogronic;onie ;u;ycio wody w roInicfwie ogronic;onie ;u;ycio wody w roInicfwie - - w;rosf w;rosf
pIonow be; ;wiks;onego poboru wody (nowe odmiony) ~ ;mniejs;enie pIonow be; ;wiks;onego poboru wody (nowe odmiony) ~ ;mniejs;enie
ewopofronspirocji rosIin uprownych (;or;qd;onie ewopofronspirocjq) ewopofronspirocji rosIin uprownych (;or;qd;onie ewopofronspirocjq)
DZI[k&J[ ZA &WAS[ DZI[k&J[ ZA &WAS[